Professional Documents
Culture Documents
PaticcaSamuppada 4 PDF
PaticcaSamuppada 4 PDF
fuhg
iiqka ,eÈ
fmd;a.=,a., Ou_ .%J: Ou_ Y%jK udOH Ndrh
mápp iuqmmdo Ou_h
úfYaI zmyka lKqj foiqïZ fj¿uls'
ISBN - 978-955-41497-3-1
fudrf.d,a, j;a;
bUq,a.iafoKsh
m%ldYkh
fmd;a.=,a., Ou_ .%J: Ou_ Y%jK udOH Ndrh
2014
i
Ou_ odkhls
uqøKh(
fld,sá m%skag¾ia
17$2" meÕsßj;a; mdr" .xf.dvú," kqf.af.dv'
ÿrl:kh( 011-4 870 333
ii
zfhd máppiuqmmdox mii;s-
fid Ouux mii;s
fhd Ouux mii;s -
fid mápp iuqmmdox mii;sZZ
iii
—l;fud p NsCLfj máppiuqmmdfod@
cd;s mpphd NsCLfj crd urKx
Wmmdod jd ;:d.;dkx
wkqmmdod jd ;:d.;dkx
À;dj id Od;=
OuugÀ;;d Ouukshdu;d bommpph;d
;x ;:d.f;d wNsiuLqc®;s wNsifu;s
wNsiuLqc¯Fjd wNsifuFjd
wdÑCL;s
fofi;s
m[[fm;s
mgGfm;s
újr;s
úNc;s
W;;dkslfrd;s
mii:d;spdy
*******
uyfKks" máppiuqmmdoh hkq lsu@
Wm; ksidh uyfKks" ÈÍu iy urKh
;:d.;jre Wmofka fyda fõjd
;:d.;jre kQmofka fyda fõjd
ta Ou_Od;=j isáfhauh'
Ou_ iÓ;s;dj" Ou_ kshdu;dj" bommpph;dj'
th ;:d.; f;u wjfndaO lr.kshs" jgyd .kshs'
wjfndaO lrf.k" jgydf.k"
lshdfohs
foihs
mKjhs
msysgqjhs
újrKh lrhs
fnod olajhs
,sys,a fldg olajhs
zn,jqZ hhs lshhs'
iv
mgqk
msgq
ye¢kaùu vi
wud .Õ x
v
ye¢kaùu
vi
újrKh ù we;' ta .%ka:ud,dj yd wmf.a wfkl=;a fmd; m; lshjQ
we;efula zmáppiuqmmdohZ YS¾I fldg f.k fjku lD;shla
iïmdokh lrk fuka we/hqï l<y' fuu úfYAI myka lKqj
foiqï fm< .%ka:hla njg m;a ùfuka ta b,a,Suo bgqjkq we;ehs
is;uq' zksjkz foiqï fmf<ys§ máppiuqmmdoh újrKh lsÍug wm
fh¥ Wmud rEml jvd;a meyeÈ,sj bosßm;a lsÍug fuh wjia:djla
lr .;suq'
vii
fmd;a.=,a., Ou_ .%J: Ou_ Y%jK udOH Ndrfha
m%ldYl ksfõokh
fuhg"
iiqka ,eÈ
fmd;a.=,a., Ou_ .%J: Ou_ Y%jK udOHNdrh
vii
wdOdr uqo,a fhduq lsÍu(
fmd;a.=,a., Ou_ .%J: Ou_ Y%jK udOHNdrh
.sKqï wxl( 100761000202
iïm;a nexl=j - uykqjr
viii
wud .Õ
uyje,s .Õ W;=rg ye/ùfuka miq tf;la ksire uqvq ìï f,i mej;s
fmfoiaj, isÿjQfha buy;a fjkfils' msmdihg meka ì|la fkd,nd isá f.dùyq
fmfoi mqrd ksy~j .,d hk isis,a Èh oyßka mskd .shy' ue,jqkq f.dhu irej
ks,ajkaj lr,ska nr úh' u,a m,ska .ejiS.;a ;=re-,sh n,d iekfik fmfoia
jeisfhda ;=gq l÷¿ j.=<y'
zzOu_ .%J: uqøK NdrhZZ kñka Èh;a l< fuu Ou_odk jevms<sfj, i|yd
wmf.ka jehjqfka msßisÿ Ou_odk ixl,amh muKs' wud.Õ zzW;=rgZZ ye/jQfjda
iiqka .=K y÷kk mß;Hd.YS,S ieoeyej;ayquh' zzksjfka ksùuZZ fmd;a fm< t<s
oelaùfuka fkdkej;S zzmyka lKqj Ou_foaYkdZZ fmd;a fmf<ys zznr mekZZ
oeÍug;a" foia - úfoiaj, oyï msmdis;hska Wfoid wm w;ska ,shefjk wksl=;a
fmd; - m; ta whqßkau t<s oelaùug;a Tjqyq W;aiql jQy' zzfok foa msßisÿju §fïZZ
woyiska wñ, jQ oyu Bg ksis fYdaNk uqøKhlskau Ou_ldóka w;g m;a lsÍug
mshjr .;ay' uqøs; msgm;a ixLHdj wjikajkq yd iu.u zzkej; uqøKZZ
m<lsÍfuka oyï wud .Õ úh<S hd fkd§ug oeä wÈgklska wem lemjQy'
x
16 jk foaYkh
^myka lKqj Ou_ foaYkd wxl 198&
ie±yej;a mskaj;=ks"
407
flfiao ;sìh yelafla@ hï;dla ÿlla yg.kSo ta ish,a,
fõokdj m%;Hfhks' fï tl wkqmiikdjls' fõokdjkaf.a
ksrjfYaI úrd. ksfrdaOfhka ÿflys yg .ekaula ke;' fï fofjks
wkqmiikdjhs' uyfKks" hï NsCIqjla wm%ud§j flf,ia ;jk
ù¾hfhka hqla;j fï ojh;dkqmiikdfõ is; fhdokjd kï ta
NsCIqjg M, follska tlla n,dfmdfrd;a;= úh yelshs' fuf,dju
ry;a M,h fyda Wmdodk hula b;sßj wef;d;a wkd.dñ M,h' fï
úÈhg y÷kaj,d ;uhs nqÿ rcdKka jykafia wr .d:d fol jodf<a'
fï .d:dj, w¾:h wms ±ka n,uq'
408
;sfhkjd wúccd ixLdrd wd§ máppiuqmmdofha wx. fod<y' tajd
w;r fõokdj .ek i|yka jkafka fufyuhs zMii mpphd fjokd"
fjokd mpphd ;KydZ l,ska wji:djl wms fï mskaj;=kag u;la
l<d fï máppiuqmmdofha tl wx.hla újrKh lrkak kï Bg
l,ska ;shk wx.h;a" msá miafika ;shk wx.h;a iïnJO lr .kak
´k nj' fudlo wms Wmudjg lsõfõ oï je,l tl mqrella Ñ;%hlska
fmkakqï lrkak hkj kï tal oïje,l mqrella nj fmkakqï
lrkak biairy ;shk mqrefla Nd.hl=;a miafika ;shk mqrefla
Nd.hl=;a fmkakqï lrkak fjkjd' Wmudjlg uu ta lsjqfj' ta
wkqj fu;kÈ;a wmg Mii tl me;a;lska fõokdfõ wksla
me;af;ka ;Kydj' ta fol .ek;aa hula lshkak ´k' wms l,ska
foaYkdfõ§ m%ldY lf<a iamY_h .ekhs' taflÈ;a wms u;=l<d
máppiuqmmdo ú.%yfha§ nqÿrcdKka jykafia iamY_h yh
wdldrhlg ú.%y l<d'2 pCLq iuMii fid; iuMii wd§ jYfhka" ta
jf.au fï fõokdj ms<sn|j lshkfldg ta;a yh wdldrhlska
nqÿrcdKka jykafia ú.%y lrkjd' uyfKks" fï fõokdj yh
wdldrhhs' fldfyduo pCLq iuMiicd fjokd" fid; iuMiicd
fjokd" >dkiuMiiPd fjokd" ðjyd iuMiicd fjokd" ldh
iuMiicd fjokd" ufkd iuMiicd fjokd" pCLqiuMiifhka Wmka
zcdZ lsh, lshkafka Wmkakd jQ fõokd fid; iuMiifhka
WmkakdjQ fõokd' ta wdldrfhka ys;d.kak" wei" lk" keyeh" Èj"
lh" uk" lshk tajd wdYs%;j we;sjk fõokd tfyu y÷kaj,d §,d
;shkjd' we;a; jYfhka fõokdj ms<sn| b;du;au .eUqre ú.%yhla
olskak ,efnkafka ueÿï iÕsfha pQ,fjo,, iQ;%fh3' fï
pQ,fjo,, iQ;%fha ksodkh yeáhg lshkak ;sfhkafka úidL lshk
wkd.dñ Wmdil;=ud OuuÈkkd lshk ry;a fufy‚ka
jykafiaf.ka .eUqre m%Yak ud,djla wykjd' tajdg fndfydu jHl;
wkaoñka OuuÈkkd f;r‚hka jykafia ms<s;=re fokjd' ta
idlpPdj wjidk yßfha§ úidL Wmdil;=ud fõokdj .ek m%Yak
lSmhla fhduq lrkjd' tajdhs ±ka fuf;kaÈ wms bÈßm;a lrkak
hkafka' biafi,a,du wykjd wd¾hdfjks" fõokd lShla ;shkjo
fõokdj lS jeoEreïo lsh,d' talg OuuÈkkd f;r‚hka jykafia
409
fláfhka m%ldY lrkjd fõokd ;=kla ;shkjd iqL fjokd" ÿCLd
fjokd" wÿCLuiqLd fjokd' B<Õg úidL Wmdil;=ud wykjd
fudllao fï iqL fjokd lshkafka-yßhg fkdokakjd jf.a tal
.ek ye¢kaùu n,dfmdfrd;a;=fjka' iqLd fjokd" iem fõokdj
lshkafka fudllao" ÿla fõokdj fudllao fkdÿlafkdiqj fõokdj
fudllao@ OuuÈkkd f;r‚hka jykafia fufyuhs ms<s;=re
fokafka' hï lsis ldhsl fyda ffp;isl iqjodhl fõohs;hla
;shkjo tal iqLd fjokd" iem fõokdj" ldhsl fyda ffp;isl iqj
odhl fkdjk fõohs;hla ;shkjo tal ÿlLd fjokd" ÿla fõokdj
ldhsl fyda ffp;isl ÿCL odhl;a fkdjk iqjodhl;a fkdjk
fõokdjla wef;d;a tal wÿlLuiqL fkdÿla fkdiqj fõokdj
Tkak tfyu ye¢kajQjd' Tkak B<Õg úidL Wmdil;=ud ;j
m%Yakhla wykjd' fï iem fõokdfõ ;shk iemh fudllao@ ÿl
fudllao@ ms<s;=r wefyk fldg f;areï .kak mq¿jka fï
mskaj;=kag" iem fõokdj ms<sn|j lshk fldg tafla ;shk iemh
fudllao" ÿl fudllao" ÿla fõokdj ms<sn|j tafl ;shk iemh
fudllao" ÿl fudllao' fkdÿla fkdiqj fõokdj ms<sn|j ;shk
iemh fudllao ÿl fudllao" ry;a fufy‚ka jykafia ms<s;=re
fokjd iem fõokdj ms<sn|j-md,s jpkfhka lsh fjkafka
fufyuhs-À;siqLd úmßKdu ÿlLd' tafla f;areu iem fõokdj
;shklï iemhs' fjkia fjkfldg ÿlhs'
410
Wk wji:dj mßhqgGdk" ta wjÈ fj,d YsCId mohla lvdf.k hk
wji:dj ù;sllu' wkqih" mßhqgGdk" ù;sllu" lsh,d flf,ia
ms<sn|j jpk ;=kla ;sfnkjd' ±ka fu;k wkqih .ekh l:dj' iqL
fõokdj ms<sn|j ;shk wkqih fudllao" ÿCL fõokdj ms<sn|j
;shk wkqih fudllao@ fkdÿla fkdiqj fõokdj ms<sn|j ;shk
wkqih fudllao@ Tkak ry;a fufy‚ka jykafia ms<s;=re fokjd'
weje;aks" úidL iem fõokdjg háka rd.dkqih ;shkjd yex.s,d'
ÿla fõokdjg háka má>dkqih ;sfhkjd' fkdÿla fkdiqj
fõokdjg háka wúccd wkqih ;shkjd' B<Õg wykjd úidL
Wmdil;=ud m%Yakhla' wd¾hdfjks" yeu iem fõokdjlgu háka
rd.dkqih ;shkjo" yeu ÿla fõokdjlgu háka má>dkqih
;sfhkjo" yeu fkdÿla fkdiqj fõokdjlgu háka wúccd wkqih
;sfhkjo@ biafi,a,d talg ms<s;=re fokafka OuuÈkakd f;r‚hka
jykafia' keye weje;aks" úidL yeu iem fõokdjlgu háka
rd.dkqih keye' yeu ÿla fõokdjlgu háka má>dkqih keye'
yeu fkdÿla fkdiqjfõokdjlgu háka wúccdkqih keye' tal
úia;r fjkjd bÈßhg wyk m%Yak j,ska' B<Õg úidL Wmdil;=ud
wykjd iem fõokdj ms<sn|j l=ulao m%ydKh l< hq;af;a" ÿla
fõokdj ms<sn|j l=ulao m%ydKh l< hq;af;a" fkdÿla fkdiqj
fõokdj ms<sn|j l=ulao m%ydKh l< hq;af;a' Tkak ms<s;=re
OuuÈkakd f;r‚hka jykafia m%ldY lrkjd' iem fõokdj
ms<sn|j rd.dkqih m%ydKh l< hq;=hs' ÿla fõokdj ms<sn|j
má>dkqih m%ydKh l< hq;=hs' fkdÿla fkdiqj fõokdj ms<sn|j
wúccdkqih m%ydKh l< hq;=hs' B<Õg wykjd m%Yakhla úidL
Wmdil;=ud yeu iem fõokdjla ms<sn|ju rd.dkqih m%ydKh l<
hq;=o yeu ÿla fõokdjla ms<sn|ju má>dkqih m%ydKh l< hq;=o"
yeu fkdÿla fkdiqj fõokdjla ms<sn|ju wúccdkqih m%ydKh l<
hq;=o" t;k§ ms<s;=rla fokjd fláfhka lshkjd kï keye
weje;aks yeu iem fõokdjla fyda ÿla fõokdjla fyda fkdÿla
fkdiqj fõokdjla ms<sn|ju tfyu wkqih m%ydKh lrkak ´k
keye lsh,d wuq;= úia;rhla fokj' iqúfYaIS ldrKd ;=kla
fmkakqï lrkjd'
411
hï lsis NsCIqjla lduhkaf.kq;a wl=i, Ou_hkaf.kq;a is;
uE;a lrf.k ú;ll úpdr iys; úfõlfhka yg.;a mS;s iqL iys;
m%:u OHdkhg iu jÈkjd' ta m%:u OHdkh ;=< rd.dkqihla keye' ta
m%:u OHdkh ,nd .ekSfuka rd.h ke;s fjkjd' wkak t;fldg
t;k iqúfYaI fohla' ta lshkafka m%:u OHdkfha mS;s iqLh ;snqKg
t;k rd.dkqih keye' fojkqj má>h ms<sn|j wuq;= fohla m%ldY
lrkjd' hï lsis NsCIqjla l,amkd lrkjd ljodkï uu ta
wd¾hhka jykafia,d ±ka t<U jdih lrk - t;k wry;aM, iudêh
.ekhs lshkafka - wkq;a;r úfudaCI lsh,hs lshkafka wksñ;;"
wmm‚ys;" iq[[;" lshk ta úfudaCI ;;a;aj ud ljod kï ,nd
.ksï o lsh, wdYdjla n,dfmdfrd;a;=jla we;s fjkjd hï lsis
fhda.djpr NsCIqjla ;=<" tal Ou_fh y÷kajkafka fkCLuu is;
fodukiiZ lsh,d4 f.yis; fodaukii fkdfjhs" fkCLuuis;
fodukii' B<Õg OuuÈkkd f;r‚hka jykafia jodrKjd' tn÷
ta fodaukiih háka má>hla keye' tal iqúfYaI fohla' fï
;;a;ajh ljod kï ,nd.ksïo lshl tl ;=<ska fodaukiihla we;s
fjkjd' ;du ,nd .;af; keyefk' kuq;a t;k má>hla keye' tal
meyeÈ,shs fk' B<Õg ;=kafjks ldrKh lshkjd' hï lsis NsCIqjla
iem ÿla fidïkia fodïkia j,ska ys; uE;a lrf.k fkdÿla
fkdiqj ijNdjh we;s p;=¾: OHdkhg i;r fjks OHdkhg
iujÈkjd' tal háka wúccdkqih keye' tal fkdÿla fkdiqj
fõokdj kuq;a thg háka wúccdkqih keye' tal iqúfYaI
wji:djla'
412
fõokdj' B<Õg wykjd ÿla fõokdfõ máNd.h fudllao" talg
ms<s;=re fokjd ÿla fõokdfõ máNd.h iem fõokdj' Tkak ta fol
w;f¾ tla;rd úÈhlg iïnkaOhla ;shkjd' B<Õg wykjd fkdÿla
fkdiqj fõokdfõ máNd.h fudllao' tal wuq;= fohla' fkdÿla
fkdiqj fõokdfõ máNd.h wúccdj'
413
fmkakqjd iS fida meÈ,a,' iSfida tl lshkafka biair fmd,a ms;a;
meÈ,a, jf.a tlla' ±ka talg bx.S%is jpkhla mdúÉÑ lrkjd' iSfida
tl lsh,d' t;fldg idudkH f,dalhd mD:.ack f,dalhd iem;a
ÿl;a w;r iSfida mÈñka bkafka" ziSfidaZ tl ueo ;shk fkdÿla
fkdiqj .ek okafk;a keye' Tkak ´l ksid ;uhs i;smgGdk
iQ;%fha we;a; jYfhka i;smgGdkhg neye,d fõokdkq miikdjg
.sh wd¾h Y%djlhd muKhs fkdÿla fkdiqj fõokdj mjd
y÷kd.kafka' idudkH f,dalhd tal okafk;a keye' Tjqkag
uOHi: fõokdjla keye' wr fol w;frhs hkafk'
414
hfula fldka fol f;areï wrf.k m%{dfjka ueo
fkdwef,ao Tyqg uu uyd mqreIhdhhs lshñ' Tyq fï f,dalfha
ueyqïldßh blaujd .sfha fõ'
415
yeá jodrKjd' uyfKks" iem fõokdjlg ;=vq fok wkaofï
iamY_hla ksid iem fõokdjla WmÈkjd' ta iamY_h-fu;k§ wuq;=
jpkhla fhfokjd z;ccxZ lsh,d' tal ú.%y lrkak ´k'
mdßNdIsl jpkhla jf.hs ne¨jyu z;ccZ lshkafk mskaj;=ks' z;;aZ
lshkafka zthZ lshk tlfk' z;ccZ lshkafka thskau Wmka" thskau
ksmka' t;fldg iamY_h ;=<skau ksmka ta iem fõokdjg ;=vqfok
iamY_fha ksfrdaOfhka" thskau Wmka iem fõokdj ke;sfjkjd
iamY_h ke;s fjkfldg' ta lshkafka hï iamY_hla ksid iem
fõokdjla we;s jqkd kï ta iamY_h ke;s fjkfldg fõokdj;a ke;s
fjkjd' talhs nqÿrcdKka jykafia u;= lrkafka' ta iem fõokdj
ms<sn|j lshkafk tfyuhs' ta jf.au ys;d.kak zÿCLfjokshx
NsCLfj Miix mápp Wmmcc;s ÿCLd fjokdZ uyfKks ÿla
fõokdjg ;=vq fok wkaofï iamY_hla ksid ÿla fõokdjla we;s
fjkjd' ta ÿla fõokdjg ;=vq fok iamY_h ksreoO ùu;a yd iuÕu ta
ÿla fõokdj;a ixisf|kjd' fkdÿlaa fkdiqj fõokdj ms<sn|j;a ta
úÈhgu m%ldY lrkjd' fkdÿla fkdiqj fõokdjg ;=vqfok wkaofï
iamY_hla ksid fkdÿla fkdiqj fõokdjla we;sfjkjd' ta iamY_fha
ksfrdaOfhka th ixisf|kjd'
416
fjokd WmmccJ;s' ;ccii ;ccii Miiii ksfrdOd ;ccd ;ccd
fjokd ksrec®J;sZ ta lshkafka z;ccx ;ccx Miix mápp ;ccd
;ccd fjokd Wmmcck;sZ wms z;ccZ lshk jpkhg lshuq iqúfYaI
lsh,d' álla talg lsÜgqfjka hk isxy, jpkfhka lshkj kï
lshkak fjkafka fufyuhs' ta ta iamY_h ksid ta ta iqúfYaI
fõokdfjda WmÈ;a' ta ta iamY_hkaf.a ksfrdaOfhka ta ta iqúfYaI
fõokdfjda ksreoO fj;aZ Tkak idudkH w¾:h' wr z;ccZ ;shk
tl ;ukau f;areï .kak' tal iqúfYaIhs'
417
u;=lr .kakjd YS>%fhka' b;du;au .eUqre fohla fu;k
;sfhkafka' tal hg ;sfhkafka wks;H ix{dj' fhdaksfida
ukisldrhghs tal wyqfjkafk wr z;ccxZ l:dj' ta ta iamY_h ksid ta
ta fõokdfjda yg.ks;a' fï ál u;l ;shd.kak' ta ta iamY_hkaf.a
ksfrdaOfhka ta ta fõokdfjda ksreoO fj;a'
418
jykafia leu;s keye NsCIqŒka jykafia,dg wjjdo lrkak hkak
lsh,d' nqÿrcdKka jykafia lshkjd zzkJol hkak .sys,a,d
wkqYdikd lrkak" NsCIqŒkag Ou_ l:d lrkak' fyd|uhs ijdóks
lsh, kJol ijdóka jykafia ta fufyKjrg-rdcldrduh lshk
fufy‚ka jykafia,d jevjdih lrk ;ekg-jevu l<d' ta
fufy‚ka jykafia,d;a je|,d b|.;a;d nK wykak' Tkak Ou_
foaYkdj hk yeá' m<uqfjkau lsõj" zzke.‚jreks ±ka fïZZ
foaYkdj hkafka m%YafKda;a;r jYfhka' ux wykfldg okakjd kï
okakjd lshkak ´k' fkdokakjd kï fkdokakjd lshkak ´k'
iel we;s ;ekla ;sfhkjd kï uf.kau wykak ´kZZ' fndfydu
fyd|hs lsh,d i;=gq fj,d wyka bkakjd' B<Õg idudkHfhka
fld;k;a jf.a lshk ;s%,laIK foaYkdfjka mgka .kakjd'
ke.‚jreks" wei ks;Ho wks;Ho@ wks;Hhs ijdóks" hula wks;H
kï th ÿlo iemo@ ÿlhs ijdñks" hula wks;H kï ÿl kï
fjkiajk iq¿ kï thg uuh udf.ah lshkak iqÿiqo@ ke;uh
ijdóks" wei .ek weyqj jf.a ys;d.kak lk keyeh Èj lh uk
lshk ta wdOHd;añl wdh;k yh ms<sn|ju tlska tl fï kJol
ijdóka jykafia m%Yak l<d' f;r‚hka jykafia,d ms<s;=re §,d
bjr lrkafk fufyuhs' wms tfyu ms<s;=re fokafka fudlo lsh,;a
lshkjd' ijdóks" wms l,skau wd¾h m%{dfjka h:dN+; jYfhka
±lald" wdOHd;añl wdh;k yhu wks;H nj'
419
tkjd wuq;=u Wmud ;=kla' t;khs fï iQ;%fha jákdlu ;sfhkafkaa'
m<uqfjks Wmudj fïlhs' zzke.‚jreks" ±,afjk f;,a mykla
;shkjd' ta ±,afjk f;,a myfka f;¨;a wks;Hhs" jeáh;a wks;Hhs"
myfka ±,a,;a wks;Hhs" wdf,dalh;a wks;Hhs' kuq;a hï flfkla
lshkjd kï fï ±,afjk myfka f;¨;a wks;Hhs" jeáh;a wks;Hhs"
±,a,;a wks;Hhs" yenehs wdf,dalh ks;Hhs iodld,slhs iaÓrhs lsh,d
lshkjd kï ta lSu yßo@ talg W;a;r fokafka fldfyduo"
fufy‚ka jykafia,d' zzke;uh ijdóks" fudlo wrjd wks;H kï
fïl;a wks;H fjkak tmdhe'ZZ Tkak tf;kaÈ t<shg tkjd wr
lshdmq isoOdka;h' nqÿrcdKka jykafia zz;ccx ;ccx MiixZZ lsh,d
jod<fk' wr fufy‚ka jykafia,d tl yçka W;a;r fokjd
fudlo fya;=j lsh,d zz;ccx ;ccx Nfk;" mpphx mápp ;ccd
;ccd fjokd Wmmcck;s' ;ccii ;ccii mpphii ksfrdOd ;ccd
;ccd fjokd ksrec®k;s'ZZ ijdóks" fïlhs fya;=j ta ta m%;Hhka
ksid ta ta fõokdfjda we;s fj;a' ta ta m%;Hhkaf.a ksfrdaOfhka ta ta
fõokdfjda ksreoOfj;a' m%;Hh lshkafka t;k iamY_h - iQ;%fha
tfyu lsh, keye' idudkHfhka ys;kak ;sfhkafka ta f;r‚hka
jykafia,d kslïu wyka ysáh fkdfjhs' wms ksoiqklg lshf;d;a
tl úÈhg b|.;a bßhõfjka b|f.k bkakjd kï fõokd wdÈh
tkjfk' wr foaYkdj wdY%fhka fõokdkqmiikdj l<d fjkak
we;s' tl yçka lsõjd - ;ccx ;ccx - ta ta iamY_ ksfrdaOfhka ta ta
fõokdfjda ksreoO fj;a' Tkak ta isoaOdka;h u;=jqkd we;a;
jYfhka tal lsõfj fufyuhs' tal iïnkaO l<d wr Wmudjg'
Wmudjg iïnkaO lf<a fufyuhs'
420
wks;Hhs" l| wks;Hhs' w;=m;r wdÈh;a wks;Hhs' fijke,a,;a
wks;Hhs' kuq;a hï flfkla lshkjd kï fï .fya uq, wks;Hhs"
l| wks;Hhs kuq;a fijke,a, ks;Hhs lsh, tal yßo@ ke;uh
ijdóks" fudlo fya;=j" wrjd wks;H kï fïl;a wks;H fjkak
´k" Tkak talg .,m, lshkjd' tfiau ke.‚jreks ndysr wdh;k
.ekhs B<Õg lshkafka' rEm" Yno" .JO" ri" fMdgGnn" Ouu lshk
tajd wks;H kï tajd ksid we;sjk iemÿla fkdÿla fkdiqj tajd;a
wks;H fjkak ´k' tfyu lsõjyu t;kÈ;a fya;=j jYfhka wr
z;ccx ;ccxZ l:dj lshkjd' zz;ccx ;ccx Nfk;" mpphx mápp
;ccd ;ccd fjokd Wmm cck;s' ;ccii ;ccii mpphii ksfrdOd
;ccd ;ccd fjokd ksrec®k;s'ZZ t;fldg wdOHd;añl wdh;k
yh;a ndysr wdh;k yh;a ms<sn|j wr z;cc l:djZ bÈßm;a lr,d
;sfhkafk ta f;r‚ka jykafia,dg ta foaYkdj lrk w;r tal
m%;HCI fjkak we;s' tal olskak we;s' ta .ek bÕshla iQ;%fha kï
keye'
421
Tng ±ka w¾:h fokakï' we;=<; ;shk uia f.dv lshkafka
wdOHd;añl wdh;k yhg fjk kula" msáka ;shk yuhs lsh,
lshkafka ndysr wdh;k yhg fjk kula' fï fol iïnJO fj,d
;shk kyßka ye¢kafjkafka kJÈrd.hhs' kJÈrd. lshkafka
mskaj;=ks ;Kydjg kula' kJÈ lshkafka ;=gqùu" rd. lshkafka
we,au' t;fldg kJÈrd.h ;uhs yu;a ui;a iïnJO fjk kyr
t;fldg tajd lmqjd' ta lemQ ksid neÆ ne,aug wr ysáh .j fok
jf.a fmkqkg fudlo fjkila ;sfhkjd' yu Tfya od,d ;shkjd'
422
ke.sg, jkaokd lr,d nqÿrcdKka jykafia <Õg jevu l<d'
nqÿrcdKka jykafiag jkaokd lr,d ysgf.ku bkakfldg
nqÿrcdKka jykafia;a lshkjd ke.‚jreks zhkakZ' jeä l;djla
keye zhkakZ lsõjd' ta wh;a .shd' .shdg miafia nqÿrcdKka jykafia
Wmudjla fokjd ix>hd jykafia,dg zuyfKksZ ;=ÿiajla fmdah
lshkafka oy y;rfjks oji' mif<diajl lshkafka mif<diafjks
oji Tkak Wmudj fokafka fufyuhs' uyfKks ;=ÿiajla fmdah
ojil y| Èyd n,k fldg jeä fofkl=g ielhla we;s fjkafk
keye' yf|a wvqjla ;shkjo msß, ;shkjo lsh,' we;a; jYfhkau
wvqjla ;shkjd' wkak ta jf.a fï mkaishhla NsCIqŒka jykafia,dg
kJolf.a foaYkdfjka i;=gla we;sjqkd' kuq;a n,dfmdfrd;a;=
bIag jqfka keye' tfyu lsh,d nqÿ rcdKka jykafia kJol ijdóka
jykafiag lshkjd —kJol fyg;a .sys,a,d fï foaYkdju
mj;ajkak˜ lsh,d' ±ka fï ld,fha jf.a hka;% ;snqK kï tfyu
Wkajykafiag yßu f,fyishs' nqÿ rcdKka jykafia zzta foaYkdju
tfyuu fyg;a mj;ajkak NsCIqŒkagZZ lsh, jod<d'
423
fïl uy mqÿu isoêhla' tlu foaYkdj wy,d uq,a ojfia ud¾.
M, ,enqfKa keye' fojk ojfia wvqu m%;sM, ,enQ fufy‚h
fidajdka' thska wmg ys;d.kak ;sfhkafk wr z;ccx ;ccxZ
fjokdkqmiikdjhs tafla hg ;sfhkafka' ta w;ska wuq;=u
foaYkdjla fïl'
424
ry;afj,d keye& fiaL ;;aFjfha isák Tn jykafiaf.a Y%djlfhla
Èú kid.kak ys;kjd' tal j<lajd,kak lsh,d' nqÿrcdKka
jykafiag fï udrhd lshkafka' udrhd lshkafka j<lajkak lsh,d'
fïl uyd mqÿu l;djla' udrhd fkdlshk fohla fu;kÈ lshkafka"
lmálu ksid' f;areï .kak n,kak' B<Õg tfyu lshk w;fru
f.daêl ijdóka jykafia hï lsis ;shqKq wdhqOhlska f., lmd
.;a;d' fïl nqÿrcdKka jykafia ±l, fï udrhdf.a wNsfhda.hg
wuq;=u W;a;rhla nqÿrcdKka jykafia fokafka' fïl
újdodmkakhs' uy mqÿu .d:djla'
425
msysáhd o lsh,d fidhkjd' Tkak B<Õg tkjd wka;su jdlHh
nqÿrcdKka jykafiaf. zwmm;sgÀf;k ú[[dfKk f.dêfld
mßksnnqf;dZ f.daêl l=, mq;%hd msßksjka mEjd fkdmsysá
ú[[dKhlska' wfma ksjk foaYkd lshjmq mskaj;=ka okakjd
we;s Th Njhg hk ys; ms<sn| lshkafk tal wms f;areï lruq'
±ka idudkH mD:.ackhd lshkafk yeu ;siafiu w,a,.k bkak
flfklafk' weof.k bkak flfklafk' m[p WmdodkilJOh
lshkafka fudllao@ Wmdodk lshkafka w,a,.k bkak tlfk'
f.dvj,a myla w,a,.k bkakjd' ±ka mK wÈkjd lsh, lshkafka
urK wji:dfõ udrhd wrfyka wÈkfldg fufyka wÈkjd' mK
wÈkjd lsh,d lshkafka talfka' fï ukqiaihd fldfydu yß fufya
bkak n,kjd' t;fldg udrhdg jefâ yß' udrhd lrkafk
fudllao' tfyu uefrk fj,dfj fï me;a;g weoafod;a - udrhd yß
lmáhs - udrhd zb|dZ lsh, w;yßkjd' zb|dZ lsh, w;yßkjd' wr
mqoa.,hd .sys,a,d Njfha jefgkjd' Njh;a tlalu cd;sh ;shkjd"
cd;shla tlalu Wmka Èk ;E.s ;shkjd' crd" jHdê" urK' Tkak
urK wji:dfõ§ lfò w;yeßfh ke;akï fjkfoa' w,a,.k
ysáfhd;a udrhd Èkhs' kuq;a w; yeßfhd;a fudlo fjkafka@ w;
yeÍu ;uhs f.daêl ijdóka jykafia lf<a' ta ál f;areï .kak
neye fndfydu ngysr W.;=kag;a' b;du ishqï ldrKhla' b;ska ta
wjia:dfõ f.daêl ijdóka jykafia ;Kydj muKla fkdfjhs
;Kydjg iïnkaO fõokdj;a w;yeßhd' ys;kak f., lmd.kakd
tl idudkHfhka ys;d.kak;a neß fohla' Wkajykafiag Ou_
Yla;shla fudlla yß ;snqK ksid wr iudêh yh ierhla msßys,d
.shd' iudêh Wmldr lrf.k úoY_kd jvkakhs n,dfmdfrd;a;=j
;sfhkafk we;af;a' ta ksid B<Õg l,amkd l<d fï iudêh;a
tlalu úoY_kdjg hkak lsh,d' wmg ys;d.kak;a wmyiqhs'
426
neye' ug wikSm jeähs' óg jvd fyd| YÍrhla ,nd.kak ´k lsh,
ys;=fjd;a udrhg wyqfj,d bjrhs' m%d¾:kdj;a tlal' Tlafldu
w;yßkakhs ´fk' Èjeia yq, ysgjmq lÜáh ysgka wjidk
fudfydf;a§ w;yer, ksjka ÿgqj lsh, lshkjd' w;sYfhdala;s
iys; kuq;a wgqjdfõ lshkjd fï mskaj;=ka wy,;a we;s iuyr
l:d' kuq;a hï Ou_;djla ;shkjd' tla fhda.djpr ijdóka jykafia
kula fldáhd lk w;f¾ tl tl ud._ M, ,n,d yoj; lkfldg
ry;a jqkhs lsh,d'
427
fõokdkqmiikdfõ fhda.djprfhl=g Wmldr jk ál B<Õg ;u
;ukag w;a olskak mq¿jka'
428
yßhgu fldkalS%Ü ±ïu jf.a' Bg miafi meh .dkla jqK;a bkak
mq¿jks' ta me;af;ka iu:h ÈhqKq fjkjd' B<Õg tal ;=<
wjfndaOh - wr fõokdkqmiikdj;a ta tlal hkjfk' fõokdj
tlla lsh, .;a;= tl wkak wr jeys ìxÿ Wmudj bfígu
f;afrkjd ta fj,dfj' uu fï tl fõokdjla lsh,d wrf.khs
fïl;a tlal .egqfKa' ±ka n,k fldg fu;k mqmqre .eys,a,la'
tl tl mqmqrla ;=< kdu rEm wjfndaOh ;shkj' mskaj;=ks kdurEm
wjfndaOh ;shkjd' wka;sug wms wr ks;r fhdok jpk fol
>ki[[dj Èhfj,d rdis i[[dj u;= fjkjd' t;k úoY_kdj'
f,dalhd >k i[[dj ;=<hs bkafk' tlla yeáhg .kakjd'
tal m%;HCI fjkjd tlla fkdfjhs fu;k wr Èh nqnq¨ we;s
fj,d ke;s fjkjd' wka k nq ÿ yduq ÿ rejka f .a Wmudj;a
±lalfjkjd' tal ;=< úoY_kdj yq.la ÿr .sys,a,d' we;a; jYfhka
we;eï flfkla tal yßhg lf<d;a tl me;a;lska iudêh' wks;a
me;af;ka iuyrúg ta wdikfhau ry;a fjkak Wk;a mq¿jka'
Tkak fjokdkqmiikdj' ta wdY%fhka ;uhs w;S; fmd;aj,
;sfhkafk fldáh lk l;dka;r' flfia fj;;a wms f;areï
.kak ´k fï fhda.djprhkag tk b;du;au m%dfhda.sl fohla
fu;k ;sfhkafk' tal u;l ;shd.kak' wr f.daêl ijdóka
jykafia wdo¾Yhla yeáhg .kak - jerÈ úÈhg fkdfjhs'
Èúkid .kak lrk wdrdOkdjla fkdfjhs' fu;k .kak
;sfhkafka ;Kydj kid .kak lrk wdrdOkhla f,i' ;Kydj
kid .kak wdrdOkdjla muKhs' fïflÈ hï m%fhda.sl foal=;a
lshjqkd' fhda.djprhkag m%fhdackj;a fohla' fï foaYkdj ;=<ska
wms fõokdj .ek lsõfj talg iamY_h;a ;Kydj;a bfíu iïnJO
fjkjd'
429
yqÕla ÿr hkak mq¿jka' iu: me;af;ka m¾hXl fõ,dj;a jeä
lrf.k iudêhla ,nd.kak mq¿jka' úoY_kd me;af;ka
f,daflda;a;r ud._M, ,ndf.k fï Ôú;fha§u ry;a M,h mjd
,nd.kak mq¿jka' fï mskaj;=kag;a wdYS¾jdo jYfhka wo Èk fï
úfYaIfhka lugykaj,g Wmldr jk fï Ou_ foaYkdj Wmldr
lrf.k yels;dla blaukska wms ks;r i|yka lrk yeáhg
Ydik myk ksfjkak l,ska-wr f;,a myk .ek lsõj jf.a-Ydik
myk;aa ±ka ksfjkak <Õhs' Bg l,ska ;u ;uka fï ixidrfhka
ñfokak n,dfmdfrd;a;= fjkjd kï wr f.daêl ijdóka jykafia
jf.a Ôú; mß;Hd.fhka fhÿfkd;a ;ukag m%;sM, ,nd.kag
mq¿jka' ,nd.kak yelsfõjdæ lshd wms wdYS¾jdo lrkjd' wùÑfha
isg wlksgd olajd hï;dla i;aFj flfkla fun÷ Ou_ foaYkduh
Ou_ Y%jKuh l=Y,h wkqfudaoka ùug leu;s kï wkqfudaoka ùu
;=<ska m%d¾:kSh fndaêhlska W;=ï wud uy ksjkska iekfi;ajd
lshd m%d¾:kd lrñka fï .d:d lshkak'
t;;dj;d p wfuyys'''
430
mdol igyka(
1' ojh;dkqmiikd iq;;" iq;; ksmd;" 230 msg ^nq'c' ;s%' 25&
2' úNX. iq;;" ixhq;; ksldh" 2-6 msg ^nq'c' ;s%' 14&
3' pQ, fjo,, iq;;" uc¯u ksldh" 1-710-716 msgq ^nq'c' ;s%' 10&
4' i<dh;k úNX. iq;;" uc¯u ksldh" 3-460 msgq ^nq'c' ;s%' 12&
5' i,, iq;;" ixhq;; ksldh" 4-396 msg ^nq'c' ;s%' 16&
6' ufc® iq;;" wx.=;a;r ksldh" 4-186 msg msg ^nq'c' ;s%s' 21&
7' ;sii fuf;;hH iq;;" iq;; ksmd;" 318 msg ^nq'c' ;s%' 25&
8' MiiuQ,l iq;;" ixhq;; ksldh" 4-410 msg ^nq'c' ;s%' 16&
9' fMKmsKvqmu iq;;" ixhq;; ksldh" 3-240 msg ^nq'c' ;s%s' 15&
10' kJoflDjdo iq;;" uc¯u ksldh" 3-552 msg ^nq'c' ;s%s' 12&
11' f.dêl iq;;" ixhq;; ksldh" 1-220-222 msgq ^nq'c' ;s%s' 13&
12' Wm[[d; iq;;" wx.=;a;r ksldh" 1-100 msg ^nq'c' ;s%s' 18&
431
mdol igyka(
1' ojh;dkqmiikd iq;;" iq;; ksmd;" 230 msg ^nq'c' ;s%' 25&
2' úNX. iq;;" ixhq;; ksldh" 2-6 msg ^nq'c' ;s%' 14&
3' pQ, fjo,, iq;;" uc¯u ksldh" 1-710-716 msgq ^nq'c' ;s%' 10&
4' i<dh;k úNX. iq;;" uc¯u ksldh" 3-460 msgq ^nq'c' ;s%' 12&
5' i,, iq;;" ixhq;; ksldh" 4-396 msg ^nq'c' ;s%' 16&
6' ufc® iq;;" wx.=;a;r ksldh" 4-186 msg msg ^nq'c' ;s%s' 21&
7' ;sii fuf;;hH iq;;" iq;; ksmd;" 318 msg ^nq'c' ;s%' 25&
8' MiiuQ,l iq;;" ixhq;; ksldh" 4-410 msg ^nq'c' ;s%' 16&
9' fMKmsKvqmu iq;;" ixhq;; ksldh" 3-240 msg ^nq'c' ;s%s' 15&
10' kJoflDjdo iq;;" uc¯u ksldh" 3-552 msg ^nq'c' ;s%s' 12&
11' f.dêl iq;;" ixhq;; ksldh" 1-220-222 msgq ^nq'c' ;s%s' 13&
12' Wm[[d; iq;;" wx.=;a;r ksldh" 1-100 msg ^nq'c' ;s%s' 18&
435
17 jk foaYkh
^myka lKqj Ou_ foaYkd wxl 199&
ie±yej;a mskaj;=ks æ
436
ms<sn| wkqmiikdjlg ;=vqfok wkaoñka Ou_ ldrKd tlsfkl
bÈßm;a lrk fï iQ;%fha§ nqÿrcdKka jykafia ;Kydj ms<sn|
ojh;dj bÈßm;a lrkafka fufyuhs'
437
u;la lr .kak ´k máppiuqmmdo Ou_fha ;Kydj i|yka jk
wdldrh' fï mskaj;=ka ljqre;a ta wx. fod<fyka hqla;
máppiuqmmdo Ou_h okakjd' tafl fukak fï úÈhghs i|yka
fjkafk' fjokd mpphd ;Kyd" ;Kyd" mpphd Wmdodkx" ;Kydj
we;s fjkafka fõokdj m%;Hfhka' ta jf.au ;Kydj Wmdodkhg
m%;Hhla fjkjd' Tkak Th ldrKh u;l ;shd.kak ´k -
;Kydfõ fome;af; ;shk ta m%;H fol' B<Õg nqÿrcdKka
jykafia ixhq;a iÕsfha úNx. ixhq;a;fha2 máppiuqmmdo úNx.
iQ;%fha § ;Kydj y÷kaj,d fokafka yh wdldrhlghs' bkaøsh
wdruuK wkqj' fudkjo yh' rEm ;Kyd" ioo ;Kyd" .JO ;Kyd"
ri ;Kyd" fMdgGnn ;Kyd" Ouu ;Kyd' Th úÈhg yh
wdldrhlghs tf;kaÈ olajkafka'
438
u;= lrkjd fï mskaj;=kag ys; fhdokak' wx.=;a;r ksldfha ;sl
ksmd;fha ;sF:dh;k iQ;%fha§4 fï wfma nqÿrcdKka jykafiau fï
úÈhg m%ldY lrkjd'
439
fïl folla yeáhg .kakjd' ta folla yeáhg .ekSu ksid ;uhs
f,daN" fodai" fuday" we¨ï .egqï uq<dùï Tlafldu ;sfhkafka'
fïl f;areï lrkak ´k Wmud wms fldf;l=;a lsh, ;shkjd'
hï;ñka u;lalr .ekSu iEfykjd' ir,u Wmudj wmf.a ksjfka
ksùu foaYkd we;=<;a fmd;aj, olaj,d ;shkjd' ztaoKav Wv n,a,dZ'
taoKav Wv hk n,af,la ;udf.au Pdhdj ±l,d fjk n,af,la
lsh, ys;, úfgl j,af. fyd,jdú' tfyu ke;akï f.drjdú'
tfyu ke;akï l=;=y,fhka n,dú" wkak f,daN" fodai" fuday' ta
Wmudj ;j;a kùlrKhla lr,d wms bÈßm;a lr,d ;shkjd' ±ka"
tal fndfyda fokdg rij;a l:djla njg m;afj,d ;shkjd - jvd
l,d;aul wkaoñka bÈßm;a l<d kdisiia l:dfjka - taflaÈ
lsõfõ ta mer‚ .S%l foaj l;djla wdY%fhka' kdisiia kue;s
.S%l ;reKhd ;udf.a rEu;a uqyqK ljodj;a ±l, keye' lef,a§
fmdl=Klg keUqre fjkfldg tafl ms<sìUqj j;=fr ;shkj ±l,d
/jgqkd fojÕkla lsh,d' /já,d fojÕk je<|.kak Èk
.Kklau ksr¾:l W;aidyhla lr,d t;ku u<d' taflÈ ;udf.au
Pdhdj nj fkd±kSu ksihs tfyu jqfKa'
440
f;darkak uu iuyrúg f.dfâ Wmudjla neßu ;ek lshkjd'
ú[[dKfhka weyqfjd;a ;uqfi ljqo lsh,d' kdurEmfhka
wykak hhs lshdú' kdurEmfhka weyeõfjd;a ;uqfi ljqo lsh,
ú[[dKfhka wykakhs lshdú' ta ;rug ta fol tllg tlla
iïnJOhs' kuq;a f,dalhd tal okafka keye' wr úÈhg ms,a follg
fnfokjd' Tkak Th úÈhg ta lsõfj - ú[[dKh;a kdurEmh;a
w;r wfkHdakH m%;H iïnkaO;dj'
441
;sfhkafk" ;Kydfj miq ìuhs - wúoHd miqìuhs' tal wr úÈhg Èh
iq<shg yeß,d wka;sug tal ;=<ska wfJHdakH m%;H;dj f,dalhg
jegfykafk keye' f,dalhd yeu ;siafiu bkafka fldka folla
wka; folla - ;=< - ta ;=<ska we,Sï .eàï uq<dùï we;s fjkjd'
wjidk m%;sM,h ÿl - m[pWmdodk ilJOhla f.;Su' p;=rd©i;H
foaYkdfõ§ nqÿrcdKka jykafia ÿlL iuqoh wd¾h i;Hh lsh,
lsõfõ ;Kydjhs' B<Õg ÿlL ksfrdaOh .ek lshkfldg ta;a
wúoHdj i|yka lf<a keye'
442
fld;ekl Wm§o' jeof.k isákakS fld;kl jeof.k isào'
B<Õg nqÿrcdKka jykafia ms<s;=re fokjd zhx f,dfl mshrEmx
id;rEmx tfF:id ;Kyd Wmmccudkd Wmmcc;s' tF: ksúiudkd
ksúi;sZ f,dalfha hula ms%h kï- fï jpk fol u;l ;shd.kak'
zmsh rEmxz lsh, lshkafka mskaj;=ks zrEmZ lsh, t;k fhÈ,
;sfhkafka md,s NdIdfõ yeáhg ms%h ijNdjh lshk tlhs' hula
ms%h ijNdjh weoao zid;rEmxZ lshk jpkh;a álla f;darkak
wudrehs' zid;Z lsh, lshkafka iqjodhl ke;akï ñysß lsh,
idudkHfhka lshkak mq¿jka'
443
B<Õg lshkjd plLqiuMiicd fjokd ta iamY_h ksid we;s fjk
fõokdj ;=<;a ;Kydj yex.s,d bkakjd' B<Õg lshkjd rEm
i[[d ioo i[[d .JO i[[d wd§ jYfhka' ta i[[dj ;=<;a ta
;Kydj yex.s,d bkakjd' B<Õg lshkjd rEm ixfÉ;kd ioo
ixfÉ;kd' ixfÉ;kd lshkafka mskaj;=ks rEmh .ek ys;Su tal;a
ms%hrEmhs f,dalhd leu;shs rEmh .ek ys;kak' Yíoh .ek ys;kak'
t;k;a yex.s,d bkakjd' Tkak B<Õg lshkjd uyd mqÿu fohla tal
f;areï .kak;a wudrehs' zrEm;Kyd f,dfl mshrEmx id;rEmx
tfF:id ;Kyd Wmmccudkd Wmmcc;sZ uy mqÿu lshukla tal'
f,dalhdg rEm ;Kydj;a ms%hhs" rEm ;Kydj;a iqj odhlhs' taksid
t;k;a ;Kydj ,e.f.k bkakjd' ;Kydj fojrla lshfjkjd'
fïl ys;d.kak;a neß fohla' f,dalhdg rEm ;Kydj Yno ;Kydj
tal;a ms%hhs' ;Kydj ;=<;a ;Kydj ;shkjd' fldfyduo jefâæ rEm
;Kydj" ioo ;Kydj ;=<;a ;Kydj ;sfhkjd' WmÈkjd' tal ;=<;a
yex.s,d bkakjd' B<Õg lshkjd rEm ú;flld" rEm ú;¾lh;a ta
jf.au ms%h ijNdjhla .kakjd' rEm .ek ys;kak;a leu;shs' B<Õg
rEm úpdfrd' Th ±ka uu lsõfõ oiúO ú.%yhla uyd i;smgGdk
iQ;%fha Th úÈhg ;Kydj we;sfjk ;ek;a ,e.f.k bkak ;ek;a
olajkjd' B<Õg ksfrdaOh ms<sn|j fï úÈhg lshkj' álla
lsõjyu we;s f;areï .kak n,kak' zid fLd mfkid ;Kyd lF:
myShudkd mySh;s lF: ksrec®udkd ksrec®;sZ ta ;Kydj
fld;ko m%ySK jkafka@ fld;ko ksreoO jkafka@ ta;a wr
úÈhguhs' hï ;ekl we;sjqkd kï - zhx f,dfl msh rEmx id;rEmx
tfF:id ;Kyd myShudkd mySh;s' tF: ksrec®udkd ksrec®;sSZ -
ta ;ekaj,u ;uhs fïl ke;s fjkafk;a' uydi;smgGdk iQ;%fha ta
úÈhg iúia;r ú.%yhla ;shkjd'
444
jykafia jev jdih lrk wji:djl i:úr NsCIQka jykafia,d
msßila msKvmd;fhka miafia uKv,ud,fha /iafj,d Ou_
idlpPdjla - iïuka;%Khla - wdrïN l<d' t;k§ idlpPd lrkak
t<shg .;af;a nqÿrcdKka jykafia fu;af;hH m[yfha foaYkd
l< tla;rd .d:djla - álla .eg¿ jf.a m%fya,sld .d:djla -
445
lsõfjd;a tl fldkla" iem fõokdj fojk fldk ÿla fõokdj"
ueo fkdÿla fkdiqj fõokdj' tal;a ±fkkafk keyefk wmg
talg;a fya;=j ;Kydjuhs' ;Kydj ;uhs ueyqïldßh'
446
fmdä tld jgmsg n,k fldg" wefyka n,k fldg" lfkka wyk
fldg" thdg zfu;kZ lsh, ;ekla wdj Bg miafi' zfufia njZ
lsh, fohla ,enqKd' Bg miafia hï fohla zfufiaZ lsh, .;a;
yeáfhu t;k b|,u zwkafia njgZ mßj¾;kh fjkjd'
447
tal .kak lsh, ta ál lrkafka ;;%;;%dNskJÈkS z;Kyd
fmdfkdNúldZ lshk jpk w¾:j;a fjkafka wkak ta ksihs'
mqk¾Njh lshk tl w¾:j;a fjkafka urK wji:dfõ muKla
fkdfjhs' fudfyd;la mdid isÿfjk nj ys;d.kak' zmqk¾NjZ
lshk jpkh ±lalyu ys;kafka' fï urKfhka miafia Wm;'
fudfyd;la mdid- iuyr tlla zfohlaZ fjkjd' tal fjkia
fjkjd' B<Õg tal fjkia jqk yeáfha tal wu;l lr,d ;j tlla
w,a,kjd" ;j tlla w,a,kjd' Tkak tal lrkafka ;Kydfjka -
fkdfmfkk yeáhg' wkak z;;%;;%dNskJÈkSZ uy mqÿu tlla'
zfufia nj;aZ zwkafia nj;aZ w;r ;uhs i;a;ajhd ixidf¾ .uka
lrkafka" Ôú;fhka Ôú;hg muKla fkdfjhs Njfhka Njhg
muKla fkdfjhs' Njhla ;=< - Njhla ;=< b;du;au ishqï wkaoñka
isÿfjkjd' wkak ta wkaoñka i<ld .kak bF:Ndj w[[:dNdjh
f;dar .kakhs Th ál lsõfj'
448
w¾:hla hgm;a fj,d' ydjd Wmudjg .;af; fudlo@ ydjdg mq¿jka
wE;g mkskak' állg ys;kak ydjdf. miq mh je,l W.=,l
wyqjqKd lsh,d' W! okafk keye wyqfjÉp nj' W! wE;g mkskjd'
mek, n,kfldg je,g wyqfj,d bjrhs' wdhs;a tal neßWkyu
fjk me;a;lg mek, n,kjd' ;j me;a;lg mkskjd' fldÉpr
wE;lg mekak;a ydjd talg wyqfj,d' ta jf.a ;uhs wkak ;Kydfõ
ixfhdackh' zixfhdckix.i;;dZ ;Kydfõ ixfhdackhg we,s,d
ta ixfhdackh ksid zÿlLx Wfmk;s mqkmmqkx ÑrdhZ kej; kej;;a
i;a;ajhd ÿlg meñfKkjd' fldákau lshf;d;a wkd.dñ
fkdjqfkd;a n%yu f,daflg .sh;a" wr ;Kyd W.=, ksid wdhs;a
yeß, tkj fuydg' wkak ta ;rï m%n,hs ta ;Kydj' ta ;Kyd
ixfhdackh b;du m%n, nj fï Ouumo .d:dfõ fyd|g u;= lr,
;shkj' fï mskaj;=ka fyd|g okak .d:djla'
450
uu Wmdodk iys; jQjyqghs" Wmdodkhla ;shk flkdghs
W;am;a;shla fmkajd,kafka' Wmdodkhla ke;s jQjyqg W;am;a;shla
fmkajkafk kef;hs lshk tlhs ta lsõfõ' B<Õg nqÿrcdKka
jykafia hïlsis Wmudjla fokjd' zhï fia jpP .skakla -
ziWmdodfkd c,;sZ t;k .skakg fhdok jpkh zWmdodk iys;Z
tal f;darkak wjYHhs' Wmdodk lshk jpkh md,s NdIdfõ" ±ka
ldf,a bkaOk øjH hk f;arefu;a fhfokjd' fldáka lshkj kï
.skakla kslï ±,afjkafk keye' .skak fudlla yß w,a,
.;a;yufk ±,a fjkafka' or fyda fjk;a bkaOk øjHhla
w,a,.;a;yu ;uhs .skak ±,a fjkafka' fu;k§ nqÿrcdKka
jykafia jodrkjd ziWmodfkdZ ta lshkafka Wmdodk iys;juhs
.skakla ±,afjkafka' zfkd wkqmdodkiiZ Wmdodkhla ke;sj
fkdfõ' Wmdodkh ke;sj .skakla ±,afjkafk kE' nqÿrcdKka
jykafia ta .skafk Wmudjhs ÿkafk' tal wdY%fhka jpPf.d;;
B<Õg wuq;= m%Yakhla wykjd' zNj;a f.!;uhsks" hïlsis úÈhlska-
zwpÑZ lsh, lshkafka .sksis,la' hïlsis .sksis,la iq<Õska ;,a¨
fj,d ÿrg hkjd' fï mskaj;=ka ys;d.kak le,Ej, ;shk ,eõ
.skakla .ek' tajf.a fohla .sksis,la iq<Õ weú<s,d wE; ;shk
.ylg Wk;a ;,a¨ lrkjd' wkak ta Wmudjhs fokafk' t;fldg
.sksis,la - iq<.ska ;,a¨ lrkq ,en wE;g hkafkao" ta wji:dfõ
Nj;a f.!;uhska fudllao Wmdodkh yeáhg olajkafka@ t;fldg
nqÿrcdKka jykafia jodrKjd ta wji:dfõ Wmdodkh jd;huhs
iq<Õuhs Wmdodkh' yq<Õ w,a,,hs lsh,d lshkafka wms' yq<Õ
w,a,, ;uhs ta .sksis, wE;g .sfha' Tkak B<Õg tal wdY%fhka
jpPf.d;; bÈßm;a lrkjd wuq;= m%Yakhla' Nj;a f.!;uhsks" hï
wji:djl i;a;ajhd fï lh nyd ;n,d fjk lhlg - Tkak t;k
;sfhkj .eg¿ ;ekla - meñ‚fha fjhso" ta iQ;%fha i|yka fjkafka
fufyuhs zw[[;rx ldhx wkqmmf;;d fyd;sZ zw[[;rxZ
lshkafka mskaj;=ks ztla;rdZ t;fldg tla;rd lhlg meñ‚,d
hï lsis i;a;ajfhla fï lh nyd ;enqjd lshkafka fï lh
w;yer,d tla;rd lhlg meñ‚fha fjhso' ta wji:dfõ Nj;a
f.!;uhska fudllao Wmdodkh yeáhg olajkafka' nqÿrcdKka
451
jykafia jodrKjd ta wji:dfõ uu ;Kydju Wmdodkh lsh,
lshkjd' t;fldg ;Kydfõ ls%hdldß;ajh fldhs ;rï .eUqreo
lsh, fmakjd' ;Kydju Wmdodkh yeáhg olajkjd' kuq;a
mskaj;=ks" wjdikdjlg jf.a fï Wmudj;a fï fÊoh;a jrojd
f;areï .ekSu ksid miq ld,Sk lÜáh fiaru wykafka wka;rd
Njhla .ek'
452
ldrKhla meyeÈ,s fjkjd' nqÿrcdKka jykafia fuf;kaÈ
fmkakqï lrkjd urK wji:dfõ§ ;Kydju Wmdodkh jk nj'
ta ál wmg úúO me;sj,ska fmkakqï lrkjd' ;Kydjg fjk
kula ;shkj zNjfk;;sZ lsh,d' hul zfk;a;shZ lsh, lshkafka
fkrd hk tlfk' zNj k;sZ lsh,;a lshkjd zkeñ,dZ' ±ka Tkak
ys;kak fï jf.a jeys ld,j, fjk fohlafk-ljqreyß Th
lKaähla lmkjd lKaähla lm, uqqÿKska fk;a;shla ;shkjd'
jeiai yeáfha lvdf.k jefgkjfk' ta jf.a Njfha fk;a;sh
;uhs ;Kydj' wehs fya;=j@ wvqjla ;shkjfk - zW!fkd f,dfld
w;sf;;d ;KydodfidZ lsh,d jodrKjd'13
fï f,dalfha yeu ;siafiu fudllafoda wvqjla ;shkjd'
zw;sf;;dZ lshkafka ;Dma;shla keye' ;Kydjg odi fj,d'
rgGmd, iQ;%fha ;sfhkafka zW!fkd f,dfld w;sf;;d ;Kyd
odfidZ' fï f,dalhdg ks;ru fudllafoda wvqjla ;shkjd' uyd
fldaám;shl=f.ka weyqj;a fudllafoda wvqjla ;shkjd zw;sf;;dZ
lshkafka ;Dma;shla keye' ;Kydjg odifhla' t;fldg ;Kydjg
Njfk;;s lshkafka ;Kydju m%udKj;a Njhla yokak' tal ;=< wr
fk;a;sh ;shk ksidu fldf;kag yß Njhlg jefgkjd' taflkq;a
ys;d.kak mq¿jka nqÿrcdKka jykafia wehs fï ;Kydju
Wmdodkhhs lsõfõ' tlla folla fkdfjhs ldrKd lSmhlau tal ;=<
;shkjd' B<Õg wms ys;uq ;Kydj ke;s lsÍu ms<sn|j' ;Kydj ke;s
lsÍu ms<sn|j ys;d n,kfldg ksjk y÷kajk we;eï ;ekaj,
ksjkg lshkafka ;KyCLh' z;KyCLfhd úrdf.d ksfrdfOd
ksnndkxZ ;Kydj CIh lsÍuu ksjk yeáhg .kakjd' ;Kydj CIh
lsÍuhs' t;fldg ±ka fï ldf,a fndfydu W.;a;= wyk m%Yakhla
;uhs ;Kydj lshkafk wdidjfk' t;fldg ksjka olskak wdid
lsÍu;a ;Kydjlafk' Th fndfyda fokd wyk m%Yakhla' t;k;a
;Kydjfk' fldfyduo fïl úi|kafka@ ;Kydj lshkafka wdidj
kï ksjkg wdid lsÍu;a ;Kydjlafka' fïl úi|.kak fndfydu
fyd| iQ;%hla ;sfhkjd'14 wdkkao ijdóka jykafia fldiUE kqjr
f>dIs;drdufha jevjdih lrk wji:djl tla;rd NsCIq‚hla
tla;rd mqreIhl=g lsõjd .sys,a,d ud fjkqfjka wdkkao ijdóka
453
jykafiag jkaokd lr,d fufyu lshkak' wij,a NsCIq‚h ±äj
.s,kaj bkakjd wdkkao ijdóka jykafia jäk fialajd' zwdkkao
ijdóka jykafia wdrdOkdj wkqj wdjd fï NsCIq‚h n,kak'
fufyKjrg Wkajykafia jäkj ±l,u fï NsCIq‚h fudlo lf<a"
ysfia b|,u fmdrjf.k wef|a ydkais jqkd - fydr f,vla' wdkkao
yduqÿrejka .ek ms<sn| is;la we;sj lrmq fohla - f;areï .kak
mq¿jkafk fï mskaj;=kag' wdkkao ijdóka jykafiag fldhs
wdldrfhka kuq;a f;areKd fï ;eke;a;shf.a há woyi' talg
.e,fmk lÈu foaYkdjla meje;ajQjd' we;a; jYfhka ta
fufy‚hf.a jefâ ksid wmg jákd Ou_ foaYkdjla wykak
wji:dj ,enqKd' fï úÈhghs wdkkao yduqÿrefjda jodrkafka
j.ka;s y;rla biafi,a,d bÈßm;a lrkjd foaYkdfõ idrh
yeáhg'
454
lshkafka fudllao álla wuq;= tlla' zfu:qk iuN+f;d whx
N.sks ldfhd" fï lh fu:qkh ksid we;s fjÉp tlla' we;a;
jYfhka taflÈ kï lshkafk keye zfu:qkx ksiidhZ lsh,d' taflÈ
lshkafka Zfu:qfkp fi;= >df;d jqf;;d N.j;dZ Nd.Hj;=ka
jykafia úiska ffu:qkh ms<sn|j kï wr jf.a fkdfjhs lsh,
;sfhkafka' zfi;= >d;Z lsh, lshkafka mskaj;=ks" md,u ì| ±óula"
lvd ì| ±óula' iïnJO;d ke;s lsÍula' t;fldg ffu:qkh
ms<sn|j kï lshkafka tfyuhs' B<Õg f;darkjd wdkkao ijdóka
jykafia" wdydr iuN+f;d whx N.sks ldfhd' fï mskaj;=kag
tal myiqfjka jgyd .kak mq¿jka' hïlsis NsCIqjla Ôj;a fjkak
´k ksid - wdydrh ke;sj neyefk' ks.KGfhd jf.a fkdld
fkdî bkak neyefk - wdydrh .kakjd kuq;a m%;HfõCId lr,d
zfkj ojdh - k uodh - k uKvkdh" wd§ jYfhka' talg lshkafka
z[dK ixjrhZ lsh,d'15 wdydrh m%;HfõCId lrñka wdydrh
.kakjd' tal;a Ndjkdjla njg m;afjkjd' wms fldf;l=;a lsh,
;shkjfk fï wdydrh l%Svdj i|yd fkdfõ' úfkdaoh i|yd
fkdfõ" yqfola fï lh mj;ajdf.k n%yupßh jdih i|ydhs
lsh,d' tfyu lsh,d wdkkao ijdóka jykafia lshkjd tn÷
NsCIqj zwmfrk iufhkZ miq lf,l wdydrhu Wmldr lrf.k
wdydrh m%ydK lrkjd'
455
t;fldg ta NsCIqj l,amkd lrkjd wr lshk ku we;s NsCIqj;a
ry;a jqKd' t;k wuq;= md,s jpkhla fhfokjd' zlsuX. mk wyxZ
zwehs ug neßZ@ t;k udkhfka ;sfhkafka' wms lshuq ta ry;a
fjÉp NsCIQka jykafia lsisu W.;alula ke;s iuyrúg wvq
l=,hl NsCIQka jykafia kula' fï yduqÿrefjda l,amkd lrkjd
zyd thdg mq¿jka kï wehs ug neßZ t;k udkakh ;shkjd' ta
udkakh Wmldr lrf.k hï ojil Wkajykafiag mq¿jka ry;a
fjkak' ta ldrKd ál f;areï lr,d ÿkakd' B<Õ ldrKhg kï
újrKhla ÿkafka keye' wdkkao ijdóka jykafia' fuÉprhs
lsõfõ zfu:qfkj fi;= >df;d jqf;;d N.j;dZ Nd.Hj;=ka
jykafia ffu:qkh ms<sn|j kï lsh,d ;sfhkafka wr jf.a
fkdfõ' tal ms<sn|j iïnJO;d lvdoukak lsh,hs' tal lsõj
yeáfh wr NsCIq‚h wef|ka mek,d je| jeá,d wdkkao ijdóka
jykafiaf.ka iudj b,a,kjd' uf.a fudavlug uq<dj ksid
wl=i,a ksid uu tfyu wdrdOkhla l<d lsh,d' ta iQ;%fha
tfyuhs i|yka jkafka' kuq;a ta ;=<ska" ta ;eke;a;shf.a fydr
f,fâ ;=<ska" wmg fyd| jákd nKla u;=jqKd' tfyuhs wmg
ys;d.kak ;sfhkafk' kuq;a wms tfyu lsõjg fudlo
wjdikdjlg jf.a we;eï fn!oO ksldhhka fïl jrojd f;areï
.;a;d' fï mskaj;=ka taj .ek jeäh okafk keye' ;ka;%jdoh
lsh,d tla;rd fn!oO ksldhla ;snqKd' ta f.d,a,ka fïl jrojd
wrf.k zfu:qkx ksiidh fu:qkx mcy;sZ jf.a woyila .;a;d'
´j lshkak;a fyd| keye' wiNH úÈfha foaj,a' kuq;a ffu:qkh
Wmldr lrf.k ffu:qkh ke;s lrkak mq¿jka lshk ta jerÈ
oDIaáh .;a;d' tajd wmg jevla keye'
456
WKKdN fn!oOfhla fkdfjhs' l=;=y,hg wykafka' wdkkao
ijdóka jykafia ms<s;=re fokjd' zPJo mydkF:xZ Pkaoh m%ydKh
lsÍughs fï Ydikfha fï ms<sfj;a mqrkafka' t;fldg wykjd
fï Pkaoh m%ydKh lsÍug fï idikfha hï lsis ud¾.hla
m%;smodjla ;shkjo@ wdkkao ijdóka jykafia jodrKjd z;sfhkjd
fudllao ud._h - m%Yakhla n,dfmdfrd;a;= fjk úÈhg wdkkao
ijdóka jykafia ms<s;=re ÿkafka - tf;kaÈ olajkafka wdkkao
ijdóka jykafia ud._h yeáhg boêmdo y;rhs' boêmdo .ek fï
mskaj;=ka iuyrúg okakjd we;s PJo" úßh' Ñ;; ùuxid" PJo
iudê mOdk ixLdr iukkd.;x boêmdox Ndfj;sZ Th úÈhghs
lshkafka' hïlsis NsCIqjla PJo iudêh uq, lrf.k hï
W;aidyhla orkjd' Th úÈhghs wdkkao ijdóka jykafia úia;r
lrkafka i;r boêmdo jeãfukqhs flfkla PJoh ke;s lrkafka'
t;k mriamr úfrdaê lshukla' t;fldg wr nuqKd fïl kï
lrkak mq¿jka jevka fkdfjhs' zPfJofkj PJox mcysii;S;s
fk;x Gdkx úcc;sZ PJofhkau PJoh ke;s lrkafk fldfyduo
tal .e,fmkafk keyefk' wdkkao ijdóka jykafia ir,
Wmudjla fokjd' zznuqK Tng fï wdrduhg tkak hï PJohla
;snqKd fkao' ta PJoh wdrduhg wdjg miafi ke;sjqKd fkao"ZZ
tfyuhs lsõjd' B<Õg wdrduhg tkak hï ù¾hhla ;snqKd fkao"
ta ù¾hh ke;sjqKd fkao wdjg miafi' tfyuhs lsõjd' Ñ;;
lsh, lshkafka hï wêIGdkhla ;snqKd fkao' tal;a wdjg miafi
ke;sjqKd fkao' B<Õg ùuxid iuyrúg tk mdr fidh,d ta .ek
úui,d n,k ta m%{dj wdjg miafia ixis÷k fkao'
457
fhdok ta ù¾hh hï ;ekl§ fl<jr fjkjd' óg l,ska fïjg
fkdhl=;a Wmud §,d ;shkjd fï mskaj;=kag' t;fldg wr ;¾l
ldrhskag wr úÈhg lshkak neye ksjkg wdYdj;a wdYdjla
lsh,d' we;a; ldrKh ms<s.kak ´k' fu;k ;sfhkafka ueÿï
ms<sfj;hs' tal fkdfhl=;a wdldrfhka wms fmkak, ÿkakd ie~
myrlska t;r ùu wdÈfhka' fï ueÿï ms<sfj; ;=< ;shk
uQ,Ou_h m%dfhda.sl idfmaCIl lshk álla .eUqre jpk j,ska'
fïl Tlafldu wyl odkafk;a keye' ks.KGfhd lf<a
;Kydfjka ñfokak lsh,d wdydr fkdf.k isáhd' we÷fï
.efÜ;a ,sy, ±ïud' ks¾ji;%j isáhd' nqÿrcdKka jykafia ta
wka;hg .sfha keye wka;sug ta wjfndaOhg wdjg miAfi' ta
fjkqjg wkak wr lshdmq m%;HfõCIdj fhÿjd m%;HfõCIdj ;=<ska
ueÿïms<sfj;' tajd ke;=j neye' wkak ta jf.hs ixidfr ;;a;ajh'
fï ie~ j;=frka t;r ùu lshk tl fndfydu mßiaiñka hd
hq;= .ukla' taluhs nqÿrcdKka jykafia ueÿï ms<sfj; fhÿfõ'
talgu whs;shs fukak fï lshdmq z;Kyx ksiidh ;Kyd
myd;nndZ lshk tl' ;Kydj Wmldr lr.kak fjkjd' fjki
;sfhkafka t;khs' wksla f,!lsl w¾: tlla ixisf|k fldg"
tlla iïmQ¾K fjkfldg" ;j tlla u;=fjkjd' kuq;a ksjkska
Tlafldu fl<jr fjkjd' ksjk lshkafka fudllao@ wms lsõj
wr ishfodaßia ksjk jf.a fohla fkdfjhsfk' z;KylLfhdZ
lshkafka ;Kydj CIh lsÍu' nqÿrcdKka jykafia p;=rd©
i;Hh foaYkdfõ§ ÿlL iuqoh yeáhg fmkakqfj;a z;Kyd
fmdfkdNúldZ wd§ jYfhka" ÿlL ksfrdaOh fmkakqfj;a z;iid
fhj ;Kydh wfii úrd. ksfrdfOd pdf.d máksiif..d uq;;s
wkd,fhdZ fjk fohla fkdfõ ;Kydj CIh lsÍuuhs'
458
yefrõjd lsh,d ys;d .kak' fï ixfhdack neñ tllg tlla
iïnkaO jk yeá idudkH Wmudjlska olajkjd kï ±ka Th
f¾,a fmÜá .ek ys;uq' f¾,a fmÜá wuqKkafka hï lsis fldlalla
od,d' ta fldlal wks;a me;a;g yefrõjyu iïnkaOhla keyefka'
ixfhdack lshk tl tfyu ys;d.kak' fldl= wks;a me;a;g
yefrõjd' Nj neñ' ta jf.au iuud udkdNsiuhd tal .eUqre
lshukla' fï ixidf¾ È.ska È.g hkafka talfk' udkhu Wmldr
lrf.k udkh ke;s lrkak lshkafk wjidk b,lalh ;uhs"
wjidk ;=reïmqj ;uhs udrhdf.a zwiñudkhZ lshk tl' zfjñZ
lshk udkh' Njh ms<sn| ;shk b;du ishqï we,au' tal bj;a
fkdlrk ;dla - ±ka Ou_h lshjmq wh okakj we;s - wkd.dñ
fjkafk n%yuf,dal j,g hkafk t;k ta äx. ú;rla ;shk wh'
rEmrd. wrEmrd. udk WoOpp wúccd lshk ;ek ;sfhkafka
ishqï wkaoñka zfjñZ lshk udkh' tal;a wka;sug m%ydKh
lrkak fjkjd' ;Kydjg ;shk jeo.;a ;ekhs lsõfj' wïu
ksihs' tÉprhs ys;kak ;sfhkafka'
459
;sfhkafk lsh,d' m<uqfjks lKqj <Õg ÿjkjd' ÿj, n,kfldg
t;k keye' B<Õ lKqj <Õg ÿjkjd' Tkak Th úÈhg fmkakqfõ
;Kyd fmdfkdNúld tafl ls%hd;aul nj fmkajkafka ta úÈhg
fï ;Kydj úiska biairyg ;,a¨ lr, hjkjd' fï yeu tllskau
wms f;areï .kak ´k' fï Ou_fha ;sfnk .eUqr' uy mqÿu Ou_hla
fïl' b,lalh f;areï .kak ´k' fndfyda fokd ksjk yeáhg
Njhla m;kafka' wms u;= lr, ÿkakd máppiuqmmdo Ou_h
f;areï lsÍï wd§ wji:dj, fï Ou_fha úfYaI;ajh ;sfhkafka
wjidkfha ish¨ ÿlLilJOh ke;s lsÍug kï wr lshdmq Nj rd.h;a
ke;s lrkak ´k - meje;au lshk yeÕSu;a" tfyu ke;akï wkd.dñ
jqk;a ta;a hula b;sß fj,d ;shkjd' ta ;rï ishqï fohla fu;k
;sfhkafka'
t;;dj;d p wfuyys'''
460
mdol igyka(
461
18 jk foaYkh
^myka lKqj Ou_ foaYkd wxl 200&
ie±yej;a mskaj;=ks æ
464
yelafla@ hï;dla ÿlla yg.kSo ta ish,a, Wmdodk m%;Hfhks' fï
tl wkqmiikdjls' Wmdodkhkaf.a ksrjfYaI úrd. ksfrdaOfhka
ÿflys yg.ekSula ke;' fï fofjks wkqmiikdjhs' uekúka fï
ojh;dkqmiikdfõ fhfok" wm%ud§j flf,ia ;jk ù¾hfhka
hqla;j fjfik NsCIqjlg M, follska tlla n,dfmdfrd;a;=
úh yelshs' Ègq±ñfhysu ry;aM,h fyda Wmdodk hula fYaIù
we;akï wkd.dñ M,h'Z tfyu m%ldY lr,d ;uhs wr .d:d fol
jodf<a'
465
wdY%fhka' zWmZ lshk Wmi._ mofha idudkHfhka ;sfhkafka
iómd¾:h" lsÜgqùu' we;eï úg zWfm;s WmdÈh;sZ lsh,;a i|yka
fjkjd' <xfj,d w,a,d .ekSu' we;a; jYfhka w,a,df.k isàu
jf.a fohla fu;k ;sfhkafka' ta w,a,d .ekSu w;ska fkdfjhs
is;ska lrkafk'
b;ska fï Wmdodkh .ek lshk fldg fï mskaj;=kag
myiqfjkau isyshg kefÕkjd we;s ks;r wykak ,efnk
m[pWmodkilJOh' Wmdodk f.dvj,a my - rEm" fjokd" i[[d
ixLdr" ú[[dK' fï f.dvj,a my ;uhs wms lsÜgqfj,d w,a,f.k
bkafk zt;x uu" tfidyuiñ" tfid fu w;;dZ fïl uf.a rEm
wdÈh" fï uu ;uhs' fï uf.a wd;auh lsh, ±äj w,a,f.k
bkafk Th my' tla;rd wji:djl§ ueÿï iÕsfha uyd mqKKu
iQ;%fha 3 tk yeáhg y| t<sh we;s rd;s%hl nqÿrcdKka jykafia
wjir ÿkakd ix>hd jykafia,dg m%Yak wikak' tl ijdóka
jykafia kula fï Wmdodkh;a Wmdodk ilJOh;a ms<sn|j m%Yak
folla wykj' m<uqfjkau wykafka fï m[p WmdodkilJOfha
zlsxuQ,ldZ fïfl uq, l=ulao lsh,d' talg nqÿrcdKka jykafia
ÿkak ms<s;=r zbfu fLd NslLq m[pqmdodklLJOd PJouQ,ldZ fï
m[p WmdodkilJOhg uq, PJohhs' PJoh lshkfldg ;Kydj
bfígu lshfjkjd' PJoh lshkafk leue;a; lshk tlhs' B<Õg
wuq;= m%Yakhla fï NsCIQka jykafia wykjd tal tlmdrgu
f;dard .kak;a flfkl=g wudre fjkak mq¿jka' zijdóks fï
Wmdodkh;a m[p WmdodkilJOh;a tllauo@ tfyu ke;akï m[p
WmdodkilJOfhka fjkajQ fohlao Wmdodkh@ Tkak wuq;=
m%Yakhla' nqÿrcdKka jykafia fok ms<s;=r uyK" Wmdodkh;a
m[p WmdodkilJOh;a tllau;a fkdfjhs' m[p WmdodkilJOh
Wmdodkfhka fjkajQ fohl=;a fkdfjhs' Tkak B<Õg W;a;f¾
fokjd' m[p WmdodkilJOh ms<sn|j hï PJord.hla ;shkjd
kï wkak talhs Wmdodkh' tal u;l ;shd.kak' t;fldg m[p
WmdodkilJOh ms<sn|j ;shk PJord.hhs tafl ;shk Wmdodk
;;a;ajh'
Tkak wms B<Õg huq zWmdodk mpphd NfjdZ lsõjfk' Nj
466
lshk jpkh;a f;areï .kak n,uq' Nj lshk jpkfha f;areu
meje;au lshk tlhs idudkH woyi' kuq;a Nj lshk jpkh
wefyk fldg fndfyda fokdg tlmdrgu f,dalhla u;la fjkjd'
ldu f,dal" rEm f,dal" wrEm f,dal' fï f,dal ms<sn| yeÕSuhs
ys;g tkafk' fïfl ys;g ;shk iïnJOh idudkHfhka
flfkl=g m%lg keye' tal ksid fjkak we;s wdkkao ijdóka
jykafia tla wji:djl nqÿrcdKka jykafiaf.ka wykafk4'
467
NslLfj NjdZ uyfKks Nj ;=kla ;shkjd' lduNfjd" rEmNfjd"
wrEmNfjd' ta úÈhg f;areï .kak'
468
ldrKh .ek ys;, n,kfldg fï máppiuqmmdo foaYkd ud,djla
ksid fï mskaj;=kag ks;r lshkag isoOjqKd ±kg ks;r wy,
lshj, mqreÿ máppiuqmmdo foaYkdfj ;shkjd wkqf,dau jdrhla
máf,dau jdrhla' wkqf,dau jdrh wdruN fjkafk fufyuhs'
zwúccd mpphd ixLdrd" ixLdr mpphd ú[[dKx" ú[[dK mpphd
kdu rEmx lsh, wdrïN fj,d bjrfjkafka fufyuhs cd;s mpphd
crdurKx fidl mßfoj ÿlL fodukii Wmdhdid iuNjk;s
tjfu;ii flj,ii ÿlLJOii iuqofhd fyd;s'Z
469
Wmudj wr wksl=;a máppiuqmmdo foaYkdj, olskak ,efnk
Wmudjuhs' ta ál isxyf,ka lsõfjd;a zhïfia uyfKks l÷
uqÿkl ±ä fmdo we;s jeiaila jisk l,ays jeisÈh my;a ìï
wkqj .,d hkafka l÷ nEjqï me<s újr l=vd Èh w.,a mqrjd ,kafkao
l÷ nEjqï me<s újr l=vd Èh w.,a msrekdyq l=vd j<j,a mqrjoao"
l=vd j<j,a msrekdyq uy j<j,a mqrjoao" uy j<j,a msrekdyq l=vd
.xÕd mqrjoao" l=vd .xÕd msrekdyq uyd .xÕd mqrjoao" uyd .xÕd
msrekdyq uyd iuqøh mqrjoao tfiau uyfKks lsh,d Th úÈhghs
máppiuqmmdo wx. ud,dj bÈßm;a lrkafka' fï úÈhghs tal
hkafk' ta ál m<uqfjkau lshuq' fï mskaj;=kag iïmQ¾K w¾:h
fkdf;arek;a tal hk wdldrh ±k.kak'
470
uq,ska ±lajQ iQ;%h mgka .kafka wúoHd m%;Hfhka ixialdrh
ixialdr m%;Hfhka ú[[dKh Th wdÈ jYfhka'
471
mq¿jka' fu;k wuq;= fohla ;sfhkafk' talhs wr úÈhg
mßj¾;kh flfrkafk' wms tafl fya;=j álla wÕjkakï' fï
mskaj;=ka okakjd wx. fod<y máppiuqmmdofha zmpphdZ lshk
jpkh fkdfjkiaj hkjd' zwúccd mpphd ixLdrd" ixLdr mpphd
ú[[dKxZ wdÈ jYfhka' ta ksid wmg nh ke;sj ta úÈhgu
mßj;_kh lrkak mq¿jka' kuq;a Wmksi lshk jpkh wr úÈhg
wms mßj;_kh lf<a fudlo" Wmksi lshk jpkh jr kef.kjd
B<Õg ;shk jpkfha úNla;sh wkqj ,sx.h wkqj jpkh wkqj'
jHdlrK okak mskaj;=ka okakjd jpkhla úfYaIK jYfhka
fhfok fldg;a ta jpkh ,sx. jpk úNla;s wkqj fjkia
fjkjd' talhs wms lsõfõ wúccQQmksid ixLdrd lshk tl mßj;_kh
lrkak fjkafk ixialdrfhda wúoHdj WmksY%h fldg we;a;dy'
B<Õg ixLdrEmksix ú[[dKx lshk tl mßj;_kh lrkak
fjkafk ú[[dKh ixialdrhka WmksY%h fldg we;af;ah' wkak
t;kska fmakjfka ta ú;rla fkdfjhs wr lsõfj i;S% ,sx. mqreI
,sx. hk taj;a mrK isxy, úÈhg mßj;_kh lf<d;a ±laúh hq;=
wdldrhg kso¾Ykhla lshuq' fjokQmksid ;Kyd lshk tl wmg
mßj;_kh lrkak fjkafk mrK isxyf,ka lsõfjd;a ;Kyd
f;dfuda fõokdj WmksY%h fldg we;a;Sh' Tkak ±ka f;afrkj
we;s wms fufyu mßj;_kh lf<a fudlo lsh,' fldákau Wmksi
lshk jpkh jrkef.kjd" mpph lshk jpkh jrkef.kafk
keye' ta ú;rla fkdfjhs' fndfyda fokd okafk;a ke;s me;a;la
;shkjd' Wmksi lshk jpkh wms ksrka;rfhka fhdokjd' fï
mskaj;=ka okakjd WmksY%h iïm;a;sh .ek' Wmksid lshk jpkfha
f;areu ziómj weiqre lsÍuZ lshk tlhs' fu;k§ nqÿrcdKka
jykafia mpphd lshk jpkh fkdfhdod wehs Wmksid lshk
jpkh fhÿfj lshk tl;a .eg¿jla'
472
fï ksfnnêl mßhdh iQ;%fha jákd Ou_ ldrKd rdYshla i|yka
fjkjd' tl ;eklÈ nqÿrcdKka jykafia ix>hd jykafia,d
wu;,d lshkj zl;fudp NslLfj ÿlLii úmdfldZ uyfKks"
ÿflys úmdlh l=ulao@ ÿflys úmdlh l=ulao lsh, b;sß fldgi
isxyf,kau lshkakï" hïlsis ÿllska uevqKq" hïlsis ÿllska
wjqrd.;a is;a we;s mqoa.,fhla tys m%;sM,h jYfhka fYdal lrhs'
la,dka; fjhs' je<fmhs" f,ys w;a .idf.k y~hs' zifuudyx
wdmcc;sZ uq<djg m;afjhs' B<Õg lshkjd ;j me;a;la' ta jf.au
we;eï flfkla wr jf.au ÿllska wjqrd.;a is;a we;sj y~k
je,fmkjd fjkqjg fjk fohla lrkj' fudllao lrkafka@
473
;shkjd' t;fldg wehs zjdZ lsh, lsõfj' tal úl,am w¾:hla'
zmpphZ kï taldka; w¾:hla' mpph lshk jpkfha ;shkjd
taldk; w:_hla' cd;s mpphd NslLfj crd urKx" zWmmdod jd
;:d.;dkx wkqmmdod jd ;:d.;dkx À;dj id Od;=Z Tkak Th
úÈhg lshkjd' cd;s m%;Hfhkauhs crd urKh' nqÿjre Wmkak;a
ke;;a" tal fjkia lrkak neye' kuq;a fuf;kaÈ nqÿ rcdKka
jykafia lsõjd úmdl folla ;shkjd lsh,' úmdl lshkafka
m%;sM,h' tlaflda uq<djg jefgkjd ÿl ;=<ska' flfkla ÿl ksid
uq<djg jefgkjd' tfyu ke;akï fiú,a,g jefgkjd'
474
máf,dau fol fjkqjg wkqf,dau jdrfhkau fl<jr fjkjd'
rjqula jf.a' tal úfYaI fohla - fï mskaj;=ka ljqre;a f;areï
.kak' Wmksi iQ;%h okakj ljqre;a lshj, ;sfhkjd' kuq;a Th
.eUqr f;afrkafk ke;s ksid ;uhs zmpphZ lshkafk;a zWmksiZ
lshkafk;a folu tlh lsh, mßj¾;kh lr, ;sfhkafk' woj;a
f;areï .kak' t;fldg Wmksid lshk tl ;=< wmg fmakj hïlsis
úl,am w¾:hla' tal ksid ;uhs wúoHdj weiqre fldg lshk jpkh
lsõfj" wr taldka; m%;H iïnJO;dj fkdfjhs'
476
ksid' fu;k lshfjkafk M, iudm;;sh ;=< ry;ka jykafia,d
Nj ksfrdaOh ;=<ska w;aolsk cd;s ksfrdaOh' i<dh;kh ;=<ska
kï Njhla we;sfjkafk" i<dh;k ksfrdaOh ;=<ska Nj
ksfrdaOh w;aolskjd Wkajykafia,d f,dalfhka fjkajQ wji:dfõ'
nqÿrcdKka jykafiaf.a ry;ka jykafia,df.a wjidk is; ta
M,is;hs'
477
fï f,dal ;;a;ajhhs lshkafk' Wmka yg.;a l< ilial< -
ta lshkafk máppiuqmmk; lshk woyihs' máppiuqmmkk
jYfhka yg.;a" l;x iXL; uoOqjx - l< ilia lrk ,o" woOqjx
lshkafka wiaÒr' zcrdurKiX>d;xZ crdurK yd tlg ne÷kq
zfrd.ksvvx mNX.=rxZ - frda.j,g le±,a,la jQ" ìf|k iq¨" tal
fldfyduo ilia Wfka lsh,;a lshkj' zwdydrfk;;smmNjxZ -
fk;;s lshkafka ;Kydj' wdydr ;Kydj ksihs fïl we;sWfk -
fï Njh' zkd,x ;oNskJÈ;=xZ - ta ms<sn|j i;=gqùug iqÿiq keye'
jákafka keye' z;ii ksiirKx ik;x - w;lldjprx OqjxZ - ta
;;a;ajfhka kslaóu kï jQ ksjk y÷kajk yeá Tkak'
zw;lldjprx OqjxZ ;l_hg wyqfjkafk ke;s iaÓr ;;a;ajhla'
fudllao ta@ zwcd;x wiuqmmkkx wfidlx úrcx moxZ kQmkakdjQ
fya;= m%;Hhkaf.ka yg fkd.;a;djQ ksYafYdalS kslaf,aYS
;;a;ajhhs ksjk" B<Õg bjr lrkafka zksfrdfOd ÿlLOuudkxZ
ish¨u ÿlL Ou_hkaf.a ksfrdaOh - iXLdrEmifud iqfLd
ixialdrhkaf.a ixis§u iem;ls' tal ksid ;uhs wms ks;r u;la
lrkafka ksjk y÷kajk mo ud,dfõ biafi,a,du ixialdr ixis§u
.ek lshkjd' zt;x ik;x t;x mŒ;x hÈoxinnixLdriuf:d
innqmê máksiif..d ;KylLfhd úrdf.d ksfrdOd ksnndkxZ
thska wmg fmakjfk ixialdr ixisf|k fldg wks;a taj;a wr
lshdmq Njh;a ksreoOhs' ixialdr Wvfk tal mj;skafk' B<Õg
wms fïlg ;j álla tl;= lrkak-ldrKdj fïlhs wixL;
;;a;ajh' wixL;h;a zfohlaZ lrf.k iuyre" talfk mqÿfu
lshkafk' wixL; lshk jpfk fhdo, ;sfhkafk fudlgo@ wr
ixL;fhka ñÿkq ;;a;ajhfk m%;HCIhla yeáhg' tal;a ±ka
wixL; f,dalhla lrf.k ksjk;a f,dalhla lrf.k' tn÷
;;a;ajhla' fï Ou_h ;=<u fjÉp úm¾hdi' ta wjfndaOh ;uhs wms
fmkakqfõ' ta m%;HCIh wksoiaik ú[[dKh" kñka' tla;rd
ú[[dKhla ;shkjd kdurEmhla fmkakqï lrkafk ke;s'
kdurEmh lshkafk uq¿uy;a f,dalhu' i<dh;k ksfrdaOh lsh,
478
lshk tl" fjk úÈhlska lsõfjd;a' ta wksoiaik ú[[dK
;;a;ajh m%ldY flfrk - wms ksjk foaYkdj,;a úfYaIfhka"
iuyr miq.sh foaYkdj,;a lshkak we;s - úfYaIfhkau f;dard
.kak nerej ;snqK Th wksoiik ú[[dK l;dj" wms fmkakqj
fjku f,dalhla lsh,d ys;=j ;ek" f,dalhla fkdfjhs Njh
ksreoOùu ms<sn| fuf,dju ,nk m%;HCIhla lsh,' b;ska talhs
ryi' tal;a wms lshuq' talhs Tkak ±ka fï mskaj;=kag fï
máppiuqmmdo foaYkdj ksid wu;l fkdjk fohla ±ka m<fjÉp
fmdf;;a msg ljfr ;sfhkafk ngfldagq ñá folla tllg tlla
fya;a;= lr, ;sfhkjd Wäka' m<uqjk fj¿u ±ka msgfj,
;sfhkafk' tlla weoaou wksla tl jefgkjd tal weoaoyu wksla tl
jefgkjd' idßmq;; ijdóka jykafia fï Wmudj §,d ;sfhkafk
ú[[dK kdurEm fofla w[[u[[ mpph;dj fmkakqï
lrkakhs' tal ms<sn|j b;du;au jákd .eUqre iQ;%hla wms ú.%y lr,
fmkakqï l<d' b;du .eUqre iQ;%hla uyd ksodk iQ;%h'
479
yelafla' B<Õg ;j tlla lshkjd' zt;;dj;d m[[djprxZ
m%{djg nei.; yelafla fuf;kag muKhs' m%{djg bka tydg
hkak neye' m%{djg nei.; yelafla fï fol w;rg muKhs
lshk tlhs Th lshkafka'
480
;shkjfk' t;k b|, mgka .kak tl ;uhs wka;sug iamY_"
;Kyd fõokd jYfhka È.ska È.g hkafk' wka;sug ÿl fl<jr'
Th ryihs wr lshdmq mqÿu foaYkdfõ ;sfhkafka zfuf;lska
uh wdkkaoZ - t;fldg hï fj,djl fï iJêh ìkao kï" hï
fj,djl fïl f;areï wrf.k - fï mskaj;=kag u;la lr.kak
mq¿jka úmiis fndai;dKka jykafia fhdksfida ukisldrh
úysÿfõ w. fl<jr b|,fk' zlsx mpphd crdurKxZ crd urKhg
fya;=j fudllao" zcd;shZ' Tfydu Tfydu .sys,a, wka;sug wf;kaÈ
kej;=kdfka' kdu rEmhg fya;=j ne¨j ú[[dKh" ú[[dKhg
fya;=j ne¨j kdurEm' Bg tydg hkak neye' ta fol w;frhs
fydf¾ ;sfhkafk' ta fol w;r ;shk iïnJO;dj wfkHdakH
iïnJO;dj - w[[u[[ iïnkaO;dj - f;areï fkd.ekSu ;=<ska
wr illdh ÈgÀh ksid wd;auh yeáhg .kakjd' ta wúoHdj ;=<ska
ms,a folla fnfokjd' ±ka ys;d.kak wr wð;a - iqñ;a fldhs ;rï
fyd| hd¿fjda fokafklao wr odïfm; ;=<ska mg,eú,a, jqfKa'
állg ys;d .;a;d wms fokakd ms,a folla' Tkak Th úÈfha fohla
f,dalfha ;sfhkafka' kdisiia ;ukaf. fyjke,a, fojÕkla
lsh, ys;d .;a;' Tkak T;k ;uhs illdh ÈgÀh' ±ka ys;d.kak
uq<dj Th fol ;=<hs ;sfhkafk' hï fj,djl m%{dfjka wjfndaO
lr.;af;d;a kdurEmh wi;H fohla yeáhg f;areï .;af;d;a"
fyjke,a,la muKhs' talfka wms jpk j,g ksrela;s ÿkafka'
kdurEmfha rEmh" kug rEmhla" kduud;% rEmhla" kdurEmfha
kduh kdu ijrEmhla' t;k zkduZ lshkafka f,dalfha iïu;
kdu fkdfõ' fõokd i[[d fÉ;kd Mii ukisldr lshk ta
kdu Ou_ álhs' tal kug kula' wms tfyu lshuq' kug kula' wr
rEm lsh, lshkafk uyd N+; Ou_ y;r wdY%fhka rEm i[[djla
.;a;' talhs wms lsõfõ tal kduud;% rEmhla' Th fol yßhdldrj
jgyd fkd.ekSu ksid wr ú[[dK udhdj ;=<hs fï lS%vdj hkafk'
ixidf¾ z;ud-wkqkaZ lsh, folla yodf.k' ;ud;a f,dalh;a lsh,
folla yodf.k Th m%Yakh hkafk È.g Tkak T;khs uyd
ksodkh' uyd ksodk iQ;%hg uyd ksodkh lsõfõ Th ksihs'
B<Õg fïl m%;HCIhla fjk yeá;a wms álla úia;r
lrkak n,uq' jákd .d:d ;shkj w;k fu;k' úfYaIfhkau
481
iq;; ksmd;fha ;shkj uy .eUqre .d:d' iuyre tajd .ek
ys;kafkj;a keye' uqks iQ;%h tjekakla 12'
zi fj uqks cd;sLhk;oiiZS
ta uqksjrhd cd;sh CIhùu ÿgqj
z;llx mydh k Wfm;s ixLxZ
wkak w;lldjpr l:dj u;la fjkjd
z;llx mydhZ ;l_h w;yeßh
zk Wfm;s ixLxZ .sŒug fkdfha'
z.sKSug fkdfha lshkafk fudllao@ we;a; jYfhka
f,dalhd z.Kka .kafkZ ke;af; ry;ka jykafia,d' fudlo talg
482
fya;=j@ f,dalhd ;j flfkla z.Kka .kafkZ Wmê iïm;a;sh
ksidfk' wr j;af; bvfu whs;sldrhd' fï ks,;, ;shk flkd
wr jdyk ;shk flkd' Th úÈhgfk Wmê wdY%fhka fka
y÷kd .kafk' ry;ka jykafia,d" nqÿjreka jykafia,d m[p
WmdodkilJOh lshk Wmê my - ixidf¾ È.g Wiaif.k wdmq my
w;yeßhg miafi Wkajykafia,d .Kka .kafka keye ljqrej;a'
talhs ixLx fkdfm;s lshkafk wfma NdIdfjka lsõfjd;a" kuq;a
tal .eUqßka hkafk' z;llx mydhZ tal;a wms l,ska lsh, ;shkjd
hï m%udKhlg-uy .eUqre me;a;la tal' Th zwjHdl; jF:qZ lsh,
lshkafka' fndfyda fokdg .eg¿jla'
483
Wfm;sZ lsh, lshkafk' ;:d.;hka jykafia ms<sn|j iuyrúg
olajkjd zrEm ixLd úuqf;;d ;:d.f;dZ fï foaYkdj, ;sfnk
foaj,a b;du .eUqrehs' fïjd kslï wdreV l< Y=kH;d fkdfjhs'
;:d.;hka jykafia iïnJOfhka lshkjd'13 zrEmixLdúuqf;;d
fLd ;:d.f;d .uNSfrd wmmfufhHd ÿmmßfhd.dfyd fihH:dms
uyd iuqfoodZ ;:d.;hka jykafia rEm jYfhka .sŒug .kak
neye' fudlo rEm ixLdfjka úuqla;hs - w;yeßh ksid' fmkqug
;shkj rEmhla - w,a, .;af; ke;s' tal ksidu f,dalhdg fïl
uyd .eUqre fohla' z.uNSfrd wmmfufhHdZ m%udK lrkak neye
zÿmmßfhd.dfydZ Wmudj fokafk yßhg uyd iuqøh jf.a' tal fï
uyd iuqøhg Wmud flrejhs lsh,hs ys;kafk' kuq;a ldrKh
f,dalhdg f;areï .kak neye ;¾lfhka w,a,kak neye' ;¾lh
;sfhkafk wr ú[[dK kdu rEm fol w;f¾' tal ìkaog miafi
;uhs mskaj;=ks zw;lldjprZ Ou_h' talhs lsõfj zw;lldjprxOqjxZ
w;lldjprhs" iÓrhs' ;¾lh wiÓrhs' f,dalhd bkafk tal ;=<' ta
ál ;uhs rEm ixLd úuqf;;d lshkafk' úys¿jg .kak fkdfjhs
fï lshkafk' wmg lshkak isÿfjkjd f,dalfha .Kka .kafk
ke;akï ta ry;ka jykafia,dhs' wr lsõj foaj,a keyefk - .Kka
.kak foaj,a' tal ;uhs ±ka fj,d ;sfhkafk' f,dalhd ksjk lshk
tl y÷kd .kakj;a iQodkï keye' Nj ;DIaKdj ksid' ta f.d,a,kag
;¾lh ´k' úfYaIfhkau úfoaYslhkag tal f;dar.kak neye"
ngysr W.;=kag fldÉpr fmkak, ÿkak;a' wkak talhs ldrKh
zrEmixLdúuqf;;d fLd ;:d.f;dZ lshkafka talhs' talhs lshkafka
zixLx fkdfmls fjo.=Z lsh,' ±ka f;areï .kak .d:dfõ .eUqre
Wmudj' zixLdh jF:qksZ wr fl;a ;=ku yßhg f;areï .;a;' zmudh
îcxZ fï ú[[dK îcfha h:d ;;a;ajh udhdldÍ ;;a;ajh f;areï
484
fkdfhl=;a ;ekaj, lshfjkjd" iq;; ksmd;fh'
fhd cd;uqpðcc k frdmfh-cdhk;uii kdkqmmfjfpP ta;a
iq;; ksmd;fhau uqksjrhd .ek lshfjkafk zcd;x WpðccZ
WmkakdjQ foh W.=,, od,d zk frdmfhhHZ ;j;a bkaokafka keye
zcdhk;uii kdkqmmfjfpPZ WmÈk tlg c,h jiajkafk keye'
ry;ka jykafia,d Ôj;afjkjd' kuq;a tajdg j;=r jlalrkafk
keye' ;j;a lu_ /ialrkafka keye' ta lshkafka wr lshdmq úuqla;
;;a;ajhhs' Njfhka ñfokafk lu_ flf;a wr lsõj ú[[dK îch
yßhdldr f;areï wrf.k ;Kyd ÈhiSrdfjka ñÿkyu - Th ál
;uhs fkdfhl=;a wdldrfhka fï iQ;%j, i|yka fjkafka' fïl
idrdxY lr, .;af;d;a" fï mskaj;=ka wy, we;s zWmdodk mpphd
Nfjd - wkqmdod mßksnndkxZ Wmdodk m%;Hfhkqhs Njh ;sfhkafk'
w;ayeßh ;ek mßksnndkZ' wkak t;k;a .sys,a,d ysrfjkjd fndfyda
fokd' mßksnndk lshkfldg fndfyda fokdg u;la fjkafk uyd
mßksnndk iQ;%hhs' ry;ka jykafia,d wms lshuq zuereKhsZ lsh,' ta
wji:dj' tal jerÈhs' mßksnnq; lshk jpkh fhdokafka mskaj;=ks"
wr lshdmq wry;a M,h ;=< nqÿrcdKka jykafia Njfh ksfrdaOh
m%;HCI l<" cd;s ksfrdaOh m%;HCI l<" wji:djhs' mßksnnq; lshk
jpkh ;=< ;sfhkafka' tal mg,jd .kak fndfyda fokd meyeÈ,s iQ;%
mjd úlD; lr, olajkjd' Tkak meyeÈ,s iQ;%hla wms lshuq' tla
wji:djl nqÿrcdKka jykafiau ;uka jykafia .ek m%ldY lr,
;shkjd'
z;sfKKd fid N.jd ;rKdh Ouux fofi;s
ifk;d fid N.jd iu:dh Ouux fofi;s
ofk;d fid N.jd ou:dh Ouux fofi;s
mßksnnqf;d fid N.jd mßksnndkdh Ouux fofi;s15
fïl m<mqreÿ úÈhg mßj¾;kh lrkak .sfhd;a wudrefõ
jefgkjd' z;sfKKd fid N.jd ;rKdh Ouux fofi;sZ ixidrfhka
t;r jQ Nd.Hj;=ka jykafia ixidrfhka t;rùu ms‚i Ou_h
foaYkd lrkjd' zifk;d fid N.jd iu:dh Ouux fofi;sZ Ydka;jQ
Nd.Hj;=ka jykafia Ydka;sh ms‚i Ou_h foaYkd lrkjd' zofk;d
fid N.jd ou:dh Ouux fofi;sZ odka; jQ Nd.Hj;=ka jykafia
oukh ms‚i Ou_h foaYkd lrkjd' Tkak wka;su jdlHh
485
zmßksnnqf;d fid N.jd mßksnndkdh Ouux fofi;sZ wms w¾:h
.;af;d;a msßksjka mEjg miafi fldfyduo nqÿrcdKka jykafia
Ou_h foaYkd lrkafk@ ys;,d n,kak zmßksnnqf;d fid N.jd
mßksnndkdh Ouux fofi;sZ lshkafka mskaj;=ks" msßksúhdjQ
Nd.Hj;=ka jykafia msßksùu i|yd Ou_h foaYkd lrkjd' tal f;dard
.kak nE wr úÈhg .;af;d;a' ta ksid ys;d.kak mskaj;=ks mßksnndk
lshkafka mskaj;=ks" wms wr lshdmq ry;ka jykafia,d" f,dalfhka
úuqla; jQ Wkajykafia,d wr zÈjhskgZ jäkjd' nqÿrcdKka
jykafia;a we;eï wji:dj, wry;a M, iudm;a;shg iujeÿkyu
f,dalfhka bj;afj,d fyK y~ j;a wefykak keye' ta ;;a;ajhhs
fï lshkafk' mßksnnqf;d fid N.jd mßksnndkdh Ouux fofi;s
lsh,' talhs wms lsõfj' fudlo fya;=j@ we;a; jYfhka wmg kej;
W;am;a;shla fkd,efnk nj fï Ôú;fha§u m%;HCI lr.kak
neßkï t;k ielh b;=re fjkjfk' ielh lshkafk wúoHdj'
t;fldg wúoHdj ksreoO jqfKa keyefk' fïl ;uhs fï Ou_fha
;shk jákdu jpkh zÈfgGj OfuuZ' tal fldkalrkj fndfyda
fokd' Ègq ±ñfhau" fjk lsisu Ydia;DDjrhl=g fmkajkak neßjqKd
fu;ku Nj ksfrdaOhla'
cd;s ksfrdaOh;a" crd urK ksfrdaOh;a" ÿlL ksfrdaOh;a
nqÿrcdKka jykafia fmkakqjd' ta ksihs lshkafka zcd;sLh;;
oiiSZ cd;sh CIh l< nj ±k.;a;d' zÇKd cd;sZ' zkFÓodks mqknyfjdZ
lsh,d Wodk .d:dfõ lshkafka Th ksihs' yßhg m%;HCI lr.;a;d
;j;a WmÈkafk ke;s nj' fudlo fya;=j@ ta lshdmq M,iudm;a;sh
;uhs wka;su is;" ry;ka jykafia,df.' tal f,dalhdg f;areï
.kak neye' wr nJOkh levqjfk ú[[dKh;a kdurEmh;a w;r"
kuq;a f,dalhdg fmakj Ôj;a fjkj jf.a' tal ;uhs iWmdÈfii
ks¾jdK Od;=j lshkafk' Th .ek f;areï .kak nerej fndfyda
fokd-m[p bkaøshhka ls%hd;aul fjkjd' nqÿrcdKka jykafia,d;a
Ôj;a fjkjd' wdydr .kakj jf.a fmakjd' kuq;a wr úuqla;sh
tfyuuhs' ta úuqla;sh ;uhs wjidk fudfydf;a Wkajykafia,dg
msysg fjkafk' wo wmg álla fõ.j;aj lshkak isoao jqKd' fudlo
fya;=j" fïjd fndfyda fokd f;areï fkd.ekSu ksid Ou_h úlD;
lrf.k' fïl;a Nj;Kydj jvk Ou_hla njg m;alr f.k
486
;shkjd' fï rfÜ W.;=kq;a msgrg W.;=kq;a' fïjd wms fkdfhl=;a
wdldrfhka fmkakqjd' lsjhq;a; lshkak isoOfjkjd' fï ldrKd
ál we;s fï mskaj;=kag' fï ;=<ska B<Õg úfYaIfhkau u;lalr
.kak ;u ;ukaf.a Ôú;j,g wr lshdmq nqoO jpkh zifuudy
fjmlldyx NslLfj ÿlLx jodñ" mßfhgÀ fjmllx jdZ t;fldg wms
lsõjd nqfoOd;amdo ld,hl muKhs' wr úl,amfhka tl me;a;la
iïmQ¾K fjkafka' §¾> ld,hla ixidrfha ÿl iïfudayfhka
fl<jr fjkjd' nqÿ flfkla l,HdK ñ;%fhla isá ksiduhs wr
lsõj mgdpdrd lsid f.da;ó jeks whg;a" ;j;a fkdfhla ta jf.a ÿlg
m;ajqK whg;a" zÿlLqmksid ioOd" ioOQmksix mdfudccx lshk ta
ksjka ud¾.hg wj;S¾K fjkak mq¿jka jqfKa'
ta ksid fï mskaj;=ka l,amkd lr.kak ´k fï ,enqKq
wji:dfõ jákdlu' taflka m%fhdack wrf.k m%dfhda.sl jYfhka
.;yels" fï foaYkdj iuyrekag úIh fjkak mq¿jka iuyrekag
zúIZ fjkak mq¿jka' kuq;a fï mskaj;=ka fïl úIh lr.kak
m%dfhda.sl w¾:h i,l, - tal f;areï wrf.k ielhla ;sfnkjd
kï fï Ou_h ms<sn|j" wr lshdmq Ègq±ñfh l:dka;rh ms<sn|j"
ta iel ÿre lrf.k fï Ou_ ud._fha wr wkqf,dau jdrh fï
mskaj;=kag f;afrkj kï ÿlla ;=< bkakj lsh," t;k b|, bÈßhg
hkak wo Èk wêIGdk lr.kak ´k' fï ;dla fï mskaj;=ka wo
/lal YS,h;a" l< Ndjkdj;a" fï foaYkdj;a" Wmldr lrf.k fï
Ydik myk ksfjkak l,ska wms ks;r lshk wdldrhg ;ukaf.a
Ndjkd uqÿka muqKqjd f.k fidajdka ilod.dñ wkd.dñ w¾y;a ud._
m%;sfõOfhka wr lshdmq ;;a;ajhg m;aùug fï foaYkdj;a Wmldr
fõjd lshd wms m%d¾:kd lrkjd' ta jf.au wùÑfha isg wlksgd olajd
hï;dla flfkla fï Ou_ foaYkduh Ou_ Y%jKuh l=i,hla
wkqfudaokaùug leu;s kï wkqfudaokaùu ;=<ska m%d¾:kSh
fndaêhlska W;=ï jQ wuduyksjkska iekfi;ajdæ lshk m%d¾:kh we;s
lrf.k fï .d:d lshkak'
t;;dj;d p wfuyys'''''
487
mdol igyka(
488
19 jk foaYkh
^myka lKqj Ou_ foaYkd wxl 201&
t;ud§kjx [Fjd
ÿlLx wdydr mpphd
inndydrx mß[[dh
inndydruksiisf;d
wdfrd.Hx iuuo[[dh
wdijdkx mßlLhd
ixLdh fiù OuufgGd
ixLx fkdfm;s fjo.=1
ie±yej;a mskaj;=ks æ
77
fï mskaj;=kag f;areï lr, §,d ;sfhkjd' fláfhka i,ld
.;af;d;a iuqoh ksfrdO lshk fome;a; wkqmiikdjg kÕ,d ta ta
Ou_ ldrKd bÈßm;a flfrk foaYkd rgdjl=hs fï iQ;%h ;=<
;sfhkafka' fuf;kaÈ nqÿrcdKka jykafia wdydrh ms<sn|j wr
iuqoh ksfrdaOh lshk fome;a; ojh;dkqmiikdjg kÕ,d
fufkys lrk l%uh m<uqfjkau bÈßm;a lrkafka' y÷kaj,d
fokafka fufyuhs' zzuyfKks" uekúka ojh;dkqmiikdfõ
fh§fï ;j;a l%uhla ;sìh yels±hs wikakjqka wef;d;a ;sìh
yelshehs lsj hq;=hs' flfiao ;sìh yelafla@ hï;dla ÿlla yg
.kSo ta ish,a, wdydr m%;Hfhks' fï tl wkqmiikdjls'
wdydrhkaf.au ksrjfYaI úrd. ksfrdaOfhka ÿflys yg.ekaula
ke;' fï fofjks wkqmiikdjhs' hïlsis NsCIqjla wm%ud§j
flf,ia ;jk ù¾hfhka hqla;j fï ojh;dkqmiikdfõ fhfoñka
jdih lrf;d;a ta NsCIqjg M, follska tlla n,dfmdfrd;a;= úh
yelshs' Ègq ±ñfhys§u" fï Ôú;fha§u" ry;a M,h fyda Wmdodk hula
fYaIù we;akï wkd.dñ M,h' fukak fufyu bÈßm;a lr, ;uhs
nqÿ rcdKka jykafia B<Õg wr .d:d jodf<a'
78
kshu wdfrda.H ;;a;ajh wjfndaO lrf.k
79
n,dfmdfrd;a;= fjkafka' fï mq;% udxY foaYkdj uy m%n, -
ukqIHhd ;=< ixfõ.hla we;s lrjk wkaofï foaYkdjla'
b;du;au fláfhka kuq;a uy .eUqre ldrKd lSmhla nqÿrcdKka
jykafia bÈßm;a lrkjd lugyka jf.a'
80
ln,sxldr wdydrh kï jQ ta r¿ wdydrh o; hq;af;a' tal msßis|
wjfndaO lr .;af;d;a B<Õg tafl wdksYxi;a lshkjd' ms~qfldg
.kakd wdydrh yßhdldr f;areï .;af;d;a m[p ldu .=‚l
rd.h;a f;areï .;a;d fjkjd' m[p lduh yd iïnJO rd.h
f;areï .;a;d fjkjd' tal f;areï .;af;d;a ta wd¾h Y%djlhd
kej; fï f,daflg tkafka keye wkd.dñ fjkjd' b;ska Tkak
TÉprhs nqoO foaYkdfõ ;sfhkafka'
81
ug;a urkak neye lsh,d' Tfydu Tfydu orejd ;d;a;hs wïuhs
<Õg hk w;f¾ - fï tl .yhg bkafk - tfyu hk w;f¾ orejd
bfí uereK¨' Tkak jevj, yeá' bfí uereKg miafia b;ska
fudlo lrkafk w~,d fodv, wr uia ál lEj¨'
82
urkafk;a ks¾oh yeáhg" len,s lrkafk;a ks¾oh yeáhg"
úl=Kkafk;a ks¾oh yeáhg' wkak tfyu ks¾oh wkaoñka ;uka
ms%h lrk wdorh lrk fï YÍrh Od;= y;rg lm,d jHfpPokh
lr, ukisldrfha fhdojkak lshk tlhs nqÿrcdKka jykafia
jodf<a' wkak tfyu Wmudjla fu;k ;sfhkafka'
83
jykafia fukak fufyuhs m%ldY lrkafk' ta yu .sysÉp
t<fokla ì;a;shla <Õ bkakj kï ta ì;a;sfha bkak i;=ka ta
;=jd,j,g wek,d ta .jfok ld,d odkjd' .yla hg ysáfhd;a
.fya bkak i;=ka wr ;=jd,j,g wek,d ld, odkjd' j;=rg
neiafid;a j;=fr bkak i;=ka ta ;=jd,j,g wek, ld, odkjd'
t<suyfka ysáfhd;a wyfia bkak i;=ka ld, odkjd' hï hï
;ekl fï yu .sysÉp t<fok isákjd kï ta ta ;ekaj,§ ld,
odkjd' tÉprhs nqÿyduqÿrefjda jodrkafka' tfiah uyfKks
iamY_ wdydrh o; hq;af;a lsh,d' B<Õg tal yßhg f;areï
.;af;d;a tafl ,efnk wdksYxi .ek jodrKjd' iamY_ wdydrh
yßhg f;areï .;af;d;a iem ÿla fkdÿla fkdiqj lshk fõokd
;=ku msßis| wjfndaO lr.;a; fjkjd' fï fõokd ;=k yß
wdldr f;areï .;af;d;a wdfh;a wd¾h Y%djlfhl=g lrkak
fohla keye' ry;a fjkjd' wkak nqÿrcdKka jykafia ta
lu_i:dkfha Yla;sh fmkakqjd'
84
fj¿ulafk@ ta Tlafldu lshkafk fudlgo@ wkak wr iamY_h
ms<sn|j l,lsÍughs' tal ;=<ska ksjka olskak mq¿jka ksid-
ry;afjkak' Tkak iamY_ wdydrh'
85
weÈ we§ hkjd' ;Kydj ksid' ufkda ixfÉ;kdj ls%hd;aul
fjkfldg ;DIKdfõ ijNdjh f;areï .kak mq¿jka' ufkda
ixfÉ;kd wdydrh ms<sn|j ta ál m%udKj;a'
86
fï wuq;= jpkhla uu fhdokafka-f;areï .kak n,kak ld,Sk
NdIdjg wkqj' ±ka ta rEmjdyskS krUk fï mskaj;=kag Wfoa oj,a
yji ú¢kak fjkafka wvhá myrj,a fkdfjhs' zweâZ há myrj,a'
Th jHdmdßl fCIa;%fhka jHdmdßl jOlfhd t,a, lrk zweâZ há
myrj,a lkak fjkjd'
87
iïmQ¾Kfhka lsõj ksid hï;ñka u;la l<yu we;s fï
mskaj;=kag' tla wji:djl tla;rd NsCIq‚hla fydr f,v wrf.k
hïlsis fydr woyilska wdkkao ijdóka jykafiag wdrdOkd
l<d nKla wykak ,Eia;s fj,d jf.a'6 wdkkao ijdóka jykafiag
fï fydf¾ f;aß,d tla;rd foaYkdjla meje;ajQjd' ta tla;rd
foaYkdfõ Ou_ ldrKd y;rla i|yka fjkjd' thska m<fjks
ldrKdj ú;rhs wmg ´k'
88
fõokdj uu fï wdydrh .ekSfuka fl<jr lrkjd' zkj[p
fjokx k WmmfoiidñZ muKg jeäh wdydrf.k w¨;a
fõokdjla we;slr .kafk;a keye' hd;%d p fu Núii;s uf.a fï
hd;%dj" uf.a fï Ôú; .uk ksrjoHj myiq úyrKh lshkafka
Ndjkdjg iqÿiq wkaoñka muKg wdydr je<§fuka myiq
úyrKhla we;sj Ôj;aùu' Tkak mrud¾:h i<lkjd fïlg
ix>hd jykafia,d tl;= lrkjd Ndjkd fldgil=;a" tal
;sfhkafka fï wdldrhghs' tafla mrud¾:h olajkafka fufyuhs'
fï wdydrh ;kslr zOd;= u;;fldZ Od;= ud;%hla' mGú wdfmd
f;fcda jdfhd hk Od;= j,ska iliajqK tlla' Od;= jYfhka
n,kfldg fïl msßisÿhs kuq;a zbux mQ;sldhx mFjdZ fï l=Kq lhg
we;=,a fj,d zw;súh ð.=pPkSfhd cdh;sZ' b;du;au ms<sl=,a
ijNdjhg m;afjkjd' t;fldg wkak t;k Od;= ukisldrh;a
;shkjd wdydrfha máll+, i[[dj lshk ms<sl=,a ukisldrh;a
;sfhkjd' Tkak Th úÈhg tal Ndjkdjg kÕkjd' tal ;=<ska"
wka;sug Od;= ukisldrh ;=<ska hkafka iq[[;djg' Od;=
u;;fld ziqf[[dZ fïl Y+kH yeáhg i,lkjd'
89
inndij iQ;%fhka' Ôú;h f.jk fldg iuyr foaj,a we;=j;a
neß ke;=j;a neß ;;a;ajhla ;shkjd' wdydrfha ta ;;a;ajh
nqÿrcdKka jykafia f;areï .;a;d hï wji:djl' ueÿï ms<sfj;g
whs;s fohla ta' wdydrh m%;sfCIam lr, neye' ta fjkqjg tal
m%fhdackhg wrf.k uOHi:j ta lshkafka zu;;[CÿZ ud;%d
jYfhka muK ±k je<§fuka ;ukaf.a ksjka .uk hkjd lshk
tlhs thska m%ldY flfrkafka' talg wod<j ;j fkdfhl=;a Wmud
;shkjd wdydrh ms<sn|j l,lsÍug fya;=jk' talg f,d,aùu ke;s
lrk úÈfha uy mqÿu Wmudj,a ;shkjd' wms l,skq;a i|yka
l<d zLqrxjuOqkd,s;;xZ7 tfyu ke;akï zLqrOdrEmfud NjZ8
jeks uy mqÿu Wmudj,a nqÿ yduqÿrefjda fokjd' óg l,skq;a
wji:djl m%ldY l<d fï ms<sn|j ó me‚ lkak leu;s
flfkl=g wms ±,s msyshl ó me‚ ;jr,d fokjd' t;fldg tal
f,dúkafk fldfyduo Èj lmd .kak fjkjfk' wkak ta ri
;DIKdj ke;s lrkakhs nqÿ yduqÿrefjda tfyu lshkafka' ri
;DIKdj is£u i|yd fkdfhl=;a mqÿu úÈfha Wmud nqÿyduqÿrefjda
m%ldY lr, ;shkjd' tla wji:djl fufyu olajkjd zjKii
frdmkF:dhZ fï wdydrh .kafka yßhg ;=jd,hlg fnfy;a odkjd
jf.a' ;j olajkjd zwlLiinN[ckx h:dZ9 lsh, lshkafka
lr;a;fha frdaoh lrlefjk ;ek fndia f.ähg' talg f;,a
odkjd jf.a fï m[pilJONdrh ixidr ldka;drfhka t;rg
f.khdu i|yd fï jdykhg f;,a odkjd jf.a wdydr mdúÉÑ
lrkakh lsh,d fkdfhl=;a Wmudj,a §,d ;shkjd ta ri ;DIKdj
keiSu i|yd' wr mq;% udxY jf.au flfkl=g ixfõ.h we;sjk
wdldrhg' ta wdydrfha ms<sl=,a nj ±laùug wdydrh YÍrhg
we;=,aùfuka isÿjk foaj,a fufkys lsÍfuka" wdydrh ms<sn|
ueÿï ms<sfj;la nqÿrcdKka jykafia olaj,d ;shkjd'
tal ´> ;rK jf.a iQ;%j, ;shkjd'10 iev j;=rg tf;r
fjkak neiai flkd neiaig miafia kej;=fkd;a .s,d nyskjd'
±Õ¨fjd;a .idf.k hkjd' w;;ls,u:dkqfhda.h ±Õ,Su jf.hs
wdydr iïmQ¾Kfhka m%;sfCIam lsÍu' B<Õg kej;Su jf.a ;uhs
lduiqL,,sldkqfhda.h wkqj iSudka;slj wdydr .ekSu' ta
90
foflkau je<ls,d zu;;[Cÿ fydys fNdcfkZ lsh, lshkjd'
muK ±k j<okak lsh,d m%ldY lrkjd' wdydr .ekSfï§ mßiaiï
fjkak lshkafka fufyuhs' zp;;dfrd m[p wdf,dfm wN=Fjd
Wolx msfjZ11 wd§ jYfhka idßmq;; ijdóka jykafia m%ldY
lr, ;sfhkafka fhda.djpr NsCIQkag wdydr .ekSfï§ n;a lgj,a
y;rla myla fkdf.k ta fjkqjg j;=r fndkakh lsh, ieye,a¨
meje;au i|yd Wmldr fjkjh muK ±k je<§u' ta úÈhg kd kd
úO Wmud j,ska wdydrh ms<sn| uOHi: m%;sm;a;shla t;k
olajkafka' ta jf.au wdydrh ms<sn| m%Yakh fldhs;rï jeo.;ao
lsh;fyd;a fï mskaj;=ka iuyrúg wy, we;s y;a wjqreÿ jhfia§
ry;ajqk ta fidamdl idufKarhka jykafiag Wmiïmodj i|yd
nqÿrcdKka jykafia wkq ±k jodf<a m%Yak oyhlg W;a;r fokak
lsh,d'
91
.kak we;=<g .kakd wdydrh muKla fkdfjhs iamY_h"
ufkdixfÉ;kdj" ú[[dKh lshk ta wdydr y;ru yßhdldrj
f;areï .ekSu tys mj;akd ÿla ijNdjh f;areï .ekSuhs' B<Õg
tal háka ;sfnk ta ;Kyd ijNdjh fofjks wd¾h i;Hh
ksfhdackh lrkjd' B<Õg fuys ksfrdaOh ;uhs ksjk' ud._h
;uhs ta ueÿï ms<sfj; zmáiXLdfhdksfidZ lshk [dK ixjrh
lsh,;a lshkjd kqj‚ka i<ld mrud¾:hka i<l,d ta jf.au
Ndjkdjlg yrjdf.k N=l;s ú£u ;=<ska'
92
;shkjd wd§ jYfhka' ta lshdmq y;ruhs' B<Õg nqÿrcdKka
jykafia m%ldY lrkjd hï Y%djlhl=g fï wdydr i;r ms<sn|j-
jpk ;=kla t;k i|yka fjkjd' rd.hla ;sfnkjd kï kJÈ
kï jQ i;=gqùu ;sfnkjd kï ;Kydj ;sfnkjd kï rd." kJÈ"
;Kyd" lshk fï flf,ia ;shkjd kï fï wdydr ms<sn|j tfyu
kï B<Õg fjk foa olajkjd' wms ys;uq ln,sxlr wdydrh lsh,d
ms~qfldg .kakd wdydrh ms<sn|j hï flfkl=g rd.h" kkaÈh"
;Kydj wef;d;a tal Wmldr lrf.k ú[[dKh msysg,d
jefvkjd hï ;ekl'
Tkak B<Õg fï mskaj;=ka fï ldf, fndfydaúg kej;
W;am;a;sh ms<sn| ryi fidhkj' .eUqre ldrKhla Th tkafka'
t;fldg wdydrh ms<sn|j wr úÈhg rd.h" ;=gqùu" ;Kydj
;shkjd kï ta wdydrh ms<sn| ú[[dKh t;k msysgkjd"
jefvkjd' Tkak t;k bo,d máppiuqmmdohg hkjd' hï ;ekl
ú[[dKh msysg,d jefvkjd kï tf;kag kdu rEmh neye
.kakjd' hï ;eklg kdurEmh neye .kakjd kï t;k
ixialdrhka jefvkjd' hï ;ekl ixialdrhka jefvkjd kï
t;k fukak fufyu lshkjd' zwdh;sx mqknNjdNsksnn;;sZ
kej; mqk¾Njhla we;s fjkjd' kej; mqk¾ Njhla we;s fjkjd
kï t;k kej; cd;s" crd" urK we;sfjkjd' T;k yßu ishqï
ldrKhla lshkafka' fï y;r .eku Th úÈhg olajkjd'
nqÿrcdKka jykafia wms we;=<g .kakd wdydrh fõjd" iamY_h
fõjd" ufkdaixfÉ;kdj fõjd" ú[[dKh fõjd tajd ms<sn|
flfkl=g rd.h kJÈ ;Kyd hk flf,ia ;shkjd kï kej;
Njhlg hk wdldrh' ta ksidu ta ;eke;a;df.a ú[[dKh t;k
msysgkj' msysg, jefvk fldg kdu rEmh neye .kakjd' kdu
rEmh neye .kak fldg ixialdr jefvkjd' ixialdr jefvkfldg
kej; W;am;a;shla we;sfjkjd' Tkak Th ál i<ld.kak
y;rgu'
93
hïfia uyfKks" rclfhla fyda Ñ;%ldrfhla fyda ,dlv r;=mdg
lymdg uoáh mdg jeks idhulska uÜgï jQ ,E,a,l fyda
ì;a;shl fyda froaol fyda - B<Õg lshfjk ál fyd|g i<l
.kak' ish¨ wÕ miÕ iys; i;S% rEmhla fyda mqreI rEmhla ksu_dKh
lrkafkao wkak ta jf.a ^±ka wr lshdmq ál iïnJO lr.kak&
t;fldg wr rd.h kkaÈ ;Kydj wdydrh ms<sn|j ;shkjd kï
kej; W;am;a;shla ,efnk wdldrh' tal ;=< is;=jï mgfh
jefgkak jf.a - kej; i<ld .;af;d;a fï mskaj;=kag hïlsis
m%udKhlg f;areï .; yelshs' wms uõ l=ifha l<, rEmhg lsõfõ
zuv me,a,uZ lsh,fka' Th zuv me,a,fïZ igyk tkjd i;S%
rEmhla fyda mqreI rEmhla fyda WmÈk flkdf.a rEmh t;ku
;shkjd' fï mskaj;=ka okakjdfka' tal fï nqÿyduqÿrefjda uy
.eUqßka lshkafka fu;k is;=jï lsß,a,la jf.hs' fu;k rd.h
wd§ ta flf,ia ;=<ska wr ú[[dKh hï mdgla .efkkjd' tal
;uhs wms kdurEmhla lsh, lshkafka' fldákau ú[[dKfh
jefgk zkug rEmhlaZ' wr is;=ju wÈk mqoa.,hdf.a Wmudfjka
fokafka talhs' rd.h kkaÈh ;Kydj we;s;dla Tkak fjk
yeá' t;fldg ta ú[[dK wdydrh ms<sn|j' wms lshuq ;kslr
wdydrhg f,d,a mqoa.,fhla lsh,' iuyrúg mKqjka yeáhg
WmÈkafka tnÿ wh fjkak we;s wdydr j,u' W!rka jf.a i;=ka
tfyu ta ;Kydj ksidu ta wdydrh flfrys-t;ku WmÈkjd'
iuyrúg talg wod<j' wkak tal ;uhs wr rEmhla is;=jï lsÍu
jf.a' t;k ú[[dKh;a kdurEmh;a w;r iïnJOlu fmkakqï
lrkafka'
94
i;=g;a" ;Kydj;a ke;skï Tkak fjk foa lshkjd' nqÿrcdKka
jykafia ix>hd jykafia,df.kau wykjd Wmudjlska' ta Wmudj
;uhs uy mqÿu' uyfKks" Tkak ;shkjd l+gd.dr Yd,djla"
l=¿f.hla ;shkjd-nqÿrcdKka jykafia m%ldY lrkjd-W;=re
me;af;ka" ol=Kq me;af;ka kef.kysr me;af;ka ljq¿ ;shkjd'
tfyu ljq¿ ;shk l=¿f.hl nqÿrcdKka jykafia ix>hd
jykafia,df.ka wykjd" br mdhk fldg iQ¾h rYañh fld;kgo
jefgkafka lsh,d' ix>hd jykafia,d m%ldY lrkjd' ijdóks wr
ngysr me;af;a ì;a;shghs'ZZ
95
jykafia,df.ka uyfKks" tal lrkak mq¿jka fohlao@ wr
ñksyd idhï wrf.k weú,a, nqreiqjla wrf.k lshkjd zuu
wyfia rEmhla w¢kjdZ tal lrkak neß jevlah lshkjd'
ulaksido lsh, ix>hd jykafia,d f;areï lrkjd Tkak
fu;k jpk jeo.;a' zwhxys Nfk; wdldfid wrEmS wksoiifkdZ
ijdóks fï wyi lshk wrEmS fohla" rEmS fkdfjhs' ta jf.au
zwksoiifkdZ hula úoydmdk Yla;shla wyfia keye' wkak
wksoiik lshk tfla f;areu' fndfyda fokdg f;areï .kak
wmyiq fjÉp ;ekla Th' wksoiik ú[[dKh .ek óg l,ska
ksjk foaYkd j,§ m%ldY lr, ;shkjd'
96
È.fldg l:djl=;a keye' iqNdiqNx ±ka wr l:dfõ lsõj jf.a
,CIK wÕ mi. iys; i;S% rEmhla fyda mqreI rEmhla ks¾udKh
lrkj is;=jï mgl' Tkak is;=jï mfÜ l;dj ´l wdY%fhka f;areï
.kak' ta lshkafka ta is;=jï mg wr rd. kJÈ ;Kyd ;shk;dla
is;=jï mg wms ys;=j;a ke;;a bfígu wef|kjd wr lshdmq idhu
;=<ska - rd.h ;=<ska' kuq;a wkak wr wksoiaik ;;a;ajhg m;ajqKdg
miafia úuqla; isf;a kdurEmhla ms<sìUq jkafka keye' talhs
zú[[dKx wksoiikxZ lshkafka' uy mqÿu .eUqre .d:djla tal'
wka;sug lshkafk ztF: kdu[p rEm[p wfiix Wmrec®;sZ
kdurEm Tlafldu bjrhs t;ku' tal ksid zú[[dKii
ksfrdfOkZ lshk tl;a fndfyda fokdg f;areï .kak neye' t;k
lsfhkafka idudkH f,dalhdf.a ú[[dKh ixL; ú[[dKhla-
wNsixL; ú[[dKhla' wms ú[[dKh lsh,d lshkafka wr
kdurEmh;a tlal hk ú[[dKhg' wks;a ú[[dKh f,dalhd
okafk;a keye' tfyu ú[[dKhla wef;hs lsh,j;a' talg fjk
jpkhla lshkak yelshs' ksreoO ú[[dKh lsh,d" ksreoO jqk
ú[[dKh' ksreoO fjkafka fudlo@ wmg yqre mqreÿ wruqKla
keye' ta álg ;uh Th ry;ais; olajk-fldg zwmm;sgGx
wkdruuKxZ lsh, lshkafk' Th mskaj;=ka wy, we;s iq[[;
;;a;ajh olajkfldg zwksñ;;Z jpkh fhdokjd' ksñ;a;la keye
zwmm;sgÀ;Z msysàula keye' Y=kHhs" wd;au ;;a;ajfhka Y=kHhs' ta
iq[[; ;;a;ajh ;uhs T;kska fmkakqï lrkafka' tf;kag ;j
wms tl;= lruq' Ouu mofha .d:d folla'17
97
f.dpfrd hï flfkl=f.a f.dÿreìu' f.dapr lshkafka mskaj;=ks"
f.dÿre ìu' t;fldg hï flfkl=f.a f.dÿreìu iq[[; wksñ;;
;;a;ajh' t;fldg wdydrh fkdfjhs' wdydrh fkdfjhs f.dÿr'
ry;ka jykafia,d wdydrh .kafka f.dÿrla yeáhg fkdfjhs'
Wkajykafia,d tal ;=< iq[[;dj wjfndaO lr .ekSfuka
;ukaf.a zwksñ;; iq[[; f.dÿr ìfïhsZ Wkajykafia,d
yeisfrkafk' ta wh hk .uka ud¾.h fidhd .kak neye zwdldfij
il=k;dkx .;s f;ix ÿrkkhdZ' wyfia l=re,af,da .sh ud._h
olajkak nerej jf.a ry;ka jykafia,df.a ys; hk yeá f;areï
.kak neye' wksñ;; ksid wmm‚ys; ksid' Th .ek fndfyda
;ekaj, i|yka fjkjd' foúhka nUqka j¢kj¨ ry;ka
jykafia,dg" zwfka Tn jykafiaf.a ys; hk wruqK wmg
fmakafk keye'Z wry;a M, iudm;a;sh ksid' ta .ekhs Th
lshkafka' t;fldg ta f.dÿre ìu ziq[[f;d" wksñf;;dZ ta
ldrKhu m%ldY lrk B<Õg ;shk .d:dj ;uhs(
98
wgGX. iukkd.;j nqÿrcdKka jykafia wdydrh j<|kjd'
tmuKla fkdfjhs uyd wdYap¾hh jkafka zri máixfõ§ N.jd
fkd p ri rd. máixfõ§Z nqÿrcdKka jykafiaf.a ri kyr
ls%hd;aul fjkjd' nqÿrcdKka jykafiag ri ±fkkjd' kuq;a
ri rd.hla keye' we,aula keye' wkak wr iq[[; w;sñ;;Z
l;kaof¾'
99
lshdmq ud._ M, wdÈh wE;l fkdfõ' ta ksid fï mskaj;=ka wo Èk
is,a iudoka fj,d hï iS,hl msysg,d hï m%udKhlg yß ;u
;ukaf.a nK Ndjkd lr .kak;a we;s' fï foaYkdj;a fï
mskaj;=kag úo¾YKd;aul jYfhka Wmldrj;a fõjd!
zt;;dj;d p wfuyys''''''Z
100
mdol igyka(
fh fu mqfnn úhdlxiq
yqrx f.d;u idikd
bppdis b;s Núii;s
innx ;x b;syS;syx
innx ;x ;lljvVkx
kdyx ;F: wNsrñx
t;o[[dh fh i;d
ÈgGOuudNsksnnq;d
Wmik;d j f; iod
;sKKd f,dfl úi;;slx1
ie±yej;a mskaj;=ks æ
103
fï ixidr .eg¿jg úi÷ula fiõjd' fï ijdlLd; Ou_fha
iJÈgÀl wld,sl tysmiisl hk .=Kmo ;=<skq;a ks;r fhfok
zÈfgGj OfuuZ Ègq ±ñfhys lshk mofhkq;a" m%lg jkafka wkak
ta j¾;udk úi÷uhs' wms wo fï úisjk máppiuqmmdo
foaYkdjg iq;; ksmd;fha mdrdhK j..fha fyaul iQ;%h ud;Dld
lr .;af;a ta úfYaI ,CIKh .ek fï mskaj;=kaf.a wjOdkh
fhduq lrkakghs' ta .d:dj, w¾:h fufyuhs'
104
yeu fohla flfrysu PJord.h ÿre lsÍu .s,syS fkdhk ksjka
;;a;ajhhs'
t;o[[dh fh i;d
fï ldrKh f;areï wrf.k hï flfkla i;su;aj
ÈgGOuudNsksnnq;d
Ègq ±ñfhysu ksjqkdyqo
Wmik;d j f; iod
Tjqyq yeu l,aysu WmYdka;h
;sKKd f,dfl úi;;slx
f,dalfha wef,k iq¿ ;Kydfjka t;r jQjdyqh'
105
Nj' j¾;udk M, yeáhg olajkafka ú[[dK kdurEm i<dh;k
Mii fjokd' wdhsu;a j¾;udk fya;= yeáhg olajkafka wúccd
iXLdrd ;Kyd Wmdodk Nj' wkd.; M, wr lsõj ú[[dK
kdurEm i<dh;k Mii fjokd' fï ú.%yh ;=<ska mskaj;=ks" fï
máppiuqmmdo wX. fod<y w;r ;shk bommpph;d lshk ta
mqÿu iïnJO;dj m¨ÿ fjkjd' wms óg l,ska fï mskaj;=kag
lshd§,d ;shkjd ta wX. folla w;r ;uhs máppiuqmmdo Ou_
kHdh bommpph;dp' zfuh we;s l,ays fuh fjhs fuh
yg.ekSfuka fuh yg.kS' fuh ke;s l,ays fuh fkdfjhs fuh
ksreoO ùfuka fuh ksreoO fõ lsh,d lshk wr bommpph;d zfuh
ksid fuh jk njZ lshk tl ;uhs t;k Ou_ folla w;r' yeu
hq.,hla w;ru tal ;shkjd' ta ksid tal ì¢kak neye' talg ;j
foaj,a tl;= lrkak;a neye' wX. fol mqÿu úÈhg tlg ne¢,d
;shkjd' ta .ek ±lafjkjd zhd ;;% ;:;d wú; :;d wk[[:;d
bommpph;dZ lsh,d' zth tfiauhs fjkia lrkak neye' wkafia
njla keyeZ lsh, nqÿrcdKka jykafia ta iïnJO;dj ;yjqre
lrkjd' úiqoêud._fha úia;rfhka fïl ìf|k njhs wmg lshkak
fjkafka'
106
wêjpk ud._hla" ksrel;s ud._hla" m%{m;s ud._hla" ±laúh yelafla'
fï;dla ÿrgh m%{djg nei.; yelafla' fï;dla ÿrgh fï Nj
;;a;ajhla fmkakqï lsÍu i|yd jgghla lrlefjkafka tkï
kdurEmh ú[[dKh iuÕ' t;fldg talhs kshu jggh'
tal ;=< ;shkjd Tlafldu cd;s crd urK wdfh wvqjla keye'
b;ska fïl jvd;a meyeÈ,sj w.%Y%djl uyd m%d{ idßmq;; ijdóka
jykafia b;du ir, Wmudjlska k<l,dm iQ;%fha bÈßm;a
lrkjd" uyd fldgÀ; ijdóka jykafiaf.a m%Yak ud,djlg
ms<s;=re jYfhka4' Wkajykafia mqÿu Wmudjla fokjd' hï fia
weje;aks ng fldagq ñá folla by<ska iïnJO fjk yeáhg fya;a;=
lr,d ;shkjd kï wkak ta úÈhghs kdurEm m%;Hh lrf.k
ú[[dKh mj;skafka" ú[[dKh m%;Hh lrf.k kdurEm
mj;skafka' B<Õg kdurEm m%;Hh lrf.k i<dh;k Mii
fjokd ;Kyd wdÈh mj;skafka' B<Õg ta ng fldagq ñá fol w;ßka
tlla wÈk fldg wksl jefgkjd' wksl wÈk fldg fïl
jefgkjd' t;fldg ta úÈhg ksfrdaO me;a; lshkafka fufyuhs'
kdurEm ksfrdaOfhka ú[[dK ksfrdaOh" ú[[dK ksfrdaOfhka
kdurEm ksfrdaOh;a tlalu i<dh;k Mii fjokd ;Kyd Wmdodk
Tlafldu weof.k jefgkjd' állg ys;kak" ys;g k.d.kak
n,kak mskaj;=ks" ng fldagq ñá foflka tlla' jï me;af; ;shk
ng fldagq ñáh ú[[dKh lsh, ys;uq' ol=Kq me;af; ;shk ng
fldagq ñáh kdurEmh lsh, ys;kak' t;fldg kdu rEm ng fldagq
ñáhg ;j ng fldagq ñá f.dvla fya;a;= lr, ;shkjd' ta Tlafldu
jefgkjd kdurEm jegqfkd;ska' Tkak ±ka f;areï .kak tal
ksihs iJÈgÀl wld,sl tysmiisl lshkafka' ta .=K t;ku
;shkjd' wdhs ´l w;S;hg j¾;udkhg wkd.;hg ld,;%hg
odkak fohla keye'
107
foaYkd rdYshlgu' fï mskaj;=kag u;l we;s iuqoh" ksfrdaOh
lshk ojh;djla ;shkjd' ta jf.au ;j;a ojh;djla ;shkjd'
zwc®;; nysoOdZ we;=<; msg;' Th ál ;uhs Th mskaj;=kag
i;smgGdk iQ;%fha yeu ;eku wyqfjkafka zb;s wc®;;x jd ldfh
nysoOd jd ldfhZ l:dka;rh .ek wms lsh,d ;shkjd'5 ziuqoh
OuudkqmiiS jd jhOuudkqmiiSZ jd lshk Th ojh;dj' ojh;dj
lshk jpkh wfma f:rjdo iïm%odh .Kka wrf.k keye' Th
jpkh t<shg weú,a,d keye' kuq;a tafl jeo.;alu wms fmkakqjd'
zojhxZ lsh, iQ;% folla ;shkjd tl <Õ i<dh;k ixhq;;fha ojhx
kdufhkau' Tkak tl zojhxZ iQ;%hl ;sfhkafka fufyuhs'6
uyfKks" uu kqU,dg zojhxZ folla foaYkd lrkjd' fudllao
fol@ weihs rEmhhs" lKhs Ynohhs" keyehhs .| iqj|hs" Èjhs rihs"
lhhs imY_hhs" ukihs Ouuhs' Tkak fol'
108
nd, mKä; iQ;%h fkdfõ ixhq;a iÕsfha ;shkjd nd, mKä; iQ;%h
lsh,d tlla'7 tafl fldgila ú;rla wms fï fj,dfõ lshuq
zwúccdkSjrKii NslLfj" nd,ii ;Kydh iumhq;;ii tjuhx
ldfhd iuqod.f;d' b;s whf[pp ldfhd nysoOdp kdurEmx
bfF:;x ojhx' ojhx mápp Mfiid if<jdh;kdks fhys MqfgGd
ndf,d iqLÿlLx máixfjÈh;s tf;ix jd w[[;frkZ
B<Õg wms huq fya;= mpph lshk jpk folg' nqoO ld,fha
yeu iQ;%hlu ta fol fhfokafka iudkd¾:j;a mo yeáhghs' zfld
fy;= fld mppfhdZ lsh, weyeõfjd;a talg fok ms<s;=r folla
fkdfjhs tlla' tal fyd|g Tmmq fjk fyd| ,iaik iQ;%hla' wms
lshuq jeä úia;r ke;;a f;afrk yeáhg uydmqKKu lsh, iQ;%hla
;shkjd8 i| t<sh we;s rd;s%hl t<suyfka nqÿrcdKka jykafia
NsCIQka jykafia,d wyk m%Yak j,g ms<s;=re fokjd' tl NsCIqka
jykafia kula uy mqÿu úÈhg tlmsg tl m%Yak myla weyqjd' tal
isxy,g ke.=fjd;a fufyuhs' zijdóks l=ulao fya;=j l=ulao m%;Hh
rEmialJOhla fmkakqï lsÍug@ l=ulao fya;=j l=ulao m%;Hh
fjokdialJOhla fmkakqï lsÍug@ l=ulao fya;=j l=ulao m%;Hh
ix{d ialJOhla fmkakqï lsÍug@ l=ulao fya;=j l=ulao m%;Hh
ixialdr ialJOhla fmkakqï lsÍug@ l=ulao fya;=j l=ulao m%;Hh
ú[[dK ialJOhla fmkakqï lsÍug@ Tkak nqÿrcdKka jykafia
ms<s;=r fokjd -
109
zuydN+; y;r ;uhs fya;=j uydN+; y;ruhs m%;Hh
rEmilJOhla fmkakqï lsÍug" iamY_huhs fya;=j iamY_huhs
m%;Hh fõokdialJOhla fmkakqï lsÍug" iamY_huhs fya;=j
iamY_huhs m%;Hh ix{dialJOhla fmkakqï lsÍug' iamY_huhs
fya;=j iamY_huhs m%;Hh ixialdr - ialJOhla fmkakqï lsÍug'
ku; q a kdurEmhuhs fy;
a j
= kdurEmhuhs m;
% Hh ú[[dKil a JOhla
fmkakqï lsÍug' wmg ´kE lrkafka fu;kska wkak wr
ldrKhhs' fya;= m%;Hh lshk tl iudkd¾:j;a yeáhghs iQ;%
foaYkdj, fhÈ, ;sfhkafka' kuq;a mskaj;=ks wmg fmakjd
m%lrK idys;Hfhka m%lrK .%ka: j,§ fï máppiuqmmdoh
ms<sn| hïlsis w¾: úmßKduhla isoOfjpp nj' m<uqfjka wms
9
kso¾Ykhla fouq' fk;;smmlrKfha mßlLdr ydr úNX. lshk
fldgfia-tf;kag tkfldg fï fya;=" m%;Hh folla f,i
olajkjd' fufyuhs lshkafka zfoj Ouud ckhk;s fy;= p
mppfhdpZ' hula Wmojkafka Ou_ follska - fya;=jhs m%;Hhhs' ta
fol w;ßka fufyuhs lshkafka zwidOdrfKd fy;= idOdrfKd
mppfhdZ ±ka mskaj;=ka i<ld.kak widOdrK lshkafka iudcfha
foaYmd,kh lrk fldg lshk l:dj fkdfjhs' widOdrK
lshkafka fmdÿ fkdjk ta lshkafka úfYaI' idOdrK lshkafk
fmdÿ" tfyu ys;d.kak' t;fldg widOdrfKd fya;= lshkafka
fya;=j iqúfYaIhs" m%;Hh fmdÿhs' Tkak ksoiqkl=;a fokjd'
wxl=rhlska - wxl=rhla lsh, lshkafka mskaj;=ks" weghla
me<fjk wji:djfk - fk;;smmlrKh lshkafka fldfyduo@
taflaÈ îch ;uhs fya;=j - widOdrK fya;=j' B<Õg m%;Hh ;uhs
fmd<jhs Èh iSrdjhs' B<Õg Tlafldu yl=¿jd olajkjd fï úÈhg
zb;s iNdfjd fy;= mrNdfjd mppfhd' wc®;;sfld fy;= ndysfrd
mppfhd' ckfld fy;= mß..dyfld mppfhdZ' B<Õg ;j tlla
lshkjd widOdrfKd fy;= idOdrfKd mppfhd' m%;Hh lshk
jpkh f;darkak .sys,a, iNdfjd fy;= mrNdfjd mppfhd' Tkak
wuq;= fohla' wmg ijNdj lshk tl idudkHfhka fhfok
jpkhla' Tkak mdßNdIsl Yíohla lrf.k tal' zi-NdjZ lshkafk
;ukaf.a ijNdjh' mrNdfjd lshkafka wkqkaf.a ijNdjh' Tkak
110
n,kak jevj, yeá' t;fldg ziNdjZ ;uhs wxl=rhl îch'
zmrNdjZ ;uhs wr wdfmd" mGú" f;fcd" jdfhd wdÈh' kuq;a fia,d
f;r‚hf.a l;dka;rfhka tfyu fmakjd10 fï ldrKd ;=ku
jeo.;a nj' flfia fyda fõjd' Tkak t;fldg ta tlla" B<Õg
wc®;;sfld fy;= wOHd;añl tl" fya;=j' ndysr tl" mpph'
B<Õg ckl Wmoaojk tl zfya;=jZ talg Woõ lrk tl zm%;HhZ'
Tkak Tfydu ú.%yhla fya;= m%;Hh ms<sn|j olaj,d ;shkjd'
111
;ekaj, lshfjkj fidajdka mqoa.,hd .ek zfy;=p iqÈfgGd fyd;s
fy;= iuqmmfkkp OfuuZ' fya;=j;a fyd¢ka ±lal fya;=fjka yg.;a
foa;a fyd¢ka ±lald'
112
njZ15 zzinnx wFÓ;s fLd lppdk whx tfld wfk;d" innx kFÓ;s
whx ¥;sfhd wfk;d' tf; f; lppdk WfNd wfk; wkqm.uu
ufc®k ;:d.f;d Ouux fofi;s hÈox wúccd mpphd ixLdrd''''''ZZ
ta lshkafka ish,a, we; lshk tl" tla wka;hla' ish,a, ke;
lshk tl ;j;a wka;hla' ta folgu hkafk ke;sj ;:d.;hka
jykafia wr lshdmq wx. fod<fya máppiuqmmdoh olajkjd' t;k
wkqf,dau máf,dau folu we;=<;a' f;areï .kak mq¿jka fkao
mskaj;=ks" wúccd mpphd ixLdrd lsh," B<Õg jodrKjd
wúoHdjf.au ksrjfYaI úrd. ksfrdaOfhka ta lshkafka fï fol
w;r ;sfhkafka iuqoh ksfrdaOh' taldka; jYfhka ;shkj
lshkak;a neye' taldka; jYfhka ke;ehs lshkak;a neye' fïjdfha
yg.ekSu ;shkjd ksreoOùu ;shkjd' we;sùï ;shkjd ke;sùï
;shkjd' tal ms<sn| Ou_;djhs t;fldg fï zmáppiuqmmdoZ
lshkafka' tmuKla fkdfjhs zihx l;xZ zmrx l;xZ' ;udo lf<a
wkqkao lf<a wd§ fï p;=Iafldaá m%Yak y;rl=;a WNf;dafldaál
m%Yak yhl=;a bÈßm;a l<d' t;fldg nqÿyduqÿrefjda Tkak Th
fod<y bÈßm;a l<d' fndfyda fokd fïfl f;areu okafk kE'
wehs fï fod<y bÈßm;a lrkafka@ tal ;=<u j¾;udk úi÷u
;shkjd' m%Yakfh jHqyh ú.%y lr, fmkajkjd' fudllao jHqyh@
wúoHd miqìu ;=< ixialdr we;s fjkjd' ta ixialrKh ;=<skqhs wr
ú[[dK kdurEm Èhiq<sh lrlefjkafka' ta Èhiq<sh lrleùfï
m%;s,dNh ;uhs B<Õg i<dh;kh ;=< wdh;k foìä fj,d hkjd'
wkak ojhx l:dj wei;a rEmh;a zlk;a Ynoh;aZ wd§ jYfhka' ta
ksihs wms lsõfõ wr w[[u[[ mpph;dj k<l<dm Wmudfjka'
B<Õg tal fnÈ,d .shyu wka;sug fjkafka fudllao@ fõokd
;Kyd Wmdodk Nj cd;s Tlafldu l:dka;rh t;k ;shkjd'
113
ys;uq wr wð;a iqñ;a odï weÈ,a, .ek lsõjfka' talg wms lshuq
iQÿ f,dalh lsh,d' B<Õg ueðla f,dalh ;shkjd' B<Õg ls%lÜ
f,dalh ;shkjd' B<Õg ;j;a f,dalhla ;shkjd - wr taoKav Wv
n,a, biafi,a, ksfhdackh lf<a" Bg jeäh rij;a wkaoñka wms
kdisiia Wmudfjka bÈßm;a lr,d ;shkjd' tal ljqre;a ms%h lrk
tlla' tal okafk ke;s whg b;du fláfhka lsõfjd;a wms
lshj, mqreÿ .S%l l:djla kdisiia kue;s b;du rEu;a .S%l
;reKfhla ;ukaf.a uqyqK ljodj;a ±l, keye' lef,a weúÈk
w;f¾ fmdl=Klg keUqre Wkdu ta Pdhdj ±l,d /jgqKd
fojÕkla lsh,d' fojÕk je<|.kak Èh /,s;a tlal Èk
.Kkla ;siafia uy fmï ygkla l<d' Èk .Kkla fmï ygk
lr,d wka;sug wd,h fjkqfjka Ôú;h mQcd l<d' wkak wd;u
iafkayh' wks;a iafkay;a tfyu ;uhs' talg wmg lshkak fjkafk
fma%u f,dalh' t;fldg f,dal f.dvla ;shkjd' iskud f,dalh" iQÿ
f,dalh" ueðla f,dalh" ls%lÜ f,dalh" Tkak fma%u f,dalh' ±ka
fï tl tl f,dalj, wr lshdmq wx. ls%hd;aul fjk yeá n,kak'
Tkak iskud f,dalh .ek ys;kak' iskudj Ñ;%máh mgka .kafka
fldhs fj,dfjo@ uq¿ Yd,dju wJOldrfha ksu.ak jqk fj,dfõ' ta
fj,dfõ wr wiaÓr - ;srhg weia fol fhduq fjkjd' t;k b|,
mgka.kakjd' ta fi,a,u ;uhs wr wuq;=u f,dalhl k¿ ks<shkaf.a
Tlafldu ixialdr w¾:j;a fjkafka wJOldrh ;=<hs' úfõlh
wji:dfõ wdf,dalh wd yeáfha wr ffjjK_ nj Tlafldu bjrhs'
fiaÈ,d hkjd' t;kskau bjrhs' kuq;a ta fol w;f¾ ;uhs wr k¿
ks<shkaf.a yeisÍï wdY%fhka rgdj,a ujdf.k uy mqÿu f,dalhla
uefjkafka' talhs fudaykh' t;fldg fï hkafk fudlo" álÜ
tlla .kafk fudaykhg' uq<d fjkak' fudlo" f,dalhu ldu
f,dalhla' ldu f,dalh ;=< ;shkjd mqxÑ mqxÑ f,dal rdYshla'
tajd ;uhs wms lsõfj' ta iskud f,dalh myiqfjka i<ld.kak
mq¿jka'
B<Õg wms .ksuq ueðla f,dalh' ueðla ldrhdf.a kQ,a
iQ;a;r f;areï .kak ;dla ;uhs ueðla f,dafl mj;skafka' ±lal
yeáfh fydfrka yß fõÈldfj yex.s,d" ueðla f,dafl;a bjrhs'
114
B<Õg wms ys;uq wr iQÿ f,dalh' tal;a wms fyd|g fmkak, ;shkjd
wr odï wÈk wð;a iqñ;af.a l:dj wdY%fhka' fláfhka lshf;d;a
ta f,dafl ;sfhkafka odï fmf;a' talhs wr lsisu jákdlula
ke;s b;a;ka zwe;a;kaZ fj,d wka;sug uy f,dl=jg ch mrdchla
ms<sn|j wr zfikaZ .=rejrhd lvqj wfudardf.k mrdo fjÉp
flkd urKj lsh,d ishqï Ou_ .eg¿jla §,hs wð;a iqñ;a hd¿fjda
fokakd ;rÕhg fm<Uqfõ' ta wji:dfõ W.% úÈhg tlaflfkla
Ôúf;a mQcd l<d' wks;a flkd fjkqfjka' Tkak fukak mrÈkak
;sfhoa§ wka;sug fudllao jqfKa' .=rejrhd yßhgu Èkqï mer§u
;SrKh fjk - ta lshkafka uyd W.% wji:dfõ" tlaflfkla urkak
fjkjd .=rejrhdg' merÈÉp f.da,hd' t;fldg .=rejrhd fudlo
lrkafka@ my;g keñ,d wr b;a;ka ùis l<d' bjrhs' iQÿj bjrhs'
iQ¥ f,dalh t;ku bjrhs' Th we;sfk'
115
ÿrjfndaO yeáhg fldkajqkd' fudllao fya;=j@ fudllafoda
fya;=jla ;shkjd' fudllao fya;=j@ fukak fïlhs mskaj;=ks
fya;=j' fï idik b;sydifha hï lsis wji:djl wjdikdjka;
isoêhla isÿjqkd' fï mru .ïNSr iQ;% foaYkd fjdydr foaYkd
yeáhg yxjvq .eys,d msámiaig ;,a¨ jqkd' ta fjkqjg fjk
fjk foaj,a lr,shg wdjd' fïl nqÿrcdKka jykafia ±l,
fjkak we;s wkd.; jdlHhla m%ldY lr, ;shkjd' wkd.;fha
fukak fufyu NsCIQka we;s fjkjd lsh,d' ta wkd.; NsCIQkaf.a
wdl,amh jodr< ;shkjd'16
116
wNHka;r jHqyh ú.%y lr, olajk uy mqÿu isoOdka;hla tal ;=<
;sfnk nj fndfyda fokd i<lkafk keye' ta ksihs wr wms lshQ
fya;= m%;Hh jpk ms<sn| fjkia w¾: ±lajqfKa' nqoO jpkfha ;shk
tajd wmg fjkia lrkak neye' fya;= m%;Hh lshk tl
iudkd¾:fhka ;shkj kï wms tal ta yeáhg ms<s.kak ´k' fïfl
fld÷ lvkak .shyu wka;sug fl<jr fjkafka wr n%yuKhska
.shd jdf.a ;ud iy wkqka" tlafld ;uka l<d" tlafld wkqka l<d'
Th úÈhg .sys,a, ;uhs ziNdfjdZ fy;= ;ukaf.a fya;=j zmrNfjd
mppfhdZ wkqkaf.a m%;Hh jf.a woyia we;sjqfKa' fïjd wo Bfha
fkdfõ ld,hla ;siafia fj,d ;shkjd' fï woyia álla úma,jldÍ
jf.a fmfkkag mq¿jka' kuq;a wmg lrkak fohla keye' fï
ldrKh fldhs fj,djl yß t<sorõ lrkakg ´k' fldhs úÈfha
úfõpk t,a,jqk;a'
117
ixidrfha fï cd;sh .ek yßhg f;areï .;af;d;a w;S;h;a tlhs
wkd.;h;a tlhs' ys;kak mskaj;=ks" flfy,a .yl yrhla ke;s nj
f;areï .kak mÜg .ykak ´ko@ fyd|g lefmk lvqjla wrf.k
folg ueÈka lemqjyu wNHka;r jHqyfhka fmakj fka yrhla ke;s
nj' wkak talhs fidajdka mqoa.,hd ksjka ÿgqjhs lshkafka' wms l,ska
lsh, ;shkj fidajdka mqoa.,hd ksjka ÿgqjhs lshkafka m%{d
wdf,dalh ;=<ska CI‚lju fudfyd;lg ±lald wr ixialdr
ksfrdaOh' wms wr kS,uyd fhdaOhdf.a h.od Wmud l:dj wdÈfhka
fmkakqfõ' tal ±lal kï ta mqoa.,hdg wr ryi fmdâvla yß
fy<sjqKd' ixfhdack tl mdrgu lefvkafk keye' l%u l%ufhka
.sys,a, ;uhs ta i;Hh ±lal ksid ;uhs fida;dmkk mqoa.,hd wdfh
fuydg yefrkafk keyehs lsh, lshkafk' ta mqoa.,hd ksjkskau
fl<jr fjkafk' wr lshdmq i;H oY_kh fudfyd;lg yß olskjd'
i;H oY_kh lshkafka ´lhs' fjk wuq;= fohla fkdfõ
máppiuqmmdo Ou_h' zfuh we;s l,ays fuh fõZ'
118
fmkakqjd lsh,d' fï foaYkdj msgg .shyu iuyrúg fkdfhl=;a
úfõpk we;sfjk ksid wmg lshkak isoO fjkjd fï mqxÑ
foaYkd ud,dj ms<sn| fmdä b;sydihla ;shk nj' tal álla
fm!oa.,sl fohla jf.a fjkak mq¿jka kuq;a lshkak ´k' óg
wjqreÿ úiailg l,ska ó;sß., ksiirK jkfha ix>hd
jykafia,dg ksjk ms<sn|j .eg¿ u;=jqKq wji:djl§ wmf.a
.=refoajhka jykafia ud;r YS% {dKdrdu ijdóka jykafia
Wkajykafiaf.a l=áfha§u uf.ka b,a,Sula l<d zzfï msßig ksjk
ms<sn| foaYkd ud,djla mj;ajkak' wmg má.; lr.kak
mq¿jkaZZ lsh,d' uf.a m<uqjk m%;spdrh Wfka - ysky uqyq‚ka - ug
lshkak ;shk foaj,a lsõfjd;a ug m%ydr t,a, fjk nj' kuq;a
fojk ojfia Wkajykafia mqÿu úÈhg udj ffO¾hhj;a l<d' zud
wrdOkd l< nj ta foaYkdfõ§u lshkakZ lsõjd' tal ksihs fï
mskaj;=kag ksjk foaYkd wykak ,enqfKa' zksjfka ksùuZ fmd;
lshjkak ,enqfKa' tfyu ke;akï tal;a wr lsõj ld,hdf.a
je,a,g hg fj,d ;ju;a t<shg tkafka keye' ta foaYkd
ms<sn|j;a uq,a ld,fha wjqreÿ úiailg l,ska jmr weiska neÆ
wh ±ka weia wer,d n,k nj wmg wykak ,efnkjd'
119
fï ldrKd fol wms l,skq;a u;la lr, ;shkjd Ou_fha
±lafjkjd .eUqre yeáhg-tlla wßhmßfhik wd§ iQ;%j, i|yka
fjkjd'18 zÿooix box Gdkx hÈox bommpph;d máppiuqmmdfodZ
flf,iaj,g hgjqKq f,dalhdg máppiuqmmdoh ±lSu wmyiqhs' ta
jf.au ksfrdaOh kï jQ ksjk' tal wuq;= fohla fkdfjhs iuqoh
ksfrdaOh ;shkj kï' ksfrdaO me;a;-tal;a f,dalhdg fmfkkafk
keye' tal ixialdr ksfrdaOfhka jk tlla' ta fjkqjg Nj
;DIKdjuhs ;sfhkafk' talg wod<j Bg miafia wfkl=;a Ñka;k
tkjd' ta uÈjg - ;j ÿrg;a lshkj kï fï Ou_fha m©dm;s -
m%;sm;;s" m%;sfõO lshk ;s%úO Ydikhla ;sfhoa§ m%;sfõOh
uq,skau jegqKd' m%;sm;;sh;a ál ál jegqKd' wka;sug m©dm;sh
ú;rhs' b;ska W.;=kag ;ek ,enqKd' t;k b|, mgka.;a; b;ska
újrK ú.%y" wdÈh' wfma fï f:rjdo iïm%odfha muKla
fkdfjhs' fldákau lshf;d;a iunqoO mßksj_dKfhka wjqreÿ
ishhla hkak l,ska ksldh oy wgla we;sjqkd hhs lshkjd'
ta;rï Ou_h .eUqrehs' ta ú;rla fkdfjhs ta yeu tllgu uyd .%J:
rdYshla - lr;a; .Kka .%J: - ,shjqKd' b|ysg, ;uhs tajd f;areï
.kakj;a flfkla W;aidy .;af;a' wkak ta úÈfha fohla
isoOfj,d ;shkjd'
120
lrkak isoO jqKd' fudlo fï ixidr .eg¿j úi|kak yßu wudrehs
- ú[[dK udhdj ksid'
121
fïl f,dalh úksúo hk Ou_hla' l%u l%ufhka fldka folla
yeáhg ;snqKq ta >k ix{dj Èh fj,d hkjd wksppdkqmiikdj
;=<ska' ta Èhfj,d hkj;a tlalu fudllao fjkafka@ rdYs
i[[dj u;=fjkjd rdYshla yeáhg fmakak mgka .kakjd' wkak
tal ;=< wks;H;dj jv jvd;a .eUqrg jegfykjd - we;sùï ke;sùï
m%jdyh' tal wjidk fjkafka l,lsÍulska' ksnìodj ksjkg fodr
weÍula' Tkak Tfydu Ou_;djla fï ;=< ;sfhkafka' fïj lg mdvï
lr,j;a" iy;sl m;% ,nd.ekSfukaj;a .kak mq¿jka foaj,a
fkdfjhs fï ud._ M, wdÈh' fïfla fhfokag ´k' w;S; ixidrfha
fï jdfha .eUqßka fhÈpp whg ú;rhs wr ndysh wd§ka jf.a
nqÿrcdKka jykafia fndfydu fmdä Ou_hla zÿgqfjys ÿgqu;ska
wdÈhZ foaYkd lf<a' tal yefudagu yßhkafk ke;s fjkak
mq¿jka' fydaäfha b|, mgka .kak ´k' ta ksid ;uhs YS, iudê m%{d
Tlafldu wjYH jkafka' tajd wdY%fhka l%u l%ufhka hï wji:djl
wr lsõj jf.a zhx ls[Ñ iuqohOuux innx ;x ksfrdOOuuxZ wka;su
ysÕkafkla ÿmamf;la iqmmnqoO jf.a l=IG frda.sfhla fjkak
mq¿jka'20 w;S; mskla we;sj wdjdkï we;s' nqÿrcdKka jykafiaf.a
foaYkdj wy, bjr fjk fldg wr lshdmq Ou_;dj we;=<;ska
m%;HCI lr .kakjd' wr lshdmq m[p WmdodkilJO uq,a fldg we;s
oY_kh' wkak ta oY_khhs máppiuqmmdo Ou_h'
122
fï ksid fï foaYkd ud,dj ldgj;a úNd.j,g Wmdê
,nd.kak Wmldr lr.kak fkdfjhs' taj;a ,efnkjd kï
,eìÉpdfj'
123
blaujd .sfha hhs lshkjd' újrK yhla ta ldf, ÿkakd lSmhla
lsõfjd;a iem fõokdj tla fldkla" ÿla fõokdj wksla fldk
fkdÿla fkdiqj fõokdj - ljqrej;a .Kka .kafk ke;s tl ;uhs
ueo' B<Õg ta jf.a ;j ;shkjd wdOHd;añl wdh;k yh tl
fldkla" ndysr wdh;k yh wksla fldk" ueo ú[[dKh'
ú[[dKh lshk udhdj ;=<ska ;uhs wr fldka fol fjka lr,d
;sfhkafka'
124
.ek' talg wod< wêjpk ud._hla" ksrel;s ud._hla" ;shkjfk' tal
we;=f<fk úkaokh ;sfhkafk' zbF:;;Z lshk fï Nj ;;a;ajhla
yefokafk t;fldghs' ta Nj;;a;ajh ;=<hs WmÈkafka" Èrkafka"
uefrkafka" Tlafldu fjkafka ta Nj;;a;ajh ;=<hs' tal ms<sn|j;a
uy mqÿu iQ;%hla ;shkjd'23 wdfha È.g lshkak neye fláfhka
i|yka lrkjd ñila' tajd wms ksjk foaYkdj,;a lsh,d ;shkjd'
125
n,dfmdfrd;a;= jkafka' t;fldg Y;jI_ .Kkla j,a ìysù
;snqK fï Ou_ ud._hla fy<s fmfy<s lsÍug wm ±rE m%h;akfhka
hï;dla l=i, iïNdrhla w;am;ajqKd kï ta ish,a, wm ye¥ jevQ
foudmshkag" kqjKei mEÿ .=rejrekag" fï YÍr l+vqj mj;ajdf.k
hdug Woõ jQ odhl ldrld§kag yeu fokdgu" wms wkqfudaoka
lrkjd' wkqfudaoka fõjdæ tfukau wùÑfha isg wlksgd olajd
hï;dla i;a;aj flfkla fï Ou_ foaYkduh - Ou_ Y%jKuh l=i,h
wkqfudaokaùug leu;s kï ta wkqfudaoka ùu ;=<ska m%d¾:kSh
fndaêhlska W;=ï wud uyd ksjk idCId;a lr .ks;ajd lshk
m%d¾:kh we;slr .kak ´k' ta jf.au fï foaYkd ud,djg wms ta ta
;ekska iQ;% foaYkd j,ska .;a;d wji:dkQl+,j-fkdfhl=;a
fldgia wrf.k ;uhs fï foaYkdud,dj ilia lf<a' talhs wmg
±ka tl;= lr, lshkak fjkafk' fï iQ;% foaYkd .eUqre yeáhg
.;a;;a wmg lshkak fjkafka mru .ïNSr iQ;% foaYkd kue;s
u,a f.duqfjka fk,d.;a;= iqfoaYs; Ou_mo mqIamhka Wmldr
lrf.k f.;+ fï foaYkd u,aou ;sf,da.=re nqÿrcdKka
jykafiaf.ka mjd msÿï ,enQ Ou_ffp;H rdchdKka jykafiag
mQcd lrñ'
126
ÿlLmm;;d p ksoÿlLd - Nhmm;;d p ksnNhd
fidlmm;;d p ksfiidld - fydk;= ifnnms md‚fkd
127
mdol igyka
128
l;= ysñhkaf.a isxy, lD;s
* 1' W;a;Í;r yqfol,dj - ^uq,a uqøKh& oïila~ wxl 172$173 - ^1990&
-tu- ^kj uqøKh&" Ou_ .%J: uqøK Ndrh ^2001&
2' mska refll uysu ^1988&
3' úoiqka Wmfoia ^1997&
4' ksjfka ksùu - m<uq fj¿u ^1997&
5' ksjfka ksùu - fojk fj¿u ^1998&
6' ksjfka ksùu - f;jk fj¿u ^1998&
7' ksjfka ksùu - isjqjk fj¿u ^1998&
8' ksjfka ksùu - miajk fj¿u ^1999&
9' ksjfka ksùu - ihjk fj¿u ^1999&
10' ksjfka ksùu - i;ajk fj¿u ^1999&
11' ksjfka ksùu - wgjk fj¿u ^2000&
12' ksjfka ksùu - kjjk fj¿u ^2001&
13' ksjfka ksùu - oijk fj¿u ^2002&
14' ksjfka ksùu - tfldf<diajk fj¿u ^2004&
15' ksjfka ksùu - mqia;ld, uqøKh - m%:u Nd.h - ^1-6 fj¿ï& ^2000&
16' ksjfka ksùu - mqia;ld, uqøKh ^1-11 fj¿ï& ^2010&
17' myka lKqj Ou_ foaYkd - 1- fj¿u ^1999&
18' myka lKqj Ou_ foaYkd - 2- fj¿u ^2000&
19' myka lKqj Ou_ foaYkd - 3- fj¿u ^2001&
20' myka lKqj Ou_ foaYkd - 4- fj¿u ^2003&
21' myka lKqj Ou_ foaYkd - 5- fj¿u ^2005&
22' myka lKqj Ou_ foaYkd - 6- fj¿u ^2006&
23' myka lKqj Ou_ foaYkd - 7- fj¿u ^2009&
24' myka lKqj Ou_ foaYkd - 8- fj¿u ^2012&
25' ys;l uysu - 1 ^1999&
26' ys;l uysu - 2 ^2003&
27' ys;l uysu - 3 ^2012&
28' ys; ;ekSu ^2000&
29' meje;au yd keje;au ^2000&
30' we;s yeá oelau ^2001&
31' Èú l;f¾ ie|E w÷r ^2001&
32' lh wkqj .sh isysh ^2001&
33' ud-msh Wjegk ^2002&
34' m%;sm;a;s mQcdj ^2003&
35' p,k Ñ;%h ^2004&
36' Èh iq<sh ^2005&
37' wìkslauk ^2003&
38' nqÿ iuh mqoa.,hd yd iudch ^2009&
39' ukfia udhdj ^2010&
40' Ndjkd ud._h ^2011&
41' iiqka ms<sfj; ^2011&
42' ms<sfj;ska ms<sfj;g ^2011&
43' ;sirK uysu ^2012&
44' lfha l;dj ^2012&
45' fu;a isf;a úuqla;sh ^2012&
46' mápp iuqmmdo Ou_h - 1 fj¿u ^2012&
47' mápp iuqmmdo Ou_h - 2 fj¿u ^2014&
48' mápp iuqmmdo Ou_h - 3 fj¿u ^2014&
49' mápp iuqmmdo Ou_h - 4 fj¿u ^2014&
50' ilaufka ksjk ^2012&
51' ;fmda .=Kuysu ^2013&
52' lu_ pl%fhka Ou_ pl%hg ^2013&
* fn!oO .%J: m%ldYk iñ;sh" ;e'fm' 61" uykqjr'
l;= ysñhkaf.a bx.%sis lD;s
* 1. Concept and Reality in Early Buddhist Thought (1971)
- do - D. G. M. B. Edition (2012)
* 2. Samyutta Nikaya - AnAnthology, Part II - Wheel No, 183/185 - (1972)
- do - D. G. M. B. Edition (2009)
*
3. Ideal Solitude - Wheel No, 188 - (1973)
*
4. The Magic of the Mind - (1974)
- do - D. G. M. B. Edition (2007)
5. Towards Calm and Insight - (1991)
- do - D. G. M. B. Edition (1998)
6. From Topsy - turvydom to Wisdom - Volume 1 - (2003)
7. From Topsy - turvydom to Wisdom - Volume II - (2012)
8. Seeing Through (1999)
9. Towards A Better World (2000)
10. Nibbana - The Mind Stilled - Volume I - (2003)
11. Nibbana - The Mind Stilled - Volume II - (2005)
12. Nibbana - The Mind Stilled - Volume III - (2005)
13. Nibbana - The Mind Stilled - Volume IV - (2006)
14. Nibbana - The Mind Stilled - Volume V - (2007)
15. Nibbana - The Mind Stilled - Volume VI - (2010)
16. Nibbana - The Mind Stilled - Volume VII - (2012)
17. Nibbana - The Mind Stilled - Library Edition - (2015)
18. Nibbana and The Fire Simile (2010)
19. 'A Majestic Tree of Merit' (2012)
20. The End of the World in Buddhist Perspective (2014)