Seguridade en Internet: Perigos,

riscos, precaucións, normas

básicas
Introducción
● Internet é unha excelente e imprescindible ferramenta na
actualidade en tódolos ámbitos: formación, educación, traballo,
negocios, etc.
● Supón un novo ecosistema virtual, paralelo ao real, e polo tanto con
algúns dos riscos e problemas que nos podemos atopar na vida real,
e tamén con algúns novos ou lixeiramente distintos
● Igual que na vida real, é importante coñecer o ecosistema e educar,
esencialmente a nenos, xoves e persoas con problemas
 Identidade dixital
• A identidade dixital é o que somos para outros na
Rede ou, mellor dito, o que a Rede di que somos
• Vaise conformando coa nosa participación nas
diferentes comunidades e servizos de Internet
• Os datos identifícannos, pero tamén as imaxes, o seu
contexto e todo o que facemos e dicimos
Educación na vida dixital como na real
• Non insultes nin respondas a insultos
• Evita conflitos e contestar a provocacións
• Compórtate con educación na rede
• Subir fotos de compañeiros co fin de
burlarse supón un delito
• As ameazas, insultos ou coaccións a outras
persoas tamén son delito
 Privacidade
• Coidar a túa privacidade resulta esencial ➔ As redes sociais permiten
configurar a privacidade, é dicir, quen pode ver datos, imaxes, vídeos e
contidos teus
• ¿Realmente tes tantos amigos?
A palabra “amigo “debería usarse
con máis sentido común, e
desde logo, nunca debemos
aceptar como “amigos” a
descoñecidos
• Distinguir de contactos
profesionais ou seguidores
➔ Mellor perfís separados
A nosa identidade dixital tamén a constrúen
os demais
• A nosa identidade dixital vaise conformando coa
nosa participación directa nas diferentes
comunidades e servizos de Internet, pero …
• Tamén de forma indirecta, a través doutras
persoas, institucións, medios de comunicación, ou
incluso “amigos”, que nos difunden con ou sen o
Cando
nosounha imaxe aparece nunha
consentimento
pantalla pode ser copiada ou
capturada ➔ Xa resulta imposible
controlar a súa distribución
 Reputación dixital
• Se nos parece importante coidar a nosa identidade e a
nosa imaxe real, máis se cabe debería preocuparnos a
nos a identidade dixital
• A nosa identidade dixital é moito máis accesible e pode
chegar a moitísimas máis persoas que a real ➔
Debemos coidar ata o extremo a nosa reputación dixital
Todo o que “sube” a
Internet, pode que
nunca volva a baixar
Tamén debemos velar pola reputación
dos nosos “amigos”
• “Os demais tamén confían en que coidemos a
súa privacidade”
• Antes de publicar contidos relativos a outras
persoas, debemos preguntarnos se a elas non
lles importaría
• Ante a dúbida, NON O FAGAS
• Podería ser un DELITO facelo sen consetimento
Sexting, unha práctica de risco
• Sexting (contracción de sex e texting)
refírese ao envío de mensaxes con imaxes, vídeos e contidos
sexuais (eróticos ou pornográficos), por medio de móbiles ou,
menos habitualmente, ordenadores
• A práctica do sexting está experimentando un constante aumento
• O sexting está na orixe de numerosos delitos e problemas legais,
especialmente cando hai nenos e nenas implicados:
– Dereito á privacidade e propia imaxe
– Ciberbullying, e sobre todo
– Ciberacoso sexual (grooming, sextorsión, pornovenganza)
 Ciberbullying ou Ciberacoso
• Supón o acoso continuado a unha persoa por medio de burlas, ameazas
ou accións similares a través de Internet ou o móbil
• Formas que adquire o ciberbullying: Revelación de datos íntimos,
inxurias, fotografías trucadas, suplantación de identidade, insultos, etc.
• O maltrato psicolóxico deixa profundas secuelas e pode ser peor incluso
que o maltrato físico
• Se o sufrimos debemos intentar esquivalo (avisar aos acosadores que
están cometendo un DELITO e bloquear) e se se volve insistente pedir
axuda a un adulto (país, profesores, etc.)
• Se o vemos, nunca debemos ser cómplices e debemos denuncialo a un
adulto
 Sexting: 10 razóns para non facelo

2.- As persoas e as
1.- Existe outra persoa 3.- A protección da 4.- A distribución da 5.- Unha imaxe pode
relacións poden cambiar.
implicada da que agora información dixital é información dixital é aportar moita
A pornovenganza está
dependes complicada. incontrolable información
crecendo

7.- Pode haber grooming

6.- Existen leis que ou sextorsión se a imaxe 9.- As redes sociais 10.- Existe grave risco de
8.- Internet é rápida e
penalizan accións ligadas cae en máns de facilitan a información a ciberbullying se a imaxe
potente
ao sexting pederastas ou amigos e familiares se fai pública en Internet
chantaxistas
 Aspectos legais en Internet
• Segundo a LOPD,
– Os datos persoais e imaxe dos maiores de 14 anos poden ser xestionados por eles
mesmos e polo tanto dispoñen de potestade para obter as súas propias contas e
servizos de Internet.
– Para os menores de 14 anos sempre será necesario o consentimento dos pais ou
titores legais para o uso de imaxe e datos do alumno (fotografías, vídeos, alta en
servizos, etc.)
• Segundo a Lei de Propiedade Intelectual,
– A publicación en lugares públicos de obras ou traballos realizados por un menor de
idade deberá requirir sempre o consentimento dos seus pais ou titores legais (un
aula virtual ou mesmo unha rede social privada do centro para profesores e
alumnos non sería o caso),

• Responsabilidade penal:
 Os datos e a imaxe pertencen á persoa
• Debemos ser especialmente coidadosos cos datos e a imaxe dos demais, pois a súa publicación sen
consentimento expreso pode ser delito
– Publicar datos sensibles de terceiros: ideoloxía, afiliación sindical, relixión e crenzas, orixe
racial, saúde e vida sexual (artigo 7 LOPD)
– Publicar datos de contacto con malas intencións (ex. publicar un número de teléfono de alguén
nun anuncio de citas)
– Publicar e/ou etiquetar a terceiros en imaxes ou vídeos, especialmente en situacións
comprometidas ou que poden danar a imaxe e reputación dunha persoa
– Suplantar a identidade de alguén, é dicir, facerse pasar por alguén mediante o roubo da súa
identidade dixital (co seu usuario e contrasinal)
• LEIS:
– Ley Orgánica 1/1982, de 5 de maio, de Protección Civil del Derecho al Honor, a la Intimidad
Personal y Familiar y a la Propia Imagen.
– Ley Orgánica 15/1999, de 13 de decembro, de Protección de Datos de Carácter Personal
(LOPD), desenvolta no RD 1720/2007
 Contrato entre pais e fillos sobre o uso
responsable do móvil e Internet
• 6.“El nuevo usuario asume que, hasta que no sea un poco
más mayor, sus padres o mayores de confianza conocerán
siempre los códigos de acceso y contraseñas …”
• 7.“Los padres se comprometen a no leer o supervisar más
que la estricta comprobación, respetando la intimidad del
nuevo usuario con sus amigos
REALES…”
 Tecnoadicción
• Todo abuso é perxudicial e pode crear
adicción
• A tecnoloxía, Internet, as redes sociais, os
móbiles son tamén un exemplo disto
 6 razóns para ubicar o ordenador
nun lugar común da casa
1) Pode ser de gran axuda en certas ocasións.
2) A supervisión é unha estratexia moi flexible.
3) Trátase dunha axuda non invasiva e non limitante en si
mesma.
4) Permite intervir contra o uso abusivo.
5) Axuda á detección de problemas relacionados con Internet.
6) Normaliza e integra a vida online dos menores na vida familiar
Resumo: Normas básicas
● Explicar os riscos de relacionarse (chatear, aceptar amizade, respostar e-mails ou Whatsapp) con persoas
descoñecidas. Debemos explicarlles aos nenos o importante que é poñer no noso coñecemento (pais e
profes) cando alguén descoñecido intenta relacionarse de calquera xeito con eles (igual que ocorrería na vida
real, pero aquí descoñecemos realmente o seu aspecto e identidade)
● Explicar tamén o importante que é non participar ou consentir ningún tipo de acoso. Debemos concienciar
do importante que é ademais denuncialo a un adulto (pai ou profe)
● Acordar tempos e momentos razoables para o emprego ocioso da tecnoloxía e intentar que se faga sempre á
vista ou en lugares de paso, e evitando que se pechen na súa habitación
● Explicar a importancia de ser respetuoso e educado como na vida real, afeando ou incluso denunciando
comportamentos racistas, homófobos, machistas, violentos, descalificadores, etc. e, sobre todo, acosadores
● NUNCA se deben compartir datos e imaxes doutras persoas sen o seu consentimento
 Cuidado ao introducir
contrasinais nun
ordenador público e

Precaucións Ten precaución ao usar

redes WiFi públicas
deixar sesión abertas

Cuidado co contido que

que dependen publicas nas redes sociais

de ti Non compartas con NINGUÉN

fotos ou vídeos con contido
comprometido
Non facilites datos persoais a
persoas que non coñeces

Se publicas imaxes con

xeolocalización estás dicindo Reflexiona sobre o que queres que
a todo o mundo onde estás a Rede saiba sobre ti no futuro
Grooming
Video que
● El grooming es un término de la lengua inglesa que significa “acicalar” en español. Es explica las
un término que se utiliza para hacer referencia a todas las conductas o acciones que consecuen
realiza un adulto para ganarse la confianza de un menor de edade, con el objetivo cias del
de obtener beneficios sexuales. groomning

● Se puede deducir que el grooming es un tipo de acoso por parte de los pedófilos y
pederastas. El agresor trata de persuadir al niño para crear una “amistad”, y de esta
manera lograr un acercamiento que le permita obtener imágenes, vídeos con
contenido sexual, e inclusive un acercamiento físico para abusar sexualmente de la
víctima.

Juan José
Mas noticias en : Detenido por hacer grooming.(Joven de 25 Bermúdez
años c aptaba niñas por red social) Fresco
 Identidade dixital
Que é a identidade dixital??, como podes
construír unha boa identidade dixital?. (Fai clik no vídeo)
Algúns elementos que a conforman
1. Nick ou sobrenome: Úsase un nome real ou ficticio? que tipo de nome é? que di sobre o usuario? Que
insinúa o seu nome de usuario ou nick?
2. Avatar: O usuario identifícase cunha foto real ou ficticia? Que di esa imaxe sobre el?
3. O que publicas: que tipo de cousas dis? cando as dis? como as dis?
4. Os servizos que usas. Cada servizo web que se subscribes é comparable coas marcas de roupa, a comida
que se come, os deportes que practicas ou os sitios onde te divirtes. Din tamén moito de ti.Todo isto revela
información relevante.
5. Os contactos que tes. Moitos ou poucos? Que tipo de xente é? Relaciónasche moito ou máis ben pouco?
Como son esas relacións?
6. O que valoras e achegas. Deixas comentarios? Votas "like" ? Que tipo de valoracións e achegas realizas?
Son agradables, construtivas, destrutivas, inapropiadas, útiles? E á vez, o que din de ti outras persoas,
como che valoran.
→ Máis información en Red de Jóvenes periodistas cibercorresponsables

Ana Balsa Bello

 Sexting
“PENSAR ANTES DE SEXTEAR”
Pincha no vídeo para ver os perigos
de compartir a túa imaxe na rede.
DECÁLOGO DE RECOMENDACIÓNS
SOBRE ESTA PRÁCTICA
http://www.sextingseguro.com/consejos-sextear-
nudes-con-menos-riesgos/ http://www.sextingseguro.com/consejos-sextear-nud
es-con-menos-riesgos/
SEXTING: intercambio de fotografías ou vídeos
de índole sexual mediante medios electrónicos,
correndo o perigo de sufrir ciberacoso.
LUCÍA IGLESIAS PORTEIRO

Neste vídeo realizado pola Policía Local
de Las Palmas de Gran Canaria
conxuntamente con Pantallas amigas,
amósase un posible caso de sexting, un
gran perigo nas redes sociais.
Sexting
UNICEF Galicia advirte do
incremento do ciberacoso e o
sexting na nosa terra
“Os nenos e nenas da fenda dixital en
España 2018, puxo o foco na necesidade de
mobilizarnos (familias, colexios, pais, nais,
institucións, organizacións internautas de pé)
contra as prácticas de intimidación e
violencia derivadas dun mal uso das novas
ferramentas da comunicación.”
Brais Rodríguez Otero
 Sexting
Vídeo sobre a importancia da
educación acerca do sexting (tanto
por parte das familias coma dos
docentes)
https://www.serpadres.es/adolescent
es/articulo/cuidado-con-el-sexting-rec
omendaciones-para-padres-de-adolesc
entes-371456315882
Coloma Campos Romero
¡Cuidado con el 'sexting'!
Recomendaciones para padres de
adolescentes
Seguramente a muchos padres de adolescentes ni
os sonar ¿qué es el sexting? La unión de las
palabras sex y texting en inglés, se refiere a la
creación y envío voluntario de fotos, imágenes y
textos de contenido sexual o erótico, a través de
la red y, sobre todo, a través del teléfono móvil. Si
la información es reenviada por otros usuarios, se
incrementa la difusión y es aquí donde radica el
peligro de esta práctica, ya que cuando sale de un
dispositivo, la primera persona que lo manda
pierde el control de ésta. Es un fenómeno que
actualmente está aumentando en todo el mundo.
 DECALOGO PARA EL SEXTING SEGURO

Sextear hace referencia al envio de mensajes de texto o imagenes de contenido sexual explicito a traves
del teléfono móbil o de otros dispositivos electrónicos, es una práctica que, con creciente prevalencia,
forma parte de las relaciones entre personas de un abanico de edades cada vez más amplio pero que
debe considerarse de riesgo dado que la persona que lo realiza en muchas ocasiones resulta victimizada.
Los daños que sufre la víctima son en muchas ocasiones realmente graves e irreparables. Por ello se
recomienda tener una serie de precauciones.
En el siguiente enlace aparece el decalogo para hacer el sexting seguro:
http://www.sextingseguro.com/consejos-sextear-nudes-con-menos-riesgos
En este video tenemos un pequeño resumen del decalogo del sexting seguro:
 SEXTING
El sexting consiste en el envío de contenidos de tipo sexual
(principalmente fotografías y/o videos) producidos generalmente por el
propio remitente a otras personas por medio de teléfonos móviles.
Para disminuir los riesgos potenciales de envío de fotos íntimas, existen
unas sencillas recomendaciones que pueden ayudar a aumentar las
garantías de privacidad, autoprotección y seguridad de aquellas personas
que han decidido sextear.

Consejos para
jovenes (y adultos)
Recomendaciones a tener
en cuenta para un sexting
seguro, si decides hacerlo.

Mónica Groba Lorenzo

 El #sexting es practicado por El #sexting es popular ya que
jóvenes y adultos, pero en los supone una forma de exhibirse,
menores de 18 años se considera coquetear o incluso mostrar
pornografía infantil. compromiso.

¿Pero conoces los riesgos del #sexting? Cuando compartes una foto o un vídeo, puede ser visto no solo por la
persona a quien lo envías, sino por muchas más personas. Y si la imagen es comprometedora, puede ser
utilizada para molestar, humillar y extorsionar. Te contamos RECOMENDACIONES en esta infografía para
reducir los peligros del sexting:

Si quieres saber más, échale un

vistazo a esta interesante Tesis
Doctoral sobre la “Evaluación del
fenómeno del Sexting y sus
riesgos en adolescentes de la
provincia de Ourense”

Diapositiva elaborada por Laura Vázquez Díaz

Ciberbullying (ou Ciberacoso)
 Ciberbullying (ou Ciberacoso)

Vídeo: A Policía Nacional aconsella ás familias que

lles establezan ós seus fillos/as unha serie de
pautas para evitar problemas como o Ciberacoso
ou Ciberbulling.

Desde a Consellería de Educación poñen a disposición dos centro o Protocolo Xeral de Acoso e Ciberacoso
cos pasos a seguir para resolver calquera tipo de situación de Coberbulling que se poida identificar no
centro. Premer AQUI para ver o documento online.

Leticia López Martínez

¿Qué es el Ciberbullying?
El ciberbullying es el uso de los medios telemáticos (Internet, telefonía móvil y
videojuegos online principalmente) para ejercer el acoso psicológico entre
iguales. No se trata aquí el acoso o abuso de índole estrictamente sexual ni los
casos en los que personas adultas intervienen.

¿Qué no es el ciberbullying?
Por tanto tiene que haber menores en ambos extremos del ataque para que se
considere ciberbullying: si hay algún adulto, entonces estamos ante algún otro tipo
de ciberacoso.
Tampoco se trata de adultos que engatusan a menores para encontrarse con ellos
fuera de la Red o explotar sus imágenes sexuales. Aunque hay veces en que un/a
menor comienza una campaña de ciberbullying que puede acabar implicando a
Vídeo que promueve la convivencia en
adultos con intenciones sexuales.
el nuevo contexto digital.Ayuda a
Ciberbullying: analizando las características adoptar el sentimiento de pertenencia
del acoso virtual a una comunidad y el compromiso con
la misma, comenzando por la necesaria
La adolescencia es una época de cambio y evolución. En esta etapa, en la condición de convivencia apacible, es
que se produce la maduración tanto física como mental, los adolescentes un ejercicio preciso para lograr una
empiezan a alejarse de la familia y las figuras de autoridad para comenzar a ciudadanía digital responsable.
dar cada vez mayor importancia al grupo de iguales, personas que como ellos
están en búsqueda de su identidad.. Miguel Ángel Valín Martín
 Ciberbullying (ou Ciberacoso)
El ciberacoso es un tipo de acoso que utiliza como medio de
actuación las tecnologías de información y comunicación;
suele ser habitual en el ámbito educativo, de ahí que sea
necesaria la formación de profesores/as, alumnos/as y
familias.
Hay diferentes tipos e acoso y ciberacoso, y las partes
implicadas son: acosador, víctima y espectadores (testigos)

En el siguiente artículo de Internet Segura for kids

encontramos más información al respecto:
https://www.is4k.es/necesitas-saber/ciberacoso-escolar Vídeo que recopila imágenes de la
En este artículo hacen especial mención a la prevención película “Desconexión” sobre
(comunicar con confianza, estar atentos a cambios en las ciberacoso y las trágicas
posibles víctimas, gestión de conflictos…) consecuencias que puede conllevar.

Vanesa Carballeira Galdo

Ciberbullying (ou Ciberacoso)
Canción póstuma de Katy Winter que será el himno para el Día
Nacional Contra el Ciberacoso en Chile, que se celebra el 14 de
Marzo. La canción que se realizó con inteligencia artificial se llama "I
dont want to say goodbye" en la voz de Katy Winter quién deicidió
quitarse la vida en mayo de 2018 al interior de un starbucks.
Fuente: https://www.chvnoticias.cl

Artículo relacionado:
Ciberbullying o Ciberacoso: Pautas para detectarlo y evitarlo

Artículo en el que se explica este concepto y se dan ciertas

pautas que nos ayudarán a tratar de evitarlo o, en caso de que
se produzca, detectarlo y actuar

David Seijo Espiño

 Ciberbullying (ou Ciberacoso)
Uno de los aspectos más importantes del
ciberacoso es que no se limita al acoso en el
centro, sino que la víctima no puede descansar
ni en su propia casa. El acoso es continuo.

Este artículo está redactado con fines educativos y dirigido a adolescentes

https://kidshealth.org/es/teens/cyberbullying-esp.html , en el se hace una breve descripción de
la problemática y 7 recomendaciones ante esta problemática.
“La gente puede ser atormentada constantemente cada vez que consulta el teléfono o la computadora.
El acoso cibernético (o bullying cibernético) puede ser más fácil de cometer que otros tipos de acoso, porque
el acosador no tiene que enfrentarse cara a cara con su víctima.”

EVA GRAÑA
PIÑEIRO
 CIBERBULLYING
¿Qué es el Ciberbullying?

El ciberacoso o ciberbullying es un subtipo de bullying indirecto que se lleva a cabo a través

de las redes sociales y las nuevas tecnologías. Como en todo tipo de acoso escolar, este tipo
de interacción se basa en la emisión de una conducta de forma intencional con el objetivo de
dañar o vejar a otra persona, estableciendo una relación de desigualdad entre ambos sujetos
(es decir, teniendo dominancia la persona agresora sobre la agredida) y siendo estable en el
tiempo.
Video sobre el Ciberbullying.
PRÁCTICAS CONTRA EL CIBERBULLYING
A continuación, un ejemplo de prácticas educativas que fomentan el uso
seguro de internet y la lucha contra el ciberbullying. Adolescentes
implicados contra el ciberacoso entre iguales.

Catherine Eiroa Breijo

Ciberbullying (ou Ciberacoso)
El acoso a través de las redes sociales provoca graves secuelas
psicológicas. Se debe fomentar la alfabetización digital y crear leyes que
eviten la desprotección de los jóvenes que se han educado en un
entorno 2.0, como se explica en este artículo:“UN CORTAFUEGOS AL
CIBERACOSO”,https://elpais.com/ccaa/2017/02/22/paisvasco/1487756
967_086466.html

El actor Miguel Bernardeau, conocido por participar en la famosa serie de

Netflix Élite, ha fichado por UNICEF para luchar contra el acoso escolar y
el ciberacoso. Protagoniza un vídeo en el que lanza este mensaje:
"Podemos acabar con el acoso en las redes. Podemos frenar los insultos.
Podemos respetar. No calles, no seas cómplice. Tú puedes pararlo":

MARÍA DEL ROSARIO RÍOS LÓPEZ

 CIBERBULLYING PARA CONOCER
MÁS SOBRE LAS
VÍCTIMAS DEL
CIBERBULLYING
Entendemos por ciberbullying o ciberacoso las EN LOS
amenazas, hostigamiento, humillación u otro tipo de ÚLTIMOS
AÑOS...
molestias realizadas por medio de tecnologías
telemáticas de comunicación, es decir: Internet,
telefonía móvil, videoconsolas online, etc. PULSA AQUÍ

UN BUEN EJEMPLO...
Este vídeo de la Agencia Española de Protección de
Datos, muestra un ejemplo muy común en adolescentes
sobre el ciberbullying.
Muy recomendable para nuestro alumnado.
PATRICIA VARELA NOGUEIRA
Ciberviolencia de xénero
 Ciberviolencia de Xénero
Acoso producido por unha
persoa a outra do sexo oposto
usando as tecnoloxías e todas
as ferramentas que
proporciona internet. As redes
sociais, foros, xogos online,
chats… son lugares moi
comúns nos que se da este
tipo de violencia.
https://ciberintocables.com/ciberviolencia-genero/
MANIFESTACIÓNS
● Acceder ás contas da vítima sen o seu permiso
● Controlar a actividade da vítima en redes sociais ou páxinas de internet
● Espiar o móbil ou cualqueira dispositivo
● Usurpar a identidade da vítima, facéndose pasar pola mesma en diferentes
lugares da rede
● Prohibir á vítima o uso de redes sociais ou ferramentas cibernéticas
● Prohibir á vítima a publicación de determinados contidos en internet
● Enviar ameazas, insultos ou contido desagradable á vítima
● Acosar á vítima, persiguíndoa a través de todos os sitios web que rexenta
habitualmente
● Facer comentarios ofensivos de maneira pública contra o sexo oposto ou
contra unha persoa ou colectivo en particular
● Sexting
● Sextorsión
LIDIA BERMÚDEZ FERNÁNDEZ
 Acoso por wahtssapp
¿Qué dice la ley sobre el acoso por whatsappa? A continuación un artículo explicaco por
abogados, donde se especifica cuando es delito y cuando no.

“A veces da la sensación de que hacer algo por un grupo de WhatsApp o a través de

una app en el móvil no tiene importancia, y sin embargo no es así”

El Whatssapp y las parejas.

Debemos estar alertas cuando alguien nos intimida.

El uso inapropido del whatssapp también es acoso, tal como
se muestra en este corto.

Ana Belén Vázquez Rodríguez.

 Ciberviolencia de
xénero
A xunta desenvolverá actividades especiais
contra a violencia de xénero en Ourense

O programa inclúe, entre outras propostas, charlas e

obradoiros centrados en difundir e evitar a violencia a A violencia de xénero é un tema moi
través das redes sociais. Este tipo de iniciativas son moi
preocupante na nosa sociedade, pois aínda
importantes pois dende a prevención pódense conseguir
avances. que esteamos no século XIX, séguese a
cometer desigualdade de xénero e coma
consecuencia, violencia sobre o que é
considerado erroneamente “máis débil”.
Internet, non deixa de ser unha ferramenta
10 MANEIRAS DE VIOLENCIA
que nos permite estar conectados e polo
DE XÉNERO DIXITAL
tanto, se non se utiliza de forma correcta,
pode ser unha grande arma de facer dano
contra o outro xénero.
ALUMNA: BÁRBARA PAREDES REY
 Ciberviolencia de género
Es aquella violencia desarrollada frente a la mujer que se
sustancia en el mundo virtual, utilizando las nuevas tecnologías Existen numerosas situaciones en los centros que
como medio para ejercer daño o dominio (Estébanez, 2013). Se nuestros adolescentes consideran normales, lo que
trataría del traslado de la violencia de género a la realidad denotan una falta de conocimientos sobre dichas
online, donde se “digitalizan” las situaciones violentas, situaciones y sus consecuencias.
intimidatorias y los mecanismos de control. Incluso situaciones en las que se conoce la
ciberviolencia pero deciden hacer caso omiso a la
denuncia, tal y como relata este artículo de la revista
¿Qué hacer en estos
casos? Ignora, Innovación Educativa titulado “Los espectadores y
bloquea, pide ayuda espectadoras de la ciberviolencia de género”. Esto
y denuncia
demuestra la falta de conciencia social de los/as
adolescentes.

Johanna Otero García

O ciberacoso nas aulas

Segundo o Protocolo da Consellería, podemos A educación das Tics

identificar o acoso se se cumplen estes items:
Coma moitos coles, as Tics forman parte do día a
- A situación perdura no tempo día da aula para motivar ós/ás nenos/as pero cantos
- Existe unha relación previa entre vítima e de nos educamos a ser responsables nas redes?
acosado
- Emprego das Tics
- Intencionalidae de facer dano

Tamén neste Protocolo recoménsanse una serie de

rientacións para facer un bo uso das Tics.
Adaly Zarauza Fernández
Ciberacoso sexual a menores:
Grooming
Cibearcoso sexual a
adultos: Sextorsión e
Pornovenganza
 Sextorsión (Sextortion)
Definición: El anglicismo sextortion se emplea
referido a una práctica en la cual una persona es
chantajeada con una imagen o vídeo de sí
misma, bien desnuda, bien realizando actos
sexuales, que normalmente ha sido previamente
compartida mediante sexteo.
¿Cómo sucede la sextorsión?
Ejemplo
animado sobre
la recreación
de un ejemplo
de sextorsión
(Sextorsion.es)
Noticias relacionadas con la sextorsión
● Sextorsión por mail: "Tengo tus contraseñas y
vídeos íntimos, paga en 24 horas"
● Alerta por una campaña masiva de
«sextorsión»: «Si no pagas, publicaré tus
vídeos sexuales»
● Cibercriminales obtuvieron cerca de medio
millón de dólares con campaña de sextorsión
Para más información:
● Sextorsion.es (Web específica sobre la
sextorsión, con definiciones, origen y tipos)
● https://stopviolenciadegenerodigital.com
(Web que aconseja para evitar la sextorsión)
Contenidos creados por Rubén Vázquez Sánchez
Tecnoadicción
A tecnoadicción considérase un desexo incontrolable Tecnoadicción
de conectarse ás TIC a todas horas orixinando un
comportamento que pode deterioro da vida do
individuo.

Sen embargo, pódese falar de adicción a internet,

ó móvil ou as redes sociais?

Segundo a American Psychatric Associaton (APA),

non se pode falar (ainda) de “adicción a Internet” xa
que non se inclúe na Clasificación Internacional de
Enfermidades da OMS aínda que sí recolle a adicción
relativa ós videoxogos. Tampouco hai criterios
diagnósticos. Polo tanto recoméndase falar de “uso
Neste vídeo divulgativo explícase en
confictivo de internet”
formato educativo que é a tecnoadicción
Sen embargo, o problema existe en fogares e familias
como podemos ver nesta noticia na que se presenta o
caso dunha adolescente que chegou a drogar a seus
pais para poder conectarse durante máis tempo. IRIA CASTRO CASTRO
No seguinte vídeo, podemos observar
un exemplo dos signos de tecnoadicción
en nenos.
TECNOADICCIÓN
Falamos de «tecnoadicción» para referirnos ao uso patolóxico
das tecnoloxías da información e comunicación (TIC).
É unha adicción comportamental, posto que implica a realización
dunha conducta que por si mesma non é perxudicial, pero que se torna
problemática pola execución e uso compulsivo da tecnoloxía.
“Entre os sinais de alarma que poden indicarnos que
existen problemas de tecnoadicción están:
—Dedicar máis de cinco horas diarias de uso.
—Pérdida da noción do tempo.
—Sentir euforia ou alegría moi intensa polo uso da
tecnoloxía.
—Irritación pola imposibilidade de uso ou acceso.
—Irritabilidade polas interrupcións.
Máis noticias sobre a tecnoadicción: —Descoidar relacións e actividades importantes.
Noticia 2 Noticia 3 —Privación do sono e as comidas a causa do uso.”
Información extraída do seguinte artigo do ABC: ¿ERES
UN TECNOADICTO?
María Hervés Eiras
 “Hai que Víctor Quesada é un médico de familia que exerce en Galicia, e
que adoita impartir charlas sobre a adicción á tecnoloxía. El

poñer límites adoita sinalar como sintomatoloxía habitual:

➢ Deterioro das relacións persoais

ao uso do
➢ illamento voluntario
➢ estrés ou ansiedade por conectarse
➢ falta de aseo persoal
móbil” ➢ dependencia da pantalla…
Fonte: https://goo.gl/ZS8hPx

O vídeo amosa desde a óptica dos nenos as preguntas a

facerse para detectar a adicción e algúns dos límites para un
uso sano da tecnoloxía nos adolescentes:
● Establecer un horario de acceso
● Diversificar as formas de ocio
● Confiar á familia os problemas derivados dun mal uso...

Miguel A. Abraira Pérez

 TECNOADICCIÓN
Laura Rial Bouzas no artigo “Tecnodependentes e Tecnoadictos” explica en que consiste a tecnoadicción e os riscos que
conleva para o individuo e para a sociedade. O tecnodependente non conectado chega a manifestar cambios de humor
frecuentes, irritabilidade e tendencia a depresión, podendo chegar a producir deterioro cognitivo, problemas nas
relacións sociais, familiares e laborais.
Os profesionais da educación deben de educar nas tecnoloxías e elaborar pautas de actuación común cos pais para
lograr concienciar xa dende a infancia da importancia de facer un uso racional delas.
Nesta sinxela e breve animación amósase de un xeito expresionista ata que extremo pode afectar o uso descontrolado das
novas tecnoloxías da información e da comunicación ás vidas dos mais xoves.

Por María José Fernández Senande

 TECNOADICCIÓN
O uso indiscriminado da tecnoloxía
pode xerar tecnoadicción e
ademais outras consecuencias
máis graves. A “ tecnoadicción” ou
“ tecnodependencia” está
relacionada co uso abusivo e
patolóxico da computadora, o
internet, o celular e a tecnoloxía en
xeral. Aínda que esta conduta non
é prexudicial en si mesma, pode Pero cales son os sinais que nos alertan dunha tecnoadicción?
transformarse en problemática se Cales son os síntomas dunha tecnoadicción? 7 síntomas dunha
se realiza en exceso e/ou
compulsivamente. tecnoadicción.
http://todoeldiaconectados.com/2014/04/30/sintomas-de-una-tecnoadi
ccion/

Beatriz Barreiro García.

Imaxes con llicenza CC https://pixabay.com
As tecnoadicións (o ciberadicións)
inclúen todos aqueles fenómenos ou
problemas de abuso das TICs, e
refírense frecuentemente á adición á
rede, adición aos teléfonos móbiles
(incluíndo, por exemplo,. la adición aos
SMSs) e á adición aos videoxogos
(incluíndo cada vez máis os videoxogos
online).
España á cabeza de
Europa
España é o país con maior número de
smartphones na Unión Europea. Hai 23
millóns destes dispositivos. O 87% da
poboación española teno á man as 24
horas do día e o 80% admite que o
primeiro que fai pola mañá é coller o seu
teléfono intelixente, segundo o informe
La sociedad de la información en
España 2014 de Telefónica.
María Dolores Moreno Ramil
 Tecnoadicción

Que é? O uso indiscriminado da tecnoloxía pode xerar

tecnoadicción e ademais outras consecuencias máis
A tecnoadicción é o desexo incontrolable de estar conectado ás TIC acotío, e un graves.
comportamento que pode causar malestar e unha deterioración na vida do individuo. É
un fenómeno relativamente novo, que adoita describirse como a incapacidade de
controlar o uso de diversos tipos de tecnoloxía, en particular internet, os smartphones,
Aquí podes ver un breve artigo sobre o tema:
tabletas e redes sociais, por exemplo: Facebook, Twitter e Instagram
“La “tecnoadicción” o “tecnodependencia” está
Síntomas relacionada con el uso abusivo y patológico de la
computadora, el internet, el celular y la tecnología
- Comprobación compulsiva de mensaxes de texto e chats.
- Cambio frecuente do estado de Facebook e exceso de selfies para subir á rede.
en general…”
- Ansiedade e tensión ao quedar sen acceso a internet ou os dispositivos tecnolóxicos
Illamento social.
-
Eneas Fernández Freire
 TECNOADICCIÓN
A Tecnoadicción fai referencia a unha dependencia das
novas Tecnoloxías da Información e a Comunicación (TIC)
que provoca que o individuo sinta a necesidade de estar
conectado permanentemente, que á súa vez conleva, un
deterioro na vida persoal e profesional. Non obstante, o
perigo non radica nas tecnoloxías, senón no seu mal uso.
SETE SÍNTOMAS DUNHA
TECNOADICCIÓN EN NENOS
As tecnoloxías están ao alcance dos nenos e nenas
practicamente desde o nacemento, o que pon de
manifesto a necesidade de educar no uso das TIC
desenvolvendo unha adecuada Competencia Dixital.
Non obstante, a Tecnoadicción non só afecta a
adultos senón tamén aos pequenos e pequenas, por
iso debemos prestar atención a unha serie de
síntomas que se recollen no artigo.
Pamela Campos Andión
TECNOADICCIÓN
“A tecnoadicción refírese a unha suposta patoloxía que supón un uso abusivo
de Internet, a través de diversos dispositivos é que interfire coa vida diaria”.
Con esta definición comeza o vídeo da parte inferior no que, ademais, se
exemplifica o caso dunha persoa concreta e se dan unha serie de consellos
para solucionar dita sintomatoloxía.
Non obstante, a solución á mesma
pasa pola colaboración entre toda a
comunidade educativa (mestres/as e
familia) e da que, a Fundación
MAPFRE, se fai eco poñendo á
disposición dos mesmos unhas “Guías
Didácticas” (Acceso AQUÍ e AQUÍ).

Marta Castro González

Jordi Évole fala da adicción aos móviles no
programa de LaSexta Salvados “Conectados”

Interesante artigo de El País sobre phubbing e

nomophobia, dous trastornos sociais do uso
adictivo dos smartphones.

Comproba o teu grao de Nomofobia

co seguinte test
Francisco J. Lamas Antón
 TECNOADICCIÓN
QUE É?
A tecnoadicción é o desexo incontrolable de estar
conectado ás TIC a todas horas, e un comportamento
que pode causar un deterioro na vida do individuo. É un
fenómeno relativamente novo, que soe describirse como
a incapacidad de controlar o uso de diversos tipos de
tecnoloxía, en particular internet, os smartphones,
tabletas e redes sociais, como por exemplo: Facebook,
Twitter e Instagram.
NENOS TECNOADICTOS: A PANDEMIA
DO SÉCULO XIX
No seguinte artigo atopamos un resumo do
que é a tecnoadicción, así como os
diferentes síntomas que presenta e
algunhas pautas que podemos tomar para
solucionar este problema.
Podes ver o artigo premendo aquí
PATRICIA TABOADA ESPIÑO
Ciberdelitos
 Ciberdelito
Así atacarante
No seguinte artigo
Como aprendo a protexerme?
vemos como son os
delitos e quen os realiza Os diferentes dispositivos que
usamos para relacionarnos a través
da web, son susceptibles para que os
ciberdelincuentes poidan cometer as
súas feitorías. Nos seguintes enlaces
desmostraremos catro exemplos
prácticos para estar alerta

Quen fai o ciberdelito? O ciberdelincuente

Tablet Smarthphone Portatil Ordenador

Quen son? A figura Xurxo Pena García

CIBERDELITOS
Os ciberdelitos fan referencia á
actividade delictiva levada a cabo
mediante equipos informáticos ou a
través de Internet. Pode facer uso de
diferentes métodos e ferramentas.
Isto explícase mellor no vídeo e no seguinte enlace.

Que son os ciberdelitos?

A modo de curiosidade:
En España so se resolve o 3%
dos delitos denunciados.

MARTA VARELA REY

 CIBERDELITOS
"Ciberdelito" é un termo xenérico que fai
referencia á actividade delictiva levada a cabo
mediante equipos informáticos ou a través de
Internet. O ciberdelito pode facer uso de
diferentes métodos e ferramentas, como
podedes ver neste vídeo:
Os ciberdelitos están cambiando as formas de
delinquir.
Nesta noticia podedes ver ata onde pode chegar a
ciberdelincuencia:
Os delincuentes e as súas vítimas, agoran poden estar
a miles de kilómetros… (ler artigo).
Raúl Veiga Fernández
Número de vitimizaciones por ciberdelitos en España de 2011 a 2017

O número de vítimas por ciberdelitos

incrementouse nos últimos anos dun xeito
alarmante chegando incluso a duplicarse dende
o ano 2011.

Información extraída de
https://es.statista.com/sectores/1176/tema/1532/ciberdelincuencia/

Laura Rodríguez Pereira

A tecnoadicción
A tecnoadicción: irefírese
nclúe todos aqueles fenómenos ou problemas de abuso das TICs, e
frecuentemente á adicción a Internet, adicción aos teléfonos
móbiles e á adicción aos videoxogos.

Como identificar unha

tecnoadicción?

No seguinte enlace podemos ver, que é? e cales son as

súas causas e síntomas
https://psicologiaymente.com/clinica/tecnoadiccion
LORENA GARCÍA BERMÚDEZ
DOXING
 O doxeo ou doxing
O doxeo ou doxing é a procura e publicación na rede de
información privada e que permite a identificación de persoas
ou organizacións. Dox é unha alteración ortográfica homófona
de docs, forma abreviada de documents.
No anuncio da imaxe podemos ver como as forzas
armadas dalgúns países advirten do uso do doxing como
arma para identificar, localizar e acabar cos seus
membros.

Dox tutorial é un vídeo en inglés en YouTube que serve

como exemplo do doado que resulta o acceso a
información privada e persoal na rede.

Antonio A. Iturralde Caballero

 Doxing
É a práctica en internet de investigación e
publicación de información privada ou identificante
(información persoal) sobre un individuo ou
organización.
O Doxing realízase por diversos motivos, dende a
aplicación da Lei, análise de negocios e riscos,
extorsión, exposición pública, etc.

No vídeo da marxe detállase en maior medida o concepto.

A continuación o enlace a unha noticia relacionada co mesmo
e como se pode evitar este risco en certa medida “Coidado co
Doxing e esa pegada que deixas en Internet”

Carlos Rodríguez Amoedo

 A imaxen é un enlace

Doxing
Conxunto de técnicas destinadas a recoller información
sobre un obxectivo (persoa ou
organización),principalmente por vía telemática.

Como defenderse?
Se os atacantes contan cos recursos suficientes, practicamente
non hai maneira de defendernos.
Todo pasa por facer máis seguros os nosos perfís sociais e evitar
deixar unha pegada dixital da que nos poidamos arrepentir.

Mais información

Javier Filgueira Carreira


En el siguiente enlace, un
artículo de “La Vanguardia” nos
habla sobre el doxing.
El ‘doxing’, una forma de acoso
en la red
El artículo pone de manifiesto
que un 26% de las mujeres en
España que han sufrido abusos
en internet reconocen haber sido
víctimas de esta práctica
Paula Rodríguez Pérez
Doxing En este vídeo, publicado tras la reciente
noticia de la filtración de fotos privadas de
numerosas famosas, Chema Alonso, también
conocido como 'el hacker bueno', piratea el
teléfono de Pablo Motos en directo.
¿En qué consiste?
El doxing es un conjunto
de técnicas destinadas a
recopilar información
sobre un objetivo, sea
persona u organización,
por vías habitualmente
telemáticas.
 Con
clipping - pegada digital - data footprint - vestígios digtais... bás selho
ico s
Pegada digital: o Uso da net e saúde mental: s!
que fica da nossa
vida pessoal
quando usamos o
mundo digital.

Aqui um artigo interessante de como ensinar seus filhos a estarem em alerta

e protegidos no uso do mundo virtual. Atente-os para pensarem em:

● Que pensarão de mim as pessoas da minha família com esta postagem?

● E isto que eu quero transmitir de mim na rede?
● Que pensará de mim o meu/ a minha professor/a quando vir isto?
● Que informação fica de mim após andar na Internet?
A Pegada digital_AntiaCL
 A PEGADA DIXITAL
Definimos pegada dixital como a pista deixada no entorno dixital a través da
utilización de Internet, dos teléfonos móbiles e outros dispositivos dixitais.
Nos medios sociais, a pegada dixital refírese a miúdo a "presenza en liña"
dunha persoa, medida polo número de individuos os cales está conectada.
Os usuarios dos medios sociais deben comprender que a súa pegada dixital
pode ser normalmente investigada e visualizada por un vasto público invisible.
Ademais, a pegada dixital e moi difícil de borrar, o que pode ser a vez útil e
prexudicial para a reputación dunha persoa.

As persoas poden tomar un certo control sobre a súa pegada dixital, reflexionando sobre o que publican e comparten
en liña.
A continuación vos deixamos un enlace onde podedes ver as maneiras de xestionar e descubrir a vosa identidade en
liña. Artigo de Pegada Dixital

MARCOS SANTAMARIA SOMOZA

 ¿Que é? A tecnoadicción
O uso indiscriminado da tecnoloxía Link ao programa ´´Salvados´´
pode xerar tecnoadicción e ademais no que trata sobre
outras consecuencias máis graves. A a tecnoadicción
“ tecnoadicción” ou “
tecnodependencia” está relacionada
co uso abusivo e patolóxico da
computadora, o internet, o celular e
a tecnoloxía en xeral. Aínda que esta
conduta non é prexudicial en si
mesma, pode transformarse en
problemática se se realiza en exceso
e/ou compulsivamente , Artigo do País relacionado co ´´phubbing e nomofobia
principalmente en redes socias https://elpais.com/tecnologia/2018/08/13/actualidad/1534151817_260
021.html

Damián Alonso Martínez

 Tecnoadicción en nen@s
Un video interesante relatado por unha nena e
dirixido a outros nenos e nenas para que sexan
capaces de detectar se son tecnoadictos e que
facer para solucionalo.
Fernando Castro García
Neste artigo hai un relación de sintomas en
nen@s tecnoadictos e unha serie medidas
para non caer en comportamentos
adictivos:
“Ver a un infante con cualquier aparato
tecnológico se ha convertido en un hecho de
lo más cotidiano, tal es así, que es difícil
saber si el uso de la tecnología por parte del
niño está dentro de los parámetros normales
o, si por el contrario, está dentro de lo que
se conoce como tecnoadicción.”
 Cómo las redes sociales cambian nuestro cerebr o
También se han detectado transformaciones en ciertos neurotransmisores (moléculas que llevan a cabo la
transmisión de información desde una neurona hacia otra neurona, célula muscular o glándula). Esto podría
derivar en comportamientos más individualistas e introvertidos, a una mayor necesidad de comprar e invertir, y a
una mayor influencia de la familia y de la pareja.
Otros aspectos se refieren a la propia salud, tal y como apuntan diferentes expertos sanitarios, ya que la
utilización sin control de las redes sociales puede desencadenar trastornos psiquiátricos como distintas
adicciones, además de aumentar la probabilidad de sufrir enfermedades inflamatorias o auditivas.

https://psicologiaymente.com/neurociencias/redes-sociales-cambian-cerebro
Eva Ferreira Rivera
 Tecnoadicción

Si has hecho de las nuevas tecnologías una forma de vida, si hablas más
con tus conocidos a través de Twitter que cara a cara, si te enganchas a
los juegos de moda y no entiendes la vida sin el móvil, estos son los
síndromes que podrías estar sufriendo. No es grave, siempre que no
pertenezcas al 1,5% de los jóvenes españoles adictos a las nuevas
tecnologías.
https://elpais.com/elpais/2015/06/25/masterdeperiodismo/1435222559_337110.html

Mariña Chaves Moledo