ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2019-2020

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Χρήσιμο online βοήθημα:
http://www.greek-
ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ language.gr/greekLang/modern_gr
• ΣΥΝΩΜΥΜΑ – ΑΝΤΩΝΥΜΑ eek/tools/lexica/triantafyllides/
• ΠΑΡΑΓΩΓΗ – ΣΥΝΘΕΣΗ
• ΞΕΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

1. Να αντιστοιχίσετε τις πιο κάτω λέξεις με τις συνώνυμές τους όπως στο παράδειγμα.

Α’ Β’
1. αεικίνητος α) διακόπτω, εμποδίζω
2. προσφεύγω β) διανοίγω, πλαταίνω
3. ενοποίηση γ) (υπο)στήριγμα
4. υπόβαθρο δ) καταφεύγω
5. διευρύνω ε) ασταμάτητος
6. ανακόπτω στ) ένωση
7. οκνηρία ζ) λεπτομερής

8. διαβολή η) υπεροψία

9. εκτενής θ) συκοφαντία

10. αλαζονεία ι) ανυποχώρητος

11. ιταμός ια) τεμπελιά

12. ανένδοτος ιβ) αυθάδης

2. Να γράψετε τα συνώνυμα των παρακάτω ουσιαστικών:

σεβασμός = ………………………………………………………………………………………….

προσήλωση =………………………………………………………………………………………….

αγάπη =………………………………………………………………………………………….

προσπάθεια = ………………………………………………………………………………………….

επιμονή = ………………………………………………………………………………………….

3. Να γράψετε τα αντώνυμα των παρακάτω επιθέτων:

ανήσυχος = ………………………………………………………………………………………….

1
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2019-2020
εριστικός = ………………………………………………………………………………………….

συνεπής = ………………………………………………………………………………………….

επιμελής = ………………………………………………………………………………………….

δίκαιος = ………………………………………………………………………………………….

4. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με την κατάλληλη λέξη από αυτές
που δίνονται στην παρένθεση.

(φιλικό, επιβίωση, πολιτισμός, τουριστική, φιλόξενο, ευρωπαϊκού, ξενομανία, διατήρηση,

κινδύνους, μνήμης, ελληνικά)

α) Ο ελληνικός …………………. υπήρξε η βάση του …………………. .

β) Η ………………… της ιστορικής …………………. είναι απαραίτητη για την………………… του
έθνους.
γ) Η ………………….. των Ελλήνων ελλοχεύει πολλούς ……………….. .
δ) Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι έντονη η …………………… κίνηση στα……………….
νησιά.
ε) Οι Έλληνες αντιμετωπίζουν τους ξένους επισκέπτες με …………………. και………….. πνεύμα.

5. Κάντε τις παρακάτω αντιστοιχίσεις, ώστε να προκύψουν σύνθετες λέξεις, όπως στο
παράδειγμα.

φιλο δέχομαι

υπο κοινωνώ

επι ξενώ = φιλοξενώ

δια δίδω

μετα τηρώ

6. Κάντε τις παρακάτω αντιστοιχίσεις, ώστε να προκύψουν τα σωστά ζεύγη λέξεων.

1. γραφικό α. περιοχή

2. απόκρημνο β. άνθρωποι

3. φιλόξενοι γ. πόλη
1. …., 2……,3……., 4……, 5…...
4. ιστορική δ. μέρος

5. δύσβατη ε. νησί

7. Να αντικατασταθούν οι υπογραμμισμένες λέξεις από τα συνώνυμά τους:

α. Δεν ενστερνίζομαι τις απόψεις σου.

………………………………………………………………………………………….

2
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2019-2020
β. Περιορίζω τα έξοδά μου.

………………………………………………………………………………………….

γ. Μου κάνει εντύπωση η έπαρσή του.

………………………………………………………………………………………….

δ. Κάποιοι προσπάθησαν με ραδιουργίες να ανατρέψουν τον νόμιμο πρόεδρο της χώρας.

………………………………………………………………………………………….

ε. Ιδιόρρυθμος άνθρωπος.

………………………………………………………………………………………….

στ. Διερευνώ το θέμα.

………………………………………………………………………………………….

ζ. Διηνεκής αναζήτηση.

………………………………………………………………………………………….

η. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού δεν έχει την αίγλη που είχε παλιότερα.

………………………………………………………………………………………….

8. Να βρείτε τα αντώνυμα των παρακάτω υπογραμμισμένων λέξεων:

α. ευαίσθητος άνθρωπος………………………………………………………………………

β. ανάληψη χρημάτων……………………………………………………………………………

γ. ιδιοτελής φιλία………………………………………………………………………………….

δ. μεροληπτικός κριτής……………………………………………………………………….

ε. αντικειμενικός παρατηρητής…………………………………………………………..

στ. αισιόδοξος άνθρωπος……………………………………………………………………

ζ. εύφορη περιοχή………………………………………………………………………………

9. Να γράψετε τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων:

· ενδιαφέρομαι ≠ …………………………….

· προοδευτικός ≠ …………………………….

· φιλελεύθερος ≠ ……………………………..

· άφθαρτος ≠ ……………………………………..

3
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2019-2020
10. Να υπογραμμίσετε την ορθή συνώνυμη λέξη για τις παρακάτω λέξεις, σύμφωνα με το
παράδειγμα:

1. προσοδοφόρος: α. προσεκτικός β. επικερδής γ. προσοντούχος

2. ευδοκιμώ: α. καλλιεργώ β. δείχνομαι ευνοϊκός γ. προκόβω

3. επίμοχθος: α. επίπονος β. επίμονος γ. ακούραστος

4. επιλέγω: α. επικρίνω β. διακρίνω γ. διαλέγω

5. επίτευξη: α. επιτυχία β. εκτέλεση γ. πραγματοποίηση

6. αναπόφευκτος: α. αναποτελεσματικός β. αναπόδραστος γ. αναποφάσιστος

7. καταμερισμός: α. διαίρεση β. καταχώριση γ. κατακερματισμός

8. μονομερής: α. μονόπλευρος β. μονολιθικός γ. μονοκόμματος

9. μονήρης: α. μοναδικός β. μοναχικός γ. μόνιμος

11. Σύμφωνα με το σχήμα: άνθρωπος — ανθρωπισμός – ανθρωπιστής, να σχηματίσετε

παράγωγες λέξεις από τα παρακάτω ουσιαστικά:

Ύλη: ………………………………………………………………………………………….

Έλληνας: ………………………………………………………………………………………….

Ιουδαίος: ………………………………………………………………………………………….

Βούδας: ………………………………………………………………………………………….

Άτομο: ………………………………………………………………………………………….

12. Σύμφωνα με το σχήμα: κουράζω — κουρασμένος — ακούραστος, να σχηματίσετε

λέξεις από τα παρακάτω ρήματα:

καλώ :………………………………………………………………………………………….

τιμώ :……………………………………………………………………………………………

λυγίζω :………………………………………………………………………………………..

υποψιάζομαι :………………………………………………………………………………..

εκτελώ :……………………………………………………………………………………….

αμφισβητώ :…………………………………………………………………………………….

παρηγορώ :…………………………………………………………………………………….

4
 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2019-2020
13. Να συμπληρώσετε τον πίνακα όπως στο παράδειγμα:

Πρωτότυπη λέξη Παράγωγη λέξη Μέρος του λόγου της παράγωγης λέξης
Αγκαλιά Αγκαλιάζω ρήμα
Εγκαίνια ρήμα
Αρχή ρήμα
Γείτονας ρήμα
Ταξίδι ρήμα
Κλειδί ρήμα
Ζεστός ρήμα
Θερίζω ουσιαστικό (πρόσωπο που ενεργεί)
Τραγουδώ ουσιαστικό (πρόσωπο που ενεργεί)
Λυτρώνω ουσιαστικό (ενέργεια ή αποτέλεσμα ενέργειας)
Σείω ουσιαστικό (ενέργεια ή αποτέλεσμα ενέργειας)
Τρέχω ουσιαστικό (ενέργεια ή αποτέλεσμα ενέργειας)
Διαβάζω ουσιαστικό (ενέργεια ή αποτέλεσμα ενέργειας)
Λάμπω ουσιαστικό (όργανο ή μέσο)
Ξυπνώ ουσιαστικό (όργανο ή μέσο)
Σφυρίζω ουσιαστικό (όργανο ή μέσο)
Βρύση ουσιαστικό (υποκοριστικό)
Γάτα Γατούλα ουσιαστικό (υποκοριστικό)
Βαρέλι ουσιαστικό (μεγεθυντικό)
Φωνή Φωνάρα ουσιαστικό (μεγεθυντικό)

14. Στις φράσεις που ακολουθούν να αντικαταστήσετε τις ξένες λέξεις με ελληνικές λέξεις ή
φράσεις:

1. Μην τον παρεξηγείς· είναι το στιλ του τέτοιο.

………………………………………………………………………………………….
2. Θα πάω το αυτοκίνητο για σέρβις.
………………………………………………………………………………………….
3. Το ξενοδοχείο ήταν μικρό, αλλά είχε καλό σέρβις.
………………………………………………………………………………………….
4. Όλη η οικογένεια παρακολουθούσε με προσοχή το σόου.
………………………………………………………………………………………….
5. O προπονητής ζήτησε τάιμ άουτ, για να δώσει οδηγίες στους παίκτες του.
………………………………………………………………………………………….
6. O καμεραμάν αποτύπωσε το ατυχές συμβάν εκθέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του.
………………………………………………………………………………………….
7. Δε δέχτηκα την πρότασή του, παρόλο που είχε πολλά αβαντάζ.
………………………………………………………………………………………….
8. Χρησιμοποιεί διάφορα τρικ, για να με πάρει με το μέρος του.
………………………………………………………………………………………….
9. Οι πολιτικοί συνήθως δέχονται τα αποτελέσματα των γκάλοπ, όταν τους ευνοούν, και τα
απορρίπτουν στην αντίθετη περίπτωση.
………………………………………………………………………………………….
10. O πρωθυπουργός έδωσε πρες κόνφερανς για την κατάσταση της οικονομίας.
………………………………………………………………………………………….

5
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2019-2020
11. Οι δημοσιογράφοι δεν έμειναν ικανοποιημένοι από τις εξηγήσεις του κυβερνητικού
εκπροσώπου στο πρες ρουμ.
………………………………………………………………………………………….
12. Πολλά ανταλλακτικά αυτοκινήτων είναι ιμιτασιόν.
………………………………………………………………………………………….
13. Στη γιορτή του κάλεσε την ελίτ της τοπικής κοινωνίας.
………………………………………………………………………………………….

Από την ομάδα διδασκόντων