ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ 139–143

Πώς νομοθετούν στους Λοκρούς: ένα παράδειγμα– Η πρακτική των Αθηναίων

[139] Βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς νομοθετοῦσι διηγήσασθαι· οὐδὲν γὰρ χείρους
ἔσεσθε παράδειγμά τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καὶ ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται. ἐκεῖ γὰρ οὕτως οἴονται δεῖν
τοῖς πάλαι κειμένοις χρῆσθαι νόμοις καὶ τὰ πάτρια περιστέλλειν καὶ μὴ πρὸς τὰς βουλήσεις μηδὲ πρὸς
τὰς διαδύσεις τῶν ἀδικημάτων νομοθετεῖσθαι, ὥστ’ ἄν τις βούληται νόμον καινὸν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τὸν
τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καὶ ἐὰν μὲν δόξῃ καλὸς καὶ χρήσιμος εἶναι ὁ νόμος, ζῇ ὁ τιθεὶς καὶ ἀπέρχεται,
εἰ δὲ μή, τέθνηκεν ἐπισπασθέντος τοῦ βρόχου. [140] καὶ γάρ τοι καινοὺς μὲν οὐ τολμῶσι τίθεσθαι, τοῖς δὲ

πάλαι κειμένοις ἀκριβῶς χρῶνται.[καὶ ἐν πολλοῖς δὲ πάνυ ἔτεσιν, ὦ ἄνδρες δικασταί, εἷς λέγεται παρ’
αὐτοῖς νόμος καινὸς τεθῆναι. ὄντος γὰρ αὐτόθι νόμου, ἐάν τις ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἀντεκκόψαι
παρασχεῖν τὸν ἑαυτοῦ, καὶ οὐ χρημάτων τιμήσεως οὐδεμιᾶς, ἀπειλῆσαί τις λέγεται ἐχθρὸς ἐχθρῷ ἕν’
ἔχοντι ὀφθαλμὸν ὅτι αὐτοῦ ἐκκόψει τοῦτον τὸν ἕνα. [141] γενομένης δὲ ταύτης τῆς ἀπειλῆς χαλεπῶς
ἐνεγκὼν ὁ ἑτερόφθαλμος, καὶ ἡγούμενος ἀβίωτον αὑτῷ [εἶναι] τὸν βίον τοῦτο παθόντι, λέγεται τολμῆσαι
νόμον εἰσενεγκεῖν, ἐάν τις ἕνα ἔχοντος ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἄμφω ἀντεκκόψαι παρασχεῖν, ἵνα τῇ ἴσῃ
συμφορᾷ ἀμφότεροι χρῶνται. καὶ τοῦτον μόνον λέγονται Λοκροὶ θέσθαι τὸν νόμον ἐν πλεῖν ἢ διακοσίοις

ἔτεσιν. ][142] οἱ δὲ παρ’ ἡμῖν ῥήτορες, ὦ ἄνδρες δικασταί, πρῶτον μὲν ὅσοι μῆνες μικροῦ δέουσι
νομοθετεῖν τὰ αὑτοῖς συμφέροντα, ἔπειτ’ αὐτοὶ μὲν τοὺς ἰδιώτας εἰς τὸ δεσμωτήριον ἄγουσιν ὅταν
ἄρχωσιν, ἐφ’ ἑαυτοῖς δ’ οὐκ οἴονται δεῖν ταὐτὸ δίκαιον τοῦτ’ εἶναι· ἔπειτα τοὺς μὲν τοῦ Σόλωνος νόμους
τοὺς πάλαι δεδοκιμασμένους, οὓς οἱ πρόγονοι ἔθεντο, λύουσιν αὐτοί, τοῖς δ’ ἑαυτῶν, οὓς ἐπ’ ἀδικίᾳ τῆς
πόλεως τιθέασιν, χρῆσθαι ὑμᾶς οἴονται δεῖν. [143] εἰ οὖν μὴ τιμωρήσεσθε τούτους, οὐκ ἂν φθάνοι τὸ
πλῆθος τούτοις τοῖς θηρίοις δουλεῦον. εὖ δ’ ἴστ’, ὦ ἄνδρες δικασταί, ὅτι ἐὰν μὲν σφόδρ’ ὀργίζησθε,
ἧττον ἀσελγανοῦσιν, ἂν δὲ μή, πολλοὺς τοὺς ἀσελγεῖς εὑρήσετε καὶ τοὺς ὑβρίζοντας ὑμᾶς ἐπὶ τῇ τοῦ
φιλοτιμεῖσθαι προφάσει.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα στις αγκύλες. 10

2. Ποια διαφορά υπάρχει στον τρόπο με τον οποίο ασκείται η νομοθετική εξουσία στους Λοκρούς και
στους Αθηναίους; 10

3. Σας δίνεται το απόσπασμα

«Βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς νομοθετοῦσι διηγήσασθαι· οὐδὲν γὰρ χείρους ἔσεσθε
παράδειγμά τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καὶ ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται. ἐκεῖ γὰρ οὕτως οἴονται δεῖν τοῖς
πάλαι κειμένοις χρῆσθαι νόμοις καὶ τὰ πάτρια περιστέλλειν καὶ μὴ πρὸς τὰς βουλήσεις μηδὲ πρὸς τὰς
διαδύσεις τῶν ἀδικημάτων νομοθετεῖσθαι, ὥστ’ ἄν τις βούληται νόμον καινὸν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τὸν
τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καὶ ἐὰν μὲν δόξῃ καλὸς καὶ χρήσιμος εἶναι ὁ νόμος, ζῇ ὁ τιθεὶς καὶ ἀπέρχεται, εἰ
δὲ μή, τέθνηκεν ἐπισπασθέντος τοῦ βρόχου.»

α) Να εντοπίσετε έναν ρηματικό τύπο σε παρακείμενο κι έναν σε παθ. αόριστο και να γράψετε το γ’ ενικό
οριστικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. 2
β) Να εντοπίσετε έναν επίθετο συγκριτικού βαθμού κι ένα επίρρημα και να γράψετε και για τα δύο τον
υπερθετικό βαθμό (το επίθετο στο ίδιο γένος, πτώση κι αριθμό) 2
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

γ) «ἐάν τις ἕνα ἔχοντος ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἄμφω ἀντεκκόψαι παρασχεῖν». Εντοπίστε το αριθμητικό
επίθετο στη φράση και γράψτε το πολλαπλασιαστικό του ( ίδιο γένος και πτώση) και το ουσιαστικό του
(ονομαστική ενικού) 2

δ) Να βρείτε σ’ όλο το κείμενο δύο αντωνυμίες διαφορετικού είδους, να τις χαρακτηρίσετε και να
γράψετε για καθεμιά τη γενική ενικού ( ίδιο γένος, πρόσωπο, αριθμό) 2

ε) (απόσπασμα σε αγκυλες)

 ἀντεκκόψαι: να γραφεί ο ίδιος τύπος στον ενεστώτα

 χρῶνται: να γραφεί ο ίδιος τύπος στον μέσο αόριστο 2

4. α)«Βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς νομοθετοῦσι διηγήσασθαι· οὐδὲν γὰρ

χείρους ἔσεσθε παράδειγμά τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καὶ ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται.» Να
εντοπίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις στο απόσπασμα και να τις χαρακτηρίσετε. 2

β) Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τους υπογραμμισμένους τύπους: 3

γ) «ὄντος γὰρ αὐτόθι νόμου...», «ἀπειλῆσαί τις λέγεται ἐχθρὸς ἐχθρῷ ἕν’ ἔχοντι ὀφθαλμὸν ὅτι αὐτοῦ
ἐκκόψει τοῦτον τὸν ἕνα.». Να αναλύσετε τις μετοχές στις αντίστοιχες προτάσεις. 2

δ) «οἱ δὲ παρ’ ἡμῖν ῥήτορες, ὦ ἄνδρες δικασταί, πρῶτον μὲν ὅσοι μῆνες μικροῦ δέουσι νομοθετεῖν
τὰ αὑτοῖς συμφέροντα, ἔπειτ’ αὐτοὶ μὲν τοὺς ἰδιώτας εἰς τὸ δεσμωτήριον ἄγουσιν ὅταν ἄρχωσιν,
ἐφ’ ἑαυτοῖς δ’ οὐκ οἴονται δεῖν ταὐτὸ δίκαιον τοῦτ’ εἶναι». Να εντοπίσετε τον λανθάνοντα
υποθετικό λόγο στο παραπάνω απόσπασμα, να τον χαρακτιρίσετε και να τον μετατρέψετε ώστε να
δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρελθόν. 3

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ