T.C.

SULTANAZİ BELEDİYE BAŞKANLIĞI

PLAN VE PROJE MÜDÜRLÜĞÜ

ESKİ HABİPLER MAHALLESİ 1889 ADA 20 PARSELDE

BELEDİYE HİZMET TESİSLERİ, OTOPARK VE PAZAR
ALANI YAPILMASI İŞİ

ÖZEL TEKNİK ŞARTNAMELERİ

1-İNŞAAT İŞLERİ TEKNİK ŞARTNAMESİ

İÇİNDEKİLER

1 GENEL TEKNİK ŞARTLAR 1

2 ŞARTNAMELER VE STANDARTLAR 1
2.1 ŞARTNAMELER 1
2.2 STANDARTLAR 1
3 İŞYERI’NIN TEMINI 1
4 İŞYERI’NIN DÜZENLENMESI 1
4.1 İŞYERI’NIN TEMIZLIĞI 2
4.2 GEÇICI DRENAJ 2
4.3 İŞYERI İHTIYAÇLARI 2
4.3.1 İşyeri Geçici Binaları 2
4.3.2 Geçici Su Temini 2
4.3.3 Geçici Enerji Temini 2
4.3.4 Geçici Haberleşme Sistemi 2
4.3.5 Geçici Sıhhi Tesisat, Temizlik 3
4.3.6 Tanıtım Levhası 3
4.3.7 Geçici Tesislerin Mülkiyeti Ve Sökülmesi 3
5 İŞ SAĞLIĞI, GÜVENLİĞİ 3
5.1 ŞANTIYE VE ÇEVRE GÜVENLIĞI5
5.1.1 Güvenlik Çiti 5
5.1.2 Yangından Korunma 5
5.1.3 Uyarı İşaretleri, Aydınlatma 5
5.2 ÇALIŞMA GÜVENLIĞI 6
5.2.1 İlk Yardım 6
5.2.2 Kimyasal Maddeler 6
6 ÇEVRE İLE İLİŞKİLER 7
6.1 KAMU MÜLKIYETI VE ÖZEL MÜLKIYETIN KORUNMASI 7
6.2 TRAFIK DÜZENLEMELERI 7
6.2.1 Trafiğin Korunması 7
6.2.2 Geçici Köprüler 7
6.2.3 Geçici Yollar 8
6.2.4 Trafik Düzenlemeleri, Barikatlar Ve Işıklandırma 8
6.2.5 Kamu Yollarının Temiz Tutulması 8
6.3 GÜRÜLTÜ KONTROLÜ 8
6.4 TOZ VE KIRLILIK KONTROLÜ 8
7 KALİTE KONTROLÜ 9
7.1 KALITE SORUMLULUĞU 9
7.2 MALZEME KALITESI VE EŞDEĞER MALZEMELER 9
7.3 KALITE KONTROL PLANI 9
7.4 TEST NÜMUNELERI, MALZEME VE EKIPMANLAR 9

i / ii
 7.5 TEST LABORATUVARI HIZMETLERI 9
7.6 MUAYENELER VE İMALATÇI TESTLERI 10
7.7 ŞANTIYE KAYITLARI VE TEST SERITFIKALARI 10
8 MALZEME, EKİPMAN 10
8.1 MALZEME VE EKIPMAN İÇIN ŞARTLAR 10
8.2 DEPOLAMA TESISLERI 10
8.3 TAŞIMA ŞARTLARI 11
9 APLİKASYON, ÖLÇME VE ENSTRÜMANTASYON 11
9.1 APLIKASYON İŞLERI 11
9.2 SAHA KONTROLU İÇIN DIĞER ÖLÇMELER 11

ii / ii
1 GENEL TEKNİK ŞARTLAR
2 ŞARTNAMELER VE STANDARTLAR
İhale Konusu İşin gerçekleştirilmesi sırasında aşağıdaki Şartname ve Standartlardaki
esaslara uyulacaktır.
2.1 ŞARTNAMELER
 Bayındırlık İşleri Genel Teknik Şartnamesi
 Karayolları Teknik Şartnamesi,
 İller Bankası Genel Müdürlüğü Teknik Şartnameleri
 TEDAŞ Teknik Şartnamesi
 Devlet Su İşleri Genel Teknik Şartnamesi
2.2 STANDARTLAR
İhale konusu iş kapsamındaki tüm işlerin tasarım, uygulama, deneme, kabul ve işletmesinde,
Yapı Denetim Görevlisi, Türk Standartları (TS) birinci öncelikli olmak üzere aşağıdaki
standartların en son güncelleştirilmiş baskılarının tümünü veya herhangi birini esas alabilir.
Aşağıda sıralanan standartlarda tarifi bulunmayan hususlarda Yapı Denetim Görevlisi
tarafından kabul edilmek şartı ile diğer ulusal ve uluslararası standartların en son
güncelleştirilmiş baskılarının kullanılmasına da müsaade edilecektir. Yüklenici, bu İş’de
uygulayacağı tüm standartların birer nüshasını, güncel değişiklikleri ile birlikte temin ederek
Yapı Denetim Görevlisinin incelemesine sunacaktır.
 Türk Standartları (TS),
 Euro Norm (EN),
 International Standards Organization (ISO),
 American National Standards Institute (ANSI)
 American Society for Testing and Materials (ASTM),
 American Concrete Institute (ACI),
 American Association of State Highways and Transportation Officials (AASHTO),
3 İŞYERI’NIN TEMINI
İşyeri, tutanakla ve bir program dahilinde Yüklenici’ye teslim edilecektir.
Yüklenici, İdare’nin teslim ettiği alanlardan başka gerekli gördüğü ilave alanları, masrafları
kendine ait olmak üzere temin edecektir.
İşyeri’nde, hazırlanıp kullanılmaya başlamasından iş bitiminde sökümüne kadar yapılacak
geçici tesis, iş ve hizmetlerin her türlü masrafı ile İşyeri’nin kullanılması nedeniyle talep
edilecek her türlü vergi ve harçların ödenmesi Yüklenici’ye aittir.
4 İŞYERI’NIN DÜZENLENMESI
İdare’nin izni olmadan İşyeri’nin mevcut zemin kotuyla oynanmayacak, hiçbir altyapı, yapı ve
ağaçlar kaldırılmayacak, hiçbir geçici ofis, yapı yapılmayacaktır.
Yüklenici İşyeri’nde, çalışma şekil ve düzenini gözönünde tutarak park, yükleme ve boşaltma,
açık depolama sahalarını, yaklaşım ve iç yolları, geçici tesisleri yapacaktır.
Yüklenici, işin tamamlanmasından hemen sonra, bütün geçici yapıları kaldıracak, işle ilgili
olarak kullandığı alanları temiz, düzenli ve Yapı Denetim Görevlisi’nin kabul edeceği şekilde
İdare’ye teslim edecektir.
1 / 12
4.1 İŞYERI’NIN TEMIZLIĞI
Yüklenici, işi yapmak üzere işgal ettiği, şantiye sahası ve herhangi ilave sahaları temiz ve
muntazam bir durumda bulunduracaktır. Yüklenici, sahadaki bütün pislikleri ve kırpıntıları
gecikmeksizin ve Yapı Denetim Görevlisi’nce tatminkar bulunacak şekilde temizleyecektir.
Sahadaki pislikler belirlenmiş bir yere boşaltılacak, şantiye sahasında yapılan hafriyatların
içerisine gömülmeyecektir. Yüklenici, sıvı atıkları, yetkili mercilerle koordine kurarak, ya genel
kanalizasyon hattına bağlayacak ya da sızdırmaz bir araç içerisine alarak belirlenmiş bir yere
atacaktır.
İşte kullanılsın veya kullanılmasın, şantiyedeki bütün malzemeler emniyetli ve muntazam bir
şekilde stoklanacak ve istif edilecektir. Yüklenici, bütün umumi yolları, kaplamaları kendisine
veya taşeronlarına ati araçlardan taşma veya dökülme suretiyle oluşacak kirlenmelerden
derhal ve Yapı Denetim Görevlisi ile yerel yönetimlerce tatminkar bulunacak şekilde
temizleyecektir.
Yüklenici, bu şartları sağlamadaki kusuru nedeniyle, üçüncü şahıslar tarafndan yapılabilecek
hak taleplerini İdare’ye karşı tazmin edecektir.
4.2 GEÇICI DRENAJ
Yüklenici, sahada biriken yağmur sularının, işlerin yapımı sırasında kullanılan ya da tahliye
edilen suların drenajı için gereken tesisleri inşa edecektir. Drenaj tesisleri, İşler’e, Saha’ya ve
bitişik alanlara zarar gelmesini önleyecek kapasitede olacaktır. Mevcut drenaj kanal ve
menfezleri temizlenecek, genişletilecek ya da takviye edilecektir. Artan taşkının bitişik
mülklere girmesini önlemek, tesis ve işleri korumak amacıyla gereken arklar ve su toplama
havuzları açılacaktır.
4.3 İŞYERI İHTIYAÇLARI
4.3.1 İşyeri Geçici Binaları
Yüklenici, kendisinin, Taşeronları’nın, İdare ve Yapı Denetim Görevlisi’nin elemanları için
ofisler, yemekhaneler, barınma yerleri sağlayıp, bunların tefrişini ve bakımını yapacaktır.
Yüklenici’nin ofisi, İşler’in gerçekleştirilmesi sırasında merkez olarak kullanacağı, gerekli
büroları, hizmet odaları ve toplantı salonu olan bir bina olacaktır. Bu ofise yapılan her türlü
tebligat, Yüklenici’ye yapılmış sayılacaktır.
4.3.2 Geçici Su Temini
Yüklenici, gerek personelin kullanımı ve gerekse İş için gerekli suyu temin edecek ve
dağıtımını yapacaktır. Bunun için gerekli borulama, depolama ve benzeri ana ve ara tüm
sistemler, projelere ve şartnamelere uygun şekilde tesis edilecektir. Şehir şebeke suyunun
yeterli miktar ya da basınçta olmaması halinde ek tedbirler Yüklenici tarafından alınacaktır.
Su sisteminin kesintisiz çalışması için her türlü yedekleme, bakım ve onarım işleri
Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
4.3.3 Geçici Enerji Temini
Yüklenici, geçici tesis ve sahaların, İş sahalarının, alet, edevat, makina ve ekipmanların
ihtiyacı olan enerjiyi temin edecek ve dağıtımını yapacaktır. Enerjinin, gereklerine uygun
şekilde temin yerinden İşyeri’ne getirilmesi de Yüklenici’nin görevidir.
Yüklenici, gerek enerji temininde ve gerekse dağıtımda çalışanların emniyeti ile ilgili her türlü
önlemi almakla yükümlüdür. Enerji sisteminin kesintisiz çalışması için her türlü yedekleme,
bakım ve onarım işleri Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
4.3.4 Geçici Haberleşme Sistemi
Yüklenici sahadaki bürolarına, İdare ve Yapı Denetim Görevlisi’nin ofislerine ayrı telefon
hatlarının çekilmesi için gerekli düzenlemeleri yapacak, bunlarla ilgili bütün cihazları temin

2 / 12
edecektir. Haberleşmenin kesintisiz yürütülebilmesi için her türlü bakımın yapılması ya da
yaptırılmasını Yüklenici sağlayacaktır.
4.3.5 Geçici Sıhhi Tesisat, Temizlik
Yüklenici, İşyerleri’ni gerektikçe ve hijyenik durumda koruyacak şekilde temizleyecek ve
konu ile ilgili kanunlara ve Yapı Denetim Görevlisi’nin talimatlarına uyacaktır.
Yüklenici, çalışan personelin gereksinimlerini karşılamak üzere sahada geçici sıhhi tesisatı
tesis edecektir. Bunun için, sifonlu W.C.ler, sıcak su ve duş dahil merkezi tuvalet tesisleri ile
sahanın uygun yerlerinde tuvaletler sağlayacaktır. Tesislerin kullanım suyu bağlantıları dona
karşı korunmalı olacaktır. Pissu giderleri olabildiğince kanalizasyon şebekesine
bağlanacaktır. Bu olanağın bulunamadığı hallerde, şartnamelerine uygun yapılmış
sızdırmasız fosseptiklere bağlantı yapılacaktır. Fosseptiklerin uygun aralıklarla boşaltılmaları
sağlanacaktır.
4.3.6 Tanıtım Levhası
Yüklenici, İşyeri girişine, üzerinde Proje’nin, İdare’nin, Yapı Denetim Görevlisi’nin,
Kendisi’nin, Taşeronların isimlerinin ve Yapı Denetim Görevlisi’nce bulunması istenen isim ve
bilgilerin bulunduğu tanıtıcı bir levha yerleştirecektir. Levhanın tasarımı Yapı Denetim
Görevlisi’nin onayından geçecektir.
4.3.7 Geçici Tesislerin Mülkiyeti Ve Sökülmesi
İş’in yürütülmesi için Yüklenici tarafından temin ve tesis edilmiş tüm yapı, malzeme, araç,
gereç ve tefrişin mülkiyeti Yüklenici’ye aittir.
Geçici tesisler, Geçici Kabul sonrası Yapı Denetim Görevlisi tarafından kararlaştırılacak
zaman ve şekilde sökülerek kaldırılacak, yerleri istenilen biçimde düzeltilecektir. Daha önce
geçici olarak kaldırılmış çit, ilan panosu vs.yeniden eski yerlerine konacaktır.
5 İŞ SAĞLIĞI, GÜVENLİĞİ
Yüklenici, çalıştırdığı işçilerin işe girişlerinde bedence bu işe elverişli ve dayanıklı olduğuna
ilişkin ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlara ait sağlık durumu raporu olmadıkça iş alanında işçi
çalıştıramaz. Yüklenici iş sahası içerisinde 18 yaşını doldurmamış işçi kesinlikle
çalıştırmayacaktır.
Yüklenici, yapmayı taahhüt ettiği işler için çalıştırdığı işçilere karşı doğrudan doğruya İşveren
durumundadır. Bu nedenle, işyerinde kendine ayrılan yerde ve işlerde, iş kazası ve meslek
hastalığı olmaması için 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili, bağlı mevzuatta yer alan İş Sağlığı ve
Güvenliği konusunda ki tüm mevzuatlarda yer alan tüm önlemleri almak ve çalışanlarının bu
önlemlere uymasını sağlamak zorundadır.
Yüklenici 4857 sayılı İş Kanunu dışında ki T.C. yasal mevzuatı altında İş Sağlığı ve Güvenliği
konularını içeren tüm teknik ve idari önlemleri almak ve çalışanlarının bu kurallarına
uymasını sağlamak zorundadır.
Yüklenici işin İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden emniyet içerisinde yapılabilmesi için her türlü
malzeme, araç ve gereçleri sağlamak, işyerinde bulundurmak, işçilerine kullandırmak ve bu
konularda işçilerini eğitmek, denetlemek zorundadır.
Yüklenici, personelinin çeşitli sebeplerle maruz kalabileceği kazalardan dolayı her türlü cezai
ve hukuki sorumluluktan kaçınamaz ve karşılamakla yükümlüdür.
İşin devamı sırasında işe katılacak herhangi bir Yüklenici işyerinde uygulanmakta olan İSG
kural ve önlemlerine uymak zorundadır.
Yüklenici personelinin, mevzuatta belirtilen işlerde mesleki eğitiminin olması ve bunun
belgelendirilmesi şarttır.

3 / 12
Yüklenici çalıştıracağı personelin yapacağı işlerde, mevzuatın gerektirdiği tüm belge, ehliyet,
sertifika, rapor vb. yasal evrakı işe başlamadan önce yapı denetim görevlisine vermekle
yükümlüdür.
Yüklenici; işine uygun ve gerekli KKD ( kişisel koruyucu donanımı ) sağlamakla ve bunları
kullandırmakla yükümlüdür.
Yüklenici kullandığı makine, ekipman, araç – gereç, el aletleri, donanım vb. iş amacı ile
kullanımı gerçekleşen tüm gerekli periyodik kontrolleri, teknik testleri, gerekli bakım – onarım
işlerini zamanında yapmak – yaptırmakla yükümlüdür.
Yüklenici Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı iş müfettişlerince yapılan teftişte tespit
edilen noksanlıklardan kendine ait olanların zamanında düzeltilmesinden ya da verilebilecek
idari – mali cezalardan sorumludur. İşveren/vekilinin bu noksanlıkları düzeltmesi durumunda
yüklenicinin hakedişinden kesilecektir.
Yüklenici, işveren tarafından sağlanan imkânlarla yapılacak, İSG tespitlerinden doğacak
kendisi ile ilgili noksanlıklarda gereğini yapmakla yükümlüdür. İşveren/vekilinin bu
noksanlıkları düzeltmesi durumunda Yüklenicinin hakedişinden kesilecektir.
Yüklenicinin kendi işini ifa etmesi sırasında meydana gelebilecek kaza sonucunda
doğabilecek her çeşit yaralanma ya da vefat durumunda; kazazedeye veya hak sahiplerine
yapılacak tedavi, sair harcamalar, tazminatlar ve bunların ilgili resmi kurumlara zamanında
bildiriminden tamamen yüklenici sorumludur. Yüklenici, yangın ve iş kazalarından dolayı
zarara uğrayan, hak arayan üçüncü şahıslara da doğrudan doğruya sorumludur.
Yüklenici, işin izlenmesi ve yerine getirilmesi için kendisinin yokluğunda yetkili olacak bir
elemanı işveren/vekiline bildirecektir.
Yüklenici, işyerinde kendine ayrılmış bulunan bölümde, her türlü iş sağlığı ve güvenliğine
ilişkin, sosyal sigortalara ve iş hukukuna ait resmi teftişlerde, teftiş makamına ve yetkililerine
doğrudan doğruya muhatap olacaktır.
Yüklenici personelinin, çevreye ( doğaya ) vereceği herhangi bir zarar ya da hasarın
artmasını engellemekle bunu yapılmadığı ya da yetkililerce belirlenecek durumlarda oluşan
idari – mali cezalarda doğrudan sorumludur.
Yüklenici personelinin, 3. Taraflara verebileceği zarar ya da hasarlardan doğabilecek tedavi,
sair harcamalar, tazminatlar ve bunların ilgili resmi kurumlara zamanında bildiriminden
tamamen sorumludur.
Yüklenici, iş alanında işin sağlıklı ve güvenli yapılmasına dair teknolojik gelişmeler ve
çalışma şartları ile ilgili yasal düzenlemelere uyacaktır.
Yapı Denetim Görevlisi, yüklenici personeline gerekli gördüğü denetleme, kişisel koruyucu
donanımı kullandırma, gereğinde ilgili eğitimleri düzenleme, iş amaçlı kullanılan her türlü
makine ekipman vb. güvenli kullanılması için değişiklik yapma hakkına sahiptir. Bu hususları
Yapı Denetim Görevlisi kendi imkânları ile gerçekleştirirse mali gereklerini yüklenicinin
hakedişinden kesebilir.
Yüklenici, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda çalışanları bilgilendirecek, konuyla ilgili talimat
ve metotları yazılı bir şekilde çalışanlarına bildirecektir.
Yüklenici, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda her türlü amaçlı ( bilgilendirme, ikaz, uyarı vb. )
afiş, levha, tabelaları yasal mevzuatta belirtilen şekillerde iş sahasında kullanmakla
yükümlüdür.
Yüklenici, İşler’in güvenli olarak yürütülmesi için alınacak önlemleri, beklenmeyen durumlar
karşısında hareket şekillerini belirleyen detaylı bir sağlık ve güvenlik planı ve acil eylem
planını hazırlayarak Yapı Denetim Görevlisi’nin onayını alacaktır. Bu onay, Yüklenici’yi
güvenlikle ilgili sorumluluklarından kurtarmaz.

4 / 12
Yüklenici ayrıca, sağlık ve güvenliğin sağlanması ve önlemlerin izlenmesi, gerekiyorsa ek
önlemlerin alınması için, 24 saat hizmet verecek deneyimli güvenlik ekipleri oluşturacaktır.
5.1 ŞANTIYE VE ÇEVRE GÜVENLIĞI
5.1.1 Güvenlik Çiti
Yüklenici;
 Sahanın, sahadaki bütün iş, malzeme, ekipman ve mevcut tesisleri hırsızlıklara,
bilinçli bilinçsiz saldırılara karşı korumak,
 Giriş çıkışları kontrol altına almak, çalışanların dışındaki kişilerin çalışma sahalarına
girmelerini önlemek,
bakımından saha sınırlarını, Yapı Denetim Görevlisi’nin uygun göreceği şekilde güvenlik çiti
ile çevirecektir.
Giriş-çıkış kapılarında, denetimi sürekli sağlayacak güvenlik görevlileri bulunacaktır. Çit
boyunca denetimin tam olarak sağlanması için, uygun görülecek şekil ve yerlerde gece
aydınlatması yapılacaktır.
Çit üzerinde 3. Taraflar için, sağlık ve güvenlik açısından gerekli uyarı – ikaz levhaları
bulundurulacaktır.
5.1.2 Yangından Korunma
Yüklenici, uygulama süresince İşler’in, Geçici İşler’in ve her türlü mülk ve kişinin yangından
korunması için gereken önlemleri almakla yasal şartların ve mevzuat gereklerinin yerine
getirilmesinden yükümlüdür. Bu konuda kişilerin bilinçlendirilmeleri de dahil tüm önlemler ve
yangın olması durumunda uygulanacak işlemler, iş yeri bünyesinde görevli ekipler ve İtfaiye
Teşkilatı ile koordineli çalışılarak saptanacaktır.
İş süresince :
 Kolayca alev alabilen yanıcı, parlayıcı, patlayıcı kullanım maddelerinin
depolanmasında,
 Yanıcı atıkların toplanması, depolanması ve saha dışına çıkarılmasında,
 Elektrik arklı kaynak ve oksi-asetilen kesme makinalarıyla yapılan çalışmalarda,
 gerekecek özel ek önlemler titizlikle alınacak ve uygulanacaktır.
 Yüklenici, bir yangının çıkması durumunda, söndürme işlerinde kullanılmak üzere:
 Sahanın önceden saptanmış yerlerinde, duvara monte edilen, elde taşınabilir, azot
basınçlı kuru kimyasal tip yangın söndürücüleri,
 İtfaiye Teşkilatı’nın girip çalışamayacağı ya da çabuk ulaşamayacağı çalışma
bölümlerinde, özel söndürme sistemlerini,
temin edecek ve çalışır durumda tutacak, yangın tüp ve/veya sistemlerinin her türlü bakım
vb. Işlemlerinden sorumlu olacaktır.
5.1.3 Uyarı İşaretleri, Aydınlatma
Bütün açık kazılar, malzeme yığıntıları, tehlike yaratabilecek yapı, tesis ve ekipmanlar,
çalışanları ve halkı korumak amacıyla, uygun uyarı işaretleri olan barikatlarla çevrelenecektir.
Aynı şekilde, İş nedeniyle trafiğe kapatılan yollar ve geçitler, gerekli uyarı levhaları –
işaretleme ile 3. Taraflara belirtilecek, barikatlarla korunacaktır. İşaretler, uyarılar, barikatlar
gece görmeye imkan verecek şekilde, özel fosforlu malzemeden ya da kendinde ışıklı
sistemlerden oluşacaktır.

5 / 12
Bu gibi bölgeler, uygun uzaklıklara yerleştirilmiş uyarı levhaları ile belirtilerek çalışanların ve
halkın dikkati çekilecektir. Bütün barikat, engel ve işaretler, gün batımından, gün doğumuna
kadar aydınlatılacaktır.
5.2 ÇALIŞMA GÜVENLIĞI
Sahada, iş süresince kişi, malzeme, ekipman ve tesislere zarar verebilecek kazaların
meydana gelmemesi için 4857 sayılı İş Kanunu ve bağlı yasal mevzuatta geçen İş Sağlığı ve
Güvenliği ile ilgili gereken her türlü önlemlerin alınması ve bunların denetlenmesi
Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
Yüklenici işi ile ilgili risk analizi ve değerlendirmesi hazırlamak, tehlike derecesine göre
yapılan işlerde here türlü önemli almakla yükümlüdür.
Yüklenici çalışma güvenliğine yönelik her türlü işlem için deneyimli bir Güvenlik
Mühendisi’nin liderliğindeki Çalışma Güvenliği Ekibi’ni görevlendirecektir. Bu ekibin başlıca
görevleri aşağıdakilerle sınırla kalmamak kaydıyla :
 Çalışanları kaza oluşturacak, zarar verecek hareket ve uygulamalar yönünden
eğitmek, bilinçlendirmek,
 Saha’da yapı işleri içinde yapılacak tüm işler hakkında gerekli yasal mevzuata
uygunluk sağlamak, enaz, “TS 8983 İnşaat Sırasında Yapılarda Alınması Mecburi
Genel Emniyet Tedbirleri” şartlarını yerine getirecek düzeyde önlemler almak,
 Alınan önlemlere, yapılan uyarılara uyulup uyulmadığını izlemek,
 Eksikliklerin, yanlışlıkların saptanması halinde, ek önlemler almak, sözlü ya da
uyarılarda bulunmak, gerektiğinde ceza kararları vermek,
 Zarar verici bir olay meydana geldiğinde, duruma derhal el koyarak yapılması
gerekenleri hızla yerine getirmek olacaktır.
5.2.1 İlk Yardım
Yüklenici, olası iş kazalarında ilk bakımın yapılabileceği, deneyimli ve yetkili işyeri hekimi
gözetiminde, gerekli sağlık araç, gereç ve malzemeleri ile donatılmış işyeri sağlık birimi
oluşturacaktır.
Bu bölüm ayrıca özel gereçli kurtarma ve ulaşım araçları, solunum ekipmanları ile
desteklenecektir.
Yüklenici ilgili mevzuatta belirtilen şekillerde personel sayısına orantılı olarak ilk yardımcı
sertifikalı personel çalıştıracaktır.
5.2.2 Kimyasal Maddeler
Sahadaki çalışmalar sırasında
 Bilinen ya da bilinmeyen gömülü zehirli maddelerle,
 Doğal olmayan renkte zemin suyu ya da toprakla,
 Asbestos’la,
 Fotoiyonizasyon dedektörü ile ölçülen uçucu organik bileşiklerle,
 Sahaya dökülüp yayılan kimyasal maddeler ya da petrol ürünleriyle ya da benzer
başka durumlarla,
 Radyoaktif maddelerle
karşılaşıldığında, olayın meydana geldiği bölümde işler durdurulacaktır.
Bölgenin, çalışanlara zarar vermeyecek şekilde temizlenmesi ve tehlikeli maddenin
kaldırılması, bu gibi işler için eğitilmiş ve donatılmış uzman bir ekip tarafından yapılacaktır.
6 / 12
6 ÇEVRE İLE İLİŞKİLER
Yüklenici İşler’i, çevreye rahatsızlık ve zarar vermemeye büyük dikkat gösterecek şekilde
planlamak ve yürütmekten sorumludur. Bunu yaparken, alınması gereken her türlü önlemin
masrafları ve doğabilecek zararların karşılanması Yüklenici’ye aittir.
6.1 KAMU MÜLKIYETI VE ÖZEL MÜLKIYETIN KORUNMASI
Yüklenici İşler’den doğrudan ya da dolaylı etkilenecek :
 Yeraltı hatları ve tesislerini,
 Havai hatları ve tesislerini,
 Araba yolları, yaya yolları, kaldırımlar, köprüler ve geçitleri,
 Parkları, bahçeleri, çitleri, korkuluk ve duvarları,
 Ağaç ve bitki örtüsünü,
 Resmi ve özel her türde binayı,
özenle koruyacak, bunun için gerekli engelleri, geçici desteklemeleri, gergileme ve askıya
alma işlerini yapacaktır.
Yüklenici, İş’in ilerleyişi sırasında etkilenebilecekleri durumlardan çevreyi haberdar edecektir.
Geçici işgal, engelleme, değiştirme, düzenleme gibi durumlar, etkilenecek çevreye
önlemlerini alabilmelerini sağlayacak uygun bir süre önceden bildirilecektir. Şekli ve tarzı Yapı
Denetim Görevlisi’nin onaylayacağı bu bildirimde, verilecek rahatsızlığın ne olduğu, özellikleri
ve ne zaman giderileceği gibi ana bilgiler mutlaka belirtilecektir.
Yüklenici ister proje gereği, ister kullanım ya da dikkatsizlik sonucu olsun zarar verilen,
bozulan her türlü yapı, tesis ve alanları düzeltmekle yükümlüdür. Yüklenici düzeltme işlerini
Yapı Denetim Görevlisi’nin direktifleri doğrultusunda :
 Yapı ve tesisleri, varsa eski aksaklık ve bozukluklarını da gidererek yenilemek,
 Parklar, bahçeler ve boş alanlarda bitki örtüsünü en az eski haline getirmek ve ek
ağaçlandırma yapmak,
şeklinde sonuçlandıracaktır.
Yüklenici düzeltme işlerinde, çevrenin rahatsızlığını en kısa sürede gidermeyi hedefleyecek
ve çalışma sahalarındaki İşler, düzeltme işlemleri sona ermeden bitirilmiş kabul
edilmeyecektir.
6.2 TRAFIK DÜZENLEMELERI
6.2.1 Trafğin Korunması
Yüklenici İş’i, yaya ve taşıt trafiğiyle olabildiğince az kesişecek şekilde düzenleyecektir. Kamu
ya da özel yolların kesilmesi, engellenmesi gerekli olduğunda Yüklenici, Yapı Denetim
Görevlisi’nin onaylayacağı uygun önlemleri alarak trafik akışını sağlayacaktır. Trafiğin
kesilmemesi bakımından, açık kazılı cadde geçişlerinde, aynı anda caddenin yarısından
fazlası işgal edilmeyecek ve gerekli önlemler alınarak, diğer yarısı trafiğe açık tutulacaktır.
6.2.2 Geçici Köprüler
Yüklenici trafik akışı için gerekli olan noktalarda, geçici köprüler yapacaktır.
Taşıt köprüleri şartnamelere uygun ve bölge trafiğini güvenli şekilde aktarabilecek kapasitede
olacaktır.
Yaya köprülerinin eni bir metreden az olmayacak ve gerekli her türlü güvenlik önlemini
içerecektir.

7 / 12
6.2.3 Geçici Yollar
Yüklenici, çalışmalar nedeniyle trafik akışının kesilmesi durumunda, çalışma sahasının
dışında geçen geçici yollar yaparak trafik akışını sağlayacaktır. Bu yollarda, barikatlar, ışıklı,
ışıksız sinyaller, korkuluklar gibi her türlü güvenlik ve trafik gerekleri bulunacaktır.
6.2.4 Trafk Düzenlemeleri, Barikatlar Ve Işıklandırma
Yüklenici, Polis ve Karayolları Yetkilileri’nin trafik düzenlemeleri ve yol güvenlik önlemleri ile
ilgili tüm istek ve önerilerini saptayacak ve bunları yerine getirecektir.
Trafiğine kapatılan, kısıtlanan ya da değiştiren kamu yolları, uygun uyarı ve bilgilendirme
gereçleri olan barikatlarla korunacaktır.
Tüm barikatlar, engeller, uyarı işaretleri, gün batımından gün doğumuna kadar
aydınlatılacaktır.
6.2.5 Kamu Yollarının Temiz Tutulması
Yüklenici kullandığı bütün kamu yollarını, kendisinin ve Taşeronları’nın araçlarının meydana
getirdiği taşmalardan, döküntülerden temizleyecektir. Kamu yollarının kullanımı sırasında bu
araçların neden olacağı her türlü hasar Yüklenici tarafından giderilecektir.
Bu şartların yerine getirilmemesi sonucu çıkabilecek hak talepleri Yüklenici’nin
yükümlülüğündedir.
6.3 GÜRÜLTÜ KONTROLÜ
Çalışma sahalarında gürültü ve çevreye rahatsızlık, mümkün olan en düşük düzeyde
tutulacaktır. Bunu sağlamak için :
 İnşaat makinaları ve motorlu araçların, susturucular ve pratik ses bastırma araçlarıyla
donatılmaları,
 Çevreyi rahatsız edecek gürültüleri azaltacak ses filitre ve bariyerlerinin, akustik,
perdelerin kullanılması,
 Sahada çalışan makina, ekipman ve telsizlerin, çevredeki radyo ve televizyonların
etkilenmelerini önleyici aygıtlarla donatılmaları,
gibi önlemlerin alınması Yüklenici’nin yükümlülüğündedir.
Yüklenici, ölçümlemelerle gürültü kontrolları yapacak, bunların sonucu Yapı Denetim
Görevlisi’nce gerekli görülebilecek başka önlemleri de alacaktır.
6.4 TOZ VE KIRLILIK KONTROLÜ
Yüklenici, Saha’daki çalışmanın yarattığı, çevre ve Çalışma Sahası’na rahatsızlık ve zarar
verebilecek tozlanma ve kirliliğe karşı önlemler alacaktır.
0 Tozlanan yüzeyler düzenli olarak sulanacak ya da toz kalkmasını önleyici kimyasal
maddeler kullanılacaktır.
1 Tozdan zarar görecek makina ve ekipmanlar havalandırmalı toz filitreleri ile
korunacaktır.
2 Saha’da çalışan motorlu araç, makina ve ekipmanın bakımları düzenli olarak
yapılacak, bunların zarar verici egzos gazları kontrol altında tutulacaktır.
3 Dren ve su yollarının, sıhhi tesisat atıkları, çökelti ve molozlarla kirlenmeleri
önlenecektir. Sıhhi tesisat atıklarının, pissu boruların dışında herhangi bir dren ya da su
yoluna girmesine izin verilmeyecektir.

8 / 12
7 KALİTE KONTROLÜ
7.1 KALITE SORUMLULUĞU
Bütün İş, inşaat, malzeme, ekipman ve işçilik olarak, en uygun mühendislik uygulama ve
standardlarına göre yürütülecektir.
İşin kalitesini kontrolda tutmak, Şartname ve onaylanmış malzemelere uygunluğunu
sağlamak bakımından nümune almak ve gerekli testleri yapmak, her türlü masrafı kendisine
ait olmak üzere Yüklenici’nin sorumluluğundadır. Görevlendireceği uzman bir mühendis,
kalite kontrolunun tüm aşamalarından sorumlu olacak ve Yapı Kontrol Görevlisi ile etkin bir
irtibat sağlayacaktır.
7.2 MALZEME KALITESI VE EŞDEĞER MALZEMELER
İş kapsamında kalıcı olarak kullanılmak üzere temin edilen tüm malzeme ve ekipmanlar
yürürlükteki standard ve şartnamelere uygun olacaktır. Belirlenmiş malzeme ya da
ekipmanlar yerine diğer Üreticiler’in ürünleri, eşdeğerlilikleri Yapı Denetim Görevlisi
tarafından onaylanması şartıyla kabul edilecektir. Böyle durumlarda Yüklenici, yeni ürünün
eşdeğerliliğinin tüm kanıtlarını Yapı Denetim Görevlisi’ne sunacaktır.
7.3 KALITE KONTROL PLANI
İşe Başlama Talimatı’ndan sonra 28 (yirmisekiz) gün içinde Yüklenici, detaylı bir Kalite
Kontrol Planı’nı Yapı Denetim Görevlisi’ne sunacaktır. Plan sahadaki işlerin bütün
aşamalarının kalite kontrolunu kapsayacaktır.
Plan en az aşağıdakileri içerecek ve Yapı Denetim Görevlisi’nce zaman zaman gerek
duyulacak ek bilgilerle desteklenecektir.
 Kalite Kontrolu organizasyon şeması, görevlilerle ilgili bilgiler,
 Yüklenici laboratuvarının test kapasitesi ve ekipmanları,
 Yüklenici laboratuvarı kapasitesinin üzerindeki testlerin dışarıda yaptırılması ile ilgili
düzenlemeler,
 Yüklenici tarafından İş için temin edilen ürünlerin, İmalatçı’nın tesisinde kontrolu
gerekenlerinin listesi ve kontrol yöntemleri,
 Bütün iş için kontrol yöntemleri, test tip ve zamanları.
Kalite Kontrol Planı, Yapı Denetim Görevlisi’nin onayından sonra yürürlük kazanacaktır.
7.4 TEST NÜMUNELERI, MALZEME VE EKIPMANLAR
Yüklenici, kalite kontrolu ve testler ile ilgili olarak depolama, ambalaj ve nakliyesi dahil olmak
üzere tüm nümuneleri sağlayacaktır. Bu nümunelerin temsil ettiği malzemeler Yapı Denetim
Görevlisi’nin onayı alınmadan imal edilmeyecek, iş yerine getirilmeyecek ve herhangi bir işte
kullanılmayacaktır.
Sahada kullanılacak onaylanmış malzeme ve ekipman nümuneleri, Yapı Denetim
Görevlisi’nce atılmalarına izin verilinceye kadar özenle saklanacaktır.
7.5 TEST LABORATUVARI HIZMETLERI
Kalite Kontrol testleri, mümkün olduğunca Yüklenici’nin kuracağı laboratuvarda yapılacaktır.
Yapılması mümkün olmayan testler için, masrafları Yüklenici tarafından karşılanmak üzere,
Yapı Denetim Görevlisi’nin onaylayacağı bağımsız bir laboratuvar kullanılacaktır.
Yüklenici, gerek kendi laboratuvarının gerekse bağımsız test laboratuvarının, istenen
malzeme kontrolü, numune alınması ve test işlemlerini en hızlı şekilde yaparak
sonuçlandırılmasını sağlayacaktır.

9 / 12
Test sonuçları derhal Yapı Denetim Görevlisi’ne sunulacaktır. İş’i etkileyecek düzensizlik ya
da eksikliklerin tespiti halinde, Yüklenici düzeltici her türlü önlemi süratle alacaktır.
Laboratuvar, Sözleşme koşullarını değiştirmeye, genişletmeye ya da geçersiz kılmaya yetkili
değildir.
7.6 MUAYENELER VE İMALATÇI TESTLERI
Yüklenici, kalite kontrolü ile ilgili tüm muayene ve testlerin Saha’da ya da başka yerde
olmasına bakılmaksızın gerektiği şekilde yapılmasını sağlamaktan ve gerektiğinde iyileştirici
önlemlerin alınmasından sorumludur.
Yapı Denetim Görevlisi, İmalatçı Firma tesislerinde yürütülen işi ve bunlarla ilgili testleri
yerinde denetleyebilir. Bunun istenildiği şekilde yapılabilmesi için Yüklenici özellikle testleri,
Yapı Denetim Görevlisi’ne vaktinde bildirecektir.
Saha’ya teslim edilen imal edilmiş kalem ve malzemeler, varışlarında Yüklenici tarafından
muayene edilecek ve herhangi bir kusur Yapı Denetim Görevlisi’ne bildirilecektir.Önemli
kusurları olan ürünler düzeltilmek ya da değiştirilmek üzere İmalatçı Firma’ya iade edilecektir.
Yapı Denetim Görevlisi ya da onun adına yapılan muayene ve testler, Yüklenici’yi kalite
kontrolü ile ilgili sorumluluklarından kurtarmaz.
7.7 ŞANTIYE KAYITLARI VE TEST SERITFIKALARI
Kalite Kontrol kayıtları, test sertifikaları, raporlar, günlük Şantiye test ve muayene kayıtları,
Yapı Denetim Görevlisi’nce onaylanan formlar üzerinde tutulacaktır.
İmalatçı Firma ve diğer yabancı test kuruluşlarınki de dahil olmak üzere tüm test sertifika ve
muayene kayıtları, ilgili oldukları iş bölümlerine ayrılarak saklanacaktır. İşlemler, Yüklenici’nin
kalifiye bir elemanının sorumluluğunda olacak, ayrıca Yüklenici, kalite kontrolü ile ilgili
kapsamlı bir arşiv ve kütüphane oluşturacaktır.
Yüklenici, kalite kontrolü ve onaya bağlı malzeme ve ürünlere ait test, onay, sipariş ve teslim
bilgilerini de içeren detaylı listeler hazırlayacaktır. Bu listeler güncelleştirildikçe, ancak her
koşulda ayda bir Yapı Denetim Görevlisi’ne sunulacaktır.
Test sonuçları, varsa alınması gereken önlemleri tespit bakımından test bitiminde Yapı
Denetim Görevlisi’ne ulaştırılacaktır. Test sertifikaları ise :
 Fabrika’nın ve İmalatçı Firma’nın testleri tamamlandığında ve her koşulda ürünlerin
İş’de kullanılmasının gerektiği tarihten önceki 7 günden geç olmamak üzere,
 Sürekli İşler’in yapımı sırasında ya da tamamlanması üzerine yapılan testler için test
bitimini izleyen 7 gün içerisinde,
Yapı Denetim Görevlisi’ne sunulacaktır.
8 MALZEME, EKİPMAN
8.1 MALZEME VE EKIPMAN İÇIN ŞARTLAR
İş’in bünyesine girecek malzeme ve ekipman, proje ve şartnamelerinde belirtilmiş hususlara
uygun olacaktır. Önceden isimlendirilmiş olanların dışında kalan malzeme ve ekipman, proje
ve şartnamelerine uygunluğu incelenip onaylandıktan sonra kullanılabilirlik kazanacaktır.
Onaylanmış malzeme ya da ekipmanın herhangi bir nedenle değiştirilmesi talep edilebilir. Bu
durumda teklifi edilen yeni ürünün, ismi verilene üstünlüğü ya da en az eş değerliliği, mali ve
teknik açıdan kesin kanıtlarıyla birlikte Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına sunulacaktır.
8.2 DEPOLAMA TESISLERI
Yüklenici, malzeme ve ekipmanın İşyeri’nde depolanması için maliyeti kendisine ait olmak
üzere, malzemelerin depolanma şartlarına uygun ve yeterli büyüklükte açık ve kapalı depo

10 / 12
mahalleri teşkil edecektir. Yüklenici bu depolama sırasında her türlü hasar, kirlenme,
elverişsiz hava şartları ve soygunlara karşı koruyucu önlemleri almakla yükümlüdür.
Yüklenici, İşyeri sınırları dışında depolamak istediği malzeme ve ekipman için izin alacak ve
bu depoların emniyet ve kalitesi hususunda Yapı Denetim Görevlisi’ni tatmin edecektir. Bu
durumda bu tip depo sahaları, İşyeri’nin bir bölümü olarak kabul edilecektir. Yüklenici Yapı
Denetim Görevlisi’nin iznini almaksızın hiçbir malzeme ya da ekipmanı İşyeri dışına
çıkaramaz.
8.3 TAŞIMA ŞARTLARI
Bütün malzeme ve ekipman, gerek dışarıdan depoya gerekse depodan İş’e taşınmayı
kolaylaştırmaya ve hasarlara karşı korunmaya uygun şekilde ambalajlanacaktır.
Malzeme ve ekipman, uluslararası yollarda taşıma kurallarına uygun şekilde taşıtlara
yükletilecek, taşıma sırasında gerekli ek koruma önlemleri alınacak ve mutlaka nakliye
sigortası yaptırılacaktır.
9 APLİKASYON, ÖLÇME VE ENSTRÜMANTASYON
İş yerinde ve İş’le doğrudan ya da dolaylı olarak ilişkili Çevre’de her türlü aplikasyon, ölçme
ve bunlarla ilgili enstrümantasyon işlemleri, her türlü masrafı kendisine ait olmak üzere
Yüklenici’nin sorumluluğundadır.
9.1 APLIKASYON İŞLERI
Yüklenici, yapıların sahaya yerleştirilmelerini gösteren, Yapı Denetim Görevlisi’nce verilen
orijinal referans nokta ve kotlara dayandırılmış aplikasyon planlarını hazırlayacaktır. Bu
planlar yapı röper noktalarının kot ve koordinatları ile bunların sigortalarını içerecek ve Yapı
Denetim Görevlisi’nin onayından sonra işlerlik kazanacaktır. Yapıların sahaya yerleşimi bu
planlara uygun şekilde kazık çakarak ya da diğer güvenli işaretlemelerle yapılacaktır.
Sahadaki yerleştirme, Yapı Denetim Görevlisi’nce kontrol edilip onaylanmadıkça hiçbir işe
başlanmayacaktır. İş süresince hatalı yapı ölçümlerini önlemek amacıyla röperlerin, sigorta
noktalarından, tespit edilmiş sıklıkta kontrolları yapılacaktır.
Yüklenici, aplikasyon ve ölçme işleri için :
 Kalifiye ve tecrübeli topoğraflar çalıştıracaktır.
 Yapılan işlere uygun, modern tip ve yüksek kalitede topoğrafya aletleri kullanacaktır.
 Kullanılan tüm topoğrafya aletleri yeni ayar belgeli olacak, enaz altı ayda bir ayarları
konrol edilecektir.
Yüklenici, yapıların aplikasyonunun, ilerleme şeklinin, gerektiğinde ayarlanmasının Yapı
Denetim Görevlisi’nce izlenmesi ve kontrolu için gerekli her türlü işgücü ile alet ve edavatı
temin etmekle yükümlüdür.
9.2 SAHA KONTROLU İÇIN DIĞER ÖLÇMELER
Yüklenici gerek inşaatı gerekse ilişkili çevreyi ilgilendiren suyun, zeminin, sismik olayların ve
bunların neden olabileceği hareketlerin tespiti için gerekli her türlü ölçümlemeyi yapacaktır.
Bu ölçümlemeler, yapının proje ve şartnamelere uygun yürütülmesine ve hareketlerden
doğabilecek, yapılara zarar verici sonuçları karşılayıcı önlemlerin alınmasına yardımcı olacak
şekil ve yerlerde olacaktır.
Yüklenici bahsedilen ölçümler çerçevesinde, aşağıdakilerle sınırlı kalmamak kaydıyla
 Çeşitli nedenlerle meydana gelebilecek zemin hareketleri ile bunların mevcut
yapılarda ve kazı destekleme sistemlerinde oluşturacağı hareketlerin tespiti,
 Patlatma, kazık ve palplanş çakma, deprem gibi nedenlerden oluşacak titreşim ve
hareketler ile bunların mevcut yapı, yapı ve kazı destekleme sistemlerine etkilerinin tespiti,

11 / 12
 Aşırı yağış hali ve yeraltı suyu hareketlerinin tespiti,
için sabit ve hareketli ölçüm aletleri temin ve tesis edecektir. Ölçüm aletleri, hatasız okuma
alınacak kalitede olacaktır.
Yüklenici, bu ölçüm aletleri ve ölçmeler için :
 Aletlerin yerleştirilmesini, kullanılmasını,
 Ölçümlerin yapılarak kayda geçirilmesi ve değerlendirilmesini,
 Alet ayarsızlıklarının tespitini, ayarlarının yapılmasını,
 eksiksiz ve hatasız yürütecek, Yapı Denetim Görevlisi’nin onaylayacağı uzman bir kadroyu
görevlendirecektir.
 Yüklenici ölçmelerle ilgili olarak :
 Sabit ve hareketli ölçüm aletlerinin kullanım amaçlarını, yerleştirilecekleri yerleri ya da
ölçme noktalarını,
 Tüm ölçüm aletlerinin vasıflarını, teknik özelliklerini,
 Olağan durumlardaki okuma, değerlendirme ve raporlama periyodlarını,
 Mevcut yapılarla ilgili inşaat öncesi her türlü tespiti
içeren ölçme planı hazırlayarak Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına sunacaktır. Okuma ve
değerlendirmeler sonucu olağandışı durumların tespiti halinde, uygun kalıcı ve geçici
önlemler ya da bölgedeki işlerin durdurulması gibi kararlar Yapı Denetim Görevlisi ile birlikte
alınacak ve hızla uygulamasına geçilecektir. Değerlerin hesap kriterlerini etkileyecek
düzeylerde olması halinde, işletme emniyeti dikkate alınarak proje değişikliğine gidilecektir.

12 / 12
İÇİNDEKİLER
İNŞAAT İŞLERİ TEKNİK ŞARTNAMESİ 1
1 GENEL 1
2 İNŞAAT İŞLERİNİN MUAYENESİ VE DENENMESİ 1
2.1 İŞE BAŞLAMADAN ÖNCEKI MUAYENE 1
2.2 MALZEME VE İŞÇILIĞIN ONAYI 1
2.3 MALZEMENIN VE ZEMININ DENENMESI 1
2.4 MALZEMENIN FABRIKADA KONTROLU 1
2.5 BITMIŞ İŞLERIN DENENMESI 2
2.6 İNŞAATIN SON MUAYENESI VE İŞIN GEÇICI OLARAK DEVRI 2
2.7 BAKIM SÜRESI ESNASINDA MUAYENELER 2
3 TOPRAK İŞLERİ 2
3.1 KAZI YAPILMASI 2
3.2 DOLGU YAPILMASI 3
3.2.1 Ariyet Alanları 3
3.2.2 Dolgu Malzemesinin Özellikleri 4
3.2.3 Dolgu Zeminin Hazırlanması 4
3.2.4 Tabakaların Yerleştirilmesi Ve Sıkıştırılması 4
3.2.5 Sıkışma Kriterleri 5
3.2.6 Ocak Malzemeleri Kalite Kontrol Deneyleri 5
3.2.7 Yapı Çevresi Ve Hendek Geri Dolgusu 5
3.2.8 Stabilize Saha Dolgusu Yapılması 6
4 KALIP İŞLERİ 6
4.1 KALIP HESABI VE MONTAJI 6
4.2 KALIBIN SÖKÜLMESI 6
5 BETON İŞLERİ 6
5.1 BETON MALZEMELERI 7
5.1.1 Çimento 7
5.1.2 Agregalar 7
5.1.3 Su (TS.266) 9
5.1.4 Katkı Maddeleri 9
5.2 BETON KARIŞIMLARI 9
5.2.1 Demirsiz Beton 9
5.2.1.1 Agrega 9
5.2.1.2 Dozaj 9
5.2.1.3 Betonun Karıştırılması 10
5.2.1.4 Beton Dökülecek Yerin Hazırlanması 10
5.2.1.5 Betonun Taşınması 10
5.2.1.6 Beton Dökülmesi ve Sıkıştırılması 11
5.2.1.7 Alkali ve Sülfatlı Suların ve Zeminin Etkisinde Kalan Betonların Dökülmesi
: 11
5.2.1.8 Soğuk Havada Beton Dökülmesi 11
i / ii
 5.2.1.9 Betonun Korunması 11
5.2.1.10 Betonda Ek Yerleri 12
5.2.1.11 Kalıp ve İskelenin Alınması Müddeti 12
5.2.2 Demirli Beton : (TS 500) 12
5.3 HAZIR BETON 13
6 BETON YAPI 14
6.1 DERZLER VE DERZ DOLGULARI15
6.1.1 İnşaat Derzleri 15
6.1.2 Genleşme Derzleri 15
6.1.3 Derz Dolguları 15
6.1.4 Su Tutucular 15
6.2 BETONA GÖMÜLÜ PARÇALAR 16
6.3 KALIPTAN SONRA YÜZEYLERIN HAZIRLANMASI 16
6.4 KALIPSIZ YÜZEYLERIN HAZIRLANMASI 17
6.5 YÜZEY KUSURLARININ ONARIMI 17
6.6 BETON YÜZEYLERIN KORUNMASI 17
7 DONATI ÇELİĞİ 17
7.1 BETONARME DEMIRLERI18
7.2 ÖZEL NERVÜRLÜ BETON ÇELIĞI III B 19
7.2.1 İmalatın Kontrolü 21
7.2.2 Emniyet Gerilmeleri 21
7.2.3 Ankraj Ve Bindirme Boyları 21
7.3 HASIR ÇELIK 22
8 ÇATI IZOLASYONU 23
8.1 GENEL 23
8.2 ISI İZOLASYONU 23
8.3 SU İZOLASYONU 23
8.4 YAĞMURSUYU OLUKLARI 23
8.5 GALVANIZLI ÇELIK LEVHA 23
9 KAPLAMALAR 24
9.1 KORUMA 24
9.2 DUVAR VE TAVANLAR, BOYA İŞLERI 24
9.2.1 Duvar Karoları 24
9.2.2 Çimento Harçlı Sıva 24
9.2.3 Duvarın Boyanması 24
9.2.4 Sıva İşleri 24
9.2.5 Metal Lata, Gerilmiş Metal Ve Tel Hasır 25
9.2.6 Asma Tavanlar 25
9.2.7 Duvarların Yangına Dayanıklılığa 25
9.2.8 Döşeme Ve Duvar Kaplamaları 25
9.2.9 Badana Ve Boya İşleri 26
ii / ii
iii / ii
İNŞAAT İŞLERİ TEKNİK ŞARTNAMESİ
1 GENEL
Yüklenicinin imalat ve uygulamalarında bu şartnameler gözetilecektir. Burada belirtilmeyen
hususlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel Teknik Şartnamesi ve gerektiğinde diğer resmi kurum
ve kuruluşlarca düzenlenen Teknik Şartnameler kullanılacaktır.
Yapılacak işlerin ilgili Türk Standartlarına uygun olması zorunludur. Uygulama sırasında Türk
Standartları kayıtları ile teknik şartnameler arasında çelişki olması halinde Türk Standartları
kayıtlarına itibar edilecektir.
İşin gereği olarak yapılacak bir imalat için Türk Standartlarında ve bu sözleşmede ilgili kayıtlar
bulunmuyorsa veya bulunan kayıtlar gerek işin kalitesi gerekse mahiyeti itibarı ile geçerli olamıyorsa,
Yüklenici kendi indinde İşlere en iyi uyan uluslararası kabul görmüş bir standardı seçecek veya
çağdaş teknik literatüre dayandırılmış şartnameler hazırlayacak ve bunlar için İdare’nin onayını
almakla yükümlü olacaktır.
2 İNŞAAT İŞLERİNİN MUAYENESİ VE DENENMESİ
2.1 İŞE BAŞLAMADAN ÖNCEKI MUAYENE
Kazı ve diğer işler tarafından zarar görmesi muhtemel ve inşaat yerine yakın binalar ve diğer yapılar,
işe başlamadan önce muayene edilecektir. İlgili bütün taraflar, Yüklenici tarafından muayenede hazır
bulunmaya davet edilecektir. Yapı Denetim Görevlisi ve Yüklenici muayeneyi beraberce yapacaklar ve
Yüklenici masrafı kendisine ait olmak üzere, bir muayene raporu hazırlayacaktır. Rapor, bahis konusu
binaların ve atelyelerin durumunu açıklayacaktır. Kazı ve diğer işlerin sebep olduğu herhangi bir zarar
veya çökme, Yüklenici tarafından masrafı kendisine ait olmak üzere ve geciktirmeden tamir edilecek
ve bakıma alınacaktır.
2.2 MALZEME VE İŞÇILIĞIN ONAYI
Bütün malzemelerin ve teferruatın temini, Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına tabidir. Yüklenici işin
yapılmasından önce Yapı Denetim Görevlesi’nin istediği örnekleri onay için temin edecek, tasdik
edildikten sonra getirilen malzeme en azından onaylanan numunelerin kalitesinde olacaktır. Yüklenici
ayrıca, Yapı Denetim Görevclesi’nin isteği uyarınca, örneklerin bulunduğu bir yer temin edecek, bitmiş
işlerin işçilik kalitesini Yapı Denetim Görevlisi’nin tasdikine sunacaktır. Bütün işçilikler en azından
tasdik edilmiş örneklerdeki kaliteyi haiz olacaktır.
Malzemelerin onaylanması için, menşe ülkedeki standart yapım sertifikaları sunulacaktır. Bağımsız bir
laboratuvarın düzenleyeceği test belgelerinin sunulması da gereklidir.
2.3 MALZEMENIN VE ZEMININ DENENMESI
Yüklenici, zemin, kum, çakıl, çimento, beton ve bina malzemelerinin kalite kontrolundan ve deneyler
yapmakla yükümlü, tecrübeli ve kalifiye bir mühendis tayin edecektir. Yüklenici, Yapı Denetim
Görevlisi’nden, hangi zeminlerin, malzemelerin ve diğer elemanların teste tabi tutulacağı konusunda
sarih talimat alacak ve masrafı kendisine ait olmak üzere bu malzemelerin örneklerini hazırlayacak ve
sunacak ve istenen deneyleri yapacaktır.
Beton ve diğer yapı malzemelerinin deneyleri, iş yerinde, layıkıyla donatılmış ve Yapı Denetim
Görevlisi’nin istediği zaman girebileceği bir laboratuvarda yapılmalıdır.
Malzeme ve diğer maddelerin deneyleri, onları kullanma zamanından çok önce yapılmalıdır. Yüklenici,
test neticelerinin geç verilmesinden veya malzeme ve maddelerin reddedilmesinden doğacak,
gecikme, müşkilat, hasar, ziyan olan zaman ve herhangi bir sebeple, bir tazminat talebine hakkı
olmayacaktır.
2.4 MALZEMENIN FABRIKADA KONTROLU
Yüklenici tarafından sağlanan bütün malzemeler, Yapı Denetim Görevlisi’nin kararıyla, imalatçının
fabrikasında muayeneye ve onaya tabi olabilir. Yüklenici, İdare’nin ve Yapı Denetim Görevlisi’nin,
muayene için fabrikaya gidiş masraflarını da üstlenecektir.

1 / 26
2.5 BITMIŞ İŞLERIN DENENMESI
Bütün inşaat işleri, bu şartnamede belirtilen esaslar ve şartlara uygun olarak denenecektir. Yüklenici,
masrafı kendisine ait olmak üzere, uygun deneylerin yapılması için gerekli bütün edevatı, malzemeyi,
su ve işçiliği temin edecektir.
Kötü işçilik, malzeme eksikliği veya başka kusurlar nedeniyle İdare tarafından kabul edilmeyen tüm
işler, Geçici Kabul Tutanağı düzenlenmeden önce, masrafları kendine ait olmak üzere Yüklenici
tarafından onarılır veya şantiyeden uzaklaştırılır ve yenisiyle değiştirilir.
2.6 İNŞAATIN SON MUAYENESI VE İŞIN GEÇICI OLARAK DEVRI
Yüklenici’nin isteği üzerine, Yapı Denetim Görevlisi, tamamlanmış işleri son olarak muayene
edecektir. Yüklenici, masrafı kendisine ait olmak üzere, uygun bir muayene için gerekli bütün gereçleri
ve işçiliği temin edecektir. Bütün işler, ihale dosyasında istenen şartlara uyup uymadığının tespiti için
muayene edilecektir. Yapı Denetim Görevlisi, proje sahasındaki bütün yolları ve satıhları muayene
edecektir ve satıh düzeltmelerinin mukavele şartlarına göre yapılıp yapılmadığının tespiti için
denemeler yapılabilir.
İdare tarafından kabul edilmeyen bütün satıh düzeltmeleri, ister kötü işçilikten, ister mahalli
oturmalardan, isterse Yüklenici ağır vasıtalarından kaynaklansın, Geçici Kabul Sertifikası verilmeden
önce, Yüklenici tarafından masrafı kendisine ait olmak üzere, tamir edilecektir.
2.7 BAKIM SÜRESI ESNASINDA MUAYENELER
Yapı Denetim Görevlisi, Yüklenici, bakım süresi esnasında, yapmaya niyetlendiği muayene hakkında
yazı ile haberdar edecektir ve onun üzerine Yüklenici, gerekli teçhizatı ve işçiliği, ve sorumlu bir
temsilcisinin, Yapı Denetim Görevlisi’nin belirliyeceği gün ve saatte orada olmasını organize edecektir.
Bu temsilci, Yapı Denetim Görevlisi’nin bildirdiği hususlarda not alacak ve kendisine her türlü yardımı
yapacaktır.
3 TOPRAK İŞLERİ
Yüklenici yapacağı her toprak işi için :
 Konumunu,
 Metot, program, ölçümleme, kayıt ve testleri,
 Saha drenajını,
 Varsa yıkımı,
 Güvenlik önlemleri, destekleme sistemlerini,
 Taşıma ve depolama ile malzeme ocakları ve döküm alanlarını,
içeren detaylı bir plan hazırlayacaktır. Bu plan, işe başlanmasının düşünüldüğü tarihten enaz 14 gün
önce Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına sunulacaktır. Yapı Denetim Görevlisi’nin onayı alınmadan
toprak işine başlanmayacaktır.
Yüklenici kazı ve dolguları, projelerinde gösterilen ölçülerde yapmakla yükümlüdür.
3.1 KAZI YAPILMASI
İş’in gerektirdiği kazıların :
0 Projelerinde gösterildiği şekilde yapılması,
 Bunun için gerekli araç, gereç ve ekipmanın sağlanması,
 Kazıdan çıkan tekrar kullanıma uygun malzemenin onaylanmış yerde depolanması,
 Kazıdan çıkan uygun olmayan malzeme için döküm sahası temini, sahada alınması gerekli
önlemlerin alınması,
 Uygun olmayan malzemenin döküm sahasına taşınması, döküm sonrası gereken düzeltme
işlemlerinin yapılması,

2 / 26
  Kazı sahasının kuru tutulması,
 Gerektiğinde kazı destekleme işlerinin yapılması,
 Kazı ile ilgili güvenlik önlemlerinin alınması,
 Fazla yapılmış kazı olması durumunda, Mühendis’in onaylayacağı tarzda ve malzeme ile
doldurularak proje ölçülerine getirilmesi,
 Kazı ile ilgili olabilecek diğer işlemlerin yapılması Yüklenici’nin yükümlülüğündedir.
Kazının Kuru Tutulması
Yüklenici gerek kazının ve gerekse inşaatın yapımı sırasında çalışma alanını kuru tutmak için gereken
her türlü önlemi alacaktır. Bunun için :
 Yeraltı su düzeyi, kurulacak piezometre düzeni ile devamlı olarak kontrol altında tutulacaktır.
 Kazı içine giren su, uygun yerlerdeki drenaj kuyularında toplanacak ve kazı yerinden
pompalanacaktır. Gerekiyorsa zeminin cinsine göre kuyularda uygun kum filitreleri
kullanılacaktır.
 Önemli miktarda su gelebilecek bölgelerde, sahanın özelliğine göre, palplanşlı ya da batardolu
koruma yapılacaktır.
 Yüzeysel sulara karşı çevre hendekleri açılacak, koruyucu saha drenajı yapılacaktır.
Alınması gereken tüm önlemler sahadaki koşullar gözönünde tutularak projelendirilecek, Yapı
Denetim Görevlisi’nin onayından sonra yürürlüğe sokulacaktır. Önlemler kontrol altında olacak ve
devamlı hizmet vermesi sağlanacaktır.
Kazıların Desteklenmesi
Şevli açık kazı olanakları bulunmayan sahalarda :
 Kazı derinliğine,
 Zeminin cinsine,
 Düşey ve yatay yüklere
göre planlanacak kazı destekleme sistemleri kullanılacaktır.
Kazı bölgelerinin özelliklerine göre önerilecek kazı destekleme sistemleri :
 Her türlü hesap ve çizimi,
 Kurma ve sökme biçimlerini,
 Desteklemenin gözlem altında tutulmasını, olağan olmayan hareketleri durumunda alınacak
acil önlemleri içerir şekilde detaylı olarak projelendirileceklerdir.
3.2 DOLGU YAPILMASI
Zeminin proje kotu altında kaldığı inşaat alanlarında ve doğal zeminin, üst yapıdan gelecek yükleri
taşıyamaması durumunda zayıf zeminin kaldırılarak dolgu yapılması gerektiğinde, sıvı limiti (LL)
80’den fazla toprak ve kil bataklık, organik ve çabuk bozulan “uygun olmayan” malzeme
kullanılmayacak, bitkisel malzemelerden, molozdan ve kil topaklarından arındırılmış, homojen, kolay
sıkıştırılabilir “uygun” malzeme özenle seçilecek, serilecek ve sıktıştırılacaktır.
3.2.1 Ariyet Alanları
Dolgu malzemesi kazılardan sağlanacak, kazı malzemesinin uygun ya da yeterli olmaması
durumunda Yüklenici tarafından, Yapı Denetim Görevlisi’nce onaylanan ariyet sahalarından
getirilecektir. Ariyet sahalarının saptaması, işletilmeye hazır hale getirilmesi her türlü sorumluluğu ile
Yüklenici’ye aittir. Malzeme, dolguya uygunluğunu doğrulayan testler yapılıp Yapı Denetim
Görevlisi’nce onaylandıktan sonra kullanılacaktır. Malzeme alım işinin tamamlanmasından sonra
Yüklenici ariyet sahasının tesviyesini yapacak ve sahayı, Yapı Denetim Görevlisi’nin kabul edeceği bir
biçimde düzenli olarak bırakacaktır.
3 / 26
3.2.2 Dolgu Malzemesinin Özellikleri
Dolgularda kullanılacak malzeme aşağıdaki değerler sağlanacaktır;
- Los Angeles aşınma dayanımı LA <%40 olacaktır (ASTM C 535-89).
- Kaya dolgu malzeme iyi derecelenmiş olacaktır (uniformluk katsayısı Cu>6).
- Kaya dolgu gereci için öngörülen gradasyon limitleri, elekten geçen ağırlıkça yüzde cinsinden
aşağıdaki gibi olacaktır.

Elek Boyutu (mm) Oran (%)

400 100
150 50 – 100
4.75 <20
0.075 <8

Dolgu yapımında kullanılacak malzeme içerisinde;

a) Bitkisel toprak,
b) Ağaç, çalı, kök ve benzeri organik maddeler,
c) Kömür, kömür tozu dahil içten yanması sözkonusu olan malzeme,
d) Bataklık veya su ile doygun hale gelmiş killi zeminler,
e) Süprüntü, kargir dışında enkaz ve çöp gibi atık maddeler,
f) Suyun etkisi ile kolayca yumuşayıp dağılarak oturmalara neden olacak aşırı şişme veya büzülme
gösteren malzemeler,
g) Karlı, buzlu ve donmuş topraklar,
h) Ağırlıkça % 20’den fazla jips olan malzemeler
bulunmayacaktır.
3.2.3 Dolgu Zeminin Hazırlanması
Dolgu alanları her türlü ağaç, dal, çalı, kök ve diğer bitki, süprüntü ve lüzumsuz, zararlı malzemeden
temizlenecek ve bitkisel toprağı sıyrıldıktan sonra taban zemini 20 cm derinlikte kabartılıp %95
sıkılığa kadar tekrar sıkıştırılacaktır. Kalın kökler nedeniyle oluşacak çukurların 20 cm’den daha derin
olması halinde, bu çukurlar uygun malzeme ile doldurulacak ve dolgu yapımından sonra çöküntülere
neden olmayacak şekilde sıkıştırılacaktır.
Dolgu yapımının kış aylarına rastladığı zamanlarda, dolgunun oturacağı kesimdeki kar ve buz
temizlenecek, zeminde donma sözkonusu ise, don etkisi ortadan kalkıncaya kadar dolgu yapımına
başlanmayacaktır. Bataklık olmamak şartı ile dolgu yapılacak sahada toplanmış su varsa, dolgu
yapılmadan önce bu suyun drene edilerek uzaklaştırılması sağlanacaktır.
Dolgunun rijit olmayan, mevcut bir yol üzerine yapılması halinde, dolgu yüksekliği 50 cm’den az ise;
yüzey, dolgu kütlesi ile mevcut tabakalar arasında kaynaşmayı temin etmek üzere 15 cm derinlikte
sürülerek kabartılacaktır.
3.2.4 Tabakaların Yerleştirilmesi Ve Sıkıştırılması
Dolgular sıkışma, oturma ve reglajdan sonra bütün noktalarda projede belirtilen plan, profil ve
enkesite uygun olarak ve tüm genişliği boyunca yüzey suyunun rahatça drenajını sağlayacak enine
eğimde inşa edilecektir.

4 / 26
Dolgu sahasına malzeme taşınması, sahada yeterli serici ve uygun sıkıştırma makinesi olduğu
takdirde sürdürülecektir. Malzeme dozer, greyder, skreyper veya Yapı Denetim Görevlisi’nce uygun
görülen diğer bir makine ile yayılacaktır.
Yayma işlemi dolgunun tüm genişliği ve boyunca yapılacak, yayılan bir tabakanın sıkıştırılmamış
kesimlerine kesinlikle malzeme boşaltımmayacaktır. Dolgu sahasına depolanan malzeme miktarı
sıkıştırma için öngörülenden fazla olursa, malzeme yayma veya saha dışına taşıma yolu ile istenilen
kalınlığa getirilecektir.
Dolguların yapılmasında uygulanan çalışma metodları, herhangi bir sanat yapısının oynamasına,
arızaya uğramasına neden olmayacaktır. Sanat yapılarının üzerine gelecek dolgu yapımına, bu
yapıların inşaasının tamamlanmasından itibaren, sıcaklığı 5°C üzerinde olan gün sayısı 21’i
geçmeden başlanmayacaktır.
Kaya dolguların üst yüzeyi ve yan şevleri ince derecelenmiş malzeme ile kaplanmak suretiyle
körletilecektir. Yan şevlerde bu malzemenin yerine bitkisel toprak kullanılabilecektir.
Sıkıştırma işinde genellikle titreşimli silindir, bir yapı bitişinde ya da silindirin çalışamayacağı
bölgelerde ise vibrasyonlu el kompaktörleri kullanılacaktır.
3.2.5 Sıkışma Kriterleri
Dolgu yapımında malzeme tabaka tabaka dökülüp serilecek ve sıkıştırılacaktır. Sıkıştırma kontrolü
için gerekli deney türü ve sıklığı aşağıda verilmiştir :
 Dolgunun üst 1.0 metresi için %95, daha alttaki dolgu tabakalarında ise %90 modifiye proktor
birim ağırlık, 2% optimum su içeriği
 Kum Konisi deneyi : her tabakada 50 m’de bir adet
 Nükleer Deney Test : her tabakada 25 m’de bir adet (Nükleer deneylerin yapılması durumunda
her 250 m lik platformda bir adet kum konisi deneyi ile kontrol/kalibre edilmesi gereklidir.)
 Plaka yükleme deneyi : Her tabakada 500 m’de bir adet (Ev2>80 Mpa; DIN 18 134 veya NF P
94 117.1)
3.2.6 Ocak Malzemeleri Kalite Kontrol Deneyleri
Ocak malzemeleri üzerinde yapılması gerekli minimum deney türü ve adetleri aşağıdaki tabloda
verilmektedir.

Deney Türü Standardı Minimum Deney Sayısı

Gradasyon TS 1900, AASHTO T88 her 1000 m3 de 1 adet

Likit ve Plastik limit TS 190, AASHTO T 89,90 Her 1000 m3 de bir adet

Los Angeles Aşınma TS 3694, AASHTO T96 gradasyon değiştiğinde

ve/veya her 3 ayda bir adet

Sıkıştırma (Mod.Proctor) TS 1900, AASHTO T99, T180 gradasyon değiştiğinde

ve/veya iki haftada bir adet

Yaş CBR TS1900, AASHTO T193 gradasyon değiştiğinde

ve/veya iki haftada bir adet

3.2.7 Yapı Çevresi Ve Hendek Geri Dolgusu

Yapı çevresinde ve hendeklerde, geri dolgu yapılmasında dolgu malzemesi, 20 cm’i aşmayan
homojen kalınlıkta tabakalar şeklinde serilecektir. Malzeme tabakaları, yeterli drenaj sağlayacak ve su
birikmesini önleyecek şekilde yerleştirilecektir. Özellikle beton yapıların etrafına malzeme
yerleştirilmesine ancak bunların zemin altı bölümleri tamamlandıktan ve tüm mukavemetini
kazandıktan sonra başlanacaktır. Malzeme, yapılara homojen bir itki verecek şekilde dengeli olarak

5 / 26
yerleştirilecektir. Yüklenici dolgu işleri sırasında mevcut yapılara zarar gelmemesi için gereken her
türlü önlemi almakla yükümlüdür.
Bir yapı bitişiğinde serilen dolgunun sıkıştırılmasında özel önlemler alınacak, vibrasyonlu el
kompaktörleri, vibrotokmaklar ya da elektrikli tokmaklar kullanılacaktır. Diğer durumlarda sıkıştırma,
vibrasyonlu plaka kompaktörler, düz bandajlı ya da lastik tekerlekli silindirlerle yapılacaktır.
Sıkıştırmada, malzeme cinsi, tabaka ve dolgu kalınlığına göre saptanmış şartname değerlerine
uyulacaktır.
3.2.8 Stabilize Saha Dolgusu Yapılması
Stabilize dolgu malzemesi kum-çakıl ocaklarından tüvenan halde temin edilecektir.
Tüvenan halde temin edilecek malzemenin:
 Maksimum boyutu 15 cm
 Plastik İndeksi (PI) mak. %15
 Likit Limiti (LL) max %40
 Laboratuvar CBR değeri min %10
değerlerini sağlaması gerekmektedir.
Bu malzeme seçilip sıkıştırıldıktan sonra, Standart Proktor’un minimum %90 sıkışma değeri elde
edilecektir.
4 KALIP İŞLERİ
Betonun, projelerinde gösterilen şekil, boyut ve kotlarda dökümünün sağlanması için gerekli kalıpların,
kalıp iskelelerinin, her türlü kalıp destek sistemlerinin yapımı, montajı ve sökümü Yüklenici’nin
sorumluluğundadır.
4.1 KALIP HESABI VE MONTAJI
Kalıplar, yatay ve düşey dış yükler, beton ağırlığı, betonun yerleştirilmesi ve vibrasyonu sırasında
oluşacak ek etkiler dikkate alınarak hesaplanacak ve projelendirilecektir. Kalıplar, bu etkiler altında
istenmeyen hareketleri yapmayacak şekilde desteklenecektir.
Destek sistemi, betonun yerleştirilmesi sırasında kalıbın tümünde ya da herhangi bir kısmında yatay
ve düşey hareketleri önleyecek şekilde hesaplanacaktır.
Sehim beklenen yerlerde kalıba, bunu dengeleyecek ters sehim verilecektir.
Kalıplar çelik, ahşap ya da başka bir uygun malzemeden ancak betondan malzeme kaybına neden
olmayacak şekilde yapılacaktır. Kalıplar, betondan şerbet kaybını önleyecek sıkılıkta olacak, sızma ve
akmaların olabileceği ek yerlerinde gereken önlemler alınacaktır.
Kalıp bağı kulanıldığında, kalıcı bağlar, beton yüzeyinden enaz 2 cm içeride kalacak şekilde
yerleştirilecek, çıkarılacak bağlar ise leke bırakmayan aderans önleyici ile kaplanacaktır. Boşluklar
harçla doldurulacaktır.
Kalıp yüzeylerine, betonun yapışmasını önleyecek onaylı, beton yüzeyini lekelemeyecek bir kaplama
maddesi sürülecek ya da örtülecektir.
Beton dökümünden önce yapılacak temizlik ve kontrol için kolon ve perde kalıplarının alt kısımlarında
ve Yapı Denetim Görevlisi’nin istiyeceği yerlerde geçici açıklıklar yapılacaktır.
Gerek olmadıkça ve izin alınmadan toprak kazı yüzeyleri, düşey kalıp yerine kullanılmayacaktır.
4.2 KALIBIN SÖKÜLMESI
Kalıpların sökülmesi, yapının tümünün güvenliği sağlanarak yapılacaktır. Yapı payandalarla
desteklendiğinde kiriş yanları, kolonlar ve benzeri düşey yapı kısımlarına ait kalıplar, betonun sökülme
işleminden zarar görmeyecek kadar sertleşmesi koşuluyla 24 saat sonra sökülebilir. Yapısal kısımlar,
kendi ağırlıklarını ve gelebilecek herhangi bir inşaat ve depolama yükünü güvenle taşıyacak
dayanıma erişmeden destek kalıp ve payandaları sökülmeyecektir. Bu gibi kısımlarda 7 günlük
dayanım sonuçları alınmadan sökme kararı verilmeyecektir.
6 / 26
5 BETON İŞLERİ
Yüklenici, İş’in yapımında kullanılacak betonu, şartname kayıtlarına ve proje değerlerine uygun olarak
imal etmek, yerine yerleştirmek ve son dayanımına erişinceye kadar korumaktan sorumludur.
5.1 BETON MALZEMELERI
5.1.1 Çimento
İnşaatta kullanılacak çimento Türk Standartlarına (TS. 19) uygun olacaktır.
İdare ya da müteahhidin sorumlu elemanlarının gerekli gördüklerinde alınacak örnek, yetkili
laboratuarlarda analiz ettirilecek, çimentonun Türk Standartlarına uygunluğu tespit edilecektir.
Çimentonun şantiyeye giriş tarihi ile miktarı müteahhit ve İdare ile birlikte düzenlenecek tutanakla
tespit edilecektir.
İnşaat için gerekli çimento miktarı iş programına uygun olacak şekilde şantiyede depo edilecektir.
Çimentolar, net ağırlığı 50 kg. olmak üzere, üzerinde fabrika markası bulunan ağızları orijinal olarak
kapalı, yırtıksız, deliksiz kâğıt torbalar içinde bulunacaktır. Muhtelif fabrikaların çimentoları ayrı inşaat
ünitesinde karıştırılarak kullanılamaz. Çimento rutubetsiz ve üzeri örtülü yerlerde depolanacaktır.
Depo ya da ambarlarda; çimento torbaları zeminle temas etmeyecek şekilde ahşap ızgara üzerine en
çok sekiz sıra halinde istif edilecektir.
Halen piyasada mevcut muhtelif cins ve isimdeki çimentolar :
1.- Normal portland çimentosu TS = 19
2.- Yüksek fırın portland çimentosu TS = 20
3.- Traslı çimento TS = 26
4.- Siman fondü
5.- Beyaz çimento TS = 21
6.- Süper siman
Hususi fenni şartnamesinde belirtilmek şartıyla ve özel nakil vasıtası temin edilebildiği hallerde
inşaatta dökme çimento kullanılacaktır.
Hasarlı ya da kullanımdan önce açılmış torbalar İşyeri’nden uzaklaştırılacaktır.
5.1.2 Agregalar
İhtiyaç yerine göre agreganın lüzumlu granülometri, temizlik, basınç ve aşınmaya, tabii ve harici hava
tesislerine dayanıklılık göstermesi gereklidir.
Agrega genel olarak su içinde yumuşamayacak, kimyevi olarak dağılmayacak, çimento ile birlikte
zararlı bir birleşime geçmeyecek ve çeliğin korozyonunu hızlandırmayacaktır. Dane şekilleri mümkün
olduğu kadar yuvarlak, kürevi veya kübik olacaktır. Agrega yeteri kadar basınca dayanıklı olmalıdır.
Tabii kum ve çakıllarda genel olarak bu dayanıklılık mevcuttur. Kırma kum veya çakıl ile, agrega
temini istendiği takdirde menşe taşlarının, 1000 kg/cm² basınca dayanıklı olması lazımdır. Bu takdirde
ayrıca kırma kum ve taş için bir laboratuvar araştırmasına lüzum kalmayacaktır.
Agrega, dona dayanıklı olmalı, 8 mm. çapına kadar agregada veznen % 10 dan az dona dayanıksız
malzeme bulunabilir. 8 mm. çapın üstünde bu oran % 5'i geçmeyecektir.
Bütün harçlarda dere, ocak veya kırma taş kumu kullanılacaktır. Yıkanmamış deniz kumu ancak dolgu
ve tesviye işlerinde kullanılabilir.
Harç veya betonun prizine sertleşmesine mani olacak, betonun mukavemetini veya yoğunluğunu
azaltacak, çatlaklar meydana getirecek veya çeliğin normal korozyonunu artıracak unsurlar zararlı
maddelerdir.
1 Killi, topraklı taş tozu maddeleri :
Bu gibi maddeler 0.063 mm.lik elekten geçen maddelerdir. Bu yabancı maddeler 0 ile 3 mm. çap
grubuna kadar veznen % 4'ü geçemez.
7 / 26
0 ile 3 mm. çap grubunda ise veznen % 3'ü geçemez.
7 mm. ile 70 mm. çap grubunda veznen % 5'i geçemez. Bu yabancı maddelerin tespiti aşağıda
yazıldığı gibi yapılır.
2 Organik malzeme :
Kullanılacak agregada organik malzeme veznen % 0,5'i geçemez. (Maden kömürü, şekerli maddeler
gibi)
3 Kükürt bileşimleri :
Zararlı maddeleri sülfitler (S03) ile suda eriyen sülfat, susuz alçı taşı, alkali sülfatlardır. Yalnız baryum
sülfat tuzu suda pek erimediğinden zararlı madde olarak sayılmaz.
Beton prizini, sertleşmesini değiştirecek zararlı maddelerin tespiti, suda eriyen demir bileşimleri,
nitratlar, flor mürekkebi hariç bütün halojen mürekkepleri gibi maddelerin gerektiğinde laboratuar
usullerine göre muayeneleri yapılır. Yine yüksek cürufundan yapılan agregalarda da yabancı
maddelerin araştırılması söz konusu laboratuar usullerine göredir.
Şantiyede agrega için yapılacak en önemli zararlı madde denemesi, killi topraklı, taş tozlu maddeler
denemesidir.
Hangi dane çapları arasında bu deney yapılacaksa, o elekten geçmiş ocak suyu rutubetindeki
malzemeden tabii şev açısında bir koni yığını yapılır. Bu yığının tepesinden, şev eteği dibinden bu iki
nokta ortasından 20 şer Kg. olmak üzere takriben 60 Kg. lik bir numune alınır. İyice şev yaptırılmadan
karıştırılarak numune malzeme olarak bu karışımdan 20 Kg. ayırt edilir.
4 Yapıda kullanılacak kum : TS : (706, 2717)
Şişe deneyi :
1 litrelik ölçekli silindirin içine ¾ litre su konur. Üzerine yarım kilo numune malzemesi konur. Şişe
kapatılır. 3 kere 20 şer dakika ara ile iyice çalkalanır. Bundan sonra şişe 1 saat sarsıntısız bir yerde
bekletilir. Gözle ayırt edilebilecek yerden başlayarak en ince kum hariç çöküntünün hacmi tespit edilir.
Bu hacim, 0.6 (gr/cm³) ile çarpılarak numunenin zararlı madde kuru ağırlığı bulunur.
1 saatlik deneyden sonra (deney sonucu çap grupları zararlı maddeler limitine pek yaklaşmışsa) kati
netice alınamıyorsa numune 24 saat bekletilir; aynı şekilde hacim ölçülür. 0,9 (gr/cm3) ile çarpılarak
kuru zararlı malzeme ağırlığı bulunur. Daha sıhhatli neticeler alınması isteniyorsa usulüne göre
laboratuarda üç elekten yıkama deneyi yapılabilir.
Tarifler :
1 mm.lik delikli elekten geçen kuma ince kum.
3 mm.lik delikli elekten geçen, 1 mm.den geçmeyen kuma orta kum.
7 mm.lik delikli elekten geçen 3 mm.den geçmeyen kuma iri kum, denir.
0,2 mm.lik elekten geçen kum oranı zararlı madde dahil veznen % 15'den az olacaktır.
Temiz su ile yıkandıktan sonra yukarıdaki niteliği kazanan deniz kumu dahil, inşaatta kullanılabilir.
İdarenin müsaadesi olmadan başka ocaklardan kum kullanılamaz.
5 Yapıda kullanılacak çakıl ve kırma taş : (TS. 706)
Sert, dayanıklı olacak içinde toprak, kil ve organik maddeler bulunmayacaktır. Çakıl ve kırma taş dona
dayanıklı ve basınç direnci en az beton direncine eşit olacaktır. Her türlü betonda dere, ocak çakılı ya
da kırma taş kullanılacaktır. Denizden elde edilen çakıl yıkanmadan ancak dolgu, tahkim ve filtre
işlerinde kullanılabilir. Çakıl ve kırma taş içerisindeki zararlı maddeler toplamı (hacim olarak) % 2'yi
geçmeyecektir.
Çakıl ve kırma taş taneleri genellikle yuvarlak veya kübik olacak yassı ve uzun olmayacaktır. Çeşitli
dere ve ocaklardan alınan çakıllar ve kırma taşlar İdarenin izni olmadan karıştırılamaz.
15 mm. den geçen, ve 7 mm. den geçmeyen çakıla İNCE ÇAKIL

8 / 26
30 mm. den geçen, ve 15 mm. den geçmeyen çakıla ORTA ÇAKIL
70 mm. den geçen, ve 30 mm. den geçmeyen çakıla İRİ ÇAKIL, denir.
Temiz su ile yıkandıktan sonra yukarıdaki nitelikleri kazanan çakıl ve kırma taşlar (deniz çakılı dahil)
yapıda kullanılabilir.
6 Kum ve çakıl yıkanması :
Kum ve çakıl su şartnamesine uygun su ile yıkanacaktır. Yıkama; patenli bir yıkama tesisi kullanılması
hali dışında kum ve çakılın sürüklenmelerini önleyici tedbirler alınmak üzere yalak veya oluklar içinde
yapılacaktır. Kum - Çakıl akarsu veya kapalı tekne içinde yıkanacak ise malzemenin tekne içindeki
yüksekliği 10 cm.yi geçmeyecek şekilde yayılacak ve tekne, malzeme üst seviyesi 5 cm. aşacak
surette su ile doldurulacaktır. Bu durumda malzeme yeteri kadar karılmak, aktarılmak ve yıkama suyu
en az bir kere değiştirilmek üzere ve berrak hal alıncaya kadar yıkamaya devam edilecektir.
5.1.3 Su (TS.266)
Beton ve harç yapılmasında, kum çakıl gibi inşaat malzemelerinin yıkanmasında ve yapılmış imalatın
sulanmasında kullanılacak su temiz, berrak, kil, çamur, yağ, lağım suyu, alkali ve asitleri ihtiva
etmeyecektir.
Alman sertlik idrometri derecesi beşten veya dokuz Fransızdan az olan sular, bataklık, deri, boya,
galvaniz, kok ve sınai imalât fabrikaları suları ve bunlarla karışan sular, % 0,3 den fazla (S04) ihtiva
eden sülfatlı sular, litrede 100 mg. dan fazla (Mg0) ihtiva eden sular kullanılmaz.
Sertlik derecesi (5) den az olan sular yeteri kadar kireç katılarak kullanılabilir.
İnşaatta kullanılacak suyun niteliğinden şüphe edildiği takdirde örnek alınarak kimyasal analiz
yaptırılmalı ve inşaatta zararlı olduğu tespit edilirse kullanılmamalıdır.
5.1.4 Katkı Maddeleri
Gerektiğinde ve onay verildiğinde, betonda kullanılacak katkı maddeleri ilgili şartnamelere uygun
olacaktır. Bunlar betonda kullanılmak üzere üretilmiş ürünler olacaktır. Kullanılacak katkı
maddelerinin, taze ve sertleşmiş betona olan etkileri detaylı olarak belgelenecek ve bunların benzer
kullanımları raporlarla kanıtlanacaktır.
Klor ve nitrat içeren katkı maddeleri kullanılmayacaktır. Birden fazla katkı malzemesinin kullanılması
durumunda, bunların birbirine uyumu testlerle kanıtlanmış olacaktır.
Katkı maddeleri, Yapı Denetim Görevlisi’nin onayı olmadan kullanılmayacak ve uygulamada İmalatçı
Firma talimat ve önerilerine kesinlikle uyulacaktır.
Katkı maddeleri, kirlenmeyi, buharlaşmayı ve hasara uğramayı önleyecek biçimde depolanacaktır.
Malzemeler, özelliklerini değiştirecek donma ve büyük ısı değişikliklerine karşı özenle korunacaktır.
5.2 BETON KARIŞIMLARI
I - Demirsiz Beton, II - Demirli Beton, III - Demirsiz, Demirli “…..” Betonu.
5.2.1 Demirsiz Beton
5.2.1.1 AGREGA
Agrega genel teknik şartnamesine uygun malzeme kullanılacaktır.
Genellikle agrega 70 mm.ye kadar : (70 dahil) irilikteki daneleri ihtiva edecek ve aranılan dirence
göre Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti Betonarme Şartnamesi’nde gösterilen granülometri eğrisindeki
oranlarda yapılacaktır.

5.2.1.2 DOZAJ
Yerine konmuş ve sıkıştırılmış bir metreküp betonda bulunan çimentonun kilogram cinsinden
miktarıdır.

9 / 26
Demirsiz betonlar genellikle, 150 - 200 - 250 dozajlı yapılırsa da, gerektiğinde 300 - 350 dozajlı da
yapılabilir. Gerekli hallerde özel şartlaşmasında belirtmek şartıyla ağırlık esasa da uygulanabilir.
Demirsiz çimentonun terkibine giren çimento, kum, çakıl ya da kırma taş ve suyun kendi fenni
şartlaşmalarında belirtilen niteliklerde olmaları gereklidir.
Çeşitli dozajlarda yapılan betonun, 28 günlük istenilen en düşük basınç kırılma dirençleri laboratuar
şartları aşağıda gösterildiği gibidir. Ancak 28 gün beklenilmeyen ve 7 günlük tecrübe ile iktifa edilecek
hallerde, 7 günlük direnç, 28 günlük direncin % 70'in altına düşmeyecektir.
Dozaj : 150 200 250 300 350 (Kg/m³) Küp (20x20x20) tm³
Direnç : - 50 80 120 160 (Kg/cm²) Silindir (D=15cm. H=30cm.)
Direnç : - 40 70 100 140 (Kg/cm²)
Bu dirençler inşaatın özellikleri gerektirdiği takdirde özel fenni şartnamelerinde kaydedilmek şartıyla
artırılacaktır.
250 dozajlı betonda, agrega kendi bünyesinde uygun granülometri vermek şartıyla tüvanandan,
300 dozajlı, agrega iki karışımdan,
350 dozajlı betonda, agrega üç karışımdan olacaktır.
Bu karışım şartları asgari olup, İdarece lüzum görüldüğünde tüvanan yerine karışımlı kullanılabileceği
gibi adedi de artırılabilir.
Kullanılacak çimento : Çimento genel teknik şartnamesine uygun çimento kullanılacaktır.
5.2.1.3 BETONUN KARIŞTIRILMASI
Karıştırma el ile yapılırsa; kum, çakıl ve çimento önce kuru olarak; beton, tahta ya da saç bir platform
üzerinde iyice karıştırılır. Bu karıştırma en az üç defa bir yere aktarılmak suretiyle yapıldıktan sonra,
gerektiği kadar su katılarak harç ile sarılmamış hiç bir çakıl ya da kırma taş görülmeyinceye kadar
karıştırma ve harmanlama işine devam edilecektir.
Karıştırma betonyer ile yapılırsa, betonyere konulacak çimento, kum, çakıl ya da kırma taş ve su, hep
birlikte konacak ve homojen bir şekilde karıştırılacaktır. Kırma işi genellikle en az bir dakika olmakla
birlikte betonyerin kapasitesine de bağlıdır. Bu müddet 1,5 Yd3 (1.147) m³ olan betonyerler için en az
1,5 dakikadır.
Kullanılacak betonyer, su ayar tertibatlı olacaktır. Betonyer ile karıştırmada, ikinci bir karışım
konmadan önce betonyer tamamıyla boşaltılacak, iş bittiği ya da durdurulduğu zaman ise içi iyice
temizlenecektir.
5.2.1.4 BETON DÖKÜLECEK YERIN HAZIRLANMASI
Beton dökülecek yüzeyler ve kalıpların içerisi su birikintileri, çamur, talaş, yonga, şekerli maddeler,
inşaat artıkları ve yabancı maddelerden temizlenmiş olacaktır.
Kayalık olan yerlerde, gevşek parçalar kaldırılacak, kaya yüzeyleri, yüksek basınçlı hava-su karışımı,
ya da ıslak kum fışkıran araçlar, çok sert süpürgeler ve kazmalarla temizlenecektir.
Su emme gücü olan yüzeyler, beton suyunu emmesi için beton dökülmeden önce iyice ıslatılmalıdır.
5.2.1.5 BETONUN TAŞINMASI
Teknik şartlara uygun olarak hazırlanan beton derhal ve aralıksız olarak döküleceği yere taşınacaktır.
Taşıma sırasında beton elemanlarının birbirinden ayrılmaması için taşıma işi sarsılma, çalkanma
yapmayan araçlarla yapılacaktır. Bu yapılmazsa beton taşındıktan sonra ve dökülmeden önce özel bir
döşeme üzerinde de bir kere daha karılacaktır.
Betonun serbest olarak 1,5 m.den yüksekten dökülmesi kesinlikle yasaktır. Beton, oluk yardımı ile
dökülecek ise ve eğim çok fazla ise, oluğun yer yer, paletlerle teçhiz edilmesi, kısa parçalarla imal
edilip sık sık yön değiştirerek betonun hızının kırılması ya da beton döküldüğü yerde bir daha
karıştırılması temin edilecektir. Boru kullanılırsa, borunun alt ucu, dökülmüş beton içinde
bulundurulacak ve boru her zaman dolu olacaktır.
10 / 26
Betonun, karıldığı, ya da betonyerden çıktığı an ile yerine döküldüğü an arasında geçecek sürenin 20
dakikayı aşmamasına dikkat edilecektir. Daha uzun süreli taşımalar olursa, “Galeri Kanal, Tünel, gibi
yerlerde” betonun döküleceği yerde özel bir döşeme yapılacak beton bunun üzerinde yeniden
karılacaktır. Bu takdirde de taşıma süresi 30 dakikadan fazla olmamalıdır.
Havadan kablo ile veya pompaj suretiyle yapılacak taşımalarda, beton hazırlanması ve taşınmasına
ait tesisat yapıldıktan sonra beton taşınacaktır.
Özel karıştırma aletleriyle teçhiz edilmiş kamyon ile taşımalarda süre 45 dakikayı geçmemelidir.
5.2.1.6 BETON DÖKÜLMESI VE SIKIŞTIRILMASI
Beton aralıksız dökülecek vibratör ya da el ile sıkıştırılarak sıkılığı temin edilecektir. Vibratörle
sıkıştırmada, betonun homojenliğinin bozulmamasına dikkat edilecek ve işin önemine göre özel
şartnamesinde vibratörün frekans adedi tespit edilecektir.
Beton kat, kat dökülecek, vibre edilmiş katların kalınlığı titreşim aletinin iğne uzunluğunun yarısına eşit
olacaktır. EI ile sıkıştırmada tabaka kalınlığı 15 cm. den fazla olmayacaktır. İki tabakanın dökümü
arasındaki zaman 90 dakikayı geçmeyecektir. Vibre edilen ve prizi başlayan betonlar tekrar vibre
edilmez.
Vibratör iğnesi en son dökülmüş beton içine yavaş yavaş ve beher metre kare yüzeye dört defa ve
eşit aralıklarla batırılacaktır. Bu aralıklar vibratörün etki alanının çapından fazla olmayacaktır. Beton;
dökümünden 7 gün süre ile her türlü titreşimden korunacaktır. Döşeme ve kaplamalarda satıh
vibratörü kullanılacaktır.
5.2.1.7 ALKALI VE SÜLFATLI SULARIN VE ZEMININ ETKISINDE KALAN BETONLARIN DÖKÜLMESI :
Dökme şartlarının uygulanmasında gerekli titizlik ve duyarlık gösterilecek, beton işin başından sonuna
kadar aralıksız dökülecektir. Buna imkan bulunamazsa, zeminden ya da su seviyesinden en az kırk
beş santim daha yüksek bir seviyeye kadar aralıksız dökülecektir.
Alkali zemin ve suların beton dökümü bittikten 72 saat sonrasına kadar beton yüzeyine değmemesi
sağlanacaktır. Bundan başka bu gibi hallerde alkali ve sülfatlı suların ve zeminin kimyasal etkisine
dayanıklı çimento kullanılacaktır.
5.2.1.8 SOĞUK HAVADA BETON DÖKÜLMESI
Donmuş, kar ile karışmış, kırağı ile örtülmüş malzeme kullanılmayacak, hiç bir zaman donmuş zemin
üzerine beton dökülmeyecektir.

12.2.1.8/a - En az +3 Cº ye kadar herhangi bir tedbir alınmadan beton dökülebilir.

12.2.1.8/b - _+ 3 Cº de beton yapılması halinde betonun dökülmesi ve korunması için basit tedbirler
alınması gereklidir.
12.2.1.8/c - Isı -3 Cº den aşağı düştüğü zaman :
c.1 - Dozajı en az 350 tutulması,
c.2 - Agreganın ve suyun + 40 Cº e kadar ısıtılması,
c.3 - Prizi çabuklaştıran katkı malzemesinin ilavesi,
c.4 - Suyun çimentoya oranının 0,40'ı aşmaması,
c.5 - Betonun döküldükten 7 gün sonrasına kadar +15 Cº nin üstünde tutulması gibi tedbirler, İdarenin
yazılı izni ile uygulanacaktır.

5.2.1.9 BETONUN KORUNMASI

Beton 7 gün süre ile nemli tutulacak, üzeri çuval, kum, hasır ve benzeri bir malzeme ile örtülecek,
sulanacaktır. Ya da beton yüzeyine kimyevi koruyucu madde sürülmek suretiyle korunacaktır.

11 / 26
Geceleri ısı +20 ºC den fazla olursa sulamaya devam edilecek beton, sırasında sarsıntıdan, rüzgâr;
yağmur, kimyasal maddelerden (gerektiğinde katkı ilâvesiyle) korunacaktır.

5.2.1.10 BETONDA EK YERLERI

Momentlerin en az olduğu yerlerde beton 45 ºC eğimli ya da dişli olarak, bırakılacaktır. Beton yüzeyi
pürüzlü olarak bırakılacak, yeni beton döküleceği zaman, bu yüzey temizlenecek ve gerektiğinde tel
fırça kullanılacak, yıkanacak, kuvvetli dozlu çimento şerbeti döküldükten sonra yeni beton
dökülecektir. Eski beton ile yeni betonun birbirleri ile iyice kaynaması temin edilecektir.
Lüzumu Halinde Maksada Uygun Katkı Malzemesi İlave Edilecektir :
5.2.1.11KALIP VE İSKELENIN ALINMASI MÜDDETI
Beton yeter derecede prizini yapmadan, aşağıdaki asgari bekleme müddetlerini doldurmadan ve
kontrol tarafından muayene edilip iskele ve kalıpların alınmasına izin verilmeden hiç bir iskele ve kalıp
alınamaz. Beton dökümü bittikten sonra iskele ve kalıpların bekleme süreleri kullanılan çimento ve
dökülen beton cins ve özelliğine, imalâtın büyüklüğüne, gerilmelerin önemine, hava şartlarına göre
değişir. Normal Portland çimentosu kullanılan inşaatlarda hava sıcaklığı +3 ºC nin üstünde kaldığı
müddetçe :
A - Lento, hatıl, 3.00 m. den küçük açıklıktaki kiriş ve kemer, kolon perde gibi imalâtın yan kalıplan üç
gün,
B - Küçük kenarı 3.00 m. den küçük döşeme, iskele ve kalıpları sekiz gün,
C - Küçük kenarı 3.00 m. den daha büyük açıklıkta döşemelerin, açıklıkları 3.00 m. den büyük kiriş ve
kemerler ve rehmenlerin iskele ve kalıpları yirmi bir gün geçmeden alınamaz.
Traslı çimento kullanılması halinde bu bekleme süreleri bir misli arttırılır. Priz devresinde hava ısısı
+3ºC nin altına düştüğünde ısının tekrar +3 ºC dereceye çıkmasına kadar geçen müddet iskele ve
kalıp alma müddetinde sayılmaz.
Düşük ısılarda özel kalıp hallerinde değişik çimento cinslerinde, büyük açıklıklarda, çerçeve ve mühim
inşaatta İdarece lüzum görüldüğünde özel fenni şartnamesinde gerekli şartlar tespit edilerek bu
bekleme müddeti arttırılır.
5.2.2 Demirli Beton : (TS 500)
Demirli betonun agregası, karışımı, beton karıştırılması, taşıma, dökülme (su içinde deniz suyu
etkisinde, alkali ve sülfatlı suların ve zeminlerin etkisinde, barajlarda, soğuk havada), sıkıştırılması,
korunması dilatasyon derzleri ve ek yerleri yapılması gibi işlemler “I - Demirsiz Beton” kısmında
açıklandığı şekilde yapılacaktır.
Demirli betonlarda dozaj; 250 - 400 kg/m³ olacak ve beton içindeki agrega ve su miktarları hacmen
tayin ve tespit edilecektir. Gerekli hallerde özel şartnamesinde belirtilmek şartıyla hacim esası yerine,
vezin esası uygulanır.
Demirli beton agregası 30 mm.ye kadar dane iriliğinde olacaktır. İrilik oranları ise betonda istenilen
dirence göre “Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti Betonarme Şartnamesinde belirtilen granülometri
eğrisinden elde edilecektir.”
Betonda dozajlarına göre aranılacak 28 günlük en düşük basınç kırılma dirençler laboratuar
şartlarında aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Beton dozajları : 250 300 400 Kg/m²
20x20x20 cm 3 Min. Küp. Direnci : 120 160 225 Kg/cm²
D=15 cm. NH=30 cm. Min.silindir Direnci : 100 140 195 Kg/cm²
Betonun kıvamı (Slamp) için yapılacak tecrübede çökme miktarı : 300 ve altındaki doz betonlarda 5
cm. max. 7,5 cm. ve 300 ve daha fazla doz betonlarda min. 7,5 cm. max.15 cm. olacaktır. (Yüksek
frekanslı vibratörü kullanılması halinde 1/3 oranında azaltılacaktır.) Gerekli hallerde özel şartnamesine

12 / 26
kaydedilmek suretiyle bu limitler dışına çıkabilir. Bu tecrübede tabanı 20 - 30 cm. üst yüzü 10 - 20 cm.
çapında yüksekliği 30 - 50 cm. olan çelik kesit koni kabı kullanılacaktır.
Bu kıvam limitleri arasında kalmak üzere betonda iri agrega mümkün olan fazlalıkta, su miktarı ise,
mümkün olduğu kadar az tutulacaktır.
Yukarıdaki şartları uygulayan kum, çakıl ve kırma taşın yaklaşık miktarları aşağıda gösterilmiştir.

Yeni dökülmüş betonda filizler herhangi bir sebeple darbe etkisinde bükülüp düzeltilmez. Filizlerin
beton içindeki kısımları oynatılmaz.
III. Demirsiz, Demirli B. Betonu :
Basınç kırılma gerilmelerini gösteren rakamlarla (B 160, B 225, B 300 gibi) belirtilen ve direnç esasına
göre yapılan betonlarda direnci sağlamak esastır.
Bu Betonların Tanım ve Sınıflandırılması :

Wb 28 = 28 günlük küp (20 cm. x 20 cm. x 20 cm.lik) basınç kırılma direncidir.

Kb = 28 günlük silindir (D = 15 cm. H = 30 cm.) basınç kırılma direncidir.
Projede, birim fiyata ve diğer lüzumlu yerlerde beton B 160, B 225, B 300 olarak belirtilecektir.
Şantiyede agrega su ve çimento ile çeşitli denemeler yapılarak istenen direnci sağlayan en ekonomik
karışım tespit edilecektir. Agrega, yıkandıktan sonra deneme sonuçlarında elde edilen uygun
granülometriyi verecek granülometri eğrisindeki limitlere göre en az dört gruba ayrı ayrı depo
edilecektir.
Deneme raporuna uygun beton, tartı esasına göre ve betonyer, vibratör gibi mekanik vasıtalarla
yapılacaktır.
Kalıba sevk edilen betondan alınacak örneklerle yapılan deneyler sonucunun esas rapora uygunluğu
sürekli olarak denetlenecektir. Yapılan denemelerin miktar ve zamanı kontrol tarafından tespit
edilecektir.
Demir, çimento, kum; çakıl, su gibi beton malzemesi nitelikleri, beton karıştırma, yerine koyma,
sıkıştırma, yer değiştirme, koruma, sıcak ve soğukta beton yapma alkali ve sülfatlı sularda ve zemin
etkisinde kalan betonların dökülme kalıp sökme işlerinde dikkat edilecek ve aranılacak hususlar ve
şartlar demirli ve demirsiz betonlarda olduğu gibidir.
5.3 HAZIR BETON
İşin Tarifi: Yıkanmış elenmiş ve /veya kırılmış granülometrik agrega ile Türk Standartlarına
uygun,projesinde öngörülen dayanımı sağlayacak şekilde hazırlanmış (B.......) niteliğindeki (hazır
13 / 26
beton) harcının satın alınması transmiksere yüklenerek işyerine kadar nakli , gerekli hallerde her türlü
katkı maddesi konması ve döküm yerine transmikserle dökülmesi veya beton pompasıyla basılması
serilmesi ,vibratör ile sıkıştırılması ,gerektiğinde sulanması ,soğuktan ,sıcaktan ve diğer dış
tesirlerden korunması,gerekli ve yeter sayıda deney için numune alınması ve gerekli deneylerin
kontrollüğün uygun gördüğü laboratuarda yapılması ,her türlü işçilik malzeme ve kaybı ,makine
,araç ,gereç ,ve laboratuar giderleri ,işyerindeki her türlü yatay ve düşey taşımalar yükleme ve
boşaltmalar ile yüklenici karı ve genel giderler dahil yerinde dökülmüş betondur.
Malzeme özellikleri : Beton bileşimi ve içerdiği malzemeler “TS 11222 beton ,hazır beton
sınıflandırma ,özellikler ,performans ,üretim ve uygunluk kriterleri “standardında tarif edilen şartlar
dahilinde seçilecektir. Beton bileşimi taze betonun ayrışma ve terlemesini ,sertleşmiş betonun rötre ve
sünmesini en düşük seviyede tutacak şekilde oluşturulmalıdır. Taze betonun görünümü ,kıvam
bileşenlerinin dağılımı ,renk v.b gibi hususlar açısından uygunsuzluk göstermemelidir. Beton
üretiminde kullanılacak karma suyunda renklenme ,koku ,köpürme ,vb. gibi kuşkulu durumlar
olmamalıdır.
Yerleşmiş betonun maruz kalacağı çevre şartları göz önünde bulundurularak ,taze ve sertleşmiş
betondan beklenen özellikleri sağlayacak agrega TS 2517’ye uygun seçilecektir.
Betonda kullanılacak kimyasal katkıların betonun özelliklerini bozmayacak bileşimlerden olmasına
dikkat edilecektir. TS 3452 ve TS 3456’ya uygun olmalıdır.
Beton üretiminde ,beton dayanım sınıfı ve betonun kalacağı çevre etkileri ve yapı türü göz önünde
bulundurularak çimento cinsleri Türk Standartları Kurumu’nun ilgili maddelerine göre seçilecektir.
Traslı çimento kesinlikle kullanılmayacaktır.
Hazır betonlar ‘TSEK’ belgeli üreticilerden temin edilecektir.
Laboratuar deneylerinde beton basınç kırılma mukavemetleri Türk Standartlarını sağlayacaktır.
Hazır beton harcı içindeki malzeme miktarlarının tespitinde ,aşağıdaki hazır beton harçlarına ait
çimento girdi tablosu değerleri esas alınacaktır.(dökme çimento)

Beton sınıfı (BS) PÇ 32,5 kg/m3 PÇ 42,5 kg/m3

14 300 290
16 325 295
18 350 315
20 360 325
25 375 340
30 400 360
35 450 410
40 - 450
45 - 480
0 - 500

6 BETON YAPI
Yüklenici, beton/betonarme yapının,
0 Derzlendirme,
1 Su tutucu yerleştirme,
2 Diğer gömülü parçaları yerleştirme, geçişler,
3 Kalıplı, kalıpsız yüzeylerin hazırlanması
14 / 26
ve benzeri işlemlerin, projelerine ve şartnamelerine uygun olarak yapılmasından sorumludur.
6.1 DERZLER VE DERZ DOLGULARI
6.1.1 İnşaat Derzleri
İnşaatta kolaylık sağlamak ve büzülme çatlaklarını kontrol etmek amacıyla inşaat derzleri yapılacaktır.
İnşaat derzlerinin projelerde belirtilmediği durumlarda yerleri, Yüklenici tarafından önerilecektir.
Derzlerin yerleri ve beton döküm sırası, ısısal büzülmeden doğan gerilmeleri en aza indirecek şekilde
düzenlenecektir.
İnşaat derzlerinde daha önce dökülmüş beton yüzeyi tamamen temizlenmiş olacaktır. Yandaki beton
dökülmeden önce, tel fırça ya da su jetiyle, çimento köpüğü ve yabancı malzeme temizlenecek, kaba
agrega uçları ortaya çıkarılacaktır. Komşu beton dökülmeden evvel bozuk betonlu kısımlar kırılarak
çıkarılacaktır.
Yatay inşaat derzlerinde yeni betonun ilk tabakası 15 cm’i geçmeyecektir. Gerek yatay ve gerekse
düşey inşaat derzlerinde, dizayn kriterlerini sağlamak için gerekecek her türlü önlemin yerine
getirilmesine özen gösterilecektir.
6.1.2 Genleşme Derzleri
Malzemenin ya da yapı kütlesinin neden olacağı hareketlerin yapıyı etkileyeceği yerlerde, yatay ve
düşey genleşme derzleri oluşturulacaktır.
Genleşme derzi boşlukları, önce dökülen beton yüzeyine yerleştirilecek dolgu malzemesi ya da
şekillendirilmiş ve pahlı kalıplarla sağlanacaktır.
Beton içindeki donatı ya da diğer gömülü metal elemanların genleşme derzi boyunca sürekli olmasına
izin verilmeyecektir.
6.1.3 Derz Dolguları
Kapatılması ya da sızdırmazlığı istenen derzlerde, derz dolgu malzemesi kullanılacaktır.
Dolgu maddesi yerleştirilmeden önce derz aralığı iyice temizlenecek, bütün pislikler ve yağ,
zımparalama yoluyla atılacaktır. Ayrıca, bütün gevşek yüzey döküntüleri, kum ve basınçlı hava ile
temizlenecek, derz aralıkları maksimum yapışmayı sağlamak amacıyla, birikmiş yağmur suyu vs.’den
arındırılmış ve kuru durumda bulundurulacaktır.
Dolgu maddesi, iklim ve çevre koşullarına uygun, biyolojik bozulmaya karşı dayanıklı olacaktır.
Yüklenici her yapı grubu için kullanılacak dolgu maddesinin :
4 Üreticisini, üretimle ilgili test raporlarını,
5 Garanti süresini,
6 Kullanım esasları
İçerir sertifikalarını Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına sunacaktır.
Dolgu malzemesi ya elastopasp benzeri polimer bitüm ya da eşdeğeri onaylı bir malzeme olacaktır.
Dolgu işlerinin tamamlanmasından sonra malzemeden, 50 mm’lik bir parça kesilip çıkarılacak ve
boyutlar, beton yüzeye olan aderans kontrol edilecektir. Her 20 m lik derz dolgusunda, bir adet “kesip
çıkarma” testi yapılacaktır.
6.1.4 Su Tutucular
Yapılarda, sızdırmazlık istenen tüm derzlerde su tutucular kullanılacaktır. Su tutucular klor, sülfat
bileşiklerine ve çevredeki aşındırıcı maddelere dayanıklı malzemeden olacaktır.
Su tutucuların, kullanım yeri bakımından uygunluğunu gösterir kayıtları bulunacaktır. Yüklenici bu
malzemelerle ilgili hertürü ayrıntılı bilgi ve test raporlarını Yapı Denetim Görevlisi’nin onayına
sunacaktır.
Su tutucu bantlar, haddelenmiş PVC ya da nitril lastikten imal edilmiş ve projelerde gösterilen genel
şekil ve boyutlarda olacaktır. Deneyimli üreticilerden temin edilecek ve endüstride kullanılan en son
şekil ve kalıpta olacaktır. Su tutucu bantlar tabloya uygun olacaktır.
15 / 26
Su Tutucu Bant Özellikleri

0
PVC
ÖZELLİK 1 LASTİK

Yoğunluk 1100 kg/m (+ %5) 1300 kg / m (+%5)

Sertlik 60 - 65 IRDH 70 - 75 IRDH
Yumuşaklık Katsayısı -- 42-52
Çekme Mukavemeti 20 N /mm2 den az değil 15 N / mm2 den az değil
Kırılma Noktasında Uzama %450’den az değil %285’den az değil
Su Emme
(48 saatlik suya batmada) %5’i aşmayacak %0.7’yi aşmayacak
Kuşak Kalınlığı 10 mm 10 mm
Merkez Yumru Boyutları 18 mm 18 mm
Su tutucu eni 200 mm’den az değil 200 mm’den az değil

Lastik ya da PVC su tutucu bantlar 0°C’den 50°C’ye kadar ki sıcaklık aralığında depolanma,
muhafaza, montaj yapılmaya uygun olmalıdır.
Su tutucu bantlara zarar vermeyi önlemek amacıyla gereken dikkat sarfedilecektir. Su tutucu
bantlarda montaj yapılabilmesi için halkalı delikler bulunacaktır. Eğer halkalı delikler ya da çivileme
için ayrıca yapılmış kuşaklar bulunmuyorsa, çivilenmeyecektir.
Beton döküm esnasında ve etrafına beton dökülüp iyice sıkıştırılmışsa su tutucu bantlar yerinden
oynatılmayacaktır.
Su tutucu bantların eklenmesi, normal olarak kenetleme ve kaynaklama ya da yapıştırma usulüyle
üreticinin tavsiyesine uygun olarak yapılacaktır.
Su tutucu bantların yerleştirilmesi, su tutucu bantla donatı arasında minimum 25 mm kalacak şekilde
yapılacaktır.
6.2 BETONA GÖMÜLÜ PARÇALAR
 Bütün inşaat ve tesisat kalemleri için gerekli mesnetleme ankrajları ve ankraj kutuları,
 Gömülü tesisat boruları ve benzeri parçalar,
 Geçici ve kalıcı delikler için kılıflar,
 Geçişler ve proje gereği boşluklar için kayıt kutuları
beton dökümünden önce yerleştirilecektir. Parçaların yerleştirilmesi hassas olacak ve beton dökümü
sırasında yerlerinden oynamayacak şekilde bağlantıları yapılacaktır.
Gömülü parça, kılıf ve kayıt kutularının yerleştirilmesi sırasında donatılar kesilmeyecek,
bükülmeyecek ya da yerleri değiştirilmeyecektir. Gerek duyulması durumunda buna, projelerinde
gerekli düzenlemelerin yapılması ve Yapı Denetim Görevlisi’nin onayından sonra izin verilecektir.
Yerleşim ve bağlantıların Yapı Denetim Görevlisi’nce onaylanmasından sonra beton dökümüne
başlanacaktır.
Manşonlar, geçme kısımlar, ankraj yarık ve delikleri kolaylıkla sökülebilecek bir malzeme ile geçici
olarak doldurularak, bu gibi boşluklara beton girmesi önlenecektir.

16 / 26
6.3 KALIPTAN SONRA YÜZEYLERIN HAZIRLANMASI
Kalıplar söküldükten sonra görünen yüzeyler gereken işlemlerden geçirilerek istenen son durumuna
getirilecektir.
7 Kaba şekilli yüzeyler : 7 mm’den fazla çapak ve akıntılar yontulacak ya da silinecek, bunun
dışında kalıplarla verilen dokuda bırakılacaktır.
8 Düzgün şekilli yüzeyler : kalıp yüzey malzemesi, kontraplak, ahşap ya da saç gibi düzgün, sert ve
homojen doku yaratacak cinste olacaktır. Tüm bağlantı delikleri kapatılacak ve çapakların tümü
temizlenecektir.
9 Silinmiş yüzeyler : bitirme işlemlerine engeç kalıp sökümünün ertesi günü başlanacaktır. Yüzeyler
ıslatılmış karborundum tuğlası ya da başka bir aşındırıcı ile homojen renk ve doku elde edilinceye
kadar silinecektir.
6.4 KALIPSIZ YÜZEYLERIN HAZIRLANMASI
Kalıpsız yüzeylerin bitirilmesi, mastarlanıp tesviye edildikten sonra yapılacaktır.
10 Kaba dokulu yüzeyler : tesviye işlemi bittikten hemen sonra sert fırça, tırmık ya da süpürge
çekilerek kertikli kaba bir doku sağlanacaktır.
11 Perdahlı yüzeyler : su parlaklığı geçtikten ve yüzey işleme elverecek sertliğe ulaştıktan sonra
perdahlama işlemine başlanacak ve iki kademede yapılacaktır. İlk perdahdan sonra bütün çıkıntılar
traşlanacak, bütün girintiler ise doldurulacaktır. Bu işlemden sonra ikinci perdahlamaya geçilecek
homojen bir renk ve doku elde edilecektir.
6.5 YÜZEY KUSURLARININ ONARIMI
Bağlantı delikleri, kalıptan ya da kalıp sökümünden meydana gelen kusurlar, kalıp sökümünden
hemen sonra, her türlü masrafı Yüklenici’ye ait olmak üzere onarılacaktır. Onarımın, beton yüzünde
yama görünümü yaratmaması ve ana bloktan kolayca kopmaması için gerekli her türlü önlem alınarak
yapılmasına özen gösterilecektir.
Yapı Denetim Görevlisi, kusurların onarılamayacak düzeyde olduğuna karar vermesi durumunda,
kusurlu kısım kaldırılacak ve yeniden dökülecektir. Bu durumda Yüklenici, kusurlu kısmı, taşıma ve
mesnetleme etki sınırlarına kadar, her türlü masrafı kendine ait olmak üzere kırarak kaldıracak ve
yeniden dökecektir.
6.6 BETON YÜZEYLERIN KORUNMASI
Betonu tuzlu yeraltı sularının veya diğer istenmeyen maddelerin tahriplerinden korumak için beton
yapılara bitümlü kaplamalar uygulanacaktır. Genellikle, koruyucu kaplamalar yeraltı suyu ile temasta
veya yeraltında olan yapı yüzeylerine uygulanacaktır.
Tüm kaplama altları ve astarlar aynı üreticiden temin edilecektir. Astar ve kaplamanın çeşidi bu belirli
boya veya bitüm için, üreticinin tavsiye ettiği bir çeşit olacaktır.
Beton yüzeyine kaplama veya astar uygulamadan önce, beton tüm kirlerden, kür maddesinden, toz ve
gevşek malzemeden tamamen temizlenecek ve gerekli olduğu yerlerde yüzey düzeltilecek ve hava
veya su boşlukları doldurulacaktır. İlk astar kaplamanın uygulanmasından önce beton yüzeyleri kuru
olacaktır. Hazırlık çalışmalarını İşveren Temsilcisi onaylamadan hiç bir bitümlü kaplama
yapılmayacaktır. Yüklenici, çalışmaların yürütülmesi sırasında herhangi bir gecikmeden kaçınmak için
gerekli miktardaki boya ve kaplamanın işler başlamadan önce İşyeri’nde olabilmesi sağlanacaktır.
7 DONATI ÇELİĞİ
Demir Malzeme Genellikle Üç Sınıfta Toplanır :
a)Demir : Karbon oranı ağırlığına göre (0-0.002) dir.
b)Çelik : Karbon oranı ağırlığına göre (0.002-0.017) dir.
c)Font : Karbon oranı ağırlığına göre (0.017-0.050) dir.
Demir : Özgül ağırlığı 7.85 gr /cm³ dir. Yumuşak, dövme demir (anizotrop) dökme demir (izolop)
olarak üç çeşittir.
17 / 26
Çelik : İçinde manganez, silisyum, fosfor ve kükürtten ibaret yabancı madde miktarı 0.01 den az
bulunan demir-karbon alaşımına adi çelik denir. Bunlar, yumuşak çelik, orta sertlikte çelik ve sert çelik
olmak üzere üç sınıfa ayrılır.
Yumuşak çelikler : Şekillerine ve kullanıldıkları yerlere göre ayrıca; muhtelif kesitli çubuk çelikler;
betonarme çelikleri, profiller, saç levhalar olarak da isimlendirilirler.
Özel çelik : Yumuşak çeliklere muhtelif oranda nikel, magnezyum, silisyum, Tungsten, Krom v.s.
ilâvesi ile elde edilen çeliklere özel çelik olarak sınıflandırılırlar.
7.1 BETONARME DEMIRLERI
Betonarme demirleri TS 708 standardına uygun olacaktır.
Betonarmede kullanılan çubuk demirler düz ve nervürlü çubuklar olacaktır. Soğukta helezoni olarak
bükülmüş çubuklar betonarme köprülerde kullanılmaz. Düz ve nervürlü çubuklar yumuşak çelik, orta
sertlikte çelik ve sert çelik olmak üzere üç muhtelif sertlikte olacaktır.
Proje ve özel teknik şartnamede ve yahut keşif özetinde hangi sertlikte çelik kullanılacağı
belirtilecektir. Bir şey belirtilmediği hallerde yumuşak çelik kullanılacaktır. 20 mm. den kalın çubuk
demirlerde her 1 mm. artış için en az uzama yüzdesi değerinden 0.25 ve 10 mm. den ince çubuk
demirlerde her 1 mm. azalış için en az uzama yüzdesi değerinden 10 mm. den ince çubuk demirlerde
her 1 mm. azalış için en az uzama yüzdesi değerinden 10,055 çıkarılacaktır.
Çeliklerin ÖZELLİKLERİ

İdare isterse işyerine getirilen aynı çaptaki betonarme demirlerinin her partisi, ya da her 10 tonu için
bir çekme bir de kıvırma deneyi yapılacaktır. Eğer bir partide gelen demirlerin çapları farklı ise, en
kalın ve, en ince malzemeden örnekler alınarak, her ikisinden de birer çekme ve birer kıvırma deneyi
yapılacaktır. Örnek üzerine bir yerde hadde varsa bu örnek kullanılmayacaktır. Örnekteki uzama
miktarı yukarıda belirtilen minimum limitten az ise ya da çekme sırasında çubuk ortadaki 1 /3
noktalarının dışındaki bir noktada kopmuş ise deney yeniden yapılacaktır. Yapılacak bu deneylerin
bedeli müteahhide aittir. Ayrıca deney için bir ödeme yapılmaz.
Demirlerin Kesilmesi ve Kıvrılması :
Betonarme demiri projede gösterildiği şekilde bükülecek ve bükme işi kesin olarak demirler
ısıtılmadan yapılacaktır. Etriyeler, kendi çaplarının en az iki katı kalınlıkta bir çubuk etrafına sarılmak
suretiyle bükülecektir. Diğer betonarme demirleri kendi çaplarının en az 2,5 katı kalınlık etrafında
kıvrılacaktır. İmal edilen kolon döşeme gibi aksamın demirleri gruplanarak bağlanmış (Poz No: Yazılı)
etiketler takılır.
Yumuşak demirlerde, çekme demirlerinin uçlarında demir çapının 2,5 katı, daha sert olanlarında en az
5 katı serbest çapta yarım daire şeklinde bir kroşe teşkil edilecektir. Kolon boy demirlerinde aderans
boyu verilmek şartı ile kroşe yapılmasından sarfınazar edilebilir.
Yerine koyma ve bağlama : Betonarme demirleri, projede gösterilen yerlerine ve gösterildiği şekilde
yerleştirilecek, beton dökümü ve betonun prizi esnasında yerinden oynamayacak şekilde iyice
bağlanmış olacaktır. Yerine konulmuş olan demir kirden, zararlı pastan, boya, yağ ve sair yabancı
maddelerden ari olacaktır. Betonarme demirlerinin aralıkları her iki istikamette de 30 cm. den fazla
18 / 26
olduğu zaman demir çubuklar birbirlerini kestiği her noktada bağlanmış olacaktır. Aralık 30 cm. den az
olduğu takdirde bağlama bir atlayarak yapılabilir.
Demirlerin kalıp yüzüne olan mesafesi bloklar, askılar ve sair uygun araçlarla temin edilecektir.
Demirlerin kalıba değmesini önleyen bloklar İdarece kabul edilecek şekil ve boyutlarda çimento
harcından yapılmış bloklar ya da madeni mesnetlerden olabilir. Madeni mesnetler beton dış sathına
çıktığından bunların galvanizli olması şarttır. Demirlerin birbiri üzerine muhtelif sıralar teşkil ettiği
yerlerde, beton bloklar ya da bu işi görecek sair araçlarla, demir sıraları projelerde gösterilen ölçülere
uygun şekilde birbirlerinden ayrı tutulacaktır.
Demirin kalıba değmesini önlemek ve demir sıralarını birbirinden ayırmak maksadıyla çakıl tanesi
kırma taş, tuğla parçası, madeni boru parçası, ahşap blok kesinlikle kullanılmayacaktır.
Demir projede gösterildiği şekilde düzenli aralıklarla yerlerine yerleştirilmiş bulunacaktır.
Ancak yan yana iki demir arasındaki serbest açıklık kullanılan en büyük çaptaki demir çapından en az
2 cm. den küçük olmayacaktır.
Demir, yerine yerleştirildikten ve bağlandıktan sonra kontrol mühendisi tarafından muayene ve kabul
edildikten sonra dökülmeye başlanacaktır.
Ekler - I: Çekme donatıları mümkün olduğu kadar eklenmemelidir. Kiriş, tablalı kirişlerle çekme
elemanların kesitinde aderans boyu içinde birden fazla ekli donatı çubuğu bulunmamalıdır.( Bir ekli
donatı çubuğu bulunabilir.) Bu sağlanabiliyorsa bir kesitte mevcut donatı çubuklarının her beş
adedinden yalnız birinin eklenmesine müsaade edilebilir. Ekler şaşırtmalı ve mümkün olduğu kadar az
etki alan noktalarda düzenlenmelidir. Aynı kesitte yapılacak birden fazla donatı ekleri mümkün olduğu
kadar birbirinden uzak yerlerdeki demirlerde yapılacaktır.
Ekler - II: Bindirmeli manşonla veya elektrik kaynağı ile ,yapılabilir. Manşon veya kaynak i!e alacak ek
yerlerinin intibaklarına dikkat edilecek, manşonla eklenecek demir uçlarının usulüne uygun şekilde
yapılması, göbek kesitinin, demir kesiti altına düşmemesine ve birbirlerine intibaklarına dikkat
edilecektir. Özel betonarme çeliklerinde manşon kullanılmaz. Bindirme suretiyle yapılan eklerde,
demirlerin uçları kroşeli olmalıdır. Bindirme boyu kroşeler hesaba katılmadan en az demir çapının 40
misli olacaktır. Önemli inşaatta bu boy formülüne göre olacaktır. Askı çubukları tironlar gibi çekme
elemanlarında demir ekleri bindirme sureti ile yapılamaz. Çekmeye maruz hazne cidarlarında ise, aynı
hizaya gelmemek üzere, şaşırtmaca kondukları takdirde, bindirme ekler ancak özel izine bağlıdır.
Projedekinden başka çapta demir kullanma gerektiğinde yeni konulacak demirlerin bir kesitteki toplam
alanı projede bu kesitte gösterilen demir alanından kesinlikle az olmaz.
Projesinde gösterildiği veya İdarenin yazılı muvafakatı ile yalnız elektrikle kaynak yapılacaktır. Ancak
kaynakla yapılan eklerde tekniğine uyulacaktır. Gerektiğinde laboratuarlarda yapılan deneyler müspet
sonuç verdiğinde seri halinde kaynakla ek yapılmasına müsaade olunacaktır.
7.2 ÖZEL NERVÜRLÜ BETON ÇELIĞI III B
TARİF:
( Özel Nervürlü Beton Çeliği III B ) tabiri, Alman Betonarme Şartnamesi’nde sözü geçen (Beton
RipinStahl) teçhizatı için kullanılmıştır. Bu malzemeden aranılan geometrik ve mekanik karakter
aşağıda belirtilmiştir.
Geometrik Özellikler :
a) Nervür şekli :
Bu cins teçhizatta, buçukların üzerinde birbirine göre aykırı istikamette ve birbiri ile kesişmeyen, enine
ve boyuna olmak üzere iki çeşit nervür (çıkıntı) bulunacaktır.
Enine nervürler: Boyuna nervürler ile en az 25 lik açı teşkil etmek üzere birbirlerine paralel olacak ve
en çok çubuk çapı kadar aralık ile boyuna nervürler arasında iki sıra halinde dizilmiş olacaktır. Boyuna
ve enine nervürlerin yükseklik ve genişlikleri (d) çaplı çubuk için (0, 1 d) olmalıdır.
Boyuna nervürlerin teşkil ettiği helislerin hat ve uzunluğu (9 ile 12 d) olmalıdır.
b)Nominal Çap Enkesit ve Metre Tul Ağırlıkları :
19 / 26
Bu cins teçhizat 26 mm. çapa kadar (26 dahil) ve ø 6,8,10, 12,14,16, 18, 20, 22, 24, 26 mm.lik
yuvarlak demirlerin enkesit ve ağırlıklarına eşdeğer olarak ikmal edilmiştir.

Mekanik Özellikler :
a) Çekme Özellikleri :

b) Playaj Özellikleri :
Bükme Deneyi: Çubuklar çapı “ 3,5 d “ olan silindirik bir kalıp vasıtası ile 180º büküldüğünde herhangi
bir kırık çatlak v.s. meydana gelmeyecektir. Deney 20º C sühunette yapılacaktır.
Bükülme -Doğrulma Deneyi : “d<=10mm. olan çubuklar ( 5 d ), d<=10 mm olan çubuklar ise ( 2 d )
çaplı silindirik kalıp vasıta ile 45º büküldükten sonra kaynar suya daldırılıp yarım saat tutulacak ve
bunu müteakip 22º -30º olarak doğrultulacaktır. İşlem sonunda herhangi bir kırılma çatlak v.s.
meydana gelmeyecektir.
c) Aderans Özellikler:
Özel nervürlü beton çeliği III B teçhizatının aderans mukavemeti yuvarlak demir aderans
mukavemetinden en az 1 /2 defa yüksek olmalıdır.
Betonarme elemanın her bölgesinde husule gelen çatlaklar eşit şartlarda yapılacak kiriş yükleme
tecrübelerinde nervürlü demir kullanılmış kirişlerde, yuvarlak demir kullanılan kirişlere nazaran (1,6)
defa daha küçük ebada teşekkül etmelidir.
İmalatçı Firmadan İstenilecek Garanti :
Özel nervürlü beton çeliği III B imal eden fabrika ve firmalar, imal ettikleri çubukların geometrik ve
mekanik özelliklerini garanti ve ilan etmek mecburiyetindedir.
İmalatçı firma, broşürlerinde, çubukların:
Dış görünüş ve tefrik şeklini,
Garanti ettiği geometrik özelliklerini,
Garanti ettiği mekanik özelliklerini,
Garanti ettiği elastisite modülünü “E” aderans ve çatlak teşekkül karakteristiklerini,
20 / 26
İmal ettiği çubukların kullanılmasında riayet edilecek kaide ve esasları eksiksiz belirtmiş olmalıdır.
7.2.1 İmalatın Kontrolü
İmalatçı firma imalatını devamlı olarak resmi yapı malzemesi laboratuvarında yaptıracağı tecrübeler
ile kontrol edecek ve İdarenin talebi üzerine bu kontrol neticelerini ibraz edecektir.
7.2.2 Emniyet Gerilmeleri
A) Dinamik Yükleri Hakim Yapılarda:
( Özel nervürlü beton çeliği III b ) teçhizatının.
A.a) Köprüler, vinç ve makine temelleri,
A.b) Sabit oturma yeri olmayan tribünler,
A.c) Altı bodrum olup üzerinden nakil vasıtası geçebilen avlu döşemeleri ve bodrumlu binalarda
kamyon geçit köprüleri,
A.d) Tribün veya benzeri inşaatta ( oturma veya ayakta durma yeri bulunan ) döşeme seviyesinde,
düşey yüklerin ,1 /20'si kadar yatay kuvvet alan konstrüksiyonlarda,
A.e) Üzerinde vinç bulunup, vincin fren kuvveti ve yatay şase kuvvetine maruz elemanlarda,
A.f) Betonarme zararlı gazlar neşreden fabrikalar ve emsali gibi özel tertiplere ihtiyaç gösteren
yapılarda kullanılma şartları: İlgili şartnamelerde Türkiye Köprü ve İnşaat Cemiyeti Betonarme
Şartnamesi ile (akma limiti 4000 Kg/cm² olan nervürlü çubuklara ait) Mart 1962 tarihli ekinde belirtilen
emniyet gerilmeleri ve kaidelere uygun olacaktır.)
B) Statik Yükleri Hakim Yapılarda :
(Özel Nervürlü Beton Çeliği III b) teçhizatlı, madde: A.a da belirtilen inşaatlar dışında kalan, statik
yükleme hakim yapılarda aşağıdaki esaslara göre kullanılacaktır.
B.a) Statik yükleri hakim yapılardan kasıt, umumiyetle duran yüklere maruz bilcümle bina inşaatlarıdır.
Bu tip yapılarda (Özel Nervürlü Beton Çeliği III b) ile kullanılacak asgarî beton kalitesi B.160 betondur.
B.b) Normal şekilde kontrollüğü yapılan resmi inşaatlar için eğilmeye (sabit veya mürekkep eğilime)
maruz betonarme elemanlarda teçhizat olarak (Özel Nervürlü Beton Çeliği III b) B. 225 ve daha iyi
nitelikte betonla kullanıldığı zaman emniyet gerilmesi olarak G = 2400 Kg/cm² alınabilir. B.160 ile
birlikte kullanıldığı durumlarda (Özel Nervürlü Beton Çeliği II b çeliği gibi mütalaa edilerek ona ait
emniyet gerilmeleri kullanılır. G = 2000 Kg /cm 2).
B.c) Çok sıralı teçhizatta emniyet gerilmesi hesabını teçhizat ağırlık merkezine göre yapılması kafidir.
B.d) Özel Nervürlü Beton Çeliği III b teçhizatına ait aderans emniyet gerilmeleri aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablonun birinci satırı, betonlama sırasında düşey duran veya asgari 45º meyilli olan çubuklar ile kalıp
tabanında en çok 25 cm. yukarıda bulunan çubuklar içindir.
Tablonun ikinci satırı, geriye kalan bütün çubuklar ile bilhassa kalın yapı elemanlarında üstteki
çubuklar içindir.
Aderans Emniyet Gerilmeleri Tablosu (Kg /cm²)

21 / 26
7.2.3 Ankraj Ve Bindirme Boyları
Özel nervürlü Beton Çeliği III b teçhizatında, aşağıda verilen ankraj ve bindirme boyları alınmak şartı
ile kenarlar bütün yapı elemanlarında terk edilebilir.
KANCASIZ KULLANMADA ALINACAK ANKRAJ VE BİNDİRME BOYLARI:

GENEL KAİDELER :
(Özel Nervürlü Beton Çeliği II b) nin kaynak ile eklenmesi veya manşon yapmak için tavlanması
yasaktır. Ekler bindirme sureti ile yapılacaktır.
Çubukların şantiyede yanlış yerden bükülerek tekrar doğrultulmasından kaçınılmalıdır.
Her nevi pliyajin darbe tesiri ile yapılması gerekir.
Pilyelerin ve şayet kullanılıyorsa kroşelerin teşkili kesin köşeler halinde yapılmalıdır.
Sühunetin 5º C den düşük olması halinde, pilye ve kroşeler çok yavaş bükülerek yapılmalı veya
bükülme çapları 1,5 misline çıkarılmalıdır.
Şantiye ve atölyelerde işlenen çelikten genel olarak (5 d) çaplı silindirik kalıplar üzerinde bükülmesi
tavsiye edilir.
7.3 HASIR ÇELIK
Hasır Çelikler TS 4559’a uygun olmalıdır.
Hasır çelik, geniş satıhlı betonarme elemanların teçhizat malzemesidir. Çapları 5 mm. 'den 12 mm.ye
kadar aralıkları ise 50 mm. den 300 mm.ye kadar olan çelik çubukların,hasır şeklinde nokta kaynağı
ile kaynaklanmaları ile hasır çelik teşkil edilir. Hasır çeliği teşkil eden çubuklar soğuk çekilerek ve
soğuk haddelenerek mukavemetleri artırılan ve satıhlar profillendirilen yüksek kaliteli çubuklardır.
Çubukların minimum akma sınırı 5000 kg /cm²
Çubukların kopmadaki uzama oranı % 8
Kaynak noktalarının makaslama mukavemeti 0.30x5000xFe dir. Bir hasırın eni fazla 2.45 mt. ve boyu
7.00 mt. dir. Hasırın enine istikametine tek çubuk kullanılır. Boyuna istikametindeki çubuklar tek
22 / 26
olabileceği gibi çift de olabilirler. Ancak boy çubukları çift olarak teşkil edildiğinde kenardaki çubuklar
yine tek olarak yapılırlar.
Hasır çeliğin profilli çubuklardan teşkil edilmiş plakalardaki emniyet gerilmeleri :
B.160 için 2400 kg/cm 2
B.225 için 2800 kg /cm 2
B.300 için 2800 kg /cm 2 dir.
Hasırlar kenar mesnetlerde, mesnet mihverini en az 5 cm. geçecek şekilde,ara mesnetlerde mesnede
paralel ilk demirin mesnede mesafesi 5 cm. den az olacak şekilde yerleştirilecektir.
Hasırların birbirine eklenmeleri,moment alan istikamette iki hasırın birbiri üzerine en az üç göz aralığı
(35 cm. den az olmamak üzere) moment almayan istikamette ise iki hasırın birbiri üzerine bir göz
aralığı (15 cm. den az olmamak üzere) bindirilerek yapılır.
Mesnetlerde üste konan hasırların kalıptan lüzumu kadar yüksekte olması 0.50 -1,00 m. ara ile konan
sehpalarla sağlanır.
Malzemelerde Aranılacak Özellikler:Bütün malzeme yeni olacak,çatlak ,kir ve pastan arınmış
olacaktır. TS uygunluk şarttır.

8 ÇATI IZOLASYONU
8.1 GENEL
Betonarme çatı döşemeleri, Çizimler'de başka türlü gösterilmedikçe, aşağıda
tanımlandığı gibi yapılacaktır.
Gerektiğinde tesviye betonunda derz oluşturulacaktır. Ayrıca bitümlü çatı kaplamasına bir buhar
tutucu ve havalandırma sağlanacaktır. Müteahit, malzemeyi sipariş etmeden önce örnek ve
referansları Mühendis’e sunarak kullanmak istediği malzemenin onayını alacaktır.
8.2 ISI İZOLASYONU
Isı izolasyonu çizimlerde gösterildiği gibi olacaktır.
Betonarme betonu üzerine (35-85 mm) %2 eğimli meyil betonu teşkil edilecek ve üzerine TS
113’e göre astar tabakası uygulanacaktır.
Su yalıtım katmanı olarak cam tülü taşıyıcılı polimerik su yalıtım örtülü ve polyester keçe taşıyıcılı
polimerik su yalıtım örtüsü kullanılacaktır. Bu yalıtım örtüleri TS EN 13707’ye uygun olacaktır.
Isı yalıtım katmanı olarak, kapalı hücreli ekstrüde polistren sert köpük levhalar kullanılacak ve bunlar
binili tipte, en az 3x60x125 cm boyutlarında olacaktır. Levhalar TS 8455 EN ISO 14631 standardına
uygun olacaklardır.
Ayırıcı tabakadan sonra, 35 mm kalınlığında yıkanmış dere çakılı kullanılacaktır.
Yukarıda sözü edilen tüm malzemeler İşveren Temsilcisi'nin onayına tabi olacaktır.
8.3 SU İZOLASYONU
Su izolasyonu da ısı yalıtım katmanı hariç yukarıda belirtilen esaslara göre yapılacaktır.
8.4 YAĞMURSUYU OLUKLARI
Çatıdaki yağmursuyu olukları ilgli standartlarına uygun olacaktır. Bunlara daire kesitli ızgaralar
takılacak ve ölçüleri çizimlerdeki boru ölçülerine uygun olacaktır. Kullanılması düşünülen oluklardan
bir numune İşveren Temsilcisi'nin onayına sunulacaktır.
8.5 GALVANIZLI ÇELIK LEVHA
Çatıdaki rötre derzlerini örtecek galvanizli çelik levhalar TS EN 10326 ve TS EN 10143 'e uyacak ve
20 çaplı (1.00 mm kalınlıkta) olacaktır.

23 / 26
9 KAPLAMALAR
9.1 KORUMA
Bitirilen tüm yüzeyler sözleşme sonuna kadar muntazam bir şekilde korunacaktır. Mozayik karolar ve
yerinde yapılan döşemeler temiz bir talaş tabakası ile örtülecektir. PVC karo kaplı döşemeler ve
halılar politen örtü örtülerek korunacaktır.
9.2 DUVAR VE TAVANLAR, BOYA İŞLERI
9.2.1 Duvar Karoları
Kalite ve renk İşveren Temsilcisi tarafından onaylanmalıdır.
Karo kaplanacak olan duvarlar ya da duvar parçalan kaplama işinden önce Portlant çimentosu,
kabuklu kireç veya onaylanmış benzeri, ve kumu 1/2 : 1 : 4 hacim oranlarında içeren harç ile
doldurulacaktır. Karolar onaylanan bir yapıştırıcıyla düzgün olarak sabitleştirilecektir.
Ek yerleri dar ve üniform kalınlıkta olacak ve onaylanmış beyaz sıva ile doldurulacaktır.
Sıva ile doldurma imalatçının talimatlarına uygun olarak yapılacaktır. Gerektiği yerlerde karolar
kırılacak ve uygun biçimde tutturulacaktır.
9.2.2 Çimento Harçlı Sıva
Çizimlerde gösterildiği yerlerde veya ayrıca gerektiği yerlerde tavanlar ve iç duvarlar 1:4 Portlant
çimentosu-kum harcı ile sıvanacaktır ve iç duvarlardaki sıvanın minimum toplam kalınlığı 20 mm
olacaktır. Sıvama işleri yapılmadan önce ek yerleri en az 10 mm'lik bir derinliğe ulaştırılacaktır.
Duvarın yüzeyi, sıvanın uygulanmasından önce tüm yabancı maddelerden arındırılacaktır.
9.2.3 Duvarın Boyanması
Çimento harçlı sıva ile sıvanmış-tavan ve duvarların yüzeylerine alt bir astar vurulacak ve silinebilir,
havadan etkilenmeyen bir boya ile boyanacaktır. Kullanılacak olan malzeme en iyi kalitede plastik
emülsiyon boya olmalıdır. Renk İşveren Temsilcisi tarafından seçilecektir. Eğer gerekiyorsa, tavan ve
duvarlar İşveren Temsilcisi'ni tatmin edecek şekilde önceden temizlenecektir.
Tüm boyama işlemleri imalatçısının talimatlarına göre uygulanacaktır.
9.2.4 Sıva İşleri
Sıvanın hazırlığı, yapımı ve korunması, tam olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel Teknik
Şartnamesi Madde 15 koşullarına uygun olacaktır.
Çimento harçlı düz sıva, aşağıda aksinin belirtildiği durumlar hariç, TS EN 13914-1 ve
TS EN 13914-2 'nin gereklerine uyacaktır.
Düz sıva 1:5 oranında çimento-kum harçla iki veya üç kat olarak yapılmalıdır. Dış duvarlara
uygulanan sıva, İşveren Temsilcisi’nin onayladığı su geçirimsizliği sağlayan bir katkı maddesini ihtiva
etmelidir.
Alt katlar ortalama 10 mm kalınlığı aşmayacak ve son katlar 8 mm’den 10 mm’ye kadar bir kalınlıkta
olacaktır.
Düz sıvanın tatbik edileceği beton ve gazbeton satıhları, İşveren Temsilcisi'nin onaylayacağı şekilde
metal bir aletle pürüzlendirilecektir.
150 mm genişliğinde bir tel kafes, düz bir satıh göstermeyen duvarlarda, satıhta düzgünlüğü
sağlamak için sıva uygulanmadan önce, düz olmayan satıhların birbirine bitiştiği yerlere konacaktır.
Sıva işine başlanmadan önce satıhlar bütün kalıntı yağ, kir, çamur ve diğer zararlı maddelerden
temizlenecektir. Bütün alt kat sıvalar kendinden sonra uygulanacak katların tatbikini kolaylaştırmak
için taraklanıp çizilecektir. Yeni uygulanan sıvanın küründe, betonda olduğu gibi özel bir dikkat
sarfedilecektir. Her kat, bir sonraki kat uygulanmadan önce tamamen kurutmaya bırakılacaktır.
Son kat, düzgün satıhlar ve muntazam kavisler verecek şekilde tahta bir mala ile rötuş edilecek ve
düzgün zeminler oluşturulacaktır. İki satıhın birleştiği sivri kenarlar yuvarlanacak ve çukur bir pervazla
ve uygun doğrultuda olacak şekilde iç köşelere devam ettirilecektir.
24 / 26
9.2.5 Metal Lata, Gerilmiş Metal Ve Tel Hasır
Sıva için kullanılan metal latalar TS EN 13658-1-2' ye, gerilmiş metaller TS 11798'e ve tel hasırlar TS
EN 10223-2 'ye uygun olacaklardır. Sıva için kullanılan bu tür donatılar ve destek malzemesi
galvanizli çelikten olacaktır. Lata vb. gibi malzemenin örnekleri kullanılmadan önce İşveren
Temsilcisi'nin onayına sunulacaktır.
9.2.6 Asma Tavanlar
Alüminyum perfore asma tavan, kenarlar suya dayanıklı alçı asma tavan olacaktır.
Asma Tavanlar metal askılı sistem tipi olacaktır. Tavan karoları düzgün yüzeyli, boyanmış madeni
elyaflı, keskin köşeli olacak ve T askılı galvanizli çelik kafes içine döşeneceklerdir. Ayrıca, 1200 mm
aralıklarla tutturulmuş galvanizli pres profillerle ilave destek sağlanacaktır. Profiller asıl "T” askılara
tutturulacak ve bina tavanına tel askılarla veya çelik köşebentlerle 1200 mm aralıklarla asılacaktır.
Tavan kenarları yan duvarlara tüm çevresi boyunca tutturulmuş köşebentlerle oluşturulacaktır. "T" askı
parçalarının ve kenar köşebentlerinin dışarıdan gözüken yüzeyleri önceden boyanmış olacaktır.
Gerekli tüm kaplinler ve kelepçeler temin edilecektir.
Tavanda havalandırma kanallar ve gizli aydınlatma armatürleri için gerekli açıklıklar oluşturulacaktır.
Karolarla aynı boyda galvanizli çelik menteşelerle tutturulmuş kapaklar vasıtasıyla tavan arasındaki
mekanik elektrik aksama bakım yapılabilecektir. Kapaklar diğer karolarla uyumlu yüzeylere sahip
olacaktır.
Asma tavanda gerekli yerlerde hareket derzleri temin edilecektir. Tavan derzin her iki yanında bir çelik
"T" parçası ile son bulacaktır. Önceden boyanmış bir galvanizli çelik şerit askı kafesine gevşek bir
biçimde tutturularak derze ulaşacaktır.
Asma tavanın seviye değiştirdiği yerlerde veya pencerelere ve pancurlara dayandığı yerlerde bölme
parçaları oluşturulacaktır. Bunlar ya çelik köşebentlerden baştaki çıta dolgu ile ya da sökülebilir
bölmeli konstrüksiyon ile yapılacaktır. Asma tavan, duvarlar boyandıktan sonra monte edilecektir.
9.2.7 Duvarların Yangına Dayanıklılığa
Trafolardaki transformatör odalarının iç duvarları ve yüksek gerilim salt odalarının diğer odalara
komşu olan duvarları TS EN 13501 ve TS EN 1363 'e uygun olarak 2 saatlik bir yangın
dayanıklılığına göre projelendirileceklerdir.
9.2.8 Döşeme Ve Duvar Kaplamaları
Yapıların duvar ve döşeme kaplamalarında, projelerinde ve mahal listelerinde belirtilen cins, şekil ve
renkte, Türk Standartları’na uygun malzemeler kullanılacaktır.
Karo kaplanacak olan duvarlar ya da duvar parçalan kaplama işinden önce Portlant çimentosu,
kabuklu kireç veya onaylanmış benzeri, ve kumu 1/2:1:4 hacim oranlarında içeren harç ile
doldurulacaktır. Karolar onaylanan bir yapıştırıcıyla düzgün olarak sabitleştirilecektir.
Ek yerleri dar ve üniform kalınlıkta olacak ve onaylanmış beyaz sıva ile doldurulacaktır.
Sıva ile doldurma imalatçının talimatlarına uygun olarak yapılacaktır. Gerektiği yerlerde karolar
kırılacak ve uygun biçimde tutturulacaktır.
Kaplamanın hazırlığı, yapımı ve yapım sonrası korunmasında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel
Teknik Şartnamesi’nin ilgili maddelerinde verilen koşullara uygun hareket edilecektir.
İşlemlerde geçerli olacak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel Teknik Şartnamesi maddeleri aşağıda
sıralanmıştır .
Karo Mozayik ve Karo Siman Döşenmesi 19.14
Seramik Duvar Kaplaması 19.16
Doğal Taşlarla Döşeme Kaplaması 19.20, 19.22
Doğal Taşlarla Duvar Kaplaması 19.21
Merdiven Kaplamaları 19.24
25 / 26
PVC Kaplamalar 19.32
9.2.9 Badana Ve Boya İşleri
Boya işlerinde genel olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel Teknik Şartnamesi doğrultusunda
hareket edilecek, ayrıca hazır boyaların kullanımında, Üretici’nin tavsiye ve talimatlarına uyulacaktır.
Boya işlerinin hazırlık, uygulama ve korunması kademelerinde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Genel
Teknik Şartnamesi’nin aşağıda gösterilen maddelerindeki kayıtlar geçerli olacaktır.
Demir Yüzeylerin Yağlıboya ile Boyanması 24.B
Duvar ve Tavanların Boyanması 24.C
Yapı Denetim Görevlisi’nin uygun göreceği beton yüzlerin korunması aşağıda uygulama şekli ve
özellikleri belirtilen malzeme ile sağlanacaktır. Bitmiş beton yüzeylerin atmosferik etkilere, sülfat klor
ve su atıklarına karşı bir bütün olarak koruyacak, beton yüzeylere 10-15cm işleyerek betonda
korozyonu engelleyecek ve kütlesel beton korunmasını sağlayacak, betonun içindeki donatının
etrafını sararak korozyana karşı koruyacak betonun kendisini su geçirimsiz yaparak 10 atm su
basıncına kadar su izolasyonu sağlayacak, bütün bu özellikleri ve test raporları ile teyid edilecek,
yüzey koruma malzemesi üretici firmaların tavsiye ettiği şekilde uygulanacaktır.
Malzemenin tatbik edildiği betonda aranan özellikler CRDC-48-7 test metodu ile geçirgenlik max 211
psi pozitif veya negatif ASTMC-190’a göre yapılacak basınç mukavemeti testinde betonun kendi
mukavemetini değiştirmeyecek ASTMC-944-85 ile yapılan aşında testinde betonun normal değerini
ortalama %25 artıracak klor iyonu geçirgenliği 1,29x10 -2 cm²/sn olacak sulfat atıklarına karşı betonu
koruyacak betonun içindeki donatıyı korozyona karşı koruyacaktır. Beton yüzeyin renkli elde edilmesi
için gerekli katkı maddeleri ile karıştırılacaktır. (Siyah ren

26 / 26
1 / 26