Professional Documents
Culture Documents
Ang Pilipinas at Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Ang Pilipinas at Ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig
Pangkat Blg: 4
Seksyon: 1-ISA
Ang Greater East Asia Co-Prosperity Sphere ay konseptong ginawa at ibinalita sa Japan
sa panahon ng unang ikatlong kapanahonan ng Shōwa ng gobyerno at militar ng
imperyo ng japan
Ito ang patakarang pinalaganap ng mga Hapon ng sakupin nila ang Pilipinas kung saan
layunin nitong pag-isahin ang mga Asyanong bansa tungo sa pagkakaisa at pag-unlad
Layunin nitong palayain ang mga asyano mula sa mga kamay ng Western Powers
Nais nito ng pagkakaisa tungo sa kasaganaan ng mga bansa sa Asya
Hangad nito na maging maunlad ang lahat ng bansa sa Asya at ang tanging
makinabang sa yaman ng Asya ay tanging mga Asyano
Nakita itong pagkakataon ng mga hapon upang makakuha ng mga materyales na
gagamitin nila sa digmaan
Ang Greater East Asia Co-prosperity Sphere ay bumagsak noong Agosto 1945 ng
sumuko ang Imperyo ng Japan sa America
Tumutukoy sa mga serye ng Estados Unidos Joint Army and Navy Board War Plans
para sa posibleng pagharap sa digmaan laban sa Japan
Ang War Plan Orange ay pormal na pinagtibay ng Joint Army at ang Navy Board simula
1924
Ebolusyon ng War Plan Orange
PAGBAGSAK NG BATAAN
Tatlong buwan nilabanan ng pwersang USAFFE (united states army forces in the far
east) ang mga hapones.
Humigit kumulang 75,000-80,000 na mga kawal ang nakipaglaban sa mga hapones.
March 11 ng umalis si Mac Arthur para tumulong sa europa
Ayon sa “Patakarang Una Ang Europa” na napagkasunduan ng EU at Inglatera.
Nakahingi ng tulong ang mga hapones mula sa Singapore.
Abril 9,1942 sumuko ang Bataan.
DEATH MARCH
PAGBAGSAK NG CORREGIDOR
LABANANG GERILYA
Higit na nakilala ang aktibong pagsalungat sa mga Hapones na makikita sa mga nag
sulputang pangkat-gerilya
Maraming sundalo, Pilipino at Amerikano, ang tumangging sumuko sa mga Hapon at
nag-gerilya
Ang ilang mga pangkat gerilya ay itinatag ng mga di sumukong elemento ng USAFFE at
pinamunuan ang ilan ng mga local na politiko na hindi sumuko sa pamumunong
Hapones
Maraming pangkat ng mga Pilipino at Amerkano, nakatakas sa Bataan, Corregidor at iba
pang pulu-pulo ang lumaban bilang gerilya
Nakipagtira-at-taguan sa Kempetai, ang pulis militar ng Hapon, at sa Makapili, mga
Pilipinong kumampi sa mga Hapon, nag-ispiya at nakipaglaban sa mga guerrilla sa
bundok at gubat sa buong Pilipinas
Mula sa iba’t ibang pangkat ng lipunan ang mga gerilya – babae at lalaki, estudyante,
kabataan, propesyonal, military, magsasaka, manggagawa, Muslim at Kristyano, local
na Tsino at iba pang nasyonalidad
Napasailalim ang mga pangkat gerilya sa Mindanao sa sentralisado at depenidong
pamumuno dahil sa mahinang pamumuno ng mga Hapon dito. Samantalang
madudugong labanan ang nangyare sa Luzon dahil sa salungatan sa teritoryo, motibong
pampulitika at personal na pinalubha pa ng hati hating kaligiran.
Ang mga pangkat gerilya ay tapat sa Filipinas, kay MacArthur at sa Estados Unidos
Nais ni MacArthur na maging layunin ng mga guerrilla ang pagtulong lamang sa
pagbalik ng mga Amerkano, at hindi ang pagtanggol sa mga mamamayang sakop at
pinagmalupitan ng mga Hapon
- Nangyari pa kung minsan, ang mga guerrilla ang tumambang at sumalungat sa
mga Huk upang mapigil ang paglusob nila sa mga Hapon dahil sa ayaw ni
MacArthur na maging bayani ang mga HUK dahil ang tingin niya dito ay
komunistang dapat supilin
Nangako si MacArthur ng bigyan ng pagkilala ang pangkat gerilya
Inatasan ng Estados Unidos na manahimik at mangolekta muna ng impormasyon kaysa
harapin kaagad ang mga Hapones ng hindi pa handa
- Nakakonsentra sa hilagang Luzon
- Mahalagang aspeto din ng gerilya ang pagpapalabas ng mga pahayagang
kumontra sa propaganda ng Hapon
Sa gayon, hindi masasabing ang mga pwersang Amerikano ang nagpalaya sa Pilipinas
kung hindi ang mga Gerilya.
JAPANOPHILES (KOLABORADOR)
Noong ika 3 ng Enero 1942 kaagad itinatag ni Heneral Masaharu Homma ang isang
administrasyong militar ng mga Hapones.
Pinamumunuan ito ng isang director heneral na si Gen. Misami Maeda na naging unang
director heneral at si Gen Takaej Wachi na naging pangalawa at huling director heneral
Layunin nitong pangasiwaan ang pampulitika, pangekonomiya at pangkulturang gawain
ng Pilipinas
Kabilang sa mga ito ang pagkakaroon ng Curfew at Black out sa Maynila
Ipinahayag nito ang batas militar. Ang mga baril at armas ay kinukumpiska nila.
Anumang pagkilos laban sa mga Hapones ay tinutumbasan ng kamatayan
Bawat isang hapon na napatay ay katumbas ng sampung kilalang Pilipino ang
papatayin.
Ipinagbawal din ang pagawit ng pambansang awit ng pilipinas at paggamit ng bandilang
Pilipino
KOMISYONG TAGAPAGPAGANAP
EKONOMIYA
Pagdating ng mga Hapon sa bansa ay nagpatupad sila ng rasyon sa mga pangunahing
mga kailangan katulad ng kanin, sigarilyo, posporo, at iba pa
Nawalan ng suplay ng mga pagkain sapagkat nasira ng mga bomba ang mga taniman
Pati ang pagkakaroon ng damit ay naging mahirap na rin dahil sa kawalan ng mga tela
at halos lahat ng mga pag-aari ay nasira dahil nga sa pambobomba ng mga Hapon
Ang presyo ng mga bilihin ay nagsitaasan.
Nagpatupad din sila ng kanilang pera
Salaping papel - Hapones na ikinalat sa bansa, dahil ito ay halos walang halaga. Natigil
ang kalakalan panlabas at halos wala ng mga produktong dayuhan ang nakarating dito.
Natutuhan ng mga Pilipino ang negosyong buy and sell dahil sinamsam ng mga
Hapones ang kanilang ani at humina ang agrikultura at maraming magsasaka ang
lumikas ng tirahan sa mga kabundukan.
TRIBUNE
LIPUNAN
PROPAGANDANG HAPON
Sa pagdating ng mga sundalong Hapones sa bansa, itinatag kaagad nila ang isang
yunit-militar na mangangasiwa sa propagandang Hapones
Tinawag ang ahensyang ito na sendenbu (propaganda corps)
Nang lumaon, nakilala ito sa tawag na Hodobu o Kagawaran ng Impormasyon
Binubuo ng mahigit 300 kasapi mula sa militar at iba’t ibang propesyon ang nasabing
ahensya
Isa sa mga tungkulin ng ahensyang ito ay magpakalat ng mga aklat, posters, polyetos at
iba pang propagandang materyal na nagpapakilala at nagpapasikat sa bansang Hapon
Layunin din nilang maialis ang mga impluwensyang Kanluranain sa buhay ng mga
Pilipino at mapalitan ito ng kulturang Hapones
Agosto 1944 namatay si Quezon sa Estados Unidos, napasa kay Osmena ang
pagkapangulo ng Komonwelt
Nagkaroon na ang Allied Powers ng panahon para “palayain” ang Pilipinas.
Isang linggo matapos ang pagkamatay ni Quezon, binomba ng mga Amerikano ang
ilang mga instalasyong military ng mga Hapon sa Visayas at Mindanao.
Setyembre 1944, nawasak an gang pasilidad ng hukbong dagat ng mga Hapon sa
Maynila.
Ika-20 ng Oktubre 1944, lumunsad ang mga pwersang Amerikano kasama sina
MacArthur at Osmena sa Leyte. Nagkaroon ng madugong labanan para sa Golpo ng
Leyte kung saan nangibabaw ang mga Amerikano.
Ika-9 ng Enero 1945, lumunsad naman ang mga Amerikano sa Lingayen, isang
pangyayari na hindi napaghandaan ng mga Hapong nag-akalang sa Look ng Maynila
dadaan ang mga Amerikano.
Hindi nagtagal at naokupahan na ng mga pwersang Amerikano ang Gitnang Luzon.
Napasuko ang mga Hapon nang pagbobombahin ng mga Amerikano ang Maynila.
Ika-4 ng Hulyo 1945, ipinahayag ni MacArthur ang paglaya ng Pilipinas mula sa Hapon.
Agosto 1945, ganap na nagwakas ang digmaan sa pagitan ng Estados Unidos nang
bagsakan ng mga Amerikano ng kauna-unahang mga bombang atimiko ang mga
mamamayan ng Hiroshima at Nagasaki at Nagasaki.
Mga Sanggunian: