You are on page 1of 14

DOĞRUDAN METANOL YAKIT PİLLERİ

1. ÖZET

Yakıt pilleri kullandığı yakıtı yakmadan enerjisini doğrudan kimyasal yolla elektrik enerjisine
çeviren sistemlerdir. Yakıt pilleri kullandıkları yakıtın türüne, çalışma sıcaklığına ve elektrolit
tipine göre sınıflandırılırlar.

Dünya nüfusunda ki hızlı artış beklenenden daha fazla enerji açığını doğurmuştur. Bu açığın
kapatılması için birçok nükleer, termik, jeotermal, kojenarasyon santralleri ve barajlar
kurulmuştur. Fakat bu sistemlerin boyutları, çevre üzerinde ki olumsuz etkileri, bölgesel
olarak uygulanamamaları, işletme şartları vb. gibi faktörler dezavantajlarıdır. Bu tip
dezavantajları bulunmayan yakıt pilleri ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlayabilecek cihazlardır.
Yakıt pillerinin en büyük problemi yakıt olarak kullandıkları hidrojenin depolanmasıdır. Bu
problemin aşılabilmesi için yapılan çalışmalar tanklarda gaz ve sıvı olarak depolama, hidrojen
taşıyıcı hidrokarbonlarda (metanol gibi) kimyasal depolama, bazı metal alaşımlarıyla
reaksiyona girdirerek metal-hidridler şeklinde depolama ve katı nano yapılarda depolama
şeklinde sıralanabilir. Bu çalışmalar içerisinde en uygun olanı taşıyıcı hidrokarbonlarla
depolamadır. Doğrudan Metanol Yakıt Pilleri ( DMYP ) metanolu yakıt ve oksijeni ise
oksitleyici olarak kullanarak çalışan bir yakıt pili çeşididir. Metanolun yapısında
bulundurduğu hacimsel hidrojen yoğunluğu bu yakıt pili çeşidini taşınabilir elektronik
cihazlar ve taşıt uygulamaları için çekici hale getirmektedir.

Doğrudan Metanol Yakıt Pillerinin teorik olarak çalışması sırasında anot tarafından sulu
metanol çözeltisi katot tarafından da oksijen girerek elektrokimyasal reaksiyon oluşur. Bu
oluşum sonucunda karbondioksit ve su meydana gelir. Çalışma prensibi olarak Proton
Değişimli Mebran Yakıt Piline ( PEMYP ) benzeyen DMYP çeşitli farklarla PEMYP den
ayrılmaktadır.

Bu çalışmada metanole ve üretim şekillerine, Doğrudan Metanol Yakıt Pilline ve Doğrudan


Metanol Yakıt Pillinin bileşenleri, çalışma prensibi, çalışma verimi, avantajı-dezavantajı,
kullanım alanları ve DMYP ile ilgili çalışmalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Doğrudan Metanol Yakıt Pilli, DMYP, Metanol


2. GİRİŞ

Yakıt pilleri elektrokimyasal olarak, hidrojenin kimyasal enerjisinden doğrudan elektrik


enerjisi üreten sistemlerdir. Yakıt pillerinde enerji üretimi için elektrokimyasal reaksiyonlar
kullanıldığından geleneksel pillere benzetilebilirler. Ancak yakıt pillerini, geleneksel pillerden
ayıran en belirgin özellik şarj edilmelerine gerek olmadan, yakıt beslenmeye devam edildiği
sürece, sürekli olarak enerji üretebilmeleridir.

Yakıt pilleri kullandıkları yakıtın türüne, çalışma sıcaklığına ve elektrolit tipine göre 6 sınıfa
ayrılırlar. Bunların içinde basit yapısı, kullandığı yakıtın depolama kolaylığı ve bir
reformlayıcıya ihtiyaç duymaması bakımından Doğrudan Metanol Yakıt Pilleri günümüzde
diğer yakıt pillerine oranla daha dikkat çekicidir. DMYP günümüzde üzerinde en çok çalışma
yapılan ve gelecekte de en çok kullanım alanı bulacağına inanılan yakıt pillerinin başında
gelmektedir.

Doğrudan Metanol Yakıt Pilinde anot tarafında doğrudan beslenen metanol-su karışımı ile
katot tarafından beslenen oksijen, anot üzerinde elektrokimyasal bir reaksiyon meydana
getirmekte ve ürün olarak metanolün parçalanması sonucunda protonlar, elektronlar ve
karbondioksit meydana gelmektedir. Oluşan protonlar diğer ürünlerden ayrılarak, seçiciliğe
sahip polimer elektrolit zardan geçerek katoda geçmekte ve katot üzerinde beslenen oksijen
ile reaksiyona girerek su oluşumunu sağlamaktadır. Bu reaksiyonlar sonucunda meydana
gelen elektronlar, iletken tel ile oluşturulan dış devre geriliminin oluşmasını sağlar ve elektrik
üretimine imkân verir.

Doğrudan Metanol Yakıt Pili için çalışma sıcaklığı 50–120 0C’dir . Bu düşük sıcaklık aralığı
ve metanolun depolanabilirliğinin kolaylığı Doğrudan Metanol Yakıt Pilini uygulamada
avantajlı kılmaktadır.

DMYP çalışması esnasında reformlayıcı gibi ekstra sistemlere ihtiyaç duymadığından oldukça
küçük boyutlarda ve basit yapılıdır. Ayrıca yakıt olarak kullandığı metanolun hacimsel olarak
hidrojen yoğunluğu ve depolanabilir olması en büyük avantajıdır. Bu avantajlarından dolayı
Doğrudan Metanol Yakıt Pilleri taşıt uygulamaları ve taşınabilir elektronik cihazlarda
kullanımı diğer yakıt pillerine göre daha uygundur.

Avrupa ve Amerika Bileşik Devletleri’nde bilim adamları, yakıt beslemede kolaylık, uygun
çalışma sıcaklığı ve yakıtın kolay depolanabilmesi gibi avantajlara sahip olan Doğrudan
Metanol Yakıt Pilinin geliştirilmesi için çalışmalarına son sürat devam etmektedirler. İleride
DMYP pazarının genişleyeceği ve bu tip yakıt pilinin pazarda kullanım alanı bulacağına kesin
gözüyle bakılmaktadır.
3.METANOL VE ÜRETİM ŞEKİLLERİ

3.1. Metanol

Metil alkol; CH3OH formülü ile gösterilen, berrak, süspansiyon halinde safsızlıklar
içermeyen, su ile her oranda karışabilen sıvı bir organik bileşiktir. Saf metanol parlak
olmayan mavimsi bir alevle yanar. Bütün organik çözücülerde her oranda çözünür. Molekül
ağırlığı 32.04 g/mol’dür. Molekülde ağırlıkça karbon (C) yüzdesi % 37.49, hidrojen (H)
yüzdesi %12.58, oksijen (O) yüzdesi % 49.94dür. Metanolün yakıt olarak kullanılmasının
birçok üstünlükleri vardır. Metanol de tıpkı benzin gibi oda sıcaklığında sıvı bir maddedir.
Yani benzin istasyonlarında önemli bir değişikliğe gerek duyulmadan tüketiciye kolaylıkla
sunulabilmektedir. Taşıtlarda metanol için gerekli yakıt deposu hidrojeninkinden çok daha
küçük ve hafiftir. NECAR III bir depo (40 litre) metanol ile 400 km yol alabilmektedir. Daha
önceki modeller gibi NECAR III’ün de egzoz borusundan yalnızca su buharı çıkmaktadır. Su
ile her oranda karışabilen ve biyolojik olarak mikroorganizmalar tarafından karbon ve oksijen
kaynağı olarak kullanılmak üzere çok çabuk indirgenebilen bir yapıda olması metanolün çevre
kirliliğine neden olacak seviyelerde birikemeyeceğini göstermektedir.

3.2. Metanol Üretim Şekilleri

1923 yılında, BASF için çalışan Alman kimyacı Matthias Pier, kömürden elde edilmiş karbon
monoksit ve hidrojen karışımını, sentetik amonyak üretmek üzere hidrojen kaynağı olarak
kullanırken, metanol elde edilen bir proses geliştirmiştir. Bu proseste bir çinko kromat
katalizör olarak kullanılmakta ve 300 ila 1000 atm. arasında basınç, yaklaşık 400 ˚C sıcaklık
gibi son derece zorlu koşullara ihtiyaç duyulmakta idi. Modern metanol üretimi daha düşük
basınç altında çalışabilen katalizörlerin kullanılmasıyla daha verimli hale getirilmiştir.
Sanayide hammadde olarak kullanılan metanol doğal gaz, kömür, vb. veya atıkların
hammadde olarak kullanıldığı prosesler yardımıyla üretilmektedir. Bununla birlikte, metanol,
doğada pektinin pektolitik enzimlerle (pektin esteraz) parçalanması sonucu da meydana
gelmektedir. Metanol içerisinde metil alkol bulunan, odun, kömür gibi fosil yakıtların ısı
altında damıtılmaları yolu ile doğalgaza birtakım distilasyon işlemleri uygulanarak veya CO
ve H2’nin katalitik ortamda sentezleri sonucunda elde edilir. Metanolün üretim tekniği metana
çok benzer karaktere sahiptir. Biokütleden metanol üretimi için uzun yıllardır çalışmalar
yapılmaktadır. Ancak yenilenebilir kaynaklardan üretilecek metanol, yakıt pilli otomobiller
için gelecekte tercih edilen yakıt olarak görünmektedir.
4. DOĞRUDAN METANOL YAKIT PİLİ

4.1. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Bileşenleri

DMYP sırası ile anot hücre duvarı, anot akım dağıtıcı, mebran elektrot grubu ve katot akım
dağıtıcı ve katot hücre duvarından oluşmaktadır. Mebran elektrot grubu Doğrudan Metanol
Yakıt Pilinin kalbidir. Mebran elektrot grubu da sırasıyla sızdırmaz conta, anot katalizör
tabakası, proton değişimli mebran, katot katalizör tabakası ve sızdırmaz contadan
oluşmaktadır. Doğrudan Metanol Yakıt Pilleri oldukça basit yapılı sistemlerdir. Şekil 1 de bu
basit sistem şematik olarak gösterilmektedir. Tablo 1 de ise bu bölümlerin ne işe yaradığı
gösterilmiştir.

Karbondioksit Su

1 2 3 4 5

Sulu Metanol Oksijen

Şekil 1. Doğrudan Metanol Yakıt Pili

Tablo 1. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Bölümleri

Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Bölümleri


1 2 3 4 5
Mebran
Anot
Anot Akım Elektrot Katot Akım Katot Hücre
BÖLÜM Hücre
Dağıtıcısı Grubu Dağıtıcısı Duvarı
Duvarı
(MEG)
Yakıtın Hidrojen Oksitleyicinin
MEG Hidrojen protonlarının Hidrojen MEG
GÖREVİ üzerinde elektronlarını katot tarafına elektronlarını üzerinde iyi
iyi bir aktarmak geçişini aktarmak bir şekilde
şekilde sağlamak dağılması
dağılması
4.2. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Çalışma Prensibi

Doğrudan Metanol Yakıt Pili (DMYP), Proton Değişimli Mebran Yakıt Pilinin ( PEMYP ) bir
çeşidi olmakla beraber, bir ön reformlamaya ihtiyaç duyulmadan metanolün doğrudan
kullanımına imkân tanıyan bir yapıya sahiptir. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin çalışması
esnasında anot tarafından beslenen sulu metanol çözeltisi içerisindeki hidrojen protonları ile
birlikte polimer elektrolit zardan katot tarafına geçer bu esnada anot tarafında
hidrojenlerinden ayrılan metanol karbondioksite dönüşerek anot tarafını terk eder. Hidrojen
iyonları sisteme dışardan bağlanan ve anot ile katot arasında bir köprü oluşturan tel ile katot
tarafına geçer. Bu geçiş esnasında da elektrik üretimi gerçekleşmiş olur. Katot tarafına geçen
hidrojen iyonları tekrar protonları ve sisteme verilen oksijen ile su oluşturur ( Bkz. Şekil 1).
Bu basit çalışma sistemi ve yapısı Doğrudan Metanol Yakıt Pilini yakıt pilleri içerisinde cazip
hale getirmektedir.

Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin çalışması sırasında oluşan toplam reaksiyonlar aşağıda
verilmiştir.

Anot : CH 3OH + H 2 O → CO2 + 6 H + + 6e − (1)


Katot : 3 / 2O2 + 6 H + + 6e − → 3 H 2O (2)
Toplam : CH 3OH + 3 / 2O2 → CO 2 + H 2O (3)

Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin yapısının ayrıntılı olarak gösterildiği Şekil 2. de reaksiyon
girdileri, ürünleri ve izledikleri yol gösterilmiştir.

Şekil 2. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Ayrıntılı Olarak Gösterimi


4.3. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Çalışma Verimi

Yakıt pilleri büyüklüğüne bağlı olmaksızın hemen hemen sabit verimlilikle çalıştıklarından,
küçük yakıt pili birimlerinde de büyüklerle hemen hemen aynı verime ulaşabilmektedir. Bir
yakıt pilinin gücü ve verimi çok farklı değerlerde olabilir. Bu değer;

• Kullanılan yakıt pili türüne


• Kullanılan yakıt pilinin maliyetine
• Yakıt pilinde kullanılan yakıtın maliyetine
• Kullanılan yakıtın alt ısıl değerine
• Kullanılan membranın türüne
• Membran üzerinde kullanılan katalizörün türüne
• Varsa kullanılan reformera
• Sistem geri dönüşümüne
• Pil ömrüne
• Sistem kompleksliğine

ve bunlara benzer daha bir çok parametreye bağlıdır.

Yakıt pillerinde de verim GAYE/BEDEL şeklinde hesaplanabilir. Bu hesaplamayı


yapabilmek için sistemden beklentimizin ( GAYE ) ne olduğunu tanımlamamız gerekir.
Sistemden beklentimiz sadece elektrik enerjisi ise;

GAYE = Elde Edilen Elektrik Gücü ( PE ) (4)

şeklinde tanımlanır. Eğer sistemin atık enerjisinden ( Isı, su buharı, atık gaz gibi) başka bir
noktadan yaralanacaksak;

GAYE = Elde Edilen Elektrik Gücü + Atık Enerji ( PE + A.E.) (5)

şeklinde tanımlanır.

Her iki durum içinde sisteme uygulayacağımız işlem ( BEDEL ) sabit olup;

BEDEL = Gerekli Hidrojen Enerjisi ( GHE) (6)

şeklinde ifade edilir.

Yukarıda ki tanımlamalardan yola çıkarak bir DMYP için çalışma verimini yazılacak olursak;
Termodinamiğin 1. Kanununa göre Şekil 3. de gösterildiği gibi yakıt piline enerjinin
korunumu ilkesini uygulayabiliriz. Burada sınırından sonra, çevreyle ısı alışverişine müsaade
eden, yakıt pili cidarı mevcuttur. Kesikli çizgi sistem sınırını gösterirken, ok yünü; enerji
transferi ile gaz akışının yönünü belirtmektedir.
Güç
Yakıt Pili
Çıkışı
Sınırı

Sulu Metanol
Girişi CO2
D.M.Y.P
O2
Girişi H2 O

Çevreye
Kaybolan Isı

Şekil 3. Doğrudan Metanol Yakıt Pili Termodinamik Sistem Sınırları

Böylece enerjinin korunumu aşağıdaki gibi yazılabilir:

Giren Enerji = Çıkan Enerji + Enerji Kayıpları

Buna benzer olarak entalpiyi yazarsak:

H SULU METANOL + H OKSİJEN =PE + H KARBONDİOKSİT + H SU + Q KAYIP (7)

Termodinamiğin 1. kanununa dayanarak yakıt pilinin verimi; çıkan enerjinin giren yakıta
oranı olarak gösterilebilir;

η1 = ( Çıkan Elektrik Gücü ) / ( Giren Yakıt ) = ( PE ) / ( H SULU METANOL ) (8)

Yakıt pilinden elde edilen elektrik gücü, yakıt pilinin gerilimi ile işletme akımının çarpımına
eşittir;

PE = V.I (9)

Giren yakıtın iç enerjisi ( H SULU METANOL ); yakıt tüketim miktarı ( B ) ile yakıtın alt ısıl
değerinin (LHV) çarpımına eşittir. (Hidrojenin alt ısıl değeri 120000 j/g alınmıştır.)

H SULU METANOL = (B). (LHV) (10)

Elektrokimyasal reaksiyon sonucu elde edilen suyun sıvı fazdan ziyade buhar fazında
olduğunu kabul edelim. Buna göre yukarıdaki eşitlikte alt ısıl değeri yerine yakıtın üst ısıl
değeri yazılır. Böylece yakıt tüketim miktarı [g/s] cinsinden;

M W .I
B= (11)
n.F
yazılır. Burada “ M W ” ; hidrojenin moleküler ağırlığı olup 2,016 kg/kmol’ dür. ”I” ise yakıt
pilindeki elektrik akımının amper cinsinden değeridir. “n”; elektrokimyasal reaksiyondaki
eşleşmiş elektron sayısını gösterirken, “F” de Faraday sabitidir.
4 ve 5 denklemlerinde bu sabitler yerine yazılırsa;

H SULU METANOL = 1,254 .I (12)

olur. Sonuç olarak 3 ve 6 numaralı denklemler 2. Denklemde yerine yazılarak termodinamiğin


1. kanununa göre verim ifadesi

η= ( V ) / ( 1,254 ) (13)

şeklinde elde edilmiş olur.

Günümüzde Doğrudan Metanol Yakıt Pilinden elde edilen verim pratikte % 40–50 civarında
iken, hedeflenen verim % 50–60 civarındadır.

4.4. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Avantaj Ve Dezavantajları

Polimer elektrolit mebran esaslı DMYP güç üretimi için ümit verici teknik avantajlar
sağlamaktadır. Ancak Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin gerçek güç yoğunluğu, hidrojenle
beslenen geleneksel PEMYP den düşüktür. Asıl problem metanolün elektrokimyasal
reaksiyonunun kinetik olarak engellenmesidir. İlave olarak metanolün elektrolit içinden
geçmesi ve katotta oksitlenmesidir. Metanol geçişi hücre sıcaklığı, yakıt derişimi ve akış hızı
gibi parametrelerin iyileştirilmesiyle bu problemin giderilmesi mümkün olacaktır.

Polimer elektrolit mebran esaslı Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin başlıca avantajları ve
dezavantajları aşağıda topluca verilmiştir.

• Daha az yakıtla daha fazla enerji üretilebilmektedir,


• Çevre kirliliğine neden olmaz,
• Sessizdir,
• Yüksek teknoloji sistemleri için yüksek kalitede elektrik üretir,
• Etanol ile de çalıştırılabilir,
• Yakıt işlemci gerekli değildir,
• Daha küçük hacimli, daha hafif ve daha ucuzdur,
• Yakıt dağıtımı için mevcut alt yapı kullanılabilir,
• Yüksek enerji yoğunluklu metanolün depolanması ve taşınması kolaydır,
• Metanol en basit organik sıvı yakıttır,
• Yakıt işleme için enerji tüketimi olmadığından sistem verimi yüksektir,
• Yakıt, yakıt piline gaz ve sıvı olarak beslenebilmektedir,
• Doğrudan sıvı metanol kullanımı, geleneksel pillerde elektrikle şarj zorunluluğunu
ortadan kaldırır,
• Yüksek çalışma sıcaklığına dayanıklıdır,

Dezavantajları ise
• Metanolün polimer elektrolit membran içinden geçmesi ve katotta oksitlenmesi
nedeniyle yakıt verimini azaltması, dolayısıyla performansı düşürmesi,
• Anot katalizör tabakasından karbondioksitin sıvı yakıt içinden kabarcıklar halinde
uzaklaşmasının yarattığı sorunlar,
• Zayıf anot kinetiği ve anotta çok sayıda reaksiyon olması,
• Reaksiyon ara ürünlerinin adsorplanarak anot katalizörünü zehirlemesi,
• Hücre verimi ve güç yoğunluğu açısından halen düşük değere sahip olması ve
geliştirme çalışmalarına daha fazla ihtiyaç duyması
• Platin katalizörün çok yüksek maliyeti

şeklinde sıralanabilir. Yapılan bir modelleme çalışmasında bu görüşler desteklenmiştir.

4.5. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Kullanım Alanları

Düşük çalışma sıcaklığına sahip olması ve sıvı yakıt beslemesinin doğrudan uygulanması,
Doğrudan Metanol Yakıt Pilini düşük ve orta dereceli güç uygulamalarında kullanılabilir hale
getirmektedir. Dizüstü bilgisayarlar, cep telefonları ve el kameralarının çalışma özellikleri
dikkate alındığında; çalışma sıcaklığı, yakıt imkânı ve hızlı cevap verme özellikleri önemli
değişkenlerdir. Bugün bu kriterleri taşıyan yakıt pili, Doğrudan Metanol Yakıt Pilidir.

DMYP teknolojisi oldukça yeni olduğundan yüksek güç sistemleri olan taşıt, jeneratör, sabit
güç üretim sistemi gibi uygulama alanlarındaki çalışmalar hızlı bir şekilde devam etmektedir.
Bu uygulama alanlarından biri olan taşıt uygulamalarında DMYP kullanımının artacağı
düşünülmektedir.

Aşağıda bazı DMYP uygulamaları görülmektedir.


Şekil 4. Amerikan ordusunun kullandığı DMYP ile çalışan kameralardan birinin çektiği
görüntü

Şekil 5. Hitachi’nin geliştirdiği prototip yakıt hücresi kartuşu 1cm çapa sahip ve 4,8cm.’ye
6 cm. uzunluktadır. Pil, ticari üründe de bu boyutu ile kullanılacaktır. Prototip %20 dolayında
metanol konsantrasyonu kullanıyor. Ancak metanol yüzdesi ticari üründe %30 düzeyinde
olacaktır.

Şekil 6. Japon elektrolit devi Toshiba dünyanın ilk en küçük Doğrudan Metanol Yakıt Pilini
geliştirdi. MP3 çalar ve telsiz kulaklıklar gibi elektronik aletler için geliştirilen 5 cm
boyundaki pil, metanol yakıt kartuşu ile birlikte şirketin Tokyo da ki merkezinde basına
tanıtılmıştır. Eni 2,2 cm, kalınlığı 4,5 mm boyutlarında olan 8,5 gram ağırlığındaki DMYP
2 santilitre metanol ile 20 saat süre ile 100mW güç sağlıyor.
Şekil 7. DMYP ile çalışan iki otomobil (Ford FC5 ve Jeep Commander 2)

Şekil 8. DMYP ile çalışan bir Go-Card aracı

Yukarıda ki uygulamaları çoğaltmak mümkündür.


4.6. Doğrudan Metanol Yakıt Pili İle İlgili Yapılan Araştırmalar

Litaratür de Doğrudan Metanol Yakıt Pili ile ilgili birçok çalışma mevcuttur. Bu çalışmalar
arasında K.Scott ve ark. (1997) gözenekli elektrotla kütle aktarımını, çözüm metodu olarak da
sonlu farklar metodu ve Newman'ın band algoritmasını kullandıkları çalışmaların da
Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin performansını hesaplamaya çalışmışlardır.

B.D.McNicol ve ark. (1999) karayolu ulaşımında Doğrudan Metanol Yakıt Pillerinin


kullanımı ile ilgili çalışmaları gözden geçirmiş, teknolojinin tarihi tartışılmış ve ticari
gelişmenin beraberinde getirdiği, özellikle elektrot reaksiyon mekanizmaları, etkin
katalizörün gelişimi ve olası kullanılabilecek elektrotlar hakkındaki problemleri
değerlendirmişlerdir.

K. Sundmacher vd. ve ark. (2001) ProMoT DIVA bilgisayar programını kullanarak Doğrudan
Metanol Yakıt Pilinin tekil hücresinin davranışını analiz etmişlerdir.

M. M. Mench ve ark. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Deneysel Çalışması isimli


çalışmalarında iki tane 50 cm2.’lik hücre kullanarak yaptıkları çalışmada Fractional Factorial
Matrix yaklaşımını sıcaklık, katot basıncı, stokiyometri, anot akış alanı konfigürasyonu ve
molaritenin etkisini belirlemek için kullanılmışlardır. Bu çalışmada sıcaklığın, test edilen
şartların içerisinde baskın bir faktör olduğunu bulmuşlardır. Aynı çalışmada paslanmaz çelik
veya titanyum hücre duvarı kullanıldığında voltajın, akım yoğunluğunun ve güç çıkışının iki
hücre duvarı tipi arasında nasıl değiştiğini incelemişlerdir.

W.J. Zhou ve ark. Farklı Anot Katalistlerine Sahip Doğrudan Alkol Yakıt Hücrelerinin Düşük
Sıcaklıklardaki Verimlerinin Karşılaştırılması isimli çalışmaların da Doğrudan Metanol ve
Etanolle beslenen düşük sıcaklıklı polimer elektrotlu mebran yakıt hücreleri sırasıyla anot
katalisti olarak Karbon destekli Platin, Platin-Kalay ve Platin-Ribityum’un kullanılmasını
incelenmişlerdir. Anot katalizör olarak Platin-Karbon’un kullanıldığı hem DMYP hem de
DEYP anot yüksek Platin performansına rağmen düşük verimlilik gösterdiğini bulmuşlardır.
Aynı çalışmada Platine Ribityum veya Kalay ilavesinin hem metanol hem etanolün elektro
oksidasyonunu yüksek derecede arttırdığını bulnuşlardır. Ayrıca anot olarak Platin-Ribityum-
Karbon kullanıldığı tek yakıt hücresinin olduğu DMYP daha yüksek verimlilik gösterirken,
Platin-Kalay-Karbon daha iyi DEYP performansı gösterdiğini bulmuşlardır.

Brenda L. ve ark. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Matematiksel Modeli isimli çalışmalarında
anottaki çok basamaklı metanolün oksitlenme reaksiyonunun kinetiğine bağlı bir boyutlu
izotermal bir model sunmuşlardır. Mentolün difüzyonunu ve direkt geçişini modellemişlerdir.
Kinetik ve difüzyon parametrelerini 25cm2’lik alana sahip bir Doğrudan Metanol Yakıt
Pilinden toplanan bilgilerin birleştirilmesiyle oluşturmuşlardır. Bu yarı analitik modelin
Doğrudan Metanol Yakıt Pillerinin gerçek zamanlı similasyonlarını da içeren durumlar için
çok uygun ve hızlı bir çözüm oluşturabileceğini ispatlamışlardır.

Joakım N. ve ark. Görsel Bir Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Tasarımı Ve Kullanımı isimli
çalışmalarında Doğrudan Metanol Yakıt Pillerin de verim üzerinde gaz dağılımının etkisinin
daha iyi anlaşılabilmesi için şeffaf bir anot ve katoda sahip ve içinde ısı eşanjörü bulunan bir
DMYP tasarlamış ve ilaveten bir resim analiz metodu geliştirmişlerdir. Bu çalışmada ki
önemli bir bulgu sıvı akış matrisi boyunca gaz kabarcıkları görünmesi ve diğer önemli bir
bulgunun ise gaz yoğunluğu ( gazın hacmi / sıvının hacmi ) akış yönü boyunca arttığının
bulunmasıdır. Bu yöntem iki fazlı akışın rol oynadığı analizler için ucuz ve çok güçlü bir
yöntemdir.

H. Yang ve ark. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin Anot Akış Bölgesindeki CO2 Gaz
Kabarcıklarının Yerinde Görüntülenmesi isimli çalışmaların da şeffaf bir duvar tek kanatlı
kanala sahip iki çift kutuplu 4x4 cm2 aktif alana sahip mebran elektrotu olan şeffaf bir
Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin anot akış alanında CO2 kabarcık davranışının görsel bir
çalışmasını sunmuşlardır. Anot akış alanında görülen düşük akım yoğunlukları, küçük ayrık
gaz kabarcıklarını inceledikleri çalışma içerisinde ortalama akım yoğunlukları, oluşan gaz
sayısı ve küçük ayrık gaz kabarcıkları ve yüksek akım yoğunluklarında oldukça uzun gaz
bölgelerinin mevcut olduğunu bulmuşlardır. Deney ayrıca; hücre dikey olarak oryante
edildiğinde ulaşılabilecek olan en iyi hücre verimini sağlayacak olan akış alanını sunmak için
özellikle düşük metanol akış hızlarında hücre verimi üzerinde dikkate değer etkiye sahip
olduğunu göstermektedir.

H. Dohle ve ark. Doğrudan Metanol Yakıt Pilinde Metanol Geçişinin Ölçülmesindeki Son
Gelişmeler isimli çalışmalarında Doğrudan Metanol Yakıt Pillerinin performans ve veriminin
metanol geçişinden doğrudan etkilendiğini ve metanol geçişinin ölçülmesinde yaygın katot
çıkışında ki karbondioksit içeriğinin analizi olduğunu belirtmişledir. Doğrudan Metanol Yakıt
Pillerinin çalışması esnasında kısmen katoda difüze olabilen anodik katalit tabakasında büyük
miktarda CO2 ürettiğini netice itibari ile katodik egzoz gaz çıkışındaki CO2’nin iki kısımdan
oluştuğunu belirtmişlerdir. Birincisi nüfuz eden metanolün oksitlenmesinden kaynaklanan
CO2 ikincisi anottan katoda difuze olan CO2 dir. Aynı çalışmada gerçek bir Doğrudan
Metanol Yakıt Pilinin çalışma şartlarındaki bu iki kısmın dağılımının ayrılması yöntemini
tanımlamışlardır. Sonuç olarak düşük metanol konsantrasyonların da ve yüksek akım
yoğunlukların da anottan katado geçen CO2 miktarının, metanolün oksitlenmesi ile katot da
oluşan CO2 miktarından daha yüksek olabileceğini buluşlardır.

5. SONUÇ

İhtiyaç duyulan enerji ihtiyacını karşılayabilecek olan yakıt pilleri hızlı bir şekilde gelişmekte
ve bu gelişmeleri arttırmak için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Bu gelişmelerden ve
çalışmalardan Doğrudan Metanol Yakıt Pili de etkilenmektedir. Yakıt pilleri üzerine dünya
çapında birçok çalışma ve yatırım yapılmaktadır. Ülkemizde de gerek bireysel, gerek
kurumsal, gerekse devlet destekli olan birçok çalışma mevcuttur. Bu çalışmalar Doğrudan
Metanol Yakıt Pilinin performansını olumlu yönde arttırıcı olmasını amaçlayan çalışmalardır.
Bu çalışmalar sonucun da Doğrudan Metanol Yakıt Pilinin pazarda diğer yakıt pilleriyle
rekabet edebilecek ve daha geçerlilik bulacaktır. Özellikle düşük ve orta ölçekli enerji
uygulamaları olan taşınabilir elektronik cihazlar için daha ilgi çekici duruma getirecektir.

You might also like