ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 12 (2022)

Χημική και Ιοντική Ισορροπία

Υδατικό διάλυμα (Δ) περιέχει CH 3 COOH 0,2 M και έχει [Η 3 Ο + ] = 2 . 10 -3 Μ.

α) Να υπολογίσετε το βαθμό και τη σταθερά ιοντισμού του CH 3 COOH.

Σε 3 L του διαλύματος Δ προσθέτουμε σταδιακά στερεό Mg μέχρις ότου να αντιδράσει

με αυτό όλη η ποσότητα του οξέος σύμφωνα με τη χημική εξίσωση:

2CH 3 COOH (aq) + Mg (s)  (CH 3 COO) 2 Mg (aq) + H 2(g)

Η προσθήκη του Mg δε μεταβάλλει τον όγκο του διαλύματος Δ.

Το Η 2 που εκλύεται από την παραπάνω αντίδραση διαβιβάζεται σε κλειστό δοχείο το

οποίο περιέχει ατμούς Ι 2 ποσότητα n 1 mol.

Τη στιγμή t 1 όπου το διάλυμα Δ έχει pH = 5 σταματά η διαβίβαση του Η 2 στο κλειστό

δοχείο.

Στο κλειστό δοχείο αποκαθίσταται η ισορροπία:

(1)

σε σταθερή θερμοκρασία με απόδοση 50%. Στη θερμοκρασία αυτή δίνεται K C = 4.

Να υπολογίσετε:

β) την ποσότητα n mol του Mg που έχει προστεθεί στο Δ μέχρι τη στιγμή t 1 ,

γ) την ποσότητα n 1 mol των ατμών Ι 2 που υπήρχε αρχικά στο κλειστό δοχείο.

Η προσθήκη του Mg ολοκληρώνεται τη στιγμή t 2 .

Να υπολογίσετε:

δ) πόσα mol Mg έχουν προστεθεί στο Δ από τη στιγμή t 1 μέχρι τη στιγμή t 2 ,

ε) την τελική τιμή pH που θα έχει το διάλυμα Δ.

Η θερμοκρασία όλων των υδατικών διαλυμάτων είναι 25 ο  C όπου K w = 10 -14 .

Σε όλα τα υδατικά διαλύματα επιτρέπονται οι γνωστές προσεγγίσεις.

1
 Απαντήσεις

α) Στην κατάσταση ισορροπίας του ιοντισμού του οξέος έχουμε:

Είναι x = [H 3 O + ] = 2 . 10 -3 M οπότε . Επειδή α < 0,1 μπορούμε να

χρησιμοποιήσουμε την απλοποιημένη μορφή του νόμου του Ostwald:

β) Πριν ολοκληρωθεί η αντίδραση υπάρχει περίσσεια οξέος και το άλας το οποίο με τη

διάστασή του δίνει ιόντα CH 3 COO - . Τη στιγμή t 1 το διάλυμα είναι ρυθμιστικό.

Η αρχική ποσότητα του οξέος είναι n 2 = 0,2 M . 3 L = 0,6 mol

2
 Από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης έχουμε:

Αρχικά (mol) 0,6 n

Μεταβολή (mol) -2n -n +n +n
Τελικά (mol) 0,6 – 2n 0 n n

Το άλας διίστανται (CH 3 COO) 2 Mg  2CH 3 COO -  + Mg 2+ , άρα το Δ περιέχει 2n mol CH 3

COO - . Για το ρυθμιστικό διάλυμα έχουμε:

Οπότε μέχρι τη στιγμή t 1 έχουν προστεθεί 0,2 mol Mg και έχουν διαβιβαστεί στο
κλειστό δοχείο 0,2 mol H 2 .

γ) Στο κλειστό δοχείο εισάχθηκαν 0,2 mol H 2 και έχουμε:

Αρχικά (mol) 0,2 n1

Μεταβολή (mol) -x -x +2x
Τελικά (mol) 0,2 – x n 1 – x 2x

Δεν γνωρίζουμε ποιο αντιδρών βρίσκεται σε στοιχειομετρική περίσσεια άρα δε

γνωρίζουμε το θεωρητικό ποσό.

Οπότε θα διακρίνουμε περιπτώσεις:

 Έστω ότι . Τότε είτε υπάρχει στοιχειομετρική αναλογία είτε το Ι 2 βρίσκεται

σε περίσσεια. Και στις δύο περιπτώσεις το θεωρητικό ποσό είναι 0,4 mol H 2 και

από την απόδοση έχουμε: και στην ισορροπία περιέχονται 0,1

mol H 2 , (n 1 – 0,1) mol I 2 και 0,2 mol HI. Από τη σταθερά ισορροπίας έχουμε:

3
 Η ποσότητα 0,2 mol I 2 ικανοποιεί την αρχική υπόθεση και η λύση αυτή γίνεται
δεκτή.

 Έστω ότι . Τότε το Η 2 βρίσκεται σε περίσσεια και το θεωρητικό ποσό είναι

2n 1 . Αφού η απόδοση είναι 50% θα έχουμε ότι .

Στην ισορροπία θα έχουμε (0,2 – 0,5n 1 ) mol H 2 , 0,5n 1 mol I 2 και n 1 mol HI.
Από τη σταθερά ισορροπίας K C θα έχουμε:

Η ποσότητα αυτή δεν ικανοποιεί την υπόθεση αφού 0,53 > 0,2 οπότε η λύση αυτή
απορρίπτεται.
Άρα η αρχική ποσότητα του ΗΙ είναι 0,2 mol.

δ) Από τη στοιχειομετρία της αντίδρασης απλής αντικατάστασης έχουμε ότι τα 0,6 mol
CH 3 COOH απαιτούν για πλήρη αντίδραση 0,3 mol Mg. Οπότε από τη χρονική στιγμή
t 1 μέχρι τη χρονική στιγμή t 2 έχουν προστεθεί 0,3 – 0,2 = 0,1 mol Mg.

ε) Όταν ολοκληρωθεί η αντίδραση έχουν σχηματιστεί 0,3 mol άλατος το οποίο με τη

διάστασή του: (CH 3 COO) 2 Mg  2CH 3 COO -  + Mg 2+ δίνει 0,6 mol CH 3 COO - και αφού ο

όγκος δε μεταβάλλεται η συγκέντρωση του ανιόντος είναι .

To ανιόν είναι ασθενής βάση, οπότε στην κατάσταση ισορροπίας του ιοντισμού του
έχουμε:

Θεωρούμε και για το ανιόν , άρα:

zaxsavvas @ gmail . com

Τετάρτη, 16 Φεβρουαρίου 2022