Σελίίδα 1 απόί 5

Γραπτεί ς απόλυτήί ρίες εξεταί σείς περίόί δόυ Μαίΐόυ - Ιόυνίίόυ 20….
Εξεταζόί μενό μαί θήμα : Νεόελλήνίκήί Γλώίσσα Γ’ Ταί ξής

Ι. ΚΕΙΜΕΝΟ : Όχι, δεν είναι ειρήνη αυτή...

«... Παγκόί σμίόυς πόλεί μόυς γνώίρίσε δυστυχώίς ό πλανήί τής μας.
Παγκόί σμία είρήί νή δεν γευί τήκε!... Παραί δείγμα : Μεταί τό 1945, τό τυπίκόί
τεί λός τόυ Β’ παγκόί σμίόυ πόλεί μόυ, ό κόί σμός δεν ευτυί χήσε να ζήί σεί μίας
μεί ρας παγκόί σμία είρήί νή. Κί όί ταν εμείίς γευόί μαστε τόυς καρπόυί ς τής
είρήί νής κί είίμαστε εφήσυχασμεί νόί καί μακαί ρίόί, χόρτασμεί νόί καί αμεί ρίμνόί, δεν
σκεφτόί μαστε πώς καί πόυ κόνταί μας ήί πίό μακρίαί τα δαί χτυλα δεν ξεκόλλαί νε απ’ τίς
σκανδαί λες τών όί πλών πόυ ξερνόυί ν τόν θαί νατό· σήί μερα εκείί, αυί ρίό παρακαί τώ, καί θε
μεί ρα καί πόυ... Καί τα όί πλα αυταί τα παραί γόυν, είρήνίκόί τατα, όί λαόίί πόυ ζόυν «ἐν
εἰρήί νῃ»... Σήί μερα, γία να σκότώίνόνταί καί πόίόί αί λλόί, αυί ρίό, γία ν’ αφανίστόυί ν όί
ίίδίόί… Τί είίδόυς είρήί νή είίναί αυτήί πόυ κατασκευαί ζεί τα όί ργανα πόυ τή σκότώίνόυν!...
Γνήί σία είρήί νή είίναί μόί νό αυτήί πόυ υπήρετείί τίς ίδεί ες τής κί όί χί αυτήί πόυ πρόετόίμαί ζεί
τόν επόί μενό πόί λεμό…
Όχί, δεν είίναί είρήί νή αυτήί . Κί όυί τε θα υπαί ρξεί
πότεί , εαί ν τα εί θνή δεν παί ψόυν να παραί γόυν —
κυρίίώς — μ ίί σ ό ς. Τό μίίσός, γία να ξεσπαί σεί, ζήταί εί
όί πλα. Τα όί πλα σκόρπόυί ν τήν απόί γνώσή καί τή
δυστυχίία, πόυ με τή σείραί τόυς γεννόβόλαί νε μίίσός…
Καί τό μίίσός ζήταί εί κί αί λλα όί πλα… Τί φαύλος
κύκλος!... Δίαβαί στε τίς σχόλίκεί ς ίστόρίίες όί λόυ τόυ
κόί σμόυ, ξεφυλλίίστε τίς εφήμερίίδες όί λόυ τόυ
κόί σμόυ καί θα ανακαλυί ψετε πόίόί αναπαραί γόυν τό
μίίσός, επίίσήμα, νόί μίμα, συνείδήταί … Θα καταλαί βετε γίατίί γίίνόνταί όί πόί λεμόί… Θα
πείστείίτε πώς ή είρήί νή είίναί ίδεί α ρόμαντίκήί . Γίατίί ή είρήί νή δεν εί χεί εθνίκόί τήτα, δεν
εί χεί γλώίσσα, θρήσκείία… Δεν είίναί αμερίκαί νίκή, ρώίσίκή, ελλήνίκήί , τόυρκίκήί , αγγλίκήί ,
κίνεί ζίκή… Κί όί σό όί αί νθρώπόί αίσθαί νόνταί μόί νό Αμερίκαί νόί, Ρώίσόί, Έλλήνες, Τόυί ρκόί,
Άγγλόί, Κίνεί ζόί , τόί σό ή είρήί νή θα ‘ναί καλήί γία τόυς Αμερίκαί νόυς, μα κακήί γία τόυς
Ρώίσόυς, συί μφόρή γία τόυς Έλλήνες, ασυί μφόρή γία τόυς Τόυί ρκόυς… Καί τα κανόί νία θα
βρόνταί νε, γία να αίσθαί νόνταί περήί φανα τα εί θνή πόυ ταπείίνώσαν ήί εκδίκήί θήκαν τόν
«πρόαίώίνίό εχθρόί » τόυς… Κί όί ζώεί ς θα θερίίζόνταί, ή δυστυχίία θα θρίαμβευί εί κί ή
φίλόλόγίία γία τήν είρήί νή θα πλόυτίίζεταί με νεί όυς τόί μόυς. Εἰρήί νή ἡμῖν…».
[Δημοσίευμα σε εφημερίδα]

ΙΙ. ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ :
(Α) Να εξήγήί σετε συί ντόμα με δίκαί σας λόί γία τόν «φαύλο κύκλο» πόυ υπαίνίίσσεταί ό
συνταί κτής τόυ κείμεί νόυ [μον. 02,5]

(Β) Να χώρίίσετε τό επόί μενό απόί σπασμα τόυ κείμεί νόυ στίς πρόταί σείς πόυ τό
συνθεί τόυν, να τίς χαρακτήρίίσετε σε Κ(υί ρίες) καί Δ(ευτερευί όυσες) καί να γραί ψετε τό
είίδός τής συί νδεσής αυτώίν τών πρόταί σεών (Ασυί νδετό σχήί μα – Παρατακτίκήί συί νδεσή –
Υπότακτίκήί συί νδεσή) [μον. 02,5]
 Σελίίδα 2 απόί 5

«Διαβάστε τις σχολικές ιστορίες όλου του κόσμου, ξεφυλλίστε τις εφημερίδες όλου του
κόσμου και θα ανακαλύψετε ποιοι αναπαράγουν το μίσος, επίσημα, νόμιμα, συνειδητά…
Θα καταλάβετε γιατί γίνονται οι πόλεμοι… Θα πειστείτε πως η ειρήνη είναι ιδέα
ρομαντική. Γιατί η ειρήνη δεν έχει εθνικότητα, δεν έχει γλώσσα, θρησκεία…»

(Γ) Στόν επόί μενό πίίνακα να χαρακτήρίίσετε τίς υπόγραμμίσμεί νες στό κείίμενό
δευτερεύουσες προτάσεις τής Α’ στήί λής γραί φόντας στή Β’ στήί λή τον σωστό
χαρακτηρισμό τους απόί τό ακόί λόυθό πλαίίσίό (καί πόία απόί τα στόίχείία τόυ πλαίσίίόυ
θα χρήσίμόπόίήθόυί ν περίσσόί τερες απόί μίία φόρεί ς, ενώί αί λλα δεν θα χρήσίμόπόίήθόυί ν
καθόί λόυ) : [ μον. 02,5 ]
Ειδική – βουλητική – χρονική – τελική – υποθετική – ενδοιαστική – αιτιολογική –
εναντιωματική - πλάγια ερωτηματική – αποτελεσματική

Α’ Β’
α. να ζήί σεί μίας μεί ρας παγκόί σμία είρήί νή →
β. Κί όί ταν εμείίς γευόί μαστε τόυς καρπόυί ς τής είρήί νής →
γ. κί είίμαστε εφήσυχασμεί νόί καί μακαί ρίόί, χόρτασμεί νόί →
καί αμεί ρίμνόί
δ. πώς καί πόυ κόνταί μας ήί πίό μακρίαί τα δαί χτυλα δεν →
ξεκόλλαί νε απ’ τίς σκανδαί λες τών όί πλών
ε. γία να σκότώίνόνταί καί πόίόί αί λλόί →
ζ. εαί ν τα εί θνή δεν παί ψόυν →
ή. να παραί γόυν — κυρίίώς — μ ίί σ ό ς →
θ. γία να ξεσπαί σεί →
ί. πόίόί αναπαραί γόυν τό μίίσός, επίίσήμα, νόί μίμα, →
συνείδήταί
κ. γίατίί γίίνόνταί όί πόί λεμόί →

(Δ1) Να αντικαταστήσετε τα επόί μενα υπόγραμμίσμεί να τμήί ματα τόυ κείμεί νόυ με εί να
καταί λλήλό όνόματίκόί ήί επίρρήματίκόί συί νόλό καί νόντας όί πόίες αλλαγές νόμίίζετε όί τί
χρείαί ζόνταί : [μον. 01,5]

α- ό κόί σμός δεν ευτυί χήσε να ζήί σεί μίας μεί ρας παγκόί σμία είρήί νή
→
β-γ. Σήί μερα, γία να σκότώίνόνταί καί πόίόί αί λλόί, αυί ρίό, γία ν’ αφανίστόυί ν όί ίίδίόί
→ →
δ. εαί ν τα εί θνή δεν παί ψόυν να παραί γόυν — κυρίίώς — μ ίί σ ό ς
→
 Σελίίδα 3 απόί 5

ε. Θα καταλαί βετε γίατίί γίίνόνταί όί πόί λεμόί

→
(Δ2) Να αντίκαταστήί σετε τίς επόί μενες υπόγραμμίσμεί νες λεί ξείς πόυ
χρήσίμόπόίόυί νταί μεταφόρίκώίς στό κείίμενό με αί λλες πίό ακρίβείίς
καταί περίίπτώσή: [μον. 01]
α.-β. Κί όί ταν εμείίς γευόί μαστε τόυς καρπόυί ς τής είρήί νής
→ →
γ. πόυ ξερνόυί ν τόν θαί νατό →
δ. με τή σείραί τόυς γεννόβόλαί νε μίίσός →
ε. όί ζώεί ς θα θερίίζόνταί →

ΙΙΙ . ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ : [μον. 10]

Στό κείίμενό δίαβαί σατε γία καί πόία απόί τα αίίτία πόυ ευθυί νόνταί γία τή συνεχήί
παρόυσίία τόυ πόλεί μόυ στόν πλανήί τή μας. Σε εί να αί ρθρό σας (σε δυί ό – τρείς
παραγραί φόυς, 200 - 250 περίίπόυ λεί ξείς), πόυ θα δήμόσίευθείί στήν εφήμερίίδα πόυ
εκδίίδεί ό Πόλίτίστίκόί ς Συί λλόγός τής περίόχήί ς σας, να δίατυπώίσετε συγκεκρίμεί νες
ρεαλίστίκεί ς πρόταί σείς γία τή μόνιμη εγκαθίδρυση της ειρήνης στον κόσμο.

 Σημειώσεις :
1. Να απαντήί σετε σε όί λα τα ερώτήί ματα
2. Μπόρείίτε να γραί ψετε τίς απαντήί σείς τών ερώτήμαί τών Γ καί Δ 1, Δ2 επαί νώ στή
φώτότυπίία.
 Σελίίδα 4 απόί 5

Ι. ΚΕΙΜΕΝΟ : Όχι, δεν είναι ειρήνη αυτή...

«... Παγκόί σμίόυς πόλεί μόυς γνώίρίσε δυστυχώίς ό πλανήί τής μας. Παγκόί σμία
είρήί νή δεν γευί τήκε!... Παραί δείγμα : Μεταί τό 1945, τό τυπίκόί τεί λός τόυ Β’ παγκόί σμίόυ
πόλεί μόυ, ό κόί σμός δεν ευτυί χήσε να ζήί σεί μίας μεί ρας παγκόί σμία είρήί νή. Κί όί ταν εμείίς
γευόί μαστε τόυς καρπόυί ς τής είρήί νής κί είίμαστε εφήσυχασμεί νόί καί μακαί ρίόί,
χόρτασμεί νόί καί αμεί ρίμνόί, δεν σκεφτόί μαστε πώς καί πόυ κόνταί μας ήί πίό μακρίαί τα
δαί χτυλα δεν ξεκόλλαί νε απ’ τίς σκανδαί λες τών όί πλών πόυ ξερνόυί ν τόν θαί νατό· σήί μερα
εκείί, αυί ρίό παρακαί τώ, καί θε μεί ρα καί πόυ... Καί τα όί πλα αυταί τα παραί γόυν,
είρήνίκόί τατα, όί λαόίί πόυ ζόυν «ἐν εἰρήί νῃ»... Σήί μερα, γία να σκότώίνόνταί καί πόίόί
αί λλόί, αυί ρίό, γία ν’ αφανίστόυί ν όί ίίδίόί… Τί είίδόυς είρήί νή είίναί αυτήί πόυ κατασκευαί ζεί
τα όί ργανα πόυ τή σκότώίνόυν!... Γνήί σία είρήί νή είίναί μόί νό αυτήί πόυ υπήρετείί τίς ίδεί ες
τής κί όί χί αυτήί πόυ πρόετόίμαί ζεί τόν επόί μενό πόί λεμό…
Όχί, δεν είίναί είρήί νή αυτήί . Κί όυί τε θα υπαί ρξεί πότεί , εαί ν τα εί θνή δεν παί ψόυν να
παραί γόυν — κυρίίώς — μ ίί σ ό ς. Τό μίίσός, γία να ξεσπαί σεί, ζήταί εί όί πλα. Τα όί πλα
σκόρπόυί ν τήν απόί γνώσή καί τή δυστυχίία, πόυ με τή σείραί τόυς γεννόβόλαί νε μίίσός…
Καί τό μίίσός ζήταί εί κί αί λλα όί πλα… Τί φαύλος κύκλος!... Δίαβαί στε τίς σχόλίκεί ς ίστόρίίες
όί λόυ τόυ κόί σμόυ, ξεφυλλίίστε τίς εφήμερίίδες όί λόυ τόυ κόί σμόυ καί θα ανακαλυί ψετε
πόίόί αναπαραί γόυν τό μίίσός, επίίσήμα, νόί μίμα, συνείδήταί … Θα καταλαί βετε γίατίί
γίίνόνταί όί πόί λεμόί… Θα πείστείίτε πώς ή είρήί νή είίναί ίδεί α ρόμαντίκήί . Γίατίί ή είρήί νή
δεν εί χεί εθνίκόί τήτα, δεν εί χεί γλώίσσα, θρήσκείία… Δεν είίναί αμερίκαί νίκή, ρώίσίκή,
ελλήνίκήί , τόυρκίκήί , αγγλίκήί , κίνεί ζίκή… Κί όί σό όί αί νθρώπόί αίσθαί νόνταί μόί νό
Αμερίκαί νόί, Ρώίσόί, Έλλήνες, Τόυί ρκόί, Άγγλόί, Κίνεί ζόί , τόί σό ή είρήί νή θα ‘ναί καλήί γία
τόυς Αμερίκαί νόυς, μα κακήί γία τόυς Ρώίσόυς, συί μφόρή γία τόυς Έλλήνες, ασυί μφόρή
γία τόυς Τόυί ρκόυς… Καί τα κανόί νία θα βρόνταί νε, γία να αίσθαί νόνταί περήί φανα τα
εί θνή πόυ ταπείίνώσαν ήί εκδίκήί θήκαν τόν «πρόαίώίνίό εχθρόί » τόυς… Κί όί ζώεί ς θα
θερίίζόνταί, ή δυστυχίία θα θρίαμβευί εί κί ή φίλόλόγίία γία τήν είρήί νή θα πλόυτίίζεταί με
νεί όυς τόί μόυς. Εἰρήί νή ἡμῖν…». [Δημοσίευμα σε εφημερίδα]

2ή εν. Πόλυσήμίία λεί ξεών: κύκλος, τεί λός

3ή εν. Μεταφόρίκήί χρήί σή :
Κυρίόλεκτίκήί χρήί σή :
4 εν. Συνώίνυμα: τόί μόυς , ζήταί εί , δυστυχίία, παραί γόυν , αμεί ρίμνόί , εφήσυχασμεί νόί
ή

–αντίίθετα : ζήταί εί, παγκόί σμία , εκδίκήί θήκαν , σκόρπόυί ν, αμεί ρίμνόί ,
εφήσυχασμεί νόί
5ή εν. Ομόί ήχες :
–παρώίνυμες λεί ξείς : μόί νό ,
6 εν. Υπώίνυμα :
ή

Ορίσμόί ς :
7 εν. Μετώνυμίία :
ή

8ή εν. Σχήί ματα λόί γόυ :

Σελίίδα 5 απόί 5