İSG UZMANLIĞI

SINAVLARINA
HAZIRLIK
KONU ÖZETLERİ
HAZIRLAYAN: Serdar Başar KOYUNCU
B SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
ÖNSÖZ: Değerli uzman ve uzman adayı arkadaşlarım bu çalışmayı yapmaktaki amacım geniş bir
disiplin olan İSG mevzuatı ve ders notlarının sınavlara hazırlık aşamasında sizlerin daha rahat bir
şekilde çalışmanızı olanaklı hale getirmek,gereksiz konuları elemek böylece zamanınızı efektif
kullanıp sonuçta sınavı kazanmanızı sağlamaktır.Şüphesiz ki fazla konunun olması sizleri kısa bir
sınava hazırlık periyodunda telaşa girmenizi bütün mevzuatı gözden geçirip özet yapmak gibi riskli
bir yöne savurabilir, bu notlar sizin bu uzun bir çalışmaya girmenize gerek kalmadan sınava
hazırlanmanıza yetecek konuları içermektedir, hepinize başarılar dilerim.
S.Başar KOYUNCU

GİRİŞ:

-Ders notları titiz bir çalışma neticesinde birçok kaynaktan elde edilen bilgi ve mevzuattaki
verileri içermektedir.

-Bu özet çalışması aylarca süren kapsamlı çalışma neticesinde oluşturulmuştur.

-Önemli yerlerin altları kırmızı çizgi ile çizilmiştir.

-Not paylaşımımız özellikle Pdf formatında değil de world formatında yayınlanmaktadır

bunun sebebi de aynı sayfa üzerinde değişiklik yapmanıza, ekleme ve çıkartma yapmanıza
olanak sağlamak içindir.

-Çıktı almak istediğinizde renk, ton veya başka görselleri ekleyip çıkarmanıza ve
değiştirmenize olanak sağlanmıştır.

-Notların bazı bölümleri anlamanızı kolaylaştırmak için kodlama yöntemi kullanılmış ve

Kodlamalara sayı numarası verilmiştir. (K1-K2-K3 ….. gibi)

-herhangi bir spekülasyona mahal vermemek için ders konuları başka platform ve
sayfalardan yararlanılmadan kendine özgün yöntemlerle hazırlanmıştır.

-sınavdan yaklaşık 2 ay önce bütün konu özetleri paylaşılmış olacak bilahare bütün
sınavlarda çıkmış sorular paylaşılacaktır
 İSG KONU ÖZETLERİ 1.PART
1- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN KAVRAM VE KURALLARININ GELİŞİMİ

İSG TARİHSEL GELİŞİM

HİPOCRATES

ilk kez kurşun zehirlenmelerinden söz etmiştir. Daha sonraları hipokrat’ın

çalışmalarını NİCANDER geliştirmiş ve KURŞUN koliği ve anemisini incelemiştir.

PLİNİ

Çalışma ortamındaki tehlikeli tozlara karşı maske yerine çalışanların kafasına

torba geçirmeyi öneren kişidir.( plini’nin sonradan poşet işine girdiği ismini PİLİNİ den BİMİNİ
ye çevirdiği ve bir marketler zinciriyle anlaştığı iddia edilmektedir  ) K1

JUVENAL

Demircilerde görülen göz yanmaları ve göz hastalıklarının yapılan işten

kaynaklandığını ve ayakta çalışanlarda varis oluşabileceğini açıklamıştır.
PARACELSUS

Dünyanın ilk iş hekimliği kitabı olan DE MORBİS METALLİCİS ’i yazdı

madencilerde Pnomokonyoz tanısının babasıdır. Bütün maddeler zehirlidir, zehir olmayan
hiçbir madde yoktur uygun doz zehir ile ilaç arasındaki farkı yaratır demiştir.
(zehiri alan kişilerin MORT olması yani ölmesi kaçınılmazdı
DEMORBİSMETALLİCİS/MORT/ZEHİRLENME) K2

AGRİCOLA

Dünyadaki ilk mineroloji bilginidir, mineroloji deki agregat teriminde kolayca

hatırlarsınız. Madenlerde çalışanları incelemiştir. Soruda kitap ismi verilirse şöyle buluruz;

DE RE METALLİCA kitabını yazmıştır. DE RE METALLİCA = AG Rİ COLA RE/Rİ K3

RAMAZZİNİ

iş sağlığının kurucu babası olarak nam saldı, hastalara mesleğini sorunuz dedi,

DE MORBİS ARTİFİCUM DİATRİBA adlı kitabı yazdı, kitapta işyerinde koruyucu önlemler alınmasını
öneriyor. Soruda kitap ismini verirse şöyle buluruz;

RAMAZZİNİ ismi 4 heceden oluşmuştur yazdığı kitap 4 kelimedir kolayca aklınızda kalır.

RA MAZZ Zİ Nİ DE MORBİS ARTİFİCUM DİATRABA (4x4 dersek yeridir)

Ramazzini Kitabının adının bazı yerlerine kendi isminin ilk 2 harfini kodlamıştır K4
SANAYİ DEVRİMİ

PERCİVAL POTT :Baca temizleyicilerinin skrotum kanserinin üzerinde durdu ve bunu

meslek hastalığı olarak niteledi.Bel kemiğinde görülen alt taraf organlardaki felçler üstüne
adlı kitabı yazdı.

SİR ROBERT PEEL : 1802 de çırakların sağlığı ve morali yasasının çıkmasında öncülük etti.
(Peeling cilde yapılan bir çeşit masaj olup bu masajı yaptığımızda keyfimiz ve moralimiz
yerine gelir unutmayın PEELing) K5
MİCHAEL SADLER:1833 fabrikalar yasasının çıkmasına öncülük etti (müfettiş çalıştırma
ve çalışma saatlerinin düzenlenmesi SADLER / SAADLER /SAATLER/ÇALIŞMA SAATLERİNİN
DÜZENLENMESİ) K6

TİSSOT: 18. yüzyılda Tissot, ilk kez hastanelerde meslek hastalıklarının tedavisi için özel
bölümlerin kurulmasını önermiştir.

OSMANLI VE CUMHURİYET DÖNEMİ Kronolojik sırayla

DİLAVER PAŞA NİZAMNAMESİ: İş sağlığı ve güvenliğinin ilk yasal belgesi olmakla

beraber padişah onaylamadığı için sadece taslak olarak kalmıştır,madenlerde çalışma ve
üretimle ilgilidir madenlerde hekim bulundurmayı hükme bağlar 1865(kısacası dilaver
paşanın bu dileği yerine gelmemiştir DİLAVER /DİLEK) K7
MAADİN NİZAMNAMESİ: Tanzimat tan sonraki 2. Önemli belgedir, bu nizamname
ekonominin yanı sıra iş güvenliği ve insani değerlere önem veren hükümleri getirmiştir,
zorunlu çalışmayı ortadan kaldırmıştır 1869

ZONGULDAK EREĞLİ HAVZASI FEHMİYESİ:

Kömür tozlarının amele menafi füruhuna dair…..kısacası artık kömür

tozlarının satılıp işçilere pay edilmesini içerir 1921 (Zonguldak büyük bir ildir ve burada
çalışanlara pay verilmesi gerekiyordu) K8

EREĞLİ HAVZAİ FEHMİYE Sİ: Kömür işçilerinin çalışma koşullarının düzeltilmesi ile
barınma sorunları ile ilgilidir 1921

BORÇLAR YASA SI: İş kazası ve meslek hastalıklarından doğan hukuki sorumlulukları

düzenler 1926

UMUMİ HIFSIZSIHHA KANU NU: İş yerlerinde 50 kişi ve üzerinde işçi çalıştıran

işyerlerinde işyeri hekimi ve tedavi mecburiyeti getirmiştir.1930

DİĞER İŞ KANUNLARI

1936 - 3008 sayılı iş kanunu

1971 - 1475 sayılı iş kanunu

2003 - 4857 sayılı iş kanunu (AB’nin89/391/EEC sayılı çerçeve direktifine uyumlaştırılmıştır)

2012 - 6331 sayılı İSG kanunu (ulusal iş sağlığı ve güvenliği konseyince hazırlandı )

2- İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE GENE VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ

KATILMA TARİHLERİMİZ

İLO kuruluş 1919 Türkiye katılış 1932

WHO kuruluş 1946 Türkiye katılış 1948

OSHA kuruluş 1970 ABD İSG ile ilgili ilk bağımsız kanundur
İŞ KAZASI TARİFLERİ

WHO ya GÖRE İŞ KAZASI: Önceden planlanmamış, çoğu kez kişisel yaralanmalara, makinelerin,
araç ve gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olay.

ILO ya GÖRE İŞ KAZASI: Belirli bir zarar ya da yaralanmaya neden olan, beklenmeyen, önceden
planlanmayan bir olay. HER İKİ TANIMDA DA: İş kazası, beklenmeyen istenmeyen ve planlanmayan
sonuçta insan ve eşyaya zarar veren bir olay olarak belirtilmiştir.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLERE GÖRE İŞ KAZASI: iş sağlığı ve güvenliği bir insan hakkıdır, BM

sözleşmelerine taraf devletleri, herkesin adil ve elverişli çalışma koşullarında, güvenli ve
sağlıklı ortamlarda çalışma hakkı tanımalıdır.

TÜRK YASALARINDA İŞ KAZASI TANIMLARI

6331’e GÖRE İŞ KAZASI: İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen,
ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olaydır.

5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA “İŞ

KAZASI” :
*İşyerinde bulunduğu sırada,
*İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız
*çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
*Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere
*gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,*Emzikli kadın sigortalının
çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
*Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana
gelen ve
*Sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.

İSG SÖZLÜK
TEHLİKE: işyerinde var olan yada dışarıdan gelebilecek,çalışanı veya işyerini etkileyebilecek
zarar ve hasar verme potansiyeli.
RİSK:Tehlikeden kaynaklanacak kayıp,yaralanma yada başka zararlı sonuç meydana gelme
ihtimali

TEHLİKE VE RİSK AYRIMI NASIL YAPILIR? Bu karmaşayı çözmek aslında zor değildir şöyle
düşünün tehlike kelimesi büyük bir çemberdir ,bu çemberin içinden çıkmaya çalışan daha
küçük bir çemberde riski temsil eder TEHLİKELİ KİŞİLERE halk arasında ‘’potansiyel tehlike’’
deriz .Açık bir pencere TEHLİKE,aşağıya düşme ihtimali ise RİSK tir.
 TEHLİKE RİSK (Yumurtanın kapıya dayanması) risk tehlikeden doğan bir olgudur. K9

İSG SÖZLÜK

İŞ KAZASI: iş yerinde veya işin yürütümü nedeni ile meydana gelen, ölüme sebebiyet veren
veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay.

MESLEK HASTALIĞI: Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan
bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel
veya ruhsal özürlülük halleridir.

RAMAK KALA OLAY bir işyerinde meydana gelen çalışan işyeri veya iş ekipmanını zarara
uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı ifade eder.

ÖNLEME: işyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri
ortadan kaldırmak veya azalmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tüm

İSG SÖZLÜK

RİSK DEĞERLENDİRME: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin

belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden
kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin
kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalardır.

İŞ GÜVENLİĞİ: işin devamlı ve çalışanlara zararlı olmamasıdır.

İŞLETME GÜVENLİĞİ: işyerinin çalışma şartlarına uygun şekilde düzenlenmiş, yapılan işe
göre gerekli güvenlik önlemlerinin alınmış olması halidir.

ÜRETİM GÜVENLİĞİ: iş yerinde üretilen maddelerin satışının devamlı olması, ürününde

çalışana ve topluma zarar vermeyecek şekilde muhafaza edilmesidir.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ PARAMETRELERİ
*Güvenlik kültürü genel olarak emniyet içinde olma duygusu olarak tanımlanır.

*Güvenlik kültürü en üst yönetim kademesinden en alttaki çalışana kadar bütün çalışanları
kapsar ve taahhüdü gerektirir

*örgütün tüm seviyelerindeki gruplar tarafından paylaşılan değerleri ifade eder

* örgütün tüm seviyelerindeki üyelerin güvenliğe katılımı üzerinde durur.

*örgüt üyelerinin işteki davranışlarını etkiler.

yönetim ve denetim sistemleriyle sınırlı değildir.

*değişimlere karşı esnek değildir ve örgütlere yerleştirilmesi ve değiştirilmesi bakımından

kolay değildir.Değişime karşı dirençlidir.

*Bir örgütteki formel ve informel güvenlik sorunlarıyla ilgilidir.

*Genellikle ödül sistemleri ve güvenlik performansı arasındaki ihtimali de yansıtır

*Organizasyonda olaylardan, kazalardan ve hatalardan öğrenme ve gelişmeyle ilgili

gönüllülüğü yansıtır

*Raporlamada bir parametredir ama olmazsa olmaz değildir.

İSG SÖZLÜK

Pozitif güvenlik kültürü, örgüt üyelerinin güvenliğe yönelik olarak paylaştıkları

davranış kalıpları, tutumlar, algılar ve değerler seti olarak ifade edilebilir.

negatif güvenlik kültürü İnsanların var olan riskleri “risk” olarak görmediği, görse
bile önemsemediği, boş verdiği veya riskler karşısında kendine aşırı güven
duymasıdır.
 3-YETİŞKİN EĞİTİMİ

İŞYERİNDE SAĞLIK VE GÜVENLİK EĞİTİMİ VE İLETİŞİM

YETİŞKİN EĞİTİMİ PARAMETRELERİ (androgoji)

*Yetişkinler, öğrenme sürecine etkin olarak katılmak isterler

*Yetişkinlerin kişisel kaygıları vardır ve güvenli bir ortama gereksinim duyarlar

*Yetişkinler, olumlu geri bildirim verilmesini beklerler, eğitmenlerden beklentileri yüksek

düzeydedir.

*Yetişkinler, eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını isterler.

*Yetişkinlerin sosyal durumu, fizyolojik ve psikolojik durumları, eğitime ilgi duymaması gibi
durumlar öğrenmeyi engeller.

*Yetişkinlerde deneyimleri öğrenme için zengin bir kaynaktır ve sınıfta paylaşmak ister.

*Yetişkinler tartışma gibi deneye dayalı tekniklerle daha iyi öğrenir. Eğitimde çeşitlilik ister.

*Yetişkinler kalıplaşmış düşüncelere sahiptir ve bu yüzden daha az açık fikirlidirler

*Özgüvenlerinin korunmasını ister. Bireysel ihtiyaçları göz önüne alınmalıdır.

ÇALIŞMA ORTAMINDA PSİKOLOJİK PARAMETRELER

İŞYERİNDE STRESİN SEBEPLERİ: tekdüze çalışma, sorumluluk, kariyer kaygısı,
yıldırma/mobing, uzun çalışma saatleri, rol belirsizliği, yönetim tarzı, çalışma arkadaşları ile
iyi olmayan ilişkiler, işte tatminsizlik, kötü kariyer planı, şirket içi kara verme sürecine
katılamama, işini kaybetme korkusu, yoğun iş yükü, fiziki mekan ve çevre şartları

STRES SONUCU OLUŞAN DURUMLAR:

Uyku sorunları, Depresyon, İçe kapanma, Dikkat eksikliği, Endişe, Tükenme, Yorgunluk, sataşma

1.PART BİTMİŞTİR.................