Professional Documents
Culture Documents
Franca Rame
kad1n oyunlari 1
-
- -
1 . "':'--- -
\
•
.
/
'f?
1997
NOBEL
EDEBIYAT
ÖDOLO .
.
'
1
'
1
•
1 ı - .
'
-
•
(" .
Tiyatro Dizisı: 4
Kadın oyunlarının sayfalarını çevirmeye başladığınızda; işçi Kadın, Yalnız
Kadın. Tecavüze Uğrayan Kadın, Akıl Hastanesindeki Fahişe, işkence
Gören Mahkum Kadın, Alice, Hippi Ana ve diğerleriyle tanışacaksınız. Bu
oyunlar onlann monologları. ancak aldanmayalım, yaşamda olduğu gibi
buradaki her oyunda da başkahraman daima bir erkektir. Bu oyunlarda
kadın ve erkeğin sonsuz yaşam serüveni. sevdaları, tutkuları, acıları,
ihanetleri anlatılır.
Okurken. zaman zaman ağiatan ve çok güldüren yaşam serüven leri. ..
Ancak, Moliere'in söylediği gibi: "Gülmek. zeka ve kavrama işidir."
..
Ağlamaksa camın üzerindeki su tanesi gibi hoş ve boş olmamalı. Onemli
olan oyunlardaki politik söyleme tüm kadın ve erkeklerin katılımı. bunu
paylaşabilme yetisi ve keyfi...
Sizlere iyi okumalar ... Kitabı okuyup bitirdikten sonraki günlerde
kadınlarımızın başına bir kaza gelmemesi için şimdiden iyi şanslar.
Füsun Demirel
•
�arı o o
ranca a e
•
<a ın o n arı - I
Kadın Oyunları-l
Da rio Fo- Franca Rame
Çeviren:
Füsurı De1nirel
Kapak Deseni
DarioFo
Kapak Düzeni
İifan Ertel
Yayına Hazırlayan
Nurettin Şen
ISBN 978-975-8064-04-5
AÇlLlM YAYINIARI, FN Ajans Yayın ve Gösteri Sanatlan Ltd. Şti'nin
kuruluşudur.
Kılıç Alipaşa Mah. Akarsu Yokuşu Nur Apt. No: 41 D: 4 Beyoğlu- İstanbul
Tel: (0212) 292 67 43 Fax: (021 2) 244 18 75
fnajans@yahoo.coın
Se1tifika No: 15746
•
....a
...._. rı o o
ranca a e
a� ın o ın arı - I
ın
TEKKİŞITJK
KADlN O
ÇEviRMENİN NOTU 7
TECAVÜZ (Ön Oyun) ll
OYUN 13
YALNIZ KADIN 17
•• ••
EVE DONlNORUM 35
DANS HOCASI "BANT SİSTEtvlİ" 49
AKIL HASTANESiNDEKi BİR FAHiŞENİN MONOLOGU 53
YARIN OLACAK 59
UYANIŞ 63
MEDEA 71
BEN, ULRİKE, BAGIRIYORUM 77
ALİCE HARİ OllılAYAN DİY ARDA 83
HİPPİ ANA (UÇUK ANA) 91
ÇE NİN NOW
•
7
Tecavüz<>yunu ise 1970'li yıllarda siyasal görüşleri ne
deni ile kaçırılarak, işkence ve tecavüze uğrayan Franca
l{an1e'nin, kentli yaşa<.lığı l1u C)layı oytınlaştırn1asıyla C)fta
ya çıkn1ıştır. Franca kendi yaşadığı l)u olayı şöyle anlatır:
"Olaydan S()nra eve döndüğütll(le, kaçırıldığııı1ı ve da
yak yeciiğin1i sc)ylediıı1. Tün1 olanları anlatan1adın1. Susu
yc)rclunl. Da ri c) ile ])e raberken de. . . Ev(iekiler anlan1ıştı,
an1a sorn1aya cesaret eden1iycJrlardı. İçiı11de l1ep o 'şey·
var(lı, için1i ken1iren <> anı. . . Psikotera piste gitıneyi isten1e
din1. Kin1seye l)ir şey anlatmak isten1iyordtın1. Sonra bir
gün, ansızın n1asaya oturdun1 yazı11aya koytılduı11. Sadece,
cinsel tecavüz yasası tartışılmaya başlandığında oynan1an1
gerektiğini anladın1. Oytınu prova eden1iyordtıı11 . Birkaç
replik sonrası ağlaı11a krizine ttıtuluyorduın. İlk gösteri P i
sa 'da oldtı. Uyanışı l)itirn1iştin1. Sahnede tek bir sandalye
varclı . Sal1neye l1içl1ir şey söylenıeden girdiı11 ve oyunu
tek nefeste sontına kadar oynadıı11. Ve bu oyıınların1 sür
di."ı gitti. Oyunu, tüyler ürpeıtn1ek için değil, olayı yansıtıp,
l1u �şeyi' yaşaıı1ış diğer kadınlara yardıı11 etmek ve onları
yüreklendirn1ek için oynadın1." Kadın oyunları, ağırlıkla
1977 yılında İtalya' da fen1inist l1areketin yoğun yaşandığı
sırada oıtaya çıkar. Ve o yıllarda Franca, oyun dışındaki
tün1 zaı11anlarında politik aktivitesini sürdürürken, 1977'de
öyle bir an gelir ki "Aktristlik yapı11ak l)ana yetmiyor,
n1akyaj yapı11aktan da nefret ediyortıı11" dediğinde Dario
sadece "Haklısın" diye yanıtlar ve sekiz gün sonra tek ki
şilik kadın oytınlarının hir kısı11ını getirir, "Franca, lJunlar
senindir. Aı11a gerçekten ıneslek değiştin11eye niyetHysen
o başka" der. Oyunlar feminizınin sıcak yaşandığı yıllar
da İtalya'da ve tiin1 Avrupa'da IJiiyük başarı sağlar. Kadın
oytınları fen1inist hareket içinde ıı1eydanlarda, salonlarda,
çadırlarda, fabrikalarda yiizlerce kez oynar. Ve İtalya sınır
larını aşarak d-ünyanın pek çok tilkesinin seyircisiyle bulu
şur. Dario Fo, yazdığı her oyunda sonı sorıı1ayı siirdüriir.
8
Dario Fo ve Franca Rame'yi izleyenler alışılageldiği
gil)i sadece ağlayarak ya da gi.ilerek evlerine dönınezler.
izleyici katılımcıdır . . . Oytınlar izleyici ile paylaşılır. Çoğu
zan1an onların yönlendirınesi ile oytınların metninde de
ğişiı11ler olur. izleyici sorgtılayıcıdır. Oyunun politik ak
siyontına katılır. Fo Tiyatrosu'ntln amacı uygar, çağdaş,
bir tiyatro için gereken bilinçli bir kamuoyu oluşumuna
yardıı11cı olı11aktır.
1968 yılında Dario ve Franca ülkedeki ve dünyadaki
politik değişiınlerin etkisiyle tiyatro anlayışıarına farklı
lık getirirler ve halk tiyatrosu yapmaya karar verirler. Bu
anlayışla aynadıkları oyunlardaki seyirci sayısında büyük
patlan1alar olur. Örneğin bir sezonda 240.000 kişi oyun
larını izlemeye gelir. Bu sayının büyük bir kısmı yaşam
larında hiç tiyatroya gitmemiş insanlardır. Seyirciyi akın
akın Fo'ntın oyunlarına çeken bu sihir nedir? Btı sihir en
yalın şekliyle tiyatro anlayışıdır. Halk tiyatrosu yaparlar
ve onların dilini konuşurlar. Onların sorunlarını sahneye
taşırlar; şiddeti, açlığı, cesareti, onuru, bilinç kazanmayı,
cinselliği, sevgiyi, varoluşu konuşurlar. Bunu büyük bir
eğlenceyle sunarlar.
Geleneksel halk tiyatrosu (Coı11media dell'Arte) özel
liklerini sahneye taşıyıp, insanları eğlendirerek bir düşün
ce ortamı yaratırlar. Bunca başarılar nasıl elde edilmiştir?
Elbette 58 yıllık sanat yaşamlarında sonsuz sorunlar ya
şarlar. Her türiii baskı, sansiir, şiddet ve yasakla karşılaşır
lar. Salon sorunu onların yakasını lJırakı11az. Aına tiyatro
yapma inancı onları yıldırmaz. Sokakta, n1eydanda, 11er
hangi bir binada, bir alanda onlar oyunlarını sergilerneyi
sürdürürler. Bugüne kadar 64 ülkede ayııniarı oynanır.
Ve Dario Fo, yarıın asrı aşan tiyatro yaşaınında, ya
rattığı, ürettiği oyunlar aracılığıyla her tiirlii iktidara, ada
letsizliğe, haksızlığa, soygun diizenine, din söı11ürüsüne
fars oyunlarıyla tepki verir. Fo'ntın bu aktif sanat ve siya-
9
set n1ücadelesinin şimdilik son durağında ise 1997 Nol1el
Edel)iyat Ödülü JJulunn1aktadır. Nohel'i de eşi, mücadele
yoldaşı Franca l{ame ile paylaşır. 58 yıllık bu iki sanat kış
kırtıcısınu1 yapıtlarını ülkeıı1ize taşın1ak öğrencilik yılla
rıındaki düşlerimdi. Onların özellikle Kad ı n qyunları hı
izle<-liğiı11de, l1oğazıı11a })ir şeyler düğüınlenmiş, })eynim
de l1inlerce soruyla salondan ayrılınıştıı11. Kadın ve dal1a
sonra da kadın sanatçı oln1anın onunı ve keyfini })ana
ilk yaşatan l1u iki ustanın c)yu nlarıdır. Sanat yaşamın1da
onlarıı1 kararlı çizgileri l1er zaınan yol gösterici olmuştur.
Bu ı1edeı1le çevirileriınle Dario Fo ve Franca Rame'ye te
şekkür etn1ek istedim. Bunu kendi dillerinde bir kez daha
yineliyoru 111;
"GRAZIE MILLE A DARIO FO E FRANCA RAME"
Füstın Deı11irel
10
TECAVUZ
••
(Ön Oyun)
ll
DOKTOR: Tahrik oldtıntız mu? Kaç kez?
KARŞI TARAF AVUKATl: Islandınız ını?
YARGlÇ: Sizin ağlayıp inleıneleriniz, tabii acı çektiğiniz
için, aına acaba hir çeşit boşalmanın etkisiyle diye
cltiştinülel)ilir ıni?
I)OLİS : Boşaldınız ını?
DOKTOR: Orgazın olduntız mtı?
AVUKAT: Evetse kaç kez?
ŞitncH sizlere sunacağım ()tl küçük oyun parçası, ger
çek yaşarnda "herhangi bir kadın"ın başına gelmiş
olaylardan derlenıniştir. Biz olaya, tanıklık ederek ti
yatro forınıarına taşıdık.
12
OYUN
Boş sahnenin ort asınd a tek bir sand alye vard ır . Ka
d ın gelir, sand aly eye otur ıır .
13
nıüzik çal ıy()r? Şinıcli neden kıstılar? Belki de 11ağırnıa
clığını içincHr.
l3eııi tutandan l1aşka i.iç adaı11 dalıa var. Onlara 11akı
y()rtınl: I)ek ışık cia yok l1tırada . . . Geniş lıir yerele yok . . .
I3elki IJu yüzden l1eni yarı oturur halde ttıttıy<)rlar.
Sakin görüni.iyorlar. Güvenli. Ne yapıyorlar? Sigara ya
kıyorlar. O tla ne? İçecekler ıni? Şinıdi nıi? Neden l1eni
11()yle tutup sigara içecekler? I3ir şeylere lıazırlandıkla
rını l1issecliyorun1 . . . l)erin l1ir soluk alıyonu11 . . . Birkaç
kez dalıa. I--Iayır IJeyninıdeki lJulanıklığı giderı1ıiyor
lıtı. Aı1lan1ıy()run1 . Yalnızca kc)rkuyortıın. Biri yakla
şıyor, diğeri önünıde diz çöküyor. Üçüncüsü solunıa,
di)rdüncüsü sağınıa oturuyor. Sigaralarının kırnıızılığı
nı görüyoruı11. Kuvvetle üflüyorlar. Çok yakınııııclalar.
Evet, l1ir şeyler olacak giiJi. . .
Beni arkadan tutan kaslarını geriyor . . . Ontı gövdeıııin
çevresinde hisseclebiliyonını. Kıskacını daraltınadı,
saclece clal1a sıkı ttıtn1aya l1azırlanıyorıntış gibi kasları-
• •
14
Kencli dışına fırlatıl ınış, daracık l1ir pencereden, kor
kunç bir şeyler seyrettiriliyor gihiyim.
Soluı11da kıvrılınış <Jlan sigarasıı1ı yakıyor, iki nefes
çektikten sonra l1acaklarıının arasındakine veriyor.
Çahuk l)itiriyorlar. Sl.iveterimi delip tenime değen si
garalar . . . Yaı1ık yün koktıstı onları rahatsız etmiş gibi
göriiniiyor: Bir jiletle siiveterimi enlemesine kesiyor
lar. Sonra sütyenimi. . . Bile bile tenimi de kesiyorlar . . .
Doktor raportına göre yirmi santiınlik bir kesik.
Bacaklarımın arasında duran, göğüslerimi avuçluyor.
Yanıklarımın ü zerinde kavuran bir soğukluk hisset
tim. . . Pantolonurutın fermtıarını açıyorlar ve dördi.i
birden çıkarınaya tığraşıyorlar: Yalnız tek ayakkabı,
pantolontın tek paçası. . . Beni arkadan tutan heyecan
lanıyor, bana sırtımdan sürtiinıneye başladığını his
sediyoıuın. Bacaklarımın arasında duran şimdi içime
girmeye çalışıyor. Midem bulanıyor. Sakin ol, sakin
olmalıyım. . . " Kıpırda orospu , tat ver bana." Sadece
şarkının sözlerini işitıneye çalışıyoruın. Kalbirn yerin
den çıkacak gibi, şaşkınlığımdan kurtulmak istemiyo
rum. Neler olduğunu anlamak isteıniyoıuın. Hiçbir
sözü anlamıyorum. . . Hiçbir dili anlaınıyorum. . . Bir
sigara daha: " Kıpırda orospu. "
Taş gibiyim. Bir sonraki içime girdi şimdi. Btınun
hareketleri daha da kararlı. Korktınç bir acı dtıyııyo
rum . . . "Kıpırda orospu, tat ver bana!" Siiveteriıni kes
tikleri jilet birkaç defa yüzümde (lolaştı. Beı1i kesip
kesmediğini hissetıniyortnn.
Şimdi sıra üçüncüde. " Kıpırda orosptı . Tat ver bana"
Kanıın yanaklarımdan kulaklaruna dağrtı yayılıyor.
Bu hayvanların gövdemde l1az duyduklarını hisset
ınek korktınç. "Öliiyorum" diyel1iliyortım, " Ben kalp
hastasıyım." İnanıyorlar, inanı11ıyorlar, tartışıyorlar.
"Atalım ştınu , hayır, evet. . .
"
ıs
Biri suratına bir t<>kat yiyor. Söndi.irnıek için ştıranıa,
ensenıe l1ir sigara l1astırıyorlar. Öyle kuvvetli bastırı
yarlar ki, sönüyor. Sanırıı11 o zaınan hayılıyonını . Beni
l1areket ettiriyorlar, Arkanıclaki seıt hareketlerle giydi
riyor beni, utannıadan o giydiriyor . . . Bana gelince işe
yaraınaz bir haldeyim. Soyunınayan tek adanı, yani
pant<)lontınu açınan1ış c)lanı, beni "düznıemiş" olcltı
ğunclan gergin, nıutsuz bir çocuk gibi homtırdanıyor.
Aına acelesini ve korkustınu hissediyonım. Kesik olan
süveterinıi ne yapacağını bilemiyor, ama sontında ko
puk iki tıcunu pantolonumun içine sokuşturuyor.
Kamyonet beniın inmenıe yetecek kadar dunıyor . . .
ve gidiyor.
Sol elimle açık olan göğsünıü önmeye çalışıyonım.
Hava kararmak ·üzere. Neredeyim? Ağaçlar bitkiler, çi
ınen. Bir parktayım. Kötüyüm. . . bayılacak gilJiyim . . .
Tensel acıdan değil yalnızca, iğrenmeden aşağılan
ınadan . . . beyninıdeki binlerce tükürükten . . . bacakla
rımdan sızan sperınlerden . . . Başımı bir ağaca yaslıyo
nım . . . Saçlarımda çok acıyor. Evet, beni tutmak için
saçlarımı çektiler . . .
Elinıi yüzüınde dolaştırıyortım: Kan içinde. Ceketimin
yakalarını kaldırıyorum. Dönüyortım, yiiriiyoruı11, eve
döneınem . . .
Farkına varmadan bir polis karakolunun önünde ol
duğtınıu göıi.iyonını. Binanın duvarına yaslanıp, kapı
girişine bakıyorum.
İçeri girersem nelerle karşılaşacağıını d·üşünüyorum.
Sortılarını duymak. Yüzlerini görmek . . . Sırıtınalarını . . .
Oi.işi.inüyorum ve tekrar di.işi.ini.iyortıın.
Sonra karar veriyanı m. Eve döneceğim, eve döneceğiın ...
Şikayet için yarın IJaşvuracağım.
Sahne kar ar ır .
16
y KADlN
17
ı.l tı'i ler) '{ oo, yatak c>dasın(ia y()k . . . dal1a neler . . . cık
cık . . . or da televizy()t1 var . . . l1ep açık dtırtır. . . sesi de
açık . . . Şinı(_li l1ir ayin var, ilal1i sc)ylüyorlar . . . Lel1çe . . .
ı1e (.t il. . . Tan1 papaların dili . . . Anlaşılı11ası olanaksız . . .
18
nuzda taı11 iş yapıyorsunuz, l1ir el eteğinizin altından . . .
trak . . . Siz l)ir l)ilseniz, kayınl1iraderiınde ])ir el var . . .
Allalltan sadece l1ir tane var. Yok canın1 ne sanclınız '
19
[l ta tın-ı ıştır. Ko1nşı-(va tehessı? m ed er) Ah çok affeder
siniz . . . l1en aslında lı iç köt(i söz kul lanınan1 ama ba
zen kaşn1ıyorlar . . (İ şitıe devam eeler) Yok . . . yok .. . ko
.
20
patır ve telejo na karşı çığlık atar. Ko1nşıı_ya bakar, bir
an, ciddidir ve sonra sessiz bir tebessü1n eder. Yeni
den sinirlerine hakim olur.) Gördtinüz n1ü? Yalan
söylen1ek zorunda kaldıı11 . . . Yok . . . l1ayır o c.loınuzun
telefon ettiğini söyleyen1eı11, sonra ))ana kızar ... Evet
l)iliyonıı11 stıç })ende değil, ama diyor ki beniı11 ral1at
sız oldtığtın1tı anladıkları için devaı11lı arıyorlar, böy
lece tatn1in oltıyorlar. Sonunda telefontı da kestirir
diye korkuyorun1. Zaten eve kilitliyor, l1apisin1 . . . Sa
l)all çıkarken beni kapatıyor. . . Alışveriş n1i? (Ü tüye
başlar) Kendi yapıyor . . . El1 ! . Bir şey oldtı n1u diye l1ep
arar . . . Oysa ne olacak ki })izim evde, sıradan sessiz })ir
aileyiz işte . . . (O anda rö1ıtgenciyi görür. Göğsünü ör
ter. Bağırı rken) Yakalachın işte seni. . . (Komşu..ya) !lar
don })ir dakika . . . Boş yere saklanı11a diirl)tinün can1ı
güneşten parlıyor. . . Ayy. . . (E lindeki ütüyü göğsı? ne
_yapıştırır) Göğsüı11ü yaktıı11 . . . Ytıkarda . . . Siz göremez-
siniz sizin pencerenizin daha i.istünde . . . Bir röntgenci
eksikti btıgi.in . . . Göıüyorsuntız değil ıni, zavallı l)ir ka
dın kendi evinde biraz ral1at })ir giysiyle ütü ()ile titü
leyenliyor, bunların yüzünden paltoyla iitii yapacağız
artık . . . (Röntgenciye) Değil ıni? Dağ kıyafetleriyle, ka
yaklarla. . . Kayak yapmasını da bilı11eı11 . . . Düşiip l1er
tarafıını kırarın1 . . . })izim kayınl)iradere döneriı11 . . .
21
.
})ang . . ( Tz"{ji?f? i ht JC:I kt r) Sizi gülch irdün1 . . . f)eli sanı yc>r
.
22
çenıenı ya . . . Haa evde yokmtıştıı11 gibi yapacağım . . .
l{adyoytı, pikabı, televizyoı1u kapatırın1 . . . taı11an1 . . .
Nasıl istersen. . . Baş·üstüne. . . konıutanını . . . Hatta ne
yapacağın1 lJiliyor nıusun . . . Banyoya gideceğiın, ken
dinli ken efe atacağın1, sifon u da üstün1e çekeceği nı . . .
Bir ele 11oztıltıyc)r . . . (Telejo rıı-t ça1pıp kapatır) Eee Al
lall l(alıretsin seni. . . Gelince ağzıı11ı btırntınltı kıracak
nlış . . . I3eni? Beniın kocan1? Döver. . . (Ü tiiye cieva1n
�
23
(Otz,lrdılğt,l �vercie asker gihi hareketler J'apclr) Böyle
"I-Iazırol," l)itince de ul{a11at" l1ayır yüksek sesle değil ,
içinıden, kendi kenclinıe, lıen hep içinıden k()nuşu
runı ''ral1at" d.eyince t)en ele ral1atça uyunın1 . . . Neden
l)ir şey hissetnıediğinıi IJiln1iyonın1. Kasılıp kalıyorunı
işte . . . Şeyn1i�inı gi11i geliyor. . . (Sözc ü(.qii hıllc1maz.
Komşusı,t .fisıldar. Çok sevinir.) Eve et. . . Buraya taşın
n1ak için neden lıunca yıl l1eklediniz. Kaç zan1andır
düşünüyr>rdunı. Üstelik ne kadar, })asit ])ir sözcük
hKullanıln1ış ,, evet kullanılınış, elektrikli tıraş n1akinesi
gil)i, S3Ç kuru tı11a n1akinesi gihi. . . Belki de })eniın pek
fazla cinsel deneyinıinı olınadı da ondan . . . İki kez
oldtı. . . Biri kocaınla ki C) sayılınaz, biri daha küçük
ken, l)en 1 0 yaşındaydıın, oğlan 12 . . Benden beter
.
24
dar n1ı?" diye soruyorduı11 kendi kendinle. Nasıl kötü
olduı11 an1a ilk seferinde . . . İlk seferinde de son sefe
rinde de . . . Sorı11ak ını? Kin1e? Sonra kadın dergilerini
okun1aya başladıılı ve lJir şey keşfettiı11. Şunu keşfet
tinı, biz kadınların lJazı duyarlı noktaları var. Ve bu
noktalar erkeklerin dc)kunınasıyla en yüksek duyarlı
Iıkiara ulaşıy<)rlar. Haa biliyor ıntıydtıntız? Ne l)iliyor
stınuz lJakalıın? Kaç nokta var pekii? Yaa. Dergide
çıplak l)ir kadın resmi vardı, bölgelere ayrılnıış, hani
L)azı kasapiarda sığır resiınieri vardır lJölgelere ayrıl
n1ış onun gil)i, İtalya haritası gilJi, her })ölge dtıyarlılık
oranına göre dehşet renklere boyannıış. Dtıyarlılığına
göre açık ya da koyıı. Örneğin soktıın ateş kırnıızısı,
sonra l)tırası boynun arkası, kasapiarın fileto dedikle
ri n1or, sonra sııttan fileto ttırtıncu , o sokum dedikleri
var ya , başka şey gerektirnıez, sonra butlar, bacak
araları, yapınasını lJilene kasıklar, del irtici çığlıklar
atacak kadar erotik zevkler verir. Yumuşacık, rozl)if
gibi . . . sonra baldırlar, l1ele o btıtlar. . . Aına kocaınla
altınca ne but ne rozbif ne fileto, l1içbir şey hissetn1i
yoruın. Sontında boşverdiı11, lJütün kadınların lJöyle
olduklarını sanıyordtıın . O oğlanı tanıyıncaya kadar.
Bakın nasıl oldu : Büyük oğlunı l)iiyünıüştü, fazla ya
pacak işin1 yoktu, kocaına dedin1 ki. . . " Dinle, ev ka ch
nı alınaktan bıktıın. Daha entelektüel l)ir iş yapn1ak
istiyorunı, dil c)ğrenınek örneğin. . . İngilizce . . . evet,
düşi.in bir İngiltere'ye gitmeye kalksak ne C)lacak?'' de
diın . . . o (la ·Aferin sana ' dedi ve eve üniversitede oku
yan çok iyi İngilizce konuşan 26 yaşlarında lJir <Jğlan
getirdi. Yirn1i gün geçti geçı11edi l)en lJu İngilizceci
oğlanın l)ana deli gil)i aşık oldtığtınu fark ettin1. Nasıl
1111 fark ettinı? Evet örneğin yüzüne bakınca kıpkırnıı
zı oluyordu, kazara eli elinıe değse, tir tir titrenıeye
lJaşlıyordu. İngilizce kekelen1eye IJaşlıyordu talJii l1iç-
2'5
l1ir şey anlaşılnııyc>rdu. l�u duygtısal davranışlara hiç
alışkın <.leğildinı . Beninı yaşanıuııda yalnız kayın11ira
<.lerin el atnıaları, telef<)nclaki iğrenç s()zcükler l1ir de
k<)canı tarafından kullanılnıak varclı. O zanıan etkilen
d iğinıi fark etti nı, nıideıııe ağrılar giriyc)rclu . . . sinirseJ
gastrit! Ve kencli keııcliıııe "günalıa doğru yuvarlanı
.
y<)rsun . dedi nı ve İngilizce clefteriııi kapattını. Oğlan
ç<)k k<>tü (lldu. Her saiJah alışverişe çıktığınıcia da <)nu
kapı<.la l1eni lJekler JJuluyordunı, sararnıış, solnıuş,
üzgün . . . IJeyaz yağınurluğuyla ne kadar yakışıklıydı.
Sanki Yul 13rayner'in gençliği! Mavi gözüyle ı-xına 11a
kıyc)rclu, lıayır signora, iki gözü vardı. . . Beninı konuş
nıa tarzını 11c)yle. Ona diyorduııı ki �'Git IJuraclan, sana
uygtın l1ir kadın değilinı l1en, git Allah aşkına, nere
deyse anan yaşındayını, kendi yaşına tıygtın hir kız
})ul . Git l1uradan" çok kork ttı. . . Sonra IJir gün unutul
nıaz })ir şey yaptı . Bir gün lıer zanıanki gilJi alışverişe
çıktını ki, yok . . . Öyle köt\.i olduı11 ki, "Ne yapalıııı"
dedinı kencli kendinıe . . . " 13 ıktı lıerlıalde" Köşeyi dö
ııüp şu l1izin1 nıeydana çıktıııı, lJir şey dikkatinıi çek
ti. . . Evlerin duvarına koskocaınan kırı11 ızı yağlı \)oyay
la �seni seviy()rtını Maria' 'I love yotı Maria' yazılıııış . . .
Kinıse anlanıasın cliye İngilizce yazı11ış. Maria l1eninı
adıııı. Deli gil1i eve koşttıııı. Yeter artık tınutıııan1 ge
rek unutıııanı gerek ve untıtıııak içiıı içnıeye başla
dıı11 . . . Konyak . . . Acı . . . Nasıl acı l1u kon yak . . . Neden
l1u kadar acı yapıyorlar ki? İlaç gihi yııttıyordtıılı . . . Bu
rada lJöylece kalakaldıııı, acılarııııla l)aş lJaşa, rac_iyc)
çalıyordtı, telefon çalıyorcltı, kayıı1L1iraderiııı klakson
çalıyc)rdu. . (Klakso1ı çalar) İşte yiııe . . . Ne var? (Kapı
Jla gicler) Usi u otur şi nıeli ya paı11anı lJir arkadaşınıla
l<c)nuşuyorun1. Acli kc)pek . . . Bilseııiz C) klaksonla ne
küfürler ecliy()r })ana . . . Güni.in l1irinde }Jir tekı11ecle, o
tekerlekli sandalyesiyle ıııerciivenlerden aşağı yuvar-
26
l aya cağını ontı . . . (Klaksonla kiij"ilr eder gibi bir ses çı
kar) Son çalışın olur inşallal1 . . . Nerde kalınıştını? Evet,
sarl1oş olnıtışttıın öyle yerlercie si.i rünecek kadar cie
ğil , ı1eşelenn1iştiı11. Kapıyı, kin1 çalclı kiın ({ersiniz?
Oğlanın annesi. . . Ttıl1af, ral1atsız edici lJir durunı .
Bana 'Signclra, beni yanlış anlanıayın, uıııtıtsuzluktan
geldiı11 l)tıraya kadar, oğltım sizin aşkınızdan öl\.iyor'
decii. . . 'Yenıiyor, içıııiyor, uytınıtıyor, onu ktııtarın,
l1iç alnıazsa gelip bir l1atırını sorun . . . ' Ne yapalJilir
dinı, beı1de anayım, gittin1 . . . Oğlanın odasına girdiı11 . . .
Yataktaydı. . . zayıf, htiz\.inlü, l1eınl)eyaz paçavra gil)iy
di, l1ayır beyaz yağnıtırltığtı yok ttı . . . Beni görür gör
nı ez ağlamaya başladı. Sonra annesi gitti. Yalnız kal
dık . . . Bana sarılciı, l1eı1(ie oı1a sarıldıın, l1eni öptü ,
l1ende ontı öptünı . Sonra "yeter" dediın. "Seninle ko
ntışınaın gerek, söyleıııekten utanıyoruın artık, bende
senden l1oşlanı)'Oruın, lıatta seni seviyorunı, sana aşı
ğıın . . . " Nasıl hağırıyordtıın . . . Konyaktan tabii . . . "sana
aşığıın'' Sonra söylediler, apartınanda herkes caıııa
fırlaınış . . . "Kiın aşık l1u apaıtnıanda?" "Dördünci.i katta
aşık olan var mı?" "Yoo l1ayır bizde yok" Di.işt\.iğtiıl1
cluruına bak . . . Allahtan beni kiınse tanıııııyorcltı ! Sana
aşığını . . . aına seninle sevişeıneın . . . iki oğlu nı, l1ir ko
canı var ve bir kayınl1iraderin1 var'' O zaınan yataktan
fırladı. . . çıplaktı. . . çırılçıplak . . . Orada duran })ir bıçağı
alth ve gırtlağına daya dı. . . "Eğer l1eı1inıle sevişnıez
sen . . . kendinıi öldiirürüın" I�en ka til (.leğilinı, öyle })ir
şeydi signora, öyle tatlı, ()yle sıcak, <) öpücül<ler, ok
şa yışlar. . . Allalı o 1Jıçaktan razı olsun. 13()ylece aşkı
keşfettin1. Sevişn1eyi, o kocan1ın yaptığını değil anıa . . .
ben altta . . . o üstte tarataın taratan1 taratan1, taş kırn1a
nıakinesi gil)i. . . Aşk çok tatlı bir şey, çok tatlı . . . Ertesi
giin gene gittiın oraya, ertesi gün gene, daha ertesi
g\.in gene, dal1a clal1a ertesi gün, lJütün ertesi giinler . . .
27
Anlıyc)r nıusunuz signr>ra? Hastaydı. . . Buraya döndü
ğün1 zan1an aptal gil>i c)J uyordun1 . . . Ne deıııek neclen?
l3eninı yaşın1a gelip, yalnız filn1lerde oldtığtıntı sandı
ğınıız şeylerin, yaşanıda da olabileceğini fark etnıek,
keşfetn1ek . . . K<)cam haliı11i fark etti ve içtiğiıni san dı.
K<)nyağı (l(>lal1a kilitledi. Gerzek . . . an1a sonra kuşku
lanth . . . izledi. . . l�ir gün oradaydn11, oğlanın odasında,
ayakta çıı1Iak, o da <>racla ayakta çıplak, l)irl1iriınize
•
28
kirletmernek için sonra hastaneye götürdü, sonra af
fetti, çok bi.iyük lütufta btılundtı. O gtinclen sonra da
beni eve kilitledi. . . Tabii resınen l1aczetti. . . Yasal ol
ınadığını biliyortın1 . . . (Komşııya cevap) Polis ıni? Aaa
sizde de polis hastalığı var . . . Ordu da da l)ir akrabanız
var mı bari? I) olise haber veremem . . . Çünkti gelirlerse
o oğlanla olan l1ikaye ortaya çıkar, bizi ayırırlar doğal
olarak, kocam doğal olarak çocukları alır, karşılığında
da doğal olarak kayınbiraderimi bana bırakır . . . Hayır
hayır, bakın ben . . . (Telefo n) Aloo . . . canım. . . Neden
telefon ediyorsun . . . (Komşı-tya) 0 . . . oğlan . . . Yalvarı
yornın telefon etıne bana . . . Seni nasıl görebilirim, eve
kilitliyor beni. . . Gelip açacak ınısın? Neyle? Sakın böy
le bir şey yapma . . . Al o . . . Alo . . . kapattı. . . Deli . . . deli . . .
Açmaya geleceğini söyledi. Eğri bir çiviyle . . . Evet bili
yonım açamaz ama ya kiracılardan biri ontı elinde
eğri bir çiviyle kapımı kurcalarken görtirse. (Kapı
sesi) İşte . . . geldi bile . . . Git buradan kocam geliyor. . .
Kim o? Para mı? Ne parası? Aman Allahım . . . çattık . . .
0 . . . parasını isteyen . . . Evde kimse yok . . . Evet ben va
rım, ama ben hizmetçiyim . . . Evet, dediın kocalll, çtin
kü benim kocam ahçı. . . Hayır efendim yoklar. . . Bir
gemi yolculuğuna çıktılar arabayla. . . Dinleyin, bana
kapıyı açınamam konusLında elllir verildi, kimseyle
konuşamam, radyoyu, pikabı da açamalll. İstesem de
kapıyı zaten açarnam çünkü anahtarıın yok. Alllan Al
lahılll ne dedim ben . . . anahtarım yok çünkü \)etli ka
patıyorlar, benilll patronlarılll yani, ev sal1ipleri l1ırsız
lık ettiğimi sanıyorlar, onun için. Yok, yok, ınerak
etmeyin, açlıktan öllllem, bLırası yiyecek dolLL. . . I) olis
llli? Ne polisi, nerden çıktı şimdi polis? (Kendi kendi
ne) Bana kalırsa bu karşıdaki signoranın akral)ası. . .
Hey, buraya baksanıza, gitti . . . (Konışı/ı.ya) IJolis çağır
maya gitti. Bence nuı11ara yapıyor, l)eni korktıtınak
29
için . . . Gene kapı çalınıyor . . . Kinı dersiniz acaba? Para
isteyen nı i , p<Jlis n1 i, henin1 <)ğlan nı ı? K iı11seye cevap
vern1eyeceğin1. İster nı isi n gerçekten polis olsu n. r Dı
ştı rı dtiJZ ?ıJaria, Mcı ria · dzve hir ses dtL�var) Kocanı
Al cl<) . . . Ne diye çalıp dtıruyorstın. Zili hozdun, an�ılı
tarn1 var açsaı1a . . Anal1tarın1ı kayhettin. Anıan Tan-
•
.
30
nizi . A stısuyor . . . stıstıyor terbiyesiz . . . Sil1irli sözcüğü
buldtınl sonundeL . . Her namtıslu İtalyan erkeğinin yü
reğini attıran tek sözcük lVIAMMA! Öksüzn1üş, yetiın
miş, miş'li domuz, iğrenç köpek . . . Signora . . . kayınbi
raderiı11in yaptığını gör(ltinüz n1ü, bebeği uyanclıra
cak kadar azdı. . . Signora, signora gitti . . . (Bebek ağla
nıası) Onun yerine röntgenci geldi . . . Usltı dur bıdı
cık . . . Bir röntgenci nasıl öldiirülür annen sana şimeli
gösterecek. . . Orda d tır, şiı11di dönl.iyortın1 . . . (Kapı
çalar) l\:iı11 o? Yalvarırım git . . . Kocam gelmek ·üzere
ayrıca polis de gelecek, ayrıca l)orç veren adaın cia
geln1ek ü zere. Kilidi ktırcalaına o çiviyle, nasıl olsa
açınana olanak yok. Açıldı. . . An1an Allah açtı. . . Hayır
gireınezsin. . . Zinciri takıyoruı11 . . . İındaat. . . Signora
signora . . . ah . . . ı1eyse ki çıktınız . . . Deli oğlan kapıyı
açtı, hayır giremez çi.inki.i zinciri taktım evet şimdi
söyliiyoruı11 . . . Git git eviı11den . . . (Kapı aralığında1ı el
görilnilr) o el ne öyle? Ne var? Elin1i sıkn1ak ını isti
yorsun? An1a anlamak istemiyorsun, kocam gelınek
üzere. Ne ısrarcı şey . . . Peki ama çabuk ol. . . Ne çekip
duruyorsun kapı aralığından geçernem ya. . . Bırak
beni, bebek ağlıyor, n1ama verınem gerek, git şiıncli . . .
Git ama o eğri çiviyle yeniden kapat kilidi, l1atta kapı
cıya bırak kocaı11 anahtarı kaybetmiş . . . (Bebek ağla
ması) Uslu dtır bakayım şin1cii getiriyorun1 man1anı. . .
(Oğla nın eli içerde, mutfaktan bi(yilk bir kaşıkla ge
lir) Git buraclan . . . Bak salırım taşıyc)r . . . 13al( cezalaı1ciı
racağım seni. . . Bak btı kaşıkla seni bıçaklarsanı btitün
partnaklarını keserim . . . İnann1ıyor n1usun? ( Oğlctl'ı ı rı
eline bir darbe indirir) Signora btı kaşıkla lııçakladın1,
ne yapacağın1 şitndi signora? Ne diyorstınuz siz? Ha
tentiirdiyot. . . Doğnı haklısınız, tent(irdiyot si.irmek
gerek . . . Evet var talıii . . . Kocam hiç lı ir şeyiı11i eksik
etn1ez. (Pamukta, tentürdiyotıl alır) Kın1ılclan1a. Ha-
�
31
yır, yaknıaz, çocuklar için olan bu . . . Canıı11, canın1 . . .
nasıl kesn1i�in1 affet l1eni . . . Şin1cli git . . . Bir öpücük n1ü?
c.l udaklarınclan ını? (Eli rı i öper) Hayır, dtıdaklarınclan
c)ln1az . . . Hayır özür dileriın anıa zinciri de açan1an1 . . .
Başını aralıktan geçnıez ktılaklarınıa takılır . . . Ne ısrar
cısın . . . Bırak beni . . . l1ırak . . . Allah kahretsin başını . Ba
şın1 l<apıya sıkıştı. . . it. . . it. . . dtıdaklarınla değil salak . . .
Elinle . . . (11aşı 1ı ı kurtarır) Al1 . . . çok acıdı. . . Btitün yti
zün1 sıyrıldı. . . Yeter. . . (Oğla rı el(yle kaptJ'l ..vu1nntklar)
Bateri çalı11anın ta ın da sırası şin1di. . . Git buradan . . .
Ne <)}tıyor . . . Eyvaaaal1! Signora signora eli kapıya sı
kıştı kaldı. . . Artık ölene kadar kol Lı içerde kalacak,
kocaın l1eni keser . . . (Umutsuz) N'apıcam şinıdi? Evet,
su, sabun, sabunlu su, yüzük çıkartır gibi . . . (Rö1ıtge1ı
czve) Defol defol . . . Sıcak . . . sıcak daha iyi gelir . . . sa
pık . . . Röntgenciyi takip et, oğlana sıcak stı ver, behe
ğe n1an1a ver, ş'apıcıya ş'aptır. . . (Telejotı) Damuzun
telefontına cevap . . . Al o donıtız . . . Cia o . . . Nasıl? Kinısi-
• •
32
yoıı.ıı11 . . . Allah kal1retsin . . . (Diğer od aya geçer) Ne ka-
dar sıcak 111ama da . . . Doğrtı dtır, solak, çekn1e, dikkat
et ma ma çok sıcak . . . Allalı kal1retsin. . . (Klakson sesi)
(Sahneye d ö1ı er) Signora yapacağımı yaptım. Sıcak
mamayı gözi.ine dökti.im . . . Hayır bebeğin değil kayın
biraderim, ne yapacağım? Krem. . . Nivea. . . tabii var,
kocan1 l1içbir şeyimi eksik bırakmaz. . . (Oğlanın elj)
Bırak beni kayınbiraderimi yaktım . . . Geldim işte, ya
nıyor mtı? Aına sende . . . Bırak beni. . . bırak beni. . . Şim
di kafandan aşağı kaynar suyu geçireceğim. . . (Kayın
bir ad er bır akır) Aaa, aniadın sonunda. . . (Oğlanın
eline koşar) Çabuk, sok elini buraya, yok canım, o
kadar sıcak değil, kayınbiraderi korkutmak için öyle
dedim. . . (Oğlan inleyer ek elini çeker) Sıcak mı? Ama
gördün mü işte elini ktırtardım . . . Şimdi git hadi. . . Yan
dı mı? Al btı merhemi s ür. . . Ne yapıyorsun, bırak
beni. . . D elirdin mi sen? Bırak beni. Bak bir gören olsa,
bizi böylece aramızda kapı, karakala götürür . . .
Bırak beni, alınıyornın ama, bana saygısızlık ediyor
sun. Bak seni cezalandıracağım. . . cezalandıracağım. . .
inanmıyorsun ha? Bak bakalım . . . (Kapıyı hızla kapar,
eli kapıya sıkışır . Oğlan çığlıklar atar) Onu cezalan
dırdım, çünkü beni düş kırıklığına uğrattı, onun aşık
olduğuna inanıyordum, ama yok o da öbürleri gibi
damuzun tekiymiş . . . Signora, artık dayanamıyorum.
Dayanamıyorum. . . (Bebek ağlaması) bebeğim, bebe
ğime gidiyonım. . . yalnız onu seviyorum artık. . . (Te
lefon ve klakson çalmaya başlar) Sus, stıs dedim sa
lak . . . Yeter yeter. (Tüfeği alır, boğazına d ayar) Ken
diini öldüreceğim, öldüreceğim kendimi. . . (Komşuyu
d inler) Evet. . . evet . . . evet. . . Ne yapıyordtım ben. . .
aman Allahım. . . sağ olun signora . . . iyi ki bana kom
şu geldiniz . . . Evet, hemen yapıyorum . . . Ne güzel akıl
verdiniz bana . . . (Klakson sesi) Evet canım, buradayım,
33
l1azırın1 . . . Gel, gel , gel, de seninle erotik \)ir gezinti
yapalıın . . . Can1a dikkat et. . . (Ka�yı nhiraderirı arahası-
l l l nıerdivenlerclerz aşa(�ı J'UVarlar) Bir!! Röntgenci ele
34
EVE DÖNÜYORUM
35
yerinde çalışıyoruz. Evet, fena cleğil, l1atta: Yakışıklı!
Gerçeği söylen1ek gerekirse yakışıklılık henin1 için lıe
lirleyici değildir. Gerekli olan hir çuval bileşimi birlikte
l1uln1ak. . . Başlangıç için karakteristik h ir yürüyüş stili,
etkili bir ses tonu ve bakışı olınalı. . . Ve \)titün amptıl
lerin yanmasını sağlaınalı . . . Oysa Oreste, söylüyonıın
bakın, Oreste ))ir kurbağanın beyin filmi gil)i dtiz.
Hen1 sonra cloğnı düriist bir kokustı bile yok. Niçin
111i? Siz l1iç ytııntışacık tıygun koktıları alınayan kadın
ya da erkeğe rastlan1adınız mı? Elden ne n1i gelir? Yoo,
hen bu koku kontısunda felaketin1! Herkesi, l1er şeyi
koklarım. Yanımdan birisi geçse, ben snıff, snıff. . . He
ıneı1 burntın1la röntgenlerini çekiyonım. Her neyse bu
Oreste koku kontısunda da bir ktırbağaya benziyordtı .
Hiçbir şey bilmiyordu. Dondurulmtış bir fasulye gibi!
Ontı veznenin (ist aralığından gördüğün1 kadarıyla ta
nıyordum. Evet, Oreste çalıştığım yerde baş kasiyerdi.
Yaşayan bir yarım büst. Bana asla başıyla sarkıntılık
etınedi. Aşağıda bacakları ve ayakları olmalıydı. üres
te bence ikiye bölünmüş biri gibiydi . . . Beni gözledi
ğini hissetmiştin1 . . . Hatta av köpekleri gibi izimi si.irii
yordu . Yavaş yavaş ayağını yukarı çekmeye başladı. . .
boynuntı tızatmaya . . . Selan1laşıyordtık . . . Vezne aralı
ğından tıpuztın bir kol çıkıyor, elimi yakalıyor ve bir
ceviz kıracağı gibi sıkıyordtı. Ne aptalca bir saplantı,
pek çoğunda vardır bu , kemiklerini kırma pahasına
erkeklik gösterisi yaparlar. Üç saat böyle, sonra bilgi
sayarı sol elle yazmak zortında kalıyordum.
Geldim . . . İşte birinci hina bu . . . Yoksa İkincisi ıni?
Levha var ama okuyabilene, aşkolstın . . . Ne yoğtın bir
sis . . . O blokları, bölüın 2, btı iki dokuz da olabilir.
O'da Q olabilir.
Eğer btı Q-9 ise n1ahvoldun1 . . . Btı demektir ki evim
den iki kiloınetre dal1a uzaklaştım . . . B ir devriye ara-
36
bası geçse bari. . . Tabii buradan geçen devriye arabası
da kaybolmuş demektir. Sonra onunda elinden tut
tllam ve eve kadar yol arkadaşlığı yapmaı11 gerekir.
Birilerine sorayım. Aferin sana, bir sekso-manyağa
rastlarsan, sisten yararlanıp, üzerine atlar, çimenierde
ki köpek kakalarının arasında tecavüz ederse . . . Beni
öyle çırılçıplak bırakıp, çantaını da çalıp kaçarsa . . . Eh,
böylesi bir günün sonunda, iyi bir final olur. Ne karı
şık bir gün. Allahım, Allahım, delilik bu!
Bu sabah, kocamla ilk gecemizdeki sevişmemiz nede
niyle feci halde tartıştık . . . "Sevişmemiz" sözün gereği
tabii. , "sevişmesi" onun tek başına . . . Yirmi bire kadar
saydım. . . Son iki yıldır sevişirken sadece sayıyorum.
Evet, yirmi bir saniyede . . . O çoktan sonuçlandırıyor
du. Tüm rekorlarını kırıyordu! Kendimi bilgisayar
oyununda zannederdim. Plik, plok, plook. . . bunun
ardından banyoya gidip yıkanmak bana düşüyor
du. Soğuk su. . . sonra kaynar. . . haşlandım. . . Korkunç
bir öfkeyle odaya döndüğümde, onu şiş göbeğinin
üstünde uyurken buldum! Kontrol edemediğim bir
öfkeye kapıldım. Tekmeler, yumruklarla onu parça
lamaya çalıştım. Deri ayakkabısını sallayıp, pat! Sivri
ucunu kıçına indirdim. Vahşi bir hayvan gibi bağırdı.
Alt, üst ve yan katlardaki komşuların yalvarışiarı ve
yürek parçalayıcı tepkileri işitiliyordtı . . . Herkes sus
sun! Yeter! Uzaktan polisin sireni işitildi. Sabah, altı
otuz sekizde, saatin elektronik sesiyle uyandı, ben de
oradaydım, gözlerim açık, ona bakıyordum . . . İçimde
ki tüm öfkeyi üzerine kustum: "Bir daha bana el sür
mene asla izin vermiyorum! Seninle her şeyimi bitir
dim" . . . Zevklerinin çöp sepeti olmayı kabullenemem.
Beynimden küçük düşürülme sözcüğt.\ni.i sildim. Seni
cezalandıracağım! Çalıştığın bankanın öniinde başı
na ne işler açacağım! Elime bir pankart alıp bir aşağı
37
IJir yukarı tl())aşacağınl. I)ankartta "Burada yıkann1ış,
parfünılenn1iş, intlirin1li, n1ali nıi.işavir Gargiullo ·nun
karısı hiznletinizdetlir. İşçi Yardın1 Derneği, Milli İşçi
1'ardınl Kurunltı ve İtalyan Kültürünü Ka lkındırn1a
{)erneği üyeleriı1e özel indirin1 yapılır. Cun1artesi,
pazar kapalı!" yazacak . . . "Eh, çocukları parka götür
nıeliyinı." Her neyse giyindin1. Öfkeyle yedi yıl önce
karnaval için al(lığını ince, gün1üş çizgili n1avi elhiseyi
giy(liğinıi fark etınedinı. En kötü göriinen elbisenı
<.tir. Sanki işe cleğil de karnavala gidiyor gibi 111akyaj
yapnıışın1. Çeknıeceleri altüst edip eliı11e ne geçerse
valize tıktın1. Dal1a önceleri de birkaç defa valiz hazır
lanla olayı yaşaınıştun ama, lıer defası nda asansörde
son l1ulıııtıştu" . . . ya da en fazla gazete 1Jayiinde . . . tü nı
gazeteleri alıyordtıın. Dişlerin1in arasına koytıyordtııll
ve kuyruğu hacaklarının arasına sıkışmış kedi gibi eve
geri dönüyordun1. Aına bu sefer l1ayır! İ kinıizin ilişkisi
uzunca hir süredir yiiriimüyor. Kapıyı çarpıp dışarı
çıktıın. Asansöre bile binınediın. Avaz avaz şarkılar
söyleyerek nıerdivenlerden indin1.
"Ağlanıa kocacığın1, eğer ben çekip gidersen1 " Ben
inerken başka kadınlar çıkıyorlar ve şarkıya katılı
yorlardı.
"Böyle şeyler olur koca,
kadının canı sıkılınca
gorenıezsın onu
• • •
38
işime gelmez. Allah kahretsin, onlara veda etn1eden
çıkn1ıştın1 . . . "çocuklar })a})aannelerini yatıştırırlar.
Beni ayak altında görnıezse claha ıııtıtlu olur" . . .
Btı sal)ah yörüngeınden tan1amıyla çıkmış olmalıyım.
Kıç kıvıraral< aşağı indiın . . . Bu valizi yanımda sütük
Ieye sürül<leye yürl.iyerek iş yerime vardım . . . Hatta iş
yerime l1iç varamadım diyebilirim. Alttaki bar'a uğra
dıın. İki sek martini istedim. "İki kişi misiniz?", "Evet
biri beniın, diğeri öfkemin! Martinileri mideye indir
dim . . . ohh, anacığım! Kaynamış petrol, tam bayılmak
üzereydim k i PAT! Omuzumu bir elin kavradığını his
settim. "Bu ne? Tanrının eli mi? Başım dönüyor. . . "
Oydu, Oreste, her zaman elimi sıkan . . . Ona baktım . . .
Çarpıldım. . . Kusursuzdu. . . Bacakları ve ayaklarıyla .. .
Bir masaya otuonaını söyledi. Perişanlığımı fark etmiş
ti. Kaçamak bir şekilde kokladım. Eh, her zamankinden
farklı koktıyordu. Bir elimi tuttu, kemiklerimi kırmadan
okşadı. Bana her zamankinden çok farklı bakıyordtı.
Hatta ciddi bir havayla . . . Evet büyüleyiciydi. . . Belki de
ben kendimi ciddi bir durumda hissediyordum. Mide
me yolladığım iki martininin de yardımı oldu.
"Geç oldu büroya çıkalım" dedi.
"Büroya mı, bugün olmaz. Çok kötüyüm. Yürümek
istiyorum. Boşalmak" . . .
"Sana eşlik edeyim" . . .
"Sağ ol. " Kalkarken onun ısmarladığı sıcak Ferneti de
mideye indirdim. Valizimi aldı ve ayaklarıyla yliıi.imeye
başladı. Her şey normaldi. Dışarıda öyle ylirüyorduk. . .
Tüm barlar bizimdi. Allahım, rüzgar eteğimi uçuru
yordu! Bu gümüş çizgiliyi çıkartmak istedim! Allahtan
pardösüm üzerimdeydi. Kıçım donmuştu . . . ayaklarım
da . . . Alkol yüzünden. . . bir takın1 geğirtiler . . . Başımda
büyük bir sersemlik! Largo Carobbia'dayız . . . Aniden
bir yazı çıkıyor karşımıza: Hotel I)aris!
39
�oreste, Hotel Paris'' . . . O, "Nasıl?" diye sonıyor. "Ores
te, Jlaris . . . günall yerin1iz"!
Bana l1akıyc>r ve hayılacak gil1i oluyor l1irden . "(Tşü
di.iıll, ell)iseleriı11i de değiştirn1eliyin1 . . . geln1ek isti
y()rsan gel . . . yoksa eyvallal1" . . . Deyip içeri giriyortın1.
Arkan1clan yetişiyor. Kinılik gösteriyortız. Elleri tir tir
titriyor. Oysa hen çok sakiniı11. Ben deliyim, deliyinı!
"Öde, c)de . . . yirn1i l)ir saniye . . . Çocuk lar çok gözü pek
anneı1iz var"! Koridorda anlatı lı1ıaz bir koku var. Ta- •
40
Soytını11uş! Heyy, ne yapıyorsun? Bir sıçrayışta yatağa
çıkıyor. Beni ktıcaklamak için! Yine boyı_ıma yetişemi
yor! Yatağın başııcundaki Azize Maria tablosıına ba
şını çarpıyor. Pat! Ne aksilik! Diz çökerek istavroz çı
kartıyor. Sonra bana sarılmak için yeniden ayağa kal
kıyor. "Dtır, dtır" diye bağırıyorum. "Oreste altı yıldır
seni yarım büst olarak tanıyorum. İki yıldır elimi sıkıp
dtıruyorstın. İki saattir seninle konuşmaya başladık.
Son beş dakikadır bir odada çırçıplak üzerime tırma-
,
41
yıllarca tlü�lenen kadın olarak bir şeyleri gerçekleştir
nıek üzere hu ra<.layını . . . Yarın1 adanıın unltıtsuz ses
sizliği içinde . . .
Şi nıdi <)tı ll diı1liyor ve l1udala gil1i sigara içiy<-)runı . . .
l3u Oreste 'ye l1ir tal1ak yavan l1ıyarı arztıladığınıı tek
rarlayıp duran hen i nı. . . tutkusuz, ınacerasız. . . İşte
l)al(, ne ler açtı l1a�ın1a!
l3üyük l1ir <.luyarlı I ık la parn1akların1ı kırı11aclan iki eli
Illi tutup, beni seviyor ın usun, sevn1iyor nıusun diye
sc)ruy<)r. Ifalfı yüzünde l1ir sıra gözyaşı dunıyor. Ken
tiin1i l1eceriksiz, 11c)yle sükli.inı pi.i klüı11 l1ir şey l1isse
ciiyorun1. Eğer yanıln1ıyorsam yaşaınındaki ilk gerçek
kadın olacağın1. Sanki l1acakların1dan bal si.izi.ilüyor
gil1i. Hoş l1ir sorunlltıltık l1issetn1eye l1aşladıı11. Ôyle
ya? Bende onu terk edersen1? Ona l1akıyoıı.ın1. Bana
n1ütl1iş duyarlı yaklaşıyor. Karar veriyonu11 . . . Soyunu
yorunl . . . Sarılıyoruz. "Oluyor! Oluyo('!
Sanki yi.izlerce sahı1enin eksik oldtığu l1ir filn1in içinde
gil1iyiın . . . Sonra aniden l1iı1lercesi, dal1ası, diğer filı11de
kiler gibi an1a l1epsi de l1ızlı çekin1 . . . Ve l1er pozisyon
için tızun })ekleyişler oluyor . . . Tatlı, pan1ukla doldtırtıl
ll1U Ş gil)i. . . Çarşafın altında yi.izüyor gibiyiz . . . Davranış
ve sözler ağırlaşıyor. . Tıpkı gazozun fışkıran gazları
gibi terler akıyor . . . Yürek ahaıtılı l1ir şekilde kesik ke
sik atıyor. . . Bazen soltıklann1ak istiyorum ama o beni
yakalayıp atlı karıncaya bindiriyor, dönıne dolaba . . . Ne
l1oş� İnsanın kendisiyle yüzleştiği hoş l)ir an! Yirn1i yıl
dır stiren belirsizliğe son. Soltık alışlar, titreıneler, ttıhaf
lıoınurttılar . . . Allahıın . . . sonunda aşık olduıı1!
Otelelen çıktığıınızda l1ava kararn1ıştı. Şiı11di üzerin1de
olan pantolon ve kazaklaydıı11. Sanki on han1an1, iki
sauna, sel(iz n1asaj yapınış gil1iydiı11 . Kesin üç kilo ver
ı11iştin1. Zayıflaınak için derviş rejiıni uygulamak ne \)tl
dalalıktllış. Oreste yeter de artardı bile! Metro'ntın barı-
42
na gittik. "Bir likör iç, iyi gelir." Üç peynirli sandviç, iki
reçelli ekmek, dört diliı11 üztimlti kek, bir tabak dolusu
zeytin l1azırlayıp ınasaya getirdi. Ben eve clöntiyor
duı11. Metroya daldım. İyi ama ne zaınan karar verdim?
Sarl1oştım. Kapanan gözlerimi açmaya çalışıyorum.
Vin1odrone'de inıneliyim. . . Barcollo, sis var. . . İniyo
rum, ıneydanda otobüs var. Hareket etmek üzere. İşte
yine kafesime döndüm. Kocam eve dönmek niyetinde
değil galiba. Belki de benden önce gitmiştir. Daha faz
la dayanamayacağım. Yukarı çıkıyonım. R blok, şaşır
mış olamam. Burayı kokusundan tanırım . . . Kedi sidiği,
çöp kokuları hiç değişmez . . . neyse ki asansör var. En
az dokunulmuş katın diiğmesi: Altıncısı. Her şey nasıl
da bozuldu bu dünyada! Kim yazıyor bunları! Ah, bu
az önce yazılmış: " Eğer bokun ticareti olsaydı, btitün
götler haczedilirdi" . . . Banal ama etkili! Bunu da daha
önceden duymuş gibiyim. Woody Alien'in olmalı.
"Yoksullar geceleri sakin uyur, ama gündüzleri zen
ginler daha çok eğlenir"! Geldim . . . Kocaman rutubet
lekesi ve ayıp kapamak için eklenen sıva harcıyla . . .
İşte benim güzel katım. . . Duvara bir tekme atıyonım!
"Cehenneme kadar yolun var." Zaten çocuklarda bi
rer tekme atacaklar. Rahat bir nefes almalıyım. O ber
bat mekanda yaşamaya hazırlanmalıyım. Anahtarı ka
pının kilidine sokmalı. Ne işe yaramaz kilit btı , silrekli
takılır kalır. . . Ohh, işte açıldı. Salon karanlık. Ah! Neye
çarptım acaba? Portmanto! Hemen yerini değiştirdiniz
demek! İyi, iyi. . . Gerçekten artık dönmeyeceğimi dü
şündünüz, öyle mi? Demek ki sömürücüye yol verip,
eşyaların yeri değiştiriliyor. Hey cevap veren yok n1u?
Evde değil misiniz yoksa?
Ah, işte orada azize kaynanam, aziz tığ işini, aziz oğ
luntın, aziz elektriğini harcamamak için 30 mumluk
şamdanın altında işliyor!
43
l)()nerken:
"Sen n1isin? Yeni n1i dönciün?"
l�tıntıt1 l1ir provokasyon oldtığu gayet açık, tıpkı: "l3u
sal1al1 l1iraz dağıtmıştın, aına şin1di ktıyruğun bacak
larının arasına kısıln1ış yeniefen })uradasın" der gil1i. . .
Sana t11tıhatap oltır muytım hiç . . . Sana tek J1ir ce\lap
l1ile vern1eın, cfantelci!
13ak sen, beni n1utfağa geri döndürdüler. . . Btı tahak
lardan, kirli tavadan, l1u yığınlardan nefret ediyonın1.
Öyle ya, insanın l)ir kriz anından hemen yararlanılrror. . .
Çaresiz IJir kadın, şayet soğukta, karnı aç, ınavi lame el-
11isesiyle, kıçı donmtış hir dtırumda kendini sokaklarda
btılı11uşsa. . . içtiği içkilerden kafayı bulmuş. . . bir otel
de . . . orada . . . Deliriyor muyum ne? Oh yeter, artık! Bu
pislikleri siz yıkayın bakalıı11 . . . Al işte: Televizyonu açtı
lar. Çocuklaaar!! Sesi kısın! Kısın dedim . . . Btı tekıne sesi
de ne? O! Kocaının kapıyı açma şekli böyledir . . . Kapı
yı defalarca tekmeler! Stısn1alıyım. Burada olduğtımu
anlamasın. Elime birkaç kepçe alıp, burada biizülerek
oturmayı tercih ederiın . . . Ne yapıyorlar? (Gizlice d itıli
.vonnuş gibi �yapar) Dinle bak, ana oğtıl fiskos kontışu
yorlar . . . güney lehçesiyle . . . tabii kimse anlamasın diye . . .
Her zaınanki gibi aleyhte konuşup rahatlıyorlar! Sonra
da ırkçılık yanlış bir şey denir. Canavar, ne biçim tokattı
o! Kime attı btı iğrenç tokadı? En küçüğe: Normal, tabii
bana en çok benzeyen o da, ontın için! Bravoo! Haydii,
en savunmasız olana bastır! Allahım, l1er tarafım titri
yor. Soluğum tükendi. . . kötiiyüm . . . Anlaşılan bir otel de
gündüzün gözünde saatlerce sevişmek, aç karnına likör
içmek bana pek yaramıyor. . . Ne yapmalıyın1? Btırada
ölecek ıniyim? Yoo, yatakta ölmek daha iyi. Evet, evet. . .
tüın aileın yatağın çevresinde . . . Dört mum yakıyorlar.
Hayır, döıt ayrı televizyon açıyorlar, birisi köşede ve
l1epside ağlayarak dört ayrı kanalı izliyorlar.
44
Aınan Tanrım, ne gi.irültü . . . kötüyüm . . . soyıınamayaca
ğıın . . . Böylece olduğum gibi yatağa girtlleliyim . . . Yata
ğın kokustıntı bile tanıyaınıyorum . . . Yastıkta . . . Çarşaf
ta . . . Bu bir kadın kokustı . . . Aına btı kadın ben değilim . . .
Ahl1, acele işi bitirdi piç!
Eğer başka bir kadın getirdiyse . . . ne diyorum ben . . .
Öğleden sonra . . . dantelci evdeyken mi? Her şeyi yap
maya yeteneği vardır onun. . . Hatta pezevenklik bile
yapar. . . Sanki eşyalarıının yerini değiştirdiği yetmezmiş
gibi. . . Olamaz . . . Ben ona ihanet ederken aynı anda
bana ihanet edebilecek kadar domuz olduğunu düşü-
nemem . . . Ohooo! Başım! Oda dönüyor. . . Kusmak isti-
yonım . . . Nee? içerde herkes susmuş! Odanın kapısını
açmışlar. . . sanki beni gözetliyorlar. . . İçeri biri giriyor. . .
Kim bu adam? Ne aptalım, kim olabilir? Kocam . . . Şim
di ne oluyor? Her şeyi tuhaf göıüyorum, bir mercek
ten bakıyornın sanki . . . Oda bir koridor gibi uzuyor. . .
Kocarnı darmadağın görüyorum . . . Çarpılmış gibi. Ne
yapıyor? Ah, bana bir şeyler içirmeye çalışıyor . . . Bir
likör daha olmasa bari. . . Hayır bu et suyu olabilir. . .
Fısıldayarak bir şeyler söyledi. . . Anlayamadım, eh et
suyunu içeyim bari! Ne yapıyorsun? Hayır, yalvarırım,
ışığı yakma . . . beynim çatlıyor. Evet, evet. . . Karanlıkta
olalım . . . Yatakta yanıma oturdu. Dur biraz, böyle . . .
Sessizce öylece kalalım . . .
Heyy, kim o? Başıma dokunan sen misin? Ahh, beni
okşuyor musun? Çok sevindim. . . evet, evet. . . par
maklarını saçlarıma dola. . . hoşlanıyorum. . . yavaş,
yavaş . . . pantolonumu sıyırdın mı? Özür dilerim ama
hiçbir şey anlamadım. Bir saniye önce burada omuz
larımdaydın . . . . Şimdi yerde ayaklarımın arasındasın.
Evet, kazağı da . . . ohhh, çok iyiyim . . . Allahım . . . Çişimi
yapıyorum! Ahh, çorbayı devirmişim . . . hepsi ü zerime
devrildi bağışla, çok sarhoşum . . .
45
Kin1 <)? "13en den tliyet1 kinı? Sen ınisin? Sesin Ç<Jk kalın
gel(\i (ie . . . K<Jt1tış kontış l1tı gtirül(leyen ses ll<)şunla
gitti. Sende ıni içtin? Konyakla <Jptaliclon n1tı? Sen çıl
dırtlın nıı? Bc>nıl1a etkisi yapar onlar. Evet, evet ))ende
<.le aynı duygular var. Önce tızadığın1ı sandını, S<)nra
ut�ılllığın1ı. . . l1ir ayağın1 orada . . . IJir elinı tavana uzuyor.
13u sal)a h için l1ana kırgın değil ıııisin? Olı lı, şiikürler
<)lsun! I-Iayır l1en<.le değiliın, yok canın1 sende . . . O sc)y
le(\iğinı aptalca şeylerdi. . . Huzur, lıuzur! Nasılda nıut
luyunı! l(<)canıın ()u geeeki kokusuntı çok sevclinı . . .
k<)l<luy()t\.ını . . . kc)kluy(lrtıııı . . . Tanrıın, ne lıoş kc)ktıyor
şin1di! Ne yorucu bir gündü! Ve ne gece . . . Gündüz
Oreste1yle, şinıdi kocan1la . . . Ardı ardına tekrarlanan se
vişnıeler, soltıklannıadan! Yeter! Yarından tezi yok, l)ir
cieli gil)i içeceğin1. İçine ettiğiın ahlakçılığın1: Olaıııaz,
yapılanıaz, sarlıoş l)ir kaclın, ne utanç ·verici. . .
Olağanüstü! Uztın siiredir höyle se\rişıneıııiştinı. Ko
can1 her seferinde yirmi bir saniyede boşaldıysa belki
ele suç l)eniıı1di.
Patlaıııayı sağlayacak ya da dtıygtı tolıtln1larını eke
cek olan bendin1! On iki de·virli hir çamaşır ınaki
nesinin içinde gihiyiın. Sözler ağzımdan duyarsızca
çıkıveriyor. Bir katııtırnağı gihi çiçek açıyortın1. Asma
yapraklarımı salıveriyorum, arıları çıldırtmak için! Ko
caı11 yineliyor: Olağanüstti, iyi ki btı gece geri dön
dün. Yarın (lönersin sann1ıştım. "Yalancı, bütün eşya
ların yerini değiştirmişsin, annenle beraber!" "Anneni
bırak şimdi, seni seviyortım!" "Bugün sana ilıanet et
tin1, l)iliyor mtıstın? Bir yarım l)tistle" . . .
"Kin1inle? . . . Öneınli değil canın1 . Ben btınu hak et
ıniştiın. Sıkı sarıl bana. J)eliyiın ben, delirttin l1eni" . . .
Allalıını ne gece . . . İşte yeniden okşuyor beni! Bu kez
oldu! Tanrın1 geliyortıın . . . öli.iyortıın galiba . . . geliyo
run1 . . . geliyortın1 . . . ol1 , bu geliş harikaydı. . .
46
(Ara)
47
DANS HOCASI "BANT SİSTEMİ"
49
rın. üç kez (lolamaınız yeterli. Haydi. . . hir . . . iki. . . üç . . .
tan1an1, yeter! Burnunuzdaki lastikleri çıkarn1anız için
kuvvetle hava verin. l)alıa kuvvetli . . . aferin! Şitndi bir
saniye için sağ elinizi oradan çekin ve alt hanttaki si-
lindir dişiiyi itin . . . Haydi, yunıuşak lıareketlerle. hc>yle
sarı n . . . lüttıfkar . . . aferin . . . canlarını henin1 . . . S<)l elini-
zin karışıyla, dişli silindir vi dalarını itin . . . daha ileri. . .
l1ir. . . iki . . . yeterli! !)ikkat. . . Sağ ayağınızın altındaki
pedal işaretledir . . . Kolu çekerken dikkatli olun. Yok
sa, cart. . . h ir güzel kes ilir, trak . . . ttin1 parınaklar kc)par!
Böyle hir şey patronun asla hoşuna gitmez! Ortalık
kirlenir çünkü! Haydi. . . çalışkan kızlarıın . . . nıükenı
nıel, pe ıvaneyi kalçanızla durdtırun . . . sol pistona kal
çanızla vtırun . . . aferin . . . iki kez de sağ pistona vtının.
Satranç c)ytıntı gibi. Tekrar sola, Hop! Bacaklarınızı
l1ükün. Kalça ileri . . . göhek. . . n1atkahın kolu üzerin
deki gidonu sıkıştırıncaya kadar devan1 edin . . . sıkıştı-
rıo . . . işte . . . kalçanızı kıvırarak gidip gelin . . . evet, tıpkı
göhek d ansı gihi. . . lıarika! . . devan1 edin . . . kalçanızla
geri itin . . . kalça kaslarınızla çalışın . . . Evet, arkanızdaki
kapalı di.in1en üzerine poponuzia vurtın. Böylece dti
ınenin her döni.işi.inde kapanışı ve yeniden clevreye
girişi sağlanıyor. Haydi, vtııun hakalıı11!! Hoop, gördti
ni.iz n1ü , ne kadar kolay. Adaleteri ktıvvetlendiriyor.
Selülitleri yok ediyor. Kin1 bilir kaç kadın para verip
sizin yerinizde alnıayı isterdi. . . Yeniden haşlayalın1.
Gayet sakin olalıı11. Ytıkarıdaki vidayı yakalayalın1.
Aşağıdakileri sıkıştıralın1. Bir . . . iki. . . lJir . . . iki. . . silindir
geliyor. . . dikkat, dişierinize dikkat. . . l1oop. . . l1en1en
sola geçirin . . . hoop! Sicinı geliyor . . . bir, hop . . . alnı
nızia iki vtırtış . . . haydi, hızlı, çok gtizel! Blının delik
lerinizle lastikleri çekıneye l1azırlanın. H oop, hoop . . .
S()ldaki silindir dişliler geliyor. Üç defa . . . hopp, ta
nlaın . . . dur! İl<i defa nefes ver. . . ipleri sağına geçir . . .
so
tatlılıkla . . . biir! Sar . . . ikiii . . . i.ii.ii.i ç! Sol karışınızla . . . dişli
silindirleri boydan boya itin, l1oop! Pedal için hazır
lanın. . . ileri . . . kalçanızla iki kez sağ pistona, bir kez
sol pistona vurup, dtırduıun. Hareket!! Bir . . . Hareket!
iki. . . üçi.inci.i hareket! Sol! Aferin. . . karın ileri şimdi. . .
Kutsal göbeğinizle kolu sıkıştırın. Dön, dön . . . la la la . . .
laylaylay . . . duygııltı ve gizemli doğu . Popoyla arka
ya doğru, evet, aferin. Durmayın. Baştan başlıyoruz .
Bir, iki. . . Yanlış yapmazsanız işe alınırsınız. Bir, iki,
bir, iki, eller vidalara . . . Dişlerle ipi yakalayın . . . Bir ki
sola. . . bir ki sola . . . sıraya diz. . . Alnınla doku n. . . iki. . .
h oop, h oop. Burun delikleriniz hazır olsun . . . Lastikle-
ri al. . . iki defa . . . sola sar . . . vır . . . vır . . .
Ohh ne güzel! . .Sağ . . . tatlılıkla . . . bir ikiii, üüüç . . . sar . . .
kii, üüüç, sol karışla dişli vicialarını itin . . . hoop . . . pe-
dal geliyor . . . bir . . . ki. . . hareket, hareket. . . sol. . . mi.i
kemmel! Göbek deliği. . . dansa başla . . . doğunun duy
gulu ritmiyle ileri. . .Adale hızlı, bir dışarı. . . harika!
51
AKlL HASTANESİNDEKİ
BİR FAHiŞENİN MONOLOGU
53
d<)nnıu�ttı. Oğlan çok cal1ildi. Ben 1 2 yaşın1daydını,
o (la l1ir yaş l1üyüktü . İkiıniz için de ilk oluy<)rdu. Bir
�eyler yapJy<)rduk. Zaten c> yaşlarda çocukların karın
claıl d< lğcluğtına inanırdık. Yoo, l1içl1ir şey hissetnıe
tlinı. 1 -laa, evet gölJeğin1de })ir acı hissettinı. Çünkü
hiz <>raLian sevişilir sanırdık . . . (G{i/lne) O, şeyini hal1i
re itiy<)rdu. Ç<)cuk Ç<)k cahildi, canın1. Gc)J-,eğinı nasıl
yandı l-,ilseniz . . . Tal1ii, cinselliğin ne oltluğuntı hiln1ez
n1iyin1, d(>kt<Jr hanını. Oh(J(J göründüğiim gi11i 11uda
la değilinı . Oldukça l1ilgiliyin1. Cinsellik üzerine çok
<lkuclunl. Bilin1sel kitaplar. Böylece l1iz kadınların du
yarlı t1<lktaları ol(luğunu ()ğrendiıll. Böyle denir değil
nıL doktor hanın1? Duyarlı. . . Tüm vüctı duı11tızda du
yarlı noktalar vardır. Bu konu beniı11 için hep bulanık
kalnııştı. Ne çok erotik duyarlı noktaınız varmış. Bir
kitapta 4 parçaya bölünnıiiş l1ir kadın resı11i gördiim.
Hani kasapiarda bölüı11lere ayrılmış inek resimleri var
ya . . onun gi11i. . . Kadının l1er l)ölgesi erkeğin dokun
nlasına göre az dtıyarlı, çok dtıyarlı d iye rengarenk
l1oyanınış. Örneğin. . . sırttan kuynı k soktımtına kadar
olan yerler kıpkırmızı. Btı çok dtıyarlı anlaınına geli
yor. Sonra boyntın arkası, n1or. Kalçalar ttınınctı. Daha
aşağısı. . . al1 o aşağısı. Çok özel . . . fileto gibi. . . insanı
çıldırtabilir . . . yaa, gördiiniiz mu doktor l1anım, nasıl
l1ilgiliyim? Kadın cinselliğiyle ilgili l1er şeyi biliyortınl.
Fakat çok budalayım. E nayi, geri zekalının biriyin1 . . .
Niye n1i? Siz beni taı1ırsınız doktor hanıı11. Bir şeyin suç
olup oln1adığını anlan1ıyonıın. Sonradan hatırlayama
dığım işler yapıyoruı11. Nerden mi biliyonım? Çiinkii
sonradan bana anlatıyorlar. . Ne ın i anlatıyorlar? Doktor
hanını önce de söyledin1 . . . al1 neyse önemli değil,
gene anlatacağım . . . Tal1ii kayıt yapılıyor doğnı. . . Ayy,
yandıın! Şuran1da l1ir şok oldu. Önemli değil mi? Beni
pişirıniyorsunuz değil n1i? Evet evet, anlatıyortıın. On-
54
ların yani })aşkalarının bana anlattığına göre, aklın1ı
kaçırdığımda soytınt11t1Ştll11. Çırılçıplak dans etmişim.
Beni çırılçıplak dtizıntişler. Böyle denn1ez mi? }Jeki
nasıl denir? İlişki<..i e bulunmuşlar. Ama sonra ayrıca
düzı11i.i şler. Tan1am anlatıyoruı11. Kim? Kaç kişiler mi?
Nerede 111i? Biln1iyoruın, hatırlamıyorum. Tek hatırla
dığıın akıl hastanesindeydim. Ayıldığımda sakinleştiri
cilerden iki uzun gün uyumuş olduğumdan her yanım
ağrıyordu. Sanki şiddetli bir tekme yemiş gibiydim.
En1inim bana vurmuşlardı. Çi.inkü her tarafım mos
mord u . Yüzümde. Ne bileyim, polisin ifadesine göre
düşmüşüın . . Hayır şahit yoktu. Belki oradan geçen bi
rileri vardı. . . ama kimin umrunda . . . Ben orospunun
biri değil miyim? Devamlı krize giren deli bir orospu .
Ne yani oturup ağlayayım mı? Değil mi doktor hanım?
Herkes nasıl düşünür bilir misiniz? Orospu kimdir?
Çalışmadan rahat yaşayan birisi. Benim nasıl çalıştı
ğıını bilsel er. . . hizmetçilik yaptım. Beni düzüyorlardı.
Sonra işçilik yaptım, orada da. Enayilik sende ki, seni
düzrnek b u kadar kolay oluyor. Çünkü ya hoşuna gi
diyor ya da budalanın birisin. Yoo, hoşlanmıyorum.
Evet, biliyorum çok kolay . . . bütün suçu erkeklerin
üzerine at olsun bitsin. Hatta toplumun! Annem derdi
ki: Eğer bir kadın onurlu olmak istiyorsa fazla lafa
gerek yok, kadın kendini öldürmelidir . . . Gerçekten
ben de kendimi öldürdüm . . . fabrikadaki 8 saat, fazla
mesailer dahil. . . işte bu yüzden delirdim . . . Birinci kri
zimi fabrikada geçirdim. Bütün hafta boyunca içimde
yangın çıktı sanki. . . Başım dönüyordu . Bölüm şefi her
şeyi uydurduğuma, istirahat almak için rol kestiğime
inanıyordu . Bu tavırları beni çileden çıkarttı. Camları
kırdım. Boya bi donlarını devirdi m . . .
Bütün desenleri kirlettim. Sonra bana anlattıklarına
göre koridorlarda çırılçıplak dans etmişim. Evet strip-
ss
tiz yapn1ışıı11. Odalardaki ıneınurlar ya gülüyorlar ya
da el çırpıyorlardı! Yoo, l1ayır hilincin1 yerin(le (\eğil
(ii . . Evet, })eni önce l1ir kliniğe sonra da I)u akıl has
tanesine getir(liler. Hastaneden ayrılchktan sonra da
})eni l1ir dal1a işe alı11adılar. Yani patronların1 beni i�
tet1 attılar . . . Bakın doktor l1anın1, na sı] isterseniz öyle
düşünüıı aı11a orospultığtı gönüllü olarak yapnıadığı
nla yen1in ederinı. Bakın hiçlJir orospunun çıkıp da
''Ah orospuluk yapn1ak ne güzel, " dediğini duynıa
dın1! Yoo l1epsi der ki: "Bu iğrenç n1eslekte biraz para
kazaı1ıp henıen ayrılacağım, erkeğimle birlikte ya hir
n1ağaza, ya da hir tütüncü dükkanı açacağım. " Eğer
bu gerçek olsaydı, İtalya 'daki tüm türüncü dükkanla
ıını orc)spular işletirdi. Burada 1 5 . hölüıı1de çalışan.
çok cana yakın genç lJir bayan doktor var. Ontınla
dost olduk. Her şeyi aniatıyorum ona, o da yazıyor . . .
Bana anlattığına göre, orosptıltık yapı11a düşüncesine
dayanan1adığın1dan stıçluluk koınpleksine kapılıp de
liriyoruın . . Evet çevren1 var . . . Çevre ne boka yarıyor
ki. . Doktor l1anın1 bana isterseniz deli deyin, falJrikada
kaln1ayı orosptıluğa tercil1 ederdiı11. Orada korkunç
bir yorgunluk duytıyordtın1 aına kadınlarla birliktey
dinı. Feci bir güıi.iltü , bayıltıcı bir sıcaklık, baş ağrı
tan ilaçlı stıların kokuları, gözcülerin kötü bakışları. .
Kendime hala bütün lJtınların nesini seviyorstın diye
soıuyorun1. Kendin1e olan saygundan olsa gerek . . . Ba
kın ne diyonım doktor l1anıın : Orospt.ıltık yapan biri,
insanın kendine olan saygısını yitirn1enin ne denıek
olduğtınu iyi bilir. Btı iğrenç n1eslek insana delik, ba
cak, göt, men1e ve dtıdaktan altışan hir eşya duygusu
verir . . . Başkaca şeyi yoktlır . . . Eğer birisi boku n için
deyse ne yapmalı? Kokuyu duymamak için yüzmeyi
deı1enıeli. . Ve kendini kayığa çıkaracak birini aran1a
lı. Hoşlanacağı lJir gezi için . . . Tıpkı öç alırcasına: "Bir
56
parça boktı ınıncıklamak ister misin? Üç kuruşun var
diye kendini ne sanıyorstın? O halde öde bakalım . .
Mıncıkla ve öde! Ben \)tu·ada değilim. Sen sırtuna aba
nıyorsun, an1a ben burada yokum, varmışım gibi ya
pıyoruın an1a yoktıt11. Bir ölüyü düzüyorsun taşaklı!"
Olay böyleyken ben gerçekten çıldırdım . . . Delirdim . . .
Utanınadan çırılçıplak dans ettim. . . Sen ve arkadaş
ların birlJirinize kenetlenin, ödeyin ücretimi, beş kişi
altı kişi çıkın üstüme, rahatlayın orospu çocukları. . .
Sonra biz kadınlara olan tüm nefretinizi dökün or
taya . . . Kendinizi şimdi tam erkek hissediyorsunuz . . .
Piçler. . . O son kez hizmet ettiğim piçlerden birini ha
tırladım . . Gösterişli biri, milletvekili arabası, bir sürü
dolap çevirdiği bürosu, çift sekreteri, ayrıca kendi gibi
domuz arkadaşları . . Ben rastlantıymış gibi numara ya
pıp, büronun kapalı olduğu saatte alttaki bara indim . . .
Çünkü o her akşam televizyondaki haberler gibi aynı
saatte oradadır. . . Mutlu kadın gibi davranıp arnsala
ğın etrafında dolaştım. . Hazır, taze, mis gibi yıkanmış
olarak . . . etrafta yanaşıp sulanan başkaları da vardı,
ama o önce davranıp zakayı yuttu tabi: "Beyefendi
düzüşmeyi kazandınız! Kutlarım beyefendi" Çevresin
dekilere hava atarak, büyük bir memnuniyetle, beni
bardan çıkardı. Sanki bardaki kıskanç bakışlar bağırıp
"Brava, sen bir kahramansın" diyorlardı. Bürostındaki
odalardan birine gittik. . Hemen oynaşmaya başlandı. . .
Götünde tüy varmış gibiydi. . . Sonra boğazlanmış bir
öküz gibi uykuya daldı. Yeniden giyindim ve elime
ne geçtiyse alıp göti.i rdüm: Çek defterlerini, arabanın,
büronun, asansörün, evin, garajın, deniz motortınun,
kasanın anahtarlarını, pasaportunu, ehliyetini, ratari
giriş kartını, avcılık kult.ibü kartını, Kızıl Haç'taki ar
kadaşlarının kartını, Hıristiyan Demokrat Paıtinin kar
tını, süvari haçını. . . Hepsi de yazı masasının üstünde-
57
ki Papa ile Cunılıtırl1aşkanın portreleri arasın(laki l1ir
ta l1l <)11 un k e na rı na i 1 iştirilnıişti . . .
K(>şarak çıkıp doğnı l1astaneye geldin1. Tekrar krize ya
kalan(lığınıı ve tedavi olnıak istediğinıi söyledinı . . . ı;aa
unutuyc>rdunı, çıknıadan ()nce 11ür<>(laki nıasanın üstü
ne l1ir not l1ıraktın1: Eğer l1eni l1ulnıak istersen akıl lıas
u
'58
yaramaz. Örgl.itll.i ml.icadeleyle arkadaşlar, politikayla
kazanılır öç alarak değil." Öç almak kiınin tununında
diyordu l1epsi . . . Biz politik bir eylem yapınak istiyo
ıuz." Ertesi akşam kentte bir yangın çıktı. O soysuzun
bürostın\Jn l)tıltınduğu bina yandı. "Kundakçılık" dedi
televizyon. Hastalardan biri de "politik bir eylem"
dedi. Diğerleri de "politik bir eylem" dediler. Genç
doktor hanım bir an sessizce dıırdu ve sonra şöyle
dedi: " Evet, politik eyleın."
59
YARIN OLACAK
61
"Tanıanıdır!" hen de tekrarladıın, "taınanıdır! " Birkaç
kez daha tekrarlanacak sonra hitecekti. Gözlerinı ar(lı
na kadar açıktı anıa C)nları kıpırdatanııyc)rdun1, sadece
tek gc)züın işe yarıyc)rdtı, merıııer döşenıede kan dolu
izler görel1ildin1 . . . Sadece tek gözünıle, diğeri yere ya
J1ışık ol<.luğuııdan karanlıktaydı. Artık l1ende pekişnıiş
()laı1 sezgilerin1le kapının gözetlenıe deliğin<.len l1iri
nin beni izlenıekte oJduğunu lıissettiı1ı. Aynı sezginıle
kıpırtlanıa(lan du rnıayı sürdürüyoruın. Göğüs keıniği
\)()ytıılca göğsürnün altında kalan sol eliı11in parnlak
larını lıareket ettirnıeyi deniyonını. Evet, lıareket et
tirnıeyi başar<.lını. Yunınığunıu açar açmaz avucunıuı1
kenarında n sızan kan ın parnıaklarıını vıcık vıcık ıslat
tığını lıissettinı. !)u daklarıını bir yaralının patlaınış (ltı
dakları gil1i hulduın . . . Bir yııtık . . . Dokunınaya devanı
ediyoruııı. İşte kanın en çok çıktığı nokta. İşaretle C)rta
parnıaktan çok kan akıyor, anıa göğsi.in i.izerinde bir
yerlerden de aknıaya devanı ediyor. Gözetleıııe deliği
hala açık olmalı ki koridordan çok lıafif gürültüler ge
liyor. Acele gel-git sesleri, düşürülen analıtar sesleri,
kapanan kapı sesleri. . . Bağırış, çığlık, küfi.irler, ktırşun
sesleri. . . "Hepinıizi öldi.iri.iyorlar!" Beniın lıi.i crenin ya
nında Ensslin'in lıi.icresi var. Ontın tıııı utstızca bağır
dığını işitiyorunı. Bir de eıııreden bir ses var: "Halatı
iki sefer dolayın. İki sefer! Şiı11di çekin. İkiniz lJirden
çekip asılın . . . Halatı diğer tarafa geçirin. Diğer tarafa!
Neresi? Orayı ttıtıııa! Her tarafı parçalandı!"
Enıirleri veren kişi ktiftirler ediyor: "Btı odaları çok
boş hıraknıışlar. Hiç olmazsa bir deınir olsa . . . Şu san
dığı ver ()ana, güzel bir kanca çakalıın şuraya. İşte
höyle. Haydi, ştı çekici al ve içine vtır!" Derin vuruşlar
duytıluyor. Sonra yeniden eınirler: " Bacaklarını ttıtun.
Yukarı, c)nları ytıkarı çekin. Halatı kancanın içinden
geçirin. Oltıyor, şiıncli: Bağla, bağla . Oldtı. Gevşetin.
62
Yürüyün, gideliın . . . Sıra diğerinde. " "Bir dakika, önce
bileklerini çözün. Şimdi acele edin . Dışarı, dışarı!"
Başka telaşlı adıınlar, anal1tar gürültüleri, düşürülen
kilitler, çığlık. Büyük bir köpek l1avlaınası gibi kesin
emirler, sonra bir ktırştın sesi. Kurtı . Tıpkı bir kırbaç
gibi. Kapanan kapının sesi. Sonunda eınreden ses ka
pının önüne geldi: "Bu dört, şimdi alarm verebiliriz."
"Yoo, dur" Bir başka ses araya girdi. "Bir on dakika
daha bekleyelim. Zaten siz çekip gideceksiniz. Her
şeyi toparlayın. Denetleme yargıcı ve federal doktor
gelip durumu görmeden önce bir inceleme yapın.
Çevrede delil bırakınayın. Aç ştı kapıyı, Moeller'e bir
bakmak istiyorum. Hiçbir şey bilinmez. "
İşte yeniden hücremin kapısını açtılar. . . Sesler, konuş
malar, sözcükler artık yumıışak ve yavaş geliyor bana . . .
Birileri kapının yanında konuşuyor. "Allahım, ne çok
kan kusmuş bu. Kan gölüne dönmüş burası." "Hayır,
girmeyin. . . Kan gölünün üstünde ayak izinizi bırakmak
mı istiyorsunuz? Tıpkı taze çimentoda yiiıür gibi. . . İz
kalıyor, değil mi?" "Eh, yakınına kadar gitmenin bir ya
rarı yok . . . Görmüyor musun, artık kanı tamamen çekil
miş dunımda. "
Kapıyı kapatıyorlar. Bir iki adım duyuluyor. Yakınlar
da bir başka kapıyı açıyorlar. Ensslin'inki olmalı.
"Öldü mü?" "Evet, sanırım evet. Btı da ne? Ştıraya yere
bak!" Bir anlık sessizlik, sonra büyiik bir eınir: "Ka
patın, kapatın. Herkes dışarı. Alarm verin. " Birbirini
izleyen ayak sesleri, koşan insanlar, bir sessizlik daha,
bu kez sessizlik biraz uzun sürüyor. Koridorda artık
kimseler yok.
Elimi kıpırdatmayı deniyortım aına başaramıyorum.
Vüctıdumda bir kıpırtı hissediyorum. Sanki tızuyor
ınuşum gibi geliyor. Üzerime bir üş\.ime geliyor. Tıp
kı buzdolabından bir hiicredeyim. Başımın derinlik-
63
lerinde şiddetli bir ağrı başlıyor. Sanki heynin1e bir
deıııirle vuruluyor. Nefes almıyortın1 . Öksürüyorum.
Kan dal1a fazla akıyor. Koridorda aların çalmaya \)a�
ladı. On, yirn1i zil f)irlikte müthiş bir ses oluşturuyor.
Koştışı11alar duyuluyor. Garcliyanlar geliyor . . . Nereye
gideceklerini l1iliyorlar. . . Döıt tane hi1cre açtılar. Kısa
l1ir dtıraksaına geçti, hiçbir yoruın yok . . . Birkaç daki
ka c.iaha geçti l1u defa başkaları geldi. Sonra da sedye
ler. İki adan1 henim hücreme geldi. Her şeyi uzaktan
duyuyortım. Beni kaldırıyorlar. Beşik gibi sallandığı
nlı l1issettin1. Bileğime dokLtnuyorlar. " Hayır, hiçhir
şey l1issetıniyor. Kall1i atn1ıyor. " "Evet, bu da ölii . "
l3ir rahip girdi: "Onu nereye götürüyorsuntız?'' "Mor
ga, dördü de morga. " Kapalı kapıların ardında l)tıltı
nan diğerlerinin önünden geçiyonın1 . Kapalı kapılar.
Tan1amıyla ses geçiımez. Hiçbir şeyin farkına varama
yacakları şekilde. Fark etseler bile, bir anda bağırsa
lar, kapıları yt.ın1nıklasalar kimse işitmez onları. Hepsi
sessizlik içinde. Ölmekteyim. Sedyecinin emrini dtıytı
yoruın. "Kan her yanı sarıyor. Bir dakika duralıı11 da
h ir tampon koyalım." Yaranın çevresini sardıklarını his
sediyorum. Yeniden sarıyarlar beni, sedye an1btılansa
kaydırılıyor. Bilineimi yitirdin1 .
Koltımdaki yanınayla ayıldım. Birilerinin bileğin1e ge
çirdiği iğne bir senıın şişesinden vüctıduma sıvı akıtı
yordtı. Böylece daınara daha çabtık tılaşılıyordtı . Bir
hastabakıcı ya da genç bir doktor. Gözümü açar açn1az
dedi ki: "Galiba iyiye gidiyorsun. Seni ölü sanıp n1orga
götüıi.iyorlardı.
Çok kan kaybettiğin için nabzının atışları dtırtlltış gi
biydi. Btı sana verilen ikinci serun1 şişesi. Eğer ben
fark etn1eseydiın kan kaybından ı11ermer üzerinde
hoylu l1oyunca serilip öln1üş olacaktın." Teşekkür et
ınek istercesine güli.iı11seıneye çalışıyortım, ama başa-
64
ran1ıyc.>run1. Çevren1e bakıyonım. Üniforn1alılar yok .
6'i
UYANlŞ
67
Ne güzel yüz. Tıpkı annesinin yüzü, poposuda güzeL
tıpkı bal)asının poposu 1 . . Sus ağlan1a, yoksa bahayı
uyandırırsın. . . Bırak, yarın1 saat dal1a uytısun. Yoksa
Tarzan gibi l1ağırır. ( Taklidi1-ı i J'apar) Aaaaaaa hhhaa .
(BaP,Irdıll, r tııJ1 jarkırıa varır, sesi rı i alçaltır) Aaa hh
llaa, fabrikaya gitmek için otobüse yetişn1ek gerek.
trene . . . (Bebeği tnasa..va .vatırıp kuru/ar) Git ve l1ir
n1ayn1un gi11i jin1nastik yapn1aya koş, haydi . . . (/Jare
ketler ..vapar) 13ir, iki, üç manivelayı alçalt, pedallara
kuvvet ver. I-la, ha oğltın1 nasıl da gülüyor. . . Mayn1un
luk yapan annen l1oşuna n1ı gitti? Şin1di seni kurulaya
yın1 . (Bir kıL tu alır) Güzelce ptıdralayalım . . (Şaşınr)
ltendelenn1iş peynir? Talk pudrasının yerine peynir
rendesini kin1 koydu? Ne dağınıklık . . Zaten di.inya ka
dar pahalı . . Dtır da yeniden toparlayayım ştınları, bu
akşam çorbaya koyarız . . . Zaten bebeğin poposu terte
nlizdir. (Çabucak bebeği gi)'dirir) Haydi çabtık ola
lın1. Hazırlanıp, derhal çıkn1alıyız. Ah, canım nasıl da
gülüyor. güzelin1 1 . Ah, bir tane m, sabahın bu saatin
1
68
raz daha sıkayım . . . Nasıl da yaktı. . . Niye acaba? (Ku
tıınun üzerini okıtr) Nee güı11üş 111\.i? Ne yaptıı11 ben?
Terı110sifon ti.ipi.i nün boyası . . . Gi.inıi.iş rengi koltuk
altlarıın oldtı. Nasıl teı11izleyeceğim? Fabrikada temiz
leyecek bir ilaç btılurtıı11. (Acele elbisesini giyer. Oğlu
nu bir örtıı�ve sarar sarma/ar ve kapı va gelir) Çal1uk,
__
69
Oraya nasıl girdi acal..,a? Bakalın1, çakn1ağın yerine
anal1tarı kc)yn1uş nıuytıın? Öyleyse kendiı11i l1<>ğaca
ğın1 . . l1ayır, l1<)ğn1ayacağın1, �'ünkü anahtar ye) k . . Ne
re<..ie <)lal1ilir? Şiı11cli tekrar çakn1ağa döneliı11 . . . I�el)e
ğin sütü ştırada . . . bel-,eğin altını yakıyorun1, hay Al
lah. . . sütüı1 altını yakıyoruın. . . Gaz ı açıyc)run1 . . . Süt
<)ra cia kaynıyc>r . . . Öteye gidiyoru n1 . . l1el1eğin k undağı
nı ç<1züy<)run1, l)ezlerini alıyortııl1 . . . be he k masanın
(izeritllte . . . Hatta . Y<)<), l1el1ek kolLıı11dayken gittip yı
kannlası için leğeni getirdim, anal1tar dişlerin1deydi.
Leğeni buraya koyup hebeği alıyorun1 . . . Bel)ek yok . . .
l)el1eği kaybettin1 . . . l1el1eği nereye koyduı11? Btızdola
l1ına n1ı? Çaınaşır nıakinesine mi? (Hepsini1ı içine !Jel
kar) Dolabın içine mi? Bebeği dolahın içine koyt11tı
ştın1 . . . Ben keçileri kaçırdın1. Uı11utsuzca ağlayaıı l1e
heği dolaptan çıkardını . . . İyi ki ağlıyordu, yoksa onu
kin1 bilir ne zan1an btılurduı11? Zavallı oğltıı11 henin1 . . .
Öylesine korkn1tıştuı11 k i yatışnıak için l)i raz stı iç
tinl . . . İster nıisin analıtarı )'lıttllUŞ olayın1? Yutı11uş ola
nlanl, yoksa l1ortıldaı11aktan tıyuyaı11azdıın . . . O halde
nereye koydtım. Sakin ol, sakinleşı11eliyiı11 . . . Leğeni
alıp sıcak su doldurn1aya gidiyoruı11 . . . Biraz karl1onat
alıyortıın. Banyo için iki kaşık karbonatı daima ktılla
nırııl1 . . . Şeker. . . Karl..,onat ktıttıstına şekeri kirn koy
nluş? Kaç gündür çoctığtı şekerli stıyla yıkıyortınl cie
nlek . Evet, onun için ytıva öğretmeni "Çoctığtıntı \)al1-
çeye çıkaraı11ıyortıı11. Sinekler, arılar l1eınen (izerine
kontıyorlar" deı11işti. Zavallı yavruı11, günlerce l1avasız
kaldı . Zavallı Ltıigi, kal1veyi kötü pişirn1işsin dediği
için l)enden ne l)içiın azar işitı11işti. Meğer şeker yeri
ne karhonat koyn1tıştıı11. Bir geğiriyordu k i . . . "Eğer
kal1ven1i heğenn1iyorsan, git kafede iç" dediın . . . '"Ta
bii gideriııı" dedi. "İşte kal1veyi bal1ane edip, o ekşi
suratlı kasiyerle dalga geçn1eye gidiyorstın" dedinı . . .
70
Anal1tar . . . nereye koydtın1? Ne L)tıdalayıın. Yanıldın1 . . .
L)aşından beri yanıldın1 . . . Anahtarı kapının üzerinden
l1iç çıkarmadım. Al1, evet belleği yıkıyorcltıın, Ltıi
gi'nin l<ilitle uğraştığını dtıyclutll. Çünkü kapıyı ben
açınıştın1, sonra anal1tarı yeniden kaı)ının üzerine
koyıntış, içeriden kilitleıniştiın. O zavallıcıkta tığraşıp
duruyor, beceren1eyince basıyordtı küfi.iri.i. . . Anal1tarı
kilidinden çıkarınca, Luigi kaı)ıyı açabildi. Buna rağ
t11en, anal1tar elimde tıkala bir tavırla "Haydi, anahtarı
kilidin i.izerinde tınutttığuın için öldi.ir beni, karı kati-
li" ciecliı11. O da "Bırak Allal1 aşkına anal1tara kıznla
dıın, lanet olası tren, beni bir saat bekletti . 20 kilonlet
reyi bir buçtık saatte gelebildin1. Sanki bu geçen za
nlanı patran baı1a ödl.iyor n1u? Bi.iti.in gidiş-dönüş
otobüs biletlerin1i alıyornltış gibi. . Ben onun için bu
yolları kat ediyoruın, sayfiyeye gitı11ek için değil. . .
Hep anal1tar elin1de konuşuyordun1. "Her şey })ir
yana onlara artık ı)atron denı11iyor, Çok Uluslu deni
yor. Bugün bizler özgür kişiler oln1an1ız gerekirken
onların köpekleri gibiyiz. Ne yolctıluk için kaybettiğin
zaınan ne de aldığın para Çok Ultısltı patrantın tınlu
rtında bile değil. Aına benin1 kaybettiğin1 zaınanda
senin tıınurunda değil. Ben 8 saat ona hizn1et ediyo
nınl, ttı) kı bir l1ayvan gibi, sonra cla sana. . . Üstelik
sana bedava . . . Hep ona o çok ulusluya . . . l3u arada
bebeğin si.i tünü verdin1 . . . (Beşiğe gider) l3öyle kc)lları
nla aldıın. Belki btıraya düştü. Anacığın1, yaptı işte.
Bir kere daha yaptı . Biliyordun1, iyi de kakanın sırası
n1ı ? Kaç kere söylediı11, kakanı yuvatla yaı)acaksın,
yecliye iki kala, ki öğretn1enin altını değiştirsin? Saat
kaç? Al1, Tanrıın çok geç olıntış. . . (Beheği tnctsalll ll
ı�zeri1ıe ku_var, altı1ıı cleğiştirir) Başaraı11ayacağıın, ye- ·
71
n uşur) Aile? l3tı kutsal aile n1avraları pek isabetli değil
nı i? Çünkü l1u gergin ve insanlık dışı çalışnıa tenıp<>su
içinde olan sen ve seııin gihiler, kendilerini her şeylerini
yaı)an karılarının içinde l1tıluverirler . . . Yatakta . . . ( Çocrt
l�ıl kılrıllar) Biz onlara yeniden yaşarn veririz. Üstelik
l1edava . Ç<>k ulusltı kişiye daha iyi ürünler vernıek ve
oı1ları yarula l1azırlaınak için. O \)ir tanrıdır.
O ek<>n<)lllik kalkınına yapar. Sonra karşı kalkınnıa . . .
sc>nra devalüasy<>n, S()nra enflasyon, sonra dört nala ko
�at1 kriz, s<>nra tla ştı ken1er sıkn1a . l)aran ıı1 düşüş ü , Etıro
- .
72
ceketli . . . Luigi, baştan aşağı kızardı ve sanki anasına ki.i
fi.i r edilı11iş gibi "Sen spordan ne anlarsın be . . . " Ne biçim
cevap. Beni spor ilgilendirnıiyor. Spor kinıin uıntınında.
Ontı hiç böyle görıneı11iştin1. Deli gibi bağırıyordu . Ben
})ağırdını, o bağırdı, bir sürü ktifürlü laftan sonra tartış
n1ayı })itirdik. Ben ciddi olarak dediın ki: "Yeter, eğer
evlilik btıysa ben büyük bir hata yapmışın1." Hatarnı al
dıın. (Çocuğu alır) I<apıya geldiın. Btı esnada anahtar
elin1deydi. . . Eı11inim . . . Ltıigi yanınıa geldi. Zavallı Luigi,
yüzi.i kireç gil)iydi. . . Böyle lTüzünlü hir sal1neyi öıııri.inı
de yaşaı11adıı11. Hiç şakanı yokttı. O da anlaınıştı. Beni
içeri aldı. " Haydi yapnıa lJöyle" . . ''Bırak beni" . . "Önce
konuşalıı11 sonra istersen gidersin . Anıa önce kontışaiıı11.
Dialektik diye bir şey varclır, değil ıııi?" . . . Sonra beni dia
lektiğe doğru çekti. . . ( Jatağa i/erler) Beni oturttu. "Evet,
Jıaklısın" dedi. Aıııa annesinden böyle alışınıştı. Annesi
gibi olı11aı11ı bekliyordtı. Yanılnııştı. Değişn1eliycli. . . yani
kısaca "özeleştirr' yaptı. Ne lıoşttı, ııe hoşttı. . . Ben ağ
lamaya başladıı11 . O özeleştiri yaptı, ben ağladıı11 . Ben
ağladıı11 o özeleştiri yaptı. Ne gi.izel ağiadını c.l ün ak
şanı . . . IJeki anahtar? (AnıJnsar) Anahtar Luigi de enıininı.
Benden o aldı. Ceketin ce bin de. . . Ceket nerede? ( Ceke
li ll cehine bakar) İşte anahtar burada . . . Bu beninıki, bu
onunki. . . Saat kaç? Yediye on var. Hala vaktinıiz var.
(Bebe<.�i alır) Annesinin })elıeği, annesinin ceketi, anne
sinin çan tası, annesinin al)onı11an kartı. . . al)onn1an kar
tı. . . Şunu htılınalıyıı11, C)tc>l1tisün kalal)alığınc.la seı1i yere
l1ırakıp da arayanıanı ya . . . İşte abc)nnıan kartı. . . altı tlelik
nıi? Altı delik gidiş, altı (lelik dc)nüş. Altı gitliş, altı c.fi)n(iş
n1ü? Kin1 kullandı al)onı11an kartın1ı? l�ugfın günlerden
ne? JJazar. IJazar! PAZAR!!! Sen de })ana l1ir şey ((eı11i
yorsuıı . . }Jazar günü çalışnıaya gidiyorunı. Ben deliyiı11.
(Çocıtğıt bırakı r, ağır ağır dans eder) I)AZAI{ . (Şarkı sö�y
le__yerek) Jlazarları iş olı11az, geç saate ka(lar tıytınur. Ne
73
giizel pazar . . . Yatağa l1elJeğin1, bel1eğin1 . . . yatalın1 ve
l1ütün gü nlerin pazar ol cl uğu l1ir clüş görel in1 . . . !)ün
yanın sonuna dek . . . sonsuz JJAZAR . . . Biirün yaşamın
pazar olduğu l1ir di.iş görelim .. Haftanın eliğer gi.i nleri
.
74
MEDEA
75
Açılın kadınlar . . . açılında soluk alsın.
Seni dinliy<>ruz . . .
Susun, susun, h ize l1ir şeyler söyle nı ek istiyor . . . Ko
nuş Medea . Biraz su getirin, kuruyan ağzını ıslatsın .
İşte oldu . . . Şinıdi anlat, Medea, anlatırsan sana da iyi
gelir . . . ralıa tlarsın . . .
Kadınlar, arkadaşlarım, kocan1ın yeni karısını aniatın
l)ana. Onu sadece f)ir kez, uzaktan görel1ildinı, hana
genç ve Ç<Jk güzel l1iri gil1i göründü . . . Ahh, bilseniz
bende 1 6 yaşında, kocaınla yeni tanıştığıında nasıl
güzel ve taptazeydiı1ı . . . Uzun s imsiyalı saçlarını, be
yaz lJir cildiııı vardı. Göğüslerin1 öylesine diriydi ki,
gönıleğinıden dışarı fırlayacaklar sanırdım . . . Kırışıksız
l1ir boyun, gergin yanaklar, elbisenin ü zerinden asla
anlaşılnıayan taş git) i küçücük h ir karın . . . kalçalarını
öyle lıoşttı ki, kocaın tüm vücudumtı kucaklayıp,
l)eni havaya kaldırdığında bir tarafımı incireceğin
den korkardı . . . Beninıle sevişmek kutsal bir şeymi�
gibi elleri ve lı er yeri titrerdi. . . Hepimiz bu dönenıleri
yaşadık, Medea . . . Anıa zaıı1an geçip gidiyor . . . B izin1
kaderinıiz hu : Erkeğinıiz yeni bir et, yeni bir cilt, yeni
göğüsler, taze bir ses ve yeni bir dudak arıyor. Her
zanıan dünyanın yasası })udur! Dünyanın yasası 111ı?
Bana hangi yasadan l)a}ısediyorsunuz? Ey kadınlar?
Bu yasayı siz kadınlar 111ı düştindünüz, konuştuntız
ve yazdınız? Sonra da meydanlarda trampete vurtıp,
hu yasanın ktıtsal olduğtıntı mu dtıyurdtınuz? Erkek
ler. . . erkekler . . .
Erkekler bu yasayı bize karşı düşündüler, yazdılar ve
ktıtsa llaştırdılar . . .
Kralın inızasıyla kutsallık kazandı.
Hayır Medea, o doğaldır, doğal alandır: Erkek daya
nıklıdır, tızun zaınanda yaşlanır . . . O, erkek, zamanla
olgunlaşır, ama solnıaz, })iz solarız, kururuz . . . Biz ka-
76
dınlar, şişer, eskiriz. O, erkek olgunlaşır. Biz gi.ici.iıni.i
zü yitiririz, o l{azanır. Dünyanın yasası 1Judur.
Siz zavallı bedbahtlardan başka bir şey c.ieğilsiniz! Şinl
di çok daha iyi anlıyoruın, kadınlarını! Erkek kencli
üstünlüğüni.i kullanarak, en mi.ikemnıel düşünceyle
sizleri dal1a iyi yetiştirn1ek için bu yasayı yarattı. . . Sizi
kendi doktrinlerine göre eğitti. Sizler onun dersleri
t1i yineliyor, bıından mutlultık duyuyorsunıız. Başınız
hep eğik duruyor, asla isyan etıniyorsunuz!
isyan etmek mi? Bak Medea, l1ala krala ve onun ya-
sasına karşı gelmekte direniyorsun . . . Sakin ol, 1\ttedea
ve kraldan sen i bağışlaınasını iste . . . Böylelikle burada
kalnıana izin verebilir . . .
Kalmak . . . kalmak . . . tek başııı1a . . . btı evin içinde . . . Bir
ölü gibi yapayalnız . . . Sessiz, kahkahasız . . . Sevgisiz,
ne çocuklarımın ne de kocamın. Hepsi de beni gönl
meden önce eğlenceye gidiyorlar . . . Ve ben çoctıkla
rnllı n iyiliği için susup ottırmalıyıın öyle mi? Ne tel1-
dit, ne onur kırıcı bir tehdit!. . Kadınlar, arkadaşlarıı11,
yüreğime ve beynime korkunç bir düş'Lince saplandı.
Çocuklarımı öldürıneliyim. Herkes tarafından lanete
uğramış ve guru ru ndan cleliren bir ana olarak anıı11sa
nacağıın . . Ama süti.i sağılıp, tüyleri kırpılan ve sonun
da kesilip ınezbahaya satıldığında ağzından tek bir
yakınma işitilmeyen sessiz bir keçi gil1i unutuln1ak
tansa, vahşi bir hayvan gibi anınısanı11ayı yeğlerin1.
Çocukların1ı öldürmeliyim! . .
Kc>şun, koşun ! Medea belleğini yitirdi! Bunlar lJir ana
nın sözleri olanıaz. Bi.iyü lü }Jir fahişenin veya kızgın
dişi bir köpeğin sözleri! . .
Hayır, elbette belleğinıi yitirn1edin1, kız kardeşlerin1 . . .
Bunu düşündüm, di.i şündi.inı, sonra l1eyniı11den uzak
laştırdım. Çocukların1ı yaralaı11anıak için elimi ısırdıı11,
sonra koluma parçalarcasına taşla vurdunı . . . Önce
77
l1ana çok ters gelse de, yöreelen ko·vtıln1ak, tıpkı uyuz
lu, nı ikr<lplu hir fa hişe gil1i aral1aya l1inelirilip lıuradan
uzaklaştırılnıak elüşüncesine elayanan1adığın1(lan , ca
nınıa kı ynıayı elüşündünı . . . Herkes, l1atta sizler l1ile
l1enden nefret ediyorsunuz. Aldatılan ve yakınan l1ir
kac.l ından herkes kaçar. Çocuklarını l1ile l1en gittikten
sonra l1eni unutn1ak için l1er şeyi yapacaklar . . . Hiçhir
anadan dclğnlanHş gihi unutacaklar . . . Medea �c.la hiç
el<lğnıanıış, hiç scvilnıenıiş olacak . . . Yatakların içinde
kin1seler <lna san lınac.l ı, i)pnıeeli, doytın1a tılaşn1aclı.
Medea c.loğn1aelan <>ldü. Eğer l1en gerçekten c)lüysenl
ve l1erkes zaten l1eni çc)k ()nce c>ldürüp gönıelüyse.
hen kendinıi yenielen nasıl öldi.irürüm peki? Yaşan1ak
istiyorun1 l1en! ! An1a ancak çocuklarımı, etiıni, kanın1ı .
canını ı öldü ri.irsen1 yaşaya lıilirin1 . . .
A h h h , koşun, herkes koşsun, u ztın hir ip getirip ştı
çılgın anayı bağlasınlar. Btı kötü sözleri içindeki şey
tan söyletiyor.
Uzak durun, kaclınlar, eğer herl1angi l1iriniz hana do
kunn1ayı elenerseniz sizi l1u elirgenle delik deşik ede
rinı. Kaçın, herkes kaçsın! Uzaklaşın. Medea yorulana
kadar yaklaşmayın. . . Stıstın! Du nın Giasone, kocası
geliyor. . . İzleyiı1, kocası ona nasıl davranılacağını 11i
lir. Yol açın da geçsin. Medea, bak sakin ol. . . Kocan
Giasone . . . Giosene, tatlı gelini l1ırakıp gelınekle ne ka
dar düşi.i nceli davrandın. Mis koktıltı , gi.il gilıi tazeyi
l1ırakıp l1eni aran1aya geldin! Al1, ne mağrur })ir ifa
den var. . . aelın1ların kararsız . . . Bakışların hi.izi.in dolu . . .
Otur, telaşlanma, ben sık sık l1öyle deli ntunaraları ya
parıın. Eğlenınek için . . . l3u sevgili arkaelaşlarıını kor
kutmak, C)nları kaçışıp, bağırırken görnıek ve sonra
çatlayıncaya kaelar giilınek için . . . Böylece zaı11anın na
sıl geçtiğini aı1layan1an1. Şinıdi aklıın IJaşın1da. Defalar
ca düşündüın ve ştına karar verdiın: Senin saclece be-
78
nin1 alnıanı isten1enı l1tıdalacaydı. Gereksiz l1ir ötkey
tli. . . Aptal lJir kadının kısl<.ançlığıyclı. . . Sen ele \)ilirsin
ki kadın giiçsüztlür ve kiı1, kıskançl ık, sızlann1a C)nun
dclğası için en }(olay olanlarclır. 13eni l1ağışlanıalısın,
nazil<. Giasone, lJencil c.l avrandığıı11 için. Sen, genç \)ir
eş, yeni l1ir yatak, nıis gil1i çarşat1ar l1uln1akla ve sc)ylu
insanlarla yeni akrabalıklar ktırınakla nıantıklı davran
<.1ıı1. Aslında l)ana yeni akral)alar kazandır(hn. Senin
aileı1 l1enin1 ailenı denıektir. Bu l1eni çok nıutlu etler.
11eııi l1ağışlarsan düğününe gelirin1. Yatağına lavanta
kokultı yeni çarşat1ar sererin1 ve sevişirken seni ı11eı11-
nuı1 etsin diye, yeı1i geliıle anaclan da öte öğretnıen
lik yaparın1. Şin1cli l1eninı n1antıklı olduğunıa inaı1clın
1111? Oysa sana l1ain deı11iştiı11 . . . Aı11a erkek, kadınını
cJeğiştirirse asla lıaiı1 anlaııııııa gelnıez, kaclının anne
oln1ası oııun nıutltıltığtı için yeterliclir. Ve l1u ()clüllerin
en bl.iytiğücll.i r. Yas:.ı larınızda yer alan erkeğin kachı1
tfeğiştiı111e lıakkı lJana kötü l1ir alışveriş gibi geliyc)r
c.ltı . . . Ve bizi l1u katesierin arclına nıal1kunı etnıen iz �
ontırsuzluğun en korkuncuyclu, tliye düşüı1üyortluı11!
13aşıınız eğik clursun diye çoctıkları, ziııcir gil1i hağladı
nız })oynunıuza, tıpkı l1ir ineği claha iyi sağnıak ve çift
leştirtllek için l1ir kazığa l1ağlayıp sakiııce tutnıak gibi. . .
13c>yle çılgınca dtişüncelerinı vardı Gias<>ne . . . Hab1 da
var! İşte hu katesi parçalaınak istiyc)runı. Sen yasaların
la l1eni çocuklara zincirledin ve kendi elierinıle l1eni
gc)nıtlün. Arkadaşlarıı11, (linleyin, nasıl S<)luy< >rLU11, tek
ve t)üyük l1ir ı1efesle clünyanın tünı havasını sc)luyal)i
lirinı. Çocukların1 ölı1ıeliler, Gias<>ne, çüı1kü C) l1erl1at
yasaların ve sen y<>k oln1ak zoruntlasınız! . . Silalılaı1th
rın kac.lınlarını, bu l1eninı elinıi . . . l3atır unıulsuz IVledea,
l1atır tlenıiri çocuklarının ytınıuşak etine. . . Kan ıyr>r . . .
tatlı k�u1 . . . akıyclr . . . Onların l1u vücutlun l1irer parçası
<>lduklarını tın ut, yüreğinı . . . Ka n ı yor. . . l3ağırc.lı k la rıntla
79
sa kın t i trenıe. "Ana, nıcrhanıet ana" . . . ·'Canavar di�i
kc>pek! Lanet l i ! İnsa n l ık dışı ana! Al<.;·ak !'' diyye herkes
l1ağıracak kapının (lışın(la . . . Ve l)en ağla)rarak şunları
s<>yleyeceğinı (AIÇfJk sesle) "Ölüy<)rsu n, ölüy<)rsun yen i
l"">ir katlının <.i< >ğtın1u için ölüyorstın . . . ( Bcll� ırırakJ ÖLf�
)'() I{SlJN! . . )'eni } ) i r kadının cl<)ğtınlu İÇİ İ İ N !
"
80
BEN, • ' BAG-IRIYORUM
81
gtirtiltü , ne l1ir insan sesi. Ne koridordan geçip giden
işitiliyor ne de açılıı1 kapanaı1 kapılar. Hiçl)ir şey!
Tünıü sessiz ve l1eyaz. Beyninlin içi sessiz ve tavan
gil1i })eyaz.
Sesinı l1eyaz çıkacak, kontışınayı (lenersen1.
Beyaz tükürüğtinl ağzıının kenarında bir })urukltık
l1ırak.ıyor. Gözleriınin içi, n1iden1, l1()Ş atan dan1arın1
sessiz ve l1eyaz.
13ir akvaıyunıtla yelpaze yüzgeçlerini kayl)etn1iş, ses
sizlikte l)atn1an1aya çalışan l)ir Japon balığı gil)i çekin
genin1. Sürekli olarak kusına duygusu hissediyc)rtln1.
Beynin1, ()(laya süzülen ışığın l1oşluğtında kafatasın1-
dan koptıyor. Çaınaşır ınakinesindeki deterjan köptik
leri gil)i yükselen tozların hepsi üzerimde: Onları te
n1izliyorun1, yan yana diziyorum. . . Yeniden üzerin1e
yapışıyorlar . . . Yoo, hayır! Hayır! Onları dtırdtırınal ıyınl.
Beni delirtıneyi l)aşaran1ayacaksınız. . . Dtiştinmeliyinl!
Düşünn1ek! İşte düşi.inüyonın1. . Sizi dtişüntiyonını .
Bana l1u işkenceyi yapan sizleri düşünüyorun1: Sizi, hu
akvaıyun1un kristal caınına burntıntıztı ezerek dayaı11ış
ve l1eni l1apsetn1iş oln1anın ilginçliğini izlerken görüyo
runl. Gösteriye \)ayılıyorstıntız . . . Direnç gösterınen1den
korkuyorstınuz . . . Benin1 gil)i olan diğerlerinin, işçilerin
ve yoldaşlarıının tasarladığınız güzel dünyanızı l1ozn1a
nın arayışında oldtıklarından korktıyorstıntız.
Göz alıcı renklere boyadığınız çüriiınüş ve grileşn1iş
dtinyanızdan dışlayıp, t(im renkleri yasakladınız l1ana,
ne gtilünç!
•
82
Delirıniş palyaçolar gil)i boyadınız kadınlarınızı bile . . .
Yanaklara pespen1lJe, gözkapaklarına Cezayir llloru
ve menekşe mavisi , dudaklara zencefil kırınızısı ve
karnavalın ttilll renklerinde tırnak cilaları: Altın, gü
müş, ·yeşil, ttırtınctı l1atta kolJalt mavisi bile . . .
Ve ])eni beyaza zorlayın, çi..i nkü beynim ])ir sürü renk
li kağıtlar arasında paramparça oldtı : Korktınuzun ltı
naparkının ve karnavallarının renkli kağıtları . Evet,
çok gtivenli göri..i nüyorstıntız aı11a bi..iytik bir korktı
sizi delirtıneye ve katılaştırn1aya yetiyor. Btı neden
le her yeri saran renkli neon ışıklarına gereksinin1
dtıytıyorstıntız. Ve vitrinler, sesler, gtiri.i lttiler, radyo,
televizyon . . . her yerde büytik ses dalgaları; mağaza
larınızda, ev I erinizde, ara l)alarınızda, fabrikalarınızda,
kafe-barlarda, aşk yaparken yatağınızcia l1ile.
Oysa ])eni btı korktınç sessizliğe mahkuın ettiniz . . .
Çünkü di.i nyanızın, dünyaların en iyisi olınadığına
dair korktınç kuşktılarınız var . . .
Beni bu akvaryullla kapatınanızın tek nedeni var . . .
Hayır, sizin yaşamınızı onaylaı11ıyorull1. Hayır, sizin
şeffaf giysili kadınlarınızcian ()iri ollllak isten1iyorull1.
Cumaıtesi gecesi. bir restorandaki masanızcia çeşitli
yabancı menülerle ve budala ama bağıran lllLizikle
küçük güli.i cükler, aptal tel1essüll1lerle l)aştan çıkartan
l1ir kadın olarak sunullllayı istell1iyorun1. Ve o lllall
zun ve göz s(izen ve l1azen deli, öngörüsüz ve aptal
ve çocuksu ve ana ve orospu ve anicien sizin hiç eksik
etlllediğiniz banal bir fıkraya kil1arca gülün1sen1eye
ken(lin1i zorlayan ])iri oln1akta isten1iy()run1. Al1, işte
l1afif })ir l1ışırtı: Kapı açılıyor, bir garciiyan g<:lrünüyor.
Ve bana sanki saydaı11n1ışın1 ve ))urada yoktl1UŞUill
gil1i bakıyor. Hiçbir şey söylellıiy(lr, ama elintle öğlen
yellleği için getirdiği l1ir tal)ak var. Masanın üzerine
l1ırakıp giciiyor. Kilitliyor. Yeniden sessizlik.
83
Yen1ek için ne getirdiler? Hamburger. Bir bardak
greyfuıt stıyu. Haşlanmış sebze, bir elma. Aklınla inti
har düşi.incesi takılır diye endişelendikleri anlaşılıyor.
Gerçekten kağıt tabak, kağıt bardak. Bıçak yok, ça
tal yok. Sadece ciklet gibi ytımtışak plastik kaşık var.
Kendi kenclin1i yok etn1en1e razı değiller. Btı onlara
ait bir karar olacak. Zamanı geldiğinde kendin1i yok
etn1en1 için en1irler verilecek ve o andan sonra bu
l1ücrenin penceresindeki engel bunıştık bir çarşafın
ve bir kayışın asılabileceği kadar kaldırılacak ve ken
dinli ası11an1 için })ana yardııncı olacaklar. . . Hatta çok
fazla yardııncı olacaklar. Temiz bir iş . . . Beni öldi.irnle
ye hazırlanan sosyal deınokrasimiz gibi terteıniz . . . İyi
})ir emir btı.
Kin1se tek })ir çığlığın1ı, iniltimi dtıymayacak. . . Bu
temiz ulustın tlltıtltı insanlarını huzurltı tıykularında
ral1atsız etn1en1ek için her şey sessizlik içinde gayet
tedl)irli olacak . . . En1ir verin.
Uyuyun, uytıyun Almanya'nın ve hatta Avnıpa'nın
şaşkın ve semiz halkı, öngöıiilü halk, sakince tıyu
ytın, öli.i ler gibi! Çığlığıın sizi tıyandırn1ayacak . . . Me
zarlıkta yatanlar da tıyann1ayacaklar.
Ötke ve nefret, biiyük geıninizin ınakine dairesinde
terden gel)erenlerde birleşecek biliyonım: Ti.irk , İs
panyol, İtalyan, Ytınan, Arap göçmenler ve ti.in1 Av
rupa'nın di.izülmüşleri, diiziilmemişleri, ti.iın kadınlar,
ezildiğinin aşağılandığının, sömiiıiildi.iğiinün bilin
cinde olan tüm kadınlar neden btırada olduğtın1u ve
neden btı devletin beni öldürmeye karar verdiğini an
layacaklar . . .
Tıpkı cadılar zaınanındaki })ir caclı gibi. . . İktidar için
})ugün de cadılar zan1anı siirı11ektedir. Cadılar tezgah
larla, ı11akinelerle, ınengenelerle, zincirlerle, gürültü
lerle, patırtılarla, tiz çığlıklarla birlikte olmak zoı1.ın-
84
dadır. Plafff. . . tritritritriii. . . vroot11111ın halı aha! Tritritri,
vroı11n1vroomın. . . Mengene! Frtıfrufrtıfrutltıtıu tttss . . .
IJres! IJaat! Matkap! Frufrtıfrufrıı . . . nıotor! }Jopopc.)po . . .
kazani ar! IJloffploffploff. . .
Güıültü, curcuna, çığlık ne g·üzel! Al1, ah bu patron
ları siz yarattınız, kazancınız için . . . ve bende b tından
yararlandıın.
Sessizlik yeter artık! Kendi kendinıe gürültü yapaca
ğııll: Mengene: Frufrufrlı. . . Pres: Paat, paat. . . nıatkap
fıufıı.ıfru . . . kaza nlar: ploffploffploff. . .
Gaz, gaz çıkıyor! Öksür: Öl1ö ölıö öhöö!
Zincir: Ritı11ik zanıanlan1ayla, ritınik olarak ilerle, vrın
nn vroonngtraktrak tatata tatata fırrfırrrfırrr . . .
Yeter, yeter! Makineler durstın, stısun! . . Sessizlik ne
kadar güzel, bana bu sessizliği sağladığınız için teşek
ki.ir ederim, gardiyanlar . . . kesinlikle . . . Ah, nasıl tadını
çıkarıyorum, zevk alıyorum . . . Dinleyin, ne tatlı, l1uzıır
verici . . . Ben cennetteyiı11 . . . Gardiyanlar, yargıçlar, po
litikacılar tınıtıruı11da bile değilsiniz . . . Asla beni de
lirteı11eyeceksiniz, beni sağlam öldüreceksiniz . . . Mi.i
keınnlel bir ruh ve beyinle . . . Böylece herkes katillerin
devleti ve katillerin l1üki.in1eti oldtığuntızıı anlayacak,
enıin olacaklar. Şimdiden cesediıni kaçırıp saklanıanı
zı, avukatlarıı11ı engelleınenizi görür gibiyiı11 . . . Hayır,
Ulrike Meinhof'tı göremezsiniz. Evet, kendini astı. Ha
yır, otopsiyi izleyemezsiniz. Hiç kimse. Sadece l1i.iki.i
n1etiınizin bilirkişisi, o da zateı1 kararını verdi. Mein
hof kendini astı. Ama boynıında as ılına izi yok . . . Boy
nunda hiçlJir morarına lekesi yok . . . Btına karşılık t\.in1
vücudtı çüri.ik içinde . . . Öteye gidin, dönün, bakına
yın! Fotoğraf çekı1ıek yasaktır, bilirkişi tutanağıı1dan
bir şey sorn1ak yasaktır. Cesediı11i incelen1ek yasaktır.
YASAK . Düşünn1ek yasak, tal1ı11in etı11ek, kontışı11ak,
yaznıak yasak, hepsi yasak! Evet l1epsi yasak! Aıı1a
85
kendi a ııta l l ığınıza, her katile ()zgü l1u klasik apta l l ı
ğın ıza gülnıenı izi asla yasa k layanıazs ı n ı z . c:esed inı 11ir
dağ gil1i ağır . . . ·�füz hi n ve yüz l1i n , ve yl.iz l1inlerce ka
d ı n k<Jlu l1u k( >can1an dağı k a l d ı rıp < Jnıuzlarına a l ırken
sizi yerinizllen sarsaca k nıüthiş l1ir k a h k a b a ataca k lar.
86
•
ALICE
•
OLMAYAN DIYARDA
•
87
parçaladınız l1enin1 . . . Çıplağın1, aşağı yu varlan nı ış hir
çıplak . . . Uçurunı claralıyor, dar l1ir geçit, })ir kar kıza
ğının üzerinc.le git1i kayıy<)rtın1 . . .
l)öı1üyc)r, ((()nüyor. Başını clönüyor, nıidenı. . . Hay
Allalı, kusnıak istiyorunı . . . Kusuyorunı. . . Öööğğğ . . .
Kendinıi l1ir sandalyeele oturur IJuluyc)nını. Hc>O()C>p!
Küt! Önün1e kinı (>turdu? Başı çen1l1erli çay içen l1ir
tavşan. . . Yüziine kusuyorunı. . . "Al1l1, bağışla!'· "Hiç
önenıli değil, çıplak l1ir kadın karşısında ancak şapka
• •
88
da kendi kin1liğini açıyor. . . Kendine dokunn1an çok
l1oş . . . Okşaman . . . Kendi kendine zevk alman . . . Haydi,
dokun, okşa kendini; usltı dtır doı11uz yavnısu , o tıpa
açacağı çükünle ne o öyle, biz burada sanat yapıyo
ruz; git, kan1eranın yanında çalış biraz. Ne diyordtım,
bu kadın . . . I<:endini buluyor, onu sadece kendini se
ven bir erkeğe eş olarak veriyorlar. Şiddet kullanan
bir di.izi.i cüye. Kadın ne yapıyor? Kaçıyor. İşte tıpkı
senin kaçış ın gibi. . . diğer erkekler de daha sahtekarca
davranıp, ince sanatlarla, iki yüzlüce, sahte bir tatlı
lıkla, aldatıcı sözler, öven büyi.i leyen gevezelikler ve
kavraınlarla seni egeı11enliklerine alma arayışına giri
yorlar. Seni bir tahta oturtuyorlar, sana gi.izel elbiseler
giydiriyorlar. . . Dal1a iyi soyı11ak için. Kadının özgür
lüğünden, onunından konuşuyorlar ve sonra hoop,
seni dolandırıyorlar.
Kaç Alice, kaç . . . Çarpıyorstın, başka bir deliğe düşi.i
yorsun. . . Uç l1aydi, ve güınmınınn1! İşte kız kardeş
lerinlesin. Senin için, senin özgürlüğün için savaşan
diğer kadınlarla. Gi.izel, birlikte olmak, konuşn1ak,
tartışmak, ne güzel. . . Aına l)azen öyle şeyler söyli.i
yorlar ki, onları anlayan1ıyorsun, sana kendini güç
si.iz hissettiriyorlar. . . İşte, burada da bir lider var. Dişi
lider, sana ne yapınanı, nasıl konlışacağıı1ı söyleyen
iktidar alınaya çalışan birisi. . . Hepsi değil, anıa içle
rinden birisi senden hoşlanıyor, seni seviyor, seı1i ger
çekten seviyor. Ne yapıyorstın. Alice? Öı1yargılı oln1a.
Yoo, hayır, eşcinsellik kötü bir şey ((eğil ki. Hayır,
gi.inalı değil, tam tersi çok hoş, çok ()zgürce })ir şey . . .
Kaçıyar n1usıın? Heey, nasılda })oş saplantılarla dol
dtıruln1uşsun . . . Ne gerici bir terbiye . . . Kaçıyc)r tllUsun?
Nereye kaçıyorsun? Dur, Alice koşn1a, l)ir çukur daha
var, elikkat et, \)ir uçuruın . . . İçiı1e <-lüştün Alice, yuvar
landın . . . Uç Aliceee u u uç Aliiicee!
89
Ne güzel, ne gi.izel, rüzgar l1edenini sarıyor, saçları
uçuştıy<lr! l )ikkatli <ll. Yere yaklaştın, lıi.iyük l1ir ova . . .
Uzun <ltlar, h<J<J () gi.in1ın, ohl1 ne yu nı uşak iniş . . . Hala
sıçrıy<)rsun . . . teııetaklak c)lclun. Yüzünü yalayan da
ne? Bir köpek, alı ne güzel lıir köpek! Bir çolıan kö
ııeği, ne gi.izel gözleri var, okşa onu . Seninle oynuyor,
üstüne atlıyc>r. Seni eğlenclirn1ek için yuvarlanıyor.
Onunla koşnıan için davet ediyor. Koş Alice! Koş ve
gül ve l1aykır. Al1, ne sevin1li köpek. Di.işi.iyorsun kc)
pek kucağına geliyr>r . . . Ne şefkatli Alice . . . Bu köpek
sana l1ayran. Ne tatlı! Senin için cinayet hile işleyelıi
lir. Seni kc)ruyor. . . Seni aln1ak isteyen adaı11a karşı na
sıl da lıonıurdanıp ayaklandı gördün n1ü? Onu ısırdı.
Adaı11 kaçıyor! Köpek senin yanına dönüyor. Elleriıli
yalıyor. İşte, seviş ontınla. Köpekle. Köpek, kıyının
sonudur . . . Bir lıayvanla aşk . . . İçimizdeki l1ayvanla . . .
Hepiınizin içinde hir lıayvan vardır. . . Özellikle ka
dınların . . . Haydi Alice, geri çekilıne. Uslu dur donıtız
yavrustı . Düzüşecek olan köpek, sen değilsin, sen git
ınayn1tınla yap. Btınalın1lı entelektüeller daima vardır.
Alice, o sopayla ne yapıyorsun öyle? Köpeğe n1i vtını
yorstın? Aına insanın arkadaşıdır o . . . Başına vurdtın . . .
Köpeği öldi.irdün! Erotik köpeği . . . Ontı eğitınek için
onca para l1arcann1ışken . . . Hayır, \)izimle ne ilgisi var?
Çek şu sopayı. Hayır, ahh! Ben yoksul şapkacı tavşan
değilin1, lıen lıir sanatçıyım! Sakin ol, bir lıardak çay
içeliın. Di.işi.i nelim! Hayır, kameraya vurnıa! Kanlera
yı kırıyorsun . . . Yönetınene, mayınuna vuruyorstın . . .
Eğer lıoşalnıak, ralıatlaınak istiyorsan tanıaın, an1a
kanleraya doktınına! Dtır, Alice nereye kaçıyorsun?
İleriele l1üyi.i li.i ornıan var. İçine girn1e Alice! Hayır,
içeriele gülen lı ir kecli var, gülen ve kaybolan . . . Ve ej
derlıa var ve ateş pi.iski.iıten kılıcıyla zırhlı hir şövalye
var, lıekle, koşına. Evet, oysa koştıyorunl pislikler. . .
90
Ejderl1a siz, don1uzlardaı1, maymunlardan ve götlek
tavşanlardan iyidir!
Ne güzel orı11an! Ne çok ağaç, (iüz ağaçlar, kol gibi
dal l1udak sarmış eğri l1üğrii ağaçlar! Al1 aman Alla
l1ın1! Bir ağaç beni kollarının arasına alıyor, tatlı tatlı
okştıyor . . . Ne ytın1tışal( yaprakların var . . . Nen1li ve
çiçek kokultı . Yapraklarının hışırtıları ne tatlı, tıpkı
bir aşk şarkısı gibi! Stıltı n1eyveler yarılıyor. İçlerin
den çıkan tatlı, koktıltı suytı içiyortın1. . . içiyorun1!
Sağ ol, l1tı kadar yeter, yeı11ekten önce fazla içerseın
dol(unur. Şiı11di beni bırak da gideyin1 . . . Hayır, sağ
ol. . . Ne yapıyorsun? Kin1den izin aldın? Eğri ağaç ke
derlenip inliyorsun, öyle mi? Hayır! Ne yapıyorsun
l1ana? O iğrenç dallarını çek üzerin1den! Sevişen hir
ağaç . . . İmdaaat! Al1, neyse ki beni ktırtaracak birileri
geliyor: Zırl1lı şövalye ateş püskürten kılıcıyla trak,
tak, tak! Her kılıç darl1esiyle dallardan l1irisi kopup
düşiiyor. Kes kes! Her ne pal1asına oltırsa olstı n , beni
dtizınek isteyen bu korktınç şeyi kes! Trak! Bir çığlık!
Ağaç l1adın1 edildiği yerde tüın dallarıyla kesekağıdı
l1alini aldı. Kayn1am için ovayı hana bıraktı. Bir nlan
tar, i.irkiiyor, çevren1de sıçrayıp durtıyor. Bir tekn1e!
Al! Seni n1al1vettin1! Tıpkı n1inik süs köpekleri gibi
küçük adu11larla uzaklaştı! Ne biçin1 Dünya! Cinsel
likten başka bir şey düşünmeniz olanaksız n1ı yani?
Hepiniz ağaçlar ve mantarlar! I)eki, şövalye nerec.ie?
Kayboldu . . . Şövalyeyle birlikte <Jnun clC)rt ayaklı ap-
tal atı da . . . Yazık, kayl1oldu. Hiç oln1azsa teşekkür
edebilseydin1 . . . Ne giizel sessizlik, ne l1uzur! Acık
tınl! Ağaçlarda ı11eyveler var . . . Aı11an l1ir (lal1a kiı11 o
riski göze alır. Ştı öne doğru ilerleyen ttıl1af eşya da
ne? I-3tızdolabı n1ı? Evet, tekerlekli l1ir l1uzd<.>lal1ı! Dur
huz(iolabı dur. Alıl1, işte, sağ C)l . Bağışla, içinele neler
var görn1ek istiyorun1. Açabilir n1iyin1? Ol1l1oo, l1er
91
şey var: l)eynir, yunltırta, si.it. . . Et hile! Kendinle l1ir
biftek lıazırlayayın1 . . . Kızartma tavası nerede? Oooc),
l1ayret e(lilecek l1ir şey . . . Bak, ştıraya lJak, tan1 takın1
n1utfak l1uraya geliyor. . . Tencereler, tavalar, çanla
şır n1akiııesi, btı laşık nıakinesi, elektrik süpürgesi. . .
Dur . . . Hayır . . . Ne yapıyorsuntız? İındaaat! Sarıld ını . İt
nleyin! Beni dövi.iyorlar! Evet, evet sizi çalıştıracağın1 .
An1a teker teker. Hayır! Beni boğtıyorlar. Ahlı! Zırhlı
şövalye nerede? Al1 işte! Neyse . . . Trak, trak! Ne vuruş!
Hepsi parçalanıyor! Sağ ol! Kaçıyorlar . . . Beyaz eşya
lar kaçıyor! Hayır, hayır buzdolabıını parçalamayın!
Trak, tırr, zınk! Çok geç! IJaranıparça oldu ! Ne fela
ket! Bir tek yun1tırta bile kalmadı . Dtır şövalye bek
le beni! Nereye gidiyorstın? Hahaha, bu gülen kin1?
Kiı11in kalıkalıası l1u? Bir kedi mi? Ah tabii. O önce
gülüp sonra kayl1olan ünlü kedi. Önce kuyrtığtı, son
ra gözleri, sonra ayakları, viicudLı ve son kalan giilen
ağzı. . . Ağzı da kayboldtı . Bir şey kaldı. . . Btı da ne?
Kedinin cinsel organı nıı? Olanaksız ama bu ])ir şey
tanın rulıu . Belki de benim şeytan rulıtını . . . bu be
nim . . . benim stıçun1! Cinsellik nedeniyle nıarazi hasta
olan l1enin1, l1en! Her yerde seks, cinsel birleşme ve
cinsel şiddet görüyortınl . Sakin ol! Sakinleş. Kendin1i
toparlamalıyım. Kafan1ı çalıştırmalıyım. Gayret: Kapa
gözlerini! Gevşe! derin nefes al! Di.işi.i ncelerinden
arın! Ayak parmakların1a konsantre olınalıyını. Ayak
parn1akların1ı tek tek saymalı. Ytıkarı çık, dizlerine
konsantre ol . . . Çık yukarı. . . kasıklar . . . kasıkiarını tut. . .
göbek . . . göbeğine konsantre ol. . . Göğüsler, kısa bir
süre göğüslerde kal, çok değil an1a. Boğaz, ağız, ktı
laklar . . . işte şin1di dalıa iyiyin1. Kendimi çok dal1a iyi
gevşen1iş lıissediyorun1. Başın1 bir aşağı, bir ytıkarı
salla . Böl)rel(leri zorla . . . Hey, kıçıma kim dokundtı?
Şövalye? Al1, neyse ki sizsiniz. Yoksa bir ağaç, bir
92
ınantar ya da bir kedi sandın1 . . . Ama, ama . . . ne yap
mak niyetindesiniz şövalye? Ciddi ınisiniz? El1, tıma
rım . . . Beni kollarına almak 1111 istiyorsun? Heyy yavaş
ol , aına . . . i.isti.i ndeki deınir plakalar teniıni gıclıklıyor!
Untıtına ki, çıplağın1 . Atla, atla gitmek ne hoş! Ayy,
l1oop, l1oop! Tıpkı masallardaki gibi . Nereye götü
rüyorstın heni? Şatona mı? Şaton yok mtı? Her tarafı
beton kaplı btı bina da ne? Yoksa fabrika n1ı? Ah, bir
fabrika. Senin mi? Ne biçim şövalyesin sen? Çalışan
bir şövalye! Ah, adın ne senin? IJetrtıs Bosch!
Beni içeride çalıştırn1aya niyetli değilsin umarıın . Bak,
peşin söyleyeyim benim l1iç ıni l1iç niyetin1 yok . . . İçe
ride l)enin1 için çalışacak başkaları mı var? Ne anlan1-
da çalışacak başkaları? Btı da ne? Otomatik \)ir bant.
Hayır, l1ayır . . . Bant i.i sti.inde kayıyonıın . . . Montaj zin
cirindeyim! Al1l1, dişliler sırtın1da. . . irkiliyorun1, için1
geçiyor akıyoruı11 . . . kayıyonım!
Bandın çevresindeki bu işçiler ne yapı11ak istiyorlar?
Ne yapıyorlar bana? indirin ellerinizi! Beni açıyorlar,
söki.iyorlar! Beni bir yığın parçalara ayırıyorlar . . . Di
ğerlerinin i.i zerine atıyorlar. Yeniden onarıın! Üretin1in
yeniden değerlendirilınesi! Daha ı11odern l1ale dönüş
türülnlesi! İşte, benden koparttıkları bu parçayı tanı
yorun1: Ortak utanma duygtıstı! Onun yerini yeni bir
duyguyla doldurdular: Ahlaki değerlerelen kurtuluş!
Ah, nasılda ınutluyum! Şin1di hana yapıştırdıkları bu
şeyde ne? Al1, tabi i : I) işiliğin ha(lın1lık kon1pleksi. . .
Erkeklik organının eksikliği için duyulan sıkıntı. . . Çek
git başın1dan yalvarırıı11! Sağ olun! Onun yerine lıiçbir
şey kayaınıyar n1usuntız?
"Analık gururuı11u?" Ona zaten sahihim . . . Beni n1utlu
edin haydi. . . Hiç olı11azsa . . . Ken(li kendini l)eğenen
ytın1urtan1sı hir şeyle, kendi kenclini ispatlayan ral1in1-
sel bir şey koyun içiı11e .
93
Yok nıu? Nasıl tükendi? Ne l1içinı fal1rika l)tırası? Ye
nıin ederinı ki, gü ney İtalya'daki sanayileşnıe için "En
düstriyel yeniden yapıla nnıa Enstitüsü"ni.in l1elirlec.liği
bir yerdir l1urası. Eh, iyi o halde, kendi cinsel kararla
rınıı l<enclin1 alacağım. Hiç olınaı11asından iyidir. Evet,
evet şu f(>sil yığınını çekin, evet dişiliğe özgü aşağılık
cluygtıstı da ycJk olsun.
Ödips k< >nıpleksleri. . . Onlar değil 111i? Onlar olunılu
nı u? Anıa anıa . . . Anlaştık, tartışnııyorum. Bir dakika ,
lıeni tıkaırıayın! l )oyunıa ulaşı11a ve kişisel görüşler
açısından l1ende gelişecek tek hir şey hıraknıadınız . . .
Ya psik<JlcJjik yeterlilik? Ah, tabii, neyse ki, her şey üç
supahın içinde. Evet, 1Jeyne ekleniyorlar. Heyy, nıat
kal1ı yavaş çalıştır. Allal1ım, beyninı çatlıyor. Oldu nıtı?
Vay canına hu ne stirat höyle? Eh, elbette. Iv1akineleş
nıe! Eee, şinıdi ne işler çeviriyorstınuz? Konfeksiyon
nıtı? Ne konfeksiyon u? Ben eşya ı11ıyım ki. . . Allal1ın1,
hen bir kadınını! Onurtıntın hilincinde bir kadın! Şinı
di l1ir dişi olıııanıdan ne kadar nıutlultık duydtığunıu
anladınız nıı? Yaptığını hilen hirisiyim! Hayır zanık
sürnıeyin! İplik geçirmeyin, cinselliğime lJaskı oltışu
yor! Ayrıca hen antihijyenik birisiyim. Bana stirtini.i
yorlar, beni örseliyorlar, })eni ötkelendiriyorlar. Alı.
şey, eğer altıma hareketleri kolaylaştıran kanatlı pe(l
koyarsanız, dalıa rahat ve özgtir davranabilirinı! Ah .
evet, sertleştirici kren1, gevşetici kutu, göğsti dikleşti
ren sütyen, hızlı t(iy dökücü, 24 saat kalıcı deodorant
zayıftatıcı tablet, doğum kontrol hapı, kötü kokuları
yok eden sprey, ke pek önleyici, çiklet gilJi çiğnenen
kaka düzenleyici. . . Şeffaf ve beyaz çişler için lıorı11on
ilacı. . . Ağızda çiçek açtıran pastil , göği.is biiyülten po
ınat. Kıçı kaldıraç gilJi gösteren eldiveniınsi yüksek
topuklu ayakkabılar. Ve yumurtalıkları parçalayıp kü
çültüyorlar. Sahte kirpikler, tırnak cilaları, parlak ruj,
94
yüz kremi, göz kapağı boyası, göz kapağı için ınorlar,
nasır bandı. . . İki damla parfüm . . . Pasticl1, Schanell,
Quantıy, Cavel. . . Sen seç!
Al, l1aydi , bayan servise hazır! Güzelsin, özgürsün,
gençsin, n1odernsin, özlenensin, arztılanansın, asetik
sin, sterilizesin, seksisin . . . Ne amcıksın!
;/)
o
HİPPİ ANA (UÇUK ANA)
97
clevleti tarafından ktıtsannıak istiyonını. (.Ses toJııı d(:�i
şir. �)'a!vclrır (!!,ihi J I--Iay(li peder, l1eni kutsa . . . i)zerinlde
l1eni kasıp kavuran l1ir in1an seli var! Gayret pecler! I3i
tince kafeye gi(leriz. Size kalıveyi l1en ısnıarlarını . . . Evet
l1a�la ya lın1 nıı? l3aşlayalıı11 nı ı? l3aşla ya lı nı! N asıl? En
S<)n ııe zanıan nıı günah çıkaıttını? l3ir dakika (lüşüne
yinı . . . El11ette inançl ıyını. Yoksa l1urada olur nıuyclunı,
ı)ar(l<>n yani! İnaı1çlıyını, yaratıcıyıı11, uygulayıcıyıı11 . . .
hepsiyin1! Yirnıi yıl ()nceydi. . . Son elefa yirnıi yıl c) nce
günah çıkaıtnııştını . . . Evlen(liğinı gün . . . Evec kilise(le.
�ahaı1e bir (lüğün ti)reniy(li! Gerçeği söyleıııek gerekir
se kiliseele evlennıeyi pek istenıeıııiştinı, anıa k<Jcanıın
dindar annesini nıutlu etnıek için kal1tıl ettinı . . . Hayır.
hayır l1encle inançlıyını, anıa aynı zanıancla konıünis
tinı: inançlı konıünist! Teist, ateist. antiateist cleğilinı,
l'vlarksistinı, Leninistinı, paylaşınıcıyını, tutku n l1ir icle< >
logtını! Evet, haklısınız, çok sık gelcliğinı söylenenıez:
Yirnıi yıl günalı çıkarnıaclaıı yaşanıak, l1unun günalıını
ağır öcleyeceğinı. Anıa hiç olnıazsa lıer ay l1ir defa par
tinıe giclip cliirüstçe ()zeleştirinıi yaptıı11. Aynı şey cleğil
nıi? Anıa sanıyorunı ki, Tanrıl1ilin1 uzlaşnıasınclan son-
• •
98
run1. . . Kendi l<eı1dinıe iııciirin1li satışlar yaratıyorun1 . . .
Beni heyecanlandırıyor. . . Hoş! Ne l1oş! Gecekondul u
30-40-50 kadın bir süpernıarkete girip alışveriş yapı
yorlar. "Ne kadar?" " 1 00 })in'' "l1iz 50 l1in <>eleyeceğiz!
Kendi yaptığınıız yüzde ellilik l1ir indirinı. Çünkü siz
diğer yüzde elliden de kazanıyorstınuz . " (Ha�vretleJ
I)eder, günalı nıı cieeliniz? Ölünıcül günalı nıı? Enflas
yon gi.i nah değil n1i? Şeyy, artık yaptını. Siz l1eninı tüı11
günalılarınıı toplayın, sonra beni cezalandırırsınız. El-
11ette ailenı var: Bir kocaı11 ve lıir oğlunı . . . Hayır, onlar
çalnııyorlar. . . Evet, evinıden tızakta yaşıyonını. Şeyyy,
ııerede oltırsa . . . })iraz oraela, biraz burada . . . Biliyonını,
lJiliyorunı, bir anne ve hir eş olarak erefenıli l1ir örnek
cieğilinı, aına lJöyle dağınık l1iri olcluysanı erclenı örne
ğinele biraz fazla alıaıtılı clavrandığını içindir. Oğlunıa
kan verı11iştiııı. Oğltuııa yakın olal1ilıııek, onu kazan
ıııak için işinıi })ile terk ettinı . . . Sevdiğinı l1ir işi nı var
dı. . . Sendikada da l1öli.in1 şefiyelinı. Oğluıııa beiJek İsa
gibi l1aktın1 . . . ve IJen . . . Kendiıııi Azize Maria gil1i lıisse
diyorcltını . . . ve kocanı . . . San Giuseppe, öküz ve eşeği
hep beraber! Sonra l)Ü)rtidü, okula gitti ve yavaş ya
vaş o lanet olası politika . . . Liseye geldiğin(le, l)ilirsiı1iz,
lıc)ykotlar, polisle çatışnıalar. . . 13ir gün eve kan reva n
içinele geldi. . . Korkuelan bayılclını, l)e(ler, bayılclıııı!
Hep l1iraz gecikirdi, o gün anıbulansın sesini eluy<.lunı:
.. Oğlunı, beniııı oğluııı!" diye l1ağır(lın1. I)ec.ler. peeler
analık ne den1ektir hilenıezsiniz, petier! Aşırı uç sc)lctı
l1irinin anası! Sonra })u çocuk evde l1ana ve lıabası
na karşı gelnıeye l1aşladı. Biliy<>r nıusunuz, biz ikinıiz
kon1ünist paıtinin sıkı n1ilitanlarıyız. I�ize eıı kil)ar hi
tap şekli şöyleycli: .. Revizyonistler, sosyal eleıııc>kratlar,
<)ı)ottünistler, S<>lun kutsal lJekçileri! Evcle l1ize bu Ila
karetleri savururken, sokakta köprü altı serserileri gil1i
\)ir yığın aptalca şeyler söyleroL Örneğiı1:
99
"Hey Naı1olili Çingene,
Nereye, kepçeyle . . .
Et l1eyinli kafanda
Lil1eral l1ir kravat,
Kc)n1ünist bir bakışla,
l1enziyorsun kc)n1ik Şarlo'ya . "
Partin1le dalga geçerek, nasıl kızdırıyc)r(itı })eni! Partinı
yöneticilerinlle niye uğraşıyc>rdtı? Beni tahrik ediyor
du, anlıy<)r n1ustınuz? ()esini )'llkseltir) ''Şin1di nereye
gi<.liyorsun?" Hay1r peder, sizinle l1ir sortın u nı yok . . .
Haydi. . . henüz tanıştık . . . Oğluına derdin1 ki: "Şin1di
nereye gidiyorsun?" "Yoldaşlarla çıkacağız'' "Neden?
Biz, l1en ve baban yoldaş değil n1iyiz?" "Hayır, siz
ailesiniz!" Bu aile lafıyla sanki ü zerime bok çuvalı. . .
100
derin soluna geçer) Her seferinde . . . (Pencerenin ka
palı olduğunufark eder ve pencereyi çalar) Peder, bu
taraftayım peder. (Oturur) Hayır, gösteri yaptıın diye
telaşlanınadım! Btı sloganları her l)ağırmamda hep
kendi bölgen1den bir partiliyle, örneğin kalclırımda
yürüyen parti sekreteriyle göz göze geliveriyordum.
Beni böyle bağırırken gördüğünde hemen orak çe
kiç işareti yapıyordu. (Devam eder) Böylece, partiden
de kovuldum. Hep oğluma olan sevgilll nedeniyle!
Sevgin1i nasıl eliınden aldılar peder, onu nasıl aldılar
elilllden! Daldınız, beni dinleyin pe der . . . Bir seferinde
hir gösteri yapılacaktı ve lJen çok sıkı l)ir araştırilla
yapmıştın1. "Yarın ne tür bir yürüyliş yapılacak, yol
daşlar?" " Barışçı" Ve hen de barışçı bir gösteriye göre
giyindim: Böyle yüksek toptıklu ayakkahılar. (Eliyle
gösterir) Dapdaracık bir etek . . . Bir polis denetin1i var
dı ki sorınayın . . . Son yüzyılda böylesi görüllllellliştir!
Biz hepimiz polislerin, jandarmaların gerisindeydik . . .
Aına benim peşimde ayrıca bir atlı mal i polis ve pa
palığın özel askerleri vardı! Ve ben, canhıı·aş d·üşüp
tıyluk kemiğimi kırn1a pahasına, topuklularla koşu
yordun1. Daha iyi koşabillllek için etekleriilli burall1a
kadar çektim . . . Bütün polisler henin1 peşilllden!. . Ben
bağırıyordum: �'Ne istiyorsunuz? Defolun!" Koşan hir
ana: Şehri bir uçtan bir u ca . . 54 kilon1etre koşt11tış
.
101
,
ni nı . . . , 13üt üı1 ttiğer an nelerin <>ğulları l1eni cevaplaclı-
lar . . . Bir süre S<>t1ra <>ğh.ınıu karşı kalcl ırınıda l1ir jan-
tlarnıanın el intle "pata küte, pata küte" kireç kesnıiş
yüzüı1e vurulurken gc>rdünı. Ci(-)zünı dc)nnıüştü : Vahşi
})ir çığlık attını! G<)z yaşartıcı })<>nıl1aların arasıntla .
ken(linıi karşı kaldırınıa savurdunı. 13<>nıl1alar acianı
))c>yun(layclı. . . ayrıca kadın l1<>yuncla da . . . Jandarnıa
nın l)irine saldırdını, nıiğferini çektinı ve tli�inıle ku la
ğını kaptını. Eğer dis.lerinıden kurtarnıak için eliğer as
kerler yetişnıeseler(li, h iç utannıaz, onu yer bitirirdinı.
Öyle yapılnıanıa lı nıı? Pecler ()yle s()yl üyorsun anıa.
c>ğlunı . . . cl<>kuz ayda işlecliııı onu . . . Her şeyi verclinı
<>ııa : İki g()z, yirnıi parnıak, dişlerinin tünıü . . . ve ora
(laki jaı1darnıa l)eş dakika için(le darnıa(lağın edecekti
onu! 13c)ylece oğlunı kaçnıayı l1aşarclı . . . o! Ben cleğil.
Beni })ir güzel dövdüler ve sonra cia l1apse attılar. Hiç
hitnıeyen ])ir nıahkenıecle yargılar1clıııı. O kulak için
nasıl l1()yle uzun sür(lü, pecler! Öyle l1üyi.ik lJir kulak
ta cleğil(l i . Mahkeıııe başkanı ürküti.icCt l)ir sesle şöyle
diyordu: "Siz devletin kulağını kopardınız!"� Neler ya
şadını. Hepsi ele oğlunıa olan sevgün necleniyle . . . Bu
sevgi l)eni nasıl n1alıvetti, pecler . . . Evliliğiı11 örneğin ,
sevgi üzerine kurultı ])ir evlilikti . . . (Tek 1ıejesle) Ko
canı ı nasıl seviyorcltını peder, kocan1ı nasıl seviyor
duın . . . (Ses to1ıı1 değişir) evlennıeden, önce . . . Hayır,
lıayır, sonra cla. Aıı1a sonra , evle ilgili sorunlar l)aşla
yıı1ca ilk l1okt. . . (Ağzı 1ıda1ı çı ka1ı ı kı-tlla1ınıa1nt1k için
başka bir sözcük arar) ilk ideolojik ayrışnıalar . . . Şey
evet, ideolojik-sosyal-alılaki-politik koı1ularcla kocanı
la anlaşan1ıyordtını. Benele onun gil)i sekiz saat çalı
şıyor(lunı ve teınelcle onelan farklı olaı1 l1ir clurunıuı11
vardı. Ben eve d()nd üğünıtle l1ir sel<iz saat clalıa çalı
şıyordunı . Yıka, üttile, yenıek yap, yatak yap: O, ha
yır! I<c>ltuğa kurulur ve zap! . . Kuınanda ile tv'yi açar,
102
18:45; çoctıklar için "Şeker kız" Yok aı11a, ()en })unu
kal1ullenen1en1 . . . Benc.ie tüı11 gün cJışarıc.la çalışıyc)rLJnl.
Bende senin gi\)i yorgtıntu11. Katlın ücretli l1ir işe haş
layınca özgürli.iği.ine kavtışur lliye kin1 c.len1iş aca})a?
Ücretli l1ir iş elele ettin1, an1a evc.leki çal ışn1aların1ın
ticretini k iı11<.len elc.\e edeceğiı11? Onu c.la kenc.lin1clen
herl1alc.l e! Kiı11 c)deyecek i.icretiı11i? Hiç kin1se! Ne gü
zel kaclın ()zgürlüğü : Evlilikle })irlikte iki iş elc.le ettin1!
" Bir de i.istü ne i.istli.ik kocaı11ın astın1ı, nevrotik astın1ı
varc.lı. Ne zaınan sinirlerin1 tepeı11e çıksa, evet, yani . . .
pec.ler anlıycJrstınuz l)eni değil n1i? . . l)alla fazla claya
nan1ıyord uı11 . . . "Kes artık" eli ye })ağırıyc>rclunl . . H oop:
.
1 0.3
" Deli, asosyal , canavar! Nerede lıata yaptıın ben?·�
Kenclin1e S<)ruyorcluı11 . . . Ve kocaı11a cia "Sen nerede
hata yaptın?" ve k<)canl: Ahlılı . . . al1-l1aaaa. . . (Astı1n
taklidirıi tekrarlar) Ve oğlunltın arkadaşları: "Kes ar
tık şunu, eroin seni öldiirüyor, ara sıra hir iğne yap
l1ari!" de(liler. I�en uyaran anne, parmağını kaldırıp:
" Ben katılnııyoruın! Uyuşturucu ideolojik bir seçinıclir,
eğer })ıraknıazsan seni evden kovarıın, seni ve haycltıt
yolclaşlarını. . . Ve o orospularını!" Evet, orospuctıkları
nı!'' declin1 . . . Ağzıınclan kaçtı. Ve o da : " Ne dedin? Kız
arkaclaşlarınıa hakaret ettin! Gidiyonıı1ı!" dedi. "Nere-
,
104
kız kardeşinıin iiç yıl önce lıapşırırken kayl1ettiği altın
kaplaınayı ön dişinıe taktıı11. Yüzükler, canı kolyeler,
kulaklaruna incik boncuklar. Hepsinin ortak yaşaclığı
lıippi evine gittinı . . . Onlardan başka, o çevrenin 11a
şıboş l1irkaç serserisi de oradaydı. İçeri girdinı. (Haş
nıetli bir şekilde diğer tarafa geçer) Noel ağacı gibiy
dinı! Her yerinıden ses çıkıyordtı! (Pencere._vi tıklatır)
Peder, 11tıradayım . . . Daha dikkat edin. L·ütfen! Nerede
kalı1ııştık? İçeri girdiın . . . Hiç kiınse beni fark etnıedi.
Kencli kendime giclip })ir yere oturclunı, elin1clekini
yere bıraktın1 ve uyı.ıyornıtış gil1i yaptını. Bir süre son
ra çantadan kendi lıazırladığını kiiçük bir şişeyi çıkar
dııll: Terebent özü, nıorina balığı ciğerinin yağı, at
tezeği, kıyılnıış sert tiitün, saf alkol, tentiirdiyot, renk
verınesi için bir parça cliş ı11acuntı, lıela dezenfektanı,
l1irkaç danıla liı11on karışıı11ını kaynıış gözlerle, ken
diınden geçerek çeknıeye başladını. Birkaç dakika
içinde })titiin lıippiler çevreı11e toplandılar: "Ne yapı
yorstın?" " Esrar çekiyorunı" ''Ne 111alı?" "Ağır!" "Bize ele
tattırsana!" �·Dikkat edin . . . ölı11enizi istemenı . . . " Gide
rek l)eniı11 burun şişesini neredeyse beyinlerine kadar
sokarak "anacığını, ne nıaln1ış!!" diye kendilerinden
geçtiler. Dişmacunu başlarına vtırnıuştu . Zavallı ço
ctıklar. . . Nasıl da süratle çekiyorlardı öyle . . . "Kinısin
seıı? Nereden geldin?" ilgi C)dağı olnıuştunı. 13ir şeyler
uydurdunı işte peder! ''1-Iintli l1ir anneclen, Calahrialı
})ir l)al1adan doğduğun1u, büyü yaparak, kağıt ve yıl
dız fa lı lıakarak yaşachğıını. . . geııellikle horoz ve kedi
yavrusu kanıyla heslendiğinıi, çünkü l1ir caclı ol<Juğu
ıntı söyleclin1" Hayır, bana inant11aclılar an1a senıpati
cl uydular ve içlerine alclılar . . . Oğluılı ı1ıu? Hiç görnıe
clin1! I� ir cl efa I)allalicl<J Meyclaııı 'nda })ir S<>kak k<)nse
rincle, o da tızaktan . . . "Kalıretsin, zorlukla ilerleyel1ili
,
yorunı , deciiı11, kendi kendinıe . . . Ona yaklaşı11ak iste-
105
clin1. Tan1 o anda hir olay çıkmaz mı! Orayı çökerttiler!
Deli gil)i sahne gerisine koşuyorlardı. Sal1neyi , ışıkları
ateşe veriyorlarclı. . . Şarkıcı, görevli polisler . . . Tahn1in
eclin ilk önce kiıni yakalaclılar? Brava! Kelepçeyi hile
ğiıne geçirdiklerinde " iyi akşamlar, ben de çok tasa
lanıyordtım" dedim . . . Beni hapse attılar, an1a kısa bir
s tire sonra çıkarttılar . . . Üç gün sonra, çünkü yangın
()layıyla bir ilgin1 yoktu . Dışarı çıktığımda bir siiıii in
sanın l1eni beklediğini gördiin1: Yoldaşlar, H ippiler,
köprü altı serserileri, feminist! er. . . beni bekliyorlardı!
Bağırıp şarkı söylüyorlardı. . . beni kucaklıyorlardı. . .
Bir pankart hazırlaınışlardı: "Cadı Ana Özgür! " Bir
hayran1 yeri gibiydi sanki, peder, anlatamam, o ne
coşktı! Btı kadar çok arkadaşım oldtığtıntı bilmiyor
dtıın . . . Ben onlar için hiçbir şey yapmamıştım . . . Beni
seviyorlardı, sadece beni. . . Kalabalığın arasından bir
genç kız, elinde canlı bir horazla yaklaştı: "Ştı sıcak
kapuçino'yu iç" dedi. Böylece btı gençlerle yaşama
ya haşladın1 ve ne derlerse ontı yaptım. Başlangıçta
hiçbir şey anlaınıyordtıın, ama sonra anladım. "Birey
sellik politik bir tavırdır. Sadece seksi düşüneceksin!"
Evet peder, seks . . .
"Yaşamı ele geçirn1ek, zevk duymak, çalışma ideolo
jisini reddetmek . . .
"
106
larını koydu" doğduğtıından beri hu bıktırıcı lafları
dinledin1 ben.
(Kalkar seyirciye döner. Otoriter)
- -
"Bezelyecik . . . "
(Sağıtıda kız çocuk varmış gibi kurııtşıtr)
"Serçecik . . .
Erkekler pipilerine dokunınuyorlar.
Çünkü pipi kakadır!
Erkekler dişiciklere <.lokunn1uyorlar,
Çi.ink i.i <.li-?icikler kaka<.lır ve e e' <.lir!"
O l1al<.le ne (liyorun1 biliyor t11Usunuz pe<.ler? l�eni iyi
dinleyin, çi.inkü anla<.lığıı11a ters (lüşn1ek isten1iy()rtın1:
Aşk düzensizliktir! Yaşan1, ()zgürlCık, fantezi, <.lüzen
sizliktir. Sizin vereceğiniz <.l()ğruluk ve düzen öğütleri-
1 07
ne saygılı c1lacağın1 peder! Aşk için, aşk .. eğer evde ye
terl i üst yapı yc)ksa, güven ()luşnıarnışsa ()ir lıiçtir. A�k
için aşk çok güzeldir! Gi.izelclir diyorun1 . . . anıa önce
denennıeli! Peder, l)en bir clelikanlıyla lıir aşk yaşa
n1ıştın1, c1ğlanın adını l1ile l)iln1en1 . . . anıa ()nun gözle
rini, l1urı1untı, ağzını, ellerini ve sevişirken söylediği
şeyleri uı1utn1aclını. "Tanrını, Azize Maria, İsa aşkına !
Nasıl n1utluylını! Ceı1netteyiın! Ve ateistti! . . Kenc.lin1i
nı i kayl1ettinı? Siz yeniden kendimi hulal1ileceğin1i
söyleyenıez nıisiniz? Oysa, özgürce çok ıııtıtluytını!
Ailenıe, geriye dönıneye asla niyetinı yok. Oğlunıa
da dedinı . . . Evet, lıapislıaneye ziyarete geldi. Beni lıe
nlencecik l1uluvercli . . . Çok güzel giyinınişti. Düzenli,
taranı1ıış saçlar, kravatlı. ��Eve döndi.inı anne! Bu sefil
yaşanıdan l1ıktını. Aklını l1aşu11a geldi . Artık içnıiyo
runı. Bir iş buldtını . . . Biziı11kilerin seı11tine tığranlıyo
runı . . . Bal)anıın da aklı başına geldi: Tenis oynuyor,
astını krizi ele tutınuyor artık, l1ir kız arkadaşı var.
Aına sen dönersen ilişkisini lıeı1ıen l)itirecek . Eve dön
anne!" (Kusmak ister) Köti.i olı1ıtışttını! . . Beyninıde bir
şiınşek çaktı. Kendinıi yeniden e\'de gördi.i m. Tiin1
l)aş l)elalarıyla: Alışveriş, göı11lek i.i ti.i lemek, ken(linı
için l)ir an bile ayırnıadığıı11 zaınanlar . . . Biliyor nıustın
peder, gazete okunıak istediğiı1ıde lıelaya giderdinı.
Eğer l)ir defa l)ağırsaklarıın bozulsa son haberleri oku
yanıazdıı1ı. " Hayır evladıın, istenıiyorum . . Heni.iz l1azır
değiliı11. Anlanıalısın . . . " " Utanmıyor n1usun, bir tıçtık,
serseri gibi clolaşıyorstın!" "Haklısın, tıçtık olınayaca
ğıın artık. Kendiıne bir iş btılacağını. Ki.içi.i k, yar1111
günli.i k, karnınıı doytıracak ve yatacak yerimi sağla
yacak hir iş. Kalan zaınanınıı da insaı1ların, kadınların
arasıı1da geçireceğiı11 . . . İçiı11dekini, içiı1ıde dolu olan
güzellikleri armağan edeceğiın . . . Onların })ana vere
cek şeyleri varsa alacağım. Deneyimleri. . . Konuşmak,
108
gi.iln1ek:, şarkı söylen1ek istiyoruı11 . . . l)urup gc>kyüzü
ne lJakn1ak istiyorun1 . . Biliyc)r n1usun oğltın1 , gökytiz(i
ı11asn1avi ve l)en l)tıntı l)iln1iyorduı11! Hayır canın1, eve
dönn1üyorun1, jan(larn1aları getirseniz hile . . . " Ve l)eni
eve götürı11eleri için jandarı11aları getirdiler! . . Eı11i
ni111 l<ocanl ve oğl uı11 sıcak ytıvaı11ı terk ettiğiı11 için
))eni l<arakola l)ildirdiler. Di.işi.i nün peder, jandarnla
lar ))eni kiliseye kadar izlediler . . . Nasıl? Neredeler 111i?
Orada, ktıtsal eşya odasının yanındalar, göreı11iyor
nltıstıntız? IJeder, ne yapıyorsunuz? IJe(ler, çağırn1ayın
onları . . . Çıldırdınız 111ı? Gi.i nal1 kabininin ))ir gizlil iği
vardır. (Ça1ıtası nı c1lnıa_ya koşar) I3ana böyle bir şeyi
nasıl yaparsınız? Stısun! . . (Çıkışa _yö1ıelir) Hayır, jan
darı11a!arla e''e dönn1ek isteı11iyorun1. . (jatıdarnıalar
taraji 1ıda rı fiz.t rdtl lillz.tşz.t tız.t 1ni1nle o_ynar) IJekala, gi
delinl, ben yetişkin ))iriyinl . . . Yaşan1ıı11a kendin1 karar
veririı11. (Bir teknı�vle dz.t11-tr. Pedere döner ve hağırtr)
Castıs peder, il1barcı peder, Sen Maria'nın oğlu cleğil
sin! Castıs, Ivlaria ·nın oğlu olan1azsın, seı1 n1tıl1l)irsiı1!
1 09
. - • • • �-
... .... � .. .. �
... ...
. •
: ..JI
. - �
-!\., . .
•
'""
.. �
•
- .
- ..._ _ -.- ·-..
· -...:- •; ,...
....•.•. . .
·
. .. ..•
•
.,
. � ..
.- . . . '
•
.
.• •
..\ ...
''\.
•
,4 .... -· .
•
"' • l
...
•
..
1. -
•
. . ••
., •
• . .
•
•
••
..
[N
)1 • •
�
•
.. b n
.
- 1
1
•
, .
'- .·
••
1·,
..
-
•
�
,. ••
1
!\:
'
Jf
.! ı ..
�
'
·
,. . 1·
.
�
·.
.,
�
·
,1 .
, . •ı.
; ,• ,. r •
•• ' .
..
'
' \•
•
• •
·r�;..
'' ...
·�'.
�
.: . • ..�
�•· ·' ..
:�
-·
..
"
"' . :
' �.
•
·,
�r1
·. . ' "'�
�:if.:
,•
�
.
·
··
.
.
' .
�-.
.
·ı�·
•
· ..
•
..
'
'
..
..
.•./. ..
l •
•
•
··..
,.
.
� .
.
•
..
1
• •
<
'
. ı r
. ,
.,....(.
•
1·
r t\ .. - �
··- " . - . .. .
�
,.. .
·. ıı �
•
'
• l \j . .
�1 � ,
• .
. •
' 1
r '
•
fl
'
· '
,
1 .
•
.
. ...
' '
. '
. . . ..
.
• ...
1.
..
·ı .
IN . . •
• .
'..,
•
. ..
-
�
.
'
.Jı
'
.
' . ,...
.;
. •
. . .'
. ' •
' '-' : '
•
'
. .
. .
r( X
. '
f t
•
..
, ""'
·"j l L . · ., , �· '
; '· . (
•
•
;; .
. ·
'
1 , ..
· �
.
. ,
' . ı .
. .
• '1
' • •
'
' .
. .
.
.. .. . '
.
··
" \o
. ....
.
.. .
. .....
-
. •
-
•• ·
.
•
• .,.·
L•,1 •
..
..
• •
•
. �
'
.
.
' .._
• �.
•
.•
.
'
....
.
'
....
'
.l ·· ,
..
ı· '·
.
1
'.1 :;-'
y
. ,.
.
.
.
. ."
•
.
,
. ·
•
'
1
'
,
,.
-
. ,il"'·
·1
•
•
•
··, , ..• .
�- o
. ,
•
• ·
/
. . . ;. .
. • •
• • .
. .
. ...
• •
•
•
•' • 1
.
...
ı(· .
..
.
. •
.
,....
....
' . .
.
V ,..
. .' -�
..
..
. .
••
.. . .
.. . ...
·
-.
. ...
..
1
· · . (.;. \�.flA .
" '
'
' .
•
•
�-; . . .
:
/ (:V
•
,'-\�}�d. .
•
-�
·" ·
.. 1 ;, �--�J.t.'
.
. ·
.
). - w� .a't ,.q
.. . ��
, .
•
:
.'
�: � . . .�
..
� '.
.
ı,
·.
. ,
�
,
. ( ı.. ..
�
· ..
''
.
· :
, . -..1. . .,._
.
...
' ·.,: '
'?, .-'.,
·
�.
.. .
· ' J '
. ..
....
. .�
-
�·l
....
. ••· · • '
. .. .. .
•
. ' .1 .
-... ..". . ...
"' �c.
·' ı,., .�..
:. .....
:· · ·
..
�· f.·- . .
.. . · ·"
. .
' .
- · ·".
. · '-'r :· ı,. ' t...· ,. ..
, . ,..
-··-
•
, • ' . , . 1 . ·c .· o
. '
•' ' o
.... 1 ... ' ,t. .
,
• ... ' o • • ' • :