Oece& DeheefjJele&veMeerue nw !

leefceuevee[g mejkeejejeneuenerceWDeOeeosMeheeefjle
kej Oecee&vlejCe hej jeske ueiee oer ieeer nw, efpemes
ueskej leefceuevee[g ner veneR, hetjs osMe ceW efevlee kee
efJe<ee yevee ngDee nw~ ceneheg<e ieesmJeeceer leguemeeroeme
kes Devegmeej,Oece&veotmejmelemeceeveeDeLee&ledmele
mesye[ekeesF&Oece&venerbnw~meleSkehejceelceenw~
ieerlee kes Devegmeej, meJe& Oecee&vheefjlepe
ceeceskeb MejCeb epe~~ Depeg&ve! meejs OeceeX keer efevlee
es[ Skecee$ecesjerMejCenespee,ceQlegcnWmechetCe&heeheeW
mes cege kej otiB ee~ DeLee&led Ske hejceelcee kes eefle
ee, meeOevee keer efveele efJeefOe kee DeeejCe
nerOecee&ejCe nw; leye DevlejCe kewmee?DevlejCeneslee
nw ef{eeW kee, jnve-menve kee, efJeeejeW kee; ve efke
Oece&kee~
JemlegleOece&DeheefjJele&veMeerue meee nw ~ ef n vot m es
cegmeueceeveeeF&meeF&peesyeveieesleeskeeekeesF&Oece&hee
iees?ojDemeueSkejnve-menve,Keeve-heevemesotmejs
jnve-menve ceW eues peevee Oece& l ees v eneR nw~ Fme ekeej
eespeveeye <e[dev$e kee efMekebpee yeveekej efpevneWves
GvnW y eouee,ke eeJes O ecee& l ceeLes ? veneR , Jes lees DeewjYeer
ye[erkegjerefleeeWkesefMekeejLes~
JeemleJe ceWmele mes mebege meodid eg kes GheosMeeW
kee heeueve kejvee, Gvekes DeeejCe hejeueveener O ece&
nw~ pees mJeeb leJe ceW efmLele nw,
F&ejere mebkesle mecePelee nes
Deewj mecePee mekelee nes,
Jen meoddieg nw~
GvneR kes heeme

peeves kes efueS Jeso, ieerlee, n]pejle cegncceo, mJeeceer

ceneJeerj, cenelcee F&mee, cenelcee yeg, iegveeveke Deewj
ceneheg<e pejLege kenles nQ~ Fmekeer efJeefOemeerKeves heC[s,
hegpeeefjeeW Deewj ceewueefJeeeW kes heeme peevee ner Yetue nw;
keeeWefkeefkemeerYeerceneheg<evesFvekesheemepeeveskeesveneR
kene~esleeshee"MeeueekesJeJemLeehekecee$enQ~
FeflenemeefJeod Skecele mes mJeerkeej kejles nQ efke
$e+iJeso mebmeej kee eeeervelece ebLe nw, henuee Oece&Meee
nw~ meJe&eLece Oece& Deewj %eeve kee GheosMe kejkes Jewefoke
$e+ef<eeeW keemegefJeKeele efveCe&e heg<emete ceW n w efkeJen
Ske hejceelceener m elenw ~ ef p emekes les p ekes Deb M ecee$emes
me=e
f kee mebeeueve nw~ Jener Dece=leleJe nw~ Gmes eehle
kejveskes Deefleefje Decejnes v es k eeDevekees F & ceeie&veneR
nw~ hetJe& ceveeref<eeeW ves Gmeer DeefJeveeMeer hejceelcee kees
ceeveme-e%e kes eje oe ceW peevee~ meJe&$e Jeehle nesles
ngS Gmekee efveJeeme oeosMe ceW n w ~ leJeoe|MeeeWkesheeme
peekejFmespeevees~
Deepe mes ueieYeie oes npeej Je<e& hetJe& ceneheg<e
F&&meecemeernves Yeer ener kene, efpemes GvekesheeeledefMe<eeW
vesyeeFefyeueceWmebkeefueleefkeeeefkeF&ej
Ske nw Deewj Gmekee efveJeeme meJe&$e nesles
ngS Yeer eeefhlemLeue oe-osMe ceW nw~ cesjs
heeme DeeDees, legce Yeer F&ej kes heg$e
kenueeDeesies~ heeme Deeves kee DeefYeeee nw Oeeve
kes eje GmeTBeeF&lekehengBevee,peneBceneheg<e
Ke[e nw~ SkeevlemesJeve, efvejvlej megefcejveDeew j het J e&
YetueeW kesefueSheeeleehe, ener Gmekeer eeefhle kee Gheee
nw ~ mhenw e f k eceneheg <eF& m eeves J ener k enepees J es o Deew j
ieerleekenleernw~
n]pejle cegncceo meuue0 ves eewon meew Je<e& hetJe&

Deheves keueeceheeke kegjeve ceW Gmeer hejceleJe hej

ekeeMe [euee pees J es o Deew j ieer l eekeeef v eCe& enw e f k e,
ueeFueenFefuueuueenDeLee&ledDeuueen (hejceelcee)
kes efmeJeeeDevekeesF&hetpeveereveneRnw~ GmeDeuueen
kee efveJeeme efoueceW nw~ efoue cele ogKeeDeesyevos en
IejKeemeKeg o ekeenw ~eeCeer c ee$eceW D eheveer Deelcee
kees osKeles ngSGvneWveskeneefkenjerIeemecelelees[es,
efkemeer peerJe kees cele ceejes, efkemeer eeCeer keer Deelcee
kees "sme ve hengBeeDees~ pees Fme jen hej eueles ngS
eeLe&vee kejles nQ, Jes Deuueen keer Deemeceeveer DeeJeepe
megvelesnQ~ Gmekeereeefhle kee meeOeve yeleeles nQ efkepees
Kegoe kes yevos nQ, leJeoMeea meble nQ GveceW F&ceeve
ueeDees~ Gvekes efveoxMeve hej euekej mebmeej keer nj
Jemleg kees efleueebpeefue oskej, ke"esj efevleve kejkes
Gmes oeosMe ceW hee mekeles nes~ efve<ke<e&le cegncceo
meenye kes GheosMe Jeso Deewj ieerlee kes GheosMeeW mes
peje Yeer efYeVe veneR nwb~ Jeso leLee JesoeW kes meejebMe
ieerlee ceW YeieJeeved eerke=<Ce ves pees efveCe&e efoee, Jener
%eeve efJee ceW Deveske mLeueeW hejDeves k e Yee<eeDeeW kes
ceeOece mes DeefYeJee ngDee nw~ Jeso Deewj ieerlee eje
GodIeeefle mele Deewj meeOeve-heefle ner efJeefYeVe
ueesieeW kees mecePeeves kes efueS, efJeefYeVe mevleeW eje,
efJeefYeVe#es$eereYee<eeDeeW ceW kenerieeer nw~ Gve YeeeW
kes oeceWDeevleefjkeDevegYetefleeeWejehejceelceeves
Ske nerpewmeeefveCe&eefoeenw~
jnve-menve, Deeeej-efJeeej, JesMe-Yet<ee,
Yee<ee oes nes mekeles nQ efkevleg meeOevee oes veneR nw;
keeeWefke meYeer DeefJeveeMeer keueeCeleJe keer Deesj ner
ye{vesJeeues, Ske ner Jemleg kes Gheemeke nQ~ pewmes efke
kehe[s keer ogkeeveW yengle-meer nQ Deewj meyekes meeFve
yees[&,meyekes^s[ceeke&Deueie-DeueienQ,efkevlegeleske
ogkeeveceWJeenerefceuesiee~"erkeFmeerekeej,mecemle
meceoeeeWceW Ske nerDeefJeveeMeermele kes MeesOe nQ~ es
efevniegIejeveeW kes nQ ~ ef k emeer ceneheg<e keer efMe<ehejcheje ceW peye mebKee ye{peeleernwlees Jenerce]penye
eemeceoeeyevepeeleenw~
eleske meceoee ceW keeueevlej ceW peyemees
Hekeerj Deewj meeOeveejle ueesie Deue#e nes peeles nQ,
JeJemLeener eceg K e nesleer peeleer nw lees ueesie yeeo ceW
^s[ceeke& kees mepeeves ceW ueie peeles nQ, Yeerlejer Jemleg

kees es[ osles nQ~ Fme ekeej Oece& kes veece hej
YeeefvleeeW Deewj mebkeerCe&leeDeeW kees eJesMe efceue
peeleenw~
Deehe mJeeb efJeeej kejW efke meYeer meceoeeeW
kee DeejeOe Ske nw, pees meJe&$e Jeehle nw~ Jen
DeefJeveeMeerleJe Skener n w ~ Gmes K ees p eves k eelejer k ee
nw ceneheg<eeW kee meeefVeOe, pees hejceelcee kes jmetue
nQ, F&ej kes otle nQ, leJeoMeea nQ, hejceleJe
hejceelcee kes leodhe DevegYetefle Jeeues nQ~ eke=efle kes
eJeen mes nkej hejceelcee kes leodhe nesvesJeeuee
meeOeve Ske ner nw~ cejCeOecee& kees Devevle peerJeve
ef oueevee, ogKe kes mLeeve hejDevevle Deevevo meyekee
ue#e nw~ efpemekeer eeefhle kes meeLeosneOeeme Meevle
nes peelee nw~ Meeele- pees DeheefjJele&veMeerue nw,
Dece=leleJe-pees ce=lgeg mes hejs nw, Dekeeue heg<e- peneB
keeue veneR n w , Fmekeer eeefhle efpeme efJeefOe mesnesleer nw
GmeefJeefOe kees OeejCe kejvee ner lees Oece& nw~ Jemlegle
meveelevepeesmeowJeLee,nwDeewjjnsieeGmeDeefJeveeMeer
kees OeejCe kejvee, Gmekeer eeefhle keer efeee ceW
Devegje jnvee Oece& nw~ Fme heLe hej keesF& DeejcYe
ceW nw, keesF& ceOe ceW nw lees keesF& eeefhle hej~ FmeceW
meceoeekewmee?DeueieeJekewmee?efJejesOekewmee?
ceefvoj,ceefmpeo,iegeje DeewjefieefjpeeIej
hejceelceekeseeLe&veemLeuenQ~esF&ejkesojyeejnQ,
hejceelceleJe keer efMe#eemLeefueeeB nQ, F&ejere
hee"MeeueeSB n Q ~ eef o FvemLeueeW h ejenveneR y eleeee
peelee efke F&ej keee nw, keneB jnlee nw Deewj Gmes
eehlekejveskeelejerkeekeeenw?leesGmekeermLeehevee
kee GsMe ner meceehle nes peelee nw~ Ssmeer mLeefueeeB
keeueevlej ceW Oece& kes veece hej efkemeer OeesKes kees ner
pevce oWieer~ efpeve mLeefueeeW ceW Ge eMveeW kee
meceeOeeve emlegle veneR efkeee peelee, Jes Ssmeer
hee"MeeueeDeeW kes meceeve nQ efpeveceWhe{eF& veneRnesleer~
kesJeue hetpee kejves Deewj emeeo yeebves Jeeues cebefoj
Deheves ceneved GsMe mes otj n mekeles nQ~ YesoYeeJe
keeroerJeejKe[erkejkesDeheveerpeerefJekee eueeves Jeeues
ueesie meveeleve kees veneR peeveles, Oece& veneR peeveles~
Deehemeer Het Oece&Meee kees ve mecePeves mes Deeeer nw~
MeeeefceuelesnermeYeerSkeIekeceWmeceepeeSBies~