Η εξίσωση β’ βαθμού ax 2 + β x + γ = 0, a ≠ 0

β γ
Για το τριώνυμο με άθροισμα ριζών S =− , γινόμενο P = και διακρίνουσα
α α
∆ = β 2 − 4αγ ισχύουν οι παρακάτω προτάσεις:

Αν… ….τότε
η εξίσωση έχει δύο άνισες ρίζες ∆ > 0 (και αντιστρόφως)
−β ± ∆ και η εξίσωση είναι:
x1,2 =
2a x 2 − Sx + P = 0
β
η εξίσωση έχει μία διπλή ρίζα ρ = −
2a ∆ = 0 (και αντιστρόφως)

η εξίσωση έχει πραγματικές ρίζες ∆ ≥ 0 (και αντιστρόφως)

η εξίσωση είναι αδύνατη ∆ < 0 (και αντιστρόφως)
η εξίσωση έχει άνισες ρίζες
a ⋅γ < 0 (το αντίστροφο δεν ισχύει)
η εξίσωση έχει ετερόσημες ρίζες ∆ > 0 , P < 0 (και αντιστρόφως)
η εξίσωση έχει ρίζες θετικές ∆ ≥ 0, P > 0, S > 0
η εξίσωση έχει ρίζες αρνητικές ∆ ≥ 0, P > 0, S < 0
οι ρίζες είναι αντίθετες ∆ ≥ 0, S = 0
οι ρίζες είναι αντίστροφες ∆ ≥ 0, P =1
παραγοντοποίηση
η εξίσωση έχει 2 άνισες ρίζες ax 2 + β x + γ = a ( x − x1 ) ( x − x2 )
ax 2 + β x + γ = a ( x − ρ )
2
η εξίσωση έχει μία διπλή ρίζα ρ
Αν ∆ < 0 , τότε το τριώνυμο δεν παραγοντοποιείται

Σχόλια
• Σε ορισμένες ασκήσεις, πολύ χρήσιμες είναι οι παρακάτω σχέσεις:

x12 + x2 2 = ( x1 + x2 ) − 2 x1 x2 και x13 + x23 = ( x1 + x2 ) − 3x1 x2 ( x1 + x2 )

2 3

• Αν στην εξίσωση ax 2 + β x + γ = 0 , ο συντελεστής α (του χ2)

εξαρτάται από παράμετρο, διακρίνουμε τις περιπτώσεις a = 0 και α ≠ 0 .

1
 Η εξίσωση β’ βαθμού ax 2 + β x + γ = 0, a ≠ 0

Ασκήσεις
1) Δίνεται η εξίσωση x − x − ( λ − 3) ( λ − 2 ) = 0 .
2

α) Να βρεθούν οι τιμές του λ, ώστε το χ = 5 να είναι ρίζα της εξίσωσης. Ποιες είναι
στην περίπτωση αυτή οι άλλες ρίζες της εξίσωσης;
β) Να λυθεί η δοσμένη εξίσωση, όταν λ ∈ R.

2) Δίνεται η εξίσωση ( x + a ) ( x + β ) = γ , με α,β,γ ∈ R . Να αποδειχθεί ότι:

2

α) η εξίσωση αυτή έχει πάντα πραγματικές ρίζες,

β) αν η δοσμένη εξίσωση έχει μία διπλή ρίζα, τότε η ρίζα αυτή είναι η ρ = −a .

3) Δίνεται η εξίσωση x 2 − 2 x − λ 2 + 1 = 0 .
α) Να αποδειχθεί ότι η εξίσωση έχει πραγματικές ρίζες για κάθε λ ∈ R.
β) Να βρεθούν οι τιμές του λ, ώστε οι ρίζες της εξίσωσης να είναι ετερόσημες.
γ) Να λυθεί η εξίσωση, αν γνωρίζουμε ότι οι ρίζες είναι δύο αντίστροφοι αριθμοί.

4) Αν x1 και x2 είναι οι ρίζες της εξίσωσης x 2 − x − 3 = 0 , να βρεθεί η εξίσωση

που έχει ρίζες τις:
α) ρ1 = x1 + 3 και ρ 2 = x2 + 3 β) ρ1 = 2x1 και ρ 2 = 2x2
1 1
γ) ρ1 = και ρ 2 =
x1 x2

2
 Η εξίσωση β’ βαθμού ax 2 + β x + γ = 0, a ≠ 0

Απαντήσεις
1. α) λ1 = 7, λ 2 = −2 και χ 2 = −4 β) x1 = λ − 2 και χ 2 = −λ + 3
2. Εφαρμόζουμε τις ιδιότητες της διάταξης αριθμών.
3. α) Αρκεί ∆ ≥ 0 β) λ < −1 ή λ>1 γ) χ = 1
4. α) x 2 − 7 x + 9 = 0 β) x 2 − 2 x − 12 = 0 γ) 3 x 2 + x − 1 = 0