పెరుగుదల - వికాస నియమాలు

పెరుగుదల - వికాసం
పెరుగుదల, వికాసం వేర్వేరుగా కనిపంచినప్పటికీ, ఇవి
రండు అవిభాజ్యాలు. ఒకదానినొకటి ప్రసపరం ప్
ర భావితం
చేసుకంటాయి.
వికాస నియమాలు..
వికాసం కరమానుగతమ ంది :
ప్స్
గ్ర
ూ
త ంది.
ఇది ఒక కచిితమ న వరుస కరమానిి పాటిసు
రం

w
• vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7

వికాసం నిర్ద
ి ష్ త
ట ంగా ఒక కరమానిి పాటిస్త కొనసాగుతంది.
Qr
ార్త

Ed

•
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ఉదా: శారీరక వికాసం

ch
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp

శిశువు బోర
ల ప్డిన తరువాత పాకడం, అనంతరం
ht

దోగాడటం, తరువాత కూర్చివడం, అనంతరం

త డం
నిలబడటం, నడవటం, నడిచిన తరువాత ప్ర్దగెత
వంటి ప్
ర క్రర య.

న తిక వికాసం :

• పూరే సంప్
ర దాయ సా
ా యి
• సంప్
ర దాయ సా
ా యి
 • త ర సంప్
ఉత ర దాయ సా
ా యి

ఉదా2:

• త ం గీసిన తరువాత చతరసా

శిశువు వృత ర నిి గీయడం
• శిశువు అంకెలను నేరుికని తరువాత కూడటం,
తీసివేయడం నేరుికోవడం

సాంఘిక వికాసం :

ప్స్
• ఏకాంత కీరడ తరువాత సమాంతర కీరడ, సమాంతర కీరడ గ్ర
ూ
రం

w
vG
చా

m
fd

అనంతరం సహకార కీరడల్ల

ల శిశువు పాల్గ
ొ నడం.
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A

భాషా వికాసం :
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

• శ్
ర వణం (Listening)తరువాత భాష్ణం (speaking),
అనంతరం ప్ఠనం (reading)ఆ తరువాత లేఖనం
(writing)
• త భావనలు నేరుికని అనంతరం అమూర
మూర త భావనలు.

త గత భేదాలుంటాయి :
వికాసంల్ల వాక్ర

• త ల వివిధ వికాసాంశాల్ల
వాక త క భేదా లుంటాయి.
ల వ యక్ర
ఉదా: విదాారు
ా ల ప్
ర జ్ త
ఞ ను ప్ర్దశీలిస్త
 మూఢులు 0-25
బుది
ి హీనులు 25-50
అలపబుద్ధ
ి లు 51-70
మందబుద్ధ
ి లు 71-80
సగటు కంటే తకువ 81-90
సగటు ప్
ర జ్
ఞ కలవారు 91-110
సగటు కంటే ఎకువ 111-120
ఉనిత ప్
ర జ్
ఞ కలవారు 121-140
ప్స్
గ్ర
ూ
అతానిత ప్
ర జ్
ఞ కలవారు 140-150
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7

విదాారు
ా ల మారుుల్ల
ల (విదాాసాధన) తేడా ఉంటుంది.
Qr
ార్త

Ed

•
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch

వికాసం సాధారణం నుంచి ప్

ర తేాకతక, నిర్ద
ి ష్ట తక దార్ద
in
ా
ా-వి

jo

•
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp

త ంది.
తీసు
ht

• శిశువు వికాసం మొదట సాధారణీకర్దంచిన సులువ న

అంశాలతో పా
ర రంభమ , లక్ర ష్
ట మ న నిర్ద
ి ష్ట అంశాలక
త ంది.
దార్దతీసు
ఉదా: శ శ్వ దశ్ల్ల శిశువు ఏడుపు అనే ఉద్వేగానిి..
ఆకలి, కోప్ం, భయం వేసినప్పుడు, తలి
ల సపరశ పందక
పోవడం వంటి సంద ర్భాల్ల
ల సాధారణీకర్దంచుకంటారు.
 అయితే తరువాత దశ్ల్ల నిర్ద
ి ష్ త ం
ట ఉద్వేగాలను వాక
చేశాడు.

శారీరక వికాసం :

• శ శ్వ దశ్ల్ల శారీరక వికాసం వేగంగా జ్రుగుతంది.

• బాలాదశ్ల్ల శారీరక వికాసం నమమదిగా జ్రుగుతంది.
• కౌమార దశ్ల్ల శారీరక వికాసం వేగానిి
పుంజుకంటుంది.
ప్స్
గ్ర
వయోజ్న దశ్ల్ల శారీరక వికాస వేగం తగు
ొ తంది.
ూ
రం
•
w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr

వికాసం రండు నిర్వ త ంది :

ి శ్ పోకడలను అనుసర్దసు
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch

శిర్చోఃపాదాభిముఖ వికాసం :
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

• వికాసం తలనుంచి పా
ర రంభమ ద్వహ మధా భాగానిక్ర
త ంది. శిశువు తల ముంద్ధ ఏరపడి, అనంతరం
వాాపసు
త ంది.
ద్వహం దిగువ భాగం (పాదాల) వరక వాాపసు

సమీప్ దూరస
ా వికాసం

• ద్వహం మధా భాగంల్ల వికాసం పా

ర రంభమ ఇతర
త ంది.
భాగాలక వాాపసు
వికాసం సంచితమ ంది

• శిశువు ప్ త నల్ల ఏరపడే కొత

ర వర త మారుపలు అకసామత
త గా
జ్రగవు.
• ప్
ర తి ప్ త న మారుప కూడా గత అనుభవాల దాేర్భ
ర వర
ఏరపడుతంది.
ఉదా: శిశువు ముద్ధ
ి ప్లుకల ఆధారంగా ప్దాలు
నేరుికోవడం, వాటి ఆధారంగా వాకాాలు నేరుికోవడం,
వాకాాలతో భాష్ను నేరుికోవడం.
ప్స్
గ్ర
ూ
రం

w
vG
చా

త ం ఆధారంగా చతరస
వృత ర ం నేరుికోవటం
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

జ్య
ఞ నం ఆధారంగా అవగాహన
AA
AA
న-

•
/A
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

jo
e/

అవగాహన ఆధారంగా వినియోగం

విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

వినియోగం ఆధారంగా విశ్ల

ల ష్ణం
విశ్ల
ల ష్ణాధారంగా సంశ్ల
ల ష్ణ
సంశ్ల
ల ష్ణ ఆధారంగా మూల్ాంకనం.
• భావావేశ్ రంగం
గ
ర హంచడం ఆధారంగా ప్
ర తిసపందించడం
ప్
ర తిసపందించడం ఆధారంగా విలువకట
ట డం
 విలువకట
ట డం ఆధారంగా వావసా
ా ప్నం
వావసా
ా ప్నం ఆధారంగా శీలసా
ా ప్నం
• మానసిక చలనాతమక రంగం
త ల్ఘవం
అనుకరణ ఆధారంగా హస
త ల్ఘవం ఆధారంగా సునిశితతేం
హస
సునిశితతేం ఆధారంగా సమనేయం
సమనేయం ఆధారంగా సహజీకరణ

త ం
వికాసం ఏకీకృత మొత
ప్స్
గ్ర
ూ
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u

వికాసంల్లని వివిధ అంశాలు ప్రసపరం ప్

ర భావితం
Jh
r7

•
Qr
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A

చేసుకంటాయి.
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t

ఇంద్ధల్లని అంశాలు విడివిడిగా ఉండవు.

s:/
tp
ht

ఉదా:
• శారీరక వికాసం - మానసిక వికాసానిి
మానసిక వికాసం - ఉద్వేగ వికాసానిి
ఉద్వేగ వికాసం - న తిక వికాసానిి
న తిక వికాసం - సాంఘిక వికాసానిి
ప్రసపరం ప్
ర భావితం చేసుకంటాయి.

వికాసం అనువంశికత, ప్ర్దసర్భల వల

ల ఏరపడుతంది
 • తలి
ల దండు
ు ల నుంచి వచిిన లక్షణాలు, ప్ర్ద సర కారకాల
వల
ల శిశువు వికాసం ప్
ర భావిత మవుతంది.

వికాసం అనిి దశ్ల్ల

ల ఒకేవిధంగా ఉండద్ధ

• శిశువుల్లని వివిధ వికాసాంశాల వృది

ి వేగం అంతటా
ఒకే విధంగా ఉండద్ధ.
ఉదా: శ శ్వదశ్ల్ల శారీరక వికాసం వేగంగా,
బాలాదశ్ల్ల నమమదిగా ఉంటుంది. అద్వ కౌమార దశ్ల్ల
ప్స్
గ్ర
వేగం పుంజుకంటుంది. తిర్దగి వయోజ్నదశ్క వచేి ూ
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u

సర్దక్ర వేగంల్ల తగు

ొ దల ఉంటుంది.
Jh
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch

అనువంశికత :
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

• అనువంశికత శారీరక లక్షణాలను, ప్

ర జ్
ఞ ను ప్
ర భావితం
త ంది. అనువంశికత, ప్ర్దసర్భల సమష్ట
చేసు ట ఫలితమే -
త వికాసం అని ఉడవర్త
వాక్ర త నిరేచించాడు.
• తలి
ల దండు
ు లు, తాతలు, జ్యతల నుంచి సంకర మంచిన
జ్నుాప్రమ న లక్షణాలను అనువం శికత అంటారు.
• మానవుడిల్ల 46 కో
ర మోజోమలుంటాయి. (23 జ్తలు)
 • 22 జ్తలు శారీరక కో
ర మోజోమలు, ఒక జ్త లింగ
నిర
ణ య కో
ర మోజోమలుంటాయి
• పురుషుల్ల
ల XY,స్త్ర
ీ లల్ల XXఅనే లింగ నిర
ణ య
కో
ర మోజోమలుంటాయి.
• ీస్త్ర, పురుషుల్ల
ల నిXYకలయిక వల
ల -
మగశిశువు,XXకలయిక వల త ంది.
ల - ఆడశిశువు జ్నిమసు
• కో
ర మోజోముల్ల
ల జ్నుావులు ఉంటాయి.
• అండంతో వీరాకణం ఫలదీకరణం చందడం వల
ల
ప్స్
గ్ర
ూ
త బీజ్ం ఏరపడుతంది. దీనినే 'జ గోట్' అంటారు.
సంయుక
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7

జ గోట్ మానవ జీవితానిక్ర తొలిమటు

ట .
Qr
ార్త

Ed

•
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch

ఒక జ గోట్ వల త ంది. అయితే కొనిి

ల ఒక శిశువు జ్నిమసు
in
ా
ా-వి

jo

•
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp

అసాధారణ ప్ర్దసి
ా తల్ల
ల 'కవలలు' జ్నిమసా
త రు.
ht

సమరూప్ కవలలు

• త బీజ్ం రండు భాగాలుగా విడిపోవడం వల

ఒకే సంయుక ల
సమరూప్ కవలలు జ్నిమ త సా రు. వీర్దక్ర ఒకే రూప్ంతో పాటు
ఒకే లింగానిక్ర చంది ఉంటారు.

విభిని కవలలు
 • రండు అండాలతో, రండు వీరాకణాల కలయిక వల
ల రండు
త బీజ్యలు ఏరపడి, విభిని కవలలు
వేర్వేరు సంయుక
జ్నిమసా
త రు.
• వీరు భిని రంగానిక్ర చంది ఉంటారు.

అనువంశికత నియమాలు:
ఆసి
ట ియా ద్వశానిక్ర చందిన జ్నుాశాస
ీ పతామ హుడ న జ్యన్
గె
ర గర్త మండల్ మూడు అనువంశికత నియమాలు పేర్కునాిడు.
సారూప్ాతా నియమం :
ప్స్
గ్ర
ూ
రం

w
vG
చా

తలి
ల దండు
ు ల లక్షణాలు యథాతథంగా పల
ల లక ర్భవడమే
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

సారూప్ాతా నియమం.
AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

jo
e/

ఉదా: అందమ న తలు

ల లక, అందమ న పల
ల లు, అధిక
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

ప్
ర జ్య
ఞ వంతలక, అధిక ప్
ర జ్
ఞ కలిగిన శిశువులు జ్నిమంచడం.
వ విధా నియమం:
తలి
ల దండు
ు ల లక్షణాలక భినిమ న లక్షణాలు గల శిశువులు
జ్నిమంచ డానిి 'వ విధా నియమం' అంటారు.
ఉదా: అందమ న తలు
ల లక అంద విహీనులు జ్నిమంచడం,
అధిక ప్
ర జ్య
ఞ వంతలక సగటు ప్
ర జ్య
ఞ వంతలు జ్నిమంచడం.
ప్
ర తిగమన నియమం:
 త సంబంధీకలు, మేనర్దక వివాహాల వల
రక ల జ్నుావుల
తరుగుద లతో, తలి
ల దండు త భినిమ న లక్ష ణాలు గల
ు లక పూర్ద
శిశువులక జ్నిమంచడానిి ప్
ర తిగ మన నియమం అంటారు.
ఉదా: అందమ న, ఆర్చగాంగా ఉని తలి
ల దండు
ు లక,
అంగవ కలాం కల శిశువులు జ్నిమంచడం. అధిక
ప్
ర జ్య
ఞ వంతలక మూఢు లు, బుది
ి హీనులు, అలపబుద్ధ
ి లు
జ్నిమంచడం.
పెరుగుదల - వికాసం
ప్స్
గ్ర
ూ
రం

పెరుగుదల వికాసం w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

త , బరువు అంతర
ఎత ొ త, త న తికత, ఉద్వేగాలు,
వాక్ర
Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

బహర
ొ త అవయవాల్ల
ల ని సాంఘిక ప్ర్దప్కేత,
jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

మారుపలు పెరుగుదలను భాషాప్రమ న అంశాలు

స్తచిసా
త యి వికాసానిి స్తచిసా
త యి
పెరుగుదల సంకచితమ ంది వికాసం సమగ
ర మ ంది
వికాసానిి కచిితంగా
పెరుగుదలను కొలవవచుి
కొలవడానిక్ర వీలుకాద్ధ.
త బరువు
ఉదా: వాక్ర
త న తికత
ఉదా: వాక్ర
పెరుగుదల
వికాసం గుణాతమకమ ంది
ప్ర్దమాణాతమకమ ంది
వికాసం అంతర
ొ త ప్
ర క్రర య
పెరుగుదలను బహర
ొ తంగా
కాబటి
ట బహర
ొ తంగా
త ంచవచుి
గుర్ద
త ంచలేం
గుర్ద
పెరుగుదల జీవితంల్లని ఒక వికాసం జీవితాంతం
దశ్ల్ల ఆగిపోతంది. కొనసాగుతంది

ప్స్
గ్ర
మాదిర్ద ప్
ర శ్ిలు
ూ
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

1. రవి ఒక హ స్తుల్ విదాార్ద

ా . తన ఆకలి తీరుికోవచుి అనే
Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

ఉద్వ
ి శ్ంతో ఒక వృద్ధ
ి డిని ర్చడు
ు దాటించాడు. కోలబర్త
ొ న తిక
jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

వికాస సిదా
ి ంతంల్ల రవి ఏ సా
ా యిక్ర చంద్ధతాడు?
ఎ) ఉనిత సంప్
ర దాయ సా
ా యి
త ర సంప్
బి) ఉత ర దాయ సా
ా యి
సి) పూరే సంప్
ర దాయ సా
ా యి
డి) సంప్
ర దాయ సా
ా యి

o సమాధానం: సి
2. బహుముఖ కోణాల్ల
ల ఆల్లచించగల శిశువు పయాజే
సంజ్య
ఞ నాతమక వికాస దశ్ల్ల
ల ఏ దశ్క చంద్ధతాడు?
ఎ) సంవేదన చాలక దశ్
బి) పూరే ప్
ర చాలక దశ్
త ప్
సి) మూర ర చాలక దశ్
డి) నియత ప్
ర చాలక దశ్

o సమాధానం: డి
ప్స్
గ్ర
ూ
త ద్వవుడు క్షమంచడు కాబటి
3. 'తప్పు చేస్త ట మంచిప్నులే
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh

చేయూలి' అని మనసుల్ల అనుకని పల

ల వాడు కోలబర్త
ొ న తిక
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

వికాస సిదా
ి ంతంల్ల ఏ సా
ా యిక్ర చంద్ధతాడు?
ch
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp

ఎ) ఉనిత సంప్
ర దాయ సా
ా యి
ht

త ర సంప్
బి) ఉత ర దాయ సా
ా యి
సి) పూరే సంప్
ర దాయ సా
ా యి
డి) సంప్
ర దాయ సా
ా యి

o సమాధానం: బి

4. రీటాక ఎనిి ప్ద

ి తల్ల
ల చపపనా కాలం- దూరం-బరువు
అనే భావనలను నేరుికోలేక పోతోంది. రీటా పయూజే
సంజ్య
ఞ నాతమక వికాస సిదా
ి ంతంల్ల ఏ దశ్క చంద్ధతంది?
ఎ) నియత ప్
ర చాలక దశ్
బి) పూరే ప్
ర చాలక దశ్
త ప్
సి) మూర ర చాలక దశ్
త ప్
డి) అమూర ర చాలక దశ్

o సమాధానం: బి

5. క్రంది ప్
ర వచనాల్ల
ల సర్దకానిది ఏది?
ప్స్
గ్ర
ూ
త వికాసం ఏకీకృత మొత
ఎ) వాక్ర త ం
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7

బి) వికాసం రండు నిర్వ

ి శ్ పోకడల్ల
ల ఉండవచుి
Qr
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch

సి) సమరూప్ కవలల వికాసం విభినింగా ఉండద్ధ

in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

డి) విభిని కవలల వికాసం విభినింగా ఉంటుంది

o సమాధానం: సి

6. వికరమ అనే పాఠశాల విదాార్ద త భావనల నుంచి

ా అమూర
త భావనలను ప్ర్దశీలిం చాడు. వికరమ పయాజే
మూర
సంజ్య
ఞ నాతమక వికాస సిదా
ి ంతంల్ల ఏ దశ్క చంద్ధతాడు?
ఎ) సంవేదన చాలక
బి) పూరే ప్
ర చాలక
 త ప్
సి) అమూర ర చాలక
త ప్
డి) మూర ర చాలక

o సమాధానం: సి

7. క్రంది వాటిల్ల కచిితంగా కొలువ గలిగేది?

ఎ) విదాార్ద
ా న తికత
బి) విదాార్ద
ా ఉద్వేగాలు
సి) విదాార్ద
ా పెరుగుదల
ప్స్
గ్ర
ూ
రం

డి) విదాార్ద
ా జ్య
ఞ నం vG
w
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

AA

సమాధానం: సి
AA
న-

o
/A
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/

8. పయాజే పేర్కుని ఇంది

ర యచాలక దశ్ల్లని బాలుడు
tp
ht

కనిపంచని తలి
ల ని గుర్దంచి వతిక్రతే అతను ఏ భావనను
పందినటు
ల ?
ఎ) స
ా ల భావన
బి) సమయ భావన
సి) ప్దిలప్రుచుకొనే భావన
త సి
డి) వసు ా రతే భావన
 o సమాధానం: డి

త ల్ల ఏ వికాసం ఎకువగా

9. అధాహం ఎకువగా ఉని వాక్ర
ఉంటుంది?
ఎ) ఉద్వేగ వికాసం
బి) శారీరక వికాసం
సి) సాంఘిక వికాసం
డి) న తిక వికాసం
ప్స్
గ్ర
ూ
సమాధానం: డి
రం

w
o vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh
r7
Qr
ార్త

Ed

10. క్రంది వ ఖర్ద మాప్నుల్ల

ల సర్దకాని ప్
ర వచనం?
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ch
in
ా
ా-వి

jo

ఎ) ల కర్త
ట మాప్ని - 5 ఇచిికాలు నిర్వ
ి శితమ ఉంటాయి
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp
ht

బి) బోగార
ు స్ మాప్ని - సోష్ల్ డిస్ట
ట న్్ స్తుల్
సి) ధర్తస
ట న్ మాప్ని - తలా ప్
ర తాక్ష విర్భ మాల ప్ద
ి తి
డి) గట్మన్ - 11 ఇచిికాలు నిర్వ
ి శితమ ఉంటాయి

o సమాధానం: డి

11. ర్భహుల్ అనే విదాార్ద

ా తన బొమమను చల
ల లిక్ర ఇవేడానిక్ర
ఇష్
ట ప్డడు. ఆ బొమమ తనకే చందాలనే సాేర
ా పూర్దత
ఆల్లచనలు కలిగి ఉనాిడు. పయూజే ప్
ర కారం ర్భహుల్
వయసు్?
ఎ) 0-2
బి) 2-7
సి) 7-11
డి) 12-16

o సమాధానం: బి
ప్స్
గ్ర
ూ
12. ర్భహుల్ అనే విదాార్ద
ా తన బొమమను చల
ల లిక్ర ఇవేడానిక్ర
రం

w
vG
చా

m
fd
సమా

p5u
Jh

ఇష్
ట ప్డడు. ఆ బొమమ తనకే చందాలనే సాేర
ా పూర్దత
r7
Qr
ార్త

Ed
వా

AA
AA
న-

/A
at
జ్ఞ

ఆల్లచనలు కలిగి ఉనాిడు. పయూజే ప్

ర కారం ర్భహుల్
ch
in
ా
ా-వి

jo
e/
విద్య

.m
/t
s:/
tp

వయసు్?
ht

ఎ) 0-2
బి) 2-7
సి) 7-11
డి) 12-16

o సమాధానం: బి