‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.

com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫س‬ ‫(‬ ‫) ﺌر‬ ‫ي ز‬

‫(‬ ‫) ﺌ دن‬

‫*‬

‫ﺑ ‪43 :‬‬ ‫ﺌب‬ ‫ﺌب‬

‫ﺳﻨﮅي ﻻزﻣﻲ ﭔﺎرﻫﻴﻦ ﻛﻼس ﻻء )ﻧﻮﭨﺲ(‬ ‫ﻧﺎﻟﻮ‪:‬‬

‫ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪:‬‬

‫ُﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ‪:‬‬

‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪1‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲء ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺟﻲ ذﺧﻴﺮي ﮐﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻛﻨﮉ ﻛﮍڇ‬

‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ﻻء ڊﺟﻴﭩﻞ ﺑﻮכ אﻳﮉﻳﺸﻦ ﻣﺘﻌﺎرف ﻛﺮאﺋﮡ ﺟﻮ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﺴﻠﻮ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬אن ﺳﻠﺴﻠﻲ ﺟﻮ ﭨﻴﺘﺎﻟﻴﻬﻮن )‪ (43‬ﻛﺘﺎب ﺳﻨﮅي ﻻزﻣﻲ ﭔﺎرﻫﻴﻦ‬
‫ﻛﻼس ﻻِء )ﻧﻮﭨﺲ( ﺷﺎﮔﺮدن ﻻء ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻫﻦ ﻧﻮﭨﺲ ﺟﻲ ﺳﻬﻴﮍ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﻣﺤﻨﺘﻦ ﺟﻮ ﻧﺘﻴﺠﻮ‬

‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﻲ ﻣﺎﻧﻮאري ﻣﻴﻤﺒﺮ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬
‫ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺸﻦ ﺟﻮ ﺛﻤﺮ آﻫﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﻛﻮﺷﺶ ۾ آﻫﻴﻮن ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﮔﺮدن ﻻِء‬
‫ﺧﺎص ﻧﻮﭨﺲ ۽ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻓﺮאﻫﻢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻴﻮن‪.‬‬

‫אوﻫﺎن ﺳﭝﻨﻲ دوﺳﺘﻦ‪ ،‬ﭜﺎﺋﺮن‪ ،‬ﺳﭵﮣﻦ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﻦ ۽ ﺳﺎﭸﺎﻫﻪ وﻧﺪن ﺟﻲ ﻗﻴﻤﺘﻲ‬

‫ﻣﺸﻮرن‪ ،‬رאﻳﻦ‪ ،‬ﺻﻼﺣﻦ ۽ رﻫﻨﻤﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪.‬‬

‫ﺌن و ﺌڻ‬
‫ﻣﻴﻨﻴﺠﻨﮓ אﻳﮉﻳﭩﺮ ) אﻋﺰאزي (‬
‫ﺳﻨﮅ ﺳﻼﻣﺖ ڊאٽ ﻛﺎم‬
‫‪salamatsindh@gmail.com‬‬
‫‪www.sindhsalamat.com‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪2‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫(‬ ‫)‬ ‫ي ز‬
‫ﭔﺎرﻫﻴﻦ ﻛﻼس ﻻِء‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻳﺸﻦ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‬
‫ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪3‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬

‫ﺻﻔﺤﻮ‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن‬ ‫ﺳﻴﺮﻳﻞ ﻧﻤﺒﺮ‬

‫‪05‬‬ ‫ﺳﺒﻘﻦ ﺗﻲ ﻧﻮٽ‬ ‫‪1‬‬

‫‪23‬‬ ‫ﺷﺎﻋﺮن ﺗﻲ ﻧﻮٽ‬ ‫‪2‬‬

‫‪31‬‬ ‫אﺷﺘﻘﺎق‬ ‫‪3‬‬

‫‪36‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺘﻦ ﺗﻲ ﻧﻮٽ‬ ‫‪4‬‬

‫‪41‬‬ ‫אﺻﻄﻼح‬ ‫‪5‬‬

‫‪48‬‬ ‫ﻣﻀﻤﻮن‬ ‫‪6‬‬

‫‪54‬‬ ‫دورن ﺟﻮ ﺟﺎﺋﺰو‬ ‫‪7‬‬

‫‪66‬‬ ‫ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي‬ ‫‪8‬‬

‫‪69‬‬ ‫ﺷﺎﻋﺮي ﺟﺎ אﺻﻄﻼح ۽ ﺻﻨﻔﻮن‬ ‫‪9‬‬

‫‪81‬‬ ‫ﺑﻴﺘﻦ ﺟﻮن ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻴﻮن‬ ‫‪10‬‬

‫‪112‬‬ ‫ﻧﺎول ﺟﻮ ﺣﺼﻮ‬ ‫‪11‬‬

‫‪119‬‬ ‫ﮔﺮאﻣﺮ ﺟﻮ ﺣﺼﻮ‬ ‫‪12‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪4‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ٽ‬ ‫ﺑ‬
‫‪ 1.1‬ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻮ ۽ ﻗﻮﻣﻲ אﺧﻼق‬
‫ﺣﻜﻴﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺘﺢ ﺳﻴﻮﻫﺎﮢﻲ‬

‫ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ ﻟﻴﮑﻚ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﻲ ﻋﺮوج ﺗﻲ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻲ ۽ ﻗﻮﻣﻲ אﺧﻼق ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﭘﻬﻠﻮﺋﻦ ﺳﺎن ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻴﻢ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﻫﮍو ﻧﻚ ﻧﺮﭴﻮ ۽ ﻧﺮאﻟﻮ אﻧﺴﺎن ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺎن ﻣﻠﻨﺪو ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﭩﻲ‬
‫ﻣﺎﺋﭩﻲ ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ אﻫﺎ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﭘﻴﺪאﺋﺸﻲ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﻮ‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﻋﺰﻳﺰ ﮐﻲ ﻣﺸﻜﻞ ۾ ڏﺳﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎن ﺟﻮﮐﻲ ۾ وﺟﻬﻲ ﺑﻪ אن ﺟﻲ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫دور ﻛﺮڻ ﻻِء ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪو آﻫﻲ ﻳﺎ אن ﺟﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺤﺴﻮس ﻛﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺎﮘﺌﻲ‪ ‬ﻃﺮح ﺟﮇﻫﻦ ﮔﻬﮣﻴﻮن ﻗﻮﻣﻮن ﻣﺤﺒﺖ ۽ ﭔﮅي‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺎﺗﻦ ۾ ﮘﻨﮃﺟﻲ وﭸﻦ ﭤﻴﻮن ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ۾ ﺑﻪ‬
‫אﻫﻮ ﺳﺎﮘﻴﻮ ﺟﺬﺑﻮﭘﻴﺪא ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﭝﺌﻲ ﻗﻮﻣﻮن ﮔﮇﺟﻲ ﻫﻚ ﻗﻮم ﭤﻴﻮ ﭘﻮن‪ .‬אﻧﻬﻦ ﮔﮇﻳﻞ ﻗﻮﻣﻦ‬
‫ﺟﻲ ﮔﻠﺪﺳﺘﻲ ۾ אﻫﺎ ﺋﻲ ﻣﺎﺋﭩﻲ وאري ﺧﻮﺷﺒﻮِء ﭘﻴﺪא ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻗﻮﻣﻴﺖ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻲ وאري ﻗﻮم ﺗﻲ ﻛﻮ ڌאرﻳﻮ ﺣﺎﻛﻢ ﻧﻪ ﺑﮣﺠﻲ ﺳﮕﮭﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬ﺣﻜﻴﻢ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﻛﺘﺎب “ﻣﻘﺪﻣﻪ אﺑﻦ ﺧﻠﺪون” ﺟﻮ ﺣﻮאﻟﻮ ڏﻳﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻴﺖ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻮ ﻗﻮﻣﻦ ﻻِء ﻫﻚ وڏي‬
‫ﻋﺰت ۽ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻻِء ﻣﺤﻜﻢ ﻗﻠﻌﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ وڌﻳﻚ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﻗﻮم ﻣﺎن ﻗﻮﻣﻲ ﺟﻮش ۽‬
‫ﺟﺬﺑﻮ ﻓﻨﺎ ﭤﻲ ﻳﺎ ﮔﮭﭩﺠﻲ وﻳﻮ ﺗﻪ אﻫﺎ ﻗﻮم ﻏﻼم ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻨﺪي‪ .‬אن ﻻِء ﻻزم آﻫﻲ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻴﺖ ۽ ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﺟﺬﺑﻲ ﮐﻲ ﻧﺎس ﭤﻴﮡ ﮐﺎن ﺑﭽﺎﺋﺠﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪5‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺟﮇﻫﻦ ﻛﺎ ﻗﻮم ﭔﺌﻲ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﻴﭟ رﻫﻲ‪ ،‬ﻋﻴﺶ ۽ آرאم ۾ ﻣﺒﺘﻼ ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪،‬‬
‫ﺗﮇﻫﻦ אن ﺟﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﺻﺮف دوﻟﺖ ﻛﻤﺎﺋﮡ ۽ ﻣﺤﻼﺗﻮن אڏאﺋﮡ رﻫﺠﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ ۽ ﻧﺘﻴﺠﻮ אﻫﻮ ﭤﻮ ﻧﻜﺮي‬
‫ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﻗﻮﻣﻴﺖ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻮ ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ۽ ﻫﻮ ﻏﻼﻣﻲ وאري زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرڻ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح אﻫﺎ ﻗﻮم زﻧﺪه ﻻش وאﻧﮕﺮ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ ﮔﮭﻤﻨﺪي ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻮ אوﻻد‬
‫وڏن ﺟﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﺳﺒﺒﺎن ﺑﺰدل رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻣﺮد زאﻟﻦ وאﻧﮕﺮ ۽ زאﻟﻮن ﺟﻨﺎزن وאﻧﮕﺮ ﭤﻴﻮ ﭘﻮن‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻻِء ﻻزم آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﻴﺶ ۽ آرאم ﮐﻲ ﺗﺮכ ﻛﺠﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﻋﻴﺶ ﻋﺸﺮت ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻲ ﻻِء‬
‫אﻫﮍو ﻗﺎﺗﻞ زﻫﺮ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺴﺎﻧﻲ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺣﻘﻦ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻛﺮي ﮀﮇي ﭤﻮ‪.‬‬
‫אن ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﻧﻪ ﺻﺮف ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻃﻮر ﭘﺮ روﺣﺎﻧﻲ ﻃﻮر ﭘﮡ ﺗﺒﺎﻫﻪ ۽ ﺑﺮﺑﺎد ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﺳﭡﺎ אﺧﻼق ۽ ﺳﭡﻴﻮن ﻋﺎدﺗﻮن אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺟﻮن ﻧﺸﺎﻧﻴﻮن آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ אﻫﻲ ﺧﻮﺑﻴﻮن ﻧﺎﻫﻦ אﻫﻮ‬
‫وﺣﺸﻲ ۽ ﺣﻴﻮאن ﺳﮇﺟﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﻧﻴﻚ ﻻڙن ڏאﻧﻬﻦ ﺳﻮﭼﻲ‪ .‬ﻧﻴﻚ אﺧﻼق‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮڻ ۽ אﻧﺘﻈﺎم ﻫﻼﺋﮡ ﻻِء ﺿﺮوري آﻫﻦ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ א� ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺟﻨﻬﻦ ﻗﻮم ﮐﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ڏﻳﮡ‬
‫ﮔﻬﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﭘﻬﺮﻳﻦ אن ﺟﻲ ﻋﺎدﺗﻦ ۽ ﻟﮁﮣﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﻮאري ﭤﻮ۽ ﺟﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﻗﻮم ﮐﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﮐﺴﻴﻨﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ אن ﺟﻲ אﺧﻼﻗﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺮאب ﭤﻴﻮ وﭸﻲ ۽ א� ﺗﻌﺎﻟﻰ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺟﻲ ﮀﺎﻧﻮ אﻧﻬﻦ‬
‫ﺗﺎن ﻫﭩﺎﺋﻲ ﮀﮇي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﭥﻴﻮن ﭴﺎﮢﺎﻳﻞ ﺧﻮﺑﻴﻮن ۽ ﺧﺎﻣﻴﻮن ﻛﻨﻬﻦ ﻗﻮم ۾ ﻧﻈﺮ אﭼﻦ ﺗﻪ ﭘﻚ‬
‫ﭴﺎﮢﻮ ﺗﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭘﺌﻲ ﭤﺌﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ אﻫﻮ ﺧﺪא ﺟﻮ ﻗﺎﻧﻮن آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﭔﻮﻟﻲ ۽ אن ﺟﻮن אدﺑﻲ ﺧﻮﺑﻴﻮن‬

‫ﺣﻜﻴﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺘﺢ ﺳﻴﻮﻫﺎﮢﻲ‬

‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﺣﻜﻴﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺘﺢ ﺳﻴﻮﻫﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب “آﻓﺘﺎب אدب” ﻣﺎن ورﺗﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺳﻤﺠﮭﮡ ﮔﻬﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﺗﻪ ﭔﻮﻟﻲ ﮀﺎ آﻫﻲ؟ ﭔﻮﻟﻲ אﻫﮍي ﺗﻠﻔﻈﻲ ۽ﻣﻌﻨﻰ دאر آوאزن ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ‬
‫آﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﻚ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ ﺗﻪ ﻫﻢ زﺑﺎن ﺳﻨﺪس ﻣﻄﻠﺐ ﭘﻮري ﻃﺮح ﺳﻤﺠﮭﻲ ﺳﮕﮭﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻮ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ ۽ ﻫﻢ زﺑﺎن ﺳﻨﺪس ﻣﻄﻠﺐ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺗﻪ אﻫﺎ ﭔﻮﻟﻲ ﺻﺮف ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ وאري ﻻِء آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﻋﺎم ﭔﻮﻟﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺎم ﭔﻮﻟﻲ אﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﻧﻨﮃو ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ ﺗﻪ وڏو ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﮘﻮﭠﺎﮢﻮ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ ﺗﻪ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪6‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺷﻬﺮي ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ ،‬ﭘﮍﻫﻴﻞ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻲ ﺗﻪ אڻ ﭘﮍﻫﻴﻞ ﺳﻤﺠﻬﻲ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻋﺎم ﭔﻮﻟﻲ אﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﻫﺮﻛﻮ‬
‫ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺳﮕﻬﻲ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﻧﺞ ﭔﻮﻟﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ درﺟﻮ ﻋﺎم ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺑﺎﻻ ۽ ﺑﺮﺗﺮ آﻫﻲ אن ﮐﻲ “אدﺑﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﻫﺘﻴﻪ” ﺳﮇﺑﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﭔﻮﻟﻲ ُאن درﺟﻲ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﻲ ﮔﻠﺰאر ﺑﻨﺠﻴﻮ ﭘﻮي‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ אﻫﻮ ﺑﺎغ ﺧﻮﺑﻴﻦ ۽ ﺧﺎﺻﻴﺘﻦ ﺟﻲ ﻛﺮي‬
‫ﭼﻤﻜﻴﻮ ﭘﻮي‪.‬‬
‫אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ אدب زﺑﺎن ﺟﻮ زﻳﻮر آﻫﻲ۽ ﺳﺎﻫﺖ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺳﻴﻨﮕﺎر‪ ،‬אدب ﻛﻤﺎل ﺟﻮ ﻛﻼم‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﺎﻫﺖ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮﺳﺎﻫﻪ آﻫﻲ‪ .‬دﻧﻴﺎ ۾ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﭔﻮﻟﻴﻮن آﻫﻦ ﺟﻦ ﻣﺎن ﻛﻲ אدﺑﻲ ﺗﻪ ﻛﻲ‬
‫ﺟﻬﻨﮕﻠﻲ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮭﻨﮕﻠﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ۾ אدب ۽ ﺳﺎﻫﺖ ﺟﻮ ذﺧﻴﺮو ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ אﻫﻮ‬
‫ذﺧﻴﺮو ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻲ אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮن ﻟﻴﺎﻗﺘﻮن ﻫﻴﭟ ڏﺟﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻟﻴﺎﻗﺘﻦ ﺟﻲ ﻛﺴﻮﭨﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ‬
‫ﭘﺮﮐﮡ ﺳﺎن ﺋﻲ אدﺑﻲ ﻫﺠﮡ ﻳﺎ ﻧﻪ ﻫﺠﮡ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﺳﺮﻳﻼ آوאز‬
‫אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻟﻔﻈﻦ ۽ ﺣﺮﻓﻦ ﺟﺎ آوאز ﺑﺪ آوאز ﺟﺎﻧﻮرن ﺟﻬﮍא ﻧﻪ ﻫﺠﻦ ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﻳﻼ ۽ ﺳﻮאدي ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻓﺼﺎﺣﺖ ۽ ﺑﻼﻏﺖ‬
‫אدﺑﻲ زﺑﺎن ۾ ﻣﺤﺎورא‪ ،‬ﻛﻨﺎﻳﺎ‪ ،‬אﺻﻄﻼح‪ ،‬ﺗﺸﺒﻴﻬﻮن‪ ،‬ﻣﺜﺎل ۽ ﭘﻬﺎﻛﺎ ﮔﮭﮣﺎ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻫﺮ ﺷﻲِء ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ۽ ﻫﺮ ﻣﻌﻨﻰ ﻻِء ﻟﻔﻆ‬
‫אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ ﻫﺮ ﺷﻲِء ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ۽ ﻣﻌﻨﻰ وאرא ﻟﻔﻆ ﻫﺌﮡ ﮔﮭﺮﺟﻦ ﻧﻪ ﺗﻪ ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﻣﺎن ﻟﻔﻆ وﭠﻲ‬
‫ﭘﻮرאﺋﻮ ﻛﺠﻲ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻟﻔﻆ ﺟﻮن ﮔﮭﮣﻴﻮن ﻣﻌﻨﺎﺋﻮن‬
‫אدﺑﻲ زﺑﺎن ۾ אﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﺻﻴﺖ آﻫﻲ ﺗﻪ אن ۾ ﻫﻚ ﻟﻔﻆ ﺟﻮن ﮔﮭﮣﻴﻮن ﻣﻌﻨﺎﺋﻮن ﻫﺠﻦ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ۽ ُﺗﻚ ﭜﺎﺋﻲ ﻟﻔﻆ‬
‫אدﺑﻲ زﺑﺎن ۾ ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ۽ ُﺗﻚ ﭜﺎﺋﻲ ﻟﻔﻆ ۽ ﺗﺠﻨﻴﺲ ﺣﺮﻓﻲ وאرא ﻟﻔﻆ אن ﺟﻲ ﺧﻮﺑﻴﻦ ۾ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﺎ אﮐﺮ ﺟﺬب ﻛﺮڻ‬
‫אدﺑﻲ زﺑﺎن ڌאرﻳﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﺎ ﻟﻔﻆ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻟﻔﻆ ﻛﺮي وﭠﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻮڙي ﺟﻮ ﻫﻦ وٽ ﻟﻔﻈﻦ ﺟﻲ‬
‫ﮐﻮٽ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ﭘﺮ ﺳﺎﻫﺖ وڌאﺋﮡ ﻻِء ﺑﻨﺎ ﻫﭕﻚ ﺟﻲ ﻣﺪد وﭠﮡ ۾ ﻋﻴﺐ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﮭﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﮐﻲ ﻟﻔﻆ ڏﻳﮡ‬
‫ﺟﻬﮍي ﻃﺮح אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﺎ ﻟﻔﻆ وﭠﻲ ﭤﻲ ﺗﻬﮍي ﻃﺮح ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﻟﻔﻆ ڏﻳﮡ ۾ ﻛﻨﺠﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ‬
‫ﻛﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ אﺻﻄﻼح‬
‫ﺟﻬﮍي ﻃﺮح دﻧﻴﺎ ﺗﺮﻗﻲ ﭘﺌﻲ ﻛﺮي ﺗﻬﮍي ﻃﺮح روز ﺳﺎﺋﻨﺲ ﺟﻮن אﻳﺠﺎدون ﭘﻴﻮن ﭤﻴﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ‬
‫ﭘﮡ אدﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺮي ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ .9‬אﻧﺴﺎﺋﻜﻠﻮﭘﻴﮉﻳﺎ ﺗﻴﺎر ﻛﺮڻ‬
‫אدﺑﻲ زﺑﺎن ۾ ﻋﻠﻤﻦ ۽ ﻫﻨﺮن ﺟﻮ ذﺧﻴﺮو ﺗﻴﺎر ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ .10‬ﮔﺮאﻣﺮ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﮡ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪7‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺻﺮف ۽ َﻧﺤﻮ ﺟﺎ ﻗﺎﻋﺪא ﺟﺎﻧﭽﺒﺎ ﺗﻪ ﮔﮭﮣﺎ ﻣﻠﻨﺪא‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ ڏﺋﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺻﻮرت ۾‬‫אدﺑﻲ زﺑﺎن ۾ َ‬
‫آﮢﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﺷﻌﺮ ۽ ﺷﺎﻋﺮي‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻫﻮﺗﭽﻨﺪ ﻣﻮﻟﭽﻨﺪ ﮔﺮﺑﺨﺸﺎﮢﻲ‬

‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ڊאﻛﭩﺮ ﻫﻮﺗﭽﻨﺪ ﻣﻮﻟﭽﻨﺪ ﮔﺮﺑﺨﺸﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب “ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻟﻄﻴﻔﻲ” ﻣﺎن ورﺗﻮ وﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﻮ ﺷﺎﻫﻪ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺟﻲ ذאت ۽ ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻮ ﺗﺬﻛﺮو ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻮ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ۾ ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﻛﺎ ﻛﻤﻲ ﻧﺎﻫﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺣﺴﻦ ۽ ﺣﻖ‪ ،‬ﻋﺸﻖ ۽ ﺧﻮﺑﻲ‬
‫دﻧﻴﺎ ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺷﻌﺮ ﺟﻮ ﻣﻴﺪאن ﮔﺮم رﻫﻨﺪو ﮀﻮ ﺗﻪ ﺷﻌﺮ ﻧﻴﻚ ﻧﻴﺘﻦ‪ ،‬ﭘﺎכ ﺧﻴﺎﻟﻦ ۽‬
‫ﻋﺸﻖ ﺟﻲ ُאﻣﻨﮕﻦ ﺟﻮ ﺗﺮﺟﻤﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫אوﻫﺎن ﺳﭽﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺪل‪ ،‬ﺑﻴﻜﺲ‪ ،‬ﻳﻮﺳﻒ ۽ ﺻﺎدق ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﺿﺮور ﭔﮅא ﻫﻮﻧﺪא‪ ،‬ﻫﺮ ﻫﻚ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻤﺎل ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻟﺬت آﻫﻲ ﭘﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻬﮍو ﻫﺮ وﺟﻪ ﻛﺎﻣﻞ ۽ ﻫﺮ دل ﻋﺰﻳﺰ ﺷﺎﻋﺮ אﭸﺎ‬
‫ﭘﻴﺪא ﻧﻪ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻪ آﺋﻴﻨﺪه ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮאﮢﻲ “ﺧﺴﺘﻮري ﺟﻲ ﺧﻮﺷﺒﻮِء ﺳﭛ وﻻت وאﺳﻲ‬
‫ﺗﺼﻮف ﮔﮭﺮאﺋﻲ ۾ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻠﻴﺲ ﺑﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ‬ ‫ّ‬ ‫ﮀﮇي آﻫﻲ‪”.‬ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ۾‬
‫ﺟﻮ ﻗﻮل آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﺟﻲ ﺗﻮ َ‬
‫ﺑﻴﺖ ﭜﺎﻧﺌﻴﺎ‪ ،‬ﺳــــــﻲ آﻳﺘﻮن آﻫﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻧِﻴﻮ َﻣﻦ ﻻﺋﻴﻦ‪ ،‬ﭘِﺮﻳﺎن ﺳﻨﺪي ﭘـــــــﺎر ڏي‪.‬‬

‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻲ ﺑﺰرﮔﻲ אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﻗﺒﻮل ﻛﺌﻲ وﻳﻨﺪي ﺟﻴﺘﺮي ﻗﺪر אن ۾ ﺟﻤﺎل ﺟﻲ‬
‫ﻼ ﻃﺒﻌﻲ‪ ،‬ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬אﺧﻼﻗﻲ‬‫ﻗﻮت ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻤﺎل ﺟﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻗﺴﻢ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺜ ً‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪي ﻣﺎﮢﮡ ﺟﻲ ّ‬
‫۽ روﺣﺎﻧﻲ ﭘﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ ﺳﭝﻨﻲ ﺟﻮ ﻣﻮل ﻫﻚ ﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن אﺛﺮ ﺣﺴﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪي ﻛﺮي ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﮔﻢ ﭤﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﮐﻲ‬
‫وﺳﺎري ﮀﮇي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻚ אﻋﻠﻰ ۽ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻲ ﻫﻚ אﻫﺎ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﻌﺮ ۾ ﺧﺎص ﻗﺴﻢ ﺟﻮن‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻮن אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪو آﻫﻲ ۽ ﺷﻌﺮن ۾ אﺻﻄﻼح‪ ،‬ﭘﻬﺎﻛﺎ ۽ ﺗﺸﺒﻴﻬﻮن وﺟﮭﻲ ﺷﻌﺮ ﺟﻮ ﺣﺴﻦ‬
‫وڌאﺋﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﺳﺎن ﻛﺠﮫ ﺧﺎﺻﻴﺘﻮن ﻫﻴﭟ ﺑﻴﺎن ﻛﺠﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻓﺼﺎﺣﺖ‪:‬‬
‫ُ‬
‫ﻓﺼﻴﺢ ﻛﻼم אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﺮﻫﻚ ﻟﻔﻆ אﻫﮍو ﻛﻢ آﻧﺪو وﭸﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ אﭼﺎر ۾ ﻛﺎ אﭨﻚ ﻧﻪ‬
‫ﭤﺌﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪8‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫‪ .2‬ﺑﻼﻏﺖ‪:‬‬
‫אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻮ ﻛﻼم وﻗﺖ ۽ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﺠﻲ‪ .‬אﻧﺴﺎن ۾ ﻃﺮح ﻃﺮح ﺟﺎ ﺟﺬﺑﺎ ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻛﮇﻫﻦ‬
‫ﻏﺼﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﮐِ َﻞ ۽ ﺧﻮﺷﻲ وﻏﻴﺮه‪ .‬ﻫﻚ ﺳﭡﻲ ﺷﺎﻋﺮ ۾ אﻧﻬﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﮐﻲ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ّ‬ ‫ﻏﻢ ۽‬
‫ُ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﮔﺮ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺳﻼﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻼﺳﺖ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ﻛﻼم ۾ אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﻛﻢ آﻳﻞ ﻫﺠﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ روزﻣﺮه ﻣﺎﮢﻬﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻦ‬
‫ﭤﺎ‪ .‬אﺳﺘﻌﺎرא‪ ،‬ﺗﺸﺒﻴﻬﻮن ۽ ﭔﻴﻮن ﺻﻨﻔﻮن ﻛﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺳﺎدﻳﻮن ﻫﺠﻦ ﺟﻴﺌﻦ ﻫﺮ ﻛﻮ ﺳﻤﺠﻬﻲ ﺳﮕﻬﻲ‪.‬‬

‫‪ّ .4‬‬
‫ﺟﺪت‪:‬‬
‫ﺟﺪت ﻣﺎن ﻣﺮאد ﺷﺎﻋﺮ אﻫﮍא ﻣﻀﻤﻮن ﮐﮣﻲ ﺟﻦ ﺗﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ ﻫﺠﻲ ﭘﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫ﻛﺌﻲ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ אﻳﺌﻦ ﻣﺤﺴﻮس ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﻛﻮ ﻧﻘﻞ ﻛﻴﻮ אﭤﺲ‪.‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﮔﺮ ﺑﺨﺸﺎﮢﻲ אِﻫﻲ ﺧﺎﺻﻴﺘﻮن ﺑﻴﺎن ﻛﺮي وري ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﻃﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮي‬
‫ﭤﻮ ﺗﻪ ُאﻫﻲ ﺳﭛ ﺧﺎﺻﻴﺘﻮن ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ وڏي درﺟﻲ ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﭔﻴﻦ روאﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ رﮘﻮ ﺣﺴﻦ ﺟﻮن ﻫﺎﻛﻮن ‪ ،‬ﻋﺸﻖ ﺟﻮن ﺻﺪאﺋﻮن ﻳﺎ رﮘﻮ ﺗﺼﻮف ۽ وﺣﺪאﻧﻴﺖ‬
‫ﺟﻲ وאﮐﺎڻ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺣﺎل ﻧﻪ رﮘﻮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻮ آﻫﻲ ﭘﺮ ڏﮐﮡ אﻳﺸﻴﺎ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻮ ﭘﮡ ﺳﺎﮘﻴﻮ‬
‫ﺣﺎل آﻫﻲ‪.‬‬
‫آﺧﺮ ۾ ﻟﻴﮑﻚ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ذאت ﺑﺎﻛﻤﺎل آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﺻﻒ ۾ ڏﺳﺒﻮ ﺗﻪ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫“ﺷﺎﻫﻪ ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻮﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻪ” ﻧﻈﺮ אﻳﻨﺪو‪ .‬ﺻﻮﻓﻴﻦ ۾ ڏﺳﺒﻮ ﺗﻪ ﻓﺎﻧﻲ ﻓﻲ א� آﻫﻲ ۽ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻋﺎﺷﻘﻦ‬
‫۾ ڏﺳﺒﻮ ﺗﻪ ﻋﺎﺷﻘﻦ ﺟﻮ ﺳﺮدאر ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻛﻤﺎﻟﻴﺖ ﺟﻮ دאﻣﻦ ﺗﻤﺎم وﺳﻴﻊ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪ .4‬ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺟﻮ ﻣﻘﺼﺪ‬

‫ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻋﻠﻲ ﻧﻮאز ﺟﺘﻮﺋﻲ‬

‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﭘﻬﺮﺋﻴﻦ وزﻳﺮ אﻋﻈﻢ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﺟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺗﺎن ﺗﺮﺟﻤﻮ ﻛﺮي‬
‫ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻗﻮﻣﻲ درد رﮐﻨﺪڙ ﺑﺎﻫﻤﺖ אﻧﺴﺎن ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺗﻘﺮﻳﺮون ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮم ﻻِء‬
‫ﭘﻴﻐﺎم ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻠﺖ ﺟﻲ ﺧﻴﺎل ﻣﻄﺎﺑﻖ “ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻫﻚ אﻫﮍي ﮔﮇﻳﻞ ﻧﻈﺎم ﮐﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﭤﻮ ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﻋﺪل ۽ אﻧﺼﺎف‪ ،‬ﭜﺎﺋﭙﻲ ۽ ﺑﺮאدري ﺟﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﺗﻲ ﭔﮅل ﻫﺠﻲ‪”.‬‬
‫א� ﺗﻌﺎﻟﻰ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ אﺷﺮف אﻟﻤﺨﻠﻮﻗﺎت ﻛﺮي ﺧﻠﻘﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻻِء ﺗﻪ دﻧﻴﺎ ۾ ﻫﻮ ﺑﺎﻋﺰت‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאري‪ .‬אﻫﺎ ﻗﻮم ﺟﻴﻜﺎ אﻧﺼﺎف ﮐﻲ ﻫﭥﺎن ﻧﻪ ﮀﮇﻳﻨﺪي ﻳﻘﻴﻨﺎً وڏي ﻣﺎن ﻣﺮﺗﺒﻲ وאري ﻟﻴﮑﺒﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪9‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ אن ﻛﺮي وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ אﺳﻴﻦ אﻧﺼﺎف ﻣﺴﺎوאت ۽ אﻧﺴﺎﻧﻲ אﺧﻮت ﮐﻲ ﻗﺎﺋﻢ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻮن‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ אﻫﺎ ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺎﮢﻲ אﺳﺎن ﺟﻮ ﻓﺮض آﻫﻲ ﺗﻪ אﻧﻬﻲ‪‬‬
‫ﺗﺨﻴﻞ ﮐﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺟﺎﻣﻮ ﭘﻬﺮאﻳﻮن ۽ א� ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺟﻲ وﺣﺪאﻧﻴﺖ ۾ ﻳﻘﻴﻦ رﮐﮡ ۽ אﺳﻼﻣﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻦ ﺟﻲ‬
‫ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ ﺳﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺳﻔﺮ ﮐﻲ ﻫﻚ ﻃﺮف آﺳﺎن ﺑﮣﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻧﻔﺲ ﺟﻲ‬
‫ﭘﺎﻛﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺻﻔﺎﺋﻲ ﻻِء رאﻫﻪ ﻫﻤﻮאر ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺳﭛ ﭔﮅي‪ ‬ﺳﺎن ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ذאﺗﻲ ﻣﻔﺎد ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻣﻔﺎد ﺗﻲ ﺗﺮﺟﻴﻊ ڏﻳﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻫﺎﮢﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬وאري زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺧﺘﻢ ﭤﻲ ﭼﻜﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺲ ﺟﻨﮓ ۽ ﺧﻮن ﺟﻲ ﻋﺎﻟﻤﮕﻴﺮ ﺑﻴﻤﺎري ﺟﻲ دوא אﻧﺴﺎﻧﻲ אﺧﻮت ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ‬
‫ﭜﺎﺋﭙﻲ ۾ رﮐﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺟﻲ ﭔﺌﻲ ﺣﺼﻲ ۾ אﻧﻬﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﺒﺎرﻛﺒﺎد ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﻦ ﭘﮍﻫﮡ ۽‬
‫ﭘﮍﻫﺎﺋﮡ ﺟﻮ ﻛﻢ ﻫﭣ ۾ ﮐﻨﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ אﻫﻲ ﺋﻲ ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ﺟﺎ ﻣﻌﻤﺎر آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ وڌﻳﻚ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻗﻮم ﭘﺨﺘﻮ ﻋﺰم رﮐﻨﺪڙ ﻗﻮم آﻫﻲ‪ .‬ﮐﻴﻦ אﻧﮕﺮﻳﺰن ﮐﺎن ﭘﻮِء ﻫﻨﺪن ﺟﻮ ﺧﻄﺮوﻫﻚ دﭔﺎ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﺻﻮرت ﺟﻴﺎن ذﻫﻦ ﺗﻲ ﺳﻮאر ﭤﻴﻮ ﭘﺮ ﻫﻮ אن אﻣﺘﺤﺎن ۾ ﺑﻪ ﭘﺎس ﭤﻴﺎ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ روאﻳﺘﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ אﻫﺎ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻪ دאﺧﻞ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﺎﻟﻤﻦ‪،‬ﻓﺎﺿﻠﻦ‪ ،‬ﻣﻔﻜﺮن ۽ ﻣﻌﻠﻤﻦ ﺟﻲ ﻋﺰت ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻏﻼﻣﻲ وאري دور ۾‬
‫אﺳﻜﻮل ﺗﻮڙي ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻴﻮن אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم ﻫﻴﻮن‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻮ אﻫﻮ ﻧﻜﺘﻮ ﺟﻮ אﺳﺎن ﺟﺎ‬
‫אﺳﺘﺎد ﺧﻮאه ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﻟﻢ ذﻫﻨﻴﺖ ﮐﺎن אﻛﺜﺮ ﻛﻮرא ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻣﻴﺪ ﺗﻪ אﻳﻨﺪڙ وﻗﺖ ﻋﻠﻤﻲ אدאرא ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻓﺮﺿﻦ ۾ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻪ ﻛﻨﺪא ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺑﻘﺎ ﻻِء ﺟﺪوﺟﮭﺪ ﻛﻨﺪא‪.‬‬

‫ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ ﺟﻮ ڏﻳﻨﻬﻦ‬ ‫‪.5‬‬

‫)رﺷﻴﺪ ﭜﭩﻲ(‬

‫ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ ۾ ‪_1‬ﻣﺌﻲ ﺟﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﻲ “ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ ﺟﻮ ڏﻳﻨﻬﻦ” ﻛﺮي ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪1886 .‬ع ۾‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺟﻲ ﻣﺰدورن ۽ ﭘﻮرﻫﻴﺘﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرن ۽ ﻧﻔﻌﻲ ﺧﻮرن ﺧﻼف ﺑﻐﺎوت ﺟﻮ ﺟﮭﻨﮉو ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻛﻴﻮ ۽ אن ڏﻳﻨﻬﻦ ﺳﺞ אﭜﺮڻ ﺳﺎن ﺋﻲ ﻟﮑﻴﻦ ﻣﺰدور ﺷﻜﺎﮔﻮ ۽ ﭔﻴﻦ ﺷﻬﺮن ﺟﻲ ﮔﮭﭩﻴﻦ ۾ ﮔﮇ ﭤﻴﮡ ﻟﮙﺎ‬
‫۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺣﻖ ﮔﮭﺮي رﻫﻴﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﺟﻲ ﻣﮑﻴﻪ ﮔﮭﺮ אﻫﺎ ﻫﺌﻲ ﺗﻪ “ﻫﻮ ‪ 16‬ﻳﺎ ‪ 18‬ﻛﻼﻛﻦ ﺑﺠﺎِء رﮘﻮ אٺ‬
‫ﻛﻼכ روز ﻛﻢ ﻛﻨﺪא”‪.‬‬
‫אﻫﮍي ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرن ۽ ﺻﻨﻌﺘﻜﺎرن ﮐﻲ ڏﮐﻲ ﻟﮙﻲ‪،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺳﻨﺪن ﺣﻘﻦ ﮐﻲ ﻧﻈﺮ אﻧﺪאز‬
‫ﻛﺮي ﺳﻨﺪن ﺟﺎﻳﻦ ﺗﻲ ﭔﻴﺎ ﻣﺰدور ﮐﻨﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬אن ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺰدورن ﮐﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﭔﮅي ﻛﺮڻ ﺟﻮ אﺣﺴﺎس‬
‫ڏﻳﺎرﻳﻮ۽ ﻣﺰدور ﺟﻤﺎﻋﺘﻦ )‪ (TRADE UNIONS‬ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﺎ ﺑﻪ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ ﺑﻨﺪ ﭤﻴﮡ ﻟﮙﺎ ۽‬
‫ﻣﺰدورن ﮐﻲ ﺣﻖ ڏﻳﮡ ﺑﺪرאن ﮔﻮﻟﻲ ﻫﮣﮡ ﺟﻮ אﻋﻼن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ڏﺳﻨﺪي ڏﺳﻨﺪي ﺷﻬﺮ ﺟﻲ رﺳﺘﻦ ﺗﻲ‬
‫رت ﺟﻮن ﻧﺎﻟﻴﻮن وﻫﮡ ﻟﮙﻴﻮن‪ .‬אﻫﮍو وڏو ﻗﻴﺲ ڏﺳﻲ ﺑﻪ ﭘﻮرﻫﻴﺖ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﻦ ﺗﺎن ﻧﻪ ﻫﭩﻴﺎ ۽ אﻧﻬﻦ‬
‫ﻣﺰدورن ﺟﺎ رت رﮜﻴﻞ ﻛﭙﮍא ﺟﮭﻨﮉن ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺷﺎﻫﻲ رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ﻋﺎم ڏﺳﮡ ۾ آﻳﺎ‪ .‬ﺟﻦ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرن ﺟﻲ ﺳﻴﻨﻦ ۾ ﺳﻮرאخ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﭜﺎﻧﺌﻴﻮ ﭤﻲ ﺗﻪ رت ﺟﺎ رﻳﺞ ﻛﺮي ﺣﻖ ﺟﻲ آوאز‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪10‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﮐﻲ دﭔﺎﺋﻲ وﭠﻨﺪאﺳﻴﻦ‪ .‬ﭘﺮ אﻫﺎ ﺳﻨﺪن ُﭜﻞ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺣﻖ ﮐﻲ ﻧﻪ אڳ ﻛﻮ دﭔﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻧﻪ ﺋﻲ ﻛﻮ‬
‫دﭔﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﻨﺪو‪ .‬ﻫﻮ ﻣﺎﻧﺠﻬﻲ ﻣﮍس ﺑﻪ ڊﭴﮡ وאرא ﻧﻪ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرن ﺟﻮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻮ ﻫﻲ ﻣﺰدور‬
‫ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ رت ﺳﺎڙي ﻟﮑﻴﻦ ﻣﻴﭩﺮכ ﭨﻦ ﻛﻮﺋﻠﻮ ﮐﺎﮢﻴﻦ ﻣﺎن ﮐﻮﭨﻲ ﻛﮃن ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ وﭨﺲ אﻳﺘﺮو‬
‫ﻛﻮﺋﻠﻮ ﻧﺎﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﻮ ﭔﻪ ڏﻳﻨﻬﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭼﻠﻬﻪ ﭔﺎري ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﻫﮇ ﭤﻜﺎﺋﻲ ﻫﺰאرﻳﻦ ﻣﻴﭩﺮ ﻛﭙﮍو ُאﮢﻲ‬
‫ﺖ ﺗﻲ ﭘﻬﺮڻ ﻻِء ﮐﻴﺲ ﻛﭙﮍو ﻧﭥﻮ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﺌﻲ‪ .‬אﻫﻲ ﻧﺎאﻧﺼﺎﻓﻴﻮن آﺧﺮ ﻣﺰدور ﻛﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ُﺑ َ‬
‫ﺳﻬﻲ؟ آﺧﺮﻛﺎر ﺷﻜﺎﮔﻮ ﺟﻲ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻲ رت رﻧﮓ ﻻﺗﻮ۽ دﻧﻴﺎ ﮐﻲ אﭠﻦ ﻛﻼﻛﻦ وאري אﺻﻮل ﮐﻲ‬
‫ﻣﭹﮣﻮ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫אڄ ﺑﻪ ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﺎ ﻣﺰدور ﻫﺮ ﺳﺎل ‪_1‬ﻣﺌﻲ ﺗﻲ אﻧﻬﻦ ﺷﻬﻴﺪن ﮐﻲ ﺳﻼم ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻠﭽﻞ ۾‬ ‫ُ‬
‫ﻧﺌﻴﻦ ﺟﺎن وﺟﮭﻨﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﺑﻴﺸﻚ אﻳﺜﺎر ۽ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء אﻧﺴﺎﻧﻲ روאدאري ۽ ﺳﻠﻮכ ﻫﺮﮔﺰ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﭥﻮ‬
‫ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﻏﻴﺮ ﺑﺮאﺑﺮي ۽ ﺑﻲ אﻧﺼﺎﻓﻲ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ ﺗﮇﻫﻦ ﺋﻲ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ אﺳﻴﻦ ﻣﺘﺤﺪ‬
‫رﻫﻨﺪאﺳﻴﻦ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ אﺳﻼم ﺟﻮ درس آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪ .6‬ﺳﻨﮅ ﺟﻮن אﮘﻮﮢﻴﻮن روאﻳﺘﻮن ۽ ﻋﻠﻢ אدب‬

‫)ڊאﻛﭩﺮ دאﺋﻮد ﭘﻮﭨﻮ(‬

‫ﻫﻲ ﺳﺒﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻀﻤﻮﻧﻦ ﺟﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻮآﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺷﻤﺲ אﻟﻌﻠﻤﺎء ڊאﻛﭩﺮ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ‬
‫دאﺋﻮد ﭘﻮﭨﻲ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب “ﺳﺮﻫﺎ ُﮔ َﻞ” ۽ “ﻣﻬﺮאڻ” رﺳﺎﻟﻲ ﺗﺎن ورﺗﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺮאﮢﻦ‬
‫روאﻳﺘﻦ ۽ رﺳﻤﻦ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﻨﺪي ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺧﻮﺷﺤﺎل‪ ،‬ﺻﺤﺘﻤﻨﺪ ۽ آﺳﻮدא ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وڏن ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻣﻴﻞ ﻣﻼﮐﮍא‪ ،‬ﻛﺸﺘﻴﻮن‪ ،‬ﻛﺴﺮﺗﻮن ۽ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ ﻛﺮﺗﺐ ڏﻳﮑﺎري‬
‫ﺳﻮرﻫﻴﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﺳﺎک ڏﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﭽﻬﺮﻳﻦ ۾ ﺳﻴﺎﮢﻦ ﺟﺎ ﻧﺴﺨﺎ‪ ،‬ﭘﻬﺎﻛﺎ‪ ،‬ﭼﻮﮢﻴﻮن ۽ ﺳﮕﮭﮍن‬
‫ﺟﺎ ﻗﻮل ﭔﮅڻ ۾ אﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ڌرﺗﻲ‪ ‬۽ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺳﺎن אﻧﺘﻬﺎ ﺟﻮ ﻋﺸﻖ ﻫﻴﻮ‪ .‬אﮘﺌﻴﻦ ۽ ﻫﺎﮢﻮﻛﻲ‬
‫ﻣﺎﺣﻮل ۾ رאت ڏﻳﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻓﺮق آﻫﻲ‪ .‬אڄ אﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﮐﻲ وﺳﺎري وﻳﭡﺎ آﻫﻴﻮن ۽ ﭔﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ ﭘﻮﻳﺎن ﻛﺎﻫﻲ ﭘﻴﺎ آﻫﻴﻮن ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي אﺳﺎن ﮐﺎن ﺧﻮﺷﻴﻮن ﻣﻮﻛﻼﺋﻲ وﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﺘﻲ ﻫﻨﺞ ﻫﺌﺎ‪ ،‬אت ﻛﺎون ﻛﺎﻧﮕﻴﺮא ﻛﻴﺎ‬
‫وﻳﭽﺎرא “وﻟﻴﺪאد” ﭼﺌﻲ‪ ،‬وﻟﺮ ﻛـــــــــــــﺮي وﻳﺎ‪،‬‬
‫אﭼــــــــــــــــــــﻲ آل ﭘﻴﺎ‪ ،‬אﻧــــــــــﻬـــﻦ אوﻃﺎﻗﻦ ۾‬

‫אﺳﺎن ﺟﻮ دﻳﺲ آرﻳﻪ ۽ אﺳﻼﻣﻲ ﺗﻬﺬﻳﺒﻦ ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﺘﺎن ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﮗ ﮐﻲ وﺣﺪאﻧﻴﺖ ﺟﻮ‬
‫ﺳﺒﻖ ﺳﻴﮑﺎرﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬ﻫﻴﻨﺌﺮ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ אﺳﺎن ﺗﻲ ﻏﺎﻟﺐ אﭼﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬رﮘﻮ ﺷﻴﻜﺴﭙﻴﺌﺮ ۽‬
‫ﺷﺒﻠﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﺷﻴﺪאﺋﻲ ﭤﻲ‪َ ،‬‬
‫ﭘﺮאون دﻫﻠﻦ ﺗﻲ ﻧﭽﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺗﻤﺎم ﺟﮭﻮﻧﻲ زﺑﺎن آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﺳﮅو ﺳﻨﺌﻮن وאﺳﻄﻮ ﭘﺮאﻛﺮت‬
‫ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ “ورאﭼﮉא” ﻧﺎﻟﻲ ﺷﺎخ ﺳﺎن وﭸﻲ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺳﻨﮅ ۾ آﻳﺎ ﺗﻪ אﻫﻮ ﺟﮭﻮﻧﻮ رﺳﻢ‬
‫אﻟﺨﻂ ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﻮ ۽ ﺳﻨﮅي_ﻋﺮﺑﻲ رﺳﻢ אﻟﺨﻂ رאﺋﺞ ﭤﻲ وﻳﻮ‪ 15 .‬ﻫﻴﻦ ﺻﺪي‪ ‬ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻋﺮﺑﻲ ۽‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪11‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻓﺎرﺳﻲ אدب ﺣﺎوي رﻫﻴﻮ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ אﺳﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻗﺪﻳﻢ אدب אوﻧﮅאﻫﻮ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ‪16‬ﻫﻴﻦ ﺻﺪي ﻋﻴﺴﻮي ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻫﺎﻻ‬
‫ﻛﻨﮉي‪ ‬ﺟﻲ ﺑﺰرگ ﻣﺨﺪوم אﺣﻤﺪ ﭜﭩﻲ‪ ‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﻫﻚ ﺳﻤﺎع ﺟﻲ ﻣﺤﻔﻞ ۾ ﮘﺎﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ ﻻﮐﻴﮣﻲ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺳﺞ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻲ ﭤﻲ ۽ ﮐﻴﺲ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺎﻋﺮن‬
‫۾ ﺳﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻟﮑﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ﻫﺰאرﻳﻦ رﻧﮕﻦ وאري ﻫﻴﺮي ﻣﺜﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﻛﭥﻲ ﺻﻮﻓﻴﺎﻧﻪ رﻧﮓ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﭥﻲ روﺣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﭥﻲ ﻧﺎﺻﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻪ ﻛﭥﻲ روﻣﺎﻧﻮي ﻋﺸﻘﻴﻪ‪ .‬ﭘﺮ אﻧﻬﻦ ﺳﭝﻨﻲ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻲ دل‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﺎﻟﻖ ﺟﻲ ﻗﻮل ﺳﺎن ﻫﻢ آوאز آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ڏאﻧﻬﻦ وאﭘﺲ ورﮢﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ دور‬
‫۾ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﻛﻠﻬﻮڙא ﺣﺎﻛﻢ ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ אﻫﻮ دور ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻮ ﺳﻨﻬﺮي دور ﻟﻴﮑﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﭡﺎ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻮ دور آﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺟﻬﮍو ﻫﻔﺖ زﺑﺎن ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﺎ ﻣﻮﺿﻮع وﺳﻴﻊ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ درﺟﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ‬
‫ﭘﺮي آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻴﺮن )ﭨﺎﻟﭙﺮن( ﺟﻲ ﺻﺎﺣﺒﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮِء אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻮ رאڄ رﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺳﻨﮅي‪ ‬۽ ﻓﺎرﺳﻲ‪‬‬
‫ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﺻﻨﻔﻦ ﺟﻮ روאج ﭘﻴﻮ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭼﮝﻮ ﻛﻼم ﮀﮇي وﻳﺎ‪.‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺜﺮ ﮐﻲ ﭘﮡ ذﻛﺮ ﻫﻴﭟ آﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس رאِء آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﺨﺪوم ﻋﺒﺪאﻟﺮﺣﻴﻢ‬
‫ﮔﺮﻫﻮڙي‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ رﺣﻪ ۽ ﺧﻮאﺟﻪ ﻣﺤﻤﺪ زﻣﺎن ﻟﻨﻮאري ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت אن ڏس ۾ אوﻟﻴﺖ رﮐﻲ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺟﺎ “ﺧﻮرﺷﻴﺪ” ۽ “زﻳﻨﺖ” ﻧﺎول ﺳﻨﺪي אدب ﻻِء ﺑﻨﻴﺎدي ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻦ ﭤﺎ‪ .‬אن‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺣﻜﻴﻢ ﻓﺘﺢ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﻮﻫﺎﮢﻲ‪ ،‬ﻗﺎﺿﻲ ﻫﺪאﻳﺖ א� ۽ ڊאﻛﭩﺮ ﮔﺮ ﺑﺨﺸﺎﮢﻲ ﺟﻮن ﺧﺪﻣﺘﻮن ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎرאﻫﻪ ﺟﻮﮘﻴﻮن آﻫﻦ‪ .‬אن ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﭜﻴﺮوﻣﻞ ﺟﻲ ﻃﺮز ﺗﺤﺮﻳﺮ ۾ ﻫﻨﺪو_ﻣﺴﻠﻢ ﺟﻲ ﮔﮇﻳﻞ ﺗﺎﺛﺮ ﺟﻮ‬
‫دﻟﭽﺴﭗ ﻣﻴﻼپ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ دאﺋﻮد ﭘﻮﭨﻲ ﺳﻨﮅي אدﻳﺒﻦ ﺟﻬﮍوכ ڊאﻛﭩﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﻠﻮچ ﺟﻲ ﺳﺎرאﻫﻪ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ‬
‫ﺗﻪ אن ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ ﻧﺜﺮ אﭸﺎ ﺑﻪ ﺳﮕﻬﺎرو ﺑﻨﺠﻨﺪو‪.‬‬

‫‪ .7‬ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﻛﭽﻬﺮي‬
‫)אﻟﻬﻪ ﺑﭽﺎﻳﻮ ﺳﻤﻮن(‬

‫ﻫﻲ‪ ‬ﻣﻀﻤﻮن אﻟﻬﻪ ﺑﭽﺎﺋﻲ ﺳﻤﻲ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب “ﺳﻴﺮ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن” ﺗﺎن ﮐﮣﻲ ﻧﺼﺎب ۾ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ ﻟﻴﮑﻚ אﻫﻮ ﺗﺎﺛﺮ ڏﻧﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ُﻫﻦ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ۾ ﺳﮕﮭﮍن ﺟﻲ ﻛﭽﻬﺮي‬
‫۾ ﺣﺎﺿﺮ رﻫﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮء אﮐﻴﻦ ڏﭠﻮ אﺣﻮאل ﻟﮑﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ אﻳﺌﻦ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﻛﭽﻬﺮي ﺑﺎﺑﺖ‬
‫ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت وﭠﻲ ﭘﻮِء ﻫﻦ ﮐﻲ ﻗﻠﻢ ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺳﺒﻖ ۾ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻛﻠﭽﺮ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﺟﻮ ﭼﭩﻮ ﭘﭩﻮ ﻋﻜﺲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺳﻴﺮ ﺟﻲ دورאن ﻣﻀﻤﻮن ﻧﮕﺎر ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ﺟﻮ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﺟﺎﺋﺰو وﭠﻲ ﻗﻠﻤﺒﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪12‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺳﭵﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺤﻨﺖ ۽ ﺟﻔﺎﻛﺸﻲ ﮐﺎن وאﻧﺪא ﭤﻲ ﺷﺎم ﺟﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫آﺳﺘﺎﻧﻦ ڏאﻧﻬﻦ ﻣﻮﭨﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻠﺨﻴﻦ ﮐﻲ وﺳﺎرڻ ﻻِء وﻧﺪر ﺟﻲ ﺿﺮورت ﻣﺤﺴﻮس ﭤﺌﻲ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ ﻛﺮي ﻫﻮ ﺷﺎم ﺟﻮ ﮘﭝﻲ ﭨﻜﺮ ﺟﻲ ﻓﻜﺮ ﻻﻫﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﮘﻮٺ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ אوﻃﺎق ﻳﺎ אوﺗﺎري‬
‫ﺗﻲ ﮔﮇ ﭤﻴﻦ ﭤﺎ ۽ ﭘﻮِء وﻳﻬﻲ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺳﺎن אﻧﺪر אوري ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ڏک ﺳﻮر ﭘﺎڻ ۾ وﻧﮉﻳﻦ ۽ ورﮀﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻀﻤﻮن ﻧﮕﺎر ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﺳﮕﮭﮍن ﺟﻲ ﻛﭽﻬﺮي ﮐﺎن ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ‬
‫ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻫﻦ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻃﻮر وﻳﻨﺠﮭﺎرن ﺟﺎ ﻓﻦ ۽ ﺷﻪ ﭘﺎره ﺳﭡﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي אﻧﻬﻦ ﺳﮕﮭﮍن‬
‫ﺟﻲ ذﻫﻨﻲ ﺻﻼﺣﻴﺘﻦ ﺟﻮ ﻋﻜﺲ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻟﻴﮑﻚ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺳﺎن ذﻛﺮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻴﺎري ﺟﻲ ﻣﻮﺳﻢ ۾ ﻣﭻ ﺟﻲ ﭼﻮڌאري ﻫﻚ وڏي‬
‫ﻛﭽﻬﺮي ﻣﭽﻲ وﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ڏﺳﻨﺪي ڏﺳﻨﺪي ﺳﭕﺎﺟﮭﮍن ﺳﺎﻧﮕﻴﻦ ﺟﻮ وڏو ﻣﻴﮍ ﮔﮇ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻀﻤﻮن ﻧﮕﺎر אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻪ وאﺿﺢ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ڏﺳﮡ ۾ ﺳﭕﺎﺟﮭﮍא ۽ ﺳﺎدڙא‪ ،‬ﺳﺎﻧﮕﻲ ﻣﻴﺮڙא ﻣﺎرو آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﺳﻨﺪن ﺳﻴﻨﻦ ۾ ﻓﻦ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﺟﺎ ﺧﺰאﻧﺎ ﭜﺮﻳﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻮ ﻛﭽﻬﺮي‪ ‬۾ وﻳﻬﻲ ﻓﻦ ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮو‬
‫ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﻫﻜﭕﺌﻲ ﺳﺎن ڏي وٺ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ אﻳﺌﻦ ﻣﺤﺴﻮس ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﭴﮡ ﻛﻨﻬﻦ ُﻣﺸﻚ ﺟﻲ ﻣﭧ‬
‫ﺟﻲ ڍﻛﮣﻲ ﻻﻫﻲ ﮀﮇي آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻲ ﺳﺎدڙא ﺳﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬ﺳﺎدڙن ۽ ﻣﭡﮍن ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﺑﻴﺎن ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺗﻪ ﭔﮅﻧﺪڙن‬
‫ﺟﻮن وאﻳﻮن ﺑﺘﺎل ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﻫﻮ دﻧﮓ رﻫﺠﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﺳﻴﻨﮕﺎر‪ ،‬ڏور‪ ،‬ﻧﮍ ﺑﻴﺖ ۽ ﻣﮝﮣﻬﺎر‬
‫ﻓﻘﻴﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻓﻦ ﭘﻴﺶ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻓﻦ ۾ ﻣﻮﺗﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﺎﻟﻬﺎ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻀﻤﻮن ﺟﻲ ﻟﮑﻨﺪڙ ﻣﺜﺎل ﻃﻮر אﺗﻲ ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻞ ﻓﻦ ﺟﺎ ﻧﺎدر ﻧﻤﻮﻧﺎ‪ ،‬ﭨﻜﺮא‪ ،‬ﻛﻦ ﺳﮕﻬﮍن ﺟﺎ ﻧﺎﻻ‬
‫ﭘﮡ ﭼﭩﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻫﻮ ﭘﮡ ﭔﮅאﻳﻮ אﭤﺲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻛﭽﻬﺮي ۾ ﻛﻮ ﺑﻪ ﺗﻜﻠﻒ ﺗﻮאﺿﻊ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺟﺎِء ﺗﻲ وﻳﭡﻮ ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ ﺳﺎن ﭔﮅﻧﺪو رﻫﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻛﻮ ﻫﻤﺮאه ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻓﻦ ﭘﻮرو ﻛﻨﺪو ﺗﻪ ﭘﻮِء ﭔﻴﻮ‬
‫وري ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻦ ﺟﻮ ﺟﺎدو ﻛﭽﻬﺮي ﺗﻲ ﺟﺎﮘﺎﺋﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺑﺤﺮﺣﺎل ﺳﮕﮭﮍن ﺟﻲ ﻛﭽﻬﺮي ﻻڙ ۾ ﭤﺌﻲ ﻳﺎ ﻛﺎﮀﻲ ۾‪ .‬وﭼﻮﻟﻲ ۾ ﭤﺌﻲ ﻳﺎ אﺗﺮ ۾‪ ،‬ﻛﺮאﭼﻲ ۾‬
‫ﭤﺌﻲ ﻳﺎ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎن ۾‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ۽ ﻛﻼﺳﻴﻜﻲ ورﺛﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻜﺮي‬
‫אﺳﺎن ﮐﻲ אن ﺗﻲ ﻧﺎز ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻛﺮאﭼﻲ ﭨﻲ وي وאرא “ ﻛﭽﻬﺮي ﭘﺮوﮔﺮאم” ۾‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺳﮕﮭﮍن ﮐﻲ ﻣﺘﻌﺎرف ﻛﺮאﺋﮡ ﺟﻮن ﻛﻮﺷﺸﻮن ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ אﻧﻬﻲ ﭘﺮوﮔﺮאم ﮐﻲ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ‬
‫ﻻِء ﻛﻦ אﭘﺎﺋﻦ ﺟﻲ אﻫﻢ ﺿﺮورت آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮﺟﮫ ﻧﻪ ڏﻧﻮ وﻳﻮ ﺗﻪ ﭘﻮِء ﻫﻲ ﭘﺮوﮔﺮאم ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫אﻓﺎدﻳﺖ وﭸﺎﺋﻲ وﻳﻬﻨﺪو‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻗﻮﻣﻲ ورﺛﻲ ﻻِء ﻫﺎﭸﻴﻜﺎر ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬

‫‪ .8‬ﻛﺎﻣﻴﺎب زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﺎرﮔﺮ ﻗﺎﺋﺪو‬

‫)ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ(‬

‫ﻫﻲ‪ ‬ﻣﻀﻤﻮن ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺟﮗ ﻣﺸﻬﻮر ڏאﻫﻲ‪ ،‬دאﻧﺸﻮر ۽ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ وڏي ﭴﺎﮢﻮ ۽‬
‫ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻲ ﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬وאﺋﻴﺲ ﭼﺎﻧﺴﻠﺮ ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻓﻜﺮي ﻧﭽﻮڙ ﺟﻮ ﺣﺼﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﺎ ﻃﺮﻳﻘﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﻬﮣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪13‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎب زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرڻ ﺟﺎ אﺻﻮل ۽ ﻗﺎﺋﺪא ﭔﮅאﺋﮡ ﺳﺎن‬
‫ﮔﮇ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻫﻚ ﺑﺎﺿﺎﺑﻄﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرڻ ﺟﻲ ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻏﻮر‪ ،‬ﺳﻮچ ۽ وﻳﭽﺎر‬
‫ﺳﺎن ﺳﻮﭼﺒﻮ ﺗﻪ ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮن ﭔﮅאﻳﻞ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﺳﺎدﻳﻮن ۽ ﺳﻮﻟﻴﻮن ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ وڏي אﻫﻤﻴﺖ ﺟﻲ‬
‫ﺣﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﻧﺴﺎن אﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮي ﺗﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎب‬
‫ﺑﮣﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﮐﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪي ۽ ﺿﺎﺑﻄﻲ ﻫﻴﭟ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺮڻ ﻻِء ﺣﻀﺮت آدم ﻋﻠﻴﻪ‬
‫אﻟﺴﻼم ﺟﻮ ﻣﺜﺎل ڏﻳﻨﺪي ﺳﻤﺠﮭﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻀﺮت آدم ﻋﻠﻴﻪ אﻟﺴﻼم ۽ ﺑﻴﺒﻲ ﺣﻮא‬
‫ﮐﻲ وڻ ﺟﻲ وﻳﺠﮭﻲ وﭸﮡ ﮐﺎن روﻛﮡ ﻻِء ﭘﺎﺑﻨﺪي ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺧﺎص ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻮאﻫﺸﻦ ﮐﻲ‬
‫ﺿﺎﺑﻄﻲ ۾ رﮐﮡ ﺟﻮ ﮔﮡ ﺳﻴﮑﺎرﮢﻮ ﻫﻮ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﺳﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻮאﻫﺸﻦ ﮐﻲ ﻛﻨﭩﺮول‬
‫۾ رﮐﻨﺪאﺳﻴﻦ ﺗﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺿﺮور ﺳﻮﻟﻲ ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪي‪ .‬אﻧﻬﻲ ﻻِء ﺗﻘﻮى ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ אﺻﻮل ﺑﻨﺎﺋﮣﻮ ﭘﻮﻧﺪو‬
‫ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﭼﮝﻲ ۽ ﺳﭡﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﻲ ﺳﮕﮭﻮن‪.‬‬
‫آﺧﺮ ۾ ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ زﻧﺪﮔﻲ ﮐﻲ وڌﻳﻚ ﺑﺎאﺻﻮل ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻِء ﻓﺮض ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ زور‬
‫ڏﻧﻮ آﻫﻲ ۽ ﺳﺨﺘﻲ ﺳﺎن אﻧﻬﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﺮض‬
‫ﮐﺎن ﻏﺎﻓﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ زﻧﺪﮔﻲ ۾ ﺟﻮאﺑﺪאرﻳﻮن אﭼﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬אﻫﻲ אﻫﻢ ﻫﺠﻦ ﻳﺎ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ‪،‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﺠﺎ آﮢﮡ ﻻِء ذﻣﻴﻮאري ﻣﺤﺴﻮس ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﻋﻬﺪو ﻋﺪﻧﻰ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ אﻋﻠﻰ‪ .‬ﻫﺮ ﺻﻮرت ۾‬
‫ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﻴﻞ ذﻣﻴﻮאرﻳﻦ ﺟﻮ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻤﻮﻧﻲ אﺣﺴﺎس ﭤﻴﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح אﻫﻮ‬
‫אﺻﻮل ﺳﻤﺠﮭﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي אﺳﺎن ﺳﭝﻨﻲ ﮐﻲ ﮔﮭﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﺎن ﮐﻲ אﺻﻮﻟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﻳﻮن آﻫﻦ ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﮐﻲ ﮔﮭﺮﺟﻲ ﺗﻪ אﺣﺴﺎس ذﻣﻴﺪאري ﻣﺤﺴﻮس‬
‫ﻛﺮﻳﻮن ‪ .‬ﻓﺮض ﭤﻴﻞ ڊﻳﻮﭨﻲ ﮐﻲ ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻞ وﻗﺖ ﺗﻲ ۽ ﺳﻬﮣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺳﺮ אﻧﺠﺎم ڏﻳﮡ ﺟﺎ ﻋﺎدي ﭤﻲ‬
‫وﭸﻮن‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح אﺳﺎن ﺑﺎﺿﺎﺑﻄﻪ‪ ،‬ﺑﺎ אﺻﻮل ﻛﺎﻣﻴﺎب زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאري ﭘﺎڻ ۾ ﺳﮏ ۽ ﺳﻜﻮن ﺳﺎن‬
‫رﻫﻨﺪאﺳﻴﻦ ۽ ﭔﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ אﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﻣﻌﺎﺷﺮوﻗﺎﺋﻢ ﻛﺮڻ ﻻِء آﻣﺎده ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻨﺪאﺳﻴﻦ‪.‬‬

‫‪ .9‬دﻧﻴﺎ ﺟﻮ وڏي ۾ وڏو ﺷﺎﻋﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‬

‫)ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ(‬

‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ ﺟﻲ ﻟﮑﻴﻞ “ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ رﺳﺎﻟﻲ” ﺟﻲ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺟﻮ ﺳﻨﮅي ﺗﺮﺟﻤﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﻗﺎﺿﻲ ﺿﺎﺣﺐ אﻧﮕﺮﻳﺰي ۾ ﻟﮑﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪14‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ אﻧﻬﻦ ﺑﻴﻦ אﻻﻗﻮאﻣﻲ ﻗﺪرن ﮐﻲ ﻧﻈﺮ ۾ رﮐﻲ ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻞ אﻧﻬﻦ‬
‫ﻣﻌﻴﺎرن ﺟﻲ ﭘﺮﮐﺎ ﻛﻨﺪي ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﺟﻲ ﺳﺮﺗﺎج‬
‫ﺷﺎﻋﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻮ وڏي ۾ وڏو ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺤﺚ ﻛﻨﺪي ﭔﮅאﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ אﺳﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺖ آﻫﻴﻮن ۽ ﺧﻮد ﻗﺮآن‬ ‫َ‬
‫ﺟﻲ روﺷﻨﻲ‪ ‬۾ دﻳﻦ ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻲ وאري ﺟﺬﺑﻲ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﻧﻈﺮﺋﻲ ﭘﻴﺪאﭤﻴﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء אﺳﺎن ﮐﻲ “ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ” ۽ “ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ” وאري‬
‫ﺟﺬﺑﻲ ۾ وﭼﭥﺮي ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﺎن ﻣﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻣﻮڙڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺴﻨﺪي ۽ ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻣﻘﺮر‬
‫ﭘﺮ َאون ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﭘﺮک ﻛﺠﻲ‪ .‬ﻛﻮ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﻗﻮم‬ ‫ﻛﻴﻞ ﻗﺪرن ﺟﻲ ﻛﺴﻮﭨﻲ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺗﻮڙي َ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻋﺮن‪ ،‬ﻋﺎﻟﻤﻦ ﻳﺎ ﺷﺨﺼﻴﺘﻦ ﺗﻲ ﻓﺨﺮ ﻛﺮي ﺗﻪ אن ۾ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻋﻴﺐ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﻲ‬
‫ﭼﻤﻜﺎﺋﮡ ﺧﺎﻃﺮ ﭔﻴﻦ ﺟﻲ ﮔﮭﭩﺘﺎﺋﻲ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻣﻌﻴﺎر‪:‬‬
‫אڄ ﮐﺎن ﻫﻚ ﺻﺪي אڳ ﻛﺎرﻻﺋﻴﻴﻞ ﻧﻈﻢ ﮀﮇي ﻧﺜﺮ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ۽ وڌﻳﻚ ﭼﻴﺎﺋﻴﻦ ﺗﻪ “ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ‬
‫ﻛﻮ ﻧﻈﻢ ﮘﺎﺋﻲ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﮭﻲ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﺷﻌﺮ ﭼﻮڻ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺎﻫﻲ”‪ .‬ﻫﻮن‪ ‬ﺑﻪ رאڳ ﺟﻲ وﺻﻒ ﺑﻴﺎن‬
‫ﻛﻨﺪي אن ﮐﻲ “آوאزن ﺟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ” ﭼﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﻫﻚ ﻋﺮب ﻣﺼﻨﻒ وري ﺷﻌﺮ ﺟﻲ‬
‫وﺻﻒ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪي אن ﮐﻲ “ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﺳﻤﺎﻳﻞ رאڳ” ﻛﻮﭠﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻫﮍي ﻃﺮح ﻣﭥﺌﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺗﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻼم ﺟﻲ ﭘﺮﮐﺎ ﻛﺒﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ۾ ﺑﻲ ﺳﺎﺧﺘﻲ‬
‫روאﻧﻲ אﻫﮍي ﺗﻪ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﻨﺪس ﻛﻼم آﺳﺎﻧﻲ ﺳﺎن ﮘﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﻼم ﭘﮍﻫﮡ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﮘﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﻼم‬
‫ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﻦ ﺑﻪ ﻛﻮﻧﻪ ﭤﺎ ﭘﺮ ﮘﺎﺋﻦ ﺿﺮور ﭤﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ אﻧﻬﻲ ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻲ ﻫﺮ ﻃﺮح‬
‫۽ ﻣﻜﻤﻞ ﻃﻮر ﭘﻮرو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭔﻴﻮ ﻣﻌﻴﺎر‪:‬‬
‫ﻧﻘﺎدن ﺟﻲ رאِء آﻫﻲ ﺗﻪ ﺑﻴﻦ אﻻﻗﻮאﻣﻲ ﺷﻌﺮ אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺠﻲ ﺗﻪ אن ﺟﻲ‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻧﺰאﻛﺖ ﺑﺮﻗﺮאر ﻧﻪ رﻫﻲ ﺳﮕﮭﻨﺪي‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ אﻫﻮ אﻫﮍو ﻣﻜﻤﻞ ﻫﺠﻲ ﺟﻮ אﻧﻬﻲ ۾ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ‬
‫ﮔﻨﺠﺎﺋﺶ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻲ ﻛﻮ ﺷﺎﻋﺮ ورﻟﻲ ﻣﻠﻨﺪو‪ .‬ﺧﻮد ﺷﻴﻜﺴﭙﺌﺮ ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﺑﻪ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﺟﻲ ﺿﺮورت‬
‫ﻣﺤﺴﻮس ﭤﻲ ۽ אن ﮐﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ ﻛﻼم אﻧﻬﻲ ﺗﺮﻣﻴﻢ ﻳﺎ אﺻﻼح ﮐﺎن‬
‫ﺑﻠﻜﻞ ﻣﭥﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺷﻌﺮ ﻣﺎن ﻫﻚ ﺑﻪ ﻟﻔﻆ ﻣﭩﺎﻳﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ אن ﺟﻮ ﺳﻤﻮرو‬
‫ﺗﺮﻧﻢ ۽ ﺗﻮאزن ﺑﮕﮍي وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻮ ﻫﺮ ﻫﻚ ﻟﻔﻆ‪ ،‬ﺳﭧ ۽ אﮐﺮ ﮐﻲ ﻫﻚ وڏي אﻫﻤﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﭩﺎﺋﮡ ﻛﺎ ﻣﺬאق ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻣﻤﻜﻦ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ‪.‬‬
‫ﭨﻴﻮن ﻣﻌﻴﺎر‪:‬‬
‫زﺑﺎﻧﻦ ﺟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺧﻴﺎل ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ ،‬ﻳﻮرﭘﻴﻦ ﺷﺎﻋﺮن ﮐﺎﻧﺴﻮאء‬
‫ﺷﻴﻜﺴﭙﻴﺌﺮ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﻌﺮ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ وﺳﻌﺖ ﭘﻴﺪא ﻛﻮﻧﻪ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻨﮅي‬
‫ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﺻﺮف ﺻﻮﺑﺎﺋﻲ ﻟﻴﮑﻲ وﻳﻨﺪي ﻫﺌﻲ אن ۾ ﺣﻴﺮאن ﻛﻨﺪڙ وﺳﻌﺖ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﮐﻲ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪15‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﮐﻲ ﻣﭥﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻞ ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻲ ﺑﻴﻬﺎري ڏﻳﮑﺎرﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ‬
‫אﻳﺘﺮو ﺗﻪ وﺳﻴﻊ ﺑﻨﺎﻳﻮ ﺟﻮ אڄ ﺑﻪ ﺳﻨﺪس ﻓﻜﺮ ۽ ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﮡ ۽ ﺳﻨﺪس ﭘﺮوאز ﮐﻲ ﭘﻬﭽﮡ ﻻِء وڏא‬
‫وڏא ﭔﻮﻟﻲ دאن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ذﻫﻨﻲ ﺻﻼﺣﻴﺘﻮن ﺻﺮف ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‬
‫ﻣﭥﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻞ ﻣﻌﻴﺎر ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻗﻮﻣﻦ ﺟﺎ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﻴﻞ آﻫﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺴﻮﭨﻲ ﺗﻲ ﭘﺮک‬
‫ﻛﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ روכ ﭨﻮכ ﺟﻲ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻮאِء ﻟﻄﻴﻒ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺟﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻮ‬
‫ﻛﻮﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮ אﻧﻬﻦ ﻣﻌﻴﺎرن ﺗﻲ ﭘﻮرو ﻛﻮﻧﻪ آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي אﺳﺎن ﺳﻨﮅﻳﻦ ﮐﻲ ﻓﺨﺮ ﻛﺮڻ‬
‫ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﻓﺨﺮ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻧﺎز ﺑﻪ ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻛﻴﺌﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﺣﻀﺮאت ﭘﻴﺪא ﭤﻴﺎ ﭘﺮ‬
‫ُ‬
‫ﺟﻮﻣﭧ ﻧﻪ‬ ‫ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﺛﺎﻧﻲ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﮐﻲ אﻫﺎ אﻣﻴﺪ ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻻﺛﺎﻧﻲ ﺷﺎﻋﺮ‬
‫ﭤﻴﻨﺪو ۽ ﺳﻨﺪس ﻻﻓﺎﻧﻲ ﺷﻌﺮ ۽ ﻛﻼم ﭘﻮري دﻧﻴﺎ ۾ ﮘﺎﺋﺒﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻫﺮ ﻫﻚ ﺟﻲ ﻛﻦ ۾ ﮔﻮﻧﺠﮡ‬
‫ﻟﮙﻨﺪو‪.‬‬

‫‪ .10‬ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺟﻲ אﻟﻮدאﻋﻲ ﻧﺼﻴﺤﺖ‬

‫)ﻋﺜﻤﺎن ﻋﻠﻲ אﻧﺼﺎري(‬

‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﺘﺎب “ אدﺑﻲ אﻧﺘﺨﺎب” ﺗﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺎﻣﻴﺎري‬
‫ﻟﻴﮑﻚ ﻣﺤﺘﺮم ﻋﺜﻤﺎن ﻋﻠﻲ אﻧﺼﺎري‪ ‬ﺟﻮ ﻟﮑﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺼﻄﻔﻰ ﻣﺤﺒﻮب ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻗﺖ ﺟﻮ ڏאﻫﻮ‪ ،‬ﻋﻘﻞ ۽ ﻓﻬﻢ ﺟﻮ ﺻﺎﺣﺐ ﭤﻲ ﮔﺬرﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻳﺲ ﮐﺎن ﭔﺎرﻫﻦ ﺳﺎل ﭘﺮي ﭘﺮدﻳﺲ ۾ رﻫﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وﻃﻦ ڏאﻧﻬﻦ وאﭘﺲ ﭤﻲ‬
‫ورﻳﻮ ﺗﮇﻫﻦ ﺷﻬﺮ ﺟﻲ رﻫﻮאﺳﻴﻦ ﺳﺎﮢﺲ ﻣﻮﻛﻼﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻦ آﻳﻞ ﺷﻬﺮ وאﺳﻴﻦ ﮐﻲ‬
‫ڏאﻫﭗ ﺟﺎ ﻧﻜﺘﺎ ڏﺳﻴﺎ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻴﻜﺎ אﻟﻮدאﻋﻲ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺌﻲ אﻧﻬﻲ ﺟﻮ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻫﻦ ﺳﺒﻖ ۾ ڏﻧﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺤﺒﺖ‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻄﻌﻠﻖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ “ ﻣﺤﺒﺖ ﺗﻮﻫﺎن ﮐﻲ ﭘﺎڻ وٽ אﻳﺌﻦ ﮔﮇ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﻫﻚ ﻛﮍﻣﻲ‬
‫ﺎﻫﻪ ۾‬‫ﭔﺎر ۾ ﻓﺼﻞ ﮔﮇ ﻛﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻮِء אوﻫﺎن ﮐﻲ ﮔﮭﺮﺟﻲ ﺗﻪ ﺗﻮﻫﺎن אن ﮐﻲ ﮘﮣﺘﻴﻦ ﺟﻲ َﮘ َ‬ ‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ِ‬
‫ﮘﺎﻫﻲ‪ُ ،‬ﺑﻬ ُﻪ ۽ ﻣﭩﻲ ﺟﺪא ﻛﺮي‪ُ ،‬ﺟﺪאﺋﻲ وאري ﺟﻨﮉ ۾ ﭘﻴﻬﻲ‪ ،‬אﮀﻮ אﭨﻮ ﻛﺮي‪ ،‬ﭘﺮﻳﺖ ﺟﻮ ﭘﺎﮢﻲ وﺟﮭﻲ‪،‬‬
‫ﮘﻮﻫﻲ ﺑﺮﻫﻪ ﺟﻲ ﺑﺎﻫﻪ ۾ ﭘﭽﺎﺋﻲ‪،‬אن ﻻﺋﻖ ﻛﺮﻳﻮ ﺟﻴﺌﻦ אوﻫﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﻻﺋﻖ‬
‫ﺑﻨﺎﺋﻴﻨﺪא آﻫﻴﻮ”‪.‬‬
‫‪ .2‬אوﻻد‬
‫אوﻻد ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ ﭔﺎرن ﮐﻲ אوﻫﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺧﻴﺎل ﻧﻪ ڏﻳﻮ‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻗﺪرت ﮐﺎن ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺧﻴﺎل‬
‫وﭠﻲ آﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻲ ﺑﻠﻜﻞ ﻧﻮאن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ﺟﻬﮍو ﻧﻪ ﺑﮣﺎﻳﻮ‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ אرﺗﻘﺎ ﺟﻮ אﺻﻮل آﻫﻲ ﺗﻪ دﻧﻴﺎ‬
‫ﺗﺮﻗﻲ ﻛﻨﺪي رﻫﻲ ﭤﻲ‪“ .‬ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ ﮐﻲ ﻣﺎﺿﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﻧﺘﻈﺎر ﻛﻮ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ”‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺧﻴﺮאت‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪16‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺧﻴﺮאت ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ ﺧﻴﺮאت ﺳﺎﺋﻞ ﮐﻲ ڏﻳﮡ ﭼﮝﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻮאل ﮐﺎن אڳ ڏﻳﮡ ﺑﻬﺘﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺳﺨﻲ אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮﺳﺎﺋﻞ ﮐﻲ ﮘﻮﻟﻴﻨﺪو وﺗﻲ”‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻣﺤﻨﺖ‬
‫ﻣﺤﻨﺖ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ﻣﺤﻨﺖ ﺟﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ذرﻳﻌﻮﻣﺤﺒﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺣﻴﺎﺗﻲ אﻣﻨﮓ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺑﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻰ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ۽ ﻋﻘﻞ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء אﻧﮅي آ‪ ،‬ﻋﻘﻞ ﻣﺤﻨﺖ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺧﺎﻟﻲ دﻫﻞ ۽ ﻣﺤﻨﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻨﺖ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء‬
‫ﻋﺬאب آﻫﻲ”‪.‬‬

‫‪ .5‬ڏک ۽ ﺳﮏ‬
‫ﻫﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﭼﻴﺎﺋﻴﻦ ﺗﻪ “ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺮدي ۾ آﻫﻲ ﺗﻪ ڏک آﻫﻲ ۽ ﺟﮇﻫﻦ ﺑﻲ ﻧﻘﺎب ﭤﺌﻲ ﺗﻪ אﻫﻮ ﺳﭛ ﺳﮏ ﺑﮣﺠﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬ڏک وﺟﻮد ۾ ﺟﻴﺘﺮو אوﻧﻬﻮ وﻳﻨﺪو‪ ،‬אوﺗﺮو ﺋﻲ وڌﻳﻚ ﺧﻮﺷﻲ ﻻِء ﺟﺎِء ﭘﻴﺪא ﻛﻨﺪو‪ .‬ﺑﺎﻧﺴﺮي ﻫﻚ‬
‫ﻣﭡﻮ ۽ آﻻپ ڏﻳﻨﺪڙ آوאز آﻫﻲ‪ ،‬אﻫﺎ ﭘﻬﺮﻳﺎﺋﻴﻦ ﺗﻴﺰ אوزאر ﺳﺎن ﭘﺎڻ ﻛﻮرאﺋﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺻﺎﺣﺐ ڏﮐﻦ ۽‬
‫ﺳﮑﻦ ﮐﻲ ﻻزم ۽ ﻣﻠﺰوم ﺳﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ ڏﮐﻦ ﺳﮑﻦ ﺟﻲ ﺳﻮﻧﻬﻦ‪ ،‬ﮔﮭﻮرﻳﺎ ڏک ﺳﮑﻦ ري‪.”‬‬

‫‪ .6‬ﮔﮭﺮ‬
‫ﮔﮭﺮن ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ وڏﻳﻦ ۽ ڊﮔﮭﻴﻦ دﻳﻮאرن وאرא ﮔﮭﺮ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﻋﻴﺶ ۽ ﻋﺸﺮت ﺟﻮ ﺳﺎﻣﺎن‬
‫ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻲ‪ ،‬אﻫﻲ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﻛﺎﻫﻞ ۽ ﺳﺴﺖ ﺑﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺖ ۽ ﺟﻮאن ﻣﺮدي‪ ‬وאري ﺟﺮﺋﺖ ﺧﺘﻢ ﻛﺮﻳﻮ‬
‫ﮀﮇﻳﻦ‪ .‬אن ﻛﺮي ﮔﮭﺮ אﻫﮍא ﻫﺠﻦ ﺟﻴﺌﻦ אﮐﻴﻦ ﺟﻲ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻻِء ﻗﺪرت אوﻫﺎن ﮐﻲ ﮀﭙﺮ ڏﻧﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﺟﺰא ۽ ﺳﺰא‬
‫ﻫﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺰرگ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ ﺟﮇﻫﻦ אوﻫﺎن ﺟﻮ روح ﻏﻴﺮ ﺣﺎﺿﺮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ אوﻫﺎن ﺑﻲ رﻫﺒﺮ آﻫﻴﻮ ۽ ﭔﻴﻦ‬
‫ﺟﻮ ڏوﻫﻪ ﻛﺮﻳﻮ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﭘﺎڻ ﺳﺎن ﻇﻠﻢ ﺑﺮאﺑﺮ آﻫﻲ”‪.‬‬
‫‪ .8‬دوﺳﺘﻲ‬
‫ﻫﻦ ﻣﻄﻌﻠﻖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ دوﺳﺖ אوﻫﺎن ﺟﻲ ﺿﺮورﺗﻦ ﺟﻮ ﭘﻴﺎر ﭜﺮﻳﻮ ﺟﻮאب آﻫﻲ‪ .‬دوﺳﺘﻲ ﻫﻚ‬
‫אﻫﮍو ﻓﺼﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻣﺤﺒﺖ ﺳﺎن ﭘﻮﮐﺒﻮ آﻫﻲ ۽ ﺷﻜﺮ ﺳﺎن ﺋﻲ ﻟﮣﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬دوﺳﺘﻲ ﻓﻘﻂ دوﺳﺘﻲ‪‬‬
‫ﻻِء ﻛﺠﻮ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ وאري دوﺳﺘﻲ ﻫﻚ ﭴﺎر وאﻧﮕﺮ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺷﻜﺎري ۽ ﺷﻜﺎر ﭔﺌﻲ ﭰﺎﺳﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﻗﻮم ۽ ﻗﻮﻣﻴﺖ‬
‫ﻫﻦ ﻣﻄﻌﻠﻖ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ “ אﻓﺴﻮس ﮐﺎﺋﻮ! אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻗﻮم ﮐﺎن‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﺟﺎﺑﺮ ﮐﻲ ﻫﻴﺮو ۽ ﻇﺎﻟﻢ ﮐﻲ‬
‫ﺳﺨﻲ ﭤﻲ ﺳﻤﺠﮭﻲ‪ .‬אﻓﺴﻮس ﮐﺎﺋﻮ! אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻗﻮم ﮐﺎن ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮن دאﻧﻬﻮن ﻓﻘﻂ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺟﻲ ﺋﻲ ﺟﻨﺎزن‬
‫ﺗﻲ ﭔﮅڻ ۾ ﭤﻴﻮن אﭼﻦ‪ .‬אﻓﺴﻮس ﮐﺎﺋﻮ! אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻗﻮم ﺗﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ אﮘﻮאڻ ﺷﻴﻄﺎن ﮐﺎن ﮔﮭﭧ ﻧﺎﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻓﺴﻮس ﮐﺎﺋﻮ! אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻗﻮم ﺗﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﺑﺮﺑﺎدي‪ ‬ﺗﻲ ﻓﺨﺮ ﻛﺮي ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﺪאري ۽‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﻘﺎل آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﻣﺪﺑﺮ ﭔﻮڙא ۽ ﮔﻮﻧﮕﺎ ﻫﺠﻦ ۽ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﻧﻮﺟﻮאن ﭘﻴﻨﮕﮭﻦ ﮐﺎن ﻟﻬﮡ‬
‫ﻧﭥﺎ ﭼﺎﻫﻴﻦ”‪ .‬אﻓﺴﻮس ﮐﺎﺋﻮ! אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻗﻮم ﺗﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﭨﻜﺮא ﭨﻜﺮא ﭤﻲ ﭘﺌﻲ آﻫﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻫﺮ ﻫﻚ ﭨﻜﺮ‬
‫ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺟﺪא ﭘﻮري ﻗﻮم ﺋﻲ ﺳﻤﺠﮭﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫آﺧﺮ ۾ ﻫﻚ ﻋﺎﺑﺪ ورאﮢﻴﻮ ﺗﻪ “ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻲ ﺑﺎري ۾ ﺑﻪ ﻛﺠﮫ ﭔﮅאﻳﻮ”؟‬
‫ﻫﻦ ورאﮢﻴﻮ ﺗﻪ“ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺬﻫﺐ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﻳﻮ אﭤﻢ ﮀﺎ؟‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪17‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫אﻫﻮ ﺋﻲ ﻣﺬﻫﺐ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﭛ ﻛﺠﮫ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺘﺮم אﻧﺼﺎري ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ﻣﺼﻄﻔﻰ ﺟﻲ אﻟﻮدאﻋﻲ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﮐﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ رﻧﮓ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﭘﺎڻ‬
‫ﮐﻲ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אن ﻣﻀﻤﻮن ﮐﻲ دل ﺟﻲ ﮔﮭﺮאﺋﻴﻦ ﺳﺎن ﭘﮍﻫﺒﻮ ﺗﻪ ﻣﺴﺘﻘﺒﻞ روﺷﻦ ﻧﻈﺮ‬
‫אﻳﻨﺪو‪ .‬ڏک‪ .‬ﺳﮑﻦ ۾ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﻨﺪא‪ .‬ﻫﺮ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ دل ۾ ﻗﻮم ﭘﺮﺳﺘﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻨﺪي‪ .‬ﻗﻮﻣﻲ ﺟﺬﺑﻲ ﺳﺎن‬
‫ﮔﮇﺧﻮف ﺧﺪא ﺑﻪ ﺣﺎوي ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ِ‬

‫‪ .11‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺴﻲ‬

‫)ﻋﺒﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺻﺎﺋﺐ(‬
‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﻋﺒﺪאﻟﻘﻴﻮم ﺻﺎﺋﺐ ﺟﻮ ﻟﮑﻴﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﻦ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺴﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﺑﺤﺚ ﻛﻴﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻧﺎول אﻧﮕﺮﻳﺰي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲ آﻫﻲ “ﻧﺌﻴﻦ ﻳﺎ ﻋﺠﻴﺐ ﺷﻲِء”‪ .‬ﻧﺎول ﺳﻨﮅي‬
‫אڄ ڏﻳﻨﻬﻦ‬‫۾ אﻧﮕﺮﻳﺰي אدب ذرﻳﻌﻲ دאﺧﻞ ﭤﻴﻮ ۽ ﭘﺎڻ ﺳﺎن ﮔﮇ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻧﺎﻟﻮ ﭘﮡ ﮐﮣﻲ آﻳﻮ‪ُ .‬‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ אدﻳﺒﻦ ﮐﻲ אﻧﺠﻲ ﺟﺎِء ﺗﻲ ﭔﻴﻮ ﻧﺎﻟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺿﺮورت ﺋﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻪ آﺋﻲ‪.‬‬
‫אدب ۾ ﻧﺎول אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻗﺼﻲ ﮐﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﭤﻮ‪،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺧﺎص ﻧﻘﻄﻪِء ﻧﻈﺮ ﺳﺎن زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻮ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ ۽ ﺳﭽﻮ روپ ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻧﺎول ۽ ﻗﺼﻲ ۾ אﻫﻮ ﻓﺮق آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺮאﮢﻦ ﻗﺼﻦ ۽‬
‫دאﺳﺘﺎﻧﻦ ۾ ﮔﮭﮣﻮ ﻛﺮي ﻣﺎﻓﻮق אﻟﻔﻄﺮت ﺷﻴﻦ ﮐﻲ אﻫﻤﻴﺖ ڏﻧﻲ وﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻧﺎول אﻧﺴﺎﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺟﻲ ﭼﻮڌאري ﭰﺮي ﭤﻮ ۽ אﻧﺴﺎﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ روزﻣﺮه ﺟﻲ وאﻗﻌﻦ ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﻧﺎول ﺟﻲ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ אﻫﻮ ﻳﻮرپ ﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺳﺠﺎﮘﻲ ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאري دور ﺟﻲ ﭘﻴﺪאوאر آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﺘﻦ ۽ وאﻗﻌﻦ ﮐﻲ אﮘﻴﺎن رﮐﻲ אﮘﺘﻲ وڌﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي‬
‫אن ﺟﻮ ﻣﻴﺪאن ﺗﻤﺎم وﺳﻴﻊ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺘﺮي زﻧﺪﮔﻲ‪ .‬ﻧﺎول ﺟﺎ ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺗﻪ ﮔﮭﮣﺎﺋﻲ ﻗﺴﻢ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ אﻧﺠﺎ ﭔﻪ‬
‫ﻗﺴﻢ وڌﻳﻚ אﻫﻤﻴﺖ ﺟﺎﮘﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ . 1‬روﻣﺎﻧﻮي ﻧﺎول‬
‫‪ . 2‬ﻧﻔﺴﻴﺎﺗﻲ ﻧﺎول‬
‫روﻣﺎﻧﻮي دאﺳﺘﺎﻧﻦ ۾ وאﻗﻌﻦ ﺗﻲ ﮔﮭﮣﻮ زور ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ۽ אن ﻣﺎن وﻧﺪر‪ ،‬ﺳﮅאري ﻳﺎ ﮐِﻞ‬
‫ﺧﻮﺷﻲ ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﻛﻢ ﻧﭥﻮ ورﺗﻮ وﭸﻲ ۽ ﻧﻪ ﺋﻲ אﻧﻬﻦ ۾ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ ﻛﻮ ﺑﺤﺚ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ אن ﺟﻮ ﻻڙو ﻫﺮ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﭘﺎﺳﻲ رﻫﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﺟﺘﻲ ﺗﺨﻴﻞ ﺟﻲ ُאڏאم وڌﻳﻚ ﺑﻠﻨﺪ ۽ אﻋﻠﻰ ﭤﻲ‬
‫ﺳﮕﮭﻲ אن ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ۾ ﻧﻔﺴﻴﺎﺗﻲ ﻧﺎول ۾ ﮘﻮڙﻫﻲ وﻳﭽﺎر ﮐﻲ אﻳﺘﺮي آزאدي ﻧﭥﻲ ﻣﻠﻲ ۽ אن ۾ ﺣﻘﻴﻘﺖ‬
‫ﻧﮕﺎري وڌﻳﻚ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻋﻤﻞ ﺟﻮ دאﺋﺮو ﻣﻌﺎﺷﺮت‪ ،‬ﺳﻴﺮت ۽ ﻛﺮدאر ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺤﺪود ﻫﻮﻧﺪو‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻬﮍي ﻃﺮح ﻧﺎول ۽ دאﺳﺘﺎن ۾ ﻓﺮق آﻫﻲ ﺗﻬﮍي ﻃﺮح ﻧﺎول ۽ אﻓﺴﺎﻧﻲ ۾ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎدي ۽ ﻓﻨﻲ ﻓﺮق‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻧﺎول אﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺟﻲ ﻣﮍﻧﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻮ ﻣﻜﻤﻞ ﺟﺎﺋﺰو ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ אﻓﺴﺎﻧﻮ ﻛﻨﻬﻦ‬
‫ﻫﻜﮍي ﭘﻬﻠﻮ ﺟﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘﻴﺶ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﻧﺎول ۾ ﻣﺮﻛﺰي ﭘﻼٽ ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﺿﻤﻨﻲ ﭘﻼٽ ﭘﮡ ﭤﻴﻨﺪא‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪18‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ אﻓﺴﺎﻧﻲ ۾ ﻓﻘﻂ ﻫﻚ ﭘﻼٽ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻪ ﻧﺎول ﮐﻲ ﺟﻴﻜﻮ وﺳﻴﻊ‬
‫ﻣﻴﺪאن ۽ ﻣﺎﺣﻮل ﻣﻠﻴﻞ آﻫﻲ ﺳﻮ אﻓﺴﺎﻧﻲ ﮐﻲ ﻧﺼﻴﺐ ﻛﻮﻧﻬﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ﺟﺎ ﻣﮑﻴﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻫﻲ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ . 1‬ﻗﺼﻮ‬
‫‪ . 2‬ﭘﻼٽ‬
‫‪ .3‬ﻛﺮدאري ﻧﮕﺎري‬
‫‪ .4‬ﻣﺎﺣﻮل ۽ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري‬
‫‪ .5‬ﺟﺬﺑﺎت ﻧﮕﺎري‬
‫‪ .6‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻳﺎ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‬
‫‪ .7‬ﭔﻮﻟﻲ ۽ ﺑﻴﺎن‬
‫‪.8‬ﻧﻘﻄﻪِء ﻧﻈﺮ‬
‫‪ .9‬ﻓﻨﻜﺎري‬
‫ﻗﺼﻲ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻧﺎول ﮐﻲ ﻧﺎول ﻧﻪ ﭼﺌﻲ ﺳﮕﮭﺒﻮ‪ .‬ﭘﻼٽ ﮐﻲ ﭘﮡ ﻧﺎول ﺟﻲ ﻋﻨﺼﺮن ۾ אﻫﻤﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﺎول אن ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﭘﻼٽ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﺠﻲ‪ .‬אﻳﺌﻦ ﺋﻲ ﻧﺎول ﮐﻲ‬
‫ﻛﺮدאر ﻧﮕﺎري‪ ‬۾ وڏي אﻫﻤﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺎﺣﻮل ۽ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري‪ ‬ﮐﻲ ﺑﻪ ﻧﺎول ۾ وڏو ﻋﻤﻞ دﺧﻞ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﺎول ﻧﮕﺎري ﺟﻲ אﻫﺎ ﭘﮡ ﻧﺸﺎﻧﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺟﺬﺑﺎت ﻧﮕﺎري ﺗﻲ ﭘﮡ ڌﻳﺎن ڏﺋﻲ‪ .‬ﻧﺎول ۾‬
‫ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ אﻫﮍא ﺻﺎف ۽ ﻣﻮزون ﻫﺠﻦ ﺟﻮ ﻫﺮ ﻫﻚ ﻛﺮدאر ﺻﺎف ۽ אﻟﮗ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ۽ ﭔﻮﻟﻲ אﻫﮍي ﻛﻢ‬
‫آﮢﺠﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﺳﻠﻴﺲ ۽ ﺑﺎﻣﺤﺎوره ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻧﺎول ﻧﮕﺎري ﭘﮡ ﻫﻚ ﻓﻦ آﻫﻲ ۽ אﻧﺠﺎ אﺻﻮل אﻫﮍא ﻫﺠﻦ ﺟﻮ‬
‫ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﺗﻲ ﺑﺎر ﻧﻪ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ﻟﻴﮑﻚ ﻧﺎول ﺟﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪي ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻧﺎول‬
‫“رאﺳﻴﻼس” آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﺎڌوﻧﻮﻟﺮאِء ۽ ﻣﻨﺸﻲ אڌא رאم ﮔﮇﺟﻲ ﻟﮑﻴﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ‪1870‬ع ۾ ﺳﻨﮅي‪ ‬۾‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻮ ﭤﻴﻮ‪ .‬אﺻﻞ ۾ אﻫﻮ ڊאﻛﭩﺮ ﺟﺎﻧﺴﻦ אﻧﮕﺮﻳﺰي ۾ ﻟﮑﻴﻮ ﻫﻮ‪ ،‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ‪1888‬ع ۾ ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ‬
‫”دﻻرאم“ ﻧﺎول ﻟﮑﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻧﺎول ﻟﻴﮑﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ ۽ ‪1890‬ع ۾ ﭔﻴﻮ ﻧﺎول‬
‫”زﻳﻨﺖ“ ﻟﮑﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭔﺎرن ﺟﻲ ﭘﺮورش ۽ ﺻﺤﺖ ۽ אﺻﻮل ﭔﮅאﻳﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫‪ .12‬ﻋﺎم ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‬

‫)ڊאﻛﭩﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﻠﻮچ(‬

‫ﻫﻲ‪ ‬ﻣﻀﻤﻮن ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺎﻣﻴﺎري ﻣﺤﻘﻖ ڊאﻛﭩﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﺧﺎن ﺑﻠﻮچ ﺟﻮ ﻟﮑﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ‬
‫ﺳﻨﺪس ﻛﺘﺎب “ﭔﻴﻼﻳﻦ ﺟﺎ ﭔﻮل” ﺗﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻟﺲ ﭔﻴﻠﻲ ﺟﻲ ﺳﮕﮭﮍن ﺟﻮ אﺣﻮאل ڏﻧﻞ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪19‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﻛﺮﻳﻢ ﷺ ﺟﻦ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺷﻌﺮ ۾ ﺣﻜﻤﺖ ۽ دאﻧﺎﺋﻲ ﺳﻤﺎﻳﻞ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻀﺮت ﻋﻤﺮ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﺮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻧﻈﺮ ۾ “ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﺑﻪ ﻗﻮم ﺟﻮ‬
‫ﻣﻜﻤﻞ دﻓﺘﺮ آﻫﻲ”‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺣﻮאﻟﻲ ﺳﺎن ﻫﻦ ﺳﺒﻖ ۾ ﺑﻪ ﭔﮅאﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ “ אﺳﺎن ﺟﻲ ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﺑﻪ‬
‫אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻨﮅي ﻗﻮم ﺟﻮ ﻣﻜﻤﻞ دﻓﺘﺮ آﻫﻲ”‪.‬‬
‫ﻋﺎم ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺑﻪ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺷﺎﻋﺮي ﮐﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﭤﻮ ﺟﻴﻜﺎ אﺳﺎن ﺟﺎ ﺳﮕﮭﮍ ﭤﻮري ﻋﻠﻢ ﻫﻮﻧﺪي‬
‫ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭠﺎﻫﻪ ﭠﻮﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪي ﺟﻲ ﻗﻮت ﺳﺎن ﻋﺎم ﻓﻬﻢ ۽ آﺳﺎن ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﭼﻮﻧﺪא ﻫﺠﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ‬
‫ﺳﭛ ﻛﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ آﺳﺎﻧﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺳﻤﺠﮭﻲ ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﻫﺮ ﻗﻮم ﺟﻮ ﻋﺎم دﻓﺘﺮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻗﻮم ﺟﻮ אﺧﻼق‪ ،‬ﻋﺎدﺗﻦ‪ ،‬رﻳﺘﻦ ۽ رﺳﻤﻦ‪ ،‬ﻃﻮر ﻃﺮﻳﻘﻦ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬ﺳﻤﺠﮫ ۽ ﻋﻘﻞ ﺟﻮ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻮ ﺳﻬﻴﮍﻳﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ אﻓﺴﻮس ﺟﻮ אﻇﻬﺎر ﻛﻨﺪي ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻛﻴﺘﺮא ﻣﺎﮢﻬﻮ אﻫﮍא آﻫﻦ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻫﻦ ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﮐﻲ ﻓﻀﻮل ۽ ﺑﻴﻜﺎر ﺳﻤﺠﮭﻲ אن ﻃﺮف ﻛﻮﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻮ ﻧﻪ ﭤﺎ ڏﻳﻦ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﻟﻔﺎﻇﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﮐﻲ ﺳﭛ ﻛﺠﮭﻪ ﺳﻤﺠﮭﻲ אن ﺗﻲ ﻫﺮک ﻫﺎري وﻳﻬﻦ‪.‬‬
‫ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﮐﻲ ﻓﻦ ﺟﻲ אﺳﺘﺎدن ﺳﻤﻮﻫﻲ ۽ ﺳﻴﻨﮕﺎري ﺳﻬﮣﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﮐﻲ ﻣﺘﻦ ۽‬
‫ﻟﻐﻮي ﻣﻌﻨﻰ ﺳﺎن ﭨﻦ ﺣﺼﻦ ۾ ورﻫﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬دوﻫﻮ‪ ،‬وאﺋﻲ ۽ ﻛﺎﻓﻲ‪ .‬ﻣﻌﻨﻮي ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن‬
‫ﭘﺮوﻟﻲ‪ ،‬ﮘﺠﮭﺎرت ۽ ﻫﻨﺮ ﭼﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ڏورڏﻫﺲ ۽ ﺳﻴﻨﮕﺎر‪:‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺧﻠﻴﻔﻲ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮزون ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﮐﻲ ﻋﺎم ﻣﺤﺎوري ۽ אﺻﻄﻼح ۾‬
‫ﺳﻤﺎﺋﮡ ﺟﻲ אﺑﺘﺪאﺋﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ‪ .‬אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﻣﻮزون ﺷﺎﻋﺮي ﺟﺎ ﮔﺲ ۽ ﭘﻴﭽﺮא ڌאر ڌאر ﭤﻴﻨﺪي‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ אﻟﮗ رخ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي وﻳﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺎﻋﺮي ۽ ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ۾ ﻫﻚ وڏو ﺧﺎل‬
‫ﭘﻴﺪא ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﺗﻤﺎم ﺳﺎدي آﻫﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭠﻚ ﭠﻮכ ۽ ﺟﮍא‪ ‬ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﮐﻲ ﺟﻴﻜﻲ ﺳﺎدא‬
‫۽ ﺳﻠﻮﮢﺎ ﻟﻔﻆ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺳﻲ אﻳﺌﻦ ﺋﻲ ﮐﮣﻲ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻫﻲ ﻟﻔﻆ ﻫﭥﺮאدو ﺗﻀﻊ ﮐﺎن آزאد ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻬﮍي آﻫﻲ ﺳﺎدي زﺑﺎن אﻫﮍو آﻫﻲ ﻛﻼم‪ .‬ﭔﻬﺮאڙي‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺞ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ אﺻﻠﻲ ﻟﻔﻈﻦ ﺟﻮ ذﺧﻴﺮو ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬אﻳﺌﻦ ﮐﮣﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﺗﻪ ﭔﻬﺮאڙي‪ ‬ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻟﻔﻈﻦ‪ ،‬ﻣﺤﺎورن ۽ אﺻﻄﻼﺣﻦ ﺟﻲ ﭜﺮﭘﻮر ﮐﺎڻ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ אن ۾ وڌא‪ ‬ﻛﻮﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﻋﺎم ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي אﺻﻞ ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻋﻜﺎس ﻫﻮﻧﺪي‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺎم ﺷﺎﻋﺮي ﻫﻴﺮن ﺟﻮ ﻫﺎر آﻫﻲ‪ .‬אن ﻛﺮي ﺳﻨﺪس ﺳﻮﭼﻦ ﺟﻲ ﺳﭩﺎ‪ ‬۾ ﻟﻮﻫﻪ ﺳﺎن ﺳﻮن‪ ،‬ﻣﻮﺗﻴﻦ‬
‫ﺳﺎن ﮔﮇ ﻋﺎم ﭘﭥﺮ ۽ ﻫﻴﺮن ﺳﺎن ﮔﮇ ﻛﻮڏو ﺑﻪ ﻧﻈﺮ אﻳﻨﺪو‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻲ ﻧﻈﺮ ﺗﻴﺰ ۽ ذﻫﻦ ﺳﺎﻟﻢ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڏﻳﻬﻪ ﺟﻲ رﻳﺘﻦ‪ ،‬رﺳﻤﻦ ۽ روאﺟﻦ ﺟﻲ ﭘﻮري ﭴﺎڻ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﮐﻲ وﮢﻦ ﭨﮣﻦ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻦ‪ ،‬ﭔﻮﭨﻦ‪،‬‬
‫ﮔﺴﻦ رﺳﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺎرن ﺳﺘﺎرن‪ُ ،‬אڀ زﻣﻴﻦ‪،‬ﭘﮑﻴﻦ ۽ ﺟﺎﻧﻮرن ﺟﻲ ﭘﻮري ﭴﺎڻ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﻫﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺧﻴﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﭘﺮوאز ﺷﻬﺮي ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﮐﺎن ﮔﮭﭧ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻣﺸﺎﻫﺪي‬
‫ﺟﻲ ﻧﻈﺮ ﺗﻤﺎم ﺗﻴﺰ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﮐﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ۾ رد ﻧﭥﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ ﺑﺸﺮﻃﻴﻚ אن ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺑﻪ‬
‫ڌرﺗﻲ ۽ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ‪ ،‬رﻳﺘﻦ رﺳﻤﻦ‪ ،‬ﻗﻮم ۽ ﺳﻤﺎج ﺳﺎن ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ رﮘﻮ ﻓﻨﻲ‬
‫ﻓﻜﺮ ۾ אﭼﻲ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻧﺎﺗﻮ ﭨﻮڙي وﻳﻬﻨﺪو ﺗﻪ אن ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﻣﺜﺎل אن ﻋﻮرت ﺟﻬﮍو ﻫﻮﻧﺪو ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺣﺴﻦ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﭘﺮ ﺻﺮف ﻣﻴﻚ אپ ﺗﻲ ﻫﻠﻨﺪي ﻫﺠﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪20‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫‪ .13‬ﺗﻤﺪن ﺟﻲ ﻣﺎﻫﻴﺖ‬
‫)ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺨﺶ ﭼﻨﺎ(‬
‫ﺗﻤﺪن אﺳﻼم” ﺗﺎن‬
‫ِ‬ ‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺨﺶ ﭼﻨﺎ ﺟﻮ ﻟﮑﻴﻞ آﻫﻲ‪،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﺪس ﻛﺘﺎب “ﺗﺎرﻳﺦ‬
‫ورﺗﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ ﻟﻴﮑﻚ ﻟﮑﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺗﻤﺪن ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ “ﻣﺪﻳﻨﻪ”‬
‫۽ “ﻣﺪن” ﻣﺎن ﻧﻜﺘﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ“ﺷﻬﺮ” ۽ ﺗﻤﺪﻧﻲ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ ﺷﻬﺮي زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﮔﺬאرڻ”‪ .‬ﺗﻤﺪن אﺳﺎن ﺟﻲ “אﻧﺲ” وאري ﺧﺼﻠﺖ ﺟﻲ ﭘﻴﺪאﺋﺶ‪ .‬ﺗﻤﺪن ﺟﻲ ﺧﺼﻠﺖ ﻫﺮ אﻧﺴﺎن ۾ ﻓﻄﺮي‬
‫ﻃﻮر ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻤﺪن אﻧﺴﺎﻧﻲ ﻓﻄﺮت ﺟﻲ ﻫﻴﭡﻴﻦ ﭨﻦ אﺻﻮﻟﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫* ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺑﭽﺎ‪ ‬ﻛﺮڻ‬
‫* ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﺳﺎن ﺟﻤﺎﻋﺖ ۾ رﻫﮡ‬
‫* אوﻻد ﺟﻲ ﭘﻴﺪאﺋﺶ ۽ ﭘﺮورش ﻛﺮي ‪،‬אﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﺴﻞ ﮐﻲ ﺑﻘﺎ ڏﻳﮡ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ אِﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﮑﻲ ُﭘﮑﮡ ۽ ﺟﻴﺖ ﺟﮣﺎ ﺑﻪ ﮔﮇﺟﻲ رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﻻِء אﺣﺴﺎس ۽‬
‫ﭘﻴﺎر آﻫﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح אﻧﺴﺎن ۾ אﻫﺎ ﺧﺼﻠﺖ وڏي ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻤﺪﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾رﻫﮡ ﻛﺮي ﻫﺮ‬
‫ﻫﻚ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎڙﻳﺴﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺷﻬﺮﻳﻦ ۽ ﻣﻠﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل رﮐﮣﻮ ﭘﻮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﮐﻲ ﭘﺮ ﻟﻄﻒ ﺑﮣﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺗﻤﺪﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ﺟﻴﻜﻲ ﻓﺮد‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ذﻣﻴﻮאرﻳﻮن ﭘﻮرﻳﻮن ﻧﭥﺎ ﻛﻦ‪،‬ﺗﻦ ﮐﻲ ﻗﻮم ﺟﻲ ﻃﺮﻓﺎن ﺳﺰא ڏﻧﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪ .‬אﻳﺌﻦ ﺋﻲ ﻗﻮم‬
‫ﺟﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ‬ﻻِء ُאﭘﺎ‪ ‬وﭠﮡ ﺧﺎﻃﺮאﻧﺴﺎﻧﻲ ﺟﻤﺎﻋﺘﻦ ۾ ﺣﻜﻮﻣﺘﻦ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﻴﻮ‪ .‬دﻧﻴﺎ ﺟﻲ אﺑﺘﺪא ﮐﺎن‬
‫وﭠﻲ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﺳﺮﺷﺘﺎ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺌﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻦ ﻣﻠﻜﻦ ۾ ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ ﺟﺒﺮي ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻪ‬
‫ﻛﻦ ۾ ﺟﻤﻬﻮري ﻳﺎ ﻋﻮאﻣﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻮن ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﺎري رﻫﻴﻮن‪.‬‬ ‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﺗﻤﺪن ﮐﻲ ﭠﺎﻫﮡ ۾ ﻛﺮوڙﻳﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮن ﻛﻮﺷﺸﻮن َ‬
‫ﻫﺮ ﻫﻚ ﻗﻮم ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ۽ ﻣﺬﻫﺒﻲ روאﻳﺘﻮن‪ ،‬ﻃﺒﻌﻲ ﺿﺮورﺗﻮن ۽ روﺣﺎﻧﻲ‬
‫ﺗﻤﻨﺎﺋﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﭘﻮرאﺋﻲ ﻻِء אﻧﻔﺮאدي ۽ אﺟﺘﻤﺎﺋﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻴﻦ ﺳﻤﻮرﻳﻦ ﺻﻼﺣﻴﺘﻦ ﺳﺎن‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮي ﭤﻲ ۽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺴﻤﻦ ﺟﻮن ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﻲ ۽ ﺳﻤﺎﺟﻲ ﺟﻤﺎﻋﺘﻮن ۽ אدאرא ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻨﻦ‬
‫ﺟﺎ ﻃﻮر ﻃﺮﻳﻘﺎ‪ ،‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺴﻤﻦ ﺟﺎ روאج‪ ،‬ﺧﻴﺎل ۽ ﻋﻘﻴﺪא אﻳﺠﺎد ﻛﺮي ﭤﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ﮐﻲ‬
‫ﮔﮇي אن ﻗﻮم ﺟﻮ ﺗﻤﺪن ﭼﺌﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤﺪن ۾ אﻫﻮ ﻓﺮق آﻫﻲ ﺗﻤﺪن ﺳﭵﻲ ﻗﻮم ﺟﻲ‬
‫رﺳﻤﻦ‪ ،‬روאﺟﻦ ۽ אدאرن ﮐﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﭤﻮ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻓﻘﻂ ﻫﻚ ﺷﺨﺺ ﺟﻲ رﺳﻤﻦ‪ ،‬ﻋﺎدﺗﻦ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻟﻦ‪ .‬ﻗﻮﻟﻦ‬
‫۽ ڌﻧﮅن ﮐﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻳﺎ אﻳﺌﻦ ﮐﮣﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﺗﻪ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻫﻚ ﻓﺮد ﺳﺎن ﻻﮘﺎﭘﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ۽ ﺗﻤﺪن ﺟﻮ‬
‫وאﺳﻄﻮﭘﻮري ﻗﻮم ﺳﺎن ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪ .14‬ﻋﻠﻢ אدب ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﻃﺮﻳﻘﺎ‬

‫ﻫﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺸﻬﻮر ڏאﻫﻲ ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺮ ﺗﺎن ﻛﻮرﻳﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻲ ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻼ ﻛﻨﻬﻦ אدﺑﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺲ ﺟﻲ ﺻﺪאرت ﻛﻨﺪي ﻛﻨﻬﻦ ﺗﻘﺮﻳﺮ ۾ ﭼﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪21‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ۾ ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻠﻢ ۽ אدب ﺟﻲ وאڌאري ۽ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﻻِء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻋﻠﻰ ﭴﺎڻ ﺟﻲ‬
‫ﺧﺰאﻧﻲ ﻣﺎن ﺗﺠﻮﻳﺰون ۽ ﻃﺮﻳﻘﺎ ڏﺳﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻠﻢ ۽ אدب ﺟﻲ ﺳﻮﻧﻬﻦ ﺳﻨﻮאر ﻻء ﻓﻜﺮ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻓﻈﻲ‪ ،‬ﺗﺎدﻳﺐ‪ ،‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺗﺎرﻳﺦ ۽ ﺳﻮאﻧﺢ ﻧﮕﺎري ﻧﻈﺮﺋﻲ ﺳﺎن ﺳﭽﺎﺋﻲ ﮐﻲ ﺿﺮوري ﭔﮅאﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ‪:‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﺋﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ ﻋﻠﻢ و אدب ﺟﻲ ﻻِء ﻫﻚ אﻫﻢ ذرﻳﻌﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﻣﻀﻤﻮن ۽ ﺗﺎﺛﻴﺮ ۾ ﺗﺎﺛﺮ‬
‫ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﺘﺮي ﻓﻜﺮ ۾ ﮔﮭﺮאﺋﻲ ۽ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﻫﻮﻧﺪي אوﺗﺮو ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺧﻴﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﮭﺒﻮ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﺗﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ ۽ ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ ﻻِء وري ﻳﺎدﮔﻴﺮي ۽ ﺣﺎﻓﻈﻲ ﺟﻮ وڏو ﻋﻤﻞ دﺧﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻟﻴﮑﻚ‬
‫ﺟﻮ ﺣﺎﻓﻈﻮ ﺟﻴﺘﺮو ﺗﻴﺰ ﻫﻮﻧﺪو‪ ،‬אوﺗﺮو ﺋﻲ ﻫﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻲ ۽ ﻣﺸﺎﻫﺪي ﻣﺎن ﭘﺮאﺋﻲ ۽ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺗﺎدﻳﺐ ۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ‪:‬‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ “ذﻫﺐ” ﻟﻔﻆ ﻣﺎن ﻧﻜﺘﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ “ﺳﻨﻮאرڻ ﻳﺎ ﺳﮅאرڻ” آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻬﺬب ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫ﭤﻴﻮ “ﺳﮅرﻳﻞ”‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אدب ﺟﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻟﻄﺎﻓﺖ ﻳﺎﺷﺎﺋﺴﺘﮕﻲ”‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ ﻛﺮي ﺟﻬﮍي ﻃﺮح ﭔﻨﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺳﮅאرڻ ۽ ﺳﻨﻮאرڻ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﭔﺞ ﮀﭩﮡ ﻣﺎن ﺳﭡﻮ ﻓﺎﺋﺪو ﻧﭥﻮ وﭠﻲ‬
‫ﺳﮕﮭﺠﻲ‪ ،‬ﺗﻬﮍي ﻃﺮح ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺳﺎن ﮔﮇ אدب ﻻِء ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺳﺎﺋﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽‬
‫ﺗﺎدﻳﺐ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﺌﻲ ﺋﻲ ﻣﻄﻠﺐ ۾ ﻣﻘﺼﺪ وאرא ﻟﻔﻂ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ אدب ﺟﻲ ﺳﻮز ۽ ﺳﻨﻮאر ﻻِء ﺿﺮوري‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ‪:‬‬
‫ﻋﻠﻢ ﮐﻲ وڌאﺋﮡ ﺟﻮ ڏس ڏﻳﻨﺪي ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﻲ ﻣﺤﻔﻮظ ﻛﺮڻ ﺳﺎن وڏو ﻋﻠﻤﻲ‬
‫۽ אدﺑﻲ ﺧﺰאﻧﻮ ﻫﭥﻴﻜﻮ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻃﻮر ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ وﺗﺎﺋﻲ ﻓﻘﻴﺮ ﺟﺎ ﭔﻪ ﻗﻮل ﭘﻴﺶ ﻛﻨﺪي‬
‫ﭔﮅאﻳﻮ אﻫﻲ ﺗﻪ אﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﺎ وאﻗﻌﺎ ۽ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن אﺳﺎن ﺟﻲ אدب ۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﺟﻮ ﻧﻪ رﮘﻮ ﺣﺼﻮ آﻫﻦ‪ .‬ﻧﻪ رﮘﻮ‬
‫אدب ۽ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﭘﺮ ﺗﻮאرﻳﺦ ﺟﻮ אﻫﻢ ﺣﺼﻮ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻣﺤﻔﻮظ ﻛﺮي אﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻮאرﻳﺦ ﻫﭣ‬
‫ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻋﻠﻢ ۽ אدب ﺟﻲ ﻫﻚ وڏي ذﺧﻴﺮي ﮐﻲ ﻳﻜﺠﺎِء ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻮאﻧﺢ ﻧﮕﺎري‪:‬‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻚ ﻏﺮﻳﺐ ﻫﺎري ﻧﺎري ﮐﺎن وﭠﻲ وﻳﻨﺪي وڏي ﺳﻮچ ۽ ﻓﻬﻢ وאري אﻛﺎﺑﺮ‬
‫ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎِء ﺗﻲ ﻫﻚ ﺳﭡﻲ ﻛﻬﺎﮢﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﺮ ﻛﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﮐﻲ‬
‫ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻗﻠﻤﺒﻨﺪ ﻛﺮي ﺗﻪ ﻫﻮﻧﺪ ﻛﻴﺌﻲ ﻛﺘﺎب ﺟﮍي ﭘﻮن‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﺳﻮאﻧﺢ ﻋﻤﺮﻳﻮن ۽ آﺗﻢ‬
‫ﻛﻬﺎﮢﻴﻮن )ﻛﭥﺎﻫﻮن( ﮔﮇ ﻛﺮي אﺳﺎن אدب ﺟﻲ ﺧﺰאﻧﻲ ﮐﻲ ﭜﺮﭘﻮر ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻮن ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺳﭝﻨﻲ ﺗﺠﻮﻳﺰن‪ ،‬ﻣﺸﻮرن ۽ ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺑﻴﺎن ﻛﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﮔﮭﮣﻮ زور ڏﻧﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻘﺼﺪ ﺳﺎن ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ‬ﻻِء ۽ ﺳﭽﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﻌﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮڻ ﺟﻮ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺮف ﻋﻠﻢ ۽‬
‫אدب ﺟﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﭘﺮ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﺮ ﻣﻮڙ ﺗﻲ ﺳﭽﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﻌﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮي ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻴﻮن ﻣﺎﮢﻲ‬
‫ﺳﮕﮭﺠﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪22‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺌ ن‬
‫ٽ‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻜﺮﻳﻢ ُﺑﻠﮍي وאرو‬

‫)‪1538‬ع_ ‪1623‬ع(‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻜﺮﻳﻢ ﺑﻠﮍي‪ ‬وאرو ‪1538‬ع ۾ ﺳﻴﺪ ﻻل ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪن وڏن‬
‫ﺟﻮ ﻣﺸﻜﻦ ﻣﭩﻴﺎري ﻫﻮ‪ .‬ﭘﻮِء אﺗﺎن ﻟﮇي ُﺑﻠﮍي ﮐﻲ آﺑﺎد ﻛﻴﺎﺋﻮن‪ .‬ﭘﺎڻ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻮ ﭘﮍ ڏאڏو ۽‬
‫ﻣﺸﻬﻮر ﺑﺰرگ ﭤﻲ ﮔﺬرﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻣﺸﻬﻮر אﻫﻞ א� ﻣﺨﺪوم ﻧﻮح ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ ۾ ﮘﭻ ﻋﺮﺻﻮ‬
‫ﮔﺬאرﻳﺎﺋﻮن‪ .‬ﻛﻦ ﺗﺬﻛﺮه ﻧﻮﻳﺴﻦ אﻫﻮ ﭘﮡ ﻟﮑﻴﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ روﺣﺎﻧﻲ ﻓﻴﺾ ﺳﻴﺪ אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﺑﻬﺎري ﮐﺎن ورﺗﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﮅ ۾ آﻳﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس زﻧﺪﮔﻲ ۾ ﺧﺪא ﺟﻲ ﺧﻠﻖ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮڻ ﺟﻮ‬
‫ﺟﺬﺑﻮ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻮאﻧﻲ ﮐﺎن ﭘﻴﺮي ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎڻ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺳﻴﺮ ﺳﻔﺮ ﻛﻴﺎ אﭤﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﻻڙ‪ ،‬وﭼﻮﻟﻮ ۽ ﺳﺮي‬
‫ﮐﺎن ﺳﻮאِء دﻫﻠﻲ‪ ،‬دﮐﻦ ۽ ﮔﺠﺮאت ﺟﻬﮍא ﺷﻬﺮ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻚ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر ۽ ﻣﺘﻘﻲ ﺑﺰرگ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺗﺼﻮف ﺟﻲ אﻳﺜﺎر ۽ ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ ﻻِء ﻛﻮ‬
‫אﻫﮍو رﺳﺘﻮ ﻧﻪ ﮘﻮﻟﻴﺎﺋﻮن ﺟﻴﻜﻮ ﻋﺎم ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺳﻤﺠﮫ ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻫﺠﻲ‪ .‬אن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ۾‬
‫ﻣﺮﻳﺪن ﮐﻲ ﻛﻲ ﻧﻘﻄﺎ وﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ﭼﻴﺎ ۽ ﻛﻲ ﺑﻴﺖ ﭘﮡ ﭼﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺘﺎب ”ﺑﻴﺎن אﻟﻌﺎرﻓﻴﻦ و‬
‫ﺗﻨﺒﻴﻬﻪ אﻟﻐﺎﻓﻠﻴﻦ“ ۾ ڏﻧﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻣﺮﻳﺪ ﻣﻴﺎن ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻣﻴﺮ درﻳﺎﺋﻲ ﭠﭩﻮي‪ ‬ﺳﻨﺪس وﻓﺎت ﮐﺎن‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪23‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﮀﻬﻪ ﺳﺎل ﭘﻮِء ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻓﻜﺮ ﺟﻮ ﺳﺮﭼﺸﻤﻮ ﻗﺮآن ﮐﺎن وﭠﻲ روﻣﻲ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪88‬‬
‫ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ‪1623‬ع ۾ وﻓﺎت ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺧﻮאﺟﻪ ﻣﺤﻤﺪ زﻣﺎن ﻟﻨﻮאري‬

‫ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻄﺎن אﻻوﻟﻴﺎ‪ ‬ﺧﻮאﺟﻪ ﻣﺤﻤﺪ زﻣﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻧﺎﻣﻴﺎرن ﺑﺰرﮔﻦ ﻣﺎن ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻃﺮﻳﻘﻮ‬
‫ﻧﻘﺸﺒﻨﺪي ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺑﺪﻳﻦ ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻲ ﻟﻨﻮאري ﮘﻮٺ ﺟﺎ رﻫﺎﻛﻮ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﺣﻴﺎﺗﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﺣﻮאل ﻛﺘﺎب‬
‫”ﻣﺮﻏﻮب אﺣﺒﺎب“ ۾ ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪن وﻻدت ‪1713‬ع ۾ ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﭴﻤﻨﺪي ﭴﺎم ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﭵﻮ ڏﻳﻨﻬﻦ‬
‫ﻋﺒﺎدت אﻻﻫﻲ‪ ‬۽ ﻓﻴﺾ ڏﻳﮡ ۾ ﮔﺬאرﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺎﻋﺮ ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‬ ‫ِ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دور ۾ ﺳﻨﺪس ﻣﺮﻳﺪ ﭤﻴﮡ ﺟﻮ אرאدو ڏﻳﮑﺎرﻳﻮ ﻫﻮ ﭘﺮ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﻧﻘﺸﺒﻨﺪي ﻃﺮﻳﻘﻲ ۾ رאڳ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ آﻫﻲ‪ ،‬אن ﻛﺮي ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻨﺪن ﻣﺮﻳﺪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻴﻮ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﮐﺎﻧﺌﺲ אﻳﺘﺮو ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﻮ‬
‫ﺟﻮﺳﻨﺪس ﺷﺎن ۾ ﭼﻮﻧﺪو ﻫﻮﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻣﻮن ﺳﻲ ڏﭠﺎ ﻣﺎِء‪ ،‬ﺟﻦ ڏﭠﻮ ﭘـــــــــــــــﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻴﻦ ﺳﻨﺪي ﻛﺎِء‪ ،‬ﻛﺮي ﻧﻪ ﺳﮕﮭﺎن ﮘﺎﻟﻬﮍي‪.‬‬
‫ﺧﻮאﺟﻪ ﺻﺎﺣﺐ אدب‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬ﺣﻜﻤﺖ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻲ ۽ ﻓﻘﻪ ﺟﻮ ﻛﻤﺎل ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪي ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۾ ﺑﻲ ﺗﻜﻠﻒ ۽ ﭘﺨﺘﻪ ﺷﻌﺮ ﭼﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﻛﺎﻓﻲ ۾ ﺧﺎص ﻣﻬﺎرت ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ وﻗﺖ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﺪس ‪ 85‬ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ ﺟﻴﻜﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺟﻮ ﺳﺮ ﭼﺸﻢ آﻫﻦ‪ .‬ﺧﻮאﺟﻪ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ אﻋﻠﻰ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻴﻦ ڏﭠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻴﻦ ڏﭠﻮ ﺳﭙﺮﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻏﻠﻂ אي‪ ‬ﮔﻤﺎن‪ ،‬ﻋـــﺎرف ﭘﺴﻲ آرﺳﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻋﻠﻢ ﻓﻨﻮن ﺟﻲ ﻛﺎﻣﻞ دروﻳﺶ ‪1774‬ع ۾ وﻓﺎت ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﻗﺒﺮ ﻟﻨﻮאري ﺷﺮﻳﻒ ۾ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﺎ ﻋﺎم و ﺧﺎص ﻻِء زﻳﺎرت ﮔﺎﻫﻪ ﺑﮣﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺧﻠﻴﻔﻮ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻞ‬

‫ﺧﻠﻴﻔﻮ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻞ ﻫﺎﻟﻦ ﭘﺮאﮢﻦ ﺟﻲ ﺳﺎوﮢﻲ אﺧﻮﻧﺪن ﻣﺎن ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺳﻦ ‪1226‬ﻫﺠﺮي )‪1808‬ع( ۾‬
‫ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻓﺎرﺳﻲ ﻋﺮﺑﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭼﮝﻮ ﭴﺎﮢﻮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس وڏא ﭘﻴﺮﺳﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎﮘﺎري ﺟﺎ ﺧﻠﻴﻔﺎ ۽ ﻣﺮﻳﺪ ﻫﺌﺎ‪ .‬وאﻟﺪ‬
‫ﺟﻲ وﻓﺎت ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺧﻼﻓﺖ ﺟﻲ ﭘﮗ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻲ آﺋﻲ‪ .‬ﭘﻴﺮ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎﮘﺎري وٽ ﺳﭝﻨﻲ ﻣﺮﻳﺪن ﮐﺎن‬
‫وڌﻳﻚ ﻋﺰت ﻫﻮﻧﺪي ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺧﻠﻴﻔﻮ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻞ אﻋﻠﻰ درﺟﻲ ﺟﻮ ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻮ‪” .‬ﮔﻞ“ ﺗﺨﻠﺺ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪24‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻃﻮر ﻛﻢ آﮢﻴﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺳﻨﮅي‪ ‬ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﻨﮅي אﻟﻒ_ب ﺟﻲ ﻗﺎﻓﻴﻦ ﺗﻲ دﻳﻮאن‬
‫دﻳﻮאن ﮔﻞ“ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ۾ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺧﻮﺑﻴﻮن‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻴﺎر ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ”‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض ﺟﻲ ﺟﺪא ﺟﺪא אرﻛﺎﻧﻦ ۽ ﺑﺤﺮن ۾ ﺳﻨﮅي ﻧﻈﻢ ﺟﻮڙڻ ﻧﺞ ﺳﻨﮅي ﻟﻔﻂ ﻛﻢ‬
‫آﮢﮡ‪.‬‬
‫ﺟﺪא ﺟﺪא ڌﻧﮅن ۽ ﻫﻨﺮن ﮐﻲ ﺷﺎﻋﺮאﻧﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎن ﭼﻜﺎﺳﻲ אن ﻣﺎن אﺧﻼﻗﻲ ۽ روﺣﺎﻧﻲ ﺳﺒﻖ وﭠﮡ‪ .‬ﻏﺰل‬
‫ﺗﺼﻮف ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ‬‫ﺟﻮ ﺧﺎص ﻣﻀﻤﻮن ﺣﺴﻦ ۽ ﻋﺸﻖ آﻫﻲ ﭘﺮ ﮔﻞ َ‬
‫ﻏﺰل ﺟﻲ زﻳﻨﺖ ﺑﮣﺎﻳﻮ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ‬

‫ﺣﻀﺮت ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﮘﻮٺ ”درאزא“ ﺿﻠﻊ ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس אﺻﻞ ﻧﺎﻟﻮ ﻣﻴﺎن‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﻮﻫﺎب ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻣﺎﺋﭧ ﺳﭻ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ﻛﺮي ﮐﻴﺲ ”ﺳﭽﻮ“ ۽ ”ﺳﭽﻴﮇﻧﻮ“ ﻛﺮي ﺳﮇﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﺪن‬
‫ﭘﻲ‪ ‬ﻣﻴﺎن ﺻﻼح אﻟﺪﻳﻦ ﻓﺎروﻗﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺳﻨﺪن ﭼﺎﭼﻲ ﻣﻴﺎن ﻋﺒﺪאﻟﺤﻖ ﺟﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻫﻴﭟ رﻫﻴﻮ ۽‬
‫روﺣﺎﻧﻲ ﻓﻴﺾ ﭘﺮאﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﭽﻞ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻮ ﺣﺎﻓﻆ ﻋﺮﺑﻲ و ﻓﺎرﺳﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻋﺎﻟﻢ ﭘﮡ ﻫﻴﻮ‪ .‬ﻫﻚ روאﻳﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻛﻢ ﺳﺎﻧﮕﻲ درאزن ۾ آﻳﻮ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ‬
‫אﭸﺎ ﭔﺎﻟﻚ ﻫﻮ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ڏﺳﻲ ﮐﻴﺲ ﭼﻴﻮ ﺗﻪ ” ﻫﻲ ﮀﻮﻛﺮ אﺳﺎن ﺟﻲ ﭼﺎڙﻫﻴﻞ ﻛﻨﻲ ﺟﻮ ڍﻛﮡ‬
‫ﻻﻫﻴﻨﺪو“‪ .‬אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﭻ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻲ ۽ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ”ﻫﻔﺖ زﺑﺎن“ ﺷﺎﻋﺮ ﺳﮇﺟﮡ ﻟﮙﻮ‪ ،‬ﮀﻮ‬
‫ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﻫﻚ ﺋﻲ وﻗﺖ ﺳﻨﮅي‪ ،‬ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﺳﺮאﺋﻴﻜﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪي‪ُ ،‬אردو ۽ ﻓﺎرﺳﻲ زﺑﺎن ۾ ﺷﺎﻋﺮي‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﭽﻞ ﺳﺎﺋﻴﻦ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﻼم ﺑﻴﺒﺎﻛﻲ‪ ‬ﺟﻮ آﺋﻴﻨﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ אﻫﻮ وאﺿﺢ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ‬
‫ﻛﺌﻲ אﭤﺲ ﺗﻪ ﺧﺪא ﺗﻌﺎﻟﻲ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻮر ﻣﺎن ﭘﻴﺪא ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﺴﺎن ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺣﻖ ﺟﻲ‬
‫ﻃﻠﺐ ﻧﭥﻮ رﮐﻲ‪ ،‬אﻳﺴﻴﺘﺎﺋﻴﻦ אﻫﻮ ﮔﻤﺮאﻫﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﮔﺮدش ﻣﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻧﭥﻮ ﻧﻜﺮي ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﻗﺮب ۽ ﻣﺤﺒﺖ‬
‫ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﻘﺮر ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﺟﮇﻫﻦ ﻗﺮب ﺟﻲ ﺗﺎﻧﮕﮫ ۾ ﭘﻮي ﭤﻮ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻲ‬
‫ﭼﻮڌאري ﮔﮭﻤﻨﺪي ﻣﺤﺴﻮس ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﭘﻨﻬﻮن ﭘﻨﻬﻮن ﭤﻲ ﻛﺮﻳﺎن‪ ،‬آﺋﻮن ﭘﻨﻬﻮن ﭘﮡ ﭘﺎڻ‪،‬‬
‫אدﻳﻮن ﭤﻴﺲ אﭴﺎڻ‪ ،‬ﺟﻮ ﻛﻴﻦ ﭘﺮوڙﻳﻮن ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪.‬‬

‫ﺳﭽﻞ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ۾ ﺣﻖ ﺟﻲ ﭘﻴﺮوي ﻻِء ﻫﺪאﻳﺖ ﻣﻠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ رאز אڳ وאرن‬
‫ﺷﺎﻋﺮن ﭘﺮدي ۾ رﮐﻴﺎ‪ ،‬ﺳﭽﻞ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﻋﻴﺎن ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪1829‬ع ۾ وﺻﺎل ﻛﻴﺎﺋﻮن‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻣﺰאر‬
‫درאزא ۾ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪25‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﻴﺮ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺴﻴﻦ ﺧﺎن ﺳﺎﻧﮕﻲ‬

‫ﻣﻴﺮ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺴﻴﻦ ﺧﺎن ﺳﺎﻧﮕﻲ ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻲ دور ﺟﻲ آﺧﺮي ﺣﻜﻤﺮאن ﻣﻴﺮ ﻧﺼﻴﺮ ﺧﺎن ﺟﻮ ﭘﻮﭨﻮ ۽ ﻣﻴﺮ‬
‫ﻋﺒﺎس ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﺟﻮ ﻓﺮزﻧﺪ ﻫﻮ‪ .‬ﻣﻴﺮ ﻋﺒﺎس ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﻛﻠﻜﺘﻲ ﺟﻲ ﻫﺰאري ﺑﺎغ ۾ אﺳﻴﺮي دورאن‬
‫ﻫﻚ אﻧﮕﺮﻳﺰ ﺧﺎﺗﻮن ﺳﺎن ﺷﺎدي ﻛﺌﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎن ﮐﻴﺲ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺴﻴﻦ ﺧﺎن ﺳﺎﻧﮕﻲ ‪1850‬ع ۾‬
‫ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﮀﻬﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﻣﺲ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن وאﻟﺪ אﻧﺘﻘﺎل ﻛﺮي وﻳﻮ‪ .‬ﭘﻮِء ﺳﻨﺪس ﭼﺎﭼﻲ ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻦ ﻋﻠﻲ‬
‫ﺧﺎن ﺳﻨﺪس ﭘﺮورش ﻛﺌﻲ‪.‬ﺳﻦ ‪1859‬ع ۾ אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ ﻗﻴﺪ ﻣﺎن آزאد ﭤﻲ ﺳﻨﮅ ۾ آﻳﻮ ۽ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾‬
‫رﻫﮡ ﻟﮙﻮ ۽ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﺋﻲ آﺧﻮﻧﺪ ﻋﺒﺪאﻟﻌﺰﻳﺰ ۽ אﺣﻤﺪ ﺳﺎﻧﻮﮢﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﺮאﻳﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﺮﻛﺎر وﭨﺎن‬
‫ﮐﻴﺲ אﺳﭙﻴﺸﻞ ﻓﺮﺳﭧ ﻛﻼس ﻣﺌﺠﺴﭩﺮﻳﭩﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻋﻬﺪو ﻣﻠﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪ 12‬ﺟﻮن ‪1924‬ع ۾ وﻓﺎت ﻛﺮي‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﮐﻴﺲ وﺻﻴﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ ﭜﺮﺳﺎن ﭜﭧ ﺷﺎﻫﻪ ۾ دﻓﻦ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻧﮕﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﺷﻮق ﻧﻨﮃﭘﮡ ﮐﺎن ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻮאﻧﻲ‪ ‬۾ ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي ڏאڍي ﺗﺮﻗﻲ‬
‫ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺧﻮﺑﻴﻮن ۽ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻴﺎن ﻛﺠﻲ‬
‫ﻣﺜﻼ ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم ۾ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﻧﻴﻮن ﺗﻤﺜﻴﻠﻮن ﻛﻢ آﻧﺪﻳﻮن‪ ،‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ۾ ﺣﺴﻦ ۽‬ ‫ً‬ ‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻋﺸﻖ ﺟﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﺳﮅوﺳﻨﺌﻮن ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ۾ אﻧﮕﺮﻳﺰي ﻟﻔﻆ ﺑﻪ ﻛﺘﺐ آﻳﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﺎﮘﻦ ۽ ﻣﻜﺎﻧﻦ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﺑﻪ ﻛﻢ آﻧﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﮕﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺷﻌﺮ وﻃﻨﻴﺖ ﺟﻲ ﺟﺬﺑﻦ ﺳﺎن ﭜﺮﭘﻮر آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻨﺠﮭﺲ ﺟﺪت ۽ אﺳﻠﻮب ﺑﻴﺎن ۾ ﻧﻮאڻ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ﺳﻨﮅي ﻏﺰل ﺟﻮ אﮘﻮאڻ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻫﻚ ﻃﺮف ﺳﻨﮅي ﻏﺰل ﮐﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ אﺣﺴﺎﺳﻦ ۽‬
‫אﻣﻨﮕﻦ ﺟﻲ אﻇﻬﺎر ﺟﻮ ذرﻳﻌﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﻲ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﭘﮡ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻓﻘﻴﺮ ﻗﺎدر ﺑﺨﺶ ”ﺑﻴﺪل“‬

‫ﻓﻘﻴﺮ ﻗﺎدر ﺑﺨﺶ ”ﺑﻴﺪل“ אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ אﺑﺘﺪאﺋﻲ دور ﺟﻮ ﺻﻮﻓﻲ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ‬
‫ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻣﻴﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻗﺮﻳﺸﻲ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪1814‬ع )‪1230‬ﻫﻪ( ﺗﻲ روﻫﮍي‪ ‬۾ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس אﺻﻞ‬
‫ﻧﺎﻟﻮ ﻋﺒﺪאאﻟﻘﺎدر ﻫﻮ ﭘﺮ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪאאﻟﻘﺎدرﺟﻴﻼﻧﻲ ﺟﻲ ﻋﻘﻴﺪت ۾ ﻣﭩﺎﺋﻲ ﻗﺎدرﺑﺨﺶ رﮐﻴﻮ ۽ ”ﺑﻴﺪل“‬
‫ﺗﺨﻠﺺ ﻃﻮر ﻛﻢ آﻧﺪאﺋﻴﻦ‪ .‬ﭔﺎرﻫﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﻛﺎﻓﻲ ﻋﻠﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬وאﻟﺪ ﺟﻲ وﻓﺎت ﮐﺎن‬
‫ﭘﻮِء ﻗﻠﻨﺪر ﻟﻌﻞ ﺷﻬﺒﺎز ﺟﻲ درﮔﺎﻫﻪ ﺗﻲ ﻣﭩﻴﻮن ﭜﺮﻳﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺟﺘﺎن ﻓﻴﺾ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻨﺪي ﺋﻲ ﺳﭽﻞ‬
‫ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺟﻲ درﮔﺎﻫﻪ ﺗﻲ ﭘﻬﺘﻮ‪ .‬وڌﻳﻚ ﻓﻴﺾ وﭠﻨﺪي ﺋﻲ روﻫﮍي روאﻧﻮ ﭤﻴﻮ ۽ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮﻳﻦ ﺋﻲ زﺑﺎﻧﻦ ۾ ﺷﺎﻋﺮي ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻛﺎﻓﻴﻮن ﻧﻬﺎﻳﺖ אﻋﻠﻰ درﺟﻲ ﺟﻮن ﭼﻴﻮن‬
‫אﭤﺲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻧﻪ ﺻﺮف ﻓﻨﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﭘﺨﺘﻴﻮن آﻫﻦ ﭘﺮ ﻣﻘﺼﺪ ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺑﻪ אﻫﻤﻴﺖ ﺟﻮﮘﻴﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ روﺣﺎﻧﻲ رאز ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪26‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭘﺎڻ ‪ 18‬ﻣﺌﻲ ‪1872‬ع ۾ رאه رﺑﺎﻧﻲ ورﺗﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ‬

‫ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﭨﻨﮉي ﭠﻮڙﻫﻲ ﺿﻠﻊ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ‪ 7‬آﻛﭩﻮﺑﺮ ‪1853‬ع ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﭘﻲ‪‬‬
‫ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻓﺮﻳﺪون ﺑﻴﮓ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ אﺑﺘﺪאﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ آﺧﻮﻧﺪ ﺷﻔﻴﻊ ﻣﺤﻤﺪ ﮐﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء‬
‫ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ ۽ אﻧﮕﺮﻳﺰي ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء אﻳﻠﻔﻨﺴﭩﻦ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﻣﺎن ﺑﻲ_אي ﺟﻮ‬
‫אﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎس ﻛﺮي‪ ،‬ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ﻣﻮﭨﻲ آﻳﻮ ۽ ﻣﺨﺘﻴﺎرﻛﺎر ﺟﻲ ﻋﻬﺪي ﺗﻲ ﻓﺎﺋﺰ ﭤﻲ ڊﭘﭩﻲ ﻛﻠﻴﻜﭩﺮ ﺟﻲ‬
‫دورאن ﻧﻮﻛﺮي ﺗﻮڙي رﭨﺎﺋﺮ ﻛﺮڻ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﻨﺪس ﻣﺸﻐﻠﻮ ﭘﮍﻫﮡ ۽‬ ‫ِ‬ ‫ﻋﻬﺪي ﺗﺎن ‪1909‬ع ۾ رﭨﺎﺋﺮ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻟﮑﮡ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻫﻚ ﺋﻲ وﻗﺖ ﺷﺎﻋﺮ‪ ،‬ﻛﻬﺎﮢﻴﻜﺎر‪ ،‬ﻧﺎول ﻧﮕﺎر‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻲ ﻧﮕﺎر‪ ،‬ڊرאﻣﻪ ﻧﮕﺎر ۽ ﺗﺎرﻳﺨﺪאن‬
‫ﻫﻮ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺧﻮﺑﻴﻦ ﻋﻴﻮض ﮐﻴﺲ “ﺷﻤﺲ אﻟﻌﻠﻤﺎ‪ ”‬۽ ”ﺧﺎﻧﺒﻬﺎدر“ ﺟﻮ ﻟﻘﺐ ﻣﻠﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺟﻮ‬
‫ﺗﻌﺪאد ﻟﮗ ﭜﮗ ﺳﺎڍא ﭼﺎر ﺳﺌﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ אﻧﮕﺮﻳﺰي‪ ،‬ﭘﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﻋﺮﺑﻲ ۽ אردو زﺑﺎﻧﻦ ﻣﺎن ﺗﺮﺟﻤﻮ ﭤﻴﻞ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻗﻠﻢ ﺟﻲ رﻓﺘﺎر ﮐﻲ אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻮ ﭘﻬﭽﻲ ﻧﺎﻫﻲ ﺳﮕﮭﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ دور ۾ ﺳﻨﮅي ﻧﺜﺮ ﺟﻲ‬
‫ﮔﮭﮣﻲ אﮢﺎٺ ﻫﺌﻲ‪ ،‬אن دور ۾ ﻫﻲ وאﺣﺪ ﺳﻨﮅي אدﻳﺐ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﮐﻮٽ ﮐﻲ ﭘﻮري ﻛﺮڻ ﻻِء ﻗﻠﻢ‬
‫ﮐﻨﻴﻮ ۽ ﻧﺎﭨﻚ ﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬ﺳﻮאﻧﺢ ﻧﮕﺎري‪ ،‬ﺳﻮאﻧﺢ ﻋﻤﺮي ﺟﻬﮍﻳﻦ ﺻﻔﺘﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅي‪ ‬۾ ﻣﺘﻌﺎرف ﻛﺮאﻳﻮ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ‪ 67‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ‪ 3‬ﺟﻮﻻﺋﻲ ‪1929‬ع ۾ ﻫﻦ ﻓﺎﻧﻲ دﻧﻴﺎ ﻣﺎن אﻧﺘﻘﺎل ﻛﺮي وﻳﺎ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ‬

‫ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ‪1740‬ع ڌאري ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﻣﻴﺮن ﺟﻲ دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﻣﻴﺮن ﺟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮي‬
‫ﻣﻴﺮن ﺟﻲ وﻳﺠﮭﻮ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﺴﻠﻚ ﺳﺎن وאﺳﻄﻮ رﮐﻨﺪو ﻫﻮ ۽ ﻣﺠﻠﺴﻮن وﻏﻴﺮو ﭘﮍﻫﻨﺪو‬
‫ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ אﻧﻬﻦ ﻣﺠﻠﺴﻦ ۾ ﭘﺮאﮢﺎ ُאردو ۽ ﭘﻨﺠﺎﭘﻲ ﻣﺮﺛﻴﻪ ﭘﮍﻫﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬אﻧﻬﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ۾ ﺳﻴﻮﻫﮡ ۾ ﭘﻴﺮ אﺳﺪ‬
‫א� ﺳﺠﺎده ﻧﺸﻴﻦ ﻫﻮ‪ .‬אن ﮐﻲ ﭘﭧ ﭴﺎﺋﻮ ﺗﻪ ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ אن ﺗﻲ ﻣﺒﺎرﻛﺒﺎدي ﻗﺼﻴﺪو ﭠﺎﻫﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻮ‬
‫ﭘﻴﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﮐﻲ ڏאڍو وﮢﻴﻮ ۽ ﮐﻴﺲ ﮔﮭﺮאﺋﻲ ﭘﺎڻ وٽ رﮐﻴﻮ ۽ ﺳﭵﻮ ﺳﺎل ﻣﺠﻠﺴﻮن ﭘﮍﻫﻨﺪو رﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ دورאن ﮐﻴﺲ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۾ ﻣﺮﺛﻴﻪ ﭼﻮڻ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل ﭤﻴﻮ ۽ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻣﺮﺛﻴﻮ‬
‫אي ﺧﺪא ﺟﺎ ﻻڏﻻ‪ ،‬ﺳﺮدאر ﺳﺮور ﻳﺎﺣﺴﻴﻦ‪.‬‬
‫ﭼﺌﻲ ﺷﻬﺮت ﻣﺎﮢﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﻣﺮﺛﻴﻪ ﮐﻲ ﻋﺮوج ﺗﻲ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ ۾ ﺳﻨﺪس وڏو ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ .‬אڄ ڏﻳﻨﻬﻦ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ אن ﺻﻨﻒ ۾ ﺳﻨﺪس ﻛﻮ ﻣﭧ ﭤﻲ ﻧﺎﻫﻲ ﺳﮕﮭﻴﻮ‪ ،‬ﺗﻮڙي ﺟﻮ ﺳﻨﺪس ﻣﺮﺛﻴﻦ ۾ ﻓﺎرﺳﻲ ۽ ﻋﺮﺑﻲ‬
‫ﭔﻮﻟﻲ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺰﻳﺪאر ۽ رﻧﮕﻴﻦ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻨﺠﮭﺲ ﻓﺼﺎﺣﺖ ۽ ﺑﻼﻏﺖ‬
‫ﺟﻬﮍﻳﻮن ﺧﻮﺑﻴﻮن ﻧﻤﺎﻳﺎن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ‪ 27‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ‪ 3‬ﺟﻮﻻﺋﻲ ‪1810‬ع ۾ ﺳﻴﻮﻫﮡ ۾ وﻓﺎت ﻛﻴﺎﺋﻮن‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪27‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ‬
‫ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ ذאت ﺟﻮ ﻟﻐﺎري ﺑﻠﻮچ ﻫﻮ ۽ ﺳﻴﺮﻛﺎﮢﻲ ﻗﺒﻴﻠﻲ ﻣﻨﺠﮭﺎن ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﮘﻮٺ ﻣﻴﺮ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري‬
‫ﺿﻠﻊ ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ ‪1225‬ﻫﻪ ﺑﻤﻄﺎﺑﻖ ‪1890‬ع ڌאري رﺣﻴﻢ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري ﺿﻠﻊ ﺧﻴﺮﭘﻮر ۾ ‪1225‬ﻫﻪ ﺑﻤﻄﺎﺑﻖ‬
‫‪1809‬ع ۾ رﺣﻴﻢ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري ﺟﻲ ﮔﮭﺮ ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس وڏא אﺻﻞ ۾ دﻳﺮه ﻏﺎزي ﺧﺎن ﮐﺎن ﻟﮇي אﭼﻲ‬
‫ﺧﻴﺮ ﭘﻮر ۾ وﻳﭡﺎ ﻫﺌﺎ ۽ ﺑﻌﺪ ۾ ﻧﻮאﺑﺸﺎﻫﻪ ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻲ ﮘﻮٺ ﻣﻴﺮ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري ۾ אﭼﻲ رﻫﮡ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺎڻ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﺳﺮאﺋﻴﻜﻲ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﺗﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻻڀ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ ﻫﺌﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺧﻮش ﻃﺒﻌﻲ ۽ ﻋﻠﻤﻲ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺟﻲ ﻛﺮي ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ ﻣﺸﻬﻮر ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻟﻨﻮאري وאرن ﺟﻮ ﻣﺮﻳﺪ ﻫﻮ‬
‫۽ ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻲ دور ﺟﻮ ﻋﻮאﻣﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم אﻳﺘﺮو ﺗﻪ ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻲ ﺟﻮ ﻋﺎم و ﺧﺎص‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮﺳﻨﺪس ﺑﻴﺖ ﺟﮭﻮﻧﮕﺎرﻳﻨﺪא رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺎت ﺣﻤﻞ“ ﺗﻪ ﺳﻚ ﺟﻲ دאﺳﺘﺎﻧﻦ ﺳﺎن ﭜﺮﻳﻞ آﻫﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﺳﻚ ﺟﻮ‬
‫ِ‬ ‫ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ”‬
‫دل ﺟﻲ ﮔﮭﺮאﺋﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﮔﻬﺎﭨﻮ ﺗﻌﻠﻖ آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺳﻨﺪس ﻛﻠﻴﺎت ﺟﻲ ﻳﺎرﻫﻦ دאﺳﺘﺎﻧﻦ ۾ دوﺳﺘﻦ ۽‬
‫ﻳﺎرن ﺟﻲ ﺑﻴﻮﻓﺎﺋﻲ ﺟﻮ ﭘﮡ ذﻛﺮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﻮ ﺗﻤﺎم ﺳﺎدو ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺎڻ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﺳﺎﺋﻮ ﭘﻬﺮאڻ ۽ ﺳﺎﺋﻲ ﭘﮗ ﭔﮅﻧﺪو ﻫﻮ‪ .‬آﺧﺮ ‪ 71‬ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ‪ 2‬ﺻﻔﺮ ‪1296‬ﻫﻪ ﺑﻤﻄﺎﺑﻖ ‪1880‬ع ۾‬
‫وﻓﺎت ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس آرאﻣﮕﺎﻫﻪ ﺳﺎﮘﻲ ﮘﻮٺ ﺟﻲ ﭜﺮﺳﺎن אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﺷﺎﻫﻪ وאري ﻣﻘﺎم ۾ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﻫﺮ‬
‫ﺳﺎل وڏو ﻣﻴﻠﻮ ﻟﮙﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ‬

‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ ‪ ،‬ﻟﻄﻒ א� ﻗﺎدري ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺑﻴﺖ ﺟﻮ‬
‫ﺑﺎﻛﻤﺎل ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪1689‬ع ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺣﺒﻴﺐ ﺷﺎﻫﻪ ﻫﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﮐﻲ‬
‫ﺷﺮوع ﮐﺎن ﺋﻲ ﺳﻴﺮ ۽ ﺳﻔﺮ ﺟﻮ ﺷﻮق ﻫﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﻧﻪ ﺻﺮف ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﻨﮉ ﻛﮍڇ ۾ ﮔﮭﻤﻴﻮ‬
‫ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﭘﮡ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺷﻌﺮ ۾ אﻫﻲ ﺳﻤﻮرﻳﻮن ﺧﻮﺑﻴﻮن ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ وڏي ۾ وڏي‬
‫ﺷﺎﻋﺮ ۾ ﻫﺌﮡ ﮔﮭﺮﺟﻦ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﻋﻈﻤﺖ ﺟﻮ אﻋﺘﺮאف ﻧﻪ ﺻﺮف ڏﻳﻬﻲ אدﻳﺒﻦ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﭘﺮ ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﻠﻜﻲ אدﻳﺐ‪ ،‬ﻣﻔﻜﺮ ۽ ﻧﻘﺎد ﺳﻨﺪس ﻓﻜﺮ ﺟﻲ ﮔﮭﺮאﺋﻲ ﮐﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ﺟﻲ ﻟﻔﻈﻦ‬
‫ﺟﻲ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻨﺪ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي ﺳﻨﮅي ﺛﻘﺎﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽ ﺗﻤﺪن ﺟﻲ ﺗﺮﺟﻤﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ۾ ﻧﻪ ﺻﺮف ﭘﺨﺘﮕﻲ آﻧﺪي ﭘﺮ אن ﺟﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﺳﺮ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﭘﮡ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﺎر ﺑﺎر ﭘﮍﻫﮡ ﺳﺎن ﺧﻴﺎﻻت ﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪي ﺟﺎ ﻧﻮאن ﻧﻮאن ﻧﻘﻄﺎ ﻧﻈﺮ אﻳﻨﺪא ﮀﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﮔﺮﻓﺖ ﻧﻪ‬
‫ﺻﺮف روﺣﺎﻧﻲ ﻓﻴﺾ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺸﺘﻤﻞ آﻫﻲ ﭘﺮ ﺳﺎﮘﻲ وﻗﺖ ﭘﺎڻ אﻧﺴﺎﻧﻲ ﻓﻄﺮت ﺟﻮ ﺑﻪ ﭴﺎﮢﻮ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ‪ 63‬ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ‪1752‬ع ۾ وﻓﺎت ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻣﺰאر ﭜﭧ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺿﻠﻌﻲ‬
‫ﻣﭩﻴﺎري ۾ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﻫﺮ ﺳﺎل ‪ 14‬ﺻﻔﺮ ﺗﻲ ﻣﻴﻠﻮ ﻟﮙﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪28‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﺮوﻳﭻ ﺳﺠﺎوﻟﻲ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪﻳﻖ وﻟﺪ ﺧﻤﻴﺴﻮ ﺧﺎن ﺗﺎرڙو “ﺳﺮوﻳﭻ ﺳﺠﺎوﻟﻲ” ‪ 14‬ﻣﺎرچ ‪1937‬ع ۾ ﺳﺠﺎول ﺟﻲ ﭜﺮﺳﺎن‬
‫ﮘﻮٺ אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﺗﺎرڙي ﺿﻠﻊ ﭠﭩﻲ ۾ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻮﻟﻮي אﺣﻤﺪ ﻣﻼح ﮐﺎن ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻲ‬
‫‪1959‬ع ۾ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ دﻧﻴﺎ ۾ ﻗﺪم رﮐﻴﻮ ۽ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﻟﺴﭧ ۾ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﺳﺎﻟﻦ ۽ אﺧﺒﺎرن ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻨﺪي رﻫﻲ ﭤﻲ‪.‬ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ وڏي ﺧﻮﺑﻲ‬
‫אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﺷﻌﺮ ﺑﻠﻜﻞ ﺳﺎدي ۽ ﺳﻮﻟﻲ زﺑﺎن ۾ آﻫﻲ ‪ .‬ﻳﺎ אﻳﺌﻦ ﮐﮣﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﺗﻪ ﭘﺎڻ ﺷﺎﻋﺮي ۾‬
‫ﮘﻮﭠﺎﮢﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ ﺳﭽﻲ ﭘﭽﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘﻴﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻫﺮ ﺻﻨﻒ ۾ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺧﺎص ﻃﻮر ﺗﻲ ﻏﺰل‪ ،‬ﮔﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ ۽ ﻧﻈﻢ وﻏﻴﺮه ﺗﻲ ﻋﺒﻮر ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ אﭤﺲ‪ .‬ﺳﻨﺪس אﻧﺪאز‬
‫ﺑﻴﺎن ۾ ﻫﻚ ﻃﺮف ﺳﻴﻼب ﺑﻲ ﭘﻨﺎﻫﻪ وאري روאﻧﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﻃﺮف ﻣﻦ ﻣﻮﻫﻴﻨﺪڙ ﻟﻔﻆ ۽ دﻟﻜﺶ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻦ ﺟﻮ ﺟﺎدو ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﺳﻨﮅي אدب ۽ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺟﻨﻮن ﺟﻲ ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺤﺒﺖ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺤﻤﺪ אﺣﺴﻦ‬

‫ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺤﻤﺪ אﺣﺴﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ رﺳﻤﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺟﻮ ﻣﺤﺘﺎج ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻧﺎﻟﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻘﺐ ﺣﺎﻓﻆ ۽‬
‫ﺗﺨﻠﺺ “אﺣﺴﻦ” آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺟﻤﻌﻪ ﺧﺎن ﭼﻨﻪ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪ 12‬אﭘﺮﻳﻞ ‪1900‬ع ۾ ﮘﻮٺ ﻣﻠﻜﺎﮢﻲ‬
‫ﺿﻠﻊ دאدو ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﭘﻨﺠﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻠﻜﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﻧﻈﺮ ﻛﻴﻤﻴﺎ ﺟﻲ אﺛﺮ‬
‫ﮐﺎن ﻣﺴﺘﻔﻴﺾ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻦ وﭨﺎن ﻇﺎﻫﺮي ﺗﻮڙي ﺑﺎﻃﻨﻲ ﻋﻠﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻦ ﺟﻲ وﺳﻴﻊ ﻣﻄﺎﻟﻌﻲ‬
‫ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﻨﺠﻬﺲ ﺗﺼﻨﻴﻒ ۽ ﺗﺎﻟﻴﻒ‪ ،‬ﺷﻌﺮ ﮔﻮﺋﻲ ۽ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﮕﺎري ﺟﻮ ﺷﻮق ذوق ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪1918 .‬ع ۾‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﻮٺ ۾ دﻳﻨﻲ ﻣﺪرﺳﻮ ﮐﻮﻟﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ آﻏﺎز ‪1921‬ع ۾ ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ۽‬
‫ﺣﻜﻴﻢ ﺟﻤﻌﻪ ﺧﺎن ﻏﺮﻳﺐ ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﺳﺎن ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ﺟﻲ ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬روאﻧﻲ ۽ ﭘﺨﺘﮕﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺪس ﻓﻦ ﺟﻮ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻌﻴﺎر آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻫﺮ ﺻﻨﻒ ﺗﻲ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻃﻮر‬
‫ﺗﻲ ﻏﺰل‪ ،‬ﻗﺼﻴﺪو‪ ،‬رﺑﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣﺜﻨﻮي ۽ وאﺋﻲ ﺗﻲ ﻋﺒﻮر ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي ﻣﺨﺘﻠﻒ אﺧﺒﺎرن ۽‬
‫رﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ زﻳﻨﺖ ﺑﮣﺠﻨﺪي رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻧﻈﻢ ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ دﻳﻮאن ِאﺣﺴﻦ ‪ ،‬ﻣﻈﺎﻫﺮ ﻣﺼﻄﻔﻮي‪.‬‬
‫ﮔﻠﺪﺳﺘﻪِء אﺣﺴﻦ‪ ،‬ﻟﻄﻴﻔﻲ ﻻت وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻧﺜﺮ ۾ ﺗﺮﻏﻴﺐ אﻟﻌﻠﻢ‪ ،‬ﺳﭽﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﭘﻴﻐﺎم‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﺑﻼل‪ ،‬ﻗﺼﺺ אﻻﻧﺒﻴﺎء ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪ 18‬ﺟﻮن ‪1986‬ع ۾‬
‫وﻓﺎت ﻛﺮي وﻳﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪29‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻧﻴﺎز ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ‬

‫ﻧﻴﺎز ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ ﺟﻮ ﺷﻤﺎر ﺳﻨﮅ ﺟﻲ אﻧﻬﻦ ﻗﻮﻣﻲ ﺷﺎﻋﺮن ۾ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺟﻦ ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎن אڳ آزאدي‬
‫ﺟﻲ ﻫﻠﭽﻞ ۾ ﺣﺼﻮ ورﺗﻮ‪.‬ﺳﻨﺪس ﺟﻨﻢ ‪1930‬ع ۾ ﮘﻮٺ ﻫﻤﺎﻳﻮن ﺿﻠﻊ ﺳﮑﺮ ۾ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺳﮕﺎﻫﻦ‬
‫ﻣﺎن ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻜﻤﻞ ﻛﺮي ﻋﻠﻢ ﻃﺐ ڏאﻧﻬﻦ رﺟﻮع ﭤﻴﻮ‪ .‬אﺗﺎن ﻓﺎرغ ﭤﻴﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻛﺠﮫ ﻃﺒﻲ‬
‫אدאرن ۾ ُאﺳﺘﺎد ﭘﮡ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ אﺻﻠﻴﺖ ﺟﻮ ﻋﻨﺼﺮ ﮔﮭﮣﻲ ﺗﻌﺪאد ۾ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪.‬ﺳﻨﺪس‬
‫אﻧﻘﻼﺑﻲ ۽ ﻗﻮﻣﻲ ﺷﺎﻋﺮي ۾ وﻗﺖ ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ۽ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻮ درد ُدﻫﺮאﻳﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻛﺸﻤﻮر‬
‫ﮐﺎن ﻛﻴﭩﻲ ﺑﻨﺪر ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻫﻦ ﻻﻓﺎﻧﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻮ ﺗﺬﻛﺮو ﭤﻴﻨﺪو رﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺎز ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻦ ﺟﻲ אﻧﻔﺮאدﻳﺖ ۽ ﻓﻦ ﺟﻲ אﺳﻠﻮب ﺟﻲ ﺟﺪت ﺳﺒﺐ ﺳﻨﮅي אدب ۾‬
‫אﻫﻢ ﻣﻘﺎم ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﻧﻈﻢ ﺟﻮ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﭼﺌﺠﻲ ﺗﻪ ﻏﻠﻂ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻃﻮﻳﻞ‬
‫ﻧﻈﻤﻦ ۾ ﻛﭥﻲ ﺑﻪ ﻛﻮ אﺑﻬﺎم ﻳﺎ ﻟﭽﻚ ﻧﭥﻮ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﻛﺎرڻ ﺟﻮ ﺳﻨﺪس ﻫﺮ ﺷﻌﺮ دﻟﻴﻦ ۾‬
‫ﮔﮭﺎ‪ ‬ﻛﺮي وﺟﮭﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﺬﺑﺎت ﺟﻲ ﻓﺮאوאﻧﻲ ﻫﻦ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻮ ڏאج آﻫﻲ‪ .‬אﻓﺴﻮس אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻮ‬
‫ﺳﻨﺪس ﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﻛﻼم אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺷﺎﻳﻊ ﻧﻪ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﻠﻴﻢ ﺟﻮش‬

‫ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﻠﻴﻢ ﺟﻮش ‪ 01‬ﻣﺎرچ ‪1932‬ع ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪.‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪא� ﻋﺒﺪ آﻫﻲ‪ .‬אدﺑﻲ‬
‫ذوق ورﺛﻲ ۾ ﻣﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻛﺮאﭼﻲ ﺟﻲ ﻧﻮאن آﺑﺎد ﺟﻲ ﻋﻼﺋﻘﻲ ﺟﻲ ﻫﻚ ﺳﻨﮅي אﺳﻜﻮل ۾‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ אدﺑﻲ ۽ ﻋﻠﻤﻲ ﺳﺮﮔﺮﻣﻴﻮن رﻫﻴﻮن אﭤﺲ‪ .‬אﺳﻜﻮل ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ دور ۾ ﺷﺎﻋﺮي ﺳﺎن ﺳﻨﺪس‬
‫دﻟﭽﺴﭙﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻣﺸﺎﻋﺮن ۾ ﭘﮡ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪1947 .‬ع ۾ ﻣﻴﺮﭘﻮر ﺧﺎص ﭘﮍﻫﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ‪1948‬ع ۾‬
‫ﻛﺮאﭼﻲ ﻣﻮﭨﻲ آﻳﻮ ۽ ﺳﻨﮅ ﻣﺴﻠﻢ ﺳﺎﺋﻨﺲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ دאﺧﻼ ورﺗﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אن وﻗﺖ “ﺑﺰم אدب ﻧﻈﺎﻣﻲ ۽‬
‫ﻣﺤﻔﻞ אﺣﺒﺎب” ۾ ﺑﺎﻗﺎﻋﺪي ﺷﻌﺮ ﭘﮍﻫﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ ۽ אﺳﺘﺎدن ﺟﻲ ﻫﻤﭣ אﻓﺰאﺋﻲ ﺳﺎن ﺳﻨﺪس‬ ‫ِ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ڏאﻧﻬﻦ ﭘﻮري ﻃﺮح رﺟﻮع ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﺳﺎﺋﻨﺲ ﮀﮇي آرﭨﺲ ﭘﮍﻫﮡ ﺷﺮوع‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ אﺻﻼح ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وאﻟﺪ ﮐﺎن ورﺗﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺟﻮش ﺑﻨﻴﺎدي ﻃﻮر ﻏﺰل ﺟﻮ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﺳﻨﺪس ﻓﻦ ۾ ﻗﻠﻨﺪرאﻧﻪ ﺑﻴﺒﺎﻛﻲ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺑﻴﺎن ﺟﻲ ﺳﻼﺳﺖ ۽ ﺧﻴﺎل ﺟﻲ ﺟﺪت ﻧﻈﺮ אﭼﻲ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻛﺠﮫ وﻗﺖ ﻣﺤﻜﻤﻪِء אﻃﻼﻋﺎت ﻛﺮאﭼﻲ ۾ אﺳﺴﭩﻨﭧ ڊאﺋﺮﻳﻜﭩﺮ ﺟﻲ ﻃﻮر ﻛﻢ ﻛﺮي ﭼﻜﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪30‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺌق‬ ‫ا‬
‫אﺷﺘﻘﺎق ﺑﻨﻴﺎدي ﻃﺮح ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲ آﻫﻲ ”ﭼﻴﺮڻ ‪َ ،‬‬
‫ﭜﭹﮡ‪،‬‬
‫ﭨﻜﮍא ﻛﺮڻ ﻳﺎ ﺑﻨﻴﺎدي ڌאﺗﻮ ﻛﮃڻ“ ﻋﺎم אﺻﻄﻼح ۾ אﺷﺘﻘﺎق ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲ آﻫﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻟﻔﻆ ﺟﻮ ُﺑﮡ ﺑﻨﻴﺎد‬
‫ﺟﮡ ﺟﺎﻧﭽﮡ ﻻِء אن ﮐﻲ ﭼﻴﺮي אن ﺟﻲ ﺗﻬﻪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﮡ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﻋﺮﺑﻲ ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ ۽‬ ‫ﻳﺎ ُ‬
‫ﺳﻨﺴﻜﺮت ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﺪאوאر آﻫﻲ‪ .‬אن ﻛﺮي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﺎ ﻟﻔﻆ ﺟﮇﻫﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺻﺎف ﮀﺎﮢﻲ ﻋﻠﺤﻴﺪه ﻛﺮڻ ﮐﻲ אﺷﺘﻘﺎق ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫)ﻟﮑﮡ ﺟﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ(‬ ‫رﺳﻢ ‪ :‬ﻧﻤﻮﻧﻮ ‪+‬אل‪ :‬ﺟﻮ ‪ +‬ﺧﻂ ‪ :‬ﻟﮑﮡ ﺟﻲ ﺻﻮرت‬ ‫‪ . 1‬رﺳــــــــــﻢ אﻟﺨﻂ‬

‫)ﺳﺎﮘﻴﻮ درد رﮐﮡ وאرو(‬ ‫ﻫﻢ‪ :‬ﺳﺎﮘﻴﻮ ‪+‬درد‪ :‬ﺗﻜﻠﻴﻒ‬ ‫‪ . 2‬ﻫﻤـــــــــــــــــــــﺪرد‬

‫)ﻃﺎﻗﺖ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء( درﭼﺎر‬ ‫ﺑﻲ ‪ :‬ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ‪ +‬وس ‪ :‬ﻃﺎﻗﺖ ‪ :‬ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫‪ .3‬ﺑﻴــــــــــــــــــــﻮس‬

‫)وڏي ﻋﺰت وאرو(‬ ‫ﻋﻈﻴﻢ ‪ :‬وڏو ‪+‬אل ‪ :‬ﺟﻮ ‪ +‬ﺷﺎن ‪ :‬ﻋﺰت‬ ‫‪ .4‬ﻋﻈﻴــــــــــﻢ אﻟﺸﺎن‬

‫)ﭘﻬﻠــــــــــــــﻮאن(‬ ‫ﻃﺎﻗﺖ ‪ :‬ﻫﻤﭣ ‪ +‬ور ‪ :‬وאرو‬ ‫‪ .5‬ﻃﺎﻗــــــــــــﺘــــــــــــﻮر‬

‫)ﭼﮝﻮ ﭜﻠﻮ(‬ ‫ﺗﻦ ‪ :‬ﺟﺴﻢ ‪+‬درﺳﺖ‪ :‬ﺻﺤﻴﺢ‬ ‫‪ .6‬ﺗﻨـــــــــــﺪرﺳــــــــﺖ‬

‫)ﺧﺘﻢ ﭤﻴﮡ وאري دﻧﻴﺎ(‬ ‫دאر‪ :‬ﮔﮭﺮ ‪+‬אل ‪ :‬ﺟﻮ ‪ +‬ﻓﻨﺎ ‪ :‬ﺧﺘﻢ‬ ‫‪ُ .7‬‬
‫دאرאﻟــــــــــــــــــــﻔﻨـﺎء‬

‫) ﺑﺎﻏﻴﭽﻮ(‬ ‫ﮔﻞ ‪ :‬ﮔﻞ ‪ +‬آﺳﺘﺎن ‪ :‬ﮔﮭﺮ‬ ‫‪ .8‬ﮔﻠﺴـــــــــــــــﺘﺎن‬

‫)ﻧﺎول ﻟﮑﻨﺪڙ(‬ ‫ﻧﺎول ‪ :‬ﻧﺎول ‪ +‬ﻧﻮﻳﺲ ‪ :‬ﻟﮑﻨﺪڙ‬ ‫‪ .9‬ﻧﺎول ﻧـــــــــــﻮﻳﺲ‬

‫)وڏو رאﺟﺎ(‬ ‫ﻣﻬﺎ ‪ :‬وڏو ‪ +‬رאﺟﺎ‪ :‬رאﺟﺎ‬ ‫‪ .10‬ﻣﻬﺎرאﺟــــــــــــــــــــﺎ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪31‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﺎﻣﻴﺎب )ﮘﺎڙﻫﻲ ﻣﻨﻬﻦ وאرو(‬ ‫ﺳﺮخ ‪ :‬ﮘﺎڙﻫﻮ ‪ +‬رو ‪ :‬ﻣﻨﻬﻦ‬ ‫‪ُ .11‬ﺳـــــــــــــــﺮ ﺧـــــــــــﺮو‬

‫)ﺳﭡﻲ ﺑﻮِء وאرو(‬ ‫ﺧﻮش ‪ :‬ﺳﭡﻮ ‪ +‬ﺑﻮِء ‪ :‬وאس‬ ‫‪ .12‬ﺧـــﻮﺷـــــــــــــــــــﺒﻮِء‬

‫)אﮘﻜﭥﻲ ﻛﺮڻ(‬ ‫ﭘﻴﺸﻦ ‪ :‬אﮘﻮאٽ ‪ +‬ﮔﻮﺋﻲ ‪ :‬ﭼﻮڻ‬ ‫‪ .13‬ﭘﻴﺸــــﻦ ﮔﻮﺋﻲ‬

‫)ﻛﺎﺑﻪ ﻻﻟﭻ ﻧﻪ رﮐﮡ(‬ ‫ﻻ ‪ :‬ﻧﻪ ‪ +‬ﻃﻤﻊ ‪ :‬ﻻﻟﭻ‬ ‫‪ .14‬ﻻﻃــــــــــــﻤﻊ‬

‫)ﭘﭥﺮ ﮔﻬﮍﻳﻨﺪڙ(‬ ‫ﺳﻨﮓ ‪ :‬ﭘﭥﺮ ‪ +‬ﺗﺮאش ‪ :‬ﮔﮭﮍڻ‬ ‫‪ .15‬ﺳﻨﮕــــــــﺘﺮאش‬

‫ُ‬
‫رאڳ‪ ،‬ﮔﻮڙ ﺷﻮر(‬ ‫)ﺧﺮאب‬ ‫ﮐﭧ ‪ :‬ﺧﺮאب ‪ +‬رאڳ ‪ُ :‬ﺳﺮ‬ ‫‪ .16‬ﮐﭩﺮאڳ‬

‫) َ‬
‫ﻣﺎכ ﺟﺎ ﭰﮍא(‬ ‫ﺷﺐ ‪ :‬رאت ‪ +‬ﻧﻢ ‪ :‬آﻻڻ‬ ‫‪ .17‬ﺷـــــــــﺒـــــــــــــــﻨﻢ‬

‫) ﺗﻴﻞ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ‪ ،‬ﭔﺎرڻ ﺟﻮ אﻳﻨﺪﻫﻦ(‬ ‫ﮔﺌﺲ ‪ :‬ﺗﻴﻞ ‪ +‬ﻻﺋﻴﭧ ‪ :‬روﺷﻨﻲ‬ ‫‪ .18‬ﮔﺎﺳـــــــــــﻠﻴﭧ‬

‫)ﻫﭣ وﭠﻨﺪڙ‪ ،‬ﻣﺪد ﻛﻨﺪڙ(‬ ‫دﺳﺖ ‪ :‬ﻫﭣ ‪ +‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ :‬وﭠﮡ‬ ‫‪ .19‬دﺳﺘــــــــــــﮕﻴﺮ‬

‫) ﭜﻼﺋﻲ ﺟﻲ ﻣﺎ‪(‬‬ ‫ُאم ‪ :‬ﻣﺎ‪ + ‬אل ‪ :‬ﺟﻮ‪ ،‬ﺟﻲ ‪ +‬ﺧﻴﺮ ‪ :‬ﭜﻼﺋﻲ‬ ‫‪ُ .20‬אم אﻟﺨﻴــــــــــــــﺮ‬

‫)אﻧﺼﺎف ﻛﻨﺪڙ ﻣﺎﮢﻬﻮ(‬ ‫ُم ‪ :‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ‪ +‬ﻧﺼﻒ ‪ :‬אﻧﺼﺎف ﻛﺮڻ وאرو‬ ‫‪ .21‬ﻣــــــــﻨــﺼﻒ‬

‫)دﻧﻴﺎ ﺟﻮ ﺳﻴﻨﮕﺎرﻳﻨﺪڙ(‬ ‫ﺟﻬﺎن ‪ :‬دﻧﻴﺎ ‪+‬آرאﺳﺘﻦ‪ +‬ﺳﻴﻨﮕﺎرڻ‬ ‫‪ .22‬ﺟــــــــــﻬﺎن آرא‬

‫)ﺑﻲ ﺷﺮم(‬ ‫ﻧﺮ ‪ :‬ﺳﻮאِء ‪ +‬ﺗﭵﺎ ‪ :‬ﺷﺮم‬ ‫‪ .23‬ﻧــــــــــــــــﺮﭴﻮ‬

‫) ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ(‬ ‫ﺧﺪم ‪ :‬ﭼﺎﻛﺮي ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‬ ‫‪ .24‬ﻣﺨــــــــــــــﺪوم‬

‫) ﻋﺰت ﺳﺎن ﻧﻮאزﻳﻞ(‬ ‫ﻣﻬﻪ ‪ :‬ﭼﻨﮉ ‪ +‬ﻣﺎن ‪ :‬ﻋﺰت ‪ +‬ﻧﻮאز ‪ :‬ﻧﻮאزﻳﻞ‬ ‫‪ .25‬ﻣﻬﻤﺎن ﻧـــــــــــــــــﻮאز‬

‫)ﺳﺨﺖ دل(‬ ‫ﺳﻨﮓ ‪ :‬ﭘﭥﺮ ‪ +‬دل ‪:‬دل‬ ‫‪ .26‬ﺳـــــــــــــﻨـــــــــــﮕﺪل‬

‫)وڏو ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻳﺎ אﮘﻮאڻ‪ُ ،‬‬

‫ور ﻳﺎ ﻣﮍس(‬ ‫ﺳﺮ ‪ :‬ﻣﭥﻮ ‪ +‬ﺗﺎج ‪َ :‬ﮀﭧ‬ ‫‪ .27‬ﺳــــــــــــــــــﺮ ﺗﺎج‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪32‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫) ُﺳﭡﻮ ﭠﺎﻫﻴﻨﺪڙ(‬ ‫س ‪ُ :‬ﺳﭡﻮ ‪ +‬ﮔﮭﮍ ‪ :‬ﭠﺎﻫﻴﻨﺪڙ‬

‫ُ‬ ‫‪ُ .28‬ﺳـــــــــــﮕﮭـــــــــــــــﮍ‬

‫)ﺳﺪאﺋﻴﻦ ﻟﮇ ﭘﻼڻ ۾ رﻫﮡ(‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ‪ :‬ﮔﮭﺮ ‪ +‬ﺑﺪوش ‪ :‬ﻛﻠﻬﻲ ﺗﻲ‬ ‫‪ .29‬ﺧـــــــــــــــــﺎﻧﻪ ﺑــــﺪوش‬

‫)ﺟﻴﻜﻮ ﭨﭙﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﮭﻲ(‬ ‫א ‪ :‬ﻧﻪ ‪ +‬ﺟﮭﺎﮘﮡ ‪ :‬ﭘﺎر ﻛﺮڻ‬ ‫‪ُ .30‬אﺟﮭـــــــــــــــــــــــــــﺎڳ‬

‫)رאز وאري ﮘﺎﻟﻬﻪ‪ ،‬ﭘﺮوﻟﻲ(‬ ‫ﮘﺠﮭﻪ ‪ :‬رאز ‪ +‬אرت ‪ :‬ﻣﻄﻠﺐ‬ ‫‪ .31‬ﮘﺠﮭــــــــــــــــــــــﺎرت‬

‫)ﺑﺎﻏﻲ ‪ ،‬ﺧﻮﻧﻲ(‬ ‫ﺳﺮ ‪ :‬ﻣﭥﻮ ‪ +‬ﻛﺶ ‪ :‬ﮀﻜﻴﻨﺪڙ‬ ‫‪ .32‬ﺳـــــــــــــــــــــــﺮ ﻛﺶ‬

‫)אﻣﻦ ﺟﻲ ﺟﺎِء(‬ ‫دאر ‪ :‬ﮔﮭﺮ ‪ +‬אل ‪ :‬ﺟﻮ ‪ +‬אﻣﺎن ‪ :‬ﭘﻨﺎﻫﻪ‬ ‫‪ُ .33‬‬
‫دאرאﻻﻣـــــــــــــــــــــــــﺎن‬

‫)دﻧﻴﺎ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻨﺪڙ(‬ ‫ﺟﮭﺎن ‪ :‬دﻧﻴﺎ ‪ +‬ﮔﻴﺮ ‪ :‬وﭠﮡ‬ ‫‪.34‬ﺟﻬﺎﻧــــــــــــــــــــــــــــــــﮕﻴﺮ‬

‫)ﺟﺎﺑﻠﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ(‬ ‫ﻛﻮﻫﻪ ‪ :‬ﺟﺒﻞ ‪ +‬ﻳﺎرو ‪ :‬وאرو‬ ‫‪ .35‬ﻛـــــــــــــــﻮﻫﻴﺎرو‬

‫) َ‬
‫ﺳﻠﮁﮣﻮ ﭔﺎر(‬ ‫س ‪ :‬ﭼﮝﻮ ‪ +‬ﭘﺘﺮ ‪ُ :‬ﭘﭧ‬ ‫ُ‬
‫ــــــــــــــــﭙـــــــــــــــــﻮت‬ ‫‪َ .36‬ﺳ‬

‫)ﺧﺮאب زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرﻳﻨﺪڙ(‬ ‫ﺑﺪ ‪ :‬ﺧﺮאب ‪ +‬ﻣﻌﺎش ‪ :‬ﮔﺬر‬ ‫‪ .37‬ﺑﺪ ﻣــــــــــــــــــــﻌﺎش‬

‫) ﻧﺼﻴﺐ وאرو(‬ ‫ﺑﺨﺖ ‪ :‬ﭜﺎڱ ‪ +‬آور ‪ :‬אﭼﮡ‬ ‫‪ .38‬ﺑــــــــــﺨﺘــــــــــــــــﺎور‬

‫) ُﺳﭹﺎﺋﻲ(‬ ‫‪.39‬אﮢـــــــــــــــــــــــﻬــــــــــــــﻮﻧﺪ א ‪ :‬ﻧﻪ ‪ +‬ﻫﻮﻧﺪ ‪ :‬ﻫﺠﮡ‬

‫)ﺑﻲ وﻗﺘﺎﺋﺘﻮ(‬ ‫כ ‪ :‬ﺧﺮאب ‪ +‬ﻣﻬﻞ ‪ :‬وﻗﺖ‬ ‫‪ .40‬ﻛﻤﻬــــــــــــــــــــــﻠﻮ‬

‫)ﭔﺎﺟﮫ ﻛﺮ ‪ ،‬درﻳﺎء ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ(‬ ‫ﻣﻬﺮ ‪ :‬ﭔﺎﺟﮫ ‪ +‬آڻ ‪ :‬ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .41‬ﻣــــــــــــــــﻬـــــــــــــــــــﺮאڻ‬

‫)وڏي روﺷﻨﻲ(‬ ‫ﺧﻮر ‪ :‬وڏي ‪ +‬ﺷﻴﺪ ‪ :‬روﺷﻨﻲ‬ ‫‪ .42‬ﺧــــــــــــــــــــــﻮرﺷﻴﺪ‬

‫)ڏک ﺳﺎن ﭜﺮﻳﻞ(‬ ‫ﻏﻢ ‪ُ :‬ڏک ‪+‬ﮔﻴﻦ ‪ :‬ﭜﺮﻳﻞ‬ ‫‪ .43‬ﻏﻤـــــــــــــــــــﮕﻴﻦ‬

‫ﺷﺐ ‪ :‬رאت ‪ +‬ﺑﺮאت ‪ :‬ﮀﻮﭨﻜﺎرو )ﻧﺠﺎت ﺟﻲ ﺟﺎِء(‬ ‫ﺷـــــــــــﺐ ﺑﺮآت‬

‫ِ‬ ‫‪.44‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪33‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ذو ‪ :‬ﭔﻪ ‪ +‬אل ‪ :‬ﺟﻮ ‪ +‬ﻓﻘﺮ ‪ :‬ﭼﻴﺮڻ )ﭔﻦ ﻣﻨﻬﻦ وאري ﺗﻠﻮאر(‬ ‫‪ .45‬ذوאﻟﻔـــــــــــــــــــﻘﺎر‬

‫ﺧﻮرد ‪ :‬ﻧﻨﮃو ‪ +‬ﺑﻴﻨﻲ ‪ :‬ڏﺳﮡ ) ﻧﻨﮃي ﺷﻲِء ﮐﻲ وڏو ﻛﺮي ڏﺳﮡ(‬ ‫‪ .46‬ﺧـــــــــــــــــﻮردﺑﻴﻨﻲ‬

‫ُ‬
‫س ‪ :‬ﭼﮝﻲ ‪ +‬ﮜﻨﺪ ‪ :‬ﺧﻮﺷﺒﻮء ) ﺳﭡﻲ ﺧﻮﺷﺒﻮء(‬ ‫‪ُ .47‬ﺳــــــــــــــــــــﮙــــــــﻨﺪ‬

‫ﺷﺎ ‪ :‬ﺷﺎﻫﻪ ‪+‬ﮔﺮد ‪ :‬ﭼﻮڌאري ) ُאﺳﺘﺎد ﺟﻲ ﭼﻮڌאري وﻳﻬﮡ(‬ ‫‪ .48‬ﺷـــــــــــــــــــــــﺎﮔﺮد‬

‫) ﺟﻴﻜﻮ ﻛﻢ ﺟﻮﮘﻮ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ(‬ ‫ﻧﺎ ‪ :‬ﻧﻪ ‪ +‬ﻻﺋﻖ ‪ :‬ﺟﻮﮘﻮ‬ ‫‪ .49‬ﻧــــــــــــــــــــــﺎﻻﺋﻖ‬

‫ﺑﻲ ‪ :‬ﺳﻮאء ‪ +‬ﺟﺎ ‪ :‬ﺳﺒﺐ ) ﺑﻨﺎ ﺳﺒﺒﺐ ﺟﻲ(‬ ‫‪ .50‬ﺑـــــــــــــﻴــــــــــــﺠﺎ‬

‫ﺑﻲ ‪ :‬ﺳﻮאء ‪ +‬אﺧﺘﻴﺎر ‪َ :‬وس )ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ وس ﻧﻪ ﻫﺠﻲ(‬ ‫‪ .51‬ﺑﻲ אﺧﺘـــــــــــــــــــــــــﻴﺎر‬

‫َ‬
‫כ ‪ :‬ﺧﺮאب ‪ +‬ﺟﺮ ‪ :‬ﭘﺎﮢﻲ )ﺧﺮאب ﭘﺎﮢﻲ(‬ ‫َ‬
‫ـــــــــــــــــــﺠـــــــــــــــــــﺮ‬ ‫‪َ .52‬‬
‫ﻛ‬

‫ﭘﺎﮢﻲ ‪ :‬ﭘﺎﮢﻲ ‪ +‬ﻳﺎري ‪ :‬وאري )ﭘﺎﮢﻲ ﭜﺮڻ وאري(‬ ‫‪ .53‬ﭘــــــــــــــــــــــــــــﺎﮢﻴﺎري‬

‫)ﺧﺘﻢ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪڙ(‬ ‫ﺑﻲ ‪ :‬ﺳﻮאِء ‪ +‬אﻧﺖ ‪ :‬ﭘﮁﺎڙي‬ ‫‪ .54‬ﺑــــــــــــــﻲ אﻧﺖ‬

‫)ﭔﮅل ﻫﺠﮡ(‬ ‫ﭘﺎ ‪ :‬ﭘﻴﺮ ‪ +‬ﺑﻨﺪي ‪ :‬ﭔﮅڻ‬ ‫‪ .55‬ﭘــــــــــــــﺎﺑـــــــــــــﻨﺪي‬

‫رאﻫﻪ ‪ :‬وאٽ ‪ +‬ﻧﻤﺎ ‪ :‬ڏﻳﮑﺎرﻳﻨﺪڙ )رﺳﺘﻮ ڏﻳﮑﺎرﻳﻨﺪڙ(‬ ‫‪ .56‬رﻫﻨـــــــــــــــــــــــﻤﺎ‬

‫ﻣﺎﻫﻪ ‪ :‬ﭼﻨﮉ ‪ +‬ﺗﺎب ‪ :‬ﺗﮑﻮ )ﺗﮑﻲ ﭼﻤﻚ وאرو(‬ ‫‪ .57‬ﻣﻬﺘــــــــــــــــــــــــﺎب‬

‫)ﻟﻮﻫﻪ ﺟﻮ ﻛﻢ ﻛﻨﺪڙ(‬ ‫ﻟﻮﻫﻪ ‪ :‬ﻟﻮﻫﻪ )ڌאﺗﻮ( ‪ +‬آر ‪ :‬ﻛﻢ‬ ‫‪ .58‬ﻟـــــــــــــــــــــــﻮﻫﺎر‬

‫ﻧﮕﺎﻫﻪ ‪ :‬ﻧﻈﺮ ‪ +‬دאﺷﺖ ‪ :‬رﮐﮡ )ﺳﻨﭝﺎﻟﮡ وאرو(‬ ‫‪.59‬ﻧــــــــــــــــــــــﮕﮭﺪאﺷﺖ‬

‫אﺑﻮ ‪ :‬ﭘﻲ‪ + ‬אل ‪ :‬ﺟﻮ ‪ +‬ﻓﻀﻞ ‪ :‬ﻧﻴﻚ ) ُﺳﭡﻦ ﻟﮁﮣﻦ وאرو(‬ ‫‪ .60‬אﺑﻮאﻟـــــــــــــﻔﻀﻞ‬

‫ﺗﺨﺖ ‪ :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ +‬ﮔﺎﻫﻪ ‪ :‬ﺟﺎِء )ﮔﺎدي‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻨﮅ(‬ ‫‪ .61‬ﺗﺨــــــــــــــــــﺘﮕﺎﻫﻪ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪34‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﮔﻮﻫﺮ ‪ :‬ﻣﻮﺗﻲ ‪ +‬אﻓﺸﺎن ‪ :‬ﭼﻤﻜﻨﺪڙ ) ﭼﻤﻜﺪאر ﻣﻮﺗﻲ(‬ ‫‪ .62‬ﮔﻮﻫﺮ אﻓﺸﺎن‬

‫ﺑﻴﺖ ‪ :‬ﮔﮭﺮ ‪ +‬אل ‪:‬ﺟﻮ ‪ +‬ﻣﺎل ‪ :‬دوﻟﺖ )دوﻟﺖ ﺟﻲ ﺟﺎِء(‬ ‫‪ .63‬ﺑﻴﺖ אﻟﻤﺎل‬

‫)ﻧﻴﺎﭘﻮ آﮢﻴﻨﺪڙ(‬ ‫ﭘﻴﻐﺎم ‪ :‬ﻧﻴﺎﭘﻮ ‪ +‬ﺑﺮدن ‪ :‬آﮢﻴﻨﺪڙ‬ ‫‪ .64‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‬

‫אﻧﮓ ‪ :‬ﺑﺪن ‪َ +‬‬

‫אڇ ‪ :‬ﭔﮅڻ )ﮔﻮڏ ﭔﮅڻ وאرو ﻛﭙﮍو(‬ ‫‪ .65‬אﻧﮕﻮﮀﻮ‬

‫ﺑﻲ ‪ :‬ﺳﻮאء ‪ +‬ﺑﻬﺎ ‪ :‬ﻗﻴﻤﺖ )ﺗﻤﺎم ﮔﻬﮣﻲ ﻗﻴﻤﺖ وאرو(‬ ‫‪ .66‬ﺑﻲ ﺑﻬـــــــــــــــــﺎ‬

‫ﭼﺎل ‪ :‬ﻃﺮﻳﻘﻮ ‪ +‬ﺑﺎز ‪ :‬وאرو )دوﮐﻴﺒﺎز‬ ‫‪ .67‬ﭼﺎﻟﺒــــــــــــــــــــــﺎز‬

‫آب ‪ :‬ﭘﺎﮢﻲ ‪ +‬ﭘﺎﺷﻲ‪ :‬ڏﻳﮡ )ﭘﺎﮢﻲ ڏﻳﮡ(‬ ‫‪ .68‬آﺑﭙﺎﺷﻲ‬

‫آﻣﺪ ‪ :‬אﭼﮡ ‪ +‬رﻓﺖ ‪ :‬وﭸﮡ )אچ وڃ(‬ ‫‪ .69‬آﻣﺪرﻓﺖ‬

‫ﻋﺒﺎدت ‪ :‬ﺑﻨﺪﮔﻲ ‪ +‬ﮔﺎﻫﻪ ‪ :‬ﺟﺎِء )ﻋﺒﺎدت ﺟﻲ ﺟﺎء(‬ ‫‪ .70‬ﻋﺒﺎدﺗﮕﺎﻫﻪ‬

‫رאﻫﻪ ‪ :‬رﺳﺘﻮ ‪ +‬ﺑﺮدن ‪ :‬ڏﻳﮑﺎرڻ وאرو )ﺳﮅو رﺳﺘﻮ ڏﻳﮑﺎرﻳﻨﺪڙ(‬ ‫‪ .71‬رﻫــــــــــــــــــــــﺒﺮ‬

‫ﺑﻲ ‪ :‬ﺳﻮאِء ‪ +‬دل ‪ :‬دل )ﺑﻲ ﺳﻬﺎرو(‬ ‫‪ .72‬ﺑــــــــــــــــﻴﺪل‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪35‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ٽ‬

‫ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ‬

‫ﻋﻼﻣﻪ آِء‪ .‬آِء ﻗﺎﺿﻲ ﺟﻮ אﺻﻞ ﻧﺎﻟﻮ אﻣﺎم ﻋﻠﻲ ﻗﺎﺿﻲ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪1886‬ع ۾ ﺿﻠﻌﻲ دאدو ﺟﻲ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ ﮘﻮٺ ”ﭘﺎٽ“ ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪1905 .‬ع ۾ ﻣﻴﭩﺮכ ﭘﺎس ﻛﺮي ‪1910‬ع ۾ ﻟﻨﮉن ﻣﺎن ﺑﺌﺮﻳﺴﭩﺮي‪ ‬ﺟﻮ‬
‫אﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎس ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻋﺮﺻﻲ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻤﻦ ﺟﻮ ذאﺗﻲ ﻃﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﻛﺠﮫ‬
‫ﻋﺮﺻﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺧﻴﺮﭘﻮر ﻣﻴﺮس ۾ ڊﺳﭩﺮﻛﭧ ﺟﺞ ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺷﺎدي ﺟﺮﻣﻨﻲ ۾ ”אﻳﻠﺴﺎ“ ﺳﺎن‬
‫ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ ﭘﮡ אﻋﻠﻰ אدﻳﺐ‪ ،‬ﻣﺼﻮر ۽ ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻮرت ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﻟﻨﮉن ۾ رﻳﻞ ﮔﺎڏي‪ ‬۾‬
‫ﭤﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ ﺷﺮאﻓﺖ ﮐﺎن ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻲ ﺳﺎﮢﺲ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرڻ ﺟﻮ ﻓﻴﺼﻠﻮ ﻛﺮي وﻳﭡﻲ‪.‬‬
‫‪1919‬ع ۾ ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻨﮅ ۾ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻃﻮر رﻫﮡ آﻳﻮ ۽ ﭨﻨﮉي ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن ۾ ﻣﺌﺠﺴﭩﺮﻳﭧ ﻣﻘﺮر‬
‫ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭘﻮِء ﺣﻴﺪرآﺑﺎد م ﺳﺐ ﺟﺞ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻋﺪאﻟﺘﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻦ ۾ رﻳﺎﺳﺘﻦ אﺧﺘﻴﺎرن ﺟﻲ ﻣﺪאﺧﻠﺖ ﺳﺒﺐ‬
‫אﺳﺘﻌﻴﻔﻰ ڏﺋﻲ ﻟﻨﮉن ﻫﻠﻴﻮ وﻳﻮ ۽ אﺗﻲ אﺳﻼﻣﻲ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻻِء ﻣﺮﻛﺰ ﮐﻮﻟﻴﺎﺋﻴﻦ‪1924 .‬ع ۾ ﻟﻨﮉن ﻣﺎن ﻣﻮﭨﻲ‬
‫אﭼﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺟﻨﺎح ﻛﻮرﭨﺲ ﻛﺮאﭼﻲ ﺟﻲ ﻣﺴﺠﺪ ۾ ﭘﻴﺶ אﻣﺎم ﭤﻴﻮ ۽ ﺟﻤﻌﻲ ﺟﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﻋﻠﻤﻲ ﺧﻄﺒﻮ‬
‫ڏﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ ﺗﻤﺎم وﺳﻴﻊ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﻫﻚ ﺋﻲ وﻗﺖ ﻣﺬﻫﺐ‪ ،‬ﺳﺎﺋﻨﺲ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬אدب‬
‫ﺷﺎﻋﺮي‪ ،‬آرٽ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ۽ ﺗﺼﻮت ﺗﻲ ﮔﮭﺮي ﻧﻈﺮ رﮐﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺳﻨﺪس ذﻛﺮ ۽ ﻓﻜﺮ ﺟﻮ ﻣﺤﻮر “ﻗﺮآن‬
‫ﺷﺮﻳﻒ” ﻫﻮ‪ .‬ﻗﺮآن ﭘﺎכ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺳﻨﺪس وڏي ۾ وڏو ﻣﺎﺧﺬ “ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ رﺳﺎﻟﻮ” ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ زﻧﺪه ﻛﺎرﻧﺎﻣﻮ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻮ ﻗﻴﺎم ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺗﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ۾ ﻟﻨﮉن ﺗﺮﺳﻴﻞ‬
‫ﻫﺌﺎ ﺟﺘﺎن ﮐﻴﺲ ﮔﮭﺮאﺋﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﺟﻮ وאﺋﻴﺲ ﭼﺎﻧﺴﻠﺮ ﺑﮣﺎﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬אن وﻗﺖ ﺳﻨﺪس ﻋﻤﺮ ‪ 65‬ﺳﺎل‬
‫ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس دور ۾ ﻛﺎﭘﻲ ۽ ﺳﻔﺎرش ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺋﻲ ﻧﻪ ﻫﻮ‪ .‬אﻧﺘﻈﺎﻣﻴﻪ ﻃﺮﻓﺎن ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻣﺪאﺧﻠﺖ ﺑﺮدאﺷﺖ ﻧﻪ ﻛﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻨﺮل אﻳﻮب ﺟﻲ ﻣﺎرﺷﻞ ﻻ ﺟﻲ دور ۾ אﻫﮍي ﻣﺪאﺧﻠﺖ ﺗﻲ‬
‫אﺳﺘﻌﻴﻔﻰ ڏﺋﻲ ﮀﮇﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رﻓﻴﻖ ﺣﻴﺎت ﺟﻲ وﻓﺎت ﺑﻌﺪ אﻛﻴﻠﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ ۽ ﭠﻴﻚ ﻫﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ‪13‬‬
‫אﭘﺮﻳﻞ ‪1968‬ع ۾ ﺳﻨﮅو درﻳﺎء ﺗﻲ ﭼﻬﻞ ﻗﺪﻣﻲ ﻛﻨﺪي‪ ،‬ﺳﻨﮅو ﺟﻲ ﻟﻬﺮن ۾ ﻟﮍﻫﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺟﺎن‬
‫ﮐﻲ ﺳﻨﮅو ﺟﻲ ﭘﻮﺗﺮ ﭘﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﺮي ﺳﻬﮣﻲ ۽ ﻣﻴﻬﺎر ﺟﻲ روאﻳﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس آﺧﺮي‬
‫آرאﻣﮕﺎﻫﻪ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﭴﺎﻣﺸﻮري ۾ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪36‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻫﻮت ﭼﻨﺪ ُﮔﺮﺑﺨﺸﺎﮢﻲ‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻫﻮت ﭼﻨﺪ ُﮔﺮﺑﺨﺸﺎﮢﻲ ‪ 8‬ﻣﺎرچ ‪1884‬ع ۾ﺗﻲ ﺣﻴﺪرآﺑﺎد ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﻣﻴﭩﺮכ ﭘﺎس ﻛﺮڻ‬
‫ﮐﺎﻧﭙﻮِء ‪1900‬ع م ڊي_ﺟﻲ )‪ ( DEYRUM JETHEMAL‬ﺳﻨﮅ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ دאﺧﻞ ﭤﻴﻮ‪1905 .‬ع ۾ ﺑﻲ_אي ﺟﻮ‬
‫אﻣﺘﺤﺎن ﭘﺎس ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء وﻟﺴﻦ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﻣﺎن אﻳﻢ_אي ﻛﺮي ﺳﺎﮘﻲ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ אﻧﮕﺮﻳﺰي‬
‫۽ ﻓﺎرﺳﻲ ﺟﻮ אﺳﺴﭩﻨﭧ ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺳﺎن ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﻟﮙﻮ‪ .‬آﺧﺮ ۾ ﭘﺮﻧﺴﭙﺎل ﭤﻲ ﺳﺎﮘﻲ‬
‫ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ رﻫﻴﻮ‪1928 .‬ع ۾ ﻟﻨﮉن ۾ وﭸﻲ رﻫﻴﻮ ۽ ﻟﻨﮉن ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ‬۾ אﻧﮕﺮﻳﺰي ﺷﺎﻋﺮي ۾ ﺗﺼﻮف‬
‫ﺟﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻲ ﻣﻘﺎﻟﻮ ﻟﮑﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﮐﻴﺲ ڊאﻛﭩﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﺳﻨﺪ ﻣﻠﻲ‪ .‬ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ אدب ۾ ﺳﻨﺪس‬
‫ﺗﺼﻨﻴﻔﻮن ﺗﻤﺎم ﮔﮭﭧ آﻫﻦ ﭘﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ ﺳﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن אﻫﻤﻴﺖ ﺟﻮﮘﻴﻮن‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﻴﺎ ﺗﻦ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ رﺳﺎﻟﻮ‪ ،‬ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻟﻄﻴﻔﻲ‪ ،‬روح رﻫﺎڻ‪ ،‬ﻧﻮرﺟﻬﺎن ۽ ﻟﻨﻮאري‬
‫ﺟﺎ ﻻل ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ‪ 11‬ﻓﻴﺒﺮوري ‪1947‬ع ﺗﻲ ﭘﺮ ﻟﻮכ ﭘﮅرאﻳﻮ‪.‬‬

‫ﺣﻜﻴﻢ ﻓﺘﺢ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﻮﻫﺎﮢﻲ‬

‫ﺣﻜﻴﻢ ﻓﺘﺢ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻴﻮﻫﺎﮢﻲ ‪1882‬ع م ﺳﻴﻮﻫﮡ م ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻣﻴﺎن ﻣﺤﻲ‬
‫אﻟﺪﻳﻦ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ وڏو ﻋﺎﻟﻢ ۽ ﺣﻜﻴﻢ ﭤﻲ ﮔﺬرﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﻨﺠﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻴﺲ‬
‫ﻣﺪرﺳﻲ ۾ دאﺧﻞ ﻛﺮאﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ﻋﺮﺑﻲ ۽ ﻓﺎرﺳﻲ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ورﺗﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אن ﮐﺎن ﭘﻮِء وڌﻳﻚ ﻋﺮﺑﻲ ﺟﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ وﭠﮡ ﻻِء ﺿﻠﻌﻲ دאدو ﺟﻲ ﮘﻮٺ ﺳﻴﺘﺎ ۾ وﻳﻮ‪1321 .‬ﻫﻪ ۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻮري ﻛﺮي ﺳﻴﻮﻫﮡ ﺟﻲ ﺟﺎﻣﻊ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ۾ אﺳﻼﻣﻲ ﻣﺪرﺳﻮ ﮐﻮﻟﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻧﺎﻣﻮري ﭔﮅي ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺷﺎﮔﺮد אﭼﻲ ﺳﻨﺪس ﻣﺪرﺳﻲ ۾‬
‫دאﺧﻞ ﭤﻴﺎ‪ .‬אن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﮐﻲ ڏﺳﻲ ﺳﻨﮅ ﻣﺪرﺳﺘﻪ אﻻﺳﻼم ﻛﺮאﭼﻲ ۾ ﻋﺮﺑﻲ ۽ ﻓﺎرﺳﻲ ﺟﻮ אﺳﺘﺎد ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻮ‬
‫۽ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻮڙي אدﺑﻲ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ ۾ ﺳﺮﮔﺮم رﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬אدب‪ ،‬ﺣﺪﻳﺚ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ‪ ،‬ﺷﻌﺮ ۽ ﺷﺎﻋﺮي ۾‬
‫دאﺳﺘﺎن ﻗﻮم ﺣﻴﺎت אﻟﻨﺒﻲ ﷺ“ ۽ ”ﻛﻤﺎل ۽ زوאل“ ﺗﻤﺎم‬‫ِ‬ ‫ﻣﺎﻫﺮ ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻧﺜﺮ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ﻛﺘﺎب ”‬
‫ﮔﮭﮣﻮ ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺣﻜﻴﻢ ﺻﺎﺣﺐ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻲ ﺟﻮ ﺻﺤﺎﻓﻲ ﭘﮡ ﻫﻮ ۽ ‪1925‬ع ۾ ”אﻟﺠﺎﻣﻊ“ رﺳﺎﻟﻮ ﺟﺎري ﻛﺮאﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺴﻠﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﺎ ﻣﻀﻤﻮن ﻟﮑﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺧﺎص ﻃﻮر ﺗﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫ﻋﻠﻮم ﺟﻮ ﺷﻮق ڏﻳﺎرڻ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻃﺮف ﺑﻪ رאﻏﺐ ﻛﺮڻ ﻻِء ﭜﺮﭘﻮر ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻛﺮאﭼﻲ ۾ رﻫﮡ دورאن ﭘﺎڻ ﻛﭽﻬﺮي روڊ ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ دوאﺧﺎﻧﻮ ﮐﻮﻟﻴﺎﺋﻴﻦ ۽ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺟﻮ ﺑﺎﻗﻲ وﻗﺖ אﺗﻲ‬
‫ﺋﻲ ﮔﺬאرﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬ﻫﻦ ‪1942‬ع ۾ وﻓﺎت ﻛﺌﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪37‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﻮﻻﻧﺎ دﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ وﻓﺎﺋﻲ‬

‫ﻣﻮﻻﻧﺎ دﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ وﻓﺎﺋﻲ ‪ 27‬رﻣﻀﺎن אﻟﻤﺒﺎرכ ‪1311‬ﻫﻪ ﺳﻨﺪس אﺑﺎﮢﻲ ﮘﻮٺ ﮐﭩﻲ ﻋﺮف ﻧﺒﻲ آﺑﺎد‬
‫ﺗﻌﻠﻘﻮ ﮘﮍﻫﻲ ﻳﺎﺳﻴﻦ ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺧﻠﻴﻔﻮ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪ ﭜﭩﻲ ﻫﻮ‪ .‬אﭸﺎ ﻋﺮﺑﻲ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﺧﺘﻢ ﺋﻲ ﻣﺲ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ ﺗﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ אﺑﻮ אﻟﻔﻴﺾ “ﺳﻨﮅ ﻣﺪرﺳﺘﻪ אﻻﺳﻼم ﻛﺮאﭼﻲ” ۾ دאﺧﻼ وﭠﻲ ڏﻧﺲ‪.‬‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻮري ﻛﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء رאﮢﻴﭙﻮر ۾ وﭸﻲ رﻫﻴﻮ ۽ درس وﺗﺪرﻳﺲ ﺟﻮ ﻛﻢ ﺟﺎري رﮐﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﮔﮭﮣﻲ ﻣﺸﻐﻮﻟﻲ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ وﻓﺎﺋﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻤﻲ ۽ אدﺑﻲ ﻛﺘﺎب ﺗﺼﻨﻴﻒ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻨّﺖ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﺣﻴﺪر ﻗﺮאر‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻛﻴﺎ ﭘﺮ ﺗﺮﺟﻤﻮ ﭘﮡ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺗﺼﻨﻴﻒ ﭤﻴﻞ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ﺗﺎرﻳ ِﺦ ﻣﺼﻄﻔﻰ ﷺ‪،‬‬
‫ﻏﻮث אﻋﻈﻢ‪َ ،‬ﻧ َﻮ ﻣﺴﻠﻢ ﻫﻨﺪو ﻧﻴﺎﮢﻴﻮن‪ ،‬رאﺣﺖ אﻟﺮوح‪ ،‬ﻣﻘﺼ ِﺪ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻗﺮآﻧﻲ ﺻﺪאﻗﺖ‪ ،‬ﻫﻨﺪو ڌرم‪،‬‬‫ِ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ رﺳﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺗﺮﺟﻤﻮ ﻛﻴﻞ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ﺗﻮﺣﻴ ِﺪ‬
‫אﺳﻼم‪ ،‬ﺗﻘﻮﻳﺘﻪ אﻻﻳﻤﺎن ﺟﻮ ﺗﺮﺟﻤﻮ‪ ،‬אﻟﻘﺎم אﻟﺒﺎري‪ ،‬ﺗﺠﺮﻳﺪ אﻟﺒﺨﺎري‪ ،‬ﺟﻮ ﭘﻨﺠﻦ ﺟﻠﺪن ۾ ﺗﺮﺟﻤﻮ ۽ ﻓﺘﻮح‬
‫אﻟﻐﻴﺐ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء وﻓﺎﺋﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﺎ ﺑﻴﺸﻤﺎر ﻣﻘﺎﻻ ۽ ﻣﻀﻤﻮن ﻣﺎﻫﻮאر ﺗﻮﺣﻴﺪ ۽ ﭔﻴﻦ‬
‫אﻫﻞ ﻗﻠﻢ ۽ ﻋﺎﻟﻢ‬ ‫رﺳﺎﻟﻦ ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﻣﻮﺿﻮع אﺳﻼم‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ۽ אﺧﻼق آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺎڻ وڏو ِ‬
‫ﻫﺌﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺳﻤﺎﺟﻲ ۽ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ﺳﮅאرכ ﺷﺨﺺ ﻫﻮ‪.‬‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﻠﻮچ‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ وﻟﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري ﺑﻠﻮچ ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ‪ ،‬אدﺑﻲ ۽ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﺧﺪﻣﺘﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﻣﺘﻌﺎرف ﺷﺨﺼﻴﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﻟﻮכ אدب ۽ ﻟﻐﺖ‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ۽ ﻛﻼﺳﻴﻜﻲ ﺷﺎﻋﺮي‬
‫ﺗﻲ ﺳﻨﺪس ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻌﻴﺎر ﺗﻲ ﭘﻬﺘﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺎڻ ﮘﻮٺ ﺟﻌﻔﺮ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري ﺿﻠﻊ ﺳﺎﻧﮕﮭﮍ ۾ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﻮٺ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻣﺌﭩﺮכ ﻣﺪرﺳﻪ ﻫﺎِء אﺳﻜﻮل‬
‫ﻧﻮﺷﻬﺮوﻓﻴﺮوز ﻣﺎن ﻛﺮي ﺑﻲ_ אي ﺑﻬﺎ‪ ‬אﻟﺪﻳﻦ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺟﮭﻮﻧﺎ ﮘﮍﻫﻪ ﻣﺎن ﻓﺮﺳﭧ ﻛﻼس ۾ ﭘﺎس‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﺴﻠﻢ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻋﻠﻲ ﮘﮍﻫﻪ ۾ ﭘﮍﻫﮡ ﻻِء وﻳﻮ‪ .‬ﺟﺘﺎن ‪1943‬ع ۾ אﻳﻢ_אي ﻓﺮﺳﭧ‬
‫ڊوﻳﺰن ۾ ﭘﺎس ﻛﺮي ﺳﭵﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻧﻤﺒﺮ آﻳﻮ‪.‬ﺳﺎﮘﻲ ﺳﺎل אﻳﻞ_אﻳﻞ_ﺑﻲ ﻓﺮﺳﭧ‬
‫ﻛﻼس ۾ ﭘﺎس ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪1946 .‬ع ۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻِء وﻻﻳﺖ روאﻧﻮ ﭤﻴﻮ ۽ ﻛﻮﻟﻤﺒﻴﺎ‬
‫ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ ﻣﺎن אﻳﺠﻮﻛﻴﺸﻦ ۾ אﻳﻢ_ אي ۽ ڊאﻛﭩﺮي ﺟﻲ אﻋﻠﻰ ڊﮔﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪1949 .‬ع ۾‬
‫وزאرت دאﺧﻼ ﺟﻲ אﻧﻔﺎرﻣﻴﺸﻦ ۽ ﺑﺮאڊﻛﺎﺳﭩﻨﮓ ڊوﻳﺰن ۾ آﻓﻴﺴﺮ‬
‫ِ‬ ‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻣﻮﭨﻲ آﻳﻮ ۽ ﻛﺠﻬﻪ وﻗﺖ‬
‫۽אﻃﻼﻋﺎت ﻋﺎﻣﻪ ﺟﻮن‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺸﺮق وﺳﻄﻰ ۾ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت‬
‫ِ‬ ‫آن אﺳﭙﻴﺸﻞ ڊﻳﻮﭨﻲ ﻃﻮر ﻛﻢ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אﻧﮑﺎﻧﭙﻮِء‬
‫ذﻣﻴﺪאرﻳﻮن ڏﻧﻴﻮن وﻳﻮن ﭘﺮ ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺗﻌﻠﻴﻢ ۽ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﮐﻲ אﻫﻤﻴﺖ ڏﻧﻲ ۽ ﺳﻨﮅ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ‬۾‬
‫ﺻﺪر ﺷﻌﺒﻪِء ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻃﻮر ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪38‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻫﻚ ﻣﺤﻘﻖ ۽ ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬دאﻧﺸﻮر ۽ ﻣﺒﺼﺮ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ۾ ﻳﻮرپ ۽ ﻣﺸﺮق ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ۽ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ‬
‫אﺟﻼﺳﻦ ۾ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺟﻲ ﻧﻤﺎﺋﻨﺪﮔﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬אدﺑﻲ ۽ ﺗﻌﻠﻴﻤﻲ ﺧﺪﻣﺘﻦ ﺟﻮ אﻋﺘﺮאف‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮐﻴﺲ ”ﺗﻤﻐﻪِء ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن“ ﺟﻮ אﻋﺰאز ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﻛﻨﺪي‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻣﺤ ّﻤﺪ دאﺋﻮد ﭘﻮﭨﻮ‬

‫ڊאﻛﭩﺮ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ دאﺋﻮد ﭘﻮﭨﻮ ‪1896‬ع ۾ ﮘﻮٺ ﭨﻠﭩﻲ ﺿﻠﻊ دאدو ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬אﺑﺘﺪאﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮔﮭﺮ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﻻڙﻛﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﻣﺪرﺳﻲ ۾ دאﺧﻞ ﭤﻴﻮ‪ .‬אن ﮐﺎن ﭘﻮِء ‪1915‬ع ۾ ﻧﻮﺷﻬﺮو‬
‫ﻓﻴﺮوز ﺟﻲ ﻣﺪرﺳﻲ ۾ ﭘﮍﻫﮡ ﻻِء وﻳﻮ‪ .‬אن ﺑﻌﺪ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﻣﺌﭩﺮכ ﺟﻮ אﻣﺘﺤﺎن ﻧﻤﺎﻳﺎن‬
‫ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺳﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ ۾ ‪1921‬ع ۾ ﺑﻲ_אي ﺟﻮ אﻣﺘﺤﺎن ﻓﺎرﺳﻲ‪ ‬۾ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻧﻤﺒﺮ ۾ ﭘﺎس‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪1924 .‬ع ۾ אﻋﻠﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻻِء אﻧﮕﻠﻴﻨﮉ وﻳﻮ ۽ ‪1927‬ع ۾ ﻛﻴﻤﺒﺮج ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﭩﻲ‪ ‬ﻣﺎن‬
‫ﭘﻲ_אﻳﭿ_ڊي ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻣﻘﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﻋﻨﻮאن ﻫﻮ “ﻋﺮﺑﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻮ ﻓﺎرﺳﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺗﻲ‬
‫אﺛﺮ”‪ .‬אﻧﮕﺮﻳﺰي زﺑﺎن ۾ ﻟﮑﻴﻞ ﻫﻦ ﻣﻘﺎﻟﻲ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻓﺎرﺳﻲ ۽ אﻧﮕﺮﻳﺰي ۾ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻛﺘﺎب‬
‫ﻟﮑﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻣﻌﺼﻮﻣﻲ ۽ ﭼﭻ ﻧﺎﻣﻮ ﺟﺎ ﻓﺎرﺳﻲ ﻣﺘﻦ אﻳﮉٽ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅي‪ ‬۾ درﺳﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ‬
‫ﻛﻼم ﮔﺮﻫﻮڙي‪ ،‬ﻣﻨﻬﺎج אﻟﻌﺎﺷﻘﻴﻦ ۽ ڊאﻛﭩﺮ‬ ‫ِ‬ ‫ﮐﺎﻧﺴﻮאء ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﺟﻮ ﻛﻼم‪ ،‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ آﺗﻢ ﻛﻬﺎﮢﻲ‪،‬‬
‫ُﮔﺮ ﺑﺨﺸﺎﮢﻲ ﺳﺎن ﮔﮇ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ رﺳﺎﻟﻮ ﭘﮡ ﻟﮑﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽ אدب ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻻِء ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﭼﮝﻮ ﭘﺘﻮڙﻳﻮ‪ .‬ﻫﻮ ﺳﻨﮅي אدﺑﻲ ﺑﻮرڊ‬
‫ﺟﻲ ﺑﺎﻧﻴﻦ ﻣﺎن ﻫﻚ ﻫﻮ ۽ ﻣﻬﺮאڻ رﺳﺎﻟﻲ ﺟﻲ ﺟﺎري ﻛﺮڻ ۾ ﺳﻨﺪس وڏو ﻫﭣ ﻫﻮ‪ .‬ڊאﻛﭩﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ‬
‫ﺗﺤﺮﻳﺮ ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﺧﻮﺑﻲ آﻫﻲ אن ﺟﻮ אﻧﺪאزو ﻫﻦ אﻗﺘﺒﺎس )ﭨﻜﺮي( ﻣﺎن ﻟﮙﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫” ﻫﻲ دﻧﻴﺎ ﻫﻚ ﺣﻴﺮت ﻧﺎכ ﻫﺴﺘﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎﻧﮉي ﺟﻴﺎن ﺳﻮﻳﻦ رﻧﮓ ﺑﺪﻻﺋﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﮔﮭﮍي ﮔﮭﮍي ﻧﻮאن روپ ﻣﭩﺎﺋﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺳﻜﻨﺪر ۽ دאرא ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ وאرא وﭴﺎﺋﻲ وﻳﺎ‪ ،‬ﻧﻘﺎرא ۽ ﻧﺸﺎن ﮀﮇي وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮ ۽ ﻳﻮﻧﺎن‪ ،‬روم ۽ אﻳﺮאن ﺟﻮ ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻴﻮن ﺑﻪ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻟﻬﺮ ۾ ﻟﮍﻫﻲ وﻳﻮن“‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻨﮅ ﻣﺪرﺳﺘﻪ אﻻﺳﻼم ﻛﺮאﭼﻲ‪ ‬۽ אﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻛﺎﻟﻴﺞ ﺑﻤﺒﺌﻲ‪ ‬۾ ﻋﺮﺑﻲ‪ ‬ﺟﻮ‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﺴﺮ ﭤﻲ رﻫﻴﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ‪ 22‬ﻧﻮﻣﺒﺮ ‪1958‬ع ﺗﻲ وﻓﺎت ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس وﺻﻴﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﮐﻴﺲ ﭜﭧ ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﺟﻲ روﺿﻲ وٽ دﻓﻦ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن ‪889‬ﻫﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ‪1484‬ع ۾ ﭴﺎﺋﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس وאﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻗﺎﺿﻲ אﺑﻮ ﺳﻌﻴﺪ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺎڻ ﺳﻤﻦ‬
‫ﺟﻲ دور ﺟﻮ وڏو ﺷﺎﻋﺮ ﭤﻲ ﮔﺬرﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﭘﺎڻ ﺣﺪﻳﺚ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ۽ ﻓﻘﻪ ﺟﻮ ﻣﭹﻴﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﭘﮡ‬
‫ﻫﻮ‪ .‬ﭴﺎم ﻧﻈﺎم אﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮف ﭴﺎم ﻧﻨﺪو ﺟﻲ دور ۾ ﺑﮑﺮ ﺟﻮ ﻗﺎﺿﻲ ﻣﻘﺮر ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺣﺴﻦ אرﻏﻮن ﺟﻲ‬
‫دور ۾ ﭘﮡ ﻗﺎﺿﻲ رﻫﻴﻮ ۽ وﻳﻬﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺑﻌﺪ אﺳﺘﻌﻔﻰ ڏﺋﻲ ﻣﺪﻳﻨﻲ ﻣﻨﻮره ﻫﻠﻴﻮ وﻳﻮ ۽ ‪1551‬ع ۾ وﻓﺎت‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪39‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﺎ ﺳﺖ ﺑﻴﺖ ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﺟﻲ ﻛﺘﺎب ”ﺑﻴﺎن אﻟﻌﺎرﻓﻴﻦ“ ﻣﺎن ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ‬
‫ﭜﺎرت ۾ رאﮢﻴﻼ ﮘﻮٺ ۾ دאدو ﭘﻨﭥﻲ ﭜﮙﺘﻦ ﺟﻲ ﻣﮍﻫﻲ ﻣﺎن ﻫﻚ وڏو ذﺧﻴﺮو ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﺎ ‪ 100‬ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺑﻴﺖ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻼم ﻓﻜﺮ ۽ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺟﻲ ﻛﺮي ذﻫﻦ ﺗﻲ אﺛﺮ‬
‫ﻛﺮڻ وאرو ۽ ﻓﻜﺮ ﺟﻲ دﻋﻮت ڏﻳﮡ وאرو ﻛﻼم آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﮐﺮ ﭔﻴﺎ وﺳﺎر אﻟﻒ אﮘﻴﻮن ﺋﻲ ﻳﺎد ﻛـــــﺮ‪،‬‬
‫ﺳﻮ ﺗﻮن ڏﻳﺌﻮ ﭔﺎر‪ ،‬ﺟﻮ ﻧﻪ אﺟﻬﺎﻣﻲ ﻛﮇﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪40‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ح‬ ‫ا‬
‫אﺻﻄﻼح ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ” ﻣﻮאﻓﻘﺖ ﻳﺎ ﻣﻮزوﻧﻴﺖ“‪ .‬ﻋﺎم‬
‫ﺗﻮر ﺗﻲ אﺻﻄﻼح אن ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﭘﺮﻫﮣﻲ ﻫﻚ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﺗﻪ وري ﺳﻮچ وﻳﭽﺎر‬
‫ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﭔﻴﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ۾ אﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﺎ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﺎ ﺟﻤﻼ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﻲ אﺳﺎن ﺟﻲ‬
‫وڏڙن‪ ،‬ﺳﻴﺎﮢﻦ‪ ،‬ﺻﺎﻟﺤﻦ ۽ دروﻳﺸﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﺟﻲ آزﻣﻮدن ﮐﻲ ڏﺳﻨﺪي ﭼﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﺻﻄﻼح ﺟﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺮ ﺣﺎل ۾ אﺻﻄﻼح ﺟﻮ آﺧﺮي אﮐﺮ ﻣﺼﺪر ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ آﺧﺮ ۾ ”ڻ“ ﻫﺠﮡ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﺻﻄﻼﺣﻦ ﺟﺎ ﻟﻔﻆ ﭘﻮرא ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ۾ ﮔﮭﭧ وڌ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﮔﻨﺠﺎﺋﺶ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺟﻤﻼ‬ ‫ﻣﻌﻨﻰ‬ ‫אﺻﻄﻼح‬

‫ﺗﻜﺒﺮ ﺳﺒﺐ ﺑﻲ ﺣﻴﺎء ﭤﻴﮡ دوﻟﺖ ﺟﻲ ﻧﺸﻲ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ אﮐﻴﻦ ﺗﻲ ﭘﮍدא‬ ‫‪ . 1‬אﮐﻴﻦ ﺗﻲ ﭘﺮدא ﭼﮍﻫﮡ‪:‬‬
‫ﭼﺎڙﻫﻲ ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﺣﻤﺪ ﺟﻮن אﮐﻴﻮن ﻛﺎوڙ ﻣﻬﻞ ﭔﺮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬ ‫ﺟﻮش ۾ אﭼﮡ‬ ‫‪ .2‬אﮐﻴﻮن ﭔﺮڻ‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ آرﺳﻲ‪ ‬۾ ﻣﻨﻬﻦ وﺟﮭﻲ ﭘﻮِء ﭔﻴﻦ ﺟﺎ‬ ‫ﭘﺎڻ ۾ ﺟﮭﺎﺗﻲ ﭘﺎﺋﮡ‬ ‫‪ .3‬آرﺳﻲ‪ ‬۾ ﻣﻨﻬﻦ وﺟﮭﮡ‬
‫ﻋﻴﺐ ﻛﮃﺟﻦ‪.‬‬
‫ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺮڻ‪ /‬رﻋﺐ وﻗﺖ ﺟﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﮐﻲ‪ ،‬رאﺷﻲ آﻓﻴﺴﺮن ﮐﻲ‬ ‫‪ .4‬אک ڏﻳﮑﺎرڻ‬
‫אک ڏﻳﮑﺎرڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬ ‫ﻛﺮڻ‬
‫ﺗﻮن אک ﮐﻲ ﮀﻮڏو ﭔﮅ‪ ،‬אﻧﺸﺎء א� ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ‬ ‫ُאﻣﻴﺪ رﮐﮡ‬ ‫‪ .5‬אک ﮐﻲ ﮀﻮڏو ﭔﮅڻ‬
‫ﻛﻢ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ אﭨﻮ ﭔﮅي ﻛﻨﻬﻦ ﻛﻢ ﺟﻲ‬ ‫ﻛﺎﻫﻲ ﭘﻮڻ‬ ‫‪ .6‬אﭨﻮ ﭔﮅي ﭘﭡﻴﺎن ﻟﮙﮡ‬
‫ً‬
‫ﭘﻮﻳﺎن ﻫﻮﻧﺪو‪ ،‬ﻳﻘﻴﻨﺎ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻴﻨﺪو‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪41‬‬
 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫‪1965‬ع وאري ﺟﻨﮓ ۾ אﺳﺎن ﺟﻲ ﻗﻮت אﭨﻲ ۾‬ ‫ﺗﻤﺎم ﮔﮭﭧ ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .7‬אﭨﻲ ۾ ﻟﻮڻ ﻫﺌﮡ‬
‫ﻟﻮڻ ﺑﺮאﺑﺮ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻪ ﻣﻮن ڏي אک ﺋﻲ ﻧﭥﻲ ﭔﮇي‪.‬‬ ‫ﮔﮭﭧ ﺳﻤﺠﮭﮡ‬ ‫‪ .8‬אک ﻧﻪ ُﭔﮇڻ‬

‫وڏن ﺟﻲ ﺗﺠﺮﺑﻦ ﻣﺎن ﻓﺎﺋﺪو وﭠﺠﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ‬ ‫אﺟﺎﺋﻲ ﻋﻤﺮ ﮔﺬאرڻ‬ ‫‪ُ .9‬אس ۾ אﮀﺎ وאر ﻛﺮڻ‬
‫ُאس ۾ אﮀﺎ وאر ﻧﻪ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﮔﺎڏي‪ ‬۾ وﻳﭡﻲ وﻳﭡﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אک ﻟﮙﻲ‬ ‫ﻧﻨﮉ אﭼﮡ‬ ‫‪ .10‬אک ﻟﮙﮡ‬
‫وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺟﻲ ﻣﻮت ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭔﮅي ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﺣﻮﺻﻼ‬ ‫وאﻳﻮن ﺑﺘﺎل ﭤﻲ وﭸﮡ‬ ‫‪ .11‬ﺣﻮﺻﻼ ﺧﻄﺎ ﭤﻴﮡ‬
‫ﺧﻄﺎ ﭤﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫אڄ ﺟﺎ ﭔﺎر ﭼﻮرن ﻣﭥﺎن ﻣﻮر آﻫﻦ‪.‬‬ ‫אﺳﺘﺎد ﺟﻮ אﺳﺘﺎد ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .12‬ﭼﻮرن ﻣﺘﺎن ﻣﻮر ﻫﺌﮡ‬

‫دאﻧﻬﻮن ﻛﺮڻ‪ ،‬ﭔﭩﺎﻛﻮن ﻫﭣ ۾ אﭤﺲ ﻛﺠﻬﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ ‪ ،‬אﺟﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ אڀ‬ ‫‪ُ .13‬אڀ ﭰﺎڙڻ‬
‫ﭰﺎڙي‪.‬‬ ‫ﻫﮣﮡ‬
‫ﻏﺮﻳﺐ ﻣﺎﮢﻬﻮ אوﮐﻲ وﻳﻞ אڀ ۾ ﺗﻜﮡ ﻟﮙﻨﺪא‬ ‫א� ۾ آﺳﺮو ﻛﺮڻ‬ ‫‪ُ .14‬אڀ ۾ ﺗﻜﮡ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻛﺎﻓﻲ وﻗﺖ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺗﻮﮐﻲ אﮜﮡ ﺗﻲ ڏﺳﻲ‬ ‫ﺧﻮش ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .15‬אﮐﻴﻮن ﭠﺮڻ‬
‫אﮐﻴﻮن ﭠﺮن ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ م وﭸﮡ ﭴﮡ ﺗﻪ אوﺟﮭﮍ ۾ אﭨﻜﮡ آﻫﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﺼﻴﺒﺖ ۾ ﭰﺎﺳﮡ‬ ‫‪ .16‬אوﺟﮭﮍ ۾ אﭨﻜﮡ‬

‫ﺟﻬﺎﻟﺖ אوڙאﻫﻪ ۾ ﻛﺮڻ ﺑﺮאﺑﺮ آﻫﻲ‪.‬‬ ‫אوﻧﻬﻲ ﮐﮇ ۾ ﭘﻮڻ‬ ‫‪ .17‬אوڙאﻫﻪ ۾ ﻛﺮڻ‬

‫ﮔﮭﮣﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ رﮐﻲ ﭘﺮ ﭘﭟ‬ ‫ﻋﻴﺐ ﺟﻮﺋﻲ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .18‬ﺑﺼﺮ ﮀﻠﮡ‬
‫وﻳﭡﺎ ﺑﺼﺮ ﮀﻠﻴﻨﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ אכ ﻛﺎرא ﻛﺮي אﻫﻮ ﻧﻮﻛﺮي‪ ‬ﺟﺎ‬ ‫ﺳﻮڀ ﮐﭩﮡ‬ ‫‪َ .19‬א َ‬
‫כ ﻛﺎرא ﻛﺮڻ‬
‫وאرא ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ وﻗﺖ ﮐﻲ אﻫﻤﻴﺖ ﻧﭥﺎ ڏﻳﻦ ﺳﻲ ﻛﻬﮍو‬ ‫ﻛﺎرﻧﺎﻣﻮ ﺳﺮאﻧﺠﺎم ڏﻳﮡ‬ ‫‪ .20‬ﭔﻮﭨﻮ ﭔﺎرڻ‬
‫ﭔﻮﭨﻮ ﭔﺎرﻳﻨﺪא‪.‬‬ ‫ﺳﮅאرو آﮢﮡ‬
‫ﺳﭽﻮ دوﺳﺖ אﻫﻮ ﺋﻲ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬ ‫رאز ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .21‬ﭔﺎڦ ﭔﺎﻫﺮ ﻛﮃڻ‬
‫دوﺳﺖ ﻻِء ﭔﺎڦ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﮃي‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﻋﻠﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﭥﻮ ﻛﺮي אﻫﻮ ﭔﺎﭤﻮن‬ ‫ڌﻛﺎ ﮐﺎﺋﮡ‪ .‬ﺑﻴﻜﺎر ﮔﮭﻤﮡ‬ ‫‪ .22‬ﭔﺎﭤﻮن ﮐﺎﺋﮡ‬
‫ﮐﺎﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻛﻢ ﺗﻪ ﻛﻢ ﺟﻲ ﻣﺎڳ ﭘﺮ ﻫﮣﻲ ﻛﻢ ﺟﻮ ﭔﻴﮍو‬ ‫ﺗﺒﺎﻫﻪ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .23‬ﭔﻴﮍو ﭔﻮڙڻ‬
‫ﺋﻲ ﭔﻮڙي ﮀﮇﻳﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪42‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭔﻴﻦ ﺗﻲ ﭜﺎڙڻ وאرא ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺗﺮﻗﻲ ﻧﻪ‬ ‫ﭘﺮאﺋﻲ آﺳﺮي ﻟﮙﮡ‬ ‫‪ .24‬ﭔﻴﻦ ﺗﻲ ﭜﺎڙڻ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻨﺪא آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﺳﺮن ﺗﺎن آﺳﺮو ﻻﻫﻲ ﭘﻮِء ﻧﺎﻧﮕﻦ ﺟﻲ ﭔﺮن ۾‬ ‫ﺧﻮﻓﻨﺎכ ﻛﻢ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .25‬ﭔﺮن ۾ ﻫﭣ وﺟﮭﮡ‬
‫ﻫﭣ وﺟﮭﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻻِء ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺟﻮ ﭔﺎﻧﻬﻦ ﭔﻴﻠﻲ‬ ‫ﻫﻤﺪرد ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .26‬ﭔﺎﻧﻬﻦ ﭔﻴﻠﻲ ﭤﻴﮡ‬
‫ﭤﻴﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺎن ﻫﻦ ﺟﻮ ﺿﺎﻣﻦ ﭘﺌﻲ ﻫﺮوﭜﺮو ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬ ‫ﭘﺎﺑﻨﺪ ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .27‬ﭔﺎﻧﻬﻦ ۾ ﭘﻴﺮو ﭔﮅڻ‬
‫ﭔﺎﻧﻬﻦ ۾ ﭘﻴﺮو ﭔﮅڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫وڏﻳﺮو‪ ،‬ﻫﺎري‪ ‬ﺳﺎن ﭔﻜﺮ ﭔﻮﺳﺎت ﻛﺮي ﺳﭵﻮ‬ ‫زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .28‬ﭔﻜﺮ ُﭔﻮﺳﺎٽ ﻛﺮڻ‬
‫ﻓﺼﻞ ﮐﮣﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺷﻜﺮ ﭤﻴﻮ ﺟﻮ ﭘﻴﺮ ﻣﺮد ﺟﻲ ﭘﻮﺋﻴﻦ ﭘﺴﺎﻫﻪ‬ ‫ﺳﻜﺮאت ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .29‬ﭘﻮﻳﻮن ﭘﺴﺎﻫﻪ ﻫﺌﮡ‬
‫ﻣﻬﻞ אوﻻد ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻮ‪.‬‬ ‫ﻣﻮت ﺟﻲ وﻳﺠﮭﻮ ﻫﺌﮡ‬
‫ﻫﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻣﻴﺪن ﺗﻲ ﭘﺎﮢﻲ ﭰﻴﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬ ‫ﺿﺎﻳﻊ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .30‬ﭘﺎﮢﻲ ﭰﻴﺮي ﮀﮇڻ‬

‫ﻫﻴﺮ ﭘﺎرس ﮐﺎن ﺑﺪﻟﻮ وﭠﮡ ﻻِء وﻳﻬﻲ ﭘﻬﻪ ﭘﭽﺎﻳﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺼﻮﺑﺎ ﭠﺎﻫﮡ‬ ‫‪ .31‬ﭘﻬﻪ ﭘﭽﺎﺋﮡ‬

‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﻧﻘﺼﺎن ﻛﺮڻ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻴﺮ ﺗﻲ ﭘﺎڻ ﻛﻬﺎڙو ﻫﮣﻲ‬ ‫‪ .32‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻴﺮ ﺗﻲ ﭘﺎڻ‬
‫دאﻧﻬﻮن ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬ ‫ﻛﻬﺎڙو ﻫﮣﮡ‬

‫ﻣﻌﺎﺷﺮي ﮐﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻِء ﺑﺮאﻳﻦ ﺟﻲ ﭘﺎڙ‬ ‫ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .33‬ﭘﺎڙ ﭘﭩﮡ‬
‫ﭘﭩﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﭤﺮ ﺟﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﻴﻬﻮﮜﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻨﺪ ۾ ﭘﻠﺮ ﭘﻴﺌﻨﺪא‬ ‫ﺑﺮﺳﺎت ﺟﻮ ﭘﺎﮢﻲ ﭘﻴﺌﮡ‬ ‫‪ .34‬ﭘﻠﺮ ﭘﻴﺌﮡ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺮאﺋﻲ ﻣﺎڙي ڏﺳﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭜﻮﻧﮕﻮ ﻧﻪ ڍאﻫﮡ‬ ‫رﻳﺲ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .35‬ﭘﺮאﺋﻲ ﻣﺎڙي ڏﺳﻲ‬
‫ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭜﻮﻧﮕﻲ ڍאﻫﮡ‬

‫אﻳﺮאن ﺟﻲ دﭔﺪﭔﻲ ﺳﺒﺐ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻮﺋﺘﻲ ﻫﭩﻲ‬ ‫ﺑﺰدل ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .36‬ﭘﻮﺋﺘﻲ ﻫﭩﮡ‬
‫وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻮﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﭟ ورאﺋﻲ ﻧﭥﻮ ڏﺳﻲ‪.‬‬ ‫אﺻﻠﻴﺖ ﺟﺎﻧﭽﮡ‬ ‫‪ُ .37‬ﭘﭟ ورאﺋﻲ ڏﺳﮡ‬

‫ﺳﺒﻖ ﺳﻴﮑﺎرڻ‪ ،‬ﺳﻴﮑﺖ אڄ ﻣﺴﻠﻤﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ ﮐﻲ ﭘﭩﻴﻮن ﭘﮍﻫﺎﺋﮡ ﻻِء‬ ‫‪ .38‬ﭘﭩﻴﻮن ﭘﮍﻫﺎﺋﮡ‬
‫ﺣﻜﻤﺖ ﻋﻤﻠﻲ ﺟﻮڙي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬ ‫ڏﻳﮡ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪43‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺿﺪ ﻛﺮڻ‪،‬ﺻﺎف אﻧﻜﺎر ﻣﻮن ﻫﻦ ﮐﻲ ﭘﮍﻫﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ﭘﺮ‬ ‫‪ِ .39‬ﭘﮍ ﻛﮃي ﺑﻴﻬﮡ‬
‫ﻫﻮ ﭘﮍ ﻛﮃي ﺑﻴﻬﻲ رﻫﻴﻮ‪.‬‬ ‫ﻛﺮڻ‬

‫آﻣﺮﻳﻜﺎ אﻳﺮאن ۾ אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻴﺮ ﻧﻪ ﮐﻮڙي‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﮐﺎﺋﮡ‬ ‫‪ .40‬ﭘﻴﺮ ﻧﻪ ﮐﻮڙڻ‬
‫ﺳﮕﮭﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ אدب ﺟﻲ ﻫﺮ ﺷﻌﺒﻲ ۾‬ ‫ﺛﺎﻧﻲ ﻧﻪ ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .41‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﭧ ﭘﺎڻ ﻫﺌﮡ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﭧ ﭘﺎڻ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻮن ﭘﺎﻧﺪ ﮘﭽﻲ ﭘﺎﺋﻲ ﻫﻦ ﮐﻲ رאﺿﻲ ﻛﻴﻮ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﭣ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .42‬ﭘﺎﻧﺪ ﮘﭽﻲ ﭘﺎﺋﮡ‬

‫ﮘﺮي وﭸﮡ‪ ،‬ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﭸﮡ ﺟﮭﻤﻮري ﻧﻈﺎم ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرن ﮐﻲ ﭜﺎڻ ﻛﺮي‬ ‫‪ .43‬ﭜﺎڻ ﭤﻴﮡ‬
‫ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻮ ﮐﻲ ﻛﻬﮍو ﻛﻢ آﻫﻲ رﮘﻮ وﺗﻴﻦ ﭤﻮ ﭜﭝﮍ‬ ‫ﺟﮭﻴﮍو وڌאﺋﮡ‬ ‫‪ .44‬ﭜﭝﮍ ﭔﺎرڻ‬
‫ﭔﺎرﻳﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ وڏن ﺟﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻧﻪ ﻣﭹﻴﻨﺪو‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻮ‬ ‫ﭘﺸﻴﻤﺎن ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .45‬ﭜﺖ ﺳﺎن ﻣﻨﻬﻦ ﻟﮙﮡ‬
‫وﭸﻲ ﭜﺖ ﺳﺎن ﻣﻨﻬﻦ ﻟﮙﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺳﭵﮡ ﺳﭕﺎﺟﮭﻮﭜﻴﭳ ﭜﭹﻲ ﮔﮭﺮ آﻳﻮ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﭜﺎت ﭰﭩﮡ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .46‬ﭜﻴﭳ ﭜﭹﮡ‬

‫ﻧﻴﻚ ﭔﺎﻧﻬﺎ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رب ﺟﻲ ﺗﻨﺪ ﺗﻨﻮאرڻ ۾‬ ‫ﻳﺎد ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .47‬ﺗﻨﺪ ﺗﻨﻮאرڻ‬

‫ﻣﺸﻐﻮل ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫َ‬
‫ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﺗﺮﻳﻮن ﻣﻬﭩﮣﻴﻮن‬ ‫وﻗﺖ ﺟﻮ ﻗﺪر ﻧﻪ‬ ‫אﻓﺴﻮس ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .48‬ﺗﺮﻳﻮن ﻣﻬﭩﮡ‬
‫ﭘﻮﻧﺪﻳﻮن‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﮇي ﮐﻲ ﺳﺮﻫﻮ ﻛﺮڻ ﺳﺒﺐ‬ ‫آڌر ﭜﺎ‪ ‬ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .49‬ﺗﮇو ﺳﺮﻫﻮ ﻛﺮڻ‬
‫دﻧﻴﺎ ۾ ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﭘﺎﮢﻲ ﭤﻮ وﻟﻮڙي אﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ وﻗﺖ ﭤﻮ‬ ‫אﺟﺎﺋﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .50‬ﭘﺎﮢﻲ وﻟﻮڙڻ‬
‫وﭸﺎﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﺑﻪ ﭔﺎﻧﻬﻮن ﺧﺪא ڊﮔﮭﻴﻮن ﻛﺮي אﻫﻮ‬ ‫ﭘﻬﭻ وאرو ﻫﺠﮡ‬ ‫‪ .51‬ﭔﺎﻧﻬﻮن ڊﮔﮭﻴﻮن ﻫﺌﮡ‬
‫ﻫﻴﮣﻦ ﺟﻮ ﻫﻤﺮאﻫﻪ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫دﻧﻴﺎ ۾ دﻏﺎ ڏﺳﻲ ﺳﭽﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ دل ﻻﻫﻲ وﻳﭡﺎ‬ ‫ﻣﺎﻳﻮس ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .52‬دل ﻻﻫﮡ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﮔﮭﮣﻲ وﻳﭽﺎر ۾ אﭼﻲ وڏﻳﺮي ﺟﻲ ﺑﺪﺗﻤﻴﺰي ﺟﻮ ﻃﻮﻓﺎن ڏﺳﻲ ﻏﺮﻳﺐ‬ ‫‪ .53‬ﭠﭙﻲ‪ ‬۾ ﭘﺌﺠﻲ وﭸﮡ‬
‫ﭨﭕﻲ‪ ‬۾ ﭘﺌﺠﻲ وﻳﻮ‪.‬‬ ‫وﭸﮡ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﭽﺎﺋﻲ ﻛﺮي ﺗﻪ دﻫﺸﺘﮕﺮدي‪ ‬ﺟﻮ‬ ‫ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .54‬ﺗﮇو ﮐﮣﮡ‬
‫ﺗﮇو ﻫﻚ ڏﻳﻨﻬﻦ ۾ ﮐﮣﺎﺋﻲ ﮀﮇي‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ڏאڙﻫﻲ ڏﺟﻲ אﻫﺎ ﭘﺎڙﺟﻲ‪.‬‬ ‫وאﻋﺪو ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .55‬ڏאڙﻫﻲ ڏﻳﮡ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪44‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﺎن ﺗﻮﺗﻲ אﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮﻳﺎن ﭤﻮ ﺗﻪ ﺗﻮﮐﻲ ﺑﻪ‬ ‫אﻋﺘﺒﺎر ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .56‬وﻳﺴﺎﻫﻪ آﮢﮡ‬
‫ﻣﻮﻧﺘﻲ وﻳﺴﺎﻫﻪ آﮢﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻬﮍو ﺣﺎل ﺣﺒﻴﺒﺎن ﺗﻬﮍو ﭘﻴﺶ ﭘﺮﻳﺎن‪.‬‬ ‫ﻫﻮﻧﺪي آﻫﺮ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮڻ‬ ‫‪.57‬ﺣﺎل ﺣﺒﻴﺒﺎن ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ‬

‫دאﻧﺶ ﭰﺎٽ ﮐﺎڌو ﺗﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ آﻫﻲ‪.‬‬ ‫رאز ﻇﺎﻫﺮ ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .58‬ﭰﺎٽ ﮐﺎﺋﮡ‬

‫دﺷﻤﻦ ﺟﺎ ﭨﻬﻚ ﭔﮅي ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ رت وﻳﻮ‬ ‫ﻛﺎوڙ אﭼﮡ‬ ‫‪ .59‬رت ﭨﻬﻜﮡ‬

‫ﭨﻬﻜﻲ‪.‬‬
‫ﺧﻴﺮ ﺗﻪ آﻫﻲ ﮀﻮ ﭘﻴﻮ ڏﻧﺪ ﻛﺮﭨﻴﻦ‪.‬‬ ‫ﺟﻮش ۾ אﭼﮡ‬ ‫‪ .60‬ڏﻧﺪ ﻛﺮﭨﮡ‬
‫ﺳﺨﺖ ﮐﺎر ﮐﺎﺋﮡ‬
‫ﻣﺎن ﺷﻜﺎر ﺗﻲ ﻧﺸﺎﻧﻮ ورﺗﻮ ﭘﺮ ﻛﮣﻲ ﮔﮭﭧ‬ ‫ذري ﮔﮭﭧ ﭘﻮرو ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .61‬ﻛﮣﻲ ﮔﮭﭧ ﻛﺎﺳﻮ ﻫﺌﮡ‬
‫ﻛﺎﺳﻮ ﭤﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫אﻫﮍو ﻛﻬﮍو ﻗﺎﻧﻮن آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻜﮍو وﻳﭡﻮ ڍﻛﺮ‬ ‫ﮘﮣﺘﻲ ۾ ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .62‬ڍﻛﺮ ﮐﺎﺋﮡ‬
‫ﮐﺎﺋﻲ ﻫﻜﮍو وﻳﭡﻮ ﭔﻜﺮ ﮐﺎﺋﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺻﺪي‪ ‬ﺟﺎ אﻧﺴﺎن رﮘﻮ ﺟﺎوא ﻛﺮي ﭤﺎ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮن ﻣﺎﮢﮡ‪ ،‬ﻣﺰא وﭠﮡ‬ ‫‪ .63‬ﺟﺎوא ﻛﺮڻ‬
‫ﭴﺎﮢﻦ‪.‬‬
‫ﮔﻨﺎﻫﻦ ۾ ﻏﺮق ﭤﻲ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﮐﺎن ﮀﻮ ﻏﺎﻓﻞ‬ ‫ﺑﻲ ﺧﺒﺮ ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .64‬ﻏﺎﻓﻞ رﻫﮡ‬
‫آﻫﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﻏﻠﻂ ﻛﻢ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﺮي ﭤﻮ‬ ‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﻮڻ‬ ‫‪ .65‬ﺧﻄﺎ ﮐﺎﺋﮡ‬
‫ﺳﻮ ﺧﻄﺎ ﮐﺎﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫وﭸﻴﻦ ﭤﻮ ﺗﻪ وڃ ﭘﺮ ﭜﻴﺮو ﻧﻪ ﭜﭹﺠﺎنِء‪.‬‬ ‫אﭼﮡ وﭸﮡ ﺧﺘﻢ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .66‬ﭜﻴﺮو ﭜﭹﮡ‬

‫ﻣﻬﺎﻧﮕﺎﺋﻲ ﺳﺒﺐ ﻏﺮﻳﺐ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ زﻫﺮ ﭤﻲ‬ ‫ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺳﻮرن ۾ ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .67‬زﻧﺪﮔﻲ زﻫﺮ ﭤﻴﮡ‬
‫وﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭤﻮري ﭤﻮري ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺗﻲ ڏﻧﺪ ڏﻳﮡ ﭼﮝﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ‬ ‫ﺟﮭﮙﮍو ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .68‬ڏﻧﺪ ڏﻳﮡ‬
‫ﻧﺎﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺳﮕﮭﻮ אچ ﺳﭙﺮﻳﻦ אﮐﻴﻦ ﺟﺎِء ڏﻳﺎنِء‪.‬‬ ‫ﺳﭽﺎﺋﻲ ﺳﺎن آﺟﻴﺎن ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .69‬אﮐﻴﻦ ۾ ﺟﺎِء ڏﻳﮡ‬

‫ﺳﭵﮣﻦ آﺋﻲ ﺳﺎﻫﻪ‪ ،‬ﭤﻮ ﺳﺮﻫﻮ ﭤﺌﻲ ﺳﺪא‪.‬‬ ‫ﺧﻮش ﭤﻴﮡ‬ ‫‪ .70‬ﺳﺮﻫﻮ ﭤﻴﮡ‬

‫ﺗﻮن ﭘﺮوאﻫﻪ ﻧﻪ ﻛﺮ ﻣﺎن ﮐﻴﺲ אک ۾ رﮐﻴﻮ ﭤﻮ‬ ‫ﻧﻈﺮ ۾ رﮐﮡ‬ ‫‪ .71‬אک ۾ رﮐﮡ‬
‫אﭼﺎن‪.‬‬
‫אڳ אﮘﺮאﺋﻲ ﺟﻮ ﻛﺮي‪ ،‬ﺧﻄﺎ ﺳﻮ ﮐﺎﺋﻲ‪.‬‬ ‫زﻳﺎدﺗﻲ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .72‬אﮘﺮאﺋﻲ ﻛﺮڻ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪45‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ڏאڍو ﻛﺠﮫ ﻛﺮي ﺗﻪ ﻣﺎٺ‪ ،‬ﻫﻴﮣﻮ ﻛﺮي ﺗﻪ ﺑﺎﻫﻪ‬ ‫ﺳﺨﺖ ﻛﺎوڙﺟﮡ‬ ‫‪ .73‬ﺑﺎﻫﻪ ﭤﻲ وﭸﮡ‬
‫ﺗﻲ ﭤﺎ وﭸﻮ‪ ،‬ﮀﻮ؟‬
‫ﻫﻦ ﺟﻲ دل ۾ ﭔﻴﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﮐﻴﺲ ﻧﻴﺖ آڏو آﺋﻲ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻟﻮ وﭠﮡ‬ ‫‪ .74‬آڏو אﭼﮡ‬

‫ﺟﻮ ﭠﻮﻛﺮون ﮐﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺳﮑﻲ‪ ،‬אﻫﻮ ﻛﻬﮍو‬ ‫ﺻﺪﻣﻮ ﭘﺴﮡ‬ ‫‪ .75‬ﭠﻮﻛﺮون ﮐﺎﺋﮡ‬
‫אﻧﺴﺎن ﭼﺌﺒﻮ‪.‬‬
‫אﻫﻮ אﻫﮍو ﭰﺎﭤﻮ אﻫﻲ ﺟﻮ آﮘﺮﻳﻦ ﺟﺎ زور ﻻﻫﻲ‬ ‫ﭘﻮري ﻃﺎﻗﺖ ﻟﮙﺎﺋﮡ‬ ‫‪ .76‬آﮜﺮﻳﻦ ﺟﺎ زور ﻻﻫﮡ‬
‫ﺗﻪ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭼﭩﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻟﻲ אﻟﮏ ﺟﻲ ﭔﻴﮍو ﺗﺎر ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ ۾ ﻣﺪد ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .77‬ﭔﻴﮍو ﺗﺎرڻ‬

‫ﺟﻴﻜﻮ ﭜﺖ ﺳﺎن ﻣﭥﻮ ﭤﻮ ﻫﮣﻲ ﺳﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ‬ ‫ڏאڍي ﺳﺎن ﻣﻘﺎﺑﻠﻮ ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .78‬ﭜﺖ ﺳﺎن ﻣﭥﻮ ﻫﮣﮡ‬
‫ﻧﻘﺼﺎن ﭘﺎڻ ﭤﻮ ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﺣﺎﺳﺪ ﮐﻲ ﭔﻴﻦ ﺟﻮ ﻓﺎﺋﺪو ڏﺳﻲ ﺑﺎﻫﻪ ﻟﮙﻲ وﺋﻲ‪.‬‬ ‫ﺳﺎڙ وﭠﻲ وﭸﮡ‬ ‫‪ .79‬ﺑﺎﻫﻪ ﻟﮙﮡ‬

‫ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺞ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ روﺷﻦ ﻧﻪ ﻛﺮي‬ ‫ﺳﺨﺖ ﺳﺰא ڏﻳﮡ‬ ‫‪ .80‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﺗﺎرא ڏﻳﮑﺎرڻ‬
‫ﺗﻨﻬﻦ ﮐﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﺗﺎرא ڏﻳﮑﺎري ﻛﻬﮍو‬
‫روﺷﻦ ﻛﺒﻮ‪.‬‬
‫ﺑﻨﻮ ﻧﺼﻴﺮ ﻗﺒﻴﻠﻲ ﭘﺎڻ ﺳﮙﻮرن ﺻﻪ ﮐﻲ ﻣﺎرڻ‬ ‫ﻣﻨﺼﻮﺑﻮ ﭠﺎﻫﮡ‬ ‫‪ِ .81‬ﺳ َ‬
‫ﭧ ﺳﭩﮡ‬
‫ﺟﻲ ﺳﭧ ﺳﭩﻲ‪.‬‬
‫ﭤﻮري ﮘﺎﻟﻬﻪ ﮐﻲ وڏو ﺗﻮن אﺟﺎﻳﻮ ﭤﻮ ﭘﻴﻮ ﻧﻮڙي ﮐﻲ ﻧﺎﻧﮓ ﺑﻨﺎﺋﻴﻦ‪.‬‬ ‫‪ .82‬ﻧﻮڙي ﻣﺎن ﻧﺎﻧﮓ ﭠﺎﻫﮡ‬
‫ﻛﺮڻ‬
‫ﻫﻮ ﭘﮍﻫﮡ ﮐﺎن ﺑﻠﻜﻞ ﻧﺎﺑﺮي وאرو وﻳﭡﻮ آﻫﻲ‪.‬‬ ‫אﻧﻜﺎر ﻛﺮڻ‬ ‫‪ .83‬ﻧﺎﺑﺮي وאرڻ‬

‫ﻫﻮ ﻫﺮو ﭜﺮو ﭤﻮ ﭘﺎ ڻ ﮐﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﭡﻮ ﺳﮇאﺋﻲ‪.‬‬ ‫ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﭠﺎﻫﮡ‬ ‫‪ .84‬ﻣﻴﺎن ﻣﭡﻮ ﺳﮇאﺋﮡ‬

‫ﮀﻮ ﻣﻮﻧﻦ ۾ ﻣﻨﻬﻦ ﭘﺎﺋﻲ وﻳﭡﺎ آﻫﻴﻮ‪ ،‬אﭤﻲ ﻛﺎ‬ ‫ﻏﻮر ۽ ﻓﻜﺮ ۾ ﭘﻮڻ‬ ‫‪ .85‬ﻣﻮﻧﻦ ۾ ﻣﻨﻬﻦ ﭘﺎﺋﮡ‬
‫ﻫﻤﭣ ﻛﺮ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻧﮓ ﮐﻲ ڏﺳﻲ אن ﺟﺎ ﻟﮛ ﻛﺎﻧﺪאرﺟﻲ وﻳﺎ‪.‬‬ ‫ﺧﻮف ﮐﺎن ڏﻛﮡ‬ ‫‪ .86‬ﻟﮛ ﻛﺎﻧﺪאرﺟﮡ‬

‫אڄ אﻫﻮ ﻛﻢ ﻧﻪ ﻛﺮ ﺟﻮ ﺳﭝﺎﮢﻲ ﻛﻨﮉא ﻛﮃﮢﺎ‬ ‫ﭘﮁﺘﺎﺋﮡ‬ ‫‪ .87‬ﻛﻨﮉא ﻛﮃڻ‬

‫ﭘﻮن‪.‬‬
‫ﻛﺎڻ ﻛﻨﻴﻦ ﺟﻲ ﻛﺎڻ‪ ،‬آﺋﻮن ﻛﺎﮢﻮن ﻛﮃאن‬ ‫ﻣﺤﺘﺎج ﻫﺌﮡ‬ ‫‪ .88‬ﻛﺎڻ ﻛﮃڻ‬
‫ﻛﻦ ﺟﻮن‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪46‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻗﻀﺎ ﭘﮁﻲ ﻧﻪ אﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺪﻳﺮ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ﻫﺠﮡ‬ ‫‪ .89‬ﻗﻀﺎ אﭼﮡ‬

‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺳﺎن ﺗﻌﻠﻘﺎت ﻗﻄﻊ ﻧﻪ ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻦ‪.‬‬ ‫ﻧﺎﺗﺎ ﭨﻮڙڻ‬ ‫‪ .90‬ﻗﻄﻊ ﻛﺮڻ‬

‫ﻋﻠﻲ ﺟﻲ ﻓﻴﻞ ﭤﻲ وﭸﮡ ﺗﻲ אﺣﻤﺪ ﮐﻲ ﻃﺎق‬ ‫وאﻳﻮن ﺑﺘﺎل ﭤﻲ وﭸﮡ‬ ‫‪ .91‬ﻃﺎق ﻟﮙﮡ‬
‫ﻟﮙﻲ وﻳﻮ‪.‬‬
‫رڍن אﮘﻴﺎن رﺑﺎب وﭴﺎﺋﻴﻨﺪي ورﻫﻴﻪ ﭤﻴﺎ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻫﻞ אﮘﻴﺎن ﻋﻘﻞ ﺟﻮن‬ ‫‪ .92‬رڍن אﮘﻴﺎن رﺑﺎب وﭴﺎﺋﮡ‬
‫ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﺮڻ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪47‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ن‬
‫ﻗﻮﻣﻲ אﺗﺤﺎد‬

‫אﺗﺤﺎد ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﭘﺎڻ ۾ ﻣﺘﺤﺪ ۽ ﮔﮇ ﭤﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرڻ”‪ .‬אﺗﺤﺎد ﺟﻮ ﻟﻔﻆ ﺟﻴﺘﺮو ﻣﺨﺘﺼﺮ آﻫﻲ‬
‫אوﺗﺮو ﺋﻲ ﺟﺎﻣﻊ آﻫﻲ ۽ ﻣﻌﻨﻰ ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺗﻤﺎم وﺳﻴﻊ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻔﺮאدي ﻗﻮت‪ ،‬ﺳﻤﺎﺟﻲ ﻗﻮت‪ ،‬אﻳﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻗﻮت‪ ،‬אﻗﺘﺼﺎدي ﻗﻮت ۽ ﺳﺎﺋﻨﺴﻲ ﻗﻮت‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬وאﻧﮕﺮ ﺳﭝﻨﻲ ﻗﻮﺗﻦ ۾ ﻳﻜﺠﻬﺘﻲ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ אﺗﺤﺎد‬
‫ﻣﻜﻤﻞ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻓﻜﺮ ۽ ﻛﺮدאر ﻳﺎ ﻗﻮل ۽ ﻓﻌﻞ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﺗﻀﺎد ﻧﻪ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻗﻮﻣﻲ אﺗﺤﺎد ﺟﻮ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﻮري ﻗﻮم אﺗﺤﺎد ۾ ﻫﺠﻲ‪ ،‬אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﻫﻚ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺳﭝﻨﻲ ﻓﺮدن ﺟﻲ ﻋﻘﻴﺪن ۽‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻦ ۾ ﺑﻪ ﻳﻜﺠﻬﺘﻲ ﻫﺠﻲ‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﭼﻮﮢﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻗﻮم ﻫﻚ ﺳﻤﻨﮉ آﻫﻲ ۽ ﻣﺎﮢﻬﻮ אن ﺟﺎ ﻗﻄﺮא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﻧﻬﻦ ۾ אﺧﺘﻼف آﻫﻲ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻗﻄﺮא ﭼﺌﺒﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﻧﻬﻦ ۾ אﺗﺤﺎد آﻫﻲ ﺗﻪ אﻫﻮ ﺳﻤﻨﮉ‬
‫ﺑﻨﺠﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬אﺧﺘﻼف ﺑﺮאِء אﺧﺘﻼف ﻧﻪ ﻫﺠﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ ﭘﺮ אﺧﺘﻼف ﺑﺮאِء אﺻﻼح ﻫﺌﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺎﻫﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ אڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﻗﻮم ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ אن ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎدي ﻧﻘﻄﻮ אﺗﺤﺎد ۽ אﺗﻔﺎق‬
‫رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﻣﻠﻚ ۾ وڏא ﺳﺎﺋﻨﺴﺪאن ﻫﺠﻦ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ۽ ﻓﺎﺿﻞ ﻫﺠﻦ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻲ‪،‬ﻫﻮאﺋﻲ ۽‬
‫ﺳﺎﻣﻮﻧﮉي ﻗﻮﺗﻮن ﻫﺠﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ۾ אﺗﻔﺎق ﺑﺠﺎِء ﻧﻔﺎق ﻫﺠﻲ ﺗﻪ אﻫﻲ ﺳﭛ ﻗﻮﺗﻮن ۽ ﺻﻼﺣﻴﺘﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺋﻲ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﻻِء ﺑﺮﺑﺎدي ﺟﻮ ﻛﺎرڻ ﺑﻨﺠﻦ ﭤﻴﻮن ۽ ﻧﺎאﺗﻔﺎﻗﻲ ۽ ﭘﺎڻ ۾ ﻋﺪאوت ﺟﻴﻜﺎ אﺗﺤﺎد ﺟﻮ ﺿﺪ‬
‫آﻫﻲ ﭘﺎڻ ۾ زﻳﺎن ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ڏאﻧﻬﻦ وﭠﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ ۽ ﻣﻠﻚ ﻻِء ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﺑﺠﺎِء ﺗﻨﺰﻟﻲ ﺟﻮ ﻛﺎرڻ‬
‫ﺑﻨﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻻِء آﺑﺎدﻛﺎرن‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎرن‪ ،‬دאﻧﺸﻮرن ۽ ﻗﺎﻧﻮﻧﺪאﻧﻦ ﺟﻮ ﻫﻚ‬
‫ﻧﻘﻄﻪء ﻧﻈﺮ ﻫﺌﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﭔﻴﻦ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﻣﻠﻜﻲ ﻣﻔﺎد ﻳﺎ אﺟﺘﻤﺎﺋﻲ ﻣﺤﺎذ ﺗﻲ ﻣﻠﻚ ﻻِء ﺟﺪوﺟﻬﺪ ﻛﺮي‬
‫رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻗﻮﻣﻮن ﻓﺮدن ﺳﺎن آﻫﻦ ۽ ﻓﺮدن ﺟﻮ ﻛﺮدאر ﻗﻮم ﺟﻮ ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﻋﻼﻣﻪ אﻗﺒﺎل‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪48‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭔﮅي‪ ‬۾ ﻃﺎﻗﺖ آﻫﻲ‬

‫ﺳﻨﮅي‪ ‬۾ ﭼﻮﮢﻴﻮن آﻫﻦ ﺗﻪ ”ﭔﻪ ﺗﻪ ﭔﺎرﻫﻦ“‪“ ،‬ﭔﮅي‪ ‬۾ ﻃﺎﻗﺖ آﻫﻲ” ۽ “ﺟﻬﺠﮭﻦ ﮐﻨﺌﻲ‪ ،‬ﮀﭙﺮ ﮐﭵﻲ‪”.‬‬
‫אﻧﻬﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﭼﻮﮢﻴﻦ ﻣﺎن ﭔﮅي‪ ‬ﺟﻲ אﻫﻤﻴﺖ אﺟﺎﮔﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ دﻧﻴﺎ ﺟﺎ ﺑﻴﺸﻤﺎر ﻛﻢ ﻫﻜﭕﺌﻲ ﺗﻲ‬
‫آڌאر رﮐﻦ ﭤﺎ ﻳﺎ ﻫﻜﭕﺌﻲ ﺟﻲ آﺳﺮي ﺗﻲ دﻧﻴﺎ ﺗﮙﻲ ﭤﻲ‪ .‬א� ﭘﺎכ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎכ ﻛﺘﺎب ﻗﺮآن ﭘﺎכ ۾‬
‫وאﺿﻊ ﭼﺌﻲ ﮀﮇي آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﺟﻤِﻴﻌًﺎ َوﻟَﺎ َﺗ َﻔ ﱠﺮﻗُﻮا‬
‫ﷲ َ‬
‫ﻞا ِ‬
‫َواَﻋﺘَﺼﻤُﻮا ِﺑﺤَﺒ ِ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻮ‪” :‬א� ﺟﻲ رﺳﻲ ﮐﻲ ﻣﻀﺒﻮﻃﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﭘﻜﮍﻳﻮ ۽ ﭘﺎڻ ۾ ﻧﻔﺎق ﭘﻴﺪא ﻧﻪ ﻛﺮﻳﻮ“‪.‬‬

‫אن ﻣﺎن ﺻﺎف ﻇﺎﻫﺮ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﻗﻮم ۾ ﭔﮅي ۽ אﺗﻔﺎق آﻫﻲ אﻫﺎ ﻗﻮم ﺗﺮﻗﻲ ﻛﻨﺪي رﻫﻨﺪي‪ .‬אﻫﮍو‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻋﺒﺮت آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﭔﮅي‬
‫ِ‬ ‫ﺋﻲ ﻣﺜﺎل ﻣﺎﮐﻲ ﺟﻲ ﻣﮏ ﺟﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ אﻧﺴﺎن ذאت ﻻِء‬
‫ﻫﺌﮡ ﺳﺒﺐ ﻣﺎﮐﻲ ﺟﻬﮍي ﺳﭡﻲ ۽ ﺑﻲ ﺑﻬﺎ ﺷﻲِء ﻣﻠﻲ ﭘﻮي ﭤﻲ‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ورﻗﻦ ﻣﺎن ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ אﻫﮍא وאﻗﻌﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ ﺟﻦ ﻣﺎن ﭔﮅي‪ ‬ﺟﻲ אﻫﻤﻴﺖ אﺟﺎﮔﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫אﻫﮍو ﺋﻲ وאﻗﻌﻮ אﺳﺎن ﺟﻲ ﻗﻮم ﺟﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻧﻨﮃي ﮐﻨﮉ ﺟﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﮐﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻛﺮي ﻫﻚ آزאد‬
‫ﻣﻠﻚ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ ۽ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻧﻘﺸﻲ ﺗﻲ ﻫﻚ ﻧﺌﻮن ﻣﻠﻚ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‬
‫۽ אﻫﻮ ﺻﺮف ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻦ ﺟﻲ ﭔﮅي‪ ‬ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﺳﺪאﺣﻴﺎت ﺷﺎﻋﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﭘﮑﻴﻦ ﺟﻲ ﭘﺮﻳﺖ ﺟﻮ ﻣﺜﺎل ڏﺋﻲ ﭔﮅي‪ ‬ﺟﻲ‬
‫אﻫﻤﻴﺖ ﮐﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫َ‬
‫َوﮘﺮ ﻛﻴﻮ َوﺗﻦ‪ ،‬ﭘﺮت ﻧﻪ ِﮀﻨﻦ ﭘﺎڻ ۾‪،‬‬
‫ﭘﺴﻮ َﭘﮑﻴﺌﮍن ﻣﺎﮢﻬﺎن ﻣﻴﭟ ﮔﮭﮣﻮ‪.‬‬

‫אﺳﺎن ﻋﺎم زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ڏﺳﻮن ﺗﻪ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﭥﺮ ﮔﮇﺟﻲ ﺟﺒﻞ ﭠﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﻦ ۽ ﭨﺎرﻳﻮن‬
‫ﮔﮇﺟﻲ وڻ ﭠﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺘﻴﻦ ۽ ﭘﻨﮑﮍﻳﻦ ﺟﻮ ﻣﻴﻼپ ﮔﮇﺟﻲ ﮔﻞ ﭠﺎﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﺮن ۽ ﮔﺎري ﺟﻮ ﻣﻴﻼپ ﺟﮙﻬﻪ‬
‫ﭠﺎﻫﻲ ﭤﻮ ۽ ﺧﻮد אﺳﺎن ﺟﺎ ﻋﻀﻮא ﮔﮇﺟﻲ ﻫﻚ ﺟﺴﻢ ﭠﺎﻫﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬אن ﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﭤﻲ وﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﺮ ﺷﻲِء ﺟﻮ‬
‫دאروﻣﺪאر ﭔﮅي‪ ‬ﺗﻲ آﻫﻲ‪ .‬אﮔﺮ ﭔﮅي ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﻮﻧﺪ دﻧﻴﺎ ﺟﻮ ﻧﻈﺎم ﺋﻲ ﻧﻪ ﻫﻠﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﭔﮅي‪ ‬۾ ﺋﻲ‬
‫ﺑﺮﻛﺖ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﭔﮅي ﺟﻲ ﺑﺠﺎِء ﻧﻔﺎق ۽ אﻧﺘﺸﺎر آﻫﻲ‪ُ ،‬אﺗﻲ ﻧﻨﮃﻳﻦ ﻧﻨﮃﻳﻦ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺗﻲ وڏאوڏא ﻣﻤﮡ ﻣﺘﻞ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬אﻫﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪﻳﻦ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﮡ ﺑﺪرאن ﺗﻨﺰﻟﻲ ﺟﻲ אوﻧﻬﻲ אوڙאﻫﻪ ۾ ﭰﺎﭤﻞ آﻫﻦ‪.‬אڄ دﻧﻴﺎ ﻣﺎن אﻣﻦ‬
‫و אﻣﺎن ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ ﭤﻴﻨﺪو ﭘﻴﻮ وﭸﻲ‪ .‬אن ﺟﻮ وڏو ﺳﺒﺐ אﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ אﺳﺎن ﻣﺎن ﭔﮅي ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﺳﺎن ﻓﺮﻗﻪ ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺗﻌﺼﺐ‪ ،‬ﺻﻮﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﻲ ۽ رﻧﮓ ﻧﺴﻞ ﺟﻲ دאم ۾ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭰﺎﺳﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪49‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫אڄ ﺑﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﺳﺎن ﺳﭛ ﮔﮇﺟﻲ ﻧﻔﺮﺗﻦ ﺟﻲ ﭘﺎڙ ﭘﭩﻴﻮن ۽ ﭔﮅي‪ ‬ﺟﻮ دאﻣﻦ ﭘﻜﮍﻳﻮن ﺗﻪ دﻧﻴﺎ‬
‫۾ ﻫﻚ ﻋﻈﻴﻢ ﻗﻮم ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﻣﺎﮢﻲ ﺳﮕﮭﻮن ﭤﺎ‪ .‬ﭔﮇي ﺳﭛ ﮐﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎﺋﻴﻦ ﮔﮭﺮ ۾ ﻛﺮڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬אن‬
‫ﮐﺎن ﺳﻮאِء אن ﺟﻮ دאﺋﺮو ﮘﻮٺ‪ ،‬ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺻﻮﺑﻲ‪ ،‬ﻣﻠﻚ ۽ دﻧﻴﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ وڌאﺋﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺟﻮ‬
‫אﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ آﻫﻲ ۽ אﻫﻮ ﺋﻲ אﺳﻼم ﺟﻮ ﺳﺒﻖ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺗﺘﻲ ﭤﮅي ﻛﺎﻫﻪ ‪...........‬‬

‫ﻫﻲ‪ ‬ﺳﭧ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﺑﻴﺖ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﻘﺼﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺳﺮدي‬
‫ﺗﻮڙي ﮔﺮﻣﻲ ۾ ﻣﺤﻨﺖ ﺟﻲ دאﻣﻦ ﮐﻲ ﻫﭥﺎن ﻧﺎﻫﻲ ﮀﮇﮢﻮ ۽ אﺟﺎﻳﻮ وﻗﺖ ﻧﺎﻫﻲ وﭸﺎﺋﮣﻮ ﮀﻮ ﺗﻪ ﻣﺤﻨﺖ אﻫﻮ‬
‫ﮔﮡ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ אﻧﺴﺎن وڏي ﻛﻤﺎل ﺟﻲ درﺟﻲ ﺗﻲ ﭘﻬﭽﻲ ﭤﻮ ۽ دﻧﻴﺎ ﺗﻮڙي آﺧﺮت ۾‬
‫ﻧﺎﻣﻮس ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ אﻧﻬﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﺳﻨﻬﺮي אﮐﺮن ۾ ﻟﮑﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻦ ﻣﺤﻨﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ‪ .‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﻛﺎرﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺳﭝﻨﻲ ﻻِء ﻣﺤﻨﺖ ﺟﻮ ﻫﺌﮡ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﭼﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ”ﺟﻲ ﻟﻮﭼﻴﻦ ﺳﻲ ﻟﻬﻦ“ ﻣﻌﻨﻰ ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺤﻨﺖ ﻛﻦ ﭤﺎ ﺳﻲ ﺋﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﻣﺎﮢﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫اَ َ ﺌ ِ ُﺎ ﺑ ِ ُﺎ ا‬
‫ﻫﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ ‪ ‬۾ אﻫﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ א� ﭘﺎכ ﮐﻲ ﭘﻴﺎروآﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻣﺤﻨﺘﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻴﺌﻦ ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪:‬‬
‫ﺗﺘﻲ‪ ‬ﭤﮅي‪ ‬ﻛﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻧﻬﻲ وﻳﻞ وﻳﻬﮡ ﺟﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺎن ﭤﺌﻲ אوﻧﺪאﻫﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺮ ﻧﻪ ﻟﻬﻴﻦ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻫﻲ‪ ‬ﻣﺨﺘﺼﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺤﻨﺖ ﺳﺎن ﺋﻲ ﺳﻮﻧﻬﻴﻦ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻲ دﻧﻴﺎ ﻫﻚ ﭘﻞ ﺟﻮ ﮐﻴﻞ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ڏﻳﻨﻬﻦ رאت ﻣﺤﻨﺖ ﻛﺮ‪.‬אﻳﺌﻦ ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺟﻮ وﻗﺖ ﻫﭥﺎن ﻧﻜﺮي وﭸﻲ ۽ ﺗﻮن ﭘﮁﺘﺎﺋﻴﻨﺪو‬
‫رﻫﺠﻲ وﭸﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻨﺖ ﻣﺎن ﻣﺮאد אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻨﻬﻦ ﻻِء ﺧﺪאوﻧﺪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎכ ﻛﺘﺎب ۾ ﻓﺮﻣﺎﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ﻌﺒ ُﺪون‬ ‫ﻧﺲ ﱠ‬
‫אﻻ ﻟِ َﻴ ُ‬ ‫אﻟﺠ ﱠﻦ وא ِﻻ َ‬
‫ﻘﺖ ِ‬‫َو َﻣﺎ َﺧ َﻠ ُ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﻣﻮن אﻧﺴﺎﻧﻦ ۽ ﺟﻨﻦ ﮐﻲ ﺻﺮف ﻋﺒﺎدت ﻻِء ﺧﻠﻘﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺎدت אﺳﺎن ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻋﻴﻦ ﻣﻘﺼﺪ آﻫﻲ‪ .‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻮڙي رאت אن ﺧﺪא ﺟﻲ ﻋﺒﺎدت ۾ ﮔﺬאرﮢﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻗﺒﻀﻲ ﻗﺪرت ۾ ﻫﻲ ﺳﺎرو ﺟﻬﺎن آﻫﻲ‪.‬א� ﺗﻌﺎﻟﻰ آڌي رאت אﻧﺴﺎن ﮐﺎن ﺳﻮאل ﭤﻮ‬
‫ﻛﺮي “ﺗﻪ ﮔﮭﺮ ﺑﻨﺪא! ﺟﻮ ﮔﮭﺮﮢﻮ אﭤﺌﻲ” ﭘﺮ אﻧﺴﺎن אن وﻗﺖ ﻏﻔﻠﺖ ﺟﻲ ﻧﻨﮉ ۾ אﮔﮭﻮر ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ אن ﻏﺎﻓﻞ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ ﺑﻴﺪאر ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻛﺮي ﭤﻮ ۽ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אﻳﺌﻦ ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺟﻮ ﺗﻮن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﻘﺼﺪ وﺳﺎري ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺟﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﭘﮁﺘﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﺎﻧﺪ ۾ אﭨﻜﻴﻞ رﻫﻴﻦ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ دﻧﻴﺎ آﺧﺮت ﺟﻲ‬
‫ﮐﻴﺘﻲ آﻫﻲ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻣﺮאد آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﻮ دﻧﻴﺎ ۾ ﭘﻮﮐﻴﻨﺪو ﺳﻮ ﺋﻲ آﺧﺮت ۾ ﻟﮣﻨﺪو‪ .‬אﮔﺮ ﺗﻮن ﺧﺪא ﺳﺎن‬
‫ً‬
‫ﻳﻘﻴﻨﺎ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮ رﮐﻨﺪﻳﻦ ﺗﻪ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺗﻮ ﺳﺎڻ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن ﻧﻔﺲ ﺟﻮ ﻏﻼم ﺑﮣﺠﻨﺪﻳﻦ ﭘﻮِء‬
‫ڏﺳﻨﺪﻳﻦ ۽ ﺧﺪא ﺟﻲ دﻳﺪאر ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم رﻫﻨﺪﻳﻦ‪ ،‬ﮀﻮ ﺗﻪ وﻳﻞ وﻗﺖ وري وאﭘﺲ ﻧﭥﻮ אﭼﻲ ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﻫﻲ‬
‫ڌن دوﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺎل ﺳﭛ ﻫﺘﻲ ﺋﻲ رﻫﺠﻲ وﻳﻨﺪא‪ .‬אﮘﺘﻲ ﺻﺮف ﻧﻴﻜﻲ ﻛﻢ אﻳﻨﺪي‪ .‬אﻫﺎ ﻧﻴﻜﻲ ۽ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﺻﺮف ﺧﺪא ﺗﻌﺎﻟﻰ ۽ رﺳﻮل ﷺ ﺟﻲ ﺣﻜﻤﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﺮوي ﻛﺮڻ ۾ آﻫﻲ‪ .‬אﮔﺮ אﺳﺎن אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﺮوي‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪50‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻧﭥﺎ ﻛﺮﻳﻮن ﺗﻪ ﭘﻮِء ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ ﭘﻴﺮ ﻟﻬﮡ )ﻣﺤﺒﻮب ﺳﺎن ﻣﻠﮡ( ﻣﺸﻜﻞ آﻫﻲ‪ .‬אن ﻻِء ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫אﻧﺴﺎن ڏﻳﻨﻬﻦ رאت אن ﺟﺴﺘﺠﻮ ۾ رﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﺎﻟﻚ ﺣﻘﻴﻘﻲ‪ ‬ﺟﻲ دﻳﺪאر ﺟﻮ ﻣﺰووﭠﻨﺪو‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﺘﻲ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻲ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬אن ﻛﺮي ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺒﻖ ڏﺋﻲ وﻳﻮ ﺗﻪ‪:‬‬
‫ُﺳﺘــــــــــــــــﺎ ُאﭤﻲ َﺟﺎڳ‪ ،‬ﻧﻨﺪ ﻧﻪ ﻛــــــــــــــﺠﻲ אﻳﺘﺮي‪،‬‬
‫ﺗﻮ ﺟﻮ ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ ﭜﺎﻧﺌﻴﻮ‪ ،‬ﺳﻮ ﻣﺎﻧﺠﮭﺎﻧﺪي ﺟﻮ ﻣﺎڳ‪،‬‬
‫ﺳﻠﻄـــــــــــــــــﺎﻧﻲ ُﺳﻬﺎڳ‪ ،‬ﻧﻨﺪون ﻛﻨﺪي ﻧﻪ ﻣـــــﻠﻲ‪.‬‬

‫ﻫﻚ ﺳﺞ‪ ،‬ﭔﻪ ﭘﺎﮀﺎ‬

‫אﻫﺎ ﺳﻨﮅي ﺟﻲ ﺟﮭﻮﻧﻲ ﭼﻮﮢﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ آﻫﻲ ﺗﻪ “אﻧﺴﺎن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻫﻚ ﺣﺎل ۾ ﻧﭥﻮ‬
‫رﻫﻲ”‪ .‬ﺟﻬﮍي ﻃﺮح ﺳﺞ ﻛﮇﻫﻦ ﺗﻴﺰ ﺗﮑﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ وري ﺗﻤﺎم ڍرو آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻬﮍي ﻃﺮح אﻧﺴﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻛﮇﻫﻦ ﭼﺎڙﻫﻪ ﺗﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﻻﻫﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﮇﻫﻦ אﻣﻴﺮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﻏﺮﻳﺐ آﻫﻲ‪.‬‬
‫دﻧﻴﺎ ۾ אﻫﮍא ﻫﺰאرﻳﻦ ﻣﺜﺎل آﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻏﻼم ﻣﺎن ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺑﮣﻴﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﻲ وري ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﻣﺎن ﻓﻘﻴﺮ ﺑﮣﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻫﻲ ﺳﭛ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن‪ ،‬ﺟﻦ وٽ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﮐﺎﺋﮡ ﻻِء ﺳﻜﻞ ﭨﻜﺮ ﺑﻪ ﻧﻪ ﻫﺌﺎ‪،‬‬
‫אڄ אﻫﻲ ﺳﮣﭝﺎ ﻃﻌﺎم ﭘﻴﺎ ﮐﺎﺋﻦ ۽ ﻛﺎﻟﻬﻪ ﺟﻦ ﺟﻲ دﺳﺘﺮﺧﻮאن ﺗﻲ ﺳﺖ ﺳﺖ ﻃﻌﺎم ﺳﺠﻴﻞ ﻫﺌﺎ‪ ،‬אڄ אﻫﻲ‬
‫ُرﮐﻲ ﭨﻜﺮ ﻻِء ﻣﺤﺘﺎج آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ وﻗﺖ ﺳﺪאﺋﻴﻦ ﻫﻜﺠﻬﮍو ﻧﺎﻫﻲ ﻫﻮﻧﺪو‪.‬‬
‫ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﻫﺮ ﺷﻲِء ﮐﻲ ﻫﻚ ڏﻳﻨﻬﻦ ﻓﻨﺎ ﭤﻴﮣﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ אﻧﺴﺎن ﺟﻴﺌﺮو آﻫﻲ ﺗﻴﺴﻴﺘﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﮐﻲ ﺳﮑﻴﻮ رﮐﮡ ﻻِء ﺟﺘﻦ ﻛﻨﺪو رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻛﻲ ﺳﺨﺖ ﻣﺤﻨﺖ ﻛﺮي ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻣﺎﮢﮡ ﺟﺎ ﺧﻮאﻫﺸﻤﻨﺪ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﻲ وري ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻲ ﭜﺎڙي وﻳﻬﮡ ﺟﺎ ﻗﺎﺋﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺤﻨﺖ وאرא ﺳﮏ ﺟﻮ‬
‫ﺳﺎﻫﻪ ﮐﮣﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻛﺎﻫﻞ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﺮﻳﺸﺎن رﻫﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻻﻫﻦ ﭼﺎڙﻫﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ ﻻِء ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺷﻌﺎري ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻛﻮ ﺑﻪ ﭼﺎرو ﻧﺎﻫﻲ‪.‬אن ﻛﺮي‬
‫אﻫﺎ ﭼﻮﮢﻲ ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻲ ﺗﻪ ” אﻫﻮ ﻛﻲ ﻛﺠﻲ ﺟﻮ ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﻨﺪي ﻛﻢ אﭼﻲ“‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ אﻳﻨﺪڙ وﻗﺖ ﻻِء‬
‫ﻛﺠﻬﻪ ﺑﭽﺎﺋﻲ رﮐﮡ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺳﻴﺎﮢﭗ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻴﺎﮢﻦ ﺟﻮ ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻨﭝﺎﻟﻲ ﻗﺪم ﮐﮣﺠﻲ ۽‬
‫وﭼﭥﺮي ﻫﻠﺖ ﻫﻠﺠﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﺟﻮ ﺳﻮڙ آﻫﺮ ﭘﻴﺮ ﻧﭥﻮ ڊﮔﮭﻴﺮي آﺋﻲ وﻳﻞ ﻻِء ﻛﺠﮫ ﺑﻪ ﺑﭽﺎﺋﻲ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﮭﻲ ۽‬
‫ﺿﺮورت وﻗﺖ ﭘﺮﻳﺸﺎن رﻫﻲ ﭤﻮ‪ ،‬אﻫﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ذﻟﺖ ۽ رﺳﻮאﺋﻲ ﮐﺎﻧﺴﻮِء ﭔﻴﻮ ﻛﺠﮫ ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﭥﺎ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻦ‪ .‬אن ﻻِء ﺿﺮوري آﻫﻲ ﺗﻪ آﻣﺪﻧﻲ ﻣﺎن ﻛﺠﮫ ﻧﻪ ﻛﺠﮫ ﺿﺮور ﺑﭽﺎﺋﻲ رﮐﺠﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ‬
‫ﻛﻨﻬﻦ אﭼﺎﻧﻚ ﺣﺎدﺛﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎري‪ ‬ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﭔﺌﻲ ﺟﻲ אﮘﻴﺎن ﻣﺤﺘﺎج ﭤﻴﮡ ﺑﺪرאن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﻋﺰت ﭘﺴﻨﺪ ۽ ﺧﻮددאر ﭤﻲ رﻫﮡ אﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﺮف ۾ دאﺧﻞ ﭤﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ‬
‫אﻧﺴﺎﻧﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﻮאﻫﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ وﻗﺖ ﺳﺎن ﮔﮇ אﻧﺴﺎن ﺟﺎ ﺧﻴﺎل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭤﻴﻨﺪא رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻲ آﺳﺎﺋﺸﻦ ﻻِء وﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ﻧﻴﻮن אﻳﺠﺎدون ﻛﻨﺪو رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﮍﻳﻦ אﻳﺠﺎدن ﻣﺎن ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪51‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺟﻲ אﻳﺠﺎد ﭘﮡ ﻫﻚ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ אﻳﺠﺎد ﭔﻲ ﻣﻬﺎﭜﺎري ﺟﻨﮓ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﻨﻈﺮ ﻋﺎم ﺗﻲ آﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ אﻳﻨﺪي ﺷﺮط‬
‫دﻧﻴﺎ ﮐﻲ ﺣﻴﺮت ۾ وﺟﮭﻲ ﮀﮇﻳﻮ ۽ אڄ ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻻِء ﻻزﻣﻲ ﺟﺰو ﺳﻤﺠﮭﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ ﺟﻮ ﻣﮑﻴﻪ ﮔﮡ ﻳﺎدאﺷﺖ ۽ ﺗﻴﺰ رﻓﺘﺎري آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء رﻳﺎﺿﻲ ﺟﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻣﺴﺌﻼ‬
‫ﺣﻞ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺳﮕﮫ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ אن ﺟﻲ وڏي ۾ وڏي ﺧﺎﻣﻲ אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺮﺿﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﻛﻮﺑﻪ ﻛﻢ ﻧﭥﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻲ ﺑﻠﻜﻪ אن ﻻِء אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ڏﻧﻞ ﻫﺪאﻳﺘﻦ ﺟﻮ ﻣﺤﺘﺎج آﻫﻲ‪ .‬אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻫﺪאﻳﺖ ﻛﺎري ﺟﻲ وﺳﻴﻠﻲ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮאه ﻧﺘﻴﺠﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻣﺎﻫﺮن ﺟﻲ ﺧﻴﺎل ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫אﻧﺴﺎﻧﻲ دﻣﺎغ ﺑﻪ ﻫﻚ ﻧﻨﮃڙو ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﻋﻤﻞ ۽ رد ﻋﻤﻞ ﺟﻲ ﻫﻚ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺳﻠﺴﻠﻲ ﺗﻲ‬
‫ﭠﻬﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﻗﺴﻤﻦ ﺟﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻤﻦ ﻻِء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ۾ ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ ‪1964‬ع ﮐﺎن ﻛﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻫﻦ وﻗﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ אدאري ۾ ﻛﻤﭙﻴﻮﭨﺮ‬
‫ﻋﺎم ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ وאﺣﺪ אﻳﺠﺎد آﻫﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﭤﻮري ﻋﺮﺻﻲ אﻧﺪر دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻛﻨﮉ ﻛﮍڇ ۾‬
‫ﮀﺎﻧﺌﺠﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ ۽ ڏﻳﻨﻬﻮن ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﺮﻗﻲ ﻃﺮف ﮔﺎﻣﺰن آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻗﻮﻣﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ ﺣﺼﻮ‬

‫ﻗﻮم‪ ،‬ﻓﺮد‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ ۽ ﺗﺮﻗﻲ אﻫﮍא אﻟﻔﺎظ آﻫﻦ ﺟﻴﻜﻲ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻫﻜﭕﺌﻲ ﮐﺎن ڌאر ﻧﭥﺎ ﭤﻲ‬
‫ﺳﮕﮭﻦ‪ .‬آﮘﺎﭨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﺟﺎ ﻛﭩﻨﺐ‪ ،‬ﭘﺎڙא‪ .‬رﺳﻢ ۽ روאج ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﭨﻮﻻ ۽ ﻣﻴﮍ “ﻗﻮم”‬
‫ﺳﮇﺑﺎ آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮده دور ۾ ﻗﻮم ﻻِء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﺮﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ ﺳﺎﮘﻴﻮ آﻫﻲ‪ً .‬‬
‫ﻣﺜﻼ ﭼﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻗﻮم אﻫﺎ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﺳﺎﮘﻲ ﻣﻠﻚ ۾ رﻫﻨﺪڙ ﻳﺎ ﺳﺎﮘﻲ زﺑﺎن ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﮡ ﻻِء “ﺷﺎﮔﺮد” ﺑﺎﺑﺖ وﺿﺎﺣﺖ ﻛﺮڻ ﺿﺮوري آﻫﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﻋﺎم ﻃﻮر‬
‫ﺗﻲ ﺷﺎﮔﺮد אن ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻛﻨﻬﻦ אﺳﻜﻮل ﻳﺎ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﺳﮑﮡ وאرو ﻫﺠﻲ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ אﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﮔﺮد ﺟﻲ وﺻﻒ אﮢﭙﻮري آﻫﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺳﮑﻴﺎ ﺗﻪ ﭴﻤﮡ ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﺌﻲ ﭤﻲ ۽ ﻣﺮڻ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺟﺎري رﻫﻲ ﭤﻲ‪ .‬אﺳﻜﻮل ﺧﻮאﻫﻪ ﻛﺎﻟﻴﺞ ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ ﺻﺮف ﺳﮑﻴﺎ ﺟﻲ ﻗﺴﻤﻦ ﮐﺎن آﮔﺎﻫﻲ ڏﻧﻲ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻜﻤﻞ ﺳﮑﻴﺎ ﻋﻤﻠﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬۾ ﭘﻴﺮ ﭘﺎﺋﮡ ﺑﻌﺪ ﺷﺮوع ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻋﺎﻟﻤﻦ ۽ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ دور ﮐﻲ “ﻓﻠﺴﻔﻲ دور” ﭼﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻘﺮאط‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫אﻧﺴﺎﻧﻲ ﺣﻘﻦ ﺟﻲ ﭴﺎڻ ۽ אﻧﺴﺎﻧﻲ آزאدي ﺟﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻠﻢ ﺳﺎن روﺷﻨﺎس ﻛﺮאﻳﻮ ۽ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ‬
‫۽ ﺗﻤﻨﺪن ﮐﻲ آﺳﻤﺎن ﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪﻳﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ‪ .‬אﻳﺌﻦ ﺋﻲ אﻧﺴﺎﻧﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺷﺮوع ﭤﻴﮡ ﺳﺎن ﻋﺮب‬
‫ﺷﺎﮔﺮدن روﺣﺎﻧﻴﺖ‪ ،‬אدب‪ ،‬אﺧﻼق‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ۽ ﻋﺪאﻟﺖ ﮐﻲ روﺷﻨﺎس ﻛﺮאﺋﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻮ ﻧﻘﺸﻮ ﺋﻲ ﺑﺪﻻﺋﻲ‬
‫ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬אڄ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻲ ﻫﭥﺎن دﻧﻴﺎ ﺗﻲ ﻣﺴﻠﻂ ﭤﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻃﺐ‪ ،‬ﻣﺸﻴﻨﺮي‪،‬‬
‫ﻫﭥﻴﺎر ﺳﺎزي ۽ ﺳﻴﺎﺳﺖ وﻏﻴﺮه ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﺟﻮ وڏو ﺣﺼﻮ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮده دور ۾ ﺷﺎﮔﺮدن ﮐﻲ‬
‫אﻫﻮ ﭼﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮﺗﻪ אوﻫﺎن ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮﻳﻮ ۽ ﻣﻠﻜﻲ אﻧﺘﻈﺎم ﺟﻲ ﻛﻤﻦ ۾ دﺧﻞ ﻧﻪ ڏﻳﻮ‪ .‬אﻫﻮ אن‬
‫ﻛﺮي ﺗﻪ ﻫﻮ אول ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻦ ۾ ﻛﻤﺎل ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺑﻌﺪ ۾ ﺗﻌﻤﻴﺮي ﻛﻤﻦ ۾ ﺣﺼﻮ وﭠﻲ‪ .‬ﭼﻮﮢﻲ‬
‫آﻫﻲ ﺗﻪ ” ﻧﻴﻢ ﺣﻜﻴﻢ‪ ،‬ﺧﻄﺮه ﺟﺎن“‪ .‬אﻳﺌﻦ ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﻫﻚ ﺋﻲ وﻗﺖ ﭔﻪ ﻛﻢ ﮐﮣﻲ ۽ ﭔﻨﻬﻲ ﮐﻲ ﺳﻬﮣﻲ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪52‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻧﻪ ﻧﭝﺎﺋﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭘﺮ ﺑﺎوﺟﻮد אن ﺟﻲ אڄ ﺟﻮ ﺷﺎﮔﺮد ﻏﺮﻳﺒﻦ ﺟﻲ ﻣﺪد ﻛﺮڻ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻻِء‬
‫ﭼﻨﺪو ﮔﮇ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﭔﻮڏ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﻳﻦ ﻳﺎ ﻗﺪرﺗﻲ آﻓﺘﻦ ﺳﺒﺐ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﭥﻲ ﻧﻘﺼﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﻗﻮﻣﻲ‬
‫ﺟﻮش ﺟﻮ ﺑﻴﺤﺪ ﻛﺮدאر אدא ﻛﺮي ﭤﻮ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ وڏن ﺳﺎن ﻛﻠﻬﻮ ﻛﻠﻬﻲ ۾ ﻣﻼﺋﻲ ﻣﻠﻜﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ۾‬
‫ﺣﺼﻮ وﭠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻧﮑﺎن ﺳﻮאِء آدﻣﺸﻤﺎري‪ ‬ﺟﻮ ﺟﻮ ﺳﻠﺴﻠﻮ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ אﻟﻴﻜﺸﻦ ﺟﻮ ﻳﺎ زرאﻋﺖ ﺟﻮ ﻛﻢ‬
‫ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﺷﻌﺒﻲ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ אﺳﺎن ﺟﻮ ﺷﺎﮔﺮد ﻗﻮﻣﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻻِء ﻫﺮ وﻗﺖ ﺗﻴﺎر رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻳﺌﻦ‬
‫ﭼﻮڻ ۾ ﺣﺮج ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو ﺗﻪ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺳﻤﻮري ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﻧﻪ ﭘﺮ ﺷﺎﮔﺮد ﺋﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻫﻨﺌﻴﻦ ﻫﻮﻧﺪ ﻣﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭔﮇي ﺟﺎ ﭔِﻴﮣﺎ ﭤﻴﺎ‬

‫ﻫﻲ ﺳﭧ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﺳﺮ ﺳﻬﮣﻲ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫‪:‬‬
‫ﺗﻪ ﻛﺮ ﻛﻴﺌﻦ ﺳﺌﻲ؟ ﺟﻲ ﺳﻴﺮ ﻧﻪ ﮔﮭﮍي ﺳﻬﮣﻲ‪،‬‬
‫ﻫِﺖ ﺣﻴـــــــــــــــﺎﺗﻲ ڏﻳﻨﻬﮍא‪ ،‬ﻫـــــــﮇ َﻫﻦ ﺗﺎن ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪،‬‬
‫ُﭼﻜﻲ ﺗﻨﻬﻦ ﭼــــــــﺮي ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ِڏﻧﺲ אن ڏﻫﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻬــــــــــــــــﮣﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺳﻴﺪ ﭼﺌﻲ‪ ،‬وڌو ﻗﺮب ﻛﻬﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻨﺌﻴﻦ ﻫﻮﻧﺪ ﻣﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭔﮇي‪ ‬ﺟﺎ ﭔﻴﮣــــــــــــــــــــﺎ ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻲ ﺳﻬﮣﻲ ﺳﻴﺮ ۾ ﻧﻪ ﮔﮭﮍي ﻫﺎ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻧﺎﻟﻮ ﻛﻴﺌﻦ ﭔﮅڻ ۾ אﭼﻲ ﻫﺎ ‪ .‬ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﻫﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬
‫ﺣﻴﺎت ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﻫﺎ‪ .‬ﮐﻴﺲ ﻣﻴﻬﺎر ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ ﺳﺮﻛﻲ ﭘﻴﺎري ﺗﻨﻬﻦ ﮐﻴﺲ ﻣﺴﺖ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪ ،‬ﻣﺮﮢﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺋﻲ ﻫﺌﻲ ﭘﺮ ﭔﮇي ﻓﻨﺎ ﭤﻴﮡ ﻛﺮي ﭔﺌﻲ ﺟﻬﺎن ﻣﻮﭼﺎرא ﭤﻴﺲ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ ڏﻳﻨﻬﻦ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻚ ﻧﻪ ﻫﻚ ڏﻳﻨﻬﻦ ﮐﻴﺲ ﺿﺮور ﻣﻮت‬
‫ﺟﻮ ﻣﺰو ﭼﮑﮣﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﻮء ﮀﻮ ﻧﻪ אﻫﮍو ﻛﻢ ﻛﺠﻲ ﺟﻮ ﻣﺌﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺑﻪ ﻓﺎﺋﺪﻳﻤﻨﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺮي‬
‫وﭸﮡ ﮐﺎن ﭘﻮِء אن ﺟﻮ ﭔﻴﮣﻮ אﺟﺮ ﻣﻠﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﻋﻤﻞ آﻫﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ درﻳﺎ‪ ‬۾ ﺳﺮﺟﻮ ﺳﺎﻧﮕﻮ ﻻﻫﻲ ﭨﭙﻲ‬
‫ﭘﺌﺠﻲ‪ ،‬درﻳﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﻨﻦ ﮔﺠﮕﻮڙن ﮐﺎن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻧﻪ ڊﭴﺠﻲ ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ درﻳﺎ‪ ‬۾ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻓﻨﺎ ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﺟﻲ‪ .‬אﻫﻲ ﺋﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻣﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء אﻣﺮ ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻣﺮﮢﻮ ﺗﻪ آﻫﻲ ﺋﻲ آﻫﻲ ﭘﺮ אﮔﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌرﺗﻲ ﺟﻲ ﻣﭥﺎن ﺟﺎن ﺟﻮ ﻧﺬرאﻧﻮ ڏﺋﻲ ﺷﻬﺎدت ﺟﻮ درﺟﻮ‬
‫وﭠﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺎﻟﻮ زﻧﺪه رﻫﻨﺪو‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺮﻧﺪא ﻧﺎﻫﻦ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ ﺳﺒﺐ آﻫﻲ ﺟﻮ وﻃﻦ ﺗﺎن ﺟﺎن ﻓﺪא‬
‫ﻛﻨﺪڙ אڄ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ۾ ﻣﻴﺠﺮ ﻋﺰﻳﺰ ﭜﭩﻲ‪ ،‬دوﻟﻬﻪ درﻳﺎء ﺧﺎن‪،‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬دودو ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﻣﺤﺘﺮﻣﻪ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﭜﭩﻮ وﻏﻴﺮه ﺳﻲ ﺳﭛ ﺷﻬﺎدت ﺳﺒﺐ אﻣﺮ ﺑﮣﺠﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﭘﺮ آﺧﺮت ۾ אﻧﻬﻦ ﻻِء ﭔﻴﮣﻮ אﺟﺮ آﻫﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﻲ وﻃﻦ ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ۾ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻓﻨﺎ ﻛﺮي ﭤﺎ‬
‫ﮀﮇﻳﻦ ﺳﻲ אﻣﺮ ﺑﮣﺠﻲ ﭤﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎن ﺟﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭔﻴﮣﻮ אﺟﺮ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻫﻨﺌﻴﻦ ﻫﻮﻧﺪ ﻣﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭔﮇي‪ ‬ﺟﺎ ﭔﻴﮣــــــــــــــــــــﺎ ﭤﻴﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪53‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫دورن‬
‫ﺌﺊ و‬
‫ﺌﺊ و‬ ‫ي ادب‬
‫ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ ﺳﻨﮅ ۾ אﭼﮡ ﮐﺎن وﭠﻲ ﮘﮣﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪ .‬אن ﮐﺎن אڳ ﺗﺎرﻳﺦ ۾ ﻛﻮ‬
‫אدﺑﻲ אﻫﭵﺎڻ ﻫﭣ ﻧﻪ אﭼﻲ ﺳﮕﮭﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ אﭼﮡ ﺳﺎن ﺳﻨﮅ ۾ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻮن رﺳﻤﻮن‪ ،‬روאج ۽‬
‫ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﺳﻨﮅي אدب ﺗﻲ ﺑﻪ ﻻزﻣﻲ אﺛﺮ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻋﺮﺑﻦ ﮐﺎن אڳ ﺳﻨﮅ ۾ ﻫﺘﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻘﺎﻣﻲ ﭔﻮﻟﻲ رאﺋﺞ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﺛﺒﻮت رאﺟﺎ ڏאﻫﺮ ﺟﻲ ﺳﻨﺪس ﭜﺎ‪ ‬ڏﻫﺮﺳﻴﻦ ﺳﺎن ﺧﻂ و ﻛﺘﺎﺑﺖ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ دور ۾ ﺳﻨﮅ ۾ אﺳﻼم ﺟﻲ ﭘﮑﻴﮍ ﭤﻲ‪ .‬ﻗﺮآن ﭘﺎכ ﺟﻮ ﺳﻨﮅي ۾ ﺗﺮﺟﻤﻮ ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﺟﻮ وڏو ﻛﺎرﻧﺎﻣﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻛﺘﺎب ” ﭼﭻ ﻧﺎﻣﻮن“ ﻋﺮف ﻓﺘﺢ ﻧﺎﻣﻮ ﭼﻴﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﻻﮐﻲ ﺟﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻨﮅ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻛﺘﺎب ”ﻣﻨﻬﺎج אﻟﺪﻳﻦ وאﻟﻤﻠﻚ“‬
‫آﻫﻲ‪ .‬ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ دور۾ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ ڏאﻫﺎ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﻓﺎﺿﻞ‪ ،‬אدﻳﺐ‪ ،‬دאﻧﺸﻮر‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ ۽ ﺳﺎﺋﻨﺴﺪאن ﺳﻨﮅ ﮐﺎن‬
‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﻮﻛﻠﻴﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺳﻨﺪن ﻋﻠﻢ ۽ڏאﻫﭗ ﺳﺎن ﻋﺮب ﻣﻌﺎﺷﺮي ﮐﻲ ﻓﻴﺾ ﻣﻠﻲ ﺳﮕﮭﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣﺮي ﺧﺎﻧﺪאن ﺟﺎ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻧﺴﻞ ﺟﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺳﻨﮅي ﻫﺌﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي‬
‫ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻧﺸﻮﻧﻤﺎ אن دور ۾ ﭤﻲ‪ .‬ﺳﻤﻦ ﺟﻲ دور ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﻋﺎم ﭤﻲ ﭼﻜﻲ ﻫﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﺧﺎﺗﻤﻮ‪921‬ﻫﻪ ۾ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫אرﻏﻮﻧﻦ ﺗﺮﺧﺎﻧﻦ ۽ ﻣﻐﻠﻦ ﺟﻲ دور ۾ دﻓﺘﺮي ﭔﻮﻟﻲ ﻓﺎرﺳﻲ ﭤﻲ ﭘﺮ ﺳﻨﮅي אرﺗﻘﺎ ﺑﻪ ﺟﺎري رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻮ دور ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻮ ﺳﻨﻬﺮي دور ﻫﻮ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻓﺮאز ﻛﻠﻬﻮڙو ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﺋﻲ ﺳﻨﮅي ﺗﺨﺘﻲ ﭠﻬﻲ‪.‬‬
‫ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻲ دور ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ ﻣﺬﻫﺒﻲ رﻧﮓ ﭜﺮﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬אﻧﻜﺮي ﺳﻨﮅي אدب ﮐﻲ אﭸﺎ ﺑﻪ‬
‫وڌﻳﻚ ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻠﻲ‪.‬‬
‫אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ دور۾ ﺳﻨﮅي אدب ﮐﻲ ﻫﺮ ﺻﻨﻒ ۾ ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻠﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﮐﻲ ﺗﻤﺎم‬
‫ﮔﮭﮣﻲ אﻫﻤﻴﺖ ڏﻧﻲ ‪.‬درﺳﻲ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﭘﺮڏﻳﻬﻲ אدب ﺟﻮ ﺗﺮﺟﻤﻮ ﻛﺮڻ ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻲ رﺳﺎﻟﻲ ﮐﻲ‬
‫ﺟﺮﻣﻨﻲ ۾ ﺷﺎﻳﻊ ﻛﺮڻ ﺟﻬﮍא ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻢ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪54‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫دور )‪(1351_1051‬‬ ‫ن‬ ‫‪.1‬‬

‫ﺳﻮﻣﺮن ﺟﻮ دور ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎدي ﭘﭥﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ دور ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ روﻣﺎﻧﻮي دאﺳﺘﺎﻧﻦ‪ ،‬رزﻣﻴﻪ‬
‫وאﻗﻌﻦ‪ ،‬ﺳﺨﻲ ﺳﺮدאرن ﺟﻲ ﻛﺎرﻧﺎﻣﻦ ۽ وאﻗﻌﺎﺗﻲ ﺑﻴﺘﻦ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﻴﻮ‪ .‬אﻫﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﺳﻨﮅي‬
‫אدب ﺟﻲ ﺗﺎﭸﻲ ﭘﻴﭩﻮ ﺑﻨﻴﻮن‪ .‬אن ﻣﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אن زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﺋﻲ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۾ אدﺑﻲ زﺑﺎن ﺟﻮن‬
‫ﺳﻤﻮرﻳﻮن ﺻﻼﺣﻴﺘﻮن ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻴﻮن‪ .‬ﻫﻴﭟ אدﺑﻲ ﺟﺎﺋﺰي ﺟﻮ ﻧﭽﻮڙ ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼ‪ :‬ﻋﻤﺮ ﻣﺎروي‪ ،‬ﺳﺴﺌﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ،‬ﻣﻮﻣﻞ رאﮢﻮ‪ ،‬ﻟﻴﻼ‬ ‫ً‬ ‫‪ .1‬ﻫﻦ دور ۾ ﺳﻨﮅ ﺟﺎ روﻣﺎﻧﻮي دאﺳﺘﺎن‬
‫ﭼﻨﻴﺴﺮ‪ ،‬ﺳﻬﮣﻲ ﻣﻴﻬﺎر‪،‬ﺳﻴﻒ אﻟﻤﻠﻮכ‪ ،‬ﺳﻮرٺ رאِء ڏﻳﺎج ۽ ﻣﻮرڙو ﻣﺎﻧﮕﺮ ﻣﭿ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻫﻲ‬
‫دאﺳﺘﺎن ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫‪ .2‬رزﻣﻴﻪ وאﻗﻌﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ۽ ﻋﺎم ﻗﺼﻦ ﻛﻬﺎﮢﻴﻦ ﺗﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﻛﻬﺎﮢﻴﻮن ۽ دאﺳﺘﺎن رאﺋﺞ ﭤﻴﺎ‪،‬‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﻧﺜﺮي دאﺳﺘﺎﻧﻦ ۽ آﮐﺎﮢﻴﻦ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﭘﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻗﺼﻦ ۽ وאﻗﻌﻦ ذرﻳﻌﻲ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ “ﮘﺎﻫﻪ” ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻇﺎﻫﺮ ﭤﻴﺎ‪ .‬ﻫﻲ אﺑﺘﺪאﻋﻲ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﺟﺎ‬
‫ﺑﻴﺖ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ۽ وאﻗﻌﻦ ﺟﻲ وچ ﺗﻲ אﭼﻦ ﭤﺎ ۽ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺗﻮڙي ﻣﺤﻞ ﮐﻲ وڌﻳﻚ‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻨﺎﺋﻴﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ وאﻗﻌﺎﺗﻲ ۽ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺑﻴﺖ ﭘﮡ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﻣﺪﺣﻴﻪ )ﺳﺎرאﻫﻪ ۾ ﭼﻴﻞ( ۽ ﻫﺠﻮﻳﻪ ) ﻣﻼﻣﺖ‬ ‫َ‬ ‫‪.4‬‬
‫ﭰﭩﻜﺎر وאرא( ﺑﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﻫﻦ دور ﺟﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﻟﮍאﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻴﺖ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ אﻫﻲ رزﻣﻴﻪ )ﺟﻨﮕﻲ( ﺷﺎﻋﺮيء ﺟﻮ ﺳﻬﮣﻮ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻮ ﭘﻴﺶ ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫‪ .6‬אﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻣﺒﻠﻐﻦ ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﺟﺎ ﺷﻌﺮ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻦ ۾ אﺳﻼﻣﻲ אﺻﻮﻟﻦ‬
‫ﺳﺎن ﮔﮇ אﺧﻼﻗﻲ ﻫﺪאﻳﺘﻮن ۽ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺑﻲ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ‬
‫ﭤﻮ ﺗﻪ روﺣﺎﻧﻴﺖ ۽ ﺗﺼﻮف ﺟﻮ ﻣﻀﻤﻮن ﻫﻦ دور ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮيء ۾ دאﺧﻞ ﭤﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﻓﻨﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﮔﮭﮣﻲ ﻗﺪر ﺑﻴﺖ ﻳﺎ ﮘﺎﻫﻪ ﻫﻨﺪي ﮀﻨﺪ ودﻳﺎ ﺟﻲ ﺻﻨﻒ “دوﻫﺎ ﮀﻨﺪ” ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫دوﻫﺎ ﮀﻨﺪ ۾ ﻫﺮ ﺑﻴﺖ ۾ ﭔﻪ ﺳﭩﻮن ﭤﻴﻦ ۽ ﻗﺎﻓﻴﻮ ﻫﺮ ﻣﺼﺮع ۾ ﭘﻮﻳﺎن אﭼﻲ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﻛﻲ ﺑﻴﺖ ﺳﻮرﭠﺎ ﮀﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻫﮍن ﺑﻴﺘﻦ ۾ ﺑﻪ ﭔﻪ ﺳﭩﻮن ﭤﻴﻦ ﭤﻴﻮن ﭘﺮ ﻗﺎﻓﻴﻮ‬
‫ﭔﻨﻬﻲ ﺳﭩﻦ ﺟﻲ وچ ﺗﻲ אﭼﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﻫﻲ ﺑﻴﺖ دوﻫﺎ ﺳﻮرﭠﺎ ﻣﻴﻞ وאرא آﻫﻦ‪ .‬אﻫﮍن ﺑﻴﺘﻦ ﺟﻲ ﭔﻦ ﺳﭩﻦ ﻣﺎن ﻫﻚ دوﻫﺎ ﮀﻨﺪ ﺟﻲ ﺗﻪ ﭔﺌﻲ‬
‫ﺳﻮرٺ ﮀﻨﺪ ﺟﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .10‬ﭤﻮرڙא ﺑﻴﺖ ﭨﻦ ﺳﭩﻦ وאرא ﺑﻪ ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ‪ :‬ﭘﻴﺮ ﭘﭡﻲ ﺟﻲ روאﻳﺖ ﺟﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ آﻳﻞ‬
‫ﺑﻴﺖ ڍوري رאِء ﻻِء ﻫﺠﻮﻳﻪ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺑﻬﺎوﻟﭙﻮر ﮔﺰﻳﭩﻴﺌﺮ ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﺳﺎن ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن‬
‫ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ אن ﺋﻲ زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﭨﻦ ﺳﭩﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﭽﻲ ﭼﻜﻮ ﻫﻮ‪ .‬אﻫﻮ ﭨﻦ‬
‫ﺳﭩﻦ وאرن ﺑﻴﺘﻦ ۾ ﻫﻚ ﺳﭧ دوﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﻮرﭠﺎ ﮀﻨﺪ وאري‪ ،‬ﭔﻲ ﺳﭧ دوﻫﺎ ﮀﻨﺪ وאري ۽ ﭨﻴﻦ ﺳﭧ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪55‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻮرﭠﺎ ﮀﻨﺪ وאري آﻫﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﭔﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﺳﭩﻦ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﭘﻮﺋﻴﻦ ﺳﭧ ﺟﻲ وچ‬
‫ﺗﻲ ﻗﺎﻓﻴﻮ آﮢﮡ ﺟﻲ روאﻳﺖ אن وﻗﺖ ﺋﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﻲ‪ ،‬אﻫﺎ אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫ﻓﻨﻲ روאﻳﺖ ﺑﮣﺠﻲ وﺋﻲ‪.‬‬
‫‪ .11‬אﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻣﺒﻠﻐﻦ ﺟﺎ ﭼﻴﻞ ﮔﻨﺎن “وאﺋﻲ” ﻳﺎ אﺑﺘﺪאﻋﻲ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﺟﻲ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺳﭩﺎ‪ ‬ﺟﻲ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻣﺼﺮع “ﭤﻞ” ۽ ورאﮢﻲ ﺟﻮ ﻛﻢ ڏﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ .12‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻧﻴﻢ ﻋﺸﻘﻴﻪ ﻗﺼﺎ ﭘﮡ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬ﺟﻦ ﺟﻮ ﺳﻮﻣﺮن ﺟﻲ دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺎن ﺗﻌﻠﻖ‬
‫آﻫﻲ‪.‬ﺟﻦ ۾ دﻣﮡ ﺳﻮﻧﺎرو‪ ،‬ﻣﻞ ﻣﺤﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻬﺮ ﻧﺎز۽ ﺧﺪא دوﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ دور ﺟﺎ رزﻣﻴﻪ‬
‫دאﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺳﻮﻣﺮن ۽ ﮔﺠﺮאت ﺟﻮن ﻟﮍאﺋﻴﻮن‪ ،‬دودي ۽ ﭼﻨﻴﺴﺮ ﺟﻲ وﻳﮍﻫﻪ‪ ،‬ﭴﺎم ﺣﺎﻟﻲ ۽ ُﻫﻤﻴﺮ‬
‫ً‬
‫ﻣﺜﻼ ﮘﺎم‪ ،‬ﮘﻴﭻ‪،‬‬ ‫ﺳﻮﻣﺮي ﺟﺎ وאﻗﻌﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮِء ﻟﻮכ אدب ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﺳﺮﺟﻴﻮ‬
‫وאﻗﻌﺎﺗﻲ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﻟﻮכ دאﺳﺘﺎن ۽ رزﻣﻴﻪ ﺷﺎﻋﺮي وﻏﻴﺮه ﭼﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬אن‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮאِء אﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻣﺒﻠﻐﻦ ”ﮔﻨﺎن” ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﭼﻴﺎ‪ .‬ﻫﻦ دور ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮن ۾ ﺳﻤﻨﮓ ﭼﺎرڻ‪،‬‬
‫ﭜﺎﮘﻮ ﭜﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺮ ﺻﺪرאﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻧﻮر אﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﺳﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻫﻦ‪.‬‬

‫دور‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺳﻤﻦ ﺟﻮ دور ﭘﮡ ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻮ ﺗﻌﻤﻴﺮي دور ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻦ دور ﺟﻮ ﺟﻴﻜﻮ אدﺑﻲ ذﺧﻴﺮو ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫אن ﺗﻲ ﻫﻦ ﮐﺎن אڳ ﺑﺤﺚ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻴﭟ אن אدﺑﻲ ذﺧﻴﺮي ﺟﻮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﺟﺎﺋﺰو ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻣﻨﮃ ۾ ﻟﺴﺎﻧﻲ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻮن ۽ אدﺑﻲ روאﻳﺘﻮن ﺳﺎﮘﻴﻮن ﺳﻮﻣﺮن وאري دور وאرﻳﻮن رﻫﻴﻮن‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺨﺎ ۽ ﺳﻮرﻫﻴﺎﺋﻲ ﺟﺎ ﻗﺼﺎ ﮘﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ وچ ﺗﻲ ﮘﺎﻫﻮن ﺑﻪ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن ﻫﻴﻮن‪ .‬אﻧﻬﻦ‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮאِء وאﻗﻌﺎﺗﻲ ۽ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺑﻴﺖ ﭘﮡ ﭼﻴﺎ وﻳﺎ‪.‬‬
‫‪ .2‬روﻣﺎﻧﻮي ﻗﺼﺎ ﭘﮡ ﮘﺎﻳﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﻣﻘﺎﻟﻤﺎﺗﻲ ﺑﻴﺖ آﻧﺪא وﻳﺎ‪ .‬אﻫﻮ روאج ﭘﻮِء ﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻫﻦ دور ۾ دﻫﻠﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺣﻜﻤﺮאﻧﻦ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﺣﻤﻼ ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻣﺎﮢﻬﻦ ۾ وﻃﻦ ﮐﻲ‬
‫ڌאرﻳﻦ ﺟﻲ ﻏﻼﻣﻲ‪ ‬ﮐﺎن آزאد رﮐﮡ ﺟﻮ ﺟﺬﺑﻮ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﺬﺑﻲ ﺟﻲ ﻋﺎﻟﻤﻦ ۽ ﺑﺰرﮔﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﺖ אﻓﺰאﺋﻲ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻣﺨﺪوم ﺑﻼول ﮐﻲ אﻧﻬﻲء ﻛﺮي ﺷﻬﻴﺪ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﺬﺑﻲ ﺳﺒﺐ‬
‫ﭠﭩﻲ ﺟﻲ رﻫﺎﻛﻦ ۾ ﻫﻚ ﻓﻘﺮو ﻣﺸﻬﻮر ﭤﻲ وﻳﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﻧﻌﺮو ﻳﺎ ﺟﻨﮕﻲ رﺟﺰ ﭼﺌﻲ‬
‫ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻫﻦ دور ۾ ﺳﺮﻛﺎري زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻓﺎرﺳﻲ‪ ‬۾ ﺗﺼﻨﻴﻒ ۽ ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺟﻮ آﻏﺎز ﭤﻴﻮ ۽ ﺳﻨﮅ‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻴﺪא ﻛﻴﺎ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء אن دور ۾ אﺳﻼﻣﻲ ﻋﻠﻤﻦ ۽ ﻓﻨﻦ ﺑﻪ وڏي ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺟﻴﺪ ﻋﺎﻟﻢ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﺎ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن‪ ،‬ﺣﻤﺎد ﺟﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺦ ﻋﻴﺴﻰ ﻟﻨﮕﻮﭨﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺦ‬
‫ﺟﮭﻨﮉو ﭘﺎﺗﮣﻲ‪ ،‬ﭴﺎم ﻧﻨﺪو‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﺑﻼل‪ ،‬ﻣﻼ ﻋﺒﺪאﻟﺮﺣﻤﺎن ﻋﺮف ﻣﻼ ﻟﭩﺮ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ .5‬ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ۾ ﻛﺎﭠﻴﺎوאڙ‪ ،‬ﻛﭿ‪ ،‬ﮔﺠﺮאت‪،‬ﻟﺴﭕﻴﻠﻲ‪ ،‬ﻗﻼت‪ ،‬ﻣﻜﺮאن‪ ،‬ﺳﺒﻲ‪ ،‬ﭜﺎﮘﻨﺎڙي‪ ،‬ﻻﺳﻲ‪،‬‬
‫ﺟﺪﮔﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭤﺮي ﻣﺤﺎورא وﺟﻮد ۾ آﻳﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪56‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻋﻮאم ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺣﻜﻤﺮאﻧﻦ ﺟﻲ ﺑﻪ ﻣﺎدري زﺑﺎن ﺳﻨﮅي ﻫﺌﻲ‪ .‬אﻧﮑﺎﻧﺴﻮאِء ﺣﻜﻤﺮאن ﭜﭩﻦ ۽ ﭜﺎﻧﻦ‬ ‫‪.6‬‬
‫ﺟﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ ﺳﻨﮅي ﻗﺼﻦ ﺟﻮ ﻋﺎم ﭼﺮﭼﻮ‬
‫ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﺑﺰرﮔﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﻌﺮ ﺟﻲ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺧﻴﺎل وﻳﭽﺎر ۽‬ ‫‪.7‬‬
‫ﺗﺼﻮف ﺟﺎ ﻣﺴﺌﻼ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺘﻦ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫ُ‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﺑﻴﺘﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء אﻫﮍא ﻓﻘﺮא ﺑﻪ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ ﺟﻴﻜﻲ ﺗﻚ ﺑﻨﺪي ۾ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ‪ :‬دروﻳﺶ‬ ‫‪.8‬‬
‫ﻧﻮح ﻫﻮﭤﻴﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭼﻴﻞ ﻓﻘﺮو ﭠﭩﻲ وאرن ۾ ﻣﺸﻬﻮر ﺟﻨﮕﻲ ﻧﻌﺮو ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﻣﺮאد ﺷﻴﺮאزي‪ ‬ﺟﻮ‬
‫ﭼﻴﻞ دﻋﺎﺋﻴﻪ ﻓﻘﺮو‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ﺟﺎ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﻴﺖ ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ אﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﻛﻲ אﮘﻜﭥﻲ ﺟﻲ ﻧﻮﻋﻴﺖ ﺟﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻦ ۾‬ ‫‪.9‬‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻤﻨﺎ آﻫﻲ ۽ ﻛﻦ ۾ وري ﻣﻌﻤﺎﺋﻲ אﻧﺪאز آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ﺟﻲ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺑﻴﺘﻦ ۾ אن وﻗﺖ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺣﻮل‪ ،‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺟﺎﮔﺮאﻓﻲ‪،‬‬ ‫‪.10‬‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ ﺟﻲ אﺛﺮ ۽ ﻣﺎﺣﻮل ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ‪ ‬ﺟﺎ אﻫﭹﺎڻ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺷﻴﺦ ﺣﻤﺎد‪ ،‬دروﻳﺶ ﻧﻮح‬
‫ﻫﻮﭤﻴﺎﮢﻲ ۽ ﻣﺎﻣﻮﺋﻲ ﻓﻘﻴﺮن ﺟﻲ ﺑﻴﺘﻦ ۾ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﺎﺣﻮل ﺟﻮ ﻋﻜﺲ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮﺋﻲ‬
‫ﻓﻘﻴﺮ ﺟﻲ ﺑﻴﺘﻦ ﻣﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ درﻳﺎﺋﻦ‪ ،‬ﻫﺎﻛﮍي ۽ ﭘﺮאڻ ﺟﻲ وﻫﮡ ﺟﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ‬
‫ﭤﻲ‪ .‬אروڙ ﺟﻲ ﭔﻨﮅ ﺟﻮ ﺛﺒﻮت ﻣﻠﻲ ﭤﻮ ۽ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﭘﻴﺪאوאر ﺟﻬﮍوכ‪ :‬ﺑﻬﻪ‪ ،‬ﻣﮁﻲ ۽ ﻟﻮڙﻫﻪ ﺟﻮ‬
‫ذﻛﺮ אﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ אﻫﻲ ﺑﻴﺖ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﻬﺮن درﻳﺎﺋﻦ ﺟﻲ ﺑﻴﻬﻚ‪ ،‬وאﭘﺎر ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ ۽‬
‫ﺗﻤﺪن ﺟﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن ﺟﻲ ﺑﻴﺘﻦ ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אن زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﻣﺪرﺳﻦ ۾ ﻛﻬﮍي ﺗﻌﻠﻴﻢ ڏﻧﻲ‬ ‫‪.11‬‬
‫وﻳﻨﺪي ﻫﺌﻲ ۽ ﻣﺪرﺳﻦ ۾ ﻛﻬﮍא ﻛﻬﮍא ﻛﺘﺎب ﭘﮍﻫﺎﻳﺎ وﻳﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪ .‬אﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻣﺒﻐﻠﻦ ﺟﻲ ﺑﻴﺘﻦ‬
‫ﻣﺎن ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﺤﺮﻳﻜﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن‪ ،‬אﺳﺤﺎق آﻫﻨﮕﺮ ۽ ﻣﺎﻣﻮﺋﻲ ﻓﻘﻴﺮن ﺟﻲ ﺑﻴﺘﻦ ﻣﺎن ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﮘﻮﭠﺎﮢﻲ زﻧﺪﮔﻲ ۽‬ ‫‪.12‬‬
‫ﻣﺎﺣﻮل ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﮀﭳ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ُא َن ﺻﺎف ﻛﺮڻ‪ ،‬درﻳﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﻴﺚ‪ ،‬ﻣﮁﻲ‪ ،‬ﻟﻮڙﻫﻪ‬
‫۽ ﺑﻬﻦ ﺟﻮ وאﭘﺮאﺋﮡ ۽ ﮘﻮﭠﺎﮢﻦ رﺳﺘﻦ ﺗﻲ ۽ ﭘﻴﭽﺮن ﺗﻲ ﻛﻨﮉن ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺑﻴﺘﻦ‬
‫ذرﻳﻌﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﺳﻨﮅي دوﻫﻮﻓﻨﻲ ﺳﭩﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺻﻮرت ﮐﻲ ﭘﻬﺘﻮ‪ .‬دوﻫﻲ ۽‬ ‫‪.13‬‬
‫ﺳﻮرﭠﻲ ﻓﻨﻲ ﺑﻨﺎوت ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻴﺖ ﭼﻴﺎ وﻳﺎ ﺗﻪ دوﻫﻲ ۽ ﺳﻮرٺ ﺟﻲ ﻣﻴﻞ ﺳﺎن ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻓﻨﻲ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ אﻳﺘﺮو ﭘﺮ ﭨﻦ ﺳﭩﻦ وאرא ﺑﻪ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺑﻴﺖ ﭼﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺧﺎص ﻃﺮح ﺳﺎن‬
‫ﻧﺌﻮن ۽ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺗﺠﺮﺑﻮ ﻫﻲ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﺑﻴﺖ ۾ ﭘﻮﺋﻴﻦ ﺳﭧ ﺳﻮرﭠﻲ وאري آﻧﺪي وﺋﻲ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺜﻴﻠﻲ ﺷﻌﺮ ﺟﻮ ﭘﺨﺘﻮ ﭘﺎﻳﻮ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻛﺠﮭﻪ ﺑﻴﺖ ﺳﺴﺌﻲ ﺟﻲ دאﺳﺘﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻤﺜﻴﻠﻲ אﻧﺪאز ﺟﺎ‬ ‫‪.14‬‬
‫ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ۾ ﺗﺼﻮف ﺟﺎ رאز ﺳﻤﺠﮭﺎﻳﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻚ ﺑﻴﺖ ﻣﻮرڙي ۽ ﻣﭿ ﺟﻲ ﻗﺼﻲ ڏאﻧﻬﻦ‬
‫אﺷﺎرو ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬אن ۾ ﺑﻪ ﺗﺼﻮف ﺟﻮ ﻣﺴﺌﻠﻮ ﺳﻤﺠﮭﺎﻳﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺸﻬﻮر ﻗﺼﻦ ۽ دאﺳﺘﺎﻧﻦ‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﭔﻴﻦ ﺗﺸﺒﻴﻬﻦ ۽ ﺗﻤﺜﻴﻠﻦ ذرﻳﻌﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﮐﻲ وאﺿﻊ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻦ دور ۾‬
‫روﺣﺎﻧﻴﺖ ۽ ﺗﺼﻮف ﺟﻮ ﻣﻀﻤﻮن ﺗﺸﺒﻴﻬﻦ ۽ ﺗﻤﺜﻴﻠﻦ ذرﻳﻌﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪57‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺑﻴﺖ ۾ وڌﻳﻚ رﻧﮕﻴﻨﻲ دﻟﻜﺸﻲ ۽ ﺗﻨﻮع ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺗﺸﺒﻴﻬﻮن ۽ ﺗﻤﺜﻴﻠﻮن ﻣﺎﺣﻮل ﻣﺎن ﺋﻲ‬
‫ﮐﻨﻴﻮن وﻳﻮن‪.‬‬
‫‪ .15‬ﺻﻮﻓﻴﻦ ﺟﻲ ﺳﻤﺎع ﺟﻦ ﻣﺤﻔﻠﻦ ۾ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ﭘﮍﻫﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬אﻫﻲ ﻣﺤﻔﻠﻮن ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ﺟﻲ‬
‫אوﺳﺮ ﺟﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ אﻫﻢ ذرﻳﻌﻮ ﺑﮣﻴﻮن ۽ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ﻋﺎم ۽ ﻣﺸﻬﻮر ﻣﻘﺒﻮل ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .16‬ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ۾ ﻋﺸﻘﻴﻪ ۽ ﻓﺮאﻗﻴﻪ ﻣﻀﻤﻮن دאﺧﻞ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺑﻴﺖ ۾ وڌﻳﻚ دﻟﻜﺸﻲ ۽‬
‫אﺛﺮ אﻧﮕﻴﺰي آﺋﻲ‪.‬‬
‫‪ .17‬ﻧﻈﻢ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻧﺜﺮ ۾ ﺑﻪ ﺳﻤﻦ ﺳﺮدאرن ﺟﻲ ﺳﺨﺎوت ۽ ﺑﻬﺎدري‪ ‬ﺟﺎ ﺑﻴﺎن ﭤﻴﮡ ﻟﮙﺎ ۽ دאﺳﺘﺎن‬
‫ﮔﻮﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻗﺎﺋﺪه ﻓﻦ ﺟﻲ ﺻﻮرت אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ .18‬אﻟﻒ אﺷﺒﺎع وאرو ﻗﺎﻓﻴﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﺳﻤﻦ ﺟﻲ دور ۾ ‪1486‬ع ۾ ﭘﻴﺮ ﻣﺮאد ﺷﻴﺮאزي ﭠﭩﻮي‬
‫ﺟﻲ ﭼﻴﻞ دﻋﺎﺋﻴﻪ ﻓﻘﺮي “ אو ﭜﺎﺗﻲ! رب ڏي وڏي ﭴﻤﺎرא” ۾ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻧﻈﻢ ﺟﻮ روאج אن زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﻴﻮ‪ .‬אﻟﺒﺖ ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻲ‬
‫دور ۾ وڏي ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫‪ .19‬אن دور ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾ ﮔﺮאﻣﺮ ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻛﻴﺌﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن دﻟﭽﺴﭗ آﻫﻦ‪ .‬ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن ﺟﻲ‬
‫ﻫﻚ ﺑﻴﺖ ۾ “ ﺟﻮﮘﺎﻳﻮس”‪ “،‬ﻣﻮن ﮐﻲ ﺟﺎﮘﺎﻳﻮ” ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﻛﻢ آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﺎﻻﻧﻜﻪ אڄ אﻳﺌﻦ‬
‫ﭼﻮڻ درﺳﺖ ﻧﻪ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬אڄ ﺟﻲ ﻣﺤﺎوري ﻣﻮﺟﺐ ﺟﺎﮘﺎﻳﻮس ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ﭤﻴﻨﺪي “ ﻫﻦ ﮐﻲ ﺟﺎﮘﺎﻳﻮ”‪.‬‬
‫ﻣﻮن ﮐﻲ ﺟﺎﮘﺎﻳﻮ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ “ﺟﺎﮘﺎﻳﻮم” אﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح אن دور ۾ ﺿﻤﻴﺮي‬
‫ﭘﮁﺎڙﻳﻦ ﺟﻮ ﻋﺎم روאج ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻬﮍوכ‪ :‬ﭤﻴﻮس‪ ،‬ﻟﮅوم‪ ،‬ﭤﻴﺎم‪ ،‬ورﻳﺎم‪ ،‬ﭘﮍﻫﻴﻮم وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ .20‬אﺳﺤﺎق آﻫﻨﮕﺮ ﺟﻲ ﺑﻴﺖ ۾ “ﻛﺮن” אﺳﺘﻌﻤﺎل آﻫﻲ‪ .‬אﭴﻮﻛﻲ ﻣﻌﻴﺎري ﻣﺤﺎوري ۾ “ﻛﻦ” ﻛﻢ‬
‫אﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אن زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﻓﻌﻞ “ﻛﻦ” ۾ “ر” ﺟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻋﺎم ﻫﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻴﻜﺐ آﺑﺎد ﺟﻲ ﻛﻦ ﺣﺼﻦ ۾ אڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ “ﻛﻦ” ﺟﻲ ﺑﺪرאن “ﻛﺮن” ﺟﻮ ﻟﻔﻆ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﺌﻲ‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣﭥﺌﻴﻦ ﺗﺠﺰﺋﻲ ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻨﺪو ﺗﻪ ﺳﻨﮅي ﺑﻴﺖ ﺳﻤﻦ ﺟﻲ دور ﺗﺎﺋﻴﻦ אرﺗﻘﺎﺋﻲ ﻣﻨﺰﻟﻮن ﻃﺌﻲ ﻛﺮي‬
‫ﻓﻨﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﻓﻨﻲ אوﺳﺮ ﺗﻲ ﻧﻈﺮ وﺟﮭﺠﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אن‬
‫وﻗﺖ ﺑﻴﺖ ﺟﻴﻜﻲ ﻓﻨﻲ روאﻳﺘﻮن אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي ﭼﻜﻮ ﻫﻮ אﻫﻲ אڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻫﻠﻴﻮن אﭼﻦ‪ .‬אﻟﺒﺖ ﭘﻮﺋﻴﻦ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﺳﭩﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﺪאد ۾ אﺿﺎﻓﻮ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﭘﻮﺋﻴﻦ ﺳﭧ ﺟﻲ وچ ﺗﻲ ﻗﺎﻓﻴﻪ آﮢﮡ‬
‫ﺟﻲ روאﻳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺖ ﺟﻲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻓﻨﻲ روאﻳﺖ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬אن وﻗﺖ ﺟﻴﻜﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻮي ۽ ﺗﻤﺜﻴﻠﻲ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻮن אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ ﻫﻴﻮن‪ ،‬אﻫﻲ אڄ ﺑﻪ ﺳﺎﮘﻴﻮ‪ .‬ﻫﻠﻴﻮن אﭼﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪58‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫دور‬ ‫ڙن‬ ‫‪.3‬‬

‫ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻲ دور ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻮ ﺗﺬﻛﺮو ﻣﭥﻲ אﭼﻲ ﭼﻜﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﺖ ﻫﻴﭟ אن دور ﺟﻲ‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ אرﺗﻘﺎ ﺟﻮ ﺗﺠﺰﻳﻮ ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻨﺪو ﺗﻪ ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻮ دور‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﺳﻨﻬﺮي دور ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﻫﺮ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن وڌي ‪ ،‬وﻳﺠﮭﻲ‪ ،‬אﺳﺮي‪،‬‬
‫אﭜﺮي ۽ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻘﺎم ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭘﻬﺘﻲ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻫﻦ دور ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺟﻬﮍو ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﮐﻲ‬
‫ﻓﻜﺮ ﺟﻲ ﮔﮭﺮאﺋﻲ ۽ وﺳﻌﺖ ﺑﺨﺸﻲ ۽ ﻓﻨﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﮐﺎﺋﻨﺲ ﭘﻮء אڄ ﺗﺎﺋﻴﻦ‬
‫ﺳﻮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮن ﺳﻨﺪن ﺗﺘﺒﻊ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻛﻮ ﺑﻪ ﺳﺎﮢﺲ ﺑﺮﻣﻴﭽﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﮭﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﻓﻨﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن אرﺗﻘﺎﺋﻲ ﻣﻨﺰﻟﻮن ﻃﺌﻲ ﻛﺮي‪ ،‬ﻓﻨﻲ ﭘﺨﺘﮕﻲ ۽ وﺳﻌﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺪس ﺳﻨﻮאرڻ ۽ ﺳﻴﻨﮕﺎرڻ ﺟﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ رﺿﻮي رאه ﮔﮭﮍي ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ‬
‫ﮐﻴﺲ אﻧﻬﻲ‪ ‬رאﻫﻪ ﺗﺎن وﭠﻲ ﻋﺮوج ﺗﻲ ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ‪ .‬ﻫﻦ دور ﮐﺎن אڳ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﭼﺌﻦ ﻣﺼﺮﻋﻦ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺑﻴﺖ ﻟﮑﻴﺎ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻦ دور ۾ אﭸﺎ ﺑﻪ وڌﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﺎ ﭤﻴﺎ ۽ ﺑﻴﺖ ۾ وڏي ﺧﻮﺑﻲ ۽‬
‫ﺧﻮﺑﺼﻮرﺗﻲ ﭘﻴﺪא ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ אﻳﺘﺮو‪ ،‬ﭘﺮ ﮔﮭﮣﻴﻦ ﻣﺼﺮﻋﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ڊﮔﻬﺎ ۽ ﭘﺨﺘﺎ‬
‫ﺑﻴﺖ ﭘﮡ ﻟﮑﻴﺎ وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻛﺒﺖ ﭼﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻫﻲ ﻛﺒﺖ ﺧﺎص ﻃﺮح ﺳﺎن ﻣﺨﺪوم‬
‫אﺑﻮאﻟﺤﺴﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﭠﭩﻮي ۽ ﻣﺨﺪوم ﺿﻴﺎء אﻟﺪﻳﻦ وﻏﻴﺮه ﺟﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻀﻤﻮﻧﻦ ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺑﻴﺖ ۾ ﺗﺼﻮف ﺟﺎ ﻣﺴﺌﻼ ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻟﻴﺎت ﺟﻲ رﻧﮓ ۾ رﮜﻲ دﻟﻜﺶ ۽‬
‫رﻧﮕﻴﻦ ﻛﺮي ﭘﻴﺶ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﻫﻦ دور ﺟﻲ ﺑﻴﺘﻦ ۾ ﺣﺴﻦ و ﻋﺸﻖ ﺟﻮ ذﻛﺮ‪ ،‬ﻫﺠﺮ ۽ وﺻﺎل‬
‫ﺟﻮ ﺑﻴﺎن دﻟﮕﺪאز אﻧﺪאز ۾ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ אﻳﺘﺮو ﭘﺮ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻫﺎر ﺳﻴﻨﮕﺎر ﺟﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ۾‬
‫ﻫﻨﺪي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ אﺛﺮ ﻫﻴﭟ “ﺳﻴﻨﮕﺎر” ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن ﻫﻚ ﻧﺌﻴﻦ ﺻﻨﻒ وﺟﻮد ۾ آﺋﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﻋﻨﺎﻳﺖ رﺿﻮي ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﮕﺎر ﺟﺎ ﺑﻴﺖ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻴﻨﮕﺎر ﺟﺎ אوאﺋﻠﻲ‬
‫۽ ﺧﺎص ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻼل ﮐﭩﻲ ۽ ﺻﺎﺑﺮ ﻣﻮﭼﻲ آﻫﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺳﻴﻨﮕﺎر ﺟﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻴﺪא‬
‫ﭤﻴﺎ ﭘﺮ “ﺟﻼل ﮐﭩﻲ” ﺟﻲ درﺟﻲ ﮐﻲ ﻛﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﭽﻲ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﻬﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﺘﺎﺑﻦ ﻣﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ دور ﮐﺎن אڳ ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن‬
‫ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﻫﻚ ﺻﻨﻒ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﺳﻨﮅ ۾ ﻣﻘﺒﻮل ﻫﺌﻲ ۽ ﮘﺎﺋﻲ وﻳﻨﺪي ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﻗﺪﻳﻢ زﻣﺎﻧﻲ ﺟﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻮ אﺳﺎن ﮐﻲ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﻧﻪ ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﺷﺎﻫﻪ‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ﺟﻲ وڏي ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ رﺿﻮي ﺟﻲ رﺳﺎﻟﻲ ۾ رאﮘﺪאري‪ ‬ﻻِء ﻫﻚ‬
‫ﺻﻨﻒ ﻣﻠﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ وאﺋﻲ ﭼﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ وאﺋﻲ‪ ‬ﮐﻲ אﭸﺎ ﺑﻪ وڌﻳﻚ‬
‫ﺧﻮﺑﺼﻮرت ۽ ﭘﺮאﺛﺮ ﺑﻨﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ ﺋﻲ دور ۾ ﻣﭥﻲ אﺗﺮ ۾ ﺑﻪ אﺳﺎن ﮐﻲ ﻣﻴﺎن ﺻﺎﺣﺐ ڏﻧﻲ‬
‫ﻓﺎروﻗﻲ ۽ ﺧﻠﻴﻞ ﻻﺷﺎري‪ ‬ﺟﻲ ﺷﻌﺮ ۾ ﺳﺎﮘﻲ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻛﻼم ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻲ‬
‫ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن ﺳﮇﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﻣﺎن ﻇﺎﻫﺮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﭥﻲ אﺗﺮ ۾ ﺳﺎﮘﺌﻲ ﺻﻨﻒ ﮐﻲ “ﻛﺎﻓﻲ” ۽‬
‫ﻫﻴﭟ ﻻڙ ۾ “وאﺋﻲ” ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن ﺳﮇﻳﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺗﻤﺎم‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪59‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﮔﮭﮣﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ ۽ אﺗﺮ ﺗﻮڙي ﻻڙ ۾ ﮔﮭﮣﻮ ﻛﺮي ﻫﻚ ﺋﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﭤﻲ ﭘﺮ‬
‫ﻓﻨﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺳﻨﺪن ﭘﺨﺘﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﻫﻦ دور ۾ ﺋﻲ ﭘﻴﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺑﻨﻴﺎدي ﻋﻤﺎرت ﺗﻲ ﭘﻮِء ﺟﻲ‬
‫ﺷﺎﻋﺮن ﺳﻬﮣﻲ ﻋﻤﺎرت אڏي‪ ،‬אن ۾ رﻧﮓ روپ ﭜﺮﻳﺎ ۽ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﮐﻲ وڌﻳﻚ رﻧﮕﻴﻦ ۽ دﻟﻜﺶ‬
‫ﺑﻨﺎﻳﻮ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺣﺼﺮت ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ אن دﻟﻜﺸﻲ‪ ،‬رﻧﮕﻴﻨﻲ‪ ،‬אﺛﺮ אﻧﮕﻴﺰي ۽ ﭘﺨﺘﮕﻲ‬
‫ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ‪ ،‬ﮐﻴﺲ ﻋﺮوج ﺗﻲ ﭘﻬﭽﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫‪ .4‬אﻟﻒ ﺷﺒﺎع وאرو ﻧﻈﻢ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﺮ ﻣﺼﺮع ﺟﻲ ﭘﻮﻳﺎن אﻟﻒ ﻟﮙﺎﺋﻲ ﻗﺎﻓﻴﻮ ﺑﻨﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻫﮍو ﻧﻈﻢ ﭘﻬﺮﻳﺎﺋﻴﻦ ﭘﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻟﮑﻮي‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻫﻦ دور ۾ ﻣﺨﺪوم אﺑﻮאﻟﺤﺴﻦ‬
‫אﻟﺼﻠﻮت” אﻟﻒ אﺷﺒﺎع ۾ ﻟﮑﻲ ﺳﻨﮅي אدب ۾ وڏو وאڌאرو‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﻜﻤﻞ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﺘﺎب “ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻛﻴﻮ‪ .‬ﮐﺎﻧﺌﺲ ﭘﻮِء ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﭠﭩﻮي ‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﻋﺒﺪא�‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﻋﺒﺪאﻟﺨﺎﻟﻖ‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﻣﺤﻤﺪ‬
‫אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﭜﭩﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﻋﺒﺪאﻟﺮﺣﻴﻢ ﮔﺮﻫﻮڙي‪ ،‬ﻣﺨﺪوم ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﺎﺋﻲ ۽ ﭔﻴﻦ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ‬
‫ﻛﺘﺎب ﻟﮑﻴﺎ‪ .‬ﻛﻦ אدﻳﺒﻦ ﺟﻮ ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻧﻈﻢ ﻧﻪ آﻫﻲ ﭘﺮ ﻗﺪﻳﻢ ﻧﺜﺮ ﺟﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ אﻫﻮ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺟﻮ אن ۾ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﮔﮭﮣﻮ ﻛﺮي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻀﻤﻮن אدא‬
‫ﭤﻴﻨﺪو رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﺑﻪ אﻧﻬﻦ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ אﻫﮍא ﺳﻬﮣﺎ ﺑﻴﺖ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺷﺮﻳﻌﺖ آﻫﻲ ۽‬
‫ﺷﺎﻋﺮ ﺟﺎ ﺟﺬﺑﺎت ۽ אﺣﺴﺎﺳﺎت ﭘﮡ ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻫﻦ ﻧﻈﻢ ۾ אﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ آﻫﻲ ﺟﻮ‬
‫ﻫﻚ ﺧﺎص ﻟﻬﺠﻲ ﺳﺎن ﺟﮭﻮﻧﮕﺎري ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻧﮑﺎﻧﺴﻮِء ﺳﻨﺪس ﻫﻚ ﺧﺎص وزن ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪،‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﺪאر ﻣﺎﺗﺮאﺋﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ אﻟﺤﺎن ﺗﻲ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ دאﮢﻲ ﻛﮣﻲ۽ وڌﺟﮡ ۽‬
‫ﮔﮭﭩﺠﮡ ﺟﻲ ﮔﻨﺠﺎﺋﺶ رﻫﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫‪ . .5‬ﻫﻦ دور ۾ ﻣﺨﺪوم אﺑﻮאﻟﺤﺴﻦ ﻣﻜﻤﻞ ﺳﻨﮅي ﺻﻮرﺗﺨﻄﻲ ﺗﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻋﺮﺑﻲ ۽‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ אﮐﺮن ﮐﺎن ﺳﻮאِء ﭠﻴﭟ ﺳﻨﮅي آوאزن ﻻِء ﻧﻴﻮن ﺻﻮرﺗﻮن ﻣﻘﺮر ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء‬
‫ﺳﻨﮅي‪ ‬۾ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﮡ ﻣﻤﻜﻦ ﭤﻲ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﺨﺪوم אﺑﻮאﻟﺤﺴﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﺑﻪ אن ۾ ﻣﻜﻤﻞ‬
‫ﻛﺘﺎب ﻟﮑﻴﻮ ۽ ﭔﻴﻦ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﻋﺎﻟﻤﻦ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﻴﺎ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻣﻜﻤﻞ ﺳﻨﮅي ﻛﺘﺎب ﻟﮑﮡ ﺟﻮ روאج ﻫﻦ دور ۾ ﭘﻴﻮ‪ .‬אﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻛﺘﺎب‬
‫אﻟﺼﻠﻮت” آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎن ﭘﻮِء ﻣﺨﺪوم ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﭠﭩﻮي ۽ ﭔﻴﻦ‬‫ٰ‬ ‫ﻣﺨﺪوم אﺑﻮאﻟﺤﺴﻦ ﺟﻮ “ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﻴﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺧﺎﻟﺺ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﻦ ﻟﮑﮡ ﺟﻮ روאج ﺑﻪ‬
‫ﻫﻦ ﺋﻲ دور ۾ ﭘﻴﻮ ۽ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ אﻫﮍא ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﺗﻴﺎر ﭤﻴﺎ‪ .‬אﻫﮍن ﻣﺠﻤﻮﻋﻦ ﮐﻲ “رﺳﺎﻟﻮ” ﺳﮇﻳﻮ‬
‫وﻳﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﺟﻮ رﺳﺎﻟﻮ אن ﺟﻮ ﻳﺎدﮔﺎر آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﻣﺨﺪوم ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﺎﺋﻲ ۽ ﻣﺨﺪوم ﻋﺒﺪאﻟﺮﺣﻴﻢ ﮔﺮﻫﻮڙي ﺗﻤﺎم ﻃﻮﻳﻞ ﻧﻈﻢ ﻟﮑﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻦ‬
‫ﮐﻲ “ﻛﻠﻤﺎت” ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﺳﺎن ﺳﮇﻳﻮ وﻳﻮ‪ .‬אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮאﮢﻲ אﺳﻠﻮب ﺗﻲ ﭔﻴﻦ‬
‫ﮔﮭﮣﻦ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ ﭘﺮ אﻧﺠﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﻫﻦ دور ۾ ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﻣﻮﻟﻮد ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﻫﻦ دور ۾ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻣﺨﺪوم ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﺎﺋﻲ ۽ ﻣﺨﺪوم‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﺮﺋﻮف ﭜﭩﻲ ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺷﻌﺮ ﺟﺎ ﺑﻨﻴﺎدي ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻦ‪ .‬ﺳﭛ ﮐﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎﺋﻴﻦ אﻧﻬﻦ ﺑﺰرﮔﻦ‬
‫ﺟﺎ ﺋﻲ ﻣﻮﻟﻮد ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﻣﻮﻟﻮد ﭼﻴﺎ ۽ ﻣﻮﻟﻮد ﺟﻲ ﺻﻨﻒ وڏي‬
‫ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪60‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻨﮅي ﻣﺪﺣﻮن‪ ،‬ﻣﻨﺎﻗﺒﺎ ۽ ﻣﻌﺠﺰא ﺑﻪ ﺳﭛ ﮐﺎن ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻣﻌﺠﺰن ۽ ﻣﻨﺎﻗﺒﻦ ﺟﻮ‬ ‫‪.9‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺨﺪوم ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﭠﭩﻮي ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬ﺳﻨﺪس ﻛﺘﺎب “ﻗﻮت אﻟﻌﺎﺷﻘﻴﻦ”‬
‫۾ ﺣﻀﻮر ﻛﺮﻳﻢ ﷺ ﺟﻦ ﺟﺎ ﻣﻌﺠﺰא ﻣﻨﻈﻮم ﭤﻴﻞ آﻫﻦ ۽ ﻫﻦ ۾ ﻣﻨﺎﻗﺒﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺪح‬
‫ﺟﻮ אوאﺋﻠﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻤﻦ ﭼﺎرڻ آﻫﻲ ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮء ﻣﺨﺪوم ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﺎﺋﻲ ۽ ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻓﺮאز‬
‫ﻣﺪح ﺟﺎ ﺑﻴﻨﻈﻴﺮ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫وאﻗﻌﺎﺗﻲ ۽ رزﻣﻴﻪ ﺷﺎﻋﺮي ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻣﺨﺪوم ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﺎﺋﻲ ‪ ،‬ﻣﺨﺪوم‬ ‫‪.10‬‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﺮﺣﻤﺎن ﮐﻬﮍن وאري ﺟﻲ ﺷﻬﺎدت ﺟﻮ وאﻗﻌﻮ ﻣﻨﻈﻮم ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬۾‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﺷﺎﻫﻜﺎر آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻤﻦ ﭼﺎرڻ‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﻧﻮر ﻣﺤﻤﺪ ﻛﻠﻬﻮڙي ۽ ﻗﻼت ﺟﻲ ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﻋﺒﺪא� ﺧﺎن ﺟﻲ وچ ۾ ﻟﮙﻞ ﻟﮍאﺋﻲ ﺟﻮ رزﻣﻴﻪ دאﺳﺘﺎن ﻣﻨﻈﻮم ﻛﻴﻮ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮِء ﻓﻄﺮت‬
‫ﻧﮕﺎري ۽ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري ﺟﺎ ﭘﮡ ﺳﻬﮣﺎ ﻣﺜﺎل ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي ‪ ‬ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻣﺨﺪوم ﻋﺒﺪאﻟﺮﺋﻮف ﭜﭩﻲ ﭘﻬﺮﻳﻮن‬ ‫‪.11‬‬
‫ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﻣﻮﻟﻮد ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض ﺟﻲ وزن ﻣﻮﺟﺐ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻓﺮאز ﺟﻲ‬
‫ﻣﺪح ۾ ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض ﺟﻮ אﺛﺮ ﻛﺎر ﻓﺮﻣﺎ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻏﺰل ﺟﺎ אﻫﭹﺎڻ ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻧﻮر ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺮزא ﺗﻘﻲ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻆ ﻋﺎﻟﻲ ۽ ﻣﻴﺎن ﮀﺘﻦ‬ ‫‪.12‬‬
‫ﺟﻲ ﻏﺰﻟﻦ ﺟﺎ ﻧﻤﻮﻧﺎ ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ زﺑﺎن ﺳﻬﮣﻲ ۽ ﺳﻠﻮﮢﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫دور )‪1843‬ع _ ‪1782‬ع(‬ ‫ن‪ /‬ﺌ ن‬ ‫‪.4‬‬

‫ﻣﻴﺮن ﺟﻲ دور ۾ ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽ אدب ﺟﻲ وڏي ﺗﺮﻗﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻴﭟ אن دور ﺟﻮ ﺟﺎﺋﺰو ﭘﻴﺶ ﻛﺠﻲ‬
‫ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﺷﻌﺮ ۾ ﻓﺎرﺳﻲ ۽ ﻋﺮﺑﻲ ﻟﻔﻆ ﮔﮭﮣﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ אن‬ ‫‪.1‬‬
‫ﺳﺴﻠﺴﻠﻲ م ﺳﭛ ﮐﺎن وڌﻳﻚ אﮘﺮو آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﺮﻛﻴﺒﻦ ﺟﺎ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺶ ﻛﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﻏﺰل وڌﻳﻚ ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻲ ﻏﺰل ﺟﺎ ﻧﻤﻮﻧﺎ ﻣﻠﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ‬ ‫‪.2‬‬
‫۾ ﺣﻀﺮت ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺧﻠﻴﻔﻮ ﻛﺮم א�‪ ،‬ﻣﻴﺮ ﻧﺼﻴﺮ ﺧﺎن ۽ ﻣﻴﺮ‬
‫ﺣﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﺻﻨﻔﻦ ﺟﻬﮍوכ‪ :‬ﻣﺮﺛﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺪس‪ ،‬ﻣﺨﻤﺲ‪ ،‬ﻣﺜﻨﻮي‪ ،‬رﺑﺎﻋﻲ ۽ ﺳﻼم ﺟﻮ‬ ‫‪.3‬‬
‫روאج ﭘﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻨﻈﻮم ﻗﺼﻲ ﮔﻮﺋﻲ‪ ‬ﺟﻮ روאج ﭘﻴﻮ‪ .‬אن ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﺣﻔﻴﻆ ﺗﻴﻮﻧﻲ ﺟﻮ “ﻣﻮﻣﻞ‬ ‫‪.4‬‬
‫رאﮢﻮ” ۽ ﺧﻠﻴﻔﻲ ﻋﺒﺪא� ﺟﻮ “ﻟﻴﻠﻰ ﻣﺠﻨﻮن” ﺷﺎﻫﻜﺎر ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ رﮐﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪61‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫‪ .5‬ﻫﻦ دور ۾ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﺟﻲ وڏي ﭘﺨﺘﮕﻲ آﺋﻲ ۽ ﻣﻨﺠﮭﺲ دﻟﻜﺸﻲ ۽ رﻧﮕﻴﻨﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻲ ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ‪‬‬
‫ﮐﻲ ﻋﺮوج ﺗﻲ ﭘﻬﭽﺎﺋﮡ وאرو ﺣﻀﺮت ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻫﻦ دور ۾ ﮔﮭﮍوﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﭘﮡ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ۾ ﻫﺮ ﺑﻨﺪ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ورאﮢﻲ אﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ “ﮔﻬﮍوﻟﻲ ﭜﺮڻ ﭤﻲ وﭸﺎن” ﻟﻔﻆ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﺳﭛ ﮐﺎن ﭘﻬﺮﻳﻦ‬
‫ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ ﻣﻠﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﮭﻮﻟﮣﻮ ﺑﻴﺖ ﺟﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﺑﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻗﺴﻢ ﺑﻪ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﺎ ﺑﻴﺖ ۽ ﻛﺎﻓﻴﻮن‬ ‫‪.7‬‬
‫ﺳﭛ ﮐﺎن ﭘﻬﺮﻳﺎن ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺟﻲ رﺳﺎﻟﻲ ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﭨﻴﻬﻪ אﮐﺮي‪ ‬ﺟﻮ روאج ﻛﺠﮫ ﻗﺪر אڳ ﺑﻪ ﻫﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ﺟﺎ ﺧﺎص ۽ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻦ دور‬ ‫‪.8‬‬
‫۾ ﭤﻲ ﮔﺰرﻳﺎ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﺣﻤﻞ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري‪ ،‬ﻣﻼن ﺻﺎﺣﺒﮇﻧﻮ‪ ،‬ﺧﻠﻴﻔﻮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﻟﻐﺎري ۽ آﺧﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﭽﻞ “אﻧﻮر” ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﻟﻒ אﺷﺒﺎع ﺟﻲ ﻧﻈﻢ ۾ ﺑﻪ ﻛﺠﮫ ﻛﺘﺎب ﻟﮑﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬אن ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﺷﻌﺮ ﻫﻨﻦ ﺷﺎﻋﺮن ﭼﻴﻮ‪ :‬ﺳﻴﺪ‬ ‫‪.9‬‬
‫ﺧﻴﺮ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ אﺷﺮف‪ ،‬ﻣﻮﻟﻮي وﻟﻲ ﻣﺤﻤﺪ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﻣﻮﻟﻮد ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﻫﻦ دور ۾ وڏي ﺗﺮﻗﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﻣﻮﻟﻮد ﭼﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﻓﺘﺢ‬ ‫‪.10‬‬
‫ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺧﻠﻴﻔﻮ ﻛﺮم א�‪ ،‬ﭘﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ אﺷﺮف ۽ ﻣﻼن ﺻﺎﺣﺒﮇﻧﻲ ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺪאح ۽ ﻣﻨﺎﺟﺎت ﺑﻪ وڏي ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﻣﺪאﺣﻮن‪ ،‬ﻣﻨﺎﺟﺎﺗﻮن ۽ ﻣﻌﺠﺰא ﭼﻴﺎ‪،‬‬ ‫‪.11‬‬
‫ﺟﻦ ﻣﺎن ﻣﻼن ﺻﺎﺣﺒﮇﻧﻮ‪ ،‬ﺻﺪر אﻟﺪﻳﻦ ﭼﺎرڻ‪ ،‬ﺣﻤﻞ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري‪ ،‬ﻓﺘﺢ ﻓﻘﻴﺮ ۽ آﺧﻮﻧﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﭽﻞ‬
‫ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﻗﺒﺎ ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻧﻈﻢ ۾ אﺻﺤﺎﺑﻦ ۽ אوﻟﻴﺎﺋﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺌﻲ‬ ‫‪.12‬‬
‫وﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ אﺷﺮف ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﺎ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺠﺰא ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻧﻈﻢ ۾ ﭘﺎڻ ﺳﮙﻮرنﷺ ﺟﺎ ﻣﻌﺠﺰא ﺑﻴﺎن ﻛﻴﺎ‬ ‫‪.13‬‬
‫وﻳﻨﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺧﻴﺮ ﺷﺎﻫﻪ ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺎﻳﺎ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﺠﻮ ﮔﻮﺋﻲ ﺟﻮ روאج ﺑﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺧﻴﺮ ﺷﺎﻫﻪ ۽ ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﻫﻜﭕﺌﻲ‬ ‫‪.14‬‬
‫ﺟﻮن ﻫﺠﻮون ﻟﮑﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ رزﻣﻴﻪ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﺎ ﭘﮡ ﺳﭡﺎ ﻧﻤﻮﻧﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ﺟﺎ ﻣﺜﺎل ﺧﻠﻴﻔﻲ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ‬ ‫‪.15‬‬
‫ﺟﻲ “ﺳﺮ ﻛﻴﮇאري” ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺣﻴﺪر ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ “ﺟﻨﮓ ﻧﺎﻣﻪ” ۽ ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ “ﻣﺮﺛﻴﻦ”‬
‫۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﺧﻠﻴﻔﻮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺮ ﻛﻴﮇאري ﮐﻲ ﻗﻮﻣﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ‬ ‫‪.16‬‬
‫ﻮرﻣﻦ‬‫אﻇﻬﺎر ﺟﻮ ذرﻳﻌﻮ ﺑﮣﺎﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻛﻴﮇאري ۾ ﻗﻮﻣﻲ ﺟﻮش ۽ ﺟﺬﺑﻮ آﻫﻲ ۽ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ُﺳ ِ‬
‫ﺟﻲ ﺳﺎرאﻫﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﻫﻨﺪو ﺳﺎﻋﺮن ﺟﻮ ﺷﻌﺮ ﭘﮡ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﺎﻣﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺳﻠﻮﻛﻦ ﺳﺎن ﮔﮇ دﻟﭙﺖ ۽ ﺳﻨﺪس‬ ‫‪.17‬‬
‫ﮔﺮو آﺳﺮدאس “آﺳﻮ” ﺟﻮ ﺷﻌﺮ ﭘﮡ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ﻧﺜﺮ ﺟﺎ אﺑﺘﺪאﻋﻲ ﻧﻤﻮﻧﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﻬﺮﻳﻮن ﻧﺜﺮ آﻫﻲ آﺧﻮﻧﺪ ﻋﺰﻳﺰ א�‬ ‫‪.18‬‬
‫ﺧﺎن ﺟﻮ ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻮ ﺗﺤﺖ אﻟﻠﻔﻆ ﺗﺮﺟﻤﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪62‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻮ آﺧﺮي ﺣﻜﻤﺮאن ﻣﻴﺎن ﻋﺒﺪאﻟﻨﺒﻲ ﻛﻠﻬﻮڙو ۽ ﭨﺎﻟﭙﺮ ﺳﺮدאر ﻣﻴﺮ ﻓﺘﺢ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن‬
‫ﺟﻲ وچ ۾ ﻫﺎﻻﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻴﺪאن ۾ ﺗﻤﺎم وڏي ﺟﻨﮓ ﻟﮙﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﻛﻠﻬﻮڙن ﮐﻲ‬
‫ﺷﻜﺴﺖ آﺋﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻲ دور ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﭨﺎﻟﭙﺮ ﺑﻪ ﻛﻠﻬﻮڙن وאﻧﮕﻲ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻧﺴﻞ ﺟﺎ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻫﻦ دور ۾ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي אدب ۽ زﺑﺎن‬
‫ﮐﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻠﻲ ۽ ﺧﻮد ﭨﺎﻟﭙﺮ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ دوﺳﺖ ﻫﺌﺎ‪ .‬ﮐﻴﻦ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺳﺎن ﺑﻲ ﺣﺪ دﻟﭽﺴﭙﻲ ﻫﺌﻲ ۽‬
‫ﺷﺎﻋﺮن ﺟﻮ ﻗﺪر ﻛﻨﺪא ﻫﺌﺎ‪.‬‬

‫دور‬ ‫ن‬ ‫‪ .5‬ا‬

‫‪1843‬ع ۾ ﻣﻴﺎﮢﻲ ۽ دﭔﻲ ﺟﻲ ﺟﻨﮓ ۾ ﻣﻴﺮن ﮐﻲ ﺷﻜﺴﺖ ڏﺋﻲ אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﻗﺒﻀﻮ ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﺳﻨﮅي אدب ۽ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﻧﺌﻮن ﺑﺎب ﺷﺮوع ﭤﻴﻮ ۽ ﻓﺎرﺳﻲ‪ ‬ﺑﺪرאن ﺳﻨﮅي‬
‫ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﮐﻲ دﻓﺘﺮي زﺑﺎن ۽ ذرﻳﻌﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﮣﺎﻳﻮ وﻳﻮ ۽ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﮑﮡ ۽ ﭘﮍﻫﮡ ﻻِء ﻧﺌﻴﻦ‬
‫ﺻﻮرﺗﺨﻄﻲ ﺑﮣﺎﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﺤﺖ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ‪ ‬ﺟﻮن رאﻫﻮن ﮐﻠﻴﻮن ۽ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ‬
‫ﻛﺘﺎب ﮀﭙﺠﮡ ﻟﮙﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻦ دور ۾ ﻧﺎول‪ ،‬ڊرאﻣﺎ‪ ،‬אﻓﺴﺎﻧﺎ ۽ ﻛﻬﺎﮢﻴﻮن ﻟﮑﻴﻮن وﻳﻮن ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﻲ‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻦ ﮐﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﮣﺎﻳﻮ وﻳﻮ ۽ ﻓﺮﺿﻲ ﻗﺼﺎ رﻗﻢ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬אن ﺳﺎن ﮔﮇو ﮔﮇ ﻧﻈﻢ ﺟﻲ ﺻﻨﻔﻦ ۾‬
‫ﻧﻮאڻ آﺋﻲ ۽ ڏور‪ ،‬ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﺳﻴﻨﮕﺎر‪ ،‬ﻟﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻮرو ۽ وאﻗﻌﺎﺗﻲ ﺑﻴﺖ ﭘﻴﺶ ﭤﻴﮡ ﻟﮙﺎ ۽ אن ﺳﺎن ﮔﮇو ﮔﮇ‬
‫ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻏﺰل‪ ،‬ﻣﺮﺛﻴﻮ ۽ ﻣﻮﻟﻮد ﺟﻬﮍﻳﻦ ﺻﻨﻔﻦ ﮐﻲ ﭘﮡ ﺗﺮﻗﻲ وﭠﺮאﺋﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﻫﻦ دور ﺟﺎ ﻧﺎﻣﻴﺎره ﺷﺎﻋﺮ‬
‫ﻣﻴﺮ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺴﻴﻦ ﺧﺎن ﺳﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ‪ ،‬ﺷﻤﺲ אﻟﺪﻳﻦ ﺑﻠﺒﻞ‪ ،‬ﻣﺼﺮي ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻏﻼم ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﺎﮢﻲ‪ ،‬ڊאﻛﭩﺮ אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﺧﻠﻴﻞ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺤﻤﺪ אﺣﺴﻦ وﻏﻴﺮه ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻣﻬﺎﭜﺎري ﻟﮍאﺋﻲ‪ ‬ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻋﻮאم ۾ ﻧﻮאن אﻣﻨﮓ ۽ وﻟﻮﻟﻪ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﺎ ۽ ﻛﺎﻓﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﺳﺠﺎﮘﻲ ﭘﮡ آﺋﻲ ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﻟﻴﮑﻜﻦ ﺳﻤﺎج ﺟﻲ אﺻﻼح ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻘﺼﺪن ﮐﻲ ﺳﺎﻣﻬﻮن رﮐﻲ‬
‫ﻟﮑﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻲ אوﺳﺮ ﭤﻲ‪.‬‬

‫ده دور‬ ‫‪.6‬‬

‫)‪1947‬ع ﮐﺎن ‪ 2000‬ﺗﺎﺋﻴﻦ(‬

‫‪1947‬ع ۾ ﻣﻠﻚ ﺟﻮ ورﻫﺎﮜﻮ ﭤﻴﻮ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ .‬ﻟﮇ ﭘﻼڻ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻨﺪو ﻫﻠﻴﺎ وﻳﺎ ۽‬
‫ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎﻧﻲ ﺳﻨﮅ ۾ آﻳﺎ‪ .‬ﻫﻨﺪو אدﻳﺐ وﻃﻦ ﺟﺎ وڻ ﭼﮇي وﻳﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﭘﺮאﮢﻦ ﻟﻴﮑﻜﻦ ﺟﻮ ﭤﻮرن ﺳﺎﻟﻦ ۾‬
‫دﻳﻬﺎﻧﺖ ﭤﻴﻮ‪ .‬ﭴﻴﭡﻤﻞ ﭘﺮאﺳﺮא ‪1948‬ع ۾‪ ،‬ﻛﺎﻛﻲ ﭜﻴﺮو ﻣﻞ ‪1953‬ع ۾‪ ،‬۽ ﻻﻟﭽﻨﺪ אﻣﺮ ڏﻧﻲ ﻣﻞ ‪1954‬ع ۾‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪63‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫وﻓﺎت ﻛﺌﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽ אدب ﺟﺎ ﭔﻪ ﻣﺎڳ ۽ ﻣﻜﺎن ﭤﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﻫﻚ ﺳﻨﮅ ۾ ﭔﻴﻮ ﻫﻨﺪ ۾‪.‬‬
‫ﭔﻨﻬﻲ ﻫﻨﺪن ﺗﻲ אدﻳﺐ وﻗﺖ ﺟﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎﺋﻦ ﮐﺎن ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻴﺎ ۽ ﺳﻨﮅي אدب ﻫﻚ ﻧﺌﻴﻦ ﺷﺮوﻋﺎت‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻴﻨﺌﺮ ﺣﺴﻦ و ﻋﺸﻖ‪ ،‬ﮔﻞ و ﺑﻠﺒﻞ ﺟﻮ ﺑﻴﺎن ﮔﮭﭩﺠﻲ وﻳﻮ ۽ ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﻲ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﻦ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺟﺎِء ورﺗﻲ‪.‬‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﭠﻬﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺳﻨﮅي אدب ۾ ﻛﺠﮫ ﻗﺪر ﻣﺎﭠﺎﺋﻲ אﭼﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻮِء ﺟﻠﺪ ﺋﻲ אدﻳﺒﻦ ﭘﺎڻ‬
‫ﺳﻨﭝﺎﻟﻴﻮ ۽ زﺑﺎن ۽ אدب ﺟﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﺟﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ ﭘﺎڻ ﭘﺘﻮڙﻳﺎﺋﻮن‪ .‬אن ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ دور ۾ ﺣﺎﺟﻲ ﻣﺤﻤﻮد‬
‫“ﺧﺎدم” ﻣﺮﺣﻮم )אدﻳﺐ ﺳﻨﮅ( ﺟﺎري رﮐﻨﺪو آﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ وڏي ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪.‬‬
‫אن ﮐﺎﻧﺴﻮאء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺻﺪאرت ﻫﻴﭟ ﻫﻠﻨﺪڙ ﻫﻦ رﺳﺎﻟﻲ “אدﻳﺐ ﺳﻨﮅ” ۾ ﻟﻮכ אدب‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﻟﻐﺖ ۽‬
‫ﺳﻨﮅي ﺛﻘﺎﻓﺖ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻴﺎري ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ڏﻧﺎﺋﻴﻦ‪ .‬رﺳﺎﻟﻲ ﮐﻲ ﻫﻼﺋﮡ ﺳﺎن ﮔﮇ “ﺧﺎدم” ﻣﺮﺣﻮم ﻫﺮ ﺳﺎل‬
‫وڏي ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﺗﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﻬﺮ ۾ אدﻳﺒﻲ ﻛﺎﻧﻔﺮﻧﺴﻮن ﺑﻪ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﺮאﺋﻴﻨﺪو آﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻦ‬
‫ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽ אدب ﮐﻲ ﻓﺮوغ ڏﻳﮡ ﺟﻲ ﺳﻠﺴﻠﻲ ۾ אﻫﻢ ﻛﺮدאر אدא ﻛﻴﻮ‪.‬‬
‫ﻣﺮﻛﺰي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎن ‪1950‬ع ۾ ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ “ﻧﺌﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ” ﺟﺎري ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ אدب ﺟﻲ ﻫﺮ ﺻﻨﻒ‬
‫ﺑﺎﺑﺖ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻣﻮאد ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻴﻮ‪ .‬אن ﺑﻌﺪ ‪1951‬ع ۾ ﺳﻨﮅي אدﺑﻲ ﺑﻮرڊ وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﻨﮅي אدب ‪،‬‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ۽ ﻟﻐﺖ ڏאﻧﻬﻦ ﺟﻮﮘﻮ ڌﻳﺎن ڏﻧﻮ‪1955 .‬ع ۾ ﺑﻮرڊ ﺟﻲ ﻃﺮﻓﺎن ﭨﻤﺎﻫﻲ “ﻣﻬﺮאڻ” ﺟﺎري ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ אدب ﻃﺮف ﺑﻪ ڌﻳﺎن ڏﻧﻮ ﺗﻪ‪ ،‬ﺟﺪﻳﺪ אدب ﮐﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوغ ڏﻧﻮ ۽ אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻫﻲ رﺳﺎﻟﻮ ﺟﺎري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺘﺮم ﻋﺒﺪאﻟﺮزאق “رאز” ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﺳﺎن ‪1952‬ع ۾ “ﺣﺒﻴﺐ ﭘﺒﻠﻴﻜﻴﺸﻦ” ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ אﺷﺎﻋﺘﻲ‬
‫אدאرو ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﺪﻳﺪ אدب ﺑﺎﺑﺖ ﻣﻌﻴﺎري ﻛﺘﺎب ﺷﺎﻳﻊ ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻫﻦ ﺋﻲ دور ۾ ﻧﻮﺟﻮאن אدﻳﺒﻦ “ﺳﻨﮅي אدﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ” ﻗﺎﺋﻢ ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ‪1956‬ع ۾ “ﺳﻨﮅ ﺳﻨﮕﺖ”‬
‫ﺟﻲ ﺻﻮرت אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺳﻨﮕﺖ ﺟﻲ ﻛﺎر ﮔﺬאرﻳﻦ ﮐﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺑﮣﺎﺋﮡ ﻻِء ﻣﺤﺘﺮم אﻳﺎز ﻗﺎدري‪‬‬
‫ﺷﺮوع ۾ وڏو ﻛﻢ ﻛﻴﻮ‪ .‬ﺟﻠﺪ ﺋﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻬﺮن ۾ ﺳﻨﮕﺖ ﺟﻮن ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺷﺎﺧﻮن ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻲ‬
‫وﻳﻮن‪ .‬אن ﺑﻌﺪ وﻗﺖ ﺑﻮﻗﺖ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ אدﺑﻲ ﺟﻤﺎﻋﺘﻮن ۽ אﺷﺎﻋﺘﻲ אدאرא ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وت ۽ وس آﻫﺮﺧﺪﻣﺖ ﭘﺌﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬رﺳﺎﻻ ﺑﻪ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺟﺎري ﭤﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ﻣﺎن ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ‬
‫ﻫﻴﻨﺌﺮ ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺎﻫﻮאر “ﻧﺌﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ” ۽ ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻲ “ﻣﻬﺮאڻ” ﮐﺎﻧﺴﻮאء روح رﻫﺎڻ‪ ،‬ﮘﻮٺ‬
‫ﺳﮅאر‪ ،‬ﻣﺎرﺋﻲ‪ ،‬אدﻳﻮن‪ ،‬ﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ‪ ،‬روح אدب‪ ،‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﻣﻨﺰل‪ ،‬ﺳﺎرﻧﮓ‪ ،‬ﺷﻌﻠﻮ‪ ،‬ﭘﺎرس ﺳﮑﺮ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮅي ڊאﺋﺠﻴﺴﭧ‪ ،‬ﺳﻨﮅي ﺳﺎﻫﺖ‪ ،‬ﻧﺎري‪ ،‬ﻟﻄﻴﻒ ڊאﺋﺠﻴﺴﭧ‪ ،‬ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺳﺎت وﻏﻴﺮه ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ۽‬
‫אدب ﺟﻲ وڏي ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﻫﻴﻨﺌﺮ אﻛﺜﺮ אﻫﻲ رﺳﺎﻻ ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻣﺎن ﻓﻘﻂ “ﻧﺌﻴﻦ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ” “ﻣﻬﺮאڻ” אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ אﺷﺎﻋﺖ ﺟﺎري رﮐﻴﻮ אﭼﻦ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ ﻧﻮאن رﺳﺎﻻ ﺟﻬﮍوכ‪ :‬ﭘﺎرس‪،‬‬
‫ﺳﺎﭸﻬﻪ‪ ،‬ﻧﺌﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﭘﻴﻐﺎم‪ ،‬ﺳﺎرس‪ ،‬ﭘﺮک‪ ،‬ﻧﺌﻮن‪ ،‬ﻧﻴﺎﭘﻮ‪ ،‬ﻛﻴﻨﺠﮭﺮ אدب ۽ ﭔﻴﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ رﺳﺎﻻ ۽‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺳﻠﺴﻼ زﺑﺎن ۽ אدب ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אدﺑﻲ رﺟﺤﺎن‪:‬‬
‫ورﻫﺎﮜﻲ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺳﻨﮅي אدب ﻧﺌﻮن رخ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﻧﻮن ﺷﺎﻋﺮن ﺗﻘﻠﻴﺪي ﺷﺎﻋﺮي ﺗﺮכ‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﺷﺎﻋﺮي ﮐﻲ ﻫﻚ ﻧﺌﻮن رﻧﮓ ۽ روپ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮيء ﺟﻲ ﻣﻀﻤﻮن ۾ ﺑﻪ ﺟﺪت ۽ ﻣﻘﺼﺪﻳﺖ‬
‫ﭘﻴﺪא ﻛﺌﻲ وﺋﻲ ﺗﻪ ﻓﻨﻲ ﺳﭩﺎ ۾ ﺑﻪ ﻧﻮאن ﺗﺠﺮﺑﺎ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪64‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻗﺪﻳﻢ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﺻﻨﻔﻦ ﺑﻴﺖ‪ ،‬وאﺋﻲ ۽ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬۾ ﻧﺌﻮن رﻧﮓ روپ ﭜﺮﻳﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻏﺰل ۽ ﻧﻈﻢ ۾ ﻧﻮאن ﺗﺠﺮﺑﺎ ﻛﺮي‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻣﺰאج ﺳﺎن ﻫﻢ آﻫﻨﮓ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ‪ .‬אن ﺳﺎن ﮔﮇ روאﻳﺖ رﻧﮓ ۾ ﻧﻈﻢ ۽ ﻏﺰل ﻟﮑﮡ وאرא ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻜﺮ ۽ ﻓﻦ ۾‬
‫ﺟﺪت ۽ אﻧﻔﺮאدﻳﺖ ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮא‪ ‬ﻫﻨﺪي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﮔﻴﺖ‬
‫ﺗﻲ ﭘﮡ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺻﻨﻔﻦ ۾‪ ،‬ﺟﻬﮍوכ‪ :‬آزאد‬
‫ﻧﻈﻢ‪ ،‬ﺳﺎﻧﻴﭧ‪ ،‬ﺗﺮאﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺟﺎﭘﺎﻧﻲ ﺻﻨﻒ ﻫﺎﺋﻴﻜﻮ ۽ ﭘﻨﺠﺎﭘﻲ ﺻﻨﻒ ﻣﺎﻫﻴﺎ ۾ ﺑﻪ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ‬
‫ﺟﺬﺑﺎت ۽ אﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﻴﺎن ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻧﺜﺮي ﻧﻈﻢ ﭘﮡ ﻟﮑﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫زﺑﺎن ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻧﻴﭟ ﺳﻨﮅي ﻟﻔﻈﻦ‪ ،‬ﺗﺸﺒﻴﻬﻦ ۽ ﺗﻤﺜﻴﻠﻦ ﺗﻲ زور ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻀﻤﻮﻧﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺴﻨﺪאﻧﻪ ﺗﺠﺰﻳﻮ ﻛﺮي‪ ،‬אن ﺗﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ ۽ ﺳﺮﻣﺎﺋﻴﺪאرאﻧﻪ‬
‫ﻧﻈﺎم ﺟﻲ ﻇﻠﻢ ۽ ڏאڍ ﮐﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ‪ ،‬ﺳﻨﮅي زﺑﺎن ‪،‬אدب ۽ ﺛﻘﺎﻓﺖ ﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ‬
‫زﻳﺎدﺗﻮن ﭤﻴﻮن‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ردﻋﻤﻞ ۾ אدب ۾ وﻃﻦ دوﺳﺘﻲ ۽ وﻃﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺟﻲ ﻣﻀﻤﻮن وڏي אﻫﻤﻴﺖ‬
‫אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﻦ אدﻳﺒﻦ ۽ ﺷﺎﻋﺮن ﺑﻴﻦ אﻻﻗﻮאﻣﻲ ﻣﺴﺌﻠﻦ ﺗﻲ ﭘﮡ ﻟﮑﻴﻮ آﻫﻲ ﭘﺮ ﺳﻨﮅ ﮐﻲ ﻣﺤﻮر‬
‫۽ ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺣﺎﺻﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺳﺎن ﭘﻴﺎر ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻮ אﻇﻬﺎر אڄ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮ ۽ אدﻳﺐ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎدي‬
‫ﻣﻀﻤﻮن ﭤﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫‪1947‬ع ۾ ورﻫﺎﮜﻮ ﭤﻴﻮ ۽ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن وﺟﻮد ۾ آﻳﻮ‪ .‬ﺳﻨﮅي אدب ﺟﻲ وאڌאري ﻻِء ﺳﺮﻛﺎر ۽‬
‫ﻋﻮאﻣﻲ ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ אدﺑﻲ אدאرא ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﺎ وﻳﺎ‪ .‬ﺳﺮﻛﺎر ﺳﻨﮅي אدﺑﻲ ﺑﻮرڊ‪ ،‬אﻧﺴﭩﻴﭩﻴﻮٽ آف‬
‫ﺳﻨﮅﻳﺎﻻﺟﻲ‪ ،‬ﭜﭧ ﺷﺎﻫﻪ ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ﻣﺮﻛﺰ ۽ ﺳﻨﮅي ﻟﻴﻨﮕﻮﻳﺞ אﭤﺎرﭨﻲ ﻧﺎﻟﻲ אدאرא ﻗﺎﺋﻢ ﻛﻴﺎ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻋﻮאﻣﻲ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺗﻲ ﺳﻨﮅي אدﺑﻲ ﺳﻨﮕﺖ‪ ،‬ﺳﻨﮅي אدﺑﻲ ﺳﻮﺳﺎﺋﭩﻲ ۽ ﭔﻴﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ אدﺑﻲ אدאرא ﻗﺎﺋﻢ ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮده دور ۾ ﻧﺎول ﺗﻤﺎم ﮔﮭﭧ ﻟﮑﺠﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻛﺠﮫ ﻧﻪ ﻛﺠﮫ ﻛﻢ אن ﺻﻨﻒ ﺗﻲ‬
‫ﭤﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻛﻬﺎﮢﻲ ﻓﻦ ﺟﻮن אرﺗﻘﺎﺋﻲ ﻣﻨﺰﻟﻮن ﻃﺌﻲ ﻛﺮي ﭘﻜﻲ ۽ ﭘﺨﺘﻲ‬
‫ﺻﻮرت אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي ورﺗﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮده دور ﺟﻲ ﻛﻬﺎﮢﻲ ﻛﺎرن ۾ אﻣﺮ ﺟﻠﻴﻞ‪ ،‬ﺟﻤﺎل אﺑﮍو‪ ،‬אﻳﺎز‬
‫ﻗﺎدري‪ ،‬ﻧﺠﻢ ﻋﺒﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺣﻤﻴﺪ ﺳﻨﮅي ‪ ،‬ﻧﺴﻴﻢ ﮐﺮل‪ ،‬ﻧﻮرאﻟﻬﺪى ﺷﺎﻫﻪ ۽ ﻣﻬﺘﺎب ﻣﺤﺒﻮب ﺟﺎ ﻧﺎﻻ ﺳ ِﺮ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻫﻦ دور ۾ ﻧﺜﺮ ۾ ﺳﻔﺮ ﻧﺎﻣﻲ ﮐﻲ אﻫﻤﻴﺖ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻛﺮي אﻟﻄﺎف ﺷﻴﺦ‬
‫ﺟﺎ ﺳﻔﺮ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﻨﮅي אدب ﻻِء وﺳﻴﻊ ﻣﻮאد ﻓﺮאﻫﻢ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺮس ﻋﺮﺳﺎﮢﻲ‪،‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ ﺟﺒﺎ ر ﺟﻮﮢﻴﺠﻮ ‪ ،‬ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻠﻮچ ۽ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺣﺴﻴﻦ وﻏﻴﺮه ﺳﻔﺮ ﻧﺎﻣﻪ ﻟﮑﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮده دور ۾‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺪر ﺗﺮﻗﻲ ﭤﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﺗﻨﻘﻴﺪ ۽ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺟﻲ ﻣﻴﺪאن ۾‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻫﺮ ﺻﻨﻒ ﺗﻲ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﭤﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺧﺎص ﻃﻮر ﺗﻲ ﻏﺰل‪ ،‬ﮔﻴﺖ‪ ،‬وאﺋﻲ‪،‬‬ ‫ً‬ ‫ﻣﻮﺟﻮده دور ۾‬
‫ﻧﻈﻢ‪ ،‬ﺗﺮאﺋﻴﻞ ۽ آزאد ﻧﻈﻢ وﻏﻴﺮه ﺗﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﭨﻬﻲ ﺟﺎ ﺳﭝﺌﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺮي رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺧﺎص‬
‫ﻃﻮر ﺗﻲ אﻣﺪאد ﺣﺴﻴﻨﻲ‪ ،‬אﻳﺎز ﮔﻞ ‪ ،‬אدل ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ אﻟﺤﻴﺪري‪ ،‬אﺣﻤﺪ ﺧﺎن ﻣﺪﻫﻮش ۽ رאﺷﺪ‬
‫ﻣﻮرאﺋﻲ وﻏﻴﺮه ﺟﺎ ﻧﺎﻻ אﻫﻤﻴﺖ ﺟﻮﮘﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪65‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ــــﺌم ﺌ ي‬
‫ﻗﺼﻴﺪو‬
‫ﻗﺼﻴﺪو ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻟﻔﻆ ”ﻗﺼﺪ“ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “אرאدو ﻛﺮڻ”‪.‬‬
‫אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﻗﺼﻴﺪو ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ אﻫﺎ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﺷﺠﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺳﺨﺎوت ۽‬
‫אﻧﺴﺎن دوﺳﺘﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺌﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ۾ ﺿﺮوري ﻧﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺷﺎﻋﺮ آﺧﺮي‬
‫ﺑﻨﺪ م ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻧﺎﻟﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي‪ .‬ﻫﻦ ۾ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺑﻴﺖ ﺟﻮن ﭔﺌﻲ ﻣﺼﺮﻋﻮن ﭘﺎڻ ۾ ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ‬
‫ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻴﺘﻦ ﺟﻲ ﭘﻮﺋﻴﻦ ﻣﺼﺮع ۽ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻣﺼﺮع ﺟﻮ ﻗﺎﻓﻴﻮ ﺳﺎﮘﻴﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ‬
‫ﺻﻨﻒ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد אﻧﮕﺮﻳﺰن ﺟﻲ دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﭘﻴﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻴﺮ ﺣﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺧﺎن‬
‫ﭨﺎﻟﭙﺮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻣﺤﻤﺪ ﻗﺎﺳﻢ ﻫﺎﻻﮢﻲ‪ ،‬ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﻣﺨﻠﺺ‪ ،‬ﺳﻠﻴﻢ ﮘﺎڙﻫﻮي‪،‬‬
‫ڊאﻛﭩﺮ אﺑﺮאﻫﻴﻢ ﺧﻠﻴﻞ وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﺷﺮאب آﻫﻲ ﻧﺸﻮ אن ﺟﻲ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﭔﮅﺟﻲ ﭼﻮڌאري‪،‬‬

‫ﻛﺮﻳﻮ ﭘﺮﻫﻴﺰ אن ﮐﺎن دوﺳـــــــــﺘﻮ ڏﻳﮑﺎرﻳﻮ ﺑﻴﺰאري‪.‬‬

‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻧﻴﻜﻲ ﺟﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪي ۾ ﺳﭛ ﻣﺬﻫﺐ ﭤﻴﺎ ﺷﺎﻣﻞ‪،‬‬

‫ﻣﮍﺋﻲ ﻫﻨﺪو‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ۽ ﻛﺮﺳﭽﻦ ﻛـــــــﻦ ﻣﺪدﮔﺎري‪.‬‬

‫ﻛﺮڻ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺧﺎص ﻧﺸﻲ ﮐﺎن ﭤــــﻴﻮ وאﺟــــﺐ‪،‬‬

‫אﭼﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﭤﻲ آدم ذאت ﺗﻲ ذאﺗـــــﻲ ﻧﮕﻮﻧﺴﺎري‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪66‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣـــــــــﻮﻟــــــــﻮد‬
‫ﻣﻮﻟﻮد ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻟﻔﻆ ” وﻟﺪ“ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﻧﺌﻮن ﭴﺎول ﭔﺎر”‪.‬‬
‫ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ۾ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﷺ ﺟﻦ وﻻدت ﺗﻲ ﺧﻮﺷﻲ ﺟﻮ אﻇﻬﺎر ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﮔﮇ ﺳﻨﺪس‬
‫ﺛﻨﺎء ۽ ﺻﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺪﻳﻨﻲ ﭘﺎכ ﺟﻲ زﻳﺎرت ﻻِء אﻛﻴﺮ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺘﻦ ﭘﺎכ ﺟﻲ ﺳﺎرאﻫﻪ وﻏﻴﺮه ﻛﺮڻ ﺟﻬﮍא‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻟﻮد ﺟﻲ ﻓﻨﻲ ﺳﭩﺎء وאﺋﻲ ۽ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻬﮍي ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬ﻣﻮﻟﻮد ۾ ﭤﻞ ﮐﺎﻧﺴﻮِء ﭼﺎر ﭘﻨﺞ ﺑﻨﺪ ﻫﻮﻧﺪא‬
‫ﻋﺒﺪאﻟﺮﺋﻮف ﭜﭩﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ رﺿﻮي‪ ،‬ﭘﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ رאﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻴﺾ‬ ‫ُ‬ ‫آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻮﻟﻮد ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﺟﺎ ﺷﺎﻋﺮ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﺧﻠﻴﻔﻮ ﻛﺮم א� ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ آﻫﻦ‪.‬‬

‫وﻳﺮ‪ ،‬ڌي ُﺳﮅﻳــــــــــــــــــــــﺮ ﻣِﭡﺎ‪ ،‬ﻣﻴﺮ ﻣﻮﭼﺎرא‪،‬‬

‫אﭼﻲ َ‬
‫ﻛﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻣﭡﺎ َ‬
‫ﻣﻴﺮ ﻣﻮﭼﺎرא‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ُﺳﮣﻲ َ‬
‫آﻫﻪ‪ ،‬ﻛﺠــــــــــــــﺎن‬
‫ﻗﺒﺮ ﻗﻴﺎم‪ ،‬אﻧﺪر ﭴﺎم‪ ،‬ﻣﭡﺎ ﻣﺎڙ ﻛــــــــــﺠﺎنِء ﻛﺎ‪،‬‬ ‫َ‬
‫אﺗﻲ ﮔﮭﻮٽ‪ ،‬ﻛﺠﺎن ﻣﻮٽ‪ ،‬ﻣﭡﺎ ﻣﻴﺮ ﻣﻮﭼــــــــﺎرא‪،‬‬
‫ﻣﺼﺮي ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﭼﺌﻲ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﻗﻠﺐ אﺟﺎرﻳﻮ‪،‬‬
‫ﻴﺮ ﻣﻮﭼﺎرא‪.‬‬ ‫ﻛﻴﺎن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺗﻮ ﺷﺮﻳﻒ ﻣﭡﺎ ﻣــــــــــــــ َ‬

‫ﻣــــــــــــــــــــــــــﺪאح‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻣﻘﺒﻮل ۽ ﻋﺎم ﺻﻨﻒ ﻣﺪאح آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺪאح ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻟﻔﻆ ”ﻣﺪح“ ﻣﺎن‬
‫ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﺳﺎرאﻫﻪ ﻳﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮڻ”‪ .‬אﻫﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﭜﻠﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻫﺠﻲ‬
‫ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ دوﺳﺖ ﺟﻲ ﭘﺮ ﺳﻨﮅي ۾ ﻣﺪאح אن ﺷﻌﺮ ﮐﻲ ﭼﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﭔﻨﻬﻲ ﺟﻬﺎﻧﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺳﺮدאر ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﷺ‪ ،‬אﺻﺤﺎب ﺳﮙﻮرن‪ ،‬وﻟﻴﻦ ۽ دروﻳﺸﻦ ﺳﺎن دﻟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ۽ ﻋﻘﻴﺪت ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ‬
‫ﻫﺠﻲ‪ .‬אﻛﺜﺮ ﻃﻮر ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ۾ ﻣﺪد ﻻِء ﺳﻮאل ﻛﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻓﻨﻲ ﻧﻈﻢ ﺟﻲ ﺳﭩﺎ‪ ‬ﮐﺎن ڊﮔﮭﻲ ﻧﻈﻢ ﺟﻮ ﻗﺴﻢ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻀﻤﻮن ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن אﻧﻬﻦ ﮐﻲ אﻟﮗ‬
‫ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ‪ .‬ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﻣﺪאﺣﻮن אﻟﻒ אﺷﺒﺎع ﺟﻲ ﻧﻈﻢ ۾ ﻟﮑﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺪאح ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت‬
‫ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻲ دور ۾ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﻤﻦ ﭼﺎرڻ ﻣﺪאح ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻣﺨﺪوم ﻏﻼم‬
‫ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻓﺮאز ﻛﻠﻬﻮڙو‪ ،‬ﺣﻤﻞ ﺧﺎن ﻟﻐﺎري‪ ،‬ﻫﻤﺖ ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ‪ ،‬ﻣﺼﺮي ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﻏﻼم ﺣﻴﺪر ﺷﺮ‪،‬‬
‫آﺧﻮﻧﺪ ﻟﻄﻒ א� وﻏﻴﺮه ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ﺟﺎ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪67‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣــــــــــــــــﺮﺛﻴــﻪ‬
‫ﻣﺮﺛﻴﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻲ ﻟﻔﻆ ” رﺛﻰ“ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﻋﺰﻳﺰ ‪ ،‬دوﺳﺖ‬
‫ﺟﻲ وﻓﺎت ﺟﻮ وאﻗﻌﻮ ڏک ﭜﺮﻳﻞ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﻣﻠﻲ‪ .‬אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﻣﺮﺛﻴﻪ ﺷﻌﺮ ﺟﻲ אﻫﺎ ﺻﻨﻒ אﻫﻲ‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻛﺮﺑﻼ ﺟﻲ ﺷﻬﻴﺪن ﺟﻮ وאﻗﻌﻮ ڌک ﭜﺮﻳﻞ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻫﻲ‪ ‬ﺻﻨﻒ ﻋﺮﺑﻲ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮه ﺧﻨﺴﺎء אﻳﺠﺎد ﻛﺌﻲ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮאء ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאאﻟﻄﻴﻒ ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ﮐﻲ ﺳﺮ ﻛﻴﮇאرو ۾ ﮘﺎﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ۾ ﻫﻦ ﺻﻨﻒ ﮐﻲ ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻲ دور ۾ ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻦ ﮐﻲ ﻣﻜﻤﻞ ﻓﻨﻲ ﺧﻮﺑﻴﻦ ﺳﺎن ﺳﻴﺪ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻋﻠﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﺳﻴﻨﮕﺎرﻳﻮ‪.‬‬

‫ﮀﺎ ﭼﻮאن ﻗﺎﺳﻢ ﺟﻮ ﺗﮍﭘﮡ‪ ،‬ﮀﺎ ﭼﻮאن אﻛــــــــــــــــﺒﺮ ﺟﻮ ﻣﻮت‪،‬‬

‫ﮀﺎ ﭼﻮאن ﻋﺒﺎس ﻛﻴﺌﻦ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﻛﻴﺌﻦ ﻟﮑﺎن אﺻﻐﺮ ﺟﻮ ﻣﻮت‪،‬‬
‫ﻫﻬﮍو ﻣﺎرو ﻛﮇﻫﻦ ﻧﻪ ﭤﻴﻮ‪ ،‬ﻳﻜـــــﺠﺎِء ﻫﻢ ﻟﺸﻜﺮ ﺟﻮ ﻣﻮت‬
‫ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻛﻴﻦ وﺳــــــــــــــــــــــــﺮي ﻫﻲ ﺷﻬﻪ ﺳﺮور ﺟﻮ ﻣﻮت‬

‫رﺑﺎﻋﻲ‬
‫رﺑﺎﻋﻲ ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ‪ .‬رﺑﺎﻋﻲ ﻟﻔﻆ ”رﺑﻊ“ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ‬
‫آﻫﻲ ”ﭼﺎر“‪ .‬אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ אﻫﻮ ﺷﻌﺮ ﺟﻴﻜﻮ ﭼﺌﻦ ﻣﺼﺮﻋﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﺠﻲ‪ .‬رﺑﺎﻋﻲ ﺟﻲ‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻦ‪ ،‬ﭔﺌﻴﻦ ۽ ﭼﻮﭤﻴﻦ ﻣﺼﺮع ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﭨﺌﻴﻦ ﻣﺼﺮع ﺑﻨﺎ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫رﺑﺎﻋﻲ ﺟﻮ وزن ﻣﻘﺮر ﻛﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن رﺑﺎﻋﻲ ﺟﻮ ﻣﻴﺪאن ﺑﻠﻜﻞ ﺗﻨﮓ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﮐﻲ ﺳﭵﻮ ﻣﻔﻬﻮم ﭼﺌﻦ ﺳﭩﻦ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮﮢﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮن ﺻﻮﻓﻴﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﻓﻠﺴﻔﺎﻧﻪ ﺧﻴﺎل‪ ،‬אﺧﻼﻗﻲ ﻣﻀﻤﻮن ۽ ﺑﻴﺒﺎכ ﺧﻴﺎﻟﻦ ﮐﻲ رﺑﺎﻋﻲ ﺟﻮ ﻣﻀﻤﻮن ﺑﮣﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫رﺑﺎﻋﻲ ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﺟﺎ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺨﺪوم ﻃﺎﻟﺐ אﻟﻤﻮﻟﻰ‪ ،‬ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺤﻤﺪ אﺣﺴﻦ‪ ،‬אﻣﺪאد‬
‫ﺣﺴﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺴﻦ ﭨﮑﮍאﺋﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺦ אﻳﺎز وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﺳﺘﺎد ﺑﺨﺎري‬

‫אﻣﻴﺪن ﺟﻲ ﺷﻤﻊ ﮐﻲ ﺟـــــــــــــــــــﻼﻳﻮن وﻳﭡﺎ‪،‬‬

‫ﭘﺮوאﻧﺎ ﺧﻴــــــــــــــــﺎﻟﻦ ﺟﺎ ﭘﭽــــــــــــــﺎﻳﻮن وﻳﭡﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻮڙي ﺟﻮ ﻛﺮي ﺗﻴـــﻞ ﮀﮇﻳﻮن ﭤﺎ رت ﮐﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻔـــــــــﻞ ﺗﻪ ﺑﺤﺮ ﺣﺎل ﻣـــــــــــــــﭽﺎﻳﻮن وﻳﭡﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪68‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ح‬ ‫يا‬
‫۽‬
‫ن‬ ‫ﺌ ي ن‬

‫ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻫﻚ ﺧﺎص ﻋﻠﻢ ﭤﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻫﺮ ﻣﻠﻚ ۽ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻣﺰאج ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺗﺮﺗﻴﺐ ڏﻧﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮن وٽ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ وزن ﺟﺎ ﻋﺎم ﻃﻮر ﺗﻲ ﭔﻪ ﺳﺮﺷﺘﺎ‬
‫رאﺋﺞ آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻚ آﻫﻲ ﻋﺮﺑﻲ ﻓﺎرﺳﻲ “ ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض” ۽ ﭔﻴﻮ آﻫﻲ ﻫﻨﺪي “ ﮀﻨﺪو دﻳﺎ” ۽ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ‬ﺟﻮ‬
‫وزن‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﻔﻈﻲ ۽ ﺻﻮﺗﻲ ﺟﻮڙ ﺟﻚ ﺟﻮن ﺗﻘﺎﺿﺎﺋﻮن ﺋﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﮐﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‬
‫ﺗﻪ ﻫﻮ ﺷﻌﺮ ﺟﻮ ﻛﻬﮍو ﻋﻠﻢ ۽ ﻗﺎﻋﺪو ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﻻِء אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي‪ .‬אﺳﺎن ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻮ ﻛﻨﺪאﺳﻴﻦ ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻨﺪو ﺗﻪ אﻫﺎ ﻫﻨﺪي ﮀﻨﺪ ﺗﻮڙي ﻓﺎرﺳﻲ ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض‪ ،‬ﭔﻨﻬﻲ ﺗﻲ رﭼﻲ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ ۽ אڄ ﺑﻪ رﭼﻲ وﭸﻲ ﭤﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﻫﺘﻲ ﺷﻌﺮي אﺻﻄﻼﺣﻦ ۽ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻛﺠﮭﻪ ﺻﻨﻔﻦ ﺟﻮ ذﻛﺮ‬
‫ﻛﻨﺪאﺳﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻋﺮوض‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﻫﻚ אﻫﮍي ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻋﻠﻢ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﮡ ﺳﺎن ﻣﻮزون ﺷﺎﻋﺮي ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻋﻠﻢ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﮡ ﺳﺎن ﺑﺤﺮ ۽ وزن ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﭤﻲ‪ .‬ﻋﺮوض ﻣﻌﻨﻰ‬
‫”ﺑﻠﻨﺪي“ ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﻫﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺟﻲ אﺑﺘﺪא ﻋﺮب ﺟﻲ ﺳﺮ زﻣﻴﻦ ﮐﺎن ﺷﺮوع ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻮ ﻣﻮﺟﺪ‬
‫ﻣﻜﻲ ﺷﺮﻳﻒ ﺟﻮ ﺧﻠﻴﻞ אﺑﻦ אﺣﻤﺪ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺷﺎﻋﺮي ﻻِء ﻛﺠﻬﻪ אﺻﻮل ۽ ﻗﺎﻧﻮن ﭠﺎﻫﻴﺎ‪ .‬ﻛﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮ‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪69‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭼﻮڻ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻋﺮب ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻴﻤﻲ ﮐﻲ ﺟﻴﻜﺎ وﭼﻴﻦ ﻛﺎﭠﻲ ڏﻳﻨﺪא آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺳﭵﻮ ﺑﺎر ﻫﻮﻧﺪو‬
‫آﻫﻲ אن ﮐﻲ ﻋﺮوض ﭼﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ אﻫﮍي ﺷﺎﻋﺮي ﻋﺮﺑﻦ ﺟﻲ אﭼﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺗﮇﻫﻦ رאﺋﺞ ﭤﻲ‬
‫ﺟﮇﻫﻦ ﺳﻨﮅ ۾ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﻻزﻣﻲ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺎﻋﺮن ﻋﺮﺑﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﺛﺮ وﭠﻨﺪي‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﭘﮡ ﻋﺮوﺿﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺮڻ ﻟﮙﺎ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ‪:‬‬
‫ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ﻟﻔﻆ “ﺷﺒﻴﻬﻪ” ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ﺻﻮرت ﻳﺎ ﺷﻜﻞ‪ .‬ﻋﺎم ﻃﺮح ﺳﺎن ﻛﻨﻬﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻚ ﺷﻲِء ﺟﻲ ﭔﺌﻲ ﺷﻲِء ﺳﺎن ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ڏﻳﮑﺎرڻ ﮐﻲ ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺳﻰ ﮐﻲ ﺷﻴﻨﻬﻦ ﺟﻬﮍو ﺟﻴﺮو آﻫﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻗﺎدر ﻫﺎﭤﻲ‪ ‬ﺟﻬﮍو ﻗﺪآور آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻣﺜﺎل ۾ ﻗﺎدر ﮐﻲ ﻫﺎﭤﻲ‪ ‬ﺳﺎن ۽ ﻣﻮﺳﻰ ﮐﻲ ﺷﻴﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ڏﻧﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬

‫אﺳﺘﻌﺎرو‪:‬‬
‫אﺳﺘﻌﺎرو ﺟﻲ ﻟﻐﻮي ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ” ُאڌאرو وﭠﮡ“‪ .‬אﺳﺘﻌﺎرو ﺑﻪ ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ﺟﻲ ﻛﺎﻓﻲ وﻳﺠﮭﮍאﺋﻲ ﮐﺎن ﻣﻠﻨﺪڙ‬
‫ﻣﻌﻨﻰ رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﺳﺘﻌﺎري ۽ ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ۾ ﻓﺮق ﺻﺮف אﻳﺘﺮو آﻫﻲ ﺗﻪ ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺳﭡﻲ ﺷﻲِء ﺳﺎن ﭜﻴﭧ‬
‫ﻛﺮڻ ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ אﺳﺘﻌﺎرو ﺳﻬﮣﻲ ﺷﻲِء ﺟﻬﮍو ﻟﮙﮡ ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻗﺎدر ﺷﻴﻨﻬﻦ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﻣﻮﺳﻰ ﮔﺪڙ آﻫﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻣﺜﺎل ۾ ﻗﺎدر ﻻِء ﺷﻴﻨﻬﻦ ﻟﻔﻆ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۽ ﻣﻮﺳﻰ ﻻِء ﮔﺪڙ ﻟﻔﻆ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ אوڌאري ورﺗﻲ وﺋﻲ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺗﺠﻨﻴﺲ ﻳﺎ ﺧﻄﻲ ﺣﺮﻓﻲ‪:‬‬

‫ﺗﺠﻨﻴﺲ ﺣﺮﻓﻲ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ﺳﺎﮘﻴﺎ ﻟﻔﻆ ﻳﺎ ﻫﻚ ﺟﻬﮍא אﮐﺮ‪ .‬ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻲ ﺟﺰو ﻟﻔﻈﻲ‬
‫ﺳﭧ ﻳﺎ ﺳﭵﻮ ﺷﻌﺮ ﻫﻢ آوאزﻟﻔﻈﻦ ﺳﺎن‬ ‫َ‬ ‫ﻛﺎرﻳﮕﺮي ﺟﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﮡ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺷﻌﺮ ﺟﻲ‬
‫ﺳﻴﻨﮕﺎرﺟﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫אول א� ﻋﻠﻴﻢ‪ ،‬אﻋـــــــــــــــﻠﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﻮ ڌﮢﻲ‪،‬‬
‫ﻗﺎدر ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﺪرت ﺳﻴﻦ ﻗﺎﺋﻢ آﻫﻲ ﻗﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫وאﻟﻲ وאﺣﺪ وﺣﺪه رאزق رب رﺣــــــــــــــــــــﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺳﻮ ﺳﺎرאﻫﻪ ﺳﭽﻮ ڌﮢﻲ ﭼﺌﻲ ﺣﻤﺪ ﺣـــﻜﻴﻢ‪،‬‬
‫ﻛﺮي ﭘﺎڻ ﻛﺮﻳﻢ ﺟﻮڙون ﺟﻮڙ ﺟـﻬﺎن ﺟﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪70‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﻨﺎﻳﻮ‪:‬‬
‫ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “رﻣﺰ ﻳﺎ אﺷﺎري ۾ ﺑﻴﺎن ﻛﺮڻ”‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ אﺷﺎرن ۾ אﻫﮍא‬
‫ﻟﻔﻆ ﮘﺎﻟﻬﺎﻳﺎ وﭸﻦ ﺟﻮ אن ﺟﻮن ﭔﻪ ﻣﻌﻨﺎﻋﻮن ﻧﻜﺮن‪ .‬ﻟﻔﻆ ﺟﻲ אﺻﻠﻲ ﻣﻌﻨﻰ ﻫﻜﮍي ﻫﺠﻲ ﭘﺮ אن ﻣﺎن‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﺷﻲِء ڏאﻧﻬﻦ אﺷﺎرو ﭤﻴﻞ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﻛﻨﺎﻳﻮ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﻛﻴﺘﺮﻳﻦ ﻋﻮرﺗﻦ ﮔﮇﺟﻲ ﻛﻨﻮאر ﮐﻲ ﻣﻮڙو ڏﻧﻮ‪.‬‬

‫ﻗﺎﻓﻴﻮ‪:‬‬
‫ﻗﺎﻓﻴﻮ אﻧﻬﻦ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ “ ُﻗﻔﺎ” ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ آﻫﻲ ﺗﻪ “ﭘﭡﻴﺎن‬
‫ﻫﻠﮡ”‪ .‬ﻗﺎﻓﻴﻪ وאرא אﻟﻔﺎظ آوאز ۾ ﻫﻚ ﺟﻬﮍא ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪن ﺗﻠﻔﻆ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﭼﺎﻫﺖ ﮐﺎن אﻧﻜﺎري ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﺟﺬﺑﻦ ﺗﻲ ﺑﻤﺒــــــﺎري ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫دﻳﺲ ۾ وﻛﮣﻲ אﻳﻨﺪא آﻫﻦ‪،‬‬
‫אﻫﮍא ﭜﻲ وאﭘــــــــﺎري ﻣﺎﮢﻬﻮ‪.‬‬
‫ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻣﺜﺎل ۾ אﻧﻜﺎري‪ ،‬ﺑﻤﺒﺎري ۽ وאﭘﺎري ﻗﺎﻓﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ردﻳﻒ‪:‬‬
‫ردﻳﻒ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﭔﻴﻠﻬﻪ ﺳﻮאر ﭤﻴﮡ ﻳﺎ ﺟﻮڙﻳﻮאل ﭤﻴﮡ“‪ .‬אﺻﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ אﻫﻮ ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻮ ﺑﻨﺪ‬
‫ﺟﻲ آﺧﺮ ۾ ﺳﺎﮘﻴﻮ ورﺟﺎﻳﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺷﻬﺮ ﺷﻬﺮ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﻮن ﮔﮭﭩﻴﻮن وﺳﺮن ﻧﭥﻴﻮن‪،‬‬
‫۽ ﭜﺖ ﺗﻲ ﭔﺮﻳﻞ ﺑﺘـــــــــــــــﻴﻮن وﺳـــــــــــــﺮن ﻧﭥﻴﻮن‪،‬‬
‫ﻣﻮن ﮔﮭﮣـــــــــــــــﻲ ﺋﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﻣﮕﺮ‪،‬‬
‫ﺗﻮ ﻟﮑــــــــــــــــﻴﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﭼﭡﻴﻮن وﺳﺮن ﻧﭥـــﻴﻮن‪.‬‬
‫ﻣﭥﺌﻴﻦ ﻣﺜﺎل ۾ “وﺳﺮن ﻧﭥﻴﻮن” ردﻳﻒ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻄﻠﻊ‪:‬‬
‫ﻫﻲ ﻟﻔﻆ ﻋﺮﺑﻲ زﺑﺎن ﺟﻲ ﻓﻌﻞ אﻃﻠﻊ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻟﻐﻮي ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﻇﺎﻫﺮﭤﻴﮡ“‪.‬‬
‫אﺻﻄﻼﺣﻲ زﺑﺎن ۾ ﻫﺮ ﻧﻈﻤﻲ ﺻﻨﻒ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ ﭔﻦ ﺳﭩﻦ ﮐﻲ ﻣﻄﻠﻊ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪71‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﻘﻄﻊ‪:‬‬
‫ﻫﻲ ﻟﻔﻆ ﻗﻄﻊ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﭘﻮرو ﭤﻴﮡ“‪ .‬אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﺷﻌﺮ ﺟﻲ ﻫﺮ‬
‫ﺻﻨﻒ ﺟﻲ آﺧﺮي ﺳﭩﻦ ﮐﻲ ﻣﻘﻄﻊ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻛﺜﺮ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺗﺨﻠﺺ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬

‫وزن‪:‬‬
‫ﻋﺮوﺿﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻮ ﺧﺎص ﺟﺰو ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺮ ﺳﭧ ﮐﻲ ﭘﻮري ﻣﺎپ ﺳﺎن ﻟﮑﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺮ‪:‬‬
‫ﺑﺤﺮ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ” ﺳﻤﻨﮉ“‪ .‬ﺷﺎﻋﺮي ۾ ﺑﺤﺮ ﺳﻤﻨﮉ ﺟﻲ وﺳﻌﺖ ﺟﻬﮍو ﻛﻢ ڏﺋﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻲ‪.‬‬
‫אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻲ אﻫﻮ ﻣﺎﭘﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ذرﻳﻌﻲ ﺷﻌﺮ ﺟﻮ وزن ﭘﻮرو ﺑﻴﻬﺎرﻳﻮ وﻳﻨﺪو‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺗﺠﻨﻴﺲ ﺗﺎم‪:‬‬
‫ﺗﺎم ﻣﻌﻨﻰ ”ﭘﻮرو“‪ .‬ﻛﻼم ۾ ﭔﻪ ﻳﺎ ﭔﻦ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ﻟﻔﻆ אﻫﮍא אﭼﻦ ﺟﻦ ﺟﻮ ﻟﮑﮡ ﭘﮍﻫﮡ ﻫﻜﺠﻬﮍو ﻫﺠﻲ‬
‫ﭘﺮ ﻣﻌﻨﻰ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺟﺘﻦ ﻛﺮ ﺟﺘﻦ ﺟﻮ‪ ،‬آﻳﺎ ﻛــــــــﻲ אﻳﻨﺪא‪،‬‬
‫وﭠﻲ ﭘﻨــﻬﻮن ﭘﺎڻ ﺳﺎن وﭨﺎن ﺗﻮ وﻳﻨﺪא‪،‬‬
‫دم ﻧﻪ دﻣﻴﻨﺪא‪ ،‬ﺳﺪא وﻳﻨﺪא ﺳﺎﮢﻴﻬﻪ ڏي‪،‬‬

‫ﺟﺖ ذאت‬ ‫‪ .2‬ﺟﺘﻦ‪:‬‬ ‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮڻ‪ ،‬ﭘﺎڻ ﭘﺘﻮڙڻ‪،‬‬ ‫‪ . 1‬ﺟﺘﻦ‪:‬‬

‫ﺗﺠﻨﻴﺲ ﻧﺎﻗﺺ‪:‬‬
‫ﻫﻦ ﮐﻲ “ ﺗﺠﻨﻴﺲ ﻣﻌﺮف ” ﭘﮡ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻲ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺗﺠﻨﻴﺲ ﺗﺎم ﺟﻬﮍي ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫אﭼﺎر ۾ زﺑﺮ ﻳﺎ زﻳﺮ وﻏﻴﺮه ﺟﻮ ﻓﺮق ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫َو َر ۾ ﻛﻮﻧﻬﻲ َو ُر‪،‬‬
‫ڏﻳﺮن وڏو َو ُر ﻛﻴﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪72‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ُ‬
‫وﻛﮍ‬ ‫‪َ .3‬و ُر ‪:‬‬ ‫‪َ .2‬و ُر‪ :‬وﻛﮍ )ﺧﺮאﺑﻲ(‬ ‫‪َ . 1‬و َر ‪ :‬ﻣﮍس‬

‫ﺗﺠﻨﻴﺲ ﻣﺮﻛﺐ‪:‬‬
‫ﺷﻌﺮ ۾ ﻫﻚ ﻣﺮﻛﺐ ۽ ﭔﺌﻲ ﻣﻔﺮد ﻟﻔﻆ ﮐﻲ ﮘﻨﮃﻳﻞ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﭘﻴﺶ ﻛﺮڻ وאري ﺻﻨﻒ ﮐﻲ ﺗﺠﻨﻴﺲ‬
‫ﻣﺮﻛﺐ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‬
‫ﺟﺎ ﻫﮍ אﻧﺪر ﺟﻲ‪ ،‬ﺳﺎ ﻫﮍ ڏﻧﻲ ﺳﺎﻫﻪ ﮐـــــــــــﻲ‪،‬‬
‫ﺳﺎ ﻫﮍ ﮀﮍي ﻧﻪ ﺳﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺳﺎ ﻫﮍ ﺳـــﺎﻫﮍ ري‬
‫ﺳﺎ ﻫﮍ ﻣﻴﮍ ﺳﻤﻴﻊ ﺗﻪ ﺳﺎ ﻫﮍ ﮀﮇي ﺳﺎﻫﻪ ﺟﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺜﻨﻮي‪:‬‬
‫ﻟﻔﻆ ﻣﺜﻨﻮي ”ﺗﺸﻨﻴﻪ“ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﭔﻪ“ ﻳﺎ ”ﺟﻮڙو“‪ .‬אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﺑﻴﺘﻦ‬
‫ﺟﻲ אن ﻃﻮﻳﻞ ﺳﻠﺴﻠﻲ ﮐﻲ ﻣﺜﻨﻮي ﭼﺌﺠﻲ ﭤﻮ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻛﺎ ﻛﻬﺎﮢﻲ‪ ،‬وאﻗﻌﻮ ﻳﺎ دאﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ‬
‫ﻫﺠﻲ‪ .‬ﻣﺜﻨﻮي ۾ ﻻﺗﻌﺪאد ﺑﻴﺖ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺮ ﻫﻚ ﺑﻴﺖ ﭔﻦ ﻣﺼﺮﻋﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭔﺌﻲ‬
‫ﻣﺼﺮﻋﻮن ﭘﺎڻ ۾ ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﺮ ﻫﻚ ﺑﻴﺖ ﺟﻮ ردﻳﻒ ۽ ﻗﺎﻓﻴﻮ אﻟﮗ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ‬
‫ﻛﻬﺎﮢﻲ אﻳﺌﻦ ﺗﺴﻠﺴﻞ ﺳﺎن ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ زﻧﺠﻴﺮ ﺟﻮن ﻛﮍﻳﻮن ﭘﺎڻ ۾ ﻣﻠﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﻫﺮ دو ﻋﺎﻟﻢ ﺟﻮ ﺷﻬﻨﺸﺎﻫﻪ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ رאز رﺑــــــــــــــﺎﻧﻲ ﺟﻮ آﮔﺎﻫﻪ‪،‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻟــــــــــــــــﻮﻻכ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺎﻟــــــــــﻚ אﻓــــــــﻼכ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺜﻤﻦ‪:‬‬
‫ﻣﺜﻤﻦ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ” אٺ ﺳﭩﻮن“‪ .‬ﺳﭩﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ‬
‫ﮀﻬﻪ ﺳﭩﻮن ﭘﺎڻ ۾ ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﺠﻦ ﭤﻴﻮن ۽ آﺧﺮي ﭔﻪ ﺳﭩﻮن ورאﮢﻲ ﺟﻮ ﭘﻮﺋﻠﮗ ﻫﺠﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﻫﻦ ۾‬
‫ﻗﻮﻣﻲ‪ ،‬אﺧﻼﻗﻲ ۽ ﻋﺸﻘﻴﻪ אﻧﺪאز ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺳﺪא ﺟﻲ ذאت ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻨﺪو אﺳــــــــــﺮאر ﻣﺎن آﻫـــــــــــــﻴﺎن‪،‬‬
‫ﺟﻲ ﻏﻔﻠﺖ ۾ رﻫﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﻛﻨﺪو ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻣﺎن آﻫﻴﺎن‪،‬‬
‫ﻧﺸﻮ ﺳﭛ ﻧﻨﮉ ﺟﻮ ﻧﺎﻫﻲ ﻛﻨﺪو ﺑﻴــــــــــــــــﺪאر ﻣﺎن آﻫﻴﺎن‪،‬‬
‫رﻫﻲ ﺟﻮ ﺳﺴﺖ ﺗﻨﻬﻦ ﮐﺎن ﺳﺪא ﺑﻴﺰאر ﻣـــــــــــــﺎن آﻫﻴﺎن‪،‬‬
‫رﮐﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻴﻜﻮ دل אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻳﺎر ﻣﺎن آﻫــــــــــﻴﺎن‪،‬‬
‫ﺳﻨﺪس ﻧﻮر אﻳﻤﺎن ﮐﻲ ﻛﻨﺪو ﻧــــــــــــــــﺮوאر ﻣﺎن آﻫﻴﺎن‪،‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪73‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﮃي ﻧﻘﺎش ﻓﻄﺮت ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﮀﺎ ﺗﺼﻮﻳــــــــﺮ אي ﺷﺎﻋﺮ‪،‬‬

‫ڏﺳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﺎن ﻛﻮ ﻧﻈﻢ ﻛﺮ ﺗﺤـــــــــﺮﻳﺮ אي ﺷﺎﻋﺮ‬

‫ﻣﺴﺪس‪:‬‬
‫ﻫﻲ ﭘﮡ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﮀﻬﻪ ﻛﻨﮉو“‪ .‬ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض ﺟﻲ ﻗﺎﻋﺪن‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﻫﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ אﻫﺎ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﺎ ﮀﻬﻦ ﺳﭩﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﺠﻲ‪.‬ﻋﺎم ﻃﻮر ﺗﻲ ﺳﻨﺪس‬
‫ﺟﻮڙ ﺟﻚ ﺷﺮوﻋﺎﺗﻲ ﭼﺎر ﺳﭩﻮن ﭘﺎڻ م ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ۽ ﭘﻮﻳﻮن ﭔﻪ ﺳﭩﻮن ﭘﺎڻ ۾ ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﺠﮡ ﻻزﻣﻲ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻦ ۾ ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﺎ ﻣﻀﻤﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ وﻃﻦ ﺟﻲ ﺣﺐ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻲ אﺻﻼﺣﻲ ۽ אﺧﻼﻗﻲ‬
‫ﻣﻀﻤﻮن وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫אﺳﺎن אﻧﺴﺎن אڄ ﺑﻠﻜﻞ ﺻﻔﺎ ﻣﭩﺠﻲ ﭼﻜــــــــــــــــﺎ آﻫﻴﻮن‪،‬‬
‫ﺣﺮس و ﺣﻮس ﺟﻲ دﻳﻮ ﮐﺎن ﻟﭩـــــــــــــــــﺠﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻴﻮن‪،‬‬
‫ﺗﻌﺼﺐ ﻗﻮﻣﻴﺖ ﺟﻲ ﻗﻴـــــــــــــﺪ ﮐﺎن ﻛﭩﺠﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻴﻮن‪،‬‬
‫ﺳﺒﺐ ﻫﻲ آﻫﻲ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﮐﺎن ﺟﮇﻫﻦ ﻫﭩﺠﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻴﻮن‪،‬‬
‫ﺗﮇﻫﻦ ﻛـــــــــــــﻴﻨﻮ אﺳﺎن ۾ ﺗــــــــــــﮇﻫﻦ دل ۾ ﻛﺪورت آ‪،‬‬
‫ﺧﺪא ﺟﻲ ﻧﻴــــــــــﻚ ﺑﻨﺪن ﺟﻲ زﻣـــــــــــــــﺎﻧﻲ ۾ ﺿﺮورت آ‪.‬‬

‫ﻓﺼﺎﺣﺖ‪:‬‬
‫אﻫﻮ ﻛﻼم ﺟﻨﻬﻦ ۾ אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﻛﻢ آﻳﻞ ﻫﺠﻦ ﺟﻮ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ُאﭼﺎر ﺳﺎن زﺑﺎن ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ‬
‫אﭨﻚ ﻣﺤﺴﻮس ﻧﻪ ﭤﺌﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﻓﺼﻴﺢ ﻛﻼم ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﮇﻫﻦ ﻛﮇﻫﻦ ﭘﺮ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ אزﺗﻴﺎر ﻛﻴﻞ ﻫﺠﻲ‪ .‬ﭘﺮ אﻫﻮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻧﻤﻮﻧﻮ ﻛﮇﻫﻦ ﻛﮇﻫﻦ אﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﻛﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪو ﺗﻪ אن ﻛﻼم ﮐﻲ ﻓﺼﻴﺢ ﻛﻼم ﻧﻪ ﭼﺌﺒﻮ‪.‬‬

‫ﺑﻼﻏﺖ‪:‬‬
‫ﻫﻦ ﻣﺎن ﻣﺮאد ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻮ ﻛﻼم وﻗﺖ ۽ ﺣﺎل ﺟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻫﺠﻲ‪ .‬אﻧﺴﺎن ۾ ﻗﺴﻤﻴﻦ ﻗﺴﻤﻴﻦ ﺟﺬﺑﺎ ﭘﻴﺪא‬
‫ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻛﮇﻫﻦ ﻏﻢ وאري ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﺧﻮﺷﻲ وאري‪ ،‬ﻛﮇﻫﻦ ﻣﺴﺘﻲ ۽ ﻣﺪﻫﻮﺷﻲ وאرא‬
‫ﺟﺬﺑﺎ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﻋﺸﻖ ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﺎ‪ ،‬ﻛﮇﻫﻦ ﻛﺎوڙ ﻛﮇﻫﻦ ﮐﻞ‪ ،‬ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻴﻘﺮאري‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ אﻧﻬﻦ ﺳﭝﻨﻲ‬
‫ﻛﻴﻔﻴﺘﻦ ﮐﻲ אﻫﮍي ﺻﻔﺎﺋﻲ ۽ ﭼﭩﺎﺋﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﻣﺨﺘﺼﺮ ﭘﺮ ﻣﻌﻨﻰ ﺧﻴﺰ ﻟﻔﻈﻦ ۾ ﺑﻴﺎن ﻛﺮي ﺟﻮ ﭘﮍﻫﻨﺪڙن‬
‫۽ ﭔﮅﻧﺪڙن ﺟﻮ ڌﻳﺎن אن ﻃﺮف ﭤﻲ وﭸﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪74‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻼﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻼﺳﺖ ﻣﺎن ﻣﺮאد ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻲ ﻛﻼم ۾ אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﻛﻢ آﻳﻞ ﻫﺠﻦ ﺟﻴﻜﻲ روزאﻧﻮ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻨﺪא‬
‫ﻫﺠﻦ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ אﺳﺘﻌﺎرא‪ ،‬ﺗﺸﺒﻴﻬﻮن ۽ ﭔﻴﻮن ﻛﻼﻣﻲ ﺻﻨﻔﻮن אﻫﮍﻳﻮن ﺳﺎدﻳﻮن אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي ﺟﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ‬
‫ﻳﻜﺪم ﺳﻤﺠﮭﻲ وﭸﻦ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ آﻫﺮ ﻟﻄﻒ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻦ ۽ אن ﻛﻼم ﺟﻲ ﺳﻼﺳﺖ ۽‬
‫ﺳﺎدﮔﻲ ڏﺳﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﭘﺎڻ ﭼﻮڻ ﻟﮙﻲ ﺗﻪ אﻫﮍي ﺷﺎﻋﺮي آﺋﻮن ﺑﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺎن ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﺟﺪت‪:‬‬
‫ﺟﺪت ﺟﻮ ﻣﻄﻠﺐ אﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻼم ۾ ﻧﻮאڻ آﮢﻲ‪ .‬אﻫﮍي ﻣﻀﻤﻮن ﺗﻲ ﺷﺎﻋﺮي ﻧﻪ ﻛﺮي‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ אڳ ۾ ﺋﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﻃﺒﻊ آزﻣﺎﺋﻲ ﻛﺌﻲ ﺑﻪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ‬
‫אن ﮐﻲ אﻫﮍي ﻧﻤﻮﻧﻲ אدא ﻛﺮي ﺟﻮ אﻳﺌﻦ ﻣﺤﺴﻮس ﻧﻪ ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﻛﭥﺎن ﻛﻮ ﻧﻘﻞ ﻛﻴﻮ אﭤﺲ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﻄﻠﺐ אﻫﮍن ﻧﻮن ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺳﺎن ﺑﻴﺎن ﻛﺮي ﺟﻮ ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﺟﻮ ڌﻳﺎن ﭨﭩﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪس‬
‫ﻟﻔﻈﻦ ۽ ﺟﻤﻠﻦ ﺟﻮ אﻫﮍو אﺛﺮ ﻫﺠﻲ ﺟﻮ ﭜﺎﻧﺌﺠﻲ ﺗﻪ אﻫﻲ ﻟﻔﻆ ۽ ﺟﻤﻼ ﺳﻨﺪس אﻧﺪر ﻣﺎن אڌﻣﺎ ڏﺋﻲ ﻧﻜﺘﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﮔﻨﺎن‪:‬‬
‫ﮔﻨﺎن ﻟﻔﻆ ﺳﻨﺴﻜﺮت ﺟﻲ ﻟﻔﻆ ”ﮔﻴﺎن“ ﻣﺎن ورﺗﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ﭴﺎڻ ۽ ﻋﻠﻢ آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻴﻦ ﻟﻔﻈﻦ‬
‫۾ אﻫﻮ ﻋﻠﻢ ﺟﻮ ﻋﺒﺎدت‪ ،‬رﻳﺎﺿﺖ ﺟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻲ ۾ ﺣﺎﺻﻞ ﭤﺌﻲ‪ .‬אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﮔﻨﺎن ﺷﻌﺮ ﺟﻮ אﻫﻮ‬
‫ﻗﺴﻢ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ אﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻣﺒﻠﻐﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ڏﻧﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣﺮن ﺟﻲ دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ אﺳﻼم ﺟﻲ ﺟﺪא ﺟﺪא ﻓﺮﻗﻦ ﺟﺎ دאﻋﻲ ﺳﭵﻲ ﻣﻠﻚ ۾ ﭘﮑﮍﺟﻲ وﻳﺎ ‪.‬‬
‫ﺟﻦ ۾ אﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻓﺮﻗﻲ ﺟﺎ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﻪ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺟﻦ ۾ ﺳﻴﺪ ﻧﻮر אﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻮِء ﺷﻤﺲ אﻟﺪﻳﻦ ‪ ،‬ﭘﻮِء ﭘﻴﺮ ﺷﻬﺎب‬
‫אﻟﺪﻳﻦ ۽ ﺳﻨﺪس ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﻴﺮ ﺻﺪرאﻟﺪﻳﻦ ‪1201‬ع ۾ ﺳﻨﮅ ۾ آﻳﺎ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ ﺳﮑﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ‬
‫אﺳﻼﻣﻲ אﺻﻮل ﺳﻤﺠﮭﺎﺋﮡ ﻻِء ﮔﻨﺎن ﻟﮑﻴﺎ‪.‬‬
‫ﻓﻨﻲ ﺳﭩﺎ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﮔﻨﺎن ﻣﺴﻠﺴﻞ ڊﮔﮭﺎ ﻧﻈﻢ ﺑﻪ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻧﻨﮃא ﺑﻪ آﻫﻦ‪.‬‬
‫אﭤﻲ א� ﮔﻬﺮﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﻨﺪא‪،‬ﺗﻮن ﺳﺘﻴﻦ ﺳﭵﻲ رאت‪،‬‬
‫ﻧــــــــﻜﺎ ﺟﻮڙي ﺟﻴﻮت ﺟﻲ‪ ،‬ﻧﻜـــــــﻮ ﺛﻤﺮ ﺳﺎٿ‬
‫ﻫﻦ ﺑﻨﺪ ۾ ﭘﻴﺮ ﺻﺪرאﻟﺪﻳﻦ א� ﺟﻲ ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻀﻤﻮن ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن‬
‫ﮔﻨﺎن ۾ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ‪ ،‬אﻣﺎﻣﺖ‪ ،‬روﺣﺎﻧﻴﺖ‪ ،‬אﺧﻼﻗﻴﺎت‪ ،‬ﻓﻨﺎ ﺟﺎ‪ ،‬ﺑﻘﺎ ﺟﺎ ﻣﺴﺌﻼ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻋﻠﻢ ﺑﺪﻳﻊ‪:‬‬
‫ﻋﻠﻢ ﺑﺪﻳﻊ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻟﻐﻮي ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﻧﺌﻴﻦ אﻳﺠﺎد“‪ .‬אﺻﻄﻼﺣﻲ زﺑﺎن ۾‬
‫ﺳﻨﮅي ﻃﺮز ﺗﺤﺮﻳﺮ )ﻧﻈﻢ ۽ ﻧﺜﺮ( ﮐﻲ ﭘﺮﻛﺸﺶ ‪،‬ﺧﻮﺑﺼﻮرت‪ ،‬دﻟﻜﺶ‪ ،‬رﻧﮕﻴﻦ ۽ ﭘﺮ אﺛﺮ ﺑﻨﺎﺋﮡ ﻻِء‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻋﻦ ﻣﺎن ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺎرﻳﮕﺮي‪ ‬ﮐﺎن ﻛﻢ وﭠﮡ ﮐﻲ ﻋﻠﻢ ﺑﺪﻳﻊ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪75‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺑﻴﺖ‪:‬‬
‫ﺑﻴﺖ ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻗﺪﻳﻢ ۽ ﻣﻘﺒﻮل ﺻﻨﻒ آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ۾ ﺑﻴﺖ ﺳﭛ ﮐﺎن אول ﮘﺎﻫﻪ ﺟﻲ‬
‫ﺻﻮرت ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻫﻲ‪ ،‬ﻗﺼﻦ‪ ،‬ﻛﻬﺎﮢﻴﻦ ۽ روﻣﺎﻧﻮي دאﺳﺘﺎﻧﻦ ﺟﻲ وچ ۾ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت‬
‫دور ﺣﻜﻮﻣﺖ ۾ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣﺮن ﺟﻲ ِ‬
‫אﺑﺘﺪאﺋﻲ زﻣﺎﻧﻲ ۾ ﺑﻴﺖ ﭔﻦ ﺳﭩﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫אﮐﺮ ﭘﮍﻫﻪ אﻟﻒ ﺟﻮ‪ ،‬ﭔﻴﺎ ورق ﺳﭛ وﺳﺎر‪،‬‬
‫אﻧﺪر ﺗﻮن אﺟﺎر‪ ،‬ﭘﻨﺎ ﭘﮍﻫﻨــــــــﺪﻳﻦ ﻛﻴﺘﺮא‪.‬‬

‫ﭘﺮ אﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﭨﻦ ﭼﺌﻦ ﺳﭩﻦ وאرא ﺑﻴﺖ ﭘﮡ ﭠﻬﮡ ﻟﮙﺎ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﺷﻴﺦ אﻳﺎز ﺟﻮ ﻫﻲ ﺑﻴﺖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫آﻳﻮ آڌي‪ ‬رאت ﺟﻮ‪ ،‬ﭘﺮﻳــــﻦ‪ ‬ﺟﻮ ﭘﮍ ﻻ‪،‬‬
‫ﭼﻜﮡ ﻟﮙﻮ ﭼﻨﮉ ﺟﻮ‪ ،‬ﮔﮭﺮو ﮔﮭﺮو ﮔﮭﺎ‪‬‬
‫ﺻﺪﻳﻦ ﺟﻮ ﺳﻮدא‪ ،‬ﺟﺎﮘﻲ אﭤﻴﻮ ﺟﻲ‪ ‬۾‪.‬‬
‫ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻫﻦ ﺧﻮﺑﺼﻮرت ۽ ﻗﺪﻳﻢ ﺻﻨﻒ ﺟﺎ ﺷﺎﻋﺮ ﻗﺎﺿﻲ ﻗﺎدن‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻟﻄﻒ א�‬
‫ﻗﺎدري‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ۽ ﺷﻴﺦ אﻳﺎز ﺟﻬﮍא ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺟﻮده دور ۾ ﺑﻴﺖ ﮐﻲ ﻧﺌﻮن رﻧﮓ ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﻴﺖ ۾ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ۽ ﻣﻘﺎﻣﻲ وאﻗﻌﺎ ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺣﺎﻟﺘﻮن ﺑﻴﺎن ﭤﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺷﺎﻋﺮن ۾ אﺳﺘﺎد ﺑﺨﺎري‪ ،‬رאﺷﺪ ﻣﻮرאﺋﻲ‪ ،‬אدل ﺳﻮﻣﺮو‪ ،‬ﺗﺎﺟﻞ‬
‫ﺑﻴﻮس‪ ،‬ﻣﺨﺪوم אﻣﻴﻦ ﻓﻬﻴﻢ وﻏﻴﺮه ﺷﺎﻣﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﺎﻓﻲ‪:‬‬
‫ﻛﺎﻓﻲ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻟﻔﻆ “ﻛﻔﻰ” ﻣﺎن ﻧﻜﺘﻞ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﭘﻮرو ﻫﺠﮡ”‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ ﻣﺸﻬﻮر۽ ﻋﺎم ﺻﻨﻒ “ﻛﺎﻓﻲ” آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﮅ ۾ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻲ ﺷﺮوﻋﺎت ﻛﮇﻫﻦ ﭤﻲ‪ ،‬אن‬
‫ﻻِء ﻣﺨﺘﻠﻒ رאﻳﺎ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻛﻦ ﻣﺤﻘﻘﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل آﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺗﻤﺎم ﻗﺪﻳﻢ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ ﭘﺮ אﻫﻮ אڻ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﻈﺮﻳﻮ آﻫﻲ‪ 10 .‬ﺻﺪي‬
‫ﻫﺠﺮي‪ ‬۾ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ ﺟﻲ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻣﻠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻦ وﻗﺖ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺟﻴﻜﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭤﻲ آﻫﻲ אن‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭔﻪ ﻧﻈﺮﻳﺎ ﺳﺎﻣﻬﻮن آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻲ ﻣﺤﻘﻖ ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﻛﺎﻓﻲ ۽ وאﺋﻲ ﻫﻚ ﺋﻲ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻪ ﻛﻲ‬
‫ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ ﻫﻲ ﭔﺌﻲ אﻟﮗ ﺻﻨﻔﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻫﻚ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﻮ رאﻳﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻟﻔﻆ ﻛﺎﻓﻲ ﺟﻲ ﻣﺎدي אﺷﺘﻘﺎق‬
‫“ﻛﻔﻮ” آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ “ﺳﺎﻫﻤﻲ ﺟﺎ ﭔﺌﻲ ﭘﮍ ﺑﺮאﺑﺮ”‪ .‬אن ﻛﺮي אﺻﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ אﻫﻮ ﻧﻈﻢ‬
‫ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻫﺮ ﻣﺼﺮع ﺟﻮن ﺣﺮﻛﺎت‪ ،‬ﺳﻜﻨﺎت ۽ وزن ﻫﻜﺠﻴﺘﺮو ۽ ﻫﻢ وزن ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‬
‫‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﻫﻲ دﻳﺴﻲ ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ אن ۾ رﺳﻢ روאج‪ ،‬ﻋﺸﻖ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬ﺻﺪא‪ ،‬אﻟﺘﺠﺎ‪،‬‬
‫وﮀﻮڙي ﺟﻮ ورﻻپ ۽ درد ﺟﻮن دאﻧﻬﻮ‪ .‬وﻏﻴﺮه ﺟﻬﮍא ﻣﻮﺿﻮع אﭼﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﻧﺼﻴﺮ‪ ،‬ﺧﻮش ﺧﻴﺮ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪76‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻜﺲ‪ ،‬ﻏﻼم ﺷﺎﻫﻪ رאﺷﺪي‪ ،‬ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺪل ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺧﻠﻴﻞ ﻻﺷﺎري ۽ ﻣﺼﺮي ﺷﺎﻫﻪ‬
‫وﻏﻴﺮه ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﺟﺎ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺪل ﺟﻲ ﻛﺎﻓﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻧﻤﻮﻧﻮ‪:‬‬
‫ﺟﻮ ﺋــــــــــــــﻲ آﻫﻴﺎن ﺳﻮ ﺋﻲ آﻫـــــــــــﻴﺎن‪ ،‬ﭜﻮل ﻧﻪ ﻛـــــــــــﻮ ﭜﺎﺋﻴﺎن‪،‬‬
‫‪ . 1‬وﻳﺲ ﻟﺒﻴﺲ دﻳﻦ ﻛﻔﺮ ﺟﺎ‪ ،‬ﻛﻲ ﺋﻲ ﻻﻫﻴﺎن‪ ،‬ﻛﻲ ﺋﻲ ﭘﺎﻳﺎن‪،‬‬
‫‪ .2‬ﻣﻮﻣـــــــــــﻞ وאري وﻳﺲ ورن ۾‪ ،‬ﮔﮭــــــــــــﻮٽ ﻫﺰאرﻳﻦ ﮔﮭﺎﻳﺎ‪،‬‬
‫‪ .3‬ﻫﻦ ﻣــــــــﻈــــــــــﻬﺮ ۾ ﻛﺎڻ ﺑﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻴـــــــــــــــــﺪل ﻧﺎن‪ ‬ﺳﮇאﻳﺎن‪.‬‬

‫وאﺋﻲ‪:‬‬
‫وאﺋﻲ ﻟﻔﻆ ﭘﺮאﻛﺮت ﺟﻲ ”وאﻳﺎ“ ۽ ﺳﻨﺴﻜﺮت ﺟﻲ ﻟﻔﻆ ”وאرﺗﺎ“ ﻣﺎن ﺟﮍي آﻫﻲ‪ .‬ﭔﻨﻬﻲ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ‬
‫“ﮘﺎﻟﻬﻪ”‪ .‬ﻛﻦ ﻣﺤﻘﻘﻦ אن ﮐﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺳﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫وאﺋﻲ ﺟﺎ ﺑﻨﺪ ﮔﮭﮣﻮ ﻛﺮي ﻫﻚ ﻣﺼﺮع ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ رﺣﻪ ۽ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ وאﺋﻲ ۾‬
‫ڏﻳﮃ ﻣﺼﺮح ﺑﻪ آﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭤﻞ ﮐﺎن ﭘﻮِء ﺟﻴﻜﺎ ﺑﻪ ﺳﭧ אﭼﻲ ﭤﻲ‪ ،‬אن ﮐﺎﻧﭙﻮِء وאري آﻳﻞ אڌ ﺳﭧ ﺳﭵﻲ‬
‫وאﺋﻲ ۾ ورﺟﺎﻳﻞ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ‪:‬‬
‫آ‪ ‬ﭔﺎرو ﭼﻞ אچ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻞ ﭴﺎم ﭘـــــــــــــــــــﺮچ‪،‬‬
‫ﻣﻮٽ وﮀﻮڙو ﭤﻮ ﻣﺎري‪.‬‬
‫ﻗﻮﻟﻦ ﻛﻮڙي آﻫﻴﺎن‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ وﮢﻲ ﺳﭻ‪،‬‬
‫ﭘﺴﻦ ﺟﻨﻬﻦ ﭘﻨﺎري‪..................................‬‬
‫ﻣﻮٽ وﮀﻮڙو ﭤﻮ ﻣﺎري‪.‬‬

‫ﻛﻦ ﻣﺤﻘﻘﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل آﻫﻲ ﺗﻪ وאﺋﻲ ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻲ אﻳﺠﺎد ﻛﻴﻞ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬دور ۾‬
‫ﺷﺎﻫﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ‪ ،‬روﺣﻞ ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ۽ ﺑﻴﺪل ﺟﻮن وאﻳﻮن ﻣﺸﻬﻮر ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺟﺪﻳﺪ دور ۾‬
‫ﺗﻨﻮﻳﺮ ﻋﺒﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻴﺦ אﻳﺎز ۽ אﻣﺪאد ﺣﺴﻴﻨﻲ ﺟﻮن وאﻳﻮن ﻣﺸﻬﻮر آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﺗﺨﻠﺺ‪:‬‬
‫ﺧﺎص ﻗﺴﻢ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻳﺎ ﻟﻘﺐ ﺟﻴﻜﻮ ﻫﻚ ﺷﺎﻋﺮ ﺷﺎﻋﺮي ﺟﻲ دﻧﻴﺎ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻟﮑﻴﻞ ﻧﻈﻢ ﻋﻮאم ۾‬
‫ﭴﺎﮢﺎﺋﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﻋﺎم ﻃﻮر ﺗﻲ ﻣﻘﻄﻊ ۾ ﻟﮑﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ﻃﻮر‪ :‬ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ‪ ،‬אﻳﺎز‪ ،‬ﺳﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬אدאﺳﻲ وﻏﻴﺮه‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪77‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻏﺰل‪:‬‬
‫ﻏﺰل ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻟﻐﻮي ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﻋﻮرت ﺟﻲ ﺣﺴﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮڻ”‪.‬‬
‫אﺻﻄﻼﺣﻲ ﻣﻌﻨﻰ ۾ ﻏﺰل ﺷﻌﺮن ﺟﻲ אن ﻣﺠﻤﻮﻋﻲ ﮐﻲ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺣﺴﻦ ۽‬
‫رﻋﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬آرאﺋﺶ ۽ زﻳﺒﺎﺋﺶ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﻴﻮ وﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻮﺟﻮده دور ۾ ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﻮ َﻣﻀﻤﻮن ﻏﺰل‬
‫۾ آﻧﺪو وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ ﺣﺴﻦ‪ ،‬אﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﺗﻬﺬﻳﺒﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺎﺷﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﺮﺗﻲ ﻣﻀﻤﻮن ﻏﺰل ﺟﻲ زﻳﻨﺖ‬
‫ﺑﻨﺠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻓﻨﻲ ﺳﭩﺎء ﺟﻲ ﻟﺤﺎظ ﮐﺎن ﻏﺰل ۾ ﮔﮭﭧ ۾ ﮔﮭﭧ ﭘﻨﺞ ۽ وڌ ۾ وڌ ﭔﺎرﻫﻦ ﺷﻌﺮ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﻏﺰل‬
‫ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﮐﻲ ”ﻣﻄﻠﻊ“ ۽ آﺧﺮي ﺷﻌﺮ ﮐﻲ ”ﻣﻘﻄﻊ“ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﻄﻠﻊ ﺟﻮن ﭔﺌﻲ ﻣﺼﺮﺣﻮن ﭘﺎڻ ۾‬
‫ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﺑﺎﻗﻲ ﭔﻴﻦ ﺷﻌﺮن ﺟﻮن ﻣﺼﺮﻋﻮن ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺷﻌﺮ ﺳﺎن ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﭤﻴﻨﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﻏﺰل ﺟﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﺷﺎﻋﺮ ﻧﻮر ﻣﺤ ّﻤﺪ ﺧﺴﺘﻪ ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﻮ ﻛﻠﻬﻮڙن ﺟﻲ دور ﺟﻮ ﺷﺎﻋﺮ آﻫﻲ‪.‬ﭘﺮ‬
‫ﭨﺎﻟﭙﺮن ﺟﻲ دور ۾ ﻏﺰل ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﺗﺮﻗﻲ ﻛﺌﻲ‪ .‬ﺧﻮد ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﭨﺎﻟﭙﺮ ﺣﻜﻤﺮאن ﺷﺎﻋﺮ ﻫﺌﺎ‪ .‬אﻋﻠﻰ‬
‫درﺟﻲ ﺟﻮ ﺷﺎﻋﺮ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ رﺣﻪ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ “دﻳﻮאن آﺷﻜﺎر” ﻓﺎرﺳﻲ ﻏﺰل ﻟﮑﻴﺎ‪ .‬אن ﺳﺎن ﮔﮇ‬
‫ﺳﻨﮅي ﻏﺰل ﭘﮡ ﻣﻠﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫אﺷﺘﻘﺎق‪:‬‬
‫אﺷﺘﻘﺎق ﻟﻔﻆ “ﺷﻖ” ﻣﺎن ﻧﻜﺘﻞ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ“ﭼﻴﺮڻ”‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻟﻔﻆ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎد ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺮڻ ﮐﻲ אﺷﺘﻘﺎق ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻧﻈﻢ‪:‬‬
‫ﻫﻲ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﻫﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “ﺿﺎﺑﻄﻮ ۽ ﭘﺎﺑﻨﺪي”‪.‬‬

‫ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري‪:‬‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻲ ﻓﻦ ﺟﻲ ﻫﻚ ﺧﺎص ﺻﻨﻒ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ۾ ﺷﻌﺮ ﻛﻨﻬﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﺎ وאﻗﻌﻲ ﺟﻲ ﻧﻈﺎري‬
‫ﺟﻲ ﻣﺎﺣﻮل ﭘﭩﺎﻧﺪر ﻓﻄﺮي ﻃﻮر ﺑﻴﺎن ﻛﺮي ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪78‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﺼﺮع‪:‬‬
‫ﻫﻲ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ “دروאزي ﺟﻮ ﻃﺎق”‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺷﻌﺮ ﺟﻲ‬
‫ﻫﻜﮍي ﺳﭧ ﮐﻲ ﻣﺼﺮع ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻧﺜﺮ‪:‬‬
‫ﺳﻨﮅي ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬۾ אدب ﺟﻮ ﭔﻴﻮ ﻗﺴﻢ ﻧﺜﺮ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﺠﻮ ﻣﻄﻠﺐ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻧﻈﻢ ﮐﺎن ﻋﻼوه ﺑﺎﻗﻲ روאﻧﻲ‪ ‬۾‬
‫ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﮡ ۽ ﻟﮑﻦ وאرو אدب ‪ ،‬אﺳﺎن ﺟﻴﻜﻲ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭔﻮﻟﻬﻪ ﻳﺎ ﻟﮑﭙﮍﻫﻪ ﻛﺮﻳﻮن ﭤﺎ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻧﺜﺮ ﭼﺌﺒﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺜﺮ ﭔﻦ ﻗﺴﻤﻦ ﺟﻮ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪ (2‬אوﭼﻮ ﻧﺜﺮ‬ ‫)‪ (1‬ﺳﺎدو ﻧﺜﺮ‬

‫ڏوﻫﻴﮍو )دوﻫﻮ( ‪:‬‬

‫ﺳﻨﮅي ﺷﺎﻋﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻚ ﻗﺪﻳﻢ ﻓﻦ آﻫﻲ‪ .‬ڏوﻫﻴﮍو אﻫﮍي ﺷﻌﺮ ﮐﻲ ﭼﻮﻧﺪא آﻫﻦ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﻋﻠﻢ ﻋﺮوض‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ردﻳﻒ ۽ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﺟﻲ ﭘﺎﺑﻨﺪي‪ ‬ﺟﻲ ﺑﻨﺪش ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬אﻟﺒﺘﻪ وزن ﺟﻮ ﻟﺤﺎظ رﮐﮡ ﺿﺮوري آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺳﺎري رאت ﺳﺒﺤﺎن‪ ،‬ﺟﺎﮘﻲ ﺟﻦ ﻳــــــﺎد ﻛﻴﻮ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭼﺌﻲ ﻣﭩﻲ‪ ‬ﻟﮅو ﻣﺎن‪،‬‬
‫ﻛﻮڙﺋﻴﻦ ﻛﻦ ﺳﻼم‪ ،‬آڳ אﭼﻴـــــــﻮ אن ﺟﻲ‪.‬‬

‫ﺟﻲ ﭘﮁﮣﺎ ﺳﻲ ﻧﻪ ﻣﻨﺠﮭﮣﺎ‪ ،‬ﺟﻲ ﭘﮁﻦ ﺳﻲ َ‬

‫وﻳﺮ‪،‬‬
‫ﺟﻮ ﻟﮑﻦ ﻣﻨﺠﮫ ﻣﺎﺋﺮوﺋﻦ ﺳﻮ ﻣﮑﮡ ﻣﻨﺠﮫ ﮐﻴﺮ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮف‪:‬‬
‫ﻫﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﻓﻘﻴﺮن ﺟﻮ ﻃﺮﻳﻘﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻦ ﮐﻲ ﻋﺮﺑﻲ ۾ “وﺣﺪت אﻟﻮﺟﻮد” ‪ ،‬ﻫﻨﺪي‪ ‬۾ “وﺣﺪאﻧﻴﺖ” ‪،‬‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ‪ ‬۾ “ﻫﻤﻪ אوﺳﺖ” ﺳﻨﮅي‪ ‬۾ “ﺳﭛ ۾ ﺳﺎﺋﻴﻦ” ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺻﻮﻓﻲ ﺑﺰرﮔﻦ ﮐﻲ ﻫﺮ ﺷﻲِء ۽ ﻫﺮ‬
‫ﻫﻨﮅ ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻮ ﺟﻠﻮو ﭘﺴﮡ ۾ אﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺳﻨﺪن ﻫﺮ ﻓﻌﻞ ۽ ﻫﺮ ﻋﻤﻞ ۾ ﻗﺪرت ﺟﻮ ﻛﺮﺷﻤﻮ‬
‫ﻛﺎر ﻓﺮﻣﺎ ﻧﻈﺮ אﻳﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬ﺳﭽﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻲ ﺻﻮﻓﻲ ﺷﺎﻋﺮ ﭤﻲ ﮔﺬرﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪79‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﻨﺎﺟﺎت‪:‬‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﺷﻌﺮ ﺟﻲ אﻫﺎ ﺻﻨﻒ آﻫﻲ ﺟﺎ ﮔﮭﮣﻮ ﻛﺮي ﭔﻦ ﺳﭩﻦ ﺗﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ۽ ﭔﺌﻲ ﺳﭩﻮن ﭘﺎڻ ۾‬
‫ﺧﺎﻟﻖ אﻛﺒﺮ ﮐﺎن ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻋﺠﺰ ۽ אﻧﻜﺴﺎري‪ ‬ﺳﺎن دﻋﺎ ﮔﮭﺮﻳﻞ‬
‫ِ‬ ‫ﻫﻢ ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻨﺎﺟﺎت ۾‬
‫ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ۾ ﺳﻮِء אن ﺟﻲ )دﻋﺎ( ﭔﻴﻮ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻧﭥﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪80‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﮬﺌﮡ ن‬
‫)‪(1538_1623‬‬ ‫ﺑ ا‬ ‫ﺌ‬
‫)‪(1‬‬
‫َ‬
‫ُﻣﻮرک ُﻣﻮر ﻧﻪ ُﭔﺠﮭﮣﺎ‪ ،‬ﻫﻴﮇאﻧﻬﻦ ﻫﻮڏאﻧﻬﻦ ﻛﻦ‪،‬‬
‫ﻛﭩﺮ ﺟﻨﻴﻦ אﮐــــﻴﻦ ۾‪ ،‬ﺳﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﭘﺮﻳﻦ َﭘ َﺴ ِﻦ؟‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻜﺮﻳﻢ ﺑﻠﮍي‪ ‬وאرو ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻧﺎدאن ۽ ﺑﻲ ﺳﻤﺠﮫ‬
‫אﻧﺴﺎن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﮭﻨﺪא آﻫﻦ ۽ ﻧﻪ وري ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻲ ﺟﻠﻮي ﺟﻮ ﻣﺸﺎﻫﺪو ﻛﺮي‬
‫ﺳﮕﮭﻨﺪא‪ .‬ﭜﻠﻲ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮﻳﻘﻦ ﺳﺎن ﺳﻤﺠﮭﺎﺋﺠﻲ ﺗﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﮭﻨﺪא‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫אﮐﻴﻦ ﺗﻲ ﭘﺮدو آﻫﻲ‪ُ .‬אﻫﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﮐﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﭤﺎ ﭘﺮوڙي ﺳﮕﮭﻦ‪.‬‬

‫)‪(2‬‬
‫ﭘﺎﭠﻴﻮن ﺟﺎن ﻧﻪ ﻛﺠﻦ‪ ،‬روﺋﻲ ڌوﺋﻲ אﮐـــــــــﮍﻳﻮن‪،‬‬
‫ﺠ ُﺮ ﺟﻦ אﮐﻴﻦ ۾‪ ،‬ﺳﻲ ﻛﻴﺌﻦ ﭘﺮﻳﻦ َﭘ َﺴ ِﻦ‬ ‫َﺟ ُﺮ َ‬
‫ﻛ َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ۾ ﺗﻮن روﺋﻲ ڌوﺋﻲ אﮐﻴﻮن ﺻﺎف ﻧﻪ ﻛﻨﺪﻳﻦ ﺗﻪ دﻳﺪאر‬
‫ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻨﺪﻳﻦ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ אﮐﻴﻦ ۾ ﭔﻴﺎﺋﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻛﻨﻮ ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﻛﻦ ﻛﭽﺮو ﭘﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ‬
‫ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ ﺟﻠﻮو ﻛﻴﺌﻦ ڏﺳﻲ ﺳﮕﮭﻨﺪא‪.‬‬

‫)‪(3‬‬
‫َﺳ َﭵ ُﮡ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻜﮍي‪ ،‬ﺟﻲ ﭤﺌﻲ אﮐﻴﺌﻴﻮن ڌאر‪،‬‬
‫ﺳﭛ ﭴــــــــﻤﺎر‪ ،‬ڏﭠــﻮﺳـــــــــﻴﻦ ﻧﻪ ﻛﮇﻫﻦ‪.‬‬
‫ﺗﻪ ﻛﺮ ِ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻫﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻫﻜﮍي ﮔﮭﮍي ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﮐﺎن‬
‫ﭘﺮي رﻫﻲ ﺗﻪ אﻳﺌﻦ ﻣﺤﺴﻮس ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﻫﺎ ﺟﺪאﺋﻲ ﺟﻲ ﮔﮭﮍي وڏي ﻋﺮﺻﻲ ﺟﻮ وﮀﻮڙو آﻫﻲ‪ .‬ﺟﺎ‬
‫ﮔﮭﮍي א� ﭘﺎכ ﺟﻲ ذﻛﺮ ﮐﺎن ﻏﻔﻠﺖ ۾ ﮔﺬري ﭤﻲ ﺗﻪ ﭴﮡ ﺳﭵﻲ ﻋﻤﺮ ﺟﻲ ﻋﺒﺎدت ﻧﺎﻣﻜﻤﻞ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‬
‫۽ אﻓﺴﻮس ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‬
‫)‪(4‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪81‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺣﺎﺿ ِﺮ َﺟ ِﻦ‪ ،‬ﭘﺮﻳﻦ ﻧﻪ אﮐﮍﻳﻦ ۾‪،‬‬ ‫ُ‬ ‫ﻫﻴﻨﻴﻮن ﻧﻪ‬

‫ــــــــــﻦ‬
‫ِ‬ ‫ﻴﺌ‬ ‫َﭠ َ‬
‫ﻠﻬﺎ ڍﻧﮃא ﺳﮑﮣﺎ‪ ،‬ﻫﺌــــــﻴﻦ ﺟﺎڙ ِﺟ َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪:‬אﻫﻲ ﻃﺎﻟﺐ ﺟﻦ ﺟﻲ دل ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻃﺮف ﻣﺎﺋﻞ ﻧﻪ آﻫﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺷﻴﻦ‬
‫م אﭨﻜﻴﻞ آﻫﻲ ۽ ﻣﺤﺒﻮب ﮐﻲ אﮐﻴﻦ ﺳﺎن ﻧﭥﺎ ڏﺳﻦ‪ ،‬אﻫﻲ ﺧﺎﻟﻲ ۽ ڍאﻧﮃي )ڏאر ﭘﻴﻞ( دﻟﻲ وאﻧﮕﺮ آﻫﻦ‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﻇﺎﻫﺮ ۾ ﺗﻪ ﺻﺤﻴﺢ آﻫﻲ ﭘﺮ ﻛﻢ ﺟﻬﮍو ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ אﻧﺴﺎﻧﻦ ﺟﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻲ ﻣﻘﺼﺪ آﻫﻲ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﺿﺮورت وﻗﺖ ڍאﻧﮃي ﻣﭧ وאﻧﮕﺮ ﭰﺮﻳﻮ وﭸﻦ‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ﻣﺠﺎزي ﻣﻮﻫﻲ‪ ،‬ﻛﮇﻫﻦ وﻳﻨﺪِء ﻧﻜـــــــﺮي‪،‬‬
‫אﮐﮍﻳﻮن ﺗﻮ ﻫﻲ‪ ،‬ﻣﮁـــــﮡ وﻫﻲ ِوﺳـــــــــﻬﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻲ دﻧﻴﺎ ﻓﺎﻧﻲ آﻫﻲ ۽ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻓﺮﻳﺒﻦ ۾ ﭰﺎﺳﻲ אﺻﻞ ﻣﻘﺼﺪ אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﮐﻲ ﻫﭥﻦ‬
‫ﻣﺎن ﻧﻪ ﮀﮇڻ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ ﻇﺎﻫﺮي آﺳﺎﺋﺸﻮن ۽ ﻟﺬﺗﻮن ﻓﺎﻧﻲ آﻫﻦ‪ .‬دﻧﻴﺎ ُאڃ ﺟﻮ ﻣﺜﺎل آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺟﻮ אﺻﻞ وﺟﻮد ﻛﻮ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬אن ﻛﺮي אﺻﻞ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﮐﻲ ﺳﻤﺠﮭﮡ ﻻِء אﻧﺪر ﺟﻲ אک ﮐﺎن ﻛﻢ ُ‬
‫وٺ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎن ﺗﻮن ﻫﻦ ﻓﺎﻧﻲ دﻧﻴﺎ ۾ אﮐﻴﻮن אڙאﺋﻴﺎﻋﺘﺒﺎر ﻛﺮي وﻳﻬﻲ رﻫﻴﻦ‪.‬‬

‫)‪(6‬‬
‫ڌאت ﭘﺌﻮ‪ ،‬ﻫﻴﺌﮍو ﻟﻮﻫ َﻪ ﺳﻨﺪאڻ ﺟﻴﺌﻦ‪،‬‬ ‫ڌﻛﻴﻦ ِ‬
‫ﺳﻨﭝﺎري ﮐﻲ ﺳﭵﮣﻴﻦ ورﮀﻲ ﺗﺎن ﻧﻪ ِوﺋــــــــــﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻲ ﻳﺎد ۾ ڏک ۽ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن אﻳﺌﻦ ﻟﮙﻦ ﭤﻴﻮن ﺟﻴﺌﻦ ﻟﻮﻫﺎر ڌאﺗﻮ‪ ‬ﮐﻲ‬
‫ﻛﭩﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻃﺮﻓﺎن אﺳﺎن ﺟﻲ دل ﺗﻲ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﭜﻴﺮא ﭼﻮﭨﻮن ﻟﮙﻴﻮن‬ ‫ﺳﻨﺪאڻ ﺗﻲ رﮐﻲ ُ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪאڻ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻴﺰאر ﭤﻲ ﻟﻮﻫﺎر ﺳﺎن ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﻪ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ۽ ﻋﺸﻖ ۾ آﻳﻞ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﮐﻲ دل‬
‫ﺧﻮﺷﻲ ﺳﺎن ﻗﺒﻮل ﻛﺮي ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫ﺟﻲ ﺟﺎﮘﻨﺪي َﻣ َﻦ ۾‪ ،‬ﺳﺘﻲ ﭘﮡ ﺳﻴﺌﻲ‪،‬‬
‫َﻣﻦ ﭘﺮﻳﺎن ﻧﻴﺌﻲ‪ ،‬ﭘﮙﻬــــــــﻴﻮ ﭘﺎڻ َﮘﺮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻣﻮن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﺎڳ ﺗﻮڙي ﻧﻨﮉ ۾ ﻳﺎد آﻫﻲ ۽ ﭔﻴﮍي ﺟﻲ رﺳﻲ وאﻧﮕﺮ ﭔﮅي‬
‫ﻗﺎﺑﻮ ﻛﺮي ﭘﺎڻ ڏي ﮀﻜﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﻛﺮي ﻣﺤﺒﻮب ﮐﺎن ﺟﺪאﺋﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺋﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪ .‬آﺋﻮن ﻫﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻳﺎد ۾ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻣﺼﺮوف آﻫﻴﺎن‪.‬‬
‫)‪(8‬‬
‫ﭘﺎﮢﻴﺎري ِﺳ ِﺮ َﭔﻬﮍو‪ ،‬ﺟﺮ ﺗﻲ ﭘﮑﻲ ﺟﻴﺌﻦ‪،‬‬
‫אﺳﺎن ﺳﭵﮡ ﺗﻴﺌﻦ‪ ،‬رﻫﻴـــﻮ آﻫﻲ روح ۾‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﺌﻦ ﭘﺎﮢﻲ ﭜﺮﻳﻨﺪڙ ﻋﻮرت ﺟﻲ ﻣﭥﻲ ﺗﻲ ﭔﻪ دﻻ ﻫﻜﭕﺌﻲ ﻣﭥﺎن אﻳﺌﻦ رﮐﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ ﺟﻮ‬
‫אﻧﻬﻦ ۾ وﭤﻲ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ آﺑﻲ ﭘﮑﻲ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬۾ ﺗﺮﻧﺪو آﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﭘﮑﻲ ﻫﻚ ﭔﺌﻲ ﺳﺎن‬
‫ﻣﻠﻴﻞ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﺑﻠﻜﻞ אﻫﮍي ﻃﺮح ﻣﻮن ۾ ﻣﺤﺒﻮب ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻲ ۽ ﻣﺎن ﻣﺤﺒﻮب ۾ ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻴﺎن ۽‬
‫אﺳﺎن ﺟﻲ رڳ رڳ ۽ روح ﭘﺎڻ ۾ ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪82‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫)‪(9‬‬
‫ﺳﭵﮡ ﻫﻴــــﻜﮍو‪،‬‬‫ُ‬ ‫َو ُر ﺳﺎن ُﺳﭹﻲ ِ‬
‫وﻳﮍ‪ ،‬ﺟﺘﻲ‬
‫ﻛﻤﺎڙوﺋﻴﻦ‪.‬‬ ‫ﻛﻮڙ ُ‬ ‫ﺳﻮ ﻣﺎﮘﻮﺋﻲ ﭰﻴﺮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ُ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻚ א� ﻟﻮכ אﻧﺴﺎن ﮐﻲ אﻫﺎ ﺟﺎِء ﻧﻪ ﭤﻲ وﮢﻲ ﺟﺘﻲ אﻧﺴﺎن ﺗﻪ ﮔﮭﮣﺎ ﻫﺠﻦ ﭘﺮ ﺳﭛ دﻏﺎﺑﺎز ۽‬
‫دوﻻب ﺳﺎن ﭜﺮﻳﻞ ﻫﺠﻦ‪ .‬אﻫﻮ ﻧﺎאﻫﻞ ﻣﺎﮢﻬﻦ وאرو ﻣﺎڳ ﻣﭩﺎﺋﻲ ﮀﮇ‪ .‬ﻣﻮن ﻻِء وﻳﺮאﻧﻮ ﺑﻬﺘﺮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﺘﻲ‬
‫ﺻﺮف אﻛﻴﻠﻮא� ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫)‪(10‬‬
‫ﮀﺎﮀﺮ ﮀﮙﻴﺮن‪ ،‬ﮔﮭﻮر ﻧﻪ אﭼﻲ ﮔﮭﺎﺗﻮﺋﻴــﻦ‪،‬‬
‫אﮐﻴﻮن אﻧﻴﻦ ﺳﻨﺪﻳﻮن‪ ،‬ﮐﮇא ﻛﺮﺋﻮن ُﭘ َ‬
‫ﮁ ِﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢِﻲ‪ :‬ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ אﺟﺎﺋﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬאرڻ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אﻫﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﻴﻜﻲ‬
‫ﺗﺎﻧﮕﮭﻲ ﭘﺎﮢﻲ ۾ ﺗﮍﮘﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﭨﻮﭔﻦ ﺟﻴﺎن אوﻧﻬﻲ ﺳﻤﻨﮉ ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﻫﻨﻦ ﺟﻮ‬
‫אﮐﻴﻮن ﺻﺮف ﺗﺮي ۾ ﭘﻴﻞ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻮن ﻻﻫﻴﻮن ﭼﺎڙﻫﻴﻮن ﺟﺎﻧﭽﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(11‬‬
‫ﻫﻨﺠﻬﻪ ﺗﺘﻴﺌﻴﻦ ﻫﻮِء‪ ،‬אوﻧﻬـــﻲ ۾ אوڙאﻫﻪ ﺟﻮ‪،‬‬
‫אي ﻛﺎﻧﻴﺮو ﻛﻮِء‪ ،‬ﮀﺎﮀ ِﺮ ۾ ﮀﻴﺮون ﻛﺮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻨﺠﻪ ﭘﮑﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﮐﺎڌو אﻧﻬﻲ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﮘﻮﻟﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ אن ﺟﻲ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻛﺎﻧﻴﺮو ﺟﻴﻜﻮ‬
‫ﻛﺎرو ۽ ﮔﻨﺪو ﭘﮑﻲ آﻫﻲ‪ ،‬אﻫﻮ ﺑﻪ آﺑﻲ ﭘﮑﻲ آﻫﻲ ﭘﺮ אن ﺟﻲ ﺧﻮرאכ ﻣﺮدא ﺟﺎﻧﻮر آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﻣﭥﺎﮀﺮي‬
‫ﺗﻲ ﻧﻈﺮ אﭼﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﻛﺎﻧﻴﺮو ﮐﻲ دﻧﻴﺎدאر אﻧﺴﺎن ﺳﺎن ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ ڏﺋﻲ ﭤﻮ ۽ ﻫﻨﺞ ﻣﺎن ﻣﺮאد‬
‫אﻫﻮ אﻧﺴﺎن آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﻈﺮ ﮔﮭﺮאﺋﻲ ﺗﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﻛﺎﻧﻴﺮو دﻧﻴﺎ ﮐﻲ ﺳﭛ ﻛﺠﮫ ﺳﻤﺠﮭﻲ ﭤﻮ ۽ ﮐﺎڌو‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻻﻣﺎرא ڏﺋﻲ ﭤﻮ ﺟﻴﻜﻮ אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺟﻲ אﺑﺘﮍ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪83‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫)‪(1752_1690‬‬ ‫ﺌﺊ‬ ‫ﺑ ا‬ ‫ﺌ‬

‫ُﺳ ُﺮ ﻳﻤﻦ ﻛﻠﻴﺎڻ‬

‫)‪(1‬‬
‫ﺗﻮن ﺣﺒﻴﺐ‪ُ ،‬ﺗﻮن ﻃﺒﻴﺐ‪ُ ،‬ﺗﻮن درد ﺟﻲ دوא‪،‬‬
‫ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﻲ‪ ‬۾‪ ،‬آزאر ﺟﺎ אﻧـــــــﻮאع‪،‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ! ڏﻳﺞ ﺷﻔﺎ ﻣﻴــــــــــــﺎن! ﻣﺮﻳﻀﻦ ﮐﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪:‬ﺷﺎﻫﻪ ﻋﺒﺪאﻟﻠﻄﻴﻒ ﭜﭩﺎﺋﻲ ُﺳ ُﺮ ﻳﻤﻦ ﻛﻠﻴﺎڻ ﺟﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ م ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﺎﻟﻖ ﻣﺎﻟﻚ ۽‬
‫ﭘﺎﻟﮣﻬﺎر ﺳﺎن ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭤﻴﻨﺪي ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אي א�! ﺗﻮن ﺋﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ دوﺳﺖ آﻫﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮن ﺋﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫وﻳﭳ ۽ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺮﺿﻦ ﺟﻮ ﻋﻼج آﻫﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ۾ دﻏﺎ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐ‪ ،‬ﻛﻮڙ‪ ،‬دوﮐﻮ‪ ،‬ﺣﺮאم ﺧﻮري ۽‬
‫ﺧﻮد ﻏﺮﺿﻲ وﻏﻴﺮه אﻧﻴﻚ ﻗﺴﻤﻦ ﺟﻮن ﭘﻴﮍאﺋﻮن آﻫﻦ‪ .‬אي ﺻﺎﺣﺐ! ﺗﻮن ﺋﻲ אﻧﻬﻦ ﻣﺮﺿﻦ ۾ ﭰﺎﭤﻞ‬
‫ﻣﺮﻳﻀﻦ ﮐﻲ ﮀﻮﭨﻜﺎرو ڏي‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ُﺗﻮن ﺣﺒﻴﺐ‪ ،‬ﺗﻮن ﻃﺒﻴﺐ‪،‬ﺗﻮن درد ﺟـــــــــﻮن دאرون‬
‫دوא آﻫِ ِﻦ دل ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﺠـــــــﻮن ﺗﻨــــــــــــــــــــــــﻮאرون ‪،‬‬
‫ﻛﺮﻳﺎن ﭤﻲ ﻛﺎرون‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ُﭔﻜﻲ ﭔﺌﻨﺌﻮن ﻧﻪ ﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي رب ! ﺗﻮن ﺋﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ دوﺳﺖ ۽ ﺣﻜﻴﻢ آﻫﻴﻦ‪ .‬ﺗﻮن ﺋﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻲ دوא‬
‫آﻫﻴﻦ‪ .‬ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺟﺎ ﺣﻜﻴﻢ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺮض ﮐﻲ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﮭﻲ ﺳﮕﮭﻴﺎ آﻫﻦ ﮀﻮ ﺗﻪ ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ ذﻛﺮ ۽ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﻴﻤﺎري‪ ‬ﺟﻮ ﻋﻼج آﻫﻲ‪ .‬אن ﻻء ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻜﺎر אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﻤﺎري‪‬‬
‫ﺟﻮ ﻋﻼج دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﻫﻦ ﺣﻜﻴﻤﻦ ﮐﺎن ﻧﻪ ﭘﺮ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﭥﻦ ﺳﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﻤﺎري‪ ‬ﮐﻲ دور‬
‫ﻛﺮڻ ﻻء ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻔﺲ ﮐﻲ אﻳﺘﺮو ﺳﺮﻛﺶ ﻧﻪ ﻛﺠﺎنِء‪ ،‬ﺟﻮ ﺗﻮﺳﺎن آﺋﻮن ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﮐﻲ ﺷﺮﻳﻚ‬
‫ﻛﺮﻳﺎن‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﺗﻮن ﺣﺒﻴﺐ‪ ،‬ﺗﻮن ﻃﺒﻴﺐ‪ُ ،‬ﺗﻨﻬـــــــــــــــــــــﻢ ڊﭠﻦ ُ‬
‫ڊڀ‪،‬‬
‫ﺗﻮن ڏﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮن ﻻﻫﻴﻴﻦ ﺗﻮن‪ ،‬ﺗﻨﻬﻢ ﻫــــﺎدي‪ ،‬رب‪،‬‬
‫آﻫِﻢ אِي‪ ‬ﻋﺠﺐ‪ِ ،‬ﺟﻦ وאرﺋﻮ وﻳﭳ وﻳﻬـــــــــــــﺎرﻳﻴﻦ‪،‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي א� ﺗﻮن ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﭵﮡ ۽ ﻣﺤﺒﻮب آﻫﻴﻦ‪ .‬ﺗﻮن ﺋﻲ ﺣﻜﻴﻢ ۽ ﺑﻲ ﺳﻬﺎرن ﺟﻮ‬
‫ﺳﻬﺎرو آﻫﻴﻦ‪ .‬ﺗﻮن ﺋﻲ آزﻣﺎﺋﮡ ﻻِء ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ڏﺋﻴﻦ ﭤﻮ ۽ وري אﻧﻬﻦ ﮐﺎن آﺟﻮ ﻛﺮﻳﻦ ﭤﻮ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦ‬
‫آﺧﺮي ﺳﭧ ۾ ﺗﻌﺠﺐ ﮐﺎﺋﻲ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺎﻟﻚ! ﻣﻮن ﮐﻲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻋﺒﺮت آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻮن‬
‫زﺑﺮدﺳﺖ ﺣﻜﻴﻢ آﻫﻴﻦ ﺗﻪ ﺗﻮ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﺣﻜﻴﻢ ﮀﻮ وﻳﻬﺎرﻳﺎ آﻫﻦ؟ ﺟﻮ אﺳﺎن ﺟﻲ دﻟﻴﻦ ۾ אﻳﮇא وﺳﻮﺳﺎ‬
‫ﭤﻮ وﺟﮭﻴﻦ ﺟﻮ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻮﻧﺪي אﺳﺎن دﻧﻴﺎ ﺟﻲ ﺣﻜﻴﻤﻦ ﮐﺎن ﻋﻼج ﻛﺮאﻳﻮن ﭘﺮ אﺻﻞ ﺷﻔﺎ ﺗﻪ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻫﭣ ۾ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻮن ﺋﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﻤﺎري‪ ‬ﮐﺎن ﻧﺠﺎت ﻧﺼﻴﺐ ﻓﺮﻣﺎِء‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪84‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫)‪(4‬‬
‫ﺗﻮن ﺣﺒﻴﺐ‪ ،‬ﺗﻮن ﻃﺒﻴﺐ‪ ،‬ﺗــــــــــــُﻮن دאرون ﮐﻲ دردن‪،‬‬
‫ﺗﻮن ڏﻳﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮن ﻻﻫﻴﻴﻦ‪ ،‬ڏאﺗﺮ ﮐﻲ ڏﮐﻨــــــــــــــــــــــــــــــﺪن‪،‬‬
‫ﻛﻦ‪ ،‬ﺟﮇﻫﻦ אﻣﺮ ﻛﺮﻫﻮ אن ﮐﻲ‪.‬‬ ‫ﺗﮇﻫﻦ ﭰﻜﻴﻮن ﻓﺮق َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻳﺎא�! ﺗﻮن ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ دوﺳﺖ ۽ ﺣﻜﻴﻢ آﻫﻴﻦ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻮ ﻋﻼج ﺑﻪ ﺗﻮن ﺋﻲ‬
‫آﻫﻴﻦ‪ .‬אي ڏאﺗﺎر! ﺗﻮن ﺋﻲ ڏک ڏﻳﮡ وאرو آﻫﻴﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ دور ﻛﺮڻ ﺑﻪ ﺗﻮن ﺋﻲ ﭴﺎﮢﻴﻦ ﭤﻮ‪ .‬ﻫﻲ‬
‫ڊאﻛﭩﺮ دوאﺋﻮن ﺗﻪ ڏﻳﻦ ﭤﺎ ﭘﺮ ﭠﻴﻚ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺳﮕﮫ ﮐﺎن ﻣﺤﺮوم آﻫﻦ‪ .‬אن ﻻِء ﭼﻮن ﭤﺎ ﺗﻪ دوאﺋﻮن ﺗﮇﻫﻦ‬
‫אﺛﺮ ﻛﻨﺪﻳﻮن ﺟﮇﻫﻦ אﻧﻬﻦ دوאﺋﻦ ﮐﻲ א� ﭘﺎכ ﺟﻮ ﺣﻜﻢ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﺗﻮن ﺋﻲ ﻛﺎﺋﻨﺎت ﺟﻮ ﺧﺎﻟﻖ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻟﻚ ۽ ﻗﺎدر آﻫﻴﻦ‪ .‬ﻫﺮ ﺷﻲِء ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﻜﻢ ﺟﻲ ﺗﺎﺑﻊ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ُﺳ ُﺮ ﻳﻤﻦ ﻛﻠﻴﺎڻ‬

‫)‪(1‬‬
‫ﭘﭻ ﭘﺘﻨﮕﻦ ﮐﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪن ﮐﺎﻣـــــــــﮡ ﺧﺒﺮون‪،‬‬
‫آﮢﺌﻮ وﺟﮭﻦ آڳ ۾‪ِ .‬ﺟﻲ ﭘﻨﻬﻨــــــﺠﻮ ﺟﻲ‪،‬‬
‫ﺟﻴﺌﺮي ﺟﻨﻴﻦ ﺟﻲ‪ ،‬ﻟﮙﺎ ﻧﻴﺰא ﻧﻴﻨﻬﻦ ﺟﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮﻫﺎن ﺧﺪא ﺟﺎ ﺳﭽﺎ ﻋﺎﺷﻖ آﻫﻴﻮ ۽ ﺧﺪא ﺗﻌﺎﻟﻰ‬
‫ﺟﻲ ﻗﺮب ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺟﺎ ﺧﻮאﻫﺸﻤﻨﺪ آﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﺑﺮدאﺷﺖ ﻛﺮﻳﻮ‪ .‬ﭘﺘﻨﮕﻦ ﮐﺎن ﭘﮁﻮ ﺗﻪ ﺟﻠﺒﻮ‬
‫ﻛﻴﺌﻦ آﻫﻲ؟ אﻫﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺴﻢ ﮐﻲ ﺑﺎﻫﻪ ۾ אﮀﻼﺋﻦ ﭤﺎ ﮀﻮ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺟﻴﺌﺮي ﺋﻲ ﻋﺸﻖ ﺟﻮن‬
‫ﻧﺎﺋﻜﻮن ﻟﮙﻞ آﻫﻦ ۽ אﻫﻲ ﻋﺸﻖ ﺟﻲ رאﻫﻪ ۾ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﮐﺎن ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ُ‬ ‫ُ‬
‫ﭘﺘﻨﮓ ﭼﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﻪ אﭼﻲ آڳ אﺟﮭﺎِء!‬
‫ﭘﭽﮡ ﮔﮭﮣﺎ ﭘﭽﺎﺋﻴﺎ‪ ،‬ﺗﻮن ﭘﭽـــــــﮡ ﮐﻲ ﭘﭽﺎِء‪،‬‬
‫وאﻗﻒ ﭤﻲ وﺳﺎِء‪ ،‬آڳ ﻧﻪ ڏﺟﻲ ﻋـــــﺎم ﮐﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אي אﻧﺴﺎن! ﺗﻮن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺳﭽﻮ ﻃﺎﻟﺐ ﺳﮇאﺋﻴﻦ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺑﺎﻫﻪ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﺟﺬب‬
‫ﻛﺮ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺧﺪא ﺟﻲ وﺟﻮد ۾ ﻓﻨﺎ ﻛﺮي ﮀﮇ‪ .‬אن آﺗﺶ )ﭘﭽﮡ( ﮔﮭﮣﻦ ﮐﻲ ﺟﻼﺋﻲ‬
‫ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺗﻮن ﺧﻮد אن آﺗﺶ ﮐﻲ ﺟﻼِء‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻮن אن ﻣﻨﺰل ۾ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ وﭸﻴﻦ ﺗﻪ ﭘﻮِء אﻫﻮ رאز‬
‫ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﻧﻪ ﭔﮅאِء ﮀﻮ ﺗﻪ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺑﻲ ﺳﻤﺠﮫ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﭘﺘﻨﮓ ﭼﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﭴﻴﺮي ﭘﺆ ﭴﺎﮢﻲ‪،‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪85‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺗﺎن ﺗﺎن ﺗﺎﮢﺞ َﺗ َﻮ ڏي‪ ،‬ﺟﺎن آڳ ﻧﻪ ُאﺟﮭﺎﮢﻲ‪،‬‬

‫وﺳﻬ ُﻪ وﻫﺎﮢﻲ ‪،‬آڳ ﻧﻪ ڏﺟﻲ ﻋــــــــــــــﺎم ﮐﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﮇאﺋﻴﻦ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ ﻣﭻ ﺟﻲ ﺗﭙﺶ ﮐﺎن آﮔﺎﻫﻪ رﻫﻪ ﻳﺎ‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ڏﻳﮡ ﻻء ﺗﻴﺎر رﻫﻪ‪ .‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺑﺎﻫﻪ وﺳﺎﻣﻲ ﻧﻪ وﭸﻲ‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﺗﻮن ﺑﺎﻫﻪ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﭜﺴﻢ ﻛﺮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ۽ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ وﺟﻮد ﻫﻚ ﭤﻲ وﭸﻲ‪ ،‬ﭘﻮِء אﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﮐﻲ ﻧﻪ ﭘﻮڻ ڏي‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﭘﺘﻨﮓ ﭼﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﺴﻲ ﻣﭻ َم ﻣﻮٽ‪،‬‬
‫َﺳﻬﺎﺋﻲ ﺳﭙﺮﻳﻦ ﺟﻲ‪ ،‬ﮔﮭـــــﮍ ﺗﻪ ﭤﻴﻴﻦ ﮔﮭﻮٽ‪،‬‬
‫אﭸﺎ ﺗﻮن َאروٽ! ﮐﻮري ﺧﺒﺮ ﻧﻪ ﻟﻬــــــــــــــــــــﻴﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﻤﺠﮭﻴﻦ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺑﺎﻫﻪ ڏﺳﻲ ﭘﻮﺋﺘﻲ ﻧﻪ ﻣﻮٽ‪ .‬ﭘﺮ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺑﺎﻫﻪ‬
‫ﺟﻲ ﺷﻌﻠﻦ ۾ ﭨﭙﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ אﮘﻴﺎن ﺳﺮﺧﺮو ﭤﻲ ۽ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻨﺰل ﻣﺎڻ‪ .‬ﺗﻮن אﭸﺎ ﻛﭽﻮ ﺳﻴﮑﮍאٽ‬
‫آﻫﻴﻦ‪ .‬ﮐﻮري ۾ ﺟﻠﮡ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﺗﻮ ﮐﻲ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ﭘﺘﻨﮕﻦ ﭘﻬﻪ ﻛﺌﻮ‪ ،‬ﻣﮍﺋﺎ ﻣﭥـــــــــــﻲ َﻣﭳ‪،‬‬
‫ﭘﺴﻲ ﻟﻬﺲ ﻧﻪ ﻟﭽﺌﺎ‪ ،‬ﺳﮍﻳﺎ ﻣﭥﻲ َﺳ َﭻ‪،‬‬
‫ﺳـــــــﻨﺪא ﮘﭽﻴﻦ ﮘﭻ‪ ،‬وﻳﭽﺎرن وﭸﺎﺋﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﭘﺘﻨﮕﺎ אرאدو ﻛﺮي אﭼﻲ ﺟﺎن ﻧﺜﺎري‪ ‬ﻻِء ﺗﻴﺎر ﭤﻲ אﭼﻲ ﺑﻴﭡﺎ ۽ אﻫﻲ ﺑﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺗﻮ ۽ ﺗﺎب ﮐﻲ‬
‫ڏﺳﻲ ﭘﻮﺋﺘﻲ ﻧﻪ ﻫﭩﻴﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺳﭻ ﺟﻲ ﻣﭥﺎن ﺳﺎﻫﻪ ﺻﺪﻗﻲ ﻛﺮي وﻳﭽﺎرن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮن ﻛﻴﺌﻲ ﺳﺴﻴﻮن ﻗﺮﺑﺎن‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮن‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫ﭼﮍﻫﺌﻮ ﭼﻜﺎﺳﻦ ﭼﺎِء‪ ،‬آڳ ﭔﺮﻧﺪي آﺋﻴـــــــﺎ‪،‬‬
‫وﻫﺴﻦ وאڙي ُﭰ َﻞ ﺟﻦ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺘﻲ ﻣﭻ ﻻِء‪،‬‬
‫وچ ۾‪.‬‬ ‫آﮢﻲ ﭘﺎڻ َאڙאِء‪ ،‬ﮐﮣﻲ ﮐـــــــــــــــﻮري َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﭘﺘﻨﮕﻦ ﺟﻲ אﻫﺎ ﻓﻄﺮت آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﺘﻲ ﺑﺎﻫﻪ ڏﺳﻦ אﺗﻲ ﻫﻠﻴﺎ אﻳﻨﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾‬
‫ﻋﺎﺷﻘﻦ ﮐﻲ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ۾ אﻫﺎ ﻓﻄﺮت ﭘﻴﺪא ﻛﺮﻳﻮ ﺗﻪ ﺟﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻫﺎن ﺟﻮ ﻣﺤﺒﻮب )א�(‬
‫آﻫﻲ אﺗﻲ ﭘﻬﭽﻲ وﭸﻮ‪ .‬آڙאﻫﻪ ﮐﻲ وאڙي‪ ‬ﺟﻲ ﮔﻠﻦ ﻣﺜﻞ ﺳﻤﺠﮭﻲ אن ۾ ﭨﭙﻲ ﭘﺌﻮ ۽ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻣﺤﺒﻮب‬
‫ﺟﻲ ﻫﺴﺘﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﮔﮇ ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ وﺟﻮد ﭜﺴﻢ ﻛﺮي ﮀﮇ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪86‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ُﺳ ُﺮ ﮐﻨﭝﺎٽ‬
‫)‪(1‬‬
‫ﭼﻮڏﻫﻴﻦ‪ ‬ﭼﻨﮉ! ﺗﻮن ُאﭜﺮﻳﻦ ﺳﻬﺴﻴﻦ ﻛﺮي ﺳﻴﻨﮕﺎر‪،‬‬
‫ﭘﻠﻚ ﭘﺮﻳﺎن ﺟﻲ ﻧﻪ ﭘﮍﻳﻦ‪ ،‬ﺟﻲ ﺣﻴﻠﻦ ﻛﺮﻳﻴﻦ ﻫﺰאر‪،‬‬
‫ﺟﻬﮍو ﺗــــــــــﻮن ﺳﭛ ﭴﻤﺎر‪،‬ﺗﻬﮍو دم دوﺳﺖ ﺟـــــــــﻮ‪،‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺮ ﮐﻨﭝﺎٽ ﺟﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﭼﻮڏﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﭼﻨﮉ ﺳﺎن ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭤﻲ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫אي ﭼﻮڏﻫﻴﻦ‪ ‬ﺟﺎ ﭼﻨﮉ! ﺗﻮن ﺳﻮﻳﻦ ﺳﻴﻨﮕﺎر ﻛﺮي ﻧﻜﺮﻳﻦ ﭤﻮ ۽ אﻳﺌﻦ ﻟﮙﻲ ﭤﻮ ﭴﮡ ﭼﺎﻧﺪي‪ ‬ﺟﻮ ﮔﻮﻟﻮ‬
‫ﻫﺠﻴﻦ ﭘﺮ ﭘﻮِء ﺑﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﷺ ﺟﻲ ذري ﺑﺮאﺑﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻴﻦ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﭵﻲ ﻋﻤﺮ‬
‫ﺟﻲ ﺳﻮﻧﻬﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻫﻚ ﭘﻞ ﺟﻲ ﺳﻮﺟﮭﺮي ۾ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﺳﻬﺴﻴﻦ ﺳﭵﻦ ُאﭜﺮي‪ ،‬ﭼﻮرאﺳﻲ ﭼﻨــــــــﮉن‪،‬‬
‫ﺑﺎ א�‪ ،‬ري ﭘﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺳﭛ אوﻧﮅאﻫﻲ ﭜﺎﻧﺌﻴﺎن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪:‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺣﺴﻦ ﮐﻲ ﺳﺎرאﻫﻴﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻮﻳﻦ ﺳﺞ ۽ ﺳﻮﻳﻦ‬
‫ﭼﻨﮉ ﮔﮇﺟﻲ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﮐﻲ روﺷﻦ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻧﻜﺮن ﺗﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﷺ ﺟﻲ‬
‫ﻫﻚ ﺟﻠﻮي ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ ﻧﭥﺎ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻦ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺟﻠﻮي ﺟﻮ ﻧﻮر ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻃﺮف אوﻧﺪאﻫﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﭼﻨﮉ! ﭼﭩﺎﺋﻲ ﺗﻨﻬﻨــــــــــــــــﺠﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﻫﻲ‪ ‬۾ ﺳﻮر‪،‬‬
‫ﻻﻳﺎن ﻻل ﻟـــــــــــــــﮝﻦ ﮐﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪن ﭜﺮي ﭔــــــــــﻮر‪،‬‬
‫ﻛﻮﻣﺎﮢﻮ ﻛﭙﻮر‪ ،‬ﻣﻮن وאﻧﺠﮭﺎﺋﻴﺪي ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻨﮉ ﺳﺎن ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭤﻴﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﭼﻨﮉ! ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ روﺷﻨﻲ‬
‫ﻣﻮﻧﮑﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺟﺪאﺋﻲ‪ ‬۾ ڏאڍي ﺗﻜﻠﻴﻒ ﭤﻲ ڏﺋﻲ‪ .‬آﺋﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ אﻧﺘﻈﺎر ۾ ﻟﮝﻦ‬
‫ﮐﻲ ﻛﺎﻓﻮر ﻫﮣﻲ ﺧﻮﺷﮕﻮאر ﻛﻴﻮ وﻳﭡﻮ آﻫﻴﺎن‪ .‬ﻣﻮن ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ אﻳﺘﺮو אﻧﺘﻈﺎر ﻛﻴﻮ آﻫﻲ ﺟﻮ אﻫﺎ‬
‫ﻟﮝﻦ ﺗﺎن ﺧﻮﺷﺒﻮِء ﺑﻪ אڏאﻣﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻮن وري ﻣﻮن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺣﺴﻦ ﭤﻮ ڏﻳﮑﺎرﻳﻦ‪ .‬ﻣﻮن ﮐﻲ ﻧﻔﺮت‬
‫آﻫﻲ אن ﺧﻮﺑﺼﻮرﺗﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺟﺪאﺋﻲ‪ ‬۾ ﺳﺎﻣﻬﻮن אﭼﻲ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﭼﻨﮉ! ﭼﺌﻴﻦ ﺣﻖ‪ ،‬ﺟﻲ وڙﻫﻴﻦ ﺟﻲ وﭼﺮﻳﻦ‪،‬‬
‫ﭔﻪ אﮐﻴﻮن ﭨﺌﻮ ﻧﻚ‪ ،‬ﺗﻮ ۾ ﻧﺎﻫﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪87‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﭼﻨﮉ! אﮔﺮ ﺗﻮن ﻧﺎرאض ﭤﺌﻴﻦ‪ ،‬وڙﻫﻴﻦ ﻳﺎ ﺑﻴﺰאر‬
‫ﭤﺌﻴﻦ ﭘﺮ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﭤﻮ ﻛﺮﻳﺎن ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻫﻚ ﺑﻪ وﺻﻒ ﺗﻮ ۾ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ‬
‫ﺧﻮﺑﻴﻮن ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ۾ آﻫﻦ ﺗﻮ ۾ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﮐﻮٽ آﻫﻲ‪.‬‬

‫)‪(5‬‬
‫ﭼﻨﮉ! ﭼﺌﻴﻦ ﺳﭻ‪ ،‬ﺟﻲ ﻣــَــــــــــــــــــــــﭡﻲ ﻣﻮر ﻧﻪ ﭜﺎﺋﻴﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻛﮇﻫﻦ אﭜﺮﻳﻦ ﺳﻨـــــــــــــــــــــــــﻬﮍو‪ ،‬ﻛﮇﻫﻴﻦ אﭜﺮﻳﻦ ﮘﭻ‪،‬‬
‫ﻣﻨﻬﻦ ۾ ﭔﺮﺋﻲ ﻣﭻ‪ ،‬ﺗﻮ ۾ ﻧﺎﻫــﻲ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﭼﻨﮉ! אﮔﺮ ﻧﺎرאض ﻧﻪ ﭤﺌﻴﻦ ﺗﻪ ﺗﻮ ﮐﻲ ﻫﻜﮍي ﮘﺎﻟﻬﻪ ﭼﻮאن‪ ،‬ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺴﻦ ۾ אﺳﺘﻘﺎﻣﺖ‬
‫۽ ﭘﺎﺋﻴﺪאري ﻧﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻮن ﻛﮇﻫﻦ ﺳﻨﻬﮍو ﭤﻮ אﭜﺮﻳﻦ ﺗﻪ ﻛﮇﻫﻦ ﭤﻠﻬﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ روﺷﻨﻲ ۽ ﺣﺴﻦ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﻣﻨﻬﻦ ۾ آﻫﻲ אﻫﺎ روﺷﻨﻲ ۽ ﺣﺴﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﺗﺮ ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫ﮐﮣﻲ ﻧﻴﮡ ﺧـــــــﻤﺎر ﻣﺎن‪ ،‬ﺟﺎ ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ ﻧﺎز ﻧﻈﺮ‪،‬‬
‫ﺳﻮرج ﺷﺎﺧﻮن ﺟﮭﻜﻴﻮن‪ ،‬ﻛــــــﻮ ﻣﺎﮢﻮ ﻗﻤﺮ‪،‬‬
‫ﺗﺎرא ﻛﺘﻴﻮن ﺗﺎﺋﺐ ﭤﻴﺎ‪ ،‬دﻳﮑﻴﻨــــــــــــــــﺪي دﻟﺒﺮ‪،‬‬
‫ﺟﻮﻫ ُﺮ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺐ ﺟﻲ ﺟـــــﻤﺎل ﺳﻴﻦ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َﺟﮭﻜﻮ ﭤﻴﻮ‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻫﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺣﻀﻮر ﷺ ﺟﻦ ﺟﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﭘﺎڻ‬
‫ﺳﮙﻮرن ﷺ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺗﻲ ﻧﺎز ﺟﻲ ﻧﻈﺮ وڌي ۽ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﻓﺮﻣﺎ ﭤﻴﺎ ﺗﻪ ﺳﺞ ﺟﺎ ﻛﺮﮢﺎ ﮔﮭﭧ ﭤﻲ وﻳﺎ ۽ ﭼﻨﮉ‬
‫ﺟﻲ ﭼﺎﻧﮉوﻛﻲ ﺟﮭﻜﻲ ﭤﻲ وﺋﻲ‪ .‬ﺣﻀﻮر ﷺ ﺟﻦ ﮐﻲ ڏﺳﻨﺪي ﺋﻲ ﺗﺎرن ۽ ﻛﺘﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻴﻦ روﺷﻨﻴﻦ‬
‫ﮐﻲ ﺋﻲ ﺟﮭﻜﻮ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ۽ אدب ﺳﺎن ﭘﻴﺶ אﭼﻲ ﭘﻴﺎ‪.‬‬

‫ﻟﻴﻼ ﭼﻨﻴﺴﺮ‬
‫)‪(1‬‬
‫ﻟﻴﻼ ﺣﻴﻼ َﮀ ِﮇ‪ ،‬ﺟﻲ ﺗﻮن ﺳﻮﭜﻲ ﺳﮑﻴﻴﻦ‪،‬‬
‫ﭘﺎﺋﻲ ﭘﺎﻧـــــــﺪ ﮘﻴﭽﻲ‪ ‬۾‪ ،‬ﭘﺎڻ ﻏﺮﻳﺒﻲ ﮔﮇ‪،‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﺳﻬﮣﻲ ﻟﻴﻼ! ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮﮐﻲ ﺧﻄﺎ ﻣﻌﺎف ﻛﺮאﺋﮣﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺣﻴﻼ ۽ ﺑﻬﺎﻧﺎ ﮀﮇ‪ .‬ﻏﻠﻄﻲ‪‬‬
‫ﺗﻲ ﭘﺮدو وﺟﮭﮡ ﻻِء אن ﺗﻲ دﻟﻴﻞ ﺑﺎزي ﻧﻪ ﻛﺮ‪ .‬ﭘﺮ ﻣﻨﭣ ﻣﻴﮍ ﻛﺮ ۽ ﻫﻴﭡﺎﻫﻴﻦ ﭤﻲ‪ ‬۽ ﭔﺎڏאﺋﻴﻨﺪي رﻫﻪ ﺗﻪ‬
‫ﺗﻮﮐﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻪ ﭼﻮﻧﺪو ﺗﻪ ﻫﺘﺎن ﻫﻠﻲ وڃ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﺟﻲ ﻛﺎرون آﮢﻴﻴﻦ ﻛﺎﻧﮅ ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﻪ روﺋﻲ رﻳﺠﮭﺎﺋﺞ‪،‬‬
‫ﻟﻴــــــــــــــــﻼ! ﻟﻴــــــــــــــــــــــﻼﺋﺞ‪ ،‬אﭤﺌﻲ ﻣﺎڳ ﻣﻨﭣ ﺟﻮ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪88‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫َﻫﮇ ﻧﻪ ﭼﻨﺪِء ﻟ ِﮇ‪ ،‬ﺟﻲ ﻛﺎرون آﻳﮣﻴﻦ ﻛﺎﻧـــــــﮅ ﮐـــﻲ‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﻟﻴﻼ! ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ور ﮐﻲ دאﻧﻬﻮن‪ ،‬ﻛﻮﻛﻮن ﻛﺮي روﺋﻲ ﭘﺮﭼﺎِء‪ ،‬ﻣﻨﭣ‪ ،‬ﻣﻴﮍ ۽ ﻧﻮڙت‬
‫ﻛﺮ ﮀﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ ﺋﻲ ﺟﻬﺎن ﻣﻌﺎﻓﻲ ﮔﮭﺮڻ ﺟﻮ אﭤﺌﻲ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﺟﻲ ﻟﻴـــــﻼﺋﻲ ﻧﻪ ﻟﻬﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻪ ﭘﮡ ﻟﻴﻼﺋﺞ‬
‫آﺳﺮ َم ﻻﻫﻴﺞ‪ ،‬ﺳﭵﮡ ﭔﺎﺟﮭﻴﻨﺪڙ ﮔﮭﮣﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﻟﻴﻼ! ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﻨﭥﻦ ﺳﺎن ﺑﻪ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻴﻦ ﺗﮅﻫﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﭥﻮن‬
‫ﻛﻨﺪي رﻫﻪ‪ ،‬ﻧﺎאﻣﻴﺪ ﻧﻪ ﭤﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ۽ ﭔﺎﺟﮫ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﺎﮘ ِﮣﻴﻮن‪ ،‬ﺳﭝﻨﻲ ِﮘﭽﻲ‪ ‬ﻫﺎر‪،‬‬ ‫ُ‬
‫ﺳﭝﻴﺌﻲ ﺳﻬــــــــــــــــــــ ِ‬
‫َﭘ َﺴ َﮡ ﻛﺎرڻ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻲ‪ ،‬ﺳﻬﺴﻴﻦ ﻛﻦ ﺳﻴﻨﮕﺎر‬
‫ڍول ﺗﻨﻴﻦ ﺟﻲ ڍאر‪ ،‬ﻫﻴﭡــــــــــــــــﺎﻫﻴﻮن ﻫﻠﻦ ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ورن وאرﻳﻮن ﻋﻮرﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮘﭽﻲ‪ ‬۾ ﻫﺎر ﭘﺎﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﻲ ﭘﺴﮡ ﻻء‬
‫ﺳﻮﻳﻦ ﺳﻴﻨﮕﺎر ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﮐﻲ ﻣﺎﮢﮡ ﻻِء ﻫﻴﭡﺎﻫﻴﻦ ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬אي ﻟﻴﻼ! ﺗﻮن ﺑﻪ אﻳﺌﻦ‬
‫ﻛﺮ‪ .‬אﻫﻮ ﺋﻲ رﺳﺘﻮ אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻮﮐﻲ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ ﻗﺮب ﺣﺎﺻﻞ ﭤﺌﻲ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺧﻮאﺟﻪ ﻣﺤﻤﺪ زﻣﺎن‬

‫)‪1813‬ع _ ‪1874‬ع(‬
‫)‪(1‬‬
‫ﺳﭵﮡ ڏﭠﻮ ﺟﻦ‪ ،‬ﺗﻦ ڏﺳﮡ ﻏﻴﺮ ﮔﻨﺎﻫﻪ‪،‬‬
‫ﺟﻨﻴﻦ ﻟﮅي رאﻫﻪ‪ِ ،‬وﻫﻦ ﺗﻨﻴﻦ ِوﻫ ُﻪ ﭤِﺌﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺣﻀﺮت ﺧﻮאﺟﻪ ﻣﺤ ّﻤﺪ زﻣﺎن ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ دﻳﺪאر ﻛﻴﻮ ﺗﻦ ﻻِء‬
‫ﻫﺎﮢﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ڏي ڏﺳﮡ ﮔﻨﺎﻫﻪ آﻫﻲ‪.‬ﺟﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺣﻖ ۽ ﺳﭻ ﺟﻲ رאﻫﻪ ﻫﭣ ﻛﺌﻲ ﺗﻦ ﻻِء ﻣﺎﮢﻬﭗ‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻣﺎٺ ﻛﺮي وﻳﻬﮡ زﻫﺮ ﺟﻬﮍو ﭤﻮ ﻟﮙﻲ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﻟﮙﻮ وא‪ ‬وﺻﺎل‪ ،‬ﺟﻨﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻴﻜﮍي‪،‬‬
‫ﺗﻦ ﺳﺎن ﻟﮅي َ‬
‫ﻟﻌﻞ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻟﺌﻪ ﺟﮗ ﺧﻠﻘﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻦ ﮐﻲ ﻫﻚ ﭘﻞ ﻻِء ﺑﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﺳﺎن ﻣﻠﮡ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ אﻳﺌﻦ ﺳﻤﺠﮭﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾‬
‫ﻛﻠﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﭘﻮرא ﭤﻲ ﭼﻜﺎ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﺣﻀﻮر ﭘﺎכ ﷺ ڏאﻧﻬﻦ אﺷﺎرو ﻛﻴﻞ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻦ ﻣﺎﮢﻬﻦ‬ ‫אﭼﮡ ﺟﺎ ُ‬
‫ﺣﻀﻮر ﭘﺎכ ﷺ ﺟﻦ ﺟﻮ دﻳﺪאر ﻛﻴﻮ ﺗﻦ ﮐﻲ ﭴﮡ ﺗﻪ ﻟﻌﻞ ﻣﻠﻲ وﻳﻮ‪ .‬אﻫﻮ ﻟﻌﻞ ﺟﻨﻬﻦ ﻻِء ﻫﻲ‪ ‬دﻧﻴﺎ‬
‫ﺧﻠﻘﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪89‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻋﺸﺎق‪ ،‬ﭘﺴﮡ ﮔﮭﺮن ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ‪،‬‬ ‫ﻋﺎرف ۽ ّ‬

‫ﺟﻨﺖ ﺟﺎ ﻣﺸـــــﺘﺎق‪ ،‬אﭸﺎ אورאﻫـــــــــــﺎن ﭤﺌﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻋﺎﺷﻖ ۽ ﻋﺎرف ﺻﺮف ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪي ۽ دﻳﺪאر ﺟﻲ ﻃﻠﺐ رﮐﻨﺪא آﻫﻦ‪ .‬ﺟﻨﺖ ﺟﻲ‬
‫ﺧﻮאﻫﺸﻤﻨﺪي رﮐﻨﺪڙ אن ﺟﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻲ ۾ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ ﭘﭡﺘﻲ ﭘﻴﻞ آﻫﻦ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ אﻫﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﺒﺎدت ۽‬
‫ﺗﻘﻮى ﺟﻮ אﺟﻮرو ﺟﻨﺖ ﺟﻲ ﺻﻮرت ۾ ﻃﻠﺐ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ ﻋﺎرف ۽ ﻋﺎﺷﻖ رﮘﻮ ﺧﺪא ﺟﻲ ذאت ﺟﻲ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪي ﻣﺎﮢﮡ ﺟﺎ ﺧﻮאﻫﺸﻤﻨﺪ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬

‫)‪(4‬‬
‫ﺗﺎﻧﺴﻴﻦ ﺗﻮن ﻧﻪ ﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺴﻴﻦ ﺳﺎﻧﮓ ِﺳﺴﻲ‪ ‬ﺟﻮ‪،‬‬
‫ﻣﻠﻴﺮ‪ ،‬ﺟﻦ ُﺟﺴﻮ ﻣــــــــــــــــــﺎل ﻣﺒــــــــﺎح ﺟﻮ‪.‬‬
‫َ‬ ‫ﻣﺎﮢﺌﻮ ﺗﻦ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אﻳﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻓﻘﻴﺮ ﻧﭥﻮ ﭼﻮرאﺋﻲ ﺳﮕﮭﻴﻦ ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺎن‬
‫ﺑﭽﺎﺋﮡ ﺟﻮ אوﻧﻮ رﮐﻴﻦ ﭤﻮ‪ .‬ﻓﻘﻴﺮ אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻴﻜﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﮐﻲ ﻣﺎﮢﮡ ﻻِء ﺳﺮ ﺳﺎﻫﻪ ۽ ﻣﺎل ﻣﺘﺎع‬
‫ﺻﺪﻗﻮ ﻛﺮي‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﺧﺪא ﮐﻲ ﻣﺎﮢﮡ ﻻِء ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺷﻲِء ﺟﻲ ﭘﺮوאﻫﻪ ﻧﻪ ﻛﺮي ۽ ﺳﭛ ﻛﺠﮫ رאﻫﻪ ﺣﻖ‬
‫۾ ﻗﺮﺑﺎن ﻛﺮي ﮀﮇي‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ڏور‪،‬‬
‫ﻧﻜﻲ אوڏو אک ﮐﻲ‪ ،‬ﻧﻜﻲ ﻧﻈــــــــــﺮאن ِ‬
‫وﭸﺎن אﻳﺌﻦ وﻫﻠﻮر‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ڏﭠﻮﺋﻲ אڻ ڏﻳﭟ ۾‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﺧﺪא ! ﻣﻨﻬﻨﺠﻮن ﺗﻮﮐﻲ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ אﮐﻴﻮن ﺗﻪ ﻧﭥﻴﻮن ڏﺳﻲ ﺳﮕﮭﻦ ﭘﺮ ﺗﻮن ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ دل‬
‫ﺟﻲ אک ﮐﺎن ﭘﺮي ﻧﺎﻫﻴﻦ‪ .‬ﺗﻮن ﺗﻪ אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﺎﻫﻪ ﺟﻲ رڳ ﮐﺎن ﺑﻪ وﻳﺠﮭﻮ آﻫﻴﻦ‪ .‬آﺋﻮن ﺗﻮﮐﺎن אن ﻻِء‬
‫ڊﭴﺎن ﭤﻮ ﺗﻪ ﺗﻮن ﻫﺮ ﺟﺎِء אﺳﺎن ﮐﻲ ڏﺳﻴﻦ ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ אﺳﺎن ﺗﻮ ﮐﻲ ﻧﭥﺎ ڏﺳﻲ ﺳﮕﮭﻮن‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫ﮀﮇﻳﺎن ﻫﻲ ﺟﻬﺎن‪ُ ،‬ﻫﻮ ﭘﮡ ﮔﮭﻮري ﮔﮭﻮرﻳﺎن‪،‬‬
‫ﺳﺎڻ‪ ،‬ﺟﻲ ﻣﻮن ﺳﺮي ﺟﻴﮇﻳﻮن‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻚ ﭘﺮﻳﺎن ُ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻮ دﻳﺪאر ﭤﻲ ﭘﻮي ﺗﻪ ﭔﺌﻲ ﺟﻬﺎن אن ﺗﺎن ﻗﺮﺑﺎن ﻛﺮڻ ﻻِء ﺗﻴﺎر‬
‫آﻫﻴﺎن‪ .‬ﺟﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ ﻫﻚ ﮔﮭﮍي‪ ‬ﺟﻲ زﻳﺎرت ﭤﻲ ﭘﻮي ﺗﻪ ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻧﻴﺎ ۽ آﺧﺮت ﺻﺪﻗﻮ ﻛﺮي‬
‫ﮀﮇﻳﺎن‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫ﻚ روﺣﺎﻧﻲ ﺳﺎﻣﻴﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺴﻤﻲ ﺟﺎﻫــــــﻠﻦ‪،‬‬ ‫ِﺳ َ‬
‫ﭔﮕﮭﻦ ﻣﮁﻲ ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﺎرس ﭘﺴﻦ ﻛﻴﻦ ﻛﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺻﻮﻓﻲ ۽ ﺟﺎﻫﻞ אﻧﺴﺎن ﺟﻲ وچ۾ ﻓﺮق ﭔﮅאﻳﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﺻﻮﻓﻲ ﺟﻲ ﺳﻚ ۽ ﺳﻮچ‬
‫روﺣﺎﻧﻲ ﻫﺠﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﺗﻪ ﺟﺎﻫﻞ ﺻﺮف ﺟﺴﻢ ﻻِء ﺳﻮﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﭔﮕﮫ ﮐﻲ ﺻﺮف ﭘﻴﭧ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل‬
‫ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ۽ ﻣﮁﻴﻦ ﺟﻮ ﺷﻜﺎر ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺧﻮאﻫﺶ ﻫﻮﻧﺪي אﭤﺲ‪ .‬אن ﮐﻲ אﻫﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﭘﺎرس‬
‫ﻛﻴﺘﺮو ﻧﻪ ﻗﻴﻤﺘﻲ آﻫﻲ‪ُ .‬אﻫﻲ ﭔﮕﮫ ﺟﺎﻫﻞ אﻧﺴﺎن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرس ﺣﺎﺻﻞ ﻧﭥﺎ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻦ‪.‬‬
‫)‪(8‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪90‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭘﻠﭙﻞ ﭘﻮِء ﭘﭽﺎر‪ ،‬ﻣــــــــــــُﻠﻚ ۾ ﻣﻴــــــــﺜﺎق ﺟﻲ‪،‬‬

‫ﻛ ِﻦ אﻗﺮאر‪ ،‬אﺳﻴﻦ ﭔﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻮن ڏﮢﻲ‪.‬‬ ‫ﻛﮏ ﭘﻦ َ‬
‫ﻳﻮم ﻣﻴﺜﺎق ) روﺣﻦ ﺟﻲ ﺧﻠﻘﺠﮡ وאري ڏﻳﻨﻬﻦ( ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﻨﺪي‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾‬
‫ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﺧﺪא ﻛﺎﺋﻨﺎت ۽ ﺧﻠﻖ ﺧﻠﻘﻲ ۽ روﺣﻦ ﮐﻲ ﭘﻴﺪא ﻛﻴﻮ ﺗﻪ ﻫﻚ ﺳﻮאل ﻛﻴﻮ ﻫﻮ‪.‬‬
‫“אﻟﺴﺖ ﺑِ َﺮﺑﱢﻜﻢ” ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﮀﺎ ﻣﺎن ﺗﻮﻫﺎن ﺟﻮ رب آﻫﻴﺎن؟ ﺗﮇﻫﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﭼﻴﻮ “ ﻗﺎﻟﻮ ﺑﻠﻰ” ﺑﻴﺸﻚ ﺗﻮن‬
‫אﺳﺎن ﺟﻮ رب آﻫﻴﻦ‪ .‬אن ﺟﻮ ﭘﮍאڏو אﭸﺎ ﮔﻮﻧﺠﺠﻲ ﭘﻴﻮ ۽ ﻛﮏ ﭘﻦ ﺧﺪא ﺟﻲ ﺳﺎرאﻫﻪ ﻛﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ אﺳﻴﻦ‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﺎ ﭔﺎﻧﻬﺎ ۽ ﻧﻮﻛﺮ آﻫﻴﻮن ۽ ﺗﻮن אﺳﺎن ﺟﻮ ﻣﺎﻟﻚ آﻫﻴﻦ‪.‬‬

‫)‪(9‬‬
‫ﭘﺮﻳﺎن ﺟﻲ ﭘﭽﺎر ۾‪ ،‬אﭼـــــــــــــــــﻲ ﺟﻦ آرאم‪،‬‬
‫دﻧﻴﺎ ﺗﻦ ﮐﻲ دאم‪ ،‬ﭘﮁﻦ ﻣﻮﺳﻢ ﻣﻮت ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻋﺎرﻓﻦ ۽ ﻋﺎﺷﻘﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب )א�( ﺟﻲ ذﻛﺮ ۾ آرאم אﭼﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺧﺪא ﺟﻲ‬
‫ﻳﺎد ۾ ﺋﻲ دﻟﻲ ﺳﻜﻮن آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻋﺎرﻓﻦ ﮐﻲ ﻫﻲ دﻧﻴﺎ ﻗﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻟﮙﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻣﻮت ﺟﺎ ﻃﻠﺒﮕﺎر‬
‫آﻫﻦ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ وﭸﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ دﻳﺪאر ﻛﻦ‪.‬‬
‫)‪(10‬‬
‫ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﻧﻪ ﭘﻮِء‪ ،‬ﻗﻠﺰم אﻧﺪر ﻗﻄﺮي‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮ وﭸﻲ ﺳﻮ‪ ،‬ﺟﮗ ﮀﮇي ﺟـــــــــــﺎ ﻻر ۾‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻫﺮ ﻗﻄﺮي ۾ ﻣﻮﺗﻲ ﭘﻴﺪא ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺻﺮف אن ﻗﻄﺮي‬
‫۾ ﻣﻮﺗﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺟﻴﻜﻮ ﺳﻤﻨﮉ ﺟﻲ ﻣﭥﺎﮀﺮي ﺟﻮن ﺧﻮﺑﻴﻮ ﮀﮇي ﺗﺮي ۾ وﭸﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺳﭗ ﺟﻲ‬
‫وאت ۾ ﭘﻮي ﭤﻮ‪ ،.‬ﺟﻴﻜﺎ ﭘﮡ ﺳﻤﻨﮉ ﺟﻲ ﺗﺮي ۾ وאت ﮐﻮﻟﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻗﻄﺮي ﺟﻲ ﮘﻮﻻ ۾ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪא ﺟﻲ ﻧﻮر ﺟﻮ אﺛﺮ ﻫﺮ אﻧﺴﺎن ﺗﻲ ﻧﭥﻮ ﭤﺌﻲ ﻣﮕﺮ אن ﺟﻮ אﺛﺮ אن אﻧﺴﺎن ﺗﻲ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ אن ﻻِء ﺗﻴﺎر ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺮכ دﻧﻴﺎ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﮀﻮ ﺗﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺟﻲ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل ﺳﺎن ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻨﺪي آﻫﻲ‪ .‬رﮘﻮ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺟﻮ ﻋﻠﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻧﻪ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(11‬‬
‫ﻨﺰ َﻗﺪوري ﮀﮇ‪،‬‬ ‫ﻛ ُ‬‫אﮐــــــــــــﺮ ﭘﮍﻫﻪ ﻋــــﺸﻖ ﺟﻮ‪َ ،‬‬
‫ُ‬
‫ﭼﮍﻫﻪ ﺗﻨﻴﻦ ﺟﻲ ﻣﮇ‪ ،‬ﺟﻲ ُﺳﺘﻲ ِڏﻳﻦ ﺷﺮאب ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אﮔﺮ ﺗﻮن ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﻮ دﻳﺪאر ﻛﺮڻ ﭼﺎﻫﻴﻦ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻋﺸﻖ ﺟﻮ אﮐﺮ ﭘﮍﻫﻪ ۽ ﻛﻨﺰ ﻗﺪوري‬
‫)ﻓﻘﻪ ﺟﺎ ﻛﺘﺎب( ﭘﮍﻫﮡ ﮀﮇي ڏي ﮀﻮ ﺗﻪ אن ﺳﺎن ﺑﺤﺚ ﻣﺒﺎﺣﺜﻲ ۾ ﭰﺎﺳﻲ ﭘﻮﻧﺪي ۽ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮي‬
‫ﻧﻪ ﺳﮕﮭﻨﺪﻳﻦ ۽ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ ۾ رﻫﻪ‪ .‬ﺟﻴﻜﻲ ﺗﻮﮐﻲ ﺧﺪא ﺟﻲ ﻋﺸﻖ وאري ﺷﺮאب ﺟﻲ ُﺳﺘﻲ‬
‫ﻋﺸﻖ אﻻﻫﻲ ﻃﺮف وﭠﻲ ﻫﻠﻦ‪.‬‬
‫ِ‬ ‫ﭘﻴﺎرﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ‪:‬‬
‫)‪(12‬‬
‫ُﺳ ِﺘﻲ ُא َن ﺷﺮאب‪ ،‬ﺟﻦ ﺳﺮي ﺳﻲ ﺳﻮن ﭤﻴﺎ‪،‬‬
‫ﻛ َﺘﮡ ﺗﻦ ﻛـــــــــﻴﻤﻴﺎ‪.‬‬ ‫ُﺳﻤـــــــﻬﮡ ﺗﻦ ﺛﻮאب‪َ ،‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪91‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺎﻟﻚ ﺟﻮ دﻳﺪאر ﻧﺼﻴﺐ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺳﻲ ﺳﭵﺎ ﺳﻮن ﭤﻲ وﻳﺎ ۽ دﻧﻴﺎ ﺟﻮن‬
‫رאﺣﺘﻮن ﻫﻠﻲ وﻳﻮن‪ .‬אﮔﺮ ﻫﻮ ﻧﻨﮉ ۾ آﻫﻦ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻧﻨﮉ ﺑﻪ ﻫﻚ ﻋﺒﺎدت‪ .‬אﮔﺮ ﻫﻮ ﻣﺨﻠﻮق ﺳﺎن ﻧﻴﻜﻲ‬
‫ﻛﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﺪن אﻫﻮ ﻋﻤﻞ ﻛﻴﻤﻴﺎﺋﻲ ﭤﻲ ﭘﻮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪(13‬‬
‫ﺻﻮﻓﻴﻦ ﺻﺎف ﻛﺌﻮ‪ ،‬ڌوﺋﻲ ورق وﺟﻮد ﺟﻮ‪،‬‬
‫ﺗﮇﻫﻦ ﺗﻦ ﭤﻴـــــــﻮ‪ ،‬ﺟﻴﺮي ﭘﺴﮡ ﭘـــــــــﺮﻳﻦ‪ ‬ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ אﻧﺪر ﺻﺎف ﻛﺮي ۽ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮאﻫﺸﻦ ﮐﺎن آﺟﺎ ﭤﻲ رب ﺟﻲ ﻋﺒﺎدت‬
‫۾ ﻣﺸﻐﻮل رﻫﻴﺎ ﺗﻦ ﮐﻲ ﺋﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺎﻟﻚ ﺟﻮ دﻳﺪאر ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ۾ ﻧﺼﻴﺐ ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬

‫)‪(14‬‬
‫ﭘﺎﮢــــــــــــﻲ ﻟــــــــﻬﺮ ﭘﺴــــﮡ ۾‪ ،‬ﺑﺮאﺑﺮ ﭤﻴـــــــــــــﺎ‪،‬‬
‫ﻛﻲ ُאﺗﻲ ﺋﻲ אڙﻳﺎ‪ ،‬ﻛﻲ ﻟﻨﮕﮭﻲ ﻣﻘﺼﺪ ﻣﮍﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﺌﻦ درﻳﺎء ﺟﻮ ﭘﺎﮢﻲ ۽ ﻟﻬﺮ ﮔﮇ آﻫﻦ ﺗﻴﺌﻦ ﺋﻲ ﺧﺎﻟﻖ ﺑﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﺎن ﮔﮇ آﻫﻲ‪ .‬ﺻﻮﻓﻲ אزم‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ אﻧﺴﺎن ﻧﻮرאﻧﻲ ﺳﻤﻨﮉ ﺟﻮ ﻫﻚ ﭰﮍو آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻦ אﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻪ ﺳﻤﺠﮭﻲ אﻫﻲ ﭜﭩﻜﻲ وﻳﺎ ۽ ﺟﻦ אﻫﺎ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭴﺎﮢﻲ ورﺗﻲ ﺳﻲ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﭤﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫)‪(15‬‬
‫َ‬
‫ﻛﻲ ﺟﻴﺮي ﺟﻨﺖ ۾‪ ،‬ﻛﻲ ﻣﺌﻲ ﻣﺲ ﻣﮍ ِن‪،‬‬
‫ﻛ ِﺮ ِن‪،‬ﭘﺴﺌﻮ ﺟﻠﻮو ﭘﺮﻳﺎن ﺟـــــــﻮ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻛﻴﻦ َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺟﻴﻜﻲ ﻋﺎرف دﻧﻴﺎ ۾ ﻋﺒﺎدت ﮔﺬאر رﻫﻦ ﭤﺎ ﺳﻲ ﺟﻴﺌﺮي ﺋﻲ ﺟﻨﺖ ﻣﺎﮢﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫ﺟﻴﻜﻲ ﺳﭵﻲ ﻋﻤﺮ ﻛﺘﺎﺑﻦ ۾ وﭸﺎﺋﻲ ﻣﺮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﺲ وﭸﻲ ﺟﻨﺖ ﻣﺎﮢﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﻋﺎرف ﺟﻴﺌﺮي ﺋﻲ‬
‫ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ ﺟﻠﻮو ﭘﺴﻲ وﭠﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﭘﻮِء ﭔﺌﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ אن ۾ ﺷﺮﻳﻚ ﻧﻪ ﭤﺎ ﻛﻦ‪.‬‬
‫)‪(16‬‬
‫ﮀﮇﻳﻮ ﺟﻦ ﭜﻨﭝﻮر‪ ،‬ﮀﻴﺮ ﺗﻦ ﮐﻲ ﮀﺎڙﻛﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻮر‪ ،‬وﭸﻲ ﻛﻴﭻ ﻗﺮאرﻳﻮن‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﻏﻢ ﻟﭥﻦ َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻋﺮ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﭜﻨﭝﻮر ﮐﻲ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﺳﺎن ﭜﻴﭧ ڏﻳﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻦ ﻫﻦ دﻧﻴﺎ ﮐﻲ ﺗﺮכ‬
‫ﻛﻴﻮ אﻧﻬﻦ ﻣﭥﺎن ﺳﭛ ڏک ﻟﻬﻲ وﻳﺎ ۽ وﭸﻲ ﻛﻴﭻ )ﺟﻨﺖ( ﭘﻬﺘﺎ ﻳﺎ ﺟﻦ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻓﻨﺎ ﻛﻴﻮ ﺳﻲ ﺧﺪא ﺟﻲ‬
‫ﻋﺎﻟﻢ אروאح ﺟﻲ ﺳﻴﺮ ﺟﻮ ﻣﺰو ﭘﻴﺎ ﻣﺎﮢﻴﻦ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺳﺴﺌﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﻓﻨﺎ ﻛﺮي ﭜﻨﭝﻮر ﮐﻲ ﮀﮇي ﺟﺒﻞ ج‬
‫ﻫﺎﮘﻲ ﻛﻴﭻ ﻣﻜﺮאن אﭼﻲ ﭘﻬﺘﻲ‪ .‬ﺗﻴﺌﻦ אﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﭘﺎڻ ﮐﻲ אﮔﺮ ﺧﺪא ﺟﻲ ﺣﻮאﻟﻲ ﻛﺮي ﺗﻪ ﺳﭛ ﺧﻮف ۽‬
‫אوﺳﻴﺌﮍא ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪92‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺣﻀﺮت ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ رﺣﻪ‬

‫)‪(1‬‬
‫ُאﭤﻲ وﻳﺎ אوﭠﺎر‪ ،‬ﮐﮣــــــــﻲ ﺳﺎٿ ﺳــــــــــــﻮﻳﻞ ﺟﻮ؛‬
‫ﻫﺎﮢـــــــــــﻲ אدﻳــــــــــﻮن آﺋﻴﺎ‪ ،‬ڏورڻ ﻣﻮن ڏوﻧﮕﺎر؛‬
‫ﭘﻴﭻ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺳﺎن‪.‬‬ ‫ﻫﻮت ﻫﺰאر‪ ،‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ُ‬ ‫َ‬ ‫ﭔﻴﺎ ﭜﻲ‬
‫ُ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ رﺣﻪ ﺳﺴﺌﻲ‪ ‬ﺟﻲ روپ ۾ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﻫﻲ אﭠﻦ وאرא ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ‬
‫ڏﻳﺮ ﺻﺒﺢ ﺳﻮﻳﺮ ﺋﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﮐﻲ ﻣﻮﻧﮑﺎن ﭘﺮي ﮐﮣﻲ وﻳﺎ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻲ ۽ ﻫﺎﮢﻲ‬
‫ﻣﻮﻧﮑﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺟﻲ ﺗﻼش ۾ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺟﺒﻞ ﺟﺎﮘﮣﺎ ﭘﻮﻧﺪא‪ .‬ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺗﻪ ﻫﻮت ﻫﺰאرﻳﻦ آﻫﻦ ﭘﺮ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫)‪(2‬‬ ‫رﺷﺘﻮ ﺻﺮف ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺳﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﻴﭻ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺳﺎن אزل ﻻﻛﻮن آﻫﻪ؛‬ ‫ُ‬
‫ﻫــــــــــــﺎڻ وﻳﻬﮡ ﮀـــــــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﭜﻴﻨﺮ ﻫﻦ ﭜﻨﭝﻮر ۾‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪:‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﺴﺌﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﮐﺎن وﮀﮍڻ ﮐﺎﻧﭙﻮء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڏک ﺟﻮ‬
‫אﻇﻬﺎر ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ وאﺳﻄﻮ ﺷﺮوع ﮐﺎن وﭠﻲ ﺋﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺳﺎن رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻫﺎڻ‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﭘﻨﻬﻮن ﺋﻲ ﭜﻨﭝﻮر ۾ ﻧﻪ رﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺗﻪ ﭘﻮِء ﻣﺎن ﭜﻨﭝﻮر ۾ وﻳﻬﻲ ﮀﺎ ﻛﻨﺪﻳﺲ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﻛﺮﻳﺎن ﻛﻮﻫﻪ ﭜﻨﭝﻮر ۾‪ ،‬ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﭘﭵﺎﮢﺎ‪،‬‬
‫ﺳﻮز ﭼﮑﺎﻳﻮ ﺳﺎ‪ ،‬وﻳﻬﮡ ﻣـــــــﻮن ِوﻫ ُﻪ ﭤﻴﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺟﻲ وﭸﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﭜﻨﭝﻮر ۾ وﻳﻬﻲ ﮀﺎ ﻛﻨﺪس‪ .‬אن‬
‫ﺟﻲ وﭸﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ وאﺳﻄﻮ ڏﮐﻦ ﺳﺎن ﭤﻲ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﻛﺮي ﻫﺎﮢﻲ ﭜﻨﭝﻮر ۾ وﻳﻬﮡ زﻫﺮ ﭤﻮ‬
‫ﻟﮙﻲ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﻛﺮﻳﺎن ﻛﻮﻫﻪ ﭜﻨﭝﻮر ۾‪ ،‬ﭘﭵﺎﮢﺎن ﭘﺮﻳﻦ؛‬
‫وאر ﻧﻪ ﺳﻲ وﻳﻬﻦ‪ ،‬ﺟﻨﻴﻦ ﻣﭥﻲ ﻣﺎﻣـــــــــﺮو‪.‬‬ ‫ُ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﺳﺴﺌﻲ ﺟﻲ روپ ۾ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺟﻲ وﭸﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﭜﻨﭝﻮر ۾‬
‫وﻳﻬﻲ ﮀﺎ ﻛﻨﺪس‪ .‬وڏﻳﻚ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﺟﻦ ﮐﻲ ﻋﺸﻖ ﺟﻲ ﭼﻮٽ ﻟﮙﻲ ﺳﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﻫﻚ ﮔﮭﮍي‬
‫ﻧﻪ ﻧﭥﺎ رﻫﻲ ﺳﮕﮭﻦ‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ﺷﺎل ﻧﻪ وﺳﺮﻳﻦ ﺗﻮن‪ ،‬ﻟﻮכ ﺳﭝﻮﺋﻲ وﺳﺮي‪،‬‬
‫ﻣﻄﻠﺐ אﻫﻮ ﻣﻮن‪ ،‬ﺟﻮ ﭘﺎﮢﺌﻮن ﭘﺮي ﻧﻪ ﻛﺮﻳﻦ‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﮐﻲ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﭜﻠﻲ ﻣﻮﻧﮑﺎن ﺳﭵﻲ دﻧﻴﺎ وﮀﮍي وﭸﻲ ﭘﺮ אي‬
‫ﭘﻨﻬﻞ! ﺷﻞ ﺗﻮن ﻧﻪ وﺳﺮﻳﻦ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﻄﻠﺐ אﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺗﻮن ﻣﻮن ﮐﻲ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﭘﺎڻ ﮐﺎن ﺟﺪא ﻧﻪ ﻛﺮ‪.‬‬
‫)‪(6‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪93‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻨﺪﻳﻮ‪ ،‬آﻫﻪِ؛‬ ‫َو َر َم وﺳﺎرﻳﺞ‪ ،‬ﻫﻲ‪ ‬ﺗﺎن َ‬

‫وﭸﻲ ﻛﻴﭻ وﮢﻦ ۾‪ ،‬ﻫﻲ ﺳﮅر ﺳﺎرﻳﺞ؛‬
‫ﺗﻴﺘﺮ َم ﻣﺎرﻳﺞ‪ ،‬ﺟﻴﺘﺮ ﺗﻮﮐﻲ ﻧﻪ ﻣﮍאن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺳﺎن אﻟﺘﺠﺎ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ אي ﭘﻨﻬﻮن! ﻣﻮن ﮐﻲ ﺗﻮن ﻧﻪ‬
‫وﺳﺎرﺟﺎن ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻣﺎن ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺋﻲ آﺳﺮي ﺗﻲ آﻫﻴﺎن ۽ ﻛﻴﭻ ﺟﻲ ﺑﺎﻏﻦ ۾ وﭸﻲ ﺗﻪ ﻣﻮن ﮐﻲ ﻳﺎد‬
‫ﻛﺠﺎنِء‪ .‬אن ﮐﺎن ﭘﻮِء ﺳﺴﺌﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رب ﺳﺎن ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭤﻴﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ אي ﺧﺪא! ﻣﻮﻧﮑﻲ‬
‫אﻳﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﻧﻪ ﻣﺎرﺟﺎنِء ﺟﻴﺴﻴﺘﺎﺋﻴﻦ ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺳﺎن ﻧﻪ ﻣﻼن‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫ﺳﺎري ﺷﻬﺮ ﭜﻨﭝﻮر ﺟﻲ‪ ،‬ﭼﮇي ﻟــــــــﻮכ ﻟﺬت‪،‬‬
‫ﺗﻮري‪ ‬ڏﺋﻲ ﻛﻮ ﻧﻪ ﻛﻮ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ‬ﻋﺎم ﻋﺰت‪،‬‬
‫ﺻﺤﺖ‪ ،‬ﺟﻲ ﭔﻴﻬﺮ ﭔـــــﺎروﭼﺎ אﭼﻴﻦ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ﭤﺌﻲ ﺳﺎﻫ ُﻪ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ڏک ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﺟﻲ ﭜﻨﭝﻮر ﻣﺎن ﻫﻠﻲ وﭸﮡ‬
‫ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﻮن ﮐﻲ ﭜﻨﭝﻮر ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺷﻲِء ﻣﺰو ﻧﭥﻲ ڏﺋﻲ‪ .‬ﭜﻨﭝﻮر ۾ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﺎﮢﻬﻮﻣﻮﻧﮑﻲ ﻋﺰت ﺟﻲ ﻧﮕﺎﻫﻪ‬
‫ﺳﺎن ﻧﭥﻮ ڏﺳﻲ‪ .‬אي ﭘﻴﺎرא ﭘﻨﻬﻞ! אﮔﺮ ﺗﻮن ﭔﻴﻬﺮ אﭼﻴﻦ ﺗﻪ ﺟﺴﻢ ۾ ﺳﺎﻫﻪ ﭘﺌﺠﻲ وﭸﻲ‪.‬‬
‫)‪(8‬‬
‫ﻛﭻ‪ ،‬ﺟﻮ ُﺳﺘﻲ ﺳﻮﻳﻠﻲ رﻫﻲ؛‬ ‫ﻛﻴﻮ ﻛﻤﻴﮣﻲ‪ُ ‬‬
‫ﻣﭻ؛‬‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﻲ אﻓﺴﻮس ﺳﻴﻦ‪ ،‬ﻛــﻴﻮ ﻣﺤﺒﺖ ُ‬
‫ﺮچ‪ ،‬ﻧﺎﻣـــــــﻴﺎ ﻧﻤﺎﮢﻲ‪ ‬ﺳﺎن‪.‬‬ ‫ﭴﺎم ﭘــــــــــــ ُ‬
‫ُﭘﻨﻬﻮن‪َ ‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ אﻓﺴﻮس ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﻣﻮن ﮐﺎن ﻏﻠﻄﻲ ﭤﻲ وﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﺎن ﺟﻠﺪ ﺋﻲ‬
‫ﺳﻤﻬﻲ ﭘﻴﺲ‪ .‬אﻫﺎ ﻏﻠﻄﻲ ﻣﻮن ﮐﻲ وڏﻳﻚ ﺗﮍﭘﺎﺋﻲ ﭤﻲ‪ .‬אي ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ ﺳﺮدאر ﭘﻨﻬﻮن! ﻣﻮن ﻧﻤﺎﮢﻲ ﺟﻲ‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻏﻠﻄﻲ‪ ‬ﮐﻲ وﺳﺎري ﻣﻮﻧﺴﺎن رאﺿﻲ ﭤﻲ وڃ‪.‬‬
‫)‪(9‬‬
‫ﭤﻴﻮن ﻫﻦ ﻫﭥﺎ‪ ،‬ﻛﻴﺌﻲ ﻣﻮرאﺋﻮن ﻣـﻨﺪﻳـــــــــــــﻮن؛‬
‫ﭘﻨﻬـــــــــﻮن ڏﺳﻲ ﭘﺎڻ ڏي‪ ،‬آﺳـــــﮡ ﻣﻨﻬﻨــــــــــﺠﻲ آ‪،‬‬
‫ﺳﺎﻧﻮل ﺗﻮري‪ ‬ﺳﺎ‪ ،‬אﭼﻲ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﻛﻴﻦ ﭜﻨﭝﻮر ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪:‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﭥﺎن ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﻏﻠﻄﻴﻮن ﭤﻴﻮن‪ .‬אي‬
‫ﭘﻨﻬﻮن! אﻫﻲ ﺳﭛ وﺳﺎري ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﮔﮭﺮ )ﻣﺎڳ( ﻣﻮﭨﻲ אچ‪ .‬ﮀﻮ ﺟﻮ ﺗﻮ ﮐﺎن ﺳﻮאِء ﻣﻮن ﮐﻲ ﭜﻨﭝﻮر ﺟﺎ‬
‫ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻧﭥﺎ وﮢﻦ‪.‬‬
‫)‪(10‬‬
‫ﭘﻨــــــــــﻬﻮن ﭘﻨـــــــﻬﻮن ﭤﻲ ﻛـــــــــــــــﺮﻳﺎن‪ ،‬آ‪ ‬ﭘﻨﻬﻮن ﭘﺎڻ؛‬
‫אدﻳﻮن ﭤﻴﺲ אﭴﺎڻ‪ ،‬ﺟﻮ ﻛﻴﻦ ﻧﻪ ﭘﺮوڙﻳـــــــﻢ ﭘﺎڻ ﮐــــــﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﻣﻮن אﺟﺎﻳﻮ ﭘﺌﻲ ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﮐﻲ ﻳﺎد ﻛﻴﻮ‪ .‬ﭘﻨﻬﻮن ﭘﻨﻬﻮن‬
‫ﻛﺮي ﻣﺎن ﭘﺎڻ ﺋﻲ ﭘﻨﻬﻮن ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻴﺎن ۽ ﻏﻔﻠﺖ ﺳﺒﺐ ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺳﭹﺎﮢﻲ ﻧﻪ ﺳﮕﮭﻴﺲ‪.‬‬
‫)‪(11‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪94‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺟﺎن ﭘﺮوڙﻳــــــــــــــﻢ ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪ ،‬ﺗﺎن آ‪ ‬ﭘﻨﻬــــــﻮن آﻫﻴﺎن؛‬

‫ﻛﻨﻬﻴﻦ ﻃﺮف ﻛﺎﻫﻴﺎن‪ ،‬ﺟﻮ ﻃﺮف ﻣﮍﺋﻲ‪“ ،‬ﺗﻢ” ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺳﺴﺌﻲ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﺮوڙﻳﻢ ﺗﻪ ﭴﺎﺗﻢ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻮن آﺋﻮن ﭘﺎڻ آﻫﻴﺎن‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﭘﻨﻬﻮن‪ ‬ﮐﻲ ﮘﻮﻟﮡ ۽ آوאز ڏﻳﮡ אﺟﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬دل אﻧﺪرאن ﺳﻨﺪس آوאز ﭔﮅي ﺟﺪאﺋﻲ ﺟﺎ ﺳﭛ‬
‫ڏک ۽ وﻫﻢ دور ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ ۽ ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻃﺮف وﻳﺲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻃﺮف ﺗﻮن ﺋﻲ ﺗﻮن ﻫﺌﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪(12‬‬
‫ﭘﻴﻬﻲ ﭘﺮوڙﻳﻮم‪ ،‬ﺗﺎن ﭘﻨﻬﻮن ﭘﺎن ﺋﻲ آﻫﻴﺎن؛‬
‫ﭘﺎڻ ﺋﻲ ﻣﻨﺠﮭﺎن ﭘﺎڻ ﮐﻲ‪ ،‬ﻫﻲ‪ ‬ﭘﮍ ﻻ‪ ‬ﭘﻴﻮم؛‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﻛﻦ ﻛﻴﻮم‪ ،‬ﺗﻪ ﻏﻴﺮ ﮔﻤﺎن אﭤﻲ وﻳﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﺴﺌﻲ ﭼﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﻣﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭘﺮﮐﻴﻢ ﺗﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﭤﻴﻮ ﺗﻪ آﺋﻮن‬
‫ﭘﺎڻ ﭘﻨﻬﻮن آﻫﻴﺎن‪ .‬אﻫﻮ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ﻣﺎن آوאز آﻳﻮ ۽ ﺟﮇﻫﻦ אن آوאز ﮐﻲ دل ﺟﻲ ﻛﻨﻦ ﺳﺎن ﭔﮅم ۽ אن‬
‫ﺗﻲ ﻏﻮر و ﻓﻜﺮ ﻛﻴﻢ ﺗﻪ ﺗﮇﻫﻦ ﺳﭛ ﺷﻚ ۽ ﮔﻤﺎن ﺧﺘﻢ ﭤﻲ وﻳﺎ ۽ ﻣﻮن ﭘﻨﻬﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﺻﺤﻴﺢ‬
‫ﺳﭹﺎﺗﻮ ﺗﻪ ﻣﺎن ﺋﻲ ﭘﻨﻬﻮن آﻫﻴﺎن‪.‬‬

‫ﺳﺎرﻧﮓ‬
‫)‪(1‬‬
‫ﻣﻮن ۾ آﻫﻴﻦ ﺗﻮن‪ ،‬ﺗﻮ ۾ آﻫﻴﺎن ﻣﺎن؛‬
‫ﺑﺠﻠﻲ ﺑﺎدل ﺳﺎن‪ ،‬آﻫﻲ ﺟﻴﺌـــــﻦ ُﺳﭙﺮم‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ رﺣﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﺳﭙﺮﻳﻦ )א�( ﺗﻮن ﻣﻮن ۾‬
‫آﻫﻴﻦ ۽ ﻣﺎن ﺗﻮ ۾ آﻫﻴﺎن‪ .‬אﺳﺎن ﭔﺌﻲ ﻫﻜﭕﺌﻲ ۾ אﻳﺌﻦ ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻴﻮن ﺟﻴﺌﻦ ﺑﺎدل ﺳﺎن ﮔﮇ ﺑﺠﻠﻲ‬
‫ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﺳﺎرﻧﮓ ﺳﺪא ﺳﺎٺ‪ ،‬ﺳﺮﺗﻴﻮن ﺳﺎﭠﮡ آﺋﻴﻮن‪،‬‬
‫ﭰـــــــﻴﺮﻳﻮ رאﮘـــــــــــﻦ َ‬
‫ﭠﺎٺ‪ِ ،‬و ُﭴ ُﻦ وﻳﺲ ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﺑﺮﺳﺎت ﺟﻲ ﻧﻈﺎرن ﺟﻲ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﻛﻨﺪي ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ُאڀ ۾‬
‫ﻛﺎرא ﻛﻜﺮ אﭜﺮي آﻳﺎ آﻫﻦ ۽ ﺳﺮﺗﻴﻮن ﺧﻮﺷﻲ‪ ‬ﻣﺎن وﻳﺲ وﮘﺎ ﭘﻬﺮي אﻫﻮ ﻣﻨﻈﺮ ڏﺳﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻦ ۽‬
‫ﮐﻨﻮﮢﻴﻮن ﭼﻤﻜﺎٽ ﻛﺮي رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﭘﻮرب ﺳﻨﺪي ﭘﺎر ﺟﺎ‪ ،‬ﻛــــــﻜﺮ ﭘﺎروﻧﭝﺎر‪،‬‬
‫وﭴـــــــــــﻦ ۽ وﭴـــﮡ ﺳﺎن‪ ،‬ﭼﮍﻫﻦ ﭤﺎ ﭼﻮڏאر؛‬
‫ُאﭜﻲ ﮐـــــــﻲ آﺑﻴﻨﺪي‪ ،‬ﻟﮅﺋﻮن ﺳﻨﮅڙي‪ ‬ﺳﺎر؛‬
‫ﻣﻮﻟﻲ ﺳﻨﺪي ﻣﻬﺮ ﺟﺎ‪.‬‬‫ٰ‬ ‫ﺳﺎوא ﭤﻴﺎ ﺳﻨﮕﻬﺎر‪،‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪95‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אڄ אوﭜﺮ ﻃﺮف ﻛﺎرن ﻛﻜﺮن ﺳﺎن אوﻧﺪאﻫﻲ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺠﻠﻲ ﺟﻲ ﭼﻤﻜﺎٽ ﺳﺎن אﻫﻲ‬
‫ﻛﺎرא ﻛﻜﺮ ﭼﺌﻨﻲ ﻃﺮﻓﻦ ﮐﺎن ﮔﮭﺎﭨﺎ ﭤﻴﻨﺪא ﭘﻴﺎ وﭸﻦ‪ .‬ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻣﭥﺌﻴﻦ ﺣﺼﻲ ۾ وﺳﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﭔﻴﻦ‬
‫ﻋﻼﺋﻘﻦ ۾ ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﺎﻳﻮ אﭤﻦ‪ ،‬ﺑﺮﺳﺎت ﺳﺒﺐ א� ﭘﺎכ ﺟﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﭤﻲ آﻫﻲ ۽ ﻣﺎرو ڏאڍא ﺳﺮﻫﺎ ﭤﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﭔﻬﻪ ﭔﻬﻪ ﻛـــــــــﻨﺪא آﻳﺎ‪ ،‬ﭔﻴـــــــــﻬﺮ ﭔـــــــــﻜﺮ وאل‪،‬‬
‫ﻛﻜﺮن ﺟﻲ ﻛﮍﻛﺎٽ ﮐﺎن‪ ،‬وﻳﺎ ﭨــــــﻬﻲ ﻣﺎل؛‬
‫آﻫﻦ ۾ אﭼﻲ وﺋﻲ‪ ،‬ﭼﻮﻧﮕﻦ ﺳﻨــــــﺪي ﭼــــــــــــﺎل؛‬ ‫ُ‬
‫َ‬
‫ﺟـــــــــــــــــــﺎل؛‬ ‫ﻣﻨﺪאﺋﺘﻲ ﻣﻨﮉل ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺟﺮ ُאﭠـــــــــــــﺎ‬
‫ﭘﻠﺮ ﺳﺎن ُﭘﺴﻲ ﭘِﻴــــــــــﺎ‪ ،‬ﭘﻨــــــــﻬﻮאرن ﭘــــــــــﻼل؛‬
‫ﺟﮭﺮي ﭘﻴﻮن ﺟﮭﻮﭘﻴﻦ‪ ،‬ﺟﮭـــــــــــــﺎﻧﮕﻴﮍن َאﺟﮭﺎل‪،‬‬
‫َ‬
‫ﻧﻨﮕﭙﺎل‪،‬‬ ‫ﻧﮕــــــــــﻮ ﻛــــــــــــﺞ ﻧﻪ ﻧﮅر ﮐﻲ‪ ،‬ﻧﻤﺎﮢﻦ‬
‫ﺣﺎل‪،‬ﺗﻦ ﭘﺮوڙ ﭘﺖ رﮐﻴﺞ ﺗﻮن!‬ ‫ﺟﻦ ﺟــــــﺎ ﻫﻬﮍא َ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ م ﺳﭽﻞ ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﭘﻮڻ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻫﺎﮢﻲ ﭔﻜﮍאڙ ﺑﻪ ﺧﻮش ﭤﻴﻨﺪא‬
‫ﻣﻴﺪאن ۾ אن אﻣﻴﺪ ﺳﺎن ﻧﻜﺮي آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻛﻜﺮن ﺟﻲ ﮔﺠﮕﻮڙ ﮐﺎن ﺳﻨﺪن ﻣﺎل ﮀﺮﻛﻲ ﭨﮍي ﭘﮑﮍي وﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ ۽ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﭨﭙﻦ ڏﻳﮡ ﺳﺎن ﻟﻮﻫﻲ زﻧﺠﻴﺮن ۽ ﭼﮍن ﺟﺎ آوאز אﭼﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﻨﺪאﺋﺘﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ ڏאڍא‬
‫ﻣﺰא ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ ۽ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ وﭠﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﻏﺮﻳﺐ ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻮن ﺟﮭﻮﭘﮍﻳﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﭘﻼل ﺳﺎن‬
‫ڍﻛﻴﻞ آﻫﻦ‪ ،‬ﺳﻲ ﺑﻪ ﭘﺴﻲ وﻳﻮن‪ ،‬ﺟﮭﺎﻧﮕﻴﻦ ﺟﺎ אﺟﮭﺎ ﺑﻪ ڊﻫﻲ ﭘﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אي ﻟﭳ رﮐﻨﺪڙ! ﺗﻮن ﻫﻨﻦ ﺑﻲ‬
‫ﺳﻬﺎرא ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ ﻋﺰت رک!‬
‫)‪(5‬‬
‫َ‬
‫ﻣﻬﺮ ﺳﻨــــــــﺪא ﻣﻴﻨﻬﻦ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ وﺳــــــــــــــﺎﺋﻴﻦ ﺷﻞ!‬
‫ﺟﮭﺮﻳﻞ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﮭﻮﭘﮍي‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺟﮭــــــــــﻠﻲ ﺟﮭﻞ؛‬
‫ﻛﺎﻫﻞ ﺗﻲ ﻛﻬﻞ ﻛﻨﺪﻳﻦ ﺷﺎل ﻛﺮﻳـــــــﻢ ﺗﻮن!‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ “ﺳﺎرﻧﮓ” ﺟﻲ ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ א� ﭘﺎכ ﺟﻲ درﭔﺎر ۾ אﻟﺘﺠﺎ ﭤﻮ ﻛﺮي ﺗﻪ אﻫﻲ‬
‫رﺣﻤﺖ )ﻣﻬﺮ( ﺟﺎ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺳﺪאﺋﻴﻦ وﺳﺎﺋﻴﻨﺪو رﻫﻴﻦ‪ .‬ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻲ‪ ‬ﺟﮭﻮﭘﮍي )ﮔﮭﺮ( ﻛﻨﻬﻦ ﺳﻬﺎري‬
‫ﮐﺎﻧﺴﻮאء ﻓﻘﻂ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺋﻲ ﺳﻬﺎري ﺗﻲ ﺑﻴﭡﻞ آﻫﻲ‪ .‬אي ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ رب! ﻣﻮن ﮐﻲ אﻣﻴﺪ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻮن‬
‫ﻛﻤﺰور ﺗﻲ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ‬ﺳﺎن رﺣﻢ ﻛﻨﺪﻳﻦ‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫رאﺗﺎ ﻛﻮ رﻳﻬﻦ ﺳﺎن‪ ،‬رڻ ﻛﻴﺎﺋــــــــــﻴﻦ رﻳــــــــــﺞ؛‬
‫ﭘﭩﻦ ﻣﭥﺎن ﭘﻠﭩﻴﻮن‪ ،‬ﻫﻴـــــﺮون ﻣﻨﺠﮭﺎن ﻫﻴــــــــــــﺞ؛‬
‫ﺑﺮن ۾ ﺑـــــــــــــﻬﺎر ﻛﺌﻲ‪ ،‬ﮔــــﻠﺰאري‪ ‬ﺟﻲ ﮔﻴﺞ؛‬
‫“ﺳﭽﻞ” ﺳﺎرﻧﮓ ﺳﻴﺞ‪ ،‬ﺳﻮﻧﻬﻴﻦ ﺳﺎوכ وچ ۾‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬رאت ﮐﺎن وﭠﻲ ﮔﺠﮕﻮڙ وאري ﺑﺮﺳﺎت وﺳﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺮﺳﺎت ﺳﺒﺐ وאرﻳﺎﺳﺎ ﻋﻼﺋﻘﺎ ﭘﻠﺮ‬
‫ﺟﻲ ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﭜﺮﺟﻲ رﻫﻴﺎ آﻫﻦ ۽ ﺳﻜﻞ زﻣﻴﻦ ﺳﺎﺋﻲ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺮ ﭘﭩﻦ ۾ ﮔﻠﻦ ﺟﻲ ﮔﻠﺰאري‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪96‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻟﮙﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬אي ﺳﭽﻞ! ﺳﺎرﻧﮓ ﺟﻲ אﻫﮍي ﭘﺮ ﻟﻄﻒ ﻣﻮﺳﻢ ۾ ﮐﭧ وﺟﮭﻲ وﻳﻬﺠﻲ ﺗﻪ אﻫﺎ ﺳﻴﺞ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺳﻬﮣﻲ ﻟﮙﻨﺪي‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫ﻋـــــــــــــــﺎﻟﻢ ﮐﻲ آﮔــــــــــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺳﺎرﻧﮓ ﻛﻨﺪو آﺋـــــﻴﻮ؛‬
‫ﮔﺮڙ ﺟﻴﺌﻦ ﮔﻮڙﻳﻮن ﻛﺮي‪ ،‬ﻛﺎﻫﻴﻮن אﭼﻲ ﻛﺎﻫﻪ؛‬
‫وאﻳﻮ‪ ‬ﺳﺎن وאرא ﻛﺮي‪ ،‬ﭠﺎﻫﻴﻮ אﭼﻲ ﭠــــــــــــــــــــــﺎﻫﻪ؛‬
‫وﺳﺎﻳﺎﺋﻴﻦ وڏ ﭰـــــــﮍو‪ ،‬وאﭨﻦ ﺗــــــــــــــــــﻲ وאﻫﻪ وאﻫﻪ؛‬
‫ﮔﻠﺰאرﻳﻮن ۽ ﮔـــــــــــــــــــــــﺎﻫﻪ‪ ،‬ﭘﭩﻦ ﺗــــــــــﻲ ﭘﮅرא ﭤﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺪאﺋﺘﻮ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﮔﺮڙ ﭘﮑﻲ ﺟﻴﺎن دאﻧﻬﻮن ۽‬
‫رڙﻳﻮن ﻛﻨﺪو‪ ،‬ﺳﭵﻲ ﺧﻠﻖ ﮐﻲ آﮔﺎﻫﻪ ﻛﻨﺪو آﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬وא‪ ‬ﺳﺎن אﻫﮍو ﭠﻬﻴﻮ ﭘﻴﻮ אﭼﻲ ﺟﻮ ﭴﮡ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ‬
‫ﭘﺎڻ ۾ ﭘﺮﻳﺖ آﻫﻲ‪ .‬אﭼﮡ ﺳﺎن وڏ ﭰﮍو وﺳﺎﻳﻮ אﭤﺲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺮي ﭘﻨﮅ ﭘﻴﭽﺮن ﺟﻲ ﭔﻨﻬﻲ ﭘﺎﺳﻦ ﮐﺎن‬
‫ﻣﻴﺪאﻧﻦ ﺗﻲ ﮔﻞ ۽ ﮔﺎﻫﻪ ﭰﭩﻲ‪ ،‬ﮔﻠﺰאرﻳﻮن ﭤﻲ وﻳﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(8‬‬
‫אڄ ﭘﮡ ﭘﻮرب ﭘﺎڻ ڏي‪ ،‬ﻛـــــــــﻜﺮ ﻛﻜﻮرﻳﺎ؛‬
‫ﺳﺎرﻧﮓ ُﺳ َﺮ ُﺳﺮאﺋﺘﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺟـــــــــﮭﺮي ﺳــــــــﻮرﻳﺎ؛‬
‫ﺳﺮ ﻣﻨﮉل ۽ ﺳﺎرﻧﮕﻴﻮن‪ ،‬ﭼﻨﮓ ﭼﮝﺎ ﭼـــﻮرﻳﺎ؛‬
‫ُאڀ ُאﺗﻲ אورﻳﺎ‪َ ،‬ﻃ َﺒﻞ ﺗﺎرﻳﻮن ﺗﻴﺞ ﺳـــــــــــــــﺎن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪ ،‬אڄ وري אﭜﺮﻧﺪي ﭘﺎﺳﻲ ڏאﻧﻬﻦ ﻛﻜﺮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫رﻧﮓ ﺑﺪﻻﺋﮡ ﺷﺮوع ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﺋﻴﻦ ﭘﻴﻮ ﻟﮙﻲ ﭴﮡ ﻣﻨﺪאﺋﺘﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺳﺠﮭﻨﺪي ﺋﻲ ﺳﺮﻳﻼ ﺳﺮ ﻛﮃڻ‬
‫ﺷﺮوع ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﺋﻴﻦ ﭘﻴﻮ ﻣﺤﺴﻮس ﭤﺌﻲ ﺗﻪ ﭴﮡ آﺳﻤﺎن ﺗﻲ ُﺳ َﺮ ﻣﻨﮉل‪ ،‬ﺳﺎرﻧﮕﻴﻮن‪ ،‬ﭼﻨﮓ‪ ،‬ﻃﺒﻞ ۽‬
‫ﺗﺎرون وڏي وאﻛﻲ وﭴﻲ رﻫﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(9‬‬
‫َ‬
‫ﻴﻮن ﭜﭧ ﭜﺮﻳــــــــــــــــــﻮن؛‬ ‫وﺳﻲ ﭘﻴﻮ وڏ ﭰﮍو‪ ،‬ﭜِﻨِ ُ‬
‫ﭜﭩﺎرﻳﻮن ﭜﭩﻦ ﺗﺎن‪ ،‬وﭤـــــــــــــﺎﮢﻴﻦ ورﻳــــــــــــــﻮن؛‬
‫ﮐﻴﺮن ﺟﻮن ﮐﺮﻳﻮن‪ ،‬ﭼﺎڏﻳﻴﻦ ڏﻧﺌﻮن ﭼﺎﻫﻪ ﻣﺎن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺪאﺋﺘﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﮡ ﺳﺎن ﭜﭩﻮن ۽ ﭜﺮﻳﻮن‪،‬‬
‫دﻛﻴﻮن ۽ دڙא ﺳﭝﺌﻲ ﭘﺴﻲ ﭘﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﭜﭩﻦ ﺗﻲ אﭜﺮي آﻳﻞ ﮔﺎﻫﻪ ﭘﭡﻮ ﮐﺎﺋﻲ‪ ،‬ﭼﻮﭘﺎﻳﻮ ﻣﺎل ﻣﻮﭨﻲ‬
‫وﭤﺎﮢﻦ ﺗﻲ آﻳﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﭜﭩﺎرﻳﻦ ﭼﺎﻫﻪ ﻣﺎن ﮐﻴﺮ ﺟﻮن ﭼﺎڏﻳﻮ ﭜﺮي ڏﻧﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬

‫)‪(10‬‬
‫وאﻟﻲ وﺳﺎﺋﻴﺞ دردﻣﻨﺪي‪ ‬ﺟـــــــﻮ دﻳﺲ؛‬
‫ﭘﺮﻳﻦ ﻣﻮن ﭘﺮدﻳﺲ‪ُ ،‬אﭠﻲ אﻳﻨﺪم אوڏڙא!‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪97‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﻮﻻ! ﻣﻮن ﻏﺮﻳﺐ ﺟﻲ دﻳﺲ ۾ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رﺣﻤﺖ ﺟﻲ ﺑﺮﺳﺎت وﺳﺎِء ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﺎﺋﭧ ﺧﺸﻚ ﺳﺎﻟﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺮي ﭘﺮدﻳﺲ ﻫﻠﻴﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ ﺳﻲ وﺳﻜﺎري ﺟﻲ ﻛﺮي وאﭘﺲ ﻣﻮﭨﻲ‬
‫אﻳﻨﺪא ۽ אﭼﻲ ﻣﻮن ﺳﺎن ﻣﻠﻨﺪא‪.‬‬
‫)‪(11‬‬
‫ﺳﺎرﻧﮓ ﺳﺎري رאت‪،‬رﮢﻦ ﻣﭥﻲ رﻳــــــــــــــــــــــــﺞ ﻛﻴﺎ؛‬
‫ﭘﮑــــــــــــــــــﻴﻦ ﭘـــــــــــﺮڙא ﺳﻮﺋﻴﺎ‪ ،‬ﭘــــﺮﻫﻪ ﭰﭩﻲ‪ ‬ﭘﺮﭜﺎت؛‬
‫ﭘﭩﻦ ﺗـــــــــــــــﻲ ﭘﮅرא ﭤـــــــــــــﻴﺎ‪ُ ،‬ﮔﻞ ُﭰﻞ ﭜـــــــﺎﺗﻮن ﭜﺎت؛‬
‫وאﺋﻲ ﺳﭛ ﻛﻨﻬﻦ وאت‪“ ،‬ﺳﭽﻞ” ﺳﺎرﻧﮓ ﺳﺎٺ ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺳﭵﻲ رאت وﺳﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﻣﻴﺪאن ﭘﺎﮢﻲ‪ ‬ﺳﺎن ﭜﺮﺟﻲ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺟﻮ ﺳﻮﻳﺮ ﺟﮇﻫﻦ‬
‫ﻣﻴﻨﻬﻦ ﺑﻨﺪ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ ﭘﮑﻲ ﺟﻴﻜﻲ ﺑﺮﺳﺎت ۾ آﻻ ﭤﻲ وﻳﺎ ﻫﺌﺎ ﺳﻲ ﮐﻨﭛ ﺳﻜﺎﺋﮡ ﻻِء ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮي ﭘﻴﺎ‪.‬‬
‫אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺑﺮﺳﺎت ﺳﺒﺐ ﺳﻜﻞ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺎﺋﻲ ﭤﻲ وﺋﻲ ۽ ﻗﺴﻤﻴﻦ ﻗﺴﻤﻴﻦ ﮔﻞ ﻧﻜﺮي آﻳﺎ‪ .‬אي ﺳﭽﻞ! ﻫﺮ‬
‫زﺑﺎن ﺗﻲ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ آﻫﻲ ﺗﻪ وאه ﺟﻮ ﻣﻮﻻ ﻛﺮم ﻛﺮي ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(12‬‬
‫ﺳﺎرﻧﮓ ﺻﺒﺢ آﺋﻴﻮ‪ ،‬ﮔﻮڙون ﻛﺮي ﮔﺎج؛‬
‫ﻫﺎري ﻫﻠﻴﺎ ﻫﺎج‪ ،‬ﻛﮍﻣﻴﻦ ﻫﺮ ﻛﻠﻬﻲ ﻛﻴﺎ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺻﺒﺢ ﺳﺎڻ ﻣﻨﺪאﺋﺘﻮ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﭜﺮﺟﻲ آﻳﻮ آﻫﻲ ۽‬
‫ﮔﺠﮕﻮڙ ﺳﺎن وﺳﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﺗﻲ ﻗﺪرﺗﻲ رﻳﺞ ڏﺳﻲ‪ ،‬ﻫﺎري ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻛﻠﻬﻦ ﺗﻲ ﻫﺮ‬
‫رﮐﻲ زﻣﻴﻨﻦ ﺗﻲ ﻛﻢ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻧﻜﺮي ﭘﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬

‫)‪(13‬‬
‫ﻫﻚ وﺳﮡ‪ ،‬ﭔﻴﻮ وﭴﮡ‪ ،‬ﭨﻴﻮن ﻟﻬﻲ ﭘﻴﻮ ﺳﻲ‪‬؛‬
‫ﺟﮭﻮري وڌﺋﻲ ﺟﮭﻮﭘﻴﻮن‪ ،‬ﮀﻦ وڌאﺋﻲ ﮀﻲ‪‬؛‬
‫رﻧﻦ ﺟﻮ رڻ ۾ وא‪ ‬وﺳﻴـــــــــــــــــــــــــــــﻠﻮ ﭤﻲ‪،‬‬
‫ﺣﺎل ﺟﻨﻴﻦ ﺟﻮ ﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻦ ﭘﺮور رک ﭘﻨﺎﻫﻪ ۾‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אڄ אﻫﮍي ﺗﻪ ﻣﻮﺳﻢ آﻫﻲ ﻫﻚ ﻃﺮف ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﮐﻨﻮﮢﻦ ﺟﺎ آوאز אﭼﻲ رﻫﻴﺎ‬
‫آﻫﻦ ۽ ﭨﻴﻮن وري ﺳﻲ‪ ‬ﮐﻠﻲ ﭘﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺮﺳﺎت ﻛﮑﺎﻳﻮن ﺟﮭﻮﭘﮍﻳﻮن ڍאﻫﻲ ﮀﮇﻳﻮن آﻫﻦ‪ .‬אي א�! אﺳﺎن‬
‫ﻣﺴﻜﻴﻨﻦ ﺟﻮ وאﻫﺮ ۽ وﺳﻴﻠﻮ ﭤﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻲ وﺳﻲ‪ ‬وאري آﻫﻲ‪ ،‬ﺗﻮن אﺳﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﭘﻨﺎﻫﻪ ۾ رک‪.‬‬
‫)‪(14‬‬
‫אڄ ﭘﮡ ﭘﻮر ﭘﺎر ڏي‪ ،‬ﻛﻜﺮن ﻛﮃﻳﺎ ﻛﻮڙ؛‬
‫ﺿﺒﺢ وﻳﻞ ﺳﻮﻳﻞ ﺟﻮ‪ ،‬ﺳﺎرﻧﮓ ﻻﭤﻲ ﺳﻮڙ؛‬
‫وﭴﻦ وאﭴﺎ وאﻫﻪ ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﻣﻴﻨﮕﮫ ﭔﮅא אڄ ﻣﻮڙ؛‬
‫ﻟﻮﻛﺎن ﻻﭤﻲ ﻟﻮڙ‪ ،‬ﻣﻮﻻ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻬﺮ ﺳﺎن‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪98‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אڄ وري אوﭜﺮ ﭘﺎر ﮐﺎن ﻛﻜﺮن ﻛﺎرא وﻳﺲ ﻛﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺟﻲ وﻗﺖ زوردאر ﺑﺎرش‬
‫ﺷﺮوع ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﮐﻨﻮﮢﻴﻦ ﺟﻲ ﮔﻮڙ ﭴﮡ ﺗﻪ ﮔﮭﻮٽ وאﻧﮕﺮ ﺳﻬﺮא ﭔﮅא آﻫﻦ‪ .‬א� ﭘﺎכ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﺎﺟﮫ‬
‫ﺳﺎن ﺳﭛ ڏک ۽ ڏوﻻوא ﻻﻫﻲ ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(15‬‬
‫ُאﺗﺮאن אوري ﻛــــــﺌﻲ ﭼﻤﻜﮣﻲ ﭼﻤﻜــــــــــﺎٽ‪،‬‬
‫ُאﺗﺎن ﻛﻴﺎﺋﻴﻦ אوﭼﺘﻲ ﻟــــــــــــﺲ ﭔﻴﻠﻲ ﺗﻲ ﻻٽ؛‬
‫ﻣﻨﮉل ﭤﻴﺎ ﻣﻜــــــــــــﺮאن ﺗﻲ‪ ،‬ﮔﻮڙن ﺟﺎ ﮔﮍﮔﺎٽ؛‬
‫ﻛـــﻜﺮن ﻣﭥﺎن ﻛﻴﭻ ﺟﻲ‪ ،‬ﭰﮍﻛﻲ ﮐﺎڌא ﭰﺎٽ؛‬
‫وري ورﺗــﺌﻮن وאٽ‪“ ،‬ﺳﭽﻞ” ﺳﺎﺋﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ‪ ،‬אﺗﺮ ﻃﺮف ﮐﺎن وﻳﺠﮭﻮ ﭼﻤﻜﻨﺪڙن ﻛﻜﺮن‬
‫ﭼﻤﻜﺎٽ ﻛﻴﻮ ۽ אﺗﺎن ﭘﻮِء אﻫﻲ אوﭼﺘﻮﻟﺴﭕﻴﻠﻲ ﺗﻲ آﻳﺎ ۽ אﺗﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﺎﺋﻲ‪ ،‬ﻣﻜﺮאن ﺗﻲ ﻣﻨﮉل‬
‫ﻛﻴﺎﺋﻮن‪ ،‬وري ﻛﻴﭻ ﺗﺎن ﭤﻴﻨﺪא ﺳﺪא ﺳﺎﺋﻲ ﺳﻨﮅ ﺗﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ وﺳﺎﻳﺎﺋﻮن‪.‬‬
‫)‪(16‬‬
‫“ﺳﭽﻞ” ﺳﺎﺋﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ‪ ،‬وري ورﺗﺎﺋﻮن وאٽ؛‬
‫ﺟﮭﮍ ﭰﻞ ﺟﮭــــــــﻠﻲ آﺋﻲ‪ ،‬ﺟﮭﭩﻜﻮ ڏﺋﻲ ﺟﮭﺎٽ؛‬
‫وﺳﻲ ﭘﻴﺎ وڏ ﭰــــــــــــــــــﮍא‪ ،‬ﮔﮭﻴﮍ ُﭘﺴﺎﺋﻲ ﮔﮭﺎٽ؛‬
‫ﻻﭤﻲ ُאڃ ُאﺳﺎٽ‪ ،‬ﺳـــــــــــــــﺎرﻧﮓ ﺳﻨﮕﮭﺎرن ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺳﭽﻞ ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ وري ﻛﻜﺮن ﺳﻨﮅ ﻣﭥﺎن אﻫﮍو ﺗﻪ وﺳﻜﺎرو‬
‫ﻛﻴﻮ ﺟﻮ وڏ ﭰﮍي ﺳﻤﻮرא ﭘﻨﮅ ۽ ﭘﻴﭽﺮא ﭘﺴﺎﺋﻲ ﮀﮇﻳﺎ ۽ ﻣﺎرو ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﻲ אڃ ُאﺳﺎٽ ﻻﻫﻲ ﮀﮇي‪.‬‬

‫)‪(17‬‬
‫ﺳﺎرﻧﮓ آﻳﻮ ﺻﺒﺮ ۾ ‪ ،‬ﺑﻮﻧﺪن ﻛﺌﻲ ﺑﺲ؛‬
‫رﻧﮕﺎ رﻧﮕﻲ رس‪ ،‬ﻗــــــﺰح ﻛﮃي ﻧﻴﻞ ﺗﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺗﻴﺰي۽ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻣﻴﻨﻬﻦ ﻣﺎﭠﻴﮣﻮ ﭤﻴﻮ آﻫﻲ ۽ ﺑﻮﻧﺪא ﺑﺎري ﺑﻨﺪ ﭤﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ ۽ آﺳﻤﺎن ۾ رﻧﮓ‬
‫ﺑﺮﻧﮕﻲ אﻧﺪﻟﭟ ﻧﺮوאر ﭤﻲ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﻧﻴﺮي אﺳﻤﺎن ﺗﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ رﻧﮓ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﺎ ۽ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻧﻈﺎري ڏﺳﮡ‬
‫وאرن ﮐﻲ ﻣﻮﻫﻲ وڌو آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪99‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ )‪1225‬ع_‪1296‬ع(‬

‫)‪(1‬‬
‫ﺳﺎﻧﮉﻳﻢ ﺳﺪאﺋﻲ‪ ،‬ﺳﻚ ﺗﻮﻫــــــــــــــــﺎن ﺟﻲ ﺳــــــــﺎﻫﻪ ۾‪،‬‬
‫אﻧــــــــــﺪر ۾ אڌﻣﺎ ڏﺋﻲ‪ ،‬ﺳﺎ ﻛــــﻞ ﻧﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﻛــــــﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫“ﺣــــــــﻤــــــــﻞ” ﭼﺌﻲ ﻫﻲ‪ ‬دل ﺗﻮ‪ ،‬ﮔﮭﻮرن ﺳﺎن ﮔﮭﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺟﺎﻟﺌﻮن אوﻫﺎن ﻻﺋﻲ‪ ،‬ﺳﺎ ﻛﻨﻬﻦ دم وﺳﺮي ﻛﻴﻨﻜﻲ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺳﺎن ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭤﻴﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي‬
‫ﻣﺤﺒﻮب! ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻲ ﻻء ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎﻫﻪ ۾ ﺳﻤﺎﺋﺠﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﺎ אﻧﺪرאن אڌﻣﺎ ڏﺋﻲ‬
‫ﻧﻜﺮي ﭤﻲ ۽ אن ﺟﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬ﻫﺘﻲ ﺣﻤﻞ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺗﺨﻠﺺ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻈﺮن ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻈﺮن ﮐﻲ زﺧﻤﻲ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ ۽ ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻮن ۾ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻻِء آﻫﻲ‬
‫אن ﮐﻲ آﺋﻮن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻧﭥﻮ وﺳﺎري ﺳﮕﮭﺎن ۽ אﻫﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎﺋﻢ رﻫﻨﺪي‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﺳﻜﻨﺪي ﭤﻴﮍﻳﻢ ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﻮ ﺳـــﻚ ﻧﻪ ﻻﭤﻲ ﺳـــــــﭙﺮﻳﻦ!‬
‫َאٺ ﺋﻲ ﭘﻬﺮ אﻧﺪر ۾آ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳـــــــــﻚ ﺳﻨﭝــــــــــــــــﺎل‪،‬‬
‫אﭼﻴﻦ ﻫﻮﻧﺪ “ﺣﻤﻞ” ﭼﺌﻲ ‪ ،‬ﻛﺮي ﭜﻼﻳﻮن ﭜـــــــــــــــﺎل‪،‬‬
‫ﺗﻪ ﻣِﻠﻚ ﻣﮇﻳﻮن ﺳﭛ ﻣﺎل‪ ،‬ﺳﺮ ﺳﻮڌو ﺻﺪﻗﻮ ﻛﻴﺎن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺣﻤﻞ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺤﺒﻮب! ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ ۾ ﻣﻮن ﮐﻲ ﺳﻮﻳﻦ ﺳﺎل ﭤﻲ وﻳﺎ‬
‫آﻫﻦ‪ .‬ﭘﺮ אﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻫﺎ ﺳﻚ ﻧﻪ ﻟﭥﻲ آﻫﻲ‪ .‬אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ رאت ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻮن ﮐﻲ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺋﻲ‬
‫ﺳﻚ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻤﻞ ﺗﺨﻠﺺ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אﮔﺮ ﺗﻮن ﻫﻚ ﭜﻴﺮو ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻮن ﻛﺮي ﻣﻮن ڏي‬
‫אﭼﻴﻦ ﺗﻪ ﻣﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﭛ ﻣﻠﻜﻴﺖ ﺟﺎن ﺳﻤﻴﺖ ﺗﻮ ﺗﺎن ﻗﺮﺑﺎن ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎن‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﺳﻚ ﻣﮍﺋﻲ ﺳﻮر‪ ،‬ﺳﻮر ﺑﻪ ﺳﺮﺟﻴﺎ ﺳــــــــــﻚ ﻣﻮن‪،‬‬
‫ﺻﺒــــــــﺮ ﺳــــــــــﻚ وﭸــــــــﺎﺋﻴﻮ‪ ،‬ﻣﺎٺ ﻧﻪ אﭼﻲ ﻣﻮر‪،‬‬
‫دאﻧﻬﻮن درد ﻓﺮאق ﺟﻮن‪ ،‬ڏﻳﻬﻪ ﭔﺠـــــﮭﻦ ﭤﻴﻮن ُڏور‪،‬‬
‫“ﺣﻤﻞ”! ﻫﻲ ﻛﻠﻮر‪ ،‬ﺳﺎﺟـــــــﻦ ﺳﮣـــﻲ ﻛﻴﻦ ﻛﻲ!‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺣﻤﻞ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ڏאﻧﻬﻦ אﺷﺎرو ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ ﺳﻮر ﺑﮣﺠﻲ وﻳﻮ‬
‫آﻫﻲ ۽ אﻫﻲ ﺳﻮر ﺑﻪ ﺳﻚ ﻣﺎن ﺋﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺳﻚ ﻣﻮﻧﮑﺎن ﺻﺒﺮ ﮐﺴﻲ ورﺗﻮ آﻫﻲ ۽ ﻣﻮن‬
‫ﮐﻲ ﻫﺎﮢﻲ ﻣﺎٺ ﻛﺮي وﻳﻬﮡ ﻧﭥﻮ אﭼﻲ‪ .‬ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺪאﺋﻲ ﺟﻮ دאﻧﻬﻮن ﭘﺮي ﭘﺮي ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭔﮅڻ ۾ אﭼﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬
‫אﻓﺴﻮس אﻫﻮ آﻫﻲ ﺟﻮ אﻫﻲ دאﻧﻬﻮن ﺳﭵﻲ ﻟﻮכ ﮐﻲ ﭔﮅڻ ۾ אﭼﻦ ﭤﻴﻮن ﭘﺮ ﻫﻚ ﺗﻮن ﺋﻲ ﻧﭥﻮ ﭔﮅﻳﻦ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﺳﺎﺟـــــــــــــــــــﻦ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ ﺟﻲ‪ ،‬آﻫﻪ אﻧــــــــــــــﺪر ۾ אڻ ﺗـــــــــــﮡ‪،‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪100‬‬
 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﭰـــــــــــــــﻮڙאﺋﻲ ﻓـــــــــــــﺮאق ﺟـــــــــــﺎ‪ ،‬ﭤﺎ ﭼــــــــــــﺎכ ﻛﺮن ُﭼﮡ ُﭼﮡ‪،‬‬

‫ﻫﻴﻜﺮ ﺣـــــــــــــــﺎل ﺣﻤــــــــــــــــﻞ ﺟﻮ‪ ،‬ﺳـــــــــــﺎﺟﻦ ﺗــــــﺎن ﺳﮡ ﺳﮡ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ۽ ﮘﮡ ﮘﮡ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ دم وﺳﺮن ﻛـــــــﻴﻦ ﻛﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ۾ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ وﺳﻮﺳﺎ ﭘﻴﺪא ﻛﺮي ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ‬
‫۽ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺟﺪאﺋﻲ وאرא زﺧﻢ ﻣﻮن ﮐﻲ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺗﻜﻠﻴﻔﻮن ﭘﻬﭽﺎﺋﻦ ﭤﺎ‪ .‬אي ﻣﺤﺒﻮب! ﺣﻤﻞ ﺟﻮ‬
‫ﻫﻚ ﭜﻴﺮو ﺗﻪ ﺣﺎل ﭔﮅ ﮀﻮ ﺗﻪ ﺗﻨﻬﻨﺠﻮن ﻣﺤﺒﺖ ﭜﺮﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ وﺳﺮي ﻧﭥﻴﻮن ﺳﮕﮭﻦ‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ﺳﺎﺟﻦ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ‪ ،‬ﻛﻴﺎ אﻧﺪر آﮐـــــــــــــــﻴﺮא‪،‬‬
‫رאﺗﻴﺎن ڏﻳﻨﻬﺎن روح ۾‪ ،‬ﻛﻴﺎ وﻫﻤﻦ وאﻫــﻴﺮא‪،‬‬
‫אﭼﻴﻦ ﻫﻮﻧﺪ “ﺣﻤﻞ” ﭼﺌﻲ‪ ،‬ڏﻳﻨﻬﺎن ڏﻫﻪ ﭜﻴــــــﺮא‪،‬‬
‫ﺗﺎن ﺟﺎن ﺟﮕﺮ ﺟﻴﺮא‪ ،‬ﺗﻮﮐﻲ دوﺳﺖ دﻋﺎ ﻛﺮن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬אي ﻣﺤﺒﻮب! ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻚ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ دل ۾ ﮔﮭﺮ ﻛﺮي وﺋﻲ آﻫﻲ ۽ رאت ڏﻳﻨﻬﻦ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫دل ۾ ﺗﻨﻬﻨﺠﺎ ﺋﻲ وﺳﻮﺳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺣﻤﻞ ﺟﻲ ﺧﻮאﻫﺶ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻮن ڏي ڏﻳﻨﻬﻦ ۾ ڏﻫﻪ ﭜﻴﺮא אچ ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫ﺳﺮ ﺳﺎﻫﻪ‪ ،‬ﺟﺎن ﺟﮕﺮ ﺗﻮﮐﻲ دﻋﺎ ﻛﻨﺪא رﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫ﺳﻮرن َﺳ َﻮ ﻫﺰאر‪ ،‬ﻟﮑﮡ ﻟﻴـــــــــﮑﻮ ﻧﺎﻫﻪ ﻛـــــــــــــــــــــــــــﻮ‪،‬‬
‫وﻫﻤﻦ وڌي وڻ ﻛﻴـــــﺎ‪ ،‬ڏﮐــــــــــــــــﻦ ﻣﻜــــــــــــــــــﺎ ڏאر‪،‬‬
‫دﻋﺎ ﻛﺮﻳﻮ ﺗﺎن دوﺳﺖ אﭼﻲ‪“ ،‬ﺣﻤــــــــــﻞ” ﭼﺌﻲ ﻫﻴﻜﺎر‪،‬‬
‫ﺴﻲ ﻛﺮﻳﺎن‪.‬‬ ‫ﺗﺎن ﺳﺎﺟﻦ ﺗﺌﻮن ﺳﻮ وאر‪ ،‬ﺻﺪﻗﻮ ﺳﺎﻫﻪ ِﺳ ِ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ۾ ﺣﻤﻞ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﻮرن ﺟﻮ ﺗﻌﺪאد ﺳﻮن ﮐﺎن وڌي ﻫﺰאرن ﺗﺎﺋﻴﻦ وﭸﻲ ﭘﻬﺘﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن‬
‫ﺟﻮ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻟﻴﮑﻮ ﻧﭥﻮ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻲ‪ .‬دﻟﺒﺮ ﺟﻲ دور ﻫﺌﮡ ﺟﻲ ﻛﺮي وﺳﻮﺳﺎ وڻ ﭤﻲ ﭼﻜﺎ آﻫﻦ ۽ אﻧﻬﻦ‬
‫وﮢﻦ وري ڏﮐﻦ ﺟﺎ ڏאر ﻛﮃي ﮀﮇﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬ﺣﻤﻞ وڌﻳﻚ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي دوﺳﺘﻮ! دﻋﺎ ﻛﺮﻳﻮ ﺗﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫ﻣﺤﺒﻮب ﻫﻚ دﻓﻌﻮ אﭼﻲ ﺗﻪ אن ﺗﺎن ﺳﻮ ﭜﻴﺮא ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﺎﻫﻪ ﻗﺮﺑﺎن ﻛﺮﻳﺎن‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫ﺳﺎﺟﻦ ﺳﺪאﺋﻲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﺮو ﻫﺌﻴـــــــــــــــــﻦ ﺟـــــﻬــــــــــــﺎن ۾‪،‬‬
‫ﻣﻮﻧﮑﻲ ﺗﻮ ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﭘﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎ ﻟﺌﻮن ﮘﺠﮭﻲ ﻻﺋــــــﻲ‪،‬‬
‫אﻧـــــــﺪر آڳ ﻋﺸﻖ ﺟﻲ‪ ،‬ﺗﻮ دﻟـــــــــــــــﺒــــــــــــــــﺮ ُدﮐﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫“ﺣــــــﻤـــــــــﻞ” ﭼﺌﻲ ﻫﻦ ﺣﺎل ﺟﻲ‪ ،‬ﻛﻞ ﭘﻮﺋﻲ ﻛﺎﺋﻲ‪،‬‬
‫ﺗﺎن ﺟﺎﻧــــﻲ ﺟﺪאﺋﻲ‪ ،‬ﻫﻮﻧﺪ ﻣﻮﻧﺴﺎن ﻣﻮﭨﻲ ﻧﻪ ﻛﺮﻳﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺣﻤﻞ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﮐﻲ دﻋﺎ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺤﺒﻮب! ﺳﺎل ﺗﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻧﺪه‬
‫ﻫﺠﻴﻦ ۽ ﺗﻮن ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ۾ ﮘﺠﮫ ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﭘﻴﺪא ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ۽ ﻫﺎﮢﻲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ‬
‫ﺗﭙﺶ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ۾ ﺑﺎﻫﻪ ﭔﺎري ﮀﮇي آﻫﻲ‪ .‬אي ﻣﺤﺒﻮب! אﮔﺮ ﺗﻮﮐﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺎل ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﺌﺠﻲ‬
‫وﭸﻲ ﺗﻪ ﺗﻮن ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻣﻮن ﮐﺎن ﺟﺪא ﻧﻪ ﭤﺌﻴﻦ‪.‬‬
‫)‪(8‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪101‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻛﻴﺌﻦ ﻛﺮﻳﺎن ﻛﺎڏي وﭸﺎن‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﮘﺮﻫﻴﺎن ﮘﺎﻟﻬﻪ‪،‬‬

‫ﺳﺎﻧﮃڻ ﺳﻚ ﺳﭵﮡ ﺟﻲ‪ ،‬ﻣﺸـــــــــــﻜﻞ آﻫــــــــــــــــﻲ ﻣﺤﺎل‪،‬‬
‫אﻧـــــــﺪر ۾ אڌﻣﺎ ڏﺋﻲ‪ ،‬وﻳﺴﻨﺪ ﻧﺎﻫـــــــــﻲ ﻫـــــــــــــــــــــﻚ وאل‪،‬‬
‫“ﺣـــــــــــــﻤــــــﻞ” ﻫﻲ‪ ‬ﺣﻮאل‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ ﭘﺮ ﭘﻬﭽﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﮐﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﭘﺮﻳﻦ! ﻣﺎن ﮀﺎ ﻛﺮﻳﺎن ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ﺟﻮ ﺣﺎل אورﻳﺎن‪ ،‬ﻫﺎﮢﻲ ﻣﻮﻧﺴﺎن‬
‫ﺳﻚ ﻧﭥﻲ ﺳﺎﻧﮃﺟﻲ ۽ אﻫﺎ אڌﻣﺎ ڏﺋﻲ ﭔﺎﻫﺮ ﻧﻜﺮڻ ﺟﻲ ﭘﺌﻲ ﻛﺮي‪ .‬ﻫﻚ ﮔﮭﮍي ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻧﺎﻫﻲ‪ .‬אي ﺣﻤﻞ‬
‫ﺷﻞ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﻫﻦ ﺣﺎل ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ دﻟﺒﺮ وٽ ﭘﻬﭽﻲ‪.‬‬
‫)‪(9‬‬
‫ﻛﺎڻ ﻛﻨﻴﻦ ﺟﻲ ﻛـــــــــــــــــــــﺎڻ‪ ،‬آﺋﻮن ﻛﺎﮢﻮن ﻛﮃאن ﻛﻦ ﺟﻮن‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﺗﻪ ﻛﻴﺮ ﻛﺎڻ ﻛــــــﻴـــــــــــــــﺮאﺳﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻴﺮ ﻛﮃي ﻫﻮﻧﺪ ﻛــــــــﺎڻ‪،‬‬
‫אﺳﻴﻦ ﭘﺎڻ אﺗﺎﻣﺮא‪ ،‬ﻛـــــــــــــــﮃون ﻛـــــــــﻨﻬـــــــــﻦ ﺟﻲ ﻛـــــــــــــــﺎڻ‪،‬‬
‫ﭘﺮ “ﺣﻤﻞ” ﺳﺮ ﻫﻲ ﺳﺎﺟﻦ ﻛﺎڻ‪ ،‬ﭤﺎ ﻛﺎﮢﻮن ﻛﮃون ﻛـــــﻦ ﺟﻮن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﺣﻤﻞ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ وﻳﺠﮭﻮ رﻫﻨﺪڙن ﺟﻲ ﻣﺤﺘﺎﺟﻲ ﮐﮣﺎن ﭤﻮ‪ .‬ﻣﻨﭥﻮن ﻛﺮﻳﺎن ﭤﻮ‬
‫ورﻧﻪ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ذאﺗﻲ ﺻﻔﺖ אﻫﺎ ﻧﺎﻫﻲ ﺗﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﺤﺘﺎﺟﻲ ﻛﺮﻳﺎن‪ .‬אﺳﺎن ﺗﻪ ﭘﺎڻ آﻛﮍ ﻛﻨﺪڙ ۽ وڏאﺋﻲ‬
‫ﭘﺴﻨﺪ آﻫﻴﻮن‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺎڻ ﮀﻮ ﻛﮃون؟ ﺣﻤﻞ ﺗﺨﻠﺺ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﺮﻳﻦ‪‬‬
‫ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻋﺎم ﻣﺎﮢﻬﻦ ﺟﺎ ﻣﺤﺘﺎج ﺑﮣﺠﻮن ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪102‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ )‪1853‬ع _‪1929‬ع(‬

‫ل‬
‫)‪(1‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ۾ ﭘﺌﻮ ﺗﻪ آﺳﺎن‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ ﭤﻲ ﭘﻮي ﭤﻮ‪،‬‬
‫ﭘﺎﮢـــــﻲ‪ ‬אﻧﺪر ﭨﭙﮡ ﺳﺎن درﻳــــــــﺎ‪ ‬ﺟﻮ ڊپ ﻟﻬﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﻣﺮزא ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﮐﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻤﺠﮭﺒﻮ ﺗﻪ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻟﮙﻨﺪو ﭘﺮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ آﺳﺎن ﺳﻤﺠﮭﺒﻮ ﺗﻪ آﺳﺎن ﭤﻲ وﻳﻨﺪو‪ .‬ﺟﻴﺴﺘﺎﺋﻴﻦ ﭘﺎﮢﻲ ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ رﻫﺒﻮ ﺗﻪ‬
‫ڊپ ﭤﻴﻨﺪو ﭘﺮ ﭘﺎﮢﻲ ۾ ﻟﻬﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ڊپ ﻟﻬﻲ وﻳﻨﺪو‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﺑﺪﺑﻮء ﮐﻠﻦ رﮜﮡ ﺟﻲ‪ ،‬ﮔﻨﺪن ﻛﻤﻦ ﻛﺮڻ ﺟﻲ‪،‬‬
‫ﺧﻮﺷﺒﻮِء ﭤﻲ ﺑﺪﻟﺠﻲ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺟﮇﻫـــــــﻦ ﻫﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﺌﻦ ﮐﻠﻦ رﮜﮡ ﺟﻮ ﻛﻢ ﺑﺪﺑﻮدאر آﻫﻲ ﺗﻴﺌﻦ ﮔﻨﺪא ﻛﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺪﺑﻮدאر ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ אﻧﻬﻦ ﻛﻤﻦ ﺗﻲ ﻫﺮي وﭸﻦ ﭤﺎ ﺗﻦ ﻻِء אﻫﺎ ﮔﻨﺪﮔﻲ ﭘﮡ ﺧﻮﺷﺒﻮء ﺑﮣﺠﻲ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫آﻓﻴﻢ ﺳﻨﮑﻴﻮ ۽ ﭔﻴﺎ‪ ،‬ﺟﻲ زﻫــــــــــــــــﺮ ﻗﺎﺗﻞ آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﻋﺎدت ﺳﺎن ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺗﻦ ﺟﻮ‪ ،‬ﮘﻨﮃو ﮘﻬﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻛﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ آﻓﻴﻢ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻴﻮ ﻳﺎ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﻧﺸﻲ ۾ ﻣﺒﺘﻼ‬
‫ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﻫﻲ ﻧﺸﺎ زﻫﺮ ﻗﺎﺗﻞ آﻫﻦ ﭘﺮ ﻋﺎدت ﻫﺌﮡ ﺳﺒﺐ אﻫﻲ ﻧﺸﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﮘﻨﮃو ﻛﺮي ﮐﺎﺋﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ڊوڙن‪ ،‬ﻧﭽﻦ‪ ،‬رﺳﻲ‪ ‬ﺗﻲ‪ ،‬ﻟﻴﭩﻦ‪ ،‬ﻫﮣﻦ ﭤﺎ ﺑﺎزﻳﻮن‪،‬‬
‫ﭔِﺌﻲ ﺟﻮ ﻣﭥﻮ ﭰﺮي ﭤﻮ ۽ ﻫﻮ ﻣﭥﺎن ﻛـــــــــﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﻲ ﻣﺎﮢﻬﻮ رﺳﻴﻦ ﺗﻲ ﻧﭽﻦ ۽ ﻟﻴﭩﻦ ﭤﺎ ﺳﻲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﻢ‬
‫۾ ﻣﻬﺎرت رﮐﻦ ﭤﺎ ﭘﺮ ﭔﻴﺎ ﻣﺎﮢﻬﻮ אﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻛﺮﺗﺒﻦ ﮐﻲ ڏﺳﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﻣﭥﻮ ﭰﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ﮔﮭﻮڙא ﭔﻪ ﮔﮇ ڊوڙאﺋﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻬﻲ ﭘﭡﻦ ﺗﻲ ﺗﻦ ﺟﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻜﻠﮡ ﻟﻐﺎم ڌאرאن‪ ،‬ﭼﻬﺒﻚ ﺑﻪ ﻫﻮ ﻫــــــﮣﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﭔﻦ ﮔﮭﻮڙن ﺟﻲ ﭘﭡﻴﻦ ﺗﻲ ﺑﻴﻬﻲ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ‬
‫ڊوڙאﺋﻲ ﭤﻮ ۽ אﻧﻬﻦ ﮔﮭﻮڙن ﮐﻲ ﺑﻐﻴﺮ ﻟﻐﺎم ﺟﻲ ﻫﻼﺋﻲ ﭼﻬﺒﻚ ﺑﻪ ﻫﮣﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪103‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫)‪(6‬‬
‫ﺳﭝﻜﻮ ﻫﻨﺮ ﻳﺎ ﺣﺮﻓﺖ آﻫﻲ אول ۾ ﻣﺸﻜــــــــــﻞ‪،‬‬
‫ورزش ﮐﺎن ڏﮐﻴﻮ ﻛﻢ ﭜﻲ‪ ،‬آﺧﺮ ڏﮐﻴﻮ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﺮ ﻫﻨﺮ ﻳﺎ ﻛﺎرﻳﮕﺮي ﺷﺮوع ۾ ڏﮐﻴﺎ ﻛﻢ ﻟﮙﻦ ﭤﺎ ﭘﺮ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮڻ ﺳﺎن ورزش ﮐﺎن ڏﮐﻴﺎ ﻛﻢ ﺑﻪ ﺳﻮﻻ ﭤﻲ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫دل ۽ دﻣﺎغ ﺟﺎ ﻛﻢ‪ ،‬ﻋﻀﻮن ﮐﺎن ﮔﮭﭧ ﻧﻪ آﻫﻦ‪،‬‬
‫ﻫﻮ ﻛﺮאﻣﺖ אن ﮐﻲ‪ ،‬ﻳــــــــﺎ ﻣﻌﺠﺰو ﭼــــــــﻮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬دل ۽ دﻣﺎغ ﺟﺎ ﻛﻢ ﺟﺴﻢ ﺟﻲ ﭔﻴﻦ ﻋﻀﻮن ﮐﺎن ﮔﮭﭧ ﻧﺎﻫﻦ‪ .‬ﻣﺎﮢﻬﻮ אن ﮐﻲ ﻛﺮאﻣﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻣﻌﺠﺰو ﭼﻮن ﭤﺎ ﺣﺎﻻﻧﻜﻪ אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﻛﻢ ﺑﻪ אﻧﺴﺎﻧﻲ ﻋﻀﻮن ۾ ﺷﻤﺎر ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪(8‬‬
‫אﻧﺴﺎن روح آﻫﻲ ۽ روح ﭤﻴﻮ ﺧــــــــﺪאﺋﻲ‪،‬‬
‫ﻗﻮت ﺧﺪאﺋﻲ אن ﮐﻲ‪ ،‬ﺟﺌﻦ دل ﭼﻮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ אﻧﺴﺎن روح ﺳﺎن آﻫﻲ ۽ روح ﺧﺪא ﺟﻲ ذאت‬
‫ﺟﻲ אﺻﻠﻴﺖ آﻫﻲ‪ .‬אن ۾ ﺧﺪא ﺟﻲ ﻃﺎﻗﺖ ﺳﻤﺎﻳﻞ آﻫﻲ‪ .‬אﻫﺎ ﻃﺎﻗﺖ ﺟﻴﺌﻦ ﭼﻮي ﭤﻲ אﻧﺴﺎن ﺗﻴﺌﻦ ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪(9‬‬
‫ﻛﻲ ﻧﺎﻫﻲ ﺟﻮ אن ﻟﺌﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺠﻲ ﻳﺎ آﺳﺎن‪،‬‬
‫ﻧﺎﺋﺐ ﺧﻠﻴﻔﻮ אن ﮐﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺧﺪא ﺳﮇي ﭤــــــــــﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﻻِء ﻛﻮ ﺑﻪ ﻛﻢ ڏﮐﻴﻮ ﻧﻪ آﻫﻲ ﮀﻮ ﺗﻪ ﺧﺪא אﻧﺴﺎن ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻧﺎﺋﺐ )ﺧﻠﻴﻔﻮ( ﺳﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(10‬‬
‫ﺳﺠﺪو ﺗﮇﻫﻦ ﺗﻪ אن ﮐﻲ‪ ،‬אﺻﻠﺌﻮن ﻛﻴﻮ ﻣﻼﺋﻚ‪،‬‬
‫ﻣﻮﭨﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﭟ ﺣﻖ ﺳﺎن‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ وﭸﻲ ﻣﻠـــــــــــﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﺟﻮ ﻣﻘﺎم ڏﺳﺠﻲ ﺗﻪ ﺷﺮوع ۾ ﺋﻲ א� ﻣﻼﺋﻜﻦ‬
‫אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺠﺪو ﻛﺮאﻳﻮ وري ﺑﻪ אوڏאﻧﻬﻦ ﺋﻲ ﮐﻴﺲ ﻣﻮﭨﻲ ﻣﺎﻟﻚ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺳﺎن ﻣﻠﮣﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(11‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺷﺮف ﺗﻮن ذאﺗﻲ‪ ،‬ڏس ڌﻳﺎن ﺳﺎن‪ ،‬ﻗﻠﻴﭽﺎ‪،‬‬
‫ﻫﻞ رﺳﺘﻮ ﺳﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻫﺖ ﺗﻮﮐﻲ ﺟﻮ ﭠﻬﻲ ﭤـــــــــﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪:‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﮐﻲ ﭼﮝﻲ ﻃﺮح ڏس ۽ ﻣﺮﺗﺒﻮ ﺳﭹﺎڻ ۽ אﻫﮍي‬
‫ﭼﺎل ﻫﻞ ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﺰت وڌي‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪104‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪאא� ﻋﺒﺪאﻟﻮאﺳﻊ ”ﻋﺒﺪ“ )‪1910‬ع_‪1983‬ع(‬

‫رت‬ ‫ﺌدر‬
‫)‪(1‬‬
‫ﻫﻲ آﺳﻤﺎن ﻫﻲ ﺑﻠﻨﺪي ﺗﻲ ﻧﻴﻠﮕﻮن ﭼـــــــــﺎدر‪،‬‬
‫ﻣﺪאر ﺷﺎم و ﺳﺤﺮ‬ ‫ِ‬ ‫ﻫﺎ ﻣﺎﻫﻪ وﻣﻬﺮ ﺟﻨﻬﻴﻦ ﺗﻲ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢِﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻗﺎدر ﺟﻲ ﻗﺪرت ﺟﻮن ﻧﺸﺎﻧﻴﻮن ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ آﺳﻤﺎن‬
‫ﺟﻴﻜﻮ ڌرﺗﻲ‪ ‬ﻣﭥﺎن ﮀﺖ ﺑﮣﺠﻮ ﺑﻴﭡﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪي ﺗﻲ ﻧﻴﺮي رﻧﮓ ﺟﻲ ﭼﺎدر ڍﻛﻴﻞ آﻫﻲ ۽ אن‬
‫ﺗﻲ ﺳﺞ ۽ ﭼﻨﮉ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ ﻧﻤﻮدאر ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﺧﻮد אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻧﻈﺎم ﺳﺎن ﺻﺒﺢ ۽ ﺷﺎم ﺟﻲ ﺟﻮ ﺗﻌﻠﻖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﻫﻲ ﺻﺒﺢ ﺟﻨﻬﻨﺠﻲ ڏﺟﻲ ُﺟﻮي ﻧﻮر ﺳﺎن ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ‪،‬‬
‫ﻫﻲ ﺷﺎم ﺟﻨﻬﻨﺠﻲ ڏﺟﻲ زﻟﻒ ﺣﻮر ﺳـــﺎن ﺗﺸﺒﻴﻬﻪ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ ﺻﺒﺢ ﺟﻮ ﻧﻈﺎم ﻧﻮر ﺟﻲ وﻫﻨﺪڙ ﻧﺪي ﺟﻲ ﻣﺜﻞ آﻫﻲ ۽‬
‫ﺷﺎم ﺟﻮ وﻗﺖ ﺣﻮر ﺟﻲ ﻛﺎرن وאرن ﺳﺎن ﭜﻴﭩﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻫﻲ ﭔﺌﻲ ﻧﻈﺎرא א� ﭘﺎכ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻗﺪرت ﺳﺎن‬
‫ﺧﻠﻘﻴﺎ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫אدאيِء ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺟــــــــــﻮ‪،‬‬
‫ﺷﻔﻖ ﺟﻲ ﺧﻮن ﺷﻬﻴـــــــــ ِﺪ ِ‬
‫ِ‬
‫ﻫﻲ אﺑﺮ دوﻧﻬﻦ ﻛﻨﻬﻴﻦ دل ﮐﻴﻞ ۽ ﻏﻤﮕﻴﻦ ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺳﺞ ﺟﻲ ﻟﻬﮡ وﻗﺖ ﺟﻴﻜﺎ ﺷﻔﻖ ﺟﻲ ﮘﺎڙﻫﺎڻ ﻇﺎﻫﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‬
‫ﺳﺎ ﭘﺮﻳﻦ ﺟﻲ ﺷﻬﺎدت ﺟﻲ ﺧﻮن ﺟﻮ رﻧﮓ آﻫﻲ ۽ ﻫﻲ ﻛﺎرو ﻛﻜﺮ ﻛﻨﻬﻦ ڏﮐﻮﻳﻞ دل ﺟﻲ دوﻧﻬﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﻫﻲ ﺑﺮق ﺟـــــــــﺎ ﭤﻲ ﺗﺠﻠﻲِء ﺣﺴﻦ ﺟﻲ ﺗﻨـــــــــﻮﻳﺮ‪،‬‬
‫ﻫﻲ ﻣﻴﻨﻬﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﮔﺮﻳﺎن ﺟﻲ ﺣﺎل ﺟﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ آﺳﻤﺎن ۾ ﺟﻴﻜﺎ ﮐﻨﻮڻ ﭼﻤﻜﻨﺪي آﻫﻲ אﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﻦ ﺟﻲ‬
‫ﺗﺠﻠﻲ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ آﻫﻲ ۽ ﻣﻴﻨﻬﻦ وري ﻋﺸﻖ ﺟﻲ ﭰﭩﻴﻞ ﺟﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺣﺎل ﺗﻲ ﮘﻮڙﻫﻦ ﮘﺎڙﻫﮡ ﺟﻲ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﻫﻲ‪ ،‬ﻗﺪر ﭤﻴﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ آﺳﻤﺎن ﮐﺎن ﺑﻠﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺟﻠﻲ ﭤﻮ ﭼﺮخ ﭼﻬﺎرم ﺑﻪ ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﭙﻨﺪ‪..‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪105‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ آﺳﻤﺎن ﺗﻮڙي ﺟﻮ ﺑﻠﻨﺪ آﻫﻲ ﭘﺮ زﻣﻴﻦ ﺟﻮ رﺗﺒﻮ אن ﮐﺎن‬
‫وڌﻳﻚ آﻫﻲ‪.‬אن ﺷﺎن ﮐﻲ ڏﺳﻲ ﭼﻮﭤﻮن آﺳﻤﺎن ﺑﻪ ﮔﺎﻫﻪ ﺟﻴﺎن ﺳﮍي رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫ﻫـــــﻲ ﺳﺒﺰه زאر زﻣﻴﻦ ﺗﻲ‪ ،‬زﻣﺮ دﻳﻦ ﭼﺎدر‪،‬‬
‫ﻫﻲ آﺑﺸﺎر‪ ،‬ﻫﻲ ﭼﺎﻧﺪي‪ ‬ﺟﻮ ﭼﺸﻤﺌﻪ ﻛﻮﺛﺮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ‪ ‬زﻣﻴﻦ ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺳﺎوכ אﻫﻲ ۽ ﺳﺎﺋﻲ ﭼﺎدر وﮀﺎﻳﻞ‬
‫آﻫﻲ‪ ،‬אن ۾ ﺟﻴﻜﺎ روﻧﻖ آﻫﻲ ۽ ﺟﺒﻠﻦ ﻣﺎن وﻫﻨﺪڙ آﺑﺸﺎرن ﺟﻮ ﭘﺎﮢﻲ ﭼﺎﻧﺪي ﺟﻴﺎن ﺻﺎف آﻫﻲ אﻫﻮ‬
‫آب ﻛﻮﺛﺮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ِ‬

‫)‪(7‬‬
‫ﻫﻲ ﺑﺮف ﺳﺎن ڍﻛﻴﻞ ﭼﻮﭨﻴﻮن ﻛﻮﻫﺴـــــﺎرن ﺟﻮن‪،‬‬
‫ﻫﻲ ﺗﻦ ﺗﻲ رאﻧﺪﻳﻮن ﺷﻌﺎﻋﻦ ﺟﻮن‪ ،‬ﻣﺎﻫﻪ ﭘﺎرن ﺟﻮن‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻦ ڌرﺗﻲ ﺗﻲ ﺑﺮف ﺳﺎن ﭜﺮﻳﻞ ﭼﻮﭨﻴﻮن ۽ אﻧﻬﻦ ﺗﻲ ﭘﻮﻧﺪڙ‬
‫ﺳﺞ ﺟﺎ ﻛﺮﮢﺎ ڌﮢﻲء ﺟﻲ وڏאﺋﻲ ﺟﺎ אﻫﭹﺎڻ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(8‬‬
‫ﻫﻮא ﻫﻲ ڏﺋﻲ ﭤﻲ ﭔﻬﺎري ﺟﺎ ﻣﺮﻏﺰאرن ۾‪،‬‬
‫ﻫﻲ روﺷﻨﻲ ﺟﺎ ﻧﻈﺮ ﭤﻲ אﭼﻲ ﺳﺘﺎرن ۾‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻫﻮא ﺟﻴﻜﺎ ﺑﺎﻏﻦ ﻣﺎن ﮔﺬري ﭤﻲ ۽ رאت ﺟﻮ آﺳﻤﺎن ۾‬
‫ﻧﻈﺮ אﻳﻨﺪڙ ﺳﺘﺎرن ﺟﻲ روﺷﻨﻲ א� ﭘﺎכ ﺟﻲ ﻗﺪرت ﺟﻮ ﻫﻚ دﻟﻜﺶ ﻣﻨﻈﺮ آﻫﻦ‪.‬‬
‫)‪(9‬‬
‫ﻧﺴﻴﻢ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻫﻲ ﻣﺴﺘﻲ ﺟﻮ ﻋﺎﺷﻘﻦ ﮐﻲ ﭘﻴﺎم‪،‬‬
‫ﻫﻮאِء ﺷﺎم‪ ،‬ﻫﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﻮخ ﺟﻮ ﺣﺴﻴـــﻦ ﺧﺮאم‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﺻﺒﺢ ﺟﻲ وﻗﺖ ﻟﮙﻨﺪڙ ﭤﮅڙي ﻫﻴﺮ ﭴﮡ ﻋﺎﺷﻘﻦ ﮐﻲ ﻣﺴﺘﻲ‪‬‬
‫ﺟﻮ ﭘﻴﻐﺎم ڏﺋﻲ ﭤﻲ ۽ ﺷﺎم ﺟﻲ وﻗﺖ ﺟﻲ ﻫﻮא ﭴﮡ ﻛﻨﻬﻦ دﻟﺮﺑﺎ ﻧﺎزﻧﻴﻦ ﺟﻲ ﻧﺎز و אدא آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(10‬‬
‫ﻫﻲ ﻧﺮم ﻧﺮم ﺻﺪא‪ ،‬ﺷﺎﻋ ِﺮ ﻋﺰل ﺧﻮאن ﺟﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻲ ﻣﺴﺖ ﻧﺎز אدא‪ ،‬ﺳﺎﻗﻲِء ﺑــــــــــﻬﺎرאن ﺟﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻏﺰل ﭘﮍﻫﻨﺪڙ ﺷﺎﻋﺮ ﺟﻮ ﻫﻲ ﻧﺮم ۽ دل ۾ ﭘﻴﻬﻲ وﻳﻨﺪڙ آوאز‪.‬‬
‫ﺳﺎﻗﻲ ﺟﻲ ﻣﺴﺖ ۽ ﻧﺎز و אدא ﺟﻲ دﻟﺮﺑﺎ ﺟﻴﺎن آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(11‬‬
‫ﻗﺪرت ﻗﺎدر ﮐﻲ آﺷﻜﺎر ﭤﺎ ﻛﻦ‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﭝﺌﻲ ﻫﻲ‬
‫אﺳﺎن ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌﮢﻲ‪ ‬ڏي وﭠﻲ ﭤﺎ ﻫــــــﻠﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪106‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אﻫﻲ ﺳﻤﻮرא ﻧﻈﺎرא‪ ،‬ڏﻳﮏ ۽ ﺟﻠﻮא א� ﭘﺎכ ﺟﻲ ﻗﺪرت ﮐﻲ‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﺳﺎن ﮐﻲ אن ۾ ﻗﺪرت ﺟﺎ ﭼﭩﺎ دﻟﻴﻞ ﻧﻈﺮ אﭼﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ ﻛﺮي אﺳﻴﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ رب ﮐﻲ‬
‫رאﺿﻲ ﻛﺮڻ ۾ אﮘﺘﻲ وڌون ﭤﺎ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﻟﻚ ڏאﻧﻬﻦ رﺟﻮع ﻛﺮﻳﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ط‬
‫)‪(1‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺠﮫ ﺗﻮن ﭼﺎﻫﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻮ ﺑﺮאﺑﺮ ﭤﻲ ﭘﻮي‪،‬‬
‫ﭼﻴﺰ ﺑﺪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﭼﻮڻ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺎن ﺑﻬـــــــــﺘﺮ ﭤﻲ ﭘـــــــــــــــــــــﻮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ ﻛﺎﻣﻞ אﻳﻤﺎن آﻫﻲ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﻮ‬
‫ﻛﺠﮭﻪ ﺗﻮن ﭼﺎﻫﻴﻦ ﺳﻮ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﭼﻮڻ ﺳﺎن ﺧﺮאب ﺷﻲِء ﺑﻪ ﺳﭡﻲ ﭤﻲ ﭘﻮي‬
‫ﭤﻲ‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﺧﺎכ ﮐﻲ ﻣﭟ ۾ رﮐﻴﻦ ﺟﻲ ﺗﻪ אﻫﺎ زر ﭤﻲ ﭘﻮي‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﺮﻳﺰه ﺟﻲ ﮐﮣﻴﻦ ﻫﭣ ۾ ﺗﻪ ﮔـــــﻮﻫﺮ ﭤﻲ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دﻳﻦ ﺗﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪم رﻫﻴﻦ ﺗﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﭟ ۾ رﮐﻴﻞ ﺧﺎכ ﺑﻪ ﺳﻮﻧﻲ ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪي ۽ אﮔﺮ ﻫﭣ ۾ ﭘﭥﺮﻳﻮن ﮐﮣﻨﺪﻳﻦ ﺗﻪ אﻫﻲ ﻧﺎﻳﺎب ﻣﻮﺗﻲ‬
‫ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫ﻟﻮﻫﻪ אڻ ﮔﮭﮍﺋﻲ ﺗﻲ ﭰﻴﺮאﺋﻴﻦ ﺟﻲ ﻫﭣ ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﺎ‪،‬‬
‫ﺑﺎאﻟﻴﻘﻴﻦ ﻟﻮﻫﻪ ﺟﻮ ﺳﻮ ﭨﻜﺮو ﺑﻪ زﻳﻮر ﭤﻲ ﭘـــــــﻮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻮ ۾ ﻋﺰم ۽ אﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺟﻲ אﻫﮍي ﺗﻪ ﻗﺪرت‬
‫آﻫﻲ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن אڻ ﮔﮭﮍﻳﻞ ﻟﻮﻫﻪ ﺗﻲ ﻫﭣ ﭰﻴﺮאﺋﻴﻦ ﺗﻪ אﻫﻮ ﻟﻮﻫﻪ ﺑﻪ زﻳﻮر ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ אﻟﻄﺎف ﺟﻲ ﻏﻤﺨﻮאري ﻛﺮي ﺳﺎڻ אﻳﺎز‪،‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺤﻤﻮد و ﺳﻜﻨﺪر ﭤﻲ ﭘـــﻮي‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ﺗﻪ ﺳﻮ ﻫﻢ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن אﻳﺎز ﺟﻬﮍي ﻏﻼم ﺟﻲ ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﻔﻘﺖ‬
‫ﺟﻮ ﻫﭣ رﮐﻴﻦ ﺗﻪ אﻧﺠﻮ ﻧﺼﻴﺐ ﺑﺪﻟﺠﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ ۽ ﺳﻨﺪس ﺑﺨﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻤﻮد ۽ ﺳﻜﻨﺪر ﺟﻴﺎن ﭤﻲ‬
‫ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫)‪(5‬‬
‫َ‬
‫ﭘﺮﺗﻮ ﻓﮕﻨﻲ ﺟﻲ ﺗﻮن ﻛــــــــﺮﻳﻦ‪،‬‬ ‫ذره ﻫﻴﭻ ﺗﻲ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪107‬‬

 ‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺗﻪ ﺳﻮ ذرو ﺑﻪ ُאڏي ﺷﻤﺲ ﺟﻮ ﻫﻤﺴﺮ ﭤﻲ ﭘﻮي‪.‬‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﻈﻤﺖ ﮐﻲ ڏس ﺗﻮن‬
‫ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﮐﺎن ﺷﻲِء ﺗﻲ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﻳﻦ ﺗﻪ אﻫﺎ ﺷﻲِء אڏאﻣﻲ وﭸﻴﻦ ﺳﺞ ﺟﻲ ﺑﺮאﺑﺮ ﭤﻴﻨﺪي‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫ﺟﻲ وﭸﻴﻦ ﻧﻜﺮي ﺗﻮن ﻛﻨﻬﻦ ﺟﮭﻨﮓ ﻳﺎ وﻳﺮאﻧﻲ‪ ‬۾‪،‬‬
‫ﺗﻪ ﺳﻮ وﻳﺮאﻧﻮ ﻋﺪن ﺑﺎغ ﺟﻮ ﻫــــــــــﻚ ﮔﮭﺮ ﭤﻲ ﭘـــــﻮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن ﺟﮭﻨﮓ ﻳﺎ وﻳﺮאﻧﻲ ﻫﻠﻴﻮ‬
‫وﭸﻴﻦ ﺗﻪ אﻫﻮ وﻳﺮאﻧﻮ ﺟﻨﺖ ﺟﻮ ﺑﺎغ ﺑﮣﺠﻲ وﭸﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺷﺮط אﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺧﻠﻮص ۽ ﺳﭽﺎﺋﻲ ﺳﺎن ﻣﺤﻨﺖ‬
‫ﻛﺮي‪.‬‬
‫)‪(7‬‬
‫ﺗﻴﺰ ﻃﻮﻓﺎن ۾ ﺟﻲ روﺷﻦ ﺟﻲ ﻛﺮﻳﻦ ﺗﻮن ﻛﻮ ﭼﺮאغ‪،‬‬
‫ﻨﻮر ﭤﻲ ﭘــــــﻮي‪.‬‬ ‫ﺗﻪ ﺟﮭــــــــــــــﻜﻮ אن ﺟﻲ אﮘﻴﺎن ﻣﺎهِ ﻣــــــــــ ّ‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻮن אﻫﺎ ﻫﺴﺘﻲ آﻫﻴﻦ ﺟﻮ ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ ﺗﻮن‬
‫ﻃﻮﻓﺎن ۾ ڏﻳﺌﻮ ﭔﺎرﻳﻦ אن ﺟﻲ אﮘﻴﺎن ﭼﻤﻜﻨﺪڙ ﭼﻨﮉ ﺟﻲ ﭼﺎﻧﮉאڻ ﺑﻪ ﺟﮭﻜﻲ ﭤﻲ ﭘﻮي‪.‬‬
‫)‪(8‬‬
‫ﻫﻲ زﻣﻴــــــــــﻦ ﮀﺎ ۽ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺗﻲ رﻫﮡ وאرא ﮀﺎ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻪ ﻗﻤﺮ‪ ،‬ﺷﻤﺲ ۽ אﺧﺘﺮ ﭤﻲ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ אﻳﮇي ﺗﻪ ﻋﻈﻤﺖ آﻫﻲ ﺟﻮ ﻓﻘﻂ ﻧﻪ‬
‫زﻣﻴﻦ ﭘﺮ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ رﻫﻨﺪڙ ﻣﺨﻠﻮق ﺗﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﺎﺑﻊ ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﺳﺞ ‪ ،‬ﭼﻨﮉ ۽ ﺗﺎرא ﺗﻨﻬﻨﺠﺎ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮدאر ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫)‪(9‬‬
‫אﻟﻐﺮض ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ אرאدو ﺟﻴﻜﻲ ﭼﺎﻫﻲ ﺳﻮ ﭤﺌﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻨﻬﻨﺠﺎ אﻟﻔﺎظ ﭼﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﺳﻮ אﻛﺜﺮ ﭤﻲ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻮن אﻫﺎ ﻫﺴﺘﻲ آﻫﻴﻦ ﺟﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻮ אرאدو‬
‫ﻛﻨﺪﻳﻦ ﺗﻪ אﻫﺎ ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪي ۽ ﺟﻴﻜﻲ ﻟﻔﻆ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ وאت ﻣﺎن ﭼﻮﻧﺪﻳﻦ אﻫﻲ ﭤﻲ ﭘﻮﻧﺪא‪.‬‬
‫)‪(10‬‬
‫ﻫﺎ ﻣﮕﺮ ﺷﺮط אﻫﻮ آﻫﻪ ﺗﻪ وאﭘﺎر ﻛــــــــــــﺮﻳﻦ‪،‬‬
‫دﻳﺲ ﭘﺮدﻳﺲ ﮔﮭﻤﻴﻦ‪ ،‬دﻓﻊ ﻫﻲ אدﺑﺎر ﻛﺮﻳﻦ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻓﺮﻣﺎﺋﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ אي ﻣﺴﻠﻤﺎن! ﺗﻮن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﺪﻻﺋﻲ ﺳﮕﮭﻴﻦ ﭤﻮﭘﺮ‬
‫ﺷﺮط אﻫﻮ آﻫﻲ ﺗﻪ ﺗﻮن وאﭘﺎر ﻛﺮﻳﻦ ۽ ڏﻳﻬﻪ ڏﻳﻬﻪ ﮔﮭﻤﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺑﺪﻧﺼﻴﺒﻲ ﺧﺘﻢ ﻛﺮ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪108‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺣﻜﻴﻢ ﻧﻴﺎز ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ‬

‫ا‬ ‫و‬
‫)‪(1‬‬
‫آﺑﺎد رک ﺧﺪאﻳﺎ! ﻫـــــــــــــــﻲ ﮔﻠﺴﺘﺎن אﺳﺎن ﺟﻮ‪،‬‬
‫ُאﺟﮍي ﻧﻪ ﺑﺎ ِد ﺻﺮﺻﺮ‪ ،‬ﮐﺎن ﺑﻮﺳﺘﺎن אﺳﺎن ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﺣﻜﻴﻢ ﻧﻴﺎز ﻫﻤﺎﻳﻮﻧﻲ א� ﭘﺎכ ﮐﻲ אﻟﺘﺠﺎ ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﻣﻮﻻ! אﺳﺎن ﺟﻲ وﻃﻦ ﮐﻲ آﺑﺎد رک ۽ ﺗﻴﺰ ﻫﻮאﺋﻦ ﮐﺎن אﺳﺎن ﺟﻲ وﻃﻦ ﮐﻲ ﻣﺤﻔﻮظ رک‪.‬‬
‫)‪(2‬‬
‫ﻧﺎزאن رﻫﻦ ﭤﺎ ﺟﻨﻬﻦ ﺗﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻪ و ﻏﺪא ﻫﻤﻴﺸﻪ‪،‬‬
‫آﻫﻲ ﺳﻮ ﻣﻠﻚ ﺑﻴﺸﻚ‪ ،‬ﺟﻨﺖ ﺳﻤﺎن אﺳﺎن ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ وﻃﻦ אﻫﮍو آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ۽ ﻓﻘﻴﺮ ﺳﭝﺌﻲ ﻧﺎز‬
‫ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺑﻴﺸﻚ אﺳﺎن ﺟﻮ ﻫﻲ وﻃﻦ ﺑﻬﺸﺖ ﺟﻬﮍو آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(3‬‬
‫אوج و ﻛﻤﺎل אﺳﺎن ﺟﻮ‪ ،‬دﻧﻴﺎ ڏﺳﻲ رﻫﻲ آ‪،‬‬
‫آﻫﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺳﭛ ﮐﺎن‪ ،‬ﻧﺎم و ﻧﺸﺎن אﺳﺎن ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אﺳﻴﻦ אﻫﺎ ﻗﻮم آﻫﻴﻮن ﺟﻮ אﺳﺎن ﺟﻲ ﺑﻠﻨﺪي‪،‬ﺗﺮﻗﻲ ۽ ﻛﻤﺎل‬
‫دﻧﻴﺎ ڏﺳﻲ رﻫﻲ آﻫﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻲ ﺳﭹﺎﮢﭗ ۽ ﻧﺎﻟﻮ ﺳﭝﻨﻲ ﻣﭥﺎﻧﻬﻮن آﻫﻲ‪.‬‬
‫)‪(4‬‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ ۾‪ ،‬ﻫﻤﺖ ﺷﻜﻦ ﻧﻪ آﻫﻴﻮن‪،‬‬
‫אي آﺳﻤﺎن! ﺑﻼﺷﻚ‪ ،‬وٺ אﻣﺘﺤـــــــــــــــــﺎن אﺳﺎن ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي آﺳﻤﺎن! ﺗﻮن ﭼﺎﻫﻲ אﺳﺎن ﮐﺎن ﻛﻴﮇو ﺑﻪ אﻣﺘﺤﺎن وٺ‪.‬‬
‫אﺳﺎن ۾ ﻫﻤﺖ ۽ ﺟﺬﺑﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﺳﺎن ﻣﺸﻜﻞ ﮐﺎن ﻣﺸﻜﻞ ﺣﺎﻟﺘﻦ ﮐﻲ ﻣﻨﻬﻦ ڏﻳﮡ ﭴﺎﮢﻮن ﭤﺎ‪ .‬אﺳﻴﻦ ﺑﻲ‬
‫ﻫﻤﺖ ﻧﺎﻫﻴﻮن‪.‬‬
‫)‪(5‬‬
‫ﺟﮭﻮﻟﻲ ﻫﻲ ﺳﺒﺰ ﺟﮭﻨﮉو‪ ،‬ﺟﺎه و ﺣﺸﻢ ﺳﺎن ﻫﺮ دم‪،‬‬
‫ﭘﺎﮀﻲ ۾ אن ﺟﻲ ﭘﻠﺠﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺮ و ﺟــــــــــﻮאن אﺳﺎن ﺟﻮ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אﺳﺎن ﺟﻲ ﭘﺎכ وﻃﻦ ﺟﻮ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺪאﺋﻴﻦ ﺷﺎن و ﺷﻮﻛﺖ‬
‫ﺳﺎن ﭰﮍﻛﻨﺪو رﻫﻲ ۽ אن ﺟﻲ ﺳﺎﺋﻲ ۾ אﺳﺎن ﺟﺎ ﺑﺰرگ ۽ ﺟﻮאن ﺳﮏ ﺟﻮ ﺳﺎﻫﻪ ﮐﮣﻦ‪.‬‬
‫)‪(6‬‬
‫אﭴﻜﻠﻬﻪ “ﻧﻴﺎز” אن ۾‪ ،‬ﺳﭛ ﻛﺠﮫ ڏﺳﻮن ﭘﺴﻮن ﭤﺎ‪،‬‬
‫آﻫﻲ وﻃﻦ אﺳﺎن ﻟﺌﻪ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ ﺟﻬـــــــــــــــﺎن אﺳـــــــــــﺎن ﺟﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪109‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ אي ﻧﻴﺎز! אڄ ﻛﻠﻬﻪ אﺳﻴﻦ ﺟﻴﻜﻲ ﻛﺠﮫ آﻫﻴﻮن אﻫﻮ وﻃﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻛﺮي آﻫﻴﻮ‪ .‬אﺳﺎن ﺟﻮ وﻃﻦ ﭴﮡ אﺳﺎن ﻻء ﻫﻚ دﻧﻴﺎ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ۾ אﺳﺎن ﮔﮭﻤﻮن ﭰﺮون ﭤﺎ‪ .‬ڏﺳﻮﺋﻮن‬
‫۽ وאﺋﺴﻮن ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﻓﻘﻴﺮ ﻗﺎدر ﺑﺨﺶ ”ﺑﻴﺪل“‬

‫ﺋ (‬ ‫)‬
‫ﺲ ڏﻳﻨﻬﻦ‪،‬‬ ‫ﻫﻚ ُڏﮐﻲ‪ ،‬ﭔﻴﻮ ڏوﮐﺮي‪ ،‬ﺗﻴﻮن َﺗ ُﺘ ُ‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ﺳﻨﺪو ﻣﻴﻨﻬﻦ‪ ،‬وﻳﭽﺎري وﺳﺎﺋـــــــــــﻴﻮ!‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻗﺎدر ﺑﺨﺶ ﺑﻴﺪل ﺳﺴﺌﻲ ﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻮ‪ ‬ﭘﻨﻬﻮن‪‬‬
‫ﺟﻲ ﮘﻮﻻ ۾ ڏوﻧﮕﺮي ڏورﻳﻨﺪي رﻫﻲ ﭤﻲ‪ .‬אن وﻗﺖ ﻫﻮ‪ ‬ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻲ وﮀﻮڙي ﺟﻲ ﻣﺎرﻳﻞ ۽ ڏﮐﻮﻳﻞ ﺗﻪ‬
‫אڳ ﺋﻲ ﻫﺠﻲ ﭔﻴﻮ وري ﭘﭥﺮﻳﻠﻲ زﻣﻴﻦ ﺗﻲ אﭼﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﺘﺲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ وﻳﭽﺎري‪ ‬ﮐﻲ ﻫﻴﻜﺎري ﭘﺮﻳﺸﺎن‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ﭘﺮ ﻫﻦ ﻫﻤﺖ ﻧﻪ ﻫﺎري ۽ ﭘﺮﻳﻦء ﺟﻲ وﮀﻮڙي ۾ ﮘﻮڙﻫﺎ ﮘﺎڙﻳﻨﺪي אﮘﺘﻲ وڌﻧﺪي ﻫﻠﻲ‪.‬‬

‫)ﻧﻮري(‬
‫ﻧﻮري‪ُ ‬ﻧﻮر ﻧِ َ‬
‫ﺴﻬﺮو‪ُ ،‬ﻣﻮل ﻧﻪ ُﻣﻬـــــــــــــــــــــــــﺎﮢﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻤـــــﻮ ﺳﺎﮢﻲ‪،‬‬ ‫ﭴﺎم ُ‬ ‫ﻫِﺖ ُﻫﺖ آﻫﻲ אﻧﻬﻲء ﺳﺎن‪ُ ،‬‬
‫ُﻫﻮ‪ ‬ﺟﺎ אﮔﮭﺎﮢﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻣﻬﺎﮢﻲ ُ‬
‫ﻣﺎن ﻟـــــــــــــــﮅو‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭴﺎم ﺗﻤﺎﭼﻲ ۽ ﻧﻮري ﺟﻮ ﻋﺸﻘﻴﻪ دאﺳﺘﺎن ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪي ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺗﻮڙي‬
‫ﺟﻮ ﻧﻮري אﺻﻞ ۾ ﻣﻬﺎﮢﻲ ﻫﺌﻲ ﭘﺮ ﻫﻦ ۾ אﻋﻠﻰ אﺧﻼﻗﻲ ﮔﮡ ﻫﺌﺎ ﺟﻮ ﺗﻤﺎﭼﻲ ﻧﻈﺮ ۾ ﻧﺴﻮرو ﻧﻮر ﻫﺌﻲ‬
‫אن ﻛﺮي ﭴﺎم ﺗﻤﺎﭼﻲ ﺳﺎن ﺟﭣ ﻛﭣ ﺳﺎڻ ﻫﺌﻲ‪ .‬אن ﻣﻬﺎﮢﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﻬﮣﻲ ﺻﻮرت ۽ ﺳﻴﺮت ﺳﺒﺐ‬
‫אﻳﮇو ﺗﻪ ﻣﺎن ﻟﮇو ﺟﻮ ﭴﺎم ﺳﻤﻲ ﺟﻲ ُﭘﭧ ﺟﻲ رאﮢﻲ ﺑﮣﻲ‪.‬‬

‫)ﺳﻨﺎﺳﻲ(‬
‫ﻛﻦ ﮐﻮن אﮘﻲ ﻛﺎﭤﻬﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻮ ﺳﻨﺎﺳﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺳﻴﺮ‪،‬‬ ‫ُ‬
‫ﻧﻜﻮ ﻛﺮﺳﻲ ﻋﺮش ﻫﻮ‪ ،‬ﻧﻜﻮ زﺑﺮ زﻳـــــــــــــﺮ‪،‬‬
‫ﻧﻜﻮ ﭘﺮﻳﻦ‪ ‬ﭘﻴﺮ‪ ،‬ﻧﻜﺎ ﺑﻮِء ﺑﺸﺮ ﺟـــــــــــــــــــــــــــﻲ‪.‬‬
‫ﻛﻦ ﺟﻲ אﻣﺮ ﺳﺎن ﻫﻲ ﻛﺎﺋﻨﺎت ﺗﻪ‬ ‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺑﻴﺖ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﺟﮇﻫﻦ ﻗﺎدر ﻣﻄﻠﻖ אﭸﺎ ُ‬
‫ﺧﻠﻘﻲ ﻫﺌﻲ ﺗﮇﻫﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﺷﻲِء ﺟﻲ ﻛﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﻪ ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻧﻪ ﻛﻮ ﻋﺮش ﻛﺮﺳﻲ )آﺳﻤﺎن( ﻫﺌﻲ ﻧﻪ‬
‫ﻫﻴﭡﺎﻫﻴﻦ ﻫﺌﻲ ۽ ﻧﻪ ﻣﭥﺎﻫﻴﻦ ﻫﺌﻲ ﻧﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ ﭘﺘﻮ ﻫﻮ ﻧﻪ وري ﻛﻨﻬﻦ ﺑﺸﺮ ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻮِء ﻫﺌﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪110‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫)ﻣﺎروي(‬
‫َﻣﻠﻴﺮﺋﻮن ﻣﻮن ڏي ُﻣﻜــــــــــــــــﺎ‪ ،‬ﺳﺮﺗﻴﻦ ﺳﻨﻴﻬﺎ‪،‬‬
‫وﺳﺎري وﻳﻬﻲ رﻫﻴﻦ‪ ‬ﻗــــــــــــــــﻮل ﻛﻴﺌﻲ ﻛﻴﻬﺎ‪،‬‬
‫ﭘﺮﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺮي ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻪ وﻳﺠﮭﺎ وﺳــــﺮن ﻛﻴﻦ ﻛﻲ‪.‬‬
‫ﺳﻤﺠﮭﺎﮢﻲ‪ :‬ﻫﻦ ﺷﻌﺮ ۾ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﺎرﺋﻲ ﺟﻲ زﺑﺎﻧﻲ ﭼﻮي ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﻮن ڏي ﻣﻠﻴﺮ ﻣﺎن ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺮﺗﻴﻦ‬
‫)ﺳﺎﻫﻴﮍﻳﻦ( ﺟﺎ ﻧﻴﺎﭘﺎ آﻳﺎ آﻫﻦ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﻣﻮن ڏي ڏورאﭘﺎ ﻣﻮﻛﻠﻴﺎ آﻫﻦ ﺗﻪ ﻋﻤﺮ ﺳﻮﻣﺮي ﺟﻲ ﻣﺎڙﻳﻦ ۽ ﻣﺤﻠﻦ‬
‫۾ رﻫﻲ אﺳﺎن ﮐﻲ وﺳﺎري ﮀﮇﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺗﻮ ﺟﻴﻜﻲ ﻗﻮل ﻛﻴﺎ ﻫﺌﺎ ﺳﻲ ﺳﭛ وﺳﺎري وﻳﻬﻲ رﻫﻴﻦ آﻫﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻬﻨﺠﺎ ﭘﺮﻳﻦ ﻣﻮن ﮐﺎن ﭘﺮي ﻫﺌﺎ ﻧﻪ ﺗﻪ ﺟﻴﻜﺮ وﻳﺠﮭﺎ ﻫﺠﻦ ﻫﺎ ﺗﻪ ﻣﻮن ﮐﺎن ﻛﻮﻧﻪ وﺳﺮن ﻫﺎ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪111‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺌول‬

‫ﺌن آرا‬
‫ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ ﻓﻨﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ ۾ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﻧﻮٽ‬
‫ﻳﺎ‬
‫ﺟﻬﺎن آرא ﻧﺎول ﺟﻲ ﺧﻮﺑﻴﻦ ۽ ﺧﺎﻣﻴــــــــﻦ ﺗﻲ ﺗﻨﻘﻴﺪي ﻧﻮٽ‬

‫ﺟﻬﺎن آرא ﻧﺎول‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﭘﻬﺮﻳﻮن ﭜﻴﺮو ‪1931‬ع ۾ ﮀﭙﻴﻮ‪ ،‬ﻣﺤﺘﺮم ﻋﺒﺪאررزאق ﻋﺒﺪאﻟﺴﻼم ﺟﻮ‬
‫ﻟﮑﻴﻞ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻧﺎول ﮐﻲ ﻓﻨﻲ ﻧﻜﺘﻲ ﻧﮕﺎﻫﻪ ﺳﺎن ﻫﻚ ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﺎول ﭼﺌﻲ ﻧﭥﻮ ﺳﮕﮭﺠﻲ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ‬
‫ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ ﻻِء ﺟﻴﻜﻲ אﺻﻮل ۽ ﭘﺎﺑﻨﺪﻳﻮن ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن آﻫﻦ‪ ،‬אﻧﻬﻦ ﺟﻲ روﺷﻨﻲ‪ ‬۾ ﻫﻲ ﻧﺎول ﻧﻪ ﭘﺮ ﻫﻚ‬
‫ﻗﺼﻮ ﻳﺎ ڏﻧﺪ ﻛﭥﺎ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﺎول ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰي ﺧﻴﺎل ﻣﻌﺎﺷﺮي ﺟﻲ ﺳﮅאري ﻳﺎ אﺧﻼق ﺗﻲ ﭔﮅل ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺼﻨﻒ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﮘﺎﻟﻬﻪ ڏאﻧﻬﻦ ﭘﻮرو ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻪ ڏﻧﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﺧﻼﻗﻲ ﺳﺒﻖ ﺗﻪ ﻛﻨﻬﻦ ﺣﺪ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭼﮝﺎ‬
‫ڏﻧﺎ وﻳﺎ آﻫﻦ‪ ،‬ﭘﺮ ﻛﻬﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﺮﻛﺰي ﺧﻴﺎل ﻓﻘﻴﺮن ﺟﻲ ﭘﻮﺟﺎ ۽ אﻧﻬﻦ ۾ אﻧﮅو אﻋﺘﻘﺎد رﮐﮡ ﺑﺎﺑﺖ آﻫﻲ‪.‬‬
‫אﻳﺘﺮي ﻗﺪر‪ ،‬ﺟﻮ وאﻟﺪﻳﻦ ﺟﻲ ڏک ۽ ﺳﻮر‪ ،‬ﻧﺎرאﺿﮕﻲ ۽ ﺗﻜﻠﻴﻔﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل ﻧﻪ ﻛﻨﺪي‪ ،‬دروﻳﺶ ﺟﻲ‬
‫ﭼﻮڻ ﺗﻲ ﺣﺎﻣﺪ ۽ ﻋﺎﺑﺪ وאﻟﺪﻳﻦ ﺟﻲ אﺟﺎزت ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﮐﻴﻦ وﮀﻮڙﻳﺠﻮ ﻏﻢ ڏﻳﺌﻲ‪ ،‬ﭘﺮدﻳﺲ ﻫﻼﻳﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ ۽‬
‫אﻫﮍو אﻃﻼح وאﻟﺪﻳﻦ ﮐﻲ ﺟﻠﺪ ﻧﭥﺎ ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ‪ .‬ﻧﺎول ۾ ﻣﺼﻨﻒ ﮐﻲ وﻗﺖ‪ ،‬ﺟﺎِء‪ ،‬ﻗﻮم ۽ ﻣﺬﻫﺐ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل‬
‫رﮐﻲ‪ ،‬ﻧﺎول ﺟﻲ ﻛﺮאدرن ﺟﻲ ﺗﻬﺬﻳﺐ‪ ،‬ﺗﻤﺪن‪ ،‬رﻫﮣﻲ ﻛﻬﮣﻲ‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﭔﻮﻟﻲ وﻏﻴﺮه ﺑﻪ אﻧﻬﻦ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﺟﻲ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻛﺮﮢﻲ ﭘﻮﻧﺪي آﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﻦ ﻧﺎول ﺟﻲ ﻣﺼﻨﻒ ﮐﺎن אﻫﮍﻳﻮن ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﻏﻠﻄﻴﻮن ﭤﻴﻮن آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼ‪ :‬ﺣﺎﻣﺪ “دאﻻن” ۾ وﻳﻬﻲ אﺧﺒﺎر ﭘﮍﻫﻲ رﻫﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮڏאﻧﻬﻦ وري آﮐﺎﮢﻲ ﺟﻲ وﺟﻮد אﺧﺒﺎري دور‬‫ً‬
‫ﮐﺎن אڳ ﭘﻴﻮ ﻧﻈﺮ אﭼﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪112‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺴﻲ ۾ ﻛﺮدאر ﻧﮕﺎري ﻫﻚ אﻫﻢ ﻓﻦ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﻻء ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل‬
‫رﮐﮣﻮ ﭘﻮي ﭤﻮ‪ .‬ﭘﺮ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ ﻫﺘﻲ ﻛﺮدאرن ﺳﺎن ﺳﺨﺖ ﻧﺎאﻧﺼﺎﻓﻲ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻦ ﻛﺮدאرن ﮐﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻴﺎل ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﺎرאﻫﻴﻮ אﭤﺲ‪ ،‬وري אﻧﻬﻦ ﺋﻲ ﻛﺮدאرن ﮐﺎن אﻫﮍא ﻛﻢ ﺑﻪ ﻛﺮאﻳﺎ אﭤﺲ ﺟﻮ‬
‫ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﺟﻲ دﻟﻴﻦ ۾ אﻧﻬﻦ ﻻِء ﻋﺰت ﻧﭥﻲ رﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ﻟﮑﮡ وﻗﺖ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺴﻲ ﮐﻲ ﻧﺎول ﺟﻲ ﺳﭝﻨﻲ ﻛﺮدאرن ﻣﺎن ﻛﻲ ﻣﮑﻴﻪ ﻛﺮدאر وڌﻳﻚ‬
‫אﺟﺎﮔﺮ ﻛﺮﻧﺎ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﺳﺎن ﺋﻲ ﻧﺎول ﺟﻲ ﻛﻬﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻲ אوﺳﺮ ﭤﻴﻨﺪي رﻫﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﭘﺮ‬
‫ﻣﺼﻨﻒ ﻫﻦ ﻧﺎول ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﺑﻪ ﻛﺮدאر ﮐﻲ ﻣﮑﻴﻪ ﻛﺮي ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻪ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻧﺎول ﺗﻲ ﺟﻬﺎن آرא ﻧﺎﻟﻮ‬
‫رﮐﻲ‪ ،‬ﻫﻴﻜﺎري ﻣﻮﻧﺠﮭﺎري ۾ وﺟﮭﻲ ﮀﮇﻳﻮ אﭤﺲ‪ .‬ﻣﮑﻴﻪ ﻛﺮدאر ﺗﻪ ﺟﻬﺎن آرא آﻫﻲ ﭘﺮ ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻮ‬
‫ذﻛﺮ ﻧﺎول ﺟﻲ אﭠﻦ ﺑﺎﺑﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﺟﻴﻜﮇﻫﻦ אﻫﻮ ﻛﺮدאر ﻧﺎول ﻣﺎن ﻛﮃﻳﻮ وﭸﻲ ﺗﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎول אڌورو ﻧﻪ ﻟﮙﻨﺪو‪.‬‬
‫ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﻣﺎن ﻣﺼﻨﻒ ﻋﻮرﺗﻦ ﮐﻲ وﻓﺎدאر ۽ ﻣﺮدن ﮐﻲ ﺑﻴﻮﻓﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ﻻِء دﻟﻴﻞ ۽‬
‫ﺛﺎﺑﺘﻴﻮن ڏﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻴﺎل ﮐﻲ ﻣﻀﺒﻮط ﺑﻨﺎﺋﮡ ﺟﻲ ﻧﺎﻛﺎم ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ وﻓﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﻛﺎ ﺑﻪ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻴﻮ אﻫﻲ‪ ،‬رﮘﻮ אﻳﺘﺮو ﺗﻪ ﻫﻦ ﺗﻲ‬
‫ﻋﺸﻖ ﺟﻮ ﭜﻮت ﻧﻮن ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﺳﻮאر ﭤﻴﮡ ﻛﺮي אﻫﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﭤﻲ ﭘﻮي ﭤﻲ ۽ ﻧﻴﭟ ﻣﺮي ﭘﻮي‬
‫ﭤﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﻋﻮرت ﺟﻲ وﻓﺎدאري‪ ‬ﺟﻲ ﻛﺎﺑﻪ ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻧﭥﻲ ﻣﻠﻲ ۽ ﻧﻪ وري ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﺟﻲ ﺑﻴﻮﻓﺎﺋﻲ‬
‫ﺟﻮ ﻛﻮ ﻣﻌﻘﻮل ﭤﺒﻮت ﭘﻴﺶ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻣﺎن ﺛﺂﺑﺖ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬ﻛﺮدאرن ﺳﺎن‬
‫אﻧﺼﺎف ﻧﻪ ﻛﺮي ﺳﮕﮭﻴﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻫﻚ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ ﻻِء אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺑﻪ ﺿﺮوري ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ ﺗﻪ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري אﻫﮍي ﺗﻪ ﺳﻬﮣﻲ אﻧﺪאز ۾‬
‫ﻛﺮي‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﭘﮍﻫﻨﺪڙن ﮐﻲ ﭘﺎڻ ﮐﻲ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﺎِء ﺗﻲ ﺳﻤﺠﮭﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬אﺻﻮل ﮐﻲ ﻣﺼﻨﻒ ﻛﻨﻬﻦ ﺣﺪ‬
‫ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻧﭝﺎﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻣﺤﻼﺗﻦ ﺑﺎﻏﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻔﻠﻦ ۽ ﻛﭽﻬﺮﻳﻦ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﺑﻪ دﻟﻜﺶ אﻧﺪאز ۾ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﻛﻨﻬﻦ ﺟﺎء ﺗﻲ ﻣﺜﺎل ﻃﻮر ﻣﻜﺎﻟﻤﻲ ۾ ﻛﻮ ﻧﻈﻢ ﻳﺎ ﺑﻴﺖ ﻛﻢ آﮢﻲ ﺳﮕﮭﺠﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ אﻫﻮ ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻃﻮر ﺗﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﺼﻨﻒ ﻫﺖ ﺳﭵﺎ ﺳﺎرא ﻏﺰل ﻛﻢ آﮢﻲ‪ ،‬ﻧﺎول ﮐﻲ אﺟﺎﻳﻮ وڌאﺋﮡ ﺟﻲ‬
‫ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ‪ .‬אن ﮐﺎن ﺳﻮאِء ﻫﻦ ﻧﺎول ۾ ﺧﺎص ﺧﺎﻣﻲ אﻫﺎ آﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻧﺌﻴﻦ ﻧﺴﻞ ﮐﻲ אﻫﻮ ﺳﺒﻖ‬
‫ڏﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ وאﻟﺪﻳﻦ ﺟﻲ ﺣﻘﻦ ﮐﻲ درﮔﺬر ﻛﻨﺪي دوﻟﺖ ۽ ﻋﻬﺪن ﻣﺎﮢﮡ ﻻِء א� ﭘﺎכ ﺟﻲ ذאت ﮐﺎن ﻣﻨﻬﻦ‬
‫ﻣﻮڙي ﻓﻘﻴﺮن ۽ دروﻳﺸﻦ ﺟﻲ ﭘﻮﻳﺎن ﻟﮙﻲ‪ ،‬ﺗﻪ دﻧﻴﺎ ﺟﻮ ﻓﺎﺋﺪو ﺣﺎﺻﻞ ﭤﻴﻨﺪو‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻧﺌﻴﻦ ﻧﺴﻞ ﮐﻲ‬
‫ﻓﻘﻴﺮ ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺧﻮد ﻏﺮﺿﻲ ۽ ﻻﻟﭻ ﺟﻮ ﺳﺒﻖ ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ﺟﻲ אﺻﻮﻟﻦ ﻣﻮﺟﺐ‪ ،‬ﻧﺎول ﺟﻲ ﻛﻬﺎﮢﻲ ﻣﺎﻓﻮق אﻟﻔﻄﺮت ﻫﺌﮡ ﮔﮭﺮﺟﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﻫﻦ ﻧﺎول ﺟﻲ‬
‫ﻛﻬﺎﮢﻲ‪ ‬۾ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻓﻄﺮت ﮐﺎن ﺑﻌﻴﺪ آﻫﻦ‪ .‬ﻣﺜﺂل ﻃﻮر‪ :‬ﻓﻘﻴﺮن ﺟﻮ ﻏﺎﺋﺐ ﭤﻴﮡ وري‬
‫ﻧﻮن ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﮀﻮﻛﺮي‪ ‬ﮐﻲ ﻋﺸﻖ ﺟﻲ ﭼﻮٽ ﻟﮙﮡ ﺟﻬﮍﻳﻮن ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﻏﻴﺮ ﻓﻄﺮي آﻫﻦ‪ ،‬אن ﻛﺮي‬
‫ﻫﻲ ﻧﺎول ﻧﻪ ﭘﺮ ﻫﻚ ﻗﺼﻮ آﻫﻲ‪ .‬אﻧﻬﻦ ﺳﭝﻨﻲ ﻛﻤﺰورﻳﻦ ﺑﺎوﺟﻮد ﻧﺎول ۾ ﻛﻴﺘﺮﻳﻮن ﺋﻲ ﺧﻮﺑﻴﻮن ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ אﭼﻦ ﭤﻴﻮن‪ .‬ﭘﻼٽ ۽ ﻛﻬﺎﮢﻲ وﮢﻨﺪڙ آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎن ﺳﻮאِء ﻧﺎول ﺟﻲ ﺳﭛ ﮐﺎن وڏي ﺧﻮﺑﻲ אﻫﺎ ﺑﻪ آﻫﻲ‬
‫ﺗﻪ ﻫﻦ ۾ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﮕﺎري ۽ ﺳﻴﺮت ﻧﮕﺎري אﻫﮍي ﺗﻪ وﮢﻨﺪڙ אﻧﺪאز ۾ ﻛﺌﻲ وﺋﻲ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﭘﮍﻫﻨﺪڙ אﻳﺌﻦ‬
‫ﻣﺤﺴﻮس ﻛﺮڻ ﻟﮙﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﭴﮡ ﺑﻴﺎن ﻛﻴﻞ ﻣﻨﻈﺮ ﻫﻦ ﺟﻲ אﮐﻴﻦ آڏو آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪113‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻫﻦ ﻧﺎول ۾ ﺧﺎﻣﻴﻮن ﮔﮭﮣﻴﻮن ۽ ﺧﻮﺑﻴﻮن ﮔﮭﭧ آﻫﻦ‪ ،‬ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻧﺎول ﺟﻲ ﻓﻦ ﭘﭩﺎﻧﺪڙ‬
‫ﮔﮭﭧ ﻣﻮאد ڏﻧﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬אن ﮐﺎﻧﺴﻮِء ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري ۽ ﻏﻴﺮ ﻓﻄﺮي ﮘﺎﻟﻬﻴﻮن ﮔﮭﮣﻴﻮن ﻧﻈﺮ אﭼﻦ ﭤﻴﻮن‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﺗﻨﻬﻦ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﻫﻲ‪ ‬ﻫﻚ وﮢﻨﺪڙ‪ ‬۽ دﻟﭽﺴﭗ ﻧﺎول آﻫﻲ‪ .‬ﭤﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻫﻲ ﻧﺎول ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دور‬
‫۾ ﻫﻚ אﻫﻢ ﻧﺎول ﻟﻴﮑﻴﻮ وﻳﻨﺪو ﻫﺠﻲ‪.‬‬

‫دار‬
‫ﺟﻬﺎن آرא‬
‫ﺟﻬﺎن آر‪ ،‬ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‪ ‬ﺟﻲ אﻫﺎ ﺑﺪﻧﺼﻴﺐ ڌي‪ ‬آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ۽ ﻛﺮدאر ﮐﻲ אﭜﺎرڻ ۽‬
‫אﺟﺎﮔﺮ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻫﻲ ﻧﺎول ﻟﮑﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻦ ﻧﺎول ﮐﻲ ﻟﮑﻨﺪي ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ ﺳﻮﻧﻬﻦ ۽‬
‫ﺳﻮﭜﻴﺎ ﺟﻮ ذﻛﺮ ﻛﻨﺪي ﻟﮑﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ “ ﺟﻬﺎن آرא‪ ،‬ﭴﻤﻨﺪي ﭴﺎم ﻫﺌﻲ‪ .‬ﺑﺲ אﻳﺌﻦ ﮐﮣﻲ ﭼﺌﺠﻲ ﺟﻬﮍو ﭼﻨﮉ‬
‫ﺟﻮ ﭨﻜﮍو ﻫﺌﻲ‪ .‬ﻗﺪرت ﮐﻴﺲ ﺣﺴﻦ ﺗﻪ ڏﻧﻮ ﻫﻮ ﭘﺮ ﻣﻘﺪر ﮐﺎﺋﻨﺲ رﭠﻞ ﻫﻮ‪ .‬ﻫﻦ ﺟﻲ دل ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﭘﭧ‬
‫ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﮐﻲ ﭼﺎﻫﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺮ אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺳﻨﺪس ﻧﺼﻴﺐ ﮐﻲ ﻧﻪ وﮢﻲ‪”.‬‬
‫ﺟﻬﺎن آرא אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺳﺎﮘﺌﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﭴﻤﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺷﻬﺰאدو ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﭴﻤﻲ ﭘﻴﺪא ﭤﻴﻮ‬
‫ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ۽ ﺟﻬﺎن آرא ﻫﻢ ﻋﻤﺮ ﻫﺌﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ ﻛﺮي ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺣﻜﻢ ﺗﻲ ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ڌي‪ ‬ﮐﻲ ﻣﺤﻼت ۾ ﺷﻬﺰאدي ﺳﺎن رאﻧﺪ روﻧﺪ ﻛﺮڻ ﻻء ﻣﻮﻛﻠﻴﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬אﻫﮍي ﻃﺮح ﺟﻬﺎن آرא‬
‫ﻧﻨﮃﭘﮡ ﺟﺎ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ورﻫﻴﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﺳﺎن رאﻧﺪ روﻧﺪ ﻛﻨﺪي ﺗﻮڙي ﻣﻜﺘﺐ ۾ ﻋﻠﻢ ﭘﺮאﺋﻴﻨﺪي ﮔﮇﺟﻲ‬
‫ﮔﺬאرﻳﺎ ۽ ﺟﻴﺌﻦ ﺋﻲ ﻛﺠﮫ ﺳﻤﺠﮭﺪאر ﭤﻲ ﺗﻪ ﻫﻦ ﺟﻲ دل ۾ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﻻِء ﻣﺤﺒﺖ ﭘﻴﺪא ﭤﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻨﺪس‬
‫ﭘﻲ‪ ‬ﻧﻮن ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﺋﻲ ﮐﻴﺲ ﭘﺮدي ۾ وﻳﻬﺎري ﮀﮇﻳﻮ‪ .‬אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﺟﻴﺘﻮﮢﻴﻚ ﺟﮭﺎن آرא ﮐﻲ ﻧﻪ‬
‫وﮢﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺣﻴﺎ ۽ אدب ﺟﻲ دאﻣﻦ ﮐﻲ ﻫﭥﺎن ﻧﻪ ﭼﮇﻳﺎﺋﻴﻦ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﻫﺮ ﺣﻜﻢ ﮐﻲ ﻣﭹﻴﻨﺪي ﺻﺒﺮ‬
‫ﺳﺎن ﺟﺪאﺋﻲ ﺟﺎ ﺳﻮر ﺳﻬﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﻧﺪر ﺟﻮ אﺣﻮאل ﻛﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﺑﻪ ﻧﻪ ﺳﻠﻴﺎﺋﻴﻦ‪ .‬وﻗﺖ ﮔﺬرﻧﺪو وﻳﻮ‬
‫ﺳﻨﺪس دل ﮔﮭﺮﻳﻮ دوﺳﺖ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﮐﻴﺲ وﺳﺎرﻳﻨﺪو وﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻬﺎن آرא ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻌﺼﻮم ﻣﺤﺒﺖ ﮐﻲ‬
‫دل ۾ ﺳﺎﻧﮃﻳﻨﺪي رﻫﻲ‪ .‬אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ ﻣﭻ ﺳﻨﺪس ﺣﺎل ﻫﻴﮣﻮ ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﺎﮢﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﺣﺎل ڏﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻨﺪس ﮔﮭﮣﺎ ﺋﻲ ﻋﻼج ﻛﺮאﻳﺎ ﭘﺮ ﻋﺸﻖ ﺟﻲ ﺑﺎﻫﻪ ﮐﻲ‬
‫وﺳﺎﺋﮡ ﻻء ُﺳﺘﻴﻦ ﭰﻜﻴﻦ ﻛﻮ ﺑﻪ ﻓﺮق ﻧﻪ ﻛﻴﻮ ۽ ﻋﺸﻖ ﺟﻲ אوڙאﻫﻪ ﺟﺎ אوﻟﮍא وڌﻧﺪא وﻳﺎ‪ .‬وﻳﺘﺮ ﺟﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ دل وאري دوﺳﺖ ﺟﻲ ﺷﺎدي‪ ‬ﺟﻮ ﭔﮅאﺋﻴﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس אﻧﺪر ۾ دردن ﺟﻮ دوﻧﻬﻮن دﮐﮡ ﻟﮙﻮ‪.‬۽‬
‫אﻧﻬﻲ درد ﺟﻲ دوﻧﻬﻴﻦ ﮐﻴﺲ ﭤﻮري ﺋﻲ وﻗﺖ ۾ ﮐﻴﺲ ﺟﻼﺋﻲ رک ﻛﺮي ﮀﮇﻳﻮ ۽ آﺧﺮي ﭘﺴﺎﻫﻪ ﺳﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﻮب ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮزﺑﺎن ﺗﻲ آﻧﺪאﺋﻴﻦ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪114‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ‪ ،‬ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ روپ ۾ ﻫﻚ ﺑﻠﻨﺪ אﺧﻼق ﺳﻨﮅي ﻧﻴﻨﮕﺮي‪ ‬ﺟﻮ ﻛﺮدאر אﺳﺎن‬
‫ﺟﻲ آڏو رﮐﻴﻮ آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﺎ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﺟﻲ ﻋﺰت ۽ ﻣﺎن ﻣﭥﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﻗﺮﺑﺎن ﻛﻨﺪي ‪ ،‬ﺳﺮ ﺻﺪﻗﻮ‬
‫ﻛﺮي ﮀﮇي ﭤﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭘﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﭔﻴﻦ ﺟﻲ آڏو ﻛﻨﮅ ﺟﮭﻜﺎﺋﮡ ﺗﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﭥﻲ ﻛﺮي‪.‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺧﺎن‬
‫ﺟﻬﺎن ﺧﺎن‪ ،‬ﻧﺎول ﺟﻮ ﭔﻴﻮ ﻣﮑﻴﻪ ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻫﻚ دروﻳﺶ ﺟﻲ دﻋﺎ ﺳﺎن ﭴﻤﻲ ﭤﻮ ۽ ﮐﻴﺲ وڏي‬
‫ﻻڏ ﻛﻮڏ ﺳﺎن ﭘﺎﻟﻴﻮ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺣﺎﻣﺪ ۽ ﻋﺎﺑﺪ ﺳﻨﺪس ﺗﺮﺑﻴﺖ ۽ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻻِء ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﭘﺎڻ ﭘﺘﻮڙﻳﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ ﺟﻬﺎن آرא ‪ ،‬ﺷﻬﺰאدي ﺟﻲ ﻫﻢ ﻋﻤﺮ ﻫﺌﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﻛﺮي ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺣﻜﻢ ﺳﺎن ﻟﻄﻴﻒ‬
‫ﻣﺎﻟﻬﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﺎﮢﻲ ﮐﻲ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﺳﺎن ﮔﮇ رאﻧﺪ روﻧﺪ ﻛﺮڻ ﻻِء ﻣﺤﻼت ۾ ﻣﻮﻛﻠﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ אﻫﻲ‬
‫ﭔﺌﻲ ﮔﮇ رאﻧﺪ روﻧﺪ ﺳﺎن ﮔﮇ ﻣﻜﺘﺐ ۾ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﻪ وڏي ﭼﺎﻫﻪ ﺳﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻦ ﭤﺎ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬دورאن ﻣﻨﺠﮭﻦ‬
‫ﭘﻴﺎر ۽ ﭘﺮﻳﺖ وאرو ﺟﺬﺑﻮ وڌﻧﺪو رﻫﻴﻮ‪ .‬אﻫﺎ ﮘﺎﻟﻬﻪ ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻧﻪ وﮢﻲ ۽ ﻫﻦ ﻏﻴﺮت وﭼﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻧﻮن ورﻫﻴﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﭘﺮدي ۾ وﻳﻬﺎري ﮀﮇﻳﻮ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ ﭘﺮدي ۾ ﻗﻴﺪ ۽ ﺑﻨﺪ ﭤﻴﮡ ﺗﻲ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﮐﻲ ڏאڍو ڏک ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ۽ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ورﻫﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﮐﻲ ﻫﻚ ﭘﻞ ۾ وﺳﺎرڻ ﺳﻨﺪس وس ﮐﺎن ﭔﺎﻫﺮ ﻫﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﭔﺎﻟﻜﭙﮣﻲ ﺳﺒﺐ ﺑﻴﻮس ۽ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﻫﻮ‪ .‬ﺟﻴﻜﺮ ﺳﻨﺪس وس ۾ ﻫﺠﻲ ﻫﺎ ﺗﻪ אﻳﺌﻦ ﻫﺮ ﮔﺰ ﭤﻴﮡ ﻧﻪ ڏﺋﻲ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻪ אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻓﻄﺮت‬
‫ﺗﻲ ﭔﮅل ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻲ ﭘﭩﺎﻧﺪڙ وﻗﺖ ﺟﻲ ﮔﺬرڻ ﺳﺎن ﮔﮇوﮔﮇ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﺎن آرא ﮐﻲ وﺳﺎرﻳﻨﺪو‬
‫وﻳﻮ‪ .‬אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﺳﻨﺪس دل ﺟﻲ دﻓﺘﺮ ﺗﺎن ﺟﻬﺎن آرאء ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻻِء ﻣﭩﺠﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ ۽ ﻫﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻫﺎﮢﻲ ﺷﺎن ۾ ﻏﺮق ﭤﻲ‪ ،‬وﻗﺖ ﺟﻮن ﮔﮭﮍﻳﻮن ﮔﮭﺎرﻳﻨﺪي ﺟﻮאﻧﻲ ﺟﻲ ﻣﻮﺟﻦ ۾ ﻣﮕﻦ ﭤﻲ‬
‫ﺷﺎدي ﻛﺮي‪ ،‬ﺑﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻣﺸﻐﻮﻟﻴﻦ ۾ ﻣﺸﻐﻮل ﭤﻲ وﻳﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﭘﻮري ﻋﺮﺻﻲ دورאن ﺟﻬﺎن ﺧﺎن‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻨﮃﭘﮡ ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﮐﻲ ﻛﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﻧﻪ ﺳﺎرﻳﻮ‪ .‬אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺟﻮ ﺟﮇﻫﻦ ﺟﻬﺎن آرא ﭘﻮﻳﺎن ﭘﺴﺎ‪ ‬ﮐﮣﻲ‬
‫رﻫﻲ ﻫﺌﻲ‪ ،‬ﺗﮇﻫﻦ ﺑﻪ ﺳﻨﺪس ﺳﺎر ﺳﻨﭝﺎل ﻧﻪ ﻟﮅאﺋﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺟﻲ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺟﻬﺎن آرא ﺳﻨﺪس ﻣﺤﺒﺖ‬
‫ﮐﻲ ﺳﻴﻨﻲ ۾ ﺳﺎﻧﮃﻳﻨﺪي ﺳﺎﻫﻪ ڏﺋﻲ ﮀﮇي ﭤﻲ‪ .‬ﭘﺮ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎن ۽ ﺷﺎدﻣﺎﻧﻴﻦ ۾ ﻏﺮق رﻫﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻚ ﺑﻴﻮﻓﺎ ﺷﻬﺰאدي ﺟﻮ ﭘﻮرو ﭘﻮرو ﻛﺮدאر אدא ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﻬﺎن آرא‪ ‬ﺟﻲ ﻣﻮت ﺗﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﺪس אﮐﻴﻦ‬
‫ﻣﺎن ڏک ﺟﻮ ﮘﻮڙﻫﻮ ﻧﭥﻮ ﮘﮍي‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬رﻳﺖ ﻣﺮد ﻓﻄﺮي ﺳﺨﺖ دﻟﻲ ۽ ﺧﻮد ﻏﺮﺿﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻣﻈﺎﻫﺮو‬
‫ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬ﺟﮭﺎن ﺧﺎن ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﮐﻲ ﻧﺎول ۾ ﺻﺤﻴﺢ ۽ درﺳﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻴﻮ آﻫﻲ‪،‬‬
‫ﮀﺎﻛﺎڻ ﺗﻪ ﻓﻄﺮي ﻃﺮح ﻣﺮد‪ ،‬ﻋﻮرت ﺟﻲ ﻣﻘﺎﺑﻠﻲ ۾ وڌﻳﻚ ﺳﺨﺖ دل ۽ ﺧﻮد ﻏﺮض ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪115‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‪ ،‬ﻧﺎول ﺟﻮ אﻫﮍو ﻣﮑﻴﻪ ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﺟﮭﺎن آرא ﺟﻮ ﭘﻲ‪ ‬۽ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺳﻼﻣﺖ‬
‫ﺟﻲ ﺑﺎغ ﺟﻮ ﻣﺎﻟﻬﻲ ﭘﮡ آﻫﻲ‪ .‬ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ ﻣﺎﻟﻬﻲ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ‪ ،‬ﻫﻮ ﻫﻚ ﺟﮭﻮﭘﮍي ۾ رﻫﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻲ‬
‫ﺧﺎﻧﺪאن ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ۾ رﻫﻨﺪي ﺑﻪ‪ ،‬ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ אﺻﻠﻴﺖ ۽ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﮐﻲ ﻧﭥﻮ وﺳﺎري‪ ،‬ﭘﺎڻ ﻏﺮﻳﺐ ﺿﺮور آﻫﻲ‬
‫ﭘﺮ ﻏﻴﺮت ۽ ﻣﺮدאﻧﮕﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﮐﻠﻴﻞ ﺛﺒﻮت آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻮ ﺳﻨﺪس ﻧﻴﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﭘﭧ ﺟﻬﺎن ﺧﺎن ﺳﺎن‬
‫ﮔﮇ ﺷﺎﻫﻲ ﻣﺤﻼت ۾ رﻫﮡ ﻳﺎ אن ﺳﺎن ﮔﮇ ﻋﻠﻢ ﭘﺮאﺋﮡ ﺗﻲ ﻓﺨﺮ ﻛﺮڻ ﺑﺪرאن ﺳﻨﺪس دل אڌﻣﺎ ﮐﺎﺋﻴﻨﺪي‬
‫رﻫﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ ﺟﻴﺌﻦ ﺋﻲ ﺑﺎغ ۾ ﮔﻠﻦ ﺟﻲ ﻧﮕﮭﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪو ﻫﻮ‪ ،‬ﺗﻴﺌﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻋﺰت ۽ ﻋﻴﺎل ﺟﻲ‬
‫ﺳﻨﭝﺎل ﭘﮡ ﻛﻨﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس אﻧﺪر ﮔﻠﻦ ﺟﻴﺎن ﭘﺎכ ۽ ﺻﺎف ﻫﻮﻧﺪو ﻫﻮ‪ .‬ﺳﻨﺪس ﻋﻘﻞ‪ ،‬ڏאﻫﭗ ۽ ﺳﻴﻨﻲ‬
‫ﺟﻲ ﺳﭽﺎﺋﻲ‪ ‬ﮐﺎن ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺗﻮڙي ﻋﺎﺑﺪ ۽ ﺣﺎﻣﺪ ڏאڍو ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻫﻮﻧﺪא ﻫﺌﺎ‪.‬‬
‫ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﺟﮇﻫﻦ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﺎﮢﻲ ﺟﻬﺎن آرא ﺟﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ﺧﻮش‬
‫ﭤﻴﮡ ﺑﺪرאن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻴﺎﮢﻲ‪ ‬ﮐﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻲ ﻻِء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻏﺮﺑﺖ ۽ ﻏﻴﺮت ﺟﻲ ﭘﺮدي ۾ وﻳﮍﻫﻲ وﻳﻬﺎري‬
‫ﮀﮇي ﭤﻮ ۽ ﺟﮇﻫﻦ ﺟﮭﺎن ﺧﺎن ﺟﻲ ﺷﺎدي ﻛﺮڻ ﺗﻲ ﺟﮭﺎن آرא ﺟﻲ دل ُﭨ ِﭩﻲ ﭘﻮي ﭤﻲ ﺗﻪ אﻫﮍي ﺣﺎدﺛﻲ ﺗﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﺠﻲ ﻧﻴﺎﮢﻲ ﺟﻲ ﺳﻮرن ﮐﻲ ﺻﺒﺮ ﺳﺎن ﺳﻴﻨﻲ ۾ ﺳﺎﻧﮃﻳﻨﺪي ﮘﻮڙﻫﻮ ﻧﭥﻮ ﮘﺎري ۽ رب ﺟﻲ رﺿﺎ ﺗﻲ‬
‫رאﺿﻲ رﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ۾ ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ ﺟﻲ ﻛﺮאدر ﮐﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ אﺟﺎﮔﺮ ﻛﻴﻮ وﻳﻮ آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻮ ﻫﻚ ﻏﺮﻳﺐ אﻧﺴﺎن‬
‫آﻫﻲ ۽ ﻫﻚ ﺟﮭﻮﭘﮍي‪ ‬۾ رﻫﻨﺪي ﺑﻪ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻏﻴﺮت ۽ ﻋﺰت ﮐﻲ ﺑﺮﻗﺮאر رﮐﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺳﺎﮘﻲ وﻗﺖ ﻟﻄﻴﻒ‬
‫ﻣﺎﻟﻬﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻫﻚ אﻫﮍو ﺳﭽﻮ ۽ ﺳﻬﮣﻮ ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻏﺮﻳﺐ ﻫﻮﻧﺪي ﺑﻪ‪ ،‬ﭘﺎڻ ﮐﻲ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ دردن‬
‫ﮐﺎن آﺟﻮ رﮐﻲ ﭤﻮ۽ ﺣﻼل روزي ﻛﻤﺎﺋﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل زﻧﺪﮔﻲ‪ ‬ﺗﻲ ﻓﺨﺮ ﻛﻨﺪو رﻫﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ‪ ،‬ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ ﻫﻦ ﻛﺮدאر ﮐﻲ آڏو رﮐﻲ‪ ،‬אﻫﻮ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ ﺗﻪ‬
‫ﺳﭽﻲ ﺧﻮﺷﻲ ﻛﺎ دﻧﻴﺎ ﺟﻲ دوﻟﺖ ﺗﻲ دאروﻣﺪאر ﻧﭥﻲ رﮐﻲ‪ ،‬ﭘﺮ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺧﻮﺷﻲ אﺻﻞ ﻣﺤﻨﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺖ‪،‬‬
‫אﻳﻤﺎﻧﺪאري ۽ ﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺷﺮאﻓﺖ ۽ ﺣﻼل ﺟﻲ ﻛﻤﺎﺋﻲ‪ ‬۾ آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﺣﺎﻣﺪ‬
‫ﺣﺎﻣﺪ‪ ،‬زאﻫﺪ ﺟﻮ ﻧﻨﮃو ﭘﭧ ۽ ﻋﺎﺑﺪ ﺟﻮ ﻧﻨﮃو ﭜﺎ‪ ‬آﻫﻲ ۽ ﻫﻮ ﻧﻨﮃﭘﮡ ﮐﺎن ﺋﻲ ﺗﻤﺎم ذﻫﻴﻦ ۽ ﺳﻠﮁﮣﻮ‬
‫אﻧﺴﺎن ﻫﻮ‪ .‬אﭸﺎ ڏﻫﻦ ورﻫﻴﻦ ﺟﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﺳﻨﺪس ﻋﻘﻴﺪﺗﻤﻨﺪي ﻫﻚ دروﻳﺶ ﺳﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻲ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮڻ ﺳﺎن ﮔﮇو ﮔﮇ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ﺳﺎل دروﻳﺶ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﺪو رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﭘﻨﮅرﻫﻦ‬
‫ورﻫﻴﻦ ﺟﻮ ﭤﻴﻮ ﺗﻪ אﻧﻬﻲ‪ ‬دروﻳﺶ ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﺗﻲ ﭘﮍﻫﮡ ﮀﮇي ﺳﻨﺪس ﺧﺪﻣﺖ ۾ رﻫﻲ ﻛﺮي‪ ،‬ﻫﻦ‬
‫ﻛﻴﺘﺮوﺋﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻮڙي ﻋﻠﻢ و אدب ۽ ﻣﻨﻄﻖ ﺟﻮ ﻋﻠﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻴﻮ ۽ آﺧﺮ ﻛﺎر ﻫﻚ ڏﻳﻨﻬﻦ אن‬
‫دروﻳﺶ ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﺗﻲ ﻟﮙﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻲ ﭔﮅאﺋﮡ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﺋﻲ دروﻳﺶ ﺳﺎن ﮔﮇﺟﻲ روﻧﻖ آﺑﺎد ﻫﻠﻴﻮ وﭸﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺷﻬﺮ ۾ ﭘﻬﭽﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮِء אﻫﻮ دروﻳﺶ ﻫﻦ ﮐﻲ אﻛﻴﻠﻮ ﮀﮇي אوﭼﺘﻮ ﮔﻢ ﭤﻲ وﭸﻲ ﭤﻮ‪ ،‬אﻫﮍي‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪116‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ﺣﺎﻟﺖ ۾ ﺣﺎﻣﺪ ڏאڍو ﭘﺮﻳﺸﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﭘﻮِء ﻫﻤﺖ ﻛﺮي אﺗﺎن ﺟﻲ وزﻳﺮ אﻋﻈﻢ ﺳﺎن ﻣﻠﻲ ﭤﻮ‪ .‬وزﻳﺮ‬
‫אﻋﻈﻢ ﻫﻦ ﺟﻲ ذﻫﺎﻧﺖ ﮐﻲ ڏﺳﻨﺪي ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﻣﻨﺸﻲ ﻣﻘﺮر ﻛﺮي ﭤﻮ ۽ ﭘﻮِء ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻦ ﺳﺎن‬
‫ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻧﺎﺋﺐ وزﻳﺮ ۽ آﺧﺮ ۾ وزﻳﺮ אﻋﻈﻢ ﺟﻲ وﻓﺎت ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﭘﺎڻ وزﻳﺮ אﻋﻈﻢ ﺑﮣﺠﻲ ﭤﻮ ۽ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ڏאﻫﭗ ﺳﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻮ ﻛﻢ ﻛﺎر אﻫﮍي ﺗﻪ ﺳﻬﮣﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﻫﻼﺋﻲ ﭤﻮ ﺟﻮ رﻋﻴﺖ ۽ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﮔﮭﮣﻮ ﺧﻮش ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ ،‬ﺧﺎص ﻛﺮي ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺳﻨﺪس ﺻﻼﺣﻴﺘﻦ ﮐﻲ ڏﺳﻲ ﺗﻤﺎم ﮔﮭﮣﻮ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﭤﺌﻴﺲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻛﺠﮫ وﻗﺖ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﺳﻨﺪس ﻣﻼﻗﺎت ﺳﺎﮘﻲ ﺋﻲ دروﻳﺶ ﺳﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﮐﻴﺲ روﻧﻖ آﺑﺎد‬
‫وﭠﻲ آﻳﻮﻫﻮ‪ .‬ﺣﺎﻣﺪ دروﻳﺶ ﺳﺎن ﻣﻠﻲ ڏאڍو ﺧﻮش ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪ ،‬۽ ﮐﻴﺲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺳﻼﻣﺖ ڏאﻧﻬﻦ وﭠﻲ وﭸﻲ‬
‫ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ دروﻳﺶ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﮐﻲ ﭘﭧ ﺟﻲ אوﻻد ﭤﻴﮡ ﻻِء دﻋﺎ ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬وري ﻛﺠﮫ وﻗﺖ ﮐﺎن ﭘﻮِء ﺣﺎﻣﺪ‬
‫ﺟﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﺳﻨﺪس وڏي ﭜﺎ‪ ‬ﻋﺎﺑﺪ ﺳﺎن ﭤﺌﻲ ﭤﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻫﻦ ﺟﻲ ﮘﻮﻻ ۾ ﻫﺖ ﭘﻬﭽﻲ ﭤﻮ ۽ ﭘﻮء ﭔﺌﻲ‬
‫ﭜﺎﺋﺮ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ۾ رﻫﻦ ﭤﺎ‪ .‬وري ﻛﺠﮫ وﻗﺖ ﮐﺎﻧﭙﻮِء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ڏאﻧﻬﻦ وﭠﻲ אﭼﻦ‬
‫ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻧﺎول ۾ ﺣﺎﻣﺪ ﺟﻮ ﻛﺮدאر ﻫﻚ ﺑﺎﺻﻼﺣﻴﺖ‪ ،‬ذﻫﻴﻦ ۽ ﺷﺮﻳﻒ אﻧﺴﺎن ﺟﻮ ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ذﻫﺎﻧﺖ ‪ ،‬אﻳﻤﺎﻧﺪאري ۽ ﻣﺤﻨﺖ ﺳﺎن ﺗﺮﻗﻲ ﻛﻨﺪو ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻮ وڏو وزﻳﺮ ﺑﮣﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪‬‬
‫ﻛﺮدאر ﻣﺎن ﺻﺎف ﻇﺎﻫﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ ﻣﺤﻨﺖ‪ ،‬ذﻫﺎﻧﺖ ۽ אﻳﻤﺎﻧﺪאري אﻫﮍא אﻧﺴﺎﻧﻲ ﻋﻤﻞ אﻫﻦ‪ ،‬ﺟﻦ ﺟﻲ‬
‫ﻛﺮي אﻧﺴﺎن ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﻨﺰل ﻣﺎﮢﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫ﻋﺎﺑﺪ‬
‫ﻋﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن אرא ﻧﺎول ﺟﻮ ﻣﮑﻴﻪ ﻛﺮدאر آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻲ زאﻫﺪ ﺟﻮ وڏو ﭘﭧ ۽ ﺣﺎﻣﺪ ﺟﻮ وڏو ﭜﺎ‪ ‬آﻫﻲ‪ .‬ﻫﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻚ ﭔﺌﻲ دروﻳﺶ ﺟﻲ ﺻﺤﺒﺖ ۾ אﭼﻲ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻲ ﭔﮅאﺋﮡ ﮐﺎﻧﺴﻮאِء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭜﺎ‪ ‬ﺣﺎﻣﺪ ﺟﻲ ﮘﻮﻻ ۾‬
‫ﻧﻜﺮي ﭤﻮ ۽ ﻛﻴﺘﺮن ﺋﻲ ﮘﻮﭠﻦ ﻣﺎن ﭘﮁﻨﺪو ۽ رﻟﻨﺪو‪ ،‬آﺧﺮ ﻛﺎر روﻧﻖ آﺑﺎد ﭘﻬﭽﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺟﺘﻲ ﺳﻨﺪس‬
‫ﻧﻨﮃو ﭜﺎ‪ ‬ﺣﺎﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺟﻲ وزﻳﺮ ﺧﺎص ﺟﻲ ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺳﺎن رﻫﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻋﺎﺑﺪ ﭘﻨﮅن ﺟﻮ ﭤﻜﺎﻳﻞ‬
‫ﻛﺠﮫ آرאم ﻛﺮڻ ﺟﻲ ﺧﻴﺎل ﺳﺎن ﺣﺎﻣﺪ ﺟﻲ در ﺗﻲ وﻳﻬﻲ رﻫﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﺳﻨﺪس ﭜﺎ‪ ‬ﺣﺎﻣﺪ ﮐﻴﺲ‬
‫ﺳﭹﺎﮢﻲ وﭠﻲ ﭤﻮ‪ ،‬۽ ﮐﻴﺲ ﭔﮅאﺋﻲ ﭤﻮ ﺗﻪ آﺋﻮن ﺗﻨﻬﻨﺠﻮ ﻧﻨﮃو ﭜﺎ‪ ‬آﻫﻴﺎن‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬אوﭼﺘﻲ ﻣﻴﻼپ ۽ ﻣﻼﻗﺎت‬
‫ﺗﻲ ﭔﺌﻲ ﭜﺎﺋﺮ ڏאڍא ﺧﻮش ﭤﻴﻦ ﭤﺎ‪ .‬۽ ﭘﻮِء ﺣﺎﻣﺪ ﻫﻦ ﮐﻲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎن ﻣﻼﻗﺎت ﻻِء درﭔﺎر ۾ وﭠﻲ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬ڏﻳﻨﻬﻦ ﺗﻲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﮐﻲ ﭘﭧ ﭴﻤﮡ ﺟﻲ ﺧﻮﺷﻲ‪ ‬۾ ﺳﭵﻲ ﺷﻬﺮ ﮐﻲ ﺳﻴﻨﮕﺎرﻳﻮ‬
‫وﭸﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﻋﺎﺑﺪ ۽ ﺣﺎﻣﺪ אﻧﻬﻲ‪ ‬ﺧﻮﺷﻲ‪ ‬۾ ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﮐﻲ ﭘﭧ ﺟﻮن ﻣﺒﺎرﻛﻮن ڏﻳﻦ ﭤﺎ‪ .‬ﺟﻨﻬﻦ‬
‫ﺗﻲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﮐﻴﻦ ﭘﻮﺷﺎﻛﻮن ﻋﻄﺎ ﻛﺮي ﭤﻮ ۽ ﻋﺎﺑﺪ ﺳﺎن ﭘﮡ ﻣﻠﻲ ﺧﻮﺷﻲ‪ ‬ﺟﻮ אﻇﻬﺎر ﻛﺮي ﭤﻮ ۽ ﺳﺎﮘﻲ‬
‫وﻗﺖ ﻋﺎﺑﺪ ﺟﻲ אﺧﻼق ۽ دאﻧﺎﺋﻲ ﮐﺎن ﺑﻪ ڏאڍو ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻋﺎﺑﺪ ﺑﺎאﺧﻼق ۽ ﻣﺤﺒﺖ ﭜﺮﻳﻮ אﻧﺴﺎن ﻫﺌﮡ ﺳﺒﺐ ﭤﻮري وﻗﺖ ۾ ﺳﭝﻨﻲ ﮐﻲ ڏאڍو ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻛﺮي ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻫﻲ אﻳﺘﺮي ﻗﺪر ﺳﻚ ﭜﺮﻳﻮ ﺳﭽﻮ אﻧﺴﺎن آﻫﻲ ﺟﻮ ﻟﻄﻴﻒ ﺟﻬﮍي ﻏﺮﻳﺐ ﻣﺎﻟﻬﻲ ﺳﺎن ﺑﻪ ڏאڍي ﻫﻤﺪردي‬
‫ﻛﺮي ﭤﻮ‪ .‬ﺟﮇﻫﻦ ﻟﻄﻴﻒ ﻣﺎﻟﻬﻲ‪ ‬ﮐﻲ ڌي ﭴﻤﻲ ﭤﻲ ﺗﻪ אن ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ﺟﻬﺎن آرא ﭘﮡ ﻋﺎﺑﺪ ﺋﻲ رﮐﻲ ﭤﻮ‪.‬‬
‫ﻋﺎﺑﺪ ﻛﻴﺘﺮאﺋﻲ ڏﻳﻨﻬﻦ ﺣﺎﻣﺪ وٽ رﻫﮡ ﮐﺎﻧﭙﻮء ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻲ ﺧﻂ ﻟﮑﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ۾ ﺣﺎﻣﺪ ﺟﻲ‬
‫ﻣﻠﮡ ۽ ﺳﻨﺪس رﺗﺒﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺳﭝﻨﻲ ﮘﺎﻟﻬﻴﻦ ﺟﻮ ﭘﻮرو אﺣﻮאل ﭴﺎﮢﺎﺋﻲ ﭤﻮ ‪ .‬אﻧﻬﻲ‪ ‬وﻗﺖ ﮐﻴﺲ ﺳﺎﮘﻲ ﺋﻲ‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪117‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫دروﻳﺶ ﺟﻮ ﺧﻴﺎل אﭼﻲ ﭤﻮ ﺟﻨﻬﻦ ﺳﺎن ﮔﮇﺟﻲ ﻫﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﮔﮭﺮאن ﻧﻜﺮي ﭤﻮ ۽ آﺧﺮﻛﺎر دروﻳﺶ ﮐﻲ‬
‫ﮘﻮﻟﻲ ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ۾ وﭠﻲ אﭼﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺟﺘﻲ ﺑﺎدﺷﺎه אن دروﻳﺶ ﮐﻲ ﺳﭹﺎﮢﻲ ﭤﻮ‪ ،‬ﺗﻪ ﻫﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ‬
‫وﮀﮍﻳﻞ ﭜﺎ‪ ‬آﻫﻲ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻮ ﻓﻘﻴﺮي אﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮي ﮔﮭﮣﻮ وﻗﺖ אڳ ﻫﺘﺎن ﻫﻠﻴﻮ وﻳﻮ ﻫﻮ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮِء‬
‫ﺑﺎدﺷﺎﻫﻪ ﺟﻲ ﭼﻮڻ ﺗﻲ ﭔﺌﻲ ﭜﺎﺋﺮ وﭸﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺎﺋﭩﻦ ﮐﻲ ﭘﺎڻ وٽ وﭠﻲ אﭼﻦ ﭤﺎ ۽ آرאم ۽ ﺳﻜﻮن ﺟﻲ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺼﺮ ﻛﻦ ﭤﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻪ ﻧﺎول ﻧﻮﻳﺲ‪ ،‬ﻋﺎﺑﺪ ﺟﻲ ﻛﺮدאر ﮐﻲ ﺑﻪ ﭼﮝﻮ אﭜﺎرﻳﻮ آﻫﻲ ۽ ﺳﻨﺪس ﻋﻠﻢ ۽ ﻋﻘﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ۽ ﻣﺮوت‪ ،‬ﺧﻠﻮص ۽ אﺧﻼق ﺟﻲ وאﮐﺎڻ ﻛﺌﻲ آﻫﻲ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ۾ אﻫﻲ ﺧﻮﺑﻴﻮن אﻧﺴﺎن ﮐﻲ‬
‫אﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺟﻮ درﺟﻮ ﻋﻄﺎ ﻛﻦ ﭤﻴﻮن‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪118‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ا‬

‫‪ . 1‬אﺳﻢ‪:‬‬
‫אﺳﻢ ﻋﺮﺑﻲ ﭔﻮﻟﻲ‪ ‬ﺟﻮ ﻟﻔﻆ آﻫﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ”ﻧﺎﻟﻮ“‪ .‬ﻛﻨﻬﻦ ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬ﺷﻲِء‪ ،‬ﺟﺎِء‪ ،‬ﻛﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ‬
‫۽ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻲ ﮐﻲ אﺳﻢ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫אﻛﺒﺮ‪ ،‬ﻛﺮﺳﻲ‪ ،‬אﺳﻜﻮل‪ ،‬ﻟﮑﺖ‪ ،‬אﻣﻴﺮي‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎري وﻏﻴﺮه وﻏﻴﺮه‬

‫‪ .2‬ﺿﻤﻴﺮ‪:‬‬
‫ﺿﻤﻴﺮ ﻣﻌﻨﻰ ”ﻋﻴﻮﺿﻲ“‪ .‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻢ ﺟﻲ ﺑﺪرאن ﻛﻢ אﭼﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻮن‪ ،‬ﺗﻮﻫﺎن‪ ،‬אوﻫﺎن‪ ،‬ﻫِﻦ‪ُ ،‬ﻫﻦ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺻﻔﺖ‪:‬‬
‫ﺻﻔﺖ ﻣﻌﻨﻰ ﺳﺎرאﻫﻪ‪ .‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻢ ﺟﻮ ﮔﮡ ‪ ،‬אو ُﮔﮡ‪ ،‬אﻧﺪאز‪ ،‬ﻣﻘﺪאر ﻳﺎ رﻧﮓ ﭔﮅאﺋﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ‬
‫ﺻﻔﺖ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫ﺳﭡﻮ‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎر‪ ،‬ﺟﮇو‪ ،‬ﭼﺎﻻכ‪ ،‬ﻧﻨﮃو‪ ،‬وڏو‪ ،‬אٺ‪ُ ،‬ﻧ ُﻮ‪ ،‬ﻛﺠﮫ‪ ،‬ﮔﮭﭧ‪ ،‬وڌ‪ ،‬ﭤﻮرو‪ ،‬ﮔﮭﮣﻮ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ .4‬ﻓﻌﻞ‪:‬‬
‫ﻓﻌﻞ ﻣﻌﻨﻰ ”ﻛﻢ“‪ .‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻢ ﺟﻮ‪ ،‬ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻮ ﻛﻢ ﻳﺎ ﻋﻤﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻦ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﻓﻌﻞ‬
‫ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫آﻳﻮ‪ ،‬وﻳﻮ‪ ،‬ﻟﮑﻴﻮ‪ ،‬ﭘﮍﻫﻴﻮ‪ ،‬ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﻣﺎرﻳﻮ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪119‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫‪ .5‬ﻇﺮف‪:‬‬
‫ﻇﺮف ﻣﻌﻨﻰ “ﭤﺎن‪ .”‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻢ ﺟﻲ ﺻﻔﺖ‪ ،‬ﻓﻌﻞ ﻳﺎ ﭔﺌﻲ ﻇﺮف ﺳﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﭤﻲ אن ﺟﻲ‬
‫رﻳﺖ ﻗﺪر‪ ،‬אﻧﺪאز‪ ،‬ﻫﺎﻛﺎر ۽ ﻧﺎﻛﺎر ۽ وﻗﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﻇﺮف ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫آﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻬﻪ‪ ،‬ﺟﻴﮇאﻧﻬﻦ‪ ،‬ﺗﻴﮇאﻧﻬﻦ‪ ،‬אڄ‪ ،‬ﺳﭝﺎﮢﻲ‪،‬ﺗﻴﺰ‪ ،‬ﻫﺎﺋﻮ‪ ،‬ﻧﻪ ﻫﻴﭟ‪ ،‬ﻣﭥﻲ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ .6‬ﺣﺮف ﺟﺮ‪:‬‬
‫ﺟﺮ ﻣﻌﻨﻰ ”ﻛﺸﺶ ﻳﺎ ﮀﻚ“‪ .‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ ﺟﻤﻠﻲ ۾ אﺳﻢ ﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻲ ﭘﭡﻴﺎن ﻛﻢ אﭼﻦ‪ .‬אن ﺟﻮ‬
‫ﺗﻌﻠﻖ ﺟﻤﻠﻲ ﺟﻲ ﭘﻮﺋﻴﻦ אﺳﻢ ﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺳﺎن ڏﻳﮑﺎرﻳﻨﺪא آﻫﻦ‬
‫‪.‬ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺟﻮ‪ ،‬ﺟﺎ‪ ،‬ﺟﻮن‪ ،‬ﺳﺎن‪ ،‬ﺟﻲ‪ ،‬ﮐﻲ‪ ،‬۾ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ .7‬ﺣﺮف ﺟﻤﻠﻮ‪:‬‬
‫אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ ﭔﻦ ﻟﻔﻈﻦ‪ ،‬ﭔﻦ ﺟﻤﻠﻦ ﻳﺎ ﺟﻤﻠﻲ ﺟﻲ ﭔﻦ ﺣﺼﻦ ﮐﻲ ﭘﺎڻ ۾ ﻣﻼﺋﻦ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺣﺮف‬
‫ﺟﻤﻠﻮ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻪ‪ ،‬אﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬אﮔﺮ‪ ،‬ﭘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ‪ ،‬ﭘﮡ‪ ،‬ﻳﺎ‪ ،‬אﮔﺮﭼﻪ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ .8‬ﺣﺮف ﻧﺪא‪:‬‬
‫ﻧﺪא ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ”ﺳﮇ ﻳﺎ دאﻧﻬﻦ“‪ .‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻦ ﻣﺎن ڏک‪ ،‬ﺧﻮﺷﻲ‪ ،‬دل ﺟﺎ אڌﻣﺎ‪ ،‬ﺣﻴﺮت‪،‬ﻋﺠﺐ‪،‬ڌﻛﺎء‪،‬‬
‫אﺣﺴﺎﺳﺎت ۽ ﺟﺬﺑﺎت ﺟﻮ אﻇﻬﺎر ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﺣﺮف ﻧﺪא ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬
‫אو‪ ،‬ڙي‪ ،‬אﻓﺴﻮس‪ ،‬وאﻫﻪ وאﻫﻪ‪ ،‬ﮔﮭﻮڙא ڙي وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﺷﺎل‪ ،‬ﻣﺎر‬

‫ﺌ‬ ‫ا‬
‫אﺳﻢ ﺟﺎ ﭔﻪ ﻗﺴﻢ آﻫﻦ‪.‬‬
‫‪ .2‬אﺳﻢ ﺻﻔﺎت‬ ‫‪ . 1‬אﺳﻢ ذאت‬
‫‪ . 1‬אﺳﻢ ذאت‪:‬‬
‫אﻫﮍﻳﻮن ﺷﻴﻮن ﺟﻦ ﮐﻲ ﻣﺤﺴﻮس ﻛﺮي ﺳﮕﮭﺠﻲ ﭘﺮ אﻧﻬﻦ ﺟﻮ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﻪ ﻫﺠﻲ ﺗﻪ אﻫﮍﻳﻦ ﺷﻴﻦ‬
‫ﺟﻲ ﻧﺎﻟﻦ ﮐﻲ אﺳﻢ ذאت ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬א� ﭘﺎכ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺒﻮ‪ ،‬אﻣﻴﺮي‪ ،‬ﻏﺮﻳﺒﻲ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ .2‬אﺳﻢ ﺻﻔﺎت‪:‬‬
‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪120‬‬
‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫אﻫﮍﻳﻮن ﺷﻴﻮن ﺟﻦ ﺟﻮ وﺟﻮد ﻫﺠﻲ ۽ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻃﻮر ﻧﻈﺮ ﺑﻪ אﭼﻦ ﺗﻪ אن ﮐﻲ אﺳﻢ ﺻﻔﺎت ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻛﺮﺳﻲ‪ ،‬ﭼﺎכ‪ ،‬ﻛﺎﭘﻲ‪ ،‬ﻣﺎﮢﻬﻮ‪ ،‬وڻ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫ﺌت ﺌ‬ ‫ا‬
‫אﺳﻢ ﺻﻔﺎت ﺟﺎ ﭔﻪ ﻗﺴﻢ آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻋﺎم‪ :‬ﻫﻚ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻻﺗﻌﺪאد ﺷﻴﻦ ﮐﻲ אﺳﻢ ﻋﺎم ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‬ ‫)‪1‬ﻟﻒ( ‪ .‬אﺳﻢ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬אﺳﻜﻮل‪ ،‬ﺳﭙﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮد وﻏﻴﺮه‬

‫ﺧﺎص‪ :‬אﻫﮍو ﺧﺎص ﻧﺎﻟﻮ ﺟﻴﻜﻮ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﻲِء‪ ،‬ﺟﺎﻧﺪאر‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎِء ﮐﻲ ﺳﭹﺎﮢﮡ ﻻِء ﻟﮑﻴﻮ وﭸﻲ‪.‬‬ ‫)ب( אﺳﻢ‬
‫אن ﮐﻲ אﺳﻢ ﺧﺎص ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺗﺎج ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﻻل ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬دي ﺳﭩﻲ ﮔﺮאﻣﺮ אﺳﻜﻮل وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫ﻧﻮٽ‪ :‬אﺳﻢ ﻋﺎم ﺟﻲ ﻧﻨﮃڙي ﺻﻮرت ﮐﻲ אﺳﻢ ﺗﺼﻐﻴﺮ ﭼﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﮐﭧ ﻣﺎن ﮐﭩﮍي‬
‫ﻛﺘﺎب ﻣﺎن ﻛﺘﺎﺑﮍي‬
‫ﺻﻨﺪوق ﻣﺎن ﺻﻨﺪوﻗﮍي وﻏﻴﺮه‬

‫ﺌ‬
‫‪ . 1‬ﺿﻤﻴﺮ ﺧﺎﻟﺺ‪ :‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﺻﺮف אﻧﺴﺎن ذאت ﻻِء ﻛﻢ אﻳﻨﺪא آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻮن ‪ ،‬ﻫﻮ‪ ،‬ﻫﻦ‪ُ ،‬אﻫﻲ وﻏﻴﺮه‬

‫ﺌ‬ ‫ﺌ‬
‫ﻣﺘﻜﻠﻢ‪ :‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻻِء אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي‪.‬‬ ‫)אﻟﻒ( ‪ .‬ﺿﻤﻴﺮ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬آ‪ ،‬ﻣﺎن‪ ،‬אﺳﺎن وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫ﺣﺎﺿﺮ‪ :‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﻛﻮ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻻِء אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي‪.‬‬ ‫)ب( ﺿﻤﻴﺮ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺗﻮﻫﺎن‪ ،‬ﺗﻮن وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﮘﺎﻟﻬﺎﺋﻴﻨﺪڙ אن ﻻِء אﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﺮي ﺟﻴﻜﻮ ﮔﻔﺘﮕﻮ ۾‬ ‫)ج( ﺿﻤﻴﺮ ﻏﺎﺋﺐ‪:‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻪ ﻫﺠﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻫﻮ‪ ،‬אﻫﻲ‪ ،‬אﻧﻬﻦ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪121‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫אﺷﺎرو‪ :‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﻛﻨﻬﻦ ﺷﻲِء ڏאﻧﻬﻦ אﺷﺎرو ﻛﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﺿﻤﻴﺮ אﺷﺎرو ﭼﺌﺒﻮ‬ ‫‪ .2‬ﺿﻤﻴﺮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻮ‪ ،‬אﻫﻮ‪ ،‬אﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻦ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫אﺳﺘﻔﻬﺎم‪ :‬אﺳﺘﻔﻬﺎم ﻣﻌﻨﻰ آﻫﻲ ﺳﻮאل ﻛﺮڻ ﻳﺎ ﭘﭽﺎ ﻛﺮڻ‪ .‬אﻫﮍא ﻟﻔﻆ ﺟﻴﻜﻲ ﺳﻮאل‬ ‫‪ .3‬ﺿﻤﻴﺮ‬
‫ﭘﮁﮡ ﻻ ِء ﻛﻢ אﭼﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﺿﻤﻴﺮ אﺳﺘﻔﻬﺎم ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﮀﺎ‪ ،‬ﮀﻮ‪ ،‬ﻛﮇﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻨﻬﻦ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫‪ .4‬ﺿﻤﻴﺮ ﻣﺸﺘﺮכ‪ :‬ﻣﺸﺘﺮכ ﻣﻌﻨﻰ ”ﺷﺮﻳﻚ ﭤﻴﮡ“‪ .‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻤﻦ ۽ ﺿﻤﻴﺮ ﺧﺎﻟﺺ‬
‫ً‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎ ﮔﮇ אﺳﺘﻌﻤﺎل ﭤﻴﻦ ﺗﻪ אﻧﻬﻦ ﮐﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﻣﺸﺘﺮכ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬ ‫ﺳﺎن ﺧﺎﻟﺼﺎً ۽ ﭔﻴﻦ ﺿﻤﻴﺮن ﺳﺎن‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﭘﺎڻ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ،‬ﭘﺎڻ ﺋﻲ ﭘﺎڻ وﻏﻴﺮه‬

‫ﻣﺒﻬﻢ‪ :‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻦ ﺟﻲ ﺑﺎري ۾ ﺧﺒﺮ ﻧﻪ ﭘﺌﺠﻲ ﺳﮕﮭﻲ ﺗﻪ ﻛﻬﮍي אﺳﻢ ﺟﻲ ﺑﺪرאن‬ ‫‪ .5‬ﺿﻤﻴﺮ‬
‫ﻛﻢ آﻳﻞ آﻫﻦ ﺗﻪ אﻫﮍن ﺿﻤﻴﺮن ﮐﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﻣﺒﻬﻢ ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻛﻮ‪ ،‬ﻛﺎ‪ ،‬ﻛﻲ وﻏﻴﺮه‬
‫ﻣﻮﺻﻮل ﻣﻌﻨﻰ ”وﺻﻮل ﻛﻨﺪڙ‪ ،‬ﮘﻨﮃﻳﻨﺪڙ“‪ .‬אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ אﺳﻢ ﺟﻲ‬ ‫‪ .6‬ﺿﻤﻴﺮ ﻣﻮﺻﻮل‪:‬‬
‫ﺑﺪرאن ﻛﻢ אﭼﻲ ﻫﻚ ﺟﻤﻠﻲ ۾ אﺳﻢ ﺟﻮ ﺗﻌﻠﻖ ﻳﺎ ﺟﻤﻠﻲ ﺟﻲ ﺣﺼﻲ ﺟﻮ ﺗﻌﻠﻖ ﭔﺌﻲ ﺟﻤﻠﻲ ﻳﺎ ﭔﺌﻲ ﺣﺼﻲ‬
‫ﺳﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺟﻴﻜﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺟﻨﻬﻦ وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫אﻫﮍא ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻴﻜﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﻣﻮﺻﻮل ﺟﻲ ﺟﻮאب ۾ ﻛﻢ אﭼﻦ ۽‬ ‫‪ .7‬ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻮאب ﻣﻮﺻﻮل‪:‬‬
‫ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﺗﻌﻠﻖ ﺟﻤﻠﻲ ﺟﻲ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺣﺼﻲ ﺳﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻦ ﺗﻦ ﮐﻲ ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻮאب ﻣﻮﺻﻮل ﭼﺌﺒﻮ آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺳﻮ‪ ،‬ﺳﺎ‪ ،‬ﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﻦ‪ ،‬ﺗﻦ وﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫ﺌ‬
‫ﻣﻌﺎون‪ :‬ﻣﻌﺎون ‪ :‬ﻣﺪدﮔﺎر‬ ‫‪ . 1‬ﻓﻌﻞ‬
‫אﻫﮍא ﻣﺪدي ﻓﻌﻞ ﺟﻴﻜﻲ ﻫﺮ ﻗﺴﻢ ﺟﻲ ﻓﻌﻞ ﺟﻲ ﻣﺪد ﻛﻦ ۽ אن ﺟﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﻮﺟﻮدﮔﻲ‪ ‬۾ ﺟﻤﻼ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ وﭸﺎﺋﻲ وﻳﻬﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﻮن وٽ ﻛﺠﻬﻪ ﻛﺘﺎب آﻫﻦ‪.‬‬
‫آﻫﻦ‪ ،‬آﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻮﻧﺪא‪ ،‬ﻫﻮﻧﺪﻳﻮن‪ ،‬ﭤﻴﻨﺪو وﻏﻴﺮه‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪122‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫‪ .2‬ﻓﻌﻞ ﻻزم‪:‬‬
‫אﻫﮍא ﻓﻌﻞ ﺟﻴﻜﻲ אﻫﮍא ﻛﻢ ۽ ﺧﺼﻮﺻﻴﺘﻮن ڏﻳﮑﺎرﻳﻦ ﺟﻦ ﺟﻮ ﻻﮘﺎﭘﻮ ﻓﺎﻋﻞ ﺳﺎن ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ۽ ﻫﻦ ۾‬
‫ﻣﻔﻌﻮل ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﺎن ﮐﻴﮇאن ﭤﻲ‪ .‬ﻫﻮא ﻟﮙﻲ ﭤﻲ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﻓﻌﻞ ﻣﻌﺘﺪي‪:‬‬
‫ﻫﻲ אﻫﮍא ﻓﻌﻞ آﻫﻦ ﺟﻴﻜﻲ ڏﻳﮑﺎرﻳﻦ ﭤﺎ ﺗﻪ ﻓﺎﻋﻞ ﻛﻢ ﻛﻦ ﭤﺎ ۽ אن ﻛﻢ ﺟﻮ אﺛﺮ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ ﺗﻲ ﭤﺌﻲ‬
‫ﭤﻮ‪) .‬ﻫﻦ ۾ ﻓﺎﻋﻞ ﻣﻔﻌﻮل ۽ ﻓﻌﻞ ﭼﭩﺎ ۽ وאﺿﻊ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ(‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﺎن رאﻧﺪ ﮐﻴﮇאن ﭤﻲ‪.‬‬

‫ي ﺌ‬
‫ﻣﻌﺮوف‪ :‬אﻫﮍא ﻓﻌﻞ ﺟﻦ ۾ ﻓﺎﻋﻞ ۽ ﻣﻔﻌﻮل وאﺿﻊ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ‪.‬‬ ‫)אﻟﻒ( ﻣﺘﻌﺪي‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺣﻨﺎ ﻛﻬﺎﮢﻲ ﻟﮑﻲ ﭤﻲ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻬﻮل‪ :‬ﻫﻦ ﻓﻌﻞ ۾ ﻓﺎﻋﻞ ﻟﻜﻴﻞ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪو آﻫﻲ ۽ ﻣﻔﻌﻮل ﻓﺎﻋﻞ ﺟﻲ ﺟﺎِء‬ ‫)ب( ﻓﻌﻞ ﻣﺘﻌﺪي‬
‫وﭠﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬אﻧﺐ ﭘﭩﻴﺎ وﭸﻦ ﭤﺎ‪.‬‬

‫ﺑﺎאﻟﻮאﺳﻂ‪ :‬ﻓﻌﻞ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻗﺴﻢ ۾ ﻓﺎﻋﻞ ﭘﺎڻ ﻛﻢ ﻧﻪ ﻛﻨﺪو آﻫﻲ ﭘﺮ ﭔﺌﻲ‬ ‫)ج( ﻣﺘﻌﺪي ﻣﻌﺮوف‬
‫ﮐﺎن ﻛﺮאﺋﻴﻨﺪو آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬אرﺑﺎب ﮔﮭﺮ ﭠﻬﺮאﺋﻲ ﭤﻮ‪.‬‬

‫‪ .4‬ﻓﻌﻞ אﻛﺮﺗﺮכ‪:‬‬
‫אﻫﮍא ﻓﻌﻞ ﺟﻦ ۾ ﻓﺎﻋﻞ ﺑﻠﻜﻞ ﻧﻪ ﻫﻮﻧﺪא آﻫﻦ ۽ ﮔﮭﮣﻮ ﻛﺮي ﺣﻘﻴﻘﻲ ۽ ﻗﺪرﺗﻲ ﻳﺎ ﻓﻄﺮﺗﻲ ﻓﻌﻞ ﻫﻮﻧﺪא‬
‫آﻫﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺳﺎﻫﻪ ﮐﮣﺠﻲ ﭤﻮ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﻮء אﭼﻲ ﭤﻲ‪.‬‬
‫ﺳﭝﺎﮢﻲ ﻣﻠﺒﻮ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻲ ﮐﺎرאﺋﺒﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪123‬‬

‫ﺳﺒﺠﻴﻜﭧ ﺳﻨﮅي‬ ‫‪.‬‬ ‫‪www.sindhsalamat.com‬‬ ‫ﻧﻮﭨﺲ ﻛﻼس ﭔﺎرﻫﻮن‬

‫ف ﺌ‬
‫‪ . 1‬ﻇﺮف زﻣﺎن‪:‬‬
‫אﻫﮍא ﻇﺮف ﺟﻴﻜﻲ وﻗﺖ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻰ ڏﻳﮑﺎرﻳﻦ‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬אڄ‪ ،‬ﺳﭝﺎﮢﻲ‪ ،‬ﺳﺎل ﺑﺴﺎل‪ ،‬ﻛﺎﻟﻬﻪ وﻏﻴﺮه‬
‫‪ .2‬ﻇﺮف ﻣﻜﺎن‪:‬‬
‫אﻫﮍא ﻇﺮف ﺟﻦ ﻣﺎن אﺳﻢ ﺟﻲ ﺟﺎِء ﺟﻲ ﺧﺒﺮ ﭘﻮي‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻫﻴﭟ‪ ،‬ﻣﭥﻲ‪ ،‬אﮘﻴﺎن ﭘﻮﻳﺎن‪ ،‬ﭔﺎﻫﺮ‪ ،‬אﻧﺪر وﻏﻴﺮه‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻇﺮف ﺗﻤﻴﺰ‪:‬‬
‫אﻫﮍא ﻇﺮف ﺟﻴﻜﻲ رﻳﺖ‪ ،‬ﻗﺪر‪ ،‬ﻃﺮﻳﻘﻮ‪ ،‬ﻫﺎﻛﺎر ۽ ﻧﺎﻛﺎر ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺲ َ‬
‫ﻣﺲ‪ ،‬ﺟﻴﺌﻦ ﺗﻴﺌﻦ‪ ،‬ﻫﺮو ﭜﺮو‪ ،‬ﻫﺎﺋﻮ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻪ وﻏﻴﺮه‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪َ :‬‬

‫ﺌ در ﺌ‬
‫‪ . 1‬ﺻﻔﺖ ﺧﺎﻟﺺ‪:‬‬
‫אﻫﮍﻳﻮن ﺻﻔﺘﻮن ﺟﻴﻜﻲ ﺻﺮف “ﻣﻄﻠﻖ אﺳﻢ” ﺟﻮ ﮔﮡ‪َ ،‬אو ﮔﮡ‪ ،‬אﻧﺪאز ﻳﺎ ﻣﻘﺪאر وﻏﻴﺮه ﭔﮅאﺋﻴﻦ‪.‬‬
‫) ﻫﻦ ۾ ﻛﻨﻬﻦ ﭔﺌﻲ אﺳﻢ ﺳﺎن ﭜﻴﭧ ﻧﻪ ڏﻳﮑﺎرﻳﻞ ﻫﻮﻧﺪي آﻫﻲ(‪.‬‬
‫ﭨﻲ وي ﺧﺮאب آﻫﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻫﻴﺮ ﻫﻮﺷﻴﺎر ﮀﻮﻛﺮي آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﺻﻔﺖ ﺗﻔﺼﻴﻞ‪:‬‬
‫ﻫﻲ‪ ‬ﺻﻔﺖ ﻫﻚ אﺳﻢ ﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺟﻲ ﭔﺌﻲ אﺳﻢ ﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺳﺎن ﭜﻴﭧ ﭤﻴﮡ ﻛﺮڻ وﻗﺖ ﻛﻢ אﻳﻨﺪي آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬دﻟﻨﻮאز‪ ،‬رאﺷﺪ ﮐﺎن وڌﻳﻚ ڊﮔﮭﻮ آﻫﻲ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺻﻔﺖ ﻣﺒﺎﻟﻐﻮ‪:‬‬
‫ﻫﻚ אﺳﻢ ﺟﻲ ﭜﻴﭧ ﺳﺎﮘﻲ ﺟﻨﺲ ﺟﻲ ﮔﮭﮣﻴﻦ ﺷﻴﻦ ﺳﺎن ﻛﺌﻲ وﭸﻲ ﺗﻪ אن ﮐﻲ ﺻﻔﺖ ﻣﺒﺎﻟﻐﻮ ﭼﺌﺒﻮ‬
‫آﻫﻲ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺑﺸﺮى ﺳﭝﻨﻲ ﮀﻮﻛﺮﻳﻦ ﮐﺎن ﻫﻮﺷﻴﺎر آﻫﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻤﭙﻮزﻧﮓ ﮔﻞ ﺣﺴﻦ ﻻﮐﻮ‬ ‫ﺳﻬﻴﮍﻳﻨﺪڙ‪ :‬ﺳﺎﺋﻴﻦ ﻋﺒﺪאﻟﺤﺌﻲ ﺳﻮﻣﺮو‬ ‫‪124‬‬