ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ΄ ΛΥΚ.

(Γ΄ προσανατολισμός, θετικές σπουδές, Κεφ.1 ο, 2ο, 3ο & 4ο )

ΘΕΜΑ Α Β Γ Δ ΣΥΝΟΛΟ
ΒΑΘΜΟΣ

ΘΕΜΑ A (Moνάδες 5x5 = 25)

Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και
δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
A1. Σε ποια από τις ακόλουθες χημικές αντιδράσεις το HΙ δρα ως αναγωγικό;
α. NaOH + Hl  2Nal + H2O β. CΗ2=CΗ2 + Hl  CH3CH2l
γ. 2Hl + 2Na  2Nal + H2 δ. 2CrO3 + 12Hl  2Crl3 + 3l2 + 6H2O
Α2. Το Η2Ο2 συμπεριφέρεται αποκλειστικά ως οξειδωτικό στην ακόλουθη αντίδραση:
α. Η2Ο2 → Η2Ο + ½ Ο2 β. Η2Ο2 + 2ΗΙ → Ι2 + 2Η2Ο
γ. Η2Ο2 → 2 ΟΗ δ. Η2Ο2 + CuO → O2 + Cu + H2O
Α3. Για την αμφίδρομη αντίδραση 2CO(g) + O2(g) 2CO2(g) , η προς τα δεξιά αντίδραση έχει
ενέργεια ενεργοποίησης με τιμή 330 kJ, ενώ η προς τα αριστερά αντίδραση έχει ενέργεια
ενεργοποίησης με τιμή 400 kJ. Από τα δεδομένα αυτά συμπεραίνουμε ότι η αντίδραση
2CO2(g) → 2CO(g) + O2(g)
α. είναι ενδόθερμη και ισχύει ΔΗ = +400 kJ
β. είναι ενδόθερμη και ισχύει ΔΗ = +70 kJ
γ. είναι εξώθερμη και ισχύει ΔΗ = -330 kJ
δ. είναι εξώθερμη και ισχύει ΔΗ = -70 kJ
Α4. Για την αντίδραση: 5Ο2(g) + 4NH3(g) → 4NO(g) + 6H2O(g), δίνεται ότι κάποια στιγμή, ο ρυθ-
μός κατανάλωσης της αμμωνίας είναι 0,5 Μ∙s -1. Την ίδια στιγμή, ο ρυθμός παραγωγή των
υδρατμών (Η2Ο(g)) είναι:
α. 0,75 Μ∙s-1 β. 0,5 Μ∙s-1
γ. 0,33 Μ∙s-1 δ. 3 Μ∙s-1
Α5. Δίνεται η ισορροπία: 8H2S(g) + 4O2(g) ⇌ S8(s) + 8H2O(l) . Η σωστή έκφραση της σταθεράς
χημικής ισορροπίας είναι:

α. β.

γ. δ.

ΘΕΜΑ B (Moνάδες 10+7+8 = 25)

Β1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο
γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή
Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. Na αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας.
α. Στην αντίδραση Cl2 + 2 NaOH → NaCl + NaClO + H2O όλα τα άτοµα Cl ανάγονται.
β. Ο αριθμός οξείδωσης του κοβαλτίου στην ένωση [Co(NH3)5F]SO4 είναι +3.
γ. Συνήθως, σε μια χημική αντίδραση οι συγκεντρώσεις των αέριων αντιδρώντων ελαττώ-
νονται με σταθερό ρυθμό.
δ. Η ισορροπία: Α + 2Β 2Γ, ΔΗ < 0 έχει σε ορισμένη θερμοκρασία Τ1 σταθερά Kc1 = 16,
 ενώ η ισορροπία: Γ Β + ½ Α έχει σε θερμοκρασία Τ2 > Τ1 σταθερά Kc2. Η Kc2
έχει την τιμή μεγαλύτερη από 0,25.
ε. Η εισαγωγή αέριου ηλίου (Ηe) σε δοχείο σταθερού όγκου υπό σταθερή θερμοκρασία,
στο οποίο έχει αποκατασταθεί η ισορροπία:
PCl3(g) + Cl2(g) PCl5(g)
προκαλεί αύξηση της ολικής πίεσης. Αυτή η μεταβολή προκαλεί μετατόπιση της θέσης
ισορροπίας προς τα δεξιά.

Β2. Να συμπληρώσετε με μοριακούς τύπους και συντελεστές (όπου κρίνεται απαραίτητο) τις
ακόλουθες χημικές εξισώσεις:
α. ….. P4 + …... NaOH + ….. H2O → ….. PH3 + ..… NaH2PO2
β. ….. Au(s) + ….. HNO3 (aq) + …. HCI(aq) → … AuCI3(aq) + … NO(g) + … H2O(l)
γ. ……. Fe + ……….KMnO4 + ……. HCl  …. FeClx + ………..…. + ……………. + ………….

B3. Όταν το οξείδιο του μολύβδου (IV) θερμαν-

θεί σε θερμοκρασία πάνω από 300 oC, δια-
σπάται σύμφωνα με την αντίδραση:
2PbO2(s) 2PbO(s) + O2(g), ΔΗ = +176 ΚJ
a. Πρόκειται για οξειδοαναγωγική ή μετα-
θετική αντίδραση; Εξηγήστε την επιλογή
σας.
β. Γράψτε την έκφραση της σταθεράς χημι- 5 g PbO2(s) και
κής ισορροπίας (Κc) για την παραπάνω α- στα δύο δοχεία

ντίδραση.
γ. Ποια επίδραση έχει στην αριθμητική τιμή
της Κc της παραπάνω αντίδρασης η αύξη-
ση της θερμοκρασίας ισορροπίας; Δοχείο Α Δοχείο B
δ. Στο διπλανό σχήμα θεωρούμε δύο σφραγι- V = 50 mL V ’ = 100 mL
σμένα γυάλινα δοχεία που αρχικά περιέχουν
μόνο PbO2(s). Aν και τα δύο δοχεία θερμανθούν στους 400 oC, θα αποκατασταθεί χη-
μική ισορροπία (και στα δύο).
Ποιο από τα δύο δοχεία, μετά την αποκατάσταση χημικής ισορροπίας, θα περιέχει τη
μικρότερη ποσότητα PbO2(s); Εξηγήστε την επιλογή σας.

ΘΕΜΑ Γ (Moνάδες 12+8+5 = 25)

Γ1. Δίνεται η μονόδρομη αντίδραση:

2NO(g) + 2H2(g) → N2(g) + 2H2O(g)
Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζεται η μεταβολή των συγκεντρώσεων των σωμάτων
που μετέχουν σε αυτή, σε συνάρτηση με τον χρόνο. Δίνεται ότι οι αρχικές συγκεντρώσεις
ΝΟ και Η2 είναι ίδιες και η θερμοκρασία παραμένει σταθερή.
 α. Να αντιστοιχίσετε τις καμπύλες α, β, γ με καθένα από τα σώματα που συμμετέχουν
στην αντίδραση.
Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
β. Να υπολογίσετε τη μέση ταχύτητα της αντίδρασης στα πρώτα 200 s.
γ. Aν οι συγκεντρώσεις ΝΟ και Η2Ο εξισώνονται τη χρονική στιγμή t = 125 s, να
υπολογίσετε το ρυθμό κατανάλωσης της συγκέντρωσης του ΝΟ στα πρώτα 125 s.
Γ2. Σε δοχείο σταθερού όγκου έχει αποκατασταθεί η χημική ισορροπία
Α(g) + 2B(g) 2Γ(g)
Τη χρονική στιγμή t1 μεταβάλλουμε έναν από τους συντελεστές της παραπάνω ισορροπίας,
οπότε αποκαθίσταται νέα χημική ισορροπία από τη χρονική στιγμή t2 και μετά.

C (M)

2,0

1,2

0,4

t (s)

α. Να αντιστοιχίσετε τις καμπύλες Ι, ΙΙ & ΙΙΙ με τις ουσίες Α, Β & Γ που μετέχουν
στην ισορροπία.
β. Ποιος συντελεστής ισορροπίας μεταβλήθηκε τη στιγμή t1 και πώς; Να εξηγήσετε
την επιλογή σας.
γ. Να υπολογίσετε την τιμή της Κc για την τελική ισορροπία που έχει αποκατασταθεί
για t ≥ t2 .
Γ3. Στην αποκατεστημένη ισορροπία:
Α(s) + x B(g) Γ(g) + 2 Δ(g)
διπλασιάσαμε τον όγκο του δοχείου, διατηρώντας τη θερμοκρασία σταθερή. Μετρήσαμε τη
πίεση στο δοχείο μετά την αποκατάσταση της νέας χημικής ισορροπίας και τη βρήκαμε ίση
με το μισό της τιμής της στην αρχική χημική ισορροπία. Να βρείτε την τιμή του x, εξηγώ-
ντας την απάντησή σας.
ΘΕΜΑ Δ (Moνάδες 10+6+9 = 25)

Δ1. 1,1 mol ΜnO2 διαβιβάζονται σε 10L υδατικού διαλύματος ΗCl 0,5 M με αποτέλεσμα
την παραγωγή αέριου Cl2, σύμφωνα με την ακόλουθη μονόδρομη αντίδραση (χωρίς
συντελεστές):
MnO2(s) + HCl(aq) → MnCl2(aq) + Cl2(g) + H2O(l) (1)
και χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος.
α. Να συμπληρωθεί με στοιχειομετρικούς συντελεστές η παραπάνω χημική εξίσωση
και να εξηγήσετε ποιο είναι το οξειδωτικό και ποιο το αναγωγικό σώμα της αντίδρασης.
β. Να υπολογίσετε την ποσότητα του παραγόμενου Cl2 σε mol.
γ. H παραπάνω αντίδραση ολοκληρώνεται τη χρονική στιγμή tv, H μέση ταχύτητα της
αντίδρασης για το χρονικό διάστημα 0 έως tv είναι 510-4 Μs-1.
i. Να υπολογίσετε τη χρονική στιγμή tv.
ii. Na συγκρίνετε την μέση ταχύτητα της αντίδρασης από 0 έως tv με τη μέση ταχύ-
tv
τητα της αντίδρασης από 0 έως . Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
2
Δ2. Oλόκληρη η ποσότητα του αερίου Cℓ2 που παράχθηκε από την αντίδραση (1) διοχετεύεται
σε δοχείο όγκου V1 = 800 mL, που περιέχει ισομοριακή ποσότητα αερίου Ι 2. Μετά από
ήπια θέρμανση παρατηρείται εμφάνιση κίτρινων κρυστάλλων ΙCℓ 3 σύμφωνα με την
αντίδραση
I2(g) + 3 Cl2(g) 2 ICl3(s)
Στην κατάσταση χημικής ισορροπίας το μίγμα περιέχει 0,8 mol Cℓ 2.
α. Να υπολογίσετε την τιμή της Kc της αντίδρασης.
β. Να υπολογίσετε την απόδοση της αντίδρασης.
Δ3. Από το παραπάνω δοχείο η ποσότητα του ΙCℓ3 μεταφέρεται σε ένα άλλο δοχείο όγκου
V2 L, όπου σε θερμοκρασία θ oC αποκαθίσταται η χημική ισορροπία:
ICl3(s) ICl(l) + Cl2(g) , ΔΗ = +78 kJ/mol
Στη θερμοκρασία θ C της αντίδρασης, το ΙCℓ 3 είναι κίτρινο στερεό, το ΙCℓ είναι
o

καστανέρυθρο υγρό και η σταθερά ισορροπίας έχει τιμή 0,02 Μ. Να απαντήσετε στα
ακόλουθα ερωτήματα:
α. Ποια επίδραση θα είχε στη χημική ισορροπία η αύξηση της θερμοκρασίας χωρίς να
επηρεαστούν οι άλλοι συντελεστές της χημικής ισορροπίας. Να αιτιολογήσετε την
απάντησή σας.
Να αιτιολογήσετε την παρατηρούμενη χρωματική αλλαγή.
β. Ποια επίδραση θα είχε στη χημική ισορροπία η μείωση του όγκου του δοχείου χωρίς να
επηρεαστούν οι άλλοι συντελεστές της χημικής ισορροπίας; Να αιτιολογήσετε την απά-
ντησή σας.
Να αιτιολογήσετε την παρατηρούμενη χρωματική αλλαγή.
γ. Ποιος πρέπει να είναι ο ελάχιστος όγκος V2 του δοχείου, ώστε ολόκληρη η ποσότητα
του ICl3 να διασπαστεί πλήρως;
Θεωρούμε ότι ο όγκος των στερεών είναι αμελητέος σε σχέση με τον όγκο του δοχείου.

ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ