KABANATA 4

(WITH BACKGROUND MUSIC)

MGA GANTIMPALANG NATAMO SA ATENEO DE MANILA
Apat na buwan pagkaraan ng pagbitay sa GOMBURZA at habang si donya Teodora ay
nakakulong, si jose, na hindi pa nagdiriwang ng kanyang ika-11 na kaarawan, ay
ipinadala sa maynila. Mag aaral siya sa ateneo municipal, isang kolehiyo na sa
pamamahala ng mga heswitang espanyol. Ang kolehiyo ay mahigpit na karibal ng
kolehiyo ng san juan de letran ng mga dominiko. Dati iong tinatawag na eskwela pia
(Paaralan ng kawangggawa), isang paaralan para sa kalalakihan sa maynila na itinatag ng
pamahalaan panglungsod noong 1870. Nang ang mga heswita, na nagpaalis sa pilipinas
noong 1768, ay nagbalik sa maynila noong 1859, ibinigay sa kanila ang pamamahala sa
eskwela pia. Ang pangalan ng paaralan ay pinalitan at nagging ateneo municipal, at
kinalaunay ateneo de manila. Mahuhusay na edukador ang mga heswita kaya ang ateneo
ay nagging prestihiyosong kolehiyo para sa kalalakihan.
( TRUMPET SOUND TEN TENEEEEN !)
PUMASOK SI RIZAL SA ATENEO
Noong Hulyo 10, 1872, si Jose ay sinamahan ni Paciano sa Maynila upang kumuha ng
eksamen sa Doktrinang Kristiyano, Arithmatiko, at pagbasa para makapasok sa Kolehiyo
ng San Juan de Letran. Naipasa nya ang eksamen. Nagbalik siya sa calamba para
makapiling ang kanyang pamilya at makibahagi sa pistang bayan. ( PARTEH PARTEH
SOUND !!) FREEZE! ( PLAY BACKGROUND MUSIC) Ang kanyang ama, na si
Francisco na siyang may gustong mag aral ang anak sa Letran, ay nagbago ang isip at
nagpasiyang pag aralin ito sa ateneo. Kaya bumalik sila sa manila kasama ulit ni
paciano, (NAGJOGGING SILA, TUMAKBO NAPADA SI PACIANO (SOUND
EPEK. TOOOOINK !) TINAWANAN NI JOSE, NAGLAKAD ULET SILA) (
PLAY BACKGROUND MUSIC ) ay nagmatrikula sa ateneo municipal. Pero ayaw
siyang tanggapin ni Padre Magin Ferrando, Ang tagapagtala sa kolehiyo. ( AAAAAAW
!) (BACKGROUND MUSIC) huli na syang magpatala at sakitin at maliit siya para sa
kanyang edad na 11 year s old. Ngunit tinulungan siya ni Manuel Xerez Burgos na
pamangkin ni Padre burgos. Kaya tinanggap siya sa Ateneo . ( PALAKPAKAAAAN
SOUND EPEK)
ANG SISTEMANG PANG-EDUKASYON NG MGA HESWITA
( CLASSROOM FORMATION, NAGDADALDALAN)
(PLAY BACKGROUND MUSIC)
Mas makabago ang Sistema ng edukasyon ng mga heswita sa ateneo sa panahong ito.
Nakapokus ito sa pagdidisiplina at instruksyong panrelihiyon. Bukod sa kursong pang
akademiko, may kursong bokasyonal din dito. ( PAPASOK ANG TITSER ( SOUND
EPEK NG PINTO)) Nakikinig sila sa misa bago magklase. Inuumpisahan at natatapos
ang klase sa panalangin. Nahahati ang mga estudyante sa dalawang pangkat.
(MAGHIHIWALAY MAKAKAROON N DALAWANG GRUPO) ang imperyong
romano na binubuo ng mga internos na may pulang bandila, at imperyong carthagena na
binubuo ng mga externos na may asul na bandila. Ang pinakamahusay na estudyante ay
tinatawag na emperador. Naglalaban laban ang lahat para sa posisyong ito. (LET’S GET
READY TO RAMBOOOOL !! BEKLABAN)(AFTER NETO) sa anim na pagkatalo
ang kanilang bandila ay pinapalitan ng pigura ng isang asno. ( DONKEY SOUND
EPEK) ang kanilang uniporme ay tinatawag na rayadillo na gawa sa hibla ng abaka at
guhit guhit na bulak.
ANG UNANG TAON NI RIZAL SA ATENEO (1872-1873
HUNYO 1872. Pagkatapos magdasal ng taimtim, pumasok si rizal sa kanyang klase, at
nakita niyang marami siyang kamag aral na Espanyol, Mestiso at Pilipino. Si padre Jose
Bech ang una nitong propesor. ( SASABIHIN NI PETER: HMM, MATANGKAD,
PAYAT NA LALAKI, MEDYO NAKUKUBA, MATULIN MAGLAKAD,
MUKANG ASETIKO, SERYOSO AT INSPIRADO, MALILIT AT MALALALIM
ANG MATA,MATANGOS ANG ILONG AT MANIPIS ANG LABING HUGIS
ARKONG PABABA SA BABA.) Si rizal ay externo, kaya napabilang siya sa mga
Carthagena, na nakaposisyon sa dulo ng linya. Pagkatapos ng buwan, naging emperador
na siya. (SASABIHIN NI PETER: TUWANG TUWA AKO. NANG
MAPANALUNAN KO ANG UNA KONG PREMYO, ISANG LARAWANG
RELIHIYOSO) Para humusay sa espanyol, kumuha sya ng pribadong aralin sa
Kolehiyo ng santa Isabel kapag bakanteng oras sa tanghali. Nagbayad siya ng tatlong piso
para sa aralin sa wikang espanyol. Sa ikalawang hati ng unang taon niya sa ateneo, hindi
masyadong nagpursige si rizal dahil sa di magandang puna ng kanyang propesor. Nang
matapos ang taon, nakuha niya ang pangalawang pwesto bagaman ang mga marka niya
ay “Pinakamahusay”
BAKASYON SA TAG-ARAW (1873)
(PLAY BACKGROUND MUSIC) Pagkasara ng eskwela noong marso 1873, umuwi si
rizal sa calamba para magbakasyon. Hindi siya gaanong masaya dahil nakakulong pa rin
ang kanyang ina. Para maaliw siya, isinama siya ng kanyang kapatid na si neneng
(Saturnina) sa Tanawan. ( DALAGANG PILIPINA EH! SI ACE RARAMPA
SASAWAYIN NI ATE HANNA AS FRANCISCO) pero hindi nawala ang lungkot
niya. Hindi siya nagpaalam sa ama at nagpunta sa santa cruz para dalawin ang ina.
Ikinuwento niya ang kanyang matataas na grado sa ateneo. Tuwang tuwang niyakap ng
ina si rizal. Pagkatapos ng bakasyon, nagbalik siya sa maynila para sa ikalawang taon sa
ateneo.
PANGALAWANG TAON SA ATENEO (1873-1874)
(PLAY BACKGROUND MUSIC)
Pinagsisisihan niya ang pagpapabaya niya sa pag-aaral noong nakaraang taon dahil
lamang di nya naibigan ang sinabi ng kanyang guro. Kaya binawi niya ang pangunguna
sa klase, at puspusang nag-aral. Muli syang naging emperador. Nakatanggap din sya ng
matataas na grado sa lahat ng asignatura at gintong medalya. Noong Marso 1874,
masayang masayang umuwi siya sa Calamba para sa kanyang bakasyon.
PAGHULA SA PAGPAPALAYA SA INA (FREEEEEZE !!)
Dinalaw agad ni rizal ang ina sa kulungan. Inaliw niya si Dona Teodora sa kwento ng
kanyang tagumpay sa pagaaral sa ateneo. Sa kanilang pag-uusap, naikwento kay Donya
Teodora ang napaniginipan niya nang nakaraang gabi. Aniya, makakalaya ang ina sa loob
ng tatlong buwan. Napangiti ang ina ( HINAWAKAN ANG MUKA NI RIZAL,
BINATUKAN. HAHAHAHAHA !) MASASALITA SI ATE HANNA: BUNGA
LAMANG ITO NG IYONG PAGNANASA NA MAPALIGAYA AKO KAYA
NASASABI MO ANG GANYANG HULA.)( UMALIS NA SI RIZAL NG
NAKASIMANGOT.) ngunit nagkatotoo ang hula ni rizal. Wala pang tatlong buwan ay
nakalaya si donya Teodora. Nasa maynila na si rizal at nagkaklase sa ateneo nang
mangyari ito. Masayang masayang umuwi sa calamba si donya Teodora. ( NGUNIT !
NATAPILOK SIYA, TUMINGIN SA PALIGID, BUTI’Y WALANG NAKAKITA)
magpaliwanag ng mga panaginip.
HILIG SA PAGBABASA
Noong bakasyon ng 1874, nahilig si rizal magbasa ng nobelang romantiko. Ang una
niyang paboritong niyang nobela ay ang The count monte Cristo ni Alexander Dumos.di
lamang kwentong katha ang binabasa niya, nag babasa rin siya ng kathang buhay. Ibinili
siya ng ama ng kumpletong tomo ng isinulat ni Cesar Cantu anf universal history.
Kinalaunan binasa ni Rizal ang travels in the Philippine ni Dr. Feodor Jagor.
PANGATLONG TAON SA ATENEO ( 1874-1875)
HUNYO 1874. Bumalik si rizal sa ateneo para sa kaniyang ikatlong taon. Umpisa pa lan
ng klase ay dumating si Donya Teodora at masayang ibinalita ang pagkalaya nito, ngunit
kahit masaya ang kniyang pamilya hindi naging maganda ang pinakita ni rizal sa kniyang
pagaaral. Matataas ang grado niya sa lahat ng asignatura ngunit isang medalya lamang
ang kaniyang napanalunan. ( sa latin). Hindi siyang nanalo ng medalya sa espanyol dahil
hindi pa siya bihasa sap ag sasalita ng naturang wika. Pagkatapos ng eskwela noong
marso 1875, bumalik si rizal sa Calamba para mag bakasyon. ( NAGLALAKAD NANG
NANLULUMO)
IKA-APAT NA TAON SA ATENEO (1875-1876)
Pagkaraan ng bakasyon bumalik si Rizal sa Maynila, para sa kanyang ika-apat na taon.
Hunyo 16, 1875, ( MAY MAGLALAKAD, PARANG MODEL, MAY HAWAK NA
PLACARDS) Naging interno siya ng Ateneo. Isa sa kanyang mga propesor ay si Padre
Fransisco de Paula Sanchez, isang mahusay na edukador at skolar. Pinuri ni Rizal si
Padre Sanchez at ipinakita niya ang kanyang pag mamahal at pasasalama sa pare. (
SASABIHIN NI PETER; HUWARAN NG PAGKAMAKATWIRAN,
PAGKAMAAGAP, AT PAGMAMAHAL PARA SA PAGUNLAD NG KANYANG
MGA MAG AARAL) Nanguna siya sa mga kaklase sa lahat ng asignatura at nanalo siya
ng limang medalya sa pagtatapos ng eskwela.
Pagkaraan ng bakasyn, bumalik si Rizal sa maynila noong Hunyo 1876 para sa huli
niyang taon sa Ateneo.Naging mabuti ang kanyang pagaaral. naging pinaka mahusay siya
sa lahat ng asignatura. Si Rizal ay tunay na ipinagmamalaki ng heswita.
(GRADUATION SONG) Si Rizal ang nag kamit ng pinakamataas na grado sa lahat ng
Asignatura. Nag tapos siya ng may pinaka mataas na karangalan. Nag kamit siya ng degri
ng batsilyer sa sining ng pinakamataas na karangalan noong marso 23, 1877 sa edad na
16. Ito ang araw na tunay na ipinagmalaki ng kanynag pamilya. Ngunit para kay Rizal,
isa itong panahon ng pait, tamis, saya’t lungkot. Hindi siya makatulog noong huling gabi
niya sa dormitoryo ng kolehiyo.( NAGPAPATAY NG LAMOK SIYA NG LAMOK,
PINALO ANG BRASO, PUMALO SA HANGIN, KINAMOT ANG ULO,
HUMIGA)maagang maaga nagdasal siya ng taimtim sa kapilya ng kolehiyo (
SASABIHIN NI PETER; IPINAGKATIWALA KO NA AN BUHAY, PARA SA
BERHEN NG SA GAYO’Y MAPROTEKTAHAN NIYA AKO, PPAGYAPAK KO SA
MUNDONG ALAM KO’Y PUNO NG KARAHASAN)
IBA PANG GAWAIN SA ATENEO
Isang emperedor sa loob ng silid paaralan, leader sa labas. Kalihim ng isang samang
relehiyoso ANG KONGREHASYON NI MARIA, kasapi rin ng akademya ng
literaturang espanyol at akademya ng mga likas na agham. Hinahasa din niya ang
kanyangtalino sa panitikan sa patnubay ni padre Sanchez. Bukod sa pagsulat g tula nag
laan din si rizal ng panahon para sa sining ng pagpinta at eskultura. Higit sa lahat nag
laan ng panahon si rizal para sa palakasan sa pamamagitang ng pagaaral ng gymnastics at
pag eeskrima.
MGA ESTATWA NA GINAWA SA ATENEO
Una, imahe ng birhen maria, pangalawa Sagradong puso ni jesus.
MGA ANEKDOTA TUNGKOL KAY RIZAL
MGA TULANG ISINULAT SA ATENEO ( PALARO)
MGA GAWAIN PANGTRIATYO NI RIZAL SA ATENEO
Nahilingan si Rizal ni Padre Sanchez na sumulat ng isang dula batay sa tulang
PASALAYSAY NI SAN JUAN EUSTACIO, MARTIR, noong nagbabakasyon sa
calamba noon 1876, sinulat niya ang rehiyosong drama sa anyong patula at natapos niya
ito noong Hunyo 2,1876.
Sa pagbubukas ng klase sa Ateneo noong Hunyo 1876 – huling taon niya sa kolehiyo ng
heswita- ipinakita niya kay padre sanchez ang natapos niang dula na pinamagatan San
Eustacio,Martir. Binasa ito ng guro at pinuri ang batang estudyante para sa magandang
pagkakasulat.
ANG UNANG PAGIBIG NI RIZAL
( KIM AT PETER )
KATIGBAK AT RIZAL.
May kaliitan siya mga mata niya ay parang nangungusap at kung minsan ay nag papakita
ng marugtog na damdamin at minsay parang nanamlay. Mapupula ang mga pisngi niya at
may kahalinalinang ngiti at magagandang ngipin at para siyang Ada! Ang buong
katauhan niya, may hindi maipaliwanag na bihani. ( ANG GANDA GANDA MO)