ΑΣΚΗΣΗ 1 (2018)

Χημικής Ισορροπίας

Σε δοχείο όγκου V1 = 2 L εισάγονται ποσότητες από τα αέρια Α και Β. Σε σταθερή θερμοκρασία θ1

αποκαθίσταται η ισορροπία (1):

Α(g)  2Β(g)  2Γ(g) , ΔH  0

στην οποία οι ποσότητες mol των αερίων Α, Β και Γ είναι ίσες μεταξύ τους.
Στη θερμοκρασία θ1 η σταθερά της παραπάνω χημικής ισορροπίας είναι KC1 = 1 (M-1).
α) Να υπολογίσετε τη σύσταση του μίγματος ισορροπίας.
β) Ποιες είναι οι αρχικές ποσότητες mol των Α και Β που εισάχθηκαν στο δοχείο;
γ) Ποια είναι η απόδοση της αντίδρασης.
Στην κατάσταση ισορροπίας (2) αυξάνουμε τον όγκο του δοχείου σε V2 = 9 L και ταυτόχρονα αφαιρούμε
1
ποσότητα του αερίου Α. Αποκαθίσταται νέα ισορροπία στην θερμοκρασία θ1 στην οποία ισχύει [Β]  Μ .
3
δ) Να υπολογίσετε την ποσότητα mol του αερίου Α που αφαιρέθηκε από την αρχική ισορροπία.
Στην κατάσταση ισορροπίας (2) μεταβάλλουμε τη θερμοκρασία σε θ2 με ταυτόχρονη μεταβολή του όγκου
σε V3. Παρατηρούμε ότι το σύστημα παραμένει σε ισορροπία.
Στη θερμοκρασία θ2 η σταθερά ισορροπίας είναι KC2 = 3 (M-1).
ε) Να συγκρίνετε τις θερμοκρασίες θ1 και θ2.
στ) Να εξηγήσετε αν αυξήθηκε ή ελαττώθηκε ο όγκος του δοχείου.
ζ) Να υπολογίσετε τον όγκο V3.
 Απάντηση

α) Έστω n mol η ποσότητα κάθε αερίου στο μίγμα ισορροπίας. Τότε από τη σταθερά KC έχουμε:
2
n
[Γ]2 2
K C1   1     n  2 mol
[Α][Β]2 nn
2

2  2 
Επομένως στην κατάσταση ισορροπίας περιέχονται 2 mol A, 2 mol B και 2 mol Γ.

β) Έστω ότι αρχικά εισάχθηκαν στο δοχείο nA mol A και nB mol B.

Τότε έχουμε:
Α(g)  2Β(g)   2Γ(g)
Αρχικά (mol) nA nB
Μεταβολή (mol) x 2x 2x
Ισορροπία (mol) nΑ  x nB  2x 2x
Είναι 2x  2  x  1, nΑ  1  2  nΑ  3 mol και nB  2  2  nB  4 mol .
Οπότε αρχικά εισάχθηκαν στο δοχείο 3 mol A και 4 mol B.

γ) Αν η αντίδραση ήταν μονόδρομη τότε το αντιδρών Α θα βρισκόταν σε περίσσεια. Από 4 mol B θα

2
παραγόντουσαν 4 mol Γ. Παράχθηκαν 2 mol, άρα α   0,5 οπότε η απόδοση είναι 50%.
4

δ) Τόσο η αφαίρεση Α όσο και η αύξηση του όγκου μετατοπίζουν την ισορροπία προς τ’ αριστερά.
Έστω ότι αφαιρέσαμε n mol A. Τότε:

Α(g)  2Β(g)   2Γ(g)

Αρχικά (mol) 2–n 2 2
Μεταβολή (mol) y 2y 2y
Ισορροπία (mol) 2  y  n 2  2y 2  2y
1 2  2y 1
Από τη συγκέντρωση του Β έχουμε: [B]  M    y  0,5 . Στην ισορροπία (2) περιέχονται
3 9 3
στο δοχείο (2,5 - n) mol A, 3 mol B και 1 mol Γ. Η σταθερά KC1 δεν αλλάζει, οπότε:
2
 1
9
1    n  1,5 mol
2
2,5  n  3 
9  9 
Άρα πρέπει να αφαιρεθεί ποσότητα Α ίση με 1,5 mol.

ε) Όταν με μεταβολή της θερμοκρασίας η KC αυξάνεται τότε η ισορροπία μετατοπίζεται προς τα δεξιά.
Προς τα δεξιά είναι η εξώθερμη αντίδραση. Για να μετατοπιστεί η θέση ισορροπίας προς την εξώθερμη
αντίδραση πρέπει να ελαττωθεί η θερμοκρασία. Οπότε θ2 < θ1.

στ) Για να μη μετατοπιστεί η ισορροπία πρέπει η μεταβολή του όγκου να μετατοπίζει την ισορροπία προς
τ’ αριστερά ώστε να εξουδετερωθεί η μετατόπιση της ισορροπίας προς τα δεξιά λόγω ελάττωσης της
θερμοκρασίας. Προς τ’ αριστερά παράγονται τα περισσότερα mol αερίων, άρα ο όγκος αυξήθηκε.

ζ) Στην κατάσταση ισορροπίας (2) περιέχονται στο δοχείο 1 mol A, 3 mol B και 1 mol Γ.
Ο όγκος V3 θα υπολογιστεί από τη σταθερά ισορροπίας:
 2
 1 
 
K C2  3   3  2  V3  27L
V
1  3 
 
V3  V3 
Οπότε ο όγκος του δοχείου θα αυξηθεί σε 27 L.

zaxsavvas@gmail.com