Shri Rishabhdev Vidhan (VGM-163)

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.
163
ISBN 978-93-80353-14-2
eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

-jeefe$eerhetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe
(oes yeej [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)
eer %eeveceleer ceeleepeer

nefmleveehegj ceW pevces leerLekej, eeJeleea SJeb keeceosJe heo mes meceefvJele YeieJeeve eer MeebefleveeLe
kes kesJeue%eevekeueeCeke, heew<e Meg. oMeceer-10 peveJejer 2014 kes DeJemej hej hetpe
ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes Dece=le ceneslmeJe 2013-14 kes Devleie&le ekeeefMele
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele
Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

Fme evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& kee hees<eCe kejves Jeeues efnvoer,
mebmke=le, eeke=le, keVe[, Debespeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
kes veee, efmeevle, DeOeelce, Yetieesue-Keieesue, JeekejCe Deeefo
efJe<eeeW hej ueIeg SJeb Je=nod ebLeeW kee cetue SJeb DevegJeeo meefnle
ekeeMeve neslee nw~ mecee-mecee hej Oeeefce&ke
ueeskeesheeesieer ueIeg hegefmlekeeSb Yeer
ekeeefMele nesleer jnleer nQ~
-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

-: ceeie&oMe&ve :-
e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

(heerSe.[er. keer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=le)
-: efveoxMeke SJeb mecheeoke:-
kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer
-ekeeMeke-
-: eyebOe mecheeoke :-
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve
peerJeve ekeeMe pewve
pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.S heesve veb.- (01233) 280184, 280994
meJee&efOekeej ekeeMekeeOeerve
Website : www.jambudweep.org
www.encyclopediaofjainism.com
E-mail : jambudweeptirth@gmail.com
Facebook : jaintirthjambudweep
meeleJeeB mebmkejCe
2200 eefleeeB
Jeerj efve. meb. 2540

heew<e Meg. oMeceer, 10 peveJejer 2014
eLece mebmkejCe-meved 1997, eefleeeB 5200, le=leere mebmkejCe-meved 2006, eefleeeB 2200,
elegLe& mebmkejCe-meved 2008, eefleeeB 2200, hebece mebmkejCe-meved 2009, eefleeeB-2200
"e mebmkejCe-meved 2010, eefleeeB-2200
cetue
24/-.
kecheesefpebie-%eeveceleer ves Jeke&

pecyet erhe-nef mleveeheg j (cesj") G.e.
(3)
heer"eOeerMe keer keuece mes..........

hetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer ves yeermeJeeR-FkekeermeJeeR Meleeyoer
ceW meeefnle me=peve keer DeefJejue Oeeje kees eJeeefnle kejkes pewveOece& keer DeodYegle eYeeJevee
keer nw leLee pewve meeefnle peiele hej Yeer Deveble Ghekeej efkees nQ~ efJeMes<ehe mes Deehekeer
uesKeveer mes emetle hee meeefnle DeLee&led hetpee-efJeOeeve mes peve-peve kees DeceesIe Mee kes
he ceW Yeefe kee ceeie& eehle ngDee nw~
hetpe ceeleepeer eje efueefKele meeefnle kees melele ekeeefMele kejves kes efueS hetpe
ceeleepeer keer ner hegCe esjCee mes meved 1972 ceW mLeeefhele efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe
mebmLeeve, pecyeterhe-nefmleveehegj kes Devleie&le Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee keer Yeer mLeehevee
keer ieF&, leye mes ueieeleej Fme ebLeceeuee eje meeefnle ekeeMeve kee keee& efkeee pee
jne nw~ peneB Fme ebLeceeuee ves ueeKeeW eeJekeeW SJeb eeueg YeeeW kees %eeve kee ueeYe
eoeve efkeee nw, JeneR efJeefMe SJeb iegCeJeeehetCe& ekeeMeve kes ceeOece mes Fme ebLeceeuee
kees Yeer meceepe kes ceOe Ske efJeefMe Keeefle eehle ngF& nw~
Fme ebLeceeuee mes peneB hetpe ceeleepeer eje erkeeke=le <edKeC[eiece pewmes ceneve
efmeevle ebLeeW leLee efveecemeej, meceemeej, ieesccemeej, Demeneer, keeleb$e JeekejCe
Deeefo pewmes cetue Deeiece iebLeeW kee ekeeMeve neslee nw, JeneR cegKele: hetpe ieefCeveerecegKe
eer %eeveceleer ceeleepeer Je e%eeeceCeer Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer eje efueefKele
efJeefYeVe ye[s-ess hetpee-ceC[ue efJeOeeve Deeefo kee ekeeMeve Yeer meceepe kes efueS efJeMes<e
ceebie nsleg yevee jnlee nw~ Deepe nce Fme ebLeceeuee kees Delevle meewYeeieMeeueer ceeveles
nQ, efpemekes ceeOece mes ekeeefMele nes jns meled meeefnle keer Je<e& Yej hetjs 365 efove Yeejle
kes keneR ve keneR, efkemeer ve efkemeer cebefoj ceW ceC[ue efJeOeeve ee meeefnle efJelejCe Deeefo
kes efueS ceebie Deeleer jnleer nw Deewj pewveOece& Je Yeefeceeie& keer eYeeJevee ceW en ebLeceeuee
efvele ner lelhej jnleer nw~
efJeMes<ehe mes Fme ebLeceeuee eje meceepe kees ueeiele cetue mes Yeer kece jeefMe hej
meeefnle GheueyOe kejeves kee eeeme efkeee peelee nw, efpememes efke megefJeOeehetJe&ke peve-peve
leke meeefnle hengBe mekes~ Deeies Yeer Fmeer ekeej en ebLeceeuee Dehevee oeefelJe efveYeeleer
jns, ener YeeJevee nw~ Jele&ceeve ceW ekeeefMele nes jner Fme hegmleke kes ceeOece mes Deehe
meYeer eeJekepeve efJeMes<e Oece&ueeYe kees eehle kejW leLee pewveOece& kee en %eeve Deehekes
mecekelJe kees { kejves ceW meoe menkeejer yevekej cees#eceeie& kees eMemle kejs, meYeer
YeeeW kees cesjer ener MegYekeeceveeSb SJeb cebieue DeeMeerJee&o nw~
-kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer
(4)
emleeJevee
-Deeefe&kee eboveeceleer
hetpee efJeOeeveeW keer e=BKeuee ceW en $e+<eYeosJe ceC[ue efJeOeeve hetpe ieefCeveer
Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer ves jekej vetleve ke=efle kes he ceW nceWeoeve
efkeee nw~ efpeme ekeej mes Meeefvle efJeOeeve kees ueesie Ske efove ceW mecheVe kejkes YeieJeeve
MeebefleveeLe keer DeejeOevee kej uesles nQ, efpememes Deveske DeIeefle IeveeDeeW kes mebke mes
Gvekeer j#ee nes peeleer nw, Gmeer ekeej eLece leerLekej YeieJeeve eer $e+<eYeosJe keer Yeefe ceW
en efJeOeeve Yeer Deehe Ske efove ceW ner mecheVe kej mekeles nQ Deewj efhej mJeeb DevegYeJe
DeeSiee efke efkeme ekeej mes Deehekes ceveesjLe efme nesles nQ~
meved 1993-94 ceW hetpe ceeleepeer kee DeeesOee ceW eJeeme jne, Gmeer oewjeve
mebIemLe ye. kece&eesieer jJeerv kegceej peer kes efveJesove hej GvneWves en efJeOeeve efueKee Lee
efkevleg Gmekes heeeled mebIe kes efvejvlej efJenej SJeb meceejesn ceW Jemlelee kes keejCe
Fmekee ekeeMeve 3 Je<eeX kes yeeo nes heeee~
YeieJeeve $e+<eYeosJe keer Yeefe ceW Deefevle Meefe nw, Fmekee ele#e DevegYeJe
kejkes hetpe ceeleepeer ves Fme efJeOeeve ceW peien-peien JeCe&ve efkeee nw efke ns eYees!
Deeheves Den&vle DeJemLee ceW 46 iegCe eie efkees leLee 18 oes<eeW kees ve kejkes efpeme
ekeej mes Deueewefkeke leerLekej heo eehle efkeee nw Gmeer ekeej mes cegPes Yeer Deehekeer
Yeefe mes oes<eeW kees ve kejves keer Meefe eehle nesJes~ FmeerefueS Fme efJeOeeve ceW heeBe
Jeuee kes ceeOece mes DeIeeX kee efJeYeepeve efkeee nw~ eLece Jeuee ceW 46 iegCeeW kes
46 DeIe&, efleere ceW 18 oes<eeW mes jefnle Den&vle kes 18 DeIe&, le=leere ceW 48 ekeej kes
mebkeeW kes efveJeejCe nsleg 48 DeIe&, elegLe& ceW YeieJeeve kes 84 ieCeOejeW kes 84 DeIe&
leLee hebece Jeuee ceW efme heo kes 8 iegCeeW kes eleerke ceW 8 DeIe& nQ~ Fme ekeej hetjs
efJeOeeve ceW Ske hetpee, 204 DeIe& leLee 5 hetCee&Ie& nQ~ eejbYe ceW cebieueeejCe ceW YeieJeeve
$e+<eYeosJe kee hetje peerJeve heefjee ner oMee& efoee ieee nw leLee efJeOeeve keer Deefvlece
eMeefmle ceW hetpe ieefCeveer ceeleepeer ves Deheveer ieg hejcheje kee JeCe&ve kejles ngS efJeOeeve
keer De#egCCelee keer YeeJevee Jee kejles ngS efueKee nw efkepeye leke efpeveMeemeve Fme peie ceW, meye YeefJepeve ceve Deevebo YejW~
leye leke cegPe %eeveceleer ke=efle en, Yeeefekepeve keer meye efmeef kejs~~
en efJeOeeve keer vetleve ke=efle Deehekes peerJeve kees cebieuecee yeveeJes, YeieJeeve
$e+<eYeosJe keer Yeefe mes Deheves ceveJeebefle keee& keer efmeef kejW, ener YeeJevee nw~
(5)
(6)
hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe
efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve-mebef#ehle heefjee
eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

-e%eeeceCeer Deeefe&kee evoveeceleer
pevcemLeeve-efkewleveiej (yeejeyebkeer) G.e.
pevceefleefLe-Deemeespe megoer 15 (MejohetefCe&cee) efJe. meb. 1991, (22 Deketyej meved 1934)
peeefle-DeeJeeue efo. pewve, iees$e-ieeseue, veece-keg. cewvee
ceelee-efhelee-eerceleer ceesefnveer osJeer SJeb eer essueeue pewve
Deepevce yeeee& ele-F&. meved 1952, yeejeyebkeer ceW MejohetefCe&cee kes efove
#egefuuekee oer#ee-ew$e ke=. 1, F&. meved 1953 kees ceneJeerjpeer DeefleMee #es$e (jepe.) ceW Deeeee&jlve
eer osMeYet<eCe peer cenejepe mes~ veece-#egefuuekee Jeerjceleer
Deeefe&kee oer#ee-JewMeeKe ke=. 2, F&. meved 1956 kees ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW eeefj$eeeJeleea 108
Deeeee& eer Meebeflemeeiej peer keer hejcheje kes eLece heeOeerMe Deeeee& eer Jeerjmeeiej peer cenejepe kes
kejkeceueeW mes~
meeefnefleke ke=eflelJe-Demeneer, meceemeej, efveecemeej, cetueeeej, keeleb$e-JeekejCe, <edKeC[eiece
Deeefo ebLeeW kes DevegJeeo/erkeeSb SJeb ueieYeie 300 ebLeeW keer uesefKekee~
[er.efued. keer ceeveo GheeefOe-meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewpeeyeeo) eje SJeb leerLekej ceneJeerj
efJeeefJeeeuee cegjeoeyeeo eje 8 Deewue 2012 kees [er.efued. keer ceeveo GheeefOe mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce esjCee-nefmleveehegj ceW pebyeterhe, lesjnerhe, leerveueeske Deeefo jeveeDeeW kes efvecee&Ce,
Meeele leerLe& DeeesOee kee efJekeeme SJeb peerCeexej, eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW leerLekej $e+<eYeosJe
lehemLeueer leerLe& kee efvecee&Ce, leerLekej pevceYetefceeeW kee efJekeeme eLee-YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj
(veeueboe-efyenej) ceW vebeeJele& cenue veeceke leerLe& efvecee&Ce, YeieJeeve heg<heobleveeLe keer pevceYetefce keekevoer leerLe&
(efveke ieesjKehegj-G.e.) kee efJekeeme, YeieJeeve heee&veeLe kesJeue%eeveYetefce Deefn$e leerLe& hej leerme eewyeermeer
cebefoj, nefmleveehegj ceW pecyeterhe mLeue hej YeieJeeve MeebefleveeLe-kegbLegveeLe-DejnveeLe keer 31-31 heg Gegbie
Ke[dieemeve eeflecee, ceebieerlegbieer ceW efvecee&CeeOeerve 108 heg Gebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keer efJeMeeue eeflecee,
ceneJeerj peer leerLe& hej ceneJeerj Oeece ceW hebeyeeueeefle cebefoj, efMe[ea ceW %eeveleerLe&, meccesoefMeKej ceW Deeeee& eer
Meebeflemeeiej Oeece Fleeefo~
ceneslmeJe esjCee-hebeJe<eeae pecyeterhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&êre efveJee&Ce
ceneceneslmeJe, DeeesOee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbYe cemlekeeefYe<eske, kegC[uehegj ceneslmeJe, YeieJeeve
heee&veeLe pevcekeueeCeke le=leere meneeefyo ceneslmeJe, efouueer ceW keuhegce ceneceC[ue JeOeeve
ef
kee Ssefleneefmeke
Deeeespeve Fleeefo~ efJeMes<ehe mes 21 efomecyej 2008 kees pecyeterhe mLeue hej efJeeMeebefle DeeEnmee meccesueve
kee Deeeespeve ngDee, efpemekee GodIeeve Yeejle keer lelkeeueerve je^heefle eerceleer eefleYee osJeerefmebn heeerue
eje efkeee ieee~
Mew#eefCeke esjCee-pewve ieefCele Deewj ef$eueeske efJe%eeve hej Debleje&êre mebieeser, jeêre kegueheefle
meccesueve, Feflenemekeej meccesueve, veeeeOeerMe meccesueve SJeb Deve Deveske jeêre-Debleje&êre mlej kes
mesefceveej, Dee@veueeFve pewve FvemeeFkeueesheeref[ee Deeefo~
jLe eJele&ve esjCee-pecyeterhe %eevepeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe eerefJenej (1998 mes
2002), ceneJeerj peesefle (2003-2004) kee Yeejle YeceCe~
Fme ekeej efvele vetleve YeeJeveeDeeW keer peveveer hetpe ceeleepeer efejkeeue leke Fme JemegOee kees
megMeesefYele kejleer jnW, ener cebieue keecevee nw~
-kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve keer mLeehevee hetpe ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer keer esjCee
mes meved 1972 ceW jepeOeeveer efouueer ceW ngF& Leer~ mebmLeeve kee cegKe keeee&uee meved 1974mes nefmleveehegj cesW eejbYe
ngDee~ Fme mebmLeeve kes Devleie&le Deveske ieefleefJeefOeeeB nefmleveehegj ceW leLee Deve$e eue jner nQ1. meved 1972 mes Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee kes Devleie&le eefleJe<e& ueeKeeW ebLe ekeeefMele nes jns nQ~
2. meved 1974 mes Fme mebmLeeve kes cegKehe$e kes he ceW mecei%eeve efnvoer ceeefmeke heef$ekee kee
efvejblej ekeeMeve nes jne nw~
3. meved 1974 mes 1985 leke nefmleveehegj ceW pecyeterhe jevee kee efvecee&Ce keee& ngDee~
4. meved 1974 mes Deye leke pecyeterhe jevee kes Deefleefje Deveske efpevecebefojeW kee efvecee&Ce ngDee nwkeceue cebefoj, leerve cetefle& cebefoj, Oeeve cebefoj, MeebefleveeLe cebefoj, Jeemeghetpe cebefoj, cebefoj, meneket
cebefoj, efJeeceeve yeerme leerLekej cebefoj, DeeefoveeLe cebefoj, Deeheo cebefoj, $e+<eYeosJe keerefle&mlebYe, mJeefCe&ce
lesjnerhe jevee, leerve ueeske jevee, veJeenMeebefle efpevecebefoj, eewyeerme leerLekej cebefoj SJeb eer MeebefleveeLekegbLegveeLe-DejnveeLe keer 31-31 heg Gegbie eefleceeDeeW keer mLeehevee ~
5. pecyeterhe hegmlekeeuee efpemeceW ueieYeie 15000 ebLe mebenerle nQ~
6. Ceceeskeej ceneceb$e yeQke efpemeceW YeeeW eje efueKekej Yespes iees kejes[eW Ceceeskeej ceb$e pecee efkees
peeles nQ~
7. mecee-mecee hej efMe#eCe-eefMe#eCe efMeefJejeW leLee mebieesefeeW kes Deeeespeve efkees peeles nQ~
8. eeef$eeeW kes Meg Yeespeve kes efueS jepee eseebme Yeespeveeuee kee mebeeueve~
9. eeef$eeeW kes "njves kes efueS DeeOegefveke megefJeOeeege [eruekeme heuewdme Jeeueer keF& Oece&MeeueeDeeW
leLee keesef"eeW SJeb yebieueeW kee efvecee&Ce efkeee ieee nw~
10. pecyeterhe heefjecee kes efueS veewkee efJenej, SsjeJele neLeer leLee ceveesjbpeve nsleg efceveer ^sve, Petues
Deeefo nQ~
11. leerLekej pevceYetefceeeW keer Jebovee SJeb Oeeefce&ke efheuceeW kee eoMe&ve kejves Jeeues efLeesj mes
meceefvJele ieefCeveer %eeveceleer nerjke peebleer Skemeesme~
12. ieefCeveer %eeveceleer efoiecyej pewve he$eeeej hejer#ee kesv kee mebeeueve~
13. Fb jves hej pew veOece& kes FvmeeFke uees heeref[eewww.encyclopediaofjainism.
(
com) kee efvecee& Ce~
efouueer, cesj", cegpehehejveiej, nefjej, PeeBmeer, eflepeeje Deeefo mes pecyeterhe mLeue leke Deeves kes
efueS efove Yej yemeW efceueleer jnleer nQ~
efo. pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve kes Devleie&le YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegC[uehegj (veeueboe)
efyenej ceW YeJe vebeeJele& cenue leerLe&, eeeie-Fueeneyeeo (G.e.) ceW efveefce&le leerLekej $e+<eYeosJe lehemLeueer
leerLe& leLee ceneJeerj peer DeefleMee #es$e kes ceneJeerj Oeece heefjmej ceW efveefce&le hebeyeeueeefle efoiecyej pewve
cebefoj kee mebeeueve neslee nw~ Jele&ceeve ceW Fme mebmLeeve kes Devleie&le meccesoefMeKej peerleerLe& hej Deeeee& eer
Meebeflemeeiej Oeece kee efvecee&Ce eejbYe efkeee pee jne nw~
pecyeterhe SJeb Deve jeveeDeeW kes oMe&ve nsleg nefmleveehegj heOeejkej DeeOeeeflceke SJeb Yeewefleke megKe
keer eeefhle kejW~
(7)
Jeerj %eeveesoe ievLeceeuee kes efMejesceefCe mebj#eke

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
eerceleer efvece& }e pewve Oe.he. mJe. eer hesceevo pewve, lelheg$e heoerhe keg ceej pewve, jer
KeeyeeJe}er, efouueer-6~
eerceleer megceve pewve Oe.he. eer efoeqiJepee eEmen pewve, Fboewj~
eer ceneJeerj hemeeo pewve mebIeheefle, peer-19, meeTLe SkemesvMeve, veF& efouueer~
eer censv heeue njsv kegceej pewve, metjpece} efJenej, efouueer~
eerceleer ceesnveer pewve Oe.he. eer megveer} pewve, heerle efJenej, efouueer~
eer osJesvo kegceej pewve (Oeens[e Jee}s) ieg[ieeBJe (nefj.)~
eerceleer Meejoe jeveer pewve Oe.he. mJe. efjKeyeebo pewve, yeengyeueer SvkeuesJe, efouueer-92~
[e@. osJesv kegceej pewve, Yeesheeue (ce.e.)
eerceleer mebieerlee pewve Oe.he. eer mebpeerJe kegceej pewve, Mesjkees (efyepeveewj) G.e.
eer Deefveue kegceej pewve, oefjeeiebpe, efouueer
eer yeer.[er. ceoveeFke, cegcyeF&
eer Oevekegceej pewve, yeengyeueer SvkeuesJe, efouueer-92~
eer efpelesv kegceej pewve SJeb eerceleer megveerlee pewve keesef[ee, heueesefj[e, et.Sme.S.
eerceleer efJeceuee osJeer pewve Oe.he. eer DeesceekeeMe pewve, mJeeefueke veiej, nefjej (GejeKeb[)~
eer Deefcele pewve SJeb mebYeJe pewve megheg$e eerceleer Deveerlee pewve Oe.he. eer cetueebo pewve heeveer, efomehegj
(keecehe) Deemeece~
16. eerceleer Deefpele kegceejer pewve Oe.he. eer censv kegceej pewve, Deesyesoguueeiebpe (jeemesv e) ce.e.~
17. eer veeefYekegceej pewve, pewve yegke ef[hees, meer-4, heer.Jeer.Deej. hueepee kes heers, kevee@ huesme, veF& efouueer~
Jeerj %eeveesoe ievLeceeuee kes hejce mebj#eke

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
eer ceeBieer}e} yeeyet}e} hene[s, nwojeyeeo (DeevOe heosMe)~

[e@. hekeeMeevo pewve, 792 efJeJeskeevebohegjer, efmeefJe} }eFve, meerleehegj (G.he.)~
eer megcele hekeeMe pewve, ieppet keje, Meenoje, efouueer~
eer megveer} kegceej pewve, eje-megveer} wkemeeF&ume, mejOevee (cesj") G.he.~
mJe. eer hekeeMe ebo Decees}ke ebo pewve meje&He, meveeJeo (ce.he.)~
eer heegcve kegceej peJesjer, jeskeef[ee}sve, yeesjerJe}er (Jesm) cegbyeF&~
eerceleer Ge|ce}e osJeer Oe.he. eer keevleer hemeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
eerceleer G<ee pewve Oe.he. eer efJece} hemeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
eer Deevevo hekeeMe pewve (meewjce Jee}s) , ieebOeerveiej, efouueer~
eerceleer meefjlee pewve Oe.he. eer jepekegceej pewve, efkeoJeF& veiej, keevehegj~
mJe. eerceleer kew}eMeJeleer Oe.he. eer kew}eMe ev pewve , leesheKeevee yeepeej, cesj"~
eer Yeevesv kegceej pewve, eje-eer efJeee pewve, Yeiele eEmen ceeie&, peehegj~
eer heoerhe kegceej Meeeqvle}e} efye}e}e, Devetheveiej, Fboewj, (ce.he.)~
eer megjsMeebo heJeve kegceej pewve, yeejeyebkeer (G.e.)~
eer veLeceue heejmeceue pewve, keuekeee-7~
eerceleer mJe. MeebleeyeeF& Oe.he. eer keceueebo pewve, meveeJeo (ce.e.)~
eer heebo pewve keeefjee, efouueer
eer DeeMeg pewve, keeuekee peer, veF& efouueer
eer eegcve kegceej pewve eser mee., eer Decejebo pewve meje&he, ueKeveT (G.e.)
eerceleer MeefMe pewve Oe.he. eer efovesMeebo pewve, efMeJeeefueke veiej, nefjej (GejeKeb[)~
eerceleer DeeoMe& pewve Oe.he. mJe. eer DevevleJeere& pewve kes megheg$e eer ceveespe kegceej pewve, cesj"~
eerceleer Deejleer pewve Oe.he. eer ekeeMeebo pewve MeerMes Jeeues, Fueeneyeeo (G.e.)~
(8)
Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee
(1)
(2)
eYeg ves Deefme ceef me Deeefoke efkeefjee, GheosMeer Deeef o efJeOeelee Les~
Les egie kes Deeefoheg<e yeee, eeJeke cegefve ceeie& efJeOeelee Les~~3~~
Les keveke JeCe& Oeveg hebe Meleke, leveg Jes egie kes DeJeleejer Les~
Deeet eewjemeer ueeKe hetJe&, Oeejke Je=<e ue#eCe Oeejer Les~~
meye heefjen ebLeer kees lepekej, efveieLe efoiecyej he Oeje~
Jen ew$e Jeoer veJeceer MegYe Leer, efpeme efove eYeg ves keeuees e keje~~4~~
<ed ceeme eesie ceW ueerve jns, uebefyele Yegpe veemeeer Leer~
efvepe Deelce megOeejme heerles Les, leve mes efyeukegue efvece&celee Leer~~
efhej Oeeve meceehle efkeee eYeg ves, Deenej efJeOeer yeleueeves kees~
YeJeefmebOet ceW [tyes peve kees, cegefveceeie& mejue mecePeeves kees~~5~~
vece: efmesYe:

cebieueeejCe
-MebYegbons DeeefoveeLe! ns Deeoerej! ns $e+<eYe efpevesej! veeefYeueueve!
hegosJe! egieeefo heg<e ! yeee, efJeefOe Deewj efJeOeelee cegefekejCe~~
ceQ DeieefCele yeej vecetB legcekees, JevotB OeeGB iegCeieeve keB~
mJeelcewke hejce Deevevoceeer, meg%eeve megOee kee heeve keB~~1~~
Dee<ee{ Jeoer ogefleee efleefLe Leer, ceosJeer ieYe& heOeejs Les~
eer er Oe=efle Deeefo osefJeeeW ves, ceelee kes ejCe heKeejs Les~~
MegYe ew$e Jeoer veJeceer efleefLe Leer, YeieJeeve eneB peye Les pevceW~
leye ces megoMe&ve kes Thej, DeefYe<eske efkeee Lee FveW ves~~2~~
Jees Ie [er Oeve Leer Oeve efoJeme, Oeve Oeve Deees Oee veiejer Leer~
eer veeefYejepe Yeer Oeve leLee, leye Oeve epee Yeer meiejer Leer~~
<ed ceeme YeceCe kejles-kejles, eYeg nefmleveeiehegj ceW Deees~

meesceeYe ve=he eseebme leYeer, Deenejoeve os n<ee&es~~
jlveeW keer Je<ee& ngF& ieieve mes, megjieCe efceue peekeej efkeee~
Oeve-Oeve ngF& JewMeeKe megoer, De#ee le=efleee Deenej ngDee~~6~~
peye Deehe #eheke esCeer e{kej, Ieeleer hej Oeeve ee es[e~
SkeeoefMe heeuiegve ke=<Cee Leer, kesJeueeer mes veelee pees[e~~
ef$eYegJeve ceW %eeve uelee hewueer, YeefJepeve kees eee megKeo efceueer~
efhej ceeIe ke=<Ce eewoMe kes efove, cegefeeer eYeg kees mJeeb efceueer~~7~~
eesOeeefoke efjheg kees peerle eYees, mJeelcee mes peefvele megKeece=le kees~
heerkej DeleLe&leee efveMeefove, YeJeoefOe mes efvekeeuee Deelcee kees~~
ef$eYegJeve kes cemleke hej peekej, Deye leke Je Devebles keeueeW leke~
"njWies Jes Je=<eYesMe! cegPes, MegYe %eeveceleer eer osJeW Pe~~8~~
DeLe efpevee%eeefle%eeheveee ceb[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#eheeefce~
(ceb[ue kes Thej heg<heebpeefue #esheCe kejW)
MM 6NN
(3)
eer $e+<eYeosJe hetpee

DeLe mLeehevee
lepe&Ss ceeB lesjer metjle mes Deueie...
eqpeveJej keer MejCe ceW Deees nQ, leve ceve Oeve Dehe&Ce kej oWies~
YeieJeeve-YeieJeeve lesjer Yeeer kes efuees, peerJeve Yeer mecehe&Ce kej oWies~~ske.~~
Fme veieefj DeeesOee keer, Oeveheefle ves jevee keer~
ceelee kes Deebieve ceW, jlveeW keer Je<ee& keer~~
Deeoerej leerLekej eYeg kee, efMej vele kej Jebove kej ueWies~~Yeie.~~
eer $e+<eYeosJe kee nce, Deeeveve kejles nQ~
efvepe oe keceue ceW eYeg, mLeeheve kejles nQ~~
nce meefVeOeerkejCe efJeOeer kejkes, eYegheo kee Dee&ve kej ueWies~~Yeie.~~
eR meJe&efmeefeo! eer$e+<eYeosJe leerLekej! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ed
Deeeveveb~
eR meJe&efmeefeo! eer$e+<eYeosJe leerLekej! De$e efle efle ": ":
mLeeheveb~
eR meJe&efmeefeo! eer$e+<eYeosJe leerLekej! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe
Je<ed meefVeOeerkejCeb~
DeLe DekeMebYeg bo
hegosJe megeMe mece GppJeue peue, ueskej Peejer Yej ueees nQ~
efvepe mecejme megKe heeves nsleg, eYeg ejCe e{eves Deees nQ~~
eer $e+<eYeosJe kes ejCe keceue, nce ceve Jee leve mes efvele OeeJeW~
efvepe Deelceefmeef kees hee kejkes, hejceeveboece=le megKe heeJeW~~1~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee pevcepejece=legefJeveeMeveee
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
hegosJe iegCeeW mece DeefleMeerleue, ebove efIeme kej ues Deees nQ~
efvepe keer Meerleuelee heeves kees, eYeg ejCe e{eves Deees nQ~~
(4)
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee mebmeejleeheefJeveeMeveee
eboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
hegosJe meewKe mece KeC[ jefnle, GppJeue lebogue ues Deees nQ~
efvepe megKe DeKeC[ heeves nslet, eYeg hebgpe e{eves Deees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee De#eeheoeehlees De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
hegosJe iegCeeW mece Deefle megiebOe, heg<heeW kees egvekej ueees nQ~
efvepe iegCe megiebefOe heeves nslet, eYeg ejCeeW heg<he e{ees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee keeceJeeCeefJeOJebmeveee
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
hegosJe hegef mece veeveeefJeOe, hekeJeeve yeveekej ueees nQ~
efvepe Deelce le=efhle heeves nslet, eYeg ejCe e{eves Deees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee #egOeejesieefJeveeMeveee vewJeseb
hegosJe %eeve mece peeseflece&e, kehet&j peueekej ueees nQ~
efvepe %eeve peesefle heeves nslet, nce Deejefle kejves Deees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee ceesnevOekeejefJeveeMeveee
oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
(5)
hegosJe iegCeeW keer megjefYe meMe, Jej Oethe megiebefOele ueees nQ~
efvepe DeelcemegjefYe heeves nslet, Deiveer ceW Oethe peueees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee Dekece&onveee heg<heb
hegosJe megKeece=le meMe ceOegj, jmeYejs yengle heue ueees nQ~
efvepe cees#e megheue nslet, YeieJeved! heue Deepe e{eves Deees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee cees#eheueeehlees heueb
hegosJe iegCeeW kes mece DeveIe&, en DeIe& mepeekej ueees nQ~
efvepe leerve jlve heeves nslet, eYeg ejCe e{eves Deees nQ~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee DeveIe&heoeehlees DeIe
Mesj bo
mejet veoer kee peue YejW, nce mJeCe& Yeb=ie ceW~
$eeOeej os Oeeje kejW, eYeg heeokeceue ceW~~
eflengbueeske ceW megKe Meebefle nes, en YeeJevee kejW~
nes ceve heefJe$e cesje ener eeevee kejW~~10~~
Meeblees MeebefleOeeje~
yesuee Jekegue iegueeye megjefYe heg<he egve efuees~
eYeg heeo hebken ceW kegmegce Debpeueer efkees~~
Oeve Oeeve meewKe mebheoe mJeecesJe Dee efceues~
Yeeer mes Meefe nes eie efMeJeegefe Yeer efceues~~11~~
efoJe heg<heebpeefue:~
(6)
eLece keeske hetpee

efeeueerme iegCeeW kes DeIe&DeLe eleske DeIe&
meesj"e
efpeveJej iegCeceefCe lespe, meJe&ueeske ceW Jeehelee~

nes cegPe %eeve DeMes<e, heg<heebpeefue kej hetpentB~~1~~
DeLe ceb[uemeesheefj eLecekeeskemLeeves heg<heebpeefueb ef#ehesled~
MebYeg bo
eer DeeefoveeLe kes pevce mecee mes, oMe DeefleMee megKeoelee nQ~
Gvekes leveg ceW veeEn nes hemesJe, en DeefleMee iegCe ceve Yeelee nw~~
ceQ hetpetB Fme DeefleMeeegle kees, Jes leerLekej heoOeejer nQ~
Gve ef$eYegJeve ieg keer hetpee ner, YeJe Yee mebke heefjnejer nw~~1~~
eR efve:mJesolJemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee
eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ceelee keer keg#eer mes pevces, Deewoeefjke leveg ceeveJe kee nw~
efhej Yeer ceuecet$e veneR legceceW, en DeefleMee hegCe Goe kee nw~~
eR ceuejefnlemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee
eYeg leve ceW esle efOej heemece, en DeefleMee leerLekej kes nes~
DeleSJe ceele mece ef$eYegJeve peve, hees<eCe kejles Goejceve nes~~
eR #eerjmeceefOejlJemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(7)
Gece mebnveve megJeeJe=<eYe-veejee kenelee Meefe Oejs~

en Deve peveeW kees megueYe leLeeheer, legceceW DeefleMee veece Oejs~~
eR Jee$e+<eYeveejeemebnvevemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eYeg leveg ceW Ske Ske DeJeeJe, meye ceehe meefnle DeefleMee megvoj~
en meceelegje veece kee ner, mebmLeeve kene ef$eYegJeve cevenj~~
eR meceelegjemebmLeevemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ef$eYegJeve ceW Gheceejefnle he, Deeflemegvoj DeCegDeeW mes efveefce&le~
megjheefle efvepe ves$e npeej yevee, eYeg kees efvejKes efhej Yeer Dele=hle~~
eR DeveghecehemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee
veJe ebheke keer Gece megiebefOe, mece osn megiebefOele eYeg kee nw~
en DeefleMee Deve cevegpe leveg ceW, veeEn keYeer eehle nes mekelee nw~~
eR meewievOemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee
MegYe Ske npeej Dee" ue#eCe, eYeg leveg kee DeefleMee kenles nQ~
en leerve peiele ceW Yeer Gece, DeleSJe Fv meye veceles nQ~~
(8)

eR DeesejmeneMegYeue#eCemenpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
leveg ceW Deveble1 yeue Jeere& jns, pevcele ner en DeefleMee eies~
DeleSJe npeej npeej ye[s, keueMeeW mes vnJeve efYe Pesue mekeW~~
eR DevebleyeueJeere&menpeeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
efnle efcele megceOegj JeeCeer eYeg keer, peve ceve kees DeefleMee efee ueieleer~
ef$eYegJeve efnlekeejer YeeJeeW mes, en DeodYegle Jeeve Meefe efceueleer~~
eR efeeefn leceOegjJeevemenpeeefleMeeiegCecebe f[leee DeefleMeeefemeceioMe&veheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
vejsv bo
kesJeuepeesefle eie nesles Fke2, oMe DeefleMee nesles nQ~
eejeW efoMe ceW megefYe#e nesJes, eG eG meew keesmeeW ceW~~
Ieeeflekece& kes #ee mes DeefleMee, eies Gvekees hetpetB~
cegPeceW kesJeue%eeve meewKe nes, YeJe YeJe og;Ke mes ttB~~11~~
eR ieJetefleMeleelegemegefYe#eleekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
%eeve eie nesles ner efpeveJej, ieieve ieceve kejles nQ~
yeerme npeej neLe Thej pee, DeOej efmebnemeve hej nQ~~
1. DeCebleyeueefJeefjeb efleueeseheCCeefe De.-4~
2. YeieJeeve kee cegKe hetJe& ee Gej efoMee ceW ner jnlee nw efhej Yeer meYee ceW meyekees
Deheveer-Deheveer lejhe cegKe efoKeles nQ~ en elegceg&Ke veece kee DeefleMee nw~
(9)

eR ieieveiecevelJekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
eYeg kes ieceve Mejerj Deeefo mes, eeCeer JeOe veeEn nesJes~
keCeeefmebOet DeYee oelee kees, hetpele efveYe&e nesJeW~~
eR eeefCeJeOeeYeeJekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
keeserhetJe& Je<e& Deeet ceW, keg kece ner Je<eeX ceW~
kesJeefue kee Glke= keeue en, efyeve Yeespeve nw leve ceW~~
eR keJeueenejeYeeJekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
osJe cevegpe efleee Deeefo Ghemeie& veneR kej mekeles~
kesJeefue eYeg kes kece& Demeelee, meelee ceW ner heueles~~
eR Ghemeiee&YeeJekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meceJemejCe keer ieesue meYee ceW, engbefoMe eYeg cegKe oerKes~
elegceg&Keer yeee eeefhe es, hetJe& Go*d cegKe efles~~
eR elegceg&KelJekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee
(10)
hejceewoeefjke hegodieue leveg Yeer, eee veneR he[s nQ~

kesJeue%eeve mete& neskej Yeer, meyekees eBJe kejs nQ~~
eR eeejefnlekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee
ves$eeW keer heuekeW veeEn PehekeW, efveefve&ces<e ef nw~
pees hetpeW Jes YeJe uenW legce, meoe ke=heeef nQ~~
eR he#cemhebojefnlekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ef$eYegJeve ceW efpeleveer efJeee nQ, meyekes F&ej eYeg nQ~
pees YeefJe hetpeW Jes meye efJeee, DeefleMee eehle kejs nQ~~
eR meJe&efJeOesejleekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
kesMe Deewj veKe ye{W ve eYeg kes, efeewleve eYet nQ~
efoJeosn kees OeejCe kejles, ef$eYegJeve Ske efJeYet nQ~~
eR veKekesMeJe=efjefnlekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Deveghece efoJeOJeveer1 $ee mebOee, cegntle& $ee $ee efKejleer~
eejkeesMe leke megveles YeefJepeve, meye Yee<eecee yeveleer~~
1. efleueeseheCCeefe ebLe ceW Fme efoJeOJeefve kees kesJeue%eeve kee DeefleMee ceevekej
kesJeue%eeve kes ieejn DeefleMee efieveees nQ Deewj osJeesheveerle DeefleMee lesjn ner ceeves nQ~
Deve$e ebLeeW ceW kesJeue%eeve kes oMe Deewj osJeke=le eewon DeefleMee ceeves nQ~ eneB
efleueeseheCCeefe kes DeeOeej mes efueee nw~
(11)

eR De#ejeve#ejelcekemeJe&Yee<eeceeefoJeOJeefvekesJeue%eeveeefleMeeiegCecebef[lee
DeefleMeeefemecei%eeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
MebYeg bo
eYeg kes eerefJenej ceW oMe efoMe, mebKeele keesMe leke Demecee ceW~
meye $e+leg kes heue heueles Jen hetue, efKeue peeles nQ Jeve GheJeve ceW~~
leerLekej efpevekee en ceenelce, en DeefleMee meye megKeoeeer nw~
ceQ hetpetB efe mes cegPekees en, hejceevevoece=leoeeer nw~~22~~
eR meJe&leg&heueeefoMeesefYeleleheefjCeece-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee
DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
kebke Oetueer kees otj kejs, peveceve nj megKeo heJeve yenleer~
eYeg kes efyenej ceW yengle otj leke, mJe ngF& Yetefce efoKeleer~~
eR JeeegkegceejesheMeefceleOetuekebkeeefo-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee
mJeene~
meye peerJe hetJe& kes yewj es[, Deeheme ceW eerefle mes jnles~
Fme DeefleMee hetpele keuen, Jewj F&<ee&efo oes<e efveefele ueles~~
eR meJe&pevecew$eerYeeJe-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
he=efLeJeer ohe&Ce leue meMe mJe, De jlveceeer nes peeleer nw~
penb penb eYeg efJenjCe kejles nQ, Jen Yetefce jce ceve Yeeleer nw~~
(12)

eR DeeoMe&leueeefleceejlveceeercener-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee
DeefleMeeefe-mecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
megj cesIe kegcej megjefYele Meerleue, peue keCe keer Je<ee& kejles nQ~
Fbe%ee mes meye osJeJe=bo, eYeg kee DeefleMee efJemlejles nQ~~
eR cesIekegceejke=leiebOeesokeJe=ef-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeueer peew Deeefoke Oeeve Yeefjle, Kesleer heue mes Pegke peeleer nw~
meye lejhe Kesle neW njs-Yejs, en ceefncee megKeo megneleer nw~~
eR heueYeejveceMeeefue-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meye peve cevehejceevevo YejW, penb penb eYeg efJeejCe kejles nQ~
cegefvepeve Yeer Deelce megOee heerkej, ece mes efMeJejceCeer Jejles nQ~~
eR meJe&pevehejceevevolJe-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeegkegceej efpeve Yeeerjle, megKe Meerleue heJeve eueeles nQ~
efpeve efJenjCe ceW Devegketue heJeve, Gmemes peve JeeefOe veMeeles nQ~~
(13)

eR DevegketueefJenjCeJeeeglJe-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meye kegBes mejesJej yeeJeef[eeB, efvece&ue peue mes Yej peeles nQ~
Fme ecelkeej kees osKe YeJe, efvepe hegCe kees<e Yej ueeles nQ~~
eR efvece&uepeuehetCe&kethemejesJejeefo-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
DeekeeMe Oetce Gukeeefo jefnle, DeeflemJe Mejo$e+leg mece neslee~
efpeveJej Yeeer Jevove kejles, YeefJepeve ceve Yeer efvece&ue neslee~~
eR MejlkeeueJeefVece&ueekeeMe-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
meye peve ner jesie Meeske mebke, yeeOeeDeeW mes t peeles nQ~
penb penb eYeg efJenjCe kejles nQ, meJeexheJe ue peeles nQ~~
eR meJe&pevejesieMeeskeyeeOeejefnlelJe-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
e#esv eej efoMe cemleke hej, Megefe Oece&ee OeejCe kejles~
GveceW npeej Deejs Deheveer, efkejCeeW mes DeefleMee eceeceles~~
eR e#esvcemlekeesheefjefmLeleOece&eeelege-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee
mJeene~
(14)
efoMe efJeefoMee ceW hheve megJeCe&, hebkepe efKeueles megjYeer kejles~

Fke heeo heer" cebieue megJe, hetpeve megJe megjieCe Oejles~~
eYeg kes efJenej ceW ejCe leues, megj mJeCe& keceue jKeles peeles~
Fve lesjn megjke=le DeefleMee kees, nce hetpele ner mece megKe heeles~~34~~
eR leerLekejosJeejCekeceueleuemJeCe&keceuejevee-osJeesheveerleeefleMeeiegCecebef[leee DeefleMeeefemecekedeeefj$eheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
ieerlee bo
Jej eeeflenee& meg Dee" ceW, leJej DeMeeske efJejepelee~
cejkele ceCeer kes he$e heg<heeW, mes efKeuee DeefleYeemelee~~
Je=<eYesMe keer TBeeF& mes, yeejn iegCes legbie hejnjs~
Fme egle eYeg keer Dee&vee, kej Meeske meye ceve kee njW~~35~~
eR DeMeeskeJe=#eceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
eYeg MeerMe hej $ee $e MeesYeW, ceesefleeeW keer nQ uejW~
eYeg leerve peie kes F&Me nQ, en metevee kejleer efhejW~~
keee evcee ve#e$eieCe, kees meeLe ues Yeeer kejW~
Fme keuheveeegle $e$eeegle, keer meoe Deee& kejW~~36~~
eR $e$eeceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
efvece&ue heefke ceefCe mes yevee, yengjlve mes efeef$ele ngDee~
efpeveveeLe efmebnemeve efohes, efvepe lespe mes veYe kees gDee~~
Fme heer" hej leerLexMe, elegjbiegue DeOej ner jepeles~
Fme eeeflenee& mecesle kees, peve hetpeles efvepe Yeemeles~~37~~
eR efmebnemeveceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
(15)
ieCeOej cegveerieCe osJe osJeer, eefe vej heMeg Deeefo meye~

efvepe efvepeer kees"s yew" Debpeefue, pees[les megemeVe cegKe~~
Fve yeejneW ieCe mes efIejs, Je=<eYesMe ef$eYegJeve mete& nQ~
Fme eeeflenee& mecesle efpevekees, pepele peve peie mete& nQ~~38~~
eR eoMeieCeheefjJesefleceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(16)
Fme eeeflenee& mecesle efpevekees, hetpentB ee Oejs~

pees pepeW eecej {esjkej, Jes Ge heo kes megKe YejW~~42~~
eR eleg:<eefeecejceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
Deveble elege DeIe&
meye DeeFes efpeve MejCe ceW, ceeveeW kens en ogbogYeer~

meye osJeieCe efceuekej yepeeles, yengle yeepes ogbogYeer~~
Fme eeeflenee& mecesle efpevekees, Jeee OJeefve mes hetpeles~
megjieCe yepeeJeW Jeee Gvekes, meeceves yeng Yeefe mes~~39~~
eR osJeogbogefYeceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
veejee bo
leerveueeske leervekeeue keer mecemle Jemleg kees~
Ske meeLe peevelee Deveble %eeve efJee kees~~
pees Devevle%eeve ege Fv Dee&les efpevnW~
hetpentB meoe GvnW Devevle%eeve nsleg ceQ~~43~~
eR Deveble%eeveiegCemeceefvJeleee leLewJeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
megjieCe ieieve mes keuhele kes, heg<he yeng Je<ee& kejW~

en JeCe& JeCe& megiebOe efKeueles, heg<he peve ceve Yee jnW~~
Fme eeeflenee& mecesle efpelekees, megceve DeIe& efuees pepetB~
Deef leMee megeMe megKe eehlekej, meye DeMegYe DeheeMe mes yeetB~~40~~
eR megjheg<heJe=efceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
ueeske Deew Deueeske kes mecemle ner heoeLe& kees~

Ske meeLe osKelee Devevle oMe& meJe& kees~~
pees Devevle oMe& ege Fv Dee&les GvnW~
hetpentB meoe GvnW Devevle oMe& nsleg ceQ~~44~~
eR DevebleoMe&veiegCemeceefvJeleee leLewJeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
en keesef Yeemkej lespe njlee, eYeeceC[ue veeLe kee~

peve oMe& mes efvepe meele YeJe kees, osKeles GmeceW meoe~~
Fme eeeflenee& mecesle efpevekees hetpentB DeefleeeJe mes~
efvepe Deelcelespe DehetJe& heekej, tntB YeJe oeJe mes~~41~~
eR YeeceC[ueceneeeeflenee&iegCecebef[leee Jejeeeflenee&MeesYeveheueeoee
yeeOenerve pees Devevle meewKe Yeesieles meoe~

nes Yeues Devevlekeeue DeeJeles ve eeb keoe~~
Jes Devevle meewKe ege Fv Dee&les GvnW~
hetpentB meoe eflevnW Devevle meewKe nsleg ceQ~~45~~
eR DeveblemeewKeiegCemeceefvJeleee leLewJeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
megj e#eieCe eewme" ebJej, efpevejepe hej {esjW meoe~

es evmece GppJeue ebJej, njles meYeer ceve keer JeLee~~
pees Devevle Jeere&Jeeve Deblejee kees nves~

efleles Devevlekeeue ece veneR keYeer GvnW~~
(17)
pees Devevle Meefe ege Fv Dee&les GvnW~

hetpentB meoe eflevnW DevevleJeere& nsleg ceQ~~46~~
eR DevebleJeere&iegCemeceefvJeleee leLewJeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
hetCee&Ie&MebYeg bo
oMe DeefleMee pevce mecee mes ieejn, kesJeue%eeve Goe mes neW~
osJeeW ke=le lesjn DeefleMee neW, eeQefleme DeefleMee meye efceuekes neW~~
Jej eeeflenee& nQ Dee" kenW, Deeveble elege eej kenW~
es eeefueme iegCe Je=<eYesej kes, nce hetpeW Jeebefle meJe& uenW~~47~~
eR <edelJeeeEjMelediegCemeceefvJeleeemeJee&efleMeeefeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Meeblees MeebefleOeeje~ efoJe heg<heebpeefue:~
efleere keeske hetpee

Deejn oes<e jefnle kes DeIe&
meesj"e
oes<e Devebleeveble, ef$eYegJeve peveceW Jeehle nQ~

Deehe efkeee Gve Deble, kegmegceebpeefue mes hetpentB~~1~~
DeLe ceC[uemeesheefj efleerekeeskemLeeves heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Yegpebieeeele bo
#egOee JeeefOe heer[e kejs meJe& peve kees~
es Deenej meb%ee njW Ieeeflenj pees~~
eYees kesJeueer kes Demeelee Goe Yeer~
heueW meewKe ceW ceQ pepetB efvele GvnW ner~~1~~
eR #egOeeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(18)
le=<ee Jesovee mes efheheeefmele meYeer nQ~

eYees Deeheves mJeelce Dece=le efheee nw~~
Fmes veeMeves nsleg eYeg kees pepetB ceQ~
meoe meece heeret<e efe mes eKetB ceQ~~2~~
eR le=<eeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
cene oes<e Yeerleer meYeer kees meleeJes~
eYet ves meYeer Yee [jekej Yeieees~~
pepetB meele Yee veeMe nslet legcneR kees~
YepetB meele Gece hej mLeeve ner kees~~3~~
eR Yeeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ceneeesOe Deiveer ons meJe& peie kees~
eYet ves ceneMeebefle mes veeMee Gmekees~~
Fmeer eesOe Deeefele meYeer oes<e Deeles~
pepetB Deehekees eesOe kees cetue veeMeW~~4~~
eR eesOeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efelee mes DeefOeke og:Ke efevlee kejs nw~
levet mJeemLe kees nj cene ogKe Yejs nw~~
Fmes cetue mes Deeheves ve keervee~
pepetB ceQ ve efevlee keYeer nes oe cee~~5~~
eR eEeleeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
peje pepe&jer osn kejkes megKeeJes~
Fmes veeMekej cetue mes meewKe heeJeW~~
(19)
eYees kesJeueer Deehekees ner pepetB ceQ~

Fmes veeMe kes mJeelce megKe kees YepetB ceQ~~6~~
eR pejeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
meoe jeie mebmeej ceW ner YeceeJes~
eYees DeeheceW jeie cegeer efoueeJes~ ~
leLeeheer legcneR ves meYeer jeie veeMes~
pepetB Yeefe mes lees DeMegYe jeie Yeeies~~7~~
eR jeieceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
cene ceesn meceed mes meye og:Keer nQ~
Fmes cetue mes eYeg GKee[e megKeer nQ~~
Fmeer ceesn kees veeMe nslet pepetB ceQb~
cene OJeeble nj %eeve peesleer YepetB ceQ~~8~~
eR ceesnceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
kejes[eW Yejs jesie Fme osn ceW nQ~
eYet jesie kees veeMe kejkes megKeer nQ~~
efJeefJeOe Yeebefle kes jesie efvele ke osles~
legcnW hetpeles es cegP es es[ osl es~ ~9~~
eR jesieceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ceneceuue ce=let ves $ewueeskee peerlee~
Fmes peerle legce cegefe ue#ceer ie=nerlee~~
pepeW Deehekees meJe& ogKe kes peeer neW~
Jener ueeske ceW MeerIe ce=legbpeeer nes~~10~~
eR ce=legceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(20)
hemeervee ve leve ceW eYet Deehekes nes~

eYees kesJeueer Deehekes es veneR nes~~
Fmes cetu e mes pees njW Jeerl ejeieer~
GvneR kees pepetB ceQ yevetB meewKeYeeieer~~11~~
eR mJesoceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eYees! Ske #eCe ceW $eeer ueeske ueeskee~
veneR Keso ece jbe Yeer Deehekees Lee~~
efJe<eeoes ceneoes<e peerlee legcneR ves~
veMes oes<e cesje pepetB DeIe& mes ceQ~~12~~
eR efJe<eeoceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ceneceo kenW Dee"efJeOe ee DemebKes~
GvneR mes uenW veereieefle peerJe meye es~~
njW ceeve Gvekees meYeer Fv Jebos~
pepetB Deehekees meJe& ceo kees efJeKeb[s~~13~~
eR ceoceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
jleer oes<e mes eerefle nes F hej ceW~
Fmes veeMe efvepe ceW Oejer eerefle eYeg ves~~
eYet kesJeueer eerefle veeneR efkemeer ceW~
leLeeheer peieled efnle kejes efvele pepetB ceQ~~14~~
eR jefleceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
kegletnueceeer efJee kees osKe kejkes~
kejW pees efleefJemcee njW hetCe& megKe Jes~~
meYeer kece&ke=le hesj Deeee& kewmee~~
pepetB Yeefe mes meewKe nes Deehe pewmee~~15~~
eR efJemceeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(21)
pees efvee kes JeMe Jees mJeeb kees ve osKeW~

efvepeelece ojMe hetCe& kees jeske ues es~~
Fmes vekej meJe& peie kees efJeueeskee~
pepetB ceQ ojMe eehle nesJes eYet kee~~16~~
eR efveeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
DevebleeW ohes pevce Oej-Oej og:Keer ceQ~
ve nes pevce efhej mes keB elve Jees ceQ~~
legcneR ves hegvepe&vce veeMee peiele ceW~
Dele: hetpentB legce ejCe veeLe Deye ceQ~~17~~
eR pevceceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Dejefle oes<e mes Deekegefuele efee nesJes~
Fmes veeMekej Deeheves kece& OeesS~~
ener oes<e cegPekees meoe og:Ke oslee~
pepetB Deehekees es Yeies MeerIe Yeerlee~~18~~
eR Dejefleceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee
hetCee&Ie&MebYeg bo
Fve oes<e De"ejn ves peie ceW, meyekees og:Ke oskej JeMe efkeee~
Fvemes yee mekee veneR keesF&, Fve ef$eYegJeve ceW DeefOehele efkeee~~
pees Fvekees peerles Jes efpevesv, meew FveW mes Jebefole peie ceW~
ceQ hetpetB Gvekees DeIe& e{e, nj oes<e YejW iegCe Jes cegPeceW~~19~~
eR DeeoMeceneoes<ejefnleee leLewJeoes<eveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
(22)
le=leere keeske hetpee

De[leeefuemeefJeOe mebke efveJeejke 48 DeIe&
oesne
Jele&ceeve kes yengle efJeOe, ke mJeeb nes otj~
heg<heebpeefue mes hetpeles, efceues meewKe Yejhetj~~1~~
DeLe le=leerekeeskemLeeves ceC[uemeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Mesj bo
peye cesIe DeleerJe=ef mes Yetpeueceeer kejW~
veefoeeW keer yee{ ceW yenW peve [tyekej cejW~~
pees Yee Deehe hetpeleW Jes hegCe eesie mes~
DeefleJe=ef Deheves osMe mes Jes otj kej mekeW~~1~~
eR DeefleJe=efGheJeveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
veeEn cesIe yejmeles meYeer peue kes efuees lejmeW~
heMeg he#eer cevegpe heeme mes efvepe eeCe kees lepeW~~
Ssmes mecee ceW Deehe keer hetpee ner cesIe mece~
Dece=leceeer peueJe=ef mes leefhe&le kejW peve ceve~~2~~
eR DeveeJe=efGheJeveeMevemeceLee&e eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
ogefYe&#e nes Dekeeue nes Demecee ceW peve cejW~
YeieJeved! legcnejer Yeefe mes peve heehe heefjnjW~~
nesJes megefYe#e meye lejhe peye hegCe Ie YejW~
leye cesIe Yeer mecee mecee Je<ee& megKeo kejW~~3~~
eR ogefYe&#eesheJeveeMevekejee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
Oeve mes Yejer eflepeesefjeeB leeues ueiee efoes~
[eket ueg s js ees j Deees uet ues iees ~ ~
(23)
yeng ece mes keceeee ieee Oeve neefve pees nesleer~

eYeg Yeefe mes neveer ve nes Oeve j#eCee nesleer~~4~~
eR eesjuegbekeeefoGheJeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
pees jepekej kes nsleg ner DeefOekeejer jepe kes~
ehee ee wkeme Deeefo mes Oeve uet ues peeles~~
Fme efJeOe mes jepe Yee mes efIejW efveOe&veer yeveW~
eYeg kes ejCekeceue YepeW efhej mes Oeveer yeveW~~5~~
eR DeeekejeefojepeYeeesheJeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
veevee ekeej ece kejW efhej Yeer ve Oeve ye{s~
oeefj mes Gve meeceves mebke ye[s ye[s~~
heefjJeej kes hees<eCe ceW Yeer DemeceLe& nes jnW~
Je=<eYesMe keer hetpee kejW Oeve mecheoe uenW~~6~~
eR oeefjog:KeefJeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
leveg ceW pJejeefo jesie nes heer[eSB neW Ieveer~
yeng Deew<eefOe uesles Yeer JeeefOeeeB nes eewiegveer~~
YeieJeeve $e+<eYeosJe keer pees Dee&vee kejW~
pJej Metue Deeefo jesie kees Jes #eCe ceW heefjnjW~~7~~
eR pJejMetuejesieeefoefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
peye heerefueee kegeefo peueesoj Yeieboje~
veevee ekeej jesie Meeske neW Yeebkeje~~
legce veece kes pehes mecemle jesie ve neW~
ns veeLe! Deehe Yeefe mes peve hetCe& mJemLe neW~~8~~
eR keeceueekegpeueesojYeiebojeefoJeeefOeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(24)
yengefJeOe kes ves$e jesie neW DebOee kejW eefo~

Deew<eefOe Je Meue efeefkelmee mes nes ve ueeYe Yeer~
Ssmes mecee ceW pees ceveg<e eYeg MejCe ienW~
nes ves$e peesefle mJe ceve emeVelee uenW~~9~~
eR veeveeefJeOeves$ejesieefJeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
pees eeCe kees Yeer Ieeleleer keQmej ceneJeeOeer~
Deefle keoeefe Jesovee mes nes ve meceeOeer~~
leye Yee Deehe ceb$e kees peheles pees YeeJe mes~
meye Jesovee Je JeeefOe Yeer ueieleer nQ osn mes~~10~~
eR eeCeIeeeflekeQmejceneJeeefOeefJeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
od jesie mes heeref[le cevegpe ve heeJeles meelee~
yengOeve kejW Keee& hejvleg ye{leer Demeelee~~
efpevejepe heeokeceue keer uesles eoer MejCe~
neW hetCe& mJemLe veneR nes Dekeeue ceW cejCe~~11~~
eR oejesieheer[eefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
cegefveeeW keer pees efvevoe kejW Ie=Cee kejW keYeer~
Jes neW keghe eEveehe heeJeles leYeer~~
ceve ceW meoe og:Keer jnW eefo Deehe kees epeW~
nesJ eW meghe keeceosJe meJe&megKe YepeW~~12~~
eR kegheeefokeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
MebYeg vo
eer heg$eeefo mJepeve heefjpeve, pees Deheves kees Deefleefee nesJeW~
Jes otj yemeW ee cej peeJeW, leye F efJeeesie og:Keo nesJes~~
(25)
Gme mecee efee meblehle efkees jesles efJeueehe kejles eeCeer~

nesles emeVe #eCe Yej ceW ner eefo efceue peeJes eYeg keer JeeCeer~~13~~
eR eeCeIeelekeFefJeeesiepeog:KeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Me$eg neW ee eefleketue mJepeve Yeeee& Deeefoke Me$etmece neW~
Fvekee efJeeesie kewmes nesJes Ssmeer efevlee eefle#eCe ceve nes~~
Ssmes Deefve mebeesieeW mes meblehle oe eefleefove jesJes~
efpeveJej keer hetpee kejves mes efveefevle emeVecevee nesJeW~~14~~
eR Deefvemebeesieceneog:KeMeeleveee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Iej ceW ee JeeheejeW ceW Yeer ceve kes eefleketue efeeeeW neW~
ceeveme heer[e nesJes eefleefove Deekeguelee nes Jeekeguelee nes~~
eefle#eCe ceveheer[e mes leveg ceW, veeveeefJeOe jesie eielee nes~
eYeg keer hetpee mes DeeefOe veMes, ceve ceW DeefleMee eheguuelee nes~~15~~
eR meJe&ceeveefmekeleeefJeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
JeeveeW mes efee Yeer Jeeve kenW efhej Yeer peve-peve Deefle eesOe kejW~
ee efpee ceW nes jesie efJeefJeOe ee ietBies neW yeng og:Ke YejW~~
Fme efJeefOe Jeeeefveke ke pees Yeer veMe peeles eYegJej Yeeer mes~
Jeeefmeef efceues meye peve JeMe neW, hetpee kee heue efceuelee efJeefOe mes~~16~~
eR meJe&JeeeefvekekeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
en hegodieue kes hejceeCeg mes efveefce&le nw keeee DeefmLej nw~
efhej Yeer FmeceW keg heer[e nes Deelcee Yeer neslee DeefmLej nw~~
veeveeefJeOe keeefeke keeW mes gkeeje heeles Yeeefeke peve~
ns veeLe! Deehekeer hetpee mes meye efce peeles peie kes evove~~17~~
eR veeveeefJeOekeeefekekeMeeleveee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(26)
pees Jeeegeeve mes ieieve ieceve kejles Thej ceW G[ peeles~

eefo Dekemceeled ogIe&vee nes Thej mes veeres efiej peeles~~
eYeg veece peheW lel#eCe ner leye leveg ceW efkebefeled veneR ees ueies~
cejCeevleke heer[e mes yeeles, oerIee&eg neW og:Ke otj YeieW~~18~~
eR meJe&JeeegeeveogIe&veekeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
pees jsue ceW yew"s DeefleMeerIe yengleske keesMe ee$ee kejles~
eefo Skemeer[W Deeefo nesJes lees Deekeefmceke ce=leg ueYeles~~
efpevejepe Yeefe kee ner eYeeJe Ssmeer yengefJeOe ogIe&veeDeeW ceW~
heefjhetCe& megjef#ele yee peeles, ee Skemeer[W ueW #eCe ceW~~19~~
eR meJe&ueesnheLeieeefceveerogIe&veeefoYeeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
yeme keej Deeefo ee$ee meeOeve megKe osles Deepe meYeer kees Yeer~
mebIeve Deeefo yengle efJeOe keer ogIe&veeSB nesleer nQ efhej Yeer~~
eefo veece ceb$e peheles Gme #eCe ogIe&vee mes yee peeles nQ~
eefo cejW keoeefeled efhej Yeer Jes MegYe mJeie& meewKe hee peeles nQ~~20~~
eR meJe&eleg<eefekeeogIe&veeefomebkeceeseveee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
pees eueW efleheefnS, Jeenveeefo, Gvekes mebIeve Deeefo efJeefJeOe~
efiejves he[ves mes Skemeer[W, Deeefoke ogIe&veeDeeW mes efvele~~
veevee Deelebke efoKeW peie ceW, eYeg Yeeer mes ue peeles nQ~
meye efJeOe Dekeeuece=leg ueleer, Yeeefeke og:Ke mes yee peeles nQ~
eR meJe&ef$eeefekeeogIe&veeefokeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
oes heefnes kes meeFefkeue Deeefoke, Jeenve mes eueles Dekemceeled~
yeme ^ke Deeefoke kes kekej mes, efiej peeles yengefJeOe keeehle~~
(27)
eYeg veece ceb$e kes peheles ner, eEkesefeled veeEn ees ueies leve ceW~
Dehece=leg Deeefo Yee ue peeles, ceeveJe oerIee&eg neW peie ceW~~22~~
eR meJe&efeefekeeogIe&veeblekeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Yet hej kebhe keYeer neslee, yengleske cevegpe cej peeles nQ~
Iej eece Deeefo Yeer veMe peeles, yengles heMeg Yeer cej peeles nQ~~
eeke=efleke keeshe Yetkeche Deeefo ogIe&veeSB Yeer ue peeleer nQ~
pees Yee Deehekees pepeles nQ, Gvekeer j#ee nes peeleer nw~~23~~
eR YetkecheogIe&veeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
veefoeeW ceW yee{ eefo DeeJes, efkeleves ner eece [tye peeles~
efkeleves vej veejer heMeg he#eer, peue ceW [tyes leye cej peeles~~
Fve Deekeefmceke peue mebke mes, Yeeefeke peve ner yee mekeles nQ~
efpeveosJeosJe kee ner eYeeJe, es mebke Yeer ue mekeles nQ~~24~~
eR veoerhetjeJeenmebkeceeseveee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
pees veoer, meceg, venj Deeefoke, ceW Dekemceeled efiej peeles nQ~
legce veece ceb$e peheles lel#eCe, Jes menmee ner eflej peeles nQ~~
efpeveosJe Yeefe keer ceefncee ner, YeJemeeiej Yeer eflej mekeles nQ~
eYeg Deeoerej keer Yeefe mes, nce Yeer meye mebke njles nQ~~25~~
eR veoermecegeefohelevekeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
efyet Deeefoke efJe<eOej pebleg, mehee&efoke keeues veeie eoer~
neueenue efJe<e Gieuess [me ueW, veeEn yeee mekeW keesF& Jewe eoer~~
Ssmes Yee eoer Yeebkej Yeer, peerJeve veeMeke Dee peeles nQ~
Deeoerej efpevekeer Yeeer mes, efveefJe&<e nes peerJeve heeles nQ~~26~~
eR Je=efekemehee&efoefJe<eOejefJe<eefveCee&Meveee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(28)
Deeheo JeeIe efmebn Deeefoke, efnbmeke heMegDeeW ves Iesje nes~

peerJeve yeeves keer DeeMe ve nes, mebke kee Ieesj DebOesje nes~~
Yee mes YeeYeerle ngS eeCeer, eefo veececeb$e eYeg kee pehe ueW~
lel#eCe ner etj pevlegieCe Yeer, Meebleer YeeJeeW mes efceueW pegueW~~27~~
eR DeeheoJeeIeefmebneefoetjefnbmekepeblegYeeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
neLeer, Iees[s, ieew, yewue Deeefo heMegieCe eefo nceuee kejles nQ~
meeRieeW Jeeues YeeYeerle kejW, oew[W ceejW JeOe kejles nQ~~
Ssmes eeCeerieCe mes Yeer vej, veeEn yeeOee efkebefeled heeles nQ~
pees ceve ceW efebles veececeb$e, Jes efveYe&e nes yee peeles nQ~~28~~
eR iepeeeieesJe=<eYeeefoeeefCeieCeYeeefJeveeMekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
veejee bo
pees efJe<eee iewme hewueleer Mejerj veeMeleer~
ceeveJeeW heMegieCeeW kes eeCe kees mebnejleer~~
eer efpevesvosJe kes heoeype keer mecee&vee~
meJe&iewme Deeefo ke< otj neseb jbe cee~~29~~
eR efJe<eeeJee<he#ejCeeefomebkeJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Deepe pees jmeesF&Iej ceW iewmehee$e peue jns~
pees keYeer heW Je Deefive mes Deveske kees onW~~
eeCe keoeefe egefuuekeeefo og:Ke Jeejles~
pees efpevesv kees pepeW mecemle heehe ejles~~30~~
eR Jee<heegefuuekeeefoogIe&veekeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Deepe yece heW keneR Deveske eeCeer ceejles~
GeJeeefo ueesie Yeer Deveske kees mebnejles~~
(29)
eece mee Yeer ye[s ye[s efn yece efiejs veMeW~

Deehe heeo hetpeles mecemle Deeheoe veMeW~~31~~
eR yeceefJemheeskeeefoDeekeefmcekemebkeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Deepe pees onspe keer eLee ceneved Ieeefleveer~
yeeefuekeeDeeW kee pevece ngDee nw ke keer Keveer~~
YeejYetle pevce Yeer megOeve Oeve ueeske ceW~
Deehe veece kes pehes DehetJe& meewKe os Ieves~~33~~
eR yeeefuekeepevcekeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
ceevemeerke ke osn JeeefOe Deeefo og:Ke mes~
kethe ceW efiejW efJe<eeefo Keee kes ceje enW~~
legeesefve nsleg DeelceIeele nw megyegef nes~
Deehe veece kes pehes efn hetCe& Deeeg ueeYe nes~~34~~
eR ketheveoerheleveefJe<eeefoYe#eCeefveefceeeheIeeleYeeJeefveJeejCeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
ce=leg nes Dekeeue ceW ve hetCe& Deeeg hee mekeW~
kece& keer GoerjCee mes yengefJeOes efveefcee yeveW~~
veeLe heeo kees pepeW DehetJe& hegCe kees YejW~
oerIe& Deeeg nes eneB mecemle ke kees njW~~35~~
eR veeveeefJeOeogIe&veeefoDekeeuece=legefveJeejCeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Yetle Deew efheMeee Jeblejeefo ke oW Ieves~
[eefkeveer Je Meeefkeveer eneefo Yeer efveefcele yeveW~~
og:Ke nes efheMeeeemle Deehe JeMe vee jnW~
veeLe heeo hetpeles mecemle ke kees onW~~36~~
eR YetleefheMeeeJeblejeefoyeeOeeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(30)
eewyeesue vo
ekeefeled ece mes Oeve ner Oeve nes, meye Jeeheej meheue nesles~
hegCe Goe mes neW Geesieheleer, meye peve kes efee nesles~~
efpevehetpee kee ner ceenelce, pees Oeve mes Iej YeC[ej YejW~
Yeeefeke peve eYeg hetpee kej, MeerIe mJeelceefveefOe eehle kejW~~37~~
eR yengefJeOeJeeheejmeheueleekeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
ie=nue#ceer Devegketue jns, heefleele mes Iej kees ceesns~
heefle keer Devegieeceer yeve kejkes, oeve Oece& mes efvele meesns~~
Ssmeer helveer efceueleer efpemekees, Jes hegCeelcee kenueeles~
$e+<eYeosJe keer hetpee kee heue, Fme YeJe hejYeJe ceW heeles~~38~~
eR GYeekeguekeceueefJekeeefmeveer Oece&helveereehekehegCeeoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~
heg$e heew$e mebleefle efceueleer efvele, kegueoerheke mebleeve efceues~
ceele efhelee keer keerefle& ye{ekej, Oece&efve neW mJemLe Yeues~~
Yejle, yeengyeefue, jece meMe megle, yeeeer meerlee mece kevee~
$e+<eYeosJe leerLekej kees efvele, hetpele heeles peieJebee~~39~~
eR heg$eheew$eeefokegueoerhekemebleefleeehekehegCeoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
oerIe& Deeeg heeles Jes YeefJepeve, pees eYeg ejCe keceue pepeles~
DeMegYe YeeJe mes otj jnW efvele, efpeveJej kes iegCe ceW jceles~~
cevegpe osJe eesveer kees heeles, meceioMe&ve ceefncee mes~
Dele: pepetB ceQ YeefeYeeJe mes, Gece Deeeg efceues efpememes~~40~~
eR oerIee&egeehekehegCeeoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
eejeW Deesj hewueleer keerleea, meodiegCe mes efvepe kees Yejles~
meceioMe&ve %eeve eefjle mes, Deelcee kees MeesefYele kejles~~
(31)
keF& pevce mes hegCe eesie mes, Ssmee eesie megueYe nesJes~
$e+<eYeosJe keer hetpee kejles, eMe meewjYe emeefjle nesJes~~41~~
eR elegefo&kedkeerefle&meewjYeJeehekehegCeeehekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
jepeceevelee eehle kejW meye, peve peve kes Deefle efee nesles~
meye peve Gvekes iegCe ieeles Ssmeer ceefncee mes KegMe nesles~~
efpeveJej Yeeer kee eYeeJe en, meye peve mebleefhe&le kejles~
Deewj DeefOeke keee efpeveYeeer mes leerLekej Yeer yeve mekeles~~42~~
eR jepeceeveleeefoeMebmeveiegCeeehekehegCeoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
peve peve Yeer Dee%ee heeueW, Ssmeer ieefjcee kees heeles nQ~
Fme YeJe ceW Fveefo meMe, DeefleMeeeer JewYeJe heeles nQ~~
es meye $e+<eYeosJe hetpeve kee, Gece heue peie ceW ceevee~
Yee yeves YeieJeeve mJeeb, Ssmee Deeee& peieled peevee~~43~~
eR Dee%eeheeueveefJeYeJeeoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
Deble mecee ceW jesie Jesovee, Deele&jew ogOee&ve ve neW~
eesOe ceeve ceeee ueesYeeefoke, jeie s<e ogYee&Je ve neW~~
osJe Meee ieg hebehejce ieg, Fvekee ner yeme Oeeve eYees~
ceneceb$e kee ceveve eJeCe nes, Deble meceeOeer cejCe eYees~~44~~
eR DevlemeceeOeercejCeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle
mJeene~
meceioMe&ve %eeve ejCe es, jlve$ee efMeJeoelee nQ~
efveee Deew JeJenej ceeie& es, hejceevevo efJeOeelee nQ~~
$e+<eYeosJe leerLekej eYeg keer, Yeefe kejW pees YeJe meoe~
Jes ner leerve jlve hee uesles, ef$eYegJeve ue#ceer ueW megKeoe~~45~~
eR JeJenejefveeejlve$eeeoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(32)
Gece #ecee megceeo&Je Deepe&Je, Meewe mele mebece lehe Yeer~

leeie Deefkebeve yeeee& es, oMeJej Oece&OejW eefle ner~~
Fve OeceeX kees heeles Jes ner, pees efpevehetpee efvele kejles~
$e+<eYeosJe kes ejCekeceue keer, Yeefe mes efMeJeheo ueYeles~~46~~
eR Gece#eceeefooMeOece&eoeekeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
oMe&efJeMeger efJevee Deeefo, meesuen megYeeJevee ceeveer nQ~
leerLekej heo keer peveveer es, meJe&es efpeveJeeCeer nQ~~
leerL ekej heokeceue ee&l es, meoe YeeJevee Yeeles nQ~
leerLekej eke=leer kees yeebOes, ef$eYegJeveheefle yeve peeles nQ~~47~~
eR oMe&veefJeMegeeefomeesuenkeejCeYeeJeveeheueeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
yeefnjelcee DevlejDeelcee hejceelcee peerJe ef$eefJeOe ceeveW~
mJehej YesoefJe%eeveer cegefveJej, Megelcee kees heneeveW~~
melele Oeeve kej Meg yeveW Jes, pees efpeveejCekeceue <edheo~
efvepeMegelceleJeeehleer efnleg, ceQ Yeer efvele pepetB efpeveheo~~48~~
eR DevlejelcemJeheefvepeMegelceOeevekeeefjheoeoee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
MebYeg bo
DeefleJe=ef DeveeJe=eeefo ke, pees ceeveJe kees og:Ke osles nQ~
eer$e+<eYeosJe keer hetpee mes, YeefJepeve meye og:Ke kees cess nQ~~
veerjesie yeveW oerIee&eg neW, meye megKe mecheefle Yej uesles nQ~
en efpevehetpeve kee ner eYeeJe, yengeMe meewjYe kees osles nQ~~49~~
eR DeefleJe=efDeveeJe=eeefo efJeefJeOemebkeefveJeejkeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(33)
elegLe& keeske hetpee

eewjemeer ieCeOej iegmesefJele 84 DeIe&
oesne
ieCeOej ieg mes Jebe efvele, leerLekej Je=<eYesMe~
heg<heebpeefue mes hetpeles, veMeles efJeIve DeMes<e~~
DeLe ceC[uemeesheefj elegLe&keeskemLeeves heg<heebpeefueb ef#ehesled~
MebYeg bo
eer $e+<eYeosJe kes le=leere heg$e, ceeb eMemJeleer kes vebove nes~
lepe hegefjceleeuehegj veiej jepe, cegefve yeves peiele DeefYevevove nes~~
meye $e+ef meceefvJele ieCeOej ieg, ns $e+<eYemesve legcekees Jebove~
legce eLece leerLe&kej kes henues, ieCeOej nce kejles efvele epeve~~1~~
eR eer$e+<eYemesveieCeOejiegJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eerkebgYe ieCeerej eoMeieCe, kes ecegKe veeLe kes iegCe ieeles~
meye iegCejlveeW mes Yeefjle Deehe, efvele Deelce megOeejme DeemJeeoW~~
meye efJeIve efJeveeMeW YeeeW kes, Fmeefuees Yeefe mes nce hetpeW~
ieCeOejieg mes Jebefole eYeg keer, hetpee kej YeJeogKe mes tW~~2~~
eR eerkegbYeieCeOejiegJebefoleejCeeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
eer {jLe ieCeOej $e+<eYeosJe kes meceJemejCe kes <edheo nes~
Yeeer mes efvepehejceeveboece=le heerles Deehe le=efhle egle nes~~
mechetCe& Meee kes %eelee nes, efhej Yeer efpeveJej kes oeme yeves~
nce hetpeW $e+<eYeosJe efpevekees, hetjs neW Jeebefle keee& Ieves~~3~~
eR eer{jLeieCeOejiegmesefJeleebefIeegieueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(34)
eer MeleOeveg ieCeOej mehle $e+ef-Oeejer egle JeeefjefOe heejbiele~

efvepe Meg yeg hejceelceleJe, Oeeles efhej Yeer eYeg iegCe ceW jle~~
Gve eYeg Deeoerej kes iegCe kees, ceQ Yeer ieeTB efvele Yeefe keB~
peue Deeefoke DeIe& e{e kejkes, efvepe meceioMe&ve Megef keB~~4~~
eR eerMeleOevegieCeOejiegmesefJeleheeohebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eerJe=<eYesej kes meceJemejCe, ceW kens osJeMecee& ieCeOej~
es Yee peveeW kes ke njW, Fvekees pees hetpeW efe Oejkej~~
Fvemes Jebefole ejCekeceue efpeve, Gve eYeg kees Deet ee mes~
eer$e+<eYeosJe efpevejepe MejCe, pees heeJeW tW efJeheoe mes~~5~~
eR eerosJeMecee&ieCeOejiegJebefoleebefIeegieueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eerosJeYeeJe ieCeOej mJeeceer, cevehee&e%eeveer peie$eelee~
JeJenej jlve$ee kes yeue mes, efveee jlve$ee kees meeOee~~
eer$e+<eYeosJe mee ieg heeee, efvepe %eevepeesefle mes Deeueesefkele~
Gve eYeg kes ejCekeceue hetpetB, efvepe kees heeTB efvepe mes MeesefYele~~6~~
eR eerosJeYeeJeieCeOejiegJebefoleejCeeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eervevove ieCeOej ieg kees efvele, yebotB Deeveefvole neskej kes~
Jes %eeveevevo mJeYeeJeer Les, eefle#eCe Deelcee kees Oeekej kes~~
Jes $e+<eYeosJe kes efMe<e yeves, Gme YeJe mes ner efMeJeOeece efueee~
ceQ hetpetB DeIe& e{ekej kes, ieg kes ieg kees efMej veefcele efkeee~~7~~
eR eervevoveieCeOejiegmesefJeleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
eermeesceoe ieCeOej iegCeOej, mechetCe& heefjen kes leeieer~
efvepe kees efvepe ceW efvepe kes eje, efvele Oeeles efvepeiegCe Devegjeieer~~
(35)
eer$e+<eYeosJe kes efveke jnW, DeefJejle efpeveYeeer ceW jle Les~

ceQ hetpeBt DeIe& e{e kejkes, cesjs YeJe-YeJe kes hebo keW~~8~~
eR eermeesceoeieCeOejiegveefceleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eermetjoe ieCeOej mJeeceer, mebelecegefve veive efoiecyej Les~
DeeFme cetueiegCeeW mes egle, yengefJeOe Gej iegCeOeejer Les~~
es $e+<eYeosJe kes ejCekeceue, ceW efvele veceles Gvekees JebotB~
ieCeOejieg kees leerLekej kees, hetpele ner heeheDejer Keb[tB~~9~~
eR eermetjoeieCeOejiegJebefoleejCeejefJeboee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eer$e+<eYeosJe kes meefVeOe ceW, ieCeOej ieg JeeetMecee& Les~
meye kece& Oetefue kees G[e-G[e, DeieefCele iegCeegle MegefeOecee& Les~~
mebeceyeue mes $eeefJeOe DeJeOeer, heekej efvejJeefOe iegCe jlveekej~
Gvekees Gvekes ieg kees hetpetB, hee peeTB DeveJeefOe megKemeeiej~~10~~
eR eerJeeegMecee&ieCeOejieghetefpeleebefIeegieueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eereMeesyeeng ieCeOej iegCeOej, efvepeiegCe kes eMe kees hewueeee~
efpemeceW Oecee&ce=le Yeje ngDee, Fme Delegue leerLe& ceW venueeee~~
Yeeefeke peve FmeceW vene vene, efvepe heehe ceueeW kees Oeesles Les~
Gve leerLe& leerLe&kej kees epeles, meye Jeebefle hetjs nesles Les~~11~~
eR eereMeesyeengieCeOejosJeeefYeJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
osJeeiveer ieCeOej ves lehe yeue, mes meJe& $e+efeeB heeF& LeeR~
Oeeveeveue ceW meye kece& peuee, kej meJe&efmeefeeB heeeer LeeR~~
eer$e+<eYeosJe kes ejCekeceue, kes Yecej yeves Les peie $eelee~
Gve ieg kees YeieJeled ejCeeW kees, ceQ hetpetB efceues meJe& meelee~~12~~
eR eerosJeeefiveieCeOejiegebgefyeleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(36)
Deef[uue bo
yegef $e+ef ceW DeJeefOe %eeve nw $e+ef pees~
DeCeg mes cenemkebOe heel es cetl e& kees~ ~
peeves ieCeOej DeefiveosJe meye $e+efegle~
Gvekes ieg kees Yeer ceQ hetpetB efmeefke=le~~13~~
eR eerDeefiveosJeieCeOejieghetefpeleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
cevegpe ueeske kes Yeerlej efebeflele Jemleg kees~
peeves cetefle&ke Je ceve:hee&e %eeve Jees~~
Fve $e+eregle Deefceleieghle ieCeveeLe kees~
Gvekes ieg leerLekej eYeg kees efvele pepeeW~~14~~
eR eerDeefceleieghleieCeOejosJeJebefoleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ueesk eeueesk e ekeeMes kesJeue%eeve pees~
meye $e+eregle heeles pees Fme $e+ef kees~~
Gve efce$eeiveer ieCeOej kees ceQ efvele pepetB~
eer$e+<eYeosJe kees hetpetB efvepe Deelece YepetB~~15~~
eR eerefce$eeefiveieCeOejiegDeefYevebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Meyo mebKeeleeW DeLe& DevebleeW mes egles~
Devebl e efu ebi eeW meeLe yeerpeheo peeveles~ ~
yeerpe$e+ef egle Yeer nueYe=le ieCeveeLe nQ~
Gvekes ieg leerLekej ef$eYegJeve veeLe nQ~~16~~
eR eernueYe=leieCeOejiegveefceleejCeebYeespeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Meyohe yeerpeeW kees ceefle mes pees OejW~
efceeCe efyeve yeger kees"s ceW pees YejW~~
(37)
ieCeOejosJe cenerOej efpeveJej Yee Les~

Gvekes ieg leerLekej eYeg kees nce pepeW~~17~~
eR eercenerOejieCeOejieghetefpeleheeoecyegpeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ieg GheosMe megheee Ske heo kees enW~
Gmekes Thej ee henues kes heo uenW~ ~
GYee enW ee $eeefJeOe heoevegmeeefjCeer~
ieg censv keer efpeveYeeer YeJeneefjCeer~~18~~
eR eercensvieCeOejiegegbefyeleheeoejefJeboee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
ees$esefv e Glke= #es$e kes yeeefnjs~
De#ej Deve#ejelceke Jee megve GejW~~
ieg JemegosJe mebefYeVeeesle= $e+ef OejW~
Gvekes ieg leerLekej kes iegCe GejW~~19~~
eR eerJemegosJeieCeOejiegveefceleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
jmevesefve Glke= #es$e kes yeee pees~
mebKeeleeW eespeve veevee jme mJeeo kees~~
pees peeves ot jemJeeove $e+er OejW~
osJe JemegbOej efpeveYeeer mes YeJe lejW~~20~~
eR eerJemegbOejieCeOejiegveefceleheeoeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
mheMexefve Glke= #es$e kes yeee Yeer~
mebKeeleeW eespeve mheMe& kees peeveneR~
Deeueieg otjmheMe& $e+ef Deeefoke meefnle~
Gvekes ieg $e+<eYesej nQ ef$eYegJeve ceefnle~~21~~
eR eerDeeueieCeOejiegceefnleejCepeuepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(38)
IeeCesefve Glke= #es$e kes yeee Yeer~

mebKeeleeW eespeve megiebOe kees peeve neR~~
ces ieCeOej otjIeeCe $e+er OejW~
Gvekes ieg kees hetpele nce mecemegKe YejW~~22~~
eR eercesieCeOejiegJebefoleheeomejesnee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
keCexefve Glke= efJe<ee kes yeeefnjs~
mebKeeleeW eespeve ceveg<e heMeg De#ejs~~
he=Leked-he=Leked megve uese cesOeve ieCeOeje~
Gvekes iegg kees pepetB meoe Jes megKekeje~~23~~
eR eercesOeveieCeOejiegJebefoleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ves$esefve Glke= #es$e mes yeee pees~
eeJeefle& kes ves$eefJe<ee mes DeefOeke Jees~~
otjoefM e&l ee $e+ef ces Yetl eer OejW~
leerLekej kes ejCekeceue ceW veefle kejW~~24~~
eR eercesYetefleieCeOejiegveefceleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
vejsv bo
jesefnCeer eYe=efle ceneefJeeeeW, heeBe Meleke ceeveer nQ~
ueIeg efJeee Debiegemesvee eYe=efle mehleMele ner nQ~~
oMece hetJe& he{ves hej egle veeEn oMehetefJe&lJe keneles~
ieg meJe&eMe $e+<eYesej kes iegCeeMe kees efvele ieeles~~25~~
eR eermeJe&eMeieCeOejieghetefpeleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
ieejn Debie elego&Me hetjye he{kej eglekesJeefue neW~
$e+ef elego&MehetefJe& OejW efvele meJe&e%e ieCeOej Jees~~
(39)
$e+<eYeosJe kes meceJemejCe ceW Oece&Oeeve kes Oeeveer~

Gvekees Gvekes ieg kees hetpetB yevetB Deelce eeveer~~26~~
eR eermeJe&e%eieCeOejiegJebefoleejCeejefJeboee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
DeYe Yeewce Debie mJej Jebpeve ue#eCe efevn mJeheve neW~
Dee" efveefceeeW mes meye kes MegYe DeMegYe yeleeles cegefve pees~~
Jes Deebieefveefcee $e+efOej meJe&ieghle ieCeOej ieg~
$e+<eYeosJe keer Yeeer ceW jle vecetB vecetB ceQ efeOej~~27~~
eR eermeJe&ieghleieCeOejiegJebefoleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Deewlheefeke heeefjCeeefceke efJeveefeke kener kece&pee yeger~
e%eeeceCe $e+ef eGefJeOeOej ieCeOej ieg yeveles Yeer~~
veece meJe&efee $e+<eYeosJe kes efMe<e meJe&peie $eelee~
pepetB leerLekej ejCekeceue kees heeTB efvepemegKe meelee~~28~~
eR eermeJe&efeeieCeOejiegveefceleheeoecyegpeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ieg GheosMe efyevee keceeX kes, GheMece mes lehe yeue mes~
pees eleske yegef $e+er nw, $e+ef<eeeW kes ner eies~~
meJe&osJe ieCeOej iegJej Fme $e+ef meefnle megKekeejer~
Gvekes ieg $e+<eYesej kees ceQ, hetpetB YeJeogKenejer~~29~~
eR eermeJe&osJeieCeOejieghetefpeleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
meye hejcele kees megjheefle kees Yeer pees kej mekeW efveej~
Fve JeeefolJe$e+efegle ieCeOej kees JebotB Debpeefuekej~~
meJe&efJepee mes Jebefole efpeveJej ejCekeceue efMej veeTB~
ieCeOejieg kees leerLekej kees pepele DeelcemegKe heeTB~~30~~
eR eermeJe&efJepeeieCeOejiegmesefJeleheeohebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(40)
DeCet yejeyej efeW ceW Yeer, pees $e+ef<e Iegme kej yew"W~
eeJeefle& kee keke yevee oW DeodYegle efJeefee kejkes~~
Ssmes DeefCecee $e+ef efJeYetef<ele efJepeeieghle ieCeOejkees~
vecetB FvneW kes ieg leerLekej pepetB mJeelcemegKe Pe nes~~31~~
eR eerefJepeeieghleieCeOejieghetefpeleheeoecyegpeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ces yejeyej leveg kej mekeles ceefncee$e+ef OejW pees~
efJeefee $e+er kes yeue mes ieg hej Ghekeej kejW Jees~~
efJepeeefce$e ieCeOej ieg Fve meye $e+ef meceefvJele ceeves~
Gvekees Gvekes ieg kees hetpele kece& keeefuecee neves~~32~~
eR eerefJepeeefce$eieCeOejiegegbefyeleheeoejefJeboee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ueef Iecee $e+ef meef nle $e+ef<e Jeeetmece nukee leveg kej mekeles~
peve peve kes Ghekeej nsleg ner, $e+ef eeesieW efe mes~~
eerefJepeefeue ieCeOej ieg Ssmes Gvekes ejCe vecetB ceQ~
eer$e+<eYesej kees efvele hetpetB Deelece meewKe YeB ceQ~~33~~
eR eerefJepeefeueieCeOejiegJebefoleebefIeegieueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Dehejeefpele ieCeOej eYeg peie ceW meoe efJepeeMeeueer Les~
DeefOeke Yeejegle JeemeMe leveg lehe yeue mes Oej mekeles~~
ieefjcee $e+ef meefnle kees JebotB leheceefncee keer ieefjcee~
JebotB $e+<eYeosJe leerLekej heeGB lehe keer ceefncee~~34~~
eR eerDehejeefpeleieCeOejiegJebefoleheeoejefJeboee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Yetefce hej yew"s ner yew"s, mete& eb t mekeles~
Debiegefue mes ner cesefMeKej, tkej cemleke mes veceles~~
(41)
(42)
eeefhleveece efJeefeee meefnle Jemegefce$e ieCeeefOehe JebotB~

leerLekej eerDeeefoveeLe kes efMe<eeW kees DeefYevebotB~~35~~
eR eerJemegefce$eieCeOejiegveefceleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efJeefee DeeefleIeele, osJemele iegCe Oejles~

$e+<eYeosJe kes heeme, jnW efoMe ieCe Oejles~~39~~
eR eerosJemeleieCeOejiegJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Yet hej Yeer peuemece DeJeieens peue ceW Yet mece eueles~
Fme eekeeceefJeefeee yeue mes DeodYegle ceefncee Oejles~~
efJeemesve ieCeOej kees JebotB veevee $e+ef meefnle pees~
DeeefoveeLe kes ejCekeceue kes Yecej Yeefe lelhej Jees~~36~~
eR eerefJeemesveieCeOejiegegbefyeleejCeebyegpeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
jesuee bo
peie ceW eYeglee Je=ef en F&efMelJe keneJes~
meeOeg<esCe kes efme meye peve mes eMe heeJeW~~
Gve ieCeOej mes hetpe $e+<eYeosJe leerLekej~
pepetB Yeefe mes efvele heeTB meewKe efvejvlej~~37~~
eR eermeeOeg<esCeieCeOejiegDeefe&leheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
efpeme $e+er mes meeOeg, neW DeMe veeEn efoKeles~

efJeefee DebleOee&ve, lehe yeue mes ner Ghepes~~
meleieghle ieCeveeLe, yengefJeOe $e+er Oeejer~
Gve ieg DeeefoveeLe, pepetB meJe&efnlekeejer~~40~~
eR eermeleieghleieCeOejiegJebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
meye peve JeMe ceW nese, $e+ef JeefMelJe keneJes~

meleosJe ieCeosJe, veevee $e+ef OejeJeW~~
Fvemes hetefpele heeo, $e+<eYeosJe YeieJeblee~
keB efvejvlej peehe, heeTB meewKe Deveblee~~38~~
eR eermeleosJeieCeOejieghetefpeleebefIeegieueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efpemekes yeue mes Mewue, efMeuee Deeefo kes ceefOe mes~
Je=#e Deeefo ceW so, efkees efyevee ner eueles~~
Skeefn meeLe Deveske-he yevee mekeles pees~

keecehe en $e+ef, lehe yeue mes eies pees~~
meleefce$e ieCeveeLe $e+<eYeosJe iegCe ieeles~
vecetB veceekej ceeLe, leerLekej iegCe ieekes~~41~~
eR eermeleefce$eieCeOejiegveefceleheeohebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efpeme $e+er mes meeOeg, ieieve ieceve kej mekeles~
OejW ieieveieeefcelJe, efvece&ue cegefve leheyeue mes~~
Fvekes ieg Je=<eYesMe, Gvekees efvele pepetB ceQ~
jesie, Meeske, mebkeuesMe, meye og:Ke otj keB ceQ~~42~~
eR eerefvece&ueieCeOejiegJebefoleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
peue ceW eueles pebleg-Ieele JeneB veeEn nesJes~
peueeejCe en $e+ef, leheejCe mes nesJes~~
eerefJeveerle ieCeOeej, vecetB, vecetB efele ueekes~
$e+<eYeosJe kees ceeLe, veeTB DeIe& e{ekes~~43~~
eR eerefJeveerleieCeOejiegJebefoleejCeecyegpeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(43)
eG Debiegue Yet Gheefj, eueles DeOej ieieve ceW~

pebIeeeejCe $e+ef, Oejles meceJemejCe ceW~~
mebJej ieCeOej osJe, Gvekes ieg Deeoerej~
pepele keB ogKesJe, heeTB megKe #escebkej~~44~~
eR eermebJejieCeOejiegveefceleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Heue hees De hetue, Gve hej ejCe OejW Yeer~
eejCeefkeefjee $e+ef, peerJeIeele veeEn nes Yeer~~
cegveerieghle ieCeveeLe, JebotB JeeefOe veMeeTB~
vecetB veceekej ceeLe, $e+<eYeosJe iegCe ieeTB~~45~~
eR eercegefveieghleieCeOejiegJebefoleejCeeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Deefive efMeKee hej eueW, yeeOee jbe ve nesJes~
OeteW hej Yeer eues, heie mKeefuele ve nesJeW~~
cegveeroe ieCeveeLe, DeefiveOetce eejCe egle~
Deeoerej kes efMe<e, vecetB vecetB ceQ efMejvele~~46~~
eR eerDeefiveoeieCeOejieghetefpeleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Dehkeeefeke yeOe eue, cesIeeW hej eue mekeles~
peueOeeje hej eueW, eejCe$e+ef<e yeve kejkes~~
cegveere%e ieCeosJe, $e+<eYeosJe kees veceles~
nce hetpeW kej mesJe, veece ceb$e pehe pehekes~~47~~
eR eercegefvee%eieCeOejiegveefceleebefIehebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
pees ceke[er kes lebleg, hej nukes heie Oejles~
yeeOee kejW ve jbe, eejCe $e+er Oejles~~
(44)
cegveerosJe ieCeveeLe, vecetB vecetB efvele efMejvele~

pepetB leerLe&kej veeLe, heeTB efpeveiegCemebheled~~48~~
eR eercegefveosJeieCeOejiegJebefoleheeoeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
MebYeg bo
pees mete& eb en veKele leejkee, efkejCeeW kee DeJeuebyeve ueW~
yengleske eespeveeW ieceve kejW, peesefleeejCe efee $e+er ueWs~~
ieg iegefhlee%e ieCeOej yevekej, mebhetCe& $e+ef kes mJeeceer Les~
eer DeeefoveeLe kes ejCe veceW, pees ef$eYegJeve Debleee&ceer Les~~49~~
eR eeriegefhlee%eieCeOejiegJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efpeme $e+er mes cegefve Jeeeg hebefe, kes Deeee mes veYe ceW eueles~
mKeueve jefnle heie Oej Oejkes, yengles keesMeeW leke eue mekeles~~
en JeeegeejCee efeee $e+ef, eerefce$ee%e ieCeOej Oejles~
Gvekes ieg $e+<eYeosJe kees efvele, hetpele ner jesie Meeske veMeles~~50~~
eR eerefce$ee%eieCeOejiegJebefoleheeoeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
lehe $e+er kes nQ meele Yeso, GveceW efn Ge lehe henuee nw~
Skeske GheJeeme DeefO eke peerJ eve Yej ye{lee jnlee nw~~
ieCeosJe mJeebYet ves yengefJeOe, $e+er mes DeelceefJekeeme efkeee~
eer $e+<eYeosJe kees Oee Oeekej, efvepe kesJeue%eeve ekeeMe efueee~~51~~
eR eermJeebYetieCeOejiegJebefoleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
yesuee Deeefoke GheJeeme kejW, peye $e+ef oerhlecee nes peeleer~
Deenej ve nes yeue lespe ye{s, veeEn nesleer GvnW YetKe JeeOeer~~
en Fme $e+er kee ner eYeeJe, leveg ceW yeue ceeBme efOej Je=er~
YeieosJe ieCeerej Je=<eYesej, kees hetpele efceueleer meye efmeer~~52~~
eR eerYeieosJeieCeOejiegveefceleebefIehebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(45)
efpeme $e+er mes Deenej enW, Jen lehes ueesn hej peue meMe~
veernej ve nes ceue cet$e Mege, Deeefoke Oeelet veeEn yeves efJeefJeOe~~
yeme Meefe ye{s lehe ye{s meoe, Yeieoe ieCeerej kees eCecetB~
eer $e+<eYeosJe kees efvele pepetB, YeJe YeJe kes kece& keuebke JecetB~~53~~
eR eerYeieoeieCeOejiegJebefoleejCeeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
pees DeefCeceeefoke eejCe Deeefoke, veevee $e+er mes ege jnW~
cebojhebeer efmebn efve<eeref[le, Deeefoke Gece GheJeeme ienW~~
Jees eej %eeveOeejer $e+ef<eJej, ner cenelehees $e+er OeejW~
Yeieheuiet ieCeOej kes iegJej, eer $e+<eYeosJe YeJe mes leejW~~54~~
eR eerYeieheuiegieCeOejiegJebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
DeveMeve Deeefoke yeejn efJeOe kes, lehe Ge Ge pees kejles nQ~
pJej Deeefoke mes heeref[le nes Yeer, Deeleeheveeefo lehe Oejles nQ~~
eerieghleheuieg lehe $e+efmeefnle, ieCeOej ieg efJeIve efJeveeeke nQ~
Gvekes ieg $e+<eYeosJe efpeveJej, hetpele megKe mebheefle oeeke nQ~~55~~
eR eerieghleheuiegieCeOejiegJebefoleheeoeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
cegefve Ieesj hejeece $e+er mes, DeefleMeeeer Meeer heeles nQ~
ef$eYegJeve mebnej kejCe peueOeer, Mees<eCe ceW mecejLe nesles nQ~~
eeefhe es keee& veneR kejles, peieyevOet efce$eheuiet ieCeOej~
Gvekes ieg $e+<eYeosJe efpeveJej, ceQ hetpetB YeJeYee heelekenj~~56~~
eR eerefce$eheuiegieCeOejiegveefceleebefIeheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
pees DeIeesj eeveer hetCe&Meeble, ceneele meefceleer ieghleer heeueW~
Jes elecee yeee ceW ejles, DeIeesj yeeeee& heeueW~~
(46)
Fve $e+efmeefnle eerepeeheefle ieCeOej keer Yeeer kejves mes~

JeOe jesie keuen ogefYe&#e Jewj, veMeles YeieJeved keer Yeeer mes~~57~~
eR eerepeeheefleieCeOejiegJebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
meye eoMeebie Debleceg&ntle&, ceW efebleve kejves ceW mecejLe~
pees ceveesyeueer $e+er OeejW, Jes Megkeue Oeeve ceW neW mecejLe~~
eermeJe&mebie ieCeOej iegJej, Fve $e+ef meefnle YeefJe megKeoelee~
Gvekes ieg eer $e+<eYeosJe efpeveJej, kees hetpele efceues meJe& meelee~~58~~
eR eermeJe&mebieieCeOejiegveefceleebefIeheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
egle eoMeebie GeejCe kej he{les veeEn keb" Lekes Gvekee~
Jen Jeeveyeueer $e+er eies, Jes cesW peie keer meJe& JeLee~~
eerJeCe ieCeer kees efvele eCecetB, Gvekes ieg $e+<eYeosJe JebotB~
egle%eeve hetCe& kejves nslet, ieCeOej efpeveJej kees efvele pepetB~~59~~
eR eerJeCeieCeOejieghetefpeleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ef$eYegJeve kees Yeer Debiegefue Thej, pees G"e mekeW Jees keeeyeueer~
veevee efJeOe Deemeve keeekeuesMe, kejves mes nes en $e+ef Yeueer~~
Oeveheeueke ieCeOej kees eCecetB, meye $e+ef efmeef megKe kes oelee~
Gvekes ieg $e+<eYeosJe kees efvele, ceQ hetpetB efceues meewKe meelee~~60~~
eR eerOeveheeuekeieCeOejiegJebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
he[er bo
Deew<eefOe $e+er kes Dee" Yeso, DeeceMeez<eefOe en $e+ef Ske~
ceIeJeeve ieCeer en $e+ef OejW, Fve ieg kees Jebole heehe njW~~61~~
eR eerceIeJeeveieCeOejieghetefpeleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(47)
pees #Jesueew<eefOe $e+er Oejles, Jes meJe&jesie mebke njles~

ieg lespeesjeMeer ieCeOej Les, Gve ieg $e+<eYesej kees pepeles~~62~~
eR eerlespeesjeefMeieCeOejiegmesefJeleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ieg peuueew<eefOe $e+er Oejble, ceneJeerj veece ieCeOej cenble~
Gvekes ieg hetpetB DeeefoveeLe, YeJeoefOe [tyele kees oseb neLe~~63~~
eR eerceneJeerjieCeOejiegJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
pees ceueew<eOeer Oejles ceneved, ieCeF&Me cenejLe YeeieJeeved~
eer $e+<eYeosJe kes efMe<e ceeve, hetpele ner heeJeW mJeelce meece~~64~~
eR eercenejLeieCeOejosJeveefceleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
$e+ef<e efJeeg<e Deew<eefOe $e+ef Oeej, meye kes ogKe oeefjo kejW ej~
Gvekes ieg $e+<eYesej ceneved, pees efJeMeeuee#e ieCeOej eOeeve~~65~~
eR eerefJeMeeuee#eieCeOejiegJebefoleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efpevemes mheefMe&le veerj Jeeeg, meye jesie njs kejles efejeeg~
meJeez<eefOe Oejles ceneyeeue, Gvekes ieg hetpetB peielheeue~~66~~
eR eerceneyeeueieCeOejiegmesefJeleheeohebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
efpememes keg ee efJe<e Jeehle DeVe, yeme Jeeve cee$e mes efveefJe&<eeVe~
cegKeefveefJe&<e egle Megefemeeue meeOeg, Gvekes ieg kees hetpetB DeyeeOe~~67~~
eR eerMegefemeeueieCeOejiegJebefoleheeoeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
pees jesie efJe<eeefo mecesle peerJe, DeJeueeskeve mes neW mJemLe peerJe~
erefveefJe&<eegle eerJee meeOeg, Gve ieg kees pepeles mJeelcemJeeog~~68~~
eR eerJeeieCeOejiegJebefoleejCeecyegpeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
(48)
DeeMeerefJe<e $e+er pees Oejble, ogjDeeefMe<e mes cejles legjble~

eer yeemeej ve kejW eeesie, Gve ieg kes veceles efces Meeske~~69~~
eR eerJeemeejieCeOejiegegbefyeleejCeejefJeboee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
erefJe<eegle ieefCe evetue keCeemeeiej peie kes vegketue~
Gvekes ieg $e+<eYesej efpeeEveo, ceQ pepetB yevetB DeefleMee Deefvebe~~70~~
eR eerebetueieCeOejiegJebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
kej ceW Deeee Kee Denej, heeJeled heefjCecelee mJeeo Oeej~
eer peekegceej ieCeOej veceble, Gve ieg kees hetpele megKe Deveble~~71~~
eR eerpeekegceejieCeOejiegJebefoleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
kej ceW Deeee #eeefo DeVe, lehe mes yeve peelee ceOegj DeVe~
cenejme ieCeOej kes ieg efpevesMe, ceQ hetpetB heeTB megKe ncesMe~~72~
eR eercenejmeieCeOejiegJebefoleejCeeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eefiJeCeer bo
Dece=leeeeefJe efJe<e Jemleg Dece=le kejW~
Gve Jeeve og:Kenj keCe& Dece=le YejW~~
ke ieCeOej GvneR kes vecetB heeo kees~
efMe<e efpevekes GvnW Yeer pepetB YeeJe meeW~~73~~
eR eerkeieCeOejiegJebefoleheeoeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
nmleleue ceW jKee #e DeVeeefo Yeer~
efoJe Jee Yeer Dece=lemece kejW legef ner~~
(49)
pees ceneke ieCeOej GvneW kes eYet~

ceQ pepetB Yeefe mes heeTB Deevevo Yet~~74~~
eR eercenekeieCeOejiegmesefJeleheeoheeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
veefce cenemeeOeg ieCeOej yeves veeLe kes~
$e+ef De#eerCe Yeespeve efceueer leeie mes~~
eeJeleea keke peerce uesJ es Yeues~
vee Ies heeo Deet meoe DeIe& ues~~75~~
eR eerveefceieCeOejieghetefpeleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Yet eleg<keesCe nes eej ner Oeveg<e Yeer~
osJe vej Yeer DemebKes JeneB efle neR~~
veece De#eerCe Deeuee cene$e+ef mes~
veeLe kes efMe<e efJeveceer pepetB Yeefe mes~~76~~
eR eerefJeveefceieCeOejiegJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
ieerlee bo
eeryeue ieCeer $e+<eYes<e kes, meye $e+efeeW kes veeLe nQ~
mechetCe& iegCe jlveeW YejW efhej Yeer ve keg Gve heeme nw~~
efpeveosJe kes ejCeeype <edheo DeelcemegKe ceW ceive nQ~
Gvekees GvneWkes veeLe kees hetpele efceues megKe kebo nw~~77~~
eR eerieCeOejiegegbefyeleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
Deefleyeue ieCeer $e+<eYesMe efpeve kes meceJeme=efle ceW MeesYeles~
De"jn menme MeerueeW, iegCeeW mes DeelcemegKe kees hees<eles~~
eYeg Yeefe ceW ueJeueerve nes efvepe Deelce kee efebleve kejW~
ieCeOej ieCeeW mes Jebe efpeveJej pepele YeJe Yebpeve kejW~~78~~
eR eerDeefleyeueieCeOejiegJebefoleejCekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
(50)
eerYeyeue eG%eeveOeejer $e+efeeW mes hetC e& nQ~

Gej iegC eeW mes jepeles eceog: Ke kejles etC e& nQ~ ~
$e+<eYesM e kes heohebkepeeW keer efvele kejles Jebovee~
ieCeOej ieg kees DeeefoeYeg kees hetpeles ogKe jbevee~~79~~
eR eerYeyeueieCeOejiegJebefoleejCeeypeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
veboer ieCeeefOehe veeLe keer efoJeOJeefve megve ceesoles~
eoMe ieCeeW kees eoMeebieer ceW melele mebyeesOeles~~
efvepe Meg hejceevebocee %eeveeefyOe ceW DeJeieenles~
efhej Yeer efpevesej ejCe Jebos nce GvnW efMej veeJeles~~80~~
eR eervebefoieCeOejiegJebefoleheeohebkepeee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe
ieCeOej ceneYeeieer efpevesej heeohebkepe OeeJeles~
yeng hegCe mebheeove kejW efhej heehe hegCe veMeeJeles~~
efvepe ceW meghejceeuneo Dece=le heeve kej efMeJe heeJeles~
Gvekes ieg Je=<eYesMe kees nce hetpeles Deefle eeJe mes~~81~~
eR eerceneYeeefieieCeOejiegmesefJeleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eervebefoefce$e ieCesMe efvele DeeoerMe kee Jebove kejW~
eewjemeer ue#eesej iegCeeW mes hetCe& YeJe KeC[ve kejW~~
mebh etC e& $e+ef mecesl e efhej Yeer veivecege Oeejles~
Gvekees pepetB efpeve kees vecetB efhej efleB YeeerveeJe mes~~82~~
eR eervebefoefce$eieCeOejieghetefpeleebefIekeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
eerkeeceosJe ieCeerMe efvele leerLexMe keer Yeeer kejW~
efvepe Yee kees leejW YeJeesoefOe mes mJeeb iegCe mes eflejW~~
(51)
Gvekes ejCe kees Jebo kej Je=<eYesMe keer hetpeve keB~

efvepe meece Dece=le kees efheTB eceheeMe kee sove keB~~83~~
eR eerkeeceosJeieCeOejiegveefceleheeokeceueee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
Deveghece ieCeerej meJe& Gheceejefnle Deveghece iegCe OejW~
mebhetCe& ueeske Deueeske ceW efvepe keerefle& yeuueer efJemlejW~~
meye $e+ef efmeef mecesle efhej Yeer Deeefoefpeve kes Yee Les~
nce Yeer pepeW ieCeOejieg efpevejepe kees Deefle Yeefe mes~~84~~
eR eerDevegheceieCeOejiegJebefoleheeohebkesnee eer$e+<eYeosJeleerLekejee
MebYeg bohetCee&Ie&
eer $e+<eYeosJe kes eewjemeer ieCeOej efpevecege Oeejer Les~
eewjeefme npeej cenecegefve kes mJeeceer DeveJeefOe iegCeOeejer Les~~
eer$e+<eYemesve Deeefoke ieCeheefle eer$e+<eYeosJe keer Yeefe kejW~
ieCeOejieg veefce leerLekej kees hetpele efvepe Deelece heg kejW~~85~~
eR eer$e+<eYemesveeefoDevegheceheeleelegjMeerefleieCeOejosJeJebefoleejCeecyegpeee
eer$e+<eYeosJeleerLekejee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~
Hebece keeske hetpee

oesne
eYeg Deveble iegCe kes Oeveer, Meg efme YeieJeble~
cegKe Dee" iegCe kees vecetB, heg<heebpeefue efJeefkejble~~1~~
~~DeLe ceC[uemeesheefj hebecekeesmLeeves heg<heebpeefueb ef#ehesled~~
lepe&DeeJees yeeeW legcnW efoKeeeW...
DeeDees nce meye kejW Dee&vee, $e+<eYeosJe YeieJeeve keer~
efme efMeuee hej jepe jnW pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
(52)
pee pee Deeefoefpeveb, pee pee Deeefoefpeveb~

pee pee Deeefoefpeveb, pee pee Deeefoefpeveb~~1~~
oMe&ve ceesnveer nw $eeefJeOe, eej DevebleevetyebOeer~
ceesnkece& kees veeMe efpevneWves, heeee #eeefeke meceefkele Yeer~~
Fme iegCe mes DeieefCele iegCe heees, Gve iegCeceefCe eerceeve keer~
efme efMeuee hej jepe jnW pees Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
pee pee Deeefoefpeveb-4~~2~~
JeCe& mheMe& iebOe jme efJejefnle, Meg Decetefle&ke Deelcee nw~
efpeveves eie efkeee efvepe iegCe kees, Jes eyeg hejceelcee nQ~~
iegCe ieeLee nce ieeeW efveMeefove, peesleerhegbpe ceneve keer~
efme efMeuee hej jepe jnW pees Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
eR ceesnveerekece&efJeIeelekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee mecekelJeiegCemeefnleee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
%eeveeJejCe kece& kees veeMee, hetCe&%eeve eieeee nw~
egieheled leerve ueeske $eekeeefueke, peeve %eeve heue heeee nw~~
Mele FveW mes Jebe meoe pees, Gve DeeoMe& ceneve keer~
eewon iegCe mLeeve mes efJejefnle, Meg efvejbpeve Deelcee nw~
efpeveves efvepe kee Oeeve efkeee nw, Jes efJeMeg efmeelcee nQ~~
cegefveeeW mes Yeer Jebe meoe nQ, Gve eYeg peeseflecee&ve keer~
eR %eeveeJejCekece&efJeIeelekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee %eeveiegCemeefnleee
eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
(53)

efme efMeuee hej jepe jns pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
meJe& oMe&veeJejCe Ieele kej, kesJeue oMe&ve eie efkeee~
egieheled leerve ueeske $ewkeeefueke, meye heoeLe& kees osKe efueee~~
efpevekees ieCeOej ieg Yeer Oeeles, Gve e YeieJeeve keer~
eewon peerJe meceeme meefnle Les, mebmeejer peerJeelcee nQ~
Fvemes efJejefnle efvele efvejbpeve, Meg yeg hejceelcee nQ~~
eesieerej Yeer Jebove kejles, meJe&oefMe& YeieJeeve keer~
eR oMe&veeJejCekece&efJeIeelekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee oMe&veiegCemeefnleee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Deblejee Me$et kes efJepeeer, Meefe Devebleer eieeF&~
keeue Devebleevebles leke Yeer, efle jns eYeg ece veeneR~~
nce Yeer kejles efvele Gheemevee, Deveble Meeerceeve keer~
oMeeW Je eeCeeW mes eeCeer, pevce cejCe efvele kejlee nw~
efveeevee mes Meg eslevee, eeCe Ske ner Oejlee nw~~
Ske eeCe kes nsl eg Jebovee, Meg esl eveeJeeve keer~
(54)
eR Devlejeekece&efJeIeelekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee Jeere&iegCemeefnleee
met#celJe iegCe heeee efpeveves, veece kece& kee veeMe efkeee~
met#ce Deewj Debleefjle otjJeleea, heoeLe& kees peeve efueee~~
eesieerej kes Oeeveiece pees, Deefevle ceefnceeJeeve keer~
Deenejsefve Deeet eemeesdJeeme Jeeve ceve heee&hleer~
Fvemes efJejefnle Meg efeoelcee, ceW DemebKe iegCe keer Jeehleer~~
cegefve kes oe keceue ceW efleW, Gve iegCejlve efveOeeve keer~
eR >eecekece&efJeveeMekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee met#ceiegCemeefnleee
efme efMeuee hej jepe jnsW pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
Deeeg kece& mes Metve efpevneWves, DeJeieenve iegCe heeee nw~
efpeveceW efme DevebleevebleeW, ves DeJeieenve heeee nw~~
YeefJepeve keceue efKeueeles nQ pees, Gve Delegue YeemJeeve keer~
(55)
meb%ee nQ Deenej Je Yee, cewLegve heefjen mebmeej ceW~

Fvemes Metve efme hejceelcee, le=hle %eeve Deenej ceW~~
efmeeW kee Jebove pees kejles, efceues jen keueeCe keer~
eR Deeegkece&efJeveeMekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee DeJeieenveiegCemeefnleee eer$e+<eYeosJeleerLekejee DeIe efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
TBe veere efJeOe iees$ekece& kees, Oeeve Deefive ceW Yemce efkeee~
DeiegueIeg iegCe mes Deveble egie, leke efvepe ceW efJeeece efkeee~~
ef$eYegJeve kes ieg ceeves nQ pees, Gve DeefJeeue iegCeJeeve keer~
elegie&leer kes veevee og:KeeW, mes pees peve Dekegueees nQ~
Jes ner hetpee Yeeer kejves, ejCeMejCe ceW Deees nQ~~
ceQ Yeer Yeeer kejkes ttB, Gve eerefme ceneve keer~
eR iees$ekece&efJeIeelekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee DeiegueIegiegCemeefnleee
meele Demeelee efefJeOe Jesoveer, Oeeve Deefive mes peuee efoee~
DeJeeyeeOe megKeece=le heerkej, efvepe mes efvepe kees le=hle efkeee~~
(56)
Yeefe veeJe mes YeJe eflejW pees, Gve Megelce ceneve keer~
efmeefMeuee hej jepe jnW pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
Meejerefjke ceeveme Deeieblegke, veevee og:Ke G"ees nQ~
pees Fve og:KeeW mes efJejefnle nQ, MejCe GvneR keer Deees nQ~~
mJeelce megKeece=le heerves nslet, MejCe efme YeieJeeve keer~
efmeefMeuee hej jepe jnW pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
eR Jesoveerekece&efJeIeelekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee DeyeeyeeOeiegCemeefnlee
e
hetCee&Ie&
MegkeueOeeve keer Deefive peueekej, Dee" kece& kees Yemceefkeee~
kesJeue%eeve mete& kees heekej, Dee" iegCeeW kees Jee efkeee~~
efmeeW kee pees Jebove kejles, efceues jen keueeCe keer~
efme efMeuee hej efle jns pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
en Deheej YeJemeeiej YeJeeW, og:Keer veerj mes Yeje ngDee~
Fmekees heej kejW nce meye peve, Yeefe veeJe DeJeuecye efueee~~
efmeeW kee pees Jebove kejles, efceues jen keueeCe keer~
efme efMeuee hej efle jns pees, Gve Deveble iegCeKeeve keer~~
eR Dekece&efJeveeMekeeeleLewJekece&veeMeveMeefeeoee mecekelJeeefoecegKeDeefmeiegCemeceefvJeleee eer$e+<eYeosJeleerLekejee hetCee&Ie efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
(57)
peehe eR eer$e+<eYeosJeee meJe&efmeefkejee meJe&meewKeb keg keg eR vece:~

(megiebefOele heg<heeW mes ee ueJebie mes 108 yeej peehe kejW~)
peeceeuee
oesne
Yetle YeeefJe leerLexMe keer, eewyeermeer Deevevle~
hegjer DeeesOee ceW kener, vecetB vecetB peieJebe~~1~~
Mesj bo
pee pee eerhegosJe veeefYejee kes veboe~
pee pee egi eeefoosJ eosJ e eLece efpeveboe~~
ns veeLe! legcnW heee ceQ ceneve nes ieee~
efpeveOece& efveefOe heee ceQ OeveJeeve nes ieee~~1~~ske.~~
eYeg Deeheves peerves keer keuee meyekees efmeKeeeer~
Deefme ceef<e ke=ef<e JeeefCepe Deeefoefeee yeleeF&~~ns veeLe.~~2~~
yeeeer Je megvojer kees efJeeeOeeve kejeee~
yeeeer efueheer Je ieefCele %eeve peiele ves heeee~~ns veeLe.~~3~~
meye heg$e kees mechetCe& efJeee oeve efoee Lee~
jepee yevee kes jepeveerefle %eeve efoee Lee~~ns veeLe.~~4~~
veeru eebpevee kes ve=l e mes efJeje ng es Les~
ceelee-efhelee heefjJeej meYeer leeie efoes Les~~ns veeLe.~~5~~
jeveer eMemJeleer megveboe kees Yeer lepee Lee~
megle Fke meew Ske oes megleeDeeW kees Yeer lepee Lee~~ns veeLe.~~6~~
eYeg efme keer mee#eer mes cegefveveeLe nges Les~
Fke menme Je<e& yeeo kesJeue%eeefve nges Les~~ns veeLe.~~7~~
eYeg kes meceJemejCe ceW LeeR yeejn meYee yeveeR~
efpemeceW DemebKe YeJe megve jns Les efpeveOJeveer~~ns veeLe.~~8~~
(58)
eer $e+<eYemesve Deeoer ieCeOej Les eewjemeer~

cegefvejepe eewjemeer npeej, mJeelce efJekeemeer~~
ns veeLe! legcnW heee ceQ ceneve nes ieee~
efpeveOece& efveefOe heee ceQ OeveJeeve nes ieee~~9~~
yeeeer ecegKe ieefCeveer LeeR, Deeefe&keeDeeW ceW eLece~
LeeR mee{s leerve ueeKe Deeefe&keeeW mJeceve~~ns veeLe.~~10~~
$eeueeKe meg eeJeke Je heeBe ueeKe eeefJekee~
eeer Yejle mecee JeneB cegKe Les eeslee~~ns veeLe.~~11~~
pees eej menme ve=heefle oer#ee Ye nges Les~
Jes legce MejCe ceW Deekes Meg mJemLe nges Les~~ns veeLe.~~12~~
pees Les cejerefe Ye Devle leerLekej nges~
eYeg osMevee hejcheje mes Jeerj yeve iees~ ~ns veeLe.~~13~~
eYeg Deehe ner Devebl eevebl e iegCeeW kes Oeveer~
eYeg ueeske Deew Deueeske kes e kenW cegveer~~ns veeLe.~~14~~
Jej %eeveoMe& meewKe Jeere& DeiegueIeg Les~
DeJeieenvee met#celJe DeJeeyeeOe megiegCe Les~~ns veeLe.~~15~~
Fve Dee" iegCe mes Deehe efmeefveeLe kenees~
hegvejeieceve mes jefnle ef$epeieveeLe kenees~~ns veeLe.~~16~~
meye DeefleMeeeW mes hetCe& oes<eMetve F&Me nes~
yeee censMe efJe<Ceg veceeles nQ MeerMe kees~~ns veeLe.~~17~~
eYeg Deehe keerefle& Deepe meJe& evLe iee jns~
legce Yeefe mes mecemle F efmeef hee jns~~ns veeLe.~~18~~
ns veeLe! Fmeer nsleg Deehe MejCe ceW Deeee~
kewJeue %eeveceleer nsleg ceeLe veceeee~~ns veeLe.~~19~~
(59)
oesne
veeLe! Deehe iegCejlve kees, efievele ve heeJeW heej~
leerve jlve kes nsleg ceQ, vecetB DevebleeW yeej~~10~~
eR meJe&efmeefeoee eer$e+<eYeosJe leerLekejee peeceeuee ceneIe efveJe&heeceerefle mJeen
e~
Mesj bo
pees YeJe $e+<eYeosJe kee efJeOeeve en kejW~
mechetCe& Decebieue Je jesie Meeske ogKe njW~~
DeefleMeeefe hegCe eehle kej F&efhmele meheue kejW~
kewJeue %eeveceleer mes efpeveiegCemekeue YejW~~1~~
~~FleeMeerJee&o:~~
Fefle Meb Yeteeled~
eMeefmle
MebYeg bo
ns $e+<eYeosJe! ns Je=<eYeveeLe! ns DeeefoveeLe! hegosJe! veceve~
es veece eefme Deehekes efhej Yeer, legcneR Deeefo yeee YeieJeved~~
eYeg le=eflee keeue kes Deble ceW ner, legce pevces GmeceW cees#e iees~
Leer Je<e& eewjemeer ueeKe hetJe&, Deeet henues leerLexMe nges~~1~~
mee{s GveleeefueMe mene Je<e&, kece Fke kees[ekees[er meeiej~
en eewLee keeue Jeleerle ngDee, Deye hebecekeeue kene og<kej~~
FmeceW eewjemeer ueeKe hetJe&, Je<eeX kees Deewj efceueeves mes~
nes ieee $e+<eYeefpeve kees Flevee, en mecee Deepe peye pevceW Les~~2~~
peye eewLes keeue ceW leerve Je<e&, mee{s De" ceeme Les Mes<e yees~
leye Jeerj eYet efveJee&Ce iees, DeleSJe Jeerj eYeg Meemeve es~~
(60)
peye hebecekeeue ceW Flevee ner, DeJeMes<e keeue jn peeesiee~

leye leke efpeveOece& DeefJeefVe, Jeerjeiebpe cegefve leke peeesiee~~3~~
eer Jeerj eYet kes Meemeve ceW, eerkegvokegvo Deeeee& nges~
eer cetuemebIe mejmJeleer ie, ieCe yeueelkeej ceW ceeve nges~~
Fme hejcheje ceW eefjle eefe, eer Meebeflemeeiejeeee& nges~
Fvekes ner eLece efMe<e heeefOehe, Jeerjmeeiejeeee& nges~~4~~
Fvekeer efMe<ee ceQ %eeveceleer, Deeefe&kee ceneeefle ieefCeveer ntB~
efpeveYeeer mes yengefJeOe efJeOeeve, jevee kejkes YeJenjCeer ntB~~
eerJeerjefveJe=&efle mebJeled heeerme meew, GefVeme Mejod hetefCe&cee efove~
eer $e+<eYeosJe hetpeve efJeOeeve, ceQ hetCe& efkeee DeefleMee Gece~~5~~
en leerLe& DeeesOee ceneleerLe&, eneB $e+<eYeosJe efpeve Deeuee nw~
TBeer Fkeefleme heg eeflecee nw, en cebefoj YeJe megKeeuee nw~~
efpevecebefoj efveke Jemeeflekee ceW, en Je<ee&eesie cesje megKeeo~
$ee eewyeermeer efpeve meceJemejCe, oes cebefoj kes efvecee&Ce megKeo~~6~~
Deye Deeies ceeIe Megkeue ceW hebe-keueeCeke GlmeJe nesJesiee~
Jej cenecemlekeeefYe<eske Gece, $e+<eYeosJe kee nesJesiee~~
Fke efove yeeeejer jJeerv kegceej ves, Deeen efkeee eneB cegPemes~
eer $e+<eYeosJe ceC[ue efJeOeeve, jefees Deeoerej Yeeer mes~~7~~
ceQves Yeer $e+<eYeosJe eCeceve, kejkes efJeOeeve eejcYe efkeee~
eeefueme iegCe De"ejn oes<e jefnle, eer$e+<eYeosJe keer MejCe efueee~~
eewjemeer ieCeOej iegDeeW mes, Jebefole efpeveejCeeW kee Jebove~
Jej efme De iegCe kes mJeeceer, iegCecegKe Dee" mes efkeee epeve~~8~~
Fme efpeveefJeOeeve ceW oes meew eej nQ, DeIe& heeBe hetCee&Ie& kenW~
meye mebkenj meye F&efhmeleeo, megKekej efJeOeeve DeefleMeeefe jns~~
peye leke efpeveMeemeve Fme peie ceW, meye YeefJepeve ceve Deevebo Yejs~
leye leke cegPe %eeveceleer ke=efle en, Yeeefekepeve keer meye efmeef kejs~~9~~
MM 6NN
(61)
YeieJeeve eer $e+<eYeosJe keer Deejleer

jeefe$eer-Deeefe&kee evoveeceleer
lepe&peeefle pee pee ceeb mejmJeeqle........
(62)
Yepeve
lepe&keebeer nes keebeer js......
peeefle pee pee Deeefo efpeveJej, peeefle pee Je=<eYesejb~

peeefle pee Ie=leoerhe Yejkej, ueeS veeLe efpevesejb~~ske.~~
DeeDees js DeeDees js meye efceue kes DeeDees pevce peebleer ceveeDees js~
ieeDees js ieeDees js meye efceue kes ieeDees $e+<eYeosJe kes iegCe ieeDees js~~ske.~~
ieYe& kes n ceeme henues mes jleveJe=er ngF&~

lesjs GheosMeeWs mes eYeg peie ceW veF& me=er ngF&~~
ceele ceosJeer efhelee eer veeefYejee kes efpeveJejb~~peeefle.....~~1~~
eYeg $e+<eYeosJe kee pevceeslmeJe kejes,

GlmeJe ner veneR ceneceneslmeJe kejes~
veiejer mepeee kes, leesjCe ueieee kes, jLeee$ee cesuee YejeDees js~Dees Dees...
DeeDees js DeeDees js.......~~1~~
pevceYetefce veieefj DeeesOee leeie Yetefce eeeie nw~

efMeJe ieS kewueeMeefieefj mes leerLe& es efJeKeele nw~~
hebekeueeCekeheleer hegosJe osJe censejb~~peeefle...........~~2~~
legcemes pees efveefOeeeb efceueeR Jes Fme Oeje hej e ieF~
vej ceW ner veeEn veeefjeeW kes Yeer oe ceW mecee ieF~~
ceele yeeeer-megvojer kes hetpe efheleg peieoerejb~~peeefle.....~~3~~
lesjer Deejefle mes eYees Deejle peiele kee otj nes~
eboveeceleer jlve$ee efveefOe cesjs ceve ceW hetCe& nes~~
%eeve keer iebiee yens DeeMeer<e oes hejcesejb~~peeefle..........~~4~~
MM 6NN
Yeejleere mebmke=efle kes Deee eCeslee,

efpeveOece& kes mete& cegeer kes veslee~
eYeg DeeefoveeLe nQ, ener ecegKe yeele nw, Fmekees peiele ceW yeleeDees js~~
DeeDees js........~~2~~
ieefCeveer ceelee %eeveceleer peer ves yeleeee,
peebleer ceneslmeJe kee heke yeveeee~
Oece& kee eeej nes, efpeveJej peekeej nes, Ssmeer megjefYe hewueeDees js~
DeeDees js.......~~3~~
jepeOeeveer efouueer kesvefyebog yeveeR,
DeeesOee, eeeie, nefmleveehegj ceW Yeer~
meejs ner osMeeW ceW, Menj Deewj eosMeeW ceW evoveeceleer iegCe ieeDees js~~
DeeDees js......~~5~~
MM 6NN
(63)
Yepeve
(64)
Yepeve
lepe&oeroer lesje......
$e+<eYepeebleer meye ceveeDees, ceneJeerj kes iegCeeW kees Yeer ieeDees~
leerLekej keer ceefncee yeleeDees, ceneJeerj kes iegCeeW kees Yeer ieeDees~~
pee pee......eYees~~ske.~~
Oeje hej Leer peye YeesieYetefce JeJemLee, meYeer keuheJe=#eeW mes heue ceeBieles Les~
hegve: peye ngF& kece&Yetefce JeJemLee, $e+<eYeosJe efpeveJej pevece Oeejles Les~~
Gvekeer peerJeveieeLee megveeDees, ceneJeerj kes iegCeeW kees Yeer ieeDees~~
$e+<eYe......~~1~~
ogKeer pevelee kees <edefeeeSB yeleekej, peerJeve keuee kees efmeKeeee eYet ves~
hegve: cegeerheLe hej mJeeb eue kes YeJeeW kees, cegeer kee heLe Yeer efoKeeee eYet ves~~
Jener hebLe peie kees efoKeeDees, ceneJeerj kes iegCeeW kees Yeer ieeDees~~
$e+<eYe......~~2~~
efceueer esjCee %eeveceefle ceeleepeer mes, $e+<eYeosJe kee pevce GlmeJe ceveeDees~
$e+<eYe Jeerj keesF& Yeer efpeveOece& kes, mebmLeeheke veneR nQ peiele kees yeleeDees~~
efpeveOece& keer ceefncee hewueeDees, ceneJeerj kes iegCeeW kees Yeer ieeDees~~
$e+<eYe......~~3~~
pees keceeX kees peerleW Jes efpeve nQ leLee, Gvekes meye YeeeW kees pewve kenles nQ Deeiece~
cevegpe keee heMet Yeer Fmes Oeej mekeles, ener evoveeceleer yeleeles efpeveeiece~~
Iej-Iej ceW es peesefle peueeDees, ceneJeerj kes iegCeeW kees Yeer ieeDees~~
$e+<eYe......~~4~~
MM 6NN
lepe&efouueer kee keglegyeceerveej osKees....
osKees osKees osKees, pevceYetefce osKees,

$e+<eYe pevceYetefce kee efJekeeme osKees, DeeesOeehegjer kee ekeeMe osKees~
meejs peiele ceW Fme leerLe& kee, hewuee nw veece legce Deepe osKees~~
nes nes osKees osKees, DeeesOee osKees-2 ~~ske.~~
kenles nQ efpeveMeemeve kee, henuee Meeele leerLe& ener~
leerLekej YeieJevleeW kes, pevce meoe nesles nQ eneR~~
Gvekeer ner ceefncee kee meej osKees, leerjLe DeeesOee efJekeeme osKees~
nes osKees osKees, DeeesOee osKees.~~1~~
Jele&ceeve eewyeermeer kes, heeBe leerLekej pevces nQ~
Gvekes heeBeeW eWke ener, hegCe keLeeveke kenles nQ~~
Gve meyekee nes jne efJekeeme osKees, efpeveJej kes iegCe kee ekeeMe osKees~
%eeveceleer ceeleepeer keer, efceueer esjCee nw meyekees~
Meeele leerLe& DeeesOee kee, Ketye eeej kejes YeeeW~~
evoveeceleer en eeeme osKees, efpevecele kee nesiee ekeeMe osKees~
MM 6NN

Shri Rishabhdev Vidhan (VGM-163)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Shri Rishabhdev Vidhan (VGM-163)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee kee heg<he veb.

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

eer %eeveceleer ceeleepeer

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve eje mebeeefuele

Jeerj %eeveesoe evLeceeuee

-: mebmLeeefhekee SJeb esjCeeeesle :-

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe eer %eeveceleer ceeleepeer

e%eeeceCeer Deeefe&kee eer evoveeceleer ceeleepeer

-: efveoxMeke SJeb mecheeoke:-

kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve

peerJeve ekeeMe pewve

pecyeterhe-nefmleveehegj (cesj") G.e.S heesve veb.- (01233) 280184, 280994

Jeerj efve. meb. 2540

kecheesefpebie-%eeveceleer ves Jeke&

heer"eOeerMe keer keuece mes..........

-kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

hejcehetpe ieefCeveerecegKe Deeefe&keeefMejesceefCe

efoiecyej pewve ef$eueeske MeesOe mebmLeeve-mebef#ehle heefjee

eer %eeveceleer ceeleepeer kee mebef#ehle-heefjee

-kece&eesieer heer"eOeerMe mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceerpeer

Jeerj %eeveesoe ievLeceeuee kes efMejesceefCe mebj#eke

Jeerj %eeveesoe ievLeceeuee kes hejce mebj#eke

eer ceeBieer}e} yeeyet}e} hene[s, nwojeyeeo (DeevOe heosMe)~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

<ed ceeme YeceCe kejles-kejles, eYeg nefmleveeiehegj ceW Deees~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer $e+<eYeosJe hetpee

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

eLece keeske hetpee

efpeveJej iegCeceefCe lespe, meJe&ueeske ceW Jeehelee~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Gece mebnveve megJeeJe=<eYe-veejee kenelee Meefe Oejs~

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

ceQ hetpetB Fme DeefleMeeegle kees, Jes leerLekej heoOeejer nQ~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Ieeeflekece& kes #ee mes DeefleMee, eies Gvekees hetpetB~

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

hejceewoeefjke hegodieue leveg Yeer, eee veneR he[s nQ~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

Ieeeflekece& kes #ee mes DeefleMee, eies Gvekees hetpetB~

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

leerLekej efpevekee en ceenelce, en DeefleMee meye megKeoeeer nw~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

leerLekej efpevekee en ceenelce, en DeefleMee meye megKeoeeer nw~

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

efoMe efJeefoMee ceW hheve megJeCe&, hebkepe efKeueles megjYeer kejles~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee

ieCeOej cegveerieCe osJe osJeer, eefe vej heMeg Deeefo meye~

eer $e+<eYeosJe efJeOeeve

Fme eeeflenee& mecesle efpevekees, hetpentB ee Oejs~

Deveble elege DeIe&

meye DeeFes efpeve MejCe ceW, ceeveeW kens en ogbogYeer~

megjieCe ieieve mes keuhele kes, heg<he yeng Je<ee& kejW~

ueeske Deew Deueeske kes mecemle ner heoeLe& kees~

en keesef Yeemkej lespe njlee, eYeeceC[ue veeLe kee~

yeeOenerve pees Devevle meewKe Yeesieles meoe~

megj e#eieCe eewme" ebJej, efpevejepe hej {esjW meoe~

pees Devevle Jeere&Jeeve Deblejee kees nves~

Jeerj %eeveesoe ebLeceeuee