Republika Rzymska. Instytucje i urzędy.

Cursus honorum (,,ścieżka zaszczytów’’) – ściśle ustalona drabina kariery politycznej w Republice
Rzymskiej.

 Idea stworzenia tak ściśle określonej kariery politycznej miała na celu zdobycie przez młodych
mężczyzn doświadczenia na mniej ważnych stanowiskach, zanim obejmą ważniejsze.

Imperium maius – władza wojskowa i religijna

Magistratura – zespół urzędów w starożytnym Rzymie. Dzieloną ją na wyższą (władza nad życiem i
godnością obywatela: konsulowie, pretorzy, dyktatorzy) i niższą (np. edylowie, trybuni ludowi:
posiadali władzę niższą od imperium – potestas)

Zasady magistratur:

1. wybieralność urzędników
2. kadencyjność (w większości roczna)
3. niereelekcyjność urzędów
4. kolegialność urzędów
5. urzędy były honorowe

Cyncynat – czyli Lucius Quintus Cincinnatus (Kędzierzawy, żył w V w pne).

URZĘDY

Zgromadzenie ludowe – było podstawą republikańskiej demokracji w starożytnym Rzymie. Udział w

zgromadzeniach brali tylko obywatele rzymscy (mężczyźni), a zwoływane były przez urzędników,
którym przysługiwała inicjatywa ustawodawcza.

1. Komicja kurialne
 Nadaje imperium
 Funkcja symboliczna
2. Komicja centurialne
 Najważniejsze zgromadzenie (wybierali najważniejszych urzędników – konsulów, pretorów i
cenzorów)
 Ma charakter oligarchiczny – głosowano wg grup majątkowych (I klasa miała 98 ze 193
głosów)
3. Komicja tribusowe
 Decydowano o wojnie i pokoju
 Charakter demokratyczny – głosowano wg podziału administracyjnego (od III w pne: 4 tribus
miejskie i 31 wiejskich)
 Wybiera edylów i kwestorów
4. Zgromadzenia plebejskie (bez udziału arystokratów)
 Wybiera trybunów ludowych

Dlaczego było AŻ TYLE zgromadzeń ludowych?

- założone przez Rommulusa

- skutek secesji plebejuszy

- skutek reform Serwiusza Tuliusza (VI w pne) [ + wg tradycji nie można było żadnego z nich usunąć]
Senat rzymski (Około 300 członków (300-600))

Republika: ciało ustawodawcze i wykonawcze

Cesarstwo: iało ustawodawcze (pozycja honorowa, bez istotnej władzy)

1. Stanowienie prawa
2. Deklarowanie wojen (+ ogólna kontrola nad armią)
3. Zawieranie i zrywanie sojuszy politycznych
4. Zarządzanie budżetem republiki
5. Przydzielanie prowincji prokonsulom

Senatorzy byli wybierani z