HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO klasa II LO

Zagadnienia na egzamin pisemny

Ojczysty Panteon i ojczyste spory

Pod zaborami - Test B

1. Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej. W tym celu wpisz w kratki numery od 1

do 5. 0–1 p.

□ zawiązanie Świętego Przymierza

□ upadek powstania listopadowego
□ utworzenie Księstwa Warszawskiego
□ powstanie PPS
□ początek Wiosny Ludów

Rozwiązanie:
Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej. W tym celu wpisz w kratki numery od 1 do
5.

2 – zawiązanie Świętego Przymierza,

3 – upadek powstania listopadowego,
1 – utworzenie Księstwa Warszawskiego,
5 – powstanie PPS,
4 – początek Wiosny Ludów

Na podstawie zamieszczonej mapy wykonaj zadania 2. i 3.

2. Wybierz właściwe zakończenie zdania. 0–1 p.

Mapa przedstawia
□ ziemie polskie w latach 1815–1846.
□ Księstwo Warszawskie w latach 1807–1809.
□ ziemie polskie w latach 1795–1807.
□ Księstwo Warszawskie w latach 1809–1815.

Rozwiązanie:

1
Wybierz właściwe zakończenie zdania.

Mapa przedstawia Księstwo Warszawskie w latach 1807–1809.

3. Zaznacz na mapie granice Cesarstwa Rosyjskiego. 0–1 p.

Rozwiązanie:
Zaznacz na mapie granice Cesarstwa Rosyjskiego.

Zaznaczenie na mapie granic Cesarstwa Rosyjskiego.

4. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i uzupełnij zdanie. 0–2 p.

Komitet Centralny Narodowy [...]

Zważywszy: że uwłaszczenie włościan pomimo ogólnej chęci kraju, z powodu stawianych przez rząd
najezdniczy przeszkód, dotąd do skutku nie doszło – obok tego, zważywszy: że oddanie
gospodarzom rolnym na własność gruntów, dotąd przez nich tytułem czynszów, pańszczyzny lub
innych obowiązków posiadanych, zmniejsza mienie dotychczasowych właścicieli,
postanowił i stanowi: [...] Wszelka posiadłość ziemska [...] od daty niniejszego dekretu, staje się
wyłączną i dziedziczną dotychczasowego posiadacza własnością, [...] z warunkiem jedynie
opłacenia przypadających z niej podatków i odbywania należnej służby krajowej. [...] Zważywszy:
że zrzucenie obcego jarzma wymaga jak największej liczby walecznych i nikt od pełnienia służby
wojskowej wymówić się nie może [...]:
[...] wszyscy obywatele z zarobku jedynie utrzymanie mający, którzy powołani do broni, w
szeregach wojska narodowego za Ojczyznę walczyć będą, otrzymają, a w razie ich śmierci, żony i
dzieci, na własność po ukończeniu wojny z dóbr narodowych, dział gruntu najmniej mórg trzy
przestrzeni zawierający.
Źródło: Wiek XIX w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard,
Warszawa 2002, s. 240–241.

Treść przywołanego dokumentu dotyczy wybuchu ………………………………………….. w roku

……………………… .

Rozwiązanie:
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i uzupełnij zdanie.

Treść przywołanego dokumentu dotyczy wybuchu powstania styczniowego w roku 1863.

5. Przyporządkuj postaciom elementy ich biografii. W tym celu wpisz po dwie litery obok
właściwego imienia i nazwiska. 0–3 p.

A. Założył Wolnomularstwo Narodowe, a po jego rozwiązaniu tajne Towarzystwo Patriotyczne.

B. Twórca i przywódca konserwatywnego ugrupowania politycznego Hotel Lambert.
C. Przed wybuchem powstania styczniowego naczelnik rządu cywilnego Królestwa Polskiego.
D. Skazany za działalność konspiracyjną na karę więzienia, w którym przebywał przez 46 lat.
E. Aby uniemożliwić wybuch powstania styczniowego przeprowadził brankę do armii carskiej.
F. Współtwórca konstytucji Królestwa Polskiego.

2
Adam Jerzy Czartoryski – ………… Walerian Łukasiński – ………… Aleksander
Wielopolski – …………

Rozwiązanie:
Przyporządkuj postaciom elementy ich biografii. W tym celu wpisz po dwie litery obok właściwego
imienia i nazwiska.

Adam Jerzy Czartoryski – B, F

Walerian Łukasiński – A, D
Aleksander Wielopolski – C, E

Adam Jerzy Czartoryski → B. Twórca i przywódca konserwatywnego ugrupowania politycznego

Hotel Lambert.; F. Współtwórca konstytucji Królestwa Polskiego.

Walerian Łukasiński → A. Założył Wolnomularstwo Narodowe, a po jego rozwiązaniu tajne

Towarzystwo Patriotyczne.; D. Skazany za działalność konspiracyjną na karę więzienia, w którym
przebywał przez 46 lat.

Aleksander Wielopolski → C. Przed wybuchem powstania styczniowego naczelnik rządu

cywilnego Królestwa Polskiego.; E. Aby uniemożliwić wybuch powstania styczniowego
przeprowadził brankę do armii carskiej.

6. Wyjaśnij pojęcie praca organiczna. 0–1 p.

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Rozwiązanie:
Wyjaśnij pojęcie praca organiczna.

Praca organiczna – jedno z głównych haseł polskiego pozytywizmu. Oznaczało podejmowanie

działań, których celem było wykształcenie zorganizowanego i świadomego narodu poprzez
program inicjatyw ekonomicznych i edukacyjnych.

7. Napisz, kto jest widoczny na fotografii oraz w jakich dziedzinach osoba ta zdobyła Nagrodę
Nobla. 0–2 p.

3
 Imię i nazwisko:
…………………………………………….
Dziedziny:
…………………………………………………..

Rozwiązanie:
Napisz, kto jest widoczny na fotografii oraz w jakich dziedzinach osoba ta zdobyła Nagrodę Nobla.

Maria Skłodowska-Curie, fizyka i chemia.

Na podstawie tekstu źródłowego oraz wiedzy własnej wykonaj zadania 8. i 9.

Ostatni właśnie wysadzono most

Do diabła z nim! Wpław rzekę przepłyniemy!
My sami wszak wybraliśmy ten los
I białych flag wywieszać nie będziemy [...]

Niewielu nas zostało tu, no cóż

Tylu odważnych do niedawna jeszcze było
Lecz cesarz dziś przegrywa bitwy już
My zaś, jak zwykle, osłaniamy tyły [...]

A dla nas chłopcy nieskończona gra

Bo przyszły los jest wciąż nieodgadniony
I wygrać może, kto do końca trwa
A przegra ten, kto bije dziś pokłony

Choć szaleńcami zwać by chcieli nas

Cośmy przeżyli, nikt nam nie odbierze
Kto wolnym był przez krótki nawet czas
Nie żal mu potem pogrzeb mieć w Elsterze!
Źródło: J. Czech, Kamienie, Warszawa 1991.

8. Zapisz imię i nazwisko postaci historycznej, która jest bohaterem przedstawionego utworu. 0–1
p.
…………………………………………………………………………………………………...

Rozwiązanie:

4
Zapisz imię i nazwisko postaci historycznej, która jest bohaterem przedstawionego utworu.

Józef Poniatowski

9. Określ wyrażony za pomocą wiersza stosunek autora do walki o niepodległość. Uzasadnij, który
nurt polityczny – według Ciebie – jest mu bliższy: realizmu politycznego czy insurekcyjny. 0–1 p.
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Rozwiązanie:
Określ wyrażony za pomocą wiersza stosunek autora do walki o niepodległość. Uzasadnij, który
nurt polityczny – według Ciebie – jest mu bliższy: realizmu politycznego czy insurekcyjny.

Autor przedstawionego utworu wyraża poglądy nurtu insurekcyjnego. Słowami, które zostały
przypisane księciu Józefowi Poniatowskiemu, nawołuje do najwyższego poświęcenia w walce o
wolność ojczyzny. Niepodległość Polski w świetle tego przekazu uznana została za nadrzędną
wartość, a stały opór wobec zaborców – za patriotyczny obowiązek.

5
6
7
8