Professional Documents
Culture Documents
Telugu GeM Handbook PDF
Telugu GeM Handbook PDF
ప్రభుత్వ ఈ మార్కెటప్లే స్
ప్రభుత్వ ఈ మార్కకటప్ేే స్
జిఇఎం హ్యండబుక్
జూల ై ౨౦౧౮
అరపణ్ జకైట్లే
అరుణ్ జైట్లీ
కేంద్ర మేంత్రి
కేంద్ర మేంత్రి
౩౧ జులై, ౨౦౧౮
ముందుమాట
౨౦౧౬-౨౦౧౭ బడ్జెట్లే భాగంగా, వివిధ మంత్రరత్వ మర్ియు ప్రభుత్వ సంసథ ల ద్వవర్ా వసతువులు మర్ియు సేవల సేకరణకు ఒక సాంకేత్రక
ప్ర్ిజా ఞనంతో నడప్బడ్ే పాేట్ాాముు ఏర్ాుట్ు చేయాలని మేము ప్రకట్ంచవము. ౨౦౧౬ ఆగసతి ౯ న వాణిజయ మంత్రరత్వశాఖ ఆధవరయంలో
పారరంభంచబడ్ిన జిఇఎం కవర్ేజ్, యాకకెస్ మర్ియు మన ద్ేశంలో ప్రజఞ సేకరణ సమరథ త్నత ప్ంచే ఒక కేంద్రక
ర ృత్, ఏకీకృత్ సేకరణ
పాేట్ాార్మ్. పారరంభంచిన త్రపవాత్ జిఇఎం నిరంత్రంగా ఊప్ందతకుంట్ూ ముందతకు సాగిపో యంద్ి మర్ియు ప్రజఞ సేకరణలో
అప్ూరవమైన మారపునత సృష్టించబో త్ ంద్ి.
ప్రభుత్వ వయయాల సర్వవత్ు మీకరణ కోసం ఒకే ఇ- పాేట్ాార్మ్ ప్ైకి కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు అమ్కంద్వరపలనత తీసతకుర్ావడం
ద్వవర్ా లావాద్ేవీలనత అంద్ించడం మర్ియు సతలభత్రం చేయడం వంట్వి కూడ్వ జిఇఎం అనతమత్రసతుంద్ి. జిఇఎం త్న లక్ష్యయనిు
చేరపకోవట్ానికి ఆర్ిిక మంత్రరత్వ శాఖ, ౨౦౧౭ సాధవరణ వినియోగద్వరపల నియమాలలో రూల్ ౧౪౯ నత చేర్ిచంద్ి, ద్రని ప్రకారం ప్రభుత్వ
వినియోగద్వరపల జిఇఎం ద్వవర్ా కొనతగవళ్ళు చజయయట్ం త్ప్ునిసర్ి. జిఏఫ్ఆర్మ రూల్ కూడ్వ జిఇఎం నిరవహిసు తను పారథమిక
మారగ దరశకాలనత నిర్ేదశిసతుంద్ి. కొనతగవలు సంసథ లు ఇప్ుుడు సాంకేత్రక ప్ర్ిజా ఞనంతో నడప్బడ్ే పాేట్ాార్మ్ కావట్ం వలన జిఇఎం యొకక
ప్ూరణ త్తో, ప్రసు తత్ సేకరణ విధి, విధవనవలలో అవసరమైన మౌలిక మారపు ఉండ్వలి అని తజలుసతకోవాలిెన అవసరం ఉంద్ి.
జిఇఎం గుర్ించి సమగరంగా తజలియజేయడ్వనికి ఈ ప్త్రం అభవృద్ిి చేయబడ్ింద్ి మర్ియు జిఇఎం ఇనీష్టయేట్వ్ మొత్ు ం రూప్కలున
మర్ియు ప్రణవళికనత సంక్ష్ిప్కర్ి తు సు తంద్ి. జిఇఎం ద్వని వినియోగద్వరపలు మర్ియు వాట్ాద్వరపల నతండ్ి మర్ియు వైస్ వరెస్ కలిగి ఉను
అంచనవలనత నిరవచించట్ానికి ఉద్ేదశించబడ్ింద్ి.
జిఇఎం యొకక పారథమిక లక్ష్యం ప్రభుత్వం కోసం పొ దతప్ునత సృష్టించడం. ప్రభుత్వ సేకరణలో లావాద్ేవీలు మర్ియు ప్ర్ిపాలనవ
వయయాలు ర్కండ్ింట్నీ గణనీయంగా త్గిగంచవలని జిఇఎం భావిసోు ంద్ి. మన ద్ేశంలో ప్రభుత్వ సేకరణ యొకక ప్ర్ిమాణవనిు మర్ియు
సాథయని బట్ి , జిఇఎం విలువైన ప్రజఞ వనరపల పొ దతప్ుకు గణనీయంగా ద్వర్ితీసతుంద్ి.
నేనత ఈ హ్యండబుక్, వాట్ాద్వరపలందర్ికీ చవలా ఉప్యోగంగా ఉంట్ుందని మర్ియు ఈ కొత్ు కాషల స్, కాంట్ాక్ి ల స్ మర్ియు కాగితవలు
లేని సేకరణ విధవనవనిు పో ర త్ెహించడ్వనికి ద్ో హదం చేసు తందని నము్త్ నవునత.
వాణిజయ మర్ియు ప్ర్ిశరమ
సతర్ేష ప్రభు
మర్ియు
SURESH PRABHU
పౌర విమానయాన మంత్రర
భారత్ ద్ేశం, నతయ ఢిల్లే
MINISTER
COMMERCE & INDUSTRY;
AND
CIVIL AVIATION
GOVERNMENT OF INDIA, NEW DELHI
ముందుమాట
మనద్ేశంలో అత్రప్దద ఎజకండ్వ అంశాలలో ఇ-పాలన ఒకట్. చవలా సంవత్ెర్ాలుగా, అనేక కేందర మంత్రరత్వ శాఖలు మర్ియు ర్ాష్టి ర ప్రభుతవవలు
ఈ విష్టయంలో అధిక సంఖయలో కారయకరమాలు చేప్ట్ాియ. ప్రభుత్వ ఇ-మార్కకటప్ేే స్ (జిఇఎం) అనేద్ి ఒక ముఖయమైన భార్ీ ఎత్ు న
జరపగుత్ ను కారయకరమం, ఇద్ి ద్రరఘకాలంలో, వయయానిు సమరథ వంత్ంగా నిరవహించడం మర్ియు మన ద్ేశం యొకక ఉతవుదకత్ప్ై
గణనీయమైన ప్రభావం చూప్ుత్ ంద్ి.
భార్ీ ఎత్ు న కొనతగవలుద్వరపలు, వికేరత్లు మర్ియు సర్ీవసత పొ ర వైడరే ద్వవర్ా లభయమయేయ మర్ియు అందతబాట్ులో ఉండ్ే నిజమైన ఓప్న్
మర్ియు పారదరశక పాేట్ాారప్ు నిర్ి్ంచడం ద్వవర్ా జిఇఎం ద్ేశంలో ప్రజఞ సేకరణనత విప్ే వాత్్కంగా మారపసతుంద్ి. ఆధతనిక ఇ-కామర్మె
ట్ెకాులజీలప్ై నిర్ి్ంచబడట్ం వలన సరఫర్ాద్వరపలు మర్ియు కొనతగవలుద్వరపల యొకక పారమాణికత్తో పాట్ుగా, ప్ూర్ిుగా ఆన్ ల ైనే ల
నమ్దగిన సేకరణ లావాద్ేవీని ప్ూర్ిు చేయట్ానికి జిఇఎం అనతమత్రసతుంద్ి, అనగా, ఇద్ి కాష ల స్, కాంట్ాక్ి ల స్ మర్ియు ప్ేప్ర్మ ల స్.
అభవృద్ిి చజందతత్ ను డ్ిజిట్ల్ ఆర్ిికవయవసథ కు అనగా భారత్ద్ేశం వలే, ఈ సాథయకి ఒక ఇనీష్టయేట్వ్, ఆనలే న్ సేకరణకు మించిన సతధరరగ
ప్రభావానిు సృష్టించగల సామరి యం ఉంద్ి.
• జిఇఎం యొకక వేద్ిక అందరప వికేరత్లకు ప్రభుత్వంతో వాయపారం చేయడం సతలభత్రం చేసు తంద్ి. ఈ పాేట్ాార్మ్ అనిుట్నీ కలుప్ుకొని
ఉంట్ుంద్ి మర్ియు ఎంఎస్ఎంఈ మర్ియు సాిరి ప్ పో ట్లత్తవవనిు కాపాడుకోవడ్వనికి పో ర త్ెహిసు తంద్ి మర్ియు మదద త్ ఇసతుంద్ి.
• జిఇఎం బలమైన ఆడ్ిట ట్రయలుు కలిగి ఉంద్ి అందతవలన కొనతగవలుద్వరపల మధయ జవాబుద్వర్ీత్నవనిు ప్ంచతత్ ంద్ి. ప్ర్ిగిన
జవాబుద్వర్ీత్నం ప్రసు తత్ ద్రరఘకాలిక మర్ియు గజిబిజిగా ఉను విధవనవల నతండ్ి మనం దూరంగా ఉండట్ానికి అనతమత్రసతుంద్ి.
త్వరలోనే జిఇఎం ఇప్ుట్వరకు సటలోసోే నివసటంచిన సేకరణ సమాచవరం యొకక సంప్దనత కలిగి ఉంట్ుంద్ి. ఈ డ్ేట్ాలో ప్రభుత్వం డ్ేట్ా-
డ్ివ
ర న్ నిరణ యాలు చేయడ్వనికి మర్ియు పాలసత-చేసేందతకు డ్జవ్
ై చేయడ్వనికి విశలేష్టణలనత వాడ్ేందతకు అనతమత్రసూ
ు బహుళ్
అంత్ఃసూచికలు ఉంట్ాయ.
జిఇఎం త్వరలోనే జఞతీయ సాథప్నకు మూలసథ ంబంగా మారపత్ ంద్ి. ఇప్ుట్కే పారరంభమైనప్ుట్ నతంచీ అనత్రకాలంలోనే గణనీయమైన
ప్రభావానిు చూప్టంచింద్ి. జిఇఎం విజయవంత్ం కావడ్వనికి మర్ియు ద్వని ప్ూర్ిు సామర్ాథయనిు వలికి త్రయయట్ానికి ప్రభుత్వ
కొనతగవలుద్వరపలందరూ, వికరయద్వరపలు మర్ియు ప్ర్ాయవరణ వయవసథ లో వివిధ భాగసావముల నతండ్ి విజయవంత్మైన కృష్ట
అవసరమవుత్ ంద్ి.
జిఇఎం హ్యండబుక్ ద్వని విధి మర్ియు విధవనవలనత రూపొ ంద్ించడ్వనికి ప్రధవన సూత్ర మారగ దరశకంగా వయవహర్ించడ్వనికి ఉద్ేదశించబడ్ింద్ి.
వాణిజయ సకరట్ర్ీ
భారత్ ప్రభుత్వం
నూయ ఢిల్లే – 110011
COMMERCE SECRETARY
GOVERNMENT OF INDIA
NEW DELHI - 110011
ముందతమాట్
భారత్ ద్ేశం ప్రజఞ సేకరణ కోసం ఖరపచ చేసే మొత్ు ం రప. ౨౫ లక్ష్ల కోట్ే ప్ైమాట్ే. సేకరణలో అదతుత్మైన మారపునత తీసతకుర్ావట్ానికి
త్యారప చజయయబడడ చొరవే ప్రభుత్వ ఇ-మార్కకటప్ేే స్. భారత్ద్ేశంలో డ్ిజిట్ల్ సామరి యం యొకక ఒక వంత్ వృద్ిద ప్రప్త్రకి జిఇఎం పాేట్ాార్మ్
ప్రగత్ర సాధించింద్ి, ఇద్ి ప్రజఞ సేకరణలో మానవీయ ప్రకిరయ అసమరథ త్ మర్ియు మానవ జోకాయలనత త్గిగసు తంద్ి మర్ియు భారతీయ ప్రజఞ
సేకరణలో మూడు ప్రధవన లక్ష్యయలనత ముందతకు సాగేలా చేసు తంద్ి: కప్ట్ములేని, సామరథ యత్ మర్ియు పారదరశకత్.
ప్ూర్ిు ఆనన్ లే ప్ర్ిష్ాకరం అంట్ే మానవ జోకయం త్గిగపో వట్ం మర్ియు ప్రకిరయ మర్ియు సేకరణ డ్ేట్ా ప్ూర్ిు ప్రత్యక్ష్త్ సూచించట్ం. ఇద్ి
పారదరశక మర్ియు బహిరంగంగా ఉను వయవసథ నత ఏరురపసతుంద్ి, మర్ియు సేకరణ ప్రకిరయనత గణనీయంగా వేగంవంత్ం చేసు తంద్ి.
ప్రభుత్వం యాజమానయం వహిసు తను, వాణిజయ మంత్రరత్వ శాఖ కింద ఉను సక్ష్న్ ౮ కంప్నీ, జిఇఎం ప్రతేయక వాహనం కింద నడప్బడుత్ ను
ప్రభుత్వ ఇ-మార్కకటప్ేే స్ (జిఇఎం) ౯ ఆగష్టి ౨౦౧౬లో పారరంభంచబడ్ింద్ి. అద్ి ప్రప్ంచ సాథయ, బలమైన, మర్ియు వినూత్ు పో రిల్
అవవట్ానికి ఎప్ుట్కప్ుుడు అభవృద్ిి చజందతత్ ను ప్రయత్ుంలో, జిఇఎం ఒక మరపగుప్రచబడ్ిన సంసకరణ: జిఇఎం ౩.౦ జనవర్ి ౨౬,
౨౦౧౮ న విడుదల ైంద్ి, ప్లు సాంకేత్రక సమసయలతో కొత్ు , అధతనవత్న లక్ష్ణవలనత ప్ర్ిష్టకర్ించి, వలే డ్ి చేసటంద్ి.
జిఇఎం త్న ప్రయాణంలో ఇంకా పారరంభంలోనే ఉందని మర్ియు ముందతకు సాగగల సామరి యం ఉందని గమనించడం ముఖయం అయనప్ుట్కీ ,
జిఇఎం గొప్ు విజయం సాధించింద్ి. జిఇఎంలో ౨౦,౦౦౦+ ప్రభుత్వ ఏజకనీెలు కొనతగవలుద్వరపగా ర్ిజిసి ర్మ చేయబడుత్ నవుయ మర్ియు
వికరయద్వరపల సాథవరం ఇప్ుట్కే అనిు ర్ాష్ాిరల నతండ్ి ౧,౨౦,౦౦౦ మంద్ి వికేరత్లు నిర్ి్ంచవరప. అదనంగా, జిఇఎం మైకోర, చిను మర్ియు
మధయసథ ఎంట్ర్క్రైజకస్ సంసథ తో సహకర్ించింద్ి, పాేట్ాార్క్్ై ఎంఎస్ఎంఈ ఉనికిని వేగవంత్ం చేయడ్వనికి ద్వర్ి తీసతుంద్ి. ర్ిజిసేిష్ట
ర న్, పారససటంగ్
లావాద్ేవీలు, ల్లజింగ్ మర్ియు చజలిేంప్ు ప్రకిరయలనత సరళీకృత్ం చేయడ్వనికి పారమాణీకరణ కోసం అనంత్మైన ప్రవాహం డ్ేట్ా సృష్టించడ్వనికి
యుఐడిఎఐ మర్ియు ఎేంసిఎ ౨౧ వంట్ అనేక కీలక సంసథ లతో జిఇఎం సహకర్ించింద్ి. జిఇఎం జఞతీయ, అంత్ర్ాెతీయ ప్రశంసలు
అందతకుంద్ి. సౌత్ ఆసటయా పొ ర కూయర్క్ంట ఇనలువేష్టన్ ప్రప్ంచ బాయంకు అవారపడనత ౨౦౧౬ లో గకలుచతకుంద్ి.
ఈ ప్త్రం యొకక ఉద్ేదశయం, వూయహరచనలలో మర్ియు కారయకలాపాలలో జిఇఎం ఇనిషియేషన్ యొకక విభనుమైన అంశాల యొకక పారథమిక
నిర్ా్ణం మర్ియు నియమాలనత సాథప్టంచడం. ఇద్ి జిఇఎం ప్రకిరయలు మర్ియు విధవనవల రూప్కలునకు ఒక ప్రధవన మారగ దర్ిశగా
ఉప్యోగప్డుత్ ంద్ి.
నూయ ఢిల్లే
౧౧ జుల ై ౨౦౧౮
రూమ్ నంబర్మ ౧౪౩, ఉద్యోగ్ భవనం, ఫో న్: ౨౩౦౬౩౬౬౪/ఫాయక్ె: ౨౩౦౬౧౭౯౬/ఇ-మయల్: csoffice@nic.in
విష్టయ ప్ట్ి క
౧. ఉపోద్ఘ
ా తం........................................................................................................................... ౬
౨. జిఇఎం ప్ల
ా ట్ఫార్మ్ ............................................................................................................ ౧౦
౫. అనుబంధం .................................................................................................................................౩౨
జిఇఎం, వార్ిిక సముపారె న ప్రణవళిక, సాంకేత్రక విశిష్టి లక్ష్ణవలనత కిరయ మర్ియు నిరవహణ".
౭
౧.౩ జిఇఎం ఇనిషియేటివ్ స్థ
థ పన సూత్ర
ా లు
జిఇఎం ఎస్ప్ివి యొకె వ్యవ్స్ాాపక సూత్ాిలు (జిఇఎం ప్ాేటఫార్ముి అభివ్ృదిి చదయడానికి, నడపడానికి మర్ియు
నిర్వహించడానికి పిత్దయక పియోజ్న వాహనం)
• సక్ష్న్ ౮ కంప్నీగా ఇనవకర్ొుర్ేట్ెడ. జిఇఎం ఎస్ప్టవి ప్బిే క్ లిసటింగ్ ప్ైన నిరణయం తీసతకోబడ్వలి.
• చతరపకక్న మార్కకట నడ్ిప్ే నిరణ యాలు తీసతకోవడ్వనికి వశయత్నత కలిగి ఉను సవయంప్రత్రప్త్ు సంసథ
• సంసథ ౩ వ సంవత్ెరం నతండ్ి సవయం ప్రత్రప్త్రు కలిగి ఉండ్వలి, ప్ట్ుిబడ్ి త్రర్ిగి సంపాద్ించవలి.
• దరవయనిధి యొకక వనరపలు (కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు అమ్కంద్వరపలకు ఛవర్ీెలు) ఎస్ప్టవి నడప్ట్ానికి మర్ియు మేనేజకడ సర్ీవస్ పొ ర వైడర్మ
(ఎేం.ఎస.పి) కి చజలిేంచట్ానికి కావలిసటనంత్, కనీస సాథయకి ప్ర్ిమిత్ం చేయబడతవయ.
• ప్నతు చజలిేంప్ుద్వరపలు మర్ియు ప్రభుతవవనికి ప్ూర్ిుగా బాధయత్ వహించడం
• ప్రభుత్వము మర్ియు ద్వని సంసథ లతో వాయపార్ానిు చేజికికంచతకోవట్ం సతలభత్రం మర్ియు పో ర తవెహకరం
• సేకరణకు యాకకెస్ ప్ంచడం - విసు ృత్ వాయప్టు , వివిధ రకాల వసతువులు మర్ియు సేవలు
• సేకరణ యొకక పారదరశకత్ మర్ియు సమరి త్ (సమయం & ఖరపచ) ప్ంచడం
• చిను వాయపార యూనిట్ు ే /వయకుులు ప్రభుత్వంతో వాయపారం చేయాలని పో ర త్ెహించడం
• ఆడ్ిట్రపే, అడ్ి్నిసేిట్
ర రపే, విజిల న్ె మొదల ైన వాట్కి సతలభంగా లభయమయేయ సేకరణ సమాచవర్ానిు చజయయడం.
జిఇఎం ప్ాేటఫార్్ మర్ియు సంసా అభివ్ృదిి చందుత్ునిపుెడు, వ్యవ్స్ాాపక సూత్ాిలు కూడా వికసించవ్లసి వ్ుంట ంది. అందువ్లన, జిఇఎం
మర్ియు సంసా యొకె సూత్ాిలు కరమానుగత్ంగ్ా సమీక్షంచబడత్ాయ మర్ియు ముఖయ వాటఫదార్ుల సంపిదింపుత్ో మర్ియు పిభుత్వ సమ్త్రత్ో
త్గ్ిన మార్ుెలను చదపటఫరలి.
ద్ేశంలో నిరంత్రంగా అభవృద్ిి చజందతత్ ను సేకరణ ప్రకిరయలో, జిఇఎం యొకక పాత్రనత ప్ునరపద్వఘట్ంచడం ఉప్యోగప్డుత్ ంద్ి. ప్రభుత్వ
కొనతగవలుద్వరపలందర్ినీ ఏకీకృత్ ఆనన్ లే పాేట్ాార్మ్ మీద వసతువులనత మర్ియు సేవలనత సేకర్ించట్ానికి కలిప్ేందతకు ఆధతనిక సాంకేత్రక ప్ర్ిజా ఞనం
మర్ియు ఎనేబులరే నత జిఇఎం ఉప్యోగించతకోవాలి. ఇద్ి సేకరణలో మానవీయ పారసస్ అసమరథ త్లనత త్గిగసు తంద్ి మర్ియు అనిు రకాల
వినియోగద్వరపలకు పొ ంద్ికక్న, సటథరమైన ప్రకిరయతో కాగితవలు మర్ియు నగదత లేని ఇ-మార్కకట్ుు అంద్ిసు తంద్ి. జిఇఎం లో కొనతగవలు మర్ియు
అమ్కప్ు వాట్ాద్వరపలందరూ ఈ ప్రమాణీకృత్ ప్రకిరయకు అనతగుణంగా ఉండ్వలి మర్ియు ఈ ప్రభావానికి అవసరమైన ర్ీ-ఇంజనీర్ింగ్
అవసరమవుత్ ంద్ి.
౮
జిఇఎం మూడు ప్రధవన అంశాలు కలిగి ఉంట్ుంద్ి:
జిఇఎం నిష్టకప్ట్ మార్కకట గా ఉండ్వలి, పాేట్ాార్మ్ కీలక లక్ష్యయలలో ఒకట్ ప్దద జిఇఎం కలుప్ుకుపో వట్ానిు పో ర త్ెహించవలి,
ఇద్ి సమాచవర పారప్టు ని మర్ియు చిను వికేరత్లు, ప్రభుత్వ అంట్ే అందరప ప్రభుత్వ కొనతగవలుద్వరపలు
పారదరశకత్నత పో ర త్ెహిసు తంద్ి. సంబంధిత్ కొనతగవలుద్వరపలకు ప్రత్యక్ష్ పారప్టు మర్ియు వికేరత్లనత పాేట్ాార్మ్ ప్ైన
కనతగవనట్ం సతలభంగా ఉంట్ుంద్ి వయవహర్ిసు ారప మర్ియు జిఇఎం ఒక ప్రయత్రుసతుంద్ి మర్ియు ప్రభుత్వంతో
మర్ియు వినియోగద్వరపల కోసం త్క్ష్ణమే వికేరత్కు ఇత్ర వికేరత్ల కంట్ే ప్రతేయకత్ వాయపార్ానిు నిరవహించడంలో ఆసకిు ఉను
జిఇఎం డ్ేట్ా అంత్రద ృష్టి ఆధవర్ిత్ంగా యాకకెస్ విధవనవలకు వనతక ఉను సావగత్రసతుంద్ి. జిఇఎం నత
ఈ ప్త్రం జిఇఎం ప్నిచేయగల మారగ దరశక సూతవరలప్ై సమగరమైన అవగాహన కలిుంచట్ానికి ప్నిచేసు తంద్ి మర్ియు మూడు ముఖయమైన
అధవయయాలలో నిర్ి్ంచబడ్ింద్ి:
౧. జిఇఎం ప్ాేటఫార్్
ఈ విభాగం జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ యొకక కారయకలాపాలనత మర్ియు సంభావయత్ యొకక ప్ర్ిధిని నిరవచించవలి. ఇద్ి పాేట్ాార్మ్ యొకక విభను
లక్ష్ణవలనత రూపొ ంద్ిసు తంద్ి మర్ియు జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ద్వని వినియోగద్వరపల వైప్ు ఉను కీలక బాధయత్లనత కలిగి ఉను అంత్ర్ీేన సూతవరలనత
కూడ్వ సూచిసతుంద్ి.
౯
౨. జిఇఎం ప్ల
ా ట్ఫార్మ్ సవలుకాలిక అనతకూల్లకరణకు త్కుకవ వయవధిలో మదద త్
ఇవవడ్వనికి ఆ వసతువులు మర్ియు సేవలకు జిఇఎం
పారధవనయత్ ఇవావలి, పారమాణిక సేకరణ మర్ియు ప్రజఞ
సేకరణ డ్ొ మైనే ల ప్దద లావాద్ేవీ వాలూయమేనత ఎకుకవగా
౨.౧ జిఇఎం ప్ల
ా ట్ఫార్మ్ కోసం ఆపరేషనా పరిధి కలిగి ఉంట్ుంద్ి. జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ప్ర్ిణిత్ర
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ యొకక కారయకలాపాల ప్ర్ిధిని నిరవచించట్ానికి మూడు చజందతత్ నుప్ుుడు, అద్ి అధిక సంకిేష్టిత్ అవసరమయేయ
మన ద్ేశంలో ప్రజఞ సేకరణని వికేరత్నత నిజమైన వసతువుల/సేవల త్యార్ీ జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ బహిరంగ విప్ణిగా ఉండ్వలి మర్ియు
సంసకర్ించడ్వనికి జిఇఎం లేద్వ మార్కకట్ంగ్ కు జిఇఎం అనతమత్ర ఇసతుంద్ి. అమ్కంద్వరపలనత కలుసతకోవడ్వనికి మర్ియు
ఉద్ేదశించబడ్ింద్ి. జిఇఎంలో లభంచే ప్రభుత్వం సేకర్ించిన వసతువులు మర్ియు సేవల వాయపార్ానిు నిరవహించడ్వనికి ప్రభుత్వ కొనతగవలుద్వరపల
వసతువుల, సేవలనత జిఇఎం నతంచి ప్ర్ిధి చవలా విసు ృత్ంగా ఉంట్ుంద్ి. ఎ౪ ప్టరంట్ంగ్ కోసం ఒక పాేట్ాార్ాలా మాత్రమే ద్రనిప్ై దృష్టి ప్ట్ాిలి.
మంత్రరత్వశాఖలు, డ్ిపార్మి మంట్ే నత మర్ియు లాయపాిప్ే వంట్ అత్యంత్ నవణయమైన సేవలు ద్వని సవంత్ం కావు లేద్వ ద్వనిప్ై లావాద్ేవీలు
బహిరంగ విఫణిని సృష్టించడ్వనికి ద్వని సామగిర వంట్ అధిక పారమాణిక వసతువులు సవంత్ం కావు. జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ అనేద్ి విశవసనీయ-
యొకక ఆనన్
లే పాేట్ాార్వలో ఆఫలే న్ ప్రభుత్వం సేకర్ించే వసతువులు. అద్ేవిధంగా, ఆధవర్ిత్ పో రి లగ ా ఉంట్ుంద్ి, ఇకకడ కొనతగవలుద్వరపడు
డబుో కోసం మర్ియు డబుో యొకక విలువనత
మార్కకట్ుు ప్రత్రబింబిసతుంద్ి. సేవలు కోసం, సుకిరం పారమాణిక సేవల నతండ్ి
నిర్ాిర్ించే బాధయత్ వహిసు ాడు మర్ియు ఏవైనవ కొనతగవలు
ఎంఎస్ఇ, వయకిుగత్ సరఫర్ాద్వరపలు, ఉంట్ుంద్ి సకూయర్ిట్ల సేవలు, డ్జవ
ై ర్మ సేవలు
చేసటన సమయంలో మర్ియు వికేరత్ ప్ంచిన సమాచవరం
వినూత్ు ఉత్ుత్ు లు మర్ియు సేవల మర్ియు గార్కడనింగ్ సేవలు వంట్ ప్రతేయకమైన
యొకక ఖచిచత్త్వం మర్ియు సమగరత్నత
ప్ంప్టణీద్వరపలు మర్ియు కళాకారపలు సేవల ప్రతేయకమైన సేవలకు కనెలిింగ్ సేవలు
నిర్ాిర్ించడ్వనికి ఉత్ుత్ు లు మర్ియు సేవల యొకక
వంట్ కొనతగవలుద్వరపలనత ఒక తవట్ప్ైకి మర్ియు ఇంజనీర్ింగ్ సేవలు.
నవణయత్ వికరయంచబడ్వడయ మర్ియు సమయానికి
తజసు తంద్ి. భారత్ద్ేశంలో ప్రబలమైన సామానయంగా వాడ్ే వసతువులు మర్ియు
డ్జలివర్ీ బాధయత్నత కలిగి ఉంట్ాడు.
చట్ాిలు మర్ియు నిబంధనలకు సేవలకు అందరప కొనతగవలుద్వరపల అవసర్ాలనత
అనతగుణంగా నమోదత చేసతకును ఏ తీరచడ్వనికి జిఇఎం ప్రయత్రుసతుండగా, అద్ి త్న
సాధవరణంగా ఉప్యోగించే వసతువులు వసతువులని మర్ియు సేవలనత నిర్ా్ణవత్్క
మర్ియు సేవలనత వికరయంచడ్వనికి ప్ది త్రలో నిర్ి్సతుంద్ి.
మర్ియు కొనడ్వనికి జిఇఎం ఒక
పాేట్ాార్ాలా ప్ర్ిగణించబడ్ింద్ి.
౧౦
౨. ౨ ా ట్ఫార్మ్ సంభావాత ౩
జిఇఎం ప్ల
భారత్ద్ేశంలో పిభుత్వ సలకర్ణప్ెై వార్ిిక వ్యయం విలువ ఎకకడ్జైనవ భారత్ద్ేశ జిడ్ిప్టలో ౧౮-౨౦% మధయ ఉంట్ుంద్ి. ఈ ఖరపచ వసతువులు మర్ియు
సేవలు మొత్ు ం కలిగి ఉంద్ి. సతమారప ౨౦% మర్ియు మొత్ు ం వసతువులు (~ ౨ ల కో) మర్ియు సేవలలో ౭.౫% (~ ౧.౫ ల కో) లనత, జిఇఎం
పాేట్ాార్మ్ ప్ైన సవలుకాలిక వయవధిలో మొత్ు ం వసతువులు మర్ియు సేవలుగా వర్ీగకర్ించవచతచ. ఈ ఖరపచ యొకక సాధయమయేయ అత్రప్దద భాగాలనత
పాేట్ాార్మ్ ద్వవర్ా నడప్గల సామరథ యం మూడు ముఖయ కారకాలప్ై ఆధవరప్డ్ి ఉంట్ుంద్ి:
• భారత్ద్ేశంలోని మొత్ు ం ప్రజఞ సేకరణ కొనతగవలుద్వరపలలో జిఇఎం పాేట్ాార్మ్లో ఆనలోరపడ చజయయబడ్ిన కొనతగవలుద్వరపల నిష్టుత్రు
పాేట్ాార్మ్
• పాేట్ాార్మ్ మీద ఈ కొనతగవలుద్వరపలకు అవసరమైన వసతువులు మర్ియు సేవల లభయత్
• కొనతగవలుద్వరపలు పాేట్ాార్మ్ ప్ైన ఖరపచప్ట్ేి మొత్ు ం
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ పారరంభ సాథనం ఆధవరంగా, ౨ - ౩ సంవ్త్సర్ాల కాలవ్యవ్ధిలో, వార్ిిక లావాదదవీ విలువ్కు ౧ ల. కో లక్యయనికి దగగ ర్గ్ా ఉంట ందని
ఊహించబడషంది. భౌగవళిక మర్ియు విధవన సంబంధిత్ అంశాల ప్రంగా భారత్ద్ేశంలో సేకరణ విసతు రణ ం చవలా వైవిధయం కలిగివుండట్ంతో, కేందర
మంత్రరత్వ శాఖలు, విభాగాలు, సంట్రల్ ప్బిే క్ సకిర్మ ఎంట్ర్క్రైజకస్, మర్ియు ప్బిే క్ సకర్మ అండర్ేికింగ్ె వంట్వి) మొత్ు ం ఖరపచ చేసేద్ి ~ ౬౫%.
౫ - ౬ సంవత్ెర్ాల కాలానికి, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ౨ - ౩ ల కో. లక్ష్యంగా చేయగలదత. వార్ిిక లావాద్ేవీల విలువ మర్ియు దీర్ఘకాలిక (౧౦-౧౨
ఏళ్ే లో) లావాదదవీ విలువ్ పర్ంగ్ా భఫర్త్దదశ్ం యొకె నామమాత్ి జిడషప్ి లో ౫% వ్ర్కు సంభఫవ్యంగ్ా సంగరహించవ్చుు. ప్రప్ంచంలోని
అత్ యత్ు మమైన ఇ-సేకరణ పో రి ల్ె (చిల్ల కాంపార, జి.ఐ.బి.ఇ.జి. మర్ియు కకఎన్ఎసటు వంట్వి) యొకక బంచ్ మారపకలతో అనతగుణంగా
ఉంట్ుంద్ి, ఇద్ి త్మ త్మ ద్ేశాల జిడ్ిప్టలో ౪.౫% నతంచి ౬% వరకు ఎకకడ్జైనవ ఉండవచతచ.
౨.౩్జిఇఎం ప్ల
ా ట్ఫార్మ్్మద్ేతు ఇచ్చే ముఖ్ామై న ల్క్షణాలు
౨.౩.౧ నమోదు
జిఇఎం ర్ిజిసేిష్ట
ర న్ పారసస్ సౌలభయం, సౌకరయం మర్ియు త్కుకవ డ్ేట్ా ఎంట్లల
ర సూతవరలచే నడుప్బడుత్ ంట్ుంద్ి. జిఇఎం ర్ిజిసేిష్ట
ర న్ ప్రకిరయ
రూప్కలునలో కింద్ి ముఖయ విష్టయాలనత ప్ర్ిగణనలోకి తీసతకోవాలి:
• ర్ిజిసేిష్ట
ర న్ నమ్కం ఆధవర్ిత్మైనద్ి(సతవయ సర్ిిఫటకేట) మర్ియు డ్ొ మైన్ డ్ేట్ాబేసేతో ఆనన్ లే అనతసంధవనం ద్వవర్ా ప్రతేయకంగా చజలే ుబాట్ు
అవుత్ ంద్ి
• ఆధవర్మ పారథమిక వినియోగద్వరప గుర్ిుంప్ు రపజువుగా వాడ్వలి
• బద్ిల్లలు/సటబోంద్ి మారపు యూజర్మ మర్ియు పో స్ి యొకక సుష్టి మైన వయతవయసంతో సజఞవుగా మదద త్ ఇవావలి
కిరయారహిత్ వినియోగద్వరప ఖాతవల గుర్ిుంప్ు కోసం ప్రయవేక్ష్ణ మర్ియు మరలా ధతరవీకర్ించట్ం. కిరయారహిత్ ఖాతవలనత గుర్ిుంచడ్వనికి
వినియోగద్వరప ఖాతవలనత కరమంగా ప్ర్ిశీలించవలి. జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ సమరథ వంత్మైన పారత్రప్ద్ిక ప్రమాణవలనత ఉద్వఘట్సతుంద్ి, జిఇఎం ఎప్ుట్కప్ుుడు
లేఅవుట్ుు మారచవచతచ మర్ియు ఖాతవలనత సకిరయం చేయడ్వనికి మర్ియు అప్ేడట చేయడ్వనికి, వార్ి వివర్ాలనత త్రర్ిగి ధతరవీకర్ించడం అవసరం.
పాేట్ాార్మ్ యొకక మానయత్నత కాపాడుకోవడ్వనికి అసమరథ మైన లేద్వ నిష్టరరయంగా ఉను ఖాతవలనత కిరయారహిత్ం చేయడ్వనికి జిఇఎం పాేట్ాార్మ్
హకుకనత కలిగి ఉంట్ుంద్ి.
ఒక మార్కకటప్ేే స్గా, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ వయవసాథప్క సు ంభాలలో ఒకట్ ద్వని వసతువులనత మర్ియు సేవల కేట్లాగాగ ఉండ్వలి. పాేట్ాార్మ్ మీద మర్ియు
వార్ి ప్దద సేకరణ అవసర్ాలతో వయవహర్ించే కొనతగవలుద్వరప సంసథ ల సమూహము వలన, జిఇఎం పాేట్ాార్క్్ై లావాద్ేవీల యొకక సాథయ మర్ియు వాయప్టు
అపారమైనద్ి. ఒక బలమైన వరగ ం మేనేజక్ంట సటసిం ఒక పారమాణిక కొనతగవలు ప్రకిరయకు మదద త్ నిచేచందతకు, ఒక పో ట్ల మార్కకట్ుు రూపొ ంద్ించడ్వనికి
మర్ియు కొనతగవలుద్వరపని శోధనతో సర్ిపో లచడ్వనికి మర్ియు సామరి యం సర్ిపో లచడ్వనికి పారథమికంగా ఉండ్వలి. జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ప్ూర్ిు సమాచవరం
మర్ియు సమరుణల లక్ష్ణవలు గొప్ు జఞబితవనత అంద్ిసు తంద్ి.
౨.౩.౨.౨ స్ాంకేత్రక లక్షణాలు/ప్ార్ామిత్ుల మర్ియు నవీకరణల కోసం పారమాణిక ఆప్ర్ేట్ంగ్ ప్ది త్ లు (ఎస్ఒప్టలు)
డ్జైనమిక్ అవుతవయ మర్ియు ప్ర్ిణవమం చజందతతవయ, జిఇఎం
ప్ాిమాణీకర్ణ
కేట్లాగ్నత ఎప్ుట్కీ జకనర్ిక్గా ఉంచడ్వనికి అవసరం ఉండదత.
4
జిఇఎం ఈ వర్ీగకరణ వయవసథ కు జోడ్ించడ్వనికి మర్ియు అవసరమైతే
అనతకూల్లకర్ించడ్వనికి హకుకనత కలిగి ఉంద్ి
౧౨
౨.౩.౩ ఆర్డ ర్ చదయడం మర్ియు దానిి అందించడం
౨.౩.౩.౧ కొనతగవలు మోడుే మదద త్
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ మూడు పారధమిక కొనతగవలు ప్ది త్ లనత అంద్ిసు తంద్ి మర్ియు సేకరణ మొత్ు ం విలువనత బట్ి కొనతగవలు మోడ యొకక సర్క్న
ఉప్యోగం పాేట్ాార్మ్ ద్వవర్ా సూచించబడుత్ ంద్ి. మూడు కొనతగవలు ప్ది త్ లు ప్రత్యక్ష్ కొనతగవలు, ఎల్౧ ద్వవర్ా ప్రత్యక్ష్ కొనతగవలు మర్ియు ఇ-
బిడ/ఆర్ఎ. జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ప్రత్ర యొకక అనవయం కోసం ఎప్ుట్కప్ుుడు భారత్ ప్రభుత్వం యొకక ఆర్ిథక మంత్రరత్వశాఖ జఞర్ీ చేసటన జిఎఫ్ఆర్మ
మర్ియు సంబంధిత్ మారగ దరశకత్వం ఆధవరంగా కొనతగవలు ప్ది త్ ల యొకక లావాద్ేవీ విలువ యొకక ప్ర్ిమిత్ లనత సట చేసే హకుకనత కలిగి
ఉంట్ుంద్ి. జిఇఎం అందతబాట్ులో ఉను మోడే నత ఉప్యోగించతకునేందతకు సంబంధించిన అనిు నిరణ యాలనీు సమరథ అధికారపల నతంచి
అవసరమైన ఆమోదంతో కొనతగవలుద్వరపడు మాత్రమే ప్రతేయకంగా త్యారప చేసు ారప.
ఎల్౧ మోడతో ప్రత్యక్ష్ కొనతగవలు మధయ విలువ లావాద్ేవీలకు అనతమత్రసతుంద్ి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపడు నేరపగా అందతబాట్ులో ఉను
వికరయద్వరపలందర్ిని పో లిచ, అవసరమైన నవణయత్, వివరణ మర్ియు డ్జలివర్ీ వయవధి నిరణ యసాుడు. కనీసం మూడు వేర్ేవరప
త్యార్ీద్వరపలు/ఓఇఎంలు మర్ియు మూడు వేర్ేవరప వికేరత్ల వసతువుల/సేవల మధయ పో లిక చూడవచతచ.
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ వార్ి ఖచిచత్మైన అవసర్ాలు ప్ేర్ొకనడ్వనికి ఒక శోధన మర్ియు ఫటలిర్మ కార్ాయచరణ కొనతగవలుద్వరపలకు అంద్ిసు తంద్ి. మేక్ ఇన్
ఇండ్ియా, ఎేంఎసఇ మొదల ైన ఫటలిరేనత అంద్ించడం ద్వవర్ా విధవనవలు మర్ియు మారగ దరశకాల ప్రకారం, ఈ విధవనంలో కొనతగవలు పారధవనయత్నిచేచ
కార్ాయచరణనత కొనతగవలుద్వరపడ్ికి అంద్ిసు తంద్ి. ధరలు మార్కకట ఎల్౧ ధరతో పో లచదగినప్ుుడు సాథనిక కంట్ెంట/ఎేంఎసఇనత పాట్ంచేవికేరత్ల
గుర్ించి పాేట్ాార్మ్ కొనతగవలుద్వరపలకు సటఫారసత చేసు తంద్ి.
ఈ ర్ీత్ లు కొనతగవలుద్వరపలు సమరథ వంత్ంగా కొనతగవళ్ళే చేయడ్వనికి మర్ియు ఖచిచత్మైన డ్జలివర్ీ మర్ియు చజలిేంప్ు సమయపాలనలనత కలిగి
ఉండట్ానికి అనతమత్రసాుయ.
ఇ-బిడ/ర్ివ్ర్స వేలం
ఇ-బిడ/ర్ివ్ర్స వేలం మోడ కొనతగవలుద్వరపలకు పాేట్ాార్మ్ ప్ై వసతువులు మర్ియు సేవల కోసం ఎలకాిరనిక్ బిడ నిరవహించడ్వనికి అనతమత్రసతుంద్ి.
చకకగా నిరవచించిన మర్ియు పారమాణిక సాంకేత్రక పార్ామిత్ లు మర్ియు బిడ నిబంధనలు మర్ియు ప్ర్ిసథ త్
ట లు ద్వవర్ా బిడ ప్తవరలు
సృష్టించడం అలాగే వయవసథ ఎలా నడవాలి అను అంచనవలు నడప్బడతవయ.
సాధవరణ నియమాలు మర్ియు నిబంధనలు, ప్రతేయక నిబంధనలు మర్ియు ష్టరత్ లు మర్ియు పాేట్ాార్మ్ ద్వవర్ా అంద్ించబడ్ిన అదనప్ు
నిబంధనలు మర్ియు ష్టరత్ లు, ఇ-బిడ/ర్ివర్మె వేలం నిబంధన పాట్ంచేలా చూసాుయ.
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ కొనతగవలుద్వరపలకు ఆబె కివ్ ఎంప్టకల ద్వవర్ా వార్ి అవసర్ానికి అనతగుణంగా బిడ నత అనతకూల్లకర్ించే అవకాశానిు అంద్ిసు తంద్ి.
పారమాణికమైన జిఇఎం కేట్లాగ్కు అనతగుణంగా కొనతగవలుద్వరపలు బిడ నిబంధనలు మర్ియు ష్టరత్ ల యొకక మర్ింత్ అనతకూల్లకరణకు
అవసర్ానిు ప్ంచవచతచ. సేకరణ ప్రకిరయ అంత్ట్ా పారమాణీకరణ మర్ియు నిష్ాుక్ష్ికత్నత నిరవహించడం జిఇఎం యొకక లక్ష్యయనికి అనతగుణంగా
ఉంట్ుంద్ి. జిఇఎంలోని అనిు ఇ-బిడుే మర్ియు ఆర్మఎలు ప్రతేయకంగా బయట్ మూలం లేద్వ లింక్లకు సూచన లేకుండ్వ జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ద్వవర్ా
ప్ూర్ిు చేయబడతవయ.
౧౩
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ బిడే యొకక సటసిమ్ ఆధవర్ిత్ ఎవాలుయవేష్టన్ అంద్ిసు తంద్ి మర్ియు ష్ార్మి లిస్ి చేసటన వాట్ని గుర్ిుసు తంద్ి అనగా ప్రత్రసుంద్ించే
బిడుే. కొనతగవలుద్వరపలు వయవసథ సటఫారపసత చేసటన వాట్ని వినవలని చజప్టునప్ుట్కీ కొనతగవలుద్వరపలు మూలాయంకనవనిు డ్ౌన్లోడ చేసే మర్ియు
ఓవర్మ ర్క్డ చేసే హకుకనత కలిగి ఉంట్ారప. ఆఫ్ల ైన్ బిడ ఎవాలుయవేష్టన్ విష్టయంలో, కొనతగవలుద్వరపలు అవసరం వేద్ికప్ై ఫలిత్ం యొకక
సార్ాంశానిు అంద్ించడ్వనికి. నవణయత్ ఉను కొనిు ప్ర్ిసథ టత్ లలో మర్ియు వయయ ఆధవర్ిత్ ఎంప్టక (కుయసటబిఎస్) ప్రత్యక్ష్ ఇంట్ర్ేాస్ ఖచిచత్ంగా
అవసరం ప్రజకంట్ేష్టనత
ే మర్ియు వయకిుగత్ంగా కనెలి ంట/పారజకక్ి కొనతగవలు యొకక నియామకం వంట్ సంప్రద్ింప్ులలో కొనతగవలుద్వరపలు బిడ
ఎవాలుయవేష్టన్లో భాగంగా పాేట్ాార్మ్ ప్ై ఆఫ్ల ైన్ దశలనత సముచిత్ంగా ప్ట్ుికోవాలి.
౧౪
ఇలాంట్ సందరుంలో, కొనతగవలుద్వరప ఆడ్ిట కొరకు ఒక
అనతమత్రసతుంద్ి.
౨.౩.౩.౩ ఆరడ ర్మ ప్ర్ిప్ూరణత్ సాధవరణ నియమాలు మర్ియు నిబంధనలు (జిట్సట), ఉత్ుత్రు /సేవ
సుసటఫటక్ ప్రతేయక నియమాలు మర్ియు నిబంధనలు (ఎస్ట్సట) మర్ియు
బిడ/ఆర్మఏ సుసటఫటక్ అదనప్ు నియమాలు మర్ియు నిబంధనలు
ఆరడ ర్మ ప్ర్ిప్ూరణ త్ కోసం జిఇఎం ప్ల
ీ ట్ఫార్మ్ నిర్ిిష్టి ట్ెైమ్ల ైన్ెని
(ఏట్సట) జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ మీద ప్రచతర్ించబడుత్ ంద్ి. ఏదయనవ
పారమాణీకరణ ప్రకిరయతో ఇసతుంద్ి. కుడ్వ ఆరడ ర్మ ప్ర్ిప్ూరణ త్
కాన్ఫటక్ి పొ ర విష్టన్ె ఉంట్ే ఎస్ట్సటలో సటిప్ుయలేట చేయబడడ నియమాలు
ప్రకిరయనత ట్ారక్ చేయడం అనే విధి అంద్ించబడతవరప. ఈ పాేట్ాార్మ్
మర్ియు నిబంధనలు జిట్సటలో సతప్ర్మసతడ చేయబడతవయ, మర్ియు
కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు వికేరత్లనత ఆన్ల ైన్ ప్రకిరయకు కట్ుిబడ్ి
ఏట్సటలో సటిప్ుయలేట చేయబడడ నియమాలు మర్ియు నిబంధనలు
ఉండ్వలని, కావలసటన సమాచవర నవీకరణ మర్ియు వర్ిుంచే విధంగా
జిట్సటలో మర్ియు ఎస్ట్సటలో సతప్ర్మసతడ చేయబడతవయ. పాేట్ాార్మ్
ఇన్వాయస్ లేక సర్ిిఫటకేటె ఇష్టయయ మర్ియు సమయానికి
కొనతగవలుద్వరపకి జిఇఎం చట్ి ప్ర్ిధిలో మొత్ు ంగా ఉను సంచలిత్ంగా
చేసేట్ి ుగా నవీకర్ించబడ్ి ఉండ్జట్ి ుగా ఎన్ఫో ర్మె చేసు తంద్ి.
పాప్ులేట చేయబడుత్ ను నియమాలు మర్ియు నిబంధనలు సవర్ించే
విధి అంద్ించబడుత్ ంద్ి. జిఇఎం ఒప్ుంద్వనిు వరిన్ నియంత్రణ
కొనతగవలు/ఆరడ ర్మ సాంక్ష్న్, ఇన్వాయస్ మర్ియు ఎంప్టకలు
మర్ియు ఆడ్ిట ట్ెరయల్తో నవీకర్ించే విధిని కూడ్వ అంద్ిసు తంద్ి.
మర్ియు వినియోగద్వరప ఇన్ప్ుటె ఆధవరంగా పాేట్ాార్ే్ే జకనర్ేట
చేయబడడ బిల్ లాంట్ అనిు కీలక ప్తవరలు ఆరడ ర్మ ప్ర్ిప్ూరణ త్కు
౨.౩.౩.౫ చజలిేంప్ులు
మర్ియు చజలే ుంప్ుకు కావాలి. వసతువుల/సేవల ప్ంప్టణీ ,
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ నిజమైన కాయష రహిత్ పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయనత
పొ ర విష్టనల్ ర్ిసతప్ి సర్ిిఫటకేట (ప్టఆర్మసట) జకనర్ేష్టన్, కన్సైనీ ర్ీసతప్ి
నిర్ాథర్ించతకోడ్వనికి ౧౦౦% ఆన్ల ైన్ చజలిేంప్ులకు మదద త్ ఇసతుంద్ి. ఇద్ి
యాకకెప్ి న్ె సట్ఫటకేట జకనర్ేష్టన్ (సటఆర్మఏసట), మర్ియు చజలిేంప్ు
ప్రకిరయ నిబది త్తో ఉండ్ేట్ి ు చేయడమే కాకుండ్వ సమయానికి చజలిేంప్ు
బద్ిలి వంట్ ప్రకిరయలోని వివిధ దశలనత ట్ెైమ్ల ైన్ె కొరకు జిఇఎం
జర్ిగే హ్మీని కూడ్వ ఇసతుంద్ి. ఈ పాేట్ాార్మ్, అందతవలే , ద్వని
సటిప్ూయలేట చేసు తంద్ి. కట్ుిబడ్ి-ఉండని ద్వనికి సర్క్న చరయ
వినియోగద్వరపలకు వినిమయం మర్ియు సతళ్ళవు ప్ంచడ్వనికి బహుళ్
చేప్ట్ి డ్వనికి జిఇఎం హ్కునత ప్రతేయకించబడ్ి ఉంట్ుంద్ి.
ఆన్ల ైన్ చజలిేంప్ు ర్ీత్ లకు మదద త్రసతుంద్ి.ఈ పాేట్ాార్మ్ ౧౦౦% ఆన్ల ైన్
౨.౩.౩.౪ ఒప్ుంద నిరవహణ చజలిేంప్ులు అనే ద్వని అభలాష్టకి నిజంగా కట్ుిబడ్ి ఉండడ్వనికి ఇ-ఈఏండ్ి
మర్ియు ఇ-ప్టబిజికి కూడ్వ మదద త్రసతుంద్ి.
సూతవరల వేగం, నిబది త్ మర్ియు కనిష్టఠ మానతయవల్
జిఇఎం వినియోగద్వరపలకు ప్బిే క్ ఆర్ిథక నిరవహణ వయవసథ , ర్ాష్టి ర జిఇఎం
ఇంట్ర్మఫటయర్కన్ెతో ఉంట్ూ, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ సేుసటఫై
ప్ూల్ ఖాతవ, కంట్లరలర్మ జకనరల్ ఆఫ్ డ్ిఫన్ె ఖాతవలు, ర్క్లేవ సమాచవర
చేయబడడ సాంకేత్రక పార్ామిత్ ల ఒప్ుంద బసటస్ెని మర్ియు
వయవసథ ల సంట్ర్మ, కేందర ర్ిజర్మవ పో ల్లస్ ఫొ ర్మె చజలిేంప్ు వయవసథ
డ్జలివర్ీ సమయం మర్ియు డ్జలివర్ీ నియమాలవంత్ర
మొదల ైనవి అదనంగా, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ వివిధ రకాల ఇఆర్ిు
కొనతగవలుద్వరపచే ఎంచతకోబడ్ిన వివర్ాలతో సవయంగా-జకనర్కట
వయవసథ లు (ఎస్ఎప్ట/ఒర్ాకిల్ మొదల ైనవి) ఏవైతే కొనతగవలుద్వరప
చేయబడుత్ ంద్ి.
ద్వవర్ా అత్ కులేే కుండ్వ మర్ియు నిబది త్ని ప్ంచజవిగా ఉండ్ేట్ువంట్
కోనతగవలుద్వరపలచే వాడబడ్ే వివిధ చజలిేంప్ు వయవసథ లకు సమగరత్నత
అనతమత్రంచడమే కాకుండ్వ ఇంట్ర్మనట బాయంకింగ్కి మదద త్ గా ఒక
౧౫
అదనంగా, జిఇఎం చజలిేంప్ుల కొరకు నిర్ీణత్ ట్ెైమ్ల ైన్ెని ఇసతుంద్ి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపలు సటిప్ుయలేటడ ట్ెైమ్ల ైన్ెకి లోబడ్ి ఉండడ్వనికి
ఎన్ఫొ ర్మె చేసు తంద్ి. సమయానతసార చజలిేంప్ునత పొ ర త్ెహించడ్వనికి, జిఇఎం మీద ప్టరఫర్మడ చజలిేంప్ుగా ప్ూల్ ఖాతవ ఆధవర్ిత్ చజలిేంప్ులనత
పొ ర త్ెహిసు తంద్ి మర్ియు ద్వని కోసం జిఇఎం నిరంత్రంగా పాట్ుప్డుత్ ంద్ి.
సేకరణ కోసం ఒక ఆనలే న్ వయవసథ గా, జిఇఎేం ద్వని యొకక సేవ సాథయలనత కారయకలాపాలలో గర్ిష్టి సామరి యం ఉండ్వలని లక్ష్యంగా
ప్ట్ుికుంద్ి. లావాద్ేవీలు అనిు దశలలో కూడ్వ వికేరత్లు మర్ియు కొనతగవలుద్వరపలు ఇదద ర్ికీ ప్ని ప్ూర్ిు చజయయట్ానికి నిర్ిదష్టి సమయం
ఇవవబడుత్ ంద్ి. కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు వికేరత్లు ఇదద రూ ఈ నిబంధనలు మర్ియు ష్టరత్ లకు కట్ుిబడ్ి ఉండడ్వనికి త్గిన
చరయలనీు తీసతకోవాలి. ఈ చరయలు ర్ేట్ంగుే (పార్ామిత్ లు), నలట్లసతలు జఞర్ీ చేయడం, వాచ్ జఞబితవ మర్ియు అప్రమేయద్వరపలనత
డ్ిసేబుల్ చజయయట్ం వంట్వి కలిగి ఉంట్ాయ. ఈ విభాగంలోని అనిు చరయలు అందరప వినియోగద్వరపలకు తజలియజేయబడతవయ
మర్ియు మర్ినిు లావాద్ేవీలకు త్గిన విధంగా ప్రత్రబింబిసాుయ.
ఎనలిట్క్ె వార్ి డ్ేట్ానత నియంత్రరంచడంలో సంసథ లకు సహ్యప్డుత్ ంద్ి మర్ియు మర్ింత్ సమాచవరం, సాక్ష్యం-ఆధవర్ిత్
నిరణ యాలు తీసతకోవడ్వనికి ద్రనిని ఉప్యోగించతకోవడ్వనికి, అేందువ్లన ఇద్ి కరమంగా ప్ర్ిగిన కార్ాయచరణ సామరథ యం మర్ియు
పొ దతప్ుకు ద్వర్ితీసతుంద్ి. జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ మొత్ు ం లావాద్ేవీలు మర్ియు కొనతగవలు/అమ్కం సంసథ యొకక ప్నితీరప మర్ియు
లావాద్ేవీ సార్ాంశం, చజలిేంప్ు బకాయ, చజలిేంప్ు/డ్జలివర్ీ సేవా సాథయలు మొదల ైన వాట్కి కట్ుిబడ్ి ఉండట్ానికి వయకిుగతీకర్ించిన
డ్వష్ో ోరపడలనత వినియోగద్వరపలనత అంద్ిసు ాయ. పాేట్ాార్మ్ కొనతగవలుద్వరపలనత ప్రయవేక్ష్ించడ్వనికి మక్ ఇన్ ఇండ్ియా మర్ియు
ఎేంఎసఎేంఇ విధవనం వంట్ వివిధ మారగ దరశకాలకు వార్ి సేకరణ మర్ియు కట్ుిబడ్ి ఉండట్ానికి ఈ లావాద్ేవిల డ్ేట్ా విశలేష్టణ
ద్ో హదప్డుత్ ంద్ి.
అదనంగా, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ వినియోగద్వరపల యొకక ప్దద జీవావరణవయవసథ నత ఖరపచ ధో రణులు, ర్ిజిసేిష్ట
ర న్ పో కడలు, వార్ిిక
సేకరణ ధో రణులు, కీలక వసతువులు/సేవలు మొదల ైన వాట్ప్ై ఇంట్ెలిజకన్ె మర్ియు విశలేష్టణ అంద్ిసు తంద్ి. ఇద్ి భారత్ ద్ేశంలో
సేకరణ ఎలా జరపగుత్ ంద్ి అనేద్వనిు బాగా అరథ ం చేసతకోవడ్వనికి మర్ియు డ్ేట్ా ఆధవర్ిత్ నిరణ యాలు తీసతకోవడ్వనికి
సహ్యప్డుత్ ంద్ి. పాేట్ాార్మ్ ప్ై లావాద్ేవీల డ్ేట్ా యొకక విశలేష్టణ ఎేంఎసఎేంఇ మర్ియు డిఐపిపి నతండ్ి విధవన రూప్కరు లు కీలక
సవాళ్ునత గుర్ిుంచి, త్దనతగుణంగా సేకరణ విధవనవలనత ప్ునఃప్ర్ిశీలించి, సవర్ించడ్వనికి వీలు కలిుసాుయ.
౨.౩.౪.౨్సమాచార్్ద్ృషిె్గోచర్త
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్, వికేరత్కు కొనతగవలుద్వరప యొకక కకరడ్జనిియల్ె, అనగా కకరడ్ిట, ఆర్ిిక ఆధవర్ాలు, గత్ అనతభవం మర్ియు పారధవనయత్
ఇవవబడ్ే వికేరత్ల కకరడ్జనిియల్ె ర్ిజిసి ర్మడ ఎేంఎసఇ లేద్వ సాిర్మి అప్ వంట్ వాట్ని అంద్ిసు తంద్ి. పాేట్ాార్మ్ కూడ్వ ఎేంఎసఇ/సాథనిక
అమ్కంద్వరపల మర్ియు సాిరి ప్ కోసం దృశయమానత్నత నిర్ాథర్ిసు తంద్ి. అంతేకాకుండ్వ, పాేట్ాార్మ్ త్మ వసతువులనత మర్ియు సేవలలో
ద్ేశీయ అంశాల శాతవనిు సూచించి వికరయద్వరపలు మేక్ ఇన్ ఇండ్ియా కరమంలో ప్రచవరం చేసు ారప. సటప్టప్టప్ట యొకక ఏకీకరణ ద్వవర్ా
అనిు సేకరణ నలట్లసతలకు సంబంధించిన సమాచవరం యొకక నిజ-సమయ భాగసావమాయనిు పాేట్ాార్మ్ సమర్ిుసతుంద్ి.
౧౬
౨.౩.౪.౩్ధర్్సహేతుకతను్ఏర్పర్చుట
జిఇఎం ద్ేనినైనవ కొనతగవలు చేయడ్వనికి ధర సహేత్ కత్నత నిర్ాిర్ించతట్కు బాధయత్ కేవలం కొనతగవలుద్వరపనిద్ే. జిఇఎం వారప
కొనతగవలుద్వరపలు ధర సహేత్ కత్నత నిరణ యంచడంలో సహ్యప్డడ్వనికి అవసరమైన అనేక సాధనవలనత అంద్ిసు ారప. ఇందతలో,
ఇత్ర ఇ-కామర్మె సైటె (వర్ిుంచిన చవట్) లో ధరలనత సర్ి పో లచడం, ఎంఆర్మప్ట ప్ై డ్ిసౌకంట, జిఇఎం ప్ై గత్ కొనతగవలు ధర మర్ియు
ఇట్లవలే అలాంట్ ఉత్ుత్ు లకోసం జిఇఎం నిరవహించబడ్ిన లావాద్ేవీల ధర వంట్వి ఉంట్ాయ. జిఇఎం త్గిన సమాచవరం అంద్ిచండం
ద్వవర్ా పాేట్ాార్క్్ై ధర పో ట్లకి త్నవంత్ పాత్ర పో ష్టసు ూ, కొనతగవలుద్వరపలకు పో ర తవెహ్నిు కూడ్వ అంద్ిసు తంద్ి .
౨.౩.౪.౪్కొనుగోలుద్ఘరుడు్మరియు్వికరయద్ఘరుని్రేటింగ్
జిఇఎం వంట్ విశవసనీయ వయవసథ లో, మొత్ు ం సటసిమ్ లోనే ర్ేట్ంగ్ అనేద్ి ఒకకీలక అంశంగా ఉంట్ుంద్ి. జిఇఎం ఒక ర్ేట్ంగ్ సటసిమ్ నత
అంద్ిసు తంద్ి, ఇందతలో వివిధరకాల ప్ర్ామిత్ లకు ఇవవబడ్ిన పారధవనవయలు ఉంట్ాయ. ఇద్ి కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు
వికరయద్వరపలకు బహుమత్ లు అంద్ిసు తంద్ి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపల మధయ పో ట్లని కలిగిసు తంద్ి.
౨.౩.౪.౫్వండర్్అంచన్య
జిఇఎం, సాంకేత్రకత్/ఆర్ిథకత్ మర్ియు అనతభవానికి సంబంధించి, అంట్ే త్యార్ీ/ప్ర్ీక్ష్య సదతపాయాలు/త్యార్ీ ప్ర్ిసర్ాలలో నవణయత్
నియంత్రణ ఏర్ాుట్ే తో సహ్, వండ్వర్మ ఒప్ుందం కోసం సర్ీవసతలనత (త్ృతీయప్క్ష్ం) అంద్ిసు తంద్ి. వండ్వర్మ ఒప్ుందం ఉతవుదన లేద్వ సర్ీవస్
నవణయత్నత నిర్ాిర్ించడ్వనికి కూడ్వ అంద్ించబడుత్ ంద్ి. వికరయద్వరపలు, అంచనవవేసటనందతకు పో ర త్ెహించబడతవరప, ఇద్ి జిఇఎం ర్ేట్ంగ్ె కు
కారకమవుత్ ంద్ి మర్ియు ఉతవుదన/సర్ీవసతలు వర్ిఫైడ అని మార్మక చేయబడతవయ, ఇద్ి కొనతగవలుద్వరపలకు ఒక వడపో త్ ప్ర్ామిత్రగా
ఉండ్ి, వార్ి ఎంప్టక ప్రకిరయలలో ఉప్యోగప్డుత్ ంద్ి. ఇద్ి కొనతగవలుద్వరపలు నిరణ యం తీసతకోవడంలో సహ్యప్డుత్ ంద్ి.
౨.౩.౪.౬్డిమాండ్్ఫోర్్కాసిెంగ్
జిఇఎం, డ్ిమాండ నత త్న పాేట్ాార్మ్ ప్ై చవర్ితవరత్్క సమాచవర విశలేష్టణ ఆధవరంగా ఫో ర్మ కాస్ి చేసు తంద్ి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపల ద్వవర్ా
అంద్ించబడు సమాచవరం, వార్ి వార్ిిక సముపారె న ప్రణవళికలో భాగంగా ఉంట్ుంద్ి. ఇద్ి వికరయద్వరపలు మరపగాగ ప్రణవళిక చేసతకునేందతకు
మర్ియు అవసరమైన వసతువులు/సర్ీవసతల లభయత్నత నిర్ాిర్ించతకోవడ్వనికి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపనికి త్కుకవ ధరలనత అంద్ించడ్వనికి
సహ్యప్డుత్ ంద్ి.
౨.౩.౫్న్యణాత్ర్హామీ
ఈ సటసిమ్ లోఆడ్ిట ట్రయల్ నత ఏరురచత ఉద్ేదశం ఏమిట్ంట్ే ఈ ప్రకిరయనత పారదరశకంగా అంచనవవేయుట్కు, మర్ియు ఫటల్టర్మె
ఎంప్టకనత సమీక్ష్ించడం, డ్ేట్ా, అంచనవ ప్రమాణవలు మర్ియు పాేట్ాార్మ్ ప్ై ఉప్యోగించగల విశవసనీయ ట్ెకిుక్ె గుర్ించి ఆడ్ిట్ర్మె కు
వీలుకలిుంచడం. ఆడ్ిట ట్రయల్, బిడె యొకక సాంకేత్రకత్ మర్ియు ఆర్ిథక అంచనవలలో సతవకర్ించబడ్ిన ప్ది త్ లలు నవయయబది ంగా
ఉంట్ునట్ు
ే చూసతకుంట్ుంద్ి.
జిఇఎం ద్వవర్ా ఒక ఆట్లమేట్ెడ ప్రకిరయ జరపప్బడుత్ ంద్ి, ఇద్ి పాేట్ాార్మ్ ప్ై సముపార్ిెంచిన లావాద్ేవీల వివిధ దశలలో ఏరుడ్ిన లాగ్డ
సమాచవర్ానిు వలికితీసతుంద్ి. కొనిు కీలక విభాగాల ైన సంప్రద్ింప్ు నంబరప, సంసథ ప్ేరప మొదల ైనవి, ఉప్యోగిసు ూ, ఒక బిడ సార్ాంశ ష్తట
అంట్ే విభను ఆర్ిిఫాయక్ిస, ఇనతుట/అవుట ప్ుట డ్ేట్ా మర్ియు ఈవంటె నత అంద్ించత నివేద్ిక ఆడ్ిట ఉద్ేదశాలకోసం ఏరురచబడుత్ ంద్ి.
౨.౩.౭్కమ్యానికేషన్్మరియు్సహకార్ం
జిఇఎం త్న వాట్ాద్వరపలతో కమూయనికేష్టన్ కోసం, త్న సంప్రద్ింప్ు కేందరం మర్ియు డ్ొ మయన్ మయల్ ద్వవర్ా ఒక పారమాణిక మర్ియు
ఒకేఒక ఛవనల్ నత అంద్ిసు తంద్ి.
౨.౩.౭.౧్కొనుగోలుద్ఘరులు్మరియు్వికరయద్ఘరుల్కు్కమ్యానికేషన్
జిఇఎం కి సంబంధించిన సహేత్ క మారపులు/నలట్లసతలు మొదల ైనవాట్ గుర్ించి, జిఇఎం వాట్ాద్వరపలందర్ికీ అప్ేడట చేసు ారప. జిఇఎం త్మ
యూజర్మె తో కమూయనికేట చేయడ్వనికి అనేక ప్ది త్ లనత ఉప్యోగిసు తంద్ి, ఇద్ి తజలుప్బడ్వలిెన సమాచవరం మర్ియు ద్వని తీవరత్నత
బట్ి ఉంట్ుంద్ి.
జిఇఎం వారప ఏవైనవ కొత్ు ఉత్ుత్రు /సర్ీవసత విభాగాలనత, ఎండ ఆఫలే ఫ్ సమాచవర్ానిు, వసతువులు/సర్ీవసతల సాంకేత్రకత్ ప్ర్ామిత్ లలో
మారపునత, కొత్ు బిడ ఏర్ాుట్ు లేద్వ సవర్ింప్ు మొదలగువాట్ని జోడ్ించినప్ుుడు త్న యూజరే కు తజలుప్ుత్ ంద్ి. జిఇఎం
సమయానతసారం కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు వికరయద్వరపలకు సంబంధిం చిన కమూయనికేష్టన్ కోసం పో ర తవెహక మర్ియు మార్కకట్ంగ్
ఘట్నల సమాచవర్ానిు అంద్ిసు తంద్ి. అలాంట్ సమాచవరమంతవ కూడ్వ జిఇఎం యొకక వివిధ సామాజిక మాధయమ సైటె ప్ై అందతబాట్ులో
ఉంట్ుంద్ి.
౨.౩.౭.౨్సంపరదంచు్కేంద్రము
జిఇఎం కు సహకర్ించడ్వనికి త్న వివిధరకాల యూజర్మె సమసయలనత నిరవహించడ్వనికి, ఒక సంప్రద్ింప్ు కేరందరం ఉంద్ి. జిఇఎం సంప్రద్ింప్ు
కేందరం, ఇన్ బౌండ మర్ియు అవుట బౌండ కసి మర్మ సంత్ృప్టు కోసం, వివిధ కమూయనికేష్టన్ె ఛవనల్ె గుండ్వ, అంట్ే ట్ెలిఫో న్, వబ్, ఛవట,
ఇమయల్ మర్ియు సామాజిక మాధయమం ద్వవర్ా సహకర్ించడం ద్వవర్ా అంద్ిసు తంద్ి. సంప్రద్ింప్ు కేందరం, భారత్ద్ేశంలోని వివిధ భౌగవళిక
పారంతవలలోని వాట్ాద్వరపలకు సేవలనత అంద్ిసు తంద్ి కాబట్ి , ఇద్ి ఆంగే భాష్ట, హింద్ర మర్ియు కొనిు పారంతీయ భాష్టలలో కూడ్వ ఉంద్ి.
యూజర్మె, నిప్ుణుల సహ్యం అందతకోవడ్వనిునిర్ాిర్ించతకోవడ్వనికి, ఎస్ఎల్ఎలు బాగా నిరవచించబడ్ిన ఒక ఎసకలేష్టన్ మాత్రరకనత
అంద్ిసు ాయ. జిఇఎం, ఏద్జైనవ సమసయ/బాధ/ఏద్జైనవ ఇత్ర అభయరథ న సందరుంలో కేందరం నతండ్ి కమూయనికేష్టన్ అంత్ట్నీ (ఇన్
గవయంగ్/అవుట గవయంగ్) ఉప్యోగించతకోవచతచ.
౨.౩.౭.౩్శిక్షణ్మరియు్వస్త
ు వులు
త్గిన శిక్ష్ణవ సహకారం మర్ియు సహ్యం అనేవి జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ విజయం కోసం కీలకమైనవి. జిఇఎం యూజర్మె, ఈ పాేట్ాారప్ు
సమరథ వంత్ంగా వినియోగించతకోవడంలో ఎలాంట్ సవాళ్ునత ఎదతర్ొకనే అవసరం లేదత. అందతచేత్, కేంద్రయ
ర మర్ియు పారంతీయ శిక్ష్ణ
మర్ియు పాేట్ాార్క్్ై త్గినంత్ శిక్ష్ణవంశాల లభయత్నత నిర్ాిర్ించతకోవాలి. జిఇఎం వారప, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ ద్వవర్ా ప్రతేయకంగా సర్ిిఫై
చేయబడ్ిన వృత్రు నిప్ుణులనత పొ ందడ్వనికి, ఇ-పొ ర కూయర్క్ంట సర్ిిఫటకేష్టన్ె నత మర్ియు ఆఫర్మ శిక్ష్ణలనత రూపొ ంద్ించవచతచ.
౧౮
౨.౩.౮్వివాద పరిష్కారం మరియు సంఘటన నిరవహణ
జిఇఎం ఒక విశ్వసనీయ-ఆధారిత వ్యవ్సథగా ఉంటంది మరియు అందువ్ల్ల నిర్మాణాతాకంగా మరియు సవయంచాల్క సంఘటన నిర్వహణ విధానానికి
మద్దతు ఇవ్వడానికి, విఘాత ప్రవ్ర్తనను అరికటటడం చాలా కిలష్టమైనది. జిఇఎం వ్ంటి ఒక పెద్ద పాేట్ాార్మ్పెై, కొనుగోలుదారులు మరియు
అమాకందారుల్ మధ్య వివాదాలు సంభవించటం సాధార్ణం. జిఇఎం ఈ లావాదేవీల్ను సుల్భతర్ం చేసే పాేట్ాార్మ్ను అందిసు
త ంది కానీ, చటటప్ర్మైన
లేదా మరే ఇతర్ వివాదాల్ ప్రిష్కార్ం లేదా ప్రిష్ారించడానికి జిఇఎం కు ఎటవ్ంటి అధికార్ం ఉండదు. అందువ్ల్ల జిఇఎం ఎంతైనా గానీ పాేట్ాార్మ్
మాతరమే అని, ప్రతి లావాదేవీలో ఎటవ్ంటి పొర్పాట జర్గద్ని హామీ ఇవ్వటంగానీ, భరోసా ఇవ్వటం గానీ జర్గద్ని వినియోగదారులు పూరితగా
అవ్గతం చేసుకునాార్ని నిర్మ
ా రించుకోవ్డం చాలా ముఖ్యం. అందువ్ల్న, జిఇఎం ప్రచురించిన ప్రకిియ ప్రకార్ం చర్య తీసుకునాా, పా
ల ట్ఫార్ముా దాటి
ఎటవ్ంటి ప్రిష్కార్ం కావ్లిసి ఉనా సంద్ర్మాల్లో, మధ్యవ్రితతవ ప్రకిియ వ్రితంచవ్ల్సి ఉంటంది మరియు జిఇఎం ఈ ప్రకిియలో కాదు.
• సంఘటన నిర్వహణలో జిఎం యొక్క పాత్ర మూడు రెటు ల మరియు పరిమిత్ంగా ఉంటలంది:
• వివాదం యొక్క తీరాానంలో సహాయపడే మొత్త ం సమాచారానిి అందుబాటలలో ఉంచడం.
• సంజాయిషీ ఇవ్వటానికి పారటీకి నోటీసు జారట చేసి, సహేత్ుక్మైన అవ్కాశానిి క్ల్పంచడం
• కొనుగోలుదార్ుడు లేదా/మరియు అమాక్ందార్ునికి వ్యతిరేక్ంగా, పాేట్ాార్మ్క్ు పరిమిత్ పరిపాలనా వ్రితంచినటలీగా చర్య తీసుకోవ్డం.
జిఇఎం లోని వైవిధాయలు మూడు సాథయిల్లో వ్ర్గీకరించబడతాయి, అవి: తేలికపాటి, తీవ్రమైన మరియు తీవ్రంగా ఉనా సంఘటన నిర్వహణ కోసం ఒక
సంపూర్ణమైన ఫ్రరమవరిాా జిఇఎం మద్దతు ఇసు
త ంది. సంబంధిత ప్రిపాల్నా చర్య ఒకొాక కేసు ఆధార్ంగా నిర్వహంచబడుతుంది. వికేిత/కొనుగోలుదారు
ఉల్లంఘన జరిగిన ప్క్షంలో కొనుగోలుదారుడు/వికేిత ఖాతాను నిరోధించడం లేదా నిలిపివేయడం మరియు బోరు
ు /వాణిజయ మంతిరతవ శాఖ్కు బ్ల
ల కిలసట్
సిఫారుును నమోదు చేయడం వ్ంటి పెనాల్టట విధించబడుతుంది.
౨.౩.౯్డేటా సెక్యూరిటీ
ఫా
ల ట్ఫార్ా్ పెై ఉనా డేట్ఫ యొకా గోప్యత మరియు భద్రతను నిర్మ
ా రించడానికి జిఇఎం బ్లధ్యత వ్హసోు ంద్ి. సమాచార్ భద్రత మరియు
వినియోగదారుని గోప్యత యొకా అతయధిక ప్రమాణాల్కు జిఇఎం ఫా
ల ట్ఫార్ా్ కట
ట బడి ఉండట్ఫనికి తగిన చర్యలు తీసుకుంట్లంద్ి.
నడిచే పాేట్ాార్మ్లో పూరితగా సంబంధిత్ం కావ్ు. జిఇఎం ఆగమనంతో, సంబంధిత్ సేకరణ విధవనవలతో సంబంధం లేకుండ్వ లో సవత్ంత్ర
ఈ విధానాల యొక్క స్ారాంశం నిర్వహంచటం మరియు జిఇఎం పై పాేట్ాార్క్్ై, అందరప కొనతగవలుద్వరపలకు, వికేరత్లకు వర్ిుసు ాయ.
జరిగే అనిి సేక్ర్ణలక్ు వ్రితంచే విధంగా విసత ృత్ జిఇఎం లో చేసటన సేకరణ కోసం, కొనతగవలుద్వరపల కోసం జిఇఎం
విఫణి సేక్ర్ణ పరకియలో ఇది క్ల్సిపో వ్టం కీలక్ం. పరభుత్వ సేక్ర్ణ సేకరణ మారగ దరశకాలకు కట్ుిబడ్ి వుండ్వలి మర్ియు జిఇఎం
యొక్క పారథమిక్ సూతారలపై జిఇఎం సేక్ర్ణ పరకియ వలుప్ల లేక ఆఫన్ లే లో కొనతగవలు చేసేట్ప్ుుడు వాట్కి వర్ిుంచే వివిధ
విధవనవల నతంచి వచేచ సమ్త్ర సమసయలకు కట్ుిబడ్ి ఉండవు.
౧౯
ప్రసు తత్ం ఉనికిలో ఉను కొనిు సూచనవత్్క నిర్ేదశకాలు/ప్రకిరయలు జిఇఎేం ద్వవర్ా జిఇఎేం వబైెట్ు లో ఇవవబడడ నియమ నిబంధనలకు,
మర్ియు జిఇఎం సందర్ాునతసారంగా ప్ునః-సమలేఖనం చేయబడ్ినవి కట్ుిబడ్ి ఉండ్వలి, జిఇఎేం లో వివర్ించిన విధవనవనికి విరపది ంగా
కిందఇవవబడ్వడయ: జర్ిగిన ఉమ్డ్ి ప్రకిరయలనిుట్నీ రూప్ుమాప్ుత్ ంద్ి. జిఇఎం,
• బిడ లు సమర్ిుంచట్ానికి కనీసం మూడు వార్ాల సమయం సాంకేత్రక ఆధవర్ిత్ పాేట్ాార్మ్ కావట్ం వలన ఉండట్ం, జిఇఎం
• అత్యవసర అవసర్ాల సందర్ాులలో ప్ర్ిమిత్ ట్ెండర్మ ఎంకక్వర్ీ పొ ందతప్రచడం జరపగుత్ ంద్ి. విభను మంత్రరత్వ శాఖలచే
(రూల్ ౧౬౨) ద్వవర్ా సేకర్ించడం నిరవహించవలిెన సాంకేత్రక బిడే నిరవచించబడ్ిన వివిధ సంబంధిత్ కేందర సేకరణ విధవనవలు మర్ియు
• పో ట్ల అధికారం లేద్వ సాంకేత్రక కమిట్ల (రూల్ ౧౬౩,౧౬౪) బిడ యంతవరంగాలనత జిఇఎం అంద్ిసు తంద్ి. జిఇఎం లో చేసటన సేకరణ
భదరత్ (ఇఎేండి) మధయ ఉండ్వలి కోసం, కొనతగవలుద్వరపల కోసం జిఇఎం సేకరణ మారగ దరశకాలకు
• సేకర్ించవలిెన వసతువుల విలువ అంచనవ ర్కండు శాత్ం నతండ్ి ఐదత కట్ుిబడ్ి వుండ్వలి మర్ియు జిఇఎం వలుప్ల లేక ఆఫలే న్ లో
శాత్ం (రూల్ ౧౭౧) కొనతగవలు చేసేట్ప్ుుడు వాట్కి వర్ిుంచే వివిధ విధవనవల నతంచి వచేచ
• బిడ ప్తవరలోే (నియమం ౧౭౧) ప్ేర్ొకను విధంగా, ప్నితీరప భదరత్ సమ్త్ర సమసయలకు కట్ుిబడ్ి ఉండవు. జిఇఎం మారగ దరశకాలు,
యొకక విలువలో ఐదత నతండ్ి ప్ద్ి శాత్ం వరకు ప్నితీరప భదరత్ నిబంధనలు మర్ియు ష్టరత్ లు వర్ిుంచని అనిు ప్ర్ిసథ టత్ లకు,
• సర్ీవసతల విలువ ౧౦ లక్ష్ల కనవు త్కుకవగా ఉనుప్ుుడు (రూల్ సంబంధిత్ సంసథ యొకక సేకరణ మారగ దరశకాలకు కట్ుిబడ్ి ఉండ్వలి.
౨౦౧) లిమిట్ెడ ట్ెండర్మ ఎంకక్వర్ీ ద్వవర్ా సేవల సేకరణ జిఇఎం జఞతీయ సేకరణ పో రిలగ ా సాథప్టంచబడ్ింద్ి. త్ద్వవర్ా, జిఇఎం
• అందతవలే జిఇఎం ప్ై ప్నిచేయడ్వనికి జిఇఎం కొనతగవలు ప్రభుత్వం నతండ్ి జఞతీయ సాథయ మారగ దరశకాలకు అనతగుణంగా త్న
మారగ దరశకాల సమిత్రని ఏర్ాుట్ు చేసు తంద్ి, వార్ికి పాేట్ాార్మ్ సేకరణ ప్రకిరయనత మర్ియు మారగ దరశకాలనత రూపొ ంద్ించడ్వనికి
బయట్ వర్ిుంచే సేకరణ విధవనవలతో సంబంధం లేకుండ్వ అద్ి ప్రయత్రుసతుంద్ి. జిఇఎంకు అంత్రగ త్ రూప్కలున సూతవరలకు
అందరప కొనతగవలుద్వరపలకు, వికేరత్లకు వర్ిుసు తంద్ి. కట్ుిబడ్ి ఉంట్ూనే జిఇఎం ఈ విధవనవలనత సమర్ిించే కొత్ు
మార్ాగలనత నిరంత్రం ప్ర్ిశీలిసతుంద్ి. జిఇఎం లావాద్ేవీల యొకక
జిఇఎం లో సేకరణ జర్ిప్ే కొనతగవలు సంసథ లు వబైెట్లే జిఇఎం వివిధ అంశాలకు సంబంధించిన అనిు విధవనవలు ఆనలే నలే
సేవల కొరకు నవణయత్నత అంచనవ వేయడం అనేద్ి నిరంత్ర ప్రకిరయ అని గుర్ిుంచట్ం చవలా ముఖయం. ఒక ప్కక, పారమాణికమైన సేవల యొకక సమిత్ర
అంత్ కిేష్టింగా ఉండదత, ఇకకడ నవణయత్ నిర్ిదష్టి ప్రమాణవల ద్వవర్ా అంచనవ వేయబడుత్ ంద్ి. ఇద్ి వసతువుల మర్ియు సేవలకు సంబంధించి కాసు
సంకిేష్టి సేవలు అంద్ిసు తంద్ి. అలాంట్ సందర్ాులలో, కొనతగవలుద్వరప నవణయమైన ప్నికి కొలమానంగా సంబంధిత్ ప్ని అనతభవానిు చూప్ట్ం ముఖయం
కావచతచ. అంతేకాకుండ్వ, మర్వ వైప్ున, పారజకక్ి-ఆధవర్ిత్ కొనతగవలునత మనం ఆర్ిథక నికర విలువ, విధవనం మర్ియు ప్దద త్ర, మర్ియు ప్రసు తత్ం ప్ూర్ిు
అయన మర్ియు కొనసాగుత్ ను ప్నతల వంట్ నవణయత్ల ద్వవర్ా గుర్ిుంచవచతచ. త్ద్వవర్ా, జిఇఎం నవణయత్ మర్ియు వయయ ఆధవర్ిత్ ఎంప్టక
యొకక సార్ాంశం కొనతగవలుద్వరపడు నిరంత్ర్ాయంగా సేవలు అంద్ించే నిర్ీణత్ నిర్ాణయక ప్ది త్రని ఎంచతకోవట్ంలో సహ్య ప్డుత్ ంద్ి.
అందతవలన, జిఇఎం అంద్ించే సేవలనత సేకర్ించట్ం, వసతువుల మాద్ిర్ిగానే, పారమాణికం చజయయబడ్ి ఉంట్ుంద్ి మర్ియు వయవసథ లో భాగంగా
నిర్ి్చబడ్ినద్ి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపడు ఆఫన్ లే సేకరణ ప్రకిరయలో వర్ిుంచే ఏద్జైనవ ఉమ్డ్ి ప్రకిరయలనత అనతసర్ించవలిెన అవసరం లేదత.
౨౦
త్ద్వవర్ా, అనిు కేందర మంత్రరత్వ శాఖలు మర్ియు డ్ిపారపిమంట్ులు మర్ియు సంబంధిత్ సంట్రల్ ప్బిే క్ సకాిర్మ ఎంట్ర్క్రైజకస్ (సటప్టఎస్ఇ) లకు
మారగ దరశకాలు వర్ిుసు ాయ. ఈ మారగ దరశకం ర్ాష్ాిరలు మర్ియు యుట్ లు మర్ియు సంబంధిత్ ర్ాష్టి ర ప్బిే క్ సకాిర్మ ఎంట్ర్క్రైజకస్ (ఎస్.ప్టఎస్.ఇ)
మర్ియు ఏ ఇత్ర ప్బిే క్ సకాిర్మ జిఇఎం మర్ియు సంబంధిత్ సంసథ ల మధయ అవగాహన (ఎంఓయు) ఏరురపచకక సంసథ లకు వర్ిుసు ాయ. జిఇఎం తో
ఎం.ఓ.యు లో ప్రవేశించిన సంసథ ల జఞబితవ వబ్ సైట లో ప్రచతర్ించబడుత్ ంద్ి మర్ియు నిరంత్రం నవీకర్ించబడుత్ ంద్ి. ఈ విధంగా, జిఇఎం
నతండ్ి సేకర్ించే ఆద్ేశం మర్ియు ఈ మారగ దర్ిశని యొకక ఉప్యోగం కూడ్వ ఈ సంసథ ల ప్ర్ిధిలోకి వచేచ మొత్ు ం కొనతగవలుద్వరపలకు కూడ్వ
వర్ిుసు ాయ.
సవయంప్రత్రప్త్రు గల సంసథ లు, అప్క్ె సంసథ లు, ధవర్ి్క సంసథ లు మర్ియు ముఖయమైన ప్రభుత్వ నిధతలు అందతకును ఇత్ర సంసథ లు వంట్ ఇత్ర
కొనతగవలుద్వరపలు సాధయమైనంత్వరకు వసతువుల మర్ియు సేవల సేకరణకు జిఇఎం నత ఉప్యోగించతకోవట్ానికి సటఫారసత చేయబడ్వలి మర్ియు
ఇకకడ నిర్ేదశించిన మారగ దరశకాలనత పాట్ంచవలి. జిఇఎం సేకరణ మారగ దరశకాల గుర్ించి వివరణవత్్క రచన అనతబంధం బి లో భాగంగా ఉంద్ి.
౨.౫.౧ పరిచయం
జిఇఎం సక్ష్న్ ౮ కింద లాభాప్ేక్ష్ లేని సంసథ సాథప్టంచబడ్ింద్ి. మొదట్గా ఇచిచన రూ. ౨౦౦ కోట్ే గారంట కాకుండ్వ జిఇఎం త్న కారయకలాపాలనత
సవయంగా నిలబట్ుికోగలదని భావిసతునవురప. అందతవలన జిఇఎం సంసథ మర్ియు ద్వని మార్కకట పాేట్ాార్మ్ కొరకు సవయం ఉపాధి కలిగి
ఉండ్వలి. ఆరె ననత ఉత్ుత్రు చేయడ్వనికి ఒక మోనట్ెైజేష్టన్ మోడల్, కారయకలాపాలనత కొనసాగించేందతకు కిరంద్ి ఖరపచ అంశాలనత
రూపొ ంద్ించడ్వనికి మర్ియు కవర్మ చేయడ్వనికి అవసరం:
౧. టెకాిలజీ మరియు పాేట్ాార్మ్ ఖర్ుు - మేనేజ్డ్ సరటవస్ పర ర వైడర్ (ఎం.ఎస్.ప్ట) క్ు చెల్ుంపు
౨. వ్యక్ుతల వ్యయం - పనితీర్ుతో పో ర తాాహకాల తో సహా వ్యక్ుతల వ్యయం
౩. మారెకటింగ్ ఖర్ుులు - జిఇఎం పై అవ్గాహన పంచడం మరియు నిమగిం చెయయటం వ్ంటి ఖర్ుులు
౪. జనర్ల్ మరియు అడిానిసేీట
ే ివ్ ఖర్ుులు - కాంటారక్ుీ సేవ్లు సహా రోజువారట కార్యక్లాపాల వ్యయం
౫.్ఇనోివేషన్ & ఫిరాయదు పరిష్ాకరాల ఫండ్ - పర్ుగుదల మరియు ఆవిషకర్ణ లేదా ఊహంచని అవ్సరాలు కోసం ఫండ్ా
౨౧
జిఇఎం కోసం ఒక్ రెండు ర్కాల ఆదాయం మోడల్ ఏరాపటల చేయబడుత్ుంది
౧. లావాదేవీల ర్ుసుము మోడల్ - రాబడి ఉత్పతిత కి మరియు ధర్ల పునర్ుదధ ర్ణక్ు పారథమిక్ మోడల్.
౨. పరవ్ర్త న ఆధారిత్ పో ర తాాహకాలు మోడల్ - జిఇఎం మారెకట్ లక్ష్యయలను స్ాధించడంలో సహాయపడే విధంగా నిరిిషీ యూజర్ పరవ్ర్త న ఆధార్ంగా
పో ర తాాహకాలు అందించటం/అందించక్పో వ్డం.
కొనుగోలుదార్ులు మరియు అమాక్ందార్ుల లావాదేవీలను నిర్వహంచేందుక్ు జిఇఎం ఒక్ పాేట్ాార్మ్ను అందిసత ుండటంతో,
కొనుగోలుదార్ులు మరియు వికేిత్లు ఇర్ువ్ుర్ూ లావాదేవీల ఫీజుగా వారి లావాదేవీ విలువ్లో చిని శాతానిి వ్సూలు చేయవ్చుు.
అమాక్ందార్ుల నుండి కొనుగోలుదార్ుల క్ంటే ఎక్ుకవ్ వ్సూలు చేస్త ార్ు, వార్ు జిఇఎం వ్లన పరభుత్వంతో వాయపార్ం చేయడం
సులభత్ర్ం చేయడానికి విలువ్ను క్ల్గి ఉంటార్ు.
జిఇఎం క్ూడా కొనిి క్నీస స్ాాయి లావాదేవీ విలువ్ క్ంటే ఎక్ుకవ్ ఉని లావాదేవీలక్ు వ్సూలు చెయయవ్చుు లేదా వేర్ు వేర్ు లావాదేవీ
విలువ్ల యొక్క పరిమిత్ులపై అవ్క్లన ఛార్్ వేయవ్చుు. పది చెల్ుంపుల లావాదేవీలలో చెల్ుంచాల్ాన వినియోగదార్ు అంగటకార్ం
ఉనివాటి ఆధార్ంగా ఉంటలంది. ఇది జిఇఎం కోసం అమలు మరియు అధిక్ రాబడి పరిజా ానం యొక్క అధిక్ స్ాధయత్ను క్ూడా
నిరాారిసత ుంది.
జిఇఎం ఉత్పతిత , సేవా వ్రాగల ఆధార్ంగా హ,ై మీడియం, మరియు లో మారి్న్ సంభావ్యత్ వ్ంటి బకెటు లగా వాటి మారి్న్ స్ామరాాానిి
వ్రటగక్రించవ్చుు, విక్ియదార్ులక్ు చెల్ుంచాల్ాన దానిలో అధిక్ సుముఖత్ ఉనిందున, మొత్త ం లావాదేవీలలో అత్యధిక్ మారి్న్ కేట
గిరటలు పైన ఎక్ుకవ్ శాత్ం ఫీజు వ్సూలు చేయవ్చుు.
అందువ్లన, లావాదేవీల ర్ుసుము మాత్ృక్, వ్సుతవ్ులు మరియు సేవ్ల ర్కాలు మరియు లావాదేవీల విలువ్లు అంత్టా
కొనుగోలుదార్ులు మరియు అమాక్ందార్ులపై వ్రితంచే ఆరోపణలను సపషీ ంగా ఉంచడం, ఆవ్ర్త న పదధ తిలో అంచెలంచెలుగా అభివ్ృదిధ
చేయబడుత్ుంది మరియు అమలు చెయయబడుత్ుంది. ఈ మాత్ృక్ ధర్ రిక్వ్రట సూతారలక్ు అనుగుణంగా ర్ూపక్లపన చేయబడాల్
మరియు వ్యయాలక్ు వ్యతిరేక్ంగా ఎలా రాబడి వ్సుతంది అనేది దృషిీలో పటలీక్ుని కాలానుగుణంగా సవ్రించబడుత్ుంది.
రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజులు మరియు లిస్ట్రంగ్ ఫీజులు స్టెక్ండరీ రెవెనయా తరంగ పరవాహాల వలె వావహరిస్ా ాయి, ఈ చార్లను విధంచే పరధాన లక్ష్ాం మారెకట్
పరవరా నక్ు అనుగుణంగా మరియు మారెకట్ లక్ష్యాలను అనుగుణంగా ప్ాలగొనేవారికి ప్రర తాాహంచడానికి/ప్రర తాాహక్ ఉపసంహారానికి.
అమమక్ందారుల కోసం ఒక్స్ారి-చెలిలంపు నమోదు రుసుము వికేత
ే బేస్ యొక్క పరశాంతతని నిరవహంచడానికి మరియు రిజిస్ట్రేషన్ పరకిేయలో
క్ేమశిక్ష్ణను అమలు చేయడానికి ఉపయోగపడుత ంద, పలువురు, అనవసరమైన ఖ్ాతాలను సృష్రంచక్ుండా అడుుక్ుంట ంద మరియు విరివిగా
అమమక్ం జరుపని అమమక్ందారుల సంఖ్ా తగిొసా ుంద. నమోదు. అదేవిధంగా, వికేత
ే ల నుండి ఒక్ చినన జాబితాను రుసుము వసయలు చేస్ా ారు,
అంటే వికేేత కొతా ఉతపత్తా ని లేదా స్ట్వను జాబితాలో చదర్ాులని కోర్ుకుని పరత్తస్ారీ ఒక్ రుసుమును చెలిలంచాలి. మారెకట్ యొక్క పరశాంతతని
ిే లో క్ేమశిక్ష్ణను నిరాారించడానికి పరధాన లక్ష్ాం కావడం వలన ఫీజు తక్ుకవగా ఉంట ంద.
కాప్ాడుక్ునేందుక్ు మరియు లిస్ట్రంగ్ పరకయ
౨౨
కొనిన సచితర ప్రర తాాహక్ పథకాలు ఈ కింే ద విధంగా ఉనానయి:
ఉతపత్తా అపలోడ - సరెైన జాబితా పరకియను పేరరేపించడానికి, ౧౦ లోపం లేని జాబితాలను త్యార్ు చేసిన వికేిత్లు వ్ర్ుసగా 5
జాబితాలను ఉచిత్ంగా చేయడానికి అనుమతివ్వబడతార్ు, అనగా ల్సిీంగ్ ఫీజులు విధించబడవ్ు.
ధరలు - పో టీ రాయితీని పో ర త్ాహంచడానికి, నలవారట పారతిపదిక్న గరిషీ త్గిగంపును అందించే టాప్ అమాక్ందార్ులక్ు ఒక్ నల ఉచిత్
లావాదేవీలు ఇవ్వవ్చుు. మార్కకటప్ేే స్ దావరా నడపబడే కావ్లసిన పరవ్ర్త నల ఆధార్ంగా నియమాలు మరియు పో ర తాాహకాలు
ఎపపటిక్పుపడు మార్ుబడతాయి.
మర్ియు నిరవహించడ్వనికి సాథప్టంచబడ్ింద్ి. ప్ైన వివర్ించిన విధంగా ౩. పొ ర కూయర్మమంటలో ప్ూర్ిు దక్ష్త్ మర్ియు
పారదరశకత్నత నిర్ాథర్ించతకోడ్వనికి వాడుకలో
విజయవంత్ంగా జిఇఎం పాేట్ాారప్ు అంద్ించడ్వనికి, జిఇఎం సంసథ కు సుష్టి మైన
సతళ్ళవు, ప్ూర్ిుగా యాంత్రరక నైప్ుణయం కలిగి, నమ్క
నిరవచించబడడ వూయహం మర్ియు ప్నిచేసే నమూనవ సర్ిర్క్న చవట్ులో ఉండడం
ఆధవర్ిత్ పాేట్ాారప్ు నిర్ి్ంచడం.
అనేద్ి కిేష్టిమైన విష్టయం.
౪. సర్క్న చవట్ సర్క్న నవణయత్నత నిర్ాథర్ించతకుంట్ూ
౩.౧ జిఇఎం ఎస్ప్ివి కొర్కు విజ్న్, మిషన్ మర్ియు విలువనత అంద్ించడం ద్వవర్ా నిబది త్నత
చూప్టంచతకోడం.
విలువ్లు
౫. భారత్ద్ేశంలో కలిసటపో యే అభవృద్ిిని నడుప్ుత్య
జిఇఎం యొకక వయవసాథప్క సూతవరలకు అనతగుణంగా, ఏప్టరల్ ౭ ౨౦౧౭ తేద్రన
మర్ియు అమదరప సి క్హో లడ ర్మెని చతడుత్య
మంత్రరవరగ ంచే చేయబడ్ిన నలట ఏమనగా, జిఇఎం కొరకు విష్టన్ జీఈం
నిలదకుకకోగల ప్ర్ాయవరణ వయవసథ నత సృష్టించడం.
సాధించవలనతకును అభలాష్టని సుష్టి ం చేసు ో ంద్ి. కాబట్ి జిఇఎం విష్టన్ ఈ విధంగా
చజప్ుబడ్ింద్ి:
జిఇఎం ఎస్ప్టవి కొరకు విలువలు అంట్ే అద్ి ఏమి
నిర్ి్ంచవలని అభలష్టసు తంద్ో ద్వనిని సావభావికంగా
“బహిర్ంగ ప్రి కూయర్మంట పిచార్ంలో ఒక ప్ార్దర్శక, దక్షత్గల మర్ియు మార్కెటప్లే స్
గుర్ిుంచడం. ఈ విలువలు జిఇఎం సంసథ మర్ియు
కలుపుకుని ఒక కరమవికాస్ానిి పిభఫవిత్ం చదయడానికి”
ద్వని సి క్హో లడ ర్మె యొకక అంత్రంగంలోని
జిఇఎం విష్టన్లో చజప్టునద్ి చేయడ్వనికి జిఇఎం ఎస్ప్టవి ఏమి చేసు తందనేద్ి మిష్టన్ నమ్కాలతో త్దనతగుణంగా ఉనవుయ. అందతవలే
ప్రకట్నల ప్నితీరప దశలు నిర్ాథర్ిసు ాయ. జిఇఎం ఎస్ప్టవి ఏరుర్ిచన ఐదత మిష్టన్ జిఇఎం సభయత్వం తీసతకును విలువల వయవసథ ఏడు
ప్రకట్నలు ఏవనగా: పారధవన విలువల సటగా వివర్ించబడుత్ ంద్ి. అవి
ఏవంట్ే: సులభం చదయడానికి, యాజ్మానాయనికి
౧. ప్ర్ివరు ననత తేడ్వనికి మర్ియు ప్రవరు నలో మారపుని పొ ర త్ెహించడ్వనికి ఒక
మర్ియు జ్వాబుదార్గత్నానికి నవ్వ్ర్త కంగ్ా ఉండడం,
సటద్ి వంతీకర్ించిన ఏకీకృత్ పొ ర కూయర్మమంట విధవనం.
ధైర్యంగ్ా మర్ియు గ్ొపె ఆలోచన,
పిత్రసెందించదటర గ్ా, నిబది త్త్ో, ప్ార్దర్శకంగ్ా
మర్ియు సమగరత్ా మర్ియు స్ాంఘిక కలయకత్ో
ఉండడం.
౨౩
౩.౨ సంసథ నిర్యమణము
• కొనతగవలుద్వరప సంబంధిత్ ప్రకిరయలు (ఉ.ద్వ. శిక్ష్ణ మర్ియు ఆన్బో ర్ిడంగ్, కీలక ఖాతవ నిరవహణ)
• వికేరత్ సంబంధిత్ ప్రకిరయలు (ఉ.ద్వ. వరగ నిరవహణ, ధర నిరణయం)
• పాేట్ాార్మ్ సంబంధిత్ ప్రకిరయలు (ఉ.ద్వ. విశలేష్టణలు మర్ియు నివేద్ికలు, వినియోగద్వరప సంరక్ష్ణ)
• వూయహ సంబంధిత్ ప్రకిరయలు (ఉ.ద్వ. వాయపార ప్రణవళిక, భాగసావమాయలు మర్ియు కూట్ములు)
• సాంకేత్రక సంబంధిత్ ప్రకిరయలు (ఉ.ద్వ. ఉత్ుత్రు అభవృద్ిి, డ్ేట్ా వేర్మహౌసటంగ్)
• అంత్రగ త్ మదద త్ ప్రకిరయలు (ఉ.ద్వ. హచ్ఆర్మ, ఆర్ిథక, నవయయ మదద త్ )
ఈ ప్రకిరయలనత నిబది త్తో అమలు చేయడ్వనికి, జిఇఎం ఎస్ప్టవికి ఒక బాగా-నిరవచించబడడ సంసథ నిర్ా్ణం అవసరం ఏద్జైతే ప్లుచని,
కీరయాశీలకంగా మర్ియు మార్కకటతో లింక్ చేయబడ్ి ఉంట్ుంద్ో అలాంట్ద్ి ఉండడం ముఖయం. ఈ సంసథ కు పాేట్ాారప్ు నిర్ి్ంచే మర్ియు
నిరవహించే మర్ియు జిఇఎం విష్టన్ని ప్ూర్ిు చేసే సామర్ాథయలు ఉండ్వలి. కనతక, జిఇఎం ఎస్ప్టవి సంసథ నిర్ా్ణవనిు భౌగవళిక బంచ్మార్ికంగ్ ఇ-
పొ ర కూయర్మమంట, ఇ-కామర్మె ప్ేే యర్మె (అమజఞన్, చజైల్కొంప్ర, జీబిజ్ మర్ియు కొనప్ె వంట్వి) నతండ్ి తీసతకును ఉత్ు మ అభాయసాలతో
త్దనతగుణంగా రూపొ ంద్ించబడ్ింద్ి. జిఇఎం ఎస్ప్టవి సతఇవో యొకక సంసథ కి ౫ కీలక విధతలు ఉంట్ాయ: మార్కకటప్ేే స్, సాంకేత్రకత్, వూయహం
మర్ియు ప్రణవళిక, హచ్ఆర్మ మర్ియు నిరవహణకరు మర్ియు ఆర్ిథకం. అదనంగా, ఎంచతకోబడడ వూయహ్త్్క పారముఖయత్/అకడమిక్ ప్ర్ిశోధన వంట్
ఆంశాల ప్ైన సలహ్ద్వరప పాత్రని కూడ్వ నిరవహించడ్వనికి ఈ సంసథ నైప్ుణవయనికి5 కేంద్వరలనత కూడ్వ ఏర్ాుట్ు చేసు తంద్ి.
ప్రభుత్వ పొ ర కూయర్మమంట గుర్ించి చజప్ుుకోవలసట వసేు ద్వనిలో బహుళ్-కోట్ే రూపాయల ర్వజువార్ి లావాద్ేవీలు కలసట ఉంట్ాయ, జిఇఎం కి ద్వని
ప్నతలనత అత్యంత్ పారదరశకత్తో అమలు చేయగలగడం కూడ్వ అంతే ముఖయం. కాబట్ి , జిఇఎం ఎస్ప్టవిఒక సవత్ంత్ర నవయయాధికార్ిని కూడ్వ
ఏర్ాుట్ు చేసతకుంట్ుంద్ి. ఒక వివరణవ్త్్కమైన సంసథ నిర్ా్ణం అభవృద్ిి చేయబడ్ింద్ి మర్ియు ౫ ఏప్టరల్ ౨౦౧౮న బో ర్మడ ద్వనిని అడ్వప్ి
చేసతకుంద్ి.
వివిధ పాత్రలకు సర్క్న మూలానిు వైజా ఞనికంగా గుర్ిుంచడ్వనికి, ఒక ర్కండు-ప్ంగులుగలిగిన విధవనం అనతసర్ించబడుత్ ంద్ి:
౧. వూయహ్త్్క పారముఖయత్ లేద్వ కిేష్టిత్: ఎస్ప్టవిలోకి చవలా కిేష్టిమైన పాత్రలనత మాత్రమే శాశవత్ంగా తీసతకుంట్ారప అట్ాే కాకుండ్వ ఇత్ర
పాత్రలకు ప్టఏంయులో ఒప్ుంద ప్ది త్రన తీసతకుంట్ారప
5
సతఇవోలనత సాథప్టంచడ్వనికి అనతసర్ించవలిెన ప్రకరయ
ి వివర్ాల కొరకు ఒక వివరణవత్్కమైన ప్త్రం త్యారప చేయబడ్ింద్ి
౨౪
జిఇఎం ఎస్ప్టవినిరంత్ర నవవరు క మర్ియు మార్కకట-డ్ిరవన్ నిరణ యం-చేసే సామరథ యం ఉను ఒక కిరయాశీలక, మార్కకట-లింక్డ సంసథ గా ఉండ్వలని
అభలాష్టసు ో ంద్ి కాబట్ి , జిఇఎం ఎస్ప్టవి ప్రభుత్వ మర్ియు మార్కకట నతండ్ి తీసతకోబడడ ఉద్ో యగుల మధయన వార్ి నైప్ుణవయల బలాలనత మర్ియు
ఆన్ల ైన్ మార్కకటప్ేే స్ పాేట్ాార్మ్ మీద నిరవహించబడడ సేవా ప్రద్వత్ (ఏంఎస్ప్ట) పాత్ర సాంకేత్రక & ఆప్ర్ేష్టనల్ సామర్ాథయలనత అంద్ించడంగా జిఇఎం
చేత్ ఊహించబడ్ింద్ి. అయనప్ుట్కినీ, సంప్ూరణ ప్ర్ాయవరణ వయవసథ (కొనతగవలుద్వరపలు, వికేరత్లు, సంసాథగత్ భాగసావములు మొదల ైన లాంట్
వార్ి) యొకక మర్ియు అనిు ఇత్ర సంసథ ల ర్ీత్ లనత (వూయహ్త్్క, హచ్ఆర్మ, నిరవహణకరు మొదల ైనట్ువంట్)ని సంబో ధించడ్వనికి ఇత్ర
అంశాలనత కూడ్వ అంద్ించడ్వనికి, జిఇఎం ఎస్ప్టవి చజప్ుుకోత్గగ సటబోంద్ిని నియమించవలిెన అవసరముంద్ి. అదనంగా, ఏంఎస్ప్ట చేత్
జిఇఎం ఎస్ప్టవికి ౨౦౦ - ౨౫౦ సభుయల (ప్ూర్ిు-సమయ ఉద్ో యగులు + ఒప్ుంద ప్తఏంయు ఉద్ో యగులు) తో ఏఫ్వయ్ ౨౧ నవట్కలాే సంసథ నత
నిర్ి్ంచడ్వనికి అమోదం అందతకుంద్ి. ద్వనిు మించి, సంసథ యొకక సకల్ మర్ియు నిర్ా్ణం జిఇఎం యొకక ఎదతగుదల మర్ియు జిఇఎం యొకక
జిఇఎం ఎస్ప్టవియొకక ప్రభావవంత్మైన ప్నితీరప కోసం, అభవృద్ిి చేయబడడ వివరణవత్్కమైన ప్రకిరయ ప్ట్ాిల ప్రకారంగా కిరంద ఇవవబడ్ిన ౮
కీలక కార్ాయచరణలు ఆచర్ించబడతవయ.
అద్ేరకం సంసథ ల బంచ్మార్ికంగ్ పారధమికాలనత, జిఇఎం ఎస్ప్టవి త్న లక్ష్యయలనత అంద్ించడ్వనికి అట్ుగా నిర్ా్ణవత్్కంగా/ఆర్ిెంచేట్ి ుగా
త్యారప చేయబడ్ింద్ి
7
ఈ సామర్ాథయలనత అభవృద్ిి చేయడ్వనికిగానత జీఇఏం ఎస్ప్టవి తీసతకోవలసటన దశల వివర్ాలనత తజలిప్ే ఒక వివరణవత్్కమైన ప్త్రం త్యారప
చేయబడ్ింద్ి
౨౫
వ్.సం కీలక స్ామర్ా యం వివ్ర్ణ
౧. మార్కకట/ధర నిరణ య మార్కకట విజఞానం అనేద్ి సి క్హో లడ ర్మెకి విలువనత నిర్ాథర్ించతకోడ్వనికి అనగా విసు ర్ించబడడ
విజఞానం ధర నిరణయ బంచ్మార్మకస మర్ియు జఞానంతో సర్కన
్ ధరలో సర్క్న నవణయత్.
పారమాణీకర్ించబడడ ఇ-పొ ర కూయర్మమంటకి సామర్ాథయనిు అంద్ించడ్వనికి జిఇఎం ప్న
ై మొత్ు ం
౨. విధవన సృష్టి & నిరవహణ
కొనతగవలుకి వర్ిుంచే ఏకీకృత్ మార్కకటప్ేే స్ పొ ర కూయర్మమంట విధవన అభవృద్ిి మర్ియు నిరవహణ.
౨౬
ద్రరఘ-కాలంలో జిఇఎం ప్ర్ాయవరణం మీద ఈ ప్తఒసటలలో కొనిు చజప్ుుకోత్గగ ప్రభావానిు కలిగి ఉండ్ేందతకు శకిుకలిగి ఉండ్ే సంభావయత్ ఉందని రపజువు
చేసతకుంట్ాయ, మర్ియు అంకిత్భావంగల ప్ర్ిశోధన మర్ియు అబివృద్ిి శరమ అవసరం కావచతచ. అట్ువంట్ ప్తఒసటలు సంభావయ సటఒఈ
ఆంశాలు/సబె క్ి పారంతవలుగా ప్ర్ిగణించబడవచతచనత.
కొత్ు సటఒఈ సృష్టించడ్వనిు ప్ర్ిగణలోకి తీసతకోడ్వనికి ఇట్ువంట్ ప్ైప్ల ైన్ ఆంశాలు/సబె క్ిస సటఒఈ సృష్టించడ్వనికి సర్ిప్డవచతచనతనవ అని
నిర్ీణత్సమయంలో సమీక్ష్ించబడతవయ. ఈ నిర్ీణత్స్య సమీక్ష్య యంతవరంగం ఇప్ుట్కే ఉను సటఒఈల పారధమికత్లలో అవి చేసటన వృద్ిిని
ఒక సటఒఈకి సవత్ంత్ర బడ్జెట మర్ియు ప్నితీరప ప్రయవేక్ష్ణకి బాగా నిరవచించబడడ కకప్టఐలు ఉంట్ాయ. సటఒఈలనత సాథప్టంచడ్వనికి మర్ియు
అమలులో ఉంచడ్వనికి జిఇఎం ద్వవర్ా కిరంద ఇచిచన విధంగా కీలక రూప్ర్ేఖల లే అవుటతో వయవసాథప్టంచబడ్ి వీవర్ించబడడ మారగ దరశకాల సట
ఉంట్ుంద్ి:
సంబంధిత్ సేవలకు, చొరబాట్ు ప్ర్ీక్ష్కు మర్ియు ద్వడుల ప్ర్ీక్ష్కు అదనంగా మూడ్ో ప్క్ష్ సేవలకు అధికార్ానిు ఇసతుంద్ి.
హచ్ఆర్మ మర్ియు ఆర్ిథక శాఖ యొకక కిేష్టిమైన విధతలకు మదద త్ కొరకు, జిఇఎం బో ర్మడ ద్వవర్ా వివరణవత్్క హచ్ఆర్మ మానూయవల్ మర్ియు ఆర్ిథక
మానూయవల్ అభవృద్ిి చేయబడ్ింద్ి మర్ియు ఆమోద్ించబడ్ింద్ి. ఈ మానూయవల్లో భాగంగా వేయబడ్ిన పారథమిక నియమాలు మర్ియు
౭ ఏప్టరల్ ౨౦౧౭ తేద్ి నవట్ మంత్రరవరగ నలట ప్రకారంగా, ఏఫ్వ'ై ౧౮ మర్ియు ఏఫ్వై ౧౯ కి ఐఎన్ఆర్మ ౨౦౦ కోట్ే ప్ైగా కాయప్టట్ల్ చేర్ికతో ౧౦౦% ప్రభుత్వ
యాజమానయంగా జిఇఎం ఈకివట్ వయవసథ వేయబడ్ింద్ి.
ఈ ఈకివట్ల వయవసథ సంసథ యొకక బహుళ్ ఆకృత్ ల ైన వూయహ్త్్క ప్రణవళిక, నిరణ యం-చేసే వేగం, మర్ియు కాయప్టట్ల్ మర్ియు నైప్ుణయ సో ర్ిెంగ్
వంట్వట్ మీద ప్రభావం చూప్ుత్ ంద్ి. కాబట్ి , ముందతకు పో యన కొద్ిద సాధించవలసటన ప్దద వైన సంసథ యొకక లక్ష్యయలనత ప్రభావిత్ం చేసే ద్వని
సర్క్న ఈకివట్ల వయవసథ ని సమర్ాథధికార్ి నిరణ యం తీసతకోవచతచనత.
జిఇఎం యొకక ప్రయాణప్ు రపపానివవడంలో మర్ియు మారగ దరశకంలో జిఇఎం ఎస్ప్టవి యొకక బో ర్మడ ఆఫ్ డ్జర్
ై కకిర్మె కిేష్టిమైన పాత్రనత
పో ష్టసు ారప.జిఇఎం కి వివిధ డ్ొ మేన్ె అయన విధవనం-చేయడం, సాంకేత్రకత్ మర్ియు ఇ-లామర్మె వంట్ వాట్ నతంచి నైప్ుణయం కావాలి కాబట్ి ,
జిఇఎం ఎస్ప్టవి కొరకు బో ర్మడ ఆఫ్ డ్జైరకిర్మె అవసరమైన నైప్ుణవయనికి రూపొ ంద్ిన మూలాలు అవుతవరప.
నవలుగు బో ర్మడ ఉప్-కమీట్లలు సంసాథగత్మవుతవయ: ఆడ్ిట ఐఎన్సటఎల్. సైబర్మభదరత్, హచ్ఆర్మ, నవమినేష్టన్ & ర్కమూయనర్ేష్టన్ విధవనం, ర్ొకూయర్మమంట
విధవనం & మోసానిు నివార్ించే మర్ియు సాంకేత్రకత్ మర్ియు నవవరు కం.
౨౭
౩.౪.౨ సలహ్ద్వరప కౌనిెల్
బహిరంగ విధవన నిప్ుణులు, పొ ర కూయర్మమంట నిప్ుణులు, భౌగవళిక ఇ-పొ ర కూయర్మమంట లేక ఇ-కామర్మె ఎంట్ట్లల వంట్ సంబంధిత్ ఫతల్దస్లో
నతండ్ి జిఇఎం ఎస్ప్టవి కొరకు సలహ్ద్వరప కౌనిెల్కి వనరపలు అంద్ించబడతవయ మర్ియు ద్వనికి సామరథ యం ఇవవబడుత్ ంద్ి ద్ేనికంట్ే:
• ప్రతేయక పారంత్ంలో వాసు విక అనతభవం ఉను నిప్ుణుల సటకల్ె మర్ియు జఞానవనిు బట్ి తీసతకోబడుత్ ంద్ి
• వాయపార నిరవహణలో కలివిడ్ిత్న లోప్ం ఉండడం వలే ప్క్ష్పాత్ం లేని మారగ దరశకం అందతత్ ంద్ి
• సంసథ లో ఉను ఏ ఖాళీల ైనవ ప్ూర్ిుంచబడతవయ మర్ియు కష్టమైన వాయపార విధతలు సంబో ధించబడుత్ నవుయను నిర్ాథరణ
• కంప్నీ ప్రపగుత్ ను కొద్ిద 'ముఖయ' బో ర్మడ కొరకు సంభావయ వనరపతో సభుయల సృష్టి
• మార్కకటప్ేే స్లో మంచి ప్ేరప మర్ియు కకరడ్ిబిలిట్ని ప్ంచతకోవడం
• వినియోగద్వరప మర్ియు సి క్హో లడ ర్మ విశావసానిు ప్ంచడం
సమాచర్ం వెలేడషంచడం
కొనతగవలుద్వరపలు తవము పాేట్ాార్మ్ మీద త్మచే ద్వఖలు చేయబడడ మొత్ు ం సమాచరం అనిు విష్టయాలలో సంప్ూరణ మని మర్ియు
నిజమని నిర్ాథర్ించతకోవలసటన బాధయత్ కలిగి ఉంట్ారప.
సహేత్ుక ధర్
జిఇఎం మీద చేయబో యే మొత్ు ం కొనతగవలు ధర యొకక సహేత్ కత్గా నిశచయంచతకునే బాధయత్ అంతవ కేవలము కొనతగవలుద్వరప వదద నే
ఉంట్ుంద్ి. కాకపో తే జిఇఎం కొనతగవలుద్వరప సహేత్ క ధరనత నిశచయంచతకోడంలో బహుళ్ సాధనవలతో మదద త్ ఇసతుంద్ి, సహేత్ క ధరనత
నిశచయంచడంలో కొనతగవలుద్వరప కూడ్వ కోనతగవలు ఎంట్లట్ల ద్వవర్ా చివర్ి కొనతగవలు ధరగా నమోదత చేయబడడ ద్వనిని వినియోగించవలి. విప్ర్ీత్
సందర్ాులలో, కొనతగవలుద్వరపలు జిఇఎం ఎస్విప్కి చజపాులని ఆశించబడుత్ ంద్ి మర్ియు పొ ర కూయర్మమంట యొకక మర్ింత్ అర్ిథకప్రంగా ఉండ్ే
ప్రతవయమాుయ మూలానికి సంబంధించిన అనిు వివర్ాలనత అంద్ించవలి, అందతవలే భవిష్టయత్ు లావాద్ేవీలకు సహేత్ క ధర నిశచయానిు సర్ిగగ ా
నిర్ాథర్ించేందతకు చరయలు చేప్ట్ి డం కుదతరపత్ ంద్ి.
౨౮
వార్ిిక ప్రి కూయర్మంట పిణాళిక
కొనతగవలుద్వరపలు వార్ి వార్ిిక గిర్ాకీల పొ ర జకక్ష్న్ జిఇఎం ద్వవర్ా నిర్ేదశించబడ్ిన ఆకృతీకరణలో సూచించబడ్ినట్ుిగా అవసరమైన
వసతువులు/సేవలతో బాట్ుగా వివరణము, నవణయత్, ప్ర్ిమాణం, సరకు తీసతకొనే వయకిు సాథనం మర్ియు ఆవశయకత్ సమయం మొదల ైనవి ఆర్ిథక
సంవత్ెర పారరంభంలోనే అంద్ించే బాధయత్ కలిగి ఉంట్ారప. ఇద్ి జీఆర్మఏఫ్ ౨౦౧౭ లో చజప్ుబడ్ిన రూల్ ౧౪౯ (౬) ప్రకారంగా ఉంట్ుంద్ి.
• సమగరత్నత నిరవహించడం
వికేరత్లు ప్రత్రపాద్ించబడడ ధర(లు) సహేత్ కమని నిర్ాథర్ించతకోవలసటన బాధయత్ ఉంద్ి మర్ియు అనిు కోలమానవలు చేప్ట్ాిలి.
మన ద్ేశంలో ఇ-ప్ర్ిపాలన అనేద్ి ఒక ప్దద ఎజండ్వ ఆంశంగా ఉనుద్ి. ఏళ్ు త్రబడ్ి, వివిధ ర్ాష్టి ర ప్రభుతవవలు మర్ియు కేందర మంత్ర ల చేత్ ప్దద
సంఖయలో ప్ేరరణలు తీసతకోబడ్వడయ. అంతేకాకుండ్వ ద్రరఘకాల అమలులో మన ద్ేశం యొకక ఉత్ుత్రు ద్వయకానిు మర్ియు నిబది త్తో కూడ్ిన వయయానిు
చజప్ుుకోత్గగ ట్ి ుగా ప్రభావిత్ం చేయడ్వనికి జిఇఎం అనేద్ి అలంట్ ఒక కీలక ఘన-సేకల్ ప్ేరరణ.
జిఇఎం కి సటజిఏ, సటవిసట, వంట్ ఎంట్లట్లల విజిల న్ె మర్ియు ప్రయవేక్ష్ణకు వేరపగా ఇత్ర ఆర్ిథక సంసథ ల, బాయంక్ె, ఏంసటఏ ౨౧, యుఐడ్ిఏఐ లాంట్వాట్
నతండ్ి వచిచన బహుళ్ సి క్హో లడ ర్మె మీద అంత్రగ త్-ప్ర్ాధరనవలు ఉంట్ాయ మర్ియు ఉత్ు రప్రత్ యత్ు రం కూడ్వ ఉంట్ుంద్ి. నేట్ ఏకసథ ల చిత్రప్ట్ంలో
జిఇఎం యొకక విజయాని నిర్ాథర్ించతకోడ్వనికి జిఇఎం మర్ియు ఇత్ర ఎంట్లట్ల
ల మధయన వేగంగా ప్ైకొసతును డ్ిజిట్ల్ విచేిద్వలు మర్ియు సవాళ్ుతో
సంబంధిత్ కిేష్టిప్ర్ిసథ త్
ట లు, సహకారం సంకిేష్టిత్లనత తజసు తంద్ి.
౨౯
జిఇఎం ఎస్ప్టవి మర్ియు ద్వని భాగసావముల మధయ సహకారం కొరకు మార్ాగనిు నిర్ేదశించే సూతవరలు మూడువిడత్లుగా ఉంట్ుంద్ి:
i. ప్ంచతకోబడడ ఉద్ేదశాయలు: ప్రత్ర సభుయని తోడ్వుట్ు మర్ియు విలువనత గుర్ిుంచడం మర్ియు నమ్కానిు నిర్ి్ంచే కారణం మర్ియు
ప్ంచతకోబడడ విష్టన్ ద్వవర్ా భగసావమాయలు మారగ నిర్ేదశం చేయబడతవయ. భాగసావమయ విజయానిు నిరవచించే సుష్టి మైన లక్ష్యయలు మర్ియు
ఉద్ేదశాయలనత సాథప్టంచడద ం కోసం జిఇఎం ఎస్ప్టవి మర్ియు ద్వని భాగసావములు పాట్ుప్డతవరప.
ii. ప్రభావవంత్మైన సమచవరం ప్ంచతకోవడం: సహకారంలో సమాచవర మార్ిుడ్ి మర్ియు ఉత్ు మ అభాయసాలు అనేవి అత్యంత్
ముఖయమైన ఆంశం. జిఇఎం ఎస్ప్టవి మర్ియు ద్వని భాగసావములు అత్ కులేే ని డ్ేట్ా ప్ంచతకోడ్వనికి మర్ియు ప్రభావవంత్ంగా ఆ
ప్ంచతకోబడడ సమాచవరం వినియోగబడుత్ ంద్ి అనేద్ి చతరపగాగ అనేవష్టంచడ్వనికి ప్రయత్రుసాురప.
iii. నిరంత్ర ఉత్ు రప్రత్ యత్ు రం: ప్రభావవంత్మైన భాగసావమాయలు నమ్కం, నిష్ాకప్ట్యత్, మర్ియు ఉత్ు రప్రత్ యత్ు రం మీద నిర్ి్చబడతవయ.
ప్రభావవంత్మైన సహకారం కొరకు, ర్కండు ప్క్ష్యలు వార్ివార్ి ప్రణవళికలతో, ఉద్ేదశాయలతో, మర్ియు ఇత్ర ప్క్ష్ం మీద ఉండ్ే సంభవనీయ
ప్రభావాల అపాయాలతో నవీకర్ించబడ్ి ఉండడ్వనికి త్గు జఞగరత్ులు తీసతకుంట్ారప.
ర్ాష్టి ర ప్రభుతవవలు మర్ియు కేందరపాలిత్ పారంతవలు కూడ్వ భారత్ద్ేశంలోని బహిరంగ ప్రకూయర్మమంటకి చజప్ుుకోత్గగ భాగం జవాబుద్వర్ీగా
ఉంట్ాయ. జిఇఎం కి అనిు ర్ాష్టి ర ప్ు భుతవవలు, యూట్లు మర్ియు వార్ి సంబంధిత్ బాడ్ీలనత ఆన్బో ర్మడ మీద ఉంచడం అనేద్ి చవలా ముఖయం.
ఈ విష్టయంగా, ర్ాష్టి ర ప్రభుతవవలు మర్ియు యూట్లు వసతువుల మర్ియు సేవల పొ ర కూయర్మమంట కొరకు జిఇఎం నత వినియోగించతకునే
సామర్ాథయనిు ఇచేచందతకు వీలుగా జిఇఎం ఎస్ప్టవి ఒక మమొర్ాండమ్ ఆఫ్ అండర్మసాిండ్ింగ్ని (ఏంఒయుల) సంత్కం చేసు తంద్ి. అదనంగా,
౪.౩.౧లో చజప్టున విధంగా ప్రత్ర ర్ాష్ాిరనికి ఒక జిఇఎం యొకక వివిధ ఎలిమంటెతో వినిమయసతమ ఉను జిఇఎం ఎస్ప్టవి ఒక సాిండ్ింగ్ కమిట్ని
కాన్సటిట్ూయట చేసు తంద్ి.
ప్బిే క్ సకాిర్మ యూనిటె (ప్టఎస్యుల) కూడ్వ భారత్ద్ేశంలోని బహిరంగ ప్రకూయర్మమంటకి చజప్ుుకోత్గగ భాగం జవాబుద్వర్ీగా ఉంట్ాయ
మర్ియు ఇందతవలే ద్ేశంలోని అనిు ప్తఎయూలనత ఆన్బో ర్మడ మీద ఉంచడం అనేద్ి జిఇఎం కి చవలా ప్రధవనమైన పారముఖయత్కలద్ి. ఈ
విష్టయంలో, జిఇఎం ప్దద ప్టఎస్యులనత వార్ి అవసర్ాలు అరథ చేసతకోడ్వనికి మర్ియు వార్ి రవాణవ జిఇఎం కి అత్ కులేే కుండ్వ చేయడ్వనికి
జిఇఎం ఎస్ప్టవి చతరపగాగ వార్ితో కలసట సహకరం అంద్ించడ్వనికి మర్ియు ప్ని చేయడ్వనికి చూసతుంద్ి.
జిఇఎం తో ఉత్ు రప్రత్ యత్ు రం ఉను ఇత్ర సి క్హో లడ ర్మెని మూడు రకాలుగా వర్ీగకర్ించవచతచనత:
ప్రయవేక్ష్ణ మర్ియు విజిల న్ె, ఆప్ర్ేష్టన్ె, చజలిేంప్ులు.
౩౦
౪.౩.౪.౧ ప్రయవేక్ష్ణ మర్ియు విజిల న్ె ౪.౩.౪.౨ ఆప్ర్ేష్టన్ె
ప్రయవేక్ష్ణ మర్ియు విజిల న్ె కొరకు ర్కండు కీలక ఎంట్ట్లలు జిఇఎం యొకక విలువ ప్రత్రపాదనలోని సమగరత్ భాగం ద్వని నమ్కమైన
ఏవంట్ే కేందర విజిల న్ె కమిట్ల (సటవిసట) మర్ియు కమ్పోి ర లర్మ యంత్రరకం చేయబడడ ప్రకిరయల మీద ఆధవరప్డ్ి ఉంద్ి. ద్రనికి సామరథ యం
మర్ియు ఆడ్ిట్ర్మ జకనరల్ (సటఏజి). జిఇఎం యొకక సాథప్న ఇవవడ్వనికి, జిఇఎం ఎస్ప్టవి వివిధ ఎంట్లట్లలతో, ప్రభుత్వ మర్ియు ప్ైవేట్ు
వనక ఉను పారథమిక ఉద్ేదశాయలు ఈ ఎంట్లట్లల ఉద్ేదశాయలతో ర్కండ్ింట్తోనత, ప్రభావవంత్మైన డ్ేట్ా ప్ంచతకోవడం మర్ియు
అధికంగా వరపసకరమంలో ఉనవుయ. జిఇఎం హృదయంలో కరమబద్రికరణనత అనతమత్రంచడ్వనికి, భాగసావమయం నరప్ుతోంద్ి. వివిధ
పారదరశకత్ మర్ియు నిష్ాకప్ట్యత్ ఉంచబడ్వడయ మర్ియు ఎంట్లట్లలు సహకారంతో ఒకర్ితోఒకరప అత్ కులేే ని ఆప్ర్ేష్టనే నత
అకకడ ద్వనివలే జిఇఎం ఎస్ప్టవి మర్ియు ఈ ప్క్ష్యల మధయన నిర్ాథర్ించతకోవడంలో ఫలితవలనత అంద్ించడ్వనికి అవసరమును అప్టే కేష్టన్ె
సహకారం కొరకు గొప్ు సంభావయత్ నడయాడుత్ ంద్ి. మర్ియు ఆర్మకట్ెకచర్మతో కలిసటన కిేష్టిమైన వాతవవరణంగా ఫలితవనిు ఇసతుంద్ి.
• జిఇఎం ఎస్ప్టవి పాేట్ాార్ి్ి సర్ిప్డ్వ అంత్రగ త్ త్నిఖీలు అట్ువంట్ కీలక ఎంట్లట్లలలో భారతీయ ఆధికార్ిక అసమాన గుర్ిుంప్ు
ఉనవుయని మర్ియు ఆడ్ిట్రే కి వివిధ కొనతగవలుద్వరపల (ఆధవర్మ), వసతువుల మర్ియు సేవా ప్నతు నటవర్మక (జిఎస్ట్లఎస్), ఆద్వయ
ప్నతు విభాగం (ప్టఏఎన్), పారర్ిశారమిక విధవనం & ప్రమోష్టన్ విభాగం
ద్వవర్ా ప్రకిరయలనత అంచనవ వేయడ్వనికి మర్ియు
ఎవాలుయవట చేయడ్వనికి, ఎవలూయష్టన్ అభలక్ష్ణము (డ్ిఐప్టప్ట), సూక్ష్్ చిను మర్ియు మధయ వయవసాుప్కాల మత్రరత్వశాఖ
తజలుసతకునేందతకు ఆడ్ిట ట్ారయల్ కొరకు సదతపాయం సైన్, డ్ిజిలాకర్మ మొదల ైనవి కలిసట ఉనవుయ.
కలిగించడం అనేద్ి నిర్ాథర్ించతకుంట్ుంద్ి. జిఇఎం ఎస్ప్టవి ఈ ఎంట్లట్లలతో త్న వయవసథ మీద ప్దద త్ లనిుంట్నీ
• జిఇఎం ఎస్ప్టవి ప్దద మొత్ు ంలో ఉను కొనతగవలుద్వరప డ్ేట్ాని, సమగరప్రచతకుంట్ుంద్ి, ఈ ఎంట్లట్లలు వారప ఎదతర్ొకనే ఏ మారపుల ైనవ లేక
ఎందతలోనైతే ప్రయవేక్ష్ణవ మర్ియు విజిల న్ెలోని బహుళ్ ఆపాయాల ైనవ జిఇఎం ని ప్ేభావిత్ం చేసు ాయనే అవబో ధతో ఉండ్వలిెన
అప్టే కేష్టన్ె ఉంట్ాయో, లోపాలనత ప్రభావవంత్ంగా గుర్ిుంచి అవసరం ఉంద్ి. కాబట్ి , జిఇఎం ఎస్ప్టవి ఈ ఎంట్లట్లలతో భదరమైన డ్ేట్ా
చజప్టున ప్క్ష్యలకు సహ్యంగా ఇదంతవ గుప్ు ంగా ఉంచవలిెన ప్ంచతకోవడం మర్ియు నిరంత్ర ఉత్ు రప్రత్ యత్ు రం ఉండ్ే ప్రభావిత్మైన
అద్ే సమయంలో, చజప్ుబడ్ిన ప్క్ష్యలు జిఇఎం మీద అభలాష్టసు ో ంద్ి. ఈ అభలాష్టని సాధించడ్వనికి జిఇఎం ఎస్ప్టవికి వివిధ
పొ ర కూయర్మమంట నియమాలనత మళీు వరపసకరమంలో ప్ట్ి డ్వనికి బాయంకుల మదద త్ అవసరమవుత్ ంద్ి. ఈ విష్టయంలో, కలిసట
జిఇఎం ఎస్ప్టవితో కలసట ప్నిచేయాలిె ఉంట్ుంద్ి. అదనంగా, ఏ ప్నిచేయడ్వనికి మర్ియు సహకార్ానికి బాయంకులతో జిఇఎం ఎస్ప్టవి
కొత్ు నియమాలు లేక ప్రకిరయ మారగ దరశకాల సృష్టిలోనైనవ, ఏవైతే మమొర్ాన్డమ్ ఆఫ్ అండర్మసాిండ్ింగ్ (ఏంఒయూల) నత సంత్కం చేయాలని
జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ లేక సంబంధిత్ జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ మీద చతరపగాగ చూసోు ంద్ి. చజలిేంప్ులు/ఇ-ఎర్కుస్ి మనీ డ్ిపాజిట (ఈఏండ్ి)/ఇ-
కొనతగవలు/వికరయంచే ఏ ప్రకిరయలనైనవ పారభావిత్ం చేసటద్ిగా ప్ర్ాార్క్న్ె బాయంక్ గాయర్కంట్ (ప్టబిజి), రపసతము మర్ియు ఛవర్ీెలు మర్ియు
ఉంట్ుంద్ో ద్వని గుర్ించి జిఇఎం ఎస్ప్టవిని ముందతగా అవసరమయే ఇత్ర ఏ లావాద్ేవీలకక్నవ సమగరత్ చేయబడడ ఇ-చజలిేంప్ు
సంప్రద్ించడం మర్ియు నలట్ఫై చేయడమనేద్ి ఈ చజప్ుబడ్ిన వయవసథ కొరకు సేకరణ మర్ియు బద్ిలికి అందతబాట్ులోకి తీసతకుర్ావడ్వనికి
౩౧
౫. అనుబంధం
౫.౧ అనుబంధం ఏ - జిఇఎం స్కకర్్బోర్డస్ కొర్కు టంప్లాటస్
జిఏంవి (నలవార్ి)
% ఆద్వ సాధించబడ్ింద్ి
జిఏంవి (నలవార్ి)
కొనతగవలుద్వరపల సంఖయ
వికేరత్ల సంఖయ
% ఆద్వ సాధించబడ్ింద్ి
౩౨
౫.౨ అనుబంధం బి - జిఇఎం ప్ర
ర క్యార్్మంట్ మార్గద్ర్శకాలు
౫.౨.౧ ప్తఠిక: బహిరంగ పొ ర కూయర్మమంటలో ప్రభుత్వ ఇ మార్కకటప్ేే స్ యొకక పాత్ర
ఒక పారదరశక, నిబది త్ మర్ియు కలుప్ుకునే మార్కకటప్ేే స్నత పొ ర మోట చేసు ూ జిఇఎం ఒక ప్రభావవంత్మైన బహిరంగ పొ ర కూయర్మమంటని ప్ైకి
తీసతకుర్ావాలనే అభలాష్టతో ఉంద్ి. సాధవరణంగా వాడ్ే వసతువుల మర్ియు సేవల పొ ర కూయర్మమంట కోసం మొత్ు ం అందరప ప్రభుత్వ
కొనతగవలుద్వరపలనత ఒక ఏకీకృత్ ఆన్ల ైన్ పాేట్ాార్మ్ మీదకి తీసతకుర్ావడ్వనికి జిఇఎం అధతనవత్న సాంకేత్రకత్ మర్ియు సామర్ాథయలనత
వాడుత్ ంద్ి. జిఇఎం పొ ర కూర్మమంటలో మానవీయ ప్రకిరయలో లోపాలు త్గిగంచడ్వనికి మర్ియు కాగితవలతో ప్నిలేని మర్ియు డబుోతో ప్నిలేని
ఇ-మార్కకటప్ేే స్ ఒక సతిమ్
ర ల ైండ, నిలకడగల ప్రకిరయగా అందరప వినియోగద్వరపలకు అంద్ిసు ో ంద్ి.
ద్ేశంలో పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయనత ప్ైకి తీసతకుర్ావడ్వనికి, జిఇఎం యొకక పాత్రనత ప్ునరపద్వఘట్ంచట్ం మంచిద్ి. జిఇఎం నిరవహించబడడ
మార్కకటప్ేే స్గా ఉండ్ిపో దత కానీ ఎకకడ్జైతే ప్రభుత్వ కొనతగవలుద్వరపలు వికేరత్లనత కలసట మర్ియు వాయపారం నిరవహిసు ార్వ ఆ ఏకీకృత్ పాేట్ాార్ాలా
ఉండడం మీద కేంద్రక
ర ర్ిసు తంద్ి. అద్ి పాేట్ాార్మ్ ద్వవర్ా అమ్బడడ వసతువులు మర్ియు సేవలనత సొ ంత్ం చేసతకోదత లేక ద్వని మీద లావాద్ేవి
చేయబడడ వసతువుల మర్ియు సేవల సరఫర్ా మర్ియు లాజిసటిక్ెని సొ ంత్ం చేసతకోదత. జిఇఎం అనేద్ి ఎకకడ్జైతే ఏ కొనతగవలులోనైనవ డబుోకు
విలువని నిర్ాథర్ిసు ూ కొనతగవలుద్వరప బాధయత్నత వహిసు ాడ్ో మర్ియు వికేరత్ ప్ంచతకోబడడ మొత్ు ం సమాచవర్ానికి ఖచిచత్త్వం మర్ియు సమగరత్నత
నిర్ాథర్ించే బాధయత్నత వహిసు ాడ్ో ఆ నమ్క-ఆధవర్ిత్ పొ రిల్గానే ఉంట్ుంద్ి.
౫.౨.౨ అనతవరు నీయత్
ఈ మారగ దరశకాలు ౨౦౧౭ సాధవరణ ఆర్ిథక నియమాల యొకక నియమం ౧౪౯ని అనతసర్ించి ఇష్ట య చేయబడడ వి. ఇద్ి జిఆర్మఫ్ నియమం ౧౪౯
ప్రకారంగా త్ప్ునిసర్ి చేయబడ్ింద్ి ఏమనంట్ే ఒకవేళ్ ఒక ఉత్ుత్రు /సేవ వరగ ం జిఇఎం మీద అందతబాట్ులో ఉంట్ే, అనిు మంత్రరత్వశాఖలు మర్ియు
విభాగాలు జిఇఎం ద్వవర్ానే పొ ర కూయర్మ చేసతకోవాలని. అందతవలే , ఈ మారగ దరశకాలు అనిు కేందర మంత్రరత్వశాఖలు మర్ియు విభాగాలు మర్ియు
వాట్ కింద ఉండ్ే కేందర ప్బిే క్ సకాిర్మ వయవసాథప్కాలకు (సటప్టఎస్ఇ) వర్ిుసు ాయ. జిఇఎం మర్ియు ద్వని గౌరవనీయ ఎంట్లట్కి మధయన జర్ిగే
మమొర్ాన్డమ్ ఆఫ్ అండర్మసాిండ్ింగ్ (ఏంఒయు) ద్వవర్ా ఈ మారగ దరశకాలు ర్ాష్ాిరలు మర్ియు వాట్ ర్ాష్టి ర ప్బిే క్ సకాిర్మ వయవసాథప్కాలకు
(ఎస్ప్టఎస్ఇ) కూడ్వ వర్ిుంప్జేయడం విసు ర్ించవచతచనత. జిఇఎం తో ఏంఒయులోకి ప్రవేశించిన అనిు ఎంట్లట్లల జఞబితవని వబ్సైట మీద
ప్రచతర్ిసు ారప మర్ియు నిరంత్రంగా నవీకర్ిసు ారప. కాబట్ి , జిఇఎం నతండ్ి పొ ర కూయర్మ చేసతకోమనే ఆద్ేశం మర్ియు ఈ మారగ దరశకాల వర్ిుంప్ు కూడ్వ
ఈ ఎంట్లట్లల ప్ర్ిధి కింద వచేచ అందరప కొనతగవలుద్వరపల మీద కూడ్వ వర్ిుసు తంద్ి.
అందరప ఇత్ర కొనతగవలుద్వరపలు అంట్ే సవత్్త్రప్రత్రప్త్రు ఉను బాడ్ీలు, ఎప్క్ె సంసథ లు, ఛవర్ిట్లలు మర్ియు ఇత్ర ఎంట్లట్లు ఎకకడ్జైతే చజప్ుుకోత్గగ
ప్రభుత్వ ఫండ్ింగ అందతకుంట్ుంట్ార్వ వార్ిని కూడ్వ వసతువుల మర్ియు సేవలనత నీలునుంత్వరకు జిఇఎం వాడడం ద్వవర్ా పొ ర కూయర్మ చేసతకోమని
సటఫారపె చేయమడ్ింద్ి మర్ియు ఇకకడ చజప్ుబడ్ిన మారగ దరశకాలకు అనతగుణంగా అనతసర్ించమని కూడ్వ.
౩౩
౫.౨.౩ మార్కకటప్ేే స్ మారగ దరశకాల ఆవశయకత్
ప్రసు తతవనికి భారత్ద్ేశంలో బహిరంగ పొ ర కూయర్మమంట అనేద్ి బాగా-కనతగొనబడ్ిన బహుళ్ పొ ర కూయర్మమంట మారగ దరశకాలతో మర్ియు విధవనవలతో
నిర్ేదశించబడుతోంద్ి. ఈ విధవనవలు జిఇఎం ర్ాని సమయనికనవు ముందతగా చేయబడ్వడయ కాబట్ి , అవి పారథమికంగా ఆఫ్ల ైన్ పొ ర కూయర్మమంట
ప్రకిరయల ప్రకిరయలకనతగుణంగా రూపొ ంద్ించబడ్వడయ మర్ియు మనసతెలో ఒక ఆన్ల ైన్ మార్కకటప్ేే స్ ఉంచతకుని కాదత. కాబట్ి , పారమాణీకర్ించబడడ
సాంకేత్రక-డ్ివ
ర న్ పాేట్ాార్మ్ లాంట్ జిఇఎం కి ఈ విధవనవలలోని కొనిు ఆప్ర్ేష్టనల్ ఆకృత్ర ఎలిమంటె ప్ూర్ిుగా సంబంధిత్ంగా ఉండవు. జిఇఎం యొకక
ఆగమనం వలే , ఈ విధవనవల సార్ానిు మర్ియు జిఇఎం మీద మొత్ు ం పొ ర కూయర్మమంటకి వర్ిుంప్జేయడ్వనికి మొత్ు ంగా కలిప్ట తీసతకువసేు ఈ
కాంప్రహనిెవ్ మార్కకటప్ేే స్ పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయ మర్ియు మారగ దరశకాలనత నిరవహించడం కిేష్టిమవుత్ ంద్ి. జిఇఎం పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయ అనేద్ి
బహిరంగ పొ ర కూయర్మమంట అనే పారథమిక సూతవరల మీద నిర్ి్ంచబడడ ద్ి: పారదరశకత్, డబుోకి విలువ మర్ియు పో ట్త్త్వంలో నిష్ాకప్ట్యత్
ఉండడ్వనికి. అయనప్ుట్కినీ, సాంకేత్రక-డ్ిరవన్ పాేట్ాార్ాలా ఉండడం ద్వని సతగుణం అయనవ, యంతవరంగం మర్ియు ప్రకిరయలు వేట్వలే నైతే అద్ి త్న
ఉద్ేదశాయలనత సాధించతకుంట్లంద్ో అవి గత్ం నతండ్ి మారవచతచనత.
కాబట్ి , జిఇఎం మీద ఆప్ర్ేట్ంగ్ కోసం ఒక సట జిఇఎం పొ ర కూయర్మమంట మారగ దరశకాలు ఈ పాేట్ాార్మ్ మీద వార్ికి ఎవర్క్తే ఈ పాేట్ాార్మ్ బయట్ వర్ిుంచే
పొ ర కూయర్మమంట విధవనవలకు సవత్ంత్రంగా ఉంట్ార్వ ఆ అందరప కొనతగవలుద్వరపలు మర్ియు వికేరత్లకు వర్ిుసు తంద్ి. జిఇఎం మీద చేసటన పొ ర కూయర్మమంటకి,
కొనతగవలుద్వరపలు జిఇఎం పొ ర కూయర్మమంట మారగ దరశకాలకు కట్ుిబడ్ి ఉంట్ారప మర్ియు వారప జిఇఎం బయట్/ఆఫ్ల ైన్లో చేసటన పొ ర కూయర్మకి ఏవైతే వార్ి
మీద వర్ిుసు ాయో ఆ వివిధ విధవనవల నతండ్ి వచేచ సమ్త్ర ఇష్టయయలకు లోబడ్ి ఉండరప.
కొనిు కొత్ు ప్రకిరయలు మర్ియు యంతవరంగాలు వేట్తోనైతే జిఇఎం కింద వివర్ించబడడ కేందర డ్జైర్కకివ్
ీ ె యొకక ఉద్ేదశాయలకు మదద త్ ఇసతుంద్ి:
౧. సమాచవర దృగవగచరత్: ఏంఎస్ఈ/పారంతీయ వికేరత్లు మర్ియు సాిర్మిఆప్ె కొరకు కొనతగవలుద్వరపకి సర్ిప్డ్వ సమాచవర దృగవగచరత్ అంద్ించడం.
మర్ింత్ ముందతకువళీు, జిఇఎం ఇండ్ియాలో త్యారపచేయబడడ ద్ి అనే అరడ ర్మని పొ ర మొట చేయడ్వనికి వికేరత్లకు డ్ొ మసటిక్ కంట్ెంటలో వార్ి వసతువులు
మర్ియు సేవల శాతవనిు చూప్టంచే సామరథ యత్ కలిప్టసు ో ంద్ి.
౨. సటప్టప్టప్ట సమగరత్: అనిు పొ ర కూయర్మమంట నలట్లసతలు మర్ియూ ఫలితవల సంబంధిత్ సమాచవర్ానిు వాసు విక సమయంలో ప్ంచతకోవడ్వనిు
నిర్ాథర్ిసు తంద్ి.
౩. నిరణ య మదద త్ : జిఇఎం లావాద్ేవి చర్ిత్రలో ఆన్ల ైన్ ఆధవర్ిత్ంగా కొనతగవలుద్వరపలు, వికేరత్లు, మర్ియు ఉత్ుత్ు ల (ధర చర్ిత్ర
కలుప్ుకుని) ప్ూర్ిు సమాచవర్ానిు జీఇఏం ర్ేట్ంగ్ె అంద్ిసు ాయ.
౩౪
౪. ప్రయవేక్ష్ించడం మర్ియు నివేద్ించడం: జీఇఏం త్న కొనతగవలుద్వరపలందర్ికి డ్వషబో ర్మడ స అంద్ిసు తంద్ి మర్ియు వివిధ డ్జైర్కకివ్
ీ ెతో కట్ుిబడ్ి
ఉండడ్వనికి వార్ికి సహ్య ప్డ్ేందతకు వార్ి పొ ర కూయర్మమంట ట్ెంర డ ప్రయవేక్ష్ణని నివేద్ిసు తంద్ి.
౫. డ్ేట్ా ఆధవర్ిత్ అంత్ఃదృష్టి: ఏంఎస్ఏంఈ మర్ియు డ్ిప్టప్ట విధవనత్యార్ిద్వరపలు జీఇఏం మీద లావాద్ేవీల డ్ేట్ా యొకక విశలేష్టణనత చూసట కీలక
సవాళ్ునత గుర్ిుంచి మర్ియు సమీక్ష్ించి మర్ియు ద్వనికనతగుణంగా పొ ర కూయర్మమంట విధవనవలనత మారచడ్వనికి సామరథ యం పొ ందవచతచనత.
జిఇఎం వబ్సైటప్ైన జిఇఎం ద్వవర్ా ప్రచతర్ించబడడ జిఇఎం నిబంధనలు మర్ియు నియమాలు, మారగ దరశకాలకు ప్రతేయకంగా లోబడ్ి జిఇఎం మీద
పొ ర కూయర్మమంట కొరకు అనిు కొనతగవలు ఎంట్లట్లలు ఉంట్ాయ, ఏద్జైతే జిఇఎం ద్వవర్ా సూచించబడడ ప్రకిరయకి విరపధంగా లేక నతండ్ి వేరపగా ఉను
అనిు సమకాల్లన ప్రకిరయలనత ఆధిగమిసతుంద్ి. జిఇఎం , ఏద్జైతే ఒక సాంకేత్రకత్-డ్ిరవన్ వేద్ికో అద్ి, జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ యొకక ఆకృత్రలో
పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయకు కొనిు నిర్ీణత్ లక్ష్ణవలనత పొ ద్ిగింద్ి. వివిధ డ్ొ మేయన్ మంత్రరత్వశాఖల ద్వవర్ా నిరవచించబడడ మారగ దరశకాల మర్ియు
విధవనవలతో రకరకాలుగా సంబంధిత్ంగా ఉను పొ ర కూయర్మమంటని అంద్ించవలనే ఉద్ేదశంతో జిఇఎం ఆవశయక యంతవరంగాలతో సమ్త్రంచవలిెన
అవసరం ఉంద్ి. అయనప్ుట్కినీ, కొనతగవలుద్వరపలుగా జిఇఎం యొకక మారగ దరశకాలు, నియమాలు మర్ియు నిబంధనలకు కట్ుిబడ్ి ఉండడ్వనిు
నిర్ాథర్ించతకోవడం వార్ి కరు వయం. జిఇఎం మారగ దరశకాలు, నియమాలు మర్ియు నిబంధనల ద్వవర్ా చతట్ి బడని అనిు ప్ర్ిసథ టత్ ల కొరకు,
కొనతగవలుద్వరప సాధవరణ ఆర్ిథక నియమాలకు మర్ియు/లేద్వ గౌరవనీయ ఎంట్లట్ల యొకక పొ ర కూయర్మమంట మారగ దరశకాలకు లోబడ్ి ఉండ్వలి.
ఈ కీలక ఆవశయకత్లు కిరంద వివర్ించబడ్వడయ. వివర్ించబడడ ఎస్ఓప్టల కొరకు ప్రకిరయలు (సమయానతసారంగా సవర్ించబడడ వి) జిఇఎం వబ్సైట మీద
ప్రచతర్ించబడతవయ.
పారథవనయ వికేరత్ అరహత్లు అనగా నమోద్ిత్ ఏంఎస్ఈ లేక సాిర్మి అప్ మర్ియు ఉత్ుత్రు మర్ియు సేవ అంచనవ (వండ్వర్మ అంచనవ) వంట్ అరహత్లనత
అంద్ిసు తంద్ి. జిఇఎం వికేరత్ ర్ేట్ంగ్ ప్ది త్రని కూడ్వ అంద్ిసు తంద్ి ఇద్ి వికేరత్ యొకక ప్నితీరపని వివిధ పార్ామిత్ లు అనగా నవణయత్, నమి్క మర్ియు
వాసు వ ప్నితీరప వంట్ వాట్ నిరంత్ర మూల ఆధవరంగా వయట్ేజకస్ యొకక సంగరహణ అంద్ిసు తంద్ి. కాబట్ి , జిఇఎం పాేట్ాార్మ్ మీద్ి వివిధ ఫటలిర్మె
ద్వవర్ా యోగుయడ్జైన వికేరత్ అరహత్ల కొరకు నిరణ య మదద త్ వయవసథ నత అంద్ిసు తంద్ి. జిఇఎం కొనతగవలుద్వరపలనత వార్ి ప్రతేయకమైన అవసర్ాలనత బట్ి
సుసటఫటకేష్టన్ె/పార్ామిత్ ల పారమాణీకరణ ఒకట్. జిఇఎం ఉత్ుత్ు లు మర్ియు సేవలకు ర్కండ్ింట్కి కూడ్వ, సాంకేత్రక పార్ామిత్ ల (ట్లప్)ట
పారమాణీకర్ించబడడ ట్ెంప్ేే టె, ఉద్ేదశాయనిు గర్ిష్టఠం చేసేట్ి ుగా రూపొ ంద్ించబడడ వాట్ని అంద్ిసు తంద్ి.
జిఇఎం ఈ పార్ామిత్ లు డ్ిమాండ డ్ిరవన్, మార్కకట-ఎల ైండ, కనెలిివ్ మర్ియు డ్జైనమిక్ అని నిర్ాథర్ించతకుంట్ుంద్ి. డ్ిమాండ డ్ివ
ర న్ అంట్ే ఈ
పార్ామిత్ లు కొనతగవలుద్వరప యొకక అవసర్ాలనత దృష్టిలో ఉంచతకుని రూపొ ంద్ించబడ్వయని. మార్కకట-ఎల ైండ అంట్ే ఈ పార్ామిత్ లు మార్కకట
కనెలిివ్ అంట్ే జీఇఎం త్న కొనతగవలుద్వరపలనత, వికేరత్లనత మర్ియు గౌరవనీయ డ్ొ మయన్ నిప్ుణులనత అవసర్ానిు బట్ి ట్లప్టని
నిర్ాథర్ించతకోడ్వనికి కాంప్రహనిెవ్గా రూపొ ంద్ించడ్వనికి కనెల్ి చేసు తందని. డ్జైనమిక్ అంట్ే మారపత్ ను కొనతగవలుద్వరప మర్ియు మార్కకట
ఇప్ుట్కే ఉను ఆఫ్ల ైన్ ప్రకిరయలు మర్ియు వయవసథ ల నతంచి జిఇఎం ని పార్ామిత్ ల పారమాణీకరణ అనే సతగుణంగల సూత్రం వైవిధయంగా ఉంచింద్ి.
ఇద్ి ఒక సవచిమైన, తజరచి ఉను మర్ియు బారండ ఎగవుసటిక్ పాేట్ాార్ాలా జిఇఎం ని సవయంగా ద్వర్ి తీయసతుంద్ి. అదనంగా, జిఇఎం మీద పొ ర కూయర్మ
చేసు తండగా, ఉత్ుత్రు లేక సేవలో కాంప్రహనిెవ్గా నిర్ి్ంచిన ఆ సర్క్న జఞబితవ చేయబడడ పార్ామిత్ లనత గుర్ిుంచడ్వనికి కొనతగవలుద్వరప త్న సమయానిు
లేక శరమని మదతప్ు ప్ట్ి లిెన అవసరం లేదత.
౩౫
యంతవరంగ ఇవాలుయవేష్టన్ పారమాణీకరణగా కుడ్వ ఈ పారమాణీకరణ పార్ామిత్ లు ఫలితవనిసాుయ. అందతవలే , జిఇఎం మీద పొ ర కూయర్మ చేసు తండగా, ఒక
సాంకేత్రక ఇవాలుయవేష్టన్ కమిట్ లేక కనెలి నిె ఇవాలుయవేష్టన్ కమిట్ని సాథప్టంచవలిెన అవసరం నివార్ించబడుత్ ంద్ి.
ఒక దృశయమానంలో ఎకకడ్జైతే ఒక కొనతగవలుద్వరప జిఇఎం మీద ఏ ఉత్ుత్రు లేక సేవకక్నవ నిరవచించబడ్ిన సాంకేత్రక పార్ామిత్ లు సర్ిప్డ్వ
కాంప్రహనిెవ్గా లేవని మర్ియు పార్ామిత్ లకు జోడ్ికలు లేక మారపులు అవసరమని కనతగొంట్ె కనతక, ద్వని అవసర్ాల కోసం కొనతగవలుద్వరప
జిఇఎం ఎస్ప్టవి కి సమాచవరం అంద్ించవలి. అట్ువంట్ ట్లప్ట ఉనుతీకరణలు మర్ియు నవీకరణలు కొరకు ఎస్ఒప్టలు జిఇఎం కాయట్లాగ్లో డ్జైనమిక్గా
మర్ియు ఎవాలివంగ్గా ఉంట్ాయ, అనిు సమయాలలో జీఏం కాయట్లాగ్ జకనర్ిక్గా ఉంచేందతకు ఎట్ువంట్ ర్ాజీకి ర్ావు.
ఇత్ర ఇ-కామర్మె సైటె (ఎకకడ అందతబాట్ులో ఉంట్ే అకకడ) అంత్ట్ా ధరలలో సామాయలు, ఏంఆర్మప్ట మీద త్గిగంప్ు, జిఇఎం మీద చివర్ి కొనతగవలు
ధర వంట్వి మర్ియు ఇట్లవల గడచిన కాలంలో అలాంట్ వసతువుల కొరకు జిఇఎం మీద నిరవహించబడడ లావాద్ేవీలు ఏ ధరలో చేయబడ్వడయ అనే
బహుళ్ సాధనవలనత కొనతగవలుద్వరప సహేత్ క ధర నిశచయంచతకోడ్వనికి కొనతగవలుద్వరపకి సహ్యంగా జిఇఎం అంద్ిసు తంద్ి. కొనతగవలుద్వరపలు
కూడ్వ చివర్ి కొనతగవలు ధరనత కొనతగవలు ఎంట్లట్ల ద్వవర్ా నమోదత చేయబడడ ద్వనిని సహేత్ క ధర నిశచయంచడంలో కోనతగవలుద్వరపలు
వాడుకోవాలి. జిఇఎం మీద చేసే ఏ కొనతగవలుకక్నవ సహేత్ కమైన ధరనత నిశచయంచతకోవడం అనే బాహయత్ కొనతగవలుద్వరప ఒకకర్ికే వర్ిుసు తంద్ి.
సంబంధిత్ సమాచవర్ానిు పాేట్ాార్మ్ మీద ప్ంచతకోవడం ద్వవర్ా కొనతగవలుద్వరప ధర ర్ిగర్మకు తోడుడమని ఇన్సంట్వైజ్ చేయబడతవరప.
ముందతగా చజప్టునట్ుిగా, జిఇఎం మీద అందతబాట్ులో ఉను అనిు ఉత్ుత్ు లకు మర్ియు సేవలకు, కొనతగవలుద్వరపలు జిఇఎం ద్వవర్ా పొ ర కూయర్మ
చేసతకోవలసట ఉంట్ుంద్ి. జిఇఎం అనేద్ి కొనతగవలుద్వరపలకు వన్-సాిప్ ష్ాప్గా ఉండ్వలనే లక్ష్యంతో ఉంద్ి కాబట్ి , జిఇఎం మీద పొ ర కూయర్మ
చేసతకుంట్ునప్ుుడు కొనతగవలుద్వరపలు జిఇఎం బయట్ ఏ పాేట్ాార్మ్ ప్ైన ప్రకట్ంచే అవకాశం లేక ప్రచతర్ించవలిెన అవసరం కొనతగవలుద్వరపలకు
లేదత.
జిఇఎం మూడు ప్రధవన కొనతగవలు ర్ీత్ లకు మదద త్రసతుంద్ి మర్ియు పొ ర కూయర్మమంట యొకక మొత్ు ం విలువనత బట్ి పాేట్ాార్మ్ సర్క్న కొనతగవలు ర్ీత్రని
సూచిసతుంద్ి. మదద త్ ఇవవబడుత్ ను ఆ మూడు ర్ీత్ లు ఏవనగా డ్జైర్కక్ి కొనతగవలు, ఎల్౧తో డ్జైర్కక్ి కొనతగవలు మర్ియు ఇ-బిడ/ఆర్మఏ. అందతవలే ,
కొట్ేష్టన్ె లేకుండ్వ కొనతగవలు లేక కొనతగవలు కమిట్ల ద్వవర్ా కొనతగవలు లేక ప్ర్ిమిత్ం చేయబడడ ట్ెండర్మ ఈకివట్ల ద్వవర్ా కొనతగవలు వంట్ అనిు ఇత్ర
పొ ర కూయర్మమంట ర్ీత్ లు, జిఇఎం మీద అందతబాట్ులో ఉను ఉత్ుత్ు లు మర్ియు సేవలకు వర్ిుంచవు. జిఇఎం యొకక కొర్మ ఎలిమంటెలో
ఇన్కుేసటవిట్ అనేద్ి ఒకట్ కాబట్ి , జిఇఎం ప్ర్ిమిత్ం చేయబడడ వికేరత్ల సమూహం లోప్లే కొనతగవలుకు మదద త్రవవదత. పో ట్లో ఉంద్ే ఎకుకవ మంద్ి
వికేరత్ల వలే మాత్రమే ఉత్ు మధరల ఫలితవలు కొనతగవలుద్వరపకి అందతతవయ.
ఒక మార్కకటప్ేే స్గా సంబంధిత్ బిడె ప్రచతర్ించబడ్ినప్ుుడూ అందరప వికేరత్లకు వాసు విక-సమయ నలట్ఫటకేష్టన్ె అందతతవయ కాబట్ి , ౧౦ ర్వజుల
కనిష్టఠ సమయం సర్ిపో త్ ందని నిరణ యంచబడడ ద్ి. అలాగే, జిఇఎం మీద ప్నితీరప గాయర్కంట్లకి, ఒప్ుంద విలువలో సటఫారపె చేయబడడ విలువ ౨%.
ముందతగా వివర్ించబడడ ట్ి ుగా వికేరత్ యొకక అరహత్లకు సామరథ యం చేకూరపసూ
ు బహుళ్ంగా ఉను అంత్రగ త్నిర్ి్త్ వయవసథ లతో నమి్క-ఆధవర
వయవసథ గా జిఇఎం అనే నిజం నతండ్ి జిఇఎం సి ంస్ మీద త్కుకవ మొత్ు ంలో ప్నితీరప గాయర్కంట్ల అవసరప్డుత్ ంద్ి. అంతేకాకుండ్వ, ప్నితీరప గాయర్కంట్ని
త్కుకవ చేయడం అనేద్ి జిఇఎం కి ఇన్కుేసటవిట్ని మర్ియు పాలోగనే వికేరత్ల సంఖయ ప్ంచడ్వనికి అనతమత్రసతుంద్ి మర్ియు లావాద్ేవీ యొకక మొత్ు ం
ఖరపచ త్గిగసు తంద్ి.
౩౬
ఉత్ుత్ు లు మర్ియు సేవలనత ముట్గట్టట్ేంతో సహా. ఇలాేంటి సేంద్ర్మాలలో, కొనుగోలుదారు సేంబేంధిత్ ప్ని అనుభ్వానిి స్థాపిేంచడేం అనేది నాణోత్ను
కొలవ్డానిక్ర ఒక ముఖ్ోమైనదిగా ఉేండవ్చుేను. మరియు ఇేంకో చ్చత్రన, ఆరిాక నెట్ విలువ్, అేందుబాట మరియు విధానేం, మరియు ప్రస్
త త్ేం జరుగుతుని ప్నుల
స్టట్ వ్ేంటి వాటి బహుళ ఆేంశాల దావర్మ నాణోత్ అేంచనా వేయబడే ప్ల
ర జకట్-ఆధారిత్ కొనుగోలు క్యడా మా ద్గగర్ ఉేంది. అేందువ్లీ, ఈ వైవిధ్ోమైన అభిలక్షణేం
మూలేంగా జిఇఎేం కొనుగోలుదారుక్ర చెప్పబడిన నిర్ణయానిి చ్చస్కునేేందుకు మరియు ఎకకడైత్య స్ట్వ్లు అవిభ్కిేంగా ఉేంట్ఫయో ఆ మూలేంతో స్థమర్మ
ా ోనిి
ఇస్
త ేంది, దీనితో, నాణోత్ మరియు ఖ్రుే ఆధారిత్ ఎేంపిక యొకక స్థర్మనిి సేంగేహేంచవ్చుేను.
కాబట్ి , సేవలకు, అద్ేమాద్ిర్ి ఉత్ుత్ు లకు, పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయ వయవసథ లో అంత్రగ త్నిర్ి్త్ంగా ఉంట్ుంద్ి మర్ియు కొనతగవలుద్వరపలు ఏ సమకాల్లన
ప్రకిరయలు ఏవైతే ఆఫ్ల ైన్ పొ ర కూయర్మమంట ప్రకిరయలో వర్ిుంచబడతవయో వాట్ని అనతసర్ించవలిెన అవసరం లేదత.
కొనతగవలు/ఆరడ ర్మ సాంక్ష్న్, ఇన్వాయస్ మర్ియు ఎంప్టకలు మర్ియు వినియోగద్వరప ఇన్ప్ుటె ఆధవరంగా పాేట్ాార్ే్ే జకనర్ేట చేయబడడ బిల్ లాంట్
అనిు కీలక ప్తవరలు ఆరడ ర్మ ప్ర్ిప్ూరణ త్కు మర్ియు చజలే ుంప్ుకు కావాలి. వసతువుల/సేవల ప్ంప్టణీ , పొ ర విష్టనల్ ర్ిసతప్ి సర్ిిఫటకేట (ప్టఆర్మసట) జకనర్ేష్టన్,
కన్సైనీ ర్ీసతప్ి యాకకెప్ి న్ె సట్ఫటకేట జకనర్ేష్టన్ (సటఆర్మఏసట), మర్ియు చజలిేంప్ు బద్ిలి వంట్ ప్రకిరయలోని వివిధ దశలనత ట్ెైమ్ల ైన్ె కొరకు జిఇఎం
సటిప్ూయలేట చేసు తంద్ి. కట్ుిబడ్ి-ఉండని ద్వనికి సర్క్న చరయ చేప్ట్ి డ్వనికి జిఇఎం హ్కునత ప్రతేయకించబడ్ి ఉంట్ుంద్ి.
జిఆర్మఏఫ్ ౨౦౧౭ నియమం ౧౪౯ (౬) చజప్ుద్ేమనగా "మంత్రరత్వశాఖలు/విభాగాలు వార్ి వసతువుల మర్ియు సేవల పొ ర కూయర్మమంట అవసర్ాలనత
వర్మక ఔట్ చ్చసి అయిత్య ఒపక్్ నమూనా లేక సిఏపక్్ నమూనా మీద్ వారు బడజట్ ఎసిటమేట్్్ (బీఇ)ని త్యరు చ్చస్ట్ సమయానిక్ర వారి అవ్సర్మనిి/నిలకడని
బటిట మరియు వారి వారియక ప్రరక్యోర్మేంట్ ప్రణాళికలోని వ్స్
త వులు మరియు స్ట్లవ్ను జిఇఎేం ప్రర్టల్ మీద్ బడజట్ అమోద్ేం యొకక ౩౦ రోజులలోగా ప్రరజకట్
చ్చయాల్."
౩౭
౧. కాబట్ి , జిఆర్మఏఫ్ మాయన్డ్జటతో సమానంగా, సేుసటఫటకేష్టన్, నవణయత్, సరకు తీసతకునే వయకిు సాథనం మర్ియు అవసరమైన సమయం
మొదల ైనవాట్తో బాట్ుగా జిఇఎం ఫార్ా్టలో సూచించిన విధంగా అవసరమైన వసతువులు/సేవలు కొనతగవలుద్వరపలందరప వార్ి వార్ిిక
డ్ిమాండెలో పొ ర జకకష్టన్తో ఆర్ిథక సంవత్ెర మొదలులో అంద్ించవలి. కొనతగవలుద్వరప ప్రణవళికనత నిరంత్రంగా నవీకర్ించతకునే సతళ్ళవు
కూడ్వ ఉంద్ి.
౫.౨.౫.౧ సరళీకరణ
ఈ నలట్ఫటకేష్టన్ అమలు సమయంలో అనతభవానికి వచిచన ఏ కష్ాిలనైనవ జిఇఎం ఎస్ప్టవి ద్వవర్ా వాణిజయ మంత్రరత్వశాఖ కింద సర్ిప్డ్ే వార్ాు
ప్రచతరణలు, ఏవైతే బహిరంగ డ్ొ మయన్లో ప్డ్వతవర్వ వాట్తో సుష్టి ం చేయబడతవయ.
౩౮