You are on page 1of 76

Transistor CMOS

Thi¸t k¸ H» thèng VLSI - Spring 2016

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü

Bë mæn Kÿ thuªt i»n tû M¡y t½nh


Khoa Kÿ thuªt i»n tû I
Håc vi»n Cæng ngh» B÷u ch½nh Vi¹n thæng (PTIT)

ver. 16a

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 1 / 76


C§u tróc MOS
C§u tróc MOS hai cüc ìn gi£n
MOS: Metal Oxide Semiconductor

C§u tróc ìn gi£n gçm 3 lîp:


¸ b¡n d¨n (body, bulk) pha t¤p.
Lîp SiO2 .
Cüc cûa kim lo¤i (ho°c polysilicon)

c Kang et
H¼nh: C§u tróc MOS ìn gi£n
ìn gi£n x²t ¸ b¡n d¨n pha t¤p lo¤i p
al.

np = ni2 (n, p l  nçng ë h¤t d¨n ëng cõa electron v  lé trèng, ni l  nçng
ë h¤t d¨n gèc cõa Si).
Gi£ sû t§m ¸ ÷ñc pha t¤p ch§t nhªn (nguy¶n tè nhâm III) vîi nçng ë Na .
Ð i·u ki»n c¥n b¬ng nhi»t, chóng ta câ:
n2
= i
np 0 ∼ v  pp 0 ∼
= Na
Na
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 2 / 76
C§u tróc MOS
Gi£n ç ph¥n bè mùc n«ng l÷ñng cõa c§u tróc MOS hai cüc ìn gi£n

(a) T§m ¸ Si lo¤i p (b) Ba lîp t¤o c§u tróc MOS ìn gi£n
c Kang et al.
H¼nh:

Mùc th¸ n«ng Fermi ΦF = EF − q


Ei
kT n kT N
I Φ
Fp = q ln Nia ; ΦFn = q ln ndi
Mùc n«ng l÷ñng c¦n thi¸t cho mët electron chuyºn tø mùc Fermi l¶n vòng
chuyºn ëng tü do:q Φs = q χ + (Ec − EF )
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 3 / 76
C§u tróc MOS
Gi£n ç ph¥n bè mùc n«ng l÷ñng cõa c§u tróc MOS hai cüc ìn gi£n (cont.)

(a) Tr÷îc khi gh²p (b) Sau khi gh²p


c Kang et al.
H¼nh:

Trong i·u ki»n c¥n b¬ng, c¡c mùc Fermi cõa t§m ¸, cüc cûa ð còng mët
mùc.
Mùc Fermi cõa t§m ¸ khæng chàu £nh h÷ðng nhi·u (¡ng kº) cõa vi»c b´
cong d£i n«ng l÷ñng.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 4 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c
Gi£ sû i»n th¸ t§m ¸ ÷ñc nèi §t VB = 0
Tòy theo i»n th¸ °t v o cüc cûa m  c§u tróc MOS câ c¡c ch¸ ë l m vi»c:
I T½ch lôy (accumulation); Suy gi£m (l m ki»t - depletion); £o (inversion)

(a) Ch¸ ë t½ch lôy (b) Ch¸ ë suy gi£m

(c) Ch¸ ë £o


Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 5 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë t½ch lôy

H¼nh: Minh håa m°t c­t vîi ph¥n bè h¤t d¨n v  gi£n ç n«ng l÷ñng trong ch¸ ë t½ch
c Kang et al.
lôy

i»n th¸ °t l¶n cüc cûa VG < 0


I H¤t d¨n a sè (lé trèng) tªp trung t¤i b· m°t ti¸p xóc t§m ¸ v  lîp SiO2 ).
I T¤i lîp ti¸p xóc, nçng ë h¤t d¨n a sè > nçng ë h¤t d¨n a sè ð i·u ki»n
c¥n b¬ng.
I T¤i lîp ti¸p xóc, nçng ë h¤t d¨n thiºu sè gi£m.
I i»n tr÷íng lîp SiO2 h÷îng vuæng gâc v· ph½a cüc cûa.
I C¡c d£i n«ng l÷ñng bà b´ l¶n g¦n b· m°t.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 6 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë suy gi£m

H¼nh: Minh håa m°t c­t vîi ph¥n bè h¤t d¨n v  gi£n ç n«ng l÷ñng trong ch¸ ë suy
gi£m c Kang et al.

Mët mùc i»n th¸ d÷ìng nhä ÷ñc °t v o cüc cûa (VG > 0, nhä).
I i»n tr÷íng lîp SiO2 h÷îng v· ph½a ¸.
I C¡c d£i n«ng l÷ñng bà b´ xuèng g¦n b· m°t.
I G¦n vòng ti¸p xóc, h¤t d¨n a sè (hole) bà ©y v· ph½a ¸ ⇒ º l¤i vòng
ngh±o (ch¿ gçm c¡c ion ¥m cõa ch§t cho) ⇒ G¦n nh÷ khæng câ h¤t d¨n
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 7 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë suy gi£m: ë d y vòng ngh±o
Möc ½ch: xd = f (ΦS ) (ΦS : mùc th¸ n«ng b· m°t)
i»n t½ch bði c¡c lé trèng chuyºn ëng trong mët lîp mäng song song vîi b·
m°t:
dQ = −qNa dx
.
d ΦS = −x dQ qNa x
Si = Si dx
Rx qNa xd
⇒ ΦFS d ΦS = 0 d qN ax
RΦ 2

Si dx ⇒ ΦS − ΦF = 2Si

⇒ ë d y (s¥u) vòng ngh±o: xd = 2Si |Φ


q
S −ΦF |
qNa
Vòng ngh±o ch¿ chùa c¡c ion cè ành cõa ch§t nhªn vîi i»n t½ch:

Q = −qNa xd = − 2qNa Si |ΦS − ΦF |


p

I i»n t½ch vòng ngh±o n y âng vai trá quan trång trong c¡c ph¥n t½ch i»n ¡p
ng÷ïng cõa transistor MOS.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 8 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë £o

c
H¼nh: Minh håa m°t c­t vîi ph¥n bè h¤t d¨n v  gi£n ç n«ng l÷ñng trong ch¸ ë £o
Kang et al.

Mët mùc i»n th¸ d÷ìng t«ng l¶n ÷ñc °t v o cüc cûa (VG > 0, lîn).
I Th¸ n«ng b· ↑ ⇒ c¡c d£i n«ng l÷ñng c ng bà b´ cong xuèng.

I Mùc n«ng l÷ñng Ei nhä hìn mùc Fermi EFp t¤i b· m°t:
F Vòng ¸ b¡n d¨n g¦n b· m°t trð th nh lo¤i n.
F Vòng n y t¤o th nh lîp £o, b· m°t £o: mªt ë h¤t d¨n thiºu sè (electron)
lîn hìn mªt ë h¤t d¨n a sè (hole)
F ⇒ Lîp £o câ thº ÷ñc sû döng cho vi»c d¨n dáng giúa c¡c cüc cõa Transistor
MOS.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 9 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë £o (cont.)
B· m°t ÷ñc gåi l  bà £o khi mªt ë electron chuyºn ëng tr¶n b· m°t c¥n
b¬ng vîi mªt ë lé trèng trong ¸ (lo¤i p).

Th¸ n«ng b· m°t ph£i câ còng ë lîn nh÷ng £o cüc so vîi th¸ Fermi cõa ¸
ΦS = −ΦF
⇒ ë rëng vòng ngh±o cüc ¤i:
s
2Si |2ΦF |
xdm =
qNa

Khi b· m°t ¢ bà £o, b§t cù mët sü gia t«ng n o cõa i»n th¸ cüc cûa ⇒
Gia t«ng nçng ë electron chuyºn ëng; Tuy nhi¶n khæng l m mð rëng vòng
ngh±o.

Vi»c t¤o lîp £o b· m°t d¨n i»n khi câ i»n ¡p ph¥n cüc ngo i th½ch hñp l 
mët hi»n t÷ñng cì b£n trong qu¡ tr¼nh d¨n dáng cõa Transistor MOS.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 10 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET

c Kang et al.
H¼nh: C§u tróc cõa mët transistor MOSFET k¶nh d¨n n lo¤i t«ng c÷íng

Thi¸t bà bèn cüc: th¥n ¸ b¡n d¨n lo¤i p (B), vòng b¡n d¨n pha t¤p n+
t÷ìng ùng vîi cüc nguçn (S) v  cüc m¡ng (D), lîp c¡ch ly cüc cûa SiO2 vîi
cüc cûa kim lo¤i (ho°c polysilicon)
Vòng cüc S v  D ÷ñc pha t¤p n+:
I L  c¡c cüc d¨n dáng cõa transistor.
I Câ c¡c k½ch th÷îc °c tr÷ng: L (chi·u d i k¶nh d¨n); W (b· rëng k¶nh d¨n).
I Chó þ: thi¸t bà ho n to n èi xùng v· m°t h¼nh håc vîi cüc S v  D, vai trá c¡c
cüc n y ÷ñc quy¸t ành khi nèi vîi i»n ¡p ph¥n cüc ngo i v  chi·u dáng i»n.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 11 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET - ë d i k¶nh d¨n hi»u döng
Chi·u d i k¶nh d¨n thüc t¸ L minh håa trong slide 1 ÷ñc gåi l  chi·u d i
k¶nh d¨n hi»u döng:
I L
eff = Ldrawn − 2LD
I Ldrawn : têng chi·u d i k¶nh d¨n x¡c ành khi v³ layout; LD : chi·u d i mð rëng
v o k¶nh do khu¸ch t¡n bi¶n.
I º ìn gi£n chóng ta sû döng L cho chi·u d i k¶nh d¨n hi»u döng

c Razavi.
H¼nh: Minh håa ành ngh¾a thüc t¸ ë d i k¶nh d¨n cõa Transistor MOS

L, W v  dox (tox ): l  c¡c tham sè quan trång quy¸t ành t½nh ch§t i»n (ho¤t
ëng) cõa Transistor.
⇒ Cæng ngh» CMOS ang cè g­ng ng y c ng gi£m d¦n L v  tox qua c¡c th¸
h» m  khæng £nh h÷ðng ¸n c¡cTransistor
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) tham sè kh¡c.
CMOS ver. 16a 12 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET - Ph¥n lo¤i

Lo¤i MOSFET k¶nh c£m ùng (E-MOSFET - Enhancement-type MOSFET):


I Khæng câ vòng k¶nh d¨n dáng ð i·u ki»n ph¥n cüc cüc cûa b¬ng 0.
I K¶nh d¨n ÷ñc t¤o ra b¬ng c¡ch cung c§p i»n ¡p ph¥n cüc v o cüc cêng lîn
hìn mët mùc ng÷ïng ⇒ t¤o lîp £o.
Lo¤i MOSFET k¶nh °t s®n (D-MOSFET - Deleption-type MOSFET):
I Câ vòng k¶nh d¨n dáng ð i·u ki»n ph¥n cüc cüc cûa b¬ng 0.
I K¶nh d¨n tçn t¤i s®n ngay khi ph¥n cüc cüc cûa b¬ng 0: sû döng vi»c c§y
gh²p ion chån låc v o vòng k¶nh t¤o k¶nh d¨n s®n.
Transistor MOSFET k¶nh d¨n n: nMOS
I ¸ b¡n d¨n lo¤i p , c¡c cüc S v  D l  vòng pha t¤p n+.
I K¶nh d¨n ÷ñc t¤o l  lo¤i n.
Transistor MOSFET k¶nh d¨n p: pMOS.
I ¸ b¡n d¨n lo¤i n, c¡c cüc S v  D l  vòng pha t¤p p +.
I K¶nh d¨n ÷ñc t¤o l  lo¤i p .

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 13 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET - Kþ hi»u

(a) Transistor MOSFET lo¤i k¶nh c£m ùng

(b) Transistor MOSFET k¶nh °t


s®n
c Kang et al.
H¼nh: C¡c kþ hi»u cõa Transistor MOSFET

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 14 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Quy ÷îc c¡c i»n ¡p tr¶n c¡c cüc
Ch¸ ë l m vi»c cõa Transistor MOSFET phö thuëc v o i»n th¸ tr¶n c¡c
cüc VG , VD , VS , VB
I V
GS = VG − VS .
I V
GD = VG − VD .
I V
DS = VD − VS = VGS − VGD .
I V
BS = VB − VS .
nMOS: cüc S câ i»n th¸ th§p nh§t, B ÷ñc nèi vîi i»n th¸ th§p nh§t
(th÷íng l  §t).
pMOS: cüc S câ i»n th¸ cao nh§t, B ÷ñc nèi vîi i»n th¸ cao nh§t (th÷íng
l  VDD ).

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) c Kang


H¼nh:Transistor CMOS et al. ver. 16a 15 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - C¡c vòng l m vi»c
Nguy¶n lþ l m vi»c ìn gi£n
Thi¸t bà l m vi»c düa v o vi»c i·u khiºn dáng d¨n tr¶n k¶nh d¨n giúa cüc nguçn
v  cüc m¡ng b¬ng c¡ch sû döng i»n tr÷íng t¤o ra bði sü thay êi i»n ¡p °t
v o cüc cûa.

Ch¿ câ mët lo¤i h¤t d¨n duy nh§t trong k¶nh d¨n.
I nMOS: S electron
−→ D
lé trèng
I pMOS: S −→ D

Electron câ ë linh ëng cao hìn lé trèng ⇒ c¡c transistor nMOS câ tèc ë
nhanh hìn c¡c transistor pMOS.
Transistor MOSFET câ 3 vòng l m vi»c:
I Vòng ng­t (Cut-off).
I Vòng tuy¸n t½nh (Linear).
I Vòng b¢o háa (Saturation).

ìn gi£n xem x²t ho¤t ëng cõa mët nMOS k¶nh c£m ùng l m ¤i di»n.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 16 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë ng­t

c Kang et al.
H¼nh: Ph¥n cüc ìn gi£n cõa nMOS k¶nh c£m ùng ð ch¸ ë ng­t

i»n th¸ cüc cûa nhä: 0 < VGS < VT 0


I H¤t d¨n a sè (lé trèng) bà ©y khäi b· m°t v· ph½a t§m ¸.
I ⇒ B· m°t t§m ¸ bà l m ngh±o.
I ⇒ Vi»c d¨n dáng giúa c¡c cüc nguçn v  cüc m¡ng l  khæng thº: ID ≈ 0.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 17 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh

c Kang et al.
H¼nh: Gi£n ç n«ng l÷ñng v  i»n ¡p ph¥n cüc cõa nMOS k¶nh c£m ùng

i»n ¡p cüc cûa ti¸p töc t«ng.


I Khi mùc th¸ n«ng b· m°t ¤t ΦS = −ΦF ⇒ T¤o lîp b· m°t £o ⇒ T¤o k¶nh
d¨n giúa S v  D.
I Cho ph²p dáng i»n giúa S v  D n¸u câ sü ch¶nh l»ch i»n ¡p giúa S v  D

VGS > VT 0 (VT 0 : i»n ¡p ng÷ïng)


H¤t d¨n thiºu sè (electron) ÷ñc hót v· ph½a b· m°t t¤o th nh k¶nh d¨n.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 18 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh (cont.)

B§t cù gi¡ trà i»n ¡p VGS n o nhä hìn mùc i»n ¡p ng÷ïng VT 0 khæng õ
t¤o lîp £o.
I Transistor MOSFET khæng thº d¨n dáng giúa c¡c cüc S v  cüc D.

Transistor MOSFET ch¿ câ thº d¨n dáng n¸u VGS > VT 0

Vi»c t«ng i»n ¡p VGS v÷ñt tr¶n mùc ng÷ïng hót c¡c h¤t d¨n thiºu sè v·
ph½a b· m°t t¤o k¶nh d¨n.

Vi»c ti¸p töc t«ng i»n ¡p VGS tr¶n mùc ng÷ïng s³ khæng £nh h÷ðng ¸n th¸
n«ng b· m°t v  ë rëng (s¥u) vòng ngh±o.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 19 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 (1)

Mùc i»n ¡p VGS c¦n thi¸t º lîp ti¸p xóc b· m°t bà l m ngh±o ho n to n v 
v÷ñt qua gi¡ trà n y câ thº t¤o lîp £o (t¤o k¶nh d¨n) ÷ñc gåi l  i»n ¡p
ng֕ng VT 0 .
C¡c th nh ph¦n vªt lþ cõa i»n ¡p ng÷ïng VT 0 :
I Sü ch¶nh l»ch cæng (work function) giúa cüc cûa v  k¶nh d¨n.
I Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa º thay êi th¸ n«ng b· m°t.
I Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa º t¤o vòng ngh±o i»n t½ch b· m°t.
I Th nh ph¦n i»n ¡p º t¤o ch¶nh l»ch i»n t½ch cè ành trong vòng cüc cûa
æ-x½t v  trong ti¸p gi¡o Si-SiO2
Ch¶nh l»ch cæng giúa cüc cûa v  k¶nh: ph£n ¡nh th¸ n«ng ành s®n cõa h»
thèng MOS. Phö thuëc v o vªt li»u cüc cûa:
I Cüc cûa b¬ng kim lo¤i: Φ
GC = ΦF (¸) − ΦF (kim lo¤i)
I Cüc cûa b¬ng polysilicon: Φ
GC = ΦF (¸) − ΦF (polysilicon)
I ¥y l  th nh ph¦n i»n ¡p ng÷ïng bò cho ph¦n i»n ¡p rìi tr¶n h» thèng
MOS.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 20 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 (2)

Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa c¦n ÷ñc thi¸t lªp º thi¸t lªp ÷ñc lîp £o.
I êi th¸ n«ng b· m°t mët mùc −2Φ
F
Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa c¦n º t¤o vòng ngh±o i»n t½ch: −QB /Cox .
I Mªt ë i»n t½ch vòng ngh±o t¤i b· m°t £o (Φ = −Φ ):
S F
QB 0 = − 2qNa Si | − 2ΦF |.
p

I Mªt ë i»n t½ch vòng ngh±o câ kºp ¸n i»n th¸ t§m ¸ kh¡c mùc tham chi¸u
cõa i»n th¸ cüc nguçn: QB = − 2qNa Si | − 2ΦF + VSB |
I Cox : dung kh¡ng cüc cûa æ-x½t tr¶n mët ìn và di»n t½ch Cox = ox /tox
Th nh ph¦n i»n ¡p º gi£m i»n t½ch cè ành tr¶n æ-x½t cüc cûa v  trong
ti¸p gi¡p Si-SiO2 : −Qox /Cox
I Luæn tçn t¤i mët l÷ñng i»n t½ch cè ành d÷ìng Qox t¤i ti¸p gi¡p Si-SiO2 (do
sü pha t¤p, ho°c do sü khæng ho n h£o cõa l÷îi tinh thº t¤i vòng ti¸p xóc)

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 21 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 (3)
i»n ¡p ng÷ïng khi khæng kº ¸n hi»u ùng th¥n:
QB 0 Qox
VT 0 = ΦGC − 2ΦF − −
Cox Cox
i»n ¡p ng÷ïng khi kº ¸n hi»u ùng th¥n:
QB Qox
VT = ΦGC − 2ΦF − −
Cox Cox
D¤ng têng qu¡t:
QB Qox QB − QB 0
VT = ΦGC − 2ΦF − − −
Cox Cox Cox

VT = VT 0 + γ( | − 2ΦF + VSB | − | − 2ΦF |)
p p
(2.1)


γ= 2qNa Si : h» sè hi»u ùng th¥n
Cox
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 22 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 (4)

Cæng thùc (2.1) trong slide 12 câ thº dòng vîi c£ nMOS v  pMOS vîi mët
sè chó þ:
I Mët sè th nh ph¦n v  h» sè câ d§u thay êi khi ¡p döng cho pMOS.

¤i l÷ñng nMOS pMOS


ΦF (¸) FFp < 0 FFp > 0
QB 0 v  QB <0 >0
γ >0 <0
VSB >0 <0
VT >0 <0

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 23 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 - Chó þ
Trong thüc t¸, do sü khæng ch­c ch­n v  t½nh thay êi cõa nçng ë pha t¤p,
ë d y lîp SiO2 , v  i»n t½ch ti¸p xóc æ-x½t, cæng thùc (2.1) trong slide 12
khæng cho gi¡ trà i»n ¡p ng÷ïng ch½nh x¡c.
Gi¡ trà danh ành v  kho£ng gi¡ trà thèng k¶ cõa i»n ¡p ng÷ïng cõa b§t cù
qu¡ tr¼nh cæng ngh» MOS n o công th÷íng ÷ñc x¡c ành b¬ng c¡ch o ¤c
trüc ti¸p.
Trong h¦u h¸t c¡c qu¡ tr¼nh s£n xu§t MOS, i»n ¡p ng÷ïng câ thº ÷ñc i·u
ch¿nh b¬ng c¡ch c§y lo¤i ion t¤p ch§t câ lüa chån v o vòng k¶nh cõa
transistor.
I nMOS: gia t«ng sü pha t¤p lo¤i p ⇒ t«ng i»n ¡p ng÷ïng; gia t«ng sü pha t¤p

lo¤i n ⇒ gi£m i»n ¡p ng÷ïng.


Câ thº bi¸n nMOS k¶nh c£m ùng th nh nMOS k¶nh °t s®n (tçn t¤i k¶nh d¨n
F

ngay khi VGS = 0)


F Ngo¤i trø câ i»n ¡p ng÷ïng ¥m, nMOS k¶nh °t s®n công câ c¡c °c t½nh

ho¤t ëng gièng nMOS k¶nh c£m ùng.


I Mùc i»n ¡p ng÷ïng thay êi khi câ sü gia t«ng nçng ë pha t¤p: qNi /Cox
F N : nçng ë pha t¤p ÷ñc gia t«ng; gi£ sû V
i SB = 0 v  bä qua sü thay êi cõa
ΦF do sü c§y gh²p ion t¤p ch§t.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 24 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 - Chó þ (cont.)

c Kang
H¼nh: Sü thay êi cõa i»n ¡p ng÷ïng do sü thay êi cõa i»n ¡p ph¥n cüc ¸
et al.

Khi câ sü thay êi i»n ¡p ph¥n cüc t§m ¸, i»n ¡p ng÷ïng công thay êi
¡ng kº.
⇒ ƒnh h÷ðng cõa ph¥n cüc t§m ¸ l  khæng thº tr¡nh khäi, khæng thº bä
qua ⇒ C¦n ph£i câ bi»n ph¡p th½ch hñp º gi£i quy¸t ho°c bò nâ khi thi¸t k¸
m¤ch.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 25 / 76
C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh
VGS > VT 0
I T¤o lîp £o b· m°t ⇒ T¤o k¶nh d¨n.
I VDS = 0 ⇒ IDS = ID = 0
I VDS > 0 v  cán nhä ⇒ ID ∝ VDS
F K¶nh d¨n ho¤t ëng gièng mët i»n trð ÷ñc i·u khiºn bði i»n ¡p
F VDS ↑ ⇒ lîp i»n t½ch £o v  ë rëng k¶nh t¤i cüc D b­t ¦u gi£m.

c
H¼nh: Minh håa ph¥n cüc trong ch¸ ë l m vi»c tuy¸n t½nh cõa nMOS k¶nh c£m ùng
Kang et al.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 26 / 76


C§u tróc v  nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë b¢o háa
Khi VDS ↑−→ VDSAT ⇒ i»n t½ch £o t¤i cüc D gi£m ¸n 0: iºm ng­t
(pinch-off).
VDS ↑> VDSAT :
I Vòng b· m°t ngh±o t¤o ra ð ph½a cüc D; Vòng ngh±o mð rëng v· ph½a cüc S
khi VDS ti¸p töc t«ng.
I Chi·u d i hi»u döng k¶nh ↓; i»n ¡p iºm cuèi k¶nh (iºm ng­t) giú gi¡ trà
khæng êi b¬ng VDSAT ; ID khæng phö thuëc v o VDS
I ID khæng phö thuëc v o VDS
I Vòng bà ng­t (iºm pinch-off → D) chi¸m h¦u h¸t mùc i»n ¡p rìi
VDS − VDSAT ⇒ Mët i»n tr÷íng m¤nh h¼nh th nh giúa cuèi k¶nh d¨n v  bi¶n
cõa cüc B.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 27 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - Möc ½ch

Möc ½ch:

ìn gi£n hâa vi»c ph¥n t½ch t¼m ra cæng thùc g¦n óng cõa mèi quan h»
dáng i»n - i»n ¡p.

Ph÷ìng ph¡p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n (gradual channel approximation -
GCA) cho ph²p ÷a c¡c b i to n ph¥n t½ch trong khæng gian nhi·u chi·u v·
khæng gian mët chi·u.

Chó þ:

Ph÷ìng ph¡p x§p x¿ çng thíi câ nhúng h¤n ch¸.

⇒ Vîi nhúng hi»u ch¿nh hñp lþ câ thº thu ÷ñc ë ch½nh x¡c mong muèn.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 28 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - Quy ÷îc

c
H¼nh: Mæ h¼nh ph¥n cüc trong ch¸ ë l m vi»c tuy¸n t½nh cõa nMOS k¶nh c£m ùng
Kang et al.

VB = VS = 0
VGS v  VDS l  c¡c tham sè i·u khiºn dáng ID
I Gi£ thi¸t VGS > VT 0 º t¤o k¶nh d¨n l  lîp £o giúa S v  D.
I Gi£ thi¸t VT 0 khæng êi dåc theo k¶nh d¨n (ìn gi£n hâa thüc t¸).
X¥y düng mët h» tåa ë Oxy nh÷ h¼nh v³.
I i»n ¡p tr¶n k¶nh d¨n t¤i iºm câ tung ë y : Vc (y ).
I Th nh ph¦n i»n tr÷íng Ey trëi hìn Ex ⇒ Dáng trong k¶nh ch¿ ch£y theo
ph÷ìng tröc y.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 29 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - i·u ki»n bi¶n
i·u ki»n bi¶n cho i»n ¡p k¶nh Vc : Vc (y = 0) = VS = 0; Vc (y = L) = VDS
To n bë vòng k¶nh giúa S v  D bà £o: VGS ≥ VT 0 ;
VGD = VGS − VDS ≥ VT 0

c Kang et al.
H¼nh: Mæ h¼nh h¼nh håc cõa k¶nh d¨n

Têng l÷ñng i»n t½ch dàch chuyºn l¤i lîp £o b· m°t:
QI (y ) = −Cox [VGS − Vc (y ) − VT 0 ]
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 30 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID (1)

Sü t«ng i»n trð dR cõa mët o¤n k¶nh


d¨n dy :

dy
dR = −
W µn QI (y )

µn : ë linh ëng h¤t d¨n (electron) lîp b· m°t £o.


I µn phö thuëc nçng ë pha t¤p t¤i vòng k¶nh d¨n.
I µn th÷íng b¬ng 1/2 ë linh ëng electron trong t§m ¸.

Sû döng ành luªt Ohm cho o¤n dy theo ph÷ìng tröc y , i»n ¡p rìi tr¶n o¤n dy :

ID
dVc = ID dR = − dy
W µn QI (y )

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 31 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID (2)
Z L Z VDS
⇔ ID dy = −W µn QI (y )dVc
0 0
Z VDS
⇔ ID L = W µn Cox (VGS − Vc − VT 0 )dVc (gi£ sû ch¿ câ Vc l  bi¸n)
0
µn Cox W 2 ]
⇔ ID = [2(VGS − VT 0 )VDS − VDS (2.2)
2 L
k0 W 2 ] (k 0 = µ C )
⇔ ID = [2(VGS − VT 0 )VDS − VDS n ox
2 L
k 2 ] (k = k 0 W )
⇔ ID = [2(VGS − VT 0 )VDS − VDS
2 L

¥y l  cæng thùc ìn gi£n biºu di¹n ID l  h m bªc hai cõa c¡c i»n ¡p ph¥n
cüc VGS v  VDS
¥y l  d¤ng thùc ìn gi£n nh§t biºu di¹n mèi quan h» giúa dáng v  ¡p cõa
transistor MOSFET.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS 0 ver. 16a 32 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID : V½ dö minh håa
V½ dö
X²t mët nMOS câ c¡c tham sè: µn = 600cm2 /V .s, Cox = 7 × 10−8 F /cm2 ,
W = 20µm, L = 2µm, v  VT 0 = 1.0V . Kh£o s¡t v  v³ °c tuy¸n mèi quan h»
giúa dáng cüc m¡ng v  c¡c i»n ¡p ph¥n cüc.

k = µn Cox WL = 0.42mA/V 2
⇒ ID = 0.21[2(VGS − 1.0)VDS − VDS2 ]
°t VGS c¡c gi¡ trà kh¡c nhau v³
ID = f (VDS )

ID = f (VDS ) ¤t cüc ¤i t¤i VDS = VGS − VT 0 ; V÷ñt qua iºm cüc ai câ
d¨n n¤p ¥m: khæng câ trong c¡c transistor thüc t¸.
I Cæng thùc ¢ ÷ñc x¥y düng vîi i·u ki»n V
GS ≥ VT 0 v 
VGS = VGS − VDS ≥ VT 0
I ⇒ Cæng thùc ch¿ óng khi transistor l m vi»c trong ch¸ ë tuy¸n t½nh (vòng

tuy¸n t½nh)
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 33 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID : Hi»u ch¿nh trong vòng l m vi»c b¢o háa
Vòng l m vi»c b¢o háa: VDS ≥ VDSAT = VGS − VT 0
Ð vòng l m vi»c b¢o háa, o l÷íng cho th§y r¬ng ID khæng phö thuëc nhi·u
v o VDS m  t÷ìng èi ên ành xung quanh gi¡ trà ¿nh ¤t ÷ñc khi
VDS = VDSAT
µn Cox W
ID (sat ) = [2(VGS − VT 0 )(VGS − VT 0 ) − (VGS − VT 0 )2 ]
2 L
µn Cox W
= (VGS − VT 0 )2
2 L

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 34 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Hi»u ch¿nh do thay êi ë d i k¶nh d¨n (1)
i»n t½ch lîp £o QI : têng i»n t½ch electron chuyºn ëng tr¶n b· m°t.
I Q (y = 0) = −Cox (V
I GS − VT 0 ); QI (y = L) = −Cox (VGS − VT 0 − VDS )
T¤i iºm bi¶n cõa tr¤ng th¡i b¢o háa (tr¤ng th¡i b¢o háa b­t ¦u):
I V
DS = VDSAT = VGS − VT 0
I Q ( y = L) ≈ 0
I
Khi VDS > VDSAT , ë d i k¶nh d¨n hi»u döng L0 = L − ∆L
I ∆L: ë d i vòng k¶nh d¨n bà ngh±o giúa iºm ng­t v  cüc D.

I Q (y ) = 0 khi L0 < y < L


I
I V (y = L0 ) = V
c DSAT

c Kang et al.
H¼nh: Minh håa sü thay êi ë d i k¶nh d¨n

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 35 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Hi»u ch¿nh do thay êi ë d i k¶nh d¨n (2)

Electron chuyºn ëng tø cüc S ¸n D: i qua vòng k¶nh d¨n l  lîp £o vîi
chi·u d i L0 , sau â xuy¶n v o vòng ngh±o (vòng tø iºm ng­t ¸n bi¶n cüc
D).
Ph¦n lîp £o ÷ñc thay th¸ vîi k¶nh d¨n ÷ñc l m ng­n v  i»n ¡p cuèi
k¶nh l  VDSAT
I Trong vòng n y: I µn Cox W
D (sat ) = 2 L0 (VGS − VT 0 )
2

F Do L0 < L ⇒ ID (sat ) t½nh ð ¥y câ gi¡ trà lîn hìn gi¡ trà khi khæng x²t ¸n sü
thay êi k¶nh d¨n.
F Khi VDS ↑ → L0 ↓ ⇒ ID (sat ) ↑ khi VDS ↑
 
µn Cox W (V − V )2
I ID (sat ) = 1
1− ∆L 2 L GS T0
L
F Th nh ph¦n ¦u ti¶n ¤i di»n cho hi»u ùng thay êi ë d i k¶nh d¨n

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 36 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Hi»u ch¿nh do thay êi ë d i k¶nh d¨n (3)

Bi¸t r¬ng ∆L ∝ VDS − VDSAT
Sû döng x§p x¿: 1 − ∆LL ≈ 1 − λVDS
I λ l  h» sè thüc nghi»m, ÷ñc gåi l  h» sè i·u ch¿nh ë d i k¶nh d¨n (channel

length modulation coefficient)


Gi£ sû λVDS << 1
µn Cox W
ID (sat ) = (VGS − VT 0 )2 (1 + λVDS ) (2.3)
2 L

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 37 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Hi»u ch¿nh do thay êi ë d i k¶nh d¨n (4)

Cæng thùc (2.3) mæ t£ mèi quan h» tuy¸n t½nh cõa dáng b¢o háa v  i»n ¡p
VDS
M°c dò (2.3) khæng ph£n ¡nh ch½nh x¡c mèi quan h» vªt lþ giúa sü gi£m ë
d i k¶nh d¨n ∆L v  ph¥n cüc cüc D nh÷ng õ ë tin cªy dòng trong c¡c t½nh
to¡n ¸n bªc 1.

H» sè i·u ch¿nh ë d i k¶nh d¨n λ quy¸t ành ë dèc °c tuy¸n dáng-¡p ð
vòng b¢o háa.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 38 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Hi»u ch¿nh do £nh h÷ðng ph¥n cüc t§m ¸
Thüc t¸ VSB > 0 ⇒ Ph£i xem x²t £nh h÷ðng cõa i»n ¡p ph¥n cüc t§m ¸.
Khi kº ¸n £nh h÷ðng cõa i»n ¡p ph¥n cüc t§m ¸, i»n ¡p ng÷ïng
VT = VT 0 + γ( |2ΦF | + VSB − |2ΦF |)
p p

⇒ Dáng ID ð vòng l m vi»c tuy¸n t½nh, (2.2) câ thº vi¸t l :
µn Cox W 2 ]
ID (vòng tuy¸n t½nh) = ID (lin) = [2(VGS − VT )VDS − VDS (2.4)
2 L
V  dáng ID ð vòng l m vi»c b¢o háa, (2.3) câ thº vi¸t l :

µn Cox W
ID (vòng b¢o háa) = ID (sat ) = (VGS − VT )2 (1 + λVDS ) (2.5)
2 L
⇒ Chóng ta ¢ x¥y düng ÷ñc ph÷ìng tr¼nh °c tr÷ng bªc mët cõa dáng cüc D
nh÷ l  h m phi tuy¸n cõa c¡c i»n ¡p ph¥n cüc:

ID = f (VGS , VDS , VBS )


Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 39 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Têng k¸t c¡c cæng thùc

nMOS: pMOS:
Ch¸ ë ng­t: khi VGS < VT : ID = 0 Ch¸ ë ng­t: khi VGS > VT : ID = 0
Ch¸ ë tuy¸n t½nh: khi VGS ≥ VT v  Ch¸ ë tuy¸n t½nh: khi VGS ≤ VT v 
VDS < VGS − VT : ID (lin) = VDS > VGS − VT : ID (lin) =
µn Cox W 2 µp Cox W [2(V − V )V − V 2 ]
2 L [2(VGS − VT )VDS − VDS ] 2 L GS T DS DS
Ch¸ ë b¢o háa: khi VGS ≥ VT v  Ch¸ ë b¢o háa: khi VGS ≤ VT v 
VDS ≥ VGS − VT : ID (sat ) = VDS ≤ VGS − VT : ID (sat ) =
µn Cox W 2 µp Cox W 2
2 L (VGS − VT ) (1 + λVDS ) 2 L (VGS − VT ) (1 + λVDS )
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 40 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - Têng quan chung

º t«ng t½nh ch½nh x¡c cõa c¡c cæng thùc x¥y düng düa tr¶n x§p x¿ th¼ c¡c
tham sè trong cæng thùc ph£i ÷ñc o l÷íng b¬ng thüc nghi»m mët c¡ch
c©n thªn.
I i»n ¡p ng÷ïng vîi ph¥n cüc ¸ b¬ng khæng VT 0
I H» sè hi»u ùng th¥n ¸ γ
I H» sè thay êi ë d i k¶nh d¨n λ
I C¡c tham sè hé d¨n kn = µn Cox WL , kp = µp Cox WL

ìn gi£n xem x²t vi»c o l÷íng thüc nghi»m vîi nMOS k¶nh c£m ùng.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 41 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - kn , VT 0 v  γ

H¼nh: Thi¸t lªp o l÷íng c¡c tham sè kn , VT 0 v  γ


c Kang et al.

VSB = const ; VDS = VGS


I Dáng ID ÷ñc o l÷íng vîi c¡c gi¡ trà kh¡c nhau cõa VGS
I Do VDS > VGS − VT ⇒ Transistor luæn ð ch¸ ë b¢o háa
Bä qua hi»u ùng thay êi ë d i k¶nh d¨n

kn kn
r
ID (sat ) = (VGS − VT 0 )2 ⇒ ID = (VGS − VT 0 )
p
2 2
V³ ID (sat ) c¡c gi¡ trà o ¤c ⇒ X¡c ành ÷ñc kn , VT 0 , v  γ
p

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 42 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - kn , VT 0 v  γ (cont.)


Ngo¤i suy c¡c iºm gi¡ trà o, iºm c­t tröc ho nh cho bi¸t gi¡ trà i»n ¡p
ng÷ïng t÷ìng ùng vîi gi¡ trà ph¥n cüc t§m ¸ VSB
I N¸u V
SB = 0 ⇒ VT 0
I Gi¡ trà ngo¤i suy th÷íng khæng tròng vîi gi¡
q trà o l÷íng khi s£n xu§t.
ë dèc cõa ÷íng ngo¤i suy t÷ìng ùng vîi kn
2
X²t hai iºm c­t tröc ho nh cõa ÷íng ngo¤i suy t÷ìng ùng vîi VSB = 0 v 
VSB 6= 0. γ ÷ñc x¡c ành bði cæng thùc:
VT − VT 0
γ=p
|2ΦF | + VSB − |2ΦF |
p

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 43 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - λ

c Kang et al.
H¼nh: Thi¸t lªp o l÷íng tham sè λ

VGS = VT 0 + 1
VDS ÷ñc thi¸t lªp õ lîn (VDS > VGS − VT 0 )
I ⇒ Transistor l m vi»c ð ch¸ ë b¢o háa.
o dáng ID (sat ) vîi hai gi¡ trà VDS1 v  VDS2 .

ID (sat ) = k2n (VGS − VT 0 )2 (1 + λVDS ) = k2n (1 + λVDS ) (doVGS = VT 0 + 1)


I ) 1+λV
⇒ IDD ((sat
2
sat )
= 1+λVDS
DS
2

1 1

ë dèc cõa ÷íng cong l  λkn /2


Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 44 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - V½ dö minh håa

V½ dö
Dú li»u o l÷íng cõa mët transistor MOSFET ÷ñc cho trong b£ng. X¡c ành lo¤i
transistor, t½nh c¡c tham sè kn , VT 0 , v  γ . Gi£ sû ΦF = −0.3V

VGS [V] VDS [V] VSB [V] ID [µA]


3 3 0 97
4 4 0 235
5 5 0 433
3 3 3 59
4 4 3 173
5 5 3 347

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 45 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - V½ dö minh håa (cont.)

Transistor d¨n dáng (ID > 0) khi VGS > 0 v  VDS > 0 ⇒ Transistor l 
nMOS.
Gi£ sû nMOS l  lo¤i k¶nh c£m ùng ⇒ Transistor ho¤t ëng ð ch¸ ë b¢o háa
khi VGS = VDS .

ID = k2n (VGS − VT )
q
I Bä qua hi»u ùng do sü thay êi ë d i k¶nh d¨n ⇒

I L§y b§t cù hai c°p gi¡ trà (VGS1 , ID1 ) v  (VGS2 , ID2 )
√ √
kn ID − ID2 433µA − 97µA
r p p
= 1
= = 5.48 × 10−3 A1/2 /V
2 VGS1 − VGS2 5V − 3V
⇒ kn = 60 × 10−6 A/V = 60µA/V 2

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 46 / 76


°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - V½ dö minh håa (cont.)


Ngo¤i suy ÷íng cõa ID theo VGS , giao vîi tröc ho nh (khi VSB = 0) cho
gi¡ trà VT 0 :
2ID
r
VT 0 = VGS − = 1.2V
kn
Mët c¡ch t÷ìng tü, i»n ¡p ng÷ïng ùng vîi VSB 6= 0, v½ dö VSB = 3V :
s
2ID 2 × 173µA
r
VT = VGS − = 4V − = 1.6V
kn 60µA/V 2


VT − VT 0 1.6 − 1.2
γ=p =√ √ = 0.36V 1/2
|2ΦF | + VSB − |2ΦF | 0.6 + 3 − 0.6
p

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 47 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
Têng quan
Vi»c thi¸t k¸ c¡c ch½p câ mªt ë cao trong cæng ngh» CMOS VLSI:
I Thu nhä k½ch th÷îc thi¸t bà xuèng mùc th§p nh§t câ thº (scaling).
I ⇒ °c t½nh ho¤t ëng cõa thi¸t bà s³ thay êi.
Chi¸n l÷ñc thay êi k½ch th÷îc thi¸t bà:
I full scaling (also called constant-field scaling)
I constant-voltage scaling
Vi»c thu nhä th÷íng ÷ñc thüc hi»n b¬ng c¡ch gi£m k½ch th÷îc tr¶n måi
chi·u thäa m¢n sü cho ph²p cõa cæng ngh» s£n xu§t trong khi cè g­ng b£o
to n c¡c t l» h¼nh håc.
I Phö thuëc v o k½ch th÷îc °c tr÷ng (ë d i k¶nh - feature length)
H» sè t l» thu nhä S > 1 (c¡c k½ch th÷îc mîi thu ÷ñc b¬ng c¡c chia cho
h» sè t l» n y)

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 48 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
Full Scaling
Full scaling - Constant-Field scaling
Vi»c thu nhä c¡c k½ch th÷îc theo t l» S nh÷ng £m b£o b£o to n ë lîn bi¶n ë
cõa i»n tr÷íng b¶n trong thi¸t bà.

T§t c£ c¡c th¸ n«ng công ph£i gi£m nhä vîi còng t l» S
I ⇒ ƒnh h÷ðng ¸n i»n ¡p ng÷ïng VT 0
I ⇒ Ph÷ìng tr¼nh Poisson t«ng vîi h» sè S

Tr֔c Sau Tr֔c Sau


L L = L/S
0
W W = W /S
0

tox tox = tox /S


0
xj xj0 = xj /S
VDD VDD
0
= VDD /S VT 0 VT0 0 = VT 0 /S
Na Na = SNa
0
Nd Nd0 = SNd

xj : ë s¥u lîp ti¸p xóc (junction depth)


Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 49 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
Full Scaling - C¡c £nh h÷ðng
Gi£ thi¸t ë linh ëng h¤t d¨n tr¶n b· m°t µn khæng £nh h÷ðng bði sü t«ng
t l» cõa nçng ë pha t¤p.

Tr֔c Sau Tr֔c Sau


Cox Cox = SCox
0
W /L Khæng êi
kn kn0 = Skn ID (lin) ID0 (lin) = ID (lin) /S
P = ID VDS P 0 = P /S 2 ID (sat ) ID0 (sat ) = ID (sat ) /S
Cg = WLCox Cg0 = Cg /S P /A Khæng êi

Cæng su§t ti¶u t¡n cõa transistor khi thu nhä ÷ñc gi£m bði t l» S .
I ¥y l  mët trong c¡c °c t½nh quan trång cõa vi»c thu nhä k½ch th÷îc ¦y õ.
I Chó þ: Mªt ë cæng su§t ti¶u t¡n tr¶n mët ìn và di»n t½ch khæng êi
Cg = WLCox dung kh¡ng æ-xit cüc cûa
I Thíi gian phâng n¤p tö ÷ñc c£i thi»n ¡ng kº.
Vi»c thu nhä ¦y õ (full scaling) cán l m gi£m c¡c tö v  i»n trð kþ sinh.
I Ch§t l÷ñng ho¤t ëng chung cõa thi¸t bà ÷ñc c£i thi»n.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 50 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
Constant-Voltage Scaling
Vi»c gi£m nhä c¡c i»n ¡p câ thº khæng thüc t¸ trong nhi·u ùng döng trong
â m¤ch giao ti¸p câ y¶u c¦u mët mùc i»n ¡p chu©n.
I Vi»c thu nhä k½ch th÷îc vîi c¡c i»n th¸ khæng êi th÷íng ÷ñc sû döng
nhi·u hìn.

Constant-Voltage Scaling
Vi»c thu nhä b¬ng c¡ch gi£m t§t c£ c¡c k½ch th÷îc vîi h» sè t l» S trong khi
i»n ¡p nguçn cung c§p v  c¡c i»n ¡p c¡c cüc khæng êi.

Mªt ë pha t¤p ph£i t«ng S 2 º £m b£o b£o to n quan h» i»n tr÷íng-i»n
t½ch.

¤i l÷ñng Tr÷îc Sau


C¡c k½ch th÷îc W , L, tox , xj Gi£m bði h» sè S
C¡c i»n ¡p VDD , VT Giú khæng êi
Nçng ë pha t¤p Na , Nd T«ng bði h» sè S 2

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 51 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
Constant-Voltage Scaling - C¡c £nh h÷ðng
C¡c °c t½nh cõa thi¸t bà khi thüc hi»n vi»c thu nhä k½ch th÷îc m  v¨n giú
c¡c i»n ¡p khæng êi thay êi r§t kh¡c vîi tr÷íng hñp thu nhä ¢ bi¸t.

¤i l÷ñng Tr÷îc Sau


Dung kh¡ng lîp æ-xit Cox Cox = SCox
0

Tham sè d¨n n¤p kn kn0 = Skn


Dáng cüc m¡ng ID (lin) ID0 (lin) = SID (lin)
Dáng cüc m¡ng b¢o háa ID (sat ) ID0 (sat ) = SID (sat )
Cæng su§t ti¶u t¡n P P 0 = SP
Mªt ë cæng su§t P /A S 3 P /A

Sü gia t«ng mªt ë dáng cüc m¡ng, mªt ë cæng su§t ti¶u t¡n vîi h» sè S 3
d¨n ¸n mët v§n · nghi¶m trång vîi t½nh tin cªy cõa thi¸t bà.
I Sü di tró i»n tû, suy gi£m dáng h¤t, ¡nh thõng lîp æ-xit, sü qu¡ ¡p.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 52 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
Sü thay êi k½ch th÷îc khæng to n di»n

Vi»c c¡c k½ch th÷îc bà thay êi çng lo¤t (systematically) ho°c b¬ng
full-scaling ho°c b¬ng voltage-constant scaling ⇒ Nhi·u giîi h¤n vªt lþ trð
n¶n khæng thº bä qua
I ⇒ H¤n ch¸ t½nh kh£ thi cõa vi»c thu nhä k½ch th÷îc ð mët sè chi·u cõa thi¸t

Vi»c thu nhä k½ch th÷îc câ thº ch¿ ÷ñc thüc hi»n tr¶n mët sè chi·u nh§t
ành cõa thi¸t bà.
T½nh óng ­n cõa mæ h¼nh x§p x¿ k¶nh (GCA)?
I C¦n hi»u ch¿nh mèi quan h» giú dáng i»n - i»n ¡p ¢ x¥y düng

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 53 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n ng­n

Mët transistor MOS k¶nh d¨n ng­n (short-channel)


I l  mët thi¸t bà m  ë d i k¶nh d¨n câ thº so s¡nh ÷ñc vîi ë d y vòng ngh±o
cõa ti¸p gi¡p cüc S v  cüc D. Ho°c
I ë d i k¶nh d¨n hi»u döng Leff x§p x¿ b¬ng ë d y ti¸p xóc cüc S v  cüc D, xj
Vîi k¶nh d¨n ng­n, câ hai hi»n t÷ñng vªt lþ ph¡t sinh:
I Câ sü h¤n ch¸ vîi c¡c °c t½nh træi cõa electron trong k¶nh d¨n.
I Câ sü thay êi cõa i»n ¡p ng÷ïng.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 54 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n ng­n - Sü h¤n ch¸ °c t½nh træi cõa electron
Th nh ph¦n i»n tr÷íng Ey t«ng.
I ⇒ Tèc ë træi v cõa electron → b¢o háa.
d
I ⇒ ƒnh h÷ðng r§t lîn ¸n °c tuy¸n V-A cõa transistor.

Gi£ sû vªn tèc h¤t d¨n R Lefftrong k¶nh ¤t gi¡ trà giîi h¤n:
I I
D (sat ) = Wvd (sat ) 0 qn(x )dx = Wvd (sat ) |QI |
I L
eff ↓; i»n ¡p cuèi k¶nh d¨n b¬ng VDSAT
I ⇒ I
D (sat ) = Wvd (sat ) Cox VDSAT
F Vi»c vªn tèc h¤t d¨n b¢o háa l m gi£m ID (sat ) so vîi gi¡ trà t½nh to¡n cõa mæ
h¼nh k¶nh d¨n d i.
F Dáng cüc m¡ng b¢o háa khæng cán l  h m bªc 2 cõa VGS ; Khæng phö thuëc
v o ë d i k¶nh d¨n.
Mët transistor k¶nh d¨n ng­n ÷ñc cho l  rìi v o ch¸ ë b¢o háa n¸u vªn
tèc h¤t d¨n trong k¶nh ¤t ¸n gi¡ trà kho£ng 90% vªn tèc giîi h¤n.
Vîi k¶nh d¨n ng­n, £nh h÷ðng cõa th nh ph¦n i»n tr÷íng Ex l¶n vªn tèc
h¤t d¨n trong k¶nh khæng thº bä qua.
I Ex £nh h÷ðng ¸n sü ph¥n t¡n h¤t d¨n ⇒ ë linh ëng b· m°t gi£m i so vîi

ë linh ëng trong t§m ¸.


I µn (eff ) = 1+Θ
µn0 µn0
Ex = 1+ Θox (V

=
µn0
1+η(VGS −VT )
tox Si GS −Vc (y ))
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 55 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n ng­n - Sü thay êi i»n ¡p ng÷ïng
Vîi k¶nh d¨n ng­n, c¡c vòng cüc S v  D pha t¤p n+ t¤o ra mët l÷ñng lîn
i»n t½ch vòng ngh±o ⇒ c¡c vòng ngh±o do ti¸p gi¡p P-N t¤i c¡c cüc S v  D
khæng thº bä qua.
I Biºu thùc VT ¢ t½nh vîi mæ h¼nh k¶nh d¨n d i ¢ ¡nh gi¡ mët c¡ch th¡i qu¡
i»n t½ch vòng ngh±o do t¡c ëng cõa i»n ¡p cüc cûa.
I VT ¢ t½nh vîi mæ h¼nh k¶nh d¨n d i lîn hìn gi¡ trà i»n ¡p ng÷ïng cõa thi¸t
bà câ k¶nh d¨n ng­n.

(a) L÷ñc ç vòng k¶nh (b) Vòng cüc m¡ng

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT)


c Kang
H¼nh:Transistor CMOS
et al. ver. 16a 56 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n ng­n - Sü thay êi i»n ¡p ng÷ïng (cont.)

V¼ i»n t½ch vòng ngh±o tr¶n th¥n ¸ gi£m ⇒ i»n ¡p ng÷ïng ph£i ÷ñc
thay êi º biºu di¹n sü suy gi£m n y.
I V
T 0(k¶nh d¨n ng­n) = VT 0 − ∆VT 0
F VT 0 : i»n ¡p ng÷ïng vîi t§m ¸ nèi vîi i»n ¡p b¬ng 0, t½nh theo mæ h¼nh k¶nh
d¨n d i
F ∆VT 0 : ë suy gi£m i»n ¡p ng÷ïng do hi»u ùng k¶nh d¨n ng­n.

Sü suy gi£m biºu di¹n sü kh¡c bi»t v· i»n t½ch vòng ngh±o h¼nh chú nhªt v 
h¼nh thang.
i»n t½ch vòng ngh±o tr¶n
p th¥n ¸ (trong vòng h¼nh thang):
∆LS +∆LD
QB 0 = −(1 − 2L ) 2q Si Na |2ΦF |
I ∆LS v  ∆LD : ë mð rëng vòng ngh±o cüc S v  D theo ph÷ìng ngang.
I ∆VT 0 = ∆CQoxB 0
I ⇒ ∆LS v  ∆LD =?

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 57 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n ng­n - Sü thay êi i»n ¡p ng÷ïng (cont.)
xdS , xdD : ë d y c¡c vòng ngh±o ti¸p gi¡p
P-N cüc S v  D.
C¡c vòng bi¶n l  c¡c cung 1/4 ÷íng trán
vîi b¡n k½nh b¬ng ë d y vòng ti¸p gi¡p xj
xdm : chi·u d y (theo ph÷ìng th¯ng ùng)
cõa vòng ngh±o tr¶n ¸
2Si Φ ; x = 2Si (Φ + V ); Φ = kT ln Nd Na
q q
⇒ xdS = qNa 0 dD qNa 0 DS 0 q ni 2

Φ0 : i»n ¡p built-in cõa ti¸p gi¡p


(xj + xdD )2 = xdm 2 + (xj + ∆LD )2 ⇒ ∆L2 + 2xj ∆LD + x 2 − x 2 − 2xj xdD = 0
D q dm dD 
2 2 2 2 x
q
⇒ ∆LD = −xj + xj − (xdm − xdD ) + 2xj xdD = xj ∼ dD
1 + xj − 1
q 
⇒ ∆LS ∼ = xj 1 + 2xxdSj
−1
x
q  q 
⇒ ∆VT 0 = C1ox 2q Si Na |2ΦF | 2Lj 1 + 2xxdS 2xdD − 1
p
j
− 1 + 1 + xj
xj
⇒ ∆VT 0 ∝ L : khæng thº bä qua trong k¶nh d¨n ng­n; N¸u L >> xj th¼
∆VBi¶n
T 0so¤n: 0 V«n Sü (PTIT)
→Ph¤m Transistor CMOS ver. 16a 58 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n hµp
Mët transistor câ k¶nh d¨n hµp n¸u b· rëng W cõa nâ câ thº so s¡nh ÷ñc
vîi b· d y cüc ¤i vòng ngh±o xdm .
Công gièng tr÷íng hñp ë d i k¶nh d¨n ng­n, tr÷íng hñp k¶nh d¨n hµp công
d¨n ¸n mët sè thay êi khæng thº bä qua.
I Sü thay êi i»n ¡p ng÷ïng (sü t«ng l¶n) l  mët hi»u ùng quan trång nh§t.

Lîp æ-x½t cüc cûa tr¶n vòng k¶nh câ


ë d y tox trong khi c¡c vòng l¥n
cªn ÷ñc bao phõ bði vòng æ-x½t
d y.
⇒ Câ mët vòng ngh±o mäng h¼nh
th nh ph½a d÷îi vòng æ-x½t d y.

⇒ i»n ¡p cüc cûa ph£i m§t mët ph¦n º bò ph¦n t÷ìng ùng vîi i»n t½ch
lîp ngh±o cõa vòng n y º câ thº h¼nh th nh ÷ñc k¶nh d¨n.
I i»n t½ch cõa vòng ngh±o r¼a n y ÷ñc bä qua trong mæ h¼nh k¶nh d¨n d i.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 59 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c hi»u ùng vîi k¶nh d¨n hµp - Sü gia t«ng i»n ¡p ng÷ïng

VT 0(k¶nh d¨n hµp) = VT 0 + ∆VT 0


∆VT 0 = C1ox 2q Si Na |2ΦF | κW
xdm
p

I κ l  h» sè thüc nghi»m, phö thuëc v o h¼nh d¤ng cõa vòng ngh±o r¼a h¼nh
th nh.
I N¸u vòng ngh±o r¼a câ d¤ng 1/4 ÷íng trán th¼ κ = π2
I Cæng thùc n y câ thº ÷ñc thay êi cho c¡c thi¸t bà câ c¡c h¼nh d¤ng kh¡c
nhau công nh÷ c¡c qu¡ tr¼nh s£n xu§t kh¡c nhau (LOCOS - LOCal Oxidation
of Silicon, LOCOS r¢nh s¥u, MOS vîi vòng æ-x½t d y).
∆VT 0 ∝ xW
dm

I ⇒ ∆VT 0 câ gi¡ trà ¡ng kº n¸u W câ thº so s¡nh ÷ñc vîi xdm

Chó þ:
Mët thi¸t bà ÷ñc thu nhä k½ch th÷îc m  câ c£ chi·u d i k¶nh d¨n ng­n v 
b· rëng k¶nh d¨n hµp th¼ nhúng thay êi cõa i»n ¡p ng÷ïng do c¡c hi»u
ùng k¶nh d¨n ng­n v  k¶nh d¨n hµp câ thº tri»t ti¶u nhau.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 60 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c £nh h÷ðng kh¡c
Vîi c¡c thi¸t bà k½ch th÷îc nhä, c¡c °c t½nh cõa dáng h¤t ch£y trong k¶nh
d¨n giúa S v  D ÷ñc i·u khiºn bði v²c-tì i»n tr÷íng 2 chi·u (Ex , Ey )
I ⇒ N£y sinh mët sè h¤n ch¸ trong i·u ki»n l m vi»c cõa thi¸t bà công nh÷

giîi h¤n trong c¡c ùng döng thüc t¸ cõa thi¸t bà.
I ⇒ Vi»c x¡c ành v  °c t½nh hâa c¡c hi»u ùng do sü thu nhä k½ch th÷îc câ vai
trá h¸t sùc quan trång, °c bi»t cho c¡c thi¸t bà câ k½ch cï nhä hìn µm

C¡c hi»u ùng c¦n quan t¥m khi thüc hi»n vi»c thu nhä k½ch th÷îc:

Dáng d¨n ng÷ïng thù c§p (subthreshold current).

Sü ¥m xuy¶n (punch-through)

Sü ¡nh thõng lîp æ-xit.

Hi»n t÷ñng "nâng" dáng h¤t (sü gia t«ng ëng n«ng cõa dáng h¤t d¨n - hot
carrier)

Sü ph¡ hõy k¸t nèi do hi»n t÷ñng di tró electron, sü phâng t¾nh i»n, v  sü
qu¡ ùng su§t i»n (over-stress).
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 61 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c £nh h÷ðng kh¡c - Dáng d¨n ng÷ïng thù c§p

Ng÷ïng th¸ n«ng trong thi¸t bà k½ch th÷îc nhä ÷ñc i·u khiºn bði c£ VGS
v  VDS
N¸u VDS ↑ → ng÷ïng th¸ n«ng ↓ ⇒ Sü suy gi£m ng÷ïng do i»n th¸ cüc D.
I ⇒ T¤o ra dáng d¨n ngay c£ khi V
GS < VT 0 : Dáng d¨n ng÷ïng thù c§p.

ID (subthreshold ) ∼ qDn Wxc n0 e qkTΦr e kTq (aVGS +bVDS )


=
LB
F xc : ë d y cõa k¶nh d¨n ð i»n ¡p ng÷ïng thù c§p; Dn : h» sè khu¸ch t¡n
electron; LB : chi·u d i vòng ch­np; Φr : mùc th¸ n«ng tham chi¸u.
F Phö thuëc theo h m mô v o c£ i»n ¡p VGS v  VDS
Vi»c x¡c ành hi»n t÷ñng d¨n dáng ng÷ïng thù c§p r§t quan trång trong c¡c
ùng döng m¤ch m  ð â mët sü thay êi dáng nhä công câ thº g¥y £nh
h÷ðng ¸n ho¤t ëng cõa m¤ch.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 62 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c £nh h÷ðng kh¡c - Sü ¥m xuy¶n
Trong c¡c thi¸t bà k½ch th÷îc nhä, L ë d y vòng ngh±o cõa c¡c ti¸p xóc cüc
S v  D.
I N¸u c¡c i»n ¡p ph¥n cüc cüc D ↑ → Vòng ngh±o cüc D mð rëng v· ph½a cüc

S → Hai vòng ngh±o câ thº chçng l§n nhau ⇒ Sü ¥m xuy¶n


F i»n ¡p cüc cûa khæng cán t½nh i·u khiºn vîi dáng cüc m¡ng → Dáng cüc
m¡ng ↑ ët ngët.
Sü t«ng dáng ët ngët câ thº g¥y ra sü ph¡t häng v¾nh vi¹n thi¸t bà (l m
nâng ch£y cöc bë vªt li»u b¶n trong thi¸t bà)
⇒ C¦n ph£i ng«n ch°n hi»n t÷ñng n y trong c¡c thi¸t k¸.
I T«ng mùc ë pha t¤p cõa ¸ mët: ìn gi£n, khæng hi»u qu£.
I Sû döng c¡c ph÷ìng ph¡p c§y t¤p câ sü h¤n ch¸ khæng gian nh÷ pha t¤p
delta, halo, ho°c c§y tói.

c Michael Stockinger
H¼nh: C¡c ph÷ìng ph¡p pha t¤p ng«n ch°n sü ¥m xuy¶n

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 63 / 76


Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c £nh h÷ðng kh¡c - Sü ¡nh thõng lîn æ-x½t
ë d y lîp æ-x½t cüc cûa khi thu nhä vîi h» sè t l» S : tox S
I Bà h¤n ch¸ bði giîi h¤n vªt lþ (sü khâ kh«n trong cæng ngh» ch¸ t¤o)
Sü h¼nh th nh khæng çng nh§t cõa lîp æ-x½t r§t mäng t¤o th nh c¡c vòng
khuy¸t (pinhole).
I Câ thº g¥y ra sü ng­n m¤ch giúa cüc cûa v  ¸
ë mäng cõa lîp æ-x½t cüc cûa công bà giîi h¤n bði hi»n t÷ñng ¡nh thõng
bði i»n tr÷íng vuæng gâc (câ gi¡ trà õ lîn).
I ⇒ Häng thi¸t bà.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT)


(a) Pinhole (b) Gate Oxide Breakdown
Transistor CMOS ver. 16a 64 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v  £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c £nh h÷ðng kh¡c - Hi»n t÷ñng "nâng" dáng h¤t
Vi»c gi£m nhä c¡c k½ch th÷îc m  v¨n giú nguy¶n i»n ¡p, çng ngh¾a vîi
vi»c t«ng nçng ë pha t¤p → C¡c th nh ph¦n i»n tr÷íng Ex , Ey trong k¶nh
d¨n t«ng m¤nh.
I C¡c h¤t d¨n ¤t ÷ñc ëng n«ng õ lîn: hi»n t÷ñng "nâng" dáng h¤t.
Dáng h¤t "nâng" câ thº ch½ch v o lîp æ-x½t cüc cûa g¥y ra sü thay êi cè
ành ph¥n bè i»n t½ch t¤i ti¸p gi¡p æ-x½t cüc cûa.
I L m x§u i °c t½nh V-A cõa thi¸t bà.

Sü suy gi£m do dáng "nâng" d¹ x£y


ra vîi vi»c gi£m k½ch th÷îc thi¸t bà.
L  y¸u tè quan trång quy¸t ành
¸n mªt ë tèi a câ thº ¤t ÷ñc
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS
cõa c¡c ch½p VLSI. ver. 16a 65 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
Têng quan

Kh£o s¡t c¡c ¡p ùng trong ch¸ ë xoay chi·u cõa c¡c transistor MOS công
nh÷ c¡c m¤ch ùng döng sû döng transistor MOS
I B£n ch§t v  trà sè i»n dung cõa thi¸t bà c¦n ph£i ÷ñc x¡c ành.

i»n dung cõa ch½p sû döng c¡c transistor MOS l  mët h m phùc t¤p cõa
c¡c layout h¼nh håc v  c¡c qu¡ tr¼nh s£n xu§t.
C¡c i»n dung n y ph¥n t¡n.
I Vi»c t½nh to¡n mët c¡ch ch½nh x¡c i»n dung cõa transistor th÷íng y¶u c¦u
c¡c mæ h¼nh i»n t½ch - i»n ¡p phi tuy¸n 3 chi·u r§t phùc t¤p.
I ⇒ C¦n mët mæt h¼nh t½nh to¡n x§p x¿ ìn gi£n nh÷ng câ ë ch½nh x¡c ch§p
nhªn ÷ñc.
i»n dung cõa ch½p gçm:
I i»n dung cõa c¡c thi¸t bà (c¡c transistor).
I i»n dung do c¡c lîp k¸t nèi (interconnection).

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 66 / 76


i»n dung cõa Transistor MOSFET
Têng quan (cont.)
L = LM − 2L D
L: ë d i k¶nh d¨n hi»u
döng
LM : ë d i cüc cêng theo
m°t n¤ layout.
LD : ë d i vòng bao tròm
cüc cêng tr¶n cüc nguçn v 
cüc m¡ng.
I Kho£ng ∼ 0.1µm

I Gi£ thi¸t l  b¬ng nhau


(èi xùng)

W : ë rëng vòng khu¸ch t¡n cüc S v  L; Y : chi·u d i vòng khu¸ch t¡n cüc S
v  cüc D.
C£ hai cüc S v  D ÷ñc bao bði vòng khu¸ch t¡n p + gåi l  vòng c§y ch°n
k¶nh
I Ng«n ch°n vi»c t¤o th nh k¶nh d¨n khæng mong muèn giúa hai vòng n + c¤ch

nhau, ph¥n t¡ch ri¶ng bi»t v· i»n giúa c¡c thi¸t bà tr¶n còng mët ¸.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 67 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
Têng quan - Ph¥n lo¤i v  kþ hi»u

Biºu di¹n ìn gi£n c¡c i»n dung th nh c¡c


th nh ph¦n tªp trung nh÷ h¼nh v³.
Düa v o nguçn gèc vªt lþ:
I C¡c i»n dung li¶n quan ¸n lîp æ-x½t.
I C¡c i»n dung li¶n quan ¸n ti¸n xóc.

Chó þ:
C¡c i»n dung trong thi¸t bà thüc t¸ l  c¡c i»n dung ph¥n t¡n (distributed)
chù khæng tªp trung (lumped).

C¡c i»n dung k½ sinh n y g¥y ra bði c¡c mèi li¶n h» i»n t½ch-i»n ¡p ph¥n
t¡n 3 chi·u phùc t¤p.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 68 / 76


i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n lîp æ-x½t cüc cûa
Th nh ph¦n ëc lªp vîi c¡c i»n ¡p ph¥n
cüc:
I Cgs (overlap) , Cgd (overlap) .
Th nh ph¦n li¶n quan ¸n t÷ìng t¡c giúa
i»n ¡p cüc cûa v  i»n t½ch tr¶n k¶nh:
I Cgs , Cgd , Cgb .
Vòng bao tròm èi xùng câ ë d i LD v  b· rëng W :
I C
gs (overlap) = Cox WLD
I C
gd (overlap) = Cox WLD
i»n dung cüc cûa-k¶nh d¨n

(a) Ch¸ ë ng­t (b) Ch¸ ë tuy¸n t½nh (c) Ch¸ ë b¢o háa
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 69 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n lîp æ-x½t cüc cûa (cont.)

Ð ch¸ ë ng­t:
Khæng tçn t¤i k¶nh d¨n nèi b· m°t cüc cûa
vîi S v  D: Cgs = 0, Cgd = 0
Cgb = Cox WL
Ð ch¸ ë tuy¸n t½nh:
Lîp £o ch°n t¡c ëng cõa i»n tr÷íng cüc
cûa l¶n ¸: Cgb = 0
Cgs ∼ = 12 Cox WL
= Cgd ∼
Ð ch¸ ë b¢o háa:
Lîp £o bà ng­t (pinched off) t¤i cüc D:
Cgd = 0
V¨n tçn t¤i lîp £o: Cgb = 0
= 23 Cox WL
Cgs ∼

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 70 / 76


i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n lîp æ-x½t cüc cûa (cont.)
Dung kh¡ng Ch¸ ë ng­t Ch¸ ë tuy¸n t½nh Ch¸ ë b¢o háa
Cgb(tng ) Cox WL 0 0
Cgd (tng ) Cox WLD 1 C WL + C WL Cox WLD
2 ox ox D
Cgs (tng ) Cox WLD 1 C WL + C WL 2 C WL + C WL
2 ox ox D 3 ox ox D

B£ng: Têng k¸t c¡c i»n dung kþ sinh li¶n quan ¸n lîp æ-x½t cüc cûa

Cgb + Cgs + Cgd :


Min: 0.66Cox WL (¤t ÷ñc ð ch¸ ë
b¢o háa)
Max: Cox WL (¤t ÷ñc ð ch¸ ë
ng­t v  tuy¸n t½nh)
Cgb , Cgs , Cgd câ thº coi m­c song
song
H¼nh: Sü bi¸n thi¶n gi¡ trà c¡c i»n dung k½ Têng qu¡t, i»n dung li¶n quan ¸n lîp
sinh do lîp æ-x½t cüc cûa theo VGS c Kang
æ-x½t cüc cûa: Cox W (L + 2LD )
et al.Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 71 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc

C¡c i»n dung phö thuëc v o i»n ¡p


ph¥n cüc:
Csb , Cdb
I Do vòng ngh±o i»n t½ch xung
quanh cüc S v  cüc B g­n tr¶n
t§m ¸
H¼nh: C§u tróc h¼nh håc ìn gi£n cõa mët
nMOS k¶nh c£m ùng c Kang et al.

Vi»c t½nh to¡n c¡c i»n dung do c¡c lîp ti¸p xóc phùc t¤p
I Li¶n quan ¸n h¼nh d¤ng 3-chi·u cõa vòng khu¸ch t¡n cüc S v  D tr¶n t§m ¸.
C¡c vòng ti¸p xóc cüc S v  D vîi t§m ¸ trong i·u ki»n l m vi»c b¼nh
th÷íng l  ph¥n cüc ng÷ñc.
I C¡c gi¡ trà i»n dung s³ l  h m cõa i»n ¡p ph¥n cüc.

Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 72 / 76


i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc (2)
Vòng khu¸ch t¡n n+ t¤o ra mët
lo¤i c¡c m°t ti¸p xóc P-N vîi lîp ¸
xung quanh, ¡nh sè tø 1 ÷ 5
K½ch th÷îc cõa h¼nh hëp chú nhªt
mæ t£ vòng khu¸ch t¡n n+ l  W ,
Y , v  xj .
º ìn gi£n, gi£ sû c¡c ti¸p xóc H¼nh: C§u tróc h¼nh håc ìn gi£n cõa mët
P-N d¤ng b÷îc. nMOS k¶nh c£m ùng c Kang et al.

Ti¸p xóc Di»n t½ch Lo¤i khu¸ch t¡n Do sü kh¡c bi»t nçng ë pha t¤p,
1 Wxj n + /p c¡c i»n dung cõa c¡c lîp ti¸p xóc
2 Yxj n + /p + ph½a th nh ngo i (2 ÷ 4) kh¡c vîi
c¡c i»n dung c¡c ti¸p xóc kh¡c.
3 Wxj n + /p +
4 Yxj n + /p +
Chó þ: H¼nh d¤ng thüc t¸ vòng
khu¸ch t¡n phùc t¤p
5 WY
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) n + /p Transistor CMOS ver. 16a 73 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc (3)
2Si Na +Nd (Φ − V )
q
ë rëng vòng ngh±o ti¸p gi¡p P-N: xd = q Na Nd 0
I Na , Nd : nçng ë pha t¤p tr¶n vòng p v  n.
I V : i»n ¡p ph¥n cüc ng÷ñc
Na Nd
I Φ0 − kT
q ln ni2 : th¸ n«ng built-in cõa ti¸p xóc.
i»n t½ch chùa trong vòngsngh±o:
   
Qj = Aq NNa a+NNdd xd = A 2Si q NNa a+NNdd (Φ0 − V )

I A: di»n t½ch vòng ti¸p gi¡p


s
dQj AC
 
i»n dung ti¸p xóc: Cj (V ) = | dV | = A Si2 q NNa a+NNdd √Φ1−V = (1− Vj 0 )m
0 Φ0

I m: h» sè bªc dèc
F m = 1/2: d¤ng b÷îc; m = 1/3: d¤ng v¡t
s  
Si q Na Nd
I Cj 0 = 2 Na +Nd
1
Φ0
: i»n dung ti¸p xóc tr¶n mët ìn và di»n t½ch vîi

ph¥n ¡p b¬ng 0.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 74 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc (4)
Cj (V ) = (1+ACVj 0

)m
Φ 0

I Vi»c t½nh to¡n i»n dung ti¸p xóc ð ch¸ ë xoay chi·u r§t phùc t¤p

T½nh to¡n i»n dung ti¸p xóc trung b¼nh ð ch¸ ë t½n hi»u lîn: i»n dung
t÷ìng ÷ìng ð ch¸ ë t½n hi»u lîn
Z V2
∆Q Qj (V2 ) − Qj (V1 ) 1
Ceq = = = Cj (V )dV
∆V V2 − V1 V2 − V1 V1
ACj 0 Φ0 V2 ( V1 (
 
=− (1 − ) 1 − m ) − (1 − ) 1 − m)
(V2 − V1 )(1 − m) Φ0 Φ0

I Tr÷íng hñp vòng ti¸p xóc d¤ng b÷îc:

Ceq = − (2VAC−j 0VΦ0) V2 V1


r r 
1− − 1−
2 1 Φ0 Φ0
= ACj 0 Keq

I Keq : h» sè t÷ìng ÷ìng i»n ¡p; 0 < Keq < 1


Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 75 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc (5)
Di»n dung ti¸p xóc ph½a th nh ngo is
(vòng bao båc bði lîp ch°n k¶nh p+)
Na(sw ) Nd
 
tr¶n mët ìn và di»n t½ch: Cj 0(sw ) = epsilonSi 1
2 Na(sw ) −Nd Φ0(sw )

I Φ0(sw ) : th¸ n«ng built-in c¡c ti¸p xóc ph½a th nh ngo i.
C¡c th nh ph½a b¶n câ ë rëng x§p x¿ ë s¥u vòng khu¸ch t¡n xj
i»n dung lîp ti¸p xóc ph½a th nh b¶n tr¶n mët ìn và ë d i khi ph¥n ¡p
b¬ng 0: Cj (sw ) = Cj 0(sw ) × xj
H» sè t÷ìng ÷ìng i»n ¡p ph½a th nh b¶n ngo i
2 Φ0(sw ) q
p q
Keq(sw ) = − ( Φ0(sw ) − V2 − Φ0(sw ) − V1 )
V2 − V1
i»n dung lîp ti¸p xóc ð ch¸ ë t½n hi»u lîn

Ceq(sw ) = PCj (sw ) Keq(sw )

I P : chu vi cõa vòng ti¸p xóc th nh ph½a b¶n


Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 76 / 76

You might also like