Υπενθυμίσεις από το Γυμνάσιο

Ορισμός: αν = ⏟
α ∙ α ∙∙∙ α
ν φορές

Δομή μίας δύναμης: αν

εκθέτης

βάση

1. α1 = α
2. α0 = 1, α ≠ 0

3. ακ ∙ αλ = ακ+λ
ακ
4. λ = ακ−λ , α ≠ 0
α
5. (α ∙ β)κ = ακ ∙ βκ
α κ ακ
6. ( ) = κ , β ≠ 0
β β

7. (ακ )λ = ακ∙λ
1
8. α−κ = ,α ≠ 0
ακ
1
9. ακ = ,α ≠ 0
α−κ
10. (−α)κ = ακ , κ άρτιος
11. (−α)κ = −ακ , κ περιττός

Παρατηρήσεις
(Ι) Προσοχή στις δύο παρακάτω δυνάμεις.
(−α)ν = (−α) ∙ (−α) ∙∙∙ (−α)
−αν = −α ∙ α ∙∙∙ α
λ
(ΙΙ) Οι δυνάμεις ακ και (ακ )λ δεν είναι απαραίτητα ίσες.

Τετράγωνο αθροίσματος: (𝛼 + 𝛽 )2 = 𝛼 2 + 2𝛼𝛽 + 𝛽 2

Τετράγωνο διαφοράς: (𝛼 − 𝛽 )2 = 𝛼 2 − 2𝛼𝛽 + 𝛽 2

Διαφορά τετραγώνων: 𝛼 2 − 𝛽 2 = (𝛼 − 𝛽 )(𝛼 + 𝛽)
Κύβος αθροίσματος: (𝛼 + 𝛽 )3 = 𝛼 3 + 3𝛼 2 𝛽 + 3𝛼𝛽 2 + 𝛽 3

Κύβος διαφοράς: (𝛼 − 𝛽 )3 = 𝛼 3 − 3𝛼 2 𝛽 + 3𝛼𝛽 2 − 𝛽 3

Άθροισμα κύβων: 𝛼 3 + 𝛽 3 = (𝛼 + 𝛽 )(𝛼 2 − 𝛼𝛽 + 𝛽 2 )
Διαφορά κύβων: 𝛼 3 − 𝛽 3 = (𝛼 − 𝛽 )(𝛼 2 + 𝛼𝛽 + 𝛽 2 )
Τετράγωνο αθροίσματος τριών όρων:
(𝛼 + 𝛽 + 𝛾 )2 = 𝛼 2 + 𝛽 2 + 𝛾 2 + 2𝛼𝛽 + 2𝛼𝛾 + 2𝛽𝛾
Τριώνυμο είναι η παράσταση της μορφής

αx 2 + βx + γ, α ≠ 0.

Οι αριθμοί α, β , γ λέγονται συντελεστές του τριωνύμου και

το x είναι μια μεταβλητή . Λέγεται έτσι γιατί παίρνει
διάφορες τιμές δηλαδή μεταβάλλεται !

------------------------------------------------------------------------------

Οι λύσεις της εξίσωσης αx 2 + βx + γ = 0, α ≠ 0 εξαρτώνται

από την Διακρίνουσα του τριωνύμου:

Δ = β2 − 4αγ.

Διακρίνουμε 3 περιπτώσεις:

 Δ > 0 τότε η εξίσωση έχει δύο διαφορετικές

πραγματικές λύσεις

−β + √Δ −β − √Δ
ρ1 = και ρ2 =
2α 2α

και το τριώνυμο παραγοντοποιείται ως εξής:

α(x − ρ1 )(x − ρ2 ).

 Δ = 0 τότε η εξίσωση έχει μια λύση διπλή

 −β
ρ=
2α
και το τριώνυμο παραγοντοποιείται ως εξής:
α(x − ρ)2
 Δ < 0 τότε η εξίσωση δεν έχει καμία πραγματική
λύση και λέγεται αδύνατη.
Εδώ το τριώνυμο δεν παραγοντοποιείται !

Λυμένα Παραδείγματα
1. Να λυθεί η εξίσωση 3𝑥 2 + 𝑥 − 2 = 0 και να
παραγοντοποιήσετε το τριώνυμο.
Λύση
Βρίσκουμε την Διακρίνουσα του τριωνύμου
𝛥 = 12 − 4 ∙ 3 ∙ (−2) = 1 + 24 = 25
Παρατηρούμε ότι Δ>0 άρα είμαστε στην 1η
περίπτωση και έχουμε 2 διαφορετικές
πραγματικές ρίζες της εξίσωσης τις
−1+√25 2 −1−√25
𝜌1 = = 𝜅𝛼𝜄 𝜌2 = = −1
2∙3 3 2∙3

και παραγοντοποιούμε το τριώνυμο

2
3𝑥 2 + 𝑥 − 2 = 3 (𝑥 − ) (𝑥 + 1)
3
2. Να λυθεί η εξίσωση 𝑥 2 + 𝑥 + 1 = 0
Λύση
Βρίσκουμε την Διακρίνουσα του τριωνύμου
𝛥 = 12 − 4 ∙ 1 ∙ 1 = −3
 Παρατηρούμε ότι Δ<0 άρα είμαστε στην 3η
περίπτωση και η εξίσωση είναι αδύνατη στο ℝ
δηλαδή δεν έχει καμία πραγματική λύση.
3. Να λυθεί η εξίσωση 4𝑥 2 + 4𝑥 + 1 = 0 και να
παραγοντοποιήσετε το τριώνυμο
Λύση
Βρίσκουμε την διακρίνουσα του τριωνύμου
𝛥 = 42 − 4 ∙ 4 ∙ 1 = 0
Παρατηρούμε ότι Δ=0 και άρα είμαστε στην 2η
περίπτωση και έτσι έχουμε μια λύση διπλή
−4 −1
𝜌= =
2∙4 2
παραγοντοποιούμε το τριώνυμο

2
1 2
4𝑥 + 4𝑥 + 1 = 4 (𝑥 + )
2
Παρατηρούμε ότι το τριώνυμο ισούται με την
ταυτότητα (2𝑥 + 1)2 . Έτσι, όποτε βρίσκουμε
διακρίνουσα ίση με το μηδέν θα ξέρουμε ότι το
τριώνυμο είναι μια ταυτότητα!