Ξενοφών 2017

Ο Ξενοφών καταγόταν από εύπορη οικογένεια συντηρητικών γονέων και έτσι είχε τη
δυνατότητα για καλές σπουδές. Επίσης για την δυνατότητα ενασχόλησης με την ιππική, γι’
αυτό γνωρίζει πολλά πράγματα για αυτήν και την τοποθετεί στο έργο του.

Πολιτική προτίμηση: έκλεινε προς την Σπάρτη (φιλολακών) διότι:

1. Οφείλεται στα πολιτικά πράγματα της εποχής του

2. Έχει κοινά με την κατάπτωση της Αθήνας την εποχή εκείνη (λόγω δημαγωγών).

Στόχος εκείνη την εποχή των εμφύλιων διαμαχών των μεγάλων πόλεων πχ (Αθήνα - Σπάρτη)
και της ανερχόμενης Θήβας (που δημιούργησε προβλήματα). αναζητεί προσωπικότητες (πχ
Κύρος) και λύσεις στα προβλήματα.

Στόχοι και προθέσεις του:

Συνδέεται και η ζωή και με το στόχο του, φεύγει και κάνει ταξίδια για να γνωρίσει ηγέτιδες
προστάτες φυσιογνωμίες, το πρώτο του ταξίδι ως μισθοφόρος στην Περσία, ως
παρατηρητής για να γνωρίσει τον Κύρο Β´ και συμμετέχει στο εκστρατευτικό σώμα 10000
μισθοφόρων του Κύρου και στη μάχη στα Κούναξα το 401πΧ που εναντίον του Αρταξέρξη
(σκοτώνεται ο Κύρος Β´). Έπειτα αναγκάστηκε να αναλάβει την ηγεσία για την επιστροφή
των στρατευμάτων πίσω στην Ελλάδα (ταλαιπωρίες και κακουχίες) μέσα στα βουνά της
Περσίας και της Ρωσίας.

«Κύρου Ανάβασις» και «Κάθοδος των Μυρίων» Βάζει έναν τρίτο να μιλά αντί για αυτόν.

1ο μάθημα

Τρεις μεγάλοι ιστορικοί:

1. Ηρόδοτος: ο πατέρας της ιστορίας

2. Θουκυδίδης: καθαρή ανάλυση ιστορικών γεγονότων – πελοποννησιακός πόλεμος. Ο

Θουκυδίδης αναζητεί την αλήθεια, ιστοριογραφικό κείμενο. Πρώτος καθαρός
ιστορικός.

3. Ξενοφών.

Ο Θουκυδίδης δεν ολοκλήρωσε το έργο του για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Διεκόπη το
411 και η εξιστόρηση των γεγονότων συνεχίστηκε από τον Ξενοφών. Ελληνικό έργο
Ξενοφώντα – διήγηση γεγονότων από το 411 – 362πΧ.

Μετά δε ταύτα… Εισαγωγή – Ξενοφών ως συνέχεια στο έργο του Θουκυδίδη.

Ξενοφών: μαθητής του Σωκράτη, ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, φιλολακωνικές τάσεις, όχι

τόσο αντικειμενικός όσο ο Θουκυδίδης στην ιστοριογραφία.
SOS Κριτική στον Ξενοφών:

Χαρακτηρίστηκε ως ατυχής ως προς το ιστορικό του έργο ως ιστορικός. Ως προς τις

φιλοσοφικές του απόψεις, απλοϊκός και ηθικολόγος.

Βίος του Ξενοφώντα: Γεννήθηκε το 430 ή 425 Σπάτα – θάνατος 355πΧ

Οικονομικά: Περί Πόρων ή προσόδων.

Πόροι: (περιεχόμενο) Προϋπολογισμός Αθήνας – οικονομική σύγκριση, έσοδα – έξοδα.

Χαρακτηριστικά:

1. Lerminus postguen: Καταγόταν από συντηρητική, δημοκρατική και εύπορη

οικογένεια – ανήκε στην τάξη των ιππέων. Συνέπεια, εκπαιδεύτηκε ως ιππέας.

2. Ήταν υπέρ του ολιγαρχικού πολιτεύματος της Σπάρτης και όχι τον δημαγωγών –
πολιτική προτίμηση.

3. Βασικός μαθητής του Σωκράτη.

SOS 401πΧ Ο Ξενοφών εντάσσεται στο μισθοφορικό στρατό των 10.000 Ελλήνων κύριως
Σπαρτιατών υπέρ του Κύρου του νεότερου (πρίγκιπας Περσίας - φιλέλληνας) εναντίον του
Αρταξέρξη (αδερφός του Κύρου του νεότερου). Άλλος ο Κύρος ο πρεσβύτερος. Μάχη στα
Κούναξα.

401 πΧ σκοτώνεται ο Κύρος - «Κύρου Ανάβασις» και «Κάθοδος των Μυρίων» (ίδιο έργο)

396 πΧ Αγησίλαος, Σπαρτιάτη, στρατιώτης. Στην Μικρασία ενσωματώνεται στο στρατό του
Αγησιλάου (επηρεάστηκε από στρατιωτική ικανότητα των Λακεδαιμονίων – Σπάρτη).

394 πΧ Κορώνεια. Αθηναίοι – Θηβαίοι. Εξορίζεται ο Ξενοφώντας από την Αθήνα. Οι

Σπαρτιάτες χαρίζουν στον Ξενοφώντα ένα κτήμα στην αρχαία Ολυμπία (20 χρόνια
εγκαθίσταται και γράφει το έργο του). Έργο περί ηθικής, κυνηγητικός λόγος.
Σύγκρουση και Σπαρτιατών και από την άλλη Θηβαίων και Αθηναίων. Νικούν οι Σπαρτιάτες.
Οι Αθηναίοι τον διώχνουν σε εξορία με ψήφισμα στην εκκλησία του δήμου λόγω της
συμμετοχής του στο στρατό των Σπαρτιατών.

355 πΧ Τέλος της ζωής του. Έργο που έχει να κάνει με τα οικονομικά της Αθήνας Περί των
Πόρων. Αυτός ο τρόπος να χρονολογήσουμε τα πρόσωπα, terminus postguem, αν και δεν
ξέρουμε τη χρονολογία θανάτου.

Προς το τέλος της ζωής του, όταν έγινε η μάχη στα Λεύκτρα, χάνουνε οι Σπαρτιάτες από
τους Θηβαίους. Ο Ξενοφώντας φεύγει από κει και καταφεύγει στην Κόρινθο και ίσως στην
Αθήνα όταν αυτή συμφιλιώθηκε με άλλες πόλεις καθώς στο Περί Προσόδων μιλά
αναλυτικά για τον προϋπολογισμό της Αθήνας.
SOS Έργο Ξενοφών:

Μας έχει παραδώσει όλο το έργο. 14 έργα, δεν είναι μόνο ιστορικός.

1. Ιστορικά καθαρά:

1) Ελληνικά

2) Κύρου Ανάβασις. Στα δύο πρώτα βιβλία συνεχίζει το στυλ του Θουκυδίδη αλλά μετά
στο τρίτο απελευθερώνεται.

2. Φιλοσοφικά – σωκρατικά:

3) Απολογία

4) Απομνημονεύματα

5) Συμπόσιον

6) Οικονομικός – διοίκηση στην Αθήνα

3. Διατριβές – πραγματείες: (Τέχνες και έργα)

7) Ιερόν – πολιτική φιλοσοφία

8) Λακεδαιμονίων πολιτεία. Περιγραφή πολιτειακής Σπάρτης. Αθηναίων πολιτεία, όχι

δικό του

9) Ιππαρχικός

10) Κυνηγητικός

11) Πόροι ή περί προσόδων

12) Περί ιππικής. Έργο σχετικό με την ιππική

4. Εγκώμιο:

13) Αγησίλαος

5. Βιογραφική μυθιστορία η πολιτικό εγχειρίδιο:

14) Κύρου Παιδεία. Το ιστορικό πρόσωπο υπάρχει – πολιτικό μανιφέστο.

Αξιολόγηση για το έργο του: ατύχησε να συγκριθεί με το Θουκυδίδη και τον Πλάτωνα. Ένας
μεγάλος Γερμανός ερευνητής ο Breitenbach προσπαθεί να αναδείξει το έργο του Ξενοφών.

Ερώτηση: Σε ποιο ιστορικό έργο μαθαίνουμε για την πτώση της Αθήνας, της μάχης των
Αιγών ποταμών; Στα Ελληνικά.
Breitenbach: Έξι χαρακτηριστικά του Ξενοφώντα:

1. Ήθος αξιοθαύμαστο, ζωηρό, δυνατό – στηρίγματα, σπινθήρες ψυχολογικής

κατανόησης.

2. Ο Ξενοφώντας είναι ο πρώτος που προσπαθεί να διαφοροποιήσει τα λογοτεχνικά

κειμενικά είδη, δε μένει μόνο στην ιστορία, είναι ερευνητής νέων λογοτεχνικών
ειδών – μορφών, Εγκώμιο: ο Αγησίλαος και Ισοκράτης για Ευαγόρα.
Αυτοβιογραφικό, Κύρου Ανάβασις και διατριβές - πραγματείες. Βιογραφικό
μυθιστόρημα, Κύρου Παιδεία.

3. Ζωηρή κατανόηση για όλα τα στρατιωτικά πράγματα.

4. Εμφανίζει ηγετικές προσωπικότητες έντονα στο προσκήνιο και γνωρίζει, ζωγραφίζει

εντυπωσιακές προσωπικότητες.

5. Ο Ξενοφώντας με την διάπλαση εντυπωσιακών μεμονωμένων σκηνών θεωρείται

πρόδρομος της ελληνιστικής ιστοριογραφίας.

Ερώτηση: Ποιες είναι οι πηγές του Ξενοφών;

Δεν υπάρχει παρθενογένεση στην τέχνη μελέτησε και έγραψε.

 Ιστορικά έργα – Ηρόδοτος. Περσικά.

Καισίας: Λόγιος γιατρός του πέμπτου αιώνα, χάθηκε το έργο. Πρώτος που
ονομάστηκε Μέγας, Κύρος, στόχος Περσών: η επέκταση. Σκοτώνεται ο Κύρος από
την βασίλισσα των Μασσαγετών (Ηρόδοτος) Για τον Ξενοφών ο Κύρος πέθανε στα
ανάκτορα μιλώντας για τον ιδανικό ηγέτη – έχει διαμορφώσει το τέλειο κράτος.

 Αντισθένης – φιλοσοφικά κείμενα, Σωκρατικός – Κύρος ο μέγας

 Μυθιστορηματικά στοιχεία – αρχαία περσική παράδοση, νουβέλες.

 Ιατρικά συγγράμματα, για να χειραγωγεί ο ηγεμόνας τα πλήθη. Ο ηγεμόνας πρέπει

να έχει οικονομικές, παιδαγωγικές, ιατρικές γνώσεις κατά τον Ξενοφών.

 Πραγματείες περί στρατηγημάτων – στρατηγική λογοτεχνία.

Τρόπος και μέθοδος εργασίας:

Στο έργο αυτό Ξενοφών υποτάσσει την έκθεση των ιστορικών γεγονότων στους πολιτικούς
και λογοτεχνικούς του σκοπούς, για παράδειγμα συνδυάζει την πολεμική εκστρατεία
εναντίον του Κροίσου με τη μάχη της Βαβυλώνας ενώ οι εκστρατείες αυτές είναι ακόμα και
σε διαφορετικές περιόδους. Περιγραφή θανάτου του Κύρου (βλ. Ηρόδοτο)

Ερώτηση: Ποιοι είναι οι λόγοι της επιλογής του Κύρου από τον Ξενοφών για την
παρουσίαση του ιδανικού ηγεμόνα;

1. Ο Κύρος παρουσιαζόταν στην προτρεπτική πολιτική φιλοσοφία ως ο ιδανικός

ηγεμόνας (Αντισθένης ,βλ, Πλάτωνος Επιστολαί)
 2. Ιδιαίτερη γνώση του Ξενοφών για την περσική αυτοκρατορία.

3. Χρονική και τοπική απόσταση που του έδινε τη δυνατότητα να χειρίζεται την
ιστορική αλήθεια τόσο ελεύθερα όσο το απαιτούσαν οι στόχοι του (λογοτεχνικοί,
φιλοσοφικοί, πολιτικοί).

Δομή και περιεχόμενο του έργου:

Οκτώ βιβλία – ενότητες:

1η ενότητα: 1ο βιβλίο: η νεότητα και η Παιδεία του Κύρου.

2η ενότητα: 2ο- εως 3ο βιβλίο, κεφάλαιο 3: ο Κύρος ως ιδιοκτήτης ενός βοηθητικού

στρατιωτικού σώματος στην Περσία.

3η ενότητα: 33 – 7. 5: Οι μεγάλοι πόλεμοι του Κύρου.

4η ενότητα: 7.5 – 8.7: Ο Κύρος ως ηγεμών του μεγάλου Βασιλείου, η μέθοδος και τα μέτρα
διακυβέρνησής του.

5η ενότητα 8.8: το πολυσυζητημένο επιλογικό κεφάλαιο όπου ο Ξενοφών αντιπαραθέτει το

παρόν προς το αφηγηματικό παρελθόν. Αυτό το κεφάλαιο αμφισβητείται διότι ζωή του
Κύρου τελειώνει στο 8.7.

2ο μάθημα:

Έργο και Βίος – 14 βιβλία και αξιολόγηση έργων, προηγούμενο μάθημα. (Αδικήθηκε ο
Ξενοφών όταν κρίθηκε).

 Προσπαθεί να βρει πρότυπα ηγεμόνων (5ος αιώνας). Σύγκρουση Αθήνας - Σπάρτης,

Νικά η Σπάρτη – κατάντια των Ελλήνων.

 Σπαρτιάτες, να μεσολαβήσει ότι θα Ξέρξης για ειρήνη – Αντικλίδιος Ειρήνη.

 Προτείνει ο Ξενοφών διάφορα μοντέλα πολιτείας.

Ύφος

Με αυτό ασχοληθήκαν οι φιλόλογοι στην αυτοκρατορική περίοδο. 3ος αιώνας πΧ – 1ος

αιώνας μΧ: Χριστιανική – ελληνορωμαϊκή περίοδος. Συνέχισαν οι φιλόλογοι να
ασχολούνται, να σχολιάζουν τα κείμενα.

Γλωσσικό ζήτημα

Μελέτησαν το ύφος:

1. Πολύ σημαντικός λόγος, ο Διογένης ο Λαέρτιος (είναι γνωστός, ο πρώτος που

συνέγραψε τους βίους – βιογράφος του Ξενοφώντος – των φιλοσόφων). Έχει και
ένα ξεχωριστό κεφάλαιο για τον Ξενοφών.
 Γιατί αφού ήταν ιστορικός; Γιατί έχει γράψει και φιλοσοφικά κείμενα, τον ονομάζει
αττική μούσα λόγω της γλυκύτητας, της ερμηνείας – Αττική μούσα γλυκύ της έ Πολύ
σημαντικός λόγος ο Διογένης ο Λαέρτιος είναι άγνωστος, ο πρώτος που συνέγραψε
τους βίους – βιογράφος του Ξενοφώντος – των φιλοσόφων. Έχει και ένα ξεχωριστό
κεφάλαιο για τον Ξενοφών. Γιατί αφού ήταν ιστορικός; Γιατί έχει γράψει και
φιλοσοφικά κείμενα τον ονομάζει αττική μούσα λόγω της γλυκύτητας της ερμηνείας
– (αττική μούσα γλυκύτις ερμηνείας). Ήδη από τα αυτοκρατορικά χρόνια το ύφος
του.

 Κοιντιλιάνος-Quintilianus: Αυτοκρατορική περίοδο. Τον χαρακτηρίζει για την

γλυκύτητα.

 Κικέρων, μετέφρασε τον οικονομικό στα λατινικά. Αγάπα τον Ξενοφών και
μαθαίνουμε ότι μεταφράζει ένα ολόκληρο έργο του, τον οικονομικό. Εκπρόσωπος
της απαλότητας της μορφής – ξανάρθω. Από άλλη μορφή = ότι δεν έχει ορμή.
Θετικός χαρακτηρισμός με ένα συγκριτική δηλαδή ότι του λείπει η ορμή από το
ύφος του

 Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς :(Ηρόδοτος από Αλικαρνασσό επίσης, Ελληνιστική –

Ελληνορωμαϊκή περίοδος). Οφείλουμε πολλά θεωρητικά έργα του ύφους του
Θουκυδίδη. Ο Διόνυσος αναφέρεται για την ελλειμματικότητα της μεγαλοπρέπειας
του Ξενοφώντος – συμφωνεί με τον Κικέρωνα.

 Β´ Σοφιστική: Ομάδα από σύγχρονους φιλόλογους στο τέλος της αυτοκρατορικής

περιόδου. Ρεύμα καλλιέργειας των γραμμάτων. Έμφαση στην ρητορική και το
αττικό ύφος. Γλωσσικό ζήτημα το ασιατικό = φορτωμένο. Τον θεωρούν ως
εκπρόσωπο του αθελούς λόγου δηλαδή αθέλια σημαίνει απλώτις, φυσικότις και
απέριττο ύφος.

SOS γλώσσα και λεξιλόγιο:

Εκπρόσωπος της Αττικής διαλέκτου. Λεξιλόγιο, η γλώσσα του Ξενοφώντος. Στην Β´

σοφιστική που ασχολήθηκαν με την καθαρότητα της Αττικής διαλέκτου παρατήρησαν
κάποιους μη αττικούς τύπους.

Τάση καθαρού λόγου – Αττικό λεξιλόγιο.

Οι πρώτοι που το συζητούν στα αυτοκρατορικά χρόνια είναι ο Φρύνιχος και ο Πολυδεύκης,
λεξικογράφοι. Ο Φρύνιχος κριτικάρει ολόκληρο το βιβλίο. Με το πέρας των χρόνων
διόρθωναν τους μη αττικούς τύπους σε λατινικούς και έτσι δεν υπάρχει το αυθεντικό
κείμενο.

Wackemagel - Ιστορία των γραμμάτων. Γερμανόφωνος φιλόλογος – Ελβετός, Γραμματικός.

Τον Ξενοφώντα δεν τον χαρακτηρίζει ως εκπρόσωπο της Αττικής διαλέκτου αλλά ως
ημιαττικό: ακραία άποψη.

Ερώτηση: που οφείλεται ότι ο Ξενοφών στο έργο του έχει και μη ατικούς τύπους;

Πρώτη απάντηση όσον αφορά το βίο του:

  Εμπειρίες ζωής, λόγω της εξορίας των 20 ετών, η γλώσσα εξελίσσεται. Είναι
ζωντανός οργανισμός, χάνει την εξέλιξη της Αττικής διαλέκτου. Ζει την μικτή
κοινωνία, μεικτών μονάδων. Παρέμεινε στην Ιωνία με τον Αγησίλαο, ζει και στην
Πελοπόννησο για ένα διάστημα.

Δεύτερη απάντηση, όσον αφορά τα διαβάσματα του:

 Ασχολήθηκε με την ιατρική λογοτεχνία, μελέτησε την ιωνική διάλεκτο – Ηρόδοτος.

Παρατηρούνται ιωνικοί, δωρικοί, ποιητικοί τύποι. Δωρικά κείμενα ή εκφράσεις που
άκουσε.

Goulter, η γλώσσα του Ξενοφώντος.

Πχ. Όταν μια μάχη γίνεται στήθος με στήθος ο Ξενοφώντας την ονομάζει αγχέμαχος,
ποιητική ομηρική λέξη.

Αντί να πει φαράγγι λέει κόπος, ομηρική ποιητική λέξη.

Ο Goulter αποκαλύπτει ιωνικές, δωρικές και ποιητικές λέξεις και terminous technicious
δηλαδή ειδική τεχνική ορολογία.

Αυτές οι λέξεις, (ποιητικές) δεν χρησιμοποιούνται για λόγους ύφους, ανήκουν στο ζωντανό
γλωσσικό θησαυρό του Ξενοφώντα και είναι ορολογία, ορολογία για στρατιωτικές μάχες,
herminous technicious.

Κύρου Παιδεία

Ερώτηση: σε ποιο λογοτεχνικό είδος εντάσσεται;

1. Η άποψη που κυριαρχεί είναι ότι πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα ή
βιογραφική μυθιστορία. Δεν επιδιώκει την ιστορική αλήθεια αφάνεια, προσφέρει
και μη αληθή στοιχεία.

2. Ο Ξενοφών με το Κύρου Παιδεία συνέχισε το πρώτο μυθιστόρημα μαθητείας, το

πρώτο παιδαγωγικό μυθιστόρημα του πολιτισμού μας. Εκπαίδευσις ενός νέου, όχι
αληθοφάνεια

Πως εκπροσωπείται ένας χαρισματικός νέος.

Σύγχρονοι που έγραψαν μυθιστορήματα μαθητείας

1. Αιμίλιος του Ρουσσώ.

2. Γουλιέλμου Μάιστερ του Γκαίτε. Στη σύγχρονη λογοτεχνία της Ευρώπης υπάρχουνε
κι άλλα μυθιστορήματα μαθητείας.
 3. Πολιτικό εγχειρίδιο (διακυβέρνηση πολιτείας) απαντώντας στην πολιτεία του
Πλάτωνα. Ο Κύρος ως πεφωτισμένος δεσπότης αφήνει πίσω του ένα οργανωμένο
κράτος, έτοιμο για τους επόμενους. Ο Κύρος είναι ένα εξιδανικευμένο πρόσωπο.
Κάτοπτρον (καθρέπτισμα) ηγεμόνος, υπάρχει ολόκληρη κατηγορία έργων γι’ αυτό.

Χαρακτηριστικά της ζωής του:

Θεωρείται έργο της πεφωτισμένης δεσποτείας. Παρατηρείται:

1. Σεβασμός για το γειτονικό λαό (Περσικό λαό).

2. Τάση για ιστορικές μελέτες

3. Τάση για στρατιωτικές μάχες.

4. Διεισδυτική ανάλυση ηθικής, τάση ανάλυσης ηθικής ύπαρξης.

5. Πολιτικό ιδεώδες, δίκαιο και ισχυρή μοναρχία.

Ερώτηση: γιατί θεωρείται έργο ωριμότητας, έργο αποστασιοποίησης από τα

τεκταινόμενα – πράγματα;

Θεωρητική απάντηση:

1. Αποδεικνύεται ότι το ύφος είναι χαλαρό σε σύγκριση με τα προηγούμενα, βραδεία

αφήγηση, τάση αποφυγής έντεχνης καλλιτεχνικής σύνθεσης. Προτίμηση για
εξιστόρηση επεισοδίων που προχωρούν μόνο την δράση (χωρίς επιστροφές).

2. Συνδυασμός αποστασιοποίησης από τα πράγματα.

3. Γενική απομάκρυνση από τα σύγχρονα γεγονότα (6ος - 4ος αιώνας) αποφυγή της
επικαιρότητας.

4. Στροφή από τα Ελληνικά στα Περσικά θέματα.

5. Από το παρόν στο παρελθόν – δύο αιώνες πίσω.

6. Από το πραγματικό στο ιδεατό. (Πρέπει να υπάρχει πρότυπο παρελθόντος για να

μην υπάρχουν διαφωνίες και εντάσεις).

Ιστορική απάντηση:

1. Υπάρχει μία έμμεση – σαφής αναφορά στην επανάσταση των Σατραπών που
χρονολογείται το 362πΧ, δηλαδή προς το τέλος της ζωής του.

Ερώτηση: ο τίτλος του έργου ανταποκρίνεται σε όλο το έργο;

Πρώτη άποψη
Ο Breithenbach υποστηρίζει ότι ο τίτλος κανονικά ταιριάζει μόνο στο πρώτο βιβλίο από τα
οκτώ γιατί εκεί αναφέρεται με λεπτομέρειες την εκπαίδευση. Από το δεύτερο βιβλίο
ξεπερνά το πλαίσιο διαπραγμάτευσης της παιδείας και περιγράφει το πρότυπο του ιδανικού
ηγεμόνα.

Δεύτερη άποψη

Οι περισσότεροι μελετητές υποστηρίζουν ότι ταιριάζει πλήρως σε όλα τα βιβλία. Σωστός

τίτλος. Η άποψη αυτή στηρίζεται στο προοίμιο του έργου «θα μιλήσω για το γένος
(καταγωγή), την φύσις και την παιδεία». Το θέμα του ταλέντου και της γενικότερης παιδείας
πραγματεύεται σε όλο το έργο.

Ερώτηση: πως πραγματεύεται η Παιδεία του Κύρου ;

Ανιχνεύεται σε όλο το βιβλίο με τις επιλογές, τις σκέψεις, την δράση του (φαίνεται η
παιδεία σε καθετί, σε οποιαδήποτε κατάσταση). Οι πράξεις του απορρέουν από την παιδεία
του που έλαβε άρα ο τίτλος ταιριάζει.

Και εξωτερικά κάλλιστος να ‘ναι και στην ψυχή. Φιλομαθέστος, φιλοτιμότατος (έπαινοι και
αξίες), φιλόπονος, ευεργέτης, να ξέρει να δίνει. (Ο μέγας Αλέξανδρος είχε το Κύρου Παιδεία
ως βιβλίο).

Ερώτηση: ποιες είναι οι πηγές που χρησιμοποίησε για να συνθέσει το έργο Κύρου
Παιδεία;

Ιστορικά έργα

1. Ηρόδοτος – έγραψε για την Περσία και τον Κύρο.

Κτησίας – έργο με τίτλο Περσικά. Έλληνας λόγιος που έζησε στην αυλή του Ξέρξη –
γιατρός και ιστορικός. Δεν έχει διασωθεί αλλά ο Ξενοφών το είχε διαβάσει. Στα
ιστορικά στοιχεία βάζει και δικά του, εξιδανικευμένα. Πρώτα ονομάστηκε Μέγας ο
Κύρος, Αλέξανδρος, Ναπολέων.

2. Αντισθένης – φιλόλογος. Φιλοσοφικά κείμενα, ισοκρατικές σχολές. . Έργο – Κύρος ο

Μέγας, πολιτική και φιλοσοφική μελέτη. (Μεγαρική Σχολή)

3. Μυθιστορηματικά στοιχεία. Αντλεί από την αρχαία περσική παράδοση, από που την
γνωρίζει; Γιατί έζησε για λίγο, άρα παίρνει πληροφορίες από μεταφραστές.

4. Ικανότητες στρατηγού – οικονομικές και ιατρικές γνώσεις. Ιατρικά συγγράμματα,

χειραγωγήσει ο ηγέτης τα πλήθη. ακόμα και το τι θα φάνε.

5. Πραγματείες περί στρατηγημάτων – υπάρχει ολόκληρη λογοτεχνία - μάχες,

τακτικές, στρατηγικές. Λεπτομέρειες για μάχες.

Ερώτηση: ποιος είναι ο τρόπος και η μέθοδος εργασίας του Ξενοφών;

Στο έργο αυτό ο Ξενοφών υποτάσσει την έκθεση ιστορικών γεγονότων στους λογοτεχνικούς
και πολιτικούς σκοπούς του, για παράδειγμα συνδυάζει την πολεμική εκστρατεία εναντίον
του Κροίσου με τη νίκη εναντίον της Βαβυλώνας. Λέει ότι τις έκανε συγχρόνως ο Κύρος,
(νίκη επί του Κροίσου – κατάκτηση Βαβυλώνας), για να εξάρει τη στρατιωτική ικανότητα του
Κύρου. Τόσο καλός που κατάφερε δύο πράγματα ταυτόχρονα. Ο Κροίσος ήταν ο
πλουσιότερος βασιλιάς της Ανατολής, όταν ο Κύρος ήταν έτοιμος να τον σκοτώσει, φώναζε
Σόλων, Σόλων. Ο Κύρος τον ρώτησε γιατί, τότε έπαθε και του έμαθε όλα όσα του είχε πει ο
Σόλων. Τότε ο Κύρος τον πήρε ως σύμβουλο.

Δεύτερο παράδειγμα: Η περιγραφή του θανάτου του Κύρου .

Ιστορικά: Έπεσε μαγόμπος στη μάχη λόγω επεκτατικής πολιτικής. Όμως ο Ξενοφών τον
παρουσιάζει στο τέλος της ζωής τους στο νεκρικό κρεβάτι του ανακτόρου να δίνει
συμβουλές – πολιτικός λόγος – αφήνοντας μια σωστή πολιτεία, καλά οργανωμένη.

Ερώτηση: ποιοι είναι οι λόγοι της επιλογής του Κύρου του Μεγάλου από τον Ξενοφώντα
για την παρουσίαση του ιδανικού ηγεμόνα;

 Ο Κύρος παρουσιαζόταν ήδη στην υπόλοιπη προτρεπτική πολιτική φιλοσοφία ως ο

τύπος του ιδεώδη ηγεμόνα. (Είχαν ασχοληθεί και παλιότερα με τον Κύρο:
Αντισθένης και βλ. Πλάτωνος Επιστολές).

 Ιδιαίτερη γνώση του Ξενοφών για τους Πέρσες και για την περσική αυτοκρατορία –
συγκέντρωσε ο ίδιος πληροφορίες – εξιδανικεύει και την περσική αυτοκρατορία.

 Η χρονική (6ος - 4ος αιώνας) και τοπική (Περσία) απόσταση του έδινε τη
δυνατότητα να χειρίζεται την ιστορική αλήθεια τόσο ελεύθερα όσο απαιτούσαν
στόχοι του έργου. Φιλοσοφικοί – πολιτικοί – λογοτεχνικοί στόχοι.

Ερώτηση: εκτός από υφολογική ανάλυση και την παρουσίαση (γεροντική ηλικία) υπάρχει
και ιστορικό γεγονός στην Κύρου Παιδεία μας βοηθάει ση χρονολόγηση;

Ναι, πρέπει να χρονολογηθεί αργά, διότι μέσα στο έργο αυτό Ξενοφών αναφέρεται ςε ένα
ιστορικό γεγονός των Σατράπων 362πΧ., terminus postquem.

5ο μάθημα βλ. 1 εν 2 και 1-16 04/04/2017

1-8

Στο έργο αυτό Ξενοφών αναφέρεται στην προσωπικότητα και το βίο του βασιλιά των
Περσών Κύρου του Μεγάλου, γιού του Καμβύση Α’, τον οποίο θαύμαζε για την δύναμη και
το μεγαλείο του και τον θεωρούσε πρόσωπο χρηστού βασιλιά. Αφού εξέφρασε αυτόν το
θαυμασμό στο εισαγωγικό κεφάλαιο, ο Ξενοφών ανέτρεξε στα πρώτα χρόνια της ζωής του
Κύρου.

Του δόθηκε έτσι η ευκαιρία να περιγράψει το εκπαιδευτικό σύστημα των Περσών.

Πατέρας Κύρου ο Καμβύσης, βασιλιάς των Περσών.

Μυδιάτη: μητέρα – κόρη του Αστυάγη, βασιλιά των Μήδων.

Νομικές υποχρεώσεις, δημόσιο συμφέρον, ελεύθερη αγορά α. βασιλικά ανάκτορα – και β.
δημόσια κτίρια – 4 μέρη.

Τέσσερα στάδια εκπαίδευσης:

1ον παιδιά

2ον έφηβοι

3ον ακμή ανδρικής ηλικίας

4ον στρατεύσιμη ηλικία.

Οι Πέρσες είναι διαιρεμένοι σε 12 φυλές. Οπότε 12 άρχοντες επικεφαλής σε καθένα από

αυτά τα κτήρια για την εκπαίδευση των παιδιών. Βιβλίο σελίδα 177 ανάλυση.

1.2-1.16

Έξεστιν = είναι δυνατόν

Νεανισκεύομαι = περνώ την παιδική μου ηλικία – απαραίτητα να συμπληρώσεις τα

καθήκοντά του με συγκεκριμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. σελίδα 12

Ανεπίληπτοι = άψογοι

Βασικό εκτός από το να είναι βέλτιστοι ήταν και να είναι εγκρατείς.

$13 οι τέλειοι άνδρες.

$ 14 οι γεραίτεροι

$ 16 η φύσαι, της φύσης = το αέριο. Αξιολόγηση περσικού βίου.

Φανερόν γένεσθαι = Κανονική σύνταξη, άρθρο απαρέμφατο. Όλα τα υγρά πρέπει να έχουν
καταναλωθεί στην άσκηση δηλαδή δεν πρέπει να έχουνε υγρά, μόνο ως ιδρώτα.

Ερώτηση: ποιος είναι ο στόχος της συστηματικής παρουσίασης του περσικού

εκπαιδευτικού συστήματος;

Διπλός στόχος

Να παρουσιάσει τις συνθήκες που εκπαιδεύεται ο Κύρος, ο μελλοντικός ηγεμόνας, γιατί τον
ενδιαφέρει αυτό το πρόσωπο της περσικής εκπαίδευσης, φιλολακωνικές τάσεις.

Ερώτηση: Ποια η συστηματική λέξη που διαφοροποιεί το περσικό και ελληνικό

εκπαιδευτικό σύστημα;

Το προλαμβάνειν = των Περσών δηλαδή από μικρά μαθαίνουν στη δικαιοσύνη και τα λοιπά.

Το θεραπεύεν = στα γράμματα προσανατολισμός.

Ερώτηση: Ποιες οι ομοιότητες και οι διαφορές περσικού και σπαρτιατικού συστήματος
εκπαίδευσης;

4 ομοιότητες:

1. Τέσσερις ηλικιακές τάξεις (όχι ίδια όρια)

2. Κοινός ύπνος των εφήβων, μακριά από τα σπίτια

3. Αγώνες – αθλητικά – και το κυνήγι ανάμεσα στους νέους

4. Αρχηγός το κυνήγι είναι ο βασιλιάς όπως και στον πόλεμο.

Διαφορές:

1. Ο Σπαρτιάτης βασιλιάς εκπαιδεύεται ξεχωριστά, όχι μαζί με άλλους, όπως την

Περσία. Διαφορετική φύση της εκπαίδευσης.

2. Το περσικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι προσανατολισμένο στην ηθική και την

δικαιοσύνη, ενώ δεν ισχύει το ίδιο για το σπαρτιατικό εκπαιδευτικό σύστημα, για
παράδειγμα στην κλοπή πρέπει να μάθει να κρύβεται η και να σκοτώσεις κάποιον
είλωτα.

3. Στην σπαρτιάτικη εκπαίδευση συμμετέχουν «οι όμοιοι» – όχι είλωτες, αγρότες και
τα λοιπά – ενώ στην Περσία και κάποιος φτωχός μπορεί και έχει δικαίωμα να
στείλει το παιδί του, αν μπορεί οικονομικά.

Βιβλίο 131 – 2, 13ο κεφάλαιο – SOS

Καιρός = κατάλληλη στιγμή

Αστυάγης = παππούς Κύρου

Όφιος = Ψωμί – κάρδαμο, σκληρή εκπαίδευση Κύρου. Πήγαινε στην Μηδία με τη μητέρα
του να δει τον παππού του – διακοπές.

Αντίθεση: Πέρσης – Κύρος – Σπαρτιάτικη εκπαίδευση. Μηδία, χρυσάφια – μανδύες –

χλιδή.

Και πάντων των ηλικιών… ποιείν = Βρίσκει αφορμή ο Ξενοφώντας να επαινέσει τον Κύρο,
πρώτον μαθησιακά, δεύτερον στην εκτέλεση της μάθησης, τρίτον: καλός και αγαθός στο
προοίμιο. Καλός και κρόνος και εξωτερικά, Τέταρτον, φιλόστοργος (πρόσωπο
πεφωτισμένου δεσπότη).

Συντεθραμμένος = οικειότητα.

Έχει την ικανότητα να κατακτά τους ανθρώπους καθ’ υπερβολή από 12 ετών.

Ο παππούς του Κύρου στολίστηκε για να υποδεχθεί το παιδί – εγγονό. Πλούσια πόλη είναι
ίδια σε αντίθεση με την Περσία.

Επογραφή = και σφραγίδα και μάσκαρα.

Εντριβώ = αλείφομαι και χρωματίζομαι.

Χρώμα = χρώμα επιδερμίδας.

Πρόσθετοις κόμαις = extensions

Σκουλαρίκια, προέρχονται από τους Μήδους, μηδικής καταγωγής. Εντυπωσιακή εμφάνιση

του Αστυάγη, του βασιλιά των Μήδων.

Συνήθειες των Μήδων:

Πορφυροχιτώνες = κόκκινοι

Κανδύες = μανδύες

Στρεπτοί = Κολιέ – περιδέραια στριφτά γύρω από το λαιμό

Δέρη = λαιμός

Ψέλια = βραχιόλια, το ψέλιον

Ερώτηση: γιατί ο Ξενοφών διακόπτει την περσική εκπαίδευση του Κύρου για να τον
παρουσιάζει στα ανάκτορα τον Μήδων;

1. Για να δείξει την αντίθεση/σύγκριση περσικού και μηδικού συστήματος. Η

αυστηρότητα και η εγκράτεια μεν η χαλαρότητα δε.

2. Διότι με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η περσική εκπαίδευση του Κύρου.

Επαινείται ο Κύρος που δεν ακολουθεί – ζηλεύει – το πλούσιο τρόπο ζωής του
παππού του.

Κοσμόν = κόσμημα

Εμβλέπω = παρατηρώ

«Καλός μοι ο πάππος» δοτ. Προς Ηθικής

Γραμματική: Τριανταφυλλίδης

Θύρα = ανάκτορο – μεγάλες πόρτες ανακτόρων

Εξελάνων = βγαίνω έφιππος

Χρυσός = σύμβολο θεών και βασιλέων

Φιλόκαλος = αγαπάτε ωραίο

Φιλότιμος= αγαπά προσφορές και δόξα

Ήδωμεν = χαίρονται

ότε = πάει πριν από αιτιολογική μετοχή

Σημαντικότερο έργο στους Πέρσες είναι το ιππικό, δεν το είχαν επί Κύρου. Μαθαίνει ο
Κύρος ιππασία από τον παππού του και ύστερα μαθαίνει ο Κύρος την ιππασία στους
Πέρσες (ολόκληρο κεφάλαιο).

6ος αγώνας – καλύτεροι ιππείς. Θα κλέψει την ιδέα της ιππασίας για άμυνα.

3ο χαρακτηριστικό των Μήδων τα πλούσια φαγητά. (Αντιδρά ο Κύρος).

Ήθελε να τον κρατήσει κοντά του τον Κύρο για να επιθυμεί λιγότερο την πατρίδα του
Αστυάγης.

Παραγίδας: Παρατίθεται επιπλέον γεύμα – υψηλής κουζίνας – δεύτερο πιάτο σε αντίθεση

με την Περσία – κρέας – ψωμί.

Έμβαμμα = σάλτσα

λείαμα = μικρό πιάτο – κρυφή ειρωνεία, όσα πράγματα έχεις για το δείπνο περιττά.

Λιτότητα vs πολυτέλεια.

Περσία vs Μηδία

Ο Αστυάγης τα χάνει «τι δε»

Φάναι = παντού το έφασαν

Ερώτηση από πού προέρχονται όλα αυτά;

Περσικές διαφορές, πληροφορίες που τις είχε δηλαδή από τα ταξίδια του. Υπάρχει
απλούστερος δρόμος για να φτάσει στον κορεσμό πιο εύκολα.

Εκ τούτου άγειν = στο να χορτάσουν - εμπλησθήναι

Αντιπαράθεση Αστυάγη και Κύρου (12 ετών) έξυπνος (έμμεσος έπαινος)

Ουκ άχθομενοι = σχήμα λιτότητος, με ευχαρίστηση – ευθύς λόγος

Μισσάτομενον = κλείνω τα μάτια από σιχαμάρα

Απάγω = σκουπίζω στην πετσέτα

Χειρόμακρον = πετσέτα (ισπανικό)

άμα και ταύτα παραθέρος

Σελ. 70

Χαρακτηριστικό ενέργειας - ο Κύρος

Διαδίδονται

Σακάς = γενικός γραμματέας, ο οινοχόος, βάζει το κρασί (δεν του έδωσε τίποτα ο Κύρος)

Σκύπτω = αστειεύομαι

Αχέω = έχω

Ευ κλύσαι = ελπίζω = καθαρίζω (κατακλισμός)

Χαρακτηριστικό μίμησης (Σακάς) μιμείται τον Σακά ο Κύρος στην εξυπνάδα και στην
ικανότητα – θα πάρει τη δουλειά του οινοχόου/

Λυσιτελείν = ενική του σκοπού

Εστιάζω = κάνω τραπέζι

Δηλητήριο = φάρμακα = επειδή μέθυσε στο τραπέζι αντίθετα με τις μέρες Πέρσες που δεν
μεθούν ποτέ.

Εκεκράγετε = υπερσυντέλικος = κράζω. Χάθηκε η αξιοπρέπεια με το μεθύσι.

Ισονομία – κατηγορία (Χαρακτηριστικά Αθηναικής Δημοκρατίας) ο Ξενοφών αν και

δημοκράτης κάνει υπαινιγμό.

Οχλαγωγία = ισότητα.

Εγκράτεια – χαρακτηριστικό της περσικής Παιδείας. Πίναν μέχρι να ξεδιψάσουν.

Προσδραμμείν = προστρέχω

Γυναικονύτης = χαρέμι

Κωλέω = εμποδίζω

Ξενοφών

Σύγκριση Περσίας και Μηδίας:

1. Διασφάλιση περσικής εκπαίδευσης – εγκράτεια – σε ένα μέρος ευμάρειας

2. Να τονίσει την σταθερή φύση του Κύρου για λόγους προπαγάνδας

3. Πολυτελή ενδυμασία του ηγεμόνα, να την πάρει παρότι εγκρατής για επιβλητική
εμφάνιση. Παίρνει στοιχεία ιππιικής τέχνης και ενδυμασίας. Εγκρατής αλλά
έξυπνος, επίσης για λόγους προπαγάνδας.
Αντίθεση θεωρητική κατά τη διάρκεια του φαγητού.

Ηδή vs χρέια

Ευχάριστο αντί το καλό δλδ το χρήσιμο ή το ωραίο

Χρησιμοθηρία

Υπερβολικό φαγητό (ηδή + χρείας)

2ο βιβλίο 9ο κεφάλαιο

18-31 Συζήτηση Περί Ισότητας

Τόπος:

Στάση πριν από μάχη (μέσα στη σκηνή εκτυλίσσεται η συζήτηση). Χρύσαντας =
χαρισματικός αξιωματικός του Κύρου, συνηγορεί υπέρ των απόψεων του Κύρου.

«Πώς να μοιράσουν τα λάφυρα» - το επίκαιρο θέμα για την πολιτική κατάσταση, ήδη το
συζητά ο Ξενοφών.

Στο κείμενο: ο κακός = ο δειλός, ο αγαθός = ο γενναίος.

Ο Κύρος επιλέγει να θέσει το ερώτημα των λαφύρων στο στράτευμα, στην ψηφοφορία.

Απορεί με την απόφαση αυτή του Κύρου ο Χρυσάντας, γιατί θέτει ζήτημα, ως απόλυτος
μονάρχης (προλέγω, προαποφασίζω,) γιατί να ρωτήσει. ας διακηρύξει πως έτσι θα γίνει.

Λέξεις κλειδιά πολιτικής σημασίας:

Οίκοθεν = κληρονομικό

Δεν το αμφισβητούν γιατί είναι οίκοθεν.

Πλεονεκτώ = πλέον έχω, ακόμα παραπάνω γιατί το αξίζω.

Υποθετικοί λόγοι = θέλει διάβασμα!

Οκνέω -ώ = διστάζω, αποφεύγω.

4ο αιώνας

Αντιφεμινιστικό - με πλάγιο τρόπο.

Όποιος είναι άντρας να μιλήσει υπέρ της αξιοκρατίας.

$22 κάποιες στιγμές ο Ξενοφών χαλαρώνει τους ακροατές με χιούμορ.

Μαστεύω = ζητώ, ερευνώ.

$23-28 Ο Κύρος ως ρήτορας (χορικός ρήτορας) λόγος υπέρ της αξιοκρατίας με παραδεκτές
συγκρίσεις.

Πονηρός = δειλός

Πρόδοικος = σοφιστής, εξέφρασε αλληγορία. Ο Ηρακλής στο Δίσβατο (καλό vs κακό)

Ερώτηση: Γιατί ο Κύρος ζητάει από το στράτευμα να ψηφίσει;

Δεν πρόκειται για δημοκρατική μεταρρύθμιση στο στρατό του Κύρου το να ζητήσει να
ψηφίσει το στράτευμα περί ισότητας, είναι πολιτικό μέσο για να επιβάλλει αυτό που θέλει.

Τι σημαίνει αυτή ισότητα όπως την περιγραφεί ο Κύρος (ισομοιρείν);

 Κοινό: τα πάντα για το κοινό καλό γίνονται, όποιος δεν προσφέρει στο κοινό θα
πρέπει να αποβάλλεται.

 Πονείν: φιλοπονία.

 Πλεονεκτείν: πλέον έχειν (με θετική σημασία).

 Πονηρία - κακία vs αρετή: σε αυτό το λόγο έμμεσα συζητά για την αρετή και την
πονηρία.

 Η συναναστροφή με καλούς και η άσκηση στην αρετή.

2.3.1-16

Πρόκειται για συζήτηση περί της αξίας, που χωρίζεται σε 2 τμήματα:

Α. 2.2 18-31 - Διάλογος μεταξύ Χρύσαντα – Κύρου μες τη σκηνή για το ισομερείν.

Ενδιαφέρον ρητορικός λόγος και για το "ποιείν" το "πλεονεκτείν" και το "κοινόν".

Επιχειρήματα Κύρου για την φιλοπονία, την αρετή και την κακία. Τελειώνει το ρητορικό
λόγο με παραδείγματα (άρμα, ίππος, οίκοι).

Β. 2.3.1-16 -Υποστήριξη της προηγούμενης συζήτησης μέσα στη σκηνή. Τρεις λόγοι Κύρου:

1. Παραίνεση προς τη μάχη. Οι ιππείς θα πάρουν τα πάντα, ο καθένας ό,τι αξίζει!

2. Χρύσαντας: Αριθμητική ισότητα

3. Φέρακλας: ως Γημόνης την αριθμητική ισότητα αλλά ως ηγεμόνας τη γεωμετρική

ισότητα.

8η παράδοση 09/03/2017
2.3.1-16

2.3.15

Εμού: αντικέιμενο στο γιγνώσκω

Εις έριν ορμάσθαι: να μπείτε στη μάχη

2.2.18 - 2.3.16

Σχόλια – περιγραφή ενός συμποσίου – παρατηρήσεις, κυρίως για ισότητα.

1. Κατορθώνει ο Ξενοφών, να χωρίς να χάνει το σκοπό του, να χαλαρώσει την

αφήγηση με αστείες περιγραφές και τα λοιπά συνδυασμός αστείου – σοβαρού.

2. Υπάρχει σκοπός για να δημιουργηθεί η χαλάρωση. Σκοπός η ευχάριστη διάθεση με

προτρεπτικό αποτέλεσμα, να περάσει την άποψη στο στρατό.

3. Σε αυτή τη συζήτηση διακρίνουμε σαφής διάκριση, αριθμητική και γεωμετρική

ισότητα. Κατά αξία, αυτά που αναλογούν καθενός (αξιοκρατία). Αριθμητική
αναλογία = μας παραπέμπει στις πλατωνικές απόψεις, Πολιτεία – Γοργίας.

Ριζοσπαστική δημοκρατία, δεν δέχεται τον Πλάτων. Όχι θεωρητική διάσταση –

ειδική όχι γενική.

4. Κύρος = ρήτορας – δυνατότητα τεκμηρίωσης. Ενδιαφέρον για το κοινόν αγαθόν –

καλόν - να είμαστε φιλόπονοι και πλεονεκτείν, με θετική σημασία.

5. Κακιά, πονηρία vs αρετή (Αλληγορία Ηρακλή), δύστρατο, βλ. Ξενοφώντας

απομνημονεύματα Πρόδικος.

6. Παράδειγμα, η αξία του συνόλου εξαρτάται από την ποιότητα του κάθε μέρους, π.χ.
χάρμα – άλογα (ίππος), οίκος – υπηρέτες.

7. Η συναναστροφή με τους καλούς αποτελεί άσκηση αρετής, θέλει να βγάλει τους

κακούς από το στράτευμα.

8. Ο Φέρακλας, ως δημότης, δεν υποστηρίζει, λόγω καταγωγής, τη ριζοσπαστική

δημοκρατία, την θέση της αριθμητικής αναλογίας, αλλά την αξιοκρατία –
γεωμετρική αναλογία. Ενώ θα περίμενε κανείς το αντίθετο λόγω της καταγωγής του.

9. Ο Ξενοφών δεν αρνείται την σημασία της Παιδείας και τις σε ασκήσεις μέσα από τα
σχολεία, παρά την θέση του Φέρακλα, ότι μπορεί κανείς να εκπαιδευτεί από τη
φύση ή την οικογένεια. Ηθογραφία Φέρακλα..

4.1 1-23 σελ. 421

Κατ'εμφετο = ψυχικού πάθους ρήμα = κατηγορώ

Ικανότητα Κύρου:

Πορληπτκός λόγος: ξεκινά με τα αντικείμενα

Κακάω-ώ= κακκούν σετάσω

Κατακανείν = κατακούω Απρμφ = φονεύω

Παρομοίωση = παρομοιάζει τους Πέρσες με δέντρα ριζωμένα στη γη.

Έλλειψη στην αυτάρκεια του στρατού μας. Οι σύμμαχοι απαντούν περισσότερα λάφυρα.
Πρέπει να αποκτήσουν δικό τους ιππικό για να είναι αυτάρκεις.

Τι λείπει; Ανάγκη να μάθουν οι άντρες ιππική τέχνη. Ο Κύρος είναι πανέξυπνος, κάνει
ερωτήσεις και απαντά πριν ακόμα ρωτήσουν οι άντρες και φέρουν αντιρρήσεις. $10-11.

Σχολή = ευκαιρία που δίνει η αργία.

Ότι έχει βάλει ως στόχο ο Κύρος θα το πετύχει σαν ικανός ηγεμόνας, το πραγματοποιεί.

Συμφέρω = φέρω, μαζί, βαστάζω από κείνον.

Πρώτο επιχείρημα: η ανάγκη για ιππική.

Δεύτερο επιχείρημα: βοηθάει το φίλο, διώκει τον εχθρό, κυνήγι.

Τρίτο επιχείρημα: με τα όπλα – πρακτικό.

7η παράδοση 02/02/2017

$26 σελ 226

Ρητορικός λόγος

Πρώτο στάδιο: φαυλότητα και κακία, το στηρίζει με μία αλληγορία και με παραδείγματα.
Δεύτερο στάδιο: Πρώτο παράδειγμα: με το άρμα, δεν μπορεί να τρέξει αν έχει σκληρά
πόδια το άλογο. Δεύτερο παράδειγμα: με το οίκο, κακοί υπηρέτες, πονηροί και φαύλοι
δούλοι.

Τρίτο στάδιο: Γενική τοποθέτηση του Κύρου για την κακία και την αρετή. Ο Κύρος θεωρεί
την αποβολή τον φαύλων κίνητρο και για τους καλούς και για τους κακούς. Οι καλοί γίνονται
καλύτεροι και οι κακοί αλλάζουν.

Αναπέμπλημη = γεμίζω μέχρι πάνω (ανεπίμπλαντο)

Αντέχω = αν θέλω

Ευθυμότερον = ευθυμία = προθυμία

Θα μιλήσουν υπέρ της αξιοκρατίας = συμφωνούν οι στρατηγοί.

Όταν το ύφος γίνεται βαρύ (σοβαρά ζητήματα), ο Ξενοφών θέλει να το χαλάρωσει, χωρίς να
φεύγει από τη συζήτηση της ισότητας.

Σύνων = βρίσκομαι μαζί του, συναναστρέφομαι

Αναφορά ερωμένου και εραστή = συνήθεια ο άντρας να έχει εκπαιδευόμενο, περνούσε τη

διαδικασία. Δάσκαλος και μαθητής, εκπαιδεύονταν. Δεν ήταν πάντα ερωτική σχέση αλλά
ερχόταν κοντά.

$30 σελ. 228

Αναρτώμενο = εξαρτώμαι από κάποιον ή στηρίζομαι.

Φιλί στο στόμα = χαιρετισμός

Κεφάλαιο 31.1.1

Απόφαση στρατού

Πληροφορία = για τις τελετές που έκανα σε συμπόσια.

Τρίτη Σπονδή = άρα υπάρχει και πρώτη και δεύτερη.

Διαλύουν την σκηνή = διέλυσαν το συμπόσιο για να πάνε για ύπνο.

Πραγματολογικά σχόλια:

Ήταν συνήθεια, την 1η σπονδή, όταν πήγαιναν στο δείπνο, την έκαναν για τον Ολύμπιο Δία,
αφιερωμένη ευχή. Πρώτο σήκωμα ποτηριών.

2η σπονδή – δεύτερο σήκωμα ποτηριών. Όταν τέλειωναν το φαγητό και ξεκινούσαν το ποτό
– με καθαρά χέρια ή τραπέζι, για να μπορούν να συζητήσουν - αφιερωμένη στους ήρωες.

3η σπονδή, γινόταν στην ολοκλήρωση του δείπνου, στο τέλος, αφιερωμένη ή στον Σωτήριο
Δία ή για τον Ερμή, τον προστάτη της φιλίας.

Επόμενη μέρα: Συνέλευση – λόγος (μικρός) του Κύρου. Πολεμική παραίνεση του Κύρου
προς το στράτευμα. Ώρα ξεκούρασης πριν τη μάχη. Θέτει το ζήτημα κοινωνείς όλων –
συμμετοχής όλων. Σελ. 232 – 4

Σελίδα 252 – ερώτημα

Πώς διατυπώνεται: Κατά ποιο τρόπο είναι δυνατό να ασκείται καλύτερα η αρετή –
γενναιότητα στη μάχη; (Γιατί οι εχθροί είναι κοντά.)

Το τι πρέπει να γίνει: Συμμετοχή – φιλοπονία – όχι πονηριά. Κανείς δεν θα του πάει κόντρα
έτσι κι αλλιώς.

Τεύξομαι τιμής: εάν επαρκώς λαμβάνω

Χρύσαντας: γλύφτης - κόλακας - μεγάλος στρατηγός

4.3 1-2-3

Αν στυ απορείν - όπως δει χρήσθαι τι όπως τινί

Σε ποιο σημείο εξηγεί ο Χρύσανθος τα αγαθά.

Έχουμε το 1ο ερμηνευτικό σχόλιο:

Εγκώμιο του ιδανικού στρατηγού – ηγεμόνα (Κύρος) συμπληρώνει τα κενά –

αναδιοργανώνει το στρατό του βλέποντας τα κενά του.

Υπόγειο –Όχι εμφανές. Μοτίβο μεγάλης αγάπης του Ξενοφώντα για το ιππικό, μεγάλη αξία
ιππικού.

Αίτιον = εξηγεί γιατί είναι σημαντική η ιππική του τέταρτου αιώνα

$1-18 σελ 481

Διάλογος Κύρου - Αράσπα Περί Έρωτος

Συμπέρασμα: και στα ερωτικά είναι εγκρατής ο Κύρος.

Το μεν Κυαλάρου = λάφυρα Κυαλάρου (αδερφός της μητέρας του, θείος του)

Ζούσαν με πολυτελή τρόπο οι Μήδοι, για παράδειγμα παππούς του.

Γυναίκα αιχμάλωτη στην σκηνή που την φιλάει ο καλύτερος του φίλος.

$4,5 Περιγραφή γυναίκας:

Από που μπορεί να είναι επηρεασμένες αυτές οι σκηνές; Από την τραγωδία του Ευριπίδη
Ανδρομάχη, αρχόντισσες που ξεπέφτουν μετά τον πόλεμο.

Άξιος εστί(ν) = προσωπική σύνταξη.

Αττικές λέξεις: θεράποντες, δούλες, δικκαί (δεν είναι σωστή, να την ψάξω) = ομηρική λέξη.
Σπάνια λέξη, οι δούλες της Πηνελόπης - 3η σημαντική λέξη.

Βοηθούν οι δούλες την αρχόντισσα που έχει χάσει τον άντρα της (δεν είναι τυχαίο).
Γυναίκα μοτίβο πιστής συζύγου = όταν ο Αράσπας κάνει κίνηση.

Πρόσωπο, λαιμός, χέρια = ερωτικά στοιχεία, φάνηκαν. Ούτε υπήρχε, ούτε είχε γεννηθεί
τόσο όμορφη γυναίκα.

Η ομορφιά μπορεί να μας κάνει να υποδηλωθούμε, προφυλάσσεται ο Κύρος από τη

μεγαλύτερη ηδονή από την εξουσία.

Τι δαι;

δαι αντί για δη = ερωτηματικό μόριο που χρησιμοποιούνταν μετά από ερωτηματική λέξη,
που δηλώνει θαυμασμό ή περιέργεια.

Νεανίσκος = Υποκοριστικό του νέος, υποτιμητική έννοια του ανώριμού αντί για νέου άντρα.

Ωυή = βεβαιωτικό σχολής/ χρόνου - ευκαιρίας

Τι σημαίνει θέληση και βούληση (επιχείρημα Αράσπα)

$940

Λογική επιχειρηματολογία του Αράσπα (φίλος του Κύρου)

Έρως = νόσος και δουλεία

Όταν τον ξανακαλεί τον Αράσπα ο Κύρος τότε θα είναι σφόδρα ερωτευμένος με το λάφυρο
του Κύρου, που την προσέχει.

6.1. 3.1

Στέλνει στην περιοχή της Λυδίας κατάσκοπο των Αράσπα.

Ο Αράσπας νικήθηκε από τον έρωτα της γυναίκας και αισθάνεται ντροπή τώρα προς τον
Κύρο και τον φοβάται. Ο Κύρος του λέει να μη φοβάται που τον αιχμαλώτισε μία γυναίκα.
Και εκείνος, άλλωστε είπε πως δεν θα μπορούσε να αντέξει την ομορφιά, γι’ αυτό
αδιαφορεί, όπως και οι θεοί όταν έχουν πάθει από έρωτα.

Ευκαιρία να στείλει τον Αράσπα στους εχθρούς (μεγάλο σφάλμα).

11ο μάθημα 30/05/2017

6.1 3.1-55

Παρέμβαση από τον Ξενοφών για την διχοτόμηση της ψυχής, σε αντίθεση με τον συμπολίτη
του, τον Πλάτωνα: 3 μέρη ψυχής – λογιστικόν – επιθυμητικόν – θυμώδες, εδώ πιο απλός
διαχωρισμός στο πρώτο και το τρίτο – δύο μέρη.
Δεύτερο χαρακτηριστικό επίθετο που συνοδεύει τον έρωτα – άδικου σοφιστής. Ενώ στον
Ξενοφώντα θεωρείται ο έρωτας άδικος σοφιστής στο συμπόσιο τον ονομάζει δεινός και
φαρμακερός.

Έπειτα επίβουλο (ηθικό)

Διακειμενική σχέση όσον αφορά την διαίρεση της ψυχής για τα μέρη τρία – δύο και το
επίθετο. Σελίδα 632.

Ερώτηση: τι ζητά ο Κύρος από το Αράσπα; Παραπλάνηση, θα τους πεις τέτοια ώστε να
εμποδίζεις τους εχθρούς.

Εκ – έκταση.

Μετά – μεταβολή, μετατάττεσθαι

Εξ' υπόγυον = με πρόχειρο τρόπο.

Φωτογράφισε την παράταξη του.

Ώστο-οιομαι = αντ απρμφ σελ. 634

Παίθεια

Οίχομαι = έχω ωχετο

Ο σημερινός εχθρός δεν είναι πραγματικός φίλος του Αβράδαντα. Δεύτερος λόγος που θα
τον βοηθήσει.

1. Επαινείται ο Κύρος, εκμεταλλεύεται την αδυναμία του φίλου του για να γίνει
κατάσκοπος.

2. Η Πάνθεα παραμένει το πρότυπο της πίστης συζύγου.

3. Η δύναμη του έρωτα (διάλογος - Συμπόσιο).

Πρώτο στοιχείο:

Δεύτερο στοιχείο: Η περίφημη παρατήρηση για την διχοτόμηση της ψυχής που
διαφέρει από τον Πλάτων.

4. Ο έρωτας της σοφιστικής – κακός δάσκαλος.

5. Το σχέδιο του Κύρου, η Πάνθεα στο ρόλο μιας πολιτικής διαμεσολάβησης,

επιτυγχάνεται φέρνοντας τον Αβράδαντα στο στρατόπεδο του.

 Ενίσχυση ιππικής – 1000 ιππείς.

 Κατασκευή αρμάτων.

 εβρέως – το τελειοποιεί.

Η Πυθέα ονομάζει τον γύρο όσος, σώφρων, συμπλέοντα. Όσος = αρετή.

Όγδοο βιβλίο σελίδα 952

8.8 1 – 27

Τελευταίο αμφισβητούμενο κεφάλαιο της Πανδέας. Τα αίτια της παρακμής της περσικής
αυτοκρατορίας. Μπορεί ένα εγκωμιαστικό έργο όπως αυτό να καταλήξει σε μία αρνητική
αποτίμηση της περσικής αυτοκρατορίας για να περιγράψει τα αίτια της παρακμής. Ζήτημα
γνησιότητας.

1ον ιστορικά:

 Ζήτημα γνησιότητας δεν τέθηκε στην αρχαιότητα

 Τέθηκε μόνο από κάποιους φιλολόγους τον 18ο αιώνα Volckender – αδύνατο να
κλείνει έτσι ο Ξενοφώντας το έργο.

 Η σημερινή έρευνα δεν αμφισβητεί το συγκεκριμένο κεφάλαιο – μόνο τότε. Είναι

γνήσιο.

Ερώτηση: Που στηρίζουν οι σημερινοί φιλόλογοι τη θέση τους υπέρ της γνησιότητας του
8.8;

1. Σε ενδοκειμενικές αναφορές. Μέσα στο κείμενο υπάρχουν αναφορές αυτοτελείς

του Ξενοφών λέξεις Ξενοφώντιες.

2. Υπάρχει στην αρχή του 8ου κεφαλαίου το εγκώμιο του Κύρου για να συγκριθεί με
την κακή κατάσταση του 4ου αιώνα ως φόντο με την καλή κατάσταση του 6ου
αιώνα. Εγκωμιάζει τον 6ο αιώνα.

3. Υπάρχει ένα παράλληλο μοτίβο σε άλλο έργο του Ξενοφώντα, η Λακεδαιμονίων

πολιτεία που επαινεί τους Λακεδαίμονες και στο τελευταίο κεφάλαιο καταδεικνύει
την κακή πολιτική κατάσταση.

Αντιπαράθεση

Ερώτηση: Ποιος είναι ο Κύρος που μετά από δύο αιώνες το κράτος κατέρρευσε, δεν
υπήρχαν δομές;

Κρίνοντας μ’ αυτόν τον αρνητικό τρόπο την Περσία – παρακμή του τέταρτου αιώνα, «κλείνει
το μάτι» (δηλαδή υπαινίσσεται) στους έλληνες για επίθεση, στους αιώνιους εχθρούς.

951 σελίδα

1ο ενδοκειμενικό σχόλιο.

Εκτός από τον έπαινο, τα γεωγραφικά όρια του Βασιλείου, 1ο και 8ο βιβλίο.

Ερώτηση: Τι ηγέτης είναι αυτός που δεν αφήνει διαμορφωμένους ηγέτες;

Ιστορικό σχόλιο (έμμεση αναφορά στο θάνατο.) Ο γιος του Κύρου, ο Καμβύσης οποίος
ήτανε σημαντικός στρατηγός, καταλαμβάνει την Αίγυπτο και την Κύπρο και συνεχίζει τις
εκστρατείες του Κύρου . Όμως τρελαίνεται σε λίγα χρόνια και πεθαίνει και δημιουργείται
Στάση. Οι στρατιώτες μαζεύονται σε συμβούλιο.

Ηρόδοτος – αναρχία στην Περσία.

Επιχειρηματολογεί ο Δαρείος υπέρ της μοναρχίας – περίοδος του Ξέρξη.

1-2 προοίμιο

Δομή 8ου βιβλίου

Αιτίες παρακμής

1η ενότητα $ 3-7

1. Ασέβεια απέναντι στα θεία

2. Αδικία

2η ενότητα $ 8-9 παρακμή στις πολεμικές συνήθειες

3η ενότητα $ 3-7 δομείται αφηγηματολογικά

Προσθέν = τότε 6ος αιώνας

Ωυν = τώρα 4ος αιώνας

Εμπεδόω = στερεύω, επικυρώνω τον όρκο, ημπεδόω

Εβέβαιον = βέβαιον

Ει + ευκτική ημπεδούν = ?

Με παραδείγματα:

Εποχή Κύρου / δίκαιοι

Αναφέρεται στην εκτσρατεία στους Μυρίους, Κύρου (νεότερου) Ανάβασις - 4ου αιώνα,
συμμετέχει και ο Ξενοφών,

Τους καλεί ο Αρταξέρξης και τους αποκεφαλίζει.

8.8 1-27

Πρω = πρωί vs όψε = αργά

Πρωαίτερου - οψέταιρου - οψείατα . Οψιαικτατα - υπερθετικός $ 10

$ 8,9,10,11

Ερώτηση: σε ποια θέματα αναφέρεται;

1. Ξεκινάει με το σώμα – ασκήσεις $8

2. Ζήτημα τροφής μια φορά την ημέρα $9

3. Οινοποσία $10

4. Πορείες (μικρές) $11

5. Κυνήγι $12

6. Εκπαίδευση – παράδοση έξω από τα ανάκτορα. Μαθήματα δικαιοσύνης. $13

7. Βοτανική – ωφέλιμα Θ – αποφυγή βλαβερών $14

8. Εγκράτεια VS τρίψεις = μαλθακότητα – ακολασία. $15

Ερώτηση: Πως απαντήθηκε αυτή είναι η μηδική αβρότητα;

Με την περσική παιδεία, την εγκράτεια και την μηδική στολή.

Στα παραθετικά του κακώς, όταν συντάσσεται με γενική του προσώπου = χειρότερος και τα
λοιπά.

Όχι μόνο μεθυσμένοι ήταν τώρα με τον Αρταξέρξη αλλά αν κάποιοι Πέρσες είχανε την παλιά
συνήθεια – είχαν ξεφύγει από την παρακμή – τους φθονούσαν και ως καλύτερους τους
μισούσαν.

Θάμα = συχνά

αι θύρας = πύλη του ανακτόρου.

Τα της δικαιοσύνης διδασκαλία - σημαντικός ρόλος στο θέμα αυτό

Εγκράτεια = συνώνυμο = καρτερίαν

Εκθρύψις = μαλακίαν

$16 η τόπις τόπιδος γ' κλίση

$19 αγάπη για την ιππική τέχνη. Να κάνουν νόμο "ποτέ δε θα πορεύεσθαι πεζοί".

Η ιππεία - της ιππείας

1η υποενότητα 3-7

8-19 θέματα που αναφέρει κλπ

2η υποενότητα

$20-22 η Περσία η παλιά δεν υπάρχει στο παρόν.

$20-26 πολεμικές συνήθειες. Αναφέρεται στις πολεμικές ικανότητες επί Κύρου των
Περσών.

$27 υποσχέθηκα - για μεγάλο ηγέτη κλπ

Απειργάσθαι = πρκ αντ ειδικό ΑΠΡΜΦ

Αλλιώς ή ότι + δευτερεύουσα

Αιτία της πτώσης – παρακμής.

Παραδίδει το έθιμο – πρότυπα Κύρου.

Ερώτηση: Ποιοι είναι οι στόχοι του επιλόγου;

1. Ο Ξενοφών ενώ τιμά την πεφωτισμένη ηγεμονία και μοναρχία του Κύρου, στον
επίλογο δηλώνει τους κινδύνους μιας ανυπόφορης μοναρχίας. Δεν είναι γενικά
υπέρ λοιπόν της μοναρχίας αλλά μόνον αυτά τα χαρακτηριστικά του Κύρου, ως
ιδανικός άρχοντας.

2. Παρότρυνση των Ελλήνων για εκστρατεία εναντίον των Περσών και για
απελευθέρωση των νησιών και όχι εκστρατεία εναντίον των Ελλήνων.

Προιμιο 1.1.1-6

Στοιχεία για το προοίμιο

1. Μπορεί να χωριστεί σε δύο μέρη.

Α Παράγραφος 1 – 3: αναφέρεται σε τρία φαινόμενα:

α. στην αστάθεια των πολιτευμάτων.

β. στην δυσκολία της διοίκησης του οίκου.

γ. στην δυσκολία της κυριαρχίας επί των ανθρώπων σε αντίθεση με τα ζώα.

Β. Παράγραφοι 4 – 6: προσπαθεί ο Ξενοφών να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα αν υπάρχει

πολιτικός άρχον που εύκολα κυβέρνησε ανθρώπους, απάντηση: ο Κύρος. Κλείνει την
θεματική με την παρουσίαση της καταγωγής, της φύσης και της παιδείας.

2. Τα θέματα είναι 3:

Α. Καταλήγει στο να μας πει ότι το έργο του αυτό δεν είναι θεωρητικό, αλλά δίνει πρακτικό
συμπέρασμα – ενώ στην αρχή φαίνεται θεωρητικό.
Β. Ζήτημα του εθελούσιος άρχειν – ο Ξενοφώντας τον διάλεξε γιατί καταφέρει να τον
υπακούν τη θέληση τους οι λαοί.

Γ. τρία χαρακτηριστικά του Κύρου: Καταγωγή, φύση και παιδεία.

Ο Ξενοφών μάλλον ξέρει άσματα περσικά επικά.

Εγκώμιο

1. Φιλάνθρωπος: κοινή ιδέα του Σωκράτη για τον Ευαγόρα και τον Περικλή και τον
Αντισθένη.

Άκρων άοτον: μεγάλο θέμα στην ιστορία των ιδεών της ανθρωπότητας.

2. Φιλομάθεια. Σωκράτης, Πλάτων.

3. Φιλοπονία αγάπη για τον πόνο, την εγκράτεια – αντισυστημική αντίληψη.

4. Φιλοτιμότατος (μη αντισθενική αντίληψη, σε αυτό διαφέρει ο Ξενοφών από τον

Αντισθένη). Το μοτίβο αυτό μας πηγαίνει σε αρχαϊκά πρότυπα.

1.2.1-16

1.3.1-12

Σύγκριση σπαρτιατικού και περσικού στρατού.

Ομοιότητες:

1. Κοινός ύπνος εφήβων.

2. Αγώνες ανάμεσα στους νέους για το κυνήγι.

3. Ο βασιλιάς ήταν αρχηγός στο κυνήγι και στον πόλεμο.

4. Τέσσερις ηλικιακές τάξεις.

Διαφορές:

1. Ο βασιλιάς εκπαιδεύεται ξεχωριστά στη Σπάρτη από ότι στην Περσία.

2. Η ίδια η φύση της εκπαίδευσης είναι κάπως διαφορετική στην Περσία – ειδική
εκπαίδευση.

Σκοπός:

1. Θέλει να παρουσιάζει τις συνθήκες εκπαίδευσης του Κύρου.

2. Το θεωρεί ως πρότυπο εκπαιδευτικού συστήματος.

Στην επίσκεψη αυτή (του Κύρου στον Αστυάπαγη) διασφαλίζεται η σταθερότητα της
εκπαίδευσης που πήρε ο Κύρος.
Σύγκριση μεταξύ της περσικής λιτότητας και απλότητας ενάντια στην πολυτέλεια των
Μήδων.

1. Για λόγους προπαγάνδας ο Κύρος παίρνει την εντυπωσιακή στολή των Μήδων για
επιβλητική εμφάνιση ως ηγεμόνας.

2. Για λόγους προπαγάνδας θα πάρει και την τέχνη της ιππικής.

2.2.18-31

Συζήτηση περί της ισότητας, αριθμητικής και γεωμετρικής ισότητας.

Αριθμητική, όλοι θα πρέπει να πάρουν τα ίδια και γεωμετρική, ο καθένας θα πρέπει να

παίρνει ότι αξίζει.

1. Δεν πρόκειται για δημοκρατική μεταρρύθμιση στο στρατό του Κύρου το να ζητήσει
να ψηφίσει το στράτευμα περί της ισότητας. Είναι πολιτικό μέσο για να επιβάλει
αυτά που θέλει.

2. Ο Ξενοφώντας χαλαρώνει την περιγραφή, χωρίς όμως να χάνει το σκοπό και το

στόχο του. Δεν είναι τυχαίο ότι οι χαλαρές αυτές στιγμές γίνονται στο συμπόσιο.
Σκοπός και η ευχάριστη διάθεση και η διδακτική.

3. Εδώ εμφανίζεται με έμμεσο τρόπο Κύρος και ως ρήτορας (με εικόνες και
παραδείγματα).

4. Τι σημαίνει αυτή η ισότητα όπως την περιγράφει ο Κύρος; (ισομοιρείν).

 Κοινό: Τα πάντα γίνονται για το κοινό καλό, όποιος δεν προσφέρει στο κοινό πρέπει
να αποβάλλεται.

 Πονείν: Φιλοπονία.

 Πλέον έχειν – πλεονεκτείν: Με θετική σημασία.

 Πονηρία – αρετή: Και σε αυτό το λόγο έμμεσα, συζητάει για την αρετή και την
πονηριά – κακία. Βλ. απομνημονεύματα Ξενοφώντα, Αλληγορία Ηράκλειο στο
Δίστρατο.

 Η συναναστροφή με καλούς είναι άσκηση στην αρετή.

2. 3.1-16

Πρόκειται για συζήτηση περί της αξίας που χωρίζεται σε 2 τμήματα:

Α. 2.2.18-31 Διάλογος μεταξύ Χρυσάντα και Κύρου μαζί στη σκηνή για το ισομοιρείν.
Ενδιαφέρον ρητορικός λόγος του Κύρου για το πονείν, το πλεονεκτείν και το κοινόν (κοινό
καλό). Επιχειρήματα Κύρου για την φιλοπονία, την αρετή και την κακία.

Τελειώνει το ρητορικό του λόγο με παραδείγματα:

 1. Άρμα

2. Ίπποι

3. Οίκοι

Η αξία του όλου εξαρτάται από την ποιότητα του κάθε μέρους.

Β. 2.3.1 – 16 υποστήριξη της προηγούμενης συζήτησης μέσα στη σκηνή:

Τρεις λόγοι Κύρου:

1. Κύρου παραίνεση προς τη μάχη – η μάχη πλησιάζει. Οι νικητές θα πάρουν τα πάντα,

ο καθένας να πάρει ότι αξίζει.

2. Χρυσάντα;: Αριθμητική ισότητα.

3. Φεράκλας: Ως δημότης δεν υποστηρίζει την αριθμητική ισότητα. Αλλά όπως ο

ηγεμόνας την γεωμετρική. Αξία έχει ο δάσκαλος, άποψη που ο Ξενοφών δε
συμμερίζεται, καθώς πιστεύει ότι η παιδεία είναι το παν.

8.8.1-27

Στόχοι επιλόγου:

1. Έπαινος Κύρου και προσωπικότητάς του.

2. Έμμεση παρότρυνση των Ελλήνων για εκστρατεία.

3. Οι κίνδυνοι μιας απόλυτης μοναρχίας είναι ορατοί.

Δομή εξέτασης:

1. Παράγραφος από τρίτο βιβλίο προς μετάφραση – άγνωστο.

2. Κείμενο γνωστό και γραμματική και συντακτικό και ερμηνευτικά.

3. Εισαγωγή. Έργο και βίος Ξενοφώντα.

Παραδείγματα:

 Ερώτηση: ποια από τα έργα του συνδέονται με προσωπικά του γεγονότα;

για παράδειγμα: Κύρου Ανάβασις, Λακεδαιμονίων πολιτεία, Ίππαρχος Περί ιππικής,

Αγασήλαος.

 Ερώτηση: Πως δικαιολογείτε τις ερωτικές λέξεις στα ταξίδια του, βίος, επιρροές
ποιητικές.

 Ερώτηση: Ύφος και πηγές έργου και γιατί επιλέγει το έργο.