ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΄ ΤΑΞΗΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Αξιοσηµείωτες ταυτότητες
Ανάπτυγµα τετραγώνου του αθροίσµατος

(α + β )2 =α 2
+ 2α β + β 2

Παράδειγµα

(x + 4y) = (x ) + 2⋅ (x )⋅ (4y) + (4y)

3 2 3 2 3 2
= x6 + 8x3 y +16y2
Ανάπτυγµα τετραγώνου της διαφοράς

(α − β ) = α 2 − 2α β + β 2
2

Παράδειγµα

(2x 2
) ( )
2 2
( )
− 3β = 2x2 − 2 ⋅ 2x2 ⋅ (3β ) + (3β ) = 4x4 −12x2 β + 9β 2
2

∆ιαφορά τετραγώνων

(α + β ) ⋅ (α − β ) = α 2 − β 2
Παράδειγµα
(2 x + y )⋅ (2 x − y ) = (2 x ) − (y )
2 2 2 2 2
= 4x2 − y 4

Ανάπτυγµα του κύβου του αθροίσµατος

(α + β )3 = α 3 + 3α 2 β + 3αβ 2 + β 3
Παράδειγµα
(x 2
) ( ) ( ) (2y) + 3(x )(2y) + (2y)
3
+ 2y = x 2 + 3 x 2
3 2 2 2 3
= x6 + 6x4 y +12x2 y 2 + 8y3

Ανάπτυγµα του κύβου της διαφοράς

(α − β )3 = α 3 − 3α 2 β + 3αβ 2 − β 3
Παράδειγµα
(2 y − x ) = (2 y )
2 3 3 2
( ) ( ) − (x )
− 3(2 y ) x 2 + 3(2 y ) x 2
2 2 3
=
= 8 y 3 − 12 y 2 x 2 + 6 yx 4 − x 6

Άθροισµα δυο κύβων

α 3 + β 3 = (α + β )(α 2 − αβ + β 2 )
Παράδειγµα

x3 + 8 = x3 + 23 = ( x + 2)( x 2 − x ⋅ 2 + 2 2 ) =
= ( x + 2)( x 2 − 2 x + 4)
∆ιαφορά δυο κύβων

α 3 − β 3 = (α − β )(α 2 + αβ + β 2 )

Παράδειγµα
1 − y 3 = 13 − y 3 = (1 − y )(12 + 1⋅ y + y 2 ) =

= (1 − y )(1 + y + y 2 )
Παραγοντοποίηση
Παραγοντοποίηση ονοµάζουµε την διαδικασία κατά την οποία
µετατρέπουµε µια αλγεβρική παράσταση από άθροισµα σε γινόµενο.

1η ΜΕΘΟ∆ΟΣ : Κοινός παράγοντας

Παραδ.1:
3x2 y3 − 6xy3 +12x2 y2 = 3xy2 (xy − 2y + 4x)
Παραδ.2:
4α3(β +2α) −3(β +2α)2 =(β +2α)[4α3 −3(β +2α)]=(β +2α)(4α3 −3β −6α)

2η ΜΕΘΟ∆ΟΣ : Οµαδοποίηση
Παράδ.1:

α x + β y +αβ + x y = α
1
x +αβ + β y + xy = α(x + β ) + y(β + x) = (x + β )(α + y)
4243 1
424
3
1η οµαδα 2η οµαδα
Παραδ.2:
xy 2 + x 2 y − 3x − 3 y = xy( y + x) − 3( x + y) = ( x + y )( xy − 3)

3η ΜΕΘΟ∆ΟΣ : ∆ιαφορά τετραγώνων

Παραδ.1: 4 x − 9 y = ( 2 x) − (3 y ) = (2 x + 3 y )(2 x − 3 y )
2 4 2 2 2 2 2

Παραδ.2:
x 4 − 1 = ( x 2 ) 2 − 12 = ( x 2 + 1)( x 2 − 1) = ( x 2 + 1)( x + 1)( x − 1)

4η ΜΕΘΟ∆ΟΣ : Ανάπτυγµα τετραγώνου

Παράδ.1: 4 x + 12 xy + 9 y = (2 x ) + 2(2 x)(3 y ) + (3 y ) = (2 x + 3 y )
2 2 4 2 2 2 2 2 2

Παράδ.1: 9a − 6a + 1 = (3a ) − 2(3a )1 + 1 = (3a − 1)

4 2 2 2 2 2 2 2

5η ΜΕΘΟ∆ΟΣ : Τριώνυµο
Επειδή ( x + α )( x + β ) = x + βx + ax + αβ = x + (α + β ) x + αβ
2 2

Παραδ.1: x + 8 x + 7 = ( x + 1)( x + 7) Αφού 1 + 7 = 8 , 1 ⋅ 7 = 7

2

Παράδ.2: x − 5 x + 6 = ( x − 2)( x − 3)
2

Αφού (−2) + (−3) = −5 , (−2) ⋅ (−3) = +6

ΕΞΙΣΩΣΗ ∆ΕΥΤΕΡΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

Γενική µορφή: α x + β x + γ = 0 , α ≠ 0
2

− β ± β 2 − 4αγ
Τύπος λύσεων: x1,2 =
2α

ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΑ
Γ

Έστω το ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ ( Α  = 90o )

 = ω ορίζουµε τους παρακάτω
Για τη γωνία Β
τριγωνοµετρικούς αριθµούς:

ΑΓ ΑΒ ω
ηµω = , συνω =
ΒΓ ΒΓ
Α Β
ΑΓ ΑΒ
εφω = , σφω =
ΑΒ ΑΓ

Ισχύουν οι σχέσεις:

ηµω
ηµ 2ω + συν 2ω = 1 , εφω =
συνω