119.

alea · 2019ko martxoa · Doako alea · Hamargarren urtea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: BI - 0371 - 08

Jarraitu ezazu
ELKARRIZKETA
Desazelerazioaren es.scribd.com-en

baieztapena Euskal
Herriko ekonomian
Iberdrolak irabazi-
markak hautsi,
eta 3.000 milioi
COFIDESeko zuzendaria baino gehiago
José Luis Curbelo
Ranero lortu ditu
“Nazioartekotze Iberdrolak irabazi-markak
arduratsuak hautsi, eta 3.014,1 milioi bai-
no gehiago lortu ditu 2018an,
gainbalioa ematen aurreko urtean baino %7,5
dio enpresari” gehiago.
Konpainiak jakitera eman
10-11. orrialdeak duenez, negozioen emaitza
Euskal ekonomia hazkunde adituek esku artean dituzten gauzak okertzen doaz Europa onei esker lortu dute hazkunde
irmotik hazkunde txikira igaro datuen arabera (orotara, 15 mailan. Euskal Herriko in- ekonomikoa. Horrez gain, Iber-
GRAFIKOAK da abendutik aurrera, eta, atze- aldagai), hurrengo urteetan dustria-ekoizpena %0,2 jaitsi drolak %13,1 handitu du ku-
ralditik urrun badago ere ere, Euskal Herrian atzeraldirik zen azaroan, eta %0,6 aben- txako emaria, 7.328 milioi eu-
tentuz ibili beharra dago. Egun egongo ez dela dirudi, baina duan. 8. orrialdea rora iritsita 3. orrialdea

Kultura kopuru bat baino

gehiago dela aldarrikatu dute
Eusko Jaurlaritzak kaleratu duen dekretu batek mugak jartzen
EAEko gizarte- dizkio tabernetan egin daitekeen emanaldi kopuruari. Zehazki,
babesaren gastua %2,7 urtean 12 emanaldi eskaini ditzakete gehienez; hilean bi,
hazi zen 2017an askoz jota. Oraindik indarrean ez dagoen arauak haserrea
6. orrialdea piztu du sortzaileen eta ostalarien artean. 4. orrialdea
2 2019ko martxoa
LAGUNTZAILEAK:
KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAK (HIZKUNTZA
POLITIKARAKO SAILBURUORDETZAK) DIRUZ LAGUNDUA
ADITUAREN
IRITZIA
Erramun Osa
Kazetaria
Euskal ordezkaritza
sendoa
Espainia gobernatzea desi-
ratzen duten alderdiek pe-
riferiaz hitz egiten dute,
besteak beste, katalanei eta
euskaldunei buruz jarduten
dutenean. Izan ere, be-
raientzat erdigunea Madri-
len dago. Ondorioz, ustez
periferian kokatzen diren
herritarren kezkak eta le-
hentasunak ez dira beraie-
nak. Ez hori bakarrik; ba-
tzuen asmoa da Katalunian
155. artikulua betikotzea
edota Euskadiko eskume-
nak edota Itun Ekonomikoa
ezerezean lagatzea. Ondo-
rioz, batzuek aditzera ema-
ten dutenaren kontra, hau-
tua ez da Espainiako eskuin
eta ezker alderdien artekoa,
Espainia lehentasuntzat du-
tenen eta Euskadi zein Na-
farroa ardatz dutenen ar-
tekoa baizik. Horrela, ahalik
eta euskal ordezkaritzarik
indartsuena lortzea giltza-
rria izango da, baldin eta
Madrilen hartuko diren era-
bakietan eragin, gure auto-
gobernu erakundeak babes-
tu eta autogobernuaren oi-
narriak zabaltzea nahi bada.
ELKARLANEAN:
Ekintza honek Bizkaiko Foru
Aldundiaren Kultura Sailaren
laguntza jaso du.
KOMIKIA
blazquezcobo.blogspot.com
GORA
Lan eta Justizia sailburu María Jesús San Josék eman ditu
azken datuak.
Lan Ikuskaritzak behin betiko bihurtu
ditu iruzurreko 8.000 kontratu
Eusko Jaurlaritzaren Lan Ikuskaritzak behin betiko bihurtu
ditu iruzurreko 8.000 kontratu. Orotara 17.991 kontratu
aztertu ditu 2018an; horietatik, 7.860 legearekiko iruzurra
ziren. Horrenbestez, behin-behinekoak izatetik behin
betiko izatera igaro dira kontratuak, bai eta jardunaldi
osoko bihurtu ere.
Aztertutakoen % 44, iruzurrekoak
Lan ikuskaritzak emandako datuen arabera, iaz 21.360
ekintza egin ziren, 2017. urtean baino %26,6 gehiago.
Lan eta Justizia sailburu María Jesús San Josék eragin-
kortasun tasa handia nabarmendu du; izan ere, aztertutako
kontratuen %44 iruzurrekoak ziren, eta behin betikoak
edota jardunaldi osokoak izatera igaro dira. «2017an
2.000 kontratu eraldatu ziren, eta orain 8.000 izan dira»,
azpimarratu du San Josék.
STAFF:
HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31
Banaketa:
POSTA ELEKTRONIKOA: ekonomiarenkz@leizaola.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA: Labayru Ikastegia
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune
HARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.
Aldizkari hau USOA LANTEGIAK eta EGUNON
POSTING ZERBITZU PROFESIONALAK banatu dute
Egin zaitez harpide!
Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezazu ondorengo
kupoia honako helbidera:
612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,
edo idatz ezazu ekonomiarenkz@leizaola.eus posta helbidera, zure izen-
deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.
ABIZENAK: ____________________________ IZENA:_______________
HELBIDEA: __________________________________________________
TELEFONOA: _______________ E-MAILA: _______________________
HERRIA: _______________________________________ P.K: _________
BEHERA
Negoziazioak hautsita, Toledoko
Itunaren batzordean
Toledoko Itunaren jarraipen batzordeak amaitu du bere
bidea legegintzaldi honetan, pentsioen sistema bermatuko
duen erreformarik onartu gabe. Hauteskunde aurrera-
penaren harira, Unidos Podemosek eta PPk ez dituzte
pentsioen erreformarako gomendioak babestu. Ondorioz,
ezerezean geratu da bi urte eta erdiko lana.
2018. urte amaieran alderdiek aurreakordioa lortu
bazuten ere, hauteskunde aurrerapenak aurreakordioak au-
rrera egitea eragotzi du azkenean. Alderdiak hauteskunde-
kanpainan hasi dira dagoeneko; beraz, ez dago akordiorik.
Pentsiodunen haserrea
Milaka pertsona atera dira kalera Euskal Herri osoan, pentsio
duinen defentsan eta pentsioak KPIren arabera eguneratzea
eskatzeko. Pentsiodunek pentsio duinak eskatu dituzte: 1.080
euroko gutxieneko pentsioa eta KPIren arabera gaurkotzea.
Ezerezean geratu da bi urte eta erdiko lana.
2019ko martxoa 3

ALBISTEAK

Iberdrolak irabazi-markak
hautsi, eta 3.000 milioi
baino gehiago lortu ditu
Iberdrolak irabazi-markak
hautsi, eta 3.014,1 milioi bai-
no gehiago lortu ditu 2018an,
aurreko urtean baino %7,5
gehiago.
Ignacio Sánchez Galánek
zuzendutako konpainiak ja-
kitera eman duenez, azken
iritsita, eta, horri esker, kutxa
operatiboaren eta zor gar-
biaren arteko ratioa %21,5-
eraino hobetu du.
Taldearen ustiapeneko
emaitza gordina 9.349 milioi
eurokoa izan da 2018an, iaz
baino % 27,7 handiagoa.

Beste hainbat datu

Talentua erakartzea da Ikerbasqueren jardunaren oinarrizko ardatza.
lau urteotan inbertitutako

Ikerbasqueko ikertzaileek
200.000 milioi euroei esker,
zein nazioarteko hedapenari, Hornikuntza elektrikoa alde
Espainiako baldintza opera- batera utzita, taldearen eros-

28 milioi euroko funtsak

tiboen normalizazioari eta, ketak 8.000 milioi eurokoak
izan dira 2018an, eta horien
Iberdrolak 1.600 %85 bertoko enpresei egin

erakartzea lortu dute

profesional kontratatu
ditu 2018an
oro har, negozioen emaitza
onei esker lortu dute haz-
kunde ekonomikoa.
Horrez gain, Iberdrolak
%13,1 handitu du kutxako
emaria, 7.328 milioi eurora
Iberdrolak %13,1 handitu du kutxako emaria.
dizkiete.
Langileei erreparatuz gero,
1.600 profesional kontratatu
ditu Iberdrolak 2018an. Guz-
tira, 34.000 langile baino ge-
hiago ditu Iberdrolak; horien
%99k kontratu finkoa dauka,
eta 425.000 lanpostu eragiten
ditu.
Euskadiko unibertsitate eta
I+G zentroetan lan egiteko
mundu osotik Ikerbasquek
erakarri dituen ikertzaileek
28.366.352 euroko funtsak
ekarri dituzte iaz Euskal Au-
tonomia Erkidegora ikerketa
proiektuetarako, aurreko ur-
tean baino bi miloi eurotik
gora. 2007. urtetik, Ikerbas-
queko ikertzaileek 175 milioi
euro inguru ekarri dituzte
Euskadira, Eusko Jaurlaritzak
emandako datuen arabera.
Kanpoko finantzaketare-
kin 2018an landutako 589
proiektuetatik (aurreko ur-
tean baino 160 gehiago), 12k
Europako Ikerketa Kontsei-
luaren (ERC, ingelesezko si-
gletan) finantzaketa izan dute.
Bestalde, 2018ko amaieran,
877 pertsonak egiten zuten
lan Ikerbasque ikertzaileek
zuzendutako taldeetan.
Zientzia-ikerketaren alde
Ikerbasque Eusko Jaurlaritzak
abiarazitako ekimen baten
emaitza da, duela zenbait urtez
geroztik autonomia erkidegoko
administrazioek, unibertsita-
teek eta enpresek zientzia-iker-
ketaren alde egindako apustua
sendotzea helburu duena, Zien-
tzia, Teknologia eta Berrikun-
2007tik hona
Ikerbasquek 175 milioi
euro inguru ekarri ditu
tzaren Euskal Planean jasota
dagoen moduan. Euskadi I+G+b
alorreko potentzia garrantzi-
tsuenen artean kokatzeko aha-
legin honetan, talentua erakar-
tzea da Ikerbasqueren jardu-
naren oinarrizko ardatza.
4 2019ko martxoa
ALBISTEAK
Kontsumorako Prezioen Indizearen (KPI) arabera, urte arteko inflazioa %1 igo da.
Prezioek %1,2 egin dute
behera urtarrilean
Prezioek %1,2 egin dute be-
hera urtarrilean, Euskal Au-
tonomia Erkidegoan; Nafa-
rroan, aldiz, %1,3. Estatistika
Institutu Nazionalak argita-
Espainian, KPI
%1 igo da
ratu duen Kontsumorako Pre-
zioen Indizearen (KPI) ara-
bera, urte arteko inflazioa
%1 igo da.
Datuak lurraldeka aztertuz
gero, igoerarik handiena Gi-
Bankuek 44.000 milioi jokoan, HMEIgatik
Litekeena da epaia urteko bigarren erdian jakinaraztea.
puzkoan izan da, urte arteko
tasaren %1,2ko igoerarekin.
Araban, igoera %0,8koa izan
da, eta Bizkaian, %0,9koa.
2018ko abenduko datuekin
alderatuz gero, prezioek be-
hera egin dute hiru lurraldee-
tan; gehienbat, Araban eta
Bizkaian (%1,3), bai eta Gi-
puzkoan (%1) ere.
Nafarroako KPIk, berriz,
%1,2 egin du behera urtarri-
lean, eta urte arteko tasa
%1,3an mantendu da. Espai-
nian, KPI %1 igo da, abenduan
jasotako inflazioa baino bi ha-
marren gutxiago.
Alorrak
Gora egin duten sektoreen
artean, honako hauek daude:
komunikazioak (%2,7), etxe-
bizitza (%2,6), hotelak, ta-
bernak eta jatetxeak (%1,6),
alkoholdun edariak eta taba-
koa (%1,5), besteak (%1,3),
etxeko gauzak (%1,1), ga-
rraioa (%1,1), irakaskuntza
(%0,8), jantziak eta zapatak
(%0,7).
Bankuek jokoan dute 44.000
milioi inguru, Hipoteka Mai-
leguen Erreferentzia Indizea-
gatik. HMEI indizeari buruzko
ahozko epaiketa otsailaren
25ean hasi da Europako Au-
zitegian, eta litekeena da
epaia urteko bigarren erdian
jakinaraztea. Europako Au-
zitegiak indizea baliogabe uz-
ten baldin badu, sektoreak
7.000 eta 44.000 milioi euro
arteko kostua izan dezake,
Kultura kopuru bat
baino gehiago dela
aldarrikatu dute
Eusko Jaurlaritzak kaleratu
duen dekretu batek mugak
jartzen dizkio tabernetan egin
daitekeen emanaldi kopurua-
ri. Zehazki, urtean 12 ema-
naldi eskaini ditzakete ge-
Urtean gehienez 12
emanaldi eskaini
ditzakete tabernek
hienez; hilean bi, askoz jota.
Oraindik indarrean ez dagoen
arauak haserrea piztu du
sortzaileen eta ostalarien ar-
tean. Emanaldi kopuruaz
gain, bestelakoak ere arau-
tzen ditu dekretuak: ordute-
giarekin, zaratarekin eta au-
Sortzaileek plataforma bat antolatu dute dekretu horri aurre egiteko: Arteak ireki.
Goldman Sachsen arabera.
Banketxeek, beraz, gertutik
jarraituko dituzte Luxenbur-
goko berriak.
CaixaBank arriskuan
Bezeroen aldeko epai batek
Espainiako finantza-sisteman
–Santander, BBVA, CaixaBank,
Sabadell, Bankia, Bankinter
eta Unicaja– izango lukeen
eragina aztertu du inbertsio-
bankuak, txosten batean.
zokoen elkarbizitzarekin lo-
tutakoak.
Sortzaileek plataforma bat
antolatu dute dekretu horri
aurre egiteko: Arteak ireki.
‘Malgutasuna’
Bitartean, Eusko Jaurlaritza-
ren Kultura sailburu Bingen
Zupiriak dekretu berria de-
fendatu du, baina esan du
araudia «malgutasunez» ku-
dea daitekeela, bestelako
araudi bat nahi duten udale-
kin hitz egiteko asmoa era-
kutsiz.
Egia da, bai, sortzaileek
asko estimatzen dutela ta-
bernen agertokia, askotan
«horiek baitira hastapenak».
Bankinterrek izan ezik, gai-
nerako sei banketxeek 4.600
eta 29.249 milioi arteko kos-
tuari aurre egin beharko lio-
kete, zergak zenbatu barik.
Kaltedun guztiek (500.000 in-
guru) dirua itzultzea eskatuko
dutela uste du Goldman Sa-
chsek. HMEIren baliogabetze
posible baten aurrean, arris-
kurik handiena CaixaBankek
izango luke (1.775 eta 11.250
milioi euro artean).
2019ko martxoa 5

EKINTZAILETASUNA

Metxa, Internet bidezko

azeleragailua startupentzat
2015ean sortutako Metxa en-
presa Gasteizen dago, eta 30
startupen funtzionamendua
hobetzea lortu du. Bere xedea
da ekintzaile izateko laguntza
eskaintzea.
Hauek dira bere arrakasta
bermatzen duten datuak: ba-
bestu dituen proiektu berrien
%90 martxan daude oraindik,
eta %74k inbertitzaileen fi-
nantzaketa lortu du. Ehuneko
esanguratsuak ekin- tzailet-
zaren mundu konplikatuan,
non Eusko Jaurlaritza ere in-
plikatu baitzen duela hainbat
urte, ‘Up! Euskadi’ progra-
maren bitartez.
Espainiar estatuan, Metxa
da online lan egiten duen
azeleragailu bakarra. Gainera, Metxak hiruzpalau programa trinko egiten ditu urtean, eta martxoan irekiko du hurrengoa. Argazkian, Metxako lantaldea.
beste haztegi publiko batzuek nako hauetan: Osoigo (politi- eta Metxa Inversiones sozie- leak eta dozena bat inberti- proiektu eskalagarriak eta
baino programa trinkoagoa kariak hiritarrekin konektat- tatearen bitartez egiten da, tzaile. Horietako bat da Eusko berritzaileak izatea, ekintzaile
eskaintzen du. zeko plataforma), Hunters of Jaurlaritza, 2018an sartu zena bat enplegatuta egon dadila

Zortzi proiektu
Azken hiru urteotan, Metxak
zortzi proiektu berritzailetan
inbertitu du –gehienak Eus-
kadikoak–. Besteak beste, ho-
Magic (bideo-jokoak) edo Dog
Vivant (txakur-jabeak hotele-
kin harremanetan jartzeko
market place bat). Proiektu
bakoitzeko inbertsioa 75.000
eurokoa izaten da batez beste,
Enpresek hainbat Arrisku Kapitaleko sozieta-
baldintza bete tearen bitartez, eta 100.000
euroko ekarpena egin duena.
behar dituzte Enpresek hainbat baldin-
zeinak bere baitara biltzen tza bete behar dituzte inber-
baititu enpresaren fundatzai- tsio horiek jaso ahal izateko:
lanaldi osoan eta dagoeneko
lehen bezeroak izatea.
Metxak hiruzpalau pro-
grama trinko egiten ditu ur-
tean, eta martxoan irekiko
du hurrengoa.
6 2019ko martxoa

HILEKO GRAFIKOAK

EAEko gizarte-babesaren gastua %2,7 hazi zen 2017an

EAEn, gizarte-babesaren gastua termino absolutuetan eta per capita %2tik gora hazi
zen, Gizarte Babesaren Estatistika Integratuen Europar Sistemako (SEEPROS) meto-

473 milioi hazi zen 2016. urtearekin alderatuta, hau da, %2,7, eta per capita gastua
dologiari jarraituz Eustatek landutako datuen arabera. Zehazki, balio absolutuetan,

%2,5 handiagoa izan zen. BPGd-ri dagokionez, gizarte-babesaren gastua BPGd-ren

%24,2 izan zen 2017an. Administrazio-gastuak kenduta, gizarte-prestazioen balioa
17.608 milioi eurokoa izan zen 2017an, eta, beraz, 2016koarekiko %2,8 egin zuen gora.
Gastuaren analisi xehatuan, gizarte-prestazioak funtzioen arabera aztertu dira, 2016ko
datuak kontuan hartuta, hori baita behin betiko datuen azken urtea.

Iturria: EUSTAT

Jaiotzak %3,8 urritu ziren 2018ko hirugarren hiruhilekoan EAEn

2018ko hirugarren hiruhilekoan, EAEn 4.261 haur jaio ziren, hau da, aurreko urteko
aldi berean baino %3,8 gutxiago, Eustaten datuen arabera. Araban izan da jaitsierarik
ohargarriena, non 709 haur jaio baitziren, aurreko urteko hiruhileko beraren aldean
%7,8ko jaitsiz; Bizkaian, 2.112 jaiotzarekin, %4,3ko jaitsiera izan da; azkenik, Gipuz-
koan, 1.440 jaiotzarekin, %0,9koa izan da jaitsiera.
Ezkontzaz kanpoko jaiotzak guztien %44,5 izan ziren; aurreko urteko aldi berean %42
izan ziren. Jaiotza-hurrenkeraren arabera, 2018ko udako hiletan 2.292 haur (%51,4)
lehenbiziko haurrak izan ziren; 1.558 (%36,6) aurretik beste bat bazen familietara
etorri ziren; hirugarren eta ondorengoak %12,0 izan ziren.

Iturria: EUSTAT

EAEko esportazioek %2,1eko beherakada izan zuten 2018ko azaroan

Euskal Autonomia Erkidegoko ondasunen esportazioek %2,1eko urteko aldakuntza
negatiboa izan zuten 2018ko azaroan, Eustatek landutako datuen arabera. Atzerakada
hori Garraio-materialaren ataleko esportazioek eragin zuten, %17,6ko jaitsiera izan
baitzuten (2017ko azaroan baino 112 milioi euro gutxiago). Guztira, 2.078,4 milioi eu-
roko balioko esportazioak egin ziren (2.123,2 milioi euroko baliokoak aurreko urteko
hilabete berean). Beherakada Arabako lurralde historikoan gertatu da (-%13,1), adie-
razitako hilean lurralde horrek esportatutako guztiaren %54ra iritsi diren Garraio-
materiala ataleko esportazioetan izandako jaitsieraren (-%24,0) eta Zementuak eta
beira atalean izandakoaren (-%20,9) ondorioz.

Iturria: EUSTAT

Industria-prezioak %0,5 gehitu ziren 2019ko urtarrilean, aurreko hilaren aldean

Eustaten datuen arabera, EAEko industria-prezioak %0,5 gehitu ziren 2019ko urta-
rrilean, aurreko hilaren aldean. Datu horiek kontuan hartuta, urtarrileko urte arteko
tasa (azken hamabi hiletan industria-prezioek izandako aldakuntza) % 1,6 gehitu da.
Analisi sektorial zehatzagoa eginda, hauek dira 2019ko urtarrilean prezio-hazkunderik
handienak izan dituzten sektoreak, aurreko hilaren aldean: Kokeak eta petrolioa fin-
tzea, prezioetan %3,2ko hazkundearekin; Ehungintza, jantzigintza, larrugintza eta za-
patagintza, %1,7koarekin; eta Erauzteko industriak, %1,6koarekin. Aitzitik, jaitsierak
izan dira hauen prezioetan: Elikaduraren, edarien eta tabakoaren industria, %0,4ko
jaitsiera; Metalurgia eta metalezko produktuak, %0,2koa; eta Altzariak, beste manu-
faktura-industriak, konponketa eta instalazioa, %0,1ekoa.
Iturria: EUSTAT
2019ko martxoa
Bularreko minbizia heriotza-eragile nagusietakoa da mendebaldeko emakumeen artean.
Bularreko tumoreari aurre
egiteko egitura proteikoa
Bularreko tumorearen agre-
sibitatea eta horren trata-
mendua zehazten lagun de-
zakeen egitura proteikoa
aurkitu dute. Biodonostian
lanean diharduen María Mu-
ñoz Caffarel Ikerbasqueko
ikertzaileak hartu du parte
Madrilgo Unibertsitate Kon-
plutentseko zientzialariak
egin dituen diziplina ani-
tzeko taldeak egindako iker-
ketan. Proceedings of the
National Academy of Scien-
ces (PNAS) USA aldizkarian
argitaratutako lan honek
HER2aren aktibitatea kon-
trolatzeko mekanismo berri
bat deskribatu du: CB2R
kannabinoideen errezepto-
rearekiko heteromerizazioa.
Horiei esker, pazienteen pro-
nostikoa zehaztu ahal izango
da, hots, tumoreen agresi-
bitate maila, jaso beharreko
tratamenduaren intentsita-
tea erabaki ahal izateko.
Deskribapen berria
Aurkikuntza honek HER2-po-
sitiboaren azpimotako bula-
rreko minbiziaren diana te-
rapeutiko berri bat deskri-
batu du, eta horrek helburu
berri bat ezarriko luke tu-
more mota horri eraso egi-
teko, kannabinoideen bitartez
nahiz heteromero horiek
hauts ditzaketen bestelako
farmakoen laguntzaz.
Bularreko minbizia herio-
tza-eragile nagusietakoa da
mendebaldeko emakumeen
artean. Askotan, terapiei be-
har bezala erantzun ez izana
gertatzen da.
Elikaduraren
pertsonalizazioa, adimen
artifizialaren bidez
Ibermáticak adimen artifizia-
laren bidez elikadura pertso-
nalizatu ahal izateko iker-
kuntza sustatzen du. Bertako
Berrikuntza Institutuak (i3B)
adimen artifizialeko platafor-
ma bat sortu du, elikaduraren
askotariko alderdien inguruko
milioika datu adimen-mota
horren bitartez aztertzeko.
Plataformaren asmoa gastro-
nomia eta elikadura pertso-
nalizatua sakonago ikertzea
da, gaixotasunak prebenitzeko
oinarrizko arloa baita.
Adimen artifizialeko pla-
taformak mota askotako da-
tuak biltzeko, gordetzeko eta
modelizatzeko balio du: datu
Adimen artifizialeko plataformak mota askotako datuak biltzeko, gordetzeko eta modelizatzeko balio du.
klinikoak, nutrizionalak, fisi-
koak, omikoak (genomikare-
kin, proteomikarekin, meta-
bolomikarekin eta mikrobio-
tarekin zerikusia dutenak),
kirolekoak eta osasunekoak.
Funtsezkoa
Horrenbestez, modelizatze
matematikoko tekniken bi-
tartez, aldagai horiek zer lo-
tura dituzten jakin daiteke,
eta sektoreko enpresei eta
medikuntza-erakundeei eli-
kadura pertsonalizaturako
jarraibideak eman dakizkieke,
laguntzeko ereduak sortuz.
Analisien bidez, ikertzai-
leek eta medikuntzako adi-
7
I+G+b ALBISTEAK
tuek arinago har ditzakete
erabakiak, elikadura bana-
koen arabera pertsonaliza-
tzeko, osasunean eragin po-
sitiboak izan ditzan.
Adituek erabakiak
arinago har ditzakete,
elikadura pertsonalizatuz
Adituek diotenez, proze-
dura hasiberri horiek etor-
kizunean funtsezkoak izango
dira gaixotasunak, alergiak
eta intolerantziak prebeni-
tzeko, eta aldartea eta erren-
dimendu fisikoa hobetzeko,
besteak beste.
8 2019ko martxoa

ERREPORTAJEA

Desazelerazioaren baieztapena
Euskal Herriko ekonomian
Euskal ekonomia hazkunde irmotik hazkunde txikira igaro da abendutik aurrera, eta, atzeralditik urrun badago ere ere, tentuz ibili beharra dago.
Egun adituek esku artean dituzten datuen arabera (orotara, 15 aldagai), hurrengo urteetan Euskal Herrian atzeraldirik egongo ez dela dirudi, baina
gauzak okertzen doaz Europa mailan. Euskal Herriko industria-ekoizpena %0,2 jaitsi zen azaroan, eta %0,6 abenduan. Bizkaiko Enpresarien
Konfederazioak (CEBEK) euskal ekonomiaren desazelerazioa onartu du, eta 2019rako %2,3ko hazkundea iragarri du.

Ogasun eta Ekonomia Sailak raldirik egongo ez dela dirudi,

egiaztatu duenez, 2018ko az-
ken kontu ekonomikoen au-
rrerapena argitaratzean age-
rian utzi da aurreikuspene-
tako desazelerazioa heldu
dela, dagoeneko. Zehazki, Eus-
taten datuen arabera, aldi ho-
rretako urte arteko tasa
%2,6koa izan da hirugarren hi-
ruhilekoan, aurreko datua baino
hiru hamarren gutxiago.
Beraz, dagoeneko hazkun-
de txikiagoko elkarren segi-
dako hilabeteak ditugu, eta
ez dirudi epe laburrera joera
aldatuko denik: desazelera-
zioaren baieztapena eta mag-
nitude makroekonomikoen
okertze orokorra baieztatzen
baina gauzak okertzen doaz
Europa mailan. Adibidez, Eus-
kal Herriko industria-ekoiz-
pena %0,2 jaitsi zen azaroan,
eta %0,6 abenduan.
Egungo nota 98,5
puntukoa da, iazko
otsailean lortutako 130
puntuetatik oso urrun
Egungo nota 98,5 puntu-
Dagoeneko hazkunde txikiagoko elkarren segidako hilabeteak ditugu, eta ez dirudi epe laburrera joera aldatuko denik.
koa da, iazko otsailean lor-
tutako 130 puntuetatik oso ten zuela beherakada, eta, presarien Konfederazioak Bestalde, askotan bezala,
urrun. Egoera kritikoa 50 esku artean dituzten datuen (CEBEK), euskal ekonomiaren aldagai batek beste hainba-
puntutik beherakoa da; ho- arabera, beherakada indus- desazelerazioa onartu arren, tetan du eragina. Kasu hone-
rrenbestez, egoera bikainetik, triaren merkatua hoztu de- %2,3ko hazkundea iragarri tan, euroguneko ekonomiaren
oso ongira igaro da euskal lako izan dela, baina epe la- du 2019rako. balaztadak kolokan jarri du

dute azken datuek.
Adituek esku artean di-
tuzten datuen arabera (oro-
tara, 15 aldagai), hurrengo
urteetan Euskal Herrian atze-
Interes tipoak udan igoko zirela zen aurreikuspena; orain, baina, epe hori atzeratu berri dute.
ekonomia. Ez da aldaketa
handia, baina erne ibiltzeko
kontua da. Eusko Jaurlari-
tzako Ogasun eta Ekonomia
Sailak adierazi du aurreikus-
burrean merkatu hori berres-
kuratu daitekeela.
Hala ere, aurtengo aurrei-
kuspenek positiboak izaten
jarraitzen dute: Bizkaiko En-
Aldagai gehiago
2018ko hirugarren hiruhile-
koan, EAEko BPGd %2,6 ge-
hitu da aurreko urteko hiru-
hileko beraren aldean, Eus-
taten datuen arabera. 2018ko
bigarren hiruhilekoaren al-
dean, zenbatetsitako hazkun-
2019rako, %2,3ko
hazkundea iragarri
dute adituek
dea %0,5ekoa izan da. Haz-
kunde hori berresten du Hi-
ruhilekoko Kontu Ekonomi-
koen Aurrerapeneko zenba-
tespenak, 2018ko urriaren
30ean eskainiak, eta EAEko
hazkunde ekonomikoa ingu-
ruko ekonomia gehienen gai-
netik jartzen du.
hipoteken interes-tipoen
igoera. Europako Banku Zen-
tralak ekonomiaren egoera
sakon aztertzeko denbora-
tarte bat izango da, zer egin
erabakitzeko.
Gogoratu beharra dago
EBZk aktibo gordinak eros-
teari utziko diola aurten, eta,
horren ondorioz, euriborra
igotzea izango litzateke ohi-
koena. Interes tipoak udan
igoko zirela zen aurreikus-
pena; orain, baina, epe hori
atzeratu berri dute. Hala, de-
sazelerazioa Europa mailan
ere nabaritzen hasi da, eta,
horrenbestez, Mario Draghi
EBZko presidenteak iragarri
du, gauzak «oso txarto» bal-
din badoaz, aktibo gordinak
erosteari ekingo diotela be-
rriro.
2019ko martxoa 9
10 2019ko martxoa

ELKARRIZKETA

José Luis Curbelo Ranero

COFIDESeko zuzendaria

“Nazioartekotze arduratsuak
gainbalioa ematen dio enpresari”
COFIDES 1988an sortutako enpresa publiko-pribatua da, Espainiako enpresei nazioartekotzeko prozesuan finantza-laguntza eskaintzen diena. 30
urtetik gorako ibilbidean, COFIDESek Espainiako enpresen 700 inbertsio-proiektu baino gehiago finantzatu ditu 70 herrialdetan, horietako asko
euskal enpresak (Teknia, Ulma, Aernnova, Arteche, Panelfisa, CIE, Fagor Ederlan, Gestamp, Ikor China, Reiner Poland). COFIDESek finantza-laguntza
zabala eskaintzen du, baina ez da horretara soilik mugatzen; José Luis Curbelo Ranero zuzendariak azaldu duenez, naioartekotze prozesu guztian
laguntza osoa eskaintzen du. Xedeak betetzeko orduan, kalitate, gadentasun, jasangarritasun eta finantza-ardura estandarrei eustea sekulako
erronka dela aitortu du zuzendariak. Alabaina, ardura horrek gainbalioa ematen dio enpresari.

Lehenik eta behin, zer da
COFIDES?
30 urtetik gorako ibilbidea
duen estatu mailako merka-
taritza-sozietatea da. Bi xede
ditu: alde batetik, Espainiako
30 urtetik gorako ibilbideak eskaintzen duen ziurtasuna azpimarratu du José Luis Curbelo Ranerok.
enpresen nazioartekotzea
bultzatu, eta, bestetik, inber-
tsio hauek jasotzen dituzten
herrien garapena sustatu.
Helburu hauek betetzea eta
aldi berean kalitate, garden-
tasun, jasangarritasun eta fi-
nantza-ardura estandarrei
eustea sekulako erronka da
guretzat. Haatik, Garapen Ja-
sangarriaren Helburuak sus-
tatzeko COFIDESek duen
eginkizuna da erronka hori;
xede horiek, gainera, guztiok
batu behar gaituzte, mundu
hobea lortzeko.
Bere egiteko bat nazioar-
tekotze prozesuan enpresei
laguntzea da; beraz...
Horixe da, bai. Nazioartekotze
proiektuei ekarpen finantza-
rioa egiten diegu. Gainera, 30
urte hauetan pilatutako es-
perientzia ere eskaintzen
dugu. COFIDESek enpresa
handien nazioartekotzea bul-
tzatzen du, baina baita ETE-
ena ere. Proiektuak bakarka
aztertzen ditugu; horrek esan
nahi du emaitza ekonomikoei
erreparatu behar diegula, bai-
na baita gizarte, ingurumen
eta garapen arloko alderdiei
so egon behar dugula ere,
hala nola genero ikuspegiari.
Horrela, bada, nazioartekotze
arduratsuak gainbalioa ema-
ten dio enpresari, bere kon-
promisoa berresten du, eta
kanpoko irudia indartzen du.
Nire ustez, hori da modurik
egokiena nazioartekotze es-
fortzu horrek emaitza iraun-
korrak lortu ditzan.
Era berean, ez dugu ahaztu
behar COFIDES, inpaktu-in-
bertsiozko zerbitzua eskain-
tzen duenez, nazio zein na-
zioarteko baliabide institu-
zionalak kudeatzeko gai dela.
Horretarako, AECIDekin ba-
tera lan egiten du Garapena
Sustatzeko Funtsaren (gaz-
telaniaz, FONPRODE) kudea-
ketan, eta Europar Batasu-
neko aurrekontuak zein Nazio
Batuen Funts Berdea kudea-
tzeko akreditatuta dago.
Zer egin behar du enpresa
batek finantziazioa esku-
ratzeko?
Lehenik eta behin, COFIDE-
Sen laguntza eskatzen duen
orok hiru urteko esperientzia
eduki behar du jarduten duen
alorrean. Hortik aurrera, atze-
rrian inbertitzeko proiektu
sendoa baldin badu, harre-
manetan jarri behar da gu-
rekin.
“Nazioartekotze
proiektuei ekarpen
finantzarioa
egiten diegu”
Horretarako, hainbat bide
dago: webgunea, telefonoa,
posta elektronikoa... eta azoka
eta kongresu askotan ere aur-
kitu ahal gaituzte. Garran-
tzitsuena guri proiektua aur-
keztea da. Ordutik aurrera,
ekin egiten diogu. Argi eduki
2019ko martxoa
behar dugu munduko edozein
tokitara zabaltzeko (betiere,
Espainiatik at) inbertsio pri-
batuko proiektu jasangarriak
finantzatzen ditugula. Heda-
tze horrek enpresa baten so-
rrera, existitzen diren insta-
lazioen handitzea, existitzen
den enpresa baten eskuraketa
edo merkataritza-bulego ba-
ten irekiera ekarri behar du.
“COFIDESek edozein
ekoizpen-alorretako
ia edozein proiektu
finantzatu dezake”
Zer-nolako proiektuak fi-
nantzatzen ditu COFIDESek?
COFIDESek edozein ekoiz-
pen-alorretako ia edozein
proiektu finantzatu dezake.
Higiezinen alorra eta defen-
tsa-industria dira muga ba-
karrak.
COFIDESek ildo bereziak
garatu ditu turismo, tekno-
logia, nekazaritzako elikagai,
ingeniaritza, azpiegitura eta
zerbitzu publikoak gisako es-
parruetan. ETE-en kasuan,
gure proposamenak bi ildo
estrategikotan oinarritzen
dira: alde batetik, PYME In-
Curbelo Raneroren esanetan, enpresek Iberoamerikara jotzen dute batik bat.
Banku eta bestelako finantza-erakundeekiko COFIDESek eskaintzen duen abantaila azadu du zuzendariak.
vierte programa, ICEXekin
batera nazioartekotze proze-
suan laguntza osoa eskain-
tzen dugularik; eta, bestetik,
Crece+ Internacional dugu,
merkatu berrietan edota da-
goeneko dauden merkatuetan
hedatzeko eskaintzen dugun
finantziazio-plana.
Zein da COFIDESek eskain-
tzen duen finantziazioaren
abantaila banku eta beste-
lako finantza-erakundee-
kiko?
Banku komertzialek eskain-
tzen dituzten irtenbideen bes-
telakoak eta gehigarriak es-
kaintzen ditugu. Esaterako,
COFIDESek epe luzeak es-
kaintzen ditu, gabealdi epeak,
enpresei oso ondo etorri ahal
zaizkienak. Mailegu arrunt
eta menpekoak eskaintzeaz
gain, proiektu internazionalen
kapitalean parte hartu deza-
kegu, arriskuak partekatuz,
baina kudeaketa zuzenean
eraman gabe.
Horrez gain, instituzioen
babesa, COFIDESen malgu-
tasuna, eta atzerriko herrial-
dearen onespena ere kontuan
hartu behar ditugu.
ETE-ei dagokienez, zer
abantaila eskaintzen ditu
COFIDESek?
11
ELKARRIZKETA
Abantaila nagusia da nazioar-
tekotze prozesuan laguntza
osoa eskaintzen duela. ETE-
ek laguntza asko behar dute.
Aurrekoan, Pyme Invierte eta
Crece+ programak aipatu di-
tut, baina COFIDESek ETE-
en proiektuei eskaintzen dien
tratamendu azkarra ere na-
barmendu beharra daukat.
COFIDESen proiektu gehie-
nak ETE-enak dira.
“Banku komertzialek
eskainitako irtenbideen
bestelakoak
eta gehigarriak
eskaintzen ditugu”
Zer herritara jotzen dute
nagusiki enpresek?
Tradizionalki, COFIDESen
proiektuek Iberoamerika dute
jomuga. Logikoa da, gure he-
rriak zonalde horrekin duen
harreman estua kontuan har-
tzen badugu. Gure proiektuen
%10 Mexiko eta AEBetan dago,
%9 Txilen, eta %8 Txinan. On-
doren, Peru, Brasil, India, Erre-
suma Batua eta Errusia (%4),
Polonia, Panama, Kolonbia eta
Indonesia (%3) ditugu.
12 2019ko martxoa

Nola kudeatu kontsumo emozionala?

AHOLKUAK

Zerk bultzatzen gaitu kontsumitzera? Zer nagusitzen

da prozesu horretan? Gure garunak transmititzen
duena edo gure bihotzaren bultzada? Kontsumitzen
dugunaren zatirik handiena –elikagaiak, arropa edo
teknologia, adibidez– lotuago dago gure emozioekin,
benetako premiarekin baino.

Kontsumoa oinarrizko jarduera dugu, errepikatu egiten dena. Erosteko erabakiaren %75, gutxienez, eta %85, gehienez, subkontzientea da.

Marketin emozionala eta neuromarketina diziplina finkatuak dira; horien

bitartez, kontsumoa bultzatu nahi da, emozioak aktibatuz. Kontsumobidek triste bazaude edo gose bazara, ezer ez erostea aholkatzen du.

Konfiantza, botere eta kontrol nahia,
gogo bizia, itxaropena, zerbaiten kide
izatea, aurkikuntzen zirrara… Horiek
guztiak sentimenduak dira, eta gure
erabakietan eragin handia daukate.
Jakin badakite hori markek; beraz,
emozioen indarrez baliatzen dira, ko-
munikazio-estrategia ahaltsuak sor-
tzeko. Marketin emozionala eta neu-
romarketina diziplina finkatuak dira;
horien bitartez, kontsumoa bultzatu
nahi da, emozioak aktibatuz. Azterketa
sakonak egin dituzte esparru horietan,
eta badakite gure emozioak nola bi-
deratu, zein estimulu eman.
Azterketa zientifiko batzuek dio-
tenez, erosteko erabakiaren %75,
gutxienez, eta %85, gehienez, sub-
kontzientea da, eta sentimenduak
faktore erabakigarria dira produktu
bat aukeratzeko garaian.
Kudeaketa
Logikak, benetako beharrizanak, eba-
luatu daitezkeen alderdiek, azken ba-
tean erosteko erabaki arrazionalek,
erabakigarriak izateari uzten diote,
gogo-aldarteek eta emozioek eraginda
hartutako erabakien aldean. Kon-
tsumoa oinarrizko jarduera dugu,
errepikatu egiten dena, eta jarduera
hori aztertu egin behar da, identifikatu
ahal izateko nola eragiten duten emo-
zioek erosteko erabakietan, eta ikasi
ahal izateko emozio horiekin mol-
datzen.
Kontsumobideren aholkuak
Horren harira, urteak dira Kontsu-
mobide – Kontsumoko Euskal Insti-
tutuak ‘Kontsumo prestakuntza Ikas-
tetxeetan’ programa ibiltaria eskain-
tzen duela. Ikasleen artean kontsumo
arduratsuko ohiturak sustatzea da
programaren helburua, baita esparru
horretan guraso eta irakasleak hez-
teko hezkuntza-jarraibideak eskain-
tzea ere.
Kontsumobidek aholkatzen duenez,
erosi aurretik, gogoeta egin beharra
dago: “Benetan behar duzu?”. Haus-
narketa hori funtsezkoa da. Horrez
gain, triste bazaude edo gose bazara,
ezer ez erostea aholkatzen du.
Publizitatea auzitan jarri eta az-
tertzea da erosteko unean beste egin-
beharreko bat, bai eta zure aurre-
kontua doitzea ere. Oso aproposa
izan daiteke beharrizanen zerren-
datxo bat egitea.
2019ko martxoa
Fernando Luengo
Ekonomialaria
Austeritate hitzak errealitatea ez-
kutatzeko balio du, Fernando Luen-
go ekonomialariaren esanetan, edo
itxuraz aldatzeko, behintzat. Hala,
soldatetan austeritate-politika eza-
rri dutela esaten duten bakoitzean,
langileei soldata jaisten eta uga-
zaben etekin-marjina handitzen
ari direla argi eduki behar dugula
dio ekonomialariak, nahiz eta beste
hitz batzuekin apaintzen saiatu.
Horrenbestez, gauzak bere horre-
tan esateko beharraren alde agertu
da Luengo, hori soldata errepre-
siotzat jota: «Gauzak diren moduan
esan beharra dago».
«Soldata-itotzeak
bertan dirau»
2015ean egindako Europako Lan
Baldintzei buruzko Seigarren In-
kestako datuez baliatuz, ondorio
orokor batera heldu da Luengo: sol-
data-itotzea ez da soilik soldataren
kopuru gordinean islatzen, baizik
eta egiten den lanordu kopuruan
ere. Hala, Europako langileek abia-
dura handian egin behar dute lan,
eta lana entregatzeko epe laburrak
dituzte: «BPGd handitu den urteetan
(2013tik aurrera), soldata ez igo-
tzeaz gain (edo, kasurik onenean,
oso gutxi igota), lan-zama asko han-
ditu da; beraz, soldataren murrizketa
askoz handiagoa da».
Lan-baldintzak
Lan-esparruko azterketa gehienek
lanaren suntsiketa edo kontserba-
zioari, lanpostuen sortze-mailari
edota soldaten bilakaerari errepa-
ratzen diotela dio ekonomialariak.
Eta horiek garrantzitsuak dira, oso,
baina lanaren kalitatea ere neurtu
beharra dagoela irizten dio adituak:
«Baldintza hauek zeharo txarrera
aldatzen ari dira, bai iparraldeko
enpresetan zein hegoaldekoetan,
gainbeheran dauden enpresetan
zein arrakasta dutenen artean».
Krisiaren eraginez, beste aldagaiak
ere aztertu behar ditugu.
«Brexit: Europa berri
bat eta Erresuma
Batu berri baten
bidea arrakastatsu
bihurtuko al dugu?»
Erresuma Batuko parlamentuak
Brexitaren atzerapena onetsi du
martxoan, eta ekainaren 30era
arte atzeratzea eskatu du Theresa
Mayk Europako goi-bileran, par-
lamentari britainiarrek bere akor-
dioa onesten badute.
Hurrengo hilabeteetan dipu-
tatu britainiarrak akordio batera
helduko ez balira, Erresuma Ba-
tuak Brexita ez gauzatzeko luza-
pena Europar Batasunean argu-
diatu beharko luke, eta, gainera,
maiatzaren 26ko Europako hau-
teskundeetan parte hartu beharko
13
IKUSPEGIAK
Jon Azua
Enpresaria
luke. Nahasmena eta ziurgabeta-
suna nagusitu dira, beraz, Europar
Batasunean.
Merkatu soil bat baino gehiago
Jon Azua enpresariaren ustez,
oraindik fidatu gaitezke irteera
hitzartutako akordio batean oina-
rritzeaz eta berau ordenatua iza-
teaz. Bere ustetan, Europar Bata-
sunak erabakitze aldera dituen jo-
kabide txarrak alboratu izanak ar-
nasa hartzea ahalbidetu du.
Europar Batzordeko Michel
Barnierren hitzak ekarri ditu go-
gora, esateko Europa ez dela mer-
katu soil bat; kontu ekonomikoei
eta kudeaketari erreparatzeaz gain,
beste hainbat alderdiri ere erre-
paratu behar diegu.
Europaren pieza garrantzitsu
bat badoa EBtik: Erresuma Batua.
Horregatik, Azuaren ustez, EBk
nahitaez harreman eta elkarbizitza
espazio bat eraiki behar du Erre-
suma Batuarekin.
14
TEKNOLOGIA
Bartzelonako MWCko
hainbat nobedade
Otsailaren 25etik 28ra bitar-
tean, Huawei, LG, Xiaomi, No-
kia, One Plus eta Samsung
etxeek euren nobedadeak
aurkeztu zituzten Mobile
World Congress biltzarrean,
Bartzelonan.
Tolestu daitezkeen sakela-
koak izan dira aurten berririk
esanguratsuenak. Hala, Sam-
sungek Galaxy Fold aurkeztu
ARDOA
Larrinetxe
JATETXEA
jatetxea
Arrasaten kokatuta, Larrine-
txe jatetxean aukeran daukazu
herriko betiko sukaldean oi-
narritutako platerak, zapore
berriak eta gozotasunez egin-
dako postreak dastatzeko,
giro lasai eta bero batean, na-
tur ingurune pribilegiatuan.
Larrinetxek 80 pertsona-
rentzako jantokia du. Ho-
2019ko martxoa
zuen; telefono tolesgarria aur-
keztu duen lehenengo enpre-
sa izan da. Alabaina, hurrengo
egunean, Huawei etxeak gau-
za bera egin zuen: Mate X sa-
kelakoa aurkeztu zuen. Ho-
rrez gain, kamerak eta ko-
nektagarritasuna izan dira
gauzarik entzutetsuenak. Bost
kamerako telefonoak, AI ka-
merak eta 5G sarera konek-
tatzen diren gailuak.
Bierzo
Leon aldean dagoen ardo es- Pittacum
painiarra da Bierzo. Sil ibaia- Mahatsa: Mencia
ren inguruan dago bere la- Ekoizlea: Martin Codax
borantza gunea, eta baimen- upeltegia
duta dauden mahatsekin soi- Prezioa: 10€
lik eramaten da aurrera
ekoizpena. Aldaera esperi- Petalos del Bierzo
mentalak honako hauek dira: Mahatsa: Mencia
Tempranillo, Merlot eta Ca- Ekoizlea: J. Palacios
bernet Sauvignon, hain zuzen Prezioa: 12,70€
ere. Zonaldeko mikroklimari
esker, mahatsak eta ardoa Cuatro Pasos
primeran kontserbatzen dira, Mahatsa: Mencia
hango tenperatura 12º ingu- Ekoizlea: Martin Codax
rukoa baita. Prezioa: 6,60€
rretaz gain, taberna eta bista
zoragarriak dituen terraza
ditu.
Menuari dagokionez, sasoian
sasoiko arrain freskoak eta
okelak herriko azokan auke-
ratzen dira.
Abuztuan ETB 2-ko No es país
para sosos saioan azaldu zen
Larrinetxe jatetxea. Menuen
berri jakiteko, eurekin jarri
harremanetan:
www.larrinetxe.com
2019ko martxoa
AISIALDIA
Euskal kostaldeko museoen hilabetea 2019
Euskadiko itsas bazterreko ondare kul-
tural eta naturala balioan jarri eta sus-
tatzeko helburuarekin, baita Sareko
zentroak eta beraien eskaintza aurkez-
teko xedearekin ere, martxoan Kostal-
deko Museoen Hilabetea ekintza-pro-
grama gauzatuko da.
Hilabete honetan, Sareko zentroek
abantailak eta orotariko jendearentzat
100 ekintza, abantaila eta deskontu bai-
no gehiago eskainiko dituzte: familient-
zako tailerrak, haurrentzako jolasak,
EKONOMIA HIZTEGIA
Euskera - Castellano - English
Kopuru - Cantidad - Amount
Babes - Protección - Protection
Ordezkaritza - Delegación - Representation
Erakargarri - Atractivo, -a - Attractive
Kudeatzaile - Gestor, -a - Manager
Zerbitzu - Servicio - Service
Ikuskaritza - Inspección - Inspection
Ekoizpen - Producción - Production
Ikertzaile - Investigador, -a - Researcher
Baldintza - Condición - Condition
Atzerri - Extranjero - Abroad
Beherakada - Bajón - Fall
Jaiotza - Nacimiento - Birth
Egitura - Estructura - Structure
Adimen - Inteligencia - Intelligence
Euskal Kostaldeko Museoen Sarea
museoak, interpretazio zentroak eta
bestelako ondare baliabideak batzen
dituen elkarlanerako topagunea izateko
sortu da. Jarduerak eta edukiak anitzak
izango dira, anitzak baitira Sareko 45
museo eta zentroetan lantzen diren
gaiak, baina proposamen gehienek ba-
dute zerbait amankomunean: ezohikoak
bisitaldi gidatu bereziak, doako sarrerak eta mugatuak izango dira, urtean zehar
eta abar. gozatu ezin diren planak.
SUDOKU
ERANTZUNAK
Zenbat denbora eman duzu
sudokua ebazteko?
Hona hemen erantzunak.
Enpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu?
Har ezazu parte ekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean.
Bultza dezagun euskara!!
Bisita ezazu geure webgunea!!
www.ekonomiarenkz.eu
15
LAN
ESKAINTZAK
PRENTSAKO LANGILEA
ESKORIATZAN
Sukaldeko tresneria egiteko
enbutizio-prentsako langilea
behar da eskoriatzako enpresa
batean. ezinbestekoa da: 2 urteko
esperientzia enbutizio-prentsan.
baloratuko da esperientzia izatea
prentsako trokelak aldatzen.
ordutegia: 7:45-12:30 eta 14:00-
17:15. hileko soldata gordina:
1250€. 3 hilabeteko kontratu
luzagarria/€.
BILTEGIA-BANAKETA
Almazen kudeaketa eta banaketa.
EZINBESTEKOA: Gida baimena
(B), euskara maila altua eta for-
makuntza automozioan edo auto
aldagaietan jakituna edo mekani-
kako ezagutzak izatea. Eskaintzen
da: hilabetetako lan kontratua, as-
telehenetik ostiralera, 9tatik 13ak
arte. Hilabeteko soldata gordina:
600euro. Berehala hasteko litza-
teke.
BIDAI GIDARIA
Bisitariari harrera eta bisita gi-
datuak hizkuntza desberdinetan
egiteko. Ezin besteko baldintzak
euskera, gaztelera, frantsesa
eta inglesa jakitaea. Turismo
edo Historia arloko ikasketak
Eskeintzen da: lan aldi baterako
kontratoa, Hilabetean 30 ordu:
bi asteburutik bat. Soldata hi-
leko 288,92€. Hasiera mar-
txoaren hasieran.
ESTETIZISTA
Bi estetizista behar dira, bat
Azpeitian eta bestea Eibarren lan
egiteko. Ezinbestko baldintzak:
euskera maila altua. Formakuntza
enpresaren esku izango da.
Baloratuko da: gaitasun ko-
mertzialak, harreman sozialetan
trebetasuna, bezero-arretan es-
perientzia. IPL edo laser
depilazioan esperientzia, este-
tizista titulazioa. Lanean berehala
hasteko.
LOREZAINA
Negutegiko lanak egiteko lora-
zaina behar da: landare zainketa
eta salmenta, lore moztuarekin
lore sortak, zentroak, ezkon-
tzak.... etab. egitea... Ezinbeste-
koa lorezaintzan formazioa eta
esperientzia, euskera eta eskual-
dekoa izatea. Sei hilabetetarako
lan kontratoa eskeintzen da. La-
nordua: arratsaldez, astelehenetik
larunbatera:15:30-tik 19:30-ra.
Berehala hasteko. Hileko soldata
gordina: 1.100€.
Lan eskaintza gehiago Lanbide.net
Euskal enplegu zerbitzuko webgunean
HARREMANETARAKO TELEFONOA:
94 421 30 31
E-MAILA: ekonomiarenkz@leizaola.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila,
48080 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA:
Labayru Ikastegia Ekintza honek Bizkaiko Foru
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune Aldundiaren Kultura Sailaren
HARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan. laguntza jaso du. 2019ko martxoa