ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Ο Λυκούργος τονίζει τη σημασία του όρκου απέναντι σε ανθρώπους και θεούς.

Καὶ μήν, ὦ ἄνδρες, καὶ τοῦθ’ ὑμᾶς δεῖ μαθεῖν, ὅτι τὸ συνέχον τὴν δημοκρατίαν ὅρκος ἐστί. Τρία γάρ

ἐστιν ἐξ ὧν ἡ πολιτεία συνέστηκεν, ὁ ἄρχων, ὁ δικαστής, ὁ ἰδιώτης. Τούτων τοίνυν ἕκαστος ταύτην πίστιν

δίδωσιν, εἰκότως· τοὺς μὲν γὰρ ἀνθρώπους πολλοὶ ἤδη ἐξαπατήσαντες καὶ διαλαθόντες οὐ μόνον τῶν

παρόντων κινδύνων ἀπελύθησαν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἄλλον χρόνον ἀθῷοι τῶν ἀδικημάτων τούτων εἰσί· τοὺς δὲ

θεοὺς οὔτ’ ἂν ἐπιορκήσας τις λάθοι οὔτ’ ἂν ἐκφύγοι τὴν ἀπ’ αὐτῶν τιμωρίαν, ἀλλ’ εἰ μὴ αὐτός, οἱ παῖδές γε

καὶ τὸ γένος ἅπαν τὸ τοῦ ἐπιορκήσαντος μεγάλοις ἀτυχήμασι περιπίπτει.

Λυκούργου, Κατὰ Λεωκράτους 79

Λεξιλόγιο
καὶ μήν: εξάλλου, και βέβαια / συνίσταμαι: αποτελούμαι, συγκροτούμαι / ἰδιώτης: απλός πολίτης / τοίνυν: λοιπόν,
συνεπώς / ταύτην = τοῦτον τὸν ὅρκον / πίστις = εγγύηση / (δια)λανθάνω (τοὺς ἀνθρώπους): διαφεύγω την προσοχή
(των ανθρώπων) / ἀπολύομαι + γεν.: απαλλάσσομαι, γλιτώνω από κάτι / ἐπιορκέω, -ῶ: καταπατώ τον όρκο μου /
ἀτύχημα: συμφορά.

Εργασίες

1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Καὶ μήν, ὦ ἄνδρες,… ἀθῷοι τῶν ἀδικημάτων τούτων εἰσί.»
Εξάλλου, άνδρες, πρέπει να μάθετε και τούτο, ότι δηλαδή αυτό που κρατάει σε συνοχή τη δημοκρατία
είναι ο όρκος. Γιατί τρία είναι αυτά από τα οποία συγκροτείται η πολιτεία: ο άρχοντας, ο δικαστής, ο απλός
πολίτης. Ο καθένας λοιπόν από αυτούς δίνει αυτόν τον όρκο ως εγγύηση, εύλογα· γιατί πολλοί ως τώρα, αφού
εξαπάτησαν τους ανθρώπους και διέφυγαν την προσοχή τους, όχι μόνο γλίτωσαν από τους παρόντες
κινδύνους, αλλά και στον μετέπειτα χρόνο είναι αθώοι για τα αδικήματα αυτά.

2. «τοὺς μὲν γὰρ ἀνθρώπους πολλοὶ… μεγάλοις ἀτυχήμασι περιπίπτει»: Για ποιο λόγο δεν πρέπει να
καταπατάται ο όρκος, σύμφωνα με τον ρήτορα;

Ένας πολίτης που καταπατά τον όρκο του ενδέχεται να μην γίνει αντιληπτός από τους ανθρώπους και να
διαφύγει τον κίνδυνο της ποινής που προβλέπει ο νόμος. Σε κάθε περίπτωση όμως η ανίερη πράξη υποπίπτει
στην αντίληψη των θεών, οι οποίοι επιβάλλουν τη δέουσα (= που αρμόζει) τιμωρία και προκαλούν μεγάλες
συμφορές είτε στον ίδιο τον παραβάτη, είτε, αν διαφύγει αυτός, στους απογόνους του.
3. Να γράψετε τα ακόλουθα ρήματα στον Μέλλοντα στον αντίστοιχο τύπο (ίδιο πρόσωπο, αριθμό, έγκλιση,
φωνή).

ἀπελύθησαν ἀπολυθήσονται
λάθοι λήσοι
ἐκφύγοι ἐκφεύξοιτο / ἐκφευξοῖτο
περιπίπτει περιπεσεῖται

[Προσοχή! Πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσετε τους αρχικούς χρόνους των ρημάτων (Μπείτε στο e-class).
Ο μέλλοντας του ρήματος φεύγω είναι φεύξομαι και φευξοῦμαι (κλίνεται όπως το ποιοῦμαι), ενώ του
πίπτω είναι πεσοῦμαι (όπως ποιοῦμαι). Αλλά και του ρ. λανθάνω ο Μέλλοντας παρουσιάζει ιδιομορφία.]

[Να μάθετε τους αρχικούς χρόνους των ρημάτων λανθάνω, φεύγω, πίπτω.]

4. Να γράψετε τις ακόλουθες μετοχές στο ίδιο γένος, χρόνο και φωνή στον τύπο που ζητείται:
συνέχον: (ονομ. πληθ.) συνέχοντα
ἐξαπατήσαντες: (αιτ. εν.) ἐξαπατήσαντα
διαλαθόντες: (δοτ. πληθ.) διαλαθοῦσι(ν)

[Για την κλίση των μετοχών βλ. Γραμματική, σελ. 114 περίπτωση 1, σελ. 116 περίπτωση 5]

5. Να γράψετε τα ακόλουθα ουσιαστικά στον τύπο που ζητείται:

ἄνδρες (κλητ. εν.) ὦ ἄνερ (Γραμ., σελ. 77-78)
πίστιν (γεν. πληθ.) τῶν πίστεων (Γραμ., σελ. 61)
παῖδες (κλητ. εν.) ὦ παῖ (Γραμ., σελ. 67 και 70 παρατήρηση 3)
γένος (δοτ. πληθ.) τοῖς γένεσι(ν) (Γραμ., σελ. 83)

[Να μπορείτε να κλίνετε προφορικά τα συγκεκριμένα ουσιαστικά.]