Univerzitet u Sarajevu University of Sarajevo

Mašinski fakultet Sarajevo Faculty of Mechanical Engineering Sarajevo

Odsjek za mašinske konstrukcije Department of Mechanical Design

Završni ispit iz predmeta Mašinski elementi II – I provjera znanja

(27.06.2018. godine)

Prenosnik snage preko kaišnog prenosa 1-2 i zupčastog para 3-4 prenosi snagu od elektromotora do
radnih mašina na spojnicama S2 i S3. Snaga preko spojnica S2 i S3 se predaje u odnosu 𝑃𝑆3 / 𝑃𝑆2 = 2 .
Pod predpostavkom da zanemarimo gubitke u prenosniku, potrebno je:

a) Odrediti prečnik rukavca na mjestu A vratila II ako je 𝛼 = 1,25 i dozvoljeni

napon materijala vratila na savijanje 𝜎𝑑𝑠 = 170 𝑀𝑃𝑎 . (6 bodova)
b) Skicirati sve aktivne sile koje djeluju na vratilo II u H i V ravni i
dijagram momenta uvijanja. (6 bodova)
c) Izvršiti izbor kotrljajnog ležaja tipa RU10 na mjestu B, ako je garancija na
vijek trajanja ležaja 4 godine, a radna temperatura ne prelazi 120 ͦC. (8 bodova)
Ostali podaci:
𝑃𝑆2 = 10 𝑘𝑊 ; 𝐹𝐾2 = 2 ∙ 𝐹𝑜𝐾2 ; 𝐺𝐾2 = 500 𝑁 ; 𝐺3 = 500 𝑁 ; 𝐺𝑆2 = 300 𝑁 ; 𝑛𝑆2 = 450 𝑚𝑖𝑛−1 .

www.mef.unsa.ba
Tel./Phone: ++387 33 729 800; Fax: ++387 33 653 055; Vilsonovo šetalište 9,
71000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina / Bosnia and Herzegovina
 Univerzitet u Sarajevu University of Sarajevo
Mašinski fakultet Sarajevo Faculty of Mechanical Engineering Sarajevo
Odsjek za mašinske konstrukcije Department of Mechanical Design

Završni ispit iz predmeta Mašinski elementi II – II provjera znanja

(27.06.2018. godine)

Mehanička presa od 100 kN dobija pogon od elektromotora EM preko frikcione spojnice S, cilindričnog
zupčastog para sa kosim zubcima 1-2 i pužnog para 3-4. Navojno vreteno prese NV izvedeno je sa kosim
𝑚
navojem, koraka P = 8 mm i kreće se samo translatorno duž vođica brzinom od 𝑣𝑁𝑉 = 1 𝑚𝑖𝑛 .

Potrebno je:

a) Odrediti snagu i broj obrtaja elektromotora. (8 bodova)

b) Nacrtati šemu opterećenja vratila II u H i V ravni, kao i dijagram momenta uvijanja

sa prikazanim vrijednostima obrtnih momenata i momenata uvijanja. (6 bodova)

c) Odrediti faktor pomjeranja zupčanika 2, ako je 𝑥1 = 0 . (6 bodova)

Ostali podaci:

- Zupčasti par 1-2: 𝑧1 + 𝑧2 = 107 ; 𝑚𝑛1−2 = 4 𝑚𝑚 ; 𝛼𝑛1−2 = 20° ; 𝜂1−2 = 0,98 .

𝑘𝑚
- Pužni par 3-4: 𝑧3 = 2 ; 𝑧4 = 30 ; 𝑚3−4 = 5 𝑚𝑚 ; 𝑣𝑘 = 7,2 ℎ
.

- Stepen iskorištenja para ležaja: 𝜂𝐿𝑝𝑎𝑟 = 0,99 .

- Stepen iskorištenja navojnog vretena: 𝜂𝑁𝑉 = 0,75 .

www.mef.unsa.ba
Tel./Phone: ++387 33 729 800; Fax: ++387 33 653 055; Vilsonovo šetalište 9,
71000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina / Bosnia and Herzegovina
 Univerzitet u Sarajevu University of Sarajevo
Mašinski fakultet Sarajevo Faculty of Mechanical Engineering Sarajevo
Odsjek za mašinske konstrukcije Department of Mechanical Design

www.mef.unsa.ba
Tel./Phone: ++387 33 729 800; Fax: ++387 33 653 055; Vilsonovo šetalište 9,
71000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina / Bosnia and Herzegovina