CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET

Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 1

1
CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET:
TỪ LÝ THUYẾT ĐẾN BÀI TẬP VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI TOÁN

A - HEÄ THÖÙC VIEÙT

1.Ñònh lyù Vieùt (thuaän):
Neáu phöông trình baäc hai ax2 + bx + c = 0 coù hai nghieäm x1, x2 thì toång
vaø tích hai nghieäm ñoù laø:
b c
S = x1+ x2 = - vaø P = x1. x2 =
a a
2. Ñònh lyù Vieùt ( ñaûo):
Neáu hai soá u vaø v coù toång u + v = S vaø tích u.v = P thì u vaø v laø hai
nghieäm cuûa phöông trình : x2 – Sx + P = 0.
3. ÖÙng duïng cuûa ñònh lyù Vieùt:
a) Nhaåm nghieäm phöông trình baäc hai ñôn giaûn;
b) Tính nghieäm coøn laïi cuûa phöông trình khi ñaõ bieát moät nghieäm cuûa noù;
c) Tính heä thöùc giöõa caùc nghieäm maø khoâng caàn tính nghieäm cuûa pt;
d) Laäp phöông trình baäc hai khi bieát hai nghieäm cuûa noù;
e) Tìm ñieàu kieän cuûa tham soá ñeå thoûa maõn daáu cuûa nghieäm .v .v .

B– CAÙC DAÏNG BAØI TAÄP LIEÂN QUAN ÑEÁN VIEÙT

Daïng 1: NHAÅM NGHIEÄM PHÖÔNG TRÌNH
Coù 3 caùch nhaåm nghieäm phöông trình baäc hai ax2 + bx + c = 0 :
c
Caùch 1 : Neáu a + c + b = 0 thì x1 = 1 vaø x2 = ;
a
c
Caùch 2 : Neáu a + c - b = 0 thì x1 = - 1 vaø x2 = - ;
a

Caùch 3 : (Thöôøng nhaåm khi a =1).

Tính toång S vaø tích P roài suy ra hai nghieäm x1 , x2 .
Löu yù: Trong caùch 1 vaø caùch 2, ta neân laáy a coäng vôùi c tröôùc, roài so saùnh toång
(a+c) naøy vôùi b:
+ Neáu toång (a+c) traùi daáu vôùi b thì duøng caùch 1(caùch coäng vôùi b);
+Neáu toång (a+c) cuøng daáu vôùi b thì duøng caùch 2(caùch tröø ñi b).

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 2
2
Ví duï 1: Nhaåm nghieäm caùc phöông trình sau:
a) 3x2 – 5x + 2 = 0; b) 4x2 + 7x + 3 = 0; c) x2 – 3x – 10 = 0
Giaûi
a) 3x2 – 5x + 2 = 0 b) 4x2 + 7x + 3 = 0;
Ta thaáy a + c = 3 + 2 = 5 coøn b = -5 Ta thaáy a+ c = 4 + 3 = 7 coøn b = 7
Do ñoù a + c + b = 0 Do ñoù a + c – b = 0
c 2 c 3
x1 = 1 vaø x2 = = x1 = -1 vaø x2 = - =-
a 3 a 4

c) x2 – 3x – 10 = 0
Vì a vaø c traùi daáu neân pt coù hai nghieäm traùi daáu. Theo Viet ta coù:
b 3 3
S = x1 + x 2 = - = – = =3
a 1 1 x1 = 5 vaø x2 = -2
c 10
P = x1.x2 = = = -10
a 1

Ví duï 2: Nhaåm nghieäm caùc phöông trìnnh sau:

a) x2 - 2 x + ( 2 - 1) = 0; b) x2 + 3 x + ( 3 - 1) = 0;

c) x2 – (3 + 7 )x + 3 7 = 0

Giaûi
a) x2 - 2 x + ( 2 - 1) = 0
Ta thaáy: a + c = 1 + ( 2 - 1) = 2 coøn b = - 2 . Do ñoù a + c + b = 0
c 2 -1
x1 = 1 ; x2 = = = 2 -1
a 1

b) x2 + 3 x + ( 3 - 1) = 0

ta thaáy a + c = 1 + ( 3 - 1) = 3 coøn b = 3 . Do ñoù a + c – b = 0.

c ( 3 - 1)
x1 = -1 ; x2 = - =- =1- 3
a 1

c) x2 – (3 + 7 )x + 3 7 = 0
b (3 7)
Theo Vieùt ta coù : S = x1 + x2 = - =- =3+ 7
a 1

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 3
3
c 3 7
P = x 1 . x2 = = = 3 7
a 1

x1 = 3 vaø x2 = 7

Daïng 2 : KHOÂNG GIAÛI PHÖÔNG TRÌNH, TÍNH GIAÙ TRÒ BIEÅU THÖÙC
ÑOÁI XÖÙNG GIÖÕA HAI NGHIEÄM X1 VAØ X2.
Böôùc 1 : Kieåm tra xem phöông trình coù nghieäm hay khoâng (Pt coù nghieäm khi
Δ  0 hoaëc Δ’ 0 hoaëc a vaø c traùi daáu) .
Böôùc 2 : Aùp duïng heä thöùc Vieùt ñeå tính toång S vaø tích P cuûa hai nghieäm.
Böôùc 3 : Bieán ñoåi bieåu thöùc ñeà baøi ñaõ cho ñeå xuaát hieän S vaø P.
Böôùc 4 : Thay caùc giaù trò cuûa S vaø P vaøo ñeå tính giaù trò bieåu thöùc.
Moät soá ñaúng thöùc thöôøng söû duïng:
1/ x12 + x22 = S2 – 2P ; 2/ (x1 – x2 )2 = S2 – 4P ; 3/ x13 + x23 = S3 – 3SP.

Ví duï 1: Chöùng mimh caùc ñaúng thöùc sau:

2
4P neáu x1 x2
1) x12 + x22 = S2 – 2P ; 4) x12 - x22 = S S
S S 4P neáu x1 x2
2

2) (x1 – x2 )2 = S2 – 4P ;

S2 4P neáu x1 x2
3) x1 – x2 = 5) x13 + x23 = S( S2 – 3P) ;
S2 4P neáu x1 x2

Giaûi

1) x12 + x22 = S2 – 2P
Bieán ñoåi veá traùi :
x12 + x22 = x12 + 2x1x2 + x22 – 2x1x2 ( theâm, bôùt 2x1x2 )
= (x1 + x2 )2 – 2x1x2
= S2 – 2P = Veá phaûi (ñpcm) ( vì x1+ x2 = S vaø x1x2 =P )
2) (x1 – x2 )2 = S2 – 4P
Veá traùi = ( x1 – x2 )2 = x12 - 2x1x2 + x22 = [(x12 + x22) – 2x1x2 ]

=[ (S2– 2P ) - 2P] =S2 – 4P= veá phaûi

S2 4P neáu x1 x2
3) x1 – x2 =
S2 4P neáu x1 x2

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 4
4
Ta coù (x1 – x2 )2 = S2 – 4P (chöùng minh treân)

S2 4P neáu x1 x2
x1 – x2 = S2 4P =
S2 4P neáu x1 x2

2
4P neáu x1 x2
4) x12 - x22 = S S
S S2
4P neáu x1 x2

Bieán ñoåi veá traùi :

S S2 4P neáu x1 x2
x12 - x22 = (x1 + x2) (x1 – x2) = S( S2 4P ) =
S S2 4P neáu x1 x2

5) x13 + x23 = S3 – 3SP ;

veá traùi = x13 + x23 = (x1 + x2)(x12 – x1x2 + x22 )
= (x1 + x2)[(x12 + x22 ) – x1x2)]
= S [ ( S2 – 2P ) – P ] = S [S2 – 3P ] = S3 – 3SP (ñpcm)

Ví duï 2 (Baøi 1 trang 90-SGK lôùp 9): Khoâng giaûi phöông trình, haõy tính toång vaø
tích caùc nghieäm cuûa phöông trình:
a) x2 – 14x + 33 = 0 ; c) 3x2 + 5x + 61 = 0
b) 6x2 -13x – 48 = 0 ; d) x2 –x 3 -2 – 6 = 0

Giaûi

a) x2 – 14x + 33 = 0 :
a=1 Δ’= (b’)2 – ac
b= -14 = (-7)2 – 1. 33
b’ = -7 = 49 – 33 = 16 > 0
c = 33
Vì Δ’> 0 neân phöông trình coù 2 nghieäm. Aùp duïng heä thöùc Vieùt ta coù:
b 14
S = x1 + x 2 = - =- = 14
a 1

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 5
5
c 33
P = x1.x2 = = = 33
a 1

b) 6x2 -13x – 48 = 0
Vì a vaø c traùi daáu neân phöông trình coù 2 nghieäm. Theo Vieùt ta coù:
b 13 13
S = x1 + x 2 = - =-( )=
a 6 6
c 48
P = x1.x2 = =
a 6

c) 3x2 + 5x + 61 = 0
a= 3 Δ = b2 – 4ac
b= 5 = 52 – 4.3. 61
c = 61 = 25 – 732 = - 707 < 0
Vì Δ < 0 neân phöông trình voâ nghieäm. Do ñoù khoâng coù toång vaø tích 2 nghieäm.

d) x2 –x 3 -2 – 6 = 0

Ta thaáy a = 1 > 0 vaø c = -2 – 6 = - (2 + 6 ) < 0.

Vì a vaø c traùi daáu neân phöông trình coù hai nghieäm. Theo Vieùt ta coù :
b 3
S = x1 + x2 =- =- ( )= 3
a 1

c 2 6
P = x1.x2 = = = -2 – 6
a 1

Ví dụ 3: Cho phương trình 2x2 + 7x + 3 = 0 coù x1, x2 laø 2 nghiệm (với x1 > x2 ).
Khoâng giải phương trình, haõy tính giaù trị cuûa caùc biểu thức sau :
1 1 1 1
a) + ; b) x12 + x22 ; c) 2
+ 2 ; d) (x1 - x2 )2
x1 x2 x1 x2

1 1
e) x13 + x23 ; f) x14 + x24 g) 4
+ 4 ; h) x12 - x22.
x1 x2

1 1
k)
x13 x23

Giải

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 6
6
Vì phöông trình coù hai nghieäm x1, x2 neân theo Vieùt ta coù:
b 7 c 3
S = x1 + x 2 = - =- vaø P = x1.x2 = =
a 2 a 2

1 1 x2 x1 S 7 3 7 2 7
a) + = = = : = . = -
x1 x2 x1x2 P 2 2 2 3 3
2
7 3 49 49 12 37
b) x12 + x22 2
= S - 2P = - - 2. = 3
2 2 4 4 4 4
2
1 1 x22 x12 S2 2P 37 3 37 9 37 4 37
c) 2 + 2 = 2 2
= 2
= : = : = . =
x1 x2 x1 x2 P 4 2 4 4 4 9 9

2
7 3 49 49 24 25 5
d) x1 - x2 = S 2
4P = 4. = 6 =
2 2 4 4 4 4 2
3
7 7 3 343 63 343 126 217
e) x13 + x23 3
= S – 3SP = 3. .
2 2 2 8 4 8 8

f) x14 + x24 = (x12)2 + (x22)2

= (x12)2 + 2x12x22 + (x22)2 - 2x12x22 (theâm, bôùt 2x12x22 )
= ( x12 + x22)2 – 2x12x22
= (S2 – 2P)2 – 2P2 (vì x12 + x22 = S2- 2P )
= S4 – 4S2P + 4P2 – 2P2
7 3
= S4 – 4S2P + 2P2 . Thay S = vaø P = vaøo ta coù:
2 2
4 2 2
7 7 3 3 2401 49 3 9
= 4 . 2 = 4. . 2.
2 2 2 2 16 4 2 4

2401 147 9 2401 1176 72 1297 1

= - = - = 81
16 2 2 16 16 16 16 16
4
1 1 x24 x14 S4 4S2P 2P2 1297 3 1297 81
g) + = = = : = :
x14 x24 x14x24 P4 16 2 16 16

1297 16 1297
= .
16 81 81

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 7
7
h) x12 - x22 =( x1 + x2 )( x1 - x2 ) = S S2 4P =
2
7 7 3 7 5
4. =- . =
2 3 2 2 2

35
4
3
1 1 x23 x13 S3 3SP 217 3 217 27 217 8 217
k) = =- : =- : .
x13 x23 x13x23 P3
8 2 8 8 8 27 27

Daïng 3: TÍNH NGHIEÄM COØN LAÏI KHI BIEÁT MOÄT NGHIEÄM

CUÛA PHÖÔNG TRÌNH
Caùch giaûi:
Böôùc 1: Duøng Vieùt tính S (hoaëc P);
Böôùc 2: Thay giaù trò cuûa nghieäm ñaõ bieát vaøo ñaúng thöùc S (hoaëc P) ôû treân ñeå
tìm nghieäm coøn laïi.
1
Ví duï 1: Cho phöông trình 2x2 + 5x – 3 = 0 coù moät nghieäm baèng . Tính
2

nghieäm coøn laïi.

Giaûi
b 5
Caùch 1: Theo Vieùt ta coù: S = x 1 + x2 = =-
a 2
1 1 5
Thay x1 = vaøo ta ñöôïc + x2 = -
2 2 2
5 1 5 1 6
x2 = - - = = 3
2 2 2 2
1
Vaäy phöông trình ñaõ cho coù 2 nghieäm laø x1 = vaø x2 = -3.
2
c 3
Caùch 2: Theo Vieùt ta coù P = x1.x2 =
a 2
1 1 3
Thay x1 = vaøo ta ñöôïc . x2 = -
2 2 2
3 1 3 2
x2 = - : = . = -3.
2 2 2 1

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 8
8
1
Vaäy phöông trình ñaõ cho coù 2 nghieäm laø x1 = vaø x2 = -3.
2

Daïng 4 : TÌM THAM SOÁ ÑEÅ THOÛA MAÕN ÑAÚNG THÖÙC VEÀ MOÁI LIEÂN
HEÄ GIÖÕA HAI NGHIEÄM CUÛA PHÖÔNG TRÌNH.
Böôùc 1: Tính (hoaëc ' ).

Böôùc 2 : Ñaët ñieàu kieän cho 0 ( hoaëc ’ 0 ) ñeå phöông trình coù nghieäm.

Böôùc 3: Duøng Vieùt ñeå tính toång S vaø tích P cuûa 2 nghieäm.
Böôùc 4 : * Neáu ñaúng thöùc ñeà cho laø baäc nhaát (x1 vaø x2 ñeàu coù muõ laø 1) thì keát
hôïp ñaúng thöùc naøy vôùi toång S ñeå ñöôïc heä pt. Giaûi heä pt tìm x1, x2 . Sau ñoù thay
x1, x2 vöøa tính vaøo P ñeå tìm tham soá.
* Neáu ñaúng thöùc ñeà cho laø baäc 2 trôû leân thì bieán ñoåi ñaúng thöùc ñoù xuaát hieän S
vaø P. Sau ñoù thay S vaø P vaøo ñeå tìm tham soá.
Böôùc 5: Ñoái chieáu giaù trò tham soá vöøa tìm vôùi ñieàu kieän vaø traû lôøi.
*Neáu boû böôùc 2 ( böôùc ñaët ñieàu kieän ñeå pt coù nghieäm) thì sau khi tìm ñöôïc tham
soá phaûi thay giaù trò tham soá vaøo (hoaëc ' ). Neáu giaù trò naøo cuûa tham soá laøm

cho < 0 (hoaëc ’ < 0 ) thì loaïi boû giaù trò ñoù cuûa tham soá.

Ví du 1ï: ( Baøi 6 Tr 96-SGK): cho phöông trình x2 + 3x + m = 0, x1, x2 laø hai

nghieäm cuûa phöông trình. Khoâng giaûi phöông trình, tìm giaù trò cuûa m ñeå :
a) x1 – x2 = 6 ; b) x12 + x22 = 34 ; c) x12 – x22 = 30 ;
d) x1 = 2x2 ; e) 3x1 + 2x2 = 20 ;
Giaûi
+ = b2 - 4ac = 32 - 4.1.m = 9 – 4m
Ñieàu kieän : 0 hay 9 – 4m 0
9
- 4m -9 m (hay m 2,25)
4

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 9
9
b 3
+ Theo Vieùt ta coù : S = x 1 + x2 = - = - = -3
a 1
c m
P = x1.x2 = = =m
a 1

(Tính theo Viet ôû treân )

a) Ta coù heä phöông trình xx1 xx2 6
3
(theo ñeà cho)
1 2

coäng töøng veá ñöôïc : 2x1 =3

3
x1 =
2
3
Thay x1= vaøo pt x1 + x2 = -3
2
3 3 9
+ x2 = -3 x2 = -3 - =-
2 2 2
3 9 27
Thay x1= vaø x2 = - vaøo P = x1.x2 = m ta tìm ñöôïc m = (thoûa maõn ñk)
2 2 4
27
Vaäy vôùi m = thì pt coù 2 nghieäm x1, x2 thoûa maõn ñaúng thöùc x1 – x2 = 6.
4

b) x12 + x22 = 34
x12 + 2x1x2 + x22 – 2x1x2 = 34 (theâm, bôùt 2x1x2 vaøo veá traùi)
( x1 + x2)2 – 2x1x2 = 34
S2 – 2P = 34 Thay S = -3 vaø P = m vaøo ta ñöôïc :
(-3)2 – 2.m = 34
25
9 – 2m = 34 m=- (thoûa ñieàu kieän)
2
25
Vaäy vôùi m =- thì x12 + x22 = 34.
2

c) x12 – x22 = 30
( x1 + x2 )( x1 – x2 ) = 30
-3 .( x1 – x2 ) = 3
x1 – x2 = - 1 (*)
x1 x2 3 (Tính theo Viet ôû treân )
Ta coù heä phöông trình x1 x2 1 (theo * )
.

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 10
10
Giaûi heä naøy ta tìm ñöôïc x1 = -2 vaø x2 = -1.
Thay x1 = -2 vaø x2 = -1 vaøo P = x1.x2 = m
(-2)(-1) = m
m = 2 (thoûa ñieàu kieän)
Vaäy vôùi m = 2 thì x12 – x22 = 30 .

d) x1 = 2x2

Ta coù heä phöông trình xx1 x2

2x2
3 x1
x1
x2
2x2 0
3
1

Giaûi heä naøy (baèng phöông phaùp coäng hoaëc theá)ta tìm ñöôïc x1 = -2 vaø x2 =-1.
Thay x1 = -2 vaø x2 =-1 vaøo P = x1.x2 = m ta coù:
(-2).(-1) = m
m = 2 (thoûa ñk)
vaäy vôùi m = 2 thì phöông trình coù 2 nghieäm x1, x2 thoûa maõn ñaúng thöùc x1 = 2x2.

e) 3x1 + 2x2 = 20

Ta coùheä phöông trình 3x

x1 x2
2x
3
20
2x1
3x1
2x2
2x2
6
20
1 2

x1 = 26
Thay x1 = 26 vaøo x1 + x2 = -3
26 + x2 = -3
x2 = -3 - 26 = -29 ( thoûa ñk)
thay x1 = 26 vaø x2 = -29 vaøo P = x1.x2 = m
26.(-29) = m
m = - 754 (thoûa ñk)
Vaäy vôùi m = - 754 thì pt coù 2 nghieäm x1, x2 thoûa maõn ñaúng thöùc 3x1 + 2x2 = 20.

Ví duï 2: Xaùc ñònh m ñeå phöông trình: x2 – mx + m + 7 = 0 coù hai nghieäm

thoûa heä thöùc x12 + x22 = 10.
Giaûi

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 11
11
+ a=1 = b2 – 4ac
b=-m = (-m)2 – 4.1.(m + 7)
c=m+7 = m2 – 4m – 28
b m
+ Theo Vieùt ta coù : S = x1 + x2 = - =- =m
a 1
c m 7
P = x1.x2 = = =m+7
a 1

+ Ta coù : x12 + x22 = 10

hay S2 – 2P = 10 . Thay S = m vaø P = m + 7 vaøo ta ñöôïc:
m2 - 2(m + 7) = 10
m2 – 2m – 14 = 10
m2 – 2m – 24 = 0 .
Giaûi pt baäc hai coù aån soá laø m naøy ta tìm ñöôïc m1 = 6 vaø m2 = - 4 .
+ Vôùi m1 = 6 thì = m2 – 4m – 28 = 62 – 4.6 – 28
= 36 – 24 – 48 = - 34 < 0 (Pt voâ nghieäm neân loaïi boû m1 = 6)
Vôùi m2 = - 4 thì = m2 – 4m – 28
= (-4)2 – 4(-4) – 28 = 16 + 16 – 28 = 4 > 0 ( Pt coù 2 nghieäm)
Vaäy vôùi m = - 4 thì x12 + x22 = 10.

Daïng 5 : TÌM THAM SOÁ KHI BIEÁT MOÄT NGHIEÄM,

TÍNH NGHIEÄM COØN LAÏI.
Böôùc 1 : Thay giaù trò cuûa nghieäm ñaõ bieát vaøo phöông trình ñeå tìm tham soá;
Böôùc 2 : Duøng Vieùt ñeå tính toång S (hoaëc tích P ) cuûa hai nghieäm;

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 12
12
Böôùc 3 : Thay caùc giaù trò cuûa nghieäm ñaõ bieát vaø cuûa tham soá vaøo S (hoaëc
P) ñeå tìm nghieäm coøn laïi.
* Sau khi xong böôùc 1, coù theå thay giaù trò cuûa tham soá vaøo phöông trình, roài giaûi
phöông trình ñeå tìm nghieäm coøn laïi. Tuy nhieân, caùch naøy khoâng ñeïp.

Ví duï : Vôùi giaù trò naøo cuûa m thì phöông trình x2 – 2(1 + 3m)x – 6m = 0 (*) coù
nghieäm laø -2 ? Tính nghieäm coøn laïi.
Giaûi
+ Thay x1 = -2 vaøo pt (*) : x2 – 2(1+ 3m)x – 6m = 0
(-2)2 – 2(1 + 3m).(-2) – 6m = 0
4 + 4(1 + 3m) – 6m = 0
4 + 4 + 12m – 6m = 0
8 + 6m = 0
8 4
m=
6 3

* Tính nghieäm x2 coøn laïi : (choïn 1 trong 2 caùch sau):

b 2(1 3m)
Caùch 1: Theo Vieùt ta coù S = x1 + x2 = - 2(1 3m) = 2 + 6m
a 1
4
Thay x1=-2 vaø m = - vaøo x1 + x2 = 2 + 6m
3
4
( -2) + x2 = 2 + 6(- )
3

-2 + x2 = 2 – 8
x2 = - 4
c 6m
Caùch 2: Theo Vieùt ta coù P = x1.x2 = = = - 6m
a 1
4
Thay x1=-2 vaø m = - vaøo x1.x2 = - 6m
3
4
(-2). x2 = -6(- )
3

-2x2 = 8 x2 = - 4

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 13
13
4
Traû lôøi: Vaäy vôùi m = - thì Pt(*) ñaõ cho coù 2 nghieäm x1 = -2 vaø x2 = - 4.
3

BAÛNG XEÙT DAÁU CAÙ0C NGHIEÄM

SOÁ
1/ Neáu P < 0 thì phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu:
a) Neáu P < 0 vaø S > 0 thì phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu vaø
nghieäm döông lôùn hôn giaù trò tuyeät ñoái cuûa nghieäm aâm.
b) Neáu P < 0 vaø S < 0 thì phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu vaø
nghieäm döông nhoû hôn giaù trò tuyeät ñoái cuûa nghieäm aâm.
2) Neáu P > 0 thì phöông trình coù 2 nghieäm cuøng daáu:
a) Neáu P > 0 vaø S > 0 thì hai nghieäm ñeàu döông.
b) Neáu P > 0 vaø S < 0 thì 2 nghieäm ñeàu aâm.
c
Caàn nhôù: Vì P = neân neáu a vaø c cuøng daáu thì
a
P >0, neáu a vaø c traùi daáu thì P < 0.

Daïng 6 : KHOÂNG GIAÛI PHÖÔNG TRÌNH, XEÙT DAÁU CAÙC NGHIEÄM SOÁ
CUÛA PHÖÔNG TRÌNH BAÄC HAI ax2 + bx + c = 0
Böôùc 1 : Kieåm tra xem phöông trình coù nghieäm hay khoâng (Pt coù nghieäm khi
Δ 0 hoaëc Δ’ 0 hoaëc a vaø c traùi daáu).

Böôùc 2 : Duøng Vieùt ñeå tính toång S vaø tích P cuûa hai nghieäm (trong tröôøng
hôïp coù nghieäm).
Böôùc 3 : Döïa vaøo daáu cuûa S vaø P) ñeå xeùt daáu 2 nghieäm soá ( theo baûng xeùt daáu).

Ví duï: Khoâng giaûi phöông trình, xeùt daáu caùc nghieäm cuûa phöông trình:
a) 2x2 – 7x + 3 = 0 ; b) 3x2 + 7x + 1 = 0 ; c) 5x2 + 3x + 1 = 0
d) 9x2 + 6x + 1 = 0 ; e) 5x2 – 3x 7 0

Giaûi

a) 2x2 – 7x + 3 = 0
Δ = ( -7)2 – 4. 2.3 = 49 – 24 = 25 > 0 Pt coù 2 nghieäm phaân bieät.
b 7 7
+ Theo Vieùt ta coù : S = x1 + x2 = - =- = >0
a 2 2

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 14
14
3 c
P = x1.x2 = = > 0
a 2

Vì Δ > 0, P > 0 vaø S > 0 neân pt coù 2 nghieäm ñeàu döông.

b) 3x2 + 7x + 1 = 0
Δ = ( 7)2 – 4.3.1 = 49 – 12 = 37 > 0 neân pt coù 2 nghieäm phaân bieät.
b 7
Theo Vieùt ta coù : S = x1 + x2 = - =- <0
a 3
c 1
P = x1.x2 = = >0
a 3

Vì Δ > 0, P > 0 vaø S < 0 neân pt coù 2 nghieäm ñeàu aâm.

c) 5x2 + 3x + 1 = 0
Δ = ( 3)2 – 4.5.1 = 9 – 30 = -21 < 0 neân pt voâ nghieäm.
d) 9x2 + 6x + 1 = 0
Δ’ = (3)2 – 9.1 = 9 – 9 = 0 neân pt coù nghieäm keùp.
b 6 2
Theo Vieùt ta coù : S = x1 + x2 = - =- = <0
a 9 3
c 1
P = x1.x2 = = >0
a 9

Vì Δ = 0, P > 0 vaø S < 0 neân pt coù nghieäm keùp aâm( 2 nghieäm baèng nhau vaø
aâm).
e) 5x2 – 3x 7 0

Vì a vaø c traùi daáu neân P < 0, do ñoù pt coù 2 nghieäm traùi daáu.
b 3 3
Vì S = x1 + x2 = - =- = > 0 neân nghieäm döông coù giaù trò tuyeät ñoái
a 5 5

lôùn hôn giaù trò tuyeät ñoái cuûa nghieäm aâm.

Daïng 7 : TÌM HAI SOÁ BIEÁT TOÅNG (HOAËC HIEÄU HOAËC

TOÅNG CAÙC BÌNH PHÖÔNG) VAØ TÍCH CUÛA CHUÙNG
Caùch 1: ( Duøng ñònh lyù Vieùt ñaûo)

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 15
15
Böôùc 1: + Neáu cho hai soá coù toång baèng S vaø tích baèng P thì hai soá ñoù
laø nghieäm cuûa phöông trình x2 – Sx + P = 0 .
+ Neáu cho bieát hieäu (hoaëc toång caùc bình phöông) cuûa hai soá vaø tích cuûa chuùng
thì bieán ñoåi hieäu (hoaëc toång caùc bình phöông) ñoù xuaát hieän toång, tích roài aùp
duïng ñònh lyù Vieùt ñaûo ñeå laäp phöông trình x2 – Sx + P = 0.
Böôùc 2: Giaûi phöông trình x2 – Sx + P = 0 ñeå tìm nghieäm;
Böôùc 3: Traû lôøi.

Caùch 2 : (Giaûi baèng phöông phaùp theá):

Böôùc 1: Tính (ruùt) moät aån töø tích roài theá vaøo toång (hoaëc ruùt töø toång roài thay vaøo
tích) ñeå ñöôïc phöông trình baäc hai moät aån.
Böôùc 2: Giaûi pt baäc hai moät aån naøy ñeå tìm 2 nghieäm.
Böôùc 3: laàn löôït thay 2 nghieäm vöøa tìm vaøo pt ruùt (hoaëc vaøo moät trong hai
phöông trình ñeà cho) ñeå tìm giaù trò aån kia.
Böôùc 4: Traû lôøi.

Ví duï 1: ( Baøi 6 Tr. 91- SGK lôùp 9): Tìm hai soá x, y trong caùc tröôøng hôïp sau:
a) x + y =11, xy = 28 ; b) x – y = 5, xy = 66 ; c) x2 + y2 = 25, xy = 12 .
Giaûi
a) x + y =11, xy = 28
Caùch 1: Theo Vieùt ñaûo thì hai soá x vaø y laø nghieäm cuûa phöông trình:
X2- 11X + 28 = 0. Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc 2 nghieäm laø 7 vaø 4.
Vaäy x = 7 ; y = 4 hoaëc x = 4 ; y = 7.
Caùch 2: Ruùt y töø pt : x + y = 11 y = 11- x
Thay y = 11 – x vaøo pt : xy = 28
x(11 – x) = 28
x2 – 11x + 28 = 0
Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc x1 = 7 vaø x2 = 4.

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 16
16
+ Thay x1 = 7 vaøo pt: y = 11 – x ta tìm ñöôïc y1 = 4;
+ Thay x2 = 4 vaøo pt y = 11 – x ta tìm ñöôïc y2 = 7;
Vaäy x = 7 ; y = 4 hoaëc x = 4 ; y = 7.
b) x – y = 5, xy = 66
Caùch 1:
x–y=5 (x – y)2 = 52 (x+ y)2 – 4.66 = 25
x2- 2xy + y2 = 25 (x + y)2 – 264 = 25
x2 + 2xy + y2 – 4xy = 25 (x + y)2 = 289
(x+ y)2 – 4xy = 25 x+y = 17

* Neáu x + y = 17 vaø xy = 66 thì theo Vieùt ñaûo, x vaø y laø hai nghieäm cuûa pt:
X2 – 17X + 66 = 0. Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc X1 = 11 vaø X2 = 6.
* Neáu x + y = -17 vaø xy = 66 thì theo Vieùt ñaûo, x vaø y laø 2 nghieäm cuûa pt:
X2 + 17X + 66 = 0. Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc X1 = - 6 vaø X2 = - 11.
Vaäy x = 11; y = 6 hoaëc x = - 6; y = - 11.
Caùch 2: Ruùt y töø phöông trình x – y = 5
y = x – 5 (*)
thay y = x – 5 vaøo pt xy = 66
x( x – 5) = 66
x2 – 5x – 66 = 0
Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc x1= 11 vaø x2 = - 6.
+ Thay x1 = 11 vaøo pt (*) : y = x - 5 ta tìm ñöôïc y1 = 6;
+ Thay x2 = - 6 vaøo pt(*) : y = x – 5 ta tìm ñöôïc y2 = -11.
Vaäy x = 11; y = 6 hoaëc x = - 6; y = - 11.
c) x2 + y2 = 25, xy = 12
Caùch 1:
x2 + y2 = 25
x2 + 2xy + y2 – 2xy = 25

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 17
17
(x + y)2 – 2xy = 25
( x + y)2 – 2.12 = 25 (x + y)2 = 49
x+y= 7
+ Neáu x + y = 7 vaø xy = 12 thì theo Vieùt ñaûo, x vaø y laø 2 nghieäm cuûa pt:
X2 – 7X + 12 = 0. Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc X1 = 4 vaø X2 = 3;
+ Neáu x + y = - 7 vaø xy = 12 thì theo Vieùt ñaûo, x vaø y laø 2 nghieäm cuûa pt:
X2 + 7X + 12 . Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc X1 = - 4 vaø X2 = - 3 .
Vaäy x = 4; y = 3 hoaëc x = - 4 ; y = -3 ;
Caùch 2: (phöông phaùp theá)
12
Ruùt y töø phöông trình xy = 12 ta ñöôïc y = .
x
12
Thay y = vaøo pt : x2 + y2 = 25
x
2
2 12 144
x + = 25 x2 + = 25
x x2

x4 + 144 = 25x2
x4 – 25x2 + 144 = 0 (*)
ñaët x2 = M ( M 0) thì pt (*) trôû thaønh M2 – 25M + 144 = 0. Giaûi pt naøy ta tìm

ñöôïc M1 = 16 ( thoûa ñk) vaø M2 = 9 (thoûa ñk).

Thay M1 = 16 vaøo x2 = M
x2 = 16 x= 16 = 4.

Thay M2 = 9 vaøo x2 = M
x2 = 9 x= 9 = 3.
12
+ Laàn löôït thay x1 = 4, x2 = -4, x3 = 3, x4 = -3 vaøo y = ta tìm ñöôïc y1 = 3,
x

y2 = -3, y3 = 4, y4 = - 4.
Vaäy hai soá x, y caàn tìm laø: 4 vaø 3 hoaëc - 4 vaø -3.

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 18
18
Ví duï 2: Tìm hai caïnh cuûa hình chöõ nhaät bieát chu vi baèng 22m vaø dieän tích
baèng 28 m2.
Giaûi
Goïi u vaø v laø hai caïnh cuûa hình chöõ nhaät (u > 0, v > 0), ta coù :
S = u + v = 11
P = u.v = 28
Theo Vieùt ñaûo thì u vaø v laø 2 nghieäm cuûa phöông trình :
x2 – 11x + 28 = 0
Giaûi pt naøy ta tìm ñöôïc x1 = 4 = u vaø x2 = 7 = v.
Vaäy hai caïnh cuûa hình chöõ nhaät laø 4m vaø 7m.

Daïng 8 : TÌM THAM SOÁ ÑEÅ THOÛA MAÕN DAÁU CAÙC NGHIEÄM SOÁ
CUÛA PHÖÔNG TRÌNH BAÄC HAI ax2 + bx + c = 0 .
Böôùc 1: Tính (hoaëc ’).
Böôùc 2: Duøng Vieùt ñeå tính toång S vaø tích P cuûa 2 nghieäm.
Böôùc 3 :
* Phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu P < 0;
* Phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu vaø nghieäm döông lôùn hôn giaù trò tuyeät ñoái

cuûa nghieäm aâm P 0

S 0

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 19
19
* Phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu vaø nghieäm döông nhoû hôn giaù trò tuyeät ñoái

cuûa nghieäm aâm P 0

S 0

* Phöông trình coù hai nghieäm cuøng daáu 0 (hoaëc ' 0)

P 0

0 (hoaëc ' 0)
* Phöông trình coù hai nghieäm döông P 0
S 0

0 (hoaëc ' 0)
* Phöông trình coù hai nghieäm aâm P 0
S 0

ví duï 1: Xaùc ñònh m ñeå phöông trình x2 – 3x + m – 1 = 0

a) Coù 2 nghieäm döông phaân bieät; c) Coù 2 nghieäm aâm phaân bieät;
b) Coù 2 nghieäm döông baèng nhau; d) Coù 2 nghieäm traùi daáu;
Giaûi
= (-3)2 – 4.1(m – 1) = 9 – 4m + 4 = 13 – 4m
b 3 c m 1
S = x1 + x 2 = - =- = 3; P = x1.x2 = = = m-1
a 1 a 1

0 13 4m 0
a) Phöông trình coù hai nghieäm döông phaân bieät P 0 m 1 0
S 0 3 0

13
m
4 13
m 0 0<m<
3 0 4

13
Vaäy vôùi 0 < m < thì Pt coù 2 nghòeâm döông phaân bieät.
4

0 13 4m 0 13
b) Pt coù 2 nghieäm döông baèng nhau P 0 m 1 0 m=
S 0 3 0 4

c) Pt coù 2 nghieäm ñeàu aâm khi S < 0 , maø S = 3 > 0.

Vaäy khoâng coù giaù trò naøo cuûa m laøm cho pt coù 2 nghieäm aâm.
d) Pt coù 2 nghieäm traùi daáu P<0 m–1<0 m < 1.
Vaäy vôùi m < 1 thì phöông trình coù 2 nghieäm traùi daáu.

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 20
20
Daïng 9 : LAÄP PHÖÔNG TRÌNH BAÄC HAI KHI BIEÁT 2 NGHIEÄM x1, x2
CUÛA NOÙ
Caùch 1:
Böôùc 1: Tính toång 2 nghieäm S = x1 + x2 vaø tích 2 nghieäm P = x1.x2
Böôùc 2: Phöông trình caàn laäp laø x2 – Sx + P = 0.
Caùch 2: x1 vaø x2 laø 2 nghieäm cuûa pt : (x – x1)(x – x2) = 0

Ví duï: Laäp phöông trình baäc hai coù caùc nghieäm laø:
a) 2 vaø 2 ; b) 3 vaø – 5.
Giaûi
a) Caùch 1: S = x1 + x2 = 2 + 2 vaø P = x1. x2 = 2. 2
Vaäy x1 = 2 vaø x2 = 2 laø 2 nghieäm cuûa pt x2 – Sx + P = 0
hay x2 – ( 2 + 2 ) x + 2 2 = 0.
Caùch 2: x1 = 2 vaø x2 = 2 laø hai nghieäm cuûa pt :
(x - x1)(x – x2) = 0
hay ( x – 2)(x - 2 ) = 0
x2 - x 2 - 2x + 2 2 = 0
x2 – ( 2 + 2)x + 2 2 = 0.
b) Caùch 1: S = x1 + x2 = 3 + (- 5) = - 2 vaø P = x1. x2 = 3.(- 5) = -15
Vaäy x1 = 3 vaø x2 = - 5 laø 2 nghieäm cuûa pt x2 – Sx + P = 0
hay x2 – (- 2)x + ( - 15) = 0.
x2 + 2x – 15 = 0.
Caùch 2: x1 = 3 vaø x2 = -5 laø hai nghieäm cuûa pt :
(x - x1)(x – x2) = 0
hay ( x – 3)[x – (-5)] = 0
(x – 3)(x + 5) = 0
x2 + 2x – 15 = 0.

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 21
21
Daïng 10 : KHOÂNG GIAÛI PHÖÔNG TRÌNH, HAÕY LAÄP PHÖÔNG TRÌNH
KHAÙC COÙ NGHIEÄM LAØ NGHÒCH ÑAÛO CUÛA CAÙC NGHIEÄM CUÛA
PHÖÔNG TRÌNH ÑAÕ CHO.

Goïi x1, x2 laø hai nghieäm cuûa phöông trình ñaõ cho ax2 + bx + c = 0.
b c
S 1 = x 1 + x2 = ; P1 = x1.x2 =
a a
1 1
Phöông trình caàn laäp coù nghieäm laø vaø .
x1 x2

1 1 x x S
S2 = + = 1 2 = 1
x1 x2 x1x2 P1

1 1 1 1
P2 = . = =
x1 x 2 x1 x 2 P1

1 1
Theo Vieùt ñaûo thì vaøø laø 2 nghieäm cuûa phöông trình :
x1 x2

X2 – S2X + P2 = 0
b a
Löu yù: Pt ax2 + bx + c = 0 vaø pt x2+ x+ = 0 laø hai pt coù nghieäm laø nghòch
c c

ñaûo cuûa nhau.

Ví duï: Cho phöông trình 2x2 – 7x + 6 = 0 (1). Khoâng giaûi phöông trình (1), haõy
laäp phöông trình coù nghieäm laø soá nghòch ñaûo cuûa caùc nghieäm cuûa pt(1).
Giaûi
Pt (1) coù = (-7)2 – 4.2.6 = 49 – 48 =1 > 0 neân coù hai nghieäm x1, x2.
b 7 7
Theo Vieùt ta coù : S1 = x1 + x2 = - =- =
a 2 2
c 6
P1 = x1.x2 = = =3
a 2

1 1
Phöông trình caàn laäp seõ coù nghieäm laø vaø .
x1 x2

1 1 x x S 7 7
S2 = + = 1 2 = 1 = :3=
x1 x2 x1x2 P1 2 6

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 22
22
1 1 1 1 1
P2 = . = = =1:3=
x1 x 2 x1 x 2 P1 3

1 1
Theo Vieùt ñaûo thì vaøø laø 2 nghieäm cuûa phöông trình :
x1 x2

X2 – S2X + P2 = 0
7 1
hay X2 - X + =0
6 3

6X2 – 7X + 2 = 0. (2)
Vaäy pt (2) caàn laäp coù caùc nghieäm laø nghòch ñaûo cuûa caùc nghieäm cuûa pt(1).

Daïng 11 : TÌM HEÄ THÖÙC LIEÂN HEÄ GIÖÕA CAÙC NGHIEÄM

KHOÂNG PHUÏ THUOÄC VAØO THAM SOÁ
Böôùc 1: Duøng Vieùt ñeå tính toång S vaø tích P cuûa hai nghieäm.
Böôùc 2: Ruùt (tính) tham soá töø S roài thay vaøo P ( hoaëc coù theå ruùt tham soá töø P
roài thay vaøo S) ñeå khöû tham soá, ta ñöôïc heä thöùc caàn tìm.

Ví duï : Cho phöông trình (m -1)x2 – 2(m – 4)x + m – 5 = 0.

Tìm heä thöùc lieân heä giöõa hai nghieäm x1, x2 maø khoâng phuï thuoäc vaøo m.
Giaûi
Khi phöông trình coù nghieäm, theo Vieùt ta coù:
b 2(m 4) 2(m 4)
S = x 1 + x2 = - =- =
a m 1 m 1
c m 5
P = x1.x2 = =
a m 1

2(m 4)
Töø S = S(m - 1) = 2(m – 4)
m 1

Sm – S = 2m – 8 Sm – 2m = S – 8
S 8
(S – 2)m = S – 8 m=
S 2
S 8 m 5
Thay m = vaøo P = ta coù :
S 2 m 1

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 23
23
S 8 S 8 S 8 5S 10 S 8 S 2 2 4S 6
P = 5 : 1 = : = :
S 2 S 2 S 2 S 2 S 2 S 2

2 4S S 2 2 4S 4S 2
P= . = =
S 2 6 6 6

6P = 4S – 2 4S – 6P = 2
2S – 3P = 1 hay 2(x1 + x2) – 3x1x2 = 1.

Daïng 12 : KHOÂNG GIAÛI PHÖÔNG TRÌNH, LAÄP PHÖÔNG TRÌNH AÅN

KHAÙC THOÛA MAÕN ÑIEÀU KIEÄN COÙ LIEÂN QUAN ÑEÁN NGHIEÄM CUÛA
PHÖÔNG TRÌNH ÑAÕ CHO
Böôùc 1 : Duøng Vieùt ñeå tính toång S vaø tích P cuûa 2 nghieäm cuûa pt ñaõ cho ;

Böôùc 2 : Bieán ñoåi caùc ñaúng thöùc (ñieàu kieän) ñeå xuaát hieän S, P ;

Böôùc 3 : Thay S, P vaøo ñeå tính toång vaø tích 2 nghieäm phöông trình caàn laäp;

Böôùc 4 : Duøng Vieùt ñaûo ñeå laäp phöông trình .

Ví duï : Cho phöông trình x2 – 4x + m –3 = 0 (*) coù hai nghieäm x1, x2 . Khoâng
y1 y2 x1 x2
giaûi pt(*), haõy laäp pt aån y coù 2 nghieäm y1, y2 sao cho : y1 y2
3x1x2
1 y2 1 y1

b 4
Giaûi Theo Vieùt ta coù : S = x1 + x2 = - =- = 4
a 1

c m 3
P = x1.x2 = = =m–3
a 1
(1)
Vì y1 + y2 = x1 + x2 maø x1 + x2 = 4 neân y1 + y2 = 4 .
y1 y2
Ta bieán ñoåi : 3 x1x2
1 y2 1 y1

y1(1 – y1) + y2(1 – y2) = 3x1x2(1 – y1)(1 – y2)

 y1 – y12 + y2 - y22 =3P (1 – y2 – y1 + y1y2)
(y1 + y2) – ( y12 + y22) = 3P [1 –(y1 + y2) + y1y2]
4 – ( y12 + 2y1y2 + y22 – 2y1y2 ) = 3P [ 1 – 4 + y1y2 ]
4 – [(y1 + y2)2 - 2y1y2] = 3 P [- 3 + y1y2]
4 – [ 42 – 2 y1y2] = - 9P + 3Py1y2]

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS

CHINH PHỤC HỆ THỨC VI-ET
Sưu tầm và chia sẻ bởi Organic Math - Toán học Hữu cơ 24
24
4 – 16 + 2y1y2 = - 9P + 3P y1y2
3P y1y2 - 2 y1y2 = 9P – 12
(3P – 2)y1y2 = 9P – 12
9P 12 9(m 3) 12 9m 39 (2)
y1y2 =
3P 2 3(m 3) 2 3m 11

Töø (1) , (2) vaø theo Vieùt ñaûo thì y1 vaø y2 laø 2 nghieäm cuûa phöông trình:
9m 39
y2 – 4y + =0.
3m 11

TRỌN BỘ WORD TOÁN THCS CHỈ TỪ 150K http://bit.ly/VIP-word-THCS