CSTKM2 Chuong 5

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
Khoa Cơ khí – Bộ môn Công nghệ cơ khí
ĐỒ ÁN CƠ SỞ THIẾT KẾ MÁY TRONG

KỸ THUẬT CƠ KHÍ
Giảng viên: ThS. Phạm Thanh Tùng

Email : tungpt@tlu.edu.vn
Bộ môn Công nghệ cơ khí | Department of Mechanical Engineering

THIẾT KẾ VỎ HỘP VÀ BÔI TRƠN
5.1 Tổng quan về vỏ hộp
a) Nhiệm vụ
- Bảo đảm vị trí tương

đối giữa các chi tiết, bộ
phận máy
- Tiếp nhận tải trọng các

chi tiết lắp trên vỏ
- Đựng dầu bôi trơn, bảo

vệ các chi tiết máy
BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

b) Chỉ tiêu thiết kế
- Độ cứng cao
- Khối lượng nhỏ
c) Cấu tạo, vật liệu
- Cấu tạo: thành hộp, nẹp hoặc gân, mặt

bích, gối đỡ…
- Vật liệu: gang xám GX15-32
(*) Dùng thép khi chịu tải lớn, va đập

5.2 Thiết kế vỏ hộp

a) Chọn bề mặt ghép nắp và thân
 Bề mặt ghép đi qua đường tâm

các trục
 Thường chọn song song với

mặt đế
(*) Sử dụng mặt ghép không song song khi:
+ Muốn giảm kích thước và

trọng lượng
+ Bôi trơn tốt bằng phương pháp

ngâm dầu

 HGT trục vít nên chọn bề mặt

ghép đi qua trục bánh vít
(*) Vỏ hộp có lỗ gối trục D lớn hơn

đường kính ngoài trục vít da1 hoặc sử
dụng cốc lót D’> da1 .
δ : chiều dày cốc lót
(*) Cốc lót có thêm tác dụng cố định bộ

phận ở trục vít và điều chỉnh ăn khớp
trục vít

b) Các kích thước cơ bản của vỏ hộp
 Các kích thước tra trong bảng 18-1

 Khe hở Δ giữa các chi tiết quay và bề mặt không gia công của vỏ lớn
hơn tổng sai số vị trí các vách đúc và độ sóng bề mặt đúc
 Khe hở Δt từ đỉnh bánh răng đến đáy hộp

 Đủ lớn để chất bẩn không bị khuấy
động. Δt=(3-5)δ với HGT bánh răng
 Tạo đủ lượng dầu bôi trơn cần thiết
(0,4+0,8) lít/1kW
 Bề mặt ghép nắp và thân
 Chiều dày S và S cần đảm bảo đủ độ cứng
 Bề mặt ghép được mài hoặc cạo, không

sử dụng đệm lót

 K được xác định theo bảng 18-1 hoặc theo công thức
Với:
 Mặt chân đế
 Nên làm 2 dãy lồi song
song hoặc những phần
lồi nhỏ
 Bề mặt đế càng gần

trục quay, độ cứng
vững càng cao
 Nên cần sử dụng gân

tăng cứng cho đế và vỏ
hộp

Ví dụ:
(a) Cứng vững, kích thước lớn
(b) Kém cứng vững, kích thước nhỏ
(c) Cứng vững cao, khó gia công, lắp đặt

 Gối trục trên vỏ hộp
Kích thước gối trục xác định

theo bảng 18-2 hoặc:
D: đường kính lỗ lắp ổ lăn

d4 : vít ghép nắp ổ

Bảng 18-2:
(*) Chú ý
+ Mặt ngoài các gối đỡ nằm trong 1 mặt phẳng
+ Khi cần giảm D3, giảm d4 và tăng Z

 Bu lông vòng, vòng móc
 Mục đích: nâng, vận chuyển HGT

 Chọn bu lông vòng: chọn theo trọng lượng HGT, bảng 18-3

 Thiết kế vòng móc
- Chiều dày vòng móc
- Đường kính vòng móc

 Chốt định vị
 Mục đích:
• Đảm bảo vị trí tương đối giữa
nắp và thân
• Không làm biến dạng vòng

ngoài của ổ
 Kích thước chốt trụ tra bảng 18-

4a, chốt côn bảng 18-4b, chốt
côn có ren trong 18-4c, chốt
côn có ren ngoài

Bảng 18-4a:

Bảng 18-4b:

Bảng 18-4c:

Bảng 18-4d:

 Cửa thăm
Nắp cửa
 Nhiệm vụ: thăm
• Quan sát khi lắp ghép các chi

tiết máy Nút thông
hơi
• Đổ dầu vào hộp
 Kích thước nắp: bảng

18-5
 Nút thông hơi
 Nhiệm vụ: Giảm áp suất và
điều hòa không khí
 Kích thước: bảng 18-6

Bảng 18-5: Kích thước nắp quan sát

Bảng 18-6: Kích thước nút thông hơi

 Nút tháo dầu

 Nhiệm vụ: Bịt lỗ tháo dầu ở
đáy hộp
 Vật liệu: thép CT3
Bảng 18-7: Nút tháo dầu trụ

Bảng 18-7: Nút tháo dầu côn

 Thiết bị chỉ dầu
 Nhiệm vụ: kiểm tra chiều cao

mức dầu
 Phân loại: mắt chỉ dầu, que
thăm dầu…
(*) Để tránh sai lệch khi kiểm tra, que

thăm dầu được bọc

 Quạt gió
 Nhiệm vụ: tăng khả năng tỏa
nhiêt (HGT trục vít)
 Đường kính quạt
d2 : đường kính vòng chia

bánh vít

5.3 Một số chi tiết phụ
5.3.1 Các chi tiết cố định ổ trên trục
 Đai ốc và đệm cánh
 Đặc điểm:
• Chắc chắn
• Giá thành cao

 Sử dụng: dùng khi lực dọc
trục lớn
(*) Sử dụng thêm đệm cánh để tránh tự tháo lỏng đai ốc

(*) Kích thước đai ốc và

đệm cánh tra trong bảng
15-1 và 15-2

 Đệm chắn mặt đầu
 Đặc điểm:
• Chắc chắn
• Đơn giản
 Phân loại:
• Cố định mặt đầu bằng

1 vít và 1 chốt trụ
2 vít
khóa dây (ít dùng)
(*) Kích thước đệm chắn mặt đầu tra tại bảng 15-3…15-6

 Vòng hãm lò xo (phanh)
 Đặc điểm:
• Chắc chắn
• Chỉ chịu được lực
dọc trục rất bé
(*) Kích thước vòng hãm lò xo tra tại bảng 15-7 và

15-8
5.3.2 Các chi tiết điều chỉnh lắp ghép
 Nhiệm vụ: Điều chỉnh khe hở khi
lắp ghép các chi tiêt, tạo độ dôi
ban đầu (ổ lăn)
 Phân loại:
• Đệm điều chỉnh (0.1-0.15)
• Vòng đệm điều chỉnh

(cố định ổ bằng nắp
mộng)

 Ống lót
 Nhiệm vụ:
• Đỡ ổ lăn
• Thuận lợi khi lắp

ghép
• Điều chỉnh các bộ
phận ổ
• Điều chỉnh ăn khớp
 Vật liệu: GX15-32

 Nắp ổ
 Phân loại:
• Nắp ổ kín
• Nắp ổ thủng
 Vật liệu: GX15-32

5.3.2 Các chi tiết lót bộ phận ổ
 Vòng phớt
 Đặc điểm:
• Dễ thay thế
• Đơn giản
• Chóng mòn
 Phân loại:
• Cố định
• Điều chỉnh được khe hở

 Vòng chắn dầu, đệm bảo vệ
 Nhiệm vụ: ngăn cách

mỡ bôi trơn ổ với dầu
của HGT

5.4 Bôi trơn HGT
 Các bộ truyền cần được bôi trơn liên tục nhằm:
• Giảm mất mát công suất vì ma

sát
• Giảm mài mòn
• Đảm bảo thoát nhiệt
• Để phòng các chi tiết máy bị

han gỉ
(*) Việc lựa chọn phương pháp bôi trơn HGT phụ thuộc vào vận tốc
vòng của bộ truyền
 Khi vận tốc vòng v≤12m/s với bánh răng và v≤10m/s với bánh vít: bôi
trơn bằng ngâm dầu
 Khi vận tốc vòng xấp xỉ các giá trị trên:
• Chiều sâu ngâm dầu của bánh răng và bánh vít: (0,75…2)h≥10mm.
(h: chiều cao răng)
• Chiều sâu ngâm dầu bánh răng côn: ngập chiều rộng bánh răng lớn
• Chiều sâu ngâm dầu của trục vít:
dầu phải ngập ren trục vít nhưng
không được vượt quá đường
ngang tâm con lăn dưới cùng
(*) Nếu không thỏa mãn cần

lắp vòng vung dầu trên trục vít

 Khi vận tốc vòng nhỏ (0,8…1,5 m/s):
• Chiều sâu ngâm dầu của khoảng 1/6 đến 1/4 bán kính bánh răng
 Khi vận tốc vòng lớn hơn các giá trị trên: sử dụng bôi trơn lưu
thông

CSTKM2 Chuong 5

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CSTKM2 Chuong 5

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI

Khoa Cơ khí – Bộ môn Công nghệ cơ khí

ĐỒ ÁN CƠ SỞ THIẾT KẾ MÁY TRONG

Giảng viên: ThS. Phạm Thanh Tùng

Bộ môn Công nghệ cơ khí | Department of Mechanical Engineering

5.1 Tổng quan về vỏ hộp

- Bảo đảm vị trí tương

- Tiếp nhận tải trọng các

- Đựng dầu bôi trơn, bảo

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

- Khối lượng nhỏ

c) Cấu tạo, vật liệu

- Cấu tạo: thành hộp, nẹp hoặc gân, mặt

- Vật liệu: gang xám GX15-32

(*) Dùng thép khi chịu tải lớn, va đập

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

5.2 Thiết kế vỏ hộp

 Bề mặt ghép đi qua đường tâm

 Thường chọn song song với

+ Muốn giảm kích thước và

+ Bôi trơn tốt bằng phương pháp

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

 HGT trục vít nên chọn bề mặt

(*) Vỏ hộp có lỗ gối trục D lớn hơn

δ : chiều dày cốc lót

(*) Cốc lót có thêm tác dụng cố định bộ

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

b) Các kích thước cơ bản của vỏ hộp

 Các kích thước tra trong bảng 18-1

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

 Khe hở Δt từ đỉnh bánh răng đến đáy hộp

 Chiều dày S và S cần đảm bảo đủ độ cứng

 Bề mặt ghép được mài hoặc cạo, không

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

 Bề mặt đế càng gần

 Nên cần sử dụng gân

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

(a) Cứng vững, kích thước lớn

(b) Kém cứng vững, kích thước nhỏ

(c) Cứng vững cao, khó gia công, lắp đặt

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

 Gối trục trên vỏ hộp

Kích thước gối trục xác định

D: đường kính lỗ lắp ổ lăn

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

+ Khi cần giảm D3, giảm d4 và tăng Z

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

 Mục đích: nâng, vận chuyển HGT

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

 Thiết kế vòng móc

- Chiều dày vòng móc

- Đường kính vòng móc

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

• Không làm biến dạng vòng

 Kích thước chốt trụ tra bảng 18-

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi

• Quan sát khi lắp ghép các chi

 Kích thước nắp: bảng

BM Công Nghệ Cơ Khí – Khoa Cơ khí - Đại học Thủy Lợi