Νεοελληνική γλώσσα

(β΄λυκείου)
Κείμενο για κατανόηση και γλωσσική έκφραση
(πύκνωση, σχολιασμός, γλωσσική προσέγγιση και άρθρωση λόγου)

ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

Υπάρχουν πολλές απόψεις για τη δηµοσιογραφία. Κάποιοι την αποκαλούν
«λειτούργηµα», εφόσον χωρίς ενηµερωµένους πολίτες δεν υπάρχει δηµοκρατία.
Ο Τύπος, όμως, είναι και επιχείρηση και ο δηµοσιογράφος είναι και εργαζόµενος
όπως όλοι οι άλλοι.

Ορισµένοι δηµοσιογράφοι, εκδότες ή ιδιοκτήτες ηλεκτρονικών ΜΜΕ ό,τι κι αν λένε

επισήµως, ενδιαφέρονται για τη δηµοσιογραφία όπως θα ενδιαφέρονταν για την
παραγωγή παπουτσιών. Το ζητούµενο είναι γι’ αυτούς το κέρδος µόνον – το άµεσο
που αποδίδει µια καλή επιχείρηση ή το έµµεσο που απορρέει από την επιρροή που
ορισµένοι παράγοντες αποκτούν.

Ο Ρόι Χάουαρντ, ένας από τους ιστορικούς µεγιστάνες του Τύπου, είχε δηλώσει
ευθέως στους συνεργάτες του: «Βρισκόµαστε εδώ αποκλειστικά σαν έµποροι
ειδήσεων. Για να πουλάµε διαφήµιση και να την πουλάµε σε τιµή ενδιαφέρουσα
για τους επενδυτές. Αλλά πρέπει πρώτα να παράγουµε µια εφηµερίδα µε
ελκυστική ενηµέρωση, για να έχει καλή κυκλοφορία, ώστε να επιτρέψει στη
διαφήµιση να είναι πιο αποτελεσµατική».

Υπάρχουν όµως και άλλες αµερικανικές εφηµερίδες όπου κυριάρχησε ο σεβασµός

στην είδηση και στη δημοσιογραφική έρευνα. Καθώς και στην ευπρέπεια. Η
εφηµερίδα «New York Times» έχει την αρχή να δηµοσιεύσει «όλες τις ειδήσεις που
πρέπει να τυπώνονται» µε την προσθήκη ότι οι τίτλοι της εφηµερίδας «δεν πρέπει
να λερώνουν το τραπεζοµάντιλο όπου οι αναγνώστες της δοκιµάζουν το πρωινό
τους».

Παντού ο Τύπος και τα ΜΜΕ προσφέρουν και την εφηµερίδα – χώρο διαφήµισης
αλλά και το λειτούργηµα. Όπως και στις ΗΠΑ όµως και όπως στις περισσότερες
χώρες ορισµένοι κανόνες επιζούν και ενίοτε, σε δύσκολες στιγµές, επικρατούν.

Ποιοι είναι αυτοί οι απλοί κανόνες;

Η διασταύρωση των ειδήσεων. Η συνείδηση της ευθύνης απέναντι στο κοινό και
την κοινωνία. Η µη δηµοσίευση ακόµη και διασταυρωµένων πληροφοριών για
πρόσωπα χωρίς και τη δική τους άποψη. Η αποφυγή κάθε υπερβολής. Η
πεποίθηση ότι η συκοφαντία είναι θανάσιµο δηµοσιογραφικό αµάρτηµα. Η
αντίληψη ότι ο δηµοσιογράφος δεν πρέπει να συγχέει τον ρόλο του µε εκείνον
του αστυνοµικού και του δικαστή. Η δηµόσια αναγνώριση του λάθους και η
αποκατάσταση κάθε αδικηµένου. Η άρνηση δηµοσίευσης δοτών πληροφοριών και
η υπακοή σε εξωδηµοσιογραφικά κέντρα και προσταγές. Το ασυµβίβαστο του
δηµοσιογραφικού επαγγέλµατος µε τα επαγγέλµατα του διαφηµιστή, του
δηµοσιοσχεσίτη και του υπαλλήλου γραφείων Τύπου. Πολλά από αυτά
περιλαµβάνονται και στα δικά µας κείµενα δεοντολογίας. Προβλέπονται και
κυρώσεις. Όµως οι παρεκτροπές είναι πολλές, καθηµερινές, προκλητικές.

Τι µπορεί να γίνει τώρα; Ασφαλώς όχι απαγορεύσεις , που συνήθως δεν θίγουν
τους αθλίους. Αλλά κάτι το πιο απλό: να αναγκαστούν όλα τα «αφεντικά» να
σέβονται και να ακολουθούν οι συνάδελφοι δημοσιογράφοι µια ουσιαστική
δεοντολογία στην έντυπη, ραδιοτηλεοπτική και διαδικτυακή δημοσιογραφία.

Ρ. Σωµερίτης, Το Βήµα

ΘΕΜΑΤΑ
Α. Πληροφορηή στε τους συμμαθητεή ς σας για ιο περιεχοή μενο Μ.20
του παραπαή νω αή ρθρου, συνταή σσοντας μια περιή ληψη 90
—110 λεή ξεων
Β1. Πωής, καταή τη γνωήμη σας, πρεή πει να γιήνουν κατανοητοιή οι Μ.12
παρακαή τω λεή ξεις ηή συνεκφορεή ς: «εή μποροι ειδηή σεων»,
«ελκυστικηή ενημεή ρωση», «δεοντολογιή α»

Β2. Η εφηµεριήδα «New York Times» εή χει την αρχηή να M. 8

δηµοσιευή ει «οή λες τις ειδηή σεις που πρεή πει να
τυπωήνονται», οι οποιήες, οή μως, «δεν πρεή πει να λερωήνουν
το τραπεζοµαή ντιλο, οή που οι αναγνωήστες της δοκιµαή ζουν
το πρωινοή τους». Να σχολιαή σετε τη θεή ση του
αρθρογραή φου σε μιήα παραή γραφο 50 περιήπου λεή ξεων
Γ α) Προσπαθηή στε να αποδωήσετε –μονολεκτικαή ηή Μ.04
περιφραστικαή - το περιεχοή μενο των λεή ξεων «ντόμπροι»,
«μεράκι».
β) Να γραή ψετε αποή εή να συνωήνυμο για τις παρακαή τω Μ.06
λεή ξεις: συνείδηση, συκοφαντία, παρεκτροπές

Δ Σε μια παρεή μβασηή σας στην ηλεκτρονικηή εφημεριήδα του Μ.50

σχολειήου, παιήρνοντας αφορμηή απ’το παραπαή νω αή ρθρο,
εκφραή στε τους προβληματισμουή ς σας για την τηή ρηση
της δημοσιογραφικηή ς δεοντολογιήας στα Μ.Μ.Ε.
Φροντιήστε να καταγραή ψετε τις αρχεή ς που διεή πουν τη
δημοσιογραφικηή δεοντολογιήα , περιλαμβαή νοντας οή χι
μοή νο οή σες αναφεή ρει ο συνταή κτης του αή ρθρου, αλλαή
εμπλουτιήζοντας και αναλυή ονταή ς τες, προσθεή τοντας,
επιήσης, και τυχοή ν αή λλες.