Modul hebat sains

Upsr
(Kemahiran proses sains)
Bahagian b

Mengawal pembolehubah

Di sediakan oleh,

Cikgu ika liana bt Khalid

Sk kementah, kuala lumpur
 Mengawal Pembolehubah

Pembolehubah
Pembolehubahmanipulasi
manipulasi (PM)
(PM)
What To Change (WTC) SAMA
SAMA MAKSUD
Manipulated Variable (MV)

Sesuatu yang DIUBAH/ BERBEZA / TIDAK SAMA dan

memberi kesan pada sesuatu yang diperhatikan.

Pembolehubah
Pembolehubah bergerakbalas
manipulasi (PM)
(PB)
SAMA MAKSUD
What To Observe (WTO)
Responding Variable (RV)

Sesuatu yang DIPERHATI/ DIUKUR/ DISIASAT/ DIREKOD/

selepas penyiasatan atau HASIL daripada sesuatu penyiasatan.

Pembolehubahmanipulasi
Pembolehubah dimalarkan
(PM)
(PR)
SAMA MAKSUD
What To Keep The same (WTK)
Constant Variable (CV)

Sesuatu yang DIKEKALKAN/ SAMA/ TIDAK BERUBAH di

dalam penyiasatan
 Mengenalpasti Pembolehubah Pada Jadual
(PM) (PB)
Bilangan mentol Kecerahan mentol
3 Terang
2 Sangat terang
1 Paling terang

PM Suhu sekitar ( ºC) 28 45

PB Isipadu air yang tinggal (ml) 20 15

PMalar (Jenis telur) PM PB

Mengenalpasti Pembolehubah Dalam Ayat

Jika ketinggian satah condong ialah 5cm, bola boleh bergerak selama 5 saat
diatas simen sepanjang 10 meter. Apabila ketinggian satah condong ialah
10cm, bola yang sama boleh bergerak selama 3 saat di atas simen sepanjang
10 meter.

PM : Ketinggian satah condong

PB : Masa bola sampai ke simen

PMalar : Jenis bola / Berat bola/ Saiz bola/ Jenis permukaan satah condong
 Mengenalpasti Pembolehubah Pada Graf

PB

PM

Mengenalpasti Pembolehubah Pada Gambar

PM : Suhu air dalam bikar

PB : Paras ketinggian air berwarna

PMalar : Isipadu air berwarna

 Tip Untuk Dapat Markah

NOTA: Bagi setiap pembolehubah, adalah penting untuk menulis objek

beserta dengan parameter.

Contoh: Saiz kereta mainan Objek

Parameter

Contoh parameter:

Amount/ Jumlah Brightness/ Kecerahan

Size/ Saiz Shape/ Bentuk
Number/ Bilangan Movement/ Pergerakan
Quantity / Kuantiti Roughness/ Kekasaran
Height / Ketinggian Smoothness/ Kelicinan
Width / Kelebaran Base area/ Luas tapak
Mass / Jisim Area/ Luas
Time / Masa Location/ Lokasi
Distance / Jarak Position/ Kedudukan
Presence/ Kewujudan Diameter/ Diameter
Condition/ Keadaan Colour/ Warna
Temperature/ Suhu Direction/ Arah
Hotness/ Darjah kepanasan Duration/ Tempoh masa
Ability/ Kebolehan Part/ Bahagian
Thickness/Ketebalan Growth/ Pertumbuhan
Strength/Kekuatan Volume/ Isipadu
Stability/Kestabilan Length/ Panjang
Quality/ Kualiti Speed/ Kelajuan
Type/ Jenis
 Contoh Soalan Pembolehubah

1. Razak, Kamila dan Suresh menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji hubungan
antara jarak sumber cahaya dari objek dan saiz bayang-bayang. Mereka merekod
pemerhatian mereka di dalam jadual di bawah.

Jarak sumber cahaya

Saiz bayang-bayang
dari objek
6 16
10 X
14 8
18 6

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Di dalam suatu penyiasatan, 3 bilah kapak dengan kelebaran yang berlainan digunakan
untuk mengapak kayu. Jadual di bawah menunjukkan keputusan daripada penyiasatan.

Kapak P Q R
Kelebaran belakang kapak (mm) 3 6 9
Bilangan kayu yang dikapak dalam masa 30 4 8 12
minit
Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. 100 ml air dituang di dalam tiub mendidih dan suhu air disukat. Kemudian, air
dipanaskan setiap 3 minit sehingga minit ke-6.

Suhu air (ºC)

60

50

40

30

20

10

0
0 3 6
Masa (minit)
Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
4. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang keperluan asas haiwan untuk
hidup. Botol A diisi dengan 5 ekor cacing tanah dan ditutup ketat manakala Botol B
diisikan dengan cacing tanah dengan terdapat lubang kecil berdekatan penutup botol
tersebut.

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Dua buah span yang berbeza saiz digunakan di dalam satu penyiasatan untuk
membandingkan keupayaan span menyerap air. Setiap span direndam ke dalam
1000ml selama satu minit.Keputusan adalah seperti jadual yang ditunjukkan.

Span Isipadu air yang diserap (ml)

120 ml

100 ml
Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

6. Carta palang dibawah menunjukkan keputusan penyiasatan tentang daya yang

diperlukan untuk menolak kotak yang berlainan jisim di atas lantai dengan jarak yang
sama.

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………
iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
7. Empat rod yang diperbuat daripada bahan berlainan telah dilekatkan dengan paku
tekan menggunakan lilin cair. Kemudian, air panas diisi ke dalam bekas seperti
dibawah.

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
8. Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan tentang kesan burung hantu
terhadap tikus di sebuah ladang kelapa sawit selama lima minggu.

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

9. Carta palang menunjukkan keputusan penyiasatan tentang kesan permukaan yang

berlainan terhadap kelajuan kereta mainan.
Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
10. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang keperluan asas haiwan.

Selepas 2 hari kura-kura dalam bekas Y mati dan kura-kura dalam bekas X masih
hidup. Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

Berdasarkan keputusan di atas, nyatakan :

i. Pembolehubah manipulasi : ………………………………………………………………..

ii. Pembolehubah bergerak balas : …………………………………………………………

iii. Pembolehubah dimalarkan : ………………………………………………………………

iv. Nyatakan TUJUAN eksperimen di atas?

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
v. Bina HIPOTESIS bagi eksperimen di atas ?
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
11. Dinie mencuba untuk meatahkan dua batang pembaris yang sama saiz tetapi
diperbuat daripada bahan yang berlainan. Pemerhatiannya, direkod di dalam jadual
dibawah. Jawab soalan yang berikut.

Pembaris plastik
Pembaris keluli

Jenis pembaris Pemerhatian

Pembaris plastik Boleh dipatahkan
Pembaris keluli Tidak boleh dipatahkan

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

18. Carta palang di bawah menunjukkan hubungan antara bilangan takal dan
bilangan murid yang diperlukan untuk menarik beban berjisim 30 kg.

Bilangan 4
Murid
3

2
 1 2 3 Bilangan takal

Berdasarkan graf di atas, nyatakan :

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

……………………………………………………………………………………………………………………………

19. Rajah dibawah menunjukkan satu pemerhatian tentang bayang-bayang Ali pada waktu
yang berlainan.

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

 1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

20. Rajah dibawah menunjukkan orbit bagi empat buah planet iaitu planet Q, R, S dan T
dan masa yang diambil untuk bergerak mengelilingi Matahari.

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

21. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang proses pendidihan dan
kondensasi.

Selepas 10 minit dipanaskan air, 4ml air telah terkumpul di dalam silinder penyukat.
Selepas 20 minit air dipanaskan, 8ml air telah terkumpul di dalam silinder
penyukat. Selepas 30 minit air dipanaskan, 12ml air telah terkumpul di dalam
silinder penyukat.

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

 ……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

……………………………………………………………………………………………………………………………

22. Rajah dibawah menunjukkan keputusan satu penyiasatan tentang sifat-sifat dua
bahan iaitu X dan Y

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

23.
 Air 90OC

Air 40OC

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

……………………………………………………………………………………………………………………………

24.

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..
 iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

……………………………………………………………………………………………………………………………

25.

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

……………………………………………………………………………………………………………………………

26. Rajah dibawah menunjukkan dua situasi hirisan betik diletakkan.

 i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

iii. Apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

……………………………………………………………………………………………………………………………

27.

Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

28.
 Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

29.
 Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpulkan dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

30.

i. Apa yang diubah (pembolehubah manipulasi)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Apa yang diperhatikan ( pembolehubah bergerak balas)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

SOALAN MENGENAL PASTI PEMBOLEHUBAH (UPSR 2003-2013)

31.
 (UPSR,2003)

Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

32. Objek P dan Q mempunyai saiz, bentuk dan bahan yang sama. P dan Q ditiup dengan
kekuatan yang sama. P didapati tumbang dahulu.
 (UPSR,2003)
i. Pembolehubah manipulasi

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

iii. Pembolehubah dimalarkan

………………………………………………………………………………………………………………………………..

33. Sekumpulan pelajar membuat aktiviti menggunakan model kereta.

(UPSR,2004)
Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

34. Rajah menunjukkan penyiasatan yang dijalankan oleh sekumpulan murid. Tiga keping
kertas yang serupa masing-masing dilipat kepada bentuk X,Y dan Z.
 Keputusan adalah seperti berikut:

Bentuk X – Tidak dapat menampung buku

Bentuk Y – Dapat menampung satu buku
Bentuk Z – Dapat menampung dua buku (UPSR,2004)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

35. Ajeet menjalankan satu penyiasatan untuk menguji kebolehan objek-objek

menyalakan mentol. Ajeet menyediakan litar berikut. Semua objek disambungkan
pada litar itu.

Keputusan Ajeet ditunjukkan dibawah.

 (UPSR,2005)

Nyatakan dua pembolehubah dalam penyiasatan ini.

a) ________________________________________________________

b) _________________________________________________________

36.

(UPSR,2005)

i. Pembolehubah manipulasi
 ……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

37. Ah Meng mendapati sukar untuk menarik beban itu. (UPSR, 2005)

Ah Meng telah mereka cipta sebuah troli untuk membantu menarik beban itu. Rajah
dibawah menunjukkan Ah Meng lebih mudah menarik beban tersebut menggunakan
troli.

i. Pembolehubah manipulasi

……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

38.
 (UPSR,2006)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

39.

(UPSR, 2006)

Nyatakan satu pembolehubah yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

40.
 (UPSR,2007)

Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

41. Seorang murid telah melepaskan kereta mainan X menuruni satu landasan yang
condong. Aktiviti diulangi dengan kereta mainan Y. Jarak pergerakan kedua-dua
kereta itu direkodkan.

(UPSR,2007)

i. Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan

 ……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

42.

(UPSR,2007)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimanipulasikan

_______________________________________________________________

43. Rajah dibawah menunjukkan tiga bekas kaca J,K dan M yang sama tinggi diletakkan
atas sekeping papan. Apabila hunung X dan Y diangkat perlahan-lahan, didapati bekas
K jatuh dahulu diikuti oleh J dan M.

(UPSR, 2007)

i. Nyatakan satu pembolehubah yang dimanipulasikan

 ……………………………………………………………………………………………………………………………….

ii. Pembolehubah dimalarkan

………………………………………………………………………………………………………………………………..

44. Rajah dibawah menunjukkan dua buah kotak J dan K. setiap kotak mempunyai 8
lubang yang ditebuk ditepi. Seorang penternak memasukkan 20 ekor anak ayam ke
dalam kotak J dan 12 ekor anak ayam ke dalam kotak K.

(UPSR,2008)

Nyatakan satu pembolehubah yang dimalarkan.

_______________________________________________________________

45.
 (UPSR,2008)

Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

46. Carta palang diatas menunjukkan bilangan nombor telefon yang diingat oleh lima
orang.

(UPSR,2008)

a) Pembolehubah yang dimanipulasikan

……………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

Nyatakan dua pembolehubah lain yang dimalarkan

 1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

47. Kuantiti yis yang berbeza dimasukkan kedalam empat adunan tepung. Rajah dibawah
menunjukkan ketinggian adunan selepas 30 minit.

(UPSR, 2009)

a) Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_______________________________________________________________

b) Nyatakan

a) Pembolehubah yang dimanipulasikan

……………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

48. Rajah di bawah menunjukkan dua buah buku yang serupa, J dan K. Kedua-dua buku
itu ditolak dengan cepat menggunakan daya yang sama. (UPSR,2009)

Pensel

Daya Daya
Jarak yang dilalui oleh setiap buku ditunjukkan dalam Jadual di bawah.
 Buku Jarak yang dilalui (cm)
J 10
K 30

a) Apakah yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan) dikumpul dalam penyiasatan

ini.

_______________________________________________________________

49.

(UPSR, 2010)
Nyatakan

a) Pembolehubah yang dimalarkan

……………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Pembolehubah bergerak balas

………………………………………………………………………………………………………………………………..

50.
 (UPSR,2010)

Nyatakan dua maklumat yang dikumpul

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

51.

(UPSR,2010)
Nyatakan

a) Pembolehubah yang dimanipulasikan

……………………………………………………………………………………………………………………………….

b) Pembolehubah bergerak balas

 ………………………………………………………………………………………………………………………………..

52. Dua keping roti R dan S dimasukkan ke dalam beg plastic yang berasingan. R ialah
sekeping roti kering dan S ialah sekeping roti lembap. Saiz kedua-dua roti adalah
sama. Saiz dan jenis beg plastic yang digunakan adalah sama. Rajah dibawah
menunjukkan keadaan dua keping roti selepas tiga hari.

(UPSR, 2011)

a) Apakah yang diperhati (pembolehubah bergerakbalas) dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

b) Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

53. Masa yang diambil oleh dua orang murid dalam perlumbaan larian 400 meter.
 (UPSR,2011)

Apakah yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan) dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

54. Rajah dibawah menunjukkan satu penyiasatan tentang sifat bahan-bahan dengan
meletakkan empat objek yang berlainan ke dalam sebuah bekas yang berisi air.

(UPSR, 2011)

Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

55.
 (UPSR, 2012)
Nyatakan dua maklumat yang dikumpul

1. ________________________________________________________

2. _________________________________________________________

56. Rajah dibawah menunjukkan perubahan dua sup yang serupa R dan S, selepas
dibiarkan selama tiga hari. Sup-sup itu diletak di dua tempat yang berbeza.

(UPSR,2012)
Apakah yang diubah (pembolehubah dimanipulasikan) dalam penyiasatan ini ?
 _____________________________________________________________

57. Rajah dibawah menunjukkan satu model jambatan yang dibuat oleh Farah. Dia
menggunakan pencucuk sate yang sama panjang dengan bilangan yang berbeza.

(UPSR, 2012)
Nyatakan

a) apa yang diperhatikan (pembolehubah bergerakbalas)

……………………………………………………………………………………………………………………………….

b) apa yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan)

………………………………………………………………………………………………………………………………..

58. Rajah 2.1 menunjukkan dua buah pinggan yang diletakkan bersama dan pinggan yang
diatas itu diputar.
 Rajah 2.2 menunjukkan sepuluh biji guli diletakkan antara dua buah pinggan itu dan
pinggan yang di atas diputar sekali lagi.

(UPSR, 2013)

Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________

59. Rajah dibawah menunjukkan masa di dua tempat yang berbeza di Bumi pada satu
tarikh yang sama.

(UPSR,2013)
Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

_____________________________________________________________
60.
 (UPSR,2013)

Apakah yang ditetapkan (pembolehubah dimalarkan) dalam penyiasatan ini ?

_____________________________________________________________