SSeerjece Mecele& : SSeer Oemeyeesoe (Meele&) 733 (O. 19 Me. 1)

oMekeâ SkeâeseCf emeeJee : efMekeâJeCe
meceeme heefn}e : }sKeveef›eâÙeeefve¤heCe

~~ ßeerjece meceLe& ~~
yeÇeÿeCeW yeeUyeesOe De#ej ~ Ie[megveer keâjeJeW megboj ~ peW osKeleebefÛe Ûelegj ~ meceeOeeve heeJeleer ~~1~~
}eskeâefMe#eCeeÛeer peyeeyeoejer DemeCeeNÙeeves Deehe}s De#ej Demes JeUCeoej keâjeJes keâer les heenleeÛe peeCelÙee}e meceeOeeve
JneJes. ~~1~~
JeešesUW mejUW ceeskeâUW ~ Jeesle}W cemeerÛeW keâeUW ~ kegâUkegâUerle JeUer Ûeeef}uÙee {eUW ~ cegkeäleceeUe pewMee ~~2~~
ie[o keâeàÙee MeeF&ves ef}efn}s}s De#ej iees} JeUCeeÛes, mejU Je ceeskeâUs DemeeJes. lÙee De#ejebÛÙee DeesUer mejU
js<esleer} ceeslÙeebÛÙee ceeUsØeceeCes DemeeJÙeele. ~~2~~
De#ejcee$e eflelegkeWâ veerš ~ vescemle hewme keâeves veerš ~ Dee[JÙee cee$ee lÙee efn veerš ~ Deekeg&â}eR Jes}eb[Ÿee ~~3~~
ØelÙeskeâ De#ej lÙeeÛe JeUCeeÛes, Skeâe jebiesle, ceOes hegjsmes Deblej mees[tve Je keâevee, cee$ee, Jes}ebšŸee, jHeâej, F. peeieÛÙee
peeieer DemeeJÙeele. ~~3~~
heefn}W De#ej peW keâeef{}W ~ «ebLe mebhesleeW heenelee ies}W ~ Ùeskeâe šebkeWâefÛe ef}efn}W ~ SsmeW Jeešs ~~4~~
«ebLeeÛeer meg®Jeele keâjleevee ef}efn}s}s heefn}s De#ej Je «ebLemeceehleerÛes De#ej Ùee ojcÙeeveÛes }sKeve heentve les Skeâe
yew"keâerle SkeâeÛe šekeâeves ef}efnuÙeemeejKes JeešeJes. ~~4~~
De#ejeÛeW keâeUsheCe ~ šebkeâeÛeW "esmejheCe ~ lewmeWefÛe JeUCe JeebkeâeCe ~ meeefjKeWefÛe ~~5~~
De#ej ceOesÛe ie[o keâeUs Je keâes"slejer efHeâkeâš keâeUs vemeeJes. šebkeâeÛes šeskeâ meejKesÛe pee[ DemeeJes. De#ejeÛes JeUCe
eEkeâJee JeekeâCe meJe&$e meejKes DemeeJes. ~~5~~
JeesUerme JeesUer }eiesvee ~ Deekeg&â}er cee$ee Yesoervee ~ Kee}er}s JeesUerme mheMexvee ~ DeLeJee }byee#ej ~~6~~
Kee}ÛÙee Je JejÛÙee DeesUerle Deblej DemeeJes. jHeâej Je cee$eebÛee hejmhejebvee Úso yemet veÙes. SKeeosÛe De#ej }ebye keâe{tve
les Kee}er} DeesUer}e šsketâ veÙes. ~~6~~
heeve efMe<eeveW jsKeešeJeW ~ lÙeeJejer vescekeâefÛe uÙeeneJeW ~ ogjer peJeUer ve JneJeW ~ Deblej JeesUerÛeW ~~7~~
keâeieoeJej efMemehesefvme}erves DeesUer DeeOeer DeeKetve lÙeebJej vesškesâheCeW ef}neJes. DeesUerleer} Deblej meejKes nJes. ~~7~~
keâes"W MeesOeemeer Dee[svee ~ Ûegkeâer heenleeb meebhe[svee ~ iejpe kesâ}er nW Ie[svee ~ }sKekeâeheemegveer ~~8~~
og®mleermee"er JeeJe DemeeJee. menmee Ûetkeâ vemeeJeer. }sKekeâeves iejpesheesšer keâeškeâmej kesâ}er Demes nesT veÙes. ~~8~~
pÙeeÛeW JeÙe Deens vetleve ~ lÙeeveW uÙeeneJeW peheesve ~ peveemeer he[s ceesnve ~ SsmeW keâjeJeW ~~9~~
}neve ceg}ebveer peeCeerJehetJe&keâ Demes megboj ef}neJes keâer lÙeeÛee JeeÛeCeeNÙeebvee ceesn efvecee&Ce nesF&}. ~~9~~
yeng yeeefjkeâ le®CeheCeeR ~ keâecee veÙes cneleejheCeeR ~ ceOÙemle ef}efnCÙeeÛeer keâjCeer ~ kesâ}er heeefnpes ~~10~~
le®Ce JeÙeele Heâej yeejerkeâ De#ej ef}efn}s lej les Je=ælJeele JeeÛelee Ùesle veener. cnCetve De#ej ceOÙece nJes. ~~10~~
YeesJeleW mLeU mees[tve ÅeeJeW ~ ceOeWefÛe ÛeceÛeefcele uÙeeneJeW ~ keâeieo Pe[leebefn Pe[eJeW ~ ve}iesefÛe De#ej ~~11~~
ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 733 (o. 19 me. 1)

keâeieoeJej Ûeesnerkeâ[s hegjsMeer peeiee mees[tve ceOÙeeJej "me"Meerle ef}neJes. keâeieo peerCe& Pee}e lejer De#ejs leepeer
efomeeJeerle. ~~11~~
Ssmee «ebLe peheesveer uÙeeneJee ~ ØeeCeercee$eeme Ghepes nsJee ~ Ssmee heg®<e lees heneJee ~ cnCeleer }eskeâ ~~12~~
«ebLee Demee keâeUpeerhetJe&keâ ef}neJee keâer meJeeËvee lÙeeÛes keâewlegkeâ Jeeštve lÙeebvee }sKekeâe}e YesšeJesmes JeešeJes. ~~12~~
keâeÙee yengle keâ°JeeJeer ~ Glkeâš keâere|le GjJeeJeer ~ Ûeškeâ }eGveer mees[eJeer ~ keâebneR Ùeskeâ ~~13~~
lÙeemee"er Deceehe keâ° IesTve ceeies meledkeâerleea jeneJeer. }eskeâebvee DelÙeble Deeke=â° keâ¤ve IÙeeJes. ~~13~~
IešŸe keâeieo DeeCeeJes ~ peheesve vescemle KeUeJes ~ ef}efnCÙeeÛes meeces DemeeJes ~ veeveehejer ~~14~~
opexoej keâeieoe}e veerš KeU }eJetve veevee ØekeâejÛes }sKevemeeefnlÙe DeeOeerheemetve leÙeej "sJeeJes. ~~14~~
megNÙee keâeleNÙee peeieeF&le ~ KeUer IeeWšeUW leeieeF&le ~ veevee megjbie efceefßele ~ peeCeesefve IÙeeJeW ~~15~~
megNÙee, keâeleNÙee, hešdšŸee, KeU, legjšerÛes heeCeer, keâeieo IeesšCÙeeÛee ¤U, leeieeÛee keâe}e Je lÙeeble efcemeUCÙeemee"er
megiebOeer õJÙes DemeeJeerle. ~~15~~
veevee osmeerÛes ye® DeeCeeJes ~ Iešer yeeefjkeâ mejUs IÙeeJes ~ veevee jbieeÛes DeeCeeJes ~ veevee efpevemeer ~~16~~
ef"keâef"keâeCeÛes yees¤ DeeCetve lÙeebleer} šCekeâ, yeejerkeâ Je mejU IÙeeJesle. les Deveskeâ peeleerÛes Je jbieeÛes DemeeJesle. ~~16~~
veevee efpevemeer šebkeâlees[Ceer ~ veevee ØekeâejW jsKeešCeer ~ efÛe$eefJeefÛe$e keâjCeer ~ efmemeW}esàÙee ~~17~~
yees¤ÛÙee šeskeâe}e Ûeerj hee[CÙeemee"er Deveskeâ ØekeâejÛÙee yeejerkeâ megNÙee, jsIee DeeKeCÙeemee"er hešdšŸee Je veevee ØekeâejÛÙee
efMeMeeÛÙee ieesàÙee DemeeJÙeele. ~~17~~
eEniegU meb«eneR DemeeJes ~ JeeU}s DeeefUles heenesve IÙeeJes ~ meesheW efYepeGveer JeeUJeeJes ~ meb«en cemeerÛes ~~18~~
eE[keâ JeeU}s}e keâer Dees}e les heentve IÙeeJes. keâepeUeÛeer MeeF& keâjCÙeemee"er }eieCeejer Jevemheleer efYepeJetve veblej
JeeUJetve leer mee"JeeJeer. ~~18~~
leiešer FefleßeÙee keâjeJÙee ~ yebojer HeâàÙee IeesšeJÙee ~ veevee efÛe$eeR efÛeleejeJÙee ~ GbÛe efÛe$eW ~~19~~
ØekeâjCeeÛÙee MesJešer `Fefleßeer' Demes DeefOekeâ IeesšerJe De#ejele ef}neJes. osJeoejeÛÙee HeâàÙee Ieemetve lÙeebJej veevee ØekeâejÛeer
opexoej efÛe$es keâe{eJeerle. ~~19~~
veevee ieeshe veevee yeemeveW ~ cesCekeâehe[W eEmeogjJeCex ~ hesšŸee kegâ}heW peheCeW ~ hegmlekeâekeâejCeW ~~20~~
ceT oesNÙee, «ebLeeÛeer JeŒes, MeWojer cesCekeâehe[s, hesšŸee, kegâ}hes F. meeOeveebveer «ebLe peheeJee. ~~20~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘}sKeveef›eâÙeeefve¤heCeveece’ meceeme heefn}e

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘}sKeveef›eâÙeeefve¤heCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle
(o. 19 me. 1) 734 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

oMekeâ SkeâesefCemeeJee : efMekeâJeCe
meceeme ogmeje : efJeJejCeefve¤heCe
ceeieeb yeesef}}s }sKeveYeso ~ Deeleeb Sskeâe DeLe&Yeso ~ veevee ØekeâejerÛes mebJeeo ~ mecepeesve IÙeeJes ~~1~~
ceeieer} ØekeâjCeele }sKeveeÛeer jnmÙes (Yeso) G}ie[tve oeKeefJe}er. Deelee MeyoeÛes DeLe& keâjCÙeeÛeer jnmÙes Je mebJeeoeleer}
KegyÙee mecepetve IÙeeJÙeele. (ceeieer} meceemeele }sKeveeÛes Øekeâej meebefiele}s vemetve }sKeveef›eâÙee meebefiele}er Deens. cnCetve ÙesLes
Yeso nŸee MeyoeÛee `Øekeâej' Demee DeLe& ve keâjlee jnmÙe, Ùegkeäleer eEkeâJee keâ}e Demee DeLe& kesâ}e Deens.) ~~1~~
MeyoYeso DeLe&Yeso ~ cegõeYeso ØeyebOeYeso ~ veevee MeyoeÛes MeyoYeso ~ peeCeesveer heeneJes ~~2~~
Meyoebceeieer} Ùeespekeâlee, megmebiele DeLe&, }sKekeâeÛeer efJeefMe° cegõe (mJele:ÛÙee veeJeeÛee Gu}sKe), }sKeveeÛee Øekeâej
(efveyebOe, šerkeâe F.) Je SkeâeÛe MeyoeÛes Deveskeâ DeLe& mecepeeJetve IÙeeJesle. ~~2~~
veevee DeeMebkeâe ØelÙeesòejW ~ veevee ØeefÛele mee#eelkeâejW ~ pesCeWkeâefjleeb peieoeblejW ~ Ûecelkeâejleer ~~3~~
ßeeslÙeebÛÙee Je JeeÛekeâebÛÙee Deveskeâ MebkeâebÛes leelkeâeU meceeOeeve keâjeJes. lÙeebvee les hešs} Je DevegYeJee}e ÙesF&} Demes
meebieeJes. lÙeecegUs meJeeËveeÛe veJe} Jeešles. ~~3~~
veevee hetJe&he#e efmeæeble ~ ØelÙeÙees heeneJee vescemle ~ DevegceeveeÛeW KemleJesmle ~ yees}eWefÛe veÙes ~~4~~
Deveskeâ celeebÛes Je MebkeâebÛes hetJe&he#e Je efmeæevlehe#e nŸeebÛee meekeâuÙeeves efveÙeefcele DeYÙeeme keâjeJee. kesâJeU Deboepeeves
DeIeUheIeU yees}t veÙes. ~~4~~
ØeJe=efòe DeLeJee efveJe=òeer ~ ØeefÛeleerefJeCe DeJeIeer Yeüebleer ~ ieUbiÙeebceOeer} peieppeesefle ~ Ûesles} keâes"W ~~5~~
ØehebÛe Je hejceeLe& nŸee oesvneRÛee Jekeälee DevegYeJeer vemes} lej YeüceeÛes meeceüepÙe Demeles. DeesuÙee keâÛejehesšerle pemee Deiveer
hesšle veener lÙeeØeceeCes DeveefOekeâeNÙee}e DeelcepÙeesleerÛee DevegYeJe Ùesle veener. ~~5~~
nsle mecepeesve Gòej osCeW ~ ogmeNÙeeÛes peerJeerÛeW mecepeCeW ~ cegKÙe ÛÙeelegÙee&ÛeeR }#eCeW ~ leW nW SsmeeR ~~6~~
ns }#eele IesTveÛe ØeMveebÛes Gòej ÅeeJes. ØeMvekeâlÙee&Ûes ceveesiele }#eele IesCÙeeÛes ÛeelegÙe& DemeeJes. (DeveefOekeâeNÙee}e Heâej
keâener meebiet veÙes) ~~6~~
ÛeelegÙexefJeCe Kešheš ~ les efJeÅeeefÛe Heâ}keâš ~ meYesceOeW DeešIeeš ~ meceeOeeve kewâÛeW ~~7~~
ns ÛeelegÙe& vemes} lej JekeälÙeepeJeU heefjhetCe& %eeve Demetvener les Heâ}keâšeØeceeCes G[tve peeles. (`kegâ#es$eer yeerpe Ieele}s'–
%eeves.) DeMee ceb[UeRÛÙee meYesle yees}CÙeeÛee Deešeheerše keâ¤ve meceeOeeve keâmes efceUs}? ~~7~~
yengle yees}CeW SskeâeJeW ~ lesLeW ceesvÙeefÛe OejeJeW ~ DeuheefÛevnW mecepeeJeW ~ peieoeblej ~~8~~
Deveskeâ }eskeâ Deveskeâ Øekeâejs yees}le Demeleer} lej lesLes Skeâ Meyoner yees}t veÙes. nŸee ye[ye[erJe¤veÛe lÙeebÛes Deblejbie
DeesUKeeJes. ~~8~~
yee<keâUeceOeW yewmeeW veÙes ~ GæšemeeR leb[eW veÙes ~ DeeheCeekeâefjleeb Keb[eW veÙes ~ meceeOeeve peveeÛeW ~~9~~
GLeU Je mewjšebceOÙes efcemeUt veÙes. meYesleer} keâesCee GæšeMeer Jeeo Iee}tve mJele:cegUs DeveskeâebÛes meceeOeeve cees[t
veÙes. ~~9~~

vesCeleheCe mees[tb veÙes ~ peeCeheCeW HegâieeW veÙes ~ veevee peveeÛeW ùoÙes ~ ce=o MeyoW Gkeâ}eJeW ~~10~~
Deehe}er De%eeveeÛeer Yetefcekeâe mees[tve heebef[lÙeeves Ûe{tve peeT veÙes. nUgJeej Meyoebveer, DeveskeâebÛes De%eeveeves Peekeâ}s}s
Deble:keâjCe ceeskeâUs keâjeJes. ~~10~~
Øemebie peeCeeJee vesškeâe ~ yengleebmeer peePeg IesTb vekeâe ~ KejW DemeleebefÛe veemekeâe ~ Heâ[ neslees ~~11~~
meYesleer} JeeleeJejCeeÛee Deboepe IesTve SkeâeÛe JesUer DeveskeâebMeer Jeeo Iee}t veÙes. Deehe}s cnCeCes ÙeesiÙe Deme}s lejer
Jeeobieeves meYee cees[les. ~~11~~
MeesOe Iesleeb DeeUmeeW veÙes ~ Yeü° }eskeâeR yewmeeW veÙes ~ yewme}W lejer šeketbâ veÙes ~ efceLÙee oes<e ~~12~~
meppeve Je meled MeeŒe nŸeebÛee MeesOe Iesle jeneJee. DeeÛeej Je efJeÛeejYeü°ebMeer mebyebOe "sJet veÙes. lemee Øemebie Dee}eÛe
lej lÙeebÛÙee oes<eebÛes eEÛeleve keâ¤ veÙes. lÙeeves GieerÛeÛe ceve otef<ele nesles. ~~12~~
Deblej Deelee&ÛeW MeesOeeJeW ~ ØemebieeR Lees[W efÛe JeeÛeeJeW ~ Ûeškeâ }eGveer mees[eJeW ~ YeuÙee ceveg<Ùeemeer ~~13~~
leerJeÇ cegceg#eglJe MeesOeeJes Je lÙee}e DeeJeMÙekeâ lesJe{sÛe MeeŒe JeeÛetve oeKeJeeJes. lÙee}e DeeheuÙeeefJe<eÙeer Dees{ efvecee&Ce
JneJeer. ~~13~~
cepÙee}meeRle yewmeeW veÙes ~ meceejeOevesmeer peeTb veÙes ~ peeleeb ÙesUef}JeeCeW nesÙes ~ efpeCeW Deeheg}W ~~14~~
jepekeâerÙe JeUCeeÛÙee yew"keâerle yemet veÙes. DeVeÚ$eele pesJet veÙes. lÙeeves Deehe}s peerJeve DeesMeeUJeeCes nesles. ~~14~~
Gòece iegCe ØeiešJeeJes ~ ceie Ye}lÙeemeer yees}leeb HeâeJes ~ Ye}s heenesve keâjeJes ~ MeesOetve efce$e ~~15~~
DeeheuÙeeleer} Gòece iegCe meJeeËvee keâU}s keâer keâesCeeMeerner yees}}s lejer lÙeeÛee GheÙeesie neslees. (keâerleeaÛee ØeYeeJe he[lees.)
meppeveebvee heejKetve lÙeebÛÙeeMeer mvesn peceJeeJee. ~~15~~
GheemevesmeeefjKeW yees}eJeW ~ meJe& peveemeer lees<eJeeJeW ~ meieš yejWheCe jeKeeJeW ~ keâesCnerÙeskeâemeer ~~16~~
Gheemeves}e Devegketâ}lee efvecee&Ce nesTve leer Jee{s} Demes yees}eJes. meJeeËvee mebleg° "sJeCÙeeÛee ØeÙelve keâ¤ve meceepeeleer}
mJele:Ûee Ye}sheCee meebYeeUeJee. ~~16~~
"eFË "eFË MeesOe IÙeeJee ~ ceie «eeceeR ØeJesMe keâjeJee ~ ØeeCeercee$e yees}JeeJee ~ DeehleheCeW ~~17~~
meJe& ØekeâejÛeer ceeefnleer IesTveÛe cenbleeves ieeJeele ØeJesMe keâjeJee Je meJeeËMeer les Deehe}s Deehle DemeuÙeeØeceeCes Deeheg}keâerves
yees}eJes. ~~17~~
GbÛe veerÛe cnCeeW veÙes ~ mekeâUebÛeW efveJeJeeJeW ùoÙes ~ DemleceeveeR peeTb veÙes ~ keâes"W leNneR ~~18~~
ne ßes‰, ne keâefve‰ Demee YesoYeeJe keâ¤ veÙes. meJeeËvee meceeOeeve nesF&} Demes yees}eJes. metÙee&mleeveblej cegkeäkeâeceeÛeer peeiee
mees[tve keâes"sner peeT veÙes. ~~18~~
peieeceOeW peieefce$e ~ efpeJnsheemeeR Deens met$e ~ keâes"W leNner melhee$e ~ MeesOetve keâe{eJeW ~~19~~
nŸee peieele peieeMeer cew$eer pees[CÙeeÛes jnmÙe JeeCeerceOÙes Deens. nŸee cew$eerletve melhee$e Je cegceg#et MeesOetve keâe{eJesle.
~~19~~
keâLee nesleer lesLeW peeJeW ~ ogjer oerveemeeefjKeW yewmeeJeW ~ lesLeer} mekeâU njõ IÙeeJeW ~ DebleÙee&ceeR ~~20~~
keâLee-keâerle&ve Ûee}t Demes} lesLes peeTve meeceevÙeeØeceeCes Skeâe keâesheNÙeele otj yemeeJes. SketâCe meJe& JeeleeJejCeeÛee veerš
Deboepe IÙeeJee. ~~20~~
lesLeW Ye}W Dee[Uleer ~ JÙeehekeâ les efn keâUeW Ùesleer ~ nUgnUg ceboieleer ~ jerie keâjeJee ~~21~~
lÙeeleer} meppeve Je ef›eâÙeeMeer} }eskeâ DeesUKetve meeJekeâeMe Je yesleeyesleeves lÙeebÛÙeeMeer mebyebOe Jee{JeeJesle. ~~21~~

mekeâUeceOeW efJeMes<e ßeJeCe ~ ßeJeCeengveer Leesj ceveve ~ ceveveW nesÙes meceeOeeve ~ yengle peveeÛeW ~~22~~
peerJeveeleer} ÙeMeemee"er ßeJeCeeÛes Heâej cenòJe Demetve lÙeentve ceveve ßes‰ Deens. lÙee ceveveMeer}lesceOÙes DeveskeâebÛes
meceeOeeve keâjCÙeeÛes meeceLÙe& Deens. ~~22~~
Oetle&heCeW mekeâU peeCeeJeW ~ DeblejeR Deblej yeeCeeJeW ~ mecepeuÙeeefJeCe efmeCeeJeW ~ keâemeÙeemeer ~~23~~
ÛeeCee#eheCeeves meJe&keâener peeCetve IesTve ogmeNÙeeÛÙee ceveele Deehe}s ceve efceUJetve IÙeeJes. ns meJe& }#eele ve Ieslee
GieerÛeÛe keâe keâ°eJes? ~~23~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJejCeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeJejCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

meceeme eflemeje : keâjbš}#eCeefve¤heCe
megefÛele keâ®veer Deble:keâCe& ~ Sskeâe keâjbš}#eCe ~ nW lÙeeefieleeb meosJe}#eCe ~ DeebieeR yeeCes ~~1~~
Deelee ceve Skeâe«e keâ¤ve keâjbšŸeeÛeer }#eCes Sskeâe. lÙeebÛee lÙeeie kesâ}e Demelee YeeiÙeJebleeÛeer }#eCes Debieer yeeCeleele.
~~1~~
heeheekeâefjleeb oefjõ Øeehle ~ oefjõW nesÙes heehemebefÛele ~ SsmeWefÛe nesle peele ~ #eCe#eCee ~~2~~
heeheeÛes HeâU cnCetve oeefjõŸeeÛes og:Ke YeesieeJes }eietve oeefjõŸeecegUs heehes Jee{le peeleele. Demes ns Ûe›eâ melele Ûee}t
jenles. ~~2~~
ÙeekeâejCeW keâjbš}#eCeW ~ Sskeâesveer lÙeeieefÛe keâjCeW ~ cnefCepes keâebneR Ùeskeâ yeeCes ~ meosJe}#eCe ~~3~~
cnCetve keâjbš}#eCes Ssketâve lÙeebÛee lÙeeie keâjCÙeeÛes mJeeleb$Ùe Jeehej}s lej YeeiÙeJebleeÛeer }#eCes Debieer yeeCeleele. ~~3~~
keâjbšŸeeme DeeUme DeeJe[s ~ Ùelve keâoeheer veeJe[s ~ lÙeeÛeer Jeemevee JeeJe[s ~ DeOeceeA meoe ~~4~~
keâjbšŸee}e DeeUme Heâej efØeÙe DemeuÙeeves ØeÙelveeÛes keâ° keâOeerÛe vekeâes Demeleele. ÛeefjleeLee&mee"er melele lees
iewjceeiee&keâ[s JeUlees. ~~4~~
meoe Yeüefce° efveomegje ~ GieWefÛe yees}s mewjebJewje ~keâesCeerÙeskeâeÛÙee Debleje ~ ceevesefÛevee ~~5~~
melele Yeüefce°emeejKee, PeesheeUt Je DekeâejCe yejUle jenlees. lees keâesCee}ener vekeâesmee neslees. ~~5~~
}sneW vesCes JeeÛetb vesCes ~ meJeoemegle IesTb vesCes ~ efnMesye efkeâlesye jeKeeW vesCes ~ OeejCee veeneR ~~6~~
ef}efnCes, JeeÛeCes, IesCesosCes keâjCes, efnMesye "sJeCes F. keâenerÛe Ùesle veener Je }#eelener keâener jenle veener. ~~6~~
nejJeer meeb[er hee[er Heâes[er ~ efJemejs Ûegkesâ veevee Kees[er ~ YeuÙeeÛes mebieleerÛeer DeeJe[er ~ keâoeheer veeneR ~~7~~
njJelees, meeb[lees, hee[lees, Heâes[lees, efJemejlees, melele Ûegkeâe keâjlees Je Kees[ŸeeU Demelees. meppeveebÛee menJeeme keâOeerÛe
DeeJe[le veener. ~~7~~
Ûeeš ie[er cesUefJe}s ~ kegâkeâceea efce$e kesâ}s ~ Kešveš ÙeskeâJeefš}s ~ Ûeesjšs heeheer ~~8~~
Leehesyeepe Je ogpe&ve }eskeâebMeer cew$eer keâjlees. Jeekeâ[Ÿee efJeÛeejeÛes, veeškeâer, Ûeesjšs Je heeheer ceeCemes peceJelees. ~~8~~
pÙeemeeR lÙeemeeR keâUkeâše ~ mJeÙeW meoeÛee Ûeesjše ~ hejIeelekeâer Oeešeceesše ~ Jeeše hee[er ~~9~~
meJeeËMeer Yeeb[Ces Gkeâ¤ve keâe{Ceeje, ÛeesjšŸee vepejsÛee Je Ûeesj, oieeHeâškeâe keâjCÙeele hešeF&le, Je OeeršheCes JeešceeNÙee
keâjlees. ~~9~~
oerIe& metÛevee megÛesefÛevee ~ vÙeeÙe veerefle ns ®Ûesvee ~ hejDeefYeUemeeR Jeemevee ~ efvejblej ~~10~~
otjoe|MelJe cegUerÛe veener, vÙeeÙe-veerleer DeeJe[le veener Je ogmeNÙeeÛÙee OeveeefokeâebJej les }gyee[CÙeemee"er melele vepej
Demeles. ~~10~~
DeeUmeW Mejerj heeefU}W ~ hejbleg heesšWefJeCe ies}W ~ meg[keWâ efceUsveemeW pee}W ~ heebIejeÙee ~~11~~

DeeUmeecegUs Mejerje}e $eeme osle veener Keje, heCe DeVe ve efceUeuÙeeves les Kebieles. JeŒe Je heebIe®Cee}ener ceneie neslees.
~~11~~
DeeUmeW Mejerj heeUer ~ DeKeb[ kegbâmeer keâeb[esUer ~ efveõsÛes hee[er megkeâeUeR ~ DeeheCeemeer ~~12~~
DeeUmeeves Mejerj peeWyeeUtve "sJetve melele kegâMeer KeepeJele yemelees. (efvejLe&keâ ne}Ûee}er keâjlees.) DeKeb[ efveõeOeerve
jenlees. ~~12~~
peveemeeR ceer$eer keâjervee ~ keâ"erCe Meyo yees}s veevee ~ cetKe&heCeW DeeJejsvee ~ keâesCeerÙeskeâemeer ~~13~~
keâesCeeMeer mebyebOe ve "sJelee G}š meJeeËvee keâ"esj Meyoebveer Deveskeâ Øekeâejs ogKeJelees. lees SJe{e cetKe& Demelees keâer lÙeeÛeer
keâesCee}ener mecepetle Iee}lee Ùesle veener. ~~13~~
heefJe$e }eskeâebceOeW efYe[eJes ~ JeeWieUeceOeW efveMebkeâ OeebJes ~ meoe ceveeheemetve YeeJes ~ peveeEveÅe ef›eâÙee ~~14~~
heefJe$e }eskeâeble peeÙe}e }epe Jeešles heCe IeeCesj[Ÿee }eskeâeble ceeskeâUsheCeeves JeeJejlees. pes keâce& }eskeâ eEveÅe mecepeleele
les ceveeheemetve DeeJe[les. ~~14~~
lesLeW keQâÛee hejeshekeâej ~ kesâ}e yengleebÛee mebJnej ~ heeheer DeveLeea Dehemceej ~ meJe&Deyeæer ~~15~~
Demee ceeCetme hejeshekeâej kegâ"}e keâjCeej! G}š lees heeheer, }njer, DeveLe&keâejkeâ Je meJe& Øekeâejs yeslee} ceeCetme DeveskeâebÛes
cees"s vegkeâmeeve keâjlees. ~~15~~
Meyo meebYeeUtve yees}svee ~ DeeJeefjleeb DeeJejsvee ~ keâesCeerÙeskeâemeer ceevesvee ~ yees}CeW lÙeeÛeW ~~16~~
Meyo pehetve yees}le veener, keâesCee}ener DeeJejle veener Je lÙeeÛes yees}Ces keâesCee}eÛe hešle veener. ~~16~~
keâesCeerÙeskeâeme efJeÕeeme veeneR ~ keâesCeerÙeskeâemeeR meKÙe veeneR ~ efJeÅee JewYeJe keâebneRÛe veeneR ~ GieeefÛe lee"e
~~17~~
keâesCeeMeerÛe cew$eerÛes mebyebOe vemeleele, efMe#eCe eEkeâJee hewmee keâener veme}s lejer DekeâejCe ieJe& Oe¤ve yemelees. ~~17~~
jeKeeJeeR yengleebÛeeR DeblejW ~ YeeiÙe ÙesleW leoveblejW ~ SsmeeR nW efJeJeskeâeÛeeR GòejW ~ SskeâCeej veeneR ~~18~~
`DeveskeâebÛeer ceves meebYeeUeJeer lesJne YeeiÙeesoÙe neslees' F. JÙeeJeneefjkeâ megefJeÛeej Ssketâvener Iesle veener. ~~18~~
mJeÙeW DeeheCeeme keâUsvee ~ efMekeâefJe}W leW Sskesâvee ~ leÙeemeer GheeÙe veevee ~ keâeÙes keâefjleer ~~19~~
mJele:}e mecepele veener Je ogmeNÙeeÛes Sskeâle veener DeMeeÛee YeeiÙeesoÙe keâesCelÙee GheeÙeeves nesCeej? ~~19~~
keâuhevee keâjer Gob[ keâebneR ~ ØeehleJÙe leeW keâebneRÛe veeneR ~ DeKeb[ heef[}e mebosner ~ DevegceeveeÛes ~~20~~
veevee ØekeâejÛÙee ceveesjLeeble iegbie PeeuÙeeves ØelÙe#e }eYe keâenerÛe vemelees. melele mebMeÙe Je leke&âkegâlekeâe&le De[ketâve
he[lees. ~~20~~
hegCÙeceeie& meebef[}e ceveW ~ heehe Pe[eJeW keâeMeeveW ~ efve§eÙe veeneR DevegceeveW ~ veeme kesâ}e ~~21~~
keâener hegCÙe efceUJeeJes Demes ceveeleÛe Ùesle vemeuÙeeves heeheeÛes #ee}ve keâMeeves nesF&}? keâesCeleeÛe efve§eÙe Oe[ vemeuÙeeves
mebMeÙe lÙeeÛee veeMe keâjleele. ~~21~~
keâebneRÙeskeâ hegleX keâUsvee ~ meYesceOeW yees}eW jensvee ~ yee<keâU }eyee[ SsmeW pevee ~ keâUeW Dee}W ~~22~~
keâesCelÙeener efJe<eÙeeÛes hetCe& Deekeâ}ve vemetvener Ûeej-ÛeewIeele leeW[ GIe[uÙeeefMeJeeÙe jenle veener! lÙeecegUs lÙeeÛee
GLeUheCee Je De%eeve meJeeËvee keâUles. vekeâ}erheCee GIe[e he[lees. ~~22~~
keâebneR vescekeâheCe Deeheg}W ~ yengle peveemeer keâUeW Dee}W ~ leWefÛe ceveg<Ùe ceevÙe pee}W ~ Yetceb[UeR ~~23~~
pÙeeÛÙee JeeieCÙee-yees}CÙeeleer} vesškesâheCee meJeeËvee keâUtve Ùeslees lÙee}eÛe peieele ceeveceevÙelee efceUles. ~~23~~

efPepeuÙeeJeebÛegveer keâerel| e keQâÛeer ~ ceevÙelee veJns keâeR HegâkeâeÛeer ~ efpekeâ[s eflekeâ[s nesles Ûeer Ûeer ~ DeJe}#eCeW ~~24~~
Peerpe meesmeuÙeeJeeÛetve Hegâkeâš ceeveceevÙelee Je keâerleea }eYele veener. DeJe}#eCes efome}er keâer meJe&$e HeâefpeleerÛe Heâefpeleer
nesles. ~~24~~
YeuÙeeÛeer mebieleer Oejervee ~ DeeheCeemeer MeeneCes keâjervee ~ lees Deehe}e DeeheCe Jewjer peeCee ~ mJeefnle vesCes
~~25~~
pees mJele:Ûes efnle }#eele Iesle veener Demee mJele:MeerÛe peCet Jewj Oej}s}e lees, peeCelÙeebÛeer mebiele Oe¤ve mJele:}e
MeneCee keâjerle veener. ~~25~~
}eskeâebmeer yejW keâjeJeW ~ leW GefmeCeW meJeWefÛe IÙeeJeW ~ SsmeW peÙeeÛÙee peerJeW ~ peeefCepesvee ~~26~~
}eskeâebvee ceole kesâ}er keâer les leelkeâeU lÙeeÛeer Hesâ[ keâjleele Demes lÙee peerJee}e keâUleÛe veener. ~~26~~
pesLeW veeneR Gòece iegCe ~ leW keâjbšheCeeÛeW }#eCe ~ yengleebmeeR ve ceves leW DeJe}#eCe ~ menpeefÛe pee}W ~~27~~
pesLes Gòece iegCemebheoe vemeles lesLes keâjbšsheCee Demelees. `pes Deveskeâebvee DeeJe[le veener les DeJe}#eCe' ner mejU JÙeeKÙee
keâjlee Ùesles. ~~27~~
keâeÙee&keâejCe mekeâU keâebneR ~ keâeÙeXefJeCe lees keâebneRÛe veeneR ~ efvekeâeceer lees og:KeØeJeeneR ~ JeeneleefÛe ies}e
~~28~~
peieele meJe&$e keâeÙe&keâejCe YeeJe Deens. efouÙeeÛes keâeÙe& efceUCÙeeÛes keâejCe nesles. cnCetve DeMee keâeÙee&efMeJeeÙe keâener
nelee}e }eiele veener. keâeÙe& ve keâjCeeje og:KeeÛÙee ØeJeenele Jeenle peelees. (peve ns megKeeÛes ~ efouÙee IesleuÙeeÛes ~~ legkeâe.)
~~28~~
yengleebmeeR ceevÙe Lees[e ~ lÙeeÛÙee heeheemeer veeneR pees[e ~ efvejeßeF& he[s GIe[e ~ pesLeW lesLeW ~~29~~
pees Deveskeâebvee Lees[ener DeeJe[le veener lÙeemeejKee heeheer keâesCeer veener. Demee lees DeeßeÙejefnle peeieespeeieer GIe[e he[lees.
lÙeeÛes keâjbšsheCe meJeeËvee keâUles. ~~29~~
ÙeekeâejCeW DeJeiegCe lÙeeieeJes ~ Gòece iegCe mecepeesve IÙeeJes ~ lesCeW ceveemeeefjKeW HeâeJes ~ mekeâU keâebneR ~~30~~
cnCetve Gòece iegCe mecepeeJetve IesTve DeJeiegCeebÛee ÙelvehetJe&keâ lÙeeie keâjeJee. nŸeevesÛe meJe& keâener ceveemeejKes Ie[tve
ÙesF&}. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâjbš}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘keâjbš}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

meceeme ÛeJeLee : meosJe}#eCeefve¤heCe
ceeieeb yeesef}}W keâjbš}#eCe ~ leW efJeJeskeWâ meeb[eJeW mebhetCe& ~ Deeleeb Sskeâe meosJe }#eCe ~ hejce meewKÙeeoeÙeWkeâ
~~1~~
ceeieer} meceemeele keâjbšŸeeÛeer }#eCes meebefiele}er. lÙee meJeeËÛee efJeÛeejhetJe&keâ lÙeeie keâjeJee. Deelee DelÙeble megKe osCeejer
megowJeer ceeCemeeÛeer }#eCes Sskeâe. ~~1~~
GhepeleiegCe MejerjeR ~ hejeshekeâejer veeveehejer ~ DeeJe[s meJeeËÛes DeblejeR ~ meJe&keâeU ~~2~~
keâenerpeCeebceOÙes ogmeNÙee}e melele ceole keâjCÙeemeejKes meodieÏCe GhepeleÛe Demeleele. les meJeeËvee ceveeheemetve melele
DeeJe[leele. ~~2~~
megboj De#ej }sneW peeCes ~ ÛeheU Megæ JeeÛetb peeCes ~ DeLeeËlej meebieeW peeCes ~ mekeâU keâebneR ~~3~~
megboj nmlee#ej, Jesieeves Je lejerner DemKeef}le Je Megæ GÛÛeejemen JeeÛeCes, cegKÙeeLe&, OJevÙeLe& Jeiewjs mecepeCes FlÙeeoer
meJe& iegCe Demeleele. ~~3~~
keâesCeeÛeW ceveesiele lees[ervee ~ YeuÙeebÛeer mebieleer mees[ervee ~ meosJe}#eCe Devegceevee ~ DeeCetve "sJeer ~~4~~
keâesCeeÛes ceve ogKeJeerle veener, meppeveebÛeer mebiele mees[erle veener Je lÙeeÛeskeâ[s heentve osJeceeCetme keâmee Demelees lÙeeÛee
Deboepe Ùeslees. ~~4~~
lees mekeâU peveemeer JneJee ~ pesLeW lesLeW efvelÙe veJee ~ cetKe&heCeW DevegceeveieesJee ~ keâebneRÛe veeneR ~~5~~
lees meJeeËvee nJeenJeemee Jeešlees. ØelÙeskeâ ef"keâeCeer ØeLeceÛe DeeuÙeemeejKee lÙeeÛee Deeojmelkeâej neslees. lÙeeÛeer Skeâner
iees° cetKee&ØeceeCes DeboepehebÛes vemeles. ~~5~~
veevee Gòece iegCe melhee$e ~ lesefÛe ceveg<Ùe peieefce$e ~ Øeieš keâerleea mJeleb$e ~ hejeOesve veeneR ~~6~~
Deveskeâ Gòece iegCeebcegUs pÙeeÛeer Gòece hee$elee efmeæ Pee}er Deens lees peieeÛee megùo yevelees. lÙeeÛeer keâerleea Øeieš Je
keâceeF&Ûeer Demeles. ØemeejceeOÙeceeletve efceUe}s}er vemeles! ~~6~~
jeKes mekeâUebÛeW Deblej ~ Gob[ keâjer hee"eblej ~ vescemleheCeeÛee efJemej ~ he[Ceej veeneR ~~7~~
lees meJeeËÛeer ceves meebYeeUlees, melele hee"hee"eblej keâjlees Je vÙeeÙeveerleer Je jerleerves JeeieCes keâOeerner efJemejle veener. ~~7~~
veceüheCeW hegmeeW peeCes ~ vescemle DeLe& meebieeW peeCes ~ yees}eSsmeW Jeleex peeCes ~ Gòece ef›eâÙee ~~8~~
keâesCee}e keâener efJeÛeejCes Demes} lej veceülee Oe¤ve efJeÛeejlees, MeeŒeMegæ DeLe& meebielees Je yees}lees lemes Jeeietve
oeKeJelees. lÙeeÛes meJe& keâjCes, JeeieCes Gòece Demeles. ~~8~~
pees ceeve}e yengleebmeer ~ keâesCeer yees}eW ve Mekesâ lÙeemeer ~ OeieOeieerle hegCÙejemeer ~ ceenebheg®<e ~~9~~
pÙee}e yengmebKÙe }eskeâ ceeveleele DeMee lespemJeer hegCÙemebheVe ceneheg®<ee}e veeJes "sJeCÙeeÛeer keâesCeeÛeer eEncele nesle
veener. ~~9~~
lees hejeshekeâej keâefjleebefÛe ies}e ~ heeefnpes lees pÙee}e lÙee}e ~ ceie keâeÙes GCeW leÙee}e ~ Yetceb[UeR ~~10~~
pees melele ogmeNÙeemee"er efPepelees lees meJeeËvee nJeenJeemee Jeešlees.lÙee}e nŸee peieele keâeÙe keâceer he[Ceej? (ØelÙe#e
meòee vemetvener lees meòeeOeerMe Demelees.) ~~10~~
yengle peve Jeeme heens ~ JesUsmeer lelkeâeU GYee jens ~ GCeW keâesCeeÛeW ve meens ~ leÙee heg®<eemeer ~~11~~
yejsÛe }eskeâ lÙeeÛÙee ÙesCÙeeÛeer Jeeš heenleele. keâejCe lÙeebÛÙee JesUerØemebieer lees ceoleermee"er leele[erves OeeJetve Ùeslees.
lÙee}e FlejebÛeer keâener GCeerJe menve nesle veener. ~~11~~
Ûeewoe efJeÅee Ûeewme°er keâUe ~ peeCes mebieerle ieeÙesvekeâUe ~ DeelceefJeÅesÛee efpeJneUe ~ Gob[ lesLeW ~~12~~
Ûeewoe efJeÅee, Ûeewme° keâ}e, mebieerle-ieeÙeveeÛes keâewMeuÙe lÙeeÛes peJeU Demeles. cegKÙele: lÙee}e DeOÙeelce efJeÅesÛeer
DeefleMeÙe DeeJe[ Demeles. ~~12~~
mekeâUebmeer veceü yees}CeW ~ ceveesiele jeKeesve Ûee}CeW ~ DeKeb[ keâesCeerÙeskeâeÛeW GCeW ~ he[eWefÛe vesoer ~~13~~
lees meJeeËpeJeU veceülesves yees}lees, meJeeËvee keâeÙe nJes les DeesUKetve Jeeielees Je keâesCee}ener keâesCeleerner GCeerJe Jeeš}er lej
leer Ye¤ve keâe{lees. ~~13~~
vÙeeÙe veerefle Yepeve ceÙee&oe ~ keâeU meeLe&keâ keâjer meoe ~ oefjõheCeeÛeer Deeheoe ~ lesLeW kewâÛeer ~~14~~
pÙeeÛes meJe& peerJeve vÙeeÙe, veerleer Je GheemevesÛÙee Ûeewkeâšerleer} yebefomle efmLeleerle Ûee}les lÙee}e oeefjõŸeeÛes mebkeâš keâes"tve
ÙesF&}? ~~14~~
GòeceiegCeW ße=bIeej}e ~ lees yengleeceOeW MeesYe}e ~ Øeieš ØeleeheW GieJe}e ~ ceeleË[ pewmee ~~15~~
Gòece iegCeebveer cebef[le Deme}s}e lees, heje›eâce¤he metÙe& ØelÙe#e GieJeuÙeeØeceeCes, meJeeËÛÙeele MeesYelees. ~~15~~
peeCelee heg®<e Demes} pesLeW ~ keâànes kewâÛee G"s} lesLeW ~ Gòece iegCeeefJe<eeR efjleW ~ leW ØeeCeer keâjbšW ~~16~~
pÙee meYesle Demee Gòece heg®<e Demelees lesLes Jeeobie keâmes ceepeleer}? pÙeebÛesheeMeer Demes Gòece iegCe vemeleele leer ceeCemes
keâjbšer nesle. ~~16~~
ØehebÛeeR peeCes jepekeâejCe ~ hejceeLeea meekeâuÙe efJeJejCe ~ meJeeËceOeW Gòece iegCe ~ lÙeeÛee Yeeskeälee ~~17~~
ØehebÛeeleer} JÙeJenejkeâewMeuÙe Je jepekeâejCe lees Gòece peeCelees. hejceeLee&le Jesoeble MeeŒeeÛes Glke=â° mhe°erkeâjCe keâjlees
Je pÙeele pes Gòece iegCe Demeleer} les peeCetve les lees Ieslees. ~~17~~
ceeieW Ùeskeâ heg{W Skeâ ~ Ssmee keâoeheer veeneR ob[keâ ~ meJe&$eebmeer De}esef}keâ ~ leÙee heg®<eeÛeer ~~18~~
leeW[eJej Skeâ hee"erceeies Skeâ Demes lÙeeÛes yees}Ces Ûee}Ces keâOeerÛe vemeles. meJe& }eskeâebveer lÙeeÛes De}ewefkeâkeâlJe Ûeebie}s
peeCe}s}s Demeles. ~~18~~
Deblejemeer }eies} {keâe ~ Ssmeer Jele&Cetkeâ keâ®b vekeâe ~ pesLeW lesLeW efJeJeskeâe ~ Øeieš keâjer ~~19~~
`keâesCeeÛesner Deble:keâjCe keâOeer ogKeJet veÙes' Demee efJeJeskeâeÛee efJeÛeej lees meJeeËvee meJe&$e meebielees. ~~19~~
keâce&efJeOeer GheemeveeefJeOeer ~ %eeveefJeOeer JewjeiÙeefJeOeer ~ efJeMeeU %ee$eglJeeÛeer yegæer ~ ÛeUs} kewâmeer ~~20~~
keâcee&Ûes keâewMeuÙe, efJeefOeJele Gheemevee, %eeveØeehleerÛeer meeOeves, JewjeiÙeeÛeer neleesšer meeOe}suÙee lÙee JÙeehekeâ %eelÙeeÛeer
yegæer keâMeer yejs Iemejs}? ~~20~~
heeneleeb DeJeIes Gòece iegCe ~ leÙeeme JeeF&š cnCes} keâesCe ~ pewmee Deelcee mebhetCe& ~ meJeeË IešeR ~~21~~
Deelcee pemee meJe& osnele mebhetCe& JÙeehetve Demelees lÙeeØeceeCes lÙeeÛÙeele meJe& meodieÏCe hegjshetj DemeuÙeeves lÙee}e keâesCe veeJes
"sJeCeej? ~~21~~
DeeheuÙee keâeÙee&me lelhej ~ }eskeâ Demeleer }eneveLeesj ~ lewmeeefÛe keâjer hejeshekeâej ~ ceveeheemegveer ~~22~~

}nevecees"er ceeCemes peMeer mJele:ÛÙee keâle&JÙeeefJe<eÙeer lelhej Demeleele lemee ne hejeshekeâej nsÛe keâle&JÙe mecepetve lÙeele
ceveeheemetve lelhej Demelees. ~~22~~
ogmeNÙeeÛÙee og:Kes ogKeJes ~ ogmeNÙeeÛÙee megKeW megKeeJes ~ DeeJeIesefÛe megKeer DemeeJes ~ Ssmeer Jeemevee ~~23~~
ogmeNÙeeÛes og:Ke nsÛe lÙeeÛes og:Ke. ogmeNÙeeÛÙee megKeeves nesles lesÛe megKe. meJe&peCe megKeer DemeeJesle DeMeer lÙee}e
leUceU Demeles. ~~23~~
Gob[ ceg}W veeveehejer ~ Jeef[}ebÛeW ceve DeJeIÙeebJejer ~ lewmeer DeJeIÙeebÛeer eEÛelee keâjer ~ ceenebheg®<e ~~24~~
Iejele Deveskeâ mJeYeeJeeÛeer Deveskeâ ceg}s Deme}er lejer Je[er}OeeNÙeebÛes meJeeËJej meejKes }#e Demeles leMeer lees ceneheg®<e
meJeeËÛeer eEÛelee Jeenlees. ~~24~~
peÙeeme keâesCeeÛeW meesmesvee ~ leÙeeÛeer efve:keâebÛeve Jeemevee ~ OeerkeâeefjuÙee Oeerkeâejsvee ~ leesefÛe ceneheg®<e ~~25~~
pÙee}e keâesCeeÛes GCeW menve nesle veener, pÙeeÛeer meJeeËÛÙee megKeemee"er efvejhes#e FÛÚe Demeles Je keâesCeer efkeâleerner veeJes
"sefJe}er lejer veeGceso nesle veener leesÛe Keje ceneheg®<e. ~~25~~
efceLÙee Mejerj eEveo}W ~ lejer ÙeeÛeW keâeÙes ies}W ~ %eelÙeemeer DeeefCe eEpeefle}W ~ osnsyegæerveW ~~26~~
ceeefÙekeâ MejerjeÛeer eEveoe kesâuÙeeves keâeÙe nesCeej? `MejerjeÛeer eEveoe ner ceePeerÛe eEveoe' DeMeer osnyegæer %eelÙeepeJeU
keâOeerlejer Demes} keâeÙe? ~~26~~
nW DeJeIeW DeJe}#eCe ~ %eelee osneR efJe}#eCe ~ keâebneR leNner Gòece iegCe ~ peveeR oeKeJeeJes ~~27~~
osnyegæer ns kegâ}#eCeÛe Deens. Deelce%eeveer heg®<e osnentve JesieUe nesTve osnele jenlees! ceeCemeeves peiee}e Gòece
iegCeebÛee DeeoMe& Iee}tve ÅeeJee. ~~27~~
Gòece iegCeeme ceveg<Ùe JesOes ~ JeeF&š iegCeemeer ØeeCeer Kesos ~ leer#eCe yegefæ }eskeâ meeOes ~ keâeÙes peeCeleer ~~28~~
Gòece iegCemebheoskeâ[s ceeCemes menpeÛe Deeke=â° nesleele. ogieg&Ce heenleeÛe ceeCemes veejepe nesleele. meeceevÙe ceeCemee}e
ceneve yegefæcebleeÛÙee yegæerÛeer Oeej keâMeer keâUCeej? ~~28~~
}eskeâeR DelÙeble #ecee keâefjleer ~ Deeef}Ùeeb }eskeâebÛes ØeefÛeleer ~ ceie les }eskeâ hee"er jeKeleer ~ veevee ØekeâejeR
~~29~~
`ne ceeCetme hejekeâesšerÛee #eceeMeer} Deens' Demes }eskeâebÛÙee }#eele Dee}s keâer meceepe lÙee #eceeJeblee}e njØekeâejs Je
njØemebieer heeeE"yee oslees Je meebYeeUlees. ~~29~~
yengleebmeer Jeešs ceer Leesj ~ meJe&ceevÙe heeefnpes efJeÛeej ~ Oeerj Goej iebYeerj ~ ceenebheg®<e ~~30~~
`ceer cees"e Deens' Demes efkeâlÙeskeâebvee Jeešles! heCe meJeeËvee lemes Jeeš}s heeefnpes vee!! Keje ceneheg®<e OewÙe&Jeeve, Goej Je
ØelÙeskeâ iees°erÛee meKees} JesOe IesCeeje Demelees. ~~30~~
efpelegkesâ keâebneR Gòece iegCe ~ leW meceLee&ÛeW }#eCe ~ DeJeiegCe leW keâjbš}#eCe ~ menpeefÛe pee}W ~~31~~
pesJe{er Gòece iegCeebÛeer }#eCes leer meJe& meceLeeËÛeer Je DeJeiegCeebÛeer }#eCes keâjbšŸeeÛeer Demeleele ns DeesIeevesÛe Dee}s. ~~31~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meosJe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘meosJe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeJeLee meceeme meceehle

meceeme heeÛeJee : osnceevÙeefve¤heCe
ceeleerÛes osJe OeeW[ŸeeÛes osJe ~ meesvÙeeÛes osJe ®hÙeeÛes osJe ~ keâeMeeÛes osJe efheleUsÛes osJe ~ leebyÙeeÛes osJe efÛe$e}shes
~~1~~
®efJeÛÙee }ebkeâ[eÛes osJe heeWJeàÙeebÛes osJe ~ yeeCe leeboUs vece&os osJe ~ Meeef}«eece keâeefMcejer osJe ~ metÙe&keâeble meescekeâeble
~~2~~
leebyeÇveeCeeR nsceveeCeeR ~ keâesCeer hetefpeleer osJeeÛe&veeR ~ Ûe›eâebieerle Ûe›eâleerLee&ngveer ~ IesTve Ùesleer ~~3~~
ceeleer, oie[, meesves, ®hes, keâemes, efheleU, leebyes nŸee OeeletbÛes osJe, eE}hetve kesâ}s}s osJe, ¤F&Ûes }eketâ[, heesJeUs nŸeebÛes
osJe, yeeCe, leeboUs, vece&osleer} ieesšs, Meeef}«eece, kesâMej, metÙe&keâeble Je Ûebõkeâeble ceCeer, meesves Je leebyÙeeÛeer veeCeer FlÙeeoerkeâebvee
osJe ceevetve lÙeebÛeer DeÛe&veYekeäleerle Gheemevee keâjleele. keâener Ûe›eâleerLee&leer} Je}Ùeebefkeâle ieesšs hetpeleele. ~~1-3~~
Gob[ GheemevesÛes Yeso ~ efkeâleer keâjeJes efJeMeo ~ Deehe}e}s DeeJe[erÛee JesOe ~ }eie}e peveeR ~~4~~
Demes Gheemevesleer} GheemÙeebÛes efkeâleer Øekeâej meebieeJesle? pees-lees DeeheuÙee DeeJe[erÛeer Gheemevee keâjlees. ~~4~~
hejer lÙee mekeâUebÛeW efn keâejCe ~ cegUeR heeneJeW mcejCe ~ leÙee mcejCeeÛes DebMe peeCe ~ veevee osJeleW ~~5~~
heCe ns meJe& GheemÙe heoeLe& `SkeâesÓnb' nŸee cetU mHegâjCeeletve Pee}suÙee me=°erleer} Deensle. meJe& owJeles lÙee mHegâjCeeÛes
DebMe Deensle. ~~5~~
cegUeR õ°e osJe lees Ùeskeâ ~ lÙeeÛes peene}s Deveskeâ ~ mecepeesve heeneleeb efJeJeskeâ ~ GcepeeW }eies ~~6~~
F&#eCe keâjCeeje eEkeâJee mee#eer F&Õej ne cetUÛee osJe Demetve lÙeeÛesÛe Deveskeâ osJe Pee}s. efJeJeskeâeves veerš efJeÛeej kesâ}e keâer
ns }#eele Ùesles. ~~6~~
osnŸeeJesieUer Yeefkeäle HeâeJesvee ~ osnŸeeJesieUe osJe heeJesvee ~ ÙeekeâejCeW cetU Yepevee ~ osnsefÛe Deens ~~7~~
osneJeeÛetve Yekeäleer keâjleener Ùesle veener Je osnOeejer osJeeJeeÛetve osJeeÛes oMe&vener nesle veener. cnCetve Yepeveemee"er osn nsÛe
cetU Deens. ~~7~~
osns cegUeRÛe kesâ}e JeeJe ~ lejer Yepeveemeer keQâÛee "eJe ~ cnCeesveer YepeveeÛee GheeJe ~ osnŸeelceÙeesieW ~~8~~
DepeeleJeeoeves osneÛes DeefmlelJeÛe veekeâej}s lej Gheemeves}e DeeOeej keâesCeeÛee? cnCetve DeelcÙeemen osn ceevetveÛe
Gheemevee efmeæ nesles. ~~8~~
osnWefJeCe osJe kewâmee YepeeJee ~ osnWefJeCe osJe kewâmee hegpeeJee ~ osnŸeeefJeCe ceesnÚeJe kewâmee keâjeJee ~ keâesCÙee
ØekeâejW ~~9~~
osneJeeÛetve osJeeÛes Yepeve, hetpeve Je peÙebleer ÙeebmeejKes ceneslmeJe keâmes meepejs nesCeej? ~~9~~
De$e iebOe he$e heg<he ~ Heâ} leebyees} Oethe oerhe ~ veevee YepeveeÛee mee#eshe ~ keâes"W keâjeJee ~~10~~
Deòej }eJeCes, iebOe efJe}sheve, heeves, Hegâ}s, HeâUs JeneCes, efJe[e osCes, Oethe Iee}Ces, efoJee DeesJeeUCes, F. GheemeveebÛes

efJeOeer keâesCee}e keâjeJesle? ~~10~~
osJeeÛeW leerLe& kewâmeW IÙeeJeW ~ osJeemeer iebOe keâes"W }eJeeJeW ~ ceb$eheg<he lejer JeeJeW ~ keâesCeW "eFË ~~11~~
osJeeÛes leerLe& keâmes IesCeej? lÙee}e iebOe keâes"s }eJeCeej? ceb$eheg<heebpe}er keâMeer JeenCeej? ~~11~~
cnCeesveer osnŸeeefJeCe Dee[leW ~ DeJeIeW meebkeâ[WefÛe he[leW ~ osnŸeekeâefjleeb Ie[leW ~ Yepeve keâebneR ~~12~~
cnCetve osneJeeÛetve Gheemevee De[les. lees vemes} lej De[ÛeCeer Ùesleele. osnecegUsÛe Gheemevee Ie[les. ~~12~~
osJe osJelee YetleW osJeleW ~ cegUeRÛeW meeceLÙe& Deens lesLeW ~ DeefOekeâejW veevee osJeleW ~ Yepele peeJeeR ~~13~~
osJe, osJelee, Yetles, owJeles FlÙeeefokeâeble meJe& Meefkeäleceeve F&ÕejeÛÙee DebMeeves meeceLÙe& Deens. cnCetve Øemebie Je
DeefOekeâejevegmeej lÙeebÛeer Gheemevee keâjeJeer. ~~13~~
veevee osJeeR Yepeve kesâ}W ~ leW cetU heg®<eemeer heeJe}W ~ ÙeekeâejCeW mevceeefve}W ~ heeefnpes mekeâU keâebneR ~~14~~
Deveskeâ osJeebÛeer Gheemevee kesâ}er lejer leer lÙee F&Õeje}eÛe heesnesÛeles. nŸee YeeJevesves nŸee meJeeËÛeer ßeæsves Gheemevee
keâjeJeer. ~~14~~
ceeÙeeJeu}er HeâebheeJe}er ~ veevee osnsHeâUeR }ie[}er ~ cegUeRÛeer peeCeerJe keâUeW Dee}er ~ HeâUeceOeW ~~15~~
ceeÙee¤he Jes}erÛÙee DeHeâeš hemeeNÙee}e }eKees osn¤he HeâUs }eie}er Demetve lÙee meJe& HeâUeble Megæ peeCeerJe keâUe
DemeuÙeeÛes }#eele Ùesles. ~~15~~
cnCeesveer ÙesUer} ve keâjeJeW ~ heeneCeW leW ÙesLeWefÛe heeneJeW ~ leeUe he[leeb jeneJeW ~ meceeOeeveW ~~16~~
cnCetve DeveskeâefJeOe GheemeveebÛeener kebâšeUe keâ¤ veÙes. lÙeeleÛe F&ÕejeÛeer Gheemevee heenCÙeeme efMekeâeJes. lemee efve§eÙe
Pee}e keâer meceeOeeveele jeneJes. ~~16~~
ØeeCeer mebmeej šeefkeâleer ~ osJeeme Oegb[erle efHeâjleer ~ veevee DevegceeveeR he[leer ~ pesLes lesLeW ~~17~~
meeceevÙe Gheemekeâ mebmeejekeâ[s og}&#e keâ¤ve osJeeÛÙee MeesOeele efHeâjle Demelee peeieespeeieer mebMeÙeeleÛe iegjHeâšle
peeleele. (ØelÙeskeâ ef"keâeCeer osJeeÛeer JesieUerÛe leNne efomeles.) ~~17~~
}eskeâebÛeer heeneleeb jerleer ~ }eskeâ osJeeÛe&veW keâefjleer ~ DeLeJee #e$eosJe heeneleer ~ "eFË "eFË ~~18~~
DeLeJee veevee DeJeleej ~ Sskeâesveer Oeefjleer efveOee&j ~ hejer leW DeJeIeW meefJemlej ~ nesTve ies}W ~~19~~
Ùeskeâ yeÇÿeefJe<CegcensMe ~ Sskeâesve cnCeleeR ns efJeMes<e ~ iegCeeleerle pees peieoerMe ~ lees heeefn}e heeefnpes ~~20~~
meeceevÙe Yekeäleeble DeMeer heæle Deens keâer les Iejeleer} osJeebÛeer hetpee keâjleele eEkeâJee Deveskeâ leerLe&- #es$eeleer} osJeebÛeer
Gheemevee keâjleele. eEkeâJee Deveskeâ DeJeleejebÛÙee keâLee Ssketâve lÙeebleer} SkeâeÛee `neÛe osJe' Demee efve§eÙe keâjleele. heCe ns
DeJeleej lej YetlekeâeUele ie[he Pee}s}s Demeleele. keâener peCe yeÇÿeosJe, efJe<Cet Je censMeebÛeer keâerleea Ssketâve `ns osJe
DeefOekeâ meeceLÙe&Mee}er Deensle' Demee efve§eÙe keâjleele. heCe ef$eiegCeeleerle ‘yeÇÿe’ nŸee osJeeÛeeÛe `lees ceer' Demee DevegYeJe
IÙeeJee. ~~18-20~~
osJeemeer veeneR Leeveceeve ~ keâes"W keâjeJeW Yepeve ~ ne efJeÛeej heeneleeb Devegceeve ~ nesle peelees ~~21~~
osJe osMeeves Je ceeheeves meerefcele vemeuÙeeves lÙeeÛeer Gheemevee keâes"s keâjeJeer Demee efJeÛeej keâ¤ }eie}s lej mebMeÙeebÛeerÛe jebie
}eieles. ~~21~~
vemeleeb osJeeÛeW oMe&ve ~ kewâmesve nesF&pes heeJeve ~ OevÙe OevÙe les meeOegpeve ~ mekeâU peeCeleer ~~22~~
osJeeÛes oMe&ve Pee}s veener, lej cegkeäleer keâMeer efceUCeej ne efJeÛeej lÙeebvee Yeb[eJetve mees[lees. nŸee ØeMveeÛes ÙeLeeLe& Gòej
peeCeCeejs meeOet OevÙe nesle. ~~22~~

Yetceb[UeR osJe veevee ~ lÙeebÛeer Yeer[ G}bIesvee ~ cegKÙe osJe lees keâUsvee ~ keâebner kesâuÙeeb ~~23~~
he=LJeerJej }#eeJeOeer osJe Deensle. lÙeebvee otj meejlee Dee}s veener, lej cegKÙe osJe (yeÇÿe) keâener kesâ}s lejer DevegYeJee}e
Ùesle veener. ~~23~~
keâleg&lJe JesieUW keâjeJeW ~ ceie lÙee osJeemeer heeneJeW ~ lejerÛe keâebnerÙeskeâ he[s "eJeW ~ ieewhÙeiegnŸe ~~24~~
F&ÕejeÛes peieled jÛevee¤he keâle=&lJe efJeÛeejeves otj kesâuÙeeJej yeÇÿe¤he osJeeÛee DevegYeJe Ùeslees. jepeiegnŸe peeCeCÙeeÛeer nerÛe
jerle Deens. (ceeÙesÛeer veeces Je ¤hes, F&Õejer me=°erleer} Deefmle, Yeeefle Je efØeÙe nŸeebÛee efJeÛeejeves yeeOe kesâuÙeeJejÛe yeÇÿeevegYeJe
Ùeslees.) ~~24~~
leW efomesvee vee Yeemesvee ~ keâuheebleeR efn veemesvee ~ megke=âleeJesieUW efJeÕeemesvee ~ lesLeW ceve ~~25~~
yeÇÿe %eeveWefõÙeebveer keâUle veener, Deble:keâjCe Je=òeer}e lÙeeÛes %eeve nesle veener Je keâuheebleerner les DeefJeveeMeer jenles.
hetJe&megke=âle Heâej cees"s DemeuÙeeefMeJeeÙe lÙeeJej ßeæe yemetve lÙeeÛee Â{ efve§eÙe nesle veener. ~~25~~
Gob[ keâefuheles keâuhevee ~ Gob[ FefÚles Jeemevee ~ DeYÙeeblejeR lejbie veevee ~ GoÙeeleW heeJeleer ~~26~~
peerJe DemebKÙe keâuhevee keâjerle jenlees. JeemeveebÛÙee FÛÚebÛeer jebie mebhele veener Je Deble:keâjCeele efkeâlÙeskeâ efJeÛeejlejbie
G"le jenleele. ~~26~~
cnCeesveer keâuheveejefnle ~ lesefÛe Jemleg MeeÕele ~ Deble veeneR cnCeesveer Deveble ~ yeesef}pes leÙee ~~27~~
cnCetve MeeÕele yeÇÿeeÛee DevegYeJe nJee Demes} lej keâuhevee Meeble keâjeJeer. yeÇÿe Deheej DemeuÙeeves lÙee}e Deveble
cnCeleele. ~~27~~
nW %eeveÂ°erveW heeneJeW ~ heenesveer lesLeWefÛe jeneJeW ~ efvepeOÙeemeW leõthe JneJeW ~ mebielÙeeieW ~~28~~
%eeveeÛÙee [esàÙeeves les DevegYeJetve meeYeeme Deble:keâjCe Je=òeer lÙeeleÛe }erve keâjeJeer. osn Je peieleeÛÙee mebieeÛee lÙeeie
keâ¤ve efveefoOÙeemeveeves lesLes efmLej JneJes. ~~28~~
veevee }erUe veevee }eIeJeW ~ leW keâeÙes peeefCepes yeeheg[Ÿee peerJeW ~ meblemebieW mJeevegYeJeW ~ efmLeefle yeeCes ~~29~~
lÙee leõghelesÛes DevegYeJe Je keâewlegkeâ efkeâleer cnCetve meebieeJes? les De%eeveer peerJee}e keâmes keâUCeej? meblemenJeemeele
yeÇÿeevegYeJe DeeuÙeeJej leer DeelceefmLeleer yeeCeles. efJe%eeve nesles. ~~29~~
Ssmeer met#ce efmLeleer ieleer ~ keâUleeb Ûegkesâ DeOeesieleer ~ meodieg®Ûesefve meodieleer ~ lelkeâeU nesles ~~30~~
ner met#ce efmLeleer, efleves Øeehle nesCeejer ieeflejefnle ieleer }#eele ÙesTve DevegYeJe}er keâer pevcecejCeebÛeer DeOeesieleer Ûegkeâles.
meodieÏ®ke=âhesves leelkeâeU meeÙegpÙecegkeäleer efceUles. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnceevÙeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osnceevÙeefve¤heCe’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

meceeme meneJee : yegeæ f Jeeoefve¤heCe
hejceeLeea DeeefCe efJeJeskeâer ~ lÙeeÛeW keâjCeW ceeves }eskeâeR ~ keâeb pes efJeJejefJeJejeW Ûegkeâer ~ he[eWefÛe vesoer ~~1~~
pees cees#eeLeea JesoevleMeeŒeeleer} efJeJeskeâ mecepeeJetve meebieleevee pejener DeÉwleeÛeer Oeej mees[tve yeensj peele veener Je
leke&âmebiele ceeb[Ceer keâjlees lÙeeÛes les keâjCes peiee}e ceevÙe nesles. ~~1~~
pees pees mebosn Jeešs pevee ~ lees lees keâoeheer keâjervee ~ DeeefoDeble Devegceevee ~ DeeCetve mees[er ~~2~~
}eskeâebÛÙee ceveele mebMeÙe efvecee&Ce nesF&} Demes efJeJejCe lees keâOeerÛe keâjerle veener. Ghe›eâce Je GhemebnejeÛeer SkeâJeekeäÙelee
meJeeËvee mecepes} DeMee heæleerves keâ¤ve oeKeJelees. ~~2~~
mJeleeb efvemhe=n Demesvee ~ lÙeeÛeW yees}CeWefÛe ceevesvee ~ keâ"erCe Deens peveeo&vee ~ jepeer jeKeCeW ~~3~~
efJeJeskeâeÛÙee pees[er}e JewjeiÙe veme}suÙeeÛes yees}Ces keâesCeerÛe ceveeJej Iesle veener. pevelesÛÙee ùoÙeeleer} peveeo&ve mebleg°
keâjCes keâ"erCe Deens. ~~3~~
keâesCeer oeštve GheosMe osleer ~ keâesCeer ceOÙeeJeleea Ieeef}leer ~ les menpeefÛe nUg he[leer ~ }e}ÛeerveW ~~4~~
efJeJeskeâÙegkeäle JewjeiÙe veme}s}s Jekeäles mJele:}e ieg¤ mecepetve ßeeslÙeebvee yeUpeyejerves ieg®heosMe osleele. keâener lej lÙeemee"er
nmlekeâebÛeerner Ùeespevee keâjleele. ns }esYeer menpeÛe ceeies he[leele. ~~4~~
peÙeeme meebieeJee efJeJeskeâ ~ leesefÛe peeCeeJee ØeeflekegbâÛekeâ ~ heg{W heg{W veemekeâ ~ keâejyeej neslees ~~5~~
lÙeebveer pÙee}e GheosMe efo}s}e Demelees lesÛe heg{s efJejesOekeâ yevetve meJe& [eJe GOeU}e peelees. ~~5~~
YeeJeeme YeeT GheosMe osleer ~ heg{W heg{W nesles Heâpeerleer ~ JeesUKeerÛÙee }eskeâeble cenbleer ~ ceeb[tbefÛe veÙes ~~6~~
YeeT pesJne YeeJee}e GheosMe oslees lesJne lÙeebÛÙee ØeehebefÛekeâ mlejeJejer} mebyebOeebcegUs Je hetJe&«enebcegUs heg{s HeâefpeleerÛe nesles!
cnCetve veele}ie Je efce$e nŸeebÛÙeele ieg¤-efMe<Ùe mebyebOe Demet veÙesle (efveJe=efòe-%eeveosJe DelÙeble mevceeveveerÙe DeheJeeo.) ~~6~~
heefn}W efomes hejer veemes ~ efJeJeskeâer ceevÙe keâefjleer kewâmes ~ DeefJeJeskeâer les pewmes lewmeW ~ efceUleer lesLeW ~~7~~
Demes mebyebOe meg®Jeeleer}e keâewlegkeâeÛes efomeleele, heCe heg{s nceKeeme efyeIe[leele. ns efyeIe[}s}s mebyebOe peeCekeâejebvee keâmes
®Ûeleer}? cetKe& cee$e pemes Deens lemes mJeerkeâe¤ve yemeleele. ~~7~~
Yeüleej efMe<Ùe Œeer ieg® ~ neefn HeâškeâeU efJeÛee® ~ veevee Yeü°ekeâejer Øekeâe® ~ lewmeeefÛe Deens ~~8~~
helveer ieg¤ Je heleer efMe<Ùe nener mebyebOe JeenŸeele Deens. Deveskeâ ØekeâejÛÙee Yeü°eÛeejebhewkeâerÛe ne Deens. (oòeYeeie&Je
mebJeeoebleer} DeheJeeo.) ~~8~~
Øeieš efJeJeskeâ yees}svee ~ Peebkeâeleehee keâjer pevee ~ cegKÙe efve§eÙe Devegceevee ~ DeeCetbÛe vesoer ~~9~~
meJeeËmee"er Keg}sheCeeves DeeOÙeeeflcekeâ efJeJeskeâ ve meebielee, keâeneRvee iee"tve Ûeej Leehee Je Úe Út keâ¤ve Demme}
DeÉwleevegYeJeeÛee Deboepener ÙesT osle veener. ~~9~~
ngkeâermeefjmee YejeR Yejs ~ efJeJeskeâ meebieleeb ve Oejs ~ ogjerÂ°erÛes hegjs ~ meeOeg veJnsleer ~~10~~
}njer Je leNnsJeeF&keâ JeeieCÙeele Yet<eCe ceevelees, keâesCeeÛes MeeŒeMegæ meebieCes Ssketâve Iesle veener. Deme}s meeOet cees#eeÛeer
otjÂ°er "sJeCeejs Je heefjhetCe& vemeleele. ~~10~~
keâesCneme keâebneRÛe ve ceeieeJeW ~ YeieJeÆpeve Jee{JeeJeW ~ efJeJeskeâyeUW peve }eJeeJes ~ Yepeveekeâ[s ~~11~~
keâesCeekeâ[tve keâesCeleer Dehes#ee ve "sJelee Gheemeveeceeie& mJeÛÚ keâ¤ve Jee{JeeJee Je efJeJeskeâeÛes yeUeves }eskeâebvee
YeieJeÆpevee}e }eJeeJes. %eevehetJe&keâ Gheemevee keâjeJeer Je keâjJeeJeer. ~~11~~
hejeblej j#eeÙeeÛeeR keâeceW ~ yengle keâ"erCe efJeJeskeâJeceX ~ mJeFÚsveW mJeOeceX ~ }eskeâjenešer ~~12~~
efJeJeskeâeÛeer Jecex meebielee meebieleeÛe FlejebÛeer ceves meebYeeUCÙeeÛes keâeÙe& Heâej keâ"erCe Deens. }eskeâebvee mJeOecee&Ûes cenòJe
heštve }eskeâpeerJeve mJesÛÚsves Oecee&}e Oe¤ve Ûee}eJes. ~~12~~
DeeheCe leg®keâ ieg® kesâ}e ~ efMe<Ùe ÛeebYeej cesUefJe}e ~ veerÛe ÙeeleerveW veeme}e ~ mecegoeJe ~~13~~
mJele: cegme}ceeve ieg¤ keâ¤ve keâmeeyemee ÛeebYeej efMe<Ùe efceUefJelees. DeMee n}keäÙee ØeJe=òeeRceOÙes JÙeJenej Ie[uÙeeme
}eskeâpeerJeve ie{tU nesles. ~~13~~
yeÇeÿeCeceb[àÙee cesUJeeJÙee ~ Yekeäleceb[àÙee ceeveeJÙee ~ mebleceb[àÙee MeesOeeJÙee ~ Yetceb[UeR ~~14~~
yeÇeÿeCeebÛÙee mecegoeÙeele efcemeUeJes, meJe& Yekeäleebvee ceeve ÅeeJee Je peieeleer} mebleebÛÙee MeesOeele jneJes. ~~14~~
Glkeâš YeJÙe leWefÛe IÙeeJeW ~ ceUceUerle DeJeIeWefÛe šekeâeJeW ~ efvemhe=nheCeW efJeKÙeele JneJeW ~ Yetceb[UeR ~~15~~
nŸee peieeleer} Glke=â° Je YeJÙe Demes} lÙeeÛee DeeoMe& "sJeeJee eEkeâJee mJeerkeâej keâjeJee Je n}kesâ Je opee&nerve Demes}
lÙeeÛee lÙeeie keâjeJee. mJele:ÛÙee JewjeiÙeJe=òeerves peieele Øeefmeæ JneJes. ~~15~~
De#ej yejW JeeÛeCeW yejW ~ DeLeeËlej meebieCeW yejW ~ ieeCeW veeÛeCeW DeJeIeWefÛe yejW ~ hee"eblej ~~16~~
JeUCeoej De#ej, mhe° GÛÛeejemen DeLee&Ûes Yeeve "sJetve JeeÛeCes, keâerle&veeleer} ieeÙeve MeeŒeerÙe mebieerleeÛes DeeOeejeves
keâjCes, keâLee Keg}JeCÙeehegjles veeÛeCes Je Yejhetj hee" hee"eblej nŸee meJe& yeeyeer cenbleepeJeU DemeeJÙeele. ~~16~~
oer#ee yejer ceer$eer yejer ~ leer#Ce yegOeer jepekeâejCeer yejer ~ DeeheCeeme jeKes veeveehejer ~ Deef}hleheCeW ~~17~~
cenbleeÛeer oer#ee Je cew$eer Heâ}oeÙeer Demeles. jepekeâejCeele }eieCeejer leerJeÇ yegæer lÙeeÛÙeeheeMeer Demeles. meceepeele meJe&
#es$eele menpelesves JeeJejCeeje cenble Deef}hleheCes Jeeietve mJele:}e meebYeeUlees. ~~17~~
DeKeb[ nefjkeâLesÛee Úbog ~ mekeâUebme }eies veeceJesog ~ Øeieš peÙeeÛee ØeyeesOeg ~ metÙe& pewmee ~~18~~
melele nefjkeâLee keâjCÙeeÛee cenblee}e veeoÛe DemeeJee. meJeeËvee veecemcejCeeÛee JesOe }eies} Demes lÙeeves keâjeJes. lÙeeÛes
JesoebleMeeŒeeÛes ØeyeesOeve metÙe&ØekeâeMeemeejKes mJeÛÚ DemeeJes. ~~18~~
ogpe&veemeer jeKeeW peeCes ~ meppeveemeer efveJeTb peeCes ~ mekeâUebÛes ceveerÛeW peeCes ~ pÙeeÛeW lÙeehejeR ~~19~~
ogpe&veebMeer pegUJetve IesTve lÙeebvee efyeLe¤ osle veener; meppeveebÛes meJe& Øekeâejs meceeOeeve keâjlees. meJeeËÛes ceveesiele }#eele
IesTve ØelÙeskeâeMeer lÙeeØeceeCes Jeeielees. ~~19~~
mebieleerÛeW ceveg<Ùe hee}šs ~ Gòece iegCe lelkeâeU G"s ~ DeKeb[ DeYÙeemeeR }iešs ~ mecegoeJe ~~20~~
lÙeeÛÙee mebieleerves FlejebÛes ogieg&Ce peeleele, lÙeebÛÙeeleer} Gòece iegCe }JekeâjÛe JÙekeäle nesT }eieleele Je meceepeeÛee cees"e
Yeeie meelelÙeeves DeOÙeelceeÛÙee DeYÙeemee}e }eielees. ~~20~~
pesLeW lesLeW efvelÙe veJee ~ peveemeer Jeešs ne DemeeJee ~ hejbleg }e}ÛeerÛee ieesJee ~ he[eWefÛe vesoer ~~21~~
lees peelees lesLes veJÙeeves DeeuÙeemeejKee Glmeen Jeeštve lÙee }eskeâebvee lÙeeves lesLesÛe jeneJes Demes Jeešles. heCe ne DeMee
ceesnele De[keâle veener. ~~21~~
Glkeâš Yeefòeâ Glkeâš %eeve ~ Glkeâš ÛeelegÙe& Glkeâš Yepeve ~ Glkeâš Ùeesie Deveg‰eve ~ "eFË "eFË ~~22~~

peeieespeeieer Glkeâš Yekeäleer, MeeŒeMegæ DeÉwleJesoevle, heefjhetCe& ÛeelegÙe& Je iebYeerj Ùeesieeveg‰eve Demes} Demes keâeÙe&
keâjlees. ~~22~~
Glkeâš efvemhe=nlee Oeefj}er ~ lÙeeÛeer keâere|le efoieebleeR Heâebkeâ}er ~ Glkeâš YekeäleerveW efveJee}er ~ peveceb[Uer ~~23~~
heefjhetCe& JewjeiÙeeves meJe&$e Gob[ keâerleea nesTve Glkeâš Yekeäleerves meJe& ceeCemeebÛes meceeOeeve nesles. ~~23~~
keâebneR Ùeskeâ GlkeâšsefJeCe ~ keâere|le keâoeefhe veJns peeCe ~ GieWÛe JeCeJeCe eEn[esve ~ keâeÙes nesleW ~~24~~
GlkeâšheCeeefMeJeeÙe keâerleea keâOeerÛe efceUle veener. kesâJeU JeCeJeCe eEn[tve Kejs keâeÙe& keâmes nesF&}? ~~24~~
veeneR osnŸeeÛee YejbJemee ~ kesâJneb mejs} JeÙemee ~ Øemebie he[s} kewâmee ~ keâesCe peeCes ~~25~~
mJele:Ûee osn kesâJne he[s} Je DeeÙeg<Ùe mebhes} les meebielee Ùesle veener. keâesCelee Øemebie kesâJne ÙesF&} les keâesCe
meebieCeej? ~~25~~
ÙeekeâejCeW meeJeOeeve DemeeJeW ~ efpelegkeWâ nesF&} eflelegkeWâ keâjeJeW ~ YeieJelkeâerleeaveW YejeJeW ~ Yetceb[U ~~26~~
cnCetve melele meleke&â jentve nesF&} lesJe{s keâeÙe& keâjeJes. YeieJebleeÛÙee iegCeevegJeeoeves peie YejeJes. ~~26~~
DeeheCeeme peW peW DeveketâU ~ leW leW keâjeJeW leelkeâeU ~ nesF&vee lÙeeme efveJeU ~ efJeJeskeâ GcepeeJee ~~27~~
mJele:}e pesLes Devegketâ}lee efomes} leer leelkeâeU keâeÙee&mee"er JeehejeJeer. pes keâeÙe& Ie[le veener lÙeeÛee MeebleheCes efJeÛeej
keâjeJee. ~~27~~
efJeJeskeâeceOeW meebhe[svee ~ SsmeW lees keâebneRÛe Demesvee ~ ÙeskeâebleeR efJeJeskeâ Devegceevee ~ DeeCetve mees[er ~~28~~
MeebleheCes efJeÛeej kesâuÙeeJej mecepele veener Demes keâenerÛe veener, Skeâebleele ÛeewHesâj efJeÛeej kesâuÙeeJej lees GòejeheÙeËle
DeeCetve mees[lees. ~~28~~
DeKeb[ lepeJeerpee ÛeeUCee pesLeW ~ heeneleeb keâeÙe GCeW lesLeW ~ ÙeskeâebleWefJeCe ØeeCeerÙeebleW ~ yegefæ kewâmeer ~~29~~
pesLes melele efJeÛeej Je lÙeevegmeej GheeÙe Demeleele lesLes keâeÙe keâceer he[Ceej? Skeâebleele efJeÛeej kesâuÙeeefMeJeeÙe yegæer}e
ÙeesiÙe efJeÛeej keâmee mHegâjs}? ~~29~~
Ùeskeâebleer efJeJeskeâ keâjeJee ~ Deelceejece JeesUKeeJee ~ ÙesLetve lesLeJejer ieesJee ~ keâebneRÛe veeneR ~~30~~
cnCetve Skeâebleele DeelceeveelceefJeÛeej keâ¤ve Deelceejece mhe°heCes peeCeeJee. cnCepes ieeWOeUe}e keâes"sÛe JeeJe efceUle
veener. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yegefæJeeoefve¤heCeveece’ meceeme meneJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘yegefæJeeoefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

meceeme meeleJee : Ùelveefve¤heCe
keâLesÛeW Ieceb[ Ye¤ve ÅeeJeW ~ DeeCeer efve®heCeeR efJeJejeJeW ~ GCeW he[eWefÛe vesoeJeW ~ keâesCeerÙeskeâefJe<eeR ~~1~~
nefjkeâLesÛes hegjshetj ceehe ßeeslÙeebÛÙee heojele Iee}eJes. lÙeeyejesyej JesoebleMeeŒeeÛesner mhe°erkeâjCe keâ¤ve nŸee oesvnerle keâener
GCeerJe jent osT veÙes. ~~1~~
YespeCeej Kee}W heef[}e ~ lees YespeCeejeR peeefCele}e ~ vesCelee }eskeâ GieeÛe jeefn}e ~ škeâcekeâeb heenele ~~2~~
[eWyeejer leejsÛeer keâmejle keâjleevee Kee}er he[}e lej lees keâe he[}e ns [eWyeeNÙee}eÛe keâUles. Flej Øes#ekeâ lÙeekeâ[s
GieerÛe [esUs efJemHeâe¤ve heenle jenleele. ~~2~~
Gòej efJe}byeer heef[}W ~ ßeesleÙeebme keâUeW Dee}W ~ cnefCepes cenlJe G[e}W ~ JekeäleÙeeÛeW ~~3~~
ØeJeÛeve-keâerle&veele ßeeslÙeebveer ØeMve efJeÛeej}e Demelee lÙeeÛes leelkeâeU ÙeesiÙe Gòej efo}s veener, lej les lÙeebÛÙee }#eele
ÙesTve JekeälÙeeÛeer Øeefle‰e keâceer nesles. ~~3~~
Lees[W yees}esefve meceeOeeve keâjCeW ~ jeiespeesve lejer ceve OejCeW ~ ceveg<Ùe JesOeeRÛe }eJeCeW ~ keâesCeerÙeskeâ ~~4~~
JekeälÙeeves vescekeäÙee Meyoele Gòej ÅeeJes. ßeeslÙeebÛee jeie Dee}e lejer lÙeebÛes ceve ogKeJet veÙes Je lÙeebvee mJele:keâ[s Deeke=â°
keâ¤ve IÙeeJes. ~~4~~
meesmeJesvee efÛeCeefÛeCe kesâ}er ~ lesLeW leecemeJe=òeer efomeesve Dee}er ~ DeeJeIeer DeeJe[er G[e}er ~ ßeesleÙeeÛeer ~~5~~
ßeeslÙeebÛes ØeMve efJeÛeejCes ve DeeJe[tve JekeälÙeeves efÛe[efÛe[ kesâ}er lej lÙeeÛÙee leceesiegCeeÛes oMe&ve nesTve ßeeslÙeebvee
JeešCeejer efve¤heCeeÛeer DeeJe[ keâceer nesles. eEkeâJee JekeälÙeeefJe<eÙeer Deeoj keâceer neslees. ~~5~~
keâesCe keâesCe jepeer jeefKe}s ~ keâesCe keâesCe ceveer Yebefie}s ~ #eCe#eCee hejeref#e}s ~ heeefnpes }eskeâ ~~6~~
DeeheCe DeepeheÙeËle keâesCee}e ØemeVe "sJe}s Je efkeâleer peCeebÛeer ceves cees[}er les }eskeâebÛes efvejer#eCe keâ¤ve melele heeefn}s
heeefnpes. ~~6~~
efMe<Ùe efJekeâuheW jeve Ieslees ~ ieg® ceeieW ceeieW OeebJelees ~ efJeÛeej heeneW peeleeb lees ~ efJekeâuheefÛe DeJeIee ~~7~~
efMe<Ùeeves MebkeâebÛes jeve G"JeeJes Je ieg¤ves lÙeeÛeer ceveOejCeer keâjCÙeemee"er Deepe&Jes keâjeJeerle Demes Demes} lej meJe&$e
mebMeÙeeÛes meeceüepÙe Deens Demes peeCeeJes. (efMe<ÙelJe, ieg®lJe Je lÙeecegUs hejceeLe& nŸee meJeeËefJe<eÙeerÛe mebMeÙe efvecee&Ce JneJee
DeMeer heefjefmLeleer Ùesles.) ~~7~~
DeeMeeyeæer ef›eâÙeenerve ~ veeneR ÛÙeelegÙee&ÛeW }#eCe ~ les cenbleerÛeer YeCeYeCe ~ yebo veeneR ~~8~~
pees cenble DeeMee-Dehes#eebveer oerve, DeeÛeejYeü° Je ÛeelegÙe&jefnle Demelees lÙeeÛÙee cenbleerÛeer meJeeËvee heer[e nesTve
keâesCee}eÛe keâener OejyebOe Gjle veener. ~~8~~
Ssmes ieesmeeJeer nUg he[leer ~ "eFË "eFË keâ°er nesleer ~ lesLeW mebieleerÛes }eskeâ heeJeleer ~ megKe kewâÛeW ~~9~~
Demes cenble nUtnUt DeheÙeMeer nesTve peeieespeeieer keâ°er nesleele. DeMee heefjefmLeleerle lÙeebÛÙee efMe<Ùeebvee Je keâeÙe&keâlÙeeËvee

megKe keâmes nesF&}? ~~9~~
efpekeâ[s eflekeâ[s keâere|le ceepes ~ meieš }eskeâebme nJÙeeme Ghepes ~ }eskeâ jepeer jeKeesve keâerpes ~ mekeâU keâebneR
~~10~~
nŸeeG}š }eskeâebÛeer ceves meebYeeUtve meJe& keâeÙe& kesâ}s lej cenbleeÛeer meJe&$e keâerleea nesTve meJeeËveeÛe Yekeäleer Je DeOÙeelceeÛeer
DeefveJeej iees[er }eieles. ~~10~~
hej}eskeâeR Jeeme keâjeJee ~ mecegoeJe GieeÛe heeneJee ~ ceeieCÙeeÛee leieeoe ve }JeeJee ~ keâebneR Ùeskeâ ~~11~~
cenbleeves mJele:ÛÙee ieeJeeÛÙee #es$eeheemetve otj peeTve meceepeeÛes $eÙemLeheCeeves efvejer#eCe keâjeJes. ÙeesiÙe ceeCemes ns¤ve keâeÙe&
GYeejleevee keâesCeekeâ[sner hewmes Je meece«eer ceeieCÙeeÛee leieeoe }eJet veÙes. ~~11~~
efpekeâ[s peie eflekeâ[s peieVeeÙeskeâ ~ keâU}e heeefnpes efJeJeskeâ ~ je$eerefoJeme efJeJeskeâer }eskeâ ~ meebYeeUerle peeleer
~~12~~
èfpekeâ[s meceepe eflekeâ[s F&Õej' ne efveÙece keâeÙeceÛee "me}e heeefnpes. efJeJeskeâer cenble lÙeeÛes DeKeb[ Yeeve "sJeleele. ~~12~~
pees pees }eskeâ Â°erme heef[}e ~ lees lees ve° Ssmee keâU}e ~ DeJeIesÛe ve° Ùeskeâ}e Ye}e ~ keâeMeeJe¤veer
~~13~~
meceepeeleer} ØelÙeskeâ ceeCetme JeeF&š Deens Demes pÙee}e Jeešles lÙeeves mJele:ner lÙeeÛe meceepeeÛee Ieškeâ DemeuÙeeÛes
}#eele IÙeeJes. ceie leesÛe Skeâ Ûeebie}e keâMeeJe¤ve? ~~13~~
Jeesme ceg}keâeR keâeÙes heeneJeW ~ }eskeâebJesieUW keâes"W jeneJeW ~ leNnW Keesšer meeb[leW IÙeeJeW ~ keâebneR Ùeskeâ ~~14~~
Deesmee[ ØeosMeele jentve keâeÙe GheÙeesie? meceepe mees[tve keâes"s jenCeej? cnCetve leNnsJeeF&keâheCee keâ¤ve KeesšsheCee
heojele IesT veÙes. meceepeeMeer pegUles IesCÙeemee"er Øemebieer he[les IÙeeJes. ~~14~~
lemceele }esefkeâkeâeR Jele&leeb veÙes ~ lÙeeme cenbleer keâecee veÙes ~ hej$e meeOeveeÛee GheeÙes ~ ßeJeCe keâ¤ve DemeeJeW
~~15~~
cnCetve pÙee}e meceepeele efcemeUtve jenlee Ùesle veener lÙeeves cenbleer keâ¤ veÙes. JÙeefkeäleiele cees#eeÛee efJeÛeej keâ¤ve
JesoebleMeeŒeeÛes ßeJeCeeoer keâjeJes. ~~15~~
DeeheCeemeeR yejW heesnleeb veÙes ~ }eskeâ yeg[JeeJeÙeeÛeW keâesCe keâeÙe& ~ iees[er DeeJe[er JeeÙeeb peeÙes ~ efJekeâuheefÛe
DeJeIee ~~16~~
pÙee}e veerš heesnlee Ùesle veener lÙeeves `ceer leg}e heesneJeÙeeme efMekeâJelees' Demes cnCetve Flejebvee keâe yeg[JeeJes? lÙeeØeceeCes
šekeâeT cenbleeÛÙee veeoer }eietve meeceevÙe ceeCemeeÛeer hejceeLee&Ûeer DeeJe[ Je iees[er JeeÙee peeles. meJe&$e mebMeÙeeÛes JeeleeJejCe
leÙeej nesles. ~~16~~
DeYÙeemeW Øeieš JneJeW ~ veeneR lejer Peebkeâesve DemeeJeW ~ Øeieš nesTve veemeeJeW ~ nW yejW veJns ~~17~~
cnCetve cenbleeves JÙeJenej Je DeOÙeelce nŸee oesvneRÛee hetCe& DeYÙeeme keâ¤ve cenbleer}e ØeejbYe keâjeJee. cenbleerÛee ceeb[
ceeb[tve veblej lees cees[Ces F° veener. ~~17~~
cebo nUg nUg Ûee}lees ~ ÛeheU kewâmee Dešeshelees ~ Dejyeer efHeâjJeCeej lees ~ kewâmee DemeeJee ~~18~~
meeJekeâeMe Ûee}Ceeje meeceevÙe Iees[e yeeUieCeeje}e JesieJeeve Je ye}Jeeve Dejyeer Iees[e meebYeeUlee keâmee ÙesF&}? leesner
lemeeÛe heeefnpes. ~~18~~

ns OekeâeOekeâerÛeeR keâeceW ~ leer#eCe yegæerÛeeR JeceX ~ YeesàÙee YeeJeeLeX mebYeüceW ~ kewâmeW Ie[s ~~19~~
cenbleerle Heâej keâ° Demeleele. cece&«eener Je leer#Ce yegæer DemeeJeer }eieles. YeesUmeš jscÙee[eskeäÙeeÛeer ner keâeces veJnsle. ~~19~~
mesle kesâ}W hejer Jeensvee ~ peJeej kesâ}W hejer efHeâjsvee ~ peve cesUefJe}W hejer Oejsvee ~ DebleÙee&ceeR ~~20~~
Mesleerle OeevÙe efhekeâJetve pej les Jeentve yeepeejele ves}s veener, oeefieves leÙeej kesâ}s heCe efJe›eâermee"er efHeâjleer kesâ}er veener
Je keâeÙe&keâlex ieesUe kesâ}s heCe lÙeebvee meebYeeU}s veener, lej meJe& Hegâkeâš peeles. ~~20~~
pejer Ûe{leer Jee{leer DeeJe[er G"s ~ lejer hejceeLe& Øeiešs ~ IemeIeme keâefjleeb efJešs ~ meieš }eskegâ ~~21~~
pej meJeeËvee Ûe{leer Jee{leer DeOÙeelceeÛeer iees[er }eie}er lej lÙeeletve cees#eßeer Øeiešt }eieles. }eskeâebMeer IeemeeIeerme keâjerle
jeefn}s lej }eskeâ kebâšeUtve peeleele. ~~21~~
Deehe}W }eskeâebme ceevesvee ~ }eskeâebÛeW DeeheCeebme ceevesvee ~ DeJeIee efJekeâuheÛeer cevee ~ meceeOeeve kewâÛeW ~~22~~
Deehe}s JeeieCes-yees}Ces }eskeâebvee hešle veener Je }eskeâ DeeheuÙee ceveemeejKes veenerle DeMee efmLeleerle mebMeÙeeÛesÛe
JeeleeJejCe leÙeej nesles. lÙeele meceeOeeve keâmes Demes}? ~~22~~
veemekeâ oer#ee eEmele® }eskeâ ~ lesLeW kewâÛee Demes} efJeJeskeâ ~ pesLeW yeUeJe}e DeefJeJeskeâ ~ lesLeW jenCeW KeesšW
~~23~~
efJehejerle ieg¤Ûeer heefjCeeceMetvÙe oer#ee Je }yee[ Je yeveeJeš efMe<Ùe Skeâ$e DeeuÙeeJej lesLes efJeJeskeâ keâmee efškesâ}? pesLes
DeefJeJeskeâ Yejhetj Demelees, lesLes jenCeeje cetKe& "jlees. ~~23~~
yengle efoJeme ßece kesâ}e ~ mesJešeR DeJeIeeefÛe JesLe& ies}e ~ DeeheCeeme "ekesâvee ieuye}e ~ keâesCeW keâjeJee
~~24~~
cenbleer ceeb[leevee Heâej efoJeme keâ° keâ¤ve MesJešer les JeeÙee peeleele. pes keâeÙe& Peshele veener lees GheodJÙeehe keâe
keâjeJee? ~~24~~
mebieerle Ûeeef}}e lejer lees JÙeehe ~ veeneR lejer DeJeIeeefÛe mebleehe ~ #eCe#eCee efJe#eshe ~ efkeâleer cnCeewefve meebieeJee
~~25~~
veeršvesškesâ keâeÙe& Ûee}}s lej lÙee}e JÙeehe cnCeeJee. DevÙeLee meJe& mebleeheÛe neslees! melele GYÙee jenCeeNÙee De[ÛeCeer
efkeâleer cnCetve meebieeJÙeele? ~~25~~
cetKe& cetKe&heCeW YejbieUleer ~ %eeles %eelesheCeW keâànes keâefjleer ~ nesles oesneRkeâ[s Heâpeerleer ~ }eskeâebceOeW ~~26~~
cetKe& cetKe&Ûe DemeuÙeecegUs Iemejleele lej efJeÉeve efJeÉòesÛÙee DeefYeceeveeves Yeeb[leele. }eskeâebceOÙes oesIeebÛeer meejKeerÛe
Heâefpeleer nesles. ~~26~~
keâejyeej Deešeshesvee keâjJesvee ~ DeeefCe GieWefn jensvee ~ ÙeekeâejCeW mekeâU pevee ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~27~~
DeejbYe}suÙee keâeÙee&Jej efveÙeb$eCe "sJelee Ùesle veener Je mJemLener yemeJele veener! DeMee efmLeleerle }eskeâ veeJes "sJeCeej
veenerle lej keâeÙe keâjleer}? ~~27~~
veemekeâ GheeOeerme mees[eJeW ~ JeÙe meeLe&keâeR Iee}eJeW ~ heefjYeüceCeW kebâ"eJeW ~ keâes"W lejer ~~28~~
efyeIe[}s}s keâeÙe& leeye[leesye mees[tve otj osMeer heefjYeüceCe keâjerle DeeÙeg<Ùe meeLe&keâer }eJeCÙeemee"er mJele: meeOevee
keâjeJeer. ~~28~~
heefjYeüceCe keâjervee ~ ogmeNÙeeÛeW keâebneRÛe meesmeervee ~ lejer ceie Gob[ Ùeelevee ~ efJekeâuheeÛeer ~~29~~
Demes heefjYeüceCener keâjeJeÙeeÛes veener Je cenbleermee"er nJeer leer efleefle#eener veener DeMee efmLeleerle mebkeâuhe- efJekeâuheebÛeer
jebie ÚUerle jneles. ~~29~~
Deeleeb nW DeeheCeeefÛeheemeeR ~ yejW efJeÛeejeJeW DeeheCeemeer ~ DeveketâU he[s} lewmeer ~ Jele&Cetkeâ keâjeJeer ~~30~~
ns meJe& DeeheuÙeeÛe neleele Deens. mJele:Meer hetCe& efJeÛeej keâ¤ve Deehe}s iegCeoes<e ns¤ve mJele:}e Devegketâ} nesF&}
Demes peerJeve peieeJes. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Ùelveefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Ùelveefve¤heCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

meceeme Dee"Jee : GheeefOe}#eCeefve¤heCe
me=ef°ceOeW yeng }eskeâ ~ heefjYeüceCeW keâUs keâewlegkeâ ~ veevee ØekeâejerÛes efJeJeskeâ ~ Dee[UeW }eieleer ~~1~~
osMeesosMeer YeüceCe kesâuÙeeves nŸee peieele efkeâleer mJeYeeJeebÛes efJeefJeOe }eskeâ Deensle les keâUles. lÙeebÛes efJeÛeej Je Ûee}erjerleer
mecepet }eieleele. ~~1~~
efkeâleer ØehebÛeer peve ~ DeKeb[ Je=efòe Goemeerve ~ megKeog:KeW meceeOeeve ~ ob[Usvee ~~2~~
keâener }eskeâ ØehebÛeele Demetvener Deveemekeäle Je=òeerves jneleele. megKeog:Keeoer ÉbÉebveer lÙeebÛÙee meceeOeevee}e Oekeäkeâe }eiele
veener. ~~2~~
mJeYeeJeWefÛe vescekeâ yees}leer ~ menpeefÛe vescekeâ Ûee}leer ~ DehetJe& yees}CÙeeÛeer efmLeleer ~ mekeâUebmeer ceeves ~~3~~
lÙeebÛes yees}Ces Je JeeieCes menpeÛe ceÙee&oMeer} Demeles, lÙeebÛÙee yees}CÙeeleer} veceülee, Deepe&Je Je melÙe meJeeËveeÛe
DeeJe[les. ~~3~~
menpeefÛe leeU%eeve ÙesleW ~ mJeYeeJeWefÛe jeie%eeve GcešleW ~ menpeefÛe keâUle peeleW ~ vÙeeÙesveerefle}#eCe ~~4~~
keâeneRvee keâesCeer ve efMekeâJeleeÛe mebieerleeleer} lee} Je jeie nŸeebÛeer Ûeebie}er peeCe Demeles. keâeneRvee vÙeeÙe Je veerleerÛes
mJe¤he DeeheesDeeheÛe keâUles. ~~4~~
ÙesKeeoe Dee[Us ieepeer ~ mekeâU }eskeâ DeKeb[ jepeer ~ meoe meJe&oe DeeJe[er leepeer ~ ØeeCeercee$eeÛeer ~~5~~
keâesCee heje›eâceer heg®<eeJej meJe& }eskeâ melele Ket<e Demeleele Je lÙeeÛÙeeJej melele eflelekesâÛe Øesce keâjleele. ~~5~~
Ûegkeâesve Gob[ Dee[UleW ~ Yeejer ceveg<Ùe Â°erme he[leW ~ cenbleeÛeW }#eCemeW JeešleW ~ Dekeâmceele ~~6~~
keäJeefÛele keâesCeepeJeU cees"er ßeercebleer efomeles, SKeeoe jepeojyeejer Je meceepeele Jepeve Deme}s}e Dee{Ulees lej DeÛeevekeâ
keâesCeer cenbleeÛeer }#eCes DemeCeeje efomelees. ~~6~~
Ssmee Dee[Uleeb }eskeâ ~ ÛecelkeâejW iegCe«eeefnkeâ ~ ef›eâÙee yees}CeW vescekeâ ~ ØelÙeÙeeÛeW ~~7~~
iegCe«eenkeâ DemeCeeNÙee}e DeMee JÙekeäleer YesšuÙee keâer cees"s veJe} Jeešles. keâejCe lÙeebÛes JeeieCes yees}CÙeeØeceeCes
DemeuÙeeÛee ØelÙeÙe Ùeslees. ~~7~~
mekeâU DeJeiegCeeceOeW DeJeiegCe ~ Deehe}s DeJeiegCe Jeešleer iegCe ~ cees"W heehe keâjbšheCe ~ Ûegkesâvee keâeR ~~8~~
Deehe}s ogieg&Ce meodieÏCe JeešCes (lÙeebÛes meceLe&ve keâjCes) ne meJeeËle cees"e ogieg&Ce Deens. ns cees"sÛe heehe Demetve lÙeecegUs
keâjbšsheCee keâOeerÛe mebhele veener. ~~8~~
{eUWefÛe keâece nesleW meoe ~ peW peheuÙeeveW veJns meJe&oe ~ lesLeW heerUheWÛeeÛeer Deeheoe ~ Dee[UsefÛevee ~~9~~
SKeeÅeeves efkeâleerner keâeUpeerhetJe&keâ keâ¤vener ve nesCeejs keâece ogmeje oCekeäÙeele keâ¤ve ceeskeâUe neslees. lÙee}e hesÛeØemebie
Je De[ÛeCeer nŸeebÛee $eeme nesle veener. ~~9~~
Ùeskeâemeer DeYÙeeefmeleeb ve Ùes ~ Ùeskeâemeer mJeYeeJeWefÛe Ùes ~ Ssmee YeieJebleeÛee ceefncee keâeÙes ~ kewâmee keâUsvee
~~10~~
YeieJebleeÛÙee peerJeme=°erÛÙee JÙeJemLeehevesÛes Demes keâeÙe jnmÙe Deens les keâUle veener keâer pÙeecegUs keâesCee}e efkeâleerner
ØeÙelve keâ¤ve ve meeOeCeejer iees° ogmeNÙee}e menpeheCes meeOÙe nesles eEkeâJee keâUles. pecetve peeles. ~~10~~
cees"eR jepekeâejCeW Ûegkeâleer ~ jepekeâejCeer Jes{eb }eieleer ~ veevee ÛegkeâerÛeer Heâpeerleer ~ Ûengbkeâ[s ~~11~~
Heâej cees"s jepekeâejCe pej Ûegkeâ}s lej jepekeâerÙe #es$eÛe De[ÛeCeerle meehe[les. (1962 Ûes efÛeveer Dee›eâceCe) nŸee
ÛegkeâerÛes ÛeewHesâj og<heefjCeece Je Heâefpeleer nesles. ~~11~~
ÙeekeâejCeW ÛegkeâeW veÙes ~ cnefCepes Gob[ GheeÙes ~ GheeÙeeÛee DeheeÙes ~ Ûegkeâleeb nesÙes ~~12~~
cnCetve jepekeâejCeele cees"er Ûetkeâ nesT veÙes. lÙeemee"er meJe& Øekeâejs GheeÙeÙeespevee kesâ}s}er DemeeJeer. Ûetkeâ Pee}er lej
GheeÙeeÛes ¤heeblej DeheeÙeele nesles. ~~12~~
keâeÙes Ûegkeâ}W leW keâUsvee ~ ceveg<ÙeeÛeW ceveefÛe JeUsvee ~ KeJeU}e DeefYeceeve ieUsvee ~ oeseEnkeâ[s ~~13~~
veslÙeeÛes keâeÙe Ûegkeâ}s les lÙee}e keâUle veener. mebyebefOeleebvee keâenerÛe hešle veener. cnCetve veslee Je mebyebefOele keâeÙe&keâlex
nŸeebÛÙeele KeJeU}s}e Denbkeâej peele veener. ~~13~~
DeeJeIes Heâ[efÛe veemeleer ~ }eskeâebÛeeR ceveW Yebieleer ~ keâes"W Ûegkeâles Ùegkeäleer ~ keâebneR keâUsvee ~~14~~
GYeej}suÙee mebmLee eEkeâJee JÙeJemLee keâes}ce[tve he[leele. }eskeâebÛeer ceves ogKeeJe}er peeleele. keâes"s Ûegkeâles Je lÙeemee"er
keâeÙe keâjeJes ns keâenerÛe keâUle veener. ~~14~~
JÙeeheWefJeCe Deešeshe kesâ}e ~ lees DeJeIee IemejleefÛe ies}e ~ Dekeâ}sÛee yebo veeneR Ieele}e ~ ogjerÂ°erveW ~~15~~
efveÙeespeve Je keâeÙe&keâlex nŸeebÛesJeeÛetve DeejbYe}s}s keâeÙe& DeheÙeMeeÛÙee efoMesves peele jneles. keâejCe otjÂ°erves lÙee keâeÙee&}e
met#ce efJeÛeejeÛes hee"yeU efo}s}s vemeles. ~~15~~
ÙesKeeoW ceveg<Ùe leW efmeUW ~ lÙeeÛeW keâjCeWefÛe yeeJeUW ~ veevee efJekeâuheeÛeW peeUW ~ keâ¤ve šekeâer ~~16~~
keâesCeer keâe}yeenŸe keâuhevee Oe¤ve yeme}e Demes} lej lÙeeÛÙee meJe& ke=âleer yeeJeUheCeeÛÙee "jleele. G}š lees meJe&
keâeÙe&keâlÙeeËle ieeWOeU efvecee&Ce keâjlees. ~~16~~
leW DeeheCeemeer Gkeâ}svee ~ ogmeNÙeeme keâebneRÛe keâUsvee ~ veeÛes efJekeâuheW keâuhevee ~ "eFË "eFË ~~17~~
lees ieeWOeU efvemlejlee Ùesle veener Je FlejebÛeerner keâener yegæer Ûee}le veener. DeMee heefjefmLeleerle meJe&$e mebMeÙe Je celeYeso
ceepeleele. ~~17~~
lÙee ieghle keâuhevee keâesCeeme keâUeJÙee ~ keâesCeW ÙesTve DeešesheeJÙee ~ pÙeeÛÙee lÙeeveW keâjeJÙee ~ yeUkeâš yegefæ
~~18~~
ns Debleie&le (ieghle) mebMeÙe Je celeYeso Flejebvee keâUle vemeuÙeeves lÙeebvee efvemlejlee Ùesle veenerle. pÙeeÛes lÙeevesÛe efJeJeskeâeves
efmLej kesâ}suÙee yegæerves les efve§eÙehetJe&keâ efvemlejeJesle. ~~18~~
pÙeemeer GheeOeer DeeJejsvee ~ lesCeW GheeOeer Jee{JeeJeervee ~ meeJeefÛele keâ¤efveÙeeb cevee ~ meceeOeeveW DemeeJeW ~~19~~
pÙee}e neleer Iesle}s}s keâeÙe& efveÙeb$eCeeKee}er "sJelee Ùesle veener lÙeeves les yesleeves keâjeJes. DeeheuÙee Glmeene}e DeeJe¤ve
Meeble DemeeJes. ~~19~~
OeebJeOeeJeeW GheeOeer Jes°er ~ DeeheCe keâ°er }eskeâ efn keâ°er ~ ns keâecee veÙes iees°er ~ kegâmecegmesÛeer ~~20~~
Deveskeâ keâeÙex eEkeâJee cees"s keâeÙe& GYee¤ve OeeJeheU kesâuÙeeves mJele:yejesyejÛe Flejebvee $eeme neslees. lÙeeletve efvecee&Ce nesCeejer
OegmeHetâme DeefOekeâÛe $eeme osles. ~~20~~
}eskeâ yengle keâ°er pee}e ~ DeeheCeefn DelÙeble $eeme}e ~ JesLe&eEÛe kesâ}e ieuye}e ~ keâemeÙeemeer ~~21~~

mJele:}ener DeefleMeÙe keâ° Je }eskeâebveener Heâej $eeme PeeuÙeeves GieerÛeÛe Oeebo} nesles. DeMeeves keâeÙe meeOeCeej? ~~21~~
Demees GheeOeerÛes keâece SsmeW ~ keâebneR yejW keâebner keâeCeeWmeW ~ mekeâU mecepeesve SsmeW ~ Jele&leeb yejW ~~22~~
cegUele keâesCelÙeener keâeÙee&Ûes mJe¤heÛe Demes Demeles keâer lÙeele keâener ÙeMe Je keâener DeheÙeMe DemeeÙeÛesÛe! ns meJe&
}#eele IesTve keâeÙee&}e nele Iee}eJee ns yejs. ~~22~~
}eskeâebheemeeR YeeJeeLe& kewâÛee ~ DeeheCe peieJeeJee leÙeebÛee ~ mesJeš Gheb{j keâesCeeÛee ~ he[eWefÛe veÙes ~~23~~
meeceevÙe }eskeâebheeMeer DeOÙeelceeÛeer [esUme Â°er keâMeer Demes}? leer cenbleeves efo}er heeefnpes, peeieer kesâ}er heeefnpes.
meJeeËÛÙee DeeÙeg<ÙeeÛÙee DeKesjerme peerJeveeÛes JewjeCe Je Deesmee[ mJe¤he nesT osT veÙes. ~~23~~
DeblejelcÙeekeâ[s mekeâU }eies ~ efveieg&CeeR nW keâebneRÛe ve }ies ~ veevee ØekeâejerÛes oies ~ ÛebÛeUeceOeW ~~24~~
F&ÕejeÛÙee meiegCe¤heeÛÙee Gheemevesmee"er Deveskeâ ØekeâejÛeer meece«eer }eieles. efveieg&CeeÛÙee DevegYeJeemee"er yeensjer} keâenerÛe
meeefnlÙe }eiele veener. F&Õejer me=°erleÛe ØeejyOeecegUs Deveskeâ ØekeâejÛes $eeme nesleele. (heejceee|Lekeâ meòesle megKe Je og:Ke keâener
veener. Heâkeäle Deevebo Deens.) ~~24~~
Megæ efJeßeebleerÛeW mLeU ~ leW Skeâ efvece&U efve§eU ~ lesLeW efJekeâejefÛe mekeâU ~ efvee|Jekeâej nesleer ~~25~~
Megæ Je Meeble yeÇÿe ns KeNÙee efJeßeebleerÛes SkeâcesJe ef"keâeCe Deens. peerJeoMesleer} meJe& efJekeâej lesLes }erve nesleele. ~~25~~
GÉsie DeJeIes legšesevf e peeleer ~ ceveemeer Jeešs efJeßeebleer ~ Ssmeer ogu}Ye hejyeÇÿeefmLeleer ~ efJeJeskeWâ meebYeeUeJeer ~~26~~
meieUs GÉsie veenermes nesTve Devle:keâjCeJe=òeer efveJe=òe nesles. DeMeer ner }eYeCeejer DeelceefmLeleer Deelceeveelceeoer efJeJeskeâebveer
meebYeeUeJeer. ~~26~~
DeeheCeeme GheeOeer cegUeRÛe veeneR ~ ®CeevegyebOeW efceUe}s meJe&efn ~ DeeuÙeeiesuÙeeÛeer ef#eleer veeneR ~ SsmeW pee}W
heeefnpes ~~27~~
Deelce¤he `ceer'}e Skeâner GheeOeer melÙelJeeves veener. peerJe¤he `ceer'}e meJe& ieCeieesle hetJe& hetJe& pevceeleer} $e+CeevegyebOeebcegUs
Yesšleele. les Dee}s Je ies}s lejer keâenerÛe megKeog:Keeoer nesT veÙesle DeMeer DeJemLee Pee}er heeefnpes. ~~27~~
pees GheeOeerme kebâšeU}e ~ lees efveJeeble nesTve yewme}e ~ Deešeshesvee lees ieuye}e ~ keâemeÙeemeer ~~28~~
pees osn¤he Je peiele¤he GheeOeerheemetve Deveemekeäle neslees lees Meeble nesTve yemelees. pes keâeÙe& nesle veener lÙee keâeÙee&Ûee
ieeWOeU lees keâe Iee}er}? ~~28~~
keâebneR ieuye}e keâebneR efveJeU ~ Ssmee kebâ"erle peeJee keâeU ~ pesCeWkeâefjleeb efJeßeebleer JesU ~ DeeheCeemeer HeâeJes
~~29~~
cenbleeves keâener keâeÙe&, keâener efveJeebleheCee DeMeer DeeÙeg<ÙeeÛeer keâe}›eâceCee keâjeJeer, lÙeecegUs mJele:ÛÙee meeOeveemee"er JesU
efceUlees. ~~29~~
GheeOeer keâener jenele veeneR ~ meceeOeeveeÙesJe{W Leesj veeneR ~ vejosns Øeehle nesle veeneR ~ #eCe#eCee ~~30~~
keâesCeer Skeâeves kesâ}s veener cnCetve keâeÙe& nesCÙeeÛes Leebyele veener. cee$e ceeveJeer Mejerj meejKes meejKes efceUle veener. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘GheeefOe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘GheeefOe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

meceeme veJeJee : jepekeâejCeefve¤heCe
%eeveer DeeCeer Goeme ~ mecegoeÙeeÛee nJÙeeme ~ lesCeW DeKeb[ meeJekeâeMe ~ Ùeskeâeble mesJeeJee ~~1~~
DeOÙeelceefJeÅesmen yeÇÿeevegYeJe Deme}suÙee efJejkeäle cenbleeves keâeÙe&keâlÙeeËÛeer HeâUer GYeer keâ¤ve, meceepeele keâeÙe& GYeejeJes
Je ceOetve ceOetve Skeâebleele efveJeeble peeTve yemeeJes. ~~1~~
pesLeW lepeJeerpee keâUleer ~ DeKeb[ ÛeeUCee efveIeleer ~ ØeeCeercee$eeÛeer efmLeleer ieleer ~ keâUeW Ùesles ~~2~~
SkeâebleeceOÙes Ùeespevee mHegâjleele, veJes veJes GheeÙe megÛeleele Je SketâCe meceepeeÛeer DeJemLee Je lÙeeÛÙee efJeÛeejebÛeer efoMee
}#eele Ùesles. meceepe keâesCeerkeâ[s peele Deens les keâUles. ~~2~~
pejer ne ÛeeUCeeefÛe keâjervee ~ lejer keâebnerÛe Gcepesvee ~ efnmesyePee[eefÛe heenervee ~ efoJeeUKeesj ~~3~~
pÙeeØeceeCes efnMesye veerš "sJe}s veenerle lej JÙeeheejeÛes efoJeeUs efveIeles lÙeeØeceeCes megÙeesiÙe efveÙeespeve vemes} lej keâeÙe& keâmes
keâjeJes les mecepesveemes nesles. ~~3~~
Ùeskeâ efcejemeer meeefOeleer ~ Ùeskeâ meerOÙee ieJeeefJeleer ~ JÙeehekeâheCeeÛeer efmLeleer ~ Ssmeer Deens ~~4~~
Ùeespeveeyeæ keâece keâjCeeje veJes keâece GYes keâjlees lej YeeWieUheCeecegUs GYes jeefn}s}s keâece efyeIe[les. meJeeËieerCe efJeÛeej
keâjCes Je ve keâjCes nŸeeves SJe{e Heâjkeâ he[lees. ~~4~~
pesCeW peW peW ceveeR Oeefj}W ~ leW leW DeeOeeRÛe mecepe}W ~ ke=âef$ece DeJeIeWefÛe Kegbš}W ~ menpeefÛe ÙesCeW ~~5~~
pes keâeÙe& GYes keâjCÙeeÛee mebkeâuhe kesâ}e lÙeeÛemebyebOeer meg®JeeleerheemetveÛe efJeÛeej keâ¤ve "sJe}e cnCepes DeboepehebÛes
(ke=âef$ece) keâece keâjCÙeeÛee Øemebie Ùesle veener. ~~5~~
DeKeb[ jenleeb me}ieer nesles ~ DeefleheefjÛeÙeW DeJe%ee Ie[les ~ ÙeekeâejCeW efJeßeebleer les ~ Iesleeb veÙes ~~6~~
melele keâeÙee&ÛÙee JÙeeheele jeefn}s lej keâeÙe&keâlÙeeËMeer Heâej peJeUerkeâ nesTve lÙeebÛÙeeJejer} JeÛekeâ keâceer neslees Je ceie
mJele:}eÛe Heâej keâeces keâjeJeer }eietve efJeßeebleer efceUle veener. ~~6~~
DeeUmeW DeeUme kesâ}e ~ lejer ceie keâejyeejefÛe yeg[e}e ~ Deblejnsle Ûegkeâle ies}e ~ mecegoeÙeeÛee ~~7~~
DeeUmeecegUs keâeceeÛee kebâšeUe kesâ}e lej ceie keâeÙe&Ûe yeg[les Je meceepeeÛÙee efnleeÛee kesâ}s}e efJeÛeej efvejLe&keâ neslees. ~~7~~
Gob[ GheemevesÛeeR keâeceW ~ }eJeerle peeJeeR efvelÙevesceW ~ DeJekeâeMe keQâÛee ke=âef$eceW ~ keâjeJeÙeemeer ~~8~~
}eskeâebvee JÙeefkeäleiele Je meecetefnkeâ GheemevesÛes efvelÙevesce heg<keâU }eJetve ÅeeJesle. lÙeecegUs lÙeebvee Ye}les GheodJÙeehe
keâjCÙeeme JesUÛe efceUle veener. ~~8~~
Ûeesj Yeeb[ejer keâjeJee ~ IemejleebÛe meebYeeUeJee ~ ieesJee cetKe&heCeeÛee keâe{eJee ~ nUg nUg ~~9~~
mebmLesÛÙee Yeeb[ejIejeJej Ûeesjer keâjCÙeeÛeer ØeJe=òeer Deme}s}e keâeÙe&keâlee& vesceeJee! lÙeeves Ûeesjer kesâuÙeeÛes }#eele ÙesleeÛe Ûeesjer
keâU}er Deens ns lÙeeÛÙee }#eele DeeCetve osTve lÙee}e #ecee keâjeJeer. lÙeeÛeer leer Kees[ nUtnUt Iee}JeeJeer. ~~9~~
Ùee DeJeIÙee heefnuÙeeÛe iees°er ~ ØeeCeer keâesCeer veJnlee keâ°er ~ jepekeâejCeW ceb[U Jes°er ~ Ûentbkeâ[s ~~10~~
keâeÙe& keâjCÙeeÛÙee nŸee ÙegkeälÙee hetJeeaheemetveÛÙee Deensle. keâesCee}ener $eeme ve oslee cenbleeves jepekeâejCeeÛee JÙeehe meJe&$e

Jee{JeeJee. ~~10~~
ve°emeer ve° ÙeespeeJes ~ JeeÛeeUemeer JeeÛeeU DeeCeeJes ~ DeeheCeeJejer efJekeâuheeÛes ieesJes ~ he[eWÛe vesoer ~~11~~
Yeeb[Keesj JÙekeäleeRvee leeW[ osCÙeemee"er keâeÙe&keâlÙeeËle Yeeb[Keesj keâeÙe&keâlee& leÙeej DemeeJee. ye[ye[ keâjCeeNÙeebmeceesj
ye[ye[ keâjCeeje keâeÙe&keâlee& GYee keâjeJee. cenbleeves ns meJe& mJele: yeepet}e jentve keâjeJes. keâesCee}ener lÙeeÛeskeâ[s yeesš
oeKeefJelee ÙesT veÙes. ~~11~~
keâebšerves keâebšer Pee[eJeer ~ Pee[eJeer hejer les keâUeW vesoeJeer ~ keâUkeâšsheCeeÛeer heoJeer ~ DemeeW ÅeeJeer ~~12~~
keâebšŸeeves keâeše meHeâeF&ves keâe{tve les keâesCee}ener keâUt osT veÙes. cenble yeeJeUš Deens DemesÛe meJeeËvee JeešeJes. ~~12~~
ve keâUleeb keâjer keâeÙe& peW leW ~ leW keâece lelkeâeUefÛe nesleW ~ ieÛeieÛeWle he[leeb leW ~ ÛecelkeâejW veJns ~~13~~
ieepeeJeepee ve keâjlee kesâ}s}s keâece Heâejmee efJejesOe ve neslee }Jekeâj le[er}e peeles. keâeceeÛee IeesU Ieele}e keâer lÙeeleer}
veJe}eF& (Surprise) peeles. ~~13~~
Sskeâesveer DeeJe[er }eieeJeer ~ osKeesveer yeUkeâšefÛe JneJeer ~ me}ieerveW Deehe}er heoJeer ~ mesJekeâeceOeW ~~14~~
ne keâeceeÛee Peheeše Ssketâve }eskeâebvee cenbleeefJe<eÙeer Deeoj JeešeJee. les keâece ØelÙe#e heentve lees Deeoj Jee{er}e }eietve
lÙeeÛÙee menJeemeele DeeuÙeeJej }eskeâebceOÙes cenbleeÛÙee lees[erÛes keâeÙe&keâlex leÙeej JneJesle. ~~14~~
keâesCeerÙeskeâ keâece keâefjleeb nesleW ~ ve keâefjleeb leW ceeieW he[leW ~ Ùee keâejCeW ef{}sheCe leW ~ DemeeWefÛe veÙes ~~15~~
keâeceeÛee vesš }eJe}e keâer keâeces nesleele, veenerlej leer ceeies he[leele. cnCetve keâeceele ef{}eF& vemeeJeer. ~~15~~
pees ogmeNÙeeJejer efJeÕeeme}e ~ lÙeeÛee keâeÙe&Yeeie yeg[e}e ~ pees DeeheCeefÛe keâ°le ies}e ~ leesefÛe Ye}e ~~16~~
pees keâeceemee"er ogmeNÙeebJej efJemebyetve jnelees lÙeeÛes keâeÙe& efyeIe[les. pees mJele: keâ° keâjlees lÙee}e ÙeMe Ùesles. ~~16~~
DeJeIÙeeme DeJeIeW keâU}W ~ lesJneb les efjleW heef[}W ~ ÙeekeâejCeW SsmeW Ie[}W ~ ve heeefnpes keâeR ~~17~~
keâeÙee&Ûeer meJe& Debies meJeeËvee keâU}er lej ØelÙeskeâpeCe ØelÙeskeâ Debieele }g[yet[ keâ¤ve ØelÙe#e keâece nesle veener. cnCetve
keâeces Jeeštve lesJe{erÛe keâ¤ve IÙeeJeerle. meJeeËvee meJe& keâeÙee&Ûee Deboepe ÙesT veÙes. ~~17~~
cegKÙe met$e neleeR IÙeeJeW ~ keâjCeW leW }eskeâebkeâjJeeR keâjJeeJeW ~ efkeâòeskeâ Ke}keâ GieJeeJes ~ jepekeâejCeeceOeW
~~18~~
jepekeâejCeeÛes cegKÙe met$e mJele:ÛÙee neleele "sJeeJes. ØelÙe#e keâece ogmeNÙeekeâ[tve keâ¤ve IÙeeJes. keâece keâjleevee
Â°ØeJe=òeerÛes Deveskeâ }eskeâ neleeMeer OejeJesle. (Ke}keâ cnCepes Ke}yeles keâjCeejs Demee DeLe& heg{er} DeesJÙee }#eele IesTve
kesâ}e veener) ~~18~~
yees}kesâ heefn}Jeeve keâUkeâšs ~ leÙeemeerÛe IÙeeJes Pešs ~ ogpe&veW jepekeâejCe oešs ~ SsmeW ve keâjeJeW ~~19~~
meceepeeleer} yees}Yeeb[, oeb[ies Je veerÛe nŸeebÛÙeeMeer Pegbpe IÙeeJeer. lÙeebÛÙeecegUs jepekeâejCe Dee[t veÙes. ~~19~~
«eeceCÙe JeceeA meebhe[eJeW ~ jie[tve heer"efÛe keâjeJeW ~ keâ¤efve ceeiegleer meebJejeJeW ~ yeg[Tb veÙes ~~20~~
ieeJeiegb[ebÛeer JÙeefkeäleiele Jecex ns¤ve lÙeebvee vesmleveeyetle keâjeJes. veblej lÙeebvee meebYeeUtve IÙeeJes. ve° keâ¤ veÙes. kesâJnelejer
keâecee}e Ùesleer}. ~~20~~
KeUogpe&veemeer YÙee}W ~ jepekeâejCe veeneR jeefKe}W ~ lesCeW DeJeIeW Øeieš pee}W ~ yejW JeeF&š ~~21~~
og° Je ogpe&veebvee Ieeye¤ve keâeÙe&Ûe kesâ}s veener, lej meceepeeleer} yeNÙeeJeeF&š ØeJe=òeer GIe[ŸeeJej he[leer}. ~~21~~
mecegoeJe heeefnpes cees"e ~ lejer leveeJee DemeeJÙee yeUkeâše ~ ce" keâ®veer lee"e ~ Oe¤b veÙes ~~22~~
pej cees"er mebIešvee GYeejeJeÙeeÛeer Demes} lej }eskeâebvee meJe& yeepetbveer efveÙeceele yebefomle "sJeeJes Je lÙeebÛesJej ÛeewHesâj }#e

"sJeeJes. `ceer Skeâ ce"heleer' Demee Denbkeâej Oe¤ve Skesâ ef"keâeCeer yemet veÙes. ~~22~~
ogpe&ve ØeeCeer mecepeeJes ~ hejer les Øeieš ve keâjeJes ~ meppeveehejerme DeeUJeeJes ~ cenlJe osGveer ~~23~~
meceepeeleer} ogpe&veebefJe<eÙeer ceeefnleer DemeeJeer heCe lÙeebÛesefJe<eÙeer FlejebpeJeU yees}t veÙes. lÙeebveener meppeveeSJe{sÛe
cenòJe osTve lÙeebÛeer keâeÙee&mee"er ceveOejCeer keâjeJeer. ~~23~~
peveeceOeW ogpe&ve Øeieš ~ lejer ceie DeKeb[ KešKeš ~ ÙeekeâejCeW les Jeeš ~ yegPetefve šekeâeJeer ~~24~~
lÙeebÛÙee ogpe&velJeemebyebOeer melele yees}le jeefn}s lej lÙeeÛe ÛeÛex}e Tle Ùeslees cnCetve efleÛes cetUÛe Úeštve šekeâeJes.
~~24~~
ieveerceeÛÙee osKeleeb Heâewpee ~ jCeMetjebÛÙee HegâHegâ& efjleer Yegpee ~ Ssmee heeefnpes keâeR jepee ~ kewâhe#eer hejceeLeea ~~25~~
pes Demme} }{JeÙÙes Demeleele lÙeebvee Me$etÛes mewvÙe efomeleeÛe ÙegæeÛes mHegâjCe Ûe{les. lÙeebÛÙee jepee}e hejceeLe&#es$eeÛee
DeefYeceeve DemeeJee. ~~25~~
leÙeeme osKeleeb ogpe&ve Oeekesâ ~ yewmeJeer ØeÛeerleerÛes le[eKes ~ yeb[hee<eeb[eÛes JeeKes ~ menpeefÛe nesleer ~~26~~
heg{s Heâewpe Je ceeies F&Õejerke=âhee Deme}s}e jepee heeefn}e keâer og°ebvee pejye yemeles. jepeeves ogpe&veebvee peyej Meemeve osTve
meeceLÙee&Ûee DevegYeJe efo}e keâer jepekeâerÙe yeb[s Je veeefmlekeâlesÛes efJeÛeej cees[tve he[leele. ~~26~~
ns Oetle&heCeeÛeeR keâeceW ~ jepekeâejCe keâjeJeW vesceW ~ ef{}sheCeeÛÙee mebYeüceW ~ peeTb veÙes ~~27~~
ner meJe& keâeces cees"Ÿee ceglmeösefiejerves keâjeJeer }eieleele. jepekeâejCener ÛeeCekeäÙeveerleervegmeej (vesces) keâjeJes. pejener ef{}eF&
Demet veÙes. ~~27~~
keâes"WÛe he[svee Â°eR ~ "eFË "eFË lÙeeÛÙee iees°er ~ JeeefiJeUemeW mekeâU me=°er ~ JesefOe}er lesCeW ~~28~~
cenble keâesCeleerÛe iees° mJele: keâjleevee efomele veener. heCe meJe& jepÙeele }eskeâ lÙeeÛee cees"sheCee ieele jenleele, lÙeeÛÙee
ÛeelegÙe&hetCe&, MeeŒeMegæ Je JesOekeâ Jekeäle=lJeeves lÙeeves meJeeËvee Deeke=â° keâ¤ve Iesle}s}s Demeles. ~~28~~
ngbyÙeemeer ngbyee }eTve ÅeeJee ~ šesCehÙeeme šesCehee DeeCeeJee ~ }eQoeme heg{W GYee keâjeJee ~ ogmeje }eQo
~~29~~
De[eCÙee}e De[eCeer, cetKee&}e cetKe& Je Oece&}b[e}e Oece&}b[ efYe[Jetve ÅeeJee. ~~29~~
Oešemeer DeeCeeJee Oeš ~ GlOešemeer heeefnpes GlOeš ~ Kešvešemeer Kešveš ~ DeielÙe keâjer ~~30~~
OeeEšieCee}e OeeEšieCe, Gæše}e Gæš Je Kees[meeUe}e Kees[meeU pees[tve ÅeeJee. ~~30~~
pewMeeme lewmee pesJneb Yesšs ~ lesJneb cepÙee}meer Leešs ~ FlegkeWâ nesleW hejer Oeveer keâes"W ~ Â°erme ve he[s ~~31~~
peMee}e lemee Yesš}e keâer jepekeâejCee}e jbiele Ùesles! SJe{s meJe& nesTvener met$eOeej keâesCee}eÛe efomele veener. ~~31~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘jepekeâejCeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘jepekeâejCeefve¤heCe’ veeJeeÛee veJeJee meceeme meceehle

meceeme oneJee : efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCe
pesLeW DeKeb[ veevee ÛeeUCee ~ pesLeW DeKeb[ veevee OeejCee ~ pesLeW DeKeb[ jepekeâejCee ~ ceveemeer DeeefCeleer
~~1~~
pesLes Ûelegjœe cenble keâece keâjlees lesLes lÙeeves leÙeej kesâ}suÙee mecegoeÙeele Deveskeâ efJe<eÙeebÛee melele efJeÛeej Ûee}lees.
Deveskeâ yeeyeer eEÛeleveele Demeleele Je jepekeâejCeeÛeer Ke}yeles Ûee}leele. ~~1~~
me=°erceOeW Gòece iegCe ~ eflelegkeWâ Ûee}s efve¤heCe ~ efve¤heCeeefJeCe #eCe ~ efjkeâecee veeneR ~~2~~
nŸee me=°erle meJee&le iegCewÕeÙe&mebheVe Deme}suÙee meiegCe meekeâej F&ÕejeÛes iegCeevegJeeo melele Ûee}leele. ~~2~~
ÛeÛee& DeeMebkeâe ØelÙeesòejW ~ keâesCe KeesšW keâesCe KejW ~ veevee Jeie$eglJeW MeeŒeeOeejW ~ veevee ÛeÛee& ~~3~~
keâce&, Gheemevee Je %eeve eEkeâJee Yekeäleer, %eeve Je JewjeiÙe nŸeemebyebOeer ÛeÛee&, Mebkeâe Je lÙeebÛes meceeOeeve kesâ}s peeles. Deveskeâ
MeeŒes Je hee" ØeJeÛeveebÛÙee ceeOÙeceeletve JesoceevÙe Je JesoyeenŸeemebyebOeer ÛeÛee& nesleele. ~~3~~
Yeefkeäleceeie& efJeMeo keâUs ~ Gheemeveeceeie& DeekeâUs ~ %eeveefJeÛeej efveJeUs ~ DebleÙee&ceeR ~~4~~
YeieJebleeMeer SskeäÙe meeOeCeeNÙee Yeefkeäleceeiee&Ûes mhe° mJe¤he meebefiele}s peeles. meiegCe Je efveieg&Ce GheemevesÛeer jnmÙes
G}ie[}er peeleele. Deelce%eeveeefJe<eÙeer efJeÛeej efmLej nesCÙeemee"er JesoevleMeeŒeeÛes ßeJeCeeoer nesleele. ~~4~~
JewjeiÙeeÛeer yeng DeeJe[er ~ Goeme Je=òeerÛeer iees[er ~ Gob[ GheeOeer lejer mees[er ~ }eieeWÛe vesoer ~~5~~
JewjeiÙe Je efve:mebielee nŸeebÛeer cenblee}e Heâej DeeJe[ Demeles. efkeâleerner cees"er keâeces GYeer kesâ}er Deme}er lejer leer #eCeele
mees[CÙeeÛeer leÙeejer Demeles. ~~5~~
ØeyeboeÛeeR hee"eblejs ~ Gòejemeer mebieerle GòejW ~ vescekeâ yees}leeb DeblejW ~ efveJeJeer mekeâUebÛeer ~~6~~
ieerlee, Gheefve<eoeefokeâebÛes hee"eblej, efJeÛeej}suÙee ØeMveebvee meØeceeCe Je leke&âMegæ Gòejs osTve lees DeveskeâebÛes meceeOeeve
keâjlees. ~~6~~
DeeJe[er }eie}er yeng pevee ~ lesLeW keâesCeeÛeW keâebner Ûee}svee ~ oUJeš heef[}e Devegceevee ~ ÙesF&} kewâmee ~~7~~
Heâej cees"Ÿee }eskeâmecegoeÙeeÛee lees DeeJe[lee Demelees. keâesCee}e les ®Ûele veme}s lejer lÙeebÛes keâenerÛe Ûee}le veener.
lÙeeÛÙee mJe¤heeÛee Deboepener Ùesle veener. yeefnjbie lees ÙesT osle veener. ~~7~~
Gheemevee keâ®efveÙeeb heg{W ~ hegjJe}W heeefnpes Ûengbkeâ[s ~ Yetceb[UeR efpekeâ[s eflekeâ[s ~ peeCeleer leÙee ~~8~~
GheemevesÛÙee ceeOÙeceeletve lees meJeeËMeer mebheke&â meeOeCÙeemee"er meJe&$e YeüceCe keâjlees. cnCetve lÙeeÛÙee otjJej DeesUKeer
Demeleele. ~~8~~
peeCeleer hejer Dee[Usvee ~ keâeÙes keâefjlees leW keâUsvee ~ veevee osmeerÛes }eskeâ veevee ~ ÙesTve peeleer ~~9~~
}eskeâ lÙee}e DeesUKeleele heCe lees melele }eskeâebÛÙee heg{s heg{s efomele veener. lees kesâJne, keâeÙe Je keâmes keâjlees les keâUle
veener. lÙeeÛÙee Yesšermee"er otjotjÛes }eskeâ Ùesle-peele Demeleele. ~~9~~
eflelegkeäÙeebÛeer DeblejW OejeJeeR ~ efJeJeskeWâ efJeÛeejW YejeJeeR ~ keâ[esefJekeâ[erÛeeR efJeJejeJeeR ~ Deble:keâCex ~~10~~
lÙee Yesšer}e ÙesCeeNÙee meJeeËvee Deehe}smes keâjeJes. lÙeebvee efJeJeskeâhetJe&keâ efJeÛeej keâjCÙeeme efMekeâJeeJes. lÙeebÛÙee ceveeleer}
leke&âkegâleke&â keâe{tve šekeâeJesle. ~~10~~
efkeâleer }eskeâ leW keâUsvee ~ efkeâleer mecegoeJe DeekeâUsvee ~ mekeâU }eskeâ ßeJeCecevevee ~ ceOÙeW Iee}er ~~11~~
lÙee}e ceeveCeejs }eskeâ Je ieš nŸeebÛeer mebKÙee efkeâleer lÙeeÛee Flejebvee Deboepe Ùesle veener. heCe lÙee meJeeËvee lees
DeOÙeelceeÛÙee ßeJeCeceveveekeâ[s JeUJelees. ~~11~~
Heâ[ mecepeeefJemeer keâjCeW ~ ieÅeheÅe meebieCeW ~ hejeblejemeer jeKeCeW ~ meJe&keâeU ~~12~~
Demebleg° iešeÛeer mecepetle Iee}Ces, ieÅe-heÅeelcekeâ MeeŒemebefnlee ef}efnCÙeeme meebieCes Je meJeeËÛeer meJe&oe ceves meebYeeUCes.
~~12~~
Ssmee pÙeeÛee ob[keâ ~ DeKeb[ heeneCeW efJeJeskeâ ~ meeJeOeeheg{W DeefJeJeskeâ ~ ÙesF&} kewâÛee ~~13~~
nsÛe pÙeeÛes peerJeve Deens lees melele efJeJeskeâmebheVe Demelees. nŸeeefJe<eÙeer peeie¤keâ Deme}suÙeeÛÙee cevee}e DeefJeJeskeâ mheMe&
lejer keâmee keâjer}? ~~13~~
efpelegkeWâ keâebneR DeeheCeemeer "eJeW ~ eflelegkeWâ nUgnUg efmekeâJeeJeW ~ MeeneCeW keâ¤efve mees[eJes ~ yengle peve ~~14~~
pes pes mJele:}e "eTkeâ Demeles les les nUtnUt Flejebvee efMekeâJetve lÙee meJeeËvee peeCeles keâjeJes. ~~14~~
hejeshejeR efmekeâJeCeW ~ Dee[Cegkeâe meebiele peeCeW ~ efveJeU keâ®veer mees[CeW ~ efvemhe=nemeer ~~15~~
efJejkeäleebvee ns¤ve lÙeebvee meJe&leeshejer efJeÅee efMekeâJeeJeer. lÙeebÛÙee De[ÛeCeeRÛes efveJeejCe keâjeJes Je lÙeebvee efve:Mebkeâ keâ¤ve
ceeieea }eJeeJes. ~~15~~
nesF&} leW DeeheCe keâjeJeW ~ ve nesleeb peveekeâjJeeR keâjJeeJeW ~ YeieJeÆpeve jeneJeW ~ ne Oece& veJns ~~16~~
pes MekeäÙe Deens les mJele: keâjeJes. pes DeefOekeâ Demes} les ogmeNÙeebkeâ[tve keâ¤ve IÙeeJes. heCe keâesCelÙeener heefjefmLeleerle
Gheemeveeceeie& Kebef[le keâjCÙeeÛee DeOece& nesT veÙes. ~~16~~
DeeheCe keâjeJeW keâjJeeJeW ~ DeeheCe efJeJejeJeW efJeJejJeeJeW ~ DeeheCe OejeJeW OejJeeJeW ~ Yepeveceeiee&meer ~~17~~
DeeheCe jepekeâejCe keâjeJes Je keâ¤ve IÙeeJes. DeeheCe DeOÙeelceMeeŒeeÛee DeYÙeeme keâjeJee Je keâ¤ve IÙeeJee. DeeheCe
Gheemevee keâjeJeer Je keâjeJeÙeeme }eJeeJeer. ~~17~~
pegvÙee }eskeâebÛee kebâšeUe Dee}e ~ lejer vetleve Øeeble heeefnpes Oeefj}e ~ efpelegkeWâ nesF&} eflelegkeäÙee}e ~ DeeUme
keâ¤b veÙes ~~18~~
pegvÙee mecegoeÙeele ceve jcesveemes Pee}s lej veJÙee mecegoeÙeele peeTve keâece GYeejeJes. heCe pesJe{s nesF&} lesJe{s keâece keâjerle
jneJes. ~~18~~
osnŸeeÛee DeYÙeeme yeg[e}e ~ cnefCepes cenble yeg[e}e ~ }eieJesieW vetleve }eskeâeb}e ~ MeeneCes keâjeJeW ~~19~~
cenbleeves pej Jejer}ØeceeCes DeYÙeeme kesâ}e veener, lej lÙeeÛeer cenbleer ve° nesles. lÙeeves Skeâehee"eshee" Skeâ ÙeeØeceeCes veJÙee
mecegoeÙee}e MeneCes keâjeJes. ~~19~~
GheeOeeRle meebhe[es veÙes ~ GheeOeerme kebâšeUeW veÙes ~ efvemegieheCe keâecee veÙes ~ keâesCeerÙeskeâefJe<eeR ~~20~~
lÙeeves keâeÙee&le Deemekeäle nesTve jent veÙes Je keâeceeÛee kebâšeUener keâ¤ veÙes. keâes"uÙeener Øekeâejs DeeUme Demelee keâecee
veÙes. ~~20~~
keâece veemeCeej veemeleW ~ DeeheCe Jes[W GieW Ûe heeneleW ~ DeeUmeer ùoÙemegvÙe leW ~ keâeÙes keâ¤b peeCes ~~21~~
pes keâece nesCÙeemeejKes vemeles les nesleÛe veener. Deemekeäle ceeCetme lÙee DeheÙeMeeleÛe De[ketâve he[lees. pees DeeUMeer Je

ceveeheemetve keâece keâjerle veener lÙee}e keâeÙe yejs peces}? ~~21~~
OekeâeOekeâerÛee ceece}e ~ kewâmee Ie[s DeMekeälee}e ~ veevee yegefæ Mekeälee}e ~ cnCeesveer efmekeâJeeJÙee ~~22~~
ner meJe& oieoieerÛeer keâeces ogye&}e}e keâMeer keâjlee Ùesleer}? cnCetve yegæer Je MejerjeÛes meeceLÙe& DemeCeeNÙee}e meJe&mJe
Deesletve meJe& %eeve Je ÙegkeälÙee meebieeJÙeele. ~~22~~
JÙeehe nesF&} leeW jeneJeW ~ JÙeehe jeneleeb G"esve peeJeW ~ Deevebo¤he efHeâjeJeW ~ keâes"W leNner ~~23~~
peesheÙeËle keâeceeÛee Gjkeâ he[lees Deens leesheÙeËle keâece keâjerle jeneJes. veenerlej les mees[tve osTve Deeveboeves ceeskeâUs
efHeâjeJes. ~~23~~
GheeOeerheemegveer megš}e ~ lees efvemhe=nheCeW yeUeJe}e ~ efpekeâ[s DeveketâU eflekeâ[s Ûeeef}}e ~ meeJekeâeme ~~24~~
pees GYeej}suÙee keâeÙee&heemetve otj peelees lÙeeÛeer efve:mhe=nlee Jee{les Je lees efpekeâ[s Devegketâ}lee Demes} eflekeâ[s MeebleheCes
peelees. ~~24~~
keâere|le heeneleeb megKe veeneR ~ megKe heeneleeb keâere|le veeneR ~ kesâuÙeeefJeCe keâebneRÛe veeneR ~ keâes"W leNner ~~25~~
keâerleea nJeer Demes} lej osne}e peeWyeeUtve ieeWpee¤ve leer efceUle veener. osne}e megKeele "sJeeÙeÛes Demes} lej keâerleea efceUle
veener. (keâ°eJeeÛetve veeJe}ewefkeâkeâ veener.) keâ°eves keâeÙe& kesâuÙeeefMeJeeÙe keâesCee}ener Je keâes"sner keâenerÛe efceUle veener. ~~25~~
ÙesjJeeR keâeÙe jeneleW ~ nesCeej eflelegkeWâ nesTve peeleW ~ ØeeCeer cee$e DeMekeäle leW ~ heg{W Deens ~~26~~
pes JneJeÙeeÛes les keâesCeeJeeÛetve Dee[le veener. les nesTveÛe peeles. ogye&UeÛeer }#eCeW heg{s Deensle. ~~26~~
DeeOeeRÛe lekeâJee meesef[}e ~ ceOeWefÛe OeerJemee meebef[}e ~ lejer mebmeej ne mesJeše}e ~ kewâmee heeJes ~~27~~
keâece GYes jenCÙeeDeeOeerÛe Oeerj mees[Ces, keâece Ûee}t DemeleeveeÛe neleheeÙe ieeUCes DeMeer }#eCes Demeleer} ns peerJeve
keâmes MesJeše}e peeF&}? ~~27~~
mebmeej cegUeRÛe veemekeâe ~ efJeJeskeWâ keâjeJee vesškeâe ~ vesškeâe keâefjleeb efHeâkeâe ~ nesle peelees ~~28~~
mebmeej cegUeleÛe ceeefÙekeâ Deens. JÙeeJeneefjkeâ meòesleer} ne mebmeej vÙeeÙeveerleer Je keâ°emen kesâ}e lej lÙeeÛeer Deemekeäleer
nUtnUt keâceer nesle peeles. ~~28~~
Ssmee ÙeeÛee efpevemeevee ~ heeneleeb keâUeW ÙesleW cevee ~ hejbleg Oeerj meeb[eJeevee ~ keâesCeerÙeskeWâ ~~29~~
mebmeejeÛes mJe¤he ns Demes Deens. les efJeÛeejeves heeefn}s lej veerš keâUles. heCe ØelÙeskeâeves OewÙe& ve mees[lee lees heej keâjeJee.
cegkeäle JneJes. ~~29~~
Oeerj meebef[leeb keâeÙes nesleW ~ DeJeIeW meesmeeJeW }eieleW ~ veevee yegefæ veevee celeW ~ MeeneCee peeCes ~~30~~
OewÙe& mees[tve keâeÙe keâjCeej? pÙeeÛes lÙee}e meJe& meesmeeJesÛe }eieles. pees yegefæceeve Demelees lÙee}eÛe Deveskeâ efJeÛeej Je
celes mecepeleele. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle
–oMekeâ SkeâesefCemeeJee meceehle–

oMekeâ efJemeeJee : hetCe&veeceoMekeâ
meceeme heefn}e : hetCee&hetCe&evf e¤heCe
ØeeCeer JÙeehekeâ ceve JÙeehekeâ ~ he=LJeer Deehe lespe JÙeehekeâ ~ JeeÙees DeekeâeMe ef$eiegCe JÙeehekeâ ~ Deblejelcee cetUceeÙee
~~1~~
ØeeCeer, ceve, he=LJeer, heeCeer, lespe, JeeÙet, DeekeâeMe, ef$eiegCe, Deblejelcee Je cetUceeÙee nŸee meJeeËveeÛe JÙeehekeâ cnCeleele.
~~1~~
efveieg&Ce yeÇÿe leW JÙeehekeâ ~ SsmeW DeJeIeWÛe JÙeehekeâ ~ lejer nW meieš eEkeâ keâeÙes Ùeskeâ ~ Yeso Deens ~~2~~
efveieg&Ce yeÇÿee}ener JÙeehekeâ cnCeleele. lejer nŸee meJeeËÛes JÙeehekeâlJe meejKesÛe Deens keâer lÙeele keâener Heâjkeâ Deens?
(ØeeCÙeebÛÙee meboYee&le JÙeehekeâ cnCepes JÙeehe keâjCeeje lej ceveeÛÙee yeeyeleerle JÙeehekeâ cnCepes ÛeheU Demee DeLe& meceLe&
keâjleele. heg{s cee$e JÙeehekeâ cnCepes JÙeehetve jenCeeje Demee vesnceerÛee DeLe& Iesleele.) ~~2~~
Deelcee DeeefCe efvejbpeve ~ ÙesCeWefn Jeešlees Devegceeve ~ Deelcee meiegCe eEkeâ efveieg&Ce ~ DeeefCe efvejbpeve ~~3~~
Deelcee vegmeleeÛe efveoex<e Deens keâer lees meiegCe, efveieg&Ce Je efveoex<ener Deens DeMeer Mebkeâe Ùesles. (DeelcÙeeÛÙee meboYee&le ns
Meyo melele Jeehej}s peeleele. lÙeebÛee vescekeâe DeLe& Je nŸee eflevneRÛee hejmhejmebyebOe }#eele Ùesle veener.) ~~3~~
ßeeslee mebosneR heef[}e ~ lesCeW mebosn Jee{}e ~ Devegceeve Oe¤ve yewme}e ~ keâesCe lees kewâmee ~~4~~
ßeeslÙee}e Mebkeâe DeeuÙeeves MebkeâeÛe Jee{le peeleele. lees ßeeslee efvejbpeve Deelcee, meiegCe Deelcee Je efveieg&Ce Deelcee
nŸeebÛesefJe<eÙeer Mebkeâe Oe¤ve yeme}e. ~~4~~
Sskeâe heefn}er DeeMebkeâe ~ DeJeIee ieuye}e keâ¤b vekeâe ~ Øeieš keâ¤ve efJeJeskeâe ~ ØelÙeÙes heeneJee ~~5 ~
Jekeälee cnCelees keâer Demee ieeWOeU keâ¤ vekeâe. MeeŒeMegæ efJeÛeejeves nŸee meJe& mebkeâuheveebÛee efveCe&Ùe keâjeJee. Deelee
heefnuÙee MebkesâÛes Gòej Sskeâe. ~~5~~
Mejerjhee[W meeceLÙe&hee[W ~ ØeeCeer JÙeehe keâjer efveJee[W ~ hejer heeneleeb ceveeÙesJe{W ~ ÛeheU veeneR ~~6~~
ØeeCÙeeÛÙee MejerjeÛÙee DeekeâejeÛÙee ceeveeves meJe&meeOeejCeheCes lÙeeÛes meeceLÙe& Demeles. lÙeevegmeej lees lees ØeeCeer Deeheehe}s
JÙeJenej efveJe[lees Je keâjlees. heCe mLet} Mejerj met#ce ceveeSJe{s ne}Ûee}erÛÙee Â°erves JÙeehekeâ DemeCes MekeäÙe veener. (pes
met#ce les JÙeehekeâ Je ieefleMeer} Demee efveÙece Deens) ~~6~~
ÛeheUheCe Ùeskeâosmeer ~ hetCe& JÙeehekeâlee veJns lÙeemeer ~ heeneleeb he=LJeerÛÙee JÙeeheemeer ~ meercee Deens ~~7~~
ne}Ûee} eEkeâJee ÛeheUheCee nŸeebvee vesnceerÛe keâener ceÙee&oe eEkeâJee meercee Deens. (pes ceenerle Deens lÙeeefJe<eÙeerÛe ceve
keâuhevee keâ¤ Mekeâles.) lÙeecegUs les efvejhes#e eEkeâJee hetCe& JÙeehekeâ vemeles. (ÂMÙeme=°er Je lÙeeJej DeeOeej}s}s mebkeâuhe-efJekeâuhe
nŸeebÛÙee cevee}e ceÙee&oe he[leele) lÙeeÛeØeceeCes Deveble efJeÕeeÛÙee ceeveeves he=LJeerÛeer JÙeehekeâlee ceÙee&efole Deens. ~~7~~
lewmeWefÛe Deehe DeeefCe lespe ~ DehetCe& efomeleer menpe ~ JeeÙees ÛeheU mecepe ~ Ùeskeâosmeer ~~8~~
neÛe efJeÛeej heeCeer, lespe Je JeeÙet nŸeebvee }eiet he[lees. les meJe& ceÙee&efole JÙeehekeâ Deensle ns }#eele Ies. ~~8~~
ieieve DeeefCe efvejbpeve ~ leW hetCe& JÙeehekeâ meOeve ~ keâesCeerÙeskeâ Devegceeve ~ lesLeW DemesefÛevee ~~9~~

DeekeâeMe Je efvejbpeve yeÇÿe ner oesve leòJes IeveoešheCes meJe&$e JÙeehetve Deensle nŸeele cegUerÛe Mebkeâe veener. ~~9~~
ef$eiegCe iegCe#eesefYeCeer ceeÙee ~ ceeF&keâ peeF&} efJe}Ùee ~ DehetCe& Ùeskeâosmeer leÙee ~ hetCe& JÙeehekeâlee ve Ie[s
~~10~~
iegCemeecÙeeJemLesleer} ceeÙee Je iegCe#eesefYeCeer ceeÙee nŸee oesvner ceeefÙekeâ Demetve lÙeebvee Deble Deens. lÙeebÛee JÙeehe
ÂMÙemeehes#e ceÙee&efole Demetve lÙee efvejhes#e JÙeehekeâ veenerle. (iegCemeecÙeeJemLesle ef$eiegCe meghle Demeleele. iegCe#eesefYeCeer ceeÙesle
iegCe Øeieš nesT }eieleele.) ~~10~~
Deelcee DeeefCe efvejbpeve ~ nW oesefnkeâ[s veeceeefYeOeeve ~ DeLee&vJeÙes mecepeesve ~ yees}CeW keâjeJeW ~~11~~
peerJeelcÙee}e Je yeÇÿee}ener Øemebieer Deelcee cnCeleele. lesJne Ûee}t efJe<eÙeeÛee meboYe& }#eele IesTve lÙeeÛee lees lees DeLe&
keâjeJee. (peerJeelcÙee}e meiegCe yegæerÛeer GheeOeer DemeuÙeeves lees meiegCe. yeÇÿe efve®heeefOekeâ DemeuÙeeves les efvejbpeve eEkeâJee
ef$eiegCeebÛÙee ce}eÛee mheMe& veme}s}s efveoex<e efveieg&Ce.) ~~11~~
Deelcee ceve DelÙeble ÛeheU ~ lejer nW JÙeehekeâ veJnsefÛe kesâJeU ~ megefÛele Deble:keâCe& efveJeU ~ keâ¤ve heeneJeW
~~12~~
kesâJne kesâJne cevee}eÛe Deelcee cnCeleele. les efkeâleerner ÛeheU Deme}s lejer efvejhes#e JÙeehekeâ vemeles. ns Skeâe«e Je Meeble
ceveeves mecepeeJetve IÙeeJes. ~~12~~
DeblejeUeR heeneleeb heeleeUeR veeneR ~ heeleeUeR heeneleeb DeblejeUeR veeneR ~ hetCe&heCeW Jemele veeneR ~ Ûengbkeâ[s
~~13~~
heg{W heeneleeb ceeieW veeneR ~ ceeieW heeneleeb heg{W veeneR ~ Jeece meJÙe JÙeehe veeneR ~ oMeefoMee ~~14~~
ceve pesJne DeblejeUele YejeNÙee ceejles lesJne les heeleeUeÛee efJeÛeej keâ¤ Mekeâle veener Je G}š heeleeUele yeg[er IesTve
jeefn}s lej DeblejeUeÛee JesOe Iesle veener. les Ûentkeâ[s JÙeehetve jenle veener. ceve ceeies Demes} lej heg{s veener, heg{s Demes}
lej ceeies veener, [eJeerkeâ[s Demes} lej GpeJeerkeâ[s veener F. Øekeâejs les oMeefoMeele JÙeehetve jenle veener. ~~13-14~~
Ûengbkeâ[s efveMeeCeW ceeb[eJeeR ~ ÙeskeâmejeR kewâmeeR efmeJeeJeeR ~ ÙeekeâejCeW mecepeesve GieJeer ~ ØelÙeÙeW DeeheCeemeer
~~15~~
Ûeejer efoMeebvee }eJe}suÙee efveMeeCeebvee Skeâe}e SkeâeÛe JesUer nele }eJelee Ùesle veener lÙeeØeceeCes ceÙee&efole leòJeebvee
DeceÙee&o JÙeehekeâlee Ùesle veener. nŸee efJeÛeejeves meehes#e JÙeehekeâlee mecepeeJetve IÙeeJeer. ~~15~~
metÙe& Dee}e ØeefleeEyeye}e ~ neefn Â°eble ve Ie[s Jemleg}e ~ Jemleg¤he efveieg&Cee}e ~ cnefCepesle Deens ~~16~~
`Deelce¤he metÙee&Ûes yegefæ¤he heeCÙeele ØeefleeEyeye he[tve peerJe leÙeej Pee}e' ne Â°eble efveieg&Ce yeÇÿee}e }eiet he[le veener.
metÙee&}e ¤he Deens. yeÇÿe De¤he Deens. leLeekeâefLele eEyeyeeÛes ØeefleeEyeye keâmes he[s}? ~~16~~
IešekeâeMe ce"ekeâeMe ~ neefn Â°eble efJeMes<e ~ legUtb peeleeb efveieg&Ceeme ~ meecÙelee Ùesles ~~17~~
ce"eleer} DeekeâeMe ns yeÇÿe Je lÙeele "sJe}suÙee Iešeleer} DeekeâeMe cnCepes peerJe ne Â°eble efveieg&Ce yeÇÿee}e pegUCeeje
Deens. (ce" cnCepes Iej. lÙee Iejele DeekeâeMe JÙeehetve Demeles. lÙee JÙeehekeâ DeekeâeMeele Ieš cnCepes ce[kesâ "sJe}s lej lÙeener
Iešele lesÛe DeekeâeMe JÙeehetve Demeles.) ~~17~~
yeÇÿeeRÛee DebMe DeekeâeMe ~ DeeCeer DeelcÙeeÛee DebMe ceeveme ~ oesneRÛee DevegYeJe ØelÙeÙeeme ~ ÙesLeW IÙeeJee ~~18~~
yeÇÿe DeekeâeMeeØeceeCes JÙeehekeâ Demetve lesÛe yeÇÿeeb[¤he ce" Je peerJe¤he Ieš Ùeele JÙeehetve Demeles. (yeÇÿeeb[ele JÙeehetve
jenCeejs yeÇÿe = F&Õej eEkeâJee efMeJeelcee. osnele JÙeehetve jeefn}s}s yeÇÿe = peerJeelcee. ÙesLes meceLe& DeekeâeMee}e yeÇÿeeÛee Je
cevee}e DeelcÙeeÛee `DebMe' cnCeleele. DeÛesleve Jemlet ÛesleveeÛee DebMe Demet Mekeâle veener cnCetve ÙesLes DebMe cnCepes Â°eble

Demee DeLe& IÙeeJee }eielees. lejÛe nŸee DeesJeerÛeer ceeieer} DeesJeerMeer mebieleer }eJelee Ùesles) ~~18~~
ieieve DeeefCe nW ceve ~ kewâmes nesleer meceeve ~ cevevemeerU cenepeve ~ mekeâUefn peeCeleer ~~19~~
ieieve Je ceve ns oesvner Â°eble Deme}s lejer lÙeele meejKesheCee keâmee Demes}? ceveve keâjCÙeeÛeer #ecelee DemeCeeNÙee
ceneheg®<eebvee nŸeeleer} Jece& Gcepeles. (ceve JeeÙegleòJeeÛes Je cnCetve DeekeâeMeeletve efvecee&Ce nesles) ~~19~~
ceve nW heg{W JeeJe[s ~ ceeieW DeeJeIeWefÛe efjleW he[s ~ hetCe& ieieveeme meecÙelee Ie[s ~ keâesCÙee ØekeâejW ~~20~~
ceve pesJne Skeâe efJe<eÙeeÛes ceveve keâjles lesJne lÙee efJe<eÙeeÛÙee DeekeâejeÛes nesTve Flej$e cegUerÛe vemeles. DeekeâeMe cee$e
meoe meJe&$e mecelJeeves JÙeehetve Demeles. lÙeecegUs oesvneRÛeer leg}vee keâMeer nesF&}? ~~20~~
hejyeÇÿeefn DeÛeU ~ DeeefCe heJe&leemeefn cnCeleer DeÛeU ~ oesveerner Ùeskeâ kesâJeU ~ nW kewâmeW cnCeeJeW ~~21~~
hejyeÇÿe DeÛe} Deens (ieerlee) Je [eWiejner DeÛe} Deens (De®CeeÛe}). oesIeebÛes DeÛe}lJe meejKesÛe cnCelee ÙesF&}
keâeÙe? (hejyeÇÿe JÙeehekeâ DemeuÙeeves keâes"tve keâes"s ne}Jelee Ùesle veener. [eWiej ØeÛeb[ Je Jepeveoej DemeuÙeeves ne}Jelee Ùesle
veener.) ~~21~~
%eeve De%eeve efJehejerle%eeve ~ efleveer kewâmeeR nesleer meceeve ~ ÙeeÛee ØelÙeÙees ceveve ~ keâ¤ve heeneJee ~~22~~
%eeve, De%eeve Je efJehejerle %eeve ner eflevner meejKeer keâMeer Demeleer}? efJeÛeejeves lÙeebÛeer }#eCes efveef§ele keâjeJeerle. ~~22~~
%eeve cnefCepes peeCeCeW ~ De%eeve cnefCepes vesCeCeW ~ efJehejerle %eeve cnefCepes osKeCeW ~ ÙeskeâeÛeW Ùeskeâ ~~23~~
%eeve cnCepes keâUCes. De%eeve cnCepes ve keâUCes. efJehejerle %eeve cnCepes Jemlet peMeer Deens leMeer ve keâUlee Ye}lÙeeÛe
¤heeves keâUCes nesÙe. (ceeUpeceerve keâUCes– %eeve, ceeU peceerve ve keâUCes– De%eeve, ceeU peceerve ve efomelee ce=iepeU
efomeCes– efJehejerle %eeve.) ~~23~~
peeCeCeW vesCeCeW JesieUW kesâ}W ~ {esyeUW hebÛeYeteflekeâ Gj}W ~ efJehejerle %eeve mecepe}W ~ heeefnpes peerJeeR ~~24~~
yeÇÿeeÛes %eeve Je yeÇÿeeÛes De%eeve ner oesvner JesieUer kesâuÙeeJej ceOÙesÛe mLet} heeÛeYeeweflekeâ me=°erÛes efJehejerle %eeve nesles
ns ßeeslÙeebveer }#eele IÙeeJes. ~~24~~
õ°e mee#eer Deblejelcee ~ peerJeelceeefÛe nesÙes efMeJeelcee ~ heg{W efMeJeelcee leesefÛe peerJeelcee ~ pevce Ieslees ~~25~~
peerJeelceeÛe GheeefOeYesoeves õ°e, mee#eer, Deblejelcee Je efMeJeelcee Demelees. `ceer yeÇÿe' Demes DeheefjJele&veerÙe ØelÙe#e %eeve
Pee}s lej lees cegkeäle neslees. DevÙeLee leòJele: efMeJe¤he Demetvener lÙee}e pevcee}e ÙeeJes }eieles. ~~25~~
DeelcelJeeR pevcecejCe }eies ~ DeelcelJeeR pevcecejCe ve Yebies ~ mebYeJeeefce Ùegies Ùegies ~ Ssmes nW JeÛeve ~~26~~
`ceer yeÇÿe' nŸee peeCeerJe¤he cenekeâejCe Mejerjele peerJeelcee Demeleevee lÙee}e cejCe Dee}s lejer pevcecejCeebÛes Ûe›eâ Ûegkeâle
veener. les hee"er }eielesÛe. ØelÙe#e F&Õejner nŸeeÛe iešeleer} DemeuÙeeves leesner ÙegieeÙegieele hegvne pevce Ieslees Demes ieerleeJeÛeve
Deens. (peerJeeÛee hegvepe&vce = keâce&efJe«en. JeemevescegUs pevcee}e ÙeeJesÛe }eieles. F&ÕejeÛee hegvepe&vce = }er}e efJe«en. mJesÛÚsves
pevce Ieslee Ùeslees.) ~~26~~
peerJe Ùeskeâosmeer vej ~ efJeÛeejW pee}e efJeÕebYej ~ efJeÕebYejeme mebmeej ~ Ûegkesâvee keâeR ~~27~~
`ceer osn' Demes heefjefÛÚVelJe (DeuhelJe) Oe¤ve yeme}s}e peerJe efJeÛeejeves F&ÕejeØeceeCes efJeÕeeSJe{e JÙeehekeâ Pee}e lejer
lÙee}e pevcecejCe Ûegkeâle veener. ~~27~~
%eeve DeeefCe De%eeve ~ Je=efòe¤heW nW meceeve ~ efveJe=efòe¤heW efJe%eeve ~ pee}W heeefnpes ~~28~~
`ce}e yeÇÿe keâUle veener' ner De%eeveJe=òeer Je `ceer yeÇÿe Deens' ner %eeveJe=òeer Deens. oesvner Je=efòe%eeve¤heeves meejKÙeeÛe
Deensle. `Ùelees JeeÛees efveJele&vles DeØeehÙe cevemeemen' nŸee ßegleervegmeej Je=òeer DeelceoMe&veeves efveJe=òe PeeuÙeeJej lÙee DeelceevegYeJee}e
menpelee Dee}er heeefnpes. %eeveeÛes efJe%eeve Pee}s heeefnpes. ~~28~~

%eeveW ÙesJe{W yeÇÿeeb[ kesâ}W ~ %eeveW ÙesJe{W Jee{efJe}W ~ veevee efJekeâejeÛes JeU}W ~ leW nW %eeve ~~29~~
%eeve¤he yeÇÿeele keâesCelÙeeÛe peeefCeJesÛee efJeMes<e vemelees. YesmeU vemeles. lÙee %eeve¤hee}e ceeÙesÛÙee GheeOeerves `ceer
%eeveer' Demee efJeMes<e GlheVe neslees. lÙee meefJeMes<e %eeve¤he yeÇÿeeves SJe{s yeÇÿeeb[ GlheVe keâ¤ve Jee{efJe}s Deens. lÙeeleÛe
peerJe Je GlheòÙeeoer Deveskeâ efJekeâej meceeefJe° Pee}s. ~~29~~
Dee"JeW osn yeÇÿeeb[erÛeW ~ leW nW %eeve meeÛeW ~ efJe%eeve¤he efJeosneÛeW ~ heo heeefJepes ~~30~~
yeÇÿeeb[eÛee Dee"Jee osn cnCepes cetUceeÙee. leer cnCepesÛe Jej meebefiele}s}er %eeveMekeäleer, `ceer yeÇÿe Deens' nŸee
%eeveMekeäleervesÛe %eeveeÛes efJe%eeve nesles. lÙeeleer} efJeÛeej¤he MekeäleerÛee Yeeie ieUtve he[lees. osn Demetve efJeosner DeJemLee Øeehle
nesles. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘hetCee&hetCe&efve¤heCeveece’ meceeme heefn}e

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘hetCee&hetCe&efve¤heCe’ veeJeeÛee heefn}e meceeme meceehle

meceeme ogmeje : me=e°f ef$eefJeOe}#eCe
cetUceeÙee vemleeb ÛebÛeU ~ efveieg&Ce yeÇÿe leW efve§eU ~ pewmeW ieieve DeblejeU ~ Ûengbkeâ[s ~~1~~
efvejYeü eEkeâJee JeeÙegjefnle DeekeâeMe pemes ceeskeâUs Demeles lÙeeØeceeCes ef›eâÙeeMeer} cetUceeÙee veme}er lej yeÇÿe kesâJeU efveieg&Ce
Je Meeble Demeles. ~~1~~
ÂMÙe Dee}W DeeefCe ies}W ~ hejer leW yeÇÿe mebÛe}W ~ pewmeW ieieve keâeWoeš}W ~ Ûengbkeâ[s ~~2~~
efvejYeü DeekeâeMe pemes meJe&$e JÙeehetve Demeles lÙeeØeceeCes ÂMÙe efomet }eie}s Je ies}s lejer hejyeÇÿe meJe&$e Ieveoeš JÙeehetve
Demeles. ~~2~~
efpekeâ[s heeneJeW eflekeâ[s Deheej ~ keâesCeskeâ[s veeneR heej ~ Ùeskeâefpevemeer mJeleb$e ~ ogmejW veeneR ~~3~~
efpekeâ[s heent peeJes eflekeâ[s les Dehejbheej DeKeb[ Ye¤ve Demetve lÙee}e MesJeš veener. les hetCe& mJeleb$e Demetve mJele:ÛÙee
mJeeleb$Ùeele les ceeÙes}e ØeJe=òe keâjles Je DeeJe¤ve Iesles. ~~3~~
yeÇÿeeb[eJejleW yewmeeJeW ~ DeJekeâeMe Yekeâeme DeJe}eskeâeJeW ~ lesLeW ÛebÛeU JÙeehekeâeÛÙee veebJeW ~ megvÙeekeâej ~~4~~
efJeÛeejeves Deveble efJeÕeeÛÙee he}erkeâ[s peeTve lesLetve efjkeâecÙee heeskeâUerkeâ[s heeefn}s lej ÛebÛeU Je JÙeehekeâ cetUceeÙee
cegUerÛe efomele veener. (DeMeer keâuhevee keâjeJeer keâer pesLes ce=iepeU efomeles lÙee peeiesJej Peeshetve DeeheCe ce=iepeU heenle
Deenesle! lesLetve ce=iepeU cegUerÛe efomeCeej veener.) ~~4~~
ÂMÙe efJeJeskeWâ keâeef{}W ~ ceie hejyeÇÿe keâeWoeš}W ~ keâesCeemeerÛe Devegceeve}W ~ veeneR keâoe ~~5~~
ÂMÙe me=°erÛee efJeÛeejeves yeeOe kesâ}e Demelee meJe&$e kesâJeU yeÇÿe Gjles. lÙeeefJe<eÙeer keâesCee}ener keâme}eÛe Deboepe
yeebOelee Ùesle veener. keâejCe les JeCe&veeleerle Deens. ~~5~~
DeOeesOe& heeneleeb Ûengbkeâ[s ~ efveieg&Ce yeÇÿe efpekeâ[s eflekeâ[s ~ ceve OeebJes} keâesCeskeâ[s ~ Deble heeneJeÙee ~~6~~
leLeekeâefLele Jej, Kee}er Je keâener efoMeebvee lesÛe yeÇÿe Dehejbheej Yej}s}s Demeles. Deble:keâjCeJe=òeerÛÙee #egõ ceÙee&osle leer
OeeJetve OeeJetve keâes"heÙeËle peeF&}? lÙeeÛee Debleheej efle}e keâmee }eies}? ~~6~~
ÂMÙe ÛeUs yeÇÿe ÛeUsvee ~ ÂMÙe keâUs yeÇÿe keâUsvee ~ ÂMÙe DeekeâUs yeÇÿe DeekeâUsvee ~ keâuhevesmeer ~~7~~
ÂMÙe me=°er}e Glheòeer, efmLeleer Je }Ùe Demeleele. yeÇÿe Depe, efJekeâejMetvÙe Je Dece=le Deens. Deble:keâjCeJe=òeer}e
ÂMÙeme=°erÛes ØeceeCeebveer (FbefõÙes) %eeve nesles. yeÇÿeeÛes nesle veener. keâuhevesves cnCepes efJeÛeejeves ÂMÙe JemletÛes leke&âpevÙe %eeve,
mce=efle%eeve F. Øekeâejs %eeve nesles. yeÇÿeeÛes nesle veener. ~~7~~
keâuhevee cnefCepes keâebneRÛe veeneR ~ yeÇÿe oeš}W "eFËÛee "eFË ~ JeekeäÙeeLe& efJeJejle peeF ~ cnefCepes yejW ~~8~~
keâuheves}e mJele:Ûes ¤he vemeuÙeeves efleves ceeb[}suÙee hemeeNÙee}ener JeemleefJekeâ DeefmlelJe vemeles. yeÇÿe cee$e meled, JÙeehekeâ
Je DeKeb[ Deens. `meJe& KeeEuJeo yeÇÿe' F. Jesoevle JeekeäÙeebÛes ceveve eEÛeleve kesâuÙeeves lemee DevegYeJe Ùeslees. ~~8~~
hejyeÇÿeeÙesJe{W Leesj veeneR ~ ßeJeCeehejleW meeOeve veeneR ~ keâUuÙeeefJeCe keâebneRÛe veeneR ~ meceeOeeve ~~9~~
hejyeÇÿeemeejKes ßes‰ ØeehleJÙe veener. (hejce DeLe&) lÙeeÛÙee DevegYeJeemee"er ÙeLeeLe& ßeJeCeemeejKes ogmejs meeOeve veener.

JesoebleMeeŒe ieg®cegKeeletve keâUuÙeeefMeJeeÙe Kejs meceeOeeve keâOeerÛe nesle veener. ~~9~~
efheh}erkeâeceeieX nUg nUg Ie[s ~ efJenbieceW HeâUemeer ieeb"er he[s ~ meeOekeâ ceveveeR heJee[s ~ cnefCepes yejW ~~10~~
keâce& Gheemeveeoer ceeie& cegbieerÛÙee Ûee}erves cees#eeheÙeËle vesleele. %eeveceeiee&ves he#eeÛÙee GñeCeeØeceeCes Skeâoce yeÇÿeevegYeJe
Ùeslees (HeâUeÛeer iee" he[les) heCe meeOekeâeJemLesleer} meeOekeâeves (oMekeâ 5 meceeme 9) lemes ceveve kesâ}s heeefnpes. ~~10~~
hejyeÇÿeemeeefjKeW ogmejW ~ keâeneRÛe veeneR KejW ~ eEveoe DeeCeer mlegefleGòejW ~ hejyeÇÿeeR veeneR ~~11~~
hejyeÇÿeemeejKes melÙe, efvelÙe, Deveeefo, DeeÅe ogmejs keâenerÛe veener. lÙeecegUs lÙee DeÉwleele eEveoe Je mlegleermeejKeer ÉbÉs
(og:Ke Je megKe) veenerle. ~~11~~
SsmeW hejyeÇÿe Ùeskeâefpevemeer ~ keâebneRÛe legUsvee leÙeemeer ~ ceevegYeJe hegCÙejemeer ~ lesLeW heJee[leer ~~12~~
hejyeÇÿe Demes DeKeb[ meefÛÛeoeveboIeve Demetve lÙeemeejKes ogmejs keâener veener. Megæ hegCÙeeÛeer pees[ Deme}s}s cenelces
lÙeeÛÙee `les ceer' DeMee DevegYeJeele efmLej jneleele. ~~12~~
ÛebÛeUW nesles og:KeØeehleer ~ efve§eUeÙesJe[er veeneR efJeßeebleer ~ efve§eU ØelÙeÙeW heeneleer ~ ceenevegYeeJe ~~13~~
ÂMÙe me=°erleer} peerJeveele og:Kes Demeleele. yeÇÿeevegYeJeemeejKeer efJeßeebleer keâMeevesÛe efceUle veener. (lÙeele og:KeeÛes keâ°
vemeleele) cenelces lÙeeÛee ØelÙe#e DevegYeJe Iesleele. ~~13~~
cegUeheemetve mesJešJejer ~ efJeÛeejCee kesâ}erÛe keâjer ~ ØelÙeÙeeÛee efve§eÙees DeblejeR ~ leÙeemeerÛe HeâeJes ~~14~~
yeÇÿeeÛÙee `SkeâesÓnb yengmÙeece' nŸee cetU mebkeâuheeheemetve les DeÛesleve hee<eeCeeheÙeËle Pee}suÙee me=ef°efvee|celeerÛee pees melele
efJeÛeej keâjlees lees heg{er} efJemleejeÛee efvejeme keâ¤ve pÙee}e mHegâjCe Pee}s lÙeeÛÙee DevegmebOeeveele jenlees Je lÙee}eÛe leer
yeÇÿe¤he efJeßeebleer efceUles. ~~14~~
keâuhevesÛeer me=°er pee}er ~ ef$eefJeOe ØekeâejW Yeeme}er ~ efle#eCe yegæerveW DeeefCe}er ~ heeefnpes cevee ~~15~~
lÙee mebkeâuhe¤he keâuhevesÛeerÛe me=°er leÙeej Pee}er Demetve leer leerve Øekeâejebveer Yeemeles (heg{er} DeesJeer hene.) DelÙeble met#ce
yegæerves ns JeieeakeâjCe }#eele IÙeeJes. ~~15~~
cetUceeÙesheemetve ef$eiegCe ~ DeJeIeW Ùeskeâosmeer }#eCe ~ heebÛee YetleebÛee {esyeUe iegCe ~ efomele Deens ~~16~~
he=LJeerheemetve ÛÙeejer KeeCeer ~ ÛelJeej JesieUe}er keâjCeer ~ mekeâU me=°erÛeer Ûee}er ÙesLegveer ~ heg{W veeneR ~~17~~
1) cetUceeÙesheemetve ef$eiegCeeheÙeËle heefn}e Jeie&– ne osMeeves, keâe}eves Je Jemletves heefjefÛÚVe Demelees. (ceÙee&efole peeiesle Je
keâe}ele Demelees. pesLes Skeâ Demelees lesLes ogmeje vemelees.) 2) hebÛeerke=âle hebÛeceneYetles– ner mLet} Demeleele. 3) peejpe,
GefÆpeeoer Ûeej ØekeâejÛÙee peerJeebÛÙee Ùeesveer nŸee he=LJeerheemetve GlheVe nesTve lÙeebÛes meJe& JÙeJenej lemes lemes Ûee}leele. ne
me=ef°jÛevesÛee MesJeš nesÙe. ~~16-17~~
me=°erÛes efJeefJeOe }#eCe ~ efJeMeo keâ¤b efve¤heCe ~ßeesleeR megefÛele Deble:keâCe& ~ kesâ}W heeefnpes ~~18~~
Deelee nŸee leerve ØekeâejÛÙee me=°erÛes DeefOekeâ mhe°erkeâjCe keâ¤. ßeeslÙeebveer ceve Skeâe«e keâ¤ve les SskeâeJes. ~~18~~
cetUceeÙee peeCeerJesÛeer ~ cegUeR met#ce keâuhevesÛeer ~ pewmeer efmLeleer hejs JeeÛesÛeer ~ leõtheefÛe les ~~19~~
`Denb' nŸee peeefCeJesÛeer cetUceeÙee Ie[}s}er Deens. leer peeCeerJe cnCepesÛe cetUceeÙee. lÙee Denb nŸee peeefCeJesÛes cetU
Deeflemet#ce keâuhevee ns Deens. ceeCemeeleer} hejeJeeCeer ner peMeer kesâJeU mHegâjCe ¤he Deens leMeerÛe Denb ner peeCeerJe kesâJeU
mHegâjCe¤he Deens. (hejeJeeCeerle De#ejs, MeyoeLe& F. keâener vemeleele. lÙeeØeceeCes `Denb' mHegâjCeele me=e°f jÛeves}e ¤he vemeles) ~~19~~
De°Oee Øeke=âleerÛeW cetU ~ les ns cetUceeÙeeÛe kesâJeU ~ met#ce¤he yeerpe mekeâU ~ cegUeRÛe Deens ~~20~~
hebÛeYetles Je ef$eiegCe nŸee Dee" ØekeâejÛÙee me=°erÛes cetUceeÙee ns cetU Deens. heg{s mhe° nesCeeNÙee ÂMÙe me=°erÛes yeerpe
mebhetCe&heCes cetUceeÙesle Deens. ~~20~~

pe[ heoeLe& ÛesleefJeleW leW ~ cnCeewve ÛewlevÙe yeesef}pesleW ~ met#ce ¤heW mebkesâleW ~ mecepeesve IÙeeJeeR ~~21~~
ceeveJeer MejerjemeejKÙee mJeYeeJeeves DeÛesleve DemeCeeNÙeele pes peeCeerJe¤he ÛewlevÙe efvecee&Ce keâjles lÙee}e Ûesleve
cnCeleele. lÙee ÛewlevÙeeÛÙee JesieJesieàÙee veeJeeÛÙee met#ce DeefYeJÙekeäleer mebkesâleeves mecepeeJetve IÙeeJÙeele lÙee DeMee– ~~21~~
Øeke=âefleheg®<eeÛee efJeÛeej ~ DeOe&veejervešsÕej ~ De°Oee Øeke=âleerÛee efJeÛeej ~ mekeâU keâebneR ~~22~~
Øeke=âefle Je heg®<e nŸeeble Øeke=âefle DeÛesleve Je efleÛee ØekeâeMekeâ heg®<e Ûesleve Deens. DeOe&veejervešsÕejele veejer Meefkeäle¤he
DeÛesleve Demetve vešsÕej Ûesleve Deens. De°Oee Øeke=âleer DeÛesleve Demetve yeÇÿe Ûesleve Deens. ~~22~~
ieghle ef$eiegCeeÛeW iet{lJe ~ cnCeewve mebkesâle cenòeòJe ~ ieghle¤heW MegæmelJe ~ lesLeWefÛe Jemes ~~23~~
ef$eiegCeebvee ¤he veener. (ieghle) lÙeebÛee ØeYeeJe Je keâeÙe& ns cees"s iet{ Demetve les pÙeele Demeleele lÙee leòJee}e cenled Demes
cnCeleele. (cenled · cees"s, JÙeehekeâ, efJemle=le, Meefkeäleceeve, GÛÛe. meebKÙeebÛÙee hebÛeJeerme leòJeebleer} ogmejs,) pÙeeÛÙee
meenŸeeves F&Õej DeJeleej Ieslees les Megæ meòJe lÙee cenledceOÙesÛe Demeles. ~~23~~
pesLetve iegCe Øeiešleer ~ leerme iegCe#eesefYeCeer cnCeleer ~ ef$eiegCeeÛeeR ¤heW mecepeleer ~ OevÙe les meeOeg ~~24~~
iegCemeecÙeeJemLesletve pesJne iegCe Øekeâš nesT }eieleele lesJne lÙee DeJemLes}e iegCe#eesefYeCeer cnCeleele. ef$eiegCeebÛes mJe¤he
Je lÙeebÛÙee DeefYeJÙekeäleerÛeer }#eCes peeCeCeejs meeOet OevÙe nesle. (ìegCee iegCes<eg Jele&vles' ns ieerlee JeekeäÙe lÙeebÛÙee peerJeveveewkesâÛes
megkeâeCet yeveles) ~~24~~
ieghle¤heW iegCemeewcÙe ~ cnCeewefve yeesef}pes iegCemeecÙe ~ met#ce mebkesâle DeiecÙe ~ yengleebme keQâÛee ~~25~~
iegCe Øeieš vemeleele lesJne les mecemJe¤heele Demeleele. (efJeYeeieCeer meejKeer Demeles.) cnCetve lÙee DeJemLes}e iegCemeecÙeeJemLee
cnCeleele. ne yeejkeâeJee Heâej met#ce DemeuÙeeves meJeeËvee lÙeeÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve nesle veener. ~~25~~
cetUceeÙesheemetve ef$eiegCe ~ ÛebÛeU Ùeskeâosmeer }#eCe ~ ØelÙeÙeW heeneleeb KetCe ~ DeblejeR Ùesles ~~26~~
ef$eiegCe cetUceeÙesletveÛe JÙekeäle nesleele. cetUceeÙee SkeâosMeer Je efJekeâejer DemeuÙeeves lesner lemesÛe Deensle. Lees[Ÿee efJeÛeejeves
Je efvejer#eCeeves ns }#eele Ùesles. (yeÇ. met. Meeb. Yee. 2-9 ceeCemeeÛes ef$eiegCe Øemebieer keâceer-DeefOekeâ ØeYeeJeer nesleele) ~~26~~
heg{W hebÛeYetleebÛeeR yeb[W ~ Jee{}eR efJeMeeUW Gob[W ~ mehleÉerheW veJeKeb[s ~ JemegbOeje ns ~~27~~
veblej hebÛeceneYetleebÛes hebÛeerkeâjCe nesTve lÙeebÛee hemeeje Deleesveele Jee{}e. meele yesšs Je veT Keb[ebÛeer he=LJeer lÙeeheemetveÛe
Pee}er. (yesšs– pebyeg, h}#e, Meeuce}er, kegâMe, ›eâeQÛe, Meekeâ Je heg<keâj DeMeer mehleÉerhes. Keb[– Fbõ, keâMes®, leeceü, ieYemleer,
veeie, Jee®Ce, meewcÙe, yeÇÿe Je Yejle ns veT Keb[. DeeCeKeerner oesve Øekeâejs ner mebKÙee meebieleele.) ~~27~~
ef$eiegCeeheemetve he=LJeerJejer ~ ogmeNÙee efpevemeevÙeeÛeer hejer ~ oesveer efpeveme ÙeeGhejer ~ eflemeje Sskeâe ~~28~~
meesUeJÙee Je melejeJÙee DeesJeerleer} oesve Øekeâej meebietve Pee}s. Deelee eflemeje Øekeâej Sskeâe. (Ûeej Ùeesveer) ~~28~~
he=LJeer veevee efpevemeeÛeW yeerpe ~ Deb[pe peejpe Õeslepe GefÆpe ~ ÛÙeejer KeeCeer ÛÙeejer JeeCeer menpe ~ efvecee&Ce
peeuÙee ~~29~~
he=LJeerletve Deveskeâ heoeLe& efvecee&Ce nesleele. Deb[pe, peejpe, mJesope Je GefÆpe DeMee Ûeej Ùeesveer Je hejeoer JeeCeer
PeeuÙee. ~~29~~
KeeCeer JeeCeer nesleer peeleer ~ hejvleg lewmeerÛe Deens peieleer ~ Ssmes nesleer DeeCeer peeleer ~ Gob[ ØeeCeer ~~30~~
Ûeej KeeCeer, Ûeej JeeCeer Je ØeeCeer pevcee}e Ùesleele Je ve° nesleele. heCe he=LJeer Deens leMeerÛe Demeles. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘me=ef°ef$eefJeOe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘me=ef°ef$eefJeOe}#eCeefve¤heCe’ veeJeeÛee ogmeje meceeme meceehle

meceeme eflemeje : met#ceveeceeefYeOeeve
cegUeRntve mesJešJejer ~ efJemleej yeesef}}e veeveehejer ~ hegvne efJeJejle efJejle ceeIeejer ~ Je=efòe vÙeeJeer ~~1~~
cetUceeÙesheemetve Deb[peeoer Ûeej ÙeesveerheÙeËle me=°erÛee efJemleej efJemleejeves meebefiele}e. Deelee DeelceevegYeJeemee"er G}šŸee
›eâceeves Deble:keâjCe Je=òeer ceeiesceeies vÙeeJeer. efleves G}šŸee ›eâceeves leòJeebÛee JesOe Iesle (efJeJejle) MesJešer yeÇÿemJe¤heele }erve
JneJes (efJejle) ~~1~~
ÛÙeejer JeeCeer ÛÙeejer KeeCeer ~ ÛeewNÙeeefme }#e peerJeÙeesveer ~ veevee ØekeâejerÛes ØeeCeer ~ pevceeme Ùesleer ~~2~~
ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeÙeesveerle Ûeej KeeCeeRÛes Deveble ØeeCeer lÙeebÛÙee Ûeej JeeCeeRmen pevcee}e Ùesleele. ~~2~~
DeJeIes nesleer he=LJeerheemegveer ~ he=LJeerceOeW peeleer veemeesveer ~ Deveskeâ Ùesleer peeleer hejer DeJeveer ~ lewmeerÛe Deens ~~3~~
ns meJe& he=LJeerheemetve pevcee}e ÙesTve cejCeesòej he=LJeerceOÙesÛe efJe¤ve peeleele. les Dee}s Je ies}s lejer he=LJeer Deens leMeer
Deens. ~~3~~
SsmeW nW meW[Ÿeekeâ[er} Keeb[ ~ ogmejW YetleebÛes yeb[ ~ eflemejW veeceeefYeOeeveW Gob[ ~ met#ce¤heW ~~4~~
1) he=LJeer Je ØeeCeer ne mebmeej Je=#eeÛee MeW[ŸeeÛee Yeeie Deens.
2) JÙekeäle hebÛeYetleebÛee Deleesveele efJemleej nŸee HeâebÅee, ne ogmeje Yeeie.
3) cetUceeÙesheemetve ef$eiegCeeheÙeËle Deveskeâ veeJes Deme}suÙee met#ce leòJeebÛee eflemeje Je ØeejbYeerÛee Yeeie Deens ~~4~~
mLetU DeJeIeW meeb[tve ÅeeJeW ~ met#ce¤heW JeesUKeeJeW ~ iegCeeheemetve heeefn}sÛe heeneJeW ~ met#ceÂ°eR ~~5~~
mLet} heoeLe& efJeÛeejeves yeepet}e meejeJesle. met#ceeÛÙee meJe& DeefYeJÙekeäleer peeCetve IÙeeJÙeele. leceesiegCeØeOeeve ceeÙesheemetve
Pee}s}er hebÛeceneYetles Je lÙeebÛes Meyoeoer iegCe, DeekeâeMeeefokeâebÛÙee meòJeiegCeeheemetve Pee}s}er ßees$eeoer %eeveWefõÙes Je jpeesiegCeeheemetve
Pee}s}er JeeCeer F. keâceXefõÙes DehebÛeerke=âle hebÛeYetleebÛÙee meòJeiegCeeheemetve Pee}s}er yegæer F. iegCeebÛee hemeeje melele met#ceÂ°erves
eEÛeleveele "sJeeJee. ~~5~~
iegCeeÛeer ¤heW peeCeerJe vesCeerJe ~ heeefn}eÛe heeneJee DeefYeØeeJe ~ met#ceÂ°erÛeW }eIeJe ~ ÙesLetve heg{W ~~6~~
%eeve Je De%eeve nŸee iegCeebÛÙee DeefYeJÙekeäleer Deensle. lÙee mebyebOeerÛes MeeŒe melele DeYÙeemeeJes. met#ce Â°erÛes Kejs keâewMeuÙe
ÙesLetve heg{sÛe Deens. ~~6~~
Megæ vesCeerJe leceesiegCe ~ Megæ peeCeerJe meòJeiegCe ~ peeCeerJevesCeerJe jpeesiegCe ~ efceefßele Ûeeef}}e ~~7~~
1) leceesiegCe · hetCe& De%eeve. 2) melJeiegCe · hetCe& %eeve. 3) jpeesiegCe · %eeve Je De%eeve nŸeebÛes efceßeCe ~~7~~
ef$eiegCeebÛeer ¤heW SsmeeR ~ keâUeW }eie}eR DehewmeeR ~ iegCeeheg{er} keâo&ceemeer ~ iegCe#eesefYeCeer yeesef}pes ~~8~~
DeMee nŸee ef$eiegCeebÛÙee DeefYeJÙekeäleer menpe keâUleele. iegCeebÛÙee ØelÙe#e DeefYeJÙekeäleer DeeOeerÛÙee (heg{er}) DeJemLes}e
iegCe#eesefYeCeer cnCeleele. lÙeele eflevner iegCe keâe}efJe}s}s Demeleele. (iegCemeecÙe– iegCe#eesefYeCeer– ef$eiegCe.) ~~8~~
jpe lece DeeefCe melJe ~ efleneRÛeW pesLeW iet{lJe ~ leW peeefCepes cenòeòJe ~ keâo&ce¤he ~~9~~
cenled nŸee met#ce leòJeele meòJe, jpe Je lece nŸee eflevner DeJÙekeäle iegCeebÛes efceßeCe iet{¤heeves jenles. ~~9~~

Øeke=âefle heg®<e efMeJeMeefkeäle ~ DeOe&veejervešsÕej cnCeleer ~ hejer ÙeeÛeer mJe¤heefmLeleer ~ keâo&ce¤he ~~10~~
lÙeeÛe cenled}e Øeke=âefle-heg®<e, DeOe&veejervešsÕej, efMeJe-Mekeäleer DeMeerner veeJes Deensle. heCe efceßeCe nsÛe lÙeebÛes mJe¤he Deens.
met#ce¤heW iegCemeewcÙe ~ lÙeeme yeesef}pes iegCemeecÙe ~ lewmeWefÛe ÛewlevÙe DeiecÙe ~ met#ce¤heer ~~11~~
DeJÙekeäle iegCe Meeble (meewcÙe) Demeleele. lÙeebveeÛe iegCemeecÙe Demesner cnCeleele. ceeÙesleer} yeÇÿeeÛee efÛeoeYeeme
lÙeeceOÙesner met#celJeeves Demelees. lees peeCeCes Heâej keâ"erCe Deens. (DeeYeemeJeeoeØeceeCes yeÇÿeeÛes ceeÙesle ØeefleeEyeye Demeles. les
ceeÙesÛÙee meJe& mlejele menpeÛe Demeles.) ~~11~~
yengefpevemeer cetUceeÙee ~ ceenebkeâejCe yeÇÿeeb[erÛeer keâeÙee ~ SsefmeÙee met#ce DevJeÙee ~ heeefn}WefÛe heeneJeW ~~12~~
cetUceeÙesÛÙee heesšele efkeâlÙeskeâ leòJes o[}s}er Deensle. lÙee cetUceeÙes}e F&ÕejeÛes cenekeâejCe Mejerj cnCeleele. (yeÇÿeeb[
eEkeâJee efJeješ ns F&ÕejeÛes mLet} Mejerj Deens.) efJeješeheemetve ceeies peele cetUceeÙee, efleÛÙeeleer} yeÇÿeeÛee DeeYeeme Je yeÇÿe
Demee met#ce Deveg›eâce JejÛesJej efJeÛeejele DemeeJee. ~~12~~
ÛÙeejer KeeCeer heebÛe YetleW ~ Ûeewoe met#ce mebkesâleW ~ keâeÙes heeneCeW leW ÙesLeW ~ MeesOetve heeneJeW ~~13~~
Ûeej KeeCeer, hebÛeceneYetles Je cetUceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer nŸee oesve meceemeeleÛe MeesOetve lÙeebÛee DeYÙeeme keâjeJee.
(ceeieer} meceemeeleer} lesefJemeeJÙee DeesJeerle Megæ meòJe Deens. SkeâefJemeeJÙeele ÛewlevÙe Deens. DeblejelcÙeeÛee Gu}sKe
peeieespeeieer Deens.) ~~13~~
DeeneÛe heeneleeb keâUsvee ~ iejpe kesâuÙeeb mecepesvee ~ veevee ØekeâejeR peveeÛÙee cevee ~ mebosn he[leer ~~14~~
GLeU efJeÛeejeves nŸeeleer} keâenerÛe keâUle veener. iejpeshegjlee efJeÛeej keâ¤vener Yeeiele veener. DeMee JejJejÛÙee
DeYÙeemeecegUs }eskeâebÛÙee ceveele Deveskeâ ØekeâejÛes mebMeÙe Iej keâjleele. ~~14~~
Ûeewoe heebÛe ÙeskeâesCeerme ~ ÙeskeâesCeerme ÛÙeejer lesefJeme ~ ÙeebceOeW cetU Ûelego&Me ~ heeefn}WefÛe heeneJeW ~~15~~
cetUceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer, hebÛeceneYetles DeMeer SkeâesCeerme Je lÙeeceOÙes Ûeej KeeCeer efceUefJeuÙee keâer SketâCe lesJeerme
leòJes nesleele. o. 7 me. 3 ceOÙes efo}suÙee Ûeewoe yeÇÿeebÛee efJeÛeej keâ¤ve leer ceeefÙekeâ Deensle Demee efve§eÙe keâjeJee. ~~15~~
pees efJeJejesve mecepe}e ~ lesLeW mebosn veeneR Gj}e ~ mecepeuÙeeefJeCe pees ieuye}e ~ lees efvejeLe&keâ ~~16~~
ØelÙeskeâ leòJe mhe°heCes peeCetve IesCeeNÙee}e mebMeÙe Gjle veenerle. mecepeuÙeeJeeÛetve kesâ}s}s ØeÙelve ieeWOeU efvecee&Ce
keâjleele Je les šekeâeT Demeleele. ~~16~~
mekeâU me=°erÛeW yeerpe ~ cetUceeÙeWle Demes menpe ~ DeJeIeW mecepeleeb meppe ~ hejceeLe& neslees ~~17~~
meJe& mLet} met#ce me=°er cetUceeÙesletve JÙekeäle nesles. keâejCe leer me=°er lÙee cetUceeÙesleÛe }erve nesTve jeefn}s}er Demeles.
cetUceeÙesheÙeËle efvejeme keâjerle keâjerle efleÛÙee DeefOe‰eveeMeer peerJeeÛes SskeäÙe meeOe}s Demelee cees#e (hejceeLe&) efceUlees. ~~17~~
mecepe}W ceeCegme ÛeeJeUsvee ~ efve§eF Devegceeve Oejervee ~ meeJeUieeWoe keâjervee ~ hejceeLe& keâoe ~~18~~
ns meJe& pÙee}e mhe°heCes keâUles lees lÙeeÛÙee Pee}suÙee lÙee efve§eÙeecegUs efve<HeâU keâuhevee keâjerle yemele veener.
meeOeveceeie& Je DeOÙeelceMeeŒe nŸeeble ieeWOeU Iee}le veener. ~~18~~
Meyoeleerle yees}leeb Dee}W ~ lÙeeme JeeÛÙeebMe yeesef}}W ~ Megæ }#ÙeebMe }ef#e}W ~ heeefnpes efJeJeskeWâ ~~19~~
ceveJeeÛeeleerle yeÇÿeemebyebOeer Meyoebveer pes meebieleele lÙee}e JeeÛÙeebMe cnCeleele. yeÇÿeeÛÙee `ceer yeÇÿe' DeMee Megæ
}#eebMeeÛÙee DevegYeJeemee"er efvelÙe-DeefvelÙeeoer efJeJeskeâevesÛe lÙeeÛes DevegmebOeeve keâjeJes }eieles. ~~19~~
hetJe&he#e cnefCepes ceeÙee ~ efmeæebleW peeÙes efJe}Ùee ~ ceeÙee vemleeb ceie leÙee ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~20~~
ceeÙesmebyebOeerÛes meJe& yees}Ces hetJe&he#eeÛes (DeOÙeejeshe) Demetve yeÇÿemJe¤heeÛÙee efmeæeblehe#eeves (DeheJeeo) les yees}Ces efvejLe&keâ
"jles. ceeÙee ceeJeUtve iesuÙeeJej pes keâener leLeekeâefLele Gjles lÙeemebyebOeer keâmes, keâeÙe Je keâesCeer yees}eJes? ~~20~~

DevJeÙes DeeCeer Jeerlejskeâ ~ ne hetJe&he#eeÛee efJeJeskeâ ~ efmeæeble cnefCepes Megæ Ùeskeâ ~ ogmejW veeneR ~~21~~
`pesLes peie Demeles lesLes yeÇÿe Demeles' Demee peieele yeÇÿeeÛee DevJeÙe Je `pesLes yeÇÿe Demeles lesLes peie vemeles' Demee yeÇÿeele
peieleeÛee JÙeeflejskeâ F. Kešešeshe hetJe&he#eeÛee Deens. Megæ SkeâcesJe YesoMetvÙe yeÇÿeele ns keâenerÛe veener. ~~21~~
DeOeescegKeW Yeso Jee{lees ~ TOe&cegKeW Yeso legšlees ~ efve:mebieheCeW efveieg&Ceer lees ~ ceenebÙeesieer ~~22~~
DeOÙemleeÛÙee efJeÛeejele Deble:keâjCe Je=òeer heebie}er (DeOeescegKe) keâer meJe&$e YesoÛe Yeso efomelees. G}š leer DeefOe‰eveeÛÙee
DevegmebOeeveele jeefn}er (TOJe&cegKe) keâer Yeso ceeJeUtve DeYesoeÛee DevegYeJe Ùeslees. Demee Deveemekeäle Je Demebie meeOekeâ
efveieg&CeevegYeJeeves ceneÙeesieer neslees. ~~22~~
ceeÙee efceLÙee Ssmeer keâU}er ~ lejer ceie Yeer[ keâeb }eie}er ~ ceeÙesÛes efYe[sveW Iemej}er ~ mJe¤heefmLeleer ~~23~~
ceeÙee meleemeleefJe}#eCe DeefveJe&ÛeveerÙe (efceLÙee) Deens Demes }#eele DeeuÙeeJej leer melÙe keâe ceeveeJeer? efleÛes DevegmebOeeve
keâe mees[t veÙes? nŸee efJehejerle DevegmebOeeveecegUsÛe DeelceefmLeleer megštve yeælee Dee}er. ~~23~~
}škesâ ceeÙesveW ohešeJeW ~ melÙe hejyeÇÿe meeb[eJeW ~ cegKÙe efve§eÙeW eEn[eJeW ~ keâemeÙeemeer ~~24~~
efceLÙee ceeÙesves oeceštve veeoer }eJeeJes Je lÙeecegUs melÙe yeÇÿeeÛes DevegmebOeeve keâe megšeJes? ceeÙes}e leer melÙe Je cegKÙe
ceevetve JeCeJeCe keâe keâjeJeer? ~~24~~
he=LJeerceOeW yengle peve ~ lÙeeceOÙeW Demeleer meppeve ~ hejer meeOetme JeesUKelees keâesCe ~ meeOegJesieUe ~~25~~
he=LJeerJej DeypeeJeOeer }eskeâ jneleele. lÙeeleÛe meblemeppevener Demeleele. heCe ogmeNÙee meppeveeefMeJeeÙe lÙeebvee keâesCe
peeCelees? ~~25~~
cnCeewve mebmeej meeb[eJee ~ ceie meeOetÛee MeesOe IÙeeJee ~ efHeâjefHeâjeW "eFb hee[eJee ~ meeOegpeve ~~26~~
cnCetve cegceg#et Je meeOekeâeves mebmeej ieewCe mecepetve mebleebÛee MeesOe IesCÙeemee"er peeieespeeieer Oeeb[esUe IÙeeJee Je MejCe
peeJes. ~~26~~
Gob[ ng[keâeJes meble ~ meebhe[s ØeefÛeleerÛee cenble ~ ØeefÛeleerefJeCe mJeefnle ~ nesCeej veener ~~27~~
Deveskeâ mebleebÛee MeesOe IesleuÙeeJej DeelceevegYeJeer cenbleeÛeer iee" he[les. DeMee meodieÏ®¤he cenbleeefMeJeeÙe MeeÕele efnle
nesCeej veener. ~~27~~
ØehebÛe DeLeJee hejceeLe& ~ ØeefÛeleerefJeCe DeJeIeW JesLe& ~ ØelÙeÙes%eeveer lees meceLe& ~ mekeâUebceOÙeW ~~28~~
JÙeJenej Demees keâer hejceeLe& lÙeele DevegYeJeeefMeJeeÙe keâMeeÛeeÛe GheÙeesie nesle veener. mJeevegYeJemebheVe Demelees leesÛe meJeeËle
ßes‰ Demelees. ~~28~~
je$ebefoJeme heeneJee DeLe& ~ DeLe& heens} lees meceLe& ~ hej}eskeâeRÛee efvepemJeeLe& ~ lesLeWefÛe Ie[s ~~29~~
meeOekeâeves JesUele JesU keâe{tve DeOÙeelceMeeŒeeÛee DeYÙeeme keâjeJee. lÙee}eÛe cees#eefmeæerÛes meeceLÙe& }eYeles. `cees#e}eskeâ'
ne Keje mJeeLe& lÙeevesÛe meeOelees. ~~29~~
cnCeewve heeefn}WefÛe heeneJeW ~ DeeefCe MeesefOe}WefÛe MeesOeeJeW ~ DeJeIeW keâUleeb mJeYeeJeW ~ mebosn legšleer ~~30~~
cnCetve JeeÛe}s}s hegvne JeeÛeeJes. JeeÛe}suÙeeÛee hegvne hegvne efJeÛeej keâ¤ve lÙeeÛes meej MeesOeeJes. MeeŒe Je meeOevee nŸeebÛeer
meJe& JÙeehleer keâU}er keâer mebosnjefnle DeJemLee }eYeles. (èfYeÅeles ùoÙe«eefvLe: efÚÅevles meJe& mebMeÙee:' cegb[keâ 2-8) ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceveeceeefYeOeeveveece’ meceeme eflemeje

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#ceveeceeefYeOeeve’ veeJeeÛee eflemeje meceeme meceehle

meceeme ÛeJeLee : Deelceeefve¤heCe
mekeâU peveeme ØeeLe&vee ~ GieWÛe Goeme keâjeJeWvee ~ efve¤heCe DeeCeeJeW cevee ~ ØelÙeÙeeÛeW ~~1~~
ceePeer meJeeËvee DeMeer efJevebleer Deens keâer DeYÙeemeeÛee GieerÛe kebâšeUe ve keâjle DevegYeJehetJe&keâ kesâ}s}s efve¤heCe
ceveeheemetve DeYÙeemeeJes. ~~1~~
ØelÙeÙes jeefn}e Ùeskesâkeâ[s ~ DeeheCe OeebJelees Ye}leskeâ[s ~ lejer meejemeejeÛes efveJee[s ~ kewâmes nesleer ~~2~~
DevegYeJeeÛes mJe¤he Skeâerkeâ[s Je DeYÙeemeeÛeer efoMee Ye}leerkeâ[s Demes Pee}s lej meej Je Demeej nŸeebÛee vescekeâe efveJee[e
keâmee nesF&}? ~~2~~
GefieÛe heeneleeb me=°er ~ ieuye}e efomelees Â°eR ~ hejer les jepemeòesÛeer iees°er ~ JesieUerÛe ~~3~~
peieekeâ[s JejJej heeefn}s lej meJe&$e efJemkeâefUleheCee efomelees. heCe lÙeeceeies Iešvee Je keâeÙeÅeeÛeer meòee keâece keâjerle
Demeles. leer efJemkeâUerle vemeles. lÙeeØeceeCes nŸee me=°erle efkeâleerner G}Leehee}Le Pee}er lejer lÙeeceeies F&Õejer meòee De{UheCes
GYeer Demeles. ~~3~~
he=LJeerceOeW efpelegkeâeR MejerjW ~ eflelegkeâer YeieJebleeÛeeR IejW ~ veevee megKeW ÙesCeW ÉejW ~ Øeehle nesleer ~~4~~
he=LJeerÛÙee hee"erJej pesJe{s osn Deensle leer meJe& F&ÕejeÛeer Iejs Deensle. lÙee osneleer} peerJeebvee osneÛÙee ceeOÙeceeletve meJe&
megKes efceUleele. (Peeshe megKe osles. efJe<eÙe megKe GlheVe keâjleele. Deelcee megKe¤he Deens.) ~~4~~
lÙeeÛee ceefncee keâUs} keâesCee}e ~ ceelee Jeebštve ke=âheeUg pee}e ~ ØelÙe#e peieoerMe peiee}e ~ jef#elemes
~~5~~
lÙee F&ÕejeÛes ceenelcÙe keâUCes Heâej keâ"erCe Deens. lÙeeves meJe& peerJeebJej ke=âhee keâ¤ve lÙeebvee DeeF& efo}er Je lÙeebÛÙee
hee}vehees<eCeeÛeer meesÙe kesâ}er. lÙee DeeF&ØeceeCes F&Õej peiee}e meebYeeUlees. ~~5~~
meòee he=LJeerceOÙeW Jeebš}er ~ pesLeW lesLeW efJeYeeie}er ~ keâUsveW me=ef° Ûeeef}}er ~ YeieJebleeÛes ~~6~~
jepemeòee ner meJe& he=LJeerJej efkeâlÙeskeâ ¤heebveer keâece keâjles Je efleÛes efkeâlÙeskeâ efJeYeeie Deensle (je°^heleer F. ¤hes. je°^
F. efJeYeeie.) lÙee meòee F&ÕejeÛÙee meòesJej Ûee}leele. (meòeeOeerMeebveer F&Õejer Dee%ee heeUuÙee veenerle lej jepÙeeÛee veeMe
neslees. peveebÛes ne} nesleele. JÙekeäleerÛÙeener ùoÙeele F&Õej jenlees. efleves F&Õejer Dee%ee ceeveuÙee veenerle, lej efleÛeener
veeMe neslees.) ~~6~~
cetU peeCelÙee heg®<eeÛeer meòee ~ MejerjeR efJeYeeie}er leòJelee ~ mekeâU keâUe ÛeelegÙe&lee ~ lesLeW Jemes ~~7~~
cetUÛee peeCelee heg®<e cnCepes Deblejelcee eEkeâJee F&Õej. lees meòee¤heeves (F&Meeve cnCepes efveÙeecekeâlJeeÛes meeceLÙe&)
meJeeËÛÙee Deble:keâjCeele jenlees. lÙeeÛes ef"keâeCeer meJe& iegCe Je keâ}e Demeleele. (peerJeeÛes ef"keâeCeer lÙee Demeleele Demee DeLe&
kesâ}e lej ceefleceboeÛes yeeyeleerle les pegUle veener.) ~~7~~
mekeâU hegjeÛee F&Me ~ peieeceOÙeW lees peieoerMe ~ veevee MejerjeR meeJekeâeme ~ keâ¤b }eies ~~8~~
(hegj cnCepes Menj, pegvÙee Menjebvee Éejs Demele. Mejerje}ener [esUs, keâeve F. Éejs DemeuÙeeves lÙee}e ‘hegj’ cnCeleele.

DeMee hegjele `Mesles' cnCepes JeemleJÙe keâjlees lÙee}e heg®<e cnCeleele.) F&Õej meJe& Mejerjele JÙeehetve jenlees Je leesÛe F&Õej
meJe& peieelener JÙeehetve Demelees. lÙee lÙee MejerjebÛes meJe& JÙeeheej lees menpelesves Ûee}Jelees. ~~8~~
heeneleeb me=ef°Ûeer jÛevee ~ les ÙeskeâeÛesve Ûee}svee ~ ÙeskeâefÛe Ûee}Jeer veevee ~ osn Oe®veer ~~9~~
DeJee{JÙe me=°er Skeâe keWâõmeòesves Ûee}Ceej veener cnCetve lÙee F&Õejeves ØelÙeskeâ Mejerj mJele:Ûes meòeekeWâõ kesâ}s Je lÙee
lÙee osnebÛÙee meJe& JÙeJenejeÛes efveÙeb$eCe Ûee}efJe}s Deens. ~~9~~
veener GbÛe veerÛe efJeÛeeefj}W ~ veeneR yejW JeeF&š heeefn}s ~ keâeÙes& Ûee}eW SsmeW pee}W ~ YeieJebleemeer ~~10~~
MejerjebÛÙee ceveg<Ùeeoer ØeleJeejerÛee efJeÛeej kesâ}e veener. Mejerj osKeCes keâer DeeWieU DeMeerner efveJe[ heeefn}er veener.
efveÙeesefpele keâeÙe& yejesyej JneJes SJe{eÛe YeieJebleeves efJeÛeej kesâ}e.
JeCe&keâ ogmejs– F&Õejeves ØeeCeer efJekeâefmele (ceeCetme) keâer DeefJekeâefmele (efÛe}š, ke=âceer F.) Demee efJeÛeej kesâ}e veener.
efve®heõJeer keâer ›etâj nsner heeefn}s veener. SketâCe meJe& peerJe pe[ me=°er JÙeJeefmLele Ûee}eJeer SJe{eÛe efJeÛeej kesâ}e. ~~10~~
eEkeâJee vesCeCeW Dee[JeW kesâ}W ~ eEkeâJee DeYÙeemeeR Ieele}W ~ nW kewâmeW kewâmeW kesâ}W ~ lÙeeÛee leesefÛe peeCes ~~11~~
ceeCemee}e yeÇÿe%eeve nesT veÙes eEkeâJee mJe¤he DeesUKet veÙes cnCetve F&Õejeves lees Je mJe¤he nŸeebÛÙeele DeefJeÅee eEkeâJee
De%eevee}e (vesCeCes) keâe Dee[Jes Ieele}s? DeeefCe keâeneRvee mJe¤heeÛeer DeesUKe nesCÙeemee"er JesoebleMeeŒe Je meeOevesÛÙee
DeYÙeemee}e keâe ØeJe=òe kesâ}s? nŸeeÛes Gòej lÙeeÛes lÙee}eÛe ceenerle!
JeCe&keâ ogmejs– Skeâe}e ÙeMe ÙesT veÙes cnCetve F&Õejeves lees Je ÙeMe nŸeeble De%eevee}e keâe Dee[Jes Ieele}s? Je
keâesCee}e ÙeMe efceUCÙeemee"er DeYÙeemeekeâ[s cnCepes %eeveekeâ[s keâe ØesjCee efo}er? ns lÙeeves keâe Je keâmes kesâ}s les lÙeeÛes
lÙee}eÛe "eTkeâ! cnCetve DeeheuÙee hejerves ÙeesiÙe ØeÙelveebÛeer hejekeâe‰e keâ¤ve pes Ie[s} les F&Õejer FÛÚe cnCetve
MeebleheCes mJeerkeâejeJes. ~~11~~
peieoeblejeR DevegmebOeeve ~ yejW heeneCeW nWefÛe OÙeeve ~ OÙeeve DeeCeer leW %eeve ~ Ùeskeâ¤he ~~12~~
meJe& Ûesleve Je DeÛesleveelcekeâ me=°erle JÙeehetve jeefn}suÙee hejcesÕeje}e heenCes nsÛe Kejs OÙeeve nesÙe. nŸee OÙeevee}e
%eeveeÛee opee& Deens. ~~12~~
ØeeCeer mebmeejeme Dee}e ~ keâebneR Ùeskeâ MeeneCee pee}e ~ ceie lees efJeJejeW }eie}e ~ Yetceb[UeR ~~13~~
ceeCetme pevcee}e ÙesTve Lees[eHeâej MeneCee PeeuÙeeJej nŸee peieele JeeJe¤ }eielees. heCe lees De%eeveeleÛe Demelees. ~~13~~
Øeieš jeceeÛeW efveMeeCe ~ Deelceejece %eeveIeve ~ efJeÕebYej efJeÅeceeve ~ YeeiÙeW keâUs ~~14~~
efJeÕebYej cnCepes efJeÕeele Ye¤ve jeefn}s}e F&Õej. efJeÅeceeve cnCepes meòee¤heeves lÙeeÛes DeefmlelJe Deepe Je melele Deens.
F&ÕejeÛeer efJeÅeceeve Je efJeÕebYej ner oesve efJeMes<eCes Deensle. Deelceejece cnCepes ketâšmLe ÛewlevÙe eEkeâJee DeelceÛewlevÙe. %eeveIeve
cnCepes %eeveceÙe eEkeâJee %eeve¤he yeÇÿe. meiegCe F&Õej Je efveieg&Ce yeÇÿe nŸee oesIeebÛee meceeJesMe `jece' nŸee veeceele kesâ}e Demetve
lÙeeÛes efveMeeCe F&ÕejeÛÙee peieled ¤heeves Je yeÇÿeeÛÙee Megæ peeefCeJesÛÙee ¤heeves ØelÙeskeâe}e ØelÙe#e %eele Deens. heCe ns Heâej
cees"Ÿee YeeiÙeeves keâUles. ~~14~~
Gheemevee Oegb[tve Jeemevee Oeefj}er ~ lejer les }ebyeleefÛe ies}er ~ ceefncee ve keâUs yeesef}}er ~ ÙesLeeLe& Deens ~~15~~
DeeJe[leer Gheemevee efveJe[tve eEkeâJee keâesCee cenelcÙeekeâ[tve efceUtvener lÙeele mekeâecelee efMej}er lej efle}e keâener ceÙee&oeÛe
jenle veener. GheemevesÛes Kejs cenòJe yengleskeâ JesUe keâUle veener Demes pes cnCeleele les ÙeesiÙeÛe Deens. ~~15~~
õ°e cnefCepes heenelee ~ mee#eer cnefCepes peeCelee ~ Deveble¤heer Deveblee ~ JeesUKeeJeW ~~16~~
Deveble Deme}s}e Devebleelcee õ°e Jee mee#eer Deens. (`GoemeervelJes meefle yeesæe mee#eer' pes ÛewlevÙe yegæer FlÙeeefokeâebvee
ØekeâeefMele keâ¤ve mJele: Goemeerve jenles les mee#eer eEkeâJee õ°e. peerJe · %eelee.) lÙee}e peeCeCÙeele heg®<eeLe& Deens. ~~16~~

mebieleer DemeeJeer YeuÙeebÛeer ~ Oeešer keâLee efve¤heCeeÛeer ~ keâebneR Ùeskeâ ceveeÛeer ~ efJeßeebleer Deens ~~17~~
meppeveebÛeer mebiele Je ØeJeÛevekeâerle&ve SskeâCÙeeÛeer eEkeâJee keâjCÙeeÛeer meJeÙe Deme}er lej cevee}e Lees[erHeâej efJeßeebleer
efceUles. ~~17~~
lÙeeefnceOeW ØelÙeÙes%eeve ~ peeUtve šeefkeâ}e Devegceeve ~ ØeefÛeleerefJeCe meceeOeeve ~ heeefJepes} keQâÛeW ~~18~~
ØeJeÛeve-keâerle&veeleer} ØeyeesOeve DevegYeJeeletve Dee}s}s Deme}s cnCepes kesâJeU keâuhevee, leke&â, Deboepe F. peUtve peeleele.
DevegYeJeeefMeJeeÙe meceeOeeve keâmes nesF&}? ~~18~~
cetU mebkeâuhe lees nefjmebkeâuhe ~ cetUceeÙesceOeer} mee#eshe ~ peieoeblejeR leWefÛe ¤he ~ osefKepesleW ~~19~~
De%eeveeÛes njCe keâjCeeNÙee %eeve¤he eEkeâJee yeÇÿe¤he njerceOÙes cetUmebkeâuhe Pee}e. cetUceeÙesle Ie[CeeNÙee heg{er} meJe&
Iešvee›eâceeÛes lÙeeÛee F&#eCe¤he ØeÙelve ns keâejCe Deens. Yekeäle Je %eeveceeieeaÙeebveer peieeceOÙes lees njerÛe heneJee. ~~19~~
Gheemevee %eevemJe¤he ~ %eeveeR ÛeewLee osn Deejeshe ~ ÙeekeâejCeW meJe& mebkeâuhe ~ mees[tve ÅeeJee ~~20~~
JeeÛÙeeLee&ves pees F&Õej Deens leesÛe }#ÙeeLee&ves yeÇÿe DemeuÙeeves F&Õejesheemevee Je %eeve¤he yeÇÿeeÛeer Gheemevee SkeâÛe Deens.
`Denb' nŸee peeefCeJes}e F&ÕejeÛee ÛeewLee cnCepes cenekeâejCe osn cnCeleele. kesâJeU mebkeâuheecegUs yeÇÿe Je cetUceeÙee Demee Heâjkeâ
Pee}e. cnCetve peerJeeves mebkeâuheeÛee yeeOe keâ¤ve ceeÙee Dees}eb[tve yeÇÿe¤he JneJes. ~~20~~
heg{W hejyeÇÿe efJeMeeU ~ ieieveemeeefjKeW heeskeâU ~ Ieve heeleU keâesceU ~ keâeÙes cnCeeJeW ~~21~~
mebkeâuheeÛee yeeOe kesâuÙeeJej DevegYeJee}e ÙesCeejs hejyeÇÿe JÙeehekeâ, DeekeâeMeeØeceeCeW heeskeâU (ceeskeâUs) Demeles. lÙee}e
oeš, efJejefJejerle Je ce=og nŸeebleer} keâesCeles efJeMes<eCe ÅeeJes? (efvee|JeMes<e) ~~21~~
Gheemevee cnefCepes %eeve ~ %eeveW heeefJepes efvejbpeve ~ ÙeesefieÙeebÛeW meceeOeeve ~ ÙesCeW efjleeR ~~22~~
DeelceefveJesove Yekeäleer Je Deelce%eeve oesvner SkeâÛe. lÙeeves `Megæ yeÇÿe ceer Deens' Demee DevegYeJe Ùeslees Je yeÇÿeeMeer Ùeesie
meeOeCeeNÙee ÙeesiÙeebÛes meceeOeeve efceUles. ~~22~~
efJeÛeej vesnštvemee heens ~ lejer Gheemevee DeeheCeefÛe Deens ~ Ùeskeâ peeÙes Skeâ jens ~ osn Oe®veer ~~23~~
MeeŒeMegæ met#ce efJeÛeej meeOeveehetJe&keâ kesâ}e lej GheemÙe yeÇÿe Je Gheemekeâ ceer SkeâÛe Deensle Demee ØelÙe#e DevegYeJe
DeeuÙeeJej pÙee osnele Gheemekeâ jenle neslee lÙeeble leesÛe Gheemekeâ GheemÙe¤heeves DeeÙeg<Ùe DemesheÙe&vle jenlees. ~~23~~
DeKeb[ Ssmeer Iee}ces}er ~ hetJee&heej nesle ies}er ~ Deeleeb efn lewmeerÛe Ûeeef}}er ~ Glheefòe efmLeleer ~~24~~
DeMeer ner me=°erÛeer G}e{e} Deveeefo keâeUeheemetve Ûee}le Dee}er Deens. Glheòeer nesTve Deelee efmLeeflekeâeU Ûee}t
Deens. ~~24~~
yeveeJejer yeveÛejebÛeer meòee ~ peUeJejer peUÛejebÛeer meòee ~ Yetceb[UeR YetheeUeb mecemleeb ~ ÙesCeWefÛe vÙeeÙeW
~~25~~
Jeveele JevÙe ØeeCÙeebÛeer, heeCÙeeble peUÛejebÛeer Je he=LJeerJej meòeeOeerMeebÛeer meòee DeMeerÛe hetJeeaheemetve Ûee}}er Deens.
~~25~~
meeceLÙe& Deens ÛeUJeUsÛeW ~ pees pees keâjer} leÙeeÛeW ~ hejbleg ÙesLeW YeieJebleeÛeW ~ DeefOe‰eve heeefnpes ~~26~~
ef›eâÙeeMeer}les}e meeceLÙe& Demeles Je pees ef›eâÙee keâjer} lÙee}e les Øeehle nesles. heCe lÙee ef›eâÙesceeies Je meeceLÙee&ceeies
F&ÕejeÛeer DeeÅe ef›eâÙee (mebkeâuhe) Je meeceLÙe& Deens ns ØelÙeskeâeves }#eele "sJeeJes. (me=ef°jÛevesÛes keâce& nsÛe DeeÅe keâce&
Deens– ieerlee De. 8) ~~26~~
keâlee& peieoerMe nW leeW KejW ~ hejer efJeYeeie Dee}e he=LekeâekeâejW ~ lesLeW DenblesÛeW keâeefJejW ~ yeeefOepesvee ~~27~~

meJe& keâlee& F&Õej Deens nŸeeble efleUcee$e Mebkeâe veener. heCe lÙeeÛes les keâle=&lJe ØelÙeskeâ peerJeeÛÙee, mecetneÛÙee Je
meòeeOeerMeeÛÙee ceeOÙeceeletve JÙekeäle nesles. ns }#eele Iesle}s lej nŸeeleer} keâesCee}eÛe DenbkeâejeÛes Jes[ yeeOele veener. ~~27~~
nefjoe&lee nefjYeexkeälee ~ SsmeW Ûee}leW lelJelee ~ Ùes iees°erÛee Deeleeb ~ efJeÛeej heeneJee ~~28~~
njer pes peerJee}e efJe<eÙe ¤heeves oslees lÙeebÛee Yeeskeälee DeefOeÙe%eeÛes ¤heeves leesÛe Demelees. ne efmeæevle veerš heneJee.
~~28~~
mekeâU keâlee& hejcesÕe® ~ Deehe}e ceeFkeâ efJeÛee® ~ pewmeW keâUs} lewmeW keâ¤b ~ peieoeblejW ~~29~~
keâlee& keâjefJelee hejcesÕej Deens. peerJe¤he ceer ceeefÙekeâ Deens. nŸee peieele peieleevee MeeŒeeØeceeCeW pes keâUs} les keâjerle jent.
(`lemceele MeeŒeb ØeceeCeb les'– ieerlee) ~~29~~
osJeeÙesJe{W ÛeheU veeneR ~ yeÇÿeeÙesJe{W efve§eU veeneR ~ heeFjerveW heeFjer Ûe{esve heeneR ~ cetUheefjÙeble ~~30~~
F&ÕejeSJe{e ef›eâÙeeMeer} keâesCeer veener. yeÇÿeemeejKes efveef<›eâÙe keâener veener. ef›eâÙeebÛÙee heeÙejer heeÙejerves Ûe{le efveef<›eâÙelesÛÙee
MesJešeheÙe&vle heesnesÛeeJes. (ef›eâÙesleer} 82 leòJes Dees}eb[tve yeÇÿe¤he JneJes) ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deelceeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeewLee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Deelceeefve¤heCe’ veeJeeÛee ÛeewLee meceeme meceehle

meceeme heeÛeJee : ÛelJeejefpeVemeefve¤heCe
ÙesLetve heeneleeb lesLeJejer ~ ÛelJeej peerveme DeJeOeejeR ~ Ùeskeâ Ûeewoe heebÛe ÛÙeejer ~ SsmeW Deens ~~1~~
nŸee ÂMÙe keâefuhele me=°erle; nŸee šeskeâeheemetve lÙee šeskeâeheÙe&vle heoeLeeËÛes Heâkeäle Ûeej ieš Deensle. 1) hejyeÇÿe 2)
ceeÙesÛÙee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer 3) hebÛe ceneYetles 4) GoefdYepeeoer Ûeej KeeCeer ~~1~~
hejyeÇÿe mekeâUebntve JesieUW ~ hejyeÇÿe mekeâUebntve DeeieUW ~ veevee keâuhevesefvejeUW ~ hejyeÇÿe leW ~~2~~
heefn}s hejyeÇÿe Flej leerve iešebntve Deieoer JesieUs Je DeeieUs cnCepes JewefMe<šŸehetCe& Deens. meJeeËle JÙeehetve Deef}hle Je
met#ceeeflemet#ce Deens. keâesCeleener ceeveJe peer keâuhevee keâ¤ Mekeâlees lÙeentve les efYeVe Deens. ~~2~~
hejyeÇÿeeÛee efJeÛeej ~ veevee keâuhevesntve hej ~ efvece&U efve§eU efvee|Jekeâej ~ DeKeb[ Deens ~~3~~
Megæ, mJemLe Je efvee|JekeâejlJeeÛÙee heefjmeercesÛeer pesJe{er keâuhevee keâjCes MekeäÙe Deens lÙeentve les Megæ, mJemLe Je efvee|Jekeâej
hejyeÇÿe DeKeb[lJeeves meJe&$e JÙeehetve Deens. ~~3~~
hejyeÇÿeeme keâebneRÛe legUsvee ~ ne Ùeskeâ cegKÙe efpevemeevee ~ ogmeje efpeveme veevee keâuhevee ~ cetUceeÙee ~~4~~
nŸee ÂMÙe me=°erÛes DeefOe‰eve Deme}s}s hejyeÇÿeÛe cegKÙe Je SkeâcesJe melÙe heoeLe& Deens. lÙeemeejKee keâesCeleeÛe DevÙe
heoeLe& veener. Deveskeâ keâeuheefvekeâ efpevemeebveer Yej}s}er cetUceeÙee ne ogmeje heoeLe& Deens. ~~4~~
veevee met#ce¤he ~ met#ce DeeCeer keâo&ce¤he ~ cegUeRÛÙee mebkeâuheeÛee Deejeshe ~ cetUceeÙee ~~5~~
cetUceeÙesle DeJÙekeäleeoer Deveskeâ met#celeòJes o[}s}er Deensle. efMeJeeÙe leMee met#ce leòJeebÛes efceßeCener Deens. hejyeÇÿeeJejer}
mHegâjCeeÛÙee DeOÙeejeshee}eÛe cetUceeÙee cnCeleele! ~~5~~
nefjmebkeâuhe cegUeRÛee ~ Deelceejece mekeâUebÛee ~ mebkesâle veeceeefYeOeeveeÛee ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~6~~
nŸee mHegâjCe¤he mebkeâuhee}e Deblejelcee eEkeâJee F&Õej cnCeleele. lees meJeeËÛÙee ùoÙeele jenlees. (ketâšmLe Jee De#ej ieerlee
De. 15) Flej veeceebÛes mebkesâle heg{er}ØeceeCes– ~~6~~
efve§eUeR ÛebÛeU Ûesle}W ~ cnCeewefve ÛewlevÙe yeesef}}W ~ iegCeemeceevelJeW pee}W ~ iegCemeecÙe SsmeW ~~7~~
cetU efve§eU yeÇÿeeJej ÛebÛeU mHegâjCeeÛee Deejeshe keâjleeÛe lÙee}e ÛewlevÙe Demes veeJe efceUe}s (efve§eU + ÛebÛeU.)
cetUceeÙesleer} iegCeebÛÙee meecÙeeJemLescegUs efle}e iegCemeecÙe Demes veeJe efceUe}s. ~~7~~
DeOe&veejervešsÕej ~ leesefÛe Me[diegCewÕej ~ Øeke=âefleheg®<eeÛee efJeÛeej ~ efMeJeMekeäleer ~~8~~
MegæmelJeiegCeeÛeer ceeb[Ceer ~ DeOe&cee$ee iegCe#eesefYeCeer ~ heg{W eflener iegCeebÛeer keâjCeer ~ Øeieš pee}er ~~9~~
ceve ceeÙee Deblejelcee ~ Ûeewoe efpevemeebÛeer meercee ~ efJeÅeceeve %eeveelcee ~ Flegkesâ "eFb ~~10~~
1) DeOe&veejervešsÕej 2) Me[diegCewÕej 3) Øeke=âleer heg®<e 4) efMeJeMekeäleer 5) MegæmelJe 6) DeOe&cee$esÛeer iegCe#eesefYeCeer
7) meòJe 8) jpe 9) lece 10) ceve 11) ceeÙee 12) Devlejelcee 13) ÛewlevÙe 14) iegCemeecÙe. lÙee meJeeËÛes ØekeâeMeve
keâ¤ve %eeve¤he Deelcee lÙeele jenlees. ~~8-10~~
Ssmee ogmeje efpeveme ~ DeefYeOeeveW Ûelego&Me ~ Deeleeb eflemeje efpeveme ~ hebÛeceeneYetleW ~~11~~
Demee ne ogmeje heoeLe& Demetve lÙeeÛÙee nŸee Ûeewoe DeefYeJÙekeäleer Deensle. eflemeje ieš hebÛeYetleebÛee Deens. ~~11~~
ÙesLeW heeneleeb peeCeerJe Lees[er ~ DeeefoDeble ns jeskeâ[er ~ KeeCeer efvejesefheuÙee leeble[er ~ lees ÛeewLee efpeveme ~~12~~
hebÛeceneYetleele %eeve¤he Deelcee JÙeehetve Demelees cnCetve lÙeeble peeCeerJe Deens Demes cnCeeJeÙeeÛes SJe{sÛe! DevÙeLee leer
DeÛesleve Deensle. cee$e lÙeebÛÙee DeeOeerÛee F&Õej Je veblejÛÙee Ûeej KeeCeer nŸeeble peeCeerJe mhe° Demeles. Ûeej KeeCeer ne ÛeewLee
ieš nesÙe. ~~12~~
ÛÙeejer KeeCeer Deveble ØeeCeer ~ peeCeerJesÛeer pee}er oešCeer ~ ÛÙeejer efpeveme ÙesLegveer ~ mebhetCe& pee}s ~~13~~
Ûeej KeeCeeRleer} ØeeCÙeebÛeer mebKÙee Deveble Jee DemebKÙe Deens. lÙeebÛÙeele peeCeerJe¤he %eeve Ieveoeš Yej}s Deens. Demes
ns ÂMÙe me=°erleer} Ûeej ieš meebietve Pee}s. ~~13~~
yeerpe Lees[W hesefjpesleW ~ heg{W lÙeeÛeW Gob[ nesleW ~ lewmeW pee}W DeelceÙeeleW ~ KeeCeer JeeCeer Øeiešleeb ~~14~~
cet"Yej yeer hesj}s keâer lÙeeÛes efkeâleerlejer OeevÙe nesles. lÙeeØeceeCeW DeblejelcÙeeveW (F&Õej) ÛeejKeeCeer Je ÛeejJeeCeeRÛes
ØeiešerkeâjCe keâjleeÛe DemebKÙe ØeeCeer pevcee}e Dee}s. ~~14~~
Ssmeer meòee ØeyeU}er ~ Lees[s meòesÛeer Gob[ pee}er ~ ceveg<ÙeJes<eW me=°er Yeesefie}er ~ veevee ØekeâejW ~~15~~
cetUÛeer ceÙee&efole Deme}s}er F&Õejer meòee DeMee Øekeâejs DemebKÙe MejerjebÛÙee ceeOÙeceeletve Deleesveele Jee{}er. ceeveJeer
Mejerjeleer} peerJeeves lej me=°erÛee veevee Øekeâejs Yeesie Iesle}e. ~~15~~
ØeeCeer cee¤ve mJeeheo heUs ~ Jejkeâ[ lÙeeme keâeÙes keâUs ~ veevee Yeesie lees efveJeUs ~ ceveg<ÙeosneR ~~16~~
SKeeos Õeeheo (JeeIe F.) }neve ØeeCÙee}e cee¤ve lees KeeCÙeemee"er leeW[ele Oe¤ve otj IesTve peeles. lÙeeÛeer
DeeflemeeceevÙe yegæer (Jejkeâ[) SJe{ŸeeÛe ceÙee&osle Yeesie Yeesieles. heCe ceeveJeer Øeiele yegæer cee$e heeÛe %eeveWefõÙes Je
Devle:keâjCeeves DemebKÙe Yeesie Yeesieles. (peerYe– veevee ÛeJeer, ceeveme Yeesie– keâerleea, meòee, F.) ~~16~~
veevee Meyo veevee mheMe& ~ veevee ¤he veevee jme ~ veevee iebOe les efJeMes<e ~ vejosn peeCes ~~17~~
MeyoebÛeer keâejbpeer, ceT, ceg}eÙece F. mheMe&, megboj ¤hes, ceOegjeoer mene jme, Deòejs Je Hegâ}ebÛes iebOe F. efJeMes<e Yeesie
ceeveJeer MejerjeleÛe Yeesie}s peeleele. ~~17~~
DeceesuÙe jlveW veevee JeŒeW ~ veevee ÙeeveW veevee MeŒeW ~ veevee efJeÅee keâUe MeeŒeW ~ vejosn peeCes ~~18~~
efnjs, Jew[tÙee&oer Devecees} jlves, GbÛeer JeŒeebÛes DemebKÙe Øekeâej (He@âMeve), Deveskeâ ØekeâejÛeer Jeenves, mebnejkeâ MeŒes, Deveskeâ
efJeÅee, mebieerleeoer keâ}e Je Jesoevleeoer MeeŒes ÙeebÛeer peeCe ceeveJeer peerJee}eÛe Demeles. ~~18~~
he=LJeer meòesveW JÙeeefhe}er ~ mLeUesmLeUeR Dešesefhe}er ~ veevee efJeÅee keâUe kesâ}er ~ veevee OeejCee ~~19~~
he=LJeer F&ÕejeÛÙee meòesves JÙeehe}er Demetve efleÛeer meJe&$e hekeâ[ Deens. hetCe& efveÙeb$eCe Deens. lÙee meòesÛÙee efveÙeespeveevegmeej
ceeveJeer ceeOÙeceeletve Deveskeâ efJeÅee, keâ}e Je celeceleeblejs (OeejCee) JÙekeäle nesleele. ~~19~~
ÂMÙe DeJeIeWefÛe heeneJeW ~ mLeeveceeve meebYeeUeJeW ~ meejemeej efJeÛeejeJeW ~ vejosns peeef}Ùeeb ~~20~~
ner ÂMÙeme=°er veerš heejKetve heneJeer. lÙeebleer} Deehe}s mLeeve Je ceÙee&oe (ceeve) Ùeebvee meebYeeUtve jeneJes. ceeveJeer Mejerj
efceUeuÙeeJej ØeecegKÙeeves me=°er Je Mejerj Ùeebleer} meej Je Demeej ÙeebÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej keâjeJee. ~~20~~
Ùesn}eskeâ DeeCeer hej}eskeâ ~ veevee ØekeâejeRÛee efJeJeskeâ ~ efJeJeskeâ DeeCeer DeefJeJeskeâ ~ ceveg<Ùe peeCes ~~21~~
Fn}eskeâ Je hej}eskeâ Ùee mebkeâuhevee Je JÙeeJeneefjkeâ, veweflekeâ Je DeeOÙeeeflcekeâ efJeJeskeâ DeeefCe DeefJeJeskeâ lÙeebÛee efJeÛeej
Heâkeäle ceeCetmeÛe keâ¤ Mekeâlees. ~~21~~
veevee eEhe[eR yeÇÿeeb[jÛevee ~ veevee cegUeRÛeer keâuhevee ~ veevee ØekeâejeR OeejCee ~ ceveg<Ùe peeCes ~~22~~
ceveg<Ùeeoer MejerjebÛÙee jÛevesÛes MeeŒe (Anatomy), yeÇÿeeb[ jÛevesÛes MeeŒe (Cosmology), cet}Yetle mebMeesOeve F.
ceeveJeer yegæerÛe OeejCe keâ¤ Mekeâles. ~~22~~
De°Yeesie veJejme ~ veevee ØekeâejeRÛee efJeUeme ~ JeeÛÙeebMe }#ÙeebMe meejebMe ~ ceveg<Ùe peeCes ~~23~~
megiebOeeoer Dee" Yeesie, Me=bieejeoer veT jme, ve=lÙe JeŒeeoer efJe}eme Je MeyoebÛes JeeÛÙeeLe&, }#ÙeeLe&, meejeLe& F. KesU
ceeCetmeÛe keâ¤ Mekeâlees. ~~23~~
ceveg<ÙeW mekeâUebme DeeefU}W ~ lÙee ceveg<Ùeeme osJeW heeefU}W ~ SsmeW nW DeJeIeW keâU}W ~ vejosnÙeesieW ~~24~~
ceeCetme Flej peerJeme=°erJej Je peieeJej efveÙeb$eCe "sJeCÙeeÛee ØeÙelve keâjlees. heCe lÙee ceeCemeeJej F&ÕejeÛes efveÙeb$eCe Deens.
ns meJe& ceeveJeer MejerjeleÛe keâUles. ~~24~~
vejosn hejce ogu}Ye ~ ÙesCeW Ie[s De}YÙe }eYe ~ ogu}Ye leW megu}Ye ~ nesle Deens ~~25~~
ceeveJeer MejerjeÛee }eYe nesCes DeefleMeÙe og}&Ye Deens. heCe lÙeebleÛe cees#eeÛee De}YÙe }eYe neslees. lees Heâej og}&Ye Deme}e
lejer Ùee Mejerjele menpemeeOÙe Deens. ~~25~~
Jejkeâ[ osns nW keâeyee[ ~ vejosn cees"W Ieyee[ ~ hejbleg heeefnpes pee[ ~ efJeJeskeâjÛevee ~~26~~
ceveg<Ùeslej peerJeme=°er yegæerves DeeflemeeceevÙe (Jejkeâ[) Je yenglekeâ¤ve keâ°ebÛÙee Yeesieebmee"eR Deens. ceveg<Ùeosn cee$e cees"s
Ieyee[ Deens. hejbleg lÙeeÛeer hetCe& #ecelee JeehejCÙeemee"er efvelÙeeefvelÙeeoer efJeJeskeâeÛee melele hee"hegjeJee kesâ}e heeefnpes. ~~26~~
ÙesLeW pesCes DeeUme kesâ}e ~ lees meJe&mJeW yeg[e}e ~ osJe veeneR JeesUefKe}e ~ efJeJeskeâyeUW ~~27~~
ceeveJeer Mejerj efceUtvener kesâJeU DeeUmeeves pees `ceer yeÇÿe' Demee DevegYeJe efJeJeskeâhetJe&keâ Iesle veener lees neleer Dee}s}s Ieyee[
Iee}Jetve meJe&mJee}e cegkeâlees. ~~27~~
vej leesefÛe veejeÙesCe ~ pejer ØelÙeÙeW keâjer ßeJeCe ~ ceveveMeerU Deble:keâCe& ~ meJe&keâeU ~~28~~
pees DevegYeJeer cenelcÙeekeâ[tve ßeJeCe keâ¤ve mJele: DevegYeJe IesCÙeemee"er Devle:keâjCe Je=òeerves DeelcemJe¤heeÛes DeKeb[
eEÛeleve keâjlees lees osneves ceeCetme Deme}e lejer mJe¤heeves veejeÙeCe neslees. ~~28~~
pesCeW mJeÙeWefÛe heesneJeW ~ lÙeeme keâemesme ve}ies }eieeJeW ~ mJeleb$eheCeW MeesOeeJeW ~ mekeâU keâebneR ~~29~~
Skeâoe Demes ßeJeCe Ie[}s keâer lÙeeves mJele:ÛÙee efJeÛeejeves hegvne DeOÙeelce«ebLeebÛee DeYÙeeme keâjeJee. Skeâoe heesneJeÙeeme
efMekeâ}s keâer veblej efMekeâJeCeeNÙeeÛee DeeOeej mees[tve ÅeeJee. ~~29~~
mekeâU MeesOetve jeefn}e ~ mebosn kewâÛee leÙee}e ~ heg{W efJeÛeej kewâmee pee}e ~ lÙeeÛee leesefÛe peeCes ~~30~~
DeMee heefjhetCe& DeYÙeeme keâjCeeNÙee}e mebMeÙe keâmes Gjleer}? mJele:Ûee DeYÙeeme meg¤ kesâuÙeeJej lÙeeÛee pees efJekeâeme nesle
peelees lees lÙeeÛee lÙee}eÛe keâUlees. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛelJeejefpeVemeveece’ meceeme heeÛeJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘ÛelJeejefpeVeme’ veeJeeÛee heeÛeJee meceeme meceehle

meceeme meneJee : DeelceeiegCeefve¤heCe
(ÙesLes Deelcee cnCepes F&Õej. Deelcee efveieg&Ce DemeuÙeeves lÙee}e iegCe veenerle, ef›eâÙee veenerle Je lÙeeÛee veece¤heelcekeâ
hemeeje, meòee F. keâenerÛe veener. ns meJe& DevlejelcÙeeÛes cnCepes F&ÕejeÛes Deensle.)
heeneW peeleeb Yetceb[U ~~ "eFË "eFË Deens peU ~ efkeâòeskeâ leW efvece&U ceeU ~ peUWefJeCe he=LJeer ~~1~~
Ùee he=LJeerÛes efvejer#eCe keâjlee Demes efomeles keâer peeieespeeieer heeCÙeeÛes }nevecees"s mee"s Deensle Je Deveskeâ ef"keâeCeer pejener
Dees}eJee veme}s}s ceeU hemej}s Deensle. ~~1~~
lewmeW ÂMÙe efJemleej}W ~ keâebneRÙeskeâ peeCeerJesveW MeesYe}W ~ peeCeerJejefnle Gj}W ~ efkeâleerÙeskeâ ÂMÙe ~~2~~
lÙeeÛeØeceeCes Ùee ÂMÙe me=°erÛÙee DeHeâeš efJemleejeleer} peerJeme=°erle peeefCeJesÛeer MeesYee Deens Je efJemle=le DeÛesleve me=°er
peeCeerJeMetvÙe Deens. ~~2~~
ÛÙeejer KeeCeer ÛÙeejer JeeCeer ~ ÛeewNÙeemeer }#e peerJeÙeesveer ~ MeeŒeeR DeJeIeW vescegveer ~ yeesef}}W Demes ~~3~~
peerJeme=°erÛÙee Ûeej KeeCeer, Ûeej JeeCeer Je ÛeewNÙeebMeer }#e peerJeÙeesveer MeeŒeele meebefieleuÙee Deensle.
M}eskeâ
pe}pee veJe}#ee§e oMe}#ee§e heef#eCe: ~
ke=âceÙees ®õ}#ee§e eEJeMeu}#ee ieJeeoÙe: ~~
mLeeJejeeEŒebMeu}#ee§e Ûeleg}&#ee§e ceeveJee: ~
heehehegCÙeb meceb ke=âlJee vejÙeesefve<eg peeÙeles ~~1~~
M}eskeâeLe&
peUÛej– 9 }eKe. heMet– 20 }eKe
he#eer– 10 }eKe Je=#eJes}er– 30 }eKe
ke=âefcekeâerškeâ– 11 }eKe ceeCemes– 4 }eKe
30 + 54 · 84 }eKe.
heehehegCÙe meceeve nesleeÛe ceveg<Ùepevce efceUlees. ~~3~~
ceveg<ÙeW ÛÙeejer }#e ~ heMeg Jeerme }#e ~ ef›eâce Dee›eâe }#e ~ yeesef}}W MeeŒeeR ~~4~~
oene }#e les KesÛej ~ veJe }#e peUÛej ~ leerme }#e mLeeJej ~ yeesef}}W MeeŒeeR ~~5~~
Ssmeer ÛeewNÙeemeer }#e Ùeesveer ~ efpelegkeâe eflelegkeâe peeCelee ØeeCeer ~ Deveble osnŸeeÛeer ceeb[Ceer ~ ceÙee&oe keQâÛeer
~~6~~
(Jejer} DeesJÙeebÛee DeLe& M}eskeâeLee&le Dee}s}e Deens) ~~4-6~~
Deveble ØeeCeer nesle peeleer ~ lÙeebÛeW DeefOe‰eve peieleer ~ peieleerJesieUer efmLeleer ~ lÙeeme keQâÛeer ~~7~~
efkeâlÙeskeâ ØeeCeer pevcee}e ÙesTve cejCe heeJeleele les peieeÛÙee hee"erJejÛe Demeleele. peie mees[tve les keâes"s jenCeej? ~~7~~
heg{W heeneleeb hebÛeYetleW ~ heeJe}eR he°oMesleW ~ keâesCeer efJeÅeceeve keâesCeer leW ~ GieerÛe Demeleer ~~8~~
lÙeeveblej mhe° efomeCeejer hebÛeceneYetles Demeleele. lÙeebleer} he=LJeer, Deehe Je lespe efomeleele lej JeeÙet Je DeekeâeMe vegmelesÛe
Demeleele. ~~8~~
DeblejelcÙeeÛeer JeesUKeCe ~ lesefÛe pesLeW ÛeheUheCe ~ peeCeerJesÛeW DeefOe‰eve ~ meeJeOe Sskeâe ~~9~~
pesLes ne}Ûee} Demeles, lesLes F&ÕejeÛes keâle=&lJe mecepeeJes. Deelee peeCeerJe eEkeâJee %eeveeÛeer DeefYeJÙekeäleer keâes"s keâMeer les
Sskeâe. ~~9~~
megKeogKe peeCelee peerJe ~ lewmeeefÛe peeCeeJee meoe efMeJe ~ Deble:keâCe&hebÛekeâ DehetJe& ~ DebMe DeelceÙeeÛee
~~10~~
peerJe Je F&Õej Ùeebvee megKeog:KeebÛeer peeCeerJe Demeles. meJe& YetleebÛÙee Skeâef$ele Pee}suÙee meòJeiegCeeheemetve peerJeeÛes
Devle:keâjCe Glhevve nesles (DehetJe&) les F&ÕejeÛÙee Devle:keâjCeeÛee DebMe nesÙe. ~~10~~
mLegUeR DeekeâeMeeÛes iegCe ~ DebMe DeelceÙeeÛes peeCe ~ meòJe jpe leceesiegCe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~11~~
veevee ÛeeUCee veevee Oe=leer ~ veJeefJeOee Yeefkeäle Ûelege|JeOee cegkeäleer ~ Deef}hleheCe menpeefmLeleer ~ iegCe DeelceÙeeÛes
~~12~~
õ°e mee#eer %eeveIeve ~ meòee ÛewlevÙe hegjeleve ~ ßeJeCe ceveve efJeJejCe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~13~~
ÂMÙe õ°e oMe&ve ~ OÙesÙe OÙeelee OÙeeve ~ %esÙe %eelee %eeve ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~14~~
JesoMeeŒehegjeCeDeLe& ~ ieghle Ûeeef}}e hejceeLe& ~ meJe&%eheCeW meceLe& ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~15~~
yeæ cegceg#e meeOekeâ efmeæ ~ efJeÛeej heeneCeW Megæ ~ yeesOe DeeCeer ØeyeesOe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~16~~
peeie=efle mJehve meg<egefhle legÙee& ~ Øeke=âefleheg®<e cetUceeÙee ~ eEhe[ yeÇÿeeb[ De°keâeÙee ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~17~~
hejceelcee DeeefCe hejcesÕejer ~ peieoelcee DeeCeer peieosÕejer ~ censMe DeeCeer ceensÕejer ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~18~~
met#ce efpelegkeWâ veece¤he ~ eflelegkeWâ DeelceÙeeÛeW mJe¤he ~ mebkesâleveeceeefYeOeeveW Decethe ~ meercee veeneR ~~19~~
DeeefoMekeäleer efMeJeMekeäleer ~ cegKÙe cetUceeÙee meJe&Mekeäleer ~ veevee peerveme Glheleer efmLeleer ~ eflelegkesâ iegCe DeelceÙeeÛes
~~20~~
hetJe&he#e DeeCeer efmeæeble ~ ieeCeW JeepeJeCeW mebieerle ~ veevee efJeÅee DeÆgle ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~21~~
%eeve De%eeve efJehejerle%eeve ~ DemeodJe=efòe meodJe=efòe peeCe ~ %esefhlecee$e Deef}hleheCe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~22~~
eEhe[ yeÇÿeeb[ lelJePee[e ~ veevee leòJeebÛee efveJee[e ~ efJeÛeej heeneCeW GIe[e ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~23~~
veevee OÙeeveW DevegmebOeeveW ~ veevee efmLeefle veevee %eeveW ~ DevevÙe DeelceefveJesoveW ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~24~~
lesefleme keâesšer megjJej ~ Dee"Ÿeemeer menße $e+<esÕej ~ Yetle KesÛej Deheej ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~25~~
YetleeJeUer Deewš keâesšer ~ ÛÙeecegb[e Úhevve keâesšer ~ keâelÙeeÙesCeer veJe keâesšer ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~26~~
Ûebõ metÙe& leejeceb[UW ~ veevee ve#e$es «enceb[UW ~ Mes<e ketâce& cesIeceb[UW ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~27~~
osJe oeveJe ceeveJe ~ veevee ØekeâejerÛes peerJe ~ heeneleeb mekeâU YeeJeeYeeJe ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~28~~
DeelceÙeeÛes veevee iegCe ~ yeÇÿe efvee|Jekeâej efveieg&Ce ~ peeCeCeW Ùeskeâosmeer hetCe& ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~29~~
heg{er} meJe& DevlejelcÙeeÛes iegCe cnCepes DeefYeJÙekeäleer Demetve lÙeebvee lÙeeÛeer efvee|celeerner cnCelee ÙesF&}. Ùee DeesJÙeeleer}

Deef}hleheCee, menpeefmLeleer, cegkeäleer F. DeefYeJÙekeäleer meehes#e Deensle. peerJe ef}hle, Demenpe Je yeæ Demelees. cnCetve
lÙeemeehes#e (JÙeeJe=òeer) Ùee efmLeleer meebieeJÙee }eieuÙee. lÙeecegUW lÙeebvee ceeÙee meehes#elJe Deens. F&Õej ceeÙee efJeefMe°
Ûesleve DemeuÙeeves Demes DemeCes mJeeYeeefJekeâ Deens. DeelcÙeeÛes iegCe Demes Deensle– (1) met#ce DeekeâeMeeÛes leled meehes#e
mLet} Devle:keâjCeeleer} keâece, ›eâesOe, Meeskeâ, ceesn Je YeÙe. (2) meòJe jpe Je leceesiegCe. (3) efJeÛeejebÛeer osJeIesJe,
OewÙe&, veT Yekeäleer, Ûeej cegkeäleer, Deef}hleheCee Je menpeefmLeleer. (4) õ°e, mee#eer, efÛeledIeve, meòee, ÛewlevÙe,
hegjeCelJe, ßeJeCe, ceveve Je efJeJejCe. (5) õ°e-ÂMÙe-oMe&ve, OÙesÙe-OÙeelee-OÙeeve, %esÙe-%eelee-%eeve Ùee eflevner cegKÙe
ef$ehegšer. (6) Jeso, Oecee&oer MeeŒes, hegjeCeW Je lÙeebÛee DeLe&, Deblejbieele Ûee}}s}e hejceeLe&, meJe&%elesÛes meeceLÙe&.
(7) yeæ, cegceg#e, meeOekeâ, efmeæ, MegæefJeÛeej keâjCeW, yeesOe Je ØeyeesOe. (8) peeie=leer, mJehve, meg<eghleer, legÙe&, Øeke=âleer,
heg®<e, cetUceeÙee, eEhe[, yeÇÿeeb[ Je lÙeebÛes Dee" osn. (9) hejceelcee, hejcesÕejer, peieoelcee, peieoerÕejer, censMe Je
ceensÕejer (10) met#ce veece¤heW Je lÙeebÛeer meebkesâeflekeâ veeces. (11) DeeefoMekeäleer, efMeJeMekeäleer, meJe&Meefkeäleceeve cegKÙe
cetUceeÙee, Deveskeâ heoeLeeËÛeer Glheòeer Je efmLeleer. (12) hetJe&he#e, efmeæevlehe#e, ieeÙeve, JeeÅeJeeoveeoer mebieerle, Fbõpee}eoer
DeÆgle efJeÅee. (13) %eeve, De%eeve, efJehejerle %eeve, JeeF&š Je ÛeebieuÙee ØeJe=òeer, %eefhlecee$e (kesâJeU, Megæ, efvee|JeMes<e
%eeve) Je Deef}hleheCe. (14) eEhe[ Je yeÇÿeeb[eleer} leòJeebÛee MeesOe, veevee leòJeebÛee efveJee[e, megmhe° efJeÛeej.
(15) OÙeeveeÛÙee efJeefJeOe Øeef›eâÙee, DevegmebOeeveeÛÙee heæleer, peeie=leeoer efmLeleer, %eeveeÛÙee DemebKÙe MeeKee, DevevÙelJe
Je DeelceefveJesove Yekeäleer. (16) lesnsleerme keâesšer osJe, De"ŸeeSWMeer npeej ßes‰ $e+<eer Je DemebKÙe Yetles Je efheMeeÛÛes.
(17) mee[sleerve keâesšer YegleeJeU, Úhheve keâesšer Ûeecegb[e Je veT keâesšer keâelÙeeÙeveer. (18) Ûebõ, metÙe&, DemebKÙe
leejs, ve#e$es Je «en, Mes<e, ketâcee&oer DeJeleej Je cesIeceb[Us. (19) osJe, oeveJe, ceeveJe, Deveskeâ ØekeâejÛes peerJe, meJe&
YeeJe Je DeYeeJe. (20) Demes F&ÕejeÛes Deveskeâ iegCe Deensle. yeÇÿe efvee|Jekeâej Je efveieg&Ce Deens. meefJeMes<e %eeve, ceie les
DehetCe& Demees keâer hetCe&, DeblejelcÙeeÛesÛe Demeleele. ~~11-29~~
DeelceejeceGheemevee ~ lesCeW heeJe}s efvejbpevee ~ efvemebosns Devegceevee ~ "eJeefÛe veeneR ~~30~~
Jejer} ØelÙeskeâ DeefYeJÙekeäleerceOÙes Devlejelcee (Deelceejece) heenCÙeeÛeer Gheemevee kesâ}er Demelee yeÇÿeevegYeJe Ùeslees. ceer
keâesCe Je peieeÛes mJe¤he keâeÙe ÙeemebyebOeer efve:Mebkeâ %eeve PeeuÙeeves keâuhevee eEkeâJee Deboepee}e cegUerÛe JeeJe jenle
veener. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeelceeiegCeefve¤heCeveece’ meceeme meneJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘DeelceeiegCeefve¤heCe’ veeJeeÛee meneJee meceeme meceehle

meceeme meeleJee : Deelceeefve¤heCe
DevegJee&ÛÙe meceeOeeve pee}W ~ leW heeefnpes yeesef}}W ~ yeesef}uÙeemee"eR meceeOeeve ies}W ~ nW leeW Ie[svee ~~1~~
DeelcemegKeevegYeJeeves nesCeejs meceeOeeve Meyoeves meebieCÙeemeejKes veme}s lejer les DeJeMÙe meebieeJes. Pee}s}s meceeOeeve
meebieCÙeeves cees[le veener ns vekeäkeâer. ~~1~~
keâebneR meeb[eJeW }eiele veeneR ~ keâebneR ceeb[eJeW }eiele veeneR ~ Ùeskeâ efJeÛeej MeesOetve heeneR ~ cnefCepes keâUs ~~2~~
yeÇÿemegKeeÛÙee DevegYeJeecegUW efceUCeeNÙee MeeÕele meceeOeeveemee"eR pegvÙee Jemlet eEkeâJee heoeLeeËÛee lÙeeie eEkeâJee veJÙee Jemlet
Je heoeLeeËÛeer pegUJeepegUJe keâjeJeer }eiele veener. (efvelÙe ØeehleeÛeer peCet HesâjØeehleer.) Jesoevle MeeŒe, meble Je ßeerieg¤ Ùeebveer
meebefiele}s}s efJeÛeej veerš mecepeeJetve Iesle}s cnCepes Ùee meebieCÙeeÛes Jece& keâUles. ~~2~~
cegKÙe keâemeerefJeÕesÕej ~ Õesleyebo jecesÕej ~ ce}keâepeg&ve YeerceeMebkeâj ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~3~~
meslegyebOeve jecesÕej, YeerceeMebkeâj F. yeeje pÙeeseflee|}Áele keâeMeerefJeÕesÕej cegKÙe Deens. Ùee meJe& F&ÕejeÛÙee DeefYeJÙekeäleer
Deensle. ~~3~~
pewmeeR cegKÙe yeeje eE}ieW ~ ÙeeJesieUeR Deveble eE}ieW ~ ØeefÛele peeefCepesle peieW ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~4~~
Ùee yeeje pÙeeseflee|}*ieebefMeJeeÙe efkeâlÙeskeâ ef}*ies peieYej Deensle. lÙeebÛes keâener DevegYeJener (Ûecelkeâej) peieeleer}
Gheemekeâebvee Ùesleele. heCe Ùee F&Õejer }er}e Deensle. ~~4~~
Yetceb[UeR Deveble Meefkeäle ~ veevee mee#eelkeâej Ûecelkeâej nesleer ~ veevee osJeebÛÙee meeceLÙe&cetleea ~ iegCe DeelceÙeeÛes
~~5~~
he=LJeerJej efkeâlÙeskeâ ØekeâejÛÙee Mekeäleer keâeÙe& keâjerle Demeleele. lÙeebÛes meeceLÙe& Je Ûecelkeâej Deveskeâebvee DevegYeJeeJeÙee}e
efceUleele. keâener osJe peeie=le DemeuÙeeÛes meebieleele. Ùee meJe& F&Õejer }er}e Deensle. ~~5~~
veevee efmeæebÛeeR meeceLÙeX ~ veevee ceb$eebÛeeR meeceLÙeX ~ veevee ceesnjsJeu}eRle meeceLÙeX ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~6~~
veevee leerLeeËÛeeR meeceLÙeX ~ veevee #es$eebÛeer meeceLÙeX ~ veevee Yetceb[UeR meeceLÙeX ~ iegCe DeelceÙeeÛes ~~7~~
ÛeebieosJeebmeejKes efmeæ, ce=lÙegbpeÙe ceb$e, jlveebÛes Je JevemheleeRÛes meeceLÙe& (Meeefhele efnje F.) F. meJe& F&Õejer ÙeespeveebÛes Yeeie
Deensle. keâeMeermeejKes leerLe&, kegâ¤#es$eemeejKes #es$e Je Flej efncee}ÙeemeejKÙee YetYeeieebÛes meeceLÙe& F&ÕejeÛes Demeles. ~~6-7~~
efpelegkesâ keâebneR Gòece iegCe ~ eflelegkeWâ DeelceÙeeÛeW }#eCe ~ yejW JeeF&š eflelegkeWâ peeCe ~ DeelcÙeeÛekeâefjleeb ~~8~~
Ùee peieeleer} pes pes Gòece iegCeebÛes Deens les les F&ÕejeÛes Deens (efJeYetleer). heCe lemes heeefn}s lej Ûeebie}s Je JeeF&š ns oesvner
lÙeeÛÙee me=ef°jÛevesÛes Yeeie Deensle. ~~8~~
Megæ Deelcee GòeceiegCeer ~ meyeU Deelcee DeJe}#eCeer ~ yejer JeeF&š DeeJeIeer keâjCeer ~ DeelceÙeeÛeer ~~9~~
meòJeØeOeeve peerJeelcee Gòece iegCeebÛee Demelees. jpeleceebveer ie{tU Pee}s}e DeOece iegCeebÛee Demelees. ns Gòece Je DeOece
ner F&ÕejeÛeerÛe keâjCeer Deens. ~~9~~
veevee meeefYeceeve OejCeW ~ veevee Øeefleme=°er keâjCeW ~ veevee ßeeheGßeehe}#eCeW ~ DeelceÙeeÛesveer ~~10~~
keâesCeeÛee kewâJeej IesTve lÙeeÛes ceneYeÙeeheemetvener j#eCe keâjCes, Øeefleme=°er efvecee&Ce keâjCes Je Meehe GMeehe osCÙeeÛes
meeceLÙe& F&Õejeheemetve efceUles. ~~10~~
eEhe[eÛee yeje MeesOe IÙeeJee ~ lelJeebÛee eEhe[ MeesOeeJee ~ lelJeW MeesefOelee eEhe[ DeeIeJee ~ keâUeW Ùeslees ~~11~~
MejerjeÛÙee IešvesÛes leòJe¤he Ieškeâ met#ceheCes }#eele IÙeeJesle. lÙee IeškeâebÛes Ie[}s}s Mejerj leheeme}s keâer lÙeeÛes
mJe¤he keâUles. ~~11~~
pe[ osn YetleebÛee ~ ÛebÛeU iegCe DeelceÙeeÛee ~ efve§eU yeÇÿeeJesieUe "eJe kewâÛee ~ pesLeW lesLeW ~~12~~
DeÛesleve ceneYetleebÛes Mejerj yeveles. ØeeCeemen Deme}suÙee peerJeelcÙeecegUs lÙeeÛeer ne}Ûee} nesles. Ùee pe[ Je ÛebÛeU
Mejerjele efve§eU Deelcee meJe&$e JÙeehetve Demelees. ~~12~~
efve§eU ÛebÛeU DeeCeer pe[ ~ eEhe[eR keâjeJee efveJee[ ~ ØelÙeÙeeJesieUW pee[ ~ yees}CeW veeneR ~~13~~
Ùee MejerjeleÛe pe[, ÛebÛeU Je efve§eU Ùee eflevner leòJeebÛee efveJee[e keâjeJee. Ùee DevegYeJeeletve pes yees}CeW nesF&}
lÙeemeejKes ÙeLeeLe& yees}Ces Flejebvee peceCeej veener. ~~13~~
eEhe[eceOetve Deelcee peelees ~ lesJneb efveJee[e keâUeW Ùeslees ~ osns pe[ ne he[lees ~ osKeleosKeleeb ~~14~~
DeÛesleve osneletve peerJeelcee efveIetve peelees. lÙee #eCeer lees osn DeÛesleve DemeuÙeeÛes }#eele Ùesles. osneleer} Ieškeâ
keâUleele, Ûesleve DeeefCe DeÛesleve Ùeeleer} Heâjkeâ keâUtve Ùeslees. ~~14~~
pe[ eflelegkesâ heef[}W ~ ÛebÛeU eflelegkeWâ efveIeesveer ies}W ~ pe[ÛebÛeUeÛeW ¤he Dee}W ~ ØelÙeÙeemeer ~~15~~
DeÛesleve osn he[}e. ÛebÛeU peerJeelcee efveIetve ies}e. Demes ns pe[ Je ÛebÛeUeÛes mJe¤he }#eele Dee}s. (Deelcee efomele
veener, peerJeelcee peeleevee efomele veener, pe[ osn he[leevee meJeeËvee efomelees.) ~~15~~
efve§eU Deens mekeâUeb "eFË ~ nW lees heeneCeW ve}ies keâebneR ~ iegCeefJekeâej lesLeW veeneR ~ efve§eUemeer ~~16~~
efve§eU yeÇÿe meJe&Ûe peerJeme=°erle JÙeehetve Deens ns veJÙeeves meebieCÙeeÛeer iejpe veener. lÙee}e ef$eiegCe Je meneefJekeâej cegUerÛe
vemeleele. ~~16~~
pewmeW eEhe[ lewmeW yeÇÿeeb[ ~ efJeÛeej efomelees GIe[ ~ pe[ ÛebÛeU peeleeb pee[ ~ hejyeÇÿeefÛe Deens ~~17~~
èEhe[er les yeÇÿeeb[er' ne efmeæevle ØeefmeæÛe Deens. eEhe[ Je yeÇÿeeb[eleer} DeÛesleve Yetles Je ÛebÛeU peerJe Je F&Õej peeleeÛe
Ieveoeš hejyeÇÿe pemesÛÙee lemes jenles. ~~17~~
ceenebYetleebÛee Kebyeerj kesâ}e ~ Deelcee Iee}tve hegleUe pee}e ~ Ûeeef}}e me=°erÛee ieuye}e ~ ÙesCeW efjleeR ~~18~~
ØeLece hebÛeceneYetleebÛes cepeyetle Deekeâej leÙeej keâ¤ve lÙeeble DeelcÙeeves ØeJesMe kesâuÙeeJej Mejerjs leÙeej Pee}er. (hene–
SslejsÙe Ghe.) Je me=°erÛes meJe& JÙeeheej meg¤ Pee}s. ~~18~~
Deelcee ceeÙee efJekeâej keâjer ~ DeeU Ieeef}leer yeÇÿeeJejer ~ ØelÙeÙeW mekeâU keâebneR efJeJejer ~ leesefÛe Ye}e ~~19~~
Deblejelcee eEkeâJee cetUceeÙeeÛe efJekeâejceÙe Deens Je leer yeÇÿeeJejÛe lÙee efJekeâejebÛee Deejeshe keâjles. (DevÙeesvÙeeOÙeeme) cnCepes
ceeÙesÛes efJekeâej yeÇÿeeÛes DemeuÙeeÛee Yeüce neslees. ÙeeÛes DevegYeJehetJe&keâ efJeJesÛeve keâjlees leesÛe ØeyeesOevekeâej Keje. ~~19~~
yeÇÿe JÙeehekeâ DeKeb[ ~ Jejkeâ[ JÙeehekeâlee Keb[ ~ MeesOetve heeneleeb pe[ ~ keâebneRÛe veeneR ~~20~~
yeÇÿe efvejhes#e JÙeehekeâ Je efvejJeÙeJe DeKeb[ Deens. DeOÙemle me=°er meehes#e JÙeehekeâ, Yesoebveer Yej}s}er Je meeJeÙeJe Deens.
veerš MeesOe}s lej ns mecepeCes DeJeIe[ veener. eEkeâJee efJeÛeejeheg{s DeÛesleve cnCetve keâenerÛe efškeâle veener. ~~20~~
ieieveemeer Keb[lee veÙes ~ ieieveeÛeW veemes} keâeÙes ~ pejer pee}e ceenebØeUÙes ~ me=°ermebJnej ~~21~~
DeekeâeMeeÛes legkeâ[s hee[lee Ùesle veenerle. pejer ceneØe}Ùe nesTve meJe& me=°erÛee veeMe Pee}e lejer DeekeâeMeeÛes keâeneR
efyeIe[s} keâeÙe? ~~21~~
peW mebJnejeceOÙeW meebhe[}s ~ leW menpeefÛe veeefmeJeble pee}W ~ peeCeles }eskeâeR GieefJe}W ~ heeefnpes keâes[W ~~22~~
ceneØe}Ùeele pÙeeÛee veeMe nesles les efJeveeMeer Demeles ns DeesIeevesÛe Dee}s. ne efvelÙe Je DeefvelÙeeÛee iegblee peeCelÙeebveer
meJeeËvee G}ie[tve meebieeJee. ~~22~~
ve keâUleeb Jeešs keâes[W ~ keâUleeb DeeJeIeW efomeW GIe[W ~ cnCeesveer ÙeskeâebleeR efveJee[s ~ efJeÛeej heeneJee ~~23~~
peesheÙeËle keâeneR keâUle veener leesheÙeËle meJe& iegbleeiegbleÛe Jeešles. Skeâoe keâUt }eie}s keâer meJe& mhe° nesle peeles. cnCetve
Skeâebleele MeeŒeMegæ efJeÛeej keâjeJee. ~~23~~
efceUleeb ØelÙeÙeeÛes meble ~ Ùeskeâeleehejerme Ùeskeâeble ~ kesâ}er heeefnpes meeJeÛeerle ~ veevee ÛeÛee& ~~24~~
DevegYeJeer ßeerieg¤bÛeer Yesš ne meJe&ßes‰ Skeâevle nesÙe. lÙeebÛÙeeMeer DelÙeble meeJeOeheCeeves DeOÙeelceÛeÛee& keâjeJeer. ~~24~~
heeefnuÙeeJesieUW keâUle veeneR ~ keâUleeb keâUleeb mebosn veeneR ~ efJeJeskeâ heeneleeb keâes"WefÛe veeneR ~ ceeÙeepeeU
~~25~~
DeMeer ÛeÛee& kesâuÙeeefMeJeeÙe melÙeeÛee G}ie[e nesle veener. G}ie[e Pee}e keâer MebkesâÛee ceeiecetme jnele veener. efJeÛeejeÛÙee
yeUeheg{s ceeÙee efškeâle veener. ~~25~~
ieieveeR DeeYeeU Dee}W ~ ceeiegleer meJeWefÛe G[e}W ~ DeelcÙeekeâefjleeb ÂMÙe pee}W ~ G[s} lewmeW ~~26~~
DeekeâeMeele {ie ieesUe nesleele Je Lees[ŸeeÛe JesUele G[tve peeleele. lemesÛe yeÇÿe¤he DeefOe‰eveecegUW (Deelcee) ÂMÙeme=ef°¤he
DeOÙemle eEkeâJee Yeüce neslees Je keâe}evlejeves lees ve° neslees. eEkeâJee F&Õejer mebkeâuheecegUs me=°er efvecee&Ce nesles Je veblej leer ve°
nesles. ~~26~~
cegUeheemetve mesJešJejer ~ efJeJeskeâer efJeJeskeWâ efJeJejer ~ leesefÛe efve§eÙe LeeJejer ~ ÛeUsvee Ssmee ~~27~~
`mJe' heemetve yeÇÿeeheÙeËle eEkeâJee hebÛeerke=âle he=LJeerheemetve yeÇÿeeheÙeËle efJeJeskeâer meeOekeâ efJeJeskeâ%eeveeves Deveelce Je DeelceJemletÛee
efJeÛeej keâ¤ve DeveelceeÛee lÙeeie keâ¤ve Pee}s}e Deelceefve§eÙe {UCeej veener Demee meebYeeUtve "sJelees. ~~27~~
Jejkeâ[ efve§eÙe DevegceeveeÛes ~ DevegceeveW yees}leeb keâeÙes JeWÛes ~ peeCeles heg®<e ØeefÛeleerÛes ~ les leeW ceeveerlevee
~~28~~
pes kesâJeU keâuhevesves Je Deboepeeves kesâ}s}s efve§eÙe Demeleele les meJe& GLeU (Jejkeâ[) Demeleele. leMeer ye[ye[
keâjCeeNÙeeÛes keâeÙe peeles! heCe DevegYeJeer MeeŒeJesòes les mJeerkeâejerle veenerle. ~~28~~
GieW Ûe yees}CeW DevegceeveeÛeW ~ DevegceeveeÛeW keâesCÙee keâeceeÛeW ~ ÙesLeW meieš efJeÛeejeÛeW ~ keâece veeneR ~~29~~
GLeU yees}Ces JeeÙeHeâU Demetve keâuhevesves yees}tve keâeÙe GheÙeesie nesCeej? ns newMeer ceb[UeRveer efJeÛeej keâjCÙeemeejKes keâece
veener. hejceeLee&le yeeie[CeeNÙeebÛes ns keâece veJns. ~~29~~
meieš efJeÛeej lees DeefJeÛeej ~ efkeâlÙeskeâ cnCeleer Ùeskebâkeâej ~ Ùeskebâkeâej Yeü°ekeâej ~ keâ¤b veÙes ~~30~~
mejmeieš meJeeËveer kesâ}s}e efJeÛeej ne DeefJeÛeej Demelees. keâeneR meJe&yeÇÿeJeeoer pe[Ûesleve heoeLe& yeÇÿe¤he Deensle Demes
cees"Ÿee Dee{Ÿelesves meebieleele! heCe meeOekeâe}e Yeü° keâjCeeje Demee Yeü°eÛeej keâ¤ veÙes. ~~30~~
ke=âef$ece DeJeIeW meeb[eJeW ~ keâebneR Ùeskeâ Megæ IÙeeJeW ~ peeCepeeCeeW efveJe[eJeW ~ meejemeej ~~31~~
pes keâesCeer kesâ}s Deens les ke=âef$ece Je cnCetve Demeej Deens. pes Deke=âef$ece Megæ yeÇÿe les meej Deens. meJe& Øekeâejs ne efJe<eÙe
mecepeeJetve IesTve meej Je Demeej efveJe[eJes. ~~31~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deelceeefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘Deelceeefve¤heCe’ veeJeeÛee meeleJee meceeme meceehle

meceeme Dee"Jee : osns#es$eefve¤heCe
efJeOeerØehebÛele® Jee{}e ~ Jee{leeb Jee{leeb efJemleerCe& pee}e ~ HeâUW Ùesleeb efJeßeebleer heeJe}e ~ yengle ØeeCeer ~~1~~
yeÇÿeosJeeves Glhevve kesâ}s}e mebmeejJe=#e Jee{le ies}e Je Jee{lee Jee{lee lÙeeÛee DeHeâeš JÙeehe Pee}e. lÙeebleer} meJe&
ØeeCÙeebvee lÙeebÛeer lÙeebÛeer Devves efceUt }eieuÙeeves meceeOeeve Pee}s. ~~1~~
veevee HeâUW jmeeUW }eie}eR ~ veevee efpevemeer iees[erme Dee}eR ~ iees[er heeneJeÙee efvecee&Ce kesâ}eR ~ veevee MejerjW
~~2~~
HeâUs, heeves, OeevÙes F. ceOegjeoer mene jmeebÛeer leÙeej Pee}er. lÙeeble Deveskeâ Øekeâej nesTve JesieàÙee ÛeJeer DeeuÙee. les jme
Je ÛeJeer YeesieCÙeemee"er ceeveJeeoer Deveskeâ Mejerjs leÙeej kesâ}er. ~~2~~
efvecee&Ce pee}s Gòece efJe<eÙes ~ MejerjWefJeCe Yeesefieleeb veÙes ~ cnCeesefve efvee|ce}e GheeÙes ~ veevee MejerjW ~~3~~
ÛeJeer Je mJeeoebÛes Deveskeâ efJe<eÙe efvecee&Ce Pee}s lejer Mejerjer (peerJe) DemeuÙeeefMeJeeÙe les Yeesielee Ùesle veenerle. cnCetve
Deveskeâ Mejerjs efvecee&Ce kesâ}er. ~~3~~
%eeveFbefõÙeW efvecee&Ce kesâ}eR ~ efYevve efYevve iegCeebÛeeR efvee|ce}eR ~ Ùeskeâe Mejerjemeer }eie}eR ~ hejer JesieUe}eR ~~4~~
SkeâeÛe Mejerje}e JesieàÙee JesieàÙee #ecelesÛeer JesieUer JesieUer %eeveWefõÙes efo}er. (iegCe · #ecelee · SskeâCes F.) ~~4~~
ßees$eFbefõFË Meyo heef[}e ~ lÙeeÛee Yeso heeefnpes keâU}e ~ Ssmee GheeÙes efvecee&Ce kesâ}e ~ FbefõÙeebceOeW ~~5~~
keâeveebveer OJeveer Sskeâ}e lej lÙee OJeveerÛes efJeefJeOe Øekeâej (leej, cebõ, Kepe&, KegUKegU F.) keâUleer} DeMeer Ùeespevee
kesâ}er. ~~5~~
lJeÛesFbefõÙeW meerlees<Ce Yeemes ~ Ûe#egFbefõÙeW mekeâU efomes ~ FbefõÙeebceOeW iegCe Ssmes ~ JesieUe}s ~~6~~
lJeÛes}e G<Celee, ieejJee keâUeJee, [esàÙeebveer Deveskeâ ¤hes heeneJeerle F. Øekeâejs lÙee lÙee %eeveWefõÙeebvee lÙee lÙee #ecelee
efouÙee. ~~6~~
efpeJnsceOeW jme ÛeeKeCeW ~ IeÇeCeeceOeW heefjceU IesCeW ~ FbefõÙeeceOeW JesieUebuÙee iegCeW ~ Yeso kesâ}s ~~7~~
efpeYesves mene jn ÛeeKeeJesle, veekeâeves efJeefJeOe iebOe IÙeeJesle F. JesieàÙee #ecelee efouÙee. (ceeOÙece FbefõÙes. %eelee peerJe.)
~~7~~
JeeÙeeshebÛekeâeR Deble:keâCe&hebÛekeâ ~ efcemeUesefve efHeâjs efveMebkeâ ~ %eeveFbefõÙeW keâce&FbefõÙeW mekeâefUkeâ ~ meeJekeâeme
heens ~~8~~
hebÛeØeeCeebÛÙee Tpexves Devle:keâjCehebÛekeâ ef›eâÙeeMeer} yeveles. eEkeâJee JeeÙet F. hebÛeYetleebÛÙee meòJeiegCeebheemetve leÙeej Pee}s}s
ceveeoer Devle:keâjCe hebÛekeâ keâeÙe&jle nesles. ns Devle:keâjCe keâceXefõÙeebÛes Je %eeveWefõÙeebÛes nJes lemes efveÙeb$eCe keâjles. ~~8~~
keâce&FbefõÙeW }eieJesieeR ~ peerJe YeesieeR efJe<eÙeeb}eieeR ~ Ssmee ne GheeÙes peieeR ~ F&ÕejW kesâ}e ~~9~~
peerJeeves keâceXefõÙeebÛÙee ceoleerves efJe<eÙe efceUJeeJesle DeMeer F&Õejeves Ùeespevee kesâ}er. (Goe. neleeves HeâUs lees[tve mees}tve
KeeJeerle.) ~~9~~

efJe<eÙe efvecee&Ce pee}s yejJes ~ MejerjWefJeCe kewâmes YeesieeJes ~ veevee MejerjeÛes ieesJes ~ ÙeekeâejCeW ~~10~~
kesâMejkeâmlegjermeejKes Ûeebie}s efJe<eÙe efvecee&Ce Pee}s Kejs, heCe les osneJeeÛetve keâesCe YeesieCeej? cnCetve efJeefJeOe Mejerjs
efvecee&Ce Pee}er. ~~10~~
DemleerceeMeebÛes Mejerj ~ lÙeeceOeW iegCeØekeâej ~ MejerjemeeefjKeW Ùeb$e ~ DeeCeerkeâ veeneR ~~11~~
meJe& Mejerjs DeefmLeceebmeeÛeer Deme}er lejer lÙeeceOÙes efkeâlÙeskeâ Øekeâej Je #ecelee Deensle. MejerjemeejKes DeÆgle Ùeb$e Ùee peieele
ogmejs efceUCeej veener. (veJes efJe%eeve megæe MejerjemeejKes mJeÙebÛeef}le Je Deehe}s DeeheCe og®mle nesCeejs Ùeb$e heentve Lekeäkeâ
nesles. lÙee keâeUele Mejerje}e Ùeb$e cnCeCeejer yegæer DeÆgleÛe.) ~~11~~
SsmeeR MejerjW efvecee&Ce kesâ}eR ~ efJe<eÙeYeesieW Jee{efJe}eR ~ }eneveLeesj efvecee&Ce pee}eR ~ ÙesCeW ØekeâejW ~~12~~
DeMeer Deveskeâ }nevecees"er Mejerjs efvecee&Ce keâ¤ve efJe<eÙeebÛÙee Yeesieeves lÙeebÛÙee Jee{erÛeer JÙeJemLee kesâ}er. ~~12~~
DeefmleceebMeeÛeeR MejerjW ~ efvecee&Ce kesâ}eR peieosÕejW ~ efJeJeskeWâ iegCeefJeÛeejW ~ keâ¤efveÙeeb ~~13~~
peieoerÕejeves JesieJesieàÙee Mejerjele JesieJesieàÙee #ecelee "sJeCÙeeÛee efJeÛeej keâ¤ve (F&#eCe) DeefmLeceebmeeÛeer leer leer Mejerjs
efvecee&Ce kesâ}er. ~~13~~
DeefmleceeQMeeÛee hegleUe ~ pesCeW %eeveW mekeâU keâUe ~ MejerjYeso JesieUe ~ "eFË "eFË ~~14~~
DemLeer Je mveeÙet ns Ieškeâ meJe& Mejerjele meejKes Deme}s lejer %eeveeÛÙee (yegæer) keâceer- DeefOekeâheCeecegUs ØelÙeskeâ
ceeCemeeÛÙee #ecelesle (keâUe) Heâjkeâ he[lees. ~~14~~
lees Yeso keâeÙee&keâejCe ~ lÙeeÛee Gob[ Deens iegCe ~ mekeâU leer#Ce yegæerefJeCe ~ keâeÙes keâUs ~~15~~
yegæer Ùee keâejCeeves nesCeejs #ecelee ns keâeÙe& JesieUs JesieUs Demetve ne JesieUsheCee DeieefCele Deens. leer#Ce yegæerefMeJeeÙe ns
keâmes keâUs}? ~~15~~
mekeâU keâjCeW F&Õeje}e ~ cnCeesveer Yeso efvecee&Ce kesâ}e ~ TOe&cegKe nesleeb Yesoe}e ~ "eJe keQâÛee ~~16~~
cetU mebkeâuheele `yengmÙeece' (heg<keâU) DemeuÙeeves DeHeâeš yenglJe efvecee&Ce kesâ}s. meeOekeâeves; Ùee Kee}er} YesoeJej }#e
ve "sJelee Jejer} DeefOe‰eveekeâ[s heeefn}s lej yenglJe Deens keâes"s? ~~16~~
me=ef°keâCeeA DeeielÙe Yeso ~ mebJnejW menpeefÛe DeYeso ~ Yeso DeYeso ne mebJeeo ~ ceeÙeeiegCeW ~~17~~
me=°er leÙeej keâjleevee meJe& Øekeâejs Yeso DeensleÛe. mebnejeceOÙeW menpeÛe DeYeso neslees. (Yeso cetUceeÙesle }erve nesleele.)
Yeso Je DeYesoeÛeer Yee<ee kesâJeU ceeÙescegUs yees}}er peeles. ~~17~~
ceeÙesceOeW Deblejelcee ~ vekeâUs leÙeeÛee ceefncee ~ pee}e Ûelegceg&Ke yeÇÿee ~ leesefn mebosneR he[s ~~18~~
cetUceeÙesle yeÇÿe efÛeoeYeeme ¤heeves Demeles. lÙeeÛes ns ceeÙesle Deef}hleheCes jenCÙeeÛes iet{ Je lÙeeÛee ceefncee mecepele
veener. ØelÙe#e yeÇÿeosJee}e megæe les meebielee ve DeeuÙeeves lÙee}e nbme¤heeves les meebieeJeW }eie}s. (YeeieJele) ~~18~~
heerU heWÛe keâ[esefJekeâ[eR ~ leke&â leer#eCe Ie[erveW Ie[er ~ ceveemeer nesÙes leeble[er ~ efJeJejCe keâefjleeb ~~19~~
yeÇÿe Je ceeÙee ÙeebÛee Je lÙeebÛÙee mebyebOeeÛee efJeÛeej keâjleevee Deveskeâ heerU mees[JeeJes }eieleele, hesÛeØemebieeletve ceeie&
keâe{eJee }eielees, [eWiejeÛÙee keâ[ŸeeJej Ûe{leevee keâjeJÙeele leMee leee|keâkeâ keâmejleer keâjeJÙee }eieleele, leer#Ce yegæerveW Skeâ
Skeâ Ie[er G}ie[leevee Je mhe°erkeâjCe keâjleevee ceveeÛeer leejebyeU nesles. ~~19~~
DeelcelJeW }eieleW mekeâU keâebneR ~ efvejbpeveeR ns keâebneRÛe veeneR ~ ÙeskeâeblekeâeUeR mecepeesve heeneR ~ cnefCepes yejW
~~20~~
peerJeelcee Je F&Õejelcee ÙeebÛÙee meboYee&le Ùee meJe& Kešhešer Demeleele. (DeOÙeejeshe) Meeble, efvee|Jekeâej Je DeKeb[ hejyeÇÿeele

Ùeeleer} keâenerÛe veener. (DeheJeeo) Skeâevleele ceveve-eEÛeleve keâ¤ve ns mecepeeJetve IesCÙeeble MeeÕele efnle Deens. ~~20~~
osnsmeeceLÙee&vegmeej ~ mekeâU keâjer peieosÕej ~ Leesj meeceLÙeX DeJeleej ~ yeesef}pesleer ~~21~~
ØelÙeskeâ Mejerje}e efo}suÙee MekeäleerÛÙee ceeOÙeceeletve F&ÕejÛe lÙeebÛÙee meJe& ne}Ûee}er keâjlees. DelekeäÙe& meeceLÙe&
Deme}suÙee Mejerje}e DeJeleej cnCeCÙeeÛeer jerle Deens. ~~21~~
Mes<e ketâce& JeNneJe pee}s ~ ÙesJe{s osns efJeMeeU Oeefj}s ~ lesCeW keâefjleeb jÛevee Ûee}s ~ mekeâU me=°erÛeer ~~22~~
Mes<e, ketâce& Je Jejen ÙeebÛeer ØeÛeb[ Mejerjs OeejCe keâ¤ve me=°erÛee meebYeeU kesâuÙeeves leer DeyeeefOele Ûee}t Deens. ~~22~~
F&ÕejW kesâJe{W met$e kesâ}W ~ metÙe&eEyeye OeeJeeÙee }eefJe}W ~ OegkeâšekeâjJeeR OejefJe}W ~ DeieeOe heeCeer ~~23~~
F&ÕejeÛes }er}emeeceLÙe& KejesKej DeieeOe Deens. metÙee&}e lÙeeves "jeefJekeâ keâ#esle efHeâjles "sJe}s Je efJejU {ieele Jepeveoej
heeCeer mee"efJeCÙeeÛeer JÙeJemLee kesâ}er. ~~23~~
heJe&leeSsmes {ie GÛe}leer ~ metÙe&eEyeyeemeer DeÚŸeeefoleer ~ lesLeW meJeWefÛe JeeÙeesÛeer ieleer ~ Øeieš nesÙes ~~24~~
metÙee&}e Peeketâve DebOeej keâjCÙeeSJe{s ØeÛeb[ {ie leÙeej nesleele. leesÛe lÙeebvee nešJeCeeje Jeejener Jeent }eielees. ~~24~~
efPe[keâefPe[kegbâ OeebJes Jeeje ~ pewmee keâeUeÛee cnefCeÙeeje ~ {ie cee®veer efovekeâje ~ ceeskeâUs keâjer ~~25~~
peCet keâeUeÛee mesJekeâ Deme}s}e JeeoUer Jeeje cees"s DeeJeepe keâjerle Jeentve {ieebvee otj mee¤ve metÙee&}e ceeskeâUe
keâjlees. ~~25~~
yewmeleer efJepeebÛes le[eKes ~ ØeeCeercee$e DeJeefÛelee Oeekesâ ~ ieieve keâ[keâ[tve le[kesâ ~ mLeUebJejer ~~26~~
efJepeebÛes YeÙebkeâj keâ[keâ[eš Ssketâve meJe& ØeeCeer oÛekeâleele, efYeTve o[tve yemeleele. Jeerpe peCet DeekeâeMe Heâe[tve SKeeÅee
ef"keâeCeeJej he[les. ~~26~~
Ùesn}eskeâemeer Ùeskeâ Jece& kesâ}W ~ cenÆtleW cenÆtle DeeefU}W ~ mekeâUeb meceYeeieW Ûeeef}}W ~ me=ef°jÛevesmeer
~~27~~
Ùee cetU me=°erÛeer jÛevee keâjleevee Demes keâewMeuÙe Jeehej}s keâer Skeâ ceneYetle ogmeNÙee ceneYetlee}e meebYeeUles, DeeJejles.
lÙee meJeeËvee meejKesÛe efveÙeb$eCeele "sJeuÙeeves me=°er efškeâles. ~~27~~
Ssmes Deveble Yeso DeelceÙeeÛes ~ mekeâU peeCeleer Ssmes kewâÛeW ~ efJeJejleeb efJeJejleeb ceveeÛes ~ Heâ[kesâ nesleer ~~28~~
Demes ns F&Õejer me=°erÛes DeieefCele Yeso hetCe& peeCeCeW keâesCee}eÛe MekeäÙe veener. lÙeebÛee leheMeer} meebiet ies}s lej ceveeÛÙee
eEÛeOÙee nesleele. ~~28~~
Ssmeer ceePeer Gheemevee ~ GheemekeâeR DeeCeeJeer cevee ~ DeieeOe ceefncee Ûelegjevevee ~ keâeÙes keâUs ~~29~~
ceer DeMee ØekeâejÛeer Gheemevee kesâ}er Deens. meJe& Gheemekeâebveer leer mecepeeJetve IÙeeJeer. lÙee GheemevesÛes Deheej cenòJe, ØelÙe#e
yeÇÿeosJee}ener keâUle veener. yeÇÿeosJener ÂMÙeme=°erÛee Ieškeâ Deens. ~~29~~
DeeJeenve efJemepe&ve ~ nW efÛe YepeveeÛeW }#eCe ~ mekeâU peeCeleer meppeve ~ ceer keâeÙes meebieeW ~~30~~
GYeejCeer (DeeJeenve) Je mebnejCeer (efJemepe&ve) ÙeebÛee efJeÕeeÛes meboYee&le melele efJeÛeej keâjCes nsÛe Kejs Yepeve nesÙe. peeCeles
meppevener ns Jece& peeCeleele. les ceerÛe meebieeJes Demes veener. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osns#es$eefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘osns#es$eefve¤heCe’ veeJeeÛee Dee"Jee meceeme meceehle

meceeme veJeJee : met#ceefve¤heCe
ce=eflekeâehetpeve keâjeJeW ~ DeeCeer meJeWefÛe efJemepee&JeW ~ ns ceevesvee mJeYeeJeW ~ Deble:keâCee&meer ~~1~~

ceeleerÛÙee cetleeAÛeer hetpee keâ¤ve lÙeebÛes efJemepe&ve keâjeJes ns efkeâlÙeskeâ Gheemekeâebvee ceveeheemetve ve DeeJe[Ces mJeeYeeefJekeâ
Deens. ~~1~~
osJe hetpeeJee DeeCeer šekeâeJee ~ nW ØeMemle ve Ješs peerJee ~ ÙeeÛee efJeÛeej heeneJee ~ DebleÙee&ceeR ~~2~~
osJeeÛeer hetpee keâ¤ve lees šeketâve ÅeeJee ns ßeæeJevleebvee ÙeesiÙe Jeešle veener. ÙeemebyebOeer Devle:keâjCeele efJeÛeej keâjeJee.
~~2~~
osJe keâefjpes Ssmee veeneR ~ osJe šeefkeâpes Ssmee veeneR ~ cnCeesefve ÙeeÛee keâebneR ~ efJeÛeej heeneJee ~~3~~
Kejs lej osJe Glhevve keâjCÙeemeejKee Je šekeâCÙeemeejKee veener. cnCetve KeNÙee osJeeÛee MeeŒeMegæ efJeÛeej keâjeJee. ~~3~~
osJe veevee MejerjW Oeefjlees ~ Oe®veer ceeiegleer meesef[lees ~ lejer lees osJe kewâmee Deens lees ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJee ~~4~~
Deelcee Deveskeâ MejerjebÛÙee GheeOeerle jentve veblej lÙee mees[lees. ne DeelceosJe efJeJeskeâeves peeCetve IÙeeJee. ~~4~~
veevee meeOeveW efve¤heCeW ~ osJe MeesOeeÙeekeâejCeW ~ mekeâU Deeheg}s Deble:keâCeX ~ mecepe}W heeefnpes ~~5~~
yeÇÿe¤he osJe DeesUKeCÙeemee"er Deveskeâ MeeŒes Je meeOeves meebefiele}er Deensle. leer meJe& yegæerves peeCetve osJeeÛee efve§eÙe
keâjeJee. ~~5~~
yeÇÿe%eeveeÛee GheeÙes ~ mecepeuÙeeefJeCe osleeb veÙes ~ heoeLe& Deens cee Ies peeÙes ~ SsmeW cnCeeJeW ~~6~~
yeÇÿe ner SKeeoer Jemlet veener keâer leer keâesCee}ener IesTve peeCÙeeme meebieeJeer! cnCetve yeÇÿeevegYeJe efJeÛeejhetJe&keâ Je
meeOeveehetJe&keâ mecepeeJetve IesCeeNÙee}eÛe oslee Ùeslees. ~~6~~
meieš }eskeâebÛes DeblejeRÛee YeeJe ~ cepe Øele#e YesšJeeJee osJe ~ hejbleg efJeJeskeâeÛee GheeJe ~ JesieUeefÛe Deens ~~7~~
meJe&meeceevÙeheCeW meJeeËveeÛe Demes Deeletve Jeešles keâer ce}e osJeeÛes [esàÙeebveer oMe&ve JneJes. heCe osJeeÛÙee KeNÙee oMe&veeÛee
efJeJeskeâ ne GheeÙe; JesieUeÛe Deens. ~~7~~
efJeÛeej heeneleeb leiesvee ~ lÙeeme osJe SsmeW cnCeeJesvee ~ hejbleg peve jensvee ~ keâeÙes keâjeJeW ~~8~~
efJeJeskeâhetCe& osJeeÛee efJeÛeej efmLej nesle veener Je lÙeeves pees osJe meebieleele lees Decetle& DemeuÙeeves lÙee}e osJe cnCeCeW hešle
veener. heCe }eskeâebvee osJeeefMeJeeÙe Ûewvener he[le veener! Deelee keâeÙe keâjeJes!! ~~8~~
Leesj }eskeâ cejesefve peeleer ~ lÙeebÛÙee megjlee keâ®veer heeneleer ~ lewmeerÛe Deens nsefn ieleer ~ GheemevesÛeer ~~9~~
JÙeJenejeleer} meceüešemeejKeer ceeCemes cejCe heeJeuÙeeJej lÙeebÛeer efÛe$es heentve }eskeâ meceeOeeve ceeveleele. leMeer lÙeebvee
osJeebÛeer efÛe$es nJeer Demeleele. ~~9~~
Leesj JÙeeheej "ekesâvee peveeR ~ cnCeesefve kesâ}er jKeleJeeveer ~ jepemebheoe leÙeeÛesveer ~ Øeehle kewâÛeer ~~10~~
cees"e JÙeeheej keâjCÙeeÛeer eEncele vemeuÙeeves MeeF& efJekeâCÙeeÛee efkeâjkeâesU JÙeeheej keâ¤ve jepeJewYeJe efceUle vemeles! lemesÛe
efJeJeskeâeÛeer peeCe vemeuÙeeves efÛe$eebÛeer hetpee keâ¤ve yeÇÿe%eeve nesle veener. ~~10~~
cnCeesefve efpelegkeâe YeesUeYeeJe ~ eflelegkeâe De%eeveeÛee mJeYeeJe ~ De%eeveW lejer osJeeefOeosJe ~ heeefJepes} kewâÛee
~~11~~
cnCetve De%eeveeÛee YeesUsheCee De%eeve¤heÛe Demelees. De%eeveeves lÙee F&ÕejeÛesner keâlex Deme}s}s %eeve¤he yeÇÿe keâmes
DevegYeJee}e ÙesF&}? ~~11~~
De%eeveemeer %eeve ve ceeves ~ %eelÙeeme Devegceeve ve ceeves ~ cnCeesefve efmeæebÛeerÙes KegCeW ~ heeJe}W heeefnpes ~~12~~
De%eevÙee}e %eeve Peshele veener, %eelÙee}e keâuheveebÛes KesU Kehele veenerle. DeMee heefjefmLeleerle yeÇÿeevegYeJe Iesle}suÙeebÛes
meebieCes ceeve}s heeefnpes. ~~12~~
ceeÙee meeb[tve cegUeme peeJeW ~ lejerÛe meceeOeeve heeJeeJeW ~ SsmeW ve nesleeb YejbieUeJeW ~ Ye}leerkeâ[s ~~13~~
veece¤heelcekeâ ceeefÙekeâ ÂMÙe, DeefmleYeeefleefØeÙe¤he F&Õejer me=°er Ùee oesvner ceeÙee yeepet}e mee¤ve meleefdÛeoevebo yeÇÿe¤he
DeefOe‰eveeÛÙee DevegmebOeeveeves Je SskeäÙeeves meceeOeeve nesles. DevÙeLee Ye}leerkeâ[sÛe Yeškeâvleer nesles. ~~13~~
ceeÙee G}bIeeJeekeâjCeW ~ osJeemeer veevee GheeÙe keâjCeW ~ DeOÙeelceßeJeCehebLeWefÛe peeCeW ~ ØelÙeÙeeveW ~~14~~
ceeÙesÛeer ce}efJe#eshe Je DeeJejCeMekeäleer ve° keâjCÙeemee"eR peerJeelcee¤he osJee}e ßeJeCe-ceveveeoer, Gheemevee, Deveg‰eves F.
Deveskeâ GheeÙe keâjeJes }eieleele. DeOÙeelceßeJeCeeves DevegYeJe Iesle heg{s peeJes }eieles. ~~14~~
SsmeW ve keâefjleeb }esefkeâkeâeR ~ DeJeIeerÛe nesles Ûegkeâecegkeâer ~ efmLeleer Kejer DeeefCe }škeâer ~ Ssmeer JeesUKeeJeer
~~15~~
Demes kesâ}s veener, lej peerJeveYej osJeeÛeer Je peerJeeÛeer Ûegkeâecetkeâ nesle jneles. Kejer DeelceefmLeleer Je keâeuheefvekeâ DeJemLee
Jejer}ØeceeCes peeCeeJeer. ~~15~~
KeesšŸeeÛes Jeešs peeTb veÙes ~ KeesšŸeeÛeer mebieleer Oe¤b veÙes ~ KeesšW meb«eneR keâ¤b veÙes ~ keâebneRÙeskeâ ~~16~~
KeesšŸee MeeŒeebÛee DeYÙeeme keâ¤ veÙes. KeesšŸee meeOekeâeÛeer mebiele Oe¤ veÙes. KeesšŸee meeOeveebvee Je JeÇleeefokeâebvee Leeje
osT veÙes. (kesâJe}eÉwle ns Kejs MeeŒe. efJeJeskeâhetJe&keâ meesÓnb meeOevee keâjCeeje Keje meeOekeâ. efJeJeskeâ, JewjeiÙe, Meceeoer mene
Je cegceg#eglJe ner Kejer meeOeves) ~~16~~
KeesšW leW KeesšWefÛe KeesšW ~ KeNÙeemeeR leiesveele yee}šW ~ ceve DeOeescegKe GHeâješW ~ kesâ}W heeefnpes ~~17~~
Keesšs ns keâe}$eÙeer KeesšsÛe Demeles. les KeNÙeeÛeer kesâmeYejmegæe yejesyejer keâ¤ Mekeâle veener. cevee}e veece¤heeefokeâebheemetve
ceeies JeUJetve DeefOe‰eve yeÇÿeeÛÙee eEÛeleveele efmLej kesâ}s heeefnpes. ~~17~~
DeOÙeelceßeJeCe keâjerle peeJeW ~ cnefCepes mekeâU keâebneR HeâeJes ~ veevee ØekeâejerÛes ieesJes ~ legšesveer peeleer ~~18~~
cnCetve ßeesef$eÙe, yeÇÿeefve‰ Je oÙeeUt cenelcÙeeÛÙee cegKeeletve DeOÙeelceßeJeCe keâjerle DemeeJes. lÙeecegUs meJe& }eYe heojele
he[leele. Deveskeâ ØekeâejÛes iegbles Je De[ÛeCeer megštve peeleele. ~~18~~
metle iegble}W leW Gkeâ}eJeW ~ lewmeW ceve GieJeeJeW ~ ceevele ceevele Iee}eJeW ~ cegUekeâ[s ~~19~~
megleeÛee iegblee Pee}e keâer lees MeevleheCeW ØeÙelvehetJe&keâ mees[JeeJee }eielees. lÙeeØeceeCeW ieeWOeU}suÙee Je De[ÛeCeerle
meehe[}suÙee meeOekeâeÛÙee cevee}e meJe& MeeŒe nUtnUt Je lÙee}e keâUs} DeMee yesleeves meebietve yeÇÿeekeâ[s JeUJeeJes
}eieles. ~~19~~
mekeâU keâebneR keâe}Je}W ~ lÙee mekeâUeÛeW mekeâU pee}W ~ MejerjeR efJeYeeie}W ~ mekeâU keâebneR ~~20~~
me=°erÛeer efvee|celeer nesleevee meJe& leòJeebÛes hejmhejeble efceßeCe Pee}s Demetve lÙee efceßeCeeves meJe& ÂMÙe JÙeehe}s Deens. lesÛe
Mejerjelener Deens. (hene– 17-8 Je 9) ~~20~~

keâeÙes leW ÙesLeWefÛe heeneJeW ~ kewâmeW leW ÙesLeWefÛe MeesOeeJeW ~ met#ceeÛeeR Ûeewoe veebJeW ~ ÙesLesefÛe mecepeeJeeR ~~21~~
peer leòJes heeneJeÙeeÛeer leer ÙeeÛe Mejerjele heeneJeerle. lÙeebÛes mJe¤he keâmes les ÙeeleÛe MeesOetve met#ce cetUceeÙesÛÙee Ûeewoe
DeefYeJÙekeäleer ÙesLesÛe mecepeeJetve IÙeeJÙeele. (22 les 29 DeesJÙeeble Ùee DeefYeJÙekeäleer Deensle) ~~21~~
efveieg&Ce efvee|Jekeâejer Ùeskeâ ~ leW meJeeË "eFË JÙeehekeâ ~ osnŸeeceOeW leW efve<keâUbkeâ ~ Deens keâer veeneR ~~22~~
efveieg&Ce, efvejekeâej Je SkeâcesJe yeÇÿe meJeeËle JÙeehetve Demetve osnele jentvener lÙee}e efJekeâej, DeJemLeeefokeâebÛee keâ}bkeâ
Deens eEkeâJee veener ÙeeÛee SkeâoeÛe efveCe&Ùe keâjeJee. (GheeOeeRvee keâ}bkeâ Deens. yeÇÿee}e veener.) ~~22~~
cetUceeÙee mebkeâuhe¤he ~ leW Deble:keâCee&ÛeW mJe¤he ~ pe[ ÛesleJeer ÛewlevÙe¤he ~ leW efn MejerjeR Deens ~~23~~
mebkeâuhe nsÛe cetUceeÙesÛes mJe¤he Demetve lees Devle:keâjCeeÛee mJeYeeJe Deens. pe[e}e ØekeâeefMele keâjCeejs ÛewlevÙener
MejerjeleÛe jneles. ~~23~~
meceeveiegCe iegCemeecÙe ~ met#ce efJeÛeej lees DeiecÙe ~ met#ce meeOeg peeCeles ØeCecÙe ~ leÙee mecemleebmeer ~~24~~
cetU ceeÙesle leerve DeJÙekeäle iegCe meecÙeeJemLesle keâmes jenleele ns mecepeCes Deefle keâ"erCe Deens. ne yeejkeâeJee pÙee
meeOetbvee keâUlees lÙeebvee Jebove Demees. ~~24~~
efÉOee YeemeleW Mejerj ~ Jeeceebie o#eCeebie efJeÛeej ~ leesefÛe DeOe&veejervešsÕej ~ eEhe[eR JeesUKeeJee ~~25~~
Mejerje}e peMeer GpeJes Je [eJes DeMeer oesve Debies Demeleele lÙeeÛeØeceeCeW eEhe[ele DeOeea veejer Je DeOee& vešsÕej Demeleele
Demes DeesUKeeJesle. ~~25~~
leesefÛe Øeke=âefleheg®<e peeefCepes ~ efMeJeMekeäleer JeesUefKepes ~ Me[diegCeF&Õej yeesef}pes ~ leÙee keâo&ceemeer ~~26~~
Øeke=âleer-heg®<e, efMeJeMekeäleer nŸee efceßeCee}e <e[diegCeF&Õej cnCeleele. ~~26~~
leÙeemeerÛe cnefCepes cenòeòJe ~ pesLeW ef$eiegCeeÛeW iet{lJe ~ DeOe&cee$ee MegæmelJe ~ iegCe#eesefYeCeer ~~27~~
lÙee}eÛe cenled Demesner veeJe Demetve lÙeele iet{ Demes ef$eiegCe jneleele. DeOe&cee$ee, iegCe#eesefYeCeer Je MegæmeòJe ner efleÛeerÛe
veeJes nesle. ~~27~~
ef$eiegCeW Ûee}leW Mejerj ~ Øele#e efomelees efJeÛeej ~ cegUeRÛÙee keâo&ceeÛeW Mejerj ~ SsmeW peeCeeJeW ~~28~~
leerve iegCeebÛÙee ØesjCeebvegmeej nŸee MejerjeÛes keâeÙe& Ûee}les les mhe°Ûe efomeles, lÙee meJeeËÛÙee efceßeCeeÛes Mejerj Deens ns
peeCeeJes. ~~28~~
ceve ceeÙee DeeefCe peerJe ~ neefn efomelees mJeYeeJe ~ Ûeewoe veeceebÛee DeefYeØeeJe ~ eEhe[eR heeneJee ~~29~~
ceve, ceeÙee Je peerJe ner eflevner cetUceeÙesÛeer ¤hes eEhe[ele menpeÛe Demeleele. DeMeer Ûeewoe veeces eEhe[ele heneJeerle. ~~29~~
eEhe[ he[leeb DeJeIeWefÛe peeleW ~ hejbleg hejyeÇÿe jeneleW ~ MeeÕele mecepeesve ceie leW ~ Â{ OejeJeW ~~30~~
osne}e cejCe Dee}s keâer Ûeewoe ØekeâejÛeer ceeÙee osne}e mees[les, heCe hejyeÇÿe De{U jenles. lesÛe MeeÕele Deens ns
peeCetve lÙeeÛÙee DevegmebOeeveele jeneJes. ~~30~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘met#ceefve¤heCe’ veeJeeÛee meceeme veJeJee meceehle

meceeme oneJee : efJeceUyeÇÿeefve¤heCe
~~ ßeerjecemeceLe& ~~
Oe¤b peeleeb Oeefjleeb ve Ùes ~ šeketbâ peeleeb šeefkeâleeb ve Ùes ~ pesLeW lesLeW DeensÛe Deens ~ hejyeÇÿe leW ~~1~~
yeÇÿe ne keâebneR heoeLe& vemeuÙeeves lees hekeâ[leener Ùesle veener Je šekeâleener Ùesle veener. les meJe&$e JÙeehekeâ, De›eâer[ Je
efvee|Je<eÙe Deens. ~~1~~
efpekeâ[s eflekeâ[s pesLeW lesLeW ~ efJevcegKe nesleeb mevcegKe nesleW ~ mevcegKeheCe Ûegkesâvee leW ~ keâebneR kesâuÙeeb ~~2~~
Dee" efoMee, peceerve, heeCeer Je Devleefj#eele les meJe&$e Deens. lÙeeÛÙeekeâ[s hee" keâjeJeer lej lesÛe meceesjner Ùesles! keâeneR
Pee}s lejer mecees¤ve les ne}le veener. ~~2~~
yewme}W ceeCegme G"esve ies}W ~ lesLeW DeekeâeMeefÛe jeefn}W ~ DeekeâeMe Ûengbkeâ[s heeefn}W ~ lejer mevcegKeefÛe Deens
~~3~~
yeme}s}e ceeCetme G"tve ies}e lejer lees DeekeâeMeeletve DeekeâeMeeleÛe peelees. keâesCelÙeener efoMeskeâ[s Â°er šekeâ}er lejer
DeekeâeMe meceesjÛe Deens. ~~3~~
efpekeâ[s efpekeâ[s ØeeCeer heUesve peeleW ~ eflekeâ[s DeekeâeMeefÛe YeeWJeleW ~ yeUW DeekeâeMeeyeensj leW ~ kewâmeW peeJeW
~~4~~
ØeeCeer pÙee pÙee efoMes}e heUlees eflekeâ[s DeekeâeMe meJe& yeepetbveeR Demeles. efkeâleer Kešheš kesâ}er lejer lÙeeyeensj keâmes peeJes?
~~4~~
efpekeâ[s eflekeâ[s ØeeCeer heens ~ eflekeâ[s leW mevcegKeefÛe Deens ~ mecemleebÛes cemlekeâeR jens ~ ceeOÙeeveeR ceeleË[ pewmee
~~5~~
metÙe& pemee ceOÙeevnkeâeUer meJeeËÛÙee [eskeäÙeeJej jenlees lÙeeØeceeCeW ØeeCeer heens} eflekeâ[s yeÇÿe meceesjÛe Demeles. ~~5~~
hejer lees Deens Ùeskeâosmeer ~ Â°eble ve Ie[s Jemlegmeer ~ keâebneR Ùeskeâ Ûecelkeâejemeer ~ osGveer heeefn}W ~~6~~
lemes heeefn}s lej ceÙee&efole JÙeehleerÛÙee metÙee&Ûeer yeÇÿee}e Ghecee oslee Ùesle veener. heCe peje JesieUe Â°evle DemeeJee cnCetve
osTve heeefn}e. ~~6~~
veevee leerLeX veevee osmeeR ~ keâ°le peeJeW heeneJÙeemeer ~ lewmeW ve }ies hejyeÇÿeemeer ~ yewme}s "eFË ~~7~~
meiegCe osJeeÛÙee oMe&veemee"er JesieàÙee JesieàÙee ef"keâeCeer Deme}suÙee leerLeeËÛÙee Ùee$ee keâjCÙeeÛes yejsÛe keâ° keâjeJes
}eieleele. heCe hejyeÇÿeeÛee DevegYeJe yemeuÙee peeieer Ùeslees. ~~7~~
ØeeCeer yewmeesveerÛe jeneleeb ~ DeLeJee yengle heUesve peeleeb ~ hejyeÇÿe leW lelJeleeb ~ meceeieceW ~~8~~
ceeCetme Skeâe peeieer mJemLe yeme}e eEkeâJee otj otj DeblejeJej efveIetve ies}e lejer yeÇÿe melele lÙeeÛÙee yejesyejÛe Demeles! ~~8~~
he#eer DeblejeUeR ies}eb ~ YeeWJeleW DeekeâeMeefÛe leÙee}e ~ lewmeW yeÇÿe ØeeCeerÙee}e ~ JÙeehetve Deens ~~9~~
he#eer DeekeâeMeele G[lees lesJne lÙeeÛÙeeYeeWJeleer DeekeâeMeÛe Demeles. lÙeeØeceeCeW yeÇÿe meJe& ØeeCÙeebvee melele JÙeehetve
Deens. ~~9~~
hejyeÇÿe heeskeâU Ieveoeš ~ yeÇÿe mesJešeÛee mesJeš ~ pÙeemeer lÙeemeer yeÇÿe veerš ~ meJe&keâeU ~~10~~
hejyeÇÿe meJe& ÂMÙe peiee}e meeceeJetve IesCÙeeSJe{s heeskeâU, lej les meJe& ÂMÙeele Deeleyeensj Ye¤ve DemeuÙeeves Ieveoeš
Deens. pÙee}e MeWJešÛes šeskeâ cnCelee ÙesF&} lÙeener he}erkeâ[s yeÇÿe Deens. lÙeecegUW meJeeËvee yeÇÿe melele DešU Deens.
(keâeuheefvekeâ heg®<ee}e meeceeJetve IesCÙeemeejKes Pee[eÛes Kees[ heeskeâU DemeeJes lÙeeØeceeCeW yeÇÿe heeskeâU Deens!) ~~10~~
ÂMÙee meyeens DeblejeR ~ yeÇÿe oeš}W yeÇÿeeb[esojeR ~ Deejs lÙee efJeceUeÛeer mejer ~ keâesCeeme ÅeeJeer ~~11~~
ÂMÙeme=°erÛÙee Deele Je yeensj Demes les yeÇÿe Deef}hleheCeeves Deveblekeâesšer yeÇÿeeb[ebceOÙeW Yej}s Deens. lÙee DelÙeble Megæ
yeÇÿeeÛeer leg}vee keâesCeeMeer nesCeej? ~~11~~
Jewkegbâ"kewâUememJeie&}eskeâeR ~ Fbõ}eskeâeR Ûeewoe }eskeâeR ~ heVeieeefokeâheeleeU}eskeâeR ~ lesLeWefn Deens ~~12~~
Jewkegbâ", kewâ}eme, mJeie&, Fbõ F. }eskeâ, le}-Dele}eoer Ûeewoe YegJeves, heVeieeoer heeleeU }eskeâelener les Ieveoeš Yej}s
Deens. ~~12~~
keâemeerheemetve jecesÕej ~ DeeJeIeW oeš}W Deheej ~ hejlee hejlee heejeJeej ~ lÙeeme veeneR ~~13~~
keâeMeerheemetve jecesÕejeheÙe&vle les heefjhetCe& Ye¤ve Deens. peer he}erkeâ[sÛeer Deefvlece meercee ceeveeJeer efleÛÙeener les he}erkeâ[s
Deens. ~~13~~
hejyeÇÿe leW Ùeskeâ}W ~ ÙeskeâoebefÛe mekeâUebmeer JÙeeefhe}s ~ mekeâUebme mheMeexve jeefn}W ~ mekeâUeb "eFË& ~~14~~
hejyeÇÿe SkeâcesJe, DeefÉleerÙe Demetve lÙeeves meJeeËvee keâeÙeceÛesÛe JÙeehe}s Deens. meJe& keâener lÙeeÛÙee meeefveOÙeele Demetve les
lÙeele ieÛÛe Yej}s Deens. (lejbie heeCÙeeÛÙee DelÙeble meefVeOe Demelees) ~~14~~
hejyeÇÿe heeGmeW efYepesvee ~ DeLeJee efÛeKe}eveW Yejsvee ~ hegjeceOeW hejer Jeensvee ~ hegjemeceeieceW ~~15~~
heeJemeeÛÙee heeCÙeele yeÇÿe Demetve les heeCÙeeves efYepele veener, efÛeKe}ele Demetve lÙeeves ceeKele veener, hegjeÛÙee ØeJeenele
Demetve lÙeeyejesyej Jeenle peele veener. ~~15~~
ÙeskeâmejW mevcegKe efJecegKe ~ Jeece meJÙe oeseEnkeâ[s Ùeskeâ ~ DeeOe&TOe& ØeeCeer mekeâUerkeâ ~ JÙeehetve Deens ~~16~~
SkeâeÛe JesUer les ceeies, heg{s, [eJeerkeâ[s, GpeJeerkeâ[s, Jej Je Kee}er DeeefCe meJe& peerJeme=°er}e JÙeehetve Deens. ~~16~~
DeekeâeMeeÛee [esnes Yej}e ~ keâoeheer veeneR GÛebyeU}e ~ DemebYeeJÙe hemej}e ~ efpekeâ[s eflekeâ[s ~~17~~
DeekeâeMeeÛee peCet [esn efkeâleerner Yej}s}e efome}e lejer lÙeeJej Skeâner lejbie keâOeer G"le veener. (efvee|Jekeâej) lejer lees
[esn DeLeebieheCeW meJe&$e hemej}e Deens. ~~17~~
Ùeskeâefpevemeer ieieve Goeme ~ pesLeW veeneR ÂMÙeYeeme ~ YeemeWefJeCe efvejeYeeme ~ hejyeÇÿe peeCeeJeW ~~18~~
DeekeâeMe SkeâmeejKes (Homogenous) Je ceeskeâUs efomeles. lÙeele ÂMÙeme=°erÛeer veeceesefveMeeCeer pejener veener. lemes
veece¤heelcekeâ YeemeeJeeÛetve Deme}suÙee DeekeâeMeeletve DeekeâeMeeÛeener Yeeme keâe{}e keâer pes Gjles les hejyeÇÿe! (yeÇÿe ns keâejCe
Demetve DeekeâeMe ns heefn}s keâeÙe& Deens. lÙeecegUW les keâejCeemeejKes Jeešles. lesner keâe{eJes) ~~18~~
meblemeeOegcenevegYeeJeeb ~ osJeoeveJeceeveJeeb ~ yeÇÿe mekeâUebmeer efJemeebJee ~ efJeßeebefle"eJe ~~19~~
meble, meeOet, efmeæ, osJe, ceeveJe Je oeveJe nŸee meJeeËvee Kejer efJeßeevleer yeÇÿemJe¤heeleÛe efceUles. lÙeebÛes hegvepe&vceebÛes Je
ÉvÉYeesieebÛes keâ° yeÇÿeeceOÙeW keâeÙeceÛes efJemeeJeleele. ~~19~~
keâesCeskeâ[s mesJeše peeJeW ~ keâesCeskeâ[s keâeÙes heeneJeW ~ DemebYeeJÙe leW vesceeJeW ~ keâeÙes cnCeesveer ~~20~~
yeÇÿeeJeeÛetve ogmeje MesJeš keâes"tve DeeCeeJee? yeÇÿeeJeeÛetve keâesCeerkeâ[s keâeÙe heneCeej? pes DecesÙe Deens lÙee}e ceeheele
DeeCeCÙeeÛee ØeÙelve keâmee keâjCeej? ~~20~~

mLetU veJns met#ce veJns ~ keâebneR ÙeskeâemeeefjKeW veJns ~ %eeveÂ°erefJeCe veJns ~ meceeOeeve ~~21~~
yeÇÿe oie[emeejKes mLet} eEkeâJee ceveemeejKes met#cener veener. eEkeâyengvee keâesCee Jemlet Jee JÙekeäleermeejKes veener. %eeveÂ°ervesÛe
lÙeeÛes ÙeLeeLe& Deekeâ}ve PeeuÙeeefMeJeeÙe Kejs meceeOeeve keâOeerÛe nesle veener. ~~21~~
eEhe[yeÇÿeeb[efvejeme ~ ceie leW yeÇÿe efvejeYeeme ~ ÙesLetve lesLeJejer DeJekeâeme ~ Yekeâeme¤he ~~22~~
eEhe[ Je yeÇÿeeb[eÛee JesoevleMeeŒeevegmeej efvejeme kesâuÙeeJej peeCeerJevesCeerJeefJejefnle yeÇÿeeÛee DevegYeJe Ùeslees. les meJe&$e
veece¤heebveer ceeskeâUs (DeJekeâeme) Je ef$ehegšerefJejefnle efjkeâeces (Yekeâeme) Deens. ~~22~~
yeÇÿe JÙeehekeâ nW leeW KejW ~ ÂMÙe Deens leeW nW GòejW ~ JÙeeheWefJeCe keâesCÙee ØekeâejW ~ JÙeehekeâ cnCeeJeW ~~23~~
peesheÙe&vle ÂMÙeme=°er melÙelJeeves efomeles leesheÙe&vle leer yeÇÿeeves JÙeehe}s}er Je yeÇÿe JÙeeheCeejs ns yees}CeW Kejs Deens.
JÙeehÙeÛe vemes} lej JÙeehekeâlJe keâes"tve DemeCeej? ~~23~~
yeÇÿeemeer MeyoefÛe }eiesvee ~ keâuhevee keâuhetb Mekesâvee ~ keâuhevesleerle efvejbpevee ~ efJeJeskeWâ JeesUKeeJeW ~~24~~
yeÇÿe Meyoele meebielee Ùesle veener, lÙeeÛeer keâuhevee keâjlee Ùesle veener. DeMee lÙee keâuheveshe}erkeâ[er} Megæ yeÇÿee}e
efJeJeskeâevesÛe peeCeeJes }eieles. ~~24~~
Megæ meej ßeJeCe ~ Megæ ØelÙeÙeeÛeW ceveve ~ efJe%eeveeR heeJeleeb Gvceve ~ menpeefÛe nesleW ~~25~~
meej Je DemeejeÛes MeeŒeMegæ ßeJeCe, MeeŒeeves meebefiele}s}e DevegYeJe ÙesF&} Demes ceveve nŸee meeOeveebveer ØeLece `ceer yeÇÿe'
ns %eeve Je veblej lÙeeÛeer menpeefmLeleer cnCepes efJe%eeve PeeuÙeeveblej ceveeÛeeÛe yeeOe nesTve peieefvceLÙeelJeeÛee DevegYeJe Ùeslees.
~~25~~
ÙesLetve heg{s meceLe& «ebLeeÛee Ghemebnej keâjleele–
pee}W meeOeveeÛeW HeâU ~ mebmeej pee}e meHeâU ~ efveieg&CeyeÇÿe leW efve§eU ~ DeblejeR eEyeye}W ~~26~~
Jejer} meeOeveebÛes Jej meebefiele}s}s HeâU efceUeuÙeecegUW nŸee mebmeejele ceeCetme cnCetve pevcee}e DeeuÙeeÛes meeLe&keâ Pee}s.
èfveieg&Ce yeÇÿe ceer Deens' Demee menpe efve§eÙe Devle:keâjCeele megefmLej Pee}e. ~~26~~
efnmesye pee}e ceeÙesÛee ~ pee}e efveJee[e lelJeebÛee ~ meeOÙe nesleeb meeOeveeÛee ~ "eJe veeneR ~~27~~
ceeÙesÛÙee meJe& DeefYeJÙekeäleer mhe° PeeuÙee, yÙeeSWMeer leòJeebÛee efveJee[e nesTve `leer ceer veener' Demee lÙeebÛee efvejeme Pee}e.
peerJe Je yeÇÿe nŸeebÛes cetUÛes SskeäÙe peCet hegvne efmeæ PeeuÙeeves lÙee efmeæermee"er Ûee}Je}s}er meeOeves DeeheesDeehe ieUtve he[}er.
meeOekeâ-meeOeve-meeOÙe ner ef$ehegšer }Ùee}e ies}er. ~~27~~
mJehveeR peW peW osefKe}W ~ leW leW peeie=leerme G[e}W ~ menpeefÛe DevegJee&ÛÙe pee}W ~ yees}leeb ve Ùes ~~28~~
DeefJeÅee Je De%eeveeÛÙee mJehvekeâeUele pes osn-peieleeoer melÙelJeeves DevegYeJee}e Ùesle nesles les efJe%eeveeÛÙee peeie=leerle
efceLÙeelJe efve§eÙeele ies}s. efceLÙee heoeLe& meledefJe}#eCe, DemeledefJe}#eCe Demee DeefveJe&ÛeveerÙe DemeuÙeeves lÙeemebyebOeer keâenerÛe
yees}lee Ùesle veener. ~~28~~
SsmeW nW efJeJeskeWâ peeCeeJeW ~ ØelÙeÙeW KegCeWmeer yeeCeeJeW ~ pevcece=lÙeeÛÙee veebJeW ~ megvÙeekeâej ~~29~~
Demes ns JesoevleMeeŒe meej-Demeej, efvelÙe-DeefvelÙe, #ej-De#ej, Dece=le-celÙe& F. efJeJeskeâebveer DevegYeJehetJe&keâ peeCetve
%eeveeÛeer meJe& }#eCeW Debieele yeeCe}er peeJeerle. pevcecejCeebÛÙee Ûe›eâeletve megšeJes. ~~29~~
YekeäleebÛesefve meeefYeceeveW ~ ke=âhee kesâ}er oeMejLeerveW ~ meceLe&ke=âhesÛeeR JeÛeveW ~ lees ne oemeyeesOe ~~30~~
ceePee ßeerjece YekeäleebÛee kewâJeejer Deens. lÙee meceLe& ØeYet jeceÛebõeÛÙee ke=âhesletve pees «ebLe Meyoyeæ Pee}e leesÛe ne oemeyeesOe.
~~30~~
Jeerme oMekeâ oemeyeesOe ~ ßeJeCeÉejW Iesleeb MeesOe ~ cevevekeâlÙee&me efJeMeo ~ hejceeLe& neslees ~~31~~
Jeerme oMekeâebleer} oemeyeesOeeÛee ÙeLeeLe& ßeJeCehetJe&keâ DeYÙeeme keâ¤ve lÙeeÛes ceveve keâjCeeNÙeeme hejceeLe& MeeŒeeÛes
mJe¤he mhe°heCes keâUles. ~~31~~
Jeerme oMekeâ oesveermeW meceeme ~ meeOekeWâ heeneJeW meeJekeâeme ~ efJeJejleeb efJeMes<eeefJeMes<e ~ keâUeW }eies ~~32~~
Jeerme oMekeâeleer} oesveMes meceemeebÛee meeOekeâeÛÙee Yetefcekesâletve megJÙeJeefmLele DeYÙeeme keâjeJee. lÙeeJejer} MeeŒeMegæ
efJeJejCeeves lÙeeÛeer meJe& JewefMe<šŸes keâUt }eieleele. ~~32~~
«ebLeeÛeW keâjeJeW mleJeve ~ mleJeveeÛeW keâeÙes ØeÙeespeve ~ ÙesLeW ØelÙeÙeeme keâejCe ~ ØelÙeÙees heeneJee ~~33~~
Kejs lej «ebLemeceehleerÛÙee JesUer «ebLeeÛes mleJeve keâjeJes DeMeer heæle Deens. heCe KejesKej mleJeveeÛee keâeÙe GheÙeesie?
«ebLeele DevegYeJee}e ØeeOeevÙe Demetve DevegYeJeÛe IÙeeJee. ~~33~~
osns lebJe heebÛee YetleebÛee ~ keâlee& Deelcee lesLeeRÛee ~ DeeCeer keâefJelJeØekeâej cevegMeeÛee ~ keâeMeeJe®veer ~~34~~
keâesCeeÛeener osn hebÛeceneYetleebÛee Demetve lÙee osneleer} meJe& JÙeeheejebÛee Øesjkeâ F&Õej Deens. meJe& keâle=&lJe lÙeeÛes Deens. Demes
Demeleevee keâefJelJe lesJe{s peerJeeÛes keâmes Demes}? ~~34~~
mekeâU keâjCeW peieoerMeeÛeW ~ DeeCeer keâefJelJeefÛe keâeÙe ceevegMeeÛeW ~ SsMee DeØeceeCe yees}CÙeeÛeW ~ keâeÙes IÙeeJeW
~~35~~
`meJe& keâlee& keâjefJelee peieoerMe Deens' Demes cnCeeJeÙeeÛes Je «ebLeeÛes keâle=&lJe lesJe{s peerJeekeâ[s IÙeeJeÙeeÛes! DeMee
DeØeeceeefCekeâheCeeJej keâmee Je keâesCe efJeÕeeme "sJeer}? ~~35~~
mekeâU osnŸeeÛee Pee[e kesâ}e ~ lelJemecegoeJe G[e}e ~ lesLeW keâesCÙee heoeLee&}e ~ Deeheg}W cnCeeJeW ~~36~~
meJe& Mejerj Pešketâve šeketâve lÙeeleer} yÙeeSWMeer leòJeebÛes efceLÙeelJe mecepeuÙeeves leer G[tve ies}er! lÙeebleer} keâesCee}e
Deelee ceer eEkeâJee ceePes cnCeeJes? efceLÙee heoeLe& ceer eEkeâJee ceePee Demet Mekeâle veener. ~~36~~
SsmeeR nW efJeÛeejeÛeeR keâeceW ~ GieWÛe YeüceeW veÙes YeüceW ~ peieosÕejW Deveg›eâceW ~ mekeâU kesâ}W ~~37~~
ns cees#e¤he hejceeLe&MeeŒe kesâJeU efJeÛeejeves meHeâU nesles. GieerÛe keâuheveebÛÙee Yeüceeves Yeüefce° nesT veÙes. Skeâe
peieoerMeeves DeekeâeMeeheemetve peerJeeheÙe&vle meJeeËÛeer efvee|celeer Skeâe efJeefMe° Deveg›eâceeves kesâ}er Deens, nŸeeÛes melele Yeeve
DemeeJes. ~~37~~
Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeceUyeÇÿeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee

ieg®efMe<ÙemebJeeoelcekeâ ßeeroemeyeesOe Ùee «ebLeeleer} ‘efJeceUyeÇÿeefve¤heCe’ veeJeeÛee oneJee meceeme meceehle
–oMekeâ efJemeeJee meceehle–
ßeer oemeyeesOe «ebLe meceehle

Q

~~ ßeer ~~
~~ Deejleer oemeyeesOeeÛeer ~~
JesoeblemebceleerÛee keâeJÙeefmebOeg Yejuee ~

ßegefleMeeŒe«evLeieerlee mee#e mebiece kesâuee ~
cenevegYeeJe meblepeveeR DevegYeJe ÛeeKeeruee ~
De%eeve pe[ peerJee ceeie& megiece peeuee ~~1~~
peÙe peÙe oemeyeesOee «evLejepe Øeefmeæe ~

Deejefle JeesJeeUerve efJeceU%eeve yeeUyeesOee ~~OeÇg.~~
veJeefJeOee YeefkeälehebLeW jece¤he DevegYeJeer ~

ÛeeÙegle&efveOeer cees"e ceeÙeeÛe›eâ GieJeer ~
nefjnjùoÙeeRÛeW ieg¢e Øeieš oeJeer ~
yeæefÛe efmeæ peeues DemebKÙeele ceeveJeer ~~2~~
Jeermeefn oMekeâeRÛee DevegYeJe pees heens ~

efvelÙevesce efJeJeefjleeb mJeÙeW yeÇÿeefÛe nesÙes ~
Deheej hegCÙe ieeb"eR lejer ßeJeCe ueens ~
‘keâuÙeeCe’ uesKekeâeÛeW YeeJeieYe& ùoFË ~~3~~
S
ßeer meceLe& jefÛele ßeerjeceeÛeer ØeeLe&vee
keâuÙeeCe keâjer jecejeÙee ~ peveefnle efJeJejer ~~OeÇ=.~~

leUceU leUceU nesleefÛe Deens ~ ns peve neefleb Oejer ~~1~~
DehejeOeer peve ÛegkeâleefÛe iesues ~ legPee letbÛeer meebJejer ~~2~~
keâef"Ce lÙeeJejer keâ"erCe peeueW ~ Deeleeb ve efomes Gjer ~~3~~
keâes"W peeJeW keâeÙe keâjeJeW ~ DeejbefYeueer yeesnjer ~~4~~
oeme cnCes Deecner kesâueW heeJeueeW ~ oÙesefme veeneR mejer ~~5~~
796

SSeerjece Mecele& : SSeer Oemeyeesoe (Meele&) 733 (O. 19 Me. 1)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

SSeerjece Mecele& : SSeer Oemeyeesoe (Meele&) 733 (O. 19 Me. 1)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

oMekeâ SkeâeseCf emeeJee : efMekeâJeCe

meceeme heefn}e : }sKeveef›eâÙeeefve¤heCe

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 733 (o. 19 me. 1)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘}sKeveef›eâÙeeefve¤heCeveece’ meceeme heefn}e

(o. 19 me. 1) 734 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 735 (o. 19 me. 2)

(o. 19 me. 2) 736 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJejCeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 737 (o. 19 me. 2)

(o. 19 me. 3) 738 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 739 (o. 19 me. 3)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘keâjbš}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme eflemeje

(o. 19 me. 3) 740 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

(o. 19 me. 4) 742 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘meosJe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeJeLee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 743 (o. 19 me. 4)

(o. 19 me. 5) 744 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 745 (o. 19 me. 5)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘osnceevÙeefve¤heCeveece’ meceeme heeÛeJee

(o. 19 me. 5) 746 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

(o. 19 me. 6) 748 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘yegefæJeeoefve¤heCeveece’ meceeme meneJee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 749 (o. 19 me. 6)

(o. 19 me. 7) 750 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 751 (o. 19 me. 7)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Ùelveefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 753 (o. 19 me. 7)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 755 (o. 19 me. 8)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘GheeefOe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme Dee"Jee

(o. 19 me. 8) 756 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 757 (o. 19 me. 9)

(o. 19 me. 9) 758 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘jepekeâejCeefve¤heCeveece’ meceeme veJeJee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 759 (o. 19 me. 9)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 761 (o. 19 me. 10)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘efJeJeskeâ}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme oneJee

(o. 19 me. 10) 762 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 763 (o. 20 me. 1)

(o. 20 me. 1) 764 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 765 (o. 20 me. 1)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘hetCee&hetCe&efve¤heCeveece’ meceeme heefn}e

(o. 20 me. 1) 766 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 767 (o. 20 me. 2)

(o. 20 me. 2) 768 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘me=ef°ef$eefJeOe}#eCeefve¤heCeveece’ meceeme ogmeje

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 769 (o. 20 me. 2)

(o. 20 me. 3) 770 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 771 (o. 20 me. 3)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘met#ceveeceeefYeOeeveveece’ meceeme eflemeje

(o. 20 me. 3) 772 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 773 (o. 20 me. 4)

(o. 20 me. 4) 774 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 775 (o. 20 me. 4)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deelceeefve¤heCeveece’ meceeme ÛeewLee

(o. 20 me. 4) 776 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘ÛelJeejefpeVemeveece’ meceeme heeÛeJee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 779 (o. 20 me. 5)

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 781 (o. 20 me. 6)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘DeelceeiegCeefve¤heCeveece’ meceeme meneJee

(o. 20 me. 6) 782 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

Fefle ßeeroemeyeesOes ieg®efMe<ÙemebJeeos ‘Deelceeefve¤heCeveece’ meceeme meeleJee

ßeer oemeyeesOe (meeLe&) 785 (o. 20 me. 7)

(o. 20 me. 8) 786 ßeer oemeyeesOe (meeLe&)

ce=eflekeâehetpeve keâjeJeW ~ DeeCeer meJeWefÛe efJemepee&JeW ~ ns ceevesvee mJeYeeJeW ~ Deble:keâCee&meer 1

keâuÙeeCe keâjer jecejeÙee ~ peveefnle efJeJejer OeÇ=.