Komunikasyon at Pananaliksik sa

Wika at Kulturang Pilipino

Kasaysayan ng Wikang
Pambansa
Kasaysayan ng Wikang Pambansa
1. Sa Panahon ng Katutubo
2. Sa panahon ng Kastila
3. Sa panahon ng Rebolusyong
Pilipino
4. Sa panahon ng Amerikano
5. Sa panahon ng Hapon
6. Sa panahon ng pagsasarili
7. Hanggang sa kasalukuyan
 Panahon ng Katutubo
1. Teorya ng Pandarayuhan

• Dr. Henry Otley Beyer (1916),

wave migration theory –
naniniwala ang Amerikanong
antropologong na may
 Tatlong pangkat ng taong
dumating sa Pilipinas na
nagpasimula ng lahing
Pilipino:
> Negrito,
> Indones
> Malay.
1. Negrito –aeta, agta o baluga,
maitim, pandak, kulot ang
buhok, sarat ang ilong, makapal
ang labi.
2. Malay–tuwid at itim ang buhok,
mabilog at maitim ang mata, makapal
na labi, katamtamang tangos ng ilong,
katamtamang taas, matipunong
pangangatawan.
3. Indones- matatangkad,
balingkinitan ang katawan, mapuputi,
manipis ang labi, malapad ang noo.
• Dr. Robert B. Fox – isang arkeologo na nanguna
sa pagkakadiskubre ng harap ng isang bungo
at isang buto ng panga sa yungib ng Tabon sa
Palawan (1962).
• -tinawag niyang Taong Tabon ang mga labing
natagpuan na tinatayang nanirahan sa yungib
ng Tabon may 50,000 taon na ang nakaraan.
1962
– batay sa impormasyong
nakalap, lumabas na unang
nagkaroon ng tao sa Pilipinas
kaysa sa Malaysia at Indonesia.
• Landa Jocano (1965), UP Center of Advance
Studies at mananaliksik ng National Museum—
ayon sa ginawang pagsusuri ang Taong Tabon
ay nagmula sa specie ng Taong Peking na
kabilang sa Homo Sapiens o modern man at ang
Taong Java na kabilang sa Homo erectus.
• Dr. Armand Mijares-natagpuan niya ang
isang buto ng paa na sinasabing mas
matanda pa sa Taong Tabon sa Kuweba ng
Callao, Cagayan. Taong Callao ang tawag
sa taong nabuhay 67,000 taon na ang
nakalipas.
 2. Teorya ng Pandarayuhan
Mula sa Rehiyong Austronesyano

• - pinaniniwalaan ng teoryang ito na

ang mga Pilipino ay nagmula sa
lahing Austronesian.

• Salitang Latin na auster – “south

wind” at nesos na ang ibig sabihin ay
“isla”.
 Pinaniniwalaang pinagmulan ng
Austronesian:
• Wilheim Solheim II, Ama ng
Arkeolohiya ng Timog-Silangang Asya
–nagmula sila sa mga isla ng Sulu at
Celebes na tinatawag na Nusantao.

• -kumalat sa iba’t ibang panig ng

rehiyon sa pamamagitan ng kalakalan,
migrasyon, at pag-aasawa.
 Pilipino- isa sa mga pinakaunang
Austronesian
• -unang nakatuklas ng bangkang may katig na sa
paglipas ng panahon ay naging makabago ang
pamamaraan ng paglalayag ng mga Pilipino na
naging dahilan ng pagkalat ng lahing
Austronesian sa iba’t ibang panig ng daigdig
tulad ng Timog-Silangang Asya, Australia, New
Zealand, Timog Africa, at Timog Amerika.
• - naniniwala rin sa mga anito na
naglalakbay sa kabilang buhay
gayundin ang paglilibing sa mga
patay sa isang banga tulad ng
natagpuan sa Manunggul Cave sa
Palawan.
• -nagtataglay ng mga
patakarang pangkabuhayan,
kultura, at paniniwalang
panrelihiyon.
• -may sariling wikang
ginagamit bagama’t
pinaniniwalaang walang
wikang nanaig sa Pilipinas
noon.
• -napatunayang marunong sumulat
at bumasa ang mga katutubo dahil
may ebidensiyang magpapatunay
sa paggamit nila ng baybayin –
pamamaraan ng pagsulat.
(nakasulat sa biyas ng kawayan na
matatagpuan sa Museo ng
Aklatang Pambansa at ng
Unibersidad ng Sto. Tomas)
• Baybayin – binubuo
ng labimpitong titik -
- tatlong patinig at
labing-apat na
katinig.
I E
NA

U O N
HALIMBAWA
• -malaking bahagi ng kanilang ginawa
noon ay hindi na matatagpuan sapagkat
sinunog na ng mga dayuhang Espanyol
sa kadahilanang kagagawan daw ito ng
diyablo at sagabal sa pagpapalaganap
ng katolisismo.
Panahon ng Katutubo
 Panahon ng Kastila

Dumating ang mga Kastila

sa Pilipinas noong 1521 sa
pangunguna ni Fernando
Magallanes.
 Panahon ng Kastila

Bago pa man dumating

ang mga Espanyol ay
marunong nang sumulat at
bumasa ang mga
katutubong Pilipino.
 Panahon ng Kastila
Si Ruy Lopez de Villalobos
ang nagpasya ng ngalang
“Felipinas” o “Felipenas”
bilang parangal kay Haring
Felipe II. “Filipinas” na naging
“Pilipinas”
 Panahon ng Kastila
Naging tiyak ang
pananakop ng Kastila
noong 1565 sa
pamumuno ni Miguel
Lopez de Legazpi.
 Panahon ng Kastila
Layunin ng mg Kastila
sa Pagsakop (3G’s)
1. GOD (Kristyanismo)
2. GOLD (Kayamanan)
3. GLORY (Karangalan)
Panahon ng Kastila

Mula sa BAYBAYIN,
pinalitan ito ng
ALPABETONG
ROMANO.
 Panahon ng Kastila

Ang ALPABETONG
ROMANO ay binubuo
ng 26 na titik.
 Panahon ng Kastila

A,B,C,D,E,F,G,H I,
J,K, L, M,
N,Ñ,O,P,Q,R,
S,T,U,V,W,X,Y,Z
 Panahon ng Kastila
Nagtatag ang Hari ng
Espanya ng mga
paaralang magtuturo ng
wikang Kastila sa mga
Pilipino ngunit ito ay
tinutulan ng mga prayle.
 Panahon ng Kastila
Upang mapadali ang
komunikasyon, pinag-aralan
ng mga misyonerong
Espanyol ang wika ng mga
katutubo at ginamit nila ito sa
kanilang pakikipag-usap.
 Panahon ng Kastila

Bumuo ang mga kastila

ng bokabularyo at pag-
aral sa gramatika ng
katutubong wika ng
Pilipinas
 Arte y Diccionario de Tagala

- Isinulat ni Padre Juan

de Plasencia, isang
Pransiskano (1581).
- Diksyunarong
Tagalog-Espanyol
 DOCTRINA
CHRISTIANA
-kauna-unahang aklat na
nalimbag sa Pilipinas
noon 1593, na
naglalaman ng mga
dasal, sampung utos,
pitong sakramento,
pitong kasalanang
mortal, pangungumpisal
at katesismo.
 Panahon ng Kastila
Haring Carlo I (1516-1556)
– ayon sa kanya dapat
ituro ang Doctrina
Christiana sa
pamamagitan ng wikang
Kastila.
 Panahon ng Kastila
Haring Felipe IV (1621-1665)
-nagpalabas ng isang atas na
muling nagtatakda ng
pagtuturo ng wikang
Espanyol sa lahat ng
katutubo.
 Panahon ng Kastila

Haring Carlos II (1665-1700)

- Nagpalabas ng isang atas
na muling nagbibigay sa
mga atas-pangwika at
nagtatakda sa parusa sa
mga hindi susunod.
 Panahon ng Kastila

Gobernador Tello
(1856) – turuan ang
mga Indio ng wikang
Espanyol.
 Panahon ng Kastila
Maraming atas pangwika
ang nilabas ngunit lahat
ng ito ay hindi
naisakatuparan dahil sa
mga mapang-abusaong
mga prayle.
 Panahon ng Kastila
Iniiwasang ituro ng mga
Espanyol ang kanilang
sariling wika sa mga Pilipino
dahil sa pag-aalangang
magamit ito sa pagkakaisa.
Panahon ng Rebolusyong Pilipino

1565-1898
Matapos ang 333 taon ng
pananahimik, namulat ang
mga Pilipino sa
nasyonalismo.
 Panahon ng
Rebolusyong Pilipino
o Panahon ng
Propaganda
1872-1898
Panahon ng Rebolusyong Pilipino

1872 – nagkaroon ng
kilusan ang propagandista
na naging simula ng
kamalayan upang
maghimagsik.
Ang dating diwa ng
mga Pilipino na
makarelihiyon ay
napalitan na ng
diwang makabayan.
 Ang tahimik na damdamin ay
nahaluan na ng damdaming
paghihimagsik at lantarang
paghihingimagsik at paghihingi ng
pagbabago sa pagpapatakbo ng
Kastila at Simbahang Katoliko
Nagsilbing nitsa ng
pagkagising ng
damdamin at
paghingi ng
reporma ang
pagkapatay sa
tatlong paring sina
Gomez, Burgos at
Zamora nang
walang sapat na
katibayan.
 Jose Rizal

Marcelo H. Del Pilar

Graciano Lopez Jaena

Layunin ng Kilusang Propaganda

1. Pagpapanumbalik ng kinatawang
Pilipino sa kortes ng Espanya.
2. Pagkakapantay-pantay ng mga
Pilipino at Kastila sa ilalim ng batas.
3. Pagkakaroon ng sekularisasyon ng
mga parokya sa Katipunan
4. Gawing lalawigan ng Espanya
ang Pilipinas.

5. Pagkakaroon ng kalayaan sa
pamamahayag, pananalita,
pagpupulong, o pagtitipon at
pagpapahayang ng kanilang mga
hinaing.
Laong-laan
Dimasalang
 Noli Me Tangere El Filibusterismo
• Unang isinulat ni • Karugtong ng Noli
J.Rizal. Me Tangere.

• Ipinapakita ang • Pampolitika

masamang
pamamalakad ng
mga Kastila sa • Kasamaan at
Pilipinas at ang mga katiwalian sa
maling kalakaran sa pamahalaan at
lipunan na para lang simbahan.
sa mga may sakit.
 Marcelo H. Del Pilar

• Plaridel
• Dolores Manapat
• Piping Dilat
• Pupduh
 Pag-ibig sa Tinubuang Lupa

• Tagalog ng tulang “Mi Amor Patrio”, Jose Rizal

• Diariong Tagalog

Dasalan at Tocsohan
• Kahawig ng dasal na tinuro ng mga
prayle sa Pilipino
• Lantaran tinuligsa ang maling kaasalan
ng mga prayle noon
 Itinatag ang
La
Solidaridad
sa Espanya,
ang opisyal
na
pahayagan
ng Kilusang
Propaganda

Graciano Lopez Jaena

 Fray Botod
• Mga Prayle noong ay kasing payat ng mga
insekyo, subalit pagkatapos kumain ng
papaya o saging ay nagiging malaki ang
tyan o botod.

• Ugali ng mga Prayle na pagpapabayad

nang mahal na paglilibing sa mga patay
– Pagpapautang nang may malaking tubo.
– Pagpapakita ng masasamang halimbawa sa
mga tao.
 Wikang Tagalog – ginamit sa
kanilang mga kautusan at
pahayagan, pagsulat ng mga
sanaysay, tula, kuwento, liham,
mga talumpati na punumpuno
ng damdaming makabayan.
 Konstitusyon ng Biak-na-Bato
(1899)
– unang konkretong pagkilos ng
mga Pilipino nang ito ay pagtibayin.
Ginawang opisyal na wika ang
Tagalog, bagama’t walang
isinasaad na ito ang magiging
wikang pambansa ng Republika.
Itinatag ang Unang Republika sa
pamumuno ni Emilio Aguinaldo

– isinaad sa Konstitusyon na
ang paggamit ng wikang
Tagalog ay opsiyonal.
Panahon ng Amerikano
Dumating ang mga
Amerikano sa pamumuno ni
Almirante Dewey.
Ginamit ang wikang
Ingles bilang wikang
panturo.
Panahon ng Amerikano
Itinuro ang wikang panturo
sa antas primarya hanggang
kolehiyo.
Nagkaroon ng
pambansang sistema ng
edukasyon.
Panahon ng Amerikano
Batas Blg. 74, 1901
Itinakda ng komisyong Schurman na
magtatag ng mga paaralang
pambayan at nagpahayag na Ingles
ang gagawing wikang panturo.
 Panahon ng Amerikano

Hindi naging madali sa mga

nagsisipagturo ang paggamit agad
ng Ingles sa mga mag-aaral sa
ikauunawa nila ng tatlong R
(reading, writing, arithmetic).
Panahon ng Amerikano

Pinagtibay naman ng Lupon ng

Superyor na Tagapayo ang
resolusyon sa pagpapalimbag ng
mga librong primarya na Ingles-
Iloko, Ingles-Tagalog, Ingles-
Bisaya, at Ingles-Bikol.
 Panahon ng Amerikano

1906 – pinagtibay ang isang

kurso sa wikang Tagalog para sa
mga gurong Amerikano at Pilipino
sa panahon ng bakasyon ng mga
mag-aaral.
Panahon ng Amerikano
Nang mapalitan ang direktor ng
Kawanihan ng Edukasyon ay
ipinahayag na wikang Ingles
lamang ang gagamiting wikang
panturo at ipinagbawal ang
paggamit ng bernakular.
 Panahon ng Amerikano
Mga Sundalong Amerikano at
Thomasites – mga nagsipagturo ng
Ingles. Naniniwala sila na
mahalagang maipalaganap kaagad sa
kapuluan ang wikang Ingles upang
madaling magkaunawaan ang mga
Pilipino at Amerikano
Panahon ng Amerikano

Matibay ang pananalig ng

Kawanihan ng Pambayang Paaralan
na nararapat lamang na Ingles ang
ituro sa pambayang paaralan.
1931 – ipinahayag ni Bise Gob.
Hen. George Butte, Kalihim ng
Pambayang Pagtuturo sa
kanyang panayam:
–Paggamit ng bernakular sa pagtuturo
sa unang apat ng taong pag-aaral.
–Hindi kailanman magiging wikang
pambansa ng mga Pilipino ang
Ingles sapagkat hindi ito ang wika ng
tahanan.
 Alinsunod sa layuning maitaguyod
ang wikang Ingles, nagsagawa ng
alintuntunin ang Kawanihan ng
Pambayang Pagtuturo:

1. paghahanap ng guro na Amerikano

lamang
2. pagsasanay sa mga Pilipinong
maaaring magturo ng Ingles at iba pang
aralin
 3. pagbibigay ng malaking tuon o
diin sa asignaturang Ingles sa
kurikulum sa lahat ng antas ng
edukasyon.
4. pagbabawal ng paggamit ng
bernakular sa loob ng paaralan
5. pag-alis at pagbabawal ng
wikang Espanyol sa Paaralan
 Panahon ng Amerikano
1899-1941
Mga Naging Pangulo

1. Emilio Aguinaldo- (1898-1901)

2. Manuel Quezon- (1935-1944)
 Panahon ng Komonwelt
1935-1944

Ang Saligang Batas ng 1935

na pinabuo ng Batas Tydings-
McDuffie ay ipinasa ng
Pambansang Asemblea.
Artikulo XIV- Seksyon 3, Saligang
Batas noong 1935
“Ang Kongreso ay gagawa ng
mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapatibay
ng isang wikang pambansa na
batay sa isa sa mga umiiral na
katutubong wika.”
Batas Komonwelt Blg. 184 , 1936
Opisyal na paglikha ng
Surian ng Wikang Pambansa
Ang SWP ay magsasagawa
ng pag-aaral sa mga wika sa
Pilipinas upang tukuyin mula sa
mga ito ang pauunlarin at
kikilalaning pambansang wika.
Ang SWP ay binuo ng mga kinatawan mula sa mga
pangunahing wika ng Pilipinas.

1. Jaime C. De Veyra (Bisaya-Samar-Leyte)

2. Santiago Fonacier (Ilokano)
3. Cecilio Lopez (Tagalog)
4. Casimiro Perfepcto (Bikol)
5. Filemon Sotto (Bisaya-Cebu)- Isidro Abad
6. Felix Salas Rodriguez (Bisaya-Panay)
7. Hadji Butu (Muslim)- Gulamo Rasul
8. Lope K. Santos (Tagalog)
9. Jose Zulueta (Pangasinan)
 Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 134, 1937
“Proclaiming the National Language of the Philippines Based on Tagalog
Language”

- Nag-aatas na TAGALOG ang

batayan ng wikang gagamitin
sa pagbubuo ng wikang
pambansa
Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 263, 1940

-Nagpapahintulot sa
pagpapalimbag at paglalathala
ng Talatinigang Tagalog-Ingles at
Balarila sa Wikang Pambansa.
 Panahon ng Hapones
1941-1945
- Nagkaroon ng pagsulong ang wikang pambansa.
-Nagkaroon ng pagsulong ang wikang pambansa.
-Ipinagbawal ng mga Hapones ang paggamit ng
Ingles sa anumang aspekto ng pamumuhay ng
mga Pilipino.
-Ipinagbawal ng mga Hapones ang paggamit ng
Ingles sa anumang aspekto ng pamumuhay ng
mga Pilipino.
-Ipinagbawal ng mga Hapones ang
paggamit ng Ingles sa anumang
aspekto ng pamumuhay ng mga
Pilipino.
-Ipinagamit ang katutubong wika,
partikular ang wikang Tagalog, sa
pagsulat ng akdang pampanitikan.
 Ang panahon ng Hapones
namayagpag ang wikang Tagalog.

-Ordinansa Blg. 13
Nag-uutos na gawing opisyal na
wika ang Tagalog at ang wikang
Hapones (Nihonggo)
Ordinansa Blg. 13
-Nag-uutos na gawing opisyal na wika
ang Tagalog at ang wikang Hapones
(Nihonggo)
-Ipinasara ang mga pambayang
paaralan ngunit makalipas ang ilang
buwan ay binuksan muli.
-Itinuro ang wikang Nihonggo sa lahat,
ngunit binigyang-diin ang paggamit ng
Tagalog upang maalis na ang paggamit
ng wikang Ingles.
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 10
-Nagtatakda na ituro ang wikang Pambansa. Ito ay
pagpapalawak ng Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 263 na nagtatakda ng pagtuturo ng
pambansang wika sa mga paaralang publiko at
pribado sa bansa dahil sinaklaw na rin nito ang
mga kolehiyo at unibersidad.
-Sa pagnanais ng mga Hapones na itaguyod ang
Wikang Pambansa ay binuhay ang Surian ng
Wikang Pambansa.
>>Sa panahong ito, naging
masigla ang talakayan sa wika.
Dahil na rin sa pagbabawal ng
mga Hapones na tangkilikin ang
wikang Ingles.

>>Napilitan ang mga bihasa sa

wikang Ingles na matuto ng
Tagalog at sumulat gamit ang
wikang ito.