Community Nutrition Field Practice

Institute of Human Nutrition and Food

College of Human Ecology
University of the Philippines Los Banos

ABOT KAMAY ANG GULAY SA LABAS NG BAHAY

ANO ANG ORGANIKONG PAGSASAKA?
- Ito ay isang sistema ng pagsasaka na nangangalaga sa kalikasan, kalusugan, at
mamimili

BENEPISYO NG ORGANIKONG PAGSASAKA

1. Makakaani ng ligtas at masustansiyang pagkain

2. Maiiwasan ang pagkalason ng lupa at tubig
3. Mapapangalagaan ang kalikasan

LAYUNIN AT KAHALAGAHAN NG ORGANIKONG PAGSASAKA

1. Upang mapabuti at mapataas ang kalusugan ng lupa(soil fertility)

2. Mapanatili ang tubig(moisture) sa lupa na mahalaga sa pagkuha ng halaman
ng mga sustansya
3. Pinalalambot ang lupa
4. Pinaluluwag ang paghinga ng lupa

ANO ANG ORGANIKONG PAGGUGULAYAN?

- Umiiwas sa paggamit ng pestisidyong lason, mga di- natural n abono at ng

GMO (Genetically Modified organisms)
- Nangangalaga sa kalusugan ng mga magsasaka at ng mamimili
- Nangangalaga sa kalikasan
- Pagsasakang may konsensya

EPEKTO NG ORGANIC FARMING SA KAPALIGIRAN

1. Napapanatili sa loob ng mahabang panahon

2. Matabang lupa
3. Malinis na tubig
4. Malinis na hangin at maayos na klima
5. Biodiversity

MGA DAHILAN NG PAG-OORGANIKO

 1. Maiiwasan ang masamang epekto ng kemikal sa kalusugan ng katawan.
2. Maiiwasan ang masamang epekto ng mga pestisidyo sa kalikasan, hayop,
buhay-ilang, lupa, tubig at hangin.
3. Maisasa-alang-alang at mabibigyang halaga ang lahat ng may buhay.
4. Isang magaan na paraan ng pamumuhay.

MGA PAMANTAYAN SA PAG -OORGANIKO

- Pagtatanim ng binhing galing sa organikong halaman

- Paggamit ng organikong pataba
- Hindi paggamit ng pestisidyo o lason sa pagsugpo ng peste at sakit.
- Malayo sa tanimang gumagamit ng mga kemikal (pestisidyo atpb.)
- Paggamit ng pamamaraang nagsasaalang-alang sa kalikasan at lahat
ng mga nilalang

APAT NA PRINSIPYO NG ORGANIKONG PAGSASAKA

1. PRINSIPYONG PANGKALUSUGAN
o mapanatili at mapahusay ang kalusugan ng lupa, halaman, hayop,
tao at ng buong mundo na iisa at hindi magkahiwalay

2. PRINSIPYONG PANG-EKOLOHIYA
o nakabatay, nakikipagtulungan at tinutularan ang buhay na mga
sistema at siglong pang-ekolohiya
3. PRINSIPYO NG PAGKAMAKATARUNGAN
o binubuo ng relasyon na nagsisiguro nang pagkapantay-pantay sa
usapin ng iisang kapaligiran at mga oportunidad sa buhay
4. PRINSIPYO NG PAG-AALAGA
o pamahalaan ng may pag-iingat at responsableng pamamaraan
upang maprotektahan ang kalusugan at kagalingan ng kasalukyan at
hinaharap at henerasyon at ng kapaligiran

KAHALAGAHAN NG PAGG UGULAYAN

1. Nagbibigay ng palagian at tuloy-tuloy na pagkukunan ng sariwa, ligtas at

masustansiyang gulay para sa pamilya
2. Nagbibigay ng karagdagang kita
3. Nagdudulot ng mabuting ehersiyo at kapakipakinabang na palipasang oras.
4. Nagbubuklod sa pamilya
5. Nakaka-engganyo ng magandang pakikipag kapwa-tao

LONG TERM EFFECT S FROM PESTICIDES

 - Infertility and miscarriages
- Birth defects
- Skin problems
- Damage to the nervous system
- Cancer

SUSTANSYA NG GULAY

1. PROTINA – body building and tissue repair.

✓ Cauliflower ✓ Paayap
✓ Batao ✓ Patani
✓ Bawang ✓ Saluyot
✓ Kadyos ✓ Spinach
✓ Malunggay ✓ Toge
✓ Mungo ✓ Utaw

2. CALCIUM – sustansya para sa ngipin at buto, kontra osteoporosis.

✓ Alugbati ✓ Paayap
✓ Dahoon ng gabi ✓ Pechay
✓ Kadyos ✓ Repolyo
✓ Kamote ✓ Saluyot
✓ Kangkong ✓ Sitsaro
✓ Letsugas ✓ Utaw
✓ Malunggay ✓ Ampalaya
✓ Mungo ✓ Talinum
✓ Mustasa ✓ Sitao

3. CARBOHYDRATES – nagbibigay init at lakas ng katawan.

✓ Bawang ✓ Okra
✓ Gabi ✓ Patani
✓ Kadyos ✓ Patatas
✓ Kamote ✓ Sitsaro
✓ Malunggay ✓ Kamoteng kahoy
✓ Mungo

4. TUBIG – body fluids.

✓ Lahat ng gulay ay nagtataglay ng mataas na tubig.

5. BITAMINA A – sustansya para sa mata, kontra night blindness.

✓ Alugbati ✓ Letsugas
✓ Dahon ng gabi ✓ Paayap
✓ Kalabasa ✓ Pechay
✓ Kangkong ✓ Siling labuyo
 ✓ Kamote ✓ Ampalaya
✓ Malunggay ✓ Pako
✓ Mungo ✓ Saluyot
✓ Mustasa ✓ Carrot
✓ Mungo (berde)
✓ Talinum

6. IRON – kontra Anemia

✓ Alugbati ✓ Pako
✓ Bawang ✓ Paayap
✓ Dahon ng gabi ✓ Patani
✓ Kadyos ✓ Patatas
✓ Carrot ✓ Saluyot
✓ Kangkong ✓ Siling labuyo
✓ Kintsay ✓ Sitsaro
✓ Letsugas ✓ Spinach
✓ Malunggay ✓ Toge
✓ Mungo ✓ Pechay
✓ Mustasa ✓ Talinum

7. BITAMINA C – kontra Scurvy, Ubo, at Trangkaso. Nagbibigay resistensya sa

katawan.
✓ Alugbati ✓ Patatas
✓ Ampalaya ✓ Pechay
✓ Cauliflower ✓ Repolyo
✓ Dahon ng gabi ✓ Saluyot
✓ Kamote ✓ Siling labuyo
✓ Kangkong ✓ Sitsaro
✓ Malunggay ✓ Spinach
✓ Mungo ✓ Toge
✓ Mustasa ✓ Talinum

8. IODINE – kontra Goiter.

✓ Asparagus ✓ Sibuyas
✓ Okra

9. FIBER – kontra Constipation, Gall Stones, Colon Cancer.

✓ Batao ✓ Malunggay
✓ Dahon ng gabi ✓ Mungo
✓ Kadyos ✓ Paayap
✓ Kamatis ✓ Pako
✓ Katuray ✓ Patani
 ✓ Saluyot ✓ Sitao
✓ Sigarilyas ✓ Siling labuyo
✓ Kangkong ✓ Soybean

10. BITAMINA B – kailangan upang magamit ang carbohydrates o harina upang

maiwasan ang pagkukulang sa dugo (Anemia).
✓ Talbos ng sili ✓ Gabi
✓ Malunggay ✓ Paayap
✓ Sitao ✓ Kadyos
✓ Patatas ✓ Siling labuyo
✓ Carrots
GRUPO O PAMILY A NG GULAY

1. MADAHONG GULAY - Berdeng madahon

2. BEANS - Mayroong “pod” na sisidlan ng buto

3. NIGHTSHADE - Mahilig sa araw, gabi lang ang lilim

 4. SIBUYAS - Matapang ang amoy, bulbo o ulo, panaboy insekto

10 HAKBANG SA GULAYAN SA LIKOD BAHAY

① IHANDA ANG BAKURAN

• Paghahanda ng Lupa
1. Bungkalin
2. Linisin
3. Pinuhin
4. Magpataba
• Siguruhing may tubig
• Iayon ang kama sa sikat ng araw

② GAWAN NG PLANO ANG GULAYAN

• Lay-out
• Mag-Companion Gardening
- system wherein two or more crops
are planted purposely near have
mutual beneficial effect on each
other
✓ Kapakinabangan ng Companion
Cropping
▪ Nagtataboy ng insekto
▪ Pumipigil sa pagtubo ng damo
▪ Pumipigil sa sakit
▪ Nutrient provision; nutrient sharing
▪ Nagbibigay ng proteksyon
▪ Maayos na nagagamit ang espasyo
 • Mag-Landscaping
• Piliin ang tanim
• Mag-Container Gardening
- bahagi ng pagtatanim sa lunsod (Urban Agriculture)
- bagong konsepto ng pagpapadami ng pagkain
- angkop sa lugar na limitado sa taniman, konti ang bakanteng lugar.
- Mainam na paraan ng pagmamahala ng mga basura
• Mga sisidlang maaaring gamitin:
- Lata/plastic/karton ng sorbetes, gatas, juice, galong plastic,
- lumang gulong
- drum
- plastic bag
- sirang balde, o timba
- malaking tubo (bakal, PVC, semento)
- bunot ng niyog
- plastic ng tetrapack
- basong plastic
- lalagyan ng itlog (punlaan)

③ IHANDA ANG BINHI

• Pagbibinhi na galing sa buto

• Magpabinhi sa puting tela
• Gumamit ng seed box
• Plastic containers at dahon ng saging
• Paglilipat Punla
- Ilipat ang punla kung mayroon ng 3- tunay na dahoon
• Hardening
- Patigasin ang punla
• Lagyan ang lupa ng panlaban sa insekto
• Lagyan ng butas at pataba
• Maglipat ng punla sa hapon

④ ALAGAAN ANG TUMUTUBONG GULAY

• Magdilig
- Pagsubok sa Pagdidilig
 ▪ Kung naibola sapat ang pagdidilig

▪ Kung buhaghag magdilig

- Mag-Pruning
- Maglagay ng Balag
- Mulching
▪ Dayami
▪ Patpat
▪ Dahon ng saging
▪ Palapa ng niyog
▪ Saha ng saging
▪ Fishnet
▪ Hinabing piraso ng kawayan

⑤ GUMAWA AT GUMAMIT NG COMPOST NA PATABA

• Solid composting
- Tradisyunal na paraan, mag-aani pagkalipas ng 3-4 na buwan
• Basket Compost

• Trench Compost

• Compost Tea
⑥ PUKSAIN ANG PESTE

• Companion Gardening
• Crop Rotation
• Soil Sterilization
- Pagsisiga
- Pagsasangag
- Pagbabanli
- Pagbibilad sa araw
• Pinching

• Paggamit ng dilaw na patibong

• Bagging

• Paggamit ng halamang gamut

• Pesticide
 - Katas ng binabad na 75-125 gramong baging ng Makabuhay bawat
litrong tubig.
- Katas ng 50 gramong Neem bawat litrong tubig.
- Katas ng 75 gramong Tubli bawat litrong tubig.

TAGUBILIN: HUWAG MAGBOMBA KUNG MAYBUNGA NA UPANG DI

LUMASA SA BUNGA.

⑦ MAG-ANI NG TAMA

⑧ MAGPABINHI
⑨ ALAGAANG MABUTI ANG TANIM NA GULAY
⑩ MAGPASALAMAT SA DIYOS SA LAHAT NG BIYAYA