Name: Soliven, Menard Noel DR.

Score:________
Course/Year/Section: BSMT/2nd Year/ALPHA 2A Date:07/30/2019
Prof: Charlon DG. Santiago, MAEd.

LITERATURE

MGA REHIYON SA LUZON

 Ang Luzon ay tumutukoy sa isang pinakamalaki at pinakamahalagang pulo ng Pilipinas, tinugrian itong North
Philippines (Northern) at isa sa tatlong pangkat ng mga pulo sa bansa (ang Kabisayaan at Mindanao ang dalawa pa).
Bilang isang pulo, ang Luzon ang pinakamalaking pulo ng Pilipinas na may sukat na 104,688 kilometro
kwadrado at ito rin ang ika-17 pinakamalaking pulo sa mundo. Dito matatagpuan ang kabisera ng bansa, ang
Maynila, at ang pinakamataong lungsod, ang Quezon City. Mabundok ang pulo at dito matatagpuan ang Bundok
Pulag, ang ikalawang pinakamataas na bundok sa bansa, at ang Bulkang Mayon, ang pinakatanyag na bulkan. Nasa
kanluran ng pulo ang Dagat Timog Tsina, sa silangan ang Dagat Pilipinas, at sa hilaga ang Kipot ng Luzon.
Heograpiya
Ang kabuuang sukat ng Luzon ay 76,969,315.9 square kilometre (29,718,019.0 mi kuw),[1], ang ika-17
pinakamalaking pulo sa buong daigdig. Matatagpuan sa Luzon ang punong lungsod ng Pilipinas, ang Maynila, at ang
pinakamataong lungsod sa Pilipinas, ang Lungsod ng Quezon. Mabundok ang pulo na kung saan matatagpuan ng
Bundok Pulag, ang ikatlong pinakamataas na bundok sa bansa, at ang mga Bulkang Pinatubo, Bulkang Mayon,
Bulkang Taal, ay ilan sa mga tanyag na mga bulkan sa Luzon. Matatagpuan sa kanluran ng Luzon ang Dagat
Kanlurang Pilipinas, sa silangan ang Dagat Pilipinas, at sa hilaga ang Kipot ng Luzon.
Halos parihaba ang sukat ng pulo ng Luzon at may mahabang tangway sa timog silangan na tinatawag na
Tangway ng Bikol. Ang hilagang bahagi ng pulo ay kinapalolooban ng malalaking bulubundukin, ang Cordillera
Central.
Sa silangan ng Cordillera Central ay ang malaking Lambak ng Cagayan, na nagsisilbing tagasalo, ng Ilog
Cagayan, ang pinakamahabang ilog sa Pilipinas. Sa silangan ng lambay ay matatagpuan ang bulubundukin ng Sierra
Madre, ang pinakamahabang bulubundukin sa bansa.
Sa timog silangan ng Look ng Maynila matatagpuan ang pinakamalaking lawa sa bansa, at ang pinakamalaking
lawa sa loob ng kalupaan sa Timog Silangang Asya, ang Lawa ng Bay.
 Pambansang Punong Rehiyon
(National Capital Region o NCR,
Kalakhang Maynila)
Mga Lalawigan:
◘ Caloocan ◘
Pasig
◘ Lungsod ng Maynila ◘
Pateros
◘ Las Piñas ◘
Quezon City
◘ Makati ◘ San
Juan
◘ Malabon ◘
Taguig
◘ Mandaluyong ◘
Valenzuela
◘ Marikina ◘ Parañaque
◘ Muntinlupa ◘ Pasay
◘ Navotas

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Maynila

Ang Lungsod ng Maynila (Opisyal: City of Manila), kilala bilang Maynila, ay ang punong lungsod ng Pilipinas at
isa sa 17 lungsod at bayan na bumubuo ng Kalakhang Maynila. Matatagpuan ang lungsod sa baybayin ng Look ng
Maynila na nasa kanlurang bahagi ng Pambansang Punong Rehiyon na matatagpuan sa kanlurang bahagi ng Luzon.
Isa ito sa mga sentro ng negosyo ng umuunlad na kalakhang pook na tinitirhan ng humigit sa 19 na milyong katao.
Mga Produkto:
Narito ang ilan sa ipinagmamalaking produkto ng bawat siyudad ng NCR:
• “Alfombra”, Balut at itlog na maalat ng Pateros

• Sapin-sapin at pancit Malabon ng Malabon

• Tipas Hopia at Ube Halaya ng Taguig

• Putong Polo ng Valenzuela

• Sapatos, bakya at "Everlasting" (parang imbutido) ng Marikina

• Malunggay-dilis polvoron at mga semi-conductor ng Muntinlupa

Industriya:
Kalakalan at Transportasyon. Paggawa ng mga sapatos, tsinelas, bag, at iba pang material na bagay. Pangingisda
rin ang ikinabubuhay ng iba dahil sa malawak na karagatan sa paligid nito.
Heograpiya:
Matatagpuan sa 14°40' H 121°3 S, ang Kalakhang Maynila ay nasa isang isthmus na naghahanggan sa Lawa ng
Laguna sa timog silangan at sa Look ng Maynila sa kanluran. Ang pook metropolitan ay nasa malawak na kapatagan.
Naghahanggan ang sakop nito sa Bulacan sa hilaga, sa lalawigan ng Rizal sa silangan, sa Laguna sa timog at sa
Kabite sa timog kanluran. Hinahati ng Ilog Pasig ang Kalakhang Maynila na nagdudugtong sa dalawang katubigan
kinahahanggan nito sa kanluran at silangan.
Wika:
Tagalog

Cordillera Administrative Region (CAR)

Mga Lalawigan:
◘ Kabugao, Apayao

◘ Bangued, Abra

◘ Lungsod ng Baguio

◘ Lagawe, Ifugao

◘ Tabuk, Kalinga

◘ Bontoc, Mountain Province

◘ La Trinidad, Benguet

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Baguio

Ang Baguio (bigkas /bá·gyo/) ay isang 1st-class highly urbanized
na lungsod sa hilagang Luzon sa Pilipinas at ang punong- lungsod
ng Cordillera Administrative Region. Napapalibutan ito ng probinsiya
ng Benguet. Itinatag ang Baguio ng mga Amerikano noong 1900 bilang
isang bakasyonan sa panahon ng tag-araw sa isang nayon ng mga
Ibaloi na dating tinatawag na Kafagway. Ginawang "Summer Capital"
ang lungsod noong 1 Hunyo 1903 ng "Philippine Commission" at
idineklarang lungsod ng "Philippine Assembly" noong 1
Setyembre 1909. Ang pangalang Baguio ay hango sa salitang Ibaloi na
bagiw na ang ibig sabihin ay 'lumot'.

Mga Produkto:
• Gold
• Copper
• Silver
• Zinc
• Non-Metallic Sand
• Gravel
• Sulfur
Industriya:

Pagmimina, agrikultura at turismo. Sagana ang rehiyon sa mga reserbang

minahan, bagaman nakasentro ang pagmimina sa Benguet. Nawala halos ang kahoy
dahil sa malaganap na kaingin. Apektado ng pangyayaring ito ang malakas at
tradisyonal na sining na paglililok sa kahoy. Malakas ang produksiyon ng gulay sa
Benguet, pagsasaka ng palay sa Ifugaw at Abra, at mais sa Mountain Province at
Kalinga. Malakas ang turismo sa rehiyon. Pangunahing pang-akit ng pandaigdigang
turismo ang mga payyo, lalo na ang nása Banaue, at deklaradong UNESCO World
Heritage Site.
Heograpiya:

Ang bulubundukin ng Cordillera ay matatagpuan sa Hilagang Luzon kung saan

pinapagitnan ng Rehiyon ng Ilocos, Rehiyon ng Lambak ng Cagayan at Rehiyong ng
Gitnang Luzon. Ito ay binubuo ng anim na mga lalawigan at isang lungsod; Abra,
Apayao, Benguet, Ifugao, Kalinga, Mountain Province at Baguio bilang kaisa-isang
lungsod.

Wika:

• Ilokano • Kalinga • Lubuagen • Iibanag • Ifugao • Pinukpuk

Rehiyon I - Ilocos
Mga Lalawigan:
◘ Lungsod ng Laoag, Ilocos Norte

◘ Lungsod ng Vigan, Ilocos Sur

◘ Lungsod ng San Fernando, La Union

◘ Lingayen, Pangasinan

◘ Lungsod ng San Fernando

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng San Fernando

Ang Lungsod ng San Fernando, (Kapampangan: Lakanbalen ning San Fernando,
Ingles: City of San Fernando) ay isang lungsod sa probinsiya ng Pampanga. Ito ang
kabiserang lungsod ng Pampanga at ang sentrong panrehiyon ng Gitnang Luzon
(Rehiyon III). Ang lungsod ay kilala sa mga parol nito at binansagang "Christmas
Capital of the Philippines" (Kabiserang Pangkapaskuhan ng Pilipinas). Ang
taunang Giant Lantern Festival (Pista ng mga Higanteng Parol) ay isinasagawa ng
lungsod tuwing Disyembre.
Mga Produkto:
 Tabako
 Palay
 Tubo
 Strawberry
 Pilak
 Niyog
 Alak (basi)
 Mais
 Ginto

Industriya:
Pagsasaka ang isa sa pangunahing hanapbuhay sa Rehiyon.Bawang,tabako, palay, mais, bulak, tubo, at
mangga ang mga pangunaheng prudokto rito.Dahil sa mahabang baybayin ng Rehiyon, pangingisda ang isa pa sa
pangunahing pinagkakakitaan ng mga Ilocano at Pangasinense. Ang mga pangunahing pangisdaan ngrehiyon ay
matatagpuan sa Laoag at Burgos sa Ilocos Norte at Sinait at Candon sa Ilocus Sur. Nasa Golpo ng Lingayen at sa
bahagi ng
South China Sea
na malapit sa Pangasinan angmayamang pangisdaan na pinanggagalingan ng bangus, hito, dilag, hipon ,at
alimasag.Abala rin ang mga Ilocano sa mga industriyang pantahanan na nakadaragdag sa kanilangkita.
Pangunahin sa mga industriyang ito ang paglililok at paghahabi ng kumot, twalya, at punda..

Heograpiya:

Maburol at mabundok ang dakong silangan ng Rehiyon ng Ilocos. Ang pinakamataas na bundok ay umaabot sa
2,630 metro. Ito ang Bundok Sicapoo sa Ilocos Norte.Makitid ang kapatagan sa mga rehiyon dahil ito’y nakapagitna
sa mga bulubundukin atmahahabang baybayin. Ang baybaying ito ay mula sa Ilocos Norte hanggang sa
Pangasinan.Tanging Pangasinan lamang ang may malawak na kapatagan.Gayunpaman , mapalad pa rin ang Rehiyon
I .Nakaharap ito sa South China Sea sadakong kanluran na napagkukunan ng iba’t ibang produktong dagat.

Wika:

• Ilokano • Pangasinense • Bolinao • Tagalog • Ingles

Rehiyon II - Lambak ng Cagayan

Mga Lalawigan:

◘ Basco, Batanes
◘ Lungsod ng Tuguegarao, Cagayan
◘ Ilagan, Isabela
◘ Bayombong, Nueva Vizcaya
◘ Cabarroguis, Quirino

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Tuguegarao

 Tuguegarao, sa opisyal ay Lungsod ng Tuguegarao (Ibanag:
Siudad nat Tuguegarao; Itawit: Siudad yo Tuguegarao; Ilokano:
Siudad ti Tuguegarao;), ay isang 3rd-class component na
lungsod sa loob ng Pilipinas. Ito ang nagsisilbing kapital ng
probinsyang Cagayan, at sentro ng rehiyonal at pang-
karunungan ng Cagayan Valley Region (Rehiyon ng Lambak ng
Cagayan). Isang mahalagang lunsurang urban sa hilagat-
silangang Luzon at pangunahing sentro ng pagsulong, ito rin ay
isa sa mga pinakamabilis na lumalagong siyudad sa Pilipinas.

Mga Produkto:
• Ginto
• Pilak
• Luad/Clay
• Tanso
• Palay
• Kape
• Tubo
• Tabako
• Mais
• Gulay
• Troso
• Lamang-Ugat

Industriya:
Ang mga hayop na inaalagaan at ipinagbibili ay ang mga sumusunod: baka, kalabaw at manok. Nagtitinda rin ang
mga taga-Cagayan ng kasangkapang yari sa rattan, kawayan at iba pang uri ng kahoy na natatagpuan sa lalawigan.

Heograpiya:

Ang rehiyon ay matatagpuan sa isang malaking lambak sa hilagang-silangang Luzon, sa pagitan ng kabundukang
Cordilleras at ng Sierra Madre. Binabagtas ng Ilog Cagayan, ang pinakamahabang ilog sa bansa, ang gitna ng
rehiyon at dumadaloy patungong Kipot ng Luzon sa hilaga. Kanugnog nito ang mga lalawigan ng Ilocos Norte at
Apayao sa kanluran, at ang Kalinga at Isabela sa timog.

Wika:

• Adkan
• tiban
• antiyaw
• arava
• otioyan
• ipos

Rehiyon III - Gitnang Luzon

Mga Lalawigan:
◘ Iba, Zambales
◘ Lungsod ng Balanga, Bataan
◘ Lungsod ng Tarlac, Tarlac
◘ Lungsod ng San Fernando, Pampanga
◘ Lungsod ng Palayan, Nueva Ecija
◘ Lungsod ng Malolos, Bulacan
◘ Baler, Aurora

Sentrong panrehiyon:Lungsod ng San Fernando

Ang Lungsod ng San Fernando, (Kapampangan: Lakanbalen ning San Fernando, Ingles: City of San Fernando)
ay isang lungsod sa probinsiya ng Pampanga. Ito ang kabiserang lungsod ng Pampanga at ang sentrong panrehiyon
ng Gitnang Luzon (Rehiyon III). Ang lungsod ay kilala sa mga parol nito at binansagang "Christmas Capital of the
Philippines" (Kabiserang Pangkapaskuhan ng Pilipinas). Ang taunang Giant Lantern Festival (Pista ng mga
Higanteng Parol) ay isinasagawa ng lungsod tuwing Disyembre.

Mga Produkto:
• Palay
• Tubo
• Mais
• Manok
• Gulay
• Isda
• Ceramics
• Semento
• Inukit Na Kahoy
• Prutas
• CHROMITE (Zambales),
• Burda
• Lubid

Industriya:
Pagtatanim ng palay, prutas at may maliliit din itong
minahan para sa mga ginto at iba pang namimina. Ito rin ang
tinaguriang "Banga ng Bigay ng Bayan" at "Ang kamalig
ng Palay ng Pilipinas" dahil dito nagmumula ang malaking
produksyon ng bigas sa bansa.
Heograpiya:

Ang kabuuang sukat ng Luzon ay 76,969,315.9 square kilometre (29,718,019.0 mi kuw),[1], ang ika-17
pinakamalaking pulo sa buong daigdig. Matatagpuan sa Luzon ang punong lungsod ng Pilipinas, ang Maynila, at ang
pinakamataong lungsod sa Pilipinas, ang Lungsod ng Quezon. Mabundok ang pulo na kung saan matatagpuan ng
Bundok Pulag, ang ikatlong pinakamataas na bundok sa bansa, at ang mga Bulkang Pinatubo, Bulkang Mayon,
Bulkang Taal, ay ilan sa mga tanyag na mga bulkan sa Luzon. Matatagpuan sa kanluran ng Luzon ang Dagat
Kanlurang Pilipinas, sa silangan ang Dagat Pilipinas, at sa hilaga ang Kipot ng Luzon.
Wika:
•Tagalog
• Ilokano
• Kapampangan
• Ingles ang ginagamit na midyum sa pagtuturo sa paaralan.

Rehiyon IV: IV A (CALABARZON)

Mga Lalawigan:
◘ Lungsod ng Trece Martires, Cavite

◘ Santa Cruz, Laguna

◘ Lungsod ng Batangas, Batangas

◘ Lungsod ng Antipolo, Rizal

◘ Lungsod ng Lucena, Quezon

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Calamba

Ang Lungsod ng Calamba ay isang unang klaseng lungsod sa lalawigan ng Laguna, Pilipinas. Ito ay nasa layong
54 kilometro sa timog ng Maynila, at isang oras ang layo kung sasakay ng bus. Ang Calamba ay sikat na lugar
panturista dahil sa mga hot spring resort, na karamihan ay nasa barangay Pansol, at sa Canlubang Golf and Country
Club. Isa rin ang Calamba sa mahalagang sentro ng industriya sa rehiyong CALABARZON dahil sa dami ng mga
liwasang pang-industriya at pang-komersyo sa lungsod. Ayon sa senso noong 2000, ang populasyon ng lungsod ay
281,146.
Mga Produkto:
• Palay
• Tubo
• Niyog
• Dalanghita
• Kape
• Kakaw
• Baka
• Manok
• Baboy
• Isda
• Bakya
• Tsinelas
Industriya:
Pangunahing Industriya Pangunahing Produkto Cavite
Agrikultura palay, mais, gulay, bungang kahoy, kape,
niyog at tubo Laguna Agrikultura, pangingisda, at
Industriyang Pantahanan niyog, palay, tubo, prutas,
pag-uukit ng kahoy, at materyales para sa barong tagalog
Batangas Agrikultura burdadong telang jusi o piña, palay,
tubo, niyog, kape, kakaw, bakahan Rizal
Pangkalakal at iba pang negosyo palay, prutas, kape, kakaw, yaring damit Quezon Agrikultura niyog, palay, mais, at
saging.
Heograpiya:
Ang rehiyon na ito ay nasa Timog-kanlurang Luzon,timog at kanlurang bahagi ng Metro Manila, at
pumapangalawa sa pinaka-mataong rehiyon.Ang CALABARZON at MIMAROPA kasama ang lalawigan na Aurora
ay dating magkasama bilang Timog Katagalugan hanggang ito ay paghiwalayin sa bisa ng Executive Order No.103,
noong ika-17 ng Mayo 2002.Sa bisa ng Executive Order No. 246, na nilagdaan noong ika-28 ng Oktubre 2003, ang
Lungsod ng Calamba ay itinalagang sentrong pang-rehiyon ng CALABARZON.
Wika:
Tagalog
Rehiyon IV: IV B (MIMAROPA)
Mga Lalawigan:
◘ Mamburao, Occidental Mindoro

◘ Lungsod ng Calapan, Oriental Mindoro

◘ Boac, Marinduque

◘ Romblon, Romblon

◘ Lungsod ng Quezon

◘ Lungsod ng Puerto Princesa, Palawan

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Quezon

Ang Lungsod Quezon (Ingles: Quezon City, pinaikling QC) o Lungsod ng Quezon ay dating kabisera at ang
pinakamataong lungsod sa Pilipinas. Matatagpuan sa pulo ng Luzon, isa ang Lungsod Quezon sa mga lungsod at
munisipalidad na binubuo ng Kalakhang Maynila, ang Pambansang Punong Rehiyon. Ipinangalan ang lungsod kay
Manuel L. Quezon, ang dating pangulo ng Komonwelt ng Pilipinas na siya rin nagtatag ng lungsod at isinulong
upang palitan ang Maynila bilang kabisera ng bansa.
Mga Produkto:
• Inukit Na Kahoy
• Niyog
• Troso
• Lambanog
• Sumbrerong Yari Sa Buntal
• Asin
• Rattan
• Ginto
• Pilak
• Tanso
• Sugpo
• Langis
Industriya:
Malawak at Iba't iba ang pangunahing
pinagkikitaan sa Lungsod Quezon. Subalit
pangunahing mapapangkat ito sa
telekomunikasyon, edukasyon, pangpamahalaan,
komersyal, industrial, retail, at professional.
Heograpiya:
Ang Palawan ay naging bahagi ng Rehiyon VI noong
5 Hunyo 2005. Ito ay inilipat sa Kanlurang Visayas
mula sa dating "MIMAROPA", sa bisa ng Executive
Order No. 429, na nilagdaan noong 23 Mayo 2005. Ang
MIMAROPA o Rehiyon IV-B ay isang rehiyon sa bahagi ng
Luzon, na may kabuung sukat na 27,455.9 kilometro
kwadrado.
Wika:
Tagalog, Romblomanon, Bantoanon o Asi, Onhan, Cuyonon at mga wikang sinasalita ng mga Mangyan at
Palawan.
Rehiyon V- Bicol
Mga Lalawigan:
◘ Daet, Camarines Norte

◘ Pili, Camarines Sur

◘ Lungsod ng Legazpi, Albay

◘ Lungsod ng Sorsogon, Sorsogon

◘ Lungsod ng Masbate, Masbate

◘ Virac, Catanduanes

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Legazpi

Ang Albay ay isang lalawigan ng Pilipinas na matatagpuan sa Rehiyon ng Bicol sa Luzon. Ang Lungsod ng
Legazpi ang kabisera nito. Ang lalawigan ay pinalilibutan ng mga lalawigan ng Camarines Sur sa hilaga at Sorsogon
sa timog. Sa hilagang-silangan ay ang Golpo ng Lagonoy patungong Dagat Pilipinas at sa timog-kanluran ay ang
Burias Pass.
Mga Produkto:
• Niyog
• Palay
• Pili
• Abaka
• Troso
• Isda
• Saging
• Baka
• Pilak
• Tanso
• Ginto
Industriya:
 Pagmimina ang pangunahing industriya sa rehiyon.Pangingisda, paggawa ng bagoong, pagdadaing ng mga isda
at pusit, paggawa ng lambat at baklad gawa sa yantok atkawayan,pagpapastol ng bakaTiwi Hot Spring sa Albay na
nagpapatakbo sa plantangheotermal na tumutustos ng enerhiyang kailangan ngrehiyon.
Heograpiya:
Matatagpuan ang Kabikulan sa pinakatimog na dulo ng Luzon, ang pinakamalaking pulo sa kapuluan ng
Pilipinas. Ang kabuuang sukat ng lupa ng rehiyon ay nasa 18,054.3 km2 (6,970.8 mi kuw),[8] na 5.9% ng kabuuang
sukat ng lupa ng buong bansa. Nasa 69.3% ng kabuuang lupa ay maaaring tirahan samantalang ang nalalabing 30.7%
ay binubuo ng mga kagubatan.
Wika:
• Bikolano • Pandan Bikol
• Albayano • Sorsoganon
• Masbateño
MGA REHIYON SA KABISAYAAN

Ang Visayas o Kabisayaan (sa Bisaya: Kabisay-an), tinagurian ring Gitnang Pilipinas, ay isa sa tatlong
pangunahing pangkat ng mga pulo sa Pilipinas kabilang ang Luzon at Mindanao. Binubuo ito ng mga kapuluan,
pangunahin ang mga pulong pumapalibot sa Dagat Kabisayaan, bagaman itinuturing na ang Kabisayaan ang
pinakadulong hilagang bahagi ng Dagat Sulu.

Heograpiya:
Ang mga pangunahing pulo sa kabisayaan ay ang Panay, Negros, Cebu, Bohol, Leyte, at Samar.[5] Ang rehiyon
ay maaaring isama ang mga pulo ng Romblon at Masbate, kung ang populasyon nito ay kinikilalang mga Bisaya.

Kasaysayan:
Hanggang sa ngayon, nananatiling mahiwaga ang kasaysayan ng Kabisayaan bago dumating ang mga Kastila.
Maraming mga alamat at mga kuwento tungkol sa kasaysayan ng Kabisayaan subalit maraming hindi sang-ayon
kung may katotohanan ang mga ito. Ang mga sinaunang mga tao sa rehiyon ng Kabisayaan ay mga Austronesyo at
Negrito na dumayo sa kapuluan tinatayang 6,000 hanggang 30,000 taon ang nakalilipas. Ang mga unang nanirahan
ay mga tribong animista. Noong ika-12 dantaon, ang mga mamamayan ng dating emperyo ng Srivijaya, Majapahit at
Brunei, na pinamunuan ni Datu Puti at ang kanyang mga katribo, ay naglakbay at nanirahan sa pulo ng Panay at sa
mga pulong nakapalibot dito.

Alamat:
 May mga alamat na nakapaloob sa librong Maragtas,
tungkol sa sampung hepe (datu) na tumakas mula sa
paniniin ni Datu Makatunaw ng Borneo papunta sa isla ng
Panay. Ang mga datu at ang kanyang mga tagasunod ay
pinaniniwalaang mga ninuno ng mga Bisaya. Ang pagdating
nila ay pinagdiriwang sa pista ng Ati-atihan sa Kalibo,
Aklan. Bagama't ito ay isang alamat, base pa rin ito sa mga
totohanang pangyayari. Ito ay nilikom sa isang aklat ni
Pedro Alcantara Monteclaro noong 1907.

Rehiyon VI- Kanlurang Visayas

Mga Lalawigan:
◘ Kalibo, Aklan

◘ San Jose De Buenavista, Antique

◘ Lungsod ng Iloilo, Iloilo

◘ Lungsod ng Roxas, Capiz

◘ Jordan, Guimaras

◘ Lungsod ng Bacolod, Negros Occidental

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Iloilo

Ang lungsod ng Iloilo ang kabisera ng lalawigan ng Iloilo sa Pilipinas. Ito rin ang sentrong panrehiyon at
pangunahing sentrong pang-ekonomiya ng Western Visayas Region. Ito ang ikasiyam na pinakamataong lungsod sa
Pilipinas; may populasyon ito ng 365,820 ayon sa senso ng 2000.
Mga Produkto:
• Asukal (Negros) • Mais
• Palay • Sinamay
• Tubo • Kulambong Yari Sa Abaka
• Munggo • Tsinelas
• Pilak • Lambat
• Kape • Chromite
• Niyog • Manganese
• Tabako • Tanso
• Lamang-Ugat • Ginto
• Saging
• Kamoteng-Kahoy
• Isda
Industriya:
Ang pangunahin at pinakalamalaking lalawigan na nagbibigay ng asukal sa buong bansa. Malawak ang taniman
ng tubo, palay, mais at niyog Iloilo, malalawak ang palayan at mayaman ang palaisdaan Capiz , nag-aani ng niyog
at abaka, pastulan ng hayop ang paanan ng bundok Aklan , paghahabi ng telang pinya, jusi at sinamay Antique ,
kilala bilang pook pangisdaan, Guimaras , kilala sa kanilang malalaki at matatamis na mangga.
Heograpiya:
Binubuo ito ng limang lalawigan: Aklan, Antique, Capiz, Guimaras, at Iloilo at ng tatlong mga lungsod. Ang
Lungsod ng Iloilo ang sentrong pangrehiyon. Noong ika-29 ng Mayo, 2015, inihiwalay ang lalawigan ng Negros
Occidental mula sa Kanlurang Bisayas at inilipat ito sa kakabuong Rehiyon ng Isla ng Negros sa pamamagitan ng
EO blg. 183, s. 2015 na nilagdaan ni Pangulong Benigno S. Aquino.
Wika:
• Hiligaynon • Kinaray-a • Aklanon
Rehiyon VII : Gitnang Visayas
Mga Lalawigan:
◘ Lungsod ng
Dumaguete, Negros Oriental
◘ Lungsod ng Cebu, Cebu
◘ Lungsod ng Tagbilaran, Bohol
◘ Siquijor, Siquijor

Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Cebu

Ang Lungsod ng Cebu ay ang kabisera
ng lalawigan ng Cebu sa Pilipinas at ang
ikalawang pinakamahalagang sentrong
urbano ng bansa. Matatagpuan ang lungsod sa
pulo ng Cebu at ang
pinakamatandang paninirahang Kastila sa
bansa, mas matanda pa sa kapital ng bansa, ang
Maynila. Isa itong pangunahing daungan at
tahanan ng mahigit sa 80% ng interisland
na kompayang pangdagat.
Pangunahing daungan din ang Cebu, sa labas ng kapital, ng internasyunal na lipad sa bansa at ang pinakamahalagang
sentro ng komersyo, pangangalakal, at industriya sa Kabisayaan at Mindanaw, ang mga katimogang bahagi ng bansa.

Mga Produkto:
• mais • apog
• niyog • mani
• tubo • ceramics
• palay • tinuyong manga
• isda • gitara
• troso • tanso
• banig • tubo
• sombrero • maguey
• Sinamay • tabako
• marmol
• manganese
• mangga
Industriya:
Agrikultura, pangingisda, paghahabi at manufacturing ang mga pangunahing industriya sa Gitnang Kabisayaan.
Heograpiya:
Ang kabuuang sukat ng rehiyon ay 15,875 km². Noong senso ng 2007, may 6,398,628 katao ang naninirahan sa
rehiyon, ang ika-5 pinakamataong rehiyon sa 17 rehiyon ng Pilipinas.
Wika:
• Sebwano (Diyalektong Boholano)
• Porohanon
• Tagalog
• Ingles at Kastila
Rehiyon VIII: Silangang Visayas
Mga Lalawigan:
◘ Catarman, Hilagang Samar
◘ Lungsod ng Catbalogan, Samar
◘ Borongan, Silangang Samar
◘ Biliran, Naval
◘ Lungsod ng Tacloban, Leyte
◘ Lungsod ng Maasin, Timog Leyte
Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Tacloban
Ang Lungsod ng Tacloban (pagbigkas: tak•ló•ban; Waray: Siyudad han Tacloban) ay isang mataas na
urbanisadong lungsod[1] sa lalawigan ng Leyte, Pilipinas. Ito ang pinakamalaking lungsod ayon sa bilang ng
populasyon. Ayon sa senso noong Agosto 2007, ito ay may populasyon na 217,199 katao sa mga kabahayan (mula sa
178,639 ng taong 2000). Panandalian itong naging luluklukan ng Pamahalaang Komonwelt ng Pilipinas mula 23
Oktubre 1944 hanggang 27 Pebrero 1945.
Mga Produkto:
• Palay • Apog
• Tubo • Bakal
• Mais • Tanso
• Lamang-Ugat
• Niyog
• Isda
• Tabako
• Patatas
• Abaka
• Kopra
• Mangga
Industriya:
Sakahan at paghahabi
Heograpiya:
Binubuo ito ng anim na lalawigan: Biliran, Silangang Samar, Leyte, Hilagang Samar, Samar, at Katimugang
Leyte. Ang mga lalawigang ito ay sumasaklaw sa pinakasilangang mga pulo ng Visayas: Leyte, Samar, at Biliran.
Ang kabiserang panrehiyon ay ang Lungsod ng Tacloban.
Wika:
• Waray-Waray
• Cebuano
• Abaknon
MGA REHIYON SA MINDANAO
 Ang Mindanao o Kamindanawan, (Ingles: Southern Pilipinas o Tagalog: Timog Pilipinas) ay ang ikalawang
pinakamalaking pulo sa Pilipinas. Ito rin ang tawag sa isa sa tatlong pangunahing pangkat ng mga pulo sa Pilipinas
(ang dalawa ay ang Luzon at ang Kabisayaan), na binubuo ng pulo ng Mindanao at ng mga nakapalibot na mga
maliliit na pulo. Pinakamalaking lungsod sa Mindanao ang Lungsod ng Davao. Sa 21,968,174 populasyon ng
Mindanao, (ayon sa senso noong 2010) 10 bahagdan ay mga Moro o Muslim.
Kasaysayan:
Isinunod ang pangalan ng Mindanao sa mga Maguindanaon na bumubuo sa pinakamalaking Kasultanan ayon sa
kasaysayan, at makikita sa mga mapa na ginawa noong ika-17 at ika-18 dantaon na nagmumungkahi na ang pangalan
ay ginamit upang tukuyin ang pulo ng mga makapangyarihang katutubo ng panahong iyon.
Nang dumating ang mga Kastila sa Pilipinas, labis silang nabagabag nang matagpuan nilang matibay ang katayuan
ng Islam sa pulo ng Mindanao, bilang katatapos lang mapaalis ang mga Moors mula sa Espanya pagkatapos nang
dantaong labanan sa ilalim ng Reconquista. Sa katunayan, ang pangalang Moro ay wikang Kastila para sa "Moors",
na ibinigay sa mga Muslim na naninirahan sa Mindanao.
Heograpiya:
Ikalawang pinakamalaking pulo sa Pilipinas ang Mindanao na may sukat na 104,630 kilometro kwadrado, at
ikawalang pinakamataong pulo sa buong daigdig. Higit na malaki ang pulo ng Mindanao kaysa sa 125 mga bansa sa
daigdig, kabilang ang Netherlands, Austria, Portugal, Czech Republic, Hungary, at Ireland. Ang pulo ay
bulubundukin, at kung saan matatagpuan ang Bundok Apo, ang pinakamataas na bundok sa Pilipinas. Napalilibutan
ng 4 na dagat ang Mindanao: ang Dagat Sulu sa kanluran, Dagat Pilipinas sa silangan, Dagat Celebes sa timog, at
Dagat Mindanao sa hilaga. Sa lahat ng mga pulo sa Pilipinas, Mindanao ang may pinakamalawig ang pagkakaiba-iba
ng pisyograpikong katangian.
Pangkat ng mga pulo ng Mindanao:
Ang grupong ito ng Mindanao ay isang arbitraryong lupon ng mga pulo sa timogang bahagi ng Pilipinas na
kinabibilangan ng anim na rehiyong administratibo. Ang mga rehiyong ito ay nahahati sa 25 mga lalawigan, kung
saan apat lamang sa mga ito ay wala sa mismong isla ng Mindanao. Kasama sa grupo ang Kapuluang Sulu sa timog-
kanluran, kinabibilangan ng mga pangunahing isla ng Basilan, Jolo, at Tawi-Tawi, pati ng mga nakaratag na mga isla
sa kalapit nito tulad ng Camiguin, Dinagat, Siargao, Samal, at Mga Isla ng Sarangani.
Rehiyon IX: Tangway ng Zamboanga
Mga Lalawigan:
◘ Lungsod ng Dipolog, Zamboanga Del Norte
◘ Lungsod ng Pagadian, Zamboanga Del Sur
◘ Ipil, Zamboanga Sibugay
Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Pagadian
Matatagpuan sa lalawigan ng
Zamboanga del Sur, ang lungsod ng Pagadian
ay isang "2nd class city." Ito ang kabisera
ng nasabing lalawigan at tinatayong sentro
rehiyonal ng Tangway ng Zamboanga
(Zamboanga Peninsula). Ang Pagadian ay
binansagang "Munting Hong Kong ng
Katimugan."
Mga Produkto:
• Baka • Perlas
• Kalabaw • Magagandang Banig
• Kabayo
• Baboy
• Tupa
• Kambing
• Manok
• Niyog
• Goma (Basilan),
• Abaka
• Halamng Sitrus
• Isda
Industriya:
Ang industriya ng pagtitinda ang pinakamalaking dami ng establisimyento sa buong rehiyon. Sumunod dito ay
ang transportasyon, komunikasyon at pag-iimbak.
Heograpiya:
Mayroong limang lungsod ang Tangway ng Zamboanga: Dipolog, Dapitan, Ipil, Pagadian at Zamboanga. Sa
katunayan, ang Isabela ay bahagi ng lalawigan ng Basilan sa timog ng tangway, at kabisera ng lalawigang iyon.
Pinili ng mga mamamayan ng Basilan na sumama sa Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM) ayon sa
isang plebisito.
Ang tangway:
Ang Tangway ng Zamboanga ay binubuo ng teritoryo ng tatlong lalawigan ng Zamboanga kasama ang Misamis
Occidental. Nakadugtong ang tangway sa panguahing bahagi ng Mindanao sa isang dalahikan na matatagpuan sa
pagitan ng Look ng Panquil at Look ng Pagadian. Ang hangganan ng tangway at ng mainland ay artipisyal na
minamarkahan ng hangganan sa pagitan ng Zamboanga del Sur at Lanao del Norte.
Wika:
• Chavacano • Tagalog • Cebuano • Subanen
Rehiyon X: Hilagang Mindanao
◘ Lungsod ng Oroquieta, Misamis Occidental
◘ Lungsod ng Cagayan De Oro, Misamis Oriental
◘ Lungsod ng Malaybalay, Bukidnon
◘ Tubod, Lanao Del Norte
◘ Mambajao, Camiguin
Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Cagayan De Oro
Ang Kalakhang Cagayan de Oro (Ingles: Metro
Cagayan de Oro), Metropolitan Cagayan de Oro
(Cebuano:Kadakhang Cagayan de Oro), na kilala rin bilang
Metro Cagayan de Oro, ay ang ika-apat na
pinakamalaking kalakhan o metropolitan area sa Pilipinas.
Mga Produkto:
• Tangile • Kambing
• Tanso • Nikel
• Ginto • Kakaw
• Bakal • Lamang-Ugat
• Isda • Lansones
• Palay • Mangga
• Mais
• Niyog
• Abaka
• Tabako
• Goma
• Baka
• Pinya (Bukidnon)
• Kape
• Saging
Industriya:
Pagsasaka at pagmimina.
Heograpiya:
Binubuo ito ng limang mga lalawigan, ang Bukidnon, Camiguin, Lanao del Norte, Misamis Occidental, at
Misamis Oriental. Ang sentrong pangrehiyunal ay sa Lungsod ng Cagayan de Oro.
Wika:
• Cebuano • Tagalog
• Maranao • Manobo
Rehiyon XI: Davao
◘ Lungsod ng Tagum, Davao Del Norte
◘ Lungsod ng Digos, Davao Del Sur
◘ Nabunturan, Compostela Valley
◘ Mati, Davao Oriental
Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Dabaw
Ang Lungsod ng Dabaw (Kastila: Davao) ay isa sa mga pinakamahalagang lungsod sa Pilipinas at ang sentro ng
pakikipagkalakalan at pananalapi sa Mindanao. Ito rin ang pinakamalaking lungsod sa Pilipinas ayon sa sakop ng
lupain, na may higit sa 2444 kilometro kwadrado. Ang lungsod rin ang nagsisilbing sentro ng Kalakhang Dabaw, ang
pinakamataong sentrong urbano sa Mindanao. Ang lungsod ay sentrong pangrehiyon din ng Rehiyon ng Davao
(Rehiyon XI).
Mga Produkto:
• Palay • Niyog
• Saging(Tagum) • Sorghum
• Camote • Pinya
• Kape • Kobalt
• Kasaba • Nikel
• Troso • Mais
• Durian • Chromite
• Manok • Tanso
• Puno Ng Lauan • Maguey
• Narra
• Mayapis
• Apitong
• Isda
Industriya:
Pagsasaka at pangingisda.
Heograpiya:
Matatagpuan ang Dabaw sa 7°30'
Hilaga, 126°0' Silangan (7.5, 126.0)[1] at
may higit na 2,443.61 kilometro
kwadrado. Pampolitika ring pinaghati-hati
ang lungsod sa 3 kongresyonal na
distrikto, 11 admistratibong distrikto, at
182 mga barangay. Halos 50% bahagdan
ng lupain ay kagubatan; 43% bahagdan ay ginagamit para sa agrikultura, karamihan sa mga ito ay mga plantasyon ng
mga kape, niyog, saging, at pinya.
Wika:
• Davaoeño • Kalagan
• Cebuano • Tagalog
• Chavacano

Rehiyon XII: SOCCSKSARGEN

◘ Lungsod ng Koronadal, Timog Cotabato
◘ Lungsod ng Kidapawan, Cotabato
◘ Isulan, Sultan Kudarat
◘ Alabel, Sarangani
Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Koronadal
Ang Lungsod ng Koronadal ay isang lungsod sa lalawigan ng Timog Cotabato, Pilipinas. Ayon sa senso noong
2000, ito ay may populasyon na 133,786 katao sa 27,623 kabahayan.
Mga Produkto:
• Palay
• Mais
• Lamang-Ugat
• Tanso
• Niyog
• Sorghum
• Tabako
• Abaka
• Kape
• Durian
• Abokado
Industriya:
Pagsasaka at Pangingisda
Heograpiya:
Ang rehiyon ay hangganan sa hilaga ng
Northern Mindanao, sa silangan ng Rehiyon
ng Davao, at sa timog-kanluran ng Dagat
Celebes. Ang lalawigan ng
Maguindanao ay nasa pagitan ng Cotabato
City, lalawigan ng North Cotabato, at Sultan
Kudarat.
Wika:
•Tboli
• Cotabato Manobo
• Blaan
• Tagabanwa

Rehiyon XIII: CARAGA

◘ Cabadbaran, Agusan Del Norte
◘ Prosperidad, Agusan Del Sur
◘ Lungsod ng Surigao, Surigao Del Norte
◘Tandag, Surigao Del Sur
◘ San Jose, Dinagat Islands

Sentrong panrehiyon: Cabadbaran

Ang Cabadbaran ay ang panlalawigang kabiserang lungsod ng Agusan del Norte, Pilipinas. Mayroon itong
populasyon ng 73,639 katao ayon sa senso ng 2015.

Mga Produkto:
• Diamante
• Ginto
• Mangga
• Saging
• Palm Oil
• Gulay
• Limestone
• Silica Deposit
• Guano
• Rock Phosphate
• Buhangin
• Bato
Industriya:
Pagsasaka, pagmimina at
pangingisda.
Heograpiya:
Matatagpuan ang rehiyon ng
Caraga sa hilagang silangang bahagi
ng pulo ng Mindanao, sa pagitan ng
8 00' to 10 30' N. latitude and 125
15' to 126 30' E. longitude.
Naghahanggan ito sa hilaga sa
Dagat Bohol; sa mga lalawigan ng
Davao, Compostella Valley at
Davao Oriental ng Rehiyon XI sa
katimugan; sa Bukidnon at Misamis
Oriental ng Rehiyon X sa kanluran;
at sa Dagat Pilipinas at Karagatang
Pasipiko sa silangan.
Wika:
• Surigaonon • Cebuano
• Butuanon • Manobo
• Iba pang mga wikang katutubo

ARMM: Autonomous Region in Muslim Mindanao

◘ Lungsod ng Marawi, Lanao Del Sur

◘ Lungsod ng Isabela, Basilan
◘ Shariff Aguak, Maguindanao
◘ Bongao, Tawi-Tawi
◘ Jolo, Sulu
◘ Datu Odin Sinsuat,
Shariff Kabunsuan
Sentrong panrehiyon: Lungsod ng Cotabato
Cotabato City, opisyal na ang Lungsod ng Kotabato (Maguindanaon: Ingud nu Kutawatu; Iranun: Inged isang
Kotawato) ay isang lungsod sa Pilipinas. Ayon sa 2015 census, ito ay may populasyon ng 299,438. Kahit na ang
Lungsod ng Cotabato ay ang pagrehiyon na sentro ng Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao (ARMM), ang
lungsod ay administratively bahagi ng Soccsksargen region, na kung saan ay binubuo ng mga lalawigan ng South
Cotabato, North Cotabato, Sultan Kudaratat Sarangani, pati na rin ang mataas na urbanisadong lungsod ng General
Santos.

Mga Produkto:
• Palay
• Corn
• Banana
• Durian

Industriya:
Paghahabi at pangingisda.

Heograpiya:
Nababanga sa duwang panheograpiyang sakop an rehiyon - an sa kadagaan kan Mindanao asin an arkipelago kan
Sulu. Namomogtak an Lanao del Sur, Maguindanao asin Shariff Kabunsuan sa kadagaan kan Mindanao, mantang an
Basilan, Sulu asin Tawi-Tawi namómogták sa arkipelago kan Sulu.

Wika:
• Maranao • Tausug
• Yakan • Sama