Αρχαία Γ γυμνασίου – Βαθμοί και παραθετικά επιθέτων:

Οι βαθμοί των επιθέτων είναι τρεις. Ο θετικός, ο συγκριτικός και ο υπερθετικός. Τα

επίθετα έχουν διαφορετικούς τύπους μονολεκτικούς αλλά και περιφραστικούς για να
δηλώσουν την διαφορά ανάμεσά τους.
Για παράδειγμα...
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός.
Σοφός (μον.) Σοφώτερος (μον.) Σοφώτατος (μον.)
Σοφός (περ.) Μᾶλλον σοφός (περ.) μάλιστα σοφός (περ.)
Τον συγκριτικό και υπερθετικό βαθμό, μαζί τους ονομάζουμε παραθετικά (επιθέτων ή
επιρρημάτων).
Δευτερόκλιτα επίθετα:
Οι καταλήξεις για τον συγκριτικό βαθμό είναι: -τερος -τέρα -τερον. Ενώ,
οι καταλήξεις για τον υπερθετικό βαθμό είναι: -τατος -τάτη -τατον.
Στα επίθετα άλλωτε χρησιμοποιούμε -ότερος/-οτέρα/-ότερον/-ότατος/-οτάτη/ότατον (πχ
δικαιότερος, δικαιοτέρα, δικαιότερον,δικαιότατος,δικαιοτάτη,δικαιότατον) και άλλωτε
ώτερος/-ωτέρα/-ώτερον/-ώτατος/-ωτάτη/ώτατον (πχ. Ιερώτερος, ιερωτέρα,
ιερώτερον,ιερώτατος,ιερωτάτη,ιερώτατον). Πώς γίνεται η επιλογή μεταξύ -ο και -ω;
Για την κατάληξη των δευτερόκλιτων επιθέτων στα παραθετικά του επιθέτου τεράστιο
ρόλο παίζει η παραλήγουσα της λέξης. Έτσι,
1. Εάν η παραλήγουσα είναι βραχεία (ε,ο) στα παραθετικά του επιθέτου
χρησιμοποιείται -ω (πχ.σοφός – σοφώτερος – σοφωτέρα – σοφώτερον –
σοφώτατος – σοφωτάτη – σοφώτατον).
2. Εάν η παραλήγουσα είναι μακρά (η,ω) στα παραθετικά του επιθέτου
χρησιμοποιείται -ο (πχ. Ξηρός – ξηρότερος – ξηροτέρα – ξηρότερον – ξηρότατος
– ξηροτάτη – ξηρότατον).
3. Ειδική κατηγορία αποτελεί η ¨θέσει μακρά¨. Θέσει μακρά λογίζεται οποιαδήποτε
συλλαγή -ανεξαρτητώς φωνιέντου που περιέχει- εφόσον ακολουθείτε από δύο ή
περισσότερα σύμφωνα ή από διπλό σύμφωνο.
Τριτόκλιτα επίθετα:
Οι καταλήξεις για τον συγκριτικό βαθμό είναι: -έστερος -εστέρα – έστερον. Ενώ,
οι καταλήξεις για τον υπερθετικό βαθμό είναι: -έστατος -εστάτη,-έστατον.
Πχ.: σώφρον | Συγκριτικός: Σωφρονέστερος, σωφρονεστέρα, σωφρονέστερον |
Υπερθετικός: σωφρονέστατος, σωφρονεστάτη, σωφρονέστατον.

Επιμέλεια: Νικολέτα Γεωργακοπούλου