KÝ HIỆU HÀN

TRÊN BẢN VẼ THIẾT KẾ

Th.s TRẦN NGỌC DÂN

BM: KỸ THUẬT TÀU THỦY.
ĐH BÁCH KHOA TP. HCM
TẠI SAO CẦN PHẢI
ĐỌC HIỂU CHÍNH XÁC
KÝ HIỆU HÀN TRÊN BẢN VẼ ?

TRẢ LỜI:

BỞI VÌ KÝ HIỆU HÀN THÔNG BÁO RÕ RÀNG YÊU CẦU

THIẾT KẾ BUỘC PHÍA THỰC HIỆN PHẢI TUÂN THỦ
VÔ ĐIỀU KIỆN KHI CHẾ TẠO / THI CÔNG.
 NỘI DUNG

1. QUI TẮC CƠ BẢN CỦA KÝ HIỆU HÀN.

2. PHƯƠNG PHÁP VÀ TƯ THẾ HÀN LIÊN QUAN.

3. QUI TẮC CƠ BẢN THIẾT KẾ MỐI HÀN.

4. CORRECT WELD SYMBOLS & PLACEMENT.

5. WELD ECONOMY.

6. SPECIAL TOPICS.
CÁC MỐI HÀN CƠ BẢN
&
KÝ HIỆU
 Các mối hàn cơ bản & ký hiệu

- MỐI HÀN CƠ BẢN:

Mối hàn góc (Fillet)

Mối hàn vát (Groove):

- Không thấu (PJP)

- Thấu toàn phần (CJP)

- Mối hàn vê mép (Flare)

- Mối hàn góc (FILLET - Fillet weld):
CÁC THÔNG TIN CƠ BẢN TRÊN BẢN VẼ
THÔNG TIN TRÊN KÝ HIỆU HÀN :

MỐI HÀN GÓC

THÔNG TIN CƠ BẢN MỐI HÀN VÁT (GROOVE)

THEO AWS D1.1

Chỉ rõ phương pháp hàn khi có yêu cầu

hàn thấu hoàn toàn (CJP)
FILLET JOINT ‘GROOVE WELD’:

VÁT MỘT PHÍA

SINGLE-BEVEL

VÁT HAI PHÍA

DOUBLE-BEVEL
CÁC MỐI HÀN VÁT THƯỜNG DÙNG
TRONG KẾT CẤU THÉP

- BTC-P4

- TC-U4a
95%
- B-U4a, hoặc, B-U4b

- BTC-P10
Các mối nối BTC-P4 điển hình
 Thông tin kích thước

- BTC-P4:

E = Bề dày thiết kế
Effective Throat
S = chiều sâu vát mép
(Bevel)
f = Phần không vát
Land, 1/8” (Min.)
 Giải thích ký hiệu

- KÝ HIỆU HÀN BTC-P4

 Ghi nhớ bảng sau
MÃ CODE KÝ HIỆU MỐI HÀN VÁT (AWS D1.1)

Mối hàn thấu hoàn toàn

- chỉ rõ phương pháp hàn
MỐI HÀN CÓ LỚP GIA CƯỜNG
Mối hàn Fillet ‘gia cường - Overlay’ (PJP)
VÍ DỤ TÍNH : Fillet ‘Overlay’ PJP:
 MỐI HÀN GÓC VÊ MÉP
(FLARE FILLET WELD)
- BTC-P10:
E = Bề dày thiết kế

Emax = 5/8 t

với t hss = 3/8”

E = (0.93) 5/8 (3/8”)

E = 0.218” (Thiết kế)

E = ¼”
(không ghi rõ)
 Ví dụ : thông tin trên bản vẽ

- BTC-P10:
 Tiêu chuẩn kích thước (AWS D1.1)

MỐI HÀN GÓC VÊ MÉP BTC-P10:

 MÃ CODE MỐI HÀN GÓC VÊ MÉP

KÝ HIỆU : BTC-P10
 KÝ HIÊU CƠ BẢN MỐI HÀN VÁT
GROOVE WELD
theo AWS D1.1

Cần ghi rõ phương pháp hàn hoặc

yêu cầu CJP hoặc PJP
THÔNG TIN TRÊN KÝ HIỆU
MỐI HÀN VÁT PJP:
 Các định nghĩa
CHUẨN BỊ MỐI HÀN VÁT CJP

Độ bền mối nối hàn =

Độ bền của vật liệu mỏng nhất
 Mối hàn TC có tấm lót
TC-U4a:
 Ký hiệu

MỐI HÀN TC-U4a

 Mối hàn vát có tấm lót

- BC-U4a:

‘b’ = khoét /
- BC-U4b: mài mặt lưng
 Ví dụ : khoét mặt lưng

- Khoét :
 Ký hiệu mối hàn vát

MỐI HÀN VÁT CÓ TẤM LÓT CJP:

CÁC PHƯƠNG PHÁP
HÀN THÔNG DỤNG
&
TƯ THẾ HÀN
 Phương pháp & tư thế hàn
Định danh tiêu chuẩn các phương pháp hàn thông dụng

Shielded Metal Arc Welding (SMAW) – Stick Electrode

Flux Core Arc Welding (FCAW)

Gas Metal Arc Welding (GMAW)

Submerged Arc Welding (SAW)

Tư thế hàn (hoặc mối nối hàn): (Flat, Horizontal,
Vertical, and Overhead) có thể thực hiện được
tùy thuộc phương pháp hàn
Ví dụ : hàn SMAW: (Hàn que)
Tư thế 5G
FCAW & GMAW:
TƯ THẾ
MỐI HÀN
 Qui trình hàn tiêu chuẩn

AISC
AWS D1.1
THIẾT KẾ MỐI HÀN
 Cơ bản về thiết kế mối hàn
Mối hàn góc chịu cắt:
ASD
(allowable Stress Design):
0.3(70)0.7071/16 = 0.928
Rn/Ω = 0.928 D L
LRFD:
Load & Resistance Factor
Design
0.45(70)0.7071/16 = 1.392
ΦRn = 1.392 D L
E = 0.7071 D
(E70XX Electrodes)
 Thiết kế mối hàn

Ghi nhớ : Không bao giờ bố trí

mối hàn góc hàn một phía trên
mối nối góc “C” hoặc “T “
 Thiết kế mối hàn
- MỐI HÀN GÓC (FILLET):

Khe hở không quá

3/16”
 Thiết kế mối hàn
PHÂN TÍCH TẢI MỐI HÀN GÓC HAI PHÍA

Không bao giờ thiết kế mối hàn góc một phía

để kết nối trên các mối nối hàn T
 Thiết kế mối hàn
MỐI GÓC HÀN CHỒNG MÍ (LAP JOINT):

Nên dùng mối hàn

Góc 3/16” trên tấm
3/16”
 Thiết kế mối hàn
KÍCH THƯỚC TỐI THIỂU (MỐI HÀN GÓC)
 Thiết kế mối hàn
MỐI HÀN PJP
CHỊU CẮT:
ASD:

21.0 ksi (Độ bền)

Rn/Ω = 21.0 (E) L

LRFD: E = Bề dày thiết kế

(Effective Throat)
31.5 ksi (Độ bền) S = Kích thước vát (Bevel)
ΦRn = 31.5 (E) L f = Mép cùn (Root Face / Land)

R = Khe hỡ đáy (Root Opening)

THEO AISC PHIÊN BẢN 13 th
 Thiết kế mối hàn

HAI PHƯƠNG PHÁP THIẾT KẾ

- THIẾT KẾ THEO GIỚI HẠN CHẢY

- Thiết kế theo tâm quay tức thời

INSTANTANEOUS CENTER (IC)
 Theo giới hạn chảy

Đặc điểm
nhóm mối hàn
Khi sử dụng các công
Thức trong bảng này
có nghĩa bạn đang thiết
kế theo quan điểm
ELASTIC method.
Elastic Method
- Lực lệch tâm được phân bố
thành lực cắt và Moment tác
động vào trọng tâm (CG) của
nhóm mối hàn.

- rp : ứng suất cắt trên các

mối hàn thành phần gây bởi
tải trọng P
- rmx , rmy : Khoảng cách từ tâm
mối hàn đến trọng tâm
(CG)
Phương pháp tâm quay tức thời
(IC Method)
Đặc điểm
nhóm mối h
Khi bạn sử dụng các
trị số ghi ở bảng bên
bạn đang thiết kế theo
quan điểm:
Instantaneous Center of
Rotation method.
IC Method
- Tải trọng lệch tâm tạo thành ứng
suất (xoắn) và ứng suất cắt tương
ứng tác động lên tâm quay (IC)
- Tác động ứng suất tổng hợp sẽ gây
nên các biến dạng (chuyển vị) tương
ứng của IC - Cần được cân bằng với
tác động tổng hợp của các mối hàn
trong nhóm.

- Vị trí của IC phụ thuộc vào hình dạng

phân bố của các mối hàn trong nhóm
 Thiết kế mối hàn
SO SÁNH GIỮA HAI QUAN ĐIỂM THIẾT KẾ

D = 5/16”
 Thiết kế mối hàn

MỐI HÀN GÓC CHỊU TẢI NGANG

THỂ HIỆN ĐÚNG
MỐI HÀN & KÝ HIỆU HÀN
TRÊN BẢNG VẼ
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ

SAI SÓT THƯỜNG GẶP:

Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
KÝ HIỆU ĐÚNG:

Ghi chú: ‘PLUS GAP’ HOẶC ‘INCREASE FOR GAP’ NGHĨA LÀ KÍCH THƯỚC
MỐI HÀN ĐƯỢC TĂNG THÊM KHI CÓ KHE HỞ THỰC TẾ
VÍ DỤ KHE HỞ LÀ 1/16” TĂNG 1/4” bằng 5/16”.
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
CÁC SAI SÓT THƯỜNG GẶP:
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
SAI SÓT THƯỜNG GẶP:
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
SAI SÓT THƯỜNG GẶP:

Thừa ký hiệu
khi yêu cầu
hàn toàn bộ
chu tuyến
chỉ định
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
CÁC SAI SÓT THƯỜNG GẶP :
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
MỐI HÀN DẠNG ‘C’& ‘L’ :
Thể hiệu ký hiệu hàn trên bảng vẽ
MỐI HÀN TRÊN CÁC TẤM NỐI KÉO DÀI:
Thể hiện ký hiệu hàn trên bảng vẽ
MỐI HÀN XÉO (SKEWED WELDS):
HIỆU QUẢ KINH TẾ
THIẾT KẾ MỐI HÀN
 Hiệu quả thiết kế mối hàn

- Mối hàn góc có hiệu quả kinh tế cao nhất.

- Mối hàn góc kích thước 3/16, 1/4, & 5/16

chỉ cần hàn một lớp.
- Lớn 3/8 nên bố trí hàn nhiều lớp.
 Tính toán chi phí
Mối hàn nhiều lớp:
Xếp hạng theo tính hiệu quả:

1. Mối hàn góc (Fillet).

2. Mối hàn thấu bán phần (PJP).

3. Mối hàn ngấu toàn phần (CJP).

 Tính toán hiệu quả
Kích thước mối hàn tối đa
Hàn ngấu bán phần : 5/8” đến 3/4”

Mối hàn góc 3/4”

Độ bền cắt = 16.7 kN/in.
Tiết diện mối hàn góc 3/4” = 0.281 sq in

Mối hàn bán thấu (PJP) =

16.7 k/in. (factored)
E = 0.53 in. Bevel = 11/16 in.
Tiết diện = 0.236 sq in
 Tính toán hiệu quả
“Hai tốt hơn một”
 Tính toán hiệu quả
Mối hàn thấu toàn phần (CJP):

Độ bền mối hàn = Độ bền cấu kiện mỏng nhất

Tăng độ bền của vật liệu không có tác dụng
tăng độ bền mối hàn
CÁC CHỈ DẪN
KHÁC CẦN LƯU Ý
Co rút ngang của mối hàn
Cần quan tâm đế độ co rút
ngang của mối hàn khi hàn lắp

ĐỪNG SIẾT CHẶT BULON

trước khi hàn

Kiểu nối thông qua mả nối hai

Phía cần lưu ý biến dạng góc
khi hàn
HÀN KHI LẮP
1) HÀN THÊM MẢ KÈM (BRACING)
2) HÀN ĐỐI XỨNG HOẶC ĐỔI PHÍA
KHI HÀN MỐI HÀN CẠNH NGANG
CỦA MẢ KÈM
- HÀN HAI PHÍA TẤM VÁCH (WEB) CỘT
CẢM ƠN ĐÃ QUAN TÂM