Professional Documents
Culture Documents
Vls Is Ys Course Cmos Basic
Vls Is Ys Course Cmos Basic
ver. 16a
c Kang et
H¼nh: C§u tróc MOS ìn gi£n
ìn gi£n x²t ¸ b¡n d¨n pha t¤p lo¤i p
al.
np = ni2 (n, p l nçng ë h¤t d¨n ëng cõa electron v lé trèng, ni l nçng
ë h¤t d¨n gèc cõa Si).
Gi£ sû t§m ¸ ÷ñc pha t¤p ch§t nhªn (nguy¶n tè nhâm III) vîi nçng ë Na .
Ð i·u ki»n c¥n b¬ng nhi»t, chóng ta câ:
n2
= i
np 0 ∼ v pp 0 ∼
= Na
Na
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 2 / 76
C§u tróc MOS
Gi£n ç ph¥n bè mùc n«ng l÷ñng cõa c§u tróc MOS hai cüc ìn gi£n
(a) T§m ¸ Si lo¤i p (b) Ba lîp t¤o c§u tróc MOS ìn gi£n
c Kang et al.
H¼nh:
Trong i·u ki»n c¥n b¬ng, c¡c mùc Fermi cõa t§m ¸, cüc cûa ð còng mët
mùc.
Mùc Fermi cõa t§m ¸ khæng chàu £nh h÷ðng nhi·u (¡ng kº) cõa vi»c b´
cong d£i n«ng l÷ñng.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 4 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c
Gi£ sû i»n th¸ t§m ¸ ÷ñc nèi §t VB = 0
Tòy theo i»n th¸ °t v o cüc cûa m c§u tróc MOS câ c¡c ch¸ ë l m vi»c:
I T½ch lôy (accumulation); Suy gi£m (l m ki»t - depletion); £o (inversion)
H¼nh: Minh håa m°t ct vîi ph¥n bè h¤t d¨n v gi£n ç n«ng l÷ñng trong ch¸ ë t½ch
c Kang et al.
lôy
H¼nh: Minh håa m°t ct vîi ph¥n bè h¤t d¨n v gi£n ç n«ng l÷ñng trong ch¸ ë suy
gi£m
c Kang et al.
Mët mùc i»n th¸ d÷ìng nhä ÷ñc °t v o cüc cûa (VG > 0, nhä).
I i»n tr÷íng lîp SiO2 h÷îng v· ph½a ¸.
I C¡c d£i n«ng l÷ñng bà b´ xuèng g¦n b· m°t.
I G¦n vòng ti¸p xóc, h¤t d¨n a sè (hole) bà ©y v· ph½a ¸ ⇒ º l¤i vòng
ngh±o (ch¿ gçm c¡c ion ¥m cõa ch§t cho) ⇒ G¦n nh÷ khæng câ h¤t d¨n
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 7 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë suy gi£m: ë d y vòng ngh±o
Möc ½ch: xd = f (ΦS ) (ΦS : mùc th¸ n«ng b· m°t)
i»n t½ch bði c¡c lé trèng chuyºn ëng trong mët lîp mäng song song vîi b·
m°t:
dQ = −qNa dx
.
d ΦS = −x dQ qNa x
Si = Si dx
Rx qNa xd
⇒ ΦFS d ΦS = 0 d qN ax
RΦ 2
Si dx ⇒ ΦS − ΦF = 2Si
I i»n t½ch vòng ngh±o n y âng vai trá quan trång trong c¡c ph¥n t½ch i»n ¡p
ng÷ïng cõa transistor MOS.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 8 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë £o
c
H¼nh: Minh håa m°t ct vîi ph¥n bè h¤t d¨n v gi£n ç n«ng l÷ñng trong ch¸ ë £o
Kang et al.
Mët mùc i»n th¸ d÷ìng t«ng l¶n ÷ñc °t v o cüc cûa (VG > 0, lîn).
I Th¸ n«ng b· ↑ ⇒ c¡c d£i n«ng l÷ñng c ng bà b´ cong xuèng.
I Mùc n«ng l÷ñng Ei nhä hìn mùc Fermi EFp t¤i b· m°t:
F Vòng ¸ b¡n d¨n g¦n b· m°t trð th nh lo¤i n.
F Vòng n y t¤o th nh lîp £o, b· m°t £o: mªt ë h¤t d¨n thiºu sè (electron)
lîn hìn mªt ë h¤t d¨n a sè (hole)
F ⇒ Lîp £o câ thº ÷ñc sû döng cho vi»c d¨n dáng giúa c¡c cüc cõa Transistor
MOS.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 9 / 76
C§u tróc MOS khi câ i»n ¡p ph¥n cüc
C¡c ch¸ ë l m vi»c - Ch¸ ë £o (cont.)
B· m°t ÷ñc gåi l bà £o khi mªt ë electron chuyºn ëng tr¶n b· m°t c¥n
b¬ng vîi mªt ë lé trèng trong ¸ (lo¤i p).
Th¸ n«ng b· m°t ph£i câ còng ë lîn nh÷ng £o cüc so vîi th¸ Fermi cõa ¸
ΦS = −ΦF
⇒ ë rëng vòng ngh±o cüc ¤i:
s
2Si |2ΦF |
xdm =
qNa
Khi b· m°t ¢ bà £o, b§t cù mët sü gia t«ng n o cõa i»n th¸ cüc cûa ⇒
Gia t«ng nçng ë electron chuyºn ëng; Tuy nhi¶n khæng l m mð rëng vòng
ngh±o.
Vi»c t¤o lîp £o b· m°t d¨n i»n khi câ i»n ¡p ph¥n cüc ngo i th½ch hñp l
mët hi»n t÷ñng cì b£n trong qu¡ tr¼nh d¨n dáng cõa Transistor MOS.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 10 / 76
C§u tróc v nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET
c Kang et al.
H¼nh: C§u tróc cõa mët transistor MOSFET k¶nh d¨n n lo¤i t«ng c÷íng
Thi¸t bà bèn cüc: th¥n ¸ b¡n d¨n lo¤i p (B), vòng b¡n d¨n pha t¤p n+
t÷ìng ùng vîi cüc nguçn (S) v cüc m¡ng (D), lîp c¡ch ly cüc cûa SiO2 vîi
cüc cûa kim lo¤i (ho°c polysilicon)
Vòng cüc S v D ÷ñc pha t¤p n+:
I L c¡c cüc d¨n dáng cõa transistor.
I Câ c¡c k½ch th÷îc °c tr÷ng: L (chi·u d i k¶nh d¨n); W (b· rëng k¶nh d¨n).
I Chó þ: thi¸t bà ho n to n èi xùng v· m°t h¼nh håc vîi cüc S v D, vai trá c¡c
cüc n y ÷ñc quy¸t ành khi nèi vîi i»n ¡p ph¥n cüc ngo i v chi·u dáng i»n.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 11 / 76
C§u tróc v nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET - ë d i k¶nh d¨n hi»u döng
Chi·u d i k¶nh d¨n thüc t¸ L minh håa trong slide 1 ÷ñc gåi l chi·u d i
k¶nh d¨n hi»u döng:
I L
eff = Ldrawn − 2LD
I Ldrawn : têng chi·u d i k¶nh d¨n x¡c ành khi v³ layout; LD : chi·u d i mð rëng
v o k¶nh do khu¸ch t¡n bi¶n.
I º ìn gi£n chóng ta sû döng L cho chi·u d i k¶nh d¨n hi»u döng
c Razavi.
H¼nh: Minh håa ành ngh¾a thüc t¸ ë d i k¶nh d¨n cõa Transistor MOS
L, W v dox (tox ): l c¡c tham sè quan trång quy¸t ành t½nh ch§t i»n (ho¤t
ëng) cõa Transistor.
⇒ Cæng ngh» CMOS ang cè gng ng y c ng gi£m d¦n L v tox qua c¡c th¸
h» m khæng £nh h÷ðng ¸n c¡cTransistor
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) tham sè kh¡c.
CMOS ver. 16a 12 / 76
C§u tróc v nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
C§u tróc cõa Transistor MOSFET - Ph¥n lo¤i
Ch¿ câ mët lo¤i h¤t d¨n duy nh§t trong k¶nh d¨n.
I nMOS: S electron
−→ D
lé trèng
I pMOS: S −→ D
Electron câ ë linh ëng cao hìn lé trèng ⇒ c¡c transistor nMOS câ tèc ë
nhanh hìn c¡c transistor pMOS.
Transistor MOSFET câ 3 vòng l m vi»c:
I Vòng ngt (Cut-off).
I Vòng tuy¸n t½nh (Linear).
I Vòng b¢o háa (Saturation).
ìn gi£n xem x²t ho¤t ëng cõa mët nMOS k¶nh c£m ùng l m ¤i di»n.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 16 / 76
C§u tróc v nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë ngt
c Kang et al.
H¼nh: Ph¥n cüc ìn gi£n cõa nMOS k¶nh c£m ùng ð ch¸ ë ngt
c Kang et al.
H¼nh: Gi£n ç n«ng l÷ñng v i»n ¡p ph¥n cüc cõa nMOS k¶nh c£m ùng
B§t cù gi¡ trà i»n ¡p VGS n o nhä hìn mùc i»n ¡p ng÷ïng VT 0 khæng õ
t¤o lîp £o.
I Transistor MOSFET khæng thº d¨n dáng giúa c¡c cüc S v cüc D.
Vi»c t«ng i»n ¡p VGS v÷ñt tr¶n mùc ng÷ïng hót c¡c h¤t d¨n thiºu sè v·
ph½a b· m°t t¤o k¶nh d¨n.
Vi»c ti¸p töc t«ng i»n ¡p VGS tr¶n mùc ng÷ïng s³ khæng £nh h÷ðng ¸n th¸
n«ng b· m°t v ë rëng (s¥u) vòng ngh±o.
Mùc i»n ¡p VGS c¦n thi¸t º lîp ti¸p xóc b· m°t bà l m ngh±o ho n to n v
v÷ñt qua gi¡ trà n y câ thº t¤o lîp £o (t¤o k¶nh d¨n) ÷ñc gåi l i»n ¡p
ng֕ng VT 0 .
C¡c th nh ph¦n vªt lþ cõa i»n ¡p ng÷ïng VT 0 :
I Sü ch¶nh l»ch cæng (work function) giúa cüc cûa v k¶nh d¨n.
I Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa º thay êi th¸ n«ng b· m°t.
I Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa º t¤o vòng ngh±o i»n t½ch b· m°t.
I Th nh ph¦n i»n ¡p º t¤o ch¶nh l»ch i»n t½ch cè ành trong vòng cüc cûa
æ-x½t v trong ti¸p gi¡o Si-SiO2
Ch¶nh l»ch cæng giúa cüc cûa v k¶nh: ph£n ¡nh th¸ n«ng ành s®n cõa h»
thèng MOS. Phö thuëc v o vªt li»u cüc cûa:
I Cüc cûa b¬ng kim lo¤i: Φ
GC = ΦF (¸) − ΦF (kim lo¤i)
I Cüc cûa b¬ng polysilicon: Φ
GC = ΦF (¸) − ΦF (polysilicon)
I ¥y l th nh ph¦n i»n ¡p ng÷ïng bò cho ph¦n i»n ¡p rìi tr¶n h» thèng
MOS.
Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa c¦n ÷ñc thi¸t lªp º thi¸t lªp ÷ñc lîp £o.
I êi th¸ n«ng b· m°t mët mùc −2Φ
F
Th nh ph¦n i»n ¡p cüc cûa c¦n º t¤o vòng ngh±o i»n t½ch: −QB /Cox .
I Mªt ë i»n t½ch vòng ngh±o t¤i b· m°t £o (Φ = −Φ ):
S F
QB 0 = − 2qNa Si | − 2ΦF |.
p
I Mªt ë i»n t½ch vòng ngh±o câ kºp ¸n i»n th¸ t§m ¸ kh¡c mùc tham chi¸u
cõa i»n th¸ cüc nguçn: QB = − 2qNa Si | − 2ΦF + VSB |
I Cox : dung kh¡ng cüc cûa æ-x½t tr¶n mët ìn và di»n t½ch Cox = ox /tox
Th nh ph¦n i»n ¡p º gi£m i»n t½ch cè ành tr¶n æ-x½t cüc cûa v trong
ti¸p gi¡p Si-SiO2 : −Qox /Cox
I Luæn tçn t¤i mët l÷ñng i»n t½ch cè ành d÷ìng Qox t¤i ti¸p gi¡p Si-SiO2 (do
sü pha t¤p, ho°c do sü khæng ho n h£o cõa l÷îi tinh thº t¤i vòng ti¸p xóc)
√
γ= 2qNa Si : h» sè hi»u ùng th¥n
Cox
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 22 / 76
C§u tróc v nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh: X¡c ành i»n ¡p ng÷ïng VT 0 (4)
Cæng thùc (2.1) trong slide 12 câ thº dòng vîi c£ nMOS v pMOS vîi mët
sè chó þ:
I Mët sè th nh ph¦n v h» sè câ d§u thay êi khi ¡p döng cho pMOS.
c Kang
H¼nh: Sü thay êi cõa i»n ¡p ng÷ïng do sü thay êi cõa i»n ¡p ph¥n cüc ¸
et al.
Khi câ sü thay êi i»n ¡p ph¥n cüc t§m ¸, i»n ¡p ng÷ïng công thay êi
¡ng kº.
⇒ nh h÷ðng cõa ph¥n cüc t§m ¸ l khæng thº tr¡nh khäi, khæng thº bä
qua ⇒ C¦n ph£i câ bi»n ph¡p th½ch hñp º gi£i quy¸t ho°c bò nâ khi thi¸t k¸
m¤ch.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 25 / 76
C§u tróc v nguy¶n lþ ho¤c ëng cõa Transistor MOSFET
Nguy¶n lþ l m vi»c - Ch¸ ë tuy¸n t½nh
VGS > VT 0
I T¤o lîp £o b· m°t ⇒ T¤o k¶nh d¨n.
I VDS = 0 ⇒ IDS = ID = 0
I VDS > 0 v cán nhä ⇒ ID ∝ VDS
F K¶nh d¨n ho¤t ëng gièng mët i»n trð ÷ñc i·u khiºn bði i»n ¡p
F VDS ↑ ⇒ lîp i»n t½ch £o v ë rëng k¶nh t¤i cüc D bt ¦u gi£m.
c
H¼nh: Minh håa ph¥n cüc trong ch¸ ë l m vi»c tuy¸n t½nh cõa nMOS k¶nh c£m ùng
Kang et al.
Möc ½ch:
ìn gi£n hâa vi»c ph¥n t½ch t¼m ra cæng thùc g¦n óng cõa mèi quan h»
dáng i»n - i»n ¡p.
Ph÷ìng ph¡p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n (gradual channel approximation -
GCA) cho ph²p ÷a c¡c b i to n ph¥n t½ch trong khæng gian nhi·u chi·u v·
khæng gian mët chi·u.
Chó þ:
⇒ Vîi nhúng hi»u ch¿nh hñp lþ câ thº thu ÷ñc ë ch½nh x¡c mong muèn.
c
H¼nh: Mæ h¼nh ph¥n cüc trong ch¸ ë l m vi»c tuy¸n t½nh cõa nMOS k¶nh c£m ùng
Kang et al.
VB = VS = 0
VGS v VDS l c¡c tham sè i·u khiºn dáng ID
I Gi£ thi¸t VGS > VT 0 º t¤o k¶nh d¨n l lîp £o giúa S v D.
I Gi£ thi¸t VT 0 khæng êi dåc theo k¶nh d¨n (ìn gi£n hâa thüc t¸).
X¥y düng mët h» tåa ë Oxy nh÷ h¼nh v³.
I i»n ¡p tr¶n k¶nh d¨n t¤i iºm câ tung ë y : Vc (y ).
I Th nh ph¦n i»n tr÷íng Ey trëi hìn Ex ⇒ Dáng trong k¶nh ch¿ ch£y theo
ph÷ìng tröc y.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 29 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - i·u ki»n bi¶n
i·u ki»n bi¶n cho i»n ¡p k¶nh Vc : Vc (y = 0) = VS = 0; Vc (y = L) = VDS
To n bë vòng k¶nh giúa S v D bà £o: VGS ≥ VT 0 ;
VGD = VGS − VDS ≥ VT 0
c Kang et al.
H¼nh: Mæ h¼nh h¼nh håc cõa k¶nh d¨n
Têng l÷ñng i»n t½ch dàch chuyºn l¤i lîp £o b· m°t:
QI (y ) = −Cox [VGS − Vc (y ) − VT 0 ]
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 30 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID (1)
dy
dR = −
W µn QI (y )
Sû döng ành luªt Ohm cho o¤n dy theo ph÷ìng tröc y , i»n ¡p rìi tr¶n o¤n dy :
ID
dVc = ID dR = − dy
W µn QI (y )
¥y l cæng thùc ìn gi£n biºu di¹n ID l h m bªc hai cõa c¡c i»n ¡p ph¥n
cüc VGS v VDS
¥y l d¤ng thùc ìn gi£n nh§t biºu di¹n mèi quan h» giúa dáng v ¡p cõa
transistor MOSFET.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS 0 ver. 16a 32 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID : V½ dö minh håa
V½ dö
X²t mët nMOS câ c¡c tham sè: µn = 600cm2 /V .s, Cox = 7 × 10−8 F /cm2 ,
W = 20µm, L = 2µm, v VT 0 = 1.0V . Kh£o s¡t v v³ °c tuy¸n mèi quan h»
giúa dáng cüc m¡ng v c¡c i»n ¡p ph¥n cüc.
k = µn Cox WL = 0.42mA/V 2
⇒ ID = 0.21[2(VGS − 1.0)VDS − VDS2 ]
°t VGS c¡c gi¡ trà kh¡c nhau v³
ID = f (VDS )
ID = f (VDS ) ¤t cüc ¤i t¤i VDS = VGS − VT 0 ; V÷ñt qua iºm cüc ai câ
d¨n n¤p ¥m: khæng câ trong c¡c transistor thüc t¸.
I Cæng thùc ¢ ÷ñc x¥y düng vîi i·u ki»n V
GS ≥ VT 0 v
VGS = VGS − VDS ≥ VT 0
I ⇒ Cæng thùc ch¿ óng khi transistor l m vi»c trong ch¸ ë tuy¸n t½nh (vòng
tuy¸n t½nh)
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 33 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
Ph²p x§p x¿ k¶nh d¨n ch²o d¦n d¦n - T½nh to¡n dáng ID : Hi»u ch¿nh trong vòng l m vi»c b¢o háa
Vòng l m vi»c b¢o háa: VDS ≥ VDSAT = VGS − VT 0
Ð vòng l m vi»c b¢o háa, o l÷íng cho th§y r¬ng ID khæng phö thuëc nhi·u
v o VDS m t÷ìng èi ên ành xung quanh gi¡ trà ¿nh ¤t ÷ñc khi
VDS = VDSAT
µn Cox W
ID (sat ) = [2(VGS − VT 0 )(VGS − VT 0 ) − (VGS − VT 0 )2 ]
2 L
µn Cox W
= (VGS − VT 0 )2
2 L
c Kang et al.
H¼nh: Minh håa sü thay êi ë d i k¶nh d¨n
Electron chuyºn ëng tø cüc S ¸n D: i qua vòng k¶nh d¨n l lîp £o vîi
chi·u d i L0 , sau â xuy¶n v o vòng ngh±o (vòng tø iºm ngt ¸n bi¶n cüc
D).
Ph¦n lîp £o ÷ñc thay th¸ vîi k¶nh d¨n ÷ñc l m ngn v i»n ¡p cuèi
k¶nh l VDSAT
I Trong vòng n y: I µn Cox W
D (sat ) = 2 L0 (VGS − VT 0 )
2
F Do L0 < L ⇒ ID (sat ) t½nh ð ¥y câ gi¡ trà lîn hìn gi¡ trà khi khæng x²t ¸n sü
thay êi k¶nh d¨n.
F Khi VDS ↑ → L0 ↓ ⇒ ID (sat ) ↑ khi VDS ↑
µn Cox W (V − V )2
I ID (sat ) = 1
1− ∆L 2 L GS T0
L
F Th nh ph¦n ¦u ti¶n ¤i di»n cho hi»u ùng thay êi ë d i k¶nh d¨n
Cæng thùc (2.3) mæ t£ mèi quan h» tuy¸n t½nh cõa dáng b¢o háa v i»n ¡p
VDS
M°c dò (2.3) khæng ph£n ¡nh ch½nh x¡c mèi quan h» vªt lþ giúa sü gi£m ë
d i k¶nh d¨n ∆L v ph¥n cüc cüc D nh÷ng õ ë tin cªy dòng trong c¡c t½nh
to¡n ¸n bªc 1.
H» sè i·u ch¿nh ë d i k¶nh d¨n λ quy¸t ành ë dèc °c tuy¸n dáng-¡p ð
vòng b¢o háa.
⇒ Dáng ID ð vòng l m vi»c tuy¸n t½nh, (2.2) câ thº vi¸t l :
µn Cox W 2 ]
ID (vòng tuy¸n t½nh) = ID (lin) = [2(VGS − VT )VDS − VDS (2.4)
2 L
V dáng ID ð vòng l m vi»c b¢o háa, (2.3) câ thº vi¸t l :
µn Cox W
ID (vòng b¢o háa) = ID (sat ) = (VGS − VT )2 (1 + λVDS ) (2.5)
2 L
⇒ Chóng ta ¢ x¥y düng ÷ñc ph÷ìng tr¼nh °c tr÷ng bªc mët cõa dáng cüc D
nh÷ l h m phi tuy¸n cõa c¡c i»n ¡p ph¥n cüc:
nMOS: pMOS:
Ch¸ ë ngt: khi VGS < VT : ID = 0 Ch¸ ë ngt: khi VGS > VT : ID = 0
Ch¸ ë tuy¸n t½nh: khi VGS ≥ VT v Ch¸ ë tuy¸n t½nh: khi VGS ≤ VT v
VDS < VGS − VT : ID (lin) = VDS > VGS − VT : ID (lin) =
µn Cox W 2 µp Cox W [2(V − V )V − V 2 ]
2 L [2(VGS − VT )VDS − VDS ] 2 L GS T DS DS
Ch¸ ë b¢o háa: khi VGS ≥ VT v Ch¸ ë b¢o háa: khi VGS ≤ VT v
VDS ≥ VGS − VT : ID (sat ) = VDS ≤ VGS − VT : ID (sat ) =
µn Cox W 2 µp Cox W 2
2 L (VGS − VT ) (1 + λVDS ) 2 L (VGS − VT ) (1 + λVDS )
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 40 / 76
°c tuy¸n V-A cõa MOSFET
o l÷íng c¡c tham sè - Têng quan chung
º t«ng t½nh ch½nh x¡c cõa c¡c cæng thùc x¥y düng düa tr¶n x§p x¿ th¼ c¡c
tham sè trong cæng thùc ph£i ÷ñc o l÷íng b¬ng thüc nghi»m mët c¡ch
c©n thªn.
I i»n ¡p ng÷ïng vîi ph¥n cüc ¸ b¬ng khæng VT 0
I H» sè hi»u ùng th¥n ¸ γ
I H» sè thay êi ë d i k¶nh d¨n λ
I C¡c tham sè hé d¨n kn = µn Cox WL , kp = µp Cox WL
ìn gi£n xem x²t vi»c o l÷íng thüc nghi»m vîi nMOS k¶nh c£m ùng.
kn kn
r
ID (sat ) = (VGS − VT 0 )2 ⇒ ID = (VGS − VT 0 )
p
2 2
V³ ID (sat ) c¡c gi¡ trà o ¤c ⇒ X¡c ành ÷ñc kn , VT 0 , v γ
p
√
Ngo¤i suy c¡c iºm gi¡ trà o, iºm ct tröc ho nh cho bi¸t gi¡ trà i»n ¡p
ng÷ïng t÷ìng ùng vîi gi¡ trà ph¥n cüc t§m ¸ VSB
I N¸u V
SB = 0 ⇒ VT 0
I Gi¡ trà ngo¤i suy th÷íng khæng tròng vîi gi¡
q trà o l÷íng khi s£n xu§t.
ë dèc cõa ÷íng ngo¤i suy t÷ìng ùng vîi kn
2
X²t hai iºm ct tröc ho nh cõa ÷íng ngo¤i suy t÷ìng ùng vîi VSB = 0 v
VSB 6= 0. γ ÷ñc x¡c ành bði cæng thùc:
VT − VT 0
γ=p
|2ΦF | + VSB − |2ΦF |
p
c Kang et al.
H¼nh: Thi¸t lªp o l÷íng tham sè λ
VGS = VT 0 + 1
VDS ÷ñc thi¸t lªp õ lîn (VDS > VGS − VT 0 )
I ⇒ Transistor l m vi»c ð ch¸ ë b¢o háa.
o dáng ID (sat ) vîi hai gi¡ trà VDS1 v VDS2 .
1 1
V½ dö
Dú li»u o l÷íng cõa mët transistor MOSFET ÷ñc cho trong b£ng. X¡c ành lo¤i
transistor, t½nh c¡c tham sè kn , VT 0 , v γ . Gi£ sû ΦF = −0.3V
Transistor d¨n dáng (ID > 0) khi VGS > 0 v VDS > 0 ⇒ Transistor l
nMOS.
Gi£ sû nMOS l lo¤i k¶nh c£m ùng ⇒ Transistor ho¤t ëng ð ch¸ ë b¢o háa
khi VGS = VDS .
√
ID = k2n (VGS − VT )
q
I Bä qua hi»u ùng do sü thay êi ë d i k¶nh d¨n ⇒
I L§y b§t cù hai c°p gi¡ trà (VGS1 , ID1 ) v (VGS2 , ID2 )
√ √
kn ID − ID2 433µA − 97µA
r p p
= 1
= = 5.48 × 10−3 A1/2 /V
2 VGS1 − VGS2 5V − 3V
⇒ kn = 60 × 10−6 A/V = 60µA/V 2
√
Ngo¤i suy ÷íng cõa ID theo VGS , giao vîi tröc ho nh (khi VSB = 0) cho
gi¡ trà VT 0 :
2ID
r
VT 0 = VGS − = 1.2V
kn
Mët c¡ch t÷ìng tü, i»n ¡p ng÷ïng ùng vîi VSB 6= 0, v½ dö VSB = 3V :
s
2ID 2 × 173µA
r
VT = VGS − = 4V − = 1.6V
kn 60µA/V 2
⇒
VT − VT 0 1.6 − 1.2
γ=p =√ √ = 0.36V 1/2
|2ΦF | + VSB − |2ΦF | 0.6 + 3 − 0.6
p
T§t c£ c¡c th¸ n«ng công ph£i gi£m nhä vîi còng t l» S
I ⇒ nh h÷ðng ¸n i»n ¡p ng÷ïng VT 0
I ⇒ Ph÷ìng tr¼nh Poisson t«ng vîi h» sè S
Cæng su§t ti¶u t¡n cõa transistor khi thu nhä ÷ñc gi£m bði t l» S .
I ¥y l mët trong c¡c °c t½nh quan trång cõa vi»c thu nhä k½ch th÷îc ¦y õ.
I Chó þ: Mªt ë cæng su§t ti¶u t¡n tr¶n mët ìn và di»n t½ch khæng êi
Cg = WLCox dung kh¡ng æ-xit cüc cûa
I Thíi gian phâng n¤p tö ÷ñc c£i thi»n ¡ng kº.
Vi»c thu nhä ¦y õ (full scaling) cán l m gi£m c¡c tö v i»n trð kþ sinh.
I Ch§t l÷ñng ho¤t ëng chung cõa thi¸t bà ÷ñc c£i thi»n.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 50 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v £nh h÷ðng cõa nâ
Constant-Voltage Scaling
Vi»c gi£m nhä c¡c i»n ¡p câ thº khæng thüc t¸ trong nhi·u ùng döng trong
â m¤ch giao ti¸p câ y¶u c¦u mët mùc i»n ¡p chu©n.
I Vi»c thu nhä k½ch th÷îc vîi c¡c i»n th¸ khæng êi th÷íng ÷ñc sû döng
nhi·u hìn.
Constant-Voltage Scaling
Vi»c thu nhä b¬ng c¡ch gi£m t§t c£ c¡c k½ch th÷îc vîi h» sè t l» S trong khi
i»n ¡p nguçn cung c§p v c¡c i»n ¡p c¡c cüc khæng êi.
Mªt ë pha t¤p ph£i t«ng S 2 º £m b£o b£o to n quan h» i»n tr÷íng-i»n
t½ch.
Sü gia t«ng mªt ë dáng cüc m¡ng, mªt ë cæng su§t ti¶u t¡n vîi h» sè S 3
d¨n ¸n mët v§n · nghi¶m trång vîi t½nh tin cªy cõa thi¸t bà.
I Sü di tró i»n tû, suy gi£m dáng h¤t, ¡nh thõng lîp æ-xit, sü qu¡ ¡p.
Vi»c c¡c k½ch th÷îc bà thay êi çng lo¤t (systematically) ho°c b¬ng
full-scaling ho°c b¬ng voltage-constant scaling ⇒ Nhi·u giîi h¤n vªt lþ trð
n¶n khæng thº bä qua
I ⇒ H¤n ch¸ t½nh kh£ thi cõa vi»c thu nhä k½ch th÷îc ð mët sè chi·u cõa thi¸t
bà
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc câ thº ch¿ ÷ñc thüc hi»n tr¶n mët sè chi·u nh§t
ành cõa thi¸t bà.
T½nh óng n cõa mæ h¼nh x§p x¿ k¶nh (GCA)?
I C¦n hi»u ch¿nh mèi quan h» giú dáng i»n - i»n ¡p ¢ x¥y düng
Gi£ sû vªn tèc h¤t d¨n R Lefftrong k¶nh ¤t gi¡ trà giîi h¤n:
I I
D (sat ) = Wvd (sat ) 0 qn(x )dx = Wvd (sat ) |QI |
I L
eff ↓; i»n ¡p cuèi k¶nh d¨n b¬ng VDSAT
I ⇒ I
D (sat ) = Wvd (sat ) Cox VDSAT
F Vi»c vªn tèc h¤t d¨n b¢o háa l m gi£m ID (sat ) so vîi gi¡ trà t½nh to¡n cõa mæ
h¼nh k¶nh d¨n d i.
F Dáng cüc m¡ng b¢o háa khæng cán l h m bªc 2 cõa VGS ; Khæng phö thuëc
v o ë d i k¶nh d¨n.
Mët transistor k¶nh d¨n ngn ÷ñc cho l rìi v o ch¸ ë b¢o háa n¸u vªn
tèc h¤t d¨n trong k¶nh ¤t ¸n gi¡ trà kho£ng 90% vªn tèc giîi h¤n.
Vîi k¶nh d¨n ngn, £nh h÷ðng cõa th nh ph¦n i»n tr÷íng Ex l¶n vªn tèc
h¤t d¨n trong k¶nh khæng thº bä qua.
I Ex £nh h÷ðng ¸n sü ph¥n t¡n h¤t d¨n ⇒ ë linh ëng b· m°t gi£m i so vîi
V¼ i»n t½ch vòng ngh±o tr¶n th¥n ¸ gi£m ⇒ i»n ¡p ng÷ïng ph£i ÷ñc
thay êi º biºu di¹n sü suy gi£m n y.
I V
T 0(k¶nh d¨n ngn) = VT 0 − ∆VT 0
F VT 0 : i»n ¡p ng÷ïng vîi t§m ¸ nèi vîi i»n ¡p b¬ng 0, t½nh theo mæ h¼nh k¶nh
d¨n d i
F ∆VT 0 : ë suy gi£m i»n ¡p ng÷ïng do hi»u ùng k¶nh d¨n ngn.
Sü suy gi£m biºu di¹n sü kh¡c bi»t v· i»n t½ch vòng ngh±o h¼nh chú nhªt v
h¼nh thang.
i»n t½ch vòng ngh±o tr¶n
p th¥n ¸ (trong vòng h¼nh thang):
∆LS +∆LD
QB 0 = −(1 − 2L ) 2q Si Na |2ΦF |
I ∆LS v ∆LD : ë mð rëng vòng ngh±o cüc S v D theo ph÷ìng ngang.
I ∆VT 0 = ∆CQoxB 0
I ⇒ ∆LS v ∆LD =?
⇒ i»n ¡p cüc cûa ph£i m§t mët ph¦n º bò ph¦n t÷ìng ùng vîi i»n t½ch
lîp ngh±o cõa vòng n y º câ thº h¼nh th nh ÷ñc k¶nh d¨n.
I i»n t½ch cõa vòng ngh±o r¼a n y ÷ñc bä qua trong mæ h¼nh k¶nh d¨n d i.
I κ l h» sè thüc nghi»m, phö thuëc v o h¼nh d¤ng cõa vòng ngh±o r¼a h¼nh
th nh.
I N¸u vòng ngh±o r¼a câ d¤ng 1/4 ÷íng trán th¼ κ = π2
I Cæng thùc n y câ thº ÷ñc thay êi cho c¡c thi¸t bà câ c¡c h¼nh d¤ng kh¡c
nhau công nh÷ c¡c qu¡ tr¼nh s£n xu§t kh¡c nhau (LOCOS - LOCal Oxidation
of Silicon, LOCOS r¢nh s¥u, MOS vîi vòng æ-x½t d y).
∆VT 0 ∝ xW
dm
I ⇒ ∆VT 0 câ gi¡ trà ¡ng kº n¸u W câ thº so s¡nh ÷ñc vîi xdm
Chó þ:
Mët thi¸t bà ÷ñc thu nhä k½ch th÷îc m câ c£ chi·u d i k¶nh d¨n ngn v
b· rëng k¶nh d¨n hµp th¼ nhúng thay êi cõa i»n ¡p ng÷ïng do c¡c hi»u
ùng k¶nh d¨n ngn v k¶nh d¨n hµp câ thº tri»t ti¶u nhau.
giîi h¤n trong c¡c ùng döng thüc t¸ cõa thi¸t bà.
I ⇒ Vi»c x¡c ành v °c t½nh hâa c¡c hi»u ùng do sü thu nhä k½ch th÷îc câ vai
trá h¸t sùc quan trång, °c bi»t cho c¡c thi¸t bà câ k½ch cï nhä hìn µm
C¡c hi»u ùng c¦n quan t¥m khi thüc hi»n vi»c thu nhä k½ch th÷îc:
Hi»n t÷ñng "nâng" dáng h¤t (sü gia t«ng ëng n«ng cõa dáng h¤t d¨n - hot
carrier)
Sü ph¡ hõy k¸t nèi do hi»n t÷ñng di tró electron, sü phâng t¾nh i»n, v sü
qu¡ ùng su§t i»n (over-stress).
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 61 / 76
Vi»c thu nhä k½ch th÷îc v £nh h÷ðng cõa nâ
C¡c £nh h÷ðng kh¡c - Dáng d¨n ng÷ïng thù c§p
Ng÷ïng th¸ n«ng trong thi¸t bà k½ch th÷îc nhä ÷ñc i·u khiºn bði c£ VGS
v VDS
N¸u VDS ↑ → ng÷ïng th¸ n«ng ↓ ⇒ Sü suy gi£m ng÷ïng do i»n th¸ cüc D.
I ⇒ T¤o ra dáng d¨n ngay c£ khi V
GS < VT 0 : Dáng d¨n ng÷ïng thù c§p.
c Michael Stockinger
H¼nh: C¡c ph÷ìng ph¡p pha t¤p ng«n ch°n sü ¥m xuy¶n
Kh£o s¡t c¡c ¡p ùng trong ch¸ ë xoay chi·u cõa c¡c transistor MOS công
nh÷ c¡c m¤ch ùng döng sû döng transistor MOS
I B£n ch§t v trà sè i»n dung cõa thi¸t bà c¦n ph£i ÷ñc x¡c ành.
i»n dung cõa ch½p sû döng c¡c transistor MOS l mët h m phùc t¤p cõa
c¡c layout h¼nh håc v c¡c qu¡ tr¼nh s£n xu§t.
C¡c i»n dung n y ph¥n t¡n.
I Vi»c t½nh to¡n mët c¡ch ch½nh x¡c i»n dung cõa transistor th÷íng y¶u c¦u
c¡c mæ h¼nh i»n t½ch - i»n ¡p phi tuy¸n 3 chi·u r§t phùc t¤p.
I ⇒ C¦n mët mæt h¼nh t½nh to¡n x§p x¿ ìn gi£n nh÷ng câ ë ch½nh x¡c ch§p
nhªn ÷ñc.
i»n dung cõa ch½p gçm:
I i»n dung cõa c¡c thi¸t bà (c¡c transistor).
I i»n dung do c¡c lîp k¸t nèi (interconnection).
W : ë rëng vòng khu¸ch t¡n cüc S v L; Y : chi·u d i vòng khu¸ch t¡n cüc S
v cüc D.
C£ hai cüc S v D ÷ñc bao bði vòng khu¸ch t¡n p + gåi l vòng c§y ch°n
k¶nh
I Ng«n ch°n vi»c t¤o th nh k¶nh d¨n khæng mong muèn giúa hai vòng n + c¤ch
nhau, ph¥n t¡ch ri¶ng bi»t v· i»n giúa c¡c thi¸t bà tr¶n còng mët ¸.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 67 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
Têng quan - Ph¥n lo¤i v kþ hi»u
Chó þ:
C¡c i»n dung trong thi¸t bà thüc t¸ l c¡c i»n dung ph¥n t¡n (distributed)
chù khæng tªp trung (lumped).
C¡c i»n dung k½ sinh n y g¥y ra bði c¡c mèi li¶n h» i»n t½ch-i»n ¡p ph¥n
t¡n 3 chi·u phùc t¤p.
(a) Ch¸ ë ngt (b) Ch¸ ë tuy¸n t½nh (c) Ch¸ ë b¢o háa
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 69 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n lîp æ-x½t cüc cûa (cont.)
Ð ch¸ ë ngt:
Khæng tçn t¤i k¶nh d¨n nèi b· m°t cüc cûa
vîi S v D: Cgs = 0, Cgd = 0
Cgb = Cox WL
Ð ch¸ ë tuy¸n t½nh:
Lîp £o ch°n t¡c ëng cõa i»n tr÷íng cüc
cûa l¶n ¸: Cgb = 0
Cgs ∼ = 12 Cox WL
= Cgd ∼
Ð ch¸ ë b¢o háa:
Lîp £o bà ngt (pinched off) t¤i cüc D:
Cgd = 0
V¨n tçn t¤i lîp £o: Cgb = 0
= 23 Cox WL
Cgs ∼
B£ng: Têng k¸t c¡c i»n dung kþ sinh li¶n quan ¸n lîp æ-x½t cüc cûa
Vi»c t½nh to¡n c¡c i»n dung do c¡c lîp ti¸p xóc phùc t¤p
I Li¶n quan ¸n h¼nh d¤ng 3-chi·u cõa vòng khu¸ch t¡n cüc S v D tr¶n t§m ¸.
C¡c vòng ti¸p xóc cüc S v D vîi t§m ¸ trong i·u ki»n l m vi»c b¼nh
th÷íng l ph¥n cüc ng÷ñc.
I C¡c gi¡ trà i»n dung s³ l h m cõa i»n ¡p ph¥n cüc.
Ti¸p xóc Di»n t½ch Lo¤i khu¸ch t¡n Do sü kh¡c bi»t nçng ë pha t¤p,
1 Wxj n + /p c¡c i»n dung cõa c¡c lîp ti¸p xóc
2 Yxj n + /p + ph½a th nh ngo i (2 ÷ 4) kh¡c vîi
c¡c i»n dung c¡c ti¸p xóc kh¡c.
3 Wxj n + /p +
4 Yxj n + /p +
Chó þ: H¼nh d¤ng thüc t¸ vòng
khu¸ch t¡n phùc t¤p
5 WY
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) n + /p Transistor CMOS ver. 16a 73 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc (3)
2Si Na +Nd (Φ − V )
q
ë rëng vòng ngh±o ti¸p gi¡p P-N: xd = q Na Nd 0
I Na , Nd : nçng ë pha t¤p tr¶n vòng p v n.
I V : i»n ¡p ph¥n cüc ng÷ñc
Na Nd
I Φ0 − kT
q ln ni2 : th¸ n«ng built-in cõa ti¸p xóc.
i»n t½ch chùa trong vòngsngh±o:
Qj = Aq NNa a+NNdd xd = A 2Si q NNa a+NNdd (Φ0 − V )
I m: h» sè bªc dèc
F m = 1/2: d¤ng b÷îc; m = 1/3: d¤ng v¡t
s
Si q Na Nd
I Cj 0 = 2 Na +Nd
1
Φ0
: i»n dung ti¸p xóc tr¶n mët ìn và di»n t½ch vîi
ph¥n ¡p b¬ng 0.
Bi¶n so¤n: Ph¤m V«n Sü (PTIT) Transistor CMOS ver. 16a 74 / 76
i»n dung cõa Transistor MOSFET
C¡c i»n dung li¶n quan ¸n c¡c ti¸p xóc (4)
Cj (V ) = (1+ACVj 0
)m
Φ 0
I Vi»c t½nh to¡n i»n dung ti¸p xóc ð ch¸ ë xoay chi·u r§t phùc t¤p
T½nh to¡n i»n dung ti¸p xóc trung b¼nh ð ch¸ ë t½n hi»u lîn: i»n dung
t÷ìng ÷ìng ð ch¸ ë t½n hi»u lîn
Z V2
∆Q Qj (V2 ) − Qj (V1 ) 1
Ceq = = = Cj (V )dV
∆V V2 − V1 V2 − V1 V1
ACj 0 Φ0 V2 ( V1 (
=− (1 − ) 1 − m ) − (1 − ) 1 − m)
(V2 − V1 )(1 − m) Φ0 Φ0
I Φ0(sw ) : th¸ n«ng built-in c¡c ti¸p xóc ph½a th nh ngo i.
C¡c th nh ph½a b¶n câ ë rëng x§p x¿ ë s¥u vòng khu¸ch t¡n xj
i»n dung lîp ti¸p xóc ph½a th nh b¶n tr¶n mët ìn và ë d i khi ph¥n ¡p
b¬ng 0: Cj (sw ) = Cj 0(sw ) × xj
H» sè t÷ìng ÷ìng i»n ¡p ph½a th nh b¶n ngo i
2 Φ0(sw ) q
p q
Keq(sw ) = − ( Φ0(sw ) − V2 − Φ0(sw ) − V1 )
V2 − V1
i»n dung lîp ti¸p xóc ð ch¸ ë t½n hi»u lîn