Professional Documents
Culture Documents
Agrega Deneyi
Agrega Deneyi
1
Tane büyüklüğü dağılımı için genel şartlar
Elekten geçen kütlece yüzde Sınıf
Agrega Tane büyüklüğü
2D 1,4D D d d/2 G
İri D/d>2 ve D>11,2mm 100 98-100 90-99 0-15 0-5 Gc90/15
İri D/d≤2 mm veya D≤11,2 mm 100 98-100 85-99 0-20 0-5 Gc85/20
İri D/d≤2 mm veya D≤11,2 mm 100 98-100 85-99 0-20 0-5 Gc80/20
İnce D≤4 mm ve d=0 100 95-100 85-99 - - Gf85
Doğal D=8 mm ve d=0 100 98-100 90-99 - - Gng90
100 98-100 90-99 - - Ga90
Karışık D≤45 ve d=0
100 98-100 85-99 Ga85
d=alt elek, D=üst elek açıklığı
Agrega bölgeci
2
2.2.1 Numune bölücü yardımıyla toplam numunenin azaltılması
Toplam numune, numune bölücünün kaplarından biri içerisine konur diğer iki kap bölücü
altına yerleştirilir. Agrega numune bölücünün uzun kenarı üzerinden merkezine doğru dökülür.
İçinde agregaların toplandığı iki kaptan biri ayrılır. Bu işlem laboratuvar numunesi için gerekli
miktar elde edilinceye kadar tekrar edilir.
Toplam numuneler çalışma yüzeyine dökülür. Toplam numune çok iyi bir şekilde
karıştırılarak koni şeklinde bir yığın haline getirilir. Bu koni 4 porsiyona bölünerek birbirine dik
iki diyagonal ile çeyreklenir. Karşılıklı iki çeyrek bölüm bir kenara alınır ve geriye kalan diğer
çift, kürekle karıştırılmalıdır. Bu işlem laboratuvar numunesi için gerekli miktar elde edilinceye
kadar tekrarlanmalıdır.
3
Elek No mm Darası (g) Elek + Elek Üstü (g) Elek Üstü (g) Elek Üstü Yığışımlı (g) Elek Üstü Yığışımlı (%)
31,5
16
0,5
0,25
Tepsi
Deney bünyesinde 4 çalışma grubunun her biri ayrı bir agrega yığınının elek analizini gerçekleştirecek ve beton deneylerinde kullanılmak
üzere verilerini saklayacaklardır. Deneyin ilerleyen aşamalarında gruplar aynı agrega türünün diğer analizlerini gerçekleştireceklerdir.
1
Elek seti
Elek analizi sonuçları yarı logaritmik ölçekli bir grafikle gösterilir. Dikey eksen eleklerden
geçen agrega yüzdelerini, yatay eksen elek boyutlarını gösterir. Her elekten geçen kümülatif
agrega yüzdesi grafikte işaretlenir ve noktalar birleştiğinde granülometri eğrisi elde edilir.
Elek analizi
Granülometri eğrisi artan bir eğridir, sınır durumda ancak yatay doğru parçaları olabilir. Eğrinin
% 100 çizgisine yakın olması karışımın ince olduğunu, % 0 çizgisine yakın olması ise agrega
yığınının iri olduğunu gösterir. Birbirini izleyen iki elek açıklığına karşı gelen % ordinatlarının
farkı, agrega yığınında o iki elek arasında kalan malzeme % sini verir. Eğri tüm elek bölgesinde
bulunmaktadır, eğrinin % 100 veya % 0 yatay çizgileriyle kesişmesi o bölgelerde bulunmadığı
anlamına gelmeyebilir. Granülometri eğrisinden yatay bir çizgi elde edildiyse bu yatay çizgiye
karşılık gelen elek arasında tane yok demektir. Bu tür bir granülometriye sahip olan agregalar
süreksiz granülometrili agregalar olarak isimlendirilir.
1
100 D M AX 32 100
89
80 80
77
.
ELEKTEN GEÇEN %
65 62 62
60
53
47
40 42
37 38
28 28
20 23
15 18
14
8 5 8
0 2
0,25 0,5 1 2 4 8 16 31,5
ELEK AÇIKLIĞI
100 D M AX 16 100
88
.
80
74 76
ELEKTEN GEÇEN %
60 62 60
56
49
40 42
34 36
32
20 18 20 21
12
8 7
0 3
0,25 0,5 1 2 4 8 16
ELEK AÇIKLIĞI
100 D M AX 8 100
85
.
80
70 73
ELEKTEN GEÇEN %
60 57 58 60
40 41 42
35
27
20 20 20
12 9
4
0
0,25 0,5 1 2 4 8
ELEK AÇIKLIĞI
2
2.3.2 Birim ağırlık
Gevşek birim ağırlık deneyi hacmi bilinen birim ağırlık kapları ve tartı yardımı ile bulunur.
Sıkıştırılmış birim hacim ağırlığı bulurken numune kaba üç defada ve her seferinde 25 defa
şişleme ile konur. Belirli hacimdeki kabı dolduran agrega tanelerinin toplam ağırlığının kabın
hacmine oranıdır. Birim ağırlığı hesaplamak için aşağıdaki formüller kullanılmaktadır.
𝑊𝑎𝑔𝑟𝑒𝑔𝑎
𝑈=
𝑉
3
(𝑊𝐷𝐾𝑌 ) − (𝑊𝑆𝑈 ) = 𝑡𝑎ş𝚤𝑟𝑑𝚤ğ𝚤 𝑠𝑢𝑦𝑢𝑛 𝑘ü𝑡𝑙𝑒𝑠𝑖 = 𝑠𝑢 ℎ𝑎𝑐𝑚𝑖
𝑊𝐾
𝐺ö𝑟ü𝑛ü𝑟 Ö𝑧𝑔ü𝑙 𝐴ğ𝚤𝑟𝑙𝚤𝑘 =
𝑊𝐾 − 𝑊𝑆𝑈
𝑊𝐾
𝐾𝑢𝑟𝑢 Ö𝑧𝑔ü𝑙 𝐴ğ𝚤𝑟𝑙𝚤𝑘 =
𝑊𝐷𝐾𝑌 − 𝑊𝑆𝑈
𝑊𝐷𝐾𝑌
𝐷𝑜𝑦𝑔𝑢𝑛 𝐾𝑢𝑟𝑢 𝑌ü𝑧𝑒𝑦 Ö𝑧𝑔ü𝑙 𝐴ğ𝚤𝑟𝑙𝚤𝑘 =
𝑊𝐷𝐾𝑌 − 𝑊𝑆𝑈
𝑊𝐷𝐾𝑌 − 𝑊𝐾
𝑆𝑢 𝑒𝑚𝑚𝑒 𝑜𝑟𝑎𝑛𝚤 = × 100
𝑊𝐾
Arşimet Terazisi
ρG ..................................................................................................................................................
ρK...................................................................................................................................................
ρDKY................................................................................................................................................
4
𝑀𝑎𝑙𝑧𝑒𝑚𝑒 𝑏𝑜ş𝑙𝑢𝑘𝑠𝑢𝑧 ℎ𝑎𝑐𝑚𝑖 = (𝑊𝐷𝐾𝑌 ) + (𝑊𝑃+𝑆𝑈 ) − (𝑊𝑃+𝑆𝑈+𝐾 )
𝑊𝐾
𝐺ö𝑟ü𝑛ü𝑟 Ö𝑧𝑔ü𝑙 𝐴ğ𝚤𝑟𝑙𝚤𝑘 =
𝑊𝐾 − 𝑊𝑃+𝑆𝑈+𝐾 − 𝑊𝑃+𝑆𝑈
𝑊𝐾
𝐾𝑢𝑟𝑢 Ö𝑧𝑔ü𝑙 𝐴ğ𝚤𝑟𝑙𝚤𝑘 =
𝑊𝐾 − 𝑊𝑃+𝑆𝑈+𝐾 − 𝑊𝑃+𝑆𝑈
𝑊𝐷𝐾𝑌
𝐾𝑢𝑟𝑢 𝑌ü𝑧𝑒𝑦 𝐷𝑜𝑦𝑔𝑢𝑛 Ö𝑧𝑔ü𝑙 𝐴ğ𝚤𝑟𝑙𝚤𝑘 =
𝑊𝐾 − 𝑊𝑃+𝑆𝑈+𝐾 − 𝑊𝑃+𝑆𝑈
𝑊𝐷𝐾𝑌 − 𝑊𝐾
𝑆𝑢 𝑒𝑚𝑚𝑒 𝑜𝑟𝑎𝑛𝚤 = × 100
𝑊𝐾
Şişe Piknometre
ρG ..................................................................................................................................................
ρK...................................................................................................................................................
ρDKY................................................................................................................................................
5
2.3.4.1 Kil-silt (çamurlu maddeler)
Kil, tane yüzeyine yapışan kil, silt, taş unu aderansı sıfıra indiren unsurlardır. Kilin priz
geciktirici özelliği bulunmaktadır. Türk standartlarına göre, 0-4 mm,1-4 mm, 2-8 mm ve 4-63
mm agrega gruplarında bulunabilecek ince maddelerin maksimum miktarı sırasıyla, %4, %3,
%2 ve %0,5 olmalıdır. Belirli bir miktar tartılan ince agrega numunesi 63 m elekte yıkanır.
Etüv ortamında kurutulan elenmiş agrega tartılarak kütle kaybı yüzdesi hesaplanır.
6
kalkerler ve gözenekli çörtlerdir. Su emme kapasitesi % 0,5 ten küçük veya suya doygun haldeki
küp basınç dayanımı 150 MPa dan büyük ise agrega dona dayanıklıdır.
2.3.5.1 Dayanım
Agregaların dayanımını hesaplayabilmek için elde edildiği kayaçtan 7x7x7 cm
boyutlarında küp numuneler kesilir. Alınan numunelere uygulanan basınç deneyi sonucunda
dayanım 100 MPa dan fazla olmalıdır.
2.3.5.2 Aşınma
Aşınma değerleri Los Angeles deneyi ile belirlenir. İri agregalar üzerinde yapılır.
Deneylerde 8-16 mm den 2,5 Kg, 16-31.5 mm agregadan 2,5 Kg numune alınır. Tambur
içerisine 12 adet çelik bilye ve 5 Kg agrega konulur. Tambur 100 devir yaptıktan sonra 12 nolu
elekten elenen malzeme en fazla % 10 olmalıdır. Tambura daha sonra 400 devir daha yaptırılır
ve 12 nolu elekten geçen miktar en fazla % 50 olmalıdır.
7
Los Angeles Aşınma Deneyi
Agrega Ağırlığı % aşınma
12 nolu elekten elenen (g/100devir)
12 nolu elekten elenen (g/400devir)
Donma Deneyi
Agrega Ağırlığı % aşınma
Na2SO4 aşınma miktarı
MgSO4 aşınma miktarı
8
KAYNAKLAR
9
18. İ.B. Topçu, M. Canbaz, Utilization of Crushed Tile as Aggregate in Concrete, Twelve
International Conference on Composites or Nano Engineering, Tenerife, Spain, 2005.
19. İ.B. Topçu, A. Demir, İnce Tanelerdeki Kil İçeriğinin Metilen Mavisi Deneyi İle Tayini,
GAP V. Müh. Kong., Harran Üniv., Şanlıurfa Turkey, ss. 1055-1060, 2006.
20. İ.B. Topçu, A.R. Boğa, Alkali-Silika Reaksiyonunun Azaltılmasında Kullanılan Katkılar,
GAP V. Müh. Kong., Harran Üniv., Şanlıurfa, Turkey, ss. 948-954, 2006.
21. İ.B. Topçu, A.R. Boğa, A. Demir, Prefabrik Elemanlarda Alkali-Silika Reaksiyonunun
İncelenmesi, Antalya Yöresinin İnşaat Mühendisliği Sorunları Kongresi, Antalya,
Bildiriler Kitabı, Cilt 2, ss. 279-289, 2005.
22. İ.B. Topçu, M.U. Toprak, Fine Aggregate and Curing Temperature Effect on Concrete
Maturity, Cement and Concrete Research, Vol. 35, No. 4, pp. 758-762, Elsevier Science
Inc., NewYork, USA, 2005.
23. İ.B. Topçu, Beton Kırıklarının Agrega Olarak Kullanıldığı Betonlar, İMO, Türkiye İnşaat
Müh. XII. Teknik Kongresi, Ankara, Bildiriler Kitabı, ss. 511-522, 1993.
24. İ.B. Topçu, Volkanik Cürufların Hafif Beton Agregası Olarak Kullanılma Olanaklarının
İncelenmesi, Türkiye İnş. Müh. X. Tek. Kong., Cilt 1, ss. 437-451, Milli Küt., Ankara, Ekim
1989.
25. İ.B. Topçu, Eskişehir Bölgesi Malzemeleriyle Üretilecek Betonların Özellikleri ve
Maliyetleri, TÜRK-İNŞA Dergisi, sayı 145, ss. 22-26, 1994.
26. İ.B. Topçu, N.F. Günçan, Using Waste Concrete As Aggregates, Cement and Concrete
Research, Vol. 25, No.7, pp. 1385-1390, Elsevier Science Inc., NewYork, USA, 95.
10