PROJEKTOWANIE

KONSTRUKCYJNE
ŚCIAN Z BETONU
ISBN 978-83-941005-5-1

KOMÓRKOWEGO
Zeszyt 2 Część 2
 Wprowadzenie
Projektowanie konstrukcji murowanych ścian
prowadzi się na podstawie wytycznych norm wcho-
dzących w skład pakietu Eurokodu 6, zawierają-
cego cztery normy: PN-EN 1996-1-1 [N1], PN-EN
1-2 [N2], PN-EN 1996-2 [N3] i PN-EN 1996-3 [N4].
Pierwsza i ostatnia z wymienionych norm dotyczą
sposobu prowadzenia obliczeń statyczno-wytrzyma-
łościowych, druga norma podaje wytyczne projek-
towania ścian z uwagi na warunki pożarowe, nato-
miast norma trzecia zawiera wymagania projektowe
i wykonawcze. Niniejszy zeszyt dotyczy obliczania
i konstruowania ścian z ABK zgodnie z wymogami
norm tworzących pakiet Eurokodu 6.
Poprawny tok projektowania każdej ściany
wtymtakżeścianywykonanejzelementówmurowych
z betonu komórkowego wymaga określenia sto-
sownej kombinacji obciążeń obliczeniowych, przy-
jęcia poprawnego schematu statycznego ściany
i sprawdzenia warunków stanu granicznego no-
śności (ULS) lub użytkowalności (SLS). Eurokod 6
rozróżnia następujące sytuacje (przypadki) oblicze-
niowe ścian:
• ściany obciążone głównie pionowo;
• ściany obciążone siłą skupioną;
• ściany poddane obciążeniom ścinającym;
• ściany obciążone prostopadle do swej powierzch-
ni;
• ściany pod łącznym obciążeniem pionowym i
prostopadłym do powierzchni.
Zgodnie z Eurokodem 6 ściany w budynku mogą
być nośne/konstrukcyjne (przejmujące obciążenia
pionowe i ścinające lub niekonstrukcyjne/nieno-
śne/wypełniające (w głównej mierze zginane). Na
etapie projektowania należy zatem ustalić rodzaj
i charakter pracy ścian lub ich fragmentów i wy-
konać stosowne obliczenia sprawdzające w miaro-
dajnych obszarach lub przekrojach, które decydują
o bezpieczeństwie budynku. Ściany nośne mogą peł-
nić zarówno rolę ściany obciążonej pionowo (przeno-
szącej obciążenia pionowe) jak i ściany usztywniającej
(przenoszącej obciążenia poziome) i ograniczającej
przemieszczenia konstrukcji. Konstrukcje obciążone
głównie pionowo nie mogą być natomiast traktowane
jako samonośne, gdyż te przenoszą jednie ciężar wła-
sny i obciążenia poziome. W ścianach obciążonych
głównie pionowo udział sił ściskających jest z regu-
ły znacznie większy niż udział obciążeń zginających.
W wypadku ścian zlokalizowanych na ostatniej kon-
dygnacji (gdzie obciążenia pionowe są najmniejsze)
oraz ścian piwnic (gdzie parcie gruntu jest znaczne)
ściany traktuje się jako obciążone łącznie obciąże-
niem pionowym i prostopadłym do powierzchni przy
czym proporcje momentów zginających i sił osiowych
istotnie się różnią wpływając na nośność. Wtedy Eu-
rokod 6 pozwala sprawdzać stan graniczny nośności
jak w wypadku ścian obciążonych głównie pionowo,
jak w ścianach zginanych (obciążonych prostopadle
do swej powierzchni) lub stosując kombinację obu
metod (ściany ściskane mimośrodowo). W praktyce
ściany nośne oblicza się najczęściej jak ściany obcią-
żone głównie pionowo lub zginane, a ściany wypeł-
niające jak elementy zginane z płaszczyzny.
W niniejszej pracy starano się zawrzeć wszyst-
kie istotne informacje potrzebne do wykonania sta-
tyczno-wytrzymałościowych obliczeń ścian z betonu
komórkowego. W rozdziale drugim zamieszczono
podstawowe informacje, terminy i definicje w tym
definicje związane z betonem komórkowym. Roz-
dział 3 poświęcono cechom mechanicznym ele-
mentów z betonu komórkowego, a w rozdziale
czwartym podano parametry mechaniczne murów
z ABK. Rozdział piąty zawiera wytyczne prowadze-
nia obliczeń statyczno-wytrzymałościowych ścian
w różnych stanach obciążenia wraz z algorytma-

Literatura do rozdziału 1
Normy
[N1] PN-EN 1996-1-1+A1:2013-05/NA:2014-03 Eurokod 6. Projektowanie konstrukcji. Część 1-1: Reguły ogólne
dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji murowych.
[N2] PN-EN 1996-1-2:2010/NA:2010 Eurokod 6. Projektowanie konstrukcji murowych. Część 1-2: Reguły ogól-
ne: Projektowanie z uwagi na warunki pożarowe.

Publikacje
[1] Zapotoczna-Sytek G., Balkovic S.: Autoklawizowany beton komórkowy. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2013.
[2] Jatymowicz H., Siejko J., Zapotoczna-Sytek G.: Technologia autoklawizowanego betonu komórkowego.
Arkady, Warszawa 1980
[3] Zapotoczna-Sytek G., Łaskawiec K., Gębarowski P., Małolepszy J., Szymczak J.: Popioły lotne nowej generacji
do produkcji autoklawizowanego betonu komórkowego. Monografia. Instytut Ceramiki i Materiałów Budow-
lanych. Warszawa 2013.
[4] Paprocki A.: Technologiczne parametry spoiw używanych do produkcji betonu komórkowego. Praca habilita-
cyjna. PWN, Warszawa 1964.
[5] Siejko J.: Betony komórkowe z popiołów lotnych z węgla konińskiego brunatnego. Praca doktorska.
Politechnika Warszawska 1970.
[6] Zapotoczna-Sytek G.: Przydatność popiołów lotnych z nowoczesnych palenisk przemysłowych do produkcji
betonu komórkowego, Praca doktorska, Politechnika Warszawska 1973.

4
2
mi oraz przykładami obliczeń. W rozdziale 6 za- Zespół autorski:
mieszczono wymagania konstrukcyjne wykony-
wania murów ze szczególnym uwzględnieniem
Łukasz Drobiec
ABK. Rozdział siódmy dotyczy projektowania ścian Radosław Jasiński
z ABK z uwagi na warunki pożarowe i opisano Adam Piekarczyk
w nim zasady sprawdzania kryteriów pożarowych Wojciech Mazur
EI i REI, zamieszczono algorytm obliczeniowy oraz
przykład określania kryterium pożarowego.
Publikacja ma charakter czysto praktyczny Autorzy rozdziału 3:
w której starano się podać pewne podstawy teore- Tomasz Rybarczyk - koordynator
tyczne, skupiając się w głównej mierze na zapisach Jacek Chojnowski
normowych lub wytycznych projektowania.
Nieniejszy zeszyt traktować należy jako swoiste- Robert Janiak
go rodzaju uzupełnienie znacznego krajowego do- Jarosław Kwaśniak
robku w dziedzinie betonu komórkowego. Od wielu
lat badania materiałowe i badania wytrzymałościo- Recenzenci:
we prowadzone są między innymi w CEBET / ICMB.
Dociekliwy czytelnik wiedzę z zakresu właściwości prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz
fizycznych autoklawizowanego betonu komórko- dr inż. Paweł Krauze
wego (ABK) znajdzie między innymi w publikacjach
[1, 2, 3, 4, 5, 6].

Zeszyt techniczny "Projektowanie konstrukcji

ścian z betonu komórkowego" jest materiałem
bardzo szczegółowo opracowanym o dużej za-
wartości merytorycznej. Autorzy zadbali, by
projektanci korzystający z tego opracowania
mieli pełną wiedzę, niezbędną do projektowa-
nia konstrukcyjnego ścian z betonu komórko-
wego. Ze względu na obszerność tego opraco-
wania podzielono cały materiał na dwie części,
które stanowią całość.

35
 5.2. NIEZBROJONE ŚCIANY MUROWE PODDANE OBCIĄŻENIOM ŚCINAJĄCYM 6
5.2.1. Podstawy teoretyczne 6

5.2.2. Ustalenia przyjęte w Eurokodzie 6 9

5.2.2.1. Metoda ogólna 9

5.2.2.2. Metoda uproszczona 14

5.2.2.3. Sprawdzenie nośności ściany ze względu na obciążania pionowe 15

5.2.2.4. Sprawdzenie nośności na ścinanie pionowe 16

5.2.3. Algorytm projektowania ściany poddanej poziomemu ścinaniu 16

5.2.3.1. Metoda ogólna według normy PN-EN 1996-1-1 16

5.2.3.2. Metoda uproszczona według normy PN-EN 1996-3 22

5.2.4. Przykład obliczeniowy ściany poddanej poziomemu ścinaniu 24

Literatura do rozdziału 5.2 29

5.3. ŚCIANY OBCIĄŻONE PROSTOPADLE DO ICH POWIERZCHNI 30

5.3.1. Analiza konstrukcji ścian 30

5.3.2. Stan graniczny nośności 38

5.3.3. Konstrukcja ścian działowych 45

5.3.4. Ściany wypełniające 48

5.3.5. Algorytmy projektowania ścian zginanych z płaszczyzny według normy PN-EN 1996-1-1 52

5.3.6. Przykład obliczeniowy ściany zginanej z płaszczyzny 53

Literatura do rozdziału 5.3 57

6. WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE MURÓW Z BETONU KOMÓRKOWEGO 58

6.1. Wymagania dotyczące muru 58

6.1.1. Materiały do wykonywania murów 58

6.1.2. Grubość i przekrój poprzeczny ścian 58

6.1.2.1. Minimalna grubość ścian 58

6.1.2.2. Minimalny przekrój poprzeczny ścian 59

6.1.3. Przewiązanie muru 59

6.1.3.1. Informacje ogólne 59

6.1.3.2. Ustalenia normowe 60

6.1.4. Spoiny w murze 61

6.1.4.1. Informacje ogólne 61

4
6.1.4.2. Ustalenia normowe 62

6.1.5. Długość oparcia elementów generujących siły skupione 62

6.2. Połączenia ścian ze stropami i dachami 63

6.2.1. Informacje ogólne 63

6.2.2 Połączenia kotwami 63

6.2.3. Połączenia przez tarcie 63

6.2.4. Połączenia przez ściągi obwodowe i wieńce 64

6.3. Połączenia między ścianami 65

6.3.1. Miejsca skrzyżowania 65

6.3.2. Ściany szczelinowe i licowe 65

6.3.3. Ściany dwuwarstwowe 69

6.4. Bruzdy i wnęki w ścianach, informacje ogólne 69

6.4.1 Informacje ogólne 69

6.4.2. Ustalenia normowe 69

6.4.2.1. Pionowe wnęki i bruzdy w ścianach 69

6.4.2.2. Poziome i ukośne wnęki i bruzdy w ścianach 70

6.5. Izolacje przeciwwilgociowe 70

6.6. Odkształcenia termiczne i długotrwałe, informacje ogólne 71

6.6.1. Informacje ogólne 71

6.6.2. Ustalenia normowe 72

6.7. Wymagania z uwagi na warunki pożarowe 74

Literatura do rozdziału 6 76

7. PROJEKTOWANIE Z UWAGI NA WARUNKI POŻAROWE 77

7.1. Podstawy teoretyczne 77

7.2. Wartości graniczne odporności ogniowej 78

7.3. Metody określania odporności ogniowej zgodnie z PN-EN 1996-1-2 79

7.3.1. Określenie odporności ogniowej przez badania 80

7.3.2. Metoda tabelaryczna 80

7.3.3. Metody obliczeniowe 82

7.4. Algorytm projektowania według metody tabelarycznej 84

7.5. Przykład obliczeniowy określania odporności ogniowej ściany 85

Literatura do rozdziału 7 86

5
 5.2.
Niezbrojone ściany murowe poddane
obciążeniom ścinającym
Według definicji podanej w pkt. 1.5.10.9 Euro-
kodu [N7] ścianą ścinaną jest każda ściana prze-
znaczona do przejęcia sił poziomych działających
w płaszczyźnie. Pomija się więc drugi nie mniej
istotny przypadek kiedy, kiedy siły działać mogą
w płaszczyźnie ściany, ale zorientowane są prosto-
padle do spoin wspornych. Pewne zdawkowe in-
formacje w tym zakresie, znalazły się w załączniku
krajowym normy [N7], ale ograniczyły się wyłącznie
do podania wytrzymałości muru na ścinanie (fvvk).
Warunki równowagi elementarnego obszaru wska-
zują, że kierunek działania sił ścinających nie powi-
nien być istotny, jednak liczne badania doświadczal-
ne wskazują, że zachowanie się muru w zakresie
odkształcalności, sposobu zarysowania / zniszcze-
nia i deformacji istotnie wpływają od tego jak dzia-
łają siły ścinające. Najważniejszym czynnikiem
wywołującym obserwowane zmiany są naprężenia
normalne (równoległe do płaszczyzny spoin wspor-
nych) towarzyszące pionowemu wymuszeniu oraz
anizotropowa budowa muru.
Ścinanie poziome jest zwykle efektem oddziały-
wań natury sejsmicznej, porywów wiatru, niekiedy
także skutkiem oddziaływań termicznych oraz reolo-
gicznych i oddziaływań innych budynków. Natomiast
tak zwane ścinanie pionowe spowodowane jest
głównie nierównomiernymi pionowymi przemiesz-
czeniami podłoża gruntowego pod budynkiem, wy-
stępować także może w strefach przypodporowych
belek murowanych i belek wysokich oraz w miejscu
pionowego połączenia ścian.
Pomijając wspornikowe ściany, takie jak na
przykład niekonstrukcyjne ściany najwyższych kon-
dygnacji, ściany działowe, przegrody akustyczne
i przeciwpożarowe (niekonstrukcyjne) zawsze si-
łom ścinającym towarzyszą pionowe oddziaływania
związane z obciążeniem przekazywanym z górnych
kondygnacji oraz wynikające z połączenia ze stropa-
mi lub wieńcami. Występować mogą także zrówno-
ważone siły poziome spowodowane ograniczeniem
swobody odkształceń muru wynikających z obecno-
ści sąsiednich ścian, słupów lub rdzeni ze zbroje-
niem pionowym. Ponieważ każdy budynek narażony
jest na oddziaływania poziome od wiatru, mniejsze
lub większe nierównomierne osiadania podłoża, po-
wstające w ścianach zjawisko ścinania uznać nale-
ży za równie powszechne jak ściskanie. Odporność
muru na ścinanie jest jednak zdecydowanie mniej-
sza i często obserwuje się uszkodzenia konstrukcji
w postaci charakterystycznych ukośnych zarysowań.
W budynkach murowanych, w których ściany
konstrukcyjne charakteryzowały się dużą grubością
najczęściej obliczeniowe sprawdzenie konstrukcji
na ścinanie nie było konieczne ponieważ spełnienie
warunków ULS na ściskanie gwarantowało również
bezpieczeństwo i użytkowalność z uwagi na ścina-
6
nie. Obserwowana od pewnego czasu tendencja do
zmniejszania grubości ścian przy jednoczesnym
zwiększeniu wysokości budynków znacznie zmieni-
ła proporcje między nośnością na ściskanie i ścina-
nie. W konsekwencji tego spełnienie warunków ULS
z uwagi na obciążenia pionowe nie gwarantuje już
bezpieczeństwa ze względu na ścinanie. Sprawdze-
nia warunków stanu granicznego nośności wymaga-
ją w związku z tym ściany usztywniające ze względu
na obciążenia poziome (obciążenia wiatrem, wpływy
termiczne i reologiczne) jak i pionowe spowodowane
nierównomiernymi deformacjami podłoża grunto-
wego, bez względu czy stanowią część konstrukcji
ścianowej czy też szkieletowej. Nie należy pomi-
nąć także obliczeniowego sprawdzenia na ścinanie
strefy przypodporowe zginanych belek murowanych
i belek wysokich i ścian wykonanych na podatnych
podporach.
Problematykę ścinania konstrukcji muro-
wych przedstawiono w PN-EN 1996-1-1:2010 [N7]
w rozdziale 6 zawierającym zasady obliczeń kon-
strukcji (niezbrojonych i zbrojonych ścian i be-
lek) metodą stanów granicznych. Z kolei w normie
PN-EN 1996-3:2010 [N8] dotyczącej uproszczonych
metod obliczania niezbrojonych konstrukcji muro-
wych w rozdziale 4 zasady sprawdzania nośności
ściany na ścinanie.
Dalszej cześci przedstawiono zarys podstaw teo-
retycznych zagadnień ścinania ograniczając się wy-
łącznie do tych problemów, które zostały w pewien
sposób wykorzystane w polskich normach i w Euro-
kodzie 6 i mogą być wykorzystane przy projektowa-
niu lub analizie uszkodzeń elementów.
5.2.1.
Podstawy teoretyczne
Sposób zniszczenia muru oraz wytrzymałość na
ścinanie zależna jest od wartości naprężeń ściskają-
cych towarzyszących ścinaniu, właściwości zastoso-
wanych materiałów, wielkości elementów murowych
oraz sposobu ich wiązania. Wytłumaczenie zróżni-
cowanego mechanizmu zniszczenia znaleźć można
w pracach Müllera [4,7], Manna-Müllera [5,6] czy też
Simona [8,9] w których autorzy analizowali stan na-
prężenia na styku elementów murowych i zaprawy
i opracowali teoretyczne kryteria zniszczenia muru.
Sposoby zniszczenia muru poziomo ścinanego ze
schematyczną zależnością maksymalnych naprężeń
stycznych w funkcji wstępnych naprężeń ściskają-
cych pokazano na poniższym rys. 5.2.1.
 Rys. 5.2.1.
Zależność niszczących naprężeń ścinających w funkcji wstępnych naprężeń ściskają-
cych według [2]

Zróżnicowany sposób zniszczenia muru potwier- • siłę normalną N,

dzają także badania ścian, w których przy różnico-
waniu wartości wstępnych naprężeń normalnych
(rozciągających i ściskających) obserwowano znisz-
czenie w styku elementów murowych i zaprawy
spowodowany rozciąganiem (gapping, tensile failu-
re) – przedział A lub poślizg zaprawy w spoinach
wspornych (sliding, shear-slip failure) – przedział B.
Przy większych wartościach naprężeń ściskających
występowało natomiast zarysowanie elementów
murowych i zaprawy (diagonal tension failure) – prze-
dział C lub zmiażdżenie muru w strefach lokalnych
docisków do wieńców lub stropów (compression fa -
ilure, rocking) – przedział D. Empiryczne określanie
precyzyjnych granic przedziałów wartości naprężeń
normalnych, przy których występują różne mechani-
zmy zniszczenia muru nawet na próbkach niewiel-
kich rozmiarów jest bardzo trudne, ponieważ oprócz
czynników materiałowych dochodzą także czynniki
związane z kształtem ściany, kształtem elementów
murowych, konstrukcją muru, wykonawstwem oraz
sama technika badań.
Zniszczenie muru w styku elementów muro-
wych i zaprawy zachodzi najczęściej, gdy lokalnie
nie występują naprężenia ściskające prostopadłe do
spoin wspornych lub zginanie ściany w płaszczyźnie
wywołuje naprężenia rozciągające. Zazwyczaj rysy
biegną poziomo w styku elementów murowych i za-
prawy. Wzrost naprężeń ściskających powoduje, że
powstają rysy ukośne w styku elementów murowych
i zaprawy lub w elementach murowych. W ścianach,
w których dominują naprężenia ściskające o warto-
ści zbliżonej do wytrzymałości muru na ściskanie
przy nieznacznych obciążeniach ścinających dojść
może do zniszczenia wskutek zmiażdżenia muru
najczęściej w miejscach, w których wieńce zapew-
niając stateczność ściany ze względu na obrót.
W odróżnieniu od niewielkich próbek muru,
w których panuje niemal jednorodny stan naprężeń
w rzeczywistych ścianach taki stan jest istotnie
zaburzony wynika bowiem z działających na ścianę
obciążeń, które scharakteryzować można przez:
• moment zginający na górnej krawędzi ściany Mc
i dolnej powierzchni ściany Mb,
• siła pozioma V.
Największą zmiennością charakteryzuje się roz-
kład momentów zginających, wywołujący normal-
ne naprężenia rozciągające i ściskające. Proporcje
sztywności stropów i sztywności ścian determinują
rozkład momentów zginających i w związku z tym
wyróżnić można:
a) schemat wspornikowy występujący w budynkach
z wiotkimi drewnianymi stropami – rys. 5.2.2a,
b) schemat częściowo utwierdzony występujący
w budynkach ze stropami gęstożebrowymi o nie-
wielkiej sztywności poziomej, w których momenty
zginające w ramach każdej kondygnacji mają roz-
kład wspornikowy – rys. 5.2.2b,;
c) schemat pełnego utwierdzenia występujący w bu-
dynkach ze stropami żelbetowymi o dużej sztyw-
ności w którym rozkład momentów zginających
jest liniowo zmienny na długości ściany – rys.
5.2.2c.
Rys. 5.2.2.
Rozkład momentów zginają-
cych wywołanych przez siły
poziome w ścianach ścina-
nych poziomo

7
 Wypadkowa siła N pochodząca od naprężeń nor-
malnych w miejscu połączenia ścian ze stropami wy-
stępuje na pewnym mimośrodzie e względem środka
ciężkości poprzecznego przekroju ściany i generuje
moment zginający o wartości M=Ne. Przy sztywnych
żelbetowych stropach mimośrody siły pionowej na
górnej i dolnej krawędzi ściany są antysymetrycz-
nie rozmieszczone względem pionowej osi ściany.
Taki rozkład momentów zginających odpowiada
schematowi pełnego lub częściowego utwierdzenia,
który zależy od geometrii ściany w miejscu połącze-
nia ze stropem. W wypadku ścian krótkich najczę-
ściej utwierdzenie charakteryzuje się najmniejszą
sztywnością natomiast w ścianach większej długo-
ści można już mówić o pełnym utwierdzeniu ściany
w stropach.
W praktyce projektowej korzysta się z wyideali-
zowanego schematu statycznego ściany na którą
działa siła V, pionowe siły N działające na pewnych mi -
mośrodach generując momenty zginające (rys. 5.2.3).
W wypadku pełnego utwierdzenia wartości mo-
mentów powinny być takie same co do wartości
bezwzględnej, |M t /M b|=1 ale przeciwnych znaków,
aby model utrzymywany był w równowadze. Ozna-
cza to, że mimośród siły w połowie wysokości ściany
powinien wynosić e=0. W wypadku wspornikowego
schematu statycznego zachodzić powinna relacja
|M t /M b|=0, co oznacza, że moment zginający na
górnej krawędzi ściany powinien być równy M t=0.
Rys. 5.2.3.
Wyidealizowany schemat statyczny ściany w badaniach ścinania poziomego ścian ze sztyw-
nymi stropami: a) obciążenia i naprężenia na krawędziach górnej i dolnej, b) rozkład momen-
tów zginających wzdłuż wysokości ściany
8
W związku z tym w chwili zniszczenia spodzie-
wać można się wystąpienia lokalnie różnych me-
chanizmów zarysowania jednocześnie - rys.5.2.4.
Oczywiście w chwili zniszczenia dominować będzie
tylko jeden sposób zniszczenia, ale może być wy-
nikiem powstałych wcześniej uszkodzeń. Założenie
a priori tylko jednego mechanizmu zniszczenia nie
jest poprawne gdyż nie odwzorowuje rzeczywistej
pracy ściany murowanej.
Rys. 5.2.4.
Obrazy zarysowania ścian poziomo ścina-
nych: a) ściana krępa, b) ściana smukła
Jednoczesność wystąpienia różnych sposóbów
zniszczenia zależy w głównej mierze od smukłości
ściany λ będącej ilorazem wysokości h i długości l.
W ścianach krępych przy niewielkich naprężeniach
ściskających w obszarze środkowym wystąpić może
zniszczenie spowodowane utratą przyczepności
między zaprawą a elementami murowymi, a w gór-
nych i dolnych narożach tam gdzie powstają duże
naprężenia ściskające spowodowane dużym doci-
skiem do wieńców dojść może do ukośnego zary-
sowania elementów murowych i zaprawy lub wręcz
zmiażdżenie muru. W ścianach badanych w sche-
macie wspornikowym lub w ścinanych smukłych,
w których moment zginający wywołuje duże naprę-
żenia rozciągające wystąpić mogą oprócz rys uko-
śnych także rysy wywołane zginaniem biegnące po-
ziomo w spoinach wspornych.
Modele nośności muru wynikające z analizy me-
chanizmu zniszczenia tarczy ściennej pozwalają na
wyznaczenie zarówno sił niszczących oraz maksy-
malnych sił niszczących z jednoczesnym określa-
niem mechanizmu zarysowania. Dokładność uzyski-
wanych wyników oraz ograniczenia możliwości ich
stosowania wynikają z założeń przyjętych przy ich
budowie. Podobnie jak metody normowe modele te
ograniczają się do prostych przypadków obciążenia
i podparcia ściany i wymagają określania
 wielu parametrów mechanicznych muru metoda-
mi, które nie zawsze są zestandaryzowane. Oprócz
przedstawionych wcześniej modeli nośności ścian
ścinanych poziomo wykorzystujących analizę naprę-
żeń lub odkształceń przykładem konstrukcji żelbe-
towych opracowano także znacznie prostsze modele
prętowe (kratownicowe). Stan prac teoretycznych
i badawczych jest na tyle mały, że modele tego typu
nie znalazły jeszcze zastosowania, chociaż stosowane
są w projektowaniu zbrojonych elementów zginanych.
Przegląd modeli kratownicowych czytelnik znajdzie
w pracy [1].
i wielkości mimośrodu pionowego obciążenia ściany.
Z ogólnych założeń normy wynika, że w obliczeniach
pomijana jest strefa rozciągana przekroju, a rozkład
naprężeń normalnych jest liniowy. Bez względu na
wielkość pionowego obciążania wielkość mimośrodu
określa zasięg strefy ściskanej w przekroju. W meto-
dzie ogólnej dopuszczono, że cały przekrój może być
ściskany, kiedy wypadkowa obciążania pionowego
znajduje się w rdzeniu lub ściskana tylko w części,
gdy siła znajduje się poza rdzeniem przekroju. Nato-
miast metoda uproszczona zakłada jednoznacznie,
że siła znajduje się poza rdzeniem przekroju i część
przekroju jest ściskana. W zasadniczej części nor-

5.2.2.
my, nie podano warunków stanu granicznego nośno-
ści na ścinanie tego typu elementów pozostawiając
Ustalenia przyjęte w Eurokodzie 6 pewną swobodę w jej ustaleniu, natomiast w metoda
uproszczona jest opisana dość szczegółowo. W dal-
W Eurokodzie podano dwie metody spraw- szej części przedstawiono szczegółowe rozwinięcie
dzania nośności ścian: ogólną oraz uproszczoną. metody ogólnej i charakterystykę metody uprosz-
Metoda ogólna zawarta została w podstawowej czonej.
części normy PN-EN 1996-1-1:2010 [N7] nato-
miast metoda uproszczona przedstawiona została
w PN-EN 1996-3:2010 [N8]. Różnice w metodach 5.2.2.1.
dotyczą przede wszystkim statycznej pracy ściany, Metoda ogólna
a więc wielkości mimośrodu i rozkładu naprężeń
normalnych. W tablicy 5.2.1 zestawiono podstawowe Informacje dotyczące sprawdzania warunków
cechy metod sprawdzania nośności ścian. ULS niezbrojonych ścian poddanych ścinaniu poda-
no w pkt. 6.2 eurokodu PN-EN 1996-1-1:2010 [N7].
Tablica 5.2.1. Zasadą w normie [N7] jest, że w stanie granicznym
Porównanie metod sprawdzania nośności nośności, obliczeniowe obciążenie ścinające działa-
niezbrojonych ścian ścinanych poziomo jące na ścianę murową VEd, nie powinno być większe
od obliczeniowej nośności na ścinanie ściany, VRd
Metoda ogólna Metoda uprosz-
Cecha PN-EN 1996- czona PN-EN
(5.2.1)
1-1:2010 [N7] 1996-3:2010 [N8]
gdzie:
Konstrukcja za wyjątkiem fvd – wytrzymałość obliczeniowa muru na ścinanie,
Dowolna wyznaczona zgodnie z pkt. 2.4.1 i pkt. 3.6.2 oraz
muru spoin pasmowych
pkt. NA.4 załącznika krajowego eurokodu 6, od
Poprzeczny średnich naprężeń pionowych nad ściskaną częścią
Prostokątny Prostokątny
przekrój ściany ściany, w której ustalana jest nośność na ścinanie,
Wielkość t – grubość ściany,
mimośrodu lc – długość ściskanej części ściany.
Dowolna
eEd
eEd obciążania
NEd
NEd W obliczeniach pomija się fragmenty przekroju
ściany, w którym występują naprężenia rozciągają-
liniowy:
Rozkład liniowy: ce. Długość ściskanej części ściany, w której wypad-
trapezowy,
naprężeń trójkątny kowa naprężeń stycznych wynosi VEd należy obliczać
trójkątny
przyjmując liniowy rozkład naprężeń z uwzględnie-
postać niem występujących w ścianach otworów i wnęk.
Warunki ULS postać ogólna
szczegółowa Z tych ogólnych zaleceń wynika, że modelem obli-
Cechą wspólną obydwu metod jest to, że mogą czeniowym ściany ścinanej jest prostokątna tarcza
być stosowane tylko w wypadku ścian o prostokąt- grubości t i proporcjach wymiarów wysokości do
nym przekroju poprzecznym, nie dotyczą więc ścian długości h/l > 0,4, czyli takich przy których wartości
o przekroju teowym lub dwuteowym. Mimo że w ob- naprężeń normalnych i stycznych wyznaczyć można
liczeniach sztywności przestrzennej norma pozwala klasycznymi metodami teorii sprężystości elemen-
na współpracę ścian poprzecznych, w obliczeniach tów prętowych. Oznacza to, że przyjmowana jest
nośności ścian na ścinanie należy pominąć współ- hipoteza płaskości przekrojów, pod wpływem ob-
pracujące z obliczaną ścianą współpracujące półki ciążenia poziomego i pionowego. W wypadku ścian
ścian poprzecznych, co w projektowaniu uznać na- o jeszcze mniejszej smukłości h/l ≤ 0,4 obliczone
leży za postępowanie bezpieczne. Zasadniczą cechą w sposób klasyczny z uwzględnieniem zasady pła-
różniącą obydwie metody jest statyka pracy ściany skich przekrojów składowe stanu naprężenia mogą

9
 istotnie odbiegać od rzeczywistości, a co za tym idzie
wyznaczone nośności ścian mogą być niebezpiecz-
nie zawyżone.
Norma nie podaje, w tym wypadku, w jaki sposób
uwzględniać wpływy wymiarów ściany oraz obecno-
ści otworów na rozkład naprężeń stycznych, a więc
przyjmuje się, że iloraz maksymalnych naprężeń
w ścianie i naprężeń średnich wynosi c = 1,0. Jest
więc to podejście niebezpieczne, ponieważ średnie
naprężenia kojarzone z wytrzymałością na ścinanie
w ścianie odpowiadają maksymalnym tylko w ścia-
nach krępych h/l ≤ 1. Takie same podejście znaleźć
można w brytyjskim [N1] i austriackim [N5] załącz-
niku krajowym. Natomiast w niemieckim załączniku
krajowym [N3] normachDIN1053-100[N2]iEDIN1053-13[N4]
uwzględniono wpływ kształtu ściany wprowadzając
współczynnik c redukujący wartości naprężeń stycz-
nych w ścianie zależnie od smukłości ściany
(5.2.2)
Podobnie sprawa wygląda w zakresie warunków
podparcia i obciążania ściany oraz obecności otwo-
rów, pozwalając na pewną swobodę w tej bardzo
ważnej kwestii. W normie nie podaje się informacji
o rozkładzie naprężeń stycznych, ale operuje się wy-
padkową obliczeniową siłą VEd działającą w rozpatry-
wanym przekroju ściany. Uwzględniając, że siła po-
zioma przekazywana może być na ścianę wyłącznie
przez stropy i wieńce, wypadkowa przyłożona jest na
górnej krawędzi ściany. Jeżeli dodatkowo wzięte zo-
stanie pod uwagę, założenie, że ścinanie może być
przenoszone przez ściskaną strefę przekroju wtedy
wypadkową poziomą przyłożyć należy w połowie dłu-
gości obszaru ściskanego.
Jak wykazano na wstępie w metodzie ogólnej
rozkład naprężeń normalnych w obliczeniach stanu
granicznego nośności ma mieć przebieg liniowy lub
10
trapezowy. Dotyczy to zarówno przekrojów pośred-
nich jak i przekrojów na górnej i dolnej krawędzi
ściany. W wypadku trapezowego rozkładu naprę-
żeń w ścianie nie wystąpią naprężenia rozciągające
w związku z tym wypadkowa siła obliczona z bryły
naprężeń znajdować musi się w rdzeniu przekroju,
a więc mimośród spełnia nierówność
(5.2.3)
Z kolei, gdy dopuści się do powstania trójkątnego
rozkładu naprężeń normalnych wartość mimośrodu
spełniać musi nierówność
(5.2.4)
Reasumując, modelem obliczeniowym w meto-
dzie ogólnej jest prostokątna tarcza, obciążona na
górnej i dolnej krawędzi układem obliczeniowych
sił poziomych VEd równych co do wartości ale prze-
ciwnie skierowanych oraz układem sił pionowych
NEd działających na różnych mimośrodach na górnej
i dolnej krawędzi – rys.5.2.5a. Siły zewnętrzne dzia-
łające na ścianę można zredukować do momentów
zginających działających na górną MEd,1 i dolną MEd,2
krawędź, sił osiowych NEd działających w osi ściany
oraz poziomych sił ścinających przyłożonych w geo-
metrycznym środku ciężkości ściany rys.5.2.5b.
Rys. 5.2.5.
Model obliczeniowy ściany ścinanej
przyjęty w metodzie ogólnej:
a) rozkład obciążeń,
b) układ zredukowany,
1 – trójkątny wykres naprężeń
ściskających,
2 – trapezowy wykres
naprężeń ściskających,
3 – strefa rozciągana
pomijana w obliczeniach
 W zależności od wielkości mimośrodu eEd siły NEd
względem środka ciężkości poprzecznego przekroju
ściany powstawać mogą zróżnicowane nie tylko co
do wartości, ale i znaku momenty zginające. Ścia-
na może pracować w schemacie wspornikowym,
jeżeli moment zginający od pionowego obciążania
zwiększa moment zginający od poziomego obciąża-
nia wiatrem, taka sytuacja ma miejsce gdy eEd>0.
przeciwnym wypadku, kiedy moment zginający od
W pionowego obciążania zmniejsza wartość momentu
zginającego od poziomego obciążenia (także modeli MES)
występuje częściowo utwierdzony schemat statyczny ściany,
a mimośród jest mniejszy od zera eEd<0. Podobne
założenia co do mimośrodowego obciążania górnej
krawędzi ściany zostało zaproponowane w niemiec-
kim załączniku krajowym DIN EN 1996-1-1/NA [N3,
3, 10]. Rozkład sił wewnętrznych w pojedynczej ścia-
nie wspornikowej obciążonej poziomo i pionowo po-
kazano na rys.5.2.6.
Rys. 5.2.6.
Normowy model ściany poddanej
poziomemu ścinaniu
• Zewnętrzne oddziaływania i mimośrody
Tylko w wyjątkowych sytuacjach, wartości sił
zewnętrznych działających na ścianę można wy-
znaczyć stosując uproszczone metody zestawiania
obciążeń. W większości wypadków konieczna jest
analiza całej konstrukcji budynku z wykorzystaniem
różnych modeli obliczeniowych (także modeli MES) i wyz -
naczenie wartości sił oddziaływujących na poszczególne
ściany. Na tym etapie uwzględnić można również wpływ
obecności otworów na wielkości sił wewnętrznych.
Znane są wymiary ściany (długość l, wysokość
w świetle stropów h, grubość t) oraz charakterystycz-
ne oddziaływania poziome na ścianę VEk. Dodatkowo
na górnej i dolnej krawędzi wyznaczone zostały już
charakterystyczne i obliczeniowe pary sił wewnętrz-
nych NEk,1 – MEk,1 oraz NEk,2- MEk,2. Charakterystycz-
ną siłę NEk , która jest sumą oddziaływań stałych
i zmiennych z wyższych kondygnacji oraz oddziały-
wania stałego i zmiennego ze stropu bezpośrednio
opartego na rozpatrywanej ścianie najlepiej jest roz-
łożyć na poszczególne składowe. W ten sposób, aby
uzyskać sumę charakterystycznych sił od obciążeń
stałych NGk,Edu, zmiennych NQk,Edu i z wyższych kondy-
gnacji (uwzględniających użytkowe obciążania zmienne
i obciążania zmienne śniegiem dachu), wartość wiodącego
obciążenia zmiennego NQk,Edu,1 oraz pionowej wypad-
kowej od poziomego oddziaływania wiatru NVk,Edu,1.
Obciążania z wyższych kondygnacji przyłożone są
w osi ściany. Oprócz tego na ścianę przekazywane
są ze stropu obciążenia stałe NGk,Edf i zmienne NQk,Edf
na pewnym znanym mimośrodzie wynikającym ze
sposobu przekazywania obciążania wypadkowej na
ściany e kf – rys. 5.2.7.
Rys. 5.2.7.
Przypadki mimośrodowego przekazania
wypadkowej obciążania ze stropu
opartego bezpośrednio na obliczanej
ścianie ścinanej:
a) strop pracujący jednokierunkowo
przylegający do ściany samonośnej,
b) strop pracujący dwukierunkowo
oparty na trzech ścianach nośnych
Suma charakterystycznych obciążeń stałych
i zmiennych występujących na górnej krawędzi ścia-
ny odpowiada wyznaczonej z obliczeń statycznych
wartości sił zewnętrznych
gdzie: (5.2.6)
NGk,Edu – całkowite charakterystyczne obciążanie sta-
łe pochodzące z wyższych kondygnacji,
NQk,Edu,i – całkowite charakterystyczne obciążanie
zmienne pochodzące z wyższych kondygnacji
(obciążania zmienne i ewentualnie oddziaływa-
nia śniegu z dachu),
NQk,Edu,1 – wiodące charakterystyczne obciążanie
zmienne pochodzące z wyższych kondygnacji,
NGk,Edf – charakterystyczne obciążanie stałe pocho-
dzące ze stropu opartego bezpośrednio na anali-
zowanej ścianie,
NQk,Edf – charakterystyczne obciążanie zmienne po-
chodzące ze stropu opartego bezpośrednio na
analizowanej ścianie,
11
 Rys.
Rys. Rys.
Rys. Rys.5.2.8.
5.2.8.5.2.8.
5.2.8.5.2.8.
Rys. 5.2.8.
Rys.
Rys. 5.2.8.
5.2.8.
NVk,Edu,1
NN
– –charakterystyczne
NVk,Edu,1 –charakterystyczne
–charakterystyczne
charakterystyczne obciążanie
obciążanie
obciążanie pionowe
Rys.
Rys.
pionowe
pionowe po-
5.2.8.
5.2.8.
po-po- Rys. 5.2.8. Układ
UkładUkład
UkładUkład sił
siłsił działa-
sił działa-
sił
działa-działa-
działa-
N N
Vk,Edu,1–––charakterystyczne
chodzące
charakterystyczne
charakterystyczne
od poziomego
obciążanie
obciążanie
obciążanie
obciążanie
oddziaływania
pionowe
pionowe
pionowe
pionowe
wiatru.
po-
po-po- UkładUkład
Układsił działa-
sił
siłdziała-
działa-
chodzące od poziomego oddziaływania wiatru. jących na ścianę
Vk,Edu,1
Vk,Edu,1
Vk,Edu,1
Vk,Edu,1
chodzące od poziomego oddziaływania wiatru.
Vk,Edu,1
żanie
ążanie
Vk,Edu,1
pionowe
– pionowe po-
po-
charakterystyczne chodzące
chodzące
chodzące
chodzące od
od
obciążanie odod poziomego
poziomego
poziomego
poziomego
pionowe oddziaływania
oddziaływania
oddziaływania
oddziaływania
po- Układ
Układsił
wiatru.
wiatru.
wiatru.
wiatru. siłdziała-
działa- Układ sił działa- jących
jących jących
jących
jących nana
jących nanaścianę
ścianę
na
jących ścianęścianę
ścianę
na
naścianę
ścianę
ziaływania
ływania
chodzące wiatru.
wiatru.
od poziomego oddziaływania wiatru. jących
jących ścinaną
ścinaną uzyskany
uzyskanyz zzzz zzz
Ponadto
Ponadto
Ponadto
Ponadto
Ponadto
Ponadto
Ponadto
nanagórną
nana
na na
na górną
górną
górną
krawędź
górną
górną
górną krawędź
krawędź
krawędź
krawędź
krawędź
krawędź
ściany
ściany działa
ściany
ściany
ściany
ściany
ściany działa
działa
działa działa
działa
działa pocho-ścianę
pocho-na
pocho-
pocho-
na
pocho-
pocho-
ścianę jących na ścianęścinanąścinaną
ścinaną
ścinaną uzyskany
ścinaną
ścinaną uzyskany
uzyskany
uzyskany
uzyskany
uzyskany
dzący
dzący od odpoziomego
poziomego obciążania
obciążania wiatrem
wiatrem V ścinaną
ścinaną
moment
moment uzyskany
uzyskanyzz ścinaną uzyskany obliczeń
obliczeń
z obliczeń
obliczeń
obliczeń statyczno-
statyczno-
statyczno-
statyczno-
statyczno-
any
ciany działa
Ponadtodziała pocho-
na pocho-
górną dzący
dzący
dzący od
krawędź
dzący od od
odod poziomego
poziomego
poziomego
poziomego
ściany
poziomego obciążania
obciążania
obciążania
obciążania
działa pocho-
obciążania wiatrem
wiatrem
wiatrem
wiatrem
wiatrem VVVVV
Ek
moment
Ek moment
Vmoment
moment obliczeń
obliczeń
obliczeństatyczno-
statyczno-
statyczno-
zginający
zginający
zginający MM M wyznaczony
wyznaczony
wyznaczony z zobliczeń
obliczeń
z obliczeń
EkEkEk
statycznych
statycznych
obliczeń
obliczeństatyczno-
Ek
Ek
statycznych statyczno- obliczeń statyczno--wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
wiatrem
atrem V moment
zący odVpoziomego moment zginający
zginający
zginający
obciążania
zginający
oraz
oraz momenty
momenty
MMM wiatrem
M
Ek,1,V
Ek,1,V
Ek,1,V wyznaczony
wyznaczony
wyznaczony
VEk moment
wyznaczony
zginające
zginające
obliczeństatycznych
zzzobliczeń
obliczeń
obliczeń
wynikające
wynikające
statycznych
statycznych
statycznych
z zmimośrodo-
mimośrodo-
-wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
wych
Ek Ek Ek,1,V
Ek,1,V
Ek,1,V
oraz momenty zginające wynikające zmimośrodo-
mimośrodo-
Ek,1,V
bliczeń
iczeń statycznych
ginający statycznych oraz
oraz
MEk,1,V wyznaczony
oraz
wego
wego
momenty
momenty
momenty
momentyz obliczeń
przyłożenia
przyłożenia
zginające
zginające
zginające wynikające
wynikające
wynikające
statycznych
zginające
obciążeń
obciążeń
wynikające
stałych
stałych MM -wytrzymałościo-
-wytrzymałościo-
zzzzmimośrodo-
mimośrodo-
mimośrodo-
i izmien-
zmien-
-wytrzymałościo-wych wych
wych
wychwych
wych
wych
ące
ające
raz zmomenty
zmimośrodo-
mimośrodo- wego
wegowego
wego
wego
zginające przyłożenia
przyłożenia
przyłożenia
przyłożenia
przyłożenia
wynikające obciążeń
obciążeń
obciążeń
zobciążeń
obciążeń
mimośrodo- stałych
stałych
stałych
stałych
stałych MM
MM MGk,Edf
Gk,Edf izmien-
zmien-
ii zmien-
izmien-
ych
h MM i i
zmien-
nych
zmien-nych M
nych
nych
nych M M na
nana
na
stropach
na
na stropach
stropach
stropach
stropach
stropach
wyższych
wyższych
wyższych
wyższych
wyższych
wyższych
kondygnacji.wych
Gk,Edf

kondygnacji.
kondygnacji.
kondygnacji.
wych
kondygnacji.
Gk,Edf
Gk,Edf
Gk,Edf
Gk,Edf
kondygnacji.
kondygnacji.
Su-
Su-
Su-
Su- Su-
Su-
wych
ego przyłożenia obciążeń
nych MM M Mstałych
Qk,Edf,i
Qk,Edf,i na stropach
M i zmien-
wyższych
maryczny charakterystyczny
Qk,Edf,i
Gk,Edf
Gk,Edf
maryczny Qk,Edf,i
maryczny
Qk,Edf,i
Qk,Edf,i
charakterystyczny
Qk,Edf,i
Qk,Edf,i
charakterystyczny
Gk,Edf moment
moment
moment zginający
zginający
zginający nanana
hych
chkondygnacji.
kondygnacji. Su-
Su-
MQk,Edf,i na stropach maryczny
maryczny
maryczny
marycznywyższych charakterystyczny
charakterystyczny
charakterystyczny
kondygnacji. Su-
charakterystyczny momentzginający
moment
moment
moment zginający
zginający
zginającyna nana
górnej
górnej
górnejkrawędzi
krawędzi
krawędzi ściany
ściany
ścianywynosi
wynosi
wynosi
ment
omentzginający
maryczny zginający na
na górnej
górnej
górnej
charakterystyczny
górnej krawędzi
krawędzi
krawędzi
moment
krawędzi ściany
ściany
ściany wynosi
wynosi
wynosi
zginający
ściany wynosi na
órnej krawędzi ściany wynosi

(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6)
(5.2.6) (5.2.6)

a odpowiadający mimośród całkowitego obciążania Układ

Układ
Układ obciążeń
obciążeń
obciążeń pokazany
pokazany
pokazany nanarys. na rys. rys.5.2.8
5.2.8
5.2.8uzyskuje
uzyskuje
uzyskuje
Układ
UkładUkład
Układ obciążeń
obciążeń
obciążeń
obciążeń
obciążeń pokazany
pokazany
pokazany
pokazany
pokazany na nana rys.
rys.
rys.
na
na 5.2.8
5.2.8
rys.
5.2.8
rys. uzyskuje
uzyskuje
5.2.8
uzyskuje
5.2.8 uzyskuje
uzyskuje
a aaodpowiadający
odpowiadający
aa odpowiadający
odpowiadający
odpowiadający
odpowiadający mimośród
mimośród
mimośród
mimośród
mimośród
mimośród całkowitego
całkowitego
całkowitego
całkowitego
całkowitego
całkowitego obciążania
obciążania
obciążania
obciążania
obciążania
obciążania sięsię najczęściej
się najczęściej
najczęściej w w wyniku
wwyniku
wyniku obliczeń
obliczeń
obliczeń konstrukcji
konstrukcji
konstrukcji linio-
linio-
linio-
oblicza
oblicza się
oblicza się z
sięzleżności
Układ
Układ
z zleżności
z obciążeń
obciążeń
zleżności pokazany
pokazany na
na rys.
rys.
Układ 5.2.8
5.2.8 uzyskuje
uzyskuje
obciążeń się
się najczęściej
sięnajczęściej
najczęściej
pokazany
się najczęściej
na
najczęściej ww
w
rys. wyniku
wyniku
wyniku
w
5.2.8
w wyniku
wynikuobliczeń
obliczeń
obliczeń
uzyskuje obliczeń
obliczeńkonstrukcji
konstrukcji
konstrukcji
konstrukcji
konstrukcji linio-
linio-
linio- linio-
linio-
kowitego
witego obciążania
obciążania
odpowiadający oblicza
mimośród
obliczaoblicza
oblicza się
się się
się zzleżności
całkowitegozleżności
zzzzleżności
zleżności obciążania wo-sprężystej
wo-sprężystej
wo-sprężystej uwzględniającej
uwzględniającej
uwzględniającej także
także także możliwość
możliwość
możliwość wy-wy- wy-
blicza się z zleżności się
się najczęściej
najczęściej w
w wyniku obliczeń
obliczeń się konstrukcji
konstrukcji
najczęściej w wo-sprężystej
linio-
linio-
wo-sprężystej
wyniku wo-sprężystej
obliczeń
wo-sprężystej uwzględniającej
uwzględniającej
uwzględniającej
uwzględniającej
konstrukcji
uwzględniającej także
linio- także
także możliwość
możliwość
także
takżemożliwość możliwość
możliwość wy- wy-wy- wy-
wy-
stępowania
stępowania
stępowania naprężeń
naprężeń
naprężeń rozciągających
rozciągających
rozciągających wwstyku styku
w styku ściany
ściany
ściany
wo-sprężystej
wo-sprężystej uwzględniającejuwzględniającej wo-sprężystej także
takżemożliwośćmożliwość stępowania
wy-stępowania
wy- stępowania
uwzględniającejstępowania naprężeń
naprężeń
naprężeń
także naprężeń rozciągających
rozciągających
możliwość
naprężeń rozciągających
rozciągających
wy-
rozciągających w w styku
styku
w styku w ściany
w stykuściany
ściany
styku ściany
ściany
z wieńcami, która według zapisów EC-6 (bez sto-
stępowania
stępowania naprężeń naprężeń rozciągających
rozciągających stępowania ww(5.2.7)
styku
styku ściany
naprężeń
(5.2.7)
(5.2.7) zz zwieńcami,
ściany zwieńcami,
wieńcami,
wieńcami,
zrozciągających
wieńcami,
wieńcami, która która
która
która która
według
która
w
która według
według
według
styku według
według zapisów
według zapisów
zapisów
zapisów
ściany zapisów
zapisów
zapisówEC-6
EC-6
EC-6EC-6EC-6
(bez
(bez
EC-6(bez
EC-6 (bez (bez
sto-sto-
(bez sto-
sto-
(bez sto-
sto-
sto-
(5.2.7)
(5.2.7)
(5.2.7) sowania
sowania
sowania nieliniowych
nieliniowych
nieliniowych modeli
modeli
modeli MES)
MES) MES) nienie może
nie może może wystąpić.
wystąpić.
wystąpić.
zz wieńcami,
wieńcami, która która według zapisów zapisów
z wieńcami, EC-6
EC-6 (bez (bez
która sowania
sto-
sto-
sowania
sowania
wedługsowania nieliniowych
nieliniowych
nieliniowych
zapisównieliniowych
nieliniowych EC-6 modeli
modeli
modeli MES)
modeli
(bez
modeli sto-nie
MES)
MES) nie
MES)
MES) niemożemoże niewystąpić.
może
nie wystąpić.
może
możewystąpić. wystąpić.
wystąpić.
(5.2.7)
(5.2.7) (5.2.7) Wówczas
Wówczas
Wówczas mimośrodowe
mimośrodowe
mimośrodowe obciążanie
obciążanie
obciążanie przekazywane
przekazywane
przekazywane
sowania
sowanianieliniowych
nieliniowych modeli MES) MES) sowanianie
niemoże może wystąpić.
wystąpić.
nieliniowych Wówczas
Wówczas
Wówczas
modeli
Wówczas mimośrodowe
mimośrodowe
mimośrodowe
MES) mimośrodowe
nie może wystąpić.
mimośrodowe obciążanie
obciążanie
obciążanie
obciążanie
obciążanie przekazywane
przekazywane
przekazywane
przekazywane
przekazywane
Pionowe obciążanie dolnej krawędzi ściany jest jest
jest tylko
jest tylko
tylkoprzez
przezprzez ściskane
ściskane
ściskane obszary
obszary
obszary ściany.
ściany.
ściany. MożeMoże Może się,
się,się,
Pionowe
Pionowe
Pionowe Pionowe
Pionowe
Pionowe Wówczasobciążanie
Wówczas obciążanie
obciążaniedolnej
obciążanie
obciążanie
obciążanie dolnej
mimośrodowe
mimośrodowedolnej krawędzi
dolnejkrawędzi
dolnej
dolnej krawędzi
obciążanie
obciążanie
krawędzi ściany
krawędzi
krawędzi ściany
Wówczas ściany
ściany
ściany
ścianyjest jest jest
przekazywane
przekazywane
mimośrodowe
jestjest jest
jest jesttylko
jesttylkotylkoprzez
przez
przez
obciążanie
tylko przezściskane
przez ściskane
ściskane
ściskane
przekazywane
ściskane obszary
obszary
obszary obszary
obszaryściany.
ściany.
ściany. MożeMoże
ściany.
ściany.Może się, się,
Może
Możesię, się,
się,
większe od obciążania górnej krawędzi tylko o ciężar więc
więc więc zdarzyć,
zdarzyć,
zdarzyć, żeże określone
że określone
określone wartości
wartości
wartości momentów
momentów
momentów
awędzi
wędzi
ionoweścianyściany
obciążanie jest
jest większe
większe
większe większe
większe
większe
dolnej jest
od
odod
jest
od od
od obciążania
obciążania
tylko
tylko
obciążania
obciążania
obciążania
obciążania
krawędzi przez
przez górnej
górnej
ściskane
ściskane
górnej
górnej
górnej
górnej
ściany krawędzi
krawędzi
obszary
obszary
krawędzi
krawędzi
krawędzi
krawędzi
jest tylko
jest
tylko
tylko
tylkotylko ooociężar
tylko
ściany.
ściany.
tylko ciężar
ociężar
ociężar ciężar
Może
przez Może więc
się,
się,
więc
ściskane więc
więc zdarzyć,
zdarzyć,
zdarzyć,
obszary
zdarzyć, żeże określone
że
ściany.określone
żeokreślone
że Może wartości
określone
określone wartości
się,wartości wartości
wartości momentów
momentów
momentów momentów
momentów
własny przyłożony wwśrodku ciężkości ściany i zdarzyć,
wyno- zginających
zginających
zginających działające
działające
działające nanana ścianę
ścianę
ścianę będą
będą będą musiały
musiały
musiały zo-zo- zo-
awędzi
iększe tylko
ędzi tylko o ociężar
ciężar
od obciążania własny
własny
własny własny
własny
własny
górnej przyłożony
więc
więcprzyłożony
zdarzyć,
przyłożony
przyłożony
przyłożony
krawędzi
przyłożony zdarzyć, wwww środku
w środku
że
że
środku
środku
środku
tylko ciężkości
ciężkości
określone
określone
ciężkości
ciężkości
ciężkości
o ciężar
środku ciężkości ściany
więc
ściany
ściany
ściany ściany
wartości
wartości
ściany iwyno-
iwyno-
iiwyno- i wyno-
momentów
momentów
wyno- że zginających
zginających
zginających
określone
zginających działające
działające
działające
wartości działające
działające na naścianę
na
momentów ścianę
ścianę
na
na będą
ścianę
ścianę będą
będą musiały
musiały
będąmusiały
będą zo-
musiały
musiały zo-
zo- zo-
zo-
sisiodpowiednio stać
stać stać skorygowane,
skorygowane,
skorygowane, gdygdy wypadkowa
gdy wypadkowa
wypadkowa działać
działać
działać będzie
będzie
będzie
kości
ości
łasny ściany
ściany i wyno-
i wyno-
przyłożony w odpowiednio
si odpowiednio
zginających
zginających
siodpowiednio
siśrodku odpowiednio
siodpowiednio
odpowiednio ciężkości ściany i wyno- działające
działające na ścianę
ścianę będą
będą musiały
musiały
zginających działającestać stać
zo-
zo-
stać stać skorygowane,
skorygowane,
skorygowane,
skorygowane,
na ścianę
skorygowane, gdy
gdy
gdy
będą musiały wypadkowa
wypadkowa
gdy
wypadkowa
wypadkowa
gdy wypadkowazo- działać
działać
działać będzie
działać będzie
będzie
działać będzie będzie
poza
poza poza rdzeniem
rdzeniem
rdzeniem przekroju
przekroju
przekroju ściany
ściany
ściany i generować
i generować
iiigenerować będzie
będzie
będzie
odpowiednio stać
stać skorygowane,
skorygowane, gdy wypadkowa wypadkowa działać
działać będzie
stać skorygowane, będziepoza
poza
gdypoza
poza rdzeniem
rdzeniem
rdzeniem
rdzeniem
wypadkowa
rdzeniem przekroju
przekroju
przekroju
przekroju
działać
przekroju ściany
ściany
ściany
będzie i generować
ściany
ścianyi igenerować
generować generować
generować będzie
będzie
będzie będzie
będzie
wwstyku wstyku
stykuz zwieńcem
wieńcem
z wieńcem rozciągające
rozciągające
rozciągające naprężenia
naprężenia
naprężenia normalne.
normalne.
normalne.
poza
pozardzeniem
rdzeniem przekroju przekroju ściany ściany poza ii generować
generować (5.2.8)
rdzeniem (5.2.8) będzie
(5.2.8) będzieww
przekroju styku
styku
w stykuzz wieńcem
wieńcem
ściany
styku wieńcem
zz wieńcem
i rozciągające
rozciągające
rozciągające
generować
wieńcem rozciągające
będzie
rozciągające naprężenia
naprężenia
naprężenianaprężenia
naprężenia normalne.
normalne.
normalne. normalne.
normalne.
(5.2.8)
(5.2.8)
(5.2.8) Obliczeniowe
Obliczeniowe
Obliczeniowe wartości
wartości
wartości siłsiłpionowych
sił pionowych
pionowych i imomen-
momen-
i iimomen-
wwstyku
stykuzzwieńcem wieńcem rozciągające
rozciągające w naprężenia
naprężenia
styku z wieńcem normalne.
normalne. Obliczeniowe
Obliczeniowe
Obliczeniowe
rozciągające Obliczeniowenaprężenia
Obliczeniowe wartości
wartości
wartości
wartości sił
normalne.
wartości siłpionowych
sił pionowych
sił
pionowych
sił pionowych
pionowych i momen-
i imomen-
momen- momen-
momen-
(5.2.8)
(5.2.8) (5.2.8) tówtów tówzginających
zginających
zginających N N N, N
, ,
N N, ,M M , M , M
, M , M , działających
, działających
, działających
Obliczeniowe
Obliczeniowe wartości sił sił pionowych
pionowych
Obliczeniowe i i momen-
momen- tów
tówtów
wartości tówzginających
zginających
zginających
zginających
sił pionowych
zginających NNN ,
Ed,1
N,
N,
N
Ed,1NNi , ,,
momen-
,
Ed,2
NM
N
Ed,2M M ,,
Ed,1,
MM
M,
Ed,1M M , ,
Ed,2działających
,M ,
M
Ed,2 działających
działających
,, działających
działających
nanaścianę murową nana
Ed,1
górnej
Ed,2
iEd,1
dolnej
Ed,1
Ed,2krawędzi
Ed,2
na ścianę
ścianę murową
murową
Ed,1
Ed,1
Ed,1 Ed,1
na
Ed,1
górnej
Ed,2
Ed,2
Ed,2 Ed,2Ed,1
górnej
Ed,2Ed,1
i dolnej
Ed,2
Ed,1Ed,2
iiidolnej
Ed,1
krawędzi
Ed,2
krawędzi
Ed,2 (rys.
(rys.
(rys.
Natomiast tów
tów zginających
zginających N
charakterystyczny NEd,1 , NEd,2
Ed,1 moment
,M MEd,1tów ,, M ,, działających
Mzginających
działający działających
w na
na, na
NEd,1 ścianę
ścianę
na
N , Mmurową
ścianę
ścianę murową
murową M na
,murową
murową ,na
na górnej
górnej
górnej
na
działających
na i idolnej
górnej
górnej idolnej
dolnej krawędzi
krawędzi
dolnej
dolnej krawędzi krawędzi(rys.
krawędzi (rys.
(rys. (rys.
(rys.
Natomiast
Natomiast
Natomiast charakterystyczny
charakterystyczny
charakterystyczny moment
moment
Ed,2
moment
Ed,1
działający
działający
Ed,2
Ed,2
działający w w 5.2.8)
5.2.8)
5.2.8)oblicza
Ed,2
obliczaEd,1 się Ed,2
oblicza się w w
się zależności
zależności
w zależności od od przyjętej
odprzyjętej
przyjętej normowej
normowej
normowej
Natomiast
Natomiast
Natomiast nana charakterystyczny
charakterystyczny
charakterystyczny
ścianę
ścianę murową
murową na moment
moment
moment
górnej
górnej ii działający
działający
działający
dolnej
nadolnejścianę w
krawędziw
krawędzi
murowąw 5.2.8)
(rys.
(rys.
5.2.8)
na 5.2.8) oblicza
górnej
5.2.8) oblicza
oblicza
i
oblicza się
się
się
dolnej ww
się
w zależności
sięzależności
zależności
w
krawędzi
w zależności
zależności od odod
(rys. przyjętej
przyjętej
przyjętej
od
od normowej
przyjętej
przyjętejnormowej
normowej normowej
normowej
przekroju dolnym ściany zwiększa się lub zmniej- kombinacji oddziaływań. WWprzypadku trwałych lub
ment
oment
atomiastdziałający
działający wprzekroju
przekroju
przekroju
przekroju
wprzekroju
przekroju
charakterystyczny dolnym
dolnym
5.2.8)moment
dolnym
5.2.8) dolnym
dolnym
dolnym
oblicza
oblicza ściany
ścianyściany
ściany
ściany
działający
ściany
się
się ww zwiększa
zwiększa
zwiększa
zwiększa
zwiększaw
zwiększa
zależności
zależności sięsię
się
się
się
od
odsię
lublub
lub
lublublub zmniej-
zmniej-
zmniej- zmniej-
zmniej-
przyjętej
przyjętej normowej kombinacji
kombinacji
kombinacji oddziaływań.
oddziaływań.
oddziaływań.
oddziaływań. WW Wprzypadku
Wprzypadku
przypadku przypadku trwałych trwałych
trwałych trwałych lub lub lublub
szasza o omoment
sza moment
o moment wywołany
wywołany
wywołany oddziaływaniem
oddziaływaniem
oddziaływaniem
5.2.8) oblicza
wiatru
wiatru
wiatru inormowej
i i
kombinacji
się w zależnościkombinacji
kombinacji
przejściowych
przejściowych
przejściowych
od oddziaływań.
oddziaływań.
przyjętej
oddziaływań.
sytuacji
sytuacji
sytuacji
normowej przypadku
W
obliczeniowych
W
obliczeniowych
obliczeniowych
przypadku
przypadku trwałych
eurokod
eurokod
trwałych
trwałych
eurokod
lub
pod-
pod- pod-
lub
lub
sza
a się sięlub
rzekroju lub zmniej-
zmniej-
dolnym sza
ściany
sza sza okombinacji
ooomomentmoment
moment
zwiększa
moment
kombinacji wywołany
wywołany
wywołany
się
wywołanyoddziaływań.
oddziaływań. oddziaływaniem
oddziaływaniem
oddziaływaniem
lub zmniej- oddziaływaniem
W przypadku
przypadku
kombinacji wiatru
wiatru
wiatru ii i
trwałych
trwałych
oddziaływań. przejściowych
lub
lub
przejściowych
przejściowych
W
przejściowychprzypadku sytuacji
sytuacji
sytuacji
sytuacjiobliczeniowych
obliczeniowych
obliczeniowych
trwałych
sytuacji obliczeniowych
lub
obliczeniowych eurokod
eurokod
eurokod pod-
eurokod
eurokod pod-
pod- pod-
pod-
obliczany jest na podstawie warunków równowagi stawowy [N6] wwtablicy A1.2(B) przy kombinacji STR/
ywaniem
aływaniem
za o moment wiatru
wiatru i obliczany
obliczany
obliczany
iobliczany
obliczany
wywołany
obliczany jestjest
jest jest
jest
jest
oddziaływaniem
przejściowych na
przejściowych na
na
na na napodstawie
podstawie
podstawie
podstawie
podstawie
podstawiewiatru
sytuacji
sytuacji warunków
i warunków
warunków
warunków
warunków
warunków
obliczeniowych
obliczeniowych równowagi
równowagi
równowagi
równowagi
równowagi
równowagi
przejściowych eurokod
eurokod pod- stawowy
stawowy
pod-
sytuacjistawowy stawowy
stawowy [N6]
[N6]
obliczeniowych
stawowy [N6] [N6]
ww
[N6]
[N6] tablicy
w
wtablicy
tablicy
tablicy
ww tablicy A1.2(B)
A1.2(B)
tablicy
eurokod
tablicyA1.2(B) A1.2(B)
A1.2(B) przy
A1.2(B)
pod-
A1.2(B) przy przy
przy przy
kombinacjikombinacji
kombinacji
przy kombinacji
kombinacji
przy kombinacji
kombinacji STR/STR/ STR/
STR/ STR/
STR/
STR/
momentów
momentów
momentów zginających
zginających
zginających względem
względem
względem połowy
połowy
połowy długości
długości
długości GEOGEO GEO pozwala
pozwala
pozwala na na przyjęcie
na przyjęcie
przyjęcie kombinacji
kombinacji
kombinacji zaza pomocą
za pomocą
pomocą
unków
runkówrównowagi
bliczany równowagi
jest na podstawie momentów
momentów
momentów
momentów warunków
stawowy
stawowy zginających
zginających
zginających
zginających[N6]
[N6] w
w względem
względem
względem
równowagi
względem
tablicy
tablicy A1.2(B)
A1.2(B) połowy
połowy
połowy
połowyprzy
przy
stawowy długości
długości
długości
kombinacji
kombinacji
[N6] w STR/GEO
STR/
GEO
tablicy GEO pozwala
pozwala
A1.2(B)
GEO pozwala
pozwala przy nana
na przyjęcie
przyjęcie
na
przyjęcie
kombinacji
na przyjęcie
przyjęcie kombinacji
kombinacji
kombinacji
STR/ kombinacji
kombinacji za za pomocą
za pomocą
pomocą
zaza pomocą
pomocą
dolnej
dolnej krawędzi
dolnej krawędzi
krawędzi ściany
ściany
ściany wzoru
wzoruwzoru (6.10)
(6.10)
(6.10) ewentualnie,
ewentualnie,
ewentualnie, jakojakojako mniej
mniej mniej korzystną
korzystną
korzystną war-
war- war-
m
empołowy
połowydługości
momentów długości
zginającychdolnej
dolnej dolnej
dolnej GEOkrawędzi
krawędzi
krawędzi
względem
krawędzi
GEO ściany
połowy
pozwala
pozwala ściany
ściany
ściany długości
na
na przyjęcie kombinacji
kombinacji
GEO pozwala za
za pomocąpomocą wzoru
wzoru
na przyjęcie wzoru
wzoru (6.10)
(6.10)(6.10)ewentualnie,
ewentualnie,
ewentualnie,
kombinacji
(6.10) ewentualnie,
ewentualnie,za jako jako
jako
pomocą mniej
mniej
jakomniej
jako korzystną
korzystną
mniej
mniejkorzystną korzystnąwar-
korzystną war-
war- war-
war-
tość
tość tośćz dwóch
z dwóch
z dwóch określonych
określonych
określonych wzorami
wzorami
wzorami (6.10a)
(6.10a)
(6.10a) i (6.10b).
i (6.10b).
i (6.10b).
olnej krawędzi ściany wzoru
wzoru(6.10) (6.10) ewentualnie,
ewentualnie, jako jako wzorumniej
mniejkorzystną
korzystną
(6.10) war-
ewentualnie,tość
war-
tość tość
tośćzz dwóch
dwóch
zz dwóch
jako określonych
mniej
dwóch określonych
określonych
określonych
korzystną
określonych wzorami
wzorami
wzorami
war- wzorami
wzorami (6.10a)
(6.10a)
(6.10a) i (6.10b).
i i(6.10b).
(6.10a)
(6.10a) (6.10b).ii (6.10b).
(6.10b).
(5.2.9) WWnormieW normie
normie podano,
podano,
podano, żeżewybór
że wybór
wybór między
między
między wzorami
wzorami
wzorami (6.10)
(6.10)
(6.10)
tość
tośćzzdwóch dwóch określonych
określonych wzorami wzorami tość z(6.10a)(6.10a)
dwóch (5.2.9)
(5.2.9)
(5.2.9) (5.2.9)
(5.2.9) W
W normie
i iokreślonych
(6.10b).
(6.10b). Wnormienormie podano,
wzorami
normie podano,
podano,podano, że żewybór
że
(6.10a)
podano, wybór
wybór
że
że między
wybór
i (6.10b).
wybór między
między wzorami
między
między wzorami
wzorami wzorami(6.10)
wzorami (6.10)
(6.10) (6.10)
(6.10)
i i(6.10a)
(6.10a)
i (6.10a)
(6.10a) lublub (6.10b)
lub (6.10b)
(6.10b) powinien
powinien
powinien byćbyć określony
być określony
określony w w Za-
wZa-
(5.2.9)
(5.2.9) W W normie
normie podano,
podano, że wybór
(5.2.9) między
między
W normie wzorami
wzorami podano, i
(6.10)i
(6.10)
że(6.10a)
(6.10a)
i wybór
(6.10a) lub
lub
między (6.10b)
(6.10b)
lub
lub(6.10b)
(6.10b)powinien
powinien
wzorami
(6.10b) powinien
powinien być
(6.10)
powinien być
być określony
określony
określony
być
być określonyw
określony w Za-
w Za-
Za- wwZa-Za-
Za-
łączniku
łączniku
łączniku krajowym,
krajowym,
krajowym, wwktórymktórym
w którym jednak
jednak
jednak kwestię
kwestię
kwestię wybo-
wybo-wybo-
i i(6.10a)
(6.10a) lub lub (6.10b)
(6.10b) powinien
powinien ibyć być określony
(6.10a)określony lub (6.10b) wwZa- łączniku
Za-
łączniku
łączniku
powinien
łączniku krajowym,
krajowym,
krajowym,
krajowym,
być ww
określony
krajowym, wktórym
którym
którym
w
w wjednak
którym
którym jednak
Za-jednak kwestię
jednak
jednak kwestię
kwestię wybo-
kwestię
kwestię wybo-
wybo- wybo-
wybo-
Po obliczeniu siłsiłisił
momentów rurupozostawiono
rupozostawiono
pozostawiono projektantowi.
projektantowi.
projektantowi.
Po Po Po
Po obliczeniu
łączniku
łączniku
obliczeniu
obliczeniu
Poobliczeniu
obliczeniu
obliczeniu sił
sił
sił
sił imomentów
momentów
ikrajowym,
i ikrajowym,
i momentów
imomentów
momentów
momentów wzginających
zginających
którym
którym
zginających
zginających
zginających
zginających
zginających jednak
jednakmimośród
łącznikumimośród
kwestię
kwestię
mimośród
mimośród
mimośród
mimośród
mimośród krajowym, wybo-
wybo-ru
ru wrupozostawiono
pozostawiono
pozostawiono
pozostawiono
którym
ru pozostawionojednak projektantowi.
projektantowi.
projektantowi.
projektantowi.
kwestię
projektantowi.wybo-
całkowitego
całkowitego ruru
całkowitego obciążania
obciążania
pozostawiono
pozostawiono
obciążania pionowego
pionowego
projektantowi.
projektantowi.
pionowego jest
jest równy
ru
jest równy
pozostawiono
równy projektantowi.
ających
onających mimośród
obliczeniu mimośród
sił i momentów całkowitego
całkowitego
całkowitego
całkowitego obciążania
obciążania
obciążania
zginających
obciążania pionowegojest
pionowego
pionowego
mimośród
pionowego jest
jest
jest równy
równy
równyrówny • •Warunki stanu granicznego nośności na ścinanie
gojest
jestrówny
ałkowitegorównyobciążania pionowego jest równy •Warunki
•Warunki
•• Warunki
Warunki Warunki
Warunki stanustanu
stanu
stanu stanu
stanu
stanu granicznego
granicznego
granicznego
granicznego
granicznego
granicznego
granicznego nośnościnośności
nośności
nośności nośności
nośności
nośnościnana na na na
ścinanie ścinanie
naścinanie
ścinanie
ścinanie
na ścinanie
ścinanie
i zginanie
i zginanie
i zginanie
••Warunki
Warunkistanu stanu granicznego
granicznego nośności •nośności
Warunki na
na
(5.2.10)stanuścinanie
ścinanie ii zginanie
zginanie
i zginanie
granicznego zginanie nośności na ścinanie
(5.2.10)
(5.2.10)
(5.2.10)
(5.2.10)
(5.2.10)
i izginanie
zginanie i zginanie
Zależności
Zależności
Zależności (4.7)-(4.11)
(4.7)-(4.11)
(4.7)-(4.11) wrazwraz wraz z zograniczeniami
zzograniczeniami
(5.2.10)
(5.2.10) (5.2.10) Zależności
Zależności
Zależności
Zależności (4.7)-(4.11)
(4.7)-(4.11)
(4.7)-(4.11)
(4.7)-(4.11)
(4.7)-(4.11) wraz
wraz
wraz wraz
wraz z ograniczeniami
z zzograniczeniami
ograniczeniami
ograniczeniami
ograniczeniami
ograniczeniami
opisują
opisują
opisują wytrzymałość
wytrzymałość
wytrzymałość muru
muru muru nanana ścinanie
ścinanie
ścinanie poziome,
poziome,
poziome,
Zależności (4.7)-(4.11)
Zależności (4.7)-(4.11) wraz wraz zZależności
z ograniczeniami
ograniczeniami opisują
opisują
(4.7)-(4.11)opisują
opisują wytrzymałość
wytrzymałość
wytrzymałość
wraz wytrzymałość muru
z ograniczeniami
wytrzymałość muru
muru na
muru
muru nanaścinanie
ścinanie
ścinanie
na
na ścinanie poziome,
ścinanie poziome,
poziome, poziome,
poziome,
Układ
UkładUkład charakterystycznych
charakterystycznych
charakterystycznych obciążeń
obciążeń
obciążeń oddziaływu-
oddziaływu-
oddziaływu- które
którektóre popopewnym
po pewnym
pewnym uogólnieniu
uogólnieniu
uogólnieniu i po
i po
i podstawieniu
po podstawieniu
podstawieniu dododo
Układ Układ
Układ charakterystycznych
charakterystycznych
opisują
opisują
charakterystycznych
charakterystycznych wytrzymałość
wytrzymałość obciążeń
obciążeń
muru na
obciążeń
obciążeń na oddziaływu-
oddziaływu-
ścinanie
ścinanie
oddziaływu-
oddziaływu-
opisują poziome,
poziome,
wytrzymałość które
które które
muru
które po
po pewnym
pewnym
popewnym
po napewnym uogólnieniu
uogólnieniu
ścinanie
pewnym uogólnieniu
uogólnieniu
poziome,
uogólnieniu i ipo ipopo podstawieniu
ipodstawieniu
ipodstawieniu
po
po podstawieniu
podstawieniu dodo do do do
jących
jących na
jących na pojedynczą
na pojedynczą
pojedynczą ścianę
ścianę
ścianęprzedstawiono
przedstawiono
przedstawiono na na rys.
narys. (5.2.1)
rys. uogólnieniu (5.2.1)
(5.2.1) umożliwiają
umożliwiają
umożliwiają obliczenia
obliczenia
obliczenia nośność
nośność
nośność ściany
ściany
ściany z wa-
zwa-wa-
zzzwa-
ążeń
ciążeń oddziaływu-
oddziaływu-
kład charakterystycznych jących
jących jących
jących na
nana na
które
które pojedynczą
pojedynczą
pojedynczą
obciążeń po pewnym
po
pojedynczą pewnym ścianę
ścianę
ścianę
oddziaływu-
ścianę przedstawiono
przedstawiono
uogólnieniu
uogólnieniu
przedstawiono
przedstawiono ii po
które na
po podstawieniu
na
po na rys.
podstawieniu
rys.rys.
pewnym (5.2.1)
dodo
(5.2.1)
(5.2.1)
(5.2.1) umożliwiają
umożliwiają
umożliwiają
umożliwiają obliczenia
obliczenia
i po podstawieniu
umożliwiają obliczenia
obliczenia
obliczenia nośność
nośność
nośność
do nośnośćściany
nośność ściany
ściany zściany
ścianywa-
zzwa- wa-
wa-
5.2.8.
5.2.8.
5.2.8.(5.2.1) runku
runkurunku nośność ściany z wa-
zedstawiono
dstawiono nanarys.
cych na pojedynczą rys.
5.2.8. 5.2.8.
5.2.8.
ścianę (5.2.1) umożliwiają
umożliwiają
przedstawiono obliczenia
naobliczenia
rys. nośność
nośność
(5.2.1) umożliwiająściany
ścianyzzwa- runku
wa-
runku runku
obliczenia
runku
2.8. runku
runku runku
(5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11) (5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11)
(5.2.11)
wwktórymktórym
w którym
ww którym
którym
ww którym
którym
k – –współczynnik uwzględniający wpływ wypeł-
wwktórym
którym w którym kk –k–kk–k––współczynnik
współczynnik
współczynnik
współczynnik
współczynnik
współczynnik
współczynnik uwzględniający
uwzględniający
uwzględniający
uwzględniający
uwzględniający
uwzględniającywpływ
uwzględniający wpływ
wpływ wpływ
wpływ wypeł-
wypeł-wypeł-
wypeł-
wypeł-
wpływ
wpływ wypeł-
wypeł-
nienia
nienia
nienia zaprawą
zaprawą spoin
zaprawąspoin pionowych
spoin pionowych
pionowych i iobecności
obecności
i spoin
obecnościspoin
spoin
kk–– współczynnik
współczynnik uwzględniający
uwzględniający
k – wpływ nienia
wpływwypeł-
wypeł-
nienia
współczynniknienia zaprawą
zaprawą
zaprawą spoin
zaprawą
uwzględniający
nienia zaprawąspoin
spoin pionowych
pionowych
pionowych
spoin
wpływ
spoin i iobecności
pionowych
wypeł-
pionowychi obecności
obecności spoin
spoin
spoin
ii obecności
obecności spoin
spoin
nienia
nienia zaprawą
zaprawą spoin
spoin pionowych
pionowych ii obecności
nienia obecności
zaprawą spoin
spoinpionowych i obecności spoin

12
12
1212
12
12
12
12
pasmowych wynoszący k = 1,0 w przypadku spoin
czołowych wypełnionych zaprawą i k = 0,5 w przy-
padku spoin czołowych bez wypełniania oraz k = g/t
przy stosowaniu spoin pasmowych i spoin czołowych
wypełnionych zaprawą, k = 0,5g/t przy stosowaniu
spoin pasmowych i spoin czołowych bez wypełnienia
zaprawą,
fvk – graniczna wytrzymałość muru na ścinanie
określana w zależności od wypełnienia spoin czoło-
wych muru.
Z założeń dotyczących ścinania zawartych w eu-
rokodzie wynika, że należy rozpatrywać oddzielnie
przypadek przekroju zarysowanego gdy lc < l oraz
przekroju niezarysowanego gdy lc = l. Kluczowym
zagadnieniem jest, więc określenie wartości pary sił
zewnętrznych VEd – NEd w rozpatrywanym przekro-
ju, przy których wystąpić mogą zarysowania. Przyj-
mując, że naprężenia przy krawędzi rozciąganej są
równe σEd2,2=0, a przy krawędzi bardziej ściskanej,
σEd2,1 < f d poziomą siłę ścinającą wywołującą zaryso-
wanie dolnego przekroju ściany oblicza się z nastę-
pującej zależności
(5.2.12)
Jeżeli VEd ≤ VEd,cr wzdłuż dolnej krawędzi ściany
wystąpią tylko naprężenia ściskające i nie wystąpi
zarysowanie redukujące długość ściskanej strefy
muru. Natomiast gdy, obliczeniowa siła pozioma
VEd ≤ VEd,cr, wtedy sprawdzenia nośności dokonać
należy przyjmując trójkątny wykres naprężeń ści-
skających w przekroju zarysowanym. Identycznego
sprawdzenia dokonać należy na górnej krawędzi
ściany, wtedy równania (5.2.12) upraszczają się do
sprawdzenia warunków wielkości mimośrodu. Zary-
sowanie przekroju wystąpi jeżli |eEd,1| > l/6, a naprę-
żenia normalne będą miały trójkątny rozkład naprę-
żeń ściskających, w przeciwanym gdy pionowa siła
ściskająca znajdować się będzie w rdzeniu przekroju
cała górna krawędź będzie ściskana a rozkład
naprężeń będzie miał kształt trapezu.
• ścinanie w przekroju niezarysowanym
Przyjmując, że długość strefy ściskanej przekro-
ju wynosi lc = l i rozwijając równanie (5.2.11) uzyskuje
się
(5.2.13)
Nośność ściany na ścinanie VRd1 opisuje liniowa
funkcja zależna o wypadkowej obciążenia pionowego
NEd,2 z ograniczeniem do wartości VRd1,max, która jest
niezależna od wartości zewnętrznego obciążenia
ściskającego.
• ścinanie w przekroju zarysowanym
Po zarysowaniu w przekroju występuje liniowy
rozkład naprężeń ściskających i w równaniu (5.2.1),
oprócz poszukiwanej nośności na ścinanie VRd nie-
wiadomą pozostaje długość strefy ściskanej prze-
kroju lc, którą należy wyznaczyć w pierwszej kolej-
ności. Po uwzględnieniu warunków równowagi sił
i momentów względem połowy długości dolnej kra-
wędzi modelu ściany pokazanego na rys. 5.2.5a, uzy-
skuje się
(5.2.14)
Uwzględniając w równaniu (5.2.1) zależność
(5.2.14) otrzymuje się następującą postać warunków
nośności ściany
(5.2.14)
(5.2.15)
• zginanie ściany w płaszczyźnie
Obliczając wartości naprężeń normalnych w roz-
patrywanym przekroju ściany spełnić należy waru-
nek nieprzekroczenia maksymalnych naprężeń ści-
skających przy krawędzi bardziej ściskanej zarówno
w przekroju niezarysowanym jak i zarysowanym.
13
13
 W przekroju zarysowanym z trójkątnym wykre-
sem naprężeń ściskających spełnić należy, więc wa-
runek

2 N Ed ,2 5.2.16
s Ed 2 ,2 = Ł fd
ć l ± VRd h ± N Ed ,1eEd ,1 ö (5.2.16)
3ç - ÷t
ç2 N Ed ,2 ÷
č ř

2N
Ed ,2(V
,1 )
5.2.165.2.17
s = N Edobliczone
2,1N+ N gd
,2 z 6 Ed ,cr h ± (5.2.16)
N Ed
Ł ,f1deEd
s Ed 2 ,2 s=Eded22,2,1 Jeżeli
= ć l ±Ed V h-± N
zależności
e Ł f dö2
naprężenia
Ł fd 5.2.16
będą
ć l 3większe
±çVRd -tlh ±odRd fd ,uznać
N Ed Ed ,1należy,
1e Ed ,1 ö
Ed ,1tl÷ że przekroczony
t
ç - warunek
3został ç2 stanuN ÷t
granicznego ÷ nośności na zgi-
ç2 č N Ed ,2 Ed ,2 ÷ ř
č
nanie. W przekroju ř
niezarysowanym o trapezowym
przebieguNnaprężeń + N
( 6 (
ściskających
V h ±warunek
N ,1)6
,1eEdmaksy-
5.2.18
,1 ) przy oby-
Ed ,1 gd 5.2.17
N2Ed
smalnych N
,1 +naprężeń VEd+,cr h ±Edpowinien
6spełniony N,crEd ,1eEdEd
N
s Ed=,1 ed+ N
,2 =
gd
s ed 2 ,1 =ed 2 ,1 dwu krawędziach.
6 (
gd
V - ,cr
tlEd h ± N e )
Ed ,1 2Ed ,1 tl 2 być Łf
Ł f d się djak dla
Ł f d 5.2.17
tl - Naprężenia
2 tl wyznacza
tl tl
mimośrodowo ściskanego przekroju prostokątnego,
według poniższych wzorów
2N +N ( Ed ,1 )
,1 = 6(VEd ,cr h ± N Ed-,1fedEd ,1)6
gd 5.2.19
N Ed ,1s+EdN2gd 5.2.18
s edN2 ,Ed
2 =,1 + N gd 6(VEd + ,cr h ± N tl Ed ,1eEd ,1)6 Ł fd 5.2.18
s ed 2 ,2 = tl + 2 tl 2 Ł f d (5.2.17)
tl tl

él ů
VRd = cv ×ę - eEd ,i ús×t ×2f vd
N
2 N × ,N
(
0 +,10+,4Ed
= N 1+ (
EdN,i gd él
) ů )
Ł 3-×ęf - eEd ,i ú×t(5.2.18)
×f vdu 5.2.19
5.2.20
5.2.19
Ed gd
g h
ë2 s Ed 2 ,ű
1=
Ed 2 ,
1
tlM -Af d ë 2
d ű
tl
Jeżeli obliczone z zależności (5.2.17) i (5.2.18) naprę-
M ,i l
eEd ,i = odEd
żenia będą większe f d uznać
ł należy, że przekro-
él ů został warunek
czony N N stanu 6 é l ů
élŁ 3 ×ę -ů eEd ,i ú×nośności
granicznego
Ed ,i 5.2.20
V é=l cv ×ę -ů eEd ,i ú×t ×f vd 0 +N0Ed ,4 ×
,i
Ed ,i t ×f vdu
= cRd
v ×ę - eë2 ,i ú×tna
Ed ×f vd 0 + 0 ,4 ×Nie jest
zginanie.
ű eë 2 ,i ú×t ×fprzeprojek-
3h×Aę - konieczne
gŁMjeszcze Ed ű
vdu
5.2.20
ë2 ű towanie ściany, Aěć ë
g M hmożna 2 sűkorekty
d ö
ďç
ç kf vddokonać
0 + 0,4 ÷
÷tlc
wykresu 5.2.21
VEd Ł Vściskających
naprężeń Rd = min íč w przekroju g ograniczając
h ř na-
M Ed M A
ď ,i ł l=fdf , atlnastępnie ponow-
prężeniaedo M,wartości
Ed iEd=,i ł îl σEd2,2
e = vdu c
nie obliczyć N Ed ,i przy 6 przeciwległej
Nnaprężenia krawędzi
Ed ,i
Ed ,i 6
ściany. Po uwzględnieniu warunków równowagi sił w
ěć
ěnaprężenia N Ed ,1sedEd ,1ö 0 ,4 N Ed ,2
przekroju,ě 0 ,05przy
+s0d,krawędzi mniej ściskanej
VEd Ł V ď=ć
ď çmin
kf
ďçç+
kf vd
0 ,4
± 4 ö
N ÷tl,ch l
÷ +
÷tlc c f tl 5.2.21
5.2.21
są
V Ł V = min ď równeRd ç vdí0č g ÷
Ed
M 2 A ř v vk 0
Ed Rd íVčRd 2ď= ± g Mf hAtlř
ďď
σîď =
(
î 2f Etldć
vdu ç )
vdu 1 c
c,1 + N gd +
− f
h ö
N ÷
çc f tl N ÷
ď Ed ,1 2 č tl v vd 0 d
Ed ,2l ř (5.2.19) 5.2.22
VRd = min ě í N Ed ,1eEd ,1 N0 ,4 Ne Ed ,2
ě N
0 ,5 ± e
ď ď0 ,5 ± Ed ,1 EdN,1 +0 ,5l ± Edc,2 f tl 0 ,4 N + Ed ,1 Ed ,
1
ď
5.2.2.2.
ď ď 2 = ± N Ed ,2l Ed ,2 cv f vk 0NtlvEdvk,20l
ďVRd 2ď=VRd ±ď VRd 2 ,max ć = ±1ć ö
ď ć 1 ç h 1 öh ÷h ö
+ Rys. 5.2.9.
ďMetoda uproszczona
ď ď ç ç + l÷ ÷
ď ď çc f ç č cv f+vdç03tlf Ntl÷ ÷Ed ,2N ř l ÷ 5.2.22 Model obliczeniowy 2 N Ed ,2 ściany ścinanej
VRd ď= miní î č v vd 0tl čN Edvdu ,2l Ed ,2 ř 5.2.22 s Ed 2 ,2 = 5.2
N Edř,1eEd ,1
Ł fd
VRd = min í Obliczeniową
ď nośność N0 ,Ed
tablica 5 muru
±,1eEd ,1 na ścinanie wy-
5.2.2
przyjęty 3
ć
ç lw EC
- 6-3,
± VRd h± N 1Ed– ,1strefa
eEd ,1 ö zarysowana
÷ t
ď ď można także 0 ,5 ±metodą uproszczoną N l ç2 ÷
ďznaczyć wg pkt. N Ed ,2
ď VRd 2 ,max = ± é N Ed ,2l sEd ,2 - s č
ů • Warunki stanu granicznego nośności na ścinanie
ř
s Ed ď4.4.2 V EC6-3
1,1 Rd 2 , max [N8],
= ± pod warunkiem, ć s 1 +
żeh1spełnione
Ed ,1 ö Ed1,2 zo-
(l - b ) tb
ďstaną (lcďnastępujące
- bo) tbo ć ç warunki çë3 +
1,1 h+ ö
1 çę Edformalne: ÷ ll ÷
÷ o ú o
ű i zginanie N Ed ,1 + N gd 6(VEd ,cr h ± N Ed ,1eEd ,1 ) 5
lď•c murďnie jest wykonywany ç č f na
vdu tl
spoiny N ÷ Edpasmowe;
, 2 ř s ed 2 ,1 = - Ł fd
î 3 f tl N l
î• zaprawa może być č vdu Ed ,2 ř tl tl 2
zarówno:
tablica é5.2.2 s Ed 2,1 - s Ed 2 ,2 ů W odróżnieniu od metody ogólnej w metodzie
s Ed 2•,1zaprawą zwykłą
tablica
(lc - bo )tbo cienkich 5.2.2 s
wgępkt. Ed 3.2
2 ,2 EC 6-1;
+ ( l - bo )ú tb
uproszczonej
o podano, że obliczenia prowadzić na-
s Ed1,1lc • zaprawą do é ë spoinsoEdgrubości 1,1 - s Edl 1,2 ů ű leży jak dla przekroju + N gd 6(VEd ,crzhtrójkątnych
N Ed ,1zarysowanego ± N Ed ,1eEd ,1)6
s Ed1,1 ( lc -0,5 bo–) tb 3,0 mm
é
s zgodnie
s
ęs+Ed1Ed z
+
1,1
,1 PN-EN - s Ed1,2
998-2; (l - b
(
)ů
l -
tb
b )
o ú o tb s ed 2 ,2 = + Ł fd
(lclc- bo) tbo o ę Ed1,ë 1
(N1,Ed +zNPN-EN
l o ú o ű wykresem naprężeń ściskających tl w przekroju.
tl 2
2 ,Ed ) 998-2;
lc • zaprawą lekką ë 0 ,5zgodnie l ű Uwzględniając oznaczenia pokazane na rys. 5.2.9a,
• zaprawa spoin spełnia wymagania pkt. 8.1.5 EC 6-1; ů nośność ściany o prostokątnym przekroju poprzecz-
2(N Ed ,1 + N gd )
é s - s
s
s Ed 2 ,1 Ed 2 ,1•(lobliczeniowa é siła VEd s Ł
pionowas2Rd
V + Ed
=,1ścianie
w
2
s Ed
f-vvd ,1
×t 2×spełnia
h2 Ed 2 ,2
(ů - bo )útbo nym sprawdzać należy
l
waru-
5.2.23
)ctb-ěo(bN6o.Ed)10 l (l - bo )útbo ű
tbo ęs Ed 2,2 + ę Ed Ed
,2 2 , s z następującej
= zależności
- fd
(llcc - bo nek ≤ 0,5f lt. ë
( l
a )ëŢ ĺ g G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + ű ) g Q ,1y 0 ,1N Qk ,Edu ,1 +
Ed 2 ,1
tl
lc Jeżeli
d
wzięte jzostaną pod uwagę wcześniejsze
ď (5.2.20)
0 ,5(N1,Edobciążeń )
ł1
ď 0 ,5(dotyczące + N 2 ,Ed ściany,
ustalenia
przyjmowanych
N
ďď+ ĺ g Q1,,iEd (+ N
y 0w,i EC6-3
N2Qk ,Ed
,Edu
) + N Qk ,Edf rys.
przedstawia
model ściany
)
± N5.2.9.
Vk ,Edu ,1 , él ů N él ů
VRd = cv ×ę - eEd ,i ú×t ×f vd 0 + 0 ,4 × Ed ,i Ł 3 ×ę - eEd ,i ú×t ×f vdu 5.
i > 1 V Ł V = f × t × h
N Ed ,1 = min, max í V Ł VEd = fRd ×t ×vvd
( 6Ed .10b ) ŢRd ĺ xg ( h ) 5.2.23
G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + g Q ,1 N Qk ,Edu ,1 +
5.2.23 ë2 ű g M Ah ë2 ű

( ( )
vvd
ď
ě( 6.10ďa ) Ţ )
ě( 6.ď10a ) Ţ ĺ g Gj,łj1 N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + g Q ,1y 0 ,1N Qk ,Edu ,1 +
ĺ g G , jj ł1N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + g Q ,1y 0 ,1N Qk ,Edu ,1 + M l
ď ď +j łĺ g (y N + N ± N ) , eEd ,i = Ed ,i ł
ď
+ ĺ
ď ď
ďďQ+,iĺ
g y (
î g Qi,>iy
N
1
(
Q ,i 0 ,i Qk ,Edu
1 0 ,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 ,
+ N ± N
Qk
)
,Edf
) ,
Vk ,Edu ,
1 N Ed ,i 6

= min,ďďmax i >1
0 ,i Qk ,Edu Qk , Edf Vk ,Edu ,
1
N Ed ,114 ěć s ö
= min, max í i >1 í a( 6.10b ) gŢ ĺ Nxg G , j N Gk (( ( )) ďçkf vd 0 + 0,4 d ÷ tl 5.2.
ě( 6.10 ď b ) Ţ ĺ xg N ++NN,Edu )
+ N Gk ,Edf + g Q ,1N Qk ,Edu ,1 +
+ +Ng + Ng y N + + V Ed Ł V Rd = min íç g h ÷c
 s ed 2 ,1 = - Ł fd
tl tl 2

N Ed ,1 + N gd 6(VEd ,cr h ± N Ed ,1eEd ,1)6 5.2.18

s ed 2 ,2 = +
2
Ł fd
tl tl

w której: 2 N Ed ,1 + N gd ( ) oddziaływania
5.2.19 powodują zarysowanie przekroju,
cv – dla murus Ed 2 ,1 =
z wypełnionymi - fd
tl spoinami pionowymi a więc spełniony gdy poziome obciążania ścinające
wynosi 3, lub 1,5 dla muru z niewypełnionymi spo- są większe od siły V Ed, cr obliczanej z równań (5.2.12).
inami pionowymi, Mimo, że norma o tym nie wspomina, konieczne jest
lé–l długość ů ściany w kierunku N jej zginania,
él ů dodatkowo spełnienie warunków stanu granicznego
VRd = cv ×eę -–eEd mimośród + 0,4 × Ed ,i ściskającego
,i ú×t ×f vd 0 obciążenia Ł 3 ×ę - eEd ,i úw×t ×rozpa-
f vdu 5.2.20
na zginanie w rozpatrywanych przekrojach.
2
ëEd,i ű g M hA ë2 ű
trywanym przekroju poprzecznym

eEd ,i =
M Ed ,i
N Ed ,i
ł
l
6
5.2.2.3.
Sprawdzenie nośności ściany ze wzglę-
MEd,i – obliczeniowy moment w rozpatrywanym prze-
ěć
ďçkf vd 0 + 0,4 d ÷
s ö du na obciążania pionowe
5.2.21
kroju
VEdpoprzecznym,
Ł VRd = miníç g h ÷tlc
č M Ař
N Ed,i – obliczeniowe ďobciążenie f vduściskające w rozpa-
î tlc Po wykazaniu, że nośność ściany na ścinanie
trywanym przekroju poprzecznym,
ze ściskaniem jest spełniona wykorzystując meto-
t – grubość ě ściany, N e ,1 0 ,4 N Ed ,2 dę dokładną lub uproszczoną należy przeprowa-
fvdo – obliczeniowa
ď 0 ,5 ± Ed ,1 Edwytrzymałości
początkowa + na
N Ed , l cv f vk 0tl dzić obliczenia sprawdzające nośności ze względu
ścinanie równą
ďVRd 2 = ±f vko,s, podzielona przez
2 iloczyn
na obciążania pionowe. W tym celu korzysta się
γMηA, ďď ć 1
ç h ö ÷
ç + ÷ z procedury przedstawionej w pkt. 5.1 z tym, że ko-
fvdu – obliczeniowa
ď wartość čc graniczna
f
v vd 0 tl N wytrzymałości
Ed ,2l ř 5.2.22
VRd = miní nieczne jest uwzględnienie dodatkowych obciążeń
na ścinanieď zgodnie z pkt. 3.6.2(3)N i pkt.
Ed ,1e3.6.2(4) EC 6-1.
Ed ,1
0 ,5 ± pionowych spowodowanych obciążaniem poziomy-
ď N Ed ,2l mi. Skorzystać można z wyznaczonych przy obli-
W równaniu ď VRd(5.2.20) 2 ,max = ±występuje mimośród e ,
ď ć 1 h ö Ed,i czeniach sprawdzających na ścinanie obliczenio-
którego wartość (poza górnym ç3 f przekrojem
ç + ÷ ściany)
ď tl N l ÷ wych wartości sił pionowych NEd,max,1 i NEd,max,2, które
zależy od poziomego î obciążania č vduścinającego Ed ,2 ř V oraz
2N Ed ,2 Ed uwzględniają łączne wpływy oddziaływań poziomych
5.2.16
momentów
s Ed 2 ,2 = zginających tablicawystępujących
5.2.2 Ł f d na górnej
ć l ± VRd h ± N Ed ,1eEd ,1 ö i pionowych. Siły te oddziaływają na ścianę na mi-
krawędzi ściany. 3ç - Jedynie é na górnej ÷t krawędzi
- s Ed1,2 prze- ů
s ç s Ed÷ mośrodach eEd,1 i eEd,2 generując momenty zginają-
kroju (lc - čbo2)obliczeniowa
Ed 1,1ściany
tbo
Nę Ed s ,Ed
2nośność
1
1,1 + ř na ścinanie
,
1
(l -VboRd)útbo ce MEd,od,1,max i MEd,od,2,max. W wyniku tych oddziaływań
zależylc od mimośrodu eë oraz siły N l jest nato- ű
Ed,1 Ed,1 powstają naprężenia ściskające w kształcie trójkąta
miast niezależnaN Ed ,1 + N gdod siły 6(Vé ścinającej
Ed ,cr h ± Ns EdEd )
V,1eEdEddziałającej
,1 s
- na ů 5.2.17
lub trapezu. Miarodajne do obliczeń siły pionowe na
sścianę.
s Ed
2 ,12=,1 Inaczej jest -
2 ,
1 Ł f d gdzie
Ed 2 ,2
(l - bo )útbo górnej i dolnej
ed
(lc - btlo )tbo w dolnym ęs Ed 2,przekroju
2tl +
2
ë wynika także z działają- ű
ściany,
l krawędzi ściany N 1,d i N 2,d wyznacza
wielkość
lc mimośrodu eEd,2
się obierając skrajne pasmo b o = 1,0 m. Natomiast
cego obciążania poziomego. Obliczeniowa nośność
0 ,5(N1,Ed + N 2 ,Ed ) pionowe obciążanie w połowie wysokości ściany
ściany VRdNwyznaczona Ed ,1 + N gd 6(Vprzekroju
w Ed ,cr h ± N Ed ,1eEd ,1)6dotyczy,
dolnym 5.2.18
s ed 2 ,2 = + Ł fd N m,Ed obliczyć można jako wartość średnią. Spraw-
więc tylko konkretnego tl VEd Ł Vprzypadku Rd = f vvdtl ×t ×h
2 obciążania 5.2.23 po-
dzając, czy w przekroju powstaną zarysowania i czy
ziomego VEd i nie można jej traktować, jako ekstre-
malnej ě
g (
( 6.10a ) Ţ ĺ G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + Q ,1 0 ,1N Qk ,Edu powstanie ) g y ,1 +
trójkątny czy trapezowy wykres naprężeń
ďsiły, którą zdolna j ł21 N ( jest przenieść ściana. Aby
+ N ) ściskających
5.2.19 – rys. 5.2.10 oblicza się wartości poszu-
określićď wartość sgEd 2y,1zewnętrznego
Ed ,1 gdobciążenia V odpo-

wiadającego ďď + ĺ nośności
Q
=N (
,i 0 ,i QkV,Edu + N
tl należy
- f d± N
Qk ,Edfwziąć Vk pod
Ed ,
,Eduuwagę
,1 ) kiwanych sił w przekroju. Zestawienie wzorów poda-
i >1 no w tablicy 5.2.2.
( )
Rd
N Ed ,1 = min, max
warunek í ((5.2.11),
6.10b ) Ţ który ĺ xg Gpo, j uwzględnieniu
N Gk ,Edu + N Gk ,Edf oznaczeń
+ g Q ,1N Qk ,Edu ,1 +
ď
EC6-3 można ď zapisać j ł1w postaci
él ů
VRd = cv ×ę - eEd ,iďú×+t ×ĺf vd
ďîű i >1 0
g Q ,i+y00,,4i × (N ,i
N QkEd,Edu Ł+3N×ę
él
Qk ,-Edf eEd± ,iNúVk
ů
×t ,×Edu
f vdu,1 , ) 5.2.20
ë2 g M hA ë2 ű
(5.2.21)
ě( 6.10a ) Ţ ĺ g G , j NM ( GkEd )
,i + lN Gk ,Edf + N Gk + g Q ,1y 0 ,1 N Qk ,Edu ,1 +
,Edu
ď j łe1Ed ,i = ł
ď Po podstawieniuNdługości 6 strefy ściskanej l c ob-
ďď+ ĺ g Q ,iy
liczanej (
,i N Qk ,Edu
z 0(5.2.14)
Ed ,i
+ N Qk ,Edf ±żeNVk
i przyjęciu, c ,=3k,
Edu ,1 a )
, następnie
i >1 ěć s d v się ö
N Ed ,2 = min,max rozwiązaniu
í ( 6.10b ) Ţ względem
ď VEd postać Ł VRdĺ=xg min
ď
G ,í
ç(kf
j çN Gk
V + uzyskuje
0 ,4 ÷ tl )
stosunkowo
Rd + N Gk ,Edf÷+cN Gk + g Q ,1 N Qk ,Edu ,1 +
vd ,0Edu
hA ř
5.2.21
prostą j ł1warunków č stanug M granicznego nośno-
ď ď
ści
ď +na
ďî i >1
ĺ gścinanie ( w metodzie
î fuproszczonej,
vdu tlc
Q ,iy 0 ,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 . )
ě N e 0 ,4 N Ed ,2
ď 0 ,5 ± Ed ,1 Ed ,1 +
ďVRd 2 = ± N Ed ,2 l cv f vk 0tl
ď ć 1 h ö
ç ÷
ď çc f tl + N ÷
ď č v vd 0 Ed ,2l ř 5.2.22
VRd = miní
N e
(5.2.22)
ď 0 ,5 ± Ed ,1 Ed ,1
ď N Ed ,2l
ď VRd 2 ,max = ±
ď ć 1
ç h ö ÷
Rys. 5.2.10.
ď ç3 f tl + N ÷ Wartości sił wewnętrznych przyjmo-
î č vdu Ed ,2l ř

tablica 5.2.2 wane do sprawdzenia nośności ścian

Zgodnie z założeniami metody uproszczonej
é s ,1 -przypadku
s Ed1,2 obciążonych głównie pionowo
swarunki
Ed 1,1 (5.2.14) obowiązują
s
(lc - bo) tbo
tylko
+ Ed 1w )ůtb
(l - bgdy
ę Ed1,1 o ú o
lc ë l ű

é s Ed 2,1 - s Ed 2 ,2
s Ed 2 ,1
(lc - bo )tbo ęs Ed 2,2 + (l - bo )ůútbo
lc ë l ű
15
0 ,5(N +N )
 s ed 2 ,1 = - Ed ,cr Ed ,1 Ed ,1
ďíďč î
Ł fd
î fgvdu M tl hccA ř Ed Rd
fvdu
vdutltlcc
vdu
tl tl 2 îďî
î ffvdu tlc
ě N
N Ed ,1e Ed ,1 0 ,,4
4N
,1eEd ,100 40NN N Ed
ě ,2
ěěě ďď 0 ,50±,,5
0 N±
5NNEd
± Ed,1N ,1eeEd
Ed
e Ed,1,1l 0 ,+
+ +
4,4,N c Ed
Edf ,
Ed ,2
2,2 tl
ďďď ďďVRd 2 =00±,,55 ±± Ed ,1NEd
Ed ,2l+ cc fcfv f vk
Ed,1,2+ Ed v ,2vk 0tl

s ed 2 ,2 =
N Ed ,1 + N gd 6 VEd ,cr h ± N Ed ,1eEd ,1 6
+
(Ł fd
5.2.18
ďďďVVRd
V
VRd=2 ±= ±
ďďRd 2 =
22 = ±±
) ć
ć
NNEd
N Ed,2,l2ll
Ed ,1 2
1
cvvfvh vkvk0tl
h
vk00tltl
ö
ö
0
ď
ďď ď ďRd ć
ćç ç ç
çc111 f tl +hhNh öö÷l ÷ + ö ÷
÷
tl tl 2 ďďď ďď
ćçç ç č + N Ed÷÷
+00+tl ,2÷l ÷ 5.2.22
V = min ď í
ç
çç ccč cfvv f vd
f vd
tl tl NN Ed l÷l ÷,2 řř 5.2.22
5.2.22
VRd= min
Rd = min
ďď í ččcvv f vd
v vd00tl NNEd
vd 0 Ed
Ed,2,,12e
l řEd
,2 řř ,1 5.2.22
Tablica 5.2.2. VV Rd ==min
VRd
Rd miníí íď
ď 0 ,,5 ±
NEd N EdEd eEd ,1eEd ,1
5.2.22

Równania
s Ed
2 N Edpozwalające
,1 + N gd (
- fd
wyznaczyć obliczeniowe ) ď
ďď ď ď
ďďď wartości
5.2.19 ďď V VRd 2 ,max
0 ,5 ±0 5NN
sił== ±±00,,55±± NNNEdEdEd
±EdEd,1,
1e
N,1eEd
N Ed
Ed
Edl,2l
,
,2,2l,2l h
1 ,
1
,2
,1l

2 ,1 = ď
ďď ďď RdV
V
V Rd
Rd 2 ,max
2 ,max = = ± ± ć
ć 1 + h öö 1 ö
tl Rd 2 ,max
ćć
ć ç
ç 1 +hhNh ö ö÷l ÷ ÷
ďďď ďď ç
çç ç
ç
č
11
3 ff vdu++tl + ÷÷ ÷
ř÷
ďďďî î î ç
çç333fč f3 vdu tl tl N N Ed
Ed ÷l÷
,
,
2
2÷l ř
Rozkład č
čč f
naprężeń
vdu vdu tl
tl NN Ed Ed ,2 l, 2 lř ř ř
îî vdu Ed ,2
Przekrój Siła tablica 5.2.2 tablica 5.2.2
él ů N Ed ,i él ů Trójkątny tablica 5.2.2 Trapezowy
tablica5.2.2
5.2.2
VRd = cv ×ę - eEd ,i ú×t ×f vd 0 + 0 ,4 × Ł 3 ×ę - eEd ,i ú×t ×f vdu s 5.2.20 é s
s Ed -s
1,1 - ů
s EdEd1,2 (l -ů bůo )ůútbo
é 1,2
ë2 g M hA ë2 ss s Ed 1,1 (lc - bo) tbo
1,1 é
é é ęss Ed1,1sss +
+ Ed 1s ,1ss
11,11,1,1--- (l - bů ) tb
ű
Górny
ű s Ed
Ed 1
l (l (l-c bb-))btb
Ed
Ed1,1,
1 ) tbo ę sssEd
ę
ëEd11,1,1,1+++
Ed 1,1 EdEd
Ed EdEd
ll Ed
(l(l(-l-b-obb)oúo)tbú)útb
1,121,2,2 ootboú
űo o
N 1,Ed lcc (lcc - booo) tbooo
ęę
otb ë
lclc
Ed
ë
ëë
l ll űűű ű
M Ed ,i l s éé
é
s
s
s2,Ed s,1s-s
2 ,1 -
Ed 2 ,2 (l -ů bůo )ůútbo
s2 ,2Ed 2 ,2 ů
e = ł s Ed
2 ,12 ,1 (lc -
2 ,1
bo ))tb
é ęs2Ed 2 ,2sss
+ 1 -2-
Ed
22,1,1- s lEd 22,2,(2l - ( l b)-útb )
sssEd +Ed
és EdEd bů)ootb
(l - boűo)úútboúűűotbo
(
Ed
22l,1,1 (llc(l-
Dolny
Ed ,i N 2,Ed EdEd sę + Ed b
-c bb-o b))tb
N Ed ,i 6 Ed o otbo
o ęs Ed
ęę ë Ed 2
Ed22,2,2+
Ed ,2 +
,2 l -o
lcc (lcc- boo)tbootb ë ë l ll l
lcllcc ëë űű
Środkowyěć 0 ,5(N + N+
0 ,50(N,5(N11,,Ed
N 2 ,Ed )
Ed )
s öNm,Ed Ed + N 2),)
ďçkf vd 0 + 0,4 d ÷ tlc 00,5,5((NN111,,Ed
5.2.21
,Ed ++NN22,2,Ed ,Ed )
VEd Ł VRd = miníç
č g M hA ÷
ř
Ed Ed
VEdV Ł VŁ VRd = ff vvd
= ×tt ×
× ×h
5.2.23
ď VEd ŁRdVRd = f vvd ×t ×th× h 5.2.23 5.2.23
f vdu tlc VVEd Ed ŁŁVVRd
Ed
Rd == ffvvd vvd××
vvd t ×hh 5.2.23
((( (( ))) ))
5.2.23
î
ě(( ě (
6(.10 6
6.10. a )aŢ) Ţĺ gĺ
10 a ) Ţ
ĺ g
G ,gjG GN
N
, jGkN,Edu +
+ N+GkN,Edf N + g Q+,1ygg Q
+ y
1N
yQk 0 ,1,N
0N,1 N + ,,11 +
++
ě Gk ,Edu Gk ,Edf 0y,1,,1 Qk,1,Edu
ěě ď( 6ďď
6.10.10 a a))ŢŢ ĺ ĺ gjgłG G1 , j N,Nj Gk ,Edu
Gk ,Edu ++NNGk Gk
Gk ,Edf
,Edf + +ggQQ,1,y 1
Q
0 ,
1 N Qk
EduQk ,Edu
,Edu,1,1+
5.2.2.4.
j ł 1 j ł 1 , j Gk ,Edu ,Edf 0 ,1 Qk ,Edu
ďďď ďď+ g yj łj ł11 N ( ) ) ))
((( (
ě N e 0 ,4 N Ed ,2
ďďďďNiestety +ĺ Qnie podano +wN+ normie, ± Nżadnych , procedur
0 ,5 ± Ed ,1 Ed ,1 + +ďĺ g Qg,iy ,i ,i 0N N Qk ,Edf ±N
± ,1 ,
ď N l c f tl pozwalających + +ďďĺ ĺ gĺ
ig>Q1Q,i,y Q ,0iy
iy00,i,i na
0NN,i N,Qk
,iQk Qk
Edu,,Edu Edu +QkN,Edf
,Edu ++NNQk
wyznaczenie
Qk ,Edf ± ±NN Vk
,Edfobliczeniowych
N
)
Vk ,Edu, ,,1 ,
Vk ,1,Edu
,Edu
war-
(( (( ) ) ))
N min, max ď Qk Qk,Edf Vk,Edu
,Edu,1,1
Sprawdzenie ďVRd 2 = ±nośności = ď i > 1
íi >1( 6.10b ) Ţ Qk ,Edu Vk
Ed ,2 v vk 0 NN EdEd,1 ,,=
1=min,min, max max ďďí í i > 1
gg QQk,1,N
NEd 1 min,
Ed,1,1==min,
Ed max i(>61(.10 .b10 ) bŢ) Ţĺ xg ĺ Gxg GN, jGkN + N+ GkN + g Q+ +,1N + ,1 +
na ścinanie
ď
pionowe ć 1
ç h ö ÷
N max tości í
ď
íď ď sił
( 6 .
ďď (ďď6.10b ) Ţ ĺ
6ścinających
10 b ) Ţ jĺ
ł1xg
ĺ xg xg, jV
j ł1GG, ,j j Ed
j ł1
G ,Nj.
N Gk ( NInformacji
Gk ,Edu
,Edu
Gk
Gk,Edu
,Edu +
,Edu + N Gk N+ N,Edf
Gk)
Gk ,Edf
tych
,Edf + także
g
,Edf + g QQ,1,1N Qk
Gk,Edf
Q N ,1 N
nie
EduQk ,Edu++,1 +
Qk,1,Edu
Qk,Edu
,Edu,1,1
zawierają załączniki niemiecki [N3], brytyjski [N1]
ď çc f tl + N
ď j ł11
(( ) ) ))
(( (
jł
÷ ďď ďď+5.2.22 ĺ++ ĺ g Qgg,iy Q ,0iy ,i 0N,iQk N,Qk + N+QkN ± NVk ±N
± , ,1 ,
Ed ,2l ř
VRd = miní
ď č v vd 0
Jako zasadę traktuje się w N Eurokodzie
oraz ď ďî austriacki
+ď
î
ď + ĺi ĺ> 1 gĺ
i g
> 1 y y
Q ,iy[N5].
Q,i,i 00,i,i Qk
0NN ,i N Qk
Qk,Edu
Edu,Edu
Sądzić,Edu +więc
,Edu ++NNQk
N,Edf
Qk ,Edf
,Edfmożna,
Qk ,Edf
Qk,Edf ±±NNVk
N
,Edu
Vk,Edu)
Vkże,Edu, ,,1 , we-
Vk,1,Edu
,Edu,1,1siły
Ed ,1eEd ,1 spraw-
î i >Q
ď i >i >11 w płaszczyźnie ścinania określać można
1
ď wnętrzne ďîî
0 ,5 ± pomiędzy
dzenie nośność na ścinanie ścianami wyłącznie
a ) Ţ ĺ gĺna podstawie (( + Nglobalnej ) ))
analizy + g Q+,1budynku.
(( (
ď N Ed ,2l ě(ě6(.10 66..1010aa )) Ţ Gg N ,Gk
g, jG ,,Njj GkN +GkN
+ + N+ N y 0 ,1,1y
+ gg Q
N Qk 0 ,1,N + ,1 +
))
(.10 Ţ ł1ĺ N Gk Edu,Edu N,Edf Gk N Gk EduQk,1,Edu
+ Q ,1y 0 ,1 N Qk ,Edu++,1 +
Gk ,Edf
usztywniającymi
ď VRd 2i,max
półkami
= ± ścian poprzecznych we- ěěď((6ě ďď6.10 aa))ŢŢ ĺjĺ gjjgłłGG1, ,jGj N Gk ,Edu
,Edu + + N N Gk
Gk ,Edf
,Edf + + N N Gk ++ggQQ,1,y
Gk
1y00,1,1NNQk Qk,Edu
,Edu,1,1
ć 1 W miejscu ö Gk ,Edu Gk ,Edf Gk
dług ogólnejď zależności (5.2.23). h połącze- ďďď+ďď+
1
( ( ) ))
5.2.3.
j ł1N1

(( ( (
ç + ÷ ĺ g Qgg,iQy,i0y jł + N+QkN,Edf ± NVkN,Edu ,
+>1ĺ N,Qk ,Edf ± ,,1Edu ,1 ,
ďďďď+ďďĺ y,i 00N ,i Qk
)) )
Edu,Edu
nia ścianď wyznaczyć należy ç3 f obliczeniową
tl N l ÷
siłę ści- ĺg y
Q ,i ,i N Qk ,Edu + N+ N Qk Qk ,Edf ± ± NVk
N Vk ,Edu, ,,1 ,
č vdu Ed N,2 ř = min, max ď + ďĺ i gi > 1 y N + N ± N
( (( )
î N ,2,2 = min,max í
ďďď í(i >61.i10 Q Q , i,i 0 0,i,i Qk Qk , ,Edu
Edu QkQk , ,Edf
Edf Vk
Vk , ,Edu
Edu ,1,1
NEdEd >1 b ) Ţ ĺ xg
)) )
nającą oddziaływującą prostopadle doNNpłaszczyzny = min, max ,j N + N+GkN,Edf + N Gk + g Q+,1N +
íi >1(( 6 6..10 bb )) Ţ Ţj ł1ĺ xg N,Gk ,Edf + +N + gg Q ,1,N Qk,1,Edu ,1 +
Ed ,2 min, max G , jGk Edu,Edu Qk Edu
EdEd,2,2 ==min, max ííďď (ďď(66.Algorytm
. 10 10b ) Ţ ĺ ĺ
xg projektowania
xg G GN ,N (
j N Gk ,Edu + + N Gk
N Gk ,Edf ściany
+ N N Gk
Gk + g podda-QN,1 N Qk ,Edu++,1 +
tablica 5.2.2
spoin wspornych, a następnie obliczyć nośność na ďď ď 10 b ) Ţ ĺ j ł1G , j Gk ,Edu
xgj ł 1 G , j Gk ,Edu + N Gk ,Edf + N Gk + g N
Q ,1 Qk ,Edu ,1,1
Q ,1 Qk ,Edu
na ůďďî ď nej
ďď + + ĺ ggpoziomemu
ĺ g y j ł1N 1 (( + N + ścinaniu ±
Gk ,Edf
N ) )
.
Gk

(( ( )) )
ď j ł
ścinanie przyjmując obliczeniową
é s wytrzymałość
,1 - s Ed1,2
ď
>1ĺ
Q ,i 0y 0 ,i N Qk ,Edu +
,i Qk ,Edu Qk N Qk ,Edf ±
,Edf ±N
Vk NVk ,Edu ,1 ..
,Edu ,1
+ Q ,i 0 ,i N Qk ,Edu N
Q ,iy
s Ed1,1 s Ed1,1 + Ed1do (l - bo )úďtb ď +ďî +ĺiĺ ,iy00,i,i NNQk
giig>>Q11Q,iy ,Edu ++NNQk ,Edf ±±NNVk
Qk ,Edf Vk ,Edu. .,1
(lc - bwo) tb
ścinanie kierunku
o prostopadłym
ę
ë l
płaszczyzny
űď
îď
î
oď î i > 1
Qk,Edu Qk,Edf Vk,Edu
,Edu,1,1
l spoin wspornych (a przy braku danych przyjąć moż-
i > 1

5.2.3.1.
c
na wytrzymałość w kierunku równoległym do spoin
é s Ed 2,1 - s Ed 2 ,2
s Edwspornych
2 ,1
( fvko).
lc - bo )tb ęs Ed 2,2 + (l - bo )ůútboMetoda ogólna według normy PN-EN
lc Obliczeniowa nośność
o l
ë na ścinanie styku ścian ű
usztywniających i półek ścian poprzecznych dana 1996-1-1
jest następująco: 0 ,5(N1,Ed + N 2 ,Ed )
Poniżej w tablicy 5.2.3 podano algorytm spraw-
VEd Ł VRd = f vvd ×t ×h 5.2.23
(5.2.23) dzania stanu granicznego nośności murowanej ścia-
ny ścinanej poziomo i jednocześnie ściskanej we-
wě(której: (
6.10a ) Ţ ĺ g G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + g Q ,1y 0 ,1N Qk ,Edu
fďvvd– obliczeniowa
)
,1 +metody ogólnej. Numery wzorów w tablicach są
dług
j ł1 wytrzymałość muru na ścina-
zgodne z numeracją według normy PN-EN 1996-1-1
nie w
ď
wspornych
ď i >1
+ ĺ g Q ,iy 0 ,i N Qk , (
ď kierunku prostopadłym do płaszczyzny spoin
Edu + N Qk ,Edf ± N Vk
wg pkt. 2.4.1 i pkt. 3.6.2 oraz tablicy NA 7,,Edu ,
1 , [N7]. )
N Ed ,1 = min, maxtí– grubość
( 6.10b ) Ţściany; (
ĺ xg G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + g Q ,1N Qk ,Edu ,1 + )
hď – wysokość ściany
j ł1 w świetle stropów.
ď
(
ď + ĺ g Q ,iy 0 ,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 ,
ď i >1 Tablica 5.2.3.
)
î
Algorytm sprawdzania stanu granicznego nośności ściany murowanej bez otworów
ě( 6.10a ) Ţ ĺ g G , jścinanej
N Gk ,Edu + (
poziomo
N Gk ,Edf + i jednocześnie
N Gk + g Q ,1y 0 ,1obciążonej
N Qk ,Edu ,1 + pionowo )
ď j ł1
ď 1 Dane: rodzaj( )
elementów murowych i zaprawy, grubość ściany t, długość ściany l, wysokość ściany
ďď+ ĺ g Q ,iy 0,ih,Ncharakterystyczna,
Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 ,
i >1 początkowa wytrzymałość muru na ścinanie fvk0, maksymalna wytrzymałość
d ,2 = min,max í
ď
( 6.10b ) Ţ muru ĺ xg Gna
, j ścinanie (
, znormalizowana
N Gk ,Edu f+vkN Gk ,Edf + N Gk + g wytrzymałość )
Q ,1 N Qk ,Edu ,1 + elementów murowych na ściskanie f b, charak-
ď terystyczne
j ł1 obciążenie ściany wiatrem (parcie lub ssanie wiatru) V Ek, całkowite charakterystyczne
ď + ĺ g Q ,iy 0obciążanie
ď i >1
( stałe pochodzące z
,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 .
wyższych )
kondygnacji NGk,Edu, całkowite charakterystyczne obciążanie
î zmienne pochodzące z wyższych kondygnacji N , wiodące charakterystyczne obciążanie zmien-
Qk,Edu,i
ne pochodzące z wyższych kondygnacji NQk,Edu,1, charakterystyczne pionowe obciążanie od wiatru
N Vk,Edu,1, charakterystyczne obciążanie stałe pochodzące ze stropu opartego bezpośrednio na anali-
zowanej ścianie NGk,Edf, charakterystyczne obciążanie zmienne pochodzące ze stropu opartego bez-
pośrednio na analizowanej ścianie NQk,Edf, charakterystyczny moment zginający na górnej krawędzi
ściany wywołany obciążaniem wiatrem M Ek,1,V , charakterystyczny moment zginający wywołany ob-
ciążanymi stałymi M Gk,Edf i zmiennymi MQk,Edf,i.

16
 Ed 1,1 (l - Edb1o,2) tbo
ďVRd 2 = ± ďî N Ed ,2ltl
Ed 1c,1 fs Edtl1,1
v (lvk c 0- bo)(ltb ęs Ed1,1 ę +s
Ed1,1 + l ú(l - bo )útbo
co- bo) tbo ë
f vdu c
l ë l ű ű
ď ć 1 ch ölc
ď ç + ÷
ç ÷
VRd = miníď
ďě c Nf Ed0,1tleEds,N
0 ,5č± v vd 1 Ed0,2,4 l N Ed ,2
+2 ,1 (sř Ed
é
s Ed 2,5.2.22 é+ s Ed 2,1 -ssEdEd2,12 ,- 2 s Ed 2 ,2 ů
(l - bo )ú(tbl -o bo )ůútbo
N Ed N
,2 lEd
Ed
,
1 eEd c v ,
1
lf - 2 ,
1 )
cvk 0tlo (lco- bo )tbo ë
b tb ę 2ęs Ed 2 ,2 + l l ű
ď ďVRd 2 = ± 0 ,5 ± lc l ë ű
ďď ć 1 N Ed ,2hl öc
ď ď VRd 2 ,max = ±ç çćc f 1 tl + N h l ö
÷
÷ 0 ,5(N1,Ed 0 ,5+(NN12,Ed ,Ed+) N 2 ,Ed )
ďď 2 Określenie
č ç v vd 0 ekstremalnych
+ Ed ,2 ř
÷ wartości sił pionowych 5.2.22 działających na ścianę w przekroju górnym
VRd = min ďí ç3 f tl N Ed ÷
i dolnym:
č 0 ,5 ±
vdu N ,
1
Ed e Ed
, 2 l ,
1 ř V Ł V = f ×t ×h 5.2.23 5.2.23
îď Ed VRdEd Ł Vvvd Rd = f vvd ×t ×h
ď
ď VRd 2 ,max tablica = ±5.2.2
N Ed ,2l( 6.10a ) Ţ
ě ( (
ě( 6.10ĺag)GŢ, j ĺ )
N Gkg G,Edu ) + N Gk ,Edf
, j N Gk ,Edu + N Gk+ g Q ,1y +
,Edf 0 ,1g QQk
N y,EduN,1 +
,1 0 ,1 Qk ,Edu ,1 +
ď ć 1 ď
h ö ď j ł 1
é ç s Ed+ 1,1 - sďEd1÷
j ł 1
s Ed1,1
(lc - boďî) tbo ęs Edç 1,31+ f vdutl N Edď+ ÷ (
,2
,2lĺř g Q ,+
(lď-iybĺ0o,i)gůúNtbQk
( oy ,EduN+ N Qk ,Edf ) )
+ N±QkN,Edf ±N ,
ëN č l ď i >1 ďď űQ ,i 0,i Qk ,Edu
Vk ,Edu ,1 Vk ,Edu ,1 ,
lc
Ed ,1 =
tablica 5.2.2 Ed ,1N min, max
= min,í max í
( 6.10b )(Ţ6.10 ( i > 1
(
ĺbxg ) ŢG , jĺNxg ) ) + N Gk ,Edf
, j N Gk ,Edu
GkG,Edu + N Gk+ g Q ,1N+Qkg,EduN,1 +
Q ,1 Qk ,Edu ,1 +
é s Ed 2,1 - ďďs Ed 2 ,2 ď jůł1
,Edf
s Ed 2 ,1 ęsésEd 2 ,2 + s Ed 1,1 - s Ed1,2 ď (ll -- bbo ))úůtb j ł1
s Ed1,1(lc - bo )tbo
lc (lc - bo) tbo ë ę Ed1,1 + l ď + ĺ gď(Q
l
( (iyĺ
,+ 0o ,iűúN
g tboQk
oy ,EduN+ N Qk ,Edf ) )
+ N±QkN,Edf ±N
Vk ,Edu ,
,1 Vk ,Edu ,1 ,
lc ë ďî i >1 ď űQ ,i 0 ,i Qk ,Edu
î i >1
0 ,5(N1,Ed + N 2 ,Ed )s
s Ed 2 ,1 é
(lc - bo )tbo V Ł Vęës Ed=2,f2 +ěď×t ×h ěďl( 6.105.2.23
( 6Ed.102 ,1a-) s (
Ţ Edĺ2a,g2)GŢ ( (l, j-ĺNboGk ů
g)ú
G,tb
) + N Gk ,Edf
, jo N Gk ,Edu
Edu ) + N+GkN,Edf
Gk + + gNQ ,1y +
Gk 0 ,1g QQk
N y,EduN,1 +
,1 0 ,1 Qk ,Edu ,1 +
j ł 1 j ł1 ű
lc Ed Rd vvd
) ( )
ď
0 ,5 (N
(
ě( 6.10a ) Ţ ĺ g G , j N Gk ,Edu +ďď+Nĺ
+ N ) iGk
> 1
g Qď,+
ďďi ĺ
,Edf
y+ (
0 ,ig N Qk ,Edu +QkN,Edu
Q ,1iy 0 ,1i NNQk )
Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 ,
,Edu ,1 ++ N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 ,
ď Nj łEd1 ,2 = min,
1,Ed max
N Ed ,2 = min,2 ,Ed í (max 6.10íb ) Ţ ĺbxg
i >1
( (
) ŢG , jĺNxg ) + N Gk ,Edf)+ N+GkN,Edf + gNQ ,1N+Qkg,EduN,1 +
ď
ďď + ĺ g y (
Q ,i 0 ,i Ed N
V Ł V +
Qk ,EduRd Qkvvd N
= f
ď ± Nď ( 6.10 )
,ďEdf ×h Vk ,Edu ,5.2.23
× t 1j ł1, j ł1
GkG,Edu , j N Gk ,Edu Gk + Gk Q ,1 Qk ,Edu ,1 +

)) ( ( )
ď
min, max í i >1
ďďě ( 6.10ba ) Ţ ĺ xg ((
g GG, j, jNNGkGk,Edu,Edu
ď+++NNĺ gďQ ,+
ď i >1 ď,Edf
î Gk Gk
iy +
,Edf ĺ
0+ ,iggN Qk
QQ,1iy,1 N
,Edui NN,Qk
0 ,1Qk
+ N Qk+,Edf
Qk,Edu
Edu ,,1Edu,1 + )
+ N±QkN,Edf ±N
Vk ,Edu .
,1 Vk ,Edu ,1 .
ďď j ł1 î i >1
(
ď ď+ ĺ g Q ,iy 0,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 ,
ďď
)
Stosuje się normową kombinację obciążeń STR/GEO w sytuacjach stałych i przejściowych według
min, maxîí i >1
ď
( 6.10b ) Ţ ĺ PN-EN (
xg G , j N1990:2004 )
Gk ,Edu + Nwykorzystując Gk ,Edf + g Q ,1 Nzależności Qk ,Edu ,1 + (6.10a) lub (6.10b).
( )
j ł1Po wyznaczeniu sił pionowych N Ed,i,max i N Ed,i,min należy obliczyć odpowiadające wartościom ekstre-
ě( 6.10a ) ďŢ ĺ g G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + N Gk + g Q ,1y 0 ,1 N Qk ,Edu ,1 +
ď ď +j łĺ 1 g Q ,iy 0 ,i N( malnym momenty zginające M )
Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 , Ed.,i,od,max
i MEd.,i,od,min korzystając z odpowiedniej kombinacji obciążeń.
ď
(
ďî i >1
ďď+ ĺ g Q ,iy 0,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 , )
x í i >1 3 Określenie ekstremalnych wartości momentów zginających działających na ścianę w przekroju
ďě
( 6.10ba ) Ţ ĺ xg ((
g GG, j, jNNGk ,Edu++NNGk
górnym
Gk,Edu i Gk ,Edf ++NNGk
dolnym:
,Edf )) Gk ++ggQQ,1y ,1 N 0 ,1QkN,Qk Edu,Edu,1 +,1 +
ď ďď j ł1
(
ď ď+ ĺ g Q ,iy 0,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± NVk ,Edu ,1 .,
ďď
) ě( 6.10a ) Ţ ĺ gG , j M Gk ,Edf + g Q ,1y 0 ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
axîí i >1
ď
( )
( 6.10b ) Ţ ĺ xg G , j N Gk ,Edu + N Gk ,Edf + N Gk + g Qď,1N Qk ,Edu ,1 + j ł1
ď
ď j ł1
ďď+ ĺ g Q ,iy 0 ,i M Qk ,Edf ,i ,
ďî i >1
(
ď + ĺ g Q ,iy 0 ,i N Qk ,Edu + N Qk ,Edf ± M NVk )
Ed,Edu,1 ,1= max,. min i >1
í ( 6.10b ) Ţ
ĺ xg G , j M Gk ,Edf + gQ ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
ď
j ł1
ď
ď + ĺ g Q ,iy 0,i M Qk ,Edf ,i .
ďî i >1
3
ě( 6.10a ) Ţ ĺ g G , j M Gk ,Edf + g Q ,1y 0 ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
ď j ł1
ď
ďď + ĺ g y
Q ,i 0 ,i M Qk ,Edf ,i ,
M Ed ,1 = max,min í i >1
( 6.10b ) Ţ ĺ xg G , j M Gk ,Edf + gQ ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
ď
j ł1
ď
ď + ĺ g Q ,iy 0,i M Qk ,Edf ,i .
ďî i >1

Ed ,1,obciążeń
od ,max M M Ed ,1,od ,min
Stosuje się normową
eEd ,1,kombinację
max =
STR/GEO w sytuacjach
eEd ,1,min = stałych i przejściowych według
PN-EN 1990:2004 wykorzystującN Edzależności N Ed ,1,min
(6.10a) lub (6.10b).
4 ,1,max

Po wyznaczeniu momentów zginających M Ed.,i,od,max i M Ed.,i,od,min należy obliczyć odpowiadające warto-

M Ed ,2 ,od ,max M
ściom ekstremalnym siły=pionowe
eEd ,2,max NEd,i,od,max i NEd,i,od,min korzystając z odpowiedniej kombinacji obcią-
N eEd ,2 ,min = Ed ,2 ,od ,min
żeń. Ed ,2 ,max N Ed ,2 ,min

M Ed ,1,max M Ed ,1,min
eEd ,1,max = eEd ,1,min =
N Ed ,1,od ,max N Ed ,1,od ,min

M Ed , 2,max M Ed , 2,min
eEd , 2,max = eEd , 2 ,min =
N Ed , 2 ,od ,max N Ed ,od ,min
17
 3
ĺ G , j Gk ,Edf + g Q ,1y 0 ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
ď( 6.10a ) Ţ j ł1g M
ě
ď
ďď+ ĺ g Q ,iy 0 ,ijM ł1 Qk ,Edf ,i ,
M Ed ,1 = max,min ďí+ iĺ >1
g y
G , j M Gk ,Edf + gQ ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
M
ďď ( 6.10Qb,i ) Ţ0 ,i ĺQk xg,Edf ,i ,
M Ed ,1 = max,min í ď i >1
ď ( 6.10b ) Ţ ĺ j ł1
xg M ,Edf + gQ ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
ďď + g y M G , j Gk
ďď ĺ Q ,i 0 ,ij ł1 Qk ,Edf ,i .
î
ď + iĺ >1
4 Obliczenie wielkości mimośrodów ,iygórnej
g Qna 0 ,i M Qki,Edf
dolnej,i . krawędzi ściany:
ďî i >1
M M
eEd ,1,max = Ed ,1,od ,max eEd ,1,min = Ed ,1,od ,min
MN MN
4 eEd ,1,max = EdEd,1,1od ,max
,max
N Ed ,1,max
eEd ,1,min = EdEd,1,1od
N Ed ,1,min
,min
,min

4
M M
eEd ,2,max = Ed ,2 ,od ,max eEd ,2 ,min = Ed ,2 ,od ,min
MN MN
eEd ,2,max = EdEd,2,2,od ,max
,max
eEd ,2 ,min = EdEd,2,2,od ,min
,min
N Ed ,2 ,max N Ed ,2 ,min
Wielkości mimośrodów od maksymalnych sił pionowych i odpowiadających im momentów zginają-
cych (zestaw 1) wyznacza sięMz Ed
zależności.
,1,max
M Ed ,1,min
eEd ,1,max = eEd ,1,min =
NM ,1,od NM ,1,od
eEd ,1,max = EdEd ,1,max
,max eEd ,1,min = EdEd ,1,min
,min
N Ed ,1,od ,max N Ed ,1,od ,min
M Ed , 2,max M
eEd , 2,max = eEd , 2 ,min = Ed , 2,min
M 2,max
eEd , 2,max = N EdEd, 2 ,,od , max M
eEd , 2 ,min = N EdEd,od, 2,,min
min
N Ed , 2 ,od ,max N Ed ,od ,min
Warunki stanu granicznego nośności ściany, powinny być spełnione dla następujących kombinacji
sił wewnętrznych i odpowiadających im mimośrodów (obliczonych według zależności:
- kombinacja I: V Ed>0, (NEd,1,max
l é, MEd,1,od,max6 N)→e eEd ,1 ů, (NEd,2,max, MEd,2,od,max)→eEd,2,max,
5 - kombinacja II:VVEdEd,>0, ± ęN, Ed
cr =(N
6lh é
,2 m
MEd,1,od,min
ëN, M m 6 N Ed
Ed,1,min
Ed ,1Ed,1,max
)→e , (N
ú ,M
l,1eEd ,1 ůű Ed,2,min Ed,2,od,min
Ed,1,min
)→eEd,2,min,
5 - kombinacja III: = (N
VEd,cr<0,
VEd ę Ed ,2Ed,1,od,max)→eEd,1,max
± Ed,1,max
hë ,M l
ú, (NEd,2,max, MEd,2,od,max)→eEd,2,max,
- kombinacja IV: VEd<0, (N6Ed,1,min →e ű, (NEd,2,min, MEd,2,od,min)→eEd,2,min.
d f tl
Ed,1,od,min) Ed,1,min

Układy charakterystycznych
N Rd ,2 ,D = obciążeń ściany
Ł N Edpokazano
,1 na rys. 5.2.11.
6f etlEd ,1
N Rd ,2 ,D = 1 ± d Ł N Ed ,1
6e l
1 ± Ed ,1
f tl - (N Edl,2 - N Ed ,1 )
N Rd ,2 ,D = d Ł N Ed ,2
f d tl - (N Ed 2 -,1 N Ed ,1 )
6e,Ed
N Rd ,2 ,D = 1 ± Ł N Ed ,2
6e l
1 ± Ed ,1
l
6 VEd Ł VRd

6 V Ł VRd
VEdRd = f vd tlc
VRd = f fvdvktlc
f vd =
g fh
f vd = MvkA
f vk = f vk 0 + 0 ,4sgdMŁh(A0 ,065 f b ; f vk ) NA.5
f vk = f vk 0 + 0 ,4s d Ł (0 ,065 f b ; f vk ) NA.5
f vk = 0 ,5 f vk 0 + 0,4s d Ł (0 ,045 f b ; f vk ) NA.6

f vk = 0 ,5 f vk 0 + 0,4s d Ł (0 ,045 f b ; f vk ) NA.6

6a ě kf vk 0tl + 0,4 N Ed ,2
6a ďďVRd1 = ± kf tl + 0,4 N
VEd Ł VRd
ě g h
= minďíVRd1 = ± vk 0 M A Ed ,2
VEd Ł VRd
ď
= minďí VRd1,max = ±M A
g fhvk tl
ď g h
ď VRd1,max = ± fMvk tlA
î
ďî g M hA

Rys. 5.2.11. Układy obciążeń charakterystycznych ściany ścinanej poziomo

18
 3 M Ed ,1 =M max, Ed , 2min
ď ďďí++iĺ
ď >ĺ 1g Q g Q,iy,iy0 ,i0M ,i M QkQk ,Edf,i ,,i .
MGM g Q0 ,1,1(VEk ,V )+
,Edf
eEd , 2,max = , max(+
ě
ď M ďî6ĺ .10(i6>gi1.a>Q10 1),iy Ţb 0) ,Ţ iĺ MgQk ĺ ,xg
Edf ,,i j,Ed
M ,Gk ,+
2 , min Q+,1y
gM Ekh + M Ek
1,od e
M Ed ,1 = max,minďď íEd ď G =xg eEd
, j Gk ,Edf Edf Ek,1,1,V
= +Edg ,1,od(V,min h + M
Ek ,1,V )+
N i >(1,6 ,max
3 M Ed ,1
e
= max,
Ed ,1 ,maxmin =
Ed , 2 ,od , max í ďďN( 6.10b ) Ţ
ďď ď Ed
. 10 b Ed) ,Ţ 2j ł
, min
ĺ
1 ĺ
j ł
xg
1
N, Ed
G
G,j M
M ,1 ,min
j Gk ,Edf N Q ,1 Ek
, min + g Q ,1 ,(1V,min Ek h + M Ek ,1,V )+
4 ďď(ďď6ĺ
ě + .10ĺ+ g ,1,max g y
aQ),i ŢQ0,i,iĺj0ł,giQky M j ł
M 1
1G , Edfj M,Edf
Qk ,
,i ,Edf
Gk
,od,Edf
Gk
,i . + g Q ,1y 0 ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
Ed

M Ed ,1 = max,min ďí ďîi >+1 iĺ >1g Q ,iy j ł01,i M Qk ,Edf ,i .

ď ďî(+6ĺ .10 gb ),iy Ţ 0,iĺMxg .
, j M,i Gk ,Edf M + gQ ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
3 eEd ,2,max = ď
Mď ďî+Edĺ,2i >,od g1i >Q1,Q ,iy 0 ,i M
max Qk
QkG,Edf
,Edf ,i ,
Ed ,2 ,min =+ g Q ,1y 0 ,1 (VEk h + M Ek ,1,V )+
Ed ,2 ,od ,min
Określenie 3
j ł 1
5 wartości siły Mpowodującej
ďN
zarysowanie
ě ( 6Ed i.>10
,2 ,max ĺ G , j Gk ,Edf
1 a ) Ţ przekroju: g eM
Ed ,1 = max,min í
y,1,02(,1,Vmin(VEkEkh h++MMEkEk,1,V,1,V)+)+
N
ď( 6(+.610 ĺ.10agbQ) Ţ),iy Ţ 0j ł,iĺ 1M xg M,i Gk . + g+ gEd
eEd ,1 ĺ
ě
ďďî6 N Ed gG Qk, jG,MEdf
, j Gk ,Edf,Edf Q ,1Q
l é ů
5 V Ed ,cr = ± N
ę Ed ,2 ď
6he ë ,1,max =ď
m ď
ďM +ĺ
i
Edg,1Q
> 1 , 1
,od ,iy ,max 0 ,iú
j ł j1ł 1
M Qk ,Edf ,i , M
eEd. ,1,min = Ed ,1,od ,min
M Ed ,1 = Ed max,min ďí + +iĺ >ĺ 1glQ gQ y y0 ,i0űM MQkQk,Edf i ,,i
, i ,i ,Edf M EdN,1Ed
4 wzdłuż dolnej
Siłę rysującą M Edkrawędzi
eEd= max, = ď
ściany
min
ďî
ď
M Ed N
(iwyznacza
6>iEd1,.1>10 ,1max ,1b , i
,max ) Ţ się ĺ xgodGeEd jM
,
,najbardziej Gk ,Edf gQ ,1,min
= + niekorzystnych
M
(V,Ek 1,min
,1,V )+
h + M Ekkombinacji
,1
obciążeń NEd,1 i NEd,2 i odpowiadających e
,
1 ,max
f
N Rd ,2 ,D =Ed ,1,max ď ŁNN Ed ,1d tl N
mimośrodów.
=
í
ď
M
Ed ( Ed
,
16 , .
od 10 , 1
,
, odb
max
,
) max
Ţ Znak ĺ
j ł 1 xg (+)
G , eM
przed
j
,1,min
Ed Gk ,1 , Edf
min
N=Edg,1Q,od
+
nawiasem ,1 (
Ed ,1,od ,min
V
,min h
występuje,
Ek + M Ek ,V )+ po-
,1kiedy
zioma siłą4 ścinające V Ed > 0, a minus6kiedy j N
eEdM ďď,1 Ed V+EdEd ,2<
ĺ ,od g,10. ,Qmax
,max,iNatomiast
y 0,i M Qk ,Edfznak
ł 1
,i . (+) wM nawiasie podstawić należy
Ed
MEdEd,2,1,od
,1 ,min
gdy e Ed,1<0 w przeciwnym razieeEd podstawić12,±max = îM M+Ed
ďďnależy iĺ >,1g,znak od ,max y (-). M Możliwość e . powstania
= ,od,min
zarysowań ,min sprawdzić
,
eEd ,1,maxl =ď N Ed Ed , 2 , max Q , i 0 ,i Qk ,Edf e
Ed ,i
Ed ,2 ,1min
,min M =
należy także na górnej krawędzi e Ed , 2ściany. = îJeżeli N Ed mimośród , 2 , max
e pionowego = Ed N N
obciążania
, 2 , min
Ed , , min znajduje się poza
4
rdzeniem przekroju, czyli spełniony
fedEd
, max
tl -,2 ,(max Njest
MEd
N
Ed=,2warunek - Ed N,Ed
i >
2,2,od
1 ,1 , max
,1 )|e Ed,1| > l/6, wtedy
,od, max ,max Ed , 2 , min
N=EdM,odEd,min
wystąpią
Ed 2 ,
zarysowania
1
,2 ,od ,min
,min
przekroju.
N Rd ,2 ,Dże=wypadkowa pionowego M N Ed N Ed ,2
Ł,obciążania e Ed ,2 ,min M Ed ,1,od ,min
Należy jednak pamiętać, Ed,,21,od max max nie
eEdmoże znajdować
N się poza przekro-
eEd ,1,max 6eEd =MM ,1 ,1,min = M Ed ,2 ,min
jem ściany, spełniony powinien być 1 więc
± dodatkowy M N
Ed Ed , 2 , 1 od , od , max
, warunek
max | e | < l/2 MM
oraz N Ed | ,1e ,1od |< l/2.
,min
4 eeEde ,,21,,max
EdEd 1,max=
max =l= EdEd,1,,max
N N
1,max eEd eEd,1Ed ,1,min=== Ed ,2 ,od
Ed ,1,2,min ,min N N Ed ,1,min
Ed Ed ,1 , min
, ,min
,min
Ed,2

4 sprawdzić czy maksymalne

Ponadto należy
N EdEd
M Ed
,1Ed ,od,2,1max ,,max
max
obciążanie ściany na dolnejM
N Ed
Ed ,1,od
i górnej
Ed ,1,min
,2 ,,minmin
krawędzi nie jest
,1 , max
6 od wypadkowej siły Vwynikającej
większe eEdVEd ,1 , Ł VRd
max =l M z é trapezowego
Ed ,2 ,od ,max 6 N rozkładu
e eEd ,1,naprężeń
ů min = M Edi ,maksymalnych naprę-
eEd ,2,max =N M N Ed ,1,od ,min2 ,od ,min
5
żeń przy krawędzi Ed ,cr = ± równych
bardziej ściskanej
eeEd = f6= = M
M ę N
Ed
N Ed Ed
Ed
,1,2,od
Ed ,,22,,od2f,m
,
,max
max ,.max
max
Ed ,1 Ed ,1
Wystarczyeú wyliczyć
Ed ,2 ,min =M maksymalne
M
=== MNEd Ed Ed , 2, 2min,od ,min siły działające
VRd vdhtlë l e eű
d
,22,max c Ed ,1,max Ed,1,2,min ,min
w górnym i dolnym przekroju eściany: Ed max
Ed ,1,max = NNEd
EdeEdEd 1,2,min
, 2 ,,min ,min
Ed, 2,2,od ,max , max N N N Ed , 2 ,,min
f vkNM Ed Ed ,1,od , 2 ,,max max MEdEdEd,od ,1,,od min min
-górna krawędź e f
Ed vd =
N Rd ,2g,DMh
, 2 , max = =A
f d tl e
Ł N Ed ,1 Ed , 2 , min = , 2 , min
NMEd M Ed ,1,min
eEd ,1,max = M 1M
Ed 6, 2e,1,od
± Ed ,Ed
,max ,,1
max eEd ,1,min =N M
f vk = f vkee + ,02,,4max s d==ŁN(0Ed Ed
,065 ,1fl,max2 , max
; f vk )
M N
Ed ,od , min
EdEd
Ed ,,1 ,min
1,min
2 ,,od
0EdEd ,1,max N
,1 , od ,
b max eEdEd e 1,min=
, 2 ,,min
= NA.5 ,min
N Ed N
N EdEd,od,1,,od ,min
f d tll -é(N Ed ,2 - 6NNEd ,1 )e
Ed,1, ,2od ,od,max , max
min
-dolna krawędź f vk = 0 ,N5V fRd + 0 ,4 s Ł M ( 0 , 045 f ; f ) N ů NA.6
5 =
vk,02 ,D = ± d N Ed , 2, max
eEdEd,cr , 2 , max = 6h ë
ę Ed6e,2Edmb,1 vk
M 1 ±
Ed ,1 Ł Ed ,1Ed ,2
l eEd , 2ű, min = M
ú M Ed , 2,min
eEd , 2,max =l NéEd , 2 ,odl ,max6 N Ed ,1eeEd ,1 ů = N EdEd,od, 2,,min
Ed , 2 , max

6a stosować
Należy 5 obliczeniowe V ,ě
Edwartości
crV = ± = ±sił NękfNEdvkNEd, 20Ed,1 tl2 +m
,,od ,imax
0N,4Ed,2N Ed odpowiednio
,2
Ed , 2 , min
ú maksymalne
N
min
lub minimalne.
W mianowniku znak (+) ustala się ďď Rd gdy h ë f d tl pionowej
1 6mimośród l siłyűe >0 w przeciwnym Ed , od , min
razie przyjąć
N = g h Ł N
6 Jeżeli
należy znak (-). VEd Ł powyższy
VRd = minwarunek Rd ,2 ,D V é Ł V
í = ± l Ed nie 6eRdEdM,16 N
zostanie
A Ede,1
spełniony,
Ed,1
Ed ,1 Ed ,1 ů należy odpowiednio zwiększyć lub
5
zmniejszyć grubość ściany, bądź ď
V Ed ,cr
zmienić VRd 6Vhzastosowane
1,ë max
N
ę1 ±Ed
= f=fdvd
,2 m f
tl±l tlc vk elementy
tl
l
ú
űmurowe lub/i zaprawę tak, aby uzy-
N
skać większą lub mniejszą wytrzymałość muru6ena
ďî Rd ,2 ,D =Rd g Łh
M A Ed ,1
ściskanie.
N
f dlftl é -1=± (NfEd Ed
f vk -6 N , 1
Ed ,1e)Ed ,1 ů
6
5
Sprawdzenie stanu granicznego
NVRd Ed,2N ,cr ,D == ± l = é
nośności:
Rd ,2 ,D6h ë 6M
vdęN Ed g d,2tllhm 6 N
6eeEd
,2
Ł N Ed Ł Nú
l,1e,1Ed ,1 ůűEd ,2
5 V Ed ,cr = ±
htl 0ë
N
ę11±±
-,4(s
Ed ,2Ed ,1 m
A ,1 Ed
N Edf l,1;)f )ű
ú
N f vk = =f vkf06 d+ N EdŁ,2l(0-,065
d l b Ł vkN NA.5
Należy wykazać, że obliczeniowa Rd ,2 ,siła D ścinająca f d6w tl
eEd dowolnym przekroju Ed ,2 ściany jest mniejsza od obli-
,
1
czeniowej nośności na ścinanie N Rd ,2 ,fD tl= -1(N ±f etl - Ł N Ed ,1
0,Ł46 ,2lŁ,1(0Ł N,045 ,1f ) ; f vk )
gdzie: 6 N
f vk N= 0 ,5 f vk
Rd ,2 ,DRd ,2 ,D = d 0V = +Ed1 ±
sEd
Vd Rd
66eelEd,1,1
dEd Ed
N Ed bŁ
,
1 N Ed , 2
NA.6
(6.12)
V Ed – obliczeniowe obciążanie ścinające działające VRd 11±±= f Ed tlna ścianę murowaną,
6a6 nośność na ścinanief dściany
VRd – obliczeniowa V ŁV
tlěEd -V (N Ed murowanej
=
Rd
vd
l l kfc tl +obliczana
±2 - vk N 0Ed ,1 )0,4 N Ed ,2 ze wzoru (6.13) normy [N7].
N Rd ,2 ,D = f tlfďď- Rd 1 ,vk f
VEd Ł VRd == min d Ví vdRd Ł
(=N=gEd 6fevd,Ed 2htl-,c1 N Edg,1M)hA
Ł N Ed ,2
(6.13)
gdzie:
6 N Rd ,2 ,D V
ď
1
Ed 6Rd ±
V
V M
ef vkEdl
A
,
1 = ±
fŁvkN tl Ed ,2
01,4=±s Ł
Rd 1,max
fvd – obliczeniowe wytrzymałośćf vkmuru = f vkna 0V fďî
+ Rd =gdf vdh
ścinanie
vd (0c ,065 f bg;Mf vkhA)
l tlpoziome, NA.5
M A
6 f vk
f vk==0 ,f5vkf vk
VEd Ł VRd
f0vd0+,4=
+ 0Łs,4Vds dŁ
f vk
(Ł0(,065
0 ,045 f b f;bf;vkf )vk ) NA.6
gdzie:
6 Rd
0V
vd cV = fM tlA
Ed g Rd h NA.5

γ M – częściowy współczynnik bezpieczeństwa V =dla f tl(Ł0c (,065

muru wg f;bf;vkf )vk )NA.1 normy [N7],
f btablicy
6a f vk
f vk==0 ,f5vkf vk
0+ 0 ě0
Rd
f vd
+,40s,4dsfvddŁ
V
0 ,045
= =vk± kf vk 0tl + 0,4 N Ed ,2
NA.6
NA.5
ďď Rdg1M f vk
hA
- spoiny pionowe wypełnione
VEd wzór NA.5 normy f vd = [N23] g h
6a fŁvkV=Rd0 ,=5 fmin
vk 0 íě + 0,4gsMdhŁ (0 ,045 Mf f;,4AftlNvk )
Akf vk 0tl +b0
NA.6
f vk = f vk 0 +ď0V,4Rd
ď 1 s Vd =
Rd
Ł±(
1
0
,max
,065 = f±b ; f vk ) Ed ,2
vk NA.5
f vk = f=vkmin +ď î 0 ,4s d Ł (0 ,065 fgbM ;gfMhvkAh)A (NA.5)
6a
V
- spoiny pionowe niewypełnione
Ed Ł Vwzór
0
Rd NA.5ínormy [N23]
f vk = 0 ,5 f vk 0 ě ďď+V0Rd,41Vs= ±Łkf ( 0tl +
0vk,045 f ,4ftlN Ed
0f;vk ) ,2
NA.5
NA.6
Rd1,max = ±
d b vk
vk 0 î+ 0 ,4s d Ł (0 ,045g M f vkA )
h; Ah
f gb M
ď NA.6
V fŁvkV= 0 ,=5 fmin Ed Rd í (NA.6)
f tl
6a
fvk – maksymalna wytrzymałość na ścinanie ď przyjmowana
ě VRd1,max
kf vk =
vk tablicy NA.6 normy [N7],
według
0tl±+ 0,4 N Ed ,2
g
6a
f vk0 – maksymalna wytrzymałość na ścinanie ď
ďî V = ±
przyjmowana według M hA tablicy NA.6 normy [N7],
ďVRd1 = ± kf vk 0tlg+M0h,4AN Ed ,2
ě
t – grubość ściany, V Ł V = min ďí
Ed Rd ď Rd1 g fh tl
l c – długość ściskanej części Ł VRd = minďí VRd1,max = ±M vkA
VEdściany.
ďďî VRd1,max = ± gfMvkhtlA
ď
Ponieważ nośność ściany zależy od pionowego obciążania
î g M hnośności
sprawdzenia A dokonać należy w przekrojach,
w których ściskające naprężenia normalne wykazują największe zróżnicowanie. W związku z tym rozpatruje się
oddzielnie przekrój górny ściany oraz przekrój dolny. Rozpatrywanie przekrojów pośrednich nie jest konieczne.

19
 6a Obliczenie nośności na ścinanie przekroju niezarysowanego:
Jeżeli obliczeniowa siłą ścinająca VEd jest mniejsza od obliczeniowej siły powodującej zarysowa-
nie VEd,cr wówczas w przekroju występuje trapezowy rozkład naprężeń ściskających i cały przekrój
jest ściskany. Korzysta się wówczas z zależności normowej (6.13), w której po przyjęciu, że l=lc oraz
uwzględnieniu redukcji początkowej wytrzymałości muru na ścinanie ze względu na wypełnienie lub
brak wypełnienia spoin czołowych oraz stosowania spoin pasmowych zapisuje się w postaci warunku

w którym
k - współczynnik w którym uwzględniający wpływ wypełnienia zaprawą spoin pionowych i obecności
spoin pasmowych wynoszący k = 1,0 w przypadku spoin czołowych wypełnionych zaprawą i k = 0,5
w przypadku spoin czołowych bez wypełniania oraz k = g/t przy stosowaniu spoin pasmowych i spoin
czołowych wypełnionych zaprawą, k = 0,5g/t przy stosowaniu spoin pasmowych i spoin czołowych bez
wypełnienia zaprawą.
Nośności VRd1 i VRd1,max występują ze znakiem (+) gdy kierunek poziomej siły ścinającej siły VEd > 0, kiedy
VEd < 0 wtedy VRd1 i VRd1,max występują ze znakiem (-).
Jeżeli warunek stanu granicznego nośności ze względu na ścinanie nie zostanie spełniony, wówczas
należy odpowiednio zwiększyć lub zmniejszyć grubość ściany, bądź zmienić zastosowane elementy
murowe lub/i zaprawę tak, aby uzyskać większą lub mniejszą wytrzymałość muru na ściskanie.
Wymagane jest także sprawdzenie, czy naprężenia ściskające w rozpatrywanym przekroju nie prze-
kraczają obliczeniowej wytrzymałości muru na ściskanie fd. W tym celu wystarczy wykazać, że
1 é1
h ë6
( ) ů
VEd Ł VRd ,m ,2 = ± ę fd tl 2 - N Ed ,2l m N Ed ,1eEd ,1 ú
ű
Znak (+) przed nawiasem występuje, gdy kierunek poziomej siły ścinającej siły VEd > 0, a znak (-), gdy
VEd < 0. Natomiast znak (-) w nawiasie stosuje
pamiętać, że maksymalne pionowe obciążanie6
( )
1 się kiedy e > 0, a znak (+) kiedy eEd,1 < 0. Należy jednak
M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,2 = ± fd tl 2 - N Ed ,1Ed,1
l mN ,1eEd ,1
górnej i dolnej Edkrawędzi ściany nie powinno przekro-
czyć wartości NRd,2,D.. Jeżeli warunek stanu granicznego nośności ze względu na zginanie nie zosta-
nie spełniony, wówczas należy odpowiednio zwiększyć lub zmniejszyć grubość ściany, bądź zmienić
zastosowane elementy muroweě lub/i zaprawę N tak, aby uzyskać większą lub mniejszą wytrzymałość
1 é10 ,5 m 2 Ed ,1eEd ,1 + 0 ,4 N Ed ,2 ů
6b
muru na ściskanie. W VEdgórnym
Ł VRd ,przekroju
ď
m ,2
ďV
= ± ściany
hmomentu
ë
f tl(
ę6 d sprawdzić
- N Edl,2l należy
N Ed ,2
mN3kf)
Edvk,1czy
eEdobliczeniowa
0tl ,1 ú
ű
nośność na zgina-
nie nie jest większa od obliczeniowego Rd 2 = ± zginającego. Korzysta się wtedy z warunku
ď ć g M hA h ö
ď ç + ÷
VEd ŁM
ď
M Rd
Ed ,1=Łmin
VRd ( )
1 č32kf vk 0 tl N Ed ,2l ÷
ç
í ,m ,2 = ± 6 fd tl - N EdN,1l meN Ed ,1eEd ,1
ř
ď Ed ,
1 Ed ,
1
0,5 m
Jeżeli warunek stanu granicznego ď nośności ze względu na N Ed ,2l
zginanie nie zostanie spełniony, wówczas
ď VRd 2 ,max = ±
należy odpowiednio zwiększyć ě lub zmniejszyć grubość
ć g M,1ehEd ściany, bądź ö zmienić zastosowane elementy
ď N Ed A ,1+ 0h ,4 N Ed
6b
murowe lub/i zaprawę tak, aby ďuzyskać większą 0 ,5 m ç çlub mniejszą + wytrzymałość÷ ,2
÷ muru na ściskanie.
î čN3Edf vk,2tll N Ed 3kf,2vkl ř0tl
ďV = ±
6b Obliczenie nośności na ścinanie ď przekroju
Rd 2 zarysowanego:
ć g M hA h ö
Sprawdzenia nośności na ścinanie dokonuje się
ď ç z warunku + ÷
1 é ď ć l 2 N Ed ,2ç čö3kf vk 0 tl N Edů ,2l ÷ ř
VV Ł V ± =ęmin
,m ,1 = Rd
RdEd N Edí,2 ç
ç - ÷m N Ed ,1NeEd ,1eú
÷
hę ë ď č2 3 f d t ř 0,5 m Ed ,
1
ú
ű
Ed ,
1
ď N Ed ,2l
ď V Rd 2 ,max = ±
ć l 2 N Ed ćg,1MöhA h ö
M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,1 =ď± N Ed ,1 çç - ç ÷ ÷ m N+Ed ,1eEd ,1 ÷
ď 3 f dç ÷
î č2 čt3 fřvk tl N Ed ,2l ř

2 N Ed ,1 ć l M Ed ,1 ö l M Ed ,1
7 s Ed1,1 = 1 é Ł f dć l 2 NlcEd=,23çö - ÷Ł ůl - >0
VRd ,m ,1 = ±tlc ęN Ed ,2 ç ç - ç÷2m N Ed
÷ ,1e,Ed
N Ed ÷
1 ř,1 ú 2 N Ed ,1
hë č
3 fd t ř
ę č2 ú
ű
N Ed ,1 6M Ed ,1
s Ed1,1 = + Ł fd
ć l 2 N Ed ,1 ö
tl tl±2N
M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,1 = Ed ,1 ç ÷
ç - 3 f t ÷m N Ed ,1eEd ,1
N Ed ,1 6M Ed ,1 č2 d ř
s Ed1,2 = - Ł fd
tl tl 2
s Ed2 1N,1Ed ,1 ćl M ö l M Ed ,1
7 Ns1Ed
,d 1=,1 = (lc -Łbof d)tbo lc = 3çç2 - N Ed ,1 ÷÷Ł l - >0
lc tlc č Ed ,1 ř 2 N Ed ,1
1
N1,d = Ns Ed1,1lc6t M Ed ,1
20 s Ed1,1 =2 Ed ,1 + Ł fd
tl tl 2
 M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,2 = ±
6
(f tl
d )
- N Ed ,1l mN Ed ,1eEd ,1

ě N e 0 ,4 N Ed ,2
6b
ď 0 ,5 m Ed ,1 Ed ,1 +
ďV N Ed ,2 l 3kf vk 0tl
Rd 2 = ±
Znak (+) przed ułamkiem VEd Łwystępuje,
ď
VRd ,mď,2 = ±gdyękierunek ( 1 é1 ć 2g M h A
h 6
ë stosuje ç 3
)
fdçtl - poziomej
kf
N Ed +,2l m N
tl N
h ö
siły Ed÷
l ÷
ů
ścinającej
,1eEd ,1 ú
ű
siły VEd > 0, a znak (-),
gdy V Ed < 0. Natomiast znak (-) wďnawiasie č się
vk 0 kiedy eEd ,2 > ř 0, a znak (+) kiedy e Ed,1 < 0. Jeżeli
VEd Ł VRd = miní Ed,1
warunek stanu granicznego nośności ze względu na ścinanie N Ed ,1nie eEdzostanie
,
1 spełniony, wówczas należy
ď 0,5 mbądź zmienić zastosowane elementy murowe
odpowiednio zwiększyć lub zmniejszyć
lub/i zaprawę tak, aby uzyskać większą M Ed ,
1 Ł M ď
Rd
ď ,m V ,2 (
grubość
=
Rdlub
±
2 ,max
1 ściany,
6mniejszą
f
=d tl
±
2
) - N Ed ,1l Ed
wytrzymałość
N mN,2l e
Ed ,1muruEd ,1 na ściskanie.
Oprócz tego sprawdzić należy, czy ď naprężenia ściskające ćg M hA w rozpatrywanym h ö przekroju nie przekra-
ç ÷
czają obliczeniowej wytrzymałości ď muru na ściskanie ç 3 ff . tlW +tym N celu l ÷
należy obliczyć wartość poziomej
î č vk d Ed ,2 ř
siły z równania ě N e 0 ,4 N Ed ,2
6b
ď 0 ,5 m Ed ,1 Ed ,1 +
N Ed ,2 l 3kf tl
1 é ďVć Rd l 2 =2±N Ed ,2 ö ů vk 0
VRd ,m ,1 = ± ęN Edď,2 ç ç - 3f t ć
÷gm NhEd ,1eEd ,1hú ö
÷M A +
hë ę ď č2 d ç ř ú ÷
ď ç
č 3kf vk 0 tl N Edű,2l ÷ ř
( ( ) )
VEd Ł VRd = min 1é 1í± 1 é12 ćf tl 2 -2 N ůeEd ,1ů
VEd ułamkiem V
Ł VEd ,m ,2 Rd Ł V =
m ,2 ę ď fdętlgdy
=występuje,
,± -dlN Ed ,2l Edm0,N l ö m NN Ed
eEd ,1e
Znak (+) przed M Ed Rd hë 6 ,1 ç kierunek 12poziomej
,5÷Edm ,1N Ed ,,11 ú
esiły
Ed ,1 ú ścinającej siły VEd > 0, a znak (-),
,1 Ł M Rd ,mh,1 ë =6± N Ed -
ç2 stosuje ÷mkiedy Ed ,1ű
N Edl >,1ű0, a znak (+) kiedy e < 0. Jeżeli
gdy VEd < 0. Natomiast znak (-) wďnawiasie 3 f tsię Ede ,2
Rd 2č,max = ±
ď Vze d ř Ed,1 Ed,1
warunek stanu granicznego nośności względu na ćg zginanie nie zostanie
ö spełniony, wówczas należy
( ( ) )
ď 1 ç l bądźM h A h ÷zastosowane elementy murowe
odpowiednioMzwiększyć M Ed ,1lub Ł Mzmniejszyć 1
Rd ,m ,2 =f±tl grubość 2 fd tl 2 - N ściany, ,1 f mtlN
+ zmienić
,1eEd ,1
Ed ,1 Ł M Rd ,m ,2 = ± ď d 6 - N Ed ,1lć lç m3N eEd ,1ö Ed ,2l ÷
Ed Ed N
lub/i zaprawę tak, 2 N î č M
Ed
vk ,1Ed
÷Ł l ř muru l na M Ed ,1
s Ed1aby uzyskać Ed ,1 większą lub lc mniejszą
= 3ç - wytrzymałość - ściskanie.> 0 Jeżeli wa-
,1
7 ,1 = Ł6f d ç ÷
runek stanu granicznego nośności
tlc ze względu na
č 2 zginanieN Ed ,1 nie
ř zostanie 2spełniony,
N Ed ,
1 wówczas należy
odpowiednio zwiększyć lub zmniejszyć grubość ściany, bądź zmienić zastosowane elementy murowe
6blub/i zaprawę tak, abyNěuzyskać 1 éě 6M ć N,52lub
Ed ,1l 0
NN Ed e
,2,1,1ö Ed0,1,4+
eEdmniejszą
0 ,4 N Edů,2
Nwytrzymałość
6b s Ed VRd 1 ,
1 ,m=,1 =ďEd ± ,1 + ęďN Edwiększą0,22,5ç
ç m Ł- Ed f dm,1 Ed N
÷+m N Ed
÷ l ,13ekf
Ed ,2 ú
Ed ,1 tl
muru na ściskanie. W górnym
przekroju ściany sprawdzić tl h należy ęď czy 2 obliczeniowa
3 f
tl2 =č± N Ed d,2 l ř 3kf vk 0tl ű t Ed ,2 nośność vk na0 ú zginanie nie jest większa od oblicze-
ďV ëď=VRd
niowego momentu zginającego. Rd 2 ±Korzysta się ć gwtedy h z warunku h ö
Nď ď 6 M Ed ,ć 1 gM h çA M A h+ ö ÷
s Ed1,2 = ď Ed ,1 ď- ç Ł
ç3,kf ćf d
ç3kf2+N Ed
č tl vk 0Ntl ,1 ö
l N÷ ÷N,2Ed l÷ ř e
VEd M Ed Ł V,1RdŁ ďM =tlmin Rd ,m í,1 =tl±2N Ed č 1ç vk 0- ÷lmEdř ,1 Ed ,1
VEd Ł VRd = min ç 2 3 f
Ed
N
t
,2÷ e
s Edí 1,1 ď č 0N,5Edmd,1eEd Edř ,
1 Ed ,1

Jeżeli warunek 1stanu

N ,d = granicznego ď (lďc - bo )nośności tbo 0,5 mze względu ,1
N Ed ,2l
ďlc ď VRd 2 ,max = ± N Ed ,2l na zginanie nie zostanie spełniony, wówczas
należy odpowiednio zwiększyć 1 ď2 NVEdRd ď,12lub ,max zmniejszyć
=± ćggrubość
Mćh l A +Mściany, h öö bądź zmienić l M zastosowane elementy
7
murowe Ns1Ed
lub/i zaprawę ,d 1=,1 =s ďtak,Ed1aby ,1ďlc t Ł fd
uzyskać ćwiększą
g Mlchç ç=A 3çlub-mniejszą h
Ed
ö ,1 ÷÷ ÷ Łl
wytrzymałość - Ed ,1
muru >
na 0
ściskanie.
2 ď tlc î ç 3 fç tl N Ed ÷ ,1,2l÷ř
ç 3 f čtl +čvk2N NlEd ÷ ř 2 N Ed ,1
î č vk Ed ,2 ř
7 Sprawdzenie nośności ściany obciążonej łącznym oddziaływaniem pionowym i poziomym:
Sprawdzenias é Ndokonuje
Ed ,1 s6Ed M Ed-,1s
ŁEdf 1d,2ö(zl -procedurą ů
Nnośności
Ed 1 =
,
1
1,d ę Edtl1,1
= s 1 é + + ć lsię 1,1 zgodnie
2 2 N Ed , 2 bo )útbo ů omówioną szczegółowo w pkt. 5.1. Wyma-
gana w pierwszej VRd ,m1,1é =ë± ęć
kolejności NlEdjest ,22ç tl - l ö ÷m N Ed ,1űůeEd ,1 ú wartości sił na górnej i dolnej krawędzi
hę çN2znajomość
Ed ,23 f t ÷
obliczeniowych
oraz w VRd ,m ,1 = ±wysokości
połowie ęN ë ç -
ściany, č w ÷ d N Ed
rozpatrywanym
m ř eEd ,1 úpaśmie ú
ű ściany szerokości b =1,0 m. Wartości sił
h s EdN2Ed
Ed ,2
,1ç ,1 63Mf Ed
2 t ,1÷ ,
1
uwzględniających s
N 2Ed ,d 1=ë
ę
,już =
2 składową č (lc - bpionową
- o )2tbo
d ř Ł f
odd poziomego ú
ű obciążania wiatru obliczyć należy na podsta-
o

lc tl tl ć l W 2pierwszej N Ed ,1 ö kolejności wyznacza się naprężenia na krawędzi

wie wzorówMpodanych w tablicy 5.2.2. ç - ÷m N
Ed ,1 Ł M 1 sRdEd ,m1,,11 = ±ć N Ed ,12ç N öf d t ÷ Ed ,1 Ed ,1
e
ściany z następujących
N
M Ed ,1 Ł M2Rd N = =
1,d,d,m ,1 = ± s wzorów:
Ed N 2 ,
Ed
(
1 l c t - l
c,1 ç o- ob ) tb
č 2 Ed ,1 3 ÷m N řEd ,1eEd ,1
- górna krawędź ściany, 2 lc kiedyç č|e 2 Ed,1| 3≥ fl/6, ÷
d t -ř trójkątny wykres naprężeń,
é 1 s - s
N 2N,d1,d= = ę 2 NEds
s 2 Ed2Ed ,1 1+,1 c
l tEd 2 ,1 Ed 2 ,ć 2
ç l(l - bMo Ed )ůútb,1 oö÷Ł l przy l - M Ed ,1 > 0
7 s Ed1,1 =ë Ł fd l
l ćc çM = 3 -
2N tl l 2 Nöű ÷ l M 2 N ,1
7 s Ed1,1 = Ed ,1 Ł cf d lc = 3ç - č Ed ,1 ÷EdŁ,1l ř - Ed ,1 Ed >0
- górna krawędź N m ,tldcściany,=N é 0 ,5(N1kiedy s
+ Ed N|e21Ed,1 | )<s
- ç
č 2Ed
l/6, -Ntrapezowy
Ed ,1 ř ů
÷ wykres2naprężeń, N Ed ,1
s EdN1,11,d= = ęEd s ,Ed
1 6
,Ed M
+1,1 + Ed ,1 Ł f d
, Ed
1 1 ,2
(l - bo )útbo
N Ed ,1 ë tl
6M Ed ,1 tltablica 2 l ű
s Ed1,1 = +s 5.2.4
Ł f d - krawędź bardziej ściskana,
tl Ed 2
N tl,1 6(lM-Edb,1 )tb
2 ,1
2 sNEdNEd12,2,dŁ==0,5Ed f d tl - c o Ł of d
lc
N Ed ,1 tl6 M tl 2
s Ed1,2 =max s -Ed11d,1tl Ed
N = 0 ,5 f - N,1 gd Ł f d - krawędź mniej ściskana,
N1N ,d tl2=,d = stl( Edl2c 2-,1blcot)tbo
s lc2
Naprężenia
N1,d = na Ed
VEd 1dolnej
,1 Ł V krawędzi ściany σ 2,1 i σ 2,2 obliczyć należy z powyższych wzorów
1(lcé -Rdbo )tbo s Ed 2 ,1 - s Ed 2 ,2 4.9 podstawiając
6 ( ) ů
w miejsce:Nmimośrodu
N1,ld2c,d= = s ę s EdEd1 ,e
12l c
,1 t + siły N i momentu l - b
M o ú tb odpowiednio
o wartości mimośrodu mimośrodu
eEd,2=, siłę éNl 1 oraz ů2 moment
ë
Ed,1
M
N. EdEd,1
l Ł 3 ×él - e ů Ed,1 ű
VRd c × -
N v d ę=2 sEd e × t × f + 0 ,4 × × t × f 4.10a
1ú l t vdo ę2 Ed ú
Ed,2 Ed,2 vdu
Jeżeli1,warunki
ë 2 Edprzy ű,1 c wzorach nie g Mzostaną ë spełnione, ű wówczas należy odpowiednio zwiększyć lub
N m ,dé = 0 ,5(N1s,Ed + N- s ) ů
zmniejszyć N1grubość = s ściany,+ Ed bądź
1,1 2 zmienić
,EdEd1,2 zastosowane elementy murowe lub/i zaprawę tak, aby uzy-
( l - b ) tb
,d ę Ed M1,1Ed l l o ú o
4.10b
skać większą é elub Edë= mniejszą
sNEd1,1 ł- wytrzymałośćs6tablica 5.2.4 ůmuruű na ściskanie.
Znając = ęs Ed1,1snaprężeń
N1,d wartości +Ed 2 ,1Ed na górnej Ed1,2
(l -i bdolnej )
o ú o tb krawędzi ściany, można wyznaczyć pionowe siły wystę-
2 pujące wNpaśmieë2N,d = Ł 0szerokości ,5 f
( lc -l bo b)tb.oJeżeli przy
tl ű trójkątnym wykresie naprężeń długość strefy ściskanej
Ed lc vk0, d s o
l c ≥ 1,0 mswtedy Ed f2vd0 ,1 przyjąć = można bo=1,0 m natomiast kiedy lc < 1,0 m przyjmuje się bo= lc na górnej
N 2 ,d = N max =1(0lc,5-gf bdMotlh)-tb N
i dolnej krawędzi
N 2l,cd = ściany. s Ed 2 ,1lcAWartości to gd sił wyznacza się z poniższych zależności
2
1 V é ŁV
6 N 2 ,d =N s =EdEd2s,1lc t Rd+ s Ed 2 ,1 - s Ed 2,2 (l - b )ůtb 4.9
22,d ę Ed 2 ,1 o ú o
é l ë ů l
N é l ű ů
VRd = cv ×ęé - eEd ú×st ×Edf vdo 2 ,1 - +s 0,Ed 4 ×2,2Ed Ł 3 ×ůę - eEd ú×t ×f vdu 4.10a
N 2 ,d =ëę2s Ed 2 ,1 +
N m ,d = 0 ,5(N1,Ed +l N 2 ,Ed )M
ű g ( l - b o ) ú
ë tb
2 o ű
ë ű
M Ed tablica l
N m ,d = 0 ,5(eNEd 1,Ed = + N 2 ,Edł ) 5.2.4 4.10b
N Ed 6
2 N Ed Ł 0 ,5 f d tl
tablica
f s 5.2.4 21
,5 f d=tl -vk0,
N max = 0f vd0 N gd
 Ed ,1 2 N Rd ,ë
m ,1 Ed ,1 ç
čc 2l= 3ç23Nćf-Ed
dt1 ö
ćl
÷Ł l M÷Ed ,1 öEd ,1űEd ,1 l M Ed ,1
7 s Ed Ed ,1 lć ř - M >0
,1 =
M1Ed 2 NRdEd,mŁ,1,1 f=d ± N Ed ,1 ç
,1 Ł M
tl - ç2ç l ,N ÷MmEdN÷,Ed
Ed ,1 ř1 ÷
ö,1eEd ,1
2 l - N Ed ,Ed
7 s Ed1,1 = c Ł fd ç
ć 2llc =č233NfEd ÷
t-,1 ö Łl 1 ,1 > 0
M Ed ,1 Ł M Rd tlc,m ,1 = ± N Ed ,1 ç - ćč
ç ç d ř
÷ ÷ 2 Nm N e 2 N
Ed , Ed ,
3čf ld t ÷
1 1
N 2,1N Ed6M 2 M Ed ,1 ö ř l M Ed ,1
7 s Ed1s,1Ed=1,1 Ed = + ,1 ŁEdf,1d Ł f d č lc = 3ç ç2l M
- ř Ed ,1 ÷Ł l
÷
- Ed ,1 > 0
7 ss EdEd 1,11,=
tlN2EdNtl,1Ed
1 = tl
2 N tlc 6,1M
6M
c +,1tl 2 Ed ,1 Ł f
Ł f2d
tl
d lc = 3ç -
ć
č
ć
ç 2 l M
N Ed
N
Ed ,1,1 ř÷
ö
VEd ŁŁlVRd ,m ,2 = ±- ęEd ,1fd >
ö
÷
( 2l 1M
2l h M
Né1Ed ,1 2
N 6
ëEd ,1,1
)
tl 0 - N Ed ,2l m N Ed ,1eEd ,1 ú
ů
ű
NN Ed ,1 Ed 6M ç
č Ed ,1,1 ÷
Ed ř Łl - Ed
7
ss d Ł Łf df d lc = 3ç - >0
Ed ,1 ,1
s Ed 1,=
Ed 11,=1 = Ed ,1- + Ł fEd ÷
- górna krawędź
( )
1,2ściany,
Ed N kiedytl |e
6 M | ≥ l/6, - trójkątny 2 N
wykres naprężeń, 2 N
s Ed1,2 = Ntl Ed tlEd,1,1c - 6tlM 2
tlEd
Ed,1 2 Ed ,1
Łf č V Ł V ř = ± 1 é1 f tl 2Ed
Ed ,
1 ,1 ů
s Ed
N1,d = sNNEd
s Ed
1,1s=Ed 1,1tl +
=
tlEd(l,1c,1 +--b66oMM tl 2 ,1 Ł f dd
)tltbEdEd
2
o ,1,1 Łgdy f
lc ≥ 1,0 m Ed ,1
Ed
M
Rd ,m ,2
Ł M h ë
Rd ,m ,2( = ±
6
fd tl)
ę6 d 1- N Ed2,2l m N Ed ,1eEd ,1 ú
- N Ed ,1 l m N Edű,1eEd ,1
=l Ł f
1,d = c Ntltl (lc - btltlo22)tbo
1 ,1 Ed 1 ,1 d
NEd 1,2 d
1 lcEd ,1 6M
Ns
N
s Ed
N 1
=
1,dEd1,2 s
,d 2=
=
=
s 1Ed Ed1tl1,1,1c gdy
N
s
l
Ed ,1(llc t-
t -
6M b tl
o
Ed ,1
2 l c ˂ 1,0
)
Edtb ,1o
Ł
Łf
f d m ( ě 6
1
M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,2 = ± fd tl 2 - N Ed ,1l mN Ed ,1eEd ,1 ) N e 0 ,4 N Ed ,2
1,d1,2 =s l Ed1,1-c
2 Edckiedy
tl 2 6b d 0 ,5 m Ed ,1 Ed ,1 +
- górna krawędź ściany,
N1,d = 1 1,1
(lc - Ed,1
|e bo )tbo
tl |< l/6, - trapezowy wykres naprężeń, ď N l 3kf vk 0tl
N1,dé= s s lcEd1,11s,1Ed lct1,1 - s Ed1,2 ů ďV =± Ed ,2
N1,dN= 1,dę és = Ed
Ed
121l,1 + ( l -
cs o -os b ) tb ( l - b )
o ú ůo tb ě ď Rd 2
N ećEdg,1M h A0 ,4 N Ed h,2 ö
NN1,1d,dë==ęs Ed scEd1 ,1 1+ ,1lc6b tEd1l,1 Ed1,2
( l - bűo )útbo ď ď 0 ,5 m Ed ,1 ç + + ÷
N1,ds = ë 12
s l t l ű ď ď N Edç č
,23l kf vk 0 tl3kf vkN0Ed tl ,2l ÷ ř
é (Ed sc Ed 1,1 - s Ed1,2 ů VEd Ł VRd V=Rdmin
o )tbo 2 =í±
Ed 2 ,1 1,1 b
N 2 ,Nd 1= ,d = s ęs 2EdEd21,l1,c1 - + ( l - b o )ú tb o ď ć g h h N ö
Ed ,
1 e Ed ,
1
- dolna krawędź N 2 ,dściany,= lé ëc kiedy (lc s-|eEd o1),1|tb-
bEd,1 ol≥sl/6, Ed1-,2trójkątny wykres naprężeń, ď ď ç M A + 0,5 m ÷
N1,d = 1 ęslEd c 1,1 + (l - bo )ůűútbo ď ď ç3kf tl N N
÷
Ed ,2l ř Ed ,2
l
N 2 ,d = sé Ed 22 ,,11lc t s Ed1,1 -l s Ed gdy Vl ≥ Ł ůűVRdm= miní
1,0 ď VRdč2 ,maxvk=0 ±
ë1 Ed1,1(+
Ed lc - bo )tbo 1, 2
(l -c bo )útbo
N 2 ,d 2= sęss
NN21,,dd == Ed NćEd
lc t ď eEd
g M,1h A + ,1 h ö
ë2Ed lc Ed
2 ,1 2s,1Ed s l ű ď
ď 0,5 m ç ç
÷
÷
N
N 2 ,d = ęséEd
2 , d
é = 1 2l ,1 + s ( l c - -
2b,1o )tboEd 2 ,2
(,21,0
l - bo )útbůo
ů ď î čN3 f
Edvk ,tl
2 l N Ed ,2 l ř
s s Ed 2(+,l1lc-t b l)tb c gdy - s l ˂ m ď V = ±
NNN222,d,d,dë===ęs2 Ed
Ed 2 ,1 Rd 2 ,max
1 lc
c
2 ,
1 c
Ed 2
o o
,
1 Ed 2
( l - bűo )útbo ď ćg M h A
ç h ö
÷
- dolna krawędźNN
N 2 ,dściany,
= 0
=ë
,é5 ( N
s Edkiedy 2+ ,1ls Nc t|e )
|<
l
-l/6, s Ed-2trapezowy ű
ů wykres naprężeń, ď ç 3 f tl + N l ÷
2 ,d =ę1
m ,d = s 2 Ed1,2Ed,1 + 2 ,Ed Ed Ed,12 ,
1 ,2
(l - bo )Vútbo = ±î1 N ćç l - Ed ,2 ö÷m N e ř ů é 2 Nč vk Ed ,2
N
N m2,,dd =ë é0 ,5(N s Ed1,2Ed ,1 sl c+ N 2 ,Ed-l )
t s Ed 2,2 ę Ed ,2 ç
3 fd t ÷
Ed ,1 Ed ,1 ú
(l - bo )űúůtbo
Rd ,m ,1
N 2 ,d = ęs2 Ed 2 ,1tablica + Ed 2 ,1 5.2.4 hë ę č2 ř ú
ű
é
ë ( s+Ed
tablica 2 ,1 -l ) s5.2.4 ůű
N
N EdN Ł 2m,d0,d,5
= 0 ,5 N
= fęstlEd 21,1,Ed + N 2 ,Ed
Ed 2 ,2
(l - bo )=útb±o1 N ç l - Ed ,2 ÷m N e
é ć 2 N ö ů
2 Na zakończenie obliczyć ëd0 ,5(N należy wartości l sił wVRd środkowym ęprzekroju
Ed ,2 ç ściany z zależności ć÷l 2EdN,1EdEd ,1 ú
,1 ö
2 N
N Edm ,Ł =
d 0 ,5 f d tl 1,Ed tablica
N max = 0,5 f d tl - N gd
+ N 2 ,Ed 5.2.4 ) ,m ,1 ű
M Edh,1 ë ęŁ M Rd č ,m 2,1 = ±3NfEd d t ,1 ç
çř - ÷m
÷ ú N Ed ,1eEd ,1
ű
2 3 fd t ř
NN N d0=,50f,5tl(N-1,N Ed + N 2 ,Ed )
č
maxm=,Ł d gdtablica 5.2.4
2 Ed 0 ,5 f d tl ć l 2 N Ed ,1 ö
62 V Ł V tablica 5.2.4 M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,1 = ± N Ed ,1 ç - 4.9 ÷ mćN Ed ,1eEd ,1 ö
Ed Rd
2 N Ed ,1 ç t ÷
5.2.3.2. ç l - M Ed ,1 ÷Ł l
NN maxEdV =Ł0Ł 0,5,V
5ffddtltl- N gd č 2 3 f d4.9 ř l M Ed ,1
6 él ůEd Rd N Ed 7 él ů sPoniżej Ed 1,1 = w tablicy Ł fd
5.2.4 podano
l c = 3
algorytm
ç spraw-
÷
-
V = c ×
2 Rd v ę2éNl Nmax- e Ed ×
Edú=Łů00,5t × f
,5vdo + 0 ,4 ×
ffddtltl- N gd N Ed ę él Ed ú ů vdu Ł 3 × - e × t × f tlc 4.10a č 2 N Ed ,1 ř 2 N Ed ,1
Metoda
6 VRd uproszczona
= cvë×ę - eVEd ű Ł×tV×fwedług + 0,4 ×M normy
g 2
Ł 3ë×ę - eEd űdzania
ú×t2×Nf vdu
stanu granicznego4.10a ć lnośności
4.9
M Ed ,1 ö
murowanej
2 max = ú
Ed 0 ,5 fRdvdo l M Ed ,1
ëN ű d tl - N gd7 g M ë2s ściany ű= N
ścinanej
,1 Ed ,1 poziomo 6M Edl ,1 =i3ç jednocześnie ÷Łściskanej
PN-EN 1996-3
Ed - l
é l VEdůM Ł V l N é l Ed 1 ,
1 sů = Ł f d + c Ł f 4.9 - >0
6 VRd = cv ×ę e-EdeEd= ú×t Ed ×Rd f vdo
ł + 0,4 × Ed Ł 3 ×ę - eEdwedług Ed
×t ×1,f1tlvdu metody 2 4.10b
uproszczonej. çd2 Numery
4.10a N Ed ,1 ÷ wzorów w 2 N Ed ,1
M Ed 6 l ú c tl tl č ř
N
6 VRd = cv ×éë2l - eeVEd Edůű=
Ed
ŁV
× t
EdRd
× f
ł
+ 0 ,4 ×
gM
N Ed Ł 3 ×é ë2l
- e
ůű
tablicach
×
N t × f
są zgodne z numeracją
6 M
4.10b
4.10a
4.9według normy PN-
ę ú N vdo
Ed 6 ę Ed
-EN ú 1996-3
Ed vdu
,
1 N [N8].
Ed Ed,
1 ,
1 6 M Ed ,
1
ë2l
é ůű f vk0, s + 0l ,4 ×N gM Ed Ł 3 ×é ës2l Ed1,1 =s ůű Ed1,2 =+ - Ł fd
VRd = cv ×ę -f vd0 eeEd ×tM
Ed=ú= f vk0,
×fEd vdo ł ę2 - eEd ú×t tl×f vdu tltl 2 2
fd
Ł4.10b
4.10a
tl
Tablicaf5.2.4.
ë2
vd0==M
ű g h
N Ed
M A
Ed
s 6l g M ë ű
s 6M 4.10b
eEd (lściany
c,1-Łbof )tbmurowanej
g Mh Ał NN1,dEd =,1 -Ed 1,1
Algorytm sprawdzania Nf Ed
M Ed s 6
vk0, l stanu granicznego s Ed1,2 = nośności lc 2
Ed
d
o
4.10b bez otworów
e vd0== ł
ścinanejfEd poziomo NgfM Ed h As
vk0,
i jednocześnie
6 obciążonej tl
pionowo
1
sN1,d1,1= s Ed1,1lct
tl
f vd0 =
fg M h As N1,d = Ed (l2c - bo )tbo
1 Dane: rodzaj elementówf vd0 =
vk0, murowych i zaprawy, grubość lc ściany t, długość ściany l, wysokość ściany
h, charakterystyczna,gpoczątkowa Mh A wytrzymałość 1
N1,d =muru s Edna 1é,1lc t
ścinanie s Edfvk0 , maksymalna wytrzymałość
1,1 - s Ed1,2
muru na ścinanie fvk, znormalizowana wytrzymałość N21,delementów= ęs Ed1,1 + murowych (l - bo )ůútbfob, charak-
na ściskanie
terystyczne obciążenie ściany wiatrem (parcie lub ssanie l
ë wiatru) V , całkowite charakterystyczne ű
Ek
obciążanie stałe pochodzące z wyższych kondygnacji é N s s Ed
, 2 ,11,1 - s Ed1,2
całkowite charakterystyczne obciążanie
zmienne pochodzące z wyższych kondygnacji N1N ,d = ęs2,Ed
N ,d 1=Gk,Edu Ed
(lc - bo )tbo(l - bo )ůúobciążanie
,1 + l charakterystyczne
wiodące tbo zmienne
ë
Qk,Edu,i c l ű
pochodzące z wyższych kondygnacji NQk,Edu,1, charakterystyczne 1 pionowe obciążanie od wiatru NVk,Edu,1,
charakterystyczne obciążanie stałe pochodzące szeN 2 ,1= sopartego
stropu l t bezpośrednio na analizowanej
N 2 ,d = Ed
2 ,d (l2c - bo )tbo
Ed 2 ,
1 c
ścianie NGk,Edf, charakterystyczne obciążanie zmienne lc pochodzące ze stropu opartego bezpośred-
é s Ed 2 ,1 - na s Ed 2,2 ů
nio na analizowanej ścianie NQk,Edf, charakterystyczny
N =
N12 ,d =moment
s s
ę lEdt 2 ,1 zginający
+ górnej (l -krawędzi
bo )útbo ściany
wywołany obciążaniem wiatrem M Ek,1,V, charakterystyczny 2 ,d Ed 2ë,1 cmoment zginający l wywołany ű obciążanymi
2
stałymi MGk,Edf i zmiennymi MQk,Edf,i. s s
= 0 ,5(Ed Ed 2 ,2 )
éN - ů
2 ,Ed (l - bo )útbo
N12,Ed ,1 + N
N 2 ,d = ęs m Ed,d2 ,1 +
2 Określenie ekstremalnych wartości sił pionowych ë działających na ścianę l w przekroju ű górnym i dolnym:
Sprawdzić należy dodatkowo dodatkowy warunek we wzorze (4.10a), tablica aby w5.2.4 analizowanym przekroju
pionowa siła nie przekraczała wartości N m ,d =N0 ,5(Ł N1,Ed + N 2 ,Ed )
0 ,5 f tl
2 Ed d
Ograniczenie dotyczy tylko przekroju w którymNnie maxma ,5 f dtablica
= 0wpływu tl - N 5.2.4
ciężaru
gd własnego ściany, czyli górnej
krawędzi ściany. Na dolnej
2 krawędzi ściany,N Edmaksymalną
Ł 0 ,5 f d tl siłę obliczyć należy natomiast z zależności
6 V Ł VRd 4.9
N max = 0,5 f dEdtl - N gd
él ů N Ed él ů
Przy czym ciężar własny ściany N gd nie
VRdjest
= cwartością
v ×ę - eEdstałą ú ×t ×fponieważ
vdo + 0 ,4 ×wchodzi
Ł 3 ×do
ę kombinacji obciążeń
- eEd ú×t ×f vdu 4.10a
VEdë2Ł VRd ű
z różnymi częściowymi współczynnikami bezpieczeństwa.
6 gM ë2 ű 4.9
Jeżeli w którejkolwiek kombinacji obciążeń
él wystąpią
ů większe
M Nwartości
Edl éobliczeniowych
l ů obciążeń pio-
VRdprowadzi
nowych, sprawdzenie nośności = cv ×ę - eEd
się t ×efEd
ú×dla
jak =+ 0,4Ed× niezarysowanego
przekroju
vdo ł Ł 3 ×ę - eEd ú× t ×f vdu dokładną.
metodą 4.10a 4.10b
ë 2 ű g
N Ed M6 ë2 ű
M Ed lf vk0,s 4.10b
eEd = f vd0 ł
=
N Ed 6g Mh A
22 f vk0,s
f vd0 =
 Ed1,2 ç2 d 3 f t ÷
N tl 6M Edtl,12 č d ř
s Ed1,1 = sEd ,1 + 2
Ł fd
tlEd 1,1
N1,d = (lc tl- bo )tbo ćl M ö
2 l
N l M Ed ,1
7 s = N Ed ,1 1 6ŁMf Ed ,1
c Ed , lc = 3ç - Ed ,1 ÷Ł l - >0
s Ed1,2 = tl -
Ed 1 ,
1 1 d Ł fd ç 2 N ÷ 2 N Ed ,1
N1,d = s tl Ed c 1,1lc t tl 2 č Ed ,1 ř
sN2Ed 1,1 6M
s Ed1,1 = l Ed ,1 (+lc - boEd
N 1 ,d = )tb,1oŁ f d
3 Określenie ekstremalnych wartości momentów é ctl
zginających stlEd2 1działających
,1 - s Ed1,2 na ścianę w przekroju górnym
i dolnym: NN11,d,d == ęss
1
Ed 11,1,1l+ t (l - bo )ůútbo
N Ed c 6M Ed ,1 l
Stosuje się identyczny algorytm jak wspkt. Ed1,25.2.5.1.=2ë Ed ,1 - Ł fd ű
s Edtl2 ,1 tl 2
N 2 ,d = s Ed 1,1 (lc - bo )tbo
4 Obliczenie wielkości mimośrodów na górnej N1,d==iés dolnej lc krawędzi (lcs-Edb1o,1)tb-s ściany: ů
N o Ed1,2 (l - bo )útbo
Stosuje się identyczny algorytm jak w pkt. 1,d 5.2.5.1.ę Ed
1 lc1,1 + l
ë ű
N = 1 ss Ed 2l,1ltc t
N12,d,d =suproszczonej:
5 Sprawdzenie możliwości stosowania metody 2 Ed 1,1 c
W ogólnym przypadku należy sprawdzić,
N 2 ,d = 2
czy
Ed 2 ,
1
é bezwzględna
(lc -sbo )tbo mimośródu- s Ed 2,2
N 2 ,d = ęslcEd 2 ,1 + Ed 2 ,1
jest większa lub równa długości rdzenia przekroju czyli |e | > l/6 oraz
(l |e-na górnej
|
ů
bo )útbo
< l/6.
i dolnej krawędzi
Należy jednak pa-
1
éë s Ed1,1Ed,1 l
- s Ed1,2 ůEd,2 ű
miętać, że wypadkowa pionowego obciążania NN21,,dd = = ęssnie EdEd 1 ,
1 ,1+lc t znajdować (się
2może l - bpoza
o )ú tboprzekrojem ściany, speł-
2
niony powinien być więc dodatkowy warunek N m ,d é=ë0|e (N1|<,Edsl/2
,5Ed,1 +N oraz
Ed 2 ,12-,Ed s Ed)Ed,22,2
l |e | < l/2. W ű dolnym przekroju ściany,
ů
alternatywnie można sprawdzić także N 2 ,warunek
N 2d,d =ę
= s Ed 2zarysowania
,1 +
Ed 2 ,1 (l - b )tb ściany ( l - b o )útboidentyczny algorytm jak
stosując
w pkt. 5.2.5.1. ë l c o l
tablica 5.2.4
o ű
c
NNm Ł=00,5,5f(Ntl ,1lc+t N 2 ,Ed )
1
6 Sprawdzenie stanu2granicznego nośności: Ed2,d,d = sdEd1,2Ed
2
Należy wykazać, że obliczeniowa siła N max = 0é,5 f d tlw-dowolnym
ścinająca Ntablica
sgd przekroju
5.2.4 ściany jest mniejsza od obli-
Ed 2 ,1 - s
czeniowej nośności na ścinanie N =
2 ,d ę Ed 2 ,1s + Ed 2 ,2
(l - bo )ůútbo
N EdVŁ 0 ,Ł ë
5 f d tl l ű
gdzie: 2 Ed VRd 4.9
6
N
é l
maxN m =, d 0=
ů,5 0 f ,
d5 (
tl N - 1 ,N
Ed gd + N 2 N
,Ed ) é l ů
(4.9)
V Ed – obliczeniowe obciążanie
VRd = ścinające
cv ×ę - eEd działające
ú×t ×f vdo +na0,ścianę 4 × Ed murowaną,Ł 3 ×ę - eEd ú×t ×f vdu 4.10a
ë
V Rd – obliczeniowa nośność na ścinanie2 ű
ściany murowanej tablica g M 5.2.4
obliczana ë2 ze wzoruű (6.13) normy [N8].
6 VEd Ł VRd 4.9
él N Łů 0 ,5 M
f tl
2 V = c × - eEdeEd ×t=×fd + ł0,4 × Ed Ł 3 × - e ×t ×f
Ed l N é l ů 4.10b
Rd v ę Ed ú vdo ę2 Ed ú vdu 4.10a
ë2N max =ű0,5 f dNtlEd- N gd6 g M ë ű (4.10a)
gdzie: M f vk0,sl
cv – dla muru z wypełnionymi eVEd
spoinami f vd0 =Ł = Ed ł wynosi 3, lub 1,5 dla muru z niewypełnionymi
pionowymi
V 4.10b
4.9
6 Ed
NRd g Mh A6
Ed
spoinami pionowymi, él ů N él ů
VRd = cjej
l – długość ściany w kierunku - eEd ú×t ×ff vdo + 0,4 × Ed Ł 3 ×ę - eEd ú×t ×f vdu
v ×ęzginania, 4.10a
ë2 f vd0ű= vk0,s gM ë2 ű
eEd – mimośród obciążenia ściskającego w g Mrozpatrywanym
hA przekroju poprzecznym
M Ed l 4.10b
eEd = ł
N Ed 6 (4.10b)
MEd –obliczeniowy moment w rozpatrywanym przekroju poprzecznym,
f vk0,s
N Ed –obliczeniowe obciążenie ściskające f vd0w=rozpatrywanym przekroju poprzecznym,
t – grubość ściany, g Mh A
f vdo –obliczeniowa początkowa wytrzymałości na ścinanie równa fvko,s, podzielona przez γM;
f vdu – obliczeniowa wartość graniczna wytrzymałości na ścinanie zgodnie ze wzorami NA.5 i NA.6 oraz
tablicą NA.6 normy [N7].

gdzie:
γM – częściowy współczynnik bezpieczeństwa dla muru wg tablicy NA.1 normy [N7],

- spoiny pionowe wypełnione
f vk = f vk 0 + 0 ,4s d Ł{0 ,065 f b ; f vk} NA.5
(NA.5)
- spoiny pionowe niewypełnione f vk = f vk 0 + 0 ,4s d Ł{0 ,065 f b ; f vk} NA.5
f vk = 0,5 f vk 0 + 0,4s d Ł (0,045 f b ; f vk ) NA.5
f vk = 0,5 f vk 0 + 0,4s d Ł (0,045 f b ; f vk ) NA.5
6a (NA.5)
fvk – maksymalna wytrzymałość na ścinanie ě przyjmowana N wedługe 0 ,4 NNA.6
tablicy Ed ,2 normy [N7]
6aściany, ď 0 ,5 ± Ed ,1 Ed ,1 +
t – grubość N l c f 0tl,2
l c – długość ściskanej części ściany. ďVRd 2 = + 0 ,5 ± N EdEd
ě ,1e,Ed
2 ,1 0 ,v4 NvkEd
+
ďď ć N1Ed ,2l hcv f vkö
Zastosowanie warunku (6.1) ďďVRd 2 = + ç + ÷0tl
çcv f vd 0tl N Ed ÷
VRd = min ďí
ď ć
ç 1
č h ,2l öř÷
çc f tl N Ed + eEdl,1÷
ď č v 0vd,50± N ,1
Ed ,2 ř
VRd = min í N
ď N Ed Ed
,1 2l ,1
e,Ed
ď VRd 2 ,max = ± 0 ,5 ±
ď ć 1 N Ed ,2hl ö
ď VRd 2 ,max = ± çç 3 f tl
+
N l
÷
÷
ďî ć
č 1
vdu Edh ,2 ö
ř÷
ç +
ď ç3 f tl N ÷
î č vdu Ed ,2l ř
1é ć l 2 N Ed ,2 ö ů
VRd ,m ,1 = ± ęN Ed ,2 ç ç - ÷m N Ed ,1eEd ,1 ú
÷
1h é
ę
ë č2l 2 3NfEd
ć d t,2 ö
ř ůú
VRd ,m ,1 = ± ęN Ed ,2 ç - ÷m N Ed ,1eEd ,1 ű ú
hë ç ÷
ę č2 ć l 3 f2dNt ř
ö ú
ű
Ed ,1
M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,1 = ± N Ed ,1 ç
ç2 - ÷m N Ed ,1eEd ,1
÷
č l 23NfEd
ć d t ,1 ö
ř 23
M Ed ,1 Ł M Rd ,m ,1 = ± N Ed ,1 ç
ç2 - ÷m N Ed ,1eEd ,1
3f t ÷
 f vk = f vk 0 + 0 ,4s d Ł{0 ,065 f b ; f vk} NA.5

6a f vk = 0przekroju
Obliczenie nośności na ścinanie ,4s d Ł (0,045 f b ; f vk )
,5 f vk 0 + 0zarysowanego: NA.5
Minimalną nośność ściany w dolnym przekroju ściany wyznaczyć można także z zależności
6a f vk = f vk 0 + 0 ,4s d Ł{0 ,065 f b ; f vk} NA.5
ě N e 0 ,4 N Ed ,2
ď 0 ,5 ± Ed ,1 Ed ,1 +
N Ed ,2l cv f vk 0tl
f vk = 0,5 f vk 0 +ďV0Rd ,4s2d=Ł+(0,045 f b ; f vk ) NA.5
ď ć 1 h ö
ç ÷
ď çc f tl + N ÷
ď č Ed ,2l ř
6a VRd = min í
v vd 0
N0Ed
ě ď N e ,4 N,1eEd Ed,2,1
ď ď 0 ,5 ± Ed ,1 0Ed,5,1±+
N l N
c f ltl
f vk = f vk ďV0Rd+ď20 ,=4Vs+Rd {0,065
d 2Ł,max = ±Ed f b ,;2 f vk} vEdvk,20 NA.5
ď ď ć 1 ć 1 h öh ö
ď ď ç ç + + ÷ ÷
çc f çtl 3;f vdu Ntl)Ed ,2N l÷ Ed ,2l ř
÷
f
VRd = 0 ,5
vk = min ívk 0fď +
î 0 ,4 s d Ł (
č0 ,045
v vd čf
0 b f vk ř NA.5
N Ed ,1eEd ,1
Jeżeli warunek stanu granicznego ď nośności 1 é ze względu ć0 ,l5 ± 2 Nna ścinanie nie zostanie ů spełniony, wówczas
ďlub NEd ,2 öl mbądź
6a
należy odpowiednio zwiększyć VRd = ± ęN Ed grubość
,1zmniejszyć ç - ściany, Ed ,2 ÷ N e
zmienić ú zastosowane elementy
,mV ,2 ç2 ÷ Ed ,1 Ed ,
1
murowe lub/i zaprawę tak, abyďě uzyskaćRd 2 ,maxhë ę= ±N
większą ć eEd3,1f d t 0 ,4řwytrzymałość
čEd ,1mniejszą
lub N Edö ,2 úmuru na ściskanie.
ű
0 ,5 ± ç 1 h
Oprócz tego sprawdzić należy, czy
ďď + +rozpatrywanym ÷ tl
ďď naprężenia ściskające ç3NfEdć,l2tll w2N NEd
cv f vk
ö÷
,,21lobliczyć
0 przekroju nie przekracza-
ją obliczeniowej wytrzymałości î VRd 2 na
muru = +ściskanie č f vdu
. W tym celu
Ed řm N wystarczy wartość poziomej
M Ed ,1ď Ł M Rd ,m ,1 = ±ćN Ed1,1d ç ç2 - ht ö
÷
÷ e
Ed ,1 Ed ,1
siły z równania ç 3
+ ö d ÷ f ÷
ď 1é ć lc f2 NčEd ř ů
V ď= ± ęN Ed ,2 çç č v- vd 0tl ,2 N ÷ mEdN,2l ř e ú
VRd min í h
=
Rd ,m ,
1 ç2 3 f dN t Ed÷
Ed ,
1 Ed ,
1
ę ř ,1eEd ,1 ú
ď
ď
ë č
5.3.6 0 ,5 ±
N Ed ,2l
ű

Znak (+) przed ułamkiem występuje, ď= MVEd Rd,gdy

12,,od = ± ć l poziomej
kierunek
,max 2N ö siły ścinającejMsiły Ed ,1,V > 0, a znak (-),
odEd,min
e EdEd,1,1max
M ŁM Rd ,m ,
1 =max± N Ed = ,
1 ćç0,028
ç -1 mEd ,1 ÷ ÷ehm Ne Edö0,,1,1,emin
Ed Ed ,1= (+) kiedy e = 0,041 m
gdy VEd < 0. Natomiast znak (-) w nawiasie
ď N Ed ,1,maxstosuje ç 2 się3kiedy f + t > ÷ a znak N < 0. Jeżeli
ď č
ç3na d ř Ed,1
÷
Ed ,1 ,min Ed,1
warunek stanu granicznego nośności î ze względu č f vdu zginanie
tl N Ed nie ,2lzostanie
ř spełniony, wówczas należy
odpowiednio zwiększyć lub zmniejszyć M Ed ,grubość ściany, bądź zmienić zastosowane M Ed ,1,odelementy murowe
lub/i zaprawę tak, abyeuzyskać
Ed ,1,max =większą
V = ± N N
5.3.6
1,od ,max
1 é lub mniejszą ć l= 0,005
ç -
m,2 ö
2 N Edwytrzymałość
÷ N
eEd ,1,min
e
muruů = na ściskanie.= W
N
,min
- 0,008 m
górnym
przekroju ściany sprawdzićRdnależy M,1Ed ,1czy ęobliczeniowa
max,2 ç nośność m naEd zginanie ú
,1 Ed ,1Mnie jestEdwiększa od oblicze-
fd t ÷
,m Ed ,1,Ed ,1,min
h ,ë
,od max
ę č2 mz3warunku
= 0,028 ř eEd ,1,min = ű ú Ed ,1,od ,min = 0,041 m
niowego momentue Ed ,1,max =
zginającego. N Korzysta się wtedy N
Ed ,1,max Ed ,1,min
ć l 2eN Ed ,1ů ö
MV Ed ,1 ŁM M Rdl,mé ,1N = ± N Ed ,16çN Ed - ,1 Ed ,1 ÷ ÷m N Ed ,1eEd M,1Ed ,1,od ,min
Ed ,cr =Ed ,1,odę ,maxEd , 2 - ç2
6h ë = 0,005 m l 3 f d t ú
kombinacja I
eEd ,1,max = č
űeřEd ,1,min = = - 0,008 m
Jeżeli warunek stanu granicznego N Ednośności
,1,max ze względu na zginanie nie N
zostanie spełniony,
Ed ,1,min wówczas
należy odpowiednio zwiększyć lub lzmniejszyć é 6 N Ed ,1eściany, Ed ,1 ů bądź zmienić zastosowane elementy
ę5.3.6
grubość
kombinacja V ,cr = N Ed , 2 - ú wytrzymałość muru na ściskanie.
murowe lub/iIIzaprawę tak,Edaby uzyskać większą lub mniejszą
M Edé,1,od ,max 6 N e l ů ű
6 h ë M
e Ed ,1,max = l = 0,028 Ed ,1 m
6 N
Ed ,1
e e Ed ,1,min = Ed ,1,od ,min = 0,041 m
VEd ,cr = N Ed N l é- ů
6,crh=ę ú
kombinacja I Ed ,1 Ed ,1 N Ed ,1,min
7 Sprawdzenie
kombinacja III nośności ściany VEdobciążonej ,1,max N
ë- 6hłącznym
Ed , 2
-l
ę Ed , 2 oddziaływaniem űl úpionowym i poziomym:
Stosuje się identyczny algorytm M jak w pkt. ë 5.2.3.1, ograniczonyű wyłącznie M Eddo,1,odtrójkątnego rozkładu
é,1,od
l Ed ,max 6 N Ed ,1eEd ,1 ů ,min
naprężeń. e V =
= N Edl, 2 é - = 0,005 6m N e e
ú,1 Ed ,1Edů,1,min = = - 0,008 m
kombinacja II VEd 6,crhN=ę
Ed ,Ed
1,max Ed
kombinacja IV
,cr
ëEd-,16,max ę N Ed , 2 +l ű ú N Ed ,1,min
h l
l é ë 6 N Ed ,1eEd ,1 ů ű
5.2.4.
kombinacja III
gorna krawedz kombinacja I
VEd ,cr = - ęN Ed , 2 - f d tlDane (tabl.
l 6éhNëRd , 2 ,D 6=N Ed ,1elEdMateriały ,1 ů =ű
ú 5.2.3 krok 1)
Przykład obliczeniowy V Edściany= N
podda- - 6 e
6h ę
kombinacja I Ed ,1ú
,cr
l é
Ed , 2
16+NlBloczkiEd ,1eEd ů
z betonu komórkowego: fb = 4,0 N/mm2.
nej poziomemu
kombinacja IV ścinaniu VEd ,cr = - ë ęN Ed , 2 + Zaprawa l ű,1do ú cienkich spoin: fm = 5,0 N/mm2.
l 6éh ë 6 N f d,1tl elEd ,1 ů ű
kombinacja II
Wkombinacja II
tym podrozdziale
VEd ,cr = przykłady
przedstawiono ęNNRdEd, 2, 2,D-= EdCharakterystyczna, ú= f = 0,25 kNmm2.
początkowa wytrzymałość muru
6h ë f tl 6
l
na e ścinanie:
=ű
Ed ,1
obliczeń
gorna krawedzsprawdzania
kombinacja stanu
I granicznego N Rdnośności
, 2,D =
1 +d Maksymalna vk0
wytrzymałość muru na ścinanie:
murowanej ściany ścinanej poziomo i jednocze- l é 6 6e N l e ů
V ,cr = - ęN Ed1, 2+- Ed ,1 ,1 Ed ,1
ffvkEd= 0,045 fb =0,18 N/mm2.
d tl ú
śnie kombinacja
ściskanej według
III metody Ed ogólnej wg 6 hNë normy lDo ldalszych
kombinacja III Rd , 2 , D = = ű obliczeń przyjęto minimalną z dwóch
PN-EN 1996-1-1 [N7]. Obliczenia prowadzono według f d tl wartości 6e
kombinacja
algorytmu II
projektowania podanego w tablicy N Rd l, 25.3.3.
, Dé= 16+N Ed=Ed,1e,1Ed ,1fvků:
kombinacja IV V = - ęN Ed , 2 + 6eEd ,vk1 =l min{ 0,25;0,18}
f
ú
=0,18 N/mm2.
Opis analizowanego budynku Ed ,cr 6h ë 1 + l
Geometria
Zamieszczone poniżej obliczenia dotyczą ścia- f d tl
l Wysokość: űściany
kombinacja IV
ny zewnętrznej zlokalizowanej na parterzeRd ,bu-
N 2,D = f f tltl = h = 3,18 m,
NNRdRd, 2,,2D,Ana- 6
d d długość:e == l = 2,37 m
D==
gorna krawedz kombinacja Iw pkt. (5.1.4.5.) Ed ,1
dynku przedstawionego
kombinacja III 166-
eeEdgrubość:
Ed,1,1l t = 0,36 m
lizowaną ścianę zaprojektowano z elementów 11++ Mimośród pionowego obciążenia ze stropu bezpo-
z betonu komórkowego (fb = 4,0 N/mm2) o gru- ll - (N Ed , 2 - się
f d tlopierającego N Edna,1 )obliczanej ścianie
bości kombinacja
36 cm na II zaprawie do cienkich spoin N fRdd tl, 2,średnio
D = =
dolna krawedz kombinacja I N = f tl e = =0,014 m. 6eEd ,1
spoin N Rd , 2 , D = 6deEd kf,1 =
kombinacja IV wypełniania Rd , 2 , D
(fm = 5,0 N/mm2) bez czołowych. 1+
1 + 6e l
1 - lEd ,1
f tl f d tl - (N Ed , 2 - N Ed ,1 )
l
kombinacja III
kombinacja II N Rd , 2 ,D N = Rd , 2,Dd = f d tl=- (N Ed6,e2 - N Ed ,1 ) =
N Rd1,+ 6eEd ,1
24 2,D = 1 +6e Ed ,1 =
dolna krawedz kombinacja I
l 1+ l
Ed ,1
 Przypadki obciążeń
1. Śnieg
2. Stałe: dach i strop 2 piętro
3. Wiatr z lewej strony
4. Stałe: ściany piętro 2 i 1
5. Stałe: strop 1 piętro
6. Użytkowe: piętro 2 strona lewa
7. Użytkowe: piętro 2 strona prawa
8. Użytkowe: piętro 1 strona lewa
9. Użytkowe: piętro 1 strona prawa
10. Stałe: ściana filarka parteru
11. Wiatr z prawej strony
12. Użytkowe: parter

Rys. 5.2.12. Określenie ekstremalnych wartości sił pionowych dzia-

łających na ścianę w przekroju górnym i dolnym (tabl.
Model ściany wykorzystany w 5.2.3 krok 2)
obliczeniach: a) przyjęte grubości W obliczeniach stosuje się normową kombinację ob-
i warunki brzegowe, b) wykres ciążeń STR/GEO w sytuacjach stałych i przejściowych
według PN-EN 1990:2004 wykorzystując zależności
naprężeń normalnych uzyskany
(6.10a) lub (6.10b).
z rozwiązania schematu wiatr Przyjęto następujące wartości współczynników czę-
z prawej strony ściowych, współczynnika redukcyjnego i wartości kom-
binacyjnych:
γG,sup = 1,35
ζ= 0,85
γGinf = 1,00
Obciążenia charakterystyczne górnej krawędzi ściany Ψ 0,1 = 0,7
γQ,1 = 1,5
W celu wyznaczenia wartości sił wewnętrznych Ψ0,i = 0,7
γQ,i = 1,5
działających na górną krawędź ściany zbudowano
numeryczny tarczowy model MES całej ściany bu- Górna krawędź ściany
dynku (rys. 5.2.12a). Rozwiązując każdy przepadek Uzyskano następujące wartości ekstremalnych oblicze-
obciążeń otrzymano wykresy naprężeń normalnych niowych sił poziomych i pionowych na górnej krawędzi
i stycznych, a następnie w wyniku całkowania obli- ściany:
czono wartości sił normalnych, ścinających i mo- VEd = 2,55 kN,
mentów zginających (rys. 5.2.12b). W obliczeniach VEd = - 2,55 kN, NEd,1,max = 237,1 kN,
wykorzystano system [Z1]. NEd,1,max = 234,4 kN,
NEd,1,min = 132,3 kN,
Charakterystyczne obciążenie ściany wiatrem (par-
NEd,1,min = 148,3 kN,
cie lub ssanie wiatru)
V Ek = ±1,7 kN.
Dolna krawędź ściany
Całkowite charakterystyczne obciążanie stałe po-
Uzyskano następujące wartości ekstremalnych oblicze-
chodzące z wyższych kondygnacji
niowych sił poziomych i pionowych na dolnej krawędzi
N Gk,Edu = 108,3kN.
ściany i odpowiadające im momenty zginające:
Całkowite charakterystyczne obciążanie zmienne
VEd = 2,55 kN,
pochodzące z wyższych kondygnacji
VEd = - 2,55 kN,
NQk,Edu,i = 5,4 kN.
Wiodące charakterystyczne obciążanie zmienne po- NEd,2,max = 265,2 kN,
NEd,2,min = 153,1 kN, NEd,2,max = 262,5 kN,
chodzące z wyższych kondygnacji
NEd,2,min = -169,2 kN,
N Qk,Edu,1 = 12,0 kN
Charakterystyczne pionowe obciążanie od wiatru
Określenie ekstremalnych wartości momentów zginających
NVk,Edu,1 = -1,3 kN
działających na ścianę w przekroju górnym i dolnym (tablica
Charakterystyczne obciążanie stałe pochodzące ze
5.3.3, krok 3)
stropu opartego bezpośrednio na analizowanej ścia-
Górna krawędź ściany
nie
Uzyskano następujące wartości odpowiadających mo-
NGk,Edf = 42,0 kN
mentów zginających na górnej krawędzi ściany:
Charakterystyczne obciążanie zmienne pochodzące
MEd,1,od,max = 6,7 kN,
ze stropu opartego bezpośrednio na analizowanej
MEd,1,od,max = 1,1 kN,
ścianie MEd,1,od,min = 5,4 kN,
N Qk,Edf = 13,9 kN. MEd,1,od,min = -1,2 kN,
Charakterystyczny moment zginający na górnej kra-
Dolna krawędź ściany
wędzi ściany wywołany obciążaniem wiatrem
Do sprawdzenia warunków stanu granicznego nośności
M Ek,1,V = ± 2,6 kN.m.
w dolnym przekroju ściany wystarczy znajomość mo-
Charakterystyczny moment zginający wywołany ob-
mentów zginających wyznaczonych na górnej krawędzi
ciążanymi stałymi
oraz sił pionowych na dolnej krawędzi.
M Gk,Edf = 2,1 kN.m.
Obliczenie wielkości mimośrodów na górnej i dolnej krawę-
Charakterystyczny moment zginający wywołany ob-
dzi ściany (tablica 5.3.3,krok 4)
ciążanymi zmiennymi
Wyznaczenie ekstremalnych wielkości mimośrodów na
MQk,Edf,i = 0,3 kN.m.
górnej krawędzi ściany:

25
 ďďďV 0 ,5 çć N 10tl,2l N Edch,v2lf vk ÷ö0tl
VRd = minďí ďl Rdć22lN = + 2 N čçcvN f vdEd
öf Ed},2l + cv f vkřö÷ 0tl
M Ed ,M 6a Ł M
1 Ed ,1Rd ,m ,1Rd Ł M f vk = = ±
,mě,1=Ed N f vk= 0± + N
,1ďç
ć
çďV
0 ď , 4
Rd s
- 2 çd = Ł +{
- Ed 0 ,065
,1 ö
÷
Ed
m ć fç ,
b
çeč ÷Ed
1
N c ; ÷
v f
m1
vk vd N e 0 tl N Ed e N,1 e h
Ed Ed ,2 ,
1 l
÷ř
÷ NA.5
VRd min ďíEd ,1 ç
2 0č,523±f dNt Ed 3÷ f,ćd1çtcEdřf,1
01,5,1±0Ed Ed ,4+,1,1N Ed Ed h,,12 ö ÷
ď ď čď ř ç + tl + N N N e l l ÷
V ď= minďíď VRd 2 ,maxN=Ed çč v vd 0
l f vd 0 ,05tl±cv fN Ed EdEd ,1,2,Ed
0tl,2l ř
2 ÷,ř1
f vkV=Rd 0,5=Vfmin +=ď0+,4s d Ł (0,045 č±c,f2vć ; f vk ) N vkEd
N e NA.5
vk
Rd 0 2 íďďď VRdć2 ,max1= ±ç 0 ,51±hN Ed b Ed ,1
Ed h l,1 ö
Ed
,2
5.3.6
Rd ď
ď 5.3.6 ďďď
ďîďď VRd 2ç,max
ç
= 0±tlčç3 fN
çć+ 0 ,5 ±1 tl N÷N
vdu N
+ ö ,
1
÷Ed
eEd
Ed,2h
,
l ÷ö1
l ,2l ř ÷
÷
c f l +
= f vk 0 + 0 ,46a M M ď č,fmax M Ed M ,2
ř ,1,odhEd,min
f vkkN, s d Łe{Ed0,,065 1,emax Edf,b1=,;max ffvkvkV}
Ed= ,1f,od
=Rd vk min
= Ed,max
0 + 0í,=
,1,od ,4max sě0,028d = ďŁďďî{ 0,0280m V,065 Rd 2m b; N
v
f vk
vd
= }±,1,ć1NA.5 ćeç 3 f1=
Ed,11,1
Ed , 2
0tl,4+=NN
Ed ,1,lod ö÷,min = 0,041 m NA.5 m
VEd = 2,55 e Ed eçN ,č
min vdu,mineEd h
Ed ,2 ,2ö÷ř= 0,041
N Ed ,1N,max Ed ,1,ď maxď ďď 1 0é,5 ± 0 ,Ed 5 ć ± l ç ç
Ed
3 2
Ed
f N ,
1 + Ed tl ,N
+2 ,
1 ö
Ed N
Ed
,
1 N,minEd l ,÷
1 ÷,min ů
V ç ÷
ď RdďV,m ,ď1î= =±+h1ęN é Ed ,2Nçć Ed çč-,32lN
čl f vdu
vdu cv f vk
23Ed Nf tl 2tl ,2÷ NmEd 0N
Ed tl Ed,2 ÷
,2l ř
,1řeEd ,1 úů
f vk = 0,5 f vk 0 + 0,4s d Ł (0,045 ffbvk; M f=vk0),5M f vk 0 +ď0V,4Rd sVRd Rd îŁ22 ,= ( 0 , 045 = ę
ë ± f ; f čç2NA.5 ) d,Ed řö ÷ M ú
ű
,1,od ,max,m ,1 ď d max ±
é ę N b ććEd ,2ć1ç 2 N Mvk - ht Edö÷ öö m
,1,odEd
N Ed
,1,od ,1e,min Ed ,1ůú NA.5
e e = =Ed ,1,odEd ,max
ď = ď 0,005 = 0,005 m 1 h ęm ç e 1 č l 2 e + = 3 Ed f h , 2 = ř÷ ,min
= - =ú- 0,008
0,008 m m
f vk =kN, f vk 0 + 0 ,4s d Ł{0Ed,065 f b ; f vk}
Ed ,1 , max VRd ,m ,1 = ±1 ęNç é ë ç ,2ć ç
EdlNA.5 - 2+NNEd
Ed , 1 , min
2 N
d ÷
öl÷÷ ÷÷möN N Ed ,1eEd ,1 úű ů
N EdV ,1N,max
,1,max c f ,1,ć min
tl
VEd = - 2,55 Ed ,1V ď ď N ±čN,2 çvdučEd
ç 3 f ç ç tl l N ,2N Ed ÷l ,ř 1N N,,11e,min
1
6a 6a Rd =Mmin î,max
Ed Rd 1 ,m
,í Ł,1M=Rd ± hęę
,hm ,1ë=Ed
v
č22,1-ç
vd 0
çć2Nl3-Edf dEd
Ed
3 f d t ,2÷řEdmř ,÷ , 2
mEd
,min Ed Ede,1 úú ű
ě N Ed ,1eEd ,1 0 ,ě4 N M ď N ę e Ed
ë č č 0 , 4 N 3teN
,12 fEd d t,1 ,1÷
řEd ř ö Ed ,1 Ed ú ,1
ű
Ed Ed ,2 ,1 Ł M Rd ,m Ed ,1= Ed ± N 0
,1Ed ,1 ,5 ± ç - Ed ,2 ÷ m N e
f vkf = =0,5f f vkď0++00,4,s 4s dŁ0Ł{,50(0± ,045f f b; ;f f vk
,065 } )+f cď f+ 0 ,tl4sď 10Ł,é{5Sprawdzenie ± ,
ć1
l; f l 2}N +Edćç,2l2ö
NA.5
člv f÷ N Ed 2 N3,2Ed lf d t,1 ö÷ ů
řm Nú pionowego
Ed ,
1 Ed ,1
N f l = V M = ď,1N Ed6
± Ł V M N0 ,
Ne2EdEd 065 N çf eůEd ,1ćůEd ,1çç ÷ Ed
= ± - N położenia
NA.5 ç c - 2 NN tl mimośrodu e ÷
Ed ,1 Ed ,1 Ed ,1 NA.5 e ob-
Zbiorcze zestawienie
vk vk
ďVRd 2 = + obliczeniowych
0 d b Ed , vk
2 vk
l éobciążeń vk lďRdVéM v0 ,m ,1Ed=6
vk 0 d ę Rd ,Ed,m,2,,,111ç
max b
Ed ,2 vk ć vk m 0 Ed ,1 ÷ ö
oraz mimośrodów kombinacja ď ściany I na V
górnej V i =
dolnej = N
krawędzi hhEdę, öď Rd N 2 ,1ď+
-
Ed Ł- hMë ę ,1Rd
ciążenia:
Rd 5.3.6
ć 1ú çú čh2 +ö3 f d t ř÷
, m ,
1 č =2± N Ed3 ,1f1dçčt 2 -ř 3 hf d t,1 ÷ öřm Nű
÷ ú Ed ,
1 eEd ,1
6=+h0),5ę
kombinacja I ć Ed ,cr1 Ed , cr Ed , 2
6a ç ë06f,vk ď ë+÷
2
ď M l• çkombinacja l ű ç+ű3NA.5
5.3.6 f)Ivdu tl ÷ ÷
przedstawiono
f vk = 0,5 f vk ěď
ď tablicy
w0 + 0 , 4 s d5.2.5.
Ł (0 ç,045
N c f f f
b e ;
vk tl f vk N 4 ď N 0 l ÷ 0 , 4 îs d Ł Ed ( 0 ç,1,c045 ,odf,max f b ;tlćfčvk N
l 0,028 2 N m l ÷NöEd ,2l ř
e
M NA.5
= Edniezary- ,1,od ,min
= 0,041 m
e = = 0,028= m < = 0,395 m,1,–min przekrój
VRdf = =min f vk 0 + 0 ,4s d Ł{0 ,065
ď í 0 , 5 ± č vEdvd
N V
,1 0Ed ,1
f V Rd
; l f N
=
l } +
=
min
M é
Ed
cEd
e
l Ed
í
,2
f,
1 é, 1 Ed
Ł
ř,
N
max M
tl
,2
6
Rd N ,m
-
M
Ed N
,
1 6 e
= N
Ed
č
e ±
Ed,1,max
sowany,
,1 é ,
EdEd
1
v
N, 5.3.6
5.3.6
od, ,
11Ed
max ćçN
vd
eů, max ,
Ed
0
1 ç , 1 ů -
Ed
NA.5 e
,
Ed2 l/6 ř
,
1 ÷
÷ m N Ed
Ed
,1 e Ed ů,1 MN Ed ,1,min
od ,min
vk
kombinacja kombinacja ďV II = II+5.2.5.VEd 0,cr
ďTablica Ed b
,5Ed =
,±2 ,cr vk Ed
ę6NvhďEd
,1 e Ed Ed
Vę
, 1
vk, 2,10,max -Ed , 2= M = 1 0,max ,,52 ç±čl 2-
ú ú0,028
= Ed 2 N ,1 3Edf d,2m
Ed t ř
,
1 ö
÷m N Ed ,1eEd
e ,1,min = = 0,041 m
6a 6a ď Rd 2 6 hNë ,ď ë Rd
l ö,1,max = M , m ,1 ±N lEd ę Ed ,N
1 , odEd
,
1 l ,max űečf 2=; f0,028
ç ű N Ed 30f,,d42tlN ÷ Ed ,1 ú MN Ed ,
1
Ed , od
,
1 , ,
minmin
ěďď VRd 2 ,max =ć ± Ed1,1eEd+,1f+vkEd
e4ě
0h=e,obcią- sM hŁë ę,{ II}
mř e Ed ,1,min ú =M MNEdEd,1,1,od = 0,041 m
f vk = 0,5ďďfObliczeniowe + 0,4s0d,5Ł±ç(0ckombinacje
2Ed
çN N
f vk÷ Ed V,Rd +2 02=,,4max Ed
d5N= • 1±N ,,10
Edkombinacja
od ,Ed065,max
be==,10,028 m eeEd ,1,min ű ,min
,odNA.5,min = 0,041 m
) l e ďé l ,0,max é = 6 N
Ed
6 ,1ćN
,od
,e
,max ,1 Ed
ů vk
0,005 ů m Ed ,2 =
= = - 0,008 m
Vkombinacja minďí
Rd =kombinacja
vk
ďżeń
V
0
ď ściany č V
= III
+
,045
vN
ć
çfEd vd
Ed,cr
f
0V
b
,2lEd
;
1tl= -N = f vk
,cr+ vď
Ed c- ďEd
,ď 2hflvk
e
Ed
ę
,1,÷
Nř0Edtl÷ę,=2N+-Ed
1 maxö
=
0 ,N
, 2N
Me- ±
Ed 5.3.6
Ed ,,1max
Ed,1,ç 1N
max
,odEd
Ed1
Ed
,=max
,1, 1
,20,028
Ed
l ć+l ú
ú =
,+1 NA.5
0,005
mc2vh<Nf l/6 vkm 0÷
ö
tl=ö0,395 m – przekrój
e
Ed ,1 , min
=
M
N
Ed ,1,min
NEdEdniezary-
Ed ,1,1,min
,od ,min
= - 0,008 m
2h l ,1tlçç; f -N
V
,6
III ç Ed,2,max
Ed , 1 , max ,1 , min
ď e0hM ď Ed 1÷ lçč,od űh)Ed ,2öl ÷ř ÷÷m N EdEd,1e,M
Ed ,1
ftlvkEd=6 ,12řë M,dmmax M,min
ďďîRd 2 ć č013,5f vdu N ,1N ď5îëfEd 1,Rd l,M ,maxŁ+EdM sowany,
1= ,(10
±,3045 N,fmax Edfű
1,min
N
± h Ed
,Ed ö
elEd÷,1,max = Edç,1,od 0,028 0,1,4,Rd s
od
M N ć,Ł
Ed 1 vdu EdEd
e ,min = Ed ,1,od 0,041
,1 ,1,od
M Ed ,1,od NA.5 ,min
6a ďď ç e +Ed ,1,max
l0e,2,ďď2,Ed
= vk 0 Ed = , 1 , max
,max +
b =čm 2 vk
0,005 m÷ 3 f d Ed t e ř ,1,min = Ed = ,1 , min = m- 0,008 m
tleEdN cl6v,,11N ,11e
,min
VEd ď ě VRd1 2é Krawędź
= ç±c Nściany fEd ,1V NEd 4élN ÷,1l,Ed é,2éEd
N = ,1ů,6max NçćEd fe Ed,tl ů=Ed0,005 N ,1 ů m l÷ eEdEd,1,1,min
ů
N Ed = ,1,min N Ed ,1,min = - 0,008 m
Kombi- VRd kombinacja kombinacja
=Vmin íď = IV ď ,IV
max č
0 ,5 ±ç ć ć v
l vd
VEdV,1crRdEd2 0 N =
Ed=,- ,1
,2min ö
Ed =
+÷míN - ę,V
ř max
1
N±öEdęe, 2ęN+Edú, l2N ç N +
• č kombinacja
é ,1,-max Ed
Ed , vd
max 2
Ed 0N 6,2NúEd III
ö Ed ,
1eEd ,1eů
2 ř N ,1,min
nacja
kN Rd ,mď,16a
ďďďV h =ę
± ęgóra N Ed
kombinacja ,2 ç ç -
2 N IEd3,fN 2l Ed
Vcr
t+ Rd,16 ÷e,mhEd ch,1dół vë
=6
1fEd vk h÷M ë
0,1,htl Ed ,1Ed ,2 EdN
crę= ú leç ę 25.3.6
l Ed ,= 23 -fú
l0,028 NtEd÷
ű 6 ÷,1m
N ű emEd
,N
< ,l/6 1Ed
e
,1= Ed
ú 0,395 ,1 ú m – przekrójEd
M niezary-
2 ë +kN.m 0
č ç3 f tl N ,5 ± d ř ď ělkN
Ed
÷ ë Ed ,1,6 odh,max
ű čEd,3,max
ë é 0N,5Ed± ,1eEd ,ř1 Ed d ll0,1,4Ed N Ed ,1 ,2 ű
ű ů ú Ed ,1,od ,min
NEd,1 ďkN ď RdM
ć č e vdu m e N N Ed ď l , = V ö ř = 0 sowany
, 5 ± N = 0,005 - N m + e = M Ed ,1,od ,min = - 0,008 m
éfmaxęd{tl0,Ed ,2 e Edůú
î ,2hEd,2 ď Ed ,M 2
kombinacja= ±ç 1 I Ed Ed
,1,max cr Edf ,1,tl
l=od ,2 6 N
fEd } ,1,min
Ed,1 Ed,1
ď ď VRd 2 ,max + eNfEd ď=,max N f vk V÷= = N +2 ,Ed 0max
=,4,1s d6 h ±,Ł ë = 065
= N 0,028 =f b,6 ;lN m Ed ,l1cvEd
e f ,1e0ű tl = N Ed ,1,min = 0,041 NA.5 m
2 ,V ==Ed +le éę6N l ,12 - ,,11 ůú
I 2,55krawedz 237,1 6,7 I çć lvd1I 0tl2 N Ed
ćf0,028 vk Rd0 d Ed 2 N EdEd 2 vk vk
gorna gorna krawedz kombinacja kombinacja kombinacja c I N ,1265,2
,
1
h ,ö ďRd
l ÷
Vö , 2,cr , DN , max
ćeć ,1 hö Edö Ed ,
1 ,min
N Ed ,1,min
M Łď ď
M
1 í Rd1,m ,1kombinacja é = ± N ć č v ç 2
lç,1 ç III EdEd N - M ,+2 ,1 ÷Vď
ö Rd
ŁEd ď M÷ ,2 m D
řNEdRd
÷,,m 2 == e ů 6
± 6 N,1h •
, max
ę N
kombinacja
ç ć ç
ëççč32f 1 tl3 6f d+NEd,,,221 - + IV ÷
Ed -
Ed ,,11 Ed
÷l m N ÷ ö ú űů e
VRdVEd = ,min Ed Rd Ed ,
1 ,1
1 +,1 ú61hl+ Ed ,1 Ed ,1 ç el Ed Ed ,
1 Ed ,1
ëé
kombinacja
lř<h,,12l/6
Ed , 1
Ed ,2 ç f÷ Ed , cr Ed
,1 = ± ęN5,4 ďN ,1eEd
-3čf20,041 Ed cr Ed
II 2,55 132,3,m ď ç2ç vduftl N
3 Ed dNtm e153,1 ř,2Ed l,1÷ = 0,028 N tmEd ÷=÷,1ű
řl ÷ 0,395 ú m –M przekrój niezary-
Rd ÷
îď h ë ę kombinacja č č 0 ,53II± d tf vkř = 0
,1Ed îEd ,5ďďV fřvkEd0,cr M+ 0=ű ú ,4sl eldEd,4,max é ę
Ł čçN ( l
c0 Ed , 045vdu
f ,2 - f 6
tl ; N f N
Ed ) e ů NA.5
III -2,55 234,4ď 1,1 0,005 VRdV Ne=Edmin 262,5 lV = l é f Ed
tl 6
, 1 , h
sowany
od
fédlëtl , max
N
č 6 v
éEd=, 20,005 N vd 0 b
1N
,6 e vkEd ů
Ed
, l
6Ed,1N,1eEdEd,1,e1 Ed
1 , 2
Ed ,ř1
e
ů ű ,1 ,ů = Ed ,1,od ,min
= - 0,008 m
II ćI l 2 N Ed ,2NöEd ,N
,2,max
=í = N l ę - Ed- Ed m
ú
ďV =ęN=Ed6Ed N, 2NEd =Ed, 2,2-NöEd6,l1ú
V = ± -h,1ć,,max
é kombinacja II
5.3.6 =, 26Ed ů
5.3.6 2 lN=ę2 eEd ,1
Ed d Ed 1 , min
kombinacja 1é úů
, 1
2cr, DV N Ed ,1,min
ďkombinacja
hę,crNe= 0 ,-
kombinacja 1IIRd 2-1,2 ,max Ed , cr
NEd
IV -2,55 VRd148,3 ć l-0,008 III12 N ö
,169,2 ę ëhelEd é 5 l± ÷m N eeú űEd,1,1úů
Rd
M Ed ,1,mŁ,1Mď=Rd ± ęN Ed ,2 ç -
kombinacja II VRd Ed ÷Rdm ,,1m ,÷ N1hm= ±Ed ,1ö e,,DcrEd ,16
ë ú6 e=,1Ed ç6 -Ed ű l
6a ,h 1 = ±Nç č2 ç
ç
ç23 3f III
- f d3t f řt M + ÷ EdN
ď V ÷ Ed
ú1M+Ed
,h2- ç ë
Sprawdzenie
, 1 ë ,1
N -
÷
warunkuN l Ed
l ,1,1maksymalnej
űEd ű wypadkowej siły
l,1ř,1 ë+Rd ę,N ú Ed ,1,od ,min
m ,ę Ed ,1 ÷ ě÷ Ed hV ,1 Ed
č26 3 fEd d t,e 2 ř 6Ed Nů ,Ed 02 ,4,l1eNEdEd,1,2ú
Mď ë kombinacja odę =l,1h ±é ůM
Ed ,crű ű
e Ed ,1,max = îEd ,1,od ,max = 0,028 ččeEdm vdu tl d =NřEd Ed ď l é
,max 2 ,max l podłużnej l
,od 6 ë minN Ed = ,1 e Ed6,1N
6 N ee ű
,1,max e Ed V , 2 ,ď1,min = =- = 0,028
0l,5 ±éęćN Ed m Ed ,1 - 0,041 Ed ,1 +Ed e m hc,,1,11,min ö,,11 ůůú N
= = 0,041 m
IV2 N VEdö =ďEd Ed ,cr N - 1, 2 - Ed
Ed Ed
Ed
Nkombinacja kombinacja
kombinacja II III ,crNprze- V ę
l =f é -tlNGórna 26
, Ed f h tl
, ęë
, min N
ç 6
krawędź
N N + le + ściany:
ú ů l f ÷ tlúúů Ed , ,min
,1ű
Edsiły ,1,max , , max 1 1
Określenie wartości powodującej
kombinacja ć l zarysowanie
III Ed NRd ď6 Ed 1
=2 ,hRd
Ed ,, cr
cr
ë2=
Ed
dů + dlć lé3 f=l Ed Ed
Ed 2 Ed
,,N
2 2 , 2 6öNű N v
,1le÷
vk 0
ëć-çčęN
Ed , 1 Ed , 1
,1V ďRd V ±=ę N- h,1, 2çç=
6Edkombinacja ll,2Ed
Mkombinacja
kroju (tablica Ed ,1 Ł
VRdkombinacja
M Rd ,mIII
5.2.3,krok 1,1 é
kombinacja=±
5) IIIN Edć,1lç
kombinacja çI -2 2-N M
5.3.6
IVEd Ed,N 2,1 ö Ł÷
Rd ÷M ,Ed 2m, D ,N îcrď =Ed
V
,,m ,1e=
,1D Ed
6 =,1N
e •
Ed 6 e - vdu tl+I ,1 ÷
, 2fl t 6÷
mEd úhEdN řö,1EdeEd űűú,1
,mM ,1 = ± ęN Ed ,2 ç ç2č 3 f td ÷ řM Edď,1,1 3 f t ÷ m N Ed ,1 e
Ed 6
Ed h
,cr
l,1 ë ú
M é EdEd,6 1l,1h č çéë,min6 N Ed
Ed 2 , 1 1
Ed 3 e N
řEd ,Ed ű ů ,l1 Ede ÷ ,1 ůM
Ed ,1h
=ř Ede,crEd ,V od+ 1 + é Nvm2Ed
d ,+
f 6 N
tl e 1 ůú ů
ű Ed ,1,od ,min = - 0,008 m
=űEd - ,1lEd =, 20-tl+0,008
,odę,max ,max ,od
eEd ,1,max =M Ed ,1,od ,max ëkombinacja =č 0,005 eEdm IV d V =ď - cr= é M ú
ę =N0,005
lN ,odć lçę
l ,minc- 6 = fN N e
1
dö eEd
N Ed
1
m,,1ú =
1,,2min lEd÷ ,=
e Ed ,1,max = kombinacja
gorna
N kombinacja
krawedz = 0,028
IIIsiłykombinacja IV ,1 ,
m VRdV =Iemin max V 1,min Ed ,1
cr= l = é - N6,Ed Rdh č N
, D- Ed=
vd +
0,041 1mNl ů
Ed ř972,0 úű,1N kN > NEd,1,max = 237,1 kN
,mN
, 2 Ed ,2
Określenie wartości poziomej powodującej V Ed zary- ,1í =
,min
Ed
= ,±1,,max 6ęhNë N ç,,1ę 2ë
,- , 2Ed ,1l fEd
6 e ÷tl ,m
ű Ed ,1eEd ú Ed ,1,min
sowanie dolnej krawędzi
M Ł
N EdEd,1kombinacja
M
,
,1,max
gorna krawedzmax
=
ściany: ć
± N
II
çkombinacja
-
5.3.6
l 2 N Ed ,1 ö
N
Rd Ed
N
I ď 6hë
÷
,,1crEd
N
=
h
= ef
ę ę
ë 5.3.6
N
tl
é
Ed EdN6
Edf dRd
2h , 1
,ç
č 2
=
ë
min
tl , 2 ,D 0=,15 ±+dl f řtl ű =
, 2
min
6=
3
N
f t N
6
d÷Ed
Ed
e e
,
1 ú e
,1 l Ed
ů
,1 ű ú– warunek spełniony,
ű
kombinacja
• kombinacjaMI Ed Ed ,
1 kombinacja Rd IV
,m ,
1 IV Ed ,1 ç
2 3 f dV t M,I2ř,Ed ÷ m Rd ď , 2 Ed, D ,1 l Ed
d
MeEdN ,1
Né,16Rd eod,Ed = 1N Edf,1 tlEd dN
+IIEd6dtle,1em l Ed,1,2 =
Ed , 1 l M
= ,od-,V Rd6M +
Rd D
e Ed ,1,max = Mgorna
gorna krawedz IV kombinacja ,1 ==60,041
eEd ,1,max = NlEd
kombinacja
,1,od ,max
Ed ,1,odkrawedz
é,1,kombinacja ,max = 0,028
= 6 N
0,005 ečEd mm
kombinacja e ,1 ,max ů = Ed eI Ed
e V
,cr,1,,1
l é ďmin
1 =
max
=
- =
6- h 1 2lę =,- N
max
Ed•
Ed0,028
6 ,1Ed
N,1,=
,od
kombinacja ±,,min
,2,2min D
m
ć će l- = 2ůf0,008
- Ndl Ede,Ed l Edöm , ,ú1min
, =ů =ö Ed ,1,od ,min = 0,041 m
N±EdRd
ë Rd , 2 , D 12= Ed-,1
ç 11ú +f6el+tlEd ,÷ 1
÷1 műú
,1
=h N Ed÷ ,1eNEdEd,1 ,1,min
max kombinacja ,m ,1 =N hl ę
Ed ,1 IIEd M
VEd ,cr kombinacja= N Edę,N EdI, 2 -
III VEd,1,crEd=,1 NŁEdEdEd M ,1,,ď cr
ęď,Rd 1N
min ,max
Ed , 2 6- N N,1,Ed l,D,1,,ç
Ed
Ed
2,min ç 36tlfeddEdt l,N
l II ú ëEd ,1,minčç23 f1 + ű ÷ kN > N
ombinacja I
M
6h ë1,max kombinacja 5.3.6 ű 6 h
M Ed ,1,odN,max
ëî M
N
Dé
Rd , 2 , Dfčf tl
,=
f tl
l
-( ( =
d 6Ed
d1N tl+ vdu
- N
űf N 6
, 2dEd=
tle
- ) )
l N
e,Ed
1ř =
Ed ,2l9243,0
- N řEd ,M Ed,1,min
= 132,3 kN
gorna krawedz kombinacjaIII Rd , l2N l 1 ,ů1 – ,warunek spełniony,
Ed 2,1Ed 1 Ed
= 30,9
edolna kN > = Ed
V =Ed ,1,od ,maxkombinacja
V γ = 2,556 N Ed kN -
1Ie,II
przekrój ,1 ů= eV
nieza- N ==,- N =,Ed
26
1,dod
N,1,,2od = ,min = 6
eEd2,Ed e 1 + f tl
ůe,16df etle6öEd ,1Ed ,=
= = 1,od ,min
eEdEd,V dolna
1,max
M
==krawedz
lEdé ,Ek
1,od kombinacja
,max
N Edkombinacja
Q1 = 0,005
kombinacja= 0,028
e ,m
IV
m1Ed eEd
lEd,1é cr Rd
,min 2 , DRd
=1 6
M
é- N =,Ed 0,005
5.3.6
ę,RdD
, 2 ,1
Ed , D,,min
ć
D+ l1= 2m+
=
=1N
- 0,008
60,041 ,1l÷,m
m
e1Ed,1=,min ú = Nů = - 0,008 m
, 2 -6 N Ed ,1eV ,1N
krawedz kombinacja I Ed
crú= N
,max
ombinacja II rysowany, ,1Ed
,max ,cr kombinacjalNNEd é ę II Ed ,ů V NEd ę ,min
= ±
Ed ,2 ę NhNN Rd
ë ç 1=
- +1 + 1ú EdEd
6 + ed,2 lEd m N =
,1
ű e ú
VEd ,cr = 6hę Ed
,1,max
ëN,1Ed ,maxkombinacja
,2 -
l III úű 6hM ë h ę • Ed
Ed ,1 Rd , m Ed ,1 , 1 , max Ed
Ed Rd
,,12,min
,12ç
kombinacja ,min
,D l 1 +l3űf dIII 6fte tl÷ Ed ,1 Ed ,1 Ed ,1 Ed ,1 , min
ombinacja I
6 h l Ed ,1,od ,max ë N č2f tl =m1f d+tl l ldlEdř ,el1Ed = Mú űEd ,1,od ,min
• kombinacjagorna
V = -
ë
IIM kombinacja
l krawedz
Ed ,1,od N
é kombinacja
Ed 6
kombinacja
62 N- IIEd,1,1eeIIEd
e Ed
V
III
II 6 N Ed ,1eEdI ,1 ů Nl NéRdN ,1 ,ű
max
=
=
- Ed
Nę =, Ed ,1 N,max , 2 MRd
, Df N
d -
, 26=
, =
2tl
Ed
=
, D
Rd0,028
,-1
6
f,
=,
d
od( (
2N tl
,
N,
D
6
minEd
d
-
=
NRdN1Ed, 2+,,D11e=ç+EdlEd,=1-,ů1-Ed0,008 e
,1 N
6
e
,1 2e+
Ed - Edf
f =
,1N) )
6
d,
ůtl
tl
2
e
l =- N
Ed ,1ö= 1027,9 kN Ed
Ed ,1 Ed
,1,min =
, 1 N > N,1,min = 234,4 kN
= 0,041 m
eEdl ,1÷=m N Ed=,1–eEd
,max
eEd ,1,max = ll éékombinacja ękombinacja N ů ,cr elNEdŁRd ć Ed 2 N
l,1,1 úůM=Edú é 2 , DRd= l e1Ed+6,f166deetlú
IIIkombinacja
,= 0,005 mIII d,1 Ed ,1 m =
ë,,m2 2,1-,D=N
ombinacja III
=kombinacja
Ed ,cr Ed Ed,1,max
Nh,Ed
1,h
mbinacja III VVEd = Nęę6Ed
cr kombinacja
N -- Ed
ë,I,22kombinacja VEdIII ú ű,1 ę
M
6,M N,min Rd N±Rd , 2Ed , D,1 ç6
ú l űEdt,1 ÷
M
warunek ,1 spełniony,
ombinacja Ed,,cr
66hh ëë 1Ed
,max kombinacja ll IV űű 6h ëEd ,1,od ,maxN Rd , 21,lD+=č1l1++ű f tl
Ed ,cr Ed Ed , 1 , min 2 3 f d ř=
Ed
l
,1 Ed ,1,od ,min
é kombinacja
l kombinacja 6 NeEdEdIV ,1,e Ed ,1 ů = l é = 6 N fEddftl
0,005 ,d1tl
m el Ed6,1edůllEd ,1eEd ,1,min = = - 0,008 m
kombinacja IV VEd>,crV = -
kombinacja l é N IV 6 N + 6 N V
IIe niezarysowany,e
1,max
ů = - N N N N
• +
= =
kombinacja = 1 - IV== = N
= 17,3 kN = 2,55
l ékombinacja kN -
ę Ed , 2 III przekrój ů ,cr,1 úl é Edę,1Rd , 2 ,,D26 N Ed ,1eEd ů ,f16d ú tle
Rd , 2 , D
Rd , 2 , D
6,e1 Ed
Ed ,1,1Ed
5.3.6
,max Ed Ed ,1,min
mbinacja IIIII
ombinacja
VV EdEd ,cr,cr= =Ed-l ę6é
kombinacja NhEd ę ëN,II2 Ed -, 2 6-NEdEd,1,1VeEdEd
kombinacja IVl ,1crEd ú ů=úű ę6Nh Edë, 2 - N Rd ,121,+D+6=leEd 1 ú -,1f d tl űl Ed ,1 =
ombinacja I VEd ,cr =6IIIh ë
• kombinacja
6hNę
6hNëEd ,kombinacja 2 -
l IV
f d tll
l űú ű6h ë
M Ed ,1,od ,maxRd f, 2d, Dtl 1l l-
N l = ű 6eEdl f,1 =tl 1020,2 (
6eEd ,1 de - N Ed= –,M ) kN >-NN
2 EdEd,1,min ,1,Ed
= 2148,3 kN
od ,1min
rawedz kombinacja I gorna krawedz
VV == --
ë
llRd ékombinacja
dolna é =
, 2 , D krawedz
NN -+
66NN
6 I Ed
e Ed
e
V
,1,1Ed
kombinacja
V
= ű
eeEdEd,1,,max 1,1ůů
= = -
= N
IllRd Né ,é 2,D
N N N
=
- -
6
= 66=N N 0,028
e Ed Edf
N ,1,11e
tl
f
Rd m= tl
edEd-Ed
, 2,,1,D =
l
(
1ůů l= f d tl - N6Ed
Ed ,1,min ) eEd
warunek
, 2N,1- N Ed ,1spełniony.
== 0,041 m

(( ))
ombinacja IV kombinacja é
l kombinacja ęę Ed , 216+N
kombinacja I IVEd ,1elEdEd,1 ,ůcr ú
III ęNEd ,
1
ę Ed , 21 += , max Rd D N6Rde , 2,ú =
1ú f tl -1 + -,1N Ed ,1 =
Ed ,1,min
l ú űú
Ed , 1 , 2 , Ed , 1
mbinacja III Ed , cr Ed , 2 Ed , cr Ed , 2 d
=
VEd ,crkombinacja = 66ę hhNdolnaëëEdIII, 2 -krawedz ű 66hIhëë Rd , 2,D 1l 6+lNleEd ,Ed ű= f dtl - NN Ed6,el2Ed
Ed ,cr ,D
l kombinacja ű
ombinacja II
6h - V γkrawedz l kombinacja M 1 1 +Ed6,e2 EdN,1Ed M - =
= - 32,2 kN < V Ed l=ëdolna
-N
é ==IIkrawedz
=ff6d -tlN 2,55
tl Ed e
, 1 ekN ű,-1 ůprzekrój
==EdeEd,cr,crú
V Ed =
NIIIRdN
lIl é Ed ,1,od ,max
é
N =Ed, 2, 2•
Dolna f 6 d= 61tlN N -krawędź
0,005 Ed
N,1,Rd e e
=l tl=Iúm
Ed , 2 ,1 D (
Rd ,l2 , D ściany:
ů ů =
f tl
d
e
- N ) 1 + = -
6eEdN N
Edl ,1
,od,1,min=
= - 0,008 m
kombinacja
I VEd ,cr kombinacja
IVII niezarysowany, =kombinacja ldolna N Ed II, 2 + 6e
kombinacja = - Ed Ed
kombinacja 1 ,1

( ( ) )
Ek Q1 Ed , 1 , min
ombinacja
awedz kombinacja NRd
kombinacja ,,2ę2,é,DD IV
d
6 Nkombinacja V Ed , 1 , max
= ů - , 2ę N
ęEd ,1,max 6e Rd , 2,dD ú
, D + N f d Ed
16+Ede ,N
, 2
,1
Ed ,1
=
űú 66IIhhëë N Rd1,+2,D =EdN,1ll 6e f d=űtlű=f-d tlN- N 2 ,1-l N Ed ,1
Ed
N Ed1, 2+-6eEd
Rd
VEd ,cr = -6h ëkombinacja IV,1,Ed 1l
,1 Ed ,1
Ed , 2 -Ed
Ed ,1,min

6h ę
(( ))
ombinacja III 1 + Ed
kombinacja
l N Rd ,= 2 , DEd ,1 f tl -1 + N Ed6,e2Ed-,1N Ed=,1 = l
Ed ,1
• kombinacjadolna IV ë f d tlll kombinacja ű l é Rdl ,1 6 2 ,- N e dů
f tl D
d N Rd , 2 , Dl = f d tl - 1 6 Ne l - N
tlNRdEd, 2,,1=DeEd=,1 ů ú1 + +Ed6,e12Ed ,1 Ed ,1 ==
krawedz kombinacja I
=,1eVEdEd,1,crů =NIIII-Rdl , 2é
Ed , 1 Ed ,1
awedz kombinacja I gorna krawedz N Rdl,kombinacja
2 ,é D = III f dftl d6Itl N kombinacja N f-
, D ę= Ed , 2 d6 N
kombinacja
-NRdRd, 2 ,,D2ę,DN ==EdIIII, 2 +6eEd ,1 ==VEd ,crú=N Rd6, 2hę,DNë=Ed , 2 -6eEd ,1 =l f útlű- 1N+l6eEd l
kombinacja
kombinacja
kombinacjaIV IIIII VEd ,cr kombinacja=N
6h ë 111+++6e6Ed
kombinacja eEd,1 ,1 l
Ed
1 + 6eEd ,1 l ( )Ed , 2 - N Ed ,1
( )
,1
6 h N d 1 + l
dolna krawedz l
kombinacja
ű l éë 1 =945,8
+ l Edd ,1 Ed ,1 ůEd , 2 6e lEd ,1warunek
6
Rd kN N, 2 , f
D > =
tl
N e -
Ed,2,max ű N = 265,2 - kN
N – = spełniony,
= 20,6 kN < V Edkombinacja = - 2,55 kN -IVprzekrój f d tlfld tll niezarysowany,
kombinacja VEd II ,crI = - ę N N f +
tl6 Nl = e ú Ed ,1 =
l é= Ed Rd , 2 , 2 , D
Ed ,1 Ed ,1 ů 6e 1 +
N Rd 2 , D, 2 ,= tltl = = VEd ,cr N=Rd , 26,DhęN tl ,1 = l II1ú+ű Ed ,1 l
kombinacja II d
rawedz kombinacja I kombinacjaN,Rd
kombinacja D = II 6fe
II
fd6dEd ëEd , 2• -6kombinacja fed Ed
N = e =
kombinacja III
kombinacja IV NRdRd, 2, 2,D,D =1IV+1 +6e Ed ,1 =
kombinacja ,1
eEdEd,1,1
N 6Rdh, 2ë , D =1 +
6el fEdd tl,1= f d=tl ű
l= - N l - N ( )
11+- 6lkombinacja
Ed , 2 Ed ,1
gorna krawedz kombinacja l I II N Rdl, 2 ,é = N
D 1 - Rd , 2 , D6 N e ů =
f tll V =- N -6e Ed ,1 Ed ,1 6eEd ,1
N
kombinacja
NRd
f tl
= III dd l == Ed ,crN Rd , 26,Dh=ę 1f, d2+tll = l 1 +ú
Ed
Ed ,1
Rd,,22,,DD =III
kombinacjaIIIII
kombinacja kombinacja
N Rd , 2,D =N11++ Ed
f66deetlEd ,1,1f d tl - N Ed , 2 - N Ed ,1
=
ë 6eEd ,1fld tl - N Edű, 2 - lN Ed ,1
=923,2 kN > N e =ů 153,1 kN – warunek spełniony,
( ) ( )
kombinacja IV
kombinacja II , 26, De
l
=
6 N
e l é=Rd , 2,D f =
N1 += d tl6 N Ed ,1Ed,2,min
= 6 e
=
a krawedz kombinacja I dolna krawedz
kombinacja
Rd
kombinacja
1 -IV l
Ed , 1 I VEd ,cr =Ed-,1 ęN Ed , 2 6+e
Rd , 2 , D l Ed ,1
úEd ,1
1+ 6h ë 1 f+ tl Ed ,1 l1 + ű
N = f dftldltl = l l
N RdRd, 2,,D2 ,D=IV 6e = N Rd , 2,D =
( ) l tl=
kombinacja d
kombinacjaIVIII
26
kombinacja
N
6
1-, 2+,= e f
Ed Ed
,1f
tl tl
,d1 - (
-N N Ed -
, 2 -
N N
NEd Ed ),1 6
D=-== d
ef ftl
fEdd tl
d - ( N =Ed , 2 N Ed ,1 ) =
-
1,Rd D = III
d Ed , 2 ,1 ,1
kombinacja II gorna krawedz N Rd kombinacja
kombinacja N NRd , 2 ,1 = =
a krawedz kombinacja I kombinacja III 2 , D l 6e6e Rd , 2Rd
, D, 2 , D 6 e Ed ,1 6e
 VRd1=+ minEdí kombinacja I VRd 1,max = ± =
ě
ď
,1
kflvk 0tl +gf0Mvk,h 4tlN 1 + Ed ,1
l ďî V = ± A Ed , 2 =
l
f d tl - (N Ed , 2 ě ďî-NN Ed ),1Rd)1kf
ď Rd1 V =
kf vk 0tl g+Mg0Mh,4h
± =
( ( - N Ed ,1 )
,max
f tlV - N - AN f tl - N
N = = min
Ed , 2 ěíV Ed ,1= ± vk 0tl + 0,4 N Ed = A Ed , 2
N Rd ,g2,Dfhvk=tl d , 2 == Ed , 2
kombinacja
sprawdzanie IIInosnoci
kombinacja sciany Rd ,II2 , D
kombinacja IV N Rd , 2 , D =
d Rd
kombinacja 6eďEdV ďďIV,Rd 1 1 = ±=
Rd 1 =
kombinacja I VRd1 1-=+6min eEdď,í VRd 1,max =g± Mh A = 6eEd ,1
kf tl +gf0,h
d = (N lEd , 2 - N Ed ,1 )
1
VRd = min íl ě ď M A 4tlN Edf , 2tl1 - -
( ďî )
kombinacja III
N Edl ,ď2- -VNN V=,1Rd ±1,maxvk=0 N± f vkMvktl A= =
NNRdRd, 2,II2,D,D ==ě d VRd = kf
f (
f dtltl--kombinacja
N Ed , 2 ď
ď RdIII
VRd
1Ed ) kf= =tl±+gRd0Mg,,Mh 4h
2,D
ANA
= 6etlEd+,1 0,4 N
=
kombinacja III
ď0Edî
Ed
kombinacja min
6 e ě
î tl
í + 0 ,
,1 1,max
4 N = g h ě kf
• kombinacja III kombinacja IV
1±-+6esciany
=1Warunki vk
ďďV ,1stanu
1 = ±granicznego
Ed vk, 2 0
=g± hf vkze
M A Ed , 2
tlďVwzględu = 1 +na ścinanie , 2 = vk 0 Ed
sprawdzanie nosnoci sciany sprawdzanie ďďVRd1nosnoci Ed
ď,1Rd V
hARd 1,kf = Rd 1 = ±
= l g hdla
(
VRd =IIImin í fVRd ) minlílěě
przekroju
=kombinacja ďîVg Mniezarysowanego max tl M
kfVvkvkRd00tl=++min g00MA,tl,4h 4ďí Nzostały spełnione
( ,1 )
N
N Rd , 2,D =
f d tl - N Ed ,2 -
kombinacja N Ed ,1
Ikombinacja
= NN Rd f tltl - - ( (
każdej
N N ď -
kombinacji
ď - V
ďďtl±IV N N
Rd
I =
1f1Ed=
V0vkRd tl )±) ± obliczeniowych
=N ±gRd
f A Ed
== V
f
Ed , ,22
tl =
d obciążeń.-
= N Ed , 2 - Nf Edtl
M A

=
, 2h
vk
d
=ďě dV Vkombinacja Ed , 2 ď
Ed , 2 Rd ,1
= , DA ď
binacja III kombinacja IIIkombinacja = kf = + Ed
,
,1
4 1N ,= g h 6NeEd ,1 g- Nh =)
= ± vk
sprawdzaniekombinacja
1+
6eEd ,1sciany
nosnoci IV kombinacja
IV ,
Rd , 2 , D2
II î
, D
ďďVRdVRd Rd
1Rd=1±
== min
1 ,
6 6eeě
min
max vk ďîEd íí,1 g M hA kf vk 0tl=+g0MMf,h
0
max
Ed , 2 M
4AtlN Aî ď Ed , 2 f d tl1-
Rd 1 ,
-
max
(
-+ ďďlďV = ± fvkvk, 2tl,D == = Ed , 2 Ed ,1
ď 1Sprawdzenie Ed ,1
hVIIIRd
g1Mnaprężenia
V N Rd
ściskającego w górnyml i dolnym M A
=
l
f d tl - N Ed , 2 - N Ed ,1kombinacja
kombinacja I V ( = min í V ) =
kombinacja
min
przekroju l ě
ď
ď Rd
muru.
ďVRd1f=
A 1,max =
Rd 1 ,kf
max = tl g±± + h 0
Mg Ah Ed , 2
gM hA , 4 N = 6 e
(RdN1,kfEdmax íî
00,vk,,144)N
tl±
Rd Ed ,1
1 + tl tl+ +0,04,N
( )
III vk 0
binacja III N Rd , 2,kN
=1000,1 D => fN tl - =N
dEd,2,max 262,5 6 ,e2 kN- N– warunek = spełniony, ěďěf d tlRd-VKrawędź kf , 2ď
vk 0ď
ď=-î tltl±N ++Ed
górna V N Ed=, 2= ±g f vkhMtl ěA=ě = kfkf vk 0vk 0 l 4N EdEd ,2 ,2
N = Ed Ed ,1 kombinacja
= N IV
sprawdzanie = ďV V = ±
nosnoci sciany g Rdh = = V V = =± ± ==
Rd , 2 , D ďî 1Rd==±min í ď ď ( )
vk 0 Ed , 2 M A
nacja IV Rd , 2 , D sprawdzanie kombinacja
1 +6e
nosnoci Ed ,1scianyIV krawedz gorna V Rd
ďďď Rd1 • kombinacja 6eEd ďî,1g M hAI kf vk 0tl +g0Mf,h
ě M
1,max
A = 4tlN ď ď RdRd 1 1
f tl - N g - g h N h
l ,1 VVRd ==min miníí 1kombinacja
-kombinacja ďVRdII1MIV= g h I A± VRd V=Rd±=N=min min A
í=
Ed
í= =
, 2 d Ed , 2 M M A Ed A ,1
=
ffV
vk
• kombinacja IV 1 - kombinacja Ed
kombinacja II I kombinacja
lďďďě 1Rd tltl1,max g M+gRd h0MA,,h 6=e=±Ed±,1f vkftlvk tl= =
( )
2,D
( ) kf 2 tl 4 N
Rd
l
f tl - N Ed , 2 - N Ed ,1 kombinacja III ďďV RdV=RdRd1±1,max
kombinacja I ď ě V V = min
M kf = î ±
tl
í,m0 , 2±Rd1 = ±d = +
= 0 vk
, 4 fN =tl vk -
0 N l ď
A - ď Ed N , 2 V V e ,1 1,- =
kf vkďďď=0V tl +ggVM06,h4hAN Ed ,=2 ±=g f vkhtl ďî=ďî f=d tl - (N Edl, 2g-MgN EdA,1 )
vk
hM Ah
Rdvk Ed , 2 Ed ,1 Ed ,Rd 1 Rd 1Ed max ,1max
nacja IV = d
N Rd , 2,D sprawdzanie = îě ď
î
ď Rd 1
,max
g h
ě 6kfe
nosnoci tl +
sciany0 , 4 N
kombinacja IV
ď V V = = ± min
kombinacja í M
1 RdIII 1 A
, max = N
M A = =
A( tl)- NěEd ,1eEd
vk 0 krawedz Ed , 2gorna
V = min í
ď Rd 1
=310,8 ď kN g >
M
h
A
2 = 6,7 g kN
Rdh – D
warunek spełniony, 6 e
ďďVRd1 =1 -± kombinacja
, 2 ,
oci sciany Ed ,1
kombinacja II kombinacja = =II min
Rd
ě
Rd
MvkRd0tl,mď,+2 =
kf î 0M,4V M f N tl fEdd tl, 2 =- ± N Edf vk M
,1lě
A kf =tlkf+vkEd 00tl , 1+
,4 N 0Ed,4, 2N Ed , 2
V í Ed,1,od,max
=
ě V ,11 +
l g M hA kombinacja I Rd sprawdzanie
I ď
VďRd1 =V±Rdnosnoci kfRdvk,ě =tlsciany
0g, 2±+
± f061vk,Rd vk
4(tlf1N,dmax = 2=tl +g0,h ďďl ) V Rd 1ď =Rd±1 = ±kf vk 0tll + 0,4 N Ed=, 2 =
vk 0
mbinacja I V=999,8
Rd = min kN >íNEd,2,min = kombinacja ď ďě V M1,max ďî
= =hgAM 1h kf
tl
= , 20- N EdM,14 N
A-ď Vď, 2Rd
N Ed1,1e =Ed±,1 = g M hAg M hA =
6 h (V í,1l )ď-íNf dEd
Edvk
169,2 kN – warunek spełniony. î V =• ± kombinacja II 2V = = min Ed
kf vk=0tl±+III0f vk,4tlNkombinacja V = ± =tl - ( g MNhEdfA ,1tl)
m
VRd = min III í ď ď Rdkombinacja Rd 1 , kombinacja
M Rd ,mď
max M
, 2IIIg=
Rdg 1- I A
f dRd tlV=-gRd min N ,1eEd =, 2 -
ďě VRd 1,max = V= IV î
1
kombinacjaM ď f h
tl
II A = h Edmin íď N ,1 Ed f tl
,f146(N
Ed , 2 M A
ďďîVgórnym Rd 1 = ± kombinacja IIkombinacja Rd = min =Edtl, 22 -RdNNMRd 2 , D = VRd 1,max VRd= =vk±f vk= tl ==
vk
ď í VVRd 1= min ,ď
oci sciany
)
A
g Mg h hkombinacja
krawedz gorna II ďěV Rd M kf
kombinacja =í
vk 0tl
± +=0vkIV
1 tl f f l tl - ď N ď V e 1,max
= 6±e=Ed ± g h=
4( ,1l )î
Ponieważ w i dolnym M przekroju
A ściany = ±
,max
g h = ď î g h
mbinacja I V Rd = min í A kombinacja IV î ďďďěRd1 VRdM kf
Rd , m
,m0, 2tl
ď= ±=+M-0V
, 2
h
vk
61,ARd 1N
d
f= d tl
= -± N Edî
2 Ed vk
,1
ď+= N Ed ,1e1Ed-,1 = M g MA hA A
Ed , 1 Ed
Rd ,
1 1 , max , 1 M
pionowe obciążenia
ďě zmiany
były mniejsze
VRd 1kombinacja
f tl od sił N
V = Imin ěî
= Rd III í
kombinacja
=tl±+ 0IIIvk,4 Nkombinacja
Rd,2
nie ď
ďďVRd1 = ±M M
1,max
kfRd
Rdvk
Rd ,î
ďm , 2+=
tl
g M g
>f0vk -,h
M1
A 6 h(NfA(Eddftl,2tl 2-==-5,4
64tlEd,1,od,max
,max
Ed 2, 2 g
N EdM,1lě h )A–-)-warunek N Ed ,1eEdkf,1 =tl + 0,4 N l
, 2 g= d = N kN Ed ,1lV ě1ěN=Ed±,1eEd kfspełniony,
są konieczna konstrukcyjno-materiałowe =353,5 kN M vk,10 =
kf ď V = ± vk 0,m
vkkf
kf0tl vk+ 00tl tl0+,+400N,,44EdN
Ed , 2
N, 2Ed=Ed
IIhA ě
,max
ďVRd1 = ± kombinacja g V=Rd = sprawdzanie
miněí ď V = ± 6 = 1 1ď
é ďď(Vf dRd -e11±N=Ed±=, 2l g)-
ů ,,22
vk 0 Ed , 2 M A
ściany. î Rd 1 kf tl + 0
hf1h , 4 N Rd
V = ± vk
eEd ,1 ú= ==
vk 0 gsciany ďďďtl1VRd = Mh
( )
Rd 1,max
ďď kombinacja M
IVkrawedz gorna ďîV kombinacja = ± nosnoci IVM g Avk1AtlVEd , 22
= = min 2
NgAEdh
I(f d tl
g M hA kombinacja
krawedz dolna V
kombinacja = min
kombinacja
IV ď
II
ďí
I
ď Rd1 V• RdM M
kombinacja =, 2±=fh- tlIII= M f tlV
d = Rd V
Rd , m -
, 2 =N NEdhmin
ęl
1ë6 ílď)+ ďNEd ,1 Ed
- N Rd
g hgM hA , 1
VRdSprawdzenie
= min í stanukombinacja granicznego nośności (tabl.
í ííVEd ,1eEd ,1==± Mf vkf tlAMtlf =Atl ű
2
,m , 2g M V2 Rd-V=RdRd =,= ,1min
Rd Rd ,m ,1
ďmin
1kombinacja
mbinacja II ,max
IIIgvk6 1A,46IIhN
VRd = Imin í ďěďî Vkombinacja kombinacja
( )
Rd Ed
5.2.3, krok 6) f
III tlkombinacja M kf = ±
tl + = 0 fA= tl - N l - N e = vk fvk vk tl =
ě
ď kf vk=0tl±+ 0vk,4 Nkombinacja Rd
ďďVRd1V= ±M Rd=,m±, 2 = 1 , max vk 0
gfMvk-6htl1A (=df d tl 2=- NEd1Ed,1 ,éî
M Ed , 2
ďl1ď)-ďďNEdV,12RdV Rd 1 , max
,1 = ±= g=M±±h A = =ů
Mur został zaprojektowany V V=Rd±1,max z elementów
M hA
= , 2 = muro-
Ed III ď î
ďîďíV I II=Rd±1,max kf vk 0tl +ggM0h V = ď îďîd 2( fď tl - 1V
Ed
e ,EdRd
N
maxRd1,11,,max =
max
l ) -g M hgEdMAM,h
N g 1heAAEd ,ů1 ú
ďďî Rd1 kombinacja g Mgprojektowanej ,h 4A6N Ed ,Rd2 ,m , 2 1hé1ę6î
( )
kombinacja Rd , m , 2 1 Ed ,1
IV
h VRd kombinacja
=oraz mině M1 A VRd ,2m ,= = f tl - N
Ed , 2
l - N e
mbinacja II
wych kategorii
V Rd = min í
I na zaprawie
krawedz
robót.gorna
krawedz A dolna
kombinacja II ď
ta-ďď
Rd 1
krawedz Mgorna ,g =hf vk1tl (f(df=tld tl 2-=-N1,1 2
h ,1ę ël16)-
ë
) 1+ěNwarunek
d
Ed ,1eEd
2eEdkf
Ed
= tltl++00,4,4NN ,1 ú
kf
, 2 Ed , 1 Ed
ű
ű
VEdRd, 2,m , 2 = - ęďďVV(Rd 2 l0)
klasie B wykonania Przyjęto zgodnie zmin V =-319,7
M Rd ,= mkN 2±= < N kN l é ě– N ,1 spełniony, ů
ěď f tlkombinacja
V
kf vk 0tl= +± 0,III4vkN Ed=, 2 Rd kombinacja = IV
íě kf tl +
M -
0 6 M N
A,4Ed,1,od,max
Ed
fRd =
d1 1tl
==±-± N Ed -+N0Ed,4,1N eEdEd,=1, 2=ú
vk vk0 0 Ed Ed , 2 , 2
kombinacja Rd 1 , maxRd , m , 2
g Ed ,1 Ed ,1 ,1
kf tl
V ď V III
1 vk 0
f h
tl6 ě 1
blicą NA.1 normy
ďV
[N7] współczynnik częściowy dla î =
(1f,kombinacja
± 1
)-(=VfNdRdtlEdV,Vm2,Rd1,-Rde2 EdM=N=1,1min
= 1=hél1ë)ď6-
fďd tlEd(2 ,f11-detl )AEd-Ah,1NeEdEd,,11ůúeEdű=,1 =
,vk
Rd 1 = ± kombinacjag I h kombinacja = MIIIRd ,ďmďď, 2 Rd
(
ď=ďNVRd =N2±-=Nl )gEd-gM,M1N lh
h
Rd 1,max M A
muru: γM =ďď î = 1VIIkombinacja M
kombinacja tlRd2 =- ,m , 2g=
±NI IV Mh
vk
- ,1lAIV min
2,0. kombinacja g M hIV M A
V =kombinacja
min ď Rd• kombinacja
dmax
gEd III
h Rd ,1m , 2íí
ę
1 6(é g
, 2 l=)
Ed Ed ,Ed 1 ,2
VRd = min í î Ií 6 6 V h=ë é 1min 6 f fMtltlA ůű ů
ďfď1d í tl(f V- )
A 2
inacja III krawedz gorna
f
krawedz tl
Rd
dolna kombinacja
kombinacja M A
f vk1tlIIVV Rd ,m , 2 =Rd = - ę VRd2Rd
tl N1- N =,-±2±lN +
vkvk
EdN ,f1eEd =,1=,e1 ú
tl
4)-N(VfN ë16lé)ę
ď 1 1
1=(Rdf±M ďf Ed(tlf,12eVtl- =)g,1-±glM)MN
ě
ď nośności kf vk 0tl±+ścinanie
0vk,II4 Nkombinacja kombinacja IV V kf 2- = ± = Rd ,
2 m , 2
Nh,1-Rd ďî1+ďî6=(N
d
Ed
,1max ,max Ed
h-hAN Ed
vk Ed ,1ůú
ű
=
V=Rd±1ściany
,max = na = , 2 = kombinacja ,m0,tl +Edg0-,1l,h
= d tl , 2,m,1, 2- Ed=,1h =N Ed
2 2
Sprawdzenie kombinacja MIVRd ,mě ďî, 2V= IIIkombinacja d tlRdvk
1,max N2 II eEd M= m , 2ë Rd,N 11- l e ,1e,1Edű ,1 =
M Rd ,ďm , 2 Rd=16 (f d tl - N Ed ,16l )- N Ed ,1eEdN
Ed
V
ďďî RdI 1 g MhhI A M A
Ed Rd Ed
= ę
=é1ë6 î66M ď d d Ed ,max
Ed , 2 g Ed
A Ed
h ,1 Ed ú
• kombinacja kombinacja
g ,11h ű
–( )tltl-Ed++N,100lEd,),44-,1NeNNEdEdEd,ů1,ú2,1e=ůEd ,1 =
M A
ď 61 g h Ed ,1 ě 1 Ed ,1 kf ů
VRd = min í ( l )-sRdN d-tl (
M A V 2
kombinacja M IV A
VRd kombinacja
Mmin
=kombinacja =Me=1h,é fV -f N±tlspełniony. =2 ,-2vkl 0N
inacja III í krawedz IIIkombinacja f d tlgorna 1+
=ěďwarunek
2
Rd ,m , 2 = -1=-353,8 - NIII<Ed
kN 1= ,1, 2-1,2 1kN ,1m=6 2 1 2=
ě
ď V V=
kombinacja
gorna
krawedz
kf
krawedz
gorna
tl +
=0 ±krawedz
vk
f 0vk
III sciany
,tl
4
II =
N dolna
Ed , 2 M Rd ,mď, 2 =IIVV16Rd
= kombinacja ( f1d,max tl =- ±
2
N EdIV
f M,1tl
,1l )- N EdV
vk V
Ed,m
Ed,1,od,maxEd ,1 EdRd
V=Rd,m,,m2,1, 2eEd = = =-ę=min tl
ę
ë (
, 2é
f tl Rd
tl
- 2Nd kflvk)0-
ďdV(f d61tl= -±EdN, 2Ed , 2lN
Ed
)g+MEdhN,1AeEdEd,1Ed,e1 úűEd,2ű,1ů=ú
kombinacja kombinacja
( lvk)Atl
c
Rd 1± kombinacja Rd
Rd hM 1 6 ę 1 ďďí
ď ( M ll)
,1ë
N=Rd=Ed,m,1=, 2(-f6d tlM(fEd-dtl,1N2 Ed-, 2Nl )Ed
h é 6 Rd 1
1fh
1 g ë 1 g ű
( ,1,1 )
h
l)
,max
ďď Rd 1
ggMMhIV hIAA ď =III6kombinacja
kombinacja I = f tl 2
- N -N Ed ,1eEd ,1 =
MMRdRd,m,î Krawędź dolna
2
V ee=Ed =- -M,1,N 1e=
VRd = minîí
2
inacja IV kombinacja
kombinacja kombinacja ,m2, 2= - 1 ffddtltl 2 -- NN
kombinacja IVEd EdIII
A- +s NN,Ed V, ,21,Rd
1M = ,1,1min m ,ę 2 6í ď-6M6 VRd = = ± + ,N Ed ,,11e ú Ed ,1 =
( I,1l )s- N Ed =
Rd m ,h Ed
66• kombinacja Ed Ed
N
Rd
1 Ed 1,ë1 ďď 62tlEd ,1 d 1,max Ed
f vkhtl Ed
ůű
é=
( )
Ed 1 , 2
kombinacja f tl
III M = - f tl 2
- N V = e tl + î f tl V -
2
N = l= -± N g e =
d 1 2 Rd 1,Ed
2 = tl ( g1,1MlEd)h,-1A N
ě
ď Vkrawedz kf vk=0tlkrawedz
gorna ±+ 0vk,II4 Nsciany
gorna = , 2 = kombinacja kombinacjaIII1 6
Rd , m , 2 d Ed ,1 Ed , 1
ę c M A
Ed ,1 ú
( 1l )-VN Ed2 ,1eEd
Ed,m 1,1, 2 max 2 ,2
Rd
Mhtl= 1c 6,mé,1ďî 2f d tl ů - N ,1eůEd ,1 =
ďďîVRd1 =Rd±1,max kombinacja g h
Ed
M Rd ,m , 2 =IV 1kombinacja f d tl 2 - N1EdIIé
( = - N Rdë
) ( 6 f M 6 tl - N 1l ) Edé+ N ( 2Edű
,1eEd l )-
f(dftld tl2 --NN ë,16l,1)l -)V+s
g h kombinacja 1 V = f tl ,m- ,2 N l ę - N d Ve = fEdtl - ,1N
ůú
(
, 1 , 1
s 1 1
6
( , 2- )
Ed , 1 Ed ,1
=éë,16ě
Rd Ed ,2
kombinacja I krawedz 2 kombinacja
gorna I = + =
M = - dolna ę NNmEdEd 1,1eEdN
-,1 ,1tl=hEd f6d-tltlM212 Ed -(f,1Ntlú -ę
M A
VRd = min í krawedzkombinacja dolna M IIV MRdkrawedz
kombinacja II űEd , 2
,l4),-
Rd m d Ed Ed Rd Ed m d
inacja IV kombinacja
,m, 2, 2 =III 6
, , 2
hEdIII 1,e , 2 ,1 , ,1 , 2
kf 2 0lhtl ë+6N0Ed N
, ,21 = 1eEd
A
Rd,m 1 Ed ű
VRd = 76,8ďkN >V VRd
kombinacja
2,55=kN
=,max ±
f vkIIItl
=
kombinacja
M Rd ,m , 2 = -6 = 94,3 (f d tl kN- >N1VEdIEdé,11l=)s-2,55
kombinacja 2 Rd ,Ed
NEd 1, 2 e h
kN ,1 –
=
Ed M
NM Rd=
1tlc,ë
warunek
c ę
,m6
1 ď
,2 V
-
ď
=
6M Rdtl 16 1=
Ed (
2 ±d
spełniony, ,1 f tl 2 - N
= Edvk N
g
Ed ,1
h )
N ,12ú e
Edű ,1= Ed ,1 =
z gorna 6M Ve,1 ů = M (Af tl 2 - ,1NeEd ,1 l=)-
= l - N
Ed Ed ,Ed
él1)-( 1 1
l))
6 kombinacja = N Edmin + = ů é
krawedz sciany kombinacja I 1 kombinacja
warunki stanu ďî granicznego
Ed 1gorna
kombinacja g
zostały IIh Aspełnione,
kombinacja II M = 1( f
V V tl 2
Rd ,m- N =Ed1IV
, 2kombinacja
= ę ( s f f Ed
N
Edtl12,21V- N
dtl II1,,21- e =Rd =
N tl =
Rd
1c, 2,l1é
, m , 2
1--í6NNMtlEd126Ed
1, 2 (f- 2,1e
d
(,1Rd-EdfEd=d1N,=,,tlm1max
,1, 2ú
N)±+Ed ę
Ed ,1
f,1vklEd
Ed
)tl+d,1eN=EdEd,1 ,ůú1eEdEd,1,2=
( 6l )V M N = -,=
2,1 Rd
1 kombinacja ,m , 2 =
Ed
-tlRdEd=,m,ę tlEd 2l h 6N
( )
krawedz dolna kombinacja
M I Rd , m , 2 kombinacja
d
hę
IV , 1
ë Ed Ed , 1 ú ű ë
M
kombinacja = IV-6 fRd ,
tlm 2, 2
- N h 6 + d
s N e Ed , 2
ď dEd tl 1 V
• kombinacja II IVkombinacja II • kombinacja ë II =
ë6 , 2 6=tlM2 Ed(f,1d tl ů- N1Edgé,11lh)- N Ed2 ű
+ ű
2 Rd Ed
M Rd ,m , 2 = f d tl - N Ed ,1l - N Ed ,1eEd ,1 = tlhEd 6
binacja I 1 é1s 2 = N
Rd , m , 2 d Ed ,1 Ed ,1 Ed , 1 c 2
61 kombinacja Ed 1 ,1
M cRd,1,mď eEd ,1 =
z gorna 6 kombinacja kombinacja III M Rd ,m , 2 = - V
III ( fRdd tl,m2, 2kombinacja -=N-1Ed ,é1ę
II
l1)-(III fN d tl 1, 2,1e - N N = , 2 l )6
î
--M N6V ,11e,m
= - M (Af d tl ,-1 N
Ed, 2,1ů= Ed , 2 l )
h1ë6s(fEdd tl - N Edc,12l+)-6N ú 1 ę 1
ű2= h ë6(f d tl - N Ed , 2l )-
Ed
6 VRd ,m , 2 kombinacja =1 é
Ed 2 Ed , 1
tl Ed
tl
MEd2EdV
Ed 2 Rd
é
,11,1e
= hęë6(sf dEdtl1, 2-=N Ed l ),- ( )
Ed Ed
,ů1, 2ú
, 1 ,
2,1 = = 2
11 gorna
binacja II MM Rd ,m , 2 krawedz = f d tltldolna
Rd ,m , 2 = 6 f dkombinacja
2 krawedz sciany
2 - N Ed ll -- N
kombinacja
- N Ed,,11IV N ((
kombinacja II kombinacja
Ed ,1e
I
e ,1 = =
krawedz I
)) 1 VRd ,m2, 2 gorna
dolna
krawedz
(
kombinacja ę
III
1,61lé)1+ N Ed ,12eEdN
I
1 M
tlcEd , 2Rd m , 2N tl
6MEd
= - e = Rd
2,1 Ed ,1dúű h 1ëEd
Ed
f, m tl - N ę 6é1,1 l - N e
Ed ,1 Ed ,1 =
binacja I
61 kombinacjakombinacja Ed
IV II
,1
EdM
Ed ,1 Rd , m , 2 = -
6= 108,6
f d tl
VRd ,m ,kombinacja
VRd ,m ,kN
-
2 =
2 =-
N h
>-V1Edę
Ed ë é=1 2,55 (sIVfEdd tl1,1kN
6s(Edf d1tl,22 =-M
2=- N
tl
–N
,
N
1
Ed,1, 2 ll )
=
warunek
c
,1
+ +6M
)
tlN1V
Ed ,6

-tlN2spełniony,
1
1Rd ( ,(
=,mEd, 2,21=ů -
,,11e
1fe
ű
tltlů,12ú
ů
--NN1hEdé ę (f tl2 -eN Ed ,=2l
1ll))-+dNNEd
2

(
Ed

(( ))
kombinacja III kombinacja Ihé1 ë
ę tl
MEd , 2,- , 2==- EdV
Ed
f d= ű
ú ë ,16 eEdEdEd,1,1, 2=l
1
1 éh1ęë6(f6d tl tlc, 2l )-6N
cEdRd Ed
M Rd ,m , 2 = -1 f d tl 2
- Nkombinacja
Ed ,1l - N Ed
kombinacja IV = f d tl Ed-,1,1N
II,1eEd ,1 =
m
mbinacja III VRd ,m , 2 =kombinacja II N
2 -N tlEd626,1eEdRd,ů1,mú, 2űN h ę
Rd , m , 2 d Ed ,1

16(s tl - N =Ed, 2,l1)-- N Ed Ed

M Rd ,m , 2 krawedz = 6f d tldolna 2
- N Edkombinacja l - N e = • kombinacja
VsRd ,m , 2kombinacja N III M Ed M ë 6 6 M
+f1dEd e,1Ed=,1 úű
binacja II = hë ,11s
2 1( ,1l1)-(N
Ed ,1 Ed ,1 Ed ,1 Ed ,1

binacja IV M
gorna krawedz
= -
6 1 sciany
1 f tl 2
- N
,1
kombinacja
kombinacja
l +
kombinacja N
EdII,1 Ed ,1
gorna krawedz sciany
((
IV IIe = )) V
VEd 1,1 = h-ę
Rd ,m , 2 = tl
kombinacja
= -
kombinacja
ëII16 éé
c h ę 1
6 s( (
I 1, 2 2=2 Ed
f
ftld tl2 -NtlM
III tl = - N
NEdEd ,1 ,,2ml,6
Rd
+ l ) )
2M
-
+=tlN
N
Ed ,Ed
6 VV=f,Rd
Ede
e
1tl
1d Ed ,1ůú
,1ű2=- ůN 1é
, 2, 2==-c
tl 1Ed é
+1 2 2 e= =
ę ( f dftldtlEd
tl2 ,1--EdNN,Ed1
Ed, 2,l2
VRd =M76,8 Rd ,mkN , 2 > V = 2,55 2 kN krawedz dolna kombinacja
ę ë Ed 1I,1 c
Ed ,1 Ed ,1 ú Rd ,m,m
ű h ę ë 6
Rd ,m , 2 = - 6 Ed f d tl - N Ed ,1l - N Ed ,1eEd ,1 =
d kombinacja
Ed ,1 EdIII,1 Ed ,1 tl tl 2
mbinacja III Rd ,m , 2
1 hEd 1ë,16 6M d Ed , 2
1 ů ű2 NhEd ë 6 6M Ed ,1
VsRdEd,m1,,22 == N Edę,1 (-f d6tlM - 2 l ,) (f1,1d,2útl= - N1Edé,1-l1)- N2Ed2 ,1e=Ed ,1 =
N é 2 Ed ,1 c
warunki stanu granicznego 6 zostały
kombinacja spełnione, II kombinacja III N1M = ,Rd m- ,2 N =Ed-,s 1eEd
, 1
s Ed 1,kN -c1 éę1 ((fftldtltl2 -- N
Ed2 ,N Ed Ed
1 = hVtlë 1c6é 1+-2,55 =warunek 6M Edspełniony, ,6 ű ů tl
s1 Ed(1f,d2tltlII=2 - N Ed -, 2l )+ N2 Ed1 ,1=VRdeEd
tl
gorna krawedz III 1 sciany 1kombinacja1 I 1V N Ed ,
,m , 2 = =
• kombinacja é
( )( = -96,3 ů <
) = 2kN –
kombinacja Ed ,1
V = f tl 2
IV- eN =l - N eVRd ,m , 2 = kombinacja -tl1Ed IV 2

( )
2
binacja
na IV
kombinacja I M Rd ,m , 2 = - fRd tl
d ,m , 2 - N kombinacja
Edę,1 l + N
d Ed ,1 EdEd ,1 , 2 Ed ,1V Ed ,1 ú = - N h
cé ę
ë 6 (6 fM tl - tl
M
N l ) - = tlN - e f
Rd ,1m
tl ů
2 ú
ű
,2
- N N hh ęë66 d
ë l 6 +
M N e
Ed ,
=
6kombinacja IIhkombinacja ë6 III kombinacja
• kombinacja
kombinacja
Rd ,m ,ű
s Ed 1II,1 ==N hIVEdë,61+ -6M2 Ed=,1 =
2 N IV
Ed ,ę 1 dM
6 Ed ,1 c Ed Rd, ,2m , 2
6s Ed 1,1 ű
Ed ,1 Ed d ,1 ú Ed Ed
= N Ed1,1+é16M ,1 ,1 Ed Ed
,1 ,1 Ed ,1
=
s tlEdc ,1 tl Ed2 ,1 sVEdRd1,,1m,=2 =tlc- ę+ tl(f d tl2 -=N E 2 Ed2,1

gorna krawedz sciany 1kombinacja 1é1é1 gorna krawedz sciany s EdEd1,1ů1, 2ů=kombinacja tl1cé1+ I III tl2 =
(( ))
kombinacja
2I 2 ů tl1c é h1 6 tl2
kombinacjaI II
na kombinacja VVRdRd,m,,m2, 2==kombinacja ę ę f dftld tlIV--NNEdEd, 2,l2lkrawedz --NNEdEd,1e,V1dolna eRdEd,,1m,ú1, 2ú=Nkombinacja
Ed -Edc,1ę 6(fM
tl tl
d tl IEd ,1- N Ed , 2l )+ N Ed V
2
,1eRd ,1,ú 2N =Ed ,1 ę ë6(M f d tl ,1- N Ed , 2
h 6 s Eds1Ed, 2ű1=,ű N 6 M s Ed,m
Nh Edë- M =
kombinacja IIhëë6
hEd ,ë 1- 6+ 6M2Ed ,1 == Ed 1, 2 = ű 16,1 é1 62Ed
s 1 =
= tlN Ed ,1
- tl 2 Ed ,1
= sVEdRd1,,m2 , 2=tl=c - ę-tl(f d tl2Ed2,1-=N E
1 1
(( ))
é Ed 1, 2 ůN
kombinacja tl 6M 2kN tlIV
,1 – warunek spełniony. tl 1ché1ë6 tl
-1 é1ę f ftldItl2 2--NN Ed l, 2l--N=N-107,9 se,1Ede1Ed,1 kN ů,=1 ú<kombinacja
c
V c,1 = -2,55
VRd ,m , 2 == kombinacja tlcEd + tl2Ed VRd ,m , 2 = ę (f d tl 2 - N Ed
Ed
kombinacja
kombinacja VIII gornakN
II Rd = -76,8 < VEd =Vsciany
krawedz -2,55 II =
Rd ,m , 2kN h
Ed
6 N tlEdc ,1 6 M tl Ed ,1
hę ë6ëspełnione, s Ed1, 2 ú ű=II=űkombinacja NNh 6 6M
d Ed , 2 Ed , 1 Ed ,1 6M 1 ,1
warunki stanu granicznego zostały gorna krawedz Sprawdzenie
kombinacja sciany s
NnośnościEd ,1 - 6 MI Ed ,1 = obciążonejsłącznym
2ściany Ed11,1,1 = = EdEd,1ë,1++ 2Ed ,2Ed = =
N + 6 M = 1 1
kombinacja II 1 1 tl tl é
(
Ed

(( )) tlc c
• kombinacja IV 1 éé1 oddziaływaniem ů ůkombinacja cEd pionowym i poziomym (tabl. 5.2.3, tl tlf tltl 2 - N
s
Ed
22
VVRdRd,m,m, 2, 2 ==-- ęę ffddtltl --NNEdEd, 2, 2ll -+krok NNEdEd,7)
1 ,1
e1Ed, 2,1,1 ú tl = tl ,1
- tl 2 Ed ,1
= V = -
1,1eEd
kombinacja
kombinacja IV
c III Rd , m , 2 ę d E
N,h1Edë,166M6Ed
Ed
III
hhëë66 ú ű
űN Ed ,1 6M Ed ,1
tl 2 N M,1Ed ,1
Wyznaczenie
c
s Edkrawędzi s1,Ed2 1=, 2 = 1- 1- 2 2 = = Ed

N 6 M s Ed1, 2 = Nnaprężeń - 6M Ed na górnej = i dolnej

V tlc tlc é (tlf d tl tl 2 - N
1,1é1+ Rd ,m , 2 = -
(
ścianys Ed 1,1 =ůkombinacja
)
2 ,1
s
kombinacja II Ed
= Ed
2 ,1
= tlc + tlIV
Ed ,1
= ę
kombinacja
any kombinacja IV I V = - f tl - N l + N e ,1 ú tlściskanej
2
tl l = l. N ë 6M h 6
tlhc ę
Ed,1m,1, 2 d 2 Długość strefy
ë6 tl
Rd Ed , 2 Ed ,1 Ed c
kombinacja ű II c s Ed 1,1 = N Ed ,1 + 6M2Ed ,1 =
N 6M gorna krawedz s N Ed ,1 6MI Ed ,1 s Ed 1,1 = tlEdc ,1 + tl 2Ed ,1 =
kN =N EdEd,1,1 -6 M EdEd,1,1 =
sciany = kombinacja - =
VRd = -76,8 kN < VEd = -2,55 s
s EdEd1,11, 2zostały
= + 2 = Ntlc 6Mtl
Ed 1, 2 2
any kombinacjawarunki
I tlc tl
stanu granicznego tltlc cspełnione. tltl2 s Ed1, 2 = NEdEd,1 ,1- 6M2EdEd,1 ,1=
s Ed1, 2 = tlc - tl 2 =
NEdEd,1,1 6M
N 6MEdEd,1 ,1 tlc 27tl
nacja II ssEdEd11, 2,1 = +- 2 2 = =
 Rd ,m , 2 Vd
6 1 Rd ,m , 2
= Ed ,1ę dolna (
f d tlEdkrawedz
,1-Ed N,1Ed , 2l sciany )
- N Ed ,1eEdI ,1 ú s sEdsEd 2 =N Ed , c2-+-6 M Ed
2,11, =
2, 2 =
Ed , 2 Ed , 2
22 =
==
(
M Rd ,m , 2 = 1- f d tl 2 - 1Nhé ë1 6l - N e kombinacja ) = ű ssEd
Ed
= Ntl tl +6 M 2 tl , 2
tl =
( )( ) I ů 2,1 = tlc + tl 2 =
2 Ed ,1 Ed ,1kombinacja kombinacja III Edc ,1 c Ed ,1
6V 2
M Rd ,m , 2 = - f d tl - N Ed = Ed ,1
f tl - N l - N e Ntltl tl ,1
h ,1ę1l6édolna
+1 N Ed ,12ekrawedz Ed ,1 = kombinacja scianyIII ú 6M 2Ed
)( )
Rd , m , 2 d Ed , 2 Ed ,1 Ed , 1 Ed 1,1
ë ů NcEdEd,+2, 2 6tl6M M =, 2, 2
N Ed ,1eEdű,1 ú
Edc,1
61 s Ed 1,1 = N
(
M Rd ,m , 2 = - Vf dRdtl,2m ,-2 =N Ed h ędolna
16
,ë l + fN
d tl krawedz -e N Ed=, 2l -sciany
Ed ,1 Ed ,1 kombinacja I ű ssEdEd2, 22,1=N N =NN tl N1tlEd,+ 6 - 6
6M + M Mtl
6Ed6M,M
2 EdEd
2, 2, 2=
=
1 é11é 1 sssEdss Ed , 2 Ed 2, 2=
((( ))) ,1, 21,1= = ==
6 kombinacja III ů Ed Ed
2 tl=
c ,1 1,1Ed
VRdVV,Rd ,2 = 1 féd1tlf d2tl- N
2
-2 EdN,Ed l lN
kombinacja - EdN,1EdeEd ů
,1e,1Ed ,I1 ú ů
II 2Ed == =Edtl,Ed
2 , 22,1=N
-c2,62-M + 2tl
Ed
m , 2,m= , 2-
s Ed1, 2 = tltlEdcctlc,1tlc-c tl tl
ę ę
= 1ëh-6éë16ę f d2tl - N Edkombinacja ú
Ed
Ed1Ed tl c tlEd ,1 2 2
2
, 2 l - N Ed ,1ű eEdůű,1 ú tltl=
2
Rd ,m , 2 h
(
VRd ,m , 2 = 1ęhéë16f d tl -2 N Ed , 2l - N Ed ,1eEd ,1 ú ůű ) NNtlEd N N N 6 M tl 6
2
6,1M
M M Ed , 2
( (( ) ))
6 M 6
sEdsEdEd
Ed , 2
VGórna
Rd ,m , 2 = 1
krawędź
-héë116ęé1 fściany d2tl - N Edkombinacja l kombinacja
- N Ed ,1eIVEdIII ůűII,III ss 2s =2Ed= , 2= N==NN cEd,1Ed
N
,1 -,Ed
Ed+
2 ,1 -
,1 +6 +
Ed
62M6
Ed ,1 =
M 6
M M Ed=
Ed Ed, 2,1
,12 =
=
III ú tl=tlN 62EdM,Ed
1 ů 1,Ed
sssEdsEdEds2sEd
, 2kombinacja
VRd = h ë 6f tl - N l -kombinacja
N e ű
1 ,2,1 ,1 N
1
Ed 1=
1 ,==
1 Ed,1,tl 2Ed,1,6
tl , 2cc-2++ M
tl-tl 12tl tl 22, 2Ed ,1, 2= ,2
V|e,Rd | < =l/6,-
ę - trapezowy f tl 2
- wykres
N l naprężeń
kombinacja
+ N eú =,1 tlcc+ + 2tltl2 22=2 ==
cctl
Ed EdEd Ed
Ed =
,21,12=
m , 2
ę d Ed , 2 kombinacja Ed ,1 Ed IV,1
Ed,1 ,m , 2 h 1
ë6hé1ëI6f tl 2 - N lkombinacja
d
(
Ed , 2
)
Ed ,1
űIIů,1 ú
Ed 1, 2
,21Ed
Ntltl tlcc,16Mtl6EdtlM
V• Rdkombinacja = 1 1 - N e ű ctlN c,1tl tl,1tlEd=,1 2
tl
1é
(( ))
1h éę Ed ,1ůúů N M
VRd ,m,m, 2=, 2 =- - 6
d
ftldM tl 2
-NNEdEd,kombinacja
2
, 2 l- + NEdEd,1e,1IV
eEd ,ű s
=0,143 s N=
N/mm = N
Ed
N2 ,c1Ed
Ed<
+ 6 M
6
= - 6 M
1,22 2 Ed,M
6 1,N/mm1 =Ed=
N ë 6 sss f
==, 2, 2 =,
2
VRd ę f - l N 1ú Ed 1 , 1 1= ,=2Edtl N Ed
NEd ,1Ed -
,1,- , 2 6 M Ed
tl+Ed62Ed2tl ,M
s,mEd, 21,1 = h hEd1ęë6ë,é161+ d 2Ed ,1 Ed= ,kombinacja
Ed
2 Ed ,1 Ed ,1 ú ű
s Ed s2s,1sEdEd =Ed1Ed,1221, 2,,222=,1==N =,tl2cEd N +tl d
2- 6 M 6
2Ed2 ,1Ed
M =
( ) tl
Ed
kombinacja III ű II ů Ed
tl , 1 c - tl ,1
=
Ed 1, 2 tl = N - 6tl2M MtlEd = 2
V f N l N c tl
= - tl tl - - Ed ,1eEd ,1 ú s 2
cEdc, 26tl
2
Rd ,m , 2 N c ę 6 M
c
tlNtl
Ed , 2
+ tl
Ed
2 , 2, 2 =
I
= - 1Nhé1ë+62 f tl
d Ed , 2
= l +kombinacja ůIVIIű s
• kombinacja = N tl III c ,1 - M tl 6 =
VsRd=0,298
c
( ) N M
Ed 2 ,1
Ed ,1
6tlM 2
Ed ,1
kombinacja s sEds1, 2Ed=1,=N
Ed 2 , 2
1 =NEd
Ed c ,1 Ed
tl,1-c,1 +6+M 6 6M
Ed ,1 Ed2,1
Edtl ,12= =
Ed 1,1 =
s,mEd, 21, 2 =N/mm tlhc1ęEd6é,11<-dfdolna =2 - EdN
1,22 N/mm
,1krawedz
Ed
= , 2 kombinacja
2N
Ed ,1eEdIV
, sciany ,1 ú
s Ed=1,1 Ed N N
= ,Ed tl tl tl
Ed 6 M
6 Mtl 2 tl
tl Ed2 ,1 =
2ctl,N 2 cEd+ tlEd6 , 22, 2M =
c
( kombinacja
) IV űů ss
Ed 1 , 1
- tlëc ę 6dolna
d Ed , 2 Ed 2 , 2
c- + = ,2 =
Ed
VRd ,m , 2 = N fM d tl tl22 -krawedz N Ed ,kombinacja N Ed ,1eEdIII
2 lkombinacja
+ sciany Ed s Ed 2s ,=
12,1 =N = Ed tl , 2c + 6 6, 2M M -2 tl 2 , 2= =Ed
N 6 M
h 6 Ed ,1 = kombinacja III I,1 ú 2 , 2Ed
tl N tl
s sEdEd2s,1s2,1== c=Ncc tlEd++Edc,1,2-6-M22 ,2MEdtl=Ed tl N N tl tl
tl 6 2Ed
6
M =
s sEd 1Ed,11,=2 = EdNtl,1Ed+,ë1 - 6dolna
Ed 2 , 2
Ed ,1 Ed ,1
ű Ed , 2 Ed 2
,1 , 2
M 2 =krawedz
2tlEd ,1
sciany
kombinacja I tl N 6tl M = 2=
s Ed 1,1 =tlNc Edc ,1 + 6tlM = =0,294 ssEdN/mm Ed
1, 2 =
Ed 2 1, 2
, 2
N N
N Ntl 2Ed ,1 6 M
cc , 2< Edtl tl f,1d-=61,22 6
M
tl
M MEd2tl
Ed2,1
, 2EdN/mmtl ,12= ,
s Ed1,1 =N/mm tlc 2 + 2Ed ,1
=tl 1,22 =N/mm s s EdN = = Ed
tl 6tl,c2,M + - 6 tl = =
s Ed , 2 c c Ed , 2
=0,258
N NtlEd <6fM
6 M kombinacja ,
kombinacja
2
kombinacja IV I III s
s Ed 2s,1 s=Ed 2,,21== NNtl+Ed
2Ed ,1Ed = 1, 2
=
= , 2N tl
EdEd 2
- + Ed 6 M
tl
6M
, 2 2Ed 2,Ed
tl
2=
2 ,2
= = =
d Ed2,1
tl Ed 2 , 2 ,,22,c2 6 M 2 2, 2
s tltl --+2 tltlEd tlEd,Ed
,1 cEd
= Edc,1 +
s Ed1Ed, 21,1= NtlEd ,1- 6tlM22 Eddolna Ed ,1 =
= krawedz sEdEd Ed 2 ,2
===
2 , 222,tl ,21 c=
kombinacja scianyIII ccc tl
s• sEdkombinacja tlNc - 6tlM dolnaEd ,1=krawedz sciany
,1 Ed
Ntltl tl N 6 M tltl 6 22 2
tl M
1, 2 == c Ed ,1II dolna krawedz sciany s N Ed , 2 6 M Ed , 2 Ed , 2
N tlc 6Mtl 2
- 2 = kombinacja I =0,321
ss EdN N =2,=1 NN2N = Edccc, 2
Ed , 2- 6 M
6<Ed 2f,6
M M +-+1,22
+ 66M M Ed 2, 2= =
2 , 2, 2= 2
EdN/mm
2, 2= 2N/mm 2tl = ==,
Ed 1, 2 2 , 2Ed
ssEdEd11,,21 == N EdEdtl,1,1c+-6M 2Ed2tlEd,1 ,=1 = kombinacja kombinacja
kombinacja III
IV I s s
s Eds2Ed, 2 2=,1EdEd=2Ed2,N s Ed2,1=
122,1 N
,=
Ed 2 =, 2tlEd
-N ctl+
, tl
Ed
6
d c +
M
Ed
6
,
Mtl
Ed
2
6 M
2,Ed
tl=
,Ed
Ed
=
2
s s Ed=22tl,12ctl Ed , 2tl tlc+Edtl,cc2c,tl2+2- 2tl,Ed 2
2tl,Ed
tl 2
2 ,2
N Ed ,tl
kombinacja IV ==
s • Edkombinacja 62 M2=Ed=, 2 =
Ed
tl
tlNccEd ,1 6tlM Ed ,1 tl kombinacja II c
Ed
s Ed 1,1 = 2,1Ed N tl NIV
tl 26 M 26tlM tl
ssEdsEd2,N Edtl tl
+ = 2 =N
Ed c ,Ed c2 ,+ -6M Ed Ed ,2 ,2 =
12 ,= 622,cM Ed2=
tl 2 6<M 2 2 ,c= --M ,2 =
=0,171N N/mm
Ed ,1 c wyznaczanie
fd tl = 1,22 N/mm 2
wypadkowych, kombinacja sil II s 2N Ed= , 2N
Ed
,tl
26 6EdM ,2tl22, 2 ==
s Ed1, 2 = - Ed ,1
= kombinacja IV s Eds2Ed, 2 2=,1Ed=2N, 2 N
s Ed 2 , =
2 Ed tl
, 2N,tl
c- c+
, 2Ed tl tl6M -
6tlM 2M
6Ed
tl ,Ed22Ed
tl
22tl 2==
N 6M 2
s Eds2Ed,é2s2=,1Ed=2, 2tlEd=ctlEd tl,Ed
s Ed1, 2 = tlc Ed ,1 - tl 2Ed ,1 = kombinacja sc -2EdEdcN+,1c2Ed ,1-,- s
tl
kombinacja IV Ed ,= 2, 2 =
2 2 2M 6 =,2 b )ůtb = 115,4 kN,
N1,d = ęs Eds1,Ed , 2, 2(l -
Ed 1, 2Ed
1tl+
tlc tl I N ctl Ed=N Ntl2EdcEd, 2, 2 tl tl
2, N
6 M2 6 M
+6Ed6tlM 2= o ú o
wyznaczanie wypadkowych kombinacja sil II =0,178s s
Eds
N/mm
2 , 22,N
= =
1N=
2 ,1 < f
+ = - 62 M 1,22
lM
+ M
, Ed
N/mm
2 Ed
Ed ,=
= 2 2=,
,22 tl 2 Ed2, 2tl
kombinacja III II c
=0,139 N/mm < fwyznaczanie 2
= 1,22 N/mmwypadkowych 2
kombinacja
, kombinacja
kombinacja II ë s
s sEdEd2, 22,1== N c tlctl+-cc 6M2 2tltl=2 =
2Ed ,1Ed
Ed 2 , 1 =
Ed
tlEd tl
,
Ed d ,6
c +tl Ed tl , 2 = ű
sil
III
d
é é tl s , 2s 6 M - tls
- s ůů
s=sEd=s2, 2s== +NEd+Edcc , 2,Ed2 +-NEd N tl
Ed tl Ed ,2
2 , 21=
, 2(l
( = ú)tb )
2 ,16 1,1MEd Ed
2s6 ,2 M
, 2 Ed ,2
kombinacja I III N N ę ę
é tl s
N Ed , 2 -Ed
tl 6 M = l - - b b ůútb = 115,4 kN,
o o= 120,6 kN,
s Ed 2 , 2s EdN
kombinacja = - = Ed
• kombinacja III wyznaczanie wypadkowych sil 2c =NEd -26M
( )
2 , d 1 , d Ed 2 Ed
, 1 2Ed , 1 1 ,1 o o
kombinacja I N1=0,219
,d s ęs =
ë ë ss 2tl ,=
tl+ Ed,6
tl
12,1M
ltl
-tl l
2 Ed Ed12, 2
tl =l - b ű ű tb o = 115,4 kN,
tltl2=2 2,= o ú
c Ed , 2 Ed , 2
N Ed ,1 6wyznaczanie M Ed ,1 Ed 2 ,N/mm
EdEd=212, 2,,12 = Ed 2c , 2
< ftl- = c1,22 -l2 N/mm
Ed , 2

s Ed 1,1 = N Ed ,1+ 6M2 Ed ,1= wypadkowych sil ë 2 Ed

N tl cN , 2s Eds
tl
dc
6
c2 2 ,1 6M tl -EdM s,2sEdEd=Ed ű
IIV IIIIII N N ,d=
s=0Ed,=és 52s ,(
éN=N Ed=,N2Ed
s + +Ed ,N62-Ed,M 616M
+Ed ,1 -
) 2= Ed118,0 2, 2, 2 = (l(
, 22 , 2
1=
kN, --bbo o)ůú)ůú
ů
tbtb ==120,6
115,4kN,
s Ed 1,1 = tlc + tl 2 = kombinacja
Ed ,2
kombinacja
kombinacja
kombinacja m , d2N
s ,d2s,1é
Wyznaczenie
1Ed
s ę Edé=
2Ed
ę 2,1 = c tlcs +
Ed 21,= 21, Ed
Ed , 1 1tl N +
wypadkowych
, 1 +Eds , 2 2+ , Ed
21,1l -
tl ,M
- s2tls Ed=
= Ed sił l
1, 2(l - b )űů
pionowych wo o paśmie kN,
tl tl kombinacja III N 2N =
,d2,1=
ë
ę=ęs s ë 2N ,1tl + tl 6 Ed
M tl
2
EdEd, 1
tl l Ed 2 , 2
(l - bo o ú)útbo o = 115,4 kN,
tb
ű = 120,6 kN,
stl2Ed,bc11o1,1,1tl++Nc-c6EdsM,tl2Ed2 1,l62tlM
kombinacja IV
és
Ed
= 0,278 N/mm N ,1c < f6d M 2
= 1,22 N/mmkombinacja 2
, I o,dszerokości Ed Ed Ed , 2 , 2
= 2

, 2 m,ůprzyjęto
1Ed
s Ed1, 2 = NEdEd ë ëstrefy l- űűb =1,0 m.
( )
Ed ,1
- 6 M = s N s s
N = Długość s + é N
( N ściskanej 6 M 6 M l
) ≥l 1,0
Ed 2, 2 Edo2 , 2útbo = 68,3
- b ůo kN,
Ed
kombinacja IV 1,d Nęs Ed = - =
( )
Ed c , 2 Ed , 2
Ed ,,11 kombinacja II Ed= ,110 = , 5 2N 2 ,2 N + + N Ed26 ,,21M c=
= 118,0 kN,
s Ed = tl
N Ed Ed ,,11
c ,1 - 6 M Ed + tl 2 Ed
= s
N 1s
= = Ed
s 2(
,Ed= -
Ed , 2 Ed
+ ltl s - = tl
2s = ű
= l - b ůtbo = 120,6 kN,
,,21tl)
2 ,d2 , 2sEd ę ú
2 , Ed Ed
Ed11,,12
s Ed 1,1 = Ntlcc + 6Mtl2 = 22 ,1 ë m , d
Ed é 2N , 2tl Ed = 1 , Ed
c , 2 tlc+ N
2 , 1 6
,
M
2
tl - 2
2 , Ed
- , 2
o
( )
, 2tl 2
NN s = 0 Ed,
ë 5s N Ed c
tlEdEd22, Ed l 2= 118,0 Ed 2 , 2
l kN, b ű
o útbo = 120,6 kN,
• Ed
m ,
2kombinacja
d
,d2 , 2 ę Ed= = c 1, Ed-
2 ,1I c - s
tl
+ tl = -
s=0,271 tlEd ,1 tl Ed ,1 é NtlEds N 1,,16 Mtl Ed 2
6 M ,l2 , 2 ů
2 (l=- bo )ů
Ed 1,1 N/mm = NN Ed ,1 <
2 +
f 6=M
,1 d 6tl M
1,22 ,1N/mm
= , kombinacja N1,d =sgórna s2s,Ed2 Edkrawędź ë sNEdEd EdEd
ściany -+66ss
Ed 1Ed ű
1,12,1+=s úůtb o = 68,3 kN,
c wyznaczanie 2 kombinacja
wypadkowych IV
sil
é = N c , 2
Ed-
M , 2
,=
( 12, 2,,22)
2
kombinacja II IV ę
é , 22 ,1 -
s Ed ( )
2 Ed 2M
s 1Ed, 21,=1 =N Edtlc,Ed
Ed
- +
6 M =
,1
= kombinacja IV N =
N21,,dd = ę N Ed
s = 0 = + , 5tl N tl 1, 2,1+ l+ tl N Ed
Ed
2 , Ed (=
Ed 2
tl = l - boo)ű
= l -118,0
b tbtbkN, = 83,5kN,kN,
ęms,dEd
ë 12,,,111 + ů oo = 68,3
Ed Ed
= ctl 1,scEdEd+1,1 - tltls ú)ú
wyznaczanie wypadkowych sil
é
( )
Ed 2 ,1
s• Edkombinacja
1, 2 =
tlctl1cIV- tl2Ed2tl,12 = kombinacja II
N ë
Ed
=
Ed2
= s 0 , 5 N tl+ +
l l N 2 Ed 1, 2
= ( l 118,0
- b ű kN,
tb = 115,4 kN,
tlNc Ed ,1 66tlM M Ed wyznaczanie wypadkowych sil kombinacja I ë1m ,d, d é ę Ed 1,1Ns1cEd,sEd, 2Ed 1,1-6-lM
c
s s2 ,Ed oűů ú o
N é
s ë s N 6 M ( ) űů
sssEdEd11,1, 2 ===N EdtlN 1 s Ed 2 ,16- ssEd2Ed,2 =2, 2(l - boo úů)úůtbo o = 68,3kN,
EdEd,12, 2
Ed ,1 - 6 M Ed ,1 =
,1
kombinacja I N é =
s = ,N + Ed 1 , -
1 Ed 1 , 2 = l - b tb = 115,4
N1,d =1s,dę 2Ed 1+ , 2 - -M
ů)ůútbo = 83,5kN,
Edę2 ,= Ed , 2 Ed , 2
2 (l - b űů
Ed ,+ 1 6 Mtl 2 Ed ,= kombinacja II N = s é s é 1 +s Edtl s -l-s2tl kN,
dolna ë 2 1,=
2krawędź
,Ed
s s
ściany - s s Ed11,,2=
d( N 2 ,Ed ) l=l-tl s75,9 kN,
1
- = é 21,1l-
(
2 l - b )o ű
)
Ed
s N tlEdctl,1 + 6Mtl2Ed
, 1 6 M 2
Ed ,1
N 2 ,dN= ë ę
é s
= ,s 2 2 ,1 tl+
+ Ed
c Ed1 , 1 1 ,1
tl 2Ed
( - b ) tbtb
tbotb ==115,4 68,3 kN,
kN,
Ed 1,1 = ,21 = N mN , d 1= ,dN0= 1,,5 Né ( )
Ed 2Ed
1s
c kombinacja I Ed Ed 22,, 2
= ę ,1 tl ll --boboo ú 120,6 kN,
2 ,d ę s ,1 +c s ú oo = =
Ed 1 , 2 kombinacja II Ed 2 , Ed
s = N + tl = ë ęEd 1Ed ,1 12+
Ed c
ú
ů ű 83,5 kN,
ę= ë s Ed 2,1 + Ed 2,1lll Ed 2, 2 (l - booű ú =o 120,6 kN,
, Ed
s=0,1780 tl
Ed
c 2+< f =tl
,1 Ed ,1 wyznaczanie wypadkowych sil 2 ,d
N 2 ,d ë ëEd 2 ,1
)űtb
Ed 1,1 = N/mm =N/mm
Ed 1,1 c 2
tl
Nc,Ed 6tlMtl 1,22 wyznaczanie 2
, wypadkowych sil ë ę ú ű
ës é + ssEd l1-s s-EdsEd2, 2Ed2,12, 2 ůű ůů
wyznaczanie wypadkowych sil o
NtlEd N 1Ed+,,12 6-M
c d 2
M,Ed éé Eds 2 ,21,1-
s Ed s ,1 1= ,2 = N N ,1 6 66M
M
Ed 1 ,1 =
21Ed,1= NNN 2m,d,= N,=5 (s é5Ed
=Ed ( 2s + s +ssNEd2Ed )
1,1 - )
,1 s
1, 2(l - (l(-bl-o-b)búb)otboůů)tboůútb=tb=o120,6
o= 83,5
=115,4 kN,
kN,kN,
s 2 ,11l,1l s
= + ,2
= kombinacja I
N = 0 = ę
é ę 0N , é ę N + N + - = - =s 75,9 118,0 2( llkN,
kN,
1s
1Ed Ed
sEdEd N 6tlM NN1,d ë ,111Ed
s Ed 2= ,1 =N tlEd tl
Ed
, 1
- 6
- M tl 2
Ed Ed
, 2 Ed = = kombinacja I
N
2 , d
m , d połowa
d
=
1
,d (0
ë
, ==wysokości
d
s ę ,së
2
Ed Ed 1,1 ++ Ed
, ,
+
Ed 1 ,1
(2N,Ed1 1Ed,1 N+-2N,Eds2,Ed) =)ll=75,92ściany
, Ed Ed , Ed
l Ed Ed21,, 2
( l -- boű)
b ú ) ű
tbo =115,4
tb 115,4
= 83,5
kN,
kN,
kN,
s Ed1s1, 2, 2Ed=2,1 =tlctltlcc- +tl2tl2 tl =2 = kombinacja I
N m ,d N 118,0kN, kN, ooűúú o o
Ed 1= N,Ed ë51ę
Ed ,1 c , 2 Ed , 1 , 2
2=,dm ,0
éd ,5ę , Eds1,+
1 , 2 c 2
tl tl ë ë Ed 1,1 s Ed 1l, 2 - s ů ű ű
N tlEdc,1 2 <c6fMtl N1,dN=m ,é s=Ed01,,=1é5+(Nss1,Ed ++s-NsEd2 ,Ed2Ed,12)-,1=s(l118,0
é -Edb 2), 2 kN, tb
(-l o-b=b)oů68,3 ů
ů)tb
ędN kN,120,6 kN,
s Ed=0,177
1, 2 =
N/mmNN N-1 , 2 d6=M 61,22
Ed
M,1 N/mm2,
= kombinacja II
ęEdEd ,1,1 ls EdEd 2 ,11, 2-( sl Ed-Ed2b2, 2o, 2)(ůú útb o =
=ę20,dEd,5=1,(1ëę Ns2 ,Ed )l = 75,9
N 2 ,d= é s l 120,6
120,6kN,
Ed21+ =
2M
6 ë s l ű
(lkN, -o bo )úű
s sEdEd1,12,=2 =N
s
Ed ,Ed
tl=cEd ,N Ed ,+ 2 6-
+ tlM Ed 6
Ed ,1Ed , 2
M,1Ed ,=2 =
=
kombinacja II NN1,md ,d N= 2 , d ę +
Nsë1sEd , Ed2 ,1++-
2 , 1 o ú tb =
o 68,3
ú
ű
tbo =kN,
o kN,
sDolna
Eds 1Ed 2= ,1krawędź =N
tl
1 Ed
tl ,c+
,
2 ściany
2 6-tlM 2 tl 2 ,=
2 Ed , 2
= NN • = = ës0,5(ë
é
kombinacja N + II
Ed 1,1
+ N
l Ed 1, 2l
) (
= l - 75,9 b ) ů
űtbkN, = ű kN,
68,3
s Ed 2,1 =NtlEd
,1Ed 2 , 2 ctlctl 6+MtlEdtl,12tl 2 =
Ed 2 Ed 2
kombinacja II 1,md , d ę éEd 1,1 1, Eds
,5(N 1, Ed + N 2 , Ed )(=
Ed 2l,1 -
2 , Ed s Ed 2, 2 o118,0 ú ůo kN,
s Wartości sił c,1 V
tl c były tl większe od obliczeniowego N 2górna =ëN , d = 0+
skrawędź 2 ,,15(N
ściany NNs2 ,Ed ))==l118,0 - bűo )ůú tbo = 83,5 kN,
Ed 1,1 = + = ,d N ,d = Ed0
( 1, Ed ++- kN,
m
NVN N
Ed,cr
M
6tlwystępuje
6 M N mé ę = 0 , 5 Ns , Ed2 ,1 l 2Ed 118,0 kN,
obciążenia tl
N
c
,1więc
6 M 62
M 1 , 2 trapezowy wykres na- N = ë s + 1Ed
s , Ed2 , 2
( l - b ) ű
útbů o = 83,5 kN,
ssprężeń:
Ed Ed ,Ed m ,d
- s
sEdsEd1EdEd
1, 22,= 1 ,- 2 + Ed ,1Ed ,= ęé é
Ed , 2
= EdN
21 = N
c Ed
,Ed - 6tlM 62 M 2 =
= 2 , d
N1,d é =éęs Ed 1,1 +ssEd Ed
Ed 2 , 1
12,,11 -
1,1 s Ed 1, 2
l- sEd Ed12, 2, 2 (l - boůů
o
)
II 2 ,= tl -
=Edcc,tl1tlcc 6-M+tlEd2tltl,12 2 = =
2 Ed = kombinacja II NNN21,,dd ===ęęsss ë Ed 1,1 l Ed 1, 2 (( lll---bbboo)))úútb ű
ů útb o = 68,3 kN,
s Eds2Ed, 2 2=,N
Ed
tb oo =
, 2 , 2
, 2
1 tl
Ed , 2 Ed2 , 2 kombinacja II Ed21,1 ++ ( ==68,3 83,5 kN,
kN,
a II N m ,d = 0ëë,ę5(N1,Ed + N 2 ,Edll) = 75,9 kN, űű
ë tb
ű 68,3 kN,
Ed
s• Edkombinacja = tl tl
- tl tl =
kombinacja II 1 , d Ed 1 ,1 o ú o
ë ű
N m ,d = 0,5(Né1,Ed + N 2s,Ed ) =-75,9
dolna krawędź ściany
1, 2 cI c 2
tlcNN Ed , 2 tl66M M Ed, 2, 2 ,1 s s Ed 2 , 2
kN,
s s s Ed22,= = N
1, 2N N
= Ed
Ed , 2 6 M Ed
N
, 2
+ +
6 -M 6 M 6Ed M , 2
= = = N N
N= 0 , 5 =é
( é sN ę s + N+s s Ed
Ed 2-
2 ,
)
1
=- s
75,9 Ed 2 , 2
(
kN, l
(-l -b b)oůů)tbůútb=o =83,5 83,5 kN,
II = + o = 83,5kN,
d Ed
( o )
2 2 , 2 , 1
Eds
Ed , 2tl, 2 2 tl ęęs l úúű
ss
2
I
2,1 = Ed
=
Ed 2 , 2 = tl
Ed
c +
tltlc tl tl2tl 2tl 2
c
Ed
+
, 2
- Ed
tl Ed
,2 ,2
=
Ed
=
, 2
= N
m ,d 2 ,d
2 , d =
ëë
ë 1, Ed
Ed
Ed
2 ,1 + 2 , Ed
2 ,1
Ed 2 ,1
l
Ed 2 , 2
l - b o űű
tb o kN,
Ed Ed 2,12,1
NNtl 6 M tl l
c, 22,c2 c 6 M
III ss=0,331
EdEd 2,12,1== N
N/mm
EdEd
N N <++ fd = 6
6 1,22
M M
6
EdEd
2M
, 2, 2
N/mm == 2, połowa wysokości ściany
N = 0,5(N + N ) = 75,9 kN,
tl 2 , 2 tltl Ed NNm ,dm ,d==00,5,5((NN1,Ed1,Ed++NN2 ,Ed2 ,Ed))==75,9
2
s tl
sEdsEd2Ed,22,21,=2=N=cEdNc ,Ed Ed
Ed ,Ed , 2
2 , 2-+6-M
Ed,Ed 2, 2 , 2
22 , 2===
a III
s Eds2Ed, 2 2=, 2 = tltlctlc c- - tltl2 tl = = 6 MEd 2 2,Ed m ,d 1, Ed 2 , Ed 75,9kN, kN,
NNtl c,tl 6 6
M Mtl Edtl, 2
2, 2
• kombinacja III
s Ed2,22, 2== NEdN
s=0,291
Ed 2 , 2
, 2c- - 6M 6M
Ed
,2 = =
III sEdsEd =
N/mm
2,12 , 2 = Ed N N
tl
Ed2 Ed
tl <
,c2, 2 d -
,+
f2 = 1,22
6 6M M
tl tl 2Ed 2 Ed
N/mm
,22, 2 =
, 2= 2, górna krawędź ściany
IIII s• ssEdkombinacja
2,12,1== Ed
Ed NtlcEd ctl II, 2c ++ 6 M tlEd 2Ed
tl , 2 ==
Ed 2,1 = tltlc c +6Mtltl2 =
Ed
é s - s Ed 1, 2
(l - bo )ůútbo = 101,4 kN,
Ed 2 2
V NN N tl 6 6 M Mtl kombinacja III N1,d = ęs Ed 1,1 + Ed 1,1
ssEdsEd2Ed,122,=1, 2==NNEd , 2++-66MM
Ed Ed, 2c, 2
Ed , 2
Ed
2 Ed
Ed,2 ,2
Ed = ==
, 2
ë l ű
a IV ssEdEd22,1, 2== tlctlN Ed , 2 + tl6
tl - tltlM 2Ed 2, 2, 2
= =
s Ed 2,N/mm 2N=tltl
Nc Edc cEd , 2
2 , 2 - tl
6tl M EdN/mm
22 Ed , 2
=
=s 0,216
Ed 2 , 2 =Ed , 2tlc d- Ed ,tl
c < f6 M = 1,22 2 , 2 = 2, é s - s Ed 2 , 2 ů
IV s Ed 2, 2 = NNEdNEd, tl2Ed,2c-,2 66MM 62M tl,Ed
22
2, 2=
N 2,d = ęs Ed 2,1 + Ed 2 ,1 ( l - bo )útbo = 96,9 kN,
ssEds 2,1 ==N=N tlcEd ,2 ,2 -
+ 6-M EdEd
6tlMEd2 Ed , 2===
,2
ë l ű
VII sssEdEdEd2Ed,122,,22=1,=2= NtlEdEd tl tl
cc c+ , 2 + + 6 Mtl tl tl
Ed 2, 2,22 =
=
tltltl2 =
2
I sil
ych Ed 2,1
N tltlctlc 6M 2
N 6 M
ssEdEd22,,21 é== NN N m ,d = 0,5(N1,Ed + N 2 ,Ed ) = 99,2 kN,
Ed c,,22 Ed ,,22
wych sil Ed
N 2 ,- +s6M M Ed
s,2== 1, 2
2 Ed6
I 2-Ed ů
I 28 tl 6 1tl
sNsEds1,d2Ed,=2 2=,ę2sé==Edtl1,cc1Ed+,2- -s- Edtl12,21Ed,-22 ,s2=EdEd
Ed ,Ed M,1Ed
= (l - bo )útb ů = 115,4 kN,
tlEdctltl tl tltll2 = 1, 2 (l - boű) tbo = 115,4 kN,
o
aI N1Ed,d 2,=2ë sN 1,1 + 6M
c
 é s 1,1 - s Ed 1, 2 ů
III N1,d = é s Ed 1,1 +
s EdEd 1,1 - s Ed 1, 2 (l - bo )ů útb = 101,4 kN,
III N1,d = ęę
ë
é
s Ed 1,1 +
s l
- s ( l - b o ) ú
ű
ů
tboo = 101,4 kN,
Ed 1,1 l
N1,d = ëęs Ed=1,é1sé+ + slsEdEd1,11,1--s(slEdEd -1, 21b, 2o )ű
Ed 1, 2
III tbo =ů ů101,4 kN,
nacja IIIIII
binacja NN =
ë1é,d1,d ęęEdEds s 1,11,1 + - s ( l(ú
l-ů-bob)oú)tb
ű útb o o==101,4
101,4kN,
kN,
Edl 2l, 2
N 2 ,d = é s
ęs Ed
N 2,d =dolna
ë ë + s Ed 2 ,1
Ed 2 ,1 - s Ed 2 , 2 (l - b ) ů tb ű= ű
(l - boo )úúűůtboo = 96,9 kN, 96,9 kN,
,1 + [10] Zilch K., Schermer D.C., Grabowski S., Scheu-
2 ,1
Ed 2krawędź
ę
ë
é s Ed 2,1ściany-ll s Ed 2 , 2
ë
N 2,d = ęs Ed 2é + ssEdEd2,12,1--ss(Edl Ed-2,22b, 2o )ű tb = ů96,9 kN, fler W.:, Boundary conditions of shear walls in multi-
NNë2 ,d2 ,d==ęs
,1é
ę Ed 2,1 l
sEd 2 ,1 + + (l(úűl--boob)oůú)tb
útbo o==96,9
96,9kN,
kN, -storey masonry structures under horizontal loadings.
ëë ll űű
N m ,d = 0,5(N1,Ed + N 2 ,Ed ) = 99,2 kN, Proceedings of 7th International Brick / Block Ma-
= 0,5(Nwysokości
N m ,d połowa 1, Ed + N 2 , Edściany ) = 99,2 kN, sonry Conference, Sydney 2008 (CD-ROM).
N m ,d = 0,5 N1,Ed + N 2 ,Ed ) = 99,2 kN,
(
NNm ,md ,d==00,5,5(N (N1,Ed1,Ed++NN2,2Ed,Ed))==99,2 99,2kN, kN, Normy, instrukcje i wytyczne
• kombinacja IV [N1] BS EN 1996-1-1:2005 UK National Annex to
é s Ed 1,1 - s Ed 1, 2 ů Eurocode 6: Design of masonry structures. Part 1-1.
ęs Ed 1,1 + s Ed 1,1 - s Ed 1, 2 (l - bo )ůútbo = 59,8 kN,
górna
N1,d = krawędź
é ściany
a IV
a IV N1,d = ë ę s +
é Ed 1,1 s Ed 1,1 -l s Ed 1, 2 l ( l - b o ű) ú tb
ů o
= 59,8 kN, General rules for reinforced and unreinforced masonry
N1,d = ë s
ę Ed=1,1sé é + s - s ( l - b ) ű
sEdEd1,11,1 - sEdEd1, 21, 2o ú o ůtb = ů 59,8 kN, structures. BSI, London 2007.
a IV
binacja IVIV
mbinacja
NN
ë1,d1,d =ęęsEdEd1,11,1++ l (l(űl--bob)oú)tbú o o==59,8
tb 59,8kN,
kN, [N2] DIN 1053-100:2007-09 Mauerwerk. Teil 100: Be-
ëë ll űű
dolna krawędź ściany rechnung auf der Grundlage des semiprobabilistischen
s Ed 2 ,1 - s Ed 2 , 2
é ů Sicherheitskonzepts. Deutsches Institut für Nor-
N 2 ,d = é s Ed 2,1 + s Ed 2,1 - s Ed 2, 2 ((l - bo ))ůútbo = 53,9 kN, mung e.V.: Beuth Verlag Berlin 2007.
N 2 ,d = ęę s + ls l - b ú tb = 53,9 kN,
ë
é Ed 2 ,1
s -l
o ű
ů o
[N3] DIN EN 1996-1-1/NA:2012-05: Nationaler An-
N 2 ,d = ëęs Ed=2é ,1é + Ed 2 ,1
ssEdEd2,12,1--ss(Edl Ed-2,22b, 2o )ű
Ed 2 , 2
ú-tbbo )=ůtb
ů53,9 kN,
połowaN N ë ,d2 ,d =ęęs
2wysokości s +
2 ,12ściany
EdEd ,1 +
l (l(űl - oboú)útbo o = 53,9 kN,
= 53,9 kN, hang – National festgelegte Parameter – Euroco-
ëë ll űű de 6: Bemessung und Konstruktion von Mauerwerks-
((
N m ,d = 0,5 N1,Ed + N 2 ,Ed = 56,9 kN,
N m ,d = 0,5 N1,Ed + N 2 ,Ed = 56,9 kN,
)) bauten – Teil 1-1: Allgemeine Regeln für bewehrtes
Sprawdzenie (
N m ,d = 0,5 N1nośności + N ) wykonuje
= 56,9 się
kN, zgodnie z pro- und unbewehrtes Mauerwerk. NABau im DIN, Berlin
cedurą NNomówioną
m ,md , d==00 ((
, Ed
,5,5NN
2 , Ed
1, Ed + N
szczegółowo
1, Ed ))
+ N 2 ,2Ed,Ed =w=56,9 56,9kN,
punkcie kN,5.1. 2012.
[N4] E DIN 1053-13:2009-03 Mauerwerk. Teil 13:
Literatura do rozdziału 5.2 Genaueres Nachweisverfahren für unbewehrtes Mau-
Publikacje erwerk.
[1] Drobiec Ł., Jasiński R., Piekarczyk A.: Projektowa- [N5] ÖNORM EN 1996-1-1. Nationale Festlegungen
nie konstrukcji murowych według Eurokodu 6 i norm zur EN 1996-1-1: Bemessung und Konstruktion von
pokrewnych. Tom II. Wydawnictwo PWN, Warszawa Mauerwerksbauten – Teil 1-1: Allgemeine Regeln für
2014. bewehrtes und unbewehrtes Mauerwerk.
[2] Drysdale R. G., Hamid A.A., Baker L.R.: Masonry [N6] PN-EN 1990:2004 Podstawy projektowania kon-
Structures – Behavior and Design. Prentice-Hall. Inc. strukcji.
A Simon and Schuster Company Englewood Cliffs, [N7] PN-EN 1996-1-1:2010/AC 2009 Eurokod 6. Pro-
New Jersey, 1994. jektowanie konstrukcji murowych – Cześć 1-1: Reguły
[3] Graubner C.A., Schmidt M.: Tragfähigkeit un- ogólne dla zbrojonych i niezbrojonych konstrukcji mu-
bewehrter Mauerwerksscheiben nach DIN EN rowych.
1996-1-1/NA. Das Mauerwerk, nr 5/2013, str. 296– [N8] PN-EN 1996-3:2010/AC 2009 Eurokod 6. Projek-
306. towanie konstrukcji murowych – Część 3: Uproszczone
[4] Mann W., Müller H.: Bruchkriterien für Querkraft- metody obliczania murowych konstrukcji niezbrojo-
beanspruchtes Mauerwerk und ihre Anwendung auf nych.
Gemauerte Windscheiben. Die Bautechnik. No. 12,
1973, s. 421 ÷ 425. Oprogramowanie
[5] Mann W., Müller H.: Failure of Shear-Stressed Ma- [Z1] ABC Tarcza 6. "PRO-SOFT" dr inż. Krzysztof
sonry-An Enlarged Theory, Tests And Application to GRAJEK.
Shear Walls. Proceedings of The British Ceramic
Society, No. 30, 1982, s. 223 ÷ 235.
[6] Mann W., Müller H.: Schubtragfähigkeit von Gemau-
erten Wänden und Voraussetzungen für das Entfallen
Windnachweises. Mauerwerk-Kalender 1985, s. 95
÷ 113.
[7] Müller H.: Untersuchungen zum Tragverhalten von
Qerkraftbeanspruchtem Mauerwerk. Bruchverhalten
und Bruchtheorie, Auswertung bekannter Sherversu-
che, Zsätzliche Einflüsse bei Windscheiben. Disser-
tation, Technischen Hochschule Darmstadt, D17,
Darmstadt, 1974.
[8] Simon E.: Schubtragfähigkeit von Mauerwerk aus
Groβformatigen Steinen. Das Mauerwerk. Heft 1
2003, s. 19 ÷ 31.
[9] Simon E.: Schubtragverhalten von Mauerwerk aus
groβformatigen Steinen. Dissertation. Technische
Universität Darmstadt. Instytut für Massivbau.
2002.

29
 5.3.
Ściany obciążone prostopadle do ich po-
wierzchni
Jeżeli płaszczyzna momentu zginającego jest pro-
stopadła do powierzchni ściany (rys. 5.3.1), wówczas
mamy do czynienia z konstrukcją zginaną z płasz-
czyzny.
Rys. 5.3.1.
Schemat obciążenia muru zgina-
nego w płaszczyźnie prostopadłej
do płaszczyzny konstrukcji
Oddziaływania, które wywołują zginanie z płasz-
czyzny muru, mają składową obciążenia skiero-
waną prostopadle do powierzchni konstrukcji. Do
oddziaływań tych zaliczyć można obciążenie par-
ciem lub ssaniem wiatru, obciążenie parciem wody
i/lub naporem gruntu. Zginanie w płaszczyźnie pro-
stopadłej do powierzchni ściany może być również
skutkiem obciążenia eksploatacyjnego, jak sugeruje
norma PN-EN 1996-3 [N3], wynikającego z ciężaru
niewielkich mebli lub poziomego obciążenia wywo-
łanego przez ludzi, które należy przyjmować zgodnie
z normą PN-EN 1991-1-1 [N4]. Należy również roz-
ważyć możliwość wystąpienia obciążeń lub ich skła-
dowych podczas wykonywania konstrukcji murowa-
nej zorientowanych prostopadle do jej powierzchni.
Moment wywołujący zginanie z płaszczyzny muru
może wynikać również z obciążeń o charakterze wy-
jątkowym, takich jak na przykład uderzenia pojazdu,
ciężkiego mebla, wybuch gazu lub materiałów wy-
buchowych.
5.3.1.
Analiza konstrukcji ścian
W normie PN-EN 1996-1-1 [N1] podano wie-
le warunków i założeń, którym powinno odpo-
wiadać obciążenie, oraz warunki podparcia i za-
30
chowania ciągłości konstrukcji nad podporami.
Przy obliczaniu ścian murowanych obciążonych
prostopadle do ich płaszczyzny należy brać pod uwa-
gę warunki podparcia ściany w kierunku poziomym
i jej ciągłości nad podporami oraz obecność izolacji
przeciwwilgociowej. Warstwy izolacji przeciwwil-
gociowej umieszcza się zwykle w spoinach wspor-
nych muru. Pozioma przepona izolacyjna przerywa
ciągłość konstrukcji murowanej w sensie ciągłości
zespolenia zaprawą poszczególnych warstw ele-
mentów murowych, co powoduje zmniejszenie moż-
liwości przekazywania naprężenia rozciągającego
normalnego do płaszczyzny spoin wspornych lub
całkowity jej brak oraz redukcję zdolności do prze-
noszenia naprężenia stycznego.
Ściany elewacyjne obciążone w płaszczyź-
nie prostopadłej do ich powierzchni powinny być
według normy [N1] obliczane jak ściany jed-
nowarstwowe, czyli zgodnie z definicją normo-
wą tak jak ściany bez ciągłej spoiny pionowej lub
szczeliny na całej wysokości muru, wykonane
w całości z elementów murowych o mniejszej wy-
trzymałości na zginanie.
Dylatacje ścian powinny być traktowane tak jak
krawędzie muru, przez które moment zginający
i siły poprzeczne nie są przekazywane. W normie
[N1] zwraca się uwagę, że w praktyce stosuje się
specjalne kotwy, dzięki którym możliwe jest prze-
noszenie przez szczeliny dylatacyjne momentów
i sił poprzecznych, lecz tego typu rozwiązania nie są
przedmiotem normy.
Przyjmuje się, że reakcje wynikające z obciąże-
nia prostopadłego do powierzchni ściany rozkładają
się w sposób równomierny wzdłuż krawędzi ścian.
Utwierdzenie ściany na podporze liniowej można
zrealizować za pomocą kotew, odpowiednie prze-
wiązanie elementów murowych oraz połączenie
z konstrukcją stropów i dachów z uwzględnieniem
wartości pionowego naprężenia ściskającego, wyni-
kającego z obliczeniowego obciążenia wywołanego
przez te konstrukcje.
Według normy PN-EN 1996-1-1 [N1], gdy ścia-
ny obciążone prostopadle do swojej powierzchni są
połączone ze ścianą obciążoną pionowo w sposób
spełniający normowe wymagania konstrukcyjne do-
tyczące przewiązania muru lub gdy na tych ścianach
opierają się stropy żelbetowe, wówczas ściany takie
można rozpatrywać jako ciągłe nad podporami.
Zgodnie z normą [N1] izolację przeciwwilgocio-
wą w murze należy traktować jak warstwę wpro-
wadzającą swobodna podparcie ściany, co kłóci się
z zapisem znajdującym się nieco dalej w tym sa-
mym punkcie normy. Stwierdza się bowiem dalej,
że występowanie w tym przekroju naprężenia ści-
skającego od odziaływań innych niż moment zgi-
nający wywołany obciążeniem prostopadłym do
powierzchni ściany, które może zrównoważyć na-
prężenie rozciągające wywołane tym momentem,
pozwala na przyjęcie zamocowania krawędzi ściany
w przekroju zawierający izolację. Takie rozumienie
zapisu normowego potwierdza komentarz zawarty
w pracy [N15].
 M Ed = 0,5Wk g f h 2 + Qk g f hQ , 5.3.1
Gdy ściany obciążone prostopadle do ich po- WEd h2 5.3.2
wierzchni połączone są wzdłuż krawędzi pionowych M Ed = , (5.3.2)
za pomocą kotew za ścianą obciążoną pionowo lub 8
z inną odpowiednią konstrukcją, wówczas można na przy czym wysokośćW hściany
2 h należało wyznaczać
tych krawędziach przyjmować częściowe utwierdze- M Ed = wEdświetle
jako 1,05 odległości , między podporami. 5.3.3
nie, pod warunkiem, że nośność kotew jest wystar- 16 wzdłuż dwóch krawędzi
Jeżeli ścianę podpartą
czająca. można M uznać za ciągłą lub
a1kWg Ed
M=Ed0=,5W
Ed
22
f hl + ,utwierdzoną
Qk g f hQ , na podpo- 5.3.4
5.3.1
W przypadku ścian szczelinowych przyjmuje się, rze, to moment zginający w przekroju położonym
że jest ona ciągła, jeżeli chociaż jedna z warstw tej WEd
w środku wysokości h2 i w przekroju podporo-
ściany 5.3.2
M Ed == a zWzależności
wym możnaMobliczyć
,2 5.3.5
ściany jest ciągła nad podporą, pod warunkiem, że Ed 2 Edl , 8
warstwy ściany szczelinowej połączone są kotwami
zgodnie z normowymi wymaganiami konstrukcyjny- WEd h2 5.3.6
mi. Oznacza to, że obciążenie może zostać przenie- MM =
EdEd Ł M Rd. , (5.3.3) 5.3.3
sione na podpory za pośrednictwem tylko jednej war-
16
MM aże 2 5.3.4
== 1W Zl, , jest tak skonstruowa-
stwy ściany szczelinowej, gdy istnieje odpowiednie pod warunkiem,
EdRd f xdściana
Ed 5.3.7
połączenie warstw tego typu ściany. Według nomy na nad podporą, iż możliwe jest przeniesienie tego
[N1], właściwe skonstruowanie połączenia warstw momentu zginającego. 2ö
ć=f xk1
a 2W 5.3.5
ściany szczelinowej ma szczególne znaczenie M RdM
Analiza ścian
=Edçç s dl ÷
murowanych
+ Ed , obciążonych prosto-
÷Z ,
5.3.8
w przypadku podparcia wzdłuż krawędzi pionowych č Mg
padle do ich powierzchni podpartych
ř wzdłuż trzech
ścian. W pozostałych przypadkach można zakładać lub czterech krawędzi o różnych warunkach brze- 5.3.6
częściowe zamocowanie ścian nad podporami. gowych jest g kM EdinfŁć
g Gj,
stosunkowo
M Rdg. trudna
k g Gj,inf giMskomplikowana
ö
M ç t ÷ 5.3.9
Wymagania dotyczące wzajemnego połączenia Rd =
ze względu na2inne çwłaściwości
-
f ÷,
mechaniczne oraz
ścian oraz ścian ze stropami dachami w taki sposób, sztywność muru č
M Rd w= dwóch f xdZ , ortogonalnych
k ř kierun- 5.3.7
aby możliwe było przekazywanie obliczeniowych ob- kach. Badania doświadczalne wykazały, że sposób
ciążeń prostopadłych do ścian murowanych na ele- zniszczenia ścian N Zö obciążonych prosto-
fmurowanych,
MichM=Rd,ć ç = + Ed s djest ÷, , 5.3.10
5.3.8
÷Z podobny
dc xk1
menty zapewniające ogólną sztywność konstrukcji, są padle do Rd powierzchni,
çg A do zniszcze-
zawarte w punkcie 8.5 normy PN-EN 1996-1-1 [N1] nia płyt żelbetowychč M i polega ř w stanie granicznym
i zostały opisane w punkcie 6 niniejszego opracowa- zniszczenia na powstaniu pionowych, poziomych
g k g Gj,inf N ćEdktóre g k g dzielą
Gj,inf g Mpłytę
ö lub ścianę
nia. i ukośnych
M Rd =Mzarysowań, (
Rd, gr = çt - t - xmin ,
ç
) ÷
÷,
5.3.11
5.3.9
W przypadku ściany zginanej z płaszczyzny pod- na mniejsze części.2 č 2 fk ř
partej wzdłuż dwóch krawędzi poziomych dolnej Współczynniki rozdziału służące do wyznaczania
i górnej w normie PN-EN 1996-1-1 [N1] proponu- momentów zginających N g
xmin = NEdEdwZMobciążonych , prostopadle 5.3.12
je się, aby moment zginający wyznaczać zgodnie do ich powierzchni ścianach
M Rd,dc = f k b , murowanych w nor- 5.3.10
z zasadami obliczeń inżynierskich z uwzględnie- mie PN-EN 1996-1-1 [N1] A są takie jak w normie EN
niem ciągłości ściany. Nie wspomina się nic o ścia- 1996-1-1 [N10] i zostały przyjęte za normą brytyjską
nach utwierdzonych wzdłuż tylko jednej krawędzi, BS 5628-1 [N11] naN ć N Ed f xk1
podstawie pracy ö Haseltinea [5], 5.3.13
czyli wolnostojących ścian wspornikowych. Według MMRd,
który przyjął =Z ç
zagr=możliwe
Rd ( + xmin ÷
çEdA tprzewidzenie
- )
gM ÷ , , sposobu za- 5.3.11
normy brytyjskiej [N11] i irlandzkiej [N12] wartość rysowania oraz szacowanie č2 nośności ř ścian murowa-
maksymalną momentu zginającego na jednostkę nych na podstawie teorii linii uplastycznienia (ang.
długości ściany wspornikowej należy wyznaczać we- xmin
yield-line theory). N1,=Ed N=EdggkMgGj, , inf Ah1
5.3.14
5.3.12
dług wzoru Wartości momentów f k bzginających w przypadku
ścian obciążonych prostopadle do swojej powierzch-
ni i podpartych N2,wzdłuż k g Gj,inf lub
Ed = gtrzech Ah2czterech
, krawę- 5.3.15
M Ed = 0,5Wk g f h 2 + Qk g f hQ , 5.3.1 ć N f ö
(5.3.1) MM
dzi, zgodnie z
= W g
postanowieniami
0 ,5 h 2
+ Q g h
normy , [N1] należy 5.3.135.3.1
= Zç ç A2 + g ÷
Ed k f Ed k f, Q
xk1
W h2 wyznaczać jak Rd dla ortotropowych ÷płyt o odpowied-
M Ed W
gdzie ,
= k toEdcharakterystyczna wartość obciąże-
5.3.2 N Ed = Nbrzegowych.
nich warunkach WEd
1, č +h N2,Ed = M g řk g Gj,inf momentu
Wartość
Ah. 5.3.16
5.3.2
nia wiatrem na 8jednostkę powierzchni ściany, Qk jest
M =
zginającego wywołujące
Ed
,
N1, Ed 8= gzniszczenie Ah1 w płaszczyźnie
Ed
k g Gj,
5.3.14
charakterystycznym
WEd h2 liniowym obciążeniem zmien- równoległej do spoin wspornych N 1,infEd (wektor M na rys.
nym,MγfEdto=częściowy , współczynnik bezpieczeństwa 5.3.35.3.1) należy obliczaćMW
Edna
Rd, gr,hx 2=jednostkę (t długości
- xmin )x, ściany 5.3.17
dla obciążeń, h16 jest wysokość od jej górnej krawędzi ze wzoru M = , 2 5.3.3
M =Ed0,5W g h 2 + Q g h ,
N2,Ed =k16gf k gGj,inf 5.3.1
WAh
Ed k f ,Q 5.3.15
do miejsca utwierdzenia,
M Ed = a1WEdjest a hQ jest wysokością, na 5.3.4
l 2 , obciążenie Ed h
2 MRd,gr 5.3.18
a1H =, - , 5.3.4
2
której przyłożone zmienne. M Ed = W W 1,h Edl 2
5.3.2
Zgodnie z poprzednimi normami polskimi z roku M Ed = Ed Ed , 2 h (5.3.4)
N Ed = N1,Ed8+ N2,Ed = gk g Gj,inf Ah. 5.3.16
1999M [N8] 2 oraz literatury brytyjskiej [7]5.3.5
i 2007 [N9]
Ed = a 2WEdl , W h MRd,gr
2l 2=, Ed + 5.3.5
5.3.19
w przypadku ściany podpartej tylko w poziomie stro- M Ed
natomiast =a
moment WH 2W 2,h
zginający
Ed
Ed powodujący ,znisz-
pów, której modelem obliczeniowym może być bel- M
czenie muru Ed = Ed
w płaszczyźnie , N 2
prostopadłej
h do spoin 5.3.3
5.3.6 M
M16
= 1, Ed
(t - x min ),
5.3.17
ka, gdyM Ed Ł M
ściana Rd.
obciążona jest równomiernie obciąże- wspornych (wektor Rd, na rys. 5.3.1)
2 2 wyznacza się na
gr, x
M Ed N Ł y z. 5.3.6
1,M EdRd 1 2 WEd h1 5.3.45.3.2
niem o obliczeniowej wartości WEd i na podporze ma jednostkę wysokości
M Ed = a1ściany WEdl+,ze wzoru- H1,Ed h1 = 0.
swobodę obrotu,
M Rd = f xdZ ,wartość maksymalnego momentu 5.3.7
2 WEd2 h MRd,gr 5.3.18
zginającego w połowie wysokości ściany można wy- M Rd = Hf xd Z , 2= g2 g - Ah(z +,z )
1, Ed 5.3.7
znaczać ze wzoru M Ed = a WEdl ,= k Gj,inf
W2Ed,
1
(5.3.5)
. 5.3.5 5.3.2
ć f xk1 ö 5.3.8
max
W h hM- h
ć f ö
M Rd = ç ç g +sd ÷ ÷Z ,
Rd,
1 gr
M Rd = ç xk1H
+2,sEdd ÷ =Z , Ed
+ , 5.3.19
5.3.8
č M ř Mç Ł M . ÷ 2 h 5.3.6
Edg M
č Rd ř
g k g Gj,inf ć g k g Gj,inf g M ö
M Rd = çt - ÷, 5.3.9 g k g Gj,infN1,ćEd z1g+k gW h12M ö
inf g
2 ç ÷ M Rd = M Rd ç2= f
t xd- Z , Ed
Gj, -÷H 1,Ed h1 = 0. 5.3.7 5.3.2
5.3.9
č fk ř 2 ç f 2 ÷, 31
č k ř
 przy czym α1 i α2 są współczynnikami rozdziału
momentu zginającego, które uwzględniają sposób
podparcia krawędzi ściany, ortotropię wytrzymałości
muru na zginanie oraz stosunek wysokości ściany
do jej długości, l jest długością ściany, natomiast WEd
to obliczeniowe równomiernie rozłożone obciążenie
prostopadłe do powierzchni ściany.
Norma PN-EN 1996-1-1 [N1] pozwala na okre-
ślenie współczynników α1 i α2 na podstawie odpo-
wiedniej teorii, a zatem pozwala projektantowi na
pewien wybór, choć jednocześnie ułatwia im to zada-
nie, podając wartości współczynników rozdziału mo-
mentu zginającego w Załączniku E z zastrzeżeniem,
że są one właściwe dla ścian o grubości nie większej
niż 250 mm (ścian wykonanych z autoklawizowane-
go betonu komórkowego o grubości przekraczającej
250 mm nie można zatem obliczać stosując wartości
współczynników rozdziału momentów zginających
α2 podanych w normie), gdzie współczynnik α1 = μα2.
Oznacza to, że w wspomnianym załączniku do normy
podane są jedynie wartości współczynników rozdzia-
łu α2 w zależności od sposobu podparcia krawędzi
ściany, stosunku wysokości ściany do jej długości h/l
oraz współczynnika ortogonalności μ. Współczynnik
μ wyznacza się jako równy:
• stosunkowi obliczeniowej wytrzymałości na
zginanie muru, gdy do zniszczenia dochodzi w płasz-
czyźnie równoległej do spoin wspornych, do oblicze-
niowej wytrzymałości na zginanie, gdy zniszczenie
przebiega w płaszczyźnie prostopadłej do spoin
wspornych – fxd1/fxd2 (patrz p. 4.3) lub
• stosunkowi obliczeniowej wytrzymałości za-
stępczej na zginanie, uwzględniającej pozytyw-
ny wpływ naprężenia ściskającego, normalnego
Rys. 5.3.2.
Schemat podparcia i określania współczynników rozdziału momentów zginających
dla ściany murowanej, obciążonej prostopadle do jej powierzchni wg normy PN-EN
1996-1-1 [N1]
32
do spoin wspornych, gdy do zniszczenia dochodzi
w płaszczyźnie równoległej do spoin wspornych
(patrz p. 4.3), do obliczeniowej wytrzymałości na
zginanie, gdy zniszczenie zachodzi w płaszczyźnie
prostopadłej do spoin wspornych muru – fxd1,app /fxd2,
• stosunkowi obliczeniowej wytrzymałości na
zginanie, gdy do zniszczenia dochodzi w płaszczyź-
nie równoległej do spoin wspornych, do obliczenio-
wej wytrzymałości zastępczej na zginanie muru ze
zbrojeniem umieszczanym w spoinach wspornych
(patrz p. 4.3) – fxd1/fxd2,app.
Obliczenia wartości współczynnika ortogonalno-
ści na podstawie obydwu wytrzymałości zastępczych
fxd1,app i fxd2,app norma [N1] nie przewiduje. Na rysun-
ku 5.3.2 pokazano oznaczenia rodzaju podparcia
krawędzi ścian obciążonych prostopadle do swojej
powierzchni i oznaczono kierunki płaszczyzny dzia-
łania momentów zginających, dla których przyj-
muje się odpowiednie współczynniki rozdziału μα2
i α2 do wyznaczania momentów w środku ściany
i nad krawędziami utwierdzonymi.
W tablicy 5.3.1. zestawione zostały wartości
współczynników α2 w zależności od sposobu pod-
parcia ściany, stosunku h/l i wartości współczynnika
ortogonalności μ zamieszczone w Załączniku E do
normy PN-EN 1996-1-1 [N1].
W przypadku ścian o nieregularnym kształ-
cie lub z projektowanymi dużymi otworami można
w celu wyznaczenia wartości momentów zginają-
cych, zgodnie z zapisem normy [N1], posługiwać
się metodami wyznaczania nośności granicznej lub
metodą elementów skończonych z uwzględnieniem
anizotropii muru.
 Tablica 5.3.1.
Współczynniki rozdziału momentów zginających α2 dla jednowarstwowych ścian o gru-
bości nie większej niż 250 mm, obciążonych prostopadle do ich powierzchni wg [N1]

h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,031 0,045 0,059 0,071 0,079 0,085 0,090 0,094
0,90 0,032 0,047 0,061 0,073 0,081 0,087 0,092 0,095
0,80 0,034 0,049 0,064 0,075 0,083 0,089 0,093 0,097
0,70 0,035 0,051 0,066 0,077 0,085 0,091 0,095 0,098
0,60 0,038 0,053 0,069 0,080 0,088 0,093 0,097 0,100
0,50 0,040 0,056 0,073 0,083 0,090 0,095 0,099 0,102
0,40 0,043 0,061 0,077 0,087 0,093 0,098 0,101 0,104
0,35 0,045 0,064 0,080 0,089 0,095 0,100 1,103 0,105
0,30 0,048 0,067 0,082 0,091 0,097 0,101 0,104 0,107
0,25 0,050 0,071 0,085 0,094 0,099 0,103 0,106 0,109
0,20 0,054 0,075 0,089 0,097 0,102 0,105 0,108 0,111
0,15 0,060 0,080 0,093 0,100 0,104 0,108 0,110 0,113
0,10 0,069 0,087 0,098 0,104 0,108 0,111 0,113 0,115
0,05 0,082 0,097 0,105 0,110 0,113 0,115 0,116 0,117
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,024 0,035 0,046 0,053 0,059 0,062 0,065 0,068
0,90 0,025 0,036 0,047 0,055 0,060 0,063 0,066 0,068
0,80 0,027 0,037 0,049 0,056 0,061 0,065 0,067 0,069
0,70 0,028 0,039 0,051 0,058 0,062 0,066 0,068 0,070
0,60 0,030 0,042 0,053 0,059 0,064 0,067 0,069 0,071
0,50 0,031 0,044 0,055 0,061 0,066 0,069 0,071 0,072
0,40 0,034 0,047 0,057 0,063 0,067 0,070 0,072 0,074
0,35 0,035 0,049 0,059 0,065 0,068 0,071 0,073 0,074
0,30 0,037 0,051 0,061 0,066 0,070 0,072 0,074 0,075
0,25 0,039 0,053 0,062 0,068 0,071 0,073 0,075 0,077
0,20 0,043 0,056 0,065 0,069 0,072 0,074 0,076 0,078
0,15 0,047 0,059 0,067 0,071 0,074 0,076 0,077 0,079
0,10 0,052 0,063 0,070 0,074 0,076 0,078 0,079 0,080
0,05 0,060 0,069 0,074 0,077 0,079 0,080 0,081 0,082

33
 h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,020 0,028 0,037 0,042 0,045 0,048 0,050 0,051
0,90 0,021 0,029 0,038 0,043 0,046 0,048 0,050 0,052
0,80 0,022 0,031 0,039 0,043 0,047 0,049 0,051 0,052
0,70 0,023 0,032 0,040 0,044 0,048 0,050 0,051 0,053
0,60 0,024 0,034 0,041 0,046 0,049 0,051 0,052 0,053
0,50 0,025 0,035 0,043 0,047 0,050 0,052 0,053 0,054
0,40 0,027 0,038 0,044 0,048 0,051 0,053 0,054 0,055
0,35 0,029 0,039 0,045 0,049 0,052 0,053 0,054 0,055
0,30 0,030 0,040 0,046 0,050 0,052 0,054 0,055 0,056
0,25 0,032 0,042 0,048 0,051 0,053 0,054 0,056 0,057
0,20 0,034 0,043 0,049 0,052 0,054 0,055 0,056 0,058
0,15 0,037 0,046 0,051 0,053 0,055 0,056 0,057 0,059
0,10 0,041 0,048 0,053 0,055 0,056 0,057 0,058 0,059
0,05 0,046 0,052 0,055 0,057 0,058 0,059 0,059 0,060
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,013 0,021 0,029 0,035 0,040 0,043 0,045 0,047
0,90 0,014 0,022 0,031 0,036 0,040 0,043 0,046 0,048
0,80 0,015 0,023 0,032 0,038 0,041 0,044 0,047 0,048
0,70 0,016 0,025 0,033 0,039 0,043 0,045 0,047 0,049
0,60 0,017 0,026 0,035 0,040 0,044 0,046 0,048 0,050
0,50 0,018 0,028 0,037 0,042 0,045 0,048 0,050 0,051
0,40 0,020 0,031 0,039 0,043 0,047 0,049 0,051 0,052
0,35 0,022 0,032 0,040 0,044 0,048 0,050 0,051 0,053
0,30 0,023 0,034 0,041 0,046 0,049 0,051 0,052 0,053
0,25 0,025 0,035 0,043 0,047 0,050 0,052 0,053 0,054
0,20 0,027 0,038 0,044 0,048 0,051 0,053 0,054 0,055
0,15 0,030 0,040 0,046 0,050 0,052 0,054 0,055 0,056
0,10 0,034 0,043 0,049 0,052 0,054 0,055 0,056 0,057
0,05 0,041 0,048 0,053 0,055 0,056 0,057 0,058 0,059
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,008 0,018 0,030 0,042 0,051 0,059 0,066 0,071
0,90 0,009 0,019 0,032 0,044 0,054 0,062 0,068 0,074
0,80 0,010 0,021 0,035 0,046 0,056 0,064 0,071 0,076
0,70 0,011 0,023 0,037 0,049 0,059 0,067 0,073 0,078
0,60 0,012 0,025 0,040 0,053 0,062 0,070 0,076 0,081
0,50 0,014 0,028 0,044 0,057 0,066 0,074 0,080 0,085
0,40 0,017 0,032 0,049 0,062 0,071 0,078 0,084 0,088
0,35 0,018 0,035 0,052 0,064 0,074 0,081 0,086 0,090
0,30 0,020 0,038 0,055 0,068 0,077 0,083 0,089 0,093
0,25 0,023 0,042 0,059 0,071 0,080 0,087 0,091 0,096
0,20 0,026 0,046 0,064 0,076 0,084 0,090 0,095 0,099
0,15 0,032 0,053 0,070 0,081 0,089 0,094 0,098 0,103
0,10 0,039 0,062 0,078 0,088 0,095 0,100 0,103 0,106
0,05 0,054 0,076 0,090 0,098 0,103 0,107 0,109 0,110

34
 h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,008 0,016 0,026 0,034 0,041 0,046 0,051 0,054
0,90 0,008 0,017 0,027 0,036 0,042 0,048 0,052 0,055
0,80 0,009 0,018 0,029 0,037 0,044 0,049 0,054 0,057
0,70 0,010 0,020 0,031 0,039 0,046 0,051 0,055 0,058
0,60 0,011 0,022 0,033 0,042 0,048 0,053 0,057 0,060
0,50 0,013 0,024 0,036 0,044 0,051 0,056 0,059 0,062
0,40 0,015 0,027 0,039 0,048 0,054 0,058 0,062 0,064
0,35 0,016 0,029 0,041 0,050 0,055 0,060 0,063 0,066
0,30 0,018 0,031 0,044 0,052 0,057 0,062 0,065 0,067
0,25 0,020 0,034 0,046 0,054 0,060 0,063 0,066 0,069
0,20 0,023 0,037 0,049 0,057 0,062 0,066 0,068 0,070
0,15 0,027 0,042 0,053 0,060 0,065 0,068 0,070 0,072
0,10 0,032 0,048 0,058 0,064 0,068 0,071 0,073 0,074
0,05 0,043 0,057 0,066 0,070 0,073 0,075 0,077 0,078
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,007 0,014 0,022 0,028 0,033 0,037 0,040 0,042
0,90 0,008 0,015 0,023 0,029 0,034 0,038 0,041 0,043
0,80 0,008 0,016 0,024 0,031 0,035 0,039 0,042 0,044
0,70 0,009 0,017 0,026 0,032 0,037 0,040 0,043 0,045
0,60 0,010 0,019 0,028 0,034 0,038 0,042 0,044 0,046
0,50 0,011 0,021 0,030 0,036 0,040 0,043 0,046 0,048
0,40 0,013 0,023 0,032 0,038 0,042 0,045 0,047 0,049
0,35 0,014 0,025 0,033 0,039 0,043 0,046 0,048 0,050
0,30 0,016 0,026 0,035 0,041 0,044 0,047 0,049 0,051
0,25 0,018 0,028 0,037 0,042 0,046 0,048 0,050 0,052
0,20 0,020 0,031 0,039 0,044 0,047 0,050 0,052 0,054
0,15 0,023 0,034 0,042 0,046 0,049 0,051 0,053 0,055
0,10 0,027 0,038 0,045 0,049 0,052 0,053 0,055 0,057
0,05 0,035 0,044 0,050 0,053 0,055 0,056 0,057 0,058
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,005 0,011 0,018 0,024 0,029 0,033 0,036 0,039
0,90 0,006 0,012 0,019 0,025 0,030 0,034 0,037 0,040
0,80 0,006 0,013 0,020 0,027 0,032 0,035 0,038 0,041
0,70 0,007 0,014 0,022 0,028 0,033 0,037 0,040 0042
0,60 0,008 0,015 0,024 0,030 0,035 0,038 0,041 0,043
0,50 0,009 0,017 0,025 0,032 0,036 0,040 0,043 0,045
0,40 0,010 0,019 0,028 0,034 0,039 0,042 0,045 0,047
0,35 0,011 0,021 0,029 0,036 0,040 0,043 0,046 0,047
0,30 0,013 0,022 0,031 0,037 0,041 0,044 0,047 0,049
0,25 0,014 0,024 0,033 0,039 0,043 0,046 0,048 0,051
0,20 0,016 0,027 0,035 0,041 0,045 0,047 0,049 0,052
0,15 0,019 0,030 0,038 0,043 0,047 0,049 0,051 0,053
0,10 0,023 0,034 0,042 0,047 0,050 0,052 0,053 0,054
0,05 0,031 0,041 0,047 0,051 0,053 0,055 0,056 0,056

35
 h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,004 0,009 0,015 0,021 0,026 0,030 0,033 0,036
0,90 0,004 0,010 0,016 0,022 0,027 0,031 0,034 0,037
0,80 0,005 0,010 0,017 0,023 0,028 0,032 0,035 0,038
0,70 0,005 0,011 0,019 0,025 0,030 0,033 0,037 0,039
0,60 0,006 0,013 0,020 0,026 0,031 0,035 0,038 0,041
0,50 0,007 0,014 0,022 0,028 0,033 0,037 0,040 0,042
0,40 0,008 0,016 0,024 0,031 0,035 0,039 0,042 0,044
0,35 0,009 0,017 0,026 0,032 0,037 0,040 0,043 0,045
0,30 0,010 0,019 0,028 0,034 0,038 0,042 0,044 0,046
0,25 0,011 0,021 0,030 0,036 0,040 0,043 0,046 0,048
0,20 0,013 0,023 0,032 0,038 0,042 0,045 0,047 0,050
0,15 0,016 0,026 0,035 0,041 0,044 0,047 0,049 0,051
0,10 0,020 0,031 0,039 0,044 0,047 0,050 0,052 0,054
0,05 0,027 0,038 0,045 0,049 0,052 0,053 0,055 0,056
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,009 0,023 0,046 0,071 0,096 0,122 0,151 0,180
0,90 0,010 0,026 0,050 0,076 0,103 0,131 0,162 0,193
0,80 0,012 0,028 0,054 0,083 0,111 0,142 0,175 0,208
0,70 0,013 0,032 0,060 0,091 0,121 0,156 0,191 0,227
0,60 0,015 0,036 0,067 0,100 0,135 0,173 0,211 0,250
0,50 0,018 0,042 0,077 0,113 0,153 0,195 0,237 0,280
0,40 0,021 0,050 0,090 0,131 0,177 0,225 0,272 0,321
0,35 0,024 0,055 0,098 0,144 0,194 0,244 0,296 0,347
0,30 0,027 0,062 0,108 0,160 0,214 0,269 0,325 0,381
0,25 0,032 0,071 0,122 0,180 0,240 0,300 0,362 0,428
0,20 0,038 0,083 0,142 0,208 0,276 0,344 0,413 0,488
0,15 0,048 0,100 0,173 0,250 0,329 0,408 0,488 0,570
0,10 0,065 0,131 0,224 0,321 0,418 0,515 0,613 0,698
0,05 0,106 0,208 0,344 0,482 0,620 0,759 0,898 0,959
h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,009 0,021 0,038 0,056 0,074 0,091 0,108 0,123
0,90 0,010 0,023 0,041 0,060 0,079 0,097 0,113 0,129
0,80 0,011 0,025 0,045 0,065 0,084 0,103 0,120 0,136
0,70 0,012 0,028 0,049 0,070 0,091 0,110 0,128 0,145
0,60 0,014 0,031 0,054 0,077 0,099 0,119 0,138 0,155
0,50 0,016 0,035 0,061 0,085 0,109 0,130 0,149 0,167
0,40 0,019 0,041 0,069 0,097 0,121 0,144 0,164 0,182
0,35 0,021 0,045 0,075 0,104 0,129 0,152 0,173 0,191
0,30 0,024 0,050 0,082 0,112 0,139 0,162 0,183 0,202
0,25 0,028 0,056 0,091 0,123 0,150 0,174 0,196 0,217
0,20 0,033 0,064 0,103 0,136 0,165 0,190 0,211 0,234
0,15 0,040 0,077 0,119 0,155 0,184 0,210 0,231 0,253
0,10 0,053 0,096 0,144 0,182 0,213 0,238 0,260 0,279
0,05 0,080 0,136 0,190 0,230 0,260 0,286 0,306 0,317

36
 h/l
Sposób podparcia μ
0,30 0,50 0,75 1,00 1,25 1,50 1,75 2,00
1,00 0,006 0,015 0,029 0,044 0,059 0,073 0,088 0,102
0,90 0,007 0,017 0,032 0,047 0,063 0,078 0,093 0,107
0,80 0,008 0,018 0,034 0,051 0,067 0,084 0,099 0,114
0,70 0,009 0,021 0,038 0,056 0,073 0,090 0,106 0,122
0,60 0,010 0,023 0,042 0,061 0,080 0,098 0,115 0,131
0,50 0,012 0,027 0,048 0,068 0,089 0,108 0,126 0,142
0,40 0,014 0,032 0,055 0,078 0,100 0,121 0,139 0,157
0,35 0,016 0,035 0,060 0,084 0,108 0,129 0,148 0,165
0,30 0,018 0,039 0,066 0,092 0,116 0,138 0,158 0,176
0,25 0,021 0,044 0,073 0,101 0,127 0,150 0,170 0,190
0,20 0,025 0,052 0,084 0,114 0,141 0,165 0,185 0,206
0,15 0,031 0,061 0,098 0,131 0,159 0,184 0,205 0,226
0,10 0,041 0,078 0,121 0,156 0,186 0,212 0,233 0,252
0,05 0,064 0,114 0,164 0,204 0,235 0,260 0,281 0,292

W celu uniknięcia nadmiernych przemieszczeń

grubości ściany, z uwagi na zachowanie stanu gra-
będących wynikiem ugięcia, pełzania, skurczu,
nicznego użytkowalności, ograniczeniom podlegają
wpływów termicznych lub zarysowań ścian murowa-
wysokość i długość ścian. Wymiary ściany ogranicza
nych obciążonych prostopadle do ich powierzchni,
się w taki sposób, aby pozostały zachowane stosu-
w tym również wolnostojących ścian wsporniko-
nek wysokości ściany w świetle podpór do jej grubo-
wych ogranicza się, zgodnie z wymaganiami normy
ści h/t oraz stosunek długości ściany do grubości l/t.
PN-EN 1996-1-1 [N1], wymiary tych ścian. Ścia-
Stosunki dopuszczalne wymiarów ścian pokazano
ny tego rodzaju powinny być wykonane przy użyciu
na wykresach na rysunkach 5.3.3, 5.3.4 i 5.3.5, przy
zaprawy klasy wyższej niż M2 i obliczane zgodnie
czym dotyczą one ścian o grubości całkowitej lub
z normą [N1] w zakresie sprawdzania stanu gra-
grubości jednej warstwy ściany szczelinowej więk-
nicznego nośności niezbrojonych ścian murowych
szej lub równej 100 mm. Jeżeli ściana jest podparta
obciążonych prostopadle do ich powierzchni. Wy-
tylko wzdłuż krawędzi poziomych, to jej wysokość
miary ścian należy ograniczać zgodnie z zaleceniami
powinna zostać ograniczona do 30t, gdzie t jest gru-
Załącznika F do normy [N1], według którego, mimo
bością ściany. Dla ścian szczelinowych należy przyj-
tego, że ściana spełnia stan graniczny nośności,
mować efektywną grubość ściany tef.
to jej wymiary należy ograniczać. W zależności od

Rys. 5.3.3.
Ograniczenie wymiarów ścian obciążonych prostopadle do ich powierzchni, podpartych
wzdłuż czterech krawędzi wg [N1]

37
 Rys. 5.3.4.
Maksymalne stosunki wymiarów ściany obciążonej prostopadle do jej powierzchni,
w przypadku podparcia wzdłuż trzech krawędzi i o jednej niepodpartej krawędzi
pionowej wg [N1]

M Ed = 0,5Wk g f h 2 + Qk g f hQ , 5.3
2
WEd h 5.3
M Ed = ,
8
WEd h2
Rys. 5.3.5. M Ed = , 5.3
16
Dopuszczalne wymiary ścian obciążonych prostopadle do ich powierzchni, podpar- 5.3.4
M Ed = a1WEdl 2 ,
tych wzdłuż trzech krawędzi i o jednej niepodpartej krawędzi poziomej wg [N1]

M Ed = a 2WEdl 2 , 5.3.5
5.3.2.
Stan graniczny nośności M Ed Ł M Rd. (5.3.6)
5.3.6

Według zasady stosowania zapisanej w normie

Rd = f xdZ ,
W obliczeniachMmomentu zginającego należy 5.3.7
PN-EN 1996-1-1 [N1], w stanie granicznym nośno- uwzględniać ortotropowe właściwości muru przez
ści moment zginający oddziałujący na ścianę muro- uwzględnienie współczynnika
waną MEd nie może być większy od obliczeniowej no- ć f xk1 ortogonalności
ö μ.
5.3.8
śności ściany na zginanie MRd. Prawdziwa musi być
Obliczeniową =ç
M Rdnośność s d÷÷ Z
na+zginanie ,
çdogjej powierzchni,MRd
ściany ob-
ciążonej prostopadle č M ř na jednost-
zatem nierówność
g k g Gj,inf ć g k g Gj,inf g M ö
M Rd = çt - ÷ 5.3.9
2 ç fk ÷,
č ř
38
N Ed Z
 M Ed = a1WEdl 2 , 5.3.4

M Ed = a 2WEdl 2 , 5.3.5

5.3.6
kę długości lub wysokości Rd. należy wyznaczać
M Ed Ł Mściany zwala norma (patrz p. 6.7), to osłabienie przekroju
ze wzoru należy brać pod uwagę przy określaniu nośności
M = f Z, (5.3.7) przez
5.3.7 redukcję grubości ściany w miejscu występo-
Rd xd
wania bruzdy lub wnęki.
gdzie fxd jest obliczeniową wytrzymałością muru W Załączniku C do normy PN-EN 1996-3 [N3]
na zginanie, M
ć f xk1
natomiast Z jest
ö
Rd = çç + ssprężystym
d÷
wskaźni-
÷Z , ściany. Wytrzy-
zawarto
5.3.8uproszczoną metodę obliczania nieobciążo-
kiem zginania przekroju č Mg obliczanejř nych pionowo ścian poddanych równomiernemu ob-
małość fxd w zależności od płaszczyzny oddziaływa- ciążeniu prostopadłemu do ich powierzchni. Reguły
g g Gj,inf ć może
nia momentu zginającego g k g być
Gj,inf g M ö
obliczeniową podane w omawianym załączniku mogą być stoso-
M Rd = nak zginanie ç t -(patrz p. 4.3),÷
5.3.9
wytrzymałością
2 č ç fk ÷, gdy do wane w przypadku ścian, których wymiary spełniają
zniszczenia dochodzi w płaszczyźnie równoległej ř wymagania podane w Załączniku B do normy [N3],
do spoin wspornych fxd1 lub płaszczyźnie prostopa- które opisano szczegółowo w p. 5.3.3.
dłej do spoin wspornych fxd2 N. Jeżeli
Z uwzględnia się Minimalną grubość ściany t można przyjmo-
M Rd,dc = Edściskającego,
pozytywny wpływ naprężenia
, normal- 5.3.10
wać z nomogramów pokazanych na rysunkach od
A
nego do płaszczyzny spoin wspornych, wówczas za- 5.3.6 do 5.3.14 w zależności od jej długości l i wy-
miast wytrzymałości fxd1 można w obliczeniach no- sokości h oraz stosunku obliczeniowej wytrzymało-
N Edobliczeniową, zastępczą
śności na zginanieM Rd, przyjąć
gr = ( )
t - xmin , 5.3.11
ści na zginanie muru, gdy do wyczerpania nośno-
wytrzymałość na zginanie 2fxd1,app (patrz p. 4.3). W tej ści dochodzi w płaszczyźnie równoległej do spoin
sytuacji należy pamiętać o odpowiedniej modyfika- wspornych fxd1, do obliczeniowej wartości obciążenia
cji współczynnika ortogonalnościN g
xmin = Ed M , przy wyznacza- prostopadłego do powierzchni ściany na jednost-
5.3.12
niu wartości momentów zginających
fkb obciążających kę powierzchni WEd. Nomogramy zostały wykonane
ścianę. Analogicznie w przypadku muru ze zbroje- dla różnych proporcji wytrzymałości obliczeniowych
niem umieszczanym w spoinach wspornych zamiast fxd1/ fxd2 równych 0,25, 0,5 i 1,0 oraz różnych sposobów
obliczeniowej wytrzymałości ćN Ed f ö fxd2 można
na zginanie podparcia ścian a, b i c, to jest wolnopodpartej ściany
+ xk1 ÷ 5.3.13
posługiwać się M Rd = Z ç
zastępczą çobliczeniową ,
wytrzymało-
÷ wzdłuż czterech krawędzi, wzdłuż trzech krawędzi
A
ścią fxd2,app, uwzględniającąčobecność g Mstali
ř zbrojenio- i niepodpartej poziomej krawędzi górnej oraz wzdłuż
wej (patrz p. 4.3). trzech krawędzi i niepodpartej jednej krawędzi pio-
Wyznaczając sprężysty = g k gGj,infzginania
N1, Ed wskaźnik Ah1 Z ścia- 5.3.14
nowej.
ny z pilastrami, długość współpracującej z pilastrem
części ściany należy przyjmować jako najmniejszą
z trzech wartości: N2,Ed = gk gGj,inf Ah2 , 5.3.15
• h/10 w przypadku ścian rozpiętych między podpo-
rami w kierunku pionowym,
• h/5 dla ścianN Ed = N1, Ed + N 2, Ed = g k g Gj,inf Ah.
wspornikowych, 5.3.16
• połowa rozpiętości ściany między pilastrami
w świetle podpór, N 1,Ed
przy czym h jest wysokościąM Rd, gr,ściany
x = w świetle (t - xpodpór.
min ),
5.3.17
2
Zgodnie z normą PN-EN 1996-1-1 [N1] w przy-
padku ścian szczelinowych obliczeniowe MRd,gr
WEd h obciążenie 5.3.18
wiatrem na jednostkę powierzchniH1,Ed = ściany -WEd można,
rozdzielić na obydwie warstwy ściany 2 pod warun- h
kiem, że kotwy lub inne łączniki znajdujące WEdh M sięRd,
mię-
gr
dzy warstwami są w stanieHprzenieść2,Ed = +
obciążenie od-, 5.3.19
2
działujące na ścianę. Rozdział obciążenia może być h
proporcjonalny do nośności na zginanie poszcze-
N1,Ed z1 WEd
gólnych warstw lub ich sztywności. h12 dokonuje
Jeżeli Rys. 5.3.6.
5.3.20
+ - H1,Ed h1 = 0.
się rozdziału obciążenia ze 2 względu2na sztywność Graniczne wymiary ściany muro-
warstw ściany, wtedy każda warstwa powinna speł-
(
gk g Gj,inf A z + z1) wanej obciążonej prostopadle do jej
niać warunek stanu granicznegoWEd,max =nośności z uwagi . 5.3.21
płaszczyzny, podpartej swobodnie
na część momentu MRd określoną zgodniehz-zasadą h1
proporcjonalnego do sztywności rozdziału momentu wzdłuż czterech krawędzi dla pro-
zginającego. Warto tutaj przypomnieć, że obliczając porcji fxd1/ fxd2 = 1,0 wg [N3]
kotwy łączące dwie warstwy ściany szczelinowej,
oprócz obciążenia prostopadłego do powierzchni
muru, należy brać pod uwagę siły wynikające z róż-
nych odkształceń warstw ściany spowodowanych
wpływami termicznymi, wilgotnościowymi oraz ob-
ciążeniem stałym i zmiennym o charakterze grawi-
tacyjnym, które wywoływać może różne odkształce-
nia sprężyste i opóźnione.
Jeżeli obliczana ścian jest osłabiona bruzdami
lub wnękami o wymiarach większych niż na to po-

39
 Rys. 5.3.7.
Ograniczenia wymiarów ściany obcią-
żonej prostopadle do jej płaszczyzny,
podpartej swobodnie wzdłuż wszyst-
kich czterech krawędzi przy proporcji
fxd1/ fxd2 = 0,5 wg [N3]
Rys. 5.3.8.
Dopuszczalne wymiary murowanej
ściany równomiernie obciążonej pro-
stopadle do jej powierzchni, podpartej
swobodnie na czterech krawędziach
przy stosunku fxd1/ fxd2 = 0,25 wg [N3]
40
Rys. 5.3.9.
Graniczne wymiary ściany muro-
wanej obciążonej prostopadle do jej
płaszczyzny, podpartej swobodnie
wzdłuż trzech krawędzi i o niepod-
partej poziomej krawędzi górnej dla
proporcji fxd1/ fxd2 = 1,0 wg [N3]
Rys. 5.3.10.
Ograniczenia wymiarów ścia-
ny obciążonej prostopadle do jej
płaszczyzny, podpartej swobodnie
wzdłuż trzech krawędzi i o niepod-
partej poziomej krawędzi górnej
przy proporcji
fxd1/ fxd2 = 0,5 wg [N3]
Rys. 5.3.11.
Dopuszczalne wymiary murowa-
nej ściany równomiernie obciążo-
nej prostopadle do jej powierzchni,
podpartej swobodnie na trzech
krawędziach i o niepodpartej
poziomej krawędzi górnej przy
stosunku fxd1/ fxd2 = 0,25 wg [N3]
Rys. 5.3.12.
Graniczne wymiary ściany muro-
wanej obciążonej prostopadle do jej
płaszczyzny, podpartej swobodnie
wzdłuż trzech krawędzi i o jednej
niepodpartej krawędzi pionowej dla
proporcji fxd1/ fxd2 = 1,0 wg [N3]
Rys. 5.3.13.
Ograniczenia wymiarów ścia-
ny obciążonej prostopadle do jej
płaszczyzny, podpartej swobodnie
wzdłuż trzech krawędzi i o jednej
niepodpartej krawędzi pionowej przy
proporcji fxd1/ fxd2 = 0,5 wg [N3]
Rys. 5.3.14.
Dopuszczalne wymiary murowanej
ściany równomiernie obciążonej
prostopadle do jej powierzchni,
podpartej swobodnie na trzech
krawędziach i o jednej niepodpartej
krawędzi pionowej przy stosunku
fxd1/ fxd2 = 0,25 wg [N3]
41
 M Ed = a1WEdl 2 , 5.3.4

M Ed = a 2WEdl 2 , 5.3.5

M ŁM . 5.3.6
Nośność Edna zginanie Rd wolnostojących ścian W budynkach jednokondygnacyjnych o charakte-
wspornikowych w płaszczyźnie równoległej do spoin rze hal sportowych, wystawowych, widowiskowych
wspornychMmożna xdZ ,
Rd = fobliczać ze wzoru 5.3.7i tym podobnych spotkać się można ze stosunko-
wo wysokimi zewnętrznymi ścianami murowanymi
ć f xk1 ö na których opiera się zazwyczaj lekka konstrukcja
M Rd = ç + s ÷ Z , 5.3.8dachu. Ściany tego typu obciążone są głównie wia-
ç g= 0,5Wd g÷ h 2 + Q g h ,
M Ed
č M k řf k f Q (5.3.8) trem5.3.1
oddziałującym prostopadle do ich powierzchni
2 i konstruowane są najczęściej jako ściany o przekro-
g g inf ć WgEdk h g Gj,,inf g M ö wytrzymałością 5.3.2
M Rdgdzie Mjest
= fkxk1Gj, ç=
charakterystyczną
t - ÷ , 5.3.9ju skrzynkowym lub żebrowe o przekroju teowym,
2 ç
muru na zginanie,
Ed
przy 8 f
zniszczeniu ÷ w płaszczyźnie rzadziej są to ściany jedno lub wielowarstwowe.
č k ř
równoległej do spoin wspornych, 2 γM to częściowy W literaturze brytyjskiej [6] za schemat statyczny
WEd h
współczynnikM Ed =
bezpieczeństwa , dla muru, σd jest war- tego5.3.3
rodzaju ścian przyjmuje się jednoprzęsłową
tością pionowego
N Ed Z16
naprężenia ściskającego, wywoła- belkę utwierdzoną na jednym końcu i podpartą prze-
M Rd,dc = , 5.3.10
A
nego obliczeniowym obciążeniem 2 stałym, natomiast gubowo
5.3.4 na drugiej podporze (rys. 5.3.15).
M Ed = a1W
Z to sprężysty wskaźnik Edl , przekroju.
zginania
Gdy w przekroju N Ed u podstawy ściany występuje5.3.11 Wytężenie przekrojów takich ścian wynika przede
warstwaM Rd, gr M
Ed 2 = a (
tW- xmin
= przeciwwilgociowej
izolacji
2 Ed l) 2 ,
, i wytrzymałość 5.3.5
wszystkim z oddziaływania momentu zginające-
na zginanie muru jest mocno ograniczona lub zakła- go, wywołanego parciem lub ssaniem wiatru, oraz
da się, że w ogóle nieN Edwystępuje, to można przyjąć, że obciążenia stałego. W obliczeniach nie uwzględnia
xmin M
nośność muru na ŁgMMRd, może
= Edzginanie . zostać zapewniona 5.3.12 się5.3.6
obciążenia ścian konstrukcją dachu, tłumacząc
dzięki odpowiedniemu f k bobciążeniu pionowemu, wyni- to tym, że w większości przypadków tego rodzaju
kającemu z ciężaruM Rdwłasnego
= f xdZ , konstrukcji. Przy zało- konstrukcje mają dachy płaskie, na które oddziału-
5.3.7
żeniu prostokątnego rozkładu naprężenia ściskają- je ssanie wiatru wywołując reakcje o kierunku od-
cego wywołanego N Ed f xk1 östałym w przekroju5.3.13wrotnym do reakcji spowodowanych obciążeniem
ćobciążeniem
M Rd = Z ç ć fA
ç + ö ÷, ÷
podporowymM Rdobliczeniową sgnośność
Zř , na zginanie na o charakterze grawitacyjnym. Należy również zwró-
5.3.8
=č ç + dM÷
xk1
jednostkę długości ç ściany można÷ obliczyć ze wzoru cić uwagę na to, że obciążenie przekazywane z da-
č gM ř
N1, Ed = g k gGj,inf Ah1 5.3.14chu jest oddziaływaniem korzystnym z uwagi na no-
g k g Gj,inf ć g k g Gj,inf g M ö śność na zginanie ścian zewnętrznych, zatem jego
M Rd = ç t- ÷, 5.3.9
nieuwzględnienie wpływa na bezpieczne oszacowa-
2 č ç fk ÷
ř (5.3.9)
N2,Ed = gk gGj,inf Ah2 , 5.3.15
Rys. 5.3.15.
N Ed Z
gdzie gk jest charakterystyczną wartością obcią-
żenia stałego M na dc =
jednostkę ,
długości ściany
Ah. w prze- 5.3.10 Ściany zewnętrzne wysokich bu-
N Ed = N1,Ed + N2,Ed A = gk g Gj,inf 5.3.16
Rd,
kroju podporowym , t to grubość ściany, fk to cha- dynków jednokondygnacyjnych:
rakterystyczna wytrzymałość muru na ściskanie, a) obciążenia i moment zginający,
N EdN 1,Edwspółczynnik bezpie-
natomiast γM M
Gj,inf
to = częściowy
Rd, gr, x =
Rd, gr (t - x(tmin- x, min ),
) 5.3.11
5.3.17 b) redystrybucja momentów
czeństwa dla oddziaływania 2 2stałego, przy obliczaniu
dolnej wartości obliczeniowej. zginających wg [6]
N W g h MRd,gr , 5.3.18
xminH1,=Ed =Ed MEd , - 5.3.12
fkb 2 h
W h M
H2,Ed = Ed + Rd,gr , 5.3.19
ćN Ed 2 f xk1 ö h 5.3.13
M Rd = Z ç ç A + g ÷ ÷,
N1,Ed z1 WEd h1 ř
č 2 M
5.3.20
+ - H1,Ed h1 = 0.
N21, Ed = g k2gGj,inf Ah1 5.3.14
gk g Gj,inf A(z + z1)
WEd,max = . 5.3.21
N =g g h
Ah ,- h1 5.3.15
2, Ed k Gj,inf 2

N Ed = N1,Ed + N2,Ed = gk g Gj,inf Ah. 5.3.16

N 1,Ed
M Rd, gr, x = (t - xmin ), 5.3.17
2
WEd h MRd,gr 5.3.18
H1,Ed = - ,
2 h
W h M
H2,Ed = Ed + Rd,gr , 5.3.19
2 h
N1,Ed z1 WEd h12 5.3.20
+ - H1,Ed h1 = 0.
2 2
42
gk g Gj,inf A(z + z1)
 M Ed = a
W1WhEdl ,
M Ed = Ed , 5.3.3
16 M = 0,5Wk g f h 22 + Qk g f hQ , 5.3.1
Ed = 0,5Wk g f h + Qk g f hQ ,
M Ed = a 2WEdl22 , 5.3.5 M Ed 5.3.1
M Ed = a1WEdl , 5.3.4 2
W h2 5.3.2
M Ed = WEd h , 5.3.2
M Ł M Rd.22 5.3.6 M Ed = Ed8 ,
a 2kW
M EdM=Ed0Ed,=5W hl +, Qk g f hQ ,
g fEd 5.3.5
5.3.1 8 2
nie tej nośności. Oczywiście, jeżeli istnieje taka po- przy czym nośność WwEd htym przekroju będzie równa
=
M Rdreakcje
trzeba, wówczas ,
WEdf xdhZ2 przekazywane z konstrukcji 5.3.7
M M Ed =dla
obliczonej WEd h2N, o wartości występującej
siły 5.3.3
M = , 5.3.2
5.3.6
Rd,gr,x, M Ed = 16 ,Ed 5.3.3
dachu można M Ed Ł M Rd.z siłą NEd.
Edzsumować w przekroju X-X. Sytuację 16 2 pokazaną schematycz-
8 M Ed = a1W 5.3.4
2 Edl 2 ,
Sprawdzenie ć fnośności öna zginanie takich ścian nie na rysunku 5.3.16, w której w przekrojach przy
5.3.8 =M
M Edpodporze gaf h1W
0,5EdW=k ściany lQ,k g fX-X
+oraz hQ , nośność zostanie 5.3.4
5.3.1
byłobyM zadaniem
Rd M ç
= ç =WEd xk1
+ s
prostym,2 ÷Z
f xdZ ,,÷gdyby
h d , nie to, że zwykle dolnej
5.3.7 Ed
w przekroju,M EdwčRd=gktórym występuje
ř największy mo- 5.3.3
ograniczona do MRg,gr2 i MRd,gr,x, można uznać za stan
M
ment zginający, znajduje 16 się warstwa izolacji prze- graniczy
W=Eda
M Ed h 2ściany.
zniszczenia WEdl 22 , 5.3.5
5.3.2
g g ćinf f xk1ć g2kög Gj,inf nośność
g ö przekroju M EdM=Ed = a 2W , l , 5.3.5
ciwwilgociowej
M Rd M ç =ograniczającej
= RdMk=EdGj, aç 1W sld2 ÷
t+-Ed ,Z , M ÷ , 5.3.4
5.3.8
5.3.9 8 2 Ed
zginanego. =2čç
M EdNośność
0,5gW ç na ÷
g zginanie
h ř+ Q g f hQ÷
f kkmoże ,zostać w tej sy- M Ed = 0,5Wk g f h2 + Qk g f hQ ,
5.3.1 5.3.1 5.3.6
Mčk f ř MW ŁhM Rd. 5.3.6
tuacji sprowadzona do wartości 2 momentu dekompresji M Ed = W M EdEd
Ł
Ed h ,Rd M
2 . 5.3.3
gM g = Wa W h g l 2
g
,
ć2Ed Ed ,k Gj,inf M ö g 5.3.5
5.3.2 5.3.2
5.3.9 M Ed =M 16 ,
Ed
M Rd = MkEdEdGj,=inf ç ç tN-Ed Z ÷
÷ , 8 = f Z, 5.3.7
M Rd,2 dc č = 8 , fk ř 5.3.10 M =MaRdW= flxd Rd 2 Z,
, 5.3.4
5.3.7
A2 (5.3.10) 5.3.6 Ed 1 Ed xd
M Ed ŁWM h . W
ć Ed h 2
f xk1 , ö
M Ed = wynikającego EdRd
, 5.3.3M M Ed = = ć
ç16 f xk1 +2s d ö ÷Z , 5.3.3
5.3.8
lub momentu N N
16 Z z grawitacyjnego
a 5.3.5
5.3.8
MM === fEdxdAZ(t,2-siły , x osiowej M Rd = ç W +l
č2gg MEd 2 d ÷ s, ÷ Z ,
min ),
Ed
charakteru obliczeniowej
MRd, dc NEd w rozwa- 5.3.11 5.3.10
5.3.7 Ed
Rd ç ř
M
Rd,
żanym przekroju
grRd
= a 2
W l , 5.3.4 M = a č1WMEdl , ř 5.3.4
Ed 1 Ed Ed
g k g Gj,inf ć g k g Gj,inf g M ö 5.3.6
ć f xk1NN Ed g Mö M Rd =MgEdk gŁGj,M inf Rdçt. - g k g Gj,inf g M ö
ć ÷, 5.3.9
5.3.9
MM =
x ç = = +
Ed s (t -÷ Z,x , ), 5.3.8
5.3.11
5.3.12 M = 2 ç
ç
č t -2 f ÷
÷
ř , 5.3.5
RdM grç= a 2WEdl ÷ d 2
, min 5.3.5 M Ed =2a 2WEdl ,
Rd
f k
min
Rd,Ed
g
č M2 k ř f b (5.3.11) č k ř
M Rd = f xdZ , 5.3.7
g g
gdzie Z jest ć g
N Ed g. Mk Gj,
sprężystym g g ö
wskaźnikiem zginania, 5.3.9 5.3.6 N Z 5.3.6
M = kM xminGj,inf
Ed = Łç MtN-Rdobliczanego , f inf öM przekroju,
÷ , 5.3.12 MM Ł dcM=Rd.N Ed Z , Ed
5.3.10
A toRdpole powierzchni ć
ç f ÷ t jest 5.3.13 M
ć
Ed Rd,
f = öA , 5.3.10
M 2 = Z ç
č f Ed b + xk1
÷ , ř M = ç Rd,
xk1 dc
+ s ÷A Z , 5.3.8
grubością ściany,
Rd ç Ak
natomiast xgmin to÷minimalna wyso-
k Rd çg d÷
M Rd =čf xd
kość strefy ściskanej Z , M wř której naprężenie 5.3.7
przekroju, MčRd =M f xdZ , ř
N Ed
5.3.7
ściskające wywołane
M N = ć= Nsiłą
N Ed g
Ed Z N
g , jest
Edf xk1Ah ö równe obliczenio- 5.3.14
5.3.10
5.3.13 g kMM
g Rd, gr ć =
=
N ( t - x
gEdk g(tGj,-infxgmin )
)
ö ,
,
5.3.11
5.3.11
M Rd ć=1,fZEdç
wej wytrzymałości
Rd, dc
muru kna inf ÷,1
+öGj,ściskanie. W przypadku M Rd = Gj,inf
ćRd,f grxk1ç t-2 ö 2 M
min ÷, 5.3.9
ç A g ÷ 5.3.8 M Rd =2ç ç ÷ 5.3.8
=ç ç g č + s di ÷
M Rdprostokątnego A skrzynkowego,
÷Z ,M ř č + sN d÷ ÷Zgf,k
xk1
przekroju przy zało- ç g Rys. 5.3.16. ř
č ř
żeniu, że minimalna wysokość strefy ściskanej jest č x = N ř gM ,
Ed
wysokiego 5.3.12
M
N
M
N2,=1,EdEdN== gk(tgk Gj,
Edgpółki g Ah Ah ,1 5.3.14
5.3.15 xmin Ściana
= Ed zewnętrzna
M
, 5.3.12
mniejszaMod grubości
k ggr
gRd, Gj,inf ć2
- xtego
g k g Gj,min
inf
Gj, )2przekroju,
,
inf g M ö
inf można 5.3.11
g k g Gj,inf budynku f
ć EdgZkf gk bGj,
min N k b
inf g M ö
jednokondygnacyjnego
M
M Rd = Rd,dc ç = t- , ÷ 5.3.9
obliczyć
M Rd =z zależności
2
ç
çt - f
÷
÷,
5.3.9
2 wç stanie
A granicznym fk ÷, wg [6] 5.3.10
č ř č ř
N Ed = N1,EdN+EdN 2, Ed = g k g Gj,inf Ah.
5.3.16
= gkggMGj,
k
ćN Ed f xk1 ö
xNmin 2, Ed= ,
inf Ah2 , 5.3.15
5.3.12 M
Ciężary własne
Rd N = Z ć
ç N
górnej +
Ed N1,Ed f xk1i ÷
ödolnej
, N2,Ed części 5.3.13
5.3.13
NfEd k bZ
(5.3.12) M = Z ç A
č(t jako + g ÷ ,
N MM
ściany Rd, gr = zapisać
można Rd NEd ç Z -A xmin )g, M ř ÷ 5.3.11
Rd,dc = 2 č ,
Ed
M Rd,dcM= = , 1,=Ed g(t g- xminAh ),. 5.3.10
5.3.17 M ř 5.3.10
N
w której = N Rd, +
gr, A
Ed fk to1,charakterystyczna
x N k Gj,wytrzymałość
5.3.16 A
Ed 2, Ed2 inf
N1, Ed = g k gGj,inf Ah1 5.3.14
muru na ściskanie,ć γMNjestEd częściowym f xk1 ö współczynni- 5.3.13 NN g= g g Ah 5.3.14
M Rd = ZN
kiem bezpieczeństwa ç
çEdA Ng1,Ed
dla +
muru,W h÷
÷ , M
natomiast b to sze- 5.3.18 x = N
1, Ed
Ed M
, k Gj, inf 1 (5.3.14)
5.3.12
M Rd, gr = Edf k(bt - xmin ), 5.3.11
Rd,gr
(t=-= xminMEd2 )ř,(t-- xminh ), ,
min
M Rd, gr M = Rd, čH 5.3.11
5.3.17
oraz
rokość obliczanego przekroju.
1,xEd
2gr,
W każdym przekroju ściany, w którym można
2 N2,2Ed = gk gGj,inf Ah2 , 5.3.15
N = g g Ah 5.3.14 N2,Ed = gk gGj,inf Ah2 , (5.3.15) 5.3.15
zapewnić wytrzymałość 1, Ed
N g k muru
Gj,WinfEd
W hna1 M
h M
rozciąganie fx1 N g
H1,2,EdEd
H
Ed
=, równoległej +
Rd,gr
Rd, gr , 5.3.18
5.3.19 x = ć N Ed M f ö
, xk1 ÷,= g g 5.3.13 5.3.16
w płaszczyźniexmin =zniszczenia
f
EdM=
b 2
2
-
hh do, spo-5.3.12 przy M RdN = Zç
Ed = g
min
czym çN1,tof
Ed
++ N 2, Ed÷
Edbcharakterystyczny Ah. 5.3.12
k Gj,infobjętościo-
in wspornych, nośnośćk na zginanie można zapisać N Ed = čN1,AEd k k +N g ř= g3k g Gj,inf Ah. 5.3.16
N = g g Ah , wy ciężar własny
5.3.15 ściany w2,MEd kN/m , γGj,inf to częścio-
wzorem 2, EdN1,Ed zk1 Gj,W W hh22 M
inf
H2,Ed+= EdEd 1 +- H1,Rd,Edgrh1, = 0. wy współczynnik
5.3.19 5.3.20N bezpieczeństwa NAh dla oddziaływania
ć2N Ed f xk1 Edć M =N g kgr,gxGj,dolnej
=finfN
1, Ed
ö ( )),,
t - xminobliczenio- 5.3.14 5.3.17
2ö h 5.3.13stałego, przy
M Rd = Z ç
1,obliczaniu
M Rd,
Ed =
+x wysokościami
xk1 1,
÷
2,
1wartości
Ed
( t - x 5.3.13 5.3.17
NMEdRd==NZ1,Ed ç
ç +AN+ ÷ ,k g Gj,inf Ah.
2, Ed = g ÷ 5.3.16
wej, natomiast çh1 iRd, h2gr,są ÷
2 części ścia-
min
č g g g A(z + z1)(5.3.13) A
č rysą w przekroju g M ř
NW 1,Ed z1 = W Mkhř2Gj,inf ny rozdzielonymi WEd X-X.MWartość siły
Ed,max + Ed 1 -hH h = 0.. 5.3.21
5.3.20
osiowej N wynosi = g Hg
zatem inf Ah
= W , hh - MRd, gr
, 5.3.15 5.3.18
gdzie fxk1 N 2
to charakterystyczna
= g=k gGj,inf AhN 2 - h
1, Ed 1
wytrzymałość
1 5.3.14
N
N
2, Ed
= g
k 1,
H
Gj,Ed
g = Ah
2 Ed
21 -
Rd,
h
gr
, 5.3.14 5.3.18
( 1- x min ),
Ed
M 1, Ed
t 5.3.17 1, Ed k1, EdGj,inf
1, Ed
muru na zginanie, gdy do wyczerpania nośności do- 2 h
Rd, gr, x
2gk g Gj,inf A (z + z1) N N2,Ed = W g g Gj, h inf M
Ed = N1, Ed + H Ah. gr
chodzi w płaszczyźnie WEd,równoległej = do spoin wspor- . 5.3.21 5.3.16
max
M = WkEd h + MRd, ,
Rd,gr (5.3.16) 5.3.19
nych. WAh Ed h , h - Rd, h1 gr 5.3.155.3.19
2, Ed Ed
N = g g 5.3.18 N2,Ed = gkH
5.3.15 gGj, = 2 + h ,
inf Ah2 ,2
Jeżeli w przekroju,
2, Ed H =
1, Edw którym występuje mak-
k Gj, inf 2 - , 2,Ed
h
2 h Nośność na zginanie N 1,ściany w przekroju u jej 5.3.17
symalny moment zginający, zostanie przekroczona
podstawy oraz w
M Rd,przekroju=
N1,x Ed z1 X-X
Ed
( t
W można - 2x ),
h12 min wyznaczyć ze
N+1,N Ed2,zEd 5.3.16 5.3.2
gr,
nośnośćNMRd,dc (5.3.10) lub MRd= (5.3.13),
hk g Gj,MinfRd,togrpowsta- N = N 12 +=WgEd ghGj, - AhH .Ed h1 = 0.
Ed = N1, Ed + N 2, EdW Edg Ah . 5.3.16
wzorów (5.3.11) oraz2 + Ed
2 1 inf
- H1, h = 0. 5.3.2
nie poziome zarysowanie. H =
2,Ed Po zarysowaniu nośność + , 5.3.19 Ed 1, Ed k
1,Ed 1
2 h 2 W h 2 MRd,gr 5.3.18
ściany na zginanie w tym przekroju zostanie zredu- H1,Ed =N 1,Ed g-k g Gj,inf A(,z + z1)
N 1,Ed i dojdzie do redys- W = max = (t - xmin ),
2 = g g h A (z + z ). 5.3.17 5.3.2
kowana do wartości
zx 1= WEd h1(2t - xmin ),
(5.3.11) 5.3.17 Ed
MNRd,Ed M M Rd, gr,W x Ed,
k Gj, inf 1
. 5.3.2
trybucji momentów1,zginających,
gr,Rd,gr
+ 2 co - H1,Ed h1 = 0.
pokazano na rys. 5.3.20 Ed, max 2 h - h1 (5.3.17)
W h MRd,gr 1 h - h
5.3.15. Obciążenie ściany 2 może 2 dalej wzrastać do
W h M Jeżeli za W H2,przyjmiemy
Ed = WEdh +obciążenie M h gr , wiatrem 5.3.19
chwili, gdy w przekroju H1,EdX-X = powstanie
gEdk g Gj,-inf A (z +,z1rysa,
kolejna
Rd,gr
) 5.3.18
w kN/m na H
Ed
jednostkę 1, Ed = 2 - Rd,
Ed
powierzchni odcinka, ściany 5.3.18
WEd,max = 2 h . 5.3.21 2 h
h - h1 N1,Ed z1 WEd h12 5.3.20
W h M + W h -M H h = 0.
H2,Ed = Ed + Rd,gr , 5.3.19 H2 2,Ed = 2Ed + 1,Rd,Edgr 1, 5.3.19
2 h 2 h
gk g Gj,inf A(z + z1)
WEd,zmax = . 5.3.21
43
N1,Ed z1 WEd h12 5.3.20
N 1, Ed 1 W h 2
h - h 5.3.20
+ - H1,Ed h1 = 0. + Ed 1
- H1,1Ed h1 = 0.
 N Ed N Ed(t - xf xk1 )ö
M
MRd, =Nć
Rdgr= Z ç ,
÷ 5.3.11
5.3.13
ç2,2EdA= + gk gmin
gGj, ÷,Ah2 ,
inf 5.3.15
č M ř

N Ed g M+ N = g g
xNmin
N =N , inf2,EdAh1 k Gj,inf Ah. 5.3.12
g k gGj,
Ed1, Ed =1, Ed
5.3.14 5.3.16
fkb
o długości 1 m, to poziome N 1,Ed reakcje H1,Ed i H2,Ed 5.3.17 nicznym nośności, obciążenie obliczeniowe pro-
N
w punkcie =M g g =
ik BGj,(rys. Ah ö22,
(t -można
xmin ), 5.3.15
2, Ed ćAN Ed
Rd, gr, x
f xk15.3.16)
inf wyznaczyć
5.3.13
ze stopadłe do powierzchni ściany, w której występuje
M Rd = Z ç
wzorów: ç A + g ÷ ÷, przesklepienie łukowe, powinno być nie większe od
N Ed = N1,Ed č+N = MW
gř Edg h M Ah .
Rd, gr 5.3.18
5.3.16 nośności obliczeniowej takiego przesklepienia oraz
H1,2,EdEd = k Gj,inf - , nośność muru w strefach przypodporowych powin-
N1, Ed = g k gGj,inf Ah1 2 h 5.3.14
(5.3.18) na być nie mniejsza od występujących tam sił we-
N 1,Ed W h MRd,gr
M Rd, gr, x H =2,Ed = (tEd- x+ min ), , 5.3.19wnętrznych wywołanych obciążeniem prostopadłym
5.3.17
2 2 h (5.3.19) do płaszczyzny ściany murowanej. Obliczenia należy
N2,Ed = gk gGj,inf Ah2 , 5.3.15 prowadzić przy założeniu łuku trójprzegubowego,
Rozważając N górną
z WEdW h hM
część 2 ściany,
Rd,gr powyżej prze- 5.3.18 gdzie odległość punktów podparcia oraz wierzchoł-
H1,1,EdEd=1 +równowagi -1 -H , 5.3.20
1,Ed h1 = 0. wzglę-
Ed
kroju X-X i warunek 2 h momentów ka łuku od powierzchni ściany przyjmuje wartość
Ndem N1,Ed +C,N
Ed =punktu 2, Ed =
2oraz gk2g Gj,inf Ah
zakładając, że. ramię działania 5.3.16 równą t/10, gdzie t jest grubością ściany, w której
siły N1,Ed względem W
H2,W
tegohpunktu
=N Ed= g+k grównanie
(
MRd,wynosi )
Gj,infgrA, z + z1
ukształtował się łuk (rys. 5.3.17).
5.3.19 5.3.21
z1 = 0,5(t - x1,min)Eduzyskujemy
Ed,max 2 (t - x hh -), h . Jeżeli w pobliżu linii rozparcia łuku występują
M Rd, gr, x = 1,Ed 5.3.17
min 1 wnęki lub bruzdy, to należy uwzględnić ich wpływ na
2
N1,Ed z1 WEd h12 nośność ściany.
+ W h -M H1,Rd,Edgrh1 = 0. (5.3.20) 5.3.20
21,Ed = Ed2 - 5.3.18
H ,
2 h
gk g Gj,inf A(z + zobciążenia
Maksymalną obliczeniową wartość 1) wia-
5.3.21
WEd,wyznaczyć,
trem można = biorąc
max W h MRd,gr pod .
uwagę wcze-
śniejsze zależności,
Ed h - h
H2,Ed = oraz +przyjmując 5.3.19
1 , ramię siły NEd
względem punktu B na 2 rys 5.2.16h
z = (t - x1,min)
N1,Ed z1 WEd h12 5.3.20
+ - H1,Ed h1 = 0.
(patrz wzór2(5.3.17)) 2 Rys. 5.3.17.
gk g Gj,inf A(z + z1) Efekt przesklepienia łukowego
WEd,max = . 5.3.21 w ścianie murowanej wg [N1]
h - h1 (5.3.21)
Rozpór łuku należy wyznaczać a podstawie zna-
h h g g gk gA (zsup+ Az1(z) + z1) jomości równomiernego obciążenia prostopadłego
y = 1y = 1 oraz K = Kk =Gj,sup
Podstawiając
Gj,
, ,
h h1 h gk gGj,hsup Ah(z + z1 ) do powierzchni ściany, wytrzymałości muru na ści-
sup A(zścianą
+ z1 ) i jej
y= K
K K = , h
skanie, efektywności gk gGj,
połączenia między
hWEd, max
WEd,= max = . . h y = 15.3.22
5.3.22 K = rozpór ,
otrzymujemy 1- y K1- y podporami,h które przejmują łuku,
h oraz sprę-
WEd, max = . (5.3.22) żystych i5.3.22
długotrwałych odkształceń
K wywołujących
1- y WEd, max =
skrócenie ściany. . 5.3.22
r = 0,r9t=-0d,9a t, - da , 5.3.23
Strzałkę 5.3.23 1- y
łuku r należy obliczać ze wzoru
Położenie przekrojur krytycznego
= 0,9t - da , X-X znajduje 5.3.23
t t r = 0,9t - da , 5.3.23
się zwykle przy względnej
Nad =N1współrzędnej
,ad5 f=d 1,5 ,fd ,y zawartej 5.3.245.3.24 (5.3.23)
w przedziale od 0,3 do 0,45, co daje 10 t 10wartość obcią-
Nad = 1,5 fdod2 1,4K , 2 do 1,8K. gdzie t jest grubością ściany z uwzględnieniem
żenia wiatrem WEd,max wynoszącą 5.3.24 t
Wzór (5.3.22) służy do wyznaczania ć t ö10 ćt ö
maksymalnego
redukcji z uwagi N = 1,5 fd , wnęk lub bruzd,
naadwystępowanie 5.3.24
qlat, d q=lat,fddç = f÷ ç,
çlö2 ÷
5.3.25 g g10
÷ , ściany h1 5.3.25 Gj,sup A(z + z1 )
ç ÷ natomiast da to ugięcie łuku pod równomiernym
obliczeniowego obciążenia wiatrem la ćřwysokiej
d
t
č
qlat, d = fbez dç
č ÷ a ř y = 5.3.25
obciążeniem K = kć
prostopadłym do powierzchni
2 ,
ściany.
budynku jednokondygnacyjnego ÷,
çl uwzględnienia Ugięciahmożna we wzorze
tö
nie
qlat, d =K fd ç ÷ ,
ç h
uwzględniać,
÷ jeżeli 5.3.25
wytrzymałości na zginanie muru f čoraz a ř obciążenia
xd1
stosunek długości lub
WEd, max = l
wysokości
.č řa ściany do jej gru-
przekazywanego z konstrukcjiTablicadachu. Obciążenie
5.3.25.3.2
Tablica ta- 5.3.22
kie może zostać uwzględnione pod warunkiem, że
bości jest nie większy niż y
1- 25.
wf xk1
Tablica 5.3.2
f xk1 kry- Maksymalny obliczeniowy rozpór łuku na jed-
będzie to obciążenie równomiernef xd1 =f xd przekroju
2 2 1= nostkę długościr =ściany Tablica 5.3.2
0,9t -Ndgadak ,gmożna wyznaczać ze
Gj,sup A(z + z1 )
tycznym X-X. gMhAfgxk1 h h1 5.3.23
f
W sytuacji,2w której ściana murowana
xd1 = M A
jest rozpię-
wzoru
y = K = f ,
ta między sztywnymi podporami, w rezultacie f g M h
f A h
2 f = xk1
h
= xk2 ogra-
xd1
f xd2 =f xd2xk2 K t gMhA
niczonych 3poziomych
3 przemieszczeń, gMhwynikających
f xk2
g h WEd,Nmax
ad ==1,5 f d . , 5.3.24
5.3.22
A 1- y 10 f (5.3.24)
założyć, żef xd
M A
ze zginania, można
3 na2 =grubości ściany
wykształci się trójprzegubowy łuk. Wtedy g h
M Asiły roz- 3 f xd2 2= xk2
f xd1,app =1,app fs
f xd1=i+wywołają
d + sd
ć t ö gMhprostopadłym
naf xd
4 4 przekazane a gdy ugięcie ściany w kierunku A do
poru łuku zostaną podpory xd1 q
r =
lat, 0
d ,9
= t f-
jej powierzchni jest małe, wówczas
d ç
çda , ÷
÷ , obliczeniową no- 5.3.23
5.3.25
w płaszczyźnie4 ściany naprężenie f xd1,app = f xd1 +coszo-
ściskające, d
l
ča ř
śność ze względu na równomierne
f xd1,app = f xd1 obciążenie
+ s d pro-
stało uwzględnione w normie PN-EN f xd1,appf xd1,app [N1].
1996-1-1 4
5
Ścianę murowaną 5 rozpiętą m =międzym =f podporami, stopadłe na jednostkę t
powierzchni muru oblicza się
f xd1,app z zależności N = 1 ,5 f , 5.3.24
m = xd2 f xd2rozporu
ad d
Tablica
w sposób pozwalający
5 na przeniesienie 10f 5.3.2
xd1,app
łuku, można obliczać, zakładając wystąpienie f xd2 na 5 mć= ö2f xk1
t
grubości ściany efektu przesklepienia
6 6 M Ed1pionowym.
M= Ed1
2
a1W=Edal1Zgodnie
W=Edma
łukowego
l 2 =2zWma
2
Ed l2WEd l
2 2 qlat, d = f fxdd1ç = f,xd2
çl g÷ ÷ h (5.3.25) 5.3.25
w kierunku poziomym lub za- č a řM A
2 2
6
sadą stosowania zapisaną w M =
Ed1normiea W
1 w l =
Edstanie gra-ma W
2 Ed l
f xk2l = ma W l
2 2
6 M Ed1
f xd= aW
3 2 = 1 Ed 2 Ed
7 a 2W
M Ed2M=Ed2 2
a l2W 2 gMh5.3.2
Tablica
7 = Ed Ed l
A

44 7 M Ed2 = a W l2 f
t 2 t 2 2 Ed 24
7 fMxdf1xd,app
1===afxk1
WEd+ls
xd1
2
d
Ed2 g 2h
 w której fd jest obliczeniową wytrzymałością ciążeń poziomych, w celu zapewnienia stateczności
muru na ściskanie w kierunku rozporu łuku, nato- ściany murowanej w normie PN-EN 1996-3 [N3]
miast la to długość lub wysokość ściany między pod- wymaga się, aby minimalna jej grubość wynosiła
porami zdolnymi do przeniesienia rozporu łuku (rys. 50 mm. Zaleca się również stosowanie zbrojenia
5.3.17). układanego w co trzeciej spoinie wspornej muru
Obliczeniowy rozpór i nośność ściany na obcią- w przypadku ścian o bardzo małej grubości.
żenie prostopadłe do jej powierzchni można wyzna- Zasadne jest również w przypadku ścian działo-
czać w powyższych wzorów pod warunkiem, że przez wych zachowanie niektórych dopuszczalnych odchyłek
każdą warstwę o niskiej zdolności do przenoszenia wymiarów podanych w normie PN-EN 1996-2 [N2].
naprężenia stycznego w postaci izolacji lub innej Szczególnie dotyczy to dopuszczalnego odchylenia
warstwy, mogą zostać przekazane odpowiednie siły ściany od pionu równego ± 20 mm oraz odchylenia
poziome, obliczeniowe naprężenie od obciążeń pio- w kierunku poziomym mierzonego względem linii
nowych ściany jest nie mniejsze niż 0,1 N/mm2 oraz poziomej, przeprowadzonej przez dwa punkty, któ-
smukłość ściany w rozpatrywanym kierunku nie re nie powinno być większe niż ± 10 mm na każdym
przekracza 20. metrze ściany.
Jak już wspomniano nie ma szczegółowych wy-
magań dotyczących tylko i wyłącznie ścian murowa-
5.3.3. nych ścian działowych. W normie PN-EN 1996-3 [N3]
podano jednak wymagania odnoszące się do ścian,
Konstrukcja ścian działowych które nie przenoszą innych obciążeń pionowych poza
ciężarem własnym oraz mogą być poddane niewiel-
Europejskie normy projektowania konstrukcji
kim obciążeniom prostopadłym do ich powierzch-
murowych nie wyróżniają odrębnej kategorii ścian
ni. W Załączniku B do normy PN-EN 1996-3 [N3]
murowanych, które zwykle określa się mianem
zawarto uproszczoną metodę konstruowania ścian
ścian działowych. Przez określenie ściana działo-
wewnętrznych poddanych w ograniczonym zakresie
wa najczęściej rozumie się pionową wewnętrzną
obciążeniu prostopadłemu do ich powierzchni bez
przegrodę budowlaną, która wydziela w budynku
udziału obciążenia pionowego. Sposób ten może być
pomieszczenia i dodatkowo może je izolować aku-
stosowany pod warunkiem spełnienia kilku wyma-
stycznie, termicznie i stanowić barierę ognioodpor-
gań wstępnych, to jest:
ną. Ściany działowe murowane nie przenoszą zwykle
• wysokość ściany w świetle h nie może przekraczać
obciążeń pionowych z wyjątkiem ciężaru własnego
6,0 m;
i zawieszonych na nich mebli. W normie
• długość ściany w świetle l, pomiędzy elementami
PN-EN 1996-3 [N3] sugeruje się, że niektóre ściany
konstrukcyjnymi stanowiącymi jej usztywnienie
mogą podlegać obciążeniu poziomemu wywołane
w płaszczyźnie prostopadłej do jej płaszczyzny, nie
przez ludzi lub ciężar niewielkich mebli.
powinna być większa niż 12,0 m;
Konstruując ściany działowe, należy uwzględniać
• grubość ściany bez warstw tynku nie może być
wiele wymagań konstrukcyjnych zawartych w nor-
mniejsza niż 50 mm;
mie PN-EN 1996-1-1 [N1], które te ściany powinny
• elementy murowe należące do grupy 1, 2, 3 lub 4
spełniać. Wśród nich można wymienić odpowiednie
mogą być dowolnego typu powołanego w normie
przewiązanie elementów murowych z przypadku
EN 1996-1-1 [N10].
ścian działowych bez zbrojenia. Poprawne przewią-
W normie zwraca się uwagę na to, że ściany pod-
zanie muru zgodnie z normą [N1] pozwala bowiem
parte wzdłuż krawędzi poziomych i/lub pionowych
na traktowanie takiej ściany jak jednego elementu
mogą podlegać wpływom zachodzących w czasie
konstrukcyjnego. Gdy ściany nienośne przylegają
przemieszczeń elementów konstrukcji z nimi powią-
do ścian nośnych, powinno się uwzględnić różni-
zanych (np. przyrostu ugięcia stropów żelbetowych
ce pionowych przemieszczeń obu rodzajów ścian
na skutek pełzania betonu) i z tego powodu krawę-
z uwagi na odkształcenia sprężyste, termiczne
dzie tych ścian powinny być odpowiednio usztywnio-
oraz odkształcenia wynikające z pełzania i skurczu
ne i zaprojektowane z uwzględnieniem wspomnia-
lub pęcznienia muru. Jeżeli ściany nie są ze sobą
nych oddziaływań.
przewiązane, to powinny być połączone ze sobą za
Zapisy zawarte w Załączniku B do normy
pomocą łączników pozwalających na różne defor-
PN-EN 1996-3 [N3] stosuje się, gdy spełnione są
macje ścian do siebie przylegających. Należy rów-
następujące warunki:
nież w ścianach działowych kontrolować wymiary
• ściana usytuowane jest wewnątrz budynku;
bruzd i wnęk, szczególnie poziomych i ukośnych,
• zewnętrzne ściany elewacyjne nie mają dużych
których obecność może wpływać na stateczność
otworów drzwiowych lub innych podobnych;
ściany działowej. Ważne jest również określenie mi-
• obciążenie ściany prostopadłe do jej powierzchni
nimalnej grubości ściany działowej, zapewniającej
może być wywołane tylko przez ludzi lub niewiel-
jej stateczność. Wymagania konstrukcyjne zawarte
kie meble w pomieszczeniach o niewielkim ruchu
w normie PN-EN 1996-1-1 [N1] mówią jedynie o mi-
osób (np. w pokojach i korytarzach w budynkach
nimalnej grubości ścian nośnych, która nie powinna
mieszkalnych, biurach, hotelach itp.);
być mniejsza od 100 mm. W odniesieniu do ścian
• ściana poza ciężarem własnym nie przenosi żad-
nie przenoszących obciążeń pionowych i dużych ob-

45
 nego obciążenia stałego lub zmiennego, w tym
również obciążenia wiatrem;
• ściana nie stanowi podparcia dla ciężkich przed-
miotów, takich jak ciężkie meble, wyposażenie sa-
nitarne lub grzewcze;
• odkształcenia innych części budynku (np. ugięcie
stropów) lub oddziaływań związanych z jego funk-
cją nie mają negatywnego wpływu na stateczność
ściany;
• uwzględnia się wpływ każdego otworu drzwiowego
lub podobnego w sposób omówiony poniżej;
• uwzględnia się wpływ wszystkich bruzd wykona-
nych w ścianie.
Dopuszczalne wymiary ściany h i l oraz minimal- Rys. 5.3.19.
ną grubość t, można ustalać na podstawie rysunku
5.3.18, w zależności od sposobu podparcia rozpa- Ściana typu a z otworem
trywanej ściany, czyli a – podpartej wzdłuż czterech drzwiowym wg [N3]
krawędzi, b – podpartej na trzech krawędziach
z jedną pionową krawędzią swobodną, c – ściany
Omawiany Załącznik B do normy PN-EN 1996-3 [N3]
opartej wzdłuż trzech krawędzi przy niepodpartej
nie uwzględnia konstruowania ścian typu c z otwora-
górnej krawędzi poziomej oraz d – ściany podpar-
mi. Możliwe jest natomiast uwzględnienie otworów
tej tylko wzdłuż poziomych krawędzi u góry i u dołu. 2
w ścianach typu d, jeżeli l ≥ l
Na rysunku 5.3.18 dopuszczalne stosunki długości 3
3
2
i wysokości ściany do jej grubości znajdują się pod l3 ≥ h,
oraz 3 zgodnie z oznaczeniami pokazanymi
wykreślonymi liniami właściwymi dla sposobu pod-
na rysunku 5.3.20, osobno sprawdzając wymiary wy-
parcia ściany działowej a, b, c lub d.
dzielonego pasma lewego, środkowego i prawego.

Rys. 5.3.18.
Dopuszczalne stosunki długości l i wyso-
kości h ściany wewnętrznej do jej grubo-
ści t dla ścian bez obciążenia pionowego
i obciążonych w ograniczonym zakresie
w kierunku prostopadłym do ich po-
wierzchni wg [N3]
W przypadku ściany z otworami, minimalną
grubość i dopuszczalne wymiary można również
określać na podstawie wykresów na rysunku 5.3.18,
z uwzględnieniem zasad podanych na rysunku
5.3.19.
Wpływ obecności otworów można pominąć pod
warunkiem, że łączna powierzchnia otworów nie
przekracza 2,5% powierzchni ściany oraz pole po-
wierzchni pojedynczego otworu jest nie większe niż
0,1 m2, a długość lub szerokość otworu nie przekra-
cza 0,5 m.
Ściana z otworem drzwiowym powinna być roz-
patrywana tak jak ściana typu b, w której l jest więk-
szą z długości l1 lub l2 według rys. 5.3.19.
Rys. 5.3.20.
Ściana typu d z otworami
drzwiowymi wg [N3]
Ściany działowe wzdłuż ich górnej krawędzi po-
ziomej nie powinny mieć kontaktu ze stropem. Ze-
tknięcie stropu ze ścianą działową (np. w wyniku
ugięcia stropu) spowodowałoby znaczne jej obciąże-
nie i w konsekwencji lokalne uszkodzenie, a w skraj-
nym przypadku nawet zniszczenie. Szczelinę między
ścianą działową i stropem powinno się wypełnić ma-
teriałem trwale elastycznym, aby zminimalizować
skutki powstałego mostka akustycznego oraz speł-
nić wymagania ochronne w sytuacji pożarowej.
Odpowiednia izolacja termiczna ścian działo-
wych jest wymagana w sytuacji, kiedy rozdziela ona
pomieszczenia ogrzewane i nieogrzewane.
Bardzo ważne jest zwrócenie uwagi na ogranicze-
nie ugięcia stropu, na którym wykonuje się ściany działowe,

46
lub/i zabezpieczenie takich ścian z uwagi na skutki
przemieszczeń pionowych stropów. Ściany działowe
należy traktować jak sztywne tarcze z elementów
drobnowymiarowych opartych na podatnych linio-
wych podporach. Wraz ze wzrostem ugięcia stropu
zmienia się sposób podparcia ścian – w przypadku
ścian bez otworów z podparcia ciągłego na całej dłu-
gości ściany do podparcia na wzdłuż odcinków przy
końcach ściany. Wpływ ugięcia stopu na zachowanie
się ścian z otworami jest dużo bardziej skomplikowa-
ny niż w przypadku ścian bez otworów i zależy od wie-
lu czynników w tym od geometrii, usytuowania i licz-
by otworów. Ugięcie stropów podpierających ściany
działowe wpływa na sposób ich wytężenia w związku
z pojawieniem się zginania i ścinania w ich płaszczyź-
nie, co może być szczególnie niepożądane w przy-
padku ścian z otworami. Na rysunku 5.3.21 pokazano
fotografie zarysowań ścian działowych, powstałych na
skutek ugięcia płytowego stropu o grubości 15 cm, na
którym ściany wzniesiono.

a b

c d

e f

g h

Rys. 5.3.21.
Przykłady zarysowań ścian nienośnych spowodowanych ugięciem stropów:
a) zarysowania ukośne na ścianie oddzielającej korytarz od lokali mieszkalnych,
b) rysa pozioma biegnąca od naroża otworu drzwiowego,
c) zarysowanie ukośne w ścianie osłonowej,
d) rysa na styku górnej krawędzi ściany ze stropem,
e) rysa ukośna w ścianie bez otworów,
f) rysa pozioma w dolnej części ściany,
g) rysa pozioma w ścianie osłonowej pomiędzy oknem i drzwiami balkonowymi,
h) odspojenie ściany osłonowej od płyty stropowej

47
 Już kilkumilimetrowe ugięcie stropu może pro-
wadzić do powstawania zarysowań ścian. Oczywiście
takie zarysowania wynikają z przemieszczeń piono-
wych, które wystąpią po wymurowaniu ścian i wyni-
kają z ciężaru własnego elementów układanych na
stropie (podłogi i posadzki, elementy instalacji i sufi-
tów podwieszanych do stropów, wyprawy tynkarskiej),
obciążenia eksploatacyjnego oraz przyrostu ugięć na
skutek zwiększających się w czasie odkształceń opóź-
nionych, w tym związanych ze skurczem i pełzaniem
betonu. Ze względu na niewielką wczesną sztywność
ścian murowanych (niezwiązana zaprawa w poszcze-
gólnych warstwach muru) oraz procesy reologiczne
zachodzące w murze, przy wyznaczaniu ugięcia sto-
pu występującego po wymurowaniu ścian można nie
uwzględniać ich ciężaru własnego bez warstw tynku,
lecz tylko pod warunkiem, że przegrody murowane
zostały wzniesione na niepodpartym stropie.
Zapobieganie uszkodzeniom takich ścian polega
przede wszystkim na ograniczeniu ugięcia stropów
na etapie projektowania i wykonawstwa konstrukcji.
Projektując konstrukcję powinno się zwracać uwagę
na odpowiednie założenia statyczne, w tym stosowa-
nie stropów opartych na wszystkich krawędziach na
podporach o możliwie dużej sztywności, skracanie
rozpiętości skrajnych przęseł ustrojów wieloprzę-
słowych, konstruowanie podpór o możliwie podobnej
sztywności na wszystkich kondygnacjach itd. Na eta-
pie wykonania konstrukcji należy pamiętać o tym, aby
ściany na stropie murować dopiero po usunięciu jego
podparcia montażowego, najlepiej całkowitym. Po-
żądane jest ponadto takie wykończenie tego rodzaju
ścian, aby wyprawy tynkarskie ścian i stropów były od
siebie oddzielone. Uwagi wymaga ponadto odpowied-
nie połączenie krawędzi pionowych ścian wypełniają-
cych z konstrukcją żelbetową oraz ścian działowych
z innymi ścianami, co pozwoli na zminimalizowanie
zarysowań pionowych na styku tych elementów. Za-
stosowanie zbrojenia układanego w spoinach wspor-
nych muru może również prowadzić do zmniejszenia
szerokości zarysowań, lecz zwykle nie zapobiega ich
wystąpieniu, szczególnie w przypadku ścian z otwo-
rami. Zdarzają się również takie błędy wykonawcze,
które polegają na murowaniu ścianek działowych na
odkształcalnych warstwach posadzek i podłóg oraz
wykonywaniu jastrychów i warstw wyrównawczych
z zapraw cementowych o znacznie większej grubości
niż przewidziano w projekcie.
W polskiej normie PN-EN 1992-1-1 [N5] znajduje
się zapis, który mówi, że należy ograniczyć ugięcia,
które mogą powodować uszkodzenia przylegających
do siebie części konstrukcji. Właściwą granicą ugię-
cia powstającego pod działaniem obciążeń quasi-
-stałych po zakończeniu wznoszenia konstrukcji jest
zwykle 1/500 rozpiętości. W zależności od wrażliwości
części przylegających można wziąć pod uwagę inne
ograniczenia. Podobne ograniczenie ugięcia do 1/500
rozpiętości zespolonych płyt stropowych można zna-
leźć w normie PN-EN 13747 [N6]. Amerykańska nor-
ma dotycząca projektowania konstrukcji murowych
ACI 318-2 [N13] w sytuacji, gdy na stropie znajdują
48
się elementy niekonstrukcyjne (np. murowane ściany
działowe), wartości maksymalne ugięcia ogranicza
się do 1/480 rozpiętości efektywnej stropu. Norma
amerykańska ACI 530-05/ASCE 5-05/ TMS 402-05 [N14]
ogranicza ugięcie belek i nadproży wynikające z działa-
nia wszystkich obciążeń o charakterze długotrwałym
do 1/600 rozpiętości I nie więcej niż 7,6 mm.
5.3.4.
Ściany wypełniające
Ściany murowane mogą stanowić wypełnienie
stalowych i żelbetowych konstrukcji ramowych lub
częściej płytowo-słupowych. Wypełnienie takie może
zwiększać globalną sztywność konstrukcji z uwagi na
przemieszczenia poziome. W tym przypadku ścia-
na murowana obciążona jest w swojej płaszczyźnie
i nazywa się ją ścianą usztywniającą. Niniejszy roz-
dział dotyczył będzie jednak murowanych ścian wy-
pełniających obciążonych prostopadle do ich płasz-
czyzny i zginanych z płaszczyzny muru. Obciążenie
takich ścian wynika głównie z oddziaływania wiatru
w przypadku zewnętrznych ścian osłonowych oraz
dodatkowo poziomego obciążenia eksploatacyjnego
wywołanego przez ludzi lub ciężar niewielkich mebli.
Dodatkowo ściany wypełniające mogą być obciążone
oddziaływaniem o charakterze wyjątkowym, wyni-
kającym na przykład z wybuchy gazu lub uderzenia
pojazdu. Należy także pamiętać o tym, że takie ścia-
ny podlegają również odkształceniom wynikającym
z oddziaływań termicznych i związanym ze zmianami
wilgotności.
Podejście do obliczania murowanych ścian wypeł-
niających może być dwojakie. Można wyznaczyć obli-
czeniowe graniczne obciążenie prostopadłe do ściany
z uwzględnieniem wystąpienie efektu przesklepienia
łukowego (patrz p. 5.3.2). Możliwe jest także wyzna-
czenie momentów zginających, tak jak w ścianie
opartej wzdłuż trzech lub czterech krawędzi, stosu-
jąc odpowiedni współczynnik rozdziału momentów
i współczynnik ortogonalności (patrz p. 5.3.1), wyzna-
czyć nośność mnożąc sprężysty wskaźnik zginania
przez odpowiednią obliczeniową wytrzymałość muru
na zginanie i na końcu sprawdzić warunek stanu gra-
nicznego nośności na zginanie (patrz p. 5.3.2).
Pierwszy sposób, z uwzględnieniem ukształtowa-
nia się łuku na grubości muru, wymaga aby ściana
murowana miała kontakt ze słupami i belkami lub
płytami konstrukcji, którą wypełnia, najlepiej na całej
długości podpartej krawędzi. Efekt przesklepienia łu-
kowego może wystąpić w sytuacji, gdy rozpór łuku zo-
stanie przejęty przez elementy podpierające ścianę,
które będą blokowały możliwość swobodnego obro-
tu ściany na jej końcach. Dlatego w sytuacji, w której
między ścianą wypełniającą i elementami konstruk-
cji wypełnianej występuje nawet niewielka szczelina,
nośność łuku będzie mocno ograniczona. Wówczas
efekt przesklepienia może wystąpić, lecz dopiero po
wstępnym zarysowaniu ściany. Problemem tym zaj-
mowali się Gabrielsen i Kaplan [4], którzy stwierdzi-
li, że szczelina występująca między górną krawędzią
ściany wypełniającej i ramą spowodowała spadek
nośności ściany do około 16% nośności ściany ma-
jącej pełen kontakt z wypełnianą konstrukcją. No-
śność takiej ściany wypełniającej, nie stykającej się
z ramą wzdłuż górnej krawędzi, była jednak trzykrot-
nie większa od nośności ściany swobodnie podpartej
na wszystkich czterech krawędziach.
Zapewnienie styku ściany ze wszystkimi krawę-
dziami ramy może być zadaniem trudnym i dosyć
kosztownym. Z drugiej strony, takie ściany wypeł-
niające charakteryzują się bardzo dużą nośnością
z uwagi na obciążenie poziome, prostopadłe do ich
powierzchni. W literaturze przedmiotu rozważa się
sytuacje, w której ściana murowana opiera się na
dwóch krawędziach poziomych, dolnej i górnej lub
wzdłuż wszystkich czterech krawędzi. Taki sposób
podparcia, zakładając wystąpienie efektu przeskle-
pienia, zrealizować jest najtrudniej, a szczególnie
niełatwe jest zapewnienie górnej krawędzi ściany
z ryglem. W pewnych sytuacjach, głównie w przy-
padku ścian wewnętrznych, stykanie się ściany mu-
rowanej z ryglem ramy lub stropem żelbetowym jest
niepożądane głównie ze względu na chęć uniknięcia
uszkodzenia ściany na skutek ugięcia rygla lub stro-
pu. Ściany wypełniające w obliczeniach, w których
uwzględnia się efekt przesklepienia łukowego, moż-
na również traktować jak podparte jedynie wzdłuż
krawędzi pionowych. Takie podparcie zrealizować jest
stosunkowo najprościej, na przykład poprzez mo-
nolityzację strzępi muru z żelbetowymi słupami lub
za pomocą zbrojenia wypuszczanego z muru, bądź
odpowiednich łączników. Wówczas nie ma potrzeby
zapewniania kontaktu górnej krawędzi ściany z kon-
strukcją wypełnianą, natomiast krawędź dolna może
być również uważana za niepodpartą, zwłaszcza, że
często stosuje się warstwę poślizgową pomiędzy
stropem a ścianą w celu zmniejszenia niepożądanych
sił przekazywanych na ścianę, wynikających z ugięcia
stopu lub rygla ramy.
W drugiej, klasycznej metodzie obliczania ścian
wypełniających wyznacza się momenty zginające
i nośność na zginanie. Graniczne obciążenie ścia-
ny uzyskiwane tą metodą jest dużo mniejsze niż
w przypadku metody uwzględniającej efekt przeskle-
pienia łukowego. Konstrukcja ścian wypełniających
i połączenie ich z elementami konstrukcji wypełnianej
żelbetowej lub stalowej jest prostsze i mniej kosztow-
ne. Przy założeniu swobodnego podparcia wszystkich
krawędzi wystarczy, aby połączenie takie było zdolne
do przeniesienia jedynie sił poprzecznych.
Obydwa sposoby obliczania ścian obciążonych
prostopadle do ich powierzchni występują w normie
PN-EN 1996-1-1 [N1] i zostały opisane w punkcie
5.3.2.
W pracach [1], [2] i [3] przedstawiono proble-
matykę konstruowania i sposobów połączenia ścian
wypełniających z konstrukcją wypełnianą. Dolna po-
zioma krawędź ściany opiera się stropie żelbetowym
lub konstrukcji ramy, na której została wymurowana.
Ścianę wypełniającą można wznosić na warstwie po-
ślizgowej wykonanej najczęściej z kilku warstw folii.
Taka przekładka oddziela konstrukcję wypełnianą od
ściany i pozwala na zmniejszenie odkształceń kon-
strukcji przekazywanych na ścianę wypełniającą. Od-
kształcenia te wynikają głównie z ugięcia konstrukcji,
na której ściana murowana spoczywa, oraz wpływów
reologicznych i termicznych. Pierwszą warstwę ścia-
ny wypełniającej muruje się na warstwie zaprawy
o grubości 10 mm, co zwykle pozwala na poziome
ułożenie pierwszej warstwy muru, niezależnie od nie-
równości powierzchni, na której ściana jest wznoszo-
na. W związku ze stosowaniem warstwy poślizgowej
dolną krawędź ściany można traktować jako niepod-
partą, chyba że na konstrukcji, na której ściana jest
ustawiona, zostaną wykonane odpowiednio sztywne
warstwy posadzki. Warstwy te na wysokości równej
ich grubości będą obejmowały dolną część ściany
i umożliwią przekazanie poziomych sił poprzecznych
a poprzez zablokowanie możliwości obrotu ściany
mogą również pozwolić na częściowe utwierdzenie
wzdłuż dolnej krawędzi, co z drugiej strony utrudnia
wykonywanie na stropach tak zwanych podłóg pły-
wających. Taka sytuacja może wystąpić w przypadku
wewnętrznych ścian wypełniających, gdy warstwy
posadzki obejmują ścianę z dwóch stron. Zapewnie-
nie przekazania na konstrukcję na konstrukcję wy-
pełnianą sił poprzecznych (wywołanych na przykład
ssaniem wiatru) i momentu zginającego wymagałoby
dodatkowych zabiegów konstrukcyjnych, na przykład
zakotwienia dolnej krawędzi ściany w warstwach po-
sadzki. Na rysunku 5.3.22 pokazano sposób połącze-
nia dolnej krawędzi ściany wypełniającej z konstruk-
cją żelbetową.
Rys. 5.3.22.
Połączenie pierwszej warstwy muru z konstruk-
cją wypełnianą wg [1], [2], [3];
1 – murowana ściana wypełniająca,
2 – zaprawa cementowa 1:3 o grubości 10 mm,
3 – warstwa poślizgowa z dwóch warstw papy
lub folii, 4 – strop żelbetowy
49
 Połączenie górnej krawędzi ściany z konstrukcją
wypełnianą może być zrealizowane poprzez odpo-
wiednią liczbę łączników, które zdolne będą do prze-
niesienia poziomego obciążenia ścian. Nie należy
łączyć górnej krawędzi ściany z konstrukcją za po-
mocą zapraw, pianki poliuretanowej i tym podobnych
materiałów mało ściśliwych. Zasklepienie pozostałej
ponad ścianą szczeliny może spowodować sytuację,
w której ugięcie konstrukcji wypełnianej doprowa-
dzi do kontaktu z murem i w efekcie do przekazania
znacznych sił na ścianę, która może ulec uszkodze-
niu. Szczelinę ponad ścianą wypełniającą powin-
no się uzupełnić wełną mineralną klasy A1 według
PN-EN 13501-1 [N16] i uszczelnić masą trwale ela-
styczną. W pewnych sytuacjach może być wymagane
stosowanie poziomych listew maskujących mocowa-
nych do ściany lub stropu, w tym drugim przypadku
elementy tego rodzaju mogą również stanowić od-
powiednio skonstruowane łyżwowe podparcie gór-
nej krawędzi ściany wypełniającej. Elementy łączące
górną krawędź ściany z konstrukcją powyżej powin-
no się instalować w wypełnionych zaprawą piono-
wych spoinach czołowych i mocować mechanicznie
do konstrukcji wypełnianej (rys. 5.3.23). Za pomocą
łączników możliwe jest również zrealizowanie utwier-
dzenia ściany wzdłuż górnej krawędzi, co wymaga
takiego skonstruowania połączenia, aby możliwe było
przeniesienie przez łączniki pary sił o odpowiedniej
wartości wynikającej z momentu zamocowania. Licz-
ba a co za tym idzie rozstaw łączników powinien wy-
nikać z odpowiednich obliczeń statycznych zarówno
w przypadku połączenia przegubowego, gdy połącze-
nie obciążone jest tylko poziomymi siłami poprzecz-
nymi, jak wtedy, gdy projektuje się utwierdzenie gór-
nej krawędzi ściany wypełniającej.
Rys. 5.3.23.
Połączenie górnej krawędzi ściany wypełniającej z konstrukcją wypełnianą wg [1], [2], [3];
1 – ściana wypełniająca, 2 – łączniki, 3 – wkręt, 4 – wełna mineralna,
5 – masa trwale elastyczna, 6 – strop żelbetowy
50
Połączenie pionowych krawędzi ściany z kon-
strukcją wypełnianą wykonuje się podobnie jak po-
łączenie krawędzi górnej za pomocą łączników, któ-
re tym razem umieszcza się w spoinach wspornych
muru i mocuje mechanicznie do konstrukcji nośnej.
Liczba i rozstaw łączników powinny oczywiście wyni-
kać ze stosownych obliczeń statycznych. Na rysunku
5.3.24 pokazano tego rodzaju połączenie.
W przypadku długiej ściany wypełniającej ko-
nieczne może być podzielenie jej na krótsze odcinki
szczeliną dylatacyjną. Krawędzie pionowe takiej ścia-
ny można zaprojektować jako krawędzie swobodne
lub jako utwierdzone w pionowych rdzeniach. Projek-
tując krawędzie swobodne, zakłada się, że odległość
między sąsiednimi odcinkami ścian wykonanych
z autoklawizowanego betonu komórkowego wynosi
nie więcej niż 6 m. Pionową szczelinę można wypełnić
można wypełnić tak jak w przypadku szczeliny mię-
dzy górną krawędzią ściany i konstrukcją wypełnianą
lub zastosować rozprężne taśmy dylatacyjne. Zaleca
się, aby sąsiednie odcinki ścian łączyć konstrukcyjnie
górą za pomocą odpowiedniego łącznika pozwalają-
cego na niewielkie wzajemne przemieszczenia, co
pokazano na rysunku 5.3.25.
Gdy projektuje się podparcie krawędzi pionowych
części ściany wypełniającej, wówczas należy przewi-
dzieć wykonanie rdzenie żelbetowych. Rdzenie muszą
być połączone z konstrukcją wypełnianą, u dołu zbro-
jenie rdzenie można wkleić do istniejącej konstrukcji
lub na etapie wykonania konstrukcji wypuścić z niej
odpowiednie zbrojenie rdzeni. Połączenie rdzenia
u góry z istniejącą konstrukcją stanowi nieco większy
problem. Należy bowiem zapewnić swobodę ugięcia
konstrukcji wypełnianej. Najczęściej w takim połą-
czeniu stosuje się kotwy i tuleje, które umożliwiają
przegubowe połączenie rdzenia ze stropem z za-
chowaniem możliwości pionowego przemieszczenia
istniejącej konstrukcji, co przedstawiono na rysunku
5.3.26.
Murowaną ścianę wypełniającą łączy się rdze-
niem żelbetowym przez monolityzację strzępi pozo-
stawionych na wysokości pionowej krawędzi ściany.
W celu uniknięcia nadmiernych przemieszczeń
ścian obciążonych prostopadle do ich powierzchni,
będących skutkiem ugięcia, pełzania, skurczu, wpły-
wów termicznych i zarysowania należy zgodnie z Za-
łącznikiem F do normy PN-EN 1996-1-1 [N1] ograni-
czyć ich wymiary (patrz p 5.3.2). Ściany wypełniające
podlegają również zaleceniom zawartym w normie
PN-EN 1996-2 [N2] dotyczącym odległości między
pionowymi przerwami dylatacyjnymi (patrz p. 6.9.2).

Rys. 5.3.26.
Połączenie żelbetowego rdzenia ze
stropem wg [1], [2], [3]; 1 – murowana
Rys. 5.3.24. ściana wypełniająca, 2 – żelbetowy
Połączenie krawędzi pionowej rdzeń, 3 – kotwa, 4 – tuleja przymoco-
ściany wypełniającej z konstrukcją wana do stropu zaprawą montażową,
budynku za pomocą łączników me- 5 - strop
chanicznych wg [1], [2], [3];
1 – murowana ściana wypełniająca,
2 – łącznik, 3 – wkręt, 4 – warstwa
zaprawy o grubości 10 mm,
5 – konstrukcja budynku

Rys. 5.3.25.
Konstrukcja swobodnych krawędzi ścian wypeł-
niających wg [1], [2], [3]; 1 – ściana murowana,
2 – łącznik, 3 – taśma dylatacyjna

51
 5.3.5. równomiernie prostopadle do jej powierzchni, nato-
Algorytmy projektowania ścian zgina- miast w tablicy 5.3.3 zamieszczony został algorytm
nych z płaszczyzny według normy wyznaczania granicznej wartości obliczeniowego
PN-EN 1996-1-1 równomiernie rozłożonego obciążenia prostopadłego
Poniżej w tablicy 5.3.2 podano algorytm spraw-
h1 gk gGj,sup A(do z +powierzchni
z1 )
powierzchni.
muru przypadającego na jednostkę
Numery wzorów w tablicach są zgodnie
dzania stanu granicznego y =nośności ścianyKmurowa- = ,
nej bez otworów zginanej z hpłaszczyzny, obciążonej h z numeracją według normy PN-EN 1996-1-1 [N1].
K
h1 WEd, max = 1-gyk g. Gj,sup A(z + z1 ) 5.3.22
Tablica 5.3.2.
y= K= ,
h
Algorytm sprawdzania stanu granicznego h nośności ściany murowanej bez otworów
r 0 9 K t d 5.3.23
obciążonej równomiernieWEd, max
= = w kierunku
, - . a , prostopadłym do jej 5.3.22 powierzchni
1- y
h
y==h1 1 rN =ad0= 9K
g tg supsupAA
1t=,-5=dgfdak ,gkGj,Gj, , (z(z++z1z)1), 5.3.23
1 Dane: rodzajyelementówh murowych,K i 10 hh grubość, ściany t, długość
zaprawy, 5.3.24ściany l, wysokość ściany
h
h, obliczeniowa wytrzymałość
h1 muru K g 2 gGj,sup Ad(z + z1 )
na ściskanie f , charakterystyczna wytrzymałość muru na
y =WW
zginanie przy zniszczeniu Ed, wmax = = K K.ćt=.t ökrównoległej
płaszczyźnie do spoin
, wspornych
5.3.22 f , charakterystyczna
hEd,N q =d11,=51-przy
max
f-fdydyç ÷, 5.3.22 xk1
5.3.25
wytrzymałość muru na adlat,
zginanie
10
čK la, ÷
çzniszczeniu
ř
hw płaszczyźnie prostopadłej
5.3.24 do spoin wspor-
nych fxk2, obliczeniowe obciążenie ściany
WEd, max = g g2 . A(z + z ) wiatrem (parcie lub ssanie wiatru) W , obliczeniowe
h 5.3.22
5.3.23
Ed
pionowe naprężenie r r= =0,09K
y = 1 ściskające 9-t=-ć d1adt-,ka ö,yGj,supna górnej
,twystępujące 1 krawędzi ściany
, 5.3.23
σ .
qlat, d = fdTablica
d
h ç
çl ÷ ÷ , 5.3.2 h 5.3.25
2 Określenie wytrzymałości obliczeniowej K č a ř muru na zginanie przy zniszczeniu
WEd,Nmax do r== 0,9tt.-t daf xk1 , 5.3.23
w płaszczyźnie h równoległej
N ad= =1, 151, 5
spoin
ff
- f
g y
d g
= , ,
wspornych: A (z + z ) 5.3.22
5.3.24
5.3.24
y =2 1 ad
K = xd d 1 10k
10 5.3.2
Gj, sup
hhA
1
,
h TablicagM 2 t
2
rq =N=0ad,9=K
WEd,qmax t=f-1ć,d.ćç
5tatfö,dfö÷fxk1 ,
, 5.3.23
5.3.24
5.3.25
= f ç ç = ÷ ÷ 10
,xk2 5.3.25
5.3.22
23
lat,
lat, d d
1f-xdxd1yç2=
d d
l ÷
la agřgřMhhA2
čč
q=lat, t ćMt Aö
N 1 , d f=d f d ç
5 , ÷ ÷, 5.3.25
gdzie: r = 0,9ft - da10
ad , = fç
č l
xk2 f ř + s
5.3.24
5.3.23
4
γM – częściowy3współczynnik Tablica
bezpieczeństwa
xd
xd =
21Tablica
,app
a 5.3.2
5.3.2
xd1 dla muru
d wg tablicy NA.1 normy [N1].
gMh 2A
ć t föf xk1
3 225
Określenie wytrzymałości Nadqlat,=d1,=5f fffxd
xdd1d 1ç
obliczeniowej =tl=
ç ÷xk1
f xd1,
Tablica
,÷ , 5.3.2
muru
5.3.25
na zginanie przy 5.3.24
zniszczeniu w płaszczyźnie
4 spoin wspornych: m =
f xd1,app10=gMfM č a g
ř h
app
h
AA+ s d
prostopadłej do f2xd2 xd1
f
2 ć ftxdöf1 f=xk2 xk1
33 qlat, d =f xd ffxd =÷ , 5.3.2
xk2 gMhA
5 m
d2
= ç2=lf xd1,
ç
Tablica
g ÷gapp h h 5.3.25
6 M Ed1 = a1WEdf l 2Af = ma2WEd l 2
č a ř M M A
f xd2=xk1xk2
2 3 wytrzymałości
Obliczenie zastępczej f xd1f xd=2muru na
4
44
f xd
f xd 1,app== gfMxd1fh
gxd1 h+szginanie
A+ A
M sd d przy zniszczeniu w płaszczyźnie rów-
noległej do spoin wspornych: Tablica 25.3.21,app
2
67 M Ed1 = a1=WaEdflW = lma
M Ed2 2 2WEd l (5.17)
f,app
f2xd=f=1xd1, f xk2= f xd1 + s d
ffm
2 Ed
4
2535 xd xd1, xk1app (6.17)
mxd=1=2 ggMMhhAA
app
gdzie: f
t f xd2 xd2
σd – obliczeniowe
78
pionowe naprężenie
Z == a ściskające f xd1,2app na górnej krawędzi ściany.
5 M f
Ed2 m
6 =2=W
f xk2 l +s
f xd1
Ed
34 fxd
xd12,app= f2
d
2
5 Określenie 6 6
współczynnikaMMEd1
Ed1== at a
21W
ortogonalności: 1W gEdMEdlh2lAxd2
==ma ma2W2W l 2l
EdEd
8
9 MZ Rd1= = Zf f xd1,
xd1,app
app
56 m =
6 = a l 2s=d ma2WEd l 2
4 f
M 1,app f 1fW
xdEd1 = xd1Ed+
M Rd2==aZfxd2 2
Współczynnik77910 MMM
ortogonalność wyznacza
Ed2
Ed2 ==Zf axd1,app
2W 2W
się
xd2 l 2l
Edzgodnie
Ed z zasadami zapisanymi w uwadze do punktu
5.5.5(7) normy5[N1]
Rd1 f xd1,app2
6 7 MM Ed1mM ==tŁa2t 21M WEd l = ma2 2WEd l 2
=Rd1 a 2WEd l
8 11
810 ZZEd1
M == Ed2 = Zf f xd2
6 Wyznaczenie momentu zginającego
Rd2 działającego
xd2 na jednostkę długości ściany:
66 2
M Ed2 Ł MtRd2 (5.17)
67 98 MM
MEd1
MM =Ł Za=1M==
WZf a Wl 2 =l ma 2
2WEd l
2

gdzie:
9 Ed1
Rd1Rd1
Ed2 = Zf Ed2xd1,app
6
Rd1
xd1,app Ed
11
α2 – współczynnik rozdziału
Mmomentów
Ł tM2== zginających przyjmowany w zależności od warunków pod-
parcia krawędzi
810 9
ściany, MM
Tablica
Ed2
MZRd2
stosunku Zfxd2
Zf
5.3.3
Rd2
= = Zf xd2
wysokości
Rd1
Rd2 do długości ściany h/l oraz wartości współczynnika
xd1,app
10 M Ed2
7 μ według tablic
ortogonalności =6a 2WEd
zawartych
2
w lZałączniku E do normy [N1]
t
3 N = 1,5 f
Ed1Ł=M
MMTablica
10równomiernie M adMŁ2 M = dZf
Rd2 Rd1 10
Zf5.3.3 xd2
WEd – obliczeniowe
9 11 Rd1 trozłożone
Ed1 Rd1 obciążenie
xd1,app ściany na jednostkę powierzchni.
8 11 Z = 2
6M=MŁfRd2
Ł ćtt ö
3 4 11 MMEd2
q M Ł
NMadlat,=
Ed2 d 1,5 M
fddçRd1
Rd2 ÷
Rd2 = Zf xd2
Ed1
10 lř
č10
9 M Rd1 = Zf xd1,app2
M Ed2 Ł Mt Rd2
52 qlat, W ć ö
łf5.3.3
45 dŁ
MqTablica
Tablica
Ed1
lat, d= M çEd÷
5.3.3
dRd1
 5 4 N ffd 10
m==f1xd,,5511,app t=, f xd1 + s d
=, f xd1 + s d 5.3.24
4 Nadad =f1xd f=xd2
,appd f
10 xd1,2app 5.3.24
5 m ć10 f t ö
5 qlat, d =mf= dç ç f xd1,
f÷÷
xd1, 2 ,
app 5.3.25
člfttaxd1,
ć ö 2app
5 qqlat, d ==mff= ć
ç 2f÷
řxd2
ö ,
app 5.3.25
6 5M Ed1lat,=da1mW= d
dEd ç
ç llaf÷ ÷= ,ma2WEd l 2
xd2 5.3.25
č
č řxd2
afřxd22 2
6 M Ed1 = a1WEd l 2 = ma2WEd l 2
7 Wyznaczenie momentu 6 zginającego =Tablica
M Ed1działającego a1WEd l 25.3.2 na= jednostkę
ma W l 2wysokości ściany:
6 M Ed1 =Tablica a1WEdf2l 25.3.2 = ma22WEd Ed l 2
7 62 MM = aW
=faTablica W l l
xk15.3.2
= ma W Ed l
xd21 =Ed f (5.18)
Ed2Ed1 1 Ed 2
72 M Ed2 f = = a gW f
M h
xk1
xk1 Al 2
Określenie sprężystego 2 f xd 1 = na 2 Ed 2
8 7 2 wskaźnikaMzginania tEd2 xd= 1 a gWjednostkę
2g Mh EdAl 2
h
długości/wysokości ściany:
8 7 Z M
= = 2 2fW
a Mxk2 Al 2
73 M 6Ed2 f t==a WEd l
Ed2 Ed
8 Z f=xdt222= g2M ff xk2
hA
83 3 Z =xd22 gMxk2
f xd t26 =
9 Wyznaczenie nośności
M Rd1 Z
9 8 na zginanie = Zf
na
t6 gMh
= xd1,app
jednostkę
hdługości
A
A ściany:
8 4 Z
M Rd1 f =
xd1= 6 Zf = f xd1 + s d
9 ,app
6 xd1,app
ff xd1= Zf= ff xd1 + sd (6.16)
10 9
94
4 MM M Rd1 =
xd1Zf =
,app
,app Zf =xd1,app xd1 + s d
Rd2Rd1 f
xd2 xd1,app
9 MM
m == =Zf
xd1, app
10 Wyznaczenie nośności 105 na zginanie na
Rd1 jednostkę
Rd2 Zfxd1,app
ff xd1, xd2 wysokości ściany:
5
105 M M
Ł Mm = = Zf
f app
Ed1 M Rd2
Rd2
m =Rd1 = Zf xd2
xd1, xd2
xd2app
(6.16)
1110 MM Ł = Zf f xd2
10 Ed1 M fRd1
Rd2 xd2
xd2
11 M Ed2
Spraw dzenie stanu6granicznego MEd1Ł M=ŁRd2
Mnośności M na zginanie:
2 2
11
11 M Ed1 Ła1M WRd1 Ed l = ma2WEd l
6 M M
MEd1 Ed1
Ed1=
ŁaM 1W
Rd1
Ed ll 2 =
2
ma 2W
2
Ed ll 2
6 11 M MEd1
Ed2 = ŁM a W Rd2
Rd1 = ma W
11 1 Rd2 Ed 2 Ed (6.15)
M Ed2Ed2 Ł M Rd2
M
Tablica Ł 5.3.3 M
7 M Ed2 = a 2WEd l
Ed2 Rd2 2

M Tablica a 5.3.3
t jest 2
12 Jeżeli warunek stanu 7
7 granicznego nośności
N M = 1
Ed2 ,5
=
= f nie
a 2W W Ed llspełniony
2 lub nośność na zginanie jest
znacznie większa od 3 obliczeniowego Tablica
Ed2 t d 5.3.3
ad momentu 2 2 Ed
zginającego,
t wówczas należy odpowiednio zwięk-
Tablica
= zmienić
ZTablica 105.3.3
szyć lub zmniejszyć8grubość
3 ściany, bądź N ad tt6221,55.3.3
= f d zastosowane
t elementy murowe lub/i zaprawę
8
tak, aby uzyskać większą 3 lub mniejszą Z N = =
wytrzymałość ć 1t,5ö2f d 10 t muru na zginanie.
8 3 Z N =
ad
=
qlat,dN=ad f=d66ç1,5÷f d 10 1 , 5 f t 2
4 3 dt10
9 M qRd1ad ==čZflfxd1,app řć 10
ö2
dç ćtl ÷ ö2
Tablica 5.3.3. 9 4 M
lat, d
= =Zf čt ÷
94 Mq Rd1
qRd1 = Zf fxd1,app
ć
ç ř2
ö
d = fxd1,app
lat, d d
Algorytm wyznaczania
5 4 granicznej wartości dć ç
č tl obliczeniowej
÷
ö równomiernie rozłożonego
qlat,M ł W l ř÷
lat,
10 4 dqlat,Rd2 d Ed == Zf fd ç č
xd2 ř
obciążenia prostopadłego do powierzchni
q dł W č ściany
l ř bez otworów przy założeniu wystą-
Rd2 =
5 M Zf
10 Mqlat, =W
ł ZfEd xd2
pienia efektu przesklepienia
105
5 łukowego
M Ed1
Rd2
qlat,Ł
lat, d
MW
ł
xd2
Ed
5
11 qlat,dd ł W Rd1Ed
1 Dane: rodzaj elementów murowychM i
M Ed1 zaprawy, Ł
Ł M
M Rd1
Ed
grubość ściany t, długość ściany l, wysokość ściany
11
h, obliczeniowa wytrzymałość
11 muru M naEd1
Ed2 Ł
ściskanie M Rd1
Rd2 w kierunku równoległym do oddziaływania roz-
poru łuku fd, obliczeniowe obciążenie M ściany
M Ed2 Ł M Rd2 Ł M wiatrem (parcie lub ssanie wiatru) WEd.
Ed2 Rd2
2 Sprawdzenie warunków stosowania metody.
Tablica 5.3.3
3 Wyznaczenie maksymalnego obliczeniowego rozporu łuku na jednostkę wysokości ściany:
Tablica
Tablica 5.3.3t
3 N ad = 1,55.3.3 fd (6.19)
10tt
3 N
N ad = 1,5 ff d
3
Wyznaczenie maksymalnego ad = 1,5 rozporu
obliczeniowego d 102
4
ćt10 ö2 łuku na jednostkę wysokości ściany:
4 q = f d ćt ÷
ç
lt ö
lat, d 2
q = f č
ć
ç ř÷
ö (6.20)
4
4 qlat,d = f d çl ÷
lat, d d
č
čl řř
5 5
Sprawdzenie stanu granicznego qlat,d ł WEd
nośności:
5
5
q łW
qlat,d ł WEd lat,d Ed

6 Jeżeli warunek stanu granicznego nośności nie jest spełniony to należy rozważyć zwiększenie
grubości ściany lub przyjęcie zaprawy i/lub elementów murowych o większej wytrzymałości.

5.3.6.
Przykład obliczeniowy ściany zginanej
z płaszczyzny
Sprawdzenie stanu granicznego nośności ściany
murowanej bez otworów obciążonej równomiernie
w kierunku prostopadłym do jej powierzchni wyko-
nano według normy PN-EN 1996-1-1 [N1]. Analizę
obliczeniową wykonano na podstawie obiektu przed-
stawionego w punkcie 5.1.3.6
Opis analizowanego budynku
Zamieszczone poniżej obliczenia dotyczą ściany
zewnętrznej ostatniej kondygnacji budynku. Na rys.
5.3.27 zaznaczono analizowany w przykładzie frag-
ment ściany. Długości odcinków ścian prostopadłych
do ściany obliczanej i stanowiących dla niej podpar-
cie są większe niż 1/3 ich wysokości oraz grubość
ścian podpierających jest nie mniejsza od grubości
ściany podpieranej, co pozwala na przyjęcie utwier-
dzenia wzdłuż krawędzi pionowych. W celach dy-
daktycznych grubość analizowanej ściany została
zmieniona na 24 cm w stosunku do grubości podanej
w punkcie 5.1.3.6.

53

Poziome obciążenie
Obciążenie wiatrem wg PN-EN 1991-1-4 / Ściany
pionowe budynków na rzucie prostokąta (p.7.2.2)
Obciążenie charakterystyczne wiatrem ściany
przyjęto jak w przykładzie obliczeniowym w punkcie
5.1.3.6.
Przy kącie oddziaływania wiatru równym 300o
w stosunku do kierunku północnego (kierunek
równoległy do rozpatrywanej) występuje najwięk-
sze odziaływanie wiatru na analizowaną ścianę. Ze
względu na położenia ściany w dwóch strefach A i B
oddziaływania wiatru do dalszych obliczeń przyjęto
wartość średnią ważoną siły oddziaływania wiatru
z uwagi na długości części ścian znajdujących się w
obu strefach. Do dalszych obliczeń przyjęto:
we = 0,418 kN/m2.
Za normą [18] przyjęto spółczynnik częściowy dla
wiodącego odziaływania zmiennego:
γQ,1 = 1,5
Obliczeniowe obciążenie ściany wiatrem:
WEd = we .γQ,1 = 0,418.1,5 = 0,418 kN/m2.
Charakterystyczne liniowe obciążenie poziome wg
PN-EN 1990 [N19]
Zgodnie z normą PN-EN 1990 [N19] uwzględnio-
no liniowe obciążenie poziome. Charakterystyczną
wartość obciążenia w przypadku kategorii użytkowania A
przyjmować należy z zakresu od 0,2 kN/m do 1,0 kN/m,
przy czym wartością zalecaną jest 0,5 kN/m a obcią-
żenie powinno być przyłożone na wysokości nie więk-
54
Rys. 5.3.27.
Rzut oraz fragment elewacji
najwyższej kondygnacji budynku
mieszkalnego
szej niż 1,2 m. Do dalszych obliczeń przyjęto wartość
charakterystyczną:
phk = 0,50 kN/m
Za normą [18] przyjęto spółczynnik częściowy dla
towarzyszącego odziaływania zmiennego:
γQ,2 = 1,5,
oraz współczynnik dla wartości kombinacyjnej obcią-
żenia : Ψ0,2 = 0,7.
Obliczeniowe obciążenie liniowe:
phk = γQ,2.Ψ0,2 .phk = 1,5.0,7.0,5 = 0,525 kN/m
Pionowe obciążenie charakterystyczne
Pionowe obciążenia z dachu zbiera sią z obszaru o po-
wierzchni 10,27 m2.
Obciążenie z dachu
Obciążenie charakterystyczne stropodachu przyjęto
jak w przykładzie obliczeniowym 5.1.3.6
Stropodach:
NGk1 = 4,58·10,27 / 5,64 = 8,34 kN/m
Obciążenie śniegiem wg PN-EN 1991-1-3 [N17] /
Dachy dwupołaciowe (p.5.3.3)
Obciążenie charakterystyczne śniegiem dachu przy-
jęto jak w przykładzie obliczeniowym 5.1.3.6
Śnieg:
NQk,u,2= 0,72·10,27 / 5,64 = 1,31 kN/m
Obciążenie wiatrem wg PN-EN 1991-1-4 [N18] /
Dachy płaskie (p.7.2.3)
Jako najbardziej niekorzystny przypadek rozpatrzono
kierunek wiatru równoległy do analizowanej ściany.
- Dach o wymiarach: d = 12,6 m, b = 12,6 m, h = 10,2 m
- Dach płaski, kąt nachylenia połaci -5o < α < 5o,
z ostrymi krawędziami brzegu
- Wymiar e = min(b,2·h) = 12,6 m
- Wartość podstawowa bazowej prędkości wiatru (wg
Załącznika krajowego NA):
- strefa obciążenia wiatrem 1; A = 300 m
n.p.m. → vb,0 = 22 m/s
- Kierunek wiatru 3000 (sektor 11) → współczynnik
kierunkowy: cdir = 1,0 (wg Załącznika krajowego NA)
- Współczynnik sezonowy: cseason = 1,00
- Bazowa prędkość wiatru: vb = cdir·cseason·vb,0 = 22,00 m/s
- Wysokość odniesienia: ze = h = 10,20 m
- Kategoria terenu IV → współczynnik chropowatości:
cr(ze) = 0,6·(10,2/10)0,24 = 0,60 (wg Załącznika krajowe-
go NA.6)
- Współczynnik rzeźby terenu (orografii): co(ze) = 1,00
- Średnia prędkość wiatru: vm(ze) = cr(ze)·co(ze)·vb =
=13,26 m/s
- Intensywność turbulencji: Iv(ze) = 0,431
- Gęstość powietrza: ρ = 1,25 kg/m3
- Wartość szczytowa ciśnienia prędkości:
qp(ze) = [1+7·Iv(ze)]·(1/2)·ρ·vm2(ze) = 441,3 Pa =
= 0,441 kPa
- Współczynnik konstrukcyjny: cscd = 1,000
Połać w przekroju x/b = 0,18 - pole F:
- Współczynnik ciśnienia zewnętrznego cpe = cpe,10 = -1,8
Siła oddziaływania wiatru na powierzchnię zewnętrzną:
Fw,e = cscd·qp(ze)·cpe = 1,000·0,441·(-1,8) =
=-0,794 kN/m2
Połać w przekroju x/b = 0,18 - pole H:
- Współczynnik ciśnienia zewnętrznego cpe = cpe,10 =
=-0,7
Siła oddziaływania wiatru na powierzchnię zewnętrzną:
Fw,e = cscd·qp(ze)·cpe = 1,000·0,441·(-0,7) =
=-0,309 kN/m2
Połać w przekroju x/b = 0,18 - pole I - parcie:
- Współczynnik ciśnienia zewnętrznego cpe = cpe,10 = 0,2
Siła oddziaływania wiatru na powierzchnię zewnętrzną:
Fw,e = cscd·qp(ze)·cpe = 1,000·0,441·0,2 = 0,088 kN/m2
Połać w przekroju x/b = 0,18 - pole I - ssanie:
- Współczynnik ciśnienia zewnętrznego cpe = cpe,10 = -0,2
Siła oddziaływania wiatru na powierzchnię zewnętrzną:
Fw,e = cscd·qp(ze)·cpe = 1,000·0,441·(-0,2) =
=-0,088 kN/m2
Połać w przekroju x/b = 0,50 - pole G:
- Współczynnik ciśnienia zewnętrznego cpe = cpe,10 = -1,2
Siła oddziaływania wiatru na powierzchnię zewnętrzną:
Fw,e = cscd·qp(ze)·cpe = 1,000·0,440·(-1,2) =
=-0,528 kN/m2
Ponieważ kąt nachylenia dachu jest mniejszy niż 5°
w dalszych obliczeniach uwzględniono tylko ssanie
wiatru jako naj mniej korzystne oddziaływanie. Obszar
dachu, z którego zbierane jest obciążenie na analizo-
waną ścianę znajduje się w trzech strefach obciąże-
nia wiatrem. Do dalszych obliczeń przyjęto jednakową
wartość na całym rozpatrywanym obszarze.
Wiatr:
NQk,u,1= - 0,309·10,27 / 5,64 = - 0,56 kN/m
Obciążenie użytkowe wg PN-EN 1991-1-1 [N20]
/ Obciążenia użytkowe powierzchni stropów i da-
chów (p.6.3)
Charakterystyczne obciążenie użytkowe dachu przy-
jęto jak w punkcie 5.1.3.6.
Użytkowe:
NQk,u,3= 0,4·10,27 / 5,64 = 0,73 kN/m
Pionowe obciążenie obliczeniowe
Ze względu na korzystne działanie obciążeń stałych
we wzorach 6.10a i 6.10b wg normy [N19] zastoso-
wano współczynnik częściowy γGj,inf = 1,0 oraz nie
występuje współczynnik redukcyjny ζ = 0,85. Obcią-
żenia zmienne poza ssaniem wiatru generują wzrost
zastępczej wytrzymałości muru na zginanie, gdy do
zniszczenia dochodzi w płaszczyźnie równoległej do
spoin wspornych. Wobec czego do kombinacji obcią-
żeń zastosowano obciążenia stałe oraz obciążenie
zmienne od ssania wiatru a wzory na pionowe obcią-
żenie obliczeniowe przyjmie postać:
55
 Wytrzymałości obliczeniowej muru na zginanie
p1 = ĺ g Gj ,inf ×G k + g Q ,1 ×y 0 ,1 ×Q k ,1 przy zniszczeniu w płaszczyźnie prostopadłej do
j ł1 Charakterystyczna
spoin wspornych (tabl. wytrzymałość
5.3.2, krok 3) muru na ściskanie:
Wytrzymałość charakterystyczna muru na zginanie
p2 = ĺ g Gj ,inf ×G k + g Q ,1 ×Q k ,1
= K f 0,85 = w0,75
przyf kzniszczeniu ×3,0 0,85 =prostopadłej
płaszczyźnie
Charakterystyczna wytrzymałość muru na ściskanie:
b 1,91 N mmdo2 spo- /
in wspornych:
p1 = ĺ gj łGj1 ,inf ×G k + g Q ,1 ×y 0 ,1 ×Q k ,1 Obliczeniowa
f =0,025 fb = 0,075 wytrzymałość
N/mm2 muru na ściskanie:
j ł1 fk = Kxk2fb 0,85 = 0,75 ×3,0 0,85 = 1,91 N mm 2 /
Przyjęto ĺ g Gj ,inf ×G
p1 =następujące
ściowych, jwspółczynnika
k + g Q ,1 ×y 0 ,1 ×Q k ,1
wartości współczynników czę-
redukcyjnego i wartości Wytrzymałość fk obliczeniowa
1,91 muru na zginanie przy
Obliczeniowa wytrzymałość= mururównoległej
na ściskanie:
ě(6.10a) Ţ 8,11 kN ü /
ł1
fd =
zniszczeniu w płaszczyźnie = 1,12 N mm 2
kombinacyjnych: ĺ
= íg Gj ,inf ×G k + g Q ,1 ×Q k ,1 ý
pp=2 min
j ł1 (6.10b)
g M R
do spoin wspornych:
g 1,7 ×1,0
γ Gj,inf = 1,0 î ζ =Ţ0 7,86 kNţ fk 1,91
γQ,1 = 1,5 p2 = ĺ j ł1
g Gj ,inf ×ΨG0,1k =+0,7
g Q ,1 ×Q k ,1 fd =
Wytrzymałość obliczeniowa muru
=
g Mna gzginanie
R
= 1,12 N mm 2
1,7 ×1,0 /
przy zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej
do spoin wspornych:
ěp(6.10a)
= 0,033ŢN /8mm
,11 2 kN ü
p =s min
d =
ít ý obliczeniowa muru na zginanie
Wytrzymałość Obliczeniowa zastępcza
przy zniszczeniu wytrzymałość
w płaszczyźnie równoległej muru na zgi-
(6.10b)ŢŢ 87,11
ěî(6.10a) ,86do spoin
kNkN üţ
wspornych:
f
p = miní nanie przy zniszczeniu
xk1 0,105
w płaszczyźnie równoległej
ý fxd1 =wspornych
do spoin g M g R = 1,7 (tabl. = krok
5.3.2, 4) N/ mm
0,062 2
Obliczeniowe î (6.10b) Ţna górnej
obciążenie 7,86 krawędzi
kNţ ściany: • 1,0

p = 7,86 kN/mp σ d = 0,033 N/mm <0,2 fd = 0,2 .1,12 = 0,224 N/mm

2 2
fxk1 0,105
s =
Obliczeniowe
d = 0 , 033 N / mm 2
naprężenie na górnej krawędzi
Wytrzymałość fxd1 = g muru
ściany obliczeniowa 0,062 N
=na zginanie przy=zniszczeniu mm 2 równoległej
w płaszczyźnie /
pt do spoin wspornych: M g
Obliczeniowa R zastępcza
1,7 • 1,0 wytrzymałość muru na zgi-
s d = = 0,033 N / mm 2 nanie:
t fxd1,app = fxk1 + σprzy
= 0,062 + 0,033 = 0,094 N/mm 2
Właściwości mechaniczne muru Wytrzymałość obliczeniowa muru na zginanie zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej
f
d

Obliczeniowa wytrzymałość muru na ściskanie

do spoin wspornych: xk2 0,075
Elementy murowe: bloczki z betonu komórkowego
fxd2momentów
Charakterystyczna
Wartości = g g wytrzymałość
M R 1,7 • 1,0
mm 2
N ściskanie:
0 ,044 na
=zginających = muru /
o klasie gęstości 600. Długość ściany: l = 5,64 m.
fxk2 0,075
/
0,85
Wysokość ściany:
=doKjejf długości:
fk = h =×2,690,85
m.= 044 N mm 2
b g =0,75 3,0 = 0 ,1,91
Klasa elementów murowych: I. Stosunek wysokości fxd2
ściany =
Stosunek g M wysokości
R • 1,0 do jej długości:
1,7 ściany
Grupa elementów murowych: I.
Rodzaj zaprawy: do cienkich spoin, projektowana, Obliczeniowa wytrzymałość
h 2,69 muru na ściskanie:
Stosunek wysokości ściany do jej długości:
f m = 5 N/mm2. = = 0,477
5,69
k f l 1,91
Klasa wykonania robót murarskich: A. Określenie
fd
h
=g g =
Współczynnik ortogonalność wyznacza się zgodnie z zasadami 2,69
współczynnika
zapisanymi w uwadze do
= 1,12 N/ mm
ortogonalności
2
(tabl.
punktu 5.5.5(7) normy [N1]
5.3.2, krok
M R =5) 1,7 = 0,477
×1,0
Współczynnik częściowy dla muru: γM = 1,7. l 5,69 fxd1,appwyznacza 0 ,094się zgodnie
Znormalizowana wytrzymałość na ściskanie elemen- Współczynnik ortogonalność
Współczynnik ortogonalność wyznacza się zgodnie z zasadami zapisanymi w
z na
zasadami
m =
uwadze do = = 2,14
tów murowych: f b = 3,0 N/mmpunktu 2 5.5.5(7)Wytrzymałość
normy [N1] obliczeniowa muru zginanie przyzapisanymi w
fxd2uwadze
zniszczeniu w płaszczyźnie do
0 ,044
równoległej punktu 5.5.5(7)
Wartość współczynnika K: K = 0,75. do spoin wspornych: normy
Moment zginający na jednostkę [N1]ściany od fdodatkowego liniowego
długości 0 ,094 obciążenia
xd1,app
m =
poziomego (dla schematu belki wolnopodpartej): = = 2,14
fxd2 0 ,044
Moment zginający na jednostkę długości Dościany
dalszych
od dodatkowego p liniowego
f obliczeń h 0,105
przyjęto 0,525
obciążenia 1,2
μ =• 1,0
Charakterystyczna wytrzymałość muru na ściskanie: f M=Ed1,h xk1 = =h ph =liniowej = 0,062 =N/0,315
mm 2 kN roz-m / m
•
Charakterystyczna wytrzymałość muru na ściskanie:
poziomego (dla schematu belki
Dokonano
wolnopodpartej):
xd1 interpolacji
g M g R 21,7 • 1,0 2 współczynnika
działu dla sposobu podparcia ściany według sche-
h ph od 0,525
ph ściany • 1,2
fk = K fb 0,85 = 0,75 ×3,0 0,85 = 1,91 N/ mm 2 na jednostkę
Moment zginający
M matu
Ed1,h
wysokości
= G w tablicy =
dodatkowego
5.3.1 oraz
liniowego obciążenia
wyżej
= kN • m /para-
obliczonych
0,315 m
Wytrzymałość
poziomego obliczeniowa
(dla schematu belki muru na2zginanie przy zniszczeniu
ciągłej): 2 w płaszczyźnie równoległej
Obliczeniowa wytrzymałość muru na ściskanie: do spoin wspornych:
metrów h/l i μ. Współczynnik rozdziału momentów
Obliczeniowa wytrzymałość muru
Moment na ściskanie:
zginający na jednostkę wysokości zginających:
ściany od dodatkowego liniowego l 2 0,525 • 5,64 2
phobciążenia
poziomego (dla schematu belki ciągłej): α 2 = 0,012.
M Ed2,h = = = 1,044 kN • m / m
fxk2 na2 0,075
16 16
fk Moment zginający jednostkę• długości ściany2 od
1,91 p=h l
2
= /1,044 kN • m / m
f = 0,525 =5,64 0 , 044 N mm
fd = g g = = 1,12 N/ mm 2
Sprężysty wskaźnikobciążenia
zginania wiatrem
przekroju
M Ed2,h
xd2 wg
na jednostkę
g M=g R wzoru (5.17):
długości/wysokości
= • 1,0
1,7
ściany:

ObliczeniowaMzastępcza R 1,7wytrzymałość
×1,0 muru na zgi- 16 16
M = α W l2
= μ W l2
=1,0 .0,012t 2.
0,627.5,642 = 2
nanie przy zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej
Stosunek
Sprężysty wysokości ściany
wskaźnik zginania przekroju do
Ed1 jej długości:
na1 jednostkę
Ed długości/wysokości
α2 Ed
z = ściany:
= 0,0096 m
=0,239 kN m/m .
do spoin wspornych (tabl. 5.3.2, krok 2)
Wytrzymałość obliczeniowa muru na zginanie przy zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej 6
Wytrzymałość charakterystyczna muru granica plastycznościMoment
na zginanie zginający
h 2,69 na jednostkę wysokości ściany od
o spoin wspornych: obliczeniowa stali zbrojeniowej:
obciążenia wiatrem
t2 (5.18):m 2
przy zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej do spoin =z =wg wzoru == 0,477
0,0096
wspornych: MEd2 = α2WEdl2l= 0,012 5,69 6 .5,642 = 0,239 kN.m/m
fyk .0,627 500 do
= 434,78 N / m 2
obliczeniowa granica plastyczności stali zbrojeniowej:
fxk1 =0,035 fb = 0,105
fxk1 N/mm
2 fyd = g =
Współczynnik ortogonalność wyznacza się zgodnie z zasadami zapisanymi w uwadze
0,105 punktu 5.5.5(7) normy [N1] 2 1,15
Wysokość, na której oddziałuje dodatkowe liniowe ob-
M
fxd1 = g g = = 0,062 N/ mm fyk 500h =fxd1,app
M R 1,7 • 1,0
Wytrzymałość obliczeniowa muru na zginanie przy ciążenie poziome: 1,2 m. 0 ,094
f = =m = ph
= 434,78 / m 2 = 2,14
= Ndługości

( ( ( (
zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej Moment zginający
yd g 1,15 naf jednostkę 0 , 044 ściany od
dodatkowego
As fyd liniowego
M xd2
obciążenia 16,3 • 10
poziomego
-6
• 434,78 • 10
(dla
3
do spoinmuru
Wytrzymałość obliczeniowa wspornych:
na zginanie przy zniszczeniu w płaszczyźnie Moment zzginający
= d 1 0,5
równoległej
na -
jednostkę długości ściany od = 0,215 1 0,5
dodatkowego •
liniowego -
obciążenia = 0,
poziomego (dla schematu belkischematu bd fbelki wolnopodpartej): 1,0 • 0,215 • 1,12 • 10 3

( ( ( (
do spoin wspornych: wolnopodpartej): d
As fyd z Ł •0,95d = 16,3•• 0,215
-6
10 • 434,78 •10m
3

z = d 1 - 0,5 = 0,215 ph h ph1 - 0,525 0,50,95 • 1,2

= 0,204 = 0,212m
1 0 • 0,215 • 1,12 • 10
/
3
fxk2 0,075 bd Mf d Ed1,h = = , = 0,315 kN •m m

= 0 ,044 N/ mm z Ł 0,95d 2= 0,95 • 0,215 2

2
fxd2 = g g = = 0,204 m
M R 1,7 • 1,0 Moment zginający na jednostkę wysokości ściany od dodatkowego - 6 liniowego obciążenia
6As f yd z 6 • 16,3 • 10 • 434,78 • 103 • 0,204
Stosunek wysokości ściany do jej długości: f
poziomego (dla schematu
xd2,app =
belki ciągłej):
= = 151,03 N/ mm
2

ph l 0,240,525 • 5,64
2
t 2 2 2
= 1,044 kN •2m / m
-6
56 6As f yd z 6 • 16,3 • 10 M Ed2,h• 434,78 • 10 3 • 0,204
= =
h 2,69 fxd2,app = = 16 16 = 151,03 N/ mm
2 2
 fxd1,app yk 500
0 ,094 fyd = g = = 434,78 N / m 2
m = f=
xd1,app 0 ,094
= 2,14 M 1,15
mfxd2= 0 ,044
= = 2,14
jący na jednostkę długości ściany od dodatkowego liniowego f 0 ,044
( ( ( (
xd2
obciążenia
As fyd 16,3 • 10 • 434,78 • 10 3
-6
a schematu
ment belki na
zginający wolnopodpartej):
jednostkę długości ściany od dodatkowego liniowego obciążenia
z = d 1 - 0,5 = 0,215 • 1 - 0,5 = 0,212m
omego (dla schematu belki wolnopodpartej): bd fd 1,0 • 0,215 • 1,12 • 10 3
p h 0,525 1,2 •
z Ł 0,95d = 0,95 • 0,215 = 0,204 m
M Ed1,h = h ph p= h
2 ph 2
0,525 1,2 kN • m / m
= • 0,315
2obciążenia poziomego /(dla
Moment
M Ed1,h = zginający
h
= na jednostkę =wysokości
0,315 kN ściany
•m m od Zastępcza wytrzymałość na zginanie wg wzoru (6.28) [N1]:
dodatkowego
a jednostkę wysokości ściany 2 liniowego
od dodatkowego liniowego obciążenia -6
schematu
ściany odbelki ciągłej):
Charakterystyczna wytrzymałość muru na ściskanie: 6A f z 6 16,3 10 434,78 10 0,204
• • • •
3•
matu belki
nający na ciągłej):
jednostkę wysokości dodatkowego liniowego obciążenia fxd2,app = s yd = = 151,03 N/ mm
2

ph l 2
Charakterystyczna 2 wytrzymałość muru na ściskanie: t 2
0,24 2
dla schematu belki ciągłej): 0,525 • 5,64
fk =MKEd2,h
fb 0,85
== 0,75=×3,0 p l
0,85
2 = 1,91 =
0,525 •N / mm
1,044
5,64 2
2
kN • m / m
16 16
1,044N/kN mm• m2 Nośność
/m na zginanie przy zniszczeniu w płaszczyź-
h
M Ed2,h = 0,85
fk = K fb = = 0,75 ×3,0 == 1,91 0,85
Sprawdzenie
wskaźnik zginaniaObliczeniowa
przekroju stanu
na jednostkęwytrzymałość 16
granicznego
długości/wysokości muru na
ściany: 16
nośności
ściskanie: nie prostopadłej do spoin wspornych wg wzoru (6.16)
Sprężysty wskaźnikObliczeniowa
rężysty wskaźnik zginania przekroju na jednostkę
zginania przekroju
wytrzymałość
długości/wysokości ściany:
na muru
jednostkę
na ściskanie:[N1]:
długości/wysokości
fk z = 1,91 t 2 ściany:
2 MRd2 = Zfxd2,app = 0,0096.0,151.103 = 1,450 kN.m/m
= 0,0096 m
fd = g g = 6
1,7 ×=1,0 tf=2 1,12 N mm
/
1,91
2

tyczności stali zbrojeniowej:

M R Zz
fd = g 6 g= =
k
0,0096 m 2 = 1,12 N/ mm 2 Sprawdzenie stanu granicznego nośności na jednost-
M R 1,7 ×1,0 kę wysokości ściany:
ica plastyczności stali zbrojeniowej:
Nośność
f na zginanie przy zniszczeniu w płaszczyźnie
ykprzy 500
małość obliczeniowa muru na zginanie zniszczeniu w płaszczyźnie równoległej
MRd2 = 1,450 kN.m/m > MEd2 + MEd2h = 0,239 + 1,044 =
wspornych: ydf =
równoległej
g
= do spoin= wspornych434,78 N/
m 2wg wzoru (6.16) [N1]: =1,283 kN.m/m
1,15
f . przy.zniszczeniu
2 .m/m
M
Wytrzymałość obliczeniowa muru na zginanie w płaszczyźnie równoległej
MRd1 = Zfxd1,app yk
= 0,0096
500 0,094 103 = 0,907 kN
fyd = g =
do spoin wspornych:
= 434,78 N / m Stan graniczny nośności ściany z uwagi na zginanie
M 1,15

( ( ( (
As fyd Nośnośćfna xk1
zginanie
0,105 przy zniszczeniu
-6
16,3 10 434,78 • 10
• • w płaszczyźnie
3 z płaszczyzny jest zachowany.
d 1 - 0,5 fxd1
prostopadłej
==0,215 • do
=
1 -
spoin 0,5wspornych
f = wg
0,062 N
wzoru/ mm 2
(6.16) [N1]:
= 0,212m

( ( ( (
g g 0,105
f1,7
• 1,01.10
,0xk1•3 0,215 • 1,12 • 10 3
bd fd M AsRd2fyd= ZfMxd2 =R0,0096 .0,044 ==0,424 kN-6.m/m •10N3/ mmLiteratura do rozdziału 5.3
xd1 = g g 16,3
• 10 • 434,78
2
= 0,062
z = d 1 - 0,5 z Ł 0,95d= =0,215 1 - M0,5
0,95 • 0,215
•
=R 0,204 1,7m 1,0
• = 0,212m
Publikacje
ytrzymałość obliczeniowabdmurufd na zginanie
Sprawdzenie stanu
przy granicznego 1nośności
,0 • 0,215
zniszczeniu w płaszczyźnie • 1,12 • 10 3
na jednost-
równoległej
spoin wspornych:
kę długości
Wytrzymałość zŁ 0,95d
ściany=wg
obliczeniowa 0,95
muruwzoru • 0,215
na zginanie(6.15) [N1]:
przy 0,204 mw płaszczyźnie równoległej
=zniszczeniu [1] Drobiec Ł., Problemy projektowania ścian wypełnia-
do spoin = 0,907 kN.m/m
M wspornych: -6 >M +M = 0,239 + 0,315 = jących i osłonowych wg EC-6. Materiały Budowlane,
6As f yd z 6 • =0,554
16,3
Rd1 •
10
kN 434,78
.•m/m
f
3 Ed1
• 10 • 0,204 Ed1h
1/2012. S. 92-96.
p= = xk2 0,075 = 151,03 N2/ mm
2

t 2 fxd2
6A f z 6 • 16,3M• 10
= g 0,24
g =2
R • 1,7 • 1,0
-6 f =
3
0 , 044 N
0,075/ mm [2] Drobiec Ł., Jasiński R., Sposoby łączenia ścian wy-
stanu434,78
• 10xk2• 0,204
fxd2,app = s yd Sprawdzenie
=
fgranicznego
xd2 = g g nośności=
1,7
na jednost-
1,0= =151,03 / /
0 ,044NNmm mm 2
pełniających
2 z konstrukcją. Materiały Budowlane,
kę wysokości
sunek wysokościtściany do jej długości:
2 ściany wg
0,24wzoru
2 M (6.15)
R [N1]:
•
4/2014, s. 14-16.
M = 0,044 kN.m/m < M
Rd2wysokości ściany do jej długości:
Ed2
+ MEd2h = 0,239 + 1,044 = [3] Drobiec Ł., Misiewicz L., Ściany wypełniające – zasto-
Stosunek
=1,283 kN.m/m sowanie, zalety i wady. Materiały Budowlane, 4/2014,
h 2,69 s. 11-12.
= = 0,477 h z2,69
Stan graniczny l 5,69
nośności ściany uwagi na zginanie [4] Gabrielsen B.L., Kaplan K., Arching in Masonry
= = 0,477
z płaszczyzny
ortogonalność wyznacza się zgodnie nie jest
z zasadami zapisanymi zachowany.
w uwadze do
l 5,69 Walls Subjected to Out-of-Plane Forces, Earthquake
normy [N1]
Ze względu na nie spełnienie stanu granicznego
Współczynnik ortogonalność wyznacza się zgodnie z zasadami zapisanymi w uwadze do no- Resistant Masonry Construction: National Workshop,
śności
punktu 5.5.5(7) normy [N1] ścianę przeliczono fxd1,appponownie 0 ,094jako ścianę zbro- NBS Building Science Series No. 106, Boulder, Colora-
joną wg punktu m =6.6 [N1]. = f = 2,14 0 ,094 do, USA, 1976, s. 283-313.
Jako zbrojenie poziome
fxd2 m 0=,044 xd1,app
zastosowano =
kratowniczki = 2,14
[5] Haseltine B.A., West H.W.H., Tutt J.N., The Design
składające się z dwóch równoległych fprętów
oment zginający na jednostkę długości ściany od dodatkowego liniowego obciążenia
xd2 0 ,044
połączo- of Laterally Loaded Wall Panels – II. Proceedings of
ziomego (dla schematu belki wolnopodpartej):
nych za pomocą trzeciego, wygiętego sinusoidalnie.
Moment zginający na jednostkę długości ściany od dodatkowego liniowego obciążenia
the British Ceramic Society, 27, 1978, s. 147-168.
poziomego (dla schematu belki wolnopodpartej):
Nośność ściany na
ph h ph 0,525 1,2zginanie • w kierunku poziomym [6] Hendry A.W., Structural Masonry, MacMillan, First
M Ed1,h = na 1 m=wysokości
przeliczono
2 M
= 0,315
ściany.
h ph 0,525 • 1,2
2ophszerokości
kN /
•m m
edition, London 1990.
Zastosowano kratowniczki Ed1,h = = 190 z pręta-
= 0,315 [7]
kN /
Hendry
• m m A.W., Sinha B.P., Davies S.R., Design of Ma-
ginający na jednostkę wysokościmi o wymiarach przekroju
ściany od dodatkowego 8 x2obciążenia
liniowego 2
1,5 mm wykonanych sonry Structures. E & FN Spon. Third edition. London
(dla schematuMoment ze stali
belki ciągłej):
zginający o charakterystycznej
na jednostkę wysokości ściany odgranicy plastyczności
dodatkowego fyk
liniowego obciążenia 1997.
poziomego (dlarównej
schematu 500
belkiN/mm ph l 2 0,525
ciągłej): 2. Zbrojenie układane
• 5,64 będzie
2 w co
trzeciej spoinieM Ed2,hwspornej,
= Na metr wysokości
=
16ph l
2 = ściany
0,525 kN •2m
1,044• 5,64 / m wytyczne, instrukcje
Normy,
przypada 1,36 rzędów16 zbrojenia.
M Ed2,h = = = 1,044 kN • m m /
Sprężysty wskaźnik zginania przekroju na jednostkę długości/wysokości ściany:16 16 [N1] PN-EN 1996-1-1+A1:2013-05/NA:20414-10 Eu-
Parametry
Sprężysty wskaźnikzbrojenia:
zginania przekroju na jednostkę długości/wysokości ściany: rokod 6 Projektowanie konstrukcji murowych. Część
przekrój pojedynczego prętatzbrojeniowego: 2 As12 = 12 mm2, 1-1: Reguły ogólne dla niezbrojonych i zbrojonych kon-
przekrój zbrojenia rozciąganego: z= =A 0,0096 m = 16,3
= 1,36.12 2 mm 2
, strukcji murowych.
6 s t
anica plastyczności stali współczynnik
zbrojeniowej: materiałowy stali zbrojeniowej: z = γM==0,0096 1,15, m 2 [N2] PN-EN 1996-2:2010/NA:2010 Eurokod 6 Projek-
obliczeniowa granica plastyczności stali zbrojeniowej: 6 towanie konstrukcji murowych. Część 2: Wymagania
obliczeniowa granica plastyczności stali zbrojeniowej:
fyk 500 projektowe, dobór materiałów i wykonanie murów.
fyd = g =
1,15
= 434,78 fyk N /
500
m 2 [N3] PN-EN 1996-3:2010/NA:2010 Eurokod 6 Projek-
towanie konstrukcji murowych. Część 3: Uproszczone
/
M 2
fyd = g = = 434,78 N m
Wysokość efektywna przekroju: Md = 0,215
1,15 m metody obliczania murowych konstrukcji niezbrojonych.

( (( (( (
Ramię sił wewnętrznych wg wzoru (6.24)-[N1]:
As fyd 16,3 • 10 •
6
434,78 •10 3

( (
z = d 1 - 0,5 = 0,215A• f1 - 0,5 16,3• 10
• 103
-6 = 0,212m 3
• 434,78 •10
bd f
z = dd 1 - 0,5
s yd 1,0 • 0,215 • 1,12
= 0,215 • 1 - 0,5 = 0,212m
• 0,215 = 0,204 m 1,0 • 0,215 • 1,12 • 10
3
z Ł 0,95d bd
= f0,95
d
z Ł 0,95d = 0,95 • 0,215 = 0,204 m
z = 0,204 m
-6
6As f yd z 6 • 16,3 • 10 • 434,78 • 103 • 0,204
fxd2,app =
2 • 10 • 434,78 • 10 • 0,204 /
= 6As f yd z 0,24
6 • 16,3
-6 = 151,03
3 N mm 2
t2 fxd2,app = = = 151,03 N/ mm
2

t2 0,242 57
 [N4] PN-EN 1991-1-1:2004/NA:2010 Eurokod 1 Od-
działywania na konstrukcje. Część: 1-1: Ciężar objęto-
ściowy, ciężar własny, obciążenia użytkowe w budynkach.
[N5] PN-EN 1992-1-1:2008/NA:2010 Eurokod 2 Pro-
jektowanie konstrukcji z betonu. Część 1-1: Reguły ogól-
ne i reguły dla budynków.
[N6] PN-EN 13747+A2:2011 Prefabrykaty z betonu. Pły-
ty stropowe do zespolonych systemów stropowych.
[N7] PN-EN 13501-1+A1:2010 Klasyfikacja ogniowa wy-
robów budowlanych i elementów budynku. Część 1: Kla-
syfikacja na podstawie wyników badań reakcji na ogień.
[N8] PN-B-03002:1999 Konstrukcje murowe niezbrojo-
ne. Projektowanie i obliczanie.
[N9] PN-B-03002:2007 Konstrukcje murowe. Projekto-
wanie i obliczanie.
[N10] EN 1996-1-1:2005+A1 Eurocode 6. Design od
masonry structures. Part 1-1: General rules for reinfor-
ced and unreinforced masonry structures.
[N11] BS 5628-1:2005 Code of practice for use of mason-
ry. Part 1: Structural use of unreinforced masonry.
[N12] I.S.325:1986 Code of practice for use of masonry.
Part 1: Structural use of unreinforced masonry.
6. Wymagania konstrukcyjne
murów z betonu komórkowego
Wymagania konstrukcyjne dotyczące wykony-
wania konstrukcji murowych zawarto w rozdziale
8 normy PN-EN 1996-1-1:2010 [N23] oraz w nor-
mie PN-EN 1996-2:2010 [N25], a szczególne zasady
konstruowania w wypadku oddziaływań pożarowych
zawarto w PN-EN 1996-1-2:2010 [N24]. Podane
w normach zalecenia projektowe dotyczące spraw-
dzania stanów granicznych obowiązują jedynie gdy
konstrukcja spełnia odpowiednie wymagania kon-
strukcyjne [3], wynika to z przyjętych uproszczeń
modeli obliczeniowych zapewniających odpowiedni
poziom bezpieczeństwa konstrukcji. Wszelkie zalece-
nia i wymagania konstrukcyjne, które zawierają nor-
my projektowania danego rodzaju konstrukcji należy
traktować jako równorzędne z zaleceniami dotyczą-
cymi prowadzenia obliczeń.
Mając świadomość tego, że wykonywanie kon-
strukcji murowych z betonu komórkowego ma wie-
loletnią tradycję i niektóre rozwiązania wynikają
bezpośrednio z tradycji rzemieślniczej przedstawio-
no niektóre uwarunkowania w ujęciu historycznym.
Mając na względzie cel niniejszego opracowania sku-
piono się wyłącznie na konstruowaniu ścian wykony-
wanych w technologii tradycyjnej, celowo pomijając
zagadnienia konstrukcji zbrojonych i skrępowanych.
6.1.
Wymagania dotyczące muru
6.1.1.
Materiały do wykonywania murów
Do wznoszenia konstrukcji zaleca się stosować
elementy murowe odpowiednie do danego rodzaju
58
[N13] ACI 318-02 Building code requirements for
structural concrete.
[N14] ACI 530-05/ASCE 5-05/TMS 402-05 Building
code requirements for masonry structures.
[N15] Eurocode for Masonry EN 1996-1-1 and EN 1996-2.
Guidance and Worked Examples. An International Ma-
sonry Society Special Publication, Stoke-on-Trent 2012.
[N16] PN-EN 13501-1+A1:2010 Klasyfikacja ogniowa
wyrobów budowlanych i elementów budynków. Część 1:
Klasyfikacja na podstawie wyników badań reakcji na ogień
[N17] PN-EN 1991-1-3:2005/AC:2009/Ap1:2010/
NA:2010 Eurokod 1 – Oddziaływania na konstrukcje –
Część 1-3: Oddziaływania ogólne – Obciążenie śniegiem
[N18] PN-EN 1991-1-4:2008/AC:2009/Ap1:2010/
Ap2:2010/Ap3:2011/A1:2010/NA:2010 Eurokod 1:
Oddziaływania na konstrukcje – Część 1-4: Oddziały-
wania ogólne – Oddziaływania wiatru.
[N19] PN-EN 1990:2004/Ap1:2004/Ap2:2010/
A1:2008/AC:2010/NA:2010 Eurokod – Podstawy pro-
jektowania konstrukcji.
[N20] PN-EN 1991-1-1:2004/NA:2010 Eurokod 1 Od-
działywania na konstrukcje. Część 1-1: Oddziaływania
ogólne. Ciężar objętościowy, ciężar własny, obciążenia
użytkowe w budynkach.
muru, ich umiejscowienia i wymaganej trwałości. Za-
prawa, beton wypełniający i zbrojenie powinny być od-
powiednie do typu elementów murowych i wymagań
dotyczących trwałości.
6.1.2.
Grubość i przekrój poprzeczny ścian
Grubość muru jest jednym z ważniejszych czyn-
ników wpływających na parametry wytrzymałościowe
muru. Z grubością muru wyrażoną jako wielokrotność
dłuższego wymiaru elementów murowych zwięk-
sza się liczba spoin, a szczególnie spoin podłużnych
i czołowych. Obecność spoin podłużnych lokalnie nie-
przewiązywanych oraz niejednorodność ich wypełnia-
nia powstająca w trakcie ich wykonywania powodują
obniżenie wytrzymałości muru na ściskanie, ścinanie
i zginanie.
6.1.2.1.
Minimalna grubość ścian
Minimalna grubość ścian (tmin) powinna być dobie-
rana na podstawie obliczeń wykonywanych zgodnie
z zaleceniami normowymi tak aby spełnione zosta-
ły warunki stateczności konstrukcji. Istnieje jednak
możliwość szczegółowego doprecyzowania wartości
tmin ścian nośnych w poszczególnych krajach, w za-
łącznikach krajowych. Według polskiego Załącznika
Krajowego normy [N23] przyjmuje się minimalną
grubość ścian konstrukcyjnych z muru o wytrzymało-
ści ƒk ≥ 5 MPa równą co najmniej 100 mm. Przy mniej-
szych wytrzymałościach muru, gdy ƒk < 5 MPa mini-
malna grubość ścian nie powinna być mniejsza niż
150 mm. Minimalna grubość ścian usztywniających
powinna wynosić 180 mm. Przyjęte zalecania zostały
w niezmienionej formie przetransponowane z normy
[N13]. Jedynie przepisy brytyjskie są bardziej liberal-
ne niż podane w Załączniku Krajowym normy [N23].
Pozostałe zalecenia krajowe, w tym także wcześniej-
sza polska norma [N13], są bardziej konserwatywne.
Podejście takie jest jak najbardziej uzasadnione po-
nieważ im wpływy niedokładnego wykonania muru
uwidaczniają się znacznie bardziej przy niewielkiej
grubości ściany.
czeństwa γm1 zależnego od rodzaju elementów mu-
rowych. W podstawowym tekście EC-6 informacje
o redukcji wytrzymałości na ściskanie muru zawar-
to w pkt. 6.1.2.1 (3) dotyczącym obliczania ścian ob-
ciążonych głównie pionowo. W wypadku ścian o polu
powierzchni poprzecznego przekroju mniejszym od
0,1 m2 obliczeniową wytrzymałość na ściskanie fd na-
leży zredukować stosując mnożnik
(0,70 + 3A)
gdzie:
A – pole powierzchni poprzecznego przekroju po-

6.1.2.2.
przecznego ściany lub słupa (wyrażoną w m2).

Minimalny przekrój poprzeczny ścian

6.1.3.
Według zaleceń EC-6, minimalny przekrój po- Przewiązanie muru
przecznej ściany nośnej netto (po uwzględnieniu
wszystkich bruzd i wnęk) nie powinien być mniejszy
niż 0,04m2. Ograniczenia tego rodzaju nie zawierały 6.1.3.1.
polskie normy [N12] i [N13] oraz inne normy euro-
Informacje ogólne
pejskie i amerykańskie. Pole powierzchni przekro-
ju poprzecznego muru, jak wykazują badania, jest
O murze jako konstrukcji budowlanej możemy
istotnym czynnikiem wpływającym na wytrzymałość
mówić wówczas, gdy elementy murowe zostały ułożo-
na ściskanie i ścinanie. W murach o małych prze-
ne w odpowiedni sposób i połączone zaprawą murar-
krojach takich jak filary i słupy obecność spoiny po-
ską. To odpowiednie ułożenie elementów murowych,
dłużnej może w znacznym stopniu ograniczać wytrzy-
umożliwiające bezpieczne przenoszenie obciążeń
małość na ściskanie. Fakt ten został uwzględniony
i ich wzajemną współpracę nosi nazwę wiązania mu-
w normach EC-6 [N23] i normie krajowej [N13] przez
rarskiego.
zastosowanie współczynnika η=0,8 zmniejszającego
Sposób wiązania oraz rodzaj elementów muro-
wytrzymałość muru na ściskanie w przypadku murów
wych podlegał ewolucji na przełomie wieków i zmie-
ze spoiną podłużną. W poprzednich edycjach polskich
niał się w zależności od lokalnej tradycji, stosowa-
norm znalazły się dodatkowe zalecania dotyczące
nego materiału i rozwoju sztuki murarskiej. Wiele
murów o polu powierzchni przekroju poprzecznego
ciekawych wątków elementów murowych stosowa-
mniejszym niż 0,30 m2. Zalecano, aby wytrzymałość
nych w przeszłości, współcześnie zanikło ze wzglę-
obliczeniową muru dodatkowo dzielić przez współ-
du na podatność na zarysowania, dużą pracochłon-
czynnik ηA o wartościach, jak podano poniżej w tablicy
ność, zużycie materiałów i konieczność zatrudnienia
6.1. W zbliżonej formie (pod względem minimalne-
doświadczonych rzemieślników do ich wykonania.
go pola przekroju) zalecenia te zostały wprowadzo-
Podstawowe zasady wiązania elementów murowych
ne do Załącznika Krajowego EC-6 [N23]. Wartości
pozostały jednak niezmienne, a niektóre reguły do-
podane w poniższej tablicy sugerują pośrednio, że
czekały się znormalizowania [N9, N19, N8]. Wraz
w przeszłości nie zalecane było wykonywanie murów
z rozwojem technik wykańczania ścian poniesiony na-
o przekroju poprzecznym mniejszym niż 0,05 - 0,09 m2,
kład pracy na wymurowanie ścian nie odzwierciedlał
a więc nawet ponad dwukrotnie większym niż ogra-
uzyskiwanego efektu, ze względu na zastosowanie
niczenie zawarte w normie EC-6 [N23] (por. z tabl. 4.2
tynków zwiększających trwałość i nadających este-
w części 1).
tyczny wygląd. Przetrwały do czasów współczesnych
Tablica 6.1. tylko te wiązania, z których wykonany mur spełnia
wymagania pod względem wytrzymałościowym oraz
Wartości współczynnika redukują-
ekonomicznym w aspekcie zużycia materiałów i na-
cego wytrzymałość na ściskanie kładów roboczych oraz fizyki budowli.
Obecnie ściany wykonywane są z elementów
Pole przekroju
0,05- większych formatów takich jak bloczki z betonu ko-
poprzecznego muru 0,12 0,20 ≥0,30
0,09 mórkowego, dzięki czemu zwiększa się efektywność
(m )
2
i wydajność pracy przy jednoczesnym zmniejszeniu
ηA zapotrzebowania na zaprawę. Z elementów wielko-
wg PN-99 [N4], 2,00 1,43 1,25 1,00 formatowych takich jak pustaki i bloczki wykonuje się
PN-07 [N3] najczęściej ściany jednowarstwowe stosując wiązanie
wozówkowe lub wiązanie główkowe (por. rys. 6.2).
Zalecenia powyższe zawarte były również w nor-
mie [N11] w znacznie bardziej rozbudowanej formie.
Redukcji wytrzymałości na ściskanie dokonywano
przy pomocy częściowego współczynnika bezpie-

59
 d

Rys. 6.2. Rys. 6.3.

Stosowane wątki elementów murowych śred- Przykłady wiązań wozówkowych
nio i wielkogabarytowych: i główkowych murów z betonu
a) wiązanie wozówkowe, komórkowego:
b) wiązanie główkowe a) mur na zwykłej spoinie,
Przykłady wiązań wozówkowych i główkowych b) mur na cienkiej spoinie,
w murach z betonu komórkowego wzniesionych na c) mur zakrzywiony w planie wznie-
zwykłą i cienką spoinę pokazano na rys. 6.3. siony na cienką spoinę z wiązaniem
główkowym (bloczki prostopadłoście-
a
nie – docinane),
d) mur zakrzywiony w planie wznie-
siony na cienką spoinę z wiązaniem
główkowym (bloczki zakrzywione
w planie – produkowane fabrycznie),
6.1.3.2.
Ustalenia normowe
• Elementy murowe prefabrykowane

Jak uprzednio wspomniano, prawidłowe przeno-

b szenie obciążeń przez niezbrojony mur jest możliwe
gdy elementy murowe odpowiednio na siebie zacho-
dzą i występuje wiązanie murarskie. Jak dowodzą
nieliczne badania przeprowadzone w tym zakresie
rodzaj wiązania elementów murowych wpływa przede
wszystkim na wytrzymałość muru na ściskanie. Za-
gadnienie przewiązania muru jest na tyle istotne, że
zostało znormalizowane w postaci pewnych wyma-
gań szczegółowych we wszystkich przepisach nor-
mowych.
W EC-6 zaleca się, aby elementy murowe były od-
powiednio wzajemnie przewiązane a spoiny były wy-
pełnione zaprawą zgodnie ze sprawdzoną praktyką.
Na rys. 6.4 pokazano wymagane wielkości zakładów
c prefabrykowanych elementów murowych, które nale-
ży zrealizować stosując przycinanie elementów mu-
rowych. W murach niezbrojonych elementy murowe
o wysokości mniejszej lub równej 250 mm powinny
zachodzić na siebie na długości co najmniej 0,4 wy-
sokości elementu murowego lub 40 mm, decyduje
wartość większa. W wypadku elementów o wysokości
większej niż 250 mm, zakład powinien być większy od
0,2 wysokości elementu lub 100 mm. W narożach i na
skrzyżowaniach ścian uzyskanie zakładu o długości
pokazanej na rys. 6.4 może być niemożliwe do zreali-

60
 zowania, w związku z tym dopuszcza się odstępstwo Wycofana w 2005 roku Polska norma PN-B-
od tej reguły i zastosowanie zakładu o długości nie 10020:1968 [N28] zastępująca normy [N6, N7, N17,
mniejszej od wysokości elementu murowego, jednak N18] dopuszczała w murach z elementów większych
po zastosowaniu zbrojenia. gabarytów stosowanie wiązań tradycyjnych.

a
6.1.4.
Spoiny w murze

6.1.4.1.
Informacje ogólne
gdy 6
ě 0 ,4hu 0 ,2hu
hu Ł 250 mm ® u ł max í gdy hu > 250 mm ® u ł max ěí Grubość spoin, a w szczególności spoin wspor-
î40 mm î100 mm
nych, niweluje wpływy odchyłek wymiarowych i uło-
ć H ö L1 + L2 żenia elementów murowych oraz zjawisko odsysania
b
s=ç
çe min + R ÷ ÷× 2 6.2
č min ř wody ze świeżej zaprawy [5]. Generalnie zmniejsze-
7 nie grubości spoin prowadzi do wzrostu wytrzyma-
a=
N Ed,fi
7.1
łości muru na ściskanie i ścinanie, jednak zbyt mała
N Rd
grubość spoin wspornych wywołuje koncentracje na-
N Ed,fi = hfi N Ed 7.2 prężeń w murze zmniejszając wytrzymałość muru.
hfi =
Gk + y fiQk,1 Również utrata wody ze świeżej zaprawy absorbo-
7.3
g GGk + g Q,1Qk,1 wanej przez elementy murowe powoduje obniżenie
Gk + y fiQk,1 wytrzymałości zaprawy w spoinach muru. Zjawiska
hfi =
g GGk + g Q,1y 0 ,1Qk,1
7.4
te zostały częściowo rozpoznane w sposób ilościowy,
Gk + y fiQk,1 jednak udział wymienionych czynników jest zróżni-
hfi =
xg GGk + g Q,1Qk,1 7.5 cowany. Badania [8] wskazują, że 100% wzrost gru-
c N Ed Ł N Rd, fiθ 2 ,i 7.6 bości spoin z 10 mm do 20 mm prowadzi do wzrostu
wytrzymałości muru o 40%, natomiast zmniejszenie
N Rd, fiθ 2 ,i = F i ( f dθ1 Aθ1 + f dθ 2 Aθ 2 ) 7.7 grubości spoin [6] z ~16 mm do ~3 mm spowodowało
wzrost wytrzymałości o 35-42%. Nowe technologie
1 a (q - 20) h ef
eΔθ = h ef 2 t 2
8 tFr
Ł
20
7.8
wykonywania konstrukcji murowych polegające mię-
Gk + y fiQk,1
dzy innymi na niewypełnianiu spoin czołowych lub
hfi =
g GGk + g Q,1Qk,1
2.5 stosowaniu spoin pasmowych, istotnie wpływają rów-
nież na wytrzymałość muru na ścinanie.
hfi =
Gk + yfiQk,1
2.5a
W procesie produkcji elementów murowych
g GGk + g Q,1y0 ,1Qk,1 z betonu komórkowego minimalizuje się problemy
Gk + y fiQk,1 związane z imperfekcjami geometrycznymi. Szlifując
hfi =
xg GGk + g Q,1Qk,1 2.5b w trakcie murowania bloczki, usuwa się występujące
N Ed, fi = hfi N Ed 2.3 niedokładności - rys. 6.5
N Ed, fi
Rys. 6.4. a = N Rd

Wiązanie elementów
G +y Q murowych:
k fi k,1
h = = 0,706
a) ustaleniag Gnormowe, b) wiązanie
fi
+g y Q G k Q,1 0 ,1 k,1
G +y Q
elementówxgwG narożu
h = fi
+g Q
= klasycznym,
0,763
G
k

k
fi k,1

Q,1 k,1

c) wiązanie elementów
N
w narożu o kącie rozwartym >90o
Ed , fi
a= = 0,31 < 0,6
N Rd

Niemieckie zalecenia [N2] wymagają aby wielkość

zakładu elementów murowych nie była mniejsza niż
0,4hu lub 45 mm. W przepisach amerykańskich [N1]
wymaga się, żeby wielkości przesunięcia względem
siebie elementów murowych w kolejnych warstwach
(bez względu na rodzaj użytych elementów muro-
wych) były nie mniejsze niż ¼ długości elementu mu-
rowego (przy różnej długości elementach w sąsied-
nich warstwach miarodajna jest długość krótszego Rys. 6.5.
z elementów). Jest to więc podejście inne niż przy-
Przygotowanie warstwy elementów
jęte w Europie, gdzie wielkość minimalnego zakładu
elementów uzależniona jest od wysokości elementów murowych z betonu komórkowego
murowych, a nie od ich długości. przez szlifowanie

61
 6.1.4.2. b
Ustalenia normowe
W zależności od zorientowania położenia w mu-
rze rozróżnia się spoiny wsporne, które najczęściej
są poziome, ale EC-6 dopuszcza także spoiny wspor-
ne pochylone, spoiny czołowe oraz spoiny podłużne.
Grubość spoin wspornych lub raczej proporcje grubo-
ści elementu murowego i grubości spoin wspornych
w dość znaczący sposób wpływa na parametry me-
chaniczne muru, a w konsekwencji na bezpieczeń-
stwo projektowanych i wykonywanych konstrukcji
murowych. Zwiększenie lub zaniżenie grubości spoin
znacznie zmniejsza wytrzymałość muru na ściskanie,
należy więc mieć na uwadze, że wszelkie znaczące c
odstępstwa, na etapie wykonawstwa, od zalecanych
grubości spoin prowadzi do obniżenia parametrów
mechanicznych muru.
W odniesieniu do spoin wspornych i spoin piono-
wych wykonanych przy użyciu zapraw zwykłych oraz
zapraw lekkich EC-6 zaleca, aby ich grubość była nie
mniejsza niż 6 mm i nie większa niż 15 mm. Natomiast
grubość spoin wspornych i pionowych wykonanych
z zaprawy do cienkich spoin powinna być mniejsza niż
0,5 mm i nie większa niż 3 mm. Mury z zastosowa-
niem zapraw zwykłych można wykonywać ze spoina-
mi o grubości 3 mm do 6 mm, jeżeli receptura zapraw
została specjalnie opracowana do takich zastosowań.
Dodatkowo przyjęto, że gdy elementy murowe są tego
typu, że zaprawa znajduje się w pustych przestrze- Rys. 6.6.
niach między nimi, spoiny pionowe można uważać za Rodzaje spoin w murze a) definicje
wypełnione jeśli zaprawa jest na całej wysokości spo-
iny na szerokości powyżej 40% szerokości elementu
EC-6 [N23]: 1 – element murowy,
murowego. 2 – pełna spoina wsporna zwykła lub
W rozdziale poświęconym wymaganiom kon- cienka, 3 – pasmowa spoina wsporna
strukcyjnym nie podano stosownych zaleceń doty- o całkowitej szerokości g = g1+g2+g3,
czących spoin pasmowych, które z należy uwzględ-
nić w modelach analitycznych. Z zapisów zawartych 4 – częściowo wypełniona spoina
w rozdziale dotyczącym wytrzymałości muru wynika pionowa,
jednak, że szerokość każdego paska spoiny gi nie 5 – wypełniona spoina pionowa,
powinna być mniejsza niż 30 mm, a stosunek sumy
6 – pusta spoina pionowa, b) wykony-
szerokości spoin i grubości muru nie jest mniejszy
niż g/t≤0,4. Przy takich parametrach EC-6 zezwala wanie muru ze spoinam pasmowymi,
określać wytrzymałości na ściskanie i ścinanie muru. c) wypełnianie spoin czołowych
Podział spoin w murze według zaleceń normowych
pokazano na rys. 6.6. W poprzednich edycjach polskich norm [N12]
i [N13] przyjęto, że grubość spoin poziomych (wspor-
nych) i pionowych wykonywanych z użyciem zapraw
zwykłych i lekkich była nie mniejsza niż 8 mm i nie więk-
sza niż 15 mm. Pozostałe zalecenia przyjęto identyczne
z zawartymi w EC6. Wcześniejsza norma krajowa [N11]
nie precyzowała zakresu grubości spoin w murze.
a
6.1.5.
Długość oparcia elementów generujących
siły skupione
Norma [N23] podaje, że obciążenia skupione po-
winny być przekazywane na ścianę na minimalnej
długości 90 mm lub takim odcinku, jaki jest wyma-
gany z obliczeń.

62
 Prowadząc obliczenia wg pkt. 6.1.3 normy EC-6
wykazać należy, że naprężenia w strefie docisku
(bezpośredniej strefie pod przyłożony obciążeniem
skupionym) nie przekroczyły wytrzymałości muru na
ściskanie. W bezpośrednim obszarze pod działającym
obciążeniem skupionym wytrzymałość na ściskanie
muru jest większa niż w pozostałych przypadkach
obciążenia wywołującego jednoosiowe naprężenia
ściskające, dlatego w tym wypadku stosuje się współ-
czynnik zwiększający uwzględniający trójosiowy stan
naprężeń w tym rejonie.

6.2.
Połączenia ścian ze stropami i dachami

6.2.1. Rys. 6.7.

Informacje ogólne Połączenie ścian i stropów wg EC-6

Jeżeli w obliczeniach zakłada się usztywnienie

Zalecenie powyższe odnosi się do budynków wy-
ścian w płaszczyźnie stropów lub dachów powinno
konanych jako murowane ze stropami innymi niż
występować połączenie zapewniające przekazanie
monolityczne tarcze (stropy żelbetowe monolitycz-
obliczeniowych obciążeń prostopadłych do ich po-
ne, prefabrykowane, gęstożebrowe, zespolone itp.).
wierzchni na elementy usztywniające. Stropy i dachy
Tego rodzaju budownictwo jest powszechne głównie
powinny być wykonane jako konstrukcje żelbetowe
w krajach zachodniej Europu lub Ameryki Północ-
(w tym zmonolityzowane konstrukcje prefabrykowa-
nej. W krajowych warunkach powyższe zastosowania
ne) lub sprężone i stanowić sztywną przeponę, zdol-
odnieść można do budynków podlegających prze-
ną do przeniesienia występujących sił ścinających
budowie, kiedy po wymianie stropów z drewnianych
i momentów zginających. EC-6 jako sztywną prze-
na zespolone stalowo-betonowe nie ma możliwości
ponę dopuszcza jeszcze stropy na belkach drewnia-
zastosowania innego typu połączenia. Spełnienie
nych ze współpracującym deskowaniem (pełnym).
powyższych wymagań zapewnia odpowiednie po-
Występujące na styku ścian i elementów łączących
łączenie ze sobą murowanych ścian budynku (ze-
siły wewnętrzne wynikające z oddziaływań pozio-
wnętrznych oraz wewnętrznych) z nośną konstrukcją
mych równoważyć powinien opór tarcia w styku lub
stropów oraz stropodachu i zapewnienie przestrzen-
odpowiednio skonstruowane kotwy, a także niezbęd-
nej sztywności budynku.
ną minimalną długość oparcia stropów lub dachów
W starszych przepisach krajowych zawartych
na ścianach wyznacza się obliczeniowo. Generalnie
w normach [N12, N13] przyjęto identyczne rozwią-
rzecz biorąc, połączenia w konstrukcjach murowych
zania zaczerpnięte z prenormy EC-6V. Przy czym nie
można realizować przez:
różnicowano rozstawu kotew w zależności od wyso-
• kotwy;
kości budynku przyjmując stałe nasycenie kotwami co
• tarcie;
2 m. Przyjęto, dodatkowo, że łączniki stalowe powin-
• ściągi obwodowe i wieńce.
ny być zdolne do przeniesienia siły rozciągającej nie
mniejszej niż 40 kN, i powinny być trwale połączone
6.2.2. ze ścianą murową tak, aby mogły przenieść taką siłę.
Połączenia kotwami
Kotwy łączące ze sobą ściany z poziomymi ele-
mentami usztywniającymi powinny być zdolne do
6.2.3.
przeniesienia obciążeń prostopadłych do powierzchni
Połączenia przez tarcie
ściany wywołanych obciążeniami wiatrem. Rozstaw
Oprócz połączenia ścian z elementami konstruk-
kotew pomiędzy ścianami i stropami lub dachami nie
cji nośnej stropów i stropodachów za pomocą kotew,
powinien być większy niż 2 m w budynkach o wyso-
które ma miejsce w sytuacji stosowania stropów bel-
kości do 4 kondygnacji, a w budynkach wyższych roz-
kowych drewnianych i stalowych, gdy na ścianie opar-
staw zagęścić należy do 1,25 m – rys. 6.7.
te są betonowe stropy lub dachy nośność połączenia
z uwagi na ścinanie może być zrealizowane przez tar-
cie. W praktyce, połączenie tego rodzaju jest możliwe
do zrealizowania poprzez zastosowanie żelbetowych
wieńców na wszystkich nośnych i usztywniających
ścianach obiektu zarówno zewnętrznych jak i we-

63
 wnętrznych. Tego rodzaju rozwiązanie konstrukcyjne,
polegające na wykonywaniu monolitycznych wieńców
na ścianie realizowanych równolegle ze stropami
zapewnia należyte połączenie między murem i po-
wierzchnią betonu wieńca.
6.2.4.
Połączenia przez ściągi obwodowe i wieńce
Wieńce odgrywają zasadniczą rolę w wypadku
uszkodzenia konstrukcji spowodowanego niewłaści-
wym jej użytkowaniem lub zadziałania oddziaływań
wyjątkowych w nieproporcjonalnie szerokim zakresie
w porównaniu z normalnymi warunkami.
Norma [N23] wyraźnie zakłada, że prawidłowo
zaprojektowany układ wińców umożliwia powstanie
wtórnego ustroju nośnego. Tak więc, wieńce żelbeto-
we, łączące ściany ze stropami spełniają podstawo-
wą rolę w tworzeniu się wtórnego ustroju nośnego,
w warunkach gdy duża część ściany nośnej uległa
zniszczeniu, zapobiegającego katastrofie postępują-
cej budynku.
Wieńce są żelbetowymi elementami obiegającymi
cały lub określoną cześć budynku. Są to najczęściej
żelbetowe elementy umieszczane w płaszczyźnie
stropów poddane rozciąganiu lub ściskaniu i ścina-
niu, rzadziej zginaniu. Natomiast ściągi obwodowe
wykonać można w postaci prętów lub kształtowników
stalowych, murów zbrojonych. Zgodnie z założeniami
przyjętymi w EC-6, elementy te powinny być zdolne
do przeniesienia obliczeniowych sił rozciągających
o wartości nie mniejszej niż 45 kN. Zbrojenie obwodo-
we wieńców lub ściągów powinno być skonstruowane
w sposób ciągły, nawet w tych sytuacjach gdy wystę-
pują otwory, zmiany poziomów stropów itp. W przy-
padku stosowania żelbetowych ściągów obwodowych
EC-6 zaleca aby stosować co najmniej dwa pręty zbroje-
niowe o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 150 mm2, co
w praktyce oznacza zastosowanie 2 φ 10 mm. Rów-
noległe zbrojenie ciągłe może być uwzględniane o ca-
łym przekroju poprzecznym pod warunkiem, że jest
usytuowane w stropach lub nadprożach w odległości
nie większej niż 0,5 m odpowiednio od środka prze-
kroju ściany lub stropu. Do konstruowania zbrojenia
wieńców w aspekcie stosowanych materiałów, wyko-
nywania połączeń zbrojenia EC-6 odwołuje się do za-
pisów EC-2, podkreślając jedna aby zakłady zbrojenia
wykonywane były mijankowo.
Norma pomostowa [N13] przyjęła za normą [N16],
aby w budynkach ze ścianami murowymi przewidzieć
wieńce żelbetowe, obiegające w poziomie stropu
wszystkie ściany konstrukcyjne w budynku. W efek-
cie, stropy mogą być w obliczeniach ścian usztyw-
niających traktowane jako poziome, sztywne tarcze.
Zbrojenie podłużne wieńców powinno być zdolne do
przeniesienia siły rozciągającej Fi nie mniejszej niż
64
(6.1)
F ≥ l 15 kN/m ≥ 90 kN
i i
gdzie:
li – odległość w osiach poprzecznych ścian usztyw-
niających, w metrach.
W celu spełnienia warunków stanu granicznego
użytkowalności zakresie szerokości rys obliczenie
potrzebnego zbrojenia wykonywano przy charakte-
rystycznej granicy plastyczności stali. Dodatkowo
norma pomostowa [N13] wyraźnie wskazywała, że
inne elementy konstrukcyjne ze skonstruowanym
zbrojeniem zdolnym do przejęcia sił rozciągających
w płaszczyźnie ścian nośnym mogły być traktowane
również jako wieńce. Dotyczy to w zasadzie fragmen-
tów stropów żelbetowych ze zbrojeniem przykrawę-
dziowym skonstruowanym w postaci ukrytych belek
lub zbrojenia trzyotworowego.
W wypadku obiektów zlokalizowanych na tere-
nach podlegających nierównomiernym osiadaniom
lub wstrząsom spowodowanych eksploatacją gór-
niczą [N5], zaleca się projektowanie stropów jako
zmonolityzowanych tarcz usztywnionych w swoich
płaszczyznach za pomocą wieńców żelbetowych, wy-
konywanych na budowie i zakładanych po obwodzie
oraz wzdłuż wewnętrznych ścian nośnych i usztyw-
niających. W wieńcach wymagana jest ciągłość
zbrojenia w związku, z tym zalecane jest łączenie
prętów przez spawanie. Wieńce stropu nad kondy-
gnacją piwniczną powinny być zbrojone co najmniej
4 wkładkami o średnicy 12 mm. Nad pozostałymi kon-
dygnacjami zbrojenie może być typowe o sumarycznym
polu powierzchni równym raczej 230 mm2 (PN-89) niż
150 mm2 jak w EC-6. W wypadku stropu nad otwo-
rem lub z wykrojem o wymiarach przekraczających
6 – krotną grubość stropu należy wokół otworu zapro-
jektować zamknięty wieniec żelbetowy o szerokości min
200 mm przystosowany do przenoszenia sił poziomych
przypadających na wyciętą część stropu - rys. 6.8.
Rys. 6.8.
Wieniec stropowy przecięty otworem: a) wie-
niec stropowy w okolicach otworu występu-
jący na wysokości ≥ ¼h, b) wieniec stropowy
w okolicach otworu występujący na wysoko-
ści <¼h (h – wysokość otworu, 1 - wieniec)
6.3.
Połączenia między ścianami

6.3.1.
Miejsca skrzyżowania
Zarówno EC-6 wymaga, żeby ściany wzajemnie
prostopadłe lub ukośne łączyć ze sobą w sposób
zapewniający przekazanie z jednej ściany na drugą
obciążeń pionowych i poziomych. Połączenie takie
uzyskać można także przez wiązanie elementów mu-
rowych w murze. Może to być zrealizowane przez:
• przewiązanie muru;
Rys. 6.9.
• łączniki lub zbrojenie przedłużone w każdą ze ścian. Klasyczne sposoby skrzyżowania ścian
Zaleca się także, aby krzyżujące się ściany nośne z betonu komórkowego: a), b) wiązanie
były wznoszone równocześnie, co zapewni właściwe bloczków, c) wykonane skrzyżowanie
przewiązanie elementów murowych w płaszczyźnie
ich styku.
Identyczne zalecania znajdują się we wcześniej- 6.3.2.
szych polskich normach pomostowych [N12, N13] oraz Ściany szczelinowe i licowe
w EC-6V, nie sprecyzowano jednak zaleceń szczegóło-
wych. Nie mniej jednak modele obliczeniowe ścian ob- Z uwagi na strukturę, ściany podzielić można
ciążonych głównie pionowo oraz ścian usztywniających na mury jedno warstwowe (jednorodne) oraz ściany
jednoznacznie potwierdzają, że najlepszym rozwiąza- wielowarstwowe. Mury jednowarstwowe składają
niem zapewniającym współpracę krzyżujących się się z elementów murowych o jednakowych cechach
ścian jest stosowanie tradycyjnych węzłów murarskich połączonych zaprawą mineralną oraz wiązaniem mu-
– rys. 6.9. rarskim. Mury wielowarstwowe dzielą się na mury
szczelinowe ze szczeliną wypełnioną materiałem
a nienośnym, ze szczeliną wypełnioną zaprawą lub
szczeliną wypełnioną betonem – rys. 6.10. Ściany jed-
nowarstwowe są podstawowym rodzajem ścian i sto-
sowane są najczęściej jako ściany wewnętrzne nato-
miast ściany wielowarstwowe znajdują zastosowanie
jako ściany zewnętrzne.

Rys. 6.10.
Rodzaje ścian warstwowych: a) ściana szczelinowa ze szczeliną wypełnioną materia-
łem nienośnym, b) ściana oblicowana przewiązana, c) ściana szczelinowa ze szczeliną
wypełnioną zaprawą i połączona kotewkami, d) ściana szczelinowa ze szczeliną
wypełnioną zaprawą lub betonem połączona zbrojeniem strukturalnym, e) ściana
szczelinowa z murowaną przeponą i kotwami – ściana skrzynkowa (1 – warstwa
zewnętrzna – elewacyjna, 2 – pustka powietrzna, 3 – izolacja termiczna, 4 – warstwa
wewnętrzna – nośna, 5 – kotwa stalowa, 6 – krążek kapinosowy, 7 – warstwa licowa,
8 – zbrojenie strukturalne)

65
 Ściany szczelinowe – rys. 6.10a składają się a
z dwóch warstw pionowych oddzielonych pustką po-
wietrzną, pustką powietrzną i izolacją termiczną,
tylko izolacja termiczną, zaprawą lub betonem. Połą-
czenie dwóch warstw wewnętrznej – nośnej oraz ze-
wnętrznej okładzinowej wykonuje się najczęściej przy
pomocy kotew lub zbrojenia strukturalnego nawet
w wypadku ściany szczelinowej z izolacją termiczną
[M1]. Dzięki takiemu połączeniu obydwie warstwy
pracują łącznie w przenoszeniu obciążeń poziomych
i oddzielnie w przenoszeniu obciążeń pionowych.
Szczególnym rodzajem ścian szczelinowych są ściany
skrzynkowe rys. 6.10e, w których warstwy zewnętrz-
na i wewnętrzna znajdują się w większej odległości od
siebie, a ich połączenie wykonane jest z murowanych
przepon oraz łączników. b
Występują również ściany oblicowane, które nie
mają wyraźnej pustki, ale z powodu zastosowania
innego materiału do wykonania warstwy elewacyjnej
nie są ścianami jednorodnymi. Współpraca obydwu
warstw w łącznym przenoszeniu obciążeń poziomych
i zapewnione jest dzięki zastosowaniu odpowiedniego
wiązania murarskiego.
Ściany szczelinowe ścian zewnętrznych stano-
wią bardzo ekonomiczne rozwiązanie pod względem
izolacyjności termicznej. Mury szczelinowe z pustką
powietrzną zapewniają dobrą izolacyjność termiczną
oraz zabezpieczają izolację termiczną przez zawilgo-
ceniem. Wentylowana pustka powietrzna umożliwia
też lepsze odprowadzenia na zewnątrz wilgoci prze-
nikającej od wewnątrz do warstwy izolacji termicznej.
W Polsce zebrano już stosunkowo dużo doświad- Rys. 6.11.
czeń, aby sformułować własne wymagania konstruk- Wykonywanie ściany warstwowej:
cyjne bazując na własnej wiedzy i praktyce. Nie mniej a) nośny płat ściany warstwowej wyko-
jednak krajowe wymagania konstrukcyjne oparto na
zaleceniach norm niemieckich i brytyjskich. nany jako mur z betonu komórkowego,
Ściany szczelinowe oraz żebrowe (z wykształ- b) wykonywanie płata elewacyjnego
towanymi pilastrami lub żebrami) charakteryzują w postaci muru z elewacyjnej cegły
się większą sztywnością giętną w stosunku do ścian
klinkierowej
jednowarstwowych Ponieważ warstwy zewnętrzna
i wewnętrzna są od siebie odsunięte uzyskać można
znacznie większy wskaźnik ramienia sił wewnętrz- Do połączenia warstw ścian szczelinowych lub łą-
nych do pola powierzchni – z/A i dzięki temu mniej- czenia warstwy zewnętrznej z ustrojem szkieletowym
sze odkształcenia od obciążeń poziomych. W związku stosować należy kotwy, których zadaniem jest połą-
z tym w pełni uzasadnione jest stosowanie tego typu czenie przez szczelinę obydwu warstw muru w celu
konstrukcji jako ścian osłonowych poddanych obcią- zmniejszenia przemieszczeń warstwy zewnętrznej,
żeniu poziomemu - wiatrem. Warunkiem koniecznym przeniesienia sił rozciągających i ograniczenia wystę-
zwiększenia sztywności jest jednak zapewnienie peł- pujących momentów zginających w płaszczyźnie. Sto-
nej współpracy obydwu warstw, którą uzyskuje się sować należy kotwy zgodne ze specyfikacją zawartą
najczęściej stosując łączniki mechaniczne – kotwy w zharmonizowanej z EC-6 normie europejskiej
ścienne. PN-EN 854-1: 2003 [N23].
W ścianach z betonu komórkowego ściany szcze- Norma [N50] dzieli kotwy na:
linowe stosowane są rzadko, częściej wykonuje się • kotwy niesymetryczne o zróżnicowanym kształcie
ściany warstwowe z okładziną z materiałów o pod- obydwu końców i części środkowej ukształtowanej
wyższonej trwałości – rys. 6.11. symetrycznie lub niesymetrycznie (rys. 6.12);
• kotwy symetryczne o identyczny kształcie każde-
go końca mają identyczne z każdego końca (rys.
6.13a,b).

66

Rys. 6.12.
Niesymetryczne kotwy ścienne
(1 - mocowanie w zaprawie (bliż-
szy koniec) – w cienkiej spoinie
(dalszy koniec), 2 - łącznik wkrę-
cany, 3 - kotew mocowana na
żywicy, 4 - przykręcenie do ramy
drewnianej, 5 - przybicie do ramy
drewnianej)
Rys. 6.13.
Symetryczne kotwy ścienne
mocowane niesymetrycznie:
a) kotwy do montażu w cienkich
spoinach, b) asortyment stoso-
wanych kotew (1 - podatna na
deformacje kotwa osadzona
w zaprawie spoiny (bliższy ko-
niec) – w cienkiej spoinie (dalszy
koniec), 2 - spiralna kotwa osa-
dzona w zaprawie spoiny
(bliższy koniec) – wkręcona
w bloczek (dalszy koniec), 3 - typy
prętowe, 4 - typ płaskownikowy,
5 - typ skręcany (spiralny),
6 - typy cienkościenne)
Badania nośności kotew przeprowadza się
metodami podanymi w PN-EN 846-5 [N25] lub
PN-EN 846-6 [N26] i PN-EN 846-7 [N27] zgodnie
z przeznaczeniem. Nośność na rozciąganie nie po-
winna być mniejsza niż 600 N, a nośność na ściska-
nie nie mniejsza niż 350 N. W obydwu przypadkach,
żaden pojedynczy element próbny nie może charak-
teryzować się nośnością mniejszą niż 70% wartości
określonej przez producenta. W przypadku kotew nie-
symetrycznych, gdy obydwa końce bada się oddziel-
nie, nośności na rozciąganie i ściskanie określana
jest w odniesieniu do słabszego końca. Nośność na
rozciąganie i ściskanie żadnego z dwóch dodatkowych
badań dla szczeliny o szerokości większej niż 15 mm
nie powinna być mniejsza niż 50% wartości określo-
nej przez producenta. Przemieszczenie jakiejkolwiek
kotwy pod obciążeniem równym jednej trzeciej no-
śności na rozciąganie i ściskanie określonej przez
producenta nie powinno przekraczać 1 mm. W dwóch
dodatkowych badaniach dla szczeliny o szerokości
większej niż 15 mm, przemieszczenia żadnej z kotew
pod działaniem obciążenia równego jednej szóstej
wartości nośności określonej przez producenta, nie
powinny przekroczyć 1 mm.
Nośność kotew pracujących na ścinanie (rys. 6.14)
określa się wg PN-EN 846-7 powinna być równa lub
większa niż wartość określona przez producenta dla
kierunku poziomego lub pionowego lub dla obydwu
kierunków. Dodatkowo, nośność na ścinanie żadne-
go z elementów próbnych nie powinna być mniejsza
niż 70% wartości określonej przez producenta. Prze-
mieszczenie kotwy pod obciążeniem równym jednej
trzeciej nośności na ścinanie określonej przez produ-
centa nie powinno przekraczać 1 mm.
Rys. 6.14.
Przykłady kotew ściennych ści-
nanych (1 - typ symetryczny
z rozszczepionymi końcami,
2 - typ niesymetryczny, teowy)
W praktyce stosować można również kotwy podat-
ne na wyginanie, poślizgowe i ślizgowe (symetryczne
lub niesymetryczne) pozwalające na pionowe prze-
mieszczenia ściany – rys. 6.15. Kotwy te powinny cha-
rakteryzować się nośnością na ścinanie wyznaczoną
zgodnie z postanowieniami normy [N27]. Nośność na
ścinanie powinna być równa lub większa od wartości
określonej przez producenta dla kierunku poziome-
go lub pionowego lub dla obydwu kierunków. Do-
datkowo, nośność na ścinanie żadnego z elementów
67
 próbnych nie powinna być mniejsza niż 70% wartości
określonej przez producenta. Gdy pomiary wykonuje
się zgodnie z [N27], przemieszczenie kotwy pod ob-
ciążeniem równym jednej trzeciej nośności określo-
nej przez producenta nie powinno przekraczać 2 mm.
Rys. 6.15.
Kotwy podatne na odkształcenia:
a) kotwy podatne na wyginanie,
b) kotwy ślizgowe, c) kotwy poślizgo-
we (1 - typ uniwersalnie przegubo-
wy, 2 - typ kotwy ślizgającej się
w listwie szczelinowej, 3 - szyna
kotwy ze szczeliną w kształcie
jaskółczego ogona, 4 - szyna kotwy
ze szczeliną zamkową, 5 - typ kotwy
ślizgającej się w listwie szczelino-
wej, 6 - kotwa czołowo osadzana
w szczelinie zamkowej, 7 - typ
asymetryczny z końcem rozszcze-
pionym/ślizgowa, 8 - typ symetrycz-
ny, ślizgowy, 9 - typ asymetryczny
mocowany/ślizgowy)
W części zasadniczej Eurokodu 6 do połączenia
1m2 warstwy zewnętrznej z warstwą wewnętrzną na-
leży przyjąć niemniej niż uzyskuje się z obliczeń lub
ntmin = 2 kotwy. W Załączniku Krajowym przyjęto na-
tomiast, że ntmin = 4 kotwy/m2. Zgodnie z zalecaniami
EC-6-2 [N25] jeżeli stosuje się kotwy uniemożliwiają-
ce swobodę odkształceń warstwy elewacyjnej należy
zmniejszyć odległości między poziomymi dylatacjami
warstwy zewnętrznej ściany, przy czym nie jest po-
dany nawet przybliżona redukcja odległości między
dylatacjami.
68
W polskiej normie pomostowej [N13] wymagano
się, aby liczba kotew nie była mniejsza niż 4 sztuki na
1m2 ściany, zapis ten jak widać został przeniesiony
do Załącznika Krajowego EC-6. Ponadto [N13] zale-
cała, aby wzdłuż wszystkich krawędzi swobodnych
warstwy zewnętrznej (wokół otworów, przy narożu
budynku, wzdłuż krawędzi przy poziomej przerwie
dylatacyjnej) przewidzieć należy kotwie dodatkowe w
liczbie nie mniejszej niż 3 kotwy/m krawędzi ściany.
Na terenach narażonych na wpływy eksploatacji
górniczej krajowe przepisy [N5] zalecają przy połą-
czeniu warstw ścian szczelinowych stosować co naj-
mniej ntmin=6 kotew na 1m2 powierzchni ściany.
Norma [N13] podawała również, że należy prze-
widzieć możliwość odprowadzenia na zewnątrz wody,
która przeniknęła przez warstwę zewnętrzną muru.
W tym celu u spodu warstwy zewnętrznej, w miejscu
jej podparcia, zalecała się wykonać fartuch z papy bi-
tumicznej lub podobnego materiału wodochronnego,
na podkładzie z zaprawy cementowej jak na rys. 6.16,
a w warstwie zewnętrznej pozostawić otwory osiatko-
wane lub osłonięte kratką, którymi woda może spły-
wać z fartucha na zewnątrz.
Rys. 6.16.
Oparcie warstwy zewnętrznej ściany
szczelinowej wg [N30] (1 – ściana
piwnicy lub ściana fundamentowa,
2 – osiatkowany otwór w warstwie
zewnętrznej, 3 – warstwa zewnętrz-
na, 4 – izolacja termiczna, 5 – kotwa
ścienna, 6 – fartuch z papy bitumicznej,
7 – izolacja pozioma budynku)
Spód szczeliny oddzielającej warstwę zewnętrz-
ną od wewnętrznej powinien znajdować się nie niżej
niż 300 mm nad terenem (rys. 6.16). Od tego miejsca,
względnie od spodu pośredniej podpory warstwy ze-
wnętrznej ściany, należy prowadzić szczelinę w spo-
sób nieprzerwany, aż pod dach, względnie do spodu
podpory pośredniej.
6.3.3.
Ściany dwuwarstwowe
Zapisy EC-6 w zakresie ścian dwuwarstwowych
(rys. 6.10c,d) są niezmiernie lakoniczne i podobnie
jak w wypadku ścian szczelinowych ograniczają się
do ogólnego stwierdzenia, że obydwie warstwy ściany
dwuwarstwowej powinny być efektywnie połączone
ze sobą. Liczbę kotew ściennych dobiera się w iden-
tyczny sposób jak w wypadku ścian szczelinowych,
i zgodnie z Załącznikiem Krajowym nie może być
ich mniej niż 4 sztuki na 1 m2. Na terenach podda-
nych oddziaływaniom górniczym liczbę kotew nale-
ży zwiększyć do co najmniej 6 sztuk na 1 m2. Prefa-
brykowane zbrojenie do spoin wspornych (zgodne
z PN-EN 845-3 [N24]) może pełnić funkcję kotew po-
między dwiema warstwami ściany dwuwarstwowej,
a każdy rozciągany element powinien być traktowany
jak kotwa ścienna.
6.4.
Bruzdy i wnęki w ścianach, informacje
ogólne
6.4.1.
Informacje ogólne
Zgodnie z definicją wnęką jest wgłębienie w ścia-
nie mające długość, wysokość i głębokość. Natomiast
bruzda jest otwartym kanałem biegnącym poziomu,
pionowo lub ukośnie w stosunku do płaszczyzny spo-
in wspornych w której długość jest znacznie większa
od szerokości i głębokości. Przeprowadzenie insta-
lacji elektrycznych często wymusza wycinanie bruzd
w zewnętrznych powierzchniach ścian, które mogą
znacznie redukować ich nośność na ściskanie. Układ
i kierunek bruzd nie zawsze przebiegać może w spo-
sób regularny pionowy (rys. 6.17), poziomy, może być
również ukośny i poprzedzony powinien być analizami
obliczeniowymi.
Najczęściej po osadzeniu instalacji elektrycz-
nych bruzdy zostają wypełnione zaprawą gipsową,
materiałami naprawczymi na bazie cementu, za-
prawą tynkarską lub innym materiałem o cechach
wytrzymałościowych znacznie odbiegających od
muru.
6.4.2.
Ustalenia normowe
EC-6 dopuszcza wykonywanie wnęk i bruzd
w ścianach niezbrojonych oraz wielowarstwo-
wych oczywiście pod warunkiem, że ingerencje
takie nie będą miały wpływu na stateczność oraz
użytkowalność ściany. Norma zakazuje natomiast
wykonywanie bruzd i wnęk w konstrukcjach zbro-
jonych oraz w nadprożach lub innych elementach
konstrukcyjnych wbudowanych w ścianę jeśli nie
zostały uwzględnione przez projektanta.
6.4.2.1.
Pionowe wnęki i bruzdy w ścianach
Jeżeli zachodzi konieczność wykonania bruzd
lub wnęk pionowych można pominąć redukcję no-
śności z uwagi na obciążenia pionowe na ścinanie
oraz zginanie jeżeli ich głębokość nie jest większa
niż głębokość maksymalna tch,v, podana w tablicy 6.2.
W przeciwnym wypadku należy obliczeniowo spraw-
dzić nośność przekroju zredukowanego obecnością
bruzdy lub wnęki. Zaleca się, aby łączna szerokość
pionowych bruzd i wnęk nie przekraczała 0,13 dłu-
gości ściany.
Rys. 6.17.
Pionowa bruzda w murze z betonu
komórkowego
69
 Tablica 6.2.
Wymiary bruzd pionowych i wnęk pomijalnych w obliczeniach

Bruzdy i wnęki wykonywane Bruzdy i wnęki wykonywane

w gotowym murze w trakcie wznoszenia muru
Grubość ściany
mm minimalna
maksymalna maksymalna maksymalna
wymagana
głębokość szerokość szerokość
grubość ściany
mm mm mm
mm
85 – 115 30 100 70 300
116 – 175 30 120 90 300
176 – 225 30 150 140 300
226 – 300 30 200 215 300
> 300 30 200 215 300

Jeżeli występują wnęki lub bruzdy różnej głębo-
kości do analiz przyjąć należy głębokość maksymal-
ną. Pionowe bruzdy, które nie sięgają dalej niż na
1/3 wysokości ściany ponad stropem, mogą mieć
głębokość do 80 mm i szerokość do 120 mm, jeżeli
grubość ściany nie jest mniejsza niż 225 mm. Zaleca się,
aby pozioma odległość między sąsiednimi bruzdami lub
między bruzdą i wnęką nie była mniejsza niż 225 mm.
Natomiast pozioma odległość między sąsiadującymi
wnękami występującymi po tej samej stronie ściany
lub po obydwu stronach ściany ewentualnie odległość
od wnęki do otworu, powinna być mniejsza niż dwu-
krotna szerokość szerszej z dwóch wnęk.
Podobnie jak bruzdy pionowe także poziome
i ukośne powinny być rozmieszczone według pew-
nych zasad. Zaleca się aby, odległość pozioma między
końcem bruzdy a otworem powinna być nie mniejsza
niż 500 mm, a odległość pozioma między przyległy-
mi bruzdami o ograniczonej długości, niezależnie od
tego, czy występują po jednej czy po obu stronach
ściany, powinna być nie mniejsza niż dwukrotna dłu-
gość dłuższej bruzdy. W ścianach o grubości większej
niż 150 mm, dopuszczalną głębokość bruzdy można
zwiększyć o 10 mm, jeżeli bruzdy są wycinane maszy-
nowo na wymaganą głębokość. Dopuszcza się wyko-
nywanie bruzd poziomych i ukośnych, wykonywanych
maszynowo po obydwu stronach ściany pod warun-

6.4.2.2.
Poziome i ukośne wnęki i bruzdy w ścianach
Gdy podczas wznoszenia obiektu zajdzie potrzeba
wykonania bruzd lub wnęk poziomych lub ukośnych
(względem płaszczyzn spoin wspornych) to wymaga
się, aby każda taka bruzda położona była pomiędzy
1/8 wysokości ściany w świetle pomiędzy stropami.
Całkowita głębokość, z uwzględnieniem, głębokości
każdego otworu powstałego w trakcie wykonywa-
nia bruzdy lub wnęki, powinna być mniejsza niż tch,h,
(podana w Tablicy 6.3) pod warunkiem, że mimośród
w obrębie bruzdy jest mniejszy niż t/3. Gdy ogranicze-
nia te są przekroczone, należy sprawdzać obliczenio-
wo nośność na obciążenia pionowe, ścinanie i zgina-
nie biorąc pod uwagę zredukowane pole przekroju.
Tablica 6.3.
Wymiary bruzd poziomych i ukośnych pomijalnych w obliczeniach
kiem, że jej grubość nie jest mniejsza niż 225 mm.
Bez względu na technologię wykonywania bruzd,
maksymalna szerokość bruzdy nie powinna przekra-
czać połowy grubości ściany.
W normie europejskiej EC-6 oraz polskich nor-
mach pomostwowych [N12, N13] przyjęto zalecenia
dotyczące wymiarów bruzd i wnęk pionowych, pozio-
mych i ukośnych pomijalnych w obliczeniach ścian,
identyczne jak w EC-6V [N3].
6.5.
Izolacje przeciwwilgociowe
EC-6 podaje zalecenie ogólne dotyczące zasad
stosowania izolacji przeciwwodnej w konstrukcjach
murowych. Zgodnie z tymi zaleceniami, warstwy
izolacji przeciwwodnej powinny być zdolne do prze-

Maksymalna głębokość mm
Grubość ściany
Długość bez ograniczeń Długość ≤ 1250 mm
85 – 115 0 0
116 – 175 0 15
176 – 225 10 20
226 – 300 15 25
> 300 20 30

70
niesienia poziomych i pionowych obciążeń oblicze-
niowych bez powodowania uszkodzeń. W styku muru
i izolacji nośność powinna być na tyle dostateczna,
aby zabezpieczyć konstrukcję znajdującą się powyżej
izolacji przed niezamierzonymi ruchami muru.
Zarówno norma [N13], jak i pozostałe normy na-
rodowe w odniesieniu do zasad doboru warstw izo-
lacji przeciwwodnej są mało szczegółowe i poprze-
stają jedynie na powyższych zaleceniach ogólnych.
Należy jednak podkreślić, że podstawowym zada-
niem warstw izolacji oprócz znajdujących się powy-
żej części budynku przed podciąganiem kapilarnym
wód gruntowych lub opadowych, co może prowadzić
do obniżenia walorów użytkowych obiektu. Obecność
tego rodzaju warstw w murze bezpośrednio pod stro-
pem kondygnacji piwnicznej jest wprowadzeniem
w tym przekroju poziomej warstwy poślizgowej, któ-
ra w sposób znaczący obniża siły tarcia. Jest to więc
sprawa bardzo ważna przy obliczaniu budynku jako
całości na poziome obciążenia wiatrem lub poziome
składowe oddziaływań typu sejsmicznego. Znalazło
to swoje odzwierciedlenie przy wyznaczaniu począt-
kowej wytrzymałości na ścinanie murów z warstwami
izolacji przeciwwilgociowej według normy europej-
projektowanie polega na przyjęciu rozstawu dylatacji
i obliczeniu odpowiedniej szerokości dylatacji przy
najbardziej niekorzystnym przypadku deformacji -
krzywizny wklęsłej. W pracy [2] oraz w instrukcjach
ITB dotyczących projektowania na terenach objętych
wpływami eksploatacji przyjęto, że:
• W obiektach sztywnych długość segmentu nie po-
winna być większa niż 36,0 m, a na terenach zagro-
żonych wystąpieniem deformacji ciągłych, określo-
nych parametrami powyżej II kategorii deformacji
terenu górniczego nie większa niż 30,0 m;
• W obiektach odkształcalnych długość segmentów
powinno się ograniczyć do 48,0 m, a w halach wy-
posażonych w suwnice natorowe do 36,0 m.
Co ciekawe powyższe wymagania są mniej ry-
gorystyczne niż maksymalny rozstaw dylatacji
w ścianach jednowarstwowych przyjęty przez ostatnią
6
normę krajową i załącznik krajowy do EC-6. Minimal-
ną szerokość przerwědylatacyjnych
0 ,4hu s między dwoma ě 0 ,2hu
hu Ł 250 mm ® u ł max í hu > 250 mm ® u ł max í
segmentami budynku, z uwagi
î40 mm na deformację terenu î100 mm
górniczego określa się ze wzoru:
ć H ö L1 + L2
s=ç
çe min + R ÷ ÷× 2 (6.2) 6.
gdzie: č min ř

skiej PN-EN 1053-4 [N22]. εmin – poziome odkształcenia podłoża powodujące jego
7
zagęszczenie,
N Ed,fi

6.6.
Rmin – wklęsła krzywiznaaterenu,
= 7.1
N
L1, L2 – długości segmentówRdoddzielonych przerwą
Odkształcenia termiczne i długotrwa- dylatacyjną.
N Ed,fi = hfi N Ed 7.2
łe, informacje ogólne y fiQk,1 odpowiednie
Gk + również
Istotnym czynnikiem
hfi = jest 7.3
usytuowanie dylatacji wgścianie. G + g Q,1Zgodnie
Qk,1 z wytycz-
6.6.1.
G k
nymi Brick Industry Association's dylatacja powinna
być usytuowana do 3,0 m od Gk +narożnika
y fiQk,1 ściany [1].
Informacje ogólne hfi =
W niektórych publikacjach g GiGwytycznych
+ g y Qznaleźć moż-
7.4
k Q,1 0 ,1 k,1
na zalecenie, aby dylatacje wykonywać w odległości
Dylatacje w murowanych ścianach wykonuje się 1,2 m od narożnika. Wpływ G + y fiQk,1 przebiegu
hfi = na klokalizację 7.5
w celu kompensacji odkształceń muru lub elementów xg GGk + g Q,1Qk,1 otworów
dylatacji ma często układ projektowanych
z nim powiązanych oraz w celu zabezpieczania obiek- okiennych i drzwiowych. W pracy [9] podkreślono
tów przed deformacjami terenu. Konieczność zasto- N Ł N Rd, fiθ 2 ,i 7.6
jednak, że nie należy sytuowaćEddylatacji w samym na-
sowania dylatacji w murowanej ścianie może wynikać rożniku ścian i najlepsza lokalizacja dylatacji to 0,6 do
z potrzeby zabezpieczenia przed wpływem: 1,2 m od narożnika.N Rd, fiθ 2 ,i = F i ( f dθ1 Aθ1 + f dθ 2 Aθ 2 ) 7.7
• odkształceń termicznych muru; Schubert w pracy [7] podkreśla wagę odpowied-
• pęcznienia elementów murowych (najczęściej cera- niego usytuowania dylatacji 1 wa budynku (q - 20) Łwzględem
h ef
eΔθ = h ef 2 t 2 7.8
micznych); stron świata. Dylatacje powinny
8 być tFrtak rozmieszczo-
20
• skurczu elementów murowych (najczęściej betono- ne, aby dać możliwość jak największych odkształceń
wych i silikatowych); ścian najbardziej nasłonecznionych Gk + y(rys.
fiQk,16.18). Zasa-
hfi = 2.5
• skurczu elementów żelbetowych połączonych ze da ta jest szczególnie ważna wg Gwypadku Gk + g Q,1Q zewnętrznej,
k,1
ścianą; nienośnej warstwy ścian trójwarstwowych.
• pełzania betonu elementów połączonych ze ścianą; Gk + yfiQk,1
• sprężystych i plastycznych odkształceń elementów hfi = 2.5a
podpierających ściany lub na tych ścianach opartych; g GGk + g Q,1y0 ,1Qk,1
• przemieszczeń konstrukcji wywołanych ruchami Gk + y fiQk,1
w poziomie posadowienia obiektu, w tym wpływów od hfi =
xg GGk + g Q,1Qk,1 2.5
podziemnej eksploatacji górniczej.
N Ed, fi = hfi N Ed 2.3
Zastosowanie dylatacji w ścianach jest często N Ed, fi
wynikiem konieczności zabezpieczenia się przed a=
N Rd
wpływem deformacji terenu. W celu takiego zabez-
pieczenia na etapie projektowania należy znać pro- Rys. 6.18. Gk + y fiQk,1
gnozowane wartości deformacji. Wypadku zabezpie- hfi = = 0,706
czania obiektu na wpływy od eksploatacji górniczej
Rozmieszczenie g Gdylatacji
Gk + g Q,1y 0wzglę-
,1Qk,1
dem stron świata Gwedług
k + y fiQk,1[7]
hfi = = 0,763
xg GGk + g Q,1Qk,1

N Ed , fi
a= = 0,31 < 0,6 71
N Rd
 6.6.2. W kraju zalecenia dotyczące dylatacji muru z cegły
pojawiły się już w pierwszych normach do projekto-
Ustalenia normowe wania PN-B-182:1946 [N20] i PN-B-183:1945 [N21].
Zalecenia tych norm zawierały się w jednym zdaniu:
Podawane w literaturze modele analityczne najczę- w murach z cegły na zaprawie cementowej należy
ściej upraszczają nadmiernie problem maksymalnej urządzać przerwy dylatacyjne co 50 m, a w murach
odległości między dylatacjami i mają tylko bardzo ogra- z kamienia na zaprawie cementowej co 30 m. W kolej-
niczone znaczenie lub są z kolei zbyt rozbudowane i nie nych normach przepisy dotyczące rozstawu dylatacji
nadają się do praktycznego zastosowania. Maksymal- były bardziej rozbudowane. W tablicy 6.4 zamieszczo-
ne odległości między dylatacjami, podane w przepisach no porównanie zaleceń norm PN-B-03002:1954 [N9],
normowych jako konkretne wartości w zależności od ro- PN-B-03002:1967 [N10] i PN-B-03003:1964 [N14].
dzaju muru, ustala się więc na podstawie doświadczeń W wypadku murów z elementów z betonu komór-
krajowych i sprawdzonej praktyki. Wartości podawane kowego norma PN-B-03006:1967 [N15] rozstaw dy-
w normach traktować należy jednak jako zalecenie ogólne, latacji uzależniono od marki zaprawy. W ścianach
przewidziane do ewentualnej korekty w przypadku uwa- wznoszonych na zaprawie marki 50 (co odpowiada
runkowań odmiennych od powszechnie występujących. dzisiejszej klasie M5) dylatacje należało wykonywać
Tablica 6.4. co 20 m, natomiast w ścianach wznoszonych na słab-
szych zaprawach odległość między dylatacjami nie
Odległości między przerwami dyla- powinna przekraczać 30 m.
tacyjnymi według norm z lat pięć-
dziesiątych i sześćdziesiątych XX w.
Rozstaw dylatacji
Ściana z cegły ceramicznej Ściana z cegły ceramicznej Ściana z kamienia
cementowej i silikatowej według cementowej i silikatowej według naturalnego według
PN-B-03002:1954 [N9] PN-B-03002:1967 [N10] PN-B-03003:1964 [N14]
W budynkach o długości > 75 m ze
W budynkach ze ścianami z cegły
ścianami z cegły ceramicznej
ceramicznej na zaprawie wapien- W budynkach o długości > 60 m ze
na zaprawie wapiennej
nej i cementowo-wapiennej oraz ścianami z kamienia naturalnego
i cementowo-wapiennej oraz ze
ze stropami żelbetowymi dylata- na zaprawie cementowo-wapien-
stropami żelbetowymi dylatacje
cje należy rozmieszczać co 60 m, nej oraz ze stropami żelbetowymi
należy rozmieszczać co 60 m,
a w wypadku użycia cegły cemen- dylatacje należy rozmieszczać
a w wypadku użycia cegły cemen-
towej i silikatowej odpowiednio co 40 m,
towej i silikatowej odpowiednio
co 40 m i 30 m
co 40 m i 30 m
W budynkach o długości > 50 m
W budynkach ze ścianami z cegły
ze ścianami z cegły ceramicznej
ceramicznej na jakiejkolwiek W budynkach o długości > 50 m
na jakiejkolwiek zaprawie,
zaprawie, z ocieplonym dachem ze ścianami z kamienia natural-
z ocieplonym dachem o konstruk-
o konstrukcji żelbetowej należy nego na jakiejkolwiek zaprawie,
cji żelbetowej należy dodatkowo
dodatkowo wykonać dylatacje z ocieplonym dachem o konstruk-
wykonać dylatacje w ścianach
w ścianach najwyżej kondygnacji cji żelbetowej należy dodatkowo
najwyżej kondygnacji co 40 m,
co 40 m, a w wypadku użycia wykonać dylatacje w ścianach
a w wypadku użycia cegły cemen-
cegły cementowej i silikatowej najwyżej kondygnacji co 40 m
towej i silikatowej odpowiednio
odpowiednio co 30 m i 25 m
co 30 m i 25 m
W budynkach o długości > 25 m ze W budynkach o długości > 25 m ze
ścianami z cegły ceramicznej na ścianami z cegły ceramicznej na
W budynkach o długości > 25 m ze
jakiejkolwiek zaprawie, z nie- jakiejkolwiek zaprawie, z nie-
ścianami z kamienia naturalnego
ocieplonym dachem o konstrukcji ocieplonym dachem o konstrukcji
na jakiejkolwiek zaprawie, z nie-
żelbetowej należy dodatkowo żelbetowej należy dodatkowo
ocieplonym dachem o konstrukcji
wykonać dylatacje w ścianach wykonać dylatacje w ścianach
żelbetowej należy dodatkowo
najwyżej kondygnacji co 20 m, najwyżej kondygnacji co 30 m,
wykonać dylatacje w ścianach
a w wypadku użycia cegły cemen- a w wypadku użycia cegły cemen-
najwyżej kondygnacji co 20 m
towej i silikatowej odpowiednio towej i silikatowej odpowiednio
co 20 m i 15 m co 20 m i 15 m
W budynkach o długości > 60 m W budynkach ze ścianami z cegły W budynkach o długości > 60 m ze
ze ścianami z cegły ceramicznej ceramicznej na zaprawie cemen- ścianami z kamienia naturalnego
na zaprawie cementowej dylatacje towej dylatacje należy rozmiesz- na zaprawie cementowej dylatacje
należy rozmieszczać co 50 m czać co 50 m należy rozmieszczać co 30 m
W budynkach ze ścianami z cegły
cementowej i silikatowej należy W budynkach ze ścianami z cegły
wykonywać przerwy dylatacyjne cementowej i silikatowej należy
-
co 30 m gdy stosuje się zaprawy wykonywać przerwy dylatacyjne
cementowo-wapienne i co 15 m co 25 m
przy użyciu zaprawy cementowej

72
 Norma PN-B-03002:1987 [N11] przyniosła
uproszczenie zaleceń dotyczących dylatowania ścian.
Utrzymano zróżnicowanie zaleceń w zależności od
rodzaju zaprawy lecz przepisy znacznie zredukowano
(tablica 6.5). W budynkach z żelbetowymi stropoda-
chami odległości między przerwami dylatacyjnymi
norma nakazywała zmniejszyć o 20% przy projekto-
waniu ocieplenia stropodachu i o 30% w budynkach
z nieocieplonymi stropodachami.
Tablica 6.5.
Dopuszczalne odległości
między dylatacjami według
PN-87/B-03002 [N11]
Rodzaj zaprawy
Rodzaj
muru cementowo-
cementowa
-wapienna
Z cegieł
ceramicznych
pełnych
Z cegieł
50 60
dziurawek
Z cegieł
kratówek
Z innych
elementów 25 40
murowanych*
* Inne elementy murowe – to silikatowe elementy mu-
rowe i bloczki z betonu komórkowego, w owych latach
przede wszystkim odmiany 07.
Wartości maksymalnych odległości między prze-
rwami dylatacyjnymi z normy PN-87/B-03002 [N11]
powtórzono jeszcze w PN-B-03002:1999 [N12]. Ko-
niec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia przy-
niósł jednak zmianę w podejściu do tradycyjnego
budownictwa murowego. Do praktyki weszły nowe
rodzaje elementów murowych, w związku z czym
w PN-B-03002:2007 [N13] pojawiły się już nowe war-
tości lm (tablica 6.6). Warto tu zauważyć, że w zale-
ceniach PN-B-03002:2007 [N13] zrezygnowano z po-
działu względem rodzaju zaprawy, który funkcjonował
Tablica 6.6.
Dopuszczalne odległości mak-
symalne lm między dylatacjami
według PN-B-03002:2007 [N13]
prawie od początku krajowych zaleceń normowych.
Norma wprowadziła natomiast dodatkowo wymóg
dylatowania warstwy zewnętrznej ścian szczelino-
wych co 8 m, kiedy stosuje się elementy silikatowe lub
betonowe oraz co 12 m w wypadku ściany z elemen-
tów ceramicznych.
Norma PN-EN 1996-1-1 [N23] nie podejmuje
szczegółowo problemu dylatacji w ścianach. Zgodnie
z tą normą należy zapewnić przeniesienie wpływów
odkształceń muru w taki sposób, aby zachowanie
muru nie było poddane jego negatywnym działaniom.
Więcej informacji na temat dylatacji znaleźć można
w PN-EN-1996-2 [N25]. Norma podaje szereg za-
leceń ogólnych, godnym podkreślenia jest jednak
fakt, że zalecenia szczegółowe ograniczono tylko do
określenia wartości lm „dla niezbrojonych ścian nie-
nośnych” – czyli dla ścian wypełniających konstrukcje
i dla niezbrojonej warstwy zewnętrznej ścian szczeli-
nowych (tablica 5.12). Zamieszczono również uwagę
(podaną w ostatnim wierszu tablicy 6.7) o możliwości
zwiększenia maksymalnego rozstawu dylatacji w wy-
padku stosowania zbrojenia w spoinach wspornych
muru. Zakres tego zwiększenia powinien być podany
przez producenta zbrojenia. W wytycznych [M1] poda-
no zwieszone wartości odległości między dylatacjami
(tablica 6.8), co ciekawe dotyczą one wszystkich ścian,
a nie tylko nienośnych.
Tablica 6.7.
Dopuszczalne odległości maksy-
malne lm między dylatacjami dla
niezbrojonych ścian nienośnych
według PN-EN-1996-2 [N25]
l m,
Rodzaj muru
m
Mury z elementów ceramicznych 12
Mury z elementów silikatowych 8
Mury z elementów z betonu kruszywowego
6
i kamienia sztucznego
Mury z elementów z autoklawizowanego
6
betonu komórkowego
Mury z elementów z kamienia naturalnego 12
Maksymalny rozstaw poziomy dylatacji pionowych
można zwiększyć w przypadku ścian ze zbrojeniem
w spoinach wspornych zgodnie z EN 845-3.
Odpowiednie zalecenia mogą być podane przez
producenta zbrojenia do spoin wspornych.

Odległość lm, m
Rodzaj ściany jedno- lub
ściany szczelinowe
muru dwuwarstwowe
warstwa warstwa spoiny pionowe
zewnętrzna wewnętrzna wypełnione niewypełnione
z ceramicznych elementów
12 40 30 25
murowych
z innych elementów murowych 8 30 25 20

73
 Tablica 6.8.
Dopuszczalne odległości maksymalne lm między dylatacjami według [M1]
Maksymalny rozstaw dylatacji, m
Grubość ściany ≤ 140 mm
Materiał
bez zbrojenie
zbrojenia co 450 mm
Cegła ceramiczna
15 20
ε ≤ 0,1 mm/m
Bloczki silikatowe,
bloczki betonowe, blocz-
8 12
ki z kruszywa lekkiego
0,1 < ε < 0,4 mm/m
Bloczki z betonu
komórkowego 6 10
ε > 0,3 mm/m
6.7.
Wymagania z uwagi na warunki poża-
rowe
Kompleksowo potraktowane zagadnienie bezpie-
czeństwa pożarowego i odporności ogniowej konstruk-
cji murowych wymaga nie tylko zadbania o parametry
przegród i elementów nośnych, ale również o miejsca
łączenia elementów lub przechodzenia przez nie insta-
lacji, np. rur, kabli, przewodów wentylacyjnych i oddy-
miających. Są to potencjalnie najsłabsze punkty i jeżeli
nie wykona się tam odpowiednich uszczelnień, może
dojść do rozprzestrzenienia pożaru, mimo że same
elementy konstrukcyjne spełnią wymagania [4]. Pro-
blemu połączeń ścian z innymi elementami budynku
oraz problemu przejść instalacji dotyczą warunki kon-
strukcyjne, które zamieszczono w rozdziale 5 normy
PN-EN 1996-1-2 [N24] oraz w załączniku E tej normy.
Podstawowym założeniem normy jest to, aby konstruk-
cje murowe oraz ich połączenia z innymi elementami
budynku nie obniżały odporności ogniowej całej kon-
strukcji. Stropy lub dach powinny zapewniać boczne
oparcie górnej i dolnej części ściany, o ile stateczność
w warunkach normalnych nie jest zapewniona innymi
metodami np. przez fundamenty lub specjalne wieńce.
Złącza, w tym również złącza umożliwiające przesuw,
w ścianach lub między ścianami a innymi elementa-
mi oddzielającymi, należy projektować i wykonywać
w sposób zapewniający odporność ogniową wymaganą
dla ścian. Jeżeli w złączach umożliwiających przesuw
wymagane są warstwy izolacji ogniochronnej, należy je
wykonywać z materiałów mineralnych o punkcie top-
nienia nie niższym niż 1000 °C. Każde złącze należy do-
kładnie uszczelnić tak, aby przemieszczenia ściany nie
wpływały niekorzystnie na odporność ogniową. Jeżeli
zostały zastosowane inne materiały, należy wykazać
poprzez badania, że zostaną spełnione kryteria E i I.
74
Grubość ściany > 140 mm
zbrojenie
zbrojenie bez zbrojenie
co 450
co 225 mm zbrojenia co 225 mm
mm
>20 15 20 >20
14 8 14 16
12 6 12 14
Połączenia pomiędzy nienośnymi ścianami mu-
rowanymi należy konstruować zgodnie z PN-EN
1996-2 [N25], a połączenia ścian nośnych zgodnie
z PN-EN 1996-1-1 [N23]. W załączniku E normy [N24]
zamieszczono przykłady prawidłowych połączeń no-
śnych i nienośnych ścian z innymi elementami. Po-
łączenie ścian nośnych ze stropami następuje przy
pomocy żelbetowego wieńca, a z innymi ścianami
najczęściej przez murarskie przewiązanie lub żelbe-
towy rdzeń.
Połączenie nienośnej ściany oddzielenia poża-
rowego ze stropem i ścianami prostopadłymi (lub
elementami żelbetowymi) zależy od przyjętego
w projekcie sposobu podparcia ściany. Konieczność
odpowiedniego podparcia nienośnych ścian oddziela-
jących może wynikać również z innych funkcji przez
nie pełnionych (nie tylko funkcji oddzielenia pożaro-
wego). O sposobie podparcia nienośnych ścian od-
dzielających decydować powinien projektant na eta-
pie opracowania projektu wykonawczego. Gdy ściana
może być oparta na trzech krawędziach połączenie
między ścianą a stropem realizuje się przez pozosta-
wienie kilkucentymetrowej szczeliny (zwykle 2÷3 cm)
między ścianą a stropem, wypełnienie tej przestrzeni
wełną mineralną klasy A1 wg PN-EN 13501-1 [N29]
i zabezpieczenie powierzchni bocznej wełny odpo-
wiednią masą uszczelniającą (rys. 6.19a). W przy-
padku gdy wymagane jest konstrukcyjne połączenie
nienośnej ściany oddzielenia pożarowego ze stropem
można je zrealizować przez dodatkowe zastosowanie
w poziomie wełny mineralnej odpowiednich kotew,
umożliwiających kompensację przemieszczeń pio-
nowych lub przez zastosowanie profili stalowych (ką-
towników) mocowanych do stropu - rys. 6.19b.
 Rys. 6.19.
Przykłady prawidłowych połączeń nienośnych ścian oddzielenia pożarowego ze stropem we-
dług załącznika E normy [N24]: a) gdy nie jest wymagane podparcie ściany w poziomie stropu,
b) gdy podparcie w poziomie stropu jest wymagane, 1- mur, 2- żelbetowy strop, 3- warstwa
izolacyjna z wełny mineralnej klasy A 1, 4 - uszczelnienie połączenia, 5 - stalowy kątownik

Połączenie pionowych krawędzi ściany oddzie- Podparcie pionowe między nienośną ścianą od-
lania pożarowego z inną ścianą prostopadłą można dzielania pożarowego, a elementami żelbetowymi
wykonać na styk (za pomocą tynku - rys. 6.20a), na (ścianami, słupami) wykonać można na jaskółczy
jaskółczy ogon (rys. 6.20b), przy pomocy stalowych ogon lub przy pomocy kotew umożliwiających kom-
kątowników (rys. 6.20c) lub za pomocą kotew (rys. pensację poziomych przemieszczeń (rys. 6.21).
6.20d). Połączenie na styk nie zapewnia podparcia
ściany w płaszczyźnie pionowej, a połączenie przez
kotwy może takie podparcie zapewniać pod warun-
kiem zastosowania odpowiedniej liczby kotew (okre-
ślonej obliczeniowo). Połączenie przy pomocy stalo-
wych kątowników oraz na jaskółczy ogon zapewnia
ścianie nienośnej podparcie wzdłuż krawędzi pio-
nowej. W wypadku pionowego połączenia nienośnej Rys. 6.21.
ściany pełniącej funkcję oddzielania pożarowego ze Przykłady prawidłowych
ścianą nośną norma [N24] zaleca stosowanie kotew. połączeń nienośnych
ścian oddzielenia
pożarowego z elemen-
tami żelbetowymi w
płaszczyźnie pionowej
według załącznika E
normy [N24]: a) na
jaskółczy ogon, b) za
pomocą kotew, 1- mu-
rowana ściana, 2 - ele-
ment żelbetowy, 3- war-
stwa izolacyjna z wełny
mineralnej klasy A,
4- kotwa zapewniająca
przesuw, 5- opcjonalnie
przerwa w tynku

Rys. 6.20.
Przykłady prawidłowych połączeń nienośnych ścian oddzielenia pożarowego z inną ścianą
w płaszczyźnie pionowej według załącznika E normy [N24]: a) za pomocą tynku, b) za pomocą
kotew, c) na jaskółczy ogon, d) przy pomocy stalowych kątowników, 1- tynk, 2- kotwa z pła-
skownika stalowego, 3- warstwa izolacyjna z wełny mineralnej klasy A, 4-stalowy kątownik

75
 Pokazane na rys. 6.19÷6.21 połączenia ścian z inny-
mi elementami dotyczą przypadku, gdy ściana nie musi
spełniać wymogów kryterium odporności mechanicz-
nej (na uderzenia). Gdy ściana wymaga spełnienia wy-
magań mechanicznych, co dotyczy wszystkich ścian
wydzielających strefy przeciwpożarowe w budynku,
to ich połączenie z konstrukcjami żelbetowymi, beto-
nowymi oraz murowymi należy wykonywać stosując
złącza całkowicie wypełnione zaprawą lub betonem
albo stosując właściwie zaprojektowane i zabezpieczo-
ne łączniki mechaniczne. Może być konieczne zapro-
jektowanie podparcia krawędzi pionowych ścian przy
pomocy żelbetowych rdzeni, zakotwionych w stropach
z możliwością kompensacji pionowych przemieszeń.
Norma [N24] nie definiuje kryteriów odporności
ogniowej połączeń pokazanych na rys. 6.19÷6.21. Od-
porność ogniowa połączeń zależy bowiem od materia-
łów zastosowanych w tych połączeniach. Przykładowo
połączenie pokazane na rys. 6.19a może mieć odpor-
ność ogniową EI 120, przy spełnieniu następujących
warunków:
• Szerokość szczeliny podstropowej nie mniej niż
150 mm;
• Wełna mineralna o gęstości nie mniejszej niż
60 kg/m3, obustronnie pomalowana atestowaną masą
ogniochronną o grubości nie mniejszej niż 1 mm;
• Pas ściany i stropu o szerokości 10 mm przy szczeli-
nie podstropowej (dylatacji) jest pokryty atestowaną
masą o grubości nie mniejszej niż 1 mm;
• Grubości przegród, w których wykonuje się ta-
kie połączenia (dylatacje) są mnie mniejsze niż
150 mm (ściany) i 180 mm (stropy).
Należy tu wyraźnie podkreślić, że odporność ognio-
wa połączenia ściana-ściana i ściana-strop zależy od
zastosowanych materiałów, a materiały te powinien
określić projektant w projekcie obiektu.
Norma [N24] podaje szereg wymagań konstrukcyjnych
dotyczących instalacji wykonywanych w ścianach. Norma
zezwala przyjmować, że obecność w ścianach nośnych
wnęk i bruzd dozwolonych w PN-EN 1996-1-1 [N23] nie
redukuje czasu odporności ogniowej określonego me-
todą tabelaryczną.
W ścianach nienośnych pionowe bruzdy i wnęki
powinny pozostawiać przynajmniej 2/3 wymaganej
minimalnej grubości ściany, lecz nie mniej niż 60 mm,
włączając w to wszystkie nałożone na stałe warstwy
wykończeniowe charakteryzujące się odpornością
ogniową taką jak tynki. Poziome i ukośne wnęki i bruzdy
w ścianach nienośnych powinny pozostawiać przynaj-
mniej 5/6 wymaganej minimalnej grubości ściany, lecz
nie mniej niż 60 mm, włączając w to wszystkie nałożo-
ne na stałe warstwy wykończeniowe charakteryzujące
się odpornością ogniową jak tynki. Poziome i ukośne
wnęki i bruzdy nie mogą znajdować się w środkowej
części ściany wynoszącej 1/3 wysokości. Szerokość
pojedynczych wnęk i bruzd w ścianach nienośnych nie
może być większa niż podwojona wymagana minimal-
na grubość ściany, włączając w to wszystkie nałożone
na stałe warstwy wykończeniowe charakteryzujące się
odpornością ogniową jak tynki.
76
Odporność ogniową ścian nienośnych zawierają-
cych bruzdy i wnęki niezgodne z powyższymi wytycz-
nymi należy ustalać na podstawie badań.
Pojedyncze kable mogą przenikać przez otwory
uszczelnione zaprawą. Dodatkowo, rury z materiałów
niepalnych o średnicy do 100 mm mogą przenikać
przez otwory uszczelnione materiałem niepalnym,
pod warunkiem że w rezultacie przepływu ciepła
przez rury nie zostaną przekroczone kryteria E i I,
a wydłużenia nie będą miały negatywnego wpływu na
odporność ogniową. Do uszczelnienia przejść kabli
i rur przez ściany można stosować inne materiały niż
zaprawa pod warunkiem, że spełniają wymagania
norm CEN. Grupy kabli i rur wykonanych z mate-
riałów palnych lub pojedyncze kable w otworach nie
uszczelnionych zaprawą mogą przenikać przez ścia-
ny, pod warunkiem że:
• metoda uszczelnienia została oceniona na podsta-
wie badań zgodnych z PN-EN 1366-3 [N30], lub
• postępuje się zgodnie z zaleceniami sformułowany-
mi na podstawie wystarczających doświadczeń.
Literatura do rozdziału 6
Publikacje
[1] Filloramo R., Sovinski D.: Movement control issu-
es in Masonry. The Construction Specifer, August
2006, s. 24 – 31.
[2] Kawulok M.: Szkody górnicze w budownictwie. Insty-
tut Techniki Budowlanej, Warszawa 2010.
[4] Łukomski M.: Odporność ogniowa konstrukcji budow-
lanych. Przegląd Pożarniczy, 2013, nr 7, s. 14-15.
[3] Lewicki B., Jarmontowicz R., Kubica J.: Podstawy
projektowania niezbrojonych konstrukcji murowych.
Wydawnictwo ITB. Warszawa 2001.
[5] Matysek P.: Analiza czynników wpływających na no-
śność murów z uwzględnieniem stateczności. Praca dok-
torska. Kraków, 1995.
[6] Schnackers H.: Mauerwerk und seine Berechnung.
Dissertation TH Aachen 1973.
[7] Schubert P.: Vermeiden von schädlichen Rissen in
Mauerwerkbauteilen. Mauerwerk-Kalender, Ernst
& Sohn, 21, 1996, s. 621 – 651.
[8] Structural Clay Products Research Foundation.
Compressive and transverse Strength Test of Four-inch
Brick Walls. Research Report No. 9, Geneva, III, 1965.
[9] Tomazevic M: Earthquake Resistant Design of Mason-
ry Buildings, Imperial College Press 1999.
Normy, instrukcje i wytyczne
[N1] ACI 530-05/ASCE 5-02/TMS 402-05 Building Code
Requirements for Masonry Structures (with Commentary).
[N2] DIN 1053-1 Mauerwerk. Teil 1: Berechnung und
Ausfürung. Wydania z 1974, 1990 i 1996 r.
[N3] ENV-1996-1-1:2002-Eurocode 6: Design of Ma-
sonry Structures. Part 1-1:Common Rules for Reinfor-
ced and Unreinforced Masonry Structures. CEN / TC
250, march 2003.
[N4] GNDT:1984 Norme Tecniche per le Costruzioni in
Zone Sismiche.
[N5] Instrukcja ITB nr 416/2006. Projektowanie budyn-
 ków na terenach górniczych. Wydawnictwo ITB. War-
szawa 2006.
[N6] PN-B-02062:1953 Filary wielorzędowe.
[N7] PN-B-02063:1953 Filary murowane prostokątne
typu wielorzędowego.
[N8] PN-B-02065:1950 Mury z cegieł pełnych całkowi-
tych i ułamkowych.
[N9] PN-B-03002:1954 Konstrukcje murowe z cegły. Ob-
liczenia statyczne i projektowanie.
[N10] PN-B-03002:1967 Konstrukcje murowe z cegły.
Obliczenia statyczne i projektowanie.
[N11] PN-B-03002:1987. Konstrukcje murowe niezbro-
jone. Projektowanie i obliczanie.
[N12] PN-B-03002:1999/Az1+Az2: Konstrukcje murowe
niezbrojone. Projektowanie i obliczanie.
[N13] PN-B-03002:2007. Konstrukcje murowe niezbro-
jone. Projektowanie i obliczanie.
[N14] PN-B-03003:1964 Mury z kamienia naturalnego.
Obliczenia statyczne i projektowanie.
[N15] PN-B-03006:1967 Konstrukcje murowe z drobno-
wymiarowych elementów z betonów komórkowych. Ob-
liczenia statyczne i projektowanie.
[N16] PN-B-03340:1999 / Az1: Konstrukcje murowe
zbrojone. Projektowanie i obliczanie.
[N17] PN-B-10020:1958 Roboty murowe z cegły. Warun-
ki i badania techniczne przy odbiorze.
[N18] PN-B-10022:1958 Roboty murowe z cegły ze zbro-
jeniem stalowym - Warunki i badania techniczne przy
odbiorze.
[N19] PN-B-1725 Mury z cegieł ułamkowych. (Obowią-
zująca na podstawie zarządzenia Ministra Odbudo-
wy z dnia 29.05.1947r.)
[N20] PN-B-182:1946 Mury ceglane. Obliczenia statyczne.
[N21] PN-B-183:1945 Mury z kamienia rodzimego. Obli-
czenia statyczne. Wydanie II 1948 r.
[N22] PN-EN 1053-4:2003 PN-EN 1052-4: Metody ba-
7. Projektowanie z uwagi na warunki pożarowe
7.1.
Podstawy teoretyczne
Przez odporność ogniową rozumie się zdolność
obiektu do spełnienia w ustalonym czasie wymagań,
co do stateczności i/lub szczelności ogniowej, i/lub
izolacyjności ogniowej, i/lub innych oczekiwanych
warunków [1]. Odporność ogniowa dotyczy elementu
budynku lub jego konstrukcji np. ściana, strop, bel-
ka, wentylacja. W zależności od badanego zakresu
i obszaru określa ona czas, w jakim element lub kon-
strukcja budynku spełnia określone cechy, funkcje
lub zadania. Do tych cech, funkcji i zadań zalicza się:
• nośność ogniową oznaczoną literą R (z franc.
Résistance);
• szczelność pożarową oznaczoną literą E (z franc.
Etanchéité);
• izolacyjność ogniową oznaczoną literą I (z franc. Iso-
lation);
• dymoszczelność oznaczoną literą S, ( z ang. Smoke
leakage);
dań murów. Część 4: Określenie wytrzymałości na ścina-
nie muru z warstwą izolacji przeciwwodnej.
[N23] PN-EN 845-1:2003 Specyfikacja wyrobów dodat-
kowych do murów. Część 1: Kotwy, listwy kotwiące,
wieszaki i wsporniki.
[N24] PN-EN 845-3/A1:2008 Specyfikacja wyrobów
dodatkowych do murów. Część 3: Stalowe zbrojenie do
spoin wspornych.
[N25] PN-EN 846-5:2002 Metody badań wyrobów do-
datkowych do wznoszenia murów – Część 5: Określenie
nośności na rozciąganie i ściskanie oraz sztywności ko-
tew murowych (próbka składająca się z dwóch elemen-
tów murowych).
[N26] PN-EN 846-6:2002 Metody badań wyrobów do-
datkowych do wznoszenia murów – Część 6: Określenie
nośności na rozciąganie i ściskanie oraz sztywności ko-
tew murowych (badanie jednostronne)
[N27] PN-EN 846-7:2002 Metody badań wyrobów do-
datkowych do wznoszenia murów – Część 7: Określenie
nośności na ścinanie oraz sztywności kotew i łączników
(badanie na próbce składającej się z dwóch elementów
murowych)
[N28] PN-B-10020:1968 Roboty murowe z cegły. Wyma-
gania i badania przy odbiorze.
[N29] PN-EN 13501-1+A1:2010: Klasyfikacja ogniowa
wyrobów budowlanych i elementów budynków. Część
1: Klasyfikacja na podstawie wyników badań reakcji na
ogień.
[N30] PN-EN 1366-3:2010: Badania odporności ognio-
wej instalacji użytkowych. Część 3: Uszczelnienia
przejść instalacyjnych.
Materiały reklamowe
[M1] Katalog Techniczny produktów firmy Bekaert.
• promieniowanie oznaczone literą W, (oznaczenie
przyjęto od jednostki strumienia energii - Wat);
• odporność na oddziaływanie mechaniczne oznaczo-
ne literą M (z ang. Mechanical impact);
• samoczynne zamykanie oznaczone literą C, (z ang.
Self closure);
• odporność na pożar sadzy oznaczoną literą G;
• zdolność do zabezpieczenia ogniochronnego ozna-
czoną literą K.
W przypadku konstrukcji murowych najbardziej
istotne są kryteria nośności ogniowej, szczelności
ogniowej, izolacyjności ogniowej oraz radiacji ognio-
wej. Kryterium nośności ogniowej (R) określa czas,
w jakim nie może nastąpić utrata nośności, statecz-
ności elementu, fragmentu konstrukcji bądź całej
konstrukcji i przekroczenie dopuszczalnych wartości
przemieszczeń lub odkształceń. Kryterium szczel-
77
 ności pożarowej (E) oznacza zdolność oddzielają-
cego elementu konstrukcji budowlanej, poddanej
działaniu pożaru po jednej stronie, do zapobieżenia
przedostaniu się płomieni i gorących gazów na stro-
nie nieogrzewanej. Przez kryterium izolacyjności
ogniowej (I) rozumie się zdolność oddzielającego
elementu konstrukcji budowanej, poddanej działa-
niu pożaru po jednej stronie, do ograniczenia wzro-
stu temperatury powierzchni nieogrzewanej poniżej
określonych poziomów. Zazwyczaj przyjmuje się, że
średni przyrost temperatury na całej nieogrzewanej
powierzchni ściany nie powinien przekraczać 140 °C,
a maksymalny przyrost w dowolnym jej punkcie 180 °C.
Kryterium radiacji ogniowej (W) oznacza ograni-
czenie gęstości strumienia ciepła przechodzącego
przez przegrodę poniżej poziomu, która mogłaby do-
prowadzić do np. zapalenia się materiałów, oparzenia
ludzi. Najczęściej uznaje się, że spełnienie kryteriów
szczelności (E) i izolacyjności (I) zapewnia również
spełnienie kryterium radiacji ogniowej.
Odporność ogniową oznacza się literą odpowia-
dającą danemu kryterium i liczbą odpowiadającą
minimalnemu czasowi (w minutach), przez jaki dane
kryterium będzie spełnione. Przykładowo, gdy ścina
nośna w budynku ma odporność REI 30, to oznacza
to, że przez minimum 30 minut będzie ona speł-
niała warunki nośności, szczelności i izolacyjności.
W przypadku ścian wypełniających nie określa się no-
śności, wobec tego funkcja wydzielająca takiej ściany
jest spełniona, jeżeli w określonym czasie przegroda
zachowa szczelność ogniową i izolacyjność ogniową
(np. EI 30).
Odporność ogniową murowanych ścian określa
się na podstawie PN-EN 1996-1-2 [N8], natomiast
graniczne wartości odporności ogniowej, które należy
zapewnić na etapie projektowania i utrzymania bu-
dynków budowlanych podano w rozporządzeniu [N9]
stanowiącym akt wykonawczy do ustawy Prawo Bu-
dowlane [N10].
7.2.
Wartości graniczne odporności ogniowej
Według polskich przepisów techniczno-budowla-
nych [N9] budynki oraz części budynków stanowiące
odrębne strefy pożarowe dzieli się, w zależności od
przeznaczenia i sposobu użytkowania, na:
• mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczno-
ści publicznej charakteryzowane kategorią zagro-
żenia ludzi, określane dalej jako ZL;
• produkcyjne i magazynowe, określane dalej jako PM,
• inwentarskie, określane dalej jako IN;
Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne
strefy pożarowe, określane jako ZL, zalicza się do jed-
nej lub więcej niż jednej kategorii zagrożenia ludzi tj.:
• ZL I – zawierające pomieszczenia przeznaczone do
jednoczesnego przebywania ponad 50 osób niebę-
dących ich stałymi użytkownikami, a nie przezna-
czone przede wszystkim do użytku ludzi o ograni-
czonej zdolności poruszania się;
78
• ZL II – przeznaczone przede wszystkim do użytku
dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
tj. szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób star-
szych itp.;
• ZL III – użyteczności publicznej, nie zaliczone do ZL
I i ZL II;
• ZL IV – mieszkalne;
• ZL V – zamieszkania zbiorowego, nie zaliczone do
ZL I i ZL II.
Strefą pożarową nazywa się budynek lub część
budynku oddzieloną od innych budynków lub od pozo-
stałych części budynku niezabudowanym pasem te-
renu o określonej szerokości minimalnej określonej
przepisami techniczno-budowlanymi bądź przegro-
dami oddzieleń przeciwpożarowych. Przegrody prze-
ciwpożarowe powinny być tak zbudowane, aby pożar
nie rozprzestrzeniał się między budynkami bądź po-
zostałą częścią budynku, a także, aby pożar nie został
przeniesiony z innej części budynku do strefy pożaro-
wej. Przegrodę oddzielenia przeciwpożarowego może
stanowić ściana lub strop. Budynki lub poszczególne
strefy pożarowe można podzielić na:
• zaliczane do właściwych kategorii zagrożenia ludzi
ZL, w zależności od liczby kondygnacji lub wysokości;
• w zależności od gęstości obciążenia ogniowego
i liczby kondygnacji lub wysokości przyporządkowu-
je się do odpowiednich klas odporności pożarowej
A, B, C, D lub E, będących symbolem pewnej grupy
budynków.
Odporność ogniowa elementu konstrukcji (np.
ściany) nie jest związana ze sposobem użytkowa-
nia budynku, lecz z gęstością obciążenia ognio-
wego, szybkością wydzielania ciepła i warunkami
wentylacji. Pojęcie gęstości obciążenia ogniowego
funkcjonuje w kraju od chwili wprowadzenia normy
PN-B-02852:2001 [N1].
Obciążenie ogniowe jest to suma energii cieplnej,
jaka może być wyzwolona w wyniku spalenia wszyst-
kich ma materiałów palnych znajdujących się w okre-
ślonej przestrzeni (wyrażana w MJ). Gęstość obciąże-
nia ogniowego jest wielkością obciążenia ogniowego
przypadającego na jednostkę powierzchni (wyrażana
w MJ/m2). Odpowiedź materiału na ogień działają-
cy na wyrób w określonych warunkach ekspozycji
w postaci wydzielonego ciepła, dymu, obszaru spa-
lania bądź płonących kropel nazywa się reakcją na
ogień. Reakcja na ogień najczęściej podawana jest
w postaci opisowej:
• niepalny;
• niezapalny;
• trudno zapalny;
• łatwo zapalny.
Materiały niepalne to produkty pochodzenia nie-
organicznego, zawierające mniej niż 1% masy lub
objętości homogenicznie rozprowadzonego materia-
łu organicznego lub wyroby wykonane z kilku mate-
riałów niepalnych. W tym ostatnim przypadku, jeśli
wyrób powstał w wyniku klejenia wielu materiałów
niepalnych, ilość zastosowanego kleju nie może prze-
kraczać 0,1% masy lub objętości wyrobu. Do mate-
riałów niepalnych zalicza się między innymi: szkło,
beton, beton komórkowy, cement, wapno, żużel
wielkopiecowy, kruszywa mineralne, gips, glinę, ka-
mień naturalny oraz metale. Wyroby i materiały palne
to produkty pochodzenia organicznego. Zalicza się do
nich, np. drewno, płyty drewnopochodne, płyty paź-
dzierzowe, tworzywa sztuczne, gumę, bawełnę itp.
Wyroby i materiały składające się z części nieorga-
nicznych i organicznych klasyfikowane są jako palne
lub niepalne na podstawie badań. Przykładami takich
wyrobów są: płyty z wełny mineralnej, płyty z wełny
szklanej, płyty wiórowo-cementowe, tynki akrylowe
itp. Wyroby palne dzieli się na: niezapalne, trudno
zapalne i łatwo zapalne. Przynależność materiałów
i wyrobów do którejś z grup określa się na podstawie
badań i najczęściej podaje w aprobatach technicz-
Ściany nośne zalicza się do głównej konstrukcji
nośnej (kolumna 2 tablicy 7.2), niezależnie czy są one
ścianami zewnętrznymi czy wewnętrznymi. Ściany
nośne musza również spełniać kryteria szczelności
i izolacyjności. Kryteria te przyjmuje się z kolumny
5 lub 6 tablicy 7.2 w zależności od ich lokalizacji
(ściana wewnętrzna lub ściana zewnętrzna). Ściany
wypełniające powinny również spełniać wymogi za-
mieszczone w 5 lub 6 kolumnie tablicy 7.2.
Oprócz wymogów zamieszczonych w tablicy
2 Rozporządzenie [N9] szereg dodatkowych przepi-
sów dotyczących klas odporności ogniowej w budyn-
kach zaliczanych do poszczególnych kategorii ZL.
W rozporządzaniu tym podano również klasy odpor-
ności ogniowej i szczegółowe wytyczne dla przegród
wydzielających pomieszczenia specjalne, takie jak
kotłownie, składy paliwa oraz magazyny oleju.

7.3.
nych.
Rozporządzenie [N9] pozwala na zakwalifiko-
wanie budynku do danej klasy odporności pożaro- Metody określania odporności ogniowej
wej na podstawie jego wysokości oraz kategorii ZL
zgodnie z PN-EN 1996-1-2
(tablica 7.1).
Norma PN-EN 1996-1-2 [N8] zakłada, że model
Tablica 7.1. konstrukcji przyjęty do jej analizy z uwagi na wa-
Kwalifikacja budynku zaliczanego runki pożarowe powinien odzwierciedlać oczekiwa-
ne właściwości użytkowe konstrukcji w warunkach
do jednej z kategorii ZL do odpor- pożarowych. Analizę murowanych ścian i słupów
ności pożarowej w warunkach pożarowych można przeprowadzać jedną
z następujących metod:
• poprzez badanie konstrukcji;
ZL ZL ZL ZL ZL • analizując element przy pomocy danych tabela-
Budynek
1 II III IV V rycznych;
niski (N) B B C D C • prowadząc obliczeniową analizę elementu, części
średniowysoki (SW) B B B C B konstrukcji lub całości konstrukcji.

wysoki (W) B B B B B W wyniku badań ścian w warunkach pożarowych

wysokościowy uzyskuje się konkretną wartość zbadanego kryterium
A A A B A
(WW) odporności ogniowej. Na podstawie wyników badań
określa się czas w jakim element (ściana) spełni to
Elementy budynku, stosownie do jego klasy od- kryterium. Metodą tabelaryczną określa się minimal-
porności pożarowej, powinny w zakresie klasy od- ną grubość ściany, która spełnia założone kryterium
porności ogniowej spełniać co najmniej wymagania odporności ogniowej, a metody obliczeniowe służą
określone w tablicy 7.2. tylko do określania kryterium nośności.

Tablica 7.2.
Klasy odporności ogniowej

Klasa odporności ogniowej elementów budynku

Klasa odporności Główna
pożarowej budynku Konstruk- Ściana Ściana Przekrycie
konstrukcja Strop
cja dachu zewnętrzna wewnętrzna dachu
nośna
A R 240 R 30 REI 120 EI 120 EI 60 E 30
B R 120 R 30 REI 60 EI 60 EI 30 E 30
C R 60 R 15 REI 60 EI 60 EI 15 E 15
D R 30 - REI 30 EI 30 - -
E - - - - - -
„-” oznacza brak wymagań

79
 7.3.1. 7.3.2.
Określenie odporności ogniowej przez
badania
Badana takie prowadzi się według normy PN-EN
1363-1:2012E [N2] lub na podstawie procedur alterna-
tywnych zgodnie z normą PN-EN 1363-2:2001 [N3]. Nor-
my te podają jedynie ogólne procedury badań i ogólne
zasady ustalania odporności ogniowej. Szczegółowe
wytyczne dotyczące badań ogniowych ścian nośnych
zamieszczono w normie PN-EN 1365-1:2013E [N5],
natomiast ścian nienośnych w normie PN-EN 1364-
1:2001 [N4].
Przeprowadzenie badań odporności ogniowej
ścian wymaga zastosowania odpowiedniej aparatury
badawczej, złożonej ze specjalnie zaprojektowane-
go pieca umożlwiającego poddawanie elementów
próbnych warunkom badania, wyposażenia umożli-
wiającego sterowanie temperaturą w piecu oraz re-
gulowania i monitorowania ciśnienia gorących gazów
wewnątrz pieca. Badana ściana wymaga również
odpowiedniego wyposażenia pomiarowego w tzw.
termoelementy służące do pomiaru temperatury na
powierzchni ściany i bazy do pomiaru przemieszczeń
(rys. 7.1). W związku z tym badanie odporności ognio-
wej ścian jest dość kosztowne i dlatego nie jest często
prowadzone. Badania takie najczęściej są wykonywa-
ne na zlecenie producentów elementów murowych.
Należy tu jednak podkreślić, że badania stanowią naj-
dokładniejszy sposób określania kryterium odporno-
ści ogniowej.
80
Metoda tabelaryczna
Metoda wykorzystująca dane tabelaryczne jest
najprostsza i najszybsza w ocenie kryterium ogniood-
porności. Polega ona na porównaniu grubości projekto-
wanego elementu z grubościami podanymi w tablicach
w załączniku B normy PN-EN 1996-1-2 [N8]. Dane
tabelaryczne opracowano na podstawie standardo-
wej krzywej temperatura-czas, metoda tabelaryczna
dotyczy więc pożarów materiałów lignocelulozowych
(meble, ubrania, papier). Metodę tą opracowano
w taki sposób by stanowiła dolną obwiednię wyników
badań.
Tablice zamieszczone w Załączniku B normy [N8]
zostały podzielone z uwagi na funkcję danej ściany
(rodzaj kryterium odporności ogniowej: EI, REI, R,
REI-M, EI-M) oraz ze względu na materiał elemen-
tu murowanego stosowanego w analizowanej ścianie
(ceramiczne, silikatowe, z betonu zwykłego i lekkie-
go, z autoklawizowanego betonu komórkowego oraz
ze sztucznego kamienia). W normie zamieszczono
łącznie 28 tablic, a poniżej w tablicach 7.3 i 7.4 po-
kazano przykładowe dane odporności ogniowej nie-
nośnych i nośnych ścian oddzielających z betonu ko-
mórkowego.
Rys. 7.1.
Układ termoelementów od strony
nieogrzewanej badanej ściany,
1 - krawędź swobodna,
2- rama do badań, 3 - obudowa pieca
 Tablica 7.3.
Minimalna grubość nienośnych ścian oddzielających wymurowanych z bloczków
z betonu komórkowego na zaprawie zwykłej lub do cienkich spoin (kryteria El)
z uwagi na wymagania odporności ogniowej [N8]
Gęstość Minimalna grubość ściany (mm) tF dla uzyskania klasyfikacji ogniowej El dla
betonu ko- czasu (minuty) tfi,d
mórkowego
ρ, kg/m3 EI 30 EI 45 EI 60 EI 90 EI 120 EI 180 EI 240

Elementy murowe grupy 1 i 1S, zaprawa zwykła i do cienkich spoin

350 ≤ ρ ≤ 50/70 60/65 60/75 60/100 70/100 90/150 100/90
500 (50) (60/65) (60/75) (60/70) (70/90) (90/115) (100/190)
500 ≤ ρ ≤ 50/70 60 60 60/100 60/100 90/150 100/190
1000 (50) (50/60) (50/60) (50/60) (60/90) (90/100) (100/190)

Tablica 7.4.
Minimalna grubość nośnych ścian oddzielających wymurowanych z bloczków z beto-
nu komórkowego na zaprawie zwykłej lub do cienkich spoin (kryteria REI) z uwagi na
wymagania odporności ogniowej [N8]
Minimalna grubość ściany (mm) tF dla uzyskania klasyfikacji ogniowej
Wytrzymałość na Proporcja obcią- REI dla czasu (minuty) tfi,d
ściskanie fb, N/mm2 żenia ściany α
i gęstość betonu (stopień wytęże-
komórkowego nia ściany) REI 30 REI 45 REI 60 REI 90 REI 120 REI 180 REI 240
ρ, kg/m3

90/140 90/200 90/225 140/300 150/300

α≤1
2 ≤ fb ≤ 4 90/115 90/115 (90/115) (90/200) (90/225) (140/240) (150/300)
350 ≤ ρ ≤ 500 (90/115) (90/115) 90/110 100/150 90/175 140/200 150/200
α ≤ 0,6
(90/115) (90/115) (90/150) (140/200) (150/200)
90/150 90/170 90/200 125/240 150/300
α≤1
4 ≤ fb ≤ 8 90/100 90/100 (90/100) (90/150) (90/170) (100/200) (100/240)
500 ≤ ρ ≤ 1000 (90/100) (90/100) 90/100 90/150 90/170 125/240 150/240
α ≤ 0,6
(90/100) (90/100) (90/125) (125/140) (150/200)

Grubości ścian podane w tablicach załącznika B
normy [N8] (w pierwszym wierszu każdej kolumny)
dotyczą samego muru, bez warstw wykończeniowych.
Pojawiające się w tablicach dwie grubości przedzie-
lone ukośnikiem (np. 90/100), oznaczają zakres gru-
bości (przykładowo, zalecana grubość mieści się
w przedziale od 90 do 100). W tablicach zamieszczono
ponadto lokalnie wartości w nawiasach (w drugim rzę-
dzie), które dotyczą również grubości samego muru,
lecz wykończonego tynkiem o minimalnej grubości 10
mm po obu stronach ściany. Należy tu podkreślić, że
odporność ogniową ścian podwyższa jedynie zastoso-
wanie tynków gipsowych oraz tynków typu LW (tynki
wykonane z tynkarskiej zaprawy lekkiej) lub T (tynki
wykonane z tynkarskiej zaprawy izolującej cieplnie).
Klasyczne tynki cementowe zazwyczaj nie powodują
zwiększenia odporności ogniowej ścian murowanych
do poziomu podanego w drugim rzędzie tablic.
Sprawdzenie kryterium EI dla ścian nienośnych
jest bardzo proste. Polega ono na odczytaniu mi-
nimalnej grubości ściany dla przyjętego kryterium
i przyjęciu ściany o grubości nie mniejszej niż mini-
malna. Przykładowo aby ściana wypełniająca wyko-
nana z bloczków z betonu komórkowego o gęstości
400 kg/m3 mogła spełnić kryterium EI 120 musi mieć
grubość co najmniej 70÷100 cm. Otynkowanie ściany
tynkiem gipsowym pozwoli na redukcję minimalnej
grubości ściany o 10 mm.
Określenie kryterium odporności ogniowej REI
ścian nośnych jest nieco bardziej złożone. Dane tabe-
laryczne dla ścian nośnych zróżnicowane są bowiem
w zależności od całkowitego pionowego obciążenia
charakterystycznego wynoszącego (αNRk)/γGlo, gdzie
α oznacza stosunek przyłożonego do ściany obciąże-
nia obliczeniowego do obliczeniowej nośności ściany
przyjętego na poziomie 1,0 lub 0,6, zaś NRk wynosi Φfkt
(zgodnie z PN-EN 1996-1-1 [N7] – zob. pkt 5.1 w cz. 1
zeszytu). Tablice zamieszczone w Załączniku B zostały
opracowane na podstawie wyników badań, w których
przyjmowano γGlo równe 3 lub 5. Aby określić odporność
ogniową ścian nośnych przy pomocy tablic zamieszonych
w Załączniku B normy PN-EN 1996-1-2 [N8] należy

81
 6
6
ě 0 ,4hu ě 0 ,2hu
hu Ł 250 mm ® u ł max hu > 250 mm ® u ł max í
ě 0 ,4híîu40 mm 0 ,2hu
ě mm
î100
250 mm ® u ł max í hu > 250 mm ® u ł max í
î40 mm a
î100 mm
mianowicie podano,
że w uproszczeniu wartość
w pierwszej ć kolejnościHwykonaćö L1 +kombinację
L2 oddzia-
s=ç çe minnośność
ływań i obliczyć + ÷ × ścian
takich
÷ w warunkach 6.2
współczynnika redukcyjnego ηfi można przyjmować
R
čNa podstawie 2
ć
normalnych. H öminL1ř +obciążenia
L2 uzyskanego równą 0,65, z wyjątkiem kategorii obciążeń E według
ç
sz =kombinacji
e + ÷ ×
oddziaływań
çwspółczynnik
i nośności ściany należy ob- 6.2 o przeznaczeniu ma-
PN-EN 1990 [N6] (powierzchnie
Rmin α,÷
min gazynowym i przemysłowym), w przypadku której za-
liczyć
č 7 2
ř z zależności [3]:
lecana wartość ηfi wynosi 0,7.
N Ed,fi
a= (7.1) Określenie7.1grubości ściany spełniającej przyjęte
N Rd kryterium REI wymaga zatem wykonania obliczeń
w której: 7 stanu granicznego nośności w warunkach normal-
NRd - obliczeniowa nośność z uwagi na obciążenia pio-
nowe, w sytuacji6normalniej.
NNEd,fi = h N nych dla stałej
7.2 sytuacji obliczeniowej. Następnie
a =
NEd,fi - obliczeniowa N
Ed, fi fi Ed
siła pionowa działająca na ścianę 7.1 sytuacji wyjątkowej (pożar)
przejście do obliczeniowej
w warunkach 6
ě 0 ,4hu Gk według
Rd
6pożarowych, + y fiQk,1ogólnego wzoru: wykonuje się 0
ě .przez
,2huzastosowanie współczynnika re-
Ł 250 mm ® u ł max í hfi = g GGk + g Q,1Qhk,1u > 250 mm ł max η7.3
® udukcyjnego fi í
ě 0 î N40
,4 h mm = h N ě î0100
,,2 h mm
7.2
ě 0 ,4Ed, huufi ě 0 2 h
250 mm ® u ł max í40 mm Gk + y fihQuu k,1> 250 mm ® u ł7.3.3.
ł max fi Ed u
250 mm ® u gdzie: í h > 250 mm (7.2)® u ł max í
max í100 mm u
î
î 40 mm
h fiG =k + y fiQk,1
Metody î
î100 7.4 mm
obliczeniowe
ćfi = redukcyjny
η - współczynnik
h Hg GGök +Ldla g +obciążeń
yL02,1Qk,1obliczenio- 7.3 6.2
ç ÷ 1 Q,1
fi
s = çe min g+GGk +÷g×Q,1Qk,1
wych w sytuacji pożarowej.
ć č H Rmin ö řL Gk +L 2yfiQk,1 Obliczenia6 kryterium ognioodporności, zgodnie
ć H h ö = L 1+ + L
=ç
ss = Zastosowanie
ç ee min ++
wzoru
fi ÷
÷ ×
× xg
(7.2)
1 pozwala
2
Gk +2nag Q,1
zazwyczaj
Qk,1 pożaro-
na z normą PN-EN7.5 1996-1-2 6.2
6.2
[N8], można wykonywać
ç
przyspieszanie
č min R
obliczeń
R G÷ řřk7+ ywykonywać
z 22fiQk,1
uwagi
G warunki metodą uproszczoną (według załącznika C normy)
ě 0 ,4hu7.4metodą obliczeń (według za-
č htrzeba
we. Nie = min
jużmin bowiem nowej kombi- albo zaawansowaną ě 0
fi
nacji (wyjątkowej),g GGlecz N Ed Ł
g Q,1y 0 ,1Qsię
+wykorzystuje N h
Rd, u Ł
fiθ 250
2 podstawową
, i mm ® u ł max í 7.6
łącznika D normy). Metodami obliczeniowymi h u > 250 mm ®
moż- u ł max í
kombinację oddziaływań
kN
przyjętą do obliczeń stanu
Ed,fi
k,1 î
na określić
40jedynie
mm kryterium nośności elementu î10
granicznego nośności
a =7 7 dla stałych i przejściowych sy- (kryterium R). Jest to 7.1 wada metod oblicze-
poważna
N Rd, fiθ
tuacji obliczeniowych. N G N=Rd
,i k
W
F
takim
+ iy ( przypadku
ffidθQ 1A dθ 2 Aθ 2 )
θ1 + fwspółczyn-
k,1 niowych, gdyż7.7 Rozporządzenie [N9] wymaga dla ścian
h a
fi == N 2Ed,fi
Ed,fi ć H 7.5 ö7.1 L1 + LREI,
nik redukcyjnyaη =dla podstawowej kombinacji oddzia-
xgN fi Gk(6.10) + g Q,1 Qk,1 1990 [N6] s
nośnych
= ç e
spełnienia
+ ÷7.1
kryterium
× 2 chyba że ściany
ływań, wyrażonejNwzorem N1GRd
fi h= h
Rd 2 afitN (qEdw
2 - 20 )
PN-EN h ef ç
nośne nie
min miałyby
Rmin ma 7.2
÷ 2
funkcji oddzielającej, co jednak
przyjmuje się zezależności: Ed,
= ef Ł č
niezmiernie 7.8
rzadko ř miejsce.
Δθ 8
NGEd Ł +fi N yNfiEdRd,
t fiθ , i
QFrk,1
20 Podana w Załączniku 7.6
7.2 C normy PN-EN 1996-1-1 [N7]
N
N Ed, fi = = khh N 2
uproszczona metoda 7.2 obliczeń dotyczy nośności
hfi =Ed,fi fi Ed
+ y fiQk,1 7 7.3
Gg GhG + k=y +G Qg kQ,1 Qk,1 ściany obciążonej
2.5 głównie pionowo. Nośność takiej
Gk + (yfgfifiGQGA
fi
k,12 Aθ 2 )
(7.3) ściany z uwzględnieniem warunków pożarowych wy-
, i =kF oddziaływań
k,1+ g Q
Nh h
Rd, =
=
fiθ i dθ1 k,1 k θ1 + Q,1f dθ N7.7
7.3 Ed,fi warunki brzegowe w zre-
lub dla fi
fi kombinacji
2
g GG + gg Q,1Q (6.10a) i (6.10b) znacza się a = 7.3
wykorzystując
[N6] – mniejszągwartość G Gk kG +ustaloną yQfiQ k,1 N Rdściany murowanej, dla usta-
k + Q,1 k,1 dla dwóch nastę- dukowanym przekroju
k,1
hfi =
pujących wyrażeń: Gk + yfiQk,1 lonych czasów oddziaływania 7.4 pożaru oraz obciążenia
1 hgfiGG=G 2a + ( q g - y 20 ) Q h ef w temperaturze 2.5a normalnej. Przewidziana meto-
eΔθ = h efGkk gk+ +GGy Q 7.8= h Nw środkowym przekroju
t 2
Qgk,1 Q,1y0 ,1Ł
0 ,1 Q
h = ykfifi+Q,1 k,1
k,1 k,1 (7.4) dą modyfikacja N Ed,mimośrodu
fi7.4 fi
fi 8
hfi = g G + g Fr t 20 ściany powoduje, że7.4
Ed
do obliczeń należy adoptować me-
g GGk + G g Q,1k +
y
yy Q Qk,1
hfiG =k hfi =Q,1 G 1fiQ
0 ,,k1
0 + yk,1
k,1fiQk,1 todę podstawową G lub + y fiQk,1 metodę uproszczo-
k podstawową
y+GQ h = C7.5
GGkGk+ G+y gQkQ,1
xg +Q ną (według załącznika
2.5b normy PN-EN 1996-1-1 [N7]).
h = kxgfi fiG k,1 g Q,1k,1Qk,1 fi
g G
2.5 + g Q,1Qprojektowania
h G + y Q k,1 W porównaniu do algorytmów ścian
hfifi =
fi k fi k,1 G k k,1
= xgg GG G
N Ed, + g
=
k + g Q,1Q k,1
fi h fi Q
N Ed obciążonych głównie
2.3 7.5
7.5pionowo należy dodatkowo wy-
xgN GG
G Edk Ł NQ,1
k + g Q,1 Rd, Qfiθk,1
k,1 , i (7.5) znaczyć profile temperatury7.6 w przekroju analizowa-
gdzie: N 2 nej ściany (przekrójG k + y fiQk,1
nieefektywny konstrukcyjnie oraz
a = Ed, fi h =
Q - podstawowe oddziaływanie N
N Ed Ł N
yRd, zmienne, N ,i przekrój zredukowany) 7.6 oraz mimośród wywołany
kŁ+N
Gwartość Qfiθ fi
g G 7.6 + g y Q
fiθ 2 , i = F i ( f dθ1 Aθ1 + f dθ 2 Aθ 2 )
k,122Rd
k,1
Ed Rd, fiθ
fioddziaływania ,i obciążeniem ogniowym.
G - charakterystyczna
NhRd,
k
fi =
stałe- G
2.5ak
7.7nośności φ . Dla wpływ
Mimośród
Q,1 0 ,
1 ten
k,1ma na
go, g GGk + dla Gky+0y
g Q,1 ,1Q fiQ k,1
współczynnik redukcyjny i
przekro-
γ - częściowy współczynnik
N hF =( f oddziaływań A f
k,1 stałych,
=)0,706 ju zredukowanego należy Gk + y fiQk,1
obliczyć nośność w stanie
=
, i = F i gf G
N Rd, fiθ 22współczynnik ( 1 kA+ 1g+
+ f 22QA A ) h 7.7
G
Rd,
γ - częściowy fiθ , i fi i dθ
dθG 1
dla θ 1
θpodstawowego y dθ θθ 2 od- granicznym i =
dokonać 7.7 sprawdzenia, czy nośność ta
Q,1
działywania zmiennego; 1 2 aGt (q 2+ -yQ,1 20 Q )
dθ0 ,1 k,1
h ef2 fi
jest większa niż wymaganaxg 7.8G + g
przy Q
odpowiedniej kom-
eΔθ =h dla
ψ - współczynnik h=efkombinacji k k + yfifiQk,1
G oddziaływań
k,1 Ł dla binacji obciążeń:
G k Q,1 k,1
h
8bądźfiaprawie = tstałych 20= 0,763
tt (
Fr++gg) określonym
fi
fi
1 xg q G2G G- k k20 Qh 2.5b
wartości częstych,
przez ψ e lub =
eΔθθ = 8 h ef
ψ
1. Wh 2
2
załączniku
ef
a (q xg
2 -G
Krajowym
20 ) Q,1Q
Q,1
Ł
Ł 20 do
h k,1ef
k,1
ef
PN-EN

7.8
7.8N Ed Ł N Rd, fiθ 2 ,i (7.6)
1996-1-2Δ t h
1,1 2,1
[N8] podano, N
8 Ed, fi tkFr że G=
wartość Fr + fi fi y
N Q
Ed k,1 20
reprezentatywną gdzie: 2.3
oddziaływania zmiennego hfi = aQ =, Nnależy Ed , fi określać jako N - wartość obliczeniowa 2.5 obciążenia pionowego
wartość częstą, równą ψ G gQGG
k,1
. Wobec
+ kyNN+fiRd Qg Q,1=
tego
0 , 31
Qψk,1= ψ , <Ed0 , 6 N Rd, fiθdo
przyłożonego = F ilub
ściany ( fsłupa,
dθ1 Aθ1 + f dθ 2 Aθ 2 )
dlayniekorzystnego
G 2 ,i
+ fiQk,1
Ed, fi
a
1,1 k,1 fi 1,1
k
k=
ξ - współczynnik h =
redukcyjny
hfifi =G. g G + gN Q k,1 od-
Ed,fi02.i
N 2.5
- wartość obliczeniowa
2.5 nośności ściany lub
działywania stałego słupa przy obciążeniu pionowym w warunkach poża-
g GGGkk + g Q,1 Q,1Qk,1
Rd
G + y fiQ
k,1
1 a t (q 2 - 20) h ef
rowych, w analizowanym przekroju obliczeniowym.
W uwagach hfi = do punktu k2.4.2(3) k,1 PN-EN
normy eΔθ = h ef 22.5a Ł
1996-1-2 [N8] zastosowano g G G + + g
kolejne y y Q Q
uproszczenie, 8 t 20
hfi = GG Gkk k+ +y Q
k fi k,1
0 ,1 k,1 = 0,706 Fr
h = yfifiQ,1 Qk,1 k,1
hfifi = g gGGG+k g+ gy Q,1yQ 0 ,1Qk,1 2.5a
2.5a
g GGGkk + g Q,1 y
Gk 0+,1yk,1 0 ,1 Q k,1 Q Gk + y fiQk,1
h = G k
Q,1
+ y fi Q k,1
fi k,1 hfi =
82 hfi = fi xg G + g Q= 0,763 g G2.5b
Gk + g Q,1Qk,1
xg GG G
GkkG++ +gy yk fiQ
Q
Q,1 k,1Q Q,1 k,1
k,1
 N Ed,fi = hfi N Ed
Gk + y fiQk,1
hfi =
g GGk + g Q,1Qk,1

Metoda uproszczona zamieszczona w załączni- Ɵ2 - temperatura Gkpowyżej której wytrzymałość mate-

+ y fiQ k,1
ku C normy PN-EN 1996-1-2 [N8] zakłada, że pod hfi =
riału ulega zmniejszeniu,
g GG k + g Q,1y 0 ,1Qk,1
wpływem temperatury licowy fragment ściany (do fdθ1 - wartość obliczeniowa wytrzymałości na ściska-
izotermy temperatury 02) ulegnie uszkodzeniu i bę- nie muru w temperaturze mniejszej lub równej Ɵ1,
dzie nieefektywny konstrukcyjnie, w części przekro- fdθ2 - wartość obliczeniowa wytrzymałości na ściska-
ju (między izotermami temperatur 01 i 02) na skutek nie muru w temperaturzeGk + y fipomiędzy
Qk,1 Ɵ1 i Ɵ2, którą
temperatury wytrzymałość ulegnie zmianie, a rdzeń
h =
przyjmujefisię jako fdθ2 = cifdθ1,
przekroju lub część przekroju od strony nieogrzewa-
xg GGkz +badań
ci - stała wyznaczana
g Q,1naprężenie-odkształ-
Qk,1
nej (poza izotermą temperatury 01) będzie pracować cenie w podwyższonej temperaturze (niepodana
normlanie. Podział przekroju analizowanego ele- w normie). N Ed Ł N Rd, fiθ 2 ,i
mentu na przekrój nieefektywny konstrukcyjnie oraz Φi - współczynnik redukcyjny nośności w środku ściany
przekrój zredukowany pokazano na rys. 7.2. ustalany na podstawie 6.1.2.2 w PN-EN 1996-1-1 [N7],

wanyRd, fiθ 2 , i = (
uwzględniający dodatkowo mimośród eΔθ spowodo-
N zmianą F i f dθ1 Awθ1 przekroju
temperatury
)
+ f dθ 2 Amuru.
θ2 Mi-
mośród eΔθ określać należy z zależności:
6
1 2 a t (q 2 - 20) h ef

e = h ef Ł
ě 0 ,4hu ě Δ0θ,2hu8 t 20 (7.8)
mm ® u ł max í hu > 250 mm ® u ł maxwíktórej: Fr
î40 mm 100 mm
h î- wysokość efektywna y fiQk,1
Gk +ściany,
ef
hfi = rozszerzalności
α - współczynnik t
termicznej muru,
ć H ö L1 + L2
20°C - temperatura g G
G k + g
przyjmowana Q
Q,1 k,1
na powierzchni
nienagrzewanej, 6.2
s=ç çe min + R ÷ ÷× 2 t - grubość przekroju, w którym temperatura nie
č min ř przekracza Ɵ .
Fr

Gk + yfiQk,1 2

hfi =
Drugą metodą obliczeniową jest metoda dokła-
7 dana opisana w
g GG k + g Q,1y
załączniku ,1Qk,1PN-EN 1996-
D 0normy
N Ed,fi 1-2 [N8]. W metodzie tej podstawę stanowią funda-
a= mentalne prawa7.1
k + y fiQk,1
fizyczneG pozwalające na wiarygodne
N Rd hfi =
przybliżenie przewidywanego zachowania elementu
xg GGk +pożaru.
konstrukcyjnego w warunkach g Q,1QNorma
k,1
zale-
ca stosowanie dwóch modeli obliczeniowych: modelu
N Ed,fi = hfi N Ed 7.2
odpowiedzi termicznej = hmodelu
N Ed, fi oraz fi N Ed
odpowiedzi me-
chanicznej. Model odpowiedzi termicznej powinien
Gk + y fiQk,1 umożliwić ustalenie rozwojuNi rozkładu temperatury
hfi = Rys. 7.2.
7.3
w obrębie elementów a = Ed, finatomiast model
konstrukcji,
g GGWpływ
k + g Q,1Qk,1
warunków pożarowych odpowiedzi mechanicznej powinienN Rd opisywać me-
na przekrój: a) słupa, b) ściany chaniczne zachowania konstrukcji lub którejkolwiek
Gogrzewanej
k + y fiQk,1
jednostronnie, z jej części. Zaawansowane metody wymagają więc
zastosowania złożonych + y fiQ
Gkmodeli obliczeniowych, co
hfi = 1- krawędź elementu, 2- izoterma
hfi7.4
z kolei generuje=konieczność k,1
= 0,706
stosowania programów
k + gtemperaturze
g GGprzy Q,1y 0 ,1Qk,1 Ɵ2, g GGk + gbazujących
komputerowych, najczęściej Q,1y 0 ,1Qnak,1metodzie
3- izoterma przy temperaturze Ɵ1 elementów skończonych.
Gk + y fiQk,1 Gk + y fiQmetod
Ze względu na dyskusyjność k,1 obliczenio-
hfi = h7.5
fi =
wych i niektórych parametrów w niej przyjętych 0,763
= [1, 2, 3]
xg GG(7.6)
Spełnienie warunku
k + g Q,1Qk,1
jest równoznaczne ze speł- xg G +
w kilku krajach metodyG obliczeniowe
k g Q
Q,1 nie
k,1 są zaleca-
nieniem kryterium R odporności ogniowej ściany
ne. W Załącznikach Krajowych: brytyjskim, fińskim,
z uwagi na nośność. Wartość obliczeniowa nośności
N Ed
ściany lub słupa N Rd, fiθ 2pionowym
przyŁobciążeniu ,i w warun- 7.6
niemieckim i austriackim nie zalecono do stosowania
kach pożarowych NRd,fi(Ɵ),i wynosi:
N Ed , fi w załącznikach C i D
metod obliczeniowych podanych

a = [N8]. W =duńskim
normy PN-EN 1996-1-2 0,31 <Załączniku
0,6
N Rd
Krajowym, dopuszczono stosowanie jedynie załączni-
N Rd, fiθ 2 ,i = F i ( f dθ1 Aθ1 + f dθ 2 Aθ 2 ) ka D. W innych7.7
krajach (np. Cypr, Rumunia) nie zabro-
(7.7)
niono stosowania metod obliczeniowych. W polskim
gdzie:
Załączniku Krajowym również nie zabroniono staso-
Aθ1 - powierzchnia muru o temperaturze mniejszej
e = h
(
lub równej1Ɵ1, 2 a t q 2 - 20 )Ł
h ef wania metod obliczeniowych, jednakże w załączniku
7.8kilku istotnych współczynników, co
tym nie podano
ef
Aθ2 Δ
- powierzchnia
θ muru o temperaturze pomiędzy Ɵ1
i Ɵ2,
8 tFr 20 powoduje, że stosowanie tych metod tylko na podsta-
wie wytycznych normy jest utrudnione. Dlatego do
Ɵ1 - maksymalna temperatura, przy której można wy-
projektowania konstrukcji ze ścianami z betonu ko-
Gk + ymuru
korzystywać wytrzymałość fiQk,1w warunkach nor- mórkowego rekomenduje się zastosowanie metody
malnych,hfi = 2.5
g GGk + g Q,1Qk,1 tabelarycznej.

Gk + yfiQk,1 83
hfi = 2.5a
 7 77
6 N Ed,fi
N
a =aa== NEd,fi
Ed,fi 7.17.1
N 7.1
ě u 0 ,4h RdNNRd
Rd ě 0 ,2hu
hu Ł 250 mm ® u ł max í hu > 250 mm ® u ł max í
î40Nmm
NfiNEd,=fih=fi=N î100 mm7.2na-
7.2
7.4.
projektowania z uwagi na warunki
hhfiEdN pożarowe
Ed, NEd
Ed, fi leży Ed wykonać
fi obliczenia
7.2statyczno-wytrzymało-
Algorytm projektowania według metody +Gky+fi+y
GköG Qyk,1
ściowe w stanie granicznym. Ściany nośne należy
QQk,1
tabelarycznej
ć h =
h H
= Lk L
fisprawdzać
2fi k,1 jak obciążone głównie pionowo według
7.37.3
ç
s= e + fi h
fi = ÷ × 1
g GG 6.2
7.3
ç min R gg÷ +gQ
+Gkg+Q,1 wytycznych
Qk,1k,1 zamieszonych w punkcie 5.1. (w czę-
kG
fi
min ř G k 2 ści Q,11Q
gQ,1
k,1
Tablice niezbędne do č G
określania odporno-
zeszytu). W wypadku ścian nienośnych wy-
konywanie jakichkolwiek obliczeń przed analizą
ści ogniowej zamieszczono w Załączniku B normy
G + y Q
G + yzyk,1fiQ
uwagi na warunki pożarowe nie jest konieczne.
hfi h=hfi ==7 k Gk k fi+Algorytm
PN-EN 1996-1-2 [N8]. Przed przystąpieniem do
fiQ
k,1
7.4
k,1wyznaczania odporności ogniowej ścian 7.4
po-
7.4
g GG
fi g
N g G+
G g+ +gydano
g y Qyw Q
tablicy
Q 7.5.
Tablica 7.5. k
G k
Ed,fi
G k
Q,1 0
Q,1 ,
1 0k,1
,
1
Q,1 0 ,1 k,1k,1
a= 7.1
Określanie odporności ogniowej ścian
G +nośnych
N Rd y Q według metody tabelarycznej
G + y fiQ
hfi h=hfi == k Gk k fi+ yk,1
fiQk,1
k,1
7.57.5
xg Gxg
G G+ g + gQ Q 7.2 7.5
fi
1 N Ed,fi = hxg
Dane: rodzaje stosowanych materiałów,
k G
fi N
G G Ed + gQ,1
k kQ,1 Q,1Q
k,1 k,1
k,1
grubość muru t,
GNk Ed
+N
pozostałe dane potrzebne do określenia yNŁ
Ed
NŁŁ
Q
nośności
fiEd
Nściany
Rd,
k,1 N
fiθ
Rd, , i obciążonej
2 fiθ
Rd, 2 ,2i , i
fiθ głównie pionowo, 7.67.6
7.6
h =
pionowe obciążenie obliczeniowe
fi w rozważanym przekroju ściany NEd, 7.3
g GGk + g Q,1Qk,1
2 N Rd,
Obliczenia nośności ściany fiθ
Rd, , i 2=, iF=
Nobciążonej
N 2 fiθ
Rd,
( ((
i Ff idθ1fA
fiθ 2 , i = F
głównie fθdθ11A
pionowo
i dθ 1A
) ))
+θ1 f+dθjedną
θ1 + dθ
2f A θ22zAponiższych
f dθ 2A
θ 2θ 2 metod: 7.77.77.7
1. metodą uproszczoną (wariant 1) według PN-EN
Gk + y fiQk,1 1996-3.
hfi = 2) według PN-EN 1996-3.
2. metodą uproszczoną (wariant 7.4
3. Metodą uproszczoną podstawową 1k12+agt2Q,1
g1GGwedług ( (( ) ))
qa2y
PN-EN
a
eΔθee= =h=ef hhefef 2 t t 0q2,12 -
q- Q
201996-1-1
- 20 h
Ł ŁŁ hefef
k,120 ef h 7.87.8
Δ 7.8
Δ8θ 88 obliczeniowych
θ
Współczynnik redukcyjny dla obciążeń tFr tFr t w 20 20
sytuacji 20 pożarowej:
3 Gk + y fiQk,1 Fr
• dla podstawowej kombinacjihoddziaływań,
fi =
wyrażonej wzorem (6.10) w PN-EN 1990 [N6]:
xg GGkk G +Gkyg+ QQ 7.5
fi+
Q,1 y yk,1Q
k,1 Q 2.52.5
hfi h=hfi == k fi k,1
fi k,1
2.5
g
fi
N EdG Ł
G + g
ggGkNGGGk k+Q,1 + Q
ggQ,1 QQk,1k,1 (2.5)
Rd, fiθ 2 , i
k,1
Q,1 7.6
• dla kombinacji oddziaływań (6.10a) i (6.10b) według [N6] jako wartość mniejszą z dwóch nastę-
pujących wyrażeń:
Gk G +Gky+fi+Qyyk,1 fiQQ
N Rd,hfiθ =
h
fi h
2 , =
=
fi fi =
i F i ( f dθ1kAθ1 +fi f dθ )
k,1 k,12 Aθ 2 7.72.5a
2.5a
g GG + g
ggGkGGGk k+Q,1 gy yQ Q (2.5a) 2.5a
+ gQ,1 Q,1y 0 ,01 ,1Q
0 ,1 k,1 k,1
k,1
1 a (q -+20 y) Q h ef
eΔθ = hhef 2= t G2 k G Gk k+fi+y
Łyk,1 fiQfiQ k,1
7.8
8 fi hhfifixg ==tFr 20 k,1
2.5b
gdzie:
GxgGxgGkGG+Gkgk+Q,1 +gQ gQ,1
Q,1Q
k,1 Qk,1k,1 (2.5b) 2.5b
2.5b
Q - podstawowe oddziaływanie zmienne,N N GN k=+fiy Q
h=fifi=N
hhfiEdN EdEd 2.32.3
fi N
k,1
k,1
hfi = Ed,
G - charakterystyczna wartość oddziaływania
fiEd,
Ed, fi
stałego, 2.5 2.3
k
g GGkstałych,
γ - częściowy współczynnik dla oddziaływań +N g Q,1NQk,1
== NEd,Ed,fifi zmiennego;
Ed, fi
a =aaoddziaływania
G
γ - częściowy współczynnik dla podstawowego
Q,1
ψ - współczynnik dla kombinacji oddziaływań dla N
fi NNRd częstych, bądź prawie stałych
wartości
Rd
Gk + yfiQk,1 Rd
hfi =
• w sposób uproszczony, przyjmując
2.5a
η = 0,65, g GGk +GgkQ,1 G+Gkyy+0fi+,1y
Q
Qyk,1 Q Q
z wyjątkiem kategorii obciążeń Ehwedług
fik,1 k,1
fi
=h
fi hfi fi=PN=GEN+1990 k fi
[N6] (powierzchniek,1 = 0,706
==0,706
o0,706
przeznaczeniu maga-
zynowym i przemysłowym), w przypadku g Gktórej
ggGkGGηGkg=k+Q,1 g
0,7. y y Q Q
+ gQ,1Q,1y 0 ,01 ,1Q
0 ,
1 k,1 k,1
Gk + y fiQk,1
fi
k,1
h = G G
k G + y +
k k fi+ y
Q
y k,1 Q Qk,1k,1= 0,763
4 hfi fih=hfisiły
Uproszczone określenie obliczeniowej
=xg
=
ściskającej
G G k + g w
fi fiwarunkach
Q,1 Q k,1 ==0,763
pożarowych:
0,763 2.5b
xg Gxg
fi G + g
xgGk GGk +Q,1 Q
+ggQ,1k,1QQk,1 (2.3)
N Ed, fi = hGfi NkEd Q,1 k,1 2.3
N NN , fifi
a =aa===Ed ,NfiEdEd, =, 0fi=,31
Ed 0,< 310<,60,6
N RdN NNRdRd = 0,31 < 0,6
Rd

Gk + y fiQk,1
hfi = = 0,706
g GGk + g Q,1y 0 ,1Qk,1
84 Gk + y fiQk,1
hfi = = 0,763
 ě 0 ,4hu ě 0 ,2hu
hu Ł 250 mm ® u ł max í hu > 250 mm ® u ł max í
î40 mm î100 mm

ć H ö L1 + L2
5 s=
Obliczenie współczynnika proporcji ç
çe min + ściany:÷
obciążenia ÷×
č Rmin ř 2
gdzie:
7 według kroku 2.
NRd - nośność ściany obciążonej głównie pionowo z obliczeń
N Ed,fi
6 Sprawdzenie w przepisach techniczno-budowanych a =wymogów (kryteriów REI) dotyczących danej 7.
N Rd 1996-1-2 [N8] minimalnej grubości
ściany. Sprawdzenie w odpowiedniej tablicy w normie PN-EN
ściany dla przyjętego kryterium odporności ogniowej REI. Sprawdzenie dokonuje się w zależności
od wartości współczynnika α ( α≤0,6 lub 0,6<α ~=1,0).
N Ed,fi = hfi N Ed 7.2
7 Porównanie minimalnej grubości, uzyskanej w kroku 6 G z grubością ściany przyjętą do obliczeń w kro-
ku 2. Gdy minimalna wartość jest mniejsza odhprzyjętej k +y
ściana fiQk,1założone kryterium REI.
spełnia
fi = 7.3
g GGk + g Q,1Qk,1
W przypadku ścian nienośnych kryterium EI sprawdza się według algorytmu zamieszczonego w tablicy 7.5, rozpoczy-
nając analizy od kroku 6. W korku 7 minimalną grubość porównuje się z grubością ściany przyjętą w projekcie.
Gk + y fiQk,1
hfi = 7.4
7.5. Określenie g Q,1y 0 ,1Qogniowej
g GGk +odporności k,1 ściany wewnętrz-
Przykład obliczeniowy określania od- nej metodą tabelaryczną
porności ogniowej ściany Gk + y fiQk,1
hGeometria
fi = ściany
7.5
Określenie odporności ogniowej ścian budynku wyko- xg Gściany:
Wysokość Gk +hg=Q,1Qk,1
3,18 m
nano metodą tabelaryczną W przykładzie wykorzysta- Szerokość analizowanego odcinka ściany: b = 1,0 m
no budynek opisany w punkcie 5.1.3.6. Wysokość ścian na kondygnacjach wyższych: hsc = 2,69 m
N Edstropów
Rozpiętości
Ł N Rd,wfiθ 2 , i l1 = 7,14 m, l2 = 4,14 m
świetle:
7.6
Opis analizowanego budynku
Zamieszczone poniżej obliczenia dotyczą ściany we- Nośność ściany (tabl. 7.5 krok 2)
wnętrznej parteru budynku. Na rys. 7.3 przedstawio- N Rd, fiθ
Nośność
2 ,i
=F (
i f dθ
ściany 1 Aθ1 +z przykładu
przyjęto )
f dθ 2 Aθ 2 obliczeniowego 7.7
no analizowany w przykładzie fragment ściany. Do w punkcie 5.1.3.6
obliczeń przyjęto wycięty myślowo fragment ściany
wewnętrznej o długości 100 cm. Analizowaną ścianę
zaprojektowano z elementów z betonu komórkowego e wych
= h
(
2 a t qpożarowej
1 w sytuacji )
Współczynnik redukcyjny dlahobciążeń obliczenio-
2 - 20 (tabl.ef7.5 krok 3)
Ł 7.8
ef
(fb = 4,0 N/mm2) o grubości 36,5 cm na zaprawie do Δθ W obliczeniach
8 nośności
tFr przyjęto20trwałą sytuację obli-
cienkich spoin. Analizowany fragment ściany usytu- czeniową zgodnie z normą EC-0 [N6]. Przyjęto spraw-
owano w pobliży środka ściany, aby uzyskać jak naj- dzać stan graniczny STR. Z tablicy A1.2(B) EC-0 [N6]
większy wpływ obciążenia za stropu.
Gk + y fijako
przyjęto kombinację Qk,1mniej korzystną wartość
hfi = określonych
z dwóch wzorami (6.10a i 6.10b). 2.5
g GGk + g Q,1
Przyjęto następujące Qk,1 współczynników czę-
wartości
ściowych, współczynnika redukcyjnego i wartości
kombinacyjnych:
γG = + y Q ζ = 0,85
1,35
hfi = γG,jQ,1k= 1,5 fi k,1 Ψ0,1 = 0,7 2.5
g GGγQ,2k =+1,5
g Q,1y0 ,1Qk,1Ψ1,1 = 0,5
γ Q,3 = 1,5
Gk + y fiobciążeń
Qk,1 ustalono:
hfi = zestawienia
Na podstawie
xg G
charakterystyczna + g Q,1
wartość Qk,1
oddziaływania stałego 2
G k = 101,55 kN G k
N Ed, fi = hobciążenie
charakterystyczne zmienne wiodące lub
fi N Ed ściany 2.3
główne powyżej analizowanej
Q k,1 = 19,56 kN
N
Rys. 7.3. a = Ed, fi (6.10a) i (6.10b) według
Dla kombinacji oddziaływań

Rzut parteru budynku N Rd mniejszą z dwóch nastę-

[N6] przyjmuje się wartość
pujących wyrażeń:

Gk + y fiQk,1
hfi = = 0,706
g GGk + g Q,1y 0 ,1Qk,1
Gk + y fiQk,1
hfi = = 0,763
xg GGk + g Q,1Qk,1
85
N
 g GGk + g Q,1y0 ,1Qk,1
N Rd

Gk +Gy k +Q y fiQk,1
hfi = h fi = fi k,1
= 0,706 2.5b
g GGkxg+GgGQ,1k y+0g,1Q,1Qk,1Qk,1
N Ed,Gfi =+ y
k
hfifiN
Qk,1
Ed [2] Meyer2.3U.: EN 1996-1-2 – Einstufung des Feuerwi-
hfi = = 0,763 derstands von Mauerwerk in den nationalen Anhängen
xg GGk +Ng Q,1 Q verschiedener europäischer Länder. Mauerwerk, 2012,
a = Ed, fi k,1 vol. 16, nr 4, s. 180-184.
Przyjęto η = 0,706 kN
N Rd [3] Meyer U.: Fire resistance assessment of masonry struc-
N Ed , fi
fi
tures – Structural fire design of masonry buildings ac-
Uproszczonea =określenie 0,Q31 < 0,6 siły ściska-
Gk +=yobliczeniowej
cording to the Eurocodes. Mauerwerk, 2013, vol. 17,
jącej h
w warunkach N fi k,1
pożarowych(tabl. 7.5
=krok 4) nr 3, s. 143-148.
fi = 0,706
Rd
g GGk + g Q,1wypunkcie
Z przykładu zamieszczonego Q 5.1.3.6 przyjęto:
0 ,1 k,1 Normy, wytyczne, instrukcje, akty prawne
N = 166,52 kN ,
m,Ed
[N1] PN-B-02852:2001: Ochrona przeciwpożarowa bu-
N = η N = 117,61 GkkN+ .y fiQk,1
hfi współczynnika
= = 0,763
Ed, fi fi Ed
Obliczenie proporcji obciążenia ściany dynków. Obliczanie gęstości obciążenia ogniowego oraz
(tabl. 7.5 krok 5)xg GGk + g Q,1Qk,1 wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru.
Z przykładu 5.1.3.6 przyjęto: [N2] PN-EN 1363-1:2012E: Badania odporności ognio-
NmR,d = 377,27 kN, wej. Część 1: Wymagania ogólne.
[N3] PN-EN 1363-2:2001: Badania odporności ognio-
N Ed , fi wej. Część 2: Procedury alternatywne i dodatkowe.
a= = 0,31 < 0,6 [N4] PN-EN 1364-1:2001 : Badania odporności ognio-
N Rd wej elementów nienośnych. Część 1: Ściany.
Sprawdzenie w przepisach techniczno-budowa- [N5] PN-EN 1365-1:2013E : Badania odporności ognio-
nych wymogów (kryteriów REI) dotyczących da- wej elementów nośnych. Część 1: Ściany.
nej ściany. Sprawdzenie w odpowiedniej tablicy w [N6] PN-EN 1990:2004/Ap1:2004/Ap2:2010/A1:2008/
normie PN-EN 1996-1-2 [N8] minimalnej grubości AC:2010/NA:2010 Eurokod – Podstawy projektowania
ściany dla przyjętego kryterium (tabl. 7.5 krok 6) konstrukcji.
ZLI → "B" → główna konstrukcja nośna → REI 120 [N7] PN-EN 1996-1-1+A1:2013-05/NA:2014-03 Euro-
Z tablicy N.B.4.2. w normie [N8], wiersz 1.1.3 → t F = kod 6. Projektowanie konstrukcji murowych. Część 1-1:
=90–175 mm. Reguły ogólne dla niezbrojonych i zbrojonych konstruk-
cji murowych.
Porównanie minimalnej grubości z grubością ścia- [N8] PN-EN 1996-1-2:2010/NA:2010P: Eurokod 6.
ny przyjętą do obliczeń (tabl. 7.5 krok 7) Projektowanie konstrukcji murowych. Część 1-2: Regu-
Przyjęta grubość muru wynosi: ły ogólne. Projektowanie z uwagi na warunki pożarowe.
t = 365 mm > t F = 90–175 mm. [N9] Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12
Założone kryterium REI 120 jest spełnione. kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowa-
Literatura do rozdziału 7 nie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 z późniejszymi zmia-
Publikacje nami).
[1] Drobiec Ł., Jasiński R., Piekarczyk A., Konstrukcje [N10] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
murowe według Eurokodu 6 i norm związanych. Tom 2, (Dz.U. 2013 poz. 1409 z późniejszymi zmianami).
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.

86
87
 Recenzent prof. dr hab. inż.
Leonard Runkiewicz:
"Wniosek: Generalnie praca
zawiera wszystkie najważniejsze
zagadnienia ścian
konstrukcyjnych".

Recenzent dr inż.
Paweł Krause: "Podsumowując
stwierdzam, że recenzowana
praca "Projektowanie konstrukcji
ścian z betonu komórkowego"
jest opracowana na dobrym
poziomie merytorycznym
i będzie bardzo przydatna
projektantom konstrukcji
murowych"

Stowarzyszenie
Producentów Betonów
02-829 Warszawa,
ul. Mączeńskiego 2
tel. 022 643-64-79,
fax 022 643-78-41
www.s-p-b.pl;
e-mail:biuro@s-p-b.pl
SKŁAD I DRUK ART STYL
www.artstyl-reklama.com.pl

88