Aitihyamala KottarathilSankunniPart4 PDF

http://malayalamebooks.wordpress.
com
e`tiHYm]Ù
n]Ù]h B]gh
ek]È]>Êil sÜuÉi
E-book Published By
http://malayalamebooks.wordpress.com/
April 2011
e`tiHYm]Ù
\ÔTÄh
AmuKh.............................................................................................................................3
62. \o>kÊ[ aÐti>uvTi......................................................................................5
63. xV]titi>un]L mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ ................................ 20
64. piÙ]mEß]L mUÓ[ ............................................................................................ 33
65. s]x[t]EÜ]Èyuh ku>ÆM]>uh................................................................... 39
66. mu<mhgÙÊu náU>i ........................................................................................ 64
67. vyx[Ä>kuTuhbvuh aviTueÊ s]x[t]vuh .................................. 69
68. k]yhkušÊu >]j]vieû zsIczkh........................................................... 76
69. kušÏurÊu BImN .............................................................................................. 79
70. mÉTiÄ]vuh k]áiÊ]nuh ...........................................................................88
71. zsIkZS[fkRÉ]mZth .................................................................................. 104
72. kTmÕÊu kÊn]R ......................................................................................... 107
73. pu>uH>ifpuE>smH]«Yh .........................................................................131
74. Et]Ùkvi............................................................................................................ 146
75. kuWiÄuÈiÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]R .......................................................163
76. ac{NEk]vil s]x[t]vuh p>iv]>mURÊikšuh.............................. 173
77. avf]mny[Äl Eg]p]ÙN .................................................................... 205
2
e`tiHYm]Ù
AmuKh
k<iÇ O>u st]éÄ]Ùm]yi mÙy]šikšueT x]hx[k]>ik
jIvitÊieû O>u aviB]jYB]gm]yi m]riy atuÙYm]y O>u zgÖ
m]f[ ek]È]>Êil sÜuÉi vi>cic{ "e`tiHYm]Ù". EÙ]k
x]HitYÊil Ayi>eÊ]Îu >]vukLÄuh, |oEx]Ï[ kœkLÄuh
\Ôtuh, B]>tIyx]HitYÊil pWtzßÊinuh, kœ]x>it[x]g>
ÊinuÔ aEt Ø]nm]f[ mÙy]šx]HitYÊil |o zgÖ
ÊinuÔt[. ecákEs>i >]j]v[ mutl ti>uvÈ]Õ]diEksvN ve>
126 e`tiHYÆš]f[ |tieÙ \ÔTÄh. mÙy]šikL ni>vDi
tÙmurkš]yi eekm]rukyuh AxVdiÄukyuh ecy[tiÈuÔ |o
kZtiyueT jnzpiyty[Ä[ |Îuh aÙ[pvuh kurv[ vÎiÈiÙ} `Ît[
|tieû mHtVeÊ višiEc{]tuÎu.
yUEr]pYM]R v>uÎtinu muáuÔ Ek>šÊieÙ jnjIvit

Êieû O>u xjIvm]y cizth |o kœkšil nmuÄu k]fuv]N
x]DiÄuh. Ek>šÊieÙ EÑztÆL, j]tivYvØ, A>]Dn]
xzád]yÆL, \XvÆL, >]j]ÄM]R, zb]ªf EzsæM]R,
vI>n]ykM]R, n]Èuzpm]fim]R, p¥itM]R, kvikL, mzßv]di
kL, eevdYM]R, yÑikL, BUtEzptÆL, gjvI>M]R `ÎuEvÞ]
jnjIvitÊieÙ `Ù}]Êienyuh zptiniD]nh ecy{uÎ kœ]p]zt
Æešyuh >hgÆešyuh atYßh atisEy]¬i Ey]eTyuh
AkRSfIym]yuh ek]È]>Êil sÜuÉi |til avt>iÏiÄu
ÎuÞ[.
cu>uÄÊil mDYk]ÙIn Ek>šÊieÙ x]hx[k]>ik jIvit

Êieû O>u xmzgvuh, atY]þ>Yk>vuh aEtxmyh AxV]dYk>
vum]y kœ]>UpÊiÙuÔ O>u viv>fm]f[ e`tiHYm]Ù `Îu
pry]h. atuteÎy]f[ |o zgÖÊieû zpEtYktyuh. |tieÙ
kœkL v]yic{riy]nuÔ avx>h |o tÙmuryieÙyuh v>uh
tÙmuryieÙyuh `Ù}]vRÄuh ÙBYm]Äuk `Î \EÌsEÊ]eTy]f[
e`tiHYm]Ù `Î zgÖeÊ QijieeÕx[ ecy{uv]nuÔ |o
Ezp]jÀ[ A>hBic{t[.
3
e`tiHYm]Ù
e`tiHYm]ÙyieÙ 126 aÍY]yÆL pURÉm]y EsSh
Oe>]Õ |-buÄ[ Ayi zpxiÍIk>iÄuÎtiEnÄ]L e`tiHYm]Ù
yueT AdYptiÏieÙEÏ]eÙ `Èu B]gÆšiÙ]yi zpxiÍIk>iÄu
v]nuh, avx]nh `Ù}] B]gÆšuh EcRÊ[ Oe>]Õ |-buÄ]yi
zpxiÍIk>iÄuv]num]f[ \EÌsic{i>iÄuÎt[. aÆeny]efÜil
|o Ezp]jÀ[ tI>uÎtuve> v]ynÄ]RÄu k]Êi>iEÄÞi
v>iÙ}EÙ}]. e`tiHYm]ÙyueT AdYeÊ 61 \pnY]xÆšuLeÄ]
ÔuÎ OÎu mutl mUÎuve>yuÔ B]gÆL |tinkh |buÄ[ Ayi
|o Eb}]gil zpxiÍIk>iÄeÏTukyuÞ]yi. tuTRÎuÔ 16 kœkšu
LeÄ]ÔuÎ n]Ù]h B]gh |Îu v]ynÄ]>ueT muÎieÙÊuky]f[.
|o xh>hBÊin[ xH]y xHk>fÆL nÙ[kiy `Ù}] \d]>
mnx[kE>]Tuh, e`tiHYm]Ù QijieeÕx[ ecy{uÎ TImieÙ `Ù}]
ahgÆEš]TumuÔ HZdyhgmm]y nài |vieT E>KeÏTuÊuÎu.
- zpx]DkN
4
e`tiHYm]Ù
62. \o>kÊ[ aÐti>uvTi

\o>kÊ[ aÐti>uvTiEÑztÊil peÞ]>u k]ÙÊu
v]<ÏiÔi EmEn]M]>il O>]LÄ[ AdYh nTk]vÙuh piÎITu
kfeÄ<uÊumuÞ]yi>uÎu. k]ÙzkEmf \o>]šM]>]y náU>im]>uh
Emnvnuh tÐil vÙiy pifÄm]yiÊIRÎu. atin]l EmEn]N
EdvxVhvk kfÄukšuh zgÖv>ikšuh mÕuh cuÈunsiÏic{ukšÇu.
tÎimiÊh |EÏ]L EÑztxhb³m]y p<y c>iztmriyuÎtinu
E>K]zpm]fem]Îuh |Ù}]ety]fi>iÄuÎt[. |tin]l |et<utu
Ît[ p<mp>icymuÔ vEy]vZÍM]>ilniÎu ÙBic{iÈuÔ EkÈu
EkLvieym]zth aTiØ]neÏTuÊiy]f[.
aÐti>uvTiEÑztÊil Ø]n(k]>y[m)ÄfÄ[ |EÏ]<uh

v]<ÏiÔ EmEn]eû trv]Èil aÎÎu mUÏ]yiÈuÔ AL O>u
O]ÙÄfÄuekÈ[ `TuÊuek]Þ[ `<uÎÔÊinu muNpil nTÄuk
|EÏ]<uh ptivuÞ[. atiEÙÄu EdvxVÊilniÎu ciÙ anuBv
ÆL avRÄu |EÏ]<uh ek]TuÊuv>uÎuÞ[. A trv]Èil aÎÎu
mUÏ]yiÈuÔ Emnven muNk]ÙÆšil `Ù}]v>uh "k]ÄuÎ
EmEn]N" `Î]f[ prÇuvÎi>uÎt[. atu EÙ]pic{[ "k]Ä>
EmEn]N" `Î]yi>iÄuÎu.
aÐti>uvTiyueT x]Ñ]l ti>un]mEDyh "ti>uvÙyÎUR

Bgvti" `Î]f[. zpxiÍn]yi>uÎ "m<mhgÙÊu náU>i"yueT
B]S]eenSD cáuvil,
"aNpet]ÎÑ>]šI kÙittnuÙEt,
Evdm]kuÎ s]Ki
eÄ]áÊNEp]Tu pUÄuh kuxumttiyiEÙ
ßuÎ pUEßNku<Eá!
eceá]lÊ]R b]fQhBzpsmnxukZEt]
p]ÊxoB]gYÙÑ[mI
xáEÊ kuáiTuEÎN k<Ùif vÙy]
DIsV>I, visVn]Eœ!"
5
e`tiHYm]Ù
`Î AdYEs}]kh |o EdvieyÄuric{]f[. m<mhgÙÊu
náU>iyueT |Ù}h \o>kÊ]yi>uÎu `ÎuÔtu zpxiÍm]fEÙ}].
|o BgvtiÄu |o ti>un]mEDyh xiÍic{tieû k]>fh t]e<
ÏryuÎ xhgtikLeÄ]Þu x[p¨m]kuÎt]f[.
Ek>šÊieÙ arupÊin]Ùu zg]mÆšieÙ]Î]y ep>umnh

zg]mÊiÙuLeÏÈ tZÒivEp>URniÎ[ ~kEdsh ~su>]mN
p>EdsÊuniÎ[ AdYh Ek>šÊil ek]ÞuvÎ zb]ªfR ti>uc{u
ep]y[ÄšÇtin]l >Þ]mtu ek]ÞuvÎv>uh azpk]>h
Ep]k]etyi>iÄuÎtin]yi av>ueT siKpiNB]gÊuniÎu
muNB]gÊÊ]Äukyuh Ac]>ÆL miÄv]ruh m]Õukyuh avRÄu
náU>im]e>Îu xh¡klÏic{u Ek>šÊil Øi>t]mxm]ÄI
Äukyuh ecy[tiÈu mÍYEk>šm]y tZÒivEp>URvc{[ aßRÍ]nh
ecy[ttieû EsSh náU>im]R `Ù}]v>uh kUTi Ek>šÊieû xRv{
xád[xmZÍYRËh k]WIpu>ÊuEp]yi k]m]ÑiyÐen Exvic{u
zptYÑIk>ic{u ek]ÞuvÎu Ek>šÊil zptiS[ÚiÄfemÎu
niþyiÄukyuh atin]yi
"ti>uvÙyÎUR"'BÈti>ieyyuh aEÌHÊinu xH]yÊin]yi

"kIE<]Èuk>" náU>iÏ]Tienyuh "Ek]m>Êu" Emnvenyuh ti>eÇ
TuÊ[ ayy[Äukyuh ecy[tu. avR mUÎuEp>uh k]WIpu>Êu
Ep]yi B¬ipURv{h BjiÄuky]l aÐN zptYÑm]yi "niÆšueT
aBIëmß]f[" `Îu Ec]dic{EÏ]L "aÐN wÆEš]TukUTi
Ek>šÊiEÙÄu Ep]>fh" `Î[ avR xvinyh aEpÑiÄukyuh
Edvi azpk]>h xÐtiÄukyuh ecy[tu.
avR mUÎuEp>uh xxEß]Sh xVEdsÊu mTÆieyÊi.

xVgZHÊil ecÎ[ av>ueT eekyiÙuÞ]yi>uÎ O]ÙÄUT O]E>]
ØÙÊuvc{iÈ[ Ep]yi kuši mutÙ]yv k<ic{u ti>ic{uvÎu
kuTeyTuÊEÏ]L at[ `TuÄ]N vy{]yi>uÎu. atieû k]>fem
eßÎu zps[nhevÏic{u En]ÄiyEÏ]L A kuTkšil Edvi
6
e`tiHYm]Ù
|šek]Þi>uÎtin]Ù]f[ av |šk]ÊetÎu kÞu. atin]l
A ØÙÆšilvc{uteÎ Edviey pUjic{uek]Þi>uÎu.
aÆen kurc{uk]Ùh k<iÇtieû EsSh O>u divxh

ti>uvÙyÎUR BÈti>iÄ[ O>u xVp[nmuÞ]yi. aEÌHÊieû
|Ù}Êieû pTiÇ]Õi zsIEk]viÙ]Äi EÑzth pfiyic{u Edviey
avieT kuTiyi>uÊfemÎuh |Ù}eÊ vk xkÙxVÊuÄšuh
EdviÄ]yi evec{]<iyukyuh EdvxVk]>YÆL aEnVSiÄuÎti
nuÔ aDik]>h ek]c{i>]j]vien ~lÏiÄukyuh ecy{femÎuh
|ztyuh ecy[ttieû EsSh BÈti>i vTEÄ]Èu Ep]y[eÄ]Ôf
emÎuh O>u divxeÊ vÈi xVÊuÄšuh mÕuh avieT kiÈuemÎuh |šÜuÎieû
vTeÄ t]<[v>yil p]t]š]²nhek]ÞuÔ O>u bihbh
kiTÄuÎueÞÎuh A bihbemTuÊu Edviey atiEMÙ]v]Hic{u
zptiS[Ú nTÊic{uek]ÔfemÎuh AE>] aEÌHÊieû aTuÄl
ecÎu prÇt]yiÈ]yi>uÎu xVp[nh. aEÌHh \fRÎu
kÉuturÎu En]ÄiyEÏ]L avieTeyÆuh Ae>yuh kÞiÙ}.
`ÜiÙuh |tu EdviteÎ tEÎ]T>ušiec{y[tt]efÎ[ aEÌHh
visVxic{u. aTuÊ divxh >]vieÙ pureÏÈ BÈti>i |šÜuÎieû
t]<V>yil ecÎu En]ÄiyEÏ]L xVp[nÊil kÞtuEp]eÙ
p]t]š]w[jnh ek]ÞuÔ O>u EdvIvizgHh keÞÊi. aEÏ]L
aEÌHÊieû visV]xh kurc{ukUTi dZ™IBvic{u. \Ten aEÌHh A
vizgHh avieTnieÎTuÏic{u ek]ÞuvÎu jÙ]Div]xh ecy{iÄu
kyuh xVp[nÊil kÞtuEp]eÙteÎ EÑzth pfiyiÄukyuh
O>u xumuHURÊÊil zptiS[Úyuh kÙsvuh nTÊiÄukyuh xkÙ
xVÊuÄšuh EdviÄ]yi vec{]<iyukyuh EdvxVk]>Y]EnVSfh
ek]c{i>]j]vien ~lÏiÄukyuh ecy[ttieû EsSh vTEÄ]Èu
Ep]yi. O>u divxh eevkuEÎ>h O>iÙ}eÊÊi kušiyuh x³Y]
vànvuh aÊ]<vuh k<ic{[ avieTÊ]mxic{u. aÄ]ÙÊ[ A
|Ù}eÊ gZHØN anptYtek]Þu viSÉnuh v]RÍkYh
ek]Þu vivsnum]yiÊI>uky]l ek]Ô]vuÎ O>iÙ}ÊuniÎu
ciÙe> avieT deÊTuÊ[ avk]seÏTuÊfemÎu vic]>ic{u
7
e`tiHYm]Ù
ek]Þi>iÄuky]yi>uÎu. BÈti>iyum]yi kurc{uEn>h xhB]Sfh
ecy[tuk<iÇEÏ]L aEÌHeÊÊeÎ deÊTuÊ]leÄ]Ô]
emÎu gZHØnu Et]Îukyuh A viv>h BÈti>iEy]Tu pryukyuh
BÈti>i tniÄuÞ]y xVp[neÊÄuric{ukUTi O]RÊiÈu gZHØeû
aBizp]yzpk]>h ecy{uÎtinu pURÉm]yi xÐtiÄukyuh
aciE>f BÈti>iey xkuTuhbh A |Ù}EÊÄu deÊTuÄukyuh
ecy[tu. A |Ù}EÊÄ[ BÈti>iyueT |Ù}EÊÄuÞ]yi>uÎtil
|>ÈiyiÙDikh xVÊuÞ]yi>uÎu. |o |Ù}m]f[ zpxiÍm]y
x]Ñ]l "pUmuÔimn" `ÎukUTi prÇ]l avieT DnpuïÄ[
|EÏ]<uh y]et]>u kurvuh vÎiÈieÙÎu `Ù}]vRÄuh ariy]mEÙ}].
|EÏ]L pUmuÔimny[ÄÙuÔve>Ù}]h ti>uvÙyÎUR BÈti>iyueT
xß]np>á>yiÙuLeÏÈv>]efÎ[ |ni viEsSic{u pryfemÎi
Ù}EÙ}]. |EÏ]<uh aÐ ti>uvTi EÑztÊil pUmuÔináU>iÏ]Èi
EÙÄuh tzßiÄuh Emls]ßiÄumÙ}]et akÊu kTÎu pUj
k<iÄ]N p]TieÙ}Î]f[ vc{i>iÄuÎt[. Edviey Exvic{uek]Þu
v>ukyuh teû |Ù}hteÎ EÑztm]Äi zptiS[Ú nTÊukyuh
ecy[tt[ ti>uvÙyÎUR BÈti>i Aytuek]Þ]f[ \o>kÊ[ aÐ
ti>uvTiÄu "ti>uvÙyÎUR Bgvti" `ÎuÔ ti>un]mh xiÍic{
etÎ[ |ni zpEtYkh pryfemÎu Et]ÎuÎiÙ}. EdviÄu zptidinh
aBiESkh k<iÇ]ÙuTenyuÔ niEvdYh |EÏ]<uh pUmuÔi
mny[ÄeÙ vky]yiÈ]f[ nTÊiEÏ]>uÎt[.
\o>kÊ[ aÐti>uvTiEÑztÊieû mtilÄkÊu ki<EÄ

zpdÑifv<iÄu pTiÇ]ruvsÊ]yi k>iÜlÊrEy]TukuTi
|EÏ]L O>u piÙ]vu nilÄuÎ ØÙh pÞu ti>uvÙyÎUR BÈti>i
yueT |Ù}Êieû muÕm]yi>uÎu. A ØÙt]yi>uÎu BÈti>i k]WI
pu>ÊuniÎu mTÆivÎEÏ]L O]ÙÄuT vc{t[. A ØÙÊin[
|EÏ]L zsImUÙØ]nh `Î]f[ EpR prÇu v>uÎt[. zsImUÙ
Ø]nÊuh ptiv]yi pUjyuh jnÆL vàiÄukyuh |EÏ]<uh
nTÎuv>uÎuÞ[. avieT èßÜiÙuh k]>fvs]l asuÍi
b]Dic{]l zsIEk]viÙinkÊu bihbÊiÜÙuh pufY]Hh Evfh.
8
e`tiHYm]Ù
Edvi k]WIpu>ÊuniÎ[ Ek>šÊiEÙÄ[ Ep]Ît[ O]ÙÄuTyi
EMl aDivxic{uek]Þ]yi>uÎtin]l aÐti>uvTiÄ[ |EÏ]<uh
O]ÙÄuT zpD]nm]f[. mUÎuEn>vuh sIEvÙiÄ[ avieT |EÏ]<uh
O]ÙÄUTteÎy]f[ piTiÄuk ptiv[. pU>Êinuh mÕuh purEÊeÄ
<uÎÔiÄuÎ divxÆšil AnÏurÊu piTiÄuÎtinuÔ pÈukuT
yuh avieT \Þ]ÄuÎt[ \Ôil O]ÙÄuTÄuTi EcRÊ]f[.
aÐti>uvTiEÑzth O>u mH]EÑztm]yiÈ]f[ |EÏ]<umi>i

ÄuÎt[. |vieT ptiv]yi aWu pUj, mUÎu sIEvÙi, nvkh,
pWgvYh mutÙ]yveyÙ}]h |EÏ]<uh nTÎuv>uÎuÞ[.
Edvi k]RÊY]yni(knYk)y]ky]l |vieT xug³muÔ

puS[pÆL pUjy[Äuh, mÕuh \pEy]giÄ]N p]TieÙ}Îu m]ztmÙ},
pU>h mutÙ]yvy[Äu evTi, evTieÄÈ[ mutÙ]y k>im>uÎuzpEy]g
Æšuh ptiviÙ}.
aÐti>uvTiyueT EÑztxEÜtÊinkÊu n]yM]>il

t]<[Î j]tiÄ]R kuTiÏ]RÄukEy] mdYh, m]hxh mutÙ]yv
zkyvizkyÆL ecy{ukEy] p]TiÙ}. n]yM]R mutÙ]y j]ti
Ä]RÄuteÎyuh pu>y[Ä[ O]Tu EmyiÄ]En] n]ÙuEk]Ti (mUÙ)kšuh
EcRÊifÄi pTiÏu> pfiyiÄ]En] aTiyßi>ÆLÄ[ azpk]>h
pßl (ek]Èil) ekÈiÄuv]En] aRHtyiÙ}. pu>y[Ä[ O]TiTuviÄu
Îtinu kÙY]fÊin[ AnÏurÊu muÙ} ek]Þuv>uv]nuh vÙiy
pÏTh, pWx]> mutÙ]yvEy]TukUTi xdY k<iÄuÎtinuh EdvxV
ÊieÙ anuv]dEÊ]TukUTi vÙiy táu>]N ti>umnÓieÙ tIÈu>h
Evfh. pu>y[Ä[ O]TiTuviÄuÎtinu EdvxVÊieÙ anuv]dh
kiÈfemÜil EdviyueT nTyil O>u nUeÕ]Îu pfh ekÈi
vy[Äfh (O>u pfÊin[ n]Ùf ~<ueep).
kIE<]Èuk> náU>iÏ]Tuh Ek]m>Êu Emnvnuh ek]ÞuvÎ

Bgvtim]e> av>uh O]E>] ØÙÊu zptiS[ÚiÏic{u. náU>iÏ]Tu
Bgvtiey zptiS[ÚiÏic{ ØÙÊinu piS]>iÄeÙÎuh EmnvN
zptiS[ÚiÏic{ ØÙÊin[ "pÙ}iEÒ>i"eyÎum]f[ Ep>u prÇu
9
e`tiHYm]Ù
v>uÎt[. mUÎuEp>uh (BÈti>iyuh náUti>iÏ]Tuh Emnvnuh) O>u
BgvtieyÊeÎy]f[ Exvic{uek]Þ[ vÎt[. `ÜiÙuh zptiS[Ú]
xmyeÊ DY]nEBdhek]EÞ] Èß], Emnveû Bgvti Bzdk]ši
y]yiÊIRÎu. avieT |EÏ]<uh pUj nTÊiv>uÎtu Bzdk]šiy]
yiÈuteÎy]f[. Bgvtiey purEÊeÄ<uÎÔiÄuÎ xmyÆšil
O>u v]šuemTuÊuek]Þu Ek]m>ÊuEmEn]N akáTi ExviÄuk
|EÏ]<uh ptivuÞ[.
AÞuEt]ruh tuÙm]xÊil am]v]xidivxh aÐti>uvTi

ey purEÊeÄ<uÎÔiÄukyuh ki<ÄuvsÊuÔ máiÔiÄuš
Êil Ar]Èuh ptivuÞ[. A divxhm]ztem purEÊÄu ki<eÄ
Eg]pu>ÊilÄUTi `<uÎÔiÄ]ruÔu. purEÊeÄ<uÎÔiÄuk
ptivuÔ mÕu divxÆšil pTiÇ]er Eg]pu>ÊilÄUTiy]f[
ptiv[. |tinu prÇuv>uÎ k]>fh t]e<Ä]fuÎ zpk]>m]f[.
peÞ]>iÄl ek]TuÆÙ}UR Bgvti EÙ]k>Ñ]RËh Eds

xW]>h ecy[t kUÈÊil O>u divxh |vieT vÎuEc>ukyuh
aÐti>uvTieyÄ]fukyuh >Þu Ep>uh tÐil xKYh
xiÍiÄukyuh aÐti>uvTi ek]TuÆÙ}UR Bgvti teû aTuÄl
ÊeÎ |>iÄfemÎ[ AvsYeÏTukyuh ki<eÄ Eg]pu>Êieû
mukšil |>uÎuek]ÔuÎtin[ anuvdiÄukyuh atnux>ic{u
ek]TuÆÙ}UR Bgvti aÎumutl ki<eÄ Eg]pu>Êieû mukšil
v]xm]vukyuh ecy[tu. atin]l aÐti>uvTiey atiEÙ
`<uÎÔic{]l ek]TuÆÙ}UR BgvtiyueT k]lÄUÈilÄUTiy]ku
mEÙ}]. atuek]Þ]f[ atieÙ `<uÎÔiÏu EveÞÎu vc{t[.
tuÙ]m]xÊil am]v]xi divxh xmuzdx[n]nh ecy{uÎtin]yi
ek]TuÆÙ}UR Bgvti tEÙdivxh >]ztiyilÊeÎ |vieTniÎu
Ep]kuh. pieÎ am]v]xi n]L xmuzdx[n]nvuh mÕuh k<iEÇ
mTÆiv>ukyuÔu. ek]TuÆÙ}UR Bgvti avieTyiÙ}]Ê xmyÊ[
atieÙ `<uÎÔiÄuÎtinu viE>]DmiÙ}EÙ}]. atuek]Þ]f[
aÎum]zth atieÙ `<uÎÔiÄ]emÎu vc{i>iÄuÎt[. |EÏ]<uh
|vieT EÑztÊil dRsnÊin]yi v>uÎ jnÆL ek]TuÆÙ}UR
10
e`tiHYm]Ù
Bgvtiey DY]nic{u ki<eÄ Eg]pu>Êieû mukšiEÙÄuh et]<uk
ptivuÞ[.
|ni Bgvti Ar]TuÎt]y máiÔiÄuštieû \ÛveÊ

Äuric{ukUTi xVlph prEyÞiyi>iÄuÎu. máiÔi `Ît[ O>u
náU>iyueT |Ù}EÏ>]f[. vÙiy cirEp]eÙ vÙiÏmuÔt]y |o
kušh O>u divxhek]fu kuÊic{t]efÎ]f[ pryuÎt[.
peÞ]>uk]ÙÊu ek]c{i >]jkuTuhbÊil pu>uSxß]nh

cu>uÄm]yiÊIRÎu. atin]l aÄ]ÙÊu gRBifiy]yiÊIRÎ
O>u táu>]Èi t]N zpxvic{uÞ]kuÎt[ O>u pu>uSxß]nm]yi>i
ÄfemÎuÔ zp]RËnEy]TukUTi \o>kÊ[ aÐti>uvTi EÑzt
Êil Bjnmi>uÎi>uÎu. A BjnÄ]ÙÊ[ O>u divxh táu>]Èi
k]Ùuh muKvuh k<ukuÎtin]yi EÑztÄušÊil ecÎirÆiy
xmyh máiÔiyiÙ}eÊ zbªc]>iy]y O>uÉi A kušÄTvil
nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. kuxZtiÄ]>n]y A \Éi táu>]ÈiyueT
EmlmuÞiEMl ecšievÔh tÈieÊriÏic{u. táu>]ÈiÄ[ A
\ÉiyueT Ene> x]m]nYÊiÙDikh EdSYh Et]ÎieyÜiÙuh OÎuh
miÞ]et kyriEÏ]vukyuh A muÞieÙ ecši kšy]et at[
azpk]>h teÎ xUÑic{uvy[Äukyuh Bjnh k]ÙhkuTiytieû
EsSh táU>]Èi Ek]viÙkEÊÄu ti>iec{<uÎÔukyuh yœ]k]Ùh
O>u pu>uSzpjey zpxviÄukyuh ecy[tu. B]gYv]n]yi>uÎ A
>]jkum]>nu ptienÈ]meÊ ti>uvyÓilÊeÎ >]j]Dik]>h
xiÍic{u. >]jYB]>EmÕiÈ[ AdYh vÎ AÈÊi>uÎ]L divxh
aÐtáu>]Èi xUÑic{u vc{i>uÎ A ecšipu>Þ EmlmuÞ[
azpk]>hteÎ \TuÊuek]Þu táu>]nu Ec]ru višáieÄ]TuÊu!
A muÞu kÞiÈu táu>]N atÆeny]v]nuÔ k]>fh klÏic{u
Ec]diÄukyuh táu>]Èi viv>emÙ}]h D>iÏiÄukyuh ecy[tu.
amZEtÊu k<iÇu pureÊ<uÎÔiy \Ten táu>]N div]Njiey
ti>umuá]ek v>uÊi "n]eš >]vieÙ `niÄu kuši máiÔi
náU>iyueT |Ù}mi>iÄuÎ ØÙÊ]f[. atinu EvÞtuEp]eÙ
cÈhekÈieÄ]Ôfh" `Îu klpic{u. klpn zpk]>h div]Nji
aÎuteÎ EvÞuÎ Ašukeš EsK>ic{u náU>iyueT |Ù}h
11
e`tiHYm]Ù
ep]šic{u m]ÕiÄukyuh ati>uÎ ØÙÊu vÙiy cirEp]eÙ O>u
kušhku<uÏic{u piEÕdivxh En>h evšuÄuÎtinu muá[ pufY]Hh
k<iÏic{u suÍm]ÄiÄukyuh >]vieÙ táu>]en<ueÎÔi avieT
nI>]Èukuši k<iÄukyuh ecy[tu. |zpk]>m]f[ m]áiÔiÄušÊieû
\Ûvh.
aÐti>uvTi EÑztÊil AÞuEt]ruh vZþikm]xh

OÎ]htIy{ti mutl n]lÏeÊ]ÎudivxeÊ v]>vuh k]RÊik
n]L višÄuh ptivuÞ[. k]RÊikn]šeÊ xdYyueTyuh mÕuh
ciÙvuh ek]c{i xRÄ]>ilniÎ]f[ ecy[tu vÎt[.
zpxiÍm]y Ar]Èupu<ÏU>h mInm]xÊiÙ]f[. atu

xhb³ic{u E>]Hifin]L suÍikÙsh mutÙ]yv k<ic{u
mkyi>ÊuÎ]L ek]TiEyruh. `È]h divxh \ztÊuÎ]š]f[
zpD]nm]y Ar]È[. at[ OE>] divxh O]E>] diÄiÙ]f[. avyil
mkyi>h ti>uv]ti> |o divxÆšieÙ Ar]Èu máiÔiÄušÊi
Ù]f[ ptiv[.
Ar]Èupu<ÏU>Êinu n]Ù[peÊ]Îu EÑztÆšilniÎ[

`<uÎÔic{u v>uh. A EÑztÆšieÙÙ}]h mkyi>uÊuÎ]L
ek]TiEyÕuh \ztÊuÎ]L Ar]Èum]f[ ptiv[. pU>ÊuÎ]L
Ar]Èupue< `<uÎÔic{u vÎ]l \ztÊuÎ]L k]ÙÊ[ Ar]Èu
k<iÇiÈ]f[ `Ù}] EdvM]e>yuh ti>iec{<uÎÔiÄuÎt[. `Ù}]
EdvM]>ueTyuh Ar]È[ Ar]Èupu< pu<ÄTvilteÎy]f[. |o
ØÙÊin[ "Ar]Èupu<" `Îu n]mh xiÍic{tieû k]>fh |tu
teÎy]yi>iÄf. |vieT n]lÏeÊ]Îu EÑztÆšil niÎuh
`<uÎÔic{u v>uÎueÞÜiÙuh avyil zp]D]nYh aÐti>uvTiÄu
teÎy]f[. |vieT `<uÎÔic{uv>uÎ xkÙ EdvM]RÄuh
\ztÊuÎ]L k]ÙÊu pu<ÄTvil Ar]Èu k<iÇ]ÙuÔ
niEvdYÊinuh mÕuh EvÞuÎetÙ}]h aÐti>uvTi (EdvxVÊil
niÎ[) Af[ ek]TuÄuÎt[. `Î]l zpButVh ek]Þu tZzpy]Õu
Edvnuh (zsI>]mxV]miyuh) mX>h nimiÊh EcRÏil Bgvtiyuh
m]zth aet]Îuh xVIk>iÄ]riÙ}. aÐti>uvTiyuh EcRÏil
12
e`tiHYm]Ù
Bgvtiyuh tÐiÙuÔ mX>Êieû k]>fh piÎ]eÙ
zpx[t]viÄ]h.
ep>umnh zg]mÊiÙuÔ náUti>im]R tÐil kiTmX>h

nimiÊh muNk]ÙÆšil miÄEÏ]<uh kÙHic{uek]Þi>iÄuk
ptiv]yi>uÎu. ep>umnh EÑzttil \XvmiÙ}]ety]yiEÏ]ytu
teÎ |v>ueT mX>h nimiÊm]f[. avieT pÞ[ \XvmuÞ]
yi>uÎu. avieTyuh mkyi>uÊuÎ]L ek]TiEyÕuh \ztÊuÎ]L
Ar]Tum]yiÈ]f[ \lxvh nTÎi>uÎt[. náUti>im]R tÐiÙuÔ
mX>vuh v<Äuh ÙHšyuh nimiÊh atu niÎu Ep]yi. pieÎ
kurc{u k]ÙEÊÄ[ avieT \XvemÎÙ} y]et]>]EG]SvumiÙ}]
yi>uÎu. ptiv]yiÈuÔ pUj mutÙ]yvEp]Ùuh s>iy]yi nTÄ]et
y]yiÊIRÎu. aÆen k<iÇtieû EsSh Ey]gÄ]>il pkuti
yiÙDikm]šukL Ey]jic{[ \Xvvuh mÕumieÙ}ÜiÙuh
AÞieÙ]>iÄl O>]EG]Sh nTÊfemÎuh pU>h Ar]Èupue<
zpD]nm]ky]l atu pUyÊuÎ]L mtieyÎuh atinuh
ep>umnÊÏen purEÊeÄ<uÎÔiEÄeÞÎuh A divxh
zg]mÊiÙuÔ mÕu EdvM]e>eyÙ}]em<ueÎÔic{[ |vieT
ek]Þuv>ukyuh A `<uÎÔiÏu k<ivuÔiTEÊ]šh
Ekmm]Äukyuh ecy[t]l mti eyÎuh niþyiÄukyuh aÆen
nTÏ]Äukyuh ecy[tu. at]f[ |EÏ]<eÊ ep>umnÊupU>h.
Ey]gÄ]>ueT mX>h nimiÊh ep>umnÊuEÑztÊil zpti

dinmuÔ \c{pUjyuh AÞuEt]rumuÔ kUTiy]Èvuh mÕuh ciÙEÏ]L
muÈ]niTv>uky]l av muÈ]et nTÊuÎtiEÙÄu Ey]jic{
Ey]gÄ]RkUTi prvUR >]j]vien cumtÙeÏTuÊukyuh A
vky[Ä[ OÈuvše> niÙhpu>yiTÆL EdvxVÊilniÎ[ A
>]j]vinu viÈuek]TuÄukyuh ecy[tu. prvUREdsh ti>uvit]hkUri
EÙÄ[ OtuÆiyEÏ]L A vk vx[tuÄšuh ti>uvit]hkUR
gvReÐÞieû aDIntyiÙ]yi. atuek]Þ]f[ ek]c{I>]jYÊi>i
13
e`tiHYm]Ù
ÄuÎ ep>umnÊu EÑztÊil \c{ÏUj, kuTiy]Èh mutÙ]yv
|EÏ]<uh ti>uvit]hkUR gvReÐÞil niÎ[ 1 nTÊiEÏ]>uÎt[.
|ztyuem]eÄy]yiÈuh Ey]gÄ]>ueT mX>vuh pifÄvuh

pURÉm]yiÈu smic{iÙ}. ep>umnh zg]mÊil zpD]nM]>uh zpbÙM]
>um]y avf] mny[Äl náU>iÏ]Tuh ciÕUR mny[Äl náU>i
Ï]Tuh tÐiÙ]f[ OTuÄh vÙiy pifÄmuÞ]yt[. ep>umn EÑzt
ÊieÙ xhgtikešÙ}]h EmlprÇ zpk]>h O>uviDmvx]niÏic{
tieû EsSh ciÕUR náU>iÏ]T[ aÐti>uvTiyueT Ene> ti>iÇu.
~tuviDvuh A EÑzth n]m]vEsSm]ÄfemÎ]yi>uÎu aEÌH
Êieû \EÌsYh. atin]yi aEÌHh pÙ vidYkL zpEy]gic{u
En]Äi. avf]mny[Äl náU>iÏ]T[ aveyÙ}]h xUÑ[m]vEÙ]kn
EÊ]TukUTi tTÇuek]Þi>uÎtin]l aÐti>uvTi EdvxVÊi
EÙÄ[ vÙiy t>EÄeT]Îuh pÕiyiÙ}. avf]mny[Äl náU>i
Ï]TiEÙÄ[ aÐ ti>uvTiyueT AnukuÙYvuh xńÆšueT
xH]yvuh D]>]šm]yiÈuÞ]yi>uÎu. ciÕUR náU>iÏ]ÈiEÙÄ[ av
>Þuh vše> kurv]yi>uÎu. atin]Ù]f[ aEÌHÊieû \EÌsh
s>iy]yi PÙiÄ]ti>uÎt[.
aÐti>uvTiey ep>umnÊu pU>Êin[ `<uÎÔic{uek]Þu

Ep]kuÎ xmyh ciÙ apkTÆL pÕiÄuÎtin]yi ciÕUR náU>i
Ï]Tu gU™m]yi ciÙ AEÙ]cnkšuh cÈhekÈukšuh ecy[ti>uÎu.
avf]mn náU>iÏ]T[ A viv>h teû c]>M]R muK]ßi>mriÇ[
aÐti>uvTiey ep>umnEÊÄu `<uÎÔiÄuEá]L xVßh
c]ÊhkuTÊu s]x[t]vienÄUeT `<uÎÔic{uek]Þu Ep]kuÎ
tinuh A `<uÎÔEÊ]TukUTi aEnkh akáTiÄ]>uh
Ep]kuÎtinuh sÈhekÈukyuh EÑztzpdÑifÊin]yi aÐ
ti>uvTiey ep>umnÊu mtilÄkEÊÄ[ `<ueÎÔiÄuEá]L
s]x[tvu muáiÙ]yi>iÄfemÎuh \pEdsiÄukyuh ecy[tyc{u.
atin]l ciÕUR náU>iÏ]ÈieÙ A \EÌsYvuh PÙic{iÙ}. |EÏ]L
1
|Ä]ÙÊ[ EdvxVh Eb]RQilniÎ[
14
e`tiHYm]Ù
akáTiÄ]>ieÙ}ÜiÙuh ep>umnÊupU>Êin[ aÐti>uvTiey
`<uÎÔiÄuEá]L avf]mn náU>iÏ]T[ |EÏ]<uh teû
c]ÊhkuTÊu s]x[t]vienÄUTi `<uÎÔic{yy[Ä]ruÞ[. mtil
ÄkEÊeÄ<uÎÔiÄuEá]L s]x[t]vu muNpiÙuh ti>iec{<uÎÔi
ÄuEá]L Bgvti muáiÙum]yiÈ]f[ |EÏ]<uh ptiv[.
aÐti>uvTiÄ[ apkTem]Îuh pÕ]etyi>iÄuÎtin[

avf]mn náU>iÏ]T[ xd] EvÞuÎ muNk>utÙukešÙ}]h ecy[tu
ek]Þi>uÎuevÜiÙuh xVlpm]y O>u n¨h pÕ]etyi>uÎiÙ}. O>u
tvf ep>umnÊu pU>Êin[ eteÄ Eg]pu>ÊilÄuTi
aÐti>uvTiey mtilÄkEÊeÄ<uÎÔic{EÏ]L ciÙR Eg]pu>
Êieû mukšiÙi>uÎu Et]ÈiyiÈu kuTyueT ep]NmkuTh vÙiec{TuÊu
ek]Þ[ Ep]y[ÄšÇu. |t[ ecy[tt[ ciÕUR náU>iÏ]ÈieÙ
A¡]k]>M]>]yiÄumEÙ}]. ~etÜiÙuh aÄ]Ùh mutl aÐ
ti>uvTiey ep>umnÊu mtilÄkEÊÄu A Eg]pu>ÊilÄUTi
`<uÎÔiÄ]riÙ}.
|et]Îuek]Þuh ciÕUR náU>iÏ]ÈiEÙÄu tZp[tiy]yiÙ}.

OTuÄh aEÌHh aÐti>uvTiEÑztÊieÙ tzßiy]yi>uÎ
pTiÇ]ErTÊu BÈti>iey xV]DIneÏTuÊi, Edviey pUvuh nI>uh
kUÈi Av]Hic{u shKiÙ]Äi ciÕUR mny[Äl ek]ÞuecÎu
ek]TuÄuÎtinu prÇu cÈhekÈi. tzßi azpk]>h Edviey
Av]Hic{uek]Þ[ mtilÄu purÊu vTÄuki<eÄ mUÙve>
ecÎEÏ]L shK[ aEÌHÊieû eekyilniÎ[ niÙÊu vI<ukyuh
atilniÎ[ duRÎi>IÑYm]y O>u EtjÓ[ pureÏÈ[ aáÙÊink
EÊÄu Ep]kuÎt]yi k]feÏTukyuh ecy[tu. aÎumutl
dRsnÊin]yi avieT v>uÎve>Ù}]h shK[ niÙÊu vIft]y A
Ø]nÊu mtiÙiEMl et]Èu tÙyil vy[Äuk ptiv]yi. at[
|EÏ]<uh nTÎuv>uÎuf[. ciÕUR náU>iÏ]ÈieÙ v]Äu EkÈu
kpTtzßh zpEy]gic{ tzßiey Ey]gÄ]>uh mÕuh kUTiy]EÙ]cic{[
aÎuteÎ m]Õukyuh tzßÊin[ avieT Ever Aeš
niymiÄukyuh ecy[tu.
15
e`tiHYm]Ù
|ztyum]yEÏ]E<Äuh ciÕUR náU>iÏ]ÈiEÙÄ[ OÈu
tZp[tiy]vukyuh teû \EÌsYh PÙiÄyieÙ}Îu pURÉEb]Dh
v>ukyuh atin]ÙEÌHh xVßm]yi O>u EÑzth pfiyic{[ avieT
yuh Bgvtiey zptiS[ÚiÏiÄukyuh pU>h mutÙ]y AEG]SÆL
nTÊiÊuTÆukyuh ecy[tu. |zpk]>muÞ]yt]f[ EcRÏil
Bgvti. |o ØitiÄ[ A BgvtiÄ[ aÐti>uvTiEy]T[ mX>
muÞ]yt[ O>ÛutmÙ}EÙ}]. `Î]l mnuSYR tÐiÙÙ}]et Edvim]R
tÐil mX>muÞ]vniTyiÙ}]Êtin]l |tu mnuSYxÜlph
m]ztm]efÎu v>]En t>muÔu. Ar]Èupu<ÏU>Êinu EcRÏil
BgvtiyueT `<uÎÔÊ[ aÐti>uvTiyueT `<uÎÔÊiEnÄ]L
Em]TipiTiÏic{u Ekmm]ÄfemÎu vic]>ic{[ |EÏ]<uh mX>buÍi
Ey]TukUTi \X]HiÄuÎt[ tt[pÑp]tikš]y mnuSY>]fEÙ}].
Ar]Èupu<ÏU>tinu n]lpeÊ]Îu EÑztÆšilniÎ[

`<uÎÔic{uv>uemÎu prÇiÈuÞEÙ}]. avyil tZzpy]Õu zsI>]m
xV]miyueTyuh \o>kÊ[ aÐti>uvTiyueTyuh EcRÏil Bgvti
yueTyuh `<uÎÔÊukš]f[ aDikh Ekmm]yuh Em]TiEy]Tu
kUTiyuh |EÏ]<uh nTÎuv>uÎt[. aÐti>uvTiyueT `<uÎÔÊin[
|>upeÊ]át[ Ankš]f[ ptiv[. EcRÏil BgvtiyueT `<uÎÔ
Êin[ O>iÄÙuh atil kury]riÙ}. ciÙ ek]Ù}Æšil
atiÙDikvuh \Þ]yi>iÄ]ruÞ[. `<uptilÏ>h OÎ]ß>h
ek]án]nkEš]Tuh muNvsÊu n]Ùu v>iy]yi axhKYh dIpyï
(tIvÈi)kEš]TuhkUTi nTuvil tZzpy]ÕuEdvnuh |TÊuvsÊ[
\o>kÊ[ aÐti>uvTiyuh vÙÊuvsÊ[ EcRÏilBgvtiyum]yi
Ar]Èupu<Ï]TÊuÔ A `<uÎÔÊu k]<[cÄ]RÄu
EnEzt]Xvh teÎy]f[. A `<uÎÔÊieû Bhgi mu<uvnuh
anuBvEg]c>m]k femÜil xVlph du>ÊuniÎu En]Äfh.
AnkšueT ADikYvuh EmšÊieû tkRÏuhek]Þu ghBI>vuh
evTieÄÈu mutÙ]yvyueT >]HitYh ek]Þu zps]ß>mfIyvum]y
A `<uÎÔÊu k]fuÎtinu EdvM]>uh v>uÎueÞÎuÔ EkLvi
EkvÙh atisEy]¬iyeÙ}Î[ |tu k]fuÎvRÄu
16
e`tiHYm]Ù
Et]ÎiEÏ]kuemÎuÔ tinu xhsymiÙ}. atinuÔ muKYk]>fvuh
aÐti>uvTiyueT m]H]«Yh teÎy]f[.
pÞu kIE<]Èuk>mny[ÄeÙ O>u knYk ptiv]yi aÐ

ti>uvTiyueT EÑztÊil ecÎu dRsnhk<ic{i>uÎu. aÆen
kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]L knYky[Ä[ yovn]>hBm]yi. aEÏ]L
a¢NnáU>iÏ]Tu du>Øn]y O>u náU>iÄu puztiey Evši
k<iÏic{uek]TuÄuÎtinu tIRc{y]Äi muHURÊh niþyiÄukyuh
EvÞetÙ}]h vÈhkUÈukyuh EvÞuÎve>ey]eÄ ÑfiÄukyuh
ecy[tu. muHURÊdivxÊieû tEÙdivxh teÎ v>n]yi
niþyiÄeÏÈ náU>iyuh zkiy]dikLÄu EvÞuÎv>uh O]tiEÄ]N
mutÙ]yv>uh mÕuh vÎuEcRÎu. muHURÊh O>u divxh >]ztiyi
Ù]yi>uÎu. aÎuk]ÙÊu knYk ptivuEp]eÙ kušic{[ aÐti>uvTi
EÑztÊieÙÊi dRsnÊin]yi nTyil ecÎ xmyh "èû
EdvI, w]nini |vieT vÎu dRsnh k<iÄuÎt[ ~tu k]ÙÊ]
yi>iÄuh? `niÄini xhgtiv>uEm] `ÎuteÎ xhsym]f[. O>u
divxemÜiÙuh |vieT vÎu dRsnh k<iÄ]et jivic{i>iÄuÎtien
Ä]L nÙ}tu m>iÄukteÎy]efÎ]f[ `niÄu Et]ÎuÎt[.
atin]l w]N |ÎuteÎ m>iÄuÎtinu xk>ufh Edvi èÎ
anuzgHiÄfh" `Îu zp]RËic{u k>Çuek]Þu et]<utu.
aEÏ]L Edvi, "OÈuh vYxniEÄÞ. |EÆ]Èu Ep]>U" `Îu
a>ušiec{y[tu tZeeÄkL teû Ene> nIÈiyt]yi knYky[Ä[
Et]Îi. \Ten knYk zsIEk]viÙkEÊÄ[ O]Tiec{Îu. EdviyueT
bihbÊiEMl muruek ekÈiÏiTiÄukyuh avieT e`kYh
zp]piÄukyuh ecy[tu. aÄ]Ùhmutl kIE<]Èuk> mny[ÄlniÎ[
aßRńÆšuh knYkm]>uh aÐti>uvTiEÑzttil vÎu
dRsnh k<iÄ]ety]yi. aÆen kurc{uk]Ùh k<iÇtieû EsSh
aßRńÆLÄu dRsnÊin]yi aÐti>uvTiey AÞieÙ]
>iÄl mny[ÄeÙ<uÎÔiÄfemÎu náU>IÏ]Tu EdvxVÊiÙ
EpÑiÄukyuh pU>h xhb³ic{u ek]TiEyriy]l Ar]Èinu
muNp]yi O>u divxh mny[ÄEÙÄ[ `<uÎÔiÄ]emÎu EdvxVÄ]R
xÐtiÄukyuh azpk]>h `<uÎÔic{u tuTÆukyuh ecy[tu.
17
e`tiHYm]Ù
AÞuEt]ruh ek]TiEyriy]l Ar]Èinu muNp]yi O>u divxh
aÐti>uvTiey kIE<]Èuk> mny[ÄeÙ<uÎÔic{[ |rÄiÏUjyuh
mÕuh |EÏ]<uh ptivuÞ[. |rÄiey<uÎÔic{u tzßiyueT pUj
k<iÇ]l tiTáu ki<Äiniyil `<ueÎÔic{uvc{iÈu tzßi
m]rinilÄuh. pieÎ avieT aßRńÆL vÎu pUj]niEvdY]di
kšuh dRsnvuh mÕuh k<ic{tieû EsSm]f[ ti>iec{<uÎÔiÄuÎt[.
tzßiyueT pUj]niEvdY]dikešÄ]L EdviÄ[ xEß]S]vHÆš]yi
ÈuÔt[ aßRńÆšueT niEvdY]dikš]efÎ]f[ av>ueT
visV]xh.
sIEvÙieÄ<uÎÔiÄuÎtu s]ßiÄ]>N bÙiÄÙ}ukšiEMl

tUviEÄ]Þu Ep]kuÎtinu piÎiÙ]yiÈ]fEÙ}] ptiv[. `Î]l
aÐti>uvTiEÑztÊil aÊ]<ÒIEvÙiÄušš ptiv[ Edviey
muNEp `<uÎÔiÄukyuh s]ßiÄ]>N atieû piÎ]eÙ nTÎu
tUvukyum]f[. |vieT |Æeny]yt[ |TÄ]ÙÊ]f[. atin[
EkÈiÈuÔ k]>fh t]e<Ec{RÄuÎu:
peÞ]>u g³RvN ti>uvWiÄušÊu dIp]>]Dny[Äuh

\o>kÊ[ EÑztÊil aÊ]<ÒIEvÙiÄuh tZÒivEp>UR
vTÄuÎ]œEÑztÊil tZÏuky[Äuh ptiv]yi dRsnh
nTÊivÎi>uÎu. O>u divxh A g³Rv{N ti>uvWiÄušÊuÔ
dIp]>]Dny[Äu et]<utiÈ[ \o>keÊÊieyEÏ]E<Äuh avieT
aÊ]<ÒIEvÙiÄ[ `<uÎÔic{i>iÄuÎt]yi kÞu. tniÄu
ptivuÔ zpdÑifvuh nmx[k]>vuemÙ}]h mu<uv]n]kuÎtinu muá[
sIEvÙi k<iÇu nTyTc{uEp]eyÜiEÙ] `Îu vic]>ic{[ A
g³Rv{N `<uÎÔÊin[ muNpu tUvieÄ]ÞuEp]y EmÒ]ßiÄ]>
en tTuÊu niRÊi ByeÏTuÊi. atin]l A s]ßiÄ]>N
Eb]D>Hitn]yi kurc{u En>h x[thBic{uniÎuEp]yi. Edviey
`<uÎÔic{[ aTuÄl ek]ÞuecÎtieû EsSEm aEÌHÊinu
Eb]Dh vIfuÔu. Edvi aTuÊuÞ]y]l Ae>yuh ByeÏTuÊ]N
g³Rv{nuh mÕuh vic]>ic{]l x]DiÄyiÙ}EÙ}]. atin]l
aÄ]Ùhmutl avieT aÊ]<ÒIEvÙiÄ[ aÐti>uvTiey
`<uÎÔic{u ek]Tim>ÊryueT vTÄuvsÊu niRÊiytinuEsSh
18
e`tiHYm]Ù
EmÒ]ßiÄ]>N vÎu tUviÊuTÆiy]l mtieyÎu niþyic{u.
atin]l |EÏ]<uh azpk]>h teÎ nTÎuv>uÎu.
|o e`tiHYhek]Þu EdvEy]nikLEp]Ùuh ptiv]yi vÎ[

aÐ ti>uvTiey vàiÄuÎueÞÎu x[p¨m]kuÎuÞEÙ}]. atu
nmuÄiEÏ]L zptYÑm]yi>iÄuÎueÞÜiÙuh |vieT xßtiÄ]
yiÈuh xáÊin]yiÈuh vidYy[Ä]yiÈuh mÕuh aEnkm]šukL vÎ[
|EÏ]<uh Edviey BjiÄukyuh `Ù}]vRÄuh aBI¨xiÍiyuÞ]vu
kyuh ecy{uÎueÞÎuÔt[ `Ù}]vRÄuh anuBvxiÍm]yiÈuÔ
t]f[.
"ExviÄuÎ jn]vÙiÄu xtth B]viÏetÙ}]h ek]Tu-

ÊI visVÊinu kÙ[pvÙ}Ixmy]y[ BUvil zpxiÍY] p>h
zsI viÆuh vÙy]ÙyÊiÙm>uh EdvieÄ<uh p]dmuL
ÏUvilEc{RÊu nmiÄiÙ]RÄumuTniÆ]viRBviÄuh suBh."
19
e`tiHYm]Ù
63. xV]titi>un]L mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[

ek]Ù}h 1004-]m]Þumutl 22-]m]Þuve> anit>x]D]>f
m]y x]mRËYEÊ]Tuh nItiEy]Tuh kUTi ti>uvit]hkUR >]jYh yœ]
Ey]gYh B>ic{i>uÎ mH]nuh xhgItx]HitYx]g>p]>gnuh
sU>nuh DI>nuh kus]zgbuÍiyuh gRBzsIm]num]yi>uÎ xV]ti
ti>un]L mH]>]j]vu ti>umnÓieÙÄuric{u EkÈiÈiÙ}]ÊvR Ek>š
>]jYÆšieÙÎÙ}, p>EdsÆšilEÏ]Ùuh aDikmuÞ]yi>iÄ yiÙ}.
|o ti>umnÓuek]Þ[ avt]>h ecy[t>ušiyt[ 988-]m]Þu
EmTm]xÊiÙ]f[.
988-]m]Þ[ b]Ù>]mvRÐ mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu

n]TunIÆiytiEn]TukUTi ti>uvit]hkUR mH]>]jvhsÊil AF
v<iÊáu>]ÄNm]>]>umiÙ}]ety]yiÊI>ukyuh tÎimiÊh aÎ[
epFv<iÊáu>]ÄNm]>il mUÏ]yi>uÎ ÙÑ[mi mH]>]¡i
aÄ]Ùhmutl >]jYh B>ic{utuTÆukyuh A mH]>]¡i 990-
]m]Þu n]TunIÆiEÏ]vuky]l aÄ]Ùhmutl tXEH]d>iy]y
p]Rv{tImH]>]¡i n]Tuv]<ukyuh ecy[tiÈuÔtu c>iztzpxiÍm]
fEÙ}]. atin]l xV]titi>un]L mH]>]j]v[ ti>umnÓuek]Þ[
ti>uvvt]>h ecy[ttuteÎ >]jY]Diptiy]yiÈ]f[. atin]Ù]f[
A ti>uEmniey `Ù}]v>uh "gRBzsIm]N" `Îu prÇuvÎi>uÎt[.
|o ti>umnÓuek]Þ[ ti>uvvt]>h ecy[ttieûEsSh EmÙ[prÇ
mH]>]¡ikL >]jYh B>ic{i>uÎt[ |o ti>umnÓieÙ zp]tiniDY
EÊ]TukUTiy]yi>uÎuevÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
1004-]m]Þ[ ti>umnÓiEÙÄu ptin]ru ti>uvyÓ]vukyuh

ti>um]Táu k<iyukyuh ecy{uky]l aÄ]Ùh mutl ti>umnÓu
ek]Þu >]jYB>fh A>hBic{u. pu>uSzp]yh tikyuÎtinu
ptienÈu vyÓ]kfemEÎ aÄ]ÙÊ[ niRb{³muÞ]yi>uÎuÔU.
ptin]ru vyÓ]y]l >]jYB>fm]>hBiÄ]emÎ]yi>uÎu |viTueÊ
cÈh. kI<[nTÏuh aÆeny]yi>uÎu. b]Ù>]mvRÐ mH]>]j]vu
ti>umnÓuek]Þ[ 73-]m]Þ[ >]jYB>fm]>hBic{EÏ]L aviETÄu
ptin]ru vyÓum]ztEm Ayi>uÎuÔuvEÙ}]. atin]l buÍi
20
e`tiHYm]Ù
x]mRËYvuh tEûTvuh B>fs¬iyumuÔ |o ti>umnÓuek]Þu
ptin]r]meÊ ti>uvyÓil >]jYB>fm]>hBic{t[ aBUtpURv{vuh
aÛutvum]y O>u k]>YmÙ}. |o ti>umnÓuek]Þu buÍiyuh nIti
yuh k]>YzgHfs¬iyuh t]N niþyiÄuÎ k]>Yh azpk]>h
teÎ nTÄfemÎu niRb{³vumuÔ Aš]efÎuÔtiEÙÄ[
aviTueÊ b]ÙYÊilÊeÎ aEnkh dZ¨]ßÆšuÞ]yiÈuÞ[.
y]gh k<iÇ[ Ex]my]ji (Ec]m]ti>i) AkuÎvRÄ[

ti>uvit]hkUR mH]>]jkuTuhbÊil ti>ubÙi mutÙ]y
aTiyßi>ÆLÄu ek]Ù}hEt]ruh O]E>] pfÄi<ivIth ek]TuÄuk
ptivuÞ[. |o d]nÊinu "kRÐiÊ]nh" `Î]f[ Ep>[ prÇu
v>uÎt[. ki<iyil O>unUeÕ]Îu pfh vItm]f[ ptiv[. aÆen
yuÔ kiim]>uh
ciÙEÏ]L \Þ]EyÄuh. O>u Ec]m]ti>i m>ic{]l A viv>h
mH]>]j]vuti>umnÓieÙ aTuÄl AdYh ecÎriyiÄuÎ
Ec]m]ti>iÄu m>ic{ Ec]m]ti>iÄu ptivuÔ ki<ikUTi Ep>ilÏtic{u
ek]TuÄuh. `Î]l viv>h ti>umnÓriyiÄuÎtu Ec]m]ti>i teÎ
EvfemÎu niRb{³miÙ}. Ec]m]ti>iyueT |Ù}ÊuÔv>il Ae>Üi
Ùum]y]l mti. ti>umuá]ekec{Î[, "|Î |Ù}eÊ |Î Ec]m]ti>i
m>ic{uEp]yi. aEÌHÊieû Ep>iÙuÔ t]nh èû |Ù}eÊ |Î
Ec]m]ti>iyueT Ep>il ptic{ut>uÎtin[ kÙ[pnyuÞ]kfh"
`Î]f[ prEyÞt[. |Æen pryuÎtin[ "vI<iÙ}h pryuk"
`Î]f[ prÇuv>uÎt[. vI<iÙ}h pryuÎtin[ ti>umnÓieÙ
xÎiDiyil ecÙ}uÎtinu xmyh En]EÄÞ]. ~tu xmyÊuh
ecÎu pry]emÎ]f[ evy[p[. pÔiyryil pÔiÄ[kuruÏ]yi
ÄiTÄuÎ xmyÊu v]til muÈivišic{ufRÊiÏryuÎtinuh
viE>]DmiÙ}.
O>iÄl O>u Ec]m]ti>i m>ic{iÈu vI<iÙ}h pry]n]yi Ever

>ÞiÙ}ÊuÔ Ec]m]ti>iyueT |Ù}ÆšilniÎu >Þu náUti>im]R
pureÏÈu. >ÞuEp>uh OE> xmyÊuteÎ k>UÏTeÎ veÎÊi.
>ÞuEp>uh \Ten >Þu vÔÆšiÙ]yiÄyri O>umic{u pureÏÈu.
aÄ]ÙÆšil k>UÏTÎÄTvil xd] vÔvum]yi
21
e`tiHYm]Ù
vÔÄ]>uÞ]yi>iÄuk ptiv]f[. |o náUti>im]R kyriy
vÔÆšieÙ \oÎuk]R xmRËM]>uh p>icymuÔv>um]y
n]yM]>]yi>uÎu. >Þu náUti>im]>uh av>v>ueT vÔÄ]E>]Tu
muNkUÈi ti>uvnßpu>eÊÊic{]l ptivuÔ kUÙi kUT]et
viEsS]l ciÙ xÐ]nÆšuh mÕuh ek]TuEÊÄ]emÎu prÇ[
ave> Ezp]X]HiÏic{u. atin]l vše> v]siEy]TukUTi >Þu
vÔÄ]>uh \oÎiÊuTÆi. kTukiTy[Äu vYtY]xhkUT]et >Þu
vÔÆšuh O>u Ep]eÙ niÎu. aÆen Ep]yi >Þu vÔÆšuh
O>umic{u ti>uvnßpu>Êu klÏ]ÙÄTvilec{ÎTuÊu. \Ten O>u
náUti>i k>y[Äu c]Ti mEÕ vÔÊieû tÙy[Äl piTic{[ O>u
tÔuek]TuÊuhvc{[ O]Ti. aÎu n]Tuv]fi>uÎt[ \ztÈ]ti
ti>un]L p]Rv{tIB]yi mH]r]fi ti>umnÓuek]Þ]yi>uÎu.
O]TiEÏ]y náUti>i ek]È]>ÊinkÊu kTÎu ti>umuá]ekec{Îu
viv>h ti>umnÓriyic{iÈu kušiÄ]N Ep]yi. piTic{u tÔeÏÈ
vÔÊiÙi>uÎi>uÎ náUti>i vIÞuh vÔmTuÏic{u k>y[ÄirÆi
O]Ti ek]È]>ÊieÙÊiyEÏ]E<Äuh muEá O]Tiy náUti>i vI<iÙ}h
pryuk k<iÇu `Îriyuky]l aEÌHÊinu ~Õvuh viS]dvuh
|¢]BhgvumuÞ]yi `ÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
aEÌHh zp]t®x[n]nvuh jpvuh nmx[k]>vuh Etv]>vuh mÕuh
ptivuÔ O>u visi¨n]yi>uÎu. aveyÙ}]h muTÄi vše> këÏÈu
ti>uvnßpu>h ve> ecÎiÈu k]>Yh PÙiÄ]etEp]ytil
aEÌHÊinu vše> vYxnmuÞ]yt[ aÛutmÙ}EÙ}].
ti>uvnßpu>Ê[ `ÊiyEÏ]LÊeÎ En>h n]ÙWun]<ik
puÙRÎi>uÎu. k]>Yh etÕiEÏ]ytiÙuÞ]ytiÙDikh viS]dh
aEÌHÊin[ yœ]k]Ùh kušiyuh Etv]>vuh k<iÄ]N
x]DiÄ]Çtuek]Þ]yi>uÎu. "vic]>ic{uvÎ k]>Yh pUjYm]yi,
kuši mutÙ]ytinu En>vuh etÕi. |nieyÜiÙuh EvgÊil kušic{u
nitYkRÐemÜiÙuh k<iÄ]h. Etv]>Êinuh eevsYÊinuh mÕuh
EvÞuÎ pUvuh puÙ}uh mÕuh |vieTÄiÈ]N m]RÅmiÙ}EÙ}].
atuek]Þ[ aet]eÄ \oRÍVh teÎ `ÎiÆen vic]>ic{u
viS]dic{uek]Þ[ A náUti>iyuh kušiÄ]n]yi pureÏÈu. A
xmyh xmzp]yÄ]>]y aeWÈu b]ÙM]E>]TukUTi kšic{uek]Þ[
22
e`tiHYm]Ù
nÐueT xV]titi>un]L ti>umnÓuek]Þ[ ek]È]>Êieû muÕÊ[
`<uÎÔi niÎi>uÎu. O]Tiytin]l ÑIfic{uh tšRÎuh
viyReÊ]Ùic{uh viS]dB]vEÊ]TukUTiyuh Ep]kuÎ A
náUti>ieyÄÞiÈ[ ti>umnÓuek]Þ[ náUti>iey višic{[ aTuÄl
v>uÊIÈ[, "aÆ[ `ß]f[ |zt ÑIfic{i>iÄuÎt[? muKh kÞiÈ[
Èß] vÙut]y O>u viS]dh mnÓiÙuÔtuEp]eÙ Et]ÎuÎu
vEÙ}]. atieû k]>fh pryU. `ß]y]Ùuh xm]D]nmuÞ]Ä]h,
OÈuh viS]diEÄÞ]" `Îu kÙ[pic{u. ti>umnÓiEÙÄ[ aÎ[
~kEdsh `Èu ti>uvyÓum]ztEm zp]ymuÞ]yi>uÎuÔU. tEÎ]T[
|zpk]>h xm]D]nh pryuÎ |o b]ÙN A>]efÎu náUti>iÄu
nÙ} Ep]eÙ mnÓiÙ]yieÙ}ÜiÙuh ~Õvuh EtjxViyuh Aj]nu
b]Huvum]y |o kum]>N EkvÙh niÓ]>neÙ}Îuh O>uxmyh
>]jkum]>N teÎ Ayi>iÄ]emÎuh aEÌHh \oHiÄ]etyi>u
ÎiÙ}. "EkvÙh niÓ]>n]y O>u ecriy kuÈiyilniÎ[ |zpk]>muÔ
x]ßVnv]ÄukšuÞ]v]niTyiÙ}EÙ}]" `Îu vic]>ic{[ aEÌHh
p>m]RËemÙ}]h ti>umnÓriyic{u. \Ten ti>umnÓuek]Þ[, "AeÈ,
kušiyuh Etv]>vuh mÕuh k<iyeÈ. k]>YÊin[ èßÜiÙuh
xm]D]nmuÞ]kuh" `Îu kÙ[pic{u náUti>iey ayc{u. aEÌH
Êieû kuši k<iÇEÏ]E<Äuh Etv]>Êinu EvÞuÎetÙ}]h
kÙ[pnzpk]>h O>u kuÈiÏÈR kTvil H]j>]ÄieÄ]TuÊu. Etv]>h
k<iÇEÏ]L meÕ]>u pÈR ecÎ[ "\ofienÙ}]h k]Ùm]yi>iÄuÎu.
ek]È]>ÊiEÙÄu v>]h" `Îu prÇu. \Ten náUti>i
ek]È]>Êil ecÙ}ukyuh evTiÏ]yi BÑfh k<iÄukyuh ecy[tu.
|ztyuh k<iÇEÏ]L muáu teÎ xm]D]neÏTuÊi kušiÄ]N
prÇyc{t[ xV]titi>un]L mH]>]jkum]>N teÎy]efÎ[
aEÌHh tIRc{eÏTuÊi. ti>uEmniey náUti>i muáu kÞiÈiÙ}]
yi>uÎuevÜiÙuh D]>]šm]yi EkÈiÈuÞ]yi>uÎu.
náUti>iey kušiÄ]N kÙ[pic{yc{ \Ten ti>umnÓuek]Þ[

"|Î[ |Ù}eÊEc{]m]ti>i m>ic{uEp]vukyuh |Î |Ù}eÊ náUti>i
vÎu nEÐ]Tu vI<iÙ}h pryukyuh ecy[ti>iÄek]Þu m>ic{uEp]y
Ec]m]ti>iyueT Ep>iÙuÔ t]nh vI<iÙ}h prÇ náUti>iyueT
23
e`tiHYm]Ù
|Ù}ÊuÔ Ec]m]ti>iyueT Ep>il ptic{uek]TuÊuek]Ôfh"
`Îu kÙ[pic{u pkTs]ÙyiEÙÄ[ `<utiyyÏic{u. atu pkT
s]Ùyil `ÊiyEÏ]E<Äuh mH]>]¡i ti>umnÓieÙ kÙ[pn
zpk]>h t]nh Ep>um]riÏtiÄuk k<iÇi>uÎu. atin]l pkT
s]ÙyiÙuÔ \dEY]gØM]R vÙ}]et ku<Æivs]yi. mH]>]j]vu
ti>imnÓieÙ kÙ[pnzpk]>h ecy{]et |>iÄ]Em]? mH]>]¡i
ti>umnÓieÙ kÙ[pnzpk]>h ecy[ttien EBdeÏTuÊ]Em]? >Þuh
vy{]et avR viSmic{u. OTuÄh avR |o viv>h mH]>]¡i
ti>umnÓieÙ aTuÄl ariyic{u. mH]>]¡i ti>umnÓuek]Þ[
mH]>]j]vu ti>uEmniey višic{uv>uÊi, "aÏN (ti>uvit]hkUR
mH]>]jkuTuhbÊil zp]yh kUTiyvR kurÇve> "aÏN" `Îu
pryuÎtu x]D]>fm]f[. |vieT aÏN `ÎuÔtu kuÈN `Îuh
kueÇnuh O]mn `Îuh mÕuh pryuÎtuEp]eÙ v]lxÙYxUck
m]y OE>]mnEÏ>]yiÈ]f[ vc{i>iÄuÎt[) |Æeney]eÄÊuTÆu
Îetß]f[? AdYh vI<iÙ}h prÇ náUti>iyueT |Ù}ÊuÔ
Ec]m]ti>iyueT Ep>iÙ]f[ t]nh ptic{u ek]TuÄ]N w]N cÈh
ekÈiyt[. atu EBdeÏTuÊuÎtu nY]ymÙ}" `Îu kÙ[pic{u. atinu
mrupTiy]yi mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ "|EÏ]L n]Tuv]<uÎt[
aÐy]ky]l aÐyueT kÙ[pnzpk]>h k]>YÆeš]eÄ
nTEÄÞt]f[. atinu xhsymiÙ}. `Î]l "kuÙEsK>eÏ>um]L"
`ÎuÔ Ø]nh `niÄiEÙ}? èû aTuÄl vÎu vI<iÙ}h prÇ
Aeš |¢]BhgEÊ]TukUTi mTÄiyyy[ÄuÎt[ |o Ø]nEÊÄu
yu¬vuh nY]yvum]Ef]? aÆeny]efÎ[ aÐ kÙ[piÄuÎ
pÑh `niÄu niRb{³miÙ}. aÐ kÙ[pic{u cÈh ekÈiytuEp]eÙ
nTÄeÈ. èû A¡ey w]N piNvÙiEc{Ä]h. pEÑ aÆen
ecy{uÎtu nY]yvuh |o Ø]nEÊÄu Ey]gYvum]efÎ[ aÐ
kÙ[piÄfh. aÙ}]et w]N xÐtiÄyiÙ}" `Îu kÙ[pic{u. |tu
EkÈEÏ]L mH]>]¡i s>iy]y mrupTi OÎuh Et]Î]et ku<Æi.
OTuÄh "|ni `Æeny]f[ EvÞetÎ[ aÏNteÎ niþyiÄfh.
aÏN niþyiÄuÎetÙ}h `niÄ[ xÐtm]f[" `Îu kÙ[pic{u.
\Ten mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[, "aÐy[Äu xÐtm]efÜil
|EÏ]L |vieT nY]yvuh >ÞuEpRÄuh m]nvum]yiÈuÔtu w]N
24
e`tiHYm]Ù
niþyiÄ]h. |EÏ]L O>u Ec]m]ti>iyueT Ep>iÙuÔ t]nm]f[
O<iÇuvÎi>iÄuÎt[. atinu >ÞuEpR vÎu vI<iÙ}h pryukyuh
ecy[tu. nÐL >ÞuEp>uh p>x[p>h ariy]et >ÞuEpRÄuh
ptic{u ek]TuÄ]N cÈhekÈukyuh ecy[tu. atin]l |o t]nh
OÎu pkutivIth >ÞuEc]m]ti>im]>ueT Ep>iÙuh tlÄ]Ùh
ptic{uek]TuÄukyuh |o Ec]m]ti>im]R O>]L m>iÄuEá]L
jIvic{i>iÄuÎ Ec]m]ti>iyueT Ep>il mu<uvn]ÄieÄ]TuÄukyuh
ecy{uÎt]f[ yu¬emÎ[ `niÄu Et]ÎuÎu. pieÎ aÐ
kÙ[piÄuÎtuEp]eÙ" `Îu kÙ[pic{u. atu EkÈEÏ]L |tu nÙ}
nY]ym]efÎu mH]>]¡iÄuh Et]Îuky]l aÆen cÈh
ekÈukyuh aÄ]>Yh aÆen avx]niÄukyuh ecy[tu.
xV]titi>un]L ti>umnÓieÙ b]ÙYkœkL |Æen vše>

yuÞ[. |o O>u xhgtiek]ÞuteÎ aviTuÎu ecruÏÊilÊeÎ
nY]yØnuh nItim]nuh t]en]Îu niþyic{]l at[ azpk]>h
nTÄfemÎu niRb{³muÔ Ašum]yi>uÎu `Îu x[p¨m]kuÎu
ÞEÙ}]. atin]l A B]gh aDikh vix[t>iÄuÎiÙ}.
vI<iÙ}h pryuÎtieû cÈem]eÄ |EÏ]L vše> EBdeÏÈi

ÈuÞ[. |EÏ]L yEœ¨h ~tu xmyÊuh ti>umuá]ekec{Îu vI<iÙ}h
pry]nuh mÕuh p]TiÙ}. aet]eÄ EBdeÏTuÊIÈu vše>Ä]Ùm]yi.
|EÏ]L vI<iÙ}h pryuÎt[ ek]È]>Êilec{Îu tvfÄ]>ueT
aTuÄl mtieyÎ]f[ cÈh. avR xmyh Ep]eÙ ti>umnÓriyic{u
ek]Ôuh.
|o ti>umnÓuek]Þ[ n>xihH]hsxhBUtn]efÎ]f[
aÄ]ÙÊ[ `Ù}]v>uh pryukyuh visVxiÄukyuh ecy[ti>uÎt[.
aviTuÎu Ene> En]Äiy]l ByeÏT]Êv>]yi aÄ]ÙÊ[
A>uhteÎ \Þ]yi>uÎiÙ}. ti>umnÓuek]Þ[ A>ueTyuh Ene>
En]Äi xhx]>iÄ]riÙ}. xhB]SfÆešÙ}]h niÙÊuEn]Äi
eÄ]Þ]f[ ptiv[.
25
e`tiHYm]Ù
ti>umnÓuek]Þu xihH]xn]E>]Hfh ecy[ttieû EsSh
kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]L zbiÈISugvRemÞieû zptiniDiyuh
|oƒiN³Y]kániÄ]>il zpD]nnum]y O>u yUEr]pYN ti>uEmni
eyÄ]fuÎtin]yi ti>uvnßpu>Êu vÎi>uÎu. zbiÈISu
gvREÐÞuh ti>uvt]hkUR mH]>]j]vum]yiÈuÔ \TáTiyil ciÙ
EBdgtikL v>uÊuÎtienÄuric{[ AEÙ]ciÄ]n]yiÈ]f[ x]y[pu
vÎi>uÎt[. mH]>]j]vinuÔ >]j]Dik]>Æšil ciÙtu kury[Äu
kyuh kÏÊil xVlÏh kUÈukyuh ecy{femÎ]yi>uÎu
x]yiÏieû \EÌsYh. mH]>]j]viÎu zp]yh ecruÏm]ky]l A
\EÌsYh niS[zpy]xh x]DiÄ]emÎuh ay]L vic]>ic{i>uÎu.
x]y[pu ti>uvnßpu>Êu ecÎiÈ[ ay]LÄu xuKm]yi
t]mxiÄuÎtinu EvÞuÎetÙ}]h klpnzpk]>h cÈhekÈi
eÄ]TuÊu. `ÜiÙuh tÐilÄ]fuÎtinu vše> divxh k<iÇiEÈ
divxvuh xmyvuh klpic{nuvdic{uÔu. klpic{nuvdic{ divxh
niþitxmyÊu x]y[pu kUTik]<[cy[Äu niþyic{i>uÎ ØÙ
eÊÊi. ti>umnÓuek]Þ[ atinu muáuteÎ avieT
`<uÎÔIÈuÞ]yi>uÎu. x]y[pu ecÎ \Ten ti>umnÓuek]Þu
xbHum]nh Axnxt[k]>h ecy[t[ |>uÊiytieû EsSh
aviTuÎuh |>uÎu kusÙzps[nh ecy[tu. x]y[pu mrupTi
pry]n]yi B]vic{ xmyh ti>umnÓuek]Þu tZÄÉu turÎu
x]y[pieû Ene> OÎu En]Äi. tt[Ñfh x]y[pu
Eb]D>Hitn]yi niÙÊu vIfu. "|y{]eš `TuÊu purÊuek]Þu
Ep]keÈ" `Îu kÙ[pic{iÈu ti>umnÓuek]Þu ek]È]>ÊiEÙ
eÄ<uÎÔi. \Ten n]Ùu BTM]R vÎ[ x]y[pieneyTuÊ[
ay]LÄu t]mxÊinu niþyic{i>uÎ ØÙEÊÄu ek]ÞuEp]yi.
avieT ecÎiÈuh vše>En>h k<iÇtieû EsSm]f[ x]y[pin[
Eb]Dh vIft[. "|o mH]>]j]vieû k]ÙÊu t]N vic]>ic{uvÎ
k]>Yem]Îuh x]DiÄyiÙ}" `Îu niþyic{[ x]y[p[ aÎuteÎ
ti>uvnß pu>ÊuniÎu mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu.
O>]Þil mInm]xÊil p«n]BxV]miEÑztÊil

\XvÊin[ Ar]Èu k<iÇu kTlÄ>yilniÎu ti>iey
26
e`tiHYm]Ù
`<uÎššic{ xmyh aá]>iekÈi akáTiy]Äi ek]ÞuEp]yi>uÎ
mEd]NmÊn]y O>u ek]án]n pifÆi ALÄUÈÊiEÙÄ[ O]Ti.
v]dYÄ]>uh akáTiÄ]>uh dIpyï(tIevÈi)Ä]>uhmÕuh zp]fBIti
Ey]TukUTi n]Ùuv<iÄuh O]TiEÏ]yi. p«n]BxV]miey `<uÎÔic{i
>uÎtieû muáil pÔiv]šuh p>icyuh D>ic{[ akáTiy]yi
niÎi>uÎ ti>umnÓuek]Þum]zth |šk]et A niÙyilÊeÎ
xeeD>Yh niÎu. jnÆešÙ}]h O<iEÇ]TiÄ<iÇEÏ]L An
ti>umnÓieÙ Ene> p]ÇTuÊu. AnÄ]>N muEáteÎ
O]Tiey]šic{i>uÎtin]l Any[Äu xV]tzßYvuh xiÍic{i>uÎu.
An Ene> p]Çuv>uÎtu kÞiÈuh aviETÄu y]et]>u
kUxÙumuÞ]yi>uÎiÙ}. tuáieeÄek]Þ[ `ÊiÏiTiÄuv]NtÄ
vÉh aTuÊEÏ]L ti>umnÓuek]Þ[ tZÄÉukL turÎ[
AnyueT Ene> OÎu En]Äi. An \Ten atYuc{ÊiÙuÔ
dInxV>EÊ]TukUTi ti>umuáil ek]áukuÊi. AnyueT ek]áu
kL mu<uvnuh niÙÊu t]<[Îu. \Ten AnÄ]>N avieTeyÊi,
Aney `<ueÎlÏic{u kUc{uviÙÆiÈu ek]ÞuEp]yi. An EpTic{u
virc{uek]Þ]f[ AnÄ]>Nm]>ueT kUeTEÏ]yt[. pieÎ An
ti>umnÓieÙ séh EkÈ]lEÏ]Ùuh nTuÆum]yi>uÎu. |zpk]>muÔ
ti>umnÓuek]Þ[ n>xihH]hsxhBUt]efÎ[ jnÆL visVxic{i
>uÎtil aÛutmiÙ}EÙ}].
ti>umnÓieÙ n]mh EkÈ]lÊeÎ EpTiÄ]Êv>]yi

aÄ]ÙÊ[ A>umuÞ]yi>uÎiÙ}. `Î]l azkmm]yi aviTuÎ[
Ae>yuh siÑiÄukyuh \pzdviÄukyuh ecy[ti>uÎiÙ}. v]x[tv
Êil aviTuÎ[ ~Õvuh dy]Ùuv]yi>uÎu. aviTuÎ[ zkU>zpvZÊi
OÎuhteÎ ecy[ti>uÎiÙ}. `Î]l `zt vÙiy Aš]y]Ùuh kuÕh
ecy[t]l aviTuÎ[ mury[Äu siÑiÄ]etyi>iÄ]riÙ}. kuÕÄ]>ueT
Ep>il aviETÄ[ EÙsvuh d]ÑifYmuÞ]yi>uÎiÙ}. >]jYÊu nIti
nTÄfemÎuh t]N OÎu niþyic{]l at[ azpk]>hteÎ
nTÄfemÎuh aviETÄu vše> niRb{³muÞ]yi>uÎu.
O>u divxh Ek]vieÙ<uÎÔÊu xmyÊu kUeTyuÞ]yi>uÎ

xRv{]Dik]>YÄ]E>]T[ "n]eš O>u kuÙv]<c{irÏu nTÊfh" `Îu
27
e`tiHYm]Ù
klpic{u. kuÙv]<c{irÏin[ Ayi>ÊilÄury]et kuÙv]<
EvÞt]ky]l xRv{]Dik]>YÄ]>N "n]eš nTÊuÎ k]>Yh
ax]DYm]f[. n]Ùu divxeÊ |T klpic{nuvdiÄfh" `Îu
ti>umnÓriyic{u. \Ten aviTuÎ[ "cirÏu n]ešÊeÎ Evfh.
`Ù}]h p<ÄuÙ Ayi>iÄukyuh Evfh" `Îu kÙ[pic{u. pieÎyuh
klpny[Äu viE>]Dm]yi ti>umnÓriyic{]l siÑyuÞ]kuemÎ[
ariy]m]yi>uÎtuek]Þ[ xRv{]Dik]>YÄ]R "klpnEp]eÙ
nTÊieÄ]Ô]h" `Îu tI>umnÓriyic{u. piEÕ divxh
eevkuEÎ>h ti>umnÓuek]Þ[ p«n]BxV]mi dRsnÊin]yi
mtiÙkÊ[ `<uÎššiy xmyh avieTeyÙ}]h p<ÄuÙ v]<ek]Þ[
aÙÜ>ic{i>uÎu. cirÏu Ekmm]yuh Bhgiy]yuh nTÄukyuh
aviTuÎu xEß]Sic{u xRv{]Dik]>YÄ]RÄu ciÙ xÐ]nÆL
klpic{u ek]TuÄukyuh ecy[tu. xRv{]Dik]>YÄ]R pÙ
diÄukšiEÙÄ[ Ašukeš O]Tic{[ axhKYh p<uÄTy[Äyuh kuÙc{
v]<kšuh v>uÊi, k]yeyÙ}]mruÊukšÇ[ avyueT Ø]nÊu
p<uÄTy[Ä kuÊiEÄ]RÊ]f[ p<ÄuÙv]<kšuÞ]Äic{t[.
aviTeÊ aBizp]yvuh atuteÎy]yi>uÎu. buÍim]n]y
xRv{]Dik]>YÄ]R atriÇu zpvRÊic{tin]Ù]f[ ti>umnÓil
xEß]SmuÞ]kukyuh klÏic{u xÐ]nh ek]TuÄukyuh ecy[tt[.
ti>umnÓiEÙÄ[ xEß]Sh Et]Îiy]l \Ten èßÜiÙuh

klÏic{u xÐ]nh ek]TuÄuk ptiv]f[. O>iÄl ti>uvnß
pu>Êu p«n]BxV]mi EÑztÊil \Xvk]ÙÊ[ O>u divxh
sIEvÙieÄ<uÎÔic{i>uÎ xmyh mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu
zsIp«n]BxV]miey \EÌsic{[ teû aTuÄl niÎi>uÎ Exvknuh
vidV]nuh mH]kviyum]yi>uÎ kišim]nUR ecruÉiEÄ]yiÊáu>]
nvRkEš]T[:
"sibik]y]h viB]EtYS®
zsIm]nhbu>uEHÑf®"
èÎ]>u Es}]kÊieû pURv{]RÍh tt[ÑfmuÞ]Äi

klÏiÄukyuh \Ten Ek]yiÊáu>]nvRkL \Ê>]RÍm]yi,
28
e`tiHYm]Ù
"knk]zdixm]>U™
Gnk]ßih viQhbyN"
`ÎuÞ]Äiec{]Ù}ukyuh sIEvÙi k<iÇu ek]È]>ÊieÙ<uÎ

Ôiy \Ten ti>umnÓuek]Þu Ek]yiÊáu>]n[ Ayi>h>Up]
viÙyuÔ eev>ÄÙ}ukL vc{ O>u Ej]Ti kTuÄnuh |zpk]>hteÎ
O>]r]Èudivxh p«n]BxV]miey shKumuKEÊÄ[ (pTiÇ]er
xmuzdtI>EÊÄ[) `<uÎÔic{ xmyh akáTiy]yi `<ueÎÔi
yi>uÎ ti>umnÓuek]Þu v<iyueT >Þu B]gÊumuÔ EmTkšil
xuà>im]>]y x[ztIkšueT muKÆL kÞiÈ[
">]k]ss]ÜkÙit]yt]m]ÙiEkv
mug[Í]hgn]vdnph¬i>iH]vB]ti
èÎ]>u Es}]kÊieû pURv{]RÍh tt[ÑfmuÞ]ÄiÄlÏi

Äukyuh atieû \Ê>]RÍm]yi Ek]Êáu>]nvRkL \Ten
"kißVzt pÜjDiy] mDup]vÙIv

du>]Xm]ptti k]mijn]Ñiph¬i®"
`ÎuÞ]Äiec{]Ù}ukyuh ti>umnÓuek]Þ[ xEß]Sic{[

atiEÙÄ[ Ek]yiÊáu>]nvRkLÄ[ O>ÈEÊ]TN vI>sZhKÙyuh
klÏic{u xÐ]nic{u `ÎuÔtu zpxiÍm]fEÙ}].
|Æen aviTuÎ[ O]E>] xàRBÆšil O]E>] k]>fÆš]l

pÙRtÄuh aEnkh xÐ]nÆL klpic{uek]TuÊiÈuÞ[.
ti>umnÓuek]Þu vÙiy vidV]nuh mH]kviyum]yi>uÎtin]l
xhx[kZtvidV]Nm]>uh xhgItvidV]Nm]>uh mÕum]y Ey]gYNm]R
zptidinemÎEp]eÙ aviTueÊ muKh k]fiÄuÎtin]yi dU>Eds
ÆšilniÎu ti>uvnßpu>Êu vÎuek]Þi>uÎu. ave>eyÙ}]h
ti>umnÓuek]Þ[ yœ]Ey]gYh xlÄ>iÄukyuh ecy[ti>uÎu.
ti>umnÓuek]Þu xhgItÊiÙuh x]HitYÊiÙuh O>uEp]eÙ
p]¥itYmuÔ Aš]yi>uÎtin]l v>uÎve>Ù}]h O>uviDh
Ù´]vntmuKNm]>]yiÈ]f[ mTÆiEÏ]vuk ptiv[.
29
e`tiHYm]Ù
t]RÄikNm]>uh eevy]k>fNm]>uh AÙÜ]>ikNm]>uh mÕum]yi
p>EdsÆšilniÎu v>uÎ vidV]Nm]E>]Tu ti>umnÓu ek]Þ[
klÏic{u >EÞ] mUEÎ] Ec]dYÆL Ec]diÄuEá]E<Äuh avR
Et]lÄuk ptiv]f[. azpk]>hteÎ xhgItvidV]Nm]R vÎ]Ùuh
av>il p]Èuk]e>ek]Þu p]TiÄukyuh vIfv]ynÄ]e>eÄ]Þu
vIf v]yiÏiÄukyuh klÏic{uEkÈiÈu xxEß]Sh avet vše>
s}]Gic{u ciÙet]eÄ klÏiÄukyuh OTuÄh ti>umnÓuek]Þu
xVlph p]TukEy] vIfv]yiÄukEy] ecy{ukyuh ptiv]f[.
ti>umnÓieÙ p]EÈ] vIfv]ynEy] EkLÄuÎ vidV]Nm]e>Ù}]h
aÛutp>vsNm]>uh Ù´]viHVÙNm]>um]yiÊI>uh. |o
g³Rv{eû muáil vÎu tÆšueT aÙ[p¡tey zpkTiÏic{tu
EB]StVm]yieyÎuh "|vieTniÎu xÐ]nem]Îuh kiÈfemÎiÙ},
vÙ}viDvuh Ep]yiÏi<c{]l mti" `Îuh avR vic]>iÄukyuh
ecy{um]yi>uÎu. `ÜiÙuh ti>umnÓuek]Þ[ `Ù}]vRÄuh yœ]
Ey]gYh xÐ]nÆL klÏic{uek]TuÄ]ruÞ[.
ti>umnÓiEÙÄ[ mÙy]šÊieÙÎEp]eÙ xhx[kZth, tmi<[,

HiàuØ]ni, etÙuÜ[ mutÙ]yi aEnkh B]Skšil ap]>m]y
p]¥YtYmuÞ]yi>uÎu. avyieÙÙ}]h kÙ[pic{u p]Èukšuh mÕum]yi
kvitkšuÞ]ÄIÈuÞ[. avyil zpD]nÆL \XvvRÉnh, mfi
zpv]šb³vuh mfizpv]špdÆšuh, xhx[kZtÊil aj]miEš]p]
KY]nh, kuEcEÙ]p]KY]nh `Îivyum]f[. |vkUT]et aEnkh
pdÆšuh vRÉÆšuh kIRÊnÆšuh mÕuh klÏic{uÞ]ÄIÈuÞ[.
klÏic{uÞ]ÄIÈuÔ kIRÊnÆšuh pdÆšuh vRÉÆšuh mÕuh
Ek>šÊiÙuh p>EdsÆšiÙumuÔ xhgItvidV]Nm]R |EÏ]<uh
pÚiÄukyuh p]Tukyuh ecy[tuv>uÎuÞ[.
ti>umnÓuek]Þ[ xV]yÊxiÍiy]y O>u mH]>]j]vu teÎ

y]yi>uÎu. xkÙk]>YÆšuh xVyEmv AEÙ]cic{u tIRc{ecy{uÎ
tÙ}]et aEnY]pEdszpk]>h aviTuÎu y]et]Îuh kÙ[pic{u
ecy[ti>uÎiÙ}. >]jYk]>YÆešÙ}]h aviTuÎuteÎy]f[ aEnVSi
Äukyuh nTÊukyuh ecy[ti>uÎt[. klÏnzpk]>mÙ}]et O>u
k]>Yvuh aÄ]ÙÊu >]jYÊu nTÎi>uÎiÙ}. div]Nji mutÙ]y
30
e`tiHYm]Ù
\EdY]gØNm]R ti>umnÓieÙ klÏn zpk]>h k]>YÆL cÈhekÈi
nTÊuk m]ztEm aÄ]ÙÊu ecy[ti>uÎuÔu.
aÎeÊ div]Nji O>iÄl O>um]xeÊ avDi kiÈiy]l

eÄ]Ô]emÎu ti>umnÓieÙ aTuÄl aEpÑiÄukyuh aEpÑ
zpk]>h klÏic{nuvdiÄukyuh ecy[tu. div]Nji Ej]Ùi viÈu
Ep]kuÎtinu niþyic{ divxh ti>umuá]ekec{Îu muKh k]fiÄu
kyuh "pk>h klÏic{u niymiÄuÎtu p<Ävuh p>icymuÔv>il
Ae>eyÜiÙuh Evfh. aeÙ}Üil k]>YÆLÄu ku<Ïh
En>iEÈy[Äuh" `Îu ti>umnÓriyiÄukyuh azpk]>h O>u BZtYen
višic{[ "HjUR kEc{>i aTic{uv]>i p<kiEÊÇiÈuÔ O>u
cUeÙTuÊu div]Nji kEc{>iyil ptiv]yiÈi>iÄuÎ kEx>yil
vEc{Äfh. div]Nji ti>ic{uvÎiÈÙ}]et at[ avieT niÎ[
`TuÊum]Õukyum>ut[" `Îu klÏic{u. A BZtYN azpk]>h
ecy[tu. div]NjiÄu pk>h Ej]Ùi En]ÄuÎtin[ Ae>yuh
kÙ[pic{u niymic{umiÙ}. O>u m]xh k<iÇu div]Nji ti>ic{uvÎu
Ej]Ùiyil zpEvsiÄuÎtin]yi kEc{>iyil ecÎEÏ]L t]N
ptiv]yiÈi>iÄuÎ kEx>yil O>u cUÙi>iÄuÎt[ kÞ[ atvieT
ek]Þu ecÎu evc{t]>]efÎu Ec]dic{u EdSYeÏÈu. aEÏ]L O>u
sip]yi klÏn zpk]>m]f[ aÆen ecy[tetÎu
Eb]DiÏiÄukyuh cUÙ[ avieTniÎ[ `TuÊu m]Õukyuh ecy[tu.
div]Nji ØÙÊiÙ}]etyi>uÎ O>u m]xÊiniTy[Äu
>]jk]>YÆšil y]et]>u ku<Ïvuh kUT]et `Ù}]h s>iy]yi
nTÎi>uÎu `ÎriÇEÏ]L div]Nji èÎ]>]eš Ep>inu
m]ztm]yiÈ]f[ klÏic{u niymic{iÈuššetÎuh >]jYk]>YÆešÙ}]h
ti>umnÓieÙ s¬iek]Þ]f[ nTÎuEp]kuÎetÎuh teÎ
ariyiÄ]n]yiÈ]f[ kÙ[pic{[ |zpk]>h ecy{ic{etÎu buÍim]n]y
div]Nji mnÓiÙ]Äuky]l pieÎ atienÄuric{[ OÎuh
prÇtumiÙ}.
|o ti>umnÓuek]Þu zpD]nm]yi klÏic{u ecy[tiÈuÔ

xhgtikL, ti>uvnßupu>Ê[ |dhzpœmm]yi O>ihg}IS[
pÔiÄUTvuh nÑztbhg}]vuh Ø]piÄukyuh |EÏ]<uh
31
e`tiHYm]Ù
"puÊNm]šik" `ÎuteÎ prÇuv>uÎ ekÈiTh pfiyiÄukyuh
>œmuÞ]Äic{u >œÊieÙ<uÎÔÊu tuTÆukyuh HjURkEc{>iyuh
mÕuh ek]Ù}ÊuniÎu m]Õi ti>uvnßpu>Ê]Äukyuh jnÆLÄu
duÓHÆšuh duRv{HÆšum]yi>uÎ ciÙ nikutikL niRÊukyuh
xREv{ tuTÆiÄukyuh mÕum]f[. |o ti>umnÓuek]Þ[
D]RÐiknuh d]nsIÙnuh aEnkh d]nDRÐÆL ecy[tiÈuÔ
Ašum]yi>uÎu. aviTuÎu xihH]xn]E>]Hfh ecy[tt]y 1004-
]m]Þu teÎ tuÙ]pu>uSd]nvuh 1009-]m]Þu p«gRBd]nvuh
kÙ[pic{u nTÊi. |zpk]>emÙ}]h gufv]nuh am]nuSzpB]vnum]
yi>uÎ A mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ 34-]meÊ ti>uvyÓil
1022-]m]Þu Dnum]xÊil nitY]nàzpdm]y p«n]B x]yUjY
eÊ zp]piÄukyuh ecy[tu.
32
e`tiHYm]Ù
64. piÙ]mEß]L mUÓ[

piÙmEß]L mUÓieû |Ù}h zbiÈISumÙb]ril vÔuvn]Tu
t]ÙUÄil piÙmEß]L ahsÊil piÙ]mEß]L EdsÊ]f[. |o
|Ù}Ä]R pÞu x]mu>i>iÏ]Tu táu>]eû |¨M]>uh zpEtYk
eevdYM]>uh eevdYviSyÊil atividg[ÍM]>uh xuzpxiÍM]>u
m]yi>uÎu. A ØitiÄu |EÏ]<uh vÙiy vYtY]xem]Îuh vÎiÈiÙ}.
peÞ]>iÄl (aÎu n]Tuv]fi>uÎ) ti>uvit]hkUR mH]

>]j]vu ti>umnÓiEÙÄ[ atikÚinm]y O>u sIÙ]y[m (vyÕil
Evdn) \Þ]vukyuh ti>uvit]hkUriÙuh ek]c{iyiÙuh mÕumuÔ
zpxiÍM]>]y xkÙ eevdYM]>uh pÚic{ pfi `Ù}]h En]ÄIÈuh
atu EBdm]k]etyi>iÄukyuh ecy{uky]l OTuÄh piÙ]mEß]L
mUÓien v>uÊfemÎu niþyic{u aEÆ]È]šyc{u. muNpuÞ]yi
>uÎ piÙmEß]L mUÓM]e>Äuric{uÔ EkLvi nimiÊm]f[
aEÆ]È]šyc{t[. `Î]l aÄ]ÙÊ[ avieT zp]ypURÊi
vÎvE>] eevdYvidY aBYxic{vE>] Ay pu>uSM]R A>uhteÎ
\Þ]yi>uÎiÙ}. ~kEdsh ptiÎ]Ùu vyÓum]zth zp]ym]y O>u
\ÉimUÓu m]ztEm avieT \Þ]yi>uÎuÔu. \pnynvuh xm]vRÊ
nvuh k<iÇi>uÎuevÜiÙuh eevdYviSykm]yi y]et]Îuh
aviTuÎu pÚic{i>uÎiÙ}. mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ AšukL ecÎu
viv>h prÇEÏ]L aviTuÎ[ atYßh viSÉn]yiÊIRÎu.
"èû pURv{M]R mH]Ey]gYM]>uh vÙiy eevdYM]>uh eevdY
viSym]yi pÙ aÛutkRÐÆL ecy[tiÈuÔv>uh zpxiÍM]>u
m]yi>uÎtin]Ù]fEÙ}] mH]>]j]vu kÙ[pic{[ |vieT Ašyy[Ä]
niTy]yt[. k¨h! |osV>]! w]niÆeny]yiEÏ]yEÙ}]. èû
a¢N `niÄu b]ÙYm]yi>uÎEÏ]LteÎ m>ic{uEp]ytin]Ù]
fEÙ}] `niÄ[ OÎuh pÚiÄ]niTy]k]Çt[. ti>uvit]hkUril
Ep]yi mH]>]j]vieû xuKEÄTu EBdm]ÄieyÜil `niÄu vše>
EzsyÓuh ysÓuh bHumtiyuh ÙBiÄum]yi>uÎu. OÎuh
pÚic{iÈiÙ}]Ê w]N vic]>ic{]l atu x]DYmÙ}EÙ}]. |osV>]!
|EÏ]L w]N |vieT `ß]f[ ecEy{Þt[? `nieÄ]Îu
33
e`tiHYm]Ù
ariÇukUeTÎu prÇ]l |o kuTuhbEÊÄukUTi kuric{iÙ]yi
ÊI>umEÙ}]" `ÎiÆen vic]>ic{[ aviTuÎ[ ~Õvuh viS]dEÊ]Tu
kUTi akÊu ecÎu teû aÐey višic{u viv>emÙ}]h prÇu.
aEÏ]L A aßRńh, "\Éi OÈuh viS]diEÄÞ], nÐueT
p>eedvm]y p>EmsV>en B¬ipURv{h pzßÞu divxh BjiÄuk.
aEÌHh èßÜiÙuh nivZÊiyuÞ]ÄiÊ>uh. Bjnh k<iÇiÈu
ecÙ}]emÎu prÇu mH]>]j]vieû Ašukeš ayy[Äuk" `Îu
prÇu. azpk]>hteÎ \ÉimUÓ[ purÊuvÎu mH]>]j]vieû
AšukEš]T[,"`niÄ[ |EÏ]L aáÙÊil Bjnm]f[. atini
pzßÞu divxhkUTiyuÞ[. atu k<iÇÙ}]et v>]N `niÄu
nivZÊiyiÙ}. niÆL Ep]yi Bjnh k<iyuEá]E<Äuh v>uk. pieÎ
nmuÄ[ O>umic{u Ep]k]h" `Îu
prÇu. atu EkÈu >]jpu>uSM]R, "pzßÞu divxh

k<iÇ]l mtiyEÙ}]. aztyuh divxhek]Þ[ Ep]yiv>]N
x]DiÄyiÙ}. xVÙ[ph t]mxic{]Ùuh O>umic{u ek]Þu ecÙ}f
emÎ]f[ kÙ[pn. atin]l Bjnh k<iyuÎtuve> wÆL |vieT
t]mxic{uek]Ô]h" `Îu prÇu. "`Î]l aÆenteÎ" `Îu
\ÉimUÓuh xÐtiÄukyuh aviTuÎu aÎuteÎ Bjnh A>hBi
Äukyuh ecy[tu. Bjnh atYßh B¬iEy]Tuh vÙiy niS[Ú
Ey]TuhkUTiy]yi>uÎu. Bjnh tuTÆiytieû ptien]Î]h divxh
>]ztiyil \ÉimUÓ[ aáÙÊilÄiTÎurÆiy xmyh O>u
vZÍzb]ªfN teû aTuÄl vÎ[ "EH! aÆ[ OÈuh
vYxniEÄÞ]. aÆu ti>uvit]hkUrilec{Î[, |t], |o m>uÎu
mUÎu En>h k]ÇevÔÊil kÙÄi mH]>]j]vinu ek]TuÄfh.
|tuek]Þu nÙ} xuKm]kuh. mH]>]j]v[ èßÜiÙuh tÎ]l
OÎuh v]Æ>ut[. "`niÄ[ |et]Îuh EvÞ]" `Îu pryfh.
aEÏ]L "pieÎ `ß]f[ EvÞt[?" `Îu mH]>]jvu Ec]diÄuh.
\Ten aÆ[ "t]zmpRÉIndiyil DnVß>iyueT vizgHh
kiTÄuÎuÞ[. at[ avieTniÎ[ `TuÏic{[ èû p>Edvty]y
siveû |TÊuvsÊ[ A aáÙÊilÊeÎ zptiS[Ú
k<iÏic{ut>fh. |t]f[ `niÄ[ EvÞt[. bihbh muÆieyTuÄ]
34
e`tiHYm]Ù
nuÔ AšukL t]zm]pRÉItI>Êu ecÙ}uEá]L, atu kiTÄuÎ
ØÙh k]fic{uek]TuÄuÎtinuh zptiS[Ú k<iÄuÎtinumuÔ AL
avieT v>uh. AL pryuÎ ØÙÊuniÎu bihbemTuÏic{[ A
AešeÄ]Þu zptiS[Ú k<iÏic{]l mti" `Îu pryfh. "|t[
`Æen ariÇu?" `Îu mH]>]jvu Ec]dic{]l |o
p>m]RËem]Îuh pry>ut[. "w]N |Æen EkÈiÈuÞ[" `Îu
m]ztEm pry]vU. mH]>]j]vu bihbh `TuÏic{u zptiS[Ú
k<iÏic{]lÏieÎ |EÏ]L siven `ÎEp]eÙteÎ DnVß>ieyyuh
p>Edvty]yi vic]>ic{u Exvic{u ek]Ôfh. pUj]niEvdY]dikL
>Þu ØÙÊuh y]et]>u vYtY]xvuh kUT]et B¬ipURv{h
O>uEp]eÙ nTÊic{uek]Ôfh. `Î]l niÆLÄu e`sV>Yvuh
eevdYÊil zpxiÍiyuh pURv{]Dikh vRÍiÄuh" `Îu prÇu
mUÎu gušik teû ky{il vc{t]yi \Éi mUÓinu Et]Îi. \Ten
\fRÎu En]ÄiyEÏ]L avieTeyÆuh Ae>yuh kÞiÙ}. `ÜiÙuh
mUÎu gušik teû ky{il |>iÄuÎt]yi kÞ[ \ÉimUÓu vše>
vix[myiÄukyuh vZÍzb]ªfeû EvSÊil teû aTuÄl vÎ[
|zpk]>h pryukyuh m>uÎu t>ukyuh ecy[tt[ teû p>Edvt
y]y zsIp>EmsV>NteÎy]efÎu visVxiÄukyuh ecy[tu.
pzßÞu divxhk<iÇu ptimUÎ]h divxh yœ]viDi Bjnh

k]ÙhkUTukyuh |Ù}Êu ecÎ[ aÐey višic{u viv>emÙ}]h
D>iÏiÄukyuh p]dÊiÜl vIfu nmx[Ä>ic{u y]zt prÇ[
anuzgHvuh anuv]dvuh v]Æiytieû EsSh \ÉimUÓu
mH]>]j]vieû AšukEš]TukUTi ti>uvit]hkUriEÙÄ[ pureÏTu
kyuh yœ]k]Ùh >]jD]niyieÙÊi mH]>]j]vien k]fukyuh
teû eekvsmuÞ]yi>uÎ gušik mUÎuh mUÎu En>m]yi
mH]>]j]vien ExviÏiÄukyuh ecy[tu.
A gušik Exvic{Et]TukUTi ti>umnÓiEÙÄu vyÕil Evdn

niEÒSh viÈum]ri. aviTuÎu p>ipURÉxuKeÊ zp]pic{u.
atin]l aviTuÎu xEß]Sic{[ \ÉimUÓinu viÙpiTic{ aEnkh
xÐ]nÆL klÏic{u ek]TuÊu. \ÉimUÓ[, "`niÄ[ |et]Îuh
AvsYmiÙ}"`Îu prÇ[ \EpÑic{tÙ}]et avyieÙ]Îuh
35
e`tiHYm]Ù
xVIk>ic{iÙ}. "pieÎ mUÓin[ `ß]f[ EvÞet"Î[ klÏic{u
Ec]dic{EÏ]L \ÉimUÓu tEÎ]T[ \rÄÊil vZÍzb]ªfN
prÇtuEp]eÙey]eÄ pryukyuh azpk]>emÙ}]h ecy{uÎtinu
EvÞuÎ pfvuhek]TuÊu tÄt]y Ašukeš klÏic{yy[Äu
kyuh ecy[tu.
mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu klÏic{yc{ AšukL

t]zmpRÉI tI>eÊÊi, ~tu B]gÊ]f[ muÆiÊEÏÞetÎu
xhsyic{uek]ÞuniÎEÏ]L `vieTniEÎ] avieT O>u xnY]xi
ecÎuEcRÎu. aEÏ]L O>u kZS[fÏ>ußu ndiyueT EmlB]gÊu
vÈÊil prÎuek]Þi>iÄukyuh ecy[tu. A xnY]xi >]jpu>uS
M]E>]Tu "niÆL `ß]f[ xhsyic{u nilÄuÎt[? A p>ußu
prÄuÎtieû Ene> t]e< muÆi En]Äiy]l bihbh kiÈuh" `Îu
prÇu. mH]>]j]vieû AšukL avieT muÆiÊÏukyuh
DnVß>iyueT O>u siÙ]vizgHh kÞukiÈukyuh ecy[tu. bihb
emTuÊu k>y[Äu ek]ÞuvÎEÏ]L A xnY]xi, "niÆL |o
bihbh ek]ÞuEp]yi zptiS[Úy[Äu EvÞet]eÄ ty{]r]ÄuviN.
zptiS[Úy[ÄuÔ muHURÊm]kuEá]L w]nvieT vÎu zptiS[Ú
nTÊieÄ]Ô]h"`Îu prÇiÈ[ avieTniÎu Ep]vukyuh ecy[tu.
A xnY]xi `vieTniÎ]f[ vÎetÎuh ÈÆ]È]f[ Ep]y
etÎuh ARÄuh niþymiÙ}.
mH]>]jvieû AšukL bihbvuhek]Þu piÙ]mEß]L

`Êi, bihbh avieT pu<yil jÙ]Div]xh ecy{iÄukyuh
mUÓieû p>Edvty]y siveû aáÙÊilÊeÎ muáuÞ]yi>uÎ
zsIEk]viÙieû |TÊuvsÊ]yi O>u zsIEk]vilkUTi pfiyiÄu
kyuh zptiS[Úy[Ä[ O>u suBmuHURÊh niþyiÄukyuh muHURÊ
xmym]yEÏ]L EmlÏrÇ xnY]xi avieT `Êukyuh bihb
emTuÊuek]Þuv>]N A¡]piÄukyuh ecy[tu. \Ten >Þu
zb]ªfEzsS[ÚM]R Ep]yi bihbemTuÄ]N En]ÄiyiÈu x]DiÄ]
y[ky]l pieÎ n]ÙWuEpRkUTi Ep]yi. `ÎiÈu x]Dic{iÙ}. kih
bHun]? axhKYh b]ªfM]RkUTi zsmic{iÈuh A bihbh kiTÎ
ØÙÊuniÎ[ |šÄieyTuÄ]NEp]Ùuh k<iÇiÙ}. A>u vic]>i
36
e`tiHYm]Ù
c{]Ùuh bihbh avieTniÎ[ |šÄieyTuÄ]N x]DiÄyieÙ}Îu
tIRc{y]yEÏ]L A xnY]xi O>u jÙp]ztvuemTuÊuek]Þ[ A
ØÙEÊÄu ecÙ}ukyuh O>u eekek]Þu niS[zpy]xh A
bihbh pu<yilniÎ[ `TuÄukyuh mEÕÄy{iÙuÞ]yi>uÎ jÙp]zt
Êil evÔh muÄieyTuÄukyuh ecy[tuek]Þ[ aáÙÊieÙÊi.
muHURÊxmyÊuteÎ bihbh zptiS[ÚiÄukyuh jÙp]ztÊi
ÙuÞ]yi>uÎ evÔhek]Þ[ bihbÊin[ aBiESkh k<iÄukyuh
ecy[tu. aÎumutl piÙmEß]L mUÓM]RÄu sivnuh DnVß>iyuh
p>Edvtm]>]yiÊIRÎu. avR |Îuh A >Þu EdvM]e>yuh
O>uEp]eÙ ExviÄukyuh Ac>iÄukyuh ecy[tuv>uÎu. avieT
>Þu EdvM]RÄuh nitYnid]nh, m]xviEsSh, AÈviEsSh
mutÙ]yveyÙ}]h |Îuh O>uEp]eÙ teÎy]f[ nTÊiv>uÎt[.
Ae>ÜiÙuh avieT v<ip]Tu k<iÄuky]efÜiÙuh >Þu Edv
M]RÄuh O>uEp]eÙ Evfh. O>u kdšiÏ<h niEvdiÄuky]efÜil
atu nTuEv muric{u >ÞiTÊu O>uEp]eÙ niEvdiÄfh.
|ÆeneyÙ}]h |EÏ]<uh nTÎuv>uÎu.
ti>uvit]hkUR mH]>]j]vieû xuKEÄTu EBdm]Äiy

\ÉimUÓ[ DnVß>iyueT zptiS[Ú k<iÇtieû EsSh A Edv
enyuh pURv{p>Edvty]y sivenyuh B¬ipURv{h vše> ExviÄu
kyuh aS[ÚeevdYM]>ieÙ]>]š]y AÙÊURnáiyueT aTuÄl
yœ]zkmh eevdYs]x[zth pÚiÄukyuh eevdYviSyÊil
aviTuÎ[ atixmRËnuh visVvizsutnum]yiÊI>ukyuh anß>h
teû gu>un]œeû puztiy]y O>u knYkey yœ]zkmh viv]Hh
k<iÄukyuh atil aviETÄu D]>]šh puztxß]nÆšuÞ]
vukyuh A xß]np>á> zkEmf vRÍiÄukyuh ave>Ù}]v>uh
av>ueT p>Edvtm]e> yœ]zkmh ExviÄuky]l eevdYviSy
Êil pURv{M]e> atisyic{u zpxiÍM]>]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
DnVß>iey zptiS[Úic{ xnY]xi zptiS[Ú]nß>h ÈÆ]Èuh

Ep]yiÙ}. tpÓuecy[tuek]Þ[ A aáÙÊilÊeÎ vše>Ä]Ù
mi>iÄukyuh OTuÄh avieTvc{uteÎ xVRÅ]E>]Hfh ecy{ukyuh
ecy[tu. xnY]xiyueT mZts>I>h A aáÙÊilÊeÎ >Þu
37
e`tiHYm]Ù
zsIEk]viÙukšueTyuh mÍYÊiÙ]yi BUmid]nh ecy{ (xhx[k>iÄ)
eÏTukyuh A ØÙÊ[ O>u trekÈic{u tušxi nTukyuh ecy[tu.
A tušxiÊryuh tušxiyuh |EÏ]<uh avieT k]Fm]nuÞ[.
DnVß>iyueT zptiS[Úyuh xnY]xiyueT xVRÅ]E>]Hfvuh

mÕuh k<iÇiÈu vše> tÙmurkLÄuEsSh piÙ]mEß]L mUÓieû
|Ù}Ê[ O>u k]ÙÊ[ O]E>]>uÊ>]yi k]ÙDRÐeÊ zp]piÄukyuh
OTuÄh O>u knYk m]zth EsSiÄukyuh ecy[tu. aÄ]ÙÊu
n]Tuv]fi>uÎ x]mUti>iÏ]Tu táu>]eû purÊ[ ~Õvuh
vÙiyt]y O>u zpEmHku>u \Þ]vukyuh atinu cikiXiÄuÎ
tinu piÙmEß]L |Ù}Êu mUÓM]>]>uh |Ù}]etyi>iÄukyuh
ecy[ky]l aviTueÊ zpD]n siSYM]>ieÙ]>]šuh piÙmEß]
LÄu xmIph "kuÙuÄÙ}UR" `Î EdsÊuk]>nuh "vTÄuhk>" `Î[
|Ù}EÏ>um]y O>u náUti>ieyeÄ]Þu cikiXiÏic{u. sx[ztzkiy
ecy{]et xuKeÏTuÊ]N zpy]xm]efÎu Et]Îuky]l náU>i
ku>u kIrukyuh cikiXic{u dInh EBdm]Äukyuh ecy[tu.
sx[ztzkiy ecy{uky]l A náU>iyueT zs]Í]dikL EsSmuÔ
náUti>im]R nTÊieÄ]TuÄ]ti>iÄukyuh aEÌHÊinu xVßh
|Ù}ÊuteÎ t]mxiÄ]N p]TieÙ}Î]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
atin]l A viv>h náU>i x]mUti>iÏ]Tutáu>]eû aTuÄl
ariyiÄukyuh táu>]N A náUti>ieyeÄ]Þ[ piÙ]mEß]
šiÙ}ÊuÞ]yi>uÎ knYkey viv]Hh k<iÏiÄukyuh xRv{xVd]n
m]yi avieT dÊu kyÕi t]mxiÏiÄukyuh A náUti>iÄ]yi
vše> vx[tuvHkL kÙ[pic{u ek]TuÄukyuh ecy[tu.
piÙ]mEß]L mUÓieû |Ù}EÊÄ[ |EÏ]L \Ô vx[tuÄšil
miÄvyuh x]mUti>iÏ]Tu táu>]N |zpk]>h kÙ[pic{u
ek]TuÊiÈuÔvyuh A |Ù}ÊuÔvR vTÄuhk> náU>iyueT
xß]np>á>yiÙuLeÏÈv>um]f[. |EÏ]L |o |Ù}Ê[ O>u mUÓuh
aviTueÊ aÐyuh aviTuÎu viv]Hh k<ic{iÈuÔ aßRńvuh
>Þu pu>uSxß]nÆšuh O>u x[ztI xß]nvuh m]ztEm \Ôu. A
pu>]tn kuTuhbh xkeeÙsV>YÆEš]TuhkUTi èÎÎuh
vRÍic{i>iÄuv]N xVREv{sV>N kT]ÑiÄum]r]keÈ.
38
e`tiHYm]Ù
65. s]x[t]EÜ]Èyuh ku>ÆM]>uh

s]x[t]EÜ]È ti>uvit]hkUril kuÎÊuR t]ÙuÄiÙuLeÏÈ
O>u ØÙm]f[. |o ØÙÊin[ "s]x[t]EÜ]È" `Îu
Ep>uÞ]ytieû k]>fhteÎ AdYEm viv>iEÄÞiyi>iÄuÎu.
pßšÊu >]j]ÄM]R p]¥Y>]jvhsYM]>]efÎuh

av>ueT kuÙp>Edvt sb>imÙ s]x[t]v]efÎumuÔtu
xuzpxiÍm]fEÙ}]. muNk]ÙÆšil pßšÊu >]j]ÄM]e>Ù}]v>uh
AÞieÙ]>iÄl sb>imÙyilEÏ]yi xV]midRsnh k<iÄuk
ptivuÞ]yi>uÎu. |EÏ]<uh av>ieÙ]>]ešÜiÙuh AÞieÙ]>iÄl
(mk>xhzk]ßiÄ[) sb>imÙyilec{Îu dRsnh k<iÄfemÎ[
~RÏ]TuÞ[.
peÞ]>iÄl O>u pßšÊu >]j]v[ k]yhkušÊu vÎ[

aviTueÊ O>u >]¡iey B]>Yy]yi xVIk>iÄukyuh avieT
ÊeÎ t]mxh tuTÆukyuh ecy[tu. A >]j]vuh >]¡iyuh
p>x[p>]nu>]gh nimiÊh pi>iÇu t]mxiÄuv]N as¬>]yi
ÊI>uky]l A >]j]vu pzßÞu ek]Ù}EÊÄu pßšÊu
Ep]vukEy] sb>imÙyilEÏ]yi xV]midRsnh k<iÄukEy]
ecy{]et k]yhkušÊuteÎ t]mxic{u.
aÆenyi>iÄuEá]L O>u divxh >]ztiyil pßšÊu

>]j]v[ \rÄÊil "aEy{]! kTuv v>uEÎ, puÙi v>uEÎ!" `Îu
prÇuek]Þ[ \reÄ niÙvišic{u. atuEkÈu >]¡i \fRÎu
EpTic{u virc{uek]Þ[ `ß]efÎu Ec]dic{EÏ]L >]j]v[ "OÎumiÙ}.
O>u xVp[nh kÞu. aEztyuÔU" `Îu pryukyuh vIÞuh
\rÆiÊuTÆukyuh ecy[tu. azpk]>h piEÕ divxvumuÞ]yi.
`ÎÙ}, atu divxhEt]ruh ptiv]yiÊIRÎu. |tu nimiÊh
EpTic{iÈu >]¡iÄu >]ztiyil kiTÎurÆuv]N nivZÊi
yiÙ}]ety]yi. |o viv>h k]yhkušÊu >]j]vrikyuh |tieû
smnÊin]yi pÙ mzßv]dÆšuh cikiXkšuh |osV>Exv]dikšuh
mÕuh nTÊiÄukyuh ecy[tu. |et]Îuek]Þuh pßš]Êu
39
e`tiHYm]Ù
>]j]vieû xVp[ndRsnÊinuh niÙvišiÄuh y]et]>u EBdvumu
Þ]yiÙ}. zptYut, atu zkEmf vRÍic{[, divxh Et]ruh
aWum]ruh `Èuh pÊuh zp]vsYh vItm]yiÊIRÎu. aEÏ]L
>]¡iÄu m]ztmÙ},>]j mài>ÊiÙ]RÄuh teÎ EpTic{iÈu >]ztiyil
kiTÎurÆuv]N nivZÊiyiÙ}]ety]yi. atin]l k]yhkušÊ[
>]j]v[ O>u divxh teû AvuÊn]y pßšÊu >]j]vien
aTuÄl v>uÊi "EH! aÆyueT kUÄuvišiyuh Ek]Ù]HÙvuh
ek]Þu |vieTy]RÄuh >]ztik]ÙÆšil kiTÎurÆ]N
nivZÊiyiÙ}]ety]yEÙ}]. avieTÄu zB]ßuEÞ]? "kTuv] v>uÎu;
puÙi v>uÎu; kTuv] epÕu; puÙi epÕu" |Æen èßÙ}h
axhb³Æš]f[ aviTuÎu pryuÎt[. |o Øitiyil |ni
|vieT t]mxiÄfemÎiÙ}. pßšÊuteÎ Ep]yi t]mxiÄ]fh.
|o \pzdvÆeš]eÄ m]riyiÈ[ vÎ]l mti" `Îu prÇu. |tu
EkÈEÏ]L pßšÊu >]j]vin[ ax]m]nYm]y mnx[t]pmuÞ]yi.
OÎ]mt[, teû zp]fzpiyy]y >]¡iey viÈu pi>iÇu
t]mxiÄuk `ÎuÔ k]>Yh aEÌHÊinu p>mxÜTm]yiÈuÔ
t]yi>uÎu. pieÎ k]yhkušÊu >]j]vieû v]Äu xVÙ[ph
pu¢>xEÊ]TukUTiyuh aEÑpm]yiÈuh `Î]l, O>u viDh
s]xny]yiÈum]yi>uÎu. `Ù}]hek]Þuh pßšÊu >]j]v[ atYßh
viSÉn]yiÊIRÎuevÎuh prÇ]l mtiyEÙ}].
aÎu >]ztiyil pßšÊu >]j]vinu ptivuÔtu kUT]et

viEsS]l O>u xVp[nh kUTiyuÞ]yi. atu O>u p>Edszb]ªfN
aEÌHÊieû aTuÄlec{Î[ "EH! aviTuÎ[ OÈuh viS]diEÄÞ.
aviTuÎ[ O>u k]>Yh ecy[t]l avieTÄuÞ]yi>iÄuÎ \pzdvh
nIÆi nÙ} xuKm]vuh. aviTueÊ p>eedvm]y sb>imÙ
s]x[t]vien dRsnh k<ic{iÈ[ |EÏ]L pzßÞu ek]Ù}]m]yEÙ}].
atin]l avieTEÏ]yi O>u pzßÞu divxh A xV]miey
BjiÄfh. pieÎ tiÜL Bjn muTÆ]et nTÊukyuh Evfh.
`Î]l mti, `Ù}] xuKm]kuh. aÆu xVp[nÊil k]fuÎu
kTuv]yuh puÙiyuh sb>imÙ s]x[t]vieû n]y[Äš]f[.
k]yhkušÊu >]j]v[ aEÆ AEÑpic{tieû PÙh aEÌHh
40
e`tiHYm]Ù
anuBviÄuh" `Îu prÇu `Î]yi>uÎu. |t[ EkvÙh
xVp[nmeÙ}Îuh sb>imÙ s]x[t]vuteÎ teû aTuÄl
`<uÎÔi a>ušiec{y[tt]efÎuh visVxic{[ >]j]v[ piEÕ divxh
>]vieÙ >]¡iey zgHiÏiÄukyuh tniÄu Ep]kuÎtin[
anuv]dh Ec]diÄukyuh ecy[tu. >]jvinuÞ]yiÈuÔ \pzdvh
m]riy]l ek]ÔemÎu vše> AzgHmuÞ]yi>uÎuevÜiÙuh
aEÌHh pi>iÇuEp]vukeyÎuÔ k]>Yh >]¡iÄ[ atYßh
xß]pk>m]yi>uÎu. atin]l Bjnh k<iÇ]l aÎuteÎ teû
aTuÄl `Êiek]Ô]emÎu xtYh ecy[tiÈ[ aEÌHh
Ep]yiv>uÎtin[ A x]DVi anuvdiÄukyuh >]j]v[ azpk]>h
ecy[tiÈ[ aÎuteÎ pßšEÊÄu Ep]vukyuh ecy[tu.
aÎumutl k]yhkušÊu >]jvin[ O>u ciÊzBmÊieû

ÙÑfh kÞutuTÆi. aEÌHh xd] "kTuv] epÕu, puÙi epÕu,
kTuv] epÕu,' `Î[ \>uviÈ[ tuTÆukyuh Ever y]et]Îuh
xhx]>iÄ]ety]vukyuh ecy[tu. kuši, BÑfh mutÙ]ytuteÎ
anYNm]>ueT niRb³hek]Þu EvÞt]yiÊIRÎu. `Î]l
aet]eÄ Ep>inu m]zth nTÊuemÎÙ}]et x]m]nYh Ep]eÙ
OÎuh ecy{]ety]yi. ciÙ divxÆšil Ae>Ù}]h niRb³ic{]Ùuh
kušiÄukyuh \Éukyuh ecy{]etyumi>uÎu. >]jYk]>YÆešÏÕi
aEÌHÊinu ciß Ep]ÙumiÙ}]ety]yi. aEÆ]È[ èßÜiÙuh
Ec]dic{]Ùuh prÇ]Ùuh `Ù}]Õinuh \Ê>h, "kTuv] epÕu, puÙi
epÕu" `Îum]zth. |tu nimiÊh >]jmài>ÊiÙuÔv>uh >]jpu>uS
Nm]>uh m]ztmÙ}, >]jYv]xikšuh AekÏ]eT p>Y]kuÙNm]>]yi
ÊIRÎu. aEnkh mzßv]dÆšuh cikiXkšuh mÕuh ecy{ic{u
En]Äi. OÎuek]Þuh O>u PÙvuh kÞiÙ}. atin]l pieÎ
zpxiÍNm] >]y ciÙ zps[nÄ]e> v>uÊi zps[nh vy[Ïic{[
En]ÄiyEÏ]L avR, pßšÊu >]j]vien AEÑpic{tin]l
sb>imÙ s]x[t]vinuÞ]yiÈuÔ viE>]Dh nimiÊh
xhBvic{iÈuÔt]efÎuh atiEÙÄu zp]yþiÊm]yi nUeÕ]Îu
>]si sb>imÙ ek]TuÊyc{u nTyiÙiTuviÄukyuh "kTuv] epÕu,
puÙi epÕu" `ÎuÔ v]ÄukL `Îuh zb]ªfR xByil
41
e`tiHYm]Ù
zpEy]giÄÊÄvÉh ~RÏ]Tu ecy{ukyuh ecy[t]l |o
xuKEÄTu m]ri >]j]vu pURv{Øitiey zp]piÄuemÎuh viDic{u.
\Ten nUeÕ]Îu >]si ek]TuÊyc{[, sb>imÙ s]x[tvieû
nTyiÙiTuviÄukyuh EmlÏrÇ (kTuv] epÕu, puÙi epÕu
`ÎuÔ)v]ÄukL xhGÄšiÄ]>]y náU>im]e> eÄ]Þu
xByil zpEy]giÏic{u tuTÆukyuh k]yhkušÊu >]j]v[ \M]dh
viÈ[ pURv{Øitiey zp]piÄukyuh ecy[tu. xhGÄšiÄ]R
|EÏ]<uh
"k]ÈilÄiTÎeWeÈÙikUTiÄTÙu<utu
k]ÙÊišviÊu vitc{EÏ]<Ty[Ä k]y[c{u
Et]ÞiÏriÏic{EÏ]<>murh nirEk m]Æ]
Et]Ùu kšÇEÏ]šÇUru prÜiÄÏl
kÏl vÙic{Æu tÙmÙmukšileÄÈi
k]yhkušÊEÙ}] kTuv]yuh puÙiyuh epÕu"
èÎ]>u p]Èu xhGÄšiyil \pEy]gic{u v>uÎuÞEÙ}].

pßšÊu >]j]v[ k]yhkušÊuniÎ[ Ep]ytilÏieÎ aEÌHÊinu
xVp[ndRsnh mutÙ]y \pzdvÆeš]ÎumuÞ]yiÙ}. aEÌHh
~t]nuh divxh xVEdsÊu t]mxic{tieû EsSh p>iv]>xEmth
sb>imÙyieÙÊi nv>t[nKcitm]y O>u ep]Nki>ITvuh vše>
viÙEyriy O>u muÊum]Ùyuh nTy[Äu vc{u vàiÄukyuh
B¬ipURv{h pzßÞu divxeÊ Bjnh nTÊukyuh ecy[tu.
pzßÞ]h divxh n]ÙWu n]<ik pkeÙ >]j]vinu vyÕil O>u
Evdn tuTÆi. atin]l aÎuh aEÌHh aÊ]<h EveÞÎu
tIRc{y]Äukyuh yœ]k]Ùh x³Y]vànvuh xV]midRsnvuh
k<ic{u Ep]yiÄiTÎu \rÆukyuh ecy[tu. aEÏ]L O>u p>Eds
zb]ªfN aEÌHÊieû aTuÄlec{Î[ "EH EH! \rÄm]Ey]?
|Îu >]¡iyueT aTuÄl `ÊieÄ]Ô]emÎ[ aÆ[ spœh
ecy[tiÈiEÙ}? xtYÙhGnh viHitm]Ef]? |t] |vieT O>u kuti>
nilÄuÎuÞ[. |tieû purÊu kyriEÏ]y]l ÑfÊil
>]¡iyueT aTuÄeÙÊ]h" `Îu prÇt]yi aEÌHÊinu
Et]Îi. \Ten `fIÕu purÊu ecÎu En]ÄiyEÏ]L O>u kuti>
42
e`tiHYm]Ù
nilÄuÎtu k]fukyuh aEÌHh atieû purÊukyri
O]Tic{uEp]vukyuh ÑfEn>hek]Þ[ k]yhkušeÊÊukyuh
ecy[tu. >]j]vu teû zpiytmyueT syngZHdV]>ÊiÜeÙÊi
t]e<yirÆukyuh A kuti> aßRÍ]nh ecy{ukyuh O>umic{u
k<iÇu. >]j]vu >]¡iyueT sy{]gZHÊiÜilec{Îu v]tiÙil
muÈi višic{u. \Ten >]¡iv]til turÎu. A x]DVi teû
zpiytmeû v>vienÊeÎ zptIÑic{uek]Þi>iÄy]yi>uÎu.
>]¡iyuh aÊ]<muÞiÈiÙ}]yi>uÎu. atin]l >ÞuEp>uh
kUTiEÏ]yi aÊ]<h k<ic{u v>ukyuh xuKm]yi kiTÎurÆukyuh
ecy[tu.
piEÕ divxh >]vieÙ k]yhkušÊu >]j]v[ teû

AvuÊn]y pßšÊu >]j]v[ ti>ic{uvÎi>iÄuÎt]yi ariÇ[
aEÌHÊieû aTuÄl vàic{iÈ[ "aÙ}Ey] mH]«]Ev, w]N
a¡tmUÙh prÇu Ep]yiÈuÔetÙ}]h aviTuÎ[ xdyh
ÑmiÄukyuh |niyuh yœ]pURvh Øi>t]mxh |vieTÊeÎ
AÄukyuh ecy{fh" `Î[ aEpÑicu. pßšÊu >]j]v[ atu
EkÈu xxEß]Sh "`niÄu Bv]En]Tu y]et]>u viE>]DvumiÙ}.
Ñm]y]cnh ecy{ÊÄvÉh Bv]N y]et]>up>]Dvuh ecy[tiÈu
Ôt]yi w]nriyuÎumiÙ}. |niyuh nivZÊiyuÔiTEÊ]šh k]Ùh
|vieTÊeÎ t]mxiÄfemÎ]f[ w]nuh vic]>iÄuÎt[" `Îu
pryukyuh avieTÊeÎ t]mxic{utuTÆukyuh ecy[tu.
aÆen t]mxic{i>uÎ k]ÙÊ[ O>u divxh pßšÊu

>]j]vuh aEÌHÊieû zpfyiniy]y >]¡iyuhkUTi eexV>
xÙ}]ph ecy[tuek]Þi>uÎEÏ]L, >]j]vinu muáuÞ]y xVp[n
dRsneÊpÕiyuh sb>imÙ s]x[t]vieû m]H]«YeÊÄuric{uh
mÕuhkUTi zp]x[t]viÄyuÞ]yi. aEÏ]L sb>imÙ tiÜLBjnh
(m]xhEt]ruh dRsnh) muTÆ]et nTÊfemÎu tniÄu
xVp[nÊil dRsnmuÞ]yiÈuÔ kœ >]j]vin[ O]RÐ vÎu. aTuÊ
m]xÊieÙÎÙ}, m]xhEt]ruhteÎ ~t]nuh divxh teû
zp]fzpiyey pi>iÇu Ep]EkÞt]yi>iÄuÎuvEÙ}] `Îu
vic]>ic{u >]j]vinuh |o viv>mriÇEÏ]L >]¡iÄuh
43
e`tiHYm]Ù
mnx[t]pmuÞ]yi. aÎu >]ztiyil kiTÎurÆiy xmyh
>]j]vieû aTuÄl O>]L ecÎ[ màx[mitEÊ]TukUTi "EH, aÆ[
OÈuh vYxniEÄÞ. aÆ[ èÎ k]f]n]yi zpiytmey viÈu
pi>iÇu sb>imÙve> v>femÎiÙ}. w]N |vieT aTueÊ]>u
ØÙÊu vÎu |>uEÎÄ]h" `Îu prÇt]yi aEÌHÊinu
Et]Îi. \Ten aEÌHh \fRÎu kÉuturÎ En]ÄiyEÏ]L
avieTeyÆuh viEsSic{]e>yuh kÞiÙ}. >]¡i nÙ}
\rÄm]yi>uÎu. teû aTuÄl vÎ[ |zpk]>h prÇtuh sb>imÙ
s]x[t]vu teÎy]efÎu >]j]vu visVxiÄukyuh xV]miyueT
B¬v]XÙYeÊyuh m]H]«YeÊyuh kuric{u vic]>ic{u vix[myic{[
aEÌHh mnÓuek]Þ[ teû p>Edvtey nmx[k>iÄukyuh
ecy[tu. piEÕ divxh >]vieÙ >]j]v[ |o viv>h >]¡ieyyuh
zgHiÏic{u. aEÏ]L >]¡iÄuh vše> xEß]Sm]yi.
k]yhkušÊu >]j]v[ AÞieÙ]>iÄl teû eexnik

M]e>ey]eÄ teû muáil v>uÊi O>]yuD]BY]xp>IÑ
nTÊukyuh p>IÑyil jyiÄuÎvRÄu yœ]Ey]gYh vx[tuÄšuh
ep]Îuh pfvuh pÈuh všyuh mÕuh xÐ]nm]yi ek]TuÄukyuh
ptivuÞ]yi>uÎu. |o kœ nTÎ k]ÙÊ[ |o p>IÑ EmTm]xh
Oát]h tIy{ti nTÊuÎtinu niþyicu. >]j]vu mUÎu divxh
muá[ O>u višhb>h zpxiÍeÏTuÊi. `È]h tIy{ti >]ztiyil
pßšÊu >]j]vinu vIÞuh O>u dRsnmuÞ]yi. EtjxViyuh
yuv]vum]y O>]L aEÌHÊieû aTuÄlecÎ[ "n]eš |vieT
AyuD]BY]xp>IÑyuÞ]kumEÙ}]. atilEc{>]N w]nuh v>uh.
aEÏ]L w]eny{uÎ aáu vI<uÎ ØÙÊu vÎ]l
èÎÄ]fh." `Îu prÇt]yi >]j]vinu Et]Îi. aEÌHmu
fRÎu kÉu turÎu En]ÄiyEÏ]L Ae>yuh kÞumiÙ}.
Oát]h tiy{ti >]vieÙ pTy]šikešÙ}]h k]yhkušÊu

>]j]vieû muáil H]j>]yi. A kUÈÊil ap>icitn]y O>u
yuv]vuh vÎuEcRÎu. aven kÞiÈ[, k]yhkušÊu >]j]v[, " nI
AR" `Îu Ec]dic{u.
44
e`tiHYm]Ù
yuv]v[: aTiyN O>u mÙy]šiy]f[.
>]j]v[: nI `vieTÏ]RÄuÎu?
yuv]v[: aTiyN kurc{u ki<Ä[ O>u mÙyiÙ]f[ p]RÄuÎt[.
>]j]v[: nieû Epe>ß[?
yuv]v[: ay{ÏN `Î]f[.
>]j]v[: nI |vieT `ßinu vÎu?
yuv]v[: ti>umnÓuek]Þ[ AyuD]BY]xp>IÑ nTÊi

jyiÄuÎvRÄu xÐ]nÆL kÙ[pic{uek]TuÄuÎueÞÎu EkÈu.
atil Ec>]emÎu vic]>ic{]f[ aTiyN viTek]Þt[.
>]j]v[: ninÄ[ ~t]yuDh zpEy]giÄ]n]f[ p>icymuÔt[?
yuv]v[: aTiynu `Ù}]h kuEreÒ p>icymuÞ[.
>]j]v[: `Î]l EcRÎuek]Ôuk. viE>]DmiÙ}.
`Îu prÇiÈu teû eexnikM]>il zpD]nM]>uh nÙ}

aBY]xikšum]yve> višic{u |o yuv]vien p>IÑIÄuÎtin[
A¡]pic{u. avR viÙ}uh aáuh zpEy]gic{uh v]šuh p>icyuh
zpEy]gic{uh |oÈi, kußh, Evl mutÙ]y AyuDÆL zpEy]gic{uh
pÙ viDÊil p>IÑic{u. A p>IÑkšieÙÙ}]h A yuv]vu
jyiÄukyuh k]yhkušh eexnike> Et]Ù[piÄukyuh ecy[tu.
atukÞu k]yhkušÊ[ >]j]v[ ~Õvuh xEß]SiÄkyuh "ninÄ[
xÐ]nm]y[ `ß]f[ EvÞt[? `ßuh t>]N n]h ty{]r]f[" `Îu
pryukyuh ecy[tu. atuEkÈ[ A yuv]v[,"aTiynu aDikem]Îuh
kiÈfemÎ[ AzgHmiÙ}. aTiyN |vieTniÎ[ `y{uÎ s>h
ecÎuvI<uÎ ØÙvuh atieû cuÕumuÔ ØÙÆšumuLeÏeT
muÄ]th (pzßÞu n]<ik dIRGvix[t]>muÔ) BUmi k>em]<iv]Äi
klpic{u tÎ]l mti" `Îriyic{u. "aÆenteÎ. aztyuh
k>em]<iv]yi tEÎÄ]h. s>emTueÊy{uk" `Îu >]j]vu kÙ[pic{u.
45
e`tiHYm]Ù
A yuv]v[ O>u s>emTuÊu w]fileÊ]TuÊu ki<EÄ]Èu
ti>iÇuniÎu vÙic{uviÈu. A s>h ecÎu vIf ØÙh kÞu
piTiÄuÎtin]yi k]yhkušÊu >]j]v[ teû visVx[tBTM]>il
c{iÙe> niEy]gic{yc{u. avE>]TukUTi A yuv]vuh, evruet
En>Eá]Äin]yieÈÎuÔ B]vÊil pßšÊu >]j]vuh Ep]yi.
ave>Ù}]v>uhkUTi k]yhkušÊuhniÎuh ki<ÄuetÄ]yi ~kEdsh
pzßÞu n]<ik dU>hve> ecÎEÏ]L avieT O>u ep]y[kyuh
atieû tI>zpEdsÊ[ ~t]nuh k]škL EmÇuek]Þ[
nilÄuÎtuh kÞu. avyil ~Õvuh ByÜ> mURÊiy]y O>u
kUÕN mUÄuryiÈuek]Þ[ pßšÊu >]j]vien kuÊn]yi
p]ÇuecÎu. atukÞu >]jBTM]R EpTiEc{]Ti. aB]xiyuh
xuà>num]yi A yuv]v[ eeD>YxEmth ti>iÇuniÎu. k]šey
aTiEc{]Tic{u pßšÊu >]j]vien >Ñic{u. |o xhBvh nimiÊh A
ep]y[ky[Ä[ aÎuÞ]y "k]škuÊieÏ]y[k" `Îu Ep>uteÎ
|Îuh jnÆL prÇuv>uÎu.
anß>h pßšÊu>]j]vuh A yuv]vuhkUTi avieTniÎu

kurc{u ki<EÄ]Èu Ep]ytieûEsSh O>u p]rÏurÊuecÎi>uÎ[
xVlpEn>h vizsmic{u. aEÏ]E<Äuh En>h eevkiytin]l A
>]zti avieT t]mxic{u. A yuv]vieû k]ÙTikL aÎ[ avieT
ptiÇt[ |EÏ]<uh m]ÇuEp]k]et etšiÇu k]Fm]nuÞ[. A
ØÙÊin[ "tZÏ]dh" `Î[ Ep>u prÇuv>uÎu.
piEÕdivxh (pÊ]htIyti) ati>]vieÙ pßšÊu>]j]vuh

A yuv]vuh kUTi ~kEdsh a>n]<ik ki<EÄ]Èu ecÎEÏ]L
avieT O>u k]yÙuh atieû mDYÊil O>u tu>uÊuh kÞu.
aEÏ]L A yuv]v[ "A k]fuÎ tu>uÊiÙ]f[ aTiyeû s>h
ptic{i>iÄuÎt[. atin]l aEÆ]eÈ<uÎÔfh. |vieT kTvil
O>u ep]ÆutTi kiTÄuÎuÞ[. atilÄyriEÏ]y]l A
tu>uÊiÙirÆ]h" `Îu prÇu. >]j]v[ azpk]>h xÐ>iÄukyuh
yuv]viEn]TukUTi kTvilec{Îu ep]ÆutTiyilÄyrukyuh
ecy[tu. A>uh tu<y]etteÎ ep]ÆutTi ecÎu tu>uÊiÙTuÊu.
>]j]vu ti>iÇu En]ÄiyEÏ]L A yuv]vien k]Fm]niÙ}]
46
e`tiHYm]Ù
yi>uÎu. A ep]ÆutTi avieT niÎu evÔÊilkUTi nIßiEÏ]ku
Îtu kÞu vix[myEÊ]TukUT[ >]j]v[ xUÑic{u En]ÄiyEÏ]L
v]x[tvÊil aet]>u ep]ÆutTiyeÙ}Îuh O>u mutÙy]efÎuh
aEÌHÊinu mnÓiÙ]vukyuh teû p>EdvtyueT m]H«YeÊ
Äuric{[ vic]>ic{[ atYßh aÛuteÏTukyuh ecy[tu. aEÏ]E<Äuh
O>]L v]šuh p>icyuemTuÊuek]Þ[ ~Õvuh vinyEÊ]TukUTi
>]j]vieû aTuÄlec{Î[ "|tieÙ `<uÎÔ]h" `Îriyic{u.
>]j]v[ \Ten kušiyuh x³Y]vànvuh k<ic{[ A akáTi
Ä]>En]TukUTi tu>uÊieû O>u B]vÊu ecÎEÏ]L avieT O>u
siÙ]vizgHvuh atiEMl t]N sb>imÙ nTy[Äuvc{
ep]Nki>ITvuh muÊum]Ùyuh c]RÊiyi>iÄuÎt]yuh kÞ[ >]j]v[
xEß]S]Ûutp>vsn]yi B¬ixEmth x]¨]hgh vIfu
nmx[k>ic{u. aEÏ]L O>]L avieT niÎu shKu višiÄukyuh
O>]L vizgHÊieû muáiÙi>uÎu pUjiÄukyuh axhKYh
ku>ÆM]R et]<utu nmx[k>iÄukyuh ecy{uÎuÞ]yi>uÎu. >]j]v[
nmx[k>ic{[ `fIÕEÏ]L A pUjÄ]>N tIRËvuh zpx]dvuh
ek]TuÊu. A xmyh vZÍn]y O>u p>Eds zb]ªfN O>u
evšic{Ï]TienEÏ]eÙ tuÔieÄ]Þ[ avieT v>ukyuh pßšÊu
>]j]vieû Ene> En]Äi,"`ß], èû \ÉiÄu xEß]Sm]yiEÙ}?
AzgHh x]Dic{uvEÙ}]. w]N prÇi>uÎtuEp]eÙ |vieT
vÎi>iÄuÎu. |ni èû \Éi èû mÙ EkrfemÎiÙ}. |vieT
EvÞtuEp]eÙ ecy[tuek]Þ]l mti. |o pUjÄ]>NteÎ èû
pUjÄ]>n]yi |>uÎuek]ÔeÈ. (>]j]vieû akáTiÄ]>en
cUÞiÄ]fic{uek]Þ[) |o \ÉiÊ]N èû d]xn]f[. |vN
èû \ÉiyueT ahg>Ñkn]yi>iÄeÈ (shKu višic{ m]>]en
cUÞiÄ]fic{iÈ[) |vN èû m]>]nuh k<kÄ]>num]yi>iÄeÈ.
|o ku>ÆM]>uh èû \Éiey |Äe> kTÊiy mutÙyuh |o
k]yÙiÙuÔ "EzsS[ÚkL" (~ÈkL) `Îu Ep>]y mXYÆšuh èû
p>iv]>Æš]f[. |ve>eyÙ}]h èû \Éi >Ñic{u ek]Ôfh.
|v>il Ae>eyÜiÙuh Ae>ÜiÙuh \pzdvic{]l A \pzdvikeš
w]N yœ]Ey]gYh siÑiÄuh. èû \Éi |vieT vÎ[ AdYm]yi
èÎ dRsic{ |o divxh |o xmyÊ[ (EmTm]xh pÊ]h tIyti
47
e`tiHYm]Ù
>]vieÙ) |vieT vÎu èÎ B¬ipURv{h dRsiÄuÎvRÄu
xkÙ]BI¨Æšuh w]N x]DiÏic{u ek]TuÄukyuh ecy{uh" `Îu
pryukyuh ecy[tiÈ[ aEÌHh vÎtuEp]eÙ teÎ O]TieÏ]vukyuh
ecy[tu. A zb]ªffN `vieTniÎu vÎu `Îuh ÈÆ]È]f[
Ep]yetÎuh ARÄuh niþymiÙ}. aEÌHeÊ atinumuáuh
atil pieÎyuh A>uh kÞiÈiÙ}. atu x]Ñ]l s]x[t]vuteÎ
EvShm]ri vÎt]efÎ]f[ visV]xh. EmTm]xÊil pÊ]mudy
ÊuÎ]L (pÊ]h tIy{ti) >]vieÙ avieTec{Îu dRsnh k<iÄuk
vše> zpD]nm]yiÈ]f[ vc{i>iÄuÎti. |tin]yi AÞuEt]ruh
axhKYm]šukL |EÏ]<uh avieTÄUT]ruÞ[.
|o ØÙh aÄ]ÙÊu k]yhkušEÊ]Tu EcRÎt]yi>uÎ

tin]l A zb]ªfN Ep]y \Ten pßšÊu>]j]v[ \ÉiÊ]en
višic{[ "|vieT \Þ]yi>iÄuÎ xhgtikešÙ}]h \Ten k]yhkUšÊu
>]j]vien ariyiÄfh" `Î[ A¡]piÄukyuh \ÉiÊ]N
aEÏ]LteÎ pureÏÈu k]yhkušeÊÊi >]jv[ aÎu eevkuEÎ>
m]yEÏ]E<Äuh |o ØÙeÊÊi xV]midRsnh k<iÄukyuh pieÎ
~t]nuh divxh avieTÊeÎ t]mxic{uek]Þ[ avieT EvÞuÎ
p>iS[k]>ÆešÙ}]h v>uÊukyuh ecy[tu. k]yhkušÊu >]jv[
avieT ecy[t p>iS[k]>Æšil zp]DneÏÈv t]e< pryuÎv
y]f[.
AdYhteÎ jnÆšueT gt]gt xok>YÊin]yi O>u

tu>uÊilniÎ[ O>u klc{ir ekÈic{u pTiÇ]ErÄ>Ey]Tu
xhGTiÏic{u. pieÎ EÑzth pfik<iÏiÄukyuh cuÕuh mtil
ekÈiÄukyuh EÑztÊil nitYnid]nh, m]xviEsSh,
AÈviEsSh mutÙ]y vky[Ä[ EvÞuÎ vx[tuvkkL niþyiÄu
kyuh ecy[tu. EÑztÊieû pTiÇ]ruvsÊu vTEÄ]Èu m]ri O>u
ek]È]>h pfik<iÏic{u. pßšÊu >]j]vienyuh aEÌHÊieû
zpiytmy]y >]¡ieyyuh avieT t]mxiÏic{u. azpk]>hteÎ
pUj (s]ßi)Ä]>N, k<kÄ]>N, \ÉiÊ]N `ÎivRÄuh
EÑztÊieû xmIph teÎ O]E>] gZHÆL pfiyic{uek]TuÄu
kyuh ecy[tu. avRÄu ecÙvinu EvÞuÎ vx[tuÄL
48
e`tiHYm]Ù
k>em]<iv]yi ptic{uek]TuÄukyuh ecy[tu. muEá teÎ |o
ØÙÊinuÞ]yi>uÎ "Ek]È" `Îu Ep>u s]x[t]vieû
x]ÎiDYhnimiÊh aÄ]Ùh mutlÄu "s]x[t]hEk]È" `Î]yi
ÊI>ukyuh ecy[tu.
s]x[t]EÜ]Èyil EÑzth pfi mutÙ]yv k<iÇiÈuh

aviTueÊ pURv{ niv]xikš]yi>uÎ kTuv, puÙi mutÙ]y
du¨mZgÆL avieTÊeÎ nivxic{i>uÎu. av avieT p]RÊi
>uÎt[ EÑztÊinu kurc{u ki<Äu vTÄ]yi k]ylvÄÊuÔ O>u
vÙiy guHyiÙ]yi>uÎu. A guH |EÏ]<uh avieT k]Fm]nuÞ[.
A guHy[Ä[ "puÙiv]>h" `Î]f[ |EÏ]L Ep>u prÇuv>uÎt[.
A guHyueT aßRB]gh ~Õvuh vis]Ùvuh xW]> xok>YmuÔ
tum]efÎu ciÙR pryuÎu.
O>iÄl O>u kTuv] ay{ÏxV]miyueT B¬n]y \ÉiÊeû

O>u psuvien piTic{u ek]Îu. at[ xV]miÄ[ OÈuh >xic{iÙ}.
atin]l xV]mi viÙ}umáuemTuÊuek]Þ[ pureÏÈu. xkÙ
du¨mZgÆešyuh avieTniÎ[ AÈiEy]Tic{u ek]ÞuEp]yi
ek]È]>Ä>y[Ä[ xmIph "Ek]ÈÊÙ" `Îu pryuÎ ØÙÊi
nÏurÊ]Äi. xV]mi avieT viÙ} \oÎiÏiTic{uniÎuek]Þ[ "EmÙ]l
y]et]>u du¨mZgvuh |o ØÙÊinÏurh kTÄ>ut[" `Î]¡]pi
Äukyuh ecy[tu. atilÏieÎ Ek]ÈÊÙy[Äu pTiÇ]Èu
y]et]>u du¨mZgvuh |tuve> kTÎiÈiÙ}. aÎu xV]mi viÙ}UÎiniÎ
ØÙÊu tZÏ]dÆšuh viÙ}ieû azgvuh ptiÇt[ |EÏ]<uh
k]Fm]nuÞ[.
pßšÊu >]j]vuh >]¡iyuh s]x[t]EÜ]Èyil

t]mxm]ytieû EsSh ek]È]>ÊilniÎuh purÊirÆiy]l
muáiÙuh piáiÙuh ku>ÆM]R akáTiy]yi kUTuk ptiv]yi.
azpk]>hteÎ >]j]vuh >]¡iyuh kušiÄ]n]yi kTvil
ecÙ}uEá]L muáu prÇiÈuÔ A mutÙyuh mXYÆšuh avieT
H]j>]vuh. |Æen kurc{udivxh k<iÇEÏ]L |vRÄu
èßÜiÙuh ptiv]yi ek]TuEÄÞt]efÎu >]j]vinuh
49
e`tiHYm]Ù
>]¡iÄuh Et]Îukyuh ku>ÆM]RÄ[ p<h, sRÄ>, EtÆ]ÏUš[
mutÙ]yvyuh mutÙy[Ä[ Ec]ruh mXYÆLÄu a>iyuh ptiv]yi
kuEreÒ ek]TuÊu tuTÆukyuh ecy[tu. piÎIT[ |niey]>u
niþyh ecEy{Þt]efÎu Et]Îuky]l zptidinh ku>ÆM]RÄ[
AErk]ÙiTÆiyueTyuh mutÙy[Ä[ OEÎk]ÙiTÆiyueTyuh Ec]ruh mXYÆLÄu muÎ]iyuh ptiv]yi
EÑztÊil ninu ek]TuÄuÎtinu pßšÊu >]j]v[ ~RÏ]Tu
ecy[tu. >]j]vuh >]¡iyuh kušiÄ]N kTvil ecÙ}uEá]L
mXYÆLÄuÔ a>i EdvxVh kÙvrÄ]>N kTvil ek]Þu
ecÙ}fh. A a>i v]>i mXYÆLÄu |Èuek]TuÄuk >]j]vuh
>]¡iyuh kUTiy]f[ ptiv[. \c{pUj k<iyuEá]L ku>ÆM]RÄuÔ
Ec]ru ki<EÄEg]pu>ÊiÜl mtilÄuevšiyil ek]Þu ecÎu
ek]TuEÄÞtu s]ßiÄ]>nuh mutÙy[ÄuÔ Ec]ru kTvil ek]Þu
ecÎu ek]TuEÄÞtu m]>]>um]f[. aÆeny]f[ >]j]v[ vYvØ
ecy[tiÈuÔt[. ku>ÆM]R \ofu k<iÇ]l ek]È]>Êilec{Îu
>]j]vien kÞu vàiÄukyuh O>u xEß]Sséh pureÏTuviÄu
kyuh ecy{uk ptiv]yi>uÎu.
|Æenyi>uÎ k]ÙÊ[ O>iÄl k]yhkušÊu >]j]vu

xV]midRsnÊinuh k]>YÆešÙ}]h s>iy]yi nTÄuÎueÞ] `Î[
aEnVSiÄuÎtinum]yi vIÞuh s]x[tEÜ]Èyil vÎu. aEÌHh
mWÙil vÎu pßšÊu >]j]vuh >]¡iyuh t]mxic{i>uÎ
ek]È]>ÊiÙ]f[ |rÆiyt[. pßšÊu >]j]vuh >]¡iyuh
kušiyuh x]midRsnvuh k<ic{uek]È]>Êil vÎ xmyÊ]yi>uÎu
k]yhkušÊu >]j]vieû v>v[. atin]l akáTiÄ]>]y
ku>ÆM]R aEÏ]L avieTÊeÎ \Þ]yi>uÎu. k]yhkUšÊu
>]j]vu mWÙilniÎ[ |rÆiy \Ten v]n>vI>M]R >]j]vien
t]fu et]<utiÈu eek ekÈi v]y[ ep]Êi vše> Ad>Ev]Tuh
B¬iEy]TukUTi ni>ÎuniÎu. atu kÞiÈu k]yhkušÊu >]j]v[
"|tu nÙ} En>Eá]ÄutÎ. |vR mH]Ey]gYM]>]efÎu
Et]ÎuÎuvEÙ}]" `Îu prÇu ci>ic{u. aEÏ]L pßšÊu >]j]v[,
"aEt, avR Ey]gYM]RteÎy]f[. av>ueT divYtVh OÈuh
50
e`tiHYm]Ù
ciÙ}ryÙ}. avR xV]miyueT Ašukš]f[. avRÄu divxhEt]ruh
ptiv]yi AErk]ÙiTÆiyueT Ec]ru EÑztÊilniÎu
ek]TuÄuÎtinu w]N ~RÏ]Tu ecy[tiÈuÞ[" `Îu prÇu.
k]yhkušÊu >]j]vu xVÙ[ph vizsmic{tieû EsSh

kušiÄ]n]yi kTviEÙÄu Ep]yi. akáTiy]yi ku>ÆM]>uh
Ep]yi. >]j]vinu Etc{ukušiy]yi>uÎtin]l eekvi>Ùil kiTÎ
>t[nKcitm]y Em]ti>mU>i kTvil O>u kÙ}iEMl vc{iÈ[ `É
Etc{u >]jBZtYM]R >]j]vien kušiÏic{uek]ÞuniÎ xmyh O>u
p>uß[ A Em]ti>Êil ptic{i>uÎ >t[nÊieû Es]B kÞu vÙ}
BÑfx]Dnvum]yi>iÄuemÎu vic]>ic{iEÈ] Èß], epeÈÎu
prÎuvÎ[ A Em]ti>h r]WieÄ]ÞuEp]yi. atu kÞu
>]jBZtYM]R "aEy{]! ti>uv]h vše> viÙ kUTiyt]yi>uÎtin]l atu Ep]ytu
ek]Þ[ >]j]vinuh atYDikm]y mnx[t]pmuÞ]yi. `ÜiÙuh
ghBI>m]nxn]y aEÌHh atu purÊu k]fic{iÙ}. aEÌHh
kušic{u EÑztÊil Ep]yi dRsnh k<ic{u ek]È]>ÊiEÙÄ[ Ep]yi.
A xmyÊuh ku>ÆM]>ueT akáTiyuÞ]yi>uÎu. `ÜiÙuh
av>il tÙvn]y vÙiy ku>ÆN aEÏ]L A kUÈÊiÙuÞ]
yi>uÎiÙ}. >]j]vu ek]È]>ÊieÙÊiyEÏ]E<Äuh yUœn]œn]y A
v]n>vI>N Em]ti>h tÈiek]ÞuEp]y A p>ußien aTic{uek]Îu
piTic{uvÙic{[ avieT ek]Þ[ ecÙ}ukyuh p>ußieû nKÊil
Ek]RÊi>uÎ Em]ti>emTuÊ[ >]j]vieû muáil vc{u vàiÄukyuh
ecy[tu. atukÞ[ k]yhkušÊu >]j]v[ vše> xEß]SiÄukyuh
tÙvn]y A v]n>vI>n[ "xuzgIvN" èÎ]>u Ep>u kÙ[pic{u
ek]TuÄukyuh ecy[tu. \Ten ku>ÆM]e>Ù}]h >]j]vieû vIÞuh
vàic{iÈu ki<eÄ nTyiEÙÄuh k]yhkušÊu >]j]v[ pßšÊu
>]j]viEn]T[ kUTi \ofu k<iÄ]N akEÊÄuh Ep]yi.
>]j]ÄM]R \ofu k<iÇ[ purÊuvÎEÏ]L ku>ÆM]e>

k]f]y[ky]l "ku>ÆM]R \ofu k<iÇ]l av>ueT
xEß]SeÊ ciÙ séÆL ek]Þ[ ariyiÄ]n]yi |vieT
v>]ruÞ]yi>uÎu. |Îve> k]f]Çetß]fEv]? `Î[
51
e`tiHYm]Ù
pßšÊu >]j]v[ prÇu. aEÏ]L EÑztxÎiDiyil
ku>ÆM]>ueT kškšséh \c{Êil EkLÄy]l "avieT |Î[
Èß] viEsSmuÞ]yiÈueÞÎ]f[ Et]ÎuÎt[" `ß]efÎu
Ep]yi En]ÄeÈ" `Îu prÇ[ pßšÊu >]j]v[ aEÆ]Èu
pureÏÈu. aEÌHEÊ]TukUTi k]yhkušÊu >]j]vuh Ep]yi.
>]j]ÄM]R aEÆ]Èu ecÎEÏ]E<Äuh xuzgIv]dikL avRÄu
ek]TuÊ Ec]r[ p]ztEÊ]TukUTi piTic{uvÙic{u ek]Þu
EÑztÊilniÎu ek]È]>ÊiEÙÄuÔ v<iyiEÙ]šh `Êiyi>uÎu.
avR `ß]f[ ecy{]N B]viÄuÎetÎriy]n]yi >]j]ÄM]R A
v<iyil teÎ En]ÄieÄ]Þu niÎu. ku>ÆM]R A p]zth
piTic{uvÙic{u k]yhkušÊu >]j]vieû muáilek]Þu ecÎ[ vc{iÈ[
xuzgIvN A p]ztÊiÙuÞ]yi>uÎ Ec]ruh O]E>] ku>ÆM]e>yuh
av>ueT vyruh et]Èuk]fic{uek]Þu du®KB]vEÊ]TukUTi
>]j]vieû Ene> En]Äi. buÍim]n]y k]yhkušÊu >]j]vinu
k]>Yh mnÓiÙ]yi. aEÌHh xuzgIvEn]T[ "niÆLÄu `Ù}]vRÄuh
kUTi |o Ec]ruek]Þumtiy]kuÎiÙ}, aEÙ}? `Îu Ec]dic{u. k]>Yh
atuteÎ `Î[ xuzgIvN AhgYh k]fic{u. "AeÈ, \Ôtuek]Þ[
`Ù}]v>uhkUTi \ofu k<ic{iÈu ek]È]>Êil v>uviN,
xm]D]nmuÞ]Ä]h" `Îu prÇiÈu k]yhkušÊu >]j]vu
pßšÊu >]j]viEn]TukUTi ek]È]>ÊiEÙÄu Ep]yi. \ofu
k<ic{uek]Þu xuzgIvzpBZtikšuh avieT H]j>]yi vfÄEÊ]Tu
kUTi ni>ÎuniÎu. k]yhkušÊu >]j]vu n]šiEk>h, sRÄ>, p<h
mutÙ]yv[ v>uÊi avRÄu D]>]šm]yi ek]TuÊiÈu zptidinh
avRÄu mUÎupr a>iyueT Ec]rukUTi ek]TuÊuek]ÔuÎtinu
klÏn ek]TuÄukyuh azpk]>h kÙ[pic{nuvdic{i>iÄuÎt]yi O>u
ecáutkiTil `<utic{u tuÙYh c]RÊi xuzgIveû eekyil
ek]TuÄukyuh ecy[tu. ku>ÆM]R O>u xEß]Sséh
pureÏTuvic{iÈ[ >]j]vien vIÞuh vàic{uek]Þ[ n]ÙupurEÊÄuh
p]ÇuEp]vukyuh aTuÊ divxhmutl EdvxVh pTiÊ>Êil
EcRÊ[ avRÄu mUÎupr AErk]ÙiTÆiyueT Ec]ruvith
ek]TuÊutuTÆukyuh ecy[tu.
52
e`tiHYm]Ù
O>iÄl ek]È]>Ä> O>u n]yR kuTuhbÊiÙuÞ]yi>uÎ
x[ztIpu>uSM]R O]E>]>uÊ>]yi cÊuekÈuEp]yiÈ[ OTuÄh O>u
x[ztIm]zth EsSic{u. A x[ztI n]lpÊWu vyÓuve>
zpxviÄ]etyi>uÎu. xß]n]RËm]yi avR aEnkh xt[kRÐ
ÆL ecy[tu `ÜiÙuh y]et]>u PÙvumuÞ]yiÙ}. atin]l A
x[ztI EkvÙh v³Yy]efÎuh avR zpxvic{u xß]nmuÞ]vuk
eyÎuÔ k]>Yh ax]DYm]efÎuh A kuTuhbh anYhniÎu
Ep]vukteÎ ecy{uemÎuh `Ù}]v>uh tIRc{eÏTuÊi. aÆen
yi>uÎ k]ÙÊu BiÑÄ]>n]yi O>u xnY]xi A kuTuhbÊil
ecÙ}ukyuh BiÑ v]Æiy EsSh A divYN A kuTuhbn]yik
Ey]T[ "aEÐ, niÆL OÈuh vYxniEÄÞ. niÆL s]x[tEÜ]Èyil
Ep]yi xV]midRsnh k<ic{u v<ip]TukL zp]RËic{]l niÆLÄu
xßtiyuÞ]kuh" `Îu prÇiÈu |rÆiEÏ]kukyuh ecy[tu.
atu EkÈiÈ[ A x[ztIÄ[ |o divYeû v]Ä[ O>iÄÙuh
miœYy]yiEÏ]vukyieÙ}Îu mnÓilEÊ]Îukyuh aTuÊ divxh
teÎ avR av>ueT BRÊ]viEn]TukUTi s]x[t]EÜ]Èyilec{Îu
kušic{uet]<utu nTyilniÎ[, t]N zpxvic{[ O>u epFkuÈiyuÞ]
y]l xV]miyueT nTyil vc{u kuÈiÄu Ec]ru ek]TuÄukyuh
mUÎupr a>iyueT Ec]ruek]Þ[ n]n]viBvÆEš]Tu kUTi ku>Æ
M]RÄu xdY k<iÄukyuh muÎ]i ~ÈkLÄu ek]TuÄukyuh
ecy{]emÎu zp]RËiÄukyuh ecy[tuEp]yi. anß>h O>u m]xh
k<iyuÎtinumuá[ Èß] k]>fvs]l A x[ztIyueT BRÊ]v[
avE>]Tu muSiÇu xhb³h mtiy]ÄiEÏ]vukyuh Ever O>]L
avRÄu xhb³h tuTÆukyuh \Ten A x[ztI gRBh
D>iÄukyuh avR yœ]k]Ùh xxuKh zpxvic{[ O>u epFkuÈi
\Þ]vukyuh ecy[tu.
Ar]h m]xÊil kuÈiÄu Ec]ru ek]TuÄuÎtin]yi A

x[ztIyuh avšueT BRÊ]vuhkUTi kuÈieyyuhek]Þu s]x[t]EÜ]È
yieÙÊi. EÑztÊil EvÞuÎ v<ip]TukLeÄÙ}]h ~RÏ]Tu
ecy[ttieû EsSh avR Ep]yi kušic{uvÎu xV]midRsnh k<ic{u
ki<eÄ nTyil H]j>]yi. s]ßiÄ]>N tIRËvuh zpx]dvuh
53
e`tiHYm]Ù
Ec]ruh p]yxvuemÙ}]h avieTek]ÞuecÎu ek]TuÊ[ kuÈiÄu
Ec]ru ek]TuÄ]n]yi nTyil |Ùvc{u Ec]ruh p]yxvuh višái.
aEÏ]E<Äuh kuÈi AE>] aTic{ieÈÎEp]eÙ ewšiÇu pi>iÇ[
\reÄÄ>ÇutuTÆi. O>u viDÊiÙuhEc]ru ek]TuÄ]N nivZÊi
yiÙ}]ety]yiÊIRÎu. `TuÊ]Ùuh piTic{]Ùuh kuÈi ky{iÙi>iÄ]et
kutic{uc]TiÊuTÆi. kuÈi ky{ilniÎu t]e<EÏ]kuemÎ]yEÏ]L
A x[ztI O>u muÞu vi>ic{u kuÈiey avieTÄiTÊi. A xmyh
v]n>kuÙ]Diptiy]y xuzgIvN c]Tiec{Îu kuÈiey `TuÊuh
ek]EÞ]TiEÏ]yi O>u vÙiy vZÑÊieû mukšil ky>i |>iÏ]yi.
xuzgIvN `TuÊEÏ]Lmutl kuÈi k>c{il niRÊi, ci>iÄukyuh
eekyuh k]Ùuh kuTÇu kšiÄukyuh ecy[tu tuTÆi. |tuEkÈu
EkÈ[ A diÄiÙuÔve>]eÄ avieTÄUTi. `Ù}]v>uh vix[myB>it
>]yiÊIRÎu. kuÈiyueT m]t]pit]ÄM]R vYxnp>vs>um]yi
ÊIRÎu. ku>ÆM]e>Ù}]h nTyil kUTi. ~ÈkešÙ}]h evÔÊil
niÎu k>y[Äu kyri nTyieÙÊi. |o aÛutpURv{m]y
xhBvÊin[ Èß] k]>fmueÞÎu jnÆL aBizp]yeÏÈu.
|ÆenyuÔ xàRBÆšil viDi kÙ[piÄ]nuÔ aDik]>h
\ÉiÊ]n]f[. atin]l \ÉiÊ]N kuÈiyueT pit]vien višic{[
"niÆL |o ku>ÆM]RÄuh ~ÈkLÄuh èßÜiÙuh
ek]TuÄ]emÎu zp]RËic{iÈuEÞ]?" `Îu Ec]dic{u. "Èß]
`niÄu niþymiÙ}" `Î[ ay]L prÇu. pieÎ kuÈiyueT
m]t]viEn]Tu Ec]dic{EÏ]L A x[ztI "|o kuÈiey nTyil
ek]ÞuvÎu Ec]ruek]TuÄuÎ divxh mUÎu pr a>iyueT
Ec]ruek]Þu n]n]viBvÆEš]TukUTi ku>ÆM]RÄu O>u xdY
k<iÄukyuh muÎ]i ~ÈkLÄu ek]TuÄukyuh ecy{]emÎu
w]N zp]RËic{iÈuÞ]yi>uÎu. atu w]N mrÎuEp]yi>uÎu.
|EÏ]š]f[ O]RÊt[" `Îu p>Çu. "`Î]l ku>ÆM]RÄu
xdYyuh ~ÈkLÄuh a>iyuh ek]TuÄl n]eš nTÊieÄ]ÔemÎu
prÇ[ atiEÙÄ]yi nUeÕ]Îu pfh niÆL |EÏ]L nTyil
vy[Äfh. `Î]l `Ù}]h s>iy]kuh. n]eš v<ip]TukL nTÊIEÈ
niÆL Ep]k]vu. pfh |EÏ]L niÆšueT eekvsmieÙ}Üil w]N
t>]h. t]mxiy]et `Êic{u tÎ]l mti" `Î[ \ÉiÊ]N
54
e`tiHYm]Ù
prÇu. A x[ztI azpk]>h xÐtic{u nUeÕ]Îupfh
\ÉiÊ]En]Tu kTm]yi v]Æi nTyil vc{u. tlÑfh xuzgIvN
kuÈieyeÄ]Þu vÎu nTyil kiTÊieÄ]TuÊu. \Ten A x[ztI
kuÈiey `TuÊu Ec]ru ek]TuÊu. Ec]rUfu k<iÇ[ \Ten
ku>ÆM]R O]E>] vZÑÆšiEÙÄuh ~ÈkL evÔÊiEÙÄuh
jnÆL av>v>ueT gZHÆšiEÙÄuh pi>iÇuEp]yi. ek]È]>Ä>
Ä]>]y dátim]R piEÕ divxh ku>ÆM]RÄu Ekmm]yi xdY
nTÊukyuh ~ÈkLÄu a>i ek]TuÄukyuh k<ic{[ xV]miey
et]<utu kuÈieyyuh ek]Þu ti>ic{uEp]vukyuh aTuÊ[
divxhteÎ \ÉiÊ]eû pfh `Êic{uek]TuÄukyuh ecy[tu.
ek]Ù}h 721-]m]Þu vZþikm]xh 5-]h tIyti jyxihHn]Èu

(EdsiÆn]È[=ek]Ù}Ê[) n]Tuv]fi>uÎ \ÉiEk>švRÐ pÞ]>
Êil `Î >]j]vu s]x[t]EÜ]Èyil vÎu xV]midRsnh
k<iÄukyuh "arupr" `Îu Ep>]y zpD]n v<ip]Tu nTÊukyuh
zptidinh \S®pUjy[Ä[ OEÎk]ÙiTÆi ptivu evÄukyuh
ecy[tt]yi avieT O>u siÙ]ÙiKith |EÏ]<uh k]fuÎuÞ[.
ek]Ù}h 933-m]Þu n]TunIÆiy (ti>uvit]hkUR) m]RÊ]¥

vRÐ mH]>]j]v[ ti>umnÓuek]Þu >]jEzd]Hikš]y `ÈuvIÈil
piÔm]e> ByeÏÈu EvSzp¢În]yi xW>ic{i>uÎ k]ÙÊ[ O>u
divxh mDY]×xmyÊ[ kuÎÊUR t]ÙUÄil kÉEÜ]T[ `Îu
EdsÊu eceÎÊi. avieT vÙiy m]šikyuh mÕumuÔ O>u vIT[
kÞu kyriec{Î[ "w]N |ÎeÙÊeÎ AH]>em]Îu k<ic{iÈiÙ}.
visÏuh d]Hvuh vše> kÙsÙ]yi>iÄuÎu. atin]l AH]>
Êinu vÙ}tuh ~RÏ]Tu ecy[tu t>fh" `Î>ušiec{y[tu. atuEkÈ[
avieTyuÞ]yi>uÎ gZHn]ykN teû BZten višic{[ "`T],
ay]LÄu O>u \Ïum]Æ `TuÊuek]TuÄ[" `Îu prÇu.
atuEkÈu ti>umnÓuek]Þ[ avieT niÎirÆi atinTuÊ[ O>u
vIÈilÄyriec{Îu. avieT pu>uSM]>]>uh \Þ]yi>uÎiÙ}. O>u
vZÍy]y x[ztI muÕÊu nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. ti>umnÓuek]Þ[
A vZÍey aTuÄl višic{u EmlprÇzpk]>h t]N
tEÙdivxhtEÎ AH]>h k<ic{iÈieÙ}Îuh visÏuh d]Hvuh
55
e`tiHYm]Ù
xHiÄvy{]ety]yi>iÄuÎuevÎuh atin]l AH]>Êinu
vÙ}tuh ~RÏ]Tuecy[tu ek]TuÄfemÎuh a>ušiec{y[tu.
atuEkÈ[ A vZÍ (|et]>u náU>iEy] mEÕ] AefÎu vic]>ic{[)
"AH]>Êin[ aTiyÆL vÙ}tuh tÎl aviETÄ[ ek]Ôuk
yiÙ}EÙ}]. atin]l aTuÊuÔ zb]ªfgZHÊil cÈhekÈi
Ê>]h. nI>]Èukuši k<iÇu ecÙ}uEá]E<Äuh AH]>Êinu
ty{]r]yi>iÄuh" `Îu prÇu kušvuh zb]ªfgZHvuh k]fic{u
ek]TuÄuÎtin[ O>]eš kUeTyyc{u. zb]ªfgZHÊil BÑfh
ek]TuÄuÎtinuh cÈhekÈi. ti>umnÓuek]Þu nI>]Èukušiyuh
nitYkRÐ]dikšuh k<ic{u ecÎEÏ]L \ofienÙ}]h ty{]r]yi>uÎu.
\Ten amZEtÊu k<ic{[ avieTniÎriÆi EmlprÇ >Þu
vIÈuk]>ueTyuh ØitieyÏÕiyuh vIÈuEp>ukšuh aEnVSic{riÇu.
ti>umnÓu ek]Þ[ AdYh ecÎukyriy vIT[ "ciÕuÞiyilÊ>kN"
`Î Dnv]Eût]yi>uÎu. A vIÈuk]R vÙiy Dnv]M]>]yi>uÎu
evÜiÙuh ARÄuh pc{evÔh Ep]Ùuh ek]TuÄ]Ê du¨M]>]yi
>uÎu. >Þ]mtu kyriy vITieû Ep>u "enÙ}imUÈil" `Î]yi>uÎu.
A vIÈuk]R \p]yk]ÙEÑpÄ]>]yi>uÎuevÜiÙuh dyyuh m>Y]d
yumuÔ DRÐiS[ÚM]>]yi>uÎu. A >Þu vIÈuk]>uh xuriy]ni
zkix[tY]nikš]f[. ti>umnÓuek]Þ[ A viv>ÆešÙ}]h
aEnVSic{riÇiÈ[ aviTh viÈu Ep]vukyuh ecy[tu.
m]RÊ]¥vRÐmH]>]j]vu ti>umnÓiEÙÄu ti>umUÏu

xiÍiÄukyuh aviTuÎu >]jEzd]HikešeyÙ}]h xhH>iÄukyuh
k]yhkušh mutÙ]y >]jYÆL piTiec{TuÄukyuh ecy[ttieû
EsSh x]DuÄš]y enÙ}imUÈil kuTuhbÄ]RÄu k>em]<iv]yi
vše> vx[tuÄL kÙ[pic{u ptic{uek]TuÊtu kUT]et "mutÙ]ši"
èÎ]>u Ø]nvuh kÙ[pic{uek]TuÊu. ciÕuÞiyilÊ>keû
Ø]v>Æšuh jhgmÆšum]y xkÙvx[tuÄšuh kÞuekÈi
s]x[tEÜ]ÈEdvxVÊil EcRÄukyuh ecy[tu. A vx[tuÄšil
niÎuÔ Ad]yhek]Þ[ s]x[tEÜ]Èyil sniy]<[cEt]ruh
n]Ù[peÊ]Îu pr a>iek]Þ[ DRÐkÇiyuh aWupr a>i
ek]Þ[ EÑztÊil zb]ªmfEB]jnvuh nTÊuÎtinuh EsSmu
56
e`tiHYm]Ù
Ôtu nitYnid]nÊil kUÈuÎtinum]f[ kÙ[pic{u vYvØ
ecy[tt[. A ti>umnÓieÙ k]Ù]nß>muÞ]y p>iÑ[k]>Êil
|o ptiv[ kurc{[ DRÐkÇiÄu mUÎu pr aWiTÆiyuh
zb]ªfEB]jnh vky[Ä[ O>u pr `ÈiTÆiyum]Äukyuh
EsSmuÔtu ek]Þ[ ek]Ù}Ê[ AnàvÙ}IsV>h EÑztÊil
nmx[k]>(b]ªfEB]jn)vuh Azs]mÊ[ \oÈuh nTÊuÎtin[
~RÏ]Tuecy{ukyuh ecy[tu. s]x[tEÜ]È EÑztÊi ÙuÔ ciÙ
O]Èup]ztÆšiÙuh mÕu "ciÕuÞiyilÊ>kNvk" `Îu Ep>u
evÈiyi>iÄuÎt[ |EÏ]<uh k]Fm]nuÞ[.
zbiÈiS[ rxiQÞuh ti>uvit]hkUR div]num]yi>uÎ mÞ[Er]

x]y[pvRkL EdvxVÆL p>iS[Ä>ic{u ptivukEšReÏTuÊiy
k]ÙÊ[ s]x[tEÜ]Èyil ku>ÆM]RÄuh mutÙy[Äuh Ec]ruh
mXYÆLÄu a>iyuh ek]TuÄuÎt[ an]vsYm]efÎu prÇ[
Avk ecÙvukL niRÊeÙ<utic{u. ku>ÆM]RÄu Ec]ru
kiÈ]t]yEÏ]L avR EÑztÊilÄTÎu niEvdYh k<iyuEá]L
anuBvÄ>ueTyuh v<ip]Tuk]>ueTyuh mÕuh Ec]erÙ}]h `TuÊu
tiÎukyuh s]ßiÄ]>enyuh EdvxVÄ]>enyuh aTiÄukyuh
kTiÄukyuh m]ßukyuh kIrukyuh mÕuh ecy[tu \pzdviÄukyuh
ecy[tu tuTÆi. anuBvÄ]RÄu Ec]ru kiÈ]t]vukyuh EdvxV
Ä]RÄu avieTec{Îu Ej]Ùi ecy[v]N nivZÊiyiÙ}]t]vukyuh
ecy{uky]l avR `Ù}]v>uh kUTiEÏ]yi mÞ[Er] x]y[pvRkeš
ÄÞu viv>h Eb]DiÏiÄukyuh x]y[pvRkL |tieû p>m]RËm
riyuÎtin]yi s]x[tEÜ]Èyil v>ikyuh ecy[tu. x]y[pvRkL
vÎu mtilÄu evšiyil O>u ØÙÊu kEx>yiÈ[ |>uÎu. aEÏ]L
ku>ÆM]R `Ù}]h avieT H]j>]yi kuniÇu xÙ]h ecy[tiÈu
ni>ÎuniÎu. aEÏ]L x]y[pvRkL "niÆL |o azkmÆL
k]fiÄuÎetß]f[?" `Îu Ec]dic{u. avR av>ueT vyR et]Èu
k]fic{uh mÕuh visÏu xHiÄ]N vy{]ÇiÈ]efÎu x]y[pvR
keš zgHiÏic{u. \Ten x]y[pvRkL "niÆLÄ[ |vieT Ec]ru
ptivuvc{t[ A>]f[, `Î]f[, atiEÙÄu vÙ} ÙÑYvumuEÞ]?"
`Îu Ec]dic{u. tt[Ñfh xuzgIvN teû v]yil eekyiÈ[ O>u
57
e`tiHYm]Ù
ecáutkieTTuÊu tuTc{u nÎ]Äi x]y[pvRkšueT muáilvc{u.
at[ k]yhkušÊu >]j]vu ek]TuÊ ecáu tkiT]yi>uÎu.
x]y[pvRkL aetTuÊu v]yic{uEn]Äi vše> xEß]SiÄukyuh
xÐtiÄukyuh ku>ÆM]>ueT Ec]ruh mÕuh yœ]pURv{h ek]TuÊu
ek]ÔuÎtin[ anuvdiÄukyuh ecáu tkiT[ xuzgIveû
eekyilteÎ ek]TuÄukyuh ecy[tiÈ[ mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu.
mutÙy[Äu Ec]ru ek]ÞuecÎu ek]TuÄuÎtinuÔ cumtÙ

m]>]RÄ]efÎu muáu prÇiÈuÞEÙ}]. O>u divxh ptivum]>]N
m]>]N `vieTEy] Ep]yi>uÎtin]l av>ueT kuTuhbÊiÙuÞ]yi
>uÎ O>u ecruÄn]f[ mutÙy[Ä[ Ec]ru ek]ÞuecÎu ek]TuÊt[.
mutÙ vÎu Ec]ru tiÎuek]Þi>uÎ xmyh A ecruÄN O>u
vÙiy keÙ}TuÊu mutÙyueT tÙy[Ä[ O>iTi ek]TuÊu. |Tiek]Þ[
mutÙ \reÄ niÙvišic{u. A séh EkÈu ciÙR kTvil O]Tiec{Îu
En]ÄiyEÏ]L mutÙ cÊu evÔÊiÙuh m]>]ec{ruÄN m>ic{u
k>y[Äu kiTÄuÎt]yiÄÞu. aÄ]Ùhmutl mutÙy[ÄuÔ Ec]ru
niRÊÙ]vukyuh ecy[tu.
s]x[t]EÜ]Èyil t]mxic{i>uÎ pßš>]j]vieû k]Ù]

nß>h avieT EdvxVk]>YÆL aEnVSic{i>uÎt[ \ÉiÊ]eû
kuTuhbÊil aÎÎu mUÏ]yiÈuÔv>]yi>uÎu. A kuTuhbÊiÙu
ÔvR aÄ]ÙÊu xV]mieyÄuric{u vše> Byvuh B¬iyuh
visV]xvumuÔv>]yi>uÎu. avR >]vieÙkušic{u xV]midRsnh
k<iÄ]et evÔh kuTiÄukEp]Ùuh ecy{]riÙ}]yi>uÎu. k]ÙzkEmf
aet]eÄ kuErEÒ EBdeÏÈu tuTÆi.
pßšÊu>]j]vieû k]Ùh k<iÇtieûEsSh ~ÈkLÄu

a>iv]>iyiÈu ek]TuÊi>uÎt[ \ÉiÊ]n]yi>uÎu. O>iÄl O>uÉi
Ê]N s>I>h suÍh m]rieÄ]Þu ecÎ[ ~ÈkLÄu a>i v]>iyiÈu
ek]TuÊu. ~ÈkL A a>i tiÎiÙ}. aÎu mutl A \ÉiÊ]N
a>i v]>iyiÈuek]TuÊ]l ~ÈkL O>iÄÙuh tiÎ]ety]yi.
atin]l Avk a>iyuh niRÊeÙ<uti.
58
e`tiHYm]Ù
s]x[t]EÜ]ÈyieÙ ku>ÆM]R azb]ªf>ueT Ec]Er]
mXYm]hx]dikEš] BÑiÄ]riÙ}. atin]Ù]f[ avRÄu ptivuÔ
Ec]r[ s]ßiÄ]>N ek]Þu ecÎu ek]TuÄfemÎ[ ~RÏ]Tuvc{t[.
O>iÄl |v>il ciÙ ku>ÆM]R EÑztÊil pTiÇ]ru

B]gÊ]yi t]mxic{i>uÎ m>y[Ä]M]>ueT kuTikšilÄyri avR
p]khecy[tuvc{i>uÎ mXYvuh m]hxvuh Ec]ruh mÕuemTuÊu
BÑic{u. atu EsSmuÔ ku>ÆM]RÄu OÈuh >xvuh
xÐtvum]yiÙ}. piEÕ divxh ptivuEp]eÙ \c{ÏUj k<iÇEÏ]L
`Ù}] ku>ÆM]>uh ki<eÄnTyilkUTi. ptivuÔ Ec]ru s]ßi
Ä]>N p]ztEÊ]TukUTiÏiTic{u Eg]pu>Êinu evšiyil ptivu
ØÙÊu ek]ÞuecÎiÈu. muÄuv>ueT Ec]ruh m]hxvuh BÑic{
ku>ÆM]R et]È Ec]ru EsSmuÔ ku>ÆM]R tiÎukyiÙ}EÙ}].
atin]l m]hxh tiÎvR Ec]ru et]T]N mÕuÔvR xÐtic{iÙ}.
tÆeš kUÈ]et mÕvR tnic{u Ec]erTuÊu BÑiÄ]N m]hxh
tiÎv>uh xÐtic{iÙ}. atin]l A >Þu kUÈuÄ]>uh tÐil
avieTvc{u Edv]xu>yuÍhEp]eÙ vÙiy yuÍmuÞ]yi. OTuÄh
>ÞukUÈRÄuh \ofu k<iÄ]N x]Dic{iÙ}. Ec]r[ avieTÄiTÎu
evruet Ep]yi. aÆen >Þu kUÈ>uh tÐil ~kEdsh O>u
m]xEÊ]šh k]Ùh yuÍmuÞ]yi. aztyuh k]Ùh avRÄuÞ]
yi>uÎ Ec]ru evruet Ep]ytin]l aÄ]Ùhmutl A Ec]ruh
niruÊÙ]yiEÏ]yi. `ÜiÙuh ku>ÆM]RÄu ptivuÞ]yi>uÎ
Ec]ruh mXYÆLÄu ptivuÞ]yi>uÎ a>iyuh AÞieÙ]>iÄl
(pÊ]mudydivxh) |EÏ]<uh ek]TuÊuv>uÎuÞ[. mÕuÔ divx
Æšil xV]midRsnÊin]yi avieT ecÙ}uÎvR vÙ}tuh ek]TueÊ
Üil m]ztEm ku>ÆM]RÄuh ~ÈkLÄuh |EÏ]L AH]>Êinu
m]RÅmuÔU. `ÜiÙuh v<ip]Tuk]R |EÏ]<uh avieT D]>]šm]yi
vÎuek]Þi>iÄuÎtin]l avRÄu O>u divxvuh AH]>Êinu
muÈuv>uÎiÙ}. yuÍÊil OTuÄh m]xBuÄukš]y ku>ÆM]R
Et]ÕuEp]vuky]l avR aÄ]Ùh mutl aviTh viÈ[ Øi>v]xh
EÑztÊinu pTiÇ]>[ |EÏ]L cßy]yi>iÄuÎ ØÙEÊ]T
TuÊuÔ zpEdsÆšiÙ]Äi. atin]l p<ip]T]yi ÙBiÄuÎ Ec]ruh
59
e`tiHYm]Ù
p<vuh mÕuh m]xEB]jikšÙ}]Ê v]n>M]RÄu |EÏ]L niRb]D
m]yi BÑiÄ]h. A>uh OÎuh ek]TuÄ]Ê divxÆšil EÑzt
Êil EÑztxhb³ikšueTyuh mÕuh Ec]r[ bÙ]l tÈieyTu
Ê]f[ av>iEÏ]L \pjIvnh k<ic{u v>uÎt[. avR A EÑzt
xÎiDi viÈ[ `Æuh Ep]k]riÙ}. m]hxEB]jikš]y ku>ÆM]R
|EÏ]L \pjIvic{u v>uÎtuh miÄv]ruh cßek]Þ]f[. av>uh
kc{vTÄ]>uh tÐil avieT pÙEÏ]<uh aTiyuh piTiyuh
sf[ÚyumuÞ]v]ruÞ[. vÙiy >]j]ÄNm]E>] zpBuÄNm]E>]
xV]midRsnÊin]yi s]x[tEÜ]Èyilec{Î]l aÎu m]hxBuÄu
kš]y ku>ÆNm]>uh EÑztxÎiDiyil vÎuEc>uh. `ÜiÙuh
avR EÑztÊil kTÄ]riÙ}. zB¨Nm]RÄu EÑzth p]TiÙ}EÙ}].
|EÏ]L >]j]ÄM]>ueTyuh mÕuh v<ip]T]yi >ÞukUÈh ku>ÆNm]
RÄuh Ec]Er] p<Em] ek]TuÄuÎueÞÜil evEv{er >Þu p]ztÆ
šiÙ]Äi ek]TuÄfh. `Îu m]ztmÙ} m]hxBuÄukš Ù}]Ê ku>Æ
M]RÄu AdYh ek]TuÄukyuh Evfh. atu mÕvRÄu ek]TuÄuÎ
tiÙDikmuÞ]yi>iÄukyuh Evfh. aeÙ}Üil yuÍmuÞ]kuÎ
k]>Yh tIRc{y]f[.
s]x[tEÜ]Èyil xV]miyueT eectnYvuh ku>ÆM]>ueT

divYtVvuh |EÏ]<uh kurÇiÈiÙ}. |Ä]ÙÊuh avieT dRsnÊin]
yiÈuh BjnÊin]yiÈuh zptidinh axhKYm]šukL v>uÎuÞ[.
avieT Bjnmi>uÎ]l O<iy]Ê b]Dyuh EBdm]k]Ê E>]gvuh
v<ip]Tu zp]RËic{]l x]DiÄ]Ê k]>YvumiÙ}. mnuSYR nivxi
ÄuÎ gZHÆšiÙuh mÕuh ciÙEÏ]L \ruáieû \pzdvh kÙsÙ]yi
ÊI>uÎtu x]D]>fm]fEÙ}]. A avx>Æšil n]iyil
O>u n]šiEk>hci>kiyiÈišÄi ~ÈkLÄu ek]TuÊ]l \ruáieû
\pzdvh niEÒSh nIÆiEÏ]kuh. |o xhgtiyil ek]Ù}h,
ti>uvnßpu>h mutÙ]y ØÙÆšil anuBvØ>]yi |EÏ]<uh
pÙ>umuÞ[. \ruáieû \pzdvh smiÄ]n]yi |EÏ]<uh pÙ>uh
|zpk]>h ecy[tuv>uÎumuÞ[. |vy[eÄÙ}]h dZ¨]ßÆš]yiÈ[
aEnkh e`tiHYÆšuÞ[. ku>ÆM]>ueT m]H]«Yh xhb³ic{u
axhKYh kœkL |niyuh pry]nuÞ[. vix[t>ByÊ]l
60
e`tiHYm]Ù
avey]Îuh |vieT viv>iÄuÎiÙ}. aTuÊ k]ÙÊ[, at]yt[ O>u
muÏtu ek]Ù}h muáuÞ]yt]y O>u xhgtikUTi prÇiÈ[ |o
\pnY]xeÊ avx]niÄ]emÎu vic]>iÄuÎu.
ek]Ù}h 1065-]m]ÞiTy[Ä[ dU>ØÙM]>]y aWuEpe>]>umic{[

s]x[tEÜ]Èyil xV]midRsnÊin]yi vÎi>uÎu. av>il n]Ùu
EpR xV]miÄu v<ip]Tinuh ku>ÆM]RÄuh Ec]ruh ek]TuÄuÎ
tinuh ~ÈkLÄ[ a>i ek]TuÄuÎtinuh mÕuh \ÉiÊeû pÄl
pfh ek]TuEÊlÏic{u. O>]L m]zth v<ip]Tinuh mÕuh OÎuh
ek]TuÊiÙ}. atin]l ay]Eš]Tu mÕvR "`ß] t]N v<ip]Ti
en]Îuh ek]TuÄuÎiEÙ}?' `Îu Ec]dic{u. "|Ù}. w]N kušic{u
et]<femÎu m]ztEm vic]>iÄuÎuÔu. |osV>M]RÄu w]N
eekÄUÙi ek]TuÄ]riÙ}. `ÎuteÎyumÙ}, ku>ÆM]RÄu Ec]ruh
mXYÆLÄu a>iyuh ek]TuÄuÎtu EkvÙh mU™tVm]efÎ]f[
èû visV]xh" `Îu prÇu. "`Î]l EvÞ]. Èß]
|et]>]pÊ]f[" `Îu mÕv>uh prÇu.
aWuEp>uhkUTi kušiÄ]N Ep]yi. aWuEp>uh mTiÒIÙ

kTvil O>u kÙ}iEMl vciÈu kušiÄ]nirÆi. aEÏ]L O>u
v]n>vI>N epeÈÎ[ c]Tiec{Î[ v<ip]Tinu ek]TuÄ]Ê A
mnuSYeû mTiÒIÙ m]zth `TuÊuek]Þ[ O]TiEÏ]yi O>u
vZÑÊiû mukšil kyriyi>uÎu. mTiÒIÙ ek]ÞuEp]yEÏ]L
atieû \TmØnu vÙiy vYxnm]yi. ay]L zp]fenÄ]L
pfeÊ x[EnHiÄuÎu O>]š]f[. ay]L O>u keÙ}TuÊ[ A
ku>Æen `riÇu. ku>ÆN A kÙ}uh c]TiÏiTic{[ atuek]Þu
teÎ A mnuSYenyuemriÇu. A ~ruek]Þ[ A mnuSYeû
tÙep]ÈiEc{]>ey]Ùic{u. pieÎ A ku>ÆN mTiÒIÙy<ic{[
atiÙuÞ]yi>uÎ pfemTuÊ[ O]E>]Î]yi k]yÙiEÙÄiÈu.
gtYß>miÙ}y[ky]l pfÊieû \TmØN atukÞu vYxnic{u
ek]Þu niÎu. pfh mu<uvnuh tIRÎEÏ]L ku>ÆN mTiÒIÙ
cu>uÈiÄUÈi \TmØeû muKEÊÄ[ OE>ruek]TuÊu. aEÏ]L A
mnuSYeû kUÈuk]R "`ß] tZp[tiy]yiEÙ}? |osV>M]RÄu
eekÄUÙi ek]TuÄ]ÇiÈu pfem]eÄ |EÏ]L Ù]Bm]yEÙ}]. tÙ
61
e`tiHYm]Ù
ep]Èiytum]zth Ù]Bh. èßÜiÙuh ApÊuÞukuemÎu wÆL
muáutÎ prÇuvEÙ}]. |ni nTyilec{Îu xmx[t]p>]DÆL
ÑmiÄuÎtinu zp]RËiÄU. aeÙ}Üil tniÄ[ |vieT niÎuEp]yi
Ïi<y[Ä]en]ÄuemÎu Et]ÎuÎiÙ}" `Îu prÇu.
avR aWuEp>uh kušic{u nTyilec{Ùu} kyuh v<ip]Tu

k<iÄ]Êy]L ~Õvuh pþ]Ê]pEÊ]TukUTi EmlÏrÇzpk]>h
zp]RËiÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L O>]L avieTec{Îu xhgti
kešÙ}]h Ec]dic{riyukyuh k]yÙilEÏ]y pfemÙ}]h xV]miÄu
v<ip]T]yiÈuh ku>ÆM]RÄuh Ec]ruh ~ÈkLÄu a>iyuh
ek]TuÄuÎt]yiÈuh ek]TuÊyy[Ä]emÎu niþyiÄ]N avE>]Tu
pryukyuh pfÊieû \TmØN azpk]>h xÐtic{u prÇu
xV]miey zp]RËiÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L ku>ÆN k]yÙil
ec{Îu muÆi O>u ec>È `TuÊuek]ÞuvÎu nTyilvc{u.
k]yÙiÙiÈ pfh atiÙuÞ]yi>uÎu. `ÉiEn]ÄiyEÏ]L atu
nUeÕ]Îu pfm]yi>uÎuevÎ[ \TmØN prÇu. A pfh mu<uvN
xV]miÄu v<ip]Tinuh mÕum]yi \TmØN EdvxVÊil ~Ù[pic{u.
EdvxVÄ]R atil pkutiÏfh ek]Þu xV]miÄu v<ip]TukL
nTÊukyuh EsShek]Þu ku>ÆM]RÄu Ec]ruh ~ÈkLÄu
ariyuh ek]TiÏiÄukyuh ecy[tu. `ÜiÙuh ku>ÆM]R A Ec]ruh
~ÈkL A a>iyuh tiÎiÙ}. mnÓiÙ}]ÊvR nivZÊiyiÙ}]ÇiÈu
ek]TuÊ x]DnÆL avR xVIk>iÄ]riÙ}.
A k]yÙieû tI>zpEdsÊu Øi>v]xÄ]>]y aEnkh

muÄuv>uÞ[. avR A k]yÙilniÎu mXYÆeš piTic{u viÕuh
tiÎuh \pjIviÄuÎv>]f[. `ÜiÙuh avR ~Èkeš piTiÄukEy]
~ÈkL av>ueT vÙyil akeÏTukEy] ecy{]riÙ}. ~Èkeš
avR xV]miyueT "ti>umÄL" `Î]f[ pryuÎt[.
|EÏ]L (1925-l) ti>uvnßpu>Êu vÙiyek]È]>h

m]Enj>]yiÊ]mxiÄun sÜ>Nnái avRkšueT \X]Hvuh
zpEvsvuh nimiÊh s]x[tEÜ]Èy[Äu pURv{]Dikh etšic{vuh
62
e`tiHYm]Ù
p>iS[Ä]>vuh xiÍic{iÈuÔ v]x[tvhkUTi zpx[t]vic{uek]Þ[ |o
\pnY]xeÊ xm]piÏic{uek]ÔuÎu.
63
e`tiHYm]Ù
66. mu<mhgÙÊu náU>i

ciÙR m<mhgÙÊu náU>ieyÎuh mÕu ciÙR mHiSmhgÙÊu
náU>ieyÎuh prÇuv>uÎ mu<mhgÙÊu náU>iey, aEÌHÊin[
ABij]tYvuh Evds]x[zt]dikšiÙuÔ aBi¡tyuh xVlph
kurv]yi>uÎtin]l, O>u y]gs]ÙyilniÎu bHiS[Ä>iÄukyuh
aEÌHh avieTniÎu p>EdsÊu Ep]yi zsutix[mZtY]dikešÙ}]h
pÚic{u ti>ic{uvÎtieûEsSh O>u y]gØÙÊu Ep]yi y]gs]Ù
yueT purÊu nilÄukyuh A xmyh akÊu vp EH]miÄuÎ
tinuÔ mzßh pi<c{u ec]Ù}uÎt]yi EkÈ[ epeÈÎu y]gs]Ùy[Ä
kÊu kTÎu teû ky{iÙuÞ]yi>uÎ vIsup]š EH]mku¥Êieû
mIet piTic{uek]Þ[ "mhgÙh y]gs]Ùyil kTÎ]l zp]yþiÊh
mti; vp pi<c{]l zp]yþiÊmiÙ}; y]gh niS[PÙm]yiEÏ]kuh"
`Îu pryukyuh pieÎ aEÌHh A mzßh s>iy]yi ec]Ù}i
eÄ]TuÊ[ EH]mh nTÊukyuh aÎumutl mÕuÔ náU>im]R
y]gmuÔ ØÙÆšieÙÙ}]h aEÌHeÊÄUTi Ñfic{u y]gs]Ù
y[ÄkÊ[ O>u m]nYØÙÊ[ pÙk ek]TuÊi>uÊiÊuTÆukyuh
ecy[tu `Îuh |EÏ]<uh y]gmuÔ ØÙÆšieÙÙ}]h O>u
m]nYØÙÊu "m<mhgÙÊin[" `Îu prÇ[ O>u pÙk vy[Äuk
ptivueÞÎuh mÕumuÔ kœ zpxiÍm]fEÙ}].
m<mhgÙÊu náU>i EmlÏrÇ zpk]>h xRv{m]nYn]yi

ÊIRÎtieû EsSh, ciÙ Ep]Õim]>ueT poE>]HitYh vHic{u
ek]Þu ti>uvit]hkUril ti>uvÙ}, ecÆÎUR mutÙ]y EdsÆšil,
kurc{uk]Ùh t]mxic{i>uÎu. aÄ]ÙÊu ecÆÎU>u "v]<m]EvÙi"
`ÎiÙ}EÏ>]y O>u Ep]ÕiyueT mÚÊil nitYzs]ÍmuÞuek]Þ[
aEÌHÊin[ O>u ek]Ù}h t]mxiEÄÞt]yi vÎu. atiniTy[Ä[
O>u divxh v]<m]EvÙiEÏ]ÕiyueT puztnuh zpD]nsiSYnum]y
kZS[fN `Î sUzdyuv]v[ ~kEdsh x³Yy]k]r]y xmyh A
mÚÊieû muÕÊirÆi pTiÇ]Èu En]Äi niÎuek]Þ[ am]v]xi
n]L czàenÄÞ]ÙuÔ PÙemß]f[ `Î[ mu<mhgÙÊu náU>i
Ey]Tu Ec]dic{u. atinuÊ>m]yi náU>i, "`niÄ[ niþymiÙ}" `Îu
64
e`tiHYm]Ù
prÇuek]Þu czàenÄ]f]n]yi muÕÊirÆi pTiÇ]Èu En]Äi.
aEÏ]L A sUzdyuv]v[ eekek]Èic{i>ic{u aEÏ]<]f[ náU>iÄu
k]>Yh mnÓiÙ]yt[ zsutix[mZtikšuh mÕuh pÚic{iÈuÞ]yi>uÎu
evÜiÙuh aEÌHÊinu jEY]tiÒ]x[ztÊieû g³hEp]ÙumuÞ]yi
>uÎiÙ}. Ep]Õi jEY]tiÒ]x[ztÊil atinipufn]yi>uÎu.
aEÌHh A puztenyuh A s]x[zth nÙ}Ep]eÙ pÚiÏic{i>uÎu.
náU>i A viSyÊil anBi¡n]yi>uÎtin]l aEÌHeÊ
p>iHxiÄ]n]yiÈ]f[ A yuv]v[ am]v]xin]šeÊ czàdRsn
PÙemß]efÎu Ec]dic{t[. ay]L ci>ic{u tuTÆiyEÏ]L m]ztEm
náU>iÄ[ |o kšvu mnÓiÙ]yuÔu. kruÊv]vun]L czàen
Ä]f]n]yi En]Äiytuh vÙiy EB]StVm]yiEÏ]yEÙ}].
AekÏ]eT náU>i ~Õvuh viSÉn]yi. aEÏ]L aEÌHÊin[ O>u
v]si Et]Îukyuh "|ni EjY]tiÒ]zth pÚic{[ |o viSyÊil
|ven (Ep]ÕiyueT puzten) mTÄiyÙ}]et meÕ]>u k]>YmiÙ}" `Î[
aEÌHh mnÓuek]Þ[ tIRc{eÏTuÊukyuh ecy[tu.
aTuÊ divxhteÎ náU>i teÎÄUTi jEY]tiÒ]x[zth

pÚiÏiÄfemÎuh Ep]ÕiEy]TEpÑiÄukyuh Ep]Õi azpk]>h
ecy{]emÎu xÐtiÄukyuh O>u xMUHURÊÊÊil aEÌHh
náU>iey pÚiÏic{utuTÆukyuh ecy[tu.
náU>i ~Õvuh buÍim]nuh nÙ} vYulpÎnum]yi>uÎtin]l

jEY]tiÒ]x[zth pÚiÄuÎtin[ aEÌHÊin[ aDikh buÍimuEÈ]
k]Ùt]mxEm] EvÞivÎiÙ}. kurc{u divxeÊ p>izsmhek]Þ[
aEÌHh A viSyÊil atinipufn]yiÊIRÎu `Îu m]ztmÙ},
aEÌHÊinu Ep]ÕieyÄ]L yu¬iyuh buÍiyumuÞ]yi>uÎ
tin]l "ti>iyilniÎu' ek]šuÊiy pßh Ep]eÙ" aEÌHh A
viSyÊil gu>uvienÄ]šDikh zpk]sic{u. p<y xzád]yÊil
vše> zkiykL ecEy{Þt]y xhgtikL náU>i xVyEmv
`šuÏÊiÙuÔ ciÙ v<ikL kÞupiTiÄukyuh atiEÙÄuh
putiyt]yi ciÙ zpm]fÆL \Þ]ÄiÊuTÆukyuh ecy[tu.
|ztyum]yEÏ]E<Äuh Ep]ÕiÄu náU>ieyÄuric{u vše> bHum]nh
Et]ÎiÊuTÆi. Ep]ÕiyueT puztn[ t]N náU>iey muáu
65
e`tiHYm]Ù
p>iHxic{tinu pk>h aEÌHh teÎ jEY]tiÒ]x[ztviSyÊil
`ÆeneyÜiÙuh avm]niÄ]etyi>iÄyieÙ}ÎuÔ vic]>h
nimiÊh mnÓil Byh jniÄukyuh A viv>h ay]L ay]šueT
pit]vuh gu>uvum]y Ep]Õiy zgHiÏiÄukyuh ecy[tu.
Ep]ÕiyueT xhvlx>dIÑ k<iÇEÏ]E<Äuh náU>iyueT

jEY]tis]x[ztpÚnvuh k<iÇu. \Ten náU>i Ep]ÕiÄu
gu>udÑif k<iÄ]n]yi niþyic{ viv>h Ep]ÕiEy]Tu prÇu.
aEÏ]L Ep]Õi "aÆ[ aniÄu dÑify]yi OÎuh t>femÎiÙ}.
èû zpiypuzten aÆ[ avm]niÄ]etyi>iÄukm]zth ecy[t]l
mti. atiÙDikh xEß]Sk>m]yi `niÄu meÕ]ÎumiÙ}" `Îu
prÇu. \Ten náU>i, "`Î]l w]N |zt zpy]xeÏÈ[ |o
s]x[zth pÚic{etßin]f[? èû zpyt[nÊieû zpD]En]EÌsYh
|y{]eš avm]niÄeyÎuÔt]f[. atin]l atiEÙÄ[ aviTuÎu
xdyh anuvdiÄfemÎu w]N aEpÑiÄuÎu" `Îu prÇu.
|tinuÊ>m]yi Ep]Õi, "aÆ[ |t[ pÚic{t[ |o \EÌsY
EÊ]TukUTiy]yi>iÄ]h. `Î]l w]N pÚiÏic{t[ aÆyueT
pÚiÊh jEn]pk]>k>m]yi v>femÎu vic]>ic{]f[. atin]l
at[ aÆeny]ÄiÊIRÄ]n]yiÈ]f[ aÆ[ zsmiEÄÞt[" `Î[
prÇu. aEÏ]L náU>i, "atÆeny]v]h. `Î]l aÆyueT
mkeû pÚiÊh jEn]pzdvk>m]k]etyi>iÄÊÄviDÊiÙ]Äf
emÎukUTi `niÄ]zgHmuÞ[. atienÜiÙuh aviTuÎnuvdiÄfh"
`ÎuprÇu. |tu EkÈEÏ]L Ep]Õi, "O]EH]; aÆen ecy{uÎ
tin[ `niÄ[ viE>]DmiÙ}"`Îu xÐtic{u prÇu. \Ten
náU>i,"`Î]l aÆyueT mkN gfic{uÞ]Äi, `<utivc{i>iÄuÎ
pW]hgÊil ciÙ abÍÆšuÞ[. av jEn]pzdvk>Æš]yi
ÊI>uÎt]ky]l A pW]hgh cuÈukšyfemÎ]f[ èû
AzgHh" `Îu prÇu. aEÏ]L Ep]Õi, "atiÙ}; aveû
pW]hgÊil abÍem]Îuh k]f]niTyiÙ}. atu w]NkUTi
p>iEs]Dic{iÈuÔt]f[" `Îu prÇu. \Ten náU>i,"Ae>Ù}]h
p>iEs]Dic{t]y]Ùuh A pW]hgÊiÙbÍmuÞ[" `Îu prÇu.
66
e`tiHYm]Ù
"`ß]fbÍh?" `Îu Ep]Õi Ec]dic{tinu náU>i "mUHURÊ
ÆLÄ[ |Timu<ÄmuÞ]kuh. atu teÎ" `ÎuÊ>h prÇu.
pieÎ |Timu<ÄmuÞ]vukyieÙ}Îuh \Þ]kuemÎuh avR

tÐil vše> v]dic{tieûEsSh `Î]l aet]Îu p>IÑic{u
En]ÄfemÎuh Ep]Õiyuh aÆenteÎ `Îu náU>iyuh prÇu
xÐtic{u. azpk]>h Ep]ÕiyueT mkeû mUHURÊc{RÊnux>ic{[
O>u zkiy nTÊuÎ O>u ØÙÊ[ Ep]Õiyuh náU>iyuh
ecÎuEcRÎu. aEÏ]L vRSk]ÙmÙ}]yi>uÎu. |Timu<ÄmuÞ]kuÎ
tinuÔ ÙÑfem]Îuh muHURÊm]kuÎtuve> kÞi>uÎumiÙ}.
`ÜiÙuh muHURÊxmym]yEÏ]L epeÈÎ[ O>iTimu<ÄmuÞ]yi.
atu EkÈ[ aÛutp>vsn]y v]<m]EvÙieÏ]Õi "aá]! mu<Ä
mhgÙEm" `Îu prÇu. |tu nimiÊh náU>iÄu "mu<ÄmhgÙh"
`Î Ep>u xiÍic{u. aEÌHÊieû pu>]tnm]y |Ù}EÏ>u "mhgÙh"
`Îu m]ztm]yi>uÎu. mu<ÄmhgÙemÎuÔtu k]ÙzkEmf
mu<mhgÙemÎ]yi. vTÄ>]y ciÙ náU>im]R "mu<]mhgÙh" `Îuh
pry]ruÞ[.
|Timu<ÄmuÞ]ytin]l A zkiy muTÆukyuh avieTÄUTi

yi>uÎve>Ù}]h kUTi Ep]ÕiyueT mkn[ "abÍpW]hgÄ]>N"
`Îu Ep>iTukyuh aÆen mu<mhgÙÊu náU>iyueT AzgHh
p>ipURÉm]yi x]DiÄukyuh ecy[tu. anß>h mu<mhgÙÊu
náU>iyueT AzgHzpk]>h v]<m]EvÙiEÏ]Õi teû puztN
gfic{uÞ]Äivc{i>uÎ nUruxhvlx>eÊ pW]hgvuh `TuÊu
cuÈukšyukyuh atinu pk>h pW]hgh gfic{uÞ]ÄieÄ]TuÄf
emÎuh náU>iEy]T]vsYeÏTukyuh náU>i |Timu<ÄmuÞ]k]Ê
mUHURÊÆEš]TukUTi Ayi>h xhvlx>eÊ pW]hgh
gfic{uÞ]ÄieÄ]TuÄukyuh ecy[tu. A pW]hgh |EÏ]<uh
v]<m]EvÙiEÏ]ÕiyueT mÚÊiÙi>iÄuÎueÞÎ]f[ EkLvi.
mu<mhgÙeÊ náU>i jEn]pk>]RËm]yi k]ÙdIph mutÙ]y

jEY]lxYzgÖÆL kUT]et Asoch, zp]yþiÊh mutÙ]y
vy[ÄuÔ aEnkh zpm]fzgÖÆšuh eenSDcáu mutÙ]y
67
e`tiHYm]Ù
vše> B]S]zgÖÆšuh B]fh, ek]Tiyvi>Hh mutÙ]y pÙ
xhx[kZtzgÖÆšumuÞ]ÄiyiÈuÞ[. avyil pÙtuh ac{TiÄu
kyuh vše> zpc]>hxiÍiÄukyuh ecy[tiÈuÔvy]ky]l av
yueT gufpoS[ÄÙYeÊÏÕi OÎuhteÎ pryuÎiÙ}.
mu<umhgÙÊu náUti>i xhx[kZtÊiÙuh B]SyiÙuh O]E>]

AsoczgÖÆšuÞ]ÄiyiÈuÞ[. AsoczgÖÆL Everyuh pÙ
mH]M]>umuÞ]ÄIÈueÞÜiÙuh avyieÙ]Îuh mu<mhgÙÊu
náUti>iyueT AsoczgÖÆEš]šh xRv{xÐttVvuh zpc]>vuh
xiÍic{iÈiÙ}. AekÏ]eT En]Äiy]l aEÌHh O>u x>xkviyuh
nÙ} vidV]num]yi>uÎu `ÎuteÎ vic]>iEÄÞiyi>iÄuÎu.
68
e`tiHYm]Ù
67. vyx[Ä>kuTuhbvuh aviTueÊ s]x[t]vuh

pÞ[ pzßÞu ek]Ù}h k<iyuEá]L ti>un]v]y mfl
ÏurÊuvc{u O>u m]m]Üh nTÊukyuh atinu xkÙ n]Èu
>]j]ÄM]>uh avieT ecÎu kUTukyuh ecy[ti>uÎu `ÎuÔtu
zpxiÍm]fEÙ}]. m]Gm]xÊieÙ evšuÊpÑÊil v>uÎ mkh
nÑzth xhb³ic{]f[ |o aTiyßi>h nTÊiv>uÎt[. atin]l
|tinu "m]Gmkh" `Îu n]mh xiÍic{u. atu EÙ]pic{u mH]mkh
`Îuh m]mkh `Îuh OTuÄh "m]m]Ü" emÎum]yiÊIRÎu.
O>iÄl m]m]ÜÊil xhb³iÄ]n]yiEÏ]y etÄuhkUR

vÙiy >]j]vinu mEÍYm]RÅh O>u p>u(ku>u)vieû \pzdvh
kÙsÙ]yiÊIRÎu. >]j]D]niyilniÎu pureÏÈEÏ]LteÎ
aEÌHÊinu |o p>uvieû axHYt kuEreÒ \Þ]yi>uÎu.
`ÜiÙuh atu x]>miÙ} `Îuh aTiyßi>Êinu Ep]k]etyi
>iÄ]N nivZÊiyiÙ}EÙ}] `Îu vic]>ic{]f[ aEÌHh Ep]yt[. p>u
`Îu prÇ]l atu EkvÙh niÓ]>m]y O>u p>uvÙ}]yi>uÎu.
zpEmHÄu>uevÎuh Ayi>ÄÉi `Îuh mÕuh pryuÎ vÙiy vk
p>uv]yi>uÎu. OÎu>Þu divxeÊ y]zt k<iÇEÏ]E<Äuh p>u
mutukÊ[ O>u cÆukyuh ecy[tu. aÆen Ep]yi
O>uviDh AÙÊUR náiyueT |Ù}Êu ecÎuEcRÎu. `Îum]ztmÙ},
aÎeÊ nái xuzpxiÍn]y nÙ} eevdYnuh Ayi>uÎu.
Agtn]y atiœi etÄuhkUR vÙiy >]j]v]efÎriÇEÏ]L
nái vše> Ad>Ev]TukUTi aEÌHeÊ xlÄ>ic{i>uÊukyuh
xbHum]nh kusÙzps[nh ecy{ukyuh ecy[ttieûEsSh
AgmnzpEy]jnh èßÎu Ec]diÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L
>]j]v[, t]N m]m]ÜÊil xhb³iÄ]n]yiÈ]f[ pureÏÈetÎuh
mEDYm]Rgh piTkvY]Di b]Ditn]yiÊIRÎuevÎuh Evdn
duÓHm]yi>iÄuÎuevÎuh atin]l \Ten dInh EBdm]Äi
ti>un]v]y[Ä[ ayy[ÄfemÎuh prÇu. nái p>uvieû Øiti
En]Äiytieû EsSh "|tu EBdm]yiÈu m]m]ÜÊinu Ep]vuk
69
e`tiHYm]Ù
eyÎuÔt[ ax]ÍYm]f[. O>u m]xh |vieT t]mxiÄ]emÎueÞ
Üil w]N dInh EBdm]Äi ayy[Ä]h. atilÄurÇ
k]Ùhek]Þ[ `Î]l atu x]DYmÙ}" `Îu prÇu. náieyÄ]L
Ey]gYn]y O>u eevdYN BUEÙ]kÊiÙieÙ}Îu aÄ]ÙÊu zpxiÍ
m]yi>uÎtin]l aEÌHh prÇtien >]j]vu xÐtic{u. nái
>]j]vinu t]mxiÄuv]N teû pÊ]yÏu>m]šik O<iÇuek]TuÄu
kyuh mury[Ä[ cikiX A>hBiÄukyuh ecy[tu.
aÆen ~kEdsh O>u m]xh k<iÇEÏ]E<Äuh p>u

nÙ}Ep]eÙ p<uÊu. pieÎ, aet]Îu kIrfemÎu nái niþyic{u.
ecruÏÊil sx[ztzkiyy[Ä[ ati xmRËn]yi>uÎuevÜiÙuh
zp]y]DikYhnimiÊh eeky[Ä[ O>u viryl b]Dic{i>iÎtin]l
aÄ]ÙÊu náiÄ[ at[ ~Õvuh duÓ]DYm]yi>uÎu. aEÌHÊieû
puztM]R aEÏ]L EkvÙh kuÈikšum]yi>uÎu. atin]l nái teû
kUeT pÚic{u t]mxic{i>uÎ zpD]n siSYn]y v>iÄum]EÒ>i náU>i
Ï]TiEn]T[ "`ß] náU>iÄ[ |o ku>uev]Îu kIruk vEy{?' `Îu
Ec]dic{u. náU>iÏ]Tu s]x[ztp>i¡]nhek]Þuh cikiXkL
ecy[tuÔ p>icyhek]Þuh p<Ähek]Þuh eekÏufYhek]Þuh
nÙ} eevdYenÎuÔ O>u Ep>u xá]dic{i>unu. `ÜiÙuh aEÌHh
atuve> sx[ztzkiyey]Îuh ecy[ti>uÎiÙ}. `Îuv>ukiÙuh
buÍim]nuh xmRËnum]y aEÌHÊin[ |t[ duS[Ä>m]yiEÊ]Îi
yiÙ}. "gu>un]œN aTuÄÙi>uÎ[ anuzgHpURvh prÇu tÎ]l
w]nitu ecy{]h" `Î[ aEÌHh mrupTi pryukyuh azpk]>h
teÎ náiyueT x]ÎiDYEÊ]TukUTi p>u kIrukyuh nái
pieÎyuh yœ]viDi cikiXkL ecy{ukyuh Aek mUÎum]xh
ek]Þ[ >]j]vu pURÉ xuKeÊ zp]piÄukyuh ecy[tu. |o
k]ÙÊiniTy[Äu m]m]Üh k<iÇu Ep]vuky]l >]j]vu náiÄuh
náU>iÏ]ÈiEÙÄuh pÙviD xÐ]nÆšuh mÕuh ek]TuÊu xEß]Si
Ïic{iÈu xV>]jYÊiEÙÄu mTÆi. aÎu etÄuhkUR >]j]ÄM>ueT
>]jD]ni |EÏ]L ti>uvit]hkUriÙuLeÏÈi>iÄuÎ "tši" `Î
ØÙÊ]yi>uÎu.
70
e`tiHYm]Ù
etÄuhkUR >]j]vu xVEdsEÊÄu mTÆiytieû EsSh
~t]nuh divxh k<iÇEÏ]L v]>iÄum]EÒ>i náU>iÏ]ÈiEÙÄ[
a¢eû zs]Ím]yi. atu xEH]d>M]E>]TukUTi EvÞt]ky]l
náiEy]T[ anuv]dh v]ÆieÄ]Þ[ aEÌHh |Ù}EÊÄu Ep]yi.
aEÌHh |Ù}Êu ecÎEÏ]L aEÌHÊieû EjYS[ÚN aEÌH
EÊ]T[ "t]N sx[ztzkiy ecy[ttuek]Þ[ tEÎ]TukUTi w]nuh
anujM]>uh zs]ÍmUÈ]N p]TieÙ}Îuh tEÎ]TukUTi wÆL bÙi
nTÊuky]efÜil zs]ÍÊin[ A>uh v>ikyieÙ}Îuh nÐueT
xVjnÆL prÇi>iÄuÎu. avR azpk]>h prÇtu nY]yvum]
fEÙ}]. zb]ªf>il aëevdYM]RÄÙ}]et sx[ztzkiy viDic{i
ÈuEÞ]? atin]l t]nÆen ecy[ttu etÕuteÎy]efÎ]f[
v]ÍY]M]R, eevdikM]R mutÙ]yv>ueTyuh aBizp]yh. w]nv
E>]Tu Ec]diÄukyuh ecy[tu. O>umic{u zs]ÍmUÈ]emÎu A>uh
prÇiÙ}" `Îu prÇu. atuEkÈu eevdYN náU>iÏ]T[
"aÆeny]f[ ave>]eÄ pryuÎetÜil O>umic{u zs]ÍmUÈfem
ÎiÙ}. w]N |EÏ]LteÎ gu>un]œeû |Ù}EÊÄu Ep]kuÎu"
`Îu prÇ[ aEÏ]LteÎ avieTniÎ[ |rÆiEÏ]vukyuh
náiyueT aTuÄeÙÊi viv>emÙ}]h pryukyuh ecy[tu. |tu
EkÈEÏ]L t]NnimiÊh teû zpiysiSYn[ |zpk]>h O>u xVjn
s]xYÊin[ |Ty]yEÙ}] `Îu vic]>ic{u siSYvXÙn]y náiÄu
vÙe> kuf[ÚitmuÞ]yi. `ÜiÙuh aEÌHh atu purÊu
k]fiÄ]et eeD>YxEmth "|tuek]Þu náU>i OÈuh viS]di
EÄÞ: náU>i |vieT t]mxic{uek]Ôu. w]N prÇtu EkÈtu
ek]Þu náU>iÄu EmÙ]l EzsyÓÙ}]et Ed]Sh v>ikyiÙ}.
gu>utVmuÔvRÄu Ed]Sh v>femÜil |osV>N |eÙ}Îu v>fh.
náU>iyueT |Ù}h |tuteÎ `Îu vic]>ic{uek]Ôu. |o
kuTuhbmuÔ k]ÙÊ[ náU>iÄ[ |vieT y]et]>u xV]tzßYÄurvuh
v>ikyiÙ}" `Îu prÇu. "gu>un]œN prÇtu Ep]eÙey]eÄ
ÊeÎy]f[ èû visV]xvuh" `Îu náU>iÏ]Tuh prÇu.
aÎumutl aEÌHh A |Ù}eÊ O>]ešEÏ]eÙ avieTÊeÎ
Øi>t]mxm]Äukyuh zs]Ídivxh nái O>u náU>iey v>uÊi
zs]Íh nTÊic{u ek]TuÄukyuh ecy[tu.
71
e`tiHYm]Ù
anß>h aDikh t]mxiy]et nái náU>iÏ]ÈiEÙÄu pÕiy
duRGTxhgtiyuh aEÌHh náiyueT |Ù}ÊuteÎ t]mxic{u
v>uÎ viv>vuh k]fic{[ Oe><ueÊ<uti O>u dUteû pÄl
ek]TuÊu etÄuhkUR vÙiy >]j]vieû aTuÄÙyc{u. náiyueT
`<uÊu dUtN ek]Þu ecÎu >]j]vinu ek]TuÊt[ O>u nÙ}
avx>ÊiÙ]yi>uÎu. aÄ]ÙÊu vyx[Ä>yiÙ}Êu pu>uS
M]>]>umiÙ}]ety]yiÊI>ukyuh O>u knYkm]zth EsSiÄukyuh
ecy[ky]l A knYkey xRv{xVd]nm]yi viv]Hh k<iÏic{u
dÊukyÕuv]N Ae>y]f[ EvÞetÎu >]j]vu EvÞÊÄ
Ašukšum]yi AEÙ]cic{uek]Þi>uÎ xmyÊ]f[ náiyueT
BZtYN `<uÊu ek]Þu ecÎu >]j]vinu ek]TuÊt[. `<uÊu
v]yic{u EkÈEÏ]L |et]>u suBÙÑfm]efÎuh |o náU>i
Ï]ÈieÙeÄ]ÞuteÎ A knYkey viv]Hh k<iÏic{[ vyx[k>
yiÙ}Êu dÊukyÕfemÎuh >]j]vinuh avieTkUTiyi>uÎ |t>
jnÆLÄuh Et]Îukyuh A viv>Êinu >]j]v[ Oe><ueÊ<uti
náiyueT aTuÄEÙÄ[ A BZtYeû pÄlteÎ ek]TuÊyy[Äu
kyuh ecy[tu.
>]j]vieû `<uÊu kÞeÏ]L náiÄ[ ap>imitm]y

xEß]SmuÞ]yi `ÎuÔt[ viEsSic{[ pryfemÎiÙ}EÙ}]. nái
A `<uÊu náU>ip]ÈiEÙÄu k]fiÄukyuh Ep]k]N mnÓuEÞ]
`Îu Ec]diÄukyuh ecy[tu. atinu náU>iÏ]T[, "gu>un]œN
prÇ]l `vieT Ep]kuÎtinuh `niÄu xÐtm]f[. viEsSic{[,
D]>]šh vx[tuvkkšuh zpsx[tiyuh eevdYp]>á>YmuÔ
vyx[Ä>yiÙ}Êieû \TmØnuh etÄUkUR >]j]vieû zpiy
eevdYnum]yiÊI>uÎ k]>YÊil `niÄu vše> xEß]SmuÞ[.
`ÜiÙuh czmvÈeÊ tiÜLBjnh muTÄuÎ k]>YÊil `niÄu
vše> mnx[t]pvumuÞ[. atu w]N vše>Ä]Ùm]yi niRviG[nh
nTÊiEÏ]>uÎt]fEÙ}]" `Î]fu mrupTi prÇt[. "AEÙ]cic{[
|¨hEp]eÙ ecy{uk. `niÄu niRb³miÙ}. náU>iÄu EmÙ]l
Ezsyx[k>m]yi>iÄuÎtu >]jvieû Hit]nuvRÊiy]yi Ek]Èy
72
e`tiHYm]Ù
Êu Ep]yi t]mxiÄuÎ]t]yi>iÄuh. atuek]Þu prÇu ÈÎ
\Ôu" `Îu náiyuh prÇu.
náU>iÏ]ÈieÙ HZdyh AekÏ]eT atYßh xhsyzgx[t

m]yiÊIRÎu. Ep]y]leÄ]Ô]emÎuÔ AzgHh atikÙsÙ]yi
vRÍic{u. m]xÊieÙ]>iÄl czmvÈÊu Ep]yi dRsnh k<iÄuk
eyÎuÔ ptivu muÈiÄuk `ÎuÔ k]>Yh atYßh vYxnk>
m]yiÊIRÎu. náiyueT |Ù}eÊ t]mxh `Îuh xuKm]yi>iÄ]N
t>miÙ}EÙ}]. gu>un]œeû k]Ùh k<iÇ]lÏieÎ EsSmuÔvRÄu
náU>iÏ]ÈieÙ Ep>il aztyuh x[EnHvuh v]XÙYvumuÞ]kuEm]?
"aEÏ]L kTic{tumiÙ}, piTic{tumiÙ}" `Î ØitiyiÙ]yiÊI>uh.
atil EBdh eedvgtY] ÙBic{ B]gYeÊ \EpÑiÄ]etyi>iÄ
y]fEÙ}]. AekÏ]eT náU>iÏ]ÈIÎ[ ~Õvuh ku<Æivs]yi. \Ten
aEÌHh czmvÈEÊÄ[ Ep]yi. avieTec{Îu kušic{uet]<ut[
"`Ù}]h EvÞtuEp]eÙ AÄiÊ>fh" `Îu xV]mixÎiDiyil
B¬ipURv{h zp]RËic{u. aÎu náU>iÏ]ÈIÎ[ aÊ]<h k<iÇu
kiTÎurÆiyEÏ]L O>]L aEÌHÊieû aTuÄlec{Î[ "EH! aÆ[
OÈu vYxniEÄÞ. etEÄ]Èu ep]y[eÄ]ÔU. aEÆÄ[ èÎ
Ä]fuÎtinu w]N avieT vÎuek]Ô]h" `Îu prÇt]yi
aEÌHÊinu Et]Îi. \Ten aEÌHmufRÎu kÉu turÎu
En]ÄiyEÏ]L avieTeyÆuh Ae>yuh kÞumiÙ}. `ÜiÙuh
B¬vlxÙn]y czmvÈÊu s]x[t]vuteÎy]f[ teû aTuÄl
vÎ[ |zpk]>h prÇetÎu náU>iÏ]Tu dZ™m]yi visVxiÄukyuh
piEÕdivxh >]vieÙ |o viv>h náiEy]Tu pryukyuh ecy[tu.
aEÏ]L náiÄuh vše> xEß]Sm]yi.
aTuÊdivxhteÎ nái náU>iÏ]ET]TukUTi Ek]ÈyEÊÄu

pureÏTukyuh yœ]k]Ùh etÄuhkUR >]j]vieû aTuÄeÙÊi
xhgtikešÙ}]h D>iÏiÄukyuh ecy[tu. anß>h aDikh
t]mxiy]et O>u muHURÊÊil vyx[Ä>yiÙ}eÊ knYkey
náU>iÏ]ÈieÙeÄ]Þu Evši k<iÏic{[ aEÌHeÊ avieT dÊu
kyÕi. >]j]vukUTi ecÎi>uÎ]f[ |o aTiyßi>h nTÊiyt[.
pieÎ A aTiyßi>h vše> Ekmm]yi>uÎu `Îu prEyÞ
73
e`tiHYm]Ù
tiÙ}EÙ}]. |o aTiyßi>h xhb³ic{[ ~uÎu. aztyuh
divxh >]j]vuh avieTÊeÎ `<uÎÔiÊ]mxiÄukyuh ecy[tu.
atiniTy[Ä[ O>u divxh xdYy[Ä[ kriÄuevÈu tuTÆiy

EÏ]L Ecn xVlph Ep]>]et vÎu. aÎu vyx[Ä>yiÙ}Êinu
etÄuvsÊ[ (|EÏ]L aáÙmi>iÄuÎ ØÙÊ[) |Ù}eÊ
v]ÙiyÄ]>]N D]>]šm]yi Ecn kZSi ecy[ti>uÎtin]l
avieTniÎu >ÞumUÎu EcnkUTi pric{uek]Þuv>uv]n]yi O>u
BZtYN O>u tUáyuemTuÊuhek]Þ[ O]TiEÏ]yi. avN Ecn
priÄ]n]yi O>u EcnyueT cuvÈil OÎu evÈiyEÏ]L
avieTniÎu >¬h zpvHic{utuTÆi. >¬zpv]Hh kÞu ByeÏÈ[
A BZtYN O]Tiec{Îu viv>h kriÄuevÈuk]e> ariyic{u.
aEÏ]E<Äuh |o vRÊm]nh avieTey]eÄÏ>Îu. \Ten
>]j]vuh AÙÊUR nái mutÙ]yv>uh A ØÙeÊÊi mÉu
m]Õic{u En]ÄiyEÏ]L avieT sivÙihghEp]eÙ O>u siÙ]bihbh
mušc{i>iÄuÎt]yi kÞu. v>iÄum]EÒ>ináU>iÏ]ÈiEÙÄu czmvÈ
Êy{Ïeû dRsnmuÞ]yiÈuÔ viv>h muNEpteÎ `Ù}]v>umriÇi
>uÎtin]l |tu czmvÈÊy{ÏN |šek]Þi>iÄuÎt]efÎu
xRv{jnÆšuh tIRc{eÏTuÊukyuh zps[nÄ]R azpk]>hteÎ
viDiÄukyuh ecy[tu. A vizgHh k]feÏÈ[ \Ten O>u
náU>ieyeÄ]Þu pUj nTÊic{u. aEÏ]L niEvdYÊin[ \pEy]gi
c{t[ aviTeÊ aßRńmuÞ]Äiy vlxN (aT) Af[.
atin]l vyx[Ä>s]x[t]vinu vlxNv<ip]Tu zpD]nm]yi
ÊIRÎu. piÎIT[ avieT EÑzthpfi mutÙ]yv nTÊukyuh
vyx[Ä> s]x[t]evÎuÔ zpxiÍi EÙ]kÊil p>Äukyuh A
s]x[t]vu vyx[Ä>yiÙ}eÊ kuTuhbp>Edvty]yiÊI>ukyuh
ecy[tu. E>]gsmnÊin]yuh mÕuh |EÏ]L avieT pÙ>uh
vlxNv<ip]Tu nTÊiv>uÎuÞ[. |zpk]>m]f[ vyx[Ä>s]x[t]
vieû Agmh.
vyx[Ä>ÄuTuhbÄ]e> muNÄ]ÙÆšil "Ep]Õi" `Î]f[

prÇuvÎi>uÎt[. v>iÄum]EÒ>ináU>iÏ]T[ avieT dÊukyru
74
e`tiHYm]Ù
kyuh aEÌHÊieû xß]np>á>]j]tM]R avieT kuTuhbn]œ
M]>]yiÊI>ukyuh ecy[tiÈuh A Ep>inu m]Õh vÎiÙ}. piÎITu
ek]Ù}h 995h m]Þ]yEÏ]E<Äuh avieT A p>á>yuh avx]nic{u
yœ]pURv{h O>u knYk EsSic{u. A knYkey p}]mEß]L mUÓ[
xRv{xVd]nm]yi viv]Hh k<ic{[ avieT dÊukyri. aÄ]Ùh
mutlÄ]f[ A kuTuhbÄ]RÄu 'mUÓ[' `ÎuÔ Ep>u xiÍiÄu
kyuh zpxiÍm]yiÊI>ukyuh ecy[tt[. |EÏ]<uh vyx[Ä>
ÄuTuhbÊiÙuÔt[ A p}]mEß]L mUÓieû xß]np>á>]
j]tM]>]f[ at]yt[, A p}]mEß]L mUÓieû pozteû puzt
M]>uh tt[puztM]>uh.
75
e`tiHYm]Ù
68. k]yhkušÊu >]j]vieû zsIczkh

k]yhkušh >]jYh piTic{TÄfemÎuÔ \EÌsYEÊ]TukuTi
>]my{N dšv ti>uvit]hkUR (m]RÊ]¥vRÐ) mH]>]j]vieû
c]>tVh xVIk>ic{u ek]Þ[ O>iÄl EvSh m]ri k]yhkušÊu
ecÎu EcRÎu. gu™m]yi aviTueÊ ØitigtikL aEnVSic{
EÏ]L >]jYvuh vhsvuh nsiÄÊÄvÉmuÔ ciÙ duRÎTÏukL
>]j]vinuÔt]yi dšvy[Ä[ arivu kiÈi. `ÜiÙuh avieT e`sV>Yh
\p>Yup>i vRÍic{uek]ÞuteÎ |>iÄuÎt]yiÄÞ[ atieû
k]>femß]efÎ[ aEÌHh viÞuh aEnVSic{u. aEÏ]L A
>j]vieû Etv]>Ïu>yil O>u zsIczkh |>iÄuÎueÞÎuh atu
xRv{ÙÑfÆšuh OÊt]efÎuh atieû pUj zptidinh

avieT s>iy]yi nTÎuv>uÎueÞÎuh atvieT |>iÄuÎ
k]ÙÊ[ A >]jYÊinuh >]jvhsÊinuh e`sV>Y]BivZÍiyÙ}]et
n]sh O>iÄÙuh \Þ]kuÎteÙ}Îuh aEÌHÊinu mnÓiÙ]vukyuh
~tu viDvuh |o zsIczkh tÈieyTuÊu ek]ÞuEp]kfemÎ[
aEÌHh tIRc{y]Äukyuh ecy[tU.
anß>h dšv O>u zB]ßeû EvSh D>ic{u Etv]>Ïu>yueT

aTuÄl ecÎukUTi. vÙ}tuem]eÄ axhb³ÆL puÙái
eÄ]Þi>iÄuemÎÙ}et aEÌHh avieT \pzdvem]Îuh
ecy[ti>uÎiÙ}. `Îum]ztmÙ}, ati>]vieÙ kušic{u

Bx[mÄuriyiÈu pUÄEš]>uÄieÄ]TuÄuk, pUj]p]ztÆL Etc{u
muÄieÄ]TuÄuk mutÙy ciÙ \pk]>ÆL ecy[tuh ep]Îu.
|Æen kurc{u divxh k<iÇeÏ]L "|o x]DumnuSYnu zB]ßu
eÞÜiÙuh |oy]L \pzdviyÙ}" èÎ]>u visV]xh avieT
`Ù}]vRÄumuÞ]yiÊiRÎu.
pUjÄ]R >]vieÙ kušic{uvÎu niRÐ]ÙYh (tEÙdivxh

pUjic{ pUv[) v]>i purÊiÈ]ÙuTen |o zB]ßN aetÙ}]h v]>i O>u
vÈiyiÙ]Äi tÙyil vc{uek]Þu Ek]Èv]tilÄlec{Î[ avieT
k]vl nilÄuÎ pÈ]šÄE>]T[ "|t] zsIczkh w]N ek]Þu
76
e`tiHYm]Ù
Ep]kuÎu; EvfemÜil piTic{uek]LviN. aeÙ}Üil w]N
ek]ÞuEp]kuh" `Îu pryuh. azpk]>h >]j]vi>iÄuÎ
m]šikyueT cuvÈiÙUh ecÎu niÎ[ "|t] zsI czkh w]N
ek]ÞuEp]kuÎu; |viTueÊ Ec]ru tiÎuÎ pÈ]šÄ]R nàiyiÙ}]
Êv>]f[; avE>]Tu w]N viv>h prÇiÈ[ avR èÎ piTic{iÙ}.
aviTuÎuh monmvÙhbic{uek]Þi>iÄuky]efÜil zsiczkh
Ep]kuh; |viTh nsiÄukyuh ecy{uh. pieÎ vic]>ic{]l PÙ
em]ÎumuÞ]vukyiÙ}" `Îu višic{upryuh. |tuEkÈu pÈ]šÄ>uh
>]j]vieû ALÄ]>uh >Þu mUÎu divxh zB]ßeû vÈi
p>iEs]Dic{u. atil pUÄšÙ}]et OÎuh kÞiÙ}. pieÎ ay]L
višic{uprÇ]l, O]EH], ek]Þu ep]y[eÄ]ÔU. |vieT ARÄuh
zsIczkh EvÞ]" `Î[ `Ù}]v>uh pryuk ptiv]yi. |Æen
~kEdsh Aru m]xEÊ]šh k]Ùh ptiv]yi ecy[ttieû EsSh
O>u divxh Etv]>Ïu>yil pUjÄ]>niÙ}]ti>uÎ t>h En]Äi
>]my{N dšv zsIczkemTuÊu vÈiyiÙ]Äi atieû mIet pUÄšuh
v]>iyiÈu tÙyilvc{u ptivuEp]eÙ Ek]È v]tilÄeÙÊi
pÈ]šÄe> višic{[ "|t] zsIczkh w]N ek]Þ[ ep]kuÎu;
|ztn]šuh prÇtuEp]eÙyÙ}; |Îu xtYm]yiÈu zsI czkh èû
vÈiyiÙuÞ[" `Îu prÇu. `ÜiÙuh |y{]L ptivuEp]eÙ zB]ßu
pryuky]efÎu vic]>ic{u pÈ]šÄ]R ci>ic{uek]Þ[ "`Î]l
ek]Þu ep]y[eÄ]Ôu" `Îu prÇtÙ}]et >]my{en
piTiÄuÎtiEn] vÈi p>iEs]DiÄuÎtiEn] ecÎiÙ}. >]my{N pieÎ
>]j]vi>iÄuÎ m]šikyueT cuvÈiÙuh ecÎu niÎu ptivuEp]eÙ
višic{u prÇu. atuEkÈiÈu >]j]vuh ci>ic{uek]Þi>uÎEtyuÔu.
\Ten >]my{N Ene> etEÄ]Èu vc{Tic{u. kurc{u xmyh a<iÇu
pUjÄ]>N Etv]>Ïu>yil ecÎ xmyh avieT zsIczkh
k]f]y[ky]l p>izBmic{u viv>h g]ÈuniÎi>uÎ p]È]šÄ]e>
ariyic{u.
aEÏ]E<Äuh avieT vÙiy bHšm]yi. xhgti >]j]vuve>

`Ù}]v>umriÇu. zB]ßen aEnVSic{u piTiÄuÎtin]yi >]jBTM]R
n]ÙudiÄiEÙÄuh O]Èh tuTÆi. zB]ßN EvSh m]ri pá
77
e`tiHYm]Ù
kTÎi>uÎtin]l BTM]e>Ù}]h |¢]BhgEÊ]TukUTi mTÆiEÏ]Îu.
zB]ßen `Æuh k]ú]nieÙ}Îu >]jxÎiDiyiÙriyic{u. A
zsIczkh Ep]ytin]l >]j]vinuh >]jYv]xikLÄuh vše>
mnx[t]pmuÞ]yi. avieT pieÎyuh pÙviDÊil atienÏÕi
aEnVSfÆL nTÊi; O>u tuáumuÞ]yiÙ}.aDikh t]mxiy]et
k]yhkušh >]jYh ti>uvit]hkUril Ec>ukyuh ecy[tu. A
zsIczkh |EÏ]<uh ti>uvnßpu>Êu Etv]>Ïu>yil |>iÄuÎueÞ
Î]fu EkLvi.
78
e`tiHYm]Ù
69. kušÏurÊu BImN

mInc{il t]ÙUÄil ky{YUR EdsÊu kušÏurÊ[ `Î n]yR
gZHÊil ek]Ù}vRSh ONpt]h stkÊil jIvic{i>uÎ O>u
mnuSYeû Ep>]f[ mukšil prÇi>iÄuÎt[. |o mnuSYeû
x]Ñ]l Ep>[ `ß]yi>uÎu `Î[ niþymiÙ}. aÛutkRÐÆL
nimiÊh jnÆL ek]TuÊiÈuÔt]f[. kušÏurÊu BImeû aÛut
kRÐÆL pryukeyÎuvc{]l avx]nmiÙ}]etyuÞ[. avyil
ciÙtu m]ztEm |vieT viv>iÄfemÎu vic]>iÄuÎuÔu.
Aj]nub]Huvuh ØUÙs>I>nuh \Îtk]ynum]yi>uÎ

BImN k]<[cyil O>u BImN teÎy]yi>uÎuevÜiÙuh OÈuh vi>Up
n]yi>uÎiÙ}. "vYUE™]>x[Ek]vZSx[k³Ó]Ùzp]hsuRÐH]Buj®"
`Îu k]šid]xN diÙIp>]j]vien vRÉic{iÈuÔtu nÐueT BImnuh
nÙ}Ep]eÙ Ec>um]yi>uÎu. `Î]l nÐueT BImnu ecruÏÊil
mtiy]kÊÄvÉmuÔ AH]>h xVgZHÊil niÎu ÙBic{i>uÎiÙ}.
BImnu BÑfh x]D]>f mnuSYe>EÏ]eÙ Ay]l mtiy]vuk
yieÙ}Î[ ariÇi>uÎtuek]Þ[ ay]LÄu
ptiv]yi k]ÙÊu kÇiÄu mUEÎk]Ùuh aÊ]<Êin[

AErk]Ùuh |TÆivItm]f[ k]>fvR ptivuvc{i>uÎt[.
atuek]Þ[ nÐueT BImn[ OÈuh mtiy]yi>uÎiÙ}. atin]l ay]L
xmIpÊuÔ k]Tukšil kyri \Tuá[, muyl mutÙ]yvey piTic{u
ek]ÞuvÎu cuÈu tiÎu kUTiy]f[ ecruÏÊil jIvic{i>uÎt[.
k]>fvR m>iÄukyuh tniÄu trv]Èil k]>fvØ]nvuh
xV]tzßYvuh ÙBiÄkyuh ecy[t k]Ùh mutl BImN teû
BÑfÊinuÔ
ptivu EBdeÏTuÊi. k]ÙÊu kÇiÄ[ |>upÊEW

k]ÙiTÆiyuh atinu EcRÎ pu<uÄuh aÊ]<Êinu mUÎu
pr a>iyuh atinu EcRÎ mÕu viBvÆšum]f[ BImN xVyEmv
niþyic{ptiv[. |o ptiv[ ay]šueT ptin]r]meÊ vyÓil
niþyic{t]f[. atien pieÎ O>iÄÙuh ay]L EBdeÏTuÊi
79
e`tiHYm]Ù
yi>uÎumiÙ}. `Î]l |ztyuh ek]Þ[ ay]LÄu mtiy]yi>uÎu
`Î[ A>uh vic]>ic{uEp]k>ut[ ay]L k]>fv>]yEÏ]L
trv]Èil aDikec{ÙvuÞ]Äi `ÎuÔ duS[Ep>u tniÄuÞ]
k>utEÙ}] `Îu vic]>ic{uh |tiÙDikh ecÙvuecy{]N mutÙiÙ}]
etyi>uÎtuek]Þuh |ztyuh mtieyÎu niþyic{u ÈÎyuÔu.
Ep]>]Êtu yœ]pURv{h vnYmZgÆešeÄ]ÞuteÎy]f[ ay]L
nikÊiEÏ]Ît[. pEÑ, zp]yÊinuh ØitiÄuh tÄvÉh ay]L
aet]Îu p>iS[k>ic{i>uÎu. ecruÏÊil \Tuá[, muyl mutÙ]y
vey piTic{u cuÈu tiÎuky]fEÙ}] ay]L ecy[ti>uÎt[.
yovnm]yEÏ]L m]N, pÎi mutÙ]yvey piTic{u ek]ÞuvÎu
k]ÙukL ekÈi vÙiy ecáiEÙ] v]RÏiEÙ] |È[ aTuÏÊuvc{u
evÔem]<ic{u
Evviec{TuÊu Et]l ep]šic{]f[ ay]L tiÎi>uÎt[. atuh

O>u viEsS >ItiyiÙ]yi>uÎu. BImnu pkl xmyh kiTÄuÎtin[
O>u tUÄuvWi (\oÇ]lÄÈil) O>u muriÄkÊu tUÄiyi>uÎu.
|tieû tÙy[ÄÙ]yi m]N,pÎi mutÙ]yvyueT Evvic{ m]hxh
ep]Ähp]kÊinu ekÈiÊUÄuh. pieÎ \oÇ]lÄÈiÙil mÙRÎu
kiTÎ[ ATieÄ]Þu kTic{u kTic{u tiÎuh. |Æeny]f[ ptiv[.
kÇiyuh Ec]ruh krikšuh kuT]et >Þu pÎieyyuh O>u
m]nienyuh ay]L zptidinh |Æen BÑic{i>uÎu.
nÐueT BImN ghBI>n]yi>uÎuevÜiÙuh O>u viEn]dsIÙnu

m]yi>uÎu. ay]L m]nienyuh pÎieyyuh mÕuh piTiÄ]N k]Èil
Ep]kuEá]L ciÙ divxÆšil n]Ùuh aWuh puÙiÄuÈikešyuh
piTic{uek]Þu Ep]>uh avey vIÈil ek]ÞuvÎu pUc{ÄuÈikeš
EÏ]eÙ všRÊi, ciÙ kšikL pÚiÏic{u xRÄÓuk]e>EÏ]eÙ
kšiÏiÄuk ptiv]yi>uÎu. O>iÄl BImN k]Èil ecÎEÏ]L O>u
vÙiy kTuvey kÞu. atienyuh ay]L piTic{u vIÈil ek]Þu
vÎu. zsIkZS[fN \>l vÙic{uek]Þu ecÎ v<iyil niÎi>uÎ
kkuBzdumÆL Ep]eÙ >Þu m>ÆL aTuÊTuÊu kušÏurÊu
pu>yiTÊil nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. BImN A kTuv]ey A
m>ÆšueT |Ty[Äu kyÕi OÎmRÊi avieT niruÊi. kTuv]
80
e`tiHYm]Ù
k]ÙukL niÙÊu et]T]etyuh v]y[ep]šic{uh n]ÄunIÈiyuh
kÉukL mi<ic{uh muNEp]Èuh purEk]Èuh Ep]k]N nivZÊiyiÙ}]
etyuh avieT niÙ]y]yi. atin]l A diÄuk]RÄu jIvEn]Tu
kUTiy kTuvey niRBym]yi aTuÊu k]fuÎtin[ aÎu t>eÏÈu
O>iÄl BImN k]Èil ecÎEÏ]L O>u k]ÈuEp]Ê[ ay]eš

evÈ]n]yi c]Tiec{Îu. ep]Êien kÞEÏ]L ay]LÄu xVlph
BymuÞ]yi `ÜiÙuh ay]L eeD>YxEmth atieû ek]áukšil
ÏiTic{u tÙ kunic{u Em]ß niÙÊiÈ[ \>c{u tuTÆi. aÆen kurc{u
k<iÇEÏ]L Ep]Êieû muNvsÊuÞ]yi>uÎ pÙ}ukešÙ}]h >¬
zp]v]HEÊ]TukUTi niÙÊu vIfu. BImen ek]Ù}]n]yi vÎ
Ep]Êieû vic]>h aeÏ]L t]N c]k]et vÙ} zpk]>vuh Ep]yi
Ïi<c{]l mtieyÎ]yi. A xmyh BImN Ep]Êien purEk]eÈ]Îu
tÔukyuh Ep]Ê[ avieT mriÇu vI<ukyuh A t>Êinu BImN
O]Ti vIÈiEÙÄuh Ep]Ê[ O>u viDh `<uEÎÕ[ k]ÈiEÙÄuh
Ep]vukyuh ecy[tu.
BImN jIvic{i>iÎ k]ÙÊ[ ky{YUR EdsÊuh xmIpzpEdsÆ

šiÙuh kc{vTØÙÆL \Þ]yi>uÎiÙ}. atin]l A EdsÄ]RÄ[
\Ï[ `ÈupÊu n]<ik ki<Ä[ |o>]ÕuEpÈ `Î ØÙÊu Ep]yi
v]ÆieÄ]Þ[ vE>Þiyi>uÎu. kušÏurÊu viÈiEÙÄu BImN teÎ
Ep]yi aW]ru pr \Ï[ O>umic{u v]ÆieÄ]ÞuEp]>uky]f[ ptiv[.
BImN \Ïuv]Æ]N Ep]kuÎ xmyh ayl vIÈuk]>uh av>vRÄu
AvsYmuÔ \Ïinu EvÞuÎ pfvuh p]ztvuh ay]eš ~lÏic{y
y[Äuk ptiv]f[. aÄ]ÙÊ[ |EÏ]<eÊEÏ]eÙ c]Äu xuÙB
mÙ}]ti>uÎtin]l \Ïuh mÕuh v]ÆieÄ]Þ[ Ep]>uÎtu enÏÈi
Ù]yi>uÎu. O>u enÏÈil Aru pr \Ïuek]Ôuh. atin]l O>u
cumTuÏ[ `Îu prÇ]l Aru pr \eÏÎu kfÄ]Ä]h. O>iÄl
BImN Ep]yi tniÄuh ayl viÈuk]RÄuh kUTi Aru cumTuÏu
v]ÆieÄÈi mIety[Äu mIety]yi tÙyilÄyÕieÄ]Þ[ |o>]Õu
EpÈyil niÎu xVEdsEÊÄu pureÏÈu. aÆen ~kEdsh n]Ùu
n]<ik dU>h Ep]yEÏ]L kuErEÒ m< A>hBic{u. \Ïu nnÇ]l
nëÏÈuEp]kumEÙ}] atu nny[Ä]et ek]Þu Ep]k]N `ß]f[
81
e`tiHYm]Ù
kosÙemÎu vic]>ic{u En]ÄiyEÏ]L v<iÄTuÊuteÎ O>u vÙiy
AÇiÙiÊTi k]m>h EkÕiyruÊi nTu ep]šic{iÈu vc{i>iÄuÎt]yi
ÄÞu BImN atieÙ]>u ep]šieÏTiÊu cumTukšueT mIet vc{u
ek]Þ[ \Ïu nny[Ä]et ek]ÞuEp]yi. vIÈieÙÊiyEÏ]E<Äuh m<
mriytin]l ay]L A tTieyTuÊ[ O>u m]viEMl c]>ivc{iÈ[
cumTukL OE>]Î]yi t]e< |rÄi vy[Äukyuh aylÄ]RÄu
Ôtu ek]TuÄukyuh tniÄuÔtu vIÈuk]e> ~lÏiÄukyuh
ecy[tu. pieÎ BImN teû pu>ep]šic{u pfi k<ic{EÏ]L aÎu
m]viEMl c]>i vc{i>uÎ tTikUTi `TuÊupEy]gic{u. |>upeÊ]
átuEk]l ptin]rukfÄil pfiyic{ t]yiÏu>yueT pTi
(enTiytuh kuriytuh) n]Ùuh A O>u ep]šiÏuek]Þu tIRÎu. pTi
OEÎk]lEÄ]l ctu>m]yi>uÎu. atuek]Þ[ A tTiyueT vÙiÏh
`ztm]ztmuÞ]yi>uÎu `Î[ \oHiÄ]mEÙ}]. A pu>yuh pTiyuh
kÞiÈuÔv>il pÙR |EÏ]<uh A EdsÊu jIvic{i>iÄuÎuÞ[.
mInc{il mutÙ]y ØÙÆšil zpD]nm]yi enl kZSi

ecy{uÎtu mÙkšiÙ]fEÙ}]. mÙkšil enlkZSi ecy{uÎtu
pÊuh pzßÞuh ek]Ù}ÆL kUTuEá]L m]ztEm ptivuÔU.
atin]l O>u ØÙÊu vÙiy m>Æšuh k]Tukšuh nirÇi>iÄuh.
vity[ÄuÎ k]ÙÊinu >ÞumUÎu m]xh muNEp \TmØM]R A
m>Æšuh k]TukšuemÙ}]h kUÙiÄ]e>eÄ]Þu evÈic{iTuh. atin[
\<vuevÈ[ `Î]f[ EpR prÇuv>uÎt[. A m>Æšuh k]Tukšu
emÙ}]h \fÆiÄ<iyuEá]L \TmØM]R kUÙiÄ]e>yuh Ank
ešyuh ek]Þ[ A ØÙÊu ecÎ[ EvÙiÄ]vsYmuÔ tTikL
piTic{u vity[Ä]nuÔ ØÙÊieû n]Ù>ikukšiÙuh evy[piÄuk
yuh aDikmuÔ tTikL piTiÏic{u kZSiØÙÊinu purÊ]Äu
kyuh \fÆiÄiTÄuÎ k]Tukšuh mÕuh tIyiÈu cuTukyuh ecy{uh.
atin[ \<vu cuTuk `Îf[ kZSiÄ]R pryuÎt[. |ztyuh
k<iÇ]lÏieÎ niÙh \<utuh kišc{uh kÙ}uh kÈkšuh epruÄi
m]Õiyuh puÙ}uh mÕuh pric{uh epruÄiyuh kšÇuh evTiÏ]Äuh.
atin[ \<ev]>uÄuk `Î]f[ pryuÎt[ |o pfikšil
zpD]nm]ytuh zpy]xEmriytuh \<vu cuTuk `ÎuÔt]f[.
82
e`tiHYm]Ù
`Î]l atinu nÐueT BImn[ O>u zpy]xvumuÞ]yi>uÎiÙ}. BImN
\<vucuT]N Ep]kuEá]L ay]LÄu xH]yÊinu kUÙiÄ]>uh
Ankšuh OÎuh EvÞ]. ay]L A Ej]Ùi mu<uvnuh tIRÊu
ti>iey vIÈil vÎiÈiÙ}]et kÇiyuh Ec]ruem]Îuh k<iÄ]riÙ}.
A Ej]ÙiÄiTyil ay]L k]c{iÙuh ki<Æuh Ecnyuh mÕuh
D]>]šm]yi cuÈutiÎuh. mÙyiEÙÄu Ep]kuÎ xmyh teÎ
cuÈutIÕiÄuÔ x]m]nÆL kUTi ay]L ek]ÞuEp]kuh; aÆen
y]f[ ptiv[. BImN \<vuØÙÊu ecÎ]ÙuTen EvÙiÄ[
AvsYmuÔ tTikL epruÄieyTuÊu n]Ù>ikukšiÙuh aTuÄi
vy[Äuh. pieÎ O>u tTi ky{ieÙTuÊ[ atuek]Þ[ EsSmuÔ
tTikL n]Ùu vsEÊÄuh Et]Þi `riyuh A tTikL cuÕumuÔ
ayl vx[tuÄšil ecÎuvI<uh. atin]l BImN \<vucuTuÎ
ØÙÊinu xmIph cuÕumuÔ vx[tuÄšil A>uh kZSi
nTÊ]riÙ}. BImN Et]ÞieyriyuÎ tTikL AnkešeÄ]ÞÙ}]et
m]Õ]N x]DiÄukyiÙ}EÙ}]. atinuÔ zpy]xh ek]Þ]f[
aylvx[tuÄšueT \TmØM]R kZSi EveÞÎu vy[ÄuÎt[.
tTikešÙ}]h m]ÕiÄ<iÇ]lÏieÎ BImN \fÆiÄiTÄuÎ k]Tinu
tIvy[Äuh A tIyiÙiÈ]f[ ay]L k]c{il, ki<Æu mutÙ]yv
cuÈu tiÎuÎt[. A xmyh muyl pÎi mutÙ]yveyyuh
an]y]Exn ÙBic{]l ay]L \EpÑiÄ]riÙ}. aveyyuh ay]L
cuÈu tiÎuk teÎ ecy{uh. |zpk]>emÙ}]m]yi>uÎu BImeû
\<vucuTl.
aTuÊuÔ pUÇ]R `Î ØÙÊ[ O>u vIÈuk]R O>u kifR

ku<iÏic{u. ku<ic{u ku<ic{[ aTiyil ec{ÎEÏ]L avieT O>u vÙiy
p]r k]feÏÈu. A p]ryueT aTiyil D]>]šh evÔvumuÞ]
yi>uÎu. `ÜiÙuh A p]r `TuÊu m]Õ]et evÔh Ek]>ieyTuÄ]N
nivZÊiyiÙ}]yi>uÎu. evÔÊinu mIet A p]r O>TÏuEp]eÙ
y]f[ kiTÎi>uÎt[. atin]l A p]r `TuÊu mÕuÎtin]yi
vÙiy vTÆšuh cÆÙkšumiÈu ekÈi aEnkm]šukL kUTi piTiÄu
kyuh AnkešeÄ]Þu piTiÏiÄukyuh ecy[tu En]ÄIÈuh A p]r
|šÄ]NEp]Ùuh x]Dic{iÙ}. OTuÄh A vIÈuk]R |o k]>Yh nÐueT
83
e`tiHYm]Ù
BImeneÄ]Þ[ k<iÏiÄfemÎu niþyic{[ O>u xdYy[Äu vÈh kUÈi.
BImen Ñfic{uv>uÊi Ekmm]yi BÑfh k<iÏic{u BImN \ofuh
k<iÇ[ `<uEÎÕEÏ]L A vIÈuk]R ay]Eš]Tu "eekk<ukuv]N
evÔh kifÕiÙ]f[ evÔh Ek]>ieyTuÊu eek k<ukieÄ]Ôfh"
`Îu prÇ[, O>u p]šyuh kyruh `TuÊuek]TuÊu. BImN p]šyuh
kyruh |TÊueekek]Þ[ `TuÊuek]ÞuEp]yi. kifÕil
En]ÄiyEÏ]L atil O>u vÙiy p]ryuh atiEMl ciÙ vTÆšuh
cÆÙkšumiÈu ekÈiyi>iÄuÎtu kÞu. \Ten ay]L p]šyuh
kyruh avieT evc{iÈ[ |TÊueekek]Þu teÎ vTÆšil
piTic{uvÙic{u niS[zpy]xh p]r k>y[eÄTuÊiTukyuh p]šyuh
kyruemTuÊu evÔhEk]>i eekk<ukukyuh ecy[tu. |tu kÞiÈ[
A vIÈuk]RÄuh anYM]RÄumuÞ]y xEß]Svuh vix[myvuh
xIm]tItm]yi>uÎuevÎuÔtu pryfemÎiÙ}EÙ}].
nÐueT BImN pUÇ]ÕilÊáu>]ÄM>ueT O>u |¨n]

yi>uÎu. ay]L táu>]ÄM]>ueT AvsYzpk]>h kUeTÄUeT
avieTEÏ]vukyuh mnuSYRÄu duÓ]DYÆš]y aEnkh k]>YÆL
x]Dic{uek]TuÄukyuh táu>]ÄM]R xEß]Sic{[ |y]LÄ[ ciÙ
xÐ]nÆL ek]TuÄukyuh x]D]>fm]yi>uÎu. aÆen
\Þ]yiÈuÔvyil O>u xhgti m]zth t]e< kuriÄuÎu.
O>iÄl p]ÞiÄ]>]y mrv>uh muHÐdIy>uh kuTi pUÇ]R

EdseÊ AzkmiÄuv]N v>uÎt]yiEÄÈu pUÇ]Õil vÙiy
táu>]N A viv>h kušÏurÊu BImen ariyic{u. \Ten BImN
Ašyc{u teû x[EnHitn]y màÊupfiÄe>yuh kušÏurÊu
v>uÊi. pfiÄR kušÏurÊ[ BImEn]šh teÎ EdHpuïyuh
k]ybÙvumuÔ AšÙ}]yi>uÎuevÜiÙuh O>u ecriy BImN
teÎy]yi>uÎu. ay]LÄu k]ÙeÊ kÇiÄu pzßEÞk]ÙiT
Æiyuh atinu EcRÎ pu<uÄuEm ptivuÞ]yi>uÎuÔU.
avR tÐil AEÙ]cic{[ \Ten pUÇ]ÕiEÙÄ[ Ep]kfemÎu
tIRc{eÏTuÊIÈu >Þu Ep>uh kUTi \É]ni>uÎu. \of[ ~kEdsh
pkutiy]yEÏ]L O>]L O]TivÎu
84
e`tiHYm]Ù
"mrv>uh muHÐdIy>uh vÎTuÊi>iÄuÎu. \Ten v>femÎu
táu>]N klpic{i>iÄuÎu" `Îu prÇu. atu EkÈ[ "`Î]Ùini
Ep]yivÎiÈ[ \ofu mu<uvn]Ä]h" `Îu prÇ[ >ÞuEp>uh
`<uEÎÕ[ eekk<uki. aEÏ]L tÄt]y AyuDem]Îuh k]f]
ÇiÈu >ÞuEp>uh O]E>] ek]ÎeÊÆu cuvET]eT priec{TuÊu
ek]Þ[ O]TiEÏ]yi. BImnuh pfiÄ>uh ek]ÎeÊÆum]yi
ecÙ}uÎtu kÞEÏ]LÊeÎ mrv>uh muHÐdIy>uh EpTiEc{]Ti pá
kTeÎ]šic{u. \ofu mu<uvn]ÄfmEÙ}] `Îu vic]>uc{u BImnuh
pfiÄ>uh aEÏ]LÊeÎ ti>ic{u Ep]>ukyuh ecy[tu.
|o xhgti nTÎt[ O>u evÔeÏ]ÄÄ]ÙÊ]yi>uÎu. |vR

aEÆ]Èu Ep]yEÏ]L evÔh Aru nirÇi>uÎEtyuÔU |vR
|EÆ]Èu vÎEÏ]E<Ä[ A evÔh k>kvieÇ]<uki |>uk>yiÙuh
x]D]>fmnuSYRÄu niÙyiÙ}]ety]yi>uÎu. `ÜiÙuh BImn[
a>Ey]švuh pfiÄRÄu muÙEy]švuh m]ztEm evÔmuÞ]yi>u
ÎuÔU. avR A evÔÊilÄUTiy]f[ nTÎuEp]yt[. avR
aÆen Ep]ÎEÏ]L O>u vIÈieû |ryÊ[ O>u pÊ]ymi>iÄuÎt[
kÞu A viÈinkÊuh evÔh kyriyi>uÎtin]l avieTÏ]RÊi
>uÎve>Ù}]h zp]f>Ñ]RËh O]TiEÏ]yi>uÎtuEk]Þ[ A vITu
EkvÙh niRńm]yi>uÎu; pÊ]yvuh |škiEÏ]k]r]yi>uÎu.
ARÄuh \pEy]geÏT]et evruet Ep]EkÞ] `Îu vic]>ic{[
BImN aetTuÊu tÙyilvc{uek]Þu nTÎu. xVgZHÊieÙÊi
pÊ]yh t]e< |rÄi vc{u. atiÙuÞ]yi>uÎ enÙ}[ v]>iyiÈ[
ašÎuEn]ÄIÈu nUrupryuÞ]yi>uÎu. enÙ}u ti>iey pÊ]yÊil
ÊeÎ AÄiÄ<iÇEÏ]E<Äuh pfiÄ>uh avieTeyÊi.
pieÎ >ÞuEp>uh kUTi pkutiy]Äi vc{i>uÎ BÑfh

mu<uvn]Äukyuh pfiÄR aEÏ]LÊeÎ y]zt prÇ[ ay]šueT
vIÈiEÙÄ[ Ep]kyuh BImN avieTÊeÎ kiTÎurÆukyuh ecy[tu.
nÐueT BImeû kœkL |niyuh vše> pry]nuÞ[. `ÜiÙuh

vix[t>Byh nimiÊh atin]yi tuniyuÎiÙ}. |ztyuh
prÇtuek]Þu teÎ nÐueT kœ]n]ykN O>x]m]nYmnuSY
85
e`tiHYm]Ù
n]yi>uÎu `Îu x[p¨m]kuÎuÞEÙ}]. nÐueT BImn[ |osV>B¬i,
xtYh mutÙ]y xlgufÆL D]>]šm]yiÈuÞ]yi>uÎu. "zb]Eª
muHuRÊ \ÊiS[EÚlxVEØ >Ñ]RËm]yuS®" `ÎuÔ
zpm]feÊ ay]L AjIvn]ßh s>iy]yi Ac>ic{i>uÎu.
atin]l ay]L nUru vyÓu tikÇtieû EsSm]f[ c>m
gtiey zp]pic{t[. atuh an]yExn teÎy]yi>uÎu. nÐueT
kœ]n]yknu E>]gpIQ nimiÊvuh mÕuh O>u divxh Ep]Ùuh
kiTÎu këÏETÞt]yi vÎiÙ}.
BImN m>ic{tieû EsSh ay]šueT Ezpth (pE>t]«]v[) A

vIÈuk]e>yuh mÕuh ax]m]nYm]yi \pzdvic{uek]Þi>uÎu. at[
ay]šueT ap>zkiykL A>uh EvÞtuEp]eÙ
ecy{]ÇiÈ]yi>iÄ]h.
"AédIÑ]diEÙ]Epn Ezpt] y]ßi pis]ct]h

xVjn]N b]Dm]n]x[Et vic>ßi mHItEÙ "`ÎuÞEÙ}]
A \pzdvh |o EzptÊiEût]efÎuh mÕuh ariy]et

teÎ vše>Ä]Ùh k<iÇu. zkEmf A \pzdvh duÓHm]yi
ÊI>uky]l |o aTuÊ k]ÙÊu zps[nhevÏic{u En]ÄiÄikyuh
aEÏ]L at[ |o BImeû \pzdvm]efÎuh BImN x]D]>f
mnuSYnÙ}]yi>uÎuevÎuh ay]L Edv]hsm]yiÈuÔ O>u avt]>
pu>uSn]yi>uÎuevÎuh ay]šueT vizgHmuÞ]Äic{u EzpteÊ
A vizgHÊiEMÙ]v]Hic{u zptiS[Ú k<iÏiÄukyuh AÞuEt]ruh
muTÆ]et pUj nTÊiÄukyuh ecy[tÙ}]et \pzdvh nIÆuk
yieÙ}Îuh k]fuky]l A vIÈuk]R azpk]>em]eÄ ecy{ic{u pUj
AÞuEt]ruh |EÏ]<uh nTÊiv>uÎuÞ[. zptiS[Ú kušÏurÊu
pu>yiTÊieû kÎipdÊil zdk]šimÕÏiÔi náUti>iÏ]ÈiEÙ
eÄ]Þ]f[ nTÊic{t[. zptiS[Ú k<iÇtilÏieÎ BImeû \pzdvh
A vIÈieÙÎÙ} A EdsÊu teÎ `Æuh \Þ]k]riÙ}. zptiS[ÚiÄ
eÏÈi>iÄuÎ vizgHh kÞ]l BImEût]efÎuteÎ Et]Îuh.
atieû ØoÙYh azty[Äu m]ztmuÞ[. avieT x]ÎiÍYÊinuh
OÈuh kurviÙ}. ciÙ k]>YÆL x]DiÄuÎtinuEvÞi pÙ>uh BImnu
86
e`tiHYm]Ù
v<ip]TukL k<iÄukyuh ciÙRÄu ciÙtu x]DiÄukyuh
ecy{uÎuÞ[. avieT x]D]>f v<ip]Tu k>iÄuh p<vuh niEvdi
Äuky]f[. ciÙR aÏh, aT, ek]<uÄÈ mutÙ]yv \Þ]Äic{u
niEvdiÏiÄukyuh ecy{uÎuÞ[. avy[Ä[ a>i OEÎk]ÙiTÆ nTÏuÞ[. avieT zptiS[Ú O>u
EmTm]xh ptin]Ù]h tIytiy]yi>uÎtin]l AÞuEt]ruh
viEsSdivxm]yi Ac>ic{uv>uÎt[ A divxm]f[.
87
e`tiHYm]Ù
70. mÉTiÄ]vuh k]áiÊ]nuh

ti>uvit]hkUR ek]Ù}h QiviSnilEc{RÎ kuÎÊUR
t]ÙUÄil kÉ]Ti `Î EdsÊuÔ xuzpxiÍm]y Bzdk]šIEÑzt
eÊy]f[ "mÉTiÄ]ev"Îu pryuÎt[. Bzdk]šIEÑztÊil O>u
evšic{Ï]TuÞ]yi>iÄuk x]D]>fm]fEÙ}]. ciÙ diÄukšil
evšic{Ï]Tien "Ek]m>"emÎuh pryuÎt]yi EkÈiÈuÞ[. `Î]l
kÉTiÄ]vieÙ evšic{Ï]Tien "k]áiÊ]en"Î]f[ pryuk ptiv[.
mÉTiÄ]vil Bgvti xVyhBUv]f[. A EÑzth pÞ[ Eds]Dipti
y]yi>uÎ v]ÄuvÇiÏu<ÏÞ]>ÊieÙ vky]yi>uÎu. aTuÊ
k]ÙÊ[ O>u viDizpk]>h atu "mhgÙÊu pfiÄR" èÎ]>u
n]y>ueT vky]efÎu tIRc{eÏÈiÈuÞEzt.
pÞu v]ÄuvÇiÏu<ÏÞ]>Êil mÉTiEdsÊieû aDip

n]yi>uÎ k]ÙÊ[ aviTeÊ vky]yi O>u ecriy eexnYEsK>
muÞ]yi>uÎu. A eexnikM]e> AEy]DnvidY aBYxiÏiÄukyuh
eexnYÊieû ADiptYh vHiÄukyuh ecy[ti>uÎt[ mhgÙÊu
pfiÄ>ueT trv]Èil aÎÎu mUÏ]yi>iÄuÎv>]yi>uÎu. aÎu
eexnYÆeš aBYxiÏic{i>uÎ kš>iyuh A kš>iyil ciÙ
p>Edvtm]>ueT vizgHÆšuh mhgÙÊu pfiÄ>ueT gZHÊi
nTuÊ[ |EÏ]<uh k]Fm]nuÞ[.
|Æen v]ÄuvÇiÏu<ÏÞ]>Êil Eds]Diptiyuh mhgÙ

Êu pfiÄR Exn]n]yknum]yi>uÎ k]ÙÊ[ O>u divxh kZSi
yirÄuÎtinu k]Tu evÈieÊšiÄ]n]yi ciÙ puÙyR mhgÙÊu
pfiÄ>ueT BvnÊinu xmIph O>u k]Èil vÎuEcRÎu. av>ueT
kUÈÊiÙuÞ]yi>uÎ O>u puÙÄÔi (puÙyx[ztI) avieTÄÞ O>u
kÙ}iEMl a>iv]L Etc{EÏ]L A siÙyilniÎu >¬h zpvHiÄu
ky]l atukÞu puÙyR By]Ûutp>vsM]>]yi \reÄ niÙ
višic{u. niÙvišiEkÈu mhgÙÊu pfiÄR mutÙ]y xmIpØR
\Ten ØÙeÊÊi xhgti mnÓiÙ]Äukyuh viv>h v]ÄuvÇi
Ïu<ÏÞ]>ÊieÙ aTuÄl ariyiÄukyuh ecy[tu. atuEkÈ
EÏ]L aÎeÊ mUÊ pÞ]>Êil ">¬h kÞuevÜil aet]>u
88
e`tiHYm]Ù
Edvbihbm]yi>iÄfh. |zpk]>h xVyhBUv]y Edvbihbh
kÞ]l \Ten atien]>u niEvdYh k<ic{ieÙ}Üil atu mrÇu
Ep]kuemÎu EkÈiÈuÞ[. atin]l pfiÄR |o mÙ>uh p<vuh
avieTeÄ]ÞuEp]yi vy[Äukyuh A puÙye> avieTniÎ[
m]Õukyuh ecy{fh. w]en]Îu kušic{iÈu ÑfÊil aEÆ]Èu
vEÎÄ]h" `Îu prÇu kuer mÙ>uh p<vuh ek]TuÊu mhgÙÊu
pfiÄe> muNep ayc{iÈu pÞ]>Êil kušiÄ]NEp]yi. pfiÄR
mÙ>uh p<vuh `TuÊu bihbÊieû aTuÄl ek]ÞuecÎuvc{u.
aEÏ]E<Äuh puÙye>Ù}]h avieTniÎu dUe> m]ruk k<iÇi>uÎu.
\Ten pÞ]>Êil kušiyuh k<iÇ[ p>iv]>xEmth O>u višÄu
m]yi avieTeyÊi. EdsÄ]e>Ù}]v>uh aEÏ]L avieT vÎukUTi.
A xmyh O>u \o>]ši (mÉ]enÎuh vÉ]enÎuh p>venÎuh
mÕukUTi Ep>uÔ O>u j]tiÄ]>N) tuÔieÄ]Þ[ avieT v>ukyuh
"|o k]feÏÈi>iÄuÎ bihbh Bzdk]šiyuETt]f[. |vieT niEvdY
vuh pUjyuem]Îuh EvÞ. avil, mÙR, p<h mutÙ]y x]DnÆL
xÎiDiyil ek]ÞuecÎuevy[Äukyuh kurc{uxmyh k<iyuEá]L
`TuÊuek]ÞuEp]vukyuh ecy[t]l mti. aÆen ecy[t]l
niEvdYh k<ic{]eÙÎEp]eÙ EdviÄu tZp[tiy]kuh. mÙ>uh, p<vuh
mÕuh ek]ÞuecÎuvy[ÄuÎt[ mhgÙÊu pfiÄR teÎEvfh.
zb]ªf>ueT pUjyuh mÕuh |vieT EvÞ" `Îu prÇu. |tu
EkÈiÈ[ A>uh visVxic{iÙ}. |vniÆen pryuÎtu pfiÄ>ueT
Exvy[ÄuEvÞiEy] xVk]>Ym]yi pfiÄR cÈh ekÈIeÈ]
Ayi>iÄuemÎ]f[ `Ù}]v>uh vic]>ic{t[. atin]l A \o>]ši,
"`ß] w]N prÇt[ niÆLÄ]RÄuh visV]xm]yiÙ}, aEÙ}?
AEÈ, w]N niÆeš visVxiÏiÄ]h" `Îu prÇiÈ[ avieTniÎ[
O]TiEÏ]yi. \X]Hs]Ùikš]y ciÙ jnÆšuh aveû piÎ]eÙ
O]Ti. avN O]Tiec{Î[ "kuTÏ]r"yueT mukšilÄyri niÎu. kuTÏ]r
Øitiecy{uÎt[ mÉTiyilniÎ[ AEr<un]<ik ki<ÄuvTÄ]yi
pÊn]pu>h t]ÙUÄil kÙÇU>[ `Î EdsÊ[ O>u mÙyueT
mukšiÙ]f[. A p]r kuTyueT AkZtiyil EmlB]gh vZÊ]k]>
m]yi p>Îuh atieû mDYÊiÜl O>u k]Ùum]yiÈ]fi>iÄuÎt[.
atin]l atieû mukšil kyrukeyÎuÔt[ mnuSYRÄ[
89
e`tiHYm]Ù
ax]ÍYm]f[. A \o>]ši ~uÎtin]l \o>]šiyueT piÎ]eÙ O]Tiec{ÎvRÄ[ aTuÊu
ecÙ}uv]N x]Dic{iÙ}. p]r O>uyRÎ ØÙÊ]yi>uÎtin]l avN
atiEMl kyrukyuh |rÆukyuh ecy[tt[ avR dUe>
niÎuek]Þ[ k]fuk m]ztem ecy[tuÔU. pzßÞuEk]Ùil
kury]et ep]ÄmuÔ A p]r |EÏ]<uh avieTÄ]ú]nuÞ[.
A \o>]ši kuTÏ]ryueT mukšilniÎirÆi, k]ÈilniÎu

evšiyil vÎtu n]ÙWu kTuv]ÄuÈikešyuh piTic{uek]Þ]f[.
avN A kTuv]ÄuÈikešyuhek]Þ[ mÉTiyil bihbh kÞ
ØÙeÊÊi. atukÞ[ `Ù}]v>uh ByeÏTukyuh avN prÇtuh
zpvRÊic{tuemÙ}]h EdviyueT aDiv]xmuÞ]yiÈ]efÎ[ `Ù}]
v>uh visVxiÄukyuh ecy[tu. atin]l avN kTuv]ÄuÈikeš
eyÙ}]h viÈyy[Äukyuh aEt]TukUTi aveû kÙi aTÆukyuh
ecy[tu.
\o>]ši prÇetÙ}]h `Ù}]v>uh visVxic{uevÜiÙuh pÞ]>

ÊiÙuh mhgÙÊu pfiÄ>uh EdsÄ]>uhkUTi xRv{xÐtn]y O>u
zps[nÄ]>eneÄ]Þu pieÎ zps[nh evÏic{uEn]ÄiÄukkUTi
ecy[tu. \o>]ši prÇetÙ}]h s>iy]efÎ[ zps[nÄ]>nuh pryu
ky]l pÞ]>ÊieÙ A¡zpk]>h avieT EÑzth pfi
nTÊiÄukyuh nitYnid]nh mutÙ]yvy[Äu ptivukL niþyi
Äukyuh ecy[tu. |zpk]>m]f[ mÉTiÄ]vuÞ]yt[. avieT
|EÏ]<uh a>ivc{u niEvdYvuh zb]ªf>ueT pUjyuh ptiviÙ}. mÙR,
p<h mutÙ]yv bihbxÎiDiyil ek]ÞuecÎu vy[Äukyuh
kurc{uxmyh k<iyuEá]L `TuÊuek]ÞuEp]vukyuh m]ztEm
zptidinh |EÏ]<uh ecy[tuv>uÎuÔU. mÙ>uh p<vuh mÕuh
ek]ÞuecÎu vy[ÄuÎt[ |EÏ]<uh mhgÙÊu pfiÄR teÎ
y]f[. |ni k]áiÊ]enÄuric{u kUTi pry]h. mÉTiÄ]vu EÑzt
muÞ]ytieû EsSh ~t]nuh ek]Ù}ÆL k<iÇEÏ]L v]Äu
vÇiÏÞ]>ÊiEÙÄu puztxß]nmiÙ}]ety]yiÊIRÎu. pÞ]>
Êil xß]n]RËm]yi aEnkh xt[ÄRÐÆL ecy[tiÈuh
90
e`tiHYm]Ù
y]et]>u PÙvumuÞk]y[ky]l OTuÄh Bgvti teÎ |tien]>u
nivZÊiyuÞ]ÄfemÎu zp]RËic{uek]Þ[ pÞ]>Êil
aßRńxEmth mÉTiÄ]vil Bjnmi>uÎu. Bjnh dZ™B¬i
Ey]Tuh pURÉvisV]xEÊ]Tuh kÚinniS[ÚEy]Tuh kUTiy]yi>uÎu.
aÆen ~kEdsh a>m¥Ùh (|>upÊiey]Îu div]h) k<iÇ
EÏ]L pÞeÊ \o>]ši (bihbh k]feÏÈ xmyh tuÔieÄ]Þu
vÎ \o>]ši teÎ) tuÔieÄ]Þu nTyil v>ukyuh kÙ[pn
EkLÄ]n]yi pÞ]>Êil avieTec{Îu nilÄukyuh ecy[tu.
aEÏ]L \o>]ši "OÈuh vYxniEÄÞ]. |EÎÄu mUÎ]h divxh
O>]L |vieT v>uh. BgvtiyueT aDiv]xmuÞ]yiÈ[ ay]L
pryuÎtuEp]eÙ ecy[t]l t]mxiy]et xßtiyuÞ]kuh" `Îu
prÇiÈ[ kÙiyTÆi mTÆiEÏ]yi.
\o>]ši prÇtuEp]eÙ mUÎ]h divxh O>]L avieTec{Îu.

ay]L O>u viEdsIynuh BiÑ y]cic{uek]Þu nTÎ p]veÏÈ O>u
sUzdnum]yi>uÎu. ay]L avieTeyÊiy \Ten eekyiÙuÞ]
yi>uÎ kuTyuh vTiyuh m]r]Ïuh dUe> vÙiec{riÇiÈu EÑztÊil
etÄuvsÊuÔ AÕilc{]TiÄušic{u kyri tuÔieÄ]Þu n]Ùu
nTyiÙuh ecÎu niÎ[ atYuc{Êil mUÎu zp]vsYh vIth
aÈHxic{u. muNkUÈi \o>]ši prÇi>untin]Ùuh aÈH]xh
EkLÄukek]Þuh pÞ]>ÊiÙuh mhgÙÊu pfiÄ>uh EdsÄ]>u
emÙ}]h ÑfÊil avieTeyÊi. aEÏ]L tuÔieÄ]Þu niÎ A
mnuSYN pÞ]>ÊieÙ Ene> En]Äi, "OÈuh vYxniEÄÞ]. `niÄ[
O>u "\c{bÙi" 2 nTÊiy]l \Ten xß]nmuÞ]kuh" `Îuh \c{bÙi
nTEÊÞuÎ zkmÆšuh prÇu. \Ten kÙiyTÆukyuh ecy[tu.
A mnuSYN prÇetÙ}]h Bgvti a>ušiec{y[tt]yiÊeÎ
`Ù}]v>uh visVxiÄukyuh pÞ]>ÊiL \c{bÙi `Î aTiyßi>h
v<ip]T]yi nTÊukyuh t]mxiy]et aviETÄu puztxß]n
muÞ]vukyuh ecy[tu. \c{bÙi k<ic{]l \ÉiyuÞ]kuemÎu
tuÔiÏrÇ A mnuSYen pÞ]>Êil ecÙvinu EvÞetÙ}]h
2
\c{bÙiyueT zkmÆšuh cTÆukšuh piÎ]eÙ viv>iÄ]h.
91
e`tiHYm]Ù
ek]TuÊ[ avieTÊeÎ t]mxiÏiÄukyuh A mnuSYN Bgvtiey
Bjic{uek]Þ[ xnY]xvZÊiEy]TukUTi avieTÊeÎ t]mxiÄu
kyuh ecy[tu. pÞ]>ÊiEÙÄ[ \ÉiyuÞ]yEÏ]E<Äuh jnÆLÄ[
A mnuSYenÄuric{uÔ visV]xvuh B¬iyuh vše> vRÍiÄukyuh
kÙ[pnkL EkLÄ]n]yi pÙviDÊiÙuÔ xÜTÄ]R mÉTi
Ä]vil muÈup]Ti>iÄukyuh A mnuSYN pryuÎetÙ}]h s>iy]yi
ÊI>ukyuh ecy{uky]l pÞ]>ÊiÙuh pfiÄ>uh EdsÄ]>uhkUTi
ay]eš A k]vieÙ k]áiÊ]n]yi Øi>eÏTuÊukyuh
ay]LÄ[ ciÙ Ø]nm]nÆešÙ}]h niþyiÄukyuh tuÔuEá]L
\pEy]giÄ]n]yi v]L, sUÙh, a>mfi, ciÙá[ mutÙ]yv
ek]TuÄukyuh ecy[tu. mÉTiÄ]vieÙ AdYeÊ k]áiÊ]N
ay]š]f[. ay]šueT v]Äukšuh zpvZÊikšuh aÛuteÏTÊÄ
vy]yi>uÎu. ay]L tuÔiÏrÇiÈuÔvyil OÎuEp]Ùuh OÄ]et
yi>uÎiÈiÙ}.
|o k]áiÊ]eû k]ÙÊu k]yhkušÊu>]j]vinu xßti

yiÙ}]t]vuky]l kÙ[pn EkLÄ]n]yi k]yhkušÊu>]j]v[
avieTec{Ùu} kyuh k]áiÊ]N tuÔi, "`niÄu t>]emÎu niþyi
c{iÈuÔt[ niþitk]ÙÊu t>fh, viEsS]l O>u \c{bÙi kUTi
nTÊfh. \c{bÙi k<ic{]l O>u vX>h tikyuÎtinumuáu O>u
xßtiyuÞ]kuh" `Îu kÙ[pic{u. xßtiyuÞ]y]l A kuÈiyueT
aÎzp]snh k<iÇ]ÙuTen mÉTiÄ]vil ek]ÞuecÎu
et]<IÄyuh >t[nKcitm]y O>u ep]NmuTi nTy[Äu vy[Äukyuh
ecy{]emÎ]yi>uÎu >]j]v[ niþyic{i>uÎt[. |o xhgti mnÓil
vic]>ic{tÙ}]et aviTuÎ[ AE>]Tuh prÇi>uÎiÙ}. |tu
k]áiÊ]N kÙ[pic{uEkÈEÏ]L k]yhkušÊu >]j]v[ ~Õvuh
vix[myiÄukyuh kÙ[pnEp]eÙeyÙ}]h ecy{]emÎu xÐtiÄu
kyuh aDikh t]mxiy]et \c{bÙi nTÊiÄukyuh O>u ek]Ù}h
k<iyuÎtinumuá[ avieT xßtiyuÞ]vukyuh ecy[tu. A
kuÈiyueT aÎzp]snh k<iÇyuTen A kuÈiey mÉTiÄ]vil
ek]ÞuEp]yi et]<IÄyuh amUÙYÆš]y aEnkh >t[nÆL
ptic{ O>u ep]NmuTi >]j]vu nTy[Äu vy[Äukyuh ecy[tu.
92
e`tiHYm]Ù
mhgÙÊu pfiÄ>ueT kš>iyil vc{u xUÑic{i>uÎtuh |o
aTuÊ k]ÙÊu tx[k>M]R tÈieÄ]ÞuEp]ytum]y ep]NmuTi
|tuteÎy]fEzt.
k]yhkušÊu >]j]vu mnÓil vic]>ic{ v<ip]Tu k]áiÊ]N

tuÔi Ec]dic{u EmTic{uevÎuh mÕumuÔ vRÊm]nh aÎu mDu>yil
v]fi>uÎ p]¥Y>]j]vu EkÈiÈu xVRÉÊiÙuh evÔiyiÙum]yi
>ÞukUÈh v]šuh ciÙáumuÞ]Äic{uvy[Äukyuh |triÇ[ k]ái
Ê]N tuÔiÄÙ[pic{[ Ašyy[Äuky]efÜil evÔiek]ÞuÔ
v]šuh ciÙáuh ek]TuÊyy[Äukyuh k]áiÊ]N teÎ v>uky]
efÜil xVRfh ek]ÞuÔ v]šuh ciÙáuh teÎ ek]TuÊyy[Ä]
emÎu mnÓil vic]>ic{u.
O>u divxh Èß] ciÙ xhgtikLÄu kÙ[pn EkLÄ]n]yi

pÞ]>ÊiÙuh pfiÄ>uh EdsÄ]>uh mÉTiÄ]vil kUTuky]l
x³Y]xmym]yEÏ]L k]áiÊ]N tuÔukyuh tuÔi nTyil
vÎyuTen "`niÄ[ O>]L ciÙ xÐ]nÆL t>]N niþyic{i>i
ÄuÎu. w]N Ep]yi atuv]ÆieÄ]Þu ÑfÊil v>]h" `Îu
prÇiÈ[ avieTniÎ[ O]TiEÏ]vukyuh ecy[tu. ÈÆ]È]f[
Ep]kuÎetÎriy]n]yi ciÙR k]áiÊ]eû piÎ]eÙ O]Ti.
kurc{udU>h ecÎEÏ]L k]áiÊ]N adZsYn]yiÊI>uky]l
piÎ]eÙ O]TiyvR mTÆiEÏ]Îu. >]zti mUEÎmuÄ]l n]<iky]
yEÏ]L k]áiÊ]N mDu>yil p]¥Y>]j]vieû aTuÄeÙÊi.
"`niÄu t>]n]yi vc{i>iÄuÎtu EvgÊil t>fh. t]mxiÄ]
niTyiÙ}" `Îu prÇu. AyuDÆšuh EvSvuh v]Äuh `Ù}]h
kÞuh EkÈuh |o vÎi>iÄuÎtu k]áiÊ]N teÎy]efÎ[
niþyic{u p]¥Y>]j]vu evÔiek]ÞuÔ v]šuh ciÙáuh
ek]TuÄ]n]yi `TuÊuek]ÞuvÎu. aEÏ]L k]áiÊ]N,
"|tÙ}EÙ}] `niÄu t>]emÎu vic]>ic{i>uÎt[. w]N Ašyy[Äuk
y]yi>uÎuevÜil |tu mtiy]yi>uÎu. |EÏ]L w]N teÎy]
fEÙ}] vÎi>iÄuÎt[. atin]l AdYh vic]>ic{tu teÎ t>fh.
aeÙ}Üil OÎuh EvÞ]. t]mxiy]et w]N OÎinu >ÞuvIth
èû ØÙÊu v>uÊi v]ÆieÄ]Ô]h" `Îu prÇu. |tuEkÈ[
93
e`tiHYm]Ù
p]¥Y>]j]v[ By]Ûutp>vsn]yi akÊuEp]yi xVRÉh
ek]ÞuÔ v]šuh ciÙáuh teÎ `TuÊuek]ÞuecÎu ek]TuÄu
kyuh t]N zpvRÊiÄ]N B]vic{ etÕinu Ñm]y]cnh ecy{ukyuh
ecy[tu. k]áiÊ]N A v]šuh ciÙáuh v]ÆieÄ]Þ[ aEÏ]L
ÊeÎ ti>iekEÏ]>ukyuh ~<>n]<ik >]ec{ÎEÏ]E<Äuh mÉTi
Ä]vieÙÊukyuh avieTÄUTiyi>uÎvR AvsYeÏÈ kÙ[pnkL
yEœ]cith ek]TuÄukyuh ecy[tu. aÄ]Ùh mutl A k]ái
Ê]nuh piÎITuÞ]y k]áiÊ]M]>uh tuÔuÎ xmyÆšil
\pEy]gic{i>uÎtu p]¥Y>]j]vu ek]TuÊ A v]šuh ciÙáu
m]f[. A OÎ]meÊ k]áiÊ]N m>ic{tieû EsSh A v]šuh
ciÙáuh avieT EÑztÊieû etÄuvsÊuÔ ndiyil vÙiy
kym]yiÈuÔ O>u ØÙÊu ek]ÞuecÎu niEÑpiÄukyuh
avieT muÆi A v]šuh ciÙáuh `TuÊuek]Þuv>uÎ Aeš
yÙ}]et EmÙ]l k]áiÊ]n]yi xVIk>iÄyieÙ}Îuh niþyiÄu
kyuh ecy[tu. |zpk]>h ecy[ttu pÞ]>ÊiÙuh pfiÄ>uh
EdsÄ]>uh kUTiy]EÙ]cic{iÈ]f[. v]šuh ciÙáumiÈ A ØÙÊieû
Ep>[ "p]rÄTv[" `Î]f[ prÇuv>unß[. atinim[nm]y A
ØÙÊu muÆi aTiyilec{Ùu} k `ÎuÔtu mnuSY>]l x]ÍYm]yi
ÈuÔtÙ}. vRSk]ÙÆšil avieT atikÚinm]y O<uÄuÞ]yi
>iÄuh. O<uÄiÙ}]Ê xmyÆšil avieT vÙiy mutÙkšuÞ]yi>i
Äukyuh ptiv]f[. `ÜiÙuh OÎ]meÊ k]áiÊ]eû k]Ù
EsSvuh p]rÄTvil muÆi v]šuh ciÙáuemTuÊuek]Þuv>ikyuh
kuTÏ]ryueT mukšil kyri nZÊh ecy{ukyuh kÙÇUR
k]ÈilniÎ[ kTuv]ÄuÈikeš piTic{uek]Þuv>ukyuh ecy[tv>]y
>EÞ] mUEÎ] k]áiÊ]M]R avieT \Þ]yiÊIRÎi>uÎu.
av>ueT O]E>]>uÊ>uETyuh k]ÙEsSh A v]šuh ciÙáuh A
kyÊiÙuTukteÎy]f[ ecy[ti>uÎt[. |EÏ]L vše>Ä]Ùm]yi
avieT k]áiÊ]nuÞ]k]etyi>iÄuÎtuek]Þ[ A v]šuh
ciÙáuh A kyÊilÊeÎ kiTÄuky]f[.
94
e`tiHYm]Ù
OÎ]meÊ k]áiÊ]eû k]ÙEsSmuÞ]y k]áiÊ]M]>ueT
divYtVh xhb³ic{uh aEnkh e`tiHYÆšuÞ[. avyil ciÙtu
m]zth t]e<ÏrÇuek]ÔuÎu.
O>iÄl O>u náU>i BEzd]Ù[pÊi ptiv]yi v]yiÄfemÎ[

niþyic{[ `vieTniEÎ] O>u zgÖh xá]dic{u. BEzd]Ù[pÊi zgÖh
`<uti xá]dic{iÈuÔvR cu>uÄvuh ac{Tic{iÈiÙ}]Êtum]ky]l
EdvIm]H]«Yvuh mÕuhEp]eÙ atzt xuÙBvumÙ}. atin]l A
náU>i A O>u zgÖh xá]dic{tu vše> zpy]xeÏÈ]f[. aEÌHh
A zgÖh a<ic{uEn]ÄiyEÏ]L atil O>u B]gÊu mUÎÑ>ÆL
ep]TiÇuEp]yi>iÄuÎt]yiÄÞu. A aÑ>ÆLkUTiyiÙ}]et
p]>]yfh s>iy]yi nTÊN nivZÊiyiÙ}EÙ}]. atin]l aEÌHh
|tienÄuric{[ pÙ vidV]M]E>]Tuh Ec]dic{u. avR O]E>]>uÊ>uh
O]E>]viDh m]rim]riÏrÇu. vidV]M]>ueT aBizp]yh BiÎic{uv>uk
y]l náU>i Ever pÙ zgÖÆšil En]Äi. O]E>] zgÖÊiÙuh
|o aÑ>ÆL m]rim]riÊeÎ kÞu. OÎil kÞtuEp]eÙ
meÕ]ÎilÄUeT k]ú]N x]Dic{iÙ}. AekÏ]eT náU>i viSmic{u.
pieÎ aEÌHh Bzdk]šI EÑztÆšiÙuÔ evšic{Ï]TM]RÄu
BgvtiyueT aDiv]xmuÞ]kuÎ xmyh avE>]Tu Ec]dic{]l
|tieû v]x[tvmriy]emÎ[ vic]>ic{[ atin]yi zsmic{utuTÆi.
aEÌHh |tin]yi mÙy]šÊiÙuÔ pÙ Bzdk]šI EÑztÆšil
EÏ]yi. O]E>] ØÙÊuh ecÙ}uEá]L `ßin]yiÈ]f[ ecÎetÎ[
Ae>ÜiÙuh Ec]dic{]l "O>u kÙ[pn EkLÄ]n]f[" `Îu m]ztm
Ù}]et aEÌHh v]x[tvh AE>]Tuh prÇiÙ}. k]>Yemß]efÎ[
Ae>ÜiÙuh Ec]dic{]l "atu BgvtiÄriy]h" `Îu m]ztm]f[
aEÌHh mrupTi prÇt[.
náU>i kÙ[pn EkLÄ]n]yiec{Î EÑztÆšieÙÙ}]h

evšic{Ï]TM]R tuÔiec{Ùu} Eá]L "`ß]f[ èû \ÉiÄu xÜTh?
`ß]friEyÞt[?" `Îu Ec]diÄukyuh "`niÄ[ ariyiÄ]nuh
ariy]numuÔ k]>Yh Eg]pYm]yiÈuÔt]f[. at[ mÕ]>uh
EkLÄ]nuh ariy]nuh p]TiÙ}" `Îu náU>i pryukyuh aEÏ]L
aTuÊuecÎu ecviyil xVk]>Ym]yi prÇuek]ÔuÎtin[
95
e`tiHYm]Ù
evšic{Ï]TnuvdiÄukyuh náU>i aTuÊuecÎ[ evšic{Ï]Tieû
ecviyil xVk]>Ym]yi "|EÏ]L v>Èuv]<y[Ä]y[Ä[ `ßu viÙ
yuÞ[" `Îu Ec]diÄukyuh |tuEkÈu ciÙ evšic{Ï]TM]R Ùíc{[
OÎuh miÞ]et piM]rukyuh ciÙR Ek]pic{[, "aEH]! èÎ
p>IÑiÄ]n]yi vÎi>iÄy]f[ aEÙ}? AeÈ |tieû PÙh w]N
k]fic{ut>]h" `Îuh mÕuh pryukyuh ecy[tuek]Þi>uÎu.
evšic{Ï]TM]>ueT EdSYeÏTÙuh mÕuh náU>i aÙ[ph Ep]Ùuh
vkvy[Ä]riÙ}. "v]x[tvm]yi BgvtiyueT aDiv]xmuÞ]yiÈu
tuÔuÎtefÜil evšic{Ï]TM]R k]>Yemß]efÎu Ec]diÄyi
Ù}EÙ}]; A>uh pry]et teÎ BgvtiÄ[ `Ù}]mriy]mEÙ}]"
`Î]yi>uÎu náU>iyueT vic]>h. kÔÊuÔÙu tuÔuÎ
evšic{Ï]TM]e>Äuric{uÔ[ pu¢hek]Þ]f[ aEÌHh v>Èuv]<y[Ä]
yueT viÙ Ec]dic{i>uÎetÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
|Æen A náUti>i Bzdk]šIEÑztÆšil Ep]yi kÙ[pn

EkLÄukyuh k]>Yh x]DiÄ]y[ky]l |¢]BhgEÊ]TukUTi pi>iyu
kyuh ecy[ttieûEsSh OTuvil mÉTiÄ]vil ecÎu EcRÎu.
avieT k]áiÊ]N aDiv]xmuÞ]yi tuÔieÄ]Þi>iÄuÎ xmy
Ê]f[ náU>i ecÎu EcRÎt[. aEÌHh avieT ecÎyuTen
k]áiÊ]N aEÌHeÊ aTuÄl višic{[ "`ß], v>Èuv]<y[Ä]
yueT viÙyriyfh, aEÙ}? pÙ ØÙÆšilEp]yiÈuh atriy]N
k<iÇiÙ}EÙ}]. AeÈ atu w]N prÇut>]h" `Îu prÇiÈ[
eekyiÙuÞ]yi>uÎ v]šieû azgh Ek]Þ[ mUÎÑ>ÆL niÙÊu
`<utiÄ]fic{u ek]TuÄukyuh, "`ß] mnÓiÙ]Ey]? |EÏ]L
s>iy]yiEÙ}?" `Îu Ec]diÄukyuh ecy[tu. náU>i A aÑ>ÆL
En]Äi D>ic{tieû EsSh B¬Y]d>xEmth k]áiÊ]eû k]Ù[Äl
vIfu nmx[k>iÄukyuh "BgvtiyueT kZpek]Þ[ |EÏ]L èû
AzgHh x]Dic{u. |o B¬nil `Îuh k>ufyuÞ]yi>iÄfh"
`Îu pryukyuh kušic{u et]<ut[ EÑztÊil aEnkh
v<ip]TukL nTÊukyuh ecy[tu. k]áiÊ]N `<utiÄ]fic{
aÑ>ÆL Es}]kÊieû vZÊÊinuh aRœÊinuh Ey]jic{vy]
yi>uÎtin]l náU>i avkUTi teû zgÖÊil EcReÊ<uti
96
e`tiHYm]Ù
eÄ]Þu xVEdseÊÊi ptiv]yi BEzd]Ù[pÊi p]>]yfh ecy[tu
ek]Þi>uÎu.
muáuÞ]yi>uÎ k]áiÊ]N k<iÇuEp]ytieû EsSh

k]áiÊ]nuÞ]k]etyuh O>u k]áiÊnuÞ]y]leÄ]Ô]emÎ[
jnÆL AzgHic{uek]Þumi>uÎ k]ÙÊ[ O>iÄl O>u n]yR
`vieTniEÎ] O>u cumT[ \Ïum]yi mÉTiÄ]vieû ki<EÄ nTyil
vÎuEcRÎu. ay]L avieT O>u m>ÊfÙil cumTirÄivc{u
ÑIfh tIRÄ]n]yi |>uÎu. kurc{u xmyh k<iÇEÏ]L
ay]šueT viDem]eÄ m]ri. ay]L tuÔic{]TieyfIÕ[ atYuc{
Êil OÎÈHxic{u. A aÈH]xh EkÈ[ xmIpØM]>]y jn
ÆešÙ}]v>uh avieTÄUTi. aEÏ]L A mnuSYN, "k]áiÊ]n]f[,
aTuÊ evÔiy]<[c jnÆešÙ}]v>uh kuTÏ]ryueT xmIpÊu
v>fh. aEÏ]L èÎ avieTÄ]f]h" `Îu prÇiÈ[ p]rÄT
vilec{Îu c]Ti evÔÊilÊ]<ukyuh ecy[tu.
aTuÊ evÔiy]<[c jnÆL kuTÏ]ryueT xmIpÊu ecÎ

EÏ]L A mnuSYN kuTÏ]ryueT mukšil niÙ[ÄuÎt]yi `Ù}]v>uh
kÞu. p]¥Y>]j]vu xVRÉhek]Þu pfiyic{[ |tinu muáiÙeÊ
k]áiÊ]nu ek]TuÊtuh A k]áiÊ]eû k]ÙEsSh p]r
ÄTvil niEÑpic{i>uÎtum]y v]šuh ciÙáuh |šÄiÏiTic{u
ek]Þ]f[ A mnuSYN avieT niÎi>uÎt[. jnÆešÄÞyuTen
ay]l t]e<yirÆi n]ÙWu kTuv]ÄuÈikešyuh piTic{uek]Þ[
jnÆšueT aTuÄeÙÊi. avieT niÎ[ `Ù}]v>uhkUTi mÉTiÄ]vi
eÙÊi. aEÏ]L v]ÄuvÇiÏu<ÏÞ]>ÊiÙuh mhgÙÊu
pfiÄ>uh EdsÄ]>uh avieTÄUTukyuh A k]áiÊ]en visV]x
pURv{h bHum]nic{u xVIk>iÄukyuh ecy[tu. A k]áiÊ]nuh
aEnkh aÛutkRÐÆL ecy[tiÈuÞ[.
O>iÄl |o k]áiÊ]N tuÔi. p]rÄTvil evÔÊinTi

yil O>u Bgvti |>iÄuÎueÞÎuh avieT O>u pUj k<iEÄÞi
yi>iÄuÎuevÎuh prÇu. kuer \fÄÙ>iyuh pUvuh pUj]p]zt
Æšuh tIyuh virkuh cànvuh \px[t>fvuh mÕuemTuÊuek]Þ[
97
e`tiHYm]Ù
p]rÄTvilec{Îu evÔÊilc{]Ti muÆukyuh n]ÙWu n]<ik
k<iÇEÏ]L cUT]r]Ê Ec]ruh pUj]p]ztÆšuh `TuÊuek]Þ[
evÔÊilniÎu kyriv>ukyuh |tukÞ[ jnÆL ~Õvuh
vix[myiÄukyuh ecy[tu.
O>iÄl ti>uvnßpu>Êu p«n]BxV]miEÑztÊilniÎ[

~Õvuh viÙEyriy ciÙ ti>uv]B>fÆL tx[k>M]R tÈieÄ]Þu
Ep]vukyuh pÙviDÊil aEnVSfÆL nTÊIÈuh y]et]>u
tuáumuÞ]k]et v>ikyuh ecy{uky]l aÎu n]Tu v]fi>uÎ
mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu BgvtiyueT kÙ[pn EkLÄuÎti
n]yi mÉTiÄ]viEÙÄ[ kÙ[pic{]šyc{u. ti>umnÓieÙ AšukL
mÉTiÄ]vil vÎ xmyh |o k]áiÊ]N tuÔi kšvuEp]y
x]DnÆL |ÎiTÊ[ |Î]>ueT aryil O>u epÈiÄkÊi>iÏu
eÞÎuh Em]ïc{t[ |Î]>]efÎuh x[p¨m]yi prÇu. atnu
x>ic{[ aEnVSfh nTÊiyEÏ]L x]DnÆešÙ}]h kÞukiÈukyuh
Em]¨]vu kuÕh xÐtiÄukyuh aven yœ]nY]yh siÑiÄukyuh
ecy[tu. |o Em]Sfh etšiyic{uek]TuÊtiEÙÄ[ ti>umnÓu
ek]Þ[ "pÈ]<i" `Î Edsh k>em]<iv]yi A k]áiÊ]eû Ep>il
kÙ[pic{u ptiÏic{u ek]TuÊu. atin]l aÄ]Ùh mutl A Eds
ÊuÔ niÙh pu>yiTÆLeÄÙ}]h k]áiÊ]N kuTiy]M]RÄ[
AD]>ÆL `<utieÄ]TuÄukyuh p]Èh pi>iÄukyuh ecy[tu
tuTÆi. avieTyuÞ]yi>uÎ Bzdk]šIEÑzth jIREÉ]Í]>fh
ecy{ic{[ kÙsh k<iÏiÄÙuh k]áiÊ]NteÎ nTÊi. EdvxVk]>Y
ÆešÙ}]h aEnVSic{u nTÊiv>uÎtuh k]áiÊ]NteÎ.
k]áiÊ]enÄuric{u jnÆLÄu visV]xvuh B¬iyuh

bHum]nvuh zkEmf vRÍic{uv>iky]l avieT k]áiÊ]nu
x]m]nYÊiÙDikh zp]bÙYvuh xiÍic{u. atin]l mÉTiÄ]vil
v<ip]T]yuh nTv>v]yumuÞ]kuÎ mutÙukešÙ}]h k]áiÊ]N
teÎ `TuÊutuTÆi. aEÏ]L mhgÙÊu pfiÄRÄ[ Ad]yh
kurÇutuTÆukyuh tÎimiÊh pfiÄ>uh k]áiÊ]num]yi
v<Äuh sf[Úyuh kÙsÙ]yiÊI>ukyuh ecy[tu. aEÏ]L Eds
Ä]>uh mÕuh kUTiÏrÇ[ A sf[Ú smiÏic{[ ave> >]jieÏTu
98
e`tiHYm]Ù
Êukyuh "ky{il kiÈuÎtu k]áiÊ]nuh nTy[Äu v>uÎtu
pfiÄ>uh `TuÊuek]Ôuk" èÎ]>u vYvØ niþyiÄukyuh
ecy[tu. aEÏ]L A>uem]Îuh nTy[Äu vy[Ä]et `Ù}]h k]ái
Ê]eû eekyileÄ]TuÊu tuTÆi. EdvxVh xhb³ic{[ OÎuh
kiÈ]t]yEÏ]L piEÎyuh pfiÄRÄu k]áiÊ]En]T[ eev>h
vRÍic{u. `ÜiÙuh k]áiÊ]nu xkÙjnÆšueTyuh xH]yvuh
mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ k]>ufYvuh EvÞuhvÉmuÞ]yi>uÎ
tin]l jyh kiÈuÎ k]>Yh ax]ÍYm]efÎu vic]>ic{[ pfiÄR
vYvH]>Êinuh mÕuh Ep]yiÙ}. ciÙ duRÐzßv]dikešeÄ]Þ[
pfiÄR ABic]>h ecy{ic{u (viSh ek]TuÊ]efÎuh ciÙR pryu
ÎuÞ[) k]áiÊ]eneÄ]Ù}ic{u. atin]l mÉTiÄ]vu EdvxVh
pieÎyuh yœ]pURv{h mhgÙÊu pfiÄ>ueT eekvshteÎy]yi
ÊIRÎu. atilÏieÎ |tuve> avieT k]áiÊ]nuÞ]yiÈiÙ}]Ê
tin]l |EÏ]<uh EdvxVh niRb]Dh pfiÄ>ueT eekvsh
teÎy]yi>iÄuÎu.
O>u k]áiÊ]N m>ic{]l ay]šueT svxhx[k]>vuh

\dkzkiy mutÙ]yvyuh ecEy{Þtu pieÎyuÞ]kuÎ k]áiÊ]
n]f[. zpx[tut k]áiÊ]eû k]ÙEsSh |tuve> k]áiÊ]nu
Þ]yiÈiÙ}]Êtin]l |o OTuvil k<iÇ k]áiÊ]eû sv
xhx[k]>vuh EsSzkiykšuh |tuve> nTÎiÈiÙ}. ay]šueT
mZtEdHh O>u epÈiyiÙ]Äi \Ïuh kRÏU>vumiÈu Ø]pic{i>iÄuk
y]f[. v]šuh ciÙáuh p]rÄTviÙuh niEÑpic{i>iÄuÎu.
k]áiÊ]N m>ic{tieû EsSh pÈ]<iEdsvuh EdvxVvuh

ti>uvit]hkUR gvREÐûil EcRÄukyuh ecy[tu. `Î]l |ni
ey]>u k]áiÊ]nuÞ]y]l aEÏ]L viÈuek]TuÄuv]N tÄvÉ
mÙ}]et pURÉm]yi xRÄ]>il EcRÊiÈiÙ}.
|ni \c{bÙieyÓhb³ic{]f[ xVÙ[ph pry]nuÔt[. atu

t]e< zpx[t]vic{uek]ÔuÎu.
99
e`tiHYm]Ù
pÈ]<iyiÙuÔ Bzdk]šIEÑztÊil pEÞteÎ O>u muTi
|>iÄuÎuÞ]yi>uÎu. atu Bzdk]šiyueT muTiy]efÜiÙuh avieT
bihbÊil c]RÊuk ptiviÙ}. xVRÉmym]y A muTi EÑzt
ÊinkÊuteÎ zpEtYkem]>u ØÙÊuvc{u ptiv]yi pUjic{i
>uÎu. muTivc{u pUjic{i>uÎ ØÙÊin[ "muTiÏu>" `Î]f[ Ep>u
prÇuv>uÎt[. A muTi `ÆenEy] mÉTiÄ]vilec{ÎuEc>u
kyuh mhgÙÊu pfiÄR eekvseÏTuÊukyuh pfiÄR
ay]šueT vIÈumuÕÊu teÎ O>u muTiÏu> pfiyic{[ muTi avieTvc{[
ay]L teÎ pUj tuTÆukyuh ecy[tu.
pfiÄ>uh k]áiÊ]nuh >xmiÙ}]ety]vukyuh mÉTiÄ]vu

k]áiÊ]eû eekvsÊiÙ]vukyuh ecy[tEÏ]L pfiÄR
ay]šueT gZHÊinu xmIph O>u EÑzth pfiyic{[ avieT O>u
Bgvtiey zptiS[ÚiÄukyuh A BgvtiÄu pfiÄRteÎ pUj
nTÊiÊuTÆukyuh ecy[tu. A EÑztÊinu "putiyk]v[" `Îuh
"pTiÇ]er nT" `Îuh Ep>u xiÍic{u. putiyt]yi \Þ]ytu
ek]Þuh mÉTiÄ]vieû pTiÇ]ruvsÊ]ytuek]Þuh |o Ep>uk
šuÞ]yt]f[. putiy k]viÙuh muTiÏu>yiÙuh niEvdYh mÙR m]zt
m]f[ ptiv[.
|dhzpœmm]yi \c{bÙiyTiyßi>h niþyic{ k]ÙÊ[

pfiÄR O>u d]>uk(ciÙR d]>ikenÎuh pryuh)eû muTikUTiÏfi
yic{u muTiÏu>yil vc{u.
kuhBm]xh OÎ]htIyti mhgÙÊu pfiÄ>uh EdsÄ]>uh

ki<EÄnTyil kUTiy]f[ \c{bÙiyueT divxh niþyic{i>uÎt[.
kuhBm]xh 15h tIyti k<iÇuv>uÎ evÔiy]<[cEy] ec]v{]<[c
Ey] EvfemÎÙ}]et \c{bÙ}i |Î divxh EvfemÎiÙ}. \c{bÙi
yueT pÊu divxh muEá ek]TiEyÕuh pieÎ pÊu divxeÊ
\XvvumuÞ[. ek]TiEyriy]l pÊu divxEÊÄu mhgÙÊu
pfiÄR s>I>suÍiEy]TukUTi zvtm]yiÈi>iÄfh.
100
e`tiHYm]Ù
\c{bÙin]L `<>n]<ikÏkÙ]vuÎ xmyh mUÊpfiÄR
v]dYEG]SÆEš]Tuh EdsÄ]>ueT akáTiEy]TuhkUTi Bzdk]ši
yueT muTieyTuÊ[ `<uÎÔic{uek]Þ[ v]ÄuvÇiÏu<mÚÊil
ec{Ù}fh. avieTniÎ[ Emlzpk]>h AEG]SÆEš]TukUTiÊeÎ
muTiey<uÎÔic{uek]Þ[ \o>uvÙÊ]yi (EdszpdÑifm]yi)
ki<EÄ nTyil vÎu Ec>fh. ~<> n]<ik >]ztiy]kuEá]L |šy
pfiÄR d]>ukeû muTiyuemTuÊuek]Þ[ avieT `Êfh. avieT
vc{u mUÊpfiÄ>uh |šypfiÄ>uhkUTi Bzdk]šiyuh d]>uknuh
kUTi pÞuÞ]y viDh O>u yuÍh aBinyiÄfh. atu k<iÇ]l
muTikL >Þuh pfiÄ>ueT vIÈiEÙÄ[ `<uÎÔiÄukyuh muTiÏu>
yil ek]ÞuecÎ[ yœ]pURv{h vy[Äukyuh ecy{fh. |ztyum]f[
\c{bÙiyueT cTÆukL. |tinu "muTieyTuÏ[" `Îuh pry]ruÞ[.
peÞ]>iÄl O>uc{bÙiÄu mUÊpfiÄ>uh |šypfiÄ>uh

kUTi yuÍmBinyic{ xmyh mUÊpfiÄRÄu kÙiek]Ôukyuh
yuÍh aBinyh viÈu v]x[tvm]yiÊI>ukyuh d]>ukn]y
|šypfiÄRÄu En>iÈunilÄ]N nivZÊiyiÙ}]ety]vuky]l
ay]L O]Tukyuh Bzdk]šiy]y mUÊpfiÄR piÎ]eÙ
`Êukyuh gtYß>mieÙ}Î]yEÏ]L |šy pfiÄR O>u kifÕil
c]Tukyuh mUÊ pfiÄR kUeT c]Tukyuh kurc{uk<iÇEÏ]L
mUÊpfiÄR |šy pfiÄ>ueT tÙyuh d]>ukeû muTiyuhek]Þu
k>y[Äu kyri v>ikyuh A \c{bÙi aÆen avx]niÄukyuh
ecy[tu.
|šypfiÄR k<iÇiÈu pieÎ av>ueT kuTuhbÊil

pu>uSn]yiÈu mUÊpfiÄR m]ztEm \Þ]yi>uÎuÔU. atin]l
pfiÄ>ueT trv]Èil zp]yh tikÇ >Þu pu>uSM]>uÞ]kuÎ
k]ÙÊ[ avR muTiey<uÎÔic{]l mtieyÎuh atuve>
kfiy]M]e>eÄ]Þ[ \c{bÙi nTÊiy]l mtieyÎuh
tIRc{eÏTuÊi. atilÏieÎ |tuve> mhgÙÊu pfiÄ>ueT
trv]Èil zp]yh tikÇ >Þupu>uSM]R O>u k]ÙÊumuÞ]yiÈiÙ}.
|šmurÄ]>nu pu>uSzp]ym]kuÎtinumuáu mUÊpfiÄR m>iÄuh.
aÆeny]f[ |EÏ]<uh avieTÄÞuv>uÎt[.
101
e`tiHYm]Ù
|šypfiÄ>ueT k]ÙEsSh \c{bÙiyTiyßi>h
Eds]vk]sikš]y kfiy]M]e>eÄ]Þu nTÊic{uek]Þi>uÎu.
aÆen kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]L O>u \c{bÙidivxh k]šiyuh
d]>uknuhkUTi yuÍmBinyic{uek]ÞuniÎ xmyh A ØÙÊu
jnÆšueT tiÄuh ti>Äuhek]Þu kfiy]M]RÄu niÙ[Ä]N
nivZÊiyiÙ}]ety]yi. mriÇi vIfu kyuh k]Ùuem]TiyukEy]
~Õvuh viÙEyriy muTikLÄu vÙ}tuh EkTupÕukEy]
ecy[tuevÜiEÙ] `Îu ByeÏÈu kfiy]M]R muTikL aTuÊu
niÎi>uÎ |o<v>ueT eekyiEÙÄu ek]TuÊu. |o<vR A muTikL
mTÄieÄ]TuÄ]et ek]ÞuEp]vukyuh O>u muTiÏu> pfiyic{[
avieTvc{[ avRteÎ xUÑic{uek]Þi>iÄukyuh ecy[tu.
aÄ]Ùh mutl >Þuek]Ù}h muá[ (1097m]Þ[) ve>
\c{bÙiyTiyßi>h nTÊivÎt[ |o<v>]f[. 1097m]Þ[ |o<vR
avRÄukUTi EÑztzpEvsnmnuvdiÄfemÎ[ AvsYeÏTukyuh
mhgÙÊupfiÄ>uh EdsÄ]>uh atnuvdiÄ]y[ky]l |o<vR
pifÆi avRÄ[ \c{bÙi nTÊ]N k<ikyieÙ}Îu prÇ[ muTikL
mhgÙÊu pfiÄe> ~Ù[pic{u ek]TuÄukyuh ecy[tu.
aÄ]Ùhmutl vIÞuh kfiy]M]e>eÄ]Þ[ \c{bÙi nTÊic{u
tuTÆi. |EÏ]L atu nTÊuÎtu kfiy]M]R teÎy]f[.
muTikLvc{u xUÑiÄuÎtu mhgÙÊu pfiÄR teÎ.
\c{bÙi xhbDic{u yuÍmBinyiÄuÎ ØÙÊinu "\oÈukšh"

`Î]f[ EpR prÇuv>uÎt[. d]>ukn]y |šypfiÄR c]Tiy
kifÕieÙ evÔh |EÏ]<uh >¬vRÉm]yiÊeÎ kiTÄuÎu. atu
EÑztÊieû vTÄu vsÊ]f[. A ØÙÊinu "BgvtimÚh" `Îu
EpR prÇuv>uÎu.
mÉTiÄ]vil |EÏ]L k]áiÊ]nieÙ}ÜiÙuh BgvtiyueT

s¬iy[Ä[ avieT |EÏ]<uh y]et]>u kurvuh vÎiÈiÙ}. ptiv]yi
\Xvvuh \c{bÙiyuh nTÎuv>uÎu. k]ÙEBdhek]Þu jnÆLÄu
B¬i kurÇuEp]vuky]l pÞeÊEÏ]eÙ A>uh Bgvtiey
Ad>iÄukyuh Ac>iÄukyuh ecy{uÎieÙ}Îu m]ztEm
avieTey]>u Ed]Sh vÎiÈuÔU.
102
e`tiHYm]Ù
xVyhBUv]y bihbÊiEMl a>iv]L Etc{ puÙÄÔi >¬h
kÞ xmyh mÉuv]>i aTic{tin]Ù]f[ A ØÙÊinu "mÉTi"
`Îu Ep>u xiÍic{etÎu jnÆL pryuÎu. aetÆeny]y]Ùuh
A ØÙh ~Õvuh m]H]«YmuÔtuh A Bgvti atYuzgmURÊi
y]efÎumuÔtin[ xhsymiÙ}.
103
e`tiHYm]Ù
71. zsIkZS[fkRÉ]mZth
O>u viÙVmhgÙÊu náU>i aEÌHÊieû |Ù}ÊuniÎu
>ÞumUÎu n]<ik akeÙyuÔ O>áÙv]xix[ztIey xhb³h
ecy[ti>uÎu. aEÌHÊin[ A B]>YeyÄuric{[ ašvÕ EzpmmuÞ]
yi>uÎtin]l aEÌHh `vieTeyÙ}]h Ep]y]Ùuh èßÙ}]h
zptib³ÆL En>iÈ]Ùuh >]ztiyil B]>YgZHÊilec{ÎÙ}]et
kiTÄukyieÙ}Îu niþyh ecy[ti>uÎu. O>u divxh \c{y]yEÏ]L
mutl atikÙsÙ]yiÈ[ m< tuTÆi. náU>i aÊ]<h k<iÇ[ m<
m]r]n]yi vše> En>h k]Êi>uÎu. pÊu n]<ik >]ec{ÎiÈuh m<
m]riyiÙ}. aEÏ]L kruÊpÑm]yi>uÎtin]l atikÚinm]y
|>uÈumuÞ]yi>uÎu. `ÜiÙuh pureÏTukteÎ `Îu niþyic{[
aEÌHh cUÈuh kÊic{[ |Ù}ÊuniÎu pureÏÈu. kuTyuÞ]yi>uÎu
evÜiÙuh k]ÕTiek]Þu nnÇu. a>n]<ik k<iyuÎtinumuáu
cUÈuekÈu. pieÎ kU>i>uÈuek]Þu kÉutIe> k]f]N p]TiÙ}]yi
>uÎu. `ÜiÙuh tÏiÊTÇ[ aEÌHh muEá]ÈuteÎ nTÎu.
aÆen O>u viDÊil mEDYm]RÅmuÞ]yi>uÎ pu<ÄTvilec{Îu
EcRÎu. >]vieÙ B]>Y]gZHÊilniÎu Ep]Î xmyh A pu<yil
aEÌHÊinu kïc{u p]dh muÆ]Nm]ztEm evÔmuÞ]yi>uÎuÔU.
>]ztiy]yEÏ]E<Äuh ki<ÄN evÔh vÎu pu< nirÇukvieÇ]
<ukiÊuTÆiyi>uÎu. kTvieÙÆuh AšumiÙ}, Et]fiyumiÙ}. tuái
eeÄvÉÊil D]>muriy]etyuÔ m<yuh atikÚinm]y k]ÕumuÔ
xmyÊ[ višic{]Ù]>uh EkLÄukyumiÙ}EÙ}]. `ß] nivZÊi?
Ep]k]etyi>iÄ]nuh p]TiÙ}. AekÏ]eT náU>i ~Õvuh vise
n]yiÊIRÎu. A xmyh eedvgtY] O>u |TimiÎÙuÞ]yi.
aEÏ]L A kTvil O>u tTi aTuÊu kiTÄuÎt]yi aEÌHh
kÞu. \Ten tÏiÏiTic{[ A tTiyiEMlÄyri eekek]Þuh k]l
ek]Þuh tu<Ç[ O>u viDÊil mruk>yiÙTuÊu. A k>y[ÄirÆi
yEÏ]L k]ÙiEMl O>u kyru tTÇu. tÏiEn]ÄiyEÏ]L A tTi
yueT O>ÕÊuekÈiyiÈuÔt]efÎu mnÓiÙ]yi. atin]l náU>i
A tTi O<ukiEÏ]k]etyi>iÄ]n]yi kyrieû O>Õh piTic{[ O>u
m>ÊiEMl ekÈiyiÈiÈ]f[ Ep]yt[.
104
e`tiHYm]Ù
~kEdsh aRÍ>]ztiy]yEÏ]E<Äuh náU>i nneÇ]Ùic{[
B]>Y]gZHÊil ecÎuEcRÎu. aEÏ]L náU>iyueT B]>Y \rÆi
yiÈiÙ}]yi>uÎu. avR višÄÊ[ Èß] O>u pux[tkemTuÊu
v]yic{uek]Þi>iÄuky]yi>uÎu. atin]l náU>i ecÎu višic{
\Ten v]til turÎu. náU>i muÞupi<iÇu tÙyuh EmÙuemÙ}]h
Et]RÊiytieû EsSh akÊu kTÎ[ |orN m]riyEÏ]E<Äuh
B]>Y muruÄ]enTuÊu ek]TuÊu. náU>i muruÄiytieû EsSh
aÎu v<iÄuÞ]y k¨Ï]TukešÙ}]h vix[t>ic{u B]>Yey EkLÏic{u.
aet]eÄ EkÈEÏ]L A ptizvt]>t[nÊinu vše> viS]dmu
Þ]yi. A x[ztI BRÊ]vienEÏ]eÙteÎ eevduSYmuÔ kUÈÊi
Ù]yi>uÎu. náU>i vRÊm]nemÙ}]h prÇuk<iÇEÏ]L A x[ztI
A muriÄkÊu BiÊiyiEMl Afi trc{u tUÄiyi>uÎ
ciztpTeÊ cUÞiÄ]fic{uek]Þ[ "aviETÄ[ aTieyenÄuric{uÔ
~k]zgciÊtVh aEÆ]È]yi>uÎuevÜil |tinu muáu teÎ
x]yUjYh ÙBiÄum]yi>uÎu. |o zb]ªfjMh |zpk]>h tuÙc{u
kšyuÎtu k¨h teÎ" `Îu prÇu. A ciztpTh zsIkZS[f
Eût]yi>uÎu.
B]>YyueT |o vcnsÙYh náU>iyueT HZdyÊil nÙ}

Ep]eÙ ek]Þutrc{u. aEt]TukUTi aEÌHÊinu p>m]RË¡]n
muÞ]vukyuh ecy[tu. aEÌHh A ciztpTÊilÊeÎ xUÑic{u
En]ÄieÄ]Þu niEþ¨n]yi |>uÎtieû EsSh "s>iteÎ, nI
prÇtu p>m]RËm]f[. |EÏ]<]f[ `niÄu tÊVEb]DmuÞ]
yt[. |EÏ]L èû mnÓ[ niÜlniÎu nivRÊic{u Bgv]Ül
ptiÇi>iÄuÎu. èû mnÓien duRÐ]RÅÊilniÎu ti>ic{u
xM]RÅÊiÜÙ]ÄiÊIRÊ nieÎ w]N èû O>u gu>uevÎu
teÎ vic]>iÄuÎu" `Îu prÇiÈ[ aEÌHh vIÞuh A
ciztpTÊil dZï ptiÏic{uek]Þ[ avieTÊeÎ |>uÎu. A
xmyh A dViEjzàeû muKxuD]k>ÜlniÎ[ anRÅšm]yi
zpvHic{ pdYp>á>y]f[ "zsIkZS[fkRÉ]mZt"emÎu pryuÎt[
(A pdYvZàh zsIkZS[fenÄuric{uÔtuh Ezs]t]ÄLÄu
kRÉ]mZtm]yiÈuÔtum]ky]Ù]yi>iÄ]h atinu zsIkZS[f
105
e`tiHYm]Ù
kRÉ]mZtemÎu n]mh xiÍic{t[. aœv], atu zsIkZS[fnu teÎ
kRÉ]mZtm]yiÊIRÎtin]Ù]f[ |o Ep>u xiÍic{etÎuh v>]h).
náU>i Es}]kÆL ec]Ù}iÊuTÆiyEÏ]L aEÌHÊieû B]>Y av
`<utiÊuTÆukyuh ecy[tu. `Î]l náU>i ec]Ù}iy Es}]k
ÆešÙ}]h A viduSi `<utieyTuÊiÙ}. náU>i Es}]kh ec]Ù}i
ÊuTÆiyEÏ]L A ciztpTh tÙkuÙuÄiÊuTÆi. `Î]l ciÙ
Es}]kÆL ec]Ù}iyEÏ]L tÙ kuÙuÄiyiÙ}. ciztpTh tÙkuÙuÄi
s}]GiÄ]etyi>uÎ Es}]kÆL A x[ztI `<utiyumiÙ}. Es}]kÆ
šueT >xiktVhek]Þu Bgv]N xEß]Sic{]f[ ciztpTh tÙ
kuÙuÄuÎetÎuh, ciÙ Es}]kÆLÄu >xiktVh mtiy]v]ÇiÈ]f[
tÙkuÙuÄ]ÊetÎum]yi>uÎu A x[ztIyueT visV]xh.
zsIkZS[fkRÉ]mZtÊiÙuÔ Es]kÆL mu<uvnuh ec]Ù}iÄ<iÇ
tieû EsSEm náU>i A |>uÎyi>uÏilniÎ[ `fIÕuÔU.
náU>i pieÎ OÎuh miÞ]et evšiyiÙirÆi nTÎ[

AÕukTvieÙÊi. tEÙdivxh t]N ekÈiyi>uÎ tTi avieT
kiTÏuEÞ] `Îu En]ÄiyEÏ]L at[ avieT kiTÄuÎt]yi
aEÌHh kÞu. pEÑ, at[ O>u mnuSYeû mZts>I>m]yi>uÎu.
aEÏ]<]f[ t]N svÊiEMlÄyriy]f[ ndIt>fh ecy[tet
ÎuÔ p>m]RËh aEÌHÊinu mnÓiÙ]yt[. A svÊieû
k<uÊil O>u kyrumuÞ]yi>uÎtin]l A mnuSYN A mnuSYN
ekÈiÊUÆi m>ic{t]efÎuh A svh AE>] kyEr]TukUTi
a<iec{TuÊu pu<yiÙiTukyuh O<uÄuek]Þ[ |o kTvil vÎu
Ec>ukyuh ecy[tt]efÎuh aEÌHh \oHic{u.
náU>i \Ten O>u Et]fi v>uÊi atilÄyri aÄe>

kTÄukyuh |Ù}Êu ecÎtieûEsSh kušic{[ aWuEpe>eÄ]Þuh
pufY]Hh k<iÏiÄukyuh aDikdivxh k<iyuÎtinumuáu
xnYxiÄukyuh k]ÙzkEmf aEÌHh "viÙVmhgÙÊu xV]miy]R"
`Îu zpxiÍn]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
106
e`tiHYm]Ù
72. kTmÕÊu kÊn]R

zpxiÍ m]zßikn]yi>uÎ kTmÕÊu kÊn]e>Äuric{u
EkÈiÈiÙ}]Êv>]yi Ek>šv]xikšil aDikhEp>uÞ]yi>iÄuemÎu
Et]ÎuÎiÙ}. ti>uvit]hkUriÙuÔ kuÎÊun]Tu t]ÙUÄil kTm]Õh
`Î EdsÊ[ O>u p]veÏÈ kuTuhbÊiÙ]f[ aEÌHh jnic{t[.
aEÌHÊieû Ep>u 'poÙUx[' `Î]yi>uÎu. atin]l aEÌH
Êieû ecruÏÊil aEÌHeÊ `Ù}]v>uh ek]c{upoÙUx[ `Î]
yi>uÎu višic{i>uÎt[. m]t]pit]ÄM]R m>ic{uEp]vukyuh
xEH]d>M]>uh mÕuh |Ù}]etyi>iÄukyuh ecy{uky]l ecruÏ
ÊilÊeÎ aEÌHh A kuTuhbÊil ~k]kiy]yiÊIRÎu.
~Õvuh ecrut]y O>u ecÕÏU>yiÙ}]f[ A kuTuhbÄ]R
t]mxic{i>uÎt[. nitYvZÊiÄu y]et]>u m]RÅvumiÙ}]et ~k]ki
y]yi A ecÕÏu>yil t]mÓiÄeyÎuÔt[ ek]c{upoÙUxin[
~Õvuh duSk>vuh duÓHvum]yiÊIRÎu. atin]ÙvN O>u divxh
A v]xØÙÊuniÎirÆi. xVEdsÊuÔ pÔiyilec{Îu teû
k¨ty[Äu èßÜiÙuh nivZÊi m]RÅmuÞ]ÄiÊE>femÎu
B¬ipURv{h eedveÊ višic{u zp]RËic{u. A xmyh A pššiyieÙ
zpD]n vik]>iy]y kÊn]R eedvEzp>itn]yiEÈ] `Îu
Et]Îum]r[ avieT v>ikyuh ek]c{u poÙUxien kÞiÈ[ '~Õvuh
xumuKnuh Ek]mšnum]y |o b]ÙkN duÓHdu®Kp]>vsYEÊ]Tu
kUTi |vieT vÎu muÈukuÊi |zpk]>h zp]RËiÄuÎtieû
k]>femß]yi>iÄuh'`Îu vic]>ic{[ aven aTuÄl višic{u
viv>emÙ}]h Ec]diÄukyuh ek]c{u poÙUx[ teû k¨tkešÙ}]h
aEÌHeÊ zgHiÏiÄukyuh ecy[tu. \Ten ARzdm]nxn]yi
Bvic{ A kÊn]R,"nI OÈuh vYxniEÄÞ]. |vieT vÎ[
ÈÎ]TukUTi t]mxic{uek]Ôuk. nieÎ w]eneû puztenEÏ]eÙ
vic]>ic{u y]et]>u buÍimuÈinumiTy]Ä]et >Ñic{uek]Ô]h"
`Îu prÇu kUÈieÄ]ÞuEp]yi t]mxiÏic{u. vÙiy xáÎn]y
A kÊn]>ueT vIÈil aÎvx[zt]dikLÄu y]et]>u buÍimuÈuh
kUT]et A b]ÙN xuKm]yi t]mxic{u.
107
e`tiHYm]Ù
kurc{udivxeÊ xHv]xhek]Þu ek]c{upoÙUx[ ~Õvuh
xusIÙnuh nÙ} buÍim]num]efÎu mnÓiÙ]vuky]l kÊn]R
aven O>u gu>un]œeû aTuÄÙ]Äi yœ]Ey]gYh vidY]BY]xh
ecy{iÄukyuh xuriy]niyuh O>u kÊn]>]kuÎtinu EvÞuÎvyu
emÙ}]h xVyEmv pÚiÏiÄukyuh ecy[tu. |Æen aW]ru ek]Ù}h
k<iÇEÏ]E<Äuh ek]c{upoÙUx[ mÙy]šh, xuriy]ni `ÎI
B]SkšiÙuh O>u pÈÄ]>N zgHic{i>iEÄÞuÎ viSyÆšiÙuh
atinipufn]yiÊI>uÎu. anß>h ek]c{upoÙUxin[ esÐ]su
pÈh ek]TuÊu. aÎumutl A yuv]vien `Ù}]v>uh "poÙUxu
esÐ]sN" `Îu višic{utuTÆukyuh ecy[tu.
aÄ]ÙÊ[ A kÊn]RÄ[ anvDi psuÄšuh avey

Emy[ÄuÎtin[ O>u BZtYnumuÞ]yi>uÎu. A BZtYN >]vieÙ vÙ}tuh
AH]>h k<ic{iÈ[ \c{y[ÄuÉ]N ep]tiEc{]ruh ekÈieyTuÊu
psuÄešeyÙ}]m<ic{uviÈ[ aTuÄÙuÔ mÙkšileÄ]ÞuEp]yi tIÕi,
En>h eevÄuEá]L psuÄešyuh ek]Þu mTÆiv>ik ptiv]yi
>uÎu. O>u divxh avN psuÄešeyÙ}]h tIÕi, En>h eevkiy
EÏ]L `Ù}]Õienyuh ti>iey aTic{uek]ÞuEp]kuÎ xmyh
mEÍYm]RÅhniÎ[ O>u vY]zGh c]TivÎ[ O>u psuvien aTic{u
vI<[Êukyuh atu kÞEsSh psuÄL vi>Þu n]ÙupurEÊÄu
Em]Tukyuh vY]zGh aTic{u vI<[Êiy psuvien `TuÊuek]Þu
k]ÈiEÙÄu p]yukyuh ecy[tu. |etÙ}]h kÞu Byp>it]p
p>vsn]yiÊIRÎ psup]ÙkBZtYN \reÄ niÙvišic{uek]Þ[
O]Tiec{Îu viv>h kÊn]e> D>iÏic{u. zp]f]Dik x[EnHEÊ]Tu
kUTi >Ñic{uek]Þi>iÄuÎ psuÄLÄ[ |zpk]>h ApÊu En>iÈi
>iÄuÎt]yiEÄÈu kÊn]R atYßh viSÉn]yiÊIRÎu. \Ten
aEÌHh AyuDp]fikš]y ciÙ anuc>M]E>]Tu poÙUxu
esÐ]sEn]Tuh kUTi psuÄeš aEnVSic{u pureÏÈu. avR k]Èil
ÄyriytieûEsSh O]E>]>uÊ>uh pÙ v<ikšiÙ]yiÏi>iÇ]f[
aEnVSfh nTÊiyt[. xVÙ[p xmyh k<iÇEÏ]E<Äuh En>mi>uÈu
kyuh a³k]>hek]Þ[ OÎuh k]Fm]N vy{]ety]yiÊI>ukyuh
ecy{uky]l "|Îini aEnVSic{tuek]Þu PÙem]ÎumuÞ]vuk
108
e`tiHYm]Ù
yiÙ}" `Îu prÇuek]Þu kÊn]>uh kUÈ>uh mTÆiEÏ]Îu.
kÊn]>u vIÈieÙÊiyEÏE<Äuh vYzGh piTic{ O>u psuev]<iek
EsSemÙ}]h avyueT s]Ùkšil veÎÊiyi>uÎu. "O>u psu
Ep]eyÜiÙuh EsSmuÔv ApeÊ]Îuh kUT]et |Æu veÎÊi
yEÙ}]" `Îu vic]>ic{u kÊ]n]e>]>uviDh xm]D]neÏÈu.
aEÏ]<]f[ poÙUxuesÐ]seû k]>Yh aEÌHEm]RÊt[. >]zti
En>h vše> aDikm]yiÈuh esÐ]sN mTÆi v>]y[ky]l
kÊn]R ~Õvuh vYxn]zk]ßn]yiÊIRÎu. Ep]yt[ O>umic{]ef
ÜiÙuh k]Èil ecÎtieû EsSh kÊn]>]keÈ Ever kUeTyuÞ]
yi>uÎv>]keÈ A>uh esÐ]sen k]fukyuÞ]yiÙ}. xmy
mtizkmiÄuhEt]ruh kÊn]RÄu vYxnh vRÍic{uek]Þi>uÎu.
v]x[tvÊil aEÌHÊinu esÐ]senÄuric{u puztniRv{iEsS
m]y v]lxÙYmuÞ]yi>uÎu. kÊn]>uh esÐ]snuh O>umic{]f[
BÑfhk<iÄuk ptiv[. atin]l esÐ]sN kUTi vÎiÈ[
aÊ]<muÉ]emÎu vic]>ic{[ kÊn]R aRÍ]>]ztive> k]Êi
>uÎu. `ÎiÈuh esÐ]sN vÎiÙ}. atin]l kÊn]R aÊ<muÞu
`Îu v>uÊi, \rÆn]yi Ep]yiÄiTÎu. `ÜiÙuh mEn]vic]>h
mUÙh aEÌHÊin[ aÙ[ph Ep]Ùuh \rÄh vÎiÙ}. aEÌHh |>uÎuh
kiTÎuh synmuriyil aEÆ]ÈumiEÆ]Èuh nTÎuh O>uviDÊil
En>h evšic{m]Äi. kÊn]R evšuÏ]N k]ÙEÊ `fIÕu eedv
eÊ zp]RËic{uek]Þu pÊuptinWu kUÈuk]E>]TukUTi k]Èi
EÙÄu Ep]yi. avieT aTuÊuÔ k]Tuh mÙyuemÙ}]h ti>Çu
p>iEs]Dic{iÈuh y]et]>u PÙvumuÞ]yiÙ}. n]ÙWu divxh
k<iÇiÈuh vÎu k]fy[ky]l esÐ]senyuh kTuv] piTic{u
tiÎt]efÎuteÎ `Ù}]v>uh tIRc{eÏTuÊu. `ÜiÙuh kÊn]R
aÆen tIRc{y]ÄiyiÙ}. atYßh xUsIÙnuh eedvB¬num]y
A mnuSYn[ aÆenyuÔ duRm>fÊin[ eedvh |Tv>uÊuk
yieÙ}Î]yi>iÎu kÊn]>ueT vic]>h. atin]l aEÌHh
esÐ]seû >Ñy[Ä]yi xd] eedvEÊ]TEpÑic{uek]Þi>uÎu.
`Ù}]v>uh vic]>ic{tuEp]eÙ esÐ]snu jIvH]ni xhBvi

c{iÙ}. `Î]l xVÙ[ph ciÙ ku<ÏÆL pÕ]etyi>uÎumiÙ}. aEÌHh
109
e`tiHYm]Ù
k]ÈilÄyri vše> En>h psuÄeš aEnVSic{[ aÙÇu nTÎu.
psuÄšil OÎienEÏ]Ùuh avieTeyÆuh k]fy[ky]l OTuÄh
vÙiy mnx[t]pEÊ]TukUTi v]xØÙEÊÄuteÎ mTÆi.
ciÙ ØÙÆšil ciÙEÏ]L nTÎ]l pis]cuÄL kÉuekÈi

v<iyriy]N vy{]ety]ÄuemÎuh mÕuh ciÙR pryuÎuÞEÙ}].
aÆen vÙ}tuh xhBvic{iEÈ] Èß] kuer nTÄuEá]L esÐ]s
nu viyueT
vIÈiEÙeÄÎu vic]>ic{u ek]Þ]f[ aEÌHh nTÎt[. vše>
nTÎiÈuh vic]>ic{ ØÙeÊÊ]y[ky]l aEÌHÊinu Byh
Et]ÎiÊuTÆi. "w]N nTÎu tuTÆIÈu vše> En>m]yi. |tuve>
vIÈieÙÊiyiÙ}EÙ}]. |etß]f[? `niÄu v<ietÕiEÏ]yi>iÄuEm]?
w]N nTÎu tuTÆiy ØÙÊuniÎu vIÈiEÙÄu kUTiy]l >Þu
n]<iky]veÈ; atiÙDikh v<iyiÙ}. w]N nTÎutuTÆIÈ[ |EÏ]L
~kEdsh O>u pzßÞu n]<iky]yi>iÄf. |eteß]>Ûutm]f[?
|nieyEÆ]È]f[ Ep]EkÞt[? |>uÈieû k]ÚinYhek]Þ[ |EÆ]Èu
vÎ v<iteÎ k]Fm]N vHiy]ety]yi>iÄuÎu. vÙ}vE>]Tuh vyuh k]fuÎieÙ}ÎÙ},
mnuSY>ueT séh EkLÄukEp]Ùuh ecy{uÎiÙ}" |Æen O]E>]Îu
vic]>ic{uek]Þu x]DusIÙn]y A esÐ]sN O>u ØÙÊuniÎu.
aet]>u vÙiy guHyueT v]tilÄÙ]yi>uÎu.
esÐ]sN vic]>mg[nn]yi |Æen niÎ[ xmyh ati

ByÜ>mURÊiy]y O>]L piÎilÄUTiec{Î[ aEÌHeÊ piTiec{
TuÊuek]Þ[ A guHyiEÙÄ[ |rÆiEÏ]yi. A guH]ßRB]gh
AdYh EG]>]³k]>m]ym]yuh vijnm]yiÈum]f[ k]feÏÈt[.
ØÙ[ph dU>h ecÎEÏ]L avieT nirc{u višÄukšuh pklEÏ]eÙ
evšic{vuh kÞutuTÆi. esÐ]sen `TuÊi>uÎy]L aEÌHeÊ
avieT ativis]Ùm]y O>u ØÙÊu ek]ÞuecÎu niRÊiyiÈ[
avieT AxnØn]yi>uÎ ghBI>pu>uSeû aTuÄlec{Îu
xvinyh Èß] xVk]>Ym]yi prÇu. AxnØn]yi>uÎu A
AšueT aTuÄl pWpu¢mTÄi vàic{uek]Þu ciÙR nilÄuÎumu
Þ]yi>uÎu. ave>Ù}]v>uh ng[nM]>uh O>uEp]eÙ ByÜ>]kZti
110
e`tiHYm]Ù
kšum]yi>uÎu. `ÜiÙuh O>]šueT |>iÏuh mÕuÔv>ueT nilpuh
ek]Þ[ av>ueT ExvYExvkB]vh x[pÏBvic{i>iÎu. ave>
AekÏ]eT kÞEÏ]L, muEáteÎ O>u ByÜ> mURÊiy]l
Azk]ßn]ky]l aRÍgtzp]fn]yIÊIRÎi>uÎ esÐ]seû
zp]fN mu<uvnuh Ep]yi `ÎuteÎ pry]h. aEÌHh O>u
jIv¢vh Ep]eÙ avieT niÎuevEÎyuÔu. aEÌHh mnÓuek]Þu
eedveÊ muruek piTic{i>uÎtin]Ù]yi>iÄ]h niÙÊuvI<]et
O>uviDh niÎt[. aEÌHh kf[Úgtzp]fn]yi aÆen nilÄev
ciÙ bIBlx]kZtikL avieT vÎ[ A kUÈÊil tÙvn]yi
|>uÎi>uÎ AEš]T[, "|EÏ]L ek]Þuv>eÏÈ |o mnuSYen
wÆL muric{u pÜuvc{u tinuek]ÔeÈEy]?" `Îu Ec]dic{u.
|tuEkÈEÏ]L esÐ]seû mn®Øiti ~tuzpk]>m]yiÊIRÎi>i
ÄuemÎuÔtu v]ynÄ]RteÎ \oHic{uek]ÔUkyÙ}]et prÇri
yiÄ]N 'w]N s¬nÙ}. `ÜiÙuh A zpD]npu>uSN mÕuÔvE>]Tu
prÇt[ "niÆL xVÙ[ph ÑmiÄuviN. |vN O>u m>Y]dÄ]>
n]efÎ]f[ kÞiÈ[ Et]ÎuÎt[. w]N p>IÑic{u En]ÄeÈ. |vN
nEÐ]TukUTiÊ]mxiÄ]N Ey]gYneÙ}Îu kÞ]l niÆLÄu
viÈutEÎÄ]h. |EÏ]L |vieT nilEÄÞ] ep]y[eÄ]LviN.
w]N višiÄuEá]L vÎ]l mti" `Î]f[. |tuEkÈ[ A
vikZt]kZtikL viS]dEÊ]TukUTi piM]riEÏ]yi. \Ten
k]ÈumuÈn]y A zpm]fi esÐ]sen aTuÄl višic{[ ~Õvuh
v]lxÙYB]vEÊ]TukUTi, "aÙ}Ey] x]Duv]y yuv]Ev, nI
A>]f[? `Æeny]f[ |vieT vÎuEcRÎt[? èû niymÆšnu
x>ic{[ |vieT t]mxiÄ]N ninÄu xÐtmueÞÜil |vieT
xuKm]yi t]mxiÄ]h. \É]nuh \rÆ]nuh kušiÄ]nuh mÕuh |vieT
D]>]šh xok>YmuÞ[. y]et]Îinuh |o guHyilniÎuh purÊu
Ep]EkÞ]. |ni |vieTniÎu purÊuEp]k]N `Æeny]y]Ùuh
ninÄ[ O>iÄÙuh x]DiÄyiÙ}. |vieT vÎuEc>uÎve> viÈy
y[Äuk ptiviÙ}. nÐueT A¡ anux>iÄuÎve> |vieT
xuKm]yi t]mxiÏiÄuh. aÙ}]Êve> |vieTyuÔ mnuSYEB]ji
kL BÑiÄuh. aÆeny]f[ |viTueÊ ptiv[" `Îu prÇu.
111
e`tiHYm]Ù
|tuEkÈ[ esÐ]sN, "|o duëû v>uti anux>iÄ]Ê
pÑh \Ten m>iEÄÞt]yiv>uh. |veû |¨mnux>ic{u t]mxi
c{]l eedvkZpek]Þ[ O>u k]ÙÊ[ |vieTniÎuEp]yi >ÑeÏT]N
t>hkiÈieyÎuh v>]mEÙ}]"'`Îu vic]>ic{[ "|viTueÊ kÙ[pn
anux>ic{u t]mxiÄuÎtin[ `niÄ[ pURÉxÐtm]f[. èÎ
A>uh BÑiÄ]et aviTuÎu >ÑiÄfh"`Îu prÇiÈu pieÎ
t]n]>]efÎuh A guHyil ecÎuEcRÎt[ |zpk>m]efÎuh
mÕuh viv>ic{[ aven zgHiÏiÄukyuh ecy[tu. esÐ]seû
AkZtiyuh v]Äuh vinyB]vvuemÙ}]h A xhGzpm]fiÄu vše>
Eb]Dic{u. atin]l xEß]SxEmth avN vIÞuh prÇu:
"nieÎ A>umupzdviÄ]et w]N >Ñic{uek]Ô]h. nIey]>u

nÙ}vn]efÎuh nÐueT kUeT t]mxiÄ]N Ey]gYn]efÎuh
nmuÄ[ Eb]DeÏÈi>iÄuÎu. atin]l n]h nieÎ nÐueT siSY
n]yi xVIk>ic{i>iÄuÎu. nmuÄu mzßv]dvuh |zàj]Ùh mutÙ]y
vidYkšuh nÙ}Ep]eÙ ariy]h. aveyÙ}]h nieÎyuh n]h
pÚiÏiÄ]h. n]h O>u 'mÙy>yn]f[. mÙy>yM]RÄu p]>á>Ym]yi
teÎ mzßv]dmuÞ[. n]h atu viEsSic{uh kUTutÙ]yi pÚic{iÈuÞ[.
|vieTyuÔv>il miÄv>uh èû j]tiÄ]>]f[. nieÎEÏ]eÙ
|vieT vÎuEcRÎ anYj]tiÄ]>uh ciÙ>uÞ[. `Ù}]v>uh nÐueT
BZtYM]RteÎ. nÐueT Øi>v]xh |o guHyilÊeÎy]ef
ÜiÙuh n]h n]ÈuáurÆšil xW>iÄukyuh pÙ ØÙÆšil pÙ
aÛutkRÐÆL zpvRÊiÄukyuh pÙ>il niÎum]yi pÙ
xÐ]nÆšuh mÕuh ÙBiÄukyuh ecy[tiÈuÞ[. `ÜiÙuh n]m]>]
efÎuh nÐueT v]xemvieTy]efÎuh mÕUh n]m]e>yuh ariyi
c{iÈiÙ}. aet]Îuh A>umriy>uetÎ]f[ nÐueT vic]>h. atu
ek]Þ]f[ |vieT v>uÎve> Ae>yuh viÈyy[Ä]Êt[. nÐueT
BZtYM]>il mnuSYEB]jikš]yiÈuh ciÙ>uÞ[. A>uh nÐueT
anuv]dh kUT]et y]et]Îuh zpvRÊiÄukyiÙ}. nI |vieT
nÐueT siSYn]yiÊ]mxiÄ]emÎu teÎ tIRc{eÏTuÊieyÜil
nieû vx[ztÆešÙ}]m<ic{ukšyuk. ng[nM]>]yiÈ]Ù}et |vieT
A>uh t]mxiÄ]N p]TieÙ}Î]f[ ~RÏ]T[.
112
e`tiHYm]Ù
ng[nn]yiÊ]mxiÄuÎ k]>Yh esÐ]sn[ OÈuh xÐt
mÙ}]yi>uÎu. `ÜiÙuh gtYß>miÙ}]etyi>uÎtin]l A zkU>N
prÇetÙ}]h xÐtiÄukyuh avieTÊ]mxic{[ |zàj]Ùh,
mEHzàj]Ùh, mzßv]dh mutÙ]yv pÚic{u tuTÆukyuh ecy[tu.
vZÊiHInM]>uh, zkU>M]>uh ByÜ>mURÊikšum]y A du¨M]>ueT
xHv]xh xusIÙn]y esÐ]sn[ OÈuh xEß]S]vHmÙ}]yi>uÎu.
`ÜiÙuh \É]numurÆ]nuh kušiÄ]nuh mÕuh aEÌHÊin[ avieT
y]et]>u buÍimuÈuh \Þ]yi>uÎiÙ}.
|Æen poEÙ]x[ esÐ]sN O>u vY]<vÈh (pzßÞu

xhvlx>h) tikc{uh A guHyil t]mxic{u. aztyuh k]Ùh
ek]Þ[ A mÙy>yN pÚic{i>uÎ vidYkL mu<uvnuh esÐ]sen
pÚiÏiÄukyuh buÍim]n]y esÐ]sN aveyÙ}]h aÑ>hzpti
HZdiØm]Äukyuh ecy[tu. |ztyuh k<iÇEÏ]E<Äuh esÐ]sn[
A gu>uvienÄuric{u vše> B¬iyuh ašviÙ}]et bHum]nvuh
\Þ]yiÊIRÎu. azpk]>hteÎ A gu>uvin[ siSYenÄuric{[
~Õvuh x[EnHvuh puztniRv{iEsSm]y v]lxÙYvumuÞ]yi.
`ÜiÙuh "|ni |vieTniÎu vÙ}zpk]>vuh evšiÄu c]Tfh"
`ÎuÔ vic]>h esÐ]snuh "|niyvN neÐpÕic{u c]Ti
EÏ]EyÄ]h" `ÎuÔ vic]>h A mÙy>ynumuÞ]k]etyi>uÎiÙ}.
atin]l mÙy>yN esÐ]sen xd] xUÑic{u ek]ÔuÎtinu
k]vlÄ]e> zpEtYkh cÈhekÈi. avR >]ztiyuh pkÙuh O>u
Ep]eÙ guH]dV]>ÊiÜl k]vÙ]yi. `Îu m]ztmÙ}, >]ztik]Ù
Æšil avR O]E>]>uÊR m]rim]ri \rÄmišc{i>uÎu. kUeTÄUeT
esÐ]sen višiÄfemÎuh višiÄuEá]e<Ù}]h esÐ]sN
mUšfemÎuh ~RÏ]Tu vy[Äukyuh ecy[tu.atin]l mEn]>]jYh
x]DiÄ]et esÐ]sN vÙ}]et ku<Æivs]yi. èßÙ}]EmRÏ]Tu
kšuÞ]yi>uÎ]Ùuh k]vlÄ]e>eyÙ}]h myÄi evšiyilc{]TuÎ
tinuÔ vidY esÐ]snriy]m]yi>uÎu. `ÜiÙuh teû gu>un]œen
vWiÄuÎtinu aEÌHÊinu mnÓuvÎiÙ}. atin]Ù]f[ aEÌHh
ku<Æiyt[. ~tu viDvuh Ep]kfemÎuÔ vic]>h mUÊuv>ikyuh
atinu nivZÊiyiÙ}]ety]yiÊI>ukyuh ecy{uky]l esÐ]sN
113
e`tiHYm]Ù
~Õvuh viSÉn]yi Bvic{u. viS]dh nimiÊh aEÌHÊin[
\É]numurÆ]nuh AØ kuryukyuh xd] O>u monh aEÌHeÊ
b]Dic{uek]Þi>iÄukyuh ecy[tu. aEÌHeÊ ptivuEp]eÙ
yÙ}]et viSÉn]yiÄ]fuky]l aEÌHÊieû gu>uv]y mÙy>
yN aEÌHeÊ aTuÄl višic{[, "nineÄß]f[ |oyieT vÙiy
viS]dmuÔtuEp]eÙ |>iÄuÎt[? xtYh pryfh. ninÄ[
|vieTniÎ[ Ep]kfemÎuEÞ]" `Îu xVk]>Ym]yi Ec]dic{u.
esÐ]sN: `niÄÆen AzgHmueÞÜiÙuh aviTuÎ[

atinnuvdiÄukyiÙ}EÙ}]. aviTuÎ[ anuvdiÄ]etyi>iÄuÎiT
EÊ]šh k]Ùh atu x]ÍYvumÙ}. aviTueÊ viÈupi>iyuÎ
k]>YÊiÙuh `niÄu vše> xÜTmuÞ[. `ÜiÙuh an]œn]y èÎ
b]ÙYk]Ùh mutl |EÆ]Èu Ep]>uÎtu ve> v]lxÙYpURv{h
>Ñic{i>uÎ dy]Ùuv]y vik]>iyEÌHeÊ OÎu kÞ]leÄ]Ô]em
ÎuÔ AzgHvuh x]m]nYÊiÙDikh `niÄuÞ[. |o >Þu
vic]>vuh kUTi èÎ atYDikh viSÉn]ÄiÊIRÊi>iÄuÎu.
|ÆeneyÙ}]m]f[ p>m]RËh. |ni |viTueÊ kÙ[pnEp]eÙ.
mÙy>yN: nI xtYh prÇtienÄuric{u n]h atYßh

xEß]SiÄuÎu. nieÎ viÈupi>iyuÎ k]>Yh nmuÄUh vše>
xÜTm]yiÈuÔt]f[. nieÎ du®KiÏiÄuÎ k]>Yvuh aÆenteÎ.
|vieT v>uÎve> viÈyy[ÄuÎtu nÐueT ptivinu viE>]Dvu
m]f[. n]h mnÓ]eÙ nieÎ viÈyc{]l n]em]>Øi>ciÊn]efÎ[
|vieTyuÔvR vic]>iÄuh. atin]l n]h azpk]>h ecy{ukyiÙ}.
`ÜiÙuh nieû mnÓuEp]eÙ ecy{uÎtinu n]mnuvdic{i>iÄuÎu.
n]em]Îuh ariÇieÙ}ÎuÔ B]vÊiÙi>uEÎÄ]h. nÐueT k]vl
Ä]>riy]et Ep]v]N ninÄu x]mRËYmueÞÜil aÆen
ecy[tuek]Ôuk. ninÄu nieû AdY>Ñit]vien k]ffemÎ[
AzgHmuÞ]yi>iÄuÎ ØitiÄ[ nI neÐyuh k]Ù]ß>Êil
mrÎukšyukyieÙ}Îu n]h visVxiÄuÎu.
114
e`tiHYm]Ù
esÐ]sN: èû jIvnuÔ k]ÙÊu w]N aviTueÊ
vix[m>iÄukEy] aviTueÊÄuric{[ `niÄuÔ B¬ibHum]n]d>
ÆLÄu kurvu v>ikEy] ecy{uÎtÙ}.
mÙy>yN: `Î]l nI |vieTniÎu purÊuEp]y]l

èÎÄuric{uh |o ØÙeÊÄuric{uh AE>]Tuh y]et]Îuh
pryukyieÙ}Îu xtYh ecy{fh.
esÐ]sN |tu EkÈ \Ten xxEß]Sh xtYh ecy{ukyuh

A gu>uvien vàic{[ anuzgHh v]Æukyuh aÎu >]ztiyilteÎ
ciÙ vidYkL zpEy]gic{u k]vlÄ]e>yuh mÕuh Eb]DhekTuÊi
ÄiTÊIÈu yEœ¨h guHyilniÎu purÊirÆiEÏ]vukyuh ecy[tu.
aEÌHh avieTec{Î divxh a<ic{u xUÑic{uvc{i>uÎ \TuÏukšuh
et]ÏiyuemÙ}]h `TuÊuek]Þ]f[ guHyil niÎu purÊir
Æiyt[. atin]l purÊirÆiy \Ten aveyÙ}]h D>ic{u
esÐ]seû EvSÊilteÎy]yi>uÎu aEÌHÊieû y]zt. aÎu
niÙ]vuÔ k]Ùm]yi>uÎtin]l kuer nTÎEÏ]L A
ep>uÜ]ÈiniTyil ciÙ ecruv<ikL aEÌHh kÞu. `ÜiÙuh av
ÈÆ]eÈÙ}]muÔvy]efÎu ti>ic{riy]N m]RÅem]ÎumiÙ}]yi>uÎu.
'`vieTeyÜiÙuh ecÙ}eÈ; mnuSY>uÔ diÄieÙÊiy]lÏieÎ
Ec]dic{riÇu xVEdsEÊÄu Ep]k]mEÙ}]' `Îu vic]>ic{[
avyil O>u v<iEy aEÌHh nTÎutuTÆi. aEÌHh guHyieÙ
k]vlÄ]e>yuh mÕuh Eb]DhekTuÊiyi>uÎtu mUEÎmuÄ]l
n]<ik Ene>EÊÄu m]ztm]yi>uÎtin]l avR Eb]Dh vIfu
En]ÄuEá]L teÎ k]f]ÇiÈu piÎ]eÙ O]TieyÊiEyÄuEm]
`Îušš BymuÞ]yi>uÎtin]l aEÌHh vše> EvgÊiÙ]f[
nTÎt[. aÆen Ep]yiEÏ]yi En>h evšuÊEÏ]E<Äuh aEÌHh
mnuSYxW]>muÔ O>u diÄieÙÊi. aEÏ]L aEÌHÊieû
mnÓil xVÙ[ph xm]D]nm]yi. `ÜiÙuh Byh mu<uvnuh viÈu
m]riyiÙ}. atin]l pieÎyuh EvgÊilÊeÎ nTÎu. aeWÈu
n]<ik puÙRÎEÏ]E<Äuh aEÌHÊinu visÏUh d]Hvuh ÑIfvuh
kÙsÙ]vuky]l nTÄ]N vHiy]ety]yi. atin]l v<iy>ikil
kÞt]y O>u ecriy vIÈil kyri. avieT O>u vZÍ m]ztEm
115
e`tiHYm]Ù
\Þ]yi>uÎuÔu. avE>]Tu esÐ]sN, "vÙiyEÐ,`niÄu visÏuh
d]Hvuh kÙsÙ]yi>iÄuÎu. kurc{u kÇi t>uEm]?" `Îu Ec]dic{u.
vZÍ: èû mkEn, a>iyiÙ}]ÇiÈ[ |ÎeÙÊeÎ |vieT

kÇivc{iÙ}. pieÎ w]N `Æeny]f[ kÇi t>uÎt[? |ni
vÙ}yiTÊuh Ep]yi a>i EmTic{u ek]Þ[ vÎiÈu Evfh
kÇivy[Ä]N. atuve> |vieT |>iÄ]emÜil \Ôtil pÜu
t>]h.
esÐ]sN: O>>iyueT t>ieyÜiÙuh |vieTÄ]f]ti>iÄuEm]?
vZÍ: OEÎ] O>u muriEy] a>i èû vÈi tÈiÄuTÇ]l

k]fum]yi>iÄuh. atuek]eÞßu k]fiÄ]n]f[?
esÐ]sN: O>>ieyÜiÙuh `TuÊuek]Þuv>fh. nmuÄtu

ek]Þu vÙ}tuh kosÙmuÞ]Ä]h.
vZÍ: èû mkEn, ninÄu pic{uEÞ]? AeÈ, w]N

En]ÄeÈ. `Îu prÇ[ A vZÍ ecÎ[ av>ueT a>ivÈi
tÈiÄuTÇiÈ[ O>u ep]Tiy>i kiÈiytu esÐ]seû ky{il
ek]ÞuecÎuek]TuÊu. \Ten esÐ]sN "|ni vÙYM evÔh
Ek]>i aTuÏÊu vc{u tišÏiÄfh" `Îu prÇu. |tu evruh
kám]efÎu vZÍYy[Äu Et]Îi. `ÜiÙuh |y]L `ßu ecy{uÎu
`Îu k]f]mEÙ}] `Îu vic]>ic{u vZÍ O>u p]ztÊil evÔh
Ek]>i aTuÏÊu vc{u tIkÊic{u evÔh tišÏic{u. aEÏ]L
esÐ]sN A ep]Tiy>iek]Þu ecÎu evÔÊiÙiÈu. kurc{uEn>h
k<iÇEÏ]L p]zth nirc{u kÇiyuÞ]yi. atu kÞu vZÍ
vix[myic{u. \Ten avR \p]yÊieÙ]>u pu<uÄmuÞ]yi.
esÐ]snu kÇi višáieÄ]TuÊu. >ÞuEp>uh vyru nirc{u
kÇi kuTic{u k<iÇiÈuh pieÎyuh p]ztÊiÙ>yiTh kÇi
EsSic{u. esÐ]sN mÙy>yeû aTuÄlniÎu vidYkšBYxic{iÈ[
AdYm]yi zpEy]gic{ vidY k]vlÄ]e> Eb]DhekTuÊiytuh
>Þ]meÊ vidY |tum]yi>uÎu. kÇikuTi k<iÇtieû EsSh
esÐ]sN vZÍEy]T[, "|vieT niÎu kTmÕÊu pÔiyiEÙÄ[ `ßu
116
e`tiHYm]Ù
dU>muÞ[" `Îu Ec]dic{u. "O>u n]Ùu n]<ik k]fuh" `Îu vZÍ
prÇu. "`Î]l p>izBmiÄ]en]ÎumiÙ}" `Îu vic]>ic{u
esÐ]sN avieTÊeÎ kiTÎ[ OÎurÆi. \fReÎfIÕ[ aEÌHh
ptueÄ avieTniÎu pureÏÈu. v<iÄu kÞvE>]eT]eÄ v kÞu vàic{u. esÐ]sen kÞiÈu kÊn]R AšriÇiÙ}.
atin]l esÐ]sN "a¢N èÎ ariyiÙ}Ey]? w]N |viTueÊ
d]xnuh siSYnum]y poÙUx]f[" `Îu prÇu. atu EkÈu
kÊn]R, "aEy{], èû kuEÇ, nI m>ic{uEp]yieyÎ]fEÙ}]
w]N vic]>ic{i>uÎt[" `Îu prÇuek]Þ[ esÐ]sen muruek
ekÈiÏiTic{[ Anà]zsuep]<ic{u. aEÏ]L esÐ]snuh xEß]S
p]>vsYÊ]l ep]ÈiÄ>ÇuEp]yi. pieÎ kurc{uEn>EÊÄu
xEß]S]DikYÊ]l >ÞuEpRÄuh xhx]>iÄ]N séh
pureÏT]etyi>uÎu. kurc{uxmyh k<iÇEÏ]L kÊn]R O>uviDh
mnÓien xm]DneÏTuÊieÄ]Þ[ "nI |ztyuh k]Ùh `vieT
y]yi>uÎu" `Îu Ec]dic{u.
esÐ]sN: w]N aÎu psuÄeš aEnVSic{u k]Èil

nTÎEÏ]L v<ietÕi nTÎu nTÎu OTuÄh p>icymiÙ}]Ê O>u
ØÙÊu ecÎu EcRÎu. avieT vc{u ciÙ du¨M]R èÎ piTic{u
k]>]gZHÊiÙ]Äi. avieTniÎu Ep]>]N |EÏ]L m]ztEm `niÄu
t>hkiÈiyuÔu. \Ten w]N Ep]>ikyuh ecy[tu.
kÊÎ]R: eedvkZpek]Þ[ |EÏ]ešÜiÙuh ti>ieyEÏ]>]N

x]Dic{uvEÙ}]. atuteÎ B]gYh. èû O>u mkN m>ic{uEp]yiÈu
vIÞuh jnic{uvÎtuEp]eÙyuÔ xEß]Sh `niÄiEÏ]L
Et]ÎuÎuÞ[.
avR |Æen O]E>]Îu prÇuek]Þi>uÎEÏ]L pÔiyieÙ

kÏiy]R O]Ti viyRÊu kiTukiT] virc{uek]Þ[ avieTeyÊi,
"aEy{], nÐueT pÔiyil pis]cuÄL nirÇu. O]E>]Îieû
xV>Uph `Æenyi>iÄuÎu! ave>ÄÞ]l EpTic{u cÊuEp]kuh.
En>h x³Yy]yEÙ}]. pÔiyil Ekri mfiyTiÄ]N nivZÊiyiÙ}.
117
e`tiHYm]Ù
aEÆ]ÈuecÎ]l avR piTic{u jIvEn]eT vi<uÆuh, xhsymiÙ}.
O]E>]Îieû ep]Äh O]E>] ek]ÎeÊEÆ]šmuÞ[. piTic{]l piTi
muÕ]Ê vÉh. k>iÜÙ}uek]Þu v]RÊtuEp]eÙ `Ù}]h krukeryi
>iÄuÎu. |ni `ß] nivZÊi? |Îu pÔiyil mfiyTiyuh
nmx[k]>vuem]Îuh EvÞEy]? at[ a¢N niþyiÄfh.
|ÎvieT mnuSY>]yiÈuÔv>]>uh v>ikyiÙ}; atu tIRc{teÎ"
`Îu prÇu. aEÏ]L esÐ]sN, "w]nEÆ]Èu v>]h. kÏiy]>uh
v>fh. w]N A pis]cuÄešey]eÄ avieTniÎu m]ÕiÊ>]h"
`Îu prÇu.
kÊn]R: aEy{], nI Ep]kÞ].|niyuh vÙ}tuh ApÊu

pÕiEyÄuh. w]nEÆ]Èu ecÙ}]h. `niÄu vÙ}tuh pÕiy]Ùuh
t>EÄTiÙ}. vyÓ[ `FpeÊÈ]yEÙ}]. |ni w]N jIvic{i>uÎ]l
`zt n]ši>iÄuh? èû kuÇinu ecruÏmEÙ}? nI |niyuh
vše>Ä]Ùh jIvic{i>iEÄÞuÎ Aš]fEÙ}].
esÐ]sN: eedvÊieû kZpek]Þ[ ARÄuh ApeÊ]Îuh

xhBviÄyiÙ}. w]niÏis]cuÄeš avieTniÎ[ O]TiÄ]h. a¢N
kUeT v>uÎueÞÜil v>fh, nmuÄu Ep]k]h. ac{en ayc{iÈu
w]nivieT |>iÄyiÙ}. tIRc{teÎ.
|ÆenÏrÇ[ kÊn]>uh esÐ]snuh kÏiy]>uhkUTi

pÔiyiEÙÄu ecÎu. kÏiy]>ueT v]Äu EkÈEÏ]LÊeÎ pÔi
yil vÎi>iÄuÎtu teÎ aEnVSic{u kÞupiTiÄ]n]yi guHyil
niÎu pureÏÈi>iÄuÎv>]yi>iÄuh `Îu esÐ]sN \oHic{u.
avieTec{Îu kÞEÏ]L aÆenteÎ `Îu tIRc{y]vukyuh
ecy[tu. esÐ]sN av>ueT aTuÄEÙÄu ecÙ}uÎtu kÞu
EpTic{uvirc{uek]Þ[ kÊn]R, "èû mkEn, aTuÊu Ep]k>uEt"
`Îu prÇu. esÐ]sN O>u kUxÙuh kUT]et aTuÊuecÎ[
avE>]T[ "niÆL |vieT `ßinu vÎu? |tu Edv]Ùym]f[.
niÆLÄu kšiÄ]nuh p]RÄ]numuÔ ØÙmÙ}. niÆLÄu
jIvEn]TukUTi ti>ieyEÏ]kfemÎueÞÜil ÑfÊil |vieT
niÎrÆi, vÎv<iEy ep]y[eÄ]LviN. aeÙ}Üil niÆšueT kœ
118
e`tiHYm]Ù
w]N k<iÄuh" `Îu prÇu. atu EkÈ[ A k]ÈumuÈM]R "wÆL
nieÎeÄ]ÞuEp]k]n]yiÈ]f[ vÎt[. nieÎyuhek]ÞÙ}]et
wÆL Ep]vukyiÙ}" `Îu prÇuek]Þ[ esÐ]sen piTiÄ]
n]yi `Ù}]v>uh aTuÊukUTi. esÐ]sN O>u vidY zpEy]giÄu
kyuh A du¨M]R Eb]DhekÈu evÈiyiÈ m>ÆLEp]eÙ tlÑfh
niÙhptiÄukyuh ecy[tu. |tu kÞu kÊn]>uh kÏiy]>uh
aÛutp>vs>]yiÊIRÎu. \Ten kÏiy]R mfiyTiÄukyuh
pÔiyil ptiviÙDikh AšukL vÎukUTukyuh ecy[tu.
eevkuEÎ>h ptivuÔ kRÐ]nuS[Ú]nuÆešÙ}]h k<iÇtieû
EsSh jnÆešÙ}]v>uh A k]È]šM]>ueT ByÜ> AkZti kÞuh
esÐ]seû vidYeyÄuric{u EkÈuh vix[myic{u. aEÏ]L kÊn]R
esÐ]sEn]T[, "|vR m>ic{uEp]yi>iÄuEm]?" `Îu Ec]dic{u.
esÐ]sN: m>ic{iÈiÙ}. EvfemÜil m>iÏiÄ]h.
kÊn]R: ~tuviDvuh |ve> |vieTniÎu kšyfmEÙ}].

|vR |vieT kiTÎ]Ùuh nTÎ]Ùuh \pzdvh teÎ.
esÐ]sN: |EÏ]L kšEÇÄ]h.
aEÌHh pieÎyuh Èß] vidY zpEy]gic{u. \Ten A

ByÜ>]kZtikL \rÄÊilnieÎÎEÏ]eÙ \fREÎfIÕu.
aEÏ]L esÐ]sN, "`ß] |nieÏ]y[eÄ]Ô]Em]? EvfemÜil
kurc{ukUTi vÙ}tum]v]h" `Îu prÇu. atu EkÈ[ A k]ÈumuÈM]R
"aEy{], |ni OÎuh EvÞ]. wÆL ep]y[eÄ]Ô]h" `Îu prÇu
esÐ]sen vàic{iÈ[ aEÏ]LÊeÎ avieTniÎu Ep]yi. |tu
kÞ[ avieT kUTiyi>uÎve>Ù}]h aÛuteÏTukyuh esÐ]sen
vše> puk<[Êukyuh ecy[tu. aEÏ]L kÊn]R esÐ]sEn]T[,
"èû mkEn, nI |o divYs¬i `vieTniÎu kiÈi?" `Îu Ec]dic{u
"|et]Îuh èû s¬iyiÙ}. `Ù}]h eedvÊieû s¬iy]f[.
eedvh xRv{s¬n]fEÙ}]" `Îu esÐ]sN mrupTi pryukyuh
ecy[tu.
119
e`tiHYm]Ù
anß>h aDikh t]mxiy]et EmlpÈÄ]e>Ù}]v>uhkUTi
esÐ]snu kÊn]RpÈh ek]TuÊu. aÎu mutl aEÌHeÊ
jnÆL "kTmÕÊu kÊn]R" `Îuh "kTmÕÊc{N" `Îuh
av>ueT Øiti anux>ic{u prÇutuTÆi. aÄ]ÙÊ[ aEÌHh
xVEdsÊu ciÙRÄuÞ]y b]ED]pzdvÆšuh c]Êeû \pzdv
Æšuh mÕuh m]Õuky]l aEÌHh vÙiy mzßv]diy]efÎ[ O>u
zpxiÍi \Þ]yiÊI>ukyuh tÎimiÊh dU>ØÙÆšilniÎukUTi
AšukL vÎu mzßv]dÊin]yi aEÌHeÊ ek]ÞuEp]yi
ÊuTÆukyuh A m]RÅÊil aEÌHÊinu D]>]šh pfh
kiÈiÊuTÆukyuh ecy[tu. aÆen kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]E<Äuh
aEÌHh nÙ} xáÎn]yiÊI>ukyuh aEÌHÊieû >Ñit]v]
yi>uÎ vik]>iÄÊn]R c>mgtiey zp]piÄukyuh ecy{uky]l
aEÌHh xVßm]yi O>u gZHh pfik<iÏic{u t]mxh aEÆ]Èu
m]Õi. atin]l aEÌHh p]ckM]>]yuh p>ic]>kM]>]yuh mÕuh
n]ÙWuEpe> tEÎ]TukUTi t]mÓiÏic{u tuTÆukyuh ecy[tu.
aEÏ]E<Äuh "kTmÕÊu kÊn]R" `ÎuÔ kIRÊi EÙ]k

Êil xRv{zt vY]pic{u. kTmÕÊu kÊn]R vic]>ic{]l x]Di
Ä]Ê k]>Yh EÙ]kÊil y]et]ÎumieÙ}ÎuÔ visV]xh xkÙ
jnÆšueTyiTyiÙuh dZ™m]yiÊIRÎu. atin]l O]E>]E>]
k]>YÆLÄ]yi aEÌHeÊ ek]Þu Ep]kuv]N jnÆL xd]
vÎuek]Þi>uÎu. A>]vsYeÏÈ]Ùuh `vieTy]y]Ùuh aEÌHh
ep]y[eÄ]Þi>iÄukyuh ecy[tu. atin]l aEÌHh xVgZHÊil
t]mxic{i>uÎ divxh cu>uÄm]yi>uÎu. aEÌHh O>u k]>YÊin]yi
Ep]yiÈ[, atu x]DiÄ]et v>ik O>iÄÙumuÞ]yiÙ}. ARÄ]y]Ùuh
~tu k]>Ym]y]Ùuh x]Dic{uek]TuÊ]l |Îtu kiÈfemÎuÔ
niRb³vuh aEÌHÊinuÞ]yi>uÎiÙ}. aEÌHh vic]>iÄuÎtil
kUTut]Ù]yiÈ]Ù}]et aEÌHÊin]>uh ek]TuÄ]rumiÙ}. atin]Ù
EÌHh k]ÙzkEmf vÙiy kuEb>n]yiÊIRÎu. kTmÕÊu kÊn]
>ueT mzßv]demÎuÔ zpxiÍi EÙ]kÊieÙÙ}]h nirÇu kviyuk
y]l aEnkh diÄukšilniÎuh pÙ>uh mzßv]dh pÚiÄ]n]yi
aEÌHÊieû aTuÄl vÎu Ec>ukyuh `Ù}]ve>yuh aEÌHh
120
e`tiHYm]Ù
pÚiÏiÄukyuh ecy[ti>uÎu. atin]l aEÌHÊinu siSY
xáÊuh D]>]šmuÞ]yi. "kTmÕÊu xzád]yh" `ÎuÔt[ |Îuh
zpxiÍm]fEÙ}]. A xzád]yÄ]>]y mzßv]dikL |EÏ]<uh pÙ
ØÙÆšiÙumuÞ[. |zpk]>emÙ}]m]f[ kTmÕÊu kÊn]>ueT
jIvitkœ] xhEÑph m>iÄuÎtuve> t]N mzßv]dh mutÙ]yv[
pÚic{t[ AE>]T]efÎuh mÕumuÔ viv>h aEÌHh AE>]Tuh
prÇiÙ}. gu>uvieû aTuÄlvc{u ecy[t xtYh aEÌHh
s>iy]yiÈuteÎ niRv{Hic{u. `ÜiÙuh aEÌHh xVßh jIvc>izth
O>u t]šiEy]ÙzgÖÊieÙ<uti xUÑic{i>uÎu. aEÌHÊieû k]Ù
EsSh A zgÖh mUÙm]f[ aEÌHÊieû jIvc>izth zpxiÍm]yi
ÊIRÎt[.
kTmÕÊu kÊn]>ueT kuTuhbh aEÌHEÊ]TukUTiÊeÎ

avx]nic{u. aEÌHh t]mxic{i>uÎ gZHhEp]Ùuh |EÏ]L avieT
k]Fm]niÙ}. `ÜiÙuh ciÙ mzßv]dikšuh mÕuh |EÏ]<uh A
ØÙÊu ecÎ[ aEÌHeÊ DY]nic{u vàiÄukyuh ciÙ k]>Y
xiÍiÄ]yi zp]RËiÄukyuh ciÙ v<ip]TukL k<iÄukyuh mÕuh
ecy[tuv>uÎuÞ[. aÛutkRÐÆL zpvRÊiÄuÎ mH]M]e>
Äuric{uÔ B¬i jnÆšueT HZdyÊilniÎ[ `šuÏÊil viÈu
Ep]vukyiÙ}. pušiy]áÔi náU>iÄuh mÕuh |EÏ]<uh ciÙR
evÔhkUTi nTÊiv>uÎuÞEÙ}]. |ni kÊn]>ueT aÛutkRÐ
Æšil ciÙtukUTiÏry]h.
pÞu ti>uvnßpu>ÊuniÎ[ p«n]Bpu>EÊÄu Ep]kuÎ

v<iÄu kueryiT mnuSYv]xmiÙ}]et evruh k]T]yiÄiTÎi>uÎu.
`ÜiÙuh ti>uvnßpu>ÊuniÎu ki<EÄ]Èu Ep]k]nuh ki<ÄuÔ
vRÄu ti>uvnßpu>Êuh mÕuh v>]nuh Ever v<iyiÙ}]ti>uÎ
tin]l jnÆL aÄ]ÙÊu x]D]>fm]yi xW>ic{i>uÎt[ A
k]Èuv<iEyteÎy]yi>uÎu. A k]Èil O>iÄl O>u yÑi vÎu
kUTi. A yÑi pklxmyÊuh xRv{]hgxuà>iyuh yuvtiyum]y
O>u EvsYx[ztIyueT EvSh D>ic{[ A v<iyilec{Îu nilÄuh. a
v<iEy Ep]ÄuÎvE>]T[ AdYhteÎ "O>iÄl muruÄ]N cuÉ]áu
t>]Em]?" `Îu xx[mith Ec]diÄuh. cuÉ]áu ek]TuÊu
121
e`tiHYm]Ù
k<iyuEá]L nRÐxÙ}]ph tuT>uh. avšueT v]Äu EkÈ]l myÆi
EÏ]k]Êv>iÙ}]yi>uÎu. atin]l avL prÇu myÄi
O]E>]>uÊe>yuh k]ÈiEÙÄu kUÈieÄ]ÞuEp]kuh. k]Èilec{Î]
ÙuTen piTic{u kTic{ukIri Ec]> kuTiÄukyuh nKvuh siKyum
Ù}]ÊetÙ}]h BÑiÄukyuh ecy{u. |t]yi>uÎu avšueT ptiv[.
|Æen avL aEnkm]šukeš BÑic{u. |triÇu jnÆL
atiEÙ nTÄ]t]yi. aEÏ]L A yÑi >]ztik]ÙÆšil
kuTiyiTyil kTÎuh mnuSYe> piTic{u BÑic{utuTÆi. atin]l
jnÆL ~tuviDvuh |o yÑiey |vieTniÎ[ O<ic{uviTfemÎu
vic]>ic{[ aEnkh mzßv]dikeš v>uÊi pÙ vidYkL ecy{ic{u.
aet]Îuek]Þuh yet]>u PÙvumuÞ]yiÙ}. OTuÄh ciÙR
kTmÕÊu ecÎu kÊn]e> kÞu viv>h prÇ[ aEÌHeÊ
kUÈieÄ]ÞuEp]yi.
kÊn]R A ØÙÊu ecÎEÏ]<uh yÑi EmlprÇ

EvSÊil v<iyilÊeÎ nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. aEÌHh ecÎ
EÏ]L yÑi ptivuEp]eÙ puWi>ic{uek]Þ[, "OÎu muruÄ]N
cuÉ]áu t>]Em]?" `Îu Ec]dic{u. atuEkÈu kÊn]R xEß]S
EÊ]TukUTi "t>]mEÙ}]" `Îu prÇiÈu kurc{u cuÉ]eáTuÊ[
O>i>uá]fiEml vc{u nIÈieÄ]TuÊu. atu EmTiÄ]N yÑi
xVÙ[ph mTic{u. ~ÜiÙuh EmTic{u. aEt]TukUTi yÑi kÊn]>ueT
b³nÊiÙkeÏTukyuh avLÄ[ OÎinuh s¬iyiÙ}]t]yiÊI>u
kyuh ecy[tu. cuÉ]Eá]TukUTi A |>uá]fi eekyil
ek]TuÊu `Î]f[ yÑiÄu Et]Îiyt[. `Î]l kÊn]R O>u
mzßh jpic{[ A Afi avšueT si>Óil try[Äuky]f[
ecy[tt[. A v]x[tvvuh yÑi ariÇiÙ}.
cuÉ]á[ ek]TuÊiÈ[ \Ten kÊn]R nTÎutuTÆi. O>u

d]xieyEÏ]eÙ yÑiyuh aEÌHÊieû piÎ]eÙ nTÎu. aÆen
nTÎuh |Ty[Ä[ ciÙ ØÙÆšiÙuh t]mxic{uh n]ÙWu
divxhek]Þ[ avR k]yhkušÊu vÎu EcRÎu. avieT
kÊn]RÄu p>icymuÔ O>u vITuÞ]yi>uÎtin]l aEÌHh
avieT kyri. yÑiyuh kUeTÊeÎ \Þ]yi>uÎu. A vIT[
122
e`tiHYm]Ù
kÊn]>ueT m]tuÙEût]yi>uÎuvEzt. avieT aÄ]ÙÊu
kÊn]>ueT m]tuÙiyuh vEy]vZÍyuh viDvyum]y O>u x[ztI
m]ztEm \Þ]yi>uÎuÔU. A viDv yÑiey kÞiÈ[ "|vEšt]f["
`Îu Ec]dic{u.
kÊn]R: |veš |EÏ]L w]eneû d]xiy]Äiyi>iÄuk

y]f[, `ß] Ec]dic{t[?
vZÍ: `niÄu xH]yÊin[ |vieT O>u epÉuÞ]y]l

ek]Ô]emÎuÞ[. |vieT w]N m]ztmEÙ}yuÔU? at]f[ Ec]dic{t[.
kÊn]R: O]EH], viE>]DmiÙ}. EvfemÜil |veš |vieT

t]mxiÏiEc{Ä]h.
|tuEkÈu vZÍy[Äu vše> xEß]Sm]yi. avR A yÑiey

teû puztieyEÏ]eÙ v]lxÙYpURv{h xVIk>ic{u. \Ten kÊn]R
kušiÄ]N Ep]yi. yÑiyuh vZÍyuh kuTi BÑfÊienÙ}]h k]Ù
m]Äi. kÊn]R kušiyuh \ofuh k<iÇu xVÙ[pem]Îu kiTÎu.
vZÍyuh yÑiyuh \ofu k<iÇ[ O]E>] vRÊm]nÆšuh prÇ[
avieT Ever]>u muriyiÙi>uÎu. A xmyh v]lxÙYEÊ]TukUTi
avR, yÑiyueT tÙmuTi Bhgiy]yi ekÈiÄuÎtin]yi cIReÏ
TuÊu cIki. aEÏ]L Èß] tTÇt]yi Et]Îuky]l avR
xUÑic{u En]Äukyuh yÑiyueT tÙyil O>i>uá]fi trc{i>iÄu
Ît]yi k]fukyuh ecy[tu. \Ten vZÍ, "aEy{] mkeš, |t]
nieû tÙyil O>i>uá]fi trc{i>iÄuÎu. |etÆen vÎu?
k¨hteÎ" `Îu prÇ[ A Afi vÙic{U>i. tlÑfh yÑi
pURv{Øitiey zp]piÄukyuh adZsYm]yi BviÄukyuh ecy[tu.
vRÊm]nÆL prÇuek]Þ[ aTuÄl |>uÎi>uÎvL epeÈÎ[
adZsYy]yiÊIRÎEÏ]L vZÍ vÙ}]et p>izBmic{u kÊn]>ueT
aTuÄlecÎu viv>h prÇu. tÙyil trc{i>uÎ Afi
\o>iÄšÇu `Îu EkÈEÏ]L, `Î]l k]>Yh etÕi `Îu
prÇiÈ[ kÊn]>uh piÎ]eÙ pureÏÈu. ciÙ ÙÑfÆLek]Þ[
yÑi vTEÄ]È]f[ Ep]yetÎriÇu kÊn]>uh vTEÄ]ÈuteÎ
123
e`tiHYm]Ù
nTÎu. kurc{udU>h ecÎEÏ]L yÑi atiEvgÊil
nTÎuEp]kuÎtu kÊn]R kÞu. kUeT `ÊfemÎu vic]>ic{u
kÊn]>uh ÑfÊil nTÎu. >ÞuEp>uh m]Î]ril vÎu EcRÎu.
kÊn]R AÕukTvieÙÊiyEÏ]E<Äuh kTÊuk]>N yÑiey O>u
Et]fiyil kyÕi "pnyÎ]Rk]vil" ÄTviÙirÄiÄ<iÇu. kÊ
n]RÄu piÎ]eÙ `ÊuÎtinu tlÄ]ÙmvieT Ever vÔmiÙ}]yi
>uÎu. vÔh kiÈIÈ[ atilÄyri aÄe>ec{Ùu} Eá]E<Äuh yÑi
avieTniÎu ep]y[ÄšeÇÜiEÙ] `Îu vic]>ic{[ kÊn]R
avieTniÎuek]Þ[ yÑiÄ[ avieTniÎu Ep]k]N p]TiÙ}]Ê
viDÊil O>u vidY zpEy]gic{u. pieÎ aEÌHh O>u v]<yilniÎu
O>u tUsniÙ muriec{TuÊu evÔÊiÙiÈ[ atilÄyri tu<Ç[
aÄe>yirÆi yÑiyueT aTuÄlecÎ[, "nI `vieTEÏ]kuÎu"
nieÎ w]N viÈyy[ÄukyiÙ}. jnÆLÄu y]et]>u \pzdvvuh
ecy{]et |vieT |>uÎuek]ÔemÜil w]nÆen anuvdiÄ]h.
aÙ}]ÊpÑh nieÎ w]N aruÊu EH]miÄuh. ~t]f[ ninÄu
xÐtemÎu pryuk" `Îu prÇu. atuEkÈ[ yÑi, "w]N
Ae>yuh \pzdviÄ]et |nieyÎuh |vieT |>uÎuek]Ô]h. èÎ
xhH>iÄ>uetÎu w]nEpÑiÄuÎu" `Îu prÇu. "|vieT
|>uÎuek]Ô]emÜil aÆen xtYh ecy{uk" `Îu kÊn]R
pryukyuh yÑi azpk]>h xtYh ecy{ukyuh ecy[tu. aÎu
mutl A yÑi avieTÊeÎ t]mxm]yi. yÑi adZsYy]yi
È]f[ avieT t]mxiÄuÎt[. `ÜiÙuh kruÊv]v[, evÔiy]<c
|ÆenyuÔ divxÆšil aRÍ>]zti xmyÊuh mÕuh ciÙR A
yÑiey xuà>iy]y x[ztIyueT >UpÊiÙuh kÊuÎ tIy]yiÈuh
mÕuh |EÏ]<uh ciÙ k]ÙÆšil k]f]rueÞÎ]f[ EkLvi. avieT
yuÔ Bzdk]šIEÑzteÊ zpD]nm]ÄiÏryuEá]L jnÆL A
yÑiey "pnyÎ]RÄ]vieÙ yÑi"eyÎuh EdsEÏ>ien
aTiØ]neÏTuÊiÏryuEá]L "p>umÙyÑi" `Îuh prÇu
v>uÎu. A yÑi avieT vÎtilpieÎ Ae>yuh O>uviDÊiÙuh
\pzdvic{t]yi EkÈuEkLviEp]ÙumiÙ}.
124
e`tiHYm]Ù
kTmÕÊu kÊn]>uh aÄ]ÙÊuÞ]yi>uÎ kuWmF
mÚÊil mUÊEp]Õiyuh tÐil p>icyemÎÙ}, vÙiy x[EnH
m]yi>uÎu. kuWmF Ep]Õim]R pEÞteÎ vÙiy mzßv]dikšuh
c]ÊM]e> Exvic{u vshvdM]>]ÄIÈuÔv>um]efÎu zpxiÍm]
fEÙ}]. kÊn]>uh vÙiy mzßv]diy]yi xW>iÄuEá]L v<iyil
vc{uh mÕuh kÊn]>uh Ep]Õiyuh tÐil k]fukyuh aEÏ]e<Ù}]h
Ep]Õi kÊn]e> mÚÊiEÙÄu ecÙ}]n]yi ÑfiÄukyuh ptiv]
yi>uÎu.
|Æen kurc{uk]Ùh k<iÇEÏ]L O>iÄl kuWmF

mÚÊieÙ]Îu Ep]kfemÎu kÊn]R niþyic{u. avR tÐil
vÙiy x[EnHm]yi>uÎuevÜiÙuh xVlph \LÊiTuÄmuÞ]yi>uÎu.
t]N c]ÊM]e> teû BZtYM]e>EÏ]eÙ AÄIÈuÞEÙ}] `Îuh
atu kÊn]RÄu x]Dic{iÈiÙ}EÙ}] `Îum]yi>uÎu Ep]ÕiyueT
vic]>h. |zàj]Ùh mEHzàj]Ùh mutÙ]y vidYkšil Ep]ÕiÄu
tEÎ]šh eenpufYmiÙ}EÙ}] èÎ]>u vic]>h kÊn]RÄumuÞ]
yi>uÎu. atin]l kÊn]R O>u kosÙh zpEy]gic{u. kuWmF
Ep]Õi `vieTeyÜiÙuh vÔÊiEÙ] Eb]ÈiEÙ] kyriEÏ]kuEá]L
\oÎ]nuh tÞuvÙiÄ]nuh mÕuh anYM]RÄu adZsYM]>]y c]Ê
M]>]f[ ptiv[. atuEp]eÙ tniÄuh Ep]kfemÎu niþyic{[
kÊn]R O>u vÔÊil kyri \oÎuk]>]>umiÙ}et pureÏÈu
kuWmF Ep]ÕiyueT kTvilec{ÎTuÊu. A>uh \oÎukyuh
t<yukyuh mÕuh ecy{]et O>u vÔh vÎTuÄuÎtu kÞu Ep]Õi
kTviEÙÄu ecÎu. aEÏ]L kÊn]R vÔÊilniÎu
k>y[ÄirÆi. aEÏ]L "EH, |etß]f[ vÔÄ]>]>umiÙ}et
pureÏÈt[?' `Îu Ec]dic{u.atinuÊ>m]yi kÊn]R,"tlÄ]Ùh
vÔÄ]e> aEnVSic{iÈu kiÈiyiÙ}. |EÆ]Èu y]zt niþyiÄukyuh
ecy[tu. atin]l èÎ |vieTeÄ]ÞirÄefemÎu Et]fi
Ey]TuteÎ prÇiÈu w]N Et]fiyil kyri. Et]fi
anYxH]yhkiÈ]et |vieT vÎTuÄukyuh ecy[tu" `Îu
prÇu. |tu EkÈEÏ]L Et]fi tniey nTÎtu kÊn]>ueT
|zàj]ÙvidYek]Þ]efÎuh |tu teÎ AEÑpiÄ]n]yi
125
e`tiHYm]Ù
zpEy]gic{t]efÎuh Ep]ÕiÄu mnÓiÙ]yi. `ÜiÙuh pieÎey]Îuh
aEÌHh prÇiÙ}.
\Ten Ep]Õi kÊn]RÄu kušiÄ]nuh \É]nuh EvÞetÙ}]h

cÈhekÈieÄ]TuÊu. BÑf]nß>h xeeV>xÙ}]ph ecy[tuek]Þu
>ÞuEp>uhkUTi En>h n]ÙWun]<ik pkÙ]vuÎtuve> avieTyi
>uÎu. atieû EsSh kÊn]R, "En>h eevkiÊuTÆiyEÙ}],
`niÄ[ |ÎuteÎ Ep]EkÞiyi>iÄuÎu. atinnuv]dh t>fh"
`Îu prÇu. aEÏ]L Ep]Õi, "w]N pÙzp]vsYmEpÑic{iÈ]f[
kÊn]>ivieT vÎt[. O>u n]Ùu divxemÜiÙuh t]mxiÄ]et
|ÎuteÎ Ep]kuÎtu vÙiy xÜTm]f[. `niÄu kÊn]E>]Tu
Ec]dic{u ciÙ xhgtikL ariy]nuÞ[. atin]l nivZÊiyueÞ
Üil >Þu divxemÜiÙuh |vieT t]mxic{iÈu Ep]y]leÄ]Ô]h.
atinu xok>YmieÙ}Üil w]en]Îuh pryuÎiÙ}. |¨hEp]eÙ
ecy{uk. aÙ}]et nivZÊiyiÙ}EÙ}]" `Îu prÇu vše>
niRb³ic{u. `ÜiÙuh "|Îu Ep]k]tiyi>iÄ]N nivZÊiyiÙ}.
cÆn]EÒ>iyil O>u ØÙÊ[ |Î[ `ÊieÄ]ÔemÎu w]N
tIRc{y]yi prÇiÈuÞ[. aEÆ]È]f[ |EÏ]L Ep]kuÎt[.
t]mxiy]et w]N |niyuh |vieT vÎuek]Ô]h" `Îu prÇ[
kÊn]R y]zty]yi. kTvuve> anuy]zty]yi Ep]Õiyuh vÎu.
aEÏ]L kÊn]>ueT vÔh avieT |Ù}]yi>uÎu. "O], nÐueT
vÔmivieT k]fuÎiÙ}EÙ}]" `Îu prÇu kÊn]R n]Ùu
purEÊÄuh EmlEÏ]Èuh En]Äi. aEÏ]L vÔh kTvinTuÊu
niÎi>uÎ O>u vÙiy m]vieû mukšiÙi>iÄuÎtu kÞiÈ[ '|t[ Ep]Õi
teÎ avm]niÄ]n]yi teû c]ÊM]e>eÄ]Þu ecy{ic{
vidYy]f[' `Îu mnÓil vic]>ic{u ek]Þ[ kÊÎ]R, "|t] èû
Et]fi |o m]vieû mukšiÙi>iÄuÎu. |viTueÊÄTviÙ]f[ w]N
Et]fiyiÈi>uÎt[. atin]l atu t]e< |rÄic{u t>]nuÔ
cumtÙ |viETÄ]f[" `Îu Ep]ÕiEy]Tu prÇu.
Ep]Õi: m]vieû mukšiÙi>iÄuÎ vÔh t]e< |rÄic{ut>]N

w]N vic]>ic{]l x]DiÄyiÙ}. atu kÊn]RteÎ `Æeney
ÜiÙuh |rÄic{ueÄ]Þuep]y[eÄ]Ôfh.
126
e`tiHYm]Ù
kÊn]R: \p]yem]Îuh prEyÞ. xhgtiey]eÄ `niÄ
riy]h. Et]fi t]e< |rÄic{u t>]ÊpÑh aßRńÆL
vx[ztmuTuÄ]et evšiyiÙirÆi vÎ[, m]viEMlÄyri, Et]fiey
TuÊu t]e< ek]Þuv>]nuÔ vidY w]N zpEy]giÄuh. atu
kUT]et k<iÄukyEÙ} nÙ}t[?
Ep]Õi: kÊn]R vic]>ic{]l atu x]DiÄuEm]?
kÊn]R: p>IÑic{u En]Ä]h.
kÊn]>uh Ep]Õiyuh tÐil |ztyuh xhB]Sfh k<iÇ

EÏ]E<Äuh avieTyuÞ]yi>uÎ aßRńÆL vivx[ztkš]yi
purEÊÄu vÎu tuTÆi. atu kÞu Ep]Õi, "aEy{], èû
kÊn]e>, èÎ avm]niÄ>uEt, w]niEÏ]L vÔmirÄic{u
t>]h" `Îu pryukyuh c]ÊM]e>ek]Þu vÔmirÄic{[ atu
kiTÎi>uÎ ØÙÊ]Äic{u ek]TuÄukyuh \Ten aßRńÆ
ešÙ}]h akEÊÄuteÎ Ep]vukyuh ecy[tu. aEÏ]LÊeÎ
kÊn]>uh Ep]Õiyuh |ni O>iÄÙuh tÐiltÐil mlx>iÄi
eÙ}Îuh Ey]jiEÏ]Tuh x[EnHEÊ]TuhkUTiyi>uÎuek]Ô]emÎuh
p>x[p>h eek piTic{u xtYh ecy[tu. >ÞuEp>uh AjIvn]ßh
aÆenteÎ |>iÄukyuh ecy[tu.
O>iÄl eyrusEÙmilniEÎ] mEÕ] O>u b]v mÙy]š>]jYh

xàRsiÄuÎtin]yi vÎi>uÎu. aEÌHh pÙ ØÙÆšil
xW>ic{ kUÈÊil O>u divxh kTmÕÊu pÔiyil vÎuEcRÎu.
aEÏ]L kÊn]R ciÙ x]DnÆL k]<[cvc{[ b]v]ey vàic{u.
k]<[cvc{ x]DnÆL yUEr]Ïu>]jYÆšiÙÙ}]et mÙy]šÊil
kiÈ]Êvy]yi>uÎu. atin]l av kÞ[ b]v] ~Õvuh
xEß]SiÄukyuh vix[myiÄukyuh "|o kUÈÊil pc{mußi>iÆ
ÄuÙkUTi Ak]m]yi>uÎu. at[ |o diÄil xuÙBm]yi>iÄumEÙ}]"
`Îu pryukyuh ecy[tu. aEÏ]L kÊn]R, "|vieT
xuÙBmÙ}]et OÎumiÙ}, pc{mußi>iÆ]ÄuÙ `ztEvfemÜiÙuh
\Þ]kuh. O>u mußi>iÆ]Ï<h ku<ic{iÈ]l O>u m]zt k<iyuÎtinu
127
e`tiHYm]Ù
muá[ pc{mußi>iÆ]ÄuÙ priÄ]h" `Îu prÇu. |tu EkÈu b]v],
"`Î]l aet]Îu kÞ]leÄ]Ô]h" `Îu pryukyuh \Ten
kÊn]R O>u mußi>iÆ]Ï<h pÔimuÕÊu ku<ic{iTukyuh m]zty[Äu
muá[ at[ mušc{u pTRÎ[ axhKYh mußi>iÆ]ÄuÙkšuÞ]vukyuh
ecy[tu. b]v] atu kÞu pURv{]Dikh vix[myic{[ O>u pc{
mußi>iÆ]ÄuÙ priec{TuÊu p>IÑic{u En]Äiytil k]<[cyiÙuh
xV]diÙuh y]et]>u vYtY]xuvumuÞ]yi>uÎiÙ}.
b]v] pÔiyilniÎu purÊirÆiyEÏ]L AE>] O>]L,

kÊn]R vÙiy m]zßiknuh |zàj]ÙÄ]>num]efÎuh aEÌHh
pc{mußi>iÆ]yuÞ]Äiyt[ |zàj]Ùhek]Þ]efÎuh kÊn]>ueT
v]xØÙÊ[ aEnkh mzßv]dzgÖÆšueÞÎuh mÕuh b]v]ey
zgHiÏic{u. \Ten b]v] kÊn]>ueT v]xØÙÊu ecÎ[
avieTyuÞ]yi>uÎ zgÖÆešÙ}]emTuÏic{u tIyiÙiÈu cuTuvic{u.
aEÏ]L A zgÖÆešÙ}]h pÑikešEÏ]eÙ prÎ[ Ak]s
m]RÅÊiÜlEÏ]yi niÎu. b]v]yuh kUÈ>uh vše> zsmic{iÈuh
atieÙ]>u zgÖh Ep]Ùuh nsiÏiÄ]N k<iÇiÙ}. OTuÄh b]v]
kÊn]e> aTuÄl višic{[, "èû mÄeš, |ovk vidYkeš]Îuh
zkix[tY]nikLÄu EcRÎtÙ}. atin]l nI |ni EmÙ]l mzß
v]dvuh mÕuh ecy{>ut[" `Îu prÇu. aEÏ]L kÊn]R, "w]N
eedveÊ mrÎuh jnÆLÄu \pzdvm]yuh y]et]Îuh ecy{]riÙ}.
EmÙ]l ecy{ukyumiÙ}. pÚic{ vidY jEn]pk]>]RËm]yi
ecy{>uetÎu klÏiÄuÎtu xÜTm]f[. jnÆLÄu \pzdvk>mÙ}]
ÊetÙ}]h ecy[tuek]ÔuÎtinu klÏic{nuvdiÄfh" `Î]f[
mrupTi prÇt[. vše> v]dzptiv]dÆL k<iÇtieû EsSh
yEœ¨h `ßuhecy[tuek]ÔuÎtin[ anuvdic{u kÊn]e>
anuzgHic{iÈ[ b]v] avieT niÎu Ep]vukyuh ecy[tu.
O>iÄl ÙßÄ]>ueT \pzdvh duÓHm]yiÊi>uky]l aÎu

n]Tuv]fi>uÎ ek]c{iÊáu>]N kTmÕÊu kÊn]RÄ[ Ašyc{u
Ek]viÙkÊu v>uÊi viv>h klÏic{EÏ]L kÊn]R O>áu jpic{u
ek]TuÊiÈ[ "|o aá[ `y[tu ÙßÄ]>ueT p]šyÊil vI<ic{]l
|viETÄuÔ \pzdvem]<iyuh" `Îu pryukyuh táu>]N A aá[
128
e`tiHYm]Ù
O>u BTeneÄ]eÞy{ic{u ÙßÄ]>ueT p]šyÊil vI<iÄyuh
aEÏ]Lmutl ÙßÏTy]šikLÄu buÍizBmm]>hBiÄukyuh avR
p>x[p>h evÈiyuh kuÊiyuh `Ù}]v>uh m>iÄukyuh aÆen
ek]c{iÊáu>]nu En>iÈi>uÎ \pzdvh smiÄukyuh ecy[tu.
ciÙ EÑztxÎiDiyiÙuh mÕuh v<ip]T]yiEÈ] viEn]dÊin]

yieÈ] "pETfi" èÎ]>u kši |EÏ]<uh nTÏuÞEÙ}]. atil xhG
ÄšiyiÙuh mÕumuÔtuEp]eÙ pÙ EvSÆL ekÈiv>ik ptiv]f[.
aÄUÈÊil muNk]ÙÆšil O>u kÊn]>ueT EvShkUTi ptivu
Þ]yi>uÎu. O>iÄl kTmÕÊu kÊn]R `vieTEy] Ep]yi v>uÎ
xmyh O>u pETfi k]fuÎtiniTy]yi. O>]L O>u kÊn]>ueT
EvSh D>ic{ a>ÆÊu vÎu ciÙ Eg]ïkL k]fiÄukyuh ciÙ
axBYÆL pryukyuh mÕuh ecy{uÎt]f[ aEÌHh kÞt[. \Ten
aEÌHh Èß] O>u vidY zpEy]giÄuky]l kÊn]>ueT EvSh
D>ic{i>uÎy]L Eb]D>Hitn]yi muï cu>uÈi tÎÊ]N m]r
ÊTic{u tuTÆi. pETfiÄ]R vic]>ic{iÈ[ EBdeÏTuÊ]N k<iÇiÙ}.
kÊn]>ueT EvSh D>ic{y]L tÎÊ]nTic{u m>iÄuemÎuÔ
diÄ]yi. aEÏ]L kTmÕÊu kÊn]R avieT aTueÊ]>u
ØÙÊu vÎi>iÄuÎueÞÎuh, aEÌHh Èß] ecy[tiÈ]f[ |o
EvSÄ]>N |zpk]>h ecy{uÎetÎuh pETfiÄ]RÄu mnÓiÙ]yi.
ave>Ù}]h kUTi kÊn]>ueT aTuÄl ecÎu k]lÄl vIfu
nmx[k>ic{iÈu Ñm]y]cn ecy[tu. EmÙ]l pETfikšil
kÊn]>ueT EvSh ekÈukyieÙ}Î[ ave>eÄ]Þ[ xtYh ecy{ic{iÈ[
kÊn]R Èß] ecy[t[ A EvSÄ]>en xVØn]ÄiÊIRÊu.
aÎumutl pETfiÄ]R kÊn]>ueT EvSh D>iÄ]etyum]yi.
|Æen prÇu tuTÆiy]l kTmÕÊu kÊn]>ueT ad[But

kRÐÆL axhKYmuÞ[. aveyÙ}]h prÇutIRÄ]N A>]Ùuh
x]DiÄuÎtÙ}. |ztyuh prÇtuek]ÞuteÎ kÊn]R
ax]m]nYn]y O>u m]zßikn]yi>ueÎÎu x[p¨m]kuÎuÞEÙ}].
pu>]tnM]>]y mHRSim]R, mzßv]dh xhb³ic{[ mzßx]>h,

yzßx]>h, zpEy]gx]>h, zppWx]>h mutÙyi aEnkh
129
e`tiHYm]Ù
zgÖÆL \Þ]ÄIÈuÞEÙ}]. atuEp]eÙ kTmÕÊu kÊn]>uh
axhKYh mzßv]dzgÖÆL niRÐic{iÈuÞ[. aveyÙ}]h O>um]ti>i
duSic{ B]SyiÙ]efEÎyuÔu.
130
e`tiHYm]Ù
73. pu>uH>ifpuE>smH]«Yh
pu>uH>ifpu> (~Õum]nUR) mH]EÑzth Dnpuïek]Þuh
zpxiÍi ek]Þuh ti>uvt]hkUriÙuÔ mH]EÑztÆšil OÈuh
azpD]nmÙ}]ÊÊ]efÎuÔtinu xhsymiÙ}. |vieT
K>zpk]smHRSiy]l zptiS[ÚiÄeÏÈ aEG]> (atYuzg)
mURÊiy]y siveû x]ÎiDYh AdYk]Ùh mutlÄuteÎ
\Þ]yi>uÎu `Îuh, piÎITu tpxViy]y O>u zb]ªfeû s]ph
nimiÊh |o ØÙh Ayi>h xhvlx>Ä]Ùh vÙiy vnm]yi
kiTÎuEp]yi `Îuh tdnß>h zpxiÍn]y viÙVmhgÙÊu
xV]miy]>]f[ |o ØÙh kÞupiTiÄukyuh muÏÊ]ru n]<ik
cuÕšvuÔ ØÙh mu<uvnuh Edveû xEÜtm]ÄiÊIRÄukyuh |o
ØÙÊuniÎuÔ Ad]yh ek]Þuh aylEdsv]xikš]yuh
mÕumuÔ mH]jnÆšueT xH]yEÊ]TukUTiyuh |vieT EÑzth
pfi k<iÏiÄukyuh zpxiÍ tzßiy]y t]<mF Ep]ÕieyeÄ]Þ[
Edvnu nvIk>fEÊ]TukUTi kÙsh mutÙ]y zkiykL nTÊi
Äukyuh pTiÊ>h niþyiÄukyuh mÕuh ecy[tetÎum]f[
e`tiHYh. aet]eÄeyÆeny]y]Ùuh |vieT ax]m]nYm]yi
Edvx]ÎiDYmueÞÎuh |viTeÊ Edveû m]H]«Yh ad[Butk>
m]efÎumuÔtinu xhsymiÙ}. ~Õum]nUR Edveû zpxiÍi
Ek>šÊil m]ztmÙ}, p>EdsÆšiÙuh D]>]šm]yi vY]pic{iÈuÞ[. |o
EdvxÎiDiyil B¬iEy]TukUTi Bjnmi>uÎ]l O<iy]Ê b]Dyuh
EBdeÏT]Ê E>]gvumieÙ}ÎuÔtu EÙ]kzpxiÍm]f[. A Edv
xÎiDiyil zp]RËic{]l x]DiÄ]Ê k]>YvumiÙ}. atin]l
pÙviDÊiÙuÔ k]>YxiÍiey \EÌsic{u pÙ ØÙÆšilniÎuh
aEnkm]šukL zptidinemÎEp]eÙ |EÏ]<uh avieT v>ikyuh
BjiÄukyuh ecy{uÎuÞ[. >ÑÓ[, apx[m]>h `ÎI b]Dkeš
O<iÄuÎ viSyÊiÙ]f[ ~Õum]nUR mH]Edveû s¬i xviEsSh
zptYÑeÏÈu k]fuÎt[. |v |t>EdvxÎiDiyilEÏ]y]l
`šuÏÊil O<iyukyiÙ}EÙ}]. atin]l |vieT BjnÊin]yuh mÕuh
v>uÎv>il aDikh Ep>uh >ÑEÓ], apx[m]>Em]
b]Dic{v>]yi>iÄuh. Ever k]>YÆeš \EÌsic{uh |vieT pÙ>uh
131
e`tiHYm]Ù
v>uÎuÞ[. visV]xvuh B¬iyumuÔv>iÙ]>uh |o EdvxÎiDiyil
vÎiÈu k]>Yh x]DiÄ]et mTÆiEÏ]yiÈiÙ}.
peÞ]>iÄl O>u ecákEÒ>i (aáÙÏu<) >]j]vinu

xHiÄvHiy]etyuÔ O>u vÕilEvdnyuÞ]yi. aEnkh
eevdYM]e>eÄ]Þu cikiXiÏiÄukyuh pÙ EÑztÆšil Bjn
mi>iÄukyuh ecy[tiÈuh vyÕilEvdny[Äu y]et]>u kurvumuÞ]
yiÙ}. pieÎ ~Õum]nUR EdvxÎiDiyilec{Îu Bjic{]l |o
\d>vY]Di smiÄuemÎu k]fuky]l >]j]v[ avieTec{Î[ Bjnh
tuTÆi. n]lpeÊ]Îu divxeÊ Bjnh k<iÇEÏ]LÊeÎ
>]j]vinu Evdn vše>Äuryukyuh O>uviDh xHiÄ]emÎuÔ
Øitiy]vukyuh ecy[tu. pieÎyuh aEÌHh B¬iEy]Tuh
visV]xEÊ]Tuh niS[ÚEy]TuhkUTi O>u xhvlx>h Bjic{u.
vyÕilEvdn niEÒSh m]ri >]j]vu pURÉxuKeÊ zp]pic{u.
Bjnh ~t]Þu ptien]Îu m]xm]yEÏ]LÊeÎ >]j]vu Bjnh
k]ÙhkUTuÎ divxh EÑztÊil O>u xdYyuh višÄuh
k<iÄfemÎu niþyic{u. atu niþyic{ divxh >]ztiyil
kiTÎurÆiy xmyh >]j]vin[ O>u xVp[nmuÞ]yi. aEÌHÊieû
aTuÄl O>]L ecÎ[, '`niÄ[ xdYyuh višÄuem]Îuh AvsYmiÙ};
vic]>ic{iÈuÔ xhKY pfm]yiEÈ] pÞm]yiEÈ] tÎ]l mti' `Îu
prÇt]yiÈ]f[ xVp[nh kÞt[. |t[ ~Õum]nUR mH]EdvN teÎ
a>ušiec{y[tt]efÎ[ aEÌHÊinu Et]Îi. piEÕdivxh zps[nh
evy[pic{u En]ÄIÈ[ aÆenteÎ viDiÄukyuh ecy[tu. atin]l
>]jvu xdYy[Äuh višÄinum]yi niþyic{i>uÎ xhKYyilniÎ[
~t]nuh ciÙvuecy[t[ O]Tuek]Þ[ O>u vZSBvizgHh v]RÏic{[
Bjnh k]Ùh kUTiy divxh nTy[Äu vy[Äukyuh EsSh pfh
B¥]>ÊiÙiTukyuh ecy[tu. A vZSBvizgHÊieû akh
ep]Ôy]f[. atieû O>u vsÊ[ O>u dV]>vuh A dV]>Êinu
shKupi>iy]yiÈ[ O>TÏumuÞ[. A vizgHÊinkÊu nirc{[ eceÎÙ}u
viÊ]Äi aTc{]f[ atu nTy[Äuevc{t[. atu nTy[Äuevc{
>]ztiyil >]j]vinu vIÞuh O>u dRsnmuÞ]yi. aEÌHh
kiTÎurÆiy xmyh, muNpu xVp[nÊilÄÞ AL teÎ
132
e`tiHYm]Ù
aEÌHÊieû aTuÊuecÎ[, 'w]N vše> xEß]Sic{i>iÄuÎu.
|ni aEÆy[Äu vyÕilEvdn O>iÄÙumuÞ]viÙ}. n]ešÊeÎ
xVEdsEÊy[Äu ep]y[eÄ]ÔU. aÆu nTy[Äuevc{i>iÄuÎ
vZSBvizgHÊieû aTÏuturÎ[ O>u eneÙ}TuÊu BÑic{]l
ARÄuh ~tu viDÊiÙuÔ \d>vY]Diyuh smiÄuh' `Îu
prÇt]yiÈ[ aEÌHÊinu Et]Îi. >]j]v[ A viv>h
EdvxVÄ]e> ariyic{iÈu piEÕ divxh teÎ xVEdsEÊy[Äu
Ep]yi. A vZSBvizgHh |EÏ]<uh ~Õum]nUR EÑztÊil
m¥pÊiÙi>iÄuÎuÞ[. atil niÎu eneÙ}TuÊu tiÎiÈu
pÙRÄuh \d>vY]Di EBdm]kuÎumuÞ[. B¬iyuh visV]xvumiÙ}]
ÊvRÄu y]et]>u PÙvuh k]fukyieÙ}EÎyuÔu.
peÞ]>u k]ÙÊ[ O>u pUÇ]ÕilÊáu>]N Ašriy]et O>u

p>Edszb]ªfen evÈieÄ]Îu. A zbª>ÑÓ[ táu>]en
b]DiÄukyuh tÎimiÊh táu>]N vÙiy k¨ØitiyiÙ]yi
ÊI>ukyuh ecy[tu. A >ÑÓien O<iÄ]n]yiÈu táu>]N
pÙe>eÄ]Þuh mzßv]dÆL ecy{iÄukyuh aEnkh Edv]Ùy
Æšil Bjnm]>hBiÄukyuh ecy[tiÈuh y]et]>u PÙvumuÞ]yiÙ}.
OTuÄh aEÌHh ~Õum]nUR EdvxÎiDiyieÙÊi, ~Õvuh
niS[ÚEy]TukUTi Bjnh tuTÆi. n]lpeÊ]Î]h divxh >ÑÓu
tuÔi xtYh ecy[t[ O<iÇuEp]yi. anß>h táu>]N zptidinh
muÏÊ]ru zb]ªfRÄuvIth EÑztÊil nmx[k]>h (BÑfh)
ek]TuÄuÎtinu EvÞuÎ vx[tuvkkL EdvxVÊiEÙÄu
evec{]<iÇu ek]TuÊu. A muÏÊ]ru nmx[k]>h |EÏ]<uh
avieT muTÄh kUT]et nTÎu v>uÎuÞ[.
O>iÄl x]mUti>iÏ]Tu táu>eû B]giEnyiyuh 'm]Dvi' `Îu

Ep>um]y O>u táu>]ÈiyueT tÙyil O>u vÙiy zvfmuÞ]yi.
aEnkh cikiXkL ecy[tiÈuh y]et]>u PÙvumuÞ]yiÙ}. OTuÄh
zvfh vše> vRÍiÄukyuh pu<uÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L
táu>]ÈiÄu Evdnyuh mnx[t]pvuh xHiÄ]N vy{]ety]yi
ÊIRÎu. O>u divxh >]ztiyil táu>]Èi Evdn ek]Þ[ \rÄh
v>]et vYxnic{uek]Þ[ kiTÎEÏ]L ~Õum]nUR mH]Edveû
133
e`tiHYm]Ù
m]H]«YÆL pÙ>uh prÇu EkÈiÈuÔtienÄuric{[ O]RÐ
v>iky]l 'èû ~Õum]nUR mH]Edv], èû |o vY]Di m]Õi O>u
divxemÜiÙuh xuKm]yi jIvic{i>iÄ]N `niÄu xhgtiy]Äi
ÊÎ]l avieT èû EpRÄ[ `Îuh O>u pUj nTÊiEc{Ä]h.
aEnkh Ep>ueT E>]gÆšuh b]Dkšuh m]Õi aviTuÎu
>ÑiÄuÎuÞEÙ}]. èÎÄuric{ukUTi aviETy[Äu xVlph kZpyu
Þ]EkfEm' `Îu zp]RËic{u. xVlpxmyh k<iÇEÏ]L Evdn
kuryukyuh táu>]Èi \rÆiÊuTÆukyuh ecy[tu. A xmyh
vÙÊueekyil O>u v]šuh |TÊu eekyil O>u Bx[mxWiyuh
a>yil O>u pÈuh D>ic{[, O>]L teû aTuÄl v>ikyuh
v]Lek]Þu tÙyieÙ pu<uÄešeyÙ}]h vTic{u kšÇu Bx[mh
Etc{iÈ[ 'nI OÈuh vYxniEÄÞ, nieû xuKEÄTu niEÒSh
EBdm]yi>iÄuÎu' `Îu pryukyuh ecy[tu `Îu táu>]Èi xVp[nh
kÞu. En>h evšuÊu táu>]Èi \fRÎu tÙyil tÏi
En]ÄiyEÏ]L zvfh niEsSh \fÆiyi>iÄuÎt]yi ariÇu.
EÙsh Ep]Ùuh Evdn \Þ]yi>uÎumiÙ}. \Ten táu>]Èi |o
viv>emÙ}]h x]mUti>iÏ]Tu táu>]eû aTuÄl ariyiÄukyuh
táu>]N atYDikh xEß]SiÄukyuh vix[myiÄukyuh aTuÊ
divxh teÎ m]DviÊáu>]Èieyyuh ek]Þu p>iv]>xEmth
pureÏÈ[ ~Õum]nUe>Êukyuh ecy[tu. táu>]N avieT ~t]nuh
divxh t]mxic{u 336 pr niÙvuh ~<> muri pu>yiTvuh v]Æi.
atieû AD]>vuh axhKYh pfvuh pÈuh >t[nÆšuh m]Dvi
Êáu>]ÈieyeÄ]Þu nTy[Äuevy[pic{u vàiÏiÄukyuh A vx[tu
ÄšueT Ad]yemTuÊ[ ptiv]yi Edvn[ aBiESkh k<iÇ]ÙuTen
O>u pUj nTÊuÎtin[ ~RÏ]Tu ecy{ukyuh ecy[tu. |o pUj
ptiv]yi niRv{iG[nh nTÊiÄuÎtin]yi aEÌHh teû
sášÄ]>il ciÙe> avieT t]mxiÏic{u. avRÄu t]mxiÄu
Îtin[ O>u mÚh pfiyic{uek]TuÄukyuh ecy[tu. |ztyuem]eÄ
Ä<ic{iÈ]f[ táu>]N mTÆiEÏ]yt[. aztyuh k]Ùh ~Õum]nUR
mH]Edven Bjic{uek]Þ[ m]DviÊáu>]Èiyuh avieTÊ]mxi
c{i>uÎu. táu>]ÈiyueT vky]yi ~ReÏTuÊiy pUj |EÏ]<uh
avieT ptiv]yi niRv{iG[nh nTÎuv>uÎuÞ[. A pUjy[Ä[
134
e`tiHYm]Ù
'm]DviÏÔiÏUj' `Î]f[ Ep>u prÇuv>uÎt[. pUj vky[Ä]yi
EdvxVÊiEÙÄ[ ~lÏic{uek]TuÊ niÙÊin[ 'm]DviÏÔiniÙ'
emÎuh pu>yiTÆLÄ[ 'm]DviÏÔiÏu>yiT'emÎuh |EÏ]<uh Ep>u
prÇuv>uÎu. |o pujy[Äu nIÙÄ>iáieû ArupÙh sRÄ>yuh
Aru n]šiEk>vuh >Þu tuTh eny{uh |>un]iyum]yiÈ[ O>u
|Tic{u pi<iÇ p]yxvuh O>u pr a>i evÔ niEvdYvuh višÄu
vky[Ä[ n]]jYh piTic{TÄuÎtin]yi

ti>uvt]hkUR mH]>]j]vieû eexnYÆL avieT zpEvsic{EÏ]L
m]DviÏiÔniÙÊieÙ višvuh m]DviÏiÔÏu>yiTÆšieÙ PÙpuï
yuÔ vZÑÆšuh m]DviÏÔi m]vuh nsiÏic{ukšyukyuh
tÎimiÊh mH]>]jvin[ ~Õum]nUR mH]Edveû ani¨vuh pÙ
viDÊiÙuÔ anRËÆšuh xhBviÄuky]l tEÌ]Sp>iH]>]
RËh mH]>]j]vu zp]yþiÊm]yi `Èu m]Õil ~<]yi>Êi
O>uÎUÕi n]lpÊimUEÎ a>y[Ä]l k<Wu xVRÉh ek]Þ[ ~<>
Ankešyuh ~ k<Wu xVRÉh ek]Þ[ O>u p<uÄ]ÄuÙyuh nTy[Äu
evy[Äukyuh m]fiÄh EdsÊuLeÏÈ 168 pr niÙvuh |>upÊi
mUÎ> muri pu>yiTvuh O>u mÚvuh ~Õum]nUR mH]Edvn]yi
EdvxVÊiEÙy[Äu evec{]<iÇu ek]TuÄukyuh ecy[tt]yi O>u
zp]yþiÊc{]RÊ[ ek]Ù}h 964-]m]Þ[ |Tvm]xh pzßÞ]h tiyti
`<utievc{t]yi EdvxVÊil |EÏ]<uh k]fuÎuÞ[. |o ~<>
ep]Î]nkeš 973Am]Þ[ n]Tu nIÆiy k]RÊik ti>un]L
>]mvRÐ mH]>]j]vuÞ]Äic{u eevÄÊÏnu v<ip]T]yi
ek]TuÊyc{t]efÎuh Ankeš ek]ÞuEp]yvR ~Õum]nUe>Êi
yEÏ]L ~Õum]nUR mH]Edveû viE>]Dh ek]Þ[ Ankeš
avieTniÎu ek]ÞuEp]k]N nivZÊiyiÙ}]et v>iky]l av
~Õum]nUR Edveû vky]yiÊIRÎt]efÎuh mÕuh Oee>tiHY
muÞ[. EmlprÇ p]yþiÊc{]RÊuek]Þ[ AdYh prÇtuteÎ
v]x[tvm]efÎu vic]>iÄ]h. ~tuviDm]y]Ùuh |o ep]Î]nkL
|EÏ]<uh ~Õum]nU>ueÞÎuÔtil pÑ]ß>Êinvk]smiÙ}.
135
e`tiHYm]Ù
m>hek]ÞuÞ]Äi xVRÉÊkiTuek]Þu ep]tiÇ ~<> (~Êil nieÎTuÊ[
višÄinuh mÕumuÔ `<uÎÔÊuxmyÊ[ akáTiy]yi ek]Þu
nTÄuÎt[ ptiv]yiÄ]fuÎuÞEÙ}]. |o ep]Î]nkšuh p<uÄ]
ÄuÙyuh kUTet O]E>] k]ÙÊ[ O]E>] >]j]ÄM]>uh zpBuÄM]>uh
mÕuh nTy[Äu vc{iÈuÔt]y vÙh pi>i shK[, enÙ}um]fikYh
mutÙ]y aEnkh divYvx[tuÄšuh ep]Îupfvuh pÞÆšum]yi
axhKYh mutÙuh ~Õum]nUR mH]Edveû B¥]>ÊiÙi>iÄuÎuÞ[.
'ec]leÄ]ÔuEÎÕum]nU>Dipti Bgv]N viÊm]Rjic{Enkh
evy[ÄuÎu' `ÎuÔtu zpxiÍm]fEÙ}].
ti>uvt]hkUR mH]>]j]v[ aáÙÏu< >]jYh piTic{TÄ]n]yi

eexnYxEmth Azkmic{ xmyh avieT Etv]>Ä]>n]yi>uÎ
k]ÄUR ecÐßÈ mÚÊil náU>i Etv]>vizgHÆšuh x]šzg]m
ÆL mutÙ]yvyuemTuÊuek]Þ[ gUQm]yi epÈÎ[ vÔh Ekri
EÏ]yi. |o vRÊm]nh c]>muEKn zgHic{ mH]>]j]vuh O>u
O]TivÔÊil kyri piÎ]eÙ ecÎu. mEDYm]Rgh náU>iey
evÈieÄ]Î[ aEÌHÊieû eekvsmuÞ]yi>uÎ x]DnÆeš
TuÊuhek]Þ[ mTÆiEÏ]Îu. A zbªHtY]Ed]Sh tI>uÎtin]yi
mH]>]j]vu kÚinniS[ÚEy]TukUTi ~Õum]nUR Edven n]lp
eÊ]Îu divxh BjiÄukyuh mH]Edvzpx]dÊ]l A Ed]Sh
tI>ukyuh ecy[tu. mH]>]j]vu Bjnh k]Ùh kUTiyt[ O>u
tuÙ]m]xÊil ti>uEv]fdivxm]yi>uÎu. atin]l mH]>]j]vu
t]N evÈieÄ]Î náU>iyueT |Ù}Ä]>uLÏeT EvÆ]Èuzg]mÊi
ÙuÔ 141 |Ù}Ä]e>yuh tEÙdivxh eevkuEÎ>h teÎ ~Õum]nUR
EÑztÊil v>uÊi, aÎuh piEÕdivxvum]yi mUÎuEn>h
ctuRv{iD viBvÆEš]TukUTi BÑfvuh ti>uEv]fdivxh 101
pfvuh 12 vx[ztvuh vIth dÑifyuh (d]nvuh) avReÄÙ}]v
RÄuh ek]TuÊ[ xEß]SiÏic{[ anuzgHh v]Æukyuh |zpk]>h
AÞuEt]ruh A mH]EdvxÎiDiyil vc{u nTÊuÎtinu
niþyiÄukyuh ecy[tu. AÞuEt]ruh tuÙ]m]xÊil ti>uEv]f
136
e`tiHYm]Ù
divxvuh tEÙdivxh eevkuEÎ>vum]yi EvÆ]Èuzg]mÄ]>]y 141
náU>im]RÄu mUÎu En>eÊ xdYyuh 101 pfvuh 12 vx[ztvuh
vIth ti>uEv]fdivxh d]nvuh ~Õum]nUR mH]EdvxÎiDiyil
evc{u mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ vky]yi |EÏ]<uh nTÊi
v>uÎuÞ[. |o aTiyßi>Êinu 'pÈÊ]nh' `Î]f[ Ep>u
prÇuv>uÎt[. |EÏ]L |o d]nh mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ
zptiniDiy]yi ~Õum]nUe>Êi nTÊiv>uÎt[ vÇiÏu<Êáu>]
n]f[. |tiEÙy[Äu táu>]nu ciÙ anuBvÆL klpic{uvc{i
ÈumuÞ[.
~Õum]nUR EÑztÊieÙ bÙiÄlÏu>yil vÙiy bÙi

ÄÙ}ieû pTiÇ]ruvsÊ]yi O>u vÙiy tUÄuvišÄuÞ[. atu
EmlÊÈiEMl O>u kuÕiyuh všyuh trc{[ atiEMÙ]fu tUÄiyi
>iÄuÎt[. A višÄinu x]D]>fy]yi prÇu v>uÎ Ep>[ 'vÙiy
višÄ[' `Î]f[. atu v]T]višÄ]yi `Îuh aEH]>]zth kÊi
eÄ]ÞuteÎ nilÄuÎu. A višÄu vky[Äu EdvxVÊil niÎuh
y]et]>u ecÙvuh ptiviÙ}. A višÄu vky[Ä]yi v<ip]T]yiÈu
v>uÎ `Éek]Þ[ A ecÙvu nTÄuÎueÞÎu m]ztmÙ},
AÞuEt]ruh 100 150 Ec]tn `ÉvIth mic{h v>uÎuÞ[.
~Õum]nUR vÙiy višÄu ek]šuÊiÄuk zp]D]nm]yiÈuÔ O>u
v<ip]T]f[. b]ED]pzdvmuÔvR avieT Bjnmi>iÄukEy]
dRsnÊin]yi nTyil ecÙ}ukEy] ecy[t]l tuÔi xtYhecy[t[
O<iÇu Ep]kuk x]D]>fm]f[. aÆen xtYh ecy{uÎetÙ}]h
|o vÙiy višÄu piTic{]f[. |o višÄieû aTiÊÈinu
mukšiÙ]yi O>u mUTiyuÞ[. atiEMl dIpjV]Ù tÈi `Ù}]y[Ep]<uh
mSi piTic{i>iÄuh. A mSieyTuÊu keÉ<utiy]l xkÙviD
EnztE>]gÆšuh mÕuÔ vY]Dikšuh smiÄuemÎuÔtu zpxiÍm]f[.
pÙviDÊiÙuÔ cikiXkL ecy[tiÈuh EBdm]k]Ê
EnztE>]gÆL |o mSieyTuÊ[ keÉ<utiyiÈ[ pÙRÄuh
EBdm]yiÈuÞ[. |zpk]> emÙ}]h m]H]«YmuÔ |o višÄ[ |vieT
vÎuEcRÎEÊÆen y]efÎukUTi v]ynÄ]R
ariÇi>iEÄÞt]ky]l atu t]e< prÇuek]ÔuÎu.
137
e`tiHYm]Ù
~Õum]nUR mH]EÑzth jIREÉ]Í]>f]RËh ek]Ù}h 717-
]m]Þ[ anu¡ v]Æi pfi A>hBiÄukyuh 721-]m]Þ[ pfi
k<iÇu zdvYkÙsh mutÙ]yv nTÊukyuh ecy[tu. n]Ù]h kÙsh
k<iÇ divxh \o>]FmÄ]>uh xmud]yvuh EÑztxhb³ikšuh
mÕuh kZt]RËtEy]Tuh xEß]SEÊ]TuhkUTi pTiÇ]Er
Eg]pu>ÊiÜlÄUTi aáÙh pfiyuh kÙsvuh niþitk]ÙÊu
teÎ niS[zpy]xh k<iÇukUTiytienÄuric{uh mH]Edveû
m]H]«YeÊÏÕiyuh mÕuh O]E>]Îu prÇuek]Þu niÎ xmyh
d]>izdYEdvtyueT mURÊiEy] `Îu Et]Îum]r[ zp]kZtEvSn]y
O>u mUs]>i EmlprÇ zpk]>h aTiÊÈinu mukšil O>u mUTiyuh
trc{utUÄ]nuÔ kuÕi, všyh, tuTl |vyuÔtum]y O>u vÙiy
tUÄuvišÄ[ avieT ek]ÞuvÎu vc{iÈ[ "|o višÄ[ |vieT
`TuÊuek]Þ[ `niÄu vÙ}tuh t>fh. |Îtu kiÈfemÎiÙ};
|ÎeÊ cÙvinuÔ vk kiÈiy]Ùuh mti. |o višÄu vše>
m]H]«YmuÔt]f[. |vieT `TuÄ]etyi>iÄ>ut[" `Îu prÇu.
aEÏ]L avieT kUTiyi>uÎv>il O>]L, "|o višÄieû
m]H]«Yemß]f[? |til `É O<iÄ]et kÊuEm]?" `Îu
Ec]dic{u. atinuÊ>m]yi mUs]>i, "~Õum]nUR mH]Edveû
m]H]«Yh ek]Þ[ aÆenyuh vEÎÄ]h" `Îu prÇu. avieT
kUTiyi>uÎvR O]E>]>uÊ>uh A višeÄTuÊu m]Õievy[Ä]N
En]ÄIÈu x]Dic{iÙ}. aEÏ]L O>]L, ">ÞuEpe>TuÊ]l ep]Æ]Ê
|o višÄ[ |vieT `vieTy]f[ tUÄuÎt[? |etTuÊu
tUÄuÎt]>]f[? |t[ ax]ÍYm]y k]>Ym]f[" `Îu prÇu.
|o xmyh \o>]FmÄ]>]y náU>im]>il O>]L \reÄ

aÈHxic{uek]Þu tuÔiyurÇu ecÎ[ |Ttueekek]Þ[ A
višÄu niS[zpy]xh `TuÊuek]Þ[ bÙiÄlÏu>yiEÙÄ[ O]Ti
EÏ]yi. piÎ]eÙ avieT kUTiyi>uÎ jnÆšuh ecÎu. avR
avieTeyÊiyEÏ]L vÙiy bÙiÄÙ}iEn]TTuÊ[ pTiÇ]ruB]g
Ê]yi EmlÊÈiEMl kuÕiyuh všyvuh trc{u višÄu tUÄi
yi>iÄuÎt]yuh tuÔiy náU>i xVEb]DEÊ]Tu kUTi xVØn]yi
avieT nilÄuÎt]yuh kÞu. \Ten ciÙR, '|o višÄ[ |EÏ]L
138
e`tiHYm]Ù
teÎ kÊiÄfh' `Îu prÇ[ `Éyuh ti>iyuh ek]ÞuvÎu.
ti>i višÄiÙiÈ[ `Éey]<iÄuÎtinu muá]yi atiByÜ>m]y O>u
|Tiyuh miÎÙumuÞ]yi. aEt]TukUTi avieTÄUTiyi>uÎvReÄÙ}]h
kurc{u xmyEÊÄu kÉu k]f]N vy{]ety]yiEÏ]yi. `Ù}]
vRÄuh kÉu k]f]ryEÏ]L višÄil `É nirÇi>iÄuÎt]yuh
višÄu kÊuÎt]yuh kÞu. ek]ÞuecÎuevc{ `É mu<uvnuh
avieTÊeÎ |>iÄuÎumuÞ]yi>uÎu. |zpk]>m]f[ |o vÙiy
višÄieû Agmh.
`Ù}]v>uh vix[my]kuÙ>]yi kurc{uEn>h niÎtieû EsSh

avRÄu mUs]>iyueT k]>Yh O]RmvÎu. 'avnu vÙ}tuh
ek]TuÊyy[Äfh. aven]>u p]vm]f[. En>h eevkiÊuTÆi.
avn[ aÊ]<Êin[ |vieTniÎu vÙ}tuh kiÈi ek]ÞuecÎiÈu
Evfm]yi>iÄuh' `Îu prÇuek]Þ[ `Ù}]v>uh vIÞuh
Eg]pu>ÊiÜeÙÊi. mUs]>iey avieTÄ]f]ÇiÈu n]Ùu
diÄiEÙÄuh Ašukeš ayc{[ aEnVSiÏic{u. avieTeyÆuh
aven kÞiÙ}. avN ~tu diÄuk]>enEÎ] `vieTniÎu vÎu
ÈÎ] ÈÆ]Èu Ep]yi ÈÎ] ariy]N Ep]Ùuh k<iÇiÙ}.
atuek]Þ[ avN EkvÙh O>u mUs]>i aÙ}]yi>uÎu `Îuh O>u
divYn]yi>uÎu `Îuh `Ù}]v>uh tIRc{eÏTuÊi. >ÞuEpRÄUTi
ÏiTic{]l nIÄievy[Ä]N k<iy]Êt]y A višÄ[ avN tnic{[
`TuÊuek]ÞuvÎEÏ]LÊeÎ avN EkvÙem]>u mnuSYneÙ}Î[
ariEyÞt]yi>uÎu. aEÏ]L atienÄuric{[ A>uh O]RÊiÙ}
ÈÎyuÔu.
|Æen ~Õum]nUR mH]Edveû m]H]«YÊ]l avieT

yuÞ]yiÈuÔ ad[ButÆL prÇ]l O>iÄÙuh avx]niÄukyiÙ}.
atin]l |o aTuÊ k]ÙÊuÞ]y O>d[ButxhgtikUTi prÇiÈ[
|o \pnY]xeÊ xm]piÏiÄ]emÎu vic]>iÄuÎu.
vEy]vZÍn]y O>u p>Edszb]ªfN EcRÊeÙyuÔ

Dnv]n]y O>u ti>umulp]Tieû aTuÄlec{Î[, "èû eekvsh
Ayi>h >UpyuÞ[. |t[ èû ecruÏh mutl O]E>] ØÙÆšil
139
e`tiHYm]Ù
xdYy[Äu EdH¥h (p]ckvZÊi) k<ic{uh zptizgHh v]Æiyuh
mÕuh vše> këÏÈu xá]dic{t]f[. |tÙ}]et `niÄu Ever
y]et]>u xá]dYvumiÙ}. |EÏ]L `niÄ[ aDV]niÄ]N
EsSiyiÙ}]ety]yi>iÄuÎu. >ÞumUÎu kuÈikšuÔvRÄ[ OÎuh
ecy[v]N zp]ym]yiÈiÙ}. B]>Yy[Ä[ EdHÊinu nÙ} xuKmiÙ}. |o
pfÊieû pÙisek]ÞuEvfh nitYvZÊi k<iÇukUT]N.
atin]l |o >Up |viTuÎ[ AReÄÜiÙuh ek]TuÊu pÙis
|oT]ÄiÊÎ[ |o p]veÏÈ zb]ªfkuTuhbeÊ |viTuÎu
>ÑiÄfh. mÕ]>ueT eekvsvuh ek]TuÄ]N `niÄu visV]xmiÙ}.
|vieT ~RÏ]TuÔvR D]>]šmuÔtuek]Þ[ |vieTy[Ä[ |et]>u
buÍimuÈ]yi v>ikyumiÙ}EÙ}]" `Îu prÇu. atuEkÈu
ti>umulp]T[, "|tu v]Æi AReÄÜiÙuh ek]TuÊu s>iy]y
zpm]fh v]Æukyuh AÞuEt]ruh mury[Äu pÙis v]Æi
aEÆÄu t>ikyuh atien]eÄ kfeÄ<utukyuh mÕuh
zpy]xmuÔ k]>Ym]f[. ciÙRÄu ek]TuÊiÈu kiÈ]et vÎ]l
anY]yh ek]TuÊ[ |oT]EÄÞ]t]yuh v>uh. aEÏ]L kuEreÒ
p]<[ecÙvuh buÍimuÈuh EvÞivEÎÄuh. ciÙEÏ]L pfh
pÙisy[Äu Ep]k]et |>iÏ]yiEÏ]y]Ùuh w]N aEÆy[Äu pÙis
t>fmEÙ}]. aetniÄu n¨k]>fm]yiÊI>umEÙ}]. |Æeney]
eÄy]f[ p>m]RËØiti `ÜiÙuh aÆ[ èû aTuÄl vÎ[
aEpÑic{iÈu w]N tIe> \EpÑiÄuÎtu k¨m]fEÙ}]. atin]l
Ayi>h >Upy[Ä[ AÞil aruptu >Up pÙisy]yiÈu
xÐtmueÞÜil >Up tEÎÄU; w]N `TuÊuek]Ô]h. pfh
pÙisy[Äu Ep]k]et |vieT |>uÎu Ep]y]Ùuh |o pÙis w]N
tEÎÄ]h. O>u zb]ªfkuTuhbh >ÑiÄ]n]yiÈu xVlph n¨vuh
buÍimuÈuh vÎ]Ùuh aet]Îuh O>u vÙiy k]>Ym]yi w]N
vic]>iÄuÎiÙ}. pÙis w]N prÇtil kUTutl
EvfemÎueÞÜil pfh |vieT EvÞ]. Ever AReÄÜiÙuh
ek]TuÊuek]ÔU" `Îu prÇu. pÙis xVlph kurÇ]Ùuh
mutÙinu Ed]Sh v>ikyiÙ}EÙ}] `Îu vic]>ic{u zb]ªfN
ti>umulp]Tu prÇtuEp]eÙ teÎ pÙis xÐtic{u >Up
ek]TuÊu. ti>umulp]T[ >Up Ayi>vuh `ÉieyTuÊuek]Þ[
140
e`tiHYm]Ù
atin[ zb]ªfn[ O>u zpm]fvuh `<utieÄ]TuÊu. zpm]fh
v]ÆieÄ]Þu zb]ªfN aEÏ]LteÎ Ep]vukyuh ecy[tu.
pieÎ AÞu tikÇEÏ]L zb]ªfN ti>umulp]Tieû
aTuÄeÙÊi. \Ten ti>umulp]Tu pÙisvk \ruÏik aruptuh
`ÉieÄ]TuÄukyuh zb]ªfN atu v]ÆieÄ]Þu >sItu
ek]TuÄukyuh ecy[tu.
aÆen aW]ru ek]Ù}h k<iÇEÏ]L zpm]fÊinu

k]ÙH>fh xhBviÄ]r]ytin]l k]ÙH>fh v>uÎtieû
tEÙdivxh zb]ªfN ti>umulp]Tieû aTuÄl ecÎ[, "nÐueT
zpm]fÊin[ k]ÙH>fEd]Sh xhBviÄ]r]yi>iÄuÎu. atin]l
aet]Îu m]riey<utiÊÎ]l ek]Ô]h. `niÄ[ aviTueÊ
EÏ>il avisV]xmuÞ]yiÈu pryuÎtÙ}. zpm]fÊinu k]Ù
H>fh vÎ]Ùuh |vieT En>uEkTu pryukyieÙ}Î[ `niÄu nÙ}
eeD>YmuÞ[. `ÜiÙuh mnuSY]vØyEÙ}? zpm]fh s>iy]yiÊeÎ
|>iÄeÈ `Îu vic]>ic{u pryuÎt]f[. w]N agtiy]efÎuh
`niÄu Ever xá]dYem]Îuh |eÙ}Îuh ariy]mEÙ}]" `Îu
prÇu. aEÏ]L ti>umulp]T[, "zpm]fÊinu n]eš k]ÙH>f
m]kuh `ÎuÔ k]>Yh w]N O]RÊuek]Þu teÎy]fi>iÄuÎt[.
|ni zpm]fh m]riey<ut]nuh, aEÆy[Äu pÙis tÎu ek]Þi>i
Ä]nuh mÕuh èÎeÄ]Þu x]DiÄyiÙ}. |vieTyuÔ ek]TuÄ
v]ÆÙukešÙ}]hteÎ |ni mtiy]ÄfemÎ]f[ w]N vic]>iÄu
Ît[. aEÆy[Äu t>uv]nuÔ O>]ÞeÊ pÙisyuh mutÙuh n]eš
>]vieÙ vÎ]l tEÎÄ]h. pfh |vieT ty{]ruÞ[. O>u nUEr]
nUÕáEt] \ruÏik m]ztEm Ep]>]etyuÔu. atu n]eš >]vieÙ
\Þ]vuh. `niÄ[ O>]L O>ÇUruruÏik pÙis t>]nuÞ[. atu
n]eš k]ÙÊ[ ~<umfiÄumuá[ |vieT ek]Þuv>]emÎ]f[
ay]L prÇi>iÄuÎt[. ay]eš w]N |ÎeÙ eevkuEÎ>vuh
kÞu prÇiÈuÞ["`Îu prÇu. atu EkÈu zb]ªfN, "mutl
kurc{uk]Ùh kUeT |vieTÊeÎ niRÊiy]l ek]Ô]emÎ]f[
èû AzgHh" `Îu prÇu. "|ni atien]eÄ zpy]xm]f[.
aÆu pfh Ever AReÄÜiÙuh ek]TuÊuek]Ôfh. mutÙuÔ
141
e`tiHYm]Ù
Aš]yi>iÄukyuh vx[tu |oTu k]fic{[ zpm]fh t>ikyuh
ecy[t]l pieÎ EpTiÄ]enß]fuÔt[? pfh tÎieÙ}Üil
nmuÄIT]Ä]mEÙ}]?" `Îu ti>umulp]Tu pryuky]l zb]ªfN
OTuÄh aÆen xÐtic{[ aÎvieTÊ]mxic{u. piEÕdivxh
k]ÙÊu mfi ~kEdsh `È]yEÏ]L ti>umulp]T[, "ay]L
vÎiÙ}EÙ}], w]en]ÎirÆi ay]eš aEnVSiÄeÈ. t]mxiÄyiÙ};
ÑfÊil vEÎÄ]h. pfh atu kiÈ]nieÙ}Üil Ever \Þ]kuh.
`Æeny]y]Ùuh k]>YÊinu ku<ÏmiÙ}. w]N mTÆi
v>uEá]E<y[Äuh aÆ[ kušic{[ \ofuk<iÄfh. pfvuh ek]Þu
Ep]kuEá]L kušiÄ]numuÉ]num]yi v<iÄu vÙ} ØÙÊuh kyru
Îtu s>iyÙ}; vÙ}tuh anRœmuÞ]y]l viSmm]f[. k]Ùh
kÙiyugmEÙ}? |EÏ]L Ae>yuh visVxiÄ]N p]TiÙ}. pfh
AešeÄ]Ù}iy]f[; nÙ}Ep]eÙ xUÑiÄfh. 'xUÑic{]l
du®KiEÄÞ' `ÎuÞEÙ}]" `Îu prÇiÈ[ avieTniÎ[ |rÆi
EÏ]yi. zb]ªfN kušiyuh \ofuh k<ic{u ti>umulp]Tieû
v>vienÊeÎ zptIÑic{u ek]Þi>uÎu. En>h pÊumfiy]yi.
pzßÞumfiy]yi, >Þumfiy]yi. ti>umulÏ]TienÄ]fuÎiÙ}.
aEÏ]L zb]ªfnu kuEreÒ duÒÜ tuTÆi. aÎu zpm]fh
m]riey<utukEy] anY]yh Ek]Ttiyil ek]TuÄukEy] ecy[ti
eÙ}Üil k]ÙH>fm]vuh. xhKY Ayi>h >Up]y[Ä[ EmÙuÔtin]l
anY]yh ek]TuÄfemÜil AÙÏu< jiÙ}]EÄ]RÈil Evfh.
>ÞumfiÄu teÎ Ep]y]Ùuh kEc{>i pi>iyuÎtinumuá[ AÙeÏe<
ec{Î[ anY]yem<utic{u Ek]Ttiyil ek]TuÄuÎ k]>Yh ax]DYm]
fEÙ}]. atin]l zb]ªfN mnÓieÙ vYxnvuh p>izBmvuh
purÊuk]fiÄ]et eeD>YEÊ]TukUTi avieTÊeÎyi>uÎu.
~kEdsh mUÎu mfiy]yEÏ]L ti>umulÏ]Tu mTÆieyÊi.

aEÌHh atuve> kušiÄukyuh \Éukyuh \Þ]yiÈiÙ}]yi>uÎu.
atin]l gZHÊieÙÊiy ÑfÊil OÎuh miÞ]et
kušiÄ]numuÉ]nuh Ep]yi. kušiyuh \ofuh k<iÇEÏ]E<y[Äuh
En>EmkEdsh mfi n]Ù>Ey]šm]yi. aEÏ]L purÊu zb]ªfeû
aTuÄl vÎu. "pfÊin]yi O]Ti nTÎtuek]Þ[ kušiÄ]nuh
142
e`tiHYm]Ù
\É]nuh OÎuh OÊiÙ}. |Îu w]N |EÏ]<]f[ \ofu k<ic{t[.
|Æen O>u k¨Ï]T[ `niÄ[ |tinumuá[ O>iÄÙumuÞ]yiÈiÙ}.
atuek]Þ[ t>EÄeT]ÎumiÙ}. |Î[ ~etÜiÙuh En>h eevkiyEÙ}].
n]eš En>eÊ ~RÏ]Tu tIREÊÄ]h" `Îu prÇu. ti>umulÏ]T[
prÇtien visVxic{[ zb]ªfN avieTÊ]mxic{u.
piEÕdivxh k]ÙEÊ ti>umulÏ]T[ \rÄmufRÎu purÊu

vÎ[ zb]ªfEn]T[ "zpm]femTuÄU, En]ÄeÈ" `Îu prÇu.
\Ten aEÌHh zpm]femTuÊu ek]TuÊu. ti>umulÏ]T[ zpm]fh
v]Æi En]ÄIÈ[, "EH! |o zpm]fÊinu k]ÙH>fh
vÎuEp]yEÙ}]. k]ÙH>fh vÎ zpm]fÊinu pfh ek]TuÄuk
|vieT ptiviÙ}. `niÄ]>uh t>]rumiÙ}. atin]l pfÊin]yi
|ni t]mxiÄfemÎiÙ}. aEÆÄu Ep]k]h" `Îu prÇu. |tu
EkÈiÈ[ ti>umulÏ]Tu En>hEp]Äu pryuky]efÎu vic]>ic{u
zb]ªfN "EH En>hEp]Äu pry]et pfh tÎ[ èÎ
ayÄfh. En>h puÙ>uÎu. |niyuh |vieT t]mxiÄ]N `niÄu
nivZÊiyiÙ}" `Îu prÇu. "t]mxiÄfemÎiÙ} `Îu w]N
prÇiEÙ}? |ÆenyuÔ k]>YÆšil En>hEp]Äu pryuk `niÄu
ptiviÙ}. w]N k]>Ym]f[ prÇt[. k]ÙH>fh vÎ
zpm]fzpk]>muÔ pfh t>]N w]N ty{]rÙ}. |tu tIRc{y]f["
`Îu ti>umulÏ]T[ go>vB]vEÊ]TukUTi vIÞuh prÇEp]L
zb]ªfnuÞ]y mnx[t]ph `ztm]ztemÎu pry]N zpy]xh.
aEÌHh vYxnxEmth vIÞuh vše>ey]eÄ prÇuEn]Äi.
y]et]>u PÙvumuÞ]yiÙ}. ti>umulÏ]Tu pfh ek]TuÄukyieÙ}Îu
tIRc{y]yEÏ]L A x]Du k>Çuek]Þ[ avieTniÎ[ |rÆi
EÏ]yi. \Ten O>u Et]fiyilÄyri k]yÙinu ki<EÄÄ>yiÙirÆi
eevÄÊu ecÎ[ kušiyuh nitYkRm]nuS[Ú]nvuh k<ic{u
EÑztÊieÙÊi eevÄÊÏen et]<utiÈu m¥pÊil kyri
jpic{uek]Þi>uÎu. xdYy[Ä[ |Ùevc{u tuTÆIÈuh aEÌHh avieT
niÎ[ `fIÕiÙ}. \ofu k<iÄ]n]yi pÙ>uh ecÎu višic{iÈuh
aEÌHh Ep]yiÙ}. jÙp]nh Ep]Ùuh k<iÄ]et aEÌHh avieT
ÊeÎ |>uÎu. En>h x³Yy]yEÏ]L Ep]yi x³Y]vành k<ic{u
143
e`tiHYm]Ù
ti>ic{uvÎu. pieÎyuh m¥pÊilÄyri jpic{uek]Þi>uÎu.
aÊ]<ÒIEvÙi k<iÇ[ aáÙmTy[Ä]r]yEÏ]L ciÙR ecÎu
purÊirÆiEÏ]kfemÎu prÇtin]l aEÌHh avieT
niÎirÆi ek]Tim>c{uvÈil ecÎi>uÎu. kurc{u k<iÇEÏ]L
EÑzth k]vlÄ]R ecÎ[ avieTniÎumirÆi mtilÄu purÊu
Ep]kfemÎu pryuky]l aEÌHh Ep]yi ki<EÄ Eg]pu>Êieû
purEÊÊryil ecÎi>uÎu. En>h >]zti ~kEdsh pÊu
mfiy]yEÏ]L |>iÄ]N vy{]ety]yiÈ[ aEÌHh avieTÄiTÎu.
vYxnh ek]Þ[ \rÄh vÎieÙ}ÜiÙuh visÏuh ÑIfvuh ek]Þ[
aEÌHh kÉTc{[ xVlpem]Îu myÆi. aEÏ]L O>u vZÍ
zb]ªfN aEÌHÊieû aTuÄl ecÎ[ "|vieT pÈifi kiTÄ]N
p]TiÙ}. aÆ[ ~Õum]nURec{Î[ xÜTh pryU. ~Õum]nUR EdvN
nivZÊiyuÞ]ÄiÊ>uh" `Îu prÇt]yi aEÌHÊinu Et]Îi.
\Ten kÉu turÎ[ En]ÄIÈ[ avieTeyÆuh Ae>yuh kÞiÙ}. |tu
eevÄÊÏeû a>ušÏ]TuteÎy]f[ `Îu niþyic{[ aEÌHh
avieTnieÎfIÕu ptueÄ nTÎutuTÆi. piEÕdivxh k]ÙeÊ
~kEdsh `Èumfiy]yEÏ]E<y[Äuh aEÌHh O>uviDÊil
~Õum]nUe>Êi. \Ten Ep]yiÄušic{u nitYkRm]dikL k<ic{uek]Þ[
EÑztÊieÙÊi. mH]Edven vàic{iÈu m¥pÊiÙi>uÎu jph
tuTÆi. nmx[k]>mUfu k]Ùm]yEÏ]L pÙ>uh ecÎu višic{iÈuh
aEÌHh Ep]k]et jpic{uek]ÞuteÎ |>uÎu. aEÌHh aÆen
|>iÄeÈ! |ni nmuÄu ti>umulÏ]Tieû Øiti `Æenyi>iÄuÎu
`Îu En]Ä]h.
zb]ªfN ~Õum]nUe>Êiy divxh k]ÙÊu pÊumfi

y]yEÏ]L ti>umulÏTinu mušk>c{u Etc{tuEp]eÙEy] \miÊIyi
ÙiÈtuEp]eÙEy] |ÎviDemÎu pry]N vy{]ÊviDh EdHm]x
kÙh O>u nIÕÙuh pukc{iÙuh tuTÆi. atu zkEmf vRÍic{[
ti>umulÏ]Tin[ |>iÄ]nuh kiTÄ]nuh kušiÄ]nuh \É]nuh OÎuh
vy{]Ê viDÊiÙ]yi. \Ten eevdYM]>uh mzßv]dikšuem]eÄ
eyÊi cikiXkšuh mzßv]dÆšuem]eÄÊuTÆi. ave>Ù}]v>uh
pÚic{ vidYkeš]eÄ zpEy]gic{iÈuh aEÌHÊinu xuKEÄTu
144
e`tiHYm]Ù
kUTivÎtÙ}]et EÙsh Ep]Ùuh kurÇiÙ}. pieÎ zpxiÍn]y
k]yiÄ> Emnven v>uÊi zps[nh vy[pic{u En]Äic{EÏ]L
Dnxhb³m]y O>u k]>YÊitin]yi O>u zb]ªfN ecÎ[
~Õum]nUR mH]Edven s>fh zp]pic{i>iÄuÎtin]l A
mH]Edveû Ek]ph nimiÊm]f[ |o xuKEÄTuÞ]yi>iÄuÎ
etÎuh, zb]ªfnu ek]TuÄ]nuÔ xhKY ek]TuÊu Ñm]y]cnh
ecy{ukyuh aztyuh xhKY B¥]>ÊiÙiÈu mH]Edven vàiÄu
kyuh ecy{]et xuKEÄTu EBdm]vukyieÙ}Îuh aÆen ecy[t]l
\Ten xuKm]kuemÎuh viDic{u. \Ten ti>umulÏ]T[ Ayi>Êi
O>unUru >Up vIth >Þu kiu Et]fi
yil kyri pureÏÈ[ ~Õum]nURÄu xmIph ati>áu<eyÊi
k>y[ÄirÆi nTÎ[ ~Õum]nUR ecÎu EcRÎu. aEÌHh kušic{[
aáÙÊil ecÎEÏ]L \ÊmRÉn]y zb]ªfN m¥pÊil
jpic{uek]Þi>iÄuÎtu kÞ[ O>u kiic{u Ñm]y]cnh ecy{ukyuh mEÕÄi<iyieÙ xhKY B¥]>
ÊiÙiÈ[ mH]Edven vàiÄukyuh ecy[tu. |ztyuh ecy[tuk<iÇ
EÏ]L ti>umulÏ]Tinu xuKEÄeT]eÄ m]ri pURÉxuKm]yi.
zb]ªfnu mnx[t]ph tIRÎu xEß]Sm]yi. aEÌHh ki<iy<ic{[
`ÉiEn]Äi Ayi>h >UpeyTuÄukyuh nUru >Up B¥]>ÊiÙiTu
kyuh ecy[tu. pieÎ aEÌHvuh ti>umulÏ]Tuh Ep]yi \ofu
k<ic{[ vIÞuh nTy[Äl ecÎ[ mH]Edven vàic{iÈ[ av>v>ueT
EdsÆšiEÙÄu mTÆiEÏ]yi. Ayi>Êi aruptu >Up ek]TuEÄ
Þtu ek]TuÄ]etyi>uÎ ti>umulÏ]Tin[ Ayi>Êi O>unUÕi
n]lptu >Up n¨vuh ek]TuEÄÞtu ek]TuÏic{ ~Õum]nUR
mH]Edvnu Ayi>Êi |>uÎUru >Up Ù]Bvum]yi. |zpk]>em]eÄ
y]f[ ~Õum]nUR mH]Edveû m]H]«Yh. A EdvxVh ti>uvt]h
kUR xRÄ]>il EcRÊEÏ]L aviTueÊ nitYnid]n]dikLÄu
muáuÞ]yi>uÎ ptivil vše> kurc{iÈuÞ[. k]ÙEBdh ek]Þ[
aviTueÊ pUj]kRm]dikLÄ[ vše> eevkÙYvuh vÎiÈuÞ[.
`ÜiÙuh Edvx]ÎiDYÊin[ |EÏ]<uh avieT y]et]>u kurvuh
vÎiÈiÙ}.
145
e`tiHYm]Ù
74. Et]Ùkvi
|EÌHh O>u mÙy]š zb]ªfkuÙÊil jnic{ Aš]yi>uÎu
`ÎÙ}]et |EÌHÊieû |Ù}h `vieTy]yi>uÎuevÎuh x]Ñ]l
Epe>ß]yi>uÎuEvÎuh jIvic{i>uÎ k]ÙEmetÎuh mÕumriyuÎtinu
s>iy]y ÙÑYem]Îuh k]fuÎiÙ}. `ÜiÙuh |EÌHh aBiESkh,
tptIxhv>fh, xuBzd]Dnw[jyh `ÎI n]TkÆšueTyuh Aþ>Y
mw[j>i `Î gdYzpb³Êieûyuh niRm]t]vuh Ek>šczkvRÊi
yum]yi>uÎ 'kuÙEsK>vRm]'evÎ Ec>m]N ep>um]šueTkUeT
Exvkn]yi ti>uvWiÄušÊu t]mxic{i>uÎt]yi EkLviyuÞ[.
atin]l Et]Ùkvi jIvic{i>uÎt[ A Ec>m]N ep>um]šueT k]Ù
Ê]yi>uÎu `Îu vic]>iÄ]h. Et]ÙkviyueT kuTuhbvuh vhsY
M]>uh |EÏ]L |eÙ}Îu tIRc{y]f[. aEÌHÊieû c>izth vic]>i
c{]l aet]ÎumuÞ]yi>iÄ]N m]RgvumiÙ}.
Et]Ùkvi \pnynh k<iÇu zbªc]>iy]yi>uÎ

k]ÙÊuteÎ aEÌHÊieû a¢N m>ic{u. pieÎ A kuTuhbÊil
aEÌHvuh viDvy]y aÐyuh m]ztEm \Þ]yi>uÎuÔu. Et]Ùkvi
viv]Hh k<ic{i>uÎiÙ}. pieÎ A vhsh vRÍiÄ]niTyiÙ}EÙ}].
Et]Ùkvi ecruÏÊilÊeÎ buÍiyuh yu¬iyumuÔ Ašuh

PÙitÄ]>nuh p>iH]xsIÙnum]yi>uÎu. O>u divxh aEÌHh
aEÌHÊieû |Ù}Ê[ \ofuk<ic{uek]Þuh aÐ višáieÄ]TuÊu
ek]Þumi>uÎ xmyh avieT d]xY zpvZÊikL ecy[tu
t]mxic{i>uÎ 'cÄi' `Îu Ep>]y vZSÙi |et]>u nÙ} avx>
m]efÎu k>uti enÙ}u Em]ïec{TuÄ]n]yi pÊ]yÊil kyri.
Et]Ùnuh aÐyuh aTuÄšyiÙ]yi>uÎtin]l A>uh k]fukyi
eÙ}Îu vic]>ic{]f[ avL A t>h En]Äi pÊ]yÊil
kyriyt[. `ÜiÙuh Et]ÙN atu kÞu. zbªc]>ikL \Þi>iÄu
Eá]L miÞ>uetÎuh aœv] vÙ}tuh xhx]>iÄuky]efÜil
atu xhx[kZtÊiEÙ Ak]vU `Îuh mÙy]š zb]ªf>ueT
|Tyil O>u cÈmuÞ[. Et]Ùn[ xhx[kZtB]S]¡]nmiÙ}]yi>uÎ
tin]l O>u xmyh aEÌHh kÞ]Ùuh tt[Ä]Ùem]Îuh
146
e`tiHYm]Ù
miÞukyieÙ}ÎuÔ vic]>vuh cÄiÄ[ \Þ]yi>uÎu. `Î]l
Et]ÙN |tu kÞiÈu miÞ]etyi>uÎiÙ}. aEÌHÊinu gIRv{]f
B]S]¡]nmiÙ}]yi>uÎuevÜiÙuh tlÄ]Ù]vsYÊin]yi aEÌHh
teû yu¬iek]Þuh buÍiek]Þuh ciÙ v]ÄukL xZïc{]f[
xhx]>ic{t[. at[ 'pnxi ds]y]h p]si' `Î]yi>uÎu. pnxh
`Îu prÇ]l cÄ `Îuh ds `Îu prÇ]l pÊ[ `Îuh
p]sh `Îu prÇ]l kyr[ `Îuh aRËmuÔtin]l pnxi
`Îu prÇ]l cÄi `Îuh ds]y]h `Îu prÇ]l
pÊ]yÊieÙÎuh p]si `Îu prÇ]l kyri `Îuh aRËh
xiÍiÄuemÎu yu¬iek]Þu niþyic{]f[ aEÌHh |Æen
prÇt[. Et]Ùeû aÐyuh puztenEÏ]eÙÊeÎ buÍiyuh
yu¬iyumuÔ kUÈÊiÙ]yi>uÎu. atin]l A aßRjnh puztN
prÇtieû aRËh mnÓiÙ]Äukyuh \TN O]Tiec{Î[ cÄiyueT
kšvu kÞupiTiÄukyuh ecy[tu `ÜiÙuh '|ni EmÙ]l |Æen
ecy{>uet'Îuh prÇu s]xic{tÙ}]et A aßRjnh ci>p>icit
yuh annYs>fyum]yi>uÎ A vZSÙiey \EpÑic{iÙ}. atin]l
avL pieÎyuh yœ]pURv{h avieTÊeÎ t]mxic{u. `ÜiÙuh
aÄ]Ùh mutl aßRjnvuh Et]Ùnuh zpEtYkh xUÑic{u
tuTÆiytuek]Þ[ avLÄ[ avieTniÎ[ OÎuh Em]ïec{TuÄ]N
t>miÙ}]ety]yiÊIRÎu. atin]ÙvL, 'zbªc]>iey ~tu
viDvuh xV]DIneÏTuÊfh. |EÌHÊieû xH]yh kUT]et
|vieTniÎuh y]et]Îuh eekÄÙ]Äuv]N x]DiÄyiÙ}' `Îu
vic]>ic{[ aEÌHeÊ vseÏTuÊ]N \X]Hic{u tuTÆi. |o
AzgHh x]DiÄuÎtin]yi avL zpEy]gic{ \p]yÆL gUQ
m]yi ciÙ nRÐ]Ù]pÆšuh sZhg]>Ec¨kšuh mÕum]yi>uÎu. AdY
k]ÙÊ[ |vek]Þ[ viEsSic{u PÙem]Îuh \Þ]yiÙ}. `ÜiÙuh
zkEmf Et]Ùnu zp]yh kUTiv>ikyuh aEt]TukUTi aEÌHÊinu
cÄiyueT Ec¨kšiÙuh n]TYÆšiÙuh >HÓÙ}]pÆšiÙuh O>u
kotukh jniÄukyuh ecy[tu. ptin]ru vyÓ]k]et
xm]vRÊnh k<ic{ukUT] `Î]fEÙ}] mÙy]š zb]ªf>ueT
niymh. |o zbªc]>i ptin]ru vyÓ]kuÎtinu muáu teÎ
mMœ]zk]ßHZdyn]yiÊI>ukyuh cÄiyueT ap]hgvÙyiÙk
147
e`tiHYm]Ù
eÏTukyuh aÆen zbªc>YzvtÊinu Bhgh v>uÊukyuh atu
pÙ>uh ariyuÎtin[ |Ty]vukyuh ecy[tu. |tinu viDizpk]>h
zp]yþiÊvuh mÕuh ecy{ic{[ aEÌHeÊ suÍIk>iec{TuÄuÎtin[
aEÌHÊin[ a¢nuh mÕuh jIvic{i>iÄuÎuÞ]yi>uÎiÙ}EÙ}]. `Îu
m]ztmÙ}, aEÌHh t>h kiÈuEá]e<Ù}]h `Ù}]ve>yuh p>iHxi
Ä]rumuÞ]yi>uÎtuek]Þ[ xVjnÆLeÄ]eÄ aEÌHEÊ]Tu
viE>]DvumuÞ]yi>uÎu. atin]l `Ù}]v>uh kUTi aEÌHeÊ
zB¨n]ÄiÄšÇu. xm]vRÊnÊieû k]Ùm]yiÈuh A>uh at[
nTÊ]etyi>iÄukyuh nTÊukyieÙ}Îu tIRc{y]vukyuh ecy[t
EÏ]L aEÌHh xVyEmv aEÌHÊieû k<uÊilÄiTÎi>uÎ
Et]l pric{u kšÇu. aÆeny]yi>uÎu aEÌHÊieû
xm]vRÊnh. zb]ªfkum]>M]e> \pnyiÄuEá]L pUfUEÙ]Tu
kUTi Et]Ùuh (kZS[f]jinvuh) |Tuk ptivuÞEÙ}]. atin]l
zbªc]>ikeš Et]ÙiÈ \Éi `Îuh ciÙR p>iH]xm]yiÈu Et]ÙN
`Îuh pry]ruÞ[. A Et]l `TuÊukšyuÎt[ xm]vRÊn
xmyÊ]f[. |o \ÉiÄu Et]l |ÈtÙ}]et murzpk]>h `TuÊu
kšyukyuÞ]yiÙ}EÙ}]. atuek]Þuh xVyEmv Et]l pric{u
kšÇtuek]Þuh aEÌHeÊ `Ù}]v>uh Et]ÙN `Îu prÇu
tuTÆukyuh A Ep>uteÎ zkEmf Øi>eÏTukyuh atin]l
aEÌHÊieû x]Ñ]l EpR `ß]yi>uÎuevÎu k]Ù]ß>Êil
ARÄuh niþymiÙ}]ety]yiÊI>ukyuh ecy[tu. zB¨n]yiEÏ]y
aEÌHÊinu xVjnÆš]yiÈuÔv>]>uh epÉien ek]TuÄ]Çi
È]f[ aEÌHh viv]Hh k<iÄ]etyi>iÄukyuh aEÌHÊieû
vhsh nsic{uEp]vukyuh ecy[tetÎu viEsSic{u pryfemÎi
Ù}EÙ}]. A>uh epÉien ek]TuÄukyieÙ}Îu tIRc{y]yEÏ]L
cÄieyÊeÎ aEÌHh B]>Yy]yi xVIk>ic{u.
anß>h Et]ÙN yœ]zkmh vidY]BY]xh ecy{ukyuh

aciE>f vÙiy vidV]nuh mH]kviyum]yiÊI>ukyuh ecy[tu.
`ÜiÙuh aEÌHÊieû zpkZtixiÍm]yuÔ p>iH]xsIÙÊinuh
PÙiEt]¬iÄuh y]et]>u EBdvuh vÎiÙ}. cÄieyÄuric{uteÎ
148
e`tiHYm]Ù
aEÌHh vRÉic{u pÙ Es}]kÆšuÞ]ÄIÈuÞ[. avyil ciÙtu
t]e< EcRÄuÎu:
'aeÎ]Ê Ep]ÄI! kuyieÙ]Ê p]ÈI!

Eten]Ê v]ÄI! tiÙpuS[pmUÄI!
d>izdyiÙ}eÊ yv]guEp]eÙ
nIÞiÈi>iÄuh nyndVyÊI!'
|o Es}]kh cÄiÄ[ OÈuh xEß]Sk>m]yiÙ}. 'èÎ Ep]ÄI,

p]ÈI, v]ÄI, mUÄI `Îuh mÕuh pry>ut[' `ÎvL prÇu.
atin]l Et]ÙN nÙ} BhgiyuÔ pdÆL EcRÊu pieÎey]>u
Es}]kmuÞ]Äi. at[:
'aRÄsuS[kPÙEk]mšx[tnI!
sRÄ>]xdZs c]>uB]SifI!
tzßifIdÙ xm]n EÙ]cEn!
xi³uE>zà>uci>]mÙdYuEt!
|tu cÄiÄu nÙ}Ep]eÙ Eb]Dic{u. cÄi EkvÙh

viQ[™iy]yi>uÎuevÎuh Es}]kÆšueT aRËh mnÓiÙ]Ä]N
avLÄu s¬iyiÙ}]yi>uÎuevÎuh viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
Et]Ùkvi cÄiey vRÉic{uÞ]Äiy meÕ]>u Es}]kvuh t]e<
EcRÄuÎu:
'mušÇ]xnxZÏÜl
višÆuh EcRjEÙ]cEn!
ep]tieÏÉc{En]eT]Ê
m]RjdVàh vi>]jEt!'
ciÙ As]M]R 'vi>iW® kmÙ]xn®' `ÎuÔt[ 'vi>ih

cÄmÙ]xn' `Îu ec]Ù}ieÄ]TuÊu kuÈikeš pÚiÏiÄuÎtuEkÈiÈ[
A As]M]e> p>iHxiÄ]nuh teû yu¬i k]fiÄ]nuh
kUTiy]f[ Et]ÙN |o Es}]kmuÞ]Äiyt[. cÄmÙ]xnnN
cÄyueT mÙh Axnm]yiÈuÔvN. cÄyueT mÙh mušÇ[.
149
e`tiHYm]Ù
'vi>iW® kmÙ]xn®' `ÎuÔtu zbª]vieû p>Y]yÆš]fEÙ}].
zbª]vien 'cÄmÙ]xnN' `Îu pry]emÜil 'mušÇ]xnN'
`Îuh pry]emÎ]f[ Et]Ùeû yu¬i. EcR = pÜh. EcRjh `Îu
prÇ]l pÜjh `ÎRËh. k]šÏurÊu ekÈiyiTuÎ cumTinu
ep]tieyÎu pry]ruÞEÙ}]. aEÏ]L k]šÏurÊi>iÄuÎtinu
ep]tieyÎu pry]emÎu xiÍiÄuÎu. sivnuh k]šÏurÊi>iÄu
mEÙ}]. atin]l sivenyuh ep]tieyÎu pry]h. A ep]tiyueT
epÉ[ zsIp]Rv{ti. zsIp]Rv{tiyueT ac{N (a¢N) Himv]N.
aEÏ]L 'ep]tieÏÉc{En]eT]Ê' `Îu prÇ]l 'pRv{t
tuÙYm]y' `ÎRËh. m]Rjh m]ril jnic{t[. x[tnh `Îu
t]lp>Yh. \E>]jh, vEÑ]jh `tY]di `ÎEp]eÙ.
|o Es}]kvuh cÄiÄ[ ~Õvuh xEß]Sk>m]yi>uÎtin]l

O>u Es}]kh kUTiyuÞ]ÄfemÎ[ avL pryukyuh \Ten
Et]Ùkvi t]e<Ä]fuÎ zpk]>h O>u Es}]kmuÞ]Äiec{]Ù}ukyuh
ecy[tu.
'vz¬]hEB]jh tu eekÙ]xvdidmšk]ÙhkZth, ek]Üyu‡h

vZzt]>]Et® kEÚ]>h kuÙismivp>i¢iÎx]>h gi>If]h.
mDYh mEÊBvEÊ piTiyiÙm>uev]eÎztyuh ciztEm]RÊ]l
mug[EÍ, mlzp]fn]Eœ, vpu>udDi>iv]B]ti Ù]vfYpURÉh.'
|Æen cÄiyueT AvsYzpk]>vuh aÙ}]etyuh

sZhg]>H]xY>x zp]D]nÆšuh PÙitmyÆšum]yiÈuÔ aEnkh
Es}]kÆL Et]Ùkvi \Þ]ÄIÈuÞ[. ~Ù}]Êieûyuh >Iti |tu
teÎ.
Et]ÙkviyueT B¬i>xzpD]nÆš]y Es}]kÆL PÙitmy

Æšuh yu¬iek]Þ[ aRËh zgHiEÄÞuÎvyum]f[. >Iti
k]fiÄ]n]yi O>u Es}]kh t]e< EcRÄuÎu:
'pÙ}iEÊ]Ù]Ty]h yxY yxY pzßÞ> zpiy]

Ek]fEc{È]BiD]nxY aRÍ]RÍh zpfEt]x[mYHh.'
150
e`tiHYm]Ù
pÙ}inu xhx[kZtÊil dßemÎu pryumEÙ}]. aEÏ]L pÙ}i
`Îu prÇ]l dßi An `ÎRËh. pzßÞ> Ar[. ghg `Îu
t]lp>Yh. Ek]f[ = muÄ[. EcÈN = aÉN. Ek]fEc{ÈN =
muÄÉN. aRÍ]RÍh = aRÍÊieû aRÍh. aRÍh = pkuti. a>
`Îu t]lp>Yh. atieû aRÍh k]l = p]dh `ÎRËh.
AnEÊ]l vx[ztm]yuh ghg B]>Yy]yuh muÄÉN `Îu
EpE>]TukUTiyvnum]yi>iÄuÎ aveû p]deÊ w]N nmx[k>i
ÄuÎu `Î[ AkÏ]eTyuÔ aRËh.
Et]Ùkvi sivenÄuric{uteÎ meÕ]>u vànEs}]kmuÞ]Äi

yiÈuÞ[. atuh t]e< EcRÄuÎu:
'm]>]E>, tv d]Ex]Hh v]>i yxY jT]ßE>

yh zp]Hu>vYyh nitYh tzßiEfzth nm]mYHh.'
EkvÙh xhx[kZtB]SyiÙuÔ |o Es}]kÊiÙuh aEÌHh

m]>]R, v]>iyR, `zá]N, tzßi `Îiv>ueT Ep>ukL v>uÊi
yi>iÄuÎu. |tuh O>uvk PÙitm]fEÙ}]. p>p>iH]x]RËm]yiÈuh
Et]Ùkvi aEnkh Es}]kÆšuÞ]ÄIÈuÞ[. 'OÎ]y[Ec{RÄyum]h
pdÆšiTvieÈeÆÜiÙuh EcRÊiT]h' `Î]fEÙ}] xhx[kZtniymh.
A niymvuh zp]xh, ymkh mutÙ]y séBhgiÄuh p]dpU>f
Êinuh mÕum]yi ni>RËkÆšuh an]vsYkÆšum]y pdÆL
zpEy]giÄuÎtuh Et]ÙkviÄ[ |¨mÙ}. aÆen zpEy]giÄuÎ
ve> AEÑpic{u Et]Ùkvi \Þ]ÄIÈuÔ ciÙ Es}]kÆšuh t]e<
EcRÄuÎu:
œzpœnà]nàh
pddVyh n]zt jnitnà]nàh
tnyh vEà vkY]
ni>nVyh dÙitd]nvEàvkY]®
|o Es}]kÊil œzpœnh, d]nàh, vkY]® |o mUÎu pdÆL

ni>RËÆšuh ymkÊin]yiÈu m]zth EcRÊiÈuÔvyum]f[. EsS
muÔ pdÆLek]Þu m]ztEm k]>YmuÔu. AvsYmiÙ}]Ê
151
e`tiHYm]Ù
pdÆEš]Tu EcRÊuteÎ 'pddVyh n]zt' `Îuh 'ni>nVyh'`Îuh
zpEy]gic{[ av an]vsYkÆš]efÎu xUciÏiÄukyuh ecy[ti>i
ÄuÎu. atuh O>u x]mRËYm]fEÙ}]. |ni |tuEp]eÙÊeÎ
Ever]>u Es}]kh:
'\ÊiS[EÚ]ÊiS[Ú >]Ejzà
muKh zpÑ]šyxV T®
~S AHVyEt kuÄu
c eev tu Hi c eev tu Hi'
|vieT 'kuÄu' `ÎuÔtiEn]Tu 'T®' `ÎukUTiEc{RÊ[

anVyiÄfh. pdÆeš aÆumiÆum]yi zpEy]giÄ]emÜil aÑ>
Æešyuh aÆen zpEy]giÄ]h `Î]f[ Et]ÙkviyueT
aBizp]yh. azpk]>h teÎ 'c, eev, tu, Hi |tY]di
an]vsYkÆš]yiÈuÔ avYypdÆL aÆumiÆum]yi |Ty[ÄiT
y[Äu EcRÊu zpEy]giÄuÎetßin[? `Ù}]hkUTi O>umic{i>iÄeÈ.
AvsYh Ep]eÙ O]E>] pdÆL `TuÊ[ anVyiÄ]mEÙ}]' `Îu
vic]>ic{]f[ Et]Ùkvi A vk pdÆL ek]ÞuteÎ n]Ù]h p]dh
tIRÊt[. an]vsYÆšuh anRËÆšum]y pdÆeš OocitYh
kUT]et zpEy]giÄuÎ kvikLÄ[ |o AEÑpÆL mRmEBdk
Æš]yi>iÄumEÙ}].
anY>ueT kZtikLÄu kuÕvuh kurvuh pryuÎvR D]>]švuh

ni>]EÑpm]yi kvnh niRmiÄuv]N k<iyuÎvR EÙ]kÊil
cu>uÄvum]fEÙ}]. `Î]l Et]Ùkvi anYM]>ueT kZtikeš
AEÑpiÄuÎtinuh anYM]R AEÑpiÄ]ÊviDÊil k]vY
ÆL niRmiÄuÎtinuh k<iyuÎ Aš]yi>uÎu. aEÌHh anVy
zkmÊinu pdÆL EcRÊuh an]vsYpdÆL kUT]etyuh k]vYh
niRmic{iÈuÞ[. atiÙuÔ Es}]kÆšil ~Õvuh zpxiÍm]yiÈuÔ
OÎu t]e< EcRÄuÎu.
'xVRj]Ùik]niRj>niRJ>ifY]h
tdIyxoD]zgjuS]h vDUn]h
152
e`tiHYm]Ù
AEÙ]ÙEnztzpk>h ni>IÑY
JSzBm]Rj]Ùsth Ñipßi.'
|o k]vYh kUTi \Þ]ÄiÄ<iÇEÏ]E<Äuh Et]Ùkvi

visVvizsutn]yiÊIRÎu. aEÌHeÊ 'Et]ÙN' `Îu prÇi>uÎ
axUy]ÙuÄš]y viE>]DikL Ep]Ùuh 'Et]Ùkvi' `ÎuteÎ
prÇutuTÆukyuh ecy[tu.
|Æenyi>uÎ k]ÙÊ]f[ kuÙEsK>vRm]evÎ[ zpxiÍn]

yi>uÎ Ec>m]N ep>um]L xhx[kZtn]TkÆL c]kY]M]e>
eÄ]Þ[ a>EÆÕh k<iÏiÄuv]N \X]Hic{u tuTÆiyt[. aEÌHh
AdYhteÎ c]kY]M]e>eÄ]Þ[ a>EÆÕh k<iÏiÄ]nuX]Hic{tu
s]kußšh n]Tkm]f[. a>EÆÕÊinu xUteû EvSh D>ic{
c]kY]R '>]j]nh mZgW]vEÙ]kY' (mZgmtienyum]Êc]pn]kuh
jgdBivàY Bv]enyuh viEÙ]kY) `ÎuÔ B]gh yœ]zkmh aBinyi
c{EÏ]L A c]kY]>ueT kÉu ep]ÈiEÏ]vuky]l a>EÆÕh
nTÎiÙ}. pieÎ ep>um]L aBiESkh, tptIxhv>fh, xuBzd]
Dnw[jyh |Æen mUÎu n]TkÆL xVyEm niRmiÄukyuh av
\Ten c]kY]M]e>eÄ]Þ[ a>EÆÕh k<iÏiÄfemÎu niþyiÄu
kyuh ecy[tu. A mUÎu n]TkÆšil OTuviÙuÞ]Äiy xuBzd]
Dnw[jym]f[ ep>um]LÄ[ aDikh Eb]Dic{t[. atin]l atu
teÎ AdYh a>EÆÕh k<iÏiÄfemÎ[ aEÌHh niþyic{u.
`ÜiÙuh atu vidV]M]e> OÎu EkLÏic{iÈu Evfh c]kY]M]e>
~lpiÄ]enÎ[ aEÌHÊinu Et]Îi. 'Ap>iEt]S]dViduS]h n
x]Du mEnY zpEy]gvi¡]nh' `ÎuÞEÙ}]. atin]l Ec>m]N
ep>um]L O>u divxh teû xdxYM]>uh xmIpØM]>um]y
vidV]M]e>eyÙ}]h višic{ukUÈi. A xdÓil Et]Ùkviyuh ecÎu
EcRÎi>uÎu. A xB]v]xikeš Ec>m]N ep>um]L xuBzd]
Dnw[jyh xVyEmv v]yic{u EkLÏiÄ]n]>hBic{u. OÎ]mÜh
k<iÇu >Þ]mÜh vyic{utuTÆiyEÏ]L teÎ Et]Ùkvi kuEreÒ
virc{u tuTÆi. >Þ]mÜh ~kEdsh pkutiy]yEÏ]L Et]Ùkvi
atYuc{Êil aÈHxic{uek]Þuh 'aEy{], `niÄu xHiÄ]N
vEy{' `Îu prÇuek]Þ[ c]TieyfIÕuniÎu evšic{Ï]Tien
153
e`tiHYm]Ù
EÏ]eÙ tuÔituTÆi. xdxYe>Ù}]h p>izBmic{[ `fIÄukyuh
'A>]f[? k]>Yemß]f[?' `Îuh mÕuh Ec]diÄukyuh ecy[tu.
aEÏ]L Et]Ùkvi 'w]N s]kußšh n]Tkm]f[. `niÄuÔ
aRËklÏnkšuh C]yyuemÙ}]mpH>ic{[ xuBzd]Dnw[jyÊinu
ek]TuÊi>iÄuÎu. |etniÄu xHiÄ]vuÎtÙ}' `Îu prÇu.
|tu EkÈEÏ]L |tu Et]Ùkvi Ec>m]N ep>um]eš p>iHxi
Ä]n]yieÈTuÊ vidYy]efÎu xdxYRÄu mnÓiÙ]vukyuh ciÙR
mnÓriy]et ep]Èic{i>ic{uEp]vukyuh ~t]nuh EpR tÆLÄu
vÎ ci>i ep>um]eš ByeÏÈ[ \Ôil OtuÄukyuh ecy[tu.
ep>um]L ~Õvuh viSÉn]yiÊIRÎu `ÎuÔtu pryfemÎi
Ù}EÙ}]. aEÌHh EsSh v]yiÄ]N s¬n]k]et Ù´]vntmuK
n]yi avieTniÎ[ `fIÕuEp]yi. \Ten Et]ÙkviyueT tuÔl
nilÄukyuh xB]v]xikešÙ}]v>uh pi>iÇu Ep]vukyuh ecy[tu.
aÎu >]ztiyil kiTÎiÈu Ec>m]N ep>um]LÄ[ \rÄh

vÎiÙ}. teû n]TkÆL vidVńÆLÄu >uciÄyuh avy[Äu
zpxiÍiyuh zpc]>vuh xiÍiÄukyuh ecy{uÎtin[ `ß]f[
EvÞetÎ[ aEÌHh vše> En>h vic]>ic{u En]ÄIÈuh s>iy]y
m]RÅem]Îuh kÞiÙ}. OTuÄh Et]Ùkviey teÎ v>uÊi
AEÙ]ciÄ]emÎu niþyic{u. Ec>m]N ep>um]L A >]ztiyil
ÊeÎ Ašyc{u Et]Ùkviey gU™m]yi teû aTuÄl v>uÊi
aEÌHÊieû aBizp]yzpk]>h n]Tk]BinyÊinuEvÞuÎ murk
ešÙ}]h vYvØeÏTuÊi. vidUSknuÔ n]TkÆL aBinyiÄuÎ
tin[ AdYh teÎ vidUSkEvSD]>iy]y O>u nTN zpEvsic{u
viv]du tIRÊu `Îuh viEn]dh, vWnh, asnh, >]jExv `ÎI
pu>uS]RËÆL x]Dic{u `Îuh pryfemÎuh avy[Äuh n]Tk
ÆšieÙ vidUSkeû v]kYÆLÄu pk>m]yiÈuh mfizpv]šm]yuh
mÕu ciÙEs}]kÆL kUTi EvfemÎuh mÕum]f[ avR vYvØ
eÏTuÊiyt[. A vk Es}]kÆešÙ}]muÞ]ÄuÎtin[ Ec>m]N
ep>um]L Et]ÙkvieyÊeÎ ~lpiÄukyuh aEÌHh \Þ]Äi
eÄ]TuÄukyuh ecy[tu.
154
e`tiHYm]Ù
viv]dutIRÄuk `Îuevc{]l anDItmhgÙh zg]mÄ]>uh
ep>uhtZEÄ]vieÙÎ EÑztÊieÙ \o>]šM]>um]y Emy[Ä]ßÙ,
ki<Ä]ßÙ `Îu >ÞukUÈR tÐiÙuÔ aDik]>ÊRÄh tIRÄuk
y]f[. |til \o>]šM]R, xmud]yh, s]ßiÄ]R, v]>iyR, m]>]>[
mutÙ]y EÑzt]Dik]>ikšueTyuh EÑztxhb³ikšueTyuh
c]kY]R, náY]R mutÙ]yv>ueTyuh xVB]vÆeš vRÉic{[ anvDi
Es}]kÆL Et]Ùkvi \Þ]Äi. viEn]dh `Ît[ |o \o>]šM]R
mutÙ]yve>Ù}]hkUTi 'zBm>ikuÙEk]Ù]HÙÊuÉimw[j>i' èÎ]>u
EvsY]x[ztIyueT aTuÄlec{Îu tZtIypu>uS]RËh x]DiÄuk
y]f[. |tin[ x[ztIkšueT xVB]vÆeš vRÉic{uh vše> Es}]kÆL
Et]Ùkvi niRÐic{u. vWnh `Ît[ viEn]dh x]DiÄ]N
Ep]yv>il O>]L \Éimw[j>iyueT evÔiÄ>Þkh Em]ïc{[
A>umriy]et v]yiÙ]Äi ek]ÞuEp]Îu `ÎuÔt]f[. atin[
aDikh vix[t]>vuh vRÉnyuem]ÎumiÙ}. pieÎ asnh `Ît[
f[ÚIh f[ÚIh n]y[Ä>ueT pzßÞ]h m]xxdY |vR Ep]yi \Þu
`ÎuÔt]f[. |tu vše> Ekmm]Äi. xdYyueT O]E>] viBv
Æešyuh zpEtYkh zpEtYkh viv>ic{uh vRÉic{uh vše> Es}]kÆL
kvi \Þ]Äi. |Æen mUÎu pu>uS]RËÆL x]Dic{uk<iÇ]l
pieÎ >]jExvy]yi. atin[ |o \o>]šM]R mutÙ]yv>il
xmRËn]y O>]eš ti>eÇTuÊ[ ayy[Äuky]f[. ay]L,
piÎITBinyiÄ]N niþyic{i>iÄuÎ n]TekEmEt] atieÙ
kœ]n]ykn]y >]j]vien Exvic{u t]mxic{u `Îu prÇ[
n]Tkvum]yi xhb³h v>uÊfh. n]TkÊieÙ vidUSkn]yi
ÊI>uÎtuh ay]L teÎy]f[. |o n]Ù]meÊ pu>uS]RËh
pryuÎtinuh >]j]ÄM]>ueT xVB]vÆeš vRÉic{[ anvDi
Es}]kÆL Et]Ùkvi \Þ]Äi. viv]du tIRÊt]yuh puRS]RË
ÆL x]Dic{t]yuh pryuÎtiEÙÄ]yi Et]Ùkvi \Þ]Äiy
Es}]kÆešÙ}]h x>xÆšuh PÙitB>itÆšum]f[. avyil miÄv
yuh mfizpv]šÆšuh ciÙtu xhx[kZtÆšum]f[. BRÊZH>i
mutÙ]yvyilniÎuh ciÙ Es}]kÆL |o AvsYÊiEÙÄ]yi
aEÌHh yEœ]cith `TuÊu EcRÊiÈumuÞ[. Et]Ùkvi \Þ]ÄI
155
e`tiHYm]Ù
ÈuÔ Es}]kÆL EkÈ]l zpEtYkmriy]h. avyueT >xiktVh OÎu
Ever teÎy]f[.
EmlprÇ cTÆukEš]Tuh Et]ÙkviyueT xH]yEÊ]Tuh

kUTi Ec>m]N ep>um]L teû n]TkÆešÙ}]h a>EÆÕh k<iÏiÄu
kyuh `Ù}]v>uh vše> >xiÄukyuh xEß]SiÄukyuh ecy[tu.
aEÏ]L m]ztEm Ec>m]N ep>um]LÄu muáuÞ]y kuf[Úith
niEÒSh tIRÎuÔu. pieÎ aEÌHh Et]ÙkviÄu vše> xÐ]n
Æšuh mÕuh ek]TuÊu xEß]SiÏic{[ aEÌHÊien teû
kUeTÊeÎ t]mxiÏic{u.
anß>h Ec>m]N ep>um]L n]g]nàh mutÙ]y ciÙ

n]TkÆLÄu kUTi Et]ÙkvieyeÄ]Þu vidUSkEs}]kÆšuÞ]Äi
Äukyuh avyuh Aþ>YcUQ]mfi, kÙY]fxog³ikh mutÙ]yi
mÕu ciÙ n]TkÆšuh kUTi a>EÆÕh k<iÏiÄukyuh ecy[tu.
c]kY]M]R n]TkÆšiÙBinyiÄuÎtinu Ec>m]N ep>um]L
niþyic{iÈuÔ Ep>[ 'kUTiy]Èh' `Î]f[ aÆenteÎ |EÏ]<uh
prÇuv>uÎu. atin[ AkÏ]eTyuÔ Ep>[ kUÊ[ `Îum]f[.
>xv]xnyuh n]TYx]mRËYvuh EvSBhgiyumuÔ c]kY]M]R
n]ykeû B]gvuh, mEn]DRÐvuh yu¬iyuh v]‡itVvuh v]q[
m]Du>YvumuÔ c]kY]M]R vidUSkeû B]gvuh niRv{HiÄuÎt]
y]l kUTiy]Èh k]f]nuh EkLÄ]nuh vše> nÙ}t]f[. pEÑ
aÆenyuÔ c]kY]M]R |EÏ]L cu>uÄm]efEÎyuÔu.
vidUSkniÙ}]Ê n]TkÆL aBinyiÄuÎtinu puRS]RËÆšuh
mÕuh pryuk ptiviÙ}]Êtin]l nÙ} AÈÄ]>]yiÈuÔ c]kYM]>u
Þ]y]Ùuh mti. atinuh Ey]gYM]>]yiÈuÔvR vše> cu>uÄm]f[.
kUÊ[ EÑztÆšil m]ztEm p]TuÔU `Î]f[ Ec>m]N ep>um]L
niþyic{iÈuÔt[. kUÊinuÔ višÄinu evšiec{Éyuh EvSh
ekÈuÎtinu evšuEÊTeû m]Õuh m]Ùy[Äu ecÊiÏUvuh
EvfemÎ]f[ niþyh. 'kÙiyugh mUÄuEá]L |Ù}Êu kUÊuh
ek]áeÊÉ (puÎÄ]eyÉ, pUveÊÉ, mE>]ÈieyÉ mutÙ]yv)
yuh mÉ]Êi m]Õuh askiN pUvuh EvfemÎu jnÆL
prÇutuTÆuh. aEÏ]L niÆšueT afyÙÆL (EvSh
156
e`tiHYm]Ù
ekÈ]nuÔ Ek]ÏukL) ti>uvWiÄušÊu EÑztÊil ek]Þu
ecÎu m¥pÊil ekÈiÊUÄIÈu niÆL tIRË]Tnh
ecy[tuek]Ôfh' `Îu Ec>m]N ep>um]L c]kY]E>]Tuh
prÇiÈueÞÎ[ O>u EkLviyuÞ[. |tuek]Þuh muáu viv>ic{iÈuÔ
ciÙ xhgtikL ek]Þuh kuÙEsK>vRÐ]vu t]mxic{i>uÎtu
ti>uvWiÄušÊuteÎy]yi>uÎuevÎuh Et]ÙkviyueT v]x
ØÙvuh avieT xmIpeÊvieTEy] Ayi>uÎuevÎuh \oHiEÄ
Þiyi>iÄuÎu.
Et]Ùkvi \Þ]ÄIÈuÔ puRS]RËEs}]kÆšueTyuh n]Tk

Es}]kÆšueTyuh >xiktVh vic]>iÄuEá]L avyil ciÙtukUTi
|vieT pkRÊiy]l ek]Ô]emÎu Et]ÎuÎuÞ[. EÙKneedRGYh
vic]>iÄuEá]L atinu mnÓu v>uÎumiÙ}. `ÜiÙuh ciÙtu t]e<
EcRÄuÎu:
's]ßidVij® zpku>uEt bHudIps]ßih

tzttYv]>vnit]mdn]g[nis]ßih
pkV]jYp]yxgueešR´Ú>]g[nis]ßih
k]ÙzkEmf p>EmsV>s¬is]ßih.'
'kušic{u kuÕiÊÙyuh kuTÇ

ÆmzßkuhBh ec]>iyuÎ En>h
zBmic{u EdvN cumE>]TÙc{u
nIE>]kiÙUeT gmnh kE>]ti.'
|o Es}]kÆL viv]du tIRÄuÎtiÙuÔvy]f[. |ni

viEn]dÊieÙ ciÙ Es}]kÆL t]e< kuriÄuÎu:
'pÊc{Æu pTiÏu>y[Äu purEm nilÏ], nkh pUkuv]N

pÊ]nÄšB], nkeÊ]>u pdh evy[p]N xuvRÉ]cÙh
mEÕk]lÄu xu>zdumh, puf>uv]N visVh tE>fh nmu
ÄiËh ec]lev]>u n]>im]e>]TfyuEÎ]REÄS bÍ]²Ùi®'
157
e`tiHYm]Ù
asnÊieÙ zpD]nvuh zpœmvum]y Es}]kh kUTi aTiyil
EcRÄuÎu:
'evÉx[Em>muKIh vrÊu v>šuh v]RÊ]kdß¢d]h

ecEÕ]mMDu>Ärix[tnB>]mm}]pdh Es]d>Ih
Ecf]REÎ]e>>umÊyiRÄuTitT]h ciÆáE<]>udVyI
Emn]h Bu¬ivDUh pi>iÇyi xEK EÙ]k® kœh jIvti?'
>]j]ÄM]>ueT xVB]vÆeš vRÉic{u >]jExvyiÙuh vše>

Es}]kÆšuÞ[. vix[t>ByÊ]l avey]Îuh |vieT pkRÊuÎiÙ}.
Ek>šÊil zb]ªfRÄu s]x[zt (xhG)Äšiyuh n]yM]R

mutÙ]yvRÄ[ ~<]mÊu kšiyumuÔtuEp]eÙ aáÙv]xivRÅ
Ä]RÄu kUrÏ]rkN èÎ]>u kšiyuÞEÙ}]. atil \pEy]gi
ÄuÎtin]yiÈuh Et]Ùkvi aEnkh Es}]kÆšuÞ]Äi A vk
Ä]RÄu ek]TuÊu. A kšiyiÙuh aEnkh EvSÆšuÞ[. avR
ec]Ù}uÎ Es}]kÆL kUTi |vieT \Í>iÄ]h. p]zth Ety[Ä]N
Ep]kuÎ B]vÊil zpEvsiÄuÎ v>iyxY]e>Äuric{uÔ Es}]k
m]f[ t]e< pkRÊuÎt[:
'evÉIÕukÈ vÙiEy]Îu vÙÊueekyil,

mEÕtil vÕu>uši, cÈk, em]Èu vy[EÄ]l
O]mlÄ<uÊieÙ]>u mÌšvuh D>ic{u
eekÙ]xn]>i v>vuÞtu k]únI w]N.'
O>u vZÍyuh mkšuh zpEvsic{iÈu vZÍ mkEš]Tu pryuÎt]yi

ec]Ù}uÎ Es}]kh kUTi t]e< EcRÄuÎu:
'pÊu pÊnem]EÊ]fh
suÍsUnYh v>uÊi w]N
pÊ]eÙ]Îu muTic{IT]N
mug[ED! nI mtiy]kuEm]?'
kUÈÏ]ÚkÊil \pEy]gic{uv>uÎ Es}]kÆešÙ}]h Et]Ùkvi

\Þ]ÄIÈuÔvy]efÎ]f[ pryuÎt[. `Î]l avyil ciÙ
158
e`tiHYm]Ù
Es}]kÆL EkÈl >ItiEBdh ek]Þ[ av mÕ]E>] \Þ]Äiy
t]efÎ[ Et]ÎiEÏ]kuh. aÆenyuÔ ciÙ Es}]kÆL kUTiy]È
Æšil c]kY]M]>upEy]giÄuÎ vidUSkEs}]kÆšiÙuh k]fu
ÎuÞ[. avyueT vYtY]xh kvit]mRÐ¡M]>]y xHZdyM]R
Äriy]vuÎt]f[. aet]eÄ `Æiny]y]Ùuh kUÈÏ]Úkh
èÎ]Î[ \Þ]ÄiÊIRÊtu Et]ÙkviteÎy]efÎu visVxi
EÄÞiyi>iÄuÎu.
'Ep]>uÎ EÙ]k>u p>á>y] prÇu

Ep]>uÎ v]ÄiÙyœ]RËvic]>m]k]'
`ÎuÞEÙ}]. |ni n]TkÆšil vidUSknu ec]Ù}]n]yi

Et]Ùkvi \Þ]ÄIÈuÔ ciÙ Es}]kÆL kUTi |vieT \Í>iÄ]h.
xuBzd]Dnw[jyÊil xuBzdeyÄuric{uÔ 'xoà>Yh,

xukum]>t]' |tY]di Es}]kÊinu pk>h,
'v]n]Õh kvRn]ÕmIrep]Tiyuh B]vh ek]TuhzkU>m]h

En]Äuh v]Äumit]dixRÅviBv]N niEÒScÄIguf]N
|c{ÄY]mupyujY p«jnEH]! skY]f, ckYß>h
xZïÏ]nv EvfemÜiÙiH veÎÙ}]mi>ÎITfh.'
'n]<iBi>u>iBi>u<g[Bi®
p]ti mflBix[teeœv cvÙ>iBi®
yzt mEn]>œmuTEn
xiDYyi txeeY nEm] nmþÄeeY'
tniÄu viEvvkmiÙ}]etyi>uÎ ecruÏk]ÙÊu teÎ myÄi

zB¨n]ÄiÊIRÊ cÄieyÄuric{u Et]ÙkviÄu piÎITu eev>xY
muÞ]yt]yi EmeÙ<utiyi>iÄuÎ |o Es}]kÆLek]Þu vic]>i
Ä]h. aœv] aEÌHÊinu zpkZtY] \Ô p>iH]xsIÙh ek]Þ[
|ÆenyuÞ]Äiyt]efÎuh v>]h. ~t]y]Ùuh aEÌHh cÄiey
O>uk]ÙÊuh mrÎi>uÎieÙ}Îu x[p¨m]kuÎuÞ[.
159
e`tiHYm]Ù
mÙy]špdÆLÄu (n]mm]y]Ùuh zkiyy]y]Ùuh) xhx[kZt
zptYyÆL EcRÊu zpEy]giÄukeyÎuÔ vidY AdYh tuTÆiyt[
Et]Ùkvi teÎy]efÎ]fu Et]ÎuÎt[. aEÌHÊieû miÄ
pdYÆšiÙuh aÆenyuÔ zpEy]gÆL k]f]h. aÆenyuÔtuh
zpxiÍvum]y O>u x³Y]vRÉnEs}]kh kUTi t]e< EcRÄuÎu:
't]<[pUÈiyßi tk>]® kriek]y[tEsS]®

k]k]® k>Çu m>EmriyurÆiyßi
mÞßi p]ÖnivH]® pTib³EpTY]
miÎ]minuÆnivH]þ® minuÆyßi.'
Et]Ùkvi Ec>m]N ep>um]šueT Exvkn]yiÊ]mxic{i>uÎ

k]ÙÊuÞ]y ciÙ En>Eá]ÄukL kUTi prÇiÈ[ |o \pnY]xh
avx]niÏiÄ]emÎu vic]>iÄuÎu.
O>iÄl Ec>m]N ep>um]L `ÉEtc{ xmyh teû eek

vi>Ùil kiTÎi>uÎ ti>uv]h) \o>i t]e< vc{iÈ[ `É
Etc{u. kuši k<iÇu Ep]Î xmyh A Em]ti>emTuÄ]N aEÌHh
mrÎuEp]yi. kUeTyuÞ]yi>uÎ p>ic]>kM]>uh Em]ti>Êieû
k]>Yh O]RÊiÙ}. Ec>m]N ep>um]L kušik<iÇu Ep]y \Ten
Et]Ùkvi kTvilec{ÎEÏ]L ti>uv]iÄuÎtu kÞu.
aEÌHh A>uh k]f]etyuh AE>]Tuh pry]etyuh En>Eá]Äi
n]yi aetTuÊuek]Þu Ep]yi v]šieû \ryiÙiÈ[ Ošic{uvc{u.
pieÎ aEÌHh A kTvil Ep]k]et meÕ]>u ØÙÊu Ep]yi
kušic{u Ep]>ikyuh ecy[tu. Ec>m]N ep>um]L \ofu k<iÇu
eek k<ukiyEÏ]<]f[ Em]ti>eÊÄuric{[ O]RÊt[. \Ten Ašyc{u
kTvil En]Äic{u. Em]ti>h avieT k]f]y[ky]l mury[Ä[
aEnVSfh tuTÆi. pÙviDÊil aEnVSic{iÈuh O>u tuáumu
Þ]yiÙ}. Et]Ùkvi ExvkM]>il zpD]niy]yiÊI>ukek]Þuh
aEÌHh `Ù}]ve>yuh p>iHxic{i>uÎtin]Ùuh pÙRÄuh aEÌH
EÊ]Tu viE>]Dvuh axUyyumuÞ]yi>uÎu. ave>Ù}]v>uh kUTi
ti>uv]um]šueT aTuÄl
prÇu visVxiÏic{u. ep>um]L Ec]dic{iÈuh Et]Ùvvi kuÕh
160
e`tiHYm]Ù
xÐtic{iÙ}. OTuÄh Et]Ùkvi eek muÄfemÎu ep>um]L viDic{u.
eek muÄukeyÎ]l |>un]<iyu>i eny{[ O>u p]ztÊieÙ]<ic{[
aTuÏÊuevc{[ tišÏic{[ cUET]TukUTi vÆievc{[ atil eek
muÄuky]f[. eek ep]ÔieyÜil Em]ïc{u `Îuh ep]Ôiyi
eÙ}Üil Em]ïc{ieÙ}Îuh tIRc{eÏTuÊuh. O>iÄl èßÜiÙuh
kuÕh ecy[tt]yi xhsyh jniÄukyuh xhsyiÄeÏTuÎy]L
kuÕh xÐtiÄ]ti>iÄukyuh ecy[t]l xhsyh tIRÄuÎtin[
aÄ]ÙÊ[ |Æen O>u vidYy]f[ ecy[ti>uÎt[. (muNk]ÙÆšil
x[m]RÊvic]>Êil xhsyzgx[tM]>]yiÊI>uÎvR sucIzàÊu
nTyilevc{[ eek muÄuk ptiv]yi>uÎuvEÙ}].) aÆen ecy{]
emÎu Et]Ùkvi xÐtiÄukyuh ecy[tu. \Ten ciÙR kUTi
Ec>m]N ep>um]šueT muáilÊeÎ O>TuÏuÞ]Äi tI kÊic{u,
p]ztÊil eney{]<ic{[, aTuÏÊu vc{[ tišÏic{u. eny{u nÙ}Ep]eÙ
tišc{ xmyh O>]L eekÄÙ kUÈiÏiTic{[ atu v]ÆiÊ]e<evc{u.
\Ten Et]Ùkvi '|ni w]N eek muÄfemÎuEÞ]? kšvivieT
etšiÇuvEÙ}]. |o eny{u v]Æievc{ Aš]f[ ti>uv]iy]y xm]D]nh pry]N ARÄuh Et]ÎiyiÙ}.
ep>um]šuh moneÊÊen avÙhbic{u. aEÏ]L Et]Ùkvi
'|et]eÄ vièikešÏÕiÄ]nuÔ vidYkš]f[. |et]Îuh ÈÎ]Tu
pÕukyiÙ}. buÍiyuÔvR s>iy]yi anEVVSic{i>ueÎÜil ti>uv]uÎu. táu>]eû Ec]ru tiÎuÎv>il aÆenyuÔ
v>]>uh |vieTyiÙ}. `Ù}]v>ueTyuh \X]Hem]eÄÄ<iÇuvEÙ}].
|ni ti>uv]]h' `Îu prÇu ti>uv]umuáil evc{uek]TuÊu.
|zpk]>h teÎ pieÎyuem]>iÄl ciÙR kUTi Et]Ùkvi

yueT Eml O>u kuÕh Ø]pic{uek]Þ[ ti>umnÓriyic{u. Et]Ùkvi
A kuÕh xÐtic{iÙ}. atinu Ec>m]N ep>um]L viDic{t[
Et]Ùkvi O>u kyÊil c]TfemÎ]yi>uÎu. mnuSYE>] mÕu
jIvjßuÄEš] vIf]l \Ten piTic{utiÎuÎvy]y vÙiy
161
e`tiHYm]Ù
mutÙkL A kyÊil vše>yuÞ]yi>uÎu. Et]Ùkvi atil
c{]TIÈu mutÙ piTic{ieÙ}Üil niREÌ]Sn]efÎu visVxiÄ]emÎ]
yi>uÎu klÏn. Et]Ùkvi atuh xÐtic{u. kyÊil c]T]nuÔ
divxvuh xmyvuh niþyic{u muNkUÈi zpxiÍeÏTuÊukyuh A
xmyÊu ep>um]šuh axhKYh jnÆšuh kyÊieû k>yieÙÊu
kyuh ecy[tu. A xmyh, jnic{iÈu kÉuturÄukEp]Ùuh ecy{]Ê
>Þu pÈiÄuÈikeš Et]Ùkvi kyÊiEÙy[Ä[ `riyukyuh
tlÑfh mutÙkL vÎ[ avey piTic{uek]ÞuEp]vukyuh
ecy[tu. aEÏ]L Et]Ùkvi Ec>m]N ep>um]šueT aTuÄlec{Î[
'A pÈiÄuÈikL jnic{iÈ[ kÉu turÄuk Ep]Ùuh ecy[tiÈiÙ}. av
y]et]>p>]Dvuh ecy[ti>iÄyiÙ}EÙ}]. aveyyuh |o mutÙkL
piTic{u. atin]l |o mutÙkL ap>]Dikešyuh ni>p>]D
M]e>yuh ti>ic{riyuÎvy]efÎu Et]ÎuÎiÙ}. av Ae>yuh
piTic{u tiÎuh. |o ØitiÄu w]N c]Tiy]l èÎyuh
piTiÄyiÙ}Ey] `Îu w]N xhsyiÄuÎu' `Îu prÇu. |tinuh
s>iy]y mrupTiey]Îuh pry]N Et]Î]y[ky]l Ec>m]N
ep>um]L OÎuh miÞ]et ti>iec{<uÎÔi. pu>uS]>Æšuh pi>iÇu.
Et]Ùkviyuh mTÆiEÏ]yi. atilÏieÎ A>uh aEÌHeÊÄuric{u
ep>um]šueT aTuÄl ~Sfi pryukyuh ep>um]L kuÕh viDiÄu
kyumuÞ]yiÙ}.
|Æen Et]ÙkvieyÄuric{[ |niyuh pÙ kœkL

pry]nuÞ[. vix[t>ByÊ]l |EÏ]L vi>miÄuÎu.
162
e`tiHYm]Ù
75. kuWiÄuÈiÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]R

zpxiÍ m]zßiknuh yuÍvidg[Ínuh c]>]Ezgx>nuh DI>nuh
sU>nuh annYx]D]>fm]y k]ybÙEÊ]TukUTiy pu>uSEkx>i
yum]yi>uÎ kuWiÄuÈiÏiÔyueT jnnh AÙÆ]Èu t]ÙUÄil
Ek]ÈÏurh EdsÊu czßÊil `Îu zpxiÍm]y n]yR gZHÊi
Ù]yi>uÎu. |EÌHÊieû O>u s]K]kuTuhbm]yi |o EpE>]Tu
kUTiÊeÎ O>u vIT[ prvUR t]ÙUÄil prvUÊr EdsÊ[ |EÏ]uÎ

>Itiyil vidY]BY]xh ecy[tu. mÙy]švuh tmi<uh x]m]nYhEp]eÙ
`<ut]nuh v]yiÄ]nuh, kfÄuh sIÙm]Äiytieû EsSh
~t]nuh k]Ùh k]yik]BY]xvuh yuÍmurkšuh p>isIÙic{u. pieÎ
aEÌHh kurc{uk]Ùh EdsxW]>h ecy[ti>uÎu. anß>h aEÌHh
vIÞuh xVEdsÊuteÎ mTÆieyÊi. aÄ]ÙÊu n]Tuv]<ikš]
yi>uÎ AÙÆ]T[, prvUR `ÎI >]j]ÄM]>ueT Exvkn]yuh A
>]j]ÄM]>ueT EmlEÄ]y[mØ]nh vHic{i>uÎ ek]c{i >]j]vieû
Azsitn]yuh t]mxic{i>uÎu. aÄ]ÙÊ]f[ 973-]m]Þ[ n]Tu
nIÆiy k]RÊik ti>un]L >]mvRÐ mH]>]j]vu ti>umnÓu
ek]Þu ek]c{i >]j]vieû d]nzpk]>h AÙÆ]Tuh prvU>uh
ti>uvit]hkUril EcRÊu n]Tuv]fi>uÎt[. aÙÆ]Tuh prvU>uh
eekviÈukšÇt]yi ariÇ \Ten kuWiÄuÈiÏiÔ ti>uvnß
pu>eÊÊi mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ muKh k]fic{u teû
ØitikešÙ}]h ti>umnÓriyiÄukyuh klpnzpk]>h A
ti>umnÓieÙ Exvkn]yi avieT t]mxmurÏiÄukyuh ecy[tu.
|o viv>mriÇu ek]c{i >]j]vu gUQm]yi Ašyc{u kuWiÄuÈi
ÏiÔey teû aTuÄl v>uÊi, 'nI nÐueT aDik]>ÊiÙi>u
Îi>uÎ >]jYÊu jnic{u všRÎvn]fEÙ}]. `ÎiÈ[ |EÏ]L
ti>uvit]hkUrilEÏ]yi A >]j]vien Exvic{u t]mxiÄuÎet
ß]f[? |tu nY]yvuh nÐuÄu xÐtm]yiÈuÔtumÙ}. kuWiÄuÈi
nÐueT aTuÄlÊeÎ t]mxiÄfh' `Îu klpic{u. |tinu
163
e`tiHYm]Ù
mrupTiy]yi kuWiÄuÈiÏiÔ, 'aTiyeû jMBUmi ti>umnÓuek]Þu
eekviÈukšÇuvEÙ}]. A ØÙh |EÏ]L ti>uvit]hkUriÙ]yi>i
ÄuÎtin]Ù]f[ aTiyN aEÆ]Èu viTek]Þt[. A Edsh
ti>umnÓuek]Þu vIeÞTuÄuÎ k]ÙÊ[ aTiyN |vieT
viTek]Þu t]mxic{uek]Ô]h' `Îriyic{iÈ[ aEÏ]LÊeÎ mTÆi
EÏ]Îu.
kuWiÄuÈiÏiÔ ek]c{iyil niÎu mTÆieyÊi ti>uvnß

pu>Êu t]mxic{i>uÎ k]ÙÊ[ AEy]DnvidY kurc{ukUTi
aBYxic{[ atil adVitIyn]yiÊIRÎu. EdsxW]>Êil
aEÌHh pÙE>]Tuh p>iceÏTukyuh pÙ>il niÎum]yi pÙ
B]Skšuh pÚiÄukyuh ecy[ti>uÎu. anß>h aEÌHh
ti>umnÓieÙ anuv]dEÊ]TukUTi ecÆÎUR EtvÙEÒ>i
d]Em]d>N náiyueT aTuÄlec{Îu t]mxic{u mzßv]dh pÚic{[
atiÙuh ax]m]nYm]y eenpufYh xá]dic{u. kuWiÄuÈiÏiÔey
Äuric{u vše> xEß]Sh Et]Îuky]l nái O>u xVRÉÊkiTil
O>u yzßem<uti mzßxhKY k<ic{u kuWiÄuÈiÏišyueT O>u tuT
kIri yzßh Ø]pic{[ O>u pc{m>uÎu Etc{[ murivufÄi s>iy]Äi.
'|o tkiTu EdHÊiÙi>iÄuÎ k]ÙÊ[ kuWiÄuÈiÄu sztuÄšueT
AyuDEmÕu m>iÄ]niTv>iÙ}.' `Îu prÇu anuzgHic{yc{u.
kuWiÄuÈiÏiÔ ti>uvnßpu>eÊÊi viv>emÙ}]h ti>umnÓ
riyic{u. ti>umnÓiEÙÄu vše> xEß]Sm]eyÎu m]ztmÙ},
kuWiÄuÈiÏiÔey sášÄUTutEÙ]TukUTi vÙiy ek]È]>h EHQ[
>]yxm]yi klpic{u niymiÄukyuh ecy[tu.
aÆenyi>iÄuÎ k]ÙÊ]F TiÏu xulÊ]N ti>uvit]h

kUrien AzkmiÄ]N v>uÎu `ÎuÔ viv>h ti>umnÓiEÙÄ[
arivu kiÈiyt[. `Î]l A eemxUR kTuv]yueT v>v[ ~tu
v<iÄ]efÎ[ ariy]N k<iÇiÙ}. atin]l ti>umnÓuek]Þ[
'>]j]Eksvd]xN' `Îu zpxiÍn]yi>uÎ EksvpiÔ div]Nji
yum]yi AEÙ]cic{[ |o viv>h gUQm]yi ti>ÄiyriÇu
v>uÎtin]yiÈ[ kuWiÄuÈiÏišey niymic{u. kuWiÄuÈiÏiÔ
ti>uvnßpu>ÊuniÎu pureÏÈu mEDYm]RÅh xnY]xiEvSh
164
e`tiHYm]Ù
D>ic{uek]Þ[ eemxUrieÙÊi TiÏuvieû y]zt]m]RÅvuh mÕuh
\p]yÊil mnÓiÙ]ÄieÄ]Þu mTÆi ti>uvnßpu>eÊÊi.
TiÏuxulÊ]N tZÄf]mtiÙkh v<iy]f[ v>uÎetÎuh
atin]l vTEÄ atiRÊiy]f[ \rÏiEÄÞetÎuh ti>umnÓriyi
Äukyuh div]Njiey zgHiÏiÄukyuh ecy[tu. |o arivu
kiÈuky]l aÆumiÆum]yi t]mxic{i>uÎ eexnYÆešey]eÄ
EsK>ic{u >]jYÊieû vTEÄ atiRÊiyil ayc{u t]mxiÏic{[
A B]gh muNkUÈi \rÏiÄuÎtinu EksvpiÔ div]NjiÄ[ x]Dic{u.
TiÏu xulÊ]N AÙuv]yieÙÊi p]šymTic{u t]mxic{

xmyh mÙevÔh ep]Æi yuÍEÄ]Ïukšuh eexnYÊil ~t]nuh
B]gvuh nsic{u Ep]vuky]l |¢]BhgEÊ]TukUTi mTÆiEÏ]yi
`ÎuÔtu c>iztzpxiÍm]fEÙ}]. `Î]l atinuh k]>fBUtN
kuWiÄuÈiÏiÔeteÎy]yi>uÎu. ep>iy]Õieû \d[BvØnÊinu
xmIph O>u vÙiy tT]kmuÞ]yi>uÎu. mÙvuÎ evÔh
mu<uvnuh ep>iy]ruviky]efÜil AÙuv]
mutÙ]y ØÙÆšil pu<yueT |>uk>kšiÙuh t]mxiÄuÎvRÄu
pÙviDÊiÙuÔ n]sÆL xhBviÄum]yi>uÎu. aÆen v>]et
yi>uÎt[ mÙvuÎ evÔÊil ~t]nuh B]gh A tT]kÊil
vÎu vIfu ekÈiniÎtuek]Þ]yi>uÎu. tT]kÊieû O>u vsh
mÙyuh EsSh B]gÆšil vÙiy \>ušN p]rkL ek]ÞuÔ
ciryumuÞ]yi>uÎtin]Ù]f[ evÔh avieT ekÈiniÎi>uÎt[.
TiÏuvieû eexnYÆL ti>uvit]hkUriÙuÔtil vše>yDikmuÞ]
yi>uÎtin]l aven jyiÄ]N k<iyuEm] `Îu xhsyh
Et]Îukek]Þ[ kuWiÄuÈiÏiÔ O>u kosÙh AEÙ]cic{u
niþyic{uek]Þ[ O>u gU™m]RÅÊilÄUTi ki<EÄ]È[ pureÏÈu.
kuWiÄuÈiÏiÔ muNpu ecy[t Eds]TnÊil ki<ÄN
zpEdsÆšieÙ mÙkšuh k]Tukšuh ku<ikšuh ØitikšuemÙ}]h
En]ÄiÄÞu D>ic{iÈuÞ]yi>uÎu. atin]l ~tu v<iEy
Ep]kuÎtinuh ~tu diÄil xW>iÄuÎtinuh aEÌHÊin[ O>u
zpy]xvumuÞ]yi>uÎiÙ}. aEÌHh ki<EÄ]Èu pureÏÈtu
>]ztiyiÙ]yi>uÎu. kuEr Ep]ytinu EsSh >Þu mUÎu n]<ik
165
e`tiHYm]Ù
vix[t]>h kurÇ O>u |Tv<iyilÄUTiÊeÎ Ep]EkÞiyi>uÎu.
A v<iyueT >Þu vsÆšuh vÙiy mtilekÈiytu Ep]eÙ
p]rkš]yi>uÎu. vy]yi O>u evšic{h kÞu. \TEnteÎ at[
adZsYm]kukyuh ecy[tu. xVlph k<iÇEÏ]L kurc{ukUTi
aTuÊu pieÎyuh yœ]pURv{h evšic{h kÞu. xUÑic{u
En]ÄiyEÏ]L tniÄ[ `ti>]yi ~Õvuh kUÕn]y O>u pÎi
v>ueÎeÞÎuh atieû EtÕkL p]rkšil muÈIÈu pureÏTuÎ
tIyueT evšic{m]f[ t]N kÞetÎuh aEÌHÊinu mnÓiÙ]yi.
purEk]Èu Ep]vuky]efÜil A |TuÆiy v<iyueT eedRGYh
kurec{]ÎumÙ}. pÎi aTuÊu vÎ]l \pzdviÄuemÎuÔ k]>Yh
tIRc{ eteÎ. O<iÇu m]r]N avieT m]RÅvumiÙ}. AkÏ]eT
aEÌHh ku<Æi vs]yi. '|osV>]! |ni `ß]f[ ecEy{Þt[?'
`Îu vic]>ic{[ aÆen niÎEÏ]L aEÌHÊin[ O>u kosÙh
Et]Îi. v<iyueT >Þu vsÆšiÙumuÔ >Þu p]rkšil
k]ÙukšurÏic{u pÎiÄu kTÎu Ep]k]vuÎ viDÊil kvc{u niÎu.
pÎikL EmlEp]Èu En]Äuk ptiviÙ}EÙ}]. atin]l at[ aEÌHh
avieT aÆen niÎi>uÎtu k]f]et muEá]Èu kTÎuEp]yi.
pÎi aEÌHÊieû k]lÄI<ilÄUTi kTÎ ÑfÊil aEÌHh
t]e<c{]Tukyuh pÎiyueT piNk]ÙukL >Þuh kUÈiÏiTiec{TuÊ[
niÙÊ[ O>TiyTiÄukyuh O>umic{u k<iÇu. aEt]TukUTi pÎiyueT
kœyuh k<iÇu. |tuek]ÞuteÎ kuWiÄuÈiÏiÔyueT k]ybÙ
vuh k>bÙvuh x]m]nYmÙ}]yi>uÎu `Îu tIRc{y]Ä]mEÙ}].
xUk>vDh k<ic{tieû EsSh aEÌHh pieÎyuh y]zt

tuTRÎu. aÆen Ep]yiEÏ]yi EmlprÇ tT]kÊieû vÄÊi>u
Îtuh pÊ]šukL kUTiÏiTic{]Ùišk]Êtum]y O>u kÙ}[ aEÌHh
|šÄiyu>uÈi m]Õi. aEÏ]L tT]kÊieÙ evÔh vÙiy af
muric{uviÈ]eÙÎvÉh \oEÄ]TukUTi pTiÇ]È[ O<ukiÊuTÆi. A
xmyh k]ÙvRSÊieû A>hBGÈm]ytin]l mÙevÔÏ]c{il
tuTÆiyi>uÎu. aEt]TukUTi tT]kÊieÙ evÔvuh ecÎu
EcRÎtin]Ù]f[ ÑfÊil AÙuv]Ïu< kvieÇ]<ukuÎtinuh
166
e`tiHYm]Ù
TiÏuvinu vic]>ic{i>iÄ]Ê ApÊukšuh anRËÆšuh
xhBviÄuÎtinuh avN zp]fByEÊ]TukUTi mTÆiEy]TuÎtinuh
|Ty]yt[.
TiÏu xulÊ]eû \pzdvh nimiÊh pÙ EdsÄ]R n]Tuh

vITuh viÈ[ O]Ti ti>uvt]hkUrieÙÊi mH]>]j]vien s>fh
zp]piÄukyuh aviTuÎ[ `Ù}]ve>yuh aByh ek]TuÊu
>ÑiÄukyuh ecy[tuevÎuÔtu zpxiÍm]fEÙ}]. aÆen
ti>uvnßpu>Êu vÎu EcRÎv>ueT kUÈÊil eemxURÄ]>nuh
TiÏuvieû c]>num]y O>u du¨numuÞ]yi>uÎu. avN xd]
m]>]j]vien nizgHiÄ]nuÔ m]RÅvuh t>vuh En]ÄieÄ]Þu
teÎy]f[ ti>uvnßpu>Êu t]mxic{t[. |et]Îuh mnÓi
Ù]ÄuÎtin[ avieT ARÄuh k<iÇiÙ}. `ÜiÙuh kuWiÄuÈiÏiÔ
|o vÎi>iÄuÎvN A>]efÎuh ~tu EdsÄ]>n]efÎuh
aveû \EÌsYemß]efÎuh mÕuh \p]yÊil mnÓiÙ]Äukyuh
aven xd] zpEtYkh xUÑic{uek]Þi>iÄukyuh ecy[tu.
`Î]l |et]Îuh avnriÇumiÙ}. avN mH]>]j]vien
akeÏTuÊuÎtinu pÙ m]RÅÆL En]ÄIÈuh OÎuh s>iy]yi
kÞiÙ}. OTuÄh avN O>u kosÙh kÞupiTic{u niþyic{u.
mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ pÔiyr m]šikyueT xmIpÊ]yi O>u
m>h nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. >]zti xmyh O>u kyruh ek]Þ[ A
m>ÊiEMl kyriy]l kyrieû O>Õh m>Êieû O>uek]áiEMÙuh
mEÕ aÕh teû a>y[Äuh ekÈimuruÄieÄ]Þ[ kI<[Ep]Èu w]Î]l
ATiec{Îu jnÙilÏiTiÄ]h. mH]>]j]v[ nÙ} \rÄm]kuÎ xmyh
jÎÙilÄUTi akÊu kTÎu mH]>]j]vieû kœ k<iÄ]h
`Î]f[ avN niþyic{urc{t[. O>u divxh pkl xmyh A c]>N
pÔiyryueT xmIpÊu cuÕi nTÄuÎtuh A m>Êieû
cuvÈilec{Îu EmlEp]Èuh mÕuh En]ÄuÎtuh kuWiÄuÈiÏiÔ O>u
ØÙÊ[ Ošic{uniÎu kÞu. aEÏ]LÊeÎ aveû aßRÅth
mnÓiÙ]Äukyuh ecy[tu.
O>u divxh >]ztiyil ~kEdsh pzßÞumfiy]y xmyh A

c]>N O>u vÙiy kyruh ek]Þ[ A m>Êilec{Îu kyri.
167
e`tiHYm]Ù
jÎÙilÄUTi m]šikyiEÙÄuteÎ En]ÄieÄ]Þi>uÎu. m]šikyil
višÄu ek]šuÊievc{i>uÎtuek]Þ[ aviTeÊ ØitikešÙ}]h
avnu x[p¨m]yiÄ]f]m]yi>uÎu. avN avieTÊeÎ dZï
\rÏic{uek]Þi>uÎ xmyh kuWiÄuÈiÏiÔ O>u kruÊ vx[ztvuh
D>ic{[ O>]yuDvum]yi m>Êieû mEÕvsÊukUTi màh màh kyri
mukšieÙÊi siK>ÆšueT mrviÙ]yi Ošic{i>uÎu. mH]>]j]vu
ti>umnÓuek]Þ[ pÔiÄuruÏ]yi `Îu Et]ÎiyEÏ]L A c]>N
kyerTuÊ[ O>Õh m>Êieû ek]áÊuh mEÕ aÕh teû a>yiÙuh
ekÈimuruÄieÄ]Þ[ kI<[Ep]Èu w]Îu. A xmyh kuWiÄuÈiÏiÔ
teû eekvsmuÞ]yi>uÎ AyuDh ek]Þ[ kyrieû mukšiÙeÊ
aÕh aruÊumuric{u. c]>N cÄevÈiytuEp]eÙ 'ep]EÊ]'eyÎu
niÙÊu ecÎu vIfu. kuWiÄuÈiÏiÔyueT niEy]gzpk]>h
avieT O>u ØÙÊ[ Ošic{i>uÎ BTM]R \Ten vÎ[ aven
piTikUTi. aEÏ]E<Äuh kuWiÄuÈiÏiÔyuh t]e<yirÆi
avieTeyÊi A c]>eû a>yil ekÈiyi>uÎ kyruek]ÞuteÎ
aveû eekkL kUÈieÄÈi ek]ÞuEp]yi. En>h evšuÄuÎtuve>
aven p]r]vil vc{u xUÑic{u. En>h evšuÊEÏ]L
kuWiÄuÈiÏiÔ A c]>ef ti>umuá]ek H]j>]ÄieÄ]Þu
xhgtikešÙ}]h ti>umnÓriyic{u. \Ten ti>umnÓuek]Þ[ A
duën tUÄieÄ]Ù}uÎtinu klpiÄukyuh kuWiÄiÈiÏiÔey
xRv{]Dik]>YÄ]>]yi klpic{u niymic{u nIÈu ek]TuÄukyuh
ecy[tu.
kuWiÄuÈiÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]>]yi>uÎ k]ÙÊu ek]c{i

yuh ti>uvit]hkUruh kUTiEc{RÎt]y atiRÊiØÙÊ[ O>]n
ku<iyil vIfu. atriÇ[ A Aney ku<iyilniÎu kyÕi
eÄ]ÞuEp]>]n]yi klpn zpk]>h kuWiÄuÈiÏiÔ p>iv]>
xEmth Ep]yi>uÎu. aEÌHh ØÙeÊÊiyEÏ]E<Äuh ek]c{i
xRÄ]>ilniÎu t]Ï]nkešyuh mÕuh ek]Þ[ AšukL vÎ[
Aney ku<iyilniÎu kyÕi atiRÊi kTÊiÄ<iÇi>uÎu.
kuWiÄuÈiÏiÔ aTuÊu ecÎ[ teû mzßs¬iek]Þ[ Aney
pirEk]Èu nTÊiÊi>ic{u ek]ÞuvÎ[ ti>uvit]hkUR xRÄ]R vk
168
e`tiHYm]Ù
AnÄUÈiÙ]ÄiyTc{u. |fÄvuh p>icyh v>]Ê k]È]ney
piTiÄ]En] tTuÄ]En] atieû aTuÄl ecÙ}]En] ARÄuh
x]DYmÙ}EÙ}]. atin]l ek]c{iyilniÎu vÎvR OÎuh ecy{]N
k<iy]et En]ÄieÄ]Þu niÎEtyuÔu.
aÄ]ÙÊu ek]c{iyil n]Tuv]fi>uÎt[ am]nuSzpB]vnuh

zpxiÍnum]yi>uÎ s¬N táu>]N ti>umnÓuek]Þ]yi>uÎu. A
ti>umnÓuek]Þu kuWiÄuÈiÏiÔyueT |o divYtVeÊÄuric{u
EkÈiÈu ti>uvit]hkUR mH]>]j]vu ti>umnÓiEÙÄ[ 'avieT
|EÏ]L xRv{]Diy]yi>iÄuÎ kuWiÄuÈiey OÎu kÞ]leÄ]Ô]
emÎuÞ[. atin]l xok>YhEp]eÙ aven |EÆ]eÈ]Î[
ayc{]leÄ]Ô]h' èÎ]>u ti>uev<uÊ[ `<itiyyc{u. ti>uev
<uÊu kÞyuTen mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ xRv{]Dik]>Y
Ä]e> ti>umuáil v>uÊi, 'kuWiÄuÈiey OÎu k]f]n]yiÈu
tZÏUfiÊuEry[Äyc{]l ek]Ô]emÎu ep>uáTÏil mUÏieÙ
`<uÊu vÎi>iÄuÎu. `ß] OÎu Ep]yiv>]N vEy{?' `Îu
klpic{u Ec]dic{u. atinuÊ>m]yi 'klpnyueÞÜil viT
ek]Ô]h' `Îu xRv{]Dik]>YÄ]R ariyiÄukyuh, 'AeÈ OÎu
Ep]yi v>U: xUÑic{uEvfh. aEÌHh O>u suÍ]«]v]f[. `ÜiÙuh
muNEk]ph kÙsÙ]yiÈuÞ[. EdSYh vÎ]l `ßuh ecy{uh.
aÆeny]f[ xVB]vh. AšriÇu ep>um]rieÄ]Þ]l mti' `Îu
klpiÄukyuh ecy[tu.
xRv{]Dik]>YÄ]R mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ vàic{uek]Þ[

aÎu teÎ pureÏÈ[, n]Ù]h divxh tZÏUfiÊureyÊi.
ExvkM]R muK]ß>h anuv]dh v]ÆieÄ]Þu ti>umuá]ek
eyÊi. A xmyh s¬N ti>umnÓuek]Þ[ kšim]šikyueT
v>]ßyil O>u c]>ukx]Ùyil `<uÎÔiyi>iÄuky]yi>uÎu.
tZeeÄyil O>u v]šumuÞ]yi>uÎu. xRv{]Dik]>YÄ]R aTuÊu
ecÎu vàic{u. vinItB]vÊil pWpu¢em]tuÄi niÎu. aEÏ]L
s¬N ti>umnÓuek]Þ[ 'kuWiÄuÈieyÄuric{u D]>]šm]yi
EkÈiÈuÞ[. k]f]N k<iÇiÈiÙ}. OÎu kÞ]leÄ]Ô]emÎu w]N
169
e`tiHYm]Ù
vic]>ic{utuTÆIÈu vše> divxm]yi. |Îu kÞuvEÙ}]. xEß]S
m]yi' `Î>ušiec{y[tu.
xRv{]Dik]>YÄ]R: |vieT viTek]Þ[ tZÏ]dh kÞu vài

c{]l ek]Ô]emÎ[ aTiynuh vic]>iÄ]ruÞ[. atinuÔ viDi
|EÎ aTiynu ÙBic{uÔU.
s¬N: (tZeeÄyiÙi>uÎ v]L k]fic{uek]Þ[) kuWiÄuÈi

|tu kÞuEv]?
xRv{]Dik]>YÄ]R: |r]N. ecrut]yieÈ]Î[ aTiyeû eekyi

ÙumuÞ[. (`Îu prÇ[ a>yil Ošic{uevc{i>uÎ a>v]ešTuÊu
k]fic{u.)
s¬N: k]feÈ. atiEÆ]Èu t>U.
xRv{]Dik]>YÄ]R: tZeeÄyiÙi>iÄuÎt[ |EÆ]Èu klpic{u

tÎ]l ek]Ô]h.
(s¬N ti>umnÓuek]Þu tZeeÄyiÙi>uÎ v]L klÏic{u

ek]TuÄukyuh xRv{]Dik]>YÄ]R t]fu et]<utu >Þu eeky{uh
nIÈi x]d>h v]Æukyuh ecy[ttieû EsSh)
s¬N: |ni atiEÆ]Èu t>>uEt]?
xRv{]Dik]>YÄ]R: nivZÊiyiÙ}. |tu ti>uvit]hkUR mH]

>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[ aTiynu klpic{u tÎiÈuÔt]f[. at[
aTiyN jIvnuÔEÏ]L t]e< evy[ÄukEy] meÕ]>]šueT eeky{il
ek]TuÄukEy] ecy[kyiÙ}.
s¬N: `Î]l w]N tÎt[ |EÆ]Èu tEÎÄU.
xRv{]Dik]>YÄ]R: aTiyn[ |viTueÊÄuric{uh B¬i OÈuh

kurviÙ}. |viTuÎ[ aTiynu klÏic{utÎt[ aTiyN ti>ic{ut>u
Îtu m>Y]dyÙ}. klÏic{u tÎtu ti>ic{uv]ÆuÎt[ |viETy[Äuh
170
e`tiHYm]Ù
yu¬mÙ}EÙ}]. |tuh aTiyN aTiyeû jIvnuÔEÏ]L t]e<
vy[ÄukEy] meÕ]>]šueT eekyil ek]TuÄukEy] ecy[kyiÙ}.
s¬N: `T]! xmRË]! nI kuWiÄuÈiyÙ}. AnÄuÈiy]f[.
xRv{]Dik]>YÄ]R: |vieT vic]>ic{]l aTiyen AnÄuÈi

y]Ä]nuh pUnÄuÈiy]Ä]nuh k<iyuh.
s¬N: AeÈ, xEß]Sm]yi. kuÙEsK>ep>um]šueT Ašuk

ešÙ}]h nÐueTyuh xVßm]f[.
`Î[ a>ušiec{yu{ kyuh O>u kuÊu p]vumuÞuh O>u vI>

sZhKÙyuh kUTi xÐ]nm]yi klÏic{u ek]TuÊu xRv{V]Dik]>Y
Ä]e> mTÄiyyy[Äukyuh ecy[tu.
ku<iyil vIf Aney ti>ic{u ek]ÞuEp]ÎtienÄuric{u

vÙ}tuh klÏic{u Ec]diEc{ÄuEm] `ÎuÔ vic]>h xRv{]Dik]>Y
Ä]>ueT mnÓil x]m]nYÊiÙDikmuÞ]yi>uÎu. |osV>k]>ufYh
ek]Þ[ atienÄuric{u y]et]Îuh klpic{u Ec]dic{iÙ}. EtvÙ
EÒ>i nái D>iÏic{ >ÑyuÞ]yi>uÎtuek]Þu ti>umnÓieÙ
AyuDEmÕu m>iÄ]niTy]vukyieÙ}ÎuÔ eeD>YmuÞ]yi>uÎu
evÜiÙuh ti>umuá]ekniÎu pi>iÇuEp]Îtieû EsSEm xRv{]Di
k]>YÄ]>ueT mnÓinu xm]D]nmuÞ]yuÔu. xRv{]Dik]>YÄ]R
aÎuteÎ tZÏUfiÊurniÎu pureÏTukyuh yœ]k]Ùh
ti>uvnßpu>eÊÊukyuh tZÏUfiÊuer ecÎiÈuÞ]y xkÙ
xhgtikšuh mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ aTuÄl ariyiÄukyuh
ecy[tu. |Æen aEÌHÊieû Ey]gYt]hsÆL vše>Ïry]nuÞ[.
vix[t>BÊ]l cu>uÄuÎu.
kuWiÄuÈiÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]R O>u x[ztIey viv]Hh

ecy{ukyuh A x[ztIyil aEÌHÊinu ciÙ xß]nÆšuÞ]vu
kyuh ecy[tu. Axß]np>á>yiÙuLeÏÈ O>u vIÈuk]R |EÏ]<uh
k]RÊikÏÔiÊ]ÙUÄil ~vUR EdsÊ[ \Ôt]yi ariyuÎuÞ[.
171
e`tiHYm]Ù
|zpk]>h aRËpuztmiztkšzt]dikEš]Tuh \dEY]gpdvi
Ey]Tuh kUTi mH]>]j]vu ti>umnÓieÙ zpItiB]jnm]yi
p]RÊi>uÎ xRv{]Dik]>YÄ]R O>u Ey]gIsV>eû x]Hc>Yh
nimiÊh O>u vi>¬n]y xnY]xiy]yiÊIRÎu. pieÎ mury[Äu
Ey]gs]x[ztmBYxic{u vÙiy Ey]giy]yiÊI>ukyuh OTuÄh
xRv{xVvumuEpÑic{u Edsh viÈuEp]vukyuh ecy[tu. pieÎ
aEÌHh k]Èup<Æšuh k]Èuki<Æukšuh BÑic{uek]Þu vnÆši
Ùuh mÙkšiÙuh xW>ic{i>uÎu. O>iÄl aEÌHh O>u mÙyueT
aTiv]>Êu xm]Diyil |>uÎi>uÎ xmyh O>u \>uL (mÙyueT
jÙgRBm]y ØÙh) ep]Èi atYuzgm]y jÙzpv]HmuÞ]vukyuh
aEÌHh atileÏÈ[ O<ukiEÏ]vukyuh OTuÄh aEÌHÊieû EdHh
xmuzdÊiÙuh EdHi p>m]«]viÜÙuh ecÎu Ec>ukyuh ecy[tu.
kuWiÄuÈiÏiÔ xRv{]Dik]>YÄ]R c>mgtiey zp]pic{tuh ek]Ù}h
969-]m]Þ]efÎ]f[ EkÈiÈuÔt[.
172
e`tiHYm]Ù
76. ac{NEk]vil s]x[t]vuh p>iv]>mURÊikšuh

ac{NEk]vil EÑzth ti>uvit]hkUR xhØ]nÊu ek]Ù}h
QiviSniÙuÔ zpxiÍ EÑztÆšil OÈuh azpD]nmÙ}]Êtuh
~Õvuh pu>]tnm]yiÈuÔtum]f[. n]ÙáÙvuh bÙiÄlÏu>yuh
cuÕuh mtiÙuh n]Ùu Eg]pu>Æšuh mtilÄu purEm cuÕuh EtRvIœi
yumuÔ |o mH]EÑztÊil zptiS[ÚiÄeÏÈi>iÄuÎ zpD]n
mURÊi s]x[t]v]kuÎu. |o Edsh pÞu B>ic{i>uÎtu pßšÊu
>]j]ÄM]>]yi>uÎtin]l avR |o s]x[t]vien tÆšueT kuÙ
p>Edvty]yiÈ]f[ Ac>ic{u v>uÎt[. |EÏ]<uh avR aÆen
teÎ vic]>ic{u Ep]>uÎumuÞ[.
ac{NEk]vil s]x[t]vieû |o EÑzth Øitiecy{uÎtu

zpxiÍm]y ac{NEk]vil mÙyueT ki<ÄuvTEÄ Ek]fiÙuÔ
t]<[v>yiÙ]f[. |vieT mtilÄkÊu etÄuB]gÊ]yi O>u
Bgvtiyuh EtRvIœiÄu purÊu pTiÇ]ÈuÔ n]Èuv<iÄu etÄu
vsÊ]yi AErÐNEk]viÙil Ever
>Þu Edvim]>uh mtilÄu purÊu ki<EÄnTyil etEÄ]Èum]ri
ctuRb]Huv]y viS[fuvieû O>u ecriy vizgHvuh s]x[t]
vieû aáÙÊilniÎ[ ~kEdsh k]l n]<ik dUe> ki<Ä]yi,
ki<EÄ Eg]pu>ÊilniÎu ki<EÄ]Èu En]Äiy]l k]f]vuÎ O>u
ØÙÊ[ O>u Ek]viÙil kruÏxV]mieyÎuh atieû |TÊuvsÊu
kruÏ]yi aÐ `Îuh >Þu mURÊikL pTiÇ]Èu dRsnm]yuh
kruÏxV]mi Ek]viÙinu etÄuvsÊu xVlph pTiÇ]Èu m]ri
vTEÄ]Èu dRsnm]yi EcÏ]fim]TN, k]šm]TN `ÎiÆen >Þu
mURÊikšuh |vy[Äuh pTiÇ]r[ O>]lc{uvÈil ek]c{iÈ]fN
(ek]c{iÈi n]>]yfN) `Îu Ep>]y O>rukuÙyuh A AÙieû
cuvÈilniÎu vTEÄ]Èum]ri kruÏxV]miEk]viÙinu Ene>,
ki<EÄ]Èu dRsnm]yi siÜiÙiBUtÊ]N èÎ]>u BUtvuh
zptiS[ÚiÄeÏÈiÈuÞ[. |veyÙ}]h s]x[t]vieû p>iv]>Æš]f[.
|vyil zpD]nmURÊi kruÏxV]mi teÎ. kruÏ]yi aÐ
kruÏxV]miyueT B]>Yy]f[.
173
e`tiHYm]Ù
pTiÇ]ÈuÔ v<iyueT etÄuB]gÊ[ O>ÐNEk]viÙuh
atil >Þu Edvim]e> zptiS[Úic{iÈumueÞÎu muáu prÇiÈu
ÞEÙ}]. avieT O>u EdvI vizgHÊieû aTuÄl O>u sUÙh n]Èi
atiEMl ~t]nuh ciÙáukšuh mEÕtieû aTuÄl OÈuvše>
kuÏivškšuh |Èi>iÄuÎt]yiÄ]fuÎuÞ[. |tieû Agmvuh
xÜlpvuh k]>fvuem]Îuh ariÇukUT]. EcÏ]fim]TN,
k]šm]TN `ÎI mURÊikšil k]šm]Teû k<uÊinu EmlEÏ]Èu
k]šeyEÏ]eÙyuh EsSh B]gh mnuSenEÏ]eÙyum]fi>iÄuÎt[.
siÜiÙiBUtÊ]eû p]dÊiÜl >ÞumUÎu cÆÙkL kiTÄuÎt]yi
Ä]fuÎuÞ[. A BUtÊ]N Ep]yi Ae>yuh \pzdviÄ]ti>iÄ]
n]yi ay{ÏxV]mi A BUtÊieû k]Ùil cÆÙyiÈu b³ic{u
niRÊiyi>iÄuÎu `Î]f[ atieû xÜlph. A BUtÊinu
zptidinmuÔ pUj nTÊuÎtu zb]ªf>]f[. kruÏxV]mi mutÙ]yi
EsSmuÔ p>iv]>mURÊikLeÄÙ}]h 't]<EÊtilvIÈuk]R' `Îu
pryeÏTuÎ O>u vk p]ÞiÏiÔm]>]f[ s]ßi nTÊi v>uÎt[.
|o vIÈuk]e> kruÏN pUs]>ikL `Îuh pry]ruÞ[. |ni
ek]c{iÈ]fenÄuric{u xVlph viv>iEÄÞiyi>iÄuÎu.
pÞu kruÏxV]miÄu mdYvuh m]hxvuh kUTi niEvdiÄ]ru

Þ]yi>uÎu. niEvdYÊinuÔ m]hxh aÎÎu ek]Ù}eÏÈ k]ÈumZg
ÆšuETt]yi>iÄfemÎu niRb³vumuÞ]yi>uÎu. niEvdYÊi
nuÔ mdYvuh m]hxvuh kruÏxV]miEk]viÙieÙ AvsYÊinu
EvÞuÎ virkuh tIyuh ptiv]yi ek]ÞuecÎu ek]TuÄuÎtin[
O>u vIÈuk]e> zpEtYkh cumtÙeÏTuÊukyuh ecy[ti>uÎu. A
vIÈil O>u k]ÙÊ[ ek]c{iÈ]fN èÎ]>]šuÞ]yi>uÎu.
ay]š]f[ kruÏxV]mi Ek]viÙil aÄ]ÙÊu mdYvuh m]hxvuh
tIyuh virkuh ptiv]yi EsK>ic{u ek]TuÊi>uÎt[. O>u divxh
ati>]vieÙ ek]c{iÈ]fN m]hxh EtTi k]Èilec{ÎEÏ]L ay]eš
O>u kTm]N Ep]Êu evÈieÄ]Îu. aÎu pUjy[ÄuÔ xmy]yiÈuh
ek]c{iÈ]fN mTÆiv>]y[ky]l ay]šueT vIÈiÙuÞ]yi>uÎvR
vYxn]kuÙ>]yiÊIRÎu. niEvdYÊinuÔ x]DnÆL xmyÊinu
kiÈ]y[ky]l pUs]>i Ek]pic{[ virc{utuTÆi. A xmyh ay]šil
174
e`tiHYm]Ù
kruÏxV]miyueT AEvsmuÞ]ky]l ayL virc{uvirc{u
tuÔiÊuTÆi. tuÔiÊuÔi ay]L k]ÈiEÙÄ[ O]TiEÏ]yi. kurc{u
xmyh k<iÇEÏ]L ay]L ~Õvuh vÙiyt]y O>u
kTm]NEp]Êien ek]áilÏiTic{u vÙic{i<c{[ ki<EÄ Eg]pu>Êi
Ül ek]Þuv>ikyuh avieTniÎ[ atYuc{Êil OÎ[ aÈHxiÄu
kyuh ecy[tu. aÈH]xh EkÈ[ avieT axhKYh jnÆL
vÎukUTi. aEÏ]L kruÏxV]mi (tuÔiniÎ pUs]>i) klpiÄuk
y]Ù]f[ ek]c{iÈ]fN m>ic{uEp]yi `Î[ `Ù}]v>uh ariÇt[.
kruÏxV]mi A kTm]NEp]Êien ek]áukšilÏiTic{u tÙEy]š
muyRÊi mUÎu zp]vsYh cuÕiyiÈ[ OE>ru ek]TuÊu. ek]áukL
xV]miyueT eekkšilÊeÎy]yi>uÎu. kTm]N Ep]Êieû \Tl
O>]Ùieû cuvÈilec{Îu vIfu. duRm>fh nimiÊh arukuÙy]yi
ÊIRÎ ek]c{iÈ]fen A AÙieû cuvÈilÊeÎ kTm]N
Ep]Êieû \Tl ecÎuvIf ØÙÊu zptiS[Úic{uek]ÔfemÎuh
mdYvuh m]hxvuh niEvdYh EmÙ]l EveÞÎuh kruÏxV]mi
klÏiÄuky]l ek]c{iÈ]fen A ØÙÊu zptiS[ÚiÄukyuh
aÄ]Ùh mutlÄu kruÏxV]miÄu mdYvuh m]hxvuh niEvdYh
EveÞÎu evy[Äukyuh ecy[tu. `ÜiÙuh kurc{uk]Ùh muáuve>
EÑztÊil virkuh tIyuh ek]TuÊi>uÎtu ek]c{iÈ]feû
vIÈuk]R teÎy]f[. avRÄu ptivuÞ]yi>uÎ anuBvh
EdvxVÊilniÎu ek]TuÊuv>ikyuh ecy[ti>uÎu. piÎIT[
av>ueT anuBvh niRÊiÄšyuky]l avR tIyuh virkuh
ek]TuÄ]etyum]yi. kTm]NEp]Êieû ek]áukL kruÏxV]mi
EÑztÊieû akÊu m¥pÊil ek]ÞuecÎiTuky]l av
avieTÊeÎ ekÈiÊUÄiyi>uÎu. EÑztÊiN ag[nib]D
yuÞ]y k]ÙÊ[ A ek]áukšuh ag[niÄi>y]vuky]l
dHic{uEp]kukyuh ecy[tu.
p>iv]>mURÊikLÄ[ zptidinh niEvdYÊin[ O>iTÆi

vItm]fu ptiv[. `Î]l ek]c{iÈ]fn[ AÞie>]ÙiÄl vItEm
niEvdYvuh pUjyuh ptivuÔu. kruÏxV]miÄu 'kruÏnUÈ[' èÎ]>u
v<ip]T[ O]E>] k]>YÆL x]DiÄuÎtinuh mÕum]yi pÙ>uh
175
e`tiHYm]Ù
nTÊ]ruÞ[. |o v<ip]T[ EÑztxÎiDiyilvEc{ nTÊ]vU
`ÎiÙ}. av>vR niþyiÄuÎ ØÙÆšiÙuh vc{u nTÊ]h.
xok>YmuÔ ØÙm]yi>iÄfemEÎyuÔu. |tieû kRÐi
kruÏxV]miyueT pUs]>i teÎy]f[. v<ip]T[ `vieTvc{[ nTÊuÎ
tinu niþyic{]Ùuh pUs]>iey ariyic{]l aEÌHh p>ikRÐikL
mutÙ]yvE>]Tu kUTi niþitdivxh niþitØÙeÊÊi atu
nTÊuh. kruÏnUÈinu EvÞuÎ x]m]nÆšueT cu>uÄÊiÙuÔ O>u
pTiÊ>h t]e<Ec{RÄuÎu:
\fÄÙ>i n]Ùu pr, n]šiEk>h n]lÏt[, c]>]yh n]Ùupr,

Ek]<imuÈ n]lÏt[, avil n]Ùu pr, mÙR n]Ùu pr, aT n]lÏt[,
aÏh n]lÏt[, p<h pTÙ n]lÏt[, k>iÄ[ (|šnIR) nUeÕÈ[,
kW]v[ pÙh ptien]Î[, kruÏ[ k<W[ ptien]Î[, kšBh |TÆh pÙh ptien]Î[, a¨g³eÏ]Ti |TÆÞ[,
cuÉ]áu r]Êl n]Ù[, mÇLeÏ]Ti |TÆieÏ]Ti |TÆÒIÙ tuÙ]h OÎ[,
tUsniÙ nUeÕÈ[, ecÊi, tušxi mutÙ]yv \LÏeT pUv[ |TÆ pÙh ptien]EÎk]l, eny{[ |TÆi
v>uEá]L pryuh. OÎuh EmlÏrÇtil kury>ut[. kUTutl
`zty]y]Ùuh viE>]DmiÙ}. A<ikUÈuÎtinu virkuEvfh. AEÄTiÙ}. aDikh ecriyt]yiEÏ]k>uet
EÎyuÔu. kruÏnUÈu k<iÄuÎtu kruÏxV]miey \EÌsic{]ef
ÜiÙuh at[ ay{ÏxV]miÄuh zpx]dk>m]yiÈuÔt]f[.
pßšÊu>]j]ÄM]R avRÄ[ Eds]DiptYmuÞ]yi>uÎEÏ]L

AÞuEt]ruh \Xvk]ÙÊ[ ac{NEk]viÙil Ep]vuk ptiv]yi
>uÎu. \Xvh k<iÇu Ep]kuÎ xmyh avR kruÏnUÈu k<ic{u
et]<utiÈ]f[ Ep]kuk ptiv[. avR avieTec{Î]l aáÙÊil
kTÄuk ptiviÙ}. s]x[t]vien et]<uÎtu teÎ bÙiÄl
176
e`tiHYm]Ù
Ïu>y[Äu purÊu ek]Tim>Êinu mrÇuniÎ]f[. aEÆ]Èu
k]ffh, |EÆ]Èu k]f>ut[ `Î]fu xÜlph. >]j]vien
ÄÞ]l s]x[t]v[ `fIÄfh. atuek]Þ]f[ |EÆ]Èu
k]f]et mrÇuniÎu et]<uÎt[. s]x[t]vu H>iH>puztn]yi
avt>ic{[ aÑ>vidYyuh xkÙs]x[ztÆšuh aEy]DnvidYyuh
mÕuh pÚic{tieû EsSh p]¥Y>]jy[Êu ecÎu p]¥Y>]j]vieû
eexnYÊil EcRÎ[ O>u eexnikn]yiÈuh p]¥Y>]j]vieû
Exvkn]yiÈuh t]mxic{i>uÎu èÎ]>u kœyuÞEÙ}]. pßšÊu
>]j]ÄM]R p]¥Y>]jvhsj>]ky]l avRÄuh s]x[t]vinuh
tÐil ExvYExvkB]vmueÞÎ]f[ xÜlph. teû xV]miey
ÄÞ]l ExvkN `fIÄfmEÙ}]. s]x[t]vinuh |osV>tVmu
Ôtin]l `fIÄ]niTy]ÄuÎtu k¨m]fEÙ}] `Îu vic]>i
c{]f[ pßšÊu>]j]ÄM]R atiniTy]Ä]Êt[. |vR sb>imeÙ
EÏ]y]Ùuh |ÆenteÎy]fuptiv[. ay{ÏxV]mi |ve>Ä]f]niT
y]Ä]riÙ}. `ÜiÙuh av>il O>]ešÜiÙuh AÞuEt]ruh mk>
xhzk]ßiÄu sb>imeÙEÏ]vuk ptiv]f[.
ac{NEk]vils]x[t]vieûyuh aviTueÊ p>iv]>mURÊi

kšueTyuh viEsSic{[ kruÏxV]miyueTyuh mHtVvuh m]H]«Yvuh
OÈuh ciÙ}ryeÙ}ÎuÔtiEÙÄ[ aEnkh dZ¨]ßÆL pry]nuÞ[.
avyil ciÙtu m]zth t]e< zpx[t]vic{uek]ÔuÎu.
ac{NEk]vil EdvxVh vkyÄ[ aEnkh vx[tuvk

kšuÔtu kUT]et p]Þiyil O>u ØÙÊ[ \>ikurey et]Ô]yi>
Ïr niÙmuÞ[. |o niÙh vÙiy xáÎn]yi>uÎ O>u p>Eds
zb]ªfN peÞ]>iÄl EdvxVÊiEÙÄ[ evec{]<iÇu ek]TuÊ
t]f[. A zb]ªfn[ anptYt]du®Kh duÓHm]yiÊI>uky]l
aEÌHh B]>Y]xEmth ac{NEk]vil EÑztÊil ecÎu xV]mi
dRsnh k<ic{u nTyilniÎ[ 'èû ay{ÏxV]mI, `nieÄ]>u
puztxß]nmuÞ]y]l èû xRv{xVvuh w]N xV]miÄ]yi
evec{]<iÇu tEÎÄ]h' `Îu zp]RËic{u. aciE>f A zb]ªf
x[ztI gRBh D>iÄukyuh yœ]k]Ùh O>u puzten zpxviÄukyuh
ecy[tu. aEÏ]L A dátim]RÄuÞ]y xEß]Sh ap>imit
177
e`tiHYm]Ù
m]yi>uÎu. xEß]S]DikYÊ]l mrÎu Ep]yiEÈ] Èß] avR
ay{ÏxV]miÄu ek]TuÄ]emÎu prÇi>uÎtuEÏ]eÙ xRv{xV
emÎÙ}, y]et]Îuh ek]TuÊiÙ}. kurc{u divxh k<iÇEÏ]L
zb]ªfx[ztI >]ztiyil kiTÎurÆuÎ xmyh ptiv]yi AE>]
av>ueT aTuÄlec{Îu "prÇiÈuÔtu mrÄ>ut[" `Îu
pryuÎt]yi Et]ÎiÊuTÆi. `ÎiÈuh avR ay{ÏxV]miÄu
y]et]Îuh ek]TuÊiÙ}.aÆen aeWÈu ek]Ù}h k<iÇu. kuÈiÄ[
\pnynÊinuÔ k]Ùm]yi. muHURÊh niþyiÄukyuh aTiyßi>
Êinu ekEÜmm]yi vÈh kUÈukyuh ÑfiEÄÞuÎve>eyÙ}]h
ÑfiÄukyuh ecy[tu. c]Rc{Ä]>uh Ev<[cÄ]>uh b³uÄšu
emÙ}]h aTiyßi>Êinu tEÙdivxh teÎ vÎ[ O]E>] zsmÆL
tuTÆiÄ<iÇu. aÎu >]ztiyiÙuh kuÈiyueT m]t]vinu xVp[nmu
Þ]yi. atu ptivuEp]eÙÊeÎ aÙ}]yi>uÎu. "ay{ÏxV]miÄu
ek]TuÄ]emÎu prÇiÈuÔtu ek]TuÄ]et \pnynÊin]>hBi
c{]l xmym]kuEá]L kuÈiey ek]ÞuEp]kuh" `ÎukUTi AE>]
prÇt]yi zb]ªfx[ztIÄu Et]Îi. `ÜiÙuh avR xV]mi
eÄ]Îuh ek]TuÊiÙ}. \pnynÊieû zkiykL A>hBic{ xmyÊ[
AE>] O>]L (O>u pÈ]fiy]efÎ]f[ `Ù}]vRÄuh Et]Îiyt[)
avieTEÄriec{Îu kuÈiey `TuÊuek]Þ[ aßRÍ]nh ecy[tu.
A AL ecÎtuh kuÈiey `TuÊtuh avieT kUTiyi>uÎ
`Ù}]v>uh kÞu. Ep]yt[ A>uh kÞiÙ}. kuÈiey k]f]t]y
EÏ]E<Äuh avieT `Ù}]vRÄuh vYxnvuh p>izBmvuh kÙsÙ]yi.
kuÈiyueT m]t]pit]ÄM]>ueT vYxnh avRÄu xßtiyuÞ]
k]ti>uÎ k]ÙEÊtiÙDikm]yi>uÎu. avR m]rÊuh tÙy[Äum
Tic{uek]Þ[ murvišikUÈiÊuTÆi. aEÏ]L ciÙR, "ay{ÏxV]miÄu
ek]TuÄ]emÎu prÇtu ek]TuÄ]ÇiÈ]f[ |Æen vÎt[.
ac{NEk]vil s]x[t]v[ A>ueTyuh kšiÏiÔyeÙ}Î[ |niey
ÜiÙuh mnÓiÙ]ÄieÄ]ÔeÈ" `Îuh mÕuh prÇ[ ave> sk]>ic{u
tuTÆi. mÕuciÙR x]ßVnv]ÄukLek]Þ[ ave> AsVxiÏiÄ]N
zsmic{utuTÆi. "xV]miÄu ek]TuÄ]emÎu prÇiÈuÔtu ek]TuÄ]
Ç]Ù]pÊuÞ]kuemÎu w]N kUeTÄUeT pry]ruÞ[. |o du¨N
DnÊiÙuÔ atY]RÊi nimiÊh atu ek]TuÄ]etyi>uÎiÈ]f[
178
e`tiHYm]Ù
èû O]mn mkN Ep]yt[" `Îuh mÕuh prÇ[ zb]ªfx[ztI
zb]ªfEnyuh, "xV]miÄ[ ek]TuÄ]emÎu prÇiÈuÔtu ek]TuÄu
Îtin[ `niÄ[ pURÉxÐtm]f[. |o du¨ xÐtiÄ]ÇiÈ]fu
w]N ek]TuÄ]etyi>uÎt[. |vL nimiÊh ~k xß]nh
nëÏÈu" `Îuh mÕuh prÇ[ zb]ªfN zb]ªfx[ztIeyyuh
sk]>ic{u tuTÆi. sk]>h mUÊ[ mUÊ[ avR tÐil vÙiy
sf[Úy]yi. AkÏ]eT avieT vÙiy ÙHšyuh bHšvum]yi
ÊIRÎu. "|et]Îu ek]Þuh y]et]>u PÙvumiÙ}. kuÈieyyuh
ek]Þ[ A pÈ]fi ÈÆ]È]f[ Ep]yetÎu EvgÊil
aEnVSic{u kÞupiTiÄ]n]f[ |EÏ]L zsmiEÄÞt[" `Îu
prÇu b³uÄL ciÙ mrve>yuh mÕuh kUÈieÄ]Þu pÙ
ØÙÆšiÙumEnVSic{u. O>u tuáumuÞ]yiÙ}. kuÈiey ti>ic{u
kiÈuÎk]>Yh ax]DYh teÎeyÎ[ `Ù}]v>uh tIRc{eÏTuÊuk
y]l kuÈiyueT pit]v]y zb]ªfN, "|osV>k]>ufYh ek]Þ[
`niÄ[ avx]nk]ÙÊ[ O>u xßtiyuÞ]yi. A ~kxß]nh
nëÏÈu. |ni |o v]RÍkYÊil xß]nmuÞ]kuemÎu vic]>i
Ä]N nY]yvumiÙ}. `niÄini vx[tuÄšuh EvÞ], xVÊuÄšuh
EvÞ], pfvuh EvÞ], B]>Yyuh EvÞ]; `ÎÙ} y]et]Îuh
EvÞ], w]N vÙ}v<iÄuh Ep]vuky]f[" `Îu prÇ[ O>u kuTyuh
vTiyuemTuÊu y]zty]yi. A xmyh avieTyuÞ]yi>uÎ
anYn]y O>u zb]ªfN tuÔiyurÇuek]Þ[ "|nieyÜiÙuh
niÆL muNpu prÇiÈuÔtuEp]eÙ ecy{]N ty{]rueÞÜil kuÈi
|EÏ]L |vieT v>uh. ty{]rueÞÎu prÇ]l Ep]>]. AD]>h
tIRÊu x]Ñievc{[ OÏiTfh" `Îu prÇu. |tuEkÈu kuÈiyueT
a¢n]y zb]ªfN, "kuÈi mTÆi v>iky]efÜil èû
xRv{xVvuh w]N xV]miÄu ek]TuEÊÄ]h. y]et]>u xhsyvu
miÙ}. AD]>h |EÏ]L tIREÊÄ]h" `Îu prÇu. \Ten A
zb]ªfN tniÄuÔ xRv{xVvuh ac{NEk]vil s]x[t]vinu
evec{]<iÇuek]TuÊi>iÄuÎt]yi O>]D]>h `<utiÊIRÊ[ OÏu
evy[Äukyuh n]ÙuEpe> x]Ñievc{[ ave>eÄ]Þuh OÏiTuviÄu
kyuh ecy[tu. zb]ªfN AD]>Êil OÏiÈtuh ac{NEk]viÙil
\c{pUjyueT zpxÎpUj k<iÇu nTturÎtuh OE> xmyÊ]yi
179
e`tiHYm]Ù
>uÎu. nT turÎyuTen Emls]ßiÄ]>N tuÔieÄ]Þ[ ki<EÄ]Èu
pureÏÈu. aEÌHh kruÏxV]mi Ek]viÙieû xmIpÊu ecÎEÏ]L
kruÏxV]miyueT pUs]>i tuÔi zb]ªfÄuÈiyueT eekÄupiTic{u
ek]Þ[ avieT nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. pieÎ >ÞuEp>uh kuÈi
eyyuh ek]Þu p]Þiyil A zb]ªfeû gZHÊieÙÊukyuh
ecy[tu. kuÈiey kÞEÏ]L avieTyuÞ]yi>uÎ `Ù}]h
xEß]S]Ûutp>vsM]>]yiÊIRÎu. kuÈiyueT a¢N
`<utiÊIRÊ[ vc{i>uÎ AD]>emTuÊu B¬Y]d>ÆEš]Tu kUTi
Anà]zsu OÙiÏic{uek]Þ[ Emls]ßi zb]ªfeû p]dÊiÜl
ecÎu evc{u nmx[k>ic{u. aEÏ]L kruÏxV]mi "|tumu<uvnuh
èû xV]miÄu EvÞ]. O>u xßtiyuÞ]y]leÄ]Ô]emÎuÔ
AzgHh ek]Þu niÆL aÆen zp]RËic{uEp]eyÜiÙuh niÆeT
xRv{xVvuh xV]miÄu xmRÏic{]l niÆLÄu nitYvZÊiÄu
y]et]ÎumiÙ}EÙ}]. atuek]Þu niÆLÄiEÏ]L y]et]>nuBvvumi
Ù}]etyuh y]et]Îuh višy]etyuh \>ikurc{u et]Ô]yi>ÏrniÙh
niÆLÄ[ O>u ØÙÊuÞEÙ}]. atum]zth èû xV]miÄu
ek]TuÊ]l mti" `Îu klÏic{u. \Ten zb]ªfN xEß]S
xEmth A \>ikurc{u et]Ô]yi>ÏrniÙh ac{NEk]vil
s]x[t]vinu vec{]<iÇu ek]TuÊi>iÄuÎt]yi Ever]>]D]>h
`<uti OÏiÈu xmRÏic{u. A AD]>emTuÊuhek]Þu s]ßiÄ]>nuh
pUs]>iyuh tuÔieÄ]ÞuteÎ mTÆiEÏ]>ukyuh A AD]>h
ay{ÏxV]miyueT nTy[Äl evc{iÈu kÙiyTÆukyuh ecy[tu.
\c{ÏUj k<iÇu nTturÎiÈu mUEÎmuÄ]l n]<ik ek]Þ[ |o
xhgtikešÙ}]h nTÎu. kÙiyTÆiytieû EsSh |tieÙ]Îuh
avRÄu >ÞuEpRÄuh EÙsh Ep]Ùuh O]RÐyuÞ]yi>uÎumiÙ}.
|Æeny]f[ A niÙh ac{NEk]vil EdvxVh vky[Äu kiÈiyt[.
puÙ}uEp]Ùuh mušy[Ä]et kiTÎi>uÎ A niÙh ay{ÏxV]miÄ]
ytieû EsSh OÎ]ß>m]yi višÇutuTÆi. |EÏ]<uh A niÙh
A EdsÊuÔ niÙÆšilevc{u EmÊ>m]yiÈu teÎy]fi>i
ÄuÎt[.
180
e`tiHYm]Ù
s]ßiÄ]>nuh pUs]>iyuh AD]>h ek]ÞuEp]ÎtieûEsSh
zb]ªfN aTuÊuÞ]yi>uÎ meÕ]>u muHURÊÊil kuÈiyueT
\pnynh nTÊukyuh B]>Y]puztxHith ac{NEk]viÙil vÎu
xV]midRsnvuh xV]miÄ[ aEnkh v<ip]Tukšuh kruÏxV]miÄ[
\oÈuh k<ic{u mTÆiEÏ]vukyuh ecy[tu. A zb]ªfeû
kuTuhbÄ]R p]ÞiyieÙvieTEy] |EÏ]<umueÞÎ]f[ EkLvi.
pÈ]fiEvSh D>ic{u zb]ªfÄuÈiey `TuÊuek]Þu mrÇtu
kruÏxV]miy]yi>uÎu `ÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎiÙ}EÙ}].
p]¥i>]jYh (p]Þi) zbiÈISugvREÐÞieû aDIntyi

Ù]ytieû EsSh EmlprÇ niÙvuh gvREÐÞuvky]ÄuÎtin[
aÎeÊ kÙÀR x]yiÏu tIRc{y]Äi. |o viv>mriÇ pßšÊu
>]j]v[ ac{NEk]vil mfiÄ]>en (p]Rv{tYÄ]>en) x]yiÏieû
aTuÄl ayc{[ "|o \>i kurc{u et]Ô]yi>ÏrniÙh ac{N
Ek]vil s]x[t]vieû vky]f[. atu gvREÐÞu vky]Ä>ut["
`Îu pryic{u. mfiÄ]>N prÇiytien x]yiÏ[ puEÙ}]šh
vkevc{iÙ}. |ztyuh niÙh ay{ÏxV]miÄu nëÏÈuEp]kumEÙ}]
`Îu vic]>ic{u xV]miB¬n]y A mfiÄ]>N vYxnic{uek]Þu
mTÆiEÏ]Îu. En>h eevkiyEÏ]L ay]L >]zti k<ic{ukUÈ]n]yi
v<iÄTuÊuÞ]yi>uÎ O>u ØÙÊu kyri. aÎ[ avieTey]>u
kruÏnUÈu nTÄuÎuÞ]yi>uÎu. mfiÄ]>N avieTec{ÎEÏ]L
kruÏxV]miyueT pUs]>i kruÏxV]miyueT evšic{Ï]T]yiÈu
tuÔieÄ]Þu nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. A tuÔl kÞEÏ]LÊeÎ
|tu xV]miyueT aDiv]xmuÞ]yiÈuÔteÙ}Îuh kÔÊuÔÙ]
efÎuh mfiÄ]>nu mnÓiÙ]vuky]l aEÌHh OÎuh miÞ]et
avieT niÎu. aEÏ]L pUs]>i tuÔiÊuÔi mfiÄ]>eû
aTuÄlec{Î[, 'OÈuh vYxniÄÞ], w]N nivZÊiyuÞ]Äi
eÄ]Ô]h' `Îu prÇu. mfiÄ]>N suÍHZdynuh suf[ÚiÄ]>
num]y O>u p>Edszb]ªfn]yi>uÎu. aEÌHh vYxnvuh
EdSYvuh xHiÄ]N vy{]ety]yiÈu pUs]>iyueT muKÊu 'P]'
èÎ]>]Èuem]>u tuÏuh evc{uek]TuÊu. pUs]>i m]riÄšÇ
tin]l mfiÄ]>eû tuÏl avieT kÊijVÙic{u ek]Þi>uÎ O>u
181
e`tiHYm]Ù
pßÊieMl vI<ukyuh atu etÔi (eceWÙY)eÏ]Ti Ep]eÙ
kÊiÄ]šukyuh ecy[tu. aEÏ]L pUs]>iyil kruÏxV]miyueT
AEvsmuÞ]vuky]l B]vh m]rIÈu vIÞuh mfiÄ]>En]T[ 'OÈuh
vYxniÄÞ], w]N nivZÊiyuÞ]ÄieÄ]Ô]h. zg]mÊil ecÎ[
`vieTeyÜiÙuh t]mxic{uek]Ôfh. avieT AL v>uh. xhgti
tIRc{y]yiÈu mTÆiEÏ]Î]l mti' `Îu prÇu. |tu
kruÏxV]miyueT klpnteÎy]efÎu Et]Îuky]l mfiÄ]>N,
'klpn Ep]eÙ ecy[tuek]Ô]h. suÍgtiyuh muNEk]pvuh
ek]Þu w]N ecy[tuEp]y ap>]Dh aviTuÎu xdyh
ÑmiÄfh' `Îu prÇu vàic{uek]Þ[ aviTuÎ[ |rÆiEÏ]yi
zg]mÊilecÎ[ O>u gZHÊil kyri kiTÎu.
pßÊiNEml vIf tuÏl kÊiÄ]šiyEÏ]L mutl kÙÀR

x]yiÏieû md]Ðy[Äu EdHm]xkÙh \miÊIyiÙiÈ]eÙÎEp]eÙ
O>u pukc{il tuTÆi. \Ten aEnkh EQ]ÀRm]e> v>uÊi pÙ
cikiXkL ecy{ic{uEn]Äi. O>u gufvuh kÞiÙ}. atin]l
x]yiÏu vÙ}]et vYxn]zk]ßn]yiÊIRÎu. aEÏ]L x]yiÏieû
Exvknuh k}]RÄum]y O>u Hiàu "|tieû k]>fmriyuÎtin[ OÎu
zps[nh evÏic{u En]Äic{]l ek]Ô]h" `ÎuprÇu. gU™m]yi
azpk]>h En]ÄiÄuÎtinu x]yiÏu xÐtiÄuky]l A k}]RÄu
gU™m]yi O>u zps[nÄ]>en v>uÊi A>uh ariy]et O>u
gU™ØÙÊuvc{[ zps[nh evÏic{u En]Äic{u. md]ÐyueT
xuKEÄTinu k]>fh ac{NEk]vil s]x[t]vieû Ek]pm]
efÎuh mfiÄ]>en v>uÊi xm]D]nh prÇ]l md]Ðy[Äu
xuKm]kuemÎuh zps[nÄ]>N viDic{u. k}]RÄ[ \Ten |o viv>h
x]yiÏien zgHiÏiÄukyuh x]yiÏieû A¡zpk]>h Ašyc{u
mfiÄ]>en v>uÊukyuh ecy[tu. viv>em]eÄÏrÇEÏ]L
mfiÄ]>N ay{ÏxV]miey x[m>ic{uek]Þu xVlÏh Bx[memTuÊu
jpic{u md]ÐyueT EdHÊiÙuh si>ÓiÙumiÈu. \Ten md]ÐyueT
xuKEÄeTÙ}]h m]ri, nÙ} xuKm]yi. x]yiÏu xEß]Sic{u
mfiÄ]>nu ciÙ xÐ]nÆL ek]TuÄukyuh niÙh gvREÐÞil
182
e`tiHYm]Ù
EcRÄ]N p]TuÔteÙ}Îu tIRc{y]Äukyuh EdvxVh Ep>ilÊeÎ
ptic{uek]TuÄukyuh ecy[tu.
ArMušEÑztÊil |EÏ]l \Ôtinu muáuÞ]yi>uÎ

DVjÊieû tTi ac{NEk]vil mÙyilniÎu evÈiyirÄi ek]Þu
vÎt]yi>uÎu. AdYh ciÙR Ep]yi tTi En]ÄiÄÞu niþyic{u
Ep]Îtieû EsSh evÈiyirÄieÄ]Þuv>]n]yiÈu pÊumuÏtuEpR
EsK>m]yiÈ]f[ Ep]yi>uÎt[. tTiniÎi>uÎt[ AneyeÄ]Þu
piTiÏic{irÄuÎtinu xok>YmiÙ}]Êt]y O>u ØÙÊ]yi>uÎu.
atin]l tTi piTic{irÄi AÕiÙ]ÄuÎtinuh mnuSYR teÎ
EvÞiyi>uÎtuek]Þ]f[ |ztyDikh AšukL Ep]yt[. avR
mÙyilecÎu tTi evÈi, piTic{irÄi aEnkdivxh ek]Þ[ O>u
viDÊil AÕukTvil ek]ÞuvÎu. aEÏ]E<Äuh aÎu En>h
eevkukyuh ave>Ù}]v>uh ~Õvuh ÑIfiÄukyuh ecy{uky]l
tTi piTic{u evÔÊiÙirÄuÎtu piEÕdivxm]k]emÎu niþyic{[
ave>Ù}]v>uh ac{NEk]vil EÑztÊil Ep]yi aÎ[ avieT
Ê]mxic{u.
piEÕdivxh ati>]vieÙ ave>Ù}]v>uh kUTiEÏ]yi tTi

piTic{u evc{i>uÎ ØÙÊu ecÎEÏ]L tTi avieT k]Fm]ni
Ù}]yi>uÎu. aEÏ]L avRÄuÞ]y mnx[t]ph `ztm]ztemÎu
pry]N zpy]xh. avR avieTey]eÄ aEnVSic{u nTÎu
ecÎEÏ]L tTi mÙyueT mukšil avR `vieTniÎu ek]Þu
Ep]ÎuEv] A ØÙÊuteÎ |>iÄuÎtukÞu. tTi A>uh |rÄi
eÄ]ÞuEp]yieÙ}ÎriÇEÏ]L avRÄu xVlph xm]D]nm]yi.
pieÎyuh avR tTi piTic{irÄ]nuÔ zsmh tuTÆi. n]ÙWudivxh
ek]Þ[ avR pieÎyuh tTi AÕukTviÙ]Äi, aÎu En>h
eevkiEÏ]ytin]l >]ztiyil t]mxiÄuÎtin[ aáÙÊiEÙÄi
Ep]yi. piEÕdivxh k]ÙÊu ecÎu En]ÄiyEÏ]<uh tTi
AØÙÊu k]Fm]niÙ}]yi>uÎu. `ÜiÙuh aDikh aEnVSic{u
nTÄ]et tTi yœ]pURv{h mÙyueT mukšiÙi>iÄuÎtu kÞu.
|Æen pÙzp]vsYm]yEÏ]l avR ~Õvuh viSÉNm]>]yi
ÊIRÎu. "|ni ArMušec{Îu zps[nh evy[pic{u En]Äic{[ |tieû
183
e`tiHYm]Ù
k]>fmriy]et evruet këÏT]N k<iyiÙ}" `Îu niþyic{[
avR avieTniÎ[ ArMušy[Äu y]zty]yi.
|vR tTiyuhek]Þu mTÆieyÊ]y[ky]l ArMuš k>n]œ

M]R mutÙ]yvRÄu vic]>m]yi. ave>Ù}]v>uh O>u divxh
EÑztxÎiDiyil kUTi. at[ |vR ac{NEk]viÙil niÎ[
aEÆ]Èu pureÏÈ divxh teÎy]yi>uÎu. A xmyh zpxiÍ
eedv¡n]y mhgÙÏÔi mUÊtuh EdvdRsnÊin]yi avieT
ecÎu EcRÎu. mUÊtien kÞEÏ]L k>yil zpm]fikšieÙ]>]L
"nÐueT k]>Yh nmuÄu nÐueT ek]c{u mUÊtiEn]Tu Ec]diÄ]h;
|ni `ß]f[ EvÞetÎ[ aEÌHh vic]>ic{u pryeÈ" `Îu
prÇu. atuEkÈu mUÊt[, "niÆLÄ[ `ß]f[ ariEyÞt[?"
`Îu Ec]dic{u. atinuÊ>m]yi O>]L, "ek]Tim>ÊTiÄu Ep]yv>i
Ù]>uh mTÆivÎu k]f]y[ky]l wÆLÄu vše> vYxnm]yi>i
ÄuÎu. avR Ep]yiÈiEÏ]L O>u m]xh k<iÇu. O>u vRÊm]nvuh
ariyuÎiÙ}. avRÄu vÙ}tuh ApÊupÕiEy] Èß]? ciÙe>
aEÆ]È[ ayc{uevÜiEÙ] `Îuh xhsymuÞ[. |tienÄiric{u
mnÓi>uÊi OÎu cißic{u EvÞtu prÇut>fh. |ÆenyuÔ
k]>YÆL cißic{u pryuÎtin[ avieTy[Äu kviTiyuh mÕuh
AvsYmiÙ}EÙ}]" `Îu prÇu. \Ten mUÊt[ akÊu Ep]yi
dRsnh k<ic{[ `Ù}]h EvÞtuEp]eÙ Et]ÎiÄuÎtinu xV]mi
xÎiDiyil zp]RËic{uek]Þ[ purÊu ek]Tim>Ø]nÊu vÎu
niÎuek]Þ[ avieT kUTiyi>uÎvE>]T[ "tTiÄ[ Ep]yi>iÄuÎvRÄu
y]et]>]pÊuh xhBvic{iÈiÙ}. tTi ek]Þu Ep]>]N x]DiÄ]y[k
y]Ù]f[ avRÄu t]mxh pÕiyt[. avR |EÆ]Èu pureÏÈiÈuÞ[.
`ÜiÙuh tTi ek]Þuv>uÎiÙ}. ac{NEk]vil mÙyilniÎ]fEÙ}]
tTi ek]ÞuvE>Þt[. A tTi ac{NEk]vil s]x[t]vieû
vky]f[. atin]l, avieTec{Îu xV]miey vàiÄukyuh
yœ]s¬i v<ip]TukL k<ic{u zp]RËiÄukyuh ecy{]et tTi
ek]ÞuEp]>]N O>iÄÙuh x]DiÄukyiÙ}. ay{ÏxV]miyueT
p>iv]>mURÊikLÄuh yœ]Ey]gYh v<ip]TukL nTÊfh. A
mURÊikšil zp]D]nYh kruÏxV]miÄ]f[. kruÏxV]miÄ[ O>u \oÈu
184
e`tiHYm]Ù
teÎ nTÊfh. `Î]l atu tTi |vieT vÎuEcRÎtinu EsSh
nTÊiy]l mti. |EÏ]LÊeÎ kruÏxV]mi Ek]viÙilec{Îu
et]<utu zp]RËic{u pUs]>iEy]T[ c]RÊuv]ÆieÄ]Þu Ep]>fh.
|ztyuh ecy[t]l pieÎ tTiÄ]yiÈ[ A>uh Ep]EkÞ]. tTi t]En
|vieT vÎu Ec>uh. ay{ÏxV]miyueT p>iv]>ÆL atYuzgmURÊi
kš]f[. tTiÄu Ep]yvR pÙtvf tTi mÙyilniÎirÄi
AÕukTvil ek]ÞuvÎuevc{u. `ÜiÙuh piEÕdivxm]kuEá]L tTi
mÙyueT mukšiÙ]yi>iÄuh. atuek]Þ]f[ avRÄu tTi
ek]ÞuEp]>]N x]DiÄ]Çt[. |rÄieÄ]ÞuEp]Î tTi vIÞuh
mÙyueT mukšil ek]ÞuEp]yi evc{tu xV]miyueT p>iv]>mURÊi
kš]f[. avRteÎ nmuÄivieT tTi `Êic{ut>ikyuh ecy{uh.
|vieTniÎ[ ac{NEk]viÙiEÙÄ[ n]ÙuEpR kury]et \TEn
Ep]kfh. tTi ek]Þuv>]N Ep]yve> v<iÄuevc{u k]f]h.
av>uh kUTi aEÆ]Èu Ep]>eÈ. `Ù}]v>uh kUTiec{Îu xV]midRsnh
k<ic{[ v<ip]Tukšuh nTÊi zp]RËic{u Ep]>ik" `Îu prÇu.
mUÊtu prÇtuEp]eÙ ArMušniÎu zpD]nM]>]y

n]ÙuEpR aÎu teÎ pureÏTukyuh muá[ Ep]yi>uÎve> v<iÄu
vc{u k]fukyuh `Ù}]v>uh kUTi ac{NEk]viÙilec{Îu xV]mi
dRsnvuh v<ip]Tukšuh zp]RËnyuh mÕuh nTÊukyuh kruÏnUÈi
nuÔ c]RÊu v]Æi mTÆiEÏ]>ikyuh ecy[tu.
ac{NEk]viÙil Ep]yi>uÎve>Ù}]h ArMuš mTÆieyÊiy

divxh niþitxmyÊ[ EÑztÄTvinTuÊ[ AÕil ekEÜmm]yi
ÈuÔ O>u vWiÏ]Èuh AšukšueT A>vvuh aRÏuvišiyuh ku>vyuh
p]Þiv]dYvuh n]gxV>vuemÙ}]h EkLÄeÏÈu. atuEkÈu jnÆL
p>izBmic{[ O]Ti kTvieÙÊiyEÏ]l avieT ek]Èuh p]Èu
v]dYEG]Svuh y]et]ÎumiÙ}]yi>uÎu. avieTeyÆuh Ae>yuh
k]Fm]numuÞ]yi>uÎiÙ}. `ÜiÙuh ek]Tim>ÊinuÔ tTi kTvil
kiTÄuÎuÞ]yi>uÎu. atukÞ[ `Ù}]v>uh xEß]S]Ûutp>vs
M]>]yiÊIRÎu. aEÏ]lÊeÎ jnÆL tTipiTic{u kyÕi
mtilÄkÊu ek]ÞuecÎu evc{u. En>h evšuÊEÏ]L
p>iEs]Dic{u En]Äiytil tTi y]et]>u EkTumiÙ}]Êtuh OÎ]h
185
e`tiHYm]Ù
t>vum]efÎu kÞ[ `Ù}]v>uh vše> xEß]Sic{u. aet]>u
evÔiy]<[c divxm]yi>uÎu. atinTuÊ evÔiy]<[c teÎ
kruÏnUÈu nTÊfemÎ[ `Ù}]v>uhkUTi niþyiÄukyuh atiEÙÄu
EvÞuÎ vÈÆeš]eÄ kUÈieÄ]Þu viv>h pUs]>iey
ariyiÄukyuh pUs]>iyuh p>ikRÐikšuh mÕuh vY]<]<[c teÎ
ØÙeÊÊukyuh ArMušy[ÄTuÊ ayi>U>]Õil mfÏurÊu
evc{u niþitdivxh teÎ A v<ip]Tu ekEÜmm]yi nTÊukyuh
ecy[tu.
pUs]>iyuh p>ikRÐikšuh vY]<]<[c eevkuEÎ>h ArMuš

EÑztÊieÙÊi xV]midRsnh k<ic{[ aÎvieT t]mxiÄukyuh
evÔiy]<[cn]L k]ÙÊu kušiyuh dRsnvuh k<iÄukyuh
ecy[ttieû EsSm]f[ ayi>UR mfÏurEÊÄu pureÏÈt[.
pUs]>iÄ[ aÎu pkl \ofu ptiviÙ}]Êtin]l A mnuSYen
O<ic{u EsSh `Ù}]v>uh kUTi \ofuk<ic{iEÈ EÑztxÎiDiyil
niÎu pureÏÈuÔu. avR mflÏureÊÊiyEÏ]L avieT ~Õvuh
vis]Ùm]y O>u pßÙiÈu ekÈi vit]nic{ÙÜ>ic{[ \oÈinu EvÞuÎ
xkÙ x]m]nÆšuh c]RÊiNzpk]>h ExK>ic{u evc{iÈuÞ]
yi>uÎu.
ArMuš EdsEÊ] aTuÊ k>kšiEÙ] evc{u kruÏnUÈu

nTÊuky]efÜil EÑztÊilniÎ[ O>u ek]Ti `<uÎÔic{u
ek]ÞuvÎu evc{iÈ]f[ nTÊuk ptiv[. |tiEÙÄ[ ArMušEdveû
xEÜtÊiÙuLeÏÈ ptienÈu kš>ikšieÙ xkÙ jnÆšuh
Ab]ÙvZÍh vÎu kUTiyi>uÎu. p]Þiv]dYh, n]gxV>h, pW
v]dYÆL, \>uÈuecÞ, jnÆšueT ARÏuviši, ku>v mutÙ]y
EG]SÆEš]TukUTi ~Õvuh Ek]Ù]HÙxEmtm]f[ A `<uÎÔ
Êu pureÏÈt[. ~kEdsh aWun]<ikÏkeÙ A `<uÎÔÊu
pßÙieÙÊukyuh ek]Ti O>u zpD]nØÙÊ[ `<uÎÔic{u
vy[Äukyuh ecy[tu. atieû xmIpÊu kruÏxV]miyueT
pUjy[Äu EvÞetÙ}]h ni>Êievec{]>uÄi. ek]Tiey<uÎÔic{u
evc{tieû muNvsÊ[ ~kEdsh >Þu d¥u xmctu>ÊiÙuh
vše> ep]ÄÊiÙuh A<iÄu virkTuÄi x³Yy[Äumuá]yi
186
e`tiHYm]Ù
tIyiÈu. x³Yy]yEÏ]L pUs]>i kušic{u \TuÊuekÈi vÎu pUj
A>hBic{u. pUjyuh kRÏU>]>]Dnyuh (kRÏU>h kÊic{u<iyukyuh)
k<iÇu pUs]>i `<uEÎÕu pTiÇ]Èu ti>iÇuniÎ[
ArMušBgv]en vic]>ic{[ OÎu vàic{tieû EsSh, ki<EÄ]Èu
ti>iÇu et]<utupiTic{u kÉumTc{u DY]nEÊ]TukUTi niEþ¨n]yi
xVlpEn>h niÎu. aEÏ]E<y[Äuh A<ikUÈiyi>uÎ virekÙ}]h
`>iÇTÆi nÙ} knÙ]yiÄ<iÇu. A xmyh ek]Èuh EG]Svuh
ARÏuh ku>vyuh shKuvišiyuh ktin]evTiyuh evTieÄÈuh mÕuh
ek]Þu EÙ]kmÏ]eT wTuÆieÄ]Þi>uÎu. aEÏ]L niEþ¨n]yi
niÎi>uÎ pUs]>iyueT s>I>h AkÏ]eT OÎu virc{u. \Ten ay]L
tuÔiÊuTÆukyuh a>iv]L, Evl, kÏ> (Bx[mÏ]zth) |tukL
eekyieÙTuÊuek]Þ[ A<iÄuh ek]TiÄuh pUj]ØÙÊinuh kUTi
mUÎu zpdiÑfh evc{iÈ[ A<iyilÄyri nilÄukyuh ecy[tu.
avieTniÎu kurc{u En>h tuÔiyEÏ]L AÎu. pieÎ
avieTniÎirÆIÈu kÏ>yilniÎuh xVlÏh Bx[memTuÊu
ek]TiyiEMÙiÈu. \Ten ek]Ti virc{u virc{[ xVyEmv tuÔiÊuTÆi.
pieÎ pUs]>i tuÔieÄ]ÞuteÎ kÏ>yilniÎ[ O>u piTi Bx[mh
v]>ieyTuÊ[ jnÄUÈÊiEÙy[Ä[ `riÇu. aEÏ]L kruÏN
tuÔÙil visV]xmiÙ}]Êv>]yi avieT vÎu kUTiyi>uÎve>Ù}]h
kUÈEÊ]eT tuÔiÊuTÆi. ave>Ù}]v>uh A<iyilc{]Ti cvuÈi
ni>Êiytieû EsSh, "kruÏxV]miey wÆešÙ}]v>uh pURÉm]yi
visVxiÄuÎu. wÆLÄu d]Hh kÙsÙ]yi>iÄuÎu" `Îu višic{u
prÇutuTÆi. pUs]>i k>iÄiNevÔvuh c]>]yvuh kUTieyTuÊ[
`Ù}]v>ueTyuh Eml tšic{u. \Ten av>ueT d]Hh smic{u `ÜiÙuh
tuÔl niÎiÙ}. A xmyh Ek]<imuÈkešÙ}]h Ek]<ikš]yiÊIRÎu.
pUs]>i A Ek]<ikešeyÙ}]h evÈukyuh A<iyil niÎu
Bx[mhv]>ieyTuÊu ek]TiyiEMÙuh tuÔieÄ]ÞuniÎ jnÆšueT
EmÙuh `riyukyuh aEÏ]L `Ù}]v>ueTyuh tuÔl nilÄukyuh
ecy[tu. pieÎyuh pUs]>iyueT tuÔl niÎiÙ}; pUs]>i
kšBemTuÊu teû EdHÊieÙÙ}]h pUsukyuh zpx]dm]yiÈu
jnÆLeÄÙ}]vRÄuh ek]TuÄukyuh ecy[tiÈ[ (kruÏxV]miyueT
niÙyil) "niÆšueT v<ip]Tu w]N xVIk>ic{i>iÄuÎu. `niÄu
187
e`tiHYm]Ù
vše> xEß]Sm]yi" `Îu prÇu. \Ten tuÔÙuh niÎu. tuÔl
niÎyuTen pUs]>i avieT vIfu. aEÏ]L ek]Èuh EG]Svu
emÙ}]h niruÊi, p>ikRmikšuh mÕuh kUTi pUs]>iey vIsieÄ]Þu
niÎu. kurc{uEn>h k<iÇEÏ]L pUs]>i xVEb]DEÊ]TukUTi
`<uEÎÕu eekyuh muKvuh k<uki aÊ]<vuh k<ic{[ aÎ[ avieT
t]mxiÄukyuh piEÕdivxh >]vieÙ p>ikRÐikL mutÙ]yvE>]Tu
kUTi ac{NEk]viÙiEÙÄu Ep]vukyuh ecy[tu. pUs]>ieyyuh
p>ikRÐikešyuh yœ]Ey]gYh dÑifyuh xÐnÆšuh ek]TuÊu
xEß]SiÏic{]f[ prÇyc{etÎuÔtu viEsSic{u pryfemÎi
Ù}EÙ}].
tTi kiÈiytil xßu¨>]y k>n]œM]>uh mÕuh

kUTiyuX]Hic{[ aDikh t]mxiy]etteÎ O>u xumuHURÊÊil
ArMueš EdvxÎiDiyil yœ]viDi DVjzptiS[Ú nTÊukyuh
ecy[tu.
O>iÄl 'k]šin]y[ÄN' èÎ]>]L AÙÏue< tTiÄuÊk

~Õi>uÎu. kuÊkÄ]R tTi evÈiyirÄi vZþikm]xh 30Ah
tiytiÄkh AÙÏue< kc{vTh vkyiEÙlÏiÄfemÎ]yi>uÎu
~RÏ]T[. atin]l kuÊkÄ]R ciÆh kÎi m]xÆšil tTikL
evÈiyirÄi ndItI>Æšil ek]ÞuvÎu EsK>iÄukyuh tuÙ]vRS
Êieû evÔeÏ]ÄEÊ]TukUTi AÕiÙirÄi ecÆ]Th ekÈi
AÙÏue< ek]ÞuecÎ[ ~lpiÄukyum]f[ ptiv[. A ptivnu
x>ic{[ O>u ek]Ù}h k]šin]y[ÄN tTikL EsK>ic{i>uÎt[
ac{NEk]viÙilniÎuh >ÞumUÎu n]<ik pTiÇ]r[ 'kÙ}]r[' `Îu
Ep>]y ndiyueT tI>zpEdsÆšiÙ]yi>uÎu. aeÄ]Ù}h kÎim]x
ÊieÙ \fÄ[ atikÚinm]yi>iÄukyuh vZþikm]yiÈuh tuÙ]
vRSh A>hBiÄ]ti>iÄukyuh ecy[ttuek]Þu kÙ}]Õil evÔh
vše> kurv]yi>uÎu. `Îu m]ztmÙ}, kÙ}]R ac{NEk]viÙ]Õil
vÎukUTuÎ ØÙÊ[ AÕil viÙÆen mUÎu vÙiy
p]rkšuÞ]yi>uÎu. A p]rkšueT mukšilÄUTi tTikširÄi
eÄ]Þu Ep]>uv]N tÄvÉh evÔh ep]ÆuÎ xmyÆšiÙÙ}]et
atiEÙkUTi tTikL ek]Þu Ep]>uÎtinu y]et]>u nivZÊiyumi
188
e`tiHYm]Ù
Ù}]yi>uÎu. |eÄ]Ù}h |Æen xhBvic{u `ÎÙ}]et |tu
x]D]>fmÙ}. AÞuEt]ruh k]ÙvRSÊiÙuh tuÙ]vRSÊiÙuh A
p]rkšueT mukšilÄUTi tTikL kTÊieÄ]Þu Ep]>uv]N
tÄvÉh evÔh ep]Æuk ptiv]f[. atuek]Þ]f[ n]y[ÄN
avieT tTikL EsK>ic{t[. tTikuÊkÄ]RÄu vše> Ù]BmuÔ
~RÏ]T]efÜiÙuh avDik<iyuÎtinumuá[ tTikL AÙÏue<
ek]ÞuecEÎlÏic{ieÙ}Üil vÙiy n¨h En>iTukyuh ecy{uh.
atin]l k]šin]y[ÄN ~Õvuh vYxn]zk]ßn]yiÊIRÎu.
ay]L AEÙ]cic{iÈ[ |tinu y]et]>u nivZÊim]RÅvuh
k]f]y[ky]l OTuÄh ac{NEk]viÙil ecÎ[ ay{ÏxV]mieyyuh
p>iv]>mURÊikešyuh vàiÄukyuh yœ]Ey]gYh v<ip]TukL
nTÊukyuh ecy[tiÈ[ nTyil ecÎuniÎ[, "èû ay{ÏxV]mI,
|tin[ èßÜiÙuh O>u nivZÊiyuÞ]ÄiÊ>Ef; w]N
AÙÏu<ÄTÏurÊuevc{[ èû s¬iÄu tÄvÉh O>u kruÏnUÈu
k<iEc{Ä]h" `Îu zp]RËic{u. aÎu >]ztiyil n]y[ÄN
kiTÎurÆiyEÏ]l O>]L ay]šueT aTuÄlec{Îu "p]rkL
mÕiyi>iÄuÎu. tTikL kTÊieÄ]ÞuEp]k]h" `Îu prÇt]yi
ay]LÄu Et]Îi. kÉuturÎu En]ÄiyEÏ]L avieTeyÆuh
Ae>yuh kÞiÙ}. `ÜiÙuh |tu teÎÄuric{u zpx]dic{iÈ[ ay{Ï
xV]miEy] kruÏxV]miEy] klÏic{t]efÎ[ ay]L visVxic{u.
piEÕdivxh >]vieÙ ay]L A ØÙÊu ecÎu En]ÄiyEÏ]L
viÙÆÊil kiTÎi>uÎ p]rkL enTunIšÊiÙ]yi>iÄuÎtuh
avyueT |TyilÄUTi tTikL kTÊieÄ]ÞuEp]kuv]N tÄ
vÉh v]ÙukL Ep]eÙ >Þu eekv<ikL etšiÇi>iÄuÎt]yuh
kÞu. aEÏ]L ay]šueT mnÓil vše> xEß]Svuh viS[myvuh
jnic{uevÎu m]ztmÙ}, ay{ÏxV]mieyyuh p>iv]>mURÊikešyuh
kuric{uÞ]yi>uÎ B¬ivisV]xÆL stgufIBviÄukyuh ecy[tu.
ay]L tTikL evÔÊiÙirÄi ecÆ]Th ekÈi niS[zpy]xh
ek]ÞuEp]yi avDiÄumuNp[ AÙÏue< ~lpic{u. A zp]vsYh
ay]LÄu ptivilÄUTutl Ù]Bh kiÈi. atin]l pieÎyuh
ac{NEk]viÙilec{Î[ ay{ÏxV]miÄuh p>iv]>mURÊikLÄuh
yœ]Ey]gYh v<ip]TukL k<ic{u vàic{u. aÄ]ÙÊ[ ac{NEk]vil
189
e`tiHYm]Ù
EÑztÊil EdvxVh vky]yiÈuÞ]yi>uÎ p]ztÆešÙ}]h
ep]Èiyuh tušÇuh EkTu xhBvic{vy]yi>uÎu. atin]Ùy]L
n]<imutl n]lÏtu n]ievy[Ä]vuÎ aEnkh p]ztÆL
puÊn]yi v]RÏic{u nTy[Äuevc{u. avyil ciÙ p]ztÆL
|EÏ]<uh avieT k]Fm]nuÞ[. aDikh t]mxiy]et
k]šin]y[ÄN kruÏnUÈinuÔ c]RÊu v]Æukyuh atiNzpk]>h
xkÙtuh vÈh kUÈi AÙÏue< kTÏurÊuevc{u ekEÜmm]yi
kruÏnUÈu nTÊukyuh ecy[tu.
xW]yh QiÏRÈumûuk]R xRÄ]R vky]yi O>u kruÏnUÈ[

AÞuEt]ruh ptiv]yi nTÊivÎi>uÎu. vRÉIQu x]y[pvRkL
xW]yh QiÏ]RÈumûieû EmÙDik]>iy]yi vÎEÏ]L atu
EveÞÎuevc{u. aeÄ]Ù}h Ek]Îi mutÙ]y ØÙÆšil
ku<ikšil An vIfiÙ}. atieû k]>femß]efÎu Ec]dic{
EÏ]L "ptivuÔ kruÏnUÈu nTÊ]ÇiÈ]yi>iÄu"emÎu HiàuÄ
š]y jIvnÄ]R prÇu. "`Î]l ku<ikšil AnkL vI<eÈ,
kruÏnUÈu nTÊiEyÄ]h" `Îu x]y[pvRkL xÐtic{u. pieÎ
mury[Äu ku<ikšil AnkL vIfutuTÆi. `ÜiÙuh x]y[pvRkL
kruÏnUÈu nTÊiyiÙ}. aEÏ]L ku<ikšilniÎuh kyÕi kUÈiÙ]Äiy
AnkL kUÈil kiTÎuh ku<ikšil vI<uÎ AnkL
ku<ikšilÊeÎ kiTÎuh cÊutuTÆi. aÆen aEnkh AnkL
cÊuEp]vuky]l xRÄ]>iEÙÄ[ vše> n¨h xhBvic{u. aEÏ]L
x]y[pvRÄL nÙ} mnEÓ]TukUTiyeÙ}ÜiÙuh kruÏnUÈu nTÊ]
emÎu xÐtiÄukyuh ptivil kUTutÙ]yi vÈÆL kUÈukyuh
divxh niþyic{u pUs]>iey ariyiÄukyuh ecy[tu. pUs]>iÄu
Ek]ÎiyiÙuh O>u vITuÞ[. atieû Ep>[ "v]>YvIT[" `Î]f[.
avieTy]f[ |o viv>h ariyic{t[. kruÏnUÈ[ xW]yh kEc{>i
yueT xmIpÊuevc{uteÎ nTÊfemÎ]yi>uÎu x]y[pvRkšueT
\Ê>v[. atin]l avieTy]f[ pßÙiÈ[ ekÈivit]nic{ÙÜ>ic{u
x]mÆešÙ}]h EsK>ic{u evc{t[.
kruÏnUÈinu niþyic{ divxÊinu >ÞumUÎu divxh muEá

x]y[pvRkL ptien]Î[ B>fikšil c]>yh nirÏic{[ aTc{u
190
e`tiHYm]Ù
ekÈic{u pßÙinu xmIph vÙiyku<ikL ku<iÏic{[, B>fikL
ku<ikšil evÏic{u mÉiÈu mUTic{u. |tu mÕ]>uh ariy]et
x]y[pvRkL teû visVx[tM]>]y OÎu >Þu BZtYM]e>eÄ]Þ[
~Õvuh >HxYm]yiÈ]f[ ecy{ic{t[. pieÎ A<iÄu pÊu d¥u
xmctu>ÊiÙuh OÎ> d¥u t]þyiÙuh O>u kuÊTikL AnkešeÄ]Þu piTic{u v>uÊi ni>Êiyi
Tuvic{u tIyumiÈu. tTikLÄu tI piTic{utuTÆiyEÏ]L atieû
mIet pÊ[ Anc{ÆÙkšumiTuvic{[ atieû mIetyuh tTikL
ni>Êic{[ avy[Äuh tIyiÈu.
niþitdivxh x³Yy[Äu muá]yi pUs]>i p>ikRmikL

mutÙ]yvE>]TukUTi niþitØÙeÊÊi. \Ten kušic{[ \TuÊuekÈi
\Ê>Iyh mutÙ]yvyuh D>ic{u pßÙil ecÎu. avieTyuÔ vÈ
ÆL AkÏeT kÞEÏ]L ay]L xVlpEn>h vÙ}]et a³n]yi
niÎu Ep]yi; |zt vÙiy A<iyuh mÕuh ay]L |tinumuá[
meÕÆuh kÞiÈiÙ}]yi>uÎu. pieÎ eeD>YeÊ avÙhbic{u ek]Þu
xVlph cànvuh pUvuh evÔvuh kUTi eeky{ieÙTuÊu ki<EÄ]È[
A>]Dic{iÈ[ kÉumTc{u et]<utupiTic{uek]Þu xVlpEn>h niÎu.
pieÎ mury[Äu pUj A>hBic{u. aEÏ]E<Äuh A diÄiÙuÔ
xkÙjnÆšuh kuTuhbxHith avieT vÎuEcRÎu. A<iyueT
vÙiÏvuh mÕuh kÞ[ `Ù}]v>uh ByeÏTukyuh x]y[pvRkL
kruÏxV]miey p>IÑiÄ]N B]viÄuky]efÎriÇ[ "ay{ÏxV]mI,
kruÏxV]mI; avm]nÊiniTy]Ä>uEt" `Îu mnx] v]c]
zp]RËiÄukyuh ecy[tu. aEÏ]L x]y[pvRkL pßÙinu purÊ[
O>u ØÙÊ[ O>u kuti>c{ÐÈi eeky{ieÙTuÊuek]Þ[ O>u kx]Ù
yil vÎi>uÎu. pUj k<iÇu kRÏU>]>]Dn AyEÏ]E<Äuh
pÞiv]dYh, n]gxV>h, pWv]dYÆL, ecÞ, shK[, mutÙ]yvyueT
n]dh ek]Þu dik[Lczkv]šh m]eÕ]ÙieÄ]ÞutuTÆi. jnÆL
ARÏuh ku>vyuh s>fhvišiyuh ep]Tiep]Tic{utuTÆi. pUs]>i
yueT B]vh aÏ]eT m]riÊuTÆi. EdHh virc{utuTÆi. kÏ>yuh
a>iv]šuh EvÙuh eekyieÙTuÊuek]Þ[ ay]L tuÔiÊuTÆi.
ay]šueT muKB]vvuh mÕuh kÞ]l x]Ñ]l kruÏxV]miy]
191
e`tiHYm]Ù
efÎuteÎ Et]Îum]yi>uÎu. ay]L Bx[mh v]>i jnÆLÄu
ek]TuÊiÈu x]y[pieû muáilec{Î[ 'èÎ p>IÑiÄuky]f[
aEÙ}? AeÈ' `Îu prÇu. x]yip[ atuEkÈ[ pu¢B]vÊil OÎu
ci>iÄukyuh "mÙy]ši x]Du x]Du" `Îu pryukyuh ecy[tu.
pUs]>i pieÎ c]>]yB>fikL Ø]pic{i>uÎ ØÙÊuecÎuniÎu
ek]Þu kÏ>yilniÎu xVlph Bx[memTuÊu EmlEp]eÈriÇiÈ[
OÎÈHxic{u. aEÏ]L c]>]yB>fikšueT mIet mUTiyi>uÎ mÉuh
aTÏuemÙ}]h tniey m]ri, c]>]yh tIeÏ]>ikš]yi pUÄuÕikšil
nieÎÎEp]eÙ EmlEp]Èu Ep]yiÊuTÆi. kurc{uk<iÇEÏ]L
pUs]>i |ni B>fikšil vÙ}tumuEÞ] `Îu En]Ä]N x]y[pi
En]Tu prÇu. x]y[pvRkL B>fikešTuÊu En]ÄiyEÏ]L
avyueT akÊu c]>]yÊieû g³h Ep]ÙumiÙ}]yi>uÎu.
aEÏ]L x]y[puh xVlph vÙ}]ety]yi. pieÎ pUs]>i x]y[pieû
ky{iÙi>uÎ cÐÈi tÈiÏriec{TuÊuek]Þ[ x]y[pieû kuti>yueT
aTuÄeÙÊi. A kuti> vše> pifÄmuÔtuh anYM]e>
aTuÄÙTuÏiÄ]Êtuh x]m]nYÊiÙDikh vÙiytum]yi>uÎu. A
kuti>ÏurÊu niS[zpy]xh c]TiEÄrIÈ[ pUs]>i A<iyiEÙÄu
kuti>ey nTÊi. kuti> A<iyil c]TiniÎuek]Þu tuÔi
ÊuTÆi. kuti>yueT tuÔlek]Þu kneÙÙ}]h c]>m]yiÏrÎu.
pieÎ pUs]>i kuti>ÏurÊuniÎirÆIÈu kuti>ey x]y[pieû
aTuÄEÙÄu viÈu. x]y[pvRkL p>iEs]Dic{u En]ÄiyEÏ]L
kuti>y[Äu y]et]>u t>EÄTuh pÕIÈiÙ}yi>uÎuevÎÙ}, atieû
O>u E>]mh Ep]Ùuh k>iÇiÈumiÙ}]yi>uÎu. aEÏ]L x]y[pvRkL
atYßh vix[my]kuÙn]yiÊIRÎu. pUs]>i pieÎyuh A<iyil
c{]TiÊuÔi. aEÏ]L cÆÙkešÙ}]h p<uÊu tIÄnl Ep]eÙ
AyiÄiTÎi>uÎu. pUs]>i A cÆÙkL v]>ieyTuÊu EdHÊi
eÙÙ}]mfiÇiÈ[, O>u cÆÙ eekyieÙTuÊuhek]Þu x]y[pieû
aTuÄl ecÎ[, "|tu EmTiÄfh" `Îu prÇu. x]y[pu
xVEb]DEÊ]TukUTiEy] Èß] \Ten >Þu eekyuh nIÈi atu
EmTic{u. tIÄÈ Ep]eÙyi>uÎ A Anc{Æl aEÏ]L pc{evÔh
Ep]eÙ tfuÏuÔtuh pUEp]eÙ Gnh kurÇtum]yiÈ]f[
x]y[pvRkLÄu Et]Îiyt[. \Ten atu t]e< |T]N pUs]>i
192
e`tiHYm]Ù
prÇu. x]y[pvRkL t]e<yiÈu. pieÎyuemTuÄ]N pUs]>i
prÇu. x]y[pvRÄL aetTuÄ]n]yi eekkL cÆÙyueT
aTuÄEÙÄu nIÈiyEÏ]L tIÄnÙieû aTuÄl eek
ek]ÞuecÎEp]eÙ cUTuEt]Îuky]l `TuÊiÙ}. aEÏ]L pUs]>i
(kruÏxV]mi) "`ß] p>IÑey]eÄ k<iÇuEv]? |niyuh vÙ}tuh
B]vmuEÞ]?" `Îu Ec]dic{u. |tinuÊ>m]yiÈu x]y[pvRkL, "|ni
p>IÑ ey]Îuh EvfemÎu vic]>iÄuÎiÙ}. |ztyuh p>IÑic{tu
teÎ abÍm]yi `Î[ `niÄiEÏ]L Et]ÎuÎuÞ[. èû |o
ap>]Dh kruÏxV]mi xdyh ÑmiÄfh, |tinu zp]yþiÊm]yi
AÞuEt]ruh O>u kruÏnUÈ[ gvREÐÞuvky]yiÈuÔtu kUT]et,
teû EpRÄ[ viEsS]l, w]nivieT |>iÄuÎTEÊ]šh k]Ùh,
nTÊiEyÄ]h" `Îu prÇu. atuEkÈu pUs]>i, "anYmt
Ä]>n]y niÆLÄ[ èÎÄuric{u visV]xmiÙ}]etyi>uÎt[
O>d[ButmÙ}. `Îum]ztmÙ}, niÆeš pÑv]th b]DiÄ]r]yi>i
ÄuÎu. atuek]Þ[ |Æeney]eÄ ecy[tt]f[. atin]l
`niÄu y]et]>u viE>]DvumiÙ}. vše> xEß]Sm]yi>iÄuÎu"
`Îu prÇu. kÙi \Ten aTÆukyuh ecy[tu.
|tuk<iÇ[ aDikh t]mxiy]et vRÉIQ[ x]y[pvRk

LÄu pÑv]th A>hBic{u. v]tÊiN |hg}IS[ cikiX PÙiÄ
yieÙ}Îriy]m]yi>uÎtuek]Þu x]y[pvRkL teû dInÊinu
n]ÈucikiXkš]f[ ecy[ti>uÎt[. atuek]Þ[ ~t]nuh
ek]Ù}ÆL kUTi |vieTÊeÎ k<ic{ukUÈi. OTuÄh n]ÈucikiXyuh
PÙiÄ]et y]ytin]l aEÌHh sImy[Äu Ep]kukyuh ecy[tu.
vRÉIQ[ x]y[pvRkL \dEY]gm]yi |vieT |>uÎi>uÎ k]Ù

eÊÙ}]h gvReÐûuvky]yiÈuÔtukUT]et aEÌHÊieû v<ip]T]
yiÈuh OE>] kruÏnUÈ[ AÞuEt]ruh ptiv]yi nTÊiyi>uÎu.
aEÌHh Ep]ytinuEsSh A ØnÊuvÎ x]y[pM]>uh A
ptivu muTÄiyiÙ}. ave>Ù}]h kruÏnUÈu nTÊiyi>uÎt[ a>uv]
Ï]ÙÊu mflÏurÊuevc{]yi>uÎu.
193
e`tiHYm]Ù
ac{NEk]vil EÑztÊil ciÙ kÔM]R v<ip]Tu
k<iÄukyuh mÕuciÙ kÔM]R akÊukTÎu ti>uv]B>fh
mutÙ]yv Em]ïÄukyuh ecy{]ruÞ]yi>uÎu.
muNk]ÙÆšil ti>uvit]hkUrieû atiRÊiØÙÆšil

vY]jÏukyiÙyueT zpc]>h D]>]šm]yiÈuÞ]yi>uÎEÙ}]. ecEÜ]È
mutÙ]y ØÙÆšiÙ]f[ |t[ ax]m]nYm]yi vRÍic{i>uÎt[.
ecEÜ]È mutÙ]y ØÙÆšiEÙÄu vY]jÏukyiÙ >]ztik]ÙÆšil
ac{NEk]viÙilÄUTiy]f[ kTÊieÄ]ÞuEp]vuk ptiv[. A
xmyh xRÄ]>]šukL kÞupiTiÄ]etyuh k]ÈumZgÆL \pzdvi
Ä]etyuh |>iÄuÎtin]yiÈ[ |o kÔÄc{vTÄ]R kruÏxV]mi
yueT nTyil n]Ùuh aWuh `Èuh pÊuh >Up]vIth
k]fiÄyiÈuhevc{u Ep]k]ruÞ]yi>uÎu. aÆen vY]jÏukyiÙ
Ä]R >]ztiyiÙiTuÎvky]yiÈuteÎ kruÏN pUs]>iÄu zptidinh
>]vieÙ aNptuh aruptuh `<uptuh ciÙdivxh nUruh
>Up]vIth kiÈieÄ]Þ]fi>uÎt[. |EÏ]L xRÄ]>]šukšueT
xUÑiÏuh k]vÙuh murukiyEt]TukUTi avieT aÆeney]Îuh
v>]etyuh pUs]>iÄu kiÈ]etyum]yi.
O>iÄl `Èu mrvR kUTi >]ztixmyh ac{NEk]viÙil vÎu

EÑztÊilÄyri ciÙ ti>uv]B>fÆL Em]ïc{uek]ÞuEp]yi.
avR "ati>umÙ" (mÙy]šÊieûyuh p]ÞiyueTyuh atiRÊiyi
ÙuÔ mÙ)yueT xmIpÊ[ O>u vZÑc{uvÈil ecÎEÏ]L
ti>uv]B>fÆešÙ}]h avieT evc{iÈu vZÑÊinu zpdÑifh
evc{utuTÆi. Em]Sfh nTÎtieû mUÎ]h divxh viv>mriÇu
Ep]ÙIxuk]R EÑztxÎiDiyieÙÊi. A xmyh kruÏxV]miyueT
aDiv]xmuÞ]yiÈu pUs]>i tuÔi Ep]ÙIxuk]e> kUÈieÄ]Þu
Ep]yi A kÔM]e> k]fic{uek]TuÊu. atin]l A mrvRÄu
siÑyuh EÑztÊiEÙÄu ti>uv]B>fvuh kiÈi. mrvR zpdÑifh
evc{ vZÑÊieû cuvÈil kruÏxV]miyueT O>u zptiS[Ú
pEÞteÎ \Þ]yi>uÎu. atin]l kruÏxV]miy]f[ A mrve>
viÈyy[Ä]et mUÎ[ aEH]>]zth avieT zpdÑifh evÏic{t[.
194
e`tiHYm]Ù
ac{NEk]vil EÑztÊilniÎ[ A ØÙEÊy[Ä[ aW]run]<ik
yiÙDikh dU>miÙ}.
A mrve> akeÏTuÊiyt[ kruÏxV]miy]efÎriÇEÏ]L

mrvRÄ[ AkÏ]eT kruÏxV]miEy]Tu vše> viE>]Dm]yi.
kruÏxV]miey k<ivuÔiTEÊ]šh Ezd]HiÄfemÎ[ avR tIRc{
y]Äi. O>iÄl >Þu mrvR kUTi ac{NEk]viÙil vÎu
>]ztixmyh kruÏxV]miEÄ]viÙil kyri. k]yhkušÊu >]j]v[
peÞ]>iÄl kruÏxV]miÄu v<ip]T]yi nTy[Äuevc{ O>u evÔi
zpByuh xVRÉh ek]ÞuÔ O>>iv]šuh O>u EvÙuh O>u kÏ>yuh
avieT |>iÄuÎuÞ]yi>uÎu. av |o mrvR tÈieÄ]ÞuEp]yi.
EÑztÊilniÎu ciÙ x]m]nÆL kÔM]R Em]ïc{u ek]Þu
Ep]yi>iÄuÎu `ÎriÇEÏ]L Ep]ÙIx[ xUzpÞu mutÙ]yvR
ac{NEk]viÙieÙÊi. aÎu Ep]ÙIx[ xUzpÞ]yi>uÎt[ x]Ñ]l
ztivizkmN táiy]yi>uÎu. Ep]ÙIxuk]R ØÙeÊÊiy \Ten
EÑztxhb³ikešyuh aylv]xikešyuh mÕuh piTic{u
mRÌiÄ]n]>hBic{u. A xmyh kruÏxV]miyueT aDiv]xmuÞ]yiÈu
pUs]>i tuÔi xUzpÞieû aTuÄl ecÎ[ "|vieTyuÔve>
evruet piTic{upzdviÄuÎetßin]f[? niÆLÄu k<iyuemÜil
niÆL etÜ]siEÑztÊinu xmIph Er]Q>ikil ecÎi>iÄfh.
aEÏ]L cuvÏu sIÙ tÙyil ekÈieÄ]Þ[ A v<iEy O>uÊN
v>uh. aven piTikUTiy]l OÎupkuti x]m]nÆL aveû
pÄlniÎu kiÈuh. pieÎ avEn]Tu Ec]dic{riÇ[ aveû
kUTuk]>n]yi O>uÊN kUTiyuÔvenyuh piTikUTfh. EsSmuÔ
OÎupkuti x]m]nÆL aveû pÄl niÎuh kiÈuh" `Îu
prÇu. ztivizkmN tái avRkLÄu kruÏxV]mieyÄuric{u nÙ}
visV]xmuÞ]yi>uÎtin]l aEÌHh aÎuteÎ ciÙ
Ep]ÙIxuk]E>]TukUTi etÜ]siyiEÙy[Äu pureÏÈu. avieTeyÊi,
kruÏxV]mi klpic{ ØÙÊu v>ikyuh kurc{uEn>h k]Êi>uÎ
EÏ]L O>u cuvÏutÙyileÄÈuk]>N atieÙ v>ikyuh, aven
yuh avN muK]ßi>h aveû kUÈuk]>Enyuh piTikUTukyuh
av>ilniÎu OÎu pkuti vItm]yi x]m]nÆešÙ}]h kiÈukyuh
195
e`tiHYm]Ù
ecy[tu. A vk x]m]nÆL |tuve> EdvxVÊil ~lÏic{u
ek]TuÊiÈiÙ}. |EÏ]<uh HjUR Kjn]vil xUÑic{i>iÄuky]f[.
|ni k]yhkušÊu >]j]v[ evÔizpByuh mÕuh kruÏxV]miÄu

v<ip]T]yi nTy[Äuevc{tieû k]>fh kUTi pry]h. O>u k]ÙÊ[
k]yhkušh >]jYh B>ic{i>uÎ >]j]vinu kruÏxV]mieyyuh mÕuh
kuric{u visV]xvuh B¬iyuem]ÎumuÞ]yi>uÎiÙ}. kruÏnUÈu k<iÄu
Îtu EkvÙh an]vsYm]efÎuh, tuÔl suÍEm kÔm]efÎuh
kruÏnUÈu nTÊuÎt[ kœyiÙ}]Êv>uh pUs]>iyueT j]Tyil
mi>ÞuEp]vuÎv>um]efÎ]yi>uÎu aEÌHÊieû aBizp]yh.
aBizp]yeÊ x]DUk>ic{[ jnÆeš Eb]DYeÏTuÊuÎtinuh
jnÆšueT |Tyil kruÏxV]mieyÄuric{uh mÕumuÞ]yiÈuÔ
visV]xeÊ dU>Ik>iÄuÎtinum]yi O>u kruÏnUÈu nTÊiÄšy]
emÎu niþyic{[ O>iÄl >]j]v[ c]RÊu v>uÊukyuh vÈÆ
eš]eÄ kUÈukyuh ecy[tu. `Î]l >]j]vu xVlph viEsS
vidYkL k]fiÄ]etyi>uÎiÙ}. virkinupk>h v]<ÏiÞikL
ni>ÊiyTuÄiy]f[ A<ikUÈiyi>uÎt[. pieÎ niEvdYÊinuÔ
mdYÊil \ÐÊiNk]y[ D]>]šm]yi a>c{u kÙÄiÄukyuh
ecy[ti>uÎu. |v>ÞukUÈvum]f[ >]j]vu viEsSviDiy]yi
ecy{ic{i>uÎt[.
niþitdivxh x³Yy[Äumuá]yi pUs]>iyuh p>ikRÐikL

mutÙ]yv>uh ØÙeÊÊi. \oÈienÙ}]h vÈh kUÈiyi>uÎtu
>]jmài>Êieû muÕÊuteÎ pßÙiÈu ekÈivit]nic{ÙÜ>i
c{]yi>uÎu. AuÎt[ atinTuÊum]yi>uÎu. v]<ÏiÞi
ek]Þ[ A<ikUÈiyi>iÄuÎtuh mÕuh kÞEÏ]LÊeÎ |o \oÈu
nTÊuÎtu p>IÑ]RËm]yiÈ]efÎu pUs]>iÄu mnÓiÙ]yi.
`ÜiÙuh ay]L aet]Îuh ariÇt]yi B]vic{iÙ}. ay]L x³Y
y[Äu muáuteÎ kušic{[ \TuÊuekÈic{mÇ[ \Ê>Iyh mutÙ]y
vyuh D>ic{u pßÙieÙÊi. aEÏ]E<Äuh p>ikRmi pUjy[eÄÙ}]
em]>uÄi, evec{]>uÄuh k<ic{i>uÎu. >]j]v[ \oÈu nTÊuÎtu
kruÏxV]miey p>IÑiÄ]n]yiÈ]ky]l |vieT èßÜiÙuh
viEsSvidYkL \Þ]k]etyi>iÄieÙ}Îu vic]>ic{u pu>uSM]>uh,
196
e`tiHYm]Ù
x[ztIkšuh, vZÍM]>uh, b]ÙM]>uh mÕum]yi axhKYh jnÆšuh
x³YEy]TukUTi avieT vÎuEcRÎu. \Ten pUs]>i pUj
A>hBic{u. ek]Èuh, EG]Svuh ARÏuh, ku>vyuh mÕuh OÈuh
kurviÙ}]yi>uÎu. avey]eÄ x]D]>f ptivuÔtil vše>
kUTutÙ]yi>uÎu. pUj ~kEdsh pkutiy]yEÏ]E<Äuh k]šm]TN,
EcÏ]rmuÞN, ecÏ]fi m]TN mutÙ]y mURÊikL b]Dic{u
>]j]vieû p>ic]>kM]>ilÊeÎ ciÙR tuÔiÊuTÆi. k]šm]TN
b]Dic{vR eekkšuh niÙÊukuÊi k]šeyEÏ]eÙ nTÎuek]Þu
muÄuryiÈu tuTÆi. A muÄur] séh EkÈ[ avieT kUTiyi>uÎvR
m]ztmÙ}, xmIpØÙÆšil \Þ]yi>uÎvR kUTi ByeÏÈu tuTÆi.
EcÏ]rmuÞN An piTic{]Ùišk]Êtuh O>u kifÕiÙiÈi>uÎtum]y
O>u k>iÜlÏ]Ùh O>u vTiEp]eÙ niS[zpy]xh eekyieÙTuÊu
vIsieÄ]Þ]f[ tuÔiyt[. ecÏ]fim]TN O>u vÙiy vZÑh
cuvET priec{TuÊuek]Þu tuÔi O]TinTÎu. AkÏ]eT EpTic{iÈ[
avieTeyÆuh ARÄuh |>iÄ]nuh nilÄ]nuh vy{]ety]yi
ÊIRÎu. aEÏ]L avieT xmIpÊu niÎi>uÎ O>u etÆien
azgB]gÊ[ |Tin]dh Ep]eÙ O>u aÈH]xh EkÈu: 'w]N
ek]c{iÈ]fn]f[. kruÏxV]miÄu niEvdYÊinuÔ mdYh ek]TuÄ]
nuÔ ahgIk]>vuh avk]svuh `niÄ]f[. avieT |>iÄuÎ
mdYh niEvdYÊinuh mnuSYRÄ[ \pEy]giÄuÎtinuh ek]ÔukyiÙ}.
atil \ÐÊiNk]y a>c{ukÙÄiyiÈuÞ[. |t] kÔiNkuTÆL
v>uÎu; piTic{uek]Ôfh' `Îu pryuÎtuEkÈu. \Ten EcÏ]r
muÞN etÆieû cuvÈieÙÊi. ek]c{iÈ]fN kÔiNkuTÆL
etÆieû mukšilniÎ[ |Èu ek]TuÊu. EcÏ]rmuÞN `Ù}]h piTic{u
t]e< ni>Êievc{u. aÆen ek]c{iÈ]fN nUeÕ]Îu kuTÆšiÈu
ek]TuÊu. avyieÙÙ}]h nirc{u kÔumuÞ]yi>uÎu. A etÆu
ecÊiÊuTÆIÈuEp]ÙumuÞ]yi>uÎiÙ}. pieÎ |zt vše> kÔuh
kuTÆšuh `vieTniÎuÞ]yieyÎu xV]miÄu m]ztmriy]h. kÔiN
kuTÆešÙ}]h |Èuek]TuÊtieû EsSh ek]c{iÈ]fnuh
t]e<yirÆivÎu. mÕuÔ mURÊikšueT kUÈÊil tuÔieÄ]Þ[
O]TinTÎu. A mnuSYnuh >]j]vieû p>ic]>kvRÅÊiÙuLeÏÈ
O>]L teÎy]yi>uÎu.
197
e`tiHYm]Ù
pUjk<iÇu kRÏU>]>]DnyyEÏ]L kruÏxV]miyueT
aDiv]xmuÞ]yiÈu pUs]>iyuh tuÔiÊuTÆi. pUs]>i
kRÏU>ÊÈvuh ek]Þ[ pßÙilniÎu purÊirÆi, A<iÄ[ O>u
zpdÑifh evc{iÈu kÊieÄ]Þi>uÎ O>u kRÏU>ÄÈeyTuÊ[
A<iyiEÙÄ[ |Èu. \Ten v]<ÏiÞikLÄ[ tI piTic{u kÊiÄ]ši
jVÙic{utuTÆi. tIeÏ]>ikL EmlEp]ÈuyRÎu n]Ùu diÄiEÙÄuh
prÎutuTÆi. aÄ]ÙÊu >]j]vieû ek]È]>h mutÙ]y
ekÈiTÆešÙ}]h etEÆ]Ù EmÇvy]yi>uÎu. tIeÏ]>i prÎuvIf[
ekÈiTÆLÄ[ ag[nib]DyuÞ]eyÜiEÙ] `Îu vic]>ic{[ >]j]v[
ekÈiTÆLÄ[ EmÇi>uÎ O]ÙeyÙ}]h ep]šic{u m]Õic{u. \Ten
atikÙsÙ]yiÈuÔ m< tuTÆi. m<evÔh A zpEdseÊÙ}]h
kuÊiey]Ùic{u tuTÆi. >]j]vieû ek]È]>vuh pÔiyryuh
B¥]>muriyuemÙ}]h evÔh nirÇu n]ÙupurEÊÄuh O<ukIÈ[
A<iÄkÊuh evÔh nirÇu. aEÏ]L tI kurc{ukUTi s¬iEy]Tu
kUTi kÊi. evÔh ep>ukuEß]ruh tIyueT s¬iyuh vRÍic{u
ek]Þi>uÎu. m<evÔh A<iÄu eney{ÎEp]eÙy]f[ PÙic{t[.
kruÏxV]miyuh p>iv]>mURÊikšuh A<iyilniÎu nZÊh
tkRÊu. pieÎ pUs]>i tuÔieÄ]Þu >]j]vieû aTuÄlec{Î[
"`ß] p>IÑey]eÄ k<iÇuEv]? |niyuh vÙ}tuh B]vmuEÞ]?"
`Îu Ec]dic{u. aEÏ]L >]j]v[ ad[Buth ek]Þuh Byh ek]Þuh
OÎuh xhx]>iÄ]N Ep]Ùuh vy{]ÊviDÊil p>vsn]yiÊIRÎi
>uÎu. aEÌHh Byh ek]ÞuÔ viryÙuh gd[gdEÊ]Tuh kUTi, "|Ù},
ep]ÎuxV]mI, |ni O>u p>IÑyumiÙ}; |ztyuh p>IÑic{tuteÎ
vÙiy etÕ]yiEÏ]yi `Î]f[ |EÏ]L w]N vic]>iÄuÎt[. èû
mUQtek]Þu w]N ecy[tuEp]y ap>]DeÊ xV]mi yœ]pURv{h
ÑmiÄfemÎu pþ]Ê]pEÊ]TukUTi zp]RËiÄuÎu. |o etÕinu
zp]yþiÊm]yi w]N xV]miÄu evÔiek]Þ[ O>u zpByuh xVRÉh
ek]ÞuÔ O>>iv]šuh O>u EvÙuh O>u kÏ>yuh nTy[Äuevy[Äu
kyuh ay{ÏxV]miÄuh mÕuÔ p>iv]>mURÊikLÄuh yœ]Ey]gYh
v<ip]TukL nTÊukyuh ecy[EtÄ]h" `Îu vše> pfieÏÈu
prÇu. \Ten kruÏxV]mi (pUs]>i) "`Î]l mti. w]N
xÐtic{i>iÄuÎu; `niÄu xEß]Sm]yi; |ni `niÄ[ O>u
198
e`tiHYm]Ù
viE>]DvumiÙ}" `Îu pryukyuh aEt]TukUTi tuÔl nilÄukyuh
ecy[tu. aEÏ]L EsSmuÔv>ueT tuÔÙuh niÎu. m<yuh m]ri;
`Ù}]v>uh xEß]SEÊ]TukUTi pi>iyukyuh aDikh t]mxiy]et
>]j]v[ EmlprÇ x]DnÆšuÞ]Äic{[ ac{NEk]viÙil ek]Þu
Ep]yi kruÏxV]miÄu nTy[ÄuevÄukyuh ay{ÏxV]miÄuh mÕuÔ
p>iv]>mURÊikLÄuh yœ]Ey]gYh v<ip]TukL nTÊukyuh
vàic{uEp]>ikyuh ecy[tu. |Æeny]f[ k]yhkušÊu>]j]v[
evÔizpByuh mÕuh kruÏxV]miÄu v<ip]T]yi nTy[Äuevy[Ä]
niTy]yt[.
k]yhkušÊu>]j]vieû p>IÑf]nß>h ~t]nuh ek]Ù}

ÆLÄuEsSh O>u mzßv]diyuh kruÏxV]miey OÎu p>IÑiÄ]
emÎu k>uti. kruÏxV]miyueT aDiv]xmuÞ]yiÈ]f[ pUs]>i
tuÔuÎetÎu pryuÎt[ suÍEm abÍm]efÎ]yi>uÎu mzß
v]diyueT v]dh. at[ abÍmÙ}, p>m]RËm]efÎ[ ac{N
Ek]viÙieÙ tzßiy]y t]<mFEp]Õiyuh v]dic{u. avRtÐiÙuÔ
v]dzptiv]dÆL murukiyEÏ]L Ep]Õi, "AkeÈ, mÚÊilevc{u
teÎ kruÏnUÈu nTÊukyuh avieTevc{uteÎ kruÏxV]miyueT
tuÔl p>m]RËm]yiÈuÔt]efÎu Eb]DYeÏTuÊukyuh ecy{]h"
`Îu pryukyuh EvÞetÙ}]h vÈhkUÈieÄ]Þu pUs]>i mutÙ]y
ve> v>uÊi, mury[Ä[ O>u kruÏnUÈu nTÊiÄukyuh ecy[tu.
pUjyuh kRÏU>]>]Dnyuh k<iÇu pUs]>i tuÔi A<iyilc{]Ti
nZÊh tuTÆiyEÏ]L Ep]Õi, "`ß] xÐtic{uEv]? x]D]>f
mnuSYRÄu tIÄnÙil kiTÎ[ |Æen nZÊh ecy{uv]N
x]DiÄuEm]?" `Îu mzßv]diEy]Tu Ec]dic{u. aEÏ]L mztv]di,
"|et]>u vÙiy k]>Ym]yi w]N vic]>iÄuÎiÙ}. kruÏxV]miyueT
aDiv]xmuÞ]yiÈ]f[ pUs]>i tuÔuÎetÜil ay]L Ep]yi O>u
kTm]NEp]Êien piTic{uek]Þuv>eÈ. `Î]l xÐtiÄ]h" `Îu
prÇu. \Ten pUs]>i avieTniÎirÆiEÏ]yi. O>u n]<ik
k<iÇEÏ]L `vieTniEÎ] O>u vÙiy kTm]N Ep]Êien piTic{u
vÙic{uek]Þu mTÆi vÎu. aEÏ]L mzßv]di "s>iteÎ, w]N
xÐtic{u" `Îu prÇu. pUs]>i atien purÊuek]ÞuEp]yi
199
e`tiHYm]Ù
viÈyc{u. pieÎ at[ ÈÆ]Èu Ep]yi `Î[ A>uh kÞiÙ}. pUs]>i
pieÎyuh A<iyilc{]Ti nZÊh ecy[tu. aEÏ]L mzßv]di
pUs]>iyueT kÙiyTÆuÎtin[ Èß] O>u vidY zpEy]gic{u.
A<iyilniÎ[ |rÆuÎtinumuá[ kÙi aTÆiEÏ]vuky]l
pUs]>iyueT k]l ep]Ôi. \Ten ay]L ay]šueT vIÈiEÙÄu
Ep]yi. avieT ecÎiÈ[ aDikh t]mxiy]et m>ic{uEp]vukyuh
ecy[tu.
pUs]>iyueT k]l ep]ÔiyEÏ]L mutl mzßv]diyueT

EdHm]xkÙh \miÊIyiÙiÈ]eÙÎEp]eÙ O>u pukc{iÙuh nIÕÙuh
tuTÆi. aEnk cikiXkL ecy[tiÈuh O>u PÙvumuÞ]yiÙ}.
atin]l |tieû k]>femß]efÎ[ ay]L zps[nh evy[pic{u
En]Äic{u. ac{NEk]vil s]x[t]vieûyuh kruÏxV]miyueTyuh
viE>]Dh tI>]n]yiÈu mzßv]di avieT ciÙ v<ip]TukL
nTÊ]nyi pÙ zp]vsYh zsmic{uEn]Äi. `Ù}] zp]vsYvuh
asuÍiyuh En>iÈuek]Þi>uÎtin]l O>iÄÙuh OÎuh x]Dic{iÙ}.
OTuÄh ay]šueT EdHh mu<uvnuh ep]ÔiÄ<Îu zvfeÏÈu
pu<uÊ[ vše> k¨tynuBvic{u mUÎ]h ek]Ù}Êil m>iÄukyuh
ecy[tu.
ac{NEk]vil s]x[t]vieû \c{ÏUj k<iÇ]l \Ten

Ep]yi aÐNEk]viÙil niEvdYh k<iÄfh. atuk<iÇu vÎiEÈ
s]x[t]vieû nTyTy[Ä]vU. aÆeny]f[ ptiv[. O>iÄl O>u
s]ßiÄ]>N s]x[t]vieû \c{ÏUj k<iÇu nTyTc{iÈ[
aÐNEk]viÙil niEvdYh k<iÄ]n]yi Ep]yi. vše>En>h
k<iÇiÈuh aEÌHh mTÆiv>]y[ky]l ciÙR aÐNEk]viÙil
ecÎu En]Äi. aEÏ]L aEÌHÊieû kuTuÐyuh nKÆšuh
pÙ}ukšuh m]zth avieT kiTÄuÎuÞ]yi>uÎu. aÙ}]etey]Îuh
kÞiÙ}. A zbª>ÑÓieû \pzdvh avieT duÓHm]yi
ÊI>uky]l atien Av]Hic{[ O>u viS[fuvizgHÊiEMÙ]Äi
avieT zptiS[Úic{u. A viS[fuvizgHm]f[ avieT ki<EÄ
EtRvIœiÄu etÄuB]gÊ]yi |EÏ]<uh k]fuÎt[.
200
e`tiHYm]Ù
|ni O>u ek]TiyueT AgmeÊÄuric{]f[ zpD]nm]yi
pry]nuÔt[. ArMuš EÑztÊiÜl niÎ[ ~kEdsh >Þu n]<ik
etÄ]yiÈu 'knkmÙ' èÎ]>u mÙyuh A mÙyil O>u
EdvzptiS[ÚyumuÞ]yi>uÎu. aviTueÊ Edven `Ù}]v>uh
'knkmÙEdvN' (Etv>[) `Î]f[ pryuÎt[. ArMuš
EÑztmuÞ]kuÎtinu muá[ A diÄuk]R Edsp>Edvty]yi
Ac>iÄukyuh vàiÄukyuh ecy[tuvÎi>uÎt[ A Edveny]f[.
A EdvN sivn]f[. aviTueÊ n]œtVh '|TEÒ>imÙ'
EdsÄ]RÄ]f[. avieT siv>]zti vše> zpD]nm]f[. siv>]zti
n]L A mÙyil axhKYm]šukL kUTuk ptiv]f[. av>il
aDikh Ep>uh kurvR mutÙ]y j]tiÄ]>]f[. |v>ueT v<ip]T]yi
siv>]ztidivxh avieT vše>Ïfh v>uh. A pfemÙ}]h `TuÄu
Ît[ |TEÒ>imÙÄ]>]f[. avieT k>n]œeû vky]yi O>u
ek]È]>muÞ[. mÙyil v<ip]T]yi v>uÎ pfh A ek]È]>Êil
višÄuevÏinuh mÕum]yiÈ]f[ ciÙvu ecy{uk ptiv[. |TEÒ>i
mÙk>Ä]R knkmÙEÊv>ueT vky]yi O>u ek]TiyuÞ]Äi. A
ek]Ti k>n]œeû ek]È]>ÊiÙ]f[ evc{u xUÑiÄuÎt[. ArMuš
EÑztmuÞ]yEÏ]L knmÙEÊv>ueT zp]D]nYh kurÇuEp]yi.
atin]l knkmÙEÊve> Av]Hic{[ ArMušEdveû xÎiDi
yiEÙÄ[ ek]ÞuEp]kuÎt[ EmlprÇ ek]TiyiEMÙ]f[. A k]Ùh
mutl A ek]Ti ArMušBgv]eû vky]yi. `ÜiÙuh |EÏ]<uh
atuevc{u xUÑiÄuÎt[ pURv{ØÙÊuteÎy]f[. ArMuš
EÑztÊil \Xvk]ÙÊuh mÕuh Edven `<uÎÔiÄuEá]L |o
ek]TikUTi `<uÎÔiÄfh. at[ |TEÒ>imÙk>Ä]>]f[ ptiv[.
atinu zptiPÙm]yi avRÄ[ ArMuš EÑztÊil niÎu Ec]ruh
pfvuh ptivuÞ[. at[ |EÏ]<uh niRÊÙ]ÄIÈiÙ}. \o>uvÙÊinuh
mÕuh ArMuš Edven `<iÎuÔiÄuÎtinu pk>h |o ek]Tiy]f[
`<uÎÔic{uek]ÞuEp]vuk ptiv[. ArMušBgv]eû xEÜtÊi
ÙuLeÏÈ ~tu EdseÊÜiÙuh kruÏnUÈueÞÜil |o ek]Ti
`<uÎÔic{uek]Þu Ep]vuk ptiv]f[. ayi>U>il mflÏurÊu
evc{u nTÊiy kruÏnUÈin[ `<uÎÔic{uek]Þu Ep]yi>uÎ ek]Ti
|tuteÎy]yi>uÎu.
201
e`tiHYm]Ù
|ztyuh prÇ ØitiÄ[ ac{NEk]vil EÑztÊieÙ
\XvÊieû >ItieyÄuric{ukUTi xVlph viv>iÄuÎt[ anucit
m]yi v>ikyieÙ}Îu visVxiÄuÎu. avieT AÞuEt]ruh Dnum]xh
OÎ]h tIyti mutl pÊudivxeÊ \Xvm]f[ ptiv[. mUÎ]h
\Xvh mutl ecriy Et>ieû AkZtiyil ekÈiyuÞ]ÄuÎ O>u
v]HnÊiÙ]f[ >]ztiyiÙeÊ `<uÎÔÊ[. ay{ÏxV]miyueT O>u
xVRÉvizgHh A v]HnÊil `<uÎÔic{uevc{u EtRvIœiyil
ÄUTi zpdÑifm]yi `TuÊuek]Þu nTÎ]f[ `<uÎÔiÄuÎt[.
A `<uÎÔÊinu 'mfikf[ÚmuÊy{xV]miyueT `<uÎÔÊ['
`Î]f[ aviTÆšiÙuÔvR pryuÎt[. vizgHem<uÎÔiÄuEá]L
mfiÄ]>N (p]Rv{VtYÄ]>N) O>u xVRÉv]šuemTuÊ[ `<uÎÔ
Êinu muáil nilÄuh. v]HnÊieÙ<uÎÔic{uevc{]ÙuTen O>u
zb]ªfN vÎu xV]miyueT muáil O>u EtÆeyriyuh. atu
k<iÇ]ÙuTen ciÙ zb]ªfR vÎu v]HnemTuÊ[ `<uÎÔiÏ[
A>hBiÄuh. `<uÎÔÊinu p]Þiv]dYh, n]gxV>h, pWv]dYÆL
mutÙ]yvey]eÄ \Þ]yi>iÄuh. `<uÎÔÊ[ A>hBiÄuEá]
E<Äuh kruÏxV]miyueT pUs]>i \TuÊuekÈi, \Ê>IymiÈ[,
tÙyileÄÈuh ekÈi, a>iv]L, Evl, kÏ> mutÙ]yv
`TuÊuek]Þ[ `<uÎÔÊieû muNEp nTÄuh. `<uÎÔÊu
pTiÇ]Er Eg]pu>Êinu pTiÇ]ruvsÊ]kuEá]L avieT
nilÄuh. aEÏ]L n]gxV>v]yn OÎu vix[t>iÄuh. A xmyh
kruÏxV]mi (pUs]>i) tuÔuh. tuÔieÄ]Þu jnÆšueT |Tyil
ÄUTikurc{uEn>h O]TinTÎiÈ[ aÐen et]<utu, gfpti zptiS[Ú
yuÔt]y avieT xmIpÊu nilÄuÎ piÙ]vinu zpdÑifm]yi,
tzßiyueT aTuÄlec{Îu vI<uh. aEÏ]L tzßi kuer Bx[m
emTuÊu si>ÓiÙiTuh. \Ten kÙiyTÆuh. pieÎ mury[Äu
zpdÑifm]yi `<uÎÔic{u ek]ÞuEp]yi akeÊ<uÎÔiÄuh.
`È]muXvh ve> |o viDÊiÙuh >]ztiyiÙum]f[ `<uÎÔÊ[.
ONpt]muXvm]kuEá]L |o >Itiey]eÄ m]ruh. ONpt]muXv
divxh pkl \c{ÒIEvÙi k<iÇ]ÙuTeny]f[ `<uÎuÔÊ[.
aÎu vÙic{uek]Þ[ nTÄuÎ O>u vÙiy Et>iÙ]f[ mfikf[Ú
muÊy{xV]miey `<uÎÔiÄuÎt[. |o Et>[ aÙÜ>iÄuÎtu
202
e`tiHYm]Ù
k]nleÊÆ[, k]nlÄmuku mutÙ]yi k]ÈiÙuÞ]kuÎ vZÑ
ÆšilniÎuh mÕuemTuÄuÎ x]DnÆL ek]Þ]f[. A aÙÜ]>h
~Õvuh mEn]H>m]yi>iÄuh. Et>u vÙic{uek]ÞuEp]kuÎtinu
ekÈuÎtu vTÊinu pk>h vÙiy cU>Ùf[. `Ù}]h
k]Èux]m]n]Æš]yi>iÄfemÎu niRb³muÞ[. |o vk
k]Èux]m]nÆL ek]ÞuvÎu ek]TuÄuÎtu 'pšiyR' èÎ]>u
j]tiÄ]>]f[. |tiEÙÄ[ avRÄu EdvxVÊilniÎu ciÙ
anuBvÆšumuÞ[.
Et>il xV]miey `<uÎÔic{i>uÊiy]ÙuTen kruÏxV]mi

yueT pUs]>i \TuÊuekÈic{mÇu vÎu EtRÊÞiEMl O>u
EtÆeyriyfh. |t[ k<iÇ]ÙuTen ØÙh tHsIld]R mutÙ]y
\dEY]gØM]R, Emls]ßiÄ]R, xmUHÄ]R, mfiÄ]>N mutÙ]y
v>uh OE>] EtÆeyriyfh. |tuh k<iÇ]eÙ]>u kRÏU>]>]Dn
yuÞ[. atuk<iÇ]l AdYh cU>ÙiEMl kruÏxV]mi piTic{]ÙuTen
tHsIld]R mutÙ]y \dEY]gØM]>uh xmUHÄ]R mutÙ]yi
avieT kUTIÈuÔ zb]ªf>uh `ÎuEvÞ], xkÙ>uh cU>ÙiEMl
piTiÄfh. `Ù}]v>uh kUTi piTic{uvÙic{u Et>u pTiÇ]ru
pTiÇ]ErEÊRvIœiyueT etEÄ aÕÊu v>uEá]E<Äuh kruÏ
xV]mi tuÔiÊuTÆuh. Et>[ avieT O>u mfiÄUEr]šh niruÊuh.
aEÏ]L p]Þiv]dYh, n]gxV>h, pWv]dYÆL, ecÞ mut]Ùy
vyuh ARÏuh ku>vyuh s>fhvišiyuemÙ}]h ep]Tiep]TiÄuh.
AkÏ]eTyuÔ Ek]Ù]HÙh ek]Þ[ A xmyÊ[ BUEÙ]kh
kuÙuÆuÎuEÞ] `Îu Et]Îuh. aEÏ]L avieT tuÔ]Êv>]yiÈ[
aDikh Epe> k]fukyiÙ}. aEÏ]<eÊ Ek]Ù]HÙh tuÔ]Ê
ve>yuh tuÔiÄuÎt]f[. kruÏxV]miyueT tuÔÙuh aÈH]xvuh
aEÏ]L kÙsÙ]kuh. aEÏ]L EcÏ]rmuÞN, ecÏ]fim]TN,
k]šm]T]N, aÐNEk]viÙieÙ aÐN `Îiv>uh tuÔi `<uÎuÔ
Êieû xmIpÊu vÎuEc>uh. A xmyÊu ek]c{iÈ]fN tuÔi
ki<EÄEg]pu>ÊiÜeÙÊi tuÔl ep]Tiep]TiÄuh. |o
tuÔÙukšil visV]xmiÙ}]Êv>]y ciÙR pÙviDÊil p>IÑic{u
203
e`tiHYm]Ù
En]Äukyuh ave>]eÄ aEnkviDÊiÙuÔ dZ¨]ßÆLek]Þ[
OTuÄh visVxiÄukyuh ecy[tiÈuÞ[.
ac{NEk]vil EÑztÊieÙ \XvÊil viEsS]ÙuÔ

zpD]n xhgtikL |ztm]ztm]f[. |ni ciÙ}r xhgtikL m]ztEm
yuÔu. avey viv>ic{[ |o \pnY]xh |niyuh dIRGiÏiÄfemÎu
vic]>iÄuÎiÙ}.
204
e`tiHYm]Ù
77. avf]mny[Äl Eg]p]ÙN

ek]c{i >]jYÊ[ tÙÏiÔi t]ÙUÄil EdsmhgÙh viEÙ}jil
EdsmhgÙÊu mneyÎuh, tZÒivEp>UR t]ÙUÄil |TÄuÎil
viEÙ}jil etÄiniEyTÊu ki>]Æ]ÈumeneyÎuh Ti t]ÙUÄil
ÊeÎ kTÙ]EÒ>i viEÙ}jil avf]mneyÎuh prÇuv>uÎ
zb]ªEf]ÊmkuTuhbvky]yi pÞu Eg]p]ÙN `Îu zpxiÍ
n]yiÈ[ O>u ek]án]nyuÞ]yi>uÎu. aEnkh gufÆšuh Ey]gYt
kšumuÞ]yi>uÎ A Eg]p]ÙEn]Tu kiTy]yiÈ[ O>u ek]án]n
aÄ]ÙÊu EvereyÆumuÞ]yi>uÎieÙ}Îu m]ztmÙ}, |Ä]ÙÊuh
`ÆumuÔt]yi EkÈuEkLvi Ep]ÙumiÙ}. |o An |o mny[Äl
vÎu EcRÎt[ ~tuviDemÎuh mÕuh t]e< prÇuek]ÔuÎu.
EmlÏrÇ mny[Äl ek]Ù}h 1068-]m]Þuve>jIvic{i>uÎ

n]>]yfN náU>iÏ]T[ xtYh, dy, d]nh, DRÐh, nIti,
pE>]pk]>tt[p>t mutÙ]y xlgufÆšueT višniÙm]yi>uÎti
n]l aEÌHeÊÄuric{[ O]RÐyuÔvR |EÏ]<uh pÙ>umuÞ]yi>i
Ä]niTyuÞ[. Ey]gYnuh B]gYv]num]yi>uÎ aviETy[Ä[ O>iÄl
xVßm]yi O>u ek]án]ney v]Æiy]l ek]Ô]emÎ[ O>u
Em]HmuÞ]yiÊI>uky]l atin]yi aEnVSfh tuTÆi. aEÏ]L
p]áuhEmy[Ä]Èumny[Äl O>u kuÈieÄ]áN nilÄuÎueÞÎuh
atien vilÄ]N Ep]kuÎuevÎuh EkÈu náU>iÏ]T[ aEÆ]Èu
pureÏÈu. aÄ]ÙÊ[ AnkšueT ÙÑfÆšuh gufEd]SÆšuh
ariy]vuÎ Aš]yiÈ[ \o>kÊu etEÄevšiyÊ[ `Î vIÈil
kZS[fNn]yR èÎ]>]šuÞ]yi>uÎtin]l náU>iÏ]T[ avieT
ec{Î[ A mnuSYen kUÈieÄ]Þ]f[ Ep]yt[. aTuÊ divxh
teÎ avR p]áuhEmy[Ä]È[ `Êukyuh náU>iÏ]Tu t]N
ecÎi>iÄuÎtieû \EÌsh A mny[ÄeÙ a¢NnáU>iey D>iÏi
Äukyuh ecy[tu. aEÏ]L a¢NnáU>i, "|vieT O>]nÄuÈiyu
eÞÎuh atien vilÄfemÎu vic]>ic{i>iÄuky]efÎuh
EkÈt[ v]x[tvh teÎy]f[. `Î]l p>m]RËh pry]et
náU>iey ctiÄuÎt[ k¨m]fEÙ}]. atuek]Þu xtYh w]N
205
e`tiHYm]Ù
pry]h. A AnÄuÈiÄ[ 'k>in]Ä[' (n]vil kruÊ E>K) \Þ[.
atu duRÙÑfvuh Ed]Sm]yiÈuÔtum]fEÙ}]. atuek]Þ]f[
atien viÕukšy]emÎ[ |vieT vic]>iÄuÎt[" `Îu prÇu.
aÄ]ÙÊu mÙy]š zb]ªfR suÍM]>uh niS[kšÜHZdyM]>uh
xtYx³M]>uh anY]ym]yuh ctic{uh p>zdvYh eekÄÙ]Ä]N
|¢yiÙ}]Êv>um]yi>uÎu `ÎuÔtin[ |et]>u \ÊmdZ¨]ßm]
fEÙ}].
|tu EkÈyuTen náU>iÏ]Tuh kZS[fNn]y>uh kUTi An

niÎi>uÎ ØÙEÊÄu Ep]yi. avieTec{Î[ A AnÄuÈiyueT
Bhgiyuh mÕuh AkÏ]eT kÞEÏ]L, èßÙ}]h Ed]SÆšuÞ]yi>u
Î]Ùuh atien v]ÆfemÎuÔ zBmh náU>iÏ]ÈiEÙÄu kÙs
Ù]yi. kZS[fNn]yR AkÏ]eT p>iEs]Dic{u En]ÄIÈ[, "|tinu
k>in]ÄueÞÎu prÇtu v]x[tvh teÎ. atu Ed]Sm]yi
ÈuÔtum]f[. `ÜiÙuh |tinu mÕEnkh suBÙÑfÆšuÔtuek]Þ[
|tien v]Æiy]l nmuÄu gufmÙ}]et Ed]Sem]ÎumuÞ]k
yieÙ}Î]f[ aTiyeû aBizp]yh. '~Ek]Hi Ed]ES]
gufxÎip]Et nim´tIEà]® ki>EfSViv]Ü®' `ÎuÔtuEp]eÙ
y]f[ |o Ed]Smi>iÄuÎt[" `Îu náu>iÏ]ÈieÙ aTuÄl
xVk]>Ym]yiÈu prÇu. \Ten >ÞuEp>uh kUTi vIÞuh a¢N
náUti>iyueT aTuÄl ecÎu viÙeyÄuric{u Ec]dic{u. aEÏ]L
a¢N náU>i, "|o ek]áNkuÈiÄu k>in]eÄÎuÔ Ed]SmiÙ}]
yi>uÎuevÜil ay{]yi>muruÏikyil kury]et A>uh t>um]yi
>uÎu. ay{]yi>mÙ}, ptin]yi>h kiÈiy]Ùuh w]N ek]TuÄukyu
miÙ}]yi>uÎu. |o O>u Ed]SmuÔtuek]Þ[ |tien viÙtÎ[ A>uh
v]ÆuemÎu Et]ÎuÎiÙ}. náU>iÄu EvfemÜil, Ayi>muruÏik
tÎ]l |o kuÈiey w]N tEÎÄ]h. nÙ} xÐtmueÞÜil mti
t]nuh" `Îu prÇu. ay{]yi>muruÏikyil kury]et ek]TuEÄ
Þt]yi vEÎÄuemÎ]yi>uÎu náU>iÏ]Tu vic]>ic{i>uÎt[.
Ayi>emÎu EkÈEÏ]L aEÌHh xxEß]Sh xÐtiÄukyuh
"k>in]ÄueÞÜiÙuh Emy[Ä]Tien nëÏTuÊfemÎu w]N
vic]>iÄuÎiÙ}" `Îu pryukyuh aEÏ]LÊeÎ \ruÏik v>uÊi
206
e`tiHYm]Ù
e>]Äh ek]TuÊ[ AnÄuÈiey v]Æukyuh O>]nÄ]>eû
xH]yEÊ]TukUTi A ek]áNkuÈiey avieTniÎu ek]Þu
Ep]>ikyuh ecy[tu. |zpk]>m]f[ Eg]p]ÙN avf]mny[Äl
vÎuEcRÎt[. aÄ]ÙÊu Eg]p]Ùn[ |>uptu vyÓu m]ztEm
zp]ym]yi>uÎuÔu `ÜiÙuh \TÙieû puïyuh \yRc{yuh kÞ]l
atiÙDikh Et]Îum]yi>uÎu. ek]áukšueT Bhgi, tÙÄÈi,
tÙeyTuÏu mutÙ]y gufÆL ek]Þu Eg]p]ÙN nix[tuÙn]y
O>u ek]áNkuÈi teÎy]yi>uÎu.
AnÄuÈiey EdsmhgÙÊu ek]ÞuecÎEÏ]L aÎeÊ

a¢N náU>iÏ]T[ atieû Bhgi kÞuh viÙyueT ÙGutVmriÇuh
vše> xEß]SiÄukyuh, "\ÉI, ek]áNkuÈi nÐueT zbªxVh
vky]yi>iÄeÈ. |tinu ek]TuÊ viÙ w]N tEÎÄ]h" `Îu
pryukyuh Ayi>muruÏik e>]Äh mknu ek]TuÊ[ A
AnÄuÈiey mny[ÄEÙÄ]yiÈu v]Æukyuh ecy[tu.
Eg]p]Ùeû buÍigufh ax]D]>fm]yi>uÎu. avN

všRÎuvÎtiEn]TukUTi aveû gufÆšuh vRÍic{u. nIREÄ]šuÔ
xmyÊÙ}]et Eg]p]Ùen tšy[Äuk (ekÈiyiTuk) ptiviÙ}.
aÙ}]Ê k]ÙÆšil mny[ÄeÙ práil avnu niþyic{u
ek]TuÊi>uÎ ØÙÊuEp]yi nilÄukyuh kiTÄukyuh
ecy[tuek]Ôuh. tIÕÓ]m]nÆešÙ}]h En>nIÄh kUT]et avieT
ek]ÞuecÎu ek]TuEÊÄuky]fu ptiv[. A práil etÆuh
v]<yuh mÕuh D]>]šmuÞ]yi>uÎu. O>u xmyh tIÕy[ÄuÔv
ek]ÞuecÎuek]TuÄ]N xVlph t]mxic{uEp]y]Ùuh etÆuh
v]<yuh mÕuh OTic{iÈuh pric{uh avN tiÎu nsiÏiÄ]riÙ}.
mny[ÄeÙ kuÈikšuh mÕuh Eg]p]Ùeû aTuÄl ecÎu kšiÄuk
x]D]>fm]yi>uÎu. kuÈikL aveû ek]áiÙuh v]ÙiÙuh piTic{[
aven kuEreÒ \pzdvic{]Ùuh avN Ae>yuh \pzdviÄ]riÙ}.
kuÈikL kšic{u ecy{uÎ \pzdvÆešÙ}]h Eg]p]Ùnu
xEß]S]vHÆš]yi>uÎu. kœyiÙ}]Ê kuÈikL kšic{u vÙ}tuh
ecy[t]Ùuh k]>Yviv>muÔ t]N atinu pk>h ecy{uÎtu
s>iyÙ}EÙ}] `Î]yi>uÎu aveû vic]>h.
207
e`tiHYm]Ù
mny[ÄÙuÔ OE>]>uÊ>uh Eg]p]Ùnu ptiv]yi ciÙ
avk]sÆL ek]TuÊi>uÎu. aveyÙ}]h O>u m]ztEp]Ùuh xmyh
etÕiÄ]et avN at]tu ØÙÆšil ecÎu niþitxmyÆšil
ÊeÎ v]Æi anuBvic{uek]Þi>uÎu.
mny[Äl k]ÙeÊ gfptiEH]mh, Etv>h, pUj mutÙ]ytu

k<iyuEá]L Eg]p]ÙN aTuÄšyueT vTeÄ v]tilÄeÙÊuk
ptiv]f[. aEÏ]L kurc{u niEvdYEc{]ruh aÏh, aT, sRÄ>,
kdšiÏ<h, EtÆ]pUL mutÙ]yvyuh aÐ]EÊ]l ek]TuÄuh.
aveyÙ}]h aÐ]EÊ]l ek]c{ukuÈikLeÄÎEp]eÙ Eg]p]Ùen
v]yil evc{uek]TuÄukyuh avN x]d>h v]Æi BÑiÄukyuh
|Ty[eÄ]eÄ aÐ]EÊ]l mkEn, mkEn `Îu višiÄukyuh
atien]eÄ Eg]p]ÙN anux>fEÊ]TukUTiyuh nàixUck
m]yuh ciÙ séÆL pureÏTuviÄukyuh ecy{uÎtu k]fukyuh
EkLÄukyuh ecy[t]l |´MÊiÙeÙ}ÜiÙuh pURv{VjMÊil
|vR aÐyuh mknuh teÎy]yi>iÄuemÎ[ ARÄuh Et]Îi
EÏ]kuh. v]x[tvÊil A aÐ]EÊ]lÄu Eg]p]ÙenÄuric{u
puztniRv{iEsSm]y v]XÙYvuh Eg]p]Ùn[ aÐ]EÊ]Ùien
Äuric{u m]tZniRv{iEsSm]y B¬ix[EnH]d>ÆšumuÞ]yi>uÎu.
Eg]p]Ùeû buÍiviEsSÆL vix[t>iÄukeyÎuevc{]l

avx]nmiÙ}]etyuÞ[. avyil ciÙtum]zth t]e< zpx[t]vic{u
ek]ÔuÎu:
O>u divxh k]ÙÊu Eg]p]ÙN ptivuEp]eÙ aTuÄš

v]tilÄl ecÎu v]yuh ep]šic{u niÎEÏ]L aÐ]EÊ]l
niEvdYEc{]ru ek]ÞuvÎ[ aveû v]yil vc{uek]TuÊiÈ[ sRÄ>,
EtÆ]ÏUL mutÙ]yv `TuÊuek]Þuv>]n]yiÈu Ep]yi. A
xmyh mny[ÄeÙ O>u \Éi O]Tiec{Îu Eg]p]Ùeû ek]áukšil
c]TiÏiTic{u w]Îu. t]N v]y[ kUÈiy]l \Éi vIefÜiEÙ] `Îu
vic]>ic{u Eg]p]ÙN v]y[ kUÈ]etyuh anÆ]etyuh A
niÙyilÊeÎ niÎu. atin]l v]yileÄ]TuÊ Ec]ru mu<uvnuh
t]e< vIfuEp]yi. aEÏ]E<y[Äuh aÐ]EÊ]l vIÞuh avieT
208
e`tiHYm]Ù
v>ikyuh \ÉieyÏiTic{irÄi viTukyuh Eg]p]Ùeû buÍigufeÊ
Äuric{u vix[myiÄukyuh ecy[tu.
O>iÄl mny[ÄeÙ etÄuvsÊuÞ]yi>uÎ O>u ep]È

Äifrieû vÄÊ[ arupÊin]Ùu vÉmuÔt]y O>u piÙ]vu
nilÄuÎuÞ]yi>uÎu. atu mriÇuvIf]l aEnkviDÊiÙuÔ
n]sÆL xhBviÄ]niTyuÞ]yi>uÎtin]l atu muric{um]Õf
emÎu tIRc{eÏTuÊi. kifÕiÙuh mÕuh vI<]etyi>iÄ]n]yi
aEnkm]šukL kUTi vÙiy vTÆšiÈu piTic{uek]Þ]f[ piÙ]vu
evÈiyt[. `ÜiÙuh kTyÕEÏ]L atu vIftu kifÕiÙ]f[.
x]m]nYÊiÙDikh vÙiÏmuÔt]y A tTi kifÕilniÎu
piTic{ukyÕuk `Îtu xuk>m]yiÈutÙ}EÙ}]. OÎ]ht>h O>u tTi
evruEt kšy]N AReÄÜiÙuh mnÓuv>uEm]? ~tuviDemÜiÙuh
A tTi piTic{u kyÕiÄefemÎ[ a¢N náU>iÏ]Tu pryuky]l
AnÄ]R Eg]p]Ùenyuh ek]ÞuEp]yi pÙzp]vsYh pÚic{ vidYk
ešÙ}]h zpEy]gic{u En]ÄIÈuh O>u PÙvumuÞ]yiÙ}. pieÎ O>u
divxh a¢N náU>iÏ]T[ avieT xVßh EÑztÊil v<ip]Tu
k<iÏic{[ O>u n]ÙiTÆ<iyu>uši nirc{[ aÏvuh n]ÙWu kuÙ p<vuh,
aátu ek]ÈEÊÆyuh a>ÊuÙ]h sRÄ>yuh v>uÊi a¢N
náU>iÏ]Ti>iÄuÎ pUmuKÊieû muNvsÊu ni>ÊievÏic{u.
Eg]p]Ùen pkl n]ÙumfiÄu kušiÏic{[ a¢N náU>iÏ]ÈieÙ
aTuÄl ek]ÞuecÙ}uk ptiv]f[. A ptivnux>ic{[ aven
aÎuh ek]ÞuecÎu. aEÏ]L EmlprÇ x]DnÆeš]eÄ
avieTyi>iÄuÎt[ avN kÞu. `ÜiÙuh aet]Îuh kÞt]yi
avN B]vic{u Ep]ÙumiÙ}. Eg]p]ÙN aTuÊuecÎyuTen a¢N
náU>iÏ]T[, 'Eg]p]Ù], A tTi A kifÕil kiTÎ]l mtiEy]? nI
|vieTyuÔ ØitiÄ[ at[ avieTÄiTÎu evruet Ep]kuÎtu
k¨m]f[. nivZÊiyueÞÜil atu piTiec{TuÊu k>y[ÄiÈ]l
ek]Ô]h' `Îu prÇu. atu EkÈ ÑfÊil Eg]p]ÙN A tTi
kiTÎi>uÎ ØÙEÊy[Äu nTÎu. avieTec{ÎyuTen kifrieû
vÄ[ |TiÇuEp]EyÄuEm] `ÎuÔ xhsyh tIRÄuÎtin]yi
cuÕuh nTÎu cviÈiEn]Äi; |TiyukyieÙ}Îu niþyh v>uÊiy
209
e`tiHYm]Ù
tieû EsSh muÈukuÊi kiTÎuek]Þu kifÕil kiTÎ tTi
tuáieeÄ ek]Þu piTic{uvÙic{u k>yÄu kyÕi aÙÑYB]vÊil
OE>ruek]TuÊiÈu vIÞuh a¢NnáUti>iÏ]ÈieÙ muáil `Êi.
\Ten náU>iÏ]T[ avieT O>uÄi evc{i>uÎ x]DnÆešÙ}]h
Eg]p]Ùnu ek]TuÄukyuh avN aveyÙ}]h v]Æi tiÎukyuh
ecy[tu. kiTÆUR kÞEÜ]>N èßÜiÙuh eekÄUÙi ek]TuÄ]
emÎ[ \TáTiecy{]et OÎuh ecy{]riÙ}EÙ}]. Eg]p]Ùn[ aÆen
yuÔ niRb³em]ÎumiÙ}. pry]nuÔvR prÇ]l avN `ßuh
ecy{uh. pieÎ xEß]Sic{[ èßÜiÙuh ek]TuÊ]l atu v]Æuk
yuh ecy{uh. aÆeny]f[ Eg]p]Ùeû xVB]vh.
avf]mny[Äl náU>iÏ]T[ \o>kÊ[ aÐti>uvTiey

Äuric{u vše> B¬iyuÔy]šuh aviETy[ÄuEvÞi `ßuh ecy{]N
xd] xÎÍnum]yi>uÎu. Ar]Èupue< pU>Êin[ aÐti>uvTiey
`<uÎÔiÄ]N AÞuEt]ruh Eg]p]Ùen ayc{uek]TuÄuk
ptiv]yi>uÎu. A `<uÎuÔÊin[ |>upeÊ]Npt[ Ankš]f
EÙ}] ptiv[. atin]l Eg]p]ÙenÄUT]et |>upeÊÈ]nkL kUTi
avieT AvsYm]f[. O>u ek]Ù}h AnkL tiky]etvÎtin]l
avf]mny[Äl náU>iÏ]T[ Ek]viÙkh vk mUÎ]nkešÄUTi
v>uÊieÄ]TuÊu. pU>h k<iÇtieû EsSh Eg]p]Ùenyuh mEÕ
mUÎ]nkešyuh aTuÄÙTuÄl ekÈi tIÕiyiÈuek]TuÊu. teû
aTuÄeÙÆ]nuh mÕ]nkeš ekÈuÎueÞÜil teû dZïyileÏT
ÊÄvÉh EvfemÎu Eg]p]Ùnu niRb³muÞ]yi>uÎtin]
Ù]f[ aÆen ecy[tt[. Ek]Èy[Äl niÎu v>uÊiyi>uÎ
AnkšueT kUÈÊil O>u kuÈieÄ]ánuÞ]yi>uÎu. aveû
muáiÙiÈi>uÎ tIÕ tIRÎuEp]ytin]l avN Eg]p]Ùeû muáil
kiTÎi>uÎ tIÕyilniÎ[ O>u etÆiNpÈ (etEÆ]ÙmTl)
vÙiec{TuÊu. \Ten Eg]p]ÙN teû muáilniÎu mUÎun]Ùu pÈ
A kuÈieÄ]áeû aTuÄEÙÄu m]ÕiyiÈuek]TuÊu. atuek]Þuh
tZp[tieÏT]et A kuÈiy]n kyri Eg]p]Ùen kuÊi. Eg]p]ÙN
kuÊuek]Ô]et O<iÇum]rIÈu tuáieeÄ cu>uÈi A Any[ÄiÈ[
O>u tÈuek]TuÊu. tÈuek]Þu kuÈiy]n n]Ùuk]Ùuh mÙc{u
210
e`tiHYm]Ù
'ep]EÊ]' `Îu vIfu. aEÏ]E<y[Äuh AnÄ]R ecÎu cÆÙ
a<ic{tuek]Þ[ atu cÊiÙ}. AnÄ]R \Ten aTueÊÊi cÆÙ
a<ic{iÙ}]yi>ueÎÜil A kuÈiy]nyueT kœ aEÏ]LÊeÎ
k<iyum]yi>uÎu. atuek]Þu Eg]p]Ùnu EvÞtuEp]eÙ Ood]>Y
vuh, duÓ]mRËYh k]ÈuÎve> \TnuTN siÑiÄfemÎuÔ vic]>
vumuÞ]yi>uÎu `Îu x[p¨m]fEÙ}].
Ar]Èupue< pU>h k<iÇ[ Ar]Èinu kTviEÙeÄ<uÎÔic{]l

Eg]p]Ùen kušiÏic{[ avnu tIÕy[Äu ptivuÔ aátu etÆiN
pÈyuemTuÏic{[ avieTniÎ[ >Þun]<ik vTÄ[ avf]mny[ÄeÙ
vk piTiÄÏrá[ `Î diÄil O>u ØÙÊu ek]ÞuEp]yi
ekÈuky]f[ ptiv[. aEÆ]Èu Ep]kuEá]L kurc{iT >Þuvsvuh
EvÙiy]yiÈuÔ O>iTv<iyuÞ[. O>iÄl A |Tv<iyiÙ]yEÏ]L
n]y[ÄNj]tiyiÙuÔ ku>uTn]y O>uÊN tÏiÊÏi atieÙ
v>uÎuÞ]yi>uÎu. AnÏurÊ[ \rÄhtUÆieÄ]Þi>uÎtin]l
AnÄ]>nuh >ÞuvsÊumuÔ EvÙiÄu EkTuv>]etyi>iÄuÎ
tin]yi ep]ÄiÏiTic{i>uÎ etÆiNpÈyueT mrvuek]Þ[ Anyuh
A ku>uTN v>uÎtu kÞiÙ}. aTuÊuvÎEÏ]L cÆÙ
kiÙuÆuÎtu EkEÈ] Èß] O>]n v>uÎueÞÎu Et]Îuky]l
A ku>uTN ByeÏÈ[, 'aEy{]!' `Î[ \reÄ niÙvišic{u. atu
EkÈEÏ]L AE>] O>]L teû muNvseÊÊiyiÈueÞÎ[ Eg]p]Ù
nuh mnÓiÙ]yi. \Ten avN xVlph piEá]Èu m]ri etÆiNpÈ
t]e< evc{iÈu tuáieeÄ ek]Þu ku>uTen ptueÄeyTuÊu
EvÙiÄumIet práiEÙy[Äu evc{tieû EsSh pÈyuemTuÊu Ene>
Ep]vukyuh ecy[tu. |tuek]Þu Eg]p]Ùnu BUtdyyuh
mnÓÙivuh `ztm]ztmuÞ]yi>uÎu `Î[ \oHiÄ]mEÙ}]. |Æen
Everyuh pÙ xhgtikšuh \Þ]yiÈuÞ[.
O>iÄl Eg]p]ÙN EdsmhgÙÊuvc{[, ~Õvuh kuÞ]yiÈuÔ

O>iTv<iyilÄUTi pu<yiEÙÄu Ep]y xmyh, gRBifiy]y
O>I<vx[ztI `tie> vÎu. ~Õvuh aTuÊ]ytilÏieÎy]f[
avL Aney kÞt[. v<im]riEÏ]kuÎtin[ avieT y]et]>u
xok>YvumiÙ}]etyi>uÎtin]l avL Byp>vsy]yi avieT
211
e`tiHYm]Ù
niÎu vÙ}]et p>uÆi. aEÏ]L Eg]p]ÙN |et]>u
\pzdvm]yiÊIRÎEÙ}] `ÎuÔ B]vEÊ]TukUTi O>u práiEÙÄu
kyri O<iÇuEp]yi. |Æen |niyuh pÙtuh prv]nueÞÜiÙuh
miÄvyuh O>uEp]eÙteÎyuÔvy]ky]l |o B]gh |ni
vix[t>iÄuÎiÙ}.
x]D]>fm]yi vÙiy AnkešÙ}]h teÎ `<uÎÔiÏiEn]

tTipiTiÏiÄuÎtiEn] ~tienÜiÙuh OÎinu ek]Ô]vuÎvy]
yi>iÄuh. >Þinuh ek]Ô]vuÎ AnkL cu>uÄm]f[. `Î]l
Eg]p]ÙN |o >Þu k]>YÆLÄuh adVitIyN teÎy]yi>uÎu.
Eg]p]ÙN všRÎ[ Oe>]Êy]ny]ytilÏieÎ AjIvn]ßh
ek]c{I>]jYeÊ zpD]neÏÈ `<uÎÔÊukešÙ}]h niRv{Hic{iÈu
Ôt[ avN teÎy]f[. Eg]p]ÙN zpkZtY]teÎ tÙeyTuÏuÔ
O>]ny]yi>uÎu. aveû tÙyil cÈh (Ek]Ùh) evc{[ `<uÎÔic{u
k<iyuEá]L avN tÙ OÎukUTi ep]ÄiÏiTiÄuk ptiv]yi>uÎu.
OÎiÙDikh EdvM]e> `<uÎÔic{i>iÄuEá]L avenÄ]L
vÙiyt]y meÕ]>]nyueT purÊu meÕ]>u Edven `<uÎÔic{[
aTuÏic{u niRÊiy]l aDikh ep]ÆiÄ]fuÎtu Eg]p]Ùeû
tÙy]yi>iÄuh. `Î]l AvsYh Ep]eÙ tÙt]<[Êiyuh EdHh
cu>uÄiyuh ecrut]v]nuh Eg]p]Ùnu k<iyum]yi>uÎu. Eg]p]Ùnu
Þ]yi>uÎ k]ÙeÊÙ}]h tZÒivEp>UR pU>Êil p]rEmÄ]vieÙ
`<uÎÔÊin[ avN teÎy]yi>uÎu ptiv[. p]rEmÄ]vilniÎ[
`<uÎÔic{uvÎu vTÄuÎ]œEÑztÊieÙ ki<EÄEg]pu>Êil
ÄUTi akEÊÄu kTÄuEá]<uh etEÄ Eg]pu>ÊilÄUTi
purEÊÄirÆuEá]<uh Eg]p]ÙenÄÞ]l tÙeyTuÏiÙ}]Ê O>u
kuÈiy]ny]efÎu Et]Îum]yi>uÎu. aviTh kTÎ]lÏieÎ
aveû tÙEyÄL ep]ßi meÕ]>]nyueT tÙyuh kÞi>uÎumiÙ}.
pW]>i, p]Þi `ÎI EmšÆL ek]ÈuÎxyh Eg]p]ÙN
ecviy]ÈuÎtukÞ]l avnu EmšÊil ¡]nvuh t]šØitiyuh
nÙ}Ep]eÙyueÞÎu mnÓiÙ]Ä]m]yi>uÎu. ghg]D>enEÏ]eÙ
kUÈ]nkeš kuÊuk mutÙ]y \pzdvÆeš]Îuh Eg]p]ÙN
212
e`tiHYm]Ù
ecy[ti>uÎiÙ}. `Î]l aven \pzdviÄ]N ecÙ}uÎ Ankeš
avN nÙ} p]Úh pÚiÏiÄukyuh ecy{um]yi>uÎu.
O>u ek]Ù}h tZÏUfiÊur \XvÊil Eg]p]Ùeû purÊu

tZÏUfiÊuryÏen višÄien<uÎÔic{i>uÎ xmyh kUÈ]nkšueT
kUÈÊil p]<UR pTuEt]Lvk AnyumuÞ]yi>uÎu. A Aney
y]f[ Eg]p]Ùeû aTuÄl niRÊiyi>uÎt[. A Any[Äu
nI>uvÎu ep]Èiey]ÙiÄuÎuÞ]yi>uÎu. mdjÙÊieû g³h
Eg]p]Ùn[ azt |¨mÙ}]Êtin]l avN OÎu cušiÇ[ |Ttu
vsEÊÄ[ OtuÆi niÎu. atu kÞEÏ]L p]]ny[Äu
Eg]p]ÙN teÎ kuÊ]N B]viÄuky]efÎu Et]Îuky]l A
An kyri Eg]p]ÙniÈ[ O>u kuÊu ek]TuÊu. Eg]p]ÙN atu
ek]Ô]et tTuÊiÈ[ p]]ney kuÊ]n]yi ti>iÇu. atukÞu
p]]n EpTiEc{]Ti mtilÄkÊu etÄuki<EÄ mUÙy[eÄÊi.
aEÏ]E<y[Äuh Eg]p]ÙN piÎ]eÙec{Îu p]]nyueT
piNB]gÊ[ O>u kuÊu ek]TuÊu. Eg]p]ÙN vÙiy \oEÄ]Tu
kUTiyÙ} kuÊiyt[. atin]l aveû ek]á[ O>u c]F m]ztEm
mEÕ AnyueT EdHÊil kyriyuÔu. `ÜiÙuh mEÕ AnyueT
ek]áukL pkutiyiÙDikh B]gh mtiÙiEml kyrukyuh A An
\reÄ niÙvišic{uek]Þ[ mÙmUztvixRńh ecy{ukyuh ecy[tu.
|ztyuh k<iÇtieû EsSh Eg]p]ÙN `<uÎÔic{u niRÊi
yi>uÎ ØÙÊu vÎu yœ]pURv{h anÆ]et nilÄukyuh
ecy[tu. aveû aEÏ]<eÊ B]vh kÞ]l |et]Îuh avnriÇ
EtyieÙ}Îuh Et]Îum]yi>uÎu.
`<uÎÔic{i>iÄuÎ xmyÆšil èßÙ}]h bHšÆšuh

ÙHškšumuÞ]y]Ùuh Eg]p]ÙN anÆ]riÙ}. O>iÄl ep>umnÊu
pU>Êin[ O>u vÙiy bHšmuÞ]yi. EsSmuÞ]yi>uÎ Ar]nkšuh
O]TieyÜiÙuh Eg]p]ÙN niÎ niÙyilniÎiškiyiÙ}. káEÄ]ÈkL
ep]ÈiÊuTÆuEá]L ciÙ AnkL káh piTic{[ O]TiÊuTÆumEÙ}].
`Î]l Eg]p]Ùnu k>im>uÎu zpEy]gÆL k]fukyuh avyueT
séh EkLÄukyuh ecy{uÎtu bHu>xm]yi>uÎu. nIREÄ]šieû
A>hBk]ÙÊum]ztEm avn[ |ovk xhgtikšil eev>xYmuÞ]
213
e`tiHYm]Ù
yi>uÎuÔu. EdHxuKmiÙ}]Êtin]l mnuSYRÄuh viEn]dÆšil
>xmuÞ]yi>iÄukyiÙ}EÙ}].
tZÒivEp>URÏU>Êinu p]rEmÄ]vieÙ `<uÎÔÊinu

ek]Þu Ep]y]l tÙyileÄÈu ekÈic{u k<iÇ]l pieÎ |rÄi
ey<uÎÔic{u k<iyuÎtuve> Eg]p]Ùeû k]>YÊil AnÄ]>en
eÄ]Þ[ AvsYem]ÎumuÞ]yi>uÎiÙ}. `<uÎÔiÄ]r]kuEá]L
mTÄuÎtinuh `<uÎÔic{i>iÄuEá]L nTEÄÞuÎ diÄil nTÄu
Îtinuh nilEÄÞuÎiTÊu nilÄuÎtinuh mÕuh avEn]T]>uh
prEyÞiyi>uÎiÙ}. `Ù}]mvnriy]m]yi>uÎu.
Eg]p]ÙN `<uÎÔiÏienÎ Ep]eÙÊeÎ tTipiTiÄuÎ

tinuh xmRËn]yi>uÎuevÎu muNpu prÇiÈuÞEÙ}]. |>uptu
kÞive>yuÔ tTipiTiÄuÎtin[ avnu y]et]>u kUxÙumu
Þ]yi>uÎiÙ}. ek]c{i>]jYÊu mUÎu mÙkšil tTikL kuÕÄ]fh
tIRÊu v]Æi kc{vTh nTÊiyi>uÎ evÔ]y[Äl sÜuÉi
Emnvn]f[, aEÌHÊieû jIv]vx]nh ve>, Eg]p]Ùen p]ÈÊi
EnÕi>uÎt[. pU>Êinu p]rEmÄ]vieÙ `<uÎÔÊinu Eg]p]ÙN
aÄ]ÙÊu ptivuk]>n]yiÊIRÎtuh EdvxVh xmud]yvuh
pU>zsmÄ]>il zpm]fiyum]y |o EmnvN muK]ß>m]f[.
Eg]p]Ùn[ tTipiTiÄuÎ k]>YÊil OÈuh mTiyuÞ]yi>uÎi

eÙ}ÜiÙuh vÄekÈieÄ]TuÄuÎvE>]T[ avnu vÙiy viE>]Dm]yi
>uÎu. '|vR nimiÊm]f[ w]nitu piTiEÄÞt]yivÎt['
`Î]yi>uÎi>iÄ]mveû vic]>h. atin]l vÄekÈiÄ<iÇiEÈ
Eg]p]Ùen tTiyueT aTuÄEÙÄu ek]ÞuecÙ}]ruÔu. Eg]p]ÙN
ecÙ}uEá]L vÄekÈuÎvR Ošic{um]riÄšyuh. aÆeny]f[
ptiv[. Ene> kÞ]l \pzdviEc{ÄuemÎuÔ Byh avRÄuh vše>
yuÞ]yi>uÎu. `Î]l Eg]p]ÙN EkvÙh niRÌynÙ}]yi>uÎu.
`ÜiÙuh vÄekÈuÎvR vše> ByEÊ]TukUTiy]f[ ep>um]riyi
>uÎt[.
214
e`tiHYm]Ù
O>iÄl kfÄN (èÎ]>u j]tiÄ]>N) sÜ>N
èÎ]>uvN prvÈ]ni mÙyil '`>ÏNp]r' `Î ØÙÊu
tTiÄLÄu vÄ ekÈieÄ]Þu niÎu. Eg]p]ÙN aTuÊu ecÎ
EÏ]L sÜ>N Ošic{um]riniÎu. Eg]p]ÙN ecÎu mury[Äu tTi
piTic{utuTÆi. A xmyh Eg]p]ÙN kEÞÄuemÎu ByeÏÈu
xVlph kUTi m]riytin]l sÜ>N epÈÎu pu<yiEÙÄu vIfu.
aviTh atYg]Dm]y O>u ØÙm]yi>uÎu. atin]l avN
pu<yilniÎu kyruv]N k<iy]et ÑIfic{utuTÆi. Eg]p]ÙN
atukÞu epÈÎu vÄ t]e< evc{iÈ[ O]Tiec{Îu tuáieeÄek]Þu
sÜ>en ptueÄ piTiec{TuÊu k>y[Äu evc{u. atin]l sÜ>N
m>ic{iÙ}. vÄ ekÈiyt[ |o sÜ>n]efÎu Eg]pÙnu nÙ}Ep]eÙ
ariy]m]yi>unu. `ÜiÙuh A viE>]Dh avnEÏ]L k]fic{iÙ}.
Eg]p]ÙN >Ñic{ieÙ}Üil sÜ>eû kœ aÎu k<iyum]yi>uÎu.
avf]mny[ÄEÙÄu 'kuÈikZS[fN' èÎ]>]nkUTiyuÞ]

yi>uÎu. avnuh tTipiTiÄuÎtin[ atixmRËn]yi>uÎu.
Eg]p]ÙN piTiÄuÎ tTikešÙ}]h kuÈikZS[fnuh piTiÄum]yi>uÎu.
`ÜiÙuh avN O>u kuxZtiÄ]>n]yi>uÎu. EdSYh vÎ]l
kuÈikZS[fN kiTÆUR kÞEÜ]>enEÏ]eÙ muNEp]Èuek]ÞuEp]y
tTi piEÎ]Äh ek]ÞuvÎu vÙ} apkTØÙÊuh tÈiyiTuh.
atin]l Eg]p]ÙEn]TukUTiyÙ}]et aven p]ÈÊinu ek]TuÄ]
riÙ}]yi>uÎu. Eg]p]ÙN kUeTyueÞÜil kuÈikZS[fN ~Õvuh
m>Y]dÄ]>n]yi>iÄuh. Eg]p]Ùen avnu vše> Byvuh bHum]n
vum]yi>uÎu. kuÈikZS[fN nIREÄ]L ek]Þu zB]ßupiTic{u
nilÄuÎ xmyÊ]y]Ùuh Eg]p]ÙN ecÎ]l pÈieyEÏ]eÙ
piÎ]eÙ Ep]kum]yi>uÎu. duÓ]mRËYh k]Èiy]l Eg]p]ÙN
mury[Äu siÑiÄuemÎu kuÈikZS[fnu nÙ}Ep]eÙ ariy]m]yi
>uÎu.
tIÕÓ]m]nÆL `ßuteÎ kÞ]Ùuh av `TuÊu

ek]ÔuÎtin[ avyueT \TmØEn] AnÄ]>En] pry]et
Eg]p]ÙN et]TukEp]Ùuh ecy{]riÙ}. O>iÄl Eg]p]Ùen
EdsmhgÙÊ[ O>u práiÙUeT ek]ÞuEp]yEÏ]L avieT O>u
215
e`tiHYm]Ù
piÙ]viEMl D]>]šh cÄ kiTÄuÎtukÞiÈ[ AnÄ]>N, 'O>u cÄ
|o Any[Äu ek]TuÄ]Em]' `Îu Ec]dic{u. 'Any[Äu cÄ
ek]TuÄfemÜil viÙek]TuÊu v]ÆieÄ]TuÄfh' `Îu
práieû \TmØN prÇEÏ]L AnÄ]>N, '|o An mny[ÄeÙ
vky]f[. práuh mny[ÄeÙ vk teÎy]fEÙ}]' `Îu vIÞuh
prÇu. atinu mrupTiy]yi práieû \TmØN prÇt[, 'prá[
mny[ÄeÙ vky]efÜil w]N p]Èh s>iy]yiÈ[ avieT
ek]TuÄuÎuÞ[. Any[Äu cÄ ek]TuÄfemÎ[ AD]>Êil
prÇiÈiÙ}' `Î]f[. pieÎ AnÄ]>N ay]Eš]eT]Îuh
prÇiÙ}. práieû \TmØN EkLÄ]et tÎÊ]N 'n]eš En>h
evšuÄuEá]L |o piÙ]viEMl O>u cÄyuh k]fukyiÙ}' `Îu
ptueÄ prÇuek]Þu Ep]yi. |tu Eg]p]ÙEn]T]yiÈumÙ}]
yi>uÎu. `ÜiÙuh Eg]p]ÙN atu EkLÄ]etyi>uÎiÙ}.
aÎu eevkuEÎ>vuh AnÄ]>N Eg]p]Ùen ptivuØÙ

Êu ek]ÞuEp]yi niRÊi. ~kEdsh aRÍ>]ztiy]yEÏ]L
Eg]p]ÙN ptueÄ avieTniÎu pureÏÈu. pkl kÞ piÙ]vieû
cuvÈilec{Î[ atiEMÙuÞ]yi>uÎ cÄ mu<uvnuh pric{u t]e<yiÈ[
avnu EvÞtu tiÎukyuh aDikmuÞ]yi>uÎtu mny[ÄeÙ
mÕ]nkLÄu ek]ÞuecÎu ek]TuÄukyuh ecy[ttieû EsSh
xVØ]nÊu ecÎu yœ]pURv{h nilÄukyuh ecy[tu. atil
ÏieÎ Eg]p]ÙnuEvÞi `ßu Ec]dic{]Ùuh A diÄuk]>iÙ]>uh
ek]TuÄ]etyi>uÎiÈiÙ}.
|ztyuemÙ}]h buÍiyuh x]mRËYvuh xtYvuh kZtY

niS[Úyuh mÕEnkh gufÆšumuÞ]yi>uÎiÈuh Eg]p]ÙN O>u
kTuheek ecy[tiÈuÞ[. at[, aveû AnÄ]>n]yi>uÎ acYut
Emnven pu<yil muÄieÄ]Îu `ÎuÔt]f[. pEÑ, avN atu
mnÓriy]et ecy[tuEp]yt]f[. xVEb]DEÊ]TukUTi |zpk]>
muÔ duS[kZtYh avN O>iÄÙuh ecy[tiÈiÙ}. nIREÄ]šuek]Þ[
zB]ßupiTic{i>uÎ xmyh pu<yil nny[Ä]N ek]ÞuEp]ytin]
Ù]f[ avN |zpk]>h ecy[tuEp]yt[. nI>u EBdm]yEÏ]L
acYutEmnvenÄ]f]ÇiÈu Eg]p]ÙN vše> vYxniÄukyuh
216
e`tiHYm]Ù
t]N ecy[t zkU>zpvRÊieyÄuric{[ anYM]R prÇriÇEÏ]L
~Õvuh pþ]ÊpiÄukyuh ecy[tu.
Eg]p]ÙN EdsmhgÙÊu t]mxic{i>uÎ k]ÙeÊÙ}]h aven

B]>tÏu<yueT O>u B]gm]y EdsmhgÙÊu pu<yiÙ]f[ ek]Þu
Ep]yi kušiÏiÄuk ptiv[. O>u B]gh Etc{u vZÊiy]ÄiÄ<iÇ]l
mEÕB]gh avN A>uh pry]et xVyEm k]fic{uek]TuÄuh. pEÑ
Etc{ B]gh vZÊiy]yieyÎu AnÄ]>uh mÕuh prÇ]l Ep]>];
avnuteÎ Et]Îfh. aveû kuši k<iÇ]l AnÄ]>ueT
kušikUTi k<iyuÎtuve> avnvieT k]Êu nilÄ]riÙ}. kuši
k<iÇu k>y[Äu kyriy]ÙuTen avN Ene> mny[ÄEÙÄu
nTÄuh aEÏ]L avieT Eg]p]Ùnu ptivuÔ Ec]ruh eny{uh
kUÈiÄu<c{u evc{i>iÄuh. avN atu v]Æi tiÎiÈ[ avnu kiTÏinu
niþyic{iÈu ØÙÊu Ep]yi nilÄuh. aEÏ]E<Äuh AnÄ]R
kušiyuh mÕuh k<iÇu v>uh. pieÎ avR Eg]p]Ùnu >]ztiyil
tiÎ]nuÔ x]DnÆešÙ}]h avieT EsK>ic{uek]TuÊiÈu Ep]kuh.
|ÆeneyÙ}]m]yi>uÎu Eg]p]Ùeû ptivukL.
O>udivxh Eg]p]ÙN pkEÙ n]ÙumfiÄu kušik<iÇu

mny[Äl vÎu ptivuÔ Ec]ruEmTic{u tiÎtieû EsSh aviET
muÕÊu kiTÎi>uÎ c]>h tuáieeÄek]Þu v]>i EmeÙÙ}]miÈiÈu
etEÄ]Èu tÙevc{[ avieT kiTÄukyuh \Ten aßYsV]xh
viTukyuh ecy[tu. |t[ 1079 ciÆÊil ciÊi>n]šiÙ]f[.
vic]>ic{i>iÄ]et epÈÎuÞ]y |o k¨xhBvh nimiÊh

aEÏ]L avieT du®KxUckÆš]yiÈuÞ]y Ek]Ù]HÙÆšuh
bHšÆšuemÙ}]h ap>imitÆšuh avRÉnIyÆšum]yi>uÎu.
aEÏ]L avieT aÙyuh muryuh k>c{iÙuh pi<ic{iÙumÙ}]et
EkLÏ]niÙ}]yi>uÎu. Eg]p]ÙN k<iÇu `Îu EkÈEÏ]L
k>y]Êv>]yi A EdsÊ]>umuÞ]yi>uÎiÙ}. mny[ÄeÙ kœ
pry]numiÙ}EÙ}]. 'vÙY du®KemÎ]Ùuh k]Ùh ecÙ}uEá]L
kurÇuEp]h' `ÎuÞEÙ}]. Eg]p]ÙN m>ic{tu xhb³ic{uÔ
aTiyßi>Êinu muÎUru pry>i evc{u Ekm]yi xdY nTÊic{u.
217
e`tiHYm]Ù
tTipiTic{ vkyiÙuh `<uÎÔiÏuvkyiÙum]yi Eg]p]Ùeû xVß
xá]dYh, avenÓhb³ic{uÞ]yiÈuÔ xkÙ ecÙvukšuh k<ic{[,
O>u ÙÑh \ruÏikEy]šmuÞ]yi>uÎuevÎ]f[ EkLvi.

218

Aitihyamala KottarathilSankunniPart4 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Aitihyamala KottarathilSankunniPart4 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

http://malayalamebooks.wordpress.

yUEr]pYM]R v>uÎtinu muáuÔ Ek>šÊieÙ jnjIvit

cu>uÄÊil mDYk]ÙIn Ek>šÊieÙ x]hx[k]>ik jIvit

62. \o>kÊ[ aÐti>uvTi

aÐti>uvTiEÑztÊil Ø]n(k]>y[m)ÄfÄ[ |EÏ]<uh

aÐti>uvTiyueT x]Ñ]l ti>un]mEDyh "ti>uvÙyÎUR

Ek>šÊieÙ arupÊin]Ùu zg]mÆšieÙ]Î]y ep>umnh

"ti>uvÙyÎUR"'BÈti>ieyyuh aEÌHÊinu xH]yÊin]yi

avR mUÎuEp>uh xxEß]Sh xVEdsÊu mTÆieyÊi.

aÆen kurc{uk]Ùh k<iÇtieû EsSh O>u divxh

\o>kÊ[ aÐti>uvTiEÑztÊieû mtilÄkÊu ki<EÄ

aÐti>uvTiEÑzth O>u mH]EÑztm]yiÈ]f[ |EÏ]<umi>i

Edvi k]RÊY]yni(knYk)y]ky]l |vieT xug³muÔ

aÐti>uvTiyueT EÑztxEÜtÊinkÊu n]yM]>il

kIE<]Èuk> náU>iÏ]Tuh Ek]m>Êu Emnvnuh ek]ÞuvÎ

AÞuEt]ruh tuÙm]xÊil am]v]xidivxh aÐti>uvTi

peÞ]>iÄl ek]TuÆÙ}UR Bgvti EÙ]k>Ñ]RËh Eds

|ni Bgvti Ar]TuÎt]y máiÔiÄuštieû \ÛveÊ

peÞ]>uk]ÙÊu ek]c{i >]jkuTuhbÊil pu>uSxß]nh

aÐti>uvTi EÑztÊil AÞuEt]ruh vZþikm]xh

zpxiÍm]y Ar]Èupu<ÏU>h mInm]xÊiÙ]f[. atu

Ar]Èupu<ÏU>Êinu n]Ù[peÊ]Îu EÑztÆšilniÎ[

ep>umnh zg]mÊiÙuÔ náUti>im]R tÐil kiTmX>h

Ey]gÄ]>ueT mX>h nimiÊh ep>umnÊuEÑztÊil zpti

|ztyuem]eÄy]yiÈuh Ey]gÄ]>ueT mX>vuh pifÄvuh

aÐti>uvTiey ep>umnÊu pU>Êin[ `<uÎÔic{uek]Þu

aÐti>uvTiÄ[ apkTem]Îuh pÕ]etyi>iÄuÎtin[

|et]Îuek]Þuh ciÕUR náU>iÏ]ÈiEÙÄu tZp[tiy]yiÙ}.

Ar]Èupu<ÏU>tinu n]lpeÊ]Îu EÑztÆšilniÎ[

pÞu kIE<]Èuk>mny[ÄeÙ O>u knYk ptiv]yi aÐ

sIEvÙieÄ<uÎÔiÄuÎtu s]ßiÄ]>N bÙiÄÙ}ukšiEMl

peÞ]>u g³RvN ti>uvWiÄušÊu dIp]>]Dny[Äuh

|o e`tiHYhek]Þu EdvEy]nikLEp]Ùuh ptiv]yi vÎ[

"ExviÄuÎ jn]vÙiÄu xtth B]viÏetÙ}]h ek]Tu-

63. xV]titi>un]L mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þ[

988-]m]Þ[ b]Ù>]mvRÐ mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu

1004-]m]Þ[ ti>umnÓiEÙÄu ptin]ru ti>uvyÓ]vukyuh

y]gh k<iÇ[ Ex]my]ji (Ec]m]ti>i) AkuÎvRÄ[

O>iÄl O>u Ec]m]ti>i m>ic{iÈu vI<iÙ}h pry]n]yi Ever

náUti>iey kušiÄ]N kÙ[pic{yc{ \Ten ti>umnÓuek]Þ[

xV]titi>un]L ti>umnÓieÙ b]ÙYkœkL |Æen vše>

vI<iÙ}h pryuÎtieû cÈem]eÄ |EÏ]L vše> EBdeÏÈi

O>]Þil mInm]xÊil p«n]BxV]miEÑztÊil

ti>umnÓieÙ n]mh EkÈ]lÊeÎ EpTiÄ]Êv>]yi

O>u divxh Ek]vieÙ<uÎÔÊu xmyÊu kUeTyuÞ]yi>uÎ

ti>umnÓiEÙÄ[ xEß]Sh Et]Îiy]l \Ten `eßÜiÙuh

`eÎ]>u Es}]kÊieû pURv{]RÍh tt[ÑfmuÞ]Äi

`ÎuÞ]Äiec{]Ù}ukyuh sIEvÙi k<iÇu ek]È]>ÊieÙ<uÎ

`eÎ]>u Es}]kÊieû pURv{]RÍh tt[ÑfmuÞ]ÄiÄlÏi

"kißVzt pÜjDiy] mDup]vÙIv

`ÎuÞ]Äiec{]Ù}ukyuh ti>umnÓuek]Þ[ xEß]Sic{[

|Æen aviTuÎ[ O]E>] xàRBÆšil O]E>] k]>fÆš]l

ti>umnÓiEÙÄ[ mÙy]šÊieÙÎEp]eÙ xhx[kZth, tmi<[,

ti>umnÓuek]Þ[ xV]yÊxiÍiy]y O>u mH]>]j]vu teÎ

aÎeÊ div]Nji O>iÄl O>um]xeÊ avDi kiÈiy]l

|o ti>umnÓuek]Þu zpD]nm]yi klÏic{u ecy[tiÈuÔ

64. piÙ]mEß]L mUÓ[

peÞ]>iÄl (aÎu n]Tuv]fi>uÎ) ti>uvit]hkUR mH]

prÇu. atu EkÈu >]jpu>uSM]R, "pzßÞu divxh

pzßÞu divxhk<iÇu ptimUÎ]h divxh yœ]viDi Bjnh

A gušik Exvic{Et]TukUTi ti>umnÓiEÙÄu vyÕil Evdn

mH]>]j]vu ti>umnÓuek]Þu klÏic{yc{ AšukL

mH]>]jvieû AšukL bihbvuhek]Þu piÙ]mEß]L