Shri Parshvanath Samavsharn Vidhan (VGM-290)

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.
290
eer heee&veeLe meceJemejCe

efJeOeeve
-jeefe$eerhejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe
eer %eeveceleer ceeleepeer

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer kes
56JeW leeie SJeb 74JeW pevcepeebleer meceejesn
(MejohetefCe&cee, 26 Deketyej 2007) kes MegYe DeJemej hej ekeeefMele
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele
Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

Fme evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& kee hees<eCe kejves Jeeues efnvoer,
mebmke=le, eeke=le, keVe[, Debespeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
kes veee, efmeevle, DeOeelce, Yetieesue-Keieesue, JeekejCe Deeefo
efJe<eeeW hej ueIeg SJeb Je=nod ebLeeW kee cetue SJeb DevegJeeo meefnle
ekeeMeve neslee nw~ mecee-mecee hej Oeeefce&ke
ueeskeesheeesieer ueIeg hegefmlekeeSb Yeer
ekeeefMele nesleer jnleer nQ~
-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

-: ceeie&oMe&ve :-
e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

-: efveoxMeve :-
Oece&efoJeekej heer"eOeerMe #eguuekejlve eer ceesleermeeiej peer cenejepe
-ekeeMeke-
-: mecheeoke :-
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve
kece&eesieer ye. jJeerv kegceej pewve
pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.

heesve veb.- (01233) 280184, 280236
meJee&efOekeej ekeeMekeeOeerve
Website : www.jambudweep.org
E-mail : ravindrajain@jambudweep.org
eLece mebmkejCe
2200 eefle
Deeefeve Meg. hetefCe&cee (Mejo hetefCe&cee)

cetue
26 Deketyej 2007
20/-.
kecheesefpebie - %eeveceleer vesJeke&

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.
(3)
(4)
mecheeokeere
emleeJevee
kece&eesieer ye.jJeerv kegceej pewve

Our Sacred Books are our light houses erected in the great
Sea of time.
DeLee&led meodhegmlekeW Jen ekeeMeie=n nQ, pees mecee kes efJeMeeue meceg ceW Ke[er
keer ieF& nQ~ DeelceesVeefle kes ceeie& ceW megmeeefnle kee Ske cenlJehetCe& mLeeve nw~
JeemleJe ceW eefo Meee veneR nesles, lees nce Deelcee kee DeefmlelJe veneR peeve heeles Deewj
efyevee kece&efmeevle kees mecePes elegie&eflehe mebmeej mes DeveefYe%e ner jnles~ Meee lees
ceevees mee#eeled kesJeueer kee mJehe nQ~ FvnW he{kej nce Deheves Jele&ceeve, Yetle, YeefJe<e
kees peeve jns nQ Deewj cee$e peeve ner veneR jns nQ Deefheleg nseesheeose kee efveCe&e Yeer
kej jns nQ~
meodieg meJe&$e GheueyOe veneR nesles nQ hejvleg melmeeefnle (Meee) eleske cebefoj,
meeefnle meove SJeb mJeeOeee YeJeve ceW GheueyOe nes peelee nw~ melmeeefnle kee
Gheeesie leYeer neslee nw peye meeOeke Gmekee DeOeeve kejkes GveceW Dehevee eefleefyecye
osKelee nw~
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer ves yeermeJeeR
Meleeyoer ceW meeefnefleke #es$e ceW DeYetlehetJe& keerefle&ceeve mLeeefhele efkeee nw~ hetpe
ceeleepeer keer keuece mes Ske-oes veneR yeefuke heeerme-leerme Je=nled SJeb DeveskeeW ueIeg
efJeOeeveeW keer jevee ngF& nw efpevekeer Deepe mechetCe& Yeejle ceW Oetce ceeer ngF& nw Fmeer
e=BKeuee ceW YeieJeeve heee&veeLe kes 1008 ceb$eeW mes mebegle en efJeOeeve nw~ emlegle
efJeOeeve kees kejkes Deehe meYeer eeJekeieCe Deheves ceveesjLeeW keer efmeef kejW, ener cesjer
cebieue keecevee nw~
ye. keg. Fvog pewve (mebIemLe)

Deeeee&eer kegvokegvoosJe ves eeJekeeW kes <ed DeeJeMeke kele&JeeW kes yeejs ceW
yeleeles ngS oeCeb hetpee cegkeKees oeve Deewj hetpee kees cegKe kene nw~
Jemlegle: Yeefeceeie& ceW eJe=e eleske eeCeer efveJe=efe keer meeOevee kejlee ngDee
Deheveer ewleve mJeheer Deelcee kees GppJeue kej hejceelce heo keer eeefhle kej mekelee
nw~ eeJeke etBefke meeJee mes hetCe&hesCe efveJe=e veneR nes mekelee nw Dele: Jen <ed
DeeJeMeke kele&JeeW kee heefjheeueve kejles ngS DeebefMekehe mes Deheves heehe keceeX keer
efvepe&je kejlee nw~ Fve <edDeeJeMeke kele&JeeW ceW osJehetpee kes Devleie&le hejcehetpe
ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer keer meeefnefleke uesKeveer eje jefele DeveskeeW
Je=nod SJeb ueIeg efJeOeeveeW kee Deeeespeve kej YeeieCe ceveesJeebefle keee& keer efmeef
kes meeLe Deelcee ceW efJeMes<e efJeMegef GlheVe kej hegCemebee Yeer kejles nQ~ Deepe
Yeewefleke ekeeeeQOe ceW hebmee ngDee eeCeer DeelceMeebefle SJeb keee&efmeef nsleg veevee ekeej
mes efceLeelJe keer MejCe ueslee nw uesefkeve peye meodiegDeeW kee meceeiece SJeb mecyeesOeve
eehle neslee nw leye mep%eeve kees eehle kej Fve ceneefJeOeeveesW kee Deeeespeve kej DehetJe&
Deeeflceke Meebefle kes DevegYeJe kes meeLe-meeLe ceveJeebefle heue keer Yeer eeefhle kejlee
nw~ JeemleJe ceW DeeieceefJeefOe mes efkeee ieee ueIeg efJeOeeve Yeer efJeMes<e ecelkeeefjke heue
kees eoeve kej oslee nw~ DeefleMeeefe heue kees eoeve kejves Jeeues DeveskeeW ueIeg SJeb
Je=nod efJeOeeveeW keer e=BKeuee ceW hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer eje
YeieJeeve heee&veeLe kes eerejCeeW ceW meceefhe&le nw 1008 ceb$eeW mes meceefvJele en
eer heee&veeLe meceJemejCe efJeOeeve~
#ecee kes DeJeleej YeieJeeve heee&veeLe kee pevce JeejeCemeer veiejer ceW ngDee~
DeeesOee kes jepee peemesve eje Yespes ieS otle mes DeeesOee kee JeCe&ve megveles-megveles
GvnW Jewjeie nes ieee Deewj yeeueyeeeejer Gve eYegJej ves heew<e ke=<Cee SkeeoMeer efleefLe
ceW efmeb vece: kenkej oer#ee OeejCekej ueer~ leye oMeYeJe hetJe& kes Jewjer kece" kes
peerJe ves mebJej osJe keer heee&e ceW Gvekes Thej DekeejefCeke Ieesj Ghemeie& efkeee Deewj
meowJe #ecee keer cetefle& jns YeieJeeve heee&veeLe ves Gve GhemeieeX kees menve kej Deheveer
Deelcee kees TOJe&ieeceer yevee efueee~ OejCesv Deewj heeeJeleer ves Yeer Deheves Ghekeej kee
yeouee egkeeles ngS eYeg kees cemleke hej OeejCe kej Thej mes heCe kee $e ueiee
efueee Deewj YeieJeeve heee&veeLe ves Oeeveceive nes eej Ieeefleee keceeX kee veeMe kej
(5)
(6)
efoJe kesJeue%eeve kees eehle efkeee~ efpeme mLeue hej YeieJeeve kees kesJeue%eeve ngDee
Jen mLeue kenueeee Deefn$e~ YeieJeeve kees kesJeue%eeve keer eeefhle nesles ner Fv
keer Dee%ee mes kegyesj ves Deekej meceJemejCe keer jevee kej oer Deewj YeieJeeve GmeceW
eej neLe DeOej efJejepeceeve nes iees Deewj YeJeeW kees efoJe GheosMe kee heeve kejeee~
Gme meceJemejCe keer Ssmeer ceefncee nw, kene nweespeve Mele Fke ceW megefYeKe, ieieve-ieceve cegKe eej~
veefnb Deoee Ghemeie& veefn b, veeneR keJeueenej~~
meye efJ eee F& ejhevees, veeefn b ye{ W veKe-kes Me~
Deefveefce<e ie eee jefnle, ome kesJeue kes Jes<e~~
Gme meceJemejCe ceW Deekej mebJej pewmes DeefYeceeveer osJe kee Yeer ceeve ieefuele nes
ieee Deewj Gmeves Yeer mecekelJe kees enCe kej efueee~ YeieJeeve kees efveJee&Ce heo keer
eeefhle meccesoefMeKej efme#es$e mes ngF& Leer~ #eceemeefn<Ceg Gve eYegJej kees Deepe
efJeIvenjCe, mebkenlee& Deeefo Deveske veeceeW mes peevee peelee nw~ Jemlegle: Ssmes cenecevee
eYegJej keer hetpee, Yeefe mes Deveske ceveesjLeeW keer efmeef nes peeS lees keesF& DeefleMeeesefe
Jeeueer yeele veneR nw, Yeefe ceW efvekeues ngS Meyo lees DemeeOe jesieeW Je Dekeeuece=leg kees
eueves ceW Yeer me#ece nesles nQ~
hetpe ceeleepeer eje jefele Fme efJeOeeve ceW meJe&eLece heee&veeLe Jebovee nw
efpemeceW heee&veeLe YeieJeeve kes hebekeueeCeke keer efleefLeeeB, ceelee-efhelee, pevceveiejer,
Mejerj keer DeJeieenvee, JeCe&, Deeeg Deeefo kee JeCe&ve nw~ meceJemejCe hetpeve kes heeeled
ceevemlebYe kes eej DeIe&, meceJemejCe keer Dee"eW YetefceeeW kes DeIe&, leerveeW keefveeeW
kes DeIe&, leerLekej YeieJeeve kes 46 iegCeeW (pevce kes 10 DeefleMee, kesJeue%eeve kes
10 DeefleMee Deewj osJeke=le 14 DeefleMee) kees DeIe& kes ceeOece mes yeleeee nw~ hegve:
Dee" eeeflenee&, eej Deveble elege Deeefo kes JeCe&ve kes meeLe meceJemejCe ceW
efJejepeceeve ieCeOej, cegefve, Deeefe&kee Deeefo kes DeIe& Je hebekeueeCeke kes Yeer DeIe&
nQ~ Fve meYeer DeIeeX kes heeeled YeieJeeve kes 1008 veeceeW kes 1008 DeIe& nQ~ Fme
ekeej FmeceW kegue 1096 DeIe& Deewj 18 hetCee&Ie& nQ~
peeceeuee ceW lees meceJemejCe kee efJemle=le JeCe&ve meceJemejCe keer peevekeejer
nceW menpe ner eehle keje oslee nw~ ieeiej ceW meeiej kes meceeve Ssmes Deveghecese efJeOeeve
kees kejkes Deehe meye ceveJeebefle heue keer eeefhle kes meeLe eYeg Yeefe kes eje Deheveer
Deelcee kees heefJe$e yeveeJeW, ener MegYese nw~
hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe
eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
pevcemLeeve
pevceefleefLe
: efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e.

: Deemeespe megoer 15 (MejohetefCe&cee)
efJe. meb. 1991 (22 Deketyej meved 1934)
ie=nmLe kee veece
: keg. cewvee
ceelee-efhelee
: eerceleer ceesefnveer osJeer SJeb eer essueeue pewve
Deepevce yeeee& ele
: F&. meved 1952 ceW yeejeyebkeer ceW MejohetefCe&cee kes efove
SJeb ie=nleeie
Deeeee&jlve eer osMeYet<eCe peer cenejepe mes~
#egefuuekee oer#ee : ew$e ke=. 1, F&. meved 1953 kees ceneJeerjpeer DeefleMee #es$e (jepe.) ceW
Deeefe&kee oer#ee : JewMeeKe ke=. 2, F&. meved 1956 kees ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW
eeefj$eeeJeleea 108 Deeeee&eer Meebeflemeeiej peer keer hejcheje kes eLece heeOeerMe Deeeee&
eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes kejkeceueeW mes~
meeefnefleke ke=eflelJe : Demeneer, meceemeej, efveecemeej, cetueeeej, keeleb$eJeekejCe, <edKeC[eiece Deeefo ebLeeW kes DevegJeeo/erkeeSb SJeb 250 efJeefMe ebLeeW keer
uesefKekee~ meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewpeeyeeo) eje [er.efued. keer ceeveo GheeefOe
mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce esjCee : nefmleveehegj ceW pebyeterhe leerLe& kee efvecee&Ce, Meeele leerLe&
DeeesOee kee efJekeeme SJeb peerCeexej, eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW leerLekej $e+<eYeosJe
oer#ee leerLe& kee efvecee&Ce, leerLekej pevceYetefceeeW kee efJekeeme, YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce
keg C[ueheg j (veeueb o-eefyenej) ceW vebeeJele& cenue veeceke leer Le& ef vecee&Ce,ceebieer leg bieer ceW efvecee&CeeOeerve
108 heg Gebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efJeMeeue eeflecee~
ceneslmeJe esjCee : hebeJe<eeae pecyeterhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&êre
efveJee&Ce ceneceneslmeJe, DeeesOee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbYe cemlekeeefYe<eske, kegC[uehegj
ceneslmeJe, YeieJeeve heee&veeLe pevcekeueeCeke le=leere meneeefyo ceneslmeJe ~
Mew#eefCeke esjCee : pewve ieef Cele Deewj ef $eueeske efJe%eeve hej Deb leje& êre mebiees er, jeêre
kegueheefle meccesueve, Feflenemekeej meccesueve, veeeeOeerMe meccesueve SJeb Deve Deveske jeêreDeb leje& êre mlej kes mes efceveej Deeefo~
jLe eJele&ve esjCee : pecyeterhe %eevepeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe eerefJenej
(1998 mes 2002), ceneJeerj peesefle (2003-2004) kee Yeejle YeceCe~
Fme ekeej efvele vetleve YeeJeveeDeeW keer peveveer hetpe ceeleepeer efejkeeue leke Fme
JemegOee kees megMeesefYele kejleer jnW, ener cebieue keecevee nw~
(7)
(8)
eLece leerLekej YeieJeeve $e+<eYeosJe peerJeve oMe&ve
het p e ieef C eveer eceg K e eer %eeveceleer ceeleepeer eje

Gejheg j eCe kes DeeOeej mes emleg l e YeieJeeve heee& veeLe kes Fme
eeceeef C eke peer Jeve oMe&v e kees ef Meueeues KeeW hej Glkeer Ce& kejJeekej
leer L eeX SJeb ceb e f ojeW ceW ueieJeeeW ~
-heer"eOeerMe #eguueke ceesleermeeiej

Deepe mes kejes[eW Je<e& hetJe& eLece leerLekej YeieJeeve $e+<eYeosJe kee pevce YeejleJe<e& kes
GejeosMe keer DeeesOeeveiejer kes cenejepee veeefYejee keer cenejeveer ceosJeer keer heefJe$e
kegef#e mes ew$e ke=<Cee veJeceer kees ngDee~ #eef$eeJeCeea, keeMeheiees$eere, F#JeekegJebMeer, lehle
mJeCe& meMe, yewue efevn mes ege Gve leerLekej YeieJeeve kes Mejerj keer DeJeieenvee oes npeej
neLe SJeb Deeeg eewjemeer ueeKe hetJe& Je<e& keer Leer~ YeieJeeve $e+<eYeosJe ves kece&Yetefce eerk Deeefo ceW
epee kees Deefme, ceefme Deeefo <edefeeeDeeW eje peerJeve peerves keer keuee efmeKeeF& Leer~ mechetCe&
efJeeeDeeW Deewj keueeDeeW kes peveke YeieJeeve $e+<eYeosJe ves ew$e ke=<Cee veJeceer keer MegYe efleefLe ceW
eeeie ceW JeJe=#e kes veeres pewvesejer oer#ee enCe kej Ieesj leheejCe efkeee hegve: cegefvehejcheje
kees peerJevle kejves nsleg DeenejeLe& efvekeues~ 1 Je<e& 39 efove kes heeeled Gvekee eLece Deenej
nefmleveehegj kes jepee eseebme kes eneB F#egjme kee ngDee~ eeeie kes hegefjceleeuehegj Geeve ceW
JeJe=#e kes veeres heeuiegve ke=<Cee ieejme kees GvnW efoJekesJeue%eeve keer eeefhle ngF,& Gvekes
meceJemejCe ceW eerJe=<eYemesve Deeefo 84 ieCeOej, 84 npeej cegefve, ieefCeveer yeeeer Deeefe&kee
meefnle 350000 Deeefe&keeSb, 3 ueeKe eeJeke, 5 ueeKe eeefJekeeSB Les~ Gvekes efpeveMeemeve
e#e ieescegKe osJe SJeb e#eer eesejer osJeer nQ~ Deeeg kes Deble ceW GvneWves ceeIe ke=<Ceeeewome kees
kewueeMeheJe&le mes cees#e eehle efkeee~
eewyeermeJeW leerLekej YeieJeeve ceneJeerj kee peerJeve oMe&ve

Jele&ceeve mes 2605 Je<e& hetJe& eewyeermeJeW SJeb Debeflece leerLekej YeieJeeve ceneJeerj kee pevce
YeejleJe<e& kes efyenej eeble ceW kegC[uehegj (efpe.-veeueboe) veiejer ceW cenejepee efmeeLe& keer
cenejeveer ef$eMeuee keer heefJe$e kegef#e mes ew$e Megkeuee $eeesoMeer keer heefJe$e efleefLe ceW ngDee~
#eef$eeJeCeea, keeMeheiees$eere, veeLeJebMeer, lehle mJeCe& meMe, efmebn efevn mes ege Gve
leerLekej YeieJeeve kes Mejerj keer DeJeieenvee meele neLe SJeb Deeeg 72 Je<e& keer Leer~ 30 Je<e&
keer Gce ceW DeKeC[ yeeee&ele kee heeueve kejves Jeeues YeieJeeve ceneJeerj ves <eC[Jeve ceW
meeueJe=#e kes veeres ceieefMej ke=<Cee oMeceer efleefLe ceW oer#ee enCe keer~ Gvekee eLece Deenej
ketue eece kes jepee Jekegue (Dehej veece ketue) kes eje Keerj kee ngDee leLee efJeMes<e Deenej
keewMeecyeer ceW cenemeleer ebovee eje Keerj kee ngDee~ YeieJeeve ceneJeerj kees efoJe kesJeue%eeve
keer eeefhle %eele=<eC[Jeve ceW JewMeeKe Megkeue oMeceer kees $e+pegketuee veoer kes le hej ngF&, Gvekes
meceJemejCe ceW eer FvYetefle Deeefo 11 ieCeOej, 14 npeej cegefve, ieefCeveer Deeefe&kee evovee
meefnle eerme npeej Deeefe&keeSB, 1 ueeKe eeJeke Je 3 ueeKe eeefJekeeSb LeeR~ Gvekeer
efoJeOJeefve eeJeCe ke=<Cee Skece kees efKejer Deewj keeefle&ke ke=<Cee DeceeJemee kees Deepe mes
2532 Je<e& hetJe& efyenej eevle efmLele heeJeehegjer mes cees#e heo eehle efkeee~ YeieJeeve ceneJeerj
kes Jeerj, Je&ceeve, ceneJeerj, mevceefle, DeefleJeerj es heeBe veece eefme nQ~
lesFmeJeW leerLekej YeieJeeve heeMJe&veeLe kee peerJeve oMe&ve

-ieefCeveer %eeveceleer
pevceYetefce
-JeejeCemeer (Gej heosMe)
efhelee
-cenejepee DeMJemesve
ceelee -cenejeveer JeeceeosJeer (yeeeer)
JeCe&
-#eef$ee
JebMe -GieJebMe
osnJeCe&
-cejkeleceefCe meo= Me (nje) efevn -mehe&
Deeeg
-meew Je<e&
DeJeieenvee-veew neLe
ieYe&
-JewMeeKe ke=. 2
pevce -heew<e ke=. 11
lehe
-heew<e ke=. 11
oer#ee Jeve SJeb Je=#e -DeMJeJeve SJeb osJeoeJe=#e
heLece Deenej
-ieguceKes veiej kes jepee Oeve eje (Keerj)
kesJeue%eeve mLeue -Deefn$e
kesJe}%eeve-ew$e ke=. 4 (14)
cees#e
-eeJeCe Meg. 7
cees#emLe}-mecceso efMeKej heJe&le
meceJemejCe ceW ieCeOej-eer mJeebYet Deeefo 10
cegefve -mees}n npeej
ieefCeveer
-Deee|ekee meg}esevee
Deee|ekee-eerme npeej
eeJeke
-Ske }eKe
eeefJekee-leerve }eKe
efpeveMeemeve e#e -OejCesvo osJe
e#eer -heodceeJeleer osJeer
YeieJeeve heeMJe&veeLe Jele&ceeve Jeerj efve.meb. 2533 mes 2783 Je<e& hen}s cees#e ieS nQ~
DeIe&-DeeDees yeeeW legcnW efoKeeSB.......

DeeDees nce meye kejW Dee&vee, heee&veeLe YeieJeeve keer~
efpevekeer Yeeer mes eieefle nes, peesleer Deelece%eeve keer~~Jebos efpeveJejced-4~~
peueiebOeeefoke DeIe& mepeekej, efpeveJej ejCe e{e kejkes~
jlve$ee egle %eeveceleer kej, yemetB cees#e ceW pee kejkes~~
Fmeer nsleg ef$eYegJeve pevelee Yeer, Yeefe kejs YeieJeeve keer~
efpevekeer Yeeer mes eieefle nes, peesleer Deelece%eeve keer~~Jebos efpeveJejced-4~~
eR eerheee&veeLeleerLekejee DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(9)
( 10 )
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve-mebef#ehle heefjee

-heer"eOeerMe #eguueke ceesleermeeiej
efo iecyej pew ve ef $euees ke Mees O e meb m Leeve keer mLeehevee het pe ieef C eveer ecegK e
eer %eeveceleer ceeleepeer keer esjCee mes meved 1972 ceW jepeOeeveer efouueer ceW ngF& Leer~
mebmLeeve kee cegKe keeee&uee meved 1974 ceW nefmleveehegj cesW eejbYe ngDee~ Fme mebmLeeve kes
Devleie&le Deveske ieefleefJeefOeeeB nefmleveehegj ceW leLee Deve$e eue jner nQ1. meved 1972 mes Jeer j %eeveesoe eb Leceeuee kes Devleie&le ueeKeeW eb Le ekeeef Mele nes jns~nQ
2. meved 1974 mes Fme mebmLeeve kes cegKehe$e kes he ceW mecei%eeve efnvoer ceeefmeke
heef$ekee kee efvejblej ekeeMeve nes jne nw~
3. meved 1974 mes 1985 leke nef mleveehegj ceW pecyet er he jevee kee efvecee& Ce keee& ngDee~
4. meved 1974 mes Deye leke pecyeterhe jevee kes Deefleefje Deveske efpevecebefojeW kee
efvecee&Ce ngDee nw-keceue cebefoj, leerve cetefle& cebefoj, Oeeve cebefoj, MeebefleveeLe cebefoj, Jeemeghetpe
cebefoj, cebefoj, meneket cebefoj, efJeeceeve yeerme leerLekej cebefoj, DeeefoveeLe cebefoj,
Deeheo cebefoj, $e+<eYeosJe keerefle&mlebYe SJeb mJeefCe&ce lesjnerhe efpeveeuee~
5. pecyeterhe hegmlekeeuee efpemeceW ueieYeie 15000 ebLe mebenerle nQ~
6. Ceceeskeej ceneceb$e yeQke efpemeceW YeeeW eje efueKekej Yespes iees Ceceeskeej ceb$e
pecee efkees peeles nQ~
7. mecee-mecee hej efMe#eCe-eefMe#eCe efMeefJejeW leLee mebieesefeeW kes Deeeespeve
efkees peeles nQ~
8. eeef$eeeW kes Meg Yeespeve kes efueS jepee eseebme Yeespeveeuee kee mebeeueve~
9. eeef$eeeW kes "njves kes efueS [eruekeme heuewdme Jeeueer keF& Oece&MeeueeDeeW leLee
keesef"eeW SJeb yebieueeW kee efvecee&Ce efkeee ieee nw~
10. pecyeterhe heefjecee kes efueS veewkee efJenej, SsjeJele neLeer, efceveer ^sve, PetueW
Deeefo nQ~
11. %eeveceleer keuee cebefojced ceW nefmleveehegj kes eeeerve Fefleneme mes mebbyebefOele
PeeBefkeeeB nQ~
efouueer, cesj", cegpehehejveiej, nefjej, PeeBmeer, eflepeeje Deeefo mes pecyeterhe
mLeue leke Deeves kes efueS efoveYej yemeW efceueleer jnleer nQ~
efo. pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve kes Devleie&le YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj
(veeueboe) efyenej ceW YeJe vebeeJele& cenue leerLe& leLee eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW
efveefce&le YeieJeeve $e+<eYeosJe oer#ee leerLe& kee Yeer mebeeueve neslee nw~
pecyeterhe SJeb Deve leerLeeX kes oMe&ve nsleg kece mes kece Ske yeej DeJeMe heOeejW~
Jeerj %eeveesoe ievLecee}e kes efMejesceefCe mebj#eke

1. eerceleer efvece&}e pewve Oe.he. eer hesceevo pewve, lelheg$e heoerhe kegceej pewve, Keejer
yeeJe}er, efouueer-6~
2. eerceleer megceve pewve Oe.he. eer efoeqiJepee eEmen pewve, Fboewj~
3. eer ceneJeerj hemeeo pewve mebIeheefle, peer 19, meeTLe SkemesvMeve, veF& efouueer~
4. eer censv heeue njsv kegceej pewve, metjpece} efJenej, efouueer~
5. eerceleer ceesnveer pewve Oe.he. eer megveer} pewve, heerle efJenej, efouueer~
6. eer osJesvo kegceej pewve (Oeens[e Jee}s) ieg[ieeBJe (nefj.)~
7. eerceleer Meejoe jeveer pewve Oe.he. mJe. efjKeyeebo pewve, yeengyeueer SvkeuesJe, efouueer-92~
8. [e@. osJesv kegceej pewve, Yeesheeue (ce.e.)
9. eerceleer mebieerlee pewve Oe.he. eer mebpeerJe kegceej pewve, Mesjkees (efyepeveewj) G.e.
10. eer Deefveue kegceej pewve, oefjeeiebpe, efouueer
Jeerj %eeveesoe ievLecee}e kes hejce mebj#eke

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
eer ceeBieer}e} yeeyet}e} hene[s, nwojeyeeo (DeevOe heosMe)~

[e@. hekeeMeevo pewve, 792 efJeJeskeevebohegjer, efmeefJe} }eFve, meerleehegj (G.he.)~
eer megcele hekeeMe pewve, ieppet keje, Meenoje, efouueer~
eer megveer} kegceej pewve, eje-megveer} wkemeeF&ume, mejOevee (cesj") G.he.~
eer hekeeMe ebo Decees}ke ebo pewve meje&He, meveeJeo (ce.he.)~
eer heegcve kegceej peJesjer, jeskeef[ee}sve, yeesjerJe}er (Jesm) cegbyeF&~
eerceleer Ge|ce}e osJeer Oe.he. eer keevleer hemeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
eerceleer G<ee pewve Oe.he. eer efJece} hemeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
eer Deevevo hekeeMe pewve (meewjce Jee}s) , ieebOeerveiej, efouueer~
eerceleer meefjlee pewve Oe.he. eer jepekegceej pewve, efkeoJeF& veiej, keevehegj~
mJe. eerceleer kew}eMeJeleer Oe.he. eer kew}eMe ev pewve , leesheKeevee yeepeej, cesj"~
eer Yeevesv kegceej pewve, eje-eer efJeee pewve, Yeiele eEmen ceeie&, peehegj~
eer heoerhe kegceej Meeeqvle}e} efye}e}e, Devetheveiej, Fboewj, (ce.he.)~
eer megjsMeebo heJeve kegceej pewve, yeejeyebkeer (G.e.)~
eer veLeceue heejmeceue pewve, keuekeee-7~
eerceleer mJe. MeebleeyeeF& Oe.he. eer keceueebo pewve, meveeJeo (ce.e.)~
eer heebo pewve keeefjee, efouueer
( 11 )
( 12 )
YeieJeeve heee&veeLe keer pevce, kesJeue%eeve

SJeb efveJee&CeYetefce kee heefjee
jepekegceej leLee meceed Yejle kes ecegKe mesveeheefle peekegceej kes ieues ceW Jejceeuee
[euekej megueesevee ves keveeDeeW kees kegue hejbheje kee Oeeve jKeles ngS mJeeOeervelee-hetJe&ke
Dehevee heefle egveves kee Fefleneme yeveekej keveeDeeW keer cenee eoefMe&le keer Leer~
Ske Deve heewjeefCeke GuuesKe kes Devegmeej YeieJeeve ceefuueveeLe kes leerLe& ceW veeQJes
eeJeleea hee kee pevce yeveejme cesb ngDee Lee~ leye GvneWves eejlve kes eje n Keb[
kees peerlekej yeveejme kees ner Deheveer jepeOeeveer yeveeee Lee~
Fmekes heeeled eneB Fefleneme keer meJee&efOeke cenlJehetCe& Ievee Ieer Leer, Jen Leer
mecebleYe keer~ keLeeveke Deelee nw efke mecebleYe peer kees cegefve DeJemLee ceW Yemceke JeeefOe
nes ieF& Leer efpemekeer GheMeebefle kes efueS GvneWves ieg Dee%ee mes cegefveJes<e kee heefjleeie kej
oef#eCe Yeejle mes Gej keer yeveejme veiejer ceW Deekej Ske efMeJecebefoj ceW efMeJepeer keer
eeflecee kees mee#eeled vewJese efKeueeves keer yeele kener Leer~ Gme mecee JeejeCemeer kes jepee
efMeJekeesef Les~ GvnW Ske yeej cebefoj kes hegpeeefjeeW mes %eele ngDee efke mecebleYe ceneosJe
peer kes Yeesie kee meeje vewJese mJeeb Keeles nQ~ leye jepee kees ye[e eesOe Deeee Deewj GvneWves
mecevleYe mes efMeJeefheC[er kes mece#e ieueleer mJeerkeej kejkes vecemkeej kejves kees kene~
mecevleYe keer Yemceke JeeefOe leye leke Meevle nes egkeer Leer, GvneWves YeeJehetJe&ke eewyeermeeW
leerLekej keer mlegefle jevee kejkes Gmes he{vee Meg kej efoee~ peye Jes YeieJeeve eveYeg
keer mlegefle he{ jns Les leYeer efMeJeefheC[er he ieF& Deewj eveYe keer eeflecee GmeceW mes eie
nes ieF&~ en ecelkeej osKekej jepee efMeJekeesef Yeer Gvekes Devegeeeer yeve ieS~ mecevleYe
ves hegve cegefveoer#ee ueskej mJe-hej keueeCe efkeee~
efnvoer kes eefme keefJe yeveejmeeroeme Yeer ee$ee kes efveefcee keeMeer ceW DeeS Les~
Gvekes efueKes ngS De&keLeeveke veeceke Deelceeefjle ebLe mes helee euelee nw efke Jes Jeeheej
Deeefo kes efmeueefmeues ceW JeejeCemeer keF& yeej Deeles Les~
yeveejme kes mLeeveere Yeejle-keuee YeJeve ceW hegjeleJe mebyebOeer yengcetue meeceeer
mebenerle nw~ eneB jepeIee leLee Deve mLeeveeW hej KegoeF& ceW pees hegjeleJe meeceeer
GheueyOe ngF& Leer, Jen Fme keuee YeJeve ceW megjef#ele nw~ en meeceeer efJeefYeVe egieeW mes
mebyebefOele nw~ FmeceW hee<eeCe Deewj Oeeleg keer Deveske pewve eefleceeSb Yeer nQb es keg<eeCe keeue
mes ueskej ceOekeeue leke keer nQ~
yeveejme ceW Yeowveer pewve Iee veece mes Ske mLeeve nw pees YeieJeeve megheee&veeLe kee
pevcemLeeve ceevee peelee nw~ eneB Deepekeue meeeo ceneefJeeeuee veeceke eefme
efMe#eCe mebmLee nw~ Fme YeJeve kes Thej YeieJeeve megheee&veeLe kee cebefoj nw~ en iebiee le
hej DeJeefmLele nw, Me Deleble megvoj nw~ cebefoj ese ner nw efkevleg efMeKejye nw~
YeieJeeve heee&veeLe kee pevcemLeue Jele&ceeve kes Yesuethegj ceesnuues kees ceevee peelee
uesefKekee-e%eeeceCeer Deeefe&kee eboveeceleer

keeMeer Deewj JeejeCemeer veece mes eKeele yeveejme veiejer kece&Yetefce kes eejbYe ceW ner
Fv kes eje yemeeF& ieF& Leer~ eneB meeleJeW leerLekej YeieJeeve megheee&veeLe leLee lesF&meJeW
leerLekej YeieJeeve heee&veeLe kes (pevce leLee Gve oesveeW kes eceMe) eej SJeb leerve
keueeCeke ngS nQ~ peye JeneB kes cenejepee megeefle Deheveer he=LJeer<esCee veeceke cenejeveer
kes meeLe jepe kej jns Les leye megheee&veeLe kes ieYe& ceW Deeves kes n ceen hetJe& mes ueskej
pevce nesves leke kegyesj ves ueieeleej hevn ceen leke jeveer he=LJeer<esCee kes cenue ceW jlveeW
keer Je<ee& keer Leer~ Jes YeeoeW megoer <eer efleefLe kees ceelee kes ieYe& ceW DeeS leLee pes Megkeuee
eoMeer kes efove efJeMeeKee ve#e$e ceW Gvekee pevce ngDee~ hegve pevceefleefLe ceW GvneWves oer#ee
OeejCe keer SJeb heeuiegve ke=. <eer ceW GvnW kesJeue%eeve GlheVe ngDee Lee~ meccesoefMeKej heJe&le
mes YeieJeeve megheee&veeLe ves heeuiegve ke=. mehleceer kees efveJee&Ce eehle efkeee Lee~ Fvekes Mejerj
keer TBeeF& 9 neLe Leer, JeCe& nje Lee~
Fmekes heeeled YeieJeeve heee&veeLe kes mebyebOe ceW JeCe&ve nw efkeYeieJeeve heee&veeLe JeejeCemeer veiejer ceW efhelee Deemesve Deewj ceelee Jeefcceuee
(Jeecee) mes heew<e ke=<Cee SkeeoMeer kes efove GlheVe ngS~ Gej hegjeCe ceW Fvekeer ceelee kee
veece yeeeer Yeer Deeee nw~ leerLekej heee&kegceej ves efJeJeen veneR efkeee Lee, leerme Je<e& keer
DeJemLee ceW Ske efove jepemeYee ceW DeeesOeevejsMe peemesve kes otle eje YeieJeeve
$e+<eYeosJe kee eefj$e megveles-megveles GvnW Jewjeie nes ieee Lee leye GvneWves DeeJeve ceW
peekej pewvesejer oer#ee OeejCe kej ueer~ GvneWves heew<e ke=. 11 efleefLe kees oer#ee ueer SJeb
Mebyej veeceke peesefle<eer osJe (kece veeceke hetJe& YeJe kee Jewjer) kes oeCe GhemeieeX kees
1
menvekej ew$e ke=. elegLeea efleefLe kees Deefn$e ceW kesJeue%eeve eehle efkeee leLee eeJeCe
Megkeuee mehleceer kes efove meccesoefMeKej heJe&le mes cees#eOeece kees heOeejs nQ~ Gvekes yeeo
meccesoefMeKej heJe&le mes efkemeer Yeer leerLekej ves cees#e keer eeefhle veneR keer nw Dele:Jen heJe&le
Jele&ceeve ceW heejmeveeLe efnue kes veece mes peevee peelee nw~
Jele&ceeve ceW yeveejme veiejer efnvogDeeW kes leerLe&Oeece mes DeefOeke eefmeef kees eehle nw
efkevleg eeeerve Fefleneme osKeves hej %eele neslee nw efke efpeveOece& keer eYeeJevee kes Deveske
keLeeveke eneB mes peg[s ngS nQ~ meJe&eLece keeMeervejsMe Dekecheve ves Deheveer heg$eer megueesevee
kee mJeebJej jekej Fme Oejleer hej mJeebJej eLee eejbYe keer Leer~ nefmleveehegj kes
( 13 )
(14 )
nw~ Gvekes pevcemLeeve hej yengle efJeMeeue megvoj cebefoj yevee ngDee nw~ Gmeer kecheeGv[ kes
Yeerlej Oece&Meeuee Yeer yeveer ngF& nw~ efpemeceW meYeer efoiecyej pewve yebOegDeeW kes "njves keer
mecegefele JeJemLee nw~ Yesuethegj ceW Ske Deewj efoiecyej pewve cebefoj Yeer nw GmeceW cetueveeeke
heee&veeLe YeieJeeve keer eeflecee nw~
efnvogDeeW keer ceeveleevegmeej DeeesOee, ceLegje, nefjej, keeMeer, DeJeefvle, Gppeefeveer
Deewj ejkee es meele cenehegefjeeB nQ FveceW keeMeer cegKe ceeveer ieF& nw~ keeMeeb efn
cejCeevcegefe en efnvot MeeeeW kee Jeekee nw~
yeveejme meneeW Je<eeX mes efJeee kee kesv jne nw~ eneB Yeejleere Jee*dcee-oMe&ve
Deewj meeefnle kes DeOeeve-DeOeeheve keer eeeerve hejcheje Deepe leke megjef#ele nw~
eqouueer mes kegC[uehegj (veeueboe) keer Deesj mebIe kes cebieue efJenej kes ceOe hetpe
ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kee 19 veJebyej 2002 kees yeveejme ceW heoehe&Ce
ngDee~ JeneB ueieYeie 1 mehleen eJeeme kes ceOe yeveejme efnvot efJeeefJeeeuee ceW
eLece yeej pewve meeOegDeeW kes cebieue eJeeve kee keee&ece Yeer ngDee~ efpemeceW yeer.Se.et.
leLee [e. mechetCee&vebo mebmke=le efJeeefJeeeuee kes kegueheefleeeW meefnle Deveske Jeefj
eJeeeDeeW ves hetpe ceeleepeer keer mebmke=le Yee<eepeefvele eefleYeeMeefe kee keesefMe
DeefYevebove efkeee leLee Deheves efJeeefJeeeueeeW ceW efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeevepecyeterhe-nefmleveehegj eje eoe meeefnle kees memecceeve efJejepeceeve efkeee~
leerLekeje keer Gme heeJeve pevceYetefce JeejeCemeer leerLe& kees Mele-Mele veceve~
YeieJeeve heee&veeLe keer kesJeue%eeve Yetefce Deefn$e leerLe&Deefn$e GejeosMe kes yejsueer efpeues keer DeeBJeuee lenmeerue ceW efmLele nw pees Deepekeue
jeceveiej kee Ske Yeeie nw, Fmes eeeervekeeue ceW mebKeeJeleer veiejer kene peelee Lee~ lesF&meJeW
leerLekej YeieJeeve heee&veeLe keer kesJeue%eeve keueeCeke Yetefce Deefn$e kes yeejs ceW Deeeee&
efpeveeYet metefj efJejefele efJeefJeOe leerLe&keuhe kes Deefn$e keuhe ceW efueKee nw efke mebKeeJeleer
veiejer ceW YeieJeeve heee&veeLe keeeeslmeie& cege ceW Oeevee{ Les~ hetJe& efveye Jewj keskeejCe
Demegj kece" ves Gve hej veevee ekeej kes Ghemeie& efkees leye veeiekegceej osJeeW kes Fv OejCesv
Deewj heeeJeleer YeieJeeve eje efJeiele pevce ceW efkees iees Ghekeej kee mcejCe kej JeneB Deees
Deewj YeieJeeve kes Thej mene heCe hewueekej Ghemeie& efveJeejCe efkeee~ en Jener OejCesv
Deewj heeeJeleer Les efpevnW leehemeer veevee cenerheeue kes eje hebeeefive lehe nsleg ueke[er eerjles
osKekej YeieJeeve heee&veeLe ves GmeceW efmLele veeie-veeefieve kees peevekej GvnW ve ceejves keer
yeele kener Leer efkevleg leehemeer eje eesOeeJesMe ceW ueke[er keeles ner Yeerlej jnves Jeeues mehe&meefhe&Ceer kes oes gke[s nes ieS, leye hejce keCeeMeerue heee&eYeg ves Demee Jesovee ceW le[heles
ngS Gve mehe&-meefhe&Ceer kees Ceceeskeej ceb$e megveeee Deewj ceb$e kes heuemJehe Meeble YeeJe mes
cejkej Jes ner OejCesv-heeeJeleer ngS~
pewvesejer oer#ee uesves kes heeeled peye YeieJeeve heee&veeLe Ieesj Ghemeie& ceW ueerve Les leye
Fve OejCesv-heeeJeleer kes eje Ghemeie& otj kejles ner Gvekees kesJeue%eeve GlheVe nes ieee, Jen
efleefLe ew$e ke=<Cee elegLeea Leer (Gej hegjeCe kes Devegmeej en efleefLe ew$e ke=<Cee elego&Meer nw),
leye FveW Deewj osJeeW ves Deekej YeieJeeve kes kesJeue%eeve keueeCeke keer hetpee keer~ FOej Jen
mebJej osJe Yeer eYeg kes ejCeeW ceW efiej he[e Deewj YeieJeeve mes yeej-yeej #eceeeeevee kejves ueiee,
heeeled Fv keer Dee%ee mes Oevekegyesj ves meceJemejCe keer jevee kej oer Deewj eYeg kee eLece
peiele keueeCekeejer GheosMe JeneB hej ngDee~ veeiesv eje YeieJeeve kes Thej $e ueieeee
ieee Lee, Fme keejCe Fme mLeeve kee veece mebKeeJeleer kes mLeeve hej Deefn$e nes ieee~
Ssefleneefmeke Je meebmke=efleke cenlJe#es$e hej Ske eeeerve efMeKejyebo cebefoj nw GmeceW heee&veeLe YeieJeeve keer efleKeeue
Jeeues yeeyee keer cetefle& nw~ Jen eeflecee efkemeer DeMe Meefe eje yeveeF& ieF& leLee
ceveeskeeceveehetjke yeleeF& peeleer nw~ heee&veeLe mebyebOeer Ievee kee Ske meebmke=efleke cenJe
Yeer nw efpemeves pewve cetefle&keuee kees eYeeefJele efkeee nw, Jen nw heee&veeLe YeieJeeve keer cetefle&
hej mehe&heCe kee nesvee leLee OejCesv-heeeJeleer kee Gvekes Yee e#e-eef#eCeer kes he ceW
efJeMes<e GefuueefKele kejvee~ #es$e mes 2 efkeceer. otj Ske eeeerve efkeuee nw pees ceneYeejlekeeueerve
kene peelee nw~ efkeues kes efveke ner keejerKes[e veeceke erues mes eeeerve Yeive mlebYe
efceuee nw efpemes ceevemlebYe kenles nQ~ eeeerve efMeKejyebo cebefoj ceW cetueveeeke efleKeeue
Jeeues yeeyee keer eeflecee kes meeLe Deveske vetleve Jesoer nQ efpemeceW vetleve SJeb keg JesefoeeW
ceW eeeerve eefleceeSB efJejepeceeve nQ~ Debeflece heeBeJeer Jesoer ceW yetboer (jepe.) ceW YetieYe& mes
eehle eewLeer mes veJeeR Meleeyoer kes ceOe keer eefleceeSB nQ, eneB Ske meceJemejCe Yeer
yevee ngDee nw~ cebefoj kes efveke ner jeceveiej ieeBJe ceW Ske efMeKejyebo cebefoj nw efpemeceW
heCeeceefC[le MeeceJeCe& heeemeve heee&veeLe (4 heg DeJeieenvee) keer cevees%e eeflecee
nw efpeme hej hee$ekesMejer keer Mebkee kees otj kejves Jeeuee Mueeske Yeer Debefkele nw~ cebefoj
kes yeenj Gej keer Deesj hee$ekesMejer kes ejCe yeves nQ~ meved 1993 ceW Deefn$e leerLe& ceW
hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer ves cebieue heoehe&Ce hej #es$e kees leerme
eewyeermeer cebefoj veeceke vetleve ke=efle efvecee&Ce keer esjCee eoeve keer, Fme 11 efMeKejege
cebefoj ceW 720 leerLekej eefleceeSB efJejepeceeve nQ cetueveeeke Ke[dieemeve eeflecee heee&veeLe
YeieJeeve keer nw~ cebefoj yevekej hetCe& nes egkee nw efpemekeer hebekeueeCeke eeflee 2002
ceW mecheVe nes egkeer nw~ 15 ceF& 2005 ceW kegC[uehegj mes nefmleveehegj efJenej kes ceOe hetpe
ceeleepeer kes Deefn$e cebieue heoehe&Ce hej Gvekeer esjCee mes Deeeesefpele YeieJeeve heee&veeLe
pevcekeueeCeke le=leere meneeefyo ceneslmeJe Je<e& kes Devleie&le efleKeeue Jeeues yeeyee SJeb
leerme eew yeer meer kes 72 YeieJeeve leLee YeieJeeve heee&v eeLe kee 1008 keueMeeW mes
cenecemlekeeefYe<eske meevevo mecheVe ngDee~
( 15 )
(16 )
YeieJeeve heee&veeLe keer efveJee&CeYetefce meccesoefMeKej efme#es$eMeeele efveJee&CeYetefce leerLe&jepe meccesoefMeKej (heejmeveeLe efnue) Jele&ceeve ceW
PeejKeC[ eosMe kes efiej[ern efpeues ceW efmLele nw~ eneB hengBeves kes efueS jsueJes kes keF& ceeie&
nQ, Yeejle mejkeej eje YeieJeeve heee&veeLe kes veece mes Ske ^sve Yeer heejmeveeLe
Skemeesme eueeF& ieF& nw~ heejmeveeLe msMeve kes meeceves ner Ske heueeie keer otjer hej
F&mejer ceW oes efoiecyej pewve Oece&MeeueeSB yeveer ngF& nQ, Ske lesjnhebLeer, otmejer yeermehebLeer,
oesveeW efveke-efveke nQ~ oesveeW ceW eeef$eeeWs kes efveJeeme nsleg Gefele megefJeOeeSB nQ~
YeieJeeve heee&veeLe keer efveJee&CeYetefce Meeele leerLe& meccesoefMeKej mes DevebleeW cegefveeeW
ves cees#e eehle efkeee nw~ GejhegjeCe ceW JeCe&ve Deeee nw efke mecee meiej eeJeleea ves
Deheves mee" npeej heg$eeW kes meeLe meccesoefMeKej mes cees#e eehle efkeee~
F&mejer mes ueieYeie 22 efkeceer. hej ceOegyeve nw~ ceOegJeve heJe&le kes Gejer Yeeie keer Deesj
nw~ ceOegJeve ceW lesjnhebLeer Deewj yeermehebLeer oes keesef"eeB DeLee&led Oece&MeeueeSB nQ~
hene[ hej meJe&eLece ieewlece mJeeceer keer eWke nw, eWke kes yeeSb neLe ceg[kej hetJe& oMee
ef
keer Deesj 15 eWke (ket) nQ~ Fve eskeeW ceW eveYeg eWke meyemes TBeer nw~ DeefYeveboveveeLe keer
eWke mes Glejkej peuecebefoj Deeles nQ, eneB Ske efJeMeeue cebefoj yevee ngDee nw, efpemekes eejeW
Deesj peue Yeje nw, henues FmeceW efoiecyej eefleceeSB LeeR, Oeerjs-Oeerjs esleecyejeW ves cebefojhej
Dehevee DeefOekeej kej efueee nw~ hegve: heefece efoMee keer Deesj peekej veew eskeeWs keerJebovee
kejles nQb~ Fve eskeeW ceW meyemes TBeer eWke heejmeveeLe YeieJeeve keer nw~
meccesoefMeKej ceW 25-30 Je<eeX ceW DeveskeeW veJeefvecee&CeeW kes eje Yeejer efJekeeme ngDee
nw~ #es$e hej meceJemejCe cebefoj, leerme eewyeermeer cebefoj, ceOeueeske jevee, ef$eeesie
Deeece, leeieer-eleer Deeece Deeefo efvecee&CeeW kes meeLe JeneB Deveske mebmLeeSB Deheves-Deheves
veJeefvecee&Ce Deeefo keee&keueeheeW kes eje efme-#es$e keer ieefjcee Je=ef ceW Dehevee meefee
meneesie eoeve kej jner nQ~ Fme e=BKeuee ceW heJe&lejepe kes eewhe[e kegC[ hej efmLele
efoiecyej pewve cebefoj SJeb Oece&Meeuee eeef$eeeW kes efueS efJeMes<e megefJeOee eoeve kejles ngS
ee$ee kes Deevebo kees efiegefCele kejles nQ~
meved 2003 ceW hetpe ieefCeveer eer %eeveceleer ceeleepeer ves heeJeve leerLe& meccesoefMeKej
hej heOeejkej JeneB kes Fefleneme ceWs YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efJeMeeue eeflecee SJeb cebefoj
efvecee&Ce keer esjCee oskej Ske veee DeOeee pees[ efoee, Fmekeer hebekeueeCeke eeflee
efomecyej 2005 ceW mecheVe nes egkeer nw~ efveefele ner en cevees%e eeflecee nj oMe&veeLeea kees
pewveOece& keer eeeervelee SJeb YeieJeeve DeeefoveeLe kes peerJeve kees eeo kejeSieer~
MeeeeW ceW efMeKej peer keer Jebovee kee heue yeleeles ngS kene nw efke Jeefe Fme heJe&le
keer Jebovee kejkes DeefOekelece 49 YeJe OeejCe kejves kes yeeo cees#e kees eehle kej ueslee nw~
Ssmes heeJeve efmeOeece kees MeleMe: veceve~
leerLekej heee&veeLe
uesefKekee-ieefCeveer %eeveceleer
bl ht Ecw
} hi dsnf{k.kHkjr {ks
= es
a, d l q
j E; uke dkcM+
kHkkjhns
kgS
Aml dsi ks
nui q
j
uxj es
avfrk; /kekZ
R
ek vj foUn j kt k j kT; dj rsFks
A ml huxj es
afooHkw
fr cz
k.k dh
vuq
U/kjhcz
k.khl smR
i Uu gq
, deB vkS
j e#Hkw
fr uke dsnksi q
= Fkst ks
fd ek%fo"kvkS
j
ver l scuk; sgq
, dsl eku ekyw
e i M+
r sFks
AdeB dhL=hdkuke o#.kkrFkke#Hkw
fr dh
L=hdkuke ol q
U/kjkFkkA; snks
uks
aghj kt kdseU=hFks
A
,d l e; fdl hj kT; dk; Zl se#Hkw
fr ckgj x; kFkkrc deB e#Hkw
fr dhL=hol q
U/kjk
dsl kFkO
; fHkpkjhcu x; kAj kt kvj foa
n dks; g ckr i rkpyrsghmUgksa
usml deBdksnf.Mr
dj dsnskl sfudky fn; kAog deBHkhekuHka
x l snq
%
[khgksdj fdl hrkil vkJe es
at kdj gkFk
es
ai R
Fkj dhfkykys
dj dq
r i dj usyxkAHkkbZdss
e dsokhHkw
r gkse#Hkw
fr HkhdeB dks<w
<+
a
rk
gq
v km/kj py i M+
kAml svkrsns
[ kks
/kdsvkoskesavkdj deB usog gkFkdhfkykml ds
fl j i j i Vd nhft l l se#Hkw
fr ej dj l Yydhou esaot z
?kks"kuke dkgkFkhgksx; kA
fdl hl e; vj foUn usfoj gks
dj j kT; Nks
M+fn; kvkS
j la
; e /kkj.kdj l c l a
?kdh
oa
nukdsfy; sLFkku fd; kApyrs
&pyrsosml hou es
ai gq
pdj l kekf; d dsl e; frek; ks
x
l sfoj kt eku gksx; s
Aog gkFkhl a
?kes
agkgkdkj dj rkgq
v kvj foUn egkjkt dsl Ueq
[ kvkdj
ekjusdsfy, nkS
M+
k] rR
{k.kghmudso{kLFky es
aJhoR
l dsfpUg dksns
[ krsghml si w
oZHko
la
ca
/kdkLej .kgksvk; krc og i ' pkrki l s' kka
r gksrkgq
v kpq
i pki [kM+
kj gkAvua
r j vj foUn
eq
fuj kt usml s/keks
i ns
Z
' kns
dj Jkod dsoz
r xz
g.kdj kfn; s
A
ml l e; l sog gkFkhi ki l sMj dj nw
l j sgkfFk; ks
a}kjkrks
M+
hgq
bZo`{kdh' kk[ kkvksavkS
j
lw
[ ksi kks
adks[ kkusyxkAi R
Fkjks
adsfxj usl svFkokgkfFk; ks
adsl ew
g dsl a
?kVu l st ksi kuhkl q
d
gkst krkFkkml sghog i hrkFkkrFkkks
"k/kks
i okl dsckn i kj.kkdj rkFkkAbl dkj fpj dky
rd egku ri ' pj .kdj rkgq
v kog gkFkhvR
; Ur nq
cZ
y gksx; kAfdl hfnu og gkFkhi kuhi hus
dsfy, os
xorhunhdsfdukjsx; kvkS
j dhpM+es
afxj dj Ql x; k] fudy ughal dkAogk
i j nq
j kpkjhdeB dkt ho ej dj dq
Ddq
V l i Zgq
v kFkkml usi w
oZoS
j dsl a
Ldkj l sml sdkV
[ kk; kft l l sog gkFkhegkea
= dkLej .kdj rsgq
, ej dj ckjgos
aLoxZes
ans
o gksx; kAb/kj
og l i Zi ki l sej dj rhl j suj d pykx; kA
ta
cw
} hi dsi w
oZfonsg {ks
= esai q
"dykorhns
' kgSmldsfot ; k/kZi oZ
r i j f=yksdkske uxj esa
j kt kfo| q
r~
xfr j kT; dj rsFks
Aog nso dkt ho ogkl sP;q
r gks
dj j kt kdhfo| q
Uekykj kuhl s
j f' eos
x uke dki q
= gksx; kAj f' eosx us; q
okoLFkkesal ekf/kxq
Ir eq
fuj kt dsi kl nh{kkys
dj
egkl oZ
r ksHknzvkfn Js
"B miokl fd; s
Afdl hl e; fgefxfj i oZ
r dhxq
Qkesa; ksx /kkj.kdj
foj kt eku Fksfd dq
Ddq
Vl i Zdkt ho t ksuj d l sfudy dj vt xj gq
v kFkkml usfuxy fy; kA
eq
fu dkt ho ej dj l ksygosaLoxZesanso gq
v kvkS
j dkyka
r j esavt xj ej dj NBsuj d pykx; kA
ta
c}whi dsi w
oZfons
g l EcU/khi n~
ekns
' kes
av' oi q
j uxj gS
Aogkdsj kt kot z
oh;ZvkS
j
( 17 )
j kuhfot ; kdsog LoxZdkns

o ej dj ot z
ukfHkuke dki q
= gq
v kAog i q
. ; ' kkyhot z
ukfHk
porhZdsi n dkHkks
kgksx; k] vua
r j fdl hl e; foj Dr gks
dj l kez
kT; oS
Hko dkR
; kxdj
{ks
ea
dj xq
# dsl ehi t S
us
' oj hnh{kkysyhAdeB dkt ho] t ksfd vt xj dhi ; kZ
; es
aej dj
NBsuj d x; kFkkog dq
ja
x uke dkHkhy gksx; kFkkAfdl hfnu ri LohporhZou esavkrkiu
; ks
x es
afoj kt eku Fks
] mU
gsans
[ kdj ml Hkhy dkoS
j HkM+
d mBk] ml useq
fuj kt i j Hk; a
dj mil xZ
fd, Aeq
fuj kt vkjk/kukvks
adhvkjk/kukl sej .kdj e/; e xz
os
S
; d es
aJs
"B vgfeUgksx,
rFkkog i ki hHkhy vk; qi w
j hdj dsi ki dsHkkj l si q
u%uj d pykx; kA
ta
cw
} hi dsHkjr{ks
= es
adkS
' kyns
' kl EcU/khv; k/s; kuxj hes
adk'; i xks
=hb{okdq
oa
' kh
j kt kot z
ckgqj kT; dj rsFks
Amudhj kuhHka
dj hFkhog vgfeUP; q
r gks
dj j kuhdsxHkZl s
vkua
n uke dkvkua
nnk; hi q
= gksx; kAog cM+
kgks
dj ea
Mys
' oj j kt kgq
v kAfdl hfnu vkua
n
j kt kusegkea
=hdsdgusl svk"VkfU
gd egkiw
t kdj kbZft l sns[kusdsfy, foi q
yefr uke dseq
fuj kt
i /kkjs
Avkua
nj kt kusmudhoa
nuki w
t kvkfn dj dsmul si N
wkfd gsHkxou~
! ft usUfrekvps
ru
gSrksml dhi w
t kl si q
. ; ca
/kdS
l sgksrkgS
\ eq
fuj kt usdgk; | fi i zfrekvpsru gSrksHkhegku
iq
.; dkdkj.kgSt S
l sfpa
r kef.kj R
u] dYio`{kvkfn vps
r u gksdj eufpa
frr vkS
j eupkgsQy
ns
r sgS
aoS
l sghfrekvksadhoa
nuki w
t kvkfn l st ks' kq
Hki fj .kke gksrsgS
amul sl kfr' k; i q
. ; ca
/k
gkst krkgSbR
; kfn dkj l sohrj kx frekdko.kZ
u dj rsgq
, eq
fuj kt usj kt kdsl keusrhu yksd
l EcU/khvd`f=e pS
R
; ky; ksadko.kZ
u dj uk' kq
: fd; kAml esakjEHkes
aghl w
; Zdsfoeku esafLFkr
ft uea
fnj dhfoHkw
fr dkvPNhrj g o.kZ
u fd; kAml vl k/kkj.kfoHkw
fr dksl q
udj j kt kvkuU
n
dkscgq
r ghJ) kgksxbZ
Aml fnu l sog frfnu gkFkt ksM+
dj eLrd >q
dkdj l w
; Zfoeku esafLFkr
ft ufrekvksadhLrq
fr dj usyxkAml usdkjhxj ks
a}kjk ef.kvkS
j lq
o.kZdk , d l w
; Zfoeku
cuokdj mldsHkhrj ft uefU
nj cuok; kAvuU
rj ' kkL=ksDr fof/kl svk"VkfU
gd] prq
eq
[ k] j FkkorZ
Z
]
l oZ
r ks
HkvkS
j dYio`{kbu uke okyhi w
t kvksadk^vuq
"Bku* fd; kA
ml j kt kdksbl rj g l w
; Zdhi w
t kdj rsns
[ kdj ml dhkekf.kdrkl svU; yks
x Hkh
Lo; aHkfi w
oZ
dlw
;Z
ea
My dhLrq
fr dj usyxs
Avkpk; ZdgrsgS
afd bl yks
d es
aml hl e; l s
lw
; Zdhmikl ukpy i M+
hgS
A
fdl hfnu vkuUn j kt kusvi usfl j i j , d l Qn
s cky ns
[ kkrR
{k.kfoj Dr gks
dj i q
=
dksj kT; oS
Hko ns
dj l eq
xq
Ir eq
fuj kt dsi kl vus
d j kt kvks
adsl kFknhf{kr gksx; s
AmUgks
us
a
X;kjg va
xks
adk v/; ; u fd; k vkS
j l ks
ygdkj.k Hkkoukvks
adsfpa
r ou l srhFk
dj d`fr dk
ca
/kdj fy; kAvk; qdsva
r l e; os/khj&ohj ' kka
r eukeq
fuj kt k; ks
i xeu l a
U;kl ys
dj /; ku
es
ayhu Fks
Ai w
oZt Ue dsdeB dkt ho uj d l sfudydj oghafl a
g gq
v kFkkAl ksml usvkdj
mu eq
fu dkd.B i dM+fy; kAfl a
gd`r mil xZl sfopfyr ughagks
usokysoseq
fuj kt ej .kdj
vP; q
r
l ks
ygos
LoxZdsk.kr uked foeku es
a
abUgksx, Aogki j mudhvk; qchl l kxj
dhFkh] l k<+
srhu gkFkpk' kjhj FkkAosogkfnO
; lq
[ kks
adkvuq
Hko dj j gsFks
Am/kj fl a
g
dkt ho Hkhvk; qi w
j hdj dsej dj uj d pykx; kvkS
j ogk dsHk; a
dj nq
%
[ kks
adkfpj dky
rd vuq
Hko dj rkj gkA
( 18 )
xHkkZ
orkj&
bl t a
cw
} hi dsHkjr {ks= l EcU
/khdk'khns
' kesacukjl uke dk, d uxj gS
Aml esadk'; i
xks
=hj kt kv' ol su vi j uke fo' ol s
u j kT; dj rsFks
Amudhj kuhdkuke okekns
ohvi j uke
cz
khFkkAt c mu l ks
ygos
aLoxZdsbUdhvk; qNg ekl dhvo' ks
"kj g xbZFkhrc bUdh
vkKkl sdq
cs
j usekrkdsvkxu es
aj R
uks
adh/kkjkcj l kuk' kq
: dj nhFkhAj kuhokekns
oh
usl ks
ygLoIui w
oZ
d oS
' kk[ kd`".kkf} rh;kdsfnu bUdst ho dksxHkZes
a/kkj.kfd; kFkkA
uoekl i w
. kZgks
usi j i kS
"kd`".kk, dkn' khdsfnu i q
= dkt Ue gq
v kFkkAbU
kfn ns
oks
aus
lq
es
# i oZ
r i j yst kdj rhFk
dj f' k'kqdkt UekfHk"ks
d dj dsî k'oZ
ukFk* ; g ukedj .kfd; k
FkkAJhus
feukFkdsckn frj kl hgt kj l kr l kSi pkl o"kZchr t kusi j budkt Ue gq
v kFkkA
budhvk; ql kSo"kZdhFkht ks
fd bl hva
r j ky es
al fEefyr gS
AHkqdhdka
fr gfj ro.kZdh, oa
' kjhj dhpkbZukSgkFkek.kFkhA; smxz
oa
' khFks
A
l ks
yg o"kZckn uo; kS
ou l s; q
Hkxoku fdl hl e; hMkdsfy; svi uhl sukdsl kFkuxj
dsckgj x; sAdeB dkt ho t ksfd fl a
g i ; kZ
; l suj d x; kFkkog ogkl svkdj eghiky uxj
dkeghiky uke dkj kt kgq
v kFkkAml hdhi q
=hokekns
ohHkxoku i k'oZ
ukFkdhekrkFkha
A; g
j kt k
Hkxoku dsukukfdl hl e; vi uhi R
uhdsfo; ks
x es
ari Lohgks
dj oghavkJe dsi kl
ou esai a
pkfXu; ks
adschp es
acS
Bkri ' pj .kdj j gkFkkAnsoks
a}kjki w
T; Hkxoku ml dsi kl t kdj
ml sueLdkj fd; sfcukgh[kM+
sgksx; s
A; g ns[kdj og [kks
Vkl k/kqks/kl s; q
Dr gksx; kvkS
j
l ks
pusyxkeS
adq
yhu gw
] ri kso`) gw
vkS
j bl dkukukgw
fQj Hkhbl vKkuhdq
ekj usvga
dkjo' k
eq
>sueLdkj ughafd; kgS
] {kq
fHkr gksmlusvfXu esaydfM+
; ks
adksMkyusdsfy, i M+
hgq
bZydM+
h
dksdkVusgs
r qvi ukQj l kmBk; k] brusesagh vof/kKkuhHkxoku i k'oZ
ukFkusdgk] bl ser
dkVksbl esat ho gS
afdU
rqeukdj usi j Hkhml usydM+
hdkVghMkyh] rR
{k.kghml dsHkhrj
j gusokysl i ZvkS
j l fi Z
.khfudy i M+
svkS
j ?kk; y gkst kusl sNVi VkusyxsA
; g ns
[ kdj Hkqdsl kFkfLFkr l q
HkkS
edq
ekj usdgkfd rwvga
dkjo' k; g dq
r i dj ds
rki dkghvkl z
o dj j gkgS
Al q
HkkS
e dsopu l q
u ri Lohq
f/kr gks
dj vi usri ' pj .kdh
egkkdVdj usyxkArc l q
HkkS
edq
ekj usvus
d ;q
fDr; ks
al sml sl e>k; kfd l Ppsns
o] ' kkL=
vkS
j xq
# dsfl ok; dks
bZfgrdkjhughagS
Aft u/keZes
a.khr l Ppsri ' pj .kl sghdeZfut Z
jk
gks
r hgS
A; g feF; kri ] t ho fga
l kl fgr gks
usl sdq
r i ghgS
A; | fi og rki l hl e> rksx; k
fdUrqi w
oZcS
j dkl a
Ldkj gks
usl svi usi {kdsvuq
j kx l svFkoknq
%
[ ke; l a
l kj dsdkj.kl s
vFkokLoHkko l sghnq
"Vgks
usl sml usLohdkj ughafd; kR
;q
r ~; g l q
HkkS
edq
ekj vga
dkjhgks
dj
es
j kfrj Ldkj dj j gkgS, s
l kl e> og Hkxoku i k'oZ
ukFki j vf/kd ks
/kdj usyxkAbl h
' kY; l sej dj ^' kEcj * uke dkT; ks
fr"khns
o gksx; kA
b/kj l i ZvkS
j l fi Z
. khi k'oZdq
ekj dsmins
' kl s' kka
r Hkko dkskIr gq
, rFkkej dj cM+
s
ghoS
Hko' kkyh/kj.ks
UvkS
j i n~
ekorhgksx; s
A
vua
r j Hkxoku t c rhl o"kZdsgksx; src , d fnu v; ks
/; kdsj kt kt ; l s
u usmke
?kks
M+
kvkfn dhHks
Vdsl kFkvi uknw
a
r Hkxoku i k'oZ
ukFkdsl ehi Hks
t kAHkxoku usHks
Vys
a
dj
( 19 )
ml nw
r l sv; ks
/; kdhfoHkw
fr i w
NhAmkj es
anw
r usl cl si gysHkxoku _"kHkns
o dko.kZ
u fd; k
i ' pkr~v; ks
/; kdk gky dgkAml hl e; _"kHkns
o dsl n`'k vi usdksrhFk
dj d`fr dk
cU/kgq
v kgS
] ,s
l kl ks
prsgq
, Hkxoku x`gokl l si w
. kZfoj Dr gksx; svkS
j ykS
dka
frd ns
oks
a} kjk
iw
t kdkskIr gq
, AHkqns
oks
a} kjkykbZxbZfoeykuke dhi kydhi j cS
Bdj v' oou es
ai gq
p
x; s
Aogkrs
ykdkfu; e ys
dj i kS
"kd`".kk, dkn' khdsfnu kr%dky dsl e; fl ) Hkxoku
dksueLdkj dj dsHkqrhu l kSj kt kvks
adsl kFknhf{kr gksx; s
A
i kj.kkdsfnu xq
Ye[ ks
Vuxj ds/kU; uked j kt kusv"Vea
xy
O
; ks
al sHkqdki M+
xkgu
dj vkgkjnku ns
dj i a
pk'p; ZkIr dj fy; s
ANn~
eLFkvoLFkkdspkj ekl O
; rhr gkst kusi j
Hkxoku v' oou es
ai gq
pdj ns
onk# o`{kdsuhpsfoj kt eku gks
dj /; ku es
ayhu gksx; s
Abl h
l e; deB dkt ho ' kEcj T; ks
fr"khvkdk'kekxZl st kj gkFkk] vdLekr~ml dkfoeku #d
x; k] ml sfoHka
xkof/k l si w
oZ
Hko dkcS
j ca
/kLi "V fn[ kusyxkAfQj D; k Fkk] ks
/ko' k ml us
egkxt Z
uk] egko`f"V] Hk; a
dj ok; qvkfn l segkmil xZdj ukkjEHkdj fn; k] cMs
+cM+
si gkM+
rd ykdj l ehi es
afxj k; s
] bl dkj ml usl kr fnu rd yxkrkj Hk; a
dj mil xZfd; kA
vof/kKku l s; g mil xZt kudj /kj.ksU
vi uhHkk; kZi n~
ekorhdsl kFki `Fohry l sckgj
fudykA/kj.ks
U
vkS
j i n~
ekorhnks
uks
ausHkxoku dksl c vks
j l s?ks
j dj vi usQ.kkvksadsi j
mBkfy; kvkjSot z
e; N= rku dj i z
Hkqdkmil xZnw
j fd; kAvkpk; ZdgrsgS
ans
[ kks
! LoHkko
l sghw
j k.khbu l i Zl fi Z
. khusvi usi j fd; sx; smidkj dks; kn j [ kkl ksBhd ghgS
D; ks
fd l Tt u i q
a
#"kvi usi j fd; sgq
, midkj dksdHkhughaHkw
yrsgS
ArHkhl sog LFky
a
^^vfgPN=** uke l si z
fl ) gksx; kA
rnua
r j /; ku dsHkko l sHkqdkeks
guh; deZ{kh.kgksx; kbl fy, cS
j hdeBd`r l c
mil xZnw
j gksx; kAeq
fuj kt i k'oZ
ukFkuspS
= d`".kkprq
FkhZdsfnu kr%
dky dsl e; fo' kk[ kk
u{k= es
ayks
dkyks
ddk'khds
oyKku dkskIr dj fy; kAml hl e; bU
ks
ausvkdj l eol j .k
dhj pukdj dsds
oyKku dhi w
t kdhA' ka
cj uke dkns
o HkhdkyyfC/ki kdj ml hl e; ' kka
r
gksx; kvkS
j ml usl E;Xn' kZ
u kIr dj fy; kA; g ns
[ k] ml ou es
aj gusokysl kr l kSri fLo; ks
a
usfeF; kn' kZ
u Nks
M+
dj l a
; e /kkj.kdj fy; k] l Hkh' kq
) l E;Xn`f"V gksx; svkS
j cM+
svknj l s
nf{k.kkns
dj Hkxoku dhLrq
fr HkfDr dhAvkpk; ZdgrsgS
afd i ki hdeB dst ho dkdgka
rksfu"dkj.koS
j vkS
j dgka, s
l hi k'oZ
ukFkdh' kka
fr! bl fy, l a
l kj dsnq
%
[ kks
al sHk; Hkhr kf.k; ks
a
dksoS
j foj ks
/kdkl oZ
FkkR
; kx dj ns
ukpkfg, A
Hkxoku i k'oZ
ukFkdsl eol j.kesaLo; a
Hkwdksvkfn ysdj nl x.k/kj Fks]l ksyg gt kj eq
fuj kt ]
lq
ykspukdksvkfn ysdj Nkhl gt kj vkf; Z
dk; sa
] ,d yk[kJkod vkS
j rhu yk[kJkfodk; saFkha
Abl
dkj ckjg l Hkkvksadks/keksZ
i ns'knsrsgq
, Hkxoku usi kp ekl de l kj o"kZrd fogkj fd; kAva
r
esavk;qdk,d ekg ' ks"kj gusi j fogkj ca
n gksx; kAHkqi k'oZ
ukFkl Eesnkpy dsLo.kZ
Hknzdw
Vi j
Nkhl eq
fu; ksadsl kFkfrek; ksx l sfoj kt eku gksx; sAJko.k' kq
Dykl Irehdsfnu kr%
dky dsl e;
fo' kk[kku{k= esafl ) i n dkskIr gksx; sAbU
ksausvkdj eks{kdY;k.kd mR
l o euk;kA,slsi k'oZ
ukFk
Hkxoku gesaHkhl Eiw
.kZdkj dsmil xksdksl gu dj usdh' kfDr nku dj sa
A
( 20 )
ceC[ue kee vekeMee
Fme efJeOeeve ceW 1098 DeIe& Deewj 18 hetCee&Ie& nQ~

ceevemlebYe kes-4 DeIe&
Dee" Yetefce ceW eLece Yetefce kee-1 DeIe&
efleere Yetefce kee-1 DeIe&
le=leere Yetefce kee-1 DeIe&
elegLe& Yetefce kes ewleJe=#e kes-4 DeIe&
heeBeJeeR Yetefce kee-1 DeIe&
keuheJe=#e Yetefce kes efmeeLe& Je=#e kes-4 DeIe&
YeJeveYetefce kes-4 DeIe&
Dee"JeeR Yetefce kee-1 DeIe&
eLece keveer hej Oece&ee kes-4 DeIe&
efleere keveer kee-1 DeIe&

le=leere keveer ceW iebOekeger kee-1 DeIe&
leerLekej kes iegCeeW kes-46 DeIe&
leerLekej kes 18 oes<e Jeefpe&le kee-1 DeIe&
meceJemejCe ceW ieCeOejeW kee-1 DeIe&
meceJemejCe ceW 7 ekeej kes cegefveeeW kes-7 DeIe&
meceJemejCe ceW Deeefe&keeDeeW kee-1 DeIe&
hebekeueeCeke kes-5 DeIe&
Meemeve osJe-osJeer kes-112 DeIe&
YeieJeeve kes 1008 iegCeeW kes-1008 DeIe&
kegue efceueekej 1098 DeIe& nQ~
( 21 )
(22 )
veJeosJelee hetpeve
veJeosJeleeDeeW keer meoe pees Yeefe mes Deee& kejW~

meye efmeef veJeefveefOe efjef cebieue heee efMeJekeeblee JejW~~3~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewle-ewleeueesYees
De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
-ieerlee voDeefjnble efmeeeee& hee"ke, meeOeg ef$eYegJeve Jebe nQ~

efpeveOece& efpeveDeeiece efpevesejcetefle& efpeveie=n Jebe nQ~~
veJe osJelee es ceeve peie ceW, nce meoe Deee& kejW~
Deeeve kej LeeheW eneb ceve ceW Delegue ee OejW~~
eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeve-ewleewleeuee
mecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
mecetn! De$e efle efle " " mLeeheveb~
mecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeb~
-DeLeekeiebieeveoer kee veerj efvece&ue, yeee ceue OeesJes meoe~
Deblej ceueeW kes #eeueves kees veerj mes hetpetB cegoe~~
pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
kehet&j efceefele iebOe ebove, osn leehe efveJeejlee~
legce heeo hebkepe hetpeles, ceve leehe legjleefnb Jeejlee~~
mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
#eerjesoOeer kes hesve mece efmele lebogueeW kees ueeekes~
Gece DeKebef[le meewKe nsleg, hebgpe veJe mege{eekes~~
echee ecesueer kesJe[e, veevee megieefvOele ues efuees~

YeJe kes efJepeslee Deehekees, hetpele megceve Dehe&Ce efkees~~
keeceyeeCeefJeOJebmeveee heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
heeeme ceOegj hekeJeeve ceesoke, Deeefo kees Yej Leeue ceW~
efvepe Deelce Dece=le meewKe nsleg hetpentB vele Yeeue ceQ~~
#egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb efveJe&heeceerefle mJeene~
kehet&j peesefle peieceies oerheke efueee efvepe neLe ceW~
legce Deejleer lece Jeejleer, heeTB meg%eeve ekeeMe ceQ~~
ceesnebOekeejefJeveeMeveee oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOeOethe Devethe megjefYele, Deefive ceW KesTB meoe~
efvepe DeelceiegCe meewjYe G"s, neW kece& meye cegPemes efJeoe~~
Dekece&onveee Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
( 23 )
Debietj DecejKe Deece Dece=le, heue YejeTB Leeue ceW~

Gece Devethece cees#e heue kes, nsleg hetpetB Deepe ceQ~~
cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue iebOe De#ele heg<he e oerheke megOethe heueeIe& ues~
Jej jlve$ee efveefOe ueeYe en yeme DeIe& mes hetpele efceues~~
DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
oesnepeueOeeje mes efvele ceQ, peie keer Meebefle nsle~
veJeosJeeW kees hetpentB, ee Yeefe mecesle~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~
veevee efJeOe kes megceve ues, ceve ceW yeng nj<eee~
ceQ hetpetB veJe osJelee, heg<heebpeueer e{ee~~11~~
efoJe heg<heebpeefue~
peehe- eR Den&eflmeeeeeexheeOeeemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveewleewleeueesYees vece~ (9, 27 ee 108 yeej)
peeceeuee
meesj"e-
efeefebleeceefCejlve, leerve ueeske ceW es nes~

ieeTB iegCeceefCeceeue peeJebles Jeleex meoe~~1~~
(eeue-ns oerveyevOeg eerheefle......)
pee pee eer Deefj nbl e osJ eosJ e nceejs~
pee Ieeefleee kees Ieele mekeue pebleg Gyeejs~~
pee pee eefme efme keer ceQ Jebovee keB~
pee De kece&cege keer ceQ Dee&vee keB~~2~~
( 24 )
Deeeee& osJ e iegCe eerme Oeej jns nQ~

oer# eeefo os DemebKe YeJe leej jns nQ~~
pewJ ebl e GheeOeee ieg %eeve kes Oeveer~
mevceeie& kes GheosMe keer Je<ee& kejW Ieveer~~3~~
pee meeOeg De"eF&me iegCeeW kees OejW meoe~
efvepe Deelcee keer meeOevee mes egle ve neW keoe~~
es hebehejceosJe meoe Jebe nceejs~
mebmeej efJe<ece efmebOeg mes ncekees Yeer GyeejW~~4~~
efpeveOece& ee meJe&oe euelee ner jnsiee~
pees Fmekeer MejCe ues Jees meguePelee ner jnsiee~~
efpeve keer OJeveer efheet<e kee pees heeve kejWies~
YeJe jesie otj kej Jes cegefe keeble yeveWies~~5~~
efpeve ewle keer pees Jebovee ef$ekeeue kejs nQ~
Jes efeledmJehe efvele Deelce ueeYe kejs nQ~~
ke=ef$ece Je Deke=ef$ece efpeveeueeeW kees pees YepeW~
Jes kece&Me$eg peerle efMeJeeuee ceW pee yemeW~~6~~
veJe osJeleeDeeW keer pees efvele DeejeOevee kejW~
Jes ce=legjepe keer Yeer lees efJejeOevee kejW~~
ceQ kece&Me$eg peerleves kes nsleg ner pepetB~
mechetCe& %eeveceleer efmeef nsleg ner YepetB~~7~~
oesne- veJeosJeeW kees YeefeJeMe, keesef keesef eCeece~
Yeeer kee heue ceQ entB, efvepeheo ceW efJeeece~~8~~
peeceeuee DeIe........~
Meeblees MeebefleOeeje, efoJe heg<heebpeefue~
ieerlee bo-pees YeJe eeYeefe mes, veJeosJelee hetpee kejW~
Jes meye Decebieue oes<e nj, megKe Meebefle ceW Petuee kejW~~
veJeefveefOe Delegue Yeb[ej ueW, efhej cees#e megKe Yeer heeJeles~
megKeefmebOeg ceW nes ceive efhej, eneb hej keYeer ve DeeJeles~~9~~
~~ FleeMeerJee&o: ~~
Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee
(2)
eer heee&veeLe meceJemejCe efJeOeeve
eYeke bo (22 De#ejer)-
Oeeveefveceiveheee&cegefveheb, efJeueeskee kece"emegj: kegefheleJeeved~

cetmeueOeejeeseheJevewYe&ebkejceneshemeie&efceefle
me: ~~
JeefvnkeCeeved JeJe<e& <eo:, efheMeeeheefjJeseflee ke=leJeeved~
cebojMewueJeod{cevee:, eeeue veefn eesielees efpeveJej:~~3~~
Deeueefuele vo (23 De#ejer)-

cebieueeejCe
eer heee&veeLe mlees$e (mebmke=le)

eiOeje vo (21 De#ejer)-
eerceeved heeeex efpevesv:, hejcemegKejmeevevokebowkeefheb[:~

efeewlevemJeYeeJeer, YegefJe mekeuekeues:, kegC[oC[eeC[:~~
Yeeefpe<CegmlJeb meefn<Ceg:, kece"Me"ke=lesveeshemeie&me efpe<Ceg:~
lJeeb Yekelee veewefce efveleb, mecejefmekecevee, ces #eceejlveefmedew~~1~~
heCeheeflejemeveme eueveeled lJejb, men meceeeeew Jeefveleee~

DeefmeleceOeew1 elego&Me 2efoves, megyeesOejefJeeeew e efpeve! les~~
ieefueleceomleoe me kece"emegjes efpeveefJeYebgb efele: meoefme Jew~
efpeveJeeveew<eOeb efkeue heheew, mecemleYeJejesieMeeblekejCeb~~4~~
ceeeeer[e vo (23 De#ejer)-
mebeehveesled Megkeueemehleceeb, veYeefm3e JemegiegCeceefCeKeefeleJemegOeeb~

mecceso: Mewuesves Jebe:, meleleceefhe ieefCecegefvemegjKeievejw:~~
JeejeCemeeb yeeeer metles, mce efJekeefmeleke=lecegefveoekeceueb~
mehe&efevnes Yeeefle $esOee, efpeveejCekeceuecenceefhe e vegJes~~5~~
Devegghed vo -
efJeemesvemegle: heee&:, lJelemeeoeled #eceeKeves!~

meJemene ceeflecex meeled, leeJeeeJeled efMeJees ve efn~~6~~
DeLe ceC[uemeesheefj mJeCe&-jpeleheg<heefceefele heg<heebpeefueb ef#ehesled~
ceeefJeueeefmeveer bo (21 De#ejer)1
ceeOeJeceemeefmeles eflees efoJemes efkeue ieYe&efcele: eYeg:~

heew<emegceemeefmelewkeeglee oMeceerefoJemes peefveceehe me:~~
pevceefleLeew e efoMeeJemevees veJenmleleveg: Keueg leerLe&ke=led~
MeeefueveJeebkegjmeodegefleceeved MeleJe<e&efceleeegjJesled me ceeb~~2~~
1. JewMeeKes~
1. ew$es~ 2. eeuet hetpeeDeeW ceW elegLeea nw~ Gej hegjeCe ceW eewoMe nw~ 3. eeJeCe~
eer heee&efpeve mlees$e (efnvoer)

YeJemebke nlee& heee&veeLe! efJeIveeW kes mebnejke legce nes~
ns cenecevee ns #eceeMeerue! cegPecebs Yeer hetCe& #ecee Yej oes~~
eeefhe ceQves efMeJe heLe heeee, hej en efJeIveeW mes Yeje ngDee~
Fve efJeIveeW kees Deye otj kejes, meye efmeef uentB efveefJe&Iveleee~~1~~
JeejeCeefme veiejer Oeve ngF&, Oeve Oeve ngS meye vej veejer~
ns Deemesvevebove ! legce mes, Jeecee ceeB Yeer cebieuekeejer~~
JewMeeKe Jeoer Jen otpe Yeueer, ceelee Gj Deehe heOeejs Les~
eer Deeefo osefJeeeW ves Deekej, ceelee mes eMve efJeeejs Les~~2~~
MegYe heew<e Jeoer ieejme efleefLe Leer, peye DeeS eYeg mee#eeled eneb~
MewMeJe ceW megj mebie Kesue jns, Deefnegie kees oervee ceb$e cene~~
leye veeieegieue OejCesv leLee, heeeJeleer neskej Yee yeves~
MegYe heew<e Jeoer ieejme kes efove, eYeg oer#ee ues cegefve es yeves~~3~~
lel#eCe cevehee&e%eeveer nes, meye $e+er mes heefjhetCe& ngS~
Fke mecee meIeve Jeve kes Yeerlej, eYeg efveeue Oeevee{ ngS~~
kece"emegj ves Ghemeie& efkeee, Deiveer pJeeuee kees Gieue-Gieue~
helLej heWkes cetmeueOeeje, ye<ee&eer DeebOeer Gue-Gue~~4~~
efve<keejCe ner kece"emegj ves, oMe YeJe leke Jewj efvekeeuee Lee~
eYeg kees ogKe os oskej Gmeves, Kego kees ogie&efle ceW [euee Lee~~
eYeg cenemeefn<Cet #ecee efmevOeg, YeJe-YeJe mes menles Deees nQ~
leve mes cecelee kees es[ efoee, veefnb efkebefeled Yeer IeyejeS nQ~~5~~
Gme ner #eCe OejCeerheefle heeeJeleer, Dee kejkes yengYeefe efkeee~
eYeg kees cemleke hej OeejCe kej, Thej mes heCe kee $e efkeee~~
eYeg #eheke esefCe ceW e{ kejkes, ceesnveer kece& kee veeMe efkeee~
eYegJej ves ner Gme ner #eCe ceW, kewJeue eer kees JejCe efkeee~~6~~
(4)
he=LJeer mes yeerme npeej neLe, Thej hengBes Den&vle yeves~

FveW kes Deemeve keebhe G"s, eYeg meceJemejCe ieieveebieCe ceW~~
Jeefo ew$e elegLeea efleefLe Gece, peye eYeg ceW %eeve ekeeMe ngDee~
Gme mLeue kee Gme ner #eCe mes, Deefn$e leerLe& en veece ngDee~~7~~
veJe neLe osn meew Je<e& Deeeg, cejkeleceefCe mece DeeYeeOeejer~
Deefn efe meefnle Jes heee&eYees! cegPekees neW efvele cebieuekeejer~~
eeJeCe megefo mehleefce efleefLe kes efove, efmeerkeeblee mes eerefle ueieer~
ceQ vecetb %eeveceleer legcnW meoe, cesjer nes meJemene celeer~~8~~
-oes ne-
Deefn$e Jej leerLe& hej, ceb[ue jees ceneved ~

meceJemejCe hetpee kejes, heeJees meewKe efveOeeve~~9~~
kesJeue%eeve keueeCe kee, leerLe& peieled ceW ceeve~
heee&veeLe keer Yeefe kej, heeJees eMe Oeve Oeeve~~10~~
efevleeceefCe eer heee&eYeg, efebeflele heue oeleej~
%eeveceleer kesJeue kejW, YejWs megiegCe YeC[ej~~11~~
DeLe ceC[uemeesheefj mJeCe&-jpeleheg<heefceefele heg<heebpeefueb ef#ehesled~
meceJemejCe hetpee
mLeehevee (MebYeg bo)
eer heee&veeLe kee meceJemejCe, Oeveheefle ves megboj efoJe jee~

ef$eYegJeve kee JewYeJe efoKes JeneB, veefnb efkebefeled Yeer Jenb Mes<e yeee~~
Deblej ue#ceer Deevevle %eeve, oMe&ve megKe Jeere& OejW mJeeceer~
yeeefnj ue#ceer eYeg meceJemejCe, efJemcee OeejW megj vej eeCeer~~1~~
-oes ne-
Deveble iegCeceefCe kes Oeveer, eer heejme YeieJeeved~

Deeeveve kej ceQ pepetB, vecetB vecetB Oej Oeeve~~2~~
eR Devlejbieyeefnjbieue#ceermeceefvJeleeerheee&veeLemJeeefceved! De$e DeJelej
DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR Devlejbieyeefnjbieue#ceermeceefvJeleeerheee&veeLemJeeefceved! De$e efle efle
": ": mLeeheveb~
eR Devlejbieyeefnjbieue#ceermeceefvJeleeerheee&veeLemJeeefceved! De$e cece meefVeefnlees
YeJe YeJe Je<ed meefVeOeerkejCeb~
-DeLeeke-ieerlee bo-
Deefle mJe Meerleue veerj ues, eYeg heeo $eeOeeje keB~

efvepe ceeveefmeke mebleehe, Meebleer nsleg ceQ DeeMee OeB~~
eer heee&eYeg kes meceJeme=efle keer, Yeefe mes hetpee keB~
YeJe hebe heefjJele&ve efceekej, mJeelceiegCe mebheefle YeB~~1~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves peueb efveJe&heeceerefle mJe
ene~
ceueeeefiejer kee iebOe megjefYele, efIeme keesjer Yej efueee~
efvepe leehe $ee mebnej nslet, veeLe heo ee&ve efkeee~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves eboveb efveJe&heeceereflJeene~
em
(6)
Megefe Oeewle lebogue eb efkejCeeW, mece OeJeue Jej hegbpe mes~

legce hetpeles efvepe Deelce De#ee meewKe nesJes Yeefe mes~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves De#eleb efveJe&heeceereflJeene~
em
oMeefoMe megiebefOele kej jns es heg<he yesuee ceefuuekee~
legce heo keceue Dehe&Ce efkees nes mJeelce megjefYele mebheoe~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves heg<heb efveJe&heeceerefleJeene~
m
hetDee Debojmee hetefjeeb nuegDee Yejeee Leeue ceW~
efvepe YetKe JeeOeer otj nesves nsleg Dehet Deepe ceQ~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves >ewJeseb efveJe&heeceeremJeene~
fle
kehet&j peesleer peieceies legce Deejleer efe mes keB~
De%eeve lece efJeOJebme nes efvepe %eeve keer peesleer YeB~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves oerheb efveJe&heeceerefle eene~
mJ
oMe iebOe efceefele Oethe megjefYele Deefive ceW KesTB Deyes~
meye kece& YemceerYetle neskej Oetce kes ue mes YeieW~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves Oetheb efveJe&heeceerefle eene~
mJ
Debietj kesuee Deece DecejKe, yeng ceOegj heue ues efuees~
legce heeo Dee e{eJeles, efvepe Deelce megKe DevegYeJe efkees~~
(7)

eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves heueb efveJe&heeceerefle eene~
mJ
peue iebOe Deeefoke DeIe& ueskej, mJeCe& heg<he efceueeFee~
Jej DeIe& Deehe e{ee kes, efvepe Deelce efveefOe kees hee efueee~~
eR Deblejbie-yeefnjbieue#ceer-meceefvJele-eerheee&veeLemJeeefceves DeIe efveJe&heeceerefle eene~
mJ
-oes ne-
megJejCe Peejer ceW YeB, iebiee veefo kees veerj~

MeebleerOeeje $ee keB, efceues YeJeesoefOe leerj~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~
ebh e ecesu eer kesJe[ e, yesu ee Jekegue iegu eeye~
heg<heebpeefue Dehe&Ce kejle, MeerIe mJeelcemegKe ueeYe~~11~~
efoJe heg<heebbpeefue:~
ceevemlebYe kes 4 DeIe&
meesj"e- efpeveJej ejCe mejespe, heg<heebpeefue mes hetpeles~
efces meJe&ogKe Meeske, megKemebheefle nesJes meoe~~1~~

DeLe ceC[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
(ceb[ue hej heg<heebpeefue #esheCe kejW)

-vejsv bo-
heee&veeLe ves kece" GheJe, peerle Ieeefle Deefj veeMee~

heeeJeefle OejCesv osJe ves, meye Ghemeie& efJeveeMee~~
kesJeue%eeve mete& kes Gieles, meceJemejCe #eCe Yej ceW~
ceevemlebYe hetJe&efoMe kee ceQ, hetpetB efe Oej ceve ceW~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelehetJe&efo*dceevemlebYeelegefo&kedelegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(8)
#eceeMeerue eYeg cenecevee nes, yeng Ghemeie& mene nw~

mebkeceeseve Dele: YeJe kes $e+ef<e ves ener kene nw~~
heeeJeefle Meemeve osJeer kee, ceeve ye{e Fme egie ceW~
ceevemlebYe oef#eCeer efoMe kee, hetpetB efe Oej ceve ceW~~2~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleoef#eCeefo*dceevemlebYeelegefo&kedelegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe keer MeesYee veejer, peien-peien yeeJeef[eeB~
ueeue meheso keceue efKeueles ueKe, efKeue peeleer ceve keefueeeB~~
kesJeue%eeve mete& efkejCeeW mes, nw ekeeMe ef$eYegJeve ceW~
ceevemlebYe heefeceer efoMe kee, hetpetB efe Oej ceve ceW~~3~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleheefeceefo*dceevemlebYeelegefo&kedelegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW ueleeYetefce, GheJeve ceW hetue efKeues nQ~
peele efJejesOeer etj heMet Deeheme ceW ieues efceues nQ~~
veece ceb$e eYeg kee peheles Deefj yeves efce$e #eCe Yej ceW~
ceevemlebYe Gejer efoMe kee hetpetB efe Oej ceve ceW~~4~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleGejefo*dceevemlebYeelegefo&kedelegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&Ie&-
heee&veeLe leerLekej efpevekes, meceJemejCe ceW nesles~

ceevemlebYe eej Gece pees, ceeve hebke kees Oeesles~~
ieCeOej cegefveieCe megjheefle vejheefle, Keieheefle Jebove kejles~
ceQ hetpetB hetCee&Ie& e{ekej, hegCe hetCe& es kejles~~5~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleeleg:ceevemlebYemeJe&efpeveeefleceeYe: hetCee&Ie
efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
(9)
meceJemejCe keer eLece Yetefce kee DeIe&

-oes ne-
heee&veeLe mebk enjCe, #eceeefv eOeeve ceneve~

meceJemejCe kes efpeveYeJeve, pepeleW mJeelce efveOeeve~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleewleeemeeoYetefcemebyebefOeefpevecebefojefpeveeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW efleere Yetefce kee DeIe&
-ceesleeroece bo-
kece" Ghemeie& efJepesleeveeLe, cegPes keefjes ns heee& meveeLe~

pepetB Gve meceJemejCe DeefYejece, efeflee KeeF& Yetmeefnle ueueece~~1~~
eR KeeeflekeeYetefcecebef[leeerheee&veeLemeceJemejCeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW le=leere Yetefce kee DeIe&
eeue-veboerej hetpee-
eer heee&veeLe leerLexMe keefue ceue oueve kejW~

pees YeefJepeve pepeW ncesMe, efvepe ogKe Meceve kejW~~
JeuueerJeve megjefYele heg<he, Jeeheer heJe&leegle~
Fme efJeYeJe meefnle efpeve F&Me, hetpetB ef$ekejCe egle~~1~~
eR ueleeYetefcecebef[leeerheee&veeLemeceJemejCeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW elegLe& Yetefce kes ewleJe=#e kes 4 DeIe&
-oes ne-
meceJemejCe eYeg heee& kee, meye cebieue kejleej~

le DeMeeskeJeve hetJe&efoMe, pepetB ewlele meej~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleGheJeveYetefcehetJe&efokedDeMeeskeewleJe=#emebyebefOeelegcee&vemlebYemeefnle elegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meJe& Decebieue oes<enj, Oece&leerLe& kejleej~
oef#eCe efoMe Jeve mehleo, pepetB ewlele meej~~2~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleGheJeveYetefceoef#eCeefokedmehleoewleJe=#emebyebefOeelegcee&vemlebYemeefnle elegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(10)
veece ceb$e efpeve heee& kee, meJe& meewKe oeleej~

ebhekeJeve heefeceefoMeer, pepetB ewlele meej~~3~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleGheJeveYetefceheefeceefokedebhekeewleJe=#emebyebefOeelegcee&vemlebYemeefnle elegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
mebke ceeseve heee&eYeg, keefueegie ogKe njleej~
Gej efoMe ceW DeeceJeve, pepetB ewlele meej~~4~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleGheJeveYetefceGejefokedDeeceewleJe=#emebyebefOeelegcee&vemlebYemeefnle elegefpe&veeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&Ie&-MebYeg bo-
eer heee&veeLe kes meceJemejCe ceW eewLeer GheJeve Yet ceeveer nw~
eejeW efoMe Fke-Fke ewleJe=#e, engBefoMe efpeveeeflecee ceeveer nQ~~
eejeW efoMe keer efpeveeeflecee kes, mevcegKe ceW ceevemlebYe Ke[s~
ceQ hetpetB DeIe& e{ekej kes, efove hej efove megKe meewYeeie ye{s~~5~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleGheJeveYetefcemebyebefOeelegewleJe=#eefmLele<ees[MeefpeveeefleceeleeJeleceeCeceevemlebYemebyebefOemeJe&eefleceeYe: hetCee&Ie efveJe&heecee
refle mJeene~
meceJemejCe ceW heeBeJeer Yetefce kee DeIe&
-eefiJeCeer bo-
heee&eYeg Yee kes efJeIve efvejJeejles~

pees pepeW eesOe Deefj Jes efn mebnejles~~
heebeJeeR OJepe Oeje MeesYeleer nQ JeneB~
ceQ pepetB efpeve meceesMeCe& kees efvele eneB~~1~~
eR OJepeYetefcecebef[leeerheee&veeLemeceJemejCeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW keuheJe=#e Yetefce kes efmeeLe&Je=#e kes 4 DeIe&
-eewheeF& bo-
meceJemejCe efpeve heejmeveeLee, heeeJeefle heCeheefle vele ceeLee~

le veces kes eGefoMe cetleea, hetpele nes cegPe Jeebe hetleea~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelekeuheYetefcehetJe&efokedvecesefmeeLe&Je=#ecetueYeeieefJejepeceeveelegcee&vemlebYemeefnleeleg:efmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle eene~
mJ
(11)
(12)
meceJemejCe megjJebe efpeveboe, Jebole megjvej Keie jefJeeboe~

le ceboej elegefo&Me cetleea, hetpele nes cegPe Jeebe hetleea~~2~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelekeuheYetefceoef#eCeefokedceboejefmeeLe&Je=#ecetueYeeieefJejepeceeveelegcee&vemlebYemeefnleeleg:efmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle eene~
mJ
kece"ceeve Yebpeve efpevejepee, YeefJepeve hetpeW efvepe efnle keepee~
mebleeveke le eGefoMe cetleea, hetpele nes cegPe Jeebe hetleea~~3~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelekeuheYetefceheefeceefokedmebleevekeefmeeLe&Je=#ecetueYeeieefJejepeceeveelegcee&vemlebYemeefnleeleg:efmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle eene~
mJ
keefueegie heehe oueve peieKeelee, legce eMe ieeleeR Meejo ceelee~
heeefjpeele le eGefoMe cetleea, hetpele nes cegPe Jeebe hetleea~~4~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelekeuheYetefceGejefokedheeefjpeeleefmeeLe&Je=#ecetueYeeieefJejepeceeveelegcee&vemlebYemeefnleeleg:efmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle eene~
mJ
jesie Meeske ogKe bo, legce Yeeer mes otj neW~

veJemlethe megj Jebe, efpeveeeflecee hetpetb meoe~~2~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleYeJeveYetefceefleereJeerLeermebyebefOeveJemletheefJejepeceevemeJe&efpeveefmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Jewj keuen peieefvebe, otj Yeies legce Yeefe mes~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleYeJeveYetefcele=leereJeerLeermebyebefOeveJemletheefJejepeceeveefpeveefmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
keefueegie ke Deveble, veMe peeles legce veece mes~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleYeJeveYetefceelegLe&JeerLeermebyebefOeveJemletheefJejepeceeveefpeveefmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&Ie&-ieerlee bo-
Fme keuhele keer Yetefce ceW, efmeeLe& le eejeW efoMeer~

eer efmeefyebye efJejepeles, eleske le kes engBefoMeer~~
Skeske ceevemlebYe nQ, eleske eeflecee kes efveke~
GveceW elegefo&Me efyebye efpeveJej, hetpeles ner efMeJe efveke~~5~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelekeuheleYetefcemebyebefOeeleg:efmeeLe&Je=#ecetueYeeieefJejepeceeve<ees[MeefmeeefleceelelmebyebefOeleeJeleceeCe ceevemlebYeefmLelemeJe&efmeeefleceeYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
eleske ieueer kes veJe veJe es, eejeW kes meye eerme ngS~
eer heee& meceJeme=efle kes mlethe Denle efme efpeveefyebye efuees~~
efMej $e efhejW De ebJej {gjW, JeboveJeejeW mes MeesYe jnW~
nce Fvekeer efpeveeefleceeDeeW kees, efvele DeIe& e{ekej kece& onW~~5~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleYeJeveYetefceceOeJeerLeermebyebefOe<edef$ebMelmletheceOeefJejepeceevemeJe&efpeveefmeeefleceeYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW YeJeveYetefce kes 4 DeIe&
-MebYeg bo-
-meesj"e-
heee&veeLe YeieJeble, meceJemejCe ef$eYegJeve MejCe~

eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleYeJeveYetefceeLeceJeerLeermebyebefOeveJemletheefJejepeceeveDen&ledefmeeefleceeYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe ceW Dee"JeeR Yetefce kee DeIe&
eer heee&veeLe kee meceJemejCe, nw heebe keesMe kee Deefle megboj~

JeneB yeerme npeej meeref{eeW mes, peekej oMe&ve kejles Thej~~
kece"emegj Yeer Jeneb Dee kejkes, meye Jewj es[ mecekelJe efueee~
ceQ hetpetB DeIe& e{e kejkes, nes peeJeW megiece cees#e ieefueeeB~~1~~
eR eerce[heYetefcecebef[leeerheee&veeLemeceJemejCeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(13)
eLece keveer hej Oece&ee kes 4 DeIe&
Deef[uue bo- heee&veeLe efpevejepe, meJe& mej leepe nQ~
meceJemejCe ceW Deehe, meJe& peve leele nQ~~

mehle hejce mLeeve, nsl eg het pee keB~
Oece&ee kees pepetB, cegefe ue#ceer JeB~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleeLeceheer"esheefjhetJe&efokedOece&eeee DeIe
mebke ceeseve Meeskenjve, YeefJeMeCe& nQ~
Deehe Ske YeJeJeeefjefOe leejCe leCe& nQ~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleeLeceheer"esheefjoef#eCeefokedOece&eeee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
#ecee ceeo&J e Deepe&J e Meew e megOece& nQ~
legce Yeeer mes Oece& kejW efMeJe Mece& nQ~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleeLeceheer"esheefjheefeceefokedOece&eeee
mee mebece lehe leeie, DeeEkeeve yeeele~
efpeve Yeeer mes hetjCe neW, es Oece& meye~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleeLeceheer"esheefjGejefokedOece&eeee DeIe
hetCee&Ie&-oesne- heee&veeLe efpevejepe kes, eej kens Je=<eee~
Oece&ee kees efvele vecetB, hetpele nes cece Ye~~5~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLeleeLeceheer"esheefjefJejepeceeveelegOe&ce&eesYe:
hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
(14)
efleere keveer kee DeIe&

-eefiJeCeer bo-
heee&efpeve Yee kes meJe& mebke njW~

eesOe F&<ee&efo njkes #ecee iegCe YejW~~
hetpentB ceQ OJepee Dee" Yeeer Yejs~
efme kes Dee" iegCe mece OeJeue hejnjW~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefleereheer"esheefjefmLeleDeceneOJepeeYe: DeIe
le=leere keveer ceW iebOekeger kee DeIe&
-ieerlee bo-
eYeg heee&veeLe ef$eueeske MesKej efMeKeeceefCe efJeKeele nQ~

heeeJeleer OejCesv Yeer efvele eefle veceeles ceeLe nQ~~
Jej %eeve Deeefoke #eeefekeer efceue peebe kesJeue ueefyOeeeB~
efpeve iebOekegef kees hetpentB efceue peebe Deelece efmeefeeB~~1~~
eR eerheee&veeLemeceJemejCeefmLelele=leereheer"esheefjiebOekegew DeIe
leerLekej kes iegCeeW kes 46 DeIe&
-meesj"e-
Hejceevevo mecesle, heee&veeLe leerLexMe nQ~

eqpeveiegCe mebHeefe nsleg, eflevekes iegCeceefCe kees pepetB~~1~~
Fefle ceC[uemeesheefj Heg<Heebpeefueb ef#eHesled~
pevce kes oMe DeefleMee
-vejsb bo-
pevce mecee mes ner oMe DeefleMee, HeYeg kes leve ceW meesns~
meewOeces&v yevee efvele eEkekej, eYeg kes ceve kees ceesns~~
osn HemesJe jefnle nw HeYeg kee, en DeefleMee ceve YeeJes~
pees peve HetpeW Yeefkele YeeJe mes, Hejceevevo megKe HeeJeW~~1~~
eR mJesojefnle menpeeefleMeeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(15)
ceele ieYe& mes pevcesW efhej Yeer, ceuecet$eeeefo jefnle nQ~

cegefve ceve kees efvece&ue kejves ceW, meecege DeeHe efveefcee nQ~~
megj vej Demegj Fb efJeeeOej, yeng efe mes iegCe ieeJeW~
pees peve HetpesW Yeefkele YeeJe mes, Hejceevevo megKe HeeJeW~~2~~
eR efvece&uelJe menpeeefleMeeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eYeg Mejerj cesb MJesle ogiOe mece, efOej jns DeefleMeeeer~
efOej ueeue veefnb en MegYe DeefleMee, meye peve ceve megKeoeeer~~
ieCeOejieCe efvele nef<e&le ceve mes, HeYeg kee Oeeve ueieeJeW~
eR #eerjieewj efOejlJe menpeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
leve meg[ewue Deekeej ceveesnj, meceelegje keneJes~
efpeme efpeme DeJeeJe kee efpelevee nw, ceeHe Jener ceve YeeJes~~
Fme DeefleMeeegle heee&eYet kees, nce Yeer Hetpesb OeeJeW~
eR meceelegjemebmLeeve menpeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
JepeJe=<eYeveejee mebnveve, Gece eYeg kee peeveesW~
DeodYegle ceefnceeMeeueer efpeveJej, kee MegYe osn yeKeeveeW~
Fme DeefleMee kees nce efvele HetpeW, DeefleMee Yeefkele ye{eJeW~
eR JepeJe=<eYeveejeemebnveve menpeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
keesefke keeceosJe efJe ueepesb, DeefleMee He ceveesnj~
Fb npeej ves$e kej efvejKesb, le=Hle ve nesJes lees Hej~~
megvoj megvoj meye HejceeCet, HeYeg kes leve yeme peeJesW~
eR DeefleMeeHe menpeeefleMeemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe
(16)
cene megiebefOele HeYeg kee leve nw, osJe megceve mes ye{kej~
Deve megjefYe veefnb nw Fme peie ceW, Gme meo=Me Deefle megKekej~~
pevce mecee mes ner en DeefleMee, meye peve ceve kees YeeJes~
eR meewievOe Mejerj menpeeefleMeemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe
Ske npeej Dee" MegYe ue#eCe, HeYeg kes leve cesb meesnW~
meye meJees&ece iegCe kes meteke, ef$eYegJeve peve ceve ceesnW~~
pevcekeeue mes es MegYe ue#eCe, meye Fvekees ueueeeJeW~
eR DeesejmenmeM egYeue#eCemeefnleMejerjmenpeeefleMeeOeejkeee
eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
leguevee jefnle Delegue yeue HeYeg leve, peie ceWs nw ve efkemeer kes~
Fb eeJeleer& mes DeodYegle, Mekeleer nw efpeve peer kes~~
efvepe Mekeleer kes Heieve nslet, nce Yeer HeYeg iegCe ieeJeW~
pees peve HetpeW Yeefkele YeeJe mes Hejceevebo megKe HeeJeW~~9~~
eR DeHeefceleJeere&menpeeefleMeemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
efHee efnle ceOegj Jeeve Dece=lemece, meyekees le=Hle kejs nQ~
yeeuekeeue ceW DeeHe mebie ceW, megj efMeMeg Deeve jces nQ~~
Ssmes DeefleMee egle efpeveJej keer, nce efvele Hetpe jeeJeW~
pees peve HetpeW Yeefkele YeeJe mes, Hejceevebo megKe HeeJeW~~10~~
eR efeeefnleJeeefolJemenpeeefleMeemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe
kesJeue%eeve kes oMe DeefleMee
-jesuee vo-
eej eej meew keesMe, eejeW efoMe ceW peevees~

jns megefYe#e megkeeue, en efpeve DeefleMee ceevees~~
(17)
kesJeue%eeve efovesMe, eie ngDee megKeoeeer~

cewb HetpetB efMejveee, HeeTB megKe DeefleMeeeer~~1~~
eR ieJetefleMeleelegemegefYe#elJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee
%eeve Goe lelkeeue, veYe cesb ieceve kejs nQ~
Heebe menme Oeveg peee, THej DeOej eues nQ~~
DemebKeele megj Deee, pee pee OJeefve GejW nQ~
cewb HetpetB efMejveee, kece& keuebk e js nQ~ ~2~~
eR DeekeeMeieceveIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
peneB ieceve HeYeg nese, HeeCeer yeOe ve JeneB Hes~
oeeefmebOeg efpeveosJe, meyekeer oee leneB Hes~~
cegPe Hej Yeer Deye veeLe! o=ef oee keer keerpes~
ceQ Hetpetb efMejveee, jlve$ee efveefO e oerpes~~3~~
eR DeoeeYeeJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
kesJeue%eeveer osn hejceewoeefjke peeveeW~
keJeueenej efJenerve, leve keer efmLeefle mejOeveeW~~
en DeefleMee efpevejepe, YeefJepeve ee "eveW~
pees HetpeW ceve ueee, kece& kegueeeue neveW~~4~~
eR keJeueenejeYeeJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
Ieeefle elege Ieele, en DeefleMee megKekeejer~
megj vej HeMet DepeerJe, ke=le GHemeie& efveJeejer~~
ieCeOej cegefveieCe efvele, legce ejCeecyegpe OeeJeW~
pees HetpeW efMejveee, De#ee Heo kees HeeJeW~~5~~
eR GHemeiee&YeeJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
(18)
meceJemejCe ceW DeeHe, eejesb efoMe cegKe oerKes~

Hetjye cegKe ner DeeHe, ee GejcegKe efles~~
en DeefleMee legce veeLe! meye peve kees megKeoeeer~
ceQ HetpetB efMejveee, HeeTB megKe DeefleMeeeer~~6~~
eR elegceg&KelJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
meye efJeee kes DeeHe, F&MJej Ske kens nQ~
legcekees Hetpele YeJe, mecei%eeve uens nQ~~
en DeefleMee legce veeLe, meye peve ceve kees YeeJes~
ceQ HetpetB efMejveee, cesjs kece& veMeeJeW~~7~~
eR meJe&efJeesMJejlJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
Hejceewoeefjke osn, Hegodieuecee kenueeJes~
efHej Yeer eee nerve, en DeefleMee ceve YeeJes~~
keuHeJe=#e legce osJe, legce eee cewb eentB~
HetpetB DeIe& e{ee, YeJe YeJe leehe veMeeTB~~8~~
eR eeejefnleIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
ves$e Heueke veefnb nesle, veeEn efcekeej eYet kes~
meewceo=ef veemeeie, DeefleMeeJeeve HeYet kes~~
Debleo=&er nsleg, ceQ Yeer efpeveHeo OeeTB~
Hetpetb DeIe& e{ee, hesj ve YeJe ceW DeeTB~~9~~
eR He#cemHebojefnleIeeefle#eepeeefleMeemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe
veneR ye{s veKe kesMe, kesJeue%eeveer HeYeg kes~
efoJe Mejerj efJeMes<e, en DeefleMee nQ HeYeg kes~~
mecekedoMe&ve nsleg, cewb $eekeeue pepetB ntB~
pevce cejCe Yee og:Ke, veeMeve nsleg YepetB ntB~~10~~
eR meceeveveKekesMelJeIeeefle#eepeeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
(19)
osJeke=le eewon DeefleMee

-MebYeg bo-
meJee&Oe&ceeieOeer Yee<ee nw, leerLekej keer YeefJe megKekeejer~

megjke=le en DeefleMee meye peve kes, ceve ecelkeej kejlee Yeejer~~
pees Deelece efveefOe kes Fgke nQ, Jes Fve DeefleMee kees Oeeles nQ~
Fme nslet heee&veeLe keer nce, Hetpee kejkes megKe Heeles nQ~~1~~
eR meJee&Oe&ceeieOeereYee<eeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
HeYeg kee efJenej nes peneb-peneb, meye HeeCeer cew$eer YeeJe OejW~
meye peeefle efJejesOeer peerJe Jeneb, DeeHeme ceW Jewj njW efJeejW~~
eR meJe&peerJecew$eerYeeJeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
peye eerefJenej neslee HeYeg kee, Deew meceJemejCe peneb jepes nQ~
<ed$e+leg kes meye Heue Heueles nQ, meye hetue efKeueW Deefle Yeemes nQ~~
eR meJe&leg&HeueeefoMeesefYeleleHeefjCeeceosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee
oHe&Ce leuemece Yet jlveceeer, penB penB HeYeg efJenjCe kejles nQ~
en DeefleMee megjke=le cevenejer, YeefJe Hetpele ner ogKe njles nQ~~
eR DeeoMe&leueHeefleceejlveceeercenerosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee
(20)
Devegketue HeJeve nw cevo cevo, megjefYele megKekej peve cevenejer~

meye DeeOeer JeeOeer Meeske ueW, mHeMe& HeJeve kee efnlekeejer~~
eR megiebefOeleefJenjCecevegieleJeeeglJeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee
penB penB HeYeg kee nes eerefJenej, meye peve Hejceeveefvole nesles~
Hejceevevoece=le Heer kejkes, cegefveieCe Yeer kece& Hebke Oeesles~~
eR meJe&peveHejceevevolJeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
Oetefue kebke Deeefoke efJejefnle, Yetceer Deefle mJe meoe efoKeleer~
HeYeg kes efJenej kes DeefleMee mes, ogefYe&#e ceeefj JeeOeer jleer~~
eR JeeegkegceejesHeMeefcele OetefuekebkeeefoosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veee
eeL
megjefYele ievOeesoke keer Je<ee&, Yekeleer mes cesIekegceej kejsb~
HeYeg kee ner DeefleMee HegCe cene, pees HetpeW YeJeoefOe Heej kejW~~
eR cesIekegceejke=le iebOeesokeJe=efosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee
(21)
penB penB HeYeg ejCekeceue Oejles, lenB lenB MegYe mJeCe& keceue efKeueles~
megjke=le DeefleMee kees osKe osKe, pevepeve kes oe keceue efKeueles~~
eR ejCekeceueleuejefelemJeCe&keceueosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee
Meeueer Deeefoke meye Oeeve Yeefjle, Kesleer Heue mes Pegke peeleer nw~
megjke=le DeefleMee mes engBefoMe ceW, megvoj He=LJeer uenjeleer nw~~
eR HeueYeejveceMeeefueosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
DeekeeMe Mejod $e+leg kes meo=Me, meye oMeesb efoMee Oetceeefo jefnle~
Yekeleer mes peve-peve kee ceve Yeer, meye HeeHe Hebke mes nes efJejefnle~~
eR MejlkeeueJeefvvece&ueieieveefoiYeeielJeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee
eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
DeeJees DeeJees meye megjieCe efceue, DeeJees DeeJees peekeej kejes~
efpeveJej keer DeefleMee Yekeleer kej, Deye ceesnjepe Hej Jeej kejes~~
eR Slewlesefle elegefCe&keeeecejHejeHejeeveosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLee
e
Jej Oece&ee meJee&Cne#e, cemleke Hej OeejCe kejles nQ~
HeYeg kes Deeies eueles peie ceW, es Oece&ee MegYe kejles nQ~~
(22)
eR Oece&eeelegeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
keueMe OJepe $e ecej oHe&Ce, Ye=bieej leeue Deew megHeleerke~
es cebieueJe Dee" Fvekees, osJeer kej Oeejsb cebieueerke~~
eR DecebieueoJeosJeesHeveerleeefleMeemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe
Dee" eeeflenee&
-ieerlee vo-
Jej eeeflenee& DeMeeske leJej, Meeske peve ceve kee njs~

ieelceCeer kes He$e megvoj, HeJeve Hesefjle LejnjW~~
Fme Heeeflenee& mecesle efpeveJej, keer kejW nce Dee&vee~
meye jesie Meeske mecetue nj nce, kejW ece keer lepe&vee~~1~~
eR DeMeeskeJe=#eceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
megjieCe kejW megjkeuHele kes, Heg<He keer Je<ee& Ieveer~
DeefleMee megiebefOele Heg<He Hebkeleer, meJe& ceve njmeeJeveer~~
eR megjHeg<HeJe=efceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene
~
eYeg efoJeOJeefve eGkeesMe leke, iecYeerj OJeefve kejleer efKejs~
efvej De#ejer efHej Yeer DemebKeesW, YeJe kees leefHe&le kejs~~
meye jesie Meeske mecetue nj nce, kejWs ece keer lepe&vee~~3~~
eR efoJeOJeefveceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(23)
eeQme" ecej {esjW Decej yeng, HegCe mebee kej jns~

es ecej ceeveeW ken jns eYeg, Yekele TjOe ieefle uenW~~
Fme Heeeflenee& mecesle efpeveJej, keer kejsW nce Dee&vee~
eR eleg:<eefeecejceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~
yengjlve mebegle efmebnHeer", efpevesMe efpeme Hej jepeles~
pees YeJe Hetpesb veeLe kees Jes, Deelce peesefle HekeeMeles~~
eR efmebnemeveceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eYeg osn keebleer eYeeceb[ue, keesef mete& eflejmkejs~
YeefJe meele YeJe GmeceW efvejKe efpeve, efJeYeJe ueKe efMejvele kejW~~
eR Yeeceb[ueceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
megjobgogYeer yepeleer efJeefJeOe, YeefJeueeske kees nef<e&le kejs~
Oegefve eJeCekej efpeve oMe&kej,peve HegCe yeng Deefpe&le kejW~~
eR megjogbogefYeceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeveveeLe kes cemleke GHeefj $ee, $e megvoj efHej jnW~
$ewueeskee keer HeYeglee HeYet keer, nw ener meye ken jnW~~
eR $e$eeceneeeeflenee&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(24)
eej Deveble elege

-veejee bo-
leerve ueeske leerve keeue keer mecemle Jemleg kees~

Ske meeLe peevelee Deveble %eeve efJeMJe kees~~
pees Deveble %eeve egkele Fv Dee&les efpevnsb~
HetpentB meoe Gvnsb Deveble %eeve nsleg ceQ~~1~~
eR Deveble%eevemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ueeske Deew Deueeske kes mecemle ner HeoeLe& kees~
Ske meeLe osKelee Devevle oMe& meJe& kees~~
pees Devevle oMe&egkele Fv Dee&les efpevnW~
HetpentB meoe Gvnsb Devevle oMe& nsleg ceQ~~2~~
eR DevebleoMe&vemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
yeeOenerve pees Devevle meewKe Yeesieles meoe~
nes Yeues Devevlekeeue DeeJeles ve eeb keoe~~
Jes Devevle meewKe egkele Fv Dee&les GvnW~
HetpentB meoe eflevnW Devevle meewKe nsleg ceQ~~3~~
eR DeveblemeewKemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
pees DevevleJeere&Jeeve Deblejee kees nves~
efleles Devevlekeeue ece veneR keYeer GvnW~~
Jes Devevle Meefkeleegkele Fv Dee&les GvnW~
HetpentB meoe eflevnW Devevle Jeere& nsleg ceQ~~4~~
eR DevevleJeere&meefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-HetCee&Ie&MebYeg bo-
oMe DeefleMee pevce mecee mes neW, oMe kesJeue%eeve Goe mes neW~
osJeeWke=le eewon DeefleMee neW, eeQefleme DeefleMee meye efceuekes neW~~
(25)
Jej Heeeflenee& nQ Dee" kens, meg Devevle elege eej kensW~

Fve deeefueme iegCeegle efpeveJej kees, nce HetpeW Jeebefle meJe& uenW~~
eR <edelJeeeEjMeod iegCemebegkeleee eerheee&veeLeee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJe Heg<Heebpeefue:~
leerLekej kes 18 oes<e Jeefpe&le kee DeIe&
-hetCee&Ie&-
meye oes<e De"ejn ves peie ceW, meyekees ogKe os os JeMe efkeee~
Fvemes yee mekee veneR keesF& Fve ef$eYegJeve ceW DeefOehele efkeee~~
pees Fvekees peerles Jes efpevesv, meew FbeW mes Jebefole peie ceW~
ceQ hetpetB Gvekees DeIe& e{e, nj oes<e YejW iegCe Jes cegPeceW~~1~~
eR DeeoMeceneoes<ejefnleeerheee&veeLeee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
YeieJeeve heee&veeLe kes ieCeOejeW kee DeIe&
heee&veeLe kes oMe ieCeOej ieg eeQme" $e+ef OejW nQ~

ecegKe mJeebYet ieCeOej GveceW mJeelceefheet<e Yejs nQ~~
es YeJeeW kes jesie Meeske ogKe oeefjo ke efveJeejW~
veJe efveefOe $e+er eMe mebheeer oskej YeJe mes leejW~~1~~
eR eer heee&veeLeleerLekejmemJeebYetecegKeoMeieCeOejejCesYe: DeIe
eer heee&veeLe kes meceJemejCe ceW 7 ekeej kes cegefveeeW kes DeIe&
-Mesj bo-
eer heee&veeLe kee meceesMejCe efJeMes<e nw~

cegefve leerve meew heeeme hetJe& Oeeefj Jes<e nQ~~
ceQ hegCe nsleg hegCe jeefMe Deehekees vecetB~
mebhetCe& meewKe heee, ce=leg Yeerefle kees nvetB~~1~~
eR eer heee&veeLeme $eeMelehebeeMeledhetJe&Oej$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
efMe#eke cegveerMe oMe npeej veew Meleke kens~
Gve hetpeles YeJeerke peieled Deble kees uenW~~
(26)

eR eer heee&veeLeme oMemeneveJeMeleefMe#eke$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eewon Meleke cegveerMe DeJeefOe %eeve kees OejW~
Gve hetpeles YeJeerke Yeso %eeve kees OejW~~
eR eer heee&veeLeme elego&MeMeleDeJeefOe%eeefve$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
cegefve kesJeueer npeej JeneB MeesYe jns nQ~
Gve oMe& cee$e mes DemebKe heehe yens nQ~~
eR eer heee&veeLeme SkemenekesJeue%eeefve$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
efJeefee OejW cegveerMe Ske oes npeej nQ~
Jes meJe& efjef efmeef YejW yeej-yeej nQ~~
eR eer heee&veeLeme SkemenekesJeue%eeefve$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
cegefvejepe efJehegueceleer %eeefve meele meew heeeme~
pees hetpeleW Jes MeerIe uenW %eeve kee efJekeeme~~
eR eer heee&veeLeme mehleMelehebeeMeledefJehegueceefle%eeefve$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
n meew kens Jeeoer cegveerMe Jeeo ceW kegMeue~
Gve hetpeles mebhetCe& heehe kee Goe efJeheue~~
(27)

eR eer heee&veeLeme <edMeleJeeefo$e+ef<eYe: DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&Ie&-oesne-
heee&veeLe kes heeme ceW, meesuen menme cegveerv~

ceQ hetpetB efvele YeeJe mes, efceues MeerIe heo Fb~~8~~
eR eer heee&veeLeme <ees[MemenemeJe&$e+ef<eYe: hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
eer heee&veeLe kes meceJemejCe ceW Deeefe&keeDeeW kee DeIe&
eer heee&veeLe kes efveke Deeefe&kee, De[efleme menme ceeve ueerpes~

GveceW megueesevee ieefCeveer nQ, mlegefle mes ceve heefJe$e keerpes~~
Fvekes iegCe Deceue Jee GppJeue, ceve OeJeue Megkeue uesMee MeesYeW~
Fvekeer hetpee Yeeer kejkes, nce efMeJehegj kes meye megKe YeesieW~~1~~
eR eer heee&veeLeme megueeseveeecegKeDeef$ebMelmeneDeeefe&keeYe: DeIe
DeLe hebekeueeCeke DeIe&
Jebove Mele Mele yeej nw,

heee&veeLe kes ejCe keceue ceW, Jebove Mele Mele yeej nw~
efpevekee ieYe& keueeCeke pepeles, efceues meewKe Yeb[ej nw~~
heee&veeLe.~~ske.~~
Deemesve efheleg Jeecee ceelee, legcekees heekej Oeve ngS~
efleefLe JewMeeKe Jeoer efleeree kees, ieYe& yemes peieJebe ngS~~
eYeg kee ieYe&keueeCeke hetpele, efceues efvepeelece meej nw~~
heee&veeLe.~~1~~
eR JewMeeKeke=<Ceeefleereeeeb eerheee&veeLeefpeveieYe&keueeCekeee DeIe
(28)

efpevekee pevcekeueeCeke pepeles, efceues meewKe Yeb[ej nw~~
heee&veeLe.~~
heew<e ke=<Ce ieejme efleefLe Gece, JeejeCeefme ceW pevce ngDee~
eer megces keer heeb[gefMeuee hej, FveW ves efpeve vnJeve efkeee~~
pees Ssmes efpeveJej kees pepeles, nes peeles YeJe heej nQ~~
heee&veeLe.~~2~~
eR heew<eke=<CeeSkeeoMeeb eerheee&veeLeefpevepevcekeueeCekeee DeIe
efpevekee lehekeueeCeke pepeles, efceues meewKe Yeb[ej nw~~
heee&veeLe.~~
heew<eJeoer ieejme peeefle mce=efle, mes yeejn YeeJeve Yeeee~
efJeceueeYee heeueefke ceW eYeg kees, efye"e DeeJeve hengBeeee~~
mJeeb eYet ves oer#ee ueer Leer, pepele efceues YeJe heej nw~~
heee&veeLe.~~3~~
eR heew<eke=<CeeSkeeoMeeb eerheee&veeLeefpeveoer#eekeueeCekeee DeIe
efpevekee %eevekeueeCeke pepeles, efceues meewKe Yeb[ej nw~~
heee&veeLe.~~
ew$eJeoer megelegLeea eele:, osJeoe le kes veeres~
kece" efkeee Ghemeie& Ieesj leye, heCeheefle heeeJeefle hengBes~~
(29)
efpele Ghemeie& kesJeueer eYeg kee, meceJemejCe efnlekeej nw~~

heee&veeLe.~~4~~
eR ew$eke=<CeeelegLee eerheee&veeLeefpevekesJeue%eevekeueeCekeee DeIe
efveJe&heeceerefle mJeene~~
efpevekee cees#ekeueeCeke pepeles, efceues meewKe Yeb[ej nw~~
heee&veeLe.~~
eeJeCe Megkeue mehleceer heejme, meccesoeeue hej efles~
ce=legpeerle efMeJekeeblee heeeer, ueeskeefMeKej hej pee efles~~
meew FveW ves hetpee kejkes, efueee Deelce megKemeej nw~~
heee&veeLe.~~5~~
eR eeJeCeMegkeueemehleceeb eerheee&veeLeefpevecees#ekeueeCekeee DeIe
YeieJeeve heee&veeLe kes Meemeve osJe kee DeIe&
-oes ne-
meceJemejCe ceW heee& kes e#e jnW ceelebie~

efeflee veece OejCesv nw, jnW Yee kes mebie~~1~~
eR eerheee&veeLeme MeemeveosJe OejCesve#e! De$e Deeie Deeie,
Fob peueeefo DeIe ie=neCe ie=neCe mJeene~
YeieJeeve heee&veeLe keer Meemeve osJeer kee DeIe&
ceelee heeeJeefle kejW, heee&veeLe iegCeieeve~

DeIe& mecehe&Ce kej pepetB, Yejes meewKe OeveOeeve~~1~~
eR eerheee&veeLeme MeemeveosefJe! heeeJeefleeef#e! De$e Deeie Deeie,
Fob peueeefo DeIe ie=neCe ie=neCe mJeene~
(30)
1008 ceb$eeW kes 1008 DeIe&

-MebYeg bo-
eer heee&veeLe kes iegCe Deveble, Fme efJeOe mes ceb$e Devebles nQ~
Meejo ceeB kenves ceW De#ece, ieCeOej Yeer veefnb ken mekeles nQ~~
GveceW mes Deesej mene, ceb$eeW mes Dee&ve kejles nQ~
GveceW mes Ske efn iegCe cegPekees, efceue peee eeevee kejles nQ~~1~~
-oes ne-
iegCeerpeveeW ceW iegCe jnW, efyeve Deeee ve Jemeble~

iegCeegle veeceeW kees epele, iegCeer mJeeb hetpeble~~1~~
eR efpeveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
eR efpevesviegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
eR efpeveje[diegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
eR efpevehe=iegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
eR efpeveeseceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
eR efpeveeefOeheiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
eR efpeveeOeerMeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
eR efpevemJeeefceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
eR efpevesejiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
eR efpeveveeLeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
eR efpeveheefleiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
eR efpevejepeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
eR efpeveeefOejed-iegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
eR efpeveeYegiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
eR efpeveefJeYegiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
(31)
eR efpeveYele=&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~

eR efpeveeefOeYetiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
eR efpevevesle=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
eR efpevesMeeveiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
eR efpevesveiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
eR efpeveveeekeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
eR efpevesdiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
eR efpeveheefjJe={iegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
eR efpeveosJeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
eR efpevesefMele=iegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
eR eqpeveeefOejepeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
eR efpeveheiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
eR efpevesefMeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
eR efpeveMeeefmele=iegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
eR efpeveeefOeveeLeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
eR efpeveeefOeheefleiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
eR efpeveheeuekeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
eR efpeveeviegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
eR efpeveeefoleiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
eR efpeveeke&iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
eR efpevekegbpejiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
eR efpevesvogiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
eR efpeveOeewjseiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
eR efpeveOege&iegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
eR efpeveesejiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
eR efpeveJee&iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
(32)
eR efpeveJejiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~

eR efpeveefmebniegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
eR efpeveesodJeniegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
eR efpeve<e&YeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
eR efpeveJe=<eiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
eR efpevejlveiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
eR efpeveesjmeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
eR efpevesMeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
eR efpeveMeeot&ueiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
eR efpeveeedeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
eR efpevehegbieJeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
eR efpevenbmeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
eR efpeveesebmeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
eR efpeveveeieiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~55~~
eR efpeveeeCeeriegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~56~~
eR efpeveeJeskeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~57~~
eR efpeveeeceCeeriegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~58~~
eR efpevemeeceiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~59~~
eR efpeveeJen&iegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~60~~
eR hejceefpeveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~61~~
eR efpevehegjesieceiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~62~~
eR efpeveesiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~63~~
eR efpevepesiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~64~~
eR efpevecegKeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~65~~
eR efpeveeefeceheoeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~66~~
eR eerefpeveiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~67~~
(33)
eR GeceefpeveiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~68~~

eR eqpeveJe=boejkeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~69~~
eR DeefjefpeveiegCeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~70~~
eR efveefJe&IveiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~71~~
eR efJejpeesiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~72~~
eR MegiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~73~~
eR efvemlecemkeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~74~~
eR efvejbpeveiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~75~~
eR Ieeeflekecee&vlekeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~76~~
eR kece&cecee&efJelediegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~77~~
eR kece&nvediegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~78~~
eR DeveIeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~79~~
eR JeerlejeieiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~80~~
eR De#egOediegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~81~~
eR Des<eiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~82~~
eR efveceexnveiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~83~~
eR efvece&oiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~84~~
eR DeieoiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~85~~
eR efJele=<CeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~86~~
eR efvece&ceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~87~~
eR DemebieiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~88~~
eR efveYe&eiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~89~~
eR efJemceeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~90~~
eR DemJehveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~91~~
eR efve:eceiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~92~~
eR DepevceeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~93~~
(34)
eR efve:mJesoiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~94~~

eR efvepe&jiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~95~~
eR DecejiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~96~~
eR DejleleerleiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~97~~
eR efveefebleiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~98~~
eR efveefJe&<eeoiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~99~~
eR ef$e<eefkece&eke=efleefJeveeMekeee ef$e<eefefpeviegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~100~~
-hetCee&Ie&-
lepe&-cesje vece eCeece nw............

Jebove Mele Mele yeej nw........
lesFmeJeW eer heee& eYet kees Jebove Mele Mele yeej nw~
efpevekee veece ceb$e peheves mes nesles YeJeoefOe heej nQ~~
Jebove Mele Mele yeej nw~~1~~
efefJeOejlve$ee OeejCe kejkes Oeje efoiecyej Jes<e nw~
DeelceOeeve heeret<e heeve kej nje ce=leg kee keuesMe nw~~
efJeefJeOe leheeee& kej kejkes Yeje megiegCe Yeb[ej nw~
lesFmeJeW...................~~2~~
kece& Me$egefpeled efpeve kenueees, pewveOece& kes eeCe nQ~
$esme" eke=leer veeMe ef$e<eerefpeled cegefveieCe mes ceeve nQ~~
DeefleMee es iegCeeW kes mJeeceer, yeves cegefe Yejleej nQ~
lesFmeJeW...................~~3~~
eR efpeveeefoef$e<eefefpelediegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eer heee&veeLeee
(35)
-meesj"e-
iegCe Deveble Yeb[ej, veece DemebKeeW Oeejles~

mJeelce meewKe kelee&j, heg<heebpeefue mes hetpentB~~1~~
eR meJe&%eiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~101~~
eR meJe&efJeviegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~102~~
eR meJe&oefMe&iegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~103~~
eR meJee&JeueeskeveiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~104~~
eR DevevleefJeeceiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~105~~
eR DevevleJeere&iegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~106~~
eR DevevlemegKeelcekeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~107~~
eR DevevlemeewKeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~108~~
eR efJee%eiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~109~~
eR efJeeeeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~110~~
eR DeefKeueeLe&iediegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~111
~~
eR ve#e*diegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~112~~
eR efJeelee#egieg&CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~113~~
eR efJeee#egie&gCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~114~~
eR DeMes<eefJevediegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~115~~
eR DeeveboiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~116~~
eR hejceevevoiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~117~~
eR meoevevoiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~118~~
eR meoesoeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~119~~
eR efveleevevoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~120~~
eR cenevevoiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~121~~
eR hejevevoiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~122~~
(36)
eR hejesoeiegCeeuebke=leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~123~~

eR hejceespeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~124~~
eR hejblespeesiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~125~~
eR hejbOeeceiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~126~~
eR hejbcenesiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~127~~
eR eleipeesefleie&gCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~128~~
eR hejbpeesefleieg&CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~129~~
eR hejbyeeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~130~~
eR hejbjnesiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~131~~
eR eleieelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~132~~
eR eyegelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~133~~
eR cenelceiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~134~~
eR DeelcecenesoeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~135~~
eR hejceelceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~136~~
eR eMeevleelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~137~~
eR hejceelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~138~~
eR DeelceefvekesleveiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1
39~~
eR hejcesefiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~140~~
eR ceefnelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~141~~
eR eselceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~142~~
eR mJeelceefveefleiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~143~~
eR yeeefveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~144~~
eR ceneefveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~145~~
eR efve{elceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~146~~
eR {elce*diegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~147~~
eR SkeefJeeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~148~~
(37)
eR ceneefJeeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~149~~

eR ceneyeeheosejiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~150~~
eR hebeyeeceeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~151~~
eR meeJe&iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~152~~
eR meJe&efJeesejiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~153~~
eR mJeYetiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~154~~
eR DevevleOeeriegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~155~~
eR DevevleelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~156~~
eR DevevleMeefeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~157~~
eR Devevle*diegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~158~~
eR DevevleevebleOeerMeefeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1
59~~
eR DevevleefeodiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~160~~
eR DevevlecegodiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~161~~
eR meoeekeeMeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~162~~
eR meJee&Le&mee#eelkeeefjiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~16
3~~
eR meceeOeeriegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~164~~
eR kece&meeef#eiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~165~~
eR peielede#egieg&CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~166~~
eR Deue#eelceiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~167~~
eR DeeueefmLeefleiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~168~~
eR efvejeyeeOeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~169~~
eR Deelekeee&lceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~170~~
eR Oece&eefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~171~~
eR efJeoebJejiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~172~~
eR YetleelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~173~~
eR menpepeesefleieg&CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~174~~
(38)
eR efJeepeesefleieg&CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~175~~

eR DeleerefveiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~176~~
eR kesJeefueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~177~~
eR kesJeueeueeskeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~178
~~
eR ueeskeeueeskeefJeueeskeveiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceermJeene~~179~~
efle
eR efJeefJeeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~180~~
eR kesJeueiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~181~~
eR DeJeeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~182~~
eR MejCeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~183~~
eR DeefevleJewYeJeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~184~~
eR efJeeYe=odiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~185~~
eR efJeeheelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~186~~
eR efJeeelceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~187~~
eR efJeeleescegKeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~188~~
eR efJeeJeeefheiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~189~~
eR mJeebpeesefle&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~190~~
eR DeefevleelceiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~191~~
eR DeefceleeYeeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~192~~
eR cenewoee&iegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~193~~
eR ceneyeesefOeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~194~~
eR ceneueeYeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~195~~
eR cenesoeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~196~~
eR cenesheYeesieiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~197~~
eR megieefleiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~198~~
eR ceneYeesieiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~199~~
eR ceneyeueiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~200~~
(39)
-hetCee&Ie&-
veeLe! Deehekees DeIe& e{ekej, MeerMe Pegkeekej veceve kejW~

ceve cebefoj kee ceesn DebOesje, otj Yeieekej %eeve YejW~~
pee pee heee& efpeveced, yeesuees pee pee heee& efpeveced~~ske.~~
oe keceue ceW Deehe efJejepees, meye ogKe mebke otj kejes~
hejceevebo megKeece=le oskej, eYeg cegPekees mebleg kejes~~
FmeerefueS eYeg heee& legcnejs ejCeeW ceW nce veceve kejW~
ceve cebefoj kee ceesn DebOesje otj Yeieekej %eeve YejW~~
pee pee heee& efpeveced-2~ Jebos heee& efpeveced-3~~201~~
eR Den meJe&%eeefoceneyeueiegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eerheee&veeLeee
-oes ne-
iegCe Deveble kes legce Oeveer, cegefehegjer kes veeLe!~

heg<heebpeefue mes hetpentB, vecetB veceekej ceeLe~~1~~
DeLe ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
eR e%een&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~201~~
eR YeieJeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~202~~
eR Den&odiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~203~~
eR cenen&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~204~~
eR ceIeJeeefe&leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~205~~
eR YetleeLe&e%eheg<eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~20
6~~
eR YetleeLe&elehg eg<eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~207~~
eR hetpeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~208~~
eR YeejkeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~209~~
eR le$eYeJeevedveecemeeLe&keiegCeegeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~210
~~
(40)
eR De$eYeJeevediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~211~~

eR ceneved veecemeeLe&keiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
212~~
eR cenecenen&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~213~~
eR le$eeegieg&CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~214~~
eR oerIee&egieg&CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~215~~
eR DeIe&JeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~216~~
eR DeejeOeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~217~~
eR hejceejeOe-iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~218~~
eR hebekeueeCehet efpeleiegCemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene
~~219~~
eR iedefJeMeg efieCees oeiegCemeceef vJeleee eer heee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceerefle mJeene
~~220~~
eR JemegOeejeefe&leemheoieg CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe& heeceerefle mJeene~
~221~~
eR megmJehveoefMe&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~222~~
eR efoJeewpemediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~223~~
eR MeeermesefJeleceele=keiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~224
~~
eR jlveieYe&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~225~~
eR eerhetleieYe&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~226~~
eR ieYeexlmeJeesef^leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&hereece
efle mJeene~~227~~
eR efoJeesheeejesheefeleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~~228~~
eR heeYetmeeLe&keiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~229~~
eR efve<keueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~230~~
eR mJepeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~231~~
eR meJeeaepevceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~232~~
eR hegCeebieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~233~~
eR YeemJeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~234~~
eR GodYetleowJeleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~235~~
eR efJeeef Je%eelemebYetefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceereflene~~236~~
mJee
(41)
eR efJeeos JeeieceeodYegleiegCemeceefvJeleee eer heee& veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene

~~237~~
eR Meeerme=eeflevoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceerefle mJeene~~2
38~~
eR menee#eieglmeJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~239~
~
eR ve=leowjeJeleemeerveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~240~
~
eR meJe&Meevecemke=leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
241~~
eR n<ee&kegueecejKeieiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~242~~
eR eejCeef<e&celeeslmeJeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~243
~~
eR JeesceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~244~~
eR efJe<Cegheoej#eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~245~~
eR mveeveheer"eef eleeef jedieg CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe& heeceer efle mJeene~~246~~
eR leer LexMebceveoggiOeeefOeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~247~~
eR mveeveecyegmveeleJeemeJeieg CemeceefvJeleee eerheee& veeLeee DeIe efveJe& heeceer efle mJeen
e~~248~~
eR ievOeecyeghet le$ewueeskeeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefleene~~249~~
e mJ
eR JeemeteerMegefeeJemediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~250~~
eR ke=leeef Le&leMeeernmleiegCemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene
~~251~~
eR Meees odIeg sveecekeieg CemeceefvJeleee eerheee& veeLeee DeIe efveJe& heeceer efle mJeene
~~252~~
eR MeeejyOeevevove=leiegCemeceefvJeleee eer heee& veeLeee DeIe efveJe& heeceerefle mJeene~~
253~~
eR MeeerefJemceeefheleeefcyekeiegCemeceef vJeleee eerheee& veeLeee DeIe efveJe&heeceereJeene~~254~~
fle m
eR Fvve= levleef hele=keiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceermJeene~~255~~
efle
eR jwohetCe&ceveesjLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~256
~~
eR Dee%eeLeeavke= leemes JeiegCemeceefvJeleee eer heee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~~257~~
eR osJe<eeaefMeJeeseceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
258~~
eR oer#ee#eCe#eg yOepeievveeceieg Ceeueb ke= leee eer heee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceerefle mJeene~~259~~
eR YetYeg&Je:mJe:heleeref[leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceereflene~~260~~
mJee
eR kegyesjefveefce&leemLeeveiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
~261~~
eR eeregked-iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~262~~
(42)
eR eesieerejeefe&leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~26

3~~
eR yees[eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~264~~
eR yeeefJeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~265~~
eR JeseiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~266~~
eR eepeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~267~~
eR e%eheefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~268~~
eR elegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~269~~
eR e%eebieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~270~~
eR Dece=leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~271~~
eR e%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~272~~
eR nefJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~273~~
eR mlegleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~274~~
eR mlegleerejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~275~~
eR YeeJeveeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~276~~
eR cenecenheefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~277~~
eR cenee%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~278~~
eR DeeeepekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~279~~
eR oeeeeieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~280~~
eR peielhetpeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~281~~
eR hetpeen&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~282~~
eR peieoefe&leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~283~~
eR osJeeefOeosJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~284~~
eR Meeee&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~285~~
eR osJeosJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~286~~
eR peieodiegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~287~~
eR mebntleosJemebIeee&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
288~~
(43)
eR heeeeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~289~~

eR peeOJeefpeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~290~~
eR Yeeceb[ueeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~291~~
eR eleg:<eefeecejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~292~
~
eR osJeogbogefYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~293~~
eR Jeeiemhe=emeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~294~~
eR $e$eejediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~295~~
eR heg<heJe=efYeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~29
6~~
eR efoJeeMeeskeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~297~~
eR ceeveceefo&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~298~~
eR mebieerleen&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~299~~
eR DecebieueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~300~~
-hetCee&Ie&-
lepe&-meodjen hes peerJeve vewee ueiee...........

heejme kes iegCeeW kees ieeles euees, ceveJeebefle heue hee peeJeesies~
Yeeer mes DeIe& e{eles euees, Oeve megKe mebheefle hee peeJeesies~~
FbeW mes hetpee eesie Deehe, e%een& veece kees eehle ngS~
Fve eYeg kees Dehevee ceeve euees, efpeveiegCemebheod hee peeJeesies~~1~~
heejme.........
cebieueJeeW mes hetpe De cebieue iegCe Deeefoke eehle efkeS~
Fve heee&veeLe eYeg kees Yepe uees, efvepeDeelece megKe hee peeJeesies~~
heejme............~~2~~
eR e%eene&efo-Decebieue iegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eerheee&veeLeee
(44)

-oes ne-
pevce cejCe JeeOeer cene, Gmekes veeMeve nsleg~

Deehe efYe<eiJej efJee ceW, vecetB vecetB efMeJe nsleg~~1~~
DeLe ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
eR leerLe&ke=odiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~301~~
eR leerLe&me=diegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~302~~
eR leerLe&kejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~303~~
eR leerLekejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~304~~
eR megkediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~305~~
eR leerLe&kele=&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~306~~
eR leerLe&Yele=&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~307~~
eR leerLexMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~308~~
eR leerLe&veeekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~309~~
eR Oece&leerLe&kejefJeYeJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~~310~~
eR leerLe&eCesle=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~311~~
eR leerLe&keejkeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~312~~
eR leerLe&eJele&keiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~31
3~~
eR leerLe&JesOemediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~314~~
eR leerLe&efJeOeeekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~315~~
eR meleleerLe&kejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~316~~
eR leerLe&mesJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~317~~
eR lewefLe&keleejkeheomeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~318~~
eR meleJeekeeeefOeheiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3
19~~
eR meleMeemeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~320~~
eR DeeefleMeemeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceereflmJeene~~321~~
e
eR meeeefoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~322~~
(45)
eR efoJeieerieg&CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~323~~

eR efoJeOJeefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~324~~
eR DeJeenleeLe&JeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3
25~~
eR hegCeJeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~326~~
eR DeLe&JeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~327~~
eR DeOe&ceeieOeereesefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene
~~328~~
eR FJeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~329~~
eR DeveskeevleefokediegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
330~~
eR SkeebleOJeebleefYeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
331~~
eR ogCe&eevleke=odiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~33
2~~
eR meeLe&JeekediegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~333~~
eR DeeleveesefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~334~~
eR eef leleerLe&ceoIveJeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceer efleene~~335~~
mJe
eR meelkeejOJepeJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~33
6~~
eR F&nehesleJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~337~~
eR DeeueewJeeiiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~338~~
eR Deheew <eseJeekeMeemle=iegCemeceef vJeleee eerheee& veeLeee DeIe ef veJe& heeceer efle mJeene~~339~~
eR JeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~340~~
eR mehleYebefieJeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~34
1~~
eR DeJeCe&ieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~342~~
eR meJe&Yee<eeceeieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~34
3~~
eR JeeJeCe&ieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~344~~
eR DeceesIeJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~345~~
eR DeeceJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~346~~
eR DeJeeeevevleJeeiiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3
47~~
eR DeJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~348~~
(46)
eR DewleieeriegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~349~~

eR metve=leieerieg&CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~350~~
eR meleevegYeeieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~351~
~
eR megieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~352~~
eR eespeveJeeefheieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~353
~~
eR #eerjieewjieeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~354~~
eR leerLe&ke=lJeieeriegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3
55~~
eR YeJewkeeJeieg>eeceieg CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
~356~~
eR meodiegveeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~357~~
1
eR efe$eieg veeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~358~~
2
eR hejceeLe&ieg >eeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~359~~
3
eR eMeevleieg veeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~360~~
eR eeefMvekeieg>eeceJeeveiegCemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe ef veJe& heeceereflene~~361~~
mJee
eR megieg>eceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~362~~
eR efveelekeeueiegveeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
~363~~
eR megegefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~364~~
eR megegleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~365~~
eR eepeegefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~366~~
eR megegviegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~367~~
eR ceneegefleiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~368~~
eR Oece&egefleiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~369~~
eR egefleheefleiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~370~~
eR eglegeg&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~371~~
eR OegJeegefleiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~372~~
eR efveJee&Ceceeie&efoiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~37
3~~
eR ceeie&osMekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~374~~
1-2-3. ieg-JeeCeer-efkejCe Deeefo~
(47)
eR meJe&ceeie&efoiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~375~~

eR meejmJeleheLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~376~~
eR leer Le& hejceeseceleer Le& ke= ledieg CeefJeYetef<eleee eer heee& veeLeee DeIe ef veJe&efleheeceer
mJeene~~377~~
eR os<iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~378~~
eR JeeiceerejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~379~~
eR Oece&MeemekeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~380~~
eR Oece&osMekeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~381~~
eR JeeieerejiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~382~~
eR $eeerveeLeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~383~~
eR ef$eYebieerMeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~384~~
eR efiejebheefleiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~385~~
eR efme%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~386~~
eR efmeJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~387~~
eR Dee%eeefmeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~388~~
eR efmewkeMeemeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~389~~
eR peieleef meefmeevleiegCemeceefvJeleee eer heee& veeLeee DeIe ef veJe&heeceer efle mJeene~~
390~~
eR efmeceb$eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~391~~
eR megefmeJeekediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~392~~
eR MegefeeJemediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~393~~
eR efveeesefeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~394~
~
eR leb$eke=viegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~395~~
eR veeeMeeeke=viegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~396
~~
eR ceefnJeeiiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~397~~
eR ceneveeoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~398~~
eR keJeerviegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~399~~
eR ogbogefYemJeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~400~~
(48)

-hetCee&Ie&-
lepe&-ieescesMe, pee ieescesMe.....

heee&veeLe, pee heee&veeLe, cece oe efJejepees....2~~
nce ener YeeJevee kejles nQ, Ssmee Deeves Jeeuee keue nes~
nes veiej veiej ceW eYeg Yeeer, meejs peie ceW MegYe cebieue nes~~
nce..........~~1~~
pees Oece& leerLe& kees kejles nQ, Jes eYees! leerLe&ke=led kenueeles~
osJeeW eje ogbogefYe yepeles, oggbogefYemJeve veece Dele: heeles~~
Fve heejme kees Jebove kejles, cesje peerJeve Yeer GppJeue nes~~
nce...........~~2~~
pees eYeg keer hetpee kejles nQ, Jes vej YeJe heeJeve kejles nQ~
ueewefkeke mebheefle megKe heekej kes, efvepe Deelce efveOeer kees Jejles nQ~~
Fve heee& eYet keer Yeeer mes, cesje ceve DeefleMee GppJeue nes~~
nce...........~~3~~
eR leerLe&ke=oeefoogbogefYemJeveiegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eerheee&veeLeee
-meesj"e-
efpeveJej iegCeceefCe lespe, meJe& ueeske ceW Jeehelee~

nes cegPe %eeve efJeMes<e, heg<heebpeefue kej hetpentB~~1~~
eR veeLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~401~~
eR heefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~402~~
eR heefjJe={iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~403~~
eR mJeeefceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~404~~
eR Yele=&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~405~~
eR efJeYegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~406~~
(49)
eR eYegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~407~~

eR F&ejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~408~~
eR DeOeerejiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~409~~
eR DeOeerMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~410~~
eR DeOeerMeeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~411~~
eR DeOeerefMele=iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~412~~
eR F&efMele=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~413~~
eR F&MeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~414~~
eR DeefOeheefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~415~~
eR F&MeeveiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~416~~
eR FveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~417~~
eR FviegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~418~~
eR DeefOeheiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~419~~
eR DeefOeYetiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~420~~
eR censejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~421~~
eR censMeeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~422~~
eR censMeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~423~~
eR censefMele=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~424~~
eR DeefOeosJeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~425~~
eR ceneosJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~426~~
eR osJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~427~~
eR ef$eYegJevesejiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~428~~
eR efJeesMeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~429~~
eR efJeeYetlesMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~430~~
eR efJeesdiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~431~~
eR efJeesejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~432~~
(50)
eR DeefOejediegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~433~~

eR ueeskesejiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~434~~
eR ueeskeheefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~435~~
eR ueeskeveeLeiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~436~~
eR peielheefleiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~437~~
eR $ewueeskeeveeLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~438~
~
eR ueeskesMeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~439~~
eR peieVeeLeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~440~~
eR peieleYegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~441~~
eR efhele=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~442~~
eR hejehejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~443~~
eR hejlejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~444~~
eR pesle=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~445~~
eR efpe<CegiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~446~~
eR keefeoerejiegCeefJejefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~447~~
eR kele=&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~448~~
eR eYet<CegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~449~~
eR Yeeefpe<CegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~450~~
eR eYeefJe<CegiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~452~~
eR mJeebeYegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~452~~
eR ueeskeefpeodiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~453~~
eR efJeeefpeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~454~~
eR efJeeefJepesle=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~455~~
eR efJeeefpelJejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~456~~
eR peieppesle=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~457~~
eR peieppew$eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~458~~
(51)
eR peieefppe<CegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~459~~

eR peieppeefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~460~~
eR DeeCeeriegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~461~~
eR eeceCeeriegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~462~~
eR vesle=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~463~~
eR YetYeg& Je:-mJejOeerejiegCemeceefvJeleee eerheee& veeLeee DeIe efveJe&heeceer efle mJeene~
~464~~
eR Oece&veeekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~465~~
eR $e+erMeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~466~~
eR YetleveeLeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~467~~
eR YetleYe=odiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~468~~
eR ieefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~469~~
eR heele=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~470~~
eR Je=<eiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~471~~
eR Jee&iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~472~~
eR ceb$eke=odiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~473~~
eR MegYeue#eCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~474~~
eR ueeskeeOe#eiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~475~~
eR ogjeOe<e&iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~476~~
eR YeJeyevOegiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~477~~
eR efvelmegkeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~478~~
eR OeerjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~479~~
eR peieefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~480~~
eR DepeeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~481~~
eR ef$epeielhejcesejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~482~~
eR efJeeeefmeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~483~~
(52)
eR meJe&ueeskesMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceereflmJeene~~484~~

e
eR efJeYeJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~485~~
eR YegJevesejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~486~~
eR ef$epeieodJeuueYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~487~
~
eR eq$epeievcebieueesoeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
488~~
eR Oece&eeeegOeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~489~~
eR meeespeeleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~490~~
eR $ewueeskeecebieueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~491~
~
eR JejoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~492~~
eR DeeefleIeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~493~~
eR DeseiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~494~~
eR {eremed-iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~495~~
eR DeYeebkejiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~496~~
eR ceneYeeieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~497~~
eR efvejewheceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~498~~
eR Oece&meece epeveeekeiegCeef JeefMeee eerheee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceerefle mJeene~~
499~~
eR Oece&leerLe&veeekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~500
~~
-hetCee&Ie&-
lepe&-Yeeecejieerlee........
heee&veeLe leerLekej eYeg kees, Pegke Pegke MeerMe veceeles nQ~
iegCe Deveble kes Oeejer eYeg keer, hetpee kej n<ee&les nQ~~1~~
peue iebOeeefoke DeIe& efuees, mJeCe&heg<he yeng efceuee efuees~
eYeg kees DeIe& e{eeWies, jlve$eeefveefOe heeeWies~~2~~
jlve DeveIe& yengle peie ceW, Gvemes le=efhle ve nes ceve ceW~
eYeg hetpee DeefleMeekeejer, Fme mece hegCe ve nes Yeejer~~3~~
(53)
ieCeOej Jebefole heee& eYet kes, heeJeve iegCe kees ieeles nQ~
es ner iegCe cegPeceW eieefle nes, ener YeeJevee Yeeles nQ~~4~~
eR veeLeiegCeeefoOece&leerLe&veeekeiegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eerheee&veeLeee
-meesj"e-
cenehegCe heue jeefMe, leerLekej eke=efle eneB~

efceues meJe&megKe jeefMe, heg<heebpeefue mes hetpeles~~1~~
eR eesefieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~501~~
eR eJeeefveJexoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~502~~
eR meeceejesnCelelhejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~503~
~
eR meeceefeefkeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~504~~
eR meeceeefekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~505~~
eR efve:eceeoiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~506~~
eR DeeefleeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~507~~
eR eceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~508~~
eR eOeeveefveeceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~509~~
eR mJeYemlehejceemeveiegCemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~51
0~~
eR eeCeeeeceeCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~511~~
eR efmeeleenejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~512~~
eR efpelesefveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~513~~
eR OeejCeeOeerejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~514~~
eR Oece&OeeveefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~515~~
eR meceeefOejediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~516~~
eR mhegjlmecejmeerYeeJeiegCemeceefvJeleee eerheee& veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
517~~
(54)
eR SkeeefkeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~518~~

eR kejCeveeekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~519~~
eR efveeLeveeLeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~520~~
eR eesieerviegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~521~~
eR $e+ef<eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~522~~
eR meeOegiegCecebbef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~523~~
eR eefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~524~~
eR cegefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~525~~
eR cenef<e&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~526~~
eR meeOegOeewjseiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~527~~
eR eefleveeLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~528~~
eR cenecegefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~529~~
eR cenecegveerejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~530~~
eR ceneceewefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~531~~
eR ceneOeeefveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~532~~
eR ceneeefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~533~~
eR cene#eceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~534~~
eR ceneMeerueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~535~~
eR ceneMeevleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~536~~
eR ceneoceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~537~~
eR efveuexheiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~538~~
eR efveYe&cemJeevleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~539~~
eR Oecee&Oe#eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~540~~
eR oeeOJepeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~541~~
eR yeeeesefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~542~~
eR mJeebyegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~543~~
(55)
eR yee%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~544~~

eR yeeleJeefJeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~545~~
eR hetleelceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~546~~
eR mveelekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~547~~
eR oevleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~548~~
eR YeovleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~549~~
eR JeerlecelmejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~550~~
eR Oece&Je=#eeegOeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~551~~
eR De#eesYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~552~~
eR ehetleelceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~553~~
eR Dece=leesodYeJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~554~~
eR ceb$ecetefle&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~555~~
eR mJemeewceelceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~556~~
eR mJeleb$eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~557~~
eR yeemebYeJeiegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~558~~
eR megemeVeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~559~~
eR iegCeecYeesefOeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~560~~
eR hegCeehegCeefvejesOekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~~561~~
eR megmebJe=leiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~562~~
eR megieghleelceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~563~~
eR efmeelceheoeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~564~~
eR efvehehueJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~565~~
eR cenesoke&iegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~566~~
eR cenesheeeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~567~~
eR peieoskeefheleeceniegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~568~~
eR hejcekeeefCekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~569~
~
(56)
eR iegCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~570~~

eR cenekeuesMeebkegMeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~571~
~
eR MegefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~572~~
eR DeeEjpeeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~573~~
eR meoeeesieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~574~~
eR meoeYeesieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~575~~
eR meoeOe=efleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~576~~
eR hejceewoeefmele=iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~577~~
eR DeveeeevediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~578~~
eR meleeMeer:iegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~579~~
eR MeevleveeekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~580~~
eR DehetJe&JeweiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~581~~
eR eesie%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~582~~
eR Oece&cetefle&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~583~~
eR DeOece&OeiiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~584~~
eR yees[diegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~585~~
eR ceneyeeheefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~586~~
eR ke=leke=leiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~587~~
eR ke=leelegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~588~~
eR iegCeekejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~589~~
eR iegCeessefoiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~590~~
eR efveefce&ces<eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~591~~
eR efvejeeeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~592~~
eR metefjiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~593~~
eR megveeleJe%eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~594~~
eR cenecew$eerceeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~595~~
(57)
eR MeefceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~596~~

eR e#eerCeyevOeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~597~~
eR efve&viegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~598~~
eR cenef<e&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~599~~
eR DevevleieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~600~~
-hetCee&Ie&-ieerleebo-
ns heee&veeLe efpevesv!, Je=efbiele iegCeeW kes veeLe nes~

meew Fv efveleeefle Yeefe ee, mes veceeles ceeLe kees~~
efvepe Deelce kee oMe&ve kejeee, heLe efoKeeee efJee kees~
hetCee&Ie& mes nce hetpeles, efvepe Deelce mebheefle eehle nes~~
eR eesefieiegCeeefoDevebleieiegCeheeleMeleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee
-oes ne-
leerLekej iegCe Dee&vee, Yejs mJeelce efJe%eeve~

jesie Meeske og:Ke Jebevee, kejkes kejs ceneved~~1~~
eR efveJee&CeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~601~~
eR meeiejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~602~~
eR cenemeeOegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~603~~
eR efJeceueeYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~604~~
eR MegeYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~605~~
eR eerOejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~606~~
eR oeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~607~~
eR DeceueeYeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~608~~
eR GjiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~609~~
(58)
eR DeefiveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~610~~

eR mebeceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~611~~
eR efMeJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~612~~
eR heg<heebpeefueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~613~~
eR efMeJeieCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~614~~
eR GlmeeniegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~615~~
eR %eeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~616~~
eR hejcesejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~617~~
eR efJeceuesMeiegCemeefnleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~618~~
eR eMeesOejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~619~~
eR ke=<CeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~620~~
eR %eeveceefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~621~~
eR MegceefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~622~~
eR eerYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~623~~
eR MeevleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~624~~
eR Je=<eYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~625~~
eR DeefpeleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~626~~
eR mebYeJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~627~~
eR DeefYeveboveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~628~~
eR megceefleiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~629~~
eR heeeYeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~630~~
eR megheee&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~631~~
eR eveYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~632~~
eR heg<heobleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~633~~
eR MeerleueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~634~~
eR eseevediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~635~~
(59)
eR JeemeghetpeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~636~~

eR efJeceueiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~637~~
eR DevevleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~638~~
eR Oece&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~639~~
eR MeeefvleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~640~~
eR kegbLegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~641~~
eR DejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~642~~
eR ceefuueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~643~~
eR cegefvemegeleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~644~~
eR veefceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~645~~
eR vesefceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~646~~
eR heee&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~647~~
eR JeOe&ceeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~648~~
eR ceneJeerjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~649~~
eR megJeerjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~650~~
eR mevceefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~651~~
eR cenefleceneJeerjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~652~~
eR ceneheeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~653~~
eR metjosJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~654~~
eR megeYeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~655~~
eR mJeebeYeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~656~~
eR meJee&egOeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~657~~
eR peeosJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~658~~
eR GoeosJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~659~~
eR eYeeosJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~660~~
eR GobkeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~661~~
(60)
eR eMvekeerefle&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~662~~

eR peeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~663~~
eR hetJe&yegefiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~664~~
eR efve<ke<eeeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~665~~
eR efJeceueeYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~666~~
eR yenueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~667~~
eR efvece&ueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~668~~
eR efe$eieghleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~669~~
eR meceeefOeieghleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~670~~
eR mJeebYetiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~671~~
eR kebohe&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~672~~
eR peeveeLeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~673~~
eR eerefJeceueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~674~~
eR efoJeJeeoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~675~~
eR DevebleJeerjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~676~~
eR hegosJeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~677~~
eR megefJeefOeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~678~~
eR e%eeheejefceleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~679~~
eR DeJeeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~680~~
eR hegjeCeheg<eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~681~~
eR Oece&meejefLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~682~~
eR efMeJekeerle&veiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~683
~~
eR efJeekece&iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~684~~
eR De#ejiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~685~~
eR DeeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~686~~
eR efJeeYetiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~687~~
(61)
eR efJeeveeekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~688~~

eR efoiecyejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~689~~
eR efvejelebkeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~690~~
eR efvejejskeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~691~~
eR YeJeevlekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~692~~
eR {eleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~693~~
eR veeesegbieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~694~~
eR efve:keuebkeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~695~~
eR DekeueeOejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~696~~
eR meJe&keuesMeeheniegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~697~~
eR De#eeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~698~~
eR #eevleiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~699~~
eR eerJe=#eue#eCeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~700~
~
-hetCee&Ie&-
lepe&-en vebove Jeve......

en ceeveJe leve, Deveceesue jleve, hee efJe<eeeW ceW cele hebme peevee~
YeJeefmebOeg Deiej lejvee eenes, efpeveejCe MejCe ceW Dee peevee~~
leerLekej Deelce meeOevee kej, mecelee efheet<e kee heeve kejW~
efvepeMegkeue Oeeve kes eje ner, meye kece&veeMe efMeJeveeefj JejW~~
Fve YeieJevleeW keer hetpee kej, hejceeveboece=le hee peevee~~en ceeveJe.~~1~~
veevee efJeOe JeeOeer mes heeref[le, ee oefjlee mes ogKeer ngS~
heejme eYeg hetpee kejles ner, meye ogKe mes peve-peve cege ngS~~
efhej Yeer es hejce Jeerlejeieer, Fvemes ceve heeJeve kej peevee~~
en ceeveJe leve.......2~~
eR efv eJee&Ceeveeceeefo -eerJe=#eue#eCeiegC eheel eMeleceb$emeceefv Jeleee
eerheee&veeLeee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
(62)

-oes ne-
keesef mete&eYe mes DeefOeke, Deveghece Deelece lespe~

heg<heebpeefue kej hetpentB, keceepeve nj nsleg~~1~~
eR yeesefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~701~~
eR elegceg&KeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~702~~
eR Oeele=iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~703~~
eR efJeOeele=iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~704~~
eR keceueemeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~705~~
eR DeypeYetiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~706~~
eR DeelceYetiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~707~~
eR me=sefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~708~~
eR megjpesiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~709~~
eR epeeheefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~710~~
eR efnjCeieYe&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~711~~
eR Jeso%eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~712~~
eR JesoebieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~713~~
eR JesoheejieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~714~~
eR DepeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~715~~
eR cevegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~716~~
eR MeleevevoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~717~~
eR nbmeeeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~718~~
eR $eeerceeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~719~~
eR efJe<CegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~720~~
eR ef$eefJeeceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~721~~
eR MeewefjiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~722~~
(63)
eR eerheefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~723~~

eR heg<eeseceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~724~~
eR JewkegC"iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~725~~
eR hegC[jerkee#eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~726~~
eR <eerkesMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~727~~
eR nefjiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~728~~
eR mJeYetiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~729~~
eR efJeebYejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~730~~
eR DemegjOJebefmeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~731~~
eR ceeOeJeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~732~~
eR yeefueyebOeveiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~733~~
eR DeOees#epeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~734~~
eR ceOegsef<eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~735~~
eR kesMeJeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~736~~
eR efJejeJemediegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~737~~
eR eerJelmeueebveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~738~~
eR eerceodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~739~~
eR DeegleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~740~~
eR vejkeevlekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~741~~
eR efJe<JekedmesveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~742~~
eR eeheeefCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~743~~
eR heeveeYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~744~~
eR peveeo&veiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~745~~
eR eerkeC"iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~746~~
eR MebkejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~747~~
eR MebYegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~748~~
(64)
eR keheeefueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~749~~

eR Je=<ekesleveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~750~~
eR ce=legbpeeiegCemeeLe&kekejee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~751~~
eR efJehee#eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~752~~
eR JeeceosJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~753~~
eR ef$eueeseveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~754~~
eR GceeheefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~755~~
eR heMegheefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~756~~
eR mcejeefjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~757~~
eR ef$ehegjevlekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~758~~
eR DeOe&veejerejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~759~~
eR iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~760~~
eR efJeeeslheeoveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~761~~
eR Yeie&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~762~~
eR meoeefMeJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~763~~
eR peielkele=&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~764~~
eR DevOekeejeefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~765~~
eR DeveeefoefveOeveiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~766~~
eR njiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~767~~
eR cenemesveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~768~~
eR leejkeefpeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~769~~
eR ieCeveeLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~770~~
eR efJeveeekeiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~771~~
eR efJejeseveiegCecebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~772~~
eR efJeeodjlveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~773~~
eR eoMeelceiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~774~~
(65)
eR efJeYeeJemegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~775~~

eR efpeejeOeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~776~~
eR Je=nodYeevegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~777~~
eR efe$eYeevegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~778~~
eR levetveheelediegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~779~~
eR efpejepeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~780~~
eR megOeeMeesefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~781~~
eR Deew<eOeeriegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~782~~
eR keueeefveefOeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~783~~
eR ve#e$eveeLeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~784~~
eR eerMegYeebMegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~785~~
eR meesceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~786~~
eR kegcegoyeebOeJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~787~~
eR uesKe<e&YeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~788~~
eR DeefveueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~789~~
eR hegCepeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~790~~
eR hegCepevesejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~791~~
eR Oece&jepeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~792~~
eR YeesefiejepeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~793~~
eR eesleesiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~794~~
eR YetefcevevoveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~795~~
eR efmebefnkeeleveeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~796~~
eR eeeveboveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~797~~
eR Je=nleebheefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~798~~
eR hetJe&osJeesheos<iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~799~~
eR efpejepemeceg odYeJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~800~~
(66)

-hetCee&Ie&-
lepe&-ns Jeerj legcnejs ejs hej.................

ns veeLe! legcnejs ejCeeW ceW, nce MeerMe Pegkeeves Deees nQ~
ns heee&! Deehe iegCe iee ieekej, nce DeIe& e{eves Deees nQ~~
Denle DeJemLee ceW eYeg kes, heg<heeW keer Je<ee& Deeefo efoKeW~
osJeeW eje yengefJeYeJe ngS, nce DeIe& e{eves Deees nQ~~1~~
ceeveJe peerJeve ceW ke Ieves, veevee efJeOe jesie Je Meeske Ieves~
meye ogKe mes Deehe yeee mekeles, FmeefueS MejCe ceW Deees nQ~~
ns veeLe! legcnejs ejCeeW ceW, nce MeerMe Pegkeeves Deees nQ~
ns heee&! Deehe iegCe iee ieekej, nce DeIe& e{eves Deees nQ~~2~~
eR yeeeefo-efpejepe mecegodYeJeiegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eerheee&veeLeee
-oes ne-
meye keceeX ceW Ske nw, ceesn kece& yeueJeeve~

Gmekes veeMeve nsleg ceQ, hetpetB Yeefe eOeeve~~1~~
eR yegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~801~~
eR oMeyeueiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~802~~
eR MeekeeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~803~~
eR <e[efYe%eiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~804~~
eR leLeeieleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~805~~
eR mecevleYeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~806~~
eR megieleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~807~~
eR eerIeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~808~~
eR YetlekeesefefoiiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~809~~
(67)
eR efmeeLe&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~810~~

eR ceejefpeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~811~~
eR Meemle=iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~812~~
eR #eefCekewkemegue#eCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
~813~~
eR yeesefOemeJeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~814~~
eR efveefJe&keuheoMe&veiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~81
5~~
eR DeeJeeefoiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~816~~
eR ceneke=heeuegiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~817~~
eR vewjelceJeeefoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceereflmJeene~~818~~
e
eR mebleeveMeemekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~819~~
eR meeceeveue#eCeeCeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~820~
~
eR heemkeb Oeceeelceiieg Ceef Jeef Meee eerheee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceer efle mJeene~~82
1~~
eR YetleeLe&meeOeveeefmeieg Cemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
~822~~
eR elegYet&efcekeMeemeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene
~~823~~
eR elegjee&meleJee=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
824~~
eR efvejeeeefeodiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~825~~
eR DevJeeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~826~~
eR eesieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~827~~
eR JewMesef<ekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~828~~
eR legeYeeJeefYeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~829~
~
eR <edheoeLe&iiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~830~~
eR veweeefekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~831~~
eR <ees[MeeLe&JeeefoiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~832~~
eR hebeeLe&JeCe&keiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~833~~
eR %eeveevlejeOe#eyees OeiegCemeceefvJeleee eer heee&veeLeee DeIe ef veJe&heeceer efle mJeene~
~834~~
eR meceJeeeJeMeeLe& efYeodiegCemeceefvJeleee eerheee& veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene
~~835~~
(68)
eR YegkelewkemeeOekecee&vleiegCeOeejkeee eer heee& veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen

e~~836~~
eR efveefJe&Mes<eiegCeece=leiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle ne~~837~~
mJee
eR meebKeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~838~~
eR meceer#eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~839~~
eR keefheueiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~840~~
eR hebeeEJeMeefleleJeefJeodiegCemeceef vJeleee eer heee& veeLeee DeIe efveJe& heeceer efle mJeene~~841~~
eR JeeeJee%eef Je%eeefveiegCeef JeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceer efle mJeen
e~~842~~
eR %eeveewleveYesoiiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~843~
~
eR DemJemebefJeefole%eeveJeeef oiegCeef JeefMeee eer heee& veeLeee DeIe efveJe&heeceer efene~~844~~
le mJe
eR melkeee&JeeomeelediegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~845
~~
eR ef$e:eceeCeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~846~~
eR De#eeceeCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~847~~
eR meeeonb keeef jkee#eef oiieg Ceef Jeef Meee eer heee& veeLeee DeIe ef veJe& heeceer eflee~~848~~
mJeen
eR #es$e%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~849~~
eR DeelceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~850~~
eR heg<eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~851~~
eR vejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~852~~
eR ve=iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~853~~
eR esleveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~854~~
eR hegceeefveefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~855~~
eR Dekele=&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~856~~
eR efveieg&CeveeceOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~857~~
eR Decete&iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~858~~
eR Yeese=iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~859~~
eR meJe&ieleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~860~~
eR DeefeeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~861~~
(69)
eR <iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~862~~

eR lemLeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~863~~
eR ketmLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~864~~
eR %eele=iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~865~~
eR efveyeOeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~866~~
eR DeYeJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~867~~
eR yeefnefJe&keejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~868~~
eR efveceex#eiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~869~~
eR eOeeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~870~~
eR yengOeeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~871~~
eR eke=efleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~872~~
eR KeeefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~873~~
eR Dee{eke=efleiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~874~
~
eR eke=efleefeeiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~875~~
eR eOeeveYeespeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~876~~
eR Deeke=efleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~877~~
eR efJejceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~878~~
eR efJeke=efleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~879~~
eR ke=efleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~880~~
eR ceerceebmekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~881~~
eR DemlemeJe&%eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~882~~
eR egeflehetleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~883~~
eR meoeslmeJeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~884~~
eR hejes#e%eeveJeeefoiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~885~~
eR FheeJekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~886~~
eR efmekece&keiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~887
~~
eR eeJee&keiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~888~~
(70)
eR Yeewefleke%eeveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~889~~

eR YetleeefYeJeeesleveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
890~~
eR ele#ewkeeceeCeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~891
~~
eR DemlehejueeskeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~892~~
eR iegegefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~893~~
eR hegjvojefJekeCe&iegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~894~~
eR JesoeefvleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~895~~
eR mebefJeoefeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~896~~
eR MeyoewefleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~897~~
eR mheesJeeefoiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~898~~
eR heeKeC[IveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~899~~
eR veeewIeegiiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~900~~
-hetCee&Ie&-
lepe&-kejes keueeCe Deelece kee....

veceve eer heee& efpeveJej kees, efpevneWves kece& veeMes nQ~
veceve Gme efmeYetceer kees, peneB efpeveJej efJejepes nQ~~
kejW pees veeLe keer Deee&, meoe eYeg keerefle& kees ieeJeW~
veneR Dehece=leg nes Gvekeer, Jes ner megKe Meebefle heeles nQ~~veceve...~~1~~
eYees! ceQ Yeer keB hetpee, ener Meeer efceues cegPekees~
heee& keer Yeefe mes efveefele, meYeer peve F heeles nQ~~veceve....~~2~~
eR yegiegCeeefoveeewIeegiiegCeheeleMeleceb$emeceefvJeleee eerheee&veeLeee
-oes ne-
hejceevebo efheet<e Ieve, Je<ee& kejW efpevebo~

heg<heebpeefue mes hetpeles, efceues meJe& megKe kebo~~1~~
(71)
eR Devleke=odiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~901~~

eR heejke=odiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~902~~
eR leerjeehleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~903~~
eR heejsleceesiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~904~~
eR ef$eoefC[iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~905~~
eR oefC[leejeefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~906~~
eR %eevekece&mecegeefeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
907~~
eR mebleOJeefveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~908~~
eR GlmeVeeesieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~909~~
eR meghleeCe&JeesheceiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~910~~
eR eesiemvesneheneiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~911~~
eR ees ieef keef efveuex heveeseleiegCemeceef vJeleee eer heee& veeLeee DeIe ef veJe& heeeceer
mJeene~~912~~
efl
eR efmLelemet#ceJehegeexieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceer efle mJeene~
~913~~
eR ieerce&vees eesiekeeMe&keiegCeef JeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&hreeecee
fle mJeene~~914~~
eR met #ceJeeked efeeeesiemLeieg Cemeceef vJeleee eer heee& veeLeee DeIe ef veJe& heeceerJeene~~915~~
efle m
eR met #ceerke=leJeheg:efeeiegCemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefleene~~916~~
e mJ
eR met #cekeeeef eeemLeeefeieg Cemeceef vJeleee eerheee& veeLeee DeIe ef veJe&heeceerJeene~~917~~
efle m
eR met #ceJeeefkeeeeesieneieg CeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceer efle mJeene~~918~~
eR SkeoefC[iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~919~~
eR hejcenbmeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~920~~
eR hejcemebJejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~921~~
eR vew:kece&efmeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~922~~
eR hejceefvepe&jiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~923~~
eR epJeueleYeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~924~~
eR ceesIekece&iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~925~~
eR $egelkece&heeMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~926
~~
(72)
eR MewuesMeuebke=leiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~927~~

eR SkeekeejjmeemJeeef oiegCemeceef vJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
928~~
eR efJeeekeejjmeekegueiegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~~929~~
eR DepeerJevediegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~930~~
eR Dece=leiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~931~~
eR DepeeeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~932~~
eR DemeghleiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~933~~
eR MetveleeceeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~934~~
eR eseevediegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~935~~
eR DeeesefieiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~936~~
eR eleg jMeerefleue#eiegCeveeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceereflene~~937~~
mJee
eR DeiegCeveececebef[leee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~938~~
eR efve:heerleevevleheee&eiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~
939~~
eR DeefJeeemebmkeejveeMekeieg Ceef Jeef Meee eerheee&veeLeee DeIe efveJe& heeceerefle mJeen
e~~940~~
eR Je=iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~941~~
eR efveJe&eveereiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~942~~
eR DeCegveecemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~943~~
eR DeCeereevediegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~944~~
eR DeveCegefeeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~945~~
eR esiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~946~~
eR mLeseevediegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~947~~
eR efmLejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~948~~
eR efveiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~949~~
eR esiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~950~~
eR pesiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~951~~
eR megefveefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~952~~
(73)
eR YetleeLe&MetjiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~953~~

eR YetleeLe&otjiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~954~~
eR hejceefveieg&CeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~955~~
eR JeJenejmeg<eghleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~956~
~
eR DeeflepeeiekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~957~~
eR DeeflemegefmLeleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~958~~
eR Gefolees efoleceenelceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
~959~~
eR efveheeefOeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~960~~
eR Deke=ef$eceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~961~~
eR DeceseceefnceeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~962~~
eR DelevleMegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~963~~
eR efmeefmJeebJejiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~964~~
eR efmeevegpeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~965~~
eR efmehegjerheevLeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~966~~
eR efmeieCeeefleefLeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~967
~~
eR efmemebieesvcegKeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceere mJeene~~968~~
efl
eR efmeeefuebieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~969~~
eR efmeesheietnkeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~970~~
eR hegiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~971~~
eR DeeoMemeneMeer ues ejieg Ceef Jeef Meee eer heee& veeLeee DeIe ef veJe& heeceer efle mJeene~~9
72~~
eR hegCeMebyeueiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~973~~
eR Je=eeeegieiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~974~~
eR hejceMegkeueuesMeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~97
5~~
eR Deheeejke=led-iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~976~~
eR #esefheiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~977~~
eR Devle#eCemeKeeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~978~~
(74)
eR heb eueIJe#ejef mLeefleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~

~979~~
eR emehleef leeke=leeefmieegCemeceef vJeleee eerheee& veeLeee DeIe ef veJe& heeceer efle mJeene~~980~~
eR $eeesoMekeefueeCeg lid eeg CemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe& heeceerefle mJeene~~981~~
eR DeJeso-iegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~982~~
eR DeeepekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~983~~
eR DeepeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~984~~
eR DeeepeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~985~~
eR DeveefiveheefjeniegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~986~
~
eR Deveefivenes$eeriegCeeehleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~987~~
eR hejceefve:mhe=niegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~988~~
eR Delevleefveo&eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~989~~
eR mJeebeyeesOeiegCeOeejkeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~990~~
eR DeMeemekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~991~~
eR Deoer#eiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~992~~
eR Deoer#ekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~993~~
eR Deoeref#eleiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~994~~
eR De#eheoiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~995~~
eR DeieceiegCemecevJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~996~~
eR DeiecekeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~997~~
eR DejceiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~998~~
eR DejcekeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~999~~
eR %eeveefveYe&jiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1000~~
eR ceneeesieerejiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1001~~
eR JeefmeiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1002~~
eR DeosniegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1003~~
eR DehegveYe&JeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1004~~
(75)
eR %eevewkeefeodiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1005~~

eR peerJeIeveiegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1006~~
eR efmeveecemeceefvJeleee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1007~~
eR ueeskeeeieecegkeiegCeefJeefMeee eerheee&veeLeee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1008
~~
eer heee&veeLe kes cegKe mes efKejer, DeveDe#ej efoJeOJeveer Yee<ee~

yeejnieCe YeJeeW kees efnlekej, heefjCeeceer meJe&peieled Yee<ee~~
ieCeOej ieg ves efpeveOJeefve megvekej, yeejn DebieeW ceW jevee keer~
Gve heee&veeLe kes ejCeeWs ceW, hetCee&Ie& mecehe&Ce keB DeYeer~~1~~
eR DeesejMeleiegCeceb$emeceefvJeleee eer heee&veeLeee hetCee&&Ie efveJe&heeceerefle mJeen
e~
peehe - eR meJe&efmeefkejee eerheee&veeLeee vece:~
(heg<he, ueJebie ee heerues heg<heeW mes 108 yeej)
peeceeuee
eeue-ns oerve yebOeg.........
pew pew eer heejme eYees! leggce efmeefkeeble nes~
pew pew eYees! Deen&vle jcee kes Yeer keeble nes~~
ns veeLe! Deehekeer meYee Deveghece efJeMeeue nw~
Gmekes efueS Fme peie ceW ve keesF& efceMeeue nw~~1~~
he=LJeer mes heeBe menme Oeveg<e Gheefj ieieve ceW~
eYeg Deehekee meceJemejCe nw cee$e DeOej ceW~~
meesheeve hebefe yeerme menme es ceefCeceeer~
yeme Ske cegntjle ceW meYeer e{les nQ mener~~2~~
yengjlveceeer Oetefuemeeue kees eLece nw~
GmeceW nQ eej ej veece efJepee Deeefo nQ~~
eejeW efoMee ceW eej ceevemlebYe yeleees~
pees yengle otj-otj leke Yeer oMe& kejeeW~~3~~
(76)
nw ewleYeJeve Yetefce jce n Jeveeefo mes~

efpeve efyecyeefveuee nQ heefJe$e legce emeeo mes~~
Deeies nw jce Keeeflekee pees mJe peue Yejer~
hetues keceue mes nbme Deeefo jJe mes efee njer~~4~~
nw leermejer ueleeJeveer Jekegueeefo kegmegce mes~
yeuueer kes ceb[heeW mes jce Jeehle megjefYe mes~~
GeeveYetefce eewefLe eej efoMe ceW eej Jeve~
DeMeeske mehleo leLee ebheke Je DeeceJeve~~5~~
FveceW nQ ewleJe=#e pewve efyebye kees OejW~
cegefveieCe Yeer efpevekeer Jebovee yengYeefe mes kejW~~
Deeies nw OJepee Yetefce pees DeieefCele OJepee OejW~
nbmeeefo efevn oMe lejn mes egle OJepee OejW~~6~~
oMeefJeOe megkeuhele mes keuheJe=#e Yet kener~
efmeeLe& Je=#e efme efyecye ege Oej jner~~
Fvekeer pees Jebovee kejW ef$ekeeue Yeefe mes~
Jes meJe&efmeef eehle kejW mJeelce Meefe mes~~7~~
Deeies keer Yetefce ceW keneR cenueeW keer hebefeeeB~
efpeve Yeefe ve=le Deeefo kejW osJe osefJeeeB~~
Yet Dee"JeeR pees yeejneW kees"eW kees nw Oejs~
ceefCe mheefke keer efYeefe mes efJeYee ieCe Oejs~~8~~
kees"s eLece ceW ieCeOej ieg meeOegieCe jnW~
ece mes nw keuheJeeefmeveer osJeer JeneB jns~~
nw leermejs ceW Deeefe&kee Deew eeefJekee Ieveer~
efhej peesefle<eer Deew Jeblejer Je YeJeveJeeefmeveer~~9~~
efhej JeblejeW peesefle<ke YeJeveJeeefme kes kees"s~
Deeies nQ keuheJeeefme ceveg<e Deew heMet kees"s~~
eoMe ieCeeW kes peerJe es eejeW lejhe efIejs~
efpeveosJe keer JeeCeer megveW mecekelJe iegCe OejW~~10~~
(77)
Deeies keer eLece keveer hes e#esv Ke[s nQ~

eG efoMe ceW e#e Oece&ee efMej hes Oejs nQ~~
nQ keveer otmejer hes efevn ege OJepeeSb~
le=leere keveer kees Yeer jlveKeefele yeleeeW~~11~~
Fmekes Gheefj nw iebOekeger veeLe keer yeveer~
efpeme hej nQ ecej Deeefo Je yepeleer nQ eEkekeCeer~~
ceefCemheefke mes yevee jlvepeefle efmebnemeve~
pees iebOe keger ceOe ceW nw keceue mece Deemeve~~12~~
Fme hes efpevesv eej Debiegue DeOej jepeles~
$ewueeskeeveeLe Delegue efJeYeJeegle efJejepeles~~
eeQleerme DeefleMeeeW Je Dee" eeeflenee& mes~
Deevevle elege meefnle Deveghece efJeYeemeles~~13~~
es ieejneW efn Yetefceeeb DeodYegle efvekesle nQ~
Fve ceOe eej kees Deewj heeBe Jesefo nQ~~
meye jlve keer jevee JeneB veJeefveefOe Yejer he[eR~
ieeshegj Je ej veeeMeeueeSb ye[er-ye[er~~14~~
es#ee meove DeefYe<eske meove Deeefo JeneB hes~
ceb[he meYeeie=neefo Yeer egle kesJeueer leekes~~
Jeeheer mejesJejeW ceW JeneB hetue efKeues nQ~
Jeeheer ceW kej mveeve meele YeJe Yeer efoKes nQ~~15~~
kees"eW kee ueIet #es$e lees Yeer efpeve eYeeJe mes~
eeCeer DemebKe yew"les efveJezj YeeJe mes~~
Deelebke jesie YetKe heeme Deeefo vee JeneB~
efceLeeeflJe Demeb%eer DeYeJe Met vee JeneB~~16~~
DebOes Yeer JeneB osKeles ietBies Yeer yeesueles~
uebie[s e{s meye meeref{eeB yeefnjs Yeer nQ megveles~~
efJe<e Yeer JeneB efveefJe&<e yeves meye Meeske ues nQ~
meye peele efJejesOeer JeneB Deeheme ceW efceues nQ~~17~~
(78)
mlethe yeveW leerve ueeske Deeefo kes JeneB~

pees meJe& me=ef he OejW MeesYeles JeneB~~
yeng OetheIe[eW ceW meYeer megOethe Kes jns~
efvepe kece& Oetefue kees G[e Deevebo ues jns~~18~~
Fleeefo efJeYeJe nw DehetJe& keewve ken mekes~
ieCeOej ieg megjieg Yeer veefnb heej hee mekes~~
pees Ske yeej meceesmejCe ceW eues iees~
Jes YeJe cees#e heefLekeeW keer keeser ceW Dee iees~~19~~
eYeg kes meceJemejCe ceW menee#e Yeefe mes~
eYeg veece ceb$e meneeW mes mlegefle kejkes~~
eer heee&veeLe eYeg kees keesefMe: veceve efkeee~
efhej eerefJenej nsleg eYeg mes eeLe&vee efkeee~~20~~
ns veeLe! YeJe Oeeve heehe DeveeJe=ef mes~
metKeWs GvnW meeRees megOece& megOeeJe=ef mes~~
YeieJeble! Deehe efJepee keer Geesie metevee~
es Oece&ee nw leweej MeesYelee Ievee~~21~~
ns osJe! Deehe ceesn Me$eg hes efJepee efkeee~
efMeJeceeie& kes GheosMe kee DeJemej es Dee ieee~~
efpeveJej mJeeb leweej eerefJenej kes efueS~
yeme Fb keer es eeLe&vee efveeseie kes efueS~~22~~
lel#eCe meceJemejCe meYeer efJeueerve nes ieee~
FbeW ves eYeg efJenej kee GlmeJe cene efkeee~~
pee pee OJeveer TBeer G"er yeepes yepes Ieves~
mebieerle ieerle ve=le kejW osJeieCe Ieves~~23~~
DeekeeMe ceW DeOej megJeCe& keceue je efoS~
megjefYele keceue hes veeLe ejCe Oejle eue efoS~~
iebOeeso Je=ef, heg<heJe=ef cebo heJeve nw~
DeefleMee efJeYetefle Deehe kes efJenej mecee nw~~24~~
(79)
Deejs npeej Oece&ee ece ecee jne~

efpevejepe Deeies-Deeies eues MeesYelee cene~~
mebhetCe& YeJepeve kees cees#eceeie& efoKeees~
pees Dee iees MejCe eYet keer efmeef Jes heeeW~~25~~
pees YeJe Ske yeej Yeer legce Dee&vee kejW~
efveefele Jes kece& eke=efleeeW keer KeC[vee kejsW~~
efhej Jes keYeer ecejepe kes ebiegue ceW vee he[W~
nes hetCe& %eeveceleer cees#e cenue ceW e{W~~26~~
-oes ne-
efevleeceefCe eer heee&eYeg, hebekeueeCeke F&Me~

meJe&keueeCeke keuhele, vecetB vecetB vele MeerMe~~27~~
eR Devlejbie-yeefnjbieue#ceermeceefvJele eerheee&veeLemJeeefceves peeceeuee DeIe
Meevlees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
-MebYeg bo-
Deefn$e leerLe& hej heee&veeLe-kees DeefleMee kesJeue%eeve ngDee~

eYeg meceJemejCe keer hetpee kej, ceve ceW Deevebo ceneved ngDee~~
pees YeJe meceJeme=efle jevee kej, eYeg kes iegCeceefCe kees epeles nQ~
Jes mekeue %eeveceefle efkejCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesefkele kejles nQ~~1~~
~~FleeMeerJee&o:~~
Fefle eerheee&veeLemeceJemejCe efJeOeeveb hetCe~
Je&leeb efpeveMeemeveced~
(80)
eMeefmle
eer MeebefleveeLe eer kegbLegveeLe, eer DejnveeLe kees veceve keB~
nefmleveehegjer $ee leerLekej keer, pevceYetefce kee mleJeve keB~~
eer $e+<eYeosJe keer pevceYetefce, Meeele pees leerLe& DeeesOee nw~
Gmekees Yeer eCecetB yeej-yeej, pees megjvej cegefveieCe Jebee nw~~1~~
JeejeCemeer veiejer ceW pevceW, eer efpevemegheee& eer heee&veeLe~
kegC[uehegj pevceYetefce Jebotb, ceneJeerj eYet mes pees meveeLe~~
DeeFme meew eewjeefme Je<e&, henues JeejeCeefme veiejer ceW~
eer heee&veeLe ves pevce efueee, megjvej mes hetpe ngF& peie ceW~~2~~
peneB kece"emegj Ghemeie& peerle, eYeg kesJeue%eeveer F&Me ngS~
Deefn$e leerLe& peie hetpe yevee, YeeeW kes cevejLe efme ngS~~
efebleeceefCe efebeflele heueoelee, eYeg YeeeW kes Jejoeve ngS~~
OejCesvosJe-heeeJeefle Yeer eYeg, Yeeer kej peieceeve ngS~~3~~
eer JeerjeYet kes Meemeve ceW, eer kegbokegbo Deeeee& ngS~
eer cetuemebIe mejmJeleerie, ieCe yeueelkeej ceW ceeve ngS~~
Fme hejcheje ceW ejefl eee-Jeleea eer eLeceeeee& ngS~
ieg Meebeflemeeiejeeee& Jee&, yeermeJeeR meoer kes eLece ngS~~4~~
Fve eLece efMe<e eer Jeerjmeeiejeeee& eleg: mebIe ieg ngS~
es heeeee& eLece ceeveW, iegJej cece oer#ee ieg ngS~~
iegJej emeeo efpeveJej Yeeer, Deew mejmJeleer keer Yeeer mes~
ceQves efJeOeeve hetpeve Deeefoke je efoes Deuhe ner yeger mes~~5~~
eYeg heee&veeLe kee pevcekeueeCeke le=leere meneeyoer GlmeJe~
JeejeCeefme pevceYetefce mes ner, eejbYe ngDee en ceefnceeslmeJe~~
Deefn$e leerLe& hej heee&veeLe eYeg, keer eeflecee eeeerve eneB~
Fvekes meneeefyo ceneslmeJe kee, DeJemej en DeefleMee Keele eneB~~6~~
(81)
eer heee&veeLe kes meceJemejCe ceC[ue efJeOeeve keer en jevee~

eYeg keer yeme Yeeer ner kesJeue, MeyoeW ceW ner eYeg keer ceefncee~~
Jeerjeyo heeerme Meleke leWefleme, Deeefeve Megkeuee mehleceer efleLeer1~
Jej leerLe& nefmleveehegj Gece, Fme efJeOeeve jevee keer hetleea~~7~~
eYeg meceJemejCe ceW Dee" Yetefce, $eekeveer keer hetpee FmeceW~
ceevemlebYeeW kes efyebyeeW keer, deeefueme iegCe keer hetpee FmeceW~~
Deesej meneiegCe hetpee, mes en efJeOeeve DeefleMeeeer nw~
hetpeve efJeOeeve kejves JeeueeW, kees en DeefleMee megKeoeeer nw~~8~~
mebhetCe& efJee ceW eLece yeej eneB 2 pecyeterhe megces yevee~
lesjnerheeW keer DeefleMeeeer mJeefCe&ce jevee Yeer nw eLecee~~
peye leke efpeveOece& jns peie ceW, leye leke es jevee Decej jnW~
cegPe ieefCeveer %eeveceleer efJejefele, leye leke efJeOeeve Yeer Decej jns~~9~~
~~ Fefle JeOe&leeb efpeveMeemeveced~~
ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer keer hetpeve

jeefe$eer - e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
-mLeehevee-
hetpeve kejes peereer ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer keer, hetpeve kejes peer~
efpevekeer hetpeve kejves mes, De%eeve efleefcej veMe peelee nw~
efpevekeer efoJe osMevee mes, MegYe %eeve oe yeme peelee nw~~
Gvekes eer ejCeeW ceW, Deeeveve mLeeheve kejles nQ~
meefVeefOekejCe efJeOeerhetJe&ke, heg<heebpeefue Deefhe&le kejles nQ~~
heg<heebpeefue Deefhe&le kejles nQ.......
hetpeve kejes peer,
eer ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer keer hetpeve kejes peer~~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceele ! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed Deeeveveb~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceele ! De$e efle efle " " mLeeheveb~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceele! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe
Je<ed meefVeOeerkejCeced~
-Deke-
1. Deeefeve Meg. 7, efo. 18-10-2007~ 2. nefmleveehegj ceW~
%eeveceleer peer veece legcneje, %eeve meefjle DeJeieenve nw~

lesjer heeJeve eefleYee ueKekej, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~
ceg P e De%eeveer ves ceeB peyemes, lesjer eee heeF& nw~
leye mes ogefveee keer keesF& efJe, cegPekees uegYee ve heeF& nw~~
%eeveece=l e peue heerv es nsl et, leJe heo ceW cesje ceve nw~
lesjer heeJeve eefleYee ueKekej, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~1~~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es pevcepejece=legefJeveeMeveee peueb
ebove Deewj megiebefOele iebOeeW, keer JemegOee hej keceer veneR~
uesefkeve lesjer %eeve megievOeer, mes megjefYele nw Deepe cener~~
(83)
(84)
Gmeer %eeve keer meewjYe uesves, kees Deelegj cesje ceve nw~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es mebmeejleeheefJeveeMeveee eboveb
peie kes veej JewYeJe mes, ceQves Meeele megKe Lee eene~
hej les j s Gheos M eeW mes , Jew j eie oe ces j s Yeeee~~
De#ee megKe kes efueS cegPes, lesje eJeeve ner meeOeve nw~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es De#eeheoeehlees De#eleb efveJe&heeceerefle
mJeene~
keeceosJe ves efvepe yeeCeeW mes, peye egie kees Lee eefmele efkeee~
legceves Deheveer keesceue keeee, ueIegJee ceW ner lehee efoee~~
FmeerefueS leJe heo ceW Deekej, Meevle ngDee cesje ceve nw~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es keeceJeeCeefJeOJebmeveee heg<heb
ceeveJe megvoj hekeJeeveeW mes, Deheveer #egO ee efceeles nQ~
uesefkeve Gvekes eje Yeer veefnb, YetKe efcee Jes heeles nQ~~
Deelcee keer meble=efh le nslegg, leJe JeeCeer cesje Yeespeve nw~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb
efJeegl e kes oerheeW mes peie ves, ie=n DebOesj efceeee nw~
%eeve kee oerheke ueskej legceves, Devlejbie ecekeeee nw~~
Ie=le kee oerheke ueskej ceelee, nce kejles leJe eCeceve nQ~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es ceesnevOekeejefJeveeMeveee oerheb
keceeX ves ner Deye leke cegPekees, en YeJe YeceCe kejeee nw~
legceves Gve keceeX mes ue[kej, leeie ceeie& Deheveeee nw~~
Oethe peueekej lesjs meccegKe, nce kejles leJe hetpeve nQ~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es De<kece&onveee Oetheb efveJe&heeceerefle
mJeene~
efkeleves Kes ceer"s heue kees, ceQves Deye leke Keeee nw~
legceves ceeB efpeveJeeCeer kee, Deveceesue %eeveheue Keeee nw~~
leJe hetpeveheue %eeveefveOeer, efceue peeJes en cesje ceve nw~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es cees#eheueeehlees heueb efveJe&heeceerefle mJeen
e~
efheef keceC[uegOeejer ceelee, veceve legcnW nce kejles nQ~
De Je kee Leeue mepeekej, DeIe& mecehe&Ce kejles nQ~~
egie keer henueer %eeveceleer kes, ejCeeW ceWs DeefYeJevove nw~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es DeveIe&heoeehlees DeIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~
- Mesjbo-
ns ceeB let %eeve iebie keer heefJe$e Oeej nw~

lesjs mece#e iebiee keer uenjsW yeskeej nQ~~
Gme Oeej keer keg yetBoeW mes peueOeej ceQ keB~
Jen %eeve veerj ceQ oe kes hee$e ceWW YeB~~
Meeblees MeebefleOeeje.........~~
meeeo Devesk eevle kes Geeve ceW ceelee~
yengefJeOe kes heg<he efKeues lesjs %eeve ceW ceelee~~
keeflehee GvneR heg<heeW mes ceQ heg<heebpeefue keB~
Gme %eeveJeeefkee ceW %eeve keer keueer yevetB~~
efoJe heg<heebpeefueb ef#ehesled.....~~
(85)
peeceeuee
-oes ne-
%eeveceleer kees efvele vecetB, %eeve keueer efKeue peee~

%eevepeesefle keer eceke cesW, peerJeve cece efceue peee~~
Oegve-veeefieve-cesje ceve [esues.....~
ns yeeuemeleer, ceeB %eeveceleer, nce DeeS lesjs ej hes,
MegYe DeIe& mebpeeskej ueeS nQ~~
Mejo hetefCe&cee efove Lee megvoj, legce Oejleer hej DeeFb~
meved GefVeme meew eeQefleme ceW ceeB, ceesefnefve peer n<ee&F~~ ceelee...~~
Les efhelee Oeve, veiejer Yeer Oeve, cewvee kes Fme DeJeleej hes,
MegYe DeIe& mebpeeskej ueeS nQ~~1~~
yeeuekeeue mes ner cewvee kes, ceve Jewjeie meceeee~
lees[ peiele kes yebOeve meejs,es[er cecelee ceeee~~ ceelee....~~
ieg mebie efceuee, DeJeuecye efceuee, heie ye{s cegefe kes ej hes,
MeeefvleefmevOeg keer eLece efMe<elee, JeerjefmevOeg ves heeF&~
Gvekeer efMe<ee %eeveceleer peer ves ,%eeve keer peesefle peueeF&~~ ceelee....~~
efMeJejeieer keer, Jewjeieer keer, ues oerhe megceve kee Leeue js,
ceelee legce DeeMeerJee&o mes, pecyeterhe yevee nw~
nefmleveehegj keer hegCeOeje hej, kewmee DeueKe peiee nw~~ ceelee....~~
%eeve peesefle eueer, peie YeceCe kejer, lesjs ner %eeve DeeOeej hes,
leerLe& DeeesOee-ceebieerlegbieer, kee efJekeeme kejJeeee~
efhej eeeie ceW lehemLeueer kee, vetleve leerLe& yeveeee~~ ceelee.....~~
eYeg meceJemejCe, jLe ngDee YeceCe, eer $e+<eYeosJe kes veece kee,
(86)
kegC[uehegj leerjLe efJekeeme keer, veF& esjCee DeeF&~

ceneJeerj keer pevceYetefce ceW, DeieefCele KegefMeeeB eF~~ ceelee...~~
ceneJeerj peesefle, jLe mes Geesle, kej efoee hegve mebmeej kees,
leerLekej keer pevceYetefceeeW, kee efJekeeme kejJeeee~
heee&veeLe kes GlmeJe kee efhej, legceves efyeiegue yepeeee~~ ceelee.......~~
mebosMe efoee, GheosMe efoee, YeeJevee ngF& meekeej nw,
eLee veece iegCe Yeer nQ Jewmes, legce nes %eeve keer oelee~
legce ejCeeWs ceW Deekej kes nj, peveceeveme n<ee&lee~~ceelee....~~
meeefnle me=peve, egle ceW ner jceCe, kej eueeR mJeelce efJeeece hes,
ieefCeveer ceelee kes ejCeeW ceW, ener eeevee kejles ~
kens evoveeceleer %eeve keer , meefjlee cegPeceW Yej os~~ceelee.....~~
%eeveoelee keer, peieceelee keer, Jevovee keB Meleyeej ceQ,
-oes ne-
ueesns kees meesvee kejs, heejme peie efJeKeele~

legce peie kees heejme kejes, mJeeb %eeveceefle ceele~~10~~
eR ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer cee$es peeceeuee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje, efoJe heg<heebpeefue~
-MebYegbo-
pees ieefCeveer %eeveceleer ceelee keer, kejW cenehetpee efe mes~

Jes %eeveece=le mes efvepe ceve kees, heeJeve kej DeefYeefmebefele kejles~~
Fme MejohetefC e&cee kes evoe keer, %eevejefMceeeB ye{W meoe~
evoveeceleer egie egie leke en, Deeueeske peiele kees efceues meoe~~
Deejefle eer heee&veeLe YeieJeeve keer

lepe&-kejleer ntB leggcnejer hetpee..............~
kejles nQ eYeg keer Deejefle, ceve kee oerhe peuesiee~
heejme eYeg keer Yeeer mes, ceve mebkeuesMe Oeguesiee~~
pee heejme osJee, pee heejme osJee-2~~~
ns Deemesve kes vevove, Jeecee ceelee kes heejs~
lesF&meJeW leerLekej heejme, eYeg legce peie mes veejs~~
lesjer Yeeer iebiee ceW, pees mveeve kejsiee~
pee heejme osJee, pee heejme osJee-2~~1~~
JeejeCeefme ceW pevces, efveJee&Ce efMeKej peer mes heeee~
Fke ueesne Yeer eYeg ejCeeW ceW, meesvee yeveves Deeee~~
meesvee ner keee Jen ueesne, heejmeveeLe yevesiee~
megveles nQ peie ceW Jewj meoe, oes lejhee euelee nw~
hej heee&veeLe kee peerJeve, Fmes egveewleer kejlee nw~~
Fke lejhee yewjer ner keye leke, Ghemeie& kejsiee~
kece"emegj ves yengleske YeJeeW ceW, Dee Ghemeie& efkeee~
heejmeeYeg ves meye menkej, kesJeueheo kees eehle efkeee~~
kew Jeue peesefle mes heeheeW kee, DebOesj efcesiee~
pee heejme osJee, pee heejme osJ ee-2~~4~~
eYeg lesjer Deejefle mes ceQ Yeer, en Meefe hee peeTb~
evoveeceleer leJe iegCeceefCe keer, ceeuee eefo hee peeTb~~
leye peie ceW veefnb Me$et kee, cegPe hej Jeej euesiee~
pee heejme osJee, pee heejme osJ ee-2~~5~~
(87)
(88)
Yepeve
-Deeefe&kee evoveeceleer
Oejleer kee legcnW veceve nw, DeekeeMe kee legcnW veceve nw~
leerve ueeske kes meew FveW ves, efkeee legcnW Jebove nw~~
meew-meew yeej veceve nw-2
heee&veeLe eYeg kes ejCeeW ceW, meew-meew yeej veceve nw~~ske.~~
leerve leerLe& ceeves nQ efpevekes, hebekeueeCe mes heeJeve,
JeejeCeefme, Deefn$e Deewj meccesoefMeKej ceveYeeJeve~
Fvekes oMe&ve mes YeeeW kes, heeJeve nesles ceve nQ,
meew-meew yeej veceve nw, heee&veeLe eYeg..........~~1~~
Jele&ceeve ceW heee&veeLe kee, DeefleMee Ketye yeKeevee,
Debleefj#e, efMejhegj, ebJeuesej, cekemeer, Deef[voe peevee~
DeefleMeeeer keevesj ceW peekej, kejes eYet oMe&ve nw,
meew-meew yeej veceve nw, heee&veeLe eYeg.......~~2~~
kevee&ke kes yeerpeehegj ceW, meneheCee heejme nQ,
pecyeterhe nefmleveehegj ceW, efevleeceefCe heejme nQ~
Yeejle kes Deveske veiejeW ceW, heejme eYeg cebefoj nQ,
meew-meew yeej veceve nw, heee&veeLe eYeg.........~~3~~
ieefCeveer %eeveceleer ceelee, kenleer nQ meye YeeeW kees,
heejme eYeg kes DeefleMee mes, heefjefele kejJeeDees meye kees~
meYeer evoveeceleer Je<e& Yej, GlmeJe kejes meheue nw,
meew-meew yeej veceve nw, heee&veeLe eYeg.........~~4~~
(89)
megKeefevleeceefCe ele kee mJehe

Geles, megKeefevleeceCeew elego&Meer elego&Mekeb, SkeeoMeskeeoMekeb ,
Decekeb, hebeceer hebekeb le=leeree ef$ekecesJecegheJeemee: SkeelJeeefjbMeled~ ve
ke=<Cehe#eMegkeuehe#eielees efveece:, kesJeueeb efleefLeb efveece YeJevleerefle GheJeemee:~
Deme eleme heeYeeJevee: YeJeefvle, eleskeYeeJeveeeceefYe<eskees YeJeefle~
DeLe&-megKeefevleeceefCe ele ceW elego&efMeeeW ceW eewon GheJeeme, SkeeoefMeeeW kes
ieejn GheJeeme, DeefceeeW kes Dee", hebeefceeeW kes heeBe GheJeeme, le=leereeDeeW kes leerve
GheJeeme, Fme ekeej kegue 41 GheJeeme kejvee eeefnS~ Fme ele ceW ke=<Cehe#e Deewj
Megkeuehe#e kee keg Yeer efveece veneR nw, kesJeue efleefLe kee efveece nw~ GheJeeme kes efove
ele keer efJeOese efleefLe kee nesvee DeeJeMeke nw~ Fme ele keer heeBe YeeJevee nesleer nQ,
eleske YeeJevee ceW Ske DeefYe<eske efkeee peelee nw~ DeefYeeee en nw efke eewon
elego&efMeeeW kes ele kes heeeled Ske YeeJevee, ieejn SkeeoefMeeeW kes ele kes heeeled
Ske YeeJevee, Dee" DeefceeeW kes ele kes yeeo Ske YeeJevee, heeBe hebeefceeeW kes ele
kes heeeled Ske YeeJevee SJeb leerve le=leereeDeeW kes ele kes heeeled Ske YeeJevee kejveer
he[leer nw~ eleske YeeJevee kes efove YeieJeeve kee DeefYe<eske kejvee he[lee nw~
efJeJeseve-megKeefebleeceefCe ele kes efueS kesJeue efleefLeeeW kee efJeOeeve nw~ en
ele le=leeree, hebeceer, Deceer, SkeeoMeer Deewj elego&Meer kees efkeee peelee nw~ eLece
Fme ele kee eejbYe elego&Meer mes kejles nQ, ueieeleej eewon elego&Meer DeLee&led meele
cenerves keer elego&efMeeeW ceW elego&Meerele hetje neslee nw~ meeLe ner elego&Meer ele kes leerve
GheJeeme nes peeves hej SkeeoMeer ele eejbYe neslee nw~ efpeme SkeeoMeer mes ele DeejbYe
efkeee peelee nw, Gme efove YeieJeeve kee DeefYe<eske kejles nQ leLee ele keer YeeJevee Yeeles
nQ~ leerve elego&efMeeeW kes ele kes Ghejebble SkeeoMeer Deewj elego&Meer oesveeW ele DeheveerDeheveer efleefLe ceW meeLe-meeLe ceW efkees peeles nQ~
leerve SkeeoMeer ele nes peeves kes heeeled Deceer ele eejbYe efkeee peelee nw~
efpeme efove Deceer ele eejbYe kejles nQ, Gme efove YeieJeeve kee DeefYe<eske meceejesnhetJe&ke
kejles nQ~ en meoe mcejCe jKevee nesiee efke eleske ele kes eejbYe ceW DeefYe<eske 108
keueMeeW mes efkeee peelee nw~ leerve Deceer ele nes peeves kes Ghejeble hebeceer ele eejbYe
kejles nQ, Fmekes eejbYe kejves keer efJeefOe hetJe&Jeled ner nw~ elego&Meer, SkeeoMeer, Deceer
Deewj hebeceer es ele Ske meeLe eueles nQ~ oes hebeceer eleeW kes nes peeves hej le=leeree ele
(90)
DeejbYe neslee nw, Fme efove Yeer Je=nod DeefYe<eske, hetpeve-hee" Deeefo Oeeefce&ke ke=le efkees
peeles nQ~ es meYeer ele leerve he#e leke DeLee&led leerve le=leeree eleesW kes mebhetCe& nesves leke
meeLe-meeLe eueles nQ~ le=leeree kes efove ner Fve eleeW keer meceeefhle nesleer nw~ Fme efove
Je=nod DeefYe<eske meceejesnhetJe&ke kejvee eeefnS~ GheJeeme kes efoveeW ceW eR
meJe&ogefjleefJeveeMeveee elege\JeMeefleleerLekejsYees vece:~ Fme ceb$e kee peehe eele:,
ceOeevn Deewj meeebkeeue kejvee eeefnS~ megKeefebleeceefCe ele efveefele efleefLe ceW ner
mecheVe efkeee peelee nw~ eefo ele keer efleefLe Deeies-heers kes efoveeW ceW nesleer nw lees ele
Deeies-heers efkeee peelee nw~ en ele efebleeceefCejlve kes meceeve meYeer ekeej kes megKeeW
kees osves Jeeuee nw~ YeeJevee kes efove efebleeceefCe YeieJeeve heee&veeLe keer hetpee efJeMes<e
he mes keer peeleer nw leLee eR meJe&efmeefkejee eer heee&veeLeee vece: Fme
ceb$e kee peehe efkeee peelee nw~
(91)
jefJeele keer efJeefOe SJeb keLee

Deeefoleeles heee&veeLeeke&meb%ekes Dee<ee{ceemes Megkeuehe#es leleLeceeefoleceejYe
veJemeg Deke&efoves<eg eleb keee veJeJe<e eeJeled~ eLeceJe<ex veJeesheJeeme:, efleereJe<ex
veJewkeeMevee:, le=leereJe<ex veJekeeefekee:, elegLe&Je<ex veJe#ee:, heeceJe<ex veJeveerjmee:,
<eJe<ex veJeeueJeCee:, mehleceJe<ex veJeeieesjmee:, DeceJe<ex veJeesveesoje:, veJeceJe<ex
DeueJeCee Tveesoje: veJe~ SJeceskeeMeerefle: keeee&:~ eleefoves eerheee&veeLemeeefYe<eskeb
keeex hetpeveb e~ meceehleeJegeeheveb e keee&ced, es YeJee Fob jefJeeleb efJeefOehetJe&keb
kegJe&efvle les<eeb keC"s cegefekeeefceveer keC"jlveceeuee heefle<eefle~
DeLe&-jefJeele ceW Dee<ee{ ceeme Megkeue he#e ceW eLece jefJeJeej heee&veeLe meb%eke
neslee nw, Fmemes DeejbYe kej veew jefJeJeej leke ele kejvee eeefnS~ en ele veew Je<e&
leke efkeee peelee nw~ eLece Je<e& ceW veew jefJeJeejeW kees GheJeeme, efleere Je<e& ceW veew
jefJeJeejeW kees SkeeMeve, le=leere Je<e& ceW veJe jefJeJeejeW kees keeeer-e ee e mes
yeves censjer Deeefo heoeLe& ueskej SkeeMeve, elegLe& Je<e& ceW veJe jefJeJeejeW kees efyevee Ieer
kee #e Yeespeve, hebece Je<e& ceW veew jefJeJeejeW kees veerjme Yeespeve, <e Je<e& ceW veew
jefJeJeejeW kees efyevee veceke kee Deueesvee Yeespeve, mehlece Je<e& ceW veew jefJeJeejeW kees efyevee
otOe, oner Deewj Ie=le kee Yeespeve, Dece Je<e& ceW veew jefJeJeejeW kees Tveesoj SJeb veJece
Je<e& ceW veew jefJeJeejeW kees efyevee veceke kes veew Tveesoj efkees peeles nQ~ Fme ekeej 81
ele-efove nesles nQ~ ele kes efove eerheee&veeLe YeieJeeve kee DeefYe<eske Deewj hetpeve efkeee
peelee nw~ pees efJeefOehetJe&ke jefJeele kee heeueve kejles nQ,Gvekes ieues ceW cees#eue#ceer kes
ieues kee nej he[lee nw~ ele hetje nesves hej Geeheve kejvee eeefnS~
jefJeele kee heue
megleb JevOee meceehveesefle oefjes ueYeles Oeveced~
cet{: egleceJeehveesefle jesieer cegeefle JeeefOele:~~
DeLe&-jefJeJeej kee ele kejves mes JevOee eer heg$e eehle kejleer nw, oefjer
Jeefe Oeve eehle kejlee nw, cetKe& Jeefe Meee%eeve SJeb jesieer Jeefe JeeefOe mes
gkeeje eehle kej ueslee nw~
keLee-keeMeer osMe keer yeveejme veiejer kee jepee cenerheeue Deleble epeeJelmeue
Deewj veeeer Lee~ Gmeer veiej ceW ceeflemeeiej veece kee Ske mes" Deewj iegCemegvojer veece
keer Gmekeer eer Leer~ Fme mes" kes hetJe& hegCeesoe mes Geceesece iegCeJeeve leLee heJeeve
meele heg$e GlheVe ngS~
(92)
GveceW : kee lees efJeJeen nes ieee Lee, kesJeue ueIeg heg$e iegCeOej kegBJeejs Les, mees
iegCeOej efkemeer efove Jeve ceW eer[e kejles efJeej jns Les lees Gvekees iegCemeeiej cegefve kes
oMe&ve nes iees~ JeneB cegefvejepe kee Deeieceve megvekej Deewj Yeer yengle ueesie JevoveeLe&
Jeve ceW Deees Les, Jen meye mlegefle Jebovee kejkes eLeemLeeve yew"s~ eer cegefvejepe Gvekees
Oece&Je=ef kenkej Deefnbmeeefo Oece& kee GheosMe kejves ueies~
peye GheosMe nes egkee leye meentkeej keer eer iegCemegvojer yeesueer-mJeeceer! cegPes
keesF& ele oerefpeS~ leye cegefvejepe ves Gmes heeBe DeCegele, leerve iegCeele Deewj eej
efMe#eeele kee GheosMe efoee Deewj mecekelJe kee mJehe mecePeeee Deewj heers keneyeser! let DeeefoleJeej kee ele kej, megve, Fme ele keer efJeefOe Fme ekeej nw efke
Dee<ee{ ceeme ceW eLece he#e ceW eLece jefJeJeej mes ueskej veJe jefJeJeejeW leke en ele
kejvee eeefnS~
eleske jefJeJeej kes efove GheJeeme kejvee ee efyevee veceke (ceer"e) kes Deueesvee
Yeespeve Ske yeej (Skeemevee) kejvee, heee&veeLe YeieJeeve keer hetpee DeefYe<eske kejvee~
Iej kes meye DeejbYe kee leeiekej efJe<ee Deewj ke<eee YeeJeeW kees otj kejvee, yeeee&
mes jnvee, jeef$e peeiejCe-Yepeveeefo kejvee Deewj eR Den eer heee&veeLeee vece:
Fme ceb$e keer 108 yeej peehe kejvee~
Fme ekeej veJe Je<e& leke en ele kejkes heeeled Geeheve kejvee~ eLece Je<e&
veJe GheJeeme kejvee, otmejs Je<e& veceke efyevee Yeele Deewj heeveer heervee, leermejs Je<e& veceke
efyevee oeue Yeele Keevee, eewLes Je<e& efyevee veceke keer efKee[er Keevee, heebeJes Je<e& efyevee
veceke keer jeser Keevee, "s Je<e& efyevee veceke oner Yeele Keevee, meeleJeW leLee Dee"JeW
Je<e& veceke efyevee cebtie keer oeue Deewj jeser Keevee Deewj veJeceW Je<e& Ske yeej kee hejesmee
ngDee (Skeevee) veceke efyevee Yeespeve kejvee, efhej otmejer yeej veneR uesvee Deewj Leeueer
ceW pet"ve Yeer veneR es[vee~
veJeOeeYeefe kej cegefvejepe kees Yeespeve kejevee Deewj veJeJe<e& hetCe& nesves hej
Geeheve kejvee~ mees veJe-veJe GhekejCe cebefojeW ceW e{evee, veJe Meee efueKeJeevee,
veJe eeJekeeW kees Yeespeve kejevee, veJe-veJe heue eeJekeeW kees yeebvee, meceJemejCe
kee hee" he{vee, hetpeve efJeOeeve kejvee Deeefo~
Fme ekeej iegCemegbojer ele ueskej Iej DeeF& Deewj meye keLee Iej kes ueesieeW kees
ken megveeF& lees IejJeeueeW ves megvekej Fme ele keer yengle efveboe keer~ FmeefueS Gmeer
efove mes Gme Iej ceW oefjlee kee Jeeme nes ieee~ meye ueesie YetKeeW cejves ueies, leye
(93)
mes" kes meeleeW heg$e meueen kejkes hejosMe kees efvekeues~ mees meekesle (DeeesOee) veiejer
ceW efpeveoe mes" kes Iej peekej veewkejer kejves ueies Deewj mes"-mes"eveer yeveejme ner
ceW jns~
keg keeue kes heeeled yeveejme ceW keesF& DeJeefOe%eeveer cegefve heOeejs, mees oefjlee
mes heeref[le mes"-mes"eveer Yeer Jebovee kees iees Deewj oerve YeeJe mes hetves ueies-ns veeLe!
keee keejCe nw efke nce ueesie Ssmes jbke nes iees? leye cegefvejepe ves kene-legceves
cegefveeoe jefJeJeejele keer efveboe keer nw Fmemes en oMee ngF& nw~
eefo legce hegve: ee meefnle Fme ele kees kejes lees legcnejer KeesF& ngF& mecheefe
legcnW efhej efceuesieer~ mes"-mes"eveer ves cegefve kees vecemkeej kejkes hegve: jefJeJeej ele
efkeee Deewj ee meefnle heeueve efkeee efpememes Gvekees efhej mes Oeve-Oeeveeefo keer
Deer eeefhle nesves ueieer~
hejvleg Fvekes meeleeW heg$e meekeslehegjer ceW keef"ve cepeotjer kejkes hes heeueles Les
leye Ske efove ueIeg Yeelee iegCeOej Jeve ceW Ieeme keeves kees ieee Lee, mees MeerIelee mes
iee yeebOekej Iej euee Deeee Deewj nbefmeee (ojeble) JeneR Yetue Deeee~ Iej Deekej
Gmeves YeeJepe mes Yeespeve ceeBiee~ leye Jen yeesueerueeuepeer! legce nbefmeee Yetue Deees nes, mees peuoer peekej ues DeeDees heers Yeespeve
kejvee, DeveLee nbefmeee keesF& ues peeesiee lees meye keece Deke peeesiee~ efyevee Je
veee oeble[e kewmes Deeesiee? en megvekej iegCeOej legjble ner hegve: Jeve ceW ieee mees osKee
efke nbefmeee hej ye[e Yeejer meeBhe efuehe jne nw~
en osKekej Jen yengle og:Keer ngDee efke oeble[e efyevee ueeS lees Yeespeve veneR
efceuesiee Deewj oeble[e efceuevee keef"ve nes ieee nw leye Jen efJeveerle YeeJe mes meJe&%e
Jeerlejeie eYeg keer mlegefle kejves ueiee mees Gmekes Skeeeefee neskejmlegefle kejves kes
keejCe OejCesv kee Deemeve efnuee, Gmeves mecePee efke Decegke mLeeveeW ceW heee&veeLe
efpevesv kes Yee kees ke nes jne nw~
leye keCee kejkes heeeJeleer osJeer kees Dee%ee keer efke legce peekej eYegYee
iegCeOej kee og:Ke efveJeejCe kejes~ en megvekej heeeJeleer osJeer legjble JeneB hengBeer Deewj
iegCeOej mes yeesueerns heg$e! legce Yee cele kejes~ en meesves kee oeble[e Deewj jlve kee nej leLee
jlveceF& heee&veeLe eYeg kee efyebye Yeer ues peeDees, mees YeefeYeeJe mes hetpee kejvee, Fmemes
legcneje og:Ke Meeske otj nesiee~
(94)
iegCeOej, osJeer eje eoe Je Deewj efpeveefyebye ueskej Iej Deeee mees eLece lees
Gvekes YeeF& es osKekej [js, efke keneR en egjekej lees veneR ueeee nw, keeeWefke Ssmee
keewve mee heehe nw pees YetKee veneR kejlee nw, hejvleg heers ieCeOej kes cegKe mes meye
Je=eeble megvekej yengle emeVe ngS Deewj Yetefj-Yetefj eMebmee kejves ueies~
Fme ekeej efoveeW-efove Gvekee ke otj nesves ueiee Deewj Lees[s ner efoveeW ceW Jes
yengle Oeveer nes iees~ heeeled GvneWves Ske ye[e cebefoj yeveJeeee, eeflee kejeF&,
elegefJe&Oe mebIe kees eejeW ekeej kee eLeeeesie oeve efoee Deewj ye[er eYeeJevee keer~
peye en meye Jeelee& jepee ves megveer, leye GvneWves iegCeOej kees yegueekej meye
Je=eeble hete Deewj Delevle emeVe nes Deheveer hejce megvojer kevee iegCeOej kees yeen
oer leLee yengle mee oeve onspe efoee~ Fme ekeej yengle Je<eeX leke Jes meeleeW YeeF&
jepeceeve neskej meevebo JeneR jns, heeeled ceelee-efhelee kee mcejCe kejkes Deheves Iej
Deees Deewj ceelee-efhelee mes efceues~ heeeled yengle keeue leke ceveg<eesefele megKe Yeesiekej
meveemehetJe&ke cejCekej eLeeeesie mJeiee&efo ieefle kees eehle ngS Deewj iegCeOej Gmemes
leermejs YeJe ceW cees#e iees~
Fme ekeej ele kes eYeeJe mes ceeflemeeiej mes" kee oefj otj ngDee Deewj
Geceesece megKe Yeesiekej Gece-Gece ieefleeeW kees eehle ngS~ pees Deewj YeJepeerJe
ee meefnle yeejn Je<e& elehetJe&ke Fme ele kee heeueve kejWies,Jes Gece ieefle heeJeWies~
en efJeefOe jefJeele heue efueees, ceeflemeeiej iegCeJeeve~
og:Ke oefj veMees mekeue, Devle uenes efvejJeeve~~
(95)
cegkegmehleceer ele efJeefOe SJeb keLee

Meer<e&cegkeg mehleceer ele eeJeCe megoer mehleceer kees efkeee peelee nw~ Fme efove
keveeSB ee meewYeeieJeleer efeeeB Deheves meewYeeie keer Je=ef kes efueS YeieJeeve DeeefoveeLe
hetpeve, DeefYe<eske kejleer nQ leLee ees<eOeesheJeeme kejleer ngF& Oece&Oeeve mes efove Jeleerle
kejleer nQ~ Fme ele ceW eR eerJe=<eYeleerLekejee vece: Fme ceb$e kee ee eR
eerheee&veeLeee vece: Fme ceb$e kee peehe efkeee peelee nw~ jele kees peeiejCe kejvee
DeeJeMeke ceevee ieee nw? cegkegmehleceer ele ceW YeieJeeve DeeefoveeLe Deewj heee&veeLe kes
veeceeW keer Ske npeej Dee" peehe kejveer eeefnS~ Fme ele ceW jele kees Je=nlmJeebYetmlees$e,
mebkenjCe efJeveleer, og:KenjCe efJeveleer, keueeCecebefoj, Yeeecej Deeefo mlees$e kee hee"
kejvee eeefnS~ Deceer kes efove DeefYe<eske, hetpeve Deewj meeceeefeke kes heeeled SkeeMeve
kejvee eeefnS~ <eer mes ueskej Deceer leke leerve efoveeW kee hetCe& Meerueele heeueve efkeee
peelee nw~
keLeehebe hejceheo eCece keefj, Meejo ceele veceee~
cegkegmehleceer ele keLee, Yee<ee kentB yeveee~~
pecyeterhe kes kegpeebieue osMe ceW nefmleveehegj veiej nw~ JeneB kes jepee efJepeemesve
keer jeveer efJepeeeJeleer mes cegkegMesKejer Deewj efJeefOeMesKejer veece keer oes keveeSB LeeR~
Fve oesveeW yenveeW ceW hejmhej Ssmeer eerefle Leer efke Ske otmejer kes efyevee #eCe Yej Yeer
veneR jn mekeleer Leer~ efveoeve jepee ves es oesveeW keveeSB DeeesOee kes jepeheg$e
ef$eueeskeceefCe kees yeen oer~
Ske efove yegefmeeiej Deewj megyegefmeeiej veece kes oes eejCe$e+ef<e Deenej kes
efveefcee veiej ceW Deees~ mees jepee ves GvnW efJeefOehetJe&ke he[ieenkej Deenej efoee Deewj
OeceexheosMe eJeCe kejves kes Deveblej jepee ves hete-ns veeLe! cesjer Fve oesveeW hegef$eeeW
ceW hejmhej Flevee efJeMes<e esce nesves kee keejCe keee nw?
leye eer $e+ef<ejepe yeesues-Fmeer veiej ceW Oeveoe veeceke Ske mes" Lee, Gvekes
efpeveJeleer veece keer Ske kevee Leer Deewj JeneR Ske ceeueer keer Jeveceleer kevee Yeer Leer
mees Fve oesveeW keveeDeeW ves cegefve kes eje OeceexheosMe megvekej cegkegmehleceer ele enCe
efkeee Lee~ Ske mecee es oesveeW keveeSB Geeve ceW Kesue jner LeeR (ceveesjbpeve kej jner
LeeR) efke FvnW mehe& ves kee Keeee mees veJekeej ceb$e kee DeejeOeve kejkes osJeer ngF
Deewj JeneB mes eekej legcnejer heg$eer ngF& nQ~ mees Fvekee en mvesn YeJeeblej mes euee
(96)
Dee jne nw~ Fme ekeej YeJeeblej keer keLee megvekej oesveeW keveeDeeW ves eLece eeJeke
kes hebe DeCegele, leerve iegCeele Deewj eej efMe#eeele Fme ekeej yeejn ele efueS Deewj
hegve: cegkegmehleceer ele OeejCe efkeee~ mees eefleJe<e& eeJeCe megoer mehleceer kees ees<eOe
kejleeR Deewj eR eer Je=<eYeleerLekejee vece: Fme ceb$e kee peehe kejleeR leLee
DeJe mes eer efpeveeuee ceW peekej YeeJe meefnle efpevesv keer hetpee kejleer LeeR~
Fme ekeej en ele GvneWves meele Je<e& leke efJeefOehetJe&ke efkeee heeeled
efJeefOehetJe&ke Geeheve kejkes meele-meele GhekejCe efpeveeuee ceW YeW efkees~ Fme
ekeej GvneWves ele hetCe& efkeee Deewj Deble ceW meceeefOecejCe kejkes meesuenJeW mJeie&
ceW eerefuebie sokej Fb Deewj eleerv ngF~ JeneB hej osJeesefele megKe Yeesies Deewj
Oece&Oeeve ceW efJeMes<e mecee efyeleeee~
heeeled JeneB mes eekej es oesveeW Fv-eleerv ceveg<e neskej kece& kee kej
cees#e peeJeWies~ Fme ekeej mes" peer leLee ceeueer keer keveeDeeW ves ele (cegkegmehleceer)
heeuekej mJeieeX kes DehetJe& megKe Yeesies~ Deye JeneB mes eekej ceveg<e nes cees#e peeJeWies~
Oeve nw! pees Deewj YeJe peerJe, YeeJe meefnle en ele OeejCe kejW, lees Jes Yeer Fmeer
ekeej megKeeW kees eehle nesJeWies~
eser De ceeueer meglee, cegkegmehleceer ele Oeej~
Yees Fv eeflev e, De ngF& nQ YeJe heej~~
(97)
eer heee&veeLe ele

Fme ele ceW 108 GheJeeme ee SkeeMeve kejvee nw~ FmeceW efleefLe kee keesF& efveece
veneR nw~ DeLeJee eleske jefJeJeej kees Yeer en ele kej mekeles nQ~
ele kes efove YeieJeeve heee&veeLe keer hetpee kejkes eLece mecegee peehe kejvee
hegve: Ske-Ske ceb$e keer peehe kejvee~ 108 eleeW ceW ece mes Ske-Ske peehe kejvee
nw~ en ceb$e meJe& ceveesjLeeW kees meheue kejves Jeeuee nw~ Oeve keer Je=ef, heg$e keer eeefhle
Deeefo efpeme YeeJevee kees ueskej en ele efkeee peeJesiee, Jener YeeJevee hetCe& nesieer~
mecegee peehe1. eR eeR keueeR SW Den OejCesv heeeJeleermesefJele-ejCekeceueee
eerheee&veeLeefpeveWee vece:~
DeLeJee
2. eR Den OejCesvheeeJeleermeefnleee eer heee&veeLeee vece:~
DeLeJee
3. eR eerheee&veeLeefpevesvee vece:~
eR Den Devlejbieevevleelege-yeefnjbieecene-eeeflenee&ue#ceermeceefvJeleee
eerceeved Fefle veece efJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~1~~
eR Den Devlej-yeefnjbieheefjenefJejefnleefoiecyej-cegebefkelecegefveieCemJeeefceves
efvee&vLejed veeceOeejkeee eerheee&veeLe-efpevesvee vece:~~2~~
eR Den mJe%eeefoiegCemJeheOeveegeee mJeeceer Fefle iegCeefJeYetef<eleee
eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~3~~
eR Den eoMemeYeeheieCeeefO ehelees ieCesM e veecemeceefv Jeleee
eR Den meJe&peieledmJeeefceves efJeeveeeke veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~5~~
eR Den mJeebmJeheg<eeLexve Den&lheoeehleee mJeebYet veecemeceefvJeleee
eR Den Je=<eveeceOecexCe MeesefYeleee Je=<eYe iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~7~~
eR Den efnleesheosMesve mecemlepeerJehees<eCeee DevevleiegCe-Oeejkeee Yelee&
Fefle iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~8~~
(98)
eR Den mecemleheoeLe&mJeefmceved eefleefyebyeerkejCeee efJeeelcee Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~9~~

eR Den hegvepe&vcejefnleee DehegveYe&Je iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~10~~
eR Den meJe&heoeLee&Jeueesefkeves meJe&oMeea Fefle iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~11~~
eR Den ef$eYegJevemJeeefceves peieVeeLe iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeefpevesvveee
vece:~~12~~
eR Den Oece&mJeheelceves Oecee&lcee Fefle veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~13~~
eR Den meJe&peveefnlekeeefjCes Oece&yeevOeJe veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~14~~
eR Den Oece&eeCemJeheee Oece&cetefle& veecemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~15~~
eR Den meJeexlke=Oece&keejkeee ceneOece&kelee& Fefle veecemeceefvJeleee
eR Den hejceOece&oe$es Oece&eo veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~17~~
eR Den efJeefMewee&meefnleee efJeYeg iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~18~~
eR Den mheMe&jmeiebOeJeCe& mJehecetle&iegCeefJejefnleee Decetle& veeceefJeYetef<eleee
eR Den hejceeslke=hegCemJeheee Delevle hegCeelcee Fefle veecemeceefvJeleee
eR Den DevleefJejefnleee Devevle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~21~~
eR Den DevevleJeere&meefnleee DevevleMeefeceeved Fefle veeceOeseee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~22~~
eR Den YeJepeveMejCeoevekegMeueee MejCe veeceefJeYetef<eleee eerheeMJe&veeLeefpevesvee vece:~~23~~
(99)
eR Den DeefKeueueeskeefnlebkejmJeeefceves efJeeueeskesMe veecemeceefvJeleee

eR Den hejcekeeefCekeiegCeeefvJeleee oeecetefle& iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~25~~
eR Den cenlheoeoevemeceLe&ceneelemeefnleee ceneeleer Fefle iegCeefJeYetef<eleee
eR Den meJe&eseMemleJeevemeefnleee Jeeiceer Fefle veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~27~~
eR Den meceJemejCemeYeeeeb elegefo&icegKeeoefMe&leee elegceg&Ke veeceeefmeee
eR Den mJekeereiegCeJe=efbkejee yeee Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~29~~
eR Den meJe&kece&efJeecegeee efve<kecee& Fefle veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~30~~
eR Den meJe&ekeejsCe heesefveceveesefJepeefeves efveefpe&lesefve iegCemeceefvJeleee
eR Den keeceosJeceuueefJepeefeves ceejefpeled veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~32~~
eR Den DevevlemebmeejcetuekeejCeefceLeelJeefJepeefeves efpeleefceLeelJe veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~33~~
eR Den Ieeeflekece&efJeIeelekeee kece&Ive veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~34~~
eR Den ce=legceneceuuemeevlekejCekegMeueee eceevleke veeceefJeYetef<eleee
eR Den efoiJeeOeejkeefveefJe&keejveivecegebefkeleee efoiecyej veeceefJeYetef<eleee
eR Den %eevesve ef$eYegJeve%eeekeiegCeeefvJeleee peieodJeeheer Fefle veeceefJeYetef<eleee
eR Den DeefKeueYeJepeveefnlekeeefjCes YeJeyebOeg veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~38~~
(100)
eR Den $ewueeskeeieewjJeheoeehleee peieodieg veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~39~~

eR Den meJe&peveceveesjLehetCe&kejCeefvehegCeee keeceo veeceefJeYetef<eleee
eR Den peieppeefeceoveefjhegceo&keee keecenblee Fefle iegCeefJeYetef<eleee
eR Den ef$eYegJevepeveeefleefeemeeQoe&eehleee megvoj veeceefJeYetef<eleee
eR Den meJe&peveleeuneovekejee Deevevooeeke veeceefJ eYetef<eleee
eR Den kece&Me$egefJepeefeveeceefhe Jeee& e efpevesv veecemeceefvJeleee
eR Den DevevleevegyebOeeefokece&efJepeefemJeeefceves efpevejed veeceOeejkeee
eR Den mebhetCe&kesJeue%eeveehes#eee meJe&$e efJeeJeehekeee efJe<Ceg veeceOeejkeee
eR Den $ewueeskeehetpehejceheos efmLeleee hejceser Fefle veecemeceefvJeleee
eR Den Deveeefokeeueeod %eevemJeYeeJeee hegjeleve veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~48~~
eR Den %eevewkepeeseflece&eee %eevepeesefle: veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~49~~
eR Den hejceheeJevemJeYeeJeee hetleelcee Fefle veeceefJeefMeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~50~~
eR Den meJe&peieleefmenefjnjeefo<Jeefhe esee ceneved Fefle veeceefJeefMeee
eR Den mebmeeefjpeve-Fefvewjeeeee met#ce iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~52~~
eR Den ef$epeieledmJeeefceves peielheefle veece efJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~53~~
(101)
eR Den meJeexoeerhejce-Deefnbmeeceeer Oece&eeeJele&keee Oece&eefe iegCeefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~54~~

eR Den DelevleMeevlemJeYeeJeheefjCeleee eMeevleelcee Fefle iegCemeceefvJeleee
eR Den kecee&eveuesheefJejefnleee efveuexhe iegCemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~56~~
eR Den JemJeYeeJeehes#eee keue-MejerjefJejefnleee efve<keue veecemeceefvJeleee
eR Den ce=legceneceuueefJepeefeves Decej veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
>ece:~~58~~
eR Den MegyegmJeYeeJe-mJeelceesheueefyOemJeheee efme veecemeceefvJeleee
eR Den heefjhetCe&kesJeue%eeveegeee yeg veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~60~~
eR Den peielKeeefleeehleelceves eefmeelcee Fefle iegCeefJeefMeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~61~~
eR Den Devlejbie-yeefnjbieefJeYetefleOeejkeef$epeielhetpeee eerheefle veecemeceefvJeleee
eR Den eefmeheg<eeCeeceefhe esheoeehleee heg<eesece veecemeceefvJeleee
eR Den meJe&Yee<eeceeerefoJeOJeefvemJeeefceves efoJeYee<eeheefle veeceefJeYetef<eleee
eR Den mJeebekeeMehegemegbojee efoJe veecemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~65~~
eR Den mJekeereMegyegefveleefvejbpevemJeYeeJeeled eJeveefJejefnleee Deegle
veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~66~~
eR Den efoJewee&meceefvJeleMelesvveceerYetlekejCemeceLe&-hejcewee&efJeYetef<eleee
hejcesej veecemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~67~~
eR Den DevlejbieyeefnjbieleheejCeyeuesve leheveMeerueelce-mJeYeeJeee cenelehee
Fefle veecemeefnleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~68~~
(102)
eR Den keesefmete&eveefleMeeefeekeeMemeefnleee cenelespee Fefle veeceOeejkeee

eR Den DeefvleceMegkeueOeeveheefjCelemJeYeeJeee ceneOeeveer Fefle iegCemeceefvJeleee
eR Den Jekece&YeeJekece&veeskece&heeeveefJejefnleee efvejeve veeceOeejkeee
eR Den DeefnbmeeceeerhejceOecee&cveeeke$ex leerLe&kelee& Fefle veeceefJeefMeee
eR Den nseesheeoseefJeeejefJe%eee efJeeej%e veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesee
v
vece:~~73~~
eR Den mJehejYesoefJe%eeveyeuesve meJeexece%eeveeehleee efJeJeskeer Fefle
veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~74~~
eR Den DeeoMemeneMeerueiegCeefJeYetef<eleee MeerueYet<eCe veecemeceefvJeleee
eR Den DeheefjefceleceenelcemeceefvJeleee Devevleceefncee Fefle veeceefJeYetef<eleee
eR Den meJe&YeJepeerJeefnlekejCemeceLee&e o#e veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~77~~
eR Den MejerjeuebkejCekeejCeveeveeYet<eCeefJejefnleee efveYet&<e veeceefJeYetef<eleee
eR Den Me$egefveJeejCenslegveeveeefJeOeeegOe-MeeefJejefnleee efJeieleeegOe
veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~79~~
eR Den ueeskeeueeske%eeekeee meJe&%e veecemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~80~~
eR Den meJe&ejeejpeieoJeueeskevekejee meJe&ked veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~81~~
eR Den meJe&peveefnlewef<eCes meeJe& veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~82~~
eR Den DelevlemeewcemJeYeeJeee megmeewceelcee Fefle veeceefJeYetef<eleee
(103)
eR Den kece&Me$egefJepeefeefpeveeveeb cegKeee efpeveeeCeer Fefle veeceefJeYetef<eleee

eR Den DehejeefpeleeefoelegjMeerefleue#eceb$emJeheee ceb$ecetefle& veeceOeejkeee
eR Den meJe&osJes<eg escenehetpeeeehleee ceneosJe veeceefJeYetef<eleee
eerheee&veeLeefpeveWee vece:~~86~~
eR Den elegefCe&keeeosJeeveecegheefj eshejceeseceosJe-heoeehleee osJeosJe
veecemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~87~~
eR Den DelevlemJeheefJe$eoeee Deefleefvece&ue veeceeehleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~88~~
eR Den meJe&keee&hetCeeake=leee ke=leke=le veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee
vece:~~89~~
eR Den DeeoMeceneoes<eefJejefnleee Deefleefveoex<e veeceefJeYetef<eleee
eR Den peieledheeuekemJeheee hejbyeee Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesee
v
vece:~~91~~
eR Den DeefleMeeiegCeOeejkeee ceneiegCeer Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpsveveee
vece:~~92~~
eR Den efoJe-hejceewoeefjkeosnmeceefvJeleee efoJeosn efJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~93~~
eR Den DeefleMeemeeQoe&iegCemeceefvJeleee cenehe veeceOeejkeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~94~~
eR Den mJeYeeJeee efJeveeMeefJejefnleee efvele veecemeceefvJeleee
eR Den meJe&Meefeceodce=legceuueefJepeefeves ce=legbpee veeceefJeYetef<eleee
eR Den meJe&keee&kejCemeceLee&e ke=leer Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~97~~
eR Den cees#eheoeeheCekeejCemeJe&ece-efveecemeceefvJeleee eceer Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~98~~
(104)
eR Den esCeejesnCemeceLe&eleerveeceerejee eleerej veeceefJeefMeee

eR Den <edkece&hepeieledme=ef-GheosMekeee ee Fefle veeceefJeYetef<eleee
eR Den ef$eYegJeveYeJepevemlegefleeesieee mlegle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~101~~
eR Den Devlejbiekece&ceueyeefnjbieMejerjeefo-ceueefJejefnleheefJe$eee hetle veeceefJeefMeee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~102~~
eR Den elegefJe&OeosJeieCeMelesvhetefpeleee Decejeefe&le veeceefJeYetef<eleee
eR Den mecemleefJeeeveeb mJeeefceves efJeesMe veecemeceefvJeleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~104~~
eR Den ceveesJeevekeeeeesieefveefceeelceeosMe-heefj<heboveefeeeefJejefnleee efveef<e
e
eR Den oMeue#eCe-jlve$ee-oeecee-JemlegmJeYeeJeheOece&-meceefvJeleee Oeceea
Fefle veeceefJeYetef<eleee eerheee&veeLeefpevesvee vece:~~106~~
eR Den meeespeeleyeeuekeJeefVeefJe&keejheOeejkeee peelehe veeceefJeYetef<eleee
eR Den ceefleegleeJeefOeceve:hee&ekesJeue%eeefveveeb meeesieeesefiekesJeefueveeceefheesleceee YeJeYeeefekepeveeveeb F&efhmelekesJeue%eeve-ue#ceereoevekegMeueee efJeoebJej

Shri Parshvanath Samavsharn Vidhan (VGM-290)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Shri Parshvanath Samavsharn Vidhan (VGM-290)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.

eer heee&veeLe meceJemejCe

eer %eeveceleer ceeleepeer

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

Oece&efoJeekej heer"eOeerMe #eguuekejlve eer ceesleermeeiej peer cenejepe

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve

kece&eesieer ye. jJeerv kegceej pewve

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.

Deeefeve Meg. hetefCe&cee (Mejo hetefCe&cee)

kecheesefpebie - %eeveceleer vesJeke&

kece&eesieer ye.jJeerv kegceej pewve

ye. keg. Fvog pewve (mebIemLe)

hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe

eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

: efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e.

eLece leerLekej YeieJeeve $e+<eYeosJe peerJeve oMe&ve

het p e ieef C eveer eceg K e eer %eeveceleer ceeleepeer eje

-heer"eOeerMe #eguueke ceesleermeeiej

eewyeermeJeW leerLekej YeieJeeve ceneJeerj kee peerJeve oMe&ve

lesFmeJeW leerLekej YeieJeeve heeMJe&veeLe kee peerJeve oMe&ve

DeIe&-DeeDees yeeeW legcnW efoKeeSB.......

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve-mebef#ehle heefjee

Jeerj %eeveesoe ievLecee}e kes efMejesceefCe mebj#eke

Jeerj %eeveesoe ievLecee}e kes hejce mebj#eke

eer ceeBieer}e} yeeyet}e} hene[s, nwojeyeeo (DeevOe heosMe)~

YeieJeeve heee&veeLe keer pevce, kesJeue%eeve

uesefKekee-e%eeeceCeer Deeefe&kee eboveeceleer

j kuhfot ; kdsog LoxZdkns

ceC[ue kee vekeMee

Fme efJeOeeve ceW 1098 DeIe& Deewj 18 hetCee&Ie& nQ~

efleere keveer kee-1 DeIe&

veJeosJeleeDeeW keer meoe pees Yeefe mes Deee& kejW~

-ieerlee voDeefjnble efmeeeee& hee"ke, meeOeg ef$eYegJeve Jebe nQ~

echee ecesueer kesJe[e, veevee megieefvOele ues efuees~

Debietj DecejKe Deece Dece=le, heue YejeTB Leeue ceW~

efeefebleeceefCejlve, leerve ueeske ceW es nes~

Deeeee& osJ e iegCe eerme Oeej jns nQ~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer heee&veeLe meceJemejCe efJeOeeve

eYeke bo (22 De#ejer)-

Oeeveefveceiveheee&cegefveheb, efJeueeskee kece"emegj: kegefheleJeeved~

eer heee&veeLe meceJemejCe efJeOeeve

eer heee&veeLe mlees$e (mebmke=le)

eerceeved heeeex efpevesv:, hejcemegKejmeevevokebowkeefheb[:~

heCeheeflejemeveme eueveeled lJejb, men meceeeeew Jeefveleee~

mebeehveesled Megkeueemehleceeb, veYeefm3e JemegiegCeceefCeKeefeleJemegOeeb~

efJeemesvemegle: heee&:, lJelemeeoeled #eceeKeves!~

ceeefJeueeefmeveer bo (21 De#ejer)1

ceeOeJeceemeefmeles eflees efoJemes efkeue ieYe&efcele: eYeg:~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer heee&efpeve mlees$e (efnvoer)

eer heee&veeLe meceJemejCe efJeOeeve

he=LJeer mes yeerme npeej neLe, Thej hengBes Den&vle yeves~

Deefn$e Jej leerLe& hej, ceb[ue jees ceneved ~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer heee&veeLe kee meceJemejCe, Oeveheefle ves megboj efoJe jee~

Deveble iegCeceefCe kes Oeveer, eer heejme YeieJeeved~

Deefle mJe Meerleue veerj ues, eYeg heeo $eeOeeje keB~

eer heee&veeLe meceJemejCe efJeOeeve

Megefe Oeewle lebogue eb efkejCeeW, mece OeJeue Jej hegbpe mes~

efces meJe&ogKe Meeske, megKemebheefle nesJes meoe1