ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ & ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Β΄ No 11

Yayoi
Kusama
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ για Συζητήσεις επι των Πάντων
Εκδίδεται στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
 Υayoi KUSAMA :
Η προσωπογραφία & το έργο μιας μεγάλης ζωγράφου.

e-Διάλογοι | σελ. 2
 Yayoi KUSAMA : Η τέχνη μου χαρίζει τη ζωή.
ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ
& “Στερεοτυπική δράση, επα-
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
(15 - 2 - 2017 Washington Post) :
Μην ρωτάτε την Yayoi Kusama ποιό είναι το
κύριο σημείο της καριέρας της.
Μπορεί να είναι 87 ετών, διεθνώς αναγνωρισμένη
που πρόκειται να πραγματοποιήσει σημαντικές,
ταυτόχρονες εκθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες
και την Ιαπωνία, αλλά δεν έχει ακόμη
ολοκληρωθεί.
“Δημιουργώ ακόμα. Πρόκειται να ζωγραφίζω
και στο μέλλον’’, δήλωσε η Kusama, που
αναγνωρίζεται ως η πιο επιτυχημένη ζωγράφος
της Ιαπωνίας.
Στο ατελιέ της, στο κέντρο του Τόκιο, ζωγραφίζει
φορώντας την κόκκινη περούκα της και τα
γυαλιά της.
Η Kusama, που έχει ιστορικό νεύρωσης και
έζησε εθελοντικά σε νοσοκομείο, ένα τετράγωνο
πιο πέρα, για περίπου τέσσερις δεκαετίες,
ζωγράφιζε ακόμα ενώ το ρολόι έδειχνε 3 το
πρωί, εν μέρει επειδή δεν μπορούσε να κοιμηθεί
και εν μέρει γιατί ήθελε να τελειώσει το έργο της
πριν ξεκινήσει η μέρα της στην επιχείρηση Yayoi
Kusama Inc.
“Είμαι παλιά πλέον, αλλά θα συνεχίσω να
δημιουργώ με περισσότερη και καλύτερη δουλειά.
Περισσότερη από ότι στο παρελθόν», είπε. «Το
μυαλό μου είναι γεμάτο ζωγραφιές».
Η Kusama εργάζεται στο τριώροφο στούντιο
της από τις 9 έως τις 6 κάθε μέρα.
Κάθεται στην αναπηρική καρέκλα της. Μπορεί
να περπατήσει, αλλά είναι ασταθής.
Ζωγραφίζει σε καμβάδες που τοποθετούνται σε
τραπέζια ή στηρίζονται στο πάτωμα.
Το ατελιέ είναι γεμάτο με νέες ζωγραφιές, γεμάτα
ζωντάνια, έργα γεμάτα μικρά στίγματα.
e-Διάλογοι |
Δηλώσεις προσδιορισμού της:
νάληψη, ψευδαίσθηση, συσ-
σώρευση, εμμονή, σεντόνια
αποπροσωποποίησης, κενότητα,
άπειρο, ψυχοσωματική τέχνη,
πολλαπλασιασμός, «κενό», dots,
κατακερματισμός, αιωνιότητα,
driving image.
Αυτά είναι μερικά από τα θέματα
που έχω χρησιμοποιήσει για τα
έργα μου: έργα ζωγραφικής,
γλυπτά καθώς και ταινίες”.
Art Review το 2007
«Η αγάπη μου για την
ανθρωπότητα και για τον
κόσμο ήταν πάντα η κινητήρια
δύναμη και η ενέργεια πίσω
από όλα αυτά που κάνω. Όλη
μου τη ζωή εκφράζω την αγάπη
μέσα από την τέχνη».
«Ανταγωνίζομαι τον πόνο,
το άγχος και τον φόβο κάθε
μέρα και η μόνη μέθοδος που
έχω βρει ότι με ανακουφίζει
από την ασθένειά μου είναι να
συνεχίσω να δημιουργώ με την
τέχνη» {...}
«Ήθελα να ξεκινήσω μια
επανάσταση, χρησιμοποιώντας
την τέχνη για να οικοδομήσω
το είδος της κοινωνίας που εγώ
οραματίστηκα ».
Αυτοβιογραφία
σελ. 3
Η Kusama τις ονομάζει “αυτο-εξάλειψη”.
Είναι μία ατελείωτη επανάληψη που σε τρελαίνει
το μυαλό. Μια νέα γκαλερί απέναντι από το δρόμο
είναι έτοιμη να ανοίξει και ένα άλλο μουσείο
βόρεια του Τόκιο βρίσκεται υπο κατασκευή.
Επιπλέον, έχει να κάνει δύο μεγάλες εκθέσεις. Η
μία έχει τίτλο “Yayoi Kusama: Infinity Mirrors”,
μια αναδρομική έκθεση της 65χρονης καριέρας
της, θα ανοίξει στο Μουσείο Hirshhorn, στην
επαρχία, στις 23 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει
μέχρι τις 14 Μαΐου πριν μετακομίσει στο Σιάτλ,
το Λος Άντζελες, το Τορόντο και το Κλίβελαντ.
Η έκθεση θα περιλαμβάνει πάνω από 60
ζωγραφιές, γλυπτά και εγκαταστάσεις της Kusa-
ma μαζί με έξι από τους ιδιόκτητους “καθρέφτες”
που διαθέτουν μπαλόνια, LEDs και polka dot, που
επαναλαμβάνονται αδιάκοπα στους καθρέφτες.
“Είναι πρωτοπόρος, πρωτίστως, ως γυναίκα
και ασιατική καλλιτέχνης της δεκαετίας του
1960, ξεπερνώντας τα όρια της ζωγραφικής, της
γλυπτικής στις επιδόσεις της”, δήλωσε ο Mika
Yoshitake, συνεργάτης επιμελητής στο Hirsh-
horn.
“Αυτοί οι καθρέφτες είναι έργα που
αντικατοπτρίζουν την ικανότητά της να ξεπερνά
τη γενιά της.”
Στη μία αίθουσα καθρέφτη, που ονομάζεται “Field
Phalli’s” από το 1965, υπάρχουν εκατοντάδες
λευκά και κόκκινα στίγματα. Σε ένα άλλο, στο
e-Διάλογοι |
“Obliteration Room”, οι επισκέπτες θα κληθούν
να κολλήσουν πολύχρωμες polka κουκίδες σε
ένα λευκό καθιστικό.
“Αυτά τα δωμάτια αντανακλούν όλα τα στοιχεία
της: τις εμμονές της, τις συσσωρεύσεις της, τις
ατέλειωτες επαναλήψεις της. Και όλα είναι πολύ
συμπαγή και εμβαθή”, δήλωσε ο Yoshitake.
Την ημέρα πριν την έναρξη της έκθεσης στην
Ουάσινγκτον, μια άλλη θα ανοίξει στο Εθνικό
Κέντρο Τέχνης στο Τόκιο.
Ολες οι εκθέσεις μαζί, υπογραμμίζουν το
παγκόσμιο φαινόμενο που είναι ο Yayoi Kusama.
Τα πουά στίγματά της καλύπτουν τα πάντα μέχρι
και τα φορέματα της Louis Vuitton.
Τα έργα της αποφέρουν ένα εκατομμύριο
δολάρια και μπορούν να βρεθούν από τη Νέα
Υόρκη και τη Minneapolis, στο Λονδίνο και το
Άμστερνταμ.
Οι εκθέσεις της είναι τόσο δημοφιλείς που
χρειάζονται τον έλεγχο των εισητηρίων. Μάλιστα
στο Hirshhorn θα εκδίδονται χρονομετρημένα
εισιτήρια για να προσπαθήσουν να ρυθμίσουν
τη ροή του κόσμου.
Αλλά η Kusama χρειάζεται ακόμα επιβεβαίωση.
«Είμαι πραγματικά διάσημη;» αναρωτήθηκε
όταν μια δημοσιογράφος της ρωτάει για την
επίτευξη του στόχου της, που δήλωνε δεκαετίες
πριν, να γίνει πλούσια και διάσημη.
«Όταν ήμουν παιδί, δυσκολευόμουν να πείσω τη
σελ. 4
μητέρα μου ότι ήθελα να γίνω καλλιτέχνης. Είναι
αλήθεια ότι είμαι διάσημη και επιτυχημένη;’’
«Βυθισμένη στη νεύρωση».
Η Κουσάμα γεννήθηκε στο Matsumoto, στα
βουνά της κεντρικής Ιαπωνίας, το 1929 σε
μια ευημερούσα και συντηρητική οικογένεια
σπορόφυτων εμπόρων. Αλλά το δικό τους δεν
ήταν ένα ευτυχές σπίτι.
Η μητέρα της είχε περιφρόνηση για τον γυναικά
πατέρα της και έστελνε την νεαρή Κουσάμα να
τον κατασκοπεύσει. Η κοπέλα είδε τον πατέρα
της με άλλες γυναίκες, φτιάχνοντας μέσα της, σε
όλη της την ζωή, έναν αποτροπιασμό για το σεξ.
Ενώ ήταν ακόμα παιδί, άρχισε να βιώνει «οπτικές
και ακουστικές ψευδαισθήσεις». Την πρώτη φορά
που είδε μια κολοκύθα, φανταζόταν ότι μιλούσε
μαζί της.
Η νεαρή Kusama ασχολήθηκε με τις
ψευδαισθήσεις της, ζωγραφίζοντας και κάνοντας
επαναλαμβανόμενα πρότυπα για να “εξαλείψει”
τις σκέψεις της. Ακόμη και σε αυτή την νεαρή
e-Διάλογοι |
ηλικία, η τέχνη έγινε μια μορφή θεραπείας,
κάτι που αργότερα θα το αποκαλούσε «ιατρική
τέχνης». Αλλά η μητέρα της Kusama ήταν
εξαιρετικά αντίθετη στην επιθυμία της να γίνει
καλλιτέχνης, επιμένοντας να ακολουθήσει μια
παραδοσιακή πορεία.
“Δεν με άφηνε να ζωγραφίζω. Ήθελε να παντρευτώ
κάποιον’’, δήλωσε η Κουσάμα σε συνέντευξή της,
έχοντας μία παγωμένη έκφραση στο πρόσωπό
της. “Πετούσε τα έργα μου. Ημουν απελπισμένη.
Ήθελα να πέσω στις γραμμές του τρένου. Κάθε
μέρα τσακωνόμουν με τη μητέρα μου και γι ‘αυτό
η ψυχική μου κατάσταση ήταν άθλια”.
Το 1948, μετά το τέλος του πολέμου, η Kusama
πήγε στο Κιότο για να μελετήσει τη Nihonga,
μια παραδοσιακή και εξαιρετικά δεσμευμένη
με κανόνες μορφή ιαπωνικής ζωγραφικής. Την
μίσησε.
Νωρίτερα, ενώ ζούσε στο Matsumoto, βρήκε ένα
βιβλίο της Georgia O’Keeffe και θαμπώθηκε από
τα έργα ζωγραφικής της.
σελ. 5

Έτσι πήγε στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Τόκιο
και έψαξε για την O’ Keeffe. Της έστειλε μια
επιστολή και μερικά έργα ζωγραφικής και αυτή
της απάντησε:
“Εκπληκτικά”, έγραψε ο O’ Keeffe! “Δεν μπορούσα
να πιστέψω την τύχη μου! Είχε την καλοσύνη να
ανταποκριθεί στην ξαφνική έκρηξη ενός απλού
ιαπωνικού κοριτσιού που δεν είχε συναντήσει ή δεν
το είχε ακούσει ποτέ πριν», έγραψε η Kusama στην
αυτοβιογραφία της, “Infinity Net.”
Παρά τις προειδοποιήσεις της O’ Keeffe, ότι οι
Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μια δύσκολη χώρα για
έναν νεαρό καλλιτέχνη - πόσο μάλλον για μία
νεαρή, μόνη, γυναίκα και μάλιστα γιαπωνέζα
καλλιτέχνης, η Kusama δεν δείλιασε.
Το 1957 κατάφερε να πάρει ένα διαβατήριο, μια
βίζα και κρύβοντας δολάρια στα φορέματά της για
να παρακάμψει τους μεταπολεμικούς ελέγχους,
έφυγε για την Αμερική.
Πρώτη στάση: Seatle, όπου διοργάνωσε έκθεση
σε μια μικρή γκαλερί. Στη συνέχεια πήγε στη Νέα
Υόρκη, όπου είχε μια άσχημη προσγείωση: “Σε
αντίθεση με τον μεταπολεμικό Ματσουμότο, η
Νέα Υόρκη ήταν απ’ όλες τις πλευρές μια άγρια και
βίαιη πόλη. Κυριεύθηκα από άγχος και σύντομα
e-Διάλογοι |
βρέθηκα σε νεύρωση», έγραφε.
Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, περιήλθε σε
άθλια φτώχεια.
Σαν κρεβάτι της είχε μια παλιά πόρτα και έβγαζε
ψάρια και παλιά λαχανικά από τους κάδους και
τα έβαζε στη σούπα. Αλλά αυτή η κατάσταση
έκανε την Kusama να μεγαλώσει το πείσμα της.
Ξεκίνησε να παράγει τα πρώτα της εμπορικά
σήματα “Infinity Net” που ήταν πίνακες με
τεράστιες καμβάδες - το ένα είχε ύψος 33 πόδια
- καλυμμένο με μαγευτικά κύματα μικρών
βρόχων που φαινόταν να συνεχίζονται προς τα
πάνω.
«Τα λευκά δίχτυα που περιβάλλουν τις μαύρες
κουκίδες του σιωπηλού θανάτου εναντίον
ενός σκούρου φόντου από τίποτα», όπως τα
περιγράφει η ίδια.
Αυτή η ιδεοψυχαναγκαστική επανάληψη την
βοήθησε στην εξουδετέρωση της νεύρωσης,
αλλά όχι για πάντα.
Επανειλημμένα βρέθηκε ότι πάσχει από
ψυχωσιακά επεισόδια και κατέληξε σε
νοσοκομείο στη Νέα Υόρκη.
Φιλόδοξη και ικανοποιημένη να παίζει με
το ρόλο τη εξωτικής Ασιάτισσας με κιμονό,
βρέθηκε στην επιρροή ομάδας καλλιτεχνών
με τους Mark Rothko και Andy Warhol (που
αργότερα είπε ότι είχε μιμηθεί την δουλειά
της). Σύντομα απέκτησε κάποια φήμη,
διοργανώνοντας εκθέσεις σε packed galleries.
Επίσης ξεπεσε - ή μάλλον, φλερταρε, με την
κακοφημία. Στη δεκαετία του 1960, όταν άρχισε
η εμμονή της για τα σχέδια με «πουά» στίγματα
[polka dot], άρχισε να διοργανώνει «events»
γύρω από τη Νέα Υόρκη, δελεάζοντας τους
ανθρώπους να γδύνονται γυμνοί σε μέρη όπως
το Central Park και τη γέφυρα του Μπρούκλιν,
ζωγραφίζοντας το σώμα τους με «πουά»
στίγματα.
Δεκαετίες πριν από το κίνημα Occupy Wall
Street, η Kusama οργάνωσε ένα συμβάν
στην οικονομική περιοχή της Νέας Υόρκης,
δηλώνοντας ότι ήθελε να αλείψει τους
άνδρες της Wall Street με «πουά κουκίδες».
σελ. 6

Τότε περίπου ξεκίνησε επίσης να καλύπτει
αντικείμενα (πολυθρόνες, βάρκες, καροτσάκια)
με “προεξοχές μορφής φαλλού”. «Άρχισα να κάνω
πέη για να θεραπεύσω τα αισθήματα αηδιασμού
μου απέναντι στο σεξ», έγραφε, περιγράφοντας
πως η διαδικασία «σταδιακά μετέστρεψε τη
φρίκη σε κάτι οικείο»!
Η Kusama δεν παντρεύτηκε ποτέ, αν και είχε
μια δεκαεξάχρονη σχέση στην Νέα Υόρκη με τον
καλλιτέχνη Joseph Cornell. “Δεν μου άρεσε το
σεξ και ήταν ανίκανος, έτσι ώστε να ταιριάζουμε
πολύ καλά”, είπε κάποτε στο Art Magazine.
Όμως, όλο και περισσότερο γίνονταν γνωστή για
τα διαφημιστικά της τεχνάσματα: προσφέρθηκε
να κοιμηθεί με τον Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον
εάν σταματούσε τον πόλεμο του Βιετνάμ:
«Ας ζωγραφίσουμε ο ένας τον άλλον με πουά
κουκίδες», τον έγραψε.
Αυτό οδήγησε σε μειωμένο ενδιαφέρον για το
έργο της, οπότε και βρέθηκε ξανά στο περιθώριο
και χωρίς χρήματα. Οι ειδήσεις από τις
περιπέτειες της Kusama είχαν ταξιδέψει μέχρι
την Ιαπωνία, μετατρέποντάς την σε «εθνική
e-Διάλογοι |
ντροπή» και οδήγησαν τη μητέρα της να λέει
ότι επιθυμούσε η κόρη της να είχε πεθάνει όταν
ασθένησε μικρό παιδί.
Ετσι, στις αρχές της δεκαετίας του ’70, η Kusa-
ma επέστρεψε στην Ιαπωνία μειωμένη και
ηττημένη παντελώς. Κλείστηκε στο ψυχιατρικό
νοσοκομείο, όπου ζει ακόμα και έπεσε σε
καλλιτεχνική μανία.
Στη συνέχεια, το 1989, το Κέντρο Διεθνών
Σύγχρονων Τεχνών στη Νέα Υόρκη έδωσε μια
αναδρομική εικόνα για το έργο της.
Αυτό ξεκίνησε μια αναβίωση, αν και αργά, που
εστίασε στην τέχνη της. Δημιουργήθηκε ένα
«mirror room” με κολοκύθες για τη Μπιενάλε
της Βενετίας το 1993, στη συνέχεια το 1998
πραγματοποίησε μια μεγάλη επίδειξη στο
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη -
χώρος όπου και η ίδια είχε κάποτε εκθέσει.
Η Kusama έχει γίνει ένα παγκόσμιο φαινόμενο τα
τελευταία χρόνια. Το Tate Modern στο Λονδίνο
και το Μουσείο Whitney στη Νέα Υόρκη έχουν
πραγματοποιήσει σημαντικές αναδρομές, με
τεράστια πλήθη ως επισκέπτες.
Τα σημάδια της τέχνης της είναι πλέον άμεσα
αναγνωρίσιμα.
Αν και δεν έχει καμία πρόθεση να μειώσει την
καλλιτεχνική δραστηριότητά-της, έχει αρχίσει
να σκέφτεται το θάνατό-της.
“Δεν ξέρω πόσο καιρό θα επιβιώσω ακόμα.
Αλλά όταν πεθάνω θα υπάρχει μια γενιά που θα
συνεχίσει στα βήματά μου’’, είπε, καθισμένη στο
φωτεινό ανοιχτό χώρο που είναι η νέα γκαλερί
της στο κέντρο του Τόκιο.
“Θα ήμουν πολύ ευτυχής αν οι άνθρωποι θα
ήθελαν να δουν το έργο μου και να εμπνευστούν
από τη δουλειά μου.”
Παρά την εμπορευματοποίηση της τέχνης της,
σκέφτεται για τον τάφο της στο Ματσουμότο
και πώς θα αποφύγει να γίνει αυτός ιερός.
“Αλλά δεν θα πεθαίνω ακόμη”, είπε, δίνοντας
έναν πιο αισιόδοξο τόνο. “Νομίζω ότι μπορώ να
ζήσω άλλα 20 χρόνια”. -
σελ. 7
e-Διάλογοι | σελ. 8
e-Διάλογοι | σελ. 9
e-Διάλογοι | σελ. 10
e-Διάλογοι | σελ. 11
Yayoi KUSAMA : Η αγάπη για την τέχνη διώχνει το θάνατο.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στο
περιοδικό “ΚΟΜΨΗ” [SLEEK]:
Sleek: Τα διάσημα πουά στίγματα σας είναι μια
θάλασσα από σημεία που μεταναστεύουν, ή μάλλον
χορεύουν, σε εικόνες, σε έπιπλα, σε εγκαταστάσεις,
σε δωμάτια. Σε ποιο βαθμό θα μπορούσατε να
περιγράψετε αυτό το φαντασμαγορικό θέαμα ως
μια αντανάκλαση του προσωπικού;
Yayoi Kusama: Τα πουά στίγματα είναι το
e-Διάλογοι |
σύμβολο της πνευματικής ειρήνης και της αγάπης
και το σημείο εκκίνησης όλων των ελπίδων και
των σκέψεων της Yayoi Kusama. Όσο υπάρχουν
Dots, υπάρχει και Kusama.
Sleek : Μπορούμε να ερμηνεύσουμε τα στίγματα
σας όχι και ως τυφλούς χαρακτήρες της ψυχής;
Kusama: Σε αυτό το σύμπαν, το φεγγάρι, τον ήλιο,
το κάθε αστέρι, τη δική μου ζωή, τη ζωή σου, είναι
όλοι μια κουκίδα ανάμεσα σε δισεκατομμύρια. Έχω
αγάπη και δέος για όλα αυτά τα πράγματα. Θέλω
να στείλω την σοβαρή μου επιθυμία να ξεπεράσουμε
σελ. 12
τις συγκρούσεις και τον τρόμο του κόσμου, την
επιθυμία της ειρήνης για τους λαούς.
Sleek: Πώς είναι δυνατόν να ξεπεραστούν οι
παγίδες της ζωής - ή στην περίπτωσή σας μια
ψυχολογική κατάπτωση - με εμφανή ή πραγματική
παιχνιδιάρικη αισθητική;
Kusama : Κάθε μέρα δημιουργώ ένα νέο κόσμο
με έργα τέχνης. Ξυπνάω νωρίς το πρωί και μένω
αργά το βράδυ, μερικές φορές μέχρι τις 3πμ, μόνο
για να γίνουν τέχνες. Αγωνίζομαι για τη ζωή μου
χωρίς σταματημό για ξεκούραση.
Sleek: Το ευπροσάρμοστο έργο σας περιλαμβάνει
τη ζωγραφική, τη γλυπτική και το Happen-
ing. Πώς αντιδρά το κοινό στα θεαματικά σας
“Γυμνά Γεγονότα”, ή ακόμα και στην εποχή της
τολμηρής εμφάνισής σας σε ένα σούπερ μάρκετ,
όταν φορούσατε ένα διακοσμημένο φόρεμα με
αμέτρητους φαλλούς;
e-Διάλογοι |
Kusama : Τα πλήθη που είχαν συγκεντρωθεί
για να παρακολουθήσουν τα Happenings
αντέδρασαν ποικιλότροπα : χαρούμενα, πένθιμα
ή και θυμωμένα... όλοι όμως συνέχισαν να
στέκονται εκεί για να τα δουν. Καθώς τα Hap-
penings κέρδιζαν τη φήμη, απέκτησα όλο
και περισσότερους οπαδούς. Οι ρεπόρτερ με
έψαχναν και με ρωτούσαν με ενθουσιασμό για
το επόμενο Happening, και τα πλήθη αυξήθηκαν
σε μέγεθος και ενθουσιασμό. Αυτό, νομίζω, είναι
επειδή ήμουν στην πρωτοπορία να δώσω ό, τι
χρειαζόταν η εποχή.
Sleek: Στη Νέα Υόρκη το 1969 ανοίξατε μια μπουτίκ
μόδας με αυτο-σχεδιασμένα διαφανή ρούχα και
τα λεγόμενα “mod clothes”. Πώς το κοινό δέχτηκε
αυτό το αρκετά καθαρό και φανταχτερό φάσμα της
μόδας;
Kusama : Η εταιρεία μόδας Kusama παρήγαγε και
σελ. 13
πωλούσε φορέματα και υφάσματα διακοσμημένα
σε πουά στίγματα, τα οποία πωλήθηκαν σε
εκατοντάδες καταστήματα και μπουτίκ στις
ΗΠΑ. Η Nude Fashion Company ήταν μια
παραλλαγή των Kusama Fashions. Η ιδέα ήταν
ότι τα ρούχα πρέπει να φέρνουν τους ανθρώπους
μαζί, να μην τους χωρίζουν, χωρίς να χρειάζεται
να ξεντυθούν τελείως. Ο στόχος της Nude Fash-
ion Company ήταν να διευρύνει τη διανομή
αυτών των φορεμάτων, βασιζόμενη σε φρέσκες
ιδέες και πρακτική για να αποκομίσει από το σεξ
σαν μόδα.
Sleek: Το ακροατήριο σου είναι η πραγματική
δύναμη, το κερασάκι στην τούρτα όλων των δομών
σας;
Kusama : Ήμουν ο δημιουργός και ο χορογράφος
[στα Happenings μου], αλλά ποτέ ο συμμετέχων.
Αυτός ήταν ο τρόπος που εξέφρασα τον εαυτό
μου.
e-Διάλογοι |
Sleek: Κάποτε είπατε: “Δημιουργώ την τέχνη για
την επούλωση όλης της ανθρωπότητας.” Είναι αυτό
το όραμα σας ήδη εκπληρωμένο;
Kusama : Στις δεκαετίες τις δουλειάς μου, πάντα
έχω στη σκέψη μου την αγάπη στην ανθρωπότητα
και την παγκόσμια ειρήνη.
Πολεμώ τον πόνο, το άγχος και τον φόβο
κάθε μέρα και η μόνη μέθοδος που έχω βρει
ότι με ανακουφίζει από την ασθένειά μου είναι
να συνεχίσω να δημιουργώ με την τέχνη. Τα
τελευταία χρόνια ο κόσμος έχει γίνει ασταθής
και γεμάτος αναταραχή.
Ως καλλιτέχνης, πιστεύω ότι είναι σημαντικό
να μοιράζουμε την αγάπη και την ειρήνη και να
ελπίζουμε να τα παραδώσουμε στους ανθρώπους
που υποφέρουν και δεν έχουν την ευκαιρία να
απολαύσουν τη χαρά της τέχνης.
Το γεγονός ότι ζωγραφίζω με βοηθά να κρατώ
μακριά τις σκέψεις για τον θάνατο μου.
σελ. 14
Sleek: Μπορείτε να εξηγήσετε τι εννοούσατε
μία φορά με τη δήλωση: «Με την εξαφάνιση του
ατομικού εαυτού του, κάποιος επιστρέφει στο
άπειρο σύμπαν»;
Kusama : Με το να καλύπτω ολόκληρο το
σώμα μου με κηλίδες και στη συνέχεια να κρύβω
το φόντο, γίνομαι ένα κι εγώ με τα στίγματα,
βρίσκοντας την αυτο-αναίρεση μου.
Επομένως η δική μου μάζα απορροφάται σε κάτι
διαχρονικό. Και όταν συμβαίνει αυτό, και εγώ
εξαλείφομαι.
Sleek: Ο συλλέκτης Eli Broad έχει αγοράσει
πρόσφατα το αγαπημένο σας “Infinity Mir-
rored Room” LED φώτων και καθρεφτών. Όταν
η εγκατάσταση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά
στη Νέα Υόρκη, στη Γκαλερί David Zwirner, οι
e-Διάλογοι |
άνθρωποι βρίσκονταν στη γραμμή για ώρες. Πόσο
σημαντική είναι αυτή η φοβερή εγκατάσταση στον
κόσμο που αλλάζει;
Kusama : Το να δημιουργήσω μια ατελείωτη
αίθουσα καθρεφτών ήταν το μακρινό όνειρο
μου. Οι ψυχεδελικές εικόνες των φώτων
κάνουν τον κόσμο ένα είδος καλειδοσκόπιο,
αντικατοπτρίζοντας το φως στη ρίζα όλων των
πραγμάτων και προσελκύοντας όποιον εισήλθε
στην αίθουσα προς τον κόσμο του απείρου. Αυτή
ήταν η υλοποίηση μιας κατάστασης αρπαγής
μου μεταξύ ζωής και θανάτου.
Αυτό ήταν το ζωντανό, αναπνευστικό μανιφέστο
της αγάπης μου. Χιλιάδες φωτισμένα χρώματα
αναβοσβήνουν με την ταχύτητα του φωτός - δεν
είναι αυτή η ίδια η ψευδαίσθηση της ζωής στον
παροδικό μας κόσμο;
σελ. 15
Sleek: Μικρά ζώα ή οργανισμοί που μοιάζουν με
αμοιβάδες, κολοκύθες, ψάρια, μάτια και ακόμη
και τα προφίλ του προσώπου μιας γυναίκας
αποτελούν το πρότυπο των νέων σας ζωγραφικών
έργων. Είναι δύσκολο να συντονίσετε το μυαλό και
το σώμα σας σε αυτή την αμφισημία του ελέγχου
και του πληθωρισμού, του ατέρμονου σχεδίου και
της δομής;
Kusama : Όχι, δεν είναι δύσκολο. Η φαντασία
μου είναι πέρα από αυτό που σκέφτονται οι
άνθρωποι. Είναι άπειρη.
Μπορούσα να ζωγραφίζω απευθείας χωρίς
σχεδιασμό και ποτέ δεν υπέφερα από έλλειψη
ιδεών για να παρουσιάσω τη βαθιά παρουσία
του ανθρώπου.
Αυτή η δημιουργικότητα είναι η μεγάλη ελπίδα
να ζήσω τη ζωή μου.
Είμαι πολύ ευγνώμων που η φιλοσοφία αυτού του
είδους ήταν καλά αποδεκτή και αξιολογημένη
στην καριέρα μου. -

e-Διάλογοι | σελ. 16
Τα άλλα τεύχη του ‘‘e-Διάλογοι’’

Σ Υ Ζ Η Τ Η Σ Ε Ι Σ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Β΄ No1

Οι μεγάλοι σταθμοί της πορείας του.

Τα Παιδιά από την Πάτρα.
Η δική του solo καριέρα.

...οι Pink Floyd, o Β. Δεληκούρας

& ο Μ. Χιώτης

Συζήτηση με τον
μουσικοσυνθέτη
ΧΡΗΣΤΟ
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ για Συζητήσεις επι των Πάντων
Εκδίδεται στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

e-Διάλογοι | σελ. 17 - ΤΕΛΟΣ