Lessenpakket: talentontwikkeling

Inleiding voor leerkrachten

Beste leerkrachten,

Ik hoef jullie niet te vertellen dat jullie allemaal een klas hebben boordevol getalenteerde
leerlingen. Dat weten jullie zelf veel beter dan ik. Toch benutten we nog niet al deze talenten
in de klas. Heel wat leerlingen weten zelfs niet wat hun eigen talenten zijn. Jammer, toch?
Samen met jullie wil ik hier iets aan doen! Want jullie hebben een grote rol in de
ontwikkeling van de talenten van alle leerlingen. Samen kunnen we ervoor zorgen dat elk
kind weet waar hij goed in is en beter in zijn vel zit. Om het jullie makkelijker te maken om
hiermee aan de slag te gaan heb ik een starterspakket ontwikkeld. Met dit starterspakket
heb je drie kant-en-klare lessen om meteen met je leerlingen mee aan de slag te gaan.
Verder kan je in dit starterspakket ook nog een aantal fiches vinden om in je dagelijkse
klaspraktijk te verwerken. Zo heb je blijvend oog voor de talenten van je leerlingen.
Opdat jullie echt een vliegende start kunnen nemen geef ik hieronder nog een beknopte
uitleg over talenten, talentontwikkeling en de manier van aanpak binnen de lessen.
Ik hoop dat ik jullie allemaal kan inspireren om vol goesting aan de slag te gaan en dan rest
me enkel nog jullie heel veel talentenplezier toe te wensen.

Lorien
 Klaar voor de start?

Wat zijn talenten?

Een talent is iets waar je in uitblinkt. Dit is het standaardantwoord wanneer ik leerkrachten
vraag wat talent voor hen is. Maar talent is veel meer dan dat. Talent is iets waar je van
nature uit aanleg voor hebt en waar je dus behoorlijk goed in kan worden. Toch hoef je niet
de beste te zijn in iets om van een talent te kunnen spreken. Veel belangrijker is het plezier
en de energie dat deze activiteit je oplevert. Want talent is boven alles passie. Zie je iemand
helemaal opleven tijdens een les drama? Wees er dan maar zeker van dit hier talent
aanwezig is. Belangrijk is dan om dit talent te benoemen en het kansen te geven om te
groeien. Hoe doe je dit? Heel simpel! Zorg voor gevarieerde situaties waarin dit talent benut
kan worden. Hoe meer je aan de slag kan met je talent, hoe sterker het wordt.

In dit lessenpakket heb ik ervoor gekozen om talenten op twee verschillende niveaus te gaan
benoemen. Het eerste niveau benoemt de domeinen waarbinnen je talenten zich kunnen
situeren. Deze domeinen staan beter bekend als de 8 intelligenties van Gardner. Deze 8
domeinen tonen niet enkel aan waar je sterkste talenten zich bevinden maar geven ook
inzicht in de manier van leren. Voor leerkrachten kan dit dus zeker interessant zijn om te
weten. Zo zal een leerling die zich sterk in het domein van de visueel-ruimtelijke intelligentie
bevindt meer hebben aan een aantal schema’s en tekeningen om de leerstof te verwerken
dan aan een uitgebreide uitleg.

Naar analogie met het talentencentrum in Antwerpen heb ik ervoor gekozen deze domeinen
als krachten te benoemen. Dit maakt het bevattelijker voor de leerlingen. Hieronder staan
de verschillende domeinen kort opgesomd.

Lichamelijk – beweegkracht Leerlingen die graag

kinetische sporten, dansen,
intelligentie uitbeelden, klusjes
doen, … Kortom
leerlingen die
houden van
bewegen.
Visueel – ruimtelijke beeldkracht Leerlingen die
intelligentie enorm gericht zijn
op alles wat visueel
is. Ze vertalen alles
in beelden.

Verbaal – taalkracht Leerlingen die graag

linguïstische lezen, luisteren,
intelligentie spreken, … . Ze
hebben een passie
voor talen.
 Muzikaal – ritmische muziekkracht Leerlingen die
intelligentie gevoel voor ritme
hebben, houden van
muziek, graag
dansen, … . Deze
leerlingen zijn
muzikaal ingesteld.
Logisch – rekenkracht Leerlingen die
mathematische houden van cijfers,
intelligentie logica en structuur.
Rekenen is hun
favoriete vak.

Naturalistische – natuurkracht Leerlingen die ervan

ecologische houden op te leren
intelligentie over de planten en
dieren, die graag
buiten zijn. Deze
leerlingen zijn
begaan met het
milieu.
Intrapersoonlijke zelfkracht Leerlingen die sterk
intelligentie zijn in het nadenken
over zichzelf. Ze
weten goed wat ze
willen en kunnen.

Interpersoonlijke teamkracht Leerlingen die de

intelligentie groep op de eerste
plaats zetten.
Vrienden en sociale
contacten zijn voor
deze leerlingen heel
belangrijk.

Het tweede niveau zoomt nog verder in op de talenten van de leerlingen. Om de talenten
van leerlingen te benoemen baseerde ik me op de talenten van het kwaliteitenspel (edg
thuiswinkel, 2006). Ik koos de 30 meest bevattelijke talenten uit. Uiteraard zijn er nog heel
wat meer talenten. Maar omdat de leerlingen nog jong zijn en nog niet zo vertrouwd met
het benoemen van talenten is het aangewezen te starten met een (beperkte) selectie.
Hieronder de lijst van 30 talenten waar ik mee werk in dit lessenpakket.
 1) geduldig 11) ideeën 21) slim
2) creatief 12) lief 22) avontuurlijk
3) zorgzaam 13) eerlijk 23) ijverig
4) grappig 14) netjes 24) sportief
5) keuzes maken 15) vrienden maken 25) behulpzaam
6) handig 16) plannen maken 26) dromerig
7) lef 17) knuffelen 27) mooi
8) troosten 18) luisteren 28) snel
9) speels 19) fantasie 29) samenwerken
10) rustig 20) vrolijk 30) sterk

Hoe ontwikkelen we deze talenten?

Om aan talentontwikkeling te doen moet aan een aantal voorwaarden voldaan worden. De
belangrijkste is wellicht een veilig klasklimaat. Leerlingen moeten het gevoel hebben zichzelf
te mogen zijn in de klas. Alleen dan zullen ze hun talenten laten zien en inzetten. Besteed
hier voldoende aandacht aan alvorens aan talentontwikkeling te doen. Verder is het
belangrijk een gevarieerde, krachtige leeromgeving aan te bieden. De verschillende
krachten moeten voldoende aan bod komen zodat alle leerlingen kunnen ontdekken waar ze
goed in zijn. Een talent komt namelijk enkel tot uiting als het in een passende context kan
ingezet worden. Verschillende contexten aanbieden zal dus het ontdekken van talenten
bevorderen.

Tot slot is het belangrijk dat je zelf aandacht hebt voor het ontdekken van talenten. Dit
zowel bij jezelf als bij de leerlingen. Als je je zelf bewust bent van de eigen talenten ben je
een voorbeeld voor de leerlingen. Maar ook bij de leerlingen moet je blijvend aandacht
hebben voor talent. Talenten ontdek je namelijk makkelijker bij iemand anders aangezien
talenten die activiteiten zijn die bij jezelf als vanzelf gaan en daarom niet bijzonder lijken.
Jij hebt dus een belangrijke rol in het ontdekken van de talenten van de leerlingen.

Wanneer deze voorwaarden voldaan zijn staat niets de talentontwikkeling van de leerlingen
nog in de weg. Jou rest dan enkel nog de taak om voldoende gelegenheid te bieden om deze
talenten in te zetten. Doe dit door de verschillende krachten aan bod te laten komen en
gevarieerde werkvormen aan te bieden. Vooral coöperatieve werkvormen zijn hiervoor zeer
geschikt aangezien hier vaak al meerdere krachten in zitten. Jij voorziet dus de context en de
ontwikkeling van de talenten volgt dan vanzelf.
Waarom is talentontwikkeling belangrijk?

Het ontwikkelen van talenten bij je leerlingen heeft oneindig veel voordelen. Het
belangrijkste is dat het zelfbeeld van de leerlingen verbetert. Wanneer ze zich beter bewust
zijn van hun sterktes en deze gericht leren inzetten zullen ze zich beter in hun vel voelen.
Verder zal hun motivatie ook hoger liggen. Want leren vanuit je talenten is leuker en gaat
ook sneller. Logisch ook want het steunt op zaken waar jij aanleg voor hebt en die je goed
kan. Je zal merken dat de betrokkenheid meteen hoger is wanneer je leerlingen aanspreekt
op hun talenten. Ook maakt het werken vanuit je talenten gelukkig. Je voelt je goed en krijgt
er energie van. Zo verhoogt ook je weerbaarheid en kan je tegenslagen en moeilijke taken
beter aanpakken. Dit zijn allemaal effecten op korte termijn. Maar ook naar later toe heeft
het ontwikkelen van talenten positieve gevolgen. Leerlingen die handelen vanuit hun
talenten zullen namelijk ook doordachtere studiekeuzes en job keuzes maken. Het hoeft dan
ook niet meer gezegd te worden dat dit de kansen op succes enorm verhoogt. Heel wat
voordelen dus. Zeker de moeite waard om na te streven lijkt mij.

Aanpak binnen het lessenpakket

Om het werken met talenten makkelijker te introduceren in de klas maakte ik 3 lessen die al
volledig uitgewerkt zijn om te gebruiken. Nog een kort woordje uitleg voor een optimaal
gebruik van de lessen.

Kader bovenaan: Hier vind je alle praktische informatie van de les zoals het nodige
materiaal, de voorziene tijdsduur, de eindtermen en lesdoelen
waaraan gewerkt wordt.

Stap … : De verschillende stappen geven structuur aan de les. Zo behoud je

makkelijk een overzicht. De lessen bevatten steeds een intro, kern en
reflectiemoment op het einde.

Opties: In de lessen vind je vaak verschillende opties waartussen je kan kiezen.

Dit heb ik bewust gedaan zodat je de activiteit kan kiezen die het best
aansluit bij je eigen sterktes als leerkracht maar ook bij de talenten van
je klas. Niets houd je natuurlijk tegen beide opties eens te testen.

Zo, ik geloof dat je nu helemaal klaar bent om de zoektocht naar talenten te starten.
Veel plezier ermee en vergeet vooral niet, iedereen heeft superkracht!