Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό

για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ

στη μαθησιακή διαδικασία

Θέμα
Μουσική
Μέση Γενική Εκπαίδευση

Εργαλείο
WAVELAB και CUBASE SX3

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου

Τομέας Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας
Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ
Φθινόπωρο 2008

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών σε θέματα Πληροφορικής

Το Πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Κυπριακή Δημοκρατία με ποσοστό 50% και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με
ποσοστό 50% στα πλαίσια του Μέτρου 2.1. «Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στα πλαίσια της δια βίου μάθησης» που εντάσσεται
στο Ενιαίο Έγγραφο Προγραμματισμού (ΕΕΠ) Στόχος 3 «Ανθρώπινο Δυναμικό»για την Προγραμματική Περίοδο 2004-2006.
Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)
«Συμβολή στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας, στην προώθηση της απασχολησιμότητας,
του επιχειρηματικού πνεύματος, της ικανότητας προσαρμογής και της ισότητας των ευκαιριών, καθώς και την κοινωνική ενσωμάτωση».
© Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008

Συγγραφή υλικού Ομάδα Εργασίας: Μουσική Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης (ΜΟΥ2_Κ07Μ)

Γεωργία Νοεφύτου, Μουσικός
Άδωνις Αλετράς, Μουσικός
Κούλλης Λιμνιώτης, Μουσικός

Εποπτεία υλικού Ομάδα Εποπτείας Μουσικής Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης

Άντρη Χατζηγεωργίου - Λυμπουρή, Επιθεωρήτρια Μουσικής Μέσης Γενικής
Εκπαίδευσης
Μαρία Χρίστου, Ομάδα Επιμόρφωσης ΤΠΕ στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Επιμέλεια υλικού Κλειώ Λυσιώτου

Γενικός συντονισμός - Αναστασία Οικονόμου

Επιμέλεια
Κώδικας Δεοντολογίας
Η άντληση πληροφοριών, η χρήση και ο πολλαπλασιασμός υλικού από το παρόν βιβλιάριο και το συνοδευτικό
ψηφιακό δίσκο* (CD/DVD) επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση της ανεπιφύλακτης αποδοχής των παρακάτω όρων:

1. Η χρήση του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD) υπόκειται
στις διατάξεις των κυπριακών και των διεθνών νόμων, στις επιταγές του εθιμικού δικαίου,
καθώς επίσης και στην υποχρέωση σεβασμού των χρηστών ηθών. Όλες οι πληροφορίες,
οι οποίες περιέχονται, διατίθενται στους χρήστες για αυστηρά προσωπική χρήση και
μόνο για σκοπούς πληροφόρησης, μελέτης, ή πραγματοποίησης διδασκαλίας, και σε
καμία περίπτωση για εμπορικούς. H χρήση, αναπαραγωγή ή επαναδημοσίευσή του
υλικού, ολική ή μερική, με οποιαδήποτε άλλο μέσο, ηλεκτρονικό ή έντυπο, επιτρέπεται
υπό την προϋπόθεση ότι τα στοιχεία που θα αντληθούν δε θα αλλοιωθούν ούτε θα
χρησιμοποιηθούν παραπλανητικά, ενώ υφίσταται και η υποχρέωση, σε περίπτωση
οποιασδήποτε χρήσης, να αναφέρεται ο δικαιούχος των πνευματικών δικαιωμάτων
του υλικού.

2. Οι πάσης φύσεως πληροφορίες και το υλικό που περιλαμβάνονται σε αυτό βιβλιάριο και
το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) παρέχονται στην βάση του «ως έχει» («as is»)
και «ως διατίθενται» («as available») και χωρίς καμιά απολύτως εγγύηση οποιουδήποτε
είδους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν εγγυάται για την ορθότητα και την ακρίβεια των
πληροφοριών του βιβλιαρίου και του συνοδευτικού ψηφιακού δίσκου (CD/DVD), οι οποίες
εκφράζουν μόνο τις απόψεις των συντακτών τους και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία
τους. Ο χρήστης τις χρησιμοποιεί με αποκλειστικά δική του ευθύνη και το Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημιά του χρήστη από
τη χρήση των στοιχείων και πληροφοριών που περιέχονται είτε στο βιβλιάριο είτε στο
συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD).

3. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν φέρει καμία ευθύνη για το περιεχόμενο των προταθέντων
δικτυακών τόπων και δεν ευθύνεται για τυχόν ζημία, η οποία μπορεί να προκληθεί από
τη χρήση τους. Ακόμη ούτε είναι υπεύθυνη για την πολιτική ασφαλείας των προταθέντων
δικτυακών τόπων ούτε και για τον τρόπο διαχείρισης των ηλεκτρονικών επισκεπτών
τους. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ουδεμία ευθύνη, άμεση ή έμμεση, φέρει για τυχόν ζημία
του επισκέπτη από την κακή χρήση είτε των προταθέντων δικτυακών τόπων, είτε των
στοιχείων που περιέχονται σ’ αυτούς.

4. Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες φιλοξενούνται στο βιβλιάριο και το

συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD), εκφράζουν την άποψη των δημιουργών τους και
όχι κατ’ ανάγκη την άποψη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

5. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν διακοπή λειτουργίας ή τροποποίηση

των προταθέντων δικτυακών τόπων καθώς και των παρεχομένων υπηρεσιών.

6. Στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD) περιλαμβάνονται υλικό,

trademarks, service marks κλπ, καθώς και άλλο περιεχόμενο που προστατεύεται και η
χρήση του πρέπει να ακολουθεί τις σχετικές διατάξεις του νόμου.

7. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο δεν ευθύνεται για τυχόν εμφάνιση προσωπικών δεδομένων,

τα οποία εμφανίζονται στο βιβλιάριο και το συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD).

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, 2008

* Το επιμορφωτικό υλικό του βιβλιαρίου, μαζί με επιπρόσθετο υλικό, βρίσκεται στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο (CD/DVD)
Περιεχόμενα

Μέρος Α’
9 Χαιρετισμός
Δρ Κυριάκος Πιλλάς, Αν. Διευθυντής Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

11 Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του

Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση
των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία
Αναστασία Οικονόμου, Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής
Τεχνολογίας Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

13 Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού

Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη
μαθησιακή διαδικασία

Μέρος Β’
17 Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων

19 Εισηγήσεις για Δραστηριότητες

Μέρος Γ’
41 Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων

43 Αναπτυγμένες Δραστηριότητες
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

6  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3
Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΜΕΡΟΣ Α’
7 
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

8  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3
 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Α.1 - Χαιρετισμός

Η ραγδαία ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, πέρα από την
ευρύτερη επίδραση που ασκεί σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου, έχει
επηρεάσει ουσιαστικά και αναμένεται να επηρεάσει περισσότερο στο μέλλον τη
διαδικασία μάθησης και διδασκαλίας. Νέα ηλεκτρονικά εργαλεία και περιβάλλοντα
μάθησης αναπτύσσονται συνεχώς στη βάση σύγχρονων παιδαγωγικών μεθοδολογιών
και τίθενται στη διάθεση των εκπαιδευτικών μας ως ενισχυτικά μέσα για την επίτευξη των
εκπαιδευτικών στόχων.
Η έκδοση αυτή, η οποία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σειράς εκδόσεων που καλύπτουν
διάφορα θέματα του αναλυτικού προγράμματος, φιλοδοξεί να συνδράμει τους
εκπαιδευτικούς μας στην προσπάθειά τους να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα ηλεκτρονικά
εργαλεία. Η βοήθεια συνίσταται στην παρουσίαση ιδεών και εισηγήσεων για αξιοποίηση
των εργαλείων αυτών στην εκπαιδευτική πράξη. Στόχος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
είναι η δημιουργία μιας περιεκτικής τράπεζας εισηγήσεων για αξιοποίηση των διαθέσιμων
ηλεκτρονικών εργαλείων, η οποία θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου και θα εμπλουτίζεται συνεχώς.
Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του επιμορφωτικού υλικού υπό τη μορφή διδακτικών
και μαθησιακών εισηγήσεων έγινε με τη συμμετοχή των ιδίων των εκπαιδευτικών και
αποτελεί μέρος της ευρύτερης προσπάθειας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου να ενισχύει
την εμπλοκή των εκπαιδευτικών σε δημιουργικές δραστηριότητες που συμβάλλουν στη
συνεχή επαγγελματική τους ανάπτυξη.
Χαιρετίζω την προσπάθεια όλων, όσοι έλαβαν μέρος στη διαδικασία ανάπτυξης και
έκδοσης του υλικού αυτού και προσδοκώ ότι αυτό θα αξιοποιηθεί παραγωγικά.

Δρ Κυριάκος Πιλλάς
Αν. Διευθυντής
Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Χα ιρ ετ ι σμό ς Αν. Δι ε υ θ υ ν τ ή 9 
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

10  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Α.2 - Εισαγωγή στη φιλοσοφία ανάπτυξης και χρήσης του Επιμορφωτικού

Υποστηρικτικού Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο προσφέρει προγράμματα επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς

όλων των βαθμίδων σε θέματα νέων Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας με στόχο
την προετοιμασία των εκπαιδευτικών για την αποτελεσματική αξιοποίηση των Τεχνολογιών
Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία. Μέσα από τα προγράμματα αυτά
οι εκπαιδευτικοί αποκτούν κατ’ αρχήν βασικές δεξιότητες χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή
και αφ’ ετέρου αναπτύσσουν ένα συγκροτημένο φιλοσοφικό πλαίσιο στο οποίο οι Τεχνολογίες
Πληροφορίας και Επικοινωνίας έχουν πραγματική ποιοτική συνεισφορά στη διδακτική πράξη.
Για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών προκειμένου να υποστηρίξουν την ενσωμάτωση
των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη μαθησιακή διαδικασία, σχεδιάστηκε
και αναπτύχθηκε επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό το οποίο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να
αξιοποιήσουν στη διδακτική πράξη.
Το επιμορφωτικό υποστηρικτικό υλικό καλύπτει συγκεκριμένα και εξειδικευμένα
παραδείγματα ένταξης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας σε σχέση με τη
χρήση και τις δυνατότητες παιδαγωγικής αξιοποίησης συγκεκριμένων ηλεκτρονικών
μαθησιακών εργαλείων και περιβαλλόντων υπό τη μορφή εκπαιδευτικών σεναρίων,
διδακτικών εισηγήσεων, σχεδίων μαθήματος, δραστηριοτήτων ή και απλών οδηγιών χρήσης
προγραμμάτων.
Η ανάπτυξη του υλικού έγινε από Ομάδες Εργασίας, οι οποίες αποτελούνταν από
εκπαιδευτικούς που είχαν παρακολουθήσει επιμορφωτικά προγράμματα και συντονίζονταν
από επιθεωρητή της ειδικότητας ή εκπρόσωπό του και από λειτουργό του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου.
Το υλικό αυτό αναμένεται να αποτελέσει μια αρχική βάση εισηγήσεων πάνω στην οποία
οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να οικοδομούν ποιοτικές μαθησιακές εφαρμογές, να
προβληματιστούν για περαιτέρω τρόπους αποτελεσματικής χρήσης των Τεχνολογιών
Πληροφορίας και Επικοινωνίας και να προχωρήσουν σε διδακτικές παρεμβάσεις.
Η παρούσα πρώτη έκδοση του επιμορφωτικού υποστηρικτικού υλικού σε έντυπη και
ψηφιακή μορφή που κρατάτε στα χέρια σας, αποτελείται από μια σειρά βιβλιαρίων που
το καθένα καλύπτει τη χρήση συγκεκριμένων μαθησιακών εργαλείων για μια διδακτική
περιοχή. Το κάθε βιβλιάριο παρουσιάζει αρχικά ένα αριθμό εισηγήσεων διδακτικών
και μαθησιακών εφαρμογών, οι οποίες περιγράφονται συνοπτικά. Στο τρίτο μέρος του
βιβλιαρίου, αναπτύσσονται ολοκληρωμένες διδακτικές και μαθησιακές εισηγήσεις οι οποίες
συμπληρώνονται με συνοδευτικό υλικό. Το υλικό που αναφέρεται σε κάθε βιβλιάριο βρίσκεται
Α
στο ψηφιακό δίσκο που ενσωματώνεται στο τέλος του βιβλιαρίου.
Επιπρόσθετα, το υλικό αυτό φιλοξενείται στη διαδικτυακή πύλη του Παιδαγωγικού
Ινστιτούτου http://www.e-epimorfosi.ac.cy, μέσω της οποίας ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί
να έχει πρόσβαση στη βάση του υλικού, να αποθηκεύει τις εκπαιδευτικές εισηγήσεις που
τον ενδιαφέρουν, να αξιολογεί εισηγήσεις και να εμπλουτίζει τη βάση αυτή με δικές του
προτάσεις προσαρμόζοντας υφιστάμενες εισηγήσεις ή προτείνοντας νέες.
Στόχος είναι η αρχική αυτή δημιουργία υλικού να αποτελέσει μια δυναμική βάση διδακτικών
και μαθησιακών εισηγήσεων ενσωμάτωσης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας,
η οποία να υποστηρίζει τους εκπαιδευτικούς στο έργο τους και η οποία συνεχώς να
εμπλουτίζεται και να διαμορφώνεται βάσει των εκπαιδευτικών εφαρμογών και εμπειριών
του κάθε εκπαιδευτικού.

Αναστασία Οικονόμου
Προϊσταμένη Τομέα Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας
Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου

Ε ι σ α γ ω γ ή σ τ η φ ι λο σ ο φ ί α α ν ά π τ υ ξ η ς κα ι χρ ή σ η ς 11 
Ε πι μορ φ ωτ ι κο ύ Υπο σ τ ηρ ι κ τ ι κο ύ Υλικο ύ
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

12  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Α.3 - Φιλοσοφία Ομάδας Εργασίας για Ανάπτυξη Επιμορφωτικού Υποστηρικτικού

Υλικού για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία

Ομάδα Εργασίας Μουσική Μέσης Γενικής Εκπαίδευσης

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Εργαλείο WAVELAB και CUBASE SX3

Θεωρητικό Πλαίσιο Το μάθημα της Μουσικής είναι αναπόσπαστο και δυναμικό μέρος της εκπαιδευτικής
διαδικασίας. Προσεγγίζεται με ποικίλους τρόπους και με ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων
οι οποίες είναι διαποτισμένες από δημιουργικότητα. Στο μάθημα, προάγεται η
εφευρετικότητα μέσω της εξερεύνησης και του πειραματισμού, η επινοητικότητα, η
ανακάλυψη της γνώσης, η φαντασία και η κριτική σκέψη. Απώτερος στόχος όλων των
εκπαιδευτικών μουσικής εκτός από τη χαρά της μάθησης, είναι η ανάπτυξη μιας θετικής
στάσης των μαθητών προς τη μουσική.
Εκτός από τις δραστηριότητες του μαθήματος (Σύνθεση, Ακρόαση, Εκτέλεση) όλα
αυτά μπορούν να προωθηθούν και μέσω της χρήσης του Η.Υ. Για αυτό, η αξιοποίηση
των δυνατοτήτων του Η.Υ. προς όφελος της ποιοτικής αναβάθμισης του μαθήματος,
επιβάλλεται. Εδώ και λίγα χρόνια ο Η.Υ. έχει μπει και στις αίθουσες μουσικής, είτε για τη
χρήση ιστοσελίδων, είτε λογισμικών όπως το Cubase, Wavelab, Sibelius, Finale, Auralia,
Band in a Box κ.α.
Με απλά βήματα (βλέπε αντίστοιχα μαθήματα) ο μαθητής γίνεται εύκολα χρήστης όλων
των πιο πάνω. Προωθώντας τη συνεργατική μάθηση στο μάθημα της μουσικής, οι μαθητές,
έχουν ευκαιρία, την ώρα των δημιουργικών εργασιών, να εργάζονται εκ περιτροπής (αφού
συνήθως στις αίθουσες μουσικής υπάρχουν ένας ή δύο υπολογιστές) για 10-15 λεπτά με
τον υπολογιστή. Όταν ο καθηγητής ετοιμάζει τις καρτέλες των ομάδων για την ώρα της
σύνθεσης με μουσικά όργανα, θα πρέπει να ετοιμάσει και μια καρτέλα η οποία θα έχει τα
στάδια τα οποία θα πρέπει να ακολουθηθούν ώστε οι μαθητές να δημιουργήσουν τη δική
τους σύνθεση με τη χρήση λογισμικού όπως το Cubase ή να επεξεργαστούν audio files
με το Wavelab. Τα δειγματικά μαθήματα που έγιναν σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο έχουν ως στόχο να δώσουν κάποιες αρχικές ιδέες στους εκπαιδευτικούς στο
πώς θα εφαρμόσουν και οι ίδιοι στα μαθήματά τους τη χρήση του υπολογιστή και να
επεκταθούν με δική τους προσπάθεια στο εν λόγω θέμα. Έτσι θα δίνεται η ευκαιρία
στους μαθητές να εξερευνούν, να αντιλαμβάνονται τα βασικά χαρακτηριστικά του ήχου,
να επεξεργάζονται ήχους, να επιλέγουν, να ταξινομούν, να ενορχηστρώνουν και επίσης
Α
να αναπτύσσουν τις ικανότητές τους στη σύνθεση. Θα μπορούν επίσης να ακούν τις
συνθέσεις τους, να τις κρίνουν και να τις αξιολογούν. Πάνω από όλα όμως, θα αξιοποιούν
το χρόνο τους ποιοτικά αποφεύγοντας την ανία.

Φι λο σο φ ί α Ο μά δ α ς Ε ργ α σ ία ς 13 
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

14  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΜΕΡΟΣ Β ’
15 
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

16  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.1 - Συνοπτικός Πίνακας Εισηγήσεων Δραστηριοτήτων

Πλήρης Ανάπτυξη
Τίτλος Δραστηριότητας
Δραστηριότητας

Δραστηριότητα 1 Απαρχές της Μουσικής (Οργάνωση-Ανάλυση του Ήχου) NAI

Δραστηριότητα 2 Τάσεις 20ού αιώνα (Η ηχογράφηση-επεξεργασία του NAI

ήχου ως νέα συνθετική διαδικασία)

Δραστηριότητα 3 Ιμπρεσιονισμός-δημιουργία ηχοεικόνων με Η.Υ. και ΝΑΙ

Όργανα τάξης

Δραστηριότητα 4 Τεχνολογία Επεξεργασία του ήχου Από WAVE ΣΕ MP ΝΑΙ

Δραστηριότητα 5 Ανθρώπινη Φωνή (Τεχνολογία-Φωνολογία) ΝΑΙ

Δραστηριότητα 6 Εξερεύνηση Ήχου ΝΑΙ

Δραστηριότητα 7 Δημιουργία – Μουσικός Σχεδιασμός, Έκφραση ΝΑΙ

Δραστηριότητα 8 Ιδιότητες του Ήχου ΝΑΙ

Δραστηριότητα 9 Αρμονία-ΟΣΤΙΝΑΤΙ (μελωδικά και ρυθμικά) ΝΑΙ

Δραστηριότητα 10 Μορφή - Θέμα και Παραλλαγές ΝΑΙ

Δραστηριότητα 11 Αρμονία - DRONE ΝΑΙ

Δραστηριότητα 12 Σχέση Υφής – Χροιάς ΝΑΙ

Δραστηριότητα 13 Μέτρα: Μικτό Μέτρο 5/8 ΝΑΙ

Β

Δραστηριότητα 14 Τάσεις 20ου αιώνα: Αλεατορική Μουσική ΝΑΙ

Δραστηριότητα 15 Χροιά – Η ανθρώπινη φωνή ΟΧΙ

Π ί να κα ς Ε ι σ ηγήσεων Δ ρ α σ τ ηρ ι οτ ή τ ω ν 17 
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Πλήρης Ανάπτυξη
Τίτλος Δραστηριότητας
Δραστηριότητας

Δραστηριότητα 16 Κινηματογράφος ΟΧΙ

Δραστηριότητα 17 Τάσεις του 20ου αιώνα: Συγκεκριμένη μουσική – ΟΧΙ

Ηλεκτρονική Μουσική

Δραστηριότητα 18 ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ: Απλή σύνθση ηχοεικόνας με θέμα ΟΧΙ

μια εντύπωση

Δραστηριότητα 19 Υφή – Texture: 20ος αιώνας ΟΧΙ

18  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.1 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Απαρχές της Μουσικής (Οργάνωση – Ανάλυση του Ήχου)

Τάξη Β’ Λυκείου (Κατεύθυνση)

Ενότητα Οι Απαρχές της Μουσικής

Σύντομη περιγραφή Όλοι οι μαθητές μιλούν ή φωνάζουν και θορυβούν ανεξέλεγκτα μέχρι να τους διακόψει
ο καθηγητής που στο μεταξύ ηχογραφά το δρώμενο στον Η.Υ. Η δραστηριότητα θα
εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής. Με τη συγκεκριμένη
δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές παρατηρούν την
απεικόνιση του ήχου (waveform) ηχογράφησης δημιουργικής εργασίας/δρώμενου για
να εντοπίσουν τις σιωπές και τις κορυφώσεις. Επίσης παρατηρούν στο Spectrum meter
(μενού Analysis) για διαφοροποιήσεις στο ύψος ανάλογα με τις ομαδοποιήσεις των
μουσικών οργάνων που θα γίνουν από πριν στη δημιουργική εργασία-δρώμενο.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, waveform, σιωπές και κορυφώσεις

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 19 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.2 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τάσεις 20ου αιώνα (Η ηχογράφηση-επεξεργασία του ήχου ως νέα συνθετική
διαδικασία)

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα Τάσεις 20ου αιώνα

Σύντομη περιγραφή Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
μαθαίνουν νέες συνθετικές διαδικασίες μέσω της ηχογράφησης και επεξεργασίας του
ήχου (echo, reverb, chorus, flange κλπ.). Η τάξη χωρίζεται σε μικρότερες ομάδες και
κάθε ομάδα συνθέτει μια μουσική φράση (2-4 μέτρα) με σκοπό να ηχογραφηθεί και να
τύχει επεξεργασίας στον Η.Υ.
1. Ηχογράφηση σύντομων συνθέσεων των ομάδων εργασίας.
2. Επεξεργασία του ήχου (echo, reverb, chorus, flange κλπ.) στο WAVELAB.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, echo, reverb, chorus, flange

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

20  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.3 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Ιμπρεσιονισμός-δημιουργία ηχοεικόνων με Η.Υ. και Όργανα τάξης

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα 10 Τάσεις 20ου Αιώνα (Α)

Σύντομη περιγραφή Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
δημιουργούν ονειρικές ηχοεικόνες μέσω της ηχογράφησης και επεξεργασίας του ήχου
(echo, reverb).
Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες και κάθε ομάδα συνθέτει μία ηχοεικόνα με θέμα μια
εικόνα-εντύπωση (θάλασσα, ηλιοβασίλεμα, κτλ) με σκοπό να ηχογραφηθεί και να τύχει
επεξεργασίας στον Η.Υ.
1. Ηχογράφηση σύντομων συνθέσεων των ομάδων εργασίας.
2. Επεξεργασία του ήχου (echo, reverb) στο WAVELAB.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, echo, reverb, Debussy, ηχοεικόνες

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 21 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.4 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τεχνολογία Επεξεργασία του ήχου Από WAVE σε MP

Τάξη Γ΄ Λυκείου (Ενδιαφέροντος)

Ενότητα Τεχνολογία

Σύντομη περιγραφή Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
δημιουργούν αρχεία ήχου από Wave σε MP3.
Η τάξη διαμορφώνεται σε μικρότερες ομάδες που διασκευάζουν το ´Let it be´ με δικό
τους τρόπο σε άλλα στυλ χωρίς περιορισμούς.
Επεξεργασία στον Η.Υ.
1. Ηχογράφηση σύντομης ενορχήστρωσης-σύνθεσης της τάξης.
2. Επεξεργασία του ήχου από Wave σε MP3 στο WAVELAB.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Wave, MP3, WAVELAB, Ηχογράφηση

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

22  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.5 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Ανθρώπινη Φωνή (Τεχνολογία-Φωνολογία)

Τάξη Γ’ Λυκείου (Ειδικού Ενδιαφέροντος)

Ενότητα Ανθρώπινη Φωνή (Τεχνολογία-Φωνολογία)

Σύντομη περιγραφή Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές

χρησιμοποιούν τις παραμέτρους της ηχούς, της επανάληψης και άλλων δυνατοτήτων
που προσφέρει ο μίκτης στον Η.Υ.
Η τάξη διαμορφώνεται σαν μια μεγάλη χορωδία με σκοπό να τραγουδήσει μονόφωνα
και να ηχογραφήσει a cappela το ‘spiritual ‘I wanna die easy’ που θα τύχει επεξεργασίας
στον Η.Υ.
1. Ηχογράφηση σύντομης ενορχήστρωσης-σύνθεσης της τάξης.
2. Επεξεργασία του χρησιμοποιώντας echo, pitch bend, pitch correct κτλ. στο
WAVELAB.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, echo, pitch bend, pitch correct, μίκτης, a cappela, spiritual
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 23 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.6 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Εξερεύνηση Ήχου

Τάξη A’ Γυμνασίου

Ενότητα Εξερεύνηση Ήχου

Σύντομη περιγραφή Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες, 2 με μουσικά όργανα και 2 που θα κάνουν θόρυβο. Η
κάθε ομάδα εκτελεί συγκεκριμένες νότες-μελωδίες ή θόρυβο από φυλλάδιο εργασίας
με σκοπό να ηχογραφηθούν και να τύχουν επεξεργασίας στο WAVELAB.
2 ομάδες, μια με μουσικά όργανα και μια που θα κάνει θόρυβο. Εκτελούν συγκεκριμένες
μελωδίες και θόρυβο με βάση φυλλάδιο εργασίας. Ηχογραφούν στον Η.Υ. το
αποτέλεσμα.
Με την βοήθεια του καθηγητή οι μαθητές παρατηρούν την απεικόνιση της κάθε
ηχογράφησης (waveform).

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, waveform, σιωπές, κορυφώσεις

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

24  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.7 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Δημουργία - Μουσικός Σχεδιασμός, Έκφραση

Τάξη A’ Γυμνασίου

Ενότητα Έκφραση

Σύντομη περιγραφή 1. Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες. Η κάθε ομάδα συνθέτει διάφορες ηχοεικόνες
(άλογο που καλπάζει, μια μέλισσα, κτλ) σε διμερή ή ελεύθερη μορφή με σκοπό να
ηχογραφηθούν στον Η.Υ.
2. Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση των ομάδων στο WAVELAB.
Όλες οι ηχογραφήσεις θα ενωθούν μαζί για να δημιουργηθεί ένα ενιαίο έργο. Αφού
αποφασισθεί ποια ηχογράφηση θα είναι πρώτη στη σειρά, τοποθετούμε το cursor στο
τέλος του αρχείου και κάνουμε click. Επιλέγουμε το δεύτερο κατά σειρά αρχείο (ctrl A)
και κάνουμε Copy και μετά Paste στο σημείο του cursor στο πρώτο αρχείο-ηχογράφηση.
Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία και για τα υπόλοιπα αρχεία.
3. Μετατροπή ενιαίου έργου σε αρχείο wave (Save as...)
4. Ακρόαση

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, ηχοεικόνες, αρχείο wave

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 25 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.8 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Ιδιότητες του Ήχου

Τάξη Β’ Γυμνασίου

Ενότητα Ιδιότητες του Ήχου

Σύντομη περιγραφή 1. Η τάξη διαμορφώνεται σαν μια μεγάλη χορωδία-ορχήστρα με σκοπό να εκτελέσει
και ηχογραφήσει μια ενορχήστρωση του ´Ωδή στη Χαρά´ (L.W Beethoven) που δίνεται
σε φυλλάδια από τον καθηγητή. Στην ενορχήστρωση υπάρχουν οι εκφραστικές ενδείξεις
mp, mf, pf πού πρέπει ακουστούν σωστά.
Ο καθηγητής ηχογραφεί στο WAVELAB το πιο πάνω δρώμενο.
2. Αφού ολοκληρωθεί η ηχογράφηση του δρώμενου, οι μαθητές παρατηρούν την
απεικόνιση του ήχου (waveform) στο λογισμικό για να εντοπίσουν τις αυξομειώσεις της
έντασης.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, αντιθέσεις χρωματισμών, mp, mf, pf, L.W Beethoven
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

26  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.9 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Αρμονία - ΟΣΤΙΝΑΤΙ (μελωδικά και ρυθμικά)

Τάξη Α’ Γυμνασίου

Ενότητα Αρμονία - ΟΣΤΙΝΑΤΙ

Σύντομη περιγραφή Από ομάδα 2-3 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές θα έχουν
την ευκαιρία να μάθουν να δημιουργούν οστινάτι σε πεντατονική κλίμακα (pentatonic
ostinati) - αφού πρώτα εξοικειωθούν με τις βασικές τεχνικές ηχογράφησης και
επεξεργασίας με τη χρήση του λογισμικού. Ο καθηγητής πρέπει να έχει ήδη προετοιμάσει
το πρόγραμμα ώστε να είναι δυνατή η ηχογράφηση με το πάτημα ενός κουμπιού
(record). Επίσης πρέπει να έχει ηχογραφήσει ήδη από πριν σε μετρικό οπλισμό ¾ στο
track 1 τη μελωδία του τραγουδιού Αριράνγκ.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Αρμονία, Οστινάτι, Cubase, λογισμικό, Zum gali gali, Evening Chaconne, ΟΥΑ Primitive
αναζήτηση στο Fire, Αριράνγκ, mix midi
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 27 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.10 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 10

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Μορφή – Θέμα και Παραλλαγές

Τάξη Γ’ Γυμνασίου

Ενότητα Θέμα και Παραλλαγές

Σύντομη περιγραφή Oμάδα 2-3 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές μέσω του
προγράμματος Cubase θα έχουν την ευκαιρία να συνθέσουν δικές τους παραλλαγές
πάνω σε ένα θέμα με το λογισμικό.
Στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές να:
• κατανοήσουν τη δομή της μορφής θέμα και παραλλαγές
• αναγνωρίζουν ακουστικά το θέμα και τις παραλλαγές σε μια μουσική σύνθεση
• αναγνωρίζουν οπτικά τη μορφή θέμα και παραλλαγές και να τη συσχετίζουν με
άλλες εικαστικές τέχνες visual arts
• εκτελούν σε μουσικά όργανα θέμα και παραλλαγές και να συνθέτουν με ή χωρίς
λογισμικό μια μουσική σύνθεση η οποία είναι σε μουσική μορφή θέμα και
παραλλαγές
• αναγνωρίζουν ποια μουσικά κομμάτια έχουν τη μορφή θέμα και παραλλαγές

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Θέμα και Παραλλαγές, Πέστροφα, Cubase, λογισμικό, Midi, Functions, Reverse, Logical
αναζήτηση στο Presets
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
Β πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

28  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.11 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 11

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Αρμονία - DRONE

Τάξη A’ Γυμνασίου

Ενότητα Αρμονία

Σύντομη περιγραφή Από ομάδα 2-3 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές θα έχουν την
ευκαιρία να αυτοσχεδιάσουν μελωδίες ινδικής μουσικής βασισμένες πάνω σε ragas.
Γίνεται επίσης χρήση drone και talas. Η μορφή θα είναι Εισαγωγή (ALAP), μεσαίο μέρος
(GAT) και τελευταίο μέρος. Διάρκεια κομματιού: 2 λεπτά.
Στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές να:
• μάθουν το τραγούδι “Ragupati Ragava Raja Ram”με τη συνοδεία drone
• ενορχηστρώνουν το τραγούδι με τη χρήση και drone
• γνωρίσουν τα κυριότερα όργανα της Ινδίας και ειδικά τη tambura
• μάθουν για τους Beatles και το τραγούδι I love you too το οποίο έχει drone
• δημιουργήσουν συνθέσεις σε ινδικό ύφος (συμπεριλαμβανομένου drone) με ή
χωρίς λογισμικό

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Αρμονία, drone, Cubase, mix midi, Αυτοσχεδιασμός, Improvisation, ragas, talas,
αναζήτηση στο Ragupati
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.
Β

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 29 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.12 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 12

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Σχέση Υφής - Χροιάς

Τάξη Γ’ Λυκείου

Ενότητα Σχέση Υφής – Χροιάς

Σύντομη περιγραφή Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία, με τη χρήση του Μουσικού Λογισμικού CUBASE SX 3,
να δημιουργήσουν μια σύνθεση Ηλεκτρονικής Μουσικής, η οποία θα έχει 3 μέρη, με
διαφορετική χροιά το καθένα. Ακολούθως, η κάθε ομάδα παρουσιάζει την εργασία της
συγκρίνει και αξιολογεί.
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ: Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4 – 5 ομάδες, χρησιμοποιούν το CUBASE
SX 3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track από MIDI keyboard μια δική τους σύνθεση σε
Τριμερή Μορφή, όπου τα 3 μέρη συνδέονται μεταξύ τους με 2 clusters Κρουστών. Στο
1ο μέρος χρησιμοποιούν ήχους εγχόρδων, στο 2ο μέρος ήχους κρουστών που παίζουν
συγκεκριμένες νότες, ( π.χ. Xylophone, Glockenspiel Vibraphone, Marimba) και στο 3ο
μέρος ήχους χάλκινων πνευστών. Στα 2 Percussion Clusters χρησιμοποιούνται μόνο
κρουστά όργανα που δεν μπορούν να παίξουν συγκεκριμένες νότες.
Για μια καλύτερη παρουσίαση και για να εκμεταλλευθούν τις δυνατότητες
ενορχήστρωσης που προσφέρονται από το CUBASE SX 3, οι μαθητές μπορούν να
επιλέξουν να δημιουργήσουν και επιπρόσθετα ακόμα 2 tracks με μελωδία και 1 track με
ρυθμική συνοδεία (από το track10).
Όταν τελειώσουν, οι μαθητές μπορούν να πατήσουν πάνω στην μελωδία για να μπουν στο
key edit. Εκεί μπορούν να επεξεργαστούν άλλες παραμέτρους της ήδη ηχογραφημένης
μελωδίας όπως την ένταση, και επίσης να χρησιμοποιήσουν την τεχνική του looping αν
κάπου στη σύνθεση τους έχει κάποια σημεία ή μέρη που θα ήθελαν να επαναλάβουν.
Όλα τα όργανα αποτελούν επιλογή της κάθε ομάδας από αυτά που διαθέτουν τα VST
Instruments. Αφού ηχογραφήσει, η κάθε ομάδα αποθηκεύει και αργότερα παρουσιάζει
όλη τη σύνθεση, Γίνεται σύγκριση και αξιολόγηση.

Πλήρης Ανάπτυξη NAI

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Σχέση υφής - χροιάς, cubase, midi tracks, ηλεκτρονική μουσική, ηχογράφηση μελώδια
αναζήτηση στο
Β Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

30  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.13 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 13

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Μέτρα: Μικτό Μέτρο 5/8

Τάξη Γ’ Γυμνασίου

Ενότητα Ρυθμός

Σύντομη περιγραφή Οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία, με τη χρήση του Μουσικού Λογισμικού, να
δημιουργήσουν μια μελωδία σε μέτρο 5/8 χρησιμοποιώντας ρυθμικά σχήματα από
ένα τραγούδι που έχουν ήδη μάθει στο μέτρο 5/8. Ακολούθως, να ενισχύσουν την
παρουσίαση αυτής της μελωδίας με μια απλή ρυθμική συνοδεία με κρουστά στο ίδιο
μέτρο.
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ: Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4–5 ομάδες, χρησιμοποιούν το CUBASE SX
3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track από MIDI keyboard (με VST Instruments) μια απλή
μελωδία 4 μέτρων χρησιμοποιώντας ρυθμικά σχήματα από ένα τραγούδι σε μέτρο 5/8
που έχουν ήδη εκτελέσει (π.χ. «ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΕΙ»).
Αφού ηχογραφήσουν, επιλέγουν το track 10 και δημιουργούν μια ρυθμική συνοδεία 4
μέτρων με κάποια από τα κρουστά όργανα του VST Instruments, χρησιμοποιώντας και
πάλι ρυθμικά σχήματα παρμένα από το ίδιο τραγούδι. Η κάθε ομάδα, αποθηκεύει και
αργότερα παρουσιάζει την μελωδία μαζί με τη ρυθμική της συνοδεία. Γίνεται σύγκριση
και αξιολόγηση.

Πλήρης Ανάπτυξη ΝΑΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Μικτά μέτρα, 5/8, ρυθμικά σχήματα, CUBASE, MIDI TRACK
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται. Β

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 31 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.14 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 14

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τάσεις 20ου Αιώνα: Αλεατορική Μουσική

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα Τεχνικές Σύνθεσης του 20ου Αιώνα

Σύντομη περιγραφή Οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία, με τη χρήση του Μουσικού Λογισμικού CUBASE
SX 3, να δημιουργήσουν μια σύνθεση σε Αλεατορικό ύφος (στυλ), αποτελούμενη από
ένα MIDI Track με όργανα επιλεγμένα από τους μαθητές, (VST Instruments) που θα
παίζουν τυχαίες νότες, που όμως θα έχουν γραφτεί από πριν, μαζί σε ένα Audio Track
όπου οι μαθητές θα έχουν ηχογραφήσει ανθρώπινες φωνές που τραγουδούν τυχαία
επιλεγμένες νότες, σε συνδυασμό με ένα MIDI Track με κρουστά όργανα επιλεγμένα
από τους μαθητές, (VST Instruments) που επίσης θα παίζουν τυχαία επιλεγμένους
ρυθμούς. Ο συντονισμός της σύνθεσης θα επιτυγχάνεται από ένα MIDI Track με
μετρονόμο σε ένα προεπιλεγμένο από τους μαθητές μέτρο (π.χ. 4 / 4) που θα έχει
διάρκεια 4 μέτρα. Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4–5 ομάδες, χρησιμοποιούν το CUBASE
SX 3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track ένα μετρονόμο σε προαποφασισμένο μέτρο
και ταχύτητα, για χρονική διάρκεια 4 μέτρων.
Ακολούθως ηχογραφούν από MIDI keyboard (με VST Instruments) μια απλή μελωδία 4
μέτρων με τυχαία επιλεγμένες νότες, γραμμένες όμως πριν την ηχογράφηση. Οι μαθητές
επιλέγουν τυχαία το μέτρο και τις ρυθμικές αξίες που θέλουν να χρησιμοποιήσουν
για τη μελωδία. Έτσι ξέρουν πόσες νότες θα χρειαστούν συνολικά για τη μελωδία.
Για να γίνει πιο σωστά η τυχαία επιλογή φθόγγων, ο καθηγητής θα έχει κατεβάσει
και εγκαταστήσει από πριν στον Η.Υ. ένα πρόγραμμα με ηλεκτρονικά ζάρια τα οποία
μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τον ακόλουθο τρόπο: Δίνεται από τον καθηγητή,
στους μαθητές μια έτοιμη λίστα αντιστοιχίας αριθμών με νότες, όπου ο αριθμός 1 είναι
το μεσαίο ντο του πιάνου, ο αριθμός 2 το ντο#, κ.ο.κ. μέχρι τον αριθμό 12 που θα είναι
η νότα σι. ΟΙ μαθητές «ρίχνουν» τα ζάρια και γράφουν την αντίστοιχη νότα. Ακολούθως
η κάθε ομάδα ηχογραφεί ένα Audio Track με ανθρώπινες φωνές, διάρκειας 4 μέτρων.
Αφού ηχογραφήσουν, επιλέγουν το track 10 και δημιουργούν μια ρυθμική συνοδεία
4 μέτρων με κάποιο από τα κρουστά όργανα του VST Instruments, χρησιμοποιώντας
και πάλι τυχαία επιλεγμένα (αλλά γραμμένα από πριν) ρυθμικά σχήματα. Η κάθε
ομάδα, αποθηκεύει και αργότερα παρουσιάζει όλη τη σύνθεση. Γίνεται σύγκριση και
αξιολόγηση.

Πλήρης Ανάπτυξη NAI

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ
Β
Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για 20ος αιώνας, αλεατορική μουσική, cubase, audio track, ανθρώπινες φωνές
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

32  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.15 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 15

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας XΡΟΙΑ - Η ανθρώπινη φωνή

Τάξη Γ’ Λυκείου (Ειδικού Ενδιαφέροντος)

Ενότητα

Σύντομη περιγραφή Oμάδα 2-3 μαθητών. Οι μαθητές θα ανακαλύψουν και θα χρησιμοποιήσουν όλες τις
πιθανές τεχνικές εκτέλεσης της φωνής τους, θα τις ηχογραφήσουν και θα τις αλλοιώσουν
με μικρόφωνο, μείκτη (mixer) και ανάλογο λογισμικό πρόγραμμα. Ταυτόχρονα
συνοδεύουν με midi όργανα.
Αναλυτικά: Οι μαθητές έχουν μπροστά τους ένα ποίημα (που επέλεξαν ή δημιούργησαν
οι ίδιοι). Το ζητούμενο είναι να το απαγγείλουν, όχι όμως με συνηθισμένο τρόπο, με την
τεχνική sprechgesang. Μπορούν να το πουν γελαστά, φωναχτά, ψιθυριστά, κλαμένα,
με κλειστό στόμα, με γρήγορη προφορά των σύμφωνων, με αργή προφορά των
φωνηέντων, τρεμουλιαστά, με μιμήσεις θορύβων με το στόμα, έχοντας όμως υπόψη
διάφορες αντιθέσεις ως προς τη διάρκεια του ήχου, τη διάρκεια της σιωπής, τη χροιά
της φωνής, αλλαγή ταχύτητας, χρωματισμών κλπ.
Αφού πρώτα κάνουν click πάνω στο audio track, επιλέγουν από το Inserts (Inspector)
διάφορα εφφέ όπως π.χ. Delay /DoubleDelay (προσέχουν στο audio track να είναι
επιλεγμένο το μικροφωνάκι /monitor και να έχει χρώμα κίτρινο). O ήχος που ακούγεται
είναι με τα εφφέ που έχουν επιλέξει. Γίνεται το ίδιο και με ακόμα άλλα 2 εφφέ όπως
Chorus και Reverb. Hχογραφούν τη φωνή στο πρώτο track. Όταν πατήσουν με double
click πάνω στο κουτάκι (part) που ηχογράφησαν βλέπουν την κυμματομορφή (το
waveform). Ακολούθως από το μενού, επιλέγουν Project/ Add Track/ MIDI.
Στόχος θα είναι να συνοδεύσουν τη φωνή τους με π.χ. κρουστά για δεύτερο track
(channel 10) και πιάνο για τρίτο track με μερικές νότες (4-5) από την 12-note series
κλίμακα και σε όποια σειρά θέλουν. Στο τέλος από το menu επιλέγουν από το Devices/
Mixer (F3) και ρυθμίζουν την ένταση του οργάνου/ φωνής ώστε να ακούγεται balanced.
Γίνεται επεξεργασία γενικότερα.
Προτεινόμενα έργα για ακρόαση: A.Shoenberg “Pierrot Lunaire”,Berio “Sequenza for
female voice ”, Stockhausen “Stimmung”. κλπ.

Πλήρης Ανάπτυξη ΟΧΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Β
Λέξεις-Κλειδιά για Sprechgesang, Cubase, internet, midi, mixer, “Pierrot Lunaire”,Berio “Sequenza for
αναζήτηση στο female voice ”, Stockhausen “Stimmung”
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 33 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.16 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 16

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Kινηματογράφος

Τάξη Β’ Λυκείου (Μάθημα Ενδιαφέροντος)

Ενότητα

Σύντομη περιγραφή Ομάδα από 4-5 μαθητές. Οι μαθητές πρέπει να συνθέσουν δική τους μουσική πάνω σε
φιλμάκι είτε από κινηματογραφικό έργο, είτε από Μίκυ-μάους, είτε από ντοκιμαντέρ
(και στο οποίο έχει αφαιρεθεί η μουσική υπόκρουση) αφού πρώτα συζητήσουν τη
διάθεση και τα συναισθήματα που νομίζουν ότι υπάρχουν.
Πιο αναλυτικά: O καθηγητής ή οι μαθητές έχουν βάλει ήδη στον υπολογιστή ένα video
clip 40-45 δευτερολέπτων και στον οποίο έχουν αφαιρέσει τη μουσική (mute). Στο
Cubase οι μαθητές κάνουν από το μενού File/ Import/Video file το video clip. Συζητούν
για τα συναισθήματα που τους προκαλεί, συζητούν για τα μέσα που θα χρησιμοποιήσουν
στη μουσική τους επένδυση όπως το ρυθμό, το χρόνο, τα στοιχεία δυναμικής, τη χροιά,
την υφή, την αρμονία, την κλίμακα, τη σιωπή κλπ.
Αφού επεξεργαστούν τα δεδομένα στο Cubase (ταχύτητα, όργανα, ένταση,
ενορχήστρωση, προσθήκη ηλεκτρονικών ήχων και εφφέ,) πρέπει να δοθεί σημασία και
στη ψηφιακή επεξεργασία για απόλυτο συγχρονισμό εικόνας- ήχου. (Μπορεί να γίνει
και μοντάζ αν υπάρχει το ανάλογο πρόγραμμα).
Παράδειγμα είναι το πιο κάτω video ντοκιμαντέρ
http://news.nationalgeographic.com/news/2007/06/070608-devils.html

Πλήρης Ανάπτυξη ΟΧΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Cubase, mix midi, internet, εφφέ, κινηματογράφος

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

Β
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

34  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.17 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 17

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τάσεις του 20ου αιώνα: Συγκεκριμένη μουσική - Ηλεκτρονική Μουσική

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα

Σύντομη περιγραφή Ομάδα από 4-5 μαθητές. Οι μαθητές ηχογραφούν ένα ήχο (πχ. μια σταγόνα, τον κτύπο
ενός ρολογιού ή τον ήχο ενός mobile ) σε ένα track Audio και τον επεξεργάζονται με
διάφορους τρόπους.
Πιο αναλυτικά: Aπό το μενού επιλέγουν Edit/Repeat και γράφουν τον αριθμό π.χ. 5
και τέλος ΟΚ. Το event έχει πολλαπλασιαστεί 5 φορές. Επιλέγουν το πρώτο part που
ηχογράφησαν και από το μενού/Audio/Process/ Reverse (New Version). To ίδιο γίνεται
και με τα άλλα parts ως εξής:
• Audio/Process/Pitch Shift (το επεξεργάζονται)
• Αudio/Process/Time Stretch (το επεξεργάζονται)
• Αudio/Process/Resample (το επεξεργάζονται)
• Audio/Plug ins/Modulation/Traceformer
Στο τέλος κάνουν ένα δικό τους κολάζ βάζοντας τα εφφέ σε όποια σειρά τους ικανοποιεί.
Μπορούν να χρησιμοποιήσουν και το στοιχείο της παύσης, το ψαλίδι για να κόψουν, τη
γόμα να κολλήσουν κλπ.
Για περισσότερη ποικιλία μπορεί να γίνει η ίδια διαδικασία και με ακόμα ένα δεύτερο
audio ήχο σε ένα δεύτερο track.
Προτεινόμενες ακροάσεις:
Ε.Varese: Poeme Electronique, Ligeti: Articulation, K.Stockhausen: Mikrophonie,
Elektroniche Studien, Kontakte κλπ.

Πλήρης Ανάπτυξη ΟΧΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Συγκεκριμένη μουσική, Ηλεκτρονική Μουσική, Cubase, internet, εφφέ, Varese, Ligeti,
αναζήτηση στο Stockhausen
Διαδικτυακό Τόπο Β
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 35 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Β.2.18 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 18

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ : Απλή σύνθεση ηχοεικόνας με θέμα μια εντύπωση

Τάξη Α’ Γυμνασίου

Ενότητα

Σύντομη περιγραφή Ομάδες 2-3 μαθητών. Οι μαθητές θα πρέπει να δημιουργήσουν μια ατμοσφαιρική
διάθεση με ονειρικές εντυπώσεις. Κοιτάζοντας πίνακες του Ιμπρεσιονισμού π.χ.
οι μαθητές θα πρέπει να συζητήσουν για το ύφος και τον ήχο του έργου που θα
παρουσιάσουν. Μπορεί να προκαθοριστούν τα όργανα: κλαρίνο+μπασούν άρπα
+φλάουτο σε ψηλή έκταση να περιγράφει τον ονειρισμό, τύμπανα με τρέμολο, έγχορδα
κα. Η κλίμακα (ολοτονική ΝΤΟ,ΡΕ,ΜΙ,ΦΑ#.ΣΟΛ#,ΛΑ#) αρμονία με παράλληλες 5ες,
ρυθμό ελεύθερο και δομή του κομματιού Τριμερής μορφή.
A: Το κλαρίνο παίζει ένα θέμα (30’). Το ίδιο και το μπασούν από κάτω με άλλες νότες
σε αργή/σιγανή κίνηση περιγράφωντας τα νεφελώδη σύννεφα που ταξιδεύουν στον
ουρανό. Επανάληψη (copy and paste) (Επιλέγω τo 2o part και από το Inserts του
Inspector επιλέγω Chorder ως εφφέ και πατώ 3 νότες της ολοτονικής στο πληκτρολόγιο.
Σιωπηλά συνοδεύονται από τρέμολο στα τύμπανα. Ξανά το θέμα από τα έγχορδα (αφού
κάνω copy and paste) σε οκτάβα πιο ψηλά (Midi/Transpose/12 semitones).Ανάπτυξη-
Κλιμάκωση (από το Key editor. Επιλέγω το Velocity και από σιγά-δυναμώνω με το
μολύβι). Προσθήκη κι άλλων οργάνων να πυκνώνει η υφή.
B: Νέα θεματική ιδέα από φλάουτο. Στην επανάληψη συνοδεύεται από την άρπα η οποία
παίζει arpeggiated συγχορδίες. Ξανά η ιδέα από έγχορδα, αντιστικτικά με το φλάουτο.
A: Το Α μέρος επαναλαμβάνεται (copy and paste). Σε πιο αργό tempo (Μidi/Logical
Presets/ standard set 1/half tempo και σταδιακά να σβήνει (key editor/Velocity).

Πλήρης Ανάπτυξη ΟΧΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Cubase, mix midi, Ιμπρεσιονισμός, ολοτονική, chorder, key editor, velocity
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Β Λογισμικό που CUBASE

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

36  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Β.2.19 - Εισηγήσεις για Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 19

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Υφή - Τexture: 20ος αιώνας

Τάξη Γ’ Γυμνασίου

Ενότητα

Σύντομη περιγραφή Ομάδα 2-3 μαθητών. Οι μαθητές θα πρέπει να συνθέσουν μια μουσική χρησιμοποιώντας
μονοφωνία, πολυφωνία, ομοφωνία. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν νότες από τη whole
tone κλίμακα, π.χ. ΝΤΟ, ΡΕ, ΜΙ, ΦΑ#, ΣΟΛ#, ΛΑ#.
1. Α’ ΜΕΡΟΣ: Στο track 1 το cello (σε ψηλή έκταση) παίζει μια μελωδία μονοφωνικά
(30’). Το part αυτό (εδώ ξεκινά το Β΄μέρος) το κάνουν copy and paste στο ίδιο track
δημιουργώντας ένα νέο part (2).
2. Β’ ΜΕΡΟΣ: Στο track 2 το clarinet παίζει σε μορφή κανόνα καθώς ακούγεται το cello
(part 2). Για να γίνει αυτό κάνουν copy to part 2 του cello και το κάνουν drugging λίγο
πιο δεξιά στο track 2 για να ακουστούν αντιστικτικά. Στο track 3, στο μέρος αυτό, το
πιάνο παίζει ελεύθερα διάφορες cluster συγχορδίες. Οδηγούν το κομμάτι με εφφέ σε
αποκορύφωμα. δηλ. αφού πατήσoυν double click πάνω σε κάθε part βγαίνει το Key
editor (με graph). Κάτω από το keyboard πατούν το βελάκι και επιλέγουν το Velocity.
Με το μολύβι τραβούν σταδιακά προς τα πάνω το μολύβι ανάλογα με την ένταση που
θέλουν. Κάνουν το ίδιο και με άλλα εφφέ όπως pitch bend. Επίσης αφού επιλεγεί κομμάτι
του Β΄ μέρους (με το ψαλίδι και επιλογή με το βελάκι), πάνε από το μενού MIDI,Logical
Presets, standard set 1, double tempo.
3. Γ’ ΜΕΡΟΣ: Ότι έχει ηχογραφηθεί στο Α΄μέρος το κάνουν copy and paste. Από το key
editor σβήνουν την ένταση σταδιακά. Επίσης μπορούν να πάνε ΜIDI/ Transpose/(σε
χαμηλό register)ok.

Πλήρης Ανάπτυξη ΟΧΙ

Δραστηριότητας στο
Μέρος Γ

Κωδικός Ομάδας ΜΟΥ2_Κ07Μ

Λέξεις-Κλειδιά για Cubase, λογισμικό, υφή, μονοφωνία, πολυφωνία, ομοφωνία, ολοτονική κλίμακα, εφφέ,
αναζήτηση στο midi
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE Β

απαιτείται*

* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο,
πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Ε ι σ ηγήσει ς γι α Δ ρ α σ τ ηριότ η τ ες 37 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

38  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΜΕΡΟΣ Γ’
39 
Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

40  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.1 - Συνοπτικός Πίνακας Αναπτυγμένων Δραστηριοτήτων

Τίτλος Δραστηριότητας

Δραστηριότητα 1 Απαρχές της Μουσικής (Οργάνωση-Ανάλυση του Ήχου)

Δραστηριότητα 2 Τάσεις 20ού αιώνα (Η ηχογράφηση-επεξεργασία του ήχου ως νέα συνθετική

διαδικασία)

Δραστηριότητα 3 Ιμπρεσιονισμός-δημιουργία ηχοεικόνων με Η.Υ. και Όργανα τάξης

Δραστηριότητα 4 Τεχνολογία Επεξεργασία του ήχου Από WAVE ΣΕ MP

Δραστηριότητα 5 Ανθρώπινη Φωνή (Τεχνολογία-Φωνολογία)

Δραστηριότητα 6 Εξερεύνηση Ήχου

Δραστηριότητα 7 Δημιουργία – Μουσικός Σχεδιασμός, Έκφραση

Δραστηριότητα 8 Ιδιότητες του Ήχου

Δραστηριότητα 9 Αρμονία-ΟΣΤΙΝΑΤΙ (μελωδικά και ρυθμικά)

Δραστηριότητα 10 Μορφή - Θέμα και Παραλλαγές

Δραστηριότητα 11 Αρμονία - DRONE

Δραστηριότητα 12 Σχέση Υφής – Χροιάς

Δραστηριότητα 13 Μέτρα: Μικτό Μέτρο 5/8

Δραστηριότητα 14 Τάσεις 20ου αιώνα: Αλεατορική Μουσική Γ

Π ί να κα ς Ανα π τ υ γμέ νων Δ ρ α σ τ ηρ ι οτ ή τ ω ν 41 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

42  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.1 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 1

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Απαρχές της Μουσικής (Οργάνωση – Ανάλυση του Ήχου)

Τάξη Β’ Λυκείου (Κατεύθυνση)

Ενότητα Οι Απαρχές της Μουσικής

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός Στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές να:

• αποφασίζουν για την οργάνωση του ήχου ως προς τη χροιά, διάρκεια, ένταση,
υφή.
• αυτοσχεδιάζουν ομαδικά

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε στο cd Ακρόαση όλων των Ακούνε στο cd το Αναγνωρίζουν

player το ηχογραφήσεων. ‘Reanimator’ τα συστατικά
‘Kontakte’ (John Zorn) οργάνωσης
(Stockhausen) του ήχου και
τα χειρίζονται
συνειδητά.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Όλοι οι μαθητές Επανάληψη Η τάξη χωρίζεται σε Να εκτελούν

μιλούν ή φωνάζουν του δρώμενου, μικρότερες ομάδες η ενορχηστρωμένα
και θορυβούν αυτή τη φορά με κάθε μια με το μαέστρο αποσπάσματα
ανεξέλεγκτα μέχρι μαθητή μαέστρο της που διευθύνει την τραγουδιών
να τους διακόψει ο που επιβάλλει ομάδα σε ελεύθερο
καθηγητής που στο σιωπές και αυτοσχεδιασμό πρωτα
μεταξύ ηχογραφά κορυφώσεις. με ομαδοποιημένα
το δρώμενο στον ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ μουσικά όργανα και
Η.Υ μετά μαζί με φωνές

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Μελοποιούν το Συνθέτουν
ποίημα ‘Τείχη’ ηχοεικόνες
(Κ. Καβάφη)
με σκοπό να
ηχογραφηθεί
και να τύχει
επεξεργασίας
στον Η.Υ.

ΑΛΛΟΙ:

Γράφουν τη δική Γράφουν Αξιολογούν το

τους παρτιτούρα μουσική αποτέλεσμα.
παρτιτούρα Αυτοκριτική-
αυτοαξιολόγηση

Κωδικός MOΥ2_ΚΟ7Μ_Π2_1
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy
Γ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 1 43 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, waveform, σιωπές και κορυφώσεις

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Δραστηριότητας Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
παρατηρούν την απεικόνιση του ήχου (waveform) ηχογράφησης δημιουργικής
εργασίας/δρώμενου για να εντοπίσουν τις σιωπές και τις κορυφώσεις.

Επίσης παρατηρούν στο Spectrum meter (μενού Analysis) για διαφοροποιήσεις στο
ύψος ανάλογα με τις ομαδοποιήσεις των μουσικών οργάνων που θα γίνουν από πριν
στη δημιουργική εργασία-δρώμενο.

Επεξεργάζονται την διάρκεια

και την ένταση μέσα από το
μενού ‘Process’ (time stretch,
pitch shift...).

Για να ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΟΥΜΕ στο WAVELAB ακολουθούμε τα πιο κάτω βήματα:

1. Συνδέουμε μικρόφωνο(α) πάνω στο computer.
2. Πατούμε στο εικονίδιο WAVELAB
3. Από το Transport πατούμε το κόκκινο κουμπάκι Record
4. Εμφανίζεται ο μετρητής έντασης και ρυθμίζουμε ανάλογα,
5. Στο ίδιο παράθυρο πατούμε το Record και ξεκινά η ηχογράφηση.

44  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΕΣΤΙΑΣΗ
ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4’ Ακρόαση ‘Reanimator’ -John Zorn, ‘Kontakte’ Stockhausen Cd player, Ακουστική

cd Αναγνώριση.
Ανάλυση (Analysis).

15’ 1) Όλοι οι μαθητές μιλούν ή φωνάζουν και θορυβούν ανεξέλεγκτα μέχρι να Μουσικά Φαντασία.
τους διακόψει ο καθηγητής που στο μεταξύ ηχογραφά το δρώμενο στον Η.Υ όργανα. Έξυπνες ιδέες.
2) Επανάληψη του δρώμενου, αυτή την φορά με μαθητή μαέστρο που Η.Υ. Δημιουργικότητα.
επιβάλλει σιωπές και κορυφώσεις. Συνεργασία
3) Η τάξη χωρίζεται σε μικρότερες ομάδες η κάθε μια με τον μαέστρο της Διαπροσωπικές
που διευθύνει την ομάδα του/της σε ελεύθερο αυτοσχεδιασμό πρωτα με σχέσεις.
ομαδοποιημένα μουσικά όργανα και μετά μαζί με φωνές. Συντονισμός,
συγχρονισμός
Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΗΧΟΓΡΑΦΕΙ ΣΤΟ WAVELAB ΤΑ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΔΡΩΜΕΝΑ. ομάδων.

15’ Αφού ολοκληρωθεί η ηχογράφηση των δρώμενων, οι μαθητές παρατηρούν Η.Υ. Συγκέντρωση.
την απεικόνιση του ήχου (waveform) στο λογισμικό για να εντοπίσουν τις Κρίση.
σιωπές και τις κορυφώσεις. Επίσης παρατηρούν στο Spectrum Analysis
για διαφοροποιήσεις στο ύψος ανάλογα με τις ομαδοποιήσεις που έκανε ο
μαέστρος. Επεξεργάζονται τη διάρκεια και την ένταση μέσα από το μενού
‘Process’ (time stretch, pitch shift...).

7’ Aκρόαση των αποσπασμάτων που επεξεργάστηκαν με το Process οι Η.Υ. Ορθή μουσική κρίση.
μαθητές και σύγκριση με την πρωτογενή εκτέλεση.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 1 45 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 1

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.1.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG1D.DOC

δραστηριότητας (Reanimator’ -John Zorn
Καρλ-Χάιντς Στοκχάουζεν)

* Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG1E.DOC

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG1A.DOC

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

46  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.1.1 – Φύλλα Εργασίας

‘Reanimator’ -John Zorn

1) Η σύνθεση που ακούσατε

έχει μια συγκεκριμένη
μορφή;
2) Περιγράψετε τα
συναισθήματα που σας
προκάλεσε.
3) H μουσική ταιριάζει με τις
εικόνες που βλέπετε στα
αρίστερα;

JOHN ZORN 1953-σήμερα

Αμερικανός
συνθέτης/σαξοφωνίστας του
avant garde.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 1 47 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

ΚΑΡΛ-ΧΑΙΝΤΖ ΣΤΟΚΧΑΟΥΖΕΝ (1928)

Karlheinz Stockhausen

Ο Καρλ-Χάιντς Στοκχάουζεν είναι Γερμανός.

ΓΕΝΙΚΑ

Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους καινοτόμους και νεωτεριστές της σύγχρονης
μουσικής στην Ευρώπη, ο οποίος χρησιμοποίησε αποτελεσματικά κάθε τεχνολογικό
μέσο για να προωθήσει την σύγχρονη μουσική σε νέες κατευθύνσεις, πιο αποτελεσματικές
και πιο «γνήσια» καλλιτεχνικές σε συνάρτηση με την εποχή μας. Όπως και όλοι οι συνθέτες
που έδρασαν μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο στην μουσική avant-garde, ξεκίνησε
επηρεασμένος από τον «στικτικό» δωδεκαφθογγισμό του Βέμπερν, για να προχωρήσει
γρήγορα στον καθολικό σειραϊσμό και στον αλεατορισμό κάνοντας χρήση όλων των
διαθέσιμων τεχνολογικά μέσων.

ΣΤΥΛ
Πρώτος προσανατολίστηκε στο ιδίωμα που θεωρεί πια τη μουσική σαν έναν
μετασχηματισμό πυκνοτήτων, ηχοχρώματος και υφής που μπορεί να ελεγχθεί με
στατιστικά μέσα, και από μόνη της αυτή η διαδικασία μπορεί να γεννήσει νέες,
πρωτότυπες «ανοιχτές» ή τυχαίες φόρμες. Το έργο του συνθέτη βασίζεται σε μία σειρά
προτάσεων γύρω από το υλικό του ήχου και πώς μπορούμε να επενεργήσουμε πάνω σε
αυτό. Χρησιμοποίησε πάρα πολύ τα διάφορα ηλεκτρονικά μέσα - μπορεί να θεωρηθεί
ο επικεφαλής του κινήματος της «Ηλεκτρονικής Μουσικής» με το στούντιο που ίδρυσε
στην Κολωνία. Μετά την αρχική χρήση του γενικευμένου σειραϊσμού, στράφηκε καθαρά
- και αυτός - στη Μουσική του Τυχαίου (αλεατορισμός), καθώς και στη χρήση πρακτικών
εκτέλεσης που θυμίζουν πιο πολύ αμερικανούς συνθέτες (ειδική τοποθέτηση εκτελεστών
στο χώρο της συναυλίας κλπ.). Γενικά μπορούμε να πούμε ότι χρησιμοποίησε κάθε
τεχνολογική εξέλιξη στην υπηρεσία της μουσικής avant-garde και ότι προσπάθησε να
λειτουργήσει σαν κέντρο συγκέντρωσης αλλά και διασποράς νέων ιδεών στη σύγχρονη
μουσική.

ΕΡΓΟ
Σημαντικό και πρωτότυπο το έργο του - Kontrapunkte για ορχήστρα δωματίου, Gruppen
για τρεις ορχήστρες, Kreuzspiel για 4 όργανα, Zeitmasse για 5 πνευστά, Kontakte για
μαγνητοταινία, πιάνο και κρουστά, Sternklang, Trans, Herbsmusik, irius, Klavierstucke XI,
Momente.

48  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 1 49 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

50  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.2 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 2

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τάσεις 20ού αιώνα (Η ηχογράφηση-επεξεργασία του ήχου ως νέα συνθετική
διαδικασία)

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα Τάσεις 20ου αιώνα

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός Στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές να: συνθέσουν μικρά έργα αφού ηχογραφήσουν
και επεξεργαστούν τον ήχο στον Η.Υ.
ΑΚΡΟΑΣΗΣ Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε στο cd Ακρόαση Ακούνε στο cd Αναγνωρίζουν το

player το ‘Erdesten’ όλων των player το ‘Yay Echo μέσα από τις
Mίκη Κωστέα ηχογραφήσεων. Yay’ (Steve Vai) ακροάσεις
(χρήση Echo (χρήση εφφέ Erdesten’ Mίκη
στην συνθετική στήν συνθετική Κωστέα.
διαδικασία) διαδικασία)

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ

Τραγούδι ‘Νότος’ Εκμάθηση του Εκτελούν Να εκτελούν

(Λ. Μαχαρίτσας) τραγουδιού ενορχηστρωμένο ενορχηστρωμένα
μονοφωνικά, με Over my head το Τραγούδι αποσπάσματα
προηχογραφημένη (afroamerican Over my head τραγουδιών με ηχώ.
ρυθμική συνοδεία. spiritual). (afroamerican
Η τάξη χωρίζεται spiritual,
σε 2 ομάδες και Τραγούδι με ηχώ).
τραγουδά κάθε
φράση του ρεφραίν
σαν ‘ερώτηση
-απάντηση’ μεταξύ
τους (μίμηση του
echo)

ΣΥΝΘΕΣΗΣ

Η τάξη Διασκευές Συνθέτουν

χωρίζεται σε αποσπασμάτων ηχοεικόνες
μικρότερες τραγουδιών εμπνευσμένες
ομάδες και από τις ομάδες από σύγχρονα
κάθε ομάδα με σκοπό να εικαστικά ή
συνθέτει ηχογραφηθούν λογοτεχνικά
μια μουσική και να τύχουν έργα για να
φράση (2-4 επεξεργασίας ηχογραφηθούν
μέτρα) με στον Η.Υ. και να τύχουν
σκοπό να επεξεργασίας
ηχογραφηθεί στον Η.Υ.
και να τύχει
επεξεργασίας
στον Η.Υ.

ΑΛΛΟΙ

Διαβάζουν μουσική Γράφουν τη Εργάζονται Παίρνουν κοινές Αξιολογούν το

παρτιτούρα. δική τους ομαδικά. αποφάσεις σε αποτέλεσμα.
παρτιτούρα. σχέση με την Αυτοκριτική-
αισθητική της αυτοαξιολόγηση
εργασίας τους.

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_2
Δραστηριότητας στο Γ
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 2 51 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, echo, reverb, chorus, flange

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Δραστηριότητας Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
μαθαίνουν νέες συνθετικές διαδικασίες μέσω της ηχογράφησης και επεξεργασίας του
ήχου (echo, reverb, chorus, flange κλπ.).
1. Ηχογράφηση σύντομων συνθέσεων των ομάδων εργασίας.
2. Επεξεργασία του ήχου (echo, reverb, chorus, flange κλπ.) στο WAVELAB

3. Εκτέλεση της κάθε

σύνθεσης ταυτόχρονα με
την επεξεργασμένη σύνθεση
(playback).

Για να ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΟΥΜΕ στο WAVELAB ακολουθούμε τα πιο κάτω βήματα:

1. Συνδέουμε μικρόφωνο(α) πάνω στο computer.
2. Πατούμε στο εικονίδιο WAVELAB
3. Από το Transport πατούμε το κόκκινο κουμπάκι Record
4. Εμφανίζεται ο μετρητής έντασης και ρυθμίζουμε ανάλογα,
5. Στο ίδιο παράθυρο πατούμε το Record και ξεκινά η ηχογράφηση.

52  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3’ Φωνητική Προθέρμανση. Φωνή / Πιάνο. Ορθοί φθόγγοι.

Τραγούδι ‘Νότος’ (Λ. Μαχαρίτσας) μονοφωνικά, με Φυλλάδια. Αναπνοές,
προηχογραφημένη ρυθμική συνοδεία. Η τάξη χωρίζεται σε 2 Πιάνο. έκφραση.
ομάδες και τραγουδά κάθε φράση του ρεφραίν σαν
‘ερώτηση-απάντηση’ μεταξύ τους (μίμηση του echo). Η.Υ.

3’ Ακούνε στο cd player το ‘Erdesten’ – Mίκη Κωστέα Cd player, cd, Ορθή μουσική κρίση.
(χρήση Echo στήν συνθετική διαδικασία) Ακουστική Αναγνώριση.
Ανάλυση (Analysis).

8’ Η τάξη χωρίζεται σε μικρότερες ομάδες και κάθε ομάδα συνθέτει Όργανα Συντονισμός,
ένα μικρό έργο (2-4 μέτρα) με σκοπό να ηχογραφηθεί και να τύχει τάξης. συγχρονισμός ομάδων.
επεξεργασίας στον Η.Υ. Φαντασία.
Έξυπνες ιδέες.
Δημιουργικότητα.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση των Όργανα Συντονισμός,

συνθέσεων στο WAVELAB τάξης. συγχρονισμός ομάδων-
Η.Υ. καθηγητή.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή οι συνθέσεις τυγχάνουν Συγκέντρωση. Κρίση.

επεξεργασίας στο WAVELAB χρησιμοποιόντας echo, reverb, Η.Υ.
chorus, flange κτλ.

8’ Κάθε ομάδα εκτελεί την σύνθεση της ταυτόχρονα με την Η.Υ. Συντονισμός,
επεξεργασμένη σύνθεση. Μουσικά συγχρονισμός ομάδων.
Παρουσίαση συνθέσεων. Αυτοαξιολόγηση. όργανα. Συγκέντρωση. Κρίση

2’ Ερωτηματολόγιο για ακουστική αναγνώριση echo, reverb, chorus, Φυλλάδια Ακουστική αναγνώριση.
flange κλπ.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 2 53 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 2

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.2.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG2Ε.DOC

δραστηριότητας

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG1A.DOC

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

54  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.2.1 – Φύλλα Εργασίας

‘Erdesten’ – Mίκη Κωστέα

1. Πόσα μουσικά όργανα ακούτε;

2. Ποιο μουσικό όργανο παίζει την μελωδία; Γ
3. Ποιο από τα ακόλουθα κυριαρχεί; σιωπή, ηχώ, δυνατή ένταση.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 2 55 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

56  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 2 57 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

58  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.3 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 3

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Ιμπρεσιονισμός-δημιουργία ηχοεικόνων με Η.Υ. και Όργανα τάξης

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα 10 Τάσεις 20ου Αιώνα (Α)

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός Στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές να συνθέσουν ηχοεικόνες αφού ηχογραφήσουν
και επεξεργαστούν τον ήχο στον Η.Υ.
ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε στο cd player Αναγνωρίζουν

απόσπασμα από το ένα μουσικό έργο
‘Prelude a l’apres Ιμπρεσσιονιστικού
midi d’un faune’- C. χαρακτήρα.
Debussy και το
‘Nuages’ – C.Debussy

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Τραγούδι σε Εκτελούν τις Κάθε ομάδα εκτελεί

πεντατονική ηχοεικόνες τους. ενορχηστρωμένη την
κλίμακα. Εκτελούν τις σύνθεση της.
‘Αριράνγκ’. συνθέσεις τους. Εκτελούν
Εκτελούν τα ενορχηστρωμένα
οπερατικά απόσπασμα από το
αποσπάσματα τραγούδι «Αριράνγκ»
που συνέθεσαν.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Γράφουν μια Συνθέτουν μουσική Η τάξη χωρίζεται σε

σύντομη ιστορία επένδυση για την 4 ομάδες και κάθε
που να ταιριάζει ιστορία που έγραψαν ομάδα συνθέτει
με τον πίνακα του βασισμένη στον μία ηχοεικόνα με
Monet ‘Pool of πίνακα του Monet θέμα μια εικόνα-
Water Lilies. ‘Pool of Water εντύπωση (θάλασσα,
Lilies με σκοπό να ηλιοβασίλεμα,
ηχογραφηθεί και να κτλ) με σκοπό να
τύχει επεξεργασίας ηχογραφηθεί και να
στον Η.Υ τύχει επεξεργασίας
στον Η.Υ.

ΑΛΛΟΙ:

Διαβάζουν Γράφουν τη δική Αναγνωρίζουν Παίρνουν κοινές Αξιολογούν τις

μουσική τους παρτιτούρα. οπτικά διάφορα αποφάσεις σε σχέση εργασίες των
παρτιτούρα. Εργάζονται ιμπρεσσιονιστικά με την αισθητική της άλλων ομάδων.
ομαδικά. σχέδια ζωγραφικής. εργασίας τους. Αυτοαξιολογούνται.

Κωδικός MOY2_Κ07Μ_Π2_3
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, echo, reverb, Debussy, ηχοεικόνες

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο Γ
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 3 59 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Δραστηριότητας Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
δημιουργούν ονειρικές ηχοεικόνες μέσω της ηχογράφησης και επεξεργασίας του ήχου
(echo, reverb).
1. Ηχογάφηση σύντομων συνθέσεων των ομάδων εργασίας
2. Επεξεργασία του ήχου (echo, reverb) στο WAVELAB

Στο echo
γίνεται
χρήση του
feedback
και repeat
rate και στο
reverb του
hall

3. Εκτέλεση της κάθε σύνθεσης

ταυτόχρονα µε την
επεξεργασµένη σύνθεση
(playback).

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3’ Φωνητική Προθέρμανση. Φωνή / Ορθοί φθόγγοι. Αναπνοές,έκφραση.

Τραγούδι πεντατονική μελωδία ‘Αριράνγκ’ Πιάνο.
Φυλλάδια.
Πιάνο.

Computer

3’ Ακούνε στο cd player απόσπασμα απο το ‘Nuages’ ή το Cd player, Ορθή μουσική κρίση.
‘Prelude a l’apres midi d’un faune’ C.Debussy. cd, Ακουστική Αναγνώριση. Ανάλυση
(Analysis).

8’ Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες και κάθε ομάδα συνθέτει Όργανα Συντονισμός, συγχρονισμός
μιά ηχοεικόνα με θέμα μια εντύπωση (θάλασσα, τάξης. ομάδων. Φαντασία. Έξυπνες ιδέες.
ηλιοβασίλεμμα, κ.λπ.) με σκοπό να ηχογραφηθεί και να Δημιουργικότητα, λύση προβλήματος
τύχει επεξεργασίας στον Η.Υ.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση των Όργανα Συντονισμός, συγχρονισμός ομάδων-
συνθέσεων στο WAVELAB τάξης. καθηγητή.

Γ Computer

60  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή οι συνθέσεις τυγχάνουν Όργανα Συγκέντρωση. Κρίση.

επεξεργασίας στο WAVELAB χρησιμοποιόντας echo και τάξης.
reverb για να γίνουν περισσότερο ονειρικές. Στο echo Computer
γίνεται χρήση του feedback και repeat rate και στο reverb
του hall.

8’ Κάθε ομάδα εκτελεί την σύνθεση της ταυτόχρονα με την Computer Συντονισμός, συγχρονισμός ομάδων.
επεξεργασμένη σύνθεση. Μουσικά Συγκέντρωση.
Παρουσίαση συνθέσεων. όργανα.

2’ Προφορική αξιολόγηση συνθέσεων. Αυτοαξιολόγηση. Κρίση

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 3

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.3.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG3D.DOC

δραστηριότητας

* Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG3E.DOC

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG3A.DOC

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 3 61 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.3.1 – Φύλλα Εργασίας

62  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 3 63 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

64  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.4 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 4

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τεχνολογία Επεξεργασία του ήχου Από WAVE ΣΕ MP

Τάξη Γ΄ Λυκείου (Ενδιαφέροντος)

Ενότητα Τεχνολογία

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός Στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές να μάθουν να χρησιμοποιούν αρχεία MP3.

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε στο cd Ακρόαση της

player το ´Love ηχογράφησης πρώτα
you too´ The σε μορφή Wave μετά
Beatles σε MP3.
(ζωντανή
ηχογράφηση
στο Studio)

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Φωνητική
Προθέρμανση.
Τραγούδι ´Let it
be´ The Beatles

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Η τάξη διαμορφώνεται Η τάξη Συνθέτουν και

σαν μια μεγάλη διαμορφώνεται ενορχηστρώνουν
ορχήστρα-χορωδία με σε μικρότερες δικά τους τραγούδια
σκοπό να εκτελέσει ομάδες που ή ορχηστρική
και ηχογραφήσει μια διασκευάζουν το μουσική.
ενορχήστρωση του ´Let it be´ με δικό Επεξεργασία στον
´Let it be´ (που δίνεται τους τρόπο σε Η.Υ.
από τον καθηγητή) που άλλα στυλ χωρίς
θα τύχει επεξεργασίας περιορισμούς.
στον Η.Υ. Επεξεργασία στον
Η.Υ.

ΑΛΛΟΙ:

Οι μαθητές σχολιάζουν
τις ακουστικές
διαφορές της
ηχογράφησης σε
μορφή Wave και MP3,
και αξιολογούν το
αποτέλεσμα.

Κωδικός MOY2_ΚΟ7Μ_Π2_4
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για Wave, MP3, WAVELAB, Ηχογράφηση

αναζήτηση στο Γ
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 4 65 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Η δραστηριότητα θα εκτελεστεί από ομάδα 4-5 μαθητών στην τάξη της Μουσικής.
Δραστηριότητας Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές
δημιουργούν αρχεία ήχου από Wave σε MP3
1. Ηχογράφηση σύντομης ενορχήστρωσης-σύνθεσης της τάξης
2. Επεξεργασία του ήχου από Wave σε MP3 στο WAVELAB

66  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4’ Φωνητική Προθέρμανση. Φωνή / Πιάνο. Ορθοί φθόγγοι.

Τραγούδι ´Let it be´ The Beatles Φυλλάδια. Πιάνο. Αναπνοές,έκφραση.

4’ Ακούνε στο cd player το ´Love you too´ The Beatles Cd player, cd, Ορθή μουσική κρίση.
(ζωντανή ηχογράφηση στο Studio) Ακουστική Αναγνώριση.
Ανάλυση (Analysis).

8’ Η τάξη διαμορφώνεται σαν μια μεγάλη ορχήστρα με σκοπό Όργανα τάξης, Συντονισμός,
να εκτελέσει και ηχογραφήσει μια ενορχήστρωση του φυλλάδια, συγχρονισμός ομάδων.
´Let it be´ (που δίνεται από τον καθηγητή) που θα τύχει ατομικά όργανα Φαντασία.
επεξεργασίας στον Η.Υ. Έξυπνες ιδέες.
Δημιουργικότητα

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση της Όργανα, Συντονισμός,

ενορχήστρωσης στο WAVELAB. Η.Υ. συγχρονισμός ομάδων-
καθηγητή.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή η ενορχήστρωση Συγκέντρωση. Κρίση.

μετατρέπεται στο WAVELAB από Wave σε MP3. Η.Υ.

8’ Ακρόαση της ηχογράφησης πρώτα σε μορφή Wave, μετά σε Η.Υ.

MP3. Οι μαθητές σχολιάζουν τις ακουστικές διαφορές και Συγκέντρωση. Κρίση
αξιολογούν το αποτέλεσμα.

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 4

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.4.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG4D.DOC

δραστηριότητας

* Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG4E.DOC

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG4A.DOC

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 4 67 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.4.1 – Φύλλα Εργασίας

68  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 4 69 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

70  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.5 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 5

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Ανθρώπινη Φωνή (Τεχνολογία-Φωνολογία)

Τάξη Γ’ Λυκείου (Ειδικού Ενδιαφέροντος)

Ενότητα Ανθρώπινη Φωνή (Τεχνολογία-Φωνολογία)

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός Οι μαθητές να: χρησιμοποιούν τις παραμέτρους της ηχούς, της επανάληψης και άλλων
δυνατοτήτων που προσφέρει ο μίκτης στον Η.Υ.

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε στο Ακρόαση της Αναγνωρίζουν

cd player το ηχογράφησης πρώτα την επεξεργασία
´Hide and Seek´ χωρίς και μετά με ηχογράφησης
(Imogen Heap) επεξεργασία που επιδέχεται
ένα τραγούδι.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Φωνητική Η τάξη διαμορφώνεται Εκτελούν

Προθέρμανση σαν μια μεγάλη ενορχηστρωμένο
Τραγούδι χορωδία με σκοπό να μέρος του
spiritual τραγουδήσει μονόφωνα τραγουδιού
‘I wanna die και να ηχογραφήσει a
easy’ cappela το ‘spiritual ‘I
wanna die easy’ που
θα τύχει επεξεργασίας
στον Η.Υ.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Συνθέτουν και Συνθέτουν και

ενορχηστρώνουν ενορχηστρώνουν
δικό τους δικό τους
τραγούδι για A cappela
ηχογράφηση χορωδιακό
όπου η φωνή τραγούδι για
θα τύχει ηχογράφηση
επεξεργασίας όπου οι φωνές θα
στον Η.Υ. τύχουν
επεξεργασίας
στον Η.Υ.

ΑΛΛΟΙ:

Επεξεργάζονται Οι μαθητές
σε μουσικό σχολιάζουν
λογισμικό τις τις ακουστικές
ηχογραφήσεις διαφορές και
τους. αξιολογούν το
αποτέλεσμα της
ηχογράφησης
χωρίς και με
επεξεργασία.

Κωδικός MOY2_Κ07Μ_Π2_5
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy
Γ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 5 71 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, echo, pitch bend, pitch correct, μίκτης, a cappela, spiritual
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα μέσω του προγράμματος WAVELAB οι μαθητές

Δραστηριότητας χρησιμοποιούν τις παραμέτρους της ηχούς, της επανάληψης και άλλων δυνατοτήτων
που προσφέρει ο μίκτης στον Η.Υ.

1. Ηχογράφηση σύντομης ενορχήστρωσης-σύνθεσης της τάξης.

2. Επεξεργασία του χρησιμοποιώντας echo, pitch bend, pitch correct κτλ. Στο
WAVELAB

72  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4’ Φωνητική Προθέρμανση. Φωνή / Ορθοί φθόγγοι.

Τραγούδι spiritual ‘I wanna die easy’ Πιάνο. Αναπνοές,έκφραση.
Φυλλάδια.
Πιάνο.

4’ Ακούνε στο cd player το ´Hide and Seek´ (Imogen Heap) Cd player, Ορθή μουσική κρίση.
cd, Ακουστική Αναγνώριση.
Ανάλυση (Analysis).

8’ Η τάξη διαμορφώνεται σαν μια μεγάλη χορωδία με σκοπό φυλλάδια Συντονισμός, συγχρονισμός.
να τραγουδήσει χορωδιακά και να ηχογραφήσει a cappela
το spiritual ‘I wanna die easy’ που θα τύχει επεξεργασίας
στον Η.Υ.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση στο Όργανα, Συντονισμός, συγχρονισμός
WAVELAB Η.Υ. τάξης- καθηγητή.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή η ηχογράφηση τυγχάνουν Συγκέντρωση. Κρίση.

επεξεργασίας στο WAVELAB χρησιμοποιόντας echo, pitch Η.Υ.
bend, pitch correct κτλ.

8’ Ακρόαση της ηχογράφησης πρώτα χωρίς και μετά με Η.Υ. Συγκέντρωση. Κρίση
επεξεργασία. Οι μαθητές σχολιάζουν τις ακουστικές
διαφορές και αξιολογούν το αποτέλεσμα.

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 5

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.5.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG5D.DOC

δραστηριότητας

* Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG5E.DOC

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG5A.DOC

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 5 73 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.5.1 – Φύλλα Εργασίας

IMOGEN HEAP

"Hide And Seek"

1) Το τραγούδι είναι Where are we? What the hell is going on?
μονόφωνο; The dust has only just begun to form,
2) Ποια μουσικά όργανα Crop circles in the carpet, sinking, feeling.
ακούτε; Spin me round again and rub my eyes.
3) Υπάρχει οποιαδήποτε This can't be happening.
επεξεργασία πάνω στον When busy streets a mess with people
ήχο; would stop to hold their heads heavy.

Hide and seek.

Trains and sewing machines.
All those years they were here first.

Oily marks appear on walls

Where pleasure moments hung before.
The takeover, the sweeping insensitivity of this
still life.

Hide and seek.

Trains and sewing machines. (Oh, you won't catch me around here)
Blood and tears,
They were here first.

Mmm, what you say?

Mm, that you only meant well? Well, of course you did.
Mmm, what you say?
Mm, that it's all for the best? Ah of course it is.
Mmm, what you say?
Mm, that it's just what we need? And you decided this.
Mmm what you say?
What did she say?

Ransom notes keep falling out your mouth.

Mid-sweet talk, newspaper word cut-outs.
Speak no feeling, no I dont believe you.
You don't care a bit. You don't care a bit.

Ransom notes keep falling out your mouth.

Mid-sweet talk, newspaper word cut-outs.
Speak no feeling, no I don't believe you.
You don't care a bit. You don't care a bit.

You don't care a bit.

You don't care a bit.
You don't care a bit.
You don't care a bit.
You don't care a bit.

74  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 5 75 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

76  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.6 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 6

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Εξερεύνηση Ήχου

Τάξη A’ Γυμνασίου

Ενότητα Εξερεύνηση Ήχου

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΚΟΠΟΣ: να αναπτυχθεί η ακουστική ικανότητα

ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να: αναγνωρίσουν τις διαφορές και αντιθέσεις μεταξύ μουσικών
ήχων και θορύβων

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε το Dripsody Να διακρίνουν

του Hugh le Caine το τους θορύβους
οποίο βασίζεται στην από τους
ηχογράφηση μιας μουσικούς
σταγόνας που στάζει. ήχους.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Μαθαίνουν να Εκτελούν μέρος της Σε ομάδες:

τραγουδούν το ενορχηστρωμένης Εκτελούν το ‘Να
τραγούδι μελωδίας με διώξω τα σύννεφα’
‘Να διώξω τα όργανα τάξης. Με συγκεκριμένες
σύννεφα’ ομαδοποιήσεις
(Η. Παπακώστα, Α οργάνων με σκοπό
Δασκαλακοπούλου). να ηχογραφηθούν
και να τύχουν
επεξεργασίας στον
Η.Υ.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

2 ομάδες, μια Να μπορούν να

με μουσικά συνδυάσουν
όργανα και μια μελωδία ρυθμό
που θα κάνει και «θόρυβο»
θόρυβο. Εκτελούν σε δικές τους
συγκεκριμένες συνθέσεις.
μελωδίες και
θόρυβο με
βάση φυλλάδιο
εργασίας.
Ηχογραφούν
στον Η.Υ. το
αποτέλεσμα.

ΑΛΛΟΙ:

Παρατηρούν την Χρησιμοποιούν Αντιλαμβάνονται Αξιολογούν το

απεικόνιση της γραφική πότε ένας θόρυβος αποτέλεσμα.
ηχογράφησης παρτιτούρα. μετατρέπεται – Αυτοκριτική –
(waveform), οργανώνεται σε αυτοαξιολόγηση
επίσης μουσικό υλικό.
παρατηρούν
στο Spectrum
meter για
διαφοροποιήσεις
στο ύψος για να
αναγνωρίσουν
τις διαφορές και
αντιθέσεις μεταξύ
μουσικής και
θορύβου.
Γ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 6 77 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_6
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, waveform, σιωπές, κορυφώσεις

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που
απαιτείται* υπάρχουν στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον
Ηλεκτρονικό σας Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες, 2 με μουσικά όργανα και 2 που θα κάνουν θόρυβο. Η
Δραστηριότητας κάθε ομάδα εκτελεί συγκεκριμένες νότες-μελωδίες ή θόρυβο από φυλλάδιο εργασίας
με σκοπό να ηχογραφηθούν και να τύχουν επεξεργασίας στο WAVELAB
Με την βοήθεια του καθηγητή οι μαθητές παρατηρούν την απεικόνιση της κάθε
ηχογράφησης (waveform).

Επίσης παρατηρούν στο Spectrum meter ( μενού Analysis) για διαφοροποιήσεις στο
ύψος για να αναγνωρίσουν τις διαφορές και αντιθέσεις μεταξύ μουσικών ήχων και
θορύβων.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4’ Διδασκαλία τραγουδιού ‘Να διώξω τα σύννεφα’ Φωνή / Πιάνο. Ορθοί φθόγγοι. Αναπνοές,
(Η. Παπακώστα, Α Δασκαλακοπούλου). Φυλλάδια. Πιάνο. έκφραση.

4’ Ακούνε στο cd player το Dripsody του Hugh le Caine Cd player, cd, Ακουστική αναγνώριση.
το οποίο βασίζεται στην ηχογράφηση μιας σταγόνας Ανάλυση.
που στάζει.

8’ Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες, 2 ομάδες με μουσικά Όργανα τάξης, Συντονισμός, συγχρονισμός

όργανα και 2 που θα κάνουν θορύβο. Η κάθε ομάδα καρέκλες, μολύβια ομάδων.
εκτελεί συγκεκριμένες νότες-μελωδίες (απο το κτλ.
‘Να διώξω τα σύννεφα’), ή συγκεκριμένο θόρυβο
(καρέκλες, θρανία, μολύβια, κ.λπ.) με σκοπό να
ηχογραφηθούν και να τύχουν επεξεργασίας στον Η.Υ.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση Όργανα, Συντονισμός, συγχρονισμός

των ομάδων στο WAVELAB Η.Υ. ομάδων-καθηγητή.

8’ Με την βοήθεια του καθηγητή οι μαθητές Συγκέντρωση. Κρίση.

παρατηρούν την απεικόνιση της ηχογράφησης Η.Υ.
(waveform), επίσης παρατηρούν στο Spectrum meter
Γ για διαφοροποίηση στο ύψος για να διακρίνουν τις
διαφορές και αντιθέσεις μεταξύ μουσικών ήχων και
θόρυβου.

8’ Ανακεφαλαίωση, εμπέδωση των εννοιών

μουσική=οργάνωση, θόρυβος=τυχαίο. Η.Υ. Συγκέντρωση. Κρίση

78  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 6

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.6.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG6D.doc

δραστηριότητας

* Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG6E.doc

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG6A.doc

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 6 79 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.6.1 – Φύλλα Εργασίας

Hugh Le Caine
Dripsody: An Étude for Variable Speed Recorder
(μια σπουδή για μαγνητόφωνο πολλαπλών ταχυτήτων)
(1955) (1:28)

Ήταν το πρώτο έργο του Hugh Le Caine πού έγραψε πάνω στο ειδικό μαγνητόφωνο
πολλαπλών ταχυτήτων. Γράφτηκε σε μια νύκτα χρησιμοποιώντας την ηχογράφηση
μιας σταγόνας νερού που έπεσε σε ένα κουβά. Επεξεργάστηκε την ηχογράφηση στο
μαγνητόφωνο του, για να ‘φτιάξει’ τις νότες μιας πεντατονικής κλίμακας.

Το ειδικό μαγνητόφωνο πολλαπλών ταχυτήτων

80  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΝΑ ΔΙΩΞΩ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ
Μουσική: Η. Παπακώστα - Στίχοι: Α. Δασκαλοκοπούλου

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 6 81 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

82  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.7 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 7

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Δημουργία - Μουσικός Σχεδιασμός, Έκφραση

Τάξη A’ Γυμνασίου

Ενότητα ΕΚΦΡΑΣΗ

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΚΟΠΟΣ: να δημιουργήσουν επιδεικνύοντας φαντασία και πρωτοβουλία (αντίθεση,

ατμόσφαιρα κτλ)
ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να: συνθέσουν απλή μουσική ή ηχητικές εικόνες

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούνε τα μέρη Ακρόαση όλων των Αναγνωρίζουν

‘Απολιθώματα’ ηχογραφήσεων. ακουστικά μια σύνθεση
(fossils) και ‘Κύκνος’ σε διμερή μορφή.
από το ’Καρναβάλι
των ζώων’ του Κ.
Σαιν Σανς.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Μαθαίνουν να Εκτελούν Συνοδεύουν Εκτελούν τις

τραγουδούν το ενορχηστρωμένο τη μελωδία με δημιουργικές τους
τραγούδι μέρος της μελωδίας όργανα τάξης. εργασίες με τη
’Πεντοζάλης’ μελωδίας με όργανα σειρά έτσι ώστε να
(Ελληνικό τάξης. δημιουργήσουν
δημοτικό) σε ένα μεγάλο έργο με
διμερή μορφή πολλά μέρη κατά το
πρότυπο της ακρόασης
’Καρναβάλι των ζώων’
του Κ. Σαιν Σανς.
Ένα μέρος του έργου
είναι και ο Ελληνικός
δημοτικός χορός
’Πεντοζάλης’.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

4 ομάδες, κάθε 4 ομάδες, κάθε Σύνθεση μουσικής Οι μαθητές Οι μαθητές

ομάδα συνθέτει ομάδα συνθέτει που να περιλαμβάνει διασκευάζουν αυτοσχεδιάζουν πάνω
διάφορες σύντομες απλά μελωδικά και τη σύνθεσή στην αρχική τους
ηχοεικόνες (άλογο ηχοεικόνες ρυθμικά στοιχεία σε τους σύνθεση.
που καλπάζει, μια βασισμένες σε διμερή μορφή.
μέλισσα, κτλ) σε ένα ποίημα μια
διμερή ή ελεύθερη ιστορία ή ένα
μορφή με σκοπό γεγονός.
να ηχογραφηθούν
στον Η.Υ.

ΑΛΛΟΙ:

Ανάγνωση Ανάγνωση και Ο καθηγητής ζητά Αξιολογούν το

κλασικής και γραφή κλασικής να προτείνουν αποτέλεσμα.
γραφικής και γραφικής οι μαθητές με Αυτοκριτική –
παρτιτούρας παρτιτούρας. ποια σειρά να αυτοαξιολόγηση
τοποθετηθούν
οι ηχογραφήσεις
στο ενιαίο έργο.
Μετατροπή έργου σε
αρχείο wave.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 7 83 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_7
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, ηχοεικόνες, αρχείο wave

αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής 1. Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες. Η κάθε ομάδα συνθέτει διάφορες ηχοεικόνες
Δραστηριότητας (άλογο που καλπάζει, μια μέλισσα, κτλ) σε διμερή ή ελεύθερη μορφή με σκοπό να
ηχογραφηθούν στον Η.Υ.
2. Με τη βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση των ομάδων στο WAVELAB.
Όλες οι ηχογραφήσεις θα ενωθούν μαζί για να δημιουργηθεί ένα ενιαίο έργο. Αφού
αποφασισθεί ποια ηχογράφηση θα είναι πρώτη στη σειρά, τοποθετούμε το cursor
στο τέλος του αρχείου και κάνουμε click. Επιλέγουμε το δεύτερο κατά σειρά αρχείο
(ctrl A) και κάνουμε Copy και μετά Paste στο σημείο του cursor στο πρώτο αρχείο-
ηχογράφηση. Επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία και για τα υπόλοιπα αρχεία.
3. Μετατροπή ενιαίου έργου σε αρχείο wave (Save as...)
4. Ακρόαση

84  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3’ Εκμάθηση του τραγουδιού ’Πεντοζάλης’ (Ελληνικό δημοτικό) σε διμερή Φωνή / Ορθοί φθόγγοι.
μορφή. Πιάνο. Αναπνοές, έκφραση.
Φυλλάδια.
Πιάνο.

5’ Ακούνε τα μέρη ‘Απολιθώματα’ (fossils) και τον ‘Κύκνο’ από το ’Καρναβάλι Cd player, Ακουστική
των ζώων’ του Κ. Σαιν Σανς.. cd Αναγνώριση. Ανάλυση
(Analysis).

9’ Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες. Η κάθε ομάδα συνθέτει διάφορες Όργανα Συντονισμός,

ηχοεικόνες (άλογο που καλπάζει, μια μέλισσα, κτλ) σε διμερή ή ελεύθερη τάξης συγχρονισμός
μορφή με σκοπό να ηχογραφηθούν στον Η.Υ. ομάδων.

9’ Με την βοήθεια του καθηγητή γίνεται ηχογράφηση των ομάδων στο Όργανα, Συντονισμός,
WAVELAB. Ηχογράφηση ενορχηστρωμένου τραγουδιού ’Πεντοζάλης’ Η.Υ. συγχρονισμός
από όλη την τάξη. Όλες οι ηχογραφήσεις θα ενωθούν μαζί για να ομάδων-καθηγητή.
δημιουργηθεί ένα ενιαίο έργο.

8’ Ακρόαση όλων των ηχογραφήσεων. Ο καθηγητής ζητά να προτείνουν οι Συγκέντρωση. Κρίση.

μαθητές κάποια ιστορία - δομή που θα καθορίσει τη σειρά με την οποία Η.Υ.
θα τοποθετηθούν οι ηχογραφήσεις στο ενιαίο έργο. Μετατροπή έργου
σε αρχείο wave.

6’ Ακρόαση του ΦΙΝΑΛΕ από το ’Καρναβάλι των ζώων’. Ο καθηγητής εξηγεί Cd player,
ότι κάποια ζώα παρελαύνουν και ζητά από την τάξη να τα αναγνωρίσει cd Συγκέντρωση. Κρίση
(προφορική αξιολόγηση). φυλλάδια

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 7

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.7.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG7D.doc

δραστηριότητας

* Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG7E.doc

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG7A.doc

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 7 85 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.7.1 – Φύλλα Εργασίας

C. Saint-Saens ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

1) το μουσικό όργανο που

χαρακτηρίζει τα ‘απολιθώματα’ είναι:
έγχορδο, πνευστό, ή κρουστό;

1) ποιό μουσικό όργανο

εκτελεί την μελωδία
του κύκνου;

86  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 7 87 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

88  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.8 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 8

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Ιδιότητες του Ήχου

Τάξη Β’ Γυμνασίου

Ενότητα Ιδιότητες του Ήχου

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΚΟΠΟΣ: Εμβάθυνση της Κατανόησης των Ιδιοτήτων του Ήχου

ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να: εμπεδώσουν την επιρροή των σημείων δυναμικής (mp, mf, mp)
στην ένταση του ήχου

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακρόαση L.W Ακρόαση όλων των Αναγνωρίζουν

Beethoven 5η ηχογραφήσεων. ακουστικά
Συμφωνία Α’ τις αντιθέσεις
κίνηση (μέχρι χρωματισμών σε ένα
το σημείο την έργο.
Codetta).

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Οι μαθητές Η τάξη διαμορφώνεται

εξερευνούν σαν μια μεγάλη
την έννοια χορωδία-ορχήστρα με
της έντασης σκοπό να εκτελέσει
με τη βοήθεια μια ενορχήστρωση
του φύλλου του ´Ωδή στη χαρά´
εργασίας (L.V. Beethoven) που
δίνεται σε φυλλάδια
από τον καθηγητή.
Στην ενορχήστρωση
υπάρχουν οι
εκφραστικές ενδείξεις
mp, mf, pf.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Ορίζεται ένας Διαμόρφωση τάξης σε Διασκευές Συνθέτουν σύντομα

μαθητής μαέστρος 4-5 ομάδες, η κάθε μια τραγουδιών έργα με αντιθέσεις
που τοποθετεί τα με δικό της μαέστρο. από τις έντασης.
σημεία δυναμικής Νέα σημεία δυναμικής, ομάδες. ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ
σε άλλα μέρη της διαφοροποιήσεις τέμπο ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ
ενορχήστρωσης και κτλ.
διευθύνει την τάξη ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ
σε μια καινούργια
εκτέλεση.
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ

ΑΛΛΟΙ:

Γράφουν τη δική Παίρνουν κοινές Αξιολογούν τις

τους παρτιτούρα. αποφάσεις σε σχέση εργασίες των
Εργάζονται με την αισθητική της συμμαθητών τους.
ομαδικά. εργασίας τους. Αυτοαξιολογούνται.

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_8
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο Γ
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 8 89 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λέξεις-Κλειδιά για WAVELAB, αντιθέσεις χρωματισμών, mp, mf, pf, L.W Beethoven
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που WAVELAB

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Η τάξη διαμορφώνεται σαν μια μεγάλη χορωδία-ορχήστρα με σκοπό να εκτελέσει και
Δραστηριότητας ηχογραφήσει μια ενορχήστρωση του ´Ωδή στη Χαρά´ (L.W Beethoven) που δίνεται σε
φυλλάδια από τον καθηγητή. Στην ενορχήστρωση υπάρχουν οι εκφραστικές ενδείξεις
mp, mf, pf πού πρέπει ακουστούν σωστά.
Ο καθηγητής ηχογραφεί στο WAVELAB το πιο πάνω δρώμενο.
Αφού ολοκληρωθεί η ηχογράφηση του δρώμενου, οι μαθητές παρατηρούν την
απεικόνιση του ήχου (waveform) στο λογισμικό για να εντοπίσουν τις αυξομειώσεις της
έντασης.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

4’ Ακρόαση L.W Beethoven 5η Συμφωνία Α’ κίνηση (μέχρι το σημείο της Cd player, Ακουστική
Codetta). cd Αναγνώριση. Ανάλυση
(Analysis).

15’ Η τάξη διαμορφώνεται σαν μια μεγάλη χορωδία-ορχήστρα με σκοπό Φυλλάδια, Δημιουργικότητα.
να εκτελέσει και ηχογραφήσει μια ενορχήστρωση του ´Ωδή στη χαρά´ φωνή Συνεργασία
(L.W Beethoven) που δίνεται σε φυλλάδια από τον καθηγητή. Στην Μουσικά Συντονισμός τάξης
ενορχήστρωση υπάρχουν οι εκφραστικές ενδείξεις mp, mf, pf πού όργανα. Ορθοί φθόγγοι.
πρέπει ακουστούν σωστά. Computer Αναπνοές,
Ο καθηγητής ηχογραφεί στο Wavelab το πιο πάνω δρώμενο. έκφραση.
Οι μαθητές κάνουν ακρόαση της ηχογράφησης και σχολιάζουν
εποικοδομητικά.

15’ Αφού ολοκληρωθεί η ηχογράφηση του δρώμενου, οι μαθητές Computer Συγκέντρωση. Κρίση.
παρατηρούν την απεικόνιση του ήχου (waveform) στο λογισμικό για
να εντοπίσουν τις αυξομειώσεις της έντασης.

7’ Ορίζεται ένας μαθητής μαέστρος που τοποθετεί τα σημεία δυναμικής Φυλλάδια, Συντονισμός τάξης
σε άλλα μέρη της ενορχήστρωσης και διευθύνει την τάξη σε μια φωνή Ορθοί φθόγγοι.
καινούργια εκτέλεση. Αφού γίνει αυτό ο καθηγητής ζητά από τους Μουσικά Αναπνοές,
υπόλοιπους να κάνουν το ίδιο σαν κατ’ οίκον εργασία. όργανα. έκφραση.

90  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 8

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.8.1 Φύλλα Εργασίας PARLOG8D.doc

δραστηριότητας

PARLOG8E.doc

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης * Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG8A.doc

του εργαλείου λογισμικού WAVELAB

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 8 91 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.8.1 – Φύλλα Εργασίας

92  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 8 93 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Φυλλάδιο δραστηριότητας-εργασίας

94  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.9 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 9

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Αρμονία - ΟΣΤΙΝΑΤΙ (μελωδικά και ρυθμικά)

Τάξη Α’ Γυμνασίου

Ενότητα Αρμονία - ΟΣΤΙΝΑΤΙ

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να:

• συνοδεύουν το τραγούδι με οστινάτι
• αναγνωρίζουν οπτικά τα οστινάτι
• αναγνωρίζουν ποια μουσικά κομμάτια έχουν οστινάτι
• μάθουν να δημιουργούν οστινάτι
• εξοικειωθούν με τις βασικές τεχνικές ηχογράφησης και επεξεργασίας με τη χρήση
του λογισμικού
• δημιουργούν ηχοϊστορίες ή άλλες συνθέσεις με ή χωρίς λογισμικό και οι οποίες
έχουν οστινάτι

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούν το Ακούν το τραγούδι Ακούν τα οστινάτι Ακρόαση Evening Αναγνωρίζουν ποια

τραγούδι Zum gali gali με τη των συμμαθητών Chaconne. μουσικά κομμάτια
Zum gali συνοδεία ostinati. τους. έχουν οστινάτι.
gali. Πρώτα Σχόλια για τις Ξεχωρίζουν τα έργα
τη μελωδία διαφορές. που περιλαμβάνουν
μόνο. οστινάτι.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Μαθαίνουν Μαθαίνουν τη Τραγουδούν Εκτελούν Εκτελούν δοσμένη

να μελωδία του και παίζουν το δοσμένη (δύσκολη)
τραγουδούν τραγουδιού Zum τραγούδι Zum ενορχήστρωση ενορχήστρωση του
το τραγούδι gali gali στα μουσικά gali gali και του τραγουδιού Evening Chaconne
Zum gali όργανα. Οι μισοί ταυτόχρονα το σε συνδυασμό η οποία αποτελείται
gali. τραγουδούν τη συνοδεύουν με τα με τα δικά τους από ρυθμικά/
Τραγουδούν μελωδία, οι άλλοι δικά τους ρυθμικά/ οστινάτι. (Μπαίνουν μελωδικά οστινάτι.
στον τόνο. μισοί ένα λεκτικό μελωδικά οστινάτι. σταδιακά).
οστινάτο (Zum gali Συγχρονίζονται.
gali gali Zum gali gali)

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Δημιουργούν και Ανά δύο: ο ένας Κάθε ομάδα Σε δοσμένη

συνοδεύουν μαθητής κτυπά ένα δημιουργεί τη δική μελωδία που
ρυθμικά το τραγούδι ρυθμικό οστινάτο της σύνθεση με προετοίμασε από
με δικά τους οστινάτι. ενώ ο άλλος οστινάτι σε δοσμένο πριν ο καθηγητής
Κάποιοι μαθητές αυτοσχεδιάζει σχέδιο ζωγραφικής οι μαθητές
βρίσκουν και οστινάτι σε νότες της το οποίο έχει προσθέτουν
με κρουστούς ήχους πεντατονικής επαναλαμβανόμενα ρυθμικά και
του σώματός τους. κλίμακας. σχήματα. μελωδικά οστινάτι
στο Cubase.

ΑΛΛΟΙ:

Ανάγνωση Αναγνωρίζουν οπτικά Αναπτύσσουν Ανάγνωση Αξιολογούν το

παρτιτούρας. διάφορα σχέδια δεξιότητες ενορχηστρωμένης αποτέλεσμα της
ζωγραφικής, κομμάτι
ύφασμα κλπ. με
ομαδικής εργασίας
και δημιουργίας.
παρτιτούρας.
Γράφουν στο
δικής τους εργασίας
αλλά και αυτής των
Γ
επαναλαμβανόμενα πεντάγραμμο τη συμμαθητών τους
και μη σχήματα. δημιουργία τους. με εποικοδομητικά
Συσχετισμός με το σχόλια.
τραγούδι.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 9 95 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_9
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για Αρμονία, Οστινάτι, Cubase, λογισμικό, Zum gali gali, Evening Chaconne, ΟΥΑ Primitive
αναζήτηση στο Fire, Αριράνγκ, mix midi
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE SX3

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Από ομάδα 5 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές θα έχουν

Δραστηριότητας την ευκαιρία να αποκτήσουν τη δεξιότητα (μάθουν) να δημιουργούν ρυθμικά και
μελωδικά οστινάτι (αφού πρώτα εξοικειωθούν με τις βασικές τεχνικές ηχογράφησης
και επεξεργασίας με τη χρήση του λογισμικού).
Προετοιμασία δραστηριότητας: Ο καθηγητής πρέπει να έχει ήδη προετοιμάσει το
πρόγραμμα ώστε να είναι δυνατή η ηχογράφηση με το πάτημα ενός κουμπιού (record).
Βλέπε δεξιά στήλη. Επίσης πρέπει να έχει ηχογραφήσει ήδη από πριν σε μετρικό
οπλισμό ¾ στο track 1 τη (μια) μελωδία (2η)του κομματιού Aριράνγκ. Πιο αναλυτικά
(Έντυπο PARLOG9A.doc).

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

5’ Μουσικά Παιγνίδια (με τη χρήση ΟΣΤΙΝΑΤΙ) Φωνή / Πιάνο. Ορθοί φθόγγοι.

Φωνητική Προθέρμανση. Φυλλάδια. Πιάνο. Αναπνοές, έκφραση.
Ο καθηγητής διδάσκει το ισραηλίτικο τραγούδι Zum gali gali computer
μονοφωνικά. Αυλοί/ Πιάνο Σωστός χειρισμός
Γίνεται εκτέλεση του τραγουδιού στους αυλούς. οργάνου.

5’ Ακούν στο cd player το τραγούδι Zum gali gali με οστινάτι. Cd player, cd, Αυτοσχεδιασμός
Με κρουστά όργανα τάξης συνοδεύουν με δικά τους Όργανα τάξης. με αυτοπεποίθηση.
επαναλαμβανόμενα ρυθμικά ή μελωδικά σχήματα με τις νότες Έμφαση στο
ΡΕ,ΜΙ,ΣΟΛ, ΛΑ, ΣΙ (ανάλογα με το τι ταιριάζει). συγχρονισμό αλλά και
Μια ομάδα μαθητών τραγουδά το τραγούδι, μια άλλη ομάδα στις κινήσεις τους.
το εκτελεί στα μουσικά όργανα, μια άλλη ομάδα βρίσκει Ορθή μουσική κρίση.
επαναλαμβανόμενες κινήσεις με το σώμα (body percussion) και
μια άλλη ομάδα συνοδεύει με τα ρυθμικά και μελωδικά οστινάτι
που συνέθεσαν.

5’ Στη συνέχεια δίνεται έτοιμη ενορχήστρωση του τραγουδιού σε Όργανα τάξης. Συντονισμός,
συνδυασμό με τα δικά τους οστινάτι. συγχρονισμός
Εκτέλεση. Σύγκριση με άλλο τραγούδι (Τιγκαλαλί) που ομάδων.
εκτελείται από παιδιά άλλης τάξης (βίντεο). Σύγκριση.

5’ Ο καθηγητής δείχνει στο power point διάφορα σχέδια power point Ορθή κρίση.
ζωγραφικής και υφάσματα και ζητά από τους μαθητές να Γλωσσική Επικοινωνία
τα συγκρίνουν με τις 2 εκτελέσεις του τραγουδιού. Οπτική αναγνώριση.
Aναμένεται να σχολιαστεί ότι όσα σχέδια ή υφάσματα έχουν Αντιληπτικές
επαναλαμβανόμενα σχήματα θυμίζουν το τραγούδι που ικανότητες.
συνοδευόταν από διάφορα σχήματα.
Δημιουργούν ένα απλό δικό τους γραμμικό σχέδιο με Κατανόηση
επαναλαμβανόμενα σχήματα. (Comprehension)
έννοιας οστινάτι.

2’ Ακρόαση Evening Chaconne η οποία εκτελείται από Cd player, cd Ακουστική

συμμαθητές τους. Σχόλια. Αναγνώριση. Ανάλυση
(Analysis).

5’ Σε ζευγάρια: ο ένας κτυπά ρυθμικό οστινάτο και ο άλλος Application

Γ μαθητής αυτοσχεδιάζει σε νότες πεντατονικής κλίμακας. (Εφαρμογή)
Συγχρονισμός.

96  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

10’ Μια ομάδα μαθητών συνθέτει μελωδικά οστινάτι με νότες της Ηλεκτρονικός Φαντασία.
πεντατονικής κλίμακας ή ρυθμικά οστινάτι με το λογισμικό Υπολογιστής. Έξυπνες ιδέες.
Cubase* σε δοσμένη μελωδία που ηχογράφησε ο καθηγητής Μουσικά όργανα. Δημιουργικότητα.
από πριν (Arirang). Καρτέλες εργασιών. Συνεργασία-
Οι ομάδες δημιουργούν τη δική της σύνθεση με οστινάτι σε Φυλλάδιο με το έργο Διαπροσωπικές
δοσμένο σχέδιο ζωγραφικής το οποίο έχει επαναλαμβανόμενα Evening Chaconne. σχέσεις.
σχήματα. Σχέδια ζωγραφικής
που περιλαμβάνουν
οστινάτι.
Παρουσίαση εργασιών. Ετεροαξιολόγηση. Αυτοαξιολόγηση. Συγκέντρωση. Κρίση.

3’-5’ Ερωτηματολόγιο για ακουστική/ οπτική αναγνώριση οστινάτι. power point Ακουστική
Cd player presentation αναγνώριση.
Οπτική αναγνώριση.

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 9

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.9.1 Φύλλα Εργασίας – Έντυπο PARLOG9C.DOC

δραστηριότητας Αξιολόγησης

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης Γ.2.9.2 Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG9A.doc

του εργαλείου λογισμικού CUBASE SX3

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 9 97 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.9.1 – Φύλλα Εργασίας & Αξιολόγησης

98  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 9 99 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

100  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Το Φύλλο Εργασίας περιλαμβάνει: Σχέδια ζωγραφικής με ή χωρίς επαναλαμβανόμενα
σχήματα, δημιουργία δικού τους σχεδίου με ένα οστινάτο,ακρόαση ΟΥΑ Primitive Fire και
σχολιασμός αν έχει οστινάτι.
Το Φύλλο Αξιολόγησης περιλαμβάνει: Ακρόαση διαφόρων μουσικών αποσπασμάτων
με ή χωρίς οστινάτι, σχέδιο ζωγραφικής με περισσότερα από ένα οστινάτο, σταυρόλεξο,
Ασκήσεις Πολλαπλής Eεπιλογής (multiple choice ), Πολλαπλής Απάντησης (multiple
option), Ορθό/ Λάθος (true/ false), Συσχέτισης (matching), Συμπλήρωσης (completion)
και Σύντομης Απάντησης (short answer).

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 9 101 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.9.2 – Γενικές Οδηγίες Χρήσης του Εργαλείου

Περιγραφή Μαθησιακής Δραστηριότητας:

Από ομάδα 5 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές θα έχουν την
ευκαιρία να αποκτήσουν τη δεξιότητα (μάθουν) να δημιουργούν ρυθμικά και
μελωδικά οστινάτι (αφού πρώτα εξοικειωθούν με τις βασικές τεχνικές ηχογράφησης
και επεξεργασίας με τη χρήση του λογισμικού).

Προετοιμασία δραστηριότητας: Ο καθηγητής πρέπει να έχει ήδη προετοιμάσει το

πρόγραμμα ώστε να είναι δυνατή η ηχογράφηση με το πάτημα ενός κουμπιού (record).
Βλέπε δεξιά στήλη. Επίσης πρέπει να έχει ηχογραφήσει ήδη από πριν σε μετρικό οπλισμό
¾ στο track 1 τη (μια) μελωδία (2η)του κομματιού Aριράνγκ.

Πιο αναλυτικά:

1) Γίνεται η ίδια διαδικασία για τη δημιουργία ενός

δεύτερου track. Είναι προτιμότερο το track αυτό να
περιέχει κρουστούς ήχους. Για το λόγο αυτό πρέπει να
καθορίσουμε από το Inspector ως channel (chn) το 10
για το track αυτό. Οι μαθητές πειραματίζονται να
εξερευνήσουν τους κρουστούς ήχους με το μουσικό
πληκτρολόγιο και να επιλέξουν αυτούς που θέλουν να
χρησιμοποιήσουν. Στη συνέχεια γίνεται ηχογράφηση
ενός ρυθμικού οστινάτο. Η διαδικασία αυτή μπορεί να
επαναληφθεί με ακόμα 2 οστινάτο στο ίδιο track (mix
midi) ή σε διαφορετικά track τα οποία θα έχουν
επιλεγμένο το channel 10 (βλέπε πιο πάνω).
2) Στη συνέχεια δημιουργούμε ακόμα 2-3 midi tracks
όπου οι μαθητές θα συνθέσουν και θα ηχογραφήσουν
μελωδικά οστινάτι. Με τις νότες ΦΑ, ΣΟΛ, ΛΑ, ΝΤΟ, ΡΕ.

102  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Για να δημιουργήσουμε μια σελίδα (Project Window) ακολουθούμε τα πιο κάτω

βήματα:

1. Πατούμε στο εικονίδιο CUBASE SX3

2. File/ New Project/ empty/ Ok/ Desktop (ή οπουδήποτε αλλού θέλουμε να το

φυλάξουμε)/ ΟΚ
Από το μενού, επιλέγουμε Project/ Add Track/ Μidi.

3. Πατούμε στο πληκτρολόγιο F11 για να ανοίξει το παράθυρο VST instruments. Στη
συνέχεια επιλέγουμε από τη δεξιά στήλη κάποιο VST instrument το οποίο να περιέχει
όλους τους ήχους της συμφωνικής ορχήστρας. Προτείνεται η χρήση του Universal Sound
Module το οποίο προσφέρεται δωρεάν μαζί με το πρόγραμμα.

4. Προσέχουμε στα αριστερά της οθόνης, στο Inspector του κάθε track να γράφει στο in:
all MIDI inputs και στο out: το VST instrument που αναφέρεται πιο πάνω.

5. Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλέξουμε το συγκεκριμένο όργανο που θέλουμε να

ακούγεται στο κάθε track από το μενού-λίστα που βρίσκεται κάτω από το midi out.

(βλέπε μαθησιακή δραστηριότητα)

Στο τέλος, επιλέγουμε με το αριστερό και δεξί locator (εκεί που είναι η ρίγα) το κομμάτι
που θέλουμε (το επιλεγμένο γίνεται χρώμα γαλάζιο). Για να το φυλάξουμε στο desktop
πηγαίνουμε από το menu/ File/ Export/ Audio mixdown . Δίνουμε όνομα στο File name.
Είναι καλά να είναι επιλεγμένα τα εξής:

Files of type Wave File(.wav) Coding PCM /uncompressed Waves

Attributes –

Channels Stereo Interleaved Resolution 16 beat

Sample Rate 44.100kHz Output (η κάρτα ήχου)

Save

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 9 103 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

104  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.10 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 10

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Μορφή – Θέμα και Παραλλαγές

Τάξη Γ’ Γυμνασίου

Ενότητα Θέμα και Παραλλαγές

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να:

• κατανοήσουν τη δομή της μορφής θέμα και παραλλαγές
• αναγνωρίζουν ακουστικά το θέμα και τις παραλλαγές σε μια μουσική σύνθεση
• αναγνωρίζουν οπτικά τη μορφή θέμα και παραλλαγές και να τη συσχετίζουν με
άλλες εικαστικές τέχνες visual arts
• να εκτελούν σε μουσικά όργανα θέμα και παραλλαγές να συνθέτουν με ή χωρίς
λογισμικό μια μουσική σύνθεση η οποία είναι σε μουσική μορφή θέμα και
παραλλαγές
• αναγνωρίζουν ποια μουσικά κομμάτια έχουν τη μορφή θέμα και παραλλαγές.

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακρόαση θέματος Ακούνε την Ακρόαση Αναγνωρίζουν

Πέστροφα στο πιάνο παρουσίαση κουιντέτου ποια μουσικά
(πρώτη επαφή). παραλλαγών της Η Πέστροφα. κομμάτια είναι
κάθε ομάδας. Αναγνωρίζουν σε μορφή θέμα
τη μορφή. και παραλλαγές.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Παίζουν ένα παιγνίδι, Μαθαίνουν τη Εκτέλεση Εκτέλεση

ρυθμικό στην αρχή, μελωδία του δοσμένων δικών τους
με μελωδία ίσως και τραγουδιού Η παραλλαγών της παραλλαγών.
αρμονία στη συνέχεια Πέστροφα στα μελωδίας από κάθε
που να έχει τη μορφή μουσικά όργανα. ομάδα.
θέμα και παραλλαγές. Επικεντρώνονται
Μαθαίνουν να στην πρώτη φράση.
τραγουδούν
το τραγούδι Η
Πέστροφα.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Κατά τη διάρκεια Δημιουργούν και Σύνθεση Παρουσίαση

του παιγνιδιού συνοδεύουν το παραλλαγών εργασιών.
αυτοσχεδιάζουν τραγούδι με ή χωρίς
και δημιουργούν ρυθμικά. λογισμικό
ρυθμικά και μελωδικά Cubase
θέματα, τέτοια που ( αλλαγή
να επιδέχονται τονικότητας,
παραλλαγές καρκινικά,
( αλλαγή τονικότητας, αλλαγή
καρκινικά, αλλαγή ρυθμικής
ρυθμικής αγωγής, αγωγής, έντασης
έντασης κλπ). κλπ).

ΑΛΛΟΙ: Ανάγνωση Συζήτηση για Αυτοαξιολόγηση. Γράφουν σε Αξιολογούν το

παρτιτούρας. φυλλάδιο με παρτιτούρα. αποτέλεσμα.
τις διάφορες
παραλλαγές ψαριών.
Γ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 10 105 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Κωδικός MOY2_Κ07Μ_Π2_10
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για Θέμα και Παραλλαγές, Πέστροφα, Cubase, λογισμικό, Midi, Functions, Reverse, Logical
αναζήτηση στο Presets
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE SX3

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Ομάδα 2-3 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές μέσω του
Δραστηριότητας προγράμματος Cubase θα έχουν την ευκαιρία να συνθέσουν δικές τους παραλλαγές
πάνω σε ένα θέμα με το λογισμικό (Έντυπο PARLOG10A.doc).

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3’ Ο καθηγητής ξεκινά το ρυθμικό παιγνίδι με ένα σχήμα Ρυθμικά όργανα. Ομαδική διδασκαλία
δύο ή τεσσάρων μέτρων το οποίο επαναλαμβάνουν Κρουστοί ήχοι δεξιοτήτων: συγχρονισμού,
οι μαθητές. Στη συνέχεια ζητά από κάποιους μαθητές σώματος. • αυτοσχεδιασμού,
να δημιουργήσουν το δικό τους τετράμετρο το οποίο • δημιουργίας ρυθμικού
επαναλαμβάνουν όλοι μαζί. θέματος και παραλλαγών,
Στο δεύτερο στάδιο ο καθηγητής παραλλάζει το • μελωδικού θέματος και
τετράμετρό του και επαναλαμβάνουν όλοι μαζί. παραλλαγών,
Ακολουθούν οι παραλλαγές των τετραμέτρων των • ενορχηστρωμένου
μαθητών ώσπου να διδάξει μέσα από το παιγνίδι όλες τις θέματος και παραλλαγών.
παραλλαγές που θέλει να διδάξει. Φωνή / Μουσικά
Το επόμενο επίπεδο είναι να γίνουν οι παραλλαγές αυτές όργανα. Ορθότητα στον τόνο,
πάνω σε ένα μελωδικό θέμα. αναπνοές, έκφραση.
Τέλος το θέμα μπορεί να δοθεί ενορχηστρωμένο. Φωνή / Μουσικά
Φωνητική Προθέρμανση. όργανα. Ακουστική γνωριμία του
Φωνή / Πιάνο. βασικού θέματος.
Ακούνε το θέμα από την Πέστροφα στο πιάνο.
Φυλλάδια/ Πιάνο.

6’ Ο καθηγητής διδάσκει το τραγούδι Η Πέστροφα. Φωνή/ Φυλλάδια / Ορθότητα στον τόνο,

Πιάνο. αναπνοές, έκφραση.
Γίνεται εκτέλεση του τραγουδιού στους αυλούς. Δίνεται Σωστός χειρισμός οργάνου.
έμφαση στην πρώτη φράση. Αυλοί/ Πιάνο
Με κρουστά όργανα τάξης συνοδεύουν ρυθμικά. Συντονισμός, συγχρονισμός.
Όργανα τάξης.

4’ Ο καθηγητής δείχνει στο power point διάφορα σχέδια power point Ορθή κρίση.
ζωγραφικής με θέμα τα ψάρια (με παραλλαγές) και ζητά presentation Γλωσσική Επικοινωνία
από τους μαθητές να τα σχολιάσουν. Οπτική αναγνώριση.
Aαναμένεται να σχολιαστεί ότι είναι ένα θέμα με Αντιληπτικές ικανότητες.
παραλλαγές. Κατανόηση (Comprehension)
έννοιας παραλλαγή.
Δημιουργούν ένα απλό δικό τους γραμμικό σχέδιο με Φύλλο εργασίας. Application (Εφαρμογή).
παραλλαγές.

8’ Σε κάθε ομάδα δίνεται μια παραλλαγή της πρώτης Φυλλάδια/ όργανα Ορθότητα στον τόνο,
φράσης από την Πέστροφα. Την εκτελούν και την Σωστός χειρισμός οργάνου,
παρουσιάζουν. συγχρονισμός.
Ακολουθεί συζήτηση. Γίνεται συσχετισμός με τα έργα Ανάπτυξη κριτικής σκέψης.
τέχνης.

8’ Μια ομάδα μαθητών συνθέτει τις δικές της παραλλαγές με Ηλεκτρονικός Συνεργατικές δεξιότητες.
το λογισμικό Cubase* σε μια δοσμένη μελωδία από 8-16 Υπολογιστής. Δημιουργικότητα.
μέτρα. Οι υπόλοιπες ομάδες βρίσκουν και γράφουν δικές Μουσικά όργανα.
τους παραλλαγές σε δοσμένα μουσικά θέματα. Εκτελούν Φύλλο εργασιών.
με τα μουσικά τους όργανα.
5’ Παρουσίαση εργασιών. Ετεροαξιολόγηση. Συγκέντρωση. Κρίση.
Αυτοαξιολόγηση.

5’ Ακρόαση κουιντέτου Η Πέστροφα (παραλλαγές 1,2,3,5). Cd player, cd, Ακουστική αναγνώριση.

Γ Αναγνωρίζουν τη μορφή. φύλλο εργασιών.

3’-5’ Ερωτηματολόγιο για ακουστική/ οπτική αναγνώριση θέμα power point Ακουστική αναγνώριση.
και παραλλαγές διαφόρων μουσικών κομματιών. presentation Οπτική αναγνώριση.
Φύλλο Μεταγνωστική.
Αξιολόγησης.

106  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 10

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.10.1 Φύλλα Εργασίας – Έντυπο PARLOG10C.DOC

δραστηριότητας Αξιολόγησης

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης Γ.2.10.2 Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG10A.doc

του εργαλείου λογισμικού CUBASE SX3

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 10 107 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.10.1 – Φύλλα Εργασίας & Αξιολόγησης

108  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 10 109 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

110  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Το Φύλλο Εργασίας μπορεί να περιλαμβάνει: Σχέδια ζωγραφικής με θέμα και
παραλλαγές, δημιουργία δικού τους σχεδίου με θέμα και παραλλαγές, ακρόαση και
ανάλυση Η Πέστροφα, δημιουργική εργασία.
Το Φύλλο Αξιολόγησης μπορεί να περιλαμβάνει: Ακρόαση διαφόρων μουσικών
αποσπασμάτων, σταυρόλεξο, Ασκήσεις Πολλαπλής επιλογής (multiple choice ), Πολλαπλής
Απάντησης (multiple option), Ορθό/ Λάθος (true/ false), Συσχέτισης (matching),
Συμπλήρωσης (completion) και Σύντομης Απάντησης (short answer)

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 10 111 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.10.2 – Γενικές Οδηγίες Χρήσης του Εργαλείου

Περιγραφή Μαθησιακής Δραστηριότητας: Ομάδα 4-5 μαθητών . Με τη

συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές μέσω του προγράμματος Cubase θα έχουν
την ευκαιρία να συνθέσουν δικές τους παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα, όχι όμως με
τον κλασσικό τρόπο που χρησιμοποιούν οι συνθέτες αλλά με «πρωτότυπο» τρόπο
αλλά και με τις δυνατότητες που προσφέρει το λογισμικό.
1. Οι μαθητές, αν είναι σε θέση, δημιουργούν (παίζουν) μια μελωδία δική τους σε 8 ή
16 μέτρα σε δικό τους μετρικό οπλισμό (μπορούν να χρησιμοποιήσουν και έτοιμες
μελωδίες από το βιβλίο Fortissimo του Roy Bennett,Cambridge, University Press
1996 σελίδα 185). Την ηχογραφούν. Επιλέγουν το part και από το μενού
edit/repeat (επιλέγουν το 4), ok. Άρα η μελωδία επαναλαμβάνεται 4 φορές.

2. Ιη Παραλλαγή: Επιλέγουν το δεύτερο part. Για πρώτη Παραλλαγή θα κάνουν τη

μετατροπία. Από το μενού/ Midi/Transpose (το μεταφέρουν όσο θέλουν), ok. Το
ακούν.

3. Η ίδια διαδικασία γίνεται και για τις άλλες 3 παραλλαγές αφού επιλεγεί κάθε φορά
το part:

α) 2η Παραλλαγή:Midi/Functions/Reverse
β) 3η Παραλλαγή:Μidi/ Logical Presets/standard set 1/double tempo
γ) 4η Παραλλαγή: Αφού πατήσουν double click πάνω στο part βγαίνει το Key editor
(με graph). Κάτω από το keyboard πατούν το βελάκι και επιλέγουν το Velocity. Με
το μολύβι τραβούν πάνω/ κάτω ανάλογα με την ένταση που θέλουν.

Save

112  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Για να δημιουργήσουμε μια σελίδα (Project Window) ακολουθούμε τα πιο κάτω

βήματα:

1. Πατούμε στο εικονίδιο CUBASE SX3

2. File/ New Project/ empty/ Ok/ Desktop (ή οπουδήποτε αλλού θέλουμε να το

φυλάξουμε)/ ΟΚ
Από το μενού, επιλέγουμε Project/ Add Track/ Μidi.

3. Πατούμε στο πληκτρολόγιο F11 για να ανοίξει το παράθυρο VST instruments. Στη
συνέχεια επιλέγουμε από τη δεξιά στήλη κάποιο VST instrument το οποίο να περιέχει
όλους τους ήχους της συμφωνικής ορχήστρας. Προτείνεται η χρήση του Universal Sound
Module το οποίο προσφέρεται δωρεάν μαζί με το πρόγραμμα.

4. Προσέχουμε στα αριστερά της οθόνης, στο Inspector του κάθε track να γράφει στο in:
all MIDI inputs και στο out: το VST instrument που αναφέρεται πιο πάνω.

5. Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλέξουμε το συγκεκριμένο όργανο που θέλουμε να

ακούγεται στο κάθε track από το μενού-λίστα που βρίσκεται κάτω από το midi out.

(βλέπε μαθησιακή δραστηριότητα)

Στο τέλος , επιλέγουμε με το αριστερό και δεξί locator (εκεί που είναι η ρίγα) το κομμάτι
που θέλουμε (το επιλεγμένο γίνεται χρώμα γαλάζιο). Για να το φυλάξουμε στο desktop
πηγαίνουμε από το menu/ File/ Export/ Audio mixdown . Δίνουμε όνομα στο File name.
Είναι καλά να είναι επιλεγμένα τα εξής:

Files of type Wave File(.wav) Coding PCM /uncompressed Waves

Attributes –

Channels Stereo Interleaved Resolution 16 beat

Sample Rate 44.100kHz Output (η κάρτα ήχου)

Save

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 10 113 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

114  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.11 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 11

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Αρμονία - DRONE

Τάξη A’ Γυμνασίου

Ενότητα Αρμονία

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να:

• μάθουν το τραγούδι “Ragupati Ragava Raja Ram”με τη συνοδεία drone
• ενορχηστρώνουν το τραγούδι με τη χρήση και drone
• γνωρίσουν τα κυριότερα όργανα της Ινδίας και ειδικά τη tambura
• μάθουν για τους Beatles και το τραγούδι I love you too το οποίο έχει drone
• δημιουργήσουν συνθέσεις σε ινδικό ύφος (συμπεριλαμβανομένου drone) με ή
χωρίς λογισμικό

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούν τα 3 κύρια Ακούν το Οδηγός ακρόασης Ακούν 5

όργανα (sitar, τραγούδι με του τραγουδιού Ι αποσπάσματα και
tablas, tambura). ινδικά όργανα love you too των ξεχωρίζουν ποια
Πρώτη επαφή και φωνή. Beatles στο οποίο έχουν drone.
με τα ινδικά περιλαμβάνονται
μουσικά όργανα. ινδικά όργανα και
drone.

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Τραγούδι Ξανά το Εκτελούν μέρος Συνοδεύουν

“Ragupati τραγούδι της μελωδίας τη μελωδία με
Ragava Raja -οι μισοί μαθητές του τραγουδιού δοσμένη απλή
Ram” στα ινδικά. τραγουδούν στον αυλό. ενορχήστρωση
Παίζουν παιγνίδι τη συλλαβή Ra Ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας
ρυθμικό για να (κάθε 4 beats) μερικοί μαθητές tablas αλλά και
μάθουν τα Talas. στο ύψος της παίζoυν drone τη κρουστά τάξης
Μαθαίνουν να νότας MI (drone) νότα MI. και η οποία
τραγουδούν - οι υπόλοιποι το Εισαγωγή του συμπεριλαμβάνει
φράσεις που τραγούδι. όρου drone. drone.
να ανήκουν σε
κάποια raga.
Προσθέτουν
drone.

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Να έχω πέντε Σε ζευγάρια οι Σε ομάδες:

ομάδες οι μαθητές: Να δημιουργήσουν
τρεις θα ο ένας παίζει συνθέσεις σε
αυτοσχεδιάσουν drone και ινδικό ύφος δηλ.
οι άλλες δυο ο άλλος αυτοσχεδιασμός
θα παίξουν αυτοσχεδιάζει σε raga, χρήση
εισαγωγή και με νότες ρυθμού talas και
φινάλε. συγκεκριμένης drone. Χρήση
raga. λογισμικού Cubase.

ΑΛΛΟΙ:

Ανάγνωση Οργανογνωσία: Αναγνωρίζουν Συμπληρώνουν τον Αξιολογούν το

παρτιτούρας. (sitar, tablas,
tambura)
οπτικά το drone
και τη μελωδία.
οδηγό ακρόασης
του τραγουδιού Ι
αποτέλεσμα.
Αυτοκριτική/ Γ
love you too των Ετεροκριτική
Beatles.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 11 115 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_11
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για Αρμονία, drone, Cubase, mix midi, Αυτοσχεδιασμός, Improvisation, ragas, talas,
αναζήτηση στο Ragupati
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE SX3

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Oμάδα 2-3 μαθητών. Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές θα έχουν την
Δραστηριότητας ευκαιρία να αυτοσχεδιάσουν μελωδίες ινδικής μουσικής βασισμένες πάνω σε ragas.
Επίσης χρήση drone και talas. Η μορφή θα είναι Εισαγωγή (ALAP), μεσαίο μέρος (GAT)
και τελευταίο μέρος βλέπε τη δομή του έργου (Έντυπο PARLOG11A.doc).

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

5’ Φωνητική Προθέρμανση. Φωνή / Πιάνο. Ορθοί φθόγγοι. Αναπνοές,

Ο καθηγητής διδάσκει το ινδικό τραγούδι “Ragupati Φυλλάδια. Πιάνο. έκφραση.
Ragava Raja Ram” μονοφωνικά.
Γίνεται εκτέλεση του τραγουδιού στους αυλούς. Αυλοί/ Πιάνο Σωστός χειρισμός οργάνου.

6’ Η τάξη χωρίζεται σε 2 ομάδες: οι μισοί τραγουδούν Cd player, cd, Αυτοσχεδιασμός με

το τραγούδι “Ragupati Ragava Raja Ram” και οι άλλοι Όργανα τάξης. αυτοπεποίθηση. Έμφαση στο
μισοί τη συλλαβή RA στη νότα ΜΙ. Κάποιοι μαθητές Φύλλο εργασίας. συγχρονισμό αλλά και στις
συνοδεύουν με μουσικά όργανα ανάλογα. κινήσεις τους.
Ζωγραφίζουν στο φύλλο εργασίας τις 2 ιδέες με power point Κατανόηση (Comprehension)
γραμμικό σχέδιο : μελωδία και drone.

5’ Στη συνέχεια δίνεται έτοιμη ενορχήστρωση του Όργανα τάξης. Συντονισμός, συγχρονισμός
τραγουδιού και την εκτελούν. ομάδων.

5’ Ο καθηγητής βάζει 3 μουσικά όργανα στο CD και ζητά Cd player, cd Ορθή κρίση.
από τους μαθητές να εντοπίσουν ποιο παίζει DRONE Αντιληπτικές ικανότητες.
(tambura, sitar, tablas). Κατανόηση (Comprehension)
Ακουστική Αναγνώριση.
Ανάλυση (Analysis).

10’ Συνθέτουν σε ινδικό ύφος δηλ. αυτοσχεδιασμός σε raga, Ηλεκτρονικός Φαντασία.

χρήση ρυθμού talas και drone με τα μουσικά όργανα ή/ Υπολογιστής. Έξυπνες ιδέες.
και το λογισμικό Cubase* με βάση ένα δοσμένο σχέδιο. Μουσικά όργανα. Δημιουργικότητα.
Καρτέλες εργασιών. Συνεργασία-Διαπροσωπικές
σχέσεις.
Application (Εφαρμογή).
5’ Παρουσίαση εργασιών. Ετεροαξιολόγηση. Συγκέντρωση. Κρίση.
Αυτοαξιολόγηση.

5’ Μουσική Ακρόαση Ι love you too των Beatles Cd player, cd, Ακουστική αναγνώριση.
Φύλλο εργασίας.

3’-5’ Ερωτηματολόγιο για ακουστική/ οπτική αναγνώριση power point Ακουστική αναγνώριση.
οστινάτι. Οπτική αναγνώριση.

116  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 11

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.11.1 Φύλλα Εργασίας – Έντυπο PARLOG11C.DOC

δραστηριότητας Αξιολόγησης

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης Γ.2.11.2 Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG11A.doc

του εργαλείου λογισμικού CUBASE SX3

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 11 117 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.11.1 – Φύλλα Εργασίας & Αξιολόγησης

118  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 11 119 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

120  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 11 121 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Το Φύλλο Εργασίας περιλαμβάνει: ασκήσεις για ακρόαση των Beatles, άσκηση για drone
με γραμμικό σχέδιο, δημιουργική εργασία, συμπλήρωση κενών σχετικά με το τραγούδι Ι
love you too.
Το Φύλλο Αξιολόγησης περιλαμβάνει: Ακρόαση διαφόρων μουσικών αποσπασμάτων
με ή χωρίς drone, σχέδιο ζωγραφικής με την ιδέα του drone, σταυρόλεξο, Ασκήσεις
Πολλαπλής Επιλογής (multiple choice ), Πολλαπλής Απάντησης (multiple option), Ορθό/
Λάθος (true/ false), Συσχέτισης (matching), Συμπλήρωσης (completion) και Σύντομης
Απάντησης (short answer).

122  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.11.2 – Γενικές Οδηγίες Χρήσης του Εργαλείου

Με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να αυτοσχεδιάσουν

μελωδίες ινδικής μουσικής βασισμένες πάνω σε ragas. Eπίσης χρήση drone και talas. Η
μορφή θα είναι Εισαγωγή (ALAP), μεσαίο μέρος (GAT) και τελευταίο μέρος (βλέπε τη δομή
του έργου πιο κάτω).Διάρκεια κομματιού: 2 λεπτά.

Πιο αναλυτικά: 1. Στο πρώτο track, στο 30o-90ο δευτερόλεπτο ο μαθητής παίζει με ήχο
π.χ. fiddle ή βιολί (αφού δεν υπάρχει tambura) drone με τις νότες ΡΕ (και κάποτε ΛΑ) για
περίπου 1 λεπτό. 2. Στο μεσαίο αυτό μέρος, στο δεύτερο track o μαθητής παίζει ένα talas
(ρυθμός της Ινδίας).

π.χ.
αφού πρώτα επιλέξει ένα ήχο κρουστού π.χ. Percussive, Taiko drum αφού δεν υπάρχει ο
ήχος των tablas. 3. Στο τρίτο track το sitar (από τα ethnic instruments του Universal
Sound module ) αυτοσχεδιάζει μελωδία τα πρώτα 30’ σε ελεύθερο ρυθμό με τις νότες
μιας raga, πχ ρε,μι,φα#,λα,σι (raga Bhupali). Στο μεσαίο μέρος αφού ξεκινήσουν το drone
και τα talas, το σιτάρ αυτοσχεδιάζει με τις νότες της raga αλλά αυτή τη φορά με πιο
οργανωμένο ρυθμό.
4. Για το τέλος το σιτάρ κάνει ξανά improvisation.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 11 123 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Για να δημιουργήσουμε μια σελίδα (Project Window) ακολουθούμε τα πιο κάτω

βήματα:

1. Πατούμε στο εικονίδιο CUBASE SX3

2. File/ New Project/ empty/ Ok/ Desktop (ή οπουδήποτε αλλού θέλουμε να το

φυλάξουμε)/ ΟΚ
Από το μενού, επιλέγουμε Project/ Add Track/ Μidi.

3. Πατούμε στο πληκτρολόγιο F11 για να ανοίξει το παράθυρο VST instruments. Στη
συνέχεια επιλέγουμε από τη δεξιά στήλη κάποιο VST instrument το οποίο να περιέχει
όλους τους ήχους της συμφωνικής ορχήστρας. Προτείνεται η χρήση του Universal Sound
Module το οποίο προσφέρεται δωρεάν μαζί με το πρόγραμμα.

4. Προσέχουμε στα αριστερά της οθόνης, στο Inspector του κάθε track να γράφει στο in:
all MIDI inputs και στο out: το VST instrument που αναφέρεται πιο πάνω.

5. Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλέξουμε το συγκεκριμένο όργανο που θέλουμε να

ακούγεται στο κάθε track από το μενού-λίστα που βρίσκεται κάτω από το midi out.

(βλέπε μαθησιακή δραστηριότητα)

Στο τέλος , επιλέγουμε με το αριστερό και δεξί locator (εκεί που είναι η ρίγα) το κομμάτι
που θέλουμε (το επιλεγμένο γίνεται χρώμα γαλάζιο). Για να το φυλάξουμε στο desktop
πηγαίνουμε από το menu/ File/ Export/ Audio mixdown . Δίνουμε όνομα στο File name.
Είναι καλά να είναι επιλεγμένα τα εξής:

Files of type Wave File(.wav) Coding PCM /uncompressed Waves

Attributes –

Channels Stereo Interleaved Resolution 16 beat

Sample Rate 44.100kHz Output (η κάρτα ήχου)

Save

124  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.12 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 12

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Σχέση Υφής - Χροιάς

Τάξη Γ’ Λυκείου

Ενότητα Σχέση Υφής – Χροιάς

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να:

• συνοδεύουν το τραγούδι με οστινάτι
• αναγνωρίζουν οπτικά τα οστινάτι
• αναγνωρίζουν ποια μουσικά κομμάτια έχουν οστινάτι
• μάθουν να δημιουργούν οστινάτι
• εξοικειωθούν με τις βασικές τεχνικές ηχογράφησης και επεξεργασίας με τη χρήση
του λογισμικού
• δημιουργούν ηχοϊστορίες ή άλλες συνθέσεις με ή χωρίς λογισμικό και οι οποίες
έχουν οστινάτι

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούν τις Ακρόαση 5 Αναγνωρίζουν

συνθέσεις μικρών μελωδιών ακουστικά την
των για να βρουν τα κατάσταση της υφής
ομάδων της χαρακτηριστικά της και την χροιά σε ένα
τάξης μουσικό κομμάτι

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Φωνητικές ασκήσεις Εκμάθηση και Εκμάθηση και

προθέρμανσης εκτέλεση σύνθεσης σε εκτέλεση σύνθεσης
Τριμερή Μορφή ηλεκτρονικής
μουσικής

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Παιχνίδι: Κατασκευή σύνθεσης Δημιουργία

Χάρτινες ή νάιλον με διαφοροποίηση σύνθεσης
σακούλες που οι υφής και χροιάς από Τριμερούς Μορφής
μαθητές μπορούν το ένα μέρος στο άλλο. με ηλεκτρονικά
να σκίσουν, μέσα
τσαλακώσουν,
ξεδιπλώσουν

ΑΛΛΟΙ:

Αναπτύσσουν Αναπτύσσουν Εξοικειώνονται Aξιολογούν

δεξιότητες ομαδικής δεξιότητες με την χρήση εποικοδομητικά τις
εργασίας συνεργασίας και λογισμικού δημιουργίες των
δημιουργικότητας. Μουσικής συμμαθητών τους.
Τεχνολογίας

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_12 Γ
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 12 125 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λέξεις-Κλειδιά για Σχέση υφής - χροιάς, cubase, midi tracks, ηλεκτρονική μουσική, ηχογράφηση μελώδια
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE SX3

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία, με τη χρήση του Μουσικού Λογισμικού CUBASE SX 3,
Δραστηριότητας να δημιουργήσουν μια σύνθεση Ηλεκτρονικής Μουσικής, η οποία θα έχει 3 μέρη, με
διαφορετική χροιά το καθένα. Ακολούθως, η κάθε ομάδα παρουσιάζει την εργασία της
συγκρίνει και αξιολογεί. Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4 – 5 ομάδες, χρησιμοποιούν το
CUBASE SX 3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track από MIDI keyboard μια δική τους
σύνθεση σε Τριμερή Μορφή, όπου τα 3 μέρη συνδέονται μεταξύ τους με 2 clusters
Κρουστών.
Στο 1ο μέρος χρησιμοποιούν ήχους εγχόρδων στο 2ο μέρος ήχους κρουστών που
παίζουν συγκεκριμένες νότες, ( π.χ. Xylophone, Glockenspiel, Vibraphone, Marimba) και
στο 3ο μέρος ήχους χάλκινων πνευστών.
Στα 2 Percussion Clusters χρησιμοποιούνται μόνο κρουστά όργανα που δεν μπορούν
να παίξουν συγκεκριμένες νότες.
Για μια καλύτερη παρουσίαση και για να εκμεταλλευθούν τις δυνατότητες
ενορχήστρωσης που προσφέρονται από το CUBASE SX 3, οι μαθητές μπορούν να
επιλέξουν να δημιουργήσουν και επιπρόσθετα ακόμα 2 tracks με μελωδία και 1 track με
ρυθμική συνοδεία (από το track10). Όταν τελειώσουν, οι μαθητές μπορούν να πατήσουν
πάνω στη μελωδία για να μπουν στο key edit. Εκεί μπορούν να επεξεργαστούν άλλες
παραμέτρους της ήδη ηχογραφημένης μελωδίας όπως την ένταση, και επίσης να
χρησιμοποιήσουν την τεχνική του looping αν κάπου στη σύνθεση τους έχει κάποια
σημεία ή μέρη που θα ήθελαν αν επαναλάβουν.
Όλα τα όργανα αποτελούν επιλογή της κάθε ομάδας από αυτά που διαθέτουν τα VST
Instruments. Αφού ηχογραφήσει, η κάθε ομάδα αποθηκεύει και αργότερα παρουσιάζει
όλη τη σύνθεση, Γίνεται σύγκριση και αξιολόγηση.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

10’ (α) Φωνητική Προθέρμανση Πίνακας

(β) παιχνίδι υφής – χροιάς: κάθε ομάδα παίρνει χάρτινες και νάιλον Φυλλάδια
σακούλες και συνθέτει ένα κομμάτι με βάση την διαφορετική Μαράκες
χροιά (χαρτί – νάιλον) αλλά και τη διαφορετική υφή της κάθε Ντέφια Συντονισμός,
δραστηριότητας (σκίσιμο, τσαλάκωμα, ξεδίπλωμα) Woodblocks συγχρονισμός,
με στόχο τη παρουσίαση της σύνθεσης κάθε ομάδας. Μπορεί να Δίσκοι Δεξιότητες σύνθεσης
επακολουθήσει μια μικρή συζήτηση αναφορικά με τη διαφορετική Τρίγωνα
χροιά μεταξύ νάιλον και χαρτιού και της διαφορετικής υφής Ξυλόφωνο
μεταξύ των δραστηριοτήτων ( σκίσιμο, τσαλάκωμα, ξεδίπλωμα). Μεταλλόφωνο
(γ) Η τάξη χωρίζεται σε 5 ομάδες. Κάθε ομάδα συνθέτει μια μικρή
δημιουργία σε Τριμερή μορφή, όπου το πρώτο μέρος θα εκτελεστεί
από αυλούς, το δεύτερο από φωνές και το τρίτο από ένα μελωδικό
κρουστό όπως το ξυλόφωνο ή μεταλλόφωνο. Κάθε μέρος πρέπει
να έχει 2 μέτρα των 4/4, να είναι μόνο σε τέταρτα και όγδοα, και
να αποτελείται από τους ίδιους φθόγγους. Στο πρώτο και δεύτερο
μέρος θα συμμετέχουν όλα τα μέλη κάθε ομάδας αλλά στο τρίτο
μόνο ένας. Ενδιάμεσα θα πρέπει να υπάρχουν 2 μικρά (15``)
κομμάτια με μικρά κρουστά ακαθορίστου ήχου (π.χ. μαράκες,
τρίγωνα, καστανιέτες κλπ). Στο πρώτο ενδιάμεσο θα συμμετέχουν
όλα τα μέλη της κάθε ομάδας παίζοντας πολλές και γρήγορες νότες
Γ αλλά στο δεύτερο ενδιάμεσο θα συμμετέχει μόνο ένα μέλος με
λίγες, αργές νότες. Όλες οι ομάδες ετοιμάζουν τις συνθέσεις τους.

126  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

8` Όλες οι ομάδες παρουσιάζουν τις συνθέσεις τους. Ακολουθεί Τα ίδια Εξερεύνηση σχέσης
συζήτηση και οι μαθητές με τη βοήθεια του καθηγητή φθάνουν όπως στο υφής – χροιάς μέσα από
στο συμπέρασμα το 1ο και 2ο μέρος έχουν την ίδια υφή αλλά προηγούμενο σύνθεση, εκτέλεση και
διαφορετική χροιά, και επιπλέον ότι θα ήταν καλό να γίνει μέρος ακρόαση. Ανάπτυξη
περισσότερη εξερεύνηση και των δύο εννοιών. Καθορίζεται ιδεών βασισμένων στα
η χροιά των εγχόρδων, πνευστών, κρουστών και η υφή ως πιο πάνω.
Μονοφωνική ή Πολυφωνική.

5` ΟΙ μαθητές ακούν 5 μικρές μελωδίες 30`` η κάθε μια, οι οποίες Φυλλάδια, CD

έχουν εκτελεστεί από έγχορδα, ξύλινα ή χάλκινα πνευστά, ή PLAYER
κρουστά ( μελωδίας ή ακαθόριστου ήχου). Οι μαθητές καλούνται
να ξεχωρίσουν τη χροιά, αλλά και την υφή της κάθε μελωδίας,
συμπληρώνοντας ένα φυλλάδιο Ακρόασης.

10` Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4 – 5 ομάδες, χρησιμοποιούν το Η/Υ Συντονισμός,

CUBASE SX 3 για να ηχογραφήσουν 1 track με ρυθμική συνοδεία Με συγχρονισμός
από το track 10. Ακολούθως ηχογραφούν σε MIDI track από MIDI CUBASE SX 3 Ανάπτυξη δεξιοτήτων
keyboard μια δική τους σύνθεση σε Τριμερή Μορφή, όπου τα 3 ρυθμικής και μελωδικής
μέρη συνδέονται μεταξύ τους με 2 clusters Κρουστών. Στο 1ο μέρος ενορχήστρωσης σε
χρησιμοποιούν ήχους εγχόρδων στο 2ο μέρος ήχους μελωδικών περιβάλλον ηλεκτρονικής
κρουστών, ( π.χ. Xylophone, Glockenspiel, Vibraphone, Marimba) μουσικής. Ανάπτυξη
και στο 3ο μέρος ήχους χάλκινων πνευστών. Στα 2 Percussion δεξιοτήτων χρήσης
Clusters χρησιμοποιούνται μόνο ρυθμικά κρουστά. λογισμικού Μουσικής
Όταν τελειώσουν, οι μαθητές μπορούν να πατήσουν πάνω Τεχνολογίας
στην μελωδία για να μπουν στο key edit. Εκεί μπορούν να
επεξεργαστούν άλλες παραμέτρους της ήδη ηχογραφημένης
μελωδίας όπως την ένταση, και επίσης να χρησιμοποιήσουν την
τεχνική του copy-paste (looping) αν κάπου στην σύνθεση τους έχει
κάποια σημεία ή μέρη που θα ήθελαν αν επαναλάβουν.
Όλα τα όργανα που θα χρησιμοποιηθούν αποτελούν επιλογή της
κάθε ομάδας από αυτά που διαθέτουν τα VST Instruments.

8’ Αφού ηχογραφήσει, η κάθε ομάδα αποθηκεύει και αργότερα Η/Υ Ανάπτυξη δεξιοτήτων
παρουσιάζει την σύνθεσή της. Γίνεται συζήτηση, σύγκριση και ανάπτυξης και σύγκρισης
αυτοαξιολόγηση. ιδεών.

5’ Συμπλήρωση φύλλου Αξιολόγησης το οποίο θα περιέχει Φυλλάδια Ακουστική και οπτική

ακροάσεις όπου θα πρέπει να αναγνωριστεί κατά πόσον σε ένα αναγνώριση
έργο που ακούν οι μαθητές αλλάζει η υφή, η χροιά, ή και τα δύο.
Το φυλλάδιο περιλαμβάνει ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής,
Πολλαπλής Απάντησης, Ορθό/ Λάθος και Συσχέτισης.

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 12

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.12.1 Φύλλα Εργασίας fylla ergasias.doc

δραστηριότητας

Γ.2.12.1 Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG12D.DOC

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης Γ.2.12.3 Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG12A.doc

του εργαλείου λογισμικού CUBASE SX3

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 12 127 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.12.1 – Φύλλο Εργασίας

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

ΣΕ ΚΑΘΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 5 ΜΙΚΡΕΣ ΜΕΛΩΔΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ, ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ

ΤΟΝ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΠΙΝΑΚΑ:
1Η ΜΕΛΩΔΙΑ
ΥΦΗ
ΠΥΚΝΗ
(ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΜΕΤΡΙΑ
(ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΛΕΠΤΗ
(ΜΙΑ Η ΔΥΟ ΜΟΝΟ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΧΡΟΙΑ
ΕΓΧΟΡΔΑ
ΞΥΛΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΧΑΛΚΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΚΡΟΥΣΤΑ

2Η ΜΕΛΩΔΙΑ
ΥΦΗ
ΠΥΚΝΗ
(ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΜΕΤΡΙΑ
(ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΛΕΠΤΗ
(ΜΙΑ Η ΔΥΟ ΜΟΝΟ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΧΡΟΙΑ
ΕΓΧΟΡΔΑ
ΞΥΛΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΧΑΛΚΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΚΡΟΥΣΤΑ

3Η ΜΕΛΩΔΙΑ
ΥΦΗ
ΠΥΚΝΗ
(ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΜΕΤΡΙΑ
(ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΛΕΠΤΗ
(ΜΙΑ Η ΔΥΟ ΜΟΝΟ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΧΡΟΙΑ
ΕΓΧΟΡΔΑ
ΞΥΛΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΧΑΛΚΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΚΡΟΥΣΤΑ

128  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

4Η ΜΕΛΩΔΙΑ
ΥΦΗ
ΠΥΚΝΗ
(ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΜΕΤΡΙΑ
(ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΛΕΠΤΗ
(ΜΙΑ Η ΔΥΟ ΜΟΝΟ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΧΡΟΙΑ
ΕΓΧΟΡΔΑ
ΞΥΛΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΧΑΛΚΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΚΡΟΥΣΤΑ

5Η ΜΕΛΩΔΙΑ
ΥΦΗ
ΠΥΚΝΗ
(ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΜΕΤΡΙΑ
(ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΛΕΠΤΗ
(ΜΙΑ Η ΔΥΟ ΜΟΝΟ ΦΩΝΕΣ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ)
ΧΡΟΙΑ
ΕΓΧΟΡΔΑ
ΞΥΛΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΧΑΛΚΙΝΑ ΠΝΕΥΣΤΑ
ΚΡΟΥΣΤΑ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 12 129 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.12.2 – Έντυπο Αξιολόγησης

1. Πατούμε στο εικονείδιο CUBASE SX3

2. Πατούμε File/New Project/empty/Ok/Desktop (η οπουδήποτε αλλού θέλουμε να το

φυλάξουμε) /Ok
3. Πατούμε Menu/ Project/Add Track/Midi.
4. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments/ επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα
VST Instruments (για την μελωδία).
5. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα
VST Instruments (για την ρυθμική συνοδεία).
6. Για να αποθηκεύσουμε την εργασία στο τέλος πατούμε File/export/ Midi File
(Δίνουμε όνομα στο File).

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 13: Γενικές Οδηγίες

130  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.12.3 – Γενικές Οδηγίες Χρήσης του Εργαλείου

Για να δημιουργήσουμε μια σελίδα (Project Window) ακολουθούμε τα πιο κάτω

βήματα

1. Πατούμε στο εικονίδιο CUBASE SX 3

2. Πατούμε File/New Project/empty/Ok/Desktop ( η οπουδήποτε αλλού θέλουμε να
το φυλάξουμε ) /Ok

3. Πατούμε Menu/ Project/Add Track/Midi

4. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα
VST Instruments ( για την μελωδία)
5. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα
VST Instruments ( για την ρυθμική συνοδεία)

6. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα

VST Instruments ( για τα 2 Clusters Κρουστών )

7. Βάζουμε markers για να ξεχωρίσουμε τα 5 μέρη, και αλλάζουμε και επιλέγουμε VST
Instruments πριν την έναρξη ηχογράφησης του κάθε μέρους

8. Για να αποθηκεύσουμε την εργασία στο τέλος πατούμε File/export/ MIDI File
(Δίνουμε όνομα στο File)

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 12 131 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

132  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.13 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 13

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Μέτρα: Μικτό Μέτρο 5/8

Τάξη Γ’ Γυμνασίου

Ενότητα Ρυθμός

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να:

• Μπορέσουν να συνθέσουν μελωδία με ρυθμικά μοτίβα ρυθμικής αγωγής 5/8
• Να αναγνωρίζουν οπτικά και ακουστικά το μέτρο 5/8 ( μέσα από το τραγούδι ΠΟΥ
ΘΑ ΠΑΕΙ )
• Να εκτελέσουν ενορχηστρωμένο το τραγούδι ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΕΙ

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούν 10 αποσπάσματα Ακούν τις συνθέσεις Αναγνωρίζουν

από γνωστά τραγούδια των ομάδων της ακουστικά τα
για να βρουν με τάξης ρυθμικά μοτίβα
ακουστική αναγνώριση, του μέτρου 5/8
ποια από αυτά έχουν
ρυθμική αγωγή 5/8

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Φωνητικές Εκμάθηση Εκμάθηση και Εκμάθηση και

ασκήσεις και εκτέλεση εκτέλεση ρυθμικής εκτέλεση μελωδικής
προθέρμανσης ρυθμικής ενορχήστρωσης και ρυθμικής
άσκησης ενορχήστρωσης
(ΜΟΥΣΙΚΗ Ι τραγουδιού ΠΟΥ
ΣΕΛ. 33) ΘΑ ΠΑΕΙ

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Δημιουργία
σύνθεσης 4 μέτρων
σε ρυθμική αγωγή
5/8 με βάση τα
ρυθμικά μοτίβα
πού εκτέλεσαν οι
μαθητές

ΑΛΛΟΙ:

Αναπτύσσουν Αναπτύσσουν Aξιολογούν

δεξιότητες δεξιότητες συνεργασίας εποικοδομητικά
ομαδικής και δημιουργικότητας. τις δημιουργίες
εργασίας των συμμαθητών
τους.

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_13
Δραστηριότητας στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λέξεις-Κλειδιά για Μικτά μέτρα, 5/8, ρυθμικά σχήματα, CUBASE, MIDI TRACK Γ
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 13 133 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λογισμικό που CUBASE SX3

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία, με τη χρήση του Μουσικού Λογισμικού, να
Δραστηριότητας δημιουργήσουν μια μελωδία σε μέτρο 5/8 χρησιμοποιώντας ρυθμικά σχήματα από
ένα τραγούδι που έχουν ήδη μάθει στο μέτρο 5/8. Ακολούθως, να ενισχύσουν την
παρουσίαση αυτής της μελωδίας με μια απλή ρυθμική συνοδεία με κρουστά στο ίδιο
μέτρο.
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ: Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4–5 ομάδες, χρησιμοποιούν το CUBASE
SX 3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track από MIDI keyboard (με VST Instruments) μια
απλή μελωδία 4 μέτρων χρησιμοποιώντας ρυθμικά σχήματα από ένα τραγούδι σε
μέτρο 5/8 που έχουν ήδη εκτελέσει (π.χ. «ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΕΙ»).
Αφού ηχογραφήσουν, επιλέγουν το track 10 και δημιουργούν μια ρυθμική συνοδεία 4
μέτρων με κάποια από τα κρουστά όργανα του VST Instruments, χρησιμοποιώντας και
πάλι ρυθμικά σχήματα παρμένα από το ίδιο τραγούδι. Η κάθε ομάδα, αποθηκεύει και
αργότερα παρουσιάζει την μελωδία μαζί με την ρυθμική της συνοδεία. Γίνεται σύγκριση
και αξιολόγηση.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

10’ (α)Φωνητική Προθέρμανση Πίνακας

(β)Ο καθηγητής διδάσκει μια ρυθμική άσκηση με τρεις φωνές, σε Φυλλάδια
μέτρο 5/8 ( ΒΛ. ΜΟΥΣΙΚΗ Ι ΣΕΛ. 33 ) Μαράκες
(γ) Η ίδια δραστηριότητα μεταφέρεται σε ρυθμική ενορχήστρωση Ντέφια Συντονισμός,
για όργανα τάξης, σε μια προσπάθεια να εξοικειωθούν οι μαθητές Woodblocks συγχρονισμός.
με διάφορους ρυθμούς και ρυθμικές αξίες στα 5/8. Δίσκοι

10` (α) Ο καθηγητής διδάσκει το τραγούδι «ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΕΙ» (ΣΤΟΙΧΕΙΑ Αυλοί Συντονισμός,
ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΜΟΣ Β`ΣΕΛ.90 ) Φυλλάδια συγχρονισμός
(β) Το ρεφρέν του τραγουδιού εκτελείται με αυλούς από όλη την Μαράκες Ανάπτυξη δεξιοτήτων
τάξη. Ντέφια ρυθμικής και μελωδικής
(γ) Προστίθεται η ρυθμική ενορχήστρωση που η τάξη εκτέλεσε Woodblocks ενορχήστρωσης.
προηγουμένως, και επαναλαμβάνεται από όλη την τάξη, με Δίσκοι
τουλάχιστον μια ομάδα να τραγουδά τα λόγια του ρεφρέν, και
τουλάχιστον μια ομάδα να παίζει με αυλούς τη μελωδία.

12 ΟΙ μαθητές ακούν το τραγούδι του Χατζηδάκη «Ο γλάρος». Μέσα

από τις δραστηριότητες του φυλλαδίου ακρόασης, αναγνωρίζουν
και σημειώνουν ρυθμικά μοτίβα του μέτρου 5/8 μέσα από το
τραγούδι.

10’ Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4 – 5 ομάδες, χρησιμοποιούν το Η/Υ Ανάπτυξη δεξιοτήτων

CUBASE SX 3 ως εξής: επιλέγουν το track 10 και δημιουργούν χρήσης λογισμικού
μια ρυθμική συνοδεία 4 μέτρων με κάποιο από τα κρουστά Μουσικής Τεχνολογίας.
όργανα του VST Instruments, χρησιμοποιώντας ρυθμικά σχήματα
παρμένα από το ίδιο τραγούδι. Ακολούθως ηχογραφούν σε MIDI
track από MIDI keyboard (με VST Instruments) μια απλή μελωδία
4 μέτρων χρησιμοποιώντας ρυθμικά σχήματα από το πιο πάνω
τραγούδι σε μέτρο 5/8 που έχουν ήδη εκτελέσει.

5` Η κάθε ομάδα, αποθηκεύει και αργότερα παρουσιάζει τη Η/Υ Προβληματισμός,

μελωδία μαζί με τη ρυθμική της συνοδεία. Γίνεται σύγκριση και κριτική σκέψη, ανάπτυξη
αξιολόγηση. δεξιοτήτων ακουστικής
αναγνώρισης ρυθμικών
αξιών και ρυθμικής
αγωγής

5’ Συμπλήρωση φύλλου Αξιολόγησης το οποίο θα περιέχει Φυλλάδια Ακουστική αναγνώριση

ακροάσεις αναγνώρισης ρυθμικών σχημάτων σε ρυθμική
αγωγή 5/8 με διάφορους τρόπους (π.χ από ακροάσεις έργων).
Το φυλλάδιο περιλαμβάνει ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής,
Πολλαπλής Απάντησης, Ορθό /Λάθος και Συσχέτισης.

134  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 13

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.13.1 Φύλλο Εργασίας (Οδηγός PARLOG13C.DOC

δραστηριότητας Τραγουδιού & Φυλλάδιο
Ακρόασης)

Γ.2.13.2 Έντυπο Αξιολόγησης PARLOG13D.DOC

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης Γ.2.13.3 Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG13A.doc

του εργαλείου λογισμικού CUBASE SX3

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 13 135 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.13.1 – Φύλλο Εργασίας

ΟΔΗΓΟΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ

136  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΤΟ 1961 ΑΠΟ ΤΟ Μ. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

ΤΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ « Η ΑΛΙΚΗ ΣΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ».
ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ ΓΝΩΣΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΩΜΙΚΟΙ ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΟΠΩΣ Ο
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΚΙΩΝΑΚΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΒΟΥΤΣΑΣ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΣ
ΠΑΡΑΒΑΣ.

1. ΑΦΟΥ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ, ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΤΕ ( ΜΕ ΜΙΚΡΑ ΚΡΟΥΣΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΜΟΝΟ ) ΕΝΑ ΡΥΘΜΙΚΟ ΜΟΤΙΒΟ
ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΕΝΟΣ ΜΕΤΡΟΥ 5/8, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΓΡΑΨΕΤΕ ΣΤΟ
ΠΟΙΟ ΚΑΤΩ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΟ :

5
8

2. ΣΤΗΝ 2Η ΑΚΡΟΑΣΗ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ, ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΘΑ ΔΟΚΙΜΑΣΕΙ

ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ ΤΟ ΔΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΤΙΒΟ. ΟΠΟΙΕΣΔΗΠΟΤΕ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ, ΘΑ
ΓΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑΣ, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΤΑΞΗ.

3. ΣΤΗΝ 3Η ΑΚΡΟΑΣΗ, ΠΟΥ ΘΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΕΝΑ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ, ΟΛΕΣ

ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΘΑ ΔΟΚΙΜΑΣΟΥΝ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΤΑ ΜΟΤΙΒΑ ΤΟΥΣ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ
ΕΤΣΙ ΜΙΑ ΡΥΘΜΙΚΗ ΣΥΝΟΔΕΙΑ 5 ΦΩΝΩΝ. ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΘΑ ΗΧΟΓΡΑΦΗΘΕΙ ΚΑΙ
ΘΑ ΑΚΟΥΣΤΕΙ ΑΠΟ ΟΛΗ ΤΗΝ ΤΑΞΗ, ΓΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΙΔΕΕΣ, ΚΑΙ ΘΕΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 13 137 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.13.2 – Έντυπο Αξιολόγησης

1. ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ 5 ΡΥΘΜΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΩΝ. ΒΡΕΙΤΕ ΠΟΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΕΧΟΥΝ
ΡΥΘΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 5/8 ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΤΕ ΤΑ

1. ____________________________

2. ____________________________

3. ____________________________

4. ____________________________

5. ____________________________

2. ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ 5 ΠΛΗΡΗ ΜΕΤΡΑ ΤΩΝ 5/8 . ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΕΝΟΣ ΜΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ
ΑΡΧΗΣ ΕΝΟΣ ΑΛΛΟΥ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ 1 ΛΕΠΤΟΥ. ΣΤΟΧΟΣ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΑ
ΜΠΟΡΕΣΕΤΕ ΝΑ ΓΡΑΨΕΤΕ ΣΤΑ ΡΥΘΜΙΚΑ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΙΟ ΚΑΤΩ (ΕΝΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ
ΜΕΤΡΟ), ΟΣΟ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΠΙΟ ΠΟΛΛΑ ΡΥΘΜΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ ΤΩΝ 5/8, ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΘΑ
ΑΚΟΥΣΕΤΕ :

1. ______________________________________________________________

2. ______________________________________________________________

3. ______________________________________________________________

4. ______________________________________________________________

5. ______________________________________________________________

138  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.13.3 – Γενικές Οδηγίες Χρήσης του Εργαλείου

1. Πατούμε στο εικονείδιο CUBASE SX3

2. Πατούμε File/New Project/empty/Ok/Desktop (η οπουδήποτε αλλού θέλουμε να το
φυλάξουμε) /Ok
3. Πατούμε Menu/ Project/Add Track/Midi
4. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments/ επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα
VST Instruments (για την μελωδία)
5. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα
VST Instruments (για την ρυθμική συνοδεία)
6. Για να αποθηκεύσουμε την εργασία στο τέλος πατούμε File/export/ Midi File
(Δίνουμε όνομα στο File)

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 13: Γενικές Οδηγίες Γ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 13 139 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

140  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Γ.2.14 - Αναπτυγμένες Δραστηριότητες: Δραστηριότητα 14

Μάθημα Μουσική

Τίτλος Δραστηριότητας Τάσεις 20ου Αιώνα : Αλεατορική Μουσική

Τάξη Α’ Λυκείου

Ενότητα Τεχνικές Σύνθεσης του 20ου Αιώνα

Ενδεικτική Διάρκεια 45 λεπτά

Σκοπός ΣΤΟΧΟΙ: Οι μαθητές να:

• μπορέσουν να κατανοήσουν τα στοιχεία του αλεατορικού στυλ και να μπορούν να
συνθέσουν σε αλεατορικό ύφος
• αναγνωρίσουν ακουστικά και οπτικά, αλεατορικό έργο του john cage “imaginary
landscape no 4”
• εκτελέσουν δικά τους μουσικά κομμάτια σε αλεατορικό ύφος (στυλ)

ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Επίπεδο 1ο Επίπεδο 2ο Επίπεδο 3ο Επίπεδο 4ο Επίπεδο 5ο

Ακούν τις Αλεατορικό Ακούν τις Αναγνωρίζουν

συνθέσεις των έργο του ηλεκτρονικές ακουστικά αν ένα
ομάδων της τάξης John Cage συνθέσεις των έργο έχει αλεατορικά
“Imaginary ομάδων της τάξης χαρακτηριστικά ή όχι.
Landscape
No 4”

ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ:

Φωνητικές Εκτέλεση Εκτελούν με Εκτελούν η μια ομάδα

ασκήσεις φωνητικού μουσικότητα μετά την άλλη τη
προθέρμανσης? Αλεατορικού έργου το παιγνίδι μονόλεπτη δημιουργία
Beep – boing ηλεκτρονικής σύνθεσης
(χρωματισμούς, με Αλεατορικό
συγχρονισμό, χαρακτήρα.
ρυθμό και
αίσθημα ομαδικής
εκτέλεσης).

ΣΥΝΘΕΣΗΣ:

Μουσικό Σύνθεση Δημιουργία

παιγνίδι Beep - Αλεατορικού έργου ηλεκτρονικής
boing σύνθεσης με
Αλεατορικό
χαρακτήρα

ΑΛΛΟΙ:

Αναπτύσσουν Αναπτύσσουν Αναπτύσσουν Aξιολογούν

δεξιότητες δεξιότητες δεξιότητες εποικοδομητικά τις
ομαδικής συνεργασίας και σύνθεσης δημιουργίες των
εργασίας δημιουργικότητας ηλεκτρονικής συμμαθητών τους.
μουσικής Αναπτύσσουν
δεξιότητες
αυτοαξιολόγησης

Κωδικός ΜΟΥ2_Κ07Μ_Π2_14
Δραστηριότητας στο Γ
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 14 141 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Λέξεις-Κλειδιά για 20ος αιώνας, αλεατορική μουσική, cubase, audio track, ανθρώπινες φωνές
αναζήτηση στο
Διαδικτυακό Τόπο
www.e-epimorfosi.ac.cy

Λογισμικό που CUBASE SX3

απαιτείται*
* Για να μπορέσετε να δείτε τα σχετικά με τη δραστηριότητα αρχεία που υπάρχουν
στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο, πρέπει να έχετε εγκαταστήσει στον Ηλεκτρονικό σας
Υπολογιστή το λογισμικό που απαιτείται.

Πορεία Μαθησιακής Οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία, με τη χρήση του Μουσικού Λογισμικού CUBASE
Δραστηριότητας SX3, να δημιουργήσουν μια σύνθεση σε Αλεατορικό ύφος (στυλ), αποτελούμενη από
ένα MIDI Track με όργανα επιλεγμένα από τους μαθητές, (VST Instruments) που θα
παίζουν τυχαίες νότες που όμως θα έχουν γραφτεί από πριν, μαζί σε ένα Audio Track
όπου οι μαθητές θα έχουν ηχογραφήσει ανθρώπινες φωνές που τραγουδούν τυχαία
επιλεγμένες νότες, σε συνδυασμό με ένα MIDI Track με κρουστά όργανα επιλεγμένα από
τους μαθητές, (VST Instruments) που επίσης θα παίζουν τυχαία επιλεγμένους ρυθμούς.
Ο συντονισμός της σύνθεσης θα επιτυγχάνεται από ένα MIDI Track με μετρονόμο σε ένα
προεπιλεγμένο από τους μαθητές μέτρο (π.χ. 4 / 4) που θα έχει διάρκεια 4 μέτρα.
ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ: Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4–5 ομάδες, χρησιμοποιούν το CUBASE
SX3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track ένα μετρονόμο σε προαποφασισμένο μέτρο και
ταχύτητα, για χρονική διάρκεια 4 μέτρων. Ακολούθως ηχογραφούν από MIDI keyboard
(με VST Instruments) μια απλή μελωδία 4 μέτρων με τυχαία επιλεγμένες νότες, γραμμένες
όμως πριν την ηχογράφηση. Οι μαθητές επιλέγουν τυχαία το μέτρο και τις ρυθμικές
αξίες που θέλουν να χρησιμοποιήσουν για τη μελωδία. Έτσι ξέρουν πόσες νότες θα
χρειαστούν συνολικά για τη μελωδία. Για να γίνει πιο σωστά η τυχαία επιλογή φθόγγων,
ο καθηγητής θα έχει κατεβάσει και εγκαταστήσει από πριν στον Η.Υ. ένα πρόγραμμα με
ηλεκτρονικά ζάρια τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τον ακόλουθο τρόπο:
Δίνεται από τον καθηγητή, στους μαθητές μια έτοιμη λίστα αντιστοιχίας αριθμών με
νότες, όπου ο αριθμός 1 είναι το μεσαίο ντο του πιάνου, ο αριθμός 2 το ντο#, κ.ο.κ.
μέχρι τον αριθμό 12 που θα είναι η νότα σι. ΟΙ μαθητές «ρίχνουν» τα ζάρια και γράφουν
την αντίστοιχη νότα. Ακολούθως η κάθε ομάδα ηχογραφεί ένα Audio Track με
ανθρώπινες φωνές, διάρκειας 4 μέτρων. Αφού ηχογραφήσουν, επιλέγουν το track 10
και δημιουργούν μια ρυθμική συνοδεία 4 μέτρων με κάποιο από τα κρουστά όργανα
του VST Instruments, χρησιμοποιώντας και πάλι τυχαία επιλεγμένα (αλλά γραμμένα
από πριν) ρυθμικά σχήματα. Η κάθε ομάδα, αποθηκεύει και αργότερα παρουσιάζει όλη
τη σύνθεση. Γίνεται σύγκριση και αξιολόγηση.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΑ ΕΣΤΙΑΣΗ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

10’ (α) Φωνητική Προθέρμανση Πίνακας

(β) Μουσικό παιγνίδι beep – boing : η κάθε ομάδα δημιουργεί μια μικρή Φυλλάδια
μουσική φράση με εύκολα στοιχεία κατασκευής ( 2 μέτρα 4/4, νότες
από ντο χαμηλό μέχρι ντο ψηλό, χωρίς διέσεις και υφέσεις ) ακολούθως Συντονισμός,
κάθε συντονιστής/ αρχηγός ομάδας ανακατεύει επτά κομμάτια χαρτί συγχρονισμός,
που έχουν γραμμένες τις 7 νότες, και επιλέγει τυχαία δύο από αυτά. Κατανόηση
Τα μέλη της ομάδας τραγουδούν ή παίζουν τις νότες της φράσης που και ανάπτυξη
συνέθεσαν, αλλά όταν φθάνουν σε νότα που είναι η 1η επιλεγόμενη λένε φωνητικών
beep και όταν φθάνουν σε νότα που είναι η 2η επιλεγόμενη λένε boing. δεξιοτήτων,
Όλες οι ομάδες εκτελούν από μια φορά τη σύνθεση τους με αυτό τον σύνθεση φωνητικού
τρόπο. έργου.
(γ) Η τάξη χωρίζεται σε 5 ομάδες και ο καθηγητής δίνει σε κάθε ομάδα
τον πίνακα σημειογραφίας για φωνητικούς ήχους (ΜΟΥΣΙΚΗ….
ΜΑΘΑΙΝΩ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ-ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΣΕΛ.149Α) με
16 σημεία για φωνητικούς ήχους. Οι οδηγίες του είναι όπως κάθε
ομάδα δημιουργήσει μια σύνθεση αποτελούμενη από 8 από τους 16
ήχους. Κάθε ήχος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί μόνο μια φορά. Ο

Γ τρόπος σύνθεσης δίνεται από τον καθηγητή ως ο εξής: κάθε ομάδα

χρησιμοποιεί 16 χαρτάκια με τους αριθμούς 1-16 γραμμένους, ένα σε
κάθε χαρτί. Τραβώντας ένα χαρτί στην τύχη από τα 16, βρίσκει ποιους
8 ήχους θα χρησιμοποιήσει από τους 16 και με ποια σειρά. (Όταν
τραβήξουν ένα χαρτί, δεν το ξαναβάζουν μαζί με τα άλλα)
(γ) Κάθε ομάδα εκτελεί την δική της σύνθεση. Ακολουθεί συζήτηση και
οι ομάδες με την βοήθεια του καθηγητή φθάνουν σε ένα ορισμό για την
Αλεατορική μουσική.

142  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

8` Οι μαθητές ακούν το Αλεατορικό έργο του John Cage “Imaginary

Landscape No 4” και συμπληρώνουν το φυλλάδιο ακρόασης που
τους δίνει ο καθηγητής, με στόχο να μπορέσουν να αναγνωρίσουν τα
διάφορα Αλεατορικά χαρακτηριστικά του έργου μέσα από την ακρόαση
σε συνδυασμό με τις ερωτήσεις του φυλλαδίου.

10` Οι μαθητές, χωρισμένοι σε 4 – 5 ομάδες, χρησιμοποιούν το CUBASE Φυλλάδια, Συντονισμός,

SX 3 για να ηχογραφήσουν σε MIDI track ένα μετρονόμο σε πεντάγραμμα, συγχρονισμός
προαποφασισμένο μέτρο και ταχύτητα, για χρονική διάρκεια 4 μέτρων. Η/Υ ΜΕ Ανάπτυξη
Ακολούθως ηχογραφούν από MIDI keyboard (με VST Instruments) CUBASE και δεξιοτήτων
μια απλή μελωδία 4 μέτρων με τυχαία επιλεγμένες νότες, γραμμένες πρόγραμμα ρυθμικής και
όμως πριν την ηχογράφηση. Οι μαθητές επιλέγουν τυχαία το μέτρο και ηλεκτρονικών μελωδικής
τις ρυθμικές αξίες που θέλουν να χρησιμοποιήσουν για τη μελωδία. ζαριών. ενορχήστρωσης,
Έτσι ξέρουν πόσες νότες θα χρειαστούν συνολικά για τη μελωδία. ( ενόργανης και
Για να γίνει πιο σωστά η τυχαία επιλογή φθόγγων, ο καθηγητής θα φωνητικής)
έχει κατεβάσει και εγκαταστήσει από πριν στον Η.Υ. ένα πρόγραμμα Κατανόησης και
με ηλεκτρονικά ζάρια τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τον πρακτική εξάσκηση
ακόλουθο τρόπο: δίνεται στους μαθητές, από τον καθηγητή, μια έτοιμη στην σύνθεση
λίστα αντιστοιχίας αριθμών με νότες, όπου ο αριθμός 1 είναι το μεσαίο Αλεατορικού
ντο του πιάνου, ο αριθμός 2 το ντο#, κ.ο.κ. μέχρι τον αριθμό 12 που έργου. Ανάπτυξη
θα είναι η νότα σι. ΟΙ μαθητές «ρίχνουν» τα ζάρια και γράφουν την δεξιοτήτων
αντίστοιχη νότα. Ακολούθως η κάθε ομάδα ηχογραφεί ένα Audio Track χρήσης λογισμικού
με ανθρώπινες φωνές, με διάρκεια 4 μέτρων, χρησιμοποιώντας τα 8 Μουσικής
φωνητικά σύμβολα που είχαν ήδη δουλέψει προηγουμένως( με την ίδια Τεχνολογίας
σειρά). Αφού ηχογραφήσουν, επιλέγουν το track 10 και δημιουργούν
μια ρυθμική συνοδεία 4 μέτρων με κάποιο από τα κρουστά όργανα του
VST Instruments, χρησιμοποιώντας και πάλι τυχαία επιλεγμένα (αλλά
γραμμένα από πριν) ρυθμικά σχήματα.

10’ Η κάθε ομάδα, αποθηκεύει και αργότερα παρουσιάζει όλη τη σύνθεση. Η/Υ Ανάπτυξη
Γίνεται σύγκριση και αυτοαξιολόγηση. δεξιοτήτων
θετικής κριτικής,
δημιουργία
και ανάπτυξη
δεξιοτήτων
ακουστικής
σύγκρισης και
αξιολόγησης.

8` Ο καθηγητής μιλά στην τάξη για το Αλεατορικό έργο του John Cage Φυλλάδια Περαιτέρω
“Imaginary Landscape No 4” που έχουν ακούσει προηγουμένως, και Κινητά ανάπτυξη
τους καλεί να δημιουργήσουν μια παραλλαγή του: Κάθε ομάδα θα τηλέφωνα δεξιοτήτων
χρησιμοποιήσει τα mp3 players των κινητών τους τηλεφώνων. Είναι σύνθεσης
ελεύθεροι να αλλάξουν το τραγούδι ή την ένταση του, αλλά η σύνθεση αλεατορικού
κάθε ομάδας πρέπει να διαρκέσει ακριβώς 1 λεπτό. Η κάθε ομάδα έργου. Ανάπτυξη
ετοιμάζει και εκτελεί την σύνθεση της. δεξιοτήτων
συνεργασίας.

5’ Συμπλήρωση φύλλου Αξιολόγησης το οποίο θα περιέχει ακροάσεις Φυλλάδια Ακουστική και

όπου θα πρέπει να αναγνωριστεί κατά πόσον το έργο είναι αλεατορικό oπτική αναγνώριση
ή όχι. Το φυλλάδιο περιλαμβάνει ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής, αναγνώριση
Πολλαπλής Απάντησης, Ορθό/ Λάθος και Συσχέτισης.

Συνοδευτικό Υλικό Δραστηριότητας 14

(τα αρχεία με * υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή στο συνοδευτικό ψηφιακό δίσκο)

Όνομα αρχείου
Τίτλος Δραστηριότητας
στο συνοδευτικό
Τίτλος αρχείου
ψηφιακό δίσκο

Μέσα για υλοποίηση της Γ.2.14.1 Φύλλα Εργασίας (Ακρόασης PARLOG14C.DOC

δραστηριότητας και Αξιολόγησης)

Δείγματα Αναμενόμενων
προϊόντων των μαθητών

Γενικές οδηγίες χρήσης Γ.2.14.2 Γενικές Οδηγίες χρήσης του PARLOG14A.doc

του εργαλείου λογισμικού CUBASE SX3 Γ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 14 143 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.14.1 – Φύλλα Εργασίας

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΚΡΟΑΣΗΣ

ΘΑ ΑΚΟΥΣΕΤΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ John Cage “Imaginary Landscape No 4” . ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ

ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

1. Η ΣΕΙΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΚΟΥΜΕ ΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΑ ΕΙΝΑΙ :

(Α) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΠΡΙΝ (Β) ΕΝΤΕΛΩΣ ΤΥΧΑΙΑ

2. ΟΙ ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΩΝ :

(Α) ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΜΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ, ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΣΕΙΡΑ ΣΤΗΝ

ΑΛΛΑΓΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ

(Β) ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ ΕΝΤΕΛΩΣ ΤΥΧΑΙΑ

3. ΟΙ ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΩΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΩΝ :

(Α) ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΣΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΕΝΑ

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ Η ΣΕΙΡΑ.

(Β) ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΜΕ ΕΝΤΕΛΩΣ ΤΥΧΑΙΟ ΤΡΟΠΟ.

4. Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΚΑΘΕ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΙΧΤΟ ΕΙΝΑΙ:

(Α) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΠΡΙΝ

(Β) ΚΑΘΟΡΙΖΕΤΑΙ ΤΥΧΑΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΕΙΡΙΣΤΗ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

5. Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ

ΑΡΧΙΖΕΙ ΤΟ ΕΡΓΟ :

(Α) ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΝΘΕΤΗ

(Β) ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ ΤΥΧΑΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΝΑΡΞΗΣ
ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.

144  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

1. ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΤΕ :

ΑΛΕΑΤΟΡΙΣΜΟΣ ΜΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ 3 ΜΕΡΗ

ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΜΟΡΦΗ ΜΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕ ΤΥΧΑΙΑ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΜΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ

ΜΕΣΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΧΟΥ

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΟΧΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

2. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΘΟΡΙΣΕΙ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΣ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΘΕΤΟΥΝ ΕΝΑ

ΑΛΕΑΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΙ, Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ :

(Α) ΠΡΟΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΑΠΟ ΠΡΙΝ ΠΟΙΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ 1Ο ΜΕΡΟΣ, ΠΟΙΟ ΤΟ 2Ο Κ.ΛΠ.

(Β) ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΕΝΑ ΤΥΧΑΙΟ ΤΡΟΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΕΩΝ ΤΩΝ
ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ (Π.Χ. ΕΝΑ ΖΑΡΙ Ή ΜΙΑ ΤΥΧΑΙΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΣΕΙΡΑ)

3. ΓΙΝΕΤΕ ΚΑΙ ΣΕΙΣ ΟΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΕΝΟΣ ΑΛΕΑΤΟΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 5 ΛΕΠΤΑ!
Η ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ ΑΠΟ ΤΙΣ 5 ΟΜΑΔΕΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ, ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΘΕΣΕΙ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΦΡΑΣΗ 2 ΜΕΤΡΩΝ, 4/4 ΤΟ ΚΑΘΕ ΜΕΤΡΟ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΜΟΝΟ ΤΙΣ ΝΟΤΕΣ
ΧΩΡΙΣ ΔΙΕΣΕΙΣ Η ΥΦΕΣΕΙΣ. ( ΑΠΟ ΝΤΟ ΧΑΜΗΛΟ ΜΕΧΡΙ ΝΤΟ ΨΗΛΟ). ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ ΕΝΑΣ
ΜΑΘΗΤΗΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΤΕΛΕΙ ΧΡΕΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ / ΜΑΕΣΤΡΟΥ, ΘΑ ΕΧΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΤΟΥ 5
ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ 1 – 5 ΓΡΑΜΜΕΝΟΥΣ ΠΑΝΩ. ΟΤΑΝ ΚΑΙ ΟΙ 5
ΟΜΑΔΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΕΣ, Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΘΑ ΑΝΑΚΑΤΕΨΕΙ ΤΙΣ ΚΑΡΤΕΛΕΣ ΚΑΙ ΘΑ ΔΕΙΞΕΙ ΜΙΑ.
Η ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΤΕΛΑ ΠΟΥ ΘΑ ΔΕΙΞΕΙ Ο
ΜΑΘΗΤΗΣ, ΕΚΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΦΡΑΣΗ ΤΗΣ. Ο ΜΑΕΣΤΡΟΣ ΑΦΗΝΕΙ ΚΑΤΑ ΜΕΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΡΤΕΛΑ
ΠΟΥ ΕΔΕΙΞΕ, ΑΝΑΚΑΤΕΥΕΙ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ 4, ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΓΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΙΑ ΚΑΡΤΕΛΑ. Η
ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΤΕΛΑ, ΕΚΤΕΛΕΙ ΤΗΝ ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΗΣ
ΦΡΑΣΗ, Κ.Ο.Κ., ΩΣΠΟΥ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΝ ΟΛΕΣ ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ. ΑΝ ΘΕΛΟΥΝ, ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΚΤΕΛΕΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙΣ 5 ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΜΙΑ ΦΟΡΕΣ,
ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ.

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 14 145 

Ε πι μ ορ φ ωτικό Υποσ τηρικτικό Υλικό για την ε νσωμάτ ω σ η τ ω ν Τ Π Ε σ τ η μ α θ η σ ι α κ ή δ ι α δ ι κα σ ί α
ΠΑΙ Δ Α ΓΩ ΓΙΚΟ ΙΝ ΣΤΙΤΟΥ ΤΟ ΚΥΠΡΟΥ, 2008

Γ.2.14.2 – Γενικές Οδηγίες Χρήσης του Εργαλείου

1. Πατούμε στο εικονείδιο CUBASE SX3

2. Πατούμε File/New Project/empty/Ok/Desktop (η οπουδήποτε αλλού θέλουμε να το

φυλάξουμε) /Ok

3. Πατούμε Menu/ Project/Add Track/Midi

4. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα

VST Instruments (για την μελωδία)

5. Πατούμε Menu/ Project/Add Track/Audio (για την ηχογράφηση ανθρώπινης

φωνής)

6. Πατούμε Devices/Show panel/ VST Instruments / επιλέγουμε ποιο θέλουμε από τα

VST Instruments (για την ρυθμική συνοδεία).

7. Για να αποθηκεύσουμε την εργασία στο τέλος πατούμε File/export/ Audio

Mixdown ( Δίνουμε όνομα στο File)

Download.com.ph – IP Electronic Dice software free dovnload.url

146  Ε ργ α λ εί ο : WAV E L AB και C UB AS E S X3

 Ο μά δ α Ε ργα σ ί α ς : Μ ο υ σ ι κ ή Μ έσ ης Γε νι κ ής Εκ πα ίδε υ σ η ς
Μ ΟΥ 2_ Κ 07Μ

Ανα π τ υ γμέ νες Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ ητ ες : Δ ρ α σ τ ηρ ι ότ η τα 14 147 

Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
http://www.e-epimorfosi.ac.cy
Τηλ.: 22-402300
Τ/Ο: 22-480505
Email: infoTPE@cyearn.pi.ac.cy
 Το «Επιμορφωτικό Υποστηρικτικό Υλικό
για την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία με θέμα
Μουσική – Μέση Γενική Εκπαίδευση
και εργαλείο WAVELAB και CUBASE SX3»
σχεδιάστηκε από τη Μονάδα MEDIAZONE του Πανεπιστημίου Λευκωσίας
και τυπώθηκε στο Τυπογραφείο Λιθογράφικα στη Λευκωσία σε 500 αντίτυπα