Ch2

Sa ilalim ng kubyerta
Naguusap
1. Kapitan Basilio - mayaman
2. Basilio na nag-aaral ng medisina, mahusay nang manggamot
3. Isagani. katatapos sa Ateneo, makata,

Napag-usapan
1. si Kapitan Tiyago
2. pagtuturo ng mga Kastila
3. Paulita Gomez
Simoun kinausap si Basilio at Isagani
Simoun hindi nadadalaw ang lalawigan nina Basilio dahil dukha ang lalawigan na ito dahil
Pilipino ang pari dun
tutol ni Isagani - di namin kailangan ng alahas
tamad ang mga Pilipino ay dahil pala-inom ng tubig at di ng serbesa – sabi ni Simoun
sabi ni Basilio,”Sabihin ninyo kay Padre Camorra kung umiinom siya ng tubig mawawala
ang sanhi ng mga usap-usapan.
nakilala ni Isagani ang mag-aalahas,Kardinal Moreno.
Pinaakyat si Padre Florentino ni Kapitan Basilio

Ch 3
Sa taas na kubyerta:
Daing ng mga prayle
1. sa pagkamulat ng mga Pilipino
2. pag-uusig sa mga bayarin sa simbahan.
*Gusto ni Simoun yun may mga alamat na pook lang
alamat ng Malapad-na-bato. (ayon kay Kaiptan Basilio)
a. banal (holy) sa mga katutubo
b. tahanan ng mga espiritu.
c. Tinirhan ng mga tulisan
d. nawala ang takot sa espiritu, nasalin sa mga tulisan.

alamat ni Donya Geronima. (kwento ni Padre Florentino)

a. magkasintahan sa Espanya.
b. Lalaki Naging Arsobispo sa Maynila
c. babae pinilit ang Arsobispo pakasalan sya
d. Itinira ang babae sa isang yungib na malapit sa Ilog Pasig.
alamat ni San Nicolas – santong nagligtas sa isang Intsik sa mga buwayang naging bato
 nagtanong si Ben Zayb sa Kapitan kung saan sa lawa napatay ang isang Guevarra,
Navarra o Ibarra.
15 taon na nangyari yun
Pinakamurang libing daw yun sabi ni Ben Zayb
Si Simoun ay namumutla at walang kiboakala ni Kapitan aynahilo lang sa lakbay si Simoun
Ch 4
Tandang Selong- umampon kay Basilio
- Anak si Cabesang Tales
- Apo si lucia
- Apo si Tano (ginawang kawal)
Cabesang Tales –mga anak si Tano, Lucia at Juli (kasintahan ni Basilio)
-yumaman
-gumawa ng tubuhan
-binuwis ng mga prayle ang tubuhan hanggang maangkin ito
-pinaaral si Huli para mapantayan si Basilio
- binakuran ang tubuan
-laging may baril, gulok(native sword), palakol (ax)
-nahulog sa kamay ng mga tulisan
- Tinuboos ni Huli
a. ng mga hiyas liban sa isang locket na bigay ni Basilio
b..nangutang kay Hermana Penchang
c.naglingkod dito bilang utusan.
Maria Clara (in the Noli Me Tangere) became a nun after she was not allowed to marry
Ibarra. She gave a locket to a leper who later gave it to Basilio after he treated the leper.
Basilio, in turn, offered the locket to his sweetheart, Juli (Juliana).
Ch 5
Gabi na Sa San Diego
Nabugbog ang kotsero na sinakyan ni Basilio (walang dalang sedula)
prusisyon
1. Metusalem, pinaka-matandang taong nabuhay sa mundo.
2. tatlong Haring Mago.
3. batang malulngkot sa pag-ilaw.
4. San Jose
5. mga batang may mga parol
6. ang Birhen.
pagkatapos ng prusisyon. Napaarusahan ulit yun kutsero ng Sguwardya sibil dahil walang
ilaw an parol ng karitela. Kaya Naglakad na lng si Basilio.

Bahay lang ni Kapitan Basilio ang masaya

Pakitaan ni Simoun ng alahas si
1. Kapitan Basilio
 2. Alperes –relo
3. Kura - hikaw
Simuon – tanging tao na nakapaghahanap-buhay sa bayang sabi ni Basilio
Basilio– ginagalang sa bahay ni KApitan Tiyago dahil magaling tumistis (surgery)
Ulat ng utusan
- Mga kalabaw na namatay
- katulong na napipiit
-namatay ang matandang nagtatanod sa gubat (forest used to be owned by Ibarra family)
-dinukot ng mga tulisan si Kabesang Tales
** Di nakakain ng hapunan si Basilio.
Ch 6
Basilio - palihim na nagtungo sa gubat.
- Pinuntahan ang libingan ng ina sa gubat (13 taon patay)
- Si sisa ina niya
- Kinupkop siya ni Kapitan Tiyago bilang utusan (kadadala pa lang sa beateryo si
Maria Clara.)
- pinag-aral sa Letran
taon 1: pangalan niya lang ang kaya nya sabihin at ang salitang adsum o narito po.
- luma at gulanit na suot.
- nagsasaulo ng leksiyon.
TAon 3: balak pagtawanan ng professor na Dominiko si Basilio.
Nakasagotng maayos si Basilio ang tanong.
Lumipat sa Ateneo
di pa man nakakatapos ay nakapanggamot na siya
may pang gastos na
ch 7
sa gubat – naghuhukay si Simoun sa tulong ng isang asarol.
Naalaala si Basilio. Ito ang taong tumulong sa paglilibing sa kanyang ina
Nagpakita si Basilio at naghandog tumolong sa paghukay
Tinitutukan ni Simoun ng baril si Basilio.
Hindi pinatay ni Simoun si Basilio kahit natuklasan ni Basilio ang lihim ni Simoun
Pareho sila uhaw sa katarungan.
Dapat sila magtulungan.
inamin ni Simoun na siya nga si Ibarra.
Gusto ni simoun
1. Mamulat ang Pilipino
2. maghimagsik ang Pilipino
dahil pagmamalabis ng taong pamahalaan at simbahan

Basilio - ang Kastila ay isang wikang magbubuklod-buklod samga pulo ng Pilipinas.

Simoun. Anya: Ang Kastila kailanman ay di magiging wikang pangkalahatan sa bayang ito;
Ang wika ay isang pag-iisip ng bayan.
Simoun – nagsabi sa espiritu ng ama ( Don Rafael) at Elias para mag tiis pa
Ch 8
Walang himala ang birhen
Walang salaping para kay Huli.
Magiging alila si Huli ni Hermana Penchang.
napipi si Tandang Selo – sobra sama ng loob
Ch 9
Tandang Selo ay usapusapan sa bayan
Hugas kamay Ang Alperes : sinamsam ang mga sandata dahilutos sa kanya iyon, hindi
upang bigyan ng pagkakataon ang mga tulisan upang madukot si Kabesang Tales
Hermana Penchang – kasalanan daw ni Tandang Selo di nagturo ng wastong pagdarasal sa
mga kaanak Nakauwi si Kabesang Tales. Nalaman nya na:

a. Alila na si Juli kay Hermana Penchang.

b. iba na ang gumagawa ng kanyang lupa,
c. pipi ang amang si Tangdang Selo,
d. pinaalis siya sa kanyang bahay,
Si Kabesang Tales ay naupo sa isang tabi at nanatiling walang kibo.
Ch 10
Sa bahay ni Kabesang Tales – nakituloy si Simoun
May dala pagkain at ibang kailangan Si Simoun at dalawang kaban ng mga alahas.

Ipinagmalaki ni Simoun ang kanyang rebolber kay Kabesang Tales.

Mga bibili ng alahas
1. Kapitan Basilio, ang anak na si Sinang at asawa nito,
2. Hermana Penchang - isang singsing na brilyante para sa birhen ng Antipolo.
Mga isip ni Kabesang Tales
1. tinutudyo siya ni Simoun
2. isang brilyanteng ay sapat nang pantubos kay Huli
walang bumili ng historic jewelry
gusto bilhin ni Simoun yun kuwintas ni Maria Clara na pag-aari na ni Juli
ayaw ipagbili ni Kabesang Tales, tatanungin pa si Juli
sa labas ng bahay nakita ni Kabesang Tales
1. prayle
2. bagong gumagawa ng lupa

Kinabukasan:
nawala si Kabesang Tales
pati ang rebolber ni Simoun
Dinakip ng mga Guwardiya Sibil si Tandang Selo. Natutuwa si Simoun.
pinatay ni Kabesang Tales
1 Ang prayle
2 lalaking gumagawa sa lupa
3 ang asawa nito

ch 11
sa Bosoboso
Nangaso Ang Kapitan Heneral
Walang nabaril na ibon o usa ang Kapitan Heneral

Noo’y ika-31 ng Disyembre.

Naglalaro ng tresilyo (card game)

1.Kapitan Heneral,
2 Padre Sibyla at
3. Padre Irene.
4. Padre Camorra
* nagpapatalo ang dalawang Kura (sibyla at Irene)–para makalamang sa usapan
tungkol sa paaralan ng Kastilang

Ang taya ni Simoun sa mga prayle

babayaran ng pangako.
1. Padre Sibyla
- magmamalabis siya sa maluhong pamumuhay at paggugol,
- di siya magpapakita ng awa sa mga dukha, at
- di siya susunod sa mga tuntunin ng kabutihang asal.);
2. Padre Irene,
a. lilimutin ang kalinisang ugali,
b. ang awa sa kapuwa, at iba pa.
3. Kapitan Heneral) –
a. pwede si Simoun na mapabilanggo sa isang tao nang limang araw
b. isang pag-papapiit sa limang buwan;
c. isang utos na pagpapatapon na walang nakasulat na pangalan;
d. karapatan sa isang madaliang utos na pagpapabaril sa isang taong pipiliin ko at
iba pa.

ch 12
Placido Penitente -ibig tumigil ng pag-
-ika 3 taon sa unibersidad
 Juanito Palaez - mapaghangin
at paborito ng mga guro.
Anak ng mestisong Kastila.
Mayaman.
May pagkakuba.
Nanghingi ng abuloy para sa monumento ng isang paring Dominiko.
Placido. Pinatunog pa ang takong ng sapatos.
Nagpapapasnsin sa guro
*guro ay nagalit

CH 13
Padre Millon =guro sa pisika
-mahilig magpahiya ng estudyante

Leksiyon - salamin

Ch 14
Makaraig. - Maluwag ang bahay
puro binata ang nakatira
mayamang mag-aaral ng abogasya
at pinuno ng kilusan ukol sa isyu sa Akademya ng wikang Kastila. Ang

magandang balita si Makaraig.

1. si Padre Irene ay ang nagtatanggol sa kanila

Dalawang paraan para pumanig sa kanila si Don Custodio

1. G. Pasta isang manananggol
2. Pepay na isang mananayaw (marangal ang kapamaraanan na pinili nila)

Ch 15
Ginoong Pasta - bantog na manananggol.
nagpasiya ang abogado na huwag nakialam dahil maselan ang usapan.
Marami pag-aari
Hinangaan si Isagani

Kabanata 1

* Garote – bitayan na ang isang lubid na nakasilo sa leeg ng bibitayin ay napipilipit ng isang
pamihit sa likod ng bibitayin hanggang mamatay sa sakal
* Kubyerta – bahagi ng bapor (deck)
* Pagpugay – (salute in english, this is not rape) paggahasa, pang-rape
* Pagtutsada – pagmumura nang may paghamak
* Panukala – mungkahi, balakin
* Paring regular – uri ng pari, kasama sa orden o korporasyon
* Paring sekular – uri ng pari, karaniwa’y Pilipino na walang kinasasapiang samahan o orden
* Tandisan – tuwiran, harapan
* Tikin – mahabang payat na kawayan na ginagamit sa pagpapatakbo ng sasakyang-pantubig
sa pamamagitan ng mga bisig
* Uldog – (is a puppet) pari, prayle

Don Custudio, Simoun

Bapor Tabo-Mabagal umandar sumisimbolo sa pamahalaan na mabagal kumilos

Ben Zayb, Padre Camorra, and Padre Salvi -pinagusapan ang bagal ng bapor
Solution ni Simoun - Gumamit ng bilanggo at sila ay maghuhukay ng bagong river channel
Solution ni Don Custudio- mag alaga ng itik ( ayaw ni Dona Victorina kasi ayaw nya ng
balut)

Don Custudio, Simoun nag debate - Baka magalsa(rebel) ung mga tao(dahil sa forced labor)
Hindi iyon mangyayari dahil nangyari na sa ehyipto at romania

Disyembre. Sa Ilog Pasig sakay ang Bapor Tabo

. Lulan nito sa kubyerta sina Don Custodio, Ben Zayb, Padre Irene, Padre Salvi, Donya
Victorina, Kapitan Heneral at Simoun.
Napag-usapan ang pagpapalalim ng ilog Pasig.
Mungkahi ni
Don Custodio: mag-alaga ng itik.
Simoun - Gumawa ng tuwid na kanal na mag-uugnay sa lawa ng Laguna at sa look ng
Maynila.
nagkasagutan sila ni Don Custodio at ng ilang pari.
Donya Victorina ayaw matuloy ang pag-aalaga ng pato dahil darami ang balot na
pinandidirihan niya.

Kabanata 2

* Alintana – iniinda
* Makihalubilo – makisama
* Namula – napahiya
* Paurong – paatras
* Pinagpupugayan – ibinabalik ang pagbati
* Sagabal – hadlang
* Sumabat – sumingit
* Sumugat – nakasakit
* Tutulan – tatangihan
* Umiral – namayani

Isagani, Basilio, Kapitan Basilio

Nag-uusap sa Pangpatayo ng academia, kinakausap si Kapitan Basilio
Di pumayag si Kapitan Basilio
Maari gamitin ang bahay ni Makaraig

Kabanata 3

* Baging – halamang gumagapang

* Bangketa – handaan
* Muog – pader
* Sinisiyab – binabangga
* Taripa – buwis

Bumalik si Simoun sa ilalim ng kubyerta

Alamat ng something

Ang lalaki ay pumunta sa maynila para magin arsubisko, sumama ang babae at tinago sya??
Donya heroina-Maria Clara ay kinumpara
May tinago siya sa kubyerta kay Padre Salvi??

Alamat ni san Nicolas/alamat ng bato

Tinawag si Nicolas at naging bato

Alama ng something

Kapag hinawak something

St, jude church malapit sa somewhere
If you wanna go somewhere go here and pray

Kabanata 4
* Buwis – tungkulin; bayad sa gobyerno; tax
* Gulok – isang malaking kutsilyo; bolo
* Kabesa de Barangay – pinuno ng Nayon noong panahon ng Kastila
* Manilbihan – maglingkod
* Naidlip – nakatulog
* Nilinang – tinamnan
* Pag-asenso – pag-unlad
* Palayok – isang lalagyan para sa pagluluto; kaldero
* Pusod – gitna
* Sinamsam – kinuha o ipinatapon
* Tulisan – taong humaharang sa mga taong naglalakbay upang magnakaw

Kinuha ang lupa ni kabesang tales at binigay sa iba

Palagi umaakyat ang kanyang buwis hanggang hindi nya kaya

Mga materyal na ginamit

Baril-axe

Kinidnap si Kabesang Tales ng mga Tulisan 500 php

Binenta ni Julie ang alahas kay Hermana Penchang

Kabanata5

* Ipipiit – ikukulong
* Karumata – kalesa
* Karumata – kalesa
* Kinulata – hinampas; pinukpok ng baril
* Kutsero – taong nagpapatakbo ng kalesa
* Natubigan – natigilan
* Pitagan – paggalang
* Sambalilo – sumbrero
* Takba – tampipi

Hindi ni Siong dinala ung sedula

Imahe ng tatlong hari

Hari na maitim, Metchor??

May liligtas daw sa Indio, sa taas ng bundok

Bernardo Park, kapag unalis sya sa pwesto nya
100 years matatanggal ang kadena ni Bernardo Park

Simbolo, ang mga Pilipino ay nagrerely sa mga miracles at d inaayos ang problema mis mo

Kabanata 6

* Aprobado – mainam na marka

* Bunton – tambak o tumpok
* Dalamhati – paghihirap ng kalooban
* Dupikal – sunod-sunod na tunog ng kampana
* Gatol – hindi nagdadalawang isip o sigurado
* Naaninag – makita
* Nauliningan – narinig
* Pagsisiga – pagsusunog
* Primer ano – unang taon
* Sable – espada
* Sipilis – isang uri ng sakit na nakukuha sa pakikipag talik
* Sobresaliente – pinakamataas o pinakamahusay na marka
* Tanyag – Sikat
* Tari – sandata na kinakabit sa paa ng panabong na manok sa tuwing labanan
* Tinalunton – hinarap

Alperes,

Sinabi bibili ang alahas ni Simoun

Pumunta sa bahay ni Kabesang tales?
Kinuwento ng caretaker kay Basilio

Basilio nasa gubat at kinuwento ang mga nangyari

-nagaral sa letran papunta sa ateneo

Kabanata 7

* Agam-agam – alinlangan
* Alatiit – tunog
* Asarol – kagamitang panghukay
* Dumanak – dumaloy
* Kasagwaan – kapangitan
* Lihis – salungat
* Magpakita – lumantad
* Mulala – tanga; hangal; walang malay; inosente
* Mulato – mestisang negro
* Nagkikibit-balikat – nagwawalang-bahala
* Natigatig – natinag; nabahala
* Paghahabol – pagtugis
* Rebolber – maikling baril
May namita syang lalaki naghuhukay sa gubat, simoun
Nalman nya na si Ibarra pala si Simoun
Yinaya ni simoun si Basilio para mag higanti
D tinanggap ni Basilio dahil gusto nyang simpleng buhay

Kabanata 8

* Alatiit – pigil na salita

* Ingkong – lolo
* Ketong – sakit sa balat na umaagnas sa laman ng tao at nag-aalis ng pakiramdam
* Nakapinid – nakasara
* Nananagis – umiyak
* Salabat – paboritong inumin ng karaniwang Pilipino. Ito ay dinikdik na luya, pinakuluan sa
sapat na tubig at minamatamisan ng panotso o asukal
* Sinunong – ipinatong sa ulo
* Tampipi – sisidlan ng damit na yari sa kawayan o buli

Tata selo-ama ni someone

Pupunta na si Julie kay Hermana Penchang para maging alipin

Sa araw ng pasko
Linagay sa ilalim ng somewhere ung pera

Paggising nya hindi dumami ang kanyang pera

Kabanata 9 Ang mga Pilato(judge)

* Mabubulid – mahuhulog
* Matutudla – tatamaan
* Nabalisa – nag-alala; hindi mapakali
* Nagkibit – balikat – pinagsawalang-bahala
* Paglusob – pagsalakay
* Pagsanggalang – pagtatanggol
* Sumasalungat – tumututol

Mga Pilato
Hermana penchang, guardia sibil, mga prayle na tanggalin ang mga armas ni
kabesang tales(naghuhugas kamay dahil hindi snila kasalanan na kinuha ang armas)

Kabanata 10

* Indulgencia – utang na loob

* Karalitaan – kahirapan; dalita; sakuna
* Kayamanan – pag-aari; mga mahalagang bagay na naipon o naitago; bagay na mataas ang
halaga; pagkaingat- ingatan
* Lantay – tunay
* Lugmok – nakalubog
* Mahalughog – halungkatin; suriin mabuti
* Nagdarahop – naghihirap
* Namamalikmata – di makapaniwala
* Narahuyong – naakit
* Niyurakan – sinira
* Panggigilalas – pagkagulat
* Umaalipusta – nanglalait

Simoun ay nagstay kay kabesang tales

3 reasons
-gusto nyang magplano with kabesang tales
-anytime pwede nya kalabanin ang mga kastilla
-na kay Julie ang locket ni Maria Clara at gusto kunin ni Simoun

Pagpapalit ng rekalyro(dunno spelling, locket) para sa mga alahas

Kinuha ang rebolber ni Simoun

Kinuha ni kabesang Tales ang rebolber
Pinatay ang pare, at pinatay ang may ari
Pinakain niya ng lupa

Kabanata 11
Why wasn’t the Capitan Heneral able to shoot any deer or birds in the forest? He had a band
that played loud music wherever he went.

Simbolism
(Kapag may dumadating na opisyal we treat gov. Officials them as hari)
Hanggang ngayon ay ginagawa ng ginawa nila kay Kapitan Heneral

What social ill did Rizal describe using the Capitan Heneral? Officials wanted to ingratiate
themselves to those in power. Take note of the musical band plus the plan to dress someone
up as a deer for er…hunting purposes.
Why was Padre Camorra angry with the card game of the two priests and the Capitan
Heneral? He was not aware that the two priests were deliberately losing the game to make the
Capitan Heneral happy, so that they may obtain the ruling they want regarding the school.
Why did Simoun order his servant to transport his gems/jewels via banca on the lake, while
he carried the even more expensive treasures with him as he traveled on land? He planned to
meet the rebels, and intended to give some of his treasures to the leader of the bandits or
tulisans, as proof that he trusts them. He was even willing to travel by himself.
What Philippine institution was Rizal making fun of, in hopes that he wounds or stirs the
social conscience of the Filipinos? Sabong or cockfighting. The size of the arena, money spent
on bets rather than on education or tuition, cages of cocks are sometimes nicer than the
homes of the sabungeros.
What did Rizal refer to as “contradicting desires” in Chapter 11? Filipinos want to learn Spanish
(but this will enslave them even more)… while the Spaniards don’t want to grant the wish of
the Filipinos.
Why was Padre Fernandez, a Dominican, in favor of the youth’s plan to put up a school? He
was unlike most Dominicans, and had met a number of bright students at the University.

* Apyan – opyo
* Armas de salon – sandatang pambulgaw o pandekorasyon
* Dumagok – suntukin
* Kagyat – kaagad-agad
* Katigan – sang-ayunan
* Masinsinan – seryosong pag-uusap
* Masusugpo – mapipigil
* Mulato – tao na may isang magulang na puti at isang magulang na negro; biracial
* Nakayungyong – nagbibigay lilim
* Pag-aalipusta – paghamak
* Pag-aalsa – paghihimagsik
* Pangangamkam – pagkuha
* Punglo – bala
* Rebolber – uri ng baril
* Tresilyo – sugal na baraha
* Tulisan – rebelde; magnanakaw

Hindi nasolusyonan ang problema ni isagani at Basilio

Kabanata 12

* Bulastog – mayabang
* Dia-pichido – ipit na araw na hindi na pinapasukan ng ibang mga estudyante
* Loob ng Maynila na namoogan – Intramuros o Walled City
* Mangilak – manghingi
* Panghihinawa – pagkasawa
* Penitente – nagdurusa
* Placido – kalmante o mapayapa
* Puerta – pinto
* Tandang Basiong Macunat – isang aklat na naglalaman ng mga payo ng kura at mga
salaysay tungkol sa kasamaang dulot ng pagpapaaral ng mga anak
* Umiibis – bumababa
* Victoria – karuwahe???

Nag-aaral si someone sa UST may hawak ng something?, ang iba sa ateneo ay amy hawak na
libro

Juanito-mayaman,tamad pumasok

Magulo wlang kwenta wlang nangyayari

Why don’t they teach?

Para hindi maging matalino ang mga Pilipino

Kabanata 13, Klase sa Pisika

* Ampliacion – mataas na kurso

* Asoge – Mercury o Merkurio
* Binuling – pinakinis
* Dominus Vobiscum – sumaiyo ang Panginoon
* Eskaparate – salaming dibisyon
* Espiritu Sastre – pauyam na termino ni Padre Millon sa Espiritu Santo
* Hinuha – palagay
* Iskoba – brush
* Kamagong – Mahogany; kahoy na kulay itim
* Lavvoiser, Secchi, Tyndall – mga banyagang siyentipiko
* Pag-aglahi – pang-iinsulto
* Pagupak – patunog na yari sa kahoy na ginagamit sa misa kung Biyernes Santo sa halip na
kampanilyang metal
* Pilosopastro – pauyam na tawag sa pilosopo
* Ponograpo – pangkaraniwang aparatong pampatugtog
* Requiescat in pace – sumalangit nawa
* Salamin – isang matigas, babasagin at nakaaaninag na materyal
* Santisimo – banal na sakramento
* Sihang – Panga
* Ultimatum – pinakahuling pahayag

UST
Mga panggamit na agham ngunit hindi ginagamit
Sa board may sulat na mabuhay na galing noong unang araw
Ibigsabihin wala silang Inaaral

Tinawag si Juanito at tinapak niya si Placido ay nagalit ay pinahiya at nagwalkout

Kabanata 14

* Abuloy – kontribusyon
* Aktibidades – gawain
* Facultad – nag-aaral ng kursong pampropesyunal o pang-akademiko
* Hangarin – pangarap
* Kasigabuhan – silakbo
* Magpalikaw-likaw – magpaligoy-ligoy
* Mapakiling – pumanig; mapapayag; mapasang-ayon
* Nagpapasimuno – nagsimula
* Nagpipingkian – nag-iiskrima (fencing-swords clinking)
* Nang-uulot – nang-uudyok
* Nobya – kasintahan

Makaraig nag-usap tungkol sa academia

Kung hindi makapayag si don custodio tatanungin si pepay at ginoong Pasta
 Kabanata 15

Anasan – pag-uusap sa mahinang boses; bulung-bulungan

Kilatisin – uriin
Kondesa – tawag sa asawa ng konde
Nagmamaang-maangan – nagkukunwang walang alam
Pabulalas – pasambulat
Pagsasapantaha – panghihinala
Pahat – kaunti; munti
Palikaw-likaw – pahipit-hipit, pasikot-sikot
Pangangayupapa – pagpapakumbaba, pagyukod, pagluhod, pagpapatirapa, o iba pang kilos na
tanda ng pagpapasakop o pagbibigay-galang
Pasaliwa – pabaliktad
Rector – punong pari
Silyon – isang upuang may patungan ng mga kamay
Sumuong – lumusob
Upaw – kalbo

Isagani ay pumunta sa kanya nang mag-isa

Di si ginoong Pasta sumang-ayon sa kanila,
dahilan bat sya naging prayle-?

Di rin sumang ayon si pepay