Professional Documents
Culture Documents
Krokida
School of Chemical Engineering
National Technical University of Athens
ΕΚΧΥΛΙΣΗ ΥΓΡΟΥ‐ ΥΓΡΟΥ
Liquid‐ Liquid Extraction
Ορισμός Εκχύλισης Υγρού‐ Υγρού
Αποτελεί μια διεργασία μεταφοράς μάζας στην οποία ένα υγρό διάλυμα (τροφοδοσία)
έρχεται σε επαφή με ένα μη ή σχεδόν μη αναμίξιμο υγρό (διαλύτης) το οποίο
εμφανίζει εκλεκτικότητα ως προς ένα ή περισσότερα από τα συστατικά της
τροφοδοσίας.
Υδατική
φάση
Οργανικός
Διαλύτης
(Τροφοδοσία) Προσθήκη καθαρής Ανακίνηση Οι δυο φάσεις
μη αναμίξιμης ή ανάδευση αποκαθίστανται
υδατικής φάσης και διαχωρίζονται
Ως εργαστηριακή διεργασία Ως βιομηχανική διεργασία
Βασικές Αρχές Εκχύλισης Υγρού‐ Υγρού (1)
• Σε μια μονάδα εκχύλισης υγρού‐υγρού, ένα υγρό ρεύμα (φορέας) που περιέχει τα συστατικά που
πρόκειται να ανακτηθούν (διαλελυμένα) ρέει σε έναν εκχυλιστήρα, όπου έρχεται σε επαφή με
έναν διαλύτη. Τα δύο υγρά πρέπει να είναι μη αναμίξιμα ή ελάχιστα αναμίξιμα. Αυτό τους
επιτρέπει να σχηματίσουν μια διασπορά, με το ένα υγρό να είναι διασκορπισμένο ως σταγονίδια
στο άλλο.
• Η μεταφορά μάζας λαμβάνει χώρα μεταξύ των σταγονιδίων (διασκορπισμένη φάση) και του
περιβάλλοντος υγρού (συνεχής φάση). Προκειμένου τα δύο υγρά να διαχωριστούν στη συνέχεια,
πρέπει να έχουν διαφορετικές πυκνότητες. Τα σταγονίδια στη συνέχεια συσσωρεύονται πάνω ή
κάτω από τη συνεχή φάση, ανάλογα με τη σχετική πυκνότητα των υγρών.
Βασικές Αρχές Εκχύλισης Υγρού‐ Υγρού (2)
Υπάρχουν δύο προϋποθέσεις για την πραγματοποίηση της εκχύλισης υγρού‐ υγρού:
• Τα συστατικά που πρέπει να ανακτηθούν από την τροφοδοσία να διανέμονται κατά
προτίμηση στον διαλύτη
• Οι φάσεις τροφοδοσίας και διαλύτη πρέπει να είναι ουσιαστικά μη αναμίξιμες
Πότε και Γιατί Χρησιμοποιείται η Εκχύλισης Υγρού‐ Υγρού;
i. Εκχύλιση μη συνεχούς ροής (Batch extraction)
• Ενός ή πολλαπλών σταδίων
ii. Εκχύλιση πολλαπλών βαθμίδων συνεχούς ροής
• Κατ΄ ομορροή
• Κατ’ αντιρροή
• Διασταυρωτή ροή
Batch Extraction
α)
β)
Εκχύλιση συνεχούς ροής ‐ πολλαπλών βαθμίδων
Αρχή Μεθόδου:
• Οι δυο φάσεις αρχικά αναδεύονται και στη
συνέχεια διαχωρίζονται μέσω καθίζησης.
• Κατά τη διάρκεια της ανάμιξης, η μια από τις
δυο φάσεις διασπείρεται με την μορφή
μικρών σταγονιδίων στην άλλη υγρή φάση.
• Ο ρυθμός καθίζησης μπορεί να αυξηθεί
αντικαθιστώντας τις βαρυτικές δυνάμεις με
φυγόκεντρες. Αυτό είναι απαραίτητο εάν η
διαφορά πυκνότητας των δυο φάσεων είναι
μικρή.
Χαρακτηριστικά:
• Χειρίζεται πολύ μεγάλες ροές
• Κατάλληλος για διεργασίες με σχετικά
χαμηλή ταχύτητα αντίδρασης
• Παρέχει έντονη ανάδευση για προώθηση
φαινομένων μεταφοράς μάζας
• Απαιτεί μεγάλο χώρο εγκατάστασης
• Μεγάλος όγκος Διαλύτη Video 1
Περιορισμός Χρήσης Mixer/ Settler
• Υψηλή επιφανειακή τάση
• Μικρή διαφορά πυκνότητας μεταξύ των δυο υγρών φάσεων
• Υψηλά ιξώδη των υγρών διαλυμάτων
• Ανεπαρκείς οι δυνάμεις βαρύτητας
Αρχή Μεθόδου:
• Σε έναν κεντρικό άξονα τοποθετούνται
ακτινικά τουρμπίνες οι οποίες προωθούν την
κυκλοφορία σε κάθε διαμέρισμα
Χαρακτηριστικά:
• Μεσαία χωρητικότητα: 15‐ 25 m3/m2‐hr
• Υψηλή αποτελεσματικότητα
Στήλες με Περιστρεφόμενους Δίσκος‐ Rotating Disc Contactor
Χαρακτηριστικά:
• Ο πιο ευρέως χρησιμοποιούμενος εξοπλισμός
εκχύλισης
• Αποτελείται από οριζόντιους δίσκους τοποθετημένους
σε έναν κεντρικό περιστρεφόμενο άξονα
• Μεσαία χωρητικότητα: 20‐ 30 m3/m2‐hr
• Κατάλληλος για ιξώδη διαλύματα
• Ακατάλληλος για συστήματα γαλακτωμάτων λόγω της
υψηλής ταχύτητας ανάμιξης
Video 2
16
Kuhni Column
Χαρακτηριστικά:
• Η στήλη χωρίζεται σε διαμερίσματα που
αποτελούνται από σειρές διάτρητων δίσκων
• Σε έναν κεντρικό άξονα τοποθετούνται ακτινικά
τουρμπίνες οι οποίες προωθούν την κυκλοφορία
σε κάθε διαμέρισμα
Στήλες με Διάτρητους Δίσκους‐ Sieve tray column
Αρχή Μεθόδου:
• Η βαριά φάση είναι η συνεχής φάση, που ρέει με φορά προς τα
κάτω στη στήλη μέσω ενός καθοδικού αγωγού.
• Η διεσπαρμένη φάση ρέει κάθετα με φορά προς τα επάνω στη
στήλη, με επαναδιασπορά σε κάθε δίσκο.
Χαρακτηριστικά:
• Μεγάλη χωρητικότητα: 30‐50 m3/m2‐hr
• Υψηλή αποτελεσματικότητα
Εφαρμογές:
Εκχύλιση αρωματικών από πετρέλαιο‐ βενζίνη
Εκχύλιση μη σιδηρούχων μετάλλων σε χαμηλές
συγκεντρώσεις (uranium, cobalt, silver) από υδατικά
διαλύματα
Εκχύλιση ελαίου από υδατικά διαλύματα
Video 3
18
Στήλες με Πληρωτικά Υλικά‐ Packed column
Αρχή Μεθόδου:
• Βελτιώνει τα φαινόμενα μεταφοράς μέσω
της διάλυσης των μεγάλων σταγόνων ώστε
να αυξηθεί η διεπιφανειακή περιοχή και να
προωθηθεί η ανάμειξη των σταγόνων.
Χαρακτηριστικά:
• Μεγάλη χωρητικότητα
• Χαμηλή αποτελεσματικότητα
• Απαιτεί χαμηλή διεπιφανειακή τάση
• Περιορισμός ως προς τη φάση που μπορεί να
διασπαρθεί
Video 4
19
Στήλες με Παλινδρομικώς Κινούμενους Δίσκους‐ KARR
Reciprocating Column
Χαρακτηριστικά:
• Οι δίσκοι κινούνται πάνω‐ κάτω περίπου 2
φορές ανά δευτερόλεπτο σε μήκος 0.75 inch
• Υψηλή χωρητικότητα: 30‐ 60 m3/m2‐hr
• Μεσαία αποτελεσματικότητα
• Ομοιόμορφη ανάμιξη
• Κατάλληλη για συστήματα γαλακτωμάτων
Video 5
20
Φυγοκεντρικοί εκχυλιστήρες
Χαρακτηριστικά:
• Στους εκχυλιστήρες αυτούς επιτυγχάνεται κίνηση των
δύο φάσεων κατ’ αντιρροή και υψηλές διατμητικές
δυνάμεις που οδηγούν σε υψηλούς ρυθμούς
εκχύλισης.
• Μικρός χρόνος παραμονής, κατάλληλος για
φαρμακευτικές εφαρμογές
Video 6
21
Τυπική Διάταξη Εκχύλισης Υγρού‐ Υγρού
Στάδια εκχύλισης
Ανάμιξη του αρχικού διαλύματος και του διαλύτη
Διαχωρισμός των δύο φάσεων
Ανάκτηση του διαλύτη από κάθε μία φάση
Διεργασία Εκχύλισης Υγρού‐ Υγρού
Συμβολισμοί:
• Το υπόλειμμα συμβολίζεται με x
• Το εκχύλισμα συμβολίζεται με y
Διαλυμένη ουσία: ουσία που θέλουμε να ανακτήσουμε από την τροφοδοσία (A)
Τροφοδοσία: μια από τις υγρές φάσεις του συστήματος
Διαλύτης: προστιθέμενη υγρή φάση
Εκχύλισμα: Ο διαλύτης βρίσκεται ως επί των πλείστων σ΄ αυτή τη στοιβάδα
Επιδιώκεται η διαλυμένη ουσία να βρίσκεται κυρίως στο ρεύμα του εκχυλίσματος
𝑦 , συγκέντρωση διαλυμένης ουσίας (Α) στο εκχύλισμα
Υπόλειμμα: εναπομένουσα διαλυμένη ουσία= 𝑥 ,
Συντελεστές κατανομής‐ Εκλεκτικότητα
Συντελεστής κατανομής ενός διαλυμένου συστατικού Α μεταξύ του διαλύτη S και της φέρουσας
φάσης C
𝑦 , 𝛾 ,
𝐾 ό𝜋𝜊𝜐 𝛾 𝜎𝜐𝜈𝜏𝜀𝜆𝜀𝜎𝜏𝜀𝜍 𝜀𝜈𝜀𝜌𝛾ό𝜏𝜂𝜏𝛼𝜍
𝑥 , 𝛾 ,
𝑦 , 𝛾 , 𝑦 , 𝛾 ,
𝐾 𝐾
𝑥 , 𝛾 , 𝑥 , 𝛾 ,
Τροφοδοσία, F (kmol/h)
Εκχύλισμα, Ε (kmol/h) (φέρουσα φάση C και διαλυμένη
(ουσίες S, A και πιθανά C) ουσία A)
Εκλεκτικότητα του διαλυμένου συστατικού Α με βάση τη
φέρουσα φάση C
𝑦 , 𝛾 ,
𝐾 𝑥 , 𝛾 ,
𝑆 𝑦 𝛾
𝐾 , ,
𝑥 , 𝛾 ,