అ రచన

యణ (నవల)

థమ గ
" ం అ న ?"
"ఏ ప న
అ గ మ గ న ఈ కమంత ఎచ ప న !
క న క న క జ ం న ? ఈ
మశకట మ రయ న బ ండ, ఆ వృ , ద క ట ! ఆ రకల ,
మ ల మ గగన కదల ం ట ! ఇ యంత మయ న ద , జమ
అ వం ద !"
"అ క జన ల ద న పక కలవ మ న ,ఈ హ ళ ,
ఈ మ ద మ జ టక ల ఱ వ ప న ! జ ల ల
రక , ం న హ ల ఎవ ద న ? ఛంద ల
ద ం న మన మహ ఈ పర ర ఎంత చక న !
 "ఈ రక సం త నట. అ ఏ మ వ న న ! ,
గ ద న య ఆమ వ త ంధర న ఫ ంప న ?"
వ వ కమ తన చన ల ం మర యణ ం తల క ,ఆ
ఇంట తరగ మర ం న ల ర . అ త గ కృ న
వం న జ డ ష స ం న .
'ఒ ! లం ! జ డ వ . ఒక ! ండ !' అ యణ తన ల
ర . క , న న పర శ ర , ఇ న ప ం ,
ఆ ంత లడ , ఒడ 'ఓ క ! వ ! ం
అర , ఇ 'అ ఒక చర చర .
, ప న న ం , 'ఓ బక వ !' అ పర శ క ద
పడ య ప .
'ఓ హం! బ ళ, బలం!' అ క ద న శ ,
గబగ త ం . ' య ! అ రం గ ! హత ,
హత ! ' అం ల ప న న ం .
' రం ద ంద ల రధర ం ర ంచం . ఖ ళ తః త కృత ం ల
ర ం ద క!' అ న యణ ఱ న మ క
'అ మహమ ఇ ఆలం అ ర ! ం . !
జం జం అ జ ఁప హ!' అ .
ఆలం ర 'ఏ ందర !' అ గ క ట దమ . యణ తన
ప ర ం ఉప ర డ .
ఆ వకమండ అంత పక , స పల యణ వ 'ఏమ ఇ ,
ఉ , , , ఉరకళం త . ంచ భ లంద దం ఉ ?' అ
చ ం ,అ న కడ ం అం ,ఆ సర ల బలల నమ ంప రం ం .
ల : ' ' ?
: ,' ' .
ఆలం: రక ' ' అక . ఎం ' ?' ఏ ?
పక బం క డ అరగంటవర ఆ న , గవర ష న పటణ
నద ట , 'ఓ య ! ల , !' అ మన
లంద ఉ ర ల ర ం .' గ టడ , గ ం
మ న .
యణ స ఏమ ప వ ?అ ద సక య లకడ స స
నడ . గవర ణ సందర న వ న ఆ
అ ల పహ ఇ . ఫల ర లకడ బం ఆ . న అచట ండ
బం బ . గవర గత ట కృ క క , ర ,ఉ గ
దల లదండల , స న ప ల ం .
యణ దృశ మంత సక లకడ చ మ ం .
యణ , అ ద ల పద కండం ళ ల డ . బలసంపద
ల న ఉజ ల మ . న , న చన . , సమ ం న
రసల ల క ల మధ వ ం , ధ వ న పద ర న ం .
అత ందర ప లల రత న వ న న .ఆ ప ఉతమ యక
ల ణమ క దృఢ చ త రత ం భ ంప న .
యణ న ద , మ , ల ల ,
కల ం న లస మట వ, పర న .
ఉన ం త ఎవ దృ ల న , ఆ చన మర ఎ ట ం
త ంత ల గమ ం క దమ ప ం . యణ తన న
క న సక ల గమ ం ండ, ఆ తన వ 'ఆగం ' అ . బం ర క
స గ ం ఆ యణ కడ వ .
' టం ?'
' యణ .'
'ఇం ?'
'తటవ .'
' ం?'
" ం న స.'
' హ ం ం ?'
'........"
ఈ సం షణమంత ఇం జ న .
'అ ! యణ ! అనవసర న ద ం ఎం క ర ం ! మ
డ హం ద అంత త ం . అం తఈ శ . వ
అ అ వ . గవర క ఉన బృందం క . న త గడ ల ందర
ద అం . మ అ న ఆఖ శ జ ఇవ వ న మన . ఊహ
స న అ న హలప .'
' హం దం ' అ న యణ జ . ఈయన
శ రం జ ం , జ సనసభ ంబ అ యణ .
'గవర బం ఇం ప ష ల వర ం .ఇ క ం వ ?' అ
జ ం ం .
' న పట ం క వ ం. ల ?' అ నమస ం , మ ద
 మర ం సక ల .
లంద రం . గవర ట జమ ం వరం
క న ? ఈయన సనసభ స జ , ణత త తం
ందరవందర తన న ధ న శ వ . జ ఎవర న
సనసభల యద న న ?ఈ జ అంత అ ఢ త ం ?
అ అ యణ నవల , త తర ంథ తన .
వ . య న మన సక ల ద లగ . జ ం ,
ఆ ం అత క , న న అత ఆఖ శ తలం వ న . ఆయనకడ ఎంత జ
న ! రప అప స త ల ం అ లవ క, ఈయన స జ స రన
మ యజ నం ఒక ఇంధన అ డ . వ
. య న మన సక ల ద లగ .జ ం ,ఆ ం అత
క , న న అత ఆఖ శ తలం వ న . ఆయనకడ ఎంత జ న ! రప
అప స త ల ం అ లవ క, ఈయన స జ స రన మ యజ నం
ఒక ఇంధన అ డ .
'ఏ య !ఓ ఇ !' అ గబగ లంద వ .

త సన ?
'ఒ య ! ఏ ? గవర ం స నప సమ ం
గనం వ మం . య . అ . గవర దర న వ . ఆ ట
మర ం' అం శర య ంథ అం
'అన జ ం గవర ఇంట క డ. ఆయన క ం వట !' అ
ం .
అంత పర శ డం 'అ , ఆయన ఏ గ గ !?'
యణ న 'మ డ న ట ! ఆయన
ఇంట ఇ 'అ .
" ట య ! డ ం క ?
: ం అ ! ఎం ?
: ట య ల ఉండద ?
:ల ప . ం నస మ .
ఆలం: . ఆయన .
: ఖం, ఆయన , యడ !
"అ ! ఆయన ం .ఆ ల ం . జ .
పర: ఇక ! ప ం .
 : , . ంక శ రం జ ం
కర .
:ఒ ! !న సక ఉం . మ న
ఇంజ ం .
:ఏ ధవ ! ఒక ఇం ప .అ ఉ ! మ
ఎ మ వళ అ ట వ , ఒక పర శ మ ఆ నక .
: ! ఇం , పర శ !ఏ జ త ద ఒక రన డ !
పర శ ర ఆ ర చన ప ం సవ ం ం ండ , శర 'ఆ
పర ! మర . బం ర మ , పచ క ర బ ణ ం ,
ర ద ట డ వల . య , ం వ రనం 'అ .
'అ ! సభ అ ?' అ అ పర శ ర .
' ం వం ల , !
ం వం ంక , !'
అ నప , ' , అ భ ట ' అ ం . పర శ
ల ,
' ఉం !
ఇం !' అ అం .
' ం . 'మంగ ం 'అ .త అనం సభ 'అ .
సభ బం డ 'త ' అన త ం . ఈల ం
ం . సమ ఊ ప న జ ం ప ప న వ బం
.
స న మన లంద నద గ గ లప ం ండ, శర
'దయ యం , దయ యం ' అం .జ ం ం ' వృ
ద పట ం ఉం లం అ డ వం ప ళ హసం . మ ల ంద
వనం వ న ఉం . రం ఒక బయ . అంద ఒక
చ . శర ఊ వడం త . త న అంద
జమం ? ఇం ?' అ .
: దం , అంద త ఊ ,త .ఇ , ఎ .ఎ .
ప . ఆలం ఎ .ఎ . . . అత వ , . డ.
అత ఎ . . .ఎ . ప జ . అ అత పర శ ర ,
న . ఆయన .క , , య .
ఇం క క ం నల ప డమ . ఇం డమ . ఆయన వ .
ఎ .ఎ.ప జ . ఒక ల ప తప త న అందర ఒక జమం ఇంట
చ .
ల : శర న కదం . .ఇ. ప జ . సంపన
గృహ , సర .
జ ం: స స . ఆయ ఇంత ం . న ం ,
ఇంత ఆలస ం బయ ?
ఆలం: ప న ఆఖ యం . అం సం మం మ ఏ
ల ల పం బయ .
జ ం: త న ప ఎ ఉ మన ల ం ం .
: యణ ' ' ఆత పరమ శ వం .
జ ం: ఏమం యణ ! అ ం మత ? యణ సం షణ
డ త . తన హృద పలక క ం చర వ న ప దల ల
గం ర న క త వ , త వ ఉపన ంపగల . సం షణ
యగల . అ డత సహజ నయసంపద యమ ట డ క సంభ ం . ర సల
వ మ ం . అప స రస నం . ఎ షయ న అలం ర ల ,
ఉ హరణల , వ పథ ల డగల . తన ర స ల దలన
ద ల .
ల : వ తర న న ం ం ంచ యం . అత అ మన .
అతన ...ఇ శం జృం ం న ' ' ధర రమం . స రమం .
అసత ం కలపం జం గదం . రణం జం అస గదం . ఇ ం
చట , వ క చ ష ల , అస ఆ త త లం ' ' క
తత ం ఉంద , అ ఉన ంత లం ' ' స ల ల ళ రం ఉం ంద .
జ ం తన హృదయ ం యణ ప డ ం , అత
ంచక, ఇత ల న క షయ సం ం .
గ ఏ వ న . జ ం అంద ల
న , ఆ హ మరల మరల తన వకమండ ంచవ న
.
' మ ం రం ఈ న ఊ ఇం డ ఆ థ ం క ం ల .
ఆలం: అ , సం ష వ . ఏ . వ న త , న
ష వ ర . అమ సం ఎ ఉం ం . న ంచం .
జ ం: మ వ బలవంత ట . ఎవ ం వ సం . ఏ
సంగ వ ష ల క.
అ జ ం , రంద తన న న నమ ర ల నమ ర , డ ,
'ల ప , ఒక వ , ఒక న ప ఉం ' అ .
 ల ప ' త'మ ఆయన ంట . కనబ న జ ం ' !
ద తరగ వ . వ ం ఎ న షయం డం .
నమ ర ' అ ల ప ప తన .

జ ం
శ రం జ ం నల ందర ద కగన ఆ ల ంబ .
ద న ప లన వ న జమం స దగర ం తలం , బం
కఱ, ఇ వ ళ ర , సం ల బద , ణం ం , శ ంక
మ శంక ంహ న సకల ద జన ఖ సం త' అ ం ఎ గడ నన య య
రవం ం .ఆ ర మ మం న జ ప ణ ం న .
న ల ప క ం . జ ర ణత దన న , జ ద త
ప ం ఐశ ర వంత గ నం న బం తలం , రవ ల ఒరగల
తకర ల , తచ , బం పల , శ క దళ న దళ
న ం .
శ రం జ గ ప లన ం వ న మ ట నన యమం వం నత గడ
గజప గ కడ అ జ సర ధ ల జృం ంప . క ం
మ జగప య ర ర హణద త , భ ల సంత ం , 'మ మం ,
జవం పక' అ , ం మ ల దయ ం .
అ త వంశ న జ ం న ల ందర ద , స ల ప డ , స ర
సంప తన న శ న తన హృదయ ం మంత , త ద యం
గడ . సంస ృత న .ఎ. ప యం డ ద పం ల ద లకడ సంస ృత
మృత ం , అమర వ ల . జ ం డ ల కష
ప పంచల , ప న రత దయ ద శ ం , ర
సనసభల తన సనసభల డ అ క సం ల జల వ ంపబ
త క బ మ ల .
జ న నత యప పం య , చర మచం య
య అ ం అస దమ శ పవ న బ న ఆయన న .
న సనసభ రప ల ల తన నమ న క ం యగ ట
యగల శ వయ న న స త .
ల ందర ద గం ం ళవలస జ ం ర రబసవ
జవర శ ర ంగ తమ థమ క వర శ హ .
గర క . క ప న . థమ క శ ంత
క న జ న వ యణ థమ శర
 హ .
శర గ . ఇంగం శ న ఆ ఫ ఎం.ఎ. పట నం ,
ం శ న వ , ల ం తహ పద థమ న స ం ,
పక క క ఠం అ ర ల న య ం . జ ం న ట
మర ల డ నయ సంచ ం . త ఇం న
క న కద , అత ంత ఫలవంత , న ందర న రత మండల ల
ఆ చల స అ న నత భయ .
శర మ ం న గ కత ద ం , ల భరత టక
ర చ లఆ ల లవ ఒక క చం ం ర దనయ య
ం .
న వర ం యభ ల య ల డ వ .
య ణ ల ద ల తడర న క తన నం ర
త బ సన సన ం . అత అర త ణ
ం మస ం .
ఇం భరల . సంతత ఎ న షయ న న ఇ ర టప ం వ
ఒక క ట ట ం .జ ం ల డలమ న న మనఃపథ ల
ల గ త ం ం .
డ త దం ల సర ధ ల న క ం , వ ల , త దం ల ,
లల కలహ ం .
కలహ వత . అప ళ ం ,బ గ ల కల క ంట
నృత స ం .
ల ందర ద థమ త కఫల ఆయన హృదయ ర
కల ర .
శ ంత సం త త ం . జమ ం ర య క య క
షన ర కడ ంగ ష గర ం . ఈ ద గర వృ న . క జత
త క దరజ ంప కడ న , జ ల ర లకడ, క కర స లకడ మ
ర త ం ం . ఆ రస న ల మర న భర నప డ
.
ండవ రద న తన ం ంతవరన. గ వ ట డక
లనయన ల , త వ న ప ం న . ఆ ఒక న మ మరవ . ఆ
టల త , ట , మ రమ చక ట టవ వ ం . ణ గ ,
ల ం ండ న ంజ ల ట డ లవ యగ న ఆ కంఠ .
న య మయ ద లకడ సం త న . మయ ,
 ద ద పథ న కగన క స . జం ద యన ం
ఆ . తన క కద శ సన యన రద క వ ంప .
గ జ క త న వ న జ ం న
రకల కృ , ఆ సం య మయ రద ర , రద ణ
న , ద డ క త కడ.
రద తం యన వ. ఆ న త క ణ న వద ండ . అచ తన
త క న రద జ ం గ న న . తన
ఆశయ ల త న తయ యన గర ప . 'చ ల లజ న !' అ
ఆనంద ష ల తనయ ఢ ంగన న క జ ం తన ల డ, అప
బ కం ం య గల రద సం త త సభ ం . వృ , ంత ,
జ య సర .ఎ., ఎ . . ష , ఛప న ద .
రద ప సంవత ర ల ల గ. అం ల . ల .చ ల కన త . ఆ
తపఃఫల తకల మ భర వల .
సంఘసంస ర య జ ం రద ఉన త ద ంచవ న ంత
హలప న ఆయన హృదయ ర సం య ఘం పథ ట క న .
వయ ండ రద వ వల . ఇ వర జ ం ంబ ల య మం .ఆ
సర న . తల క న .ఈ అ ం 'జ ం త డనమ గన
ర !' అ హృదయ న శపథ .
ర న వరద శ తన అన మ డ బసవ శ ర జగ హన న
రద హ న ంప ప ప న . అన ర శ ర ఆనంద వ శ ర ంగం
జయనగర శ స జ త ప మ చ శృం ర స ధన ణ డ ర ,
ఆ అ ల . ' ఆ ' వ వహ ం అ ష ,
ం ల ల యల వ వ ం ండ వయ న జగ హన జ అప ం .ఈ
న జ ం రహస కథ శమంతట న .
ల ందర ద సంబంధ ట ర క న పప . "అ
నరక పం యనక ర ! మన హృద న లం "
అ .
హ య సంక ం వ ఆం శ వల ద ం .
అ త గల , అన వ ల ప , మం న , పవం , ణవం ,
చ న వ న . ద ంబ ల ద ం . ,
మం , ళ , గడ _ ల ఋ క య ఇం ర
గవర ం ' ల త ' వం త న .
వ వ గ ర ధన ండ . ధన న గరద త .
 ం గల ల ల ప సంపద ఎ వల . ం ం
ఏ భ ం న న ష ంభ స . జ ం జ ం రద త న భర
య ం న . తన వ నడ త న అ
తన లప స ట యన మన న .

య
జ డ రం యణ నప , జ ం హృదయ క
ం న . అస ష గ క ఇత రద వ అ తన హృద ంత ళ
ం శబ న ధ ం న . యణ హ ద ఏల త న
జ ం ప .
వవ ర ల వ న డ , సం ం జ ం యణ
కడ ' హ న ?' య ం . మట గ కగల శర వలన
య న వర ల . ఆయన కం స ల ణ కడ ర
న యణ హ , షత భ ం న జ
క ం న .
అవయవ టత క న న న , అత క మల , ద మ , ఖ
ల , సమ న క ,వ త లవ వ ం ం . ఢ త న
సంభ న గ టగల త ం ల , త తల ల నంద న . ఎత
ల న త ల , నల దట న న, మ ం న ల కవ
న .
యణ య వన దృఢ ర హ ం హ జ ం ర వ
హృదయ త వ ల . తమ స పమం న ఇ న ష
రత తన గ వత త ంప నద .
ల ప యణ న డవ వమ , నత . త దం ల క
సం నమ ట దర ద మ గక. తన హృదయమంత నత ంబ న
ర . న వయ యణ త వ ం . అత వ పథ ల
యణ అమర ల .
ఏ ం ప ం ష వర ల ప వణ య య ణగణవరన
ండ, న ట త ద తరగ ం పర న గ ండ ర ,
జ ం హృదయ ర .' యణ మన తనం . ఒకళ ధ .
న ఉన ఎవ ఏ కళ త . తన అంద న వ
ళ ఊర ంచ య ం . ఎంతమం క ళ , అన డ త
ఎ ం . ఆ ల త దం లకన యణం ం న గం . చం డ త దగర
 ళ డమ ల స క . ం క ల యదనం, ఉ ల
ం రం న . ట కళ . సం తం అం నంత
ప అ .
'బళ చ ట క ధపడ డ కదం . స మ బం
అంద అస నం పం ఉం !' ప ం ం డద వర యణ చ
సంగ ల ప జ ం పద .
'ఎ ఏ ప తప . తరగ ద . ఇంట స
ద , బం పత సం ం . ఇంత మ ం స య కరణం
వ ం . జమం వద శం సం ప . .ఆ ల రయం కృష
జన నం గ .వ .స జ అం ఇషం . .ఎ . . ఆన చ . ండవ
. ఎ .ఎ . ద న తప క ం .'
డద స ల ప తన వ ఆ ద యణ . 'ఇదరన ద .
వందల ఇర ఎకర ల ఉం . ట ప ఎకర ల న ఉండవ . వ రం
ల అర లవర న పకం. ం ర ం ల ల యలవర ఉన .
ఎంత ద ఇర ల క యం ఉం ం . మ మం
ణవం . అత నకమ ర న ల ల . మం
సంబం .'
జ ం: సర వర ఉ వమ . సంక వమ , అ
ధ లమ .
ల : అ టం ! తమ ప . తమ తల ం జ ం ర సంబం .
జ ం: స , జ ం ర ట మన ల స న ఒక సంబంధం ప ం .
న .చ ం . క మం సంబంధం ప ం .
ల :( న ) తం! నం !
జ ం: అ గ ! మన టంత వర ం వ . ఇంత ద ర మ
చటప సంబంధం ఉంద యక ం . భగవం కృపవల ఇప ం .
క జన ఃఖప ఉం .
ల : మన క అం అ కనబ ం . , అ వటం ఎం సం షం.
ం ప ం !
జ ం చ పథ ల గ అర త ల ం .
ఆ , వ వం న న .
ంద మ , యణ క గ , ఒక న న త న క త ట
ంట తన ఎ న , ల ప , నగ న, వ జల ల
ర ం . ఆ మ భర స య లమ క , ల
ప చర . ఈ ర ల త లజల ల హృదయ న ఎంత ట క న ! తమ
సర స భరల ర ం వ మ భరల ంపద న .ల ప త
ర ల గం రత తన డ ంత . అత న, సం శ నఅ ణ గ
వ , నవ లంక ం న .
బం వ ష కడ వ ఆ న . జ ం ,ల ప బం .ల ప
'అ , ల ం . నమ రమం ' అ తన న డ . ఆలం
ఏ . ష ల స . శర , యణ ,
ల ప పర శ ర , ల ల దత . రక కరస ర ం ,
ల ర డ వ . ఇంత జ ం క
దమ ,న ర జ జ ం వ లకడ వ .
జ ం" ఈయన న తనం ం . స ,ఈఊ దవ .
: సం షం ఉండం వం ప ళ క వడం. మ మం
ఆం మ ల జ ం , ం .
జ ం: ల ప . ఈయన వమ యణ .
ల : (జ ం ర త ట ) అత శర .
: సం షం ఉందం . ఈ న రం ం అ దయ . తప
ల ప ! ట రం మన క ం ర న .
ల :( షం ం ) శ ట ప , దరం వ .
: ఇం త తవ .
: ఇం జ . క తప .
: స ఇ .ఇ ంచమం .
: శర ! న రం ం ప . సర రం .
: ప గంటల క ం . ల .
అంద ష బయట . జ ం బ ల స ం , స
తన అ తన ఇం .
జ ం ంత ద తమ వన న ం .

రద
త జల ం త ష ల ఒ ర వ , ఆ వన ష
ంచల ల ం . వసంత ఢ రభ గ క డల
ం న . ల , ల , ధ ం మ వర , మ ల ల సచ
హృద తవర , చంపక కన ంబర ల వర గ , ంబర ర ల ల కల ల
ప బ ం న జ ం పవన , రద గ వనల వ
 న . రద లన ణ (ఏ ల ?). ల చ ల వ ం న . ల
మన , ల స .ఏఋ ల లవత ం ,ఏ శ ల మ
కళకళ స ల వదన రద ప ం .
ర ందర . ఆ నయన త , యర త , ర
లవ ంచల , త టక ం , శర స ల దజ ం . నల
ప పల న సగ శ గం ర .
బం రం మర క న శ ర య. నవ వన
ల , , గల , ద ల యం ల , క , కం పల , ల త ల
న ం ం . స ప మల క మ సన చం వంక వం ల య న .
బం గ గవం , వంప స త ష డ గ న . మధ
రత ష ల జంట యధర సష ం త య మ ం న . త
మ క . ప ండ ల య క కర ల ం
యం ంచల ల త న . ల ల ం దతల ల ం గ ఏ
ర ల వం ల ల కమ చందన వర ప ప మడమల వ న ,
ట నంద సలయ ల గ వ క మ ల, ప ద ల
ం డ న .
క ట ,ఒ డ న కచ ర ం లవర జడ ం , ళ
జ ఖమ , ల ల ల , ట న
స , డ ర ల రవ , , ం త న , మ ల నర ,
వ ర న , ట ర ర ండ , " న వ "ర క
వ న .
ర జ ం తనయ నన ట మరవ . ఆం శ న తన ణ ల , తృత
వంశ ర ం న వర ళ ంపబ ర ంబ జ ం మ మ ల ట
కల న .
'త ర ం ! ఈ పం నద ! ఈ డ ర ! ఈ వంశ నడ '
అ జ ం త లమం జ తల ం .జ ం
తం ం న , ఆయన న క , జ ం న తన ,
జ ం ద జ ర వ ం న క , ర ం జ ం న
అ అ వర ల అన న ం . ల గల వంట ం
ం . ఎంద ం రంట ం . సం త త ,
రంగ ల క స , సం ం . సం త త , రంగ ల
క స , సం ం . ద సం న వరక , పడగ న గంగ
జనరంజన ఏక క. ణ సంపద ధనసంపద గం య నల వ
సంగ ం న .
తం వ ర ట డ , రద న సం ష య ర, తల ట
న ల సజ , స స నడ భవన న . డ ద తన గ నద ల
ట ం ల సవ ం , క యన కడ ం యమ న
యచ న .
జ ం చ గ ం . రద త వరద
శ నచట ండ ం భర న . జ ం అక
ందరవరనమ నచట ం 'ఎం , ం ?' అ య న .
ందర వరనమ గతభరృక ప ,ల స ం , యధర
వ ం న శ థం భర. ంత ర స ట . సంతత ఆ
ప బటల ం . ఆ తం న పటణ య దవృ ,
ధన క వ గ ల ప . ంట తన క
గ , ధర కర పరతం డ త ఇంట ం , జ న వ ం , ల ప
న న .
జ ం: న ఈ న వ .
వరనమ , వరద శ : ఎక డ ం , ఎవ ?
జ ం: త సంబంధం.
వరనమ : మన శ ? మన శ ఇ వర మనం నచవ న సంబం అ !
వరద: జ ం ంబ ?
జ ం: (న ) న ప వ ం మ . మన ష . జ ం ంబం ప న
. సంప కల . ( ర వంక ) జ ం ల అ టంత
ల ం .
వరనమ : ప ళ నప య ం డ ల న మట ం మన
ంద .అ ం క ?
వరద : అ వ !
జ ం: మనక మ దకల .జ ం ల ర గల ప ష కల .
వరనమ : ఎ ఉం ?
వరద : ం కంక అద ం వ ! వ !ప ఆం
ం .
వరనమ : ఆ! మర , ఏం చ ?
జ ం: నవమన రం. ఒం రక క , అ మం బం
రంగ ం గ నడవ మన జ ం దదమ . అం అ ,బ
. ఈ సంబంధ మన రద అదృషవం .
 వరద: ండపం . ఇంత నచ . , ఎం నచ
. ఖ ం ఎ వ ర యమం . ఓర క ం నవ
న . రద ఎ ం . అ య అడగడం మం . నవ గ
! శ ంగంపం హ న ! ఆడ ల ఏ సంబంధం ఇష అ యడ
మం ?
వర: ఆ! మరద స యంవ ంచమం . రద ంచం .
ఇంత గవ రద యచ వ న . తం ట డ క
లబం వ ఆయన ంత వ . ర తన క
ండ ,జ ం ' ర , ఎక వ 'య ం .
: ట ం మ , స మ . సం
న పట ం న సకం వ ందం బయ . న య ద ం
ర నమ . ' వర ' అ టకం. మనం త ం న సకం ట ల ఉ .
మ ఉ యం . ' ఎ ష ' లట. అ ం
బయ ?
జ ం: ఈ న య యద . మం ం . దగర
'ఆ ఎ ష' ం . అ క మం .
తం ల ర సం షణ ఇం జ న . తం రద న
ఇం ప .
' ర ! జగ హన సంగ వ ం . సర ధ త న వ
ఈ నర .చ ద ద . పసంప , మం బల న ,
అంద న . ధనం మన ంత ఆ ఉన అత అం సగం ఉన . అత ఎ .ఎ .ప
. ద .ప , ఆటల న డ ,క క పంత
ంచవ న .'
రద ప నగ డక తల ర న .
వరనమ త ' ట ప ం ' అ యన .
' రం యం న అ డ వ ' అ జ ం న న
.

త ట
మం సర , ట . న వవ ర న , ట ల గ
వ ంపగల . వ వ రద న ద య యన ట ర ం .
అ రకందర తప వ ధనసంబంధ జ ల దప తర ల డ యన
సంపర క న , చక త, ప ల ద త కల డ ట సంబంధ న ,
 య ల పట చన యగల . సల ప గల . చ ప ం న షం
అయ ం ద న యన గల . ం య వర ల
వ ం యన సం న సల ల వలన, ఒక దత గ నద , వవ ర
దత య వర నద న మ పం త మ లంద .
పచ దబపం య , డగ . ఆ . ల నచటచట ర న తల, గడ ,
స యన ంత భ . ల మ వం వ , వ వ కండ న
సంపద , ల , ంక , ల న కక ల , ల న
ల , ల య ప త యన దల ం ం .
కథ వ క . ఆయన కథ ద డ త వ
ం . ం త న క షల ంథ ల యన ప ం . కథ
సంద ర యన క ంచవల వ న క ం . ఒక క ం న కథ మరల ప
మఱ .
ఆ యం గంటల , దన లవ ఊ ండ మ ల అదృష
కథ యన ం . ద , త సం నమ ద ,
ర నకమ , ంద ,ఇ హ , ట ,
ప న మంగ , సనక న క కథ ం . ఇంత బం
ఇం ం నచ న .
యణ న వ . 'అన య వ .అ ! నన !' అం ర ంతం
ప న అన దగర న . యణ స గ తన హృదయ న
న ం ం .' న న ! న న ! న న !' అ
యణ వన , , గ డలవ నతం కడ ప .
క క జ ద, ల ం , త
న వ, ంద మం . బం , క , మంగ , నంత
న ర . యణ వం క ద మం ం ం , ళ , యం
ం మ , జ మర ప , న ప ,
వ ల న , ం , దంత , గంధ ల ంబ , ండప మ , మ పటణ
టదక ర , ఖద , ప , , ప , ం ర , పయ ద కం
తన నత ,వ న , లల , అన , దత ం .
' లంబం ం 'అ అన న ల .
' న ! టం , త బం కం !' య ద . 'ఒ త !
న ం మ నంత మం ?' అన అన .
మం రం ం జ లప న ం కం ,గంధ
మ ద న గమ ం , ర ంత న ల న .
 ' వందల యల త వ ఖ ఉండ సం. డబం మం
'అ నన య మ .
మ త డన ంత మ న , యణ తక ద న క గ . త దం ,
మ ర వరల మ ం ం . మ , ,
నకమ థమ సం న . ప ండ ఈ , .ఏ., డ ప ల గృ ,
యమ ర వృ , ధన స ం , ం న య యత .
వవ ర ల న బం . , ఇ , తన , తన డ , త దం ,త , ,
ఆ వంక బం , దగర బం _అ యత పంచ . ం క ంగ వ వ ర ల
నత త . న మ క ం లమ ం మన య ప .
అ ద ల ఏడం ళ ల డవ ద కన , దం కన నత .
అన ! సం మం గంధ ఉత ల ప వ . ం ? ప తనం .
త ద వర దరణం, పల సపర తం వ ఎతడం ఉన . ంద
ప తడం, పక అ కవనం త, బృం వనం కృ ల . ఖ అ
య .
'ఇంత న అంత ఖ !'
' ల ప వ అ ' అన వ న .
'ఏమ వ ! న ం ర .'
'ఎం ం నడం? ఖద సన రకం ఏ వ గద '
అ డన .
'అ దన ! బండ ఖద ర క ం ం . అస ం ం మ . అం ఖద
ర క ం ం ం ట ం వ న అ , , ఒక ప
చ వ . అమ ప వ . జ కం ం . ఒక ం ,
ఒక లం . న బంద గడ , ఎ అదకం పం ప వ . ఇం ఉ .
అక య ల , కన త , అమ , లల , . కన త ఏద ?' 'మందప మయ ం
ం . వ ఉం ం ' అ మ . హృదయ క ం , యత ల
గ న .త ణగణ త వ ండ త లకడ త వరన
ం .
' త హం, ఎంత వ , హృదయం అంత నవ తం మం ! న
ట దశ , నం న మ లం ! మన స జ మం వ
ఖ మం అవవల ం . , , , కృష, ప , ద న ళ సమ న
ం 'అ య ం .
య ,ద ధన ం టన నత పరమ . అత హృద ంత ళ న
నణ మణ న త ృష ణ ల ద డ యణ కడ గృత త న .
 ఈ సంగ యంత య యణ న కవగత !
'పరమ , గ మన ఐన అన రం అంత రవం, అంత ఏ 'అ
యత స స !
'ఏ న ! న పం ం న అ వంద ఖ ' అన త .
'ఆఁ! ఇం ట యల సర . . వ ం , అ !'
' సం ంచడ , వ ం న !' అ
య ల ప వ న ర న ం .
ళ ట ర . అం ర బ స ల
ం ం .
అక య వంట ం . ఎ వక ! ఎంత
ం జ ఈ ళ పట ం అ , అ వ ర , ఇంత
ందర జఠ క ం !'
మ ం దగర ం యణ న ంతల గమ ం ం న నకమ
అక ల నరసమ 'మర త అ ! ఉన అ హ ' అ ప న . 'అప
ద రస . ఆడ త ం ల గ ం ' అ
న .

పర శ ర
పర శ ర మర ట ష డ బం ం , మరల
ం . పర శ ర ప చ శ ర , గ న క , ప పచరం న
గ ట య ం మన య, క గడ , సమ ల , సన ద , క ట న
నల స గల . న , సన కంఠ , త జస ంధ ,
ం న కర , న గల అత మల శ ర న దన ప ం . ఈత
థమ బ నమం య ం క త త న ర ఱత
న .
సహజ పంచ స న న గంఠ ర సం త . త న న ఆ న
కృ స త నస క ం ం .
కృ త చ శ ం త . కృ న అత
హృదయ చ ం . సృ ప ర పర శ ర పర త స న
చ ం . దృశ న ల కృ ర ల, ల రంగ త , త ధ
ర ల .
పర శ ర పం న న వ వ ర పథ లప త . అత వ ం న సహజ
ం త యత బ ల జయ యత శర ం .
 ణ డ యణ వ పర శ ర డ ంద స . అప యన త
హృదయ తటతట హ ం . ఒక త ఇం , చక
నలంక ం న త గ . ల డల న నచటచట త ర య ల ద
ల అలంక ంపబ న . ర ల గ ల ఖద మ హరవర ం న
మ పటణ , పం శ కలం అదక ర డ న . య నమ
మం ర క డద ం ం న ండ మ ం , పర శ వ .
అత కం నలక ప నట న . పం ంద క నమ నట న .
పర శ ర న తన హ న . అత ంత రస హణ యత ర యంత
ష హృదయ. ఆ ందర మన య . అలంక ం ట యంత గ .
ఆ యచ గృ . గృహకృత లవ లగ ర . ఉదయ న న ద భర
వర క ణ బ కమ ప వ బ ం . వంట ఇ
. ర తర , య క ఇ . మ క . ఆడ డ వ వ న
లల న నమ .
ప స ల న న ,ఆ క ంత యంద ం .ఆ
క ల త . ష పట ం రమ హృదయ క ల ఫ ం .అ డద
నల , రప ల న ంద మ న నడ ం .
ఆ ప ణయ వ వ స ల భర హృదయ రం ంప ట య ంప .
పర శ ర క పట జడ య మ . మధ పట
ం మ . న కంగ గ లల మ . ల ర
ధ ం మ . 'వంగపం యవ ళ హ గ ంప 'అ ర
ం .
ఆ టల న న . అంత ! అత లప ం ట టక ల
సం ల ద హ.
పర శ ర ర ం నప లమ న . ఆ నయన ల
వ ం స ం న .
తన డగ వ న ర ం . అచట వ క న
ప 'అ , ఇ ం ప నం ' యన .
' మ ప కఅ . న ఉత ల ం త జ .
క క హృదయం ! ల రహ దన ప ! !ఎ ణయ
ర ల క !'
' ం యనం ! అత ం నన భయం. ఆ ం త ప త రహస ం
కవ ం .'
' ఆ ! ఎవ ం . ఏ ం క ఉతరం అ ం !' ఆ
 ల భరవంక న .
' . ఇ ? ఈ గ ఇ ఉం ? గ అలంక ంచడం జన నలంక ం వడ అ
ప !మ ఈ ?'
' న ఉం ం ం ! ఎ గం గ అలంక ం ?'
' ' య పర శ మరల తన హృదయ న హ 'ఒక 'మ .ఆ
ల ణవదన న ద ల తన ద ల , 'వ 'న ఇం
య న .
పర శ ర తప డలవం వ . ఎంత మ
ం నగల యంత యప నం చ ం ం . న తన శయ ,
లక గ గ క ర నద సంత ంతమన త ంపక న .
కర శహృదయ న న .ప రత క సృ !
త దం ల చట , ం డల వ న మృ డల ం ,
పటణ ం నబ మ వ , జన చ ం , ర , పర శ
గ నలంక ం న ద .
వ న ండవ న పర శ న యణకడ ం కమ వ న .
'ఓ పరమం! హృద ఎం ద ర ఉన క ! ,ఆ క ందర ం అస రద
. న , హృద , ఆత తన న ం . తన ఐక ం ం . ర
మండ ఆ మ ంచ ఒక ం నడవ . ఆ శ ర షవ వడ
మ గల ! ఆ కళ కథ న ం .జ ం వ , ఆయన స
ఆ ఊ క మం డ . ఆయన ఇం దగర ం ంజ ం ఇం . ఆయన ' ల
న ం ' అ అ . న ంద ప త పరమం! ఆ బం త , ఆ
ల ,ఆ వ మ త ప బండమ ! జ ం
ఉ శం ం క ! మన ళ ంద అ ం . షం అవ హన అ ం .
అప ం ఒక . అ ఇంతవర య ం ఉం ం కర శ
ష బ ఇవ ! 'తప క సంబంధం శయం అ ం . ర
. అమ న అన ద ల వ సం బలవంత
గ వ గల ?త దగర ట డ .
'సర ల ఆ క త మ ం . న ఒక నందం అ న
ఉన !
'ఇ ఉండ ఒక భయ న ఆ ం ం . ర ఉ .
ం ం గ వం లమ క ! అ నప క జ ం ంబం జ ం ం .
జ గ ం . చ ఆ ం భ ం ఉం ం . ఉం న సం రం ఆ
కల క ంతం అ ం !
 'అం ఈ హం వల ం ఎడ ట త తట జ ంతం ర
క ! అన య మ ఉ గ పర శం ఉం గ క ప
అ ం ం (అ అ అ వడం కషం న ). అ ఆ క న ంచక
చప న గర ం ఉం ం ఎ వ వ ం య ! అ
నమ ం . ఆ చన య ం ఉ పరమం.
'ఈ ఉత న అ స ! ఈ సందరం దగర క వడం,
తన ం య న ఉం . ఇ త సం . ఇంత
మ న మం క ంచ అ ఎ అ ? త ఆ ం జ . ర డ
. ద గడ .
' మ జ న ,అ స ం ఉం వ టకమ దన అ భవర తమ మనం
ఇ వర అ ం. అ ం మ న వ ం ం . ఆ క హృద
సత వం మ న ం !అ జ న మ వ . కవ ం
వ . క కర హణం య జన ఎ అ ం ం , ఏ !
ఆ ళ ల ల ణం ం య గం ప ం వ ,
ఈ అం ఉం ంద , ఏ స సం తం, సన ర ఇం , అర స , పరక స సంస ృతం
బలవంతం న లక ఉం ంద , క , , గడం దం ం ఉం
అ ం ందన , , అ ం , ఆ నవ క , మన థ సృ !
సరస సప !
'ఏ సం తం, ఏ ర ం! ఆ నక వతం న . అక డ క .
త డ మయ అంతరం క లన దం ం .
' వ, ష త తర ం త ం న ఒర .
'ఆ క హృదయం ర అ తన ణ ,మ చ ం న శం క ం . ఆ క
అం . న పట ం న ద , ంకట య రం ,ద ప
గమ ం హృదయసం ం న ంద , డయ ల చమత ృ ల
సం తం ల. ఆ న ఎం మం ద మహ అ తం షం . ఎ ం వ
అలంక ం ఊ ం ఉతరం .
'మ ఆ ల న ంద అ యం. వఅ యం అ !
'జ ఎ దగర వ ప త ం .'
'ఔ , ?'
ఇంత ల ప ర రమణమ ల బం న . అన య వ ! ఎంత ప ం
అన బం ? మండప ంక మయ ం ఉం
ం . ఇంత ఏ . బయ . అతయ ఒక బలవంతం.'
 ' , వ మ అతయ ప ప ? ఇం క ం ఇం ద వ
ఒక డం మం !'
' యణ , అ వ . హృద లవ
!'
'ఇ ఇవ ! ం? తవ ం ! ఏ ఖం . న వ . !
న లక , మ ఇ . ఇ ! ఆ ! లంచం ఇ వ . ఓవ
య ప ట , అ . ఆ ఇ , దగర వ . ఆ! !
తప ం , లంచ ం ! అ . ' ఆట మ ంత . తం ఎ ట
రం ం . ల ప న పం వ న తన ర ంతం
.
' య డత !' అ మ తనయ, న , ల న .
క ,ప క డ ,ల ప , మ , యణ
న ల . ర ంతం అన ర , వ స ళ లం ం న . మంగ డ
. రమణమ ల మడత లం య, , యం న ప
ధ ం వంటవ నం న పడమ ం య న ల న వ ం .
డ లం న యంగ వ ద , ట ం న మ పం ల జత క గ ,
సం వందన రం ం .
జప ంత య ట , వడన రం ంచవ న తన పద స
తల . నకమ అక వడన రం ం నప , 'చ గరపర ంతం' అ
రం ం వ ప ం , సం వందన ం . అంద క శన
ం . జన ంత వర న . పచ క తమ య
గ ' ఆలస ం వ .బ ం , !' అ సం షణ రం ం .
మ రన ల ప రవ , భయ , భ . అ డన పరమ మ మ . ' దం ,
శ రం జ ం త గడ ల ందర ద జమం ఉ ...'
'అ , ఆయన మం . సనసభ ఎ ల తర న ఉం .
ం శకం క , షల ంపబ ఆం య ల ఆయన ఒక . ఆయ
ఎ .జ ం ల రవం న య .'
'ఆయన హం వల న క ఒక ఉన .'
'ఊఁ!'
నకమ చల ం న . ట న .
' న వ తమ మ సంకల ం క ం . జ డ రం
ర . ఆయన యణ వ సంగ ఎ ం మమ బలవంతం మమం
ఆ .'
 ' ం !' అ నకమ అ పృచ .
'అ ! అ జ ం ల టప ఒక గం ం . బం ర ఈ ం .
బం ర కట ం .'
'ఊ ం ! ళం ఉం .'

'ఇ ళం అం ం ? సంబంధం వ న క ల సంగ మనం

, షర ళ 'వ ం ' అ అ ం ం .'
'అ . దట నగల ట షర అ ంఛ ల ట . లం న
డక ఊ ం , ఇంత ష ర అ ళ సంబంధం ఇషం క ఆ . అ తప
అక ?'
'తప ఏ ? జ ం యప ల న సం షం త, క అతకద రం
ఉ వ ' అ నవ నకమ , మ , ల నరసమ
న .
మ : ఇంత ఎక మ ం, జమం ?
ల ప : స ం .
" డ స ?జ ం , ఆయన .
: అమ !
నకమ :మ ద ?
: త త ఏం జ ం ?
జన: వ ం ?
: ఉండ అ ! ల ప ప .
ల : య , ల ం. అ అందం ఉం . మం న ల.
చ . సం తం .
జన: న ఈ మధ మ డ !
ల : అత ం .
ల ప వమ వంక . ఇంతవర హృదయ నంద గ న
యణ , మ వ వంక జ పర .
ల : రం మం మ వ ర ం . జ ం
వం ప .
జ ం డం ర క ం యణ ర , క ం
ష , తర షయ ల బ న , ల ప ప నంద . ఎవ
చన నల న .
ద సంబంధ షయ ం లవర
 చ ం , తమ సంబంధ ం ట మం ద శ ం . ల ప ద ణ గ ల తన
గ . యణ త కడ జ ం ం చ ం , తం తన
బయట న మంచ పవ ం ర .
ల న క పర శ ర న ఖ , డ ం న ఖ
వ న .
' క తం య .అ క త ం అం పరమ యన సంగ గ .
న ఉతరం గ ం న సం షం. ప అ ప .
కల బ ం క అ యం .
ఒక _ జ ం ం ం కలవద మనం ఊ ంచడం యం.
ం _ జ ం ంబం ష ళంక న , ర ల న , మ త న హృద
ఉండడం అ .
_ వం మ దరడం ం ం కషం.
_ అంత ప ం ల , గ కత న ళ ఆ గ న
ఉం ం . న బల సంపద బల జన ఏ ల క ర వడం
శసం .
అ ఈ ప ల రప ఉ .అ ఖ న .
ఒక _ జ ం షయ ప త న మ ఉ .త న ఉ , ఆయన ఒక
ం ం స ఉండ . ంబ ఎ త య .
ం _ చక వ త కల . అంద న . న క నమ
వల వ త ఉంద అ యం.
_ ఉత బ , క ఆ గ వం ల సష ఉం . జ ం
ఆ గ వం .
' బ జ ం సంబంధ ఏ కనబడ . ఉతర ఖ న
ష లకన , అలం ర ల అస య . ట క ఉం ! ం
ల బయ వ .ఈ జ ం ంబ షయ ద వ .'
ఇ ,
య న
'ఒక ఐ పం తన ంత న న మ తృ న ' ' ఉ .
య .
' ద ల డ తన సర స త ర ట ఏ ల తగద మన .
' హ ఆ క తన స లహ న న .
' నత ం కల . ంద స మయ న అం
ర ం . ప షత సంపద, ఉత ృష ందర స ప న రత పద ల సమ ంప
తల న తప రల నట న . సర క స ప న వం
హృదయం ం .
' ం స లత మ హరవరభం ం , ప మ వృత శ ర ం
కంఠ ! పంచమ గ కల ప , క ర, మధ ం త వ ందర మయ వ ల
.'
'ఆ వం వ అ ం . అ ం సందర అదృషం గమ ం . హృద శయ న
మ ఎ డవ . ర ంగల మగ మ ం ఉప శ న ధ
హం ఉం . గత భరృక న ల సంప , ంద మ మం
ఉ . ర .స న ! ఎ వ ం సంబంధ పం వరం ఒక క, స ప,
క ద, అ త ందర ! అదృషవం డ . 'ఆ ంచక సంబంధం ఒ ం . దగర
ఉం ! ం .
' ఏ సంఘ బ రం ం , ఏ అంద ఫల ఆ ం ఆ ం ంత
, ం ఏ ఉత ృష వం ఆనందమయ న క త ం సృ ం , ఏ వ పథ
వ ం భగ న ఆ తన చ ఇ , ఆ మ ణయ వర
'అ ?' అన సంశయం పడ .
'స . క క వ . వద ఉండడం కషం గ క బయ
అ మ దవ , తం ల న ం. , కన త , ల య , వ వ
.
! పరం'

య రం
క క తహ ,
జమ ం నగర ద వ , న పటణ ం
జ ం న ఆనంద , ప మం ట ట కర , కర , ఒక
ఇం వ . , ట లక క ం న డ
పడక ల ద, ల ద, ండ ల ద నంద న వ ం . త ట
తహ ర ' !క క , తహ రమ తమ ఖ న
ప ఉం వ . తమర దనక ర ంచడం కంద సం ష ద న సంగతం .'
: తం. తమ ల ద ఎ దం .
.క : ందరప ట ఈయకం . ట ఇ వదలం.
: తం.
తహ: ల య ం ఆనంద ! జ ం న . న పట ం ద
య .
: తం, నం .
 ఆనం: మ ర . అ పం ఉం .
పట ం వ న డ ం ళ .
: ఆనంద ' ' ఒక చ ం. ఇ ళ ం
, ఆ థ ం అం క ం గం క ం .
.త.: అ అనకం . ందర ఇం ఏ ల అ . ం వ
అభ ంత యం మ !
ఇంత ఊ ద న ల వ ,య సన ల న వ ం .
ఆనం: మయ , య క తమ య న హం య
సంక ం మ లనంద త ం ట పం . తమ ఆ ంచవ న మం
. ంచవల ంద మన .
: తం. ఎంత ట! జ ం . న గృహ లం. ఆగర మం ల ల
ఇ మ ర అ ం ఎ హ ంచ !
ఆన: తమర ల యకం . గ ల ? న ం . న ం .
.త.: క పం ంత వ ? ఐశ ర ం ఏ జ ం ం ?
: తమర క టకం . ఐశ ర ంత? ంత? ఏ అన వ ల పం ం
ల పం యడం తప నంత . అం జ ం సంబం ల హ
ఎంత సం క ఉండ . అం క ద 'సమ వ భ 'అ .
.క : స రం మం న ళమ ఇతర . ఈ
నయ సంపద మ స ల ,అ ల ఉం . ఆ టం మ ద ఆ ప
ం ! టడ ట ప . జ ం ల సం హం
త అక ర . గ , ధన తత ర ఎరగం . అనవల
అం , జ ం ఎ వం సంపన గృహ ల య మం ల
హలప . మం అం ర లం, అ ద లం. ట యర ఆశప
వ ం.
అంత కరణ ంకట రం , ' వ !
సం ంచకం . ఉభ ల సర త ఉం ం సంబంధం. బం కంద
ంఛ య న . జ ం రన ర క వం . ఆ మ ల అ
ం వ అ క ం యకం వ .క క , ంత
ం న డకం ' అ . య ధ పరంపర ఏ య
చక, ' ట ల . అ డన జం ' అ వంక క
ం .
ఇంత మరల తహ రక ' అ , అ ఆ షయం
వద టం . శ రం జ ం ఆ ర వవ జ ం . బ
 త మ సంశయం కక ర . అ ,ఇ న
భయమక ర ' అ .
: తం, అర త ఉం . ఏ ల , , స జ ఇ
భ ంచ శ ఉండ వం ళ .
ంక: ఈ ద ల నం , వ తల గర యం . అక వ . ,
అ !
అం మ ఆయన నకమ కడ . ఇచట వక,
'తమవం రంద సల రం ద ం దయ యడం, తమ ఆజ అం ంచడం
ం కషం ం .జ ం తమ అ మనడం ఒక , గం ల
వం తమంద , ఆ సప మవం దగర న య రం వడం ఒక .
ఇంత సృజన ద ఉండడం వల వం వడం క ం ' అం
ఉప ర ండ ంక వ , య ం డ ట
వ న , రందఱ నం ర న 'ఏమం , వ ? ఇక
త దం , డ అంటగటడ 'అ ల .
:త . వ ం . ఉభయ ద , అంద ట ంఎ !
అన ంత అంద ' భం, భం' అ మంద స న . ంట ంజ య
మ క ర చన పనస రం ంప, సభ న త న హ త లం .
మ ట ంక , క క , ' తం, క న తర ? మం
మన జమం శయం ర రమ ల ం 'అ .
స రంతట 'మ టం , మ ఎ డడ ం ? ఉండవల న ం లంద
ఇక డ ఉ ంచం ' భస 'మ . న యన జమం
వ న , న అ , ం , మ టం , తక చ ం ఇ . తకం
ంద ం . అ త స ంద . ం
త బ రం ర తం ంచడం ఉతమం. ఏమం ం !

ం : తం! అ తమ మన య ం నం . సంఖ ఉం .
స త ృష న రం. సపమ , బలం ం . ఏ ధం ష .
అ బ యం ! జయ దం హం జ ం . ంపత ం వ ం ఉం ం .
ఆనంద: తమ ద రయ మత , న రయ మత అం ?
ం : అ ! ం న రయ అ స . ఏమం , ం
ఏమ దృ దం క జ న ఉప గం దం .
మృ ంజయ వ క జమ ం వర య : అ దృ దం అ
రద యం న త బ క ! ఇప ం ' 'న ' 'అ త త
 క మం . ల య నజ క ంచ . మన ,
అం మ ఋ అ ం య దృ ఏర ర న క ల , ఇ దృ ంతం
అం . వ ఈ దృ ంతం లవ ం ఎ వ ం ఈ ం డవ
.
తహ : అ దం . స ఈ మధ షం వడం రం ం . మన ఏర ర న
క , దృ ంతం పకం స డమ ల . అ య ం ఆ రం
అ సం యం. ఆ టల జ న అరం ంచ ం ఒక పం , మ బడ .
మృ ం: తం. తమ ల న జ మ . బ మనం ఆ శపటం ఏ గమ ం ,
ద బ ఏ వ అ ం ఉండనక ర ం , క
గ ర అ ంత ంచవం . త ం
ఉం ఎం త? అస ంత జ ప క న జం చరం ం త
ణమ , వడం న , అ
తప మన . మన ఆ అస జ న తత ం ర కదృ త , ర మన
ఏర . మన వల న త న ఎ గం ?
: రం ం . సంగ ల ఉం . ఇ ల రక
ఇ . ల ం . అ ఇవ త న ఆ రం ఏ ?
హం అ అం . క . చం అం . మ టం , ఇ అం
ం ంద ఉం ందం .
క క : అ స ! వ న ప ంత చర రం
ం ం ?
ఆనం: అ మన .
: ం క పం .
: జ ఇం వ రట. ల రం రట.
: స , ఇక తమంద ఈ ట ఆ థం క ం న కృ . ఎన
ఈ న దయ .
.త.: నంద యత ం ం . ంచం ' అ ట కడ రంద
ల తహ ం డ .
ంతర
మచం డ ం రం డ , ఇం అంద
కం ప . ర ంతమ , నకమ కళ వ .
.ఆ న బయ ల ప , యణ డ
.
డ మచం సంగ యంత ట లమ . మచం ర ంత భర.
ఇంట ప గృ క న ప కల ంపబ ట , మచం న
మ న . మచం క ల దం . అత ఇం ష ం ం ం
ర ట న . ప ర న, ర యన, వృ ల మ ంబ , బ ,
బ క ణ త సం ం . ఇం ప వ నవట.
గంతయ య .న బ ణ వ న . బ త న , ద తరగ
ణ వ న . ఒక గ న కృ .
యణ త ట న ఠ ల ద ణ స ం ఇం
ష ద న య ం ల ప క ల ం . దక అ న .
మచం తం క తర డ .
' బయ ల వంద . మన శం జ న . మన శం చ
అం ల త చ . త న షయ ఏర ర ప ల . ఇం
వ అ బంధన ఉండడం క ఉ శం అ . ఇం ప గవల వ
వ . ఈ తన ప మ త వ న ఉ .
న త శం పంప ఇషం .క క ళం , అం ఉన
అ వందల యల ఓడ . ఈ ంగత ంచం . ఎ ఆ
అ ం .అ ర చ . అక డ ధన పం అదృషవం .
క అక డ యకషప ఎ సం ం చ ం . ఈ జ న షయం
అం త ఆ ం న . అమ ల ఆ ండ న
నమస ం . ఇ ఆ ర చనం ం జ ంచగ .
నమ రం,
,
మచం ం.
ఈ తరం చ న మరల క ల న మ .త ల బం
య క ణ న .
అ యణ ,ల ప , మ ర .
: అతయ ! ఏ ర అ ర పడ ! పట సం ఉ . పంచం సంగ
.స వం ఉతమ ల ఉప ల ం . ఆం మ సంఘం
ం న స ఉ . ఎంతమం మన శ ఈ త ల
అ తమ ద ల వడం ! ర త . అంతట ' య త ల
ళ వల ం ' అనవల ం .

ల : ! అక డ క స ంచ , త !
మ: ( ర ఃఖం వల ఎక డ ర గ )స , ం ంద ట ర , కషం
క న అక ర . ఎం ఏ ? రం . రం వ .
మచం త ర ంబ ' య యణ , ల ప ! ఏం య .
ఒక , ఒక . ఆడ క రక అక ర . శ స వం అం ! ఏం య ?
ం లల ం . న .చ స త ల ! ం
' త ద ఆత చం ం . హన వం త ద క ఇంక
మ ఋ అ ' అ ప ? అ ం . ' ందం జం,
అ ! మనం ప ధనల తన షయం క , ఇం ద దప ం ,
ఆ సంగ కం ఒ . బ జర కఅ ళ ' అం ం .
మ: ం కరవ ం ఆ ంచ ం ఇ అ ,అ అ అ ం ఏ భం?
అంద క డ ఇం మధ ం .
దవర మ ర ల ం డ వరక ధ న ద
ంబ ల క ంబ న ద. ఆయన వరక న , క న ల న చ
చ . న వ ర సర , , కచక , ర
ద సం ర న హణ . పటణ ల ంబ హణ ల
ం .
ఆయన క క మచం ప త సంపద జ ం . అత వరక న ఖ .
త న మ ర నష త త నష వ , ల లన ర య
మ ల న . అప ం , మం గడస న మ వరకం, ఎ మ మ
, కం నంత మ ధన క ం ఇం య ం ం ల ల ఇ వ
వ , ఆ వల వ న ధన ఖ ల ప . ఆయన లన నమ క
. స ఖ ఱ , కం రల 'సప ' ఱ , న ఫలవృ గల ట
క రం దగర సం ం .
అ మ ఏక న ల యల కట , ం ల యల ంఛన ల
యణ లవ హ న . రన మ రవ ,
మ రన రవ .
యణ ,ల ప , మ ర ం రం మ న క తం
ర .
తన త శ ల గ ం ట మ సం ష . తన
వల నంత న .వ షల వలన క భ ? ఒక , ల ం ట,
అక డ క వ క ట, ం జ న త దం లర త
ణ ం . ఆ ర శ ప ? ఎ చ ? ఎ ఇబం
ప ? చ ఎ వ. ం . అ క త శ వ త లడ ప త కల ?
మ భయ తన వమ ల కం న గద క క .
 యణ ం మన . త శ ల న వ ంద ల ల
వల , మ ం , హృదయ ఆ త ంతల ద ల డ ర .అ ఇం డ
ర సవ వ క ం . ఎంతమం ర ప కడ శలభ లవ న ం
? మచం న , డ కల .
సం ర , ల వల ంప న య న చవ త ల
త శ న గలర యత నమ క . వల ర య వ ంద . భగవం
ప త ల స ంప య ల ప ఊ .
ఆ యంత వమ చన ర గ .
ల : భయ ! నవ కృ ల ల సంచ ంద వ ?
: ! నబల మనం ఖ ం గమ ంచవల న షయం. నబ వం
న ప త .
ల :స , ఒక డ మద ఉం క , మద డ లం ఎ
? మన వ అక డ .అ ఎం తగలబ మ ?
: దన అర ం . ఒక . భరత శం రం ఖ దర న
సత ధ నంత వర మర ం గమ ం ట మన మనం ర గ కత
త ం . ఆ గ కత ఈ ఏ రకం ఏ పం సర ం ఉం . అ
సం యబల మన ఇక డ ం .
ల :స అ ఒ ం .అ , త శం ళ సంగ త ఆ ం .
ళ ర లమ .డ ం , త గ కత అ భ మ , చ ప ఆ గం
వంక క స తం నమ ల గ సర ద రకం.
:అ ! అ వం ప ఏ ం ? మన శం ధనం అక డ
తగల టడ ! మన శం ద శం, త గ వంత న . అం ఇంగం , ,
అ మ . షయ ఖ ఆదర ం. అం సం ఎ సృ ం .
సం ప ఖ ట ఖ . మన శం వ మన శం అ చ క.
మన శం ఖ పం ంద క క .
ల : ఇంక ం రకం. ఉ గం ల న చ ఱ . ఇం ం చ ల
అ ం . రకం ర న నస రన ం రణం .
:అ ం ఆ హం ప డ నస ర శం మ వర
మ ?ఆ ఎ అమ ర ?
ల :అ డ జమ న వ సనం దన ట!
: న ర ంచక అనట జ ! నం ర సం ం
తం న ఉత ృష ! మన మచం ఆ ధ న తన యత ం ణం
ం . త ళ వల వ న తనం ళ డ మం ద ఎ . మశ ం
 వనం మ ష కద ఉం ం . ఆ సమయం మపర న యల మ
షం బ . న తనం ఐక ం . బ
ద తప చన ం ట ట శయం. ప పక మ ట దమ న అత
హృద అప త న ష ల భయంక ం డ . ంచ అత
యత ం కృ మ సత దయమ . అం క న తన ఉతమం. ఎంత
ధప ంద భయం న కద ం !
ల :ఓ ! భ ఉత ృష న తగ !

న
ఆ యంత యణ న పట . ట మ డ దఆ ట
న మంచ ద ల లబ ం యణ అ వత , హ హృదయ , అ ధ, ల,
వృ క , ధృ దల మండల నంత ల గమ ం ం .
న తమ న శ ండపట దన న ల త ర
చ ం న . త ల మర . త శ లత మ చ ల
దన ట ల మ ల . మ శ , ం ర , నచట న
బం ర డల నత ం . జమ ం వర న ర చ ం ండల
క మ శమ ం ర ల డ , డ , వ , య
ం న ం .
మ శ గ జర , ం , ఇట దల శ ల ం . ఆ న
ఊ పంచమంత న కథల న న ం న . ల షక
న ద న వ ం ఏ ల టన ట . ఆ కలల
జ క , , కనబడ . క న ఱ , 'జయ
పర శ ' య దలం న గ మ గ ల ద మం
ం ళ తన తం కథల జ వ గ ల
కడ ం ం . జ కల హ . ఎ సంవత ర ల
య , యణ కల ' శ ' 'స జ ' నబడ . ల మన శ ధన
ల ర వ రం ం న . ం వ న కం
భయంకర న ం త భరత ఖండ తప , న శ ల భ పటల
న ంపవ నన చల త హృదయ శ త న . ఒక డత ఖ ద
'వం తరం' అ , ర డ , ఠ ల డట! ఆ డత తరగ
ఉ , నంద బల ద ండ త క న ం .
యణ త యవ గ ద త రపన . య ట , నయ
యత , పసంపద లంద య గ ర న , ఆ యణ
జ ల ల న ' దట ! త త ఖం ద త
, క తక డ !' అ ఉ .
" ల ళ ! స జం , అం క రప . వ రప ' అ
ం న గ ల డ యణ ంహదమ వ గ ం .
ఆ ఉ ల . త ం బ ద న జఱ .
యణ ం న బల ం ట , త ం త ,
క క ర ట , గ ర నంత జ న . ల లంద
డగ , చక హ షవ గల యణ నన న ర జ ం
ఉ ల భయకం త హృద , ల వ, న . ల
భ శర ల , ఏ జ య ర ం .
యణ 'రండ ! వం తరం' అ క య, ల లత క
'వం తర' మ క బ .
ఆ , యంత ప ం . ఉ
యణ స ం ' య ల గల . ప ట వ ం
య . ఉ గ డ . ం డ ర ం వ ం'ద
క వ ం . యణ గ ల న . అప ం ఠ ల
త డ ప న ంప . యణ ద ర చ ండ య
మ సం మ చం ష వ శ ల వ డం . యణ త హృదయ న
ం ల న డ న . 'ఈ జ శ సంభ ం ప వ న . ప
ల ల ంద తం ల . న, మనమం స యం 'అ
ం ర . స య . చం వ , త త న
ప య చం , త ప క ద క క త ట మ న
రయ ద ం ' ద న ల ల చం ' య సమ ం .ఆ ం
ఆశర త హృద ఈ మ ం శ గల డ న , త తర న
న ల న న క నమ ర ల ం న , ంగ జ న సంభ ం న
ప న రత శ జభ , యనన న మ , న భ ల
దర నమ ం సభ పన ం , తనకడ న ం క ఖ 'ఎ ' స ల
ంథ యణ న బ క ం .
యణ చన తన ల న, ర ల ప గమ ం , ల ఇ త
ఖ ప న శర ం . ఒక గషమ షయ ం క రవ ం చ ంప య .
ఒక సం ష స న ల ం షయ క ఃఖ జల ం . ఏ
స ర న హృదయ వంత దర య , మచం య ణ కలత
ం ండ, ల ప , తన మరద భర శ ం ట ం న జ ంపక, ట
 ం ం ట ం , సృ క కృ క ం క య
యణ వ .ల ప మ యత జ ం న . ంట మర .
ధ ల రం ల , ల కల కల ళ ం ర తమ నవ త
మంత జక ఖన య యతడ .
న , కృ ప క , ర త గ న క సృ యవల వ న . కృ
న స ం ట క క ం యమ ట సంభ ం నద , యత ం . సర మన
క ల ట ం , మన రప త ల వ మ ట డ ఆనంద
సమ న వ యతడ .
క యంత జలబ జల న , యణ తన రప ట ద
త ం . ర న మనః వృ లడ ? ఆ రత వలన , చ
త వలన ద ప ట రబట ! తన వమ ఖం ంతర ల
యశ గ ం వ . ఇం ద రణ న ? ర ంతమన దన మ. ఆ ల
గష క ర న దన ద క ం . న న గ ప ట
రణ న .
అ ! ర శ న ల ల ర శబ క న .
ఈ శలత ధ తమ శలత ట ? ఈ శబ న, ఉ స
స సన . ల కద క , న మండల ం ప ల ,
బ గంట, ఉద ం చం రణ , ట ం నవ ల _ య , త
సమన ంప బ న ! ఒక గ స రకల న న .
యణ హృదయ న యఖండసృ మ ం ర న . అత శ ల
ం నట న . ల గగన , శల రక నత న న . తన ణవలభ శ ంపబ న
ర స ప కృ త ం న .
ర ప న ందర వ . ంత ణ న క ర బడ ట ,
ఆ ల డ న సర ఖ లత చ ం న .
త న , నయన ల , చం ం ష ల గల ల రవ
రద ల ప , ర ంత , మచం . రల దనత చ ం న .
అంద క సం షం న చం ంబ గగన పథ ల ట .
యంక న ర , తల , హంస సమ , తన డ క . ఆ
డ చం ంబ న .
ం గంట గ ర 'టం , టం 'మ న . యణ ర
మఱ .

హ
 జమ ం వర సమస భవ ల ర యణ ల హమ త వ జ న .
అ జ ం మం ర ల గ ల ంఠ గ నలంక ం . , ట
పం ం .జ ం డల న ం మ భవన మగ ం
రర . కడ ం జ ం మం ర ల వర క పం . ల కడ , జ ం
డలకడ , ం , , అగ ల ల , ల పండ ల ,
దరస , ట , ల రణ , బ యల లల పం ళ లంక ం .
జ ం ల భవన ల స సల న హ క నమ . లం ర
త క వ ం న . హ స మం ర మంత ట ల , స ల
న . య , క క ,జ ం , జ , ప ం ం ం , ఇంక
న ఉ , ర సభ నలంక ం . ఆం శ ల ం కగన ల
ఆ స భవన న . అందర ప , ం నమ . ం రంద క డ
న వ ం .
స ళ వ న . మంగళ ద మ న . 'అయం ర
'అ మం చ .
స మధ న ఐ ల ల ల ం గంధ , బం ప , బం
అత ల క దంత క సమర బ . సభ నచటచట ఠ ల సన ప ల
గ బ ణ లమ .
పం త స గం ర స న ల ద ష స .
ఆ హ క స ప న రల మధ క సల మమ ం .
స లం ర త , లస నజ ం నల లవ న ం రద గంప
వ న ,ప ంబర ల ధ ం , డద ర న ర ంప యణ ం
ద న న , జ ం స లంకృత క న
ధ ల న , తన వ లం ర వ వ ం ల క న వ ం న , మంగళ
ద న ద శ ండ యణ రద మంగళ రణ
ం న , వ వ తలం న నకమ ద ంగల ట ల
నప త సం ష న ల .
హ సమయ న జ ం సం వన . జమ ం వర
తం హ మండ టప .జ ం బం వ న
వగల బ మ వ . ంద ం ం , ంద ల ంతర , గంధ
, ం స , బం నగ దల రకరక ల క సం .
ం ట లంద నవ గ . ఆం శ సంపన గృహ , ఎల
ప ధ ం . న ం . కం అద ల ర క
షణ . ఆ కం యద న వట. ం ల . సభల నలంక ంప .
 రందర వ , వ ం ం . తమ డల త .
ంద క ళ జ ల ఖమ సంతత ం ట ద ల
ట క నదట.
మగ మగ ం బం జన న . అచ య ల నసభ హృదయ
క ంప . స ంత హ ప రర న జన ల క జన
ట, ప క , ' ' ంథ చ ట, గ ట
నచర ం .
మగ ప . అ క ం . ఊ ం న ద . లగల
బ ర ర ధ ం ట, హ ల బం నగ ధ ం ట, ద ల బ
ం ట, రంట ల దండ తండ వ ట, ం ట ం ట, ట
న ం తం ల మగ ం డం త . య , డల
న గ క ం ట దల తం ల మ జ గవ న, ఇష
క న వరద శ క వల వ న .
మగ మగ అ సభల జ . సం త , దల ం ట , ల
ళ ట ంత .
జ ం న ఆడ ం మగ ం ఆ ళ నగల ప ల
త లవ క ం రట. గజల ఱ ల వ రట!
'ఇంత ప ళ మనం అ మట . వ అడ మ లవ ఉ . ఈ
సంబంధం ఎక డ రం అతయ !' అ వరద శ క దగ ట ,స జ య న .
'అ , రద ప ళ డ డ పడ మ ?' అ శ ంత న న
న న .
'వ ! అ అ కన ప సంబంధం ర . డ చట
ం . ప ఇంతకన ఉం ' అ జగ హన
జ ం త వ మ ంద ర .
'అ నం , ళ బట ఉ ం రట. డక ం రట. ం రట.
గ , క ం రట' అ జ ం న న డ
ల త య న .
'ఆ నగ ?ఆ ?ఆ ర ? దల గ న ! !' అ
మ క మ న .
అంద డ డ న రగబ న . య నకమ డ ళన
న .
'ఆ య ! వ న రం ల !' అ య ఆనంద
ర య న .
 'ఇంత రద అదృషం అ ం ' అ వరద శ క ల ం ం .
ఆ క న వ ం సం షణ ల ం రద హృదయ ప ప ధ ల
న .
ఆ క క కడ వ ం న . ఆ క ల యణ చక డ
న .ఆ ల న న హ న .ఆ వ డ మం . వం ! అ న
జ ం న యణ గ , అత పసంపద ఆ క డ చట న . ఆ క
రద నతం . ఆ ప . ఆ క జన న పటణ య
. రద , క హ . ' రద! భర ఇం ష ప !'
'ఎ ం ?' త త పంచ గ క ండ ద మత .
ప ం ప ర న ం .
సంబంధ తం . బయ న సంబంధ నం ప ండ డ .
రంద ప . ప ర ట ప న బయ క ప సంబంధమ
న ? బయ తన మ. ఎం సంబంధ ? న ప ...
ం ... అందం ఉం న అ న . అంత ఆ హృదయ ఆ ఆ చన
న .ఆ న న ల న .
'ఏ ర ! న న 'అ ప యన .
'ఏ ?'
' రక న ం ర !'
'ఏ ఆ చన త న వ ం .'
'ఏ ఆ చన! ఆయన ?'
' న ళం ? వర లవ లవ !'
' వరస క వ . వ ఏ ?'
పమ వ ! పమ తనకన ం ద ! పమ చన ం
' వ ర ఎం క నం ? మనం ఇదరం ం ం త ఒ . అం క వ ర .
త !'
పమ యణ సంతత ల న . పమ ఆడ లల ఠ ల అ దవ ర
చ న . యణ ల హృదయ ర యన ష న నత వదలక
ఇం సమస షయ ల ం న .
రద యంత ం క యక జమం న . పమ రద _
' ఆయన న . ఏ సంగ న టప , అ లం ట మం కథ
. ఎ సంగ ! ఎంత ! ష సక చ వ కందర
వ ం . ఇం దగర ష న వలన ఠం అరం క వడ
ఉన . ఆయన అ తం ఠం ప గల . ఆయన ద ర ల ం ం ం
ఉం ' అ పంచమస నం ప ం .
' న పట ం ఉం ! అక డ అ ం వ .'
'అ అ ఉ తనం! ఎక డ ల ం ? న . ఆయన
సం తం వ నట. ం ల వ న ద అ తం రట
క ! అమ ం ! . మ యడం వ నట!'
'ఏ పం! అ వ !'
ఆ న ల రద న ట , ప గడ ట దల న . ఆయన
ప అ గ ల కవ య త ం న . అత త ృష వ త
ఆ చ ం న . అంతకన ల ంప . ఆ ం ట హృదయ న బ పక
. పమ నగర . అ ల క సంగ . తన లన ల ? పమ
బ న ?ఆ న ఆయన ం న ద ఎంత అ త న !
ం ండవ మ హ జగ హన జ ం ం రద కడ వ , క
అ వ ం . రద ఎంత అందగ ! న య చన వ న . రద
యంద క డ ం వ న ? ఆ తన లతవ . తన దర న క
ం క ర న ? ఎవ యణ ? ఈ సంబంధ వ ? పం
లల హణమట!
' ర ! ఏ గర ! ట ? మం త ం న త న
న గర ఏ ? ఎక డ ం ? ండపం క న
వ బం కట . మ ఎ న ం సంబంధం? అత నచ ట ? ఈ
బం ఆ ర ?'
రద యత ప ల ట న .ఆ ం ం దడదడ న .
' డ ం? ఆ! గం డం అసహ మ ం . మ ! సడ సచ
ం ద ంబం డ ? డ ? ఈ పం లక
ం! అ ఒక మన ం !'
రద క క ల న . అచట ం , స సన , డ న .

చ
హ మంగ ంత న . ఆ లం ంద , ంకట
, గ వర , డప , బల మయ , హ గ షణం దల ప ంధర
య ల ర ం . ఆడ ం సం వ లన ట, సంగ శ ర ణ ట
ం . న గవ ల లం డ హ కథ ం .
సదస న ం శ న ం న వర గల ఘన , వ కరణ ,
ధర , , మ పం ంద . క య ద బృంద
. ద టపద ర హవృ ంత ం శ
మంతట గథ .
ం వందల బ మం హ వంటల , ట , వడనల యబ . వంట
బయ నల మ క జగ ద . ఆయన స య మ న పత వ ం . సమస
క ల ష ల య అం న . ఆయన వం య ర వం క
వ ం , పదవ న న నప క వం న రవ గ గ
కర , దరక ం నట. అన న , రల ల ల .
ం వంటల పం . ం వంటల ల హ లజ వ న .
ల , ల జన ల , వడన జ ం . సం ర జతన ట
వ మం జ ర చబ . ఇ క ఘనబం ల వంట బచన
యబ .
న వ ట గ . ర యల గ . ప
తమల క ం .
ఐ ం టల ం వంట , ర , కలగ ,ప , పచ ,
దప ళ _ న రక య ండ స ధన వ గజ న .
ం వ న ట ల , ల , పం ల , ల సమస జ ల చట ఱత
ం జ ం క ల క ం .
లవ పటణమంత ం త వ మ భవ గ జ న .
జ ం ఊ ం బం ర టం నమ వ వ ల నం ల
ం . అలంకృత ల మదగజ , ఒం , ఒ ర నడకల రగ
రణ ళ , ం , బ ళ , , ల
ష , ఓడ , బం దల హన , అ వందల , బ
ం వంద , ల , త డ ల వ సల , అఖండ భవ గ లపం గ
ం త వ నడ న . ఊరంత ం న . మగ ం రంద బండ ద
. ఆడ ం వ .
హ న యణ లంద న ం . మం క కల ఖ
యణ పం . ఆ వకమండ యంత టల , గ ట ల , ధ
ద ల , నవ క త సభల , ం న ం .జ ం షయ
ప త దవ ం , వల అర ం ట , గ ట డ అం
ట మరక ం . యణ తన ల యవసర లక పర శ ర న
కల బ క న . , పర శ , ఆలం, ఇంక మం ఆంతరం క
ంబ ల వ . హమండ వల కర న ప ల ప వ ంచవల
వ న .ల ప య హబృంద ద ం .
ణ , ం ర , మ ర , న యణ య
ల ప దల కవ లం .
ఒక : ం అప రసవ ం !
ఇం క : న అ యట ! ఇం , సంస ృతం, ణం వ నట. , ణ
ట అపర ర అ .
:అ , యణ అదృషవం డ అనవ నన ట.
వర: అదృషవం డ ఈ సభ ఉప దన , సభ ఆ కట ర
ప కల పం .
ల :జ ం ద ప తం ం .
ఆలం: అ ల ప ! మన కనబడ ఇంత మం అ .
:ఒ య !జ ం ంచడం రం ం . ఆయన క
త న ం .
ఓ : అస థమదృ మ రం కనబ న !
క : జ ం సనసభ ఎ స జ తర న ప . ఆయన
అస ద మం ఇషం దం .
ల : ఇషం ఆయన ళక , 1922 సంవత రం అంద న
సనసభ అస నం గవర ం ల షయం శ ం .ఒ శ !
జ పక బ నగ ం .
: ! నగ ంచగల మగ ఇంతవర ట . ఇక ట . అత అత .
ఆం శ లయం షయం ఆం జ షయం అత ఉన ప దల, ఇం .
ఆం నం ఇం , అం అ . తన . ఏమ , య అంద యం
హ డ , హ త డ స న మ ఆయన .
: యణ ! మ దం .
:అ ,స జ సనసభల నప ఏ ?
పర: ఒ అ ం ఒ . గవర ం నస ల , శ శం సం
మన ల పడ ప ం ట ం , క ,ఉ ల
సం ఏ , ం ఛం ల నమ ఈజ సమర ?

: ం జం దన . , ఆ దృ స జ మరల . సనసభ
లగ ఏ ద . వ శ అడగడం తప న మహ ర ం .
స న గడ డ అం వృ య . ం ం ళ , కషపడ . సనసభల
స లమ గడం తప ఏ న ? స న రం నడ ండ అన ఆ మ
 ల . ఆయన రర న ట న శ క ఆ ? సనసభ ,
సనసభ క ? శం , అసం ష క గ ? ఒక నడవవల న
శం న న ఎవ య అ ం ! ఏ స జ న అ త
కృ ?
పర: ఒ ! అస కరణ దం అం ణంగ , , ?
వ ఏ హం మ క ల ?
: నప స ంద ం నట ? ఆ , ఆ , ఓ
న ండ క న హృదయ ర తలవం ం . అం .
పర: దనం ంత ఇష స జ న ం మ
గమ ంచక ధర రం !
: అస య ద అన . నం తప , ం ద ద , ం
వ న 'ఫ ' అం బ న ం ళ డ మన
మ న ళన _ ఏ ం అ ం న ప మంటగల డ ం ,
ష ంద దన.
ఈ సం షణ లంద . ంద ర ట ద .
ంద సం షణ .
లందర ఆ అ న . పర శ ర గృహ శ న త ట
. త ంగల , జమ ం వర ం ప .
నకమ డ న . ఆ ద య 'ఏవ వ !
ఖప ల ద డ .ఈ దమ అ ం 'అ న .
'ఇ వర డ వ ఖ ం ,ఇ ఈ డవ ఖ ం ! ళ భర
ఉం అ ప 'అ న నకమ .
ఒక ఆ డ: డ మం .జ ం అ ప ం ?
డ ప ట అ !
ఇం వ త: ఏమ అ ! అ . ఒక వ . పలక ంచ . ఇంత
గ ట ? మన ళ ఒక వడ .
నకమ : అం స ఈ సంబంధ ఇష క ం . డ వం ం .
ం యమ ( యణ అక , మ ): అ , అ అ అం ! పం
వం సంబంధ . త మరదలం ఆ . న .
సత వ : ( యణ ండవ అక ) అక ! భరల మన న సంబంధ
. క ద యమ క .
ం యమ : త , ఖర ం అ ం , అ సంబం భరల ఇషం
ర ?
 నకమ : మగ రవ య ఆడ అధ ధమం. డబక ర , లలక !
ఆడ ఒక అ తల క కక క కషం బ డ
వ .
సత వ భర పరమ .వ అ న మన . తన డ మ .
ఏ వంక ద ర వ . వ వ . మ వంక వ .
ఒక జంత ం టవద తన త జ ,గ ళ . ఇద ఆడ ల , ఒక
ల . ఒక క న తన జ . ద ల ప ళ . సత వ ర , న
క బ గల బం శ క వం . ల రణ , అందగ య న ర న
రభ , రభ రణ గ వ . నకమ సత వ చ
సంతత మ ద క గ ం . త న సత వ చ ంద
నణ న భయంకరమ ల న . క ర నకమ గం య హ
క ల వ ంప న !
ర ంత : ( యణ ండవ ) అక ! టక న వ న దగర
ఉ న . ట దట ఏ ం ! గ పలక ం .అ ం .
తన చ సంగ , సం తం సంగ , ళ ల సంగ అ ం . ఇద హం
క ం .
రమణమ : ( యణ ద ) ఒ అక , ం ట ం . అం .
ఒక క . ద ణ హం క ం .
ం యమ : ఏ క ం !
ఇంత నకమ ండవ య , ం యమ అత వ 'ఏమం వ , ఈ న
ఇం తల వ .ఊ ళ ంద బం ంచట న .
మం బ . , అ అన .
న: ద , వ . సత వ క ం రం
రంద రం లవం . సం త క రట! ఆడ ళ కం. ఇ
ఎ ం ం . ండ , ఎవ ప యం డ ం అ .
ఆ లవ యం ం ఊ ఆడ ంఅ పం . ఈ పద అంత
యణ పర శ ర ల ప న ఆ చన. దగర ల , దల ఇండ డం ల
ర ద నకమ , మ ర, ర ంత , ంబ, మ
అత , ం యమ అత వ .
మధ ల ందర గ , బర శ నలంక ం . వ న మండ
ం ట సన లమ ం . సనక ల స ట ప క ల
ం .
గ ల వ న రందర ర , , పం . ం ల , క ర దండ ,
చక ల న ఖద ర క , ం ం మ బ , ల మండ
న ం .జ ర , ఆంగ స క క ర , దల ప రంద వ . ఈ పద న న
ం ట , ఆడ ం వ మ లంద . వ న ల కలందర చక ం
మ ల ంపబ న . ం అందర . . ఆ న తన న
మ నంద హ ల బర న . ఆ కంఠ ణ గ న . ఆ మ ర వ ంధర
వ వ న . సం త క స ల తన దంప ల నంద వత
ర న .

ఇతర

ఈ హ తం నం న , ప నప స నడ
క వం ం త . ఏ ండల న ఏ యల వ ం వ న ,
ఏ ట న , ఏ పల ల ం న , ం త క న ం , ణ
హ కకడ సంగ ం గ ర ప ణ ం క య యణ అక జప .
త ం న తక టల త దం ల ం నయ మంగళ
న చ ం , ప ంబర ల ధ ం , హ క ం ట న వ ం న ,
మంగళ దయ రద కంఠ న న వ ంప వ గ
. మంగళ రణ న మ ట ఎ ం నంత రద య న నంత మ త ల
వ ం న ? తృ , రద న డ వ నత చ ం న . రద
ల ల జన ల , గ న గల సంచ ం న న . ర మ
జ న వ బ చర న వ జ ం న . రద
నక ం ల క క ఘశకల ం వ న కవల ల న శ
క న . డట, రద కృ యట, త డట, రద మ సృ యట.
అత క మ న .త ర క డవ న , యక డ ఈ ంత డ
నఈ క మ య ప . అత హృదయ ం న . అత
ష రభ వ ం న .ఆ క దనకడ తన హృదయ న హ
ర న .
'ఒ పరం! ఆ ల కం క న ! , క ం అ వం శ
క ? ఆ ల న డబర ల బంధ ఏర డ ? ఆ మం ల
మహత న ! ం ం ం ం అరమ . ఆ మం రణ వ ఉన ం ల
ఏకం న ం .ఆ హ ఋ న , జ వల న న క ం న ,
ం అం గ ఏకవృ ం న ట ల ం ం .' 'ఔ ! దయ న త త
హం య ంపత ం కం , మన ంప మ ల వ లయం
 ం . ఎవ ఎం ? హం వయ వ న అ న రం
ర . అ వర ం మం కల ఇ మ వ . స అ
. డ డ ఒక అ న ం . ఆ ల చక క. ఆ
పసంపద అ కమ . అందం సంగత ండ ఆ ల సం తం ం .ఓ ! క
క ల ందం న . ఈ అ ర అ న జన రకం అ ంద .
కట ం త వ ఇ మ . తం ఎ వ ఇమ . అ ం .
అమ త, న ల త న ం భం క ం .
ం కల ం . ం న ఆనంద మం ప ం . త త వ న సంబం ల
ఇం ల ఆఅ అంత అందం తం ద చక దనం, సం తం అ న .
ప సంబంధం సం వలప , ఆ ప వల ప సంబంధం వ మ , క
ం రకం ంద వ మ అ . ఆ ల ం ం .
ల . సంబంధం ం . క రమ ం . ఆ బ ంక ఏ
డన ఒ . వర డ ం సంబంధ శయమ ం .
మంగళ ంక ట ల అంత ండ ద ం న .ఆ ఇద క
అ పకం వ . వ . ఒ న మంగళ రణం ఏ మ మ
ం ,అ ద ర అం పరమ మ జ ం ం !'
పర శ మ క ల య క అత . య షయం
ట ం 'మన ళ , మహమ ల ల ం !' అ .
'మహమ ల మత సంబంధం ఏ కం వడం త , ర
వడం లభం మహమ య ద .'
'అ . మహమ య హం సం రం ం . య చ సగ మత సంబంధం. మన
సంఘం ం హం ధర ధన న కర . , ష సంబంధం ఇంత ప ం వ
ప ం ! న వ జం , ఆ అ తన లం తం రం ం
అడ సంచ ం ం నవ తం ఎంత ం ం ప హ సంస
వల!'
' జం. భర ఏ రకం డ ర ఆ రకం క ం గ .వ ర అ ంద ' '
ట ం ం ం .క ం వటం, భర ంచడం, లవడం, ఓడటం అ ల
ఐక ం అ ం . అ క ర అ , , మం , ఇం పగ ప
ఉండడం అ పం అ ం .అ ఉ గ ర అ ఆ డ ఉ గ ల
అల ట .అ , ద ం ఒక శ స న జ రకడం ! ఏ టం ,
మగ తం వల ఆడ తం ఎ వ ం ం క ఆడ తం వల మగ
త ?'
'అ మం ! అ యం ఏ టం , ఆడ తం దర ం ద స చ ం . మగ త
రం తన ద పడ , ఆ ం ం . గృహ ర హ సంబం ం న సం ర ష
ం ఆడ వ త అ కం చ ం . బ ఇ ఇ డమ . మగ
మృ స వం కల ఒ క ఆడ స వం వడం, తం ఆ య
ం క ంచడం తట ం .
తన ండవ హ ఎ చనల
. ఆయన న ల , ద న మం రవ గల ంబ
య మం . సంబంధ ల ధన న సంపదల ల న . ట ల
న క హ ల ద ద క చక జ ం . అ య క .
యణ హ క . ధన వ య న . వ య నద . అంత
ట న ఆయన క య . ఆవల య ం ల డ హవయ కల ర ం .
ఆయన జ ం న ఆయన క .జ ం గ య తన డల ప ల న
? ఒక ద మ ర ం న ర ం . ఇంత ధన య ం షధ .
య స న మ ద సంచ ంచ ద ఆడ ఒక ల. అ ఆ స వ .
త ం కంత ర న , ల మ న య దర య రవ .

ఆగర మం న డ , తన ం వ కషప ? ఱ ఎక ఉ గ ,
య ప . సం ం న న భగవం కృప త
అన వ ల . స జన ం శ న . యణ
ర య ల న . ఎ ఱత ండ . బృహస య న తన ,
ంబ న న తన య సం ంప అ జ డ ? ఈ
ల హ ల ఉ గ రక ట జ . సం దన గ వల ?
న పటణ య న ల ంపవ . న ద ం ' ' యన
యసహ మ ట జ . తన దల వలన ఎంత ఇష న యక ల ఏ
ఎట న ఆ షయ ల త ంపబ . ం తత న య , ఏ వలద
యన స .ఆ ంపవల న డ షయ .
ఆ కఎ య ? సర రణ గ జ ం ంబ ల గర .జ ం ల
ఇం డ తనవం సం ంత న ట కష . ం న పవ తనఇంట
ధప ? న ల నఆ అ య నక య ం తన
అ శ ం ండ . డ యణ ఆ ం . అం య
హృదయ న ర నగల ణసంప గల . క భర బడ ట తమ జన ల
రకతయ సంత ం నంత పవం . ఇంత ఈ జ సంబంధ మం వ న , డ
వ న ? అంత న . ఎవ రబ న ? ఆ పర శ స వ !
వర ప న ల బం రమ ట ఒక ర డ గల క ట యన .
ఏ జ గ న !
గం ర హృద . ర ర యన . న ట తం న
మన దర క న సం న న సం ర క దర ండ గ న
. ఇత ల ంద వ ండ య ర న తన తృస వృ
లజ ం డ ం . ' వ అద ఇద ట
ట క ' య ం . ల గ నసంఖ న నగ
వ ల ప ం ం . తనయంత న ద
మన మ య సం ంచ .
మ చ టన దల , అవసర వ న య . తన
న ళ హ ల ళ నస ం నమ త వ ల , బం గల పబ ల
క య ఖ న మ అ ట స క , తం
మర న జ ఖ ం .
వర ల ంపన త సష న ట , జ ం ర
న వ యకర ల ఈ , తన జ ం క, తన న ల
, త తన మ న దగర న మ అరణ సం . తన
వ యకర ల .మ నవ హన ల క .ఆ
న ం ఏబ క ం .
ద డ న ప ల ప న డ భరణ ల
త .
గృహ శ
గృహ శ న ం శ ంత , జ ం న న డ
ల త , వరద శ ం ట స , జ ం
శవచం . తన ట లంద ప ల పం గ వర
ం డ . బం స .మ ద స ట జనకమ . ఆయన
బం , నకమ బం , డల ట గల వందలమం హ న .
ఎ వ జమం ం వర ం . ంబ ల త ట
. త ట ఎనమం వంట హ ల ఇ త హ ల
య ం వ వ ల గృహ శ మ త వ ం వ జ . ఒక
న మ దలంద ం ఆ ంపబ . వ న ం న బం ల జ గ
ల ంపబ న .
హ న న ఖద వ ప ం మగ ం . తప స న
స వ , ప వ . ఆడ ం ం , ఇతర మగ ఖద
వ ల . ఆ న ప ర , ర క , ర దల న
 సం .
రద అత ఇ న . తన తం డ న , మర ండ
. ఒక ం న యచట న ! తన డ అ . డల
న మ అచట త ం న . న న బల , , ,
, అల , ప తన గల ం , ఇత , మ , ఆ , అ , ల
ంత ల , బ కఱ క డ మ , లక బ ణ , ర వర మ , త లవర తమ
ద డ ం న . తన తం , త ,త , మ ఇంక ల మ దమ
గ ల ండ నలంక ంపబ న . ఇచట తన భరగ క అంద న .
ఇలంత ర ంతం ం న . ణ లట! తం మ లట! ,
పడక , ఆ ల ప ం . తమ డయంతట తం స ంత చ
ప , వన ం . అత ంట లష లట, లట! !ఇ ఏ ట !
శ ంత 'ఒ ర ! అత డ మన డ న ంత
క అ జ ం ట ఉం ం . ఇ ం ప ంప ప ? వంద
మం ,ప ఉం ంజ ం ద వ ంద ? వ వ ఒక ప ంకయ ఇం
ప ? ఎం డ ందట. ఉందట. ఏ గ ం? ద క ,
ం మం వ ంద ?
' ళ క , , ట అ దసం ఉ అక .'

' డ ఒక వడవడ ం ం !న ,ల త ,స ంతం

ంచడం ద ం . ం ఆ డ మన ంబం సంగ అ ఆగడం ద ం . అస నం
ఈ ం ఆ న ం ఆ డ.
ల త: న ట మనం గ న వ ం !
స : ఏ శ ంత ! ంత . మనమ రవం ం యం
క న ం . అంద జ ం ఉం ఏ ? శమం ం ంచం
ఒక ప జ ం ం . న ప మం అంద జ ం
సంబం ఎక డ వ ?
శ ంతల: అంద సం ం .జ ం ండక వ ఎక
ప ళ పద ం అన .
ఇంత ర ంతం అక డ వ ట సం షణ ఆ ం . ర ంతం న న
మ ం న . త దం , అక , దన య ఎంద న యణ ణ క ంచ న
ర ంతం ంగ . న ం ర ంత యణ ం డన
మంత నసత .ఆ ం కంత బత న ' న న 'అ న . అన దగర
పం . అన జన . ఆ మస రణ ' న న య ! న న య !'
 నన చ ల అమ రం, జమ ం వర , న పటణ న ,
న సర డ న . జమ ం వర న అన ట
న యణ ల న మ న దగర శభ ,
ర న ఉప స .ఆ ం న మ ం హృదయ
ధ ం న , తన ల ంగ ఇం దగర కండ ం నద న తన
మన కల భ ం టక రరమ న , తన ల తన శ వ
వద రమ నంత శభ ద , ర ం . అ ర ంత
కళ ళ న న ం . ఆ వదన న మ య న శ వ
ందర త న .
అ మ రమ హృదయ తన న న ం న ల బరవశత
ం . తన న వ న ంత యందగ ! ఏ గ ! అంత సం త ట క
న ? న వ న గ ం న ల . ం అ ల న ళల క
ష న తవ న ండ . ఆ తల . ఆ తల
. ఆ నగ స .ఆ దనతల ం . ఆ దగర ం . 'వ !
అందగ 'వ . రద యంత అ ం న . ర ంత లయ
య న . ర ంతం మ హ గ న రద వ దర టబ
క న . భరృబం ర ంత క హృదయ ం న .
ర ంత వ న కడ క ం ' న వ ! మ పం న క ?
అందం వదల . !అ ల ం ఆ , , బం
వ . త న ప ల ం ట ప ల ల క . వ ?' అ య న . ఆ
యం చల మ గల రభ ల డల జ ం . న ర ంతం
వ న తమ ఇం క ట ం న . మ , సన , ల ంబ ,
సంపం , , మం ర ల రక , ఏ తరక ల యంత వ ం
త న . యణ టప యన ణ . లవల
వ న త త రక ల ల ం . అం క ట లనం క ట, మ
క ం వ ట, క ల త ల సృ ం ట న ప అత అవ ల
యగల . అత ట య డ .
అత కల . అత హసస ర , జల టల సం ష న
ం . ' న ఇం అ శ ' అ ల న
యణ . ం ల కవ స , మం క ధ
వర ల ల కవంక కళకళ న . ఇంక రక ల లట! భరత ఖండ
కడ న న యణ ంత ఖ న న ం ట ం ం .
ం చల సం ంగ _పచ, ల కల . కనంగ సం ంగ, క ర సం ంగ, సకల ణ
సం ంగ, గ సం ంగ యత డ ., ఎడ , ఆ , ధవళమ న ంద ,
దల బ రక ల ల ణ ద ం . మ , జంటమ ,
దమ , పం మ , మ , డమ న వ యత క ల .
న పటణ మం , ల మం న , రక మం , ల మం , ఎ
మం , అర ద మం నత త న ర . కదంబ కల . ప
వృ న . వ త న , మ న .
ర ంత నన హ . అన చ న
న ట తన త వ ం న ం . ట ల ం .
ఇవక పట యక న . ఉ నవన క యన జ ం ం న
గర ం . ఆ వన వత అ .
రద వన ఆశర మం . ం మ య ఆ త హృదయ నల న . ఆ
క ద వనసం ర న న యణ . అత క
స లహ త నట న . ఆ ఇ కల తన ఇ ల డ .
పంచఅంత నత మ తమ న న .
చల య ల రనత ' ! ఈ టం ' అ
పలక ం . ప క ం , తన రవ యక జంప .
య తన రద ట డవ న ం ండవ యత డ న .
ం న ట ంప డ . ఎ సభ న లక ం గం ర స ర న ప స
యణ ర న వ . మ దయ న స
న ' చద ల ఉన 'య ం .
రద శర త న . ఆ గ క మ దలన ంత ష . నంత ం
డ న హ లం తన వ వ ట ట న . సం ష ం న .
అ ల ట డగలన తలం ల క ష ం క న ద ట ండ
నప ం న . భర తన ం న కల న తల య . త
డవ న యణ రయ న . అ డ ప మళమల హృదయ న
యణ న . అత పసంపద రద మన గలకల ం న . యణ
మ ర న న శర , నంద నల .
సంబంధ శయ నద నప ం ద య వరద శ రద డ
గ ం న .ప సంబంధ ఘ ం న భగవం ల న . తన
రద హ ర న న ద కంట న . ట ల ఒక తప న
ర సంబంధ శయ నం న కక జమం వరద శ ం . ఆ
సంబంధ ం ం .
 రద హృదయ న న ట ల ట గ త న డ రసన వ ,
ఖ ల ం న . అ మన న రద యణ ప క ం న
ం క ప నద న ంత ! ఆ భర బ ప కక వం న . యణ
న , క ప ండ న స నప .
" ర ! ఇం వ నట ? ఇం చ న క పడరట !
న ప ళ వ . అ ంట డ సం చం ఏ ?'
యణ ం న .
రద ప క . ఆ నల న ఆశర ర ఇంక అల న న .ఆ న
వ ం ం .
'ఈ గవర ం ప ద తరగ వ య ర రన .
చ కవ పడవ ఆ ం ? ం ?ఆ జం అ ,ఏ
ం.' (ఇంక ఇం ష ...)
రద ష వ న .మ వ ష ప దర .
న ప ఠ ల క !' అ న ఇం .
'అ ! ఆ జ . లం ష , క ణం ?'
' ం .'
'ఆ ం ం ఏ మం ?'
' క !'
'అ ం ఎ మ ? ణ నం ద . సంగ ణ . ణఒ
. ణ ధ . ...'
'అం క అందం . అందం , అందం .'
' సంగమయ క ?'
' డ వ ప మ ం ం . ఆయన అ త ద
ం ణ ట .'
'ఏ ! సంగమయ ! ఎంత అదృషవం !'
ఇంత ం డ వ ట తనవ వ ల సం షణ ఆ న .
యణ వ ల ర ఆనంద మ హ ం .
ఈ ట , భర ర ంత న బ క ం న , రద ం క త న .
క ప త ల జ ం యమ న వ ం న యణ మన
మన . దర ణయ ర ంత త ద వ సష
న . అ వ ల మ న ట యన ల ' మ పం త
రం'డ తన హస ం ర ర న .

హ
 గృహ
ం క ర క లమల ంబ , ం ద ల
ంబ , అ లల ంబ ర న . రంద
. ల ంకట మయ య నత ద . ం ర న
మ ం క ం . మయ ఇ త న కన ద . మయ బ ం .
వృ డ జబస వ చక కం గ వవ య ం ట గన .
మయ తం ట ం తం కడ ం . సం ర
,క ద క న మయ తం రయ తం మ
ం , తన టల , స మ ద . అప గ
గగట న మయ , తం జ అత ద న డ ం మ
కడ త ం .
థమ న సంవత ర న బ బ ల న న ం న రయ
ఇ వ బ , బ యల క డ త , ంబ ళ వృ
చ . మయ ద . రత ర మ య
ల బ ప ల త ,బ ంజ న ం .
త న ళ ందర డ మం త , ం క
నలవర . న క ల , న తర ం . ఇం అం ట ,
ట , డక ట ర న ంబ ల ల య ం .
సంబళ రర . మన డ ఇం వల ప ల ట, య
ట, ం స ట, బట స ట, ఎక వ లక డ ం న ట దల ప ల
ం . ల నచమ నమ కమ బం . త దం ఇంట
ం . అచమ తం గ ం . త వృ ఇం ప ల ం . అచమ హ
భర ల క న . అచమ ఇద ం న ల భరల ల క
ంట ర ం .
భర . ల డ ప , ప క .
ర న ండవ ంబ మన య . మన
మ త న . మన డ లవ తరగ వర
జ న . మన తన దయ దగర శ తన ం క
ం ర ం . త న ల పట క , ల ర
క ం . రంద క ఫ ం ఖ ర .
మన వ స ట , క డ శ ం , ద ంబ
ద ఇల క . ఇ మన ద స య
ఇ వ ం ండ . న తన న యణ . యణ జ ,
స య బం . యణ క క ,స య డ .
ర న లమ ప ండ త ప
వం ప ం త త , క య మం గన ట ప ం ట
త , ల టప ం . ఆలమండ మం ట
బ న ంబ త ట కన ర న న తన ప యకర ల ట
ర ం .
ర న అ ల ంబ ల ఒక ల డల ం ట
గన . అత త న ప ల ద గ ర . ఈత న ప , అ గ న
ంఛ లవ , రక న ం ం .
బ లన బరమ ణ . న లకన మ డవ న
యన మత . డల న ం ం .ఏ
డ న ం క న యన ణ ల ల .

ఎ ండ స ంత వ వ య న . అ ఒం జత , ం
జత , ం జత క , వల స బండ ప ం న కల . ం జతల ,
జతల బం , సంతత కడ ండవ . ర న ల ప ల
ప .
మ ప ం న , డల త తప డద మత . వ గ ,జ
దం , న ప, , త , ఉలవ , సమస ఇం షల
ండవ . పచగ త ప కర ల సర ం ద . ల డ షల
ం ట బ స ప న ం .
ప ర న . ఒం ఆ ఎ , శ ఆ ప ం
గల . అ ద న . ప , , వ న . ంట
సర ల ల షల ండవ . డ క, ంట మ పం ల క
కల . త కడ ం స ం ? ఆ ండ లన ర ,
న తల, క , లస వం ల డ , ండ
మ వ చట ం . ఆ మ పం డ క న మ డవ
టగ ం .
వనల లవ న ర , ర ంత ల యణ వ కల వ ం
, ప ల క న .ఆ ద క క క మ పం ం న .
ఒక న . ండవ వ న . త డ ం ం న గం రవ న
డ యణ డ డ .ప ల న ం ఏవ ం
న రద , భర డ ట _' వ ఇం ం వ '
య క , మగ తన న తల ల ం స న వ . ర తవృ
ంగ ర ంత ఆ క ప , కడ గ వబ 'ఏవ వ , ఏ !
మ పం డ డ ండగ ? !' అ న . ' గ '
యన రద.
అంత కలమన న యణ రద ంతవరన న ంక ,
ఆ క ట రం ం ' ర ం! ఇ ! ఇ క ం
! 'వర ల' అ న ?' అ . ర ంత తలవం న
వ న స కప , స అన స కప స ం వద
యన దగర డ . రద మ న యక డ , 'వ ఆ డ
వ ' యన . ఆ ట గ ంత దంత మవ న
య డ స గ వ న కడ న . యణ
నక డ ం మ డ .
ఆ యం ట ట ం రంద ద
బయ . ర ంత , సత వ , పర శ ర .
ట బ , పనస , క , బ , మ , దబ , ంజ, ఉ ,
స , జం మ , మ, పంపరప స , మ దల న ధ ఫలవృ న .
ట ం ంబ ల ర . ట క ల పం సనల
ం న . న బం న మప , యణ ం ం ం న ంజ
మప , స ప , ట ల న ం . ల ళ ం
వ న .
యణ న వక భయ ం హృదయ న ం న . రద వరన నం
ష వ ం న యత . ! త . అ ర య మ ల సహజమ
లజయ మన స నపర .
: పరం! మన ంత త వం , త గ క సన ంత
యల , ర య సం య సన వద ట !
పరం: ఏం, ఆ ఆ చన క ం ? ఎవ కనప ఏ దచ చ ర య
సం న , ఇ ళ?
: ఒక ఆ చ ం ఇం త న వ స ఆఖ ఆ చన ఇ .
పరం: ఆ ద లం ఎక డ ద ం ?
:అ ం ం ,ఏ న ఆ చన!
పరం: అ , మనసత ప ధన సం అ .
: ం త ?
ఇంత ల ప అక డ వ .
 ల :ఏ ం ం ?
పరం: డ , ఒక ద ంతం . ఒ ం ,ఒ ? అం .స ,
ం ఉపప న ద ఆ చన అం , ఇ అ త ం ం .
ల : అస ంతం ప .
పరం: ఈ త ద చ న ఆడ ళ అంత ంత ర య సం య సన
ఉండ ఉం ందట.
ల !అ !అ దన ఒక .
పరం: ఒ ! ం ల అ తం, జం అం . ఆయన ఏవ , ' త ద
క హ య ం ప డ ఉం ' అ ద న
. అ అం అరం ఏ ల ప ? త ద వల జ న ర య గ కత
న ం ంద ?
ల :అ . జ !
: ' త ద వ ', అ అన అ . అం మన వ కం షయం ం
మ ంతం అన ం న అ యం. అం అ త అ గ . అం
మన శం స య సం యం ం న ఆడ అ .
పరం: ఏ ం ఉన ? పక , , లం _ ?
:అ ఒ . ల త తత ం ర ందం ?
పరం: ఇంతవర వ న త త క ం ? ళ చ ఎ న త న
చ ర ? ందర పడ ం?
: వ . త ం .
ల : స ఇద ద ఒక . ఇక పదం .

మ
జ ం న తర వల , ట వ నజ ం ట గంగ
రం శ ప వల , యణ మ ల నత య ం న ,
వ న , ర ంత అత తర .
వ ంట వ న ఆడ కంద , రం శ ల
వ ం ప ఫల దల బ మ ల ం పం . క ల డ దల
ల గట .
అ డ జ ం వదన లమ . మధ స ,
మృ ంజయ , ంజ య మ , ఆనంద , సర ,
బసవ జ శర జగ హన జ ం , రం శ , యణ ,
జ ం , యణ ండవ వమ రభ దల రంద ల న వ ం
 ంతతడ ఇ స . యణ ట డక య ం . స
తన త క మ డ ం ం ట యణ గం ర ,
చ త న స న ం . యణ డ శర
డన వ యందఱ నమస ృ న ం యచట ం .
ళ షయ సం షణ నడ ం .
స యణ ,
: ఏవం యణ , ! మ మం మన శం కం ల ంద ండడం
భ , త ం ందఉండడం భ ?
: త ం ంద ఉండడ భం.
: కం ల ం ఉండద య యం?
: ఆశ ఉండక వడ . గవర ం ం , ఎ పద అమ వ
ల ం అ .
జ :ఆ ం భ టం ?
: తం ం , దఉ ల ఇం ళ కట ళ ంద
ప తం ఇ . మ మం ఆ ఐ. .ఎ . ళ ల గ అం ఇంగం ం .
: కం అ ంఇ ఆప జ ం క అం .
: ఉ శం ఏ టం , తం ఉండడం భ క ం శ
కం ఉండడం భ అ .
:అ .
: తం ం శం న ం శం కం ల ఇవ . తం
ం శం అంత ద బ కం త . ఇంక క
షర ల రం తం ఎప వ . వ అ .
జ ం: ళ షయం క ల దగర . ఇంతవర ం శం న ళ వలన
ఇం కం ల , పం న తం న ల , వ నషం వ ల ద న
గవర ం నషం వ ం . ( యణ ) ఆనక ఒక స ంత గ వ ఆ
కల డవ .
: అ నం . ఈమధ ఆ క ల వల వ .
జ : ఆ వ క ష సంగ ఎ ?
:అ ఆ .
మృ : ఏ టం ఆ క ష ?
జ ం: గవర ం ం ఎ వ భ , కం ల ఉం ఎ వ భ
అన ఈ .
: ఇతర తం గ వంత న . మన శం ద . త
ఇ గవర ం ఇ నం ల రభస .
: గవర ం నం అ ల సంగ !
: తం, వ . ం భ య న అ సంగ మనం ఒ ం .
:ఒ తం.
:అ , శం ఏ మం కం పం వ భం గవర ం వ ఆ బ వ
ఇతర ప ల త ంచవ క ? మ త తం అ త ం ం , ఇ వలం భ
గవర ం గ క, జల ఉప గం . అ త ం, అన న
దల న ల ఉన వం య త ం, వ క సం ర తం ం వ ఆ
భం అం జల గదం ?
జగ: ఇం ట డ మన శం మన జ భం ం ! ఇ
సబ ?
: న బ ర ఏ ల ం . ఇంక
మనం అ యం ఏం ఉం ?
జ ం: గవర ం , కం ద ర ం ల లం ఉన వ సర ల డ
ప ల ఖ ఇవ నక ర ?ఆడ ఇ మనదగర ! ఆ డ మ ఇం ం బ .
: బ అ స ల ద ర ఏ క ం ?
జ ం: అ న ం సంవత వ న భం కం ల
పం , సగ ధర బ అన ల ఏ టఇరవయ అంచ నర
వ బ అ ల ర ఒప ందం ర పకం.
జగ: ఈ మన స నడపగలరం ? మన నడపడం వ ందం ం
ట జరగ !
స : అ టం ! అ ల ? ఎంతమం ప ఇంజ య , , వ
మన ? ష సరం మన . ఇం ఉ ?
జగ: ఇం ళ ఏ ం య .

స: ం మన దం ? మన ం వ ం ళఉ ల
ఉం ం ?
:అ !ఈ న ర ,అ . అస ర నయమం ! ళ
ందర ఆగ ం.
ఆనంద: ం జ ఇ నయమం . ం
శ లమ మన న ం .
: ళ ల ర ం ?
మృ ం: ల ర కం , కక ర , ం సంబంధం దం . మన దం .
 : అ అనకం . ర ఎ ళ తమ ఐక ం దం ఉ ,
ం ల ళ మ . ళ శం అం ఇంగండ అం వ . ం ఎ ళ
సం ర ఐక వం మన రమ .
: గ లన ట!
జగ: అ టం త వ టం ? యక ఊ . గ ! య
ల ఉం అందం ఒక ఇం అ ఉం ! దస హణ ల ఉం ?
: అందచం ల షయం తం , ం .
: అ టం , పం వ ం ! , మ వ అ యక
హ . మ మం ఆ సంగ , పంచం ఎ న గ క ం . !
జ ం: ఏ ఛ క . అం !
: తం తం. అం నం మ . ంత .
ఇంత ఫల ర లక క వ న .జ ం మ కం
మందరచట ర ల ం మ . త న రంద కడ బం ల
పర న బలల ం . వంట హ ం న ప , ఆ న ఆవడ ,
క , గ , ండ , పనస న , చ అర పం , అ స క
ం ప ల అంద కడ ం . న కం ం గ ల మం న మం ం .
క ట తళతళ కం తట ఎవ క ంచ వంట
హ ట , క .అ ప న శ ల ల ,
,ఏ వల న క ఇ .
యణ శర డ ద తన గ . అచట
తన న యం వర ం .
ప మ య న యణ టల , ట న శ ం ట ం
జగ హన జ ం తల కంట ం క న . జ ం ల ఇంట న తనవం
న ం ,ఈప బ వ సంత ం ? ఒక సంతస తన
ప ? రద సంత ంపద ట శయం. ఆం ఇం య వ తల క
ట న ట కగ ల చట న రద ం న క !
ణ
ఆ యం ర స వ యణ వత డ నప వ ద తమ
మల ంధర న శల ం న క క. శ ట 'ఎవ , అంత అ తం
'అ అ .
'ఆ! మయ మధ ఊ . వ . పక దం
ఎంత ం ర !'
' ఆ !'
 'ఆ ంక ట ! ఉం . మ ఆ పన . , . డ .'
' సం తమం తల .'
'అ 'ఆ ' అంశ వ ?' గ ంద వరం ఆ శర ,
పడక ల ం .
ర ం ' ంత క ఖ 'అ నట న . క గనబడ
రభ సం త శ మంత వ ం న . ల ల ం క ం డ ప
సన ట యణ కృ తల న .
వనస న , ల న , ద ఝం ర ఇ దగవ యత
తల . ల ం వ న ం న .
యణ హృదయ ఆనంద త మ ర న .
'న ం , నడ వ !'
, ల ఘ న న ల న బం ప న
దజ , నడ వ నటత చ ం న . అత క ల న . ఆ ం
కల . మయ కంఠ ష స సం డ ర దండ అ జ ల
త ం . ంతమ సం గ తమ మయ క క క
ర గళ ం క వం య సవ గల , ల క న ల
ప యం ం డ, కనక ం ర గలగ రవ తనగ స చ మశకల
నృత న ల శ హనమ కంఠ ర ం నట న
యణ న .
'ఎ
ఏ ంత మ ...!'
ఆర ర డ మచం ఎంత చక ! న త వవల . మ
ల ఘ భకమనః ర ల రసస ల బం ం గ ! ప కృ య తమ త ,
పర త య మచం నవ , సత తన త ' న కబ ం న ర
! మ ! య రం ల వం , య ర ంప వం ' అ క
యణ .
శ వంక 'ఏ ! న . ఏ
సంబంధ యన వ ఆ ల , మ ంద నమ కం . యన
ఏ త ం . యన నత త అమ బలవంతం ం .
ం ల య ప నట త త అ వ ' అ పడక ర లబ
క యణ న .
 శర పచ దబపం య. లగ డ న నత నంద హ య తలం .
అత . స చమ ప , మధ న త కండ క న శ ర , వంకర న ,
సమ న , మ రపర రక ల ర చ క చన . ం పద సగ
న నల స . జవ చన ధ ం , ం నగ క
. ద ట డ లం పద నత ం
గ ంప , న న నల క మ నత న ం ర . అత
ధ ం న క గడ తరక వం ం ప , ల ల . ళ ఖ గల
జ చ ం .
యణ వత నఖ ఖపర ంత న న , తన క ఖద పం , ఖద ,
ఖద లం కం ల న ద 'ఒ ! అలం ర
సమయం ఉం ?' అ ం .
'ఇం ద ర ల ం క !'
'అ ప ?'
'ఆ.'
' ద ం !'
' ప శ ం క!'
'ఏ ? !'
' ద ఒక సం య ! ఒక కథ అల !'
' క ద , ఆ పర య కలప ?'
' !క కమ అ !'
'మ ద వస వస ?'
' క ర వస ల ం య ' ళయం' మ త ట .'
'ఎవ ? క , య న ?ఆ చ ? హ ఆ భర అ కటడ ,
సం షం ఓల డ డ ! న ట తల ం ప ఒ
జలద న . ఎంత అ ష హ !'
'ఒ ! ఈ షయ మనం ఇదరం ఏ లం మ , ఆ మనం చ ం వడం
మ అ ం ?'
'అ . అం క ఆయన ట తల టవద . ఇ టఎ బ ఇప
ఈ య శృం ర బం స టఆ ంచడం ఉతమం.'
' ! సలమ ల ం ట . ఎ ఇ ల న
ఈ ఇరవ శ బం ప డమం . లం
ఒక ఉం దన ట మర . ఏ జనం ర మధ క ం న ఆ రం
 జనం ద ఇ ళ ఆ పణ ఏ ం ? , ల మ సంబం
ఇంత తం ం ?
' లం ఒక ఉం అ . ఆ లం త ల దన రం, న
జం ల సంచ ం . కనక ఇప జం ల సంగ ఆ మన
చ ం .'
'అ స . వ .'
' ందరపడ . ఆ లం నవ అం ఇషంవ న మగ , ఇషంవ న ఆడ ంఛ
వడం, త త ళ ళ సంబంధం ం ఉండడం అ క దన? అ
జం త ం జం ల . నవ సంబంధం జం ల ఖం . భగవం వల , క
కృ వల వ న 'ఇ ' (జం నం) వల జం తకడం వృ ందడం అ
అ ఎ . ఆ జం నం వల ఇష వ న ం న . ఇషం వ న మం . హం
ం , వృ ంద మం అ ఆ జం న ం . ఇషం వ న
ం , మం న ంద ఆ జం న ం . అం క రణ ల
ఒక మగ ఆడ ఉం . కఉ ం ఉ ం ద న , ం అ , ఒక
మగ ఆడ ఉంట . అ ంహం, , ,ఎ .అ ం జం ల ఋ లం
అం ఒక ఉన . ఆ లం మ ర హణం జ ం . ఇ జం ల వం .'
'అ మన ఆ ల సంగ , క ల సంగ ఏ ? ఆం ఈఆ ఆఆ అ .ఎ ఏ
ఆ ఎద దం ం , ఆ ఆ ర ఆం దం. ఆ ఆ ఏ ఆం స .
కల ఒ క ఋ లం ఆడ క ం మగ క ల సంబం దం.
లవ ం ం . తన ల అ న మగ క అ స ! అం , పం అం .
ఇ మం ?'
' 'మన' అనడం జ బం వ ం . అ లం . మ ల
క న ఆల , క, ద, పం , . అం వల గం జం న
న ం ం . మ న మన . అ అ ఋ ం
అ స , అ స ంచ ?'
'స ! అ సంస సంగ .'
జం తం ం మ మ తన మ బలం వల . మనస ంబంధ న
న వృ అ న జం న న ం న . జన న క అ క ంఛ ,
సం ం డం . కళల , ల తకళల , కృ ,
ం పర ధన ఇ వం ల కం క ం .ఆ ల రంతర ధన
, అ త న గ కత ం . ఆ ర తప ప అప
ఇప వ ప ం . మన నవత ం రకప ధ
ంపదల న ప వృత న ఒక హ ఏర ర . రంతర మ వ సం,
ఉదర జ సం ఆ ళ పడ . , ప
న మ షయం కల డ గ !అ త లక న మం ర
కనక, వద టనక న గృహ లం , ఒక మ ర హణం , ఇతర
ప మన ం , సం ం ం . అం ,
రప ల రంతరం సంఘ భంగం క ం ట ర .'
'ఒక ం ల ం హ కర ండం ఎం ?'
'ఆ ట , ం . , సంఘ ఒక ఒక ండడం
అవసరమ ఒ ం . హకర సమ త .
'మ ఎం రంద ఈ కర ?'
'అ సంగ . హం అర ల ం , ధర ల ధనమ న ఆప
. ళ ం ? తప ఇతరం దం , ఆ నం గృహ మం
ఆత ధన. తన క న ఆ డల స ంప , మం శం
ఐక వం ం ం . గృహ క న కర సర త ద తం ద న ఉన త
ల టవం . ఇ అం మ , సంబం ం న షయం. దం ంతమం .
బ ఆ సంగ మన వ .'
' హకర అక ర దం మన క త .'
' ? ఒక , ఒక అ బంధన ఒ ?
వ వల ంద మతం?'
'అ , డ స తం ం అ ం వ ం , ?'
'ఆ రణం , తం ం అ ,ఆ ంఅ గ రణమ ం .జ ం
అ . డ ? స న తం ం న
య ర , అ కం త వ ల స ఖ. , ? బ తం ం
వ నప , య ల ం ధర ర అ ం వ న సంభ ంచ .
ఆ ర ల ఱ మనం మ ం ం ఆ తప ం వ ం . అ
మన అక ర . కళ అక ర .'
'ఒ ! డ ఎం , స తన మత ర ఠం ఒక ట !' అ
శర య త డ .

మ తం
శర న తన ం ప ష . ప
షయ సంఘ , , ధ న సంచ ంచవ న
ం అ సంచ ం అకల ష హృద ల , దృఢ ల , రచ ల
ం . య య ల భ ంప డ కరణ . ఆ
 ప శ న న .
త దం హ మ ంత న , అత
త ం . ప ఎవ డ నబద డవలద , ఉత ృష ధర మ
స తం మసత గ తమ న శ నక క ధ ల ం .
శ జమ ం వర చ ట వ న య ణ హ ర న .
యణ శ న ప ష వలద ం . పర శ ర
ం ప న , ష సంబంధ చక డ య జపథ
వ న , ంద త న న సమ త వ న శ డ ల
య ద యణ ం . అ ఆత హనన రమ మన వ న , ఆ
న ం ల , కళ గంత క ,మ రగ భయంకర వ గడ , ష
ర , న థ న నరక న లబడవల న యణ ం .
ప హ ం న శ డన య అద ం న
' ఉ తన ం ? జ . టక హ ' అ
శ కట జ . ప త ద ల ( ద ?)
కం . ఒక రల క ందవ , తం సం దన , సృ పర
సం గ న , గర ర న ల ం ట, ల చట , అన ద ల ల
తృస న గ స చట ంప ట దల న శయ .
పర సంగమ షమ తలం ట య న ల తమ య య .
ఆ బృంద శ ప డ వ ప గల ? ఆత డంద ం క న
ఆస జ కలకత మర జ ం ట ంత .
సంఘ డ వత ర ల ం పరస ర ం న ష గ
కల . ఆ సంఘ ర సం సర హ న ప క .
ఆయన ర ం , ప ణ. భర శయ , ధ , చర తన
నచక న సత వరన పరమ ధర మ తల , ప న ప క, ర సంఘ
ఢ ప వ చ ం , ఆయన మసంబంధ మ న ష న
అ ల ం .
ప వ పహరణ పరమ త . ' ' గ ర జ ం నద యత
ద . న న యట వ త. ఆ క ల మ నట. ఆ ద ల
క న వట. ఆ హ ంతల నట. ఆ రస ఘత న పశమ ష
మ లట. ఆ డ, ,క శ , జంఘ , ద ంబన గ న
ప త ం పరమక శ లట.
శ బృంద క ర ందర అయ ంత న . ఆ
జమ ం వర కవ ర . బయ న బ ండ ఈ . ఆయన ప
 ండవ ట ండవ హ న . హ న ం లల ర ర న వ న . ఇ
వ ండవ .ఆ హ క ర లమ న , బయ ష లయ
మకరణ . ఆ జమ ం వర . ఆ వ శ ంగ ఠ ల
అ దవ ర చ ండ హ న . అప వర త దం ంక ఈ ద
ం . హ న మట ష వ నద తవ .త న కల జ
భర ం భ ం ం లల వ , సనల హ వ త న .
ష ల ష . ఆ యంద , త , వ ల యంద వం .
జ ంగర , ర , ల కన ల క గ న ప . డద ,
దక కల ఢ వ క స హనమం . ఆ సమ ం క
న ం వల దల ప ం . ష ందరమ ఖ ం క డద
ల ర ం .
వ డ బయ ప య సంఘ న బ ట తప స న .
ఆవ ష వన బంభ . ఆత డంద క న య న న ర న
యత ద ప మ ంద వ ల మన ల క ం న .
ల డ బయ ంట ల ట కల . బయ ర
కకంట న బడ . న సంఘ స ం వ మ
బయ ' ష ల పడ 'న .
శ ట , మం తన , మృ స వ అత బయ ణ
న . ఇం ం క చన ర ట ఒక ం బయ ర శర కంట
బ న . ' ర ' అ ష ఏ ర ఘట చమత ృ యత క లబ న . లమ
అ త ందర వ యన త . క ల త మ య న
జగ మ ర ఆ లమ య నమ లడ . లమ శరశం చం ఖండ . త
ంద ల అత ం ం సర ం న . తన గ వ ర
వృ ంత నత బయ క పడ క హృదయ న ం .

బయ ం వంటలక స . ఆయన త కండ డ

ం . ఆడ ట వ . బయ ర రంట ల
పం న డ ర ంపగల ' ' నం . క ద ల
. దన బం తప తర గనపడ . ష ల పంచ
డవ న ఢ ంఛగల . తనయంద , తన నగ , తన చ త ల ం , ఖం
ల ం ర ం ట చటప ం . బ యత గృహకృత న ం
న , మ హ జ నంతర న , డ ద ం సమ భరణ
శ ం ం తమవ ఇ ట ,ఆ ప ం
ఎ వ బండ క ల క య .
ఎంత ల ం క ణ ల ల న బయ త ష ల
ణ పం , ఆ ష ం ం క 'కృష కృ !' య , వ
య ండ, క న న . బయ తన జ న తన
ర య ం వ ం ర . క దమవ న ష ల
క క నట న . బయ గ య న తన ం త ల
న ట న . గంపంత ం , వయ ంట న తన ర , తన
ప దల బయ , .
ష ల భర ఢ ర న అసహ . భర ండ ర
క ళ న . దబ ం నట న . హృదయ ం క న
నట న . కళ గంత నట న .
బయ ర యన మమ ర . ఇతర ల బ ట . ఇతర వ తల నత
ట త న . ష ల టక న . ర యత ష త
జన . పర ంత లత చపల హ ఫల ర .
ష ల గర ంతవర ఫ ంచ . ఆ న ం న మప మళ ర ంక
వ న . ఆ వన ర నర తక ల చ ర న ం
మ ఱ త ం న . తన మం ంగ ర సరస స ల న
న క , ప షవ త .
న పటణ ం వ నప ం శ న ష ల డవ న ంఛ
మ ం న . అ యత దపస న . బయ ం కత !
యత కం త మన . ష ల వ ం హ ఇ బయ
న నత. ఒక బయ నత జర వ న . ఆ ర
యంసమయ న శ ం ళ క ం ండ బయ నత
జర దన ంగ నద . శ డ తనదగర న తమ
జర య వం షధ ం కలద , న ం ల
న , వ న దన గ న ం క మం ప వ .
బయ , క ప వర శ నచట ం ండగ, న ం ప మ
గ వ లమ మట జ న యం ' య .
గ న . రచట నప ష లమ క
ల వ ఖ ం . ఆ తల శర .
శ . లమ జర త .
అ ద ష తప పంచ న వ చ ం ట . మన న ం క
వ స ం ట . అత త పసంపద న న . జన
 ం ట . ప ట . ంథ ల మన . దల ట డ చ .
లస శ గ న .
శ నప ం , ల జల మం క లబ నట న ష ల .
న నడక , ం స , షత పసంపద , శ
జయం వ డ . ర న గ క స జ ల వ ల సంత ం
రత న శ అ క ంద , ం న .
డయ ష ల ం శ డ క షల దన ం వ న భర య
ండ దర న స ం . నర గర ల ల డ ం ం క
హృదయ పశమన న ం .
భర కగ జ న న శ వ న . సలమ
జ ర మరల వ న న ద వర ఇ ం న మం ప వల న అ
న . శ క గ యచట . యత డ వ న బయ
ప . శ హృదయ హత న ం .

ం
తర న పటణ రదల . స ం ట కత
. శ లయ ల న వస గృహ నత రవల న .ఆ
నత చ డ య .
క ం య సం ర గ ఱ ల హ . న తన నత తం
వ వ సం వందన , ష క , క , నమక , చమక నత .
ద క ప ం . న చ న దం పక
ం డ , ంద సంపన గృహ ల ంట ర ,
ద హృద , న స , భగవద , హ మ లం , క ధ న
ంకటరత ం దయ తన స ం .
తన చ న యక యత త దం ంగ . అత త రమ
మ ర జ ం న . మట ల న ల డవ ర న ,
జ న , ఉతర . త దం డ
, క ల ం , వ ండ క స ంబ వ
డ వ ంప శ ం .
వంత అ త న ట గల .ఎ క ం ప ల గృ డ ట వల
టలత డ న . బ ఏ ప దప ండ ం . ద ంట ప ండవ
తరగ గృ మద దక ల శ స ం . డ నత తం తన
టల ంబ వ య న స ప సం ం , వలన వ బ వ
 , న న ప ల ద వ ర స ల . తన
న మద దక ల శ ర ట యన ల సం ష ం .
న ప చ ం న మం సంబంధ క వ న . ం భవ గ
జ న . ంట ప ట ం యత నస ం న జ న . ద న
థమ సంవత ర భయవంశ వ య వ జ ం .
న యణ న న పటణ హ ర న . న తన జన య
సహజ . ప మం హ య . త ట డ .
న తన న డ దల తన సం ం , ద న
న హ . యణ సహజ ర స న స కంప గ .
. సభ త .
అ , యణ మల స ట న ప క ం .ఆ
ం హ స న యణ గ ట రం ం , ల
, ట దన ల ం న డ , నత
హృదయ ర ం ం క ద .
న క తయంద త కడ ంప . స య త ర ంప ర
ణ చ ట యన బరమ . ంత ంథ లన ణ . నంద, మ ,
అర ంద ష, నంద నంద కృ దల తత న ంథ ల గ
జ . త , మకృష పరమహంస, హర థ , సత ంగ దల
చ , ధ చ .
యణ డ ంత ర న నత ంత గల . అత మన స క,
ద , హ , త శల స ం ర గర , వృ కర డ
ప ం . గ ష , న ష , ంజ య సం ద , ఆ త యణ ,
ఉప ష , శంకర ష , పంచద న తత ర ంథ ల ర ం న .
మధ జమత ల ప చయ సం ం . ద ఠక , తక కథ , ధర పథ
ప ం . ండ , , , న ం య నవగత . ర ,
, ప , , ఎమ స , క , , ఎడ ంట , , లం ,
, ఎ , ఎ ంగ , , అ దల త తల వ హృదయస
.
యణ ల ంత షయ ల జర నంద ం .
తన జన న ష భ ర ల తల య క
ం .
'మన ఆర నం ం ం ల వం ! అత ప మ దం వలం
కం. , ట ం వట ఆ . మ ట దృ వ నం గల స సృ
ఏర నవట. ఆ న జం ర , మం ం ం ద సం ం , వర
మ ప ణ ం నవట. జం ట కనబ యట. ఈ ం
క నం ళ కఋ అ 'అ .

' జ . , అనంతం కనబ సృ ఒక మ , ,ప మధ ద ం

ప గలగడం న షయం . ప బడ స ర రణ ,
అంత రం ంచ ం ఆ సలమ కథల నమ కం కన , ఆ కథ ర రణ సమన ల
క ంచడం మం దం , ఆన ? అ ం య నంగల మన ఋ న గం ర స ల ,
ప ధ ర కం త ల నం 'అ యణ .
: వ . వల త ణం ఎంతవర ఉప ందం ?
:అ . త ం ం అ త ం ఆ వడం
గ .
: జ . కృ షయం ఇం య హ ం, హ గనక, ఆ రహస ం ర .
ద ం ం . హం ఆ భ క ద న
పరతత ం ట ఏమం ?
: త ల ంచ అంధ సం, ష తర కం ళ వ వ యం
ఉతమమం . రంతర ప ధన వల ఆటం అ లప ప . ఇం
ఆటం ఎల న సం తమ ం . అ వ , ఈ ఎల
అ తప గ . ఈ అ ల ప ఎ త న
సత ప ర దం . స ; న గ నంత రం న త త అక డ
రక ఇ అ మన వ . పర త ధన న అ భవ
దం ం .ఇ ఇ హం అ , ర న
అఖండ ద . అ ఎ , ఎ ంగ వం ధ బయ . రం
మన ఆ తప గ ధనల త . ఇ ల క ం
. త ధ న పం ం ఆ సం .
సం ం న న రం చ ట . అం ళ ఇవ ర
నం మనం చంక ం ం మనం ఇక ం ం. ష రప , మనం
పం తమ న త ం త తమ ప .'
ఇ చర తర జ , యణ ల హద స ం .
పంచ గ న . ల గల ల గక ం .
స ల వ ల డ . క న ష షల నత ద
. ష ల గ క లత ం ప స క , ంద డ
న న న , స లత ంతమృగ వ న , ద
 ల , అవ ళన ల సర నక సంచ ం .
అత ఢ ప చయ న క పయ మత సరళహృదయ , నయ ల ,మ ర
స వ , ర ం యత ంత మ ం ం .

ర
యణ వత ంట మ గ డవ న నత తర ల ర
, పర శ ర ,ల ప వ .జ ం , న లంద
య మ ల తన ంట ం ల రండ ఆదర ర క గ ం . ఆ
ధ నన డ ం .
ఆ జంత శర డ గ . ఖన ద ం
ల గడ పర శ ర తన వ అవ ం పం న తర ల ం .
' ట ఎవ మ క ధన నర ం న క సరస త ంప . క వత
న న టగడవక . కషమంత కళ ర న క షల ం .
ఉ గ క న ం ంప . అదృషవం డ . న ధ గ ధన
వ నంత వ శ ల ం న . క షవ ట సమయ . క ధ డ ధత
గ ం .
' స య న ం పట శ వంచన యన , ఒక శసం ర
కృ భ ంతర ందర ల ల ం ర . కృ కం మం చట
ల ంప . శ ష క నవ క స . అం
ద గ లడ . డ క . దగర గ న ం
సం ం , . న ంట పం .'
ఈ తర యణ చ మ డ . ఆం శ నం ల తకళ
వృ య పప న . ఏ చ వ , మ లగ య
ం శ గ మన న య యతడ .
: ఒ పరం! ఏ డ . . న క స న ఊ .
న అరం అవ . ఏ మ ల షయం? ఆ వంకర ంకర మ , ఆ
ప త రం ?ఏ ం ం యం?
పరం: అ ఖన ఎ ఉం లం ?
: కృ న స ం ఉండనక ర ద ?
: అం ఉ శం ఏ లం ప ?
: ర వర మ , మ మన మ ఉ .
ల ప : కళ సృ అ కరణం ,అ ద అ య ?
:అ . ర వర మ న ం గ ,అ
 కృ ఉ ? . మ ఎం ? త ఖ . కల
ఎ వ వ ం .మ ల ఎక క ం ?
పరం: ర వర న కృ , , ,య న జం సృ అ కర .
: ఆయన ఊహ .
ల :ఓ !అ సృ !
: మ ంద దృశ లం , ఏ ండ , వ , కృ న
అ రకం గ అ సృ , అ కరణ ?
పరం: అ ఏ .
: ఎం కం , ఒక వ మధ ఎ కనబ ం . అం క ఆ
పటం ం .అ వర ం ?అ ఒక పర త నఎ ం తన
కళ ట న ఆ డ పర తమ ం ? . బ దృశ శ ల
వ ం .
:స . మ లం ఏం ?
:ఏ ం నం వ రత ఉం .

పరం: ఆ వం రమ యం ఉం .
ల : అం క ' ందర ఆనంద ' అ నం ?
: ల ప ! ఉం . ద ఏ , ఒక స ఇంతవర ళ దన
పద ఉం .
: ఎ , మన ళం అం , ఏ య య !
ల : ళం బ శ ! ణం ం
. ఆ క కనపడ .
: సంఘం ర మ .
: సంఘం ఒక ద సం మం వం మ . , , తం ఆనందం
ం .
: అస న న ష ద జ య ?
పరం: కళ మ ష సృ అ ఇం అరం?
: అ . ఇంత జ ం శ న వ . ఆయన లంద తన న
ం త ర న . ఆం ల క వశ క య చర
వ న . శర , ల ప ం శ న క వశ కమ .
ం .
: శ నకం స జ ం య , ఆం ం ం యత ం
ఆ ంచ . ఎం కం వ శ బంధ పడవల న ఉత ృష వ ల ఆం సమస
 ంధ గ అ అ ం . శ ప లన వ న త త త వ న ష బ
మ క బ భజన యడం లభం. అనవసర ఖ ల బ నఈ ల
భజన ఖ డ ండక ంపబడ ల ల ఏ భం?
జ ం "స జ అం ఉ శం సం ర తం మ ?
:ఏ స నం . సం ర తం ం వ స , ,ఆ న లవ య
తంవ స .ఏ వ ఆ యవ సం రం మన వ జన మన
అ తవ ఉ శం.
జ ం: ఈ మన ళ జ అప త న నషం సంగ ఆ ం . అరవ ళ ప
ఉ ల . అరవ శం సం డ ఖర నంత శ ఖర ట .
: యణం దల మం న . మ మ
ద ఉ ల మన . ఒక ప సంవత ల మనం ందరపడ ం
స తం సం దన వ , స తం ం అ మం న య ఉ శం
అం .
జ ం: న మన తం సం ర తం ద , వ మన నషం.
సం ర తం ం య త ం వ టట మనం భజన సం
య ల య త ం వ టం య ల త . ం తర న ం
న స ం ప ఏ రణం వల ఇతర ల పడ . ళ రం జ ర . ఇక
, ఖ ర . పద నచ . నచక ఇక ఏ ?ఈప
.
: తం.
ల : మన ఆం ం, ఆం శ లయం, ఆం అ ల రక నం .
ఆం భ, ఆం ష , ఆం న త త పరవ . ఆం శ
రదృషం వల ఆం వ ఏ షయం ఆం శం ఉన ంత లం ష
వడం ద .
పరం: ఆ! ఆం శ జం ఉ , క , ర లం శ న
శం ప ల న ర . మ క ష కృ న లం
క తం ర ం న లం వ ం . అమ వ న ట , ఒరంగ ,
హం , మ బ శ రం న లం మ వ షం అ ం . ఇంక ఎవ
ం అం శం గ క. శ త శర , ఆ ర కృష ,
గ రం ల యణ , , య శర ం మ
మ న త పద ల . ం ల , రం డ డ , గ రం ళ
గన రం గడ న .
శర : కృష ?
 పరం: అ . పంచ గన మ .
: త త పం త వంగల వ , నయ . ఇం ఇంజ
శ రయ , మయ .
పరం: అ నం ! న న శం మన ఆం బయ వ రం . ర
డం !
ల ప : ఆం శం వ అరవ హ ధ వ వ పర శ రం.
జ ం: పర శ ర ! న సత ం ఉన న . రణం ం
క వ . యశం సం ం లం మనం మన శ మ ం లం !
అ పర శ ర ! కలక ఎ అవ ం ద ర ఖనం ?
పర శ ర: .ఏ. కలక చదవ . , సంస ృతం ఆ ల ఖ
మ ఉ శం. అప ఇష న సం య . ఇంట తరగ
చ న ం ఆయన దగర ఖనం . మ ం ం , ఒక
న పటణం అ యం . త త కలక , .ఏ. చ అవ ం లకడ
ఖ వ ం .
ల : అ న ఖ ల ఇంగం , ం వ ందం
పర శ .ఆ న ఒక మ . ఆ పర శ మ కలక దర న
అ డ .
జ ం: న మ ఉం మ ఖ పం ంచం . ఖ రవ ం
మం దరక పంపం . మ న రక పంపకం . ం లయం గ మ
టవ న న . యణ , ఆ ం పం ంచం .
: యణ పర శ మ . అత కడ ప ఉతమ
ల ర ఉ యం .
ఇంత డవ న ' ! ఏ గంటల ం . పడవ ప మ ల ?' అ నయ
జ ం న . శర 'ఓ ఈ ! వ స ం ఉన ర ల అ
ద ల .

త
" ష స ం , ఖ త , భరృ చ భ ద దవ ." జ గ
త వం వరవ . త తవ , ద వ , య వ తన జల , గ ,
అ రక ం ల ! ఆ రల ల ర ల , హ ల ంప దన
హృదయ ల ల మ వ, మత లజల కణ
క , , ం ఈ , త క
నత .ఆ ర ల పం . ల క ర , ర రణ
 ట గ డపచల న ర న . ఆ హృదయ న దన స ంగ తన
పసంహ ం త ఖవ . ఉ వ ల ఎ చం ల వ
. త య ర చ యమ నంద తన యంత య ల ర ఱ
న . యణ చన గ లర త వ నంద మ . ం
లంకకడ న . రంద లంక , ఇ క ల న వ ం మంతన
స ం . యణ త స ర ర ,య , త య
వ న కం , క న వ క క బ . ' ం , త '
య జ ం చ ంప, లంద ' యణ గజఈత 'డ ర
డ . ఒక న ఈత . అత న చం ల వ
త ం ం .
త త ంక వరద . రల ల జల ల క మ సర వ న .
చందన తల వ క తప లచటచట తల న . న ండ స ష
ల త ల తమ ఖర ల సం ణ గగన నం ం న .
ప మ న త హ వర స , మధ క ర గ త , ంచల ల నవ ణచ
ందర శ హృదయ ంప న . రట ల షడమ , ర
షభ , ప ల కలక వ పంచమ వ కృ త మ ర సం త న న .
పర శ ర మ కడ వ , 'ఓ గ ! డ
కృ అందం! ణ న క శ ప ! అం క మ న !
అ వ ఆ . ఒక తల 'అ
హృదయ క .
జ ం ల ం వ ందర మం య న ద న .
ంస లవ రక ంద , అల మధ , గం ర వద , ఉన త శ
జల న జల హ తవ , క త లవ ండ గ న వ
త ం న య న యన క మ న . ఈ ల డవ ర య
.య ర , బృం వన , మ ంద యన మ ద న ఱ
వ యన వ ం నట న .
గంటల రంద ం .
గృహమధ ల వ నప , అచ ల జగ హన రద దగర ం
ం . రద ల ల న ం . జగ హన దర స ల న .
న న డగ రద త త గ న న . జగ హన న
ధ య ం క ల ల న . రద ట ం వ న జ ం
యణ ఆ కనబ . జ ం హృదయ నం క ధమ ప జ ం .
వ ర యమ న ర క యణ ం య ట న .
 రద యణ య మ గట ర యఖండ త వ ర న . అతడం
నక . డద , అర త ల ర నయన లత గలం
న . ఇత ఇ వ ం ండ వయ మ ర సలసల ర న .
వయ న , ల ం ల జ ం వల న కర ? న తన న క
ట ల ల మ ? అవ కమ ర , సరళ న మ
గ స ంప . ఆ ల గల ండ . ఒం జ ల
ం . ఆ ట టలం , ఒక క 'ఏ ' య ర
టయం తృ . బరస ర ందర బ . ర వ దయ
మ ట డ ఆ హ వల బ ణ ం ల ? ప , , త డ తన
ర ం త తల ం ల ?అ న ల వన ం ల యం
హ జ ర త ఃఖ జన ట ం .
అ జమ రమ న సచ మ దయ న మవ ర త ల? ధర మ
మ న ందర లస ? అట ంద య వ
ం ? ర చ హసం ష న దృ ం మ ం ? ంత ంద
ందర వ ల ం ండ ? అ ల తన హృదయ ర న ల?
థమదర న న రద దన జ ం న మ , మ ? అప త , న త వన
న రద తన ర నంత న తన హ మనః ణ తహ హ ంద ల?
జన ంతర హృదమం ? క ంపత యనవల ? న రద
జన జన ల క క ద కమ ? ఈ సం గ గ ల కంత క డ?
చ రత క డ?
ఆ చ డ యణ జన , ం ం ల రద నలన ,
' ం ఇ ?' య ం . ఆ ప భరవంక క ష ,
డక త తమలం క ట రం ం . యణ సంతస
న న నచట క సన న వ ం .
యణ ప రద ల ందరతర క ం న . ధ వర కల సన
ం నత ప మ ంత హన ం న . అవ కమ ర ల త భవ
గ త లజ క ల ం క మ న .ఆ ద ల త ట న .
తలవం ర ల కం ప ల క భర మరల గ న . ల ం ప
ఖద ం వ నత హ భగత న .ఉ స ం న యత
డకండర నలవ న . గం రమ నత ఖ , ల ల , న ,
నత వ య ర ందర ం న . ర కవ
ం న . మవ న . గ భర గంధ వ న వక ,
దమల లక స ర ఖమ భ ం న . ఆ వ శ ర లక ం న . ' '
య హృదయ నంద త న .
యణ మృ ల మృ లమ కరతల ం , ' ఖ డవ 'న
డ రం ం . త గవ న ఖ సష న .
ర ల త ల గ . ఎ సం గ తప ల న లవ ం న .
ల న తన న ంగర యత య క 'ఎంతవ !' య
న న . ఆ వ ంగర తన క ం ' , 'వ ల ,
ం న ం ణ దమ . ' న పటణ ం చక
ంగర క , ం 'న మ ర క న జ .

రద మ న .ఆ ం య దడదడ న . 'ఇంత త ళ ణ ల
ధ ర ?' య యణ ం . ' టన ణ
త ం ం . ఎడమ ప 'య ల మహస భర ం న .
అత ం 'హృదయవచశ ర ల ంద బ ఆనం సృ ంచ
? ఎ గం ! ప , ఈ న ళ ఎంత 'య తన ద ల నలన
సృ ం క లక .
రద యప త , న గరం త య, ర వ
డ ద ం కగ య న .
యణ హర ల ల నయన ల దన ర న స ం .
ఇంత జ ం వ చ మ న .
యణ ఉ ప త మ , న . ' ! లం
సం . జగ హ ఆ న . అత . గ . షహృదయం
కల . ఎ .ఎ . ద డ ద తరగ నం సం షం అ ం .
ట న పటణం వ . స ండడం ల బంగ
ం , అం ఉం . అ న యవల ంద . ల
. షం వ న క . ర , ఇ . ' య '
( న ) క ఉం .ఆ బ మ .'
' ఒక న రకం ఏ నం .'
' చట అడం ప వ .'
' తం.'
' ర !'
పక గ న రద 'ఎం న ?' అ ప న .
'ఇ అ !'
రద మ ం డ వ న .
 ' ం ం వ ణ ? సం త గ .'
'ఇ ంచ నం .'
' .' ' , ఇక గ ం నం .'
'స , క ఇబం .'
'ఇషం క దం ! ం గ ఎం క .'
రద ప క సం త గ న ణ మ జ న .జ ం ర
'సం త గ ధ త క కలక ం ర ం త ం . చక
ం . ండటం వల ప మం ట ఉం ం . ల
'య య .
' త' మ యణ ల డ .
రద య ం , శృ ళ ం , కలస న న డ రం ం న .
యణ , వ , డ ద మధ ల శన ల న వ ం . జగ హన
రద శయనగృహ , యచట రద గ క ం న ప
రద డ .
జగ హ ర హృదయ న ర ందర మద ల పలల ఖండ కల
ం .
జగ హ ట శర గ .
యణ , పర శ సం త నందలహ గ .
అ , మల ంధర ! నంద ! ర లక పమ . త ం న పర వత .
దర న న ప త ంద త తన నయ ! పరమ డమ క ం ద ం
జ ం న యం త స ప వ కమ . ణ గ ర మత !
ఆ సం త శల వ ం ణవస పమ న .

య గ
మంగళ
వణ స . వ ల , వర త ల , ల , ర య
తల , సర డ ద లహ తవర వరదల రద వర ,
మ ల మంగళ ర ల మందగమనల య ధ వర ల
త మ .
ఆ మంగళ ర ల స న ఏల ఏర ? హ న క ఐ సంవత ర
నవ నట. ప న మ ట వత ర న న పన యవ నట. 'సపప '
ఉ పన నవ . ఆ వ న మంగళ డ గ , ళ మ య ,
ం ల ం , పద జతల య ం ,ర ల డ గ ,ప
 ం మల యన , పన నవ నట. వణ మంగళ ర దయ న నభ ంగన
న ం , మ మంగళ ం కథ , య తల ర న , చ
లం ం , గ కబ ల నలంక ం ,
మ ద , నగ ద సమర ణ త ల బ , , క ,
గంధమల , ం ల ల నగల యన యవ .
వణ మంగళ ర ల న వ మ క ప చయ క సం ం
శల శ న , ర ల , యణ ,
ఆ , నగల షయ మ ల ప న . తమ న ంబర ల,
బ ర , ం , మ ర రల ధ ం , ర క , యతర లలం , ధ ం , నగల
, మందగమన ల వ ర గం ల వ లవ
రంట ల . త న ళ యం నగ టగ ం . త ల
బయ . సవ ల వ వ ల గమ ం ట ష న
ం ప న వ రంత . ఇంత క జ వ న బ డ క
కపంచ లం ల దర సవద ల . త ట ర ంత , ఒక వత ర
నం న, క బ . తమ ంట ర న న డ
ప ంపవల న య న .
మ ం ర జ ం ంట వరల త జ న నకమ
భరణ వరల వ ల ం న . డ వ ,
య డ లగల ర , బం ం మ బర న యల ం
మ దల న వణప ప న .జ ం ద ం య
యల స ఢప పం ం . డ ం నకమ డ
మ కథ డవ ర వర అచట ం డ ందర వరనమ ట
.
జమ ం వర రద ద ద ండ ద వ న .
మంగళ కథ న రద నత క ర ల న న . డ భరల
తప , ర పర శ త మ ట, 'అ దవతన క , ఆ
వర'మన శ . వ న ట , జ ం ట , వ య
దర న , ప రవ ట ప రవ దన య న (పం ండవ ట,
పం ండవ న, పం ండవ న న ంద మత ), ఆ న వ ం
మృ ద ం ర రక య శ ల ల ట, ర ండ,
క నగర నవన న ంద క ండ చ ల క
ఒ ప యట ట ట, అ క ల ఒ ం తన నయ న
హ ట, ఆ క ం , త దం ల ఇచ ల స న కర ండ
న భవ గ ం ట న వర ల న . ఆ ల మృ నం ,
మృ పం ం తలల వ ర వ య ండ నచట
జ ండ నట. ండ నట. ఆ క కయ ల
ట సర మం నట. తన కం క సన గ నదట. అ క భర
గ నట. భర వ నప ఆ బం ం నట.
నకమ సర ంద డ ఆనందపరవ న . అ నవమన డ
,ఇ న జ లయ డ , త ం నర ల. ఒక క జ ం !
ఆ నకమ డ ఉ రప యల , ,
ర ,ఉ రప యల న . ంత త దట.
ఈ ంత వరద శ డన న న .
రద య ం . అత ం ర సం య ల ,
ర ల ల . తన దత క . లప యన భయ
ప న . ఏ పర న వ న వ న . వంట వం ట
వల జలమంత .త న క ళ హ .
ఆమ నకమ త టవ న .
నకమ కంత దస క న ఆ రవ య నవ .
వం ం ల వ ళ డ . జ లగ . ఉదయ వంట యవల నదచట .
ల నరసమ జన ళ మం న ం క గ య .
ప బటల , మ బట క న ండ జన య . ం ండ . ఆ
ట ండ క య ండ ర గమ ం డ ం ం . రద
యత ంట న గృహ శ ల ఆ ర ష క ల దత కఱ న .
ం ల నమ రద పం నన ండ
ల నరసమ 'అయ ! ం ల , త ! క వ . ఆ ప
త ఆ డ 'అ డ ప ం న .
'ఏ అ ! ఇంత దసం త ం ?' య నకమ ట ం .అ న
భ ?
ల నరసమ ం .ఎ ంత ం చ ం .చ ం ం .
ఆ ట ల మ లం ప ం . రంద ద ం ట
వ ం .అ ల నమస ం , ఫల , య , ం
ద ణ ంత క నం ం ం . ర జక ం ప
యగల .
 'జన ం ర సర ం వం . ష ం , ఎండ ర ం . మ ధ భ హ
మద త ల అ షడ చం . క ఎ క బ తన డ, తనమగ , తనఇ తన
నగ , తన సం ర అ ం అ య బ , ,
అచలతత ం ంచ క, ంద క ఉం ం . ద ణ న అచలతత ం ం . పం
జ ఉం ' అ ల నరసమ ం ం ం .
ఆ బం కరణ కంఠస . పం ం లకథ , ఇం ల గథ ణ వ .
ంజ య మం ళ య , ద ణతత కం రద ఎల
ం .
రద య ప డవల న . తనత ందస . పటణ స
వ ప ళ ంపగల య తల న . అత ం కథల ద నత
దన ంట న తర ల న ం న .
అత డ న ల రద కవయ న . జ ం ంట
తవ ం జ న . న న రం ం . పంచ ర
పం . ం ళ వ న . పం ర ంత , ంబ జ ం ం వ
పం జ లగల బ మ , ంబర ల డ . నగర నం న ంద
ల జన ల .
నవ గ శ ం య న జ ం ప య మం
ందస ర చ ర ప ం .
య ప త డ అ క హ న స
'ఆడ ల వడమ శ రం జ ఒక హ ం. ం ం యడమంత
ర దనం ఇం ం 'య ం .
'అ ఇషం , అ ర తనమ మనం ం ం ల సంపర ం త !
మన ళ అ కం ఈ ఢత అ అ ం . ఇ వర తన
అ అ అ . మన , ష సంబంధ షయ ల న చర ల
ల ఉం !'
'అ ప అ !'
'ఉండ ! ఇ ం ఆడ ళ ళ వ జ సగం
కనప ట క రగడ , బట ఉం అన లం క మగ ళ ఈత దడ , ఈ
రక ఉ . ళ బ మన అ క . అ వం
ధ ం న ఆడ ళ గ ం వందల ల జ ట , లద ర
రహస ష చన అన డ . క ం వ రహ డవ . గ
యవ . మన ? స ఒ కనబ ర మ అం . ఆడ క తప
ఎవ రహస ప య డ . మగ ఉండ డ . ల వ
ండ డ . సమరల గ ల ఉత . ఇదం దృ పథం ఉం . ఒక
ర తనం, ఒక తనం అ ద !'
'అ ?'
అ
మచం జ . జ శ క ల , శ నం న
ంతల ల ం , నం ం మ య ళ వ న సంకల . రం ండ
అత జ ట , అ ట యణ న కృ వల 'అ మ ప '
రం న ఆం ల ప ర లం ం .
మచం తం మ డ అమరచం ల జ వర
మచం డ ట డ త తన ఇం .
అ , ఆ , ఆ , జర , జ , , ఇట , ఇంగం , ర , దల శ ల
వరకసంబంధ న . అత ధ శ ల ల ణ . బ ఆయన
మన మచం క మ ట ష ం .అ న శ పన
మచం జన న క ట . ' మచంద ! పచ ం . న !
శం త . య ం . ఎన ల కలక చదవవ
కదం ? అక డ ఎ వచ క ?'
' , తం ఉం బ అ , మన శయం అ ం . ఇంక
ఎంత సంకల , ర . ద , తం స . ప డం,
వదనడం ండ .'
'స ! స ! షం, ప . అం తక ం . టం ఒ యన చం
వ పట మ ం. ఆయన ఉతరం . ఒక ఉతరం ఇ ం.'
' తం. ఎప మ .'
' యన , ఇవ మ , డ పం .అ ఇ . త ఉండం .
న .'
మ లం అమృత హర న మచం క .
లం , అమృత ల ం , ఒకరన క రవ .
లం అమ రం మ . న తన రం పట
వ సహజ సంప డ ట త ర అ , ధన వ . న
జ క ర న త ంగ పం న , లం తన డ న
ధన నంత సయ ర ంగ ం వ పల వ
భ ం . తన ప డ ద , భకర గ ర రం వ .
చ లన అంతట ం లం , తన క య గ య, యన వరక
 గ య . ం లం ప న బం ర , యత ధన ల ల వర
న . న బదవ ట తన ర మ య ర ప ళ వ ల ల
సం , ' బహ ' ల ' య ' య నబ , నక రం
శర డ వ ం .
రం ం లంద ర . ంతమం గ ం .
వరక మ త వ. ల మం గ వం . రం ,
దల శ ల వ , ద న శ నం దచటచట లద వ , ఆం బ
శ న వలస .స , ర శ ల వరక న ట , మత ర న ,
జ పన న మన ం ల హ హ ల దలం , మన త
అలసత , ర నత న గ గ ! ట తబ బ , ,
మ ప , అ ల న తక మన ష రప న . బ
లం ల క రట. పల ల ల , ల ల , క క ల
ల ఆ వర ప ం . తన ప యవ ట ఆం ల చ చ
ం న లం , మచం హస న ంత .
న వ యవ ట చ వ , య . అ న తన రత య ల
ర ల ం ంథ ల , ఆం లచ దల తన గ ంథ ల జ ం ట
క రర .

ంకటరత ం దల ల తర ం ,
తన వమర ల డ , నత వల స య న తన ంబ కృతజత
వల న గమ ల యణ బం ం . రం ం
ప క ల య క ధ ల ం ల స య న ం ఆవటప యణ డ
యణ తర ం .
వలన, నమృతచం వలన, యణ వలన ధ ల సల ల ం
మచం జ . , దల నగర , న ,
పర త మచం ద ం . జ శ లయ ల రస
స య న ద ం . ర క ప ర ల డ ట కర
సమ . మ , త , , క , దల హ స ,
, స , న , వ , రబ స , మం ంక వ ల
జ శ రత శ న మ న . ఆ క ర ల ం మచం
క .
ం శ త వ ం న గ చ వద మరల సర ఖ గ ప
జృం ంచగల య మచం ం . యణ న ం రం
 మచం పం ం .
మచం అ డ న స ం న . జ య రణ వలన జన
స ం జ శ ం త న ం , కలల , వస గం న ,
ఘట , లయ పర త సప ల ం రస మచం ం
' ! అ డ శ వ ర రత శ ! ర లం
హసతల లం వంగ శ పంట ల , జ మ ల ం
క ల ం గం న వ దక ల ద ం , శ ల గగ ల
త ం ం .
'పం ం జ తమ డ ఉత ల వం
ంధ చల య గం ఉచల జల తరం '
' డ . శ త డ . ద డ .అ మచం ! ళక
మన త ఒ ఆ ం . మన త మ . మన త ఇ న ఆట వ ల
ంత .ఆప ద . ఆ యమ చ వ వ ద .
! ! ఒక న ం . మరల ం వ న సం ం ద . అ న
ంట ' అ యత తర గ గ న స స డ .
టం టం మ గంట త సన న డ ద చ
వద న . మచం రస దల ర ల సల ద తరగ
.
అ శ దల య . డ గల ర ం . ద ట వ స ,
అ శ న ఉప ( ) వ సంచ ం ట . భరత కన
ద న నచట ప ట జ . అ లదట. అ క రం జ ల
తమ క , , ఱ లకన న గ . నల , జ శ లప పచ
మం య , ఆ మ ల ఎ ఇం య , ధ వర కల న ం శ
శ వ ం అ క డదట. క గ ల సంవత ర వ ం
వల నట. నత న , య న ల ంచ ం జ
. సంభ న గ రస త న కఱల .
ఱ ల గ , చ నంతవర ళ ద ఱ ప ం .
ం శ మ క ల దృ క . ర ల మత . ళ రప ల
ర నరక నబ ల భరత ం న దట. న శర య న ,
రత సవ మత ర ల బం ం . రత న , అ
ప టళ బస ట . అ ళ ' ' అ తమ తరగ బండ
ణ స ప డ .
ఉతంగ స కల గమ ం ల మచం డ న
పం డ క ద టల దల ప గ న నడ గ న
ఇ ప ట క ల ం ం .
జ శ న వందల ళ న య న . యంత చనల
ర క, ప ం గంటల ం క , త త ం న గంటల
చ క , భవ లధ ం , ల ఓడ త న స న
ద త క నవ న ం .
ఎ న స .ఆక క ఆకస , ర ఏక న . ఊయల వ మ తర
న న . ఓడ యం ల త మచం న న మ ల
తవ నవ న .ఆ ళ ం ఓడ ం న ఆ చ
నప త గ న కవ త , ఓడ ం గ న ఉ ( ) బ య
మ గ న గం ర ద న ఉ ష క యత హృదయ
రం ం న .
కలల , కథల , ంథ ల , ప కల నబ న శ కంఠ , శ శబ
ం న , తన వర , తన హ , న న వ సంబంధ
చ ం న మచం కంత , సయ ర కనబ యత
స . న న , ంప న త సందర లచట
సర న యత గ య కల న .
ఇంత వ యత జ త .

జ
మచం ప .జ రస గృహ నం దన ఆ
డ అ న స అ న ం , ంత క య , ఒక
అ క .
'అ ! ఈ ం శ ద పథమం న ఆం శ . ఉతమ హ .
దవర మచం . శ చ న వ . మచం ! పటణ
స . స . ద క , వ ర , అ క కం ల ద న
డ . ఆ తనయ, ఆ .ఏ. ఆన ర జ న
కన .'
. : మచం ! డడం సం షం.
: నమ ర మచం !
మచం న ల న . పర శ రం ం న ద మచం ల
ననవసర సం షణ న య . ఇం ష తప మ య ష మచం .
ద జ ట న తన ం ంగ . తం కడ భయభ ల
సంచ ం . బ మచం నమ రమ నక .
అ న ం : మచం త హృదయ కల . శ ం తల
ంబ . అ శ నం న సర క నద యన
నమ క . ఆ న మన ర లవ న తలం .
. : మచం ! శం వద నరక పడ రట క ! ల
వ ?
మ: ఇ డంత ప ం వం .
: ల క ం యట క ? , హ
డదట, జన జన ండవట?
మ: అ నం . మ... మ...
. : ం అ న ం ?
అ న: ం శ న స ం .
:ఎ ?
అ న: అ శ మత . మహమ . . రంద
అ క . ం శ రం ంద .
. : (న )అ !అ స , ం మత రన ట.
అ న: మతం సర మత సమ త . అ మ ల త వ ం మతం క ం ం .
ం మతం ఉన రడ న న ం మ మత ఉద ంప .
బ సంఘసంస రణ ప న మతం. అ ం అంతర త ద నమత , ఇప
హ స జ , ఆర స జ , సత ంగస జ ద నవ .
: ఈ సంఘ సంస రణ మ ల హ ?
అ న: .ఈమ న వర ద ఉండ .
. : ఒక సంఘ ఇం సంఘం న ?
అ న: . ఏ ల ట కభ ంతర ట . బ త .
: ఆం శం అ .అ ?
అ న: ం శ ప పద ద ష న . అం అం ష క ష
ఒక . ఆ ష జ ట నఉ .
:అ ఏ చ ట వ రం మచం ?
" మ: ఆఁ... ఉఁ... క లం .
:ఏ శ లయ ?
మ: జ శ లయ క ర రమ .
: ద ర ర ఉత ?
మ: యం .
 : ర రం . ఎ .ఏ.చ . చ అ న ం . త త
అ ప ధన తం , మ ం , చ గం న మం త
మ ఎ స చ క ల కృ యవ న హ.
మ: అ ం . ర ం అక ర .
. : శం ద స యం త వట క ?
అ న: అ నం . షన శ గ ల ంథ ల . పం షన
క శం ఈ శంవ అ ం .
మచం నయ సంపద నస ర త ంఠ క స
హృదయ ర న . మచం చక ఇం ష తన శ , తన మత , తన
శ జ ం ళన, ం వర న ర మ ద న ఆయన .
ం మ ప శ న న న నవ , గ ం ప ల
ల పద ల శ వదల ద .
క స అ థమ న వలస న ం ద ( క వృ )
సంత . ' రక ' (అచరక ) వ ం ఉతమ ంబ . కషప చ
అ ప ల క గ వం రవ సం ం . సహృద , ల
సత సం ర శన యవ న ం క స . సవ మత
చ మత నద , ం న మత మ త ృష నద అంద పర ర
ం న ల మం య స ం . మత ధ స
మ శ న న న . అ శ ల మశ డ . మ భగవత ప .
మం కర ం న , మ ణ హృదయ న ంప . మ జగ ం
వ . మ ధ . ంస, స భ , య, అహం వ , అసత జృం ం .
క నంద ద , ంగతన , వరక ల దల ణ ల రణ
మ య యన ల ం ం .
పర శ స తం త, ద త , వర ద దన న శయ ల ప టక
శ వ య ం న స తన త న స య ం .స
డ ం , , సన స దల యన . ' మచం !అ
శ జ వ కల . స తం త య ం జల జయ . జయ
ం న సంత ం ద . ల వదల . సవ మత సర శ ల
ంప ట ల ల ఖ ద . తమ శ ల ఉప శ క ల ట న డ
ఖ య . ఆంగ శ శ ం స తం త స ం . ం శ
స తం త సర స ర ండ, అవ రమనద మ , ం శ
ర క ం ద . ఎ న చ న అ క ం శ
సం ర , సర మతజన , సర క య , స త లయ . ం క , ం ,
భ .ఊ పంచ సం . బ , ఏట అ అ క ం శ ం ద .
ట ల ధన ఖ ద . ంద సంవత ర ం , అ ఆ ద ంచ
రం ం . అ వరక ఖండ ల శ కసంవత ర , య శ
కసంవత ర .'

కన త ఇ య . అప , సం ర వన న క స
కడ త బడ ట న ఒక క ం .మ ,
ం . తం ఇట శ తర న య ంగ పటణ
న క య హృదయ గ సంభ ం హృదయ గ
ద డ స ద న బ న . హసంబంధమ హృదయ గ ,
మనస ంబంధమ మ గ గ ం ధన ంత స . తమ అప త గ
ం దంప ద హ న సమ ంపవల వ న .
ఆ స దంప ల గర న చం రణ వ జ ం న .
సప . మ ర మ ర గ సం త డగల . శ ల (నల
కల ) యంద , స ర శసంపద, ర ల లదృ , గశ ర వళ
ఫ ం , అ కల ఆ అందగ ల న , ఆ భవ
షయ ల హృదయ చ ంప . ం శ , ,జ ,బ , ,బ ,
ంహళ శ ల చ , కథ , క త ఆ క లమంట గద ం .
తం ర ల హ న ంప చట ప ం . ద ర
ల వ న తన ం క ం . ర ం , హ ,
నంద , కృ దల యన భవన న క వ . రక ధ ,
ం , లజప ం తర వ ం .
మచం క త హణ , ర డ నంత తం నత
హ న ం తమగృహ న ం న ర శ లయ
శ ంప దల .
ర
ంతమ స మ స ల ల న . ఇం న . ల పంట
అ త . ఇచట , , , , స పనస, పంపర, అ స,
దల థమ న ద ం న . ర ల శర గగన ల న ం స
ల ంబ న . ఉ తరంగ ల కల ఖ ంపబ న . ఆ
మ క ప త గ నన న .
మచం న స తన లంద ప చయ క ం . మచం
న న రందర ప నంద ం ం . ఎంత ల న త ప గల .
ప ర న రహస ల గరత మలక . న నత చ ష కమ
న లస ం ట తమ మ , దన శ న , దన ట ంతకన ం క
ద యత ం .
ఓడ ం స ర శ లయ న ర బం మచం శ న
కం ర సం ం .
అ న ం ంత ర ర ల న పటణ ల వరక క శ
. అత స ంత ంత వరక ం .అ న ం స
నగర . క పయ న ల క నగర వ న . ఆ మ పటణ అ
పడమ ర న న ప యసల , న పటణ . ప మ ర న మ పటణ
మ టవలన ఇక డ , జ అ క ల ంబ న . ంత మ స న
క వ యచట ం వ అ ం
మ స ప ఖయ స ం , స , దల
పటణ ల .
మచం ,అ న ం , స , ఆయన యంద ఓడ ' స 'అ జన
హర న . ం శ స ల ఆ ర వవ ల కం జ శ ల ఆ ర
వవ . ఈ ం , న సం య ల ంత ద న . అ గ న
ద ం మచం సయ ప ం . ం ల క న ం
మచం అ పటణ న . ల ల ల ల ల త
గల , సంవత ర న క హ ద మరల త ల హ ,
బలసంప , హసవం , అంద న , టక త , స రస మ ల ద
న న ల స హ లచట న . ఆ పటణ ల , నవన ల , క ర ల పటణ ,
ఎ ,మ స , ండ , న , న , ఎండ , క , మం శ , ల ల
సంవత ర ల , వందల ల సంవత ర ల , న
య ం . సృ తత ల నచట న ణ క ల గ ం .
అచట ం , న క ల పయన న పటణ న మన
లంద . మచం న స ద ఖ క
మ ద ర . స లయ న జనప స న
కన , ఇట ం తం లకన ం వ న స స , మచం
. భవన ల సర క ల ం . స ర య హ ల ,
ఖన ల , లక మ ల , రల అలంక ం న క ల ' ర య మం ర' మ
మకరణ ం . క మం ర ' మం ర' మట. క ' మం ర' మట. ఇం క 'ఈ
మం ర' మట. య యం దలంక ం న హ ల , ల , బం , ం ,
ల , గంథ , దంత , ం క డ ల , రల ల ల ల స
 చ ం . తన తం , యణ హ తన మ బం న ప ల
ప ల స య లర స మచం ర మం ం ం .
మచం .ఎ . తరగ ట వలయ కర ల న ర
శ లయ న కన స స మ గల శ లయ
. ల వబ స ం ,అ లయ ల
ం దరట. అ క ధనవం ల టపట ట , ఇంగం శ నకన నక డ న వ ల
ం . త న ర య జ లకన ఇంగం వ ల వ ఎ వ.
రత శ నకన ర య శ ల ల అ క . న అచ న టళ
వ ం , ల ల , ఇం ం క సం ం ం . ంద
ల ల ప ళ , యచట లకడ ప ధన క ం దరట ద
యగ బ చ ం . ంద ర మ ర నం ర ర న త తన
నట. అ ర ల అ క రవ ం . ర
అ జల ట అ క ప . తమ వరక ట , తమ శ
ట ంత ల ఉపన ం ట , తమ లయ ల జ ట ర
ట అ కన ంత ష .

అ శ న న ం ల సంఖ స ల , వంగల వ . . .
జ తం న నం పట నం , భరత శ న, కలక శ లయ , న త త ల
శ లయ పం బడ . ఎ .ఏ.
వవ య న పట నం , రత శ నం వ వ య న తన ర ల ల ల
.
ఎ గడ మచం ర సంద ం . న పటణ
యన ద ద ఎ .ఎ .ఎ . పట నం . ర శ లయ ఉన త ద ద
బడ ట సంక ం , కృ దన , తమ ప ల గృ , ద ద
సత రన తప న . ఆయన ద యన ర యట, త యట, డలట.
మరల రత శ న గల ? తన క బ ద న క
తనపథ క తన షయ ల పంచ న క ం .
మచం క త ృష శ ం ర శ లయ
పం త శర . గ త న పంచ ం న క ం పం
మచం సంపన త , యత దనయండ క ల ం .
ఢ హ
 యణ మద .ఎ . తరగ . , బం , ఆటల నత
న . యక ల ం లంద యణ సంఘ ర ద
ధ . పర శ తనకడ ండమ యణ ట వ వ
న పటణ నత ంత వ ం .ఆలం య వదల .
పర శ న సంబంధమ ఉ గ న ర వర , శ త య శర య
ఆం ప లయ న నత శ ం . న ' ర ' కథల బద ల
, న న ం గంట ప మ స మ యణ ం .
బర శ న ధం ల స య ం దన మ . య క న
ళలం పర శ గల , మ నంద ప అ త ఖ మంత ల
ం . పర శ ం ప లయ న ం .
పర శ న క రన ద . పర శ ర తం య ంకటరమణ నస
ప ర తన ( ంచ ) . బ ం య ట యన ధన క
న . హ న ఆ ఖ . లంచ ల ట నబ న న వ
మం . త తన తప యన త ర . ఆ
ల జ ం . ల వ వందల య ం , కడ ర
చ ల , వృ ల త ద న యన బ వ ఖర . ద
గ ల న త ంబ ల స . అ ట
యన యన హ కం ం . ధన ప ం ఒక ప య ,
య .
ద ఖపటణ న ఉన త ఠ ల చ ఠ ల
, వరద .ఏ.,ఎ . . . ం వ రంగ యక .ఎ ల
న ప , ర నస య న ఖ గ తం పక
ం , త లంచ డల ల ప ం . డవయత .ఎ., .ఎ .
ప ల గృ రత ం అ అ , వ ల , అన ప య వృ స ,
బ ళ న ం క, తం పక నస ప య య గ య
గ క ం . పర శ ర లవ . పర శ ర క క క ఉమ,
ఆ క కవల , , ల ణ . ంకటరమణ జన ద ంప య
ద ం . లవ ర చ ం . ఇ ం టవలన
ంకటరమణ , పర శ అ క ధ ల స య న ంప లమ ,
అంద తనకడ న ఎ క గం యగలన , తర సల ల
న , పర శ తన ంబ భ ం నవల న గ ట
.
పర శ యణకన ం ద, పం వందల ఇ వ ండవ సంవత ర ం
 భరత శ స శృంఖ చన నక రం ం న అస దమ ,
పర శ క సంవత ర ర స మ భ ం . అప కత వయ పం . .ఏ.
చ ం . యణ న పర శ న ఱ ల యం ఢ హ న . ఱ వద
వ న క గవ న త క , హ న .
పర శ 1924 .ఏ. .
యణ పర శ సర క స . యణ ప త సంప .
పర శ పకశ కన సృజ శ ం . యణ న క సృ శ కన , శ న .
యణ న షయ స ర ల ంపగల . ఏ జ ల షయ న
ధప త ప ంపగల . ఉప స యగల . య న పకశ యత త .
న ఎ దల పం త ల ంథ లత మం ళ య .
అరమ న షయ తల నంత న నత మ ర న త ల . యణ
న స ,ఈ మ హ . అత రణ సర ల స ం . మ
' రణ' షయ నమన ంత మ ఆం స షయ నం నంత మ . ట , ఎ
, అ స , తమ క , అత రప . మ పం ల ంత ంత
ద ం , న వం న డ , డచ ,ఆ య జ చ ,
స ద ల ,అ యన ల సమస వ న అతడంత స ం .
పర శ నశ యణ శ యంత య ధ . ఇ హృదయ
ర య , పర శ యం ల తక శ వ జృం ం న . ఇ
ంద స .ఇ న పర శ ద, య గ. మృత
సం దన న గల ద .

యణ గం రహృద . పర శ దర ణ న హృద . ఒక రహస

చ . ఒక వ పపర న . అ న అత న సర ఖ . అత జన లగ న
.
పర శ లతవ ల ల వ క య ం .
నడత పంచ న ం ం న ం . ఘం క లత క న
ండగల . రత న డ పర శ త వ . గృహ సమన కంజ డ .
ఒక వ వ ళ ల గల .
పర శ హృదయ న వం . ల వ లగగల . ఆ న ల
నత . అ రక ల ట డగల . అ నయ యగల . ఆడ ష న ందర
వ తల ంప యగల .
అత మన న వం . పం క ధక ధక లత మన వ కలత న ,అ
క , ణభం ర మ ష న నంత ం . అత మన య సం ష
నం .
యణ తన హృదయ న న న డ హ న ం ; పర శ డందర
. పర శ ల మం తన సం రహృదయ ర . ఇ
ఢ గ ంపగల . యణ మ యత లమంట గద జ ంత
వ వ ండవల న . పర శ క త మర న
మర గల .
యణ హ తన ల ం నం ల బర శ సంతత భగవం కృతజత
ం ; ఆనంద ం .క ర తన డ . య జ యన
మ నత డలం , అత దల ం యంతరృ వ ం . ' యణ
అన భర , ర ?' య ప ల .
క త
పర శ న ర ప క బ యల త గ రృహృద డ
శర య రర . తన ర వ , పర శ ర ంబళం ర .
మం జమ ం వర ం వ నద , తనతం త ట ం కమ ప , ,
బ బం ం ర , యణ పర శ న వ లం ం ం .
ణమ పటణ ంచమ , క యణ తన పర శ నత
ల న ల బం ం . పర శ మం గృహ న మ ం
య గృహ న వల మంచ ఠ వంట దల న
.
తన న బ ల యణ డ , పర శ ంట ,
పర శ యణ ం , ల నంద న భ ం . ఏ
వల నన యణ తన యత వ . ఆలం యణ
క న న . , ఆలం, పర శ ర , యణ ఒక క ఢ .
పర శ ఆ వ క ర ం న ట , పద కలకంఠ మ ర గ
ం . అత సభల ట . టల పద ల ర ం . న
కథల ం . తన రచన ల ' ర ' క ం ం .
ఒక ట క ర ం పర శ యణ కడ వ .
'ఓ ?
డ త ?
ఊ డ
శమం
ఊ ట డ
ంట .
 తడ ?
త నఇ
ఇం నం క
ప న
ల .

డ త ?
చ త ఉం
న బ
గ త
.

డ త ?

పర శ ట ండగ వక డ వ . ఆల ట న కవ .
అత పర శ మరల డమ . పర శ మరల .
సం ణమ మ పర శ ం క న .ప ళ ధ ల
చ ళ ం క ల ట నట న . చ శ బ ల
ం చ న . జంగ , డ కల , , గం డ స ,
మ స , య , ఎ కల , పగ ష ం , , మం ం , అడ ం ,
గవ , మ , డల , అమ వర , , మల ,
ం ంజల , పట ల , భట , ం ర , గం నమ భ ,
జం ద న చ ం మన మ జ జ ణ .
: యణ ! మన ఈ చ ద !
:అ ఒ .
ఆలం: .
: ఎం కం ? అస ళ ర ం ం మన ల ద క ం ంద ,
ంద శ మ , అడ . వల త దం ఎ క ం వడం దల న
ం ం మనం.
:అ ఆ త ద ం, ఎ క ప డం నమ క ?
: చ ళ చ నమ కం అ మ . ! ళ ం మన ఏ
భం క గ , మనవల భ ం . మన త గ కత వ ఈ చ ళ
 ల ఉం క ందర అ భ ంచడ ం . జం ట,
ం కథ, స ప కథ, ల గమ కథ, మ కథ, న ప కథ, మమ కథ మన
ం ? ఆ కథల చమత ృ క క త గమ ? టక జనం ం ఆ కథ
ఒక అ ర చ నందం ం , నబ మ ఇ .
ఆలం: మతం ఎ ధర ం యమం ం !
: అస మన శం ద శం. ఇప వదలక వడం ఏ ట ?
పరం: వ ? ళ ఆ రం ఏద ం . ళ వృ మ ఖ
ఏ ? ళ ట , ఆట , ట ఆనం ం ఫలం ంద ంజ ం.
అం ?
: అ మన ఫలం ఇవ క ?
పరం: ఫలం ఇవ ం ఉ ఎ త వ ద . ళ పథమం
ఏ ఫలం ఇవ ం ఉం ఉండ .
: షయం ఇద ంచ .
: ఉండ పరమం! వ , ! ఫలం ఇవ సమం. బ ద
శమ న మన ళ బ . క క తడం ం ల . అ
దన?
:అ .
:స , చ ళ ప ?
:ప ం , ళ ం ల .
: అ షం. దర , దర . ఇ
వ వ యం , డక బం లడం ద న న న ప ల , పటణ సం క
త ద నప ల వల నంతమం జనం ఉ . బ ఇ ళ
ప ం ప .అ ం ఇ వర ప సర ధ న టకజన అంద
క ం ప క, ల ఏ రకం ఒక ధ న సగ అంద ద ం . ఆ సగ
వల టక మ ఏ ఆ వం ల న ం , అన ఆ వం ం
ద ం . ఇంక ఈ చ ప .మ ఒక ల ం సగ న వ ం . ఎం కం
జనం ఎంతమం ఉ అంతమం చ ళ జనం ఉ .
: అదం ఒ . మన శం ఇం వ వ వల న ంత
ఉన ?
: ఇ న ళ వం వవ వ టం
న ం .అ ం , అడ , ఎ .
: ఉం ?
: ఉం . ఈ వవ వ టం వందల ఖర .అ
ఎక డ? ఇప గవర ం ఇవ .ల త వ, ఇవ డం కషం. శం తం డ
ళ .
: ం , టక జన ళ క ఉత ృషత నం అ .
ళ బ స ం ఎ .
: ఆ చ టక జనం ద ర ం చం ఉన , అ డ గల ళద ర సం ం
చం ఒక ఉం ం .
: మన త నంత లం చ ళ భయం . త ద మన
ర సం య సన ర .
పరం: ద మ స , చ క గం. ళ ఉన ర జత మన .
మల ళ , మ ల ట , జం ల కథ .
ర డ సం ం , ట మ యం
చ ? ఉ శ న స జ వ శం ప క ఈ చ ళ , ళ క
సంబంధ న వృ ల ం న య , ఆ వృ వృ ం ం క ల
ఏర ర ల . ఆ ఆశయ న లక ల ం ఉం ం .
: మన పర శ ఏ కల కం ఉం .
యణ చ ళ తల మన కత ర జ న గ శ ధన
పం న ధ ఊ ం . ం శ ర జ పద యవసర . అ పం క
సంబంధ న . మన శ పల ప న . న ర పద నవలం ంప ల . ం
జ ఖ వవ య శ న మ త స న పడ
పద రత వర న బ . ఏ శ న ప . భరతఖండ సర
పంచ న ర ధన . జ శ ష న త
రమవలం ం న . ట అ క ం న . ర ంట న వ న .
ట బ సంవత ర ల ం త గ క ర మన రక ళ ల ఇంజ
యబ ం న , మన న ర సం య సనలన న ంప య న . 'అ . త !
త గ క చన గ 'అ యణ త చ .
పర శ 'ఏమ ! ద ఆ చనల ప . ఆలం డ . ట ం మం
. కషప త . 'అ ల ం . ఆలం
న ' ర కక ఒ ఖ , 'అ .
యణ ' క పం . ప వ . స ం .
గ ల . మన ఉ . పదం , డ ' మ '
వ ం పదం . బ ప !' య క .
ఆలం: ప , .
పరం: ఈ ం ఒక జం ం త ంచ .
 ఆలం: కంద ం మతం ఇ మ ం !
: రకల , అరవ రకల ం ల బ ట ద ! కంద
ం మతం ఇ మ ం.

జగ హన
బసవ జ శ ర జగ హన బహద గం ం వలస
జ ం . వలస బరం ర న ల ళ ర న . జ యంత బ
మ , ప బ .
జగ హన బహద మ ర . ధన క ట ం ట బడ .
ఏ న ధన పంచ బం ట క క ణ ద . గ ంత , ం
యజ , ద న దల మశకట లవం . ధన శ
దజ ట . స య , క ట ప నద .ఇ
అర . పర శ ల ం వ ం , ఎ ం , ం మన
శ ందర మలవ . గ ద పర వృ . ట ల త ం ట
ల తక వృ .
జ ల జ ల మ ఖ అ ం ఎవర న ప ఆయన ప నన .
అట న త లజ ం పద శ ద ? పద ం ం . బ
జ ధన త వ న జ ం ప గపర నవల .అ నజ డ ట ల
సంభ ం ? జ జ ం ల ం త ంప డదట! జ ం శ త హ కల గ
జ ల గ ద ? న న భ ంచవ . త త క క! ఈ
సంపద ఎల ల క ల అ భ ంపవ ? జ లమ డద సన ం క ? అ
జగ హన ం త స న ం . 'ధన న భ ం ట గ
ర రభ ,అ భ ం ట గ ల ల , స ల ం ం . షణ
షణ ర ర హ న త . బ సహ ప డ
లకృ డ ' అ య జగ హన ఖపటణ తన డ ం ,
న . గ శకట స ర న' ' న న
అ క య గృహ ం డ ఆ . జగ హన న
నగ ప వర . తమ ప చ . లన , ం
, ం స , ద , న , వ న గడ , ఉంగర న
ద క లవం , ప త న ల వ న ంత గ సమ న .
అత డ జ ం న . జ ం హృదయ న . ఇంగం శ న ల వ
ండవల న యత . మ , ద , ం పం ల క యర
ఱ , ల బ కల క ంతరం క మం , స ల ఊ ణ , ఆట,
ఇం ట , త ష ..... ఇ చ .
ఖపటణ ఆగ ల ఆ యం ళ తన మ ం
ఇం వగ , యత స ద డ జగ హ తన ం లత
కం య జగ హ వ ర ం త వ .
' హ ! ం ం ఆలస ం అ ం ! స ళ వ డ , ణ ?'
'ఒక న రం వల ఆలస ం అ ం . యతమ న డయ ! ం . ఎ ద ల
రస అ ఉ క గం క ం న పటణం
ం వ . క క దగర !'
' ఱం పం డవ వ నం సం షం అ ం . క తం !
ం సంవత రం 'గవర ' పం ద వ ం .'
'ఆ! ఈ గవర పం ం ద వ న' య ' న
ం ఇ . న త ట అప వ . !
డ .'
మరల నత ం , గబగబ ద , క , డ, .
ండ ండ త ప ం వ త త గ
రండ పం న . ంక హ న . త ఇం తన . ఆ డ
జగ హ ల సంబంధ క య వృ న . జగ హ డ ల
ం వంద త . అ డ డత బ మ త ల
యల ఖ ం . డ కన ంద . ఆ హ ం దంత వ గ న ప కల .
ఆ ద రం క ళ లవ ఱ ం . న , మం
యవయవ టత క 'చక జం ' అ య వ ల గడలం న . ఈత ,
బం ఆట , ట ందంజ. అ త గ ంచగల . ఆ ం ---
మ ' ' సర కల యట. జ స కల య ష
. సం త దర న ందంజ. ఖపటణ ల ల
య ల నవ గ ల ంచ క . అ త ణ న
మం డ జగ హ వ ం న .
ం చల చ ట నలమండ దల మ పటణ న .
బం స ర న న ఏ ంత శ న జ కత న వ ం .
రప త క ర ం ల స గం ర సం త
ం న సర మర .
ంత ప నర సం షణ మంద స మరల బం
గంటల ఖపటణ వ , య గృహ డ
దంప ల క క వ . ఆ న ఇం కడ జగ హ న ం .
జగ హ న ంస తప త న ం ర భ ం నల . దన
హృదయ ర న జ , ఆ త దం ల ం ం .
నత త త ష ల ం .
ఇం ంద వ డల రం , ద తల , బ ,
ణ త ం న . ప , , బల , బలల శ ఇత , ల
ష న మ అలంక ంపబ న . మ ల డ స ర డ యబ న .
ర వ బలల ప కల న . మన రంద ల న వ ం .ఆ
జ న క ంత స న డ
ం . డ త , ద న నబడ ండ
ం . తన క ట గ ప ట
నడక ' హృదయం క ం . ఏ ' ర'మ యస ష గ
ఢ ం గద క న స ర న ప ం . జగ హ డ యంద క ర
తన డ ం .

ఇంత శ య బట వ యందర య ల నం .
అంద న మ .
డ జన సమ తమ ధ ం ట న . జగ హ ,
వ తన క ,న ధ ం ట .
గంటలకంద లమ జన మం ర న యచట మం ర మధ న నమ న
బల న వ ం . బల ల ప పర , యం ప ప
ం . బల ద ర న న .ఒ ప ర ప న డ ం
క ట మడత ం న ల యంద ల నడ బర .
థమ న రంద వప ర ం . అయ కల రస న .త త
ల వంటక , మ ర దల కర న ప ర క క క
వ ట రంద ం . మధ మధ ం న క
ం .
ప గంటలన ర య నప జన న . మట గత న
ం ం , న నం ం .
డ ం మ జగ హ ం . రంద సం త గ
ట ,డ ం న వ గ న .
మట డ ం ండ కన ంత న . త సం త ట
ం ట య ం న . యన సభల
మ ర గ హృదయ ల రం ం ం .
 త సం త న ర య సం త న ల క న ర య సం త
సం య క ర న వ ం మ త గ జృం ం న . ఆ ర న ంతవర నడ న
త న సం య మంత వ, తన సం య ం జర
న న త వ న .
ర య ం య గ ళ ల న క ల వృ న . త సం య శృ
ధ ర ల ం ం ం న . శృ ఖ , శృ సర . ం
గ ల . ర య సం య గ సృ ం న . ళ ద ల వృ
న .
య ంగత
జగ హ ర య న ం య నం ంచ . త ంధర నత
హృదయ గ ంప . బ ర , రవ ర మ ద ర నత న న ం .
మన దన చనల నత . ఆడ , అం ప క
న తక , నత న సభల గ . న క ల ల ం . కంఠ , ద ,
వ గమ ం ధ వపథ ల షయ నం ం . క
జగ హన సం తమన పరమ య చ ం ం .
డ న ంత గం ర ద కంఠ ల ం ట కంఠ ందర ,
ర ల వ క ం న క గమ ం , డ తన ల ట
ంత యదృష య త ం . ఈ ం ట ధన త
య . తనకన ం ద న , అ హ త శ ల జ ట ?
జ న గ కత కడ న . వ ం టకన న న ంక ందర
వ ? ఈ య కయ ంద త ర ంచవ . ఇం కలకన
న న ఈ రత ల ంప ? న పటణ జ న ఈ క వం .
తన త నక ం గడ డ ట జ . ఆ ంత జ ం గల
సంబంధ వల న . ఇంగం శ శ జ ం ల స న .
స నమ య . అ త టభ ంతర టగల ? ఇక మత ల
ట ? హ లకన య అ ధ ల ప కద! డ ంత సంత ం ?
ఆ ర శ ర, వ ందర హ తన యతమయ ర , తన జ , తన
భవన జ వ సంచ ం ండ న పరమ ప . తన నత
ల , రద ం డక ట ఆ ప పంద , ఒ ం ఉ ం
యవల న యగత సంభ ం న య నత ప న, క రంభ
ం న దట ం న తన మ నత వర .
ఇంక భర ? ఆయన య మ వ వల ? తన క తన ట
ష క నదట ఆయన ష క, ద ల న హ .
అ యం ర దన త .
సం త ర న . ప ం గంటల న . డ మ ' ' ట త క
త ం జగ హ ట న రమ . కన న . ఆ ప జంట
త ' ' నంద .ప ష ల పరమ సం ష
ట త న వ ం .' '' ' దల ట లం క క
వ త గల ట డవ . వ త న ం ం
ఎడమ ప . పల ధ జ ఎడమ ంచవ . ఆ
సం ష ళ న స న ల గ గ ల ట ద .
జగ హ య డ న ల ట డగల . అత ట టయన
య ంద మ ల ంత .
రంద ం న క యన వ రత య సంఘ
య డ కలక న ప స చర వ న . ' పంచ వ
న రకర గ న దన ద భరత శ మన యన . మన ర ద
ర య . ల దృ మన సంక ల . ద య రక మన ల
వ ం ట దట. ఇ ల ం ల ర ంపబ న మన మన కరవ , మన
దయ ం ంపవల . ం శ మన జనసంఖ త వ.
మన ల ల గ శ లడ . న మన ఓ వ ప గ . మన క
సంసల సన సభల స న ధ . మన ంద కం ల బం
న , , ప , ష స , ఇంజ క న ల
ప ర య ంపబ . ర ం కం ల ల న ంత ల
మన గ ల కంత భయ . అ య త వ త
జ న మన గ ? ఇప ళ కం ల ర వ య ంపబడవల న
సంచలన క న ' అ పక న ?' య .

జగ హ : అ నం . య సర ధ ల ర యన స న .
సంత అ న ల యన భయ ండవల హమ ట .
స : మన శ ం ం శ . ఎప మనమక డ ళ వల న ర . పం!
ఇం క ల న సంగ న . 'అ ఇం ,ఇ ం శ ల డ
క య ం న వడ 'అ .
జగ: రం యనవసర భయప ట రణ కనబ ట ద ఇ వర .ఈ
త .ఈ త న ంత ల మన భయ .
: అ మనం అ ట . జబహ ! ఏ మన
ర లమ .
 : ర మనల ర యర అం క !
:అ . అం క మనం ఇం య ల న ర లకన ప ళ ;
మనల ండ రంద మనల ంచవల నన చన క మనం యవల .
ర య వృ స న యత ల మన నవల . ఆ శ
డ గ మన రంద త న ర ల గల ప సంఘ
రర .స ద న మన కషప ప .
: న న . మనం ఈ శ .ఈ శ ల ం ,ఈ
మ గ . ఇం , ం జర ర మనల ం
జన న ? మన సంబంధ ంధవ ల ర ? మన త ర
. క ర . అ న మన ర స స ం ళన ల
వ క గ బ య ండ, మన య ల మన ధక ధక మ
సం ం నవల . త మన కృతజత, మన జభ ల ం దయ
ల వల .
డ : న న దం . లం స ం స మనల జ ద ?
:ఆ ండగ త ర న .
డ సం షణ జ ం క క ట దన
ద ంచగల తన యన , తన త ంప య ం ,
ం ర ం న' క క' త క సర ర గల త .
ం ండ డ క క రం గల సన వ క గబ ట
న ం న . ఆ నృత న రంద తన ండ ం మ ఒం గంట న . ట న .
జగ హ శకట దంప , కన డ .
జగ హ డ కన డ దగ ల .
ఆ క న ం న ట చన .
లం
స య ర త ర న వ న . ప ండ వయ క . మన య. వ న
యవయవ , గ , ట ఖ గల , నవనవ తన వన న
పంట ల వ నవత ం న . మయ ఇ వన న . అత ం ప ఖల వల
డ వ ం .
'ఒక య కట ం ం ? మన అదృషం ం , అదృషం క
డ య కట ం అ ం అ ం అ భ న మం వడ . డ
ల ; ండం . జన వనం అ !' అ మయ తన ల .
ం వ ణం, దండ క , ల ల న న 'ప ల న
ల 'య అ ం న రమ త ం .
 నకమ , తన వ వ ల నమ ర ం ట
వ న , య , సం ర నంద కష ఖ
ం , ర మన వ ం ల ం ండవల అ స య
' వృ ర , ర మంగ భవ, వృ ర ' అ ం .
'అ , అత , మ , మగ మన వ ం సంచ ం ం ఉం . వ
ం .ఈ య నగ ం ట స ! త క చల అత
క చల ల మ మ ల రం చల ఉండం ' అ ఆ ర ం
నకమ క , ర ల డ , ప ం మ, ప , బ ండ ం న
.
మ మయ దయ న ల ల క ం ట . డమ,
మ , ఆ గ , అ , కృష క ఇం ఖ గడ .
ల న . ఇ వర బ ఎకర ల క ం . త న వ
యకర ల ప మం ల ం త క ం . మయ ల
గ ద ం ప ం .
ల ద స గ ' ల ప యగలరం ! ఆ , దవ .
క ,ప . వంగండ వంగం ? య క .
మయ : ఒ ! ! ఏ అ ! క ం , ? దవబద ?
ళ ం గ ! మ రగవం ! ఒ గ ఆ ప డ . స యక ఈ ళ
. ఆ ఆడ ల ంక , ర .
గన : ! ళప మ అ ందం ! ళ ట ం వ ?
మన : ఒ ద మం కథ ప ! అ ం ప . మట డస ఉ .
పనం ం ం .
గన : మ గం ! ఆళ ంద క ఊ టమనం !
అంద : తప క, ఆ! ఆ......! (అ గం ఊ ం .)

గన కథ రం ప రం ం .
'అనగన ఓ చం ఓపటణ ం ' ఆ పట ప రం ద లప ! ఆ ప ం
వందల ,ఓ నఓ ,ఉ ఉ '.
"ఆఁ....!'
'ఓ లప ద !ఆ రం ల ం ఆ ప ం ం ,
నమ కం మ న బం ఉ .'
'ఆఁ...!'
'ఓ ద ల యంక , ,ప , ం , సంపద య ం
ఉ ఓ ఎ , ఎం క తబ , ంట ం ం ! అత
బ , దస నం బ , స డం, డ అత భ ం మ ,
ండ ట కనబ డంట అత ట జ ల. అత
య . అమ పలక ' '
అంటదం ....'
'ఆఁ.....!'
'అతగ ఓ , ఆ దయ ం య ం బయం . ఆ లకం బలం!
ం శ , బ కం....అం ఎ బం ం ప !ఆ అంద బయమం !'
'ఆఁ....!'
'మ గం ఆ మరక ! మరక ఆడ లలం మ ప టం పక గ . క అం
రం ఇంత ఇంత ం , , గందం అలంక ం , ర
ఎన క , సంక ంద త , సంత మ యన , బ ప బ
ం తల , న ం నల ల డం ఆడం ఆ ణ న
....'
'ఆఁ.....!'
'అయ బ ట తలచ , ఆ మ ద తలచ , ఆ ల నక బ లంచ నం ,
ర క నం , ర నం , , నంధం నం అ ణక , సం ప
ం '
'ఊఁ...!'
' లవ , లం , గ త ల , ఆం ఆ న , ఒం ల
ందం ఆ గత ండ లవ అ త , నక ట అ త !'
'ఊఁ ...'
'ఆ మరక తం న ట న , దర న ట న , త న ట
న , తన ం న ట న .'
'ఊఁ...!'
'ఆ ప , , ఆ , ఆ స ల ద మర రం
ం , స క సగం త , ' ళ క , ఇం డ
క లం , త క ఆడ ఆ త .ఆ ,మ ,
ఆ ఆ స 'అ '
'ఆఁ...!'
'మరక న తం ఆ , ద శ క గ! బ
కడగ , కత ంబ క గ! ప క ం బలగం ఉం '.
'ఆఁ!'
 'ఆ ల ద రమ పక , రన ం ఓరం ఆ కన
ం . అ గం గంగన యంట, గంగన మ ం లప డంట
నం వంక ప . న న తళ తళ , త
అర , ంగ వ డ , ం ం గ , నగచ ం ప , ల ప ప
న ఉం దం !'
'ఆఁ!'
'ఆ ల ద రమ పక , రన ం ఓరం ఆ కన
ం . అ గం గంగన యంట. గంగన మ ం లప డంట
నం వంక ప . న న తళ తళ , త
అర , ంగ వ డ , ం ం గ , నగచ ం ప , ల
ప ప న ఉం దం !'
'ఆఁ!'
'ఒ ఒం ం , వ లవ గ న మ సంట
బరత గంగ ప , న గ, జంట ఒక క డవ ం
ఆ చం , గం ఉం .'
'ఊ!'
' ప ద ఐద , ం ం ద ఆ కనపడ , మ చ మ
కనపడ , సక న మరకన కంట ప ందంట !'
'ఆ!'
'ఎ ల ఆ మన మన . అ బ ంచక జల ం
ఎం , బలం ఎం , ణం ఎం ? అ అ ల ప ,
కర , ర , క పం ం . తం అవ ప పం ఆ ం ,
ంకట ' ర ండటం .ఆ ం ం
అం సం 'అ .....!'
'ఊఁ....!'
'ఓ న మరక , సం ఒం ఎ న ఆ సక ల 'ఒ
కం ద మణ , ం ద , , న , అందం న క
మ ం ం, ఆ ఎంత మ త
ఇ ం , నంత బ ల ందర బలం అం ర ం .
న ర ం ' అ దణం బయప గజగజ ం . 'ఓర , ం
య వ అనవ నంట ' అ ం .'
'ఈ ఒక ం , ం డం ..... ట డంట ల ర ం
ప ప డంట.'
 'ఆ.....!'
' ం ల య న , ఒ
. 'ఇ ంగ , బల ంతం న ం
మణ . ంక న ఒ ఒ ల; న జల జల ం'
అ ట'
'ఆ.....!'
' ం ల య న , ఒ
. 'ఇ ంగ , బల ంతం న ం
మణ . ంక న ఒ ఒ ల; న జల జల ం'
అ ట.'
'ఆ.....!'
'ఆ ! ఓ కట ల ప ం అయ ం ఒం లం ఎ
. ఆ ం ం . ఆ క బ ఆ ం జ మం య , ంత
ల ంత డ, ఆ తన జ ం ఉ . కడం 'ఓ ! న! క
క , ం మ , !' అం దప ఆ న
ఒ ం , బ ం , బయ . ఎ త ం ం , 'ఓల , ఓ , ర ంచం
అన !' అం ఒక ప , ం నక మరక ఆ ! మ వ ం
ంకట ం వ ప దంట .'

'ఆఁ....!' ంకట 'ఏ త ! బయం !' అం వప ఒ ల

అ ప , సలసల క ఇం త య ఉం మరక త
పలప . ఆ య ంప న ఉ . అ ఆ .
ఆ లం మ ందగర లబ రంట !"
'ఆఁ.....!'
'ఓ రప ంకట ! ! అం 'ఓ దవ చ , ఇం వ ం ణం
. లం ంత ఉం . క డ ! బ !'
అం ం మరక కడం లబ .'
'ఊఁ.....!'
'తం , భమ , బయమ , బ త , తం త ం , గజగజ
ల ం ఉన దప . తం గ , త ంచ , తం ఒక
ల ప ప ంకట బ లబ డం !'
'ఆ.....!'
'మరక చం అ . క ల . తళతళ
 వ ం . ఒ మరక పంద , అ ,
అడ న అ . తనబట . తం డ ం ,
ండ ం ర ం ఆ న ంద పండ
ద ....'
'ఊఁ....!'
' ల న డ , ట ప ' ! ! ! ! మహ ర ం ,
ర ం ' అం క ఉన ంకట క మరక దడ , ఆ
ల యశ 'ఓ ! ంకడ ! తం ర ం !' అం ఆ ంగ ం డ '.
"ఊఁ.....!'
' మ ఉ ంకట !ఆ ల బల నట ం ! అమ
తర ట టక డ ం . 'అల ం! ఆ శ ం
అలలల ! ల ! ల !" అం క ఒక తల య ట స
ం పండడ , తల య లబ ం . ం జ జ ం .' ! అ ! అ !'
ంకట ఆ రగత ఒళ ం ' ర ! ఆంజ ! ం!' అం
బ . క బల , క శ , ద , మరక ం ం ,ద ,త ,
ధం అం ళ త ,త ద సం .త 'ఓల ఓఓ' అం త
.'
'ఊఁ....!'
'ఆ ఉగరం తగ . జ న . గ . బ య ,
ళ జం , రగతం గం ద జ .అ ంకట న రబ చ .
అ ంకట ల వ ం . ,ఆ సం న ంకట '
క !' అం మంచ ం ఆ భగవం ఐక .
మరక తన అ రస ం . ఆ రస ం , ణం
ం '.
'ఆ.....!'
'ఓ ణం ఒ ం అ తం ం ఆ క బయ ,
ంత మరక వన ం సం న ప ళ కల !!
'ఆ.....!'

శం ః శంవ ణః శం భవత ర
శంనఇం బృహస ః శం మః
 భరత ఖండ పంట చ య పట ల ం డగ గడ న
జ ళ ం కర క వృ న గ న ర ట ల క నద
ం ం . 'ఓ వ ణ ! ళ ఘ ల వ
త ఓ ఇం ! సపవర ల ధ మన ల నంద న ం ండ, ల ల
ఫలవంత ' అ ఆర ఋ ల క యన హృదయ న ధ ం న .
శ న జ షయ ల న ం నప క క ం . ఆం , కృ ప కల
యన చ . ఆం శ న ప క ల న , ంచవల న .
ఆం క ం , మ రమ ం . ఆం వర స జ న , నచం
మండ ంక న క ంథ రణ సంఘ ల చం అ ంథ ల
బ ల రక గ జ ఆయన మనన న ం , ఆయన క ం న ం బ లవర
న . ఆ తన వ స ర సంఖ య ం ం లయ . పంచ న
శ ల పంట పం క వ ప ట , ఆయన ళ
ఠ ంథ ప ం . న త ద గ న యణ , మ
డ తమ జర ధ షయ న న న వం
యణ యన ఇం న అర ంథ ల జ ం యర ం
అత షయ ల గ చ ం యర . ఆ శ లం ల
బ ంత న , ప ల త ంత న , ప ల బ గల సంబంధ ల గ
జర . భరత శ న న ఖ ల ఖ ల న . ద ద న
ం ఖ మ న . ఖ నవ జ అ కవ య
య రం ం . అ కవ య రణ న న న . శ కడ
న య య . వ ప త , , శ , ల
యల వ ం . అర , త న బ య కన వ
నన యన జ అ న క షనట. య
జ న ంబ త న య క ష . అ క ల
, ధ న ష ం వ పం గ ,
గ ,మ గ ం .

'అ , ధర ! తగ ధర య దం ఎక డ ం వ ం పంచం
అంత ధర ం ం . మన ప స తప ఋ ప
నక వ వనం ం ం ప నకబ ఉం . దగర
అ వ . ఈ ధరల అ రడం ఉత ట. ఇక అ . ఎవ ఉ గం డ
సం ం న .అ ం ఎ ? ఎక డ వ అక డ ?
ఏ వసంత !' అ త బ ల ట వ న వసంతయ అ ల రం
 ద పృచ . వసంతయ ల క ద వల నట.
'స ంత కమతం ఎ భ ం ? తం ం స ంతకమతం
ఉ , పలం ఒక సంవత ర ం ం కనబడ . ఎంతపంట ఈ ప
ం య అ ం నం శం ం ష ం . మన ంప
.'
'అ టం వయ !' ం పచ ఉ ' అ మనం అ పల ర
క ం .'
'ఏ టం రణం?'
"అ లం మ .'
'ఎం అ అ ం అంట?'
'తమ ం క ం అన రణ నం వయ . ఒ య ం అ .
న తనం ం నగ దం ! ఎ వ ందం బం రం, అ యక ? దం వ నదగర
ం బం రం నడం ద . క ,ఆ ళ ం ఒళ ం బం రం'
' బం ర కనబ ం . త న ఖ ల ట?'
'అ వయ ! ళ చ ఖ , ద జమం ఓ , ద
ఓ డ ం రం వయ .'
'చ ంచడం తప న , మనం చ ళ ఎం పం న ? ద క
ర ం శం చ చ న త వ. చ న న . ళ ంద త ఒక
ఉ గం అ ం . స పచ ండడం, ల తప ం వ ండడం మన
లద ర న ం ల కనబడడం?'
' తం.'
' బ మన ం ? ఉ మ ం ద . ఇక అస
వ నమ అట నంద , చ తగల చ . మన శం చ వంత ఖ గల వ
ం ం ం . రంచ క ప వ ఎ వ. ఇ వ ఇం ండం
వ క బ ఖ , స , ట , ట ఇం ం
చ ఊ డ ల క ం . ఈ చ ఇం తగ వ గల ? ఇక
ం ? ఇం ం ం హ త ల తం చ లవల భం ఉండవ .
ం ం ఈ చ మన ంప చ ల , ఉ గం సం చ ంచడం అంత
త వ ఇం ద మన ం . అం క వ వ న ం అం
నషం నషం నషం.' ' మ ప యకర ల వ వ యం . వందల
ఏబ వ బ .ప ల ళ ఎన బ . ళ , ళ , ,
త ల అ ఇం బ ంక ం వందల ఎన బ ల ం
ం న ంమ బ యం . ఇం న ం వందల ప బ ల వ
పద వందల ఎన య ఏ గడ . ం చ , ం డ మ !
వయ , ఆడ డల లవం మనపంట .'
'అంత అ ం ! మ వల , క ల న , కద ల ష ,
అమ ల ష , ష ఖ , లం , , , -ఎన ? ఈ ఏ
వ ం , క ం క '.
' వయ అ నం . అ ఖ వ న ందం . ఇ వర న ళ
కషప నం . వ వల న ప వంద , ఈ కట ం వ ఖ , అం
నల వంద లం .'
'సంబంధం ఎక ?'
' ళం .డ లవ ందం , ం ఉం ట ం ం జమ ం వరం
చ టం . కట ం , ంఛ ప వంద '
' ఖ ం లఅ వంద స ?'
'ఇం దగర ర ఉం న ప వంద యం . ం డ య
ం .'
' ద న యక తన అక ర . ఇర , ప వ
అర . వ ం ప వంద .'
'వదం వయ , నఅ లం . అ తప ం అ య .
ద రతప ం ళద ర .'
తన ప ట ర రర వసంతయ .
న న ఏ ల న నల న న యంతన వసంతయ
బం , కం , మం లం ట ం , త ం క ,
ల మ చ ండ ంద , ల ం , , ఒక
య డ , వ యవ ల న .
క న ల క వ ట యల . ఒక టల ట
.ఏ ల న ద గమ ం ం . వంగ ట , న , క న , కం , సర, ,
ప రక ల ల బం .
క ప వర యన ల ల ప న క ం . ఇం వ డ
మంగ బ . అ క చ లమ న , త ర ల ల జ ం వ
క ట న , సం వందన చ ం .
హృదయ న ర య ల ల జ తత వ న .
పంచ న ంత ల 'ఆ ' డ , ల అ అ గల ? డ ,ఆ
ఎ వమం ఉ క ! త ం డ గల ఎక డ ఉం ? ఈ ల
అ ప ,మ ంత న హృదయం కల . ఒక ర తప ఎక న ం, జ
 రగబ ? త న ల న రగబడ ంద ఆ ం
, క శ , అన త వ తం రగబడ . అం
ఇంత డ ఒక ధ న స హన శ ఉం . డ గల మ ం
భయప , కదప . ర మ ప త న ఉం . క అ జ
అం ద రగబ ండ అ చ పథ జన
ం . ప డం రం ం శ ల జ ం ఉత ృష
జ పద ఉం ట. ఎంతవర జ ఈ న డ వ మ వ ,
ం మ డం ఏ ప మం ?

ష జ

రద న న వర నయ న . ఆ ందర ఇంక ందర ల

జగ హనమ న .
తన యంద . ఇంక అందగ న న ం న . అంద త
ండ డ . ఉదయ న ర న ద మరల ర వర
ందర వ నన తన ం . సం త న , ఠ చ న ,బ
ద న , జనమ త తనయంద ల య
ప ం ం . ఏమ నత ర న హృదయ య .
'పర , ల 'అ క లయర ల ంక చ ంప . ఆ వయ ల
యర య . హృదయ ల ంక . , ల పరమరహస వరన ం లకర
దవ . హృదయ , గ త మ ప మళ ం .
న త వయ ందర ధ ం .
దస పం గల నత రంద వ దర న . అత వ ం ట
సంమత ,డ కవ ర , వంక జ ం ల ం
దర వ ? అ న దన యత క ప య దమ ం వ న . తన మ
అస . తన యత ం ద న . తమ టకన ట న .
ఏ న రద క ం మ దర . న న పట
జమ ం వర న జగ హన రద రగబ న , గృహ శ న
న త ట నడ న యప స బ ల వ ం న .
జగ హ ందర య నమరద , . దమ అ నద
. ' వ దయ న న వ 'అ తడ .
ఈ క, జగ , తన వల న రద, క పం నంటగ .ఈ క తన
ర ం న ంగం ం . ఆ ల ం .
జ ం యన . ఇంత అందక య న న , హ డ ం !
అ క ర న ! అ తన నత భర ? ద దన యక త . తన
ం య క , ంద రద ందర పం ందర, హ
.
ఆ టక ం . అన ట న గ న యవయవ స
వ ప ప ద వడల ం . ఏ వంక రద . ఆ
ం ం . ం . అత ం ళన న ం త నత
సమ న . వరద శ న డనపరమ . హృద ంత ళ న తన డల ంత మ
న తన కన , తన లకన న దర ం .
'ఏమ హనం! వ న ఖపటణం ? న పటణం ?
అతయ అం మగ క పం, కడ . ఎ న పట ం ఇక డ గ ం
ళ ?'
'ఏ అ ! ప ందర . మయ మ ం సనసభ స
డ మ యత ం. ఏమ ం ! అం క ఇ న పట ం .అ రద
ల . రద అం ల అ ం అత .'
వరద శ :ఏ ! ఇంత ర వల న బం త ఉం . ద
ఎంత ఉం ! సర ఇద త ం . క ఆనందం ం
ఉం . అం రద . రద అం అందం . మన , ర
ఉం . ఒక హ క స . మయ ఉ శం ధపడ .
ండపం క . అ .....
జగ: అ అన అ ! అత ం త వ అంద న !
వర: ఆ! ఆ అందం! ద .
జగ: రద వకన ఉం ం . వర: అ .ఈ ల ఆ అత ం
పం ం అ త ం .
జగ: అ అ ఇల కం వ వ అ ?
వర: ఇల కం! అత భయం. ఇం ఇం ఉం , అ .
త జగ హ న జ సం షణయంత రద న .ఆ సం షణ ం క
ర క ంచ . ఆ ండ త ల న ! ళన న ! ఆ
హృదయ న నత రన క ధమ నసహ జ ంప రం ం న . ర ంతమన క ణ
న . ప ంబ జ ం నం వయ తలం తన హృదయ ర న
ర ంత దల ' ప 'అ ప ం .
తన భర! మ ? తం కంత ష ? అంద ంద ద . ఈ ల
చ నవల య ఒక క ం న వ ం న ? అంద
నప త ందర వ య ద . ఇంత యందక య తన , త న అంద వ య ఆ
ప తల న .
'ఏ ర ఆ ?' అ జగ హ క ం .
'ఏ ద !'
నచట వద వరద శ న .
'భర ం ఆ ?'
' !'

' ,ఏ ? ఎం ? ం , ంత అందం ఎక డ ం సం ం ?
. గ , య , స , ,
వ ందర లవగల ంట?'
' గ ఉం .'
' గ ? జం . ర !ఇ పం కం ంద ం
' వ ' అన శ ంద లన ట. పంచం . అ క
మం ర , ఇతర శం ల , జ ం ల , ఉ గ ల ర ఎంద . ఎవ
ర .'
'అ న మ సనసభ స డ అ ?' 'ఆ'
జగ హ రదద ర న తన ఎడమ ' ర మనం దరం
ఒక క స .ఈ ప ఇ ం ! ఇంగం శం ఇషం
ర యవ . ఇక డ అ . రద మ వ ....ఆ .'
రద డక గ ం ం .
' ర న ప ళ వట ? అ మన జ ం ల
ప ం ?చ ,ఉ ల సం ?'
' న ఏ ఉ గం సం చ మ ?'
' న జ ం ఆయన చ వడం ఒక రణం జలం ఎం
చ , ఉ గం సం క మ ?'
'డ గల ప స చ ?'
' ళ గం! మ చ ప స ఏ ?'
'మ ం ?'
'బ సం!'
' మన జ ం చదవడం సర ఆ సర క చదవక ఇబం '.
'స న పట ం ం ఏ రమ న ర ?'
'ఏ అక .'
 ' ర , నం ?'
ర డ . న న న .' లవ .'
'ఇం ' డక సగం ఒ న 'ట . మ ఏమం ?ఏ .'
ర న ట చన న .
' ర ! ంచ మగ వ దదమ ! ఋ . న వ
సంగ ఆ ం !'
ఇంత రద త ర శవచం , అ ండ , స స ప
యచట వ , ' న ! ఇ ళ క న మనం న సర క కన గ ం !'
'ఏ న ! సర ?'
' ద సర . న ! ం ఏ ం ం ...?'
'ఎంత ం త ?'
' య ...... ,ల య ం .'

శవచం

ర శవచం రద త త న క జ ం .
ఆడ లలవం యంద గల ల . పనస నలవ న దవ త న అవయవ గల
బం . అ . దక కన నక త ఎ . త
వరద శ బ ప త . ల అ ట య . అస న కర
క ల క ; ఆ న ద . ం హ చబ న ర వ ,
వరద శ ణ ల ల ద ం .
తం నంద ం . ఆయన డల ద ర
ట త వ. ఒ క , మ వ ఏ ంత న, డలన ర క ం ,
త ర ణ న ట కల .
శవచం ట ల ట . ఆ ల ందరన ద , ందరన దగర
. అత యణ రద ం ల వ న ం మజ ం న . ం
వ క ష వద ండ . యణ తన వ మర దగర
తడ ప త శల క జ ప ం . న న కథ .
యణ వ న న శవచం దగర ట జ ం పరమహర
రణ న . వర శ మ ం న . ఆ బండ ల ల
న య భయ క . ఆ ల రహస ద , యణ
బండ డ అస న త కడ ళ వద , త బండతన ల కం న
న . ' వ బండ ! మం . కథ , ఇం ఎ సంగ . వ
అక య కన సం త ద.'
త ల జ ప ండ న .
అత న హృదయ , దన వ దం దక త న యంద ళన ర
యస ష న . ల , రద జగ హన ట డ , అత
హృదయ న ప వ న . జగ హ త 'ఏమం ర వ !
స ల ఏ ?'
' ఎక ఉ .'
' పం వ ం ?'
' .'
'మ పం ఉన ?'
'అ ! ప ం .ఒ !'

' !' అ క వ .ఎ మ శవచం ట , వ

బయ . రద న .
జగ హ డ న వ ం ం , ర హ తల ం .
ఇంక న ల. రద ఖ డ భర ం ట ద న . తన నత న
న . యక తన నత స య న న . ం
క ం న రద యవ లగ దన ంత . ఈ సంగ త ల న
వ యగల ?
రద ం , సం త గ తన మయ వ ం ట ,
సవ ం క రజ గల 'నస ' య స ంప .
ర , తం తమ క ర ఖండ ండ, లం ం
ం . ద మర ల . అ రం సంబం ం న . అచట ం యర ల త
త శ ల దన జ బర న సృ ం న . త శ జన
య నంతవర ం ం ంపబ న . ఖ , ఇట , జర , లం శ ల ళ
న త గ ం ద . బ ల ప ఖ గల న .
శృ ధ ల త , నప తమ ర , నత ంత గం ర అ ం నట.
రం భరత శ న థమ న . . న శ ల వ న .ప దవ శ
వర వ . పం దవ శ క భరత శ న ఖ ల
సం త ద ల క న . ఆ ం ద తన ద , న ణ
అ కరణ ద , ం ం , ర సం య ద తన న ద ల క ం
య న .
ఆం శ న ద వ ట రంగ ల గ కల ట న క కరణ
 ప ం . పం మ ద ల క నం క ం న ం
ద పథ న ంద ళ , డప , ం న టయ , ర హయ ,
బల మయ ర , హ గ షణ , రం ంకట ద న షత
స ం క ం . ఇంక ద పథ న, ద గ ం ం ,
త ం ల దల ద ల ట ల పం లగ
గన న . జ శ న ద పరమ ద న . లం దల త శ ల
స న , పంచ న ల షమ క ం ళ స నమ , ళ జ
సృ ం న .
మయ న రణ జ కల . నం బం . సం త ఠ
ం వం ల ట న త ర లగల . న ల
పం లంద న పన న సమ .ఉ న ర హృదయ ండవల . మ
మన ండవల . హృదయ , మన ం జస ండవల .
ంత రంగ న ద ర . అత ద హ ం ఢ
పధన వం . ఎ . ఎ ., . ఎ . దల మ న త ప ల త గృ న
మ ంద లకడ ప .
మయ ప హృద డ ట ంద వ క, తన ద ర , శ గల ల య
సంక ం . అ మ కడ ద ట రద న య
జ ం పర నంద నం ం .
ఆ న మయ 'ఎంద మ ' ల గ జకృ ర
సంక ం . ర శవచం న సం తమన న తన ం ష .
రద ఠ వ న న మరల ఖ ప న ంభ ం
సం త గ చల వ ం . టయంత న వర కచట ం యమం నంద
ం .త త క స న నచట ండ .
ఆ న న వర వ న కృ న గ ం , త ఠ ద ట డ
యచ ం శవ చం స స ' !' అ క .
' న !' అ శవచం ం వ ప వ .
హణ జ ం ంట వ నస వ య ంపబ . లమ, య, , కమ
జ ం ల ండ , వంశ రంపర వ ం . జ ం ల
వ ' 'ల ర ల ' న 'ల ం .
జ ం డల ట , అం క క జ ం న డడ ట వ లంద త
క సన ల ల ం . ల వ య డ . ల ట వల
ల క న . న ట , , , ఇంజ , మ దల
టవ న .
 శవచం ల డ త , ప న ం ప . ఒక
ం ం న ం ర వ ం న ం .
త త క కృ వ ష , ఒక అక వ ష .
ఒక చ వ ష .

సనసభ

జ ం న పటణ సనసభ స శ న డ . కడ వ న య
శలమ షయ ల మ ం . ం గంట
ద న ల న క ప య స శ న వ దన యణ
మ . స లంద ం గ ం . త ప రధ
న ,ఎ ప డమ గ న ఠ ల న వ ం ద . త ప న మం ,
గవర , ర హక స స , మం లప సనసభ త య న
స ం . త న జ న ర ,త , య పంచ న ం ట ,
త బ ప పంచ ట , కష ర ట , త
ర హకవర మం ల ఎ ప శల ద .
ఆ శ ల న దమ స ం య యవల . శ ల వ న శ
సంబం ం తర శ ల డ న గవ . ఇ శ న స య ట డ
ఖ ఆ షయ వర ల ర ద . జ ద
జ సనసభ త స ం . ఒ క ఖ షయ వ న త
వ క ప స త ర హకవరస ల శల గ . త
స జ ళ రవ .

న జ హ ణ హ తర సమస గ న . న జ కన ం త వ
ం జ న . న జ త వ నప ం హ
గ స ం ం . అం అరవ శ టయ , నయ ం త గ
ల త . మ ద పథ న హ త ల హ ల చ
ం . హ ర ల హ త ట ంత కషతమ ం న .
హ హ త న ంత హ న హ త హ ం జన న
వ న ం నంద జన క, వ జన వ ం ద . ణ ల
హ ల , హ త ల .
హ త ల హ లన ప , ఉ తన , తమ వృ నవ నన
చ జ ం న . ద మ య క య జ న న హ తర స శ
జ న . ఉప స , స , ర వ క లవ గ బ న . హ తర
సమస ం శ న గ న . గ జ , ంకట , నగ , మ
ద దల య ం ం . ఉద మ ప డ క య
చ . ఇంత మ ం శ న స య కర ద మ ద .
హ తర య తప . ం ఫ జ న వ ట డ
సనసభ న స ల ం మం ల య ంచవల వ న . హ తర య
త మం ల యవల న మ ం ద మ నం దమ
ద ం రట. అ ంగ నగ ఖ మం , ంకట ,ప
ల పమం య ం .
మ ం స దమ రన రణ నయ
శబం , పం త ర స జ య శమంతట ం
సనసభ ం . కరణ భరత శ న వ ం ట స జ క
గ ర , ం శ సంప గ . న జ డ
ం ం హ న . ఖప మద సనసభ త
ం . య ల ంద క న గ స జ క మద ం .
అ యప న మన జ ం య .
ఆ సభ జ ం కృ వ ల ల కష ల శల .
ంక చల దల మన జ ం బల గ గ . అరగంటవర త
ళ న నట న .
ఇంత జ ం ం ల క డ యవల న న ప ం .
'అ అ స ! ప దన ట ండవ . అ డ ం య ల
దమ సభ క ం . ఆం ద మ ప బ ప సంవత ర ల ం
శ న ం ఆం ల హ ర న న . అ ల రత య మ సభ
ం ర సంఘ ల ఆం క భ ం .'
'ఆం న జ ం త సగ న . ప కం , జ
న . ం ట లర జన . య సగ ల ం వ న .
ఆం శ అ కన , మధ కన , పం కన ద . ఇ న య
ప లన ం ప లన లవ జ న . , ఎక , , ద, . .డ ,
అట , గృహ దల న ఖల న , ల య ల మధ
ల స ల ర ం . అ ల ర య త
సంబంధమ స , తం , బ ఆ య , ఉ ప దల ఖ ం ల
రర న న ంద ర ల రర .
' య న ల షయ మద ఉన త య న నస ప జ పవ నన న
 ల ం మం ంక ర పవల . ఒ క జ ప ష ంపబడవ నన
సంవత ర ప న .అ య ం ఉన త య న ల ర పవ .
ం న కల ర ం న ఖ వ .
'క ం ట గ లక , కర లక ఆం ల త ళ ద లణగ ర
ల డ న . ఈ ం న నప త హ
ం ట న .'
ఈ ధ జ ం కగంటన ర . ంద ందర న మట
ల ట ఓ టఆ న .
మధ ఫల ర ల న జ ం , సనస ఫల ర ల ం ర
ంప తన య , త వ న ల ం న . తన లక ల
క , త ల బ చయ న ం . రంద ం ల గృహ ల
డ ండ ఆం ప క తర న సనస ర మ బ క ంప వ న పర శ
జ ం ట :
' , పర శ ర ! ఇ గ ఉం ం . అ ండ ండవం. త
తమ చవ న మ మల ఆ తమ పబం గ ం ,
అంతట క రం య . ఎ క స త ప కన అ కం
ర ం ం. క షయ సన ం ల ం గవర , రల
అ మ . త త శం అం రణ ; త త క సంఘం షయం
తరనభరన క త , సనసభ ఎ వమం ఒ న గవర ,
గవర జనర ఇం రద అ మ దస అప క ' ' అ ం .
ఎ ట సం టవ ఆ ం వ !'
పర: అం క నం డం స న స జ ం నంత లం ఈ జ
ఉం ం . జ న ప లన కవ శంగల స తం ం ఉం . మనం కం
( ప ) అ స , వలస జ ప ల న ( య ట ) అ స నటం .
జ ం : అంతవర మనం ఏ డ ం ఊ ం తం దం ? బ
గడ డ ం ంతవరక భం ఉం ం ఉండ ?
: ఉండద దం ; ఆ భం, అస వల న జ ం వ ఊడ ,
వ ం ఊడ అ బ వ భం ఉం ందం . జ ర జం
ఆలస మ న ఫల యం నషం. ఒక ళ ఫల ఖ ల అ అ వ అ య
జ రం ఎ ఉండ డ అం మన అ ం . శం అ
ఎ వ యం . తం వర నఅ ల వ ం . తఋ
. మనం తం ఇ ప ఈప ల తం న ద , ధర ం
ఎ , వ వ రంవల ం న సభ . అ మన నషం బ వన ం క
ఒక స తం త , ఏక దప షం తం చ వ . అం ం
ం .

జ ం: అ , మన ఆశ ప ఉం , యణ ! నవ కృ
మనం ఆ ం . ఒక న ంబం న రన ద ల ం ల
గ ? అ వంట ప ట జనం న మన జ ం ట
ం . అం క రకర 'సర వ నమ రః శవం గచ ' అన అంద
క ఒక ం గ క మన గమ నం వ .అ క ఒక ప ం త త
అం తమప ల ర ప ప ం అస మన అడం అ న .
: తం ం దన . మ ం ర ప ప డ మనం
అ వ శం ద మన . ఎం కం , దజ ల ద కం మం , గ రకం ద ం
. సర ఖం అ న నం క న ప జ త న ద ం సమక .
మ ం ,అ డ రణ న . బ ఆయన ర కకత దం శం
క జ ఎ ందం ?
జ ం : శబం పద డ మనం యత ం మం ?
పర: ం ర పడ ం త దల
ఖద , పంచ దరణ ర దన సంక ం దం ?
జ ం: శయ జలంద స జ ల స య ట . అం వల స జ
బలం ం న వ ఉన . ం తమ ల ద దరణం ర న
కరణ , గ తట ప న క న ం ఇత ల న య ం .
సనసభల స వ యప బలపర త త , జల అ ణ న
త ం యడం మం దట పర శ ర ?
పర: అ త ం ఒప క నం ?
జ ం: ఒప , ఒ ం గవర సనసభ ర , త ఎ క ం . అం
మన ఎ బడ . మ మన జలప మం మరల దం జయం
ందవ ?
పర: అ గవర ఒ క నం ?
జ ం: ఈ త నం ర , తన ర హక వర మం జం ం .
సనసభ వ టకం అ జల ం .
: అ నం , అ టక అ ం ం , ఆ గ త త
యవ నం ! జ రం వ న క క మ ద ,
పంచ న అ రణ ట క జ రం తగ దం అ ం ,
అ అ త యదల న ం ం క ం . ఈ ఆలస ంవల
యం వ క ం ?
జ ం: మ య జం అ ం !
: తం అ అ , ప సంవత ర త . ఇం ంత లమం ?
పర: మన శం వ న . ఆలస ం ఏ ?
:అ , మన ఆత ఆద ంతర త ద ం ?

మ ంద

యణ మ త అ కృష అయ , త ఎ . స
అయ ం సం ర ర సభ ం ధర షయ స దన ట ,
యం ం వర నం ం మకృషలం మ ఉ ర ల యచట
ర గ స , తన నగ మ భవన న నప కచట
స డ యరవ క ం ట . మ రప వర ం
వ ండ .
న ం లప , 'ఎంత ప ందం , ం రయ ?'
య ం .
' య వరగంట టం .'
'తలవ తలం ం త యవల వ ం . అం త ఆలస ం అ ం ం .'
'ఆ ఫర .'
'ఒక ప వ . ం ం ,ప ం మ ! ఫల రం అ ం . మ !'
'వ ం !'
'అవసరం ద ఆవ య .'
'ప ం అయ !'
యణ త రత ర రకర నజల ల ణయ
స వ గల స లవం స జలక , తన లగ ,
ఖద పం ఖద ధ ం , ం న క ,
నగరం ఆ యం అ డలం ల జ ఖద ఉత యం ద మడత న జ న
ళ , త క చక త ధ ం , యవయవ ల ఛలఛల
మన, ండవ య వ ం మధ మం ర . అంత ం
ఉ ర గ ఉ ర స , యరవ గ ం .
మ ద వ వ ంగణ ం ం ట డ మన
యం ం , హ కదల కద క , ం , ం మ మ , ఎ ,
 వం న, ం , ం , వ యచట అక క న
డకడ న .
అరవ : య ! ఇక డ ం ఇం . ఈ డ ఒక స
ఉం .
:అ .ఈ ం అంత ఆ గ ం ఉండ . మ డ గల ?
అర: అంత పర . తం ఖ ఉ గం ంఛ చ .
ఇ త ,న ,న ,ఏ మ తం .
: స మం శ ?

అర: క యక అంద ఇం , అ ష వ . మం త
. తం .
ఇ ట మన . న ప మధ మం ర
మంత క ల ంఠ గ నలంక ం న . అచట ల రకరక ల చక
ర ప పర న ;. మధ క ం బల , బల ద అ క , అం ,
అ ఘ ధ ష న . అచట క ప పచ
ప ండ ల ం ం . వ ట డ ఆ ల
'నట జ ! వ ?' అ ఇం న ం దయ యం య .
నట: ఈయన యణ . . యణ !ఈ ల
మం శ ర . ఇక .ఏ. య చ .
యణ మం శ ర హసస ర ం .
మం : యక ర ళ వ ద . ఇచట ం . అ
త . యణ చ న కల స ం ట థమ .
ల ట, యణ న ఉ శయ ల క . ద య
ండవల . త ద నయ ,ఏ ద క రత ం ట మం ద
త ం . ' ద ం స చహృద ం న స జ ప ర
వ న , జ న ర ం య ద గర ట 'అ త తం య .
ఇంత న కల మం శ ర ప ం మం ర వ .
న ల ,న క త న ర .
ందర న ఆర త ం న .
' యణ ! మ ంద , , ఈ సర , ఈ
న , యణ ' అ నట జ న కల ప చయ
గ గ . అంద ఒక క నమ , సన ల న వ ం .
' య ! మ ంద ; ణ ; సర జలతరంగ ,
 ర , రం దల న ల ; న ర అ త ంచగల
తం ంఛ న నక ల ల ం . అక డ ఆ న ం
ల ? మ ంద , ఈ యణ ల త ,
ద అభ ం . నత ం మ అయ య ఊ ల
ల ద .ఇ ద డప ం , ఇద వృ అ
ఆశయం' అ నట జ సం ష న ప .
మ ంద వ ం ండ పసం ల చంప వర . యణ
' ం లస ం కవడం నవ ట అ ' అన .
: ఆల రణ . ంచం . మం శ ర దమ ంచగల ?
నట: ంచ ! అత , అప న వల
,అ ప అ ల ంచగల .
:అ ! ం . అదృషవం లం , మం శ ర !
మం : నట జ ఏ ఒక అం ఉం ం . : యణ ! ల
ఏ మం దం ?
: ఉ శం , ం .
మ: ఆ ం ఏద అ యం?
: ర ం శ తనచ ల ణ వ కర .
సం యబ ల డ వం ల న . ణ చమ .
అ ణ . హృదయం నంద న ద పరమ యం అ
మన ణ వ కల ం . ం ణ లన ఊహ న .
న : (న ) యణ మ . అంద మ న .
: (హృదయ ర క న ) అ ' ం , ల ?' అ అ ఏ
పమ ? శ త స న య ; ణం మన ం న లన
ంగ . ంకట , బల మయ , ంద ళ న క ం
ం .
న : ?
: ం ? వ న , ం ల త వ ం ?
సం వ వం అపర హ ణ, ళ ల యవ .న ట
ఉం ం .
మ: యణ ! ప వ ?
నట: ఆ! ఉం . .
: రం ం ం ; ట ఎంత ం !
మ: అ .
 నట: అక ందర డవల ంద న .
మ: స .
మం శ ర , న , సరళ తం , ణ, , ,
ప వ . తం ధ ం న . మ ంద న . ఇ శృ
స న, మ ంద పల ల ం , ంచ రం ం న .

అక ం

ఆన రక ళ యంద నం వత వ ర ం ట సర . న య న
త న హ , చ న న కల వ స న ర
ంప ర . ప ల దృ గల ఆ న కల , అ ద , గడ ల
ద నద , గ ల పల రం ధ నవ , లత ండవ
లవ కల క న , ద డవ లల క న న వ , ద ద లల
ంగర ల ట , వ ద లల న సమ శ ల , ద ఆఖ ల
ద ర , మధ గడ ల ంపగల .
మ ంద కంఠ ర కంఠ , కలస న , పంచమస ర త .

గళ న క స న , దస ర గల .
సర ం వతస ర , ద త .
న గళ ంక ర డ . మ ర నద న స ష .
మ ంద ద ద యం డవతరగ చ న . ఆ జ
క ల .ఎ . . ఆన డవ సంవత ర చ న . డవ క ఇంట థమతరగ .
గవ క అ దవ ర .
మ ంద ంబ సంగ యణ న నట జ . తరగ
మ ం ల డ ట ద న రంద హ న ండ .
నట జ డ ద , అత మ , ంబ హ న .
స ద బృంద సం త లమ యణ పర శ ల నప ం
రచట ఈ సం త నం ంపవల న య ం .
పర శ ల నంత హ యగల . యణ తమంత హ
వ న గల ల ండగల . ఒక న ల న తగ .
యణ నట జ వ న గంట పర శ ర ల మ ఇం ట
న . మన న మ ఇం వ సం త ట , యణ తన
సం త ం ట నట జ ఏ .
 ఇంత బర శ నక వ . ఈత క , ర , మల న .
అ నయ నం న క హృద . మ షయ ల ట ర గల . అ
పర శ ం ం . నంద ం న .
సభ యంతట ర ప మ ం న . యణ ం . పర శ
డ నయ , న కంఠ టల . నట జ అరవ టల మ ర గ ం .
మ, , సరళ, న యంద క చమ గనబర . చప , టప ,
లగంధ , ఫం ర అ క ం మం శ ర య ట .
మల ంధర యదం ఝ క , క , న , పతన
ఉ ం , ఊ వ ం న . లం క న . ఉపన నదం లం
న . న లం ం డ ల ర లద ప న .
నక రహస ళ ల ట న , న ం న , చం డలన న . చక
య గం న , సం సమయ న శ ర ద ం ళ న .
ఒక క . ఎవ పరవ . ఒక క నందపరవ ల ం .
లయగ ల క ల లయ హ త య . క
గ ' నం నం నం ఆనం , నం నననన, న ం న ం ం అనం ' యన
గ నం లకృష ద ర ఘలం ఘ త మ ర ర మ గ గ నంద
ం న . అస ష మ ర స రధ ల య ,
ం ంప , ండ వ ంప సమససృ లయ క ఆ . మ ంద
పరవశ చ న యణ న నమస ం , 'అ ! ద ట య ండ ం , ఈ
కడ , ఈ స క లకల హ అ త న . ఈ పద ఎక డ రం ' య
య న .
'అ ! ల ం ఉం . మన శ న ఒ క షవ
జ ం , సం కళల తన సం యజ తమ క తన సం య నప ల ,
భవ రకమ న . వర గ ననంతర న మ క వ జ ంప .
త న ర డ క ద శ కడ ల కడ . జ
సం త , బ , స , ,ర దల ధ శ ల ద ష త
సర , గ , గ , ళ ప ం త త పద గ ల , ళ ,
, ం 'అ యణ ఇం న అ .
' గంటల న . మన ల ంద ' య . త న రంద
ట , క క వందన చ ం . యణ , , పర శ ,
నట జ అంద ద మ స ర న ణ నట ం
.
ఎవ ండ గ డ య ం . అత హృదయ మ ంద
గ నప ం ం న . మ ంద తన య న హృదయ న త న .
తన ళ . మ ంద ర ంత . ర ంత తన
యప ళ క య . ఆ య న ణ తన . ర ంత తన కయంశ, ఈ
మ ంద తన ం ర ? అ , తన ళ క . తన
త లయ ర న ర ంత . మ డ తల న న .
ఎక డ సంబంధ ! ఏజన ంతర హృద త న . తన రయ
రద ం . రద తన వ త వ చ ం న వ . ఆ తన ణ న
ణ . ఆ న తన షత ం న . తన వత త న . ఆ
గ ం నవ , ఆ ర తన నవ . ఆ ద అమృతం నల
కవనమ . రద న మ, దయ, హృదయ న సం త , క ల ల ,
హ న మ , ఆత ఆనంద క .ఏ న దన లకర న ఓల ంచగల ? తన
ం ంప యగల ? అ య మ ,అ ణయ మ మ!
మ ంద గ న ఆ హ తన ంచ . ఆ తన .
పర శ చ ప ఇం దగర న సంగ ంచ . 'ఓ క ! కల ం
ల వ 'య య డ . 'ఒ , కలకం ం ం క ం గ ల వ
ఉ , పక ఉ ఒక ట ?'
' ఆ వ !'
' ద పం దయతల న సఆ ం వన ట. వ !'
'ఏ ం ? ఆ ఉ !'
'అ ! ఈ ళ ఆ డ అ నం ప ం . హృద అదం మ
ం !'
'ఆ ఉప వం ఎం ? మ ళ క క మ ం మ అ ష , అమృ
ఉద ంప ?'
'ఒ , అప రస ళ మధ ం ఋ ష ల ష హృద ఉండగలర !
ంత చం న !'
'పర శ ర భరణమ వ , పర శ ర క!'

'అ అ ! క ఆ క ఏకమ న . ఆ ం నంత ం .

ఆ క గ , !'
'ఆ అంత అందక ట ?'
'ఒ , క , కళయం మ. కృ . నహృదయం
కల . న తం అం య !'
'అ పర శ రం! మన మన రకప లం మన ఇ వర ట న
హృదయసందర నం జన హృదయం . మన వర క అం ఒక వ , ఏ మన
అ వ ?'
'అ ! ఇ వర అం . మన శం స రం. మనం ఉత ృష న
ర ం య లం అం ద లం , నవ గ ల .'
'అ ం ళం ?'
'ఇ మనం ం. త గ క హం ప , ం డ ళ , బ ,
ట , పం కదృ కల ళ . ...'
' మ ! అందం ఉన చక జం అ .త ఇత ఆనం
అ అ ం రకం అ అన సంగ శ . మన వ .
జమం ప . సంగ .'

ష ల

శర .ఇ. డవతరగ చ . ఈ డత చ న ర న
న ట .త జ నద వంక జమ ం వర ప యచట ష ల ంగత
య య క ర ల న ం ం . ష ల న క ర ల
దన గల ళ పరవ న .ఆ ల ష భర
న గ న . బయ ధనర క ర
నప గ న ం .
డ క దన త లజ న ప నం , యయ తన క ధ న
బం , శర మ ప జమం మ . ష ం గ
ట దర . బయ ం నమ క న బం , యజ
ప ల , వ ల , ర త తస ంప ం క ల ం ,
లంచ ల ంగ , య టల క .
ష ల తన హృదయ త ల య య డ . ఆ తన ం న ఏ ంత
సంఘ ంచవల ; , ం బయట క న ట నవల .
శ ంత క ,ఆ ల సనల ల తన ద ల ంక
ఆ ం న . తన డ తన భర న తన జన త ం ం .
అ ! తన వన శ ంత న . భర తన నంత
య ; మయన న . డ క నవల క కవ న . శ క
న డ య ం ట ఘ ంప ? శ క ర రక . ప
ం పంప తనభర. అ నప జమ ం వర న న డ డచ యచట
శ ల కల న డ ? అ న .
 ఆ న తన వ వ స ష ల భర మ గర న . బయ
పంచకమంత ఢమ ర న .....ఆడ ళ ంత నంద యగల ? జన
నంద , జన మ . ' ంత ం , ష ం?'
' కం నం !'
' షం వ న చ గల ణయ ంద .'
' ద క తం . ఇంతవర అంద మగ క . ద ట ప
. ం . ప క పం ంచ ?'
'తప ం పం ం . పం ంచ ందర ఉం . క తం .
క ద వందల ల ట ఉం .'
'ఓ
డద
ల వ .
మం ం
మ క ,
నవరత
నృ న ద '
'ఈ ట ందం ?'
' ం ండ ! ఏ మం ఏ డ య . ,ఇ ర ద న
ప క ంపబ వక త ం కన త వ ఉన !'
మ భర న , తన నవరత ం ప మ ట న
వద ం నదల భర క తర పం ం న . ప మ తర ప
జ క న . ల శ న క తర మం న . శ వ
మ న ం . వంట ట నత సలమ వంక ప
క ం న .వ మ న ర ం శ డ దగ పం న . తల న
ద , ం గ ప ం దన , డ ద గ త
న .
ంద తమ ప క ల , షహృదయ
ర మ ష ం . ంద తమ భయ , లజ న య యక,
అప తమ బలవంత వ ష నణం . బయల ,
ం ం న వశల వ త ల . అ మ గ ం ండ
వరడగల ?
ష ల శ న జ ం న . ఎట నస తన నవ . ఆ సతత
శ త మ . శ న , శ వ వ న దండ
మ న డ ఝ మ ం .
ష ల నలంక ం న . క గంధ మల న . సన గ
న . సన రక , సన క గ డ న .త న .
శ ష క గ .

' వ .ఆ సలమ జ న వ సమ భర వ .ఈ
నఏ అడ అ .'
' పర . డ . ర . .'
'అ ,న ం ర ం ?'
'ఎం ? ం వడం, ం ందర ం అ ద మ హ
ల ండడ , రణం యక ఏ క ం మ అ .'
'అ 'అ శ క టన . ద ల ల .
ఆ కత ం , న న , రసల ర మంచ ప న .
శ న మంచ కన ప డ .
ట ంక లస న ల నష వ న స
ట డ శ జమ ం వర ం కద వ , త ం
గ మ యణ తం . ఆ ట పర శ న యణ .
ఉదయ న వ నప తన ద యణ ం ష నప
బం వ న .
ల స సల న ం త ళయ ంబ తప
త న రంద . వరక న , ప , ల , ద ల వ ర బం
డవ తరగ ల ం ం .
బం ట డ వందల ల బం 'వ వ ' అ ండగ ట
,' ం నత త ర డవ ' న ,' ర ! ద .
ట. !' అ ం . ట ల , ల క న
వ న , జన వస గృహ ల తర మ , యంద రణ ణ ధ ర
క ం . యణ స స మధ తరగ బం కడ ట నం ం శ
న న .
'ఏ వ ? అమ జ ఎ ం ?'
' మ ం . అం క వ .'
'క ంటల . అమ ంబగ ప చర . ! ప .'
' తం !'
' ప !'
 'ఏ స ?'
' డ !'
, యణ కడ క క .
ఆ స . బం ట , నవసర న న ట క వ బం
కత న న సన ం . యణ న , గవర భవన
ట ం ప ం .
శ తన యదృష వ ం . ' నం ప సఫలమ న . జన
త ం ం ం .ఒ , ! ఆ ల అందం క రగ . అంద న య
మగ జన వ రం !'
' మతత ం మ ం , !'
' వ పంద య ! త 'ధర ం' అ .'
'ఒ దద ! క క ంద రగ . . దన స య డం . '
ం త , మన ఆ ం ఉ .అ రల ం' అ ఒ క మమ
ళం . ఇంత వం ం మ త . ం డ
డ . పర , ప ర గంగ ం .ఇ ఒ ; , షం.
ం .'

శర

యణ , పర శ , శ క న గడ ట యం ల ం స
. శ ష ల దన గల హ ర వ ం .
ఆ జన తన ఃఖ జనమ . ఎట న దన వ . తన జ వల , ఆ
వల , ట వల , ష ల వ . ఆ తనదగర న .
భరకడ ండ రహస క క న ట రర . ఆ దన వ .
ఎట న పంచ తల ం నస , వ దన త ల
.
య ంత . పర శ స .
:ఒ ! న న ంచ వ భర!
: ఇంతకం ఆ .
పర: ఖ ం? ష ల ?
:ఒ ! ం మ డ , శం సం . వం
ప ఎ ధర ం సం, శం సం ప ప ళ ద ,అ ధర ం
అ న ప ర ం సం . అప శం ం ఆం ళన , చటం
 . ఇతర ఇం ళ ర వ ?'
: ఇతర ల సం ర మతసంబంధ న ఖ ధర ం . వ వ ఏర ర న
షర ల న ఒక ఏ బ , ఒక ర ఇం , త భర
నషప రం ఇ . భర ర . చ ల మన శం లత ,
మ ఉన . ఆర హం సంబంధ న మతం న . న
త తత ం మ లవం . అం త ఒక అ న ర ,
మతసంబంధ న ల సృ . : యం ప ! మనం ఇ
ధర దృ ? మనం ఉదయం యం ం వర ప మతదృ !
వ అల ల ప ష . అ ంట ర ం ం సనం,
పర హ ంచ చ సనం. ఇవ ఉండవ ?
:అ ! త ం తన షంవ న సృ ఇషం రసంబంధం న
సృ మన అ ---------- .... హం ర సనం.... ఏ ఇషం ...... .

పర: ఏ ఆ నసగడం! మ .ఇ డ తం . ఇ వర ధ
అమ . ఇక ఎ ఏ భయం అంట.
: ( పం ) అస మం ం . మన గ తవల మన శం ప ల ల ం . అం వల వ న
క , తప స వ న మ ం ం , మ మనం , స ల
బడ ధ లన ం , ం త ల ? రప య ,
స తన అ ర ప ప దదమ . అ తమ ఉ రహృదయం ,
మతదృ , అతఃమ జ దృ నంద, మ త ం దల అవ ర మన న
ఆ ఆ రం సంఘం ం అ దయ మం . ?
: పం ఇ షయం సల ఏ . పరమం ఇ సల ఏ ?
పం . ఉ .చ దృ , , ఆ రం స ంచడం . పం . క
....ఏ ం ప క 'ఒక వ మరణ ..... ఎ .ఐ.ఆ . ప ల ద శవ , ఆత హత !'
అ ం .
పర: ! ! వ జలద ం . ం దడదడమం ం .
: ం య గం ం ఊ పడ క ! ఆడం !
: ం ! ళ . ఆ రం , , పరమం వ .ఆ న సంగ
ఆ ం. మ ప ం ం.
: ! దర పట , ం ఎం పట ! :ఒ !
దక ద !
: ఒ ! న పటణం న మండ ల బలవం డ వ . వ
అడంవ న చం ల ద ప ద ం , తం వ న
 య ల డ , ల ం , బ ట రమ ం , ల దండం
, రణఅ అడగవ . బ దర ంచగల ?
అంద న . య పం నగ ర . పర శ , శ
ం .భ న ల న .
మృ హృద డ పర శ డ క ంత ల శ హృదయ న ం
న .
మ ఎవ ంగగల ? మతత య న ? త కల క చ
మప ర క కళ . అంద న వ ం ట మ . ందర స మ అంశ ;
క ణ మజ త . ఆత ం క ట మ క ఉతమదశ. ఆత పర త ం ట
మ క పర వ .
'ఒ ! సర హృదయం ఆక ం , జన ం స లహ ం , ఉ స అ
క ంచ మ ంపబడ ఇ ఎ . న ఆశయం
త వ . త అందం ఉం ం , మన ఆక ంపబ ం
! హృదయం అ స . క త న హృదయం . క త న పం
. ం ఎక డ సమ డ !ఒ ! క క త హసంబంధ
ల ర . న 'మగతనం డ ' అ , ఇబం . 'బ ' అ , భయం .
' ంగస , య ' అ , పర . హసంబంధం అ న సం ష ,
పరవశ ర ప డన ప .అ ంగన . హం ం అందం న ఇద
కల ఆ శ డ సం షం అ భ ం . మ ళ ర . డం
మ తప ఇం ' పర ఎ గ ' క ' ర ' అ ప . వ
టఅ .'
'అ ం సందరం , !' ం ల తం మ ంద !ఆ క
ల త న పరమప . అం అంద ం . ఆశ ల త ం . కల ం
గ న సప ,ఆ 'అ పర శ ర .

( ట: కల ల)

'ఓ వ ఓ వ ?
కల ల ? కృ వల ల ప ?
ం ల యం ల ద
క ం న
ట వ మం
న నంద ల
 ఓ వ
ఓ వ
కల ల కృ
వల ల ప ?'

' మ ంద వ ? ఆ మం అ , క చ ? ఆ! ఎర ం!
ళప ళం ం అందమ న అ ! ళ , ఎవ
ద అ మ యత ం . మ ంద మ అ , రహస భ ల
క ! ఏ భం . మ ంద ప న ల . ఖద క ం . ఆ అ
1922 కరణం , మ ం . మం ప న తం. దట అం య
అ అ ం ం , రహస ం అం క టప జం ం . అక
వ ం . నం మ ంద భయం!'
ర న య 'ఏ ' మ ంద ' అ అం . ఎ
ఏ ?'అ ం .
:అ ! ఆడ ళ కమహ కం పడట ం వటం. ' మ ంద '
అన ఏ ం దద !
:ఒ ! . గ . మ ంద ప చ య న .అ
జమ ద కల ం నట ం . ల వ వ ప ఆ క అం .
ఏ ట .....అంట?
పర: ప , ం హృదయంకల అ . క ల
రణ ట.
:ఎ గ ర య మ ప చ . పర! స ఒ .
: ఇంత , పర శ అ త న కథ అ వ . ఆశయ న కల ల
కనబ ందట ? పం , శ రం అవ రం ఎ వ ందట!

: ? జం ఆ కలం అ త న .ఒ ! ఆ రం
ప వ మనమం ం ళవ .
:ఓ !న ఎ . నం హడ . ఆ కథం త త .
పరం: ఏ ! ' క' ల అ ల ట.
ందట. డం హడ ట.
: (న ) ఆ పరమ గ ద !
పర: త .
 :( యణ ) ఎ . అం నన అం !
: య వ ద ! త!
అంద న పడక .

దస

దస పం గల యణ , నకమ , , ర ంత ,
జమ ం వర ర న రమణమ ల ప ర , ం యమ ల ,
సత వ ల , మ ఆయన ంబ , అంద జ ం ం జమం
వ .
జ ం సయ నంద వ .' . య
'డ బ ంత క ం న జ ం భ క వ .
జ ం దయ ళ ర వ ట ల య ం
మ సష .
జ ం క , తర ల క పక ల ప
గవర ం ఆ క ల ర పద న . అప ం రమణమ , డ , దనత
ల ప జమ ం వర న ర రం ం . జ ం ద శ ంత
వ న . దయ పం గ ం వ నట. జగ హన న భర న
మం న వరద శ రమ , తప క వల నద , రద డ
ం న . న పటణ ం నంద ర వ .
యణ న ల ం గ ట , త త ట , యచట ం ,
మహర వ యన దన ట ల గల వ డత ం .
జ ం దయ డ క క , న పటణ ం ఆనంద
పం గ .
యణ న పటణ న ంత లం క న నంద దన ం
న న . జ ం సనస వ వ ర ల నచ వ న నంద
తన ద జ ం భవన న వ క , యన దన ం
. యణ డ న డ .
జ ం ం యణ న క జ ం యప
ందరవరనమ , జ ం ద ట ల రంగమ క యణ
ఆ ం రవ ం . వ లంద యణ వన భయ మ
ల ం . ప కల జ ం అ రసన న ల ట
న ం .
 ఆ భవనమంత జ ం త త యణ వన మ ం న ర
శవచం . శవ చం వ వదల . వ కడ జన న ండవ . వ
డవ . వమ దనగ నంతవర శవచం త కడ ం , క
య . తనకడ దక త లకడ జ యణ డ
లం ట జ ం న శర సం............ .
జ ం యణ న క గ , దయ క గ , క
గ , జన న క గ , న నంద కగ , వ న ట లంద గ
. గ ల నలంక ంపబ న . పడక గ డ న , ంద ద ణ న
న . డ న న డ గ న . క గ ల ం గ ల సంబంధ
ఖమ క జ ం వ ం భవన న ం బ గజ ల ర
న . క క డ. అచట తన ల త లగ , జ క ,
క , ల వ ,ఖ , ర క దల న న .
జ క ంహ ర ట క న న . డ
ంహ ర క న .
జ ం ంట ఆశ జ క డ న న కలశ పన న దశ జ ,
హ కథ , సం త క జ . జ ం శ ంగంపం డ ట
రశరణల పట వ ం ం .
శర ( క క ) డ ట డ ం తల ం
మ దన న డ మ నద ం . అత హృదయ న
తన ం న . ఎంత ధన న , ఈ న సం డ మ ల
రవ య .
ఆ న యణ మ ధ షయ ల చ ం ట . యణ
ల న డ , ంత వర ప శ లయ న ద
డ దయ య జ ం .
డ దర సం షణ జ ం . 'ఏమం వ ,మ ఎం ?' అ
శర ం .
' ం ర నం అన . తం , ఇతర ఎంత నక, ంట
న సంవత ర స లం స య కరణం . న ం .'
' జమం ఉ ?'
' ం ల జమం , ల కడ .'
'అ !'
'అ నం . ం వ . ం ఆ శం అం ఉప ఇవ డం,
ఖదరమ డం ద న రం . ఆ త త దట ట త ద ఏ
సంస ృత ం మ , క ఏ జ ఠం ర మ .
న తన గ క ం ర వ. ప వ యడం ఎ వ అ ర యం
వ క మ న పట ం .ఏ. ఆన . 1928 వ ఏ
ఆన టప ఇంత స జ బల ం ఎ వ ం . అం
.'

' స ం అ క అస య ం .
అ ఆశర ం ం !'
'ఎవ క ఆశర ం ఉం ం . య య ఉం న ప . ఒక ళ
య ంత ల ! మన ఇం రణ . తం ద హృదయ
వ కమ న ర ం న ం .'
' ట కరణం కరణం అ , య ఏ నస క
యత ం షం అ ం .అ ఎ ఉం టం ?'
' దట న ం ం భయం ం , ఒక ప , అ వద వ నం .త త
అల అ ం .'
'ఏం ప ం ?'
' ళ గ, ట, ం సరటం . త, నడం, ప అలడం,
ంగ ల త ద న ఉ . త ఉన . జమం అ ప వ .
ళ నంద ఒక ళ క , ఒక ప ం , క
ప లకన క కషం .'
' జనం?'
' జనం ఏ ం ంబ . మ , ల ప
షర గ, ప షర . , త ం , ,
మ ల కనబడ ండ క ంచడ , జన ప , ర,
ఉండడ , , మ గ ఇవ డ , త వడ . ల ం త , ల
బం సందర న , ళ క యడ , జన ంచడ ద న .'
' ?'
'ఎక ! జమం త క , ఇ .స , కం , ,మ గ .
ఎవ ప . అవ కడ . మ అక డ బ ట; మ
. ఇంత ఆ ల అ , బయట వ .'
'ఎ గ కషం అం , ఉ ! ఈ స య కరణం వృ అ దృఢ న
నమ కం ఉం . త న ప ఎ వ వ న గడ డ ం , మ
మ అ వ .స జ వ ం .'
 'అ ం . ం లం మల .'
' సం షణ అం జ ం శబ ం ం . యణ
న యన క మ న . ఆ ప సర ల ం న డ క
ం . శర డ యస య రత ఆశర , ంత రవ
ర ంప న .
శర అస య ల వృ ర య ం న .
యణ డ జ ం ర . కన ం జన సఫల నద
హృదయ న రహస ం .
త ళన ట సంగ ట డ డ డట డ యణ
ం . యణ ష ల ష హృదయ సత సతత స వ
కల . జ న పంచ న న ల ల బలవం డ త ం .
అత మ హృదయ చ ం న . తం హృదయ వ న . అల న వ
న యల కృత ల ం య యణ న లజ జ ం న . త తన
హృదయ దర తర . ష ద స నప . క మ గ
వ ం న .

బ మ

రద తన యత కడ న . నకమ , తన య తన
డక ట , దన డ డ తమ గ ల ం ట , దన ల ట
వ ట న . ందరవరనమ క ల నకమ
ల మ ద ం జ ం ం . భర డ
య జగ హ త ప టవలన రద భయ మం ం న . భర
చ న భ మ జగ హన వ అ . గ సంప డ య మల
హ ణవర , ల ల జగ హ య గ బ ందర న య
య న . దశ డంద గల జన ల బ బట ధ ం ం న ,
పచ డ జ ం , శర , ందర , జగ హన ల
ందర నల వ గనబ . యణ ల ప లవ ర తనత ద
దన ం న . భర బరం రం వంగపం య ద జ అం ల క ,
లవ , ల ల వ వ న హసంపద , న , ర , బల , ంత
దజ ణ ల ల ట న క మ వ న ఆ
హృద ంత ళ శ ం న ,త టల స మడ న .
ఆ న ం ల న రద , తం ట మయ గల
జం ల ణ మ . రంద సం త ంచవల
న తం ' న ళ ల దం ' య .
తన ల జ ం రత ంత ం . న ండ ద
న . ఆ డల దం యన భయ , ఢ మ . తం సం ష
గ గ యవ న య ం ద . తం ల న క ంచ రద 'స ం న
తప ం ' అ తం తల కంట న . తం న
న రద దల త న . జ ం 'స అ ' య ం మ నప ,
తల కంట న ం ట , మ య న ' అ
క వ ,క వ . ఇం క 'య .
రద ం న యచట ం న . ఏమ ? తన ల య కంట న ?
యణ తన య పం గ బ మ ప వ , బం ర
ఆ త , యకమ న కపతక ల ల న . ఆ ర ల
ప వందల య . న . ఆ ర దనంతట ర డ
నలంక ంచదల .

రంగమ రహస గ రద డ ద రమ , క బ మ
యదల ం న . రంగమ రద వంక డ ద వ న .
యణ ' ర !ఈబ మ సం ప వ . పం గ బ మ ' అ ందరమ
క త క ల త ర , న ఖమ ప పవ ం న ర
ం . రద ల నం నక య ల ం . రంగమ ' త !
అ ! ండ క ' అన . రద స స నడ ,
గ తన ర యం బ మ ం ళ ం .
యణ ధ ం న ం డవల న హల ప .
త డ ద క జ న రంగమ వ ట , భర బ మ స ట
రద మ క ం న . ఆ ట డ క, రంగమ ప న క,
యక జ న ం ంద త న గ యచట ం .
' న !ఏ ప ం , ?'
'ఏ ,త .'
'మ వ ం ఒక స ప ?'
రద న 'ఈ ఈ అ ప త !' అన .
" న ! న వ డ కథ ?'
రద డ .
' న ! న వ న పట ం డ ?'
 ' !ఊ !'
' న అంత పంవ ! కన న మం .'
రద పం నచట ం స స డ జగ హ ండవ స మం రమం న .
జగ హ ' ర ! ! ఏ ? ఎక డ ? అం !'
రద ఇంక ప న యచట క న . 'ఇంత పం , ఎవ
? గ ? ఇ ! బ మ ప వ , పండగ బ మ . ఎంత న
గ ర ! ఇ అస బం రం అ ం ఉం . ఈ గ రం .
ర ?'
రద య ' ం . న గ రం కన ం !' యన .
' ?' య జగ హన రద డమ బం గ ర
, న ఆ దన ద లకడ వ .
రద డ ఝ మన . జగ హ రద జ దన దనకడ
తల తన హృదయ న హ . రద హృదయ దడదడ న . అత
హస ం మ గత ం క' నగ ర అమ ం వ 'న
డ న .
ఆ యం ల డ ం ం జగ హ ంత
ం న . జగ హన వ ల మం , అంద న . అత ంత
తనకంత ష ల ? య జలద ంత ం న ట జ . ఇ బ మ ల
వ బ మ న ? న బ మ ల యంద నద ట హృదయ
నక త న .
జగ హ ల అంద డ ఠ రబ న . చ న నవల బల న ,
ఉత ృష ణసంప , , జ న ందర వం డ వ ం . చక ర వర మ ,
డర మ అ తనభర తల ంప న . ఇ వ వ
యందమ రణ .అ న కన జగ హ ంద ం ట
య న .
జగ హ ం న , క జ ం . ఇ ప
ండవల వ న . భర ఉ గ న భ ? వ చక క
ం . ఎంత మ ం . ఏ ? జగ హన వ త ం ట
అంత ష అ ం న . ఏ ఎట న యత తన కర దన
సంభ ం ర యక త య . అ శయమ ల సష
న .

త చ
 పం గ జన న క జ ం సయ యం న
బ మ . ల డ శవచం న ళ , న ళ , ల ప , మ
బ మ ల ం . ఆడ జ ం , యమ మ త . అంద త వ ల
ధ ం .
పం గ మ ంబ త టవ . త
ద కృషయ డం ట ం . బ ండ వృ .
బం క . ఎంత ర న నడవగల దస . ధవళ ర న స ల , వ
డ . కన వ సత గల .
'ఒ ! ల క ఉ ! వ ,మ డంప ం
అ వ . ?ఏ ఈ అంత న తనం స త .ఏ !
? ? న ? అ ద ? ల , మ ? ఆ
య ధవ ! పర సం న , సం నం సం న . ఏ డ .
జమం వ మ ం జయనగరం ం .న ళ వల ం . ఈప
తప ద చలమయ చం . ధవ . కన ం . అ ఒక
ం ఉం . క డం అ ద .ఆ ఏ ం సం ం ?'
'ఉం , ! రగ ం !'
' ప ం అ . జ ం సంబంధం ట. సం షం. ం డ .
జమం . నక వ న యం . రం .'
' ఒక రం, ప క ం !'
' !'
'అ అం ప .' 'స !'

తటవ ం ద . అచటచట శమ ఉన . ఆ సం ం .
కృషయ మం ఆ ఉన . యన తదనంతర న పం న ,
తల క ర యక వ . ళ , ట అ . అ
న .'
' ! అ ల ?'
'ఏ రడ , మన ళ బ ల అంత య ం .
మచం రం ళ ఏ తణ ల ద ఇ . ఎవ అ . శం అం అ
ం .ఎ డం. న వ కనబటం .'
'అ శం పం న పంటం ఏమ ం , మన ... ఇదం
తం ఏ న రకం వల అం . అ ం రకం త ం , ం
ఖ , ం ప న , యబ ఖ , గ ఇతర హం క ఖ
, శం గంత ం అం .జ అ .క క ళ శం
వ చ క. అ , దతనం అ .'
'ఏ క ! న తనం ననం ం, వ ం; వ చ క.
మన ళ ంద , ర పలం అం క ం వందల యకరం ఉం , స ంతం వ వ యం.
య ర పం ! నయన న ం వ . మ
శ ం లం . కం అం గజగజ . ం జం తం సంగ న
తయ మయ , . త ఈ ఊ ం వ .
ఇల కం . ఆ తయ తం పల ద ం జనం
ఉం ం వ ! తయ త తయ తం . ? ఆయన న ద ర పల
ళ డం !'
: ఏం త , త వ మ !
:ఒ !న , ందర తయ రం అ . ళ
శ , మర ం ద ర ఎక ం ?
: దగ న ద ర త ! : , ల ! యన
కర కం ఊ ప టమ హ ం ఇం వ టప వ దం ,
యం అన ంవం , అటక ం మ య ం , త రవం . వం అ ,
తయ వ ట. నం, సం వందనం అం అ టప ప ం న ర. అ అ గ , ఇం
అం క ర మం జ మగ .'
: న పటణం డం ట వ మన ళ ంద త !
కృషయ ఉన నతం తన ల , ,
క , ట ద నవ ం .
శ , రత యంత కంత క గ బ నద కృషయ
మత . మ ల జ , అల ,ప మ ప అ న వ . సంవత ర ల
ట య ండ బ ం న మగ !
'ఒ , మన శం న ర కర లవల ం బ ం ఈ జ ల ,
శం ష ండ వల ం , ఏమం ?'
'అ !ఎ కనబడటం . చ , గ కత, , , ం బలం
తగడం.....ఈ ం వ .'
'అ . ఈ ఆనకట వ మన ంప ం . ల ఉన జనం రకజనంకన గ వం అ
వడ ళ ంత ద ం . లవ అం రం అ ం
?'
' త న యం .'
 'స , మ ! ం దం య ం ఉన ం సం షం ఉం . అ
ప డ ం , జవస ం ండ సగం రణం ఏ ట ? ళ
వభ న ం ం , సం వందనం , ళ , న . ఇవ సగం
తగ .'
: త , వ అం ,ఎ ఉం వం భయం భ న ?
:ఎ ? లం :అ అంత అ ట రణం క ,
క ?
: .
: అం .అ అ త క ? భ రణ బ ,
ఏ . ఇక రణ అం . అ ఎ ఒక రణ న
షర ం గ ! ఆ! అ భగవం ద భ రన ? అ ఉం
ఇ ండడం ఆశర ఏ దన ట.
: ఆ! నఘట , !
ఆ యం ల మంత యణ త న సంగ జ వ న . డ
డ ం న జ వ న . ఇంగ న ంథ చ
జమ న న వత ర !ఈ వ భ ర . శ న
ల భ శ క . తన ల జ ం టన ంగ .
భ ం ? ర ? మన ? య ం ం . భగవం
క మం ? నష ? ం . ననంత వర
భగవం ల లవ న న భయ ? అ ర ర ం .
భగవం డన ? భగవం క వ యం ? ఆ భగవం వ ం ? మ ,
ప , ద , వర ..... , యన క య యం ? అ దన
నష ? అ యణ ం . సంగ ల మన న ద న .
ఈ ండ ననంత శ క ర ంబ క న ళ క న
వం భగవం డ ట జ ? ' హం' అ ట ద ?
హ న, సమస హ . ఒక చ వ న ంత ల చ వ న
న క, యక మర ం ట డ చ వ న న
ం న , హ త ? ఆత న ప పక ఈ ంథ ల జ న
ల న ం . ఏ న ? మన న న దంత య వ .
చ ం ట తమ న . ఆ , తన జన న ? తన క సన
. రద తన వ . తన బం , తన , తన తన చ , తన! తన! తన!
 ఆడ అ గ

మ ండవ మ తకడ ం తర వ న . సత వ వ ళ
రత నక క మపం య ంద య ప త న వ త. ంగ
కృ ం శ కవ న . భర రంప త, థమసం నమ క క తప త న లలంద
.ఇ మరల లత లల న .
రభ న న . ందస హ , క న హృద న తన న ంత
సం ష . డంత పరమ ం . అత త డ డన భయ .
గ ర న క క క ండవ ప . బ యల త
య . ఎన క త .
ప మం ట గల . ఇం దగర ంత ,క అంత . అ లన
గజగజ ం . ం పక సం ం ం . ల
వ ప . తనదగర బ ం వ న ద న ష న ప పం .
న నక మ , మ .అ వ గబ 'ఏ ట !ఇ ళ ంద ం
ద క క ష క క ఇ ఆ ఖ ఉం ' అ య
త ణ రభ న న 'ఎం పం' అ . ఇ , అ !
ం ప ఉం . ! అ ! ం ప ఉం . !
అ ంట స ప వ ం . , ందర పడ , ఏ ప ?' య క ల .
మం ఆ గల ంబ , రవ న ంబమ య, యగ బ న
య మన కలత ం ం .
సత వ యణ ల ల నందగ య న ద న ఆ . క
పరమక త , ర లత చ ంప .ఆ వ హృదయ, ,ప భ
ప యణ, ఆ ల న . ఏ న య ర వల న తప న ంపవల నంత
ల. కఱ క వ భర ం న మన . ' మ! మ! మ!' య
మ ,న ర ం .
సత వ మ త బం మ త ం ప న . తం త న రగబ
. ఒక ' ! అమ చం య రక వ ం ' అ అడంప ఆ డ
వ క ట .
నకమ ర సత వ గరత ం ఉతరం న . 'అమ , ఈ అమ న
బల అమ ర ం . ం గంట . న క సం ళ ఈ ఉతరం
యమ ం రం న జయల మ త ం . ఉతరం ,
. ఈమధ న పం ఎ ం . త ంచవ . త ంచవ . ------
మ మ , గరత ం.'
ఈ తర ట డ నకమ కళ వ .
న మన న న ప న, యవ చన లక
. తన న తన ర తన జ ం న ం ?
తర , తన ం వ ం ?అ ,అ త , ప త;
ప భ ప యణ. భర చం న స , భ ంచవల . న తన వమ త
హత ట ? ఏ ఎట న దన కగ యం య. వ తన
ం దగర నం న క హ ం ? , క ర వక వ పం ంచక
ర ం న ? తన ల డ క గ క . ఏ ఎట న తన
య భ ంచవల న ! అ క నబ ర ం .
కృషయ ర 'ఏ ! నత ఆ డ ం ం
ం న ం సంవత ల బ ందట. ం ఎవ బ ం రట
అ ! ఆ త త ద రగబ మ శ వ ధవన ందట. అ
ం ? ం ? భరల బ టవ స ం 'య .
యణ సంగ , తం , రం . తన న క న
పం గ వ , రం న . ఇంత న ! ఆడ ళ గష పరమ ,
చ న ప . భగవం ఎ గ .
మ హ ం గంటల యణ రం . ఇం దగర వ . తన
నక , న డ గరత . ' న మ ! వ ం వ అమ . ఆ
క క ం , అమ తల ప ం .ఉ తం . మ !న
న'అ గరత మన .
'ఒ త ! క రం ఇ అ ఏం భం! ఈ త వ ఉతరం
యడం ఎం ? అమ , న , ం త వడం తప ఏం భం ఉం ?
'ఎం నక ?'
'ఎం ఏ ! ర జన న పం న ఇ ం .ఏ రణం
ఆయన మం . ఊ ళ ంద మం . అం క ఆయన న సంగ ఊ ళ య
వ త ంద , వ వల త ద ఈ కల ంద అ . న
ం ర త అ ళ ప గల ! కర ం.'
'అమ ద మయ వ గ ట , అమ ఏ అ , న ప మ !
అప ం ఏ ఒక ప ?'
'అ అంత వ ట రణం ఏ ?'
'ఏ ం , పం గ మగ నట. ఇం ఏ ఏ అ .జ ప య !
అ వ .'
 'అ ! స !'
' ! ఒ ! ఒ త ! ఏమ ందరపడ !
ం !'
'ఒ అక ! ప మం ప . జన ం ఎ నం నం క న
మ సంచ ం . దప ! ! ధవజన . క నయం. పం నయం.
వ ఆ చ , మ , త వ న అ ల మ మగ
స , జన లక .'
'ఒ పం వ ం . బలంకల డ . నన గ య .
కర ం అ భ , ఇం .' 'ఒ అక ! అ యం ఎం
పడ ! వ ట . టగ ం అత ప ఉం . బలం క .అ
చ ప గ .'
ఆ యం ల న రభ వ నప పడక ం న వమ ల
'ఎ వ ?' య ం .

'మ హ ం.'
'ఏం ప ద?'
' న పట ం ళ మ ం అ వ .'
'అ !అ ' గరత ం!' అ , ఎం వ న మయ ?' అ
ం .
గరత ం గజగజ న . ఆ కళ న . రయణ ం
వ ట .
' ! ట ం ? గరత ం ళ మ య ం పక ం ,
ద ం ఉతరం ం . వ . చ న . య మంద
దల . ం పంచం ఏమ ం న యటం . ! మన ం ల
ఇ ం ఎక డ ఉంద !'
' పద అం న య మం ? పం , చం ం మ యత ం
వ .న య మం ?'
' .ఇ డ .'
ట న అం కం ఎ బ యల ఖ గల బం ' '
అ గ ర యణ య నత వలద ం . యణ వ
ణం ' , వ ంతకంత ంఅ న మ అ . మనం మగ ళ ం.
ఆడ ర .ఎ మన ఉ . మనం దయతల , ఆడ ళ మ
ఎం . అ మన దృ ప . అం . ళ చం ఎవ ఏమన గ ? ఆ
 ల ఆడ వ క ! స ఆడ ? న న అర , , ట
ల ఉన , సత ం మన శం ఉం ల మనం ఈ న యత ం యవల ం ?
, హృదయం సర మం . ప మం ష సం ం ం . పం
అం ం , అ న ంచగల ? అ
బ మ . అ పప పం, ఉం వ వం ఉన
ర న ఎం వ ం ? అ న వ న పం అం ఏమ ం ? అ మన అణ
ం , చం . ఆ శ మనం, మన ంద ళ పట ఎం ప డ ? గ
ం మ , , మన ధ ం . మ ? మనం పం చం
మ ంచడంవలన మనల న న జన జన మన ం దప త కృతజత .
ఒక డ షం ం త న వన ం షయం ఎంత మ , అ
ధస ప , అసత అ ం ! ధం వడం, మన ప త ం ఇం వ ద
చన. కన చ !
' ఉప సం ఇ అ అ ం ? పంచం అంద ఇ ం ష ం
ఉప సం ఇ ల వ ం ?
' !న ఎ గ ? మయ , అతయ ఈ షయం కలహం
. ళ ంద ః . మన మ ం ? న !అ
ఉన చ బ .
'ఆడ ఎ బ ప ం . ఎ ంచ . అ ప తల ధర ం. సహజం. , మన
అ ఆ ం . ం .'

రం

వమ ట న ల రభ ప , క లజ , క ద క న .
అత డ . అత క ల న . ఇంత ప వ న . మరల .
న ప స న వ ప వ యణ వ . అం
ప వల య త ం ం .
పల సత వ ట య న గజగజ వ , సత ర గ వంట . వమ
క జన ం ం . రభ న జన స ంచ .
యణ ' ! సం ష జన . క అన ం వంటపట '
అ . జన న క రభ యణ ' అక య ం ?' అ
ం .
'అ ! ం అ ం అక య వ ! త త ల .అ
త ం అ అమ రం ఉ . జమం ల ఉన .
ఏమం ? షం అ ళ ం ం. క ఆస ం అక డ
ం. క న పటణం .ఆ ం ,అ వ .'
రభ ం దన ల న . జ ం వ .
జ ం రభ బం డ క క న . క క
రభ అ వ న దన పరమసం షమ రభ ఆ ల మం
య ష న . రభ ళవ న న
క క ఖమ బ ం ట , మ ం రభ తప ం క ప ర
యన రభ ం ' ర ల బం ' మ . రభ
న క, ల , హృదయ న ఝం త , ర జ ం
బం . జ ం తన ం ం , సత వ , క
ండ , తన జమ ం వర న .
జ ం ద , అ . తలం దలం ట న మ
ం . పం గ రభ వ భ ం న యమ క . ఎంతమం పర
జ ం ం వ ద ? ర ? ర ర ద .
ఇ వర ర ం పం న డ వ , తన . పండగ ట న
జమ ం వర వల న ధ ల య ం . క క
న .
ఇం తన ర ద వ మ వ గ ట డ ర మం ప .
' ! రం కన . ఆపళం ప ! మన
మన క వ త ర ? చ ం ! అక డ ందర ఉత ....'
ఇ న డ , య డ , చ ంప ట ల .
ర క . రభ దన చ మంత గ లక న . సత వ తన న వ,
మ, త హృదయ జ వ న . మరల న న చ ం న . ర
వ కన ం నద ,త ం ట ద త వ .

యణ ం లక డ ం రభ ంత ం . ఇతర శ ల ,
ల ధ గ ం . ల ర ం ర ర ం ం ర .
' ! మన ంత
రవ ! మన గ కత , మన ర , మన , మన
న ఆడ . ఖడ క న జ . మ , త ండ ంక ంబ ,
ల దల రవ తల స ం ! ం ల భర ర తప , భర గం వల బ ,
భర మ వ ం , భర స ం స ం ఉం ఉన , లచం
అ జ అడగ ం లదగర వ , ం లక పం , భర రమరణం
ం సహగమనం ం . మలమ చ య ?'
 గంట త గ . ' హృదయం మం ! ందర ఉప రం య డం
రగ ! మ స య కరణం ప య డ అ . హృదయ ఈ
ఉ గం రడంవల డ ం . ఇ ం ఉ ల ఉం తమ ల
య న మ ఉ ర ప వర జ వటం ద ?'
మ యణ వమర కడ ల , అక దం నఇ వ య
త త ట డ .
త సంగ ల తన వమ మన లల రగలన ర
.
' య , వ అం . ఎవ రగల ఆక ట మన ! అ కృ ం ,
సత ం ఏ ం ం య !'
'అ అ ! వ ం ం ? ధ త ంచడం రం. అత ఈ ప
నకయ కష , అత ం దగర రశన తం . వల అత మన
క ం .

అఇఉ ఋ

న పటణ న ణ , కృషయ త డ , నత ం యణ
మ హ న . జ ం తనయ వ ట దమం , య య
త నప త రవ న తమ సం ష తమ ం కడ
ండవల న బలవంతపర . కృషయ తన ల ర నవ ,
త త గ ట ల నందర ం వల న .
యణ ద న పటణ న ణ ట న .జ ం
మ బలవంత ట కృషయ మ స నమంత నచట ం .
జ ం లగల భ సమ ం . రద క ం గంధ
ఆ ద త , తమ య న త న ర య సం ం .ల ప ం
వ , బ దమ కృషయ మ డ .
జగ హ కృషయ నప ం యన రదకడ, క తన
నతకడ ళన రం ం .
' వయ మ న ం . రక అ మ ఆయన రవ ం .'
'ఎంత స ఆయన !'
' భయ ం .ఆ స ఆయన తట ?'
'అ .'
' ఆయ , ఆ స క ం ం ద న ఉ .
న పట క ర ! హహహ.'
రద డ .జ ం తన న .
' న కస స న !' యన .
ఆ జ ం ట ల యణ ంబ సం షణ
బయ డ న . ళ , ంతల గబ . ఆ యం ల జగ హ
రదకడ ' ర ! ట డ , !' అ అ .ఆ న . ఆశ జ మ
ఆనందక . ల ధవళ న ర త గడతరక , మ ర రతరంగ
.
రద వ య ట బయ న . ఆ ల వన న వ
న .ఆ ందర లవ వ ం న .
ట రభ , శల వ ం న పం ల ర ందర
న న .
రద శలభ వ జగ హ ర , క నడ క క
కకడ . గంధ ల ళ న చ ం , స వం మ
పంచగ , అ , ' ర' హ ల నల మ మమ , జ
ప న ఖమ దర ధ ం ల హ ల త డ, క నడ
జగ హ రద న . జగ హ నవమన వ కన .ఆ
ల ం ం న ంత చక ం అ ఆ న .
న తన ం త ం న య డ న . ' ం ట' య షయ
నవలలవలన గ . క వ ం గ . మ
ం న గ ? తన తం ర మ ద డ క హ న ం ట
తన రదృష గ ! జ న నవల క య ల క హ యక
త దం లంద త ల ట య ం .
' ర ! ఏ ఆ ? ఇ వర రకం వ ంచడ కనబ ం అ .
ఇ ఆ చన క !'
'ఏ !'
' ర ! అందం అందం క ఎంత ం ! భర ం లదగర
ఉం .'
రద డ హృదయ జగ హ డన ట సం ష ం న .
రద త దగర , త న ండ,
శవచం గబగబ నచ , బ వ ' న , న సం 'అ .
 శవచం ట నబ ట డ ర జగ హ ప . జగ హ తన
రద ం , ర న జ . రద గ న , త త గ
డ న .

జగ హ డచట ంట ం . అ ! ల సమ
ప ం . జ ం డయ ధవప దం ఇంత మ ?
ఆ తం క తగలబ ం . ' షం న . ఇం క క
ం . ఎప తన రద!'
రద నప జ ం క ప క న వ ం ప కల
జ , రద వ ట , దగర 'ఎక డ వ 'య ం .
' ట న '.
'జగ హ ట అ త ట ?'
శవచం తం కడ తం ద ం తం గ , 'ఆ! వ
రద ద ర ట .అ ం . రంగమ క ం న !'
ం న ప .
జ ం ండ , ం , ం ం .
'అ ! జగ హన ట !' య య .
'అ న ట ం. అ వన అ
.'
'అ ! క ఏ , త ! వ ? ఎవ
ప ట ?త , జగ హ డట ఇషం .'
రద మరల వ య జగ హ డచట ం ం . ఎంత
ం ట , జన ళద క నచట ం . రద న త క
ప న . య శ వ న . ఆ వణకంత మ ం రద
యంద తల జ ం డ ల చ ప . క
జయనగర మ హ య శ స న డల త స ృ పథం న వ న . ఆ
లక క ల ల ధన దమన , రంద సమర ణ దమన క కన
న న ంప య . క క , న భ ం న మహ నంద
స ం , రద తన న నంతకన వ సం ష ం డ గ య ,
తలం మ .
జ ం తన రద జగ హ వ చ య ద ం
రద 'అ జగ హన నంత చ ండ డ . మధ చ త ం
న న . ఈ తప క న ప . ఇం త
 పమ .స , ప 'అ .
రద ల మ ం ' చ ం నం న ! తప ం ప ల
న రం ం 'అ జ న .ఆ క ల ల న .
జగ హన వ త ం డ తం ం య ం
భయప న . ఆ ట ర లత తమ న . ఆ హృదయ ష ష . ఒక
ష తనయ య ండగ క మ త దగర ,
రం . రద డ న .
జగ హ డంతకంత న గ ప డ , జయనగర ంద ర ంతల
గంబ డ క గ గృహం న జల డ స డ , జ ం వలన వ న బ లక
న న ల ల డ , య ంగత న ధన
డ జ ం అస ష న ర నవ న .
ండవ వ ర యణ తన కథ ప న కల గ ర శవచం
ర .
య . గ ! గ ! సం త !ఒ క
ళ న తన . ఎంత ? టక టక టక టక. రద ర వ
న . య .
ఓ క త , శ . డమ క న జ ం ?
'అ ఇ ఉ ఋ .'
ఈ చ లచ అం ం జ ం న ?
'అ ఇ ఉ ఋ .'
' య దధ వ .'
క త సర క స ప క త శ స ప సర సృ త క . అ ఇ ఉ ఋ . టక టక
టక టక. అత .

యణ (నవల) తృ య గ

నస ం న
యణ .ఎ . ప థ న క క ద య కడ
ఎ ం ష నడ ప ద 1928 సంవత ర స లం కృ .
రద శప జయ ం న .జ ం ంట ప జ ం .
ఆ స ల భరల నస ం నమ త వం సంక ం ట ల నంద
ర ం . యణ ట డ ం వ న వ .
నస ం న న ంతమం ట రయ న ష న తం ష న త
 ప క ర ర టపక ల జ ం గృహ న దర .
ఉదయ న భర టల ద ండవల . మ మ ల ం హ త ంద
. జ ం సభ మంటపమంత చన హన గ నలంక ంచబ న . ట ,
, పం త , ప రజన ం .
ర వన యణ హ స స ం . స ద క లవ
నల న క ంతయంద . ర వ , మం వ , కృ వ న త
లగంధ మ వ స ల క ల జల హృదయ ంప న . సం వందన
న , త ర న ల ల ధ ం , నత రక న
వ , మత గజగమన వత వ న ం ఠ కడ ం .
రద స భరణ స గ యం ల ంబ రధ ం , ల ల బ ర
(జంప ) కం క ధ ం , న జడ వ భర క ం న .
మంగళ ద మ న . దంప ల టల న వ ంప వ ల .
'ఓం శ య ఒం య య ఓం ధ య ' అ వ త
చమ ం . అ ల యణ ర . ఉ .........
ంగ టత ండ వసంత మ లతవ ల ల న . ఆ
క శల ర ల రకల వ న . ఆ ల ష ంద స
స ం న . ఆ బం హ లసం న సం ణ మ లల నట న .
స ఆ దంప జ .
ఆ నడక క ర , ల క ల, శ ర న క , చనల క
యనంత లత , ఆ క వ శృ త న య యణ ణయ గ న గ
ం . మన గ ం . ఆ తన ణ ణ , ఆత
త య .
తన దక న యం చం రణ త న .
తం ం , మ తన స య గ తన ర
నత త భవ ల ం , ఎ భవ ల ధ ం , ధ న
ర చన , ర య య యణ గమ ంచ .
టల ం న మట యణ పర శ , 'ఒ య ! వ
క ం ం , ఇం క టల ద ఏ ఆ ? ద ఉం ,
ఇంతకన పర ష న ంపత ఎక డ ం అ , 'అ ,ఉ ల
కనబ ద !' అ .
'ఓ , ద , గధ ?'
'అ ? ర ం అంద న ల, వం ర ంద ఉ ర !
ద పం ఆదర రంగన ం అవ ?'
 'డ ం , లం ?'
'ఆ అ !'
'మన శం న న రల ణ ?' అ ల ప అం , 'మన శం
ట ప ం త ర . 'అ .
: పర శ చక ల ఉం . ఎ ఆడ ష ఉం . పర: ?
కృ ,అ , హ శం య ద ?'
: ల , త న ఇం ట ఆడ షం న
డ .
పర: ల ప ఆ ద న !
ల : ఆ! ఏ బం మన !
: వ టప ఆమ !
పర: వ ం వద ం ? ఆట , ట , ం ట
సర రవం ం .
ల : ట , త శం ఉన మన శం పర శ రం?
:ఎ ం ! ళ డ ం . సవ అ మ క ంచ త నప క
ల ఖ సమ ం . జ న ంఎ వ . రంగం ద ఉతరధృవం క . ర
రంగసలం కనబడ ? అస కృ అ . జ న , , డ ,
అ ం రంగసలం.
పర: డ గల బ ప య డ .ల ల ల డ వ ల ల
శం ఉన న ఇతర ఉ ల రగ . అ ఒక ప వృ . తం డ
'స ' ద న వ ం . ఇంత మన శం ద .
ల : య అనడ , తం న !ఆ ం . అదం ఎరగ .
ఉ శం మన ట లక ళ ట , ఎ వ అందం ఉం య .
పర: ఆ , ఆ ! మన ట మ ళ ట ఉం . ళ ట ల మ మన
సంస ృత ట మ !
: శం ఉ పరం, సంస ృత ట లం ?
పర: య , మక పం, లక పం, ట ఉ . సంస ృత ట
ఆ .
ల : వ రం న ఒ ?
, పర : ఆ!
ల : సంస ృత టకం, ఇం టకం వం ? :అ మన సం యం , ళ
సం యం . అం ! త న 'ఫ ' అంత ఒక . పల రన ట.
 పర: ళ ఆశయం పం కం, మన ఆశయం ఆ కం అం .
ల : మన ట ళ ?
: 'ఓ ' ? అ మన ట ఒక స స ం . ఆ ఓ ,
రణ టకం ం క మన టకం అ ం .
ల : ఎ భ ంచగల ఆతం న న ట ట! ర గం యడ ,
సం ష డటం ఉండ . అంద క గం !' ఎవ ? వ ?' అ పల
ప ' ! వడ ?' అ త త ం అ గం , అ గం క క న
చం మ తన యం అ వడం ఏ ? కం హసనం ఉం ం . అ ం ఒ క
ఈ ఏ ష ' వ సభ ర లంద వ' అ అం
వ .అ అ నయ ?
: ! న ; అస .' ల తవ ం త
కర ః' అన ట ఏ జమ న అందం సమ అ వం ఏ ?
పర: ల ప ! న ! ం న అ నయం ట ం , ఏ
అ న ఆ అ . అ ం ం ఖ మ న సంత ఏ టం ,
ఎ సం రం ఆ బ ఆ , ఆ అ న అ
ల . అ నయ ఒక కళ. వల ఖనం వ న ఆనందం ం . మ
లడ ఖ ధనం ఎం ం , ఈ కళ పం కం ం .
ల :ఒ ం క తం దన . ఉ శం , !
: భరత శం కళల క ష క ఆశయ వ క . ఇ జ
అ ం ం అ మ ల య ంచ . అ అ నయం ం లం ,
హ శం అ ంప య య ంచక, హృద హ శం అ
హ శం షం అన య , హ శం ఇటనవ , అ
వ క .త త హ శం డ . అం తన ఆశయం హ శం , ఆ హ శం
అన అ నయం .
ల : ద ఒ రకం . ఇం లం .

భన మం ర

ఎప యం ల . క ఆ యణ ; , , ట చ ఎ ఆ
న . ం శం అంతట, క ల , ం లయ ల , ఇండదగర త శ ం
పం దవ శ న ట. , ఆ ఆటల మ వం . ఆ ట మన ఆం శ
మర స ం . మ న క ద ల ట శమంతట
ప ళ డ న .
' ట' క ం ల . డ న నంత నష ండ . అర , అ , డ
సం ర ధ ంస ంద , ంద ర వృ ధన సం ం .
ధ అ ప ద న 'ర 'అ ట ంద రహస ం .
ఈ ఆ చనల యణ ట ం ప వ , ఎ ం య
ఎ , హృదయ వ పర శ దక య యక గ య
డల .
భ ర స ం న . యణ వంగపం య ప ల వ
ఠ ంత . రద ల ల ం ప న మ పం , ళ ండ ,
అర ప , ఖ రఫల , ప ం మ, మం త దల వ ల క ండ,
వత న జ సంగ మంగళ ఠ ల ండ య ం , గ శ దంప ల ం .
కర ణః చన జ ం . భరల జ ం దంప క ల సం .
దంప ల హ ర ం న వ . వ త వ మం ప ం నట న .
మం గల న . భ ర మ ర మంగళ ద
ం . 'ఆ పబర స ం ప ష జస ' అ వ వరసం ష సం గమం
వ వత రం ం . ఆ ! ఈ సంగమ ధర మ తమ న
ఆర ధర ! య అ .
ర డమ న ం , త త వ , ఫల ల న ప ర బ న
వ ణ త నంద తన న .
'తం సమర ' ఆ ద న .
భరల యస ం . ర భనమం ర ,
భనత న ండ .
భనమం ర వ క మయ గ నమరబ న . డ ల వ గ . నంద ,
ద ర, అవ ం , ద య, ఆ త ర ల ; ర మ య ,
పర శ ర దల ం ర ల అందం మ హర గ డ యబ న .
లమ మం రమంత రం రం ల ప ల శబల ం ల మంత వ,
ప ల , కలం రల యంద వ, టద తమ హృదయ ల
మం ంతర న ప, దంత బల చందన ం హ ; ండప , నక ప
క మ ; ఆ స క మ ; ల హ మ , న గ నల బ
మం ర ల న . దంత ళ ద పం మంచ మ రల , లస వం
ప , ప ఉప న ల , నలం ర ల న వ న . ప హంస కల
న . ఒక రం ప పర న బల , న ఆం శ చ ,బ ,
, అ స , అం ర , మ , , , గ సం ,క జ ,
 ప , పచ లప , ం లప , మ లప దల నర , మ ఇంక
ధఫల ; క బల నప ,అ ,ల ,బ , , , ం , ,
రస , సం , ప , ర స, ప , ం దల బం ర న . బలలకడ
న . అగ వ గంధ గల గ ం .
జ ం మం ర మలంక ం ట న పటణ ం క క ల
క వ రట. ల లమ గల , కన ంబ ల , ల భనమం ర
మధ య ల నమ . అప రస హ వ అలంక ం వ బృందమంత
మం ర రవ . భరల దంప ల ం ల ర కల డ ప ద ణ ం .

యణ స లవదన , క ల ర నత నలం , గంధ

, ం ల నపంట . మదన ంద డ యణ వ
ణయ న మ ందర భగత ంప, వ న శ ంత భర
త ంత యంద య న .ఆ తన నస ం న జ వ న . యణ ల
వ వ స తనభర ప . ఏ ! ఈత వం తన క డ, వ గ య
తనమ జ న , త తన నత వలంద న .
నత కలం ం న . ం ల ం న . ర ంత నకమ దల
నంద న ల .జ ం ట ంద మ , యణ ట
ళ.
రద తన . ఆ వద న నల న రతమ య త మనః
త డ ర ల .
క న కంఠ ల ట . రద ంత న ట న .
ల ట , కృష త ంద ల ండవ మ
నప త , అంద డ . శ ంతల రద వ క
న .
యణ వరగంటవర హృదయ గబగబ ండ మంచ ం క
క . తన ర మన న య ం . అత
వ ం న .
క గంట న . ఇంక వ .
యణ . గ యలం ర . త దృ ల
ర హ తప ంచ . రద స భరణ న . ఆ ల
వ న నలం ర ల! యంసమయ న న ల
క . క న ర ఎంత వగల న ర ందర ల నగల ల ల న
అ . ఆ న ల లక ం , మలయ త న ష భ త ల లత
జలద ం న అత వ ం న . ఒం గంట న . ఇంక రద బంప . గ ర
వంక , య డ యంత దం గ య సం ం . అత హ మ
మ రమ క మ వ ంపబ నట న . వర న నస ం న ల లస
?
త తల ప ం . ఈ తల తన తల వ న . ఇయ తన
మ ల ?
ఒక శ న క ర ం . థమ స గమ సమయ లం గల క
చ ం ?
ష స గమ ంత త ? న ల ల మట గ కద ం గ ,
ష స గమ ! తన సర స ర యగల మ . లఈ హ పంచ
చ నట!
సంచ ంచవల ?
గ ర మృ స న న ం న .
చ న రద కం శ ంతల , నత డ త న .
అంత శబ .
ఆ శబ ః ం శబ యణ న కర చర న .
ఆత ప . రద న .ఏ ? ! భయ ? అ ంత ప త ?
ఏ యవ ? అత న .
అత మ రదకడ ' ర ! ఇక డ ం?' అ య . రద
డ .ఆ ంక జ కద న న .
అత హృదయ న అ కంప శల ం న . ఆ ద
ర . రద ం న . ం ష .
'ఎం ఏ ! ం మ ! వం
వ ందర ణ అ ందం అదృషం ర ? ఈ న వ ం ఉన
ష వ గ ం, ట , సమసం లకడ అ . ంతవర ఎవ
ంచ ర ? ఏ ఆ ణం , హృద శ , శ ఈ
య ' అ . రద ం ద న వ డం . యణ చ డ . అత
హృదయ ం న . అత ల . ఆ క నచట వద వ క ండ
ం . అర న మన న మ సల యణ .
అరగంట అ న . రద త న . యణ రద , యంద
త ర , హృదయ స నపర న ం . రద త ల
ం న . ప ం ం న నవ వన ందర ర! ఏ ! క
న . ప న . చ న ల, శ ప జయ ం న . క హృదయ
ఏ ! యణ క చనల న ర ం .
ంతవ యణ ' ర , మంచ దప , ఇక డ ఇ ం ం '
అ ష వ నవ లగ తన హృదయ న క డ వ క
చ న క న . యణ ప పల ంక న
బ ండ ట . ఆ మ ణ న , మంచ , మరల గ మ కడ న .
అ యంత న నయ గద? మం ర న థమ న చ ం .
అ య యవ ? , పర శ థమ స గమమ న
వ ం న ప ! ర ం ప , త న
యరగ య క ంతల క మ రట. పర శ ర ఇంక
ం లస న . , ం గంటల సం ర ణ ం హృదయ న
ం నదట. ఇంక . ఈ ప త !
' ర , చ న న . న న .ఏ సంగ ?' య భర రద .
రద యంత ం న ?
రద త ం ట య క యశ ర అత హృదయ న వ
త నట న . ? ?
అ ర ర ల మ ప , ణగణ , త ట రణ .
ర కర రణ . ఈ నవ హృదయ ం ంత ర క టగ న
మ .
రదకడ మరల యణ .ఆ క ండ క యచట గ యంత
బర న రత కంబ లబ న .

క ం

అప గ ర నర న . రదకడ
యచట ం ' శ ర !ఈ
భ రం ఇ ళ డ ? ప వడం ండ . వ ఆ మంచ న
ప , ఇషం క నప ం . మనం వృ ఉండడం ఎం .....?'
ఆ తలవం య న . 'ఒక ంమ వ ! భరన క అ ,
అ , న హ ర . షం దం , గం మ ప .
మన కష న . మన చ న ళ . ప . గ ల .'
రద డ .
యణ న , క చ లబ ం , హృదయ ట న
వక ల ల గ, గ గ .
రద ప న ం వ న గ క వ తన న . నవల
జ నయ చ న ' వం ' మ క తత నవ . స
పర . మబంధన తమ హబంధన .
స సృ ం ?అ ' ర ' మతత
ం న . త శ ల ఖ న ఖండ రబ హ న ,
మ ద ం న ష న హ ర దరట. ఒక ద క , మ ద
న మ ణ ఒక క నరట.
ఆ ఇంట ప జ న . ఇం కడ ం చ న . చ
తర కల హ న . చ ల హ టకన ర
దట. త ద చ లల హృదయ న మం ర నట. ర ల ల
మస ప య ;. ప లవ నత ండ ద . భర త త
న భ ం దర ల ంగక న ం ం రట. చ లల
మయన . హృదయ న దయ యప హ
ం ? మ న న సర స ర రట.
ఈ షయ ల క చ ం . తన హ న . భర ం ట !
తన ంబ . తన భర ంబ తన తం కడ వ వృ నవల న ప
ంబ . చ న ? ద . య దల చ ట ! ఇక బలమ
హ !అ ం కందర ం . ఆ సంగ తన న వయ జగ హన తన
.
జగ హ రవ , అత ద , తన యత వ ? జగ హ
ం న ? ప . త జగ హన వ ం . అత ం ట
. త వ ం ట ? జగ హ ం న ,
త తన యక న , తన భర ం ట దన ట శయ .
ల గ న . ఇంట ప ంథ చ ం న వ మ తన ఠ
సందర న జ ం , న శ ల ర , ఈ న న ప
అ ధ వ న , న జ ం లన పద తన శ
ప ంపర న .
అ రద ఉ డ ప వ న . భరయన నసహ . తన
నస ం న మ త వన ట నబ న డ గజగజ వ న . తన కక ర ద త దగర
కంట న . త జ ం కడ 'అ ర ట ష
దం ' య యన .
'ఎం త?'
'అ ం న ల.'
'పద ఏ జ ం . ప ళ వర ఉంచడం ఉం ం . యత
 ర ల రకం. య ం ఉతర . ట దన క స అం ఉతరం
.'
'అ ం దస ర ల సంబంధం ం ?' ' ర ల మ ల
? ళ ంత మ ద ఉ రహృదయం కల మన ఇం . ల
మ ల అ ద న మ . జం అ వం అ ల ంచడంవల జన
వనమ ంద ఊహ!'
' అ డం మ ప తం. ఏ ఎ గ రం ట తం ఆ య ం . అ
రన.'
' ట .బ స లం క గ .అ దమ అ ఏ రం అ ం .
మ ల ల వ ం .అ భ రం ం ం అ .
న స న . ఇ ళ సం ల ల అ .'
అప క రద పద గడ న .
మరల , స జ ం తర .
5 ఏ 1928 సం. మ ం త ట.
మ జ జ మంతపర జగండ, మ భ రక త గడ ల ందర ద
బహద జ ం వ స ఖ న .
ఉభయ శ ప
ఇక డ అంద మం, అక డ మ ల స ల అక మ గం.స. వ న
మ ర రం గవ ల డ శ ంతలమ , రదల మ
అ ర శవచం మ బం ల మ ంచ .
త త, . అ ర క తమఉతర ల న ర ఈ ఖ సం
భ ర న . చం బ ద సమస ష ల ప రం ం . బ
ర ప ం య మ ంచవల న ం .

త ంచవ .

త.

నస ం న మ తవ తర జ గవల న , డ తన ం తర
ర న వల న న య త భర ందర తర
ం న .
యం తర జ ం ర జ ం ప తప ద . రద సంగ
త పట డ క ం సంవత ర లవర ద నద సం ం న క ర
 ల , త ట న ం క సంవత ర వర తల ట ండ యవ న మ
మ న . త భరకడ రద ంక న లయ ప ంత ందర
వ నద కల బ దవ వర హ ంచవల పడద ం న
క య భర ం న . జ ం టల
సత త ల . ఈ ప త వ ల య యన
.
భర వ క గ డ ఇ భ ర రద ంత ఇష ద
జ ం న .జ ం 'ఆఁ! రద ష ?అ . న ల ఇంక చ ల.
ఆతల సర అ వద . సం త అ . జ ,గ ' 'అ .'
' రద కళ ం !'
' రదకం ! అ ? త , రద కం ం ? త ?
చ న భయ ? చ న క త ర భరల ండ ట షపడ . అ న
ంత ం న రద కళ నంత భయ గనబడ ?
ర , తర ట , తన ల అ ళన టజ ం ం .
అ సందర ల ంత ం న, యన నస ం న మ త వ ట ష .
ర న ం న మ ర న వ నవరస క . బ రద రణ న
భయపడ నక ర .
భ ర తప . రద మ ప ప న జ ం వంక ర
ం రద అ ండద ం న . తప క ర న యవ ?
భగవం కష . న భర న మ , పర క ! పర
తన ం ట?

ద మ ?

న రగంటల ప యణ డ రద త దగర ప ం
న .ఆ క ల వ ం ం న . ల దజ న , న ట,
ర, జడ జడ ల , న ల ఆ ంద మ తన ల ల
ప ండవల న గ ? ఆ దన డల ఎంత అసహ త ? క వ
కన . ప క వృ తన గ గ .
ఇంత ద ల ంపక ట దన డల ప క న ? మ షయ న
ప , ప గణన వ ? జ న మన వన మయ వ న !
అ ల ట . క నప ం ం న య ట ?
అ ట జ ం క ! ఆ ఱ ప త ం . ఆ దన
హృదయ న బట గ .
ఈ క నన మ జమ న యవ ? మ క ర ?
తమ ంబ ల దయ న మట హ జ న ? హ
ర న క, ంబ దంప సం ష న ర !
ం ట ? వ న వ వ . వ వ వ . మన
హ ల క క ట కల పడం . ఒక క కం య
మన . మ డ న ంపత హ గం న
సం ర ం ం .
క తన ట ! ఇంక త ర !
మరల యత యవ న త ం పరమ క ర కడ
ర క , రభ త మంచ బ ండ
త ర . రద చ న ల వవ 'అమ 'య గ న .
'ఎవ ం న . మంచ పం నట క ంచడం మం . ల రవ ం .
వ ....ఆఖ అ . ద మ క వ . అ కమం సంగ .
న అ న అమ ద మ త ? అ ఎంత మ
ఉ ! అక య వ మ త ం ?అ దంప ద ఎంత మ ఉ !
పనస న ం డ క . అ ంబం , ంబం , మన శం అంత
జ . రం ఎక ర ! ల భరల వం డ
? భరత ం యం అ , హ న ప న ? క న
నం హం ఉం ?
రద తల య మంచ ద ం న . యణ మన
క న య . ర ంత న వ ం
'అ _ _ _ _ _ ' అన .
యణ న ం న డ ర గ శ ం ,
' మ త ల వర ఇక ం ' అ మంచ ప ం .
రద గ మ దగర తన యక న న సంగ పక న యచట
ం . యణ వ యచట త ట న
ం . న వ మంచ ప ం న న ంప .
మ వచ న . న స ల హృదయ మన ం .
తన మ నత లల న తన భరయ యణ ం ట
ద శ ంత ర వ ద న . ఆ హృదయ చ ం న . యణ నం మ
వవ న . అత తనభర అ న దనజన రకమ ం గ య య న .
అందమ న . జ న . ఉత ృషమ ట గల . అంతకన ంపద న భర
 ట కల ర. రద ల. తన భరకన రదమగ సర ల ంపద న . నదృష
వం ల సం ంచవల న రద భర ంత య వ క ట రణ ం తన .
మంద ఈ క హృద య ! ఈకన త ట , తనత , అంద తన
మ , వ న తన మ , ఆ న ? శ ంత హృదయ
ర గర ట వల వ న ' ర ! అ
అ ?' అ పల ం న . రద న . 'త , భర మం డ .
అతనంతసర అత అ ఉం ం ం ర !త !
అ ం భ ఉం ఈ జన ం ? అంత అదృషవం . మగ ళ
మన తం ! ం ష ! త! మ టకటగల శ గల
. ఎంత అందమ న . ఎంత న . చ జ ం సంబం మ మం
అ . ధ నటం , ర !' శ ంతల
న . రద ష న 'ఇ వర ళ ట అన ' అ
వ డం న . అంత రద నత యట వ న .

రద ళన ప ప న . జ ం మ త భర న షమ సం ం న .
గ న గ ళద ట న న మ ం య
భయప ' ప త 'య మన .
నత నక ం గంట బ , పప , ంపనప ల క హృదయ
న వ సం ద న . ల ం జ ం గండ
, డ క ం . శ ంతల ఆ , ప న క కం క 'అ !
నమ నద ? త లం ం న రగంట వ న . ల ర ం '
య క న .
'ఏ శర ! ం . ఎవర ం
న . త ందం మన ర దక . ఇ ం ఎక న , . ర !
ఇ 'య క త ర న . శ ంతల క 'ఊ అ , అత
' అ ంప న . అ త ట
.
ప వస ంగ న శ ంత యంత రపట .
శ ంత వ కటవ సంవత ర . ఇ డల త . ఆ రదవ నందక య.
ం న క ద , ం ల న హ .అ న బం హ .
వ , ద వ ర న , ల ల క , న , శ ంత
వ కటవ సంవత ర . ఇ డల త . ఆ రదవ నందక య. ం న
క ద , ం ల న హ . అ న బం హ . వ ,
ద వ ర న , ల ల క , న , శ ంత నందక య ,
తమ న .
క న గ బ ం యప డ వ ,త కడ మరల ప ం న .త
వ న .
ల ర రద వ తన క ప ం ట , శ ంతల ప , ప ం
రద ర , ప మరల , రద ం పం న .
ండవ చట జ ట యణ వత ం హ . రద
క న . శ ంత డంత జక ప న య న .
యణ తన , దన ర జ న థమ దంత ప ల క ప ప డద ,ప
ంప న ంప ండ చ ంపవల న సంక ం ట మ వసం వ
నలంక ం , ద కం మ హ గ చ ంప ద .
రద యంత శర క ం న .
చట ల న క, త లంద న క రద ంట గ వ
తలవం , త న జ లప న . యణ న
హమంత మ వ వ , క ం ల డ
చ ప . తన తమంత న త న .
తన ర ల చ న కళంక న ?
తన హృదయ వత య న రద తన క న ?
ఎ ? తన ం కడ న క . అ ం ? య త
ం ఘ ల ద , ర ప న న న ర
'ఆనందమ అ లవ , క గలల ! అ లవ అ ఆ . ఏమ లవ
ర ?' య ం .
రద ం న .
'మన జన ం ఇ వృ అ ల ఉ శం? అ స ఇత ల మన కష టడం
ట . అ త . ఈ ం అందక ర అ ం . ఆ చ సం తం వ ం
వ . హృదయం ధ ం ం , అర శ అ , హ
ధ అ కల క కల పం ం న హృద శ అవడం
జన ం వనం అ ంద !న న న అ వ ం న క . ,
ం ం నర నం ఉం మ . ప థ
,అ క ల ం త ం సం ం నం అ ప న వ ల ం వ
.
' అలవ న క త ం, ఖనం వల చ రమ త వ . ష
ం మ , వ ల, భ ంల ం ం మ , ఆ శ పర ర
 ణయ లల మ ం . జన జ ల న ంచ , త న మ
సర త నంత మ కట ం ం .ఈ హం .
మం ం . వ య వ ం ం ఖం ఉం . ఉ స
ఆ ధన అం క ం . అం ంత ఖం మన ద మ ఇం
న ం మ న య .'

భర మ వ ంత తన ం నంత ల రద డ . ఒక
ం భర న ట న ం తప న . జగ హ
సమయ న స ష డగ న . ' మ మ ట త ర !'
య త ప ప యన క వ నబ న .
యణ ల క ధ నచ ం . ల రద డగ యత
య . మరల త ట ట . ఉ ర డ వ ' డ ర !' య
గ ం .
రద భయ ం న హృదయ జ న ఈయన వద న ఆశ కం తస ర న'
మ 'అ గ నక ల ండ న .
యణ ర గ న నట న క జ ద రక న వ
, , అచట ం వ వ , లబ . ఇక న ? సర న . అంత
నలబ న . ఆ క తన జ ంతర ః డ క అ ం న ప .
క న వ భవన న . తన రరక న .

* * *
యణ ప న ం న గపట టక నత ం కడ, త ట
దన ం కడ, త న ం . ల న య య . నస ం న
మ తవ న .
తన ం కడ తం సత యణ త సంక ం . ఎ ల జ న , ఏ జ న ! రద
వ న .ఆ భర డ న మ ప ధ అవగత న . తన తం , తన భర
ష న ం అన వ వ వ క న .

ల డ శవచం హృదయ న అ ష జ నదన ం ళన క

దక కడ ' న వ మం ద ?' య . శ ంతల త , న,
 శవచం ద ' ద న వ మం 'య ం .
'అ ద వ మం రన ?'
' .'
'ఎం త?'
'ఏ !'
అత రదకడ నక గ ం ,
' న ! న వ అవ ర ! జం న 'న య .
రద అత టల ప .
శ ంతల తన ' ర ! అయన న పటణం వ ట మనఊ వ ర ?' య
య న . రద తన యద ం న తల న .
శ ంతల మర ఆ మ ం న . ర లహృదయ ద కడ, కడ, నతకడ, తం కడ
త ప ప ధ ల గడ న . రద దన స ద ట కష ట
సం ం , నద ం లగ న . న భయంకరమ ప త నట న . భర
బలవంత య భయప న . త డంత మ గ సంచ ం ట
హృదయ ం దబ నట న .
చ షయ ఎక దవ ంప రం ం న . రకంఠ న సం త వ న రస ర
నరన య, దన హ వ ం వ గ జ భ త మ నంద గ
న న .
శ ంతల రద ఈ , పడ, ' వదృషవం ల ! మ జ
రక మగ త ! కంఠం కల ం . వ
ఎ వ దం ం క అప వ ం . ణ ం వడ . ల ద ఎ
అల .'
' రద తన యక లల సంతత ం న .ఈ ల బం నల క ద
ఒక ష వదల .

* * *
జ ం ల ండ ఆ సంచ ం ? క తన జ న ? సం త
మన . తమ ట ట దనహృదయ . మల ర
' 'అ య న వ య ల ష త జ ద న వ న . ,
మ , సం ంగ , య , త క ణ ఒ ం న న
యణ .
తం , మ , అన యణ ణ ం వర య దవృ
 రం ంపవ న న . అం వ యనవ న హల నం . ఇ ?
య ద వృ ం ల ? ం మ మరల ం న ల ండ
శ న ం . సమస సన ం న ం ? శ న గ ? తన
ంఛ న ?' తల న తల !' ఏ న శ వ యవ . ఏ న ?
ం లయ ? ఇ న . ఖద ఉత ? ఓ క టయ . ఆస
దమన ద ద ర . అదృషవం . ప ల ట గృ మద
దఆ ప వృ .
పర శ హృదయ త . అత సం ష . కష నవ ంప . అంత
ఎ వ క ం తన త ంక గడ ట ? తన త కళ న ం న ?
సం త, త, ఖనల తన ప ?
ఒక న చ న ' ! శ వ మ ఉం ' య యణ తం
న ం . తం శర మం 'చ ం ద దం వ ?' అ ం .
'ఈప ఉత .'
'ఉత అం ?' ఉత యన యక . డ ట యన
శర న .
' , అ వ .'
'ఒక డ ?'
'పర శ .'
'ఎ ?'
' ం ల .'
'ఆ .'
'అ !త త ప వృ రం శం ట ండ .'
' మ , .'
ఆ యం లం ర ంట న అ వ ట, త త
ండ . ల వ వృ రం ఉం ం ? అ య . నకమ
ం ప న . లం ట ? మ న గ రం
భ ర ం . , ర , వ ఇ వర వ .
అం త నకమ ఎ వ ట య న .
యణ ,ప దల న స తం న వందల య ,
క వల న తన తం ర మ తం దల త కడ .
ద ర ర ' య ! మల ద వర . త
. ఉ . ం మ . క ం ఎ .
ఆప వ ంద ప . త తం ' య ర ం
పం .
భ ర న వ న బం , అక , , ఎవ ళ అ .
ర ంత న ట .ఆ క యన కడ వ ' అన !
కస చ ' అన . యణ దగర ' ! ట ?' అ
య .

' అన !అ క ద న వడం నన !'

'అ , త .'
మప ర గ . ఈ క, తన , మం ద. ఆ హృదయ నవ త . ఈ
క హ న మచం ర గ నదృషవం . త డ చట
య క ?'
స , , ంచ అ , ంచ ం , ,
జ , ఆనంద ర , ం శరస , స త ర , ంతకరస , ఖ చన ,
ంగ , , అమృ ంజన , డ మం దల
షధ , అ వ య ల గ , వంట ల , , ప , ంత
య , ప ర , ఎం , ంతపం , ర , ఆవ య, య, త ంత య,
మ య, ం రపచ , , ర , ద క , న క , ,
క క , ం లల స న బట , ం మ ర , ణ మడతమంచ , న ప
ం , ం , ం వ స ద యణ .
ఈ న యణ పర శ ర దన శ రమ , ఖ ల
దన , ర ం న , త త దం లకడ గ వల న ,
సమయ న మరల పర శ శ ట రకద .
పర శ ర ంట రక శ ర య కడ , ల , ర ,
న మమ ద డ వ , యణ జమ ం వర గ .
ర ల , ల , క ల , వర ండగ , న , ర , ,
ర త బల , ష ర సమయ ర న త దం , దత దల
దల ద ల నమస ం , బయ యణ .
ణమ ండ గ వ న . ఆ యం ల ంజ బం పర శ ర
జమం ష , యణ త న వమ ల ప ం .
యంత ల . ల ప వల న
చటప ల ట నం న ఆ వల వ .
మ దయ రమణమ ల రగట ర, ఉ య న వం య పచ ,
ఆవ య, యన జన న అన , బర శ న . నత నమస ృ
 లం , రమణమ తనదగర ర 'రమ ! , ప '
అ ల ప ంట యణ పర శ ఇ ట ం ద ష ం
జ ల ద బయ . ఇంట ద ర ష (జగ థం)
. ప గ డ , ప డ , ఇ ంథ ,
,ల ప ం బం గ .

ఉతర ం శ

భరత శ ఆ గ ం పంచ న గ కత, నవ ధర , ఆ కతత ర

న . చల ర ప మ స ప వృతమ భరత శ న ,
జ నవత ం , వృ త ృష సం య సృ ం , న ం న ? ఒక
ం క జ ం న . తన ల దన న . ర సం య ల
ం ంప న .
న త న కత , కత న న త ం భగవం శ పసందర న మన
న న త , మ న వ ట ం ట న ర యమ
చ ! యణ య పర శ ల మ పటణ న, ర , వ శర గ ం న
స ంగక చమత ృ ఉతమ గ కత చ ల, నంద క ల న .
భరత శ న క ం ల న . ఒక శ
ర. ర లయ న ష జ గ . మ ర న లయ
సంక ం తన నమ ర న ం నట.
ఆ న క . అత తం కడ ష స జన ష ల చమ ,
శ నభ ం , శ శ ల అందం గల ల ం య ల గమ ం వ దన తం
య మ డట. తం తర శ ల ల వనయం , బ తన నం త ం న
ర క న నట. న క తం యం ష మ ం న . న
తం నమస ం , 'తం ! మన గర కర' మ చల న శ
ం డట.
ఇచట తం లయ న గ ం స న ఖర వర గ డట.
ఖమండప , భ మం ర , హ మండప , ల లయ , ప త వ లయ
ంపబ న . ంహగ మృగ , న త ందరవ హ . వ ల
న న ల లచ వ త యమ . వళ న త న
న . పసమం క వ న న ఖర పద ల నమ య
య దట. అత డంతట మ జ వ ంపక తన క వసరమ ర నద ,
తర శ ల రహస మ ట బయ డట.
 ఇంత వ ప న న ల మం ర నద , సంవత ర లవర
న ర మరల రకద మ న ం రట. మ సమయ న
ంతర గమ డ ట వగ , త ల ఖర మమరగల ం య పృచ
ం ట ం , తన ల బం .
ఇంత న తన ం జ వ సంగ ల
. తం నప వ న న ద భయప ర న య , వల
స హ ల న ం . జన న కల ర ం న య
త ప గలద సంశ ం , ఆ ర చ ం తన వ జ
పక ర న . ప పం ం ల బ గల ఖర ల , న ల న
క క క బ ం , మ న న బం స ం క
ం బ ంచ నట, బం వ క బ న ల బల ,
ఖర పద ల బ న ం న ం . న ల
బర త వ క బ ఖర కన గ ట వ గ న న .
న ఖర ల బ న న . అ న ల క న ం న ఖర న
గ ల క ం ల ఇ న క క ల జ ం ఖర
ఖర ల నమ క ం .

ఈమ ర శల న న వ , ర ఫల న సం ం ం .
న ఖర ల నమ న శ శ ల ం జన వ ఆ ఆనం ం . ఆ వ న
న . అత వ న ర గ ండ న న ఆ
జనమ స న ం .
ఖర ల నమ ట మ డ ర ఆ ల వం నమస ం మ
భ ర న సర లయ న ద య త పం .
ంచ తం . న వద న ఆ న స న .
. హమంత గ న .అ ంచక త టవ న బర న
హ న ంపవల న జ ం , ం ం దన
. ల హృదయ ం రక ంప య ర ప న
దం ం 'తం న ల ? న న పట ! అ ! ణ న .
ర న ఖర ంచవల వ న . జన ! ప న స చమ రమట.
అ ధ! ఈ . తం ! ! మర ం నం ల సంతస .
చరమ మ 'ల ణ డ డట.
తం న ప ం త వ, నమ ర , చం న
రకర ం ం తన రకృత న ం ప యచట చ .
 మ భ ర న ష జరగ . మ జరగ .
ఆ కథ పర శ న గ ల న . యణ వట య ం .
ర , జగ థ , వ శర లయ ల న ం . అంతక
మధ మండ , అ కన ఖమండప న . ర న . యంత క న
వ ం . ల ం ఖర వర ళ డ క ద ,ఎ క ల, ందర ల త
ం న క ంచ . ంగ పరచన న దన .
హ ల , లతల , త ల , ల , క ల , కత ల , ల ల
సృ ం డన ట ఆ వ . ం ఆం . ఉత ం
ంగ .
వ శర , పర శ ర, రం శ ర, ం శ ల లయ ల ,
ర , ఖ ంగ , ల ంగ ల ల త త మ ం .
యంత లత ం . మధ మధ హ ంపబ . త
లయ ల . ళ, ండ , క లయ ల గర ం ఖర వర గ
కటడ , కకటడ క . ంగ లయ ల లయ ద ం
ఖర వర న ల క . ల లయ ల గ లయ ల
ం .
వ శర ం వందల లయ న . లయ న గల
న . ఎచట ం జల వ న , జల ల ల ప ం న ల
మ . జగ థ నం ం జగ యంద ల ం , ల , ర ద ం ,
యణ పర శ ర ర కలక . కలక య , ద శర ,
ఘట , సర వృ వన , జం ల, మం ర , నమ భవన , వృ
ప ధక భవన ద న .
మకృషపరమహంస కల స నం న పంచవ , త లయ , ఆ భక ,
యవ ర లం న ప న నప యణ పర శ
లక ం .
ఈమ సర మత ం మత య క న ట , సర మత ల
ఆత మత నద ట అవత ం న , యణ పర శ న
. మకృ న చ . ఈశ రచం గ లవం పం ల పరమహంస
ల . శవచం వం మ త ద లకడ త న
స ం .
' మకృష పరమహంస నంద అ డం . నర య
మతం ఆ బయ త . ఆ ఆ ల , హ ల అ స
ం అ వడమంత రత ఇం . , గండ ండం ల పం క ,
 ల ల , ం ష డ ; తలం ం గడం ం
మహమ వ క మత ం ర , మత ంథ మ , ఒక
వ డ , ం ర న మహమ డ ; జం ,
డ , ఆత ం వ ంద , ఏ నమ ం ఉన నరకం
అ ,న సవమత డ ంచడంకం పరమ ందసం పరం.'
'మన మహ పగ సర మ ం 'అ .
'అ అన . మహమ అ ప ద ఉ శ ? . అవ ర
అ .'
' వ ,స న న సంచ ం ,స , ఏ మతం స
ం అ మకృష పరమహంస పం ం ం జమం . అం ?'
'అ మ . ఆయన మహమ అ ం భగవం త ంప . స
న . ధఅ కృ , హ మం ద ం .
అంద ఒక పర మ వ ?'
మఠం , చం , కలక ం బయ , మన గయ డ .
ఫ న న . మ ద ం ం న మరకత రత ఘ త
స క ంగ ద ం . దగయ యచట న శ ం ,
పరమ ం , లయ రచ మ సంత ం . ఇ ఔత హమ థమ
లయ . భగ ణ ం న క త న దహనసం ర న .అ
త గ వ క , దంత దల న బ ల ం ధ శ ల
యన పం ం రట. ఆ బ లనం న మ ప సల లం ం న
, క ,మ బ క . ల ం . అయ ప ల .ఆ ప
ప శ . భ క జయంత ం . రణ ,
ల న కం రర నమ చ ం .త త
లయ ం . అ లయ ల దగయ క . అచట ల న
కం న . ప ల , లయ రర ర ంద మత . పర శ
ర లయ నవ ం .
గయ ం గ స పటణ . గం న న చ ం , శ ,
ం ధ , ం గ శ , యన ర , గవ లక , ర న , ఆ న ద ం
ర ఘట జయనగరం మ భవన బస .

శ లయ ద ం . 'ఒక మ చ డ
స ం మ ష న లయం క ం ; ప మదన హ . ఈ
ల ంటమ అస ం . అ ! ఏ ం న కృ !' య
పర శ .
'ఈ మ ఎ ల సంవత ల ం సర నవ ప ం ం ! మచం
ణ ద ం ! ఒ పర ! మన శం ఉన ఇతర ణ త తత తవ న
ఈమ ం ంమ తనం !' అ అ యణ .

ర ల న గ కత

'ఈ ల ల ఖ భవ ఎం ం ర
సం య మదన హన పం ?'
'ఒ య ! ఒక ం ఉం . త పర వ అ ఈ ల , త
ం యత ంచ నంతవర ం ఈ లయం ఒక
సృ ం మ .'
' ం జ . నక ఆ ఠ , నలం , త ల, అజం , న పర త ,
న కటక , నవ ప దల ప ష లవం తం మనం ట . 1921
ఆ ం న జ , కలక , ఆం య ల ం ఉ .
మ వ ద ప న లయం, జ ఠం ం ఇం .
ఎ మ జ న ల దర నం? ఆం శ లయం జ డ ం ట ఉం .
ఖపటణం యల మ త ం రట. జ డ ఆం మధ పటణం అ ల
ం వ ప న కృష న వ ఉన .
'అ , ఈసబ ల ం ఎ వమం ఉండ ! సనసభ
ఖపటణం శ లయ న నం అ . ఆ . స , .
ఇం మ శ లయంకన ఇం ఏ తదనం లగ అ రం.'
ం ర యచట ల ర ణ ఖ ప బయ పర న
సం మకటద . శృంగ ఆం జ కల ల ం ం , ప జ ల న ం న
ప మ సంఘ వృ పర తన సం మ ం .
హ , మం హ లచట ల క చమ దజ న . అ
దమ వలం , భ , సర సర ంస మండల ంస ండ ట ,త గ
ధ క ల జ ంప ట వ ం న న ల ప రం ంపబ న . అ
సంభమచట క న . సం వ వృ ం న . ఆ సల వన .
క వ శ ల ల సత ర ం వ నఆ మ రర క ల
ం దజ తన ద ంప ం .
పర శ శమంత ం . యణ ప న గప స ప
యర త , దపర త ం ం . అత ల అమృత ర
 యణ కర ల ధ ం నట న . పర శ ప ప సన న
'ఓం మ ప హ ' అ ప శ న ం .
ం గ , సంగమ మన కృ వ . సంగమ
ం క న . డవ యంత యట. య ల , గం ధవళశ ర,
సరస వర వరన, య ర హన, గంగ మకర హన, సరస పద హన.
ఆ ర తనయ ర హన మం క ం ం గడ , య కచప
లం ల , , సంచ ం . య కం గంగ
త వ. సరస న ల ణ . గంగ మ గ న వ ం . య న
గం ర మ చ ం . గంగ , గల య న సంగ ం న ట
వ న ,ఊ డ . పం త భవన , శ లయ , ట,
త శత యణ ద ం . ట య సంభ గమ ం .
గ గంగ ద ం ల బ ర న జమ ం వర ల ప
పం .
అల ం ల , హ ర , హృ శ ద ం . యత థ వద గం
హృ శ కడ వర య న . అచ ఋ ల మ ల ద ం .
మ ర గంగ గల న శ .ఆమ దల యణ
పర శ 'ఈ పరమఋ , లయ గంబ న గ ం ! ఆ
మ ర ం న ఎ ం . తల ల నం
సం ర యవ రం ం . ఏ ! క లం ఎం.ఎ. న తనం ప క ,
ఎ య మం , ప సగం లం .
'సత స డ పర త క న ఆ మ క క ఒక క ట
యణం?'
క పయ ల . , అ క చ వ న ఇ పకంబ ,
మ . మహమ య ల చమ గమ ం . త త ర భవన
' వ క చమ ల న ద న న 'య . చచ వ
న న ధసల ల గ న ట , మ భవన . అక క న ఫ
, , మ దల నవ . ఫ
ం . అక చ వ , చ యంత దల .
'ఒ ! ఈ భవన న అ ర చ మంత దల వ న . ధ ల
ం వ న యప రస నల ంద మ ంద మం ల ? అస షమ ర ల
ట ట ధ న .'
'క త ం! క త ం! య ! కస . ద న ం జ డల ద ఒక
ం ం క . త ఆ చ న ....' 'ఆ ఏ !
త త త త.'
'త త ర క క . రహస ల ంట ట . ఒక
స క మం రం , అక డ ఒక చక క పర క, అందం ఒ
ఉన ప డ వ క , ఒర , ఒ రం ప ఉం ,
ఆనంద ఆ లకడ ట. ఆ తన మ ం ద ,గ న
, ఎవ , ఇక డ ఎం వ అ చప చ ం .'
'కథ ప టం న త త !న ం న కథ న చట ఉం .
త త మ , ం ం ఉం లం .'

'చప ం , ఎక ం వ యమభ ం ద - తల డ
ఉన కర . గజగజ .'
'అమ !'
' ళగృహం ఇనప యం అం . అ
ఇనప ప .'
'ఆ అవ ర మన ?'
'ఆ! ఇం ఎ అవ ల . ఇనప , ంఇ ఉం . న
ప ం గంటల న క వందల ఒక వ ఉన ఆ ల,
కటక ల త , ప వ , గ ం ం . ల
సం షం ఒ మ . జనం అ టం ఉం . వ , తన
శయన మం . ఒక న న ఈ సంగ ం . మ బ
తన కక ర ద ఇద ...'
'న ం !'
'అం మ ?ఏ ల త ంచ ఆజ . త తన ం లం
రగబ ర ర వ ం . ఇద డ మర ల . ప ఉన ళ
లం ద ద ణ ల కృష వ యల ట.'
'మం కథ !'
' ం బయ మ ర, బృం వన , ఇం స , , హ ర దల
వ ల . ఈప శ ల భగవం కృ చ ం . ండ ,
ర జ నం . మ రత మంత మ ల చ ం న .
నఅ మ ద స ం మన క లద .
బృం వన కథ స రణ వ న .

' ర వ ం చట?
 తకం త ం .
తకం
ల ల మనమంత,
వ మ
జః ల ,
వ ం చట?
ల
ం
జ ర
ల ల వ !
వం చట?

అ పర శ .

బృం వన

ల ర వచ క ల గ న . కృ
బృం వన వ న . అ బృం వన క మ వ ం . ఆ న ంత
ల బృం వన ల య వలద జ ట , వం డ స జ
ర ర ంపబ న . ఇంత బృం వన ంప ండ ' ' మ
అడ ం .
'ఎం య ఆ ?'
'త ! బృం వన ంచ వల పడద ఆజ.'
' వ ?' ' లయ ల తప మహ సం ం నమ ఋ ,
ప !'
'అ !అ ఈ ట ంచం ఆయన ' అ ' ర వ ? కృ క
, భ లంద , లయమ ట తప భ 'అ ట నదట.
ట కడ ం ట , యర ం '
త ' య ప వ లప 'త , సత క ం .
డ . ం . ం భంగం , కృ స అ , ళ
హృదయం సప దగమ న త ప 'అ .
ఆ కథ స ం ట , ల వన , య ఘట , ---- య ద ,
వరన దల న ద ం .
 'కృ కృ ! ప !
బృం వన సం !
ర హన, మృ పదనరన
హన !
ందరనంద !
కృ కృ !'

య పర శ ' య ! లగ య య , స న
'అ .
యణ ట ం . లకృష పర శ వ శ ల
? రల జ ంద ల సర సమర ణ ? మయన ల పరస ర
ంఛ ? న ం క వస ప న ం ం ద ?
ఎంత ఢ ! ల మ భ ! జ న మ ఫల ర . త ల
ం డ ంచపడ , ఐక పర వ . ఆ ఐక వ రకమ ట ఒక భగవం
ద ల ల క .
నత న మ భ య భ గ గ న నంద , న దల ంగ,
హృదయ , మన , న మ ద ర , ఉప ష ల నవ త ,
ం మృత క య , సర మ సమన ం నరస డ న వ న
ం , గ ల సం శ గ . ఈ మ వ ల మృత
ం ట ? ఆ మ శ ప నయ ంచల ం ర జన
త న న .

'ఒ పర శ రం! ంఖ రం ఉత ృష న ! ంఖ ఏ ం ? త
, ఆత తమ పర త , వ మన , అహం ర , , ఇం య అ
కృ . య వ డ మ ప కృ త గప బ తన డ , తన
అ స , ఉం . న త , గ త
ం అ కృ సమ క అం శల స క జన త
సంభ ం . డ ఏ ంద . కృ ం
ఉం ం . ం మగ వం . కృ ర . కృ ఉం
కృ ఉం ం .'
'ఈ ంఖ ధర ం ఉం ? కృ ఆ ?'
'క లమహ ంతవర ం , ఆ ధ సం ర య . ఒ క ఆత ఒ క
 గ అం శం ధ వ ల ఉం ఈ శ
? ఆద ంతర సర ండ స అ , ళ ంద న య క ం .
ళ ంద సృ ం న క ం క !అ క ఇ ట ఆత ఇ ం అ ?
బ కృ ఉప ష ల . ఉప ష ఏమ ? ఆద ంత ర త
అ రచ య న హ న . ఆ హ ఎంత న వం ఊ ంచ . ఆ
హప ర ం ల కృ జ ం ం . ఆ ల కృ వలన ఈ సృషం ఉద ం . సృ
వ , హ .న , ఆ శం, , , , క , అ అ
కృ ఉండడంవల ఈ సృ వ త ం. అ ర తం ం హ లయం.
' కృషపర త ఏమ ? అ ఒక . సం రం ఏ వ క ంచడం .
సృ క న రణం వల . అ నంద . సృ ఉం . సృ కృ ంఖ
న . ఈ , ఈ కృ ఒక త స . అ ఒక . డ
, కృ స పం. అ త అవ . జ న లయం వ న కృ
లయ త లయం అ అ .
'ఒ ! మనం భగవ త ఇం లం చద మ .'
ఆ వ ఇ యవ మ ణయ ం న , ణయ రహ
దక న , క ం ఘ భ ం నయ , ర ల హృదయ ఫ ం నయ జమహ
థమదర న ల న ం ద కయ య ర న డ .
పంచ న న సృ ం న స త ల క యట. సమస ఖ , వం ,ఎ ,
స లం ర , సం రస ప ఒక శృ ళ ం న మ గ వ జమహ
ం ర న ందర ల న .
ఉదయ ణ గ జమహ ఖర ల స ం న . మ హ శలత
గమ ం . న ం బ ం . న ల క ంత నంద , ర తృష
ద ం న .
లవ బయ , పర శ జమహ ప
ం .ఆ యణ జమహ త ట సంక ం . పర శ తల
కస స న ల గమ ం డ .ఇ య ర న .
యణ ళ ం క గల ం క .
స
య క , క గ , య గ , క పర శ : ల శ త .
య ఝ గ మ హ ం ం సం గ . అ య క . యణ
య క గ ల ం , పక ళ న న రం ం .
ర ల క న . య న వ ం ట న . జమహ య యచట
షహజ , ం జ ప స . అంత మ ర న . పర శ
 నంద థస ర ......
ద సత ం ల మ ఇచట స మ వ ం ం . ఇప
దవ , మ . లవ ల మ రం ంపబ
సర ఖ గ ం ం న . సత ంగమత ఖ షయ
ం న . మత , సంఘ , క షయ . పర త శబస ప .
' ' అ ఆయనశబ , ఆశబ న మన చ ంప ల , మన న ల అ ం యశ
చ ం నట. ఆస ప న భ ల ర ం ండ అన ఈ పంచ న ప న
దర న నదట. ద న ప . ఆయన శబ . ఈ శ మంత
గ గ భ ంపబ న దట. ం ండ , ండ , ద తన ం ండ
కసంబంధ . ండ మనస ంబంధ న . ఈ గ న . ం ండ
గ లందర . ండ థమ నచ మధ న ం . అం ం
ఆత ర సహ ర , యణ , న, మ న , వంక ళ ల నట. ఆ
ద తన . అం థమ మర హ, సత క , ఆగమ అలక క .అ కన న
మ . అ షడ ర ల ర , ద కృపవల లభ గ ం ండ
ండ ద త గ ర స దరట. మన ద
ద ల న ం , శబ , గ చ ం , సం ల సత ంగ చ ం
ద వన ం న , ఈ ఖ గ శ ల న ప క ల
సం ప ం ం సంత స మ . అచ ం
సంతస మ రగల శ గల . ధ మ ల న డచట ం
సంత ధధ ల ధవర జ క ం దరట. ఇ ద స మ
ం ఆ క తత .
ండవ సంఘసంస రణ. ఏమత న సత ం వ మత వర వ
ండ . జన జన ల హ ల వర లడ . వ హ
యవల , ల హ ప . అర ఆ ర ల ,
త ర ల ఖ బ గ ంపవల .
ఎ మత వర వ ండ , క ల ండ . సంఘమంత
సంఘ ర పడవల . ఆ యంత సంఘ . సం దనయంత సంఘ . న
సంఘ వ ల ంబ ల ం .ఈమ చ ం ట ,ద వ ,
ఊటకల , క , మ , రం , , గ , గ ర , న, ,
దల న రక ల త శ ల స న గ న . ఏ శ న
వల వ ల శ నవల న ధర ద మనక ట
కనబర . 'అ ద ! నమ ర ల , స ! జయమ క!' అ
. యణ , బర శ ద వ ం స ధన
సంత ం , క తత భగవ ధ స న ద శ ం .

ల న

శర .ఇ. ప కృ ప . అత ణమంత
జమ ం వర బయ , ం న . ఒక ద వల వ న . ఒక
మల ర న . ద సంఖ గృ వల న వ ,ప ట
కష న . త క ర ట రభ . న ద సం న క
గ స ంప త క.
ఆలం, న శ మ న .ఎం. .ఎ. . ఆలం .ఎ .
ప ,అ ం ప అడ ట న గృ డ ట యణ ఆలం
తనదగర ం , కృ ం . ఆలం యణ వన ణ . అత ' హ ణ రక' య
లంద .
ఆలం .ఎ . తరగ జ న వరక మహమ య వర
హ ; హ జ న . ఉత వ న మన
బృందమంత , ఆం త ళ శ ల ం మహమ య సమస .
మహమ , ం ద లవ లం . మహమ ల హృదయ ల
త అ క ల ర య న . మ మ ం
లయ ల ర ం . ం , మ లకడ ద ంచ . శ ల
మహమ ల ల హ డ షర . ం . మహమ య
ల ల ం జ ం ం . ఆలం స సలమ
, యణ దల లం ం మ , జన న
ట , త న ఫల త ంట ం ం .
ఆలం మం వ . ర . బం , క ద ట ళ క .
క ం త బం న అ ఆవ క (బం ండ డవల న ం
క ల మధ సల ) వర . అం క ఆలం ' 'య వ న . ఈ
బం టవలన ఆలం యణ ల హ వృ న .
ఆం శ టలయం వ ంప . బం కలక , న ం ,
న పటణ , దల న , పం , న మద , కలక , పం ,
అల దల న . ఆం ల ం , బం , , వృ నం న .
ం ల ంద ధ డల ం . నం . . ,
 .ఎ . , మ , లయ దల ; ఆట మ , యణ ,
కృష దల ర ఏ ఎ ల న ం మ . సహజమ శల న అ
వృ న . పర శ ల స ంప .
ఆలం ఆటలన ణ . అత ంగ ర లవసర . మత షయ ల ట మన
ర . ఆ కవ వ ర త నంట . ఆట ! ఆట ! ం ప క టల రల చ .
త న ట చ వ . ట న త ఎ . . . , ఎం. . . ,
ఎ .ఐ, ఏ. బం ట ఆ న ట తప . ఇంగం శ ం
యకత న , స , ం ం దల న ఆట ం వ న లం న పటణ
ట ం ం వ .
: ఒ ఆలం! య , పర శ రం ఎక ం ఉతరం ?
ఆలం: ం ం ఉతరం . అం పర శ రం క త .
ద ! , నట , అజం వ క ం , అజం , ఎ , క, ఔరం ,
న , , క , ఎ ం , , , జ రం, పండ రం, ద , ఒరంగ ,
లం ట అవ అక ం జ డ ఇళ వడంట. ఈ ల ం ల
ప తవట, మనం అంతవర ఉండ క అజం ఎ ల వ నట.
నట జ : నన రం రమ తం ఆలం! ఎం అ వ . .
శ ! బయ మ .
: జం . వద ల ం . అమ ంగ ంద ,
రం అ ఉత , పం . బ రం ళం .
: ఏ ! ం ఇం ల ! ళ లల
ల ం . అమ ంగ ం . అమ రం ణం ల శ ం .
అ ద ం . ంవ ం ం ?అ బయ ?
నట : బ .ఇ స ం ప ఉం .
ఆలం : ఏ ట లంచ స ...
: అంతమం క . అవసర ?
ఆలం : అ ! ఎవ ఏ అభ ంతరం ం . ఇంక ం
,ఎ బం ణం. శ బ ట ఎవ గ ? జమం
ల సన ఇక ం .
: పం ంచ !
ఆలం : న ఒకళ ం ల దర . ష ం మన ఎ ం .
: ఒ ఆలం! త , ప శృ ం ప ం .
ఆలం: మ ళ ంచ మ !
నట : అప అ .
 : కం న ం . కంద ద శ ం ం .ఆ ప న దళ
స మ . ఏవం !
: క క ం , ం క, ! :
ఇ క త ఇంజ రకన నయ .
ఆలం : ం ం . ఒక ంఠ అం . ం క న వం
అ బదల ళ గం !

: ంప తమ య గం ప . ఏ ఎరగ ళ తల ర
, సం బ వ ?
నట : రం ఒక ల రకం ల . శం ం న
డ వం .
: ఈ అస న డ ఈ నట జ ఏ . ఒ !
త వత న, శ క వడం న పర ల వ మన శం ంచడం, మనలంద
రకం లడం జ ం . ఓ అరవ .
ఆలం : ఆ అ , బ ఆ ! ఆజ ర !
: రవడం త .
ఆలం : అ ఒక సంగ నం . మన ళ ఉతర త ఉం .
ఎ ద వ అ డం ద క ం . అక డ డవల న ,
ఒరంగ , లం ట అందరం జ డ వ . ఏమం ?
: ర ర ! ద మన ళ క ం? షరం న ?
ఆలం : హహ హ ! ఎక డ రకం?
: వ ం , శ ల ఇబం , ఎ వ నట జ మనం బం
ం
నట : వడం , జ ?
శర ల ద జమం . వ నప ం ష ల కలవ ంత! ఆ
క య రహ దన .
శ చ ల ష లకడ ం తర ం .
క యచట ం క ల ఉతర అం న .ఆ
తన ం అత బం న , ద కడ నల య ద
ం . తన గ యలంక ం . ఆ న క ం , తన ంగర
ం . ఇం క . ఇక ! పల బయట నంతట ష ల ,
శ ల ష మయ .
సంబంధ మ క ల వ ం న .
 ష ల శ డన న . భర ఇం సలమ నన
భయ అ త మస న . భర అ గ ంచ రం ం న . తన స ల
త ం న . తనభర శ ం న .ఈ ంత, ఈ త న క
జన రక . ఈ స తన వగల ంత, ర యవల వ న .
భగవం ంత ర య న .
! ! మన ప ర న భగవం తల ల య న . ఇం ప
న ? జ న హమ భర రహస న నవల న ! ఆ నవల 'స తం
మ' సం ధ యబ న .

శ ష

రద మన ం న . ద న భర త
త త గ న గమ ంచ ండ ం . 'అమ వద 'డ
సం ం న . మ ట ల గడ ర వ ం న ల రద మన ప ప ధ ల
న .
భర శ . ఏ శ ల య తన తం దస న
ప ం టవలన, భర ప క న . ఆటల , సం త , చ
భర మర ం .
ఇంత న బ ఖ భర త ట వ డ , సంతర ణ తల ర తర
వ న .
న పటణ ం య వ నజ ం ర 'అ జమం ర వ న
మన ం వ ?' య ం . ' దం . ఈ ఊ వ న యదం .'
' న వ క డ గంగ జ , వమ ం జన ల
త ట డట.'
'మన ం ఎం ?'
'ఎం ద అ ? అత షం.'
' ల న . ఇ వద , ఇచ వ మన ం ఒక క వడం ఆశర !
ఎ అ సంచ ం !' అ ందరవరనమ ర న .
ఒక ళ త త ప ?అ ం ట రణ ం ం న య నవ .
ఏ రణ ం ? తన ర అ డన గ ష దన సంగ ం . అ క
ప య క ణగణ వ ం . అత ర ంచ దన ర ంచన య
. ఆ స వ న ల న యం రసన న .
ఉ రహృద న య ఇ వ ల . ర , త అ
తన ం వ ట ప నంత య రవ స న న దన
ష స , య య ర , 'అత మన పర ష న . అత న న
మన కష . ఇంతవర ఈ ఊ వచన మన ం ం ఉండ .
అత మన ర య క ?' అ జ ం .
'అ , దం .'
'అత హృదయం మన ళ ఎవ వల న కషప నదం . ఈ జన ళ
ఏ సంబంధ ఉండ .'
'అంత ం డ ? అత అ రవపర వరం ?' వరద శ న
కం ం న . ర నయ ంచ గ ?
సంతర ణ జ ం ర , ద , , రద ంట త ట
.
ఎ య వ నద శ య ల మ ం ల .
ర యణ టల ండవల వ న . దంప గం జ స , టల
ద న వ శవచం ఖద వ ల . ,త ర ంత ప ,
ం మ, ర, ర క ం . ర . హణ స ధన జ న . సం వన .వ న
ట లందర గంగ ం యబ న . నకమ యక న ంతవర
స నంత గంగ ప వ డ సంత ం న .

జన న క ండవ భవనమ డ జ ం , మ ,
, యణ , నత , త త ంక ద ం ల
ం . ఆల , , జ ం తన య షయ
అ . సంతర ణ జ డ ం వ న పర శ తన ర త ట
వ . అత ఖపటణ సంతర ణ సంక ం .
ఖపటణ ం ఆ పర శ త దం , అత అ , న ం వ .
త దం , ర రమ , డ వ .
ఫ ,ఆ న శ లం ంత ,ద చ యంత
యచట ం జబ ర న రమ యణ ప రం ం .
'జబల ర దగర ం నర న య మ .ఆ ల ండ ఆన
వ ం ం , మన వ ండ వ ం శ క అంద స
ఉన దం . ఆ , అడ , ండ , జల హ , శం మమ స ంప .
'అక ం , త త ష అక డ ం ప ం శ
అంద న ల ఒక , ఆ ప న మ ర లం న ల సంపద ఇం ట
దం . ఆ మ ఒక ఆం చ వ ల ఆ న న కటక ం , ం ,
 వ నట.
' ం ం ఉజ . మ క ల గడల నం న ఉజ అ తం
అ ందం . దశ ల చ , సవదత, ఘసం హ , క స గర వ ం న
మ శ , దల న వ యచట ం అహమ .
ం మ సబర ఆ మ . మ ల దర న .ఎ క
క మం . అ ం ం ం ట. ఒక ఒక ఇంజ య మ క డట.
అం వల కద ట న . ండవ ఇ న కద న కద . ం
ర క న .
'అహమ ం క య ం మ జన నమ బంద ర ,
ం మ న గృహ గ నంద లమ . అక డ ం రక .
రక ం అహమ వ , అచట ం అ పర తం .
'ఆ ష ం ఆ పర బ న . ద లఅ లఎ న
ఆ పట . అచ ం న వర న లయ . అ ! ఏ
లయ ల గ ! ఎంత న త రదం . అం ల కడ .ఆ శం
అం య పర నభ ట. ఎ ఖ ం ఆ క ం !
' వ ం ఆచ శ రం అచట హ ం మ ం , ,
ఫల రం ప ం. మ ద య ఖ .అ లఅ లఎ ఆ
ఖరం. న ఒక ద ,ఆ న ఒక ఉం .
'అ పటణం ం ం. మ సంగ , మ ం ,
ల ణ ం , హ దల మ పవం ప ం న ఆ మ పటణ న
క ల న . అక డ ం న బ వ . బ ఆ , భవన ,
ట దల న య ర వ యచట ం . జల
రత మంత ద ం న ం న, ఆ శం ,ఆఊ య ల కల , అచట
ఒక , న బయ వ .
' దగర ం ం .ఐ. . ఖ ర న . జ ం
న అజం .
'అజం పర శ ర . ఆత ఆనం ర క ం . లక
పటణం. ఇప ం ల సంవత ల రం ం ప వందల సంవత ల తం వర
ఆ వందల సంవత వృ ం ం .
' న ండల ఆ ండల ం వ ం ం .ఆ
య ఒక అరచం కృ ఉన వంకర వ హ . ఆ హల ఒక
త న అ ల ంద, ల ంద న . త ం అం వం హ.
ర ద ం హ. ల మం ఖ ండవ .
 హయం ద హ న గరమం ర ం . అ హ డల క ,
సం ల మ ద న క వ న ఖనం ం . ఆ రం
న ఉన . ద తకకథ అం ం ఉ . స ,
ప ట ం ఉన . ఇ క అలం ర ససంపద ఇం అం
దం . ఎ , ప , ంక , మ , ప , కమల దల అ
అలం ర స వ ఒక అ త పంచం అ రం .
'అజం రం . అక డ ం మ ఎ హల .ఎ
హల ఖ న పద రవ హ ల జ ద కృష ం .ఎ
న హ , ద హ , ం హ ఉన . అ ం కన న ం హ .
'కృష గ అం ం నదట. ఘన ఆ గ దర క
టం . ఇంత ఒక స హ ఒక నవ ,' ఎ హ వ కరమ
క న కంధర ఒక జల ం . అ ం లకం ం న గం వృ
అ ంద క టం .
'తన జ న తనం వద , ట న ఎ అచట మ ,
ఆ ల ం న టం . అత సం రం ందట. అ
పర శ ర కరం లస ఆ ండ ం ల ఆ న శయం క ల
ం న కమ ర ం , సంవం వళం ఈ ండ ం అ అ ట. ఆ
స ణం , ఒక ఏ వ , అ క ల , ఆ లయం
ం టం సంవత ల .
' ర ల న ఆ ండ క అం , మండపం, రం, ం ధ జసం ,
ం ఏ , ల మం , రమండపం అ .ఒ అం ం ల ద,
ఏ ల ద, శర ల ద న .

ఆం మ జ హ

యణ తన ల న ల జ ం , దల
టపక లత ంత సం ష ం . ఇంత మ , యణ ల న
ం లయ ర ద , నద వ యందర నమ ం . యణ ,
బర శ తమ ల ప స ల మ ట వ . జ ం ర తప క
మ . యణ వ య .

'ఒ , ం ం క ల . ఇ స గ , ఇక ఆ లం క అందం ఇంత

వ ంచ దం .'
 అక డ వ న క 'ఎంత కషం అం క డం, ఆ అం ఒ ప
లం ఎంత కషం, ప ల ం అం ' య .
' హల ఉం . ం ద హ , త త ం హ , త త న హ
బయ . ం హల ద వ రం అన హ ప ల ం ఉందం !'
ఆ యం లం సభ పర శ . యణ కంఠ కన బర శ కంఠ
ఉప స ట వ గం రత . అత ల ల జన న ర ం
గల . యణ ం క ప స మ ర ం . గల .
షయ క న వర తల హృదయ ర .
బర శ ' న హృదయం లం అ లం రగడం ఒక రం. ,
వర ఆం శ రమ . ఆం శం ం త వ ఉం !
ఋ న కడ ం కం వర , స ం ఇ , అ ంద న , మన ద న ఎల .
మన శం ఏ న ఆం దట మన చ న ంతమ ఆం ఆఖ
యణచ వ చం , చ వ జం ఆ వందల సంవత త తఇ ,
లం య బృహ య , పల జం జయ డ , ం , ం
త త ం , , క , , లమ , , లగ , కమ , ల ,
మ , హ .
'ఆం మ జ క ల అమ వ , జగయ ట, భ , , ఘంట ల, న
ట ఖ న . ఆం ల మత ంత భవ ం న . అంత ఉతమ ల ద
వ ంపవ . అంత ప ల .
'ఆం ల ం క పం న , లండ , వ దర న లల ఉన .
'పల తమ క ం రం , మ బ రం అక డక .
జయ డ ం న లయం కృషఒ ండ ద ఉన .'
అత ఉప సం వరదల వ న వ వ ం న .
'మ బ ర ల ం గం రత అ న .అ తప , ల ం , ల ల
సం ర ం దజ ం . అచట రథ , ఒ న . ఆ
పర త . పంచ ండ ల రథ , ప రథ న . ఆ ప నమంత స న
న .
' ల ల , శమంత దజలబ న . , క , మ ,
ణ ం వర , ం చల ఇం అ క సల ల న లయ ల హ ల
ల ల చమ కనబ ం . క లయ త లయ లంత ద .
' క ల లక భవ ఓ గ , లం ట , అమ ండ దర న ం . క ల
న శ ట మహ నంద ం ల .
' జయనగర జ హం , ప , ండ, , ర, ల డగల .
హం దృశ న న ం త ?
'మన హృదయ లత ం సర నవ మ ల వ నం క జకన ఇం .
ఇంతమం భ చల ఎంతమం ? భ చల ఒక చక . వ
పడవల ఒక ర ణ . ం ం ం వ అ ం . ఆ
ండ పడవ ద ణం ప ల ద వం ం , ప ల ద పవ ండ ,
అడ , వ ల తన త ఆక ణ య డ ఎంత ఆనంద
ఆ ంచం .
'అజం య జలజల వ ం న ఒ న ం , ఆ జల హ ట
ం డ గ ఉన ఆ ండల మధ కనబ ఆ శ అరచం కృ ఉన ఆ
కందర ల గమ , సం ణ ం ఆ న స ండ ఖ ఎ ం , ఆ
వ పంచం తన న ల మ అ ం .
' నగర ప మ ల ల చమ ఉన . క హ ల లవ ఉంట .
హ అ ర హనమ ఆం ద హ . ం ల ం వందల సంవత ల త హల
ం న ఫలక దర ం ఉన . క హల ఆం ల
సన ం . ఔరం హల డ మం హ , ఖన న .
ఘట ల ఆం త హన ల న .
' జ ర ం అ పంచ న ద మట ల క . ఆ మట
మ ట న వల వల ద మ ం ఎంత క నపడ . మ ట డ ద
క , క ఆ రహస , స స స న డసష నబ .
' ల ట అ య . బం ర ర యక డవల న నవ
ర ర ర . న వ అ వందల అ ల ఎ న ఉన ండ ,
వ పవ . ండ సమత ర ల కందకం, ర ల డ
ఉం ం . సమత న డ న ండ గం ఎ టఏ అ . ండం ట డ .
ండ ఖరం న ట, టమధ జభవనం, భవనం ఖరం ద రం .
' యంబకం వ ం . ట ల సంవత ల న ఆ ండ ,
అ అ ల ఎ , సగం ఎ వర కంక , అడ ఆవ ం ఉం . త న గం అం
నల . అ ం ఒక ండ , ప వందల అ ల ఎ ఎ . ఆ న ఒక న హ,
క ఒక ఖ హం ఉన . ఆ ఖం ం క క వ న
ప ం . అస అక డ అ ండల ం వ ం జల . అ అ వ అన
ఉన న క . అక ం ఇ వ ఐ ళ రం ఉన క వ టప వ
ం వందల అ ల డ న ప న న . నం వందల అ ల డ ,
ఆ వందల అ ల డ , భ చల దగర , జమ ం వర కడ ం ,
ధవ శ రంకడ , ఖ న ప డ న .'
 మ ట పండ ర , ద , ండ, ఒరంగ దల శ ల ంతల క ల
గ న పర శ ర వ ం .
యణ ధ శ జల ర వవ ర , ధ శ ల బంట , జల
క , వరకసర ద న షయ ల ప స . ఉతర శ జ ,
ర శ , పం , ప , స హ పరగ ల బల న .
సం కపరగ ల , మధ పరగ ల , , జ , మ , ఆం
ండవరక . ఆఖ రక వంగ , అరవ, మళ ళ ల . కన ండవరక న ,
ఆఖ రక న మధ ం .

అంద న ద ర శ . మం , ష త త. త త
మళ , జ , ంక , జ ,మ . ఆం , వంగ ద నత న శ ల
త త, త , ఖ నవ ద .
క ల ఆం ల క ల అంద న . త త మ క . అయ ం క త త.
క , జ న ప క ద , , ర శస వ మ
ద . జ , ఉతర ం నం, వంగ శ ల లలన న ర క ద . ఒక వ న
కప ద . అంద క కన అసహ మ క ఒ శ క ద .
మల దట, ఆం ండవ , త త త ళ హ . త త కన .
త త మ ల వంగ శ పవ . జ , పం , ర శ
గవ గవ ద .ఒ శ ఆఖ . డల ధ ం , ప ం .
ఆం , కన జన న క తమల ఉప ం ద . త న రంద
ల యమర త ప ం 'ద . మ ల ప న .
వంటల ఎ వ ఖ గల జన జ జన . పం త త. ఔత క
వ ద . వంగ, మ ష, ఆం , కన డ శ ల త త ప వ . అరవ శం, మల ళం శం
త త, ఒ ఖ న వ ద . ం వంటల ద , జ , కన
దట. త త వంగ శ , ఔత . త త మళ , . ఆఖ న ఒ .
వంటక ల ఆం థ .
ఆ ర వ, న యవ , ఆ న ఆర నబ ండవ . ఒక
మ లప న మరల న యవ . మరల ఆర న బట కటవ . నవ మ లప .
త న అ శ ల న ఆర నబట ప వ . ఒక న మ బట క న
డల మరల మరల మ లప ట ండ .
ల , మళ ల , ఆం ల , కన ల , ఔత ల దృ ష న . మ ,
రర, ర శ ల పం ష .
ఆం , త , మళ ళ, మ , కన డ, ఔత హ రర హ ం న .
వంగ, ఓ , ర, రస త హ మత భ ం ద . ంస ఒ క భ ం .
ఆ ష పన ం ట య ట డ యధ , యణ , పర శ ర
దల శ ల , న స ం , జల య ట య షమ
ర మ వ ం సభ ం . అందర కృతజ ర క నమ ర ద సమ ం .

యణ హసకృత

శర , బయ ర చ న ర , నమ ర
ర ల జ నద ర ం యణ త ట న .
లంద డ . ట లంద డ . యణ న పటణ న
ర ట శ ం .
ట కడ ట .ఇ ం కడ ండ ండ డ ట
ఆయన , నకమ ంత ష . అ న ష న
వ క ప క ర ం . యణ తన త , న తనం
భర న క గ వ త దన న పటణ న వ శ ం . ఆ ఉం
మ న . ర ంత డ న పటణ వ దనన .
ర ంత న రణ న ర యణ ల సం ర హ టక న ం న
సంగ చ ం న . ఆ కన డగల మబల సంగ చ ంప న .
న రద సంతర ణ త ట వ న య ప నటన
య తచర న . జమ ం వర వ త
రట. యణ గ త . ఆ ప సర ల ఆత ం . ఇంత
ల క ఈద క క క నట. యణ క ం ల
నచట , ప , షం న నట. ఆ
ట సడ , న ద స , చ మంట ం , ,
ం ష ల ట ద క ం వ నట. ఆ
.
క ప య న పటణ క ల , ' వ న వల'ద యంద
మంద ం న నక ప ండ వ ప న .ఆ ంద ప ,
ఆ ంత న యణ క అ న , ఆ ఎ వల హ మం వ
క గం నట. దర ంద ప క కల ం !
త ట క ఒక ప నదట. ధ గ న న
వల ం , అ వ టవలన వ ట హ ంచ . యణ
రవ ,య ం ం ళ దగర క ళ దగర న బగ క ,
 ళం య ం స య ,ఆ డట.
అన హసకృత రద ర ంత న .
'వ ! అన య ర ం మనం కథ ఉం జ వం . ఎంతమం స యం
! న ఉం ఎం బలం. న అన . ఒక వ ం ఒక
ఊ అం ఒక సలమ ం ఒక క ం . పడవ . ట
ఉం . న ఈ ఆ సలమ బ , ళ వ గ డట. 'ఆ
తన నక గ నలంక ం . ల హృదయ కల యణ ళ
మ ం .
మన బ బమ భయ రద డల దల ం , ట ల
ం న . ఆ గ ట ం దడదడమ న . భర
నంత ంతర ల చట ం క ణజ ం న . యణ ప కం గంటల వ పక
పం . రదవ యక న ం భర ల న .
ర ంత వ ం న మ , త ఎ ట మంచ క ట
ర క కం ం న . షసంపర న క
ం న సం షమ ?

శ ష ల పన ం సభ తన భర మ హ వరద క ం , ర
నంద ర న . భర డ పర శ ర ఎంత మ ర ,
గం ర ! మన శ న ంత ం ? అ ఎ ం , అ వ శ ల
ట ఉతమ జ !
ఉపన ం న వ వ , ఆ ల ల శ న చ ం న మ తమ వ
రద యణ దర న నట ం .
ఆ ప ం యట ర న .
మ రద , జ ం , జ ం , జ ం యప
ణ ం వర డ .
యణ , ర ం మమ మచం ర .
సం న . ఒక మ త , క జ ం .
ర రమ మం ందర వ మ గల వ . అందర తల క. అత మల ణ ,
భరహృదయ సం ర ,అ ర నప మ .
వమ ర ం మంచ రం , యణ మచం ర
గ .
రమ న త త ండవ ం జర వ న దట. మ , ంతజ ర న ,
ఇంజ . చం ల మ గ . జర ట అ వర
వ ం ట త ద క ద ం . అత త య
భయప ం .
ల జ రం మ ం న . మ ం న క ం ం పథ
ం . యణ ఆ దగర ం , అత ంథ ల ప ,
త ండవ ణ వ ం త త త టవ . పర శ డ .
త ట వ నప ద ం శర న తర వ న .
' , య ! మ ం . పంచం మ ద . ,
ఒక హం ద ఒకళ కలగడ మఅ ,ఇ సంగ ఆశర ం ం .
ఇ వర చక కల హం మన ర , ఇ కరం
.
'అ ఉం ఉండ , ఇక ష నం ! వ ఒక షం అ ఉండ ,
భర వ ' అ ద ం . దట భర , అన . శృ ం ప ం .
ఇదర ఇక ఉండడం పడ . బ బయ వ ఈ ద మ వ ప
డ ఉ . జమ న రల . హ వద . ర
. సద యం ఉం . క అ ఇ . అవసరం
వ న యలవర ధనం సప యవల ఉం ం .
' ఆనందం ఎవ క ం ? ట . మ ంద వం ణం ఇ ం .
న ఎంత క ం ! ఇంక ఊ .
' ష , కల డ న భ ంచ మహ నందం ఓల . ద
వ ట ప ల య వ .
' ం , సంవత ఆనందం తన డ తృ అ ంద
చ . అంతవర ఇంక తల ట . ఆవల! తృ అప ర , ంత ల అం . 'ఆ
బయ . అత ఏం ? అత ం న సం అ . , ఏ
య ం స జం ర డ . అ అ యం.
'ఇ వర బయ దగర . ర ం ం .
అం న రణఅ ం .
'అ యణ ! ష ల వల ల త ! య !న
అ నం ం . నం రంద ఉ దనం ఉం .
'పర శ జన ం, ఒక ద హృదయ జన దర ం సం తప
న . ర వల క లభ ం . వరస మ ంద ద ణ హ
న .'
' ం ఈ ? రంద ఈ మ త ృష న నందం
మ ణం ం అ .'
 ఇ ,
అ నవం డ న మద ,

ఈ ఉతరం ఒడ ? జ న మతత ం ఏ ? అ న న
అ తమ ట ? తన దన రదయన పరమ ణయ మ . ఆ తన ఉ స వత
అ , , నక పండవ , ఆ తన న . పంచ తన థ న . త
శ బ న ఖత ? ఆ పరమ ందర భరహృదయ ంత ల
రంప త ? ఒక ళ త ప ంచ యవల ?
సంఘ క గ య న . హ జ ఇ ప ళ ? ఒక
హమ న , న రద ట . ష లఏ యవ ? మన శ న హ ల
ష హ ?

మద ర

యణ న పటణ న ర . మం ల , ం ల
ప య ంథ , త . ఇలంత బర శ
స య నలంక ం . మ ం ండన త . ర ంత , త
బం రమ డ వ .
అడ యణ య దవృ రం ం . ఇం ం య
లయ . ల య ంథ న . ఖద రం ప పర న బల ,
, న . మం రమంత ల సర వర ల నలంక ంపబ న .
క గ , క రహ చన గ నలంక ం . ఆ క ఆడ ం
సల న . క వంట న . వంట ం ర న , నగ
అమ . యణ య దవృ యంద ల వ ట , వృ యంద భవ
స ం ట , క దవ కడ . యణ .ఎ . ప ద కృ న
సంగ , త న ప ల ట ద జయమం న సంగ వ న .
ం అ ళ బ మ న యణ జయ మయ హృదయ న
న త ం న ప , యన . ఒక అ యన డ న ల క
షయ ప అ ద బల డట. జయ మయ , ం ం
ఖ య , య ం సన న ంపగలడ య .
 అన మ పం న న అ ం త ఖ . య ద
డ జయ మయ దగర ం యణ క న అ ం మ .
యణ య ం ట దప వ ం .
య ల దన ం ద కయ , యణ న న మ
సం . ప ష ల న య , షయ రణ పరస ర సంబంధ ,
షయ ల బలపర య న ర ల , ద ం ం .
య ఆ చమ , ష , షయ రణ జ ల . ఇతర
య ల న నరగంట ల ల య ప ష ల ం .ఎ వ
ద న న బ య ష ప న . అత దన లవ . యణ
ం క గం రమ న . త న త ం . ఎక క షయ కరత మలక గ
ంచగల మ . ఎ య న అ దన అ ష ల ఖం ం
యణ .
త ణ య యణ ప న . ర జయ మయ
తర య యణ న నం ం .
య , య ద ంత దమన మన ట .
ప న కనబ ట జయ మయ ం కడ నప శ , మం ణత ,
ఓ బ . ఇం కడ కలత ం , కల .
కల ! కల ! ఏ కలగన కల చట రద త మ . ఇ వర బం ట తడ గ
ప న య న . ఇ గంట , ం గంట స ప పంచ వ ంపవల వ
ం , గల హ చర ! రద మ ర ? దర దన కరవ ? ఒక ళ
ర అ సక క ! జ న కర ప ల న క , క గనవ . ర న
హ న క డ . అ మ ష . ధ న ండ న షమ క ! తన
ర అ ష చ ం ండ స ంచవల న ?
ఇ న తన హ టవలన న ష ? ద క ప రవ ట ం
క నన . ంద న హృదయ క ంచక వ . ఇంత ర పర
ం న దన కరవ ? తన హృద ంతర న య ం ట షమ న .
ఇత ష చ ం ండ ర ం ప గల ంప . ఒక న క
రణమ ట కల , క న య ప శక మ . రద ?
ధర భర న న . జ తన ర డల దనక యర తకల ?
య ధర ర క క , ర తన న ర ం క క ' రం యడం
ఆ కషం, కంటకం, రరం, ఆ ం ండ మ ం ం ం మన
దం , ఆ క ట ండ అ తం యడం మ కష ? ఏ ఎట న రద
తన ం ం ట తమ . అట న క ర ంపవల న తన కరవ ర ట
? తన ర ండ మ ర న మక గ ?
వ త క , క వ త ఒక ం న జ ంత మయ
య ండవల న క ? అ పర రకయ రద మ న ం తన మరల మ క ట
? ఒక ళ తనపట అ ష , త మ ? అట క సన
న టత , మ వద ట తన . న తన
కడ వ ట కరవ మ .
ఈ చనల రపటక ప ం , సక త ం ,
ఎ డ పర శ ం న క ఫలక , అన మన న యన
కడ , ర ంత వ , 'అన !ఏ ఆ ? క ఏ చడం .
అ ,అ !ద నవ ? ఇదరం ఎం హం ఉం ం, అన ' అన . ఆ
ద ప శృ ం యణ దగర , క ల క ం
' ! క పం మ త ! మచం వదృషవం ' అ . ర ంతం న
కగ న . ఇంత న నం ర ఘ లవ ం న . కళ న .
'త ! మచం ప క ? అంద క వం ,
జ అ ఇం ఆ లల వ డ !' అ .
య ర ంత న ప క మచం క , త
తర ం , ర ం . యణ వలన మచం
తన , లల క ం పం ం . అ క ధ ల
ం న తన త బం ం .
త పం , పడమ శ ల ం వ న ర త దల
వల న , త ట క రర ద ం నన .
న ల ంగ ష గర ం . ఆ ంథ న ళ గ చ వ న .
మచం వ నప ర ంత శప బంపవ న యణ
య ం ం .
రదకన క న . మచం యణ కన న . వనవ న
ం న . జ క వ ం . ఆ క
క కం . గం ర న . న ఖ త , అంతకన టత , ందరత
న . న జ లగల ంగన ం ద . మ , మల,
అహల , ల , ం దల వద న త మ ద , అ ఆ
హృదయ , త మ ,గ ణ ం మ త నవ త గ ంద ం .
ఆ ం ం మచం దన త న క య న .ఆ ం న ,
ం న , సం ం న , అసహ ప న అ గం ర హ వ వ ంచవల న ! ఆ
 వ ల ల త . న తన ం తం న కథల , మన న
హ న . మ భం అచ ంబ ర ం న 'అబ సచ రత ల' చ న .
' ర , ' రద' దల సప క చ న . ఆ త వ ల , హృదయ ,
ం న శయ ల యన యం వ శ స తల న . భరత త
ల ం . సభ త దం ల య మ త డ , యక డ జ న .
ఇం దగర యనవసర న ప ల న ం ష న , సక ల
జ ట ష . కషప ణ ం ట న . యం త శల
ర న . అ న ప దల న . ఇ వ గ యకృ , ం ట , నం
ం ట , లప కృష ట , అ న ం క త జన డ ర డ
అ య ర త ల ట , శ థ సత యణ మ క ట న . ం క
సమ నఒ , అత ంత ర కల . ం ఏక అ ర , క క .

తన త భ గ నవల న , నత హృదయ నంద న

ల ంచవల న దన య న . మ ట పర శ కడ న .
క , జ వ తవ , మ వ వ నలంక ం ట న .
అన దన ద ంచమ యన . అ ం వ భర
ఇం ట ం న , ంత నంద న న న ం న .

మచం దశ

ర శ లయ ర య క వస గృహ రర .
అం మచం . అ ద, ం శ న గ వం . ర
ల జ వవ నన గ వం వ . బ ర య తమ శ
స లవ ర తృ అ ం ం . రంద మచం న
ధన ం ం .
అ ర ల న గ . జం గ .
ఆ కదృ పంచ న న శ గల వ శ న ం న తమ గ
.
మచం ల న ల న శమంత ట . అచ రవన ,
న త , య వ . క ర ,ప మమ పంచ సం ర న .
ఎ .ఏ. ఇం కృ న , కల ఆం శ లయ నం థ గ
గడ . అ వ న క ర శ లయ నం కల త సంపన త
ఇం ప జ వవ న క గ న మ సం , ఇం ష త
 ల ప న . మచం ఈ న .ఎ . ఆన చ ట అ మ
సం . క ల , ప ర న న పంచ న త స .ఎ . .
డ రట.
మచం వ ం ండ ల అ న . ం ళ వ కల న
ట ట . అత న కల న పంచ ంద .
ఈత జ ం న గ త శల జ కనబడక . గ త
డన మం రవ . మ న త ం . అత ఎం.ఎ . . ద ట
ంక ఆ ల వవ న .
ఈ ం ళ మచం , స దంప ల ద ం ట ల గ
ం . మచం శ లయ చ ం ట
ర న క న గల ం . మచం ల హ
వృ నం న .
కన క మ మచం ద కన వ మ ప రం ం . అ
ం ం మయ ంప క న . మచం ష ల .
రత శ గ . ంత ర . ఆ తన ం
వ మచం న బ చయ క గ ం న . మచం న ట
త నత ంత హ వదల ం న .
' , అ క ల లవ , ర ట డ ?'
' ! సం రస తం అ గ ర రవ ంద నవసర . తం ,
అ వృ , న రవ పంచ న శ న న ? స తం నప డ న
ఏ ? హ మశ ంతర ద న . న వ ండవల న శ ,
శ ల కన న , పంచ న , దప మ ందంజ ం ం ,
ఖ న ప మల వవ య ల థమ శ న . వ ఇ
సం ష రణ . ఇ ఒక . ం , శ బ న త దంత మ
ష ర నజ ల న . క ర ,ఈ ల .'
' నదం అ రత ఉన . ఆం శ ఆ ంచడం ఉతమం అ
అ యం.'
'అ జ ! ఏ మ చ వ లం శం అం ఏకచ పత ం ంద వ , ఆ
వడం , మ శం కల . అం శం సం గశ కన గశ ఎ వ ఆవ ం
ం వ ం . బలవం ల ఆం శం ఆ ం నడం అ
ఉప ల ర , అందర ఒక అ , ఇం . అంతవర ఆంగ శ శంవద
ళ .' 'అ , ం జ అ ! !అ దట న న ఉం ;
ం , ఇం దం లం. అ ం అ ఇంగం
 ం రగబ న అంద ఏకమ . న ఇం ంద ఏకమ ం . ం
ఇం ఏకమ .అ ద ణఆ ఆం ల డ సం గం క ం .'
మచం ల హ ట ఢ . లవ దర మ న
మచం ం త . దట య ట మచం ల
గజ ంప . యం కల బ . మచం తన ంత
న ంత పరమ హర గ ం . ఆ సం షణ త మనఃపథ క ంప .
శ ల ర చ ం .ఒ క తం .
మచం వ వ న లలవర , త దం ల , తన
హ నద ట సం ం ం . త త క తన కంత ం ళ ంద
హ న ద , తన ర తన వమర య యణ పం డ
. రంద శర .
అ రంద ర ంత . యణ మం
ం పం న ఆ ఫలక ర ంత చక భం మ త న . స
మచం ' మచం ! న అ ల హ న వన ట!'
అ య .
మ : ఆ! ఉన . న ఇం జ న ఉన .

మచం తన శ వ న ం ర ం న న న ప , ద
సంభ ం . పర శ న ం ట జం . అ త ంత
ర నబ త .
స : లల లల , లల ర హ జ న ట జ ?
మ:అ . అక డక డ అ ం జ ం .
మ : అ రకర న క ? మ : శం అంతకం రకర న జరగడం
దం ?
: అన . , ఉ శం పం గ కత ం రత శ . అ వం
శ అ గ ం అం ంత రం ఉం ం ఆ ం .
మ : జ , న న అ ఉం . ఈ
హ మం , హ మం యన సంగ రణ .జ ం న
త ?
: అత వం !
మ: ం మ న ఇద ప అ ం . అ అవసర
ం తయంత య ర కథన న , అత న పర వ నం ం త అ ఉండవ .
న త ఒక ం అం తప త నవ ద అస చ న ల న
ఆ త ం ఆ త.
సం షణ ట . ఆ మచం క ం న కథ
ంతవర న . ఎం మన న ం న య . ఈ ందవ
వ న , దన సంబంధ ? శ శ ద వ . , తన ంబ ఆ
ర .స ణ కల , ఉతమ ర య ంబ న ం న అ క ?
అ క హణ వ ం య ల న న త న . న
నణ న రహస వ ల , మ న చ ం న . ఈ వ న
హ క ం న , త హ , త రత శ ,ఆ శ న
మ న డ , వ , ఆ త పరమప రహ ల గ
పం న న .ఆ క శ న ందర వ .ప ర వన, ప మ మ ర . ఏ
ట న మచం తన . ఆ ల మ ం ? ర ల మ
గమ నదట. అ నద ం టల యర య . తన
మ గల న క వ లంద క ధ గ క ం . మచం తన డ
సంచ ం ధ .
రంద తన ట టల ఎ వగ , ల త వగ సం ం .
పర షణప , క త ఖన ల ట న లవ ం .
మచం ట న ంత రణ షయ న ఏ య తమ క ం .
ఏ దృక థ త . ఇ యంత ల దన గల మ వ ? క
ర ల న సహజ ? తన ల డ ండ వల , వల ం , మ హ
రహస ంచవల న తలం . మచం ఖ గమ ం నట
చ మగ య ం .
స : మచం ! శ ం శం అం లక ం ం . ఇం
ం త ం ళ డ అ అ ం . ంద ం శం ంద
భయం. ంద ఇం నషం వ ంద భయం. మం అ క ల ం శ
స తం త స ం ల , ఇ ం మ ద న ధ మం
సవధర త నద , ఆంగహృదయ ర తమ చర తప ంప , ఆంగ
జ , పల హ ఉండడం ఉతమమ అ ం . ం ధ
రణం.
: ! ఎంత చక లపర ! అంద ఉ శం అ . మచంద ! ం
ర ఉతమ న . ఆంగ ప ల ల ంచక ణ మన ణ మ
హృదయ ట తల న ద .

' ం వ '
 యణ న , మ ంద హ ఢ న . ల న ల థ
క గృహ న సం త ట , సం త ట , ం ట
ం . మ ంద న మ నచట ం
యమ .
' ! సం త సర న క ంచవ . , మన డప ం
స ం ం .ప ం ం ం న ం . బ సర స ర
ప ం స .త న ,
'ఒ క స ం క అన ?'
'అ న క ధ అ . న ర త న యం స ఆ
నగలం. అం . క నబ న త ధ ఒక స రం అ ం .'
'అ అన ! మన సం త సం ఏ అం ?'
'ఏ న ద త ! క దం మధ మ చ శృ వత అప లట. అ
ం ఉప . మన ఏ ఒక గం . అం అస ఖ న
త సం యం , అపశృ క ం , ఆ అపశృ , , స కరణం స
మధ మధ ం శృ క ం . అం త వ స రకల న వ రణ
మం .'
'ప ర న ం రం స రస పం, శృ స పం చ క , స రం ం
స రం చ న గం ం ? క వ ం ం ?'
' ద శ అ ! ఇప ద ఆఅ నం వ ంచ ం ఉ .
స, ,గ,మ అ మనం స ర ప . 'స' ' ' ఉం సంబంధం ? 'స' ం ' '
వ ం ?ఈ ం అ మ గ పద 'స' ం ' ' గం న
ఉండ . ఇంత అ యం స ల ఒక క సంబంధం ద , మ
ఉన ప , చ న ట క మ క య మన ం రం
యం ం , త మ వ ం . మన దృ ఒక ద ం ఒక ద గం ఉ
అం ఒక అ న కనబ ం .

'ఇం స రం ఉం గమ ఏ టం , ఒక స రంప , మన ం క మ క స రం వ టప ,
ఈ ం స లమధ అవ కస గ త ఉం . ఇం ధ : ఊ , లం,
ఆ పచన, ప , వంగపం య, ఎ , మ ఊ . అస రం ఎ ం లం
ం ? ఎ ం వ టప ఊ , మధ ఉ . ం ప
వ టప ం కల క ఆ పచన ఉం . ఆ మధ రం ఖ వ ల కల .'
' , ఒక ం అ రం వ న , ఒక మ స రం ం అ స వడం
అ !'
'అ ం జం. అ అఖండ శృ స పం !'
'శృ ం అ ? న శృ అప ఉంద ఏ ?'
' అరం ఏ టం , ఈ సృ అవ క , అ ర చ య న పర హ స ప తప త నవ
దం ! డ, మం డ అ . శృ అప అ ద ంద . సృ అప
సతత గ తమ ఉన . శృ ఉం ఉం ఎక డ ప అక డ అప వ .
ఎ . సమ ( ల ) ఉన . ఎక డ ప అక డ ల
త వ ం ! ఎక డ ం వ న ఆ అప ? శృ ం !అ ం
డ!'
మ ంద యణ ల గంటలతరబ సం ం , త వదల ల ం .
మ ంద ంతవర ంప . ఆ ణఖ , ఆ ధ మ నం
ం . ఆ మ కమ చ . య ర లం ,
ం ర లం ఖద , డ డ య ం . స శవ ల న ం . మ
మ ల మ ఆచంట దల శ కల జ న న ,క వద ,
ం మహమ య స ళన న శ న స జ ద ం ం .
మ ంద డగల . తృ ష య ం న
డగల . ఆ సగ క ంగన య ర య షల తమమ ం .
మ ంద హృదయ ప న . ఆ ల ల హ న మన
మంత ర క గ . అంత ంతర ల న జ ంచ , గ .
అ మ ంద యణ వన మ న . ప హృదయ య ట యణ వన
ంత మ క ట రణ మ చ ం న . అత తన ద డ దృఢ శయ
న .
ఇ వర వ ఆ ంట ం డ . అం ప డ వ ం
గంటల ల సం ం ట ఇంతవర జన జ గ . మ ంద క
స స స న . 'అ కమం . చట
డ 'ద . 'ఆ ల బర ష ంఛ ండక ర'ద , ప ధ గ
ం . అట ర మ ంద . ఎంతమం ధ నన న
, తన ప త తన న న న న న . శ న స వ
టంక డద దృఢ జ న .
అ మ ంద యణ న ల ం . అత ం క
గంటల ల య ం గల . అత రవశ న భ ం . ఆ సమయ
ల యదృశ . యణ బర శ వ న ల పర శ దన ళ ,ద
ఒప ం న . , యణ మ గ చ గ , య క షయ ల
జ ం ం .ఒ క యణ ం ండ, త క
ం ం .ఆ యణ న అత చ ంపక, ఆ దన న దర
మ సంత ం ం .
ఒక య ' , ఆశ , చ నత ం 'మ
య .
'ఏ ం అ ! న తనం ం ప సం త ట అ మ , ప క తం
యగల అ మ , శం సం సర స ర ల కల కం ఉం .
అమ న న 'స ప ల' అం ఉం .
' యన గం షయం న డ న డ ఉన , మ , ఆ శం
అ న ఆనందం ం ం . ఆట మ మ , ఆ ం ల
ం దట. ఇతర లల ఆట దట. అసమన మ డడం,
మ ట నడం మ ఇషం. గ ' ' న నత ం
ల ంప ం అ .'
: ! కృ ఎ ం . అ ఒక , 'ఆర ంప ' ఒక , 'న ంప
నడ వ ' ఒక , తన యత ం !
'మన ర ం అ ళ య . ఇ ళ ం క య ండ త
ఏ ? ఎ సంవత ర వృ అ ?' 'అ ! అ రణ ం ఉండ .
కర క అ !'
'కర అ ( )అ క ?'
' ద ! కర ఆత అ ద ం ;అ భ ం . రబ,
సం త, ఆ ల రబం తకర రణం వ న . అ ఎవ తప . మ ల ,
మకృషపరమహంసవం వ ల తప . మకృషపరమహంస కంఠం ణ యడ
క ?'
'ఆ .'
'ఇక సం త త కర . క ఫ త ఇ , ం సంభ ఉం ం .
ఆ అ ం వ . ఇప , ఇప ల క ఫ త . కర
రబ అ భ , సం త , ఆ కర ల న ం ం వ ల వన ట.'
'ఆ ం న ం ట ఎ ? మకృషపరమహంస , ం
చ . స షం య .'
' ం ం ! పం క న నం ఎంత చ మన నం
ఊ ం. అస నం ం త స ం లం దట మ క .'
' వ ం మన భం దన ?'
 'అ . ఆ తహతహ, ఆ స ఎ ఉం ం , ఏ , చ ,
కర రం , గ రం ం ల ం .అ ఏ పద
ఎ ఉం .ఆ టం లన ళ ఆ ఉం .ఆ
ం వ .'
'క షయం సం ఎ న !'
' ంత ! ఏ షయం ఉండ .'

జగ హ ం

క స మ బ మయ హ మ జగ హన
జ ం కడ య వ . బ మయ ల . అ
జ ం సంబంధం యవ న హల క ం శమంత ం ండ క
రజస ల న . ఇంత జగ హ సంబంధ యవ న . క న పటణ న షన ల
ఠ ల లవ ర చ న . అంద న ల. అ తన నవ గ క య
నలవర న క.
జగ హన క , ,ఇ ర పరస ర ష న .
సంబంధ శయ , ఆ సంవత ర ఘ స ర రర న . ర దగర
వ న .
' శ ంగం పం ఆం శ యకమ వ ం . ద న .
అ ఇ మ ప జ ం ం ? ఆయన ఏ త ల డ , అవ
లక . ప ం ం . ఆయన ద న ఆయన న ం . క
మ ం మ వర ఉ ?'
' మ హన , శవచం , ద నంద సరస , మకృషపరమహంస, నంద,
గ ఇ వం మ , ం ఇ త త అ ఖం ండడ ,
ఒకళ ఇద అ న వడ అం అవ బ మఖ డడ , డం , జ ం
హస జ , ధ హం ం , క అ
న వర ఇ ళ ? ఎ న ల అ ం , ం ఆ ల య కట ఏ ?
ధవ క ఎ ప వ . య డ ?'
'ఓర ! డల ం . గ డ . త . ధర తగ .
య ప త . అం ! ఈ , ఎ ఖర ! హస జ ,
ధవ ల . కట డ . ఒక ఏ ంకటరత
జ హం మగ ! ఏమం ?'
 అ జ ం ద ం ఖపటణం ఆ .
జ ం ఉ లంద ట -డ ట , సరం
ట , భ ఖ ట , అలం ర సమ ట , అ వం ంక ప ల ,
జగ హ అ న ట న గ ండ 50 ల .ప మ ల ం మ తన
. క ల , నజ ల ఇ వ ల య ల .
క ట క మశకట . ట , ప ంబ ల వబ .
య ం ం . ట క ప వట. ఒక హ . ఖపటణ ,
న ఉన జగ హన ల య ం ల ంపబ .
ప ర ర పబ . ఒక ద జన ల , ట న
యబ .
రద , త హ న వ . బ న శ ంత హ
న .
డ న భ ఖవ న , యణ న గ .
హ ష జ గవ . అనవసర ల తం ల ంపబ న . సంబంధ న
శ శ ద న బ మయ జగ హ న షర ల ఒ .
ం న జగ హ డ త భరణ ల .
బ మయ ర ం న న పట స ళ కడ న య . ంద
బలల ద జన .
ఊ ం తవ న ం ఐ య ం ( ం నల ). త త
ం , మ త న ం లబం , కబ బం .
ం డ ఇంగం ం వ న ఇం వ ధ ం త ం
ం . ం ం క హ ధ ం ధ ం ం వ . ఆ
ల య ం . ఆడ వ నలంక ం .
ఊ ం య బం క న పద బండ . క
ం బండ ం ట , జ ం , రద, శ ంత , శ ంత సం న ,
ం త వంక తం వంక ప .
క త హ య చప .
జ ం న హ బద న ం న .
జగ హ త వ మ ంద జ ం : 'అం క డం అంద రవం వ .'
ఆ అన ర ష ంబ : ఎంత చక ఉన దం . ధవ ప .
వరద శ : ర ! , వ ? ఇ జం జ ం
హమం .
రద: న . ఎం ంతం ఉన . ఇం హమ ఉం .
అక ?
శ ంతల : న అ . ఏ తం ద అ క రం కనబ ం .
రద : వ ఇం ళ పద ల .
శ ంతల : ఎం ఇం ఇం అ దవడం?

రద : ం మతం అక ?
శ ంతల : వ దృషవం ల బ ఆప ష భర . షం
ర ం .
రద న .
వరద : అ శ ంత ! ట . ఎక డ ? రద ప టం .
మన ఇ వర న . ద క వం టం .ఊ త !
శ ం : ఊ అ ! సంగ అరం వటం . ఉ . న ద
బం న మ ద ఒక . , , ళ ం , మ ద
తల ం తప మన . ఇం వ న ళ మనం డ డ . న మనం
న న మ ద మ మ య . ళ ంద హృదయం మ
ం ఉం ం .
వ మ : ఎవ సం ర డ !
శ ం : ఎం అ ? ళ న ఉప రం ఏ ? ం ల ం
ఏళతరబ ఉం ంచగల గ ం ఉం , ఉం , సంప ఉం . ం ం డ . ఒక
మ ంబం ఉ ఇర మం చం డ . చట ం . ఏ మన
జ ం ం ం ప మం ఉన ం ?
రద : ( ం ప న) డ ళ అన ంక ం ఇం ?
శ ం:( క మ ద ) డ ళ క ం ం
ం . డ ళ క న అన ం న ఇషం క అత ం ళ . మన అతయ
ఆ రం త , అంత న ఆ డప అ ం ?
వరద : ఏ శ ంత అ ? ఊ అ ర ! ఎం ఈ గడ డ , ద !
శ ం : ఎం ? ం యణ యణ అ అత ఆ వడ . మన
ం వ న డ వరస. తడక క అ . యణ వం అ
తప రక . అ ? బయ ఎం ? మన సంబంధం సం
రద మ ఒ ం . ఇషం క బయ జం .
ఇ ం త వ జ నషం . జ న సంగ . త త
.
అంద ల . వరద శ మ త గం ర క ల కద ప రదవంక న .
 రద యచట .
రద ర ర ప డ , డ దమ న గ పం రమంచ బ ం ,
కంట గ .ఆ జగ హ న క నబ గ త వ
నమరద , పట తమక న క గం న మంచ దగర , గ
గ ం శ న వణ కంఠ ' ర ! ఎం.... ..... ......ఏ..... ...... ..... .... 'అ
య .
రద ట డక త ం త ం , డ ' '
అన . జగ హ వ ందర హ ఏ న మ ందరతర గ గన ట, త
ప క, మంచ , తన , గల , కంఠ , ల ,
జడ తనవంక , ద ల డ ండ రద చ న
ద 'ఏ ' అన . ఇంత శ ంతల ద నచ వ న .

లలం ణం

మ ంద తం మ లకృషయ స . ల హ .
ద హస . న త ద ద ల ఖ ల క . అయన
ద ణ శ న ద ల ప న శ షవ తం క
హ స జ పద హ . ఉ గ ం తన ర మమ మం
సం ం న డ ం . అతన న మ త , న జ ం .
ల ద ం శ ల . ద ఇంజ ం తమ ద
బ ం శ లయ గ . ండవ ఇంగం ద ద
నభ ం ఇ ద బ .
డవ జర క ర ద బడ . గవ న
చ .
ఆం ర ల న ధ శ ల వలస . శ ల ఓడ ర స .
శ ల జ ం న మట న శ ల ంద ం హ
మళ ళ శ న నం ల . తం , మ ర య ల ల
ద పద న హ , య , కమ వలస . ద త త
గ ర ,క , అహమ ,జ ర , కలక , , శ ల ం
ఉ గవర ల యచట . ఇం ం . వ న
ఆ శ ష ం .
అ ల లకృషయ వ య . లకృషయ ర
అయ ం వ న వ ట భర ష ర డలందర
 న . న మ ంద ంబ రంద , అరవ కన డ గవ .
ం శ న ష ందర ండవ ర నం . తన , న
ందర క సంగమ య ల రత శ న ధమ ఠ వ ంపగల .
అ త , తం జ ం న మ ంద దల కలంద నంద న ర య
లనద న .
ఆం శ క ం పం శ ల వ సంఘసంస ధ ల లబ
వ ం న .
ఒక పర శ ర , ఆలం, , యరవ డ నట జ మ ంద ంట
. యణ ంక నచ . ఆ జ ం వ ట యణ
మ ట ల త త వ క ం న ,
మ ం ద .
అ క షయ ల సం ం న క మ ంద తన తం ట వ ఇ
ప న
' తం న శ ంగక డం పర శ ర ! న తన భర
న త త దం ల య ం , న శ ంగ పం
జ న న ధ హసంఘ ల న తం మ వ
యచట చ శప ధమ తరగ న . త అ న అం
ట , చక దన తం ఆ హ ' అంత తన ంట న
ల కందర య .
మ ంద యంద ట న ం చ వ ట న .
సం ర వన న . సర వయ ప మ ం న . న య
లక ం న . ఆ ల క ల సహజమ న ల ం మ ండ
వద ంచల ల హస స ం ండ నల టల నంద ల డ న .
సరళ డ రణ గ డ . త య , ఆ ద వృ
ంత . అమ ర ద వృ రం ంప
ద న క, పర శ ర ర గర వమ నంత గడ డయ ట ,
తం నంప త న క ం వృ నవలం ం న త త క త
టక ద న త . 'నమ రమం ! 'నమ రమం
!ఎ వ ?' అ ఒక న .' ం నదం '
ఇ ం కనబ ట క 'అ మ ంద ం న .
: పర శ ర ర జ న . ం ం కం ప . యణ , అత
తం . న ఉదయం వ న యం ం ం ణ ం మ: జ
యపర యణ , పర శ ర ? ం
 పర: ం ల ! న యణ
ం. ం ద ఆస ం దట. త త ఇం పం . రట.
న వడం వల ఆ గడ డ ఉ .
మ: ఏ టం జ ?
: గర వ అ నంత ప అ ం . ఇ వర ఇం . ం ం ఉండ
బ ం, అ క , ద న . ం ం ఉం గ క భయం ఏ
.
మ ంద అ దవసంవత రం ఎం. .ఎ ప చ న . 'ప అ ంచ ం
ఆ వల నంత ం ఇ , న మం ఇ ఉం ఏ ఇబం ద . ఏమం
?' అ వ .
మ: అ ం తప ం ఉం . వర ఎ ప శర
అన ?
: అత పడ ?
మ:
ప లక పర శ ల 'అన మం ల
ర పం!' అన .

: ఇ వర , ఇత లలం ణం యణ వ
ఇతడ ల వదల ! చం డ పర శ ర ళ .
: అయన హృదయం న వం ద మం అ ం .
పర: యణ హృదయం ప !
: అవదరం వ 'వ ద క 'అ ద ? అత ఒక !
పర: అ య , న ం ం ?
నట: అ అడగం ఏ క ప ! అవసర వ న మం గ ద అంత !
ఏ పర శ ర అవళ ? పర: ఆవళ ! నల .
న : ఏమం ! అయన హృదయం వం ద ంచం .
: యణ ం .
పర: ఆ ధం ంత వ ం . ద క ?
: తప క
న : పం క !
సరళ : మధ మధ ఖన పం .
నట : వ !
పర : న న ంద బ న ఒక ం ఉ గ ర ం
 యణం.
పర : నవ ! కం టక ఊ యణ వంత ద క య క
కధ .
న : ఊ.
నట : అ !
పర : మ ష ఆ న వందల ల జనం ఉ ం సం .
న :ఊ
నట : అ !
పర : మ ష ఆ న వందల ల జనం ఉ ం సం
న : ఊ
పర : ( న న ) అల అ ! క . ఇంత వ ం . ఇం
ఆగ . గం ఉన . మన ం దమ ఒక గం బం ప న .
ప త , రం అ మధ ప .
న : మ ! ఊ! త త
పర : స న వల ం , యణ గ న వం డ క కదల ం
ప అ క .ఆమ అ ం ం ంద . ఆ రడం ఒక
క . చ ం ఆ దం ద ం ం . దం పచ న .
స ృహ త ఆ మ ప . జనం వందల ల ఆ మ . ఒక
స వంగ .
న : అ ! (ఓడ జలద ం )
పర : చ న వం , ఆర ల న మం , న
చం ల ఎ ఒక గం రం ఎ , గబగ ండవ తరగ ం గ దగర
. రకం ంచ ం రక గ క . న ప
జ ,ప , ళ , , డ దగర ఉన ప అ ....
న : ( న న ) మధ మ !
పర : (న ) తప 'మం ప 'అ ' 'అ క , క
న ళ , దం అం క తన ఉన ఉన
. ంచ అ డ . ఇంత క వ .
ఆం ం

న : అక కన ఫ ( ద ద స యం) ! సం షం ఉం
త త?
పర : త తఏ ం అ ! ంవ ం అ ఇ వ ? న ఉతరం
 ం దమ .
: ఇం యణ రకృ ం వ ంచ క !
మ : క అన ! యణ త వ నట ?
: పర శ వ .
పర : త గ త ం . ఒక దగర పడవ వ ఉం ,
ం . వ ర ల ఉ ఉన . రయణ , న రం ం మ
దవ . మ ఏ అ ఎ ం ఆ పడవ ం .
ఎ ఉ ,ఎ రల ద గం ర గ ల రం ఒక త త
ఒకళ న ప వడం, న వ న పడవ అం వ డం డం . ఇద మ స ృహ
త ఒ నప ట ఊ ం ళ ం క
: అ ద తం బ మ ?
పర : ఇ , ఆ పడవ పం ం డ . ఇం ఉ రకృ .
న :మ ం !
పర : కలక న ఉం , ఒక ం దవ ర త
ందప . ప 'చం ' అం ' బద ' అ ద వ .
న ం మ ఎ వ ట గం ఆ ప
న వ 'అనవసరం ద . త దగర ఉం ఎ ఎవ
భయపడ " అ వ . యం ఉన మ అ . డక
ఎ .అ పక ల ళ ం ఉ . ఒక వ
:ఇ వ యణం, ళ .
పర : అ దశ ప డ !

:( ప వ ) ఆలస మ ం . ం .న , సర క ల ఎవ స , అన
ఒక ఔ మం ఇ సం .
: మ మ ?
: ఉం ఈ హం యవ
న మం వ న . యణ హ ం .
మంగప యణ ' యన వ ' అ 'ఏ అన ?' య
యణ పృచ .
' ండవ అన య '
పర, సం ష
: శల ద ఉం .
మ:( యణ ) అన ! నట జ ఆం వ ం అ ం .
 నం వ న త త న పటణం వ .క క ఆం ల చ , స
య . న తనం శం డ ఉన ట.
: ఒక రం శం వ ం ంద ఉ శం. ఇం త టఅ
రం శం, శం ఆ రవవ , శం క వర న చ అ త ంచగల .
న : మన ఆం నట జ వ . స న ప మం అన !
పర : మన ఆం ల ఉ హం వ. సమయం వ ందం ఉ హం ల జన ద
ఉ హం తగటం క ర మ ఎవ కనబడ . ఆ ఉ హం
ఎ వ లం ఉండదం .
పర : శం అం ంధల అ . ఎక డ అక డ ం ల కృష వ య ,
వ య, త , మ' హన , హన , ల దల ర శం అం ంధల
ంధలయ మ సభ , ంధలయ ప క ఇ అ ప న .
త న మ వ ష టల చప న ం న .
: ప క ం బయ న న .ఎ ఒక కం అ
బయ న ం నవట.
పర: బంద పంచ ర యం లయ , జన ం నగ ల యం లయం, ం
ఇ ప క రం, ఏ దల క ర అ అ క కం బయ , య
న ,మ న .
: 1920 సంవత ర ఊ ఒక యక ల బయ న .ఇ నఊ
ర తనం ఒక ఉన . బంద య క ల ఎ లం గ ఉన .
యణ ?
:ఆ ప అ మం ఏమ ం ? ఆ మ మ హ మంత
వడం ఆ మం న ం ం .
మ : ఇ ఏ ! అన అం మన ప .
: షణ మ ంద ! పరం!
పర : య క వ ? స ! ఒక గ న శం అం పరప
సం ,ఎ ం . సం . , యల వ
దగర అ క వడం అం అ .
మ: కంత రణం?
న : డ తర న ం ఎక నవ
ఉ రం .
: హృదయ రల ం క బలం క వడం ప దల ళ . నమ క న . అహం వ
అ . ఒక య . అం య దల డ మ ద .
పర : అం క షం మన ం వందల సంవత క ం జ . మన
 శం ం ఇతర ల మన ళ . బం ,మ , ం
ఉతర ం నం ళ రవం ం .
: ఇం ద రణం ఉన . రం మ ల ఆదరణ ఎ వ ఉం . ఇ .
ఆం శం దజ ం ఉన . మ ద . ల ల టక ధనం
ఎ న ం ట ఉ శం గల ంద మ ఉ . ధ ఉద ల స యం
మ ఉ . త న 'న ల ' అ అంత ం .
ఆం ప షయం ఒక మ ం ఈ క ఎంత భ అ ఉం ?
ఎంత ఉప రం! అ బంద పంచ ర క ఈ దజ శం శం .
అంద న తమ ం న లద ర రద రఅ
ట ప రం ఉ .
పర : ఇ న ద ! శంబ 15వ న న ఆం నవ జ యసభ
జ న .అ , ఆం ల ఉ హం, ర రత .
సరళ : ఇంక రం ఉం !
: మంగప ఇం క తం . అత వ ?
పర : తప ం వ .
మ:ఏ క ల సభ?
పర : ఇ తం ం ఉద షయం ఉ . శం ఒక
ం క , ర ం య క త ం, ం వ క , తన సం య క తం
వక త ం అ అం .
నట : బ పర శ ర ం ం .
పర : ఉండవ ! అరవ ళప త త . సం ంచ . అరవ అ అ .
మమ ం ం ం ం సం నట జ ఇం క ం
: ష న దం ఏ ట ?
పర : ఏ ంద ? ం క దం , వ వహ క దం ఇ శం ఉన ప రం
ం వ న ప ం ల ప ల ఉ . రతం, గవతం, బం అ ఏ త త
ఆ ప ల గద ఉన . నన యభ రతం న క ల ద క .
ఉన ంతవర ఆం ష ంథ న ద క . ' గ స ' అ ఆయన అయన
సంస ృతం ష కరణం , త త మం కర .
అప క ద న' ఆ ద కర అ స ఏ క స తం అక డక డ
త త క లం ఆ కర అ స ం 1850 వర వచన ంధం
స ం . ఒఅక ట . నయ , వచన నన య అ . ల కరణం . అయన
చం క అ పంచతం వ నం ంత కరణం ర ం ల ఉం గద
. శ ంగక , లకమ ల నృ ంహక ఇం అ ష అ స ం .
ం క ష క కరణ క న ష అ అం .

: అబ! క ప ం ఒక ఉ సం ఇ !
పర : 1914 ఆ ం ఒక ఉద మం బయ ం . ర డ అప యక , ల
నర ంహక ద న ద . మ ఆ అ ళ
ఏ ? ప ల ట అ ంచం ర ం ం ఉతమతరగ ల ఉప ం న ష మన
ఆదర ం అ . వచనరచన , ఇం ష వచనం ఎప కప జసభ ట బ
ఉం ం . మన శం ఉతమ ల ష బ . క ష ఎదగడం
ం .ఎ ట చ ం . ష ప ల ద న వ న డ . ష ఒక వ
, ఒక ఆత అ త . అ క ణ వ ం బ సంస ృతం మ
అ ం . ద ష , ణ ష , టక ష .ఊ ఎ ల ం
ష. వ వ కం ఉం అ గఎ ం .ఆ మన వచన ష అ .
: ండవ ఉప సం అ ం ఇం !
పర : రక మ ల య , మ ల కల ం ల
సృ ం బ శృం రం ఖ రసం . న , మ ం ,
బం ఉన . ఇం అ అ క లవ .అ వ త .
ఇం ష ఒక ఉ ధం క ం ం . ఈ తక రదర ర డఅ క
టఅ డం . ంత ర ం ఉం ! బ త యండ అ .
తమ తమ మ ఆ ం . నప ల క గ ---ఈ ర ఉ
క .
ఆం నవక స

'ఆం నవక ల ట ' అ ద అ ర ల పచయప క ల ంహ ర ద అట క

మధ స మం ర క మ హర గ నలంక ంపబ న . అలం సమస జ న
యణ న బ న . వరద జ అధ . ఆ న సం ధ ఆంజ యక ,
ఆ న రద యణ , పర శ ర , దల ఆ న సంఘ స
అ క మం క ల ల , ల ఉ హ గఱ యణ
ర మమంత గ స .
ట సమసమ ఖ ల యణ య చం .
జ ం య . శర య , అ కృష మయ
య , ఇంక వ ద న రంద చం . ం ల
 య యణ ఆ నసంఘ సరళ , వక ర
ప న యస న మ ంగ ప ల , తయ కప ం .
సమయం సమయమ క దర న ,క ల దర న , న న'క ల ,
త ంధ ల దర న . క దర న ల గ హృద డ క
పం త హ ం .
ధ వ సభల లర ం నక ల ఖ యబ న య
తన స ంత ం ధన బం .
ఆ న ల ం ర మ ం . ధన ట , తన ం నఖ
త ట య వ ల ంద టక డ ర . క దర న శ శ
క ల ఆ న లం . ం తన ం నంద , కలక ం
అవ ం ధ , ల ం అ త హవ , పం ం అ రహ
, బ ం ద చ , ం ంకటప ,
ం ం , అహమ ం క , మ షణ ప ,
ం , ం ద , ద ద ర దల , ఆం శ
ణ ం వర ం వర ంకటరత ం , మ గమ కృషమ మ ర ష
, మవర ం అం ల , ం ష , తం ళ ంకట
, ం ం ఱం మలయ ,అ , న క
మ హన , శవ , గజ ం క ఆనంద హన , ఖపటణ
ం త , డ ం మ ర సత యణ , నర ర ం
ష , ఏ ం చం పట , ర , ండ ం
ంక ంక ల తమ తమ ల దర న న బం .
ఆ న లం ం ఆం శ ధ మండ ల ం య , శ ధ ,
త వ ల , గం , వలప , ల , నం , , ధవ
, , ంగ , , క , ,
ం య , ం , పం ల , కరణం , ల , మలంప , మల
, వ , క ండల , మ , డ , భట అ సభల
నలంక ం .
పచయప క భవన క ల సభ జ న . ం గ ల న దక
త ర ం న పద , ట మ హర గ జ ం . యం ల ల ఖ
భవన న ప ఉప స ల . ఉతమ య సం త ం . ఒక
గవత దర న , ఒక జంగం కధ, ట న ద
ద ంపబ న రస , మర క షయ ల చక ఉప స . ఒక
మ ంద ం టక , స ల నంద న ల ం న . ఆ సమయ న
 యణ న స ం . పర శ ర ం న ఏల ట సహజ మ ర
రస స న నయ గ ం . అ లందర ం వజన స జ భవన న
లష త జన ఫలహర సమ .
అధ ల మ ర గ, గం ర గ ఉప స ం . క త త ల
క వ . ం న అలం ర . క గ అ ల తవ . ఈ
గం హ ,స రట ల ప స .
వక త అ ట ప ద ంద వ క త ం ఏ ? ఆ పద తప క
డ ఉప ం . వ న అర రసస ప న వ స న పదమ ,
వ న హృదయ , మన అ , వ యర చ ంప న , క త
ఫ ంప న వ వక త మ ంద ం . అంద వక త మన (స )క
య నక తమ .

ఆ ఖం ం మనల మన ంత న రత గవ మ ందకర
లవ ర ల ంపవ న రం .
ట యవ న . త క తమ ఒ .
ఇక ష ఉప ంచవ నన శ వ న . కరణ కమ ష ప ంచదల న
పద ల , టల ప ంపవ న , వచన ంధ ల దప క పహ క
తమమ వ ం .
పర శ ం .' ష ం . ష ఒక వ ష క , వృ ,
అ . పంచం ఎ ష . ,న ం చ న
, , హ దల న ల ప , నగ దల న ల
ం ఉన సల షల ంద ం ఉండవ . అ , వ ష , .
సంస ృతం డం అ క ల సంవత ం ం . మ ఉన అ , ,
, దల ష . ఎ షఎ ం కరణం ఏ అప
ం వృ ందడం ం అ సంస ృ ంచ కృతం వ ం . అ
ంచ వ ం . అ ంచబడ వంగ ష, ష, ఒ , ం ష ద న
ష వ .అ ంచకం . అ ం ర ల ష ---- ం కం, వ కం
వ .ఈ ం గ రం అ .ఎ వం న క . ఇక కట నంత రం అ
ఇం త ష త ర ం . ఆ ష సంస ృతం వ అ ం ఆ అదృషం
సంస ృతం వ ష గ క ప ం పట .'
ఈ .
వ క వ షయ . వచన వ , వ క న ండవ న
మ ంద ం . వ ల ఉండవ . , షఉ ,అ ఖ ంగ
 బ ఏ ష ఉప ంచవ న , అ వ న వ న న జయమం న .
యణ కళ ం క మ సభ .
'కళ ఆనంద స పం. ఒక వ జ ం న అనందం క స పం వ కం అ . ఆ వ క న కళ
చన ం క, సం ర ఆనంద వ క ం . అనందం ఎ క ం ? సృ
న ఆ అనందం క ం . వ పర హ స ప న అ . ఆ కృ
అ క జ ల వ కమ ం . రం రం ల కల క, స ర కల క, వ
కల క, ప మ కల క, ఖ కల క , హృదయ త , మన ,
చ కల క , ఆత కల క ఇ . స ల త .
పంచం వ ల న న ల ఉంట ఎవ బ త న అనందం
జ ం .'
'ఆ ఆనందం వ క ం శ ర కర స తం అ వ క ంచ ఆ వ కరణ
చ ం న నం .'
'వ క ంచగల ష అ క సృ ఆనం ం క ."
'సం తహృదయంగల వ ఒక న ల పతనం సం తం అ ం . అత
హృదయం అనందం ం . వణ నస శమ ట ర ం డత . అ మన
నం .'
"ఒక ండ, ండ క మ నం , శం, యం బం రం ఒక
డ ం . అత అనందం క ం . ఆ అనందం ఒక ండ , మ న , ల
ం వ క . కృ అప ష న , మ ఏమ స ఉం
ప హ ం ఎక న ఖల గం సం రత క ఏ , , పడ , స న సల
క ం ం .అ ఆనం .
'క అం .
'మన కృ అ క ! . కృ దృశ ం న అనందం
ం , ఆ అనందం ఉం , అ ం క య , ఒక ం సృ ంపవ .'
'క షయం ఇ కృ అ ంప వ , క త న ం .
రం సం . ఆ అనందం న న . క త ం అప కం
నకళ రవ . అప యడం, కృ న అ వ న
తళతళ ర రత టవం '
ఈ యణ గం ప స ం . ఆనంద రక గ ం ట
క , న క , హృదయజనక , ర క ,చక క ంక ల నవ వ ల
, స ల ర ం న శ నంద క నట . లత , పం అలం ర ం న
య త న మన సం ం న , అ స రకల అత వ ం . క ణ,
భ నక , ద , దల రస ప షయ హృదయ కలం .
భగవం ,మ అవ ర లచ ఉతమ చ , ధ ంఖ కర గ ,భ
గ దల న ర క ఆ నంద న యణ వ .
ష సమస

సభల న . ర మ మంత స చ గ జ నద క దర న క ల
ట , కద, గవత , మ , టక త ృష న వ ఆం ం ,
స జ ర దల ప క ల న .
పట ల అ తమ న క క ల తమమ క నవ త
షయ ర ం న ల తమ న క , త బ న , ం వంద
, , యల న . ఆం మ ల తమ న క
బ మ య , ఆం ల తమ ల ం బ మ
పద ల న .
ఆ ంపబ న న న ంధ ల తమ ంధ న ఐ ర య బ మ
.
ఉతమ క క న ం వంద , ఉతమ పద వ న ం వంద , ఉతమ
వ న ం వందల క బ మ ల . ండవ తరగ బ మ ం ,
బం పత , ం ,అ వందల కల ఖ గల అ ం .

న నక ల , క త ల క ట పద ఒక
ంధ ం ట యణ .
టక పం వందల య వ న జన న ఫల ర ల వంద న .
అ ల వంద అ ల ట బ , దండ ల ట బ య
గవ ల , మల , ట , ఖ ల , బ మ ల
వంద న . త లర ఖ ల . స శ న ఖర న . యణ న
ంద క ల ఖ ల వంద న . దర న న ం వందల
క య వ న . త ద ల . ఇ ఉత ృష న స ర మ
ఎ క డజ గ ద కమంత న .
యణ కప క ం తన హృదయ గలం న దన మర వ
య ం ం . తన మ న వ షమ రద త ట పంపవల న
న , న బం ట శ ం ం న . రద త ట
ం న వల నట . ఆ ప ం ట ఠ
ంపవల నట. ఆ మదర జ జమ ం వర జ ప 1929 ల
 డ నట. తన మ రట.
ఆ క ం ట? ద య న ం ? ఇంత
క ? తం ట యన తప ఆ త డ ర
రర ? అంత యదృష ! ఇ మ చన య తప . తమ ద
ఖర చ ంచ క ? తన ంత మ ల మ ? అయన అమృత
వ ందర య క చ ం న ? ఆ ష హృదయ గద! ! ంత
!ప చ ల రత మ ల క త న డ డ ంపదగ . తన
యంత త క ప చ య ట న తన మ యంత గం ర
రల వ ం ండ తన ర తన మమం ర ఠస త ంప ?
ఆ క మ ం ,ఆ దన హృదయకమల న కమ ల న నవల .
ఆ హృదయం వ ం సంచ ంపగల ? దర ఇచట ఈ స ం ఒ న ఉం గల !
' అ
మ ల పగ
ప ద దం పద '
అన వ ణ పగ ?' అత క ల న .
తన మ మ జ య యణ హృదయ ం . మ ప కన
చ య న ల నం డ ! కళంక రమ మ న న వ ,
ఏ భ ంగ గలడ గ నంద య న .
న స మమ మ క న యర గద. ద య శర మ
ప ణ ం చ ర ల ణ య ం .
ర తన సం ర న చ ం ట గ ! అవ శ నం
సమయ న య వద హృ శ , లయ న , యచట
మ ద న ద ల తప య డ ? ఏ ఏ జన న న
మ కవల గ ? క య త న చ ం ఏల వదల ? ళ
కన క శ న ర ట జన ద ంప యత మ .
నంత యదృషవం ? ! తన రదృష త న డ ర చ ం న
న స ం ర ల న ! మ చం ! భ ప య ! ర .
ఇంత పర శ ర యచట వ . స ర నగ నవ న సం త
రర న , వ క ల గక ంద అమ రం డ .
సర శ ర ర మ గ న .ఏ ట న మం న సం గ
క వర దన ంట ండవ న , పర శ తన ంట జన యవ న
యణ బలవంత .
'పర! జనవ ం రద వ రం .'
 'మం మం ! ? సం ష ఉం ?'
యణ రద ం న ంత డ రయ ం ట ద , తన
డం ల ట గ ధన భ ం డ బర శ ం .
త ం నంత ం ? పర శ ర డన ప .
మన బం లమ ం . ం మందమ న వ కనబ న పర శ
ర ం . ఆ వ క న వ యవయవ న మ
బ ం . అత .
, వ ందర వ .ఒ క ందర ఉతమ గ గన
భర మం ప య . సం ర ట ండ పగల . ఆ ప
యనవసరమ ఖ య ం ట భర న ధన ష తమ
జన , గృహలం ర ధన , భర స ంత ఖ ల బ య ల ల
బ ,ప ం ం ధన వ .
ర ట న బర శ ఏమ న వ చ ం . పర శ హ
మ త స వం . అ త ర ఆనంద ల గ త
క .
, ర ంత న ణ హ న .
'వ ! న న న ? ! ఉ
టడం త . అక య ల లల ఎ ఆ ం . పర శ రం అన య ,
న న య చం డలన అంత మ వ ?
ఆనందస ృ గ వ ంప, ల గ, ర ంత దన
హృదయ న హ ల న .
పర శ ర తన ట ల వ ల ం మ న పడవల
సంచ ం న తన ర న . అ ప న ధ వర త . పర శ డ
ం . ర కడ ద ల దన ం క ద .
జ గ క క త ం ఆ శ ర , భయకర న కల క
న భ ం య క న బ . ఆ భర . ఆ క భర డ హృదయ న
నస ం ం , న స వర ంద, త ర
న . న తన ం బర శ ం న . ఆ పర శ దన త
నద వ కటన ం న . ఆ ల చక వ టత జ , యంద గ ం .
పర శ పం ల .

పర శ సం ర గ క ండ త ర ం న ందర రమ త
హృదయ ! అందమ నవ త త మన చ ంప . ఆ వ త న షయ
నంద న . వ . వ న అప న డ . న త ఒక ల
నంద మ ం . ఆ సం ష పం ల నద అప అత గలం య అచ ం
పర ంగత సం
ర గ .
త హ ట క న క దనహృదయ
సమ ం . బర శ డన హృదయంతర న గ న . అత ట
మ క ం . హృదయ మ మ వ ం . అత
కవగత న . ఆ భయ ం న . పరవశ న . ఇ య వం త మనంత దన
ద ల కడ ర డన ద గర ం న . ల న త ం
గల న . అక ద లయ న , ద ల న తన డ
యణ ండ పర శ క వ .
ధర హృదయ అత . ర ఖ ర .
న త న పర శ త వ డద దృడ శయ ం ర లమ
ర త మ జ నం ం న . ఆ మ రగ న
న త , పరవ ఐక వల వ యన భయ గ గ .
పర శ అ య , య తగ ం . ఆ హ
న గ న బ డన త ంప .

ఇ
యణ , పర శ ర , మ ంద , క ల ట స న
.
ఇ వ వ క ల ంక తం . త ద
ఆం శ క త మ ం రసత నద కక ర
వ స స వక ల నంద . ష తన
కనబ న క త ఆ తన కనబ న దట ఆయన . న జ న క ల ట వం
జ గవ న య యమట. వక తమ న షయ ండ
సృ మగ దక ం న క త ట ఉప నత
క ం నద యన ం .
యణ ఆక భ ంచ క .
పర శ ద ఖం ం .' మ త షమ షయ య ం
మ జన మ ల జ ల భగవం మ ం . ం మ
మ మ భ పరమ' గవ .
యణ మ ంద న ! సృ అం భగవం స పం కద.
అ ం . క ర ల నవ వన ళన న ంపక మ య పద ట
హృదయ రల చకం ? మ ప ఉం . ! ం మ మ .
త న ం క ద ళ , సలకన అధ ధ గ న ల ళ
మ క ట క త ం ర ం . నవ ఈశ ఖం క త ం' అ ం .
మ ంద ర చక గ స న న . మ పంచ మ తమ షయం
అ పం క ఉతమ షయం అ న వ షయం మ తమ . త న తం
ష సంబంధం త త వ . వం అం . ఏ షయం వం ంఅ ం .
అ అ , అ పర శ ?' అ న న . యణ మన సంకటప న ల
మ ంద కల న షయ జ ం నంద ం .
ఆ మగ ప మ హ ం ట సహజమ , మన అసహజమ మన
ల పం ల న ం మ , న ల వ తల ప హ
ం ట ం నద త పర శ న .
ర శ సంగ వ న . ' జ న క త ం ఏ అం జమ
. ఆ అంద సమ ంపబడవ . అం ఆ అంత త జ తమతమ
ర ం . ప ల బ త ట ప నఇ .ఆ ట బ వల న
వ న వ . ఒక ళ ం లదం , న న జ క ల
ర రచవ ' న యణ వ .
పర : మనయంతట మన ఉ హ ప య ! మన వ ల జన
అం ప ప ర య దనం ఏ ?
: ఎం కలగ ? ఏమ ! , ఈ మధ జ స చ .
మ: ఉతృష ళ ఎ వ ఇ . ధన ర న ఇం ం ద న
ల ప ప అ త క రం డ స ? ఆ ఉ హం
సహజం బ , స ఇ ర ఏమ ఉన ?
: నద .
పర : మ ! ఒక ఆ ం .ఏ జ చ ం . ఎవ
ం వడ నవ స వం బ , మ , మ ధనం రహస ం ం
. ఇప ర ఎ ల ం డడం ?
మ:అ , ఒక ళ ఆ ణం సహజం అ , శం ఉన ఆ అం క పం డం
మం .
: ం ంబ మ .
పర : అ య ! పంచం అం ం ంబం ! జ ఏ ఆ
ఉం ? కమం ఒక జం ?
మ: పంచం అం క ఉం ల , , ట దల ం . ఉన
ధనమం జ బ పం వడం, ఏ శం ఏ పంట ఎంత పం క
 యడం, పం వల నంత పంట ం పం ంచడం, అ ల పం డం పం
అం ! అ బం దల ఆ ల వృ సం , అవసరం !
పంచం అం క అం ర దగర ట యత ం ద న యవ . ఈ
సర న వృ .
: , భగవం టక ల కర క గ యవ .

పర: ఒ ద సప ం అ , ల నల దగర ?
పచ పచ పచ ట . ,జ దం డం !
మ:అ ,అ దం! నం పంచమం జం ంచ
వ . నం ఉన ర శ ఉన ంత లం వదల . పంచం ఎ వ
స ఖ ఎవ ? క ? ద ళ తల ం ఏ ?
: మన శం ప ఏ ందర?
మ : పంచం ప ళం ద ! ర రగబ
ర క , ల క జ ం లబ ం ?
పర : ధనం క ఉత ృషత ఏ . ధనవం తన దన సం దన యత ం
అ క ల సమ . ళ వల న వ ల త ర .
అ , ఇం ం , జర , అం ! ఇ పచ వ , రస ర ,
ట, మ , వ వ ! రం ఉండడ త శ ల ఆ
వ సరఫ అ న .
మ:అ , దన అ .
: 1919 సంవత రం ర ఖండం మ దం ఆఖర ం . పంచం అం పవం
వ ట కనబ ం . అ బం రం ప వ ర అం దజ .
దం వల అ న జలం ' ం ! మన ం ' అ సం ం . కం
కనబ న ఆ ప స ల ? అ అ వ డం ం . శ ల
క . ఆ కరగడం మ గం జ ం . వర ళ అవడం ద . ఇంక
వ ఏ ం ? పంచం ఉన రంద వ ట ఉం .
"స , వ అ అ . ఇట , జర , ఇం ం ల
ఇం ఎక క . , మన జ వడం . ధనవం
హడ . శ దగర ం కల ళ ం అ ఏకమ .
జం అ క క ఒక స జ ం ఏర . య ం క వదమ . ఇక
ం అ అ అ .
'అస పం వ న . వల నంత ం త అ ం . అం పం
అంద ఆక ం . ఎ ట మం జ మలమల ట ? ఏ
ఆ ?త నప ల పం రం స . ధ కవరం ఆ ప ఏ య .'
మ : ప ధ ?ఎ రంద ం టడం?
: మన ఆం శం జ ం ల ప మ అ యం ఉన క ?
పర : అ న ఉన . అ జ ం అ ఉ ? జ హృదయం
తర ట న .
: 1908 సంవత ర న ర ల బలవంతం వ ఏర ర
ం . ట ప యల ఎ . ఎ
లమం ? అత న క జ ం . అయన జ ఎంత కం
ఉం అంత ఉన . ఎంతమం ంచ క ళ ఉ . ంద
ఖర . ంద ఖ . ంత ఉన ల
ంతకం నయం ఈ జ ం ల ల లం ంత అ య ఉం .
పర : జ ం ల , ఈ ం ల (అస , ఈ ం
య ) పంట పండ ల , ధనం వ న త ం ?
జ ం ల తం తన తం త ం త ం .
: ంద జ ం లం ప చ . తమ గ ం .
తం క అ ం అయన.
పర : యణ మ ? అయన జ చ న . ఆం శ ల
బ . పంటపండ ధ ట .స ం . ఎప క ల
ల తం న ప . జ ం ఉ లం న ం
యణ మ సయ జల త ఉం . ఆయన క
.
మ : అ అ , యణ ! న వ న ఎ ం ట!
అంద న క అ ఈ అన య .
పర : సమ పం గ న త త ఇక వ .
:ఏ ట !
: మ స , పరమం .
ఇంత మంగప వ ట వ మంగప యణ న న
.
మంగప ం ఆ ం త ఆ మతమ ం .శ లమ మనం ఈ
అ ం తం బ మ ంత శ న ం మ దన. ఏ య
, "స న పం న ం ం త ం ల ం దం
జ ం సం ం" అ ం .
'ఈ ం స న రం క, త ప . ర ం ?
 హ తత ం ళ ! ఈత మన మ . క ఓ ళ
క . వర ఉ కంబ ట దం అ న త త ఎవళ ఏ య "
అ యణ .
అత తన ం జ త నమ ం తన సం
ం . ల ల , ఓడ యక యత న ప
.న డ .
మ శ వ యం శల వ ం న ఇ ర డ ంత గ
ం !
వర , ఖ , , బ లయ మ సంక త మ త ృష
న న .
మ ఒక తం , ఒక రం ఎ స హ , కంద
ంచగల !
అత త కదృ ,అ ల ం .

చ ర గ
భర

సమ ల ల యణ తన ర న వ .
అత క న డవద , ల య ద డన
.ఆ డ ట న ల న భవన .
పర శ ర న ట త . న ర
న త క వంట లక ం ం ర ం .ఆ వర
వ న ల వంట న . మం మన ల బ య
త , పం ట త .
రద సమ ల ల మం యత ం వ ట ర ంత ,
.ఆ జ ం ల డ ర ,ప , ం మ, క ,
నగ , ం ం , ం గం ళ , ం ం , ం , ఉ ల, ంక
. న ట జమ ం వర ం .
ం ద, ల ద త ట . ర వ న య హృదయ
దడదడ న . గ వ న త కద హృదయ , కం న ల ,క ల
ల ర వంక . క డ .
యణ ఉ రహృద స ద ం , ట
త , తన పం మంచ యట ప ం ం .
 ర భర న ర న వ నప ం ఆ క బ క ం ట ,ఆ
చ ట ట ంప డ . ర గ న . ట ట
య ండ , రద ప గృ వ న ర ంత శప
గృ వ న సంక ం , స ర ల వం క ఖ , ం
ఉన త ఠ ల ప ంచ న .ఏ. ఎ . . ల ఏబ య తన
చ ట .
మ ంద , యణ ం డవ . రంద మ ,
మ అం ర దల ఫల , , స, ం దల ప ,ప క ల ,ప
ం మ ,ప ర ర క వ .
ర ంత మ వర మ ంద ం బరమ హ న ల ం .
' మ 'య క ' కర ' య మ క ర ంత ం .
'అందర నమం క ం 'మ య ం . మ ంద త ' 'య
ణ ం న .
యణ న రక ం న నమ , పం గల మ , ర ర క
డ , ం బ న గ ం .
రద రంద త య త , గర త వ గ
సంచ ం న . మ ంద య యంత ర న న రంద
' రదవ ! వ ! వ !య ధ ల బల ం . ' అత ఉ ర ,
వ న ?' అ న యన 'ఉ ' ర రద తర న .
రంద య డ .
రద న పటణ న భర త గ గ ం న . అత ల గట దం ,
బ శ ర మ , మ న గంట త చ ళ
న చ ం ం , గ , ఖద ధ ం క
యచట తన య దల న చ . మ ర
ం . అన పం ం న య స పం న య తం వ న
నయ , యణ షల గప న . అ ళ షయ వ న ల సం ం
, యచట ం ద తన వ వ ఇం . ప ం ఇం వ జన
ల ధ ం న గ ఉన త య న న ం . యణ ల
స ల ల ం వంద వ ప సయ న ల వలన ర న . త ప
ద ర ల స య య ప నం , ట బ
ం ం .
ప య ట డ ం వ , ర ంత న కగంట చ .త త న
ధ ం ట డ , వ క వ ద . ం గ
 ర న . వ న డత డ పర శ ర ం .
ఒ క ర ంత , రద ర న ద మ నడ
స నడ న మత వ న క డవ
న చ ం .
రద న వ న ప ల జ ం మ త ట వ . రద
యత ం న భర సంప ల య , త జ
న ం పం . న' ం , న గ '
అ జ ం ర ం .
' స బ . ఉన డ ఉం నం ' ఆ క ల ట త హృదయ
తల న .
యణ క ర న ' వ న చ ం రమ ప 'య
వ ం . ర ంత రద వ న .
రద కత ం వ ట ష క ం .ఆ భ ంప ఃఖ వ న . తం ట
గ . త శవ చం ' ! వ వ ' య
నప ఏ చన జ ం క ల ర వ న . త కంట న .
నత ం న . జ ం తనయ ంత 'త ! జన న భర
ం ంప బ క ! చ న న పవ ! ళ .
న పటణ ఉం మ . ఎ వ ఉం .
ఆఖ రం ఎ ఇం వ ఉ అక డ ళ ర ంత ఉండ ఉం . వ
ందర అత ర ల ఉం అక య వ డమ ' అ
జ ం .
ఏ క న అత ం , భర కడ ళ క వల పడద భర ర
త ట ం న . భర తనకడ ండ త న న క. భర
కడ న త త ం ట ద న ట? క ర ం న
' మ హ ' అ నవల చ న . అం క తన త త న
వ నఅ ం న ? జగ హన వ ం ట . అ శయ
జగ హన వ తన డ ం డ తన మయన ?
న , తల న అత క వ ట క ! న వ న ం న ? జగ హన
వపట మం హ న అత గంటల ల డ మనస . అత ంత న త
సం ష న ం . తన త దం ల పట త పట తన క వ ? అంత
ం ట .
 భర చ న మ నంతవర ల వ
క హృద అత న ల . అ వం య తన ష
మ అత ?
న తన ం ద ం న ష వన , వ తన ంక ర . తన న
త ఇంక త ల శ య .ఈప క ట క ం
ఏ !చ న ల ంగ నన ?
రద అత ం ప న . ఇంత న వల వ న . భర
ద తరగ జంట ల తన ణ . రన నందర మ ! ణ
ఎ కర ! తన మన వ న ల ణ జ న .
భర త జ న డ ఆ డక ట డ , హృదయ కలత ం న
ఆశర మం న . ఆ యణ కడ ర ంత వ డ దగ ర ంత
క ం న . తన గం రమ ం క యణ సర ందర సంపన య
రద ఠ రం ం .
ఎ గ న క గంట, రద పరవ ల న . తన మ ర కంఠ న
క క న భర ం న రద ం న . అంత న క
త శ . దట ప క డ క ప న . మ మ గ భయ య
శల జ న . 'ఇక ళ వ ' న యణ ంద దర
ధన న న . వ డబర క ం ఠమంత
హృదయ న హ న ఇ వర వ ఇంత ప .
' వ ! అన య ఎంత ! తప క ఈ ప .
ప ప ఒక ."
'ఇ ళ అరమ ం .'
ఆ న రద ల హృదయ సం ష న ర , ఆ వశ న క న .
యణ ర ం న కనబడ డ . ఇ యంత తం
జ న యవ . తన హృదయ , త , ఆ క ణయ ం , జగ ల
, సృ నంత ం నద ? ట వల .
ఈ మమ ర చ ం భయప న క? ఆ న త క ం ట ?
అంద న ప స ండవ . అటందమ న త ? మ ంద ందర న
రద గల . రదకన సరళ హృదయ , గం ర నస , న సంప .ఆ మ
ం యదల న వ లబడగల ? అ న ల తన ణయ వ
జ ంప య క న . ఈ రద న ? ఆ ఆత సం ర ంత నత !
రద న వ న క మ ంద వ అ ం . ఆ ర దన
సంబంధ ! రద ర ? ఏ యదృష న రద ర య న ? ఏ ర న మ ంద
న ?'
మ ంద దక ల ం వ ం క పడక చ లబ న . ఆ బ
న స ం న . ంబవ హర త న .చ ,చ
మధ , మ యణ సతత చ ం .
యణ యన దన ంత ల కర . యణ ం ట
కద! అ న ? అ మ ర వ ం ట కన తన జన న రకత
న ? అత ప , అ న త తన యంత ంత ం నంద పరవశ క
త త ంతః దం ల వ ం టకన త య . అ అ
న న . మ ంద న తన ం గం ర హృదయ . ఈశ ఖ నవ వ
యవ న ద లయం న . శ వ స , క దల
వ మత ల వ దన జన వ యర ణమ సంక ం న . ల న ల ట వడ ,
ం త వడ ం . ' ఆ త , హృదయ న ద ణహసతల మ ,
ం పడక న పం న .
రద భర . అయన ఠ న న స ం తన పడకగ
క లర త ఏ ల ంత , ఏ మ ర తరం త చ
వ , ఒం ఆ ఆ పవ ం న .
త
ఇంత వ న . ల ం నవ ట డ యణ పర శ ర
ం ర ం . న వం
న య రర . యవల న ల న మ ంద
నవసరమ న వ క ం డ డ .
ఖ గ డ ల గన . పర శ నంద ల న . ఈ క న
బటక న ధ . తన అన ంత నంద యంత ద .ఈ
క నబ ల ఖ గ న తన ం .
'న ం , నడ వ
త -- ఉ - న --
వనజనయన , -- తనయ జన
లశ ర ం ం శ ల
న ంప ..........'
అ . క డ న క న దట.
 'పర శ రం , మలయ త ఏ ఉన ! మం సం త
ట ల ట న అచం , న ం మం , ఏ " అ
య డ .
రద క ల ల న . 'ఏ గల నమ 'అ ల న .
' న డ గల మ' అ డన .
' ల! మం డ ం ' అ వంటలక మమ అన .
'ఒ అ ! ఏం డ ం ల ఉం " అ యణ
త త బం రమ అన .
' త 'అ టం అ అన . అలసట ం న న .
ప ఖ గడ . ల . న న వర న ఒ
న . క వ న . ం ం , ట
క ం ం బ మ ప వ న .
వ న ల హృదయ న గలత జ ం న . భర క ం డ
చట ల ధ ం న . తనకన యందక తన భర
సర ం ర గ క గ న . మ ంద యణ డ
ల , రల ఇ మంత య ంచ . భర తన ణ దన
ర న .అ భర హృదయ న మ స ం నద ,
నయ ఎవ న న లభ గ వ ం న ం న .
నంత యందక య న భర సం ర మ ర న లన త భర
క ం వ డ మర వ ం డ ం న . ఇద తమ
ప . న క ం ర న . అ పర శ . ర
న ట న న గ ం వ చ ం న ఆ క
ర నరక ధ న భ ం . అత దల నట ం . పంచ నలబ న . ర
రనరక మ భ ం నద త ం సర మర క పద ల కడ ణయ
మ క .
అ ర ల ం ర ధనం . పర శ ర ప తపచ త
జన , , ర న . ఎట ల ప నమ ఆ వ ం న ఃఖ ఘ
ల న . అ క ర ' ఇక డ షం యన జ
యం ' య ం . పర శ సర త ల గ ణ న ం .
' ! హృదయ పం లమ న ట . ర డ .ఎ ఈ ం డ
చ వ ంప పం ప ం ం . న ంచమ ర .
ప న చ కల న న భర సమ న రవల న .ఏ య !
 ఈ పంచం జ ం తమ ఉన ర ల కళంకం .సచ న
న మచ 'అ క ల ం .
భర ధ భ ంచ క న . క హృదయ న వ
వ ం , భర తన ల వం భర వ తన హృద
న . ం న డల ప యటత ంత మ ల .
య క కధ చ ం న . అ మన టబడ,
ం సహజమ మ ద , సర , న ల టల న
ల ల సవదన జ న . ర ంత సతత ల ట 'వ ,
ళ దప ట ! వ . డ న ం 'అ
ఆ ఆనంద న .
: ద ! మయ ఎ వ ! అ అతయ క ఉన గ అ న న .
:అ !అ డ వ ?త !
: ణ ?
అంద న . రద ట న . ఆ హృదయ నం క మన .
తన న ఆ డ భరయన ంత మ ! ర న న భర ఎ ట ?
జ !అ డ తర ం . గ భర న .
ఆ డ బం న న . భర న తర ల
ఖపటణ మం గంధ ం న .అ య మరల మరల చ ట రద
క ం .
తన ం ర న పర శ ర మ ం ం ట, పర శ ర
తన ర స ప న త సం ష న నృత ట ఆ న .
జ ం ల ర భర మ ం ం ర రద , జ ం ల ంబ ల క
తర ంబ ల వ మ ం న , జ ం ల ంబ ల మ
య చ ం .
రద న వ నమ ఆనంద , అయన ర
యణ ం వ రద శల శ . రద ణ వ న .
గ గ ం క ల ం న . దర దగర 'త ! తం న
అ భ ంచవల న ' యన .
చ న రద మన 'ఏ య భ 'అ శ సష డ ప 'అ భవ 'అ
మంద స న బ న .
యణ న క ం సంవత ర ల ం క న ఆనంద
ఇం జన న డల . రల గధన వ య ల నంద
ధ . అ యణ దన క రమ , జన న రమ అత
 వ . యణ యన గర మ ం . మ ంట న
జ ం వ న ల ఆనంద య క ం . న మ
జన న రమ య వ .

జ ం ర డ తన న డ న . యణ నంద దంత
మంత మ య యక చ ం .
యణ న ర వ న ఆనంద యణ ం
. య ల సంఘ మం ర గ న యణ త
పలక ం . న ం య , త ళ, కన డ, మళ ళ, య ల
ద అత ల ందర ద య డ , .ఎ . ప ధ
గృ న వ డ , గ వం డ , గల డ , ర న
ప కల , దల ఇం సప కల స ల ం న , సం త న
య , మ ఆ త ం న యగ రంద త హ .
య ల సంఘం షయ చర వ యణ వక డ న నత
సం హ ల ం ట , త ష గ య ట గల . ధ
య మం ర త న .
ఇ యంత నంద గమ ం . అయన శర న ర . ఎంత ప
య న ట డల క న వ రగల ! న యణ
య య ర ం ట ం యన అక ప .
యణ ం వ న యన ద హృదయ న న ర న . తన
న మ మ త రద మగ ం న .ఆ దన ర డవ . ' '
తప గ త ద న న దం య ' ' పంచ వల , ?
కృ -
మచం ర శ లయ 1926 వ .ఎ . . అన ం .
.ఎ . . సంవత ర ల ప .ఎ . . అన శ లయ న ండవ
జయమం . .ఎ . ఆన జయమం న ఆ లల ఏ . ఎ . ప శ లయ
. అం ల క ప జ నట. ఆ ప స ం బ ం టయట . ఎ .
ఎ . ప ప దల జ 1929 వ ల ప క స ట
రం ం .
ఈ న హర , మ త ర ర న, చ
లయ డచ ం .అ శ నన ళ లయ క ం .
చ పంచం లయ బ గణ య న . కన క న ల
చ న .ఆ లయ మ డ ఎ స పం ంపబ న .
 మచం ట ం లయ రత వల క
సమ ం .ఆ ద రంగత నందవ నన చ వవ . .ఏ క ,ప ర
న చ న డవ సంవత ర తరగ ర ద . ప జయమం న
.ఇ.ఇ. అ దప ద . మచం ం సంవత ర ల ప ద
గృ .
కన న సంవత ర బ
శ ల ఏక శ క న య ద ల న మజ ం . ణ
వ ఆం ం శ న క న , నంత ప చయ
క న స క బ , ండవ బరం ర న స , ఒక ట
న కన వ హ గ ల . అ ల ం శ
ఖండ , జర క న సంచ ం ద .
మచం దల ందవ ల లయ న , ,
దల లయ జ . వరక జ శ .
జ యవవ ర ల న . వ వ క ణ ల ం .
మచం వ మం ల హ న . జ య వవ ర
ంద అ ం శ ల ం ం డ న ర
య ంచ . అం ంద వ య .అ గం ం , ణ
ంత అ .
చ న క ల వ ల ం శ న
వ . వ న ల వ ల త ర జ .
క ం .
ల ద ర యణ న మచం న క కమ అం న .
ర శ లయం,
వ , 1929
య న ,

న ఉతరం అం ం . ంత చక హృదయ !ఈ స న రం
ం . ! రం రం ఉత ఎ ం ండవ జనం అ ం .
జ ఆలస ం . ఎ డ లం అ పం ం . శ డ
అ శ మ సంచ ంచగ ఆ క డ సంచ ం నం రణం
. ఎం.ఎ . తప క వ ం . .ఇ.ఇ. తప . ఇంక ఉన ల వల న ఉం .
మన శం శ ల ల ఉన . ఏ లయం ఉ గం సం ం
టగలవ నమ కం. ఆం శ లయం త క ! అం ఆ ర పద
సం ంచగలవ . న క వ కం య వ . డ సం ం ల , క
రకద క ం ట . ఏ శ లయం ఉం , చ షయ
త సంగ ప ంచవ న ఆశయ ఉం . శ లయ శం
రకక ఏ ం ప ధ లయ న స శ ంచ ఉ .
. . చ ం ఈ శప పం మన ఉ శం కలగడం
శంస యం. ప అ ం మం బ మ న .ఆ డ ఉతరం
. స ద ర ంతవర డ . ఆ , క
చ ర ట సం షమ న . . . సం త న
ద త సం త ం నద ఉతర చ న కప నందం క ం .

ల
బయ ఇం ం వ . ం వ అచ ం లం వ
ద వ . ఇం ం ం ల ప . ఈ న ఇం ం , , జర ,
ఆ , ట ం , ఇట మ వ . వల తం యవల .

ఇ య న మ చం

చ లయ బ సం ర ల . మ చం జయ ం
జయప రత శ న కం ట ' , మరల కప శ ద
కయ య పతన న .
మచం క న వద డ కన , ర సయ న . ఇ
మచం క ష డ ండ . అత క నయ తన ద
న .
క రన శ కడ కృ స ట న . మచం ! మ మన
క ట! మరల అ వ , క ం శ న వ , డల
ప దృ పధ ం య ."
'ఆ ! అంత ర ఉ ? వం ర న ల శం డ డ .
కధ ం ."
" ం త టకం క అ ?
అ ఉతమ సంఘటనం .అ అదృషం ?"
న సమ న ఆనంద వ గత ఉన తప ల న .
!ఈ నఏ వ ?
! యత న ! రత శ మ యకత న స మ
మ సం మ వలన పంచ న ధర సం శ ' సగగలద స న న ధ న క తన
వ ం . ఆ ం న పం త ంప ట అ ం శ ం
క . రత శ , శ ఈ ం సం ర సం గ కల . ఆ
పంచ ధ రంభమ ం .'
ణ య లవ ! ళ భగవం ధ ం యవత ం న వత
ఉ . న వ జ ండవ ఉం ' ర క మండల వంగ
పం య గన ఉం .'
న మచం ఒ వ న . స య దర క ల క ర
కమ న న న . మచం క ం న . మచం
లక ం న .
సవ మత ంద వ ధ ంచ క .
మ ఋ న ం , స అవ ర ! భగవ త ధ ండ ద న
ఉప సం.
! వర శన న వ మ ల ంధ చ వ . క
ప ఏ ధ ఓడ న ద ం ,ఆ భ అ ం శ
క పం రదర క ల ల వ హృదయ న చ ం న . ఇ వందల
సంవత ఇం ం రత శ , భరత శ సం ంప క ం . ఇం
' జ ట మ ఉప ర న . భగవం ఆ మణ మ ంద
కం నట ం ?
" హృద , ఆత , య డ న మచం ! సర షర త న త గడ
సత . అ సత త న సత డ భగవం క మంద . ఆ సత త
న ట మ ఖ మ . కృష ంధ , నం ప స
, ం తచ చ ం . హృదయం నవ వ ట పరమ ప న న
, యక న ద ం ....?
ఆ కంఠ ద న . ఆ ంచల త న . ఆ న మ ం
త మ న . అ క య క ద . ందర
మచం గక ం త హృదయ ం .
' ంత ం హ నవ వ ట సక ం .
అ . న దగ మ వద . యత ! !
న క ం .' ద ఏక న ఆనంద న ఒక ర ల ర
స ం . ఈ క ష ఐక వ " అన . ఆ ట అస ష క,
త సంధ ల గ .
మచం , తన ర . అత ల ల న .' న
త న .
 ' , ంప ?'
'ఆ హృదయ త న ధ ం న . ఆ క ల సంతతజల ర నయగ న .
క ర ల మన ం కద ం వల న ? వ! య జ
యదల న ? అందమ ం ంత యదల , ణ !
ల తచ క వ !అ !"
మచం క . అత ళ న . ఈ ' ంత మ న !
ప చ ం ట ? ఇంక గ న న .ఆ అత హృదయ న తన
హృదయ మ ద ట అత వం న . ఇ ల ం . ఆ సం
ం ల , ప కలస స ల , రక సష ం ల వ ం భ న కృ గం ర
ందర న నృత ట , ఒక మ సం శ సంఘ ం న .

ఇంక గ న న .ఆ అత హృదయ న తన హృదయ మ

ద ట అత వం న .
ఇ ల ం .
ఆ సం ం ల ప ల కల స న ల రక , స షం ల వ ం భ న
గం ర ందర న నృత , ఒక మ నం ష సంఘ ం న .
హ ప త.
రద జ ం వ ప జమ ం వర .
రద న ంత ల భర జ న తప త తర లమం ట డ
. యణ రద డ .చ న బ లంద ల
యంతకన టన క నద యణ తల .
రద , న మ తమ త క నంద తరంగ ల వద న ఆ
వ నంతమ ర ం ?
యణ జలంద ర ం ం ట రద న . యణ ందర
వం డ , ల క , వం ల వ ,అ గ వ లల న
ట గమ ం ం . ష ల ంప క న ఒ క శర ప .
న న తన ఠ ల . అత కంఠగతమ ర స ర హ .
ంత న రద త ల న ల స ర పంచ న సంబం ం న
షయ ల కరమ న ల ' నంత ం ం .
వ ఖ న ఠ ల హృదయగత న .ప శల జ
ర ంత పన ం . త వందల ల జ ం .
ఒక డత రద ఠ ం . ర ంత తన ఠ లవగత ట
ం కగ . యణ ం గ కమ తన ం క ఇం
వ ం . " య క హమనః ణ పంచ ల మ టక ర ం .
ఉతమద త ల పంచ సంబంధ ల ణ ద న ం
అ ఉత ృష షయ ' త ల ం . ణ చ , ఉన త అ
ం రక . చ ణ గల న ం . అ సర రణ న మన ంప .
ష ర నమ మం తన మనల నడ అ షయ అత మ ంతమ హ
టక ం ----------------------
ఇ 806 యణ సజ . తన తం తన నతం చం య
సంగ ర గ న ండ త ం ట అ త సం ం . ఆ సం హ
త నడం న . ఓ సర న ల ర గ న . ఆ నమ క ర షయ న
అపనమ క న న య ర ప , , తన ర న ం ట
తట ం న . న స న న అహం ర న జ ం నట న శ . ఇంత
ప న య తక ల సం రత . మ ళ న
సం రత నంద ఉత ృషనంద యగల ? ర య టక ల సం రత న .
ర ం న శ ంతల గమ ం న మ టక ం గ భ ంచబ న .
ధమ గ న హమనః ణ క ల ద ం . షం మ , శ ంతల వనకన .
మ తర ల శ ంతల పక ం నవల . శ ంతల మర . పం క
మ నంద ల మ భ ం క ఖ మ ట త భంగకర . ఓ
ఋ క , అర సం య మ వ " అ ఆ శ ం . ఆర ల
షయ ఖ ల జ ంప . వ తన ఆత ట న నక శ ంతల
కశ మ న వద న . ఆర సం య న లగ ట మనరక ధ వ ం ట ,
తౄణ ట , అం క . శ ంతల త న . ండవ గ న శ ంత
ష ం ల స ర క ప సర ల నస ం న క న . అప షం జ , శ ంతల
, ఇంక ప మ న మ , స నంద ఖమ త ద ంద , ఇయ
ర ల ఉత ృషశయ క త క , క సర , అలం ర ల త దర న
ఒక క . , య . త ర గం రతల
య ం త . శంకర ఖర (ఎవ ) , య ధవళ .ఈ
ం పన ం భర క ష , భవ సం ర గ హ క న
రద త ల నందమ హ ఆక ంపబ పరవశ న హృదయ ం
భర వంక అ ష న . క శల స ం న . యం గ
ం న . ట ల సన జగ ప మళ వశత ............
ప త 809: న ర ం న .ప ణ య ం గ క న న ం
రద ం న . ణయత ప తన ణ త న త
చ ం న . ఇంత ఉల క ర న జ ం న .ఆ మ ంద
 న . మ ంద తన మ ల ం న త న . మ ంద న న ,
తనకడ వ తన వం న . ఆ ప మళ తన ల నత న . అత
రక ' హ ల వ ంప , హృదయ త,ఆ త ద తన ద ల
త న ం . ఇంత ,త గ ం నట న . ఆ త ర తన హ శ న
ంబన ' న ం న త తన వపధమం ం చ న తన పడక గ ండ ల
. అత చ ణహ వ క టపటప వ టవ హృదయ
చ ం వ ం పర ంక . అత క ట న . కణతల
మట ర న నల ఘ శకల ల వ డ న ఏ ? మన న క
ల పవ ? అ ప ! ప మ త పం లమ న నంత పర మ . ఎంత
గర !..! ఎటఎ ట తన ఇ ండ, బర ంత దన య సమ శ ల జ ంపవ ? ర
ంప డ ? అ న త రవ న తన ం య ల ం న శ తన
కద న ? మ ంద య ం రణ తన న కల ష , అ హ
ట ? - మ ంద ప చ న త హ .వ హ
ప ? గర ? వ తల ల హ య ? మలతల న
హ ప న , మగ వ త వ స బంధ ల హ తర ల ప
? ల పరస ర మ డ ధన ద జ లక చమ . ష హ
సంతకం ఓ చమ రణ ం ట న . హ ప మం . హ
' రడ ,శ న ట నం . మర బం స డం .
---------------

80 యణ అ డ, న వ త హ ప ?ఎ స న ఒక
క ంత ర ల హన ల న స స , ర , ద ఒ !
పనమం న ల ప హ ధ ల ? - మ ంద దన
హ ప న ? ఏ ల లల న ప త రమ నర న గల ? హ శ
శర , ష ల ఆ లల హ శ పరవ ల . జమ ం ర ం
ద , ద ం , ం కలక , కలక ం ం ండవ తరగ
ర ం . ష ష ం , ం లంచ
"అం ! అత మ ! అజం " దల శ ల డ త . అంతట బంగ
మ . ఎ ష ల ట ండవ . ఎ హ శ . ష ల లల
ల తృ న . శ వ . మ
ద ం . ఆ న న ఇ . ఆ ల ద
వ . అచట త ఉ గ న య ంప రం ం . శ ర టమ
బంద క రచట ద ఇంజ య . అయన శ ద ం ల ట బ న
 కల త రం ం సంవత ర న ప న ం వందల బ వర
పద , స య ఇంజ న క ం గ అ ద న బ ట
రర . ష ల య న శ డ ం ల వ ం . ఆ ర
సంచ ంప డం . ల న ం న . ద ప
ంజ ర ంపబ న క బంగ ర ం . బయ మ న . స తం
మ సంఘ యన స . అ . పంచ ం ద మన ంత ప
వ న . శర ం త వృద త మం ప ష .......................
శ 81! ల ట వ త ం ం . ఇం వ ర వ
పంచ న వ క న ట! ! ! డన . పర
ర ల న ం ట ఎంత న ! వర న ర న . అ త క ఈ
ణ ? స ృ న స ం పర పహరణ ంద న గ వ ఈ ,
ఈ చం రక లవ . ,అ గ ఖ న వర తలవం న తన
మ తలవం ల . అడ కల డ న క ! అత ంట జ న డంద
త ళన న ం .అ గ న ం మ
ళన ! మ రర క ! శర జ ం య డ
యణ డ త న పటణ అయన స య మ న
ప ం ? ఆ చన జ ం న న పటణ వ . బయ న
యణ ం వ యణ ం కడ క ట క ట
నచట న చ ం , జన యణ డ వ . అ వ
యణ జన కడ . యణ జన వల వ ట డ , బయ
నమస ం . యణ బయ ం . అయన వ నప
న త కవగత న . బయ ! నమ ర దయ యం ' అ త
డ బయ క ల న . యణ ల - అ టం
! వ నప ం . ద రట. అచట అత
గ నదట. న యత యమ శ బయ
. ఇ వర అ ం . అత . వ ద
ఉండం , భగవం మన యత ం ర రక న .... తం శనం అ నం . ఈ ఆ
ల ప న ధ వదం . మ ద న జ అ ల --------------
$14 ఈయఇఈ !న ళన .ఎ వ ప మ షం
ం మ ం . ఆ. అ !? క , ప మం ట ంద
య ం ట ప . క మన ల ప న ? హ శం టక ల
భవ ల ం ఈ టక ంధ కర హ చ ం ! మన మం ట మం
ర ," క ర ? ఓ రత , కళంక మ ! మం
 డ సంఘమ రప న క ! మం క య మం ట క య
ట . హ శం జ న , జ హ శం - సత చ ం డ
నవ న ? అం ల అత త ప ట? అ యణ వ . ఆ
జ డ ద ణ . ద ం గ . ర న
క ల బంగ బయ . యణ శర క ట
డ . శ న గ ప న న . అతడంద , య ల "
య ల ల మం సంచ ం ం . ఆ ప న ల తడన
నంద రవ ం . శర య క మహమ య వ .
ఇత క న . ఆ న త ల ప బ న . ఆ
వ ద ఇంజ ం చ .ప బ త గ ం .
ఆ వ , శ న టమ హ క న . శర స తం మ సంఘం
జమ స , సల న యం ర . తనయం ష త
బలవంత య . ం న వ క లత త న తన ష క ద
స ంప న వ హృదయ న మంత న యపడక, ఆ వ వద
మ ంద . అత హృదయ మంత ధ న భ ంచ .
ర ప న ట కత సం డ హృదంతర న సంక ం
. -----------------------

శ 818 ష ల జమ ం వర ం బయ న త
బయ తర త . ఆ ! మనం ఒక సంఘం న
స లం. ఆ సంఘం ఉన జ ట ణం . ఇం అ : 1.
అడ ఇ ల ం మగ ళ స ం ట త, సత ం లగ ట,
న న సర స తం ఇ ట. 2. హ అన వ చం న
సం స న బ , ఈ హం అ సంస , తన స
న . బ సద హం అ సంస
ల స నహ సంస ఏ య . 'ఈ ఉ ఆచరణ ట
మన సం ల ప మన న చర య ం క . (ఎ)
ఎప క నబ న ల మన సం స ల వడం ( ) హ
న వ త ,వ త హ నక ండవ . మ ర ఎ న
మ తమ . ( ) హ న స తమ రల తం త
ర సంచ ం ట సమ ంచవ . ఈ ఖ ల తమ గమ ంచవ న
. ర న ష ం .ఆ న ం న . బ మ
ఫల ం వ . ణం పకం ం . ఎ
 ష ల మ మ ం ఆ ం వ ం . ష ల ఉ శ
బలప న . అం క ఆ ఈ ఉతరం సంతకం ఉన ద . య
శర , ఉతరం అం షం న యబ న . ష ల. ఈ ఉతరం
తల బద బయ . ఆ ఉతరం సంగ ఆ ం బయ
ం ండ యణ గబగబ న ల, ల, న ఉ లన
శర ప సల న . (40) ... --------------
814 యణ శ యణ క న ల . అత
మట ప న . ఒక ప న వ య క గ ం . య , న వ ం !
న ! ఏ , ఎం వ . ఎ వ ? ఎ ? , ! ం ళ /
ఎవ ? . అక న ఒక మహమ య వ ఉ . అత , ఒక చక
ల ష ల , బల క ల ఉ .న మహమ య వ
ఈవ వ క నవ . బంగ ఇక డ ం ం . అ !' - 1బల
మం ; అ మం , , సత హృదయ, రమ ంత జ న .ఆ
జ ష . శల న . ం స ం ట .ఎ తల , న
న జర . ' తన ర ం కడ అల గ ల కృ ం న ద , తనకడ
వ , ద య రం ం . బల న మం . హ చట 8గ
ప ర న యన భ న క మం నర ల ర న . య అ
భయ త ప . ఎక డ ఆ డ న . అంతకంత గ ం
గ నబ న .మ జర న చన క న . స య మ జ
అ క ం . అత న పల . ంట ం .జర దగర
" ద ట ల వర న .ఆ ండ , పంచ ర న,
, ఇ య ం ం . అత వ . తన ట
వ . రమ జ ం ం న . తన ల ం న ల
తం ల ర ం . వ డ గక ద . త ంధ
ప ం ం ద .స త( )జర ద రణ . రక ,
మల ఉ ం పం ప ం . ఊ ష ండ, అ
ఎ ఇ .త న . ం అ మ న . మ ఎ ----------
మం , అ మం $15 దల మం ల త డ
క ద . " ల ణ ల త న ం బల ం ట
జ అ మం , న ల ష ం ట , శ
ం ట ఎక దల న న త ద ం .
దల మ త ద వ న ఆ షధ ల సవ ల
ప ం . ఇతర జ వ త ట అస జ ర తగ . ట ల
 క ప ఆ ద వ ద కడ - ఏ
యదల , అ ?' అ అ . (ఏ ప మ ! ఈ
అ ం . మం న . ఆ .అ వ న 'అ
. భరయ జర , తన డల , తర ట ల వ , ర వం .
ర కద న యణ న తం . యణ
డ ఇంక . పర శ ద తం త ణం
బయ , అమ రం డ . పర శ న గంటల రమంబ హ
ం న .ఆ క త దం ,అన ద , త దం వ . ఇలంత ల
ం మ న .' స .' త ట ం నకమ
వ . మ జ ం ' ష ' ణ ం రమ భర
త ం ల మ గ ద నమస ం , ల ప నక ర . మ
హం - ం అ క ల మరల న .అ హ న ర క ం
జ న .ఆ న న , క భగవ త చ ం న మ , మ
నమస ం "కృ ! కృ !? య ణ వ న . ఆయమ త దం శవ
ం -------------------
616 : యణ ,త ! వత . న . వల
క వల ం మ అ . అంద త క ఉం న ! త !
వం డ ఎ ద ం రమ త !' య త ం ల య
ల ం న . ల . ద ల ఆ ండ క. ండవ ' న న చం డ '
ర మధ క ల న . రత తన ఃఖమంత గ ం
. ఇంత యణ ండవ వ ప . తన హృదయ న
. అక డ య , పర శ ర . ద
ల వర డ . కం ంబ అ ర వ ం న . య
ఊ .' , జన ం ఉత ృష గం య ం య ! 'ఓ త !
ఎక ందం ? హం వద ందం .అ ఏం? ఆ ఉతమ త నమ
జన , జన తం ం క ఎ ం !! ' ఎంత స నపర మన
టపడడం ? అ ఎంత మనవ లం. ఈ మనవ జన ఎ మనం
గ . అ భ ంచగ ం. ఈ జన ం మనం త ం . అంత జ
ఎ ం , క ఆంజ , క గ వ ర .అ !అ , వ
ఏ జ ఉందంట? ఇంత మన రదృషం ఉన క అ వం
గం .అ పరం! కళ !వ ల హృదయం ! !
కళ పరమం గం న య న సంగమం . న న ఉం
! అ బ ం .ఆ ం న జ ధన ంత తల ం ం . అ ల,
పరమ టం అ ఎవ ఉప రం య !ఆప మ ల లఏ ?
త ! త !" అ ఒక ఓ ' యణ! అ ఆప మ . అక డ న మం
దగర ం . అ అ బం ళ ం ----------------------------

81? మం ; అ మం ఉండ ఖ ప . ళ
అప ం ల ర క ల , అ టం ! హృదయం ం ద
మ ం ! ం , వ యం తప గ వ ం. న ంచవ ." అ
సన సన ం . దం బ ం న అ భర ఇక డ జ
ం ంగతన సంగ , చర చర ం , డ న , అ మ
వ ండ అ . ఆ డఒ .ఆ ం ఆ ప మ నమ కం ద అ ం
.అ , రమ పడ ! కన ఎ వ మ, త కన ఎ వ ఆదరణ
ం . తన హృదయమంత కడ ళ . ంత
చ టయం సర మర . ద నం ం . ఇం న
ఏ య రణ త కవసర ం న . ఎంత మం వ .
రమ తన హృదయ చ ం ల గృహల . ల అత మల భ ప చర
జ న . తన ర యన హృదయ న ంత మ న ఒక న ం మ ర
ట న . ఆయన దన భర మన కష ప యన భయ . ఆ డల త
అ ం ఉప ం హృదయ ం ఆ డ . ఇం ం
ఏ టం , టపల ఎ ప భ ఉం . గవత కంఠ ! అం ం
ట. ' య . ఆ చక ం క పద చదవగల అన సంగ య '
అ తల ల ం . అంతకన అంతకన చర ంత పధ ల హ ం న . వ
పర త ల సంబంధ , వ ర , పర వ ర , త పర త సం న ,
సం న దంత , గ కర ంత , కర న ర ల స కరణ , ష కృ , డ
హ ద స కరణ , త ఎ , హ పంచ మ తమ ంధ ,
సం రవ ర అ చ ం . ద యన . ంఖ
అనంతమ . ఒక కృ యన . ఉప ష క హ న . త కృ
న సమన య ....................
16| భగవం డ , అ క ల ల భగవం ర , ఒక భగవం డ
, ధ గ జ . ఈ దనల న న య కృ .
ంఖ త ద ం న . ం శ రణ " మం ? శ
" వ ం న ం ల , కృ . కృ శ . | ంఖ క
గ చ ం . త గ ర పతంజ న . పతంజ త ల
వర వ . గ అ త , పరంపర వ న పతంజ ,
 ప ల ల ం . త ప గ పతంజ సంవత ర ల ర ల
ఋ ం యమ గ .ఆ క ఉప షన త చ ం . కృ , ణ ,
ణజ త ల ఇ వ తత అ ద , క ప ష న
కర, ఆ ర ల ఈ ం సమన య త అ పర హ ద
దం క ం . ర కృ . అర హ . కర సంబంధ క తన జ ం న
' ర ం . తర హ ఆకర హ స ప కృ ల ం కృ ఆటంక
కృ . తన స పమ కర హ ం .ఆ ర కృ రక
కృ స పమ ర హ ల , ఆకర హ న న పర హ త .
ఇక ర హ పర హ స ప పర హ తన కృ వలన తయ . ఆ కృ ఏ
ల కృ . ఆ ల కృ ం జ ం న . రణ కృ . శయ ర ంతం ప
న . తప క జయమం న యణ శ ం .
యణ బర శ న . రద ప గ న జ ం
. బర శ యణ శ చ యంత ------------
----------
' శయ 819 8 ఈ. శర ఒక నమంత ధర స ! దృ
యపధం ఉం ం నడత. ంత . హధర లం
నమ కం . ష లన ం ం . .ఆ డ ద ఇషం ఆ డ
షం వ న ళవ . ఏ ధ న అభ ంతరం ట . ంతం కవసరం .
ధర ం , అ ంస, సత రం పద ం . అరం . ధ ష ల
, ఆ అ మన మ ం . ఆ భర అంటగట . ఇ ం
రణ ప గల . ష ల సం ర న ం . సర లం ఆ ఉం ంద
ప మ హ ప రం తమ ప టం మత !' అ . ,ఆ
అ ఒం ధర రం అం .ఆఅ న దం న యణ
అన ! రం ప . వ సలమ క
' ఆన . ం ల ? ఏ శ ? ఏ ం !
వృ సర సృ పర క ం యడ మ ల దృ ఉన శయం అ బ అంద
ఒక ం ం ఇబం అ మనం ప ం లఆ ం వృ
సం, వృ సం అం రం ం . పంచం ఆనందం ందడం ం , నప
ఎం వ ంద ? ఇ అనందం ఇం ం !" అ . (అ రం
ఆ ం వల న పద / ఏ ర ం మం తం అం ఎ ఉపక .
ఎ అప రం .అ ఆ ం ?అ .ఇ అ ఉ క . ఆ భర
స ృ ంద డ ఏ ం ళ ళ వ క ?) అ . ఆ. అ
అ ంస రం అవలం ం ? ఆశయం సం త ?' అ .
మనం ర ం షర తం ఉండ . ధ నంత వర ' అ ట ఒక ం క అ
ఆచ ం ల ధ నంత వర ఇత ల కషం ఉండ డ అ క ?అ
నం, | (-------------

820 యణ . సంఘం ఒక షం ం అ ర యత ం ట
ంద అప జ . అ ం తం వల ఎంత మం నషం క గవ . అంత న
?' అ న ం . 'స , అంత వర వ క క అ న శ జ ,
పంచం ఉత ృష ఆశయం ఏ ? అం. 'సం ష ఉత ృష ఆశయ' మ . సం ర న సర ఖ
న సం షం ఏరక న ష సంబంధ ల ం ?అ శ , 'ఇంత వర ,, ం
ం పద వల ల ంచగలద . 'జ ం త ,స హ వ ' దల ద
ర ల త చ ?' అ . అవ గమ ం హ సనం ఉన మన శం , షలక
అంతకం ఓ పం నందం ఎ వ కలగటం ద ప గల ?? అ .' అ పద ఎంత
కృషం ఉ ం కనబర న ల అత న ర యం ' అ . '
దల పద అవలం ం భగ మ ర కృ ం కృం . ఇంక కృ
త ప ధన కృత త మ పర హ క ర వ యచట
ఆ . కృ సంబంధమ ప య ప వ ప క పర హ క ట .
కృ రం త ప రక . ర కం ఆ ం క ర కం
ఆ ద న కనప ం అం ఈ న . తల ఉ .
ఆ ల ంత ఉన . ఇం ఆఅ అన క , యణ అన ! జన
మ ష సంచ ం ం ఈ . ంత భం .' అన . స ,
ఆ ం ం , అ బయ ర దం ఉ శ ఆ అ 'భర వ డ
. 'అతడ ' అ అత వ ర హృదయం ర య ంచమన ' అ .
న వ న . ఇంత పం ం న భయంకర న వ ం ' న పట ం వ ట డ
యణ ఇం , మ ంద , ఆ అంద ఉండ
యణ , ర న సంగ , ర ంబ ణ ణ ల వ ం .
మ ంద వరవదన న . (అ ! మం క గ !?| -------------------------
శయ $2! ! అ న ! కం ఉం మం త ందం : దృ
అ కనబ ం ఈ పంచం ఇం హ ర ం ఉ దం , మం క
బల ం త బల ం ఉం జగ ళయం దట . మన ఈ కృ
అం ఉన స శ రస ఉన ఆ ఉన చ ఉన . ఇవ క
త దగం య గల . అ మ ఉం " సశ క తప ం ఉన
అత మం ! బ మం త ంద ఎ ప గలవ ?" జ అ !?
పర : ఒ ర ! ఒక సంగ ఆ ం , , మం ఒక కృ ం క వ . అప
 ళ వ . ఎం మం మన రం అ ం . ? ఎం ?? :
య , నన ! కృ య త మ ప . అహం రం
ఉన డ అ ,ఆ ర నమం ం త క !ఆ
, ఆ కృ పర హ స క . బ కృ క ణ ల ం జ ం న మం
డల మం ఆకర హ మ నం సం ం ట రం అ . ,
న ల మ . పర శ న మ తయం మ ఆ ట
. చ మ మ మ న . పర శ వ ల
అ ం ఒక సం ర ఆత ఉద ందట. అ ఆ అ లం ష ల
ం ఆత గ వ నట. త క ర భర క రట.
ఒ క ణ న క ట. అ జన ఒక న
ం ర ప ం నట. అ జంట ఒక ఔ రక ర నం నట. ఇ యంత
క న ఒక జమ పర శ ం . 'ఒ ! క
ళయ స పమ న వ త , ఆశ యస న ఉం . ం
ఉ హ , ఉ జ ఇ ఉం ర రం న . ం య ఉన
ఉన య , సం వ రస పమ కృ ధ,
ండ ల ప , న త , కన న త, యన ర (41) ------------------------
-
422 యణ ల న ం మ , గ ,
అ ం కృ అ ?' అ , ఒక పర శ . న గ జ .
ఎం ఆ చన క న ?). , ల హ క నప ం ఎ ట .
మ , ? ఆమధ ఆ . మరల ఎక డ శ వ న ట రం ం .'
అ ! ఆశర ప ఉ అ , ఎ క వడం ? --
ఈ ణరం ం ఖనం . ంచమ ఓ న
మ త నం . అం దడం త వ ఉండడం అన ట. మ
ం . ' ద . ఆ మల ఎ వ న . ఇ " ం
అం ఆ ఒక త అ త న . మ ట మ ల నంద
ం ట ఉన !? ! ంచ ం ఇ ?" అ ! '
ళ మ యటం న ప ??' ఇంత ంద ం ం ఓ
సం ం . ఏ ఈ ళ యం ం ళ ం . మ ంద మ
య ..... య మ ంద క త ం యడం ద న .
చ వ , య యక వల , ఎక ం ప న , ఏ
య ం ! టల రహస ం . ఈమధ సంస ృతం చ ం .
'నం ? 9. ఆ ధ యణ య తంతరతమ మ హ
మ గ న వ ం యమ న . చ ం స ప లట. అ ఒక క వ క
లట. ం క న చ దట. ఆ న మ ఎ మ వర
ం . ఒక ల నంట కద .------------------
అ ధ 888 ఎ గ ల రద ల వ వ టయ . ఇం
కధ న ర ంద పగల తన ? జ
య తడ .ఎ దన శయ మర క ద తన క
న ంపదల . ఆ ల వ హ వ తన ర త యన న ........ ఇ
మ ంద ఉమ సంప కర , ద వృ యణ వ య
సంక ం న . ద వ ధన శ వ గం ద .ఆ క తన స ద .
ఆ సం త " న . పర శ కడ ట య న దట. ఏ ప దల! ఆ హృదయ
ంత త . ఎంత మ మయ . ఆ మనగల ? త
యగల య ంప వ ద క , మృ ద . య చ న . ఇ
తమంగ న శ త ష గ ! ఈ చనల బర శ మ ంద
ం . అ మ ంద ప చ న . మన
ల వ తన సహజమ ర నడక వ ద న , రండ
నచట న . పర శ ద .ప
ష ట క ం . ఆ నల న భ త న .ఆ
తల వం ం న , స పవన త గ న .
రక తమ ం రక ల మ ప చ న . చ న యణ తల !
ట వ పర శ ఒక ట ?' ఆ ట ! పర శ రం
అ , ం న,ఏ ట !? డ ! దగర ?' ( డ ,మ
అ ం ఉం . వం ద ర ట ర ం ఉం అన !' ( ట గ !)
ఏ ఎవ ?..... మ వ కంఠం ఉం ? -------------------

శ 24 యణ "6 వ న కంఠం ఉన . ఎవ కంఠం ఉం ? * * ఏ భం? "

.అ ట !? ఏ త . ఏ , ! . అత కంఠ న న . చ న మ
ంద , అన ! ఆత పరమ ప న " అ అన . ఆ ం న రద యణ
క ఉత ృష త క న .ఈ వ తన గం ర హృదయం ,
' క మన తల ం న . రద ఈ ణ చ ం ట ?
అ అ ఆ ఒక మ న ం ల స ం నట న రద చ
ఇ క అవగత న . దర యణ ం ట . ఎం ం ట
? అ , రద ఎంత రహృదయ! ఎక డ ఈత తన రహస మంత త ల
ంచక సంచ ం రద! ంత రదృషవం ల ! హృదయ న కర శత న ?
 పమంత హ ప ? న మ ండ ండవ మ ?ఏ
ద . ఈ క. ఆ భవ వ స ం న . ఆప దయ ఆవ ం న .
అ న .ఆ ర న . న యణ కడ న ..." ఆ అత తల
దన హృదయ న న న . ఒక ఇ హ కం ం న . ర రక
న . అ యత ం యణ మ ంద ం .
దృ ంగ పరవ . మ ంద యణ దన న భ త
ల న . య సర మర . ఆ రద న డ ల డ
యణ న న త ణ సడ ం య న భం ,
ం "అ 'అ . గబగబ అచట ం ండంగల ం . న
యక మట సర మర న జ భం స ర
. | ఆ యత గ అత రమ క కంఠ ం వ న . అత తల
బ ఇ క జ లబ -------------------
ఏమ ! ఇ ర ప చ ం ? అ చ ం ట రణ ? ఆ
ం / అ ! తన . తన దవ ల . ద
డ . అం ! ర ల మ రకసంబంధ న ం ం న మ తమ ?
తన హ న , ఒక ద కల సం ం . ఆ వ
ర .అ క చ వ .
సం గ వ చ వ !అ న ఋ ల సంత గ న ? న ల ర కద ం
హ శ న సం చ జ ంప ఆ చ ప ? అ ప న ర యం అ
జ ంప డ ? చన! మ ంద త ం న గ . త
ట సం ర ల ద వ న ! ఈ శ న అ ఆ ర క
న ఆ న ల ంత న న . అ తనకంత ల జ ం న ? తన క
ఆ శ క గఏ రణ ? శ మత జ గద! ! అ ?
అత మత ం య సంబంధ న . అ వం య అత మత ష ష .
టత గ త న .క పవ ?ఎ య న ం బయట
? ప మ న మ ఆనంద యక మం . అ ధ ష ?
అత ధప .స రట ల వంక న అ కనబ ట .అ
ం న తన ర తన , మ, య . మ ట సం దయ క త ంగ
తలంప . ఎం ,మ త ంత గ మ క ం ట? య త
.
ఏ నఆ ట డక న వ పంద ! తన అ ?ఏ
గత ంతర ? అత కణత న . రక గ న వ ం న . ,
మ తల న తన యంగ ప త న . అత హృదయ దన స ష
 త న .స ఒ న వ ప . సర పంచ అత
య న . ------------------
యణ ఎ సం మ న , ష న తనకడ ం య ,ఆ ణ ల
మ ంద జగ తల ం న ల వ వ న . ఆ గజగజ వ న . ఆ
ఆ ం ట డ భయప న .ఆ యత గ ం ర న . దడదడ మ
ం య నణ న హృదయ ం న .
త వప , త కలం న ? అ ఎ న కల న తలం న య న .
అంత స శ ం న . ంత బల న ? అత డంత కం ప ?" ష
చ ం న ? క శ త న న ంప న . ఇంత ల న భంగ
క ం న ? అత ం న తన ల నట న . అత
న . అ ? ఆ ట రత మ ల ప ? చం డ న
మ ర ండ ? అంతకన త సమ ం న చ ంప . ఎంత గ గ
గ ం ! భయప న డ ల ంగన .
కరన ల ష చ ం న తన ట . సంచ ం న
చ ం న ? తన త న . దక ల న య తత వ
న . త వర ంత కద ంప . యణ ప హృద . అత
ప మ మ ం న . ఆ మ నప న ? తన మ నంద న ండవ
కఅ ష షహృదయ చ ంప . అత హృదయ న , అత
ంత గం రమ ర న . తన మ ' న ?ఆక క వ న ?
అ తమ క తన హ న యవ ? అంత న తన
కళంక ? అ ఎ ? మహ గల ప ర క ం ం న త ప త
ఎ న ం ? ఏ ! ఏ ! త ప త భంగ ట రణమ ? అ ,
మ స డ త మ త ం . తన బరమ క ణ గ న . క ణ మజ ం న .
ఇ క పరమ ష న నంద న ల . అంతమ న ష -----
--------------

హ ధర
యణ తన కడ క శ ష ల హృదయ మ న య
సం యమంద . అత య మహమ య వ శర ం
బ ంబ గ రం ం . శర ష లక సం ర తంత ,
ర లగ . తమ మ తంత సం శ , ఆశ జయమం ట
చ ంచవల ర అ ష ల ప ం . ' మ న స ం లగ
వ , ద మ ంత ల ఉం ం అంత ల ద ర ఉండవ . మ
సం ర గ డల న ం , క వల న స ంశయ ఆ కడ
వ "న ' శర ంద వ ం .
ష ల చపల త, ఆ హృదయ క క ." శ మమ ర న ం
ం . ఇంత మహమ య వ శ ం రం ం . శర
ష ల మహమ య వ ప చయ క ం . " ష ల ఇం న
న కల . న ఆ ష మహమ య ల ట ం ం .ఆ ల
శ ల డ శ ం వ ం .
ఒక డత వ ప . ష ల డ . న న ం . ం
న క మహమ య వ క ం వ క ం . ష ల అత
ల లక ం న . రంత శ గృహ న ! శ నక ష లక
మహమ య వ గల సంబంధ కరత మలక న . ఆ ం శ
హృదయ న ట కనబడ కంటక వ ర ంప . శ ధమ న ర
య న . ఏ ధ య . అ యణ వ . య వ
. ం తత ం . తన ర త ల సం ర న
అర ల గృహ త న ం ?' త అ న ల బ ం గ .
త అ క ట ఖ మన ంస ం య ర ం ట -
--------------
828 యణ పర ర , పరధన ఆ ం ట ప ల ం ం ట య . న
పకృత మ ం . అ ం ర కర న పవ . సంఘ
ర న ం ట పద ల నలవడ . అ య అ ంస ,
సత న వ క డ . న సంఘ న ధనమంత నందర సమ బంచవ న
భందన ప ర జం ట పమ . స చ కర , మ సంఘ
జనంత సంస ంపవ . అ న షయ ల ష ం , ల
ంఛ హ ట న ర , అ ఇం లత ం న
హసంస ల ంఛ లవర త ం . హ న మ ం ట !
అం ష న డల . అం య ష వ న . న న
తంత మం ట న న ం టక . ఈ యణ తన
ధ న ం .అ జ ?ఆ క పధ ' క న ద తన నమ క . ఈ జన
న క ఆత మరల జ ం ? ఆ ఆత - న , ' న అంద ఈ ఆత -
ఆద ంతర త లన ట వల క త అ శయ జ ం . ఆ శయ ర
చలన క ర ం న ఇ వర ంద ల ం న , య
' త అ క సం హ జ ం న తన వ , సం శ
త ? ఇ వర తన త వం కమత ' ఉం దట. మ ల న,
 మ స న ల న జల ప త ం వట అ య డ .అ
జ ? ఇ జ ?" ఈ చన క శ తన ం కడ వ . ఆ
మహమ య , ష ల న ర వ ...." ఇం ళక
మం హృదయ పశ ంప శ తన ద చ ం న
ఎ ంగ యవస . తన ర జ ం నద త సష న . దృడ
డన ంత గర ప ం యంత త న న . కళ ట చంచల త
అ ట ష ల ఇంత చక ం న గ , ట.---------------------
హధర 829 తన హృదయ ద ం న . త స తం మ సంఘ
న , ంద ంద వ ల ం న , త వద త ల జ ం
న ర నమ ! ఆ తన ర క ం జ ం న ? శ
ష ల కడ క న న ." ష ం! మ అం ం ?,' ! !అ
! అ అం ? ఆత డ . తప ఇం తలంప .
న .'? క వ ం , హృదయ ం ? ష ! మ
ఉండవ . అ తప అ ఉ శ శ అ ట ప వల ం అ . ఎం
ట? మన ద ఏ ఒక శ , ఒక వ ంద , అం , ' మ
ఇ మం తరగ . అ !' 'ఇ వర ( మ డ ఆ స న ఉం ??
అప మ త న కనబడ బ . అ ఇప మ త న
ష కనబడ అ ?'అ అం క అ ఏ టం , హృదయ
త ం ? అ ...... అ ఎ ప గలనం !? అ ష ం! ప ! ఇ వరక
న త అం అ అం హృదయం న ం ? అం అన డ !
భర వం గ కఅ . (అ ! న భర వం అ .స , రవం
డ ? . అ ద మ త ం ?' ష ల గ న వ శ
గ ం న . అత న ప న న .ఈ వ అ నం !
" అ త సన న ప న . అత , ఆ హ శ న
' మర ! న క శ ట ట మ ం . ఆ
ర ." ల క ప న అంత (42) -------------------

880 యణ ళబ న బంగ ట ప ట
. స ల వ నద న ండ ర శ ంక
జలబడ . " శ ట ప న సంగ ష ల మర హర న
గ డ య న . న యంద మహమ య వ శ
ం వ , వరం క మధ గ , కల క న ష ల దన హృద
. ష ల సర మర మహమ య అ ప యత నక న
 , త యత వ ం న . ఘ ల అచల న . ఆ సమయ న
శ ట ం డ వ వ . ఎట ట శ ల ం డ
యచట లబ , ష ల , మహమ య వ చ న
లబ . శ . మ మహమ య శ
ల ంప క , ఆ వ బ క ప .
నక , శ త య . శ క బలవం డ ట
త ప , ప గ ం ంచం ! ందరప .
ందరప ట రణం ఉంద ంచగల . ఇ ం ం " అ . ష ల
ల ం . గజగజ భ ల యచట న . "ఆ మహమ య వ
కం న తన డమ ంప ఎడమ త ప (" ఆ క చం ?)"
! కంత భయ ఉం ఆ అ . ష : ళం . ఆ
వ శ క , ష ల క ణ ర ?ఈమ హ
, " . క ం . " శ ఏ ష ష ?" అ
గం ర స ర న న .అ అ ం ?అ యన . :అ !అ అభ ంతర
? ష : ళం ' ! -----------------
ధర 881 ఆ వ ం మ డ . శ
వ త షం , ప శం కృత " అ గబగబ, క ల
కల , ష ల చ లబ న . అంత అ నర తమ న శయ ఇంత
య న త న . ం శయ ల సంఘ గ క ట? ర ల ం తన
ప- కృ ప వల క అత ర పర న . అం య
స బ ండ . అ య న క జ .
శ అంతకంత ర ర న బ . అత ఇ క రవ , కంటక స ల న మ
బ నన ధ నం ం . ఇ వర త న శయ ల మట గ గద న .
ర ల హృదయ వృత . తం , న ర ం ట య తమ
శయ తన డ మృగ న . ష ల భర దృడ న ల బ న .
తన , ఋష ల ర ధ న ?ప వ మహమ య ల న ?ఎ
భగవం ! భగవం నమ , ఎ పక న వ ? య ల ం తన
యత ృషత ధ ? ఒక ళ తమ సం శయ ల అ న ల త ? తన ర
జ ం న . అ ! ం బ కనబ ట . ఆ ష ల దగర ం
ఉండగల ? ష ! ంత ం .ఆమ మ చం మ అ .
య న జ గ ష ల తగ ?ఓ ష ! ష ! కష ల
రణ ? వలన అ గ ప ?' , న దంత మం అత
మన న శయ క న . నట న . హ న .అ !
య శయ ర న . ందరప , ఇం క ర .ఇ ,ఇ !
వృ . వృ ! య పర శ , వత . ' !
య దగర యం ?' ----------------
క2 : యణ | అత ప ం గంటల ం ఉతర . ల
రగట డ న . మ గ అ ష ల ం గ . ఆ న
ష వ పం మంచ పం న . ష ల క గ ం . ఆ
ర శర తన కడ న . అత క ల ం క న .ఆ
సడ ం ఎప ఆడ ళ ధల ర 'అ తన తగ
పం ఒక ట మం ండగ యత ం
ంద ప బద న . అత న . ఓ త ట 10 గం. 20 -4-29 తటవ
యణ అడ ,మ , యన - ష ణ -( మ ).
ద ఉదయం - - వ . శ త రం ఏ ష
భయ . అ తం యణ న న
న డం న . యణ న హృదయం చ ం తల క న . ఈ షవణ ?
వలన భయ ద తం న . అత త ణ రం ల ం
. అయన తం ఉన ద ల రం . అ దం
ం ఉం ." అ . ష ణ ల భయపడవల న " న . ఏ భయ
న . భయ ?య ంప రం ర యణ పం ం .
శ, స, ద మ న క క ం ంచవల న ద ల ---------------
త ం , యణ ం డ వ న
రం .మ ఉదయ ర ంత , యణ ద
ం ష కడ వ . ం ల డ ం . వ
న . ఒక ండవతరగ బం యంత న మ , , A. యజ
రయన , ం యమ , రమణమ , నకమ , ల ప త షమ , ల నరసమ ,
. కటబ న . అయన ధ
నణ మధ మధ మ , ద సట ధ
ం న న న స ం . అత ర న ప, తం కడ
వ , ఓ ఎ ఉం న ?" అ ం . ' ధ ఉం . ఫర ."ఇ వ ం !
ఏ త ,ఏ న ,క కఏ !' అ . న
ప ఇ శ యవ న రం ర ం . న ఒక న
మచ , మచ న య ం దట. అ చ న ప ల ందట ద రం ం
, ధ ద న . న . ం స ం ట ద .
య , అమ ర ద క రం . మ
 వ . ప ం మ ద , తరమ జ
ద ,ఆ ణ ష ణ య శ ం . కండర ల య ణమట
అ ట వలన ణ న ట క రక ం షయ వ ం ణ కండర ,
ర , రకధమ , రక ళ ం ం ణ న ' ప
డ న మ అం యవల ం య ,
న పటణ క రం కడ ట తమమ సల . ంత
మం , క గ న పటణ న బయ ట శ ం
యణ న తం ! రం న ం న
' దలంట యవ న రణ . -------------

884 యణ మ మందక ర ద . రం ల తగల

ల జ వ " ట త న కండల మం బండ
"క దల న ద త . న లంత యబ న .
సంబంధమ వణ హ ండ యంత రక నష ం
రక ళ రం చర . ఆ జంత
రక డ ం .మ యం ల ' ద యణ ం
వ " న వ రం క క ం . న క, అయన
కడ న స య ద వ క క ం . రం పల మం మం
ం . క ప న ం న క త ట మ వ న
రం ర . ట జ ం , రద , న పటణ
వ . , యం న ళ స . జ : ఏమం
వ ! పర త ందట? : ఒక ం వ ధం . జ :
అమృతం ఎ గ అ మ ఇం వ ధం ఒక " క క ఉ ందట
"గ . మ అమృతం ఎ గ వ ! :ఎ ఇం కనబ .
వ అ ! జ : అ టం . బ !
వ వ ంగ ఏ గద? :జ ం , సనసభ స లక బ
ఉం ం అ అ వ ! జ : వ ద ళ ం అం
తర న ? జ ం ల , జ ం ల . : ఎలగ వ
ట .జ :ఎ న ---------------
శ త 885 : అ న అ ం దం ! జ : వ
బ ఏ వ తమ అ అన ఉ . ఇర ఏ కన న కనబ .
: నవం ల డ న స తనం వ ందట. జ : ల ప దనం వ న
యం ద సరసస ప ల ల . |6 అమ ర దన ల
 యణ వలద ం . ఆ న పర శ , ల ప , , ఆలం ఘవ జ
క య , యణ క స ఒ హ . ఘవ అలం
"ఏ , బలం అం మన ర ల ళ . ఉ ం. యణ తం .
అనగల ? మన బలం ఉం ? ఆ ర ం ఉం ?? అ ప క ం . ఆలం : అ ! ఏ ద
చ డ !క . కలం ట ఎం వ ? | పర: స ట ంద వ ళ న ,
క ళ తప వ ం ర అ ! ఆలం: అ , అ ! క !
దద . న అ ద ం ప బల మ అజ .
పర: న లద . మ .అ య గండ పరగండ రవ
సకల ర ఖర మన హ జ శ ర ఘవ య ం టం ఉం
. | ఘ: అ రల ! ఒ యణ మం ! మన ఖ ం ప స ఈ క న .
ఆలం: ఒ , ఈ క ద ద ఊ ం ! య . :
డ డ అక ర /ఇ దగర ఏ ఉన . | మ: అ ం గ లవ
, య ! అ ం దం !వ ప గ ట మం , -----------------
886 యణ . పర: ఏ | సం త ట . ం ం ? గ
ట ం ఉండ స- అ- - ఆ! ల : అ ! ఆలం: పద ం ?
: ర ! ర! ఘ: ల ! ;ల : అ అ ప ల డ .
అంద ఇ క ల వ ం ం . తల ఆ చనల
ల డక ం . ఆలం క త !
లంద హృద ఆవ ం ఉ ! ద ం ం ఈ రక డ
మన ం . అంద గ మన 'అ . ట ట
క వ . ప వరన య తం శ త న మ ంద
ంత న .త త య దగర "అ ! తం ల ఉ .ఏ
బలం, ఏ ర ! ఆ హం ఏ ! ద కవల ల ఉ . కం ఇంక ం ం ం
కండ గ న మ . 'అయన న ం మ ధ కనబరచ ం ఉండడం ఎం
ఆశర మ ం . అయన ల ద ర ం ఆయన జ జన త ం .
అయన తం . అ ! హృదయం వ క . న ధ ?. అన . ఆ
క క ర ' మ త త ల ం న . యణ అనంత కృతజత
నమస ం కత , ంత మమ ట ?" య తన ద ం పం . \
మ ంద ప ల జ న ంత స య రం ం .
వద , ధ లయ ల ద సం గ అమ రం వృ
రం ం న క ప న ------------
ప వరన $ 81 జ బం రమ . గ దశ, గ ( న ) ష న
ం . ద , ద ం దంధ ల జ , తమ
 వ ల ల ం త శ ల ం . తన తరతర ల ం
స ం న హ ల , త ర కర న అ ం య
శ (ఇం ష ) న . న గ ల ణ లవ ల ం . పడవల న ల న
స నమం ప ం . "ఏ య అయన తక వల న నం .
ఏ డం . ఏ హ స షమం " య గడ ం డమ ర ,
పక ల మ ల . తం స య న, యణ స య న ల
య బ తన ద ల రం ం . అమ ర మం ల అ
యంత న ల ం మం ల ల , మం , బలల , క గ వ మం ల ,
లక క గ , లప ం ట కగ , ట ,న ట , ద
సంబంధ న క ల ట ట కగ ; లప ట కగ , శ త క
గ . | యణ శ వ న డ ర ద ల
యంత మ నమ . మం క గ , లబ ం గ ,
ం గ , ఆ గ వం ల మ - ఇం ం ం వ ఆ గ ప కల ం క ం న
పట క ం డ . | ం గ అ నవ ర య ల
యలంక ం . యణ . | ఉప ష ల ం , గ త ల ం ,
భగవ త ం ఉ జక భ మ ర న క మ దకర ం ,
బట గ ద ం . తన ద లయం దక డక డ ర గ షయ
ఖ జ గమ ంప వల న క ద ద పట వ ం దల
ం టగ ం . గంధ క , ణ గ ల ప న న
ధ శవ డ హ , న అ రమ యణ
న , యణ బం న క అత తన ద (48) ----------------

888 యణ |E ల నక డక డ నలంక ం . హ ద , హృదయ ద ,

ఆత ద , అ జర ల ఇ . ఖ వ ం సం ం '
అ తన ల న ం . | ద న వల మం ల సం ర
ం ం . ఏల న వసర ఖ గల మం న స ,అ న
తం ం ట య ం య త ద . న క
ఆస నం , డ గవర ం ఆస మం యం ." అ
త ప ళ ంబ న . | అత మ లభ ట
(పక బం స న ) అత ం . ఎచట న నచట ంట
ట అత కడ ం " , ఒక ఖద సం , న . ఖద సం న .
ఎ దం ళ ల చదర , అం ండర , ప ట , ద అర ం ప
యం , ఆ షధ ట న క న దంత (పర శ ర' బ మ )
 ండవ అర శ ర న మం ట ట . ఒక న ఇత
మం ,ఎ , , , మం ల ట ం . ద ల క
న ద ల ఖ ల మం ల , క త వల ప కర
నం ం . ండవ డ మం ల రక ల , అ రక ల - దల
నంత ం . న ద ల ం వంద వ న . ండవ ల వంద ,
డవ ల ం స సమ వందల క వ న . యణ న క
" త . అత న మ యంతట న . మ గ వ అద
ద ద ల వ రం ం . అంత ఎచట ం వ న య
మృ వత! ఇ డల త . శ ( మ యన ంగ
న న ల ర ర న వ న . ఎ నం చ న ? ఎ
నం న ? ఆ ంత మన ం అంత 8 కరణ న న నం న ? ఒ ఓ మ
హన య ం న , శ ంగ ఠ ----------------
ప8 వరన 889 న ం క ధర మరమ న ? తన ర తన గల నక
న ఆ గ వం ం ? షవ య టత గ ర క
గ ట గ ! ర నంత ల రం మ త . మ !ఆ ? ఆ తన
డల ద య ట క తన న . పర శ ! కరవ ? తం ! ఈ ప ?
" ంత ప యద న ? డ గ ం ట క
యణ వ న న ? హృదయం కల షం అ ఉం . న త ం బ న
త ంప ల వ న అన ర ం క . డల త
' అ ం ం ! కల , సంబంధ వ
హ యవ న య ం . 'ఆ ట తల తకం ) అ .
ర గ . ఇ వర టక లన ష . సం త లన
క ప క మన క . కళయన నసహ . అ ఎంత కష అ ఎవ
అ న ఏ కష ? ఎవ ఆత ?? అ ం .
'ఇత వ ం ? అ ళన పర శ . ల
ఎ తన ల ట ర . సం త క దల తర ల న
అం ల . అ అబల . చం డ ఏ న , అత క ల .
క ర ల కధ న భ ంచ . ణ ల జ వ రం ం చ జ
దన . ఏ క త అ . రంతట న .
. ల ం ర అ న సం త .క ల ం ర ల న టక ,
.
అత తన హృదయ గ . తన ద ల నమ న లకృ ల
దనకర న . భగవ త తమ వ క అర చ ంప . "కృ ! కృ ! భ
 ' హృదయ న భ ప ళ , ర ? య హృదయ
న కం న క తలవం నమస ం -------------------
ఆత హత . హృదయ యణ సవ ం వద న ల?' అ శ మ ంద
డ . య తన న మతత య ం న .ఆ మ ం త
' అ ఒక క న . త యవ త న ,
ం ం వల న . ఆ న న తన శ రంగ ల ం న . భ ం న
అత " షత తల న ల న జ ంప ం ట శర ం న . మ ంద .ఆ
వ ర , త క న పరమ సన త, తన త ం న
వ జ వం . య రణ న . అప ం సకల క
త న వ న . ' నంద ం , నన ంద ం .
మ మ నంద "రన వ తన ధ ం న ద
ం న . ఆ ం ఆ యం వ న . ఇంత
వ . జ ర . న ర న ? అయన జన త ం
సం ర ట భగ న ? ఆ డలట. ఆ డల ద ం ం వ ?
ళ స య " తమ ? హ ల యడ డ ? ! అ చన. అయన
ం య , అం వలన అయన హృదయ కర శ నద దన క యణ
. అ ణ మరల హ ? అయన కల యదృష ?
తన యణ అన ర ంబ వన చ య . గం రహృద డ
యణ ఆ తల క .ఆ ర తన ఒ ,
న . ఆ ర ంబ ంత ?' ఇ చన త వ ం న
వద ం ద ప సం ర వ ం చ న మ ంద . ఇంత
శర ష చ డ న . --------------

mum ఆత హత 841 అ ఓ? ఆ ళ ఎ సం షం ఉం !అ ం ,
పంచం అం మ ప మ షం వడ ?|అ యణ ,
, ల ప , పర శ ర లక డ వ . | : శ ష
చ డ వ న ! చ అడం . ం త ళ
వ . ం ద పం ం . ఉత శ ఇం
షం న . అం ఉన . అ ప . న .ఇ
మ ంద ఆ తర యణ ం కం త హస ల బల ,
రం ం న . , స ద ల వం ర దగర . ళ
ందట శ ం వ . అత వ ప చయం
. సర టలం న ం సం , సం మ ఖ ళన
 ం ఎ వ . ఒక స తంత మ అ ఒక ఉప సం రం ం . అం
ద మ ఉన . అ ద మ ఉం' న ం ?అ అ !
ట డ క . రవ నట న . ఒక ,మ పం ఓ స ం ఉ
! !" అ ఒ య ం క . అత డ .
అ డ సం షణల అత డ . అం ఆ ఉతరం అంద చ
ంచం . అన !' అ న . ఆ ఆ ంహ వ ద న . ం న .
సహజమ ందర న ప ప త భ వ న . యణ ఆ కవ ం , న
ఉతర మడత ఇ చదవ రం ం . మ ంద అ , నమ ర .ఈ
ఈ మర ఉండవ .ఈ న ళయశ వ క
భయప . అ సత న న .అ .
హృదయం ఉన య ------------
42 యణ ప ఇం ఏ వ మ న , ళన డ .
భగవం డ ఉం ఓ ఆడ ఆయన అవ ల , అ య ం ఉం మగ అత
అవ ల ఉ శం. ఆ న అన ల త అ యం ప ర
మన . అ ఉతరం ల అ , త ! ఉ శం ,
అ ల సత న ద డ పర ట వం మ ల ఉ ంప
బ అన . మన ఒక ఉ శం. ఒక ఉ శం ఉం బ అ
మక న ( ంఛ అనం ) ఆ సంగ ం ఉ . అం . అప ం
పణ రవ న అ . క ం . ఉ ప
షమ సం వ య ఉతరం న ర ల వల ఈ పంచం వద .
ఆత అ ఉం అ సం ం త . నమ ........ శ ) అంద
సం ం . యణ మ ంద అ ! అత ఆత తర న ంచమ
"అ అ . మ ంద క ల గ అ ! అత ం త
అ య ప నం అత ఆత పణ అ గవల ఉన . భగవం అత ఆత ం
క' అ అన . ట డక లంద ఈవల వ . కడ వ
' యణ అ ! శ షం చ ?' అ అ ం . అ న "6 ఏ
రణం?' ఈ ఉతరం చ త త .) ఆ తర చ న
రం ం న . " మ ద డ య ! ? ' ల ం " !
ద ణం ఉం , ఇంత ఆఖ య . ంతవర వం .
దం అ మన ఆ ధం జన స . జన స ంచటం ఆఖ
యడం! 'ఏ ఏద బం ....' ష ల మ తన మ ఇ ం ? మం ,
. ఆ ఏ ం ? పం ఆ డ ఒక లంగ క ఉంచ . లంగ
ట ------------------
 848ఎ) ఆత హత "ఇంత ఆ డ ష ం అ నం మన ఈర ం . ద
ంత స నం భం క ం . మతం మ దం అ ం . ఆశ
గంగ క న . అ అ ం . న ధ అం అ ం . ఎక స నం
దర . అ అన అ నం ప ం . అ రం అ ం
భం క ం . ఈ ఎ ష ద మ వద , ఇం ళ ం
దగర ం ,ఈ వదలక న ఎ గ?' అ ం ష ల ద మ ,
ఎంత య ం !ఆ న బతకడం ఎ ? ఆ మన చలబ ం చల
న . ఎ ఆ ఉం న . ఉం ం ఈ జన రక ం/ ఇం
జన ఉం ? స ! మ . అ ఈ హృదయం ఉన ఈ , ఈ మంట , ఈ అ
పర తం చ , జ చ ం ?' , ఇంత ఈ తం ఆఖ అ
అప నంద న ఃఖం ఎ భ ంచ ! . ల పర శ , జ, ఆలం,
సత ం, ఘ , న ఎం ం . అంద ద ల . రం , భయం
ం జన ం . ఈ ఉతరం అంద ం . అంద " (నమ
శ . || క|| త ఊ .....వృ ! . "ఈ ఉతరం చ వ క చ న
శబ . " అ పర శ . : ? స న రం
చ ంచ . ట రణమ , అ ఉన .
ఏ హృదయం ! : అ ? ? పర: ఏ ప గల ?
మ హృదయం ఎ ం ? ఆ ---------------
ంత ధ రద మ అ ంట , మద భర ల న ర ం
చ లం ట అల ట న . తన వ న మ ప న .
వ ల ప క ం , ం . రద ం ండ, నచట గ
ం ట . రద యత ంట న ప డ అంత న . ఒక
త న . , రద , న పటణ గ న ర ణ
హ క న . ఇ రద యత న . ఆ డలంద డ .
మ తన న వల న న , రద లం ' య
య . . ం అ !అ ట , ప నచ కం ,
తన ఎం గ న , అత , ఆ డల , మ న ల ట
ద య . ం ఆ ం డక
ండవల న య న . యంత ం అ య గ న . ఆ
హృదయ మమయ . తం క. అత ంట చ ర డగ మ హ
బ న . తల ట న . లల జ ం ట " ద న . ఇంత
శ ంతల, తన మ ం వ నద మ తం ద ం ట న
పటణ వ ర , యనంత ర ం , న పటణ తన నత ం
 డల డ వ న . యణ నం రవ నప ం శ ంతల తన
భర డ ం ఖ న | జగ హ నంతర భర కడ న , భర
తన క న మరల జ . ఆ ం భర వల లం ం ట,
న న ం ట దల ప చర ------------

ంత ధ 845 | ల వ ల ం ట , య ర న శర
ర ప వరన శర క ం న . ఇం షయ య క ట రం ం న . భర
పక ప స న వ , యల మ ర మం చక ప ం న
రం రం ల ఖద ప న . భర మంచ ద మ ర క ం న . సయ
ం ల న . శర ఇ యంత ఆశర నం "ఏ , ఇంత ద
ఎప ం వ ం ?ఏ ఉ శం ?" అ య భర గ ం ప ం
శ ంతల డక న న తన న .ఆ గర . ఆనంద
దన డల శ ంతల న యణ ఇం వ న యగ జనకమ
సం శర ల నం . శ ంతల యంద బ క ం ఉన దన
పం న గ , మమయ ! వం ఉన ం ?" అ ప క ం .
శ ంతల న ప న గ ల ం , "అ ర !
' య . రద , శ ంతల నచట క న వ ం ! జ ంద ,
కడశ ం ం ట ర బయ ఉతరం .
ఊ ం శ ద ం అ ంద , ఉన ం . ఉత
అ న , వ నం ం ం ం ?) ర ?.అ మమయ !........
దఏ ణంట. ఆ ం ం త అం డ ందట. అం క |. ఏ లం ?|
.... న . అ , డ అంద ఉం ,అ ?
ద ద ? య ఆ డ తన కడ రమ న . ద
ఆ " అ అ . జన న క రంద
ం యమ దట------------------
846 యణ అ అమ మ న .ఆ ఎ ం .ఆ త
. తన తత ల పం కరణ ప ట, అచల హ ం ట , ద
ణతత కం ర ద ట దల న య న . ట లంద
ప క ం డగ ం ట ర పద , ప దల
న ట భరక ణ నచర న ర గ బ దల ! యజ రయన
హపనయ ంచగల . ద వన ప .ఉ
బ మ ం మర సం ం . మమంత బద .
యజ రయణ వస గల ద సం .
 స తం మత ఎన క ల పల న . ంట వంటలక ప . బ
డం ంద ప యవల ం ం కడ ప ట గ ం యమ అ ం కడ. ఏ ప
వం ల .య ం న . రద దగర . ఏ , మరద ! అక య అ
ద క ం , అ ?' య ం న శ ం; అ టం వ న , అ మమ
క ం ఏ పం ! ం : అ స పం ం . ం డల న
అ ఎ అ ందం వ న ? , క వల ం రద ' |శ ం: ఎలగ
తటవ జ ప . దన వ , త వ , యం
వ రన ట. దన క ప మం . న: అ ట డ , అయన
క క , డ వ అయన దగర ంచవల ం భర క క అ ర క క ? డ ంత
ం క క . శ ం: అతయ వ , వ న క క క
ఆర య . ($ అంద , నన . ఇంత వంట ం ప యంత
ం ల నరసమ వ . ఏ డ అం ం ?
వ / అన గవ దగర ంబ ! అయన గవ రన ట. అ శ ంత
గవ .వ గవ ందర ఏ డగలద డ ?) ------------------
....... ంత ధ 841 శ ంతల రగబ న ం . ఇక డ పతం వ . దం
ఓ ం " అ అన . రద న న , ర ంత అత ర వ న ర
తమల ట న . ఇంత , సరళ, న , త వ .
మ ంద ప ల న . ల నరసమ ల హ స జం ల తన ం
వ ట ష . ఇంతవర ఎ ం ఆ ల చ ర
త వవ కనబ త ం ధవ మ ంచనద యగ ,
పంచమంత చట న య హృదయ గడగడ న . య
సహ స ట, ల ట . ఈ పటణ ల ఇం క , య న .
త హృదయ ఆ చన ం , ం యమ అక ! ం కంద డ 'య .ల
నరసమ స య , వ ం క అన ంశ మన న రం ణ
. ం న క య , న ఎ క ణ సంప క ట క
ంతక ఉన రక లమన న . ఎ ం న ంట య ణసంప !
క క ఇంతక !! అం అన క ంశ
మన , ళ క ంశ ణ .ఈ ం క. ఈ ం డక అ
క దన ట అ " ం అన ఎ మనస ం ? ల : ఆర ం న అన ం ఏ
రస , అ మ ర , ంస , ద , ఆ మజ, , త అ .
కల క వల ండం అ ం . ండం మన ం . అంత ణ ం . అన ఉన
ఎ వం ఆ శ , ఎ వం , క మన ఏర ం . (ఇక ణం
ఎ వం , ఎ వం , మనం జలం ఉం --------------------
 846 యణ .ఎ అస ణం ం ల కృ అం ం న .
అం ం మ తత ,మ త ం అహం ర , అహం ర ం శబ స ర ప రస
గం ల పంచ , ఆ పంచ ల అ న స ళనం వల సమస జగ ర ం . ఓ ల
ప , యణ .ఆ , రద ఎ స కం ఇం ట
డ . పర శ , ఆలం, ఘవ , , టకమం ర కడ గ .
యణ ప యల తరగ ఇ వర ం . ప ల ల ల ప
త త , రద ండ . ఈ ల ట యణ రద క
న , యణ న రద హృదయ మన . ఆ
లమ ట క వ క నగల ? ట " ద . ఆ ట " క టక
వ న . క క ట ం . క య ట .
క క వ మం క య ప మం ట వ త ం |
గమ గమ , ఏ ం ఉ మ !' అ ల ప అ . | స ల
అ న , అంద ఒక ఓ , ఒక టంక క ం ం ం , క
హం స ల క వ నృత . ం న వ ట అంక
" ద వరవర ఒక ఓ ట ట , అలం ర అ త . ప న .ఆ
న మ ల యంద హృదయ సంచలన రణ . క గ త వ ట వ మగ ట
ం క స ప . ఎంత న గల . ఆడ ం క న
సదృశ | టక జ న రద తన ర న భర న . భర
య .ఆసర న మరల న క న . భర గమ ంచ ద య న ంత
ల మట ం న . మ ర ----------------------

14g స ం న . శ న ఏ ఆ వణ న . క
మ న . ం సమయ న యణ దల . బయట గ
వ . యణ లగల (ఒక ధమ ల) అ
కం ట రద . ఆర ష స .| భర ర హ న
అల న . రద ట న త న గమంత ట న న .
ఆ నంద న ం .ఆ , ఎ ట దృశ , సర మర న . ఓర
భర న . ఆ క స న ం , ంద డ భగ వ
. ఆ క ల మ మ న . హృద న ప మళ అల న . కమంత
సం త ం న . ట (ఓ ) య ట మన రంద బయట వ తమ తమ
బసలక ,మ యం ల యణ ం కడ రంద . ఘవ ,
వల న న వ న . న లంద , , సరళ న ఉ
ర ల ం , ం న . తం జ ర గ రణ న న క
రం అయన స య లక ం , సం రమ ం .
ఆనంద , యణ , నట జ " దల రంద వ .
య లందర ం . | మ ంద వ ట ప ఉ ర ,
దల న య , మల స సరఫ . హణ వ వ మం
ల ం , ధ ం బం ర లందర వ ం ట ద .
ప ల , న శర ం ల ద జ ర ం న
యణ . యణ , పర శ , ల ప అ సరం
ం .ఆ ల బల , చక బ న . యణ భవన క
న లవన ం ట య ం న యణ ట యంత ల ,
రం రం ల ట మర ల ధ ర ల మం ల ల ట
క ల నలంక ంచబ క ల ంఠ గ న . ట , ఆ ల , ంప ల న మ
రం రం ---------------
యణ ప లమ . యణ మ ం న తం ట
జ ం ఆ ఉదయ న . ం ఏ ం జ న . సం త క
జ ట ం యణ ఇ . ద మ ! ఆ ! స ద !
తం జ న .అ శ ద క రం ల తమ సహజ మర
, ణ కనబ తం త . "రం మ , భ
, తం , ట లంద కృత ల , న ఋణ
ర . స య ల , డ ట ల .
భగవం లనంద ఆ గ ఐశ ర స సంర ం కయ ం
(కర ళ ) ంట రం యణ , తమ తం ఆ గ
రన సం ష ,న గ . ఏ న ?ఏ నఆప యగ .
శ త న స యం . త త వ . ఇంత న గడ
దగ " అ ం (కర ళ ) . సం త క అ న . మయ తమ సం త
అ ల ంగ ఆం శ న ంత వం ! య ం . న తన
ఆంగ ం త లర హృదయ ల ట న . ఆ త ద నభ ం న
గర ం .ఆ ఎ ఇం ష ట . చకచక ట రకరక గ ట
, పకపక న ట గ ల జ లన అందర లమ న సంచ ం . అ హర
ం స స దల మధ ం నడ య అన | వ సం త న ?
మయ నక య . అయన ప ట ' య య న . యణ
న స న పం ం . సరళ త . ఆ ల ల. గ స . ఆ
హృదయ ల న క ం య ంచగల . ప మం త ట
'నంద . ఆటల వ ంజన న య , కవ సంచ ం . ం
వ తల మధ ం .
---------------
851 0 యణ న త రవ న ం , ద ం . పర శ ల న ల
మంతన . వ త ంపబ . మం వ
ం .|అ ర ం న క జన న డ న , సర ,
యణ వంట . మ న ల శర గ ం . అ
జమ ం వర జ న శ ం ధన న డ ట మన
స న . అత సర సం షణ రంభం . : అక య
ప ల న ట ం ? న : అ దన ! మ క ' అ రవం ?
: దవ న / : సం రం ద . ఆ ం ద ర ఎవ ఉండక
ఎ ? త ట ం వ . అమ రం ద ఉం
నం ? న : అ టం అన . మ 'అం , అం ' అం ? అ అ
డం. | : ంచం . ంచ , ప ? న : తప ం
న ర ం ఉం . అమ రం కలక ఉన త ఠ ల ఉన అన ? : ద ,
అక డ ఎవ చ ం ? న : ఎవ రం ? ఆశర ం ! : ఉం . న , న
పటణం ంఏ ంఉ ? |ఇంత పర శ డచ వ ( )
ఇం ట మండ టం ట ఎ స ' య య . : దన !
ఉన ? న రట . రద వ న న . | పర: ం . ఇ వర
ల . క ంద .------------

852. యణ న : మన గ ళ ట ం కన ం ? ఇంత ,
యణ , యజ యణ , యచ వ . ల ప మరల ఎప య స ం
బ ల ద పం ం ం . జ ం జన న కక డ
. ఆయన వ ం . పర: ఎవ , మన ళ ట ం అం ళం
!ఆ క రం ల , త తర ల ,ఆ ల లక ం ,
ం ర న క దవ ట యణ .న :ఏ మ .|ద
గ క షం ప తం . న క సభ న గవతం ప తం. మన శం డ ,
మన శ ల క డ ? (అ రగబ న ) పర: అ న ! ల తకళ లం
యదన ట. : ళ ! నక ఒక న ఉప సం ఇ తల ఊ ం న .
మ, అరం . న : అ అన ! ల ఏ
ఏ అరం . | జ ం: నత ం శ ంగం పం ష వల
భగవతం అం ట మం ప త న అసహ ం . ఏద పర శ ర ! ం
అ యం ప ం . ఇంత రచట వ ట , యణ మం ం ల
 ం . : ఏ వ , ట ం అం ? జ ం: (న )
పర శ ర ట ం ఉం అం నం ప మం . : న తనం
భరత ం ఉం అం వ ! గం ళం ం గ కల
హడ . సమస న కళ న . న న కదం .
న రం హడ . అయన సం , . ంబ అ ళ వృ
లం ప ఇం వ , నం , జనం , ం వర గయ
కృ , ఉం ఊ జనం అం అక ఉం . గ య ఎ . అయన య
న . ఆ సం యం స ఉన .----------------------
54 : ం అచం న ం అంత అందం . :
అ ఇం చ న ! పర: ం ం క ద న
ఉం ంద మన . జ ం: అ వ ! :ఏ ం టం ం ర . నృత ం, నృత ం,
నృత ం వంక న ట . నృత ం అలం ర స ప ట ం, స ర కల న వం . నృత ం మ ం
ర . ఉదృత న కల ండవం, మల కల స ం. జ ం : ల పర
పం , వ . :వ భ త ఒడ య ం , పం త, ం త, రత ం త
ఆ శం న య ండవం అం . లయ ండవం, సం ర
ండవం, కృ చంప చ ం ఉ న ర ండవం, వ
ద వ న ండవం, తన వ మ భ న రవశ ండవం, ఇక
ం స ం అ , మ త ధ, సత మ, కృ ' దల శృం మల
య స ం. ఈ ద మ తమమ న . వ ! క ష ధన వ
ఖ రం , ద న . సం ధ .అ ఖ ధన వ
మ హం. మ ఖవ . అత ఉన సర శ , అం క ట ద తప
అ ం మ త అ ద . జ : తం . : వ క ంచడం
అ నయం, ఆ వం అం నయం , నయం , ఆ నయం , నయం
న . జ ం: అ నయం నమం , నృత ం యడం నమం ?
45----------------
454 యణ : వం క కళ గదం . అం త భరత అం వ గ
ళ క ం . అ భరత ం ం . జ ం: తం. : అ నయం సం తం ఉం . అం
గ కం , ళ కం ఉం . ళం పద ల గ వల, గ డడం వల . టం
, ఒక పదం ఒక ద ం కరణం. ఆ కర ఖ వ చన బ
. ఆ క ట కర ఉ హ ం భర . కర క
అంగ ర అం . జ ం: శదం లం . : గ య కృ ం ం. కృ
సం రరవ . అం పల ఒక కరణం వం . అ పల ఇం కరణం. "చర ఇతర కర .
అ కల అంగ రం అ ం . అ అషప కల మ వం . అ ఒక సం ర వ ం
న ంచడం, ద ంచడం ' ట ం' అం . జ ం: తం. న : ద న ! అ నయం
ర ల .అ ప డం ద న అం ? | : అ న . అం నయం హం
అం ఒక వ అ ం . అం ం , తం ,ఉ ం అ ఉ . ,
తల, క , కంఠ ర ,న , ఖం . , ంగ , ఉ ం
కం క మ త ంగ , క ప మ ఉ ం .అ అ కద క వం ప డం
అ నయ . భర , నం శ ఈఅ న ం .అ బ ం . పర:
క ధ ల ధ ఎ వ యం ? యజ: ఏ ట పర శ ర , ఆ
? పర: కధక , సం యం మల ళ శం , కధ ం య ఉతర ,
మ ఆ సం యం- సం యం , తం సం యం ఇ ఉ .
వ | : ఆ ధర ల డ , రం మ ందరశ రం
కల అ న గం శం ం ఉం . ఆ తం టం . ట
.-----------------
855 | జ ం: ఇ ద న ం , న ఉం క ం ? : తం . మ ఆ
ద న ద ంచడం ఖ మం . అం క య ఇ ళ దవ టం
ఏ ం వ .ఆ ష త క బ ళర తమ ం న ం
య . జన న క అంద ఉ సన ల ప . దవ
న త ష న వ స లంద నమస ం వబ న . ఆ క ద ర న
రం , న , ళ , య ం . దవ అందక య . త
గ త . నృత షచ గల ంబ న జ ం న . ఆ నృత క శ
ద ణ శ ంత గ నం ం న . ఆ ప ,బ ర ర ళ క
క , క ం ం వ , డ స గ అం ర ం , ం
, లగల ంబ స గ ర క న . రవ ల ణ న న ఖల న . రవ ల
స , రవ ల అడ స , రవ ల పతక , రవ ల , త సట ఆ
నలంక ం న . గ జడ ర ం , ఒ గ న . ధ రత న
ష , చం వంక, తమల , గ , మం " ద న ధ ం న .
ంపస , ంపకళ న . ళ గ య ధ ం న . ఆ మ ల నమస ం , భగవం ,
స ల ం , ఆ ప (అల ం ) రం ం .సర న . నృత న .
ర వర రం ం న . మలయ త ఇ న స ం న . ల పత లవ ఉ న .
పరవశ న . మండల , చం మణ , గ తరం వ న . ఆ
ప మణ నడక న . ఒక గంట ఆ వర నృత న న . ఆ క
యణ ల అ ళ క న "తరంగ డ రం ం . ఆ ' గన క
లకృ ం న .ఆ లకృ ల డల ం న . న ---------------
 856 యణ జ బర
ఇ కృషం కలయ స ందరం లకృషం కలయ స కృషం గత షయ తృషం - జ భ ం
గణ ం , స ల అత బం గ ల త కస హనస ర త , ద
సం ష శల వ ం న . ల ఘశక ' కం ఆ శ న వ , తళతళ న
లత , గణ జ ం న . ల ల ం ంప న . ఆ క
' పద అ న ం న . ర జన , శ ట ళ క న ట
మం ద మ రమ న !" ఆ ధ, ర , అర ఖం త , తన గం ర వ
వదలక, వ పరమద కణ య న ల రమ క న . అత
త ల ం దనన . అత ఇతర య ల ట తలపనన . | పర శ క నృత
ం ఉ ం ' , హస ణ నం , అ నయ నం నృత
ం పరవ . ఆ క ఉ రణ ండక న ? ఆం ల తక - ల
నయ క న ? ఈ అ త నృత ! ఆ ల ధవళ పన గంగ నవ దట. ఆ
ల ప అ నయ న న నృత నరట పక రండ ం గ
ప మ ర మ వ గ భంగ ల నదట. మ గవర త మలత వ
ం నదట. ఆ క యవయవ త నయ న , సర కరణంగ ల మ
ందర నవట. కద క తమ య ం కర శత న ఆ నృత
శల ల న ం నదట. వ న అ , ఎవ ఇండ ద .
స సత క న . అంద త ట బయ . యణ త ట
డల శ ం . ం , యమ ర న . మ ంద
ప న . తప క జయమం న ర పగ . న ల ట
యణ బ-------------------
857 న ర న గ బం స తం . | శ ంతల
న పటణ న ం న . ఆ న పటణ న ంత ల
యణ న షయ , త న త హ న సంచ ం ,
త బలవంత న బ చర ల ం ం . రద ంత య తల న .
ర భర న . రద య న కం ట , త , వల వల
న ం న ట గనబ ట . హృదయ ప న
య . ఒక య త గ ం మ న . తన
రద నచట . రద , యణ డ ల .( అ త
తల ం ల సర అం / య శ ంతల యన . ఆశర ప , న యణ ,
ం ప ఉం వ న అ . శ ం: ప స ం . ం ఈ సప సం
య మ ? : షం. రద భయం, సం ష , ఆశర త ం య
వణ య తల . త టవ న ల ర ం యణ
క తం . అక వ ద త .
అక ర ం ? య యం న . | యణ త ణం ద ర . ఎం
" ద ర న య య - ర న యణ నప క
భత గ న . ర భర , తమ న డ జన య . తన న క
రవ న . యణ హృదయ మంత ప , ర
ం న . మగ సంచ ంచగల ? ఆ ప ల ం చ ం ంక
? సం ర నవత రత ఎ వ ! పంచమ స ద ల డ
ద జ ల డల , -------------------
858 యణ ల డల , పర ల డ తమ ప త ంక న ట ల
న ఈ గ జ గ క గ ! భగవం డ , ద సత య
భగవం యవ రమ మ ల మర ? తన అక సత ణ సంప భర
య న భగవం యవ రమ ం ర ల . అ భ చ తల కష ల
సమ .గ దన న వ ం భర తమ రల
ల ణ . యణ వ కడ , " .
మ డవ , వల ప డవ అ .ఇ ంత ప ?
కం ఉం . ఎంత వర ఈ పం ళ డ / ం ఏ ప న ఒక
క న య ? షం డ , క ర ఆ షం
మ నరక ధ అ భ ంప మ చం . అ చం . అప పం
అం వ ం ? " దట పం ం డం, త త ంచడం, ం ఒ ం న .
అ సత వ రప న . ఇంక జన అ ం . అ చ న ం జమ.
తృ ం ? ఒక ళ అక య యం షం ఉందం అ ద రకం షం అ
న ప సం " యణ క ల న " ం ఈ క కజ
క ల రగడం ఇ ద .ఏ పం అన ట . పం చం .
న షృ ఉన . హృదయం క టం , కల షం అం
టం ంట ఉప స తం య వ న ఉం " య యణ
ర . రభ వమ వ నప ం యవనతవద , న
. అ డంత ల యక ద ం య . క ం
న డ ం దమ జన . యణ ఎంద
జన న రమ న . యం ల గంటల సత వ ల వవ న .|
ల వ వ నప దరడ యణ కలయ న . సత వ ంతవ
క ల ం న .------------------------
 ం ండ ం తన వ సంచ ం . తన న క ' ం డ ందట
గరవ న ఆ ం " న కష ఆ హ లమంట కద నం న , ఒక ల
ం గ ' వ సత వ చ న . డ న . అ అంత రభ
ం . ం ర ల ం ం ం . మరల దవ స
గరమట సత వ . సత వ చక ' గ , కృ ం , దక మ ంత
ద భయంకర ం .త ం ందర న హ ,
య గ త శ ర వ న . యణ నక కల న , సత వ
రస గ న మ ,జ , త దల ం , 'త !" అ అత ఒడ
న . యణ హృదయ ం న .ఎ ఃఖ గ క ల . న
త న . అక య . ఈ పద టం ం , . ఒక ం ,
ం ఉప సం న ం ఈ బ ఉప స తం యడం ,
ం వ ళ వ ం ? ఉం యడం ం షం ఉండ .
ఇషం అ అ . ల న టం ఉ ష ం ఉం . షం ం
హృదయం స న ప త ఉండ . మ ఖం వ అప త రసం
ణం ఏ య ?క క షం ం య అక య . "ఒ త ! ఉ షం
యవ . న ళ వ . ఆయన వ ఉం . ణం ం . క
ఎ , ఇ ఆయ వద వడం? "ఓ ! ఏ ప తం ! ! మ అ ంధ
వ . పం అ !' అ త మన న . అక
ంజరస ంత బలవం న ం , న తం యణ బ న
వ ండ వ రభ ట జన వ ట క . క మ
న త న ఉలవ ర న -----------------
ండవ యం సమయ న యణ , సత వ , గరత ం
త ట . సత వ నకమ ప ఒ గ ం త !
ఎంత వ ! అదృషం మం ం గ క ఆ హ
త !" య వ . , ం యమ , ల నరసమ అంద క ల
ం . : ! సత వ అక య ర వ ం . అ గ డదం
ఉండం , ఒ ంక . యణ ... అక య ఎ పల
. | ం చ ,అ ం | యణ అంగ అంద ం చల
ప వ , అక ద మ ం .' తన మం ల ం
క కడ . సత వ ల వ వ న . ఇం
ఇ | గరక డ వ చం డవ న మంచ
ప ండ . సత వ తం డ గ ం న . | ర జ న సంగ గరత ం
అమ మ , త న . ం న న ట నడం ట మయ .
ఇం వ . క ం ఎ గంటల . న. మయ
న ఎం ం . న మయ ట అ . న ఏ
పం వ మయ . ఇంత మయ ఉ . న ఇ
అ ం ంప య మ . ఈ న
హత 'అ . మయ టప వ ం అమ ! మయ ఎం
ఎ న అ ం . త ! న తనం డ న ,
ఉన ళ , ఒ నం అ ట న ఉ ,అ ఉ మ ? -------------
-----
$61 యణ పకపక న ం . అంద అత ల . న
మందహస స ం న . :ఏ ! :ఏ ! పం అం న ం .
అత పం ం ట ం , భయ ల ఎ . ఆ ఎ ప . "ఏమం
వ ం ఉ . ఇం ం డ గంగ క ఏ ? మన గ ం, మన
అ వడం , టళ జనం య డం , వ !" అ అ . అత హం ం ం .
అ ఇ సం అ . ర ల తలపక డం త | ఏ చక డ .
ఎ ఏ ? ం ద ణ ం ఉం . ఈవల జ , ం క న ర
షయం అక డ ం ఏం హం ట ం వ ?' అ అ ... అత జం
పం వ ం . డ . ' హం డ డ . భర ఎడ " అ . అంత
వర ల న న ం . రం ండ అప నక వ ....? అ అం ఉం
,మ పం వ న న ం ....... ప ! ఉం " అ న ళం అంట
ం ంప య ? గరత ం మం . అక య ం ఉన గ
ప . న క వ ద మధ ప , న న , భర గ ం ,'
! త . మంగళ నం ? ! క ఉం న
చం " అన . అక య ఆ న , మ . అక .
. త ణం ఆ డ ళ ద బ ! అక య ం .ఎ పం వ
నం వ ం అ అ . వ గజగజ ఉ . అ వ దగర అత
ప ం ! ఏ ందరప , ర ం అనడం వల ఒ
య అ .... ఆ వ . మ అంద , త .
వమ , త ట ం ం తన అ , మ య . ర
. ర వదం ంప య (46)---------------
86 యణ అక య ప 'ఈ మన డ ం . రప
ం ం . అ ం జ వ ఏర . అం వల ఈ మన
ప .ప య ం ఉం . మం మం .అ . 'అదం వ ం
ఉ అ .ఆమ హం వ . ఏమం రభ !
. య . ర పరమ ప త. ఏ ఏ .ప సంచ ం బం రం
ం ర చం . అ వం వ ఎవ వ గల . ర ప త,
సంచ ఆ ఒక ఏ క . గ క . ం , ర న
పం ప తం వ ం అంత పం ం వడం వలన ద , ం , ం జ
త ర ం . రకం ళ గ ఆ ద ల " ఉం గ క
ఆ ం ం " అ . ఆ వమ డ డన భయం, ర ణభయ వ ందన
భయ , తన ఆప క ందన భయ హడ . వ ం
ల ల తన ఊ డ నంట. మన ం వ ఉండమ , అత మం ల
.స న .ఓ ర ల వ ." , యణ ,ల ప
ల ఉదయ . న మ గ స ల వనల . ఆం
న మ యకమ . ఉభయ వ మధ శ ర పం ం . ఆ క లద కృష
వ ద మ యం త వ వ ం . న మ బ న క మ ంద న ఆం న
జ ంప ? న మ యం సర రంగ న త ఎ ల సంవత ర ల ం
స ం ? న మ ఆ త ల మం ష. మందమలయపవన , పనసపం ,
జడమ , మ , ంజ , అర ట , బ , క ,' త ,
మ మ ర రభ ల సర కల యం చ ం . రం రం ల శర ర , పనసపం ,
మ, బ , ంజ, ఫల న మ యంత మ రస ర న -------------------

868 అచట రర ర . చ . బ ప , కద , క టల
చ వ, గ ల గంధ , పచ ట , ల ం వ , శ , ధ , ఫల
జ , బం ర పం ప న మ ఫల , ఫల , ర .
, తప బ , ద రసం, రసం, బం కల , వర ఖ, జహం , ట ,
నల దల ఫల మ మ . బ ట న . ట
ం , గం ఫ , న మ బ మ. మన న యణ టకడ .
క న చ ం , డబ వ న బట ధ ం , యన ర న
ఆ మళ వ ల ల . ఆ మళ ం ఆ మళ
పం ల , , డజంట న . అం క క ం ట
డ, నంద పల నం ం . ఆ మళ ' , " మ ల మ ,
మచ ! లయందం ం తల గయందం వ అందం ల ం కందం.
ల మ , మచ ! దం క కం నల ద ఒ
ఝ స ,ల మ ! మచ ! క దం. ండల జ
వ న ల మ ! మచ ?--------------------
 864 యణ అంద నన .ఆ క జంట డ ల ,'
'ఎ పద డ !ఆ ! క ఓ న ?అ .ఆ వ తల , ఎయ ,
! య - ట ట క ప మళ ! ఎయ
?అ .' ం ! బం ! )అ , బం , ంట మన న
గ ల, వంక ంట మన న సం ఎ ం త
ళ ఘ మన . ంట మన న ..... క గ .
ం క. ట మ త ంట మన న ..... క నల
ల ల , క పచ ల నల . ంట మన న , -------------------
ప మ ఏ ఆనంద ! గం క ం ,గ గ పడక, గ
భవన ఆనంద క డ న ? ఇచట, మన ? ర నంద పరమహంసల ,
కనంద ఈ త ల ! క , య , నర , న కృ
ందర ల , న కృ మ ర ల ం న కృ నంద తన గ కత,
నస రన ఇ ల సం ల ? తన చ క చ న
నపహస జన కన అ యణ తన ల న ం . ల ప
తల ( ళ క త ం ఎంత అంద ఉం | ఇ వర ఇ న .ఒ క ,ఒ క
క త ! మ ల క త , ల క త అ ం . ఇక నప ల
క త 'అ . ఎవ ల ఉ . జ ల ళ ం ర మన
వ ం . ( మయ ,చ ఇం దగర వ . అక డ మయ
స య , చ తన ం . ఆడ ళ ంద
మ ర డ ట సర ధ ల యత ఫ ల ం .
యణ గబగబ ండ ం న , బల గ డ , వ వల ం
. అత క ంగ త స ం న . అత ఘగరన న,
? ట క ! ల బ త ప వ ?? య మ
ంహ స వబ ండ పం , లవ బ న ఆ
తల . ( మయ ర = మ జమ , ఈ ! ర ంచం ఈ ద
ఈ ళ ఒకళ క చం ళం ." వ ?అ మ
వ డం న . "ఏ రణం?" కప ష "అ యణ అ .-------------------
866 యణ - ల- తన వ డం . స య వ అక ఇడ ,
వ కలబ డం ? అ అక డ న న ప న . ఒ త , ళ ంద దగ
అం నప ఎంత హ ? ఆడ ద ం ? న !
! !వ డ మన క డ ? చ అం అసహ ం ఉం , ఇత ద ళ
డ ర ? ఉం ? ష క న ఈ
ఊ ం , ం ఒక ట వ కం , స యం వ ఈ త ట
 ం త . అప యణ ప త న . షవ ర ర అం న
తన ం ట !ఒ త !ఫ ఉన ళ ం . ఇంత
మ . మన తన. ఎవ ళన క . న
ఊ ట టవల ం క ? అన య త ణం మం కద. నక ర
ం వటం ర అందం ఈ ఎవ ఉం ? మ !" అ . ' తన
చ .అ బయ ం , న చంప ఆ ఎంత
పం ం !? అ మన ంత ం .ఆ పడక గ ,చ
ప ండ, ప మంచ న ం పద ల నం ం ! లవక !
కలవ దగ ం , ంత సం పడ ప డంట. ఇక క ఉం . దం
అన! అ ఆ ల తల వం . చ న .
తన మంచ ం దగర . చం డం ం !' అ
అ న ం . ప పత డ భర , ం మ త ల త
లతల న | . రభ వ యత ంట .
తన ద , ద వల న త ట వ
సత వ ం దన మం ల షయ యవల నదంత మం
. రభ న , అత మం ం .
-------------------

667 ఆ ప త న . న మర ట ం ం నవ ళ త కల
గ ం యణ తన లంత మ వ న ం . జమ ం వర క త ట
ల చల న . జ ం , ర , ల . రద
యత ంట న .ఆ త ట వ నప ం భర క ట సగ .
గరత ం ఈ ళం ప గరత ం? అం ం న ఈ గరత ం
, న మయ ! అన . లవ !' అ గరత ం
యణ బటల ళ , ఓ న తయ మం న ద వ న . యణ
క వ నప ప బట ప గరత ం ం . గరత ం!
న తయ ం ఏ ? య ం . గరత ం అ నన . ఆ మ
మ హం త ట ళన న . తన ం కడ ప ర క న
ట ప ం ల ప , రభ డ యణ అం న ఇళ న
బ . జన ల క , ళ ం ల బ క రండ అంద కడవ ప కరండ ంద
ర ం , ళ ళ ం , ం , అ అం న ళ
రబ , , వ ల ప ం యణ
ఆ న , . నం న రంత ద లబ వల న .
 యణ క ట ల ల ం త లబ న . అం ద
ల ళ భవం న . అత గ వం . ధన , , బట ,
న వర యణ " దల వల బడ ర ం .ఇంత "బద
న వ న బయ , ంప ం . ణం ప .
, తన ప , య , అ అం ఉ . ఇంక ప
అ ందండ 'అ ఏ లబ . ------------
868 యణ ఇ మ ల ర , ఎ ల ం న వ
మం న . " ళ ళ ధ ధ మ ధ , సల సవ ం న . ల
నం ం .ఆ భ ంప . యణ ఒక మ సర ండవ ర
. ద స యత ల ం . ణం ఎక ందం ?' తం |? ళ
ం ం ల ?అ క య . ఉం ం త డ ద
!" అ ల ప క డత . ల ప రభ త డ ద ట ,
ం ం ం యణ . అంద మ . అతడ
న ఎవర |. వదం ? అ ద ,అ ?అ క రభ ,
యణ ంప ంచకం ? అ జనమంత . రభ స
వబ . ల ప తన వ నం ళ . య డత మ కడ
క ంచ . మంట త మ కడ ం త న . అంద ఆశర భయ
. మంట శబ ట న | మ కడ ఒక ం తల
మ ం , ఆ ం క స , వం మం న ణం దగర
యణ . | అత హ ల , న న ఆ ం
ట . మం మంట న వ న . వం ణం ం
అం న . ండవ ం మ ం , వం ణం ం ం బ ఎ
దడదడ మ కడ వ . పల ఏ , మ ప
కంఠ రమ ఃఖ ల ప ళ ం ం టల మ ం ,
క ద న ంత మంటల ం య ణ
వ ట . య మ వర క వ న మ సత న ------------
868 ం'క ం , ణ ఒక అ అడ ఆ క , ఇ అడ
ఈ క ఈవ బరబర ర , ఖండవదహన అ వ , లంక
ద ం ఆంజ ం .ల ప కడ వ , అలసట ప ప .
అ జన న త ల ండ న ట ం ం
పం ంచమ త య ం వ . ఆ ంతమం న ల
ర ం న . ల ప గజగజ వణ యణ న ప తన ఒ , కళ
ండ, ఇంత వమ ద ల కం ం . ప ష ల య
 . ఇం చరచర వ . బం వద .ప నవద . | ఉరంత యణ
యణ అ ప . ప ంత ష ట జన
య ంపవల న , ద యణ ం వ . రభ శర న
. ఇత వమ ' య త శర చ . అత మంత యణ
వ ం న .జ న ల స న ల ప ం ల . రద ం
దడదడ న . (ఇ ! తం ! అ ం ప అం నకమ
న తల న . ఇంత ద , అత వ
నమ ర , యణ ల దండం . రహస దన క ల
. త న రంద సం ష ష ల డ . తం న ర ం .ఏ ర ం, ఏ
రవ, ఏ బలం, యణ ! అన , ళ ంద
రం !? ప ఫ త ఆ యణ తన పం మంచ పం గ
. రద యణ పం ం . రద ం క మంచ
ం మ రహస గ త . (47)-----------------
810 యణ రద మంచ ద ప న . క న ' ర
భర టడర . ఎం సర గల యణ తల ం న , ర
న గ . రద భర ం ట ,స ట , ట . రద కడ ం
భర , యణ కడ ం ర తర . ఇ యంత క
ంపత . ంప . శ ంతల సం ర
ం న . ధమ న ల య ఆ దన నం . అత మ ం ం అత ద ం
న . అత డ ట , శల ర ర న న . రద
త భర ఏ య భయప న . అం క ర న వ న ధమ న ల ఎంత
ప వర వక, వ డ యక ర న . భర స ణసంప డ
ద హృద డ సం ర నవగత న . అం రయ భర క
గ ర న . క పం నన వ ప ల జ
ల .అ సం ర క . ం ంబ ల భరల నస ం న
మ తవ సల న పద , ప ప ల ం . అ కల
మ ం టయ . భరలయంద గ వృ య . న భర ట ,
భర ట న హలప న . ం పరవ ం గం ర
మ ర గ ట భర ట పధ న ం , రద రవశ త నం న . ం
భర ం య సం య మం న . ల ంచ డ ? భర
ంద డ ద ? జ ంద ! ఏ ట ! యణ న
మ త' ర ఎవ జ పగల ? మ తన భర . కధల జ న గణ ల
యన ఎ ? అయన ప మల ల ంత . న
 న యన ఎంత ందరమ క ం ?ఆ మ ల యణ' క ల
దండ , ంకమ కంఠసర , జ ం వ న క ప ఖ
ందరమ మ, నల ఒత న , ల ఎత న , -------------------

ప ఫ త 871 | గ ప ఈయన వత వ డ ం
ప న . తన అక శ ంతల మ రన ంత రవ .| తన తం అ ( మ
ంతంత . ం మ న ంత ఆప క ం ? ఎ న ం తగ
ండవల న న ంచవ . ఈయన ఎంత ప ప | ఆ హృదయ ర న .
త ద గ , ం తన భర లక ం న . గ ంప
మ గ తన భర పర ంక , త త వ బ ం త తల వం యంటనటం న . ఒక
హృదయ నమ సం ఉ ంగ తరంగ త ం న . | ఈయన ళ కడ ల
పం న ? ఇత తన ? తం యంత త మ న ?
ఆ యత నమస ం న . న ట యన , సహజ వం ఖ న
త ద ల తన ద ల తదన తల ఆ ద ల.....? ఆ మ న . క ల బ
వ ం న . న య ం పడకగ ప , ర న ం భర క వ
గ గ ంప య, త పద ల కడ మ పం న . అత ద తన
డ ద ట వ ంప అ త ర లతవ శ రమంత
న . ఈ ఉతమ , ఈ ందర , ఈ ర ం , తన భర! త ం త
హ . ంత సంచ ం న . ంట వ న . ఈయన త
ప ?త య టల ద ం ? ఆ గం ర ల త డ న ? ఆ డద
న బల ర ల తన ? అ ంత అ .ఆ భయ
వ ం న . అయన ద లం క న , అయన మ ం ?మ ం ?ఇ
యంత యణ . ఆ తన కడ వ న , తన తల న అత
డ ( మ న అత హృదయ ం న . త నల నట న .
ల ల న య ?ఈ న త తన ణయ ంత ందర .
ందర న వ ందర . ఇ ళ ఈ త ంప న ! జ న దంత కల
న ?ఆ తన శయ న ,ఆ ----------------------
872 యణ . ల వ ం , ఆ ం ,ఆ వ ంధర ల ఆ
ప ందర త రణ ఆ లయ ట ఎన ? ఇంక ఆ డత ంఠ
మమ ం ల ల గద వ ! అత కదలక య ఓ స ప మ కంతల ం .
ఘ యల గడ న .మ ర " ద తరగ గృ న ,
ర ంత నక మం ణ వ న జ ం క ం తం నం |
యణ క భ ర . ం ల ందట మచం ల
 ంహళమం న తం వ న . ఇ వర న రవ న ల జత ం .ఒ క
అ వందల యణ .అ ప గ లల బ మ ల | సన ,
నచటచట చక న రవ , ఆ ం జత యణ ర క , క
బ న . ంత ం . ఆ న తన
ఆ రంద ఖద ర కల డ , పం , బ మ పం ం . | రద సం ష
కృతమ న , రద గ . ర ంత రద
గ ం న . (వ ! అన అ ం వ రట ?" అ న
రద. ఉండ వ ! అ ద " మయ ర , నకమ తన
య , తన జ న ద , అ నడవ , న బయ న
ప ర ల న . ఆ ం తన డం . యణ మం
త .అ న . రద చ క ల ఆనంద ల న . అం క
చ తనత రవ న ! నన న .చ , ం య మ
ఒక , న తన ం య ఆట ట న చ , -------------------
బం 878 . ఆయన న తనం ట ఉం . న నలం
వం ం నగల గం ంట త ందన అమ అంద ఎ ల
ఉం . ఎ ? అ ఎంత బలం! ' ఓ వం త డ ఊర క ఒక
కరవ ం బరబర .అ . క త ం న డ
ం .అ మం ందం . అయన స ద . ప . ంత
ప రం ! న త ం ఎ ం ళ మ, ళ ంట అళ క ఉం . ం
ట క ఇం వ ళ లల లల ం రం . ఎంత బ !
ళ ం బజన ఉం ఆ అందం క ఉం . దయ ఇం ంత ం ం
అ అ ళ ం ఈయన పంచం న ర .చ అ ఎ ం ?. రద ఆ శ
అ యత గ న . అ న య శర ప న . అ !అ చ ?అ తం
ద ! అ షం అ ! ద . త న తనం యణం
వం న లం . ం సంవత రం తప ం ం . . ?
అ నం , ఇంత ప ం . అంత ం . ఒక ఓ యణ , తచనం
ఆయ ప ఆ . ఎంత మం ఆ ట ! ఈ
ళ ం వ రం . ఉన ర . ం . , నకమ . దయ
ం రం ఉ ం . ం అత ఆర ం జ ర
జ ం . బం రం న క మ ర ం మచం త పవ ల
క ం రం ం ర , య త ణ రమ తం ర నం .
య ంట బయ లం న . ఆ యం ల
మ ర ---------------
 874 యణ వ న షయ ట మం ద
తల తన య కడ యంత . యణ గల
జ లయ న జ యచట ంచ , మచం షయ
డ స ర , అం న సంబం ం న త ' అం న ,
ఆయ మచం బం ంప ఉత న , ఇ యంత ణ ంత , గం
ం ల త న య గ న సంబం ం నద న . |
యణ న ల , . మ . మ
ఉదక మండల . జ ం ఖ మం ప ఆయన గ ,
కడ . మం ,జ ం మచం షయ వ ర నగ
శర నం , ట ం ?అ ం , 'ఇ ! ఇ అత
సంబం ం న ప ం .అ సద న ర
ఉన . అ య . జ ం త ల బ . అ రహస
కర న స ల . అ ల జన నమ త వ సందర న
మచం ప స న ' (ఆ ప స గ క ం న ) ఆ ప స
పవ ద త న , రత సం " అ ప క మచం దనల స
న (ఆ ప క న ) ణ ంత " దల గ రత శ న పవ
గ గ య రహస చన స న ఈ " దల వర లం న . ఇ య అ వ గ న
ఒక వలన ం న షయ .ఇ క జనర య మ జ ం ,
త య అడ జనర ) వ . రంద మచం
సం ర తమ చ ం . అడ జనర డ , ఖ మం డ ,
ఖ డ మచం న వ డ , త
పంచమంతట క ల న మం క డ , అత ఆం శ లయ
క ల అ ర పద స ంప కయ , అత ఎ . ఎ . పట ం డ ,
ఆం ల న త వ ర ం జ ం , -----------

బం 875 అడ జనర త ల బ ం ఇం ఇంత వర న ం

క . ఒక అ రహస , ం పవ ల త ప న . ఏ
ప గల ? ఒక మచం ప క న , ఉనప స న .మ క ఒక
రంద క న కప బ న . ప క ప .
ళ ఒక క ం ట ? ణ ంత , గం ం ల సంగ . ం
శ వ ం త ట ద . ఇంక ం శ .ఆ
బల న ఇ అం త అ అరమ న . ఆ మచం న సంబంధ
. అ అయన ం , ఖ మం మచం య గ .
స య ఎట ల , ం త జ న హయ
మచం ద , మద తం తన భ ం ర మన
. మద గవర ఇ క జనర న నప మం ద , అ
యవ న , న మ . త తం మచం దల మ
ప ం ం ం న . జ ం సం ష ఖ మం కడ ం ,
ం , ఖ య కడ ం ల , యణ కడ
వ . గల . యణ అత , ర నత నమస ం
శవచం గ ం మ కడ ల మ ర ణమ . వ
న , దల దర తన వ త మ ర తం నం . ఇట ం కడ
య మ క నప ం మచం య దన శ , తన ఇం , తన బం ల
మన ప డ .ఈ శ ంత శ ర న ,ఎ కర న " , ఎంత గ క
త న తన శ న వ ?-----------------
876 యణ . జ ం ఫ ం మలయజ త ం , సస మలం , తరం వం తరం.
ఆ ! తన త న , ఎ సర , , బం ర ల , ఒడ మర ం
చలదన తన త త ర న . ల త ం ల త మదళ
ం . తరం ....అడ ల, ండల, పట ల, బయళ , ల, టల, న ల, స ల చల ధవళ
చ వ ప ల త ల ం త . అంద , ఆనందమ హర . అప త
స లహ త ధ వ లం ర త ల అలంక ంపబ న త.ఆ
జ లయ ! అందమ ర , తమ త ల మ ఖ ! ఒ !
గ రర మర ద ! జగ !. ంశ కంఠ కలకల దక
ంశ తకరకర . "త న నవ షల ఎంత లమ .
ష న క ప ప న . ఆం శ అమర వత . "త !
! నమ అ ! వ , ణ సవం , గం రత, మ
మ వగ ? ఎ న ండ , లంక , లజ క ల కర ర
డగ క ? కృ ! ! ఏ దర న జమ ం నగర , డ ర
డ యంద ల నడ వల . అత మన త మన . త ట, అత తన
రయ ంత . ఏ న ల! ంత అందగ య న . సం ర డవ
న .ప ండ క ; ఆ భగవం య తన ల ంచక , త సం ర గ
న ం న ! క య ? తన ందర , సర క త ర ంత
ం ! తన భర ప ల జయమం వ డ న సం ం ం / ల
న ? తప క . యణ వ ----------------
871 . ఆ రక ? త డ ' న
క ? యణ వ గం ర స న ళ న | తన త , ఆ అ
 న ? ఎంత న ? ర న వదలవ ,త వదల .త !ఈ ఎంత ంప
య ర .ఎ డ అ ?త ల ంచవ .
ఆ ఒ క, ఆ తన తల ? ల తం నమ ర ,
న చ న ంత ల , ఎంత మ ల ం తర ! వర ల
ల , తన ల న క ల రల నం . మ గం . ఆయన
భయ . మనవ మ షతయం ంత నమ క . అయన వ ం . అయన
గ ? ర ంత తన ట ? తన ప ,
ప స ! ఎంత న ? ఎవ య ఒక ష ల , ఆఖ
న ం ఉన ద . తన వ ర మ తం . అత తన
ంత ! ఈ అంద మ డ ట / ంహళ దర న . లం క
ఆ న . క రత శ జన .ఇట శ ర ల' వ రవ ద .
మచం క క తన ణ పక . కన
ంత ర హృదయ! అత యం ల వ ర న మర .ఏ నంద న .
అ ప హృదయ. అ తన ం న ఎంత య ం న ందర న , మ
క త న . ఆ ఏమన . యతమ మచంద ర
ఖ ర . మ ల మర . కందర ం శ న మఏ
శ నం . ఏల ం శ తం న య ట ?అ శ క ?ఏ
శ న' శ య ం జయమందవ . రత పద చ అర
.అ వర శ వం శ య (48)----------

శ ష న . అ పరమ జ మ శ తంత న ండ పం రక
మ పరమశ ఉద ం . తమ శ తంత న టవలన అవ ర డ
జ ంచ ? ఆ ం మ వ పంచ త ంప ట శ న
ద ం .అ న .ఏ హ .జ ఆ బ మ వ నట.
తన నస ం న ర తం . అత ం అచట న
అరవల, ల, ఔత ల షల ర ల ం రహస గ క
మం ఆం య ట రమ ర య జన ంసర తమ
రమ , గ జన జన ల
. ఎం మచం క ల ( మ ) న గ డ ధ ఒ
లక ం వ భ ష ఏ డ ండ వం ంత మ
న . అచట న క నప (ఈ ర మ |' య య . ఇంత
, ఒక ర క , భ వ , అ , ? య
అ . మచం ?' ఇం ? దవర . 'అ ! ల ర ర
 రం ం ట ఉత ల రం ం "అ ర కభ త జ
. అ అం ' అ మచం ల , య మన చ .
న రయ నగవలంక ంప (ద=ఇ ర .న ం రం ం
ప గల ? . ంచం య . అ ల .------------------
మచం క 879 . నక ద ?' ఈ మ ర అక డ ర న ం ద .
... తం యవల ? ...... మ ర ం ద క.మ మ ర .మ ర
ం వమర తం . ఎం త బం ం ట? ఈ య ? అస య
! ఇక ం ? పవ డ ?అ .అ ఉప స న సంగ చ న
పక న వ న . ఏ న య . అంతమ న ! వమ
ళ ! ర న న శ త వ .త ద ల కడ అ టగ
ర బం ంపబడవ ?? య . తన పవ , నచ . ఏ శ
న వృ నం ంప పడవ న రత త సర శల ంప యవల న
త ంఛ. ఏ ఎట న నంత భగవం న . యణ , మచం
రం ం న లవ న మ క . ం వ మ ర
పల మచం స రవ గ దల యవ న , అ న న వర క
డ ంట బంపవల న రహస ర న . జ ం రంధ
మచం న గ ం నం ల త త చర న ం న న
. మచం వ న ర క భ ర యణ తం .
మ మన నంద , గృతజ ర కమ వందన యణ
మ ర ష , అ కడ . అచట ఒక ష . ఎవ తన
వమర , ర కభ వ ంప క . ఆ భ ం మ స
ణ న ప ర కభ ం నమస ం , క మచం య నమస ం
అ న సన ం . అ క షయ ల ట .... |
యణ వ న మ ' ' యన న రవ అప త .
' మ వ ఈయన క ల ఆక ఫ .ఎ. కృ డట. ఎ షయ
చ ం "అ అ . ఆ -----------------
880 యణ ంత కృత ల " అ వ న ల ల
ం క ల ంతర ఆయన బ మ యణ | జ ం
ంబ క . రంత సం ష న న . న జ ం ఇంట
నంద మ .మ ర ం జయ ర డ , త ట , అమ ర న
బంపబ న . న పర శ , యణ , మచం ' లంద ళ
. అచట ంత సం ష న ల . మ హ జన ల న క రంద
మ ంద ం .అ ళ ంద మచం య న త గ రవ .
ఈత భరయ సం ం .ఆ బయ డ ళవ న .
యణ న న నంద యక , మ తర న క చన త న . అం
మ డ న . ఉత ృష ; మ ంద
చ ల హ డ ? ఇ ద వృ యం . ఇ వ ట
జన పర రమ సంక ం . మ ంద ? అత ఒక జ న
దంతమంత దృశ వ చ ం న . ఆ హృదయ న ? తన మ
ద మ న . ఆ దర మ ఉత ృష నదట. వ క ళ నదట. అం య .
యణ మ ంద మ క .ఆ తన క సం ం ట ంత కష !.
, క వ మ \స ప ఎ కనప ఉం ం . ఏ ట అ ? ఆ ట
ం గంటల వ న . శ వ, నవ వ త ంపసంక ం . త
ల త న క సబర మ న వ న ర సం ం ం
న ." (అ అన , అమహ ల కడ వ ట జన వ ఐక
యవ న శ ం . ంతవర త ? నం త అ ??.
అన తలచనం క శ అ .' ---------------

881 అ ! ద ర యం పడగల ? ఏల ం ఘ మన . ఏమ /
ఏమ ? ' కల ప త ! ఇ అ క ల ఆ చన న .న ం న .
అ త , అనంద యక శ వ య కంకణ క న వ , హ ఈ
ల , ఇ ప ల జన గడ ట? ఎంత గ హృద గక న
న తమ వ . , మ భయంకర న తం ల ప . , ,
ం దల అవ ర అ క ల ఇబం ల ఆ జ ంపగ . భగవ త,
అం క కర ర ప ం ం . త . మ ంద సబ ర న . సపం ఆశయం!
ఇ ఉత , శ వ యదల న , ఏక పద సం , త ల
ల స ంప క ఎ శయ భర . శ వ ఏల' య ? అ
హ ఉండటం ఎంత కష త ! మన న లం ఎంత ఉత ఏ ష ల
ఈ వల వ ం త ! అ ట ర గృహ మం అ .
ఉత స న న శయం మ ంత లభం అ ం ?
మ ంద డ . ఎట ల 'అ , ఉ శం ం ట ' అన .
ఏల త క జంట ఈ సం ర జల ఆశ నంద పం
ర ?ఇ ఒ ఆశయ ఒ ద . ఇ ఉత . ర క షయ లం ,
ట గల ఒక క స యం. ద వ యడం ఎంత ఉతమం! ఆ స ప ం
ఎ ం .సప అనందం ం ఏమం ?'
మ ంద ంత ఆశర నస ంత ప న న .అ ! ం .
" ఆ ం తం . ఉ రమ మన అవగత అ ' అ
క న . యణ తల తన హస ం , నమస ం యంద కడ ల
ద . వ ష , ల ప , రభ , మ ,
, నకమ , మచం త ------------------
882 యణ మచం ,ఊ ద మచం ఎ .
ల ల . మచం లమ న . అచట ం అంద డ
. డ , మర ట ష . ఊ ం దమ .
వలద మచం ంత ం న , యణ ంత ం న డ ర
మచం య ం , యన బస కడ . ర ంధ ,
యణ యత ,జ ం య మ , రమంబ ంత
నం ం . న ఖ త నద యంతవర మ ర ంబ
గ . సం ష ష ం . ంబ శ ల
ల న ర న కృ ం న . ల బల వ నట ం . మ
, సం ష న ల . మచం న ర ట
ర ం భ హర మరల శ ంపవల వ . నకమ ర ంబ
గ ం , తన ఆనం య య ల గ న . మచం ర
ప జయమం న సంగ ంత సంత ం . ం ? ఇంక
ర ల మన వదల .అ ఏమర న ?" ఈ న డ ! ఇక
ఆ ట ? ప న ? ! ంత | మర .
రం , జ అ , లంద గమ యవ
. ఇం న యవ ం న తర
ంచవ . సంబంధ శయ జగ హన చం - మచం కం తమ అ
వందల యల లర న వ న డ ం . జగ హ
అంతకంత అ ల బ . న , తన హ న య క టన .
చం కం య ప ,అ వంద .త నఅ ఆ -
---------------
శయ 25 వంద ఎ ర న ర క . త జ సంగ క
ం ట మం ద , త ( న య న ) న గ
ం . అప జగ హ ' క య . త రం ంచగ జగ హ
ల . అ డత ద న ట ం ట ఖపట ం వ న
డ ం డ ం . చం కం క న
ట బయట య ద ం . జగ హన యబ జ ం ఆ
" ండ , ం దగర ఆ న . క వ న
 య వ రంద తర ం ట , జగ హన ల . అత
ప వ న . ణ చ న . ప మం . ఆ సమయ న
యణ మ ంద ం ద .ఆ ణ న
ఇత ం ం ట , ఒక జ ం అ
' అ జల ట , అ త జ ం జగ హ ం న
ం ,చ న నక స రమ య . | సంగ ల శద ,
ం దన . చం కం మ " యణ
ర . ఎవ న డ . జగ హ స ఈ ర
! అత కడ ధన న ? తన దగర ? తన వ న య . తన కర
క న తన రంధ , యణ వలన ంత వ న ల? ఆ ధన చట
యణ న పం యవ . వ పం . పం గ క ర క మ
ర న క . తన ప ం బ క న , రద తన ంతల
ండవల న క ద . స , తన వ నపర నం ల , ర
వశ నవల తన హ నప ం ఆ షయ న ద క న . తన నత
ం ఎవ చట నవల .ఈ మధ నత , భర
ం వ దర తన త తన నత న క . అ రద ఇకడ నద . స
ఖపటణ ళక ర రద క నవల .
-----------------
యణ యణ , , నకమ త ట .
డ న యణ ఏ ం ం . మచం ఇం వ .
ల ర ంత భర గల . ఇక న క ర ండవల . త ట
న మ ట తన మద ర సంగ ఎ ట. ర తన ణయ
వతయ చన ఎండ ? ఆ హృదయ క నద చన న . తన
? ఈ ణ ఒంట ఉ ల ట 'య ? ం ట న , ఆ
ప మళ వ ంచ తన పరమ న కం త ట న త ? ఒక మన ర
రద దన ట న ?క ష , ప మళ త ,న నంద ర , సర ందర
న తన డ ర ం ,స ల ఆ డద
నయ ల తన క ల త వ , సర స గ ,
ఉభయ సం న ఆ ద ల త వ , జన క వ తన వ ణ త ట
ఈ జన నం న ? ఆ జ న మ ప భవ త ద ం వ క, త రమ
లయ త ఖ ల త మ క, తన ల య క , శ ఈ టక
ం న . ఎంత ల ' ! జన ఆఖ వర ం ట?
ఇం వ నప మ ంద తర వ న . అ ! గంటల ల తర తర ం .
ఇం అ ర నఈ క ణ . ఈ . జ బ ల .
ం ఎ గ . యస ద ం ఎ .అ న క
జత ల మ వ సర క ం ట దప
యమ . మ. యణ నంద పరవ . ఇంక
ఒ ంపవల . ఆ యం ల ఒం ట .----------------------

శయ 865 ' ! గంట ఉప స ! స ల కద

సంగ డ ! ర నప ం ద గ .ఏ
న , గ న నత . ఈ జన వృ , ఈ జన ద ఓట అన , క న
ండవల న త , యమ న . ఎంద ట న , ఎంద
ం న మరల హ ట పన . త దం న . డ
ం స మ న , న క దగర . ంద , ర ల .
ప దల ం . ర ర ట . తన న ర ల
న . ండవ క న ం న జ ప . ళ , ల
ళ న బట . అ యంత త దం భ ంచ క .అ న
క న ,ఎ ర టక న న ఇష న
. హ న ఖం త ట ప దల న
న ర ద న ం . యణ యంత . పంచ
హృదయ వ నన ట శ గల క యణ , యణ వన
ఆనంద న . వన యణ పరవ డ . ఇ పర శ డన
ణ ద . పర శ న ఇ ంభక చక . ' ! ?' . ఈ
పంచ , పంచ సన నంత వ స వ న క న ?? అ పర వ
." స తన ?? 'ఎ అంత త అ ం అ ద ఉం '
అంతవర ?? యణ వ ం " అర ం మ , కృ
తత త ఏ స స ?? (49)----------
886 ' యణ --- సం ర కరణ గ , క న స స
నవద ' స స నంతవర ఏ న అంత త అ నబ ం ??"
ప దమ కర గ చ ం న "కర గ చ ం న హృదయ ప ద
ండ వ గ ! ద వ , పంచం హృదయ పం లం ం
ఉండగల ?' ప ' ప స , ధర న న గృహ మన చంచలమవ
వ శం ఉన ? , ర ం ఉన ంత లం సం రం అ భ ం క ! మన
చ ంచ ??' చ ంచ ద ప . ఇం ల తృ క . అం క "తృ క హృదయం
చ ం . ఉం ఎ ఒక తం పం లం న .
 ట అ ండ మం న నడ వర సం ర గం ం మ ఆశయం
ఉన , అ ం ఆ చన , ర , ప ద , ఆశయం ఉన క టబటల ఉన ఆ
ల ఒప డ ? అ ద క త ణం ఏల ంచ డ ?/ అ , ఉ శం
స షం ప,క తం డ . " - 'స , మ ంద , , ఆ స ణగ ష ం
మ ఆ యచట ' నవ వ ట ం . యణ ఆ
పర వ . హ ల గ పదల ం . ల న డ మ ల
చ న డ . హం ం యణ వ య . ప పక దశ వ న
స సం . ష న, ం ంఛ ం ల య
యత ం ఉం ం క ! మ హం ఏల ? ఇ ల
ం స నంద ఇ ఉం . ద హ ఆం ఆశయం అ ం .
కడం. అ క అ మ !అ రం త .( య !
న ఆ శం ఉం ఒక పరమ డ అ ం . కన డ మన
క ఉన . హ చర ం మ న ం కం , ----------------------
887 ర హ న సంచ ం .అ ఆ ంద నమ కం అ !
(అత క ల న ' ) ఇక అ ం య ం ఉం మ .......
' ఆ ం , అంత త ఇషం అ , తప క త దం ల ఒ ......
ఆ చ త ం . న పట ం మ ంద న ఆ డల అ త న త గల .
న రమ తప క సం ం .న ఆ ంచ , ఆత ఆత ఇంత మ న బ
ఒక ఓ ఆ చన త న య . అత క ల హమ . య క
మ న . ఇ క మ నం న కట , ట డల ల
క .
జమ ం వర వ నప ం వరద శ మ జర ప న . ం
ల త న జ ం ఎం , న ట , ట
ల జర వ న . ల వల నద ఇ ర ళ తం ర లం . ఆ న
యణ , రద జమ ం వర ణ . శర , శ ంతల
వ . యణ వత కడ , శల శ , , జర ట
ం న యంచ . క న మం ప . ంజ, బ రస , వ
. ఆ ఏల ర ం న . జమ ం వర జ ం క ర ల
. అయన ఎం. . . ఎ ప గ , ప ర తన
జమ ం ర ద రంభ . ధ న మం ద న .
ం న . వృద ంహ వ ర . త ంధ చ వ . త ప కల
 ర డ . త మం ల . " యణ ల ద న బల ంప సంక ం
మ మ ర ం . మ ప ఆ
ఔ ------------------

888 యణ ఇ , లరక ధమ ం న మం ఇ
. బల న వరద శ య ం డ ల న లక ం బ రస
రస పంచ ర క ఇ ం . ల న క జర త న .
త సల , మం యమ ర వ ద ,జ మ ం న ం ల పద
ం . ప క ంద న , ద ట ంద న ,
ంబవ అత మంచ కడ ం మం , జ రం
, ష యణ . అత తన తల న వరద శ
ణ వ ర ప న . అత ట ఆ ల ట అ న . అత గ
ం ండ పధ వంటబ న . జ ర త ఒడ యక ప న క
యణ న . జగ హ గ న . రద న డ వ ం న .
యణ న 'ఇ రహస శర డ , మ "
డ త .ఆ అ ఇ ,ఈ అ !అ క వరద
శ ఆశర న య నం ం న . అత దగర న జర ర
ం వవ న ( యణ !' అ మ న . ఒక జ ం ర
కడ .ఆ ట అ దంత ల జ ర వ న . ఒడ న .జ ం
హృదయ న భయ ర మంచ ం . 'ఏ ఫర దం ' య .
మ ర యణ జన న ' ఒడ యక ప ం న వరద
శ క ర భర 'అ లవం " అన . జ ం చ , క ల
జల ంపనవనతవద డ . ఇ వర యణ అ డ న .ఈ ,
ఈ ప ప మం మరల నడ ?( వ ం 'అ ! ఇంతకన ఇక ఎ వ .
ఇంత . ఇంక రం ల పల ఆ ర మ ందం . మ .
రక ప మం ఇ క ట వల . ----------------
889. మట పటడం, న ఇం ఇవ జ ర తగడం, ' గ ద కనబ
ఉం . మనం పల , ఆ , ం ం ఇ ఉ " అ . ఇంత
యణ వ అత కడ ం . ఆ మరల క ర అ
ర న . ప ష ల మట ప జర మ ట ం ం .
శవచం భయ న ద కడ వ . ! అమ మ ం .
అ ర పడ . ఎ ళ ర ం ఉం ' అ యణ వన త ' ం
అమ తప ం మ ందం వ అ ఆ శ ంతల శరద నత ,
ఇతర న ' న ! న వ క అమ జ మ ంచ వ
వద ' అ . రద ప న . శ ంతల జ ! య త ర
గ ం న . న ట డత . శ ంతల , ల
యణ కడ అ చ . న బయ ' అ ఒక ట. జ ర ం న దప
జ ం యణ తన బల ప వర ం మ న .మ
యణ వచట ం అత న అంద ల నం త ట .
జర జగ హన నత ట వ . జర ల న డ వ
మ మర ం . అత రద తన హ శ ల బం ం ట ట
ం . రద తడ స ర ట ం . తన నత జ సంగ
రద ర ం . శ ంతల , జ ం ఉ న వ
త . న హృదయ పదగ మ ండ యణ జగ హన '
క ల బం ద ం ' అ య . అ టం అన ! ఏ పంపవ . ఏ
సమ న దగర క వడం త, ంట అ . ట తల టకం ! పం
రగ నం !? య న . ' నన ,ఆ న త ! ఒ ! మం
స ( ) అ జగ హ రద నవల చ తన గ
ండ , నచ . 'ఏ చ ర ??--------------
890 యణ ----- ఏ ?' ఈ మ క ర ం న నవల చ ట రం ం .
' , అ ండ , చ న ?? ం చ "
అక న నవలల న త ప ం . అ మం రక . బం ం .
' , చక త కల . రద - యణ 'అ న ంధ ,ఏ ,
యణ ఉన . అ ! ఈ యప స మంతకన నమకన వ న అ
తడ . యణ న క , జగ హ రద హృదయ సం ర
య యత . తం ద వ కల ఖ గల ఓ ఖ ం ంధం ం
బ మ .ఆ నవలల ం , ఇం క త అ క ంధ . అం
ష సంబంధ యల రహస క వ ంపబ న . రద ఆశర ప ఇ వలద
ఇ న . ఎంత అస ం న . ర రద గ' . .
ఇం ష క త మ . సం త డమ . 'స న ఉన త ంబ ల
సం త తత ం ంచ ర కం నగ ,ధ ం ళ ం మనం . ఆడ
ఎవ వ గ ళ త వ అం అ తడ . రద
ం ప న . ద ధ షయ చ ం . సం త , చ ,
ఆం శ లయం, ఆ చరల క జ ం , శర డ . జ ం:
ఏ ఎట ఏం, జ డ వద ఖపట ం ం . శర ఎం న
ఎ గం ? కడప, క ,బ , అనంత రం ' ల . జగ: ఖపటణం
స రం , ండ , ఉ . ఖపటడం ం ం ఆం జ అ ం .
క ట ', ద .అ ం ట ఉండ డ ఏ ? బ గ ----------------
శ : ఒక ల ఎ ? జ ం: ఇ ం యగల ? జమం ం ం
తగ . వృ అ ం ఆం శ లయం. నత జ ర మ ం న
ప ల జగ హన ల న ల న . శర , జ ం ం
. శ ంతల వ న . రద జగ హ జ
న . చన గ న . ఆ సమయ ఆ ం , ఆ
గ ం , ద నవల . ట దన న చ , ధమ న ంత
యడ న తన హ న క వల . ఆ ! ఏ ల యంద ! నవ
హ ం ఇంత అందక న ! ఈ యం . ఆ యవయవ ల ష
క వత న వ న . ఈ హనంద ంగ . తన జన వృ ! ఆ
యం ల రద జన న ం , త న యంద జన న ,
డ రద గ ...... ప రమ సం ష న భ ంపవ . ఆ జగ హ తన న
నంత . హ య ఇం టల ం టల . ట ట
. రద స హ త న , సర ష న మం క వ సబ
ల న . యం ల గంటల య ం . 23 యణ
వత ం ం వ న క నమ రం ' గల . య ! ం
ం . త దం ల అ షత " క . ర గ ంఛ జ ం న య
ం ! ఒ , ! ం ? మన అల త స న
నడ నట ంఛ ఉన త ం అ ం . ర న ం టఎ ం త ?స
షప . మ సం షం టల క తల , అ
గ ం ం య . యణ హృదయం లస ల ---------------

యణ నట న . త ణ త మ' ంద బద తర .
త దం ల ం ర ం . క ర హ
స ట తమ . న మ ంద ంబ య ం
యచట హ ట సయ రణ . న అ క ధ ల
దన ,' అ న ం త దం ల మ ంద ల
ఒ ం యణ . యణ న దన య వృ నచ . ద
ం తడం ష క . తం - ! ఈ సం దనం ఎవ
ం ? అవ ద . ఇం దగర ఎవ . వ చట ఉండవల నద తం
వ న త సంచ ంచవల నద క. ద దగ ఉం . ంక కృ అం
ల పం . న కద! మన ద ణ ట ఉన ం త , తప
 ం ఉం . ఉన ంత వర , అన య భగవం శ నంత వర
స యం ' అ . మచం , పరమ= ణయ ఆ శ ప ల
హ ంప . న ం ట ం ల ? త ట క ద మ న ? తం
ద ణ ట న ం దన . తమ వ బ ల వంద ట లభ .
తం , అన అ మ తప క ల ం . ం న ల ల బ ల క
ఆ మ నక ఇ అ స ం , యం వలన వ దయ న ఏల య య వృ
ం ంప ? తం సకల క సంప , అయన ం
క. అ ట తడ యణ , బర శ ర , మ ంద ,ల ప
తం ల . అ యం ల ల ప , త టవ . 'ఏ ప
భంగ వ ఉం ' అ అ . 'ఓ అ , ప అ వ ప ఉ అ .
ఇక డ మ నం ఇ ఆ మం " టదల . పర దన, దన
శయ త --------------
898 ఐక మం ఉత ృష కర ర మన అ స క. వృ .
, మ ంద , పర శ ర ,ల ప , ఆఆ మ అ లం. మన శం
ర లం ం వ ఉన ఆ ద ద ం మం ల ప ం ణ రణ
ప మ న . 'ఆ సంబం ం న ల ల ప ఉం క,
పర శ క , ఇం క , పం ఎవ న ప వ . సం త .
ఇం సం త ఠ వ . టం వం న ఆ ల ద ం...." న
సర ం . ర క ష ల యం మన కంద అ క!
అ ఏ ప ం . అంద ల సం ం .ఆ కష ర ం .
ఇంత ల మ ంద ల హ సంగ యణ .
ల ప , పర శ సం ష తం , మ ంద అ నం ం .
మ ంద న తల న . పర శ డ మంగళ త
చ . రంద యణ ం . మ ంద త ట ల
ం , త త మ రక గ ం , భర గ భ రన
ం ట . " యన . అంద కడ ల మ ంద న పటణ
ణ న . పర శ , యణ , ల ప , మ ంద గనం ట
జమ ం వర . యణ అత ం అత ఆ గ సంగ క
వ దన యచట . త న రంద జన న ల ప ం .
" యణ వ ట జగ హ న ఆ ప వ న . రద తన జన ట
ండ . దర , జగ హ ం ల ఒ జన ]న ం . భర వ డ
రద న న మంద స న " గమంత వ తన గ న . అత
అ వ డ సం ష న,అ రద వ ం న ట ండ న .
 హ డం న న చ ం ండ రద య య కడ వ న . అత
అం ,
(50)-----------------------
394 యణ (శర , జన న ?? య ం . అ ం ట త
డ న . అత వసరమ ప న రద త వర ంప . ఏ పర నంద
రద ం న . ఆ ఆనంద న రణ భర కయ ం న . ఎం
న భర కడ ప పర ం న . ం క హృదయ ందరవందర య,
ండవ ?' య జ న . ఈ క రద ! తప క. మన ద వ ం
. మ ంద వ న . , ఆ సంబంధ శయం
.ఆ అ నం ంచ వ జ క, గనంప వ ??
మవ న ! కరన ం న ? ం . ద న జనం
మవ న గ ం .'
రద ండంగ న .ఆ ల న . య వ హస గ
అక డ న వ శ ంతల లం ప బట క . "ఏమం మర ! త ట
అంద మం ఉ ?? ఉ రం ! రద , వ ం ఏ యం ' ఇ !
ఏ సందర న తన మ ఇ ట ంగ . రద భరయన అంత
అ గ కయ ' న చ . ర వ న ఈ ఉత ృష హృద
ంచ న ండగల ? ఈయనవం భర న అత ద వక ఒక
ష ఉండగ ? రద , , ఒక ం న . తన భర కంచ న
ం న న . అయన ఎం గ . ఆయన గల ఒ కం న ంప
డ ంఛ క న . అ ం య న యణ ణ గబ , తన
కవ నవ పం క ం తన కంచ న ం ద ఆ ల క ం
ం . ఆ అత వంక న న ఆ కల
మన కళ క ం న . జన న . రద ష చక ష న .
భర పక య వ ం , ఏ జం న త నం ం దడదడ డ ఆనందల
హ త న ---------------

895 మవ నఎ వ ం ? ...... న త ట వ ం . అక సంబంధం శయం .

గం ం . .ఏ. ఆ ఎ . ఏ ఒ ర ! రద మ ంద
గ ం న . య కడ 'వ న , ం ఎ ఈ మం ? య
అ న . ం ంతవర వ వ ? ంగ . ప ం వ
ఉం నం . ం ర ద అంద బయ జమ ం వర ష . (
న పట ం ళ డ య ? ద ర ఉం మరదళ , అత ,
 వమ ళ వ "అ . పర శ 'ఫ ! పరం. య .
ం . ల ప అంద ంత మం ద . ద ండవతరగ జత ల ' ండవ
తరగ ం . మ ంద రద హృద క 'త ' భర భగవం
అ . అదృషం త ! ఆయ సర ల జ ' అ ,
రద ' ళ . రద అ యత మ మరల గ ం వ , భర
! దగర వ . ఎం సం షం ఉం త ర ! అంద అ .
క ం . య , పర శ , రద జ ం ఇం వ . ండవ ల ప
తన ఇం . జగ హ న మ . రద నట ఇంత పరమ
ఛం వ ట వలన ం . ఆ ప న రస హణశ క న ? అత ఆ శ
వ న . ం ల ఈవల వ . అత డ
న . అత మన స ం ల సం ర అవ ం న . అత ర ,
జవ న , దర ఆ క ం త మ ర న . ఇంత రద ,
యణ , పర శ ం .భర నం వ రద
జగ హ కం ం . రద న
వం ం జన తం కడ న .
ఆ జగ హ డగ భయ న . తన దగర జ డ భర త
డ త య గ ? ఆ ం ం తం కడ ఒక ట చ లప .
(జ ం :( ర ౦ ఇం క డ ఇద సంగ న
ం . ఎవ కం ఇత సం అ రట. ఆ సమయం న
డ ఇ న వ ం ! న మనం వ ట ఆ మనం అక ఉ !
యణ అప ఇప ఎవ ప .ఏ ప హృదయం అత !? హ
ఇ త ర ? ఆ ష స . ' రద ఈ టల ఆశర ం
న . భర దల ట క త న ం మంత న . ఆయన ర అవ న
న .ఎ ఆయన గ ం న ధ ంప యగల ? తన వృ
ఉన ? భర ం న చన మ ర ద రణ ఆనంద ర ద త
సం ష త హృదయ ఇ ఊ ండ లక ం హృదయ రద తన
గ డ ట కడ గ బయ న .అచట వ , క వ , వ
జగ హ ం .అ గ డ ం న ప అ . పక
ల న . అ డక డ ం .ఆ త ల అత మ మ
. ఉ ర ప , ఉ ర ప పం ధ ం , అత సర ందర
క ం న ం .'అత డ న ల బ వ . అత ల వల ప
అ క ల క ల ం న వ . ఆ సమయ న ఆ డ
రద తక ం ౦క ర గత . ప న య , ఏ
 మ మ సన దజ న య ఎవ యస ష ట క ం
ర రద య ,------------------
897 ఆ హృదయ యణ , బయట హ హ . ఆ
స ం న . అత .ఈ ర ?అ నబడ ధ 'ఎవ ? అ చ త రద.
ణ శ ! వ .) అత జ .ఆ ట డ త ఒ
న . అత హ . రద గ అ గ ం . ఆ
భ శర ల ట డ క న . అత మ దన ఒడల అ .
ఆ ఘ కడ ష న న . జగ హ ఆ క వం ఆ
న .ఆ క త ఖ న అత క ంత లవ కణకణ న .ఆ
అత ఖ తన ఖ కడ క క న . అత త
బలవంత ఎ ం ఆ ద ల కడ తన ద ర . అత తన
స ం ట రద మ శ న . ఒడ కం ంచ క ఊ న త సడ ం , త
ఎడమ , త జగ హ ంప న క న " అత తల
గ , ల , డ టక అల త . రద చరచర ' డ తన గ
పం రమంచ ధ సడల అవ న తల న . రద
ంప సమయ న యచట వ న త అ ఏ ఈ ధవ త
రద ట ! మం ప భవ ం త అ ప
. శ ంతల వ ం న . ఆ ల కడ త
' య అ న . రద ఃఖ ప అక జ న న .
శ ంతల ంద త నంత , త చరచర నడ , తన గ
న వ ం ం ంప సవ ం న జగ హ "ఏ ! సంగ ండ .
ఇంక ఎవ ఇండ వ . . ఎవ ప నక !అ
యన . జగ హ అవ న ల చ న స ం , త ణ
ష డ .

ఈ ళ మమ తరం ంత న భ ర ర ం న భ న వ న .
ట లంద . డమ ట ం తటవ లంద వ .
జ ం ంబ వన ం న ం . డ
ట ట న . ద ణ ట బంగ జ ం ంబ న ర ర . పగలంత
చట ం యచట ం ం రట. పగ ం జ న . భ ర
జ న . ర ంత వ త ల న . మచం అ ద .
మ శల స ం న . సర ల ర న . ఆ దంప ల తన గ న
న .
 కంత సం వ సర గరం త , వ మచం ఆవ ం న .
ర హృదయ నవ త క న . ర ంత ఆనంద వ
న . మ దయ న మ పం డ మవ స క
ర , ం గంట నననన ధ నగం ండ యణ డ ర
. గం వ - మ పం యణ కడ మ గం లవ న .ఆ
ల దం అ యణ ..........ఆ ఆ ఉ ం
రయణ స ం న య రద న . భర ధవళ నం నన
భయ 'అ !! అ ' భర , మధ న . ఆ ఆ పక త
రద త టవలన ప న . యణ భయ న డ నచట వద క
ప వ ర ల లవ . వ న .ఏ
బ తగల గద?' య భయ త స న త ం . భర ంత రవశ మం న
రద క తపడ య ఆనంద మ మ న మ మ న . " ర ! ర " అత
ట హలసర త న ------------
మ తరం అ రద పంచ స ర న . ఆ న క ర , అత ం
వ వ ంజన న కద బ తగల దం ' య అస ష మ ర లబ న . య
నట ం మం న ప ండ . చ యణ ఆ
ంద రదమ అడ రం ? యన .
యణ క మ న . అత కంఠ న ఉ క న .
యం ల యణ తన గ . ఆ గ య మ హర గ నలంక ంచబ
ం ట ఇ ఏ య యకజ బ . ఇంత రద , ర ంత అక డ
వ . ర ంత , రద య " ం , ర ననంత . ఆ
మ గ ంక రమ నలంక ం . యణ స ం న
ల , ల ల గంధ మ ల నచటచట ం . చక ర లమ . బలల తమల
క ద నన= ఉ హర ల ఫల ల అందం మ .
రద జన ల ళ . ంత నంద క త న ? తన
గర ఫల , సం ప , తన య హృదయ న ల!
డ ం . ర మన పధ న ర ద ర క గ తబ న .
జ ం తనయ .అ గ మ త మ త హృదయ న న .
ఈ ర ! త ! ల ం క ం న యకమ తల ధ ం ! అ అ
ప న . అ యణ డ " యణ పద కం గంట
న క తన పడక గ . రద మంచ వ ప ర న . ండవ
మంచ . ఆగ అ శపద య ందరతర న వ న . తల రద
శయ ం న . గం న హ ల తహం ఆ పవ ం ండ,
 లంబర అల న . ఆ వ దర జ ంజ ఒక క క తల ంద
ల త లవం ందరమ ప న న ఆ హన భం ప యం
బ ం న .
*స పం *