29,

vanaf

99
bristol.nl
Puma / 36-39 / 10246102 / 34,99 / 29,99
Puma / 37-42 / 10246114 / 39,99 / 34,99

Ontdek meer dan 1203 sportschoenen op bristol.nl. Dat zit goed!

 12-18 maart 2020 Adviesprijs Benelux € 4,65

12

EXTRA
DIK!
124 pagina’s

MANUELA (47) VERTROK NAAR ARUBA OM

VOOR HAAR MOEDER TE ZORGEN

‘Niet iedereen was begripvol’

vertrek!
Drie
i vrouwen over een nieuw
i
leven beginnen in het buitenland
+ Corona en
vakantieplannen.
WAT DOE JE?
Zie pag. 25
INTERVIEW
ERICA LATTEN
AP

TERPSTRA op
AFSTAND
Emigreren ‘Om de drie
iets voor jou? maanden zien
DOE DE we elkaar een
TEST! paar weken’
margriet.nl
Stoer, wa r m e n
h e le ma al va n n u !

3-zitsbank Studio, MOOS

Inclusief gratis meubelservice* t.w.v. € 50

€ 749
 e l ko m
W
Ooit ga ik terug
Nu met het coronavirus is reizen misschien
het láátste waar je aan denkt. Maar zolang het
virus nog geen halt wordt toegeroepen, blijft
lezen over reizen natuurlijk wél fijn. In dit
nummer interviewen we drie vrouwen die
zijn vertrokken naar het buitenland. Zo’n
twintig jaar geleden zette ik die stap. Het was
2001 en ik wilde het roer radicaal omgooien. HÉLÈNE DELHAAS (53) IS ADJUNCT-
Ik zegde mijn baan op en ging backpacken HOOFDREDACTEUR VAN MARGRIET,
GETROUWD EN MOEDER VAN LINA (12).
in Australië. Een geweldige tijd. Ik leerde
duiken, sliep in hostels en maakte nieuwe
vrienden. Het beviel zó goed, dat ik daarna
nog maar één ding wilde: terug!
Terug naar dat land waar de zon altijd schijnt,
de natuur zo indrukwekkend is dat je er stil
van wordt en de mensen zo laidback zijn dat
zelfs ík er rustig van werd. Ik ontmoette er
mijn man en niet lang daarna werd onze
dochter geboren in Sydney. Ik liep met haar
in de wagen langs het strand, onder de palm-
bomen met het geluid van tropische vogels op
de achtergrond. Het was geweldig, maar toch
miste ik mijn familie, vrienden én de knus-
heid van Nederland. Dus kwamen we negen
jaar geleden terug. Elke anderhalf jaar gaan
we naar de familie in Sydney. En dan weet ik
Hoofdredacteur Leontine is
zeker: hier wil ik oud worden. Dus ooit zeg ik
aan het herstellen van een
weer: ‘Ik vertrek!’ gecompliceerde enkelbreuk.
Daarom wordt het voorwoord de
komende tijd geschreven door
fotografie: marloes bosch.

haar Margriet-collega’s.

facebook.com/margrietnl
@margrietnl
@helenedelhaas twitter.com/margrietnl

12 | 20 3
 CULI & L IFESTYLE
28 Zij oc ten een oude
boer rij in Frankrijk
62
2 li n euws
64 Hollandse pot met een twist
98 4 dagen sprookjesachtig
Marrakech vanaf € 479 p.p.
112 Eropuit

COLUMNS

88
15 Annette Heffels
27 Aaf Brandt Corstius
55 Marjan van den Berg
Fijne föhntips
RUBRIEKEN

46
6 Praat mee
25 Gesprek van de dag
De onderwerpen van de cover 36 Lezen, kijken & luisteren
54 Gezond nieuws
Avontuurlijke staan vetgedrukt.
86 Nog nooit verteld
prints 94 Hij van: Glennis Grace
INTERVIEWS 104 Margriet.nl
& REPORTAGES 115 Sanne
17 3 vrouwen over hun nieu- 116 Relatietherapie

EXCLUSIE
F Cadeau we leven in het buitenland
38 Interview met Erica
119
122
Zusje
Horoscoop
voonrees voor abonnees Terpstra 123 #vindikleuk: Özcan Akyol
abon 56 Latten op afstand
72 Manuela (47) vertrok naar
Onder onze abonnees verloten wij elke week
EN OOK
Aruba om voor haar
cadeaus. Deze week is dat 5x een Infinity Heart moeder te zorgen 10 Colofon
collier van Heart to Get t.w.v. € 69,95. 76 Goed verzekerd emigreren 71 Servicepagina
De vijf winnaars van deze week zijn: 82 Emigreren iets voor jou? 118 Verkoopinformatie

* Yvonne uit ’s-Gravenhage Doe de test!

* E. uit Hierden 105 Wonen in het buitenland.

* Hoe regel je dat?

coverfotografie: esmée franken.

Corry uit Leende

* R. uit Ooij
* Sjoerdje uit Berltsum MODE & BE AUTY
De winnaars krijgen hun prijs in de komende weken thuis toegestuurd. 12 Style nieuws
Correspondentie over de identiteit van de winnaars is in verband met 46 Leef je lekker uit met
de privacywetgeving helaas niet mogelijk. Kijk voor meer informatie op
margriet.nl/abonneecadeaus. avontuurlijke prints
88 Föhnen als een pro

4 12 | 20
 biedmteer!
11 Margriet Puzzelen
6x voor maar € 15 per jaar

14 Bel & win

Maak kans op een Good4Fun-
cadeaukaart t.w.v. € 100

44 Puzzel & win

Maak kans op 2 seizoens-
kaarten voor Kasteeltuinen
Arcen t.w.v. € 110

81 Abonneevoordelen
Dit krijg je allemaal extra als

28
Margriet-abonnee

111 Center Parcs

40% korting op de

Droomhuis in cottagehuur bij Center Parcs

De Kempervennen
Frankrijk
114 Shownieuws
Met korting naar veel
voorstellingen van
Margriets Theaterclub

Ga voo
nog me r
inspira er
tie
margri naar
et.nl

17 105
Wonen in het
buitenland 98
Ontdek
Wij gaan
emigreren!

sprookjesachtig
Marrakech

12 | 20 5
 Praat mee
MEEPRATEN OVER ACTUELE ONDERWERPEN? GA NAAR
TWITTER.COM/MARGRIETNL FACEBOOK.COM/MARGRIETNL

Wil je reageren op iets wat je in Margriet of

op margriet.nl hebt gelezen, of wil je een
ervaring delen? Stuur dan een e-mail naar
praatmee@margriet.nl. Vermeld je naam,
adres en telefoonnummer. Liever reageren
per post? Stuur je reactie dan naar:
Laura Kraeger, Margriet Praat mee,
Postbus 1650, 2130 JB Hoofddorp.
Stuur je reactie exclusief naar Margriet.
De redactie behoudt zich het recht voor je reactie
te bewerken en/of in te korten. Alleen als je reactie
wordt geplaatst, krijg je bericht.
Poll
Waar droom
je soms van?
Mijn verhaal
Kimberly (55): “Onze droom was een huis in de bergen, ver weg van
verkeersdrukte en te veel mensen dicht op elkaar. Een huisje aan de rand
van een bos en met een wijds uitzicht. Bergen geven me dat heerlijke gevoel
van rust en ruimte waar we zo’n behoefte aan hebben. Alleen vonden we
Oostenrijk, waarop we ons in eerste instantie richtten, toch té ver weg. We
zijn namelijk nog afhankelijk van ons werk in Nederland en onze kinderen
en kleinkinderen wonen er. Sauerland bleek een prachtig alternatief: een
schitterend berggebied in Duitsland op maar drieënhalf uur rijden van onze
jongste dochter – we hebben onze
gezinshuis in Nederland verkocht
en iets kleins teruggekocht waar we
samen met haar wonen als we in
‘Het is gelukt onze
Nederland zijn. Dat de huizen in
Sauerland goedkoper zijn dan in
droom waar te
Oostenrijk speelde zeker mee. Leuk
extraatje is dat onze Duitse dorps-
maken, maar het
genoten erg vriendelijk zijn en open
staan voor ‘nieuwelingen’. En fijn: was niet makkelijk’
anders dan in Nederland zijn er nog
geen mensen die standaard rondlopen met oortjes in en/of vergroeid zijn

38%
met hun telefoon. Als ik rondloop in ons berghuis en een hertje langs het
Opnieuw verliefd worden raam zie lopen, moet ik mezelf nog weleens knijpen om te geloven dat het
ons écht is gelukt deze droom waar te maken. De weg ernaar toe was niet

22% Verhuizen naar het makkelijk. Ik ben twaalf jaar getrouwd geweest met een alcoholist met een
buitenland kwade dronk. Frank, mijn huidige man, heeft me daaruit gered als een ware
prins op het witte paard, maar we moesten wel wat hindernissen nemen om

19% Een cosmetische

oppepper
ons nieuwe leven, samen met zijn twee dochters, mijn twee dochters en
later onze gezamenlijke dochter, vorm te geven. Daarna kregen we een
enorme klap te verwerken toen bleek dat we financieel waren opgelicht

13% Ander werk

door Franks compagnon, waardoor we ons huis kwijtraakten en in de
schuldsanering belandden. Frank had wel drie banen om zo snel mogelijk uit
de ellende te raken, waardoor zijn lichaam nu helaas behoorlijk op is. Ik ben

8% Een vakantie in mijn

eentje
zangeres en trad in die vijf jaar extra veel op, ook om ‘gewoon’ mijn singles
te kunnen bekostigen. Het was heftig, maar te doen. Hard werken kunnen
wij, dat wisten we uit het verleden, bovendien was die droom van dat huisje
MEEDOEN AAN DE POLL? in de bergen een enorme stimulans.
GA NAAR MARGRIET.NL. Ik heb ooit eens een liedje uitgebracht, Waar een wil is, is een weg, en ik
denk dat die zin precies zegt hoe het is. Soms lijken dingen onbereikbaar,
maar als je bereid bent ervoor te knokken, komen ze steeds dichterbij. Dat
ik nu vanaf mijn terras in Sauerland blij en tevreden over prachtige boom-
toppen kan kijken, is daar hét bewijs van.”

6 12 | 20
 MOOI MOMENT

@ ‘Wie zijn dát dan?!’

Zeven jaar was onze zoon toen hij helemaal fan was van
de grote wasberen Randy en Rosie, de vaste bewoners
van attractiepark Slagharen, en dus besloten we om
’s middags naar een meet and greet te gaan met deze
dieren. We liepen naar het plein waar een soort podium
was neergezet met een groot bord in westernstijl ervoor,
waarop ‘MEET en GREET’ stond. Mijn zoon raakte
daardoor compleet in de war en wij begrepen even
niet waarom. Tót hij zei: “Randy en Rosie zouden toch
komen? Waarom wachten we nu dan op Meet en Greet?”
Ciska Weel, Broek op Langedijk

OOK EEN BIJZONDER INITIATIEF OF MOOI

MOMENT DELEN? PRAATMEE@MARGRIET.NL

Foto van de week

Oorlogskind van 1950

Ik vind mezelf een oorlogskind, hoewel ik in 1950 ben
geboren. Ik droom nog geregeld over de oorlog en kan geen
oorlogsboek lezen of oorlogsfilm zien – net als Sietske in
Margriet 9. Mijn moeder maakte twee keer een hongertocht,
van Rotterdam naar de Achterhoek. Ze schreef die beleve-
nissen op en las ze aan ons voor tijdens de kerstdagen van
1958. Het was vreselijk om aan te horen wat ze had mee-
gemaakt. Ook de verhalen over bombardementen, honger,
angst en spertijd raakten me enorm op die jonge leeftijd.
Mijn ouders moesten ze gewoon kwijt… Lidy van der Padt
Van Wendela K.: “Zomaar een doorkijkje
in Barcelona. De kleine steegjes en straatjes
daar geven je het gevoel dat er steeds iets te
Sojamelk & magnesium ontdekken valt.”
Marianne geeft in Margriet 8 magnesiumniveau negatief
het advies om sojamelk te kan beïnvloeden. Ik had MAIL OOK JE FOTO NAAR
drinken tegen opvliegers. minder opvliegers, maar REDACTIE@MARGRIET.NL O.V.V. ‘PRAAT MEE
Dat helpt inderdaad, ik heb mijn energieniveau was om INSTAGRAM’ EN TAG @MARGRIETNL BIJ JOUW
het ervaren, maar je moet te huilen! FOTO OP INSTAGRAM.
wel weten dat sojamelk je C.L.

12 | 20 7
 Praat mee
Thuis in Neder­ ANNEKE OP FACEBOOK.COM/MARGRIETNL:
land én Canada
‘Het heeft zo moeten zijn,’ zei mijn “IK BEN TEVREDEN MET MIJN BORSTEN.
moeder, toen ik in 1969 besloot om
voor de liefde te emigreren vanuit ZE ZIJN GEZOND! HOE ZE ERUITZIEN
Friesland naar Canada. Omdat ik
werd geboren terwíjl ons dorp werd MAAKT MIJ VERDER NIET UIT.”
bevrijd door de Canadezen, was voor
haar de cirkel rond. Elk jaar schreef
ze erover rond mijn verjaardag, waar-
door het bijzondere van de gebeurte-
nis ons goed bijbleef. En toen ik vijf
jaar geleden Canadees staatsburger
werd, vertelde ook de rechter erover
tijdens de ceremonie, wat ik heel
speciaal vond. Ik ben dankbaar voor
wat de Canadezen hebben betekend
voor mij, mijn familie en geboorteland.
Ik voel me nog altijd zeer verbonden
met Nederland – extra leuk dus dat ik
geregeld Margriet krijg opgestuurd
door mijn zwager en schoonzusje.
Maar zelfs nu mijn man door zijn
dementie niet meer thuis woont, kan ik
zeggen dat ik inmiddels echt thuis ben
in Canada. Frieda Vandenbrink

Kinder Wat is jouw grootste

TAAL
avontuur?
Casper (4) heeft een Een avontuur kan van álles
zijn: op wereldreis gaan en/
het halen van mijn motor
rijbewijs in 1989. Toch is het

heldere ingeving: “Ik of een eigen bedrijf begin

wou dat ik een dolfijn
was, dan hoefde ik niet
nen, maar ook een angst
overwinnen, vaker nee leren
zeggen of opnieuw verliefd
worden. Wat voelt voor jou
accepteren van mijn handi
caps tot nu toe het grote
avontuur. En kijken naar wat
ik nog kan. Motorrijden kan
ik bijvoorbeeld nog, hoewel

naar zwemles.” als je grootste avontuur tot

nu toe? vroegen we op
Annemarie van Looij facebook.com/margrietnl.
De reactie van Sylvia
Schenkels:
“Mijn grootste avontuur? Ik
zou kunnen beginnen met
sporadisch. We kamperen
nog steeds, ondanks dat ik
zeer slecht ter been ben. En
mijn hobby’s gaan nog steeds
goed, ondanks veel pijn.
Dat is tot nu toe mijn grote
avontuur!”

8 12 | 20
‘Ik ben echt wél een sterke vrouw’ JOUW MENING
‘Zitten er geen vleugels aan een vogel, vliegt het toch nooit ergens heen.’ Ik
luister naar een liedje van Nick & Simon en ineens raakt deze zin me tot diep in Ik wil een
mijn ziel. Ik schrijf ’m voor mezelf op een stuk papier.
Jaren is het bij mij zo gegaan. Ik ben vleugellam gemaakt; zo lang gekrenkt tot verschil maken
ik geen vleugels meer had. En dan vlieg je inderdaad nooit ergens heen. Te bang Als ik 108 jaar ben, wil ik terugkijken
dat je het niet gaat redden in die ‘grote, enge wereld’. Financieel niet, maar ook op mijn leven met het gevoel dat ik
emotioneel niet. Als er maar vaak genoeg wordt gezegd dat je niet zo’n sterke écht heb geleefd. Voor mij hoort
vrouw bent, ga je dat ook geloven. Ik denk nóg weleens dat ik het lichamelijk daarbij dat ik mijn best heb gedaan
niet zal trekken allemaal: fulltime werken, twee pubers opvoeden, mantel om de wereld een stukje mooier te
zorgen voor ouders. En toch was dóórgaan en gewoon dóén iets waar ik de af­ maken. Daarop heb ik iets bedacht.
gelopen jaren heel goed in was. Van het ene naar het andere holde ik om maar Ik gun mensen dat ze ervaren hoe
niet thuis te hoeven zijn, alles om maar niet mijn echtgenoot tegen te komen. geweldig leuk en waardevol het is om
Daaraan terugdenkend kan ik alleen boos zijn op mijzelf. Boos omdat ik geen weer meer in contact en in verbinding
andere keuzes heb gemaakt. Boos omdat ik niet eerder voor mezélf heb gekozen. te komen met anderen. Om de
Maar ik weet ook dat ik daar niets mee opschiet. Ik moet vooruitkijken. Nog blik omhoog te werpen, weg van
even volhouden. De volgende tekst die me vandaag raakt en ik maar tot mijn smartphones, tablets en series kijken.
lijfspreuk maak: ‘Alleen de sterkste bomen blijven staan in de storm.’ Daarom heb ik metjenieuwevrienden.
Saskia nl opgericht. Jong en oud kan zich
gratis aanmelden om activiteiten te
ondernemen: een wandeling, potje
kaarten, een etentje of borrel. Alles is
goed en alles mag. En de kosten rond-
om de site betaal ik zelf, omdat dit mijn
cadeau is voor Nederland. Ik wil geen
vage herinnering zijn. Ik wil een ver-
schil hebben gemaakt. Daarom dus.
HARTEKREET Danny Fransen

‘Zal ik nog
indruk maken OP FACEBOOK.COM/
MARGRIETNL KUN
in bed?’ JE REAGEREN OP DEZE
Jeanette (60): “Ik heb sinds drie HARTEKREET.
maanden een vriend. Het is OOK VIA PRAATMEE@
bijzonder om op deze leeftijd, MARGRIET.NL KUN JE
vijftien jaar na mijn scheiding, REAGEREN ÉN JE
opnieuw verliefd te zijn. En ook EIGEN HARTEKREET
heel eng. Zeker ook omdat dat DOORGEVEN.

!
moment van ‘voor het eerst

Ver t e l
samen slapen’ nadert en ik niet
meer dat lichaam heb waarmee ik
indruk kan maken. Heel anders
natuurlijk dan toen ik voor het

DERS
eerst met mijn ex naar bed ging.
IJZON
Maar misschien zal hij hetzelfde
ETS B UR JE
voelen. Ik wil het eigenlijk niet OOK I AAKT? STU A
EM VI
zo’n ding laten zijn en toch…” MEEG AAL DOOR IET.NL
VERH @MARGR
MEE
PRAAT
9
 Praat mee
Leuk voor één keer
Nietsvermoedend trek ik de deur van het toilet open en JULLIE RE ACTIES
schrik. “Wat doe jíj nou hier?” flap ik eruit. Met zijn
productie: laura kraeger. fotografie: karlien van der geest, istock. de naam boven de hartekreet is om privacyredenen gefingeerd.

kraaloogjes kijkt hij me aan, watertrappelend. Hoe komt

een muis in mijn toilet terecht? En belangrijker: hoe Onweerstaanbaar…
krijg ik hem op het droge? Gewapend met pastalepel en Waar ze je ’s nachts voor mogen wakker maken?
vuilniszak ga ik aan de slag om de baddersessie van De reacties op facebook.com/margriet:
mijn kleine gast te beëindigen. Eenmaal buiten laat ik Francine van Hulsen: “Voor goed nieuws!”
hem – bibberend van de kou! – weer gaan. Had ik hem Anita Elings: “In geval van nood, verder liever niet,
moeten droogwrijven, bedenk ik me ietwat schuldig hoewel: voor een spannende formule 1 race sta ik rustig
voelend, maar het beestje is al verdwenen. Terug naar midden in de nacht op.”
het toilet dan maar, waar ik hopelijk niet nog eens zulk Maaike Muis: “Een nieuw boek van Stephen King, een
onverwacht bezoek zal treffen… Tineke Brouwers mandje vol kittens of een lekker volle beker chocolade­
melk.”
Anneke Schoonderwoerd: “Verse groentesoep met
zelfgedraaide gehaktballetjes!”

Meer begrip voor autisme Judith Sluiter: “Voor kaartjes van een concert van
Helene Fischer.”
Mijn lieve dochter Mayke (20) heeft autisme. Ik heb Jacqueline Tenneij: “Heel simpel: spruitjes! Heerlijk.”
haar in de afgelopen jaren zien worstelen en over- Anne van der Schoot: “Voor poffertjes met poedersuiker
winnen. En wat me nu zó trots maakt is dat ze om leef- en boter, voor ’s nachts helemaal alleen door een museum
tijdsgenoten en ook hun ouders herkenning te bieden lopen, een beschuitje met Miljuschka Witzenhausen en
een blog is gestart, waarin ze heel transparant schrijft gratis shoppen bij een grote knutselwinkel.”
over haar – in haar ogen – ‘simpele, saaie leventje’ met Leentje Hoes: “Voor een knuffel van mijn man. We zijn in
autisme. En wat krijgt ze een dankbare reacties! Mayke 2020 veertig jaar getrouwd.”
stuurt me al die lieve berichtjes door, want ik zit niet op Ria Sessink: “Voor een pondje paling.”
social media. En ik dacht daardoor: misschien zijn ook Marina Dekens: “Maak mij maar wakker, hoor! Voor leuk
de Margriet-lezeressen wel geïnteresseerd vanuit hun nieuws, waterijs en chocoladekoekjes.”
eigen ervaringen. Maykes blog heet: Piety Wiersinga: “Kaartjes voor de Tina Turner Musical!
mijnlevenmetautisme.home.blog. Het is mooi en En lekkere oliebollen en appelflappen.”
belangrijk, denk ik, als autisme op welke manier dan Feikje Bosma: “Een mooie vakantiebestemming.”
ook begrijpelijk wordt gemaakt. Leonore Nel Crea: “Een lekker kopje koffie met gebakje.”

Colofon
Hoofdredactie
Leontine van den Bos,
Hélène Delhaas (adjunct)
Artdirector Marieke van der Maeden,
Maaike Diekmann (assistent-
artdirector)
Reportage Cecile van Dijck (manager),
Tara Beck, Annemarie van Looij (coör-
dinator).
Mode/lifestyle/beauty Inge Truijens
(manager), Anita Vlaar (coördinator),
Carla Scholten (producer)
Beeld Linda Overgoor (coördinator),
Daphne Gommans
Tekstredactie Leontine Haverhals
(manager), Ilona Oerlemans
(coördinator), Martine van Drongelen,
Alexandra Holscher
Vormgeving Irma Mooij-Rijnhart
(coördinator), Marie-Louise Blom,
Esther Harting, Charlotte Tromp
Marketing Carola Maassen van den
Brink (marketing director), Corine
Schumacher, Demi den Bieman,
Jacklynn Gerritsen, Nicky van der
Heijden, Lotte Rood, Tanja van Kempen
Online Loesja de Bruin, Quirine
Brouwer
Officemanager Anke Alvares
Informatiecentrum en administratie
Suzanne Sanders (teammanager),
Marga Posthumus, Laura van Zon,
Lieke van Beek, Karin Coenradi, Martine
Hoving, Brigitte Kuit, Karin ten Oever,
Jolanda Speelman, Nancy Vrugt,
Monique Hoorn (retail)
Margriet Winterfair Marjo Wolters
(director events), Maaike Rietbergen
(projectmanager), Barbara Admiraal,
Anique Honingh, Petra den Daas,
Hannah van Emmerik, Ilse Vermeulen,
Macey de Ruiter, Rochelle Scholten,
Nicole van de Guchte, Jet van Beek
Stagiaires Yara Griffioen, Jaimy Boer,
Robin de Kort, Rosanne Bastiaans,
Sanne Steenbergen, Nova Letschert
Freelance medewerkers, Erandi
Godinez, Faye Heijnis, Ilse van Roekel,
Lieke Beemsterboer, Ursula van Riel,
Wendy Dekker (Margriet.nl). Manon
Ast, Sunna Borghuis, Sander
Hiskemuller, Loes Hoenen, Laura
Kraeger (tekstredactie). Johannes
Arendsen, (beeldbewerking). Carlien
Bierens, Luchienke Bijker, Pauline de
Bresser, Nandy Groenestein, Imke
Horvers, Renate Kemna, Simone van
Kins, Karen Terpstra, Helen de Wolf
(vormgeving)
CEO Rob Kolkman
Director General Interest Joyce
Nieuwenhuijs
Brand Director Frouke Visscher
Sales Kees Wilbrink (director sales)
Adverteren 088 - 556 77 77,
sales.nl@sanoma.com | sanoma.nl
Ons adres Redactie Margriet,
Postbus 1640, 2130 JA Hoofddorp,
redactie@margriet.nl

10 12 | 20
 biedmteer!

MARGRIET
6x
PUZZELEN
VOOR
MAAR
€ 15
PER JAAR

Ben je al Margriet-
abonnee? Dan betaal je
slechts € 12 per jaar.

GA VOOR EEN ABONNEMENT NAAR MARGRIET.NL/PUZZELEN

OF BEL 088 - 550 01 14
Het abonnement is tot wederopzegging, maar na het eerste jaar gemakkelijk per maand opzegbaar.

12 | 20 11
 1
3
1 Strandsafari
Ook zo’n fan van deze print?
Naast het badpak en de
haarband, zijn er ook drie
bikini’s, drie soorten jurkjes
én een rok verkrijgbaar met
luipaardpatroon.
Badpak € 89,95, haarband € 14,95
(beachlife.com).
2 Agendapunt
Zeven gouden beautyshots
voor elke dag van de week.
Zo geef je van maandag tot
en met zondag een boost aan je
huid met krachtige werkstoffen
die werken tegen fijne lijntjes.
Gold edition ampullen € 29,90
(babor.nl).
3 Loop de lente
tegemoet
Er staan verfrissende
schoenentrends voor de deur.
Gekleurde laarsjes bijvoor-
12 12 | 20
Style Onder redactie
van Inge Truijens.
nieuws
beeld en daar worden we in
de lente extra blij van.
Laarsje € 139,95 (melvin-hamilton.nl).
4 Buiten de lijntjes
Loopt oogschaduw tussen
de lijntjes bij je oogleden?
Gebruik dan eerst een primer
of een heel klein beetje
vet voordat je het poeder
aanbrengt.
Oogschaduw € 3,50 (hema.nl).
5 In een oogwenk
Nepwimpers aanbrengen
voor een speciale gelegen-
heid? Met deze set is dat
4
kinderspel. Knip de wimpers
met de schaar tot de gewenste
lengte en plaats ze met de
applicator op je wimperlijn.
Met de kam scheid je de haar-
tjes en breng je ze in perfecte
5
vorm. Ideaal voor onderweg.
False Lashes toolkit € 5,99 (catrice.eu).
 6 6 Oosterse sferen
Rijke pigmenten zorgen
ervoor dat je make-up veel
langer blijft zitten. Deze
oosterse collectie zit bomvol
diepe kleuren en verzorgende
Nieuwe aanwinst ingrediënten.
Modeontwerper Mattijs van Bergen heeft Oogpalet Luna Illusions Marrakesh
onlangs zijn topstukken – o.a. gedragen € 40,50, lipstick € 20,50
(maccosmetics.nl).
door koningin Máxima – geschonken aan
het Centraal Museum in Utrecht. Een
prachtig overzicht van zijn oeuvre: van 7 Eén streep is
vroege ontwerpen tot zijn laatste designs. geen streep
t/m 20 mei te bewonderen, centraalmuseum.nl. Streepjes saai? Niet als ze uit
vier verschillende kleuren
bestaan, zoals bij dit shirt.

tekst en productie: malu kirschbaum (mode) en maartje van engelen (beauty). fotografie: yvette kulkens photography (sfeerbeeld), istock.
Shirt € 44,95 (numph.dk).

8 8 Geknoopt en
geverfd
7
De comeback van tie-dye zet
dit jaar gestaag door. Bereid
je dus maar voor op veel
prints in de stijl van deze rok.
Rok € 29,99 (only.com).

9 Terug in de tijd
In een tijd waar smartphones
en -tv’s regeren, is een retro-
horloge extra speciaal. Nieuw
in de Casio Vintage-collectie
is dit rosékleurige exemplaar.
Horloge € 149 (casio-europe.com).

10 Kraakhelder
Je witte blouse weer écht wit
9 krijgen? Met een scheutje
schoonmaakazijn of soda in
het bakje van de wasverzach-
ter wordt je verkleurde
kleding weer als nieuw.
Blouse € 39,99, rok € 49,99
(objectci.com).

10

12 | 20 13
 biedmteer!
BEL &WIN
EEN GOOD4FUN CADEAUKAART
T.W.V. € 100

20x
Weet je niet wat je iemand cadeau moet doen bij KANS
een speciale gelegenheid? Geef eens een leuk
cadeau vol belevenis en laat de gelukkige zelf
kiezen voor zijn of haar verjaardag, diploma of
andere feestelijke gebeurtenis.
Met de Good4Fun-card verras je iedereen met
een leuke activiteit. Met de giftcard kun je
kiezen uit bijvoorbeeld circuitrijden, een high tea,
zweefvliegen, een dagje pretpark of museum en
nog veel meer.
Meer informatie: good4fun.nl.

Meedoen?
Bel uiterlijk 7 april 2020 naar
0909 – 501 05 99 (€ 0,80 p.m.).
Je kunt zo vaak bellen als je wilt en
hoort dan direct of je hebt gewonnen.
De winnaars ontvangen binnen
drie weken na afloop van de actie
schriftelijk bericht. Helaas is
deelname vanuit het buitenland
niet mogelijk. Meer informatie over
de spelvoorwaarden staat op
klantenservice.sanoma.nl.

realisatie: rvg media & impact. prijzen: good4fun.

BEL 0909 – 501 05 99

De meeropbrengsten boven de toegestane communicatiekosten van maximaal € 0,45 per gesprek gaan naar Kinderfonds MAMAS. Deze organisatie steunt de
MAMAS van Zuid-Afrika: sterke, indrukwekkende vrouwen die opstaan voor kinderen in ernstige armoede. Deze vrouwen organiseren zelf dagelijkse zorg,
bescherming, eten, warmte en liefde voor meer dan 60.000 kinderen in 57 prachtige projecten. De MAMAS ontfermen zich structureel over de kwetsbaarste
kinderen en helpen hen om veilig, gezond, goed opgeleid en sociaal vaardig groot te worden. Voor meer informatie: kinderfondsmamas.nl.

14 12 | 20
 ANNETTE HEFFELS IS
e
PSYCHOLOGE.
tt
ZE IS GETROUWD EN
e
HEEFT EEN ZOON,
n
TWEE DOCHTERS EN
n
EEN KLEINKIND.
A
Niets maakt mij zo veel moeder als
opruimen. Zolang ik kinderen heb,
ruim ik op. Dat heeft iets troostends
Vanwege een feestelijke gelegenheid waren
onze kinderen met gezinnen een paar dagen bij
ons. Het waren rommelige dagen vol warmte en
met af en toe irritatie, omdat ze bij ons soms weer
kinderen worden en hun oude posities innemen.
Dus stoort de een zich aan wat de ander altijd al
deed. Waarop ik meteen weer de moeder van
vroeger word en tevergeefs sus en bemiddel.
Veel te veel boodschappen heb ik gehaald, voor
ieder kind alles waarvan ik weet dat hij/zij dat
lekker vindt. Dat blijkt veranderd, of heb ik altijd
verkeerd gedacht. Ja, heel vroeger hielden ze
fotografie: marloes bosch. styling: brigitte kramer. visagie: carmen zomers.
daar misschien van, maar allang niet meer. ‘We
veranderen, mam.’ Dus puilt onze koelkast uit en
ga ik eieren bakken voor onze zoon, ook al hoeft
het niet, want hij is net als zijn zussen geen kind
meer. De zussen hebben zelf een kind en het kleine
broertje heeft een geheel eigen leven van zichzelf.
Ik weet: het hoeft niet altijd harmonie te zijn.
Maar liever wel. Zelf heb ik nog geleerd dat niet
alles hoeft te worden gezegd. Hun leerde ik om te
zeggen wat hen dwarszit. Ik dacht dat dat beter
was en geloof dat inmiddels ook wel, want het
komt daarna altijd weer goed.
Enfin, nu zijn ze dus weer allemaal weg. Dikke
kussen en dat het zo fijn was om elkaar weer te
zien. Het huis is een puinhoop. Overal troep en
toch leeg. “Geeft niet, schat, laat maar liggen, ik
heb straks alle tijd om op te ruimen.”
Gelukkig kan ik opruimen. Het heeft iets ritueels:
bedden afhalen, dingen weer op hun plek, was in
de wasmachine, achtergebleven speelgoed naar
de logeerkamers die nog altijd hun kamers zijn.
In mijn hoofd.
Het heeft ook iets troostends. Niets maakt mij zo
veel moeder als opruimen. Zolang ik kinderen
heb, ruim ik op. Bijna altijd kan ik het blindelings
pakken als ze vragen waar iets is.
Al opruimend, afnemend en stofzuigend maak ik
dit huis zonder kinderen weer mijn huis. Van mij
en van mijn man, met wie ik de kinderen heb
uitgezwaaid. En die sindsdien ook wat stil is, maar
wel probeert: “Het begint er alweer mooi uit te
zien.” Ja, dat wel.
Onze zoon belt. “Lekker weer, zo in je eigen huis?”
vraag ik.
Hij hoort de ondertoon en legt uit. “Ik merk,” zegt
hij, “dat het net is alsof jullie, en ik ook, teruggaan
in de tijd als we bij elkaar zijn. Maar ik ben intussen
volwassen en vind het dan weer prettig om op
mezelf te zijn.”
“Zo hoort het,” zeg ik. “Uiteindelijk voed je je
kinderen op tot volwassen mensen met een eigen
leven, onafhankelijk van jou.”
“Dat heb je mooi gezegd,” zegt de vader als ik de
telefoon neerleg.
12 | 20 15
DE BADKAMER IS
JOUW ZEN-TEMPEL
Met Zen White Lotus

Nieuw van Therme

Hydra+ Body Lotion

Jouw moment van innerlijke rust. Ontspan met de subtiele geur van witte
lotus. Verzorg, verzacht en hydrateer je huid met de Therme Zen White
Lotus Hydra+ Body Lotion. Een zen moment voor lichaam en geest.

Te koop bij Etos, DA en D.I.O. bij jou in de buurt.

 REPORTAGE

Thea
vertrok naar
Frankrijk.

Sietske
vertrok naar
Beiroet.

Anita
vertrok naar
S
Sicilië.

Dag,
Nederland
Alles achterlaten en een nieuw leven opbouwen in een ander
land. Hoe is het om dat echt te doen? Anita, Thea en Sietske
vertrokken uit Nederland en vertellen over hun nieuwe leven en
wat ze daar stiekem toch missen.
Tekst: Fleur Baxmeier. Fotografie: Petra Hoogerbrug. Visagie: Carla Rep en Astrid Timmer.
Productie en styling: Karin van der Knoop.

12 | 20 17

Anita Steutel (Ŧũ)
werd als kind al verliefd op Sicilië. Na een leven vol
omzwervingen is ze samen met haar echtgenoot Gerrit
Jan eindelijk ‘thuis’ op haar droomeiland.
GROTE STAP “In de jaren zestig
werd mijn vader beste vrienden
met een Siciliaan die vlak bij ons in
Arnhem werkte. Op zijn uitnodiging
reden we in de zomervakantie naar
het dorpje Adrano op de Etna,
waar we allerhartelijkst werden
ontvangen door zijn voltallige
familie. We zijn er daarna zó vaak
geweest, dat het een soort tweede
thuis is geworden.”
HEIMWEE “Nooit gehad. Dat komt
denk ik omdat ik altijd veel heb
gereisd. Met mijn eerste man
woonde ik vijf jaar in Zimbabwe en
na onze scheiding trouwde ik met
een zeilschipper. Ruim 25 jaar
hebben Gerrit Jan en ik op de
Waddenzee gevaren, maar ik heb
altijd geweten dat Sicilië mijn
eindbestemming was. Toen Gerrit
Jan zes jaar terug met pensioen ging,
zijn we meteen verhuisd.”
IN DE KOFFER “Medicijnen
voor dieren zijn in Nederland veel
goedkoper dan in Italië, dus er gaat
altijd een voorraadje mee voor onze
twee honden en vier katten. Ik
koop ook standaard een paar zakken
kroepoek. Italianen kennen dat niet,
maar ze vinden het heerlijk om bij
ons nasi met saté en kroepoek te
komen eten.”
ACHTERBLIJVERS “Mijn 82 jarige
moeder is zelf ook graag op Sicilië,
dus ze komt minstens drie keer per
18 12 | 20
1
2
jaar een maand bij ons logeren. Mijn
dochter Natalie (33) was er door het
varen al aan gewend dat we veel
weg waren. We bellen veel en ze
bombardeert me met foto’s en ver-
halen over mijn kleinzoon Matthew
(4), dus ik heb niet het idee dat ik
iets van hem mis.”
GEZELLIG “Sinds ik bij een lokaal
dansgroepje zit, moet ik moeite
3
doen om een paar dagen op mezelf
te zijn. Aan de lopende band worden
er etentjes, uitjes en borrels georga-
niseerd. In het begin moest ik een
beetje wennen aan hun humor, die
soms wat schunnig is. Maar het is
vooral heel gezellig. Iedereen staat
voor je open en dat voelt heel fijn.”
LEEFSTIJL “De temperaturen zijn
zelfs in de winter heerlijk, dus een
groot deel van ons leven speelt zich
buiten af. Ik loop acht maanden per
jaar op mijn slippers. Dat is toch
heerlijk? Ons huis staat aan zee,
dus daar zijn we vaak te vinden.
4
Maar je hebt op Sicilië ook prachtige
valleien. Je plant iets en het groeit,
zo vruchtbaar is het hier.”
KAASKOP “Ik ben goed geïnte
greerd, maar ik voel me niet
Italiaans. We eten nog steeds graag
Nederlandse pot en ’s avonds kijk
ik naar Nederlandse tv: De wereld
draait door, De slimste mens. Ik
1. “Met Gerrit Jan op het strand van Agnone
kan in de winter wel verlangen naar Bagni.” 2. “Een historisch stadje op de
sneeuw. Op de Etna ligt weleens hellingen van de Etna.” 3. “Aan de wandel
een wit laagje, maar er vallen nooit met Brutus en Bedda.” 4. “Met mijn moeder
vlokjes. Dat mis ik soms.” Joke lunchen op de markt in Siracusa.”
 ‘Ik heb
altijd geweten
dat Sicilië
mijn eind-
bestemming
was’

Jurk (C&A), sneakers (Zara).

12 | 20 19
 ’Als ik in
Nederland
ben, neem ik
slasaus,
ontbijtkoek,
beschuit en
pindakaas
mee terug’

Jurk (Didi via Wehkamp).

20 12 | 20
 1 Ex-leraren Thea Landman (ŧŤ)
en haar man hadden negen jaar terug zin in een avontuur.
Ze verruilden het klaslokaal voor het Franse platteland,
waar ze vakantieverblijf Mille Joies runnen.
GROTE STAP “Mijn man Ronald en
ik houden allebei van verandering.
We zijn een keer van Delft naar een
dorp in de Achterhoek verhuisd en
switchten vaak van school. Niet
uit verveling, maar omdat we
nieuwsgierig zijn aangelegd. Toen
2 onze kinderen uit huis waren,
wilden we nog één keer een groot
avontuur aangaan.”
HEIMWEE “We zijn altijd al dol
geweest op Frankrijk. Elke vakantie
trokken we met onze tent langs
allerlei droomplekken. De kinderen
wisten: als er een makelaar in de
buurt is, dan zijn we papa en
mama even kwijt. Ons leven is
in de Corrèze heel anders dan in
Nederland, maar we voelen ons elk
jaar een beetje meer op onze plaats.”
IN DE KOFFER “Als ik in
Nederland ben, wil ik altijd graag
een zoute haring eten. Zoute en
zoete drop hebben ze ook niet in
Frankrijk, dus die neem ik mee.
Soms koop ik ook slasaus, ontbijt
koek, beschuiten en pindakaas. Dat
hebben ze in de Franse supermarkt
ook wel, maar de smaak ervan is
toch heel anders dan in Nederland.”
ACHTERBLIJVERS “Voor je vader
en moeder zorg je, die wil je niet
achterlaten. Daarom zijn we pas
vertrokken toen onze ouders niet
3
1. “Het hoogste punt van de Corrèze
op Le Suc au May.” 2. “Ons bordje
Mille Joies bij de ingang van ons
terrein.” 3. “Aan het wandelen met
een van onze acht kleinkinderen.”
meer leefden. Onze kinderen zijn
33, 35 en 37 en waren al zelfredzaam
toen we weggingen. Natuurlijk mis
ik ze, zeker nu we acht kleinkinde
ren hebben. Maar we gaan geregeld
terug en er wordt veel geskypet en
geappt.”
GEZELLIG “Als je aan een Fransman
vraagt om een huis gezellig te
maken, dan wordt dat heel anders
dan als je een Nederlander z’n gang
laat gaan. Wij houden van snuiste
rijen, kussentjes en sfeerverlichting.
Een Fransman vindt het supergezel
lig als er een grote tl buis boven
tafel hangt, zodat je alles goed kunt
zien. Die beleving is totaal anders.”
LEEFSTIJL “In Frankrijk leven
we dichter bij de natuur dan in
Nederland voor ons ooit mogelijk
was geweest. We drinken water uit
onze eigen put, eten uit onze grote
moestuin, krijgen energie van onze
zonnepanelen en ruilen spullen van
ons land voor stookhout. Dat geeft
een bepaald gevoel van vrijheid dat
wij heel fijn vinden.”
KAASKOP “We zijn absoluut on
derdeel van de Franse maatschappij.
Ronald en ik spreken de taal, zitten
op een koor, gaan geregeld naar een
kerk, doen met alle activiteiten mee
en hebben Franse vrienden. Maar
dat wil niet zeggen dat ik als een
Française voel en denk. Het
Nederlandse is iets wat in me zit,
dat haal je er niet zomaar uit.”
12 | 20 21

Sietske Galama (Ŧť)
ging in 1990 naar Beiroet omdat ze oorlogscorrespondent
wilde worden. Ze werd verliefd op het land en op Walid,
met wie ze na twaalf dagen al trouwde.
GROTE STAP “Na de School voor
Journalistiek wilde geen enkele
krant me als oorlogsjournalist naar
het buitenland sturen. Ik dacht:
dan ga ik toch zelf? Er waren op dat
moment drie grote oorlogen aan de
gang: in Nicaragua, in Afghanistan
en in Libanon. Mijn keuze viel op
Libanon, vooral omdat het niet zo
ver weg was en ik de taal sprak.”
HEIMWEE “Vroeger helemaal niet.
Dat komt omdat het huis van m’n
ouders altijd m’n veilige thuisbasis
is gebleven. Mijn vader leeft nog, hij
is 104. Vier of vijf keer per jaar slaap
ik in m’n eigen bedje in Bunnik, in
het huis waar ik ben opgegroeid. De
laatste jaren groeit de angst om dat
houvast kwijt te raken. Dat zou toch
heel jammer zijn.”
IN DE KOFFER “In Nederland
doe ik steevast een rondje langs
de Hema, Blokker en Action. De
spulletjes die je daar hebt, kun je in
Beiroet niet vinden. Zij houden van
scherp, wit licht en een kitscherige,
barokke inrichting. Tegenwoordig
zijn er in de stad wel wat meubel
winkels waar het iets beter is, maar
die zijn dan weer heel duur.”
ACHTERBLIJVERS “Ik heb een
goede band gehouden met m’n drie
broers en een aantal vriendinnen
voor verkoopinformatie zie inhoud.
van de middelbare school. We appen
vaak en zien elkaar geregeld als ik in
22 12 | 20
1
2
Nederland ben. De goede vriendin-
nen die ik in Beiroet heb, zijn ook
allemaal Nederlands. Libanese vrou-
wen zijn heel lief en aardig, maar je
kunt niet met ze de diepte in.”
GEZELLIG “In Nederland staan af-
spraken al weken van tevoren vast.
Hier kan iemand ’s ochtends spon-
3
taan besluiten om diezelfde avond
met twintig man uit eten te gaan.
Of er wordt gebeld: ‘Ik ben in de
buurt, zal ik koffie komen drinken?’
Mensen maken echt tijd vrij voor
sociale bezigheden, wat het contact
heel los en makkelijk maakt.”
LEEFSTIJL “Beiroet is een metro-
pool, maar het voelt alsof je in een
klein dorp woont. Iedereen is
behulpzaam, je komt overal beken-
den tegen en alles is dichtbij: de zee,
restaurantjes, bossen, cafés, skipis-
tes. Als ik klaar ben met m’n werk
als lerares op de middelbare school,
4
kan ik alle kanten op. Je verveelt je
hier nooit, er is altijd iets te doen.”
KAASKOP “Mijn man is Arabier,
maar ik ben nog steeds heel
Nederlands. In vergelijking met
de mensen hier ben ik vreselijk
ondiplomatiek en sarcastisch,
terwijl wij dat gewoon zien als
direct en nuchter. Ik voed onze
1. “De weg van mijn werk naar huis.”
kinderen ook heel Nederlands 2. “Met een van de honden wandelend
op, met veel vrijheden en op een door de sneeuw.” 3. “Met mijn dochter bij
gelijkwaardige manier. Dat zijn ze een demonstratie voor onafhankelijkheid.”
hier helemaal niet gewend.” 4. “Uitzicht op de bergen van Beiroet.”
 ‘In vergelijking
met de
mensen
hier ben ik
vreselijk
ondiplomatiek’

Top (Uniqlo), jas, jeans (C&A),

laarsjes (Zara).

12 | 20 23
 Gesprek
van de dag
FEITJES
Tientallen Nederlandse
toeristen verblijven
vanwege het corona­
virus in quarantaine
in Abu Dhabi. Eerder
zaten ook al Neder­
landers vast in een
hotel op Tenerife en op
de cruiseschepen
Diamond Princess en
Westerdam.
Het Ministerie van
Buitenlandse Zaken
geeft reisadviezen af
voor landen die door
het virus getroffen zijn.
Daarbij worden
kleurcodes gehanteerd.
Op Nederlandwereld-
wijd.nl kun je per land
vinden welk advies
wordt gegeven.
Een virus is over het
algemeen geen goede
reden om een reis te
annuleren. Het hangt
af van de verzekeraar
en dekking of je bij een
negatief reisadvies iets
vergoed krijgt.
tekst: tara beck.
Bronnen: RIVM, nederlandwereld-
wijd.nl, Trouw, NPO Radio 1.
HANGEN JE VAKANTIE-
PLANNEN AF VAN HET
CORONAVIRUS?
Vakanties en uitwisselingsreisjes naar het buitenland staan op
losse schroeven door de verspreiding van het coronavirus. Zijn je
vakantieplannen veranderd of uitgesteld door het virus?
“Wij willen ertussenuit in de meivakantie, maar
wachten met boeken. Even aankijken hoe het
gaat lopen voor we ergens vast komen te zitten.”
Lezeres Barbara Beumer “Richting
“Let op het reisadvies dat de overheid afgeeft. Is
meivakantie wordt het
dit niet negatief en ben je goed verzekerd, dan spannend. Als dit echt
kun je gewoon boeken. Toch gaat je gezondheid groter gaat worden,
boven alles, dus houd het reisadvies in de gaten
zou dat dramatisch zijn
en maak op basis daarvan je keuze.”
Bas Knoppert, verzekeringsexpert van Independer in Stax&Toine voor de reissector.”
Vertelt Frank Oostdam, voorzitter van
“Ik zou vanuit Australië via China naar Nederland de ANVR, aan BNR Nieuwsradio.
vliegen, maar mijn vlucht is geannuleerd. Ik ga
pas als alles weer rustig is.”
Lezeres Femke Wijnands
“Het is de vraag of je
lekker vakantie kunt
“In Nederland vieren als je tegen allerlei
problemen aanloopt, zoals
heerst het virus ook. de quarantaineregels,
Je krijgt het gesloten voorzieningen,
afgelaste evenementen en
virus óf niet, waar je lege winkels.”
ook bent.” Lezeres Femia van Alphen
Lezeres Ellen Vriend-Beijer
“Wij hebben al geboekt en
gaan precies naar het
risicogebied in Italië en
“De vakantie is allang geboekt, lekker naar naar Toscane. Hopelijk is
Zwitserland. Dokters kunnen hier in Nederland
het dan onder controle. Ik
echt niet meer dan ze daar kunnen. Toch ga ik vind het wel spannend!”
wel goed voorbereid op reis.” Lezers José Koster-van de
Lezeres Helene Vonck Wijngaard
12 | 20 25
 ONTDEK DE GROTE EN KLEINE AVONTUREN
VAN SUSKE EN WISKE JUNIOR

NIEUW!
© 2020 Standaard Uitgeverij

Keer terug naar de kindertijd van

Suske en Wiske en beleef samen
doldwaze avonturen. Perfect voor
jonge lezertjes die gek zijn op strips!
 AAF BRANDT CORSTIUS
IS SCHRIJFSTER,
GETROUWD MET GIJS
EN MOEDER VAN
a
BENJAMIN EN RIFKA.
A
Ben, lastige eter, kijkt geïnteresseerd
naar alle foto’s en kiest op basis
daarvan voor geroosterd buikspek
We zijn een dagje in Rotterdam, en nu we in
Rotterdam zijn, willen we heel graag bij de Chinees
eten die Gijs en ik vorig jaar hebben ontdekt.
Nou ja, ontdekt: we hadden gewoon een lijstje
gegoogeld met goeie Chinezen in Rotterdam.
Het restaurant zit in een gigantische ruimte, met
daarin al even gigantische ronde tafels, waaraan
gigantische Chinese families en groepen zitten te
eten. De tafels hebben een glazen plateau in het
midden waarop alle gerechten worden uitgestald
en waar je naar hartenlust aan kunt draaien.
Een beetje huiverig ben ik wel, want vorige keer
fotografie: marloes bosch. styling: brigitte kramer. visagie: carmen zomers.
was ik hier met Gijs alleen – en wij eten min of
meer alles – en nu zijn we met Ben en Rifka, die
moeilijke eters zijn. Maar goed, Chinees: er moet
toch iets voorhanden zijn wat ze lusten, lijkt me.
Een menu met prachtige kleurenfoto’s erin lijkt
wonderen te doen. Ben, de lastigste eter, kijkt
geïnteresseerd naar alle foto’s en kiest op basis
daarvan voor geroosterd buikspek, iets wat hij
nooit had uitgekozen als hij het in woorden
uitgelegd had gekregen. Rifka, die avontuurlijker
is, besluit op Gijs’ adviezen – wontonsoep, dim
sum – in te gaan en voor de zekerheid bestellen we
er een flinke portie witte rijst bij.
Ondertussen bekijk ik, en de kinderen ook, want
die zijn even nieuwsgierig, de grote groep Chinese
toeristen die net is binnengekomen en aan drie
grote tafels gaat zitten. Kennelijk hoef je met grote
groepen het menu niet te bestuderen; er komen
gewoon meteen dienbladen vol hoog opgetaste
schalen aan, en algauw zit de Chinese groep aan de
mandarijnen – het toetje.
Het doet me denken aan de vakantie die ik ooit met
mijn inmiddels overleden tante Liesje vierde in
China. Liesje was niet zo avontuurlijk en toch
stelde ze een winter ineens voor om samen naar
Beijing te gaan. Dat wilde ik natuurlijk ook.
Het eten was een groot deel van het avontuur,
want als er geen foto’s op de kaart stonden, wisten
we überhaupt niet wat we bestelden. In elk geval
stond er altijd zo’n draaiplateau op het midden
van de tafel, dat elke keer werd volgeladen met
gerechten. ‘Kom maar af met dat wiel!’ riep
mijn tante altijd tegen me, als we ons weer met
rammelende buikjes hadden geïnstalleerd in een
restaurant met niet te onwarren menu.
Daarom heb ik warme herinneringen aan dat
wiel, en sowieso: in een gonzend restaurant vol
genietende Chinezen is het moeilijk iets anders dan
een warm gevoel te krijgen. Vooral omdat ik de
kinderen ook ineens best goed zie eten; dat buik-
spek gaat er wel in en de wontonsoep krijgt een
eerlijke kans. Garnaal blijkt niet helemaal Rifka’s
ding, maar ze probeert het tenminste allemaal.
Na afloop is het net alsof we op een enorme reis zijn
geweest, maar we staan gewoon weer op straat in
Rotterdam.
12 | 20 27
 Voor de meeste
mensen blijft het bij
dagdromen, maar
Julia en Bert besloten
hun dromen ook echt
in daden om te zetten.
Ze kochten een oude
boerderij op het
Franse platteland.
Tekst: Roos Stalpers & Fee van ’t Veen.
Fotografie: Louis Lemaire. Styling: Marlies
Does, m.m.v. Roselle de Jong.

Maison van mijn

28 12 | 20
dromen
 BINNENKIJKER

Julia: “We hebben ons ‘druivenlaan-

tje’ aangelegd met bouwmaterialen die
overbleven na de verbouwing van de
oude stallen.”

Bert (70, oud-docent natuurkunde) en

Julia Huizenga, (67, oud-docent Engels)
verdelen hun tijd tussen Heemstede en
het piepkleine Mondilhan.

De ruime kamer in de voormalige stal

wordt de Pyreneeënkamer genoemd en
dat heeft alles te maken met het betove-
rende uitzicht.

12 | 20 29
 Julia: “We
voeren een con-
stante strijd tegen
het oprukkende
onkruid. Maar we
doen het samen.
En dat met zicht
op palmen, olijf-
bomen, vijgen,
oleanders en
heel veel witte
bloemen.”

Pal naast de
keuken ligt deze
ruime veranda met
eettafel. Ook hier
veel hergebruik;
van oude deuren
die ze in Neder-
land vonden tot
een blauw kastje
dat werd achter-
gelaten door de
vorige bewoners.

“Ook wij waren van die vakantiegangers die geen

In de keuken een sterk staaltje recyclen. Want de rui-
ten in de kast sierden voorheen het huis van vrienden.
Toen zij voor dubbelglas gingen, kregen ze een doorstart
in de wandkast in Maison Mondilhan. Bert: “Kijk wat een
mooie snorscharnieren ze nog hebben!”
makelaar konden passeren zonder studie te maken van
het aanbod. Tot grote irritatie van onze drie dochters,”
grinnikt Bert over de jaren waarin hij en Julia alleen
nog maar konden dromen van een eigen stek in hun
favoriete vakantieland Frankrijk. “Dus toen we 25 jaar
geleden wat geld erfden, hoefden we niet lang na te
denken. Het vakantiehuis ging er eindelijk komen.”
Dankzij het jarenlange dagdromen was hun wensen
lijstje snel klaar. “We zochten een klein huis in het
gebied tussen de Middellandse Zee en Atlantische
Oceaan. Het liefst met uitzicht op de Pyreneeën.”
Het pakte iets anders uit. Ja, ze kregen een betoverend
uitzicht over het Toscane van Zuid Frankrijk, zélfs met
zicht op de bergen. Maar dat kleine huis werd een oude
boerderij. Een groot U vormig bouwwerk met aan de
ene zijde van de veranda het woonhuis en aan de ande
re zijde de stallen. In het pleisterwerk prijkt het jaartal
1833, maar de buren beweren dat het huis vele malen
ouder is. En dat eeuwenoude karakter is precies waar
het hele gezin op slag verliefd op werd. Julia: “Toen
we over de uitgesleten traptreden naar boven liepen,
vroeg een van onze dochters: ‘Mam, kan dit écht ons

30 12 | 20
 Een kamer vol
persoonlijke
stukken. Naast
de houtkachel uit
Drenthe hangt
een schilderij
gemaakt door
Bert. De leren
fauteuil is een
erfstuk en de
vloerkussens zijn
gemaakt door
Julia.

‘Een van onze dochters

vroeg: ‘Mam, kan dit
écht ons huis worden?’
12 | 20 31
 De oude spiegel kochten ze
op een brocantemarkt.
De oude houten deur kregen
ze van de burgemeester.
Hij stond samen met een
aantal andere deuren tegen
de dorpskerk. Op de vraag
of ze de deuren mochten
hebben, ging de gemeente-
raad eerst in vergadering.
Het uiteindelijke antwoord
was gelukkig ja.

‘De charmante, maar

sleetse staat van het huis
betekent dat we er tot
op de dag van vandaag
aan restaureren en
verbouwen’

32 12 | 20
 Op de boven-
verdieping een
kip geschilderd
door Anton
Heyboer. De
sierlijke ligstoel
vonden ze bij
een bevriende
Franse
antiquair.

Het dak van

de oude stal
was – voordat
het instortte –
vele malen
hoger. Het werd
opnieuw
opgebouwd
huis worden?’ We konden het geen van allen geloven. met de originele
De charmante, maar sleetse staat van het huis beteken- materialen.
de ook dat we er tot op de dag van vandaag aan restau-
reren en verbouwen. Pas de problème, want daar staat Rondom
tegenover dat Bert en ik altijd een goed excuus hebben Julia’s vleugel
om alle lokale brocantes en marktjes af te schuimen.” brocanteschat-
ten en een ets
Geduld is een schone zaak van Anton
Heyboer, een
In het dagelijks leven stonden Julia en Bert voor de klas
cadeau van de
en in de vakanties werkten ze in de bouw. Zo namen ze kinderen.
stukje bij beetje alle klussen voor hun rekening. Alleen
het takelwerk bij de aanleg van een nieuw dak werd
uitbesteed. “Als dit huis me iets heeft bijgebracht, dan
is het wel geduld,” bekent Julia, als ze terugblikt op de Gevonden voorwerpen
schoolvakanties die ze klussend in Mondilhan door- Julia: “Het voordeel van een trage verbouwing is dat je
bracht. Zeker als ze begint over hoe frustrerend lang- al doende de tijd hebt om de ideeën te laten rijpen.”
zaam de verbouwing soms leek te gaan. Reden voor Toen het staldak het begaf, ontstond bijvoorbeeld het
Bert om er een praktische tip aan toe te voegen: “Als je idee om de dakconstructie te verlagen, zodat ze nu
aan een meerjarige verbouwing begint, begin dan eerst vrij zicht hebben over het glooiende landschap en de
met het planten van bomen. Het duurt namelijk jaren Pyreneeën. Een ander voordeel van een verbouwing
voordat ze zijn volgroeid en fruit dagen. Wij werden zonder vastomlijnd plan is dat er ruimte is voor het on-
een handje geholpen door een buurjongen die voor een verwachte en daar hebben Julia en Bert volop gebruik
kweker werkte. Op een dag kwam hij met een trailer van gemaakt. Het huis staat vol spontaan gevonden
vol bomen het erf op rijden. Wat ooit boerenland was, voorwerpen; van de brocante, gekregen van vrienden
is nu onze twee hectare tellende boomgaard waar we of op straat gevonden. “Het is een leuke bijkomstigheid
zongerijpte appels, peren, abrikozen, pruimen, vijgen, dat het veel goedkoper is, maar dat was niet eens de
noten en bessen plukken.” reden waarom we hiervoor kozen. We vinden de oude

12 | 20 33
 De badkamer
werd ingericht met
spiegel en wasbak
van de brocante-
markt en Portugese
tegels die bij een
afvalbak van een
boerderij lagen.
Ze vroegen de
eigenaar of ze
écht weg mochten,
dat mocht. Klein
probleempje, ze
waren op de fiets…

Julia: “Voor ons

is het een prima
maatje, maar de
echt lange logees
steken hun voeten
door de spijlen van
de Franse brocan-
te bedden.” De
klamboe van bam-
boetextiel hangt
aan een frame dat
Bert van lokale
bamboe maakte.

bouwmaterialen, zoals onze doorleefde deuren en

ramen met bobbelig glas en ambachtelijke snorschar
nieren, gewoon beter bij dit huis passen.”

Op het kleed van Julia’s moeder geslepen glaswerk
van de brocante.
Joie de vivre
Nu zou je denken dat 25 jaar aan schatgraven op mark
ten en bij brocantes een overvol huis oplevert, maar
Maison Mondilhan is eerder het tegenovergestelde.
De basis is licht en sober en dankzij de ongekunstelde
mix van kunst, doorleefde materialen, een vleugel en
krakend wit linnengoed is het een ontspannen plek
waar de joie de vivre vanaf spat. Waar Julia haar plekje
achter de vleugel als lievelingsplek bestempelt
“Vooral als de ramen openstaan en de nachtegalen op
het pianospel aanhaken.” noemt Bert de houtkachel
zijn favoriet: “En dan in de oude fauteuil met een glas
armagnac opwarmen bij het haardvuur.” Terug in
Nederland hebben ze ook altijd heimwee naar het
koffiedrinken op de veranda en het eindeloos dineren
aan de tafel vol vrienden. Maar de allermooiste herin
neringen hebben ze aan de bruiloften die er werden
gevierd. Twee van de drie dochters trouwden in
Maison Mondilhan en vierden er uitbundig de liefde.

34 12 | 20
 ‘Als dit huis
me íéts heeft
bijgebracht,
dan is het
wel geduld’

Het bewijs dat de

Pyreneeënkamer in
de oude stal echt een
‘room with a view’ is.

12 | 20 35

BOEKEN
Vrouwenlevens na de
val van de Muur
ROMAN Daniela Krien beschrijft
in de Duitse bestseller Liefde als het
erop aankomt treffend vijf vrouwen-
levens in naoorlogs Duitsland.
Paula, Judith, Brida, Malika en
Jorinde worden volwassen in de
nadagen van de DDR, maken de val
van de Muur mee en ontdekken dat
vrijheid zonder grenzen ook lastige,
zo niet dwingende keuzes met zich
meebrengt als het gaat om liefde,
werk en gezinsleven.
€ 20,99 (Ambo|Anthos).
De bevrijding volgens
Herman van Veen
NON-FICTIE De soundtrack van
een leven in vrijheid, zo noemen
Herman van Veen en zijn vaste
tekstdichter Rob Crispijn hun boek
Bevrijdingskind. Van Veen wordt
deze lente 75 en beschrijft wat ‘kind
zijn van de bevrijding’ voor hem
betekent. Het resultaat is een
ontroerend en persoonlijk mozaïek
aan de hand van herinneringen,
muziek en verhalen over de wereld
van toen en nu.
€ 19,99 (Thomas Rap).
36 12 | 20
Lezen
kijken&
luisteren
Waar is atlete Sonja?
THRILLER In Oslo zou de bekende
atlete Sonja Nordstrøm feestelijk
haar omstreden autobiografie
presenteren, maar dan is ze spoor-
loos verdwenen. Rechercheur
Alexander Blix ziet zich gedwongen
om samen te werken met celebrity- WINNEN
blogger Emma om de opzichtig naar
aandacht hunkerende moordenaar
Wij geven !
te kunnen ontmaskeren. Nulpunt
van het Noorse schrijversduo Jørn 10 exemplaren van
Lier Horst & Thomas Enger valt in
de categorie ‘niet weg te leggen’. ‘Indo’ van Marion
€ 20,99 (A.W. Bruna).
Bloem weg.
Kans maken? Vul dan
Het Indische meisje vóór 2 april het winformulier
toen en nu in via margriet.nl/winnen.
NON-FICTIE Marion Bloem brak
in 1983 door met haar boek Geen
gewoon Indisch meisje. Bijna vier
decennia later kijkt ze in Indo terug
naar het meisje dat ze toen was en
bekijkt ze hoe de thematiek rondom
Indo zijn is veranderd. De 300.000
Indische Nederlanders van toen
hielden zich stil, terwijl hun
(klein)kinderen zich steeds sterker
bewust zijn van hun identiteit.
€ 24,99 (De Arbeiderspers).

FILM
Papa vertrekt
Grace (Annette Bening) en Edward
(Bill Nighy) zijn 29 jaar getrouwd.
Ze wonen in het fotogenieke Britse
kustplaatsje Seaford en leiden een
bescheiden bestaan. Hij is wat afstan-
delijk, terwijl zij behoefte heeft aan
meer aandacht en affectie. Dit zorgt
TV
KRABBÉ REIST DE
WERELD ROND
Ook al is Jeroen Krabbé inmiddels 75, van
stilzitten moet hij niks weten. Na series
over Van Gogh, Picasso en Gauguin reist
hij nu de wereld over voor zijn tv-serie
Krabbé zoekt Chagall. Het leven van de Wit-Russische
kunstschilder Marc Chagall is een spannende reis door
de wereldgeschiedenis, waarin hij vluchtte voor het
regime van de tsaar en de oorlogen. Krabbé bezoekt
onder meer Berlijn, Parijs, New York en Israël.
Krabbé zoekt Chagall, vanaf 17 maart om 20.25 uur op NPO 2.
ALBUM
Heldinnen
van Kandace
Waar kom je vandaan en waar ga
je naartoe? De antwoorden op die
vragen komen voor de Amerikaanse
jazzzangeres Kandace Springs samen
op haar nieuwe album The women
who raised me. Hierop brengt zij
een ode aan haar grootste muzikale
heldinnen. Zo zingt ze nummers van
onder meer Billie Holiday, Nina
Simone en Dusty Springfield, maar
ook van Lauryn Hill, Sade en Norah
Jones. Die laatste doet op dit album
zelfs samen met Kandace een duet als
ode aan Ella Fitzgerald.
The women who raised me is nu verkrijgbaar.
voor lichte spanning. Als hun volwas-
sen zoon Josh (Josh O’Connor) een
weekend op bezoek is, komt de aap uit
de mouw. Edward maakt bekend dat
hij vertrekt. Hij verlaat Grace voor een
jongere vrouw.
Hope gap draait nu in de bioscoop.
tekst: heleen spanjaard (lezen), ernest marx (kijken, luisteren).
TV
Eva moet verder
Haar theaterprogramma Opslaan als was voor
cabaretière en actrice Eva Crutzen (Promenade)
het vertrekpunt voor de gelijknamige nieuwe
driedelige comedy. In deze tv-serie volgen we Eva
wanneer ze, na het stuklopen van haar relatie van
acht jaar, weer grip probeert te krijgen op haar
leven. Ze moet verder. Met gastrollen van onder
anderen Hadewych Minis schotelt Eva de kijker
monologen voor die je aan het denken zetten,
afgewisseld met komische scènes en sketches.
Opslaan als, op 15, 22 en 29 maart om 22.30 uur op NPO 3.
12 | 20 37
 E rica Te rp s t ra ( 76)

‘Ik vind het

prachtig, die
reizen, want ik
ben extreem
nieuwsgierig!’
Alles wat Erica Terpstra doet, doet
ze vol overgave en enthousiasme.
En juist dát maakt haar de perfecte
presentator voor het programma
Erica op reis, dat wekelijks op tv is.
Margriet sprak met de vrouw van
wie de positiviteit af spat en die zelfs
nieuwsgierig is naar de dood.
Tekst: Marcel Langedijk. Fotografie: Marloes Bosch. Styling: Esther
Loonstijn. Visagie: Carmen Zomers. Erica in Peru.

38 12 | 20
INTERVIEW

12 | 20 39

Margriet Zegers komt er even bij zitten. De voormalig
hockeyinternational - ze won onder meer olympisch
goud in 1984 - is al jaren de manager van Erica Terpstra
(76) en inmiddels een goede vriendin, dus wellicht
kan zij het antwoord geven. Erica zelf kan het niet,
namelijk. Niet uit onwil, maar ze kan het zich gewoon
niet herinneren wanneer ze voor het laatst chagrijnig
was. Margriet is daar stellig in: Erica Terpstra is niet
chagrijnig te krijgen. Punt. Nu ja, die keer dat ze haar
‘malheur’ had, zoals Erica dat noemt, dat was geen
leuke tijd. Door een bacterie leek het er destijds even
op dat ze niet meer zou kunnen lopen, dat haar been
wellicht moest worden afgezet. Maar zelfs toen was
Erica toch vooral positief, herinnert ze zich ook zelf:
“Ik zag laatst een filmpje van toen. Ik liet dat maken
om aan mijn twee zoons te laten zien dat ik alweer
goed kon lopen. Het leek een hele stap, vanuit die
rolstoel weer staan en lopen, ik herinner me dat ik zo
trots was, maar als je dat nu ziet denk je: die vrouw
gaat nooit meer op reis, die gaat nooit meer lopen.
Maar dat optimisme, hè, dat is er altijd en ik denk
dat dat ook hierbij mijn redding was.”
Helpt je sportmentaliteit daar ook bij?
“Ik denk het. Om fit te blijven, train ik drie keer per
week met mijn personal trainer op de boulevard. Als
iemand me dan inhaalt, ga ik sneller lopen; ik wil ze
‘Toen de dokter zei dat ik nooit
meer uit die rolstoel zou
komen, antwoordde ik: ‘Dat
zullen we nog weleens zien’’
40 12 | 20
bijhouden. Dat zit er gewoon in. Dus toen de dokter
destijds zei dat ik er rekening mee moest houden dat
ik nooit meer uit die rolstoel zou komen, antwoordde
ik: dat zullen we nog weleens zien. Dat is mijn vanzelf-
sprekende reactie.”
Harry Mulisch zei altijd dat hij het eerst nog maar
eens moest zien, of hij wel sterfelijk was. Geldt dat
voor jou ook?
“Haha, nou, het is wel zo dat ik honderdtwintig wil
worden. Ik hoorde een wetenschapper laatst zeggen
dat ze binnen zoveel jaar buitenaards leven zouden
ontdekken. Dat is de eerste keer dat ik dacht: verdulle-
me, ik kan het niet hebben als ik daar niet bij ben.
Maar weet je, ik heb zo’n mooi leven gehad, het zou
niet erg zijn om nu dood te gaan. Ik ben er ook wel
nieuwsgierig naar. Aan de andere kant: toen ik jong
was, was 76 stok-, stokoud. Zeg opoe maar gedag,
dat idee. Maar ik weet niet waar die geraniums zijn,
ik kan ze niet vinden.”
Er is nog wel wat ruimte tussen achter de geraniums
zitten en op reis gaan naar verre buitenlanden voor
Erica op reis.
“Ik ben nu eenmaal zo gebakken. En als je iets doet wat
je leuk vindt, krijg je daar energie van. Bovendien word
ik ontzettend verwend door mijn crew. We gingen
voor een uitzending over Peru vier kilometer de Andes
op, voor een Inca-ceremonie. Daar kun je niet met een
auto heen, dus we moesten lopen door omgeploegde
aardappelvelden. Dat is momenteel wat moeilijk voor
me, vanwege artrose in mijn enkel, maar de crew
zorgde ervoor dat twee prachtige, grote Peruanen mij
aan twee kanten ondersteunden. Dat was geen straf.
Joh, ik vind het prachtig, die reizen, want ik ben bijna
extreem nieuwsgierig. Dus ik hoop dat de kijkcijfers
van het nieuwe seizoen weer goed zijn en we nog een
seizoen kunnen maken.”
Klopt het dat jij steeds op het juiste moment bent
opgestapt? Qua politiek en sport is er een behoorlijke
verruwing en vercommercialisering opgetreden sinds
jij daarmee bent gestopt.
“Qua politiek heb je daar absoluut gelijk in. Ik zou me
nooit meer thuis voelen in de hedendaagse politiek.
Ik vind dat ze zo respectloos met elkaar omgaan,
de Kamerleden en de bewindslieden. Ik ben wat dat
betreft een kind van Hans Wiegel, mijn eerste fractie-
voorzitter. Van hem heb ik het vak geleerd. Hij zei:
‘Niet op de man spelen, maar op de bal.’ Dat was een
ijzeren regel. Net zoals je na een verhit debat verplicht
een kopje koffie met diegene moest drinken, om uit te
leggen dat je het misschien niet met elkaar eens was,
maar dat hij of zij geen rotzak was. Zo moet je met
elkaar omgaan. Ik heb het geluk gehad dat ik in die
sfeer politiek mocht bedrijven.”
Je handen jeuken niet als je politici dezer dagen
tekeer ziet gaan?
“Nee. Ze jeuken wel als ik zie dat er een debat wordt
gevoerd over een onderwerp dat ik destijds ook al heb
besproken, waarbij dan wordt gedaan alsof het een
heel nieuw onderwerp is. Maar nee, ik heb zowel bij
politiek, sport en andere dingen die ik heb gedaan de
spelregel dat als ik ergens afscheid van neem, ik ook
écht afscheid neem. Ik word bijna elke week gevraagd
of ik commentaar wil geven op het een of ander, maar
dat weiger ik. Ik wil niemand in de weg lopen.”
Het kan verfrissend zijn een mening van iemand te
horen die veel van politiek weet, maar er niet meer
dagelijks mee bezig is.
“Daar hebben we Hans Wiegel al voor. Voor mij hoeft
het niet zo in het openbaar. Hetzelfde geldt voor sport.
Daar zit toch niemand op te wachten?”
Dat is valse bescheidenheid.
“Ik geloof niet dat bescheidenheid een van mijn be-
langrijkste karaktertrekken is, haha. Maar het kan zijn
hoor, dat ik daar gevoelig voor ben - en het kost me
soms ook heus moeite mijn mond dicht te houden.”
Waren die momenten van afscheid lastig voor je?
Geel vest (Paprika),
“Het was niet zo dat ik die mensen dan ineens niet blouse met print (Miss
meer zag. De banden zijn in het openbaar doorgesne- Etam). Sjaal, broche en
kralenketting (privébezit).
den, maar ik heb zowel aan de sport als de politiek
dierbare vrienden overgehouden, net zoals aan mijn
reisprogramma’s. Dat is in sommige gevallen bijna
familie geworden.” E ri ca in h e t ko r t
Mis je Nederland als je op reis bent? Geboren: 26 mei 1943, Den Haag.
“Nee, ik heb geen heimwee, maar realiseer me tijdens Woonplaats: Scheveningen.
die reizen wel hoe bevoorrecht we zijn om op dit Privé: twee zoons, twee schoondochters, kleindochters
prachtig mooie postzegeltje te mogen wonen. Een land Studie: gymnasium bèta, Chinees en Japans.
waar we redelijk onbezorgd over straat kunnen lopen, Loopbaan: olympisch zwemster (Rome en Tokio),
waar onze kinderen naar school kunnen, een land VVD-staatssecretaris, voorzitter NOC*NSF, gids in
waar vrouwen gelijk zijn aan mannen - misschien tv-programma Erica op reis.
zelfs iets meer, haha. Daar moeten we zuinig op zijn. Ook leuk: ze schreef het kinderboek Een knipoog van
Het enige waar ik me aan stoor is dat we af en toe te de Boeddha en speelde burgemeester in Pluk van de
respectloos met elkaar omgaan - dat geldt dus niet ▶ Petteflet.

12 | 20 41
 E rica’s Fa vo r ie te n
Boek: “Het boek waar gelukkig een oplos-
ik zin in heb, dat ik sing is, dat het op
echt snel wil lezen, is een humane manier alleen voor de politiek. Daar zouden we meer aan
21 lessen voor de 21ste gebeurt - en dat het moeten doen, te beginnen bij onze kinderen. Ik mocht
eeuw van Harari. Dat ook effect heeft.” de Dalai Lama ooit interviewen en die zei: ‘We moeten
moet heel bijzonder Stad: “Den Haag. Ik onze kinderen minder cognitieve lessen geven, maar
zijn. Waar ik verder ben er geboren, heb meer leren te leven met compassie in hun hart.
dol op ben zijn boe- over de hele wereld Ze leren inleven in wat anderen voelen en denken.’”
ken van Roald Dahl. gezworven en woon Heb je je eigen kinderen op die manier opgevoed?
En, zeker om voor te hier nu weer, op “Ik heb wel geprobeerd om dat door te geven en dat is
lezen, De kinderkara- Scheveningen, aan deels gelukt. Ik heb twee zoons en die hadden al vanaf
vaan van An Rutgers de boulevard. Als ik hun geboorte nogal verschillende karakters. Ik vind
van der Loeff.” buitenlandse gasten het ook prachtig dat dat zo is: kinderen zijn niet vorm-
Film: “One flew over heb, neem ik ze baar. Je kunt ze van alles proberen mee te geven, ze
the cuckoo’s nest, met vaak mee naar het sturen, maar het blijven toch de kinderen die het zijn.”
Jack Nicholson. Ik zat Binnenhof, het Was het een andere opvoeding dan die jij zelf hebt
toen in de Kamer en Buitenhof, dat genoten?
het was de tijd dat er ’s avonds zo mooi is “Ik ben opgevoed met een grote nadruk op eigen
werd gedebatteerd verlicht. Prachtig. verantwoordelijkheid, nergens voor weglopen.
over het afschaffen En als het stormt, zit Dat heb ik een-op-een op mijn eigen kinderen overge-
van elektroshockthe- ik voor het raam van bracht. Respect naar andere mensen, ongeacht status
rapie. Ik was zo onder mijn appartement te of wat dan ook, dat kreeg ik ook mee en ook dat vind ik
de indruk van die film, kijken naar de zee. zelf ontzettend belangrijk. Toen ik in de politiek zat,
ongelooflijk. Het is Zo mooi.” werd ik natuurlijk geregeld gebeld door ministers of
heel goed dat er nu de minister-president. Die kregen mijn jongens dan
weleens aan de telefoon, net als de telefoniste van de
Tweede Kamer. Ik vond het fantastisch om te horen dat

42 12 | 20
ze, als kleine jongens nog, net zo beleefd waren tegen
die telefoniste als tegen de minister-president. Dat is
een van de weinige keren dat ik dacht: goed gelukt.”
Wat heb je van je kinderen geleerd?
“Ze zijn er als de kippen bij om je jezelf te laten relati-
veren. En zeker in de tijd dat ik in de politiek zat, zei
ik tegen mijn kinderen dat ze het ook direct moesten
zeggen als er iets was wat correctie behoefde. Anders
corrumpeer je toch snel.”
Van wie neem je nog meer gemakkelijk iets aan?
“Ik krijg weleens het verwijt dat ik nogal eigenwijs
ben… Maar ik leef nu al zo lang, heb mijn eigen ideeën
en ben daar niet zo snel meer vanaf te brengen.
Evengoed sta ik altijd open voor een mooie levensles
van iemand anders.”
In welke periode van dat leven was je het gelukkigst?
“Ik zou het je niet kunnen zeggen. Elke levensfase
heeft zo veel charme, zo veel facetten. Ik ben vooral
dankbaar en verwonderd over wat het leven mij
allemaal heeft aangereikt. Er was niet een moment
dat ik dacht: nu ben ik het allergelukkigst.”
Veel mensen die ik die vraag stelde, zeggen dat het
de periode was toen hun kinderen nog klein waren.
“Ja, oké, het allergelukkigst was ik met de geboorte
van de kinderen. Dat is zo’n overweldigend iets, dat je
met zo’n hummeltje in je armen ligt dat de rest van je
leven jouw medeverantwoordelijkheid is. Dat waren
hoogtepunten. Maar daarnaast waren er ook zo veel
andere mooie dingen…”
Is er überhaupt iets wat jou kwaad maakt?
“Toch weer dat gebrek aan respect, ook omdat ik niet
begrijp waar het vandaan komt. Angst? Angst voor
wat dan? Op een van mijn reizen, het was in Sri Lanka,
vroeg een lokale marktkoopman me of ik iets geks
wilde proeven: een blauwe banaan. Niet geverfd, het
was gewoon een soort banaan. Wat dacht je: precies
een gewone banaan, smaakte ook hetzelfde. Bijna
symbolisch vond ik dat: van buiten anders, maar van
binnen zijn we allemaal hetzelfde.”
Wat heb je fout gedaan in je leven?
“Het feit dat ik gescheiden ben, dat is het verdrietigste
wat ik in mijn leven heb meegemaakt.”
Scheiden is toch niet fout als je beter niet meer bij
elkaar kunt zijn?
“Dat is waar, maar ik houd toch het gevoel dat ik beter
‘Ik heb de spelregel
dat als ik ergens afscheid
van neem, ik ook écht
afscheid neem’
op had moeten letten. Wellicht had ik dan gezien dat
er scheuren ontstonden in de relatie met de liefde
van mijn leven. Dan was er misschien nog iets aan te
doen geweest. Het voelde als een amputatie, als falen.
Zonder dat we er erg in hadden, zijn we uit elkaar
gegroeid. We verstonden elkaar niet meer, maakten
steeds heftiger ruzies. Dus voordat we elkaar in de
grond zouden stampen, zijn we gaan scheiden.”
Namen jullie zoons het jullie kwalijk?
“Nee. Omdat we geen vechtscheiding hadden, omdat
mijn ex een fantastisch vader was – hij is in 2018 over-
leden - en omdat we na de scheiding een twee-on-
der-een-kapwoning hebben gekocht, waarvan we de
zolders hebben doorgebroken. Daar sliepen de jongens.
Die konden dus van binnenuit naar elkaar en naar ons.
De jongens hebben het letterlijk gezegd: ‘Dat hebben
jullie goed gedaan.’”
Ben je een leuke oma?
fotografie. omroep max (inzetje erica). voor verkoopinformatie zie inhoud.
“Hm, dat zou beter kunnen. Tijdgebrek is daarin een
factor. Maar ik probeer bijzondere dingen met ze te
doen, neem ze soms mee op reis, laat ze zien wat mij zo
trekt in het buitenland. Heel dierbaar is dat. En als oma
weer eens naar Peru gaat, ga ik met ze in een Peruaans
restaurant eten. Ik zie ze geregeld, hoor.”
Zeggen je zoons en kleinkinderen weleens dat je het
wat rustiger aan moet doen of praten ze dan tegen
een muur.
“Het antwoord is ja, dan praten ze tegen een muur,
haha.” ■
Erica op reis is vanaf 28 februari elke vrijdag te zien op NPO1
om 21.30 uur. Op vrijdag 13 maart is de aflevering te zien
waarin Erica Rusland bezoekt en in de aflevering van 20
maart is ze in Nepal.
12 | 20 43
 biedmteer!
PUZZEL &WIN! 10x
KANS
2 SEIZOENSK A ARTEN VOOR
K ASTEELTUINEN ARCEN T.W.V.
€11 0
In de prachtige Maasduinen van Noord-Limburg ligt
Kasteeltuinen Arcen met meer dan vijftien unieke tuinen
aangelegd rondom een historische buitenplaats met
kasteel. Geniet er van de prachtige flora en fauna, ga met
de kinderen op speurtocht, bezoek een van de magische
evenementen, wandel op de begaande paden óf er net
buiten en kom tot rust in een van de horecagelegenheden.
Meer informatie: kasteeltuinen.nl.

Zo vind je de oplossing
ACCENTEN SLAAPBANK Alle woorden zijn kriskras verborgen
M O L K R U I M T E L IJ K in het veld met letters. Sommige
BABYKAMER SMAAKVOL
letters worden meermalen gebruikt.
R N O A B T A E S E V O L BEHANG SPIEGEL Als je alle woorden uit de lijst hebt
BEKLEDING SPOTJE doorgestreept, vormen de over-
A E V Z A O K M F N G I O gebleven letters – in de leesrichting -
BUREAU STIJLVOL
de oplossing.
W L L T B S A A R F N E K FAUTEUIL STRAK
Oplossing gevonden?
GLAS VINTAGE
G L IJ I Y A T E S O A J T Je kunt de oplossing uiterlijk dinsdag
HALOGEEN WAND 7 april 2020 telefonisch doorgeven
N E T Z K P D L L T H T Z INDUSTRIEEL WARM via 0909 - 501 01 50 (€ 0,80 p.m.)*.
Prijswinnaars krijgen bericht.
KAPTAFEL ZITHOEK
I M S V A O E E W S E O O De oplossing van deze puzzel wordt
KAST ZITZAK gepubliceerd in Margriet 17. De oplos-
D A O K M G U N A T B P N KLEED ZONWERING sing van prijspuzzel 7 was: koffie. De
KLOK winnaars hebben bericht ontvangen.
E L V W E M E E N S E S W
KUNSTSTOF *Bellen vanuit het buitenland is helaas onmoge-
lijk. Kijk voor de overige spelvoorwaarden op
L E E I R T S U D N I B E KUSSENS klantenservice.sanoma.nl.

LAMELLEN
K I P D N S T S H U L U R
LEER
E S U E R T R A T K E R I LINOLEUM

realisatie: rvg media & impact. prijzen: kasteeltuinen arcen.

LOVESEAT De meeropbrengsten boven de toegestane
B T C E H H A L O G E E N communicatiekosten van maximaal € 0,45 per
MODERN
gesprek gaan naar Kinderfonds MAMAS. Deze
U C T L T R K G I S R A G OPEN organisatie steunt de MAMAS van Zuid-Afrika:
sterke, indrukwekkende vrouwen die opstaan
HAARD voor kinderen in ernstige armoede. Deze
A R B K D U S N E S S U K vrouwen organiseren zelf dagelijkse zorg,
RETRO
bescherming, eten, warmte en liefde voor meer
O K N A B P A A L S E S T RUIMTELIJK dan 60.000 kinderen in 57 prachtige projecten.
De MAMAS ontfermen zich structureel over de
SERRE kwetsbaarste kinderen en helpen hen om veilig,
Z I T H O E K F S E R R E gezond, goed opgeleid en sociaal vaardig groot
te worden. Voor meer informatie:
kinderfondsmamas.nl.

BEL DE OPLOSSING DOOR OP 0909 - 501 01 50

Puzzel elke week mee voor mooie prijzen. Geef de oplossing snel en eenvoudig door via de telefoon o.v.v. ‘prijspuzzel 12’.

44 12 | 20
 ADVERTENTIE

MIJN
VERHAAL

Het begon na de geboorte van mijn

eerste kind, nu 31 jaar geleden. De
kwaliteit van mijn haar veranderde, ik
werd er hopeloos van, mijn haar werd
steeds dunner en op den duur zag je
mijn hoofdhuid er doorheen. Ik dacht
dat ik het daar de rest van mijn leven
mee zou moeten doen, totdat ik Hair
Volume™ ontdekte.

IK WERD HOPELOOS
VAN MIJN HAAR!
Tina is 55 jaar en werkt als kleuter-
schooljuffrouw. Het begon na de
geboorte van mijn eerste kind, nu 31
jaar geleden. De kwaliteit van mijn haar
veranderde, ik werd er hopeloos van,
TERI HATCHER
beveelt Hair VolumeTM aan
mijn haar werd steeds dunner en op den Het is sterker en ziet er veel beter uit.
duur zag je mijn hoofdhuid er doorheen. Mijn haar is heel belangrijk voor me en ik
Ik dacht dat ik het daar de rest van mijn ben zo blij dat het er weer goed uitziet.
leven mee zou moeten doen, totdat ik
Hair Volume™ ontdekte.
OOK IKT
CH
MIJN ZUS RAADDE ME GES OR
HAIR VOLUME™AAN VO EN!
N
- Mijn zus werkt in een winkel met biolo- MAN
gische voedingsmiddelen en zij raadde
mij Hair Volume aan. Ze zei dat klanten
deze tabletten bleven kopen en niet
meer zonder konden, mijn zus dacht dat
dit middel het proberen wel waard was.

FANTASTISCHE HAARGROEI
”Mijn haar is mooier en voelt sterker - Ik vind het geweldig dat ik nu elke
aan. Ik beveel Hair Volume van maand mijn haar moet laten knippen, en
New Nordic aan” zegt Teri Hatcher, de laatste keer dat ik bij de kapper was
actrice Holywood (e.g Desperate
zei ze: ”Wat heb je gedaan met je haar”.
Housewives)
VERKRIJGBAAR BIJ:
UNIEK TABLET VOOR HET HAAR
Hair Volume™ is een uniek tablet en de enige op de markt met
appelextract met procyanidine-B2. Hair Volume werkt van bin-
nenuit. Het gehalte aan biotine en zink draagt bij tot de instand-
houding van normaal haar. Koper draagt bij tot een normale
pigmentatie van het haar.
Hair Volume is wereldwijd met meerdere prijzen bekroond.
THE

AWARDS 2016
Bel 010-204 55 28 of kijk op:
BEST BEAU
TY PRODUCT
www.newnordic.nl
 avontuurtje?

Warme kleuren en opvallende

prints zien we volop dit seizoen.
Lef wordt beloond, want kijk eens
wat voor een fantastische
combinaties je ermee kunt maken!
Fotografie: Karlien van der Geest. Styling: Maartje van den Broek.
Haar & make up: Tynke Jeeninga.

46 12 | 20
 MODE

Verschillende prints combineren? Zorg er

dan voor dat de kleuren overeenkomen om
meer rust te creëren. Of ga juist voor een
rustige print in combinatie met een bonte.
Gestreepte rok € 165 (Caroline Biss),
blouse € 35,99 (Mango), kettingen € 9,99
(H&M), oorbellen € 19,99 (Parfois),
armbanden per 3 €4 (Primark).

12 | 20 47
 Warme tinten
voor een
wereldse
look

Laagjes zijn een trend.

Door gebruik te maken van
soepele en zachte stoffen
zorg je voor een vrouwelijk
en subtiel geheel. Helemaal
als je voor je hele outfit
kiest voor dezelfde tinten.
Gele geprinte kaftan € 169
(Replay), goudkleurige
jumpsuit € 79,99 (Selected
Femme), velvet hakken
€ 48,99 (Asos), oorbellen
€ 17,95 (My Jewelry).

48 12 | 20
Een sjaal(tje) alleen geschikt voor de winter?
Welnee! Het is het ideale accessoire voor
een speels, alternatief of chic effect.
Gestreepte blouse met tijgerprint € 185, sjaal
€ 97 (Marina Rinaldi), armband per 3 € 3
(Primark), oorbellen € 25 (&Other Stories),
camel broek € 89,95 (Modström).

12 | 20 49
 Een goed pak is even een investering, maar je kunt
dan ook volop combineren met het colbert en de
broek. Als de print, zoals hier, in basic kleuren is,
past-ie bij bijna alle kleuren en andere prints.
Gestreept pak € 280 (Caroline Biss), instappers
€ 35,99 (Parfois), armbanden per 3 € 4 (Primark).

50 12 | 20
 Doe eens wild
en combineer
prints met
prints

▲ Ga voor print op print en combineer

een jurk als deze júíst met accessoires die
ook een printje hebben.
Jurk met schildpadjes € 150 (Caroline Biss).
Hoed (privébezit).

▶ Met een jumpsuit kun je zowel stijlvol als

casual voor de dag komen. Door het doorlo-
pende patroon creëer je lengte en lijk je slanker.
Jumpsuit met print € 99 (Pepe Jeans), gele
colbert € 45 (Primark), instappers € 35,99
(Parfois), ketting € 35 (Caroline Biss).

12 | 20 51
 Kimono’s zijn er van kort tot lang, met of zonder patroon en in allerlei kleuren en stof-
fen. Ideaal voor de zomer, maar met een pantalon eronder kan-ie het hele jaar mee.
Zijden jurk gedragen als top € 299 (Sand), pantalon € 89,95 (Modström), hakken
€ 48,99 (Asos), oorbellen € 25 (Other stories).

52 12 | 20
 Waarheen en
in welk seizoen
je ook gaat,
dit jurkje stáát

fotografie: istock. voor verkoopinformatie zie inhoud.

Zo’n zomers jurkje hoef je echt niet alleen in de zomer

te dragen. Combineer het met lange laarzen en een
colletje eronder. Of met een colbert eroverheen.
Blousejurk met print € 149,95 (Summum), gele col
€ 26,99 (Vila), laarzen € 119,99 (Manfield), oorbellen
€ 17,95 (My Jewelry).

12 | 20 53
 Gezond nieuws Onder redactie van
Cecile van Dijck

Babbeltruc
Hardlopen in de buitenlucht werkt
stressverlagend. Psycholoog Juriena de
Vries adviseert hardlopers met stress en
burn-outs een tempo aan te houden
waarbij ze nog een gesprek kunnen voeren.
Zo loop je jezelf niet voorbij.

Menstruatietaboe
8 van de 10 vrouwen hebben
maandelijks menstruatiepijn.
7 op de 10 hebben dan ook last
van psychische klachten en
1 op de 3 kan niet doen wat ze
wil. Dat blijkt uit onderzoek van
Eos Psyche en Brein onder
42.000 Nederlandse vrouwen.
Helaas is dit onderwerp taboe
en is er nauwelijks onderzoek
naar menstruatiestoornissen.
Wees er gerust opener over. KOOLRAAP
ZIT VOL CALCIUM, BÈTA-
Elk lot telt CAROTEEN, VITAMINE C
Bij een hartstilstand telt
elke seconde. Om in heel
EN KALIUM, MAAR BEVAT
Nederland in zes minuten NAUWELIJKS VET EN
hulp te kunnen bieden, zijn WEINIG CALORIEËN.
nog 5.000 AED’s nodig, die
via 112 gekoppeld zijn aan
oproepsysteem HartslagNu,
zodat burgerhulpverleners automatisch mee voor de biologische klok en de slaap en tekst: nicole gommers. fotografie: istock.

direct in actie kunnen
komen. De VriendenLoterij
en de Hartstichting maken
zich hier samen sterk voor
met de VriendenLoterij
PrijzenBingo. De campagne
loopt t/m 29 maart 2020.
Een lot kost € 14. Wie in
die periode instapt, speelt
Hartstichting.
vriendenloterij.nl/hartstichting
Slaapbril
Bijna 25% van de Nederlanders
heeft slaapproblemen. De
Somnoblue-slaapbril reduceert
de negatieve effecten van
blauw kunst- en daglicht op de
geeft je brein een seintje dat het
tijd is om te slapen. Je draagt de
bril een uur voor het slapen om
de natuurlijke aanmaak van
melatonine te stimuleren. Veel
ziekenhuizen maken er al
gebruik van, voor personeel
dat in ploegendiensten werkt.
Vanaf € 32,95 (somnoblue.nl).

54 12 | 20
 JOURNALISTE
n
MARJAN VAN DEN
ja
BERG IS GETROUWD
r
EN HEEFT DRIE
DOCHTERS EN TWEE
a
KLEINKINDEREN.
M
‘Wentelteefje’. Topwoord. Een woord
dat klinkt als een dansje. Een woord
om gelukkig van te worden
‘Ik houd ervan om mooie woorden te verzamelen.’
Dat schrijft ze op haar blog. Wat een geniaal idee.
Bij haar rubriek ‘mooie woonwoorden’ krijg ik
op slag zin in mijn eigen lijstje.
‘Schoon bedje’. Dat staat ergens bovenaan.
Dat heerlijke gevoel van pas gewassen lakens, liefst
zo van de lijn, zodat je ergens vaag in de verte nog
kunt ruiken dat boer Roos zijn land heeft bemest.
Ik kan het ook zo tevreden zeggen tegen klein-
kinderen die komen logeren. “Je hebt een schoon
bedje.” Ik weet nu al dat ze daardoor die woorden
voor de rest van hun leven zullen associëren met
fotografie: marloes bosch. styling: brigitte kramer. visagie: carmen zomers.
liefde, geborgenheid en veiligheid.
Er zijn meer mooie woorden in die categorie. ‘Bedje
op de bank’. Ook een favoriet. Ik trakteer mezelf
graag op een bedje op de bank. Beetje verkouden en
dan met kopjes thee, een dekentje en een voordeel-
verpakking zakdoeken op de bank, beetje kijken
naar series op Netflix. Kleinkinderen krijgen van
tijd tot tijd ook een bedje op de bank. Of ze nu
schoolziek zijn of echt ziek. Dat bedje oordeelt daar
niet over. Dat vertroetelt alleen maar. Af en toe
komen zelfs kinderen nog crashen op de bank.
Die grote dus. Allemaal tussen de 35 en veertig jaar
oud. Een bedje op de bank is en blijft nu eenmaal
het lekkerst bij je moeder.
‘Thuis’. Dat is ook zo’n mooi woonwoord. Thuis.
De moeite waard ook om een paar keer hardop te
zeggen. Thuis. Mooi langzaam, zodat je de h als een
zuchtje kunt horen, vlak voor de ui. En maak van
die ui dan de mooiste ui die je kunt. Met aan het
eind van de klank je lippen zo getuit alsof je een
pasgeboren baby op het voorhoofd gaat kussen.
Zo’n ui.
Ik loop dankzij dat leuke blog dus al een hele
week met fijne woorden in mijn hoofd. En ik raad
iedereen aan om dat ook te doen. Verzamel mooie
woorden. Troostgevend of spannend of gewoon
lekker. Woorden als ‘wentelteefjes’. Topwoord
vind ik dat. Niet alleen om te maken (brood, soppen
in geklutst ei met melk, bakken in roomboter,
bestrooien met suiker en kaneel), om aan lieve
mensen te voeren of om zelf te eten. Maar ook om
uit te spreken. Wentelteefjes. Een woord dat klinkt
als een dansje. Mooie woorden om te bewaren in je
hoofd.
Om gelukkig van te worden.
Dan zie ik die foto in de krant. Van dat jongetje in
Kafr Taai, een dorpje bij Aleppo, huilend op de
brokstukken van wat eens zijn huis was. In mijn
hoofd zit nog steeds dat lijstje. Als ik in mijn hoofd
de woorden herhaal, klinken ze anders. Ik durf ze
bijna niet hardop te zeggen. Alleen heel zachtjes.
“Zijn schone bedje. Zijn bedje op de bank. Zijn
wentelteefjes. Zijn thuis.”
12 | 20 55
 Echte
liefde
kent
geen
grenzen
Bij een latrelatie denk je waarschijnlijk aan een stel dat een
stukje van elkaar vandaan woont en elkaar bijvoorbeeld
alleen in het weekend ziet. Kan. Wat óók kan: een relatie
hebben terwijl je allebei in een ander lánd woont.
Tekst: Eva van Dorst-Smit.

56 12 | 20

BABETTE (48) Babette: “Patrick en ik zijn al sinds
WOONT SINDS mensenheugenis samen. Vijf jaar geleden
2018 OP BALI, wilde ik voelen hoe het was om weer
WAAR ZIJ EEN eens alleen op reis te gaan. Zou ik het
nog kunnen? Zou ik zelfstandig genoeg
VROUWEN- zijn? In een relatie zit je natuurlijk in
VILLA RUNT. bepaalde patronen. Zo pakte ik altijd de
Ze is 21 jaar getrouwd koffers in en regelde mijn man het geld,
met Patrick (48) de tickets en de paspoorten. Ik wilde
en samen hebben ze weer eens spreekwoordelijk ‘mijn eigen
twee volwassen kinderen paspoort vasthouden’.
in Nederland. Patrick moest daar even over nadenken,
maar hij begreep mijn behoefte wel. Al
snel zei hij dan ook: ‘Doen!’ En dus ging
ik in mijn eentje naar Bali. Drie weken.
Al snel kwam ik mezelf daar tegen. De
eerste ochtend had ik me verslapen,
RELATIES
terwijl ik naar een cursus moest. Ik liep
gehaast naar de receptie en zei: ‘Ik
moet geld regelen, een fiets, nog dingen
inkopen…’ De receptioniste antwoordde:
‘Stop, je zit op Bali, je moet niks. Je hebt
net een lange reis achter de rug.’
Ik leerde die weken dat ik niet zo streng
voor mijzelf hoefde te zijn. Eigenlijk zou
iedereen die alleen reist moeten horen:
‘Wees eens lief voor jezelf.’ Bali deed mij
zo goed! Het plantte een zaadje in mijn
hoofd; het idee voor een veilige en
sfeervolle vrouwenvilla, waar je even
niks hoeft. Een plek voor alleenstaande
vrouwen of vrouwen die een keer alleen
willen reizen en hier terechtkunnen.
Toen ik weer thuis was, hoorde Patrick
12 | 20 57
 mijn enthousiaste verhalen aan.
‘Patrick, Bali is liefde, thuiskomen. Daar
gaat mijn hart open,’ vertelde ik hem.
Uiteindelijk is hij meerdere keren met
mij naar Bali gevlogen om het idee te on-
derzoeken. Zo kreeg mijn businessplan
Total Woman Bali concretere vormen.
Helaas kwam alles abrupt tot een einde.
Ik werd ziek, kreeg borstkanker. Tijdens
mijn genezingsproces ben ik een paar
keer alleen naar Bali gegaan om op te
laden. Telkens voelde ik hetzelfde: Bali is
echt mijn thuis. Half maart 2017 kreeg ik
mijn laatste chemokuur. Patrick zei: ‘Als
je het plan nog wilt voortzetten, moet je
het nu doen.’ Dat was net het duwtje dat
ik nodig had. Sinds begin vorig jaar is
de villa open. Het plan bleek hartstikke
levensvatbaar en sinds twee seizoenen
zit het bomvol.
Zonder een man die honderd procent
achter mij staat, zou ik dit niet kunnen
doen. En ook mijn kinderen vinden het
tof, iedereen gunt het mij. Toch is niet
alles hieraan leuk, want we missen
elkaar natuurlijk wel. Om de drie
maanden zien we elkaar een paar
weken. We hebben afgesproken dat we
het twee jaar zullen aankijken. Als een
van ons tweeën het te zwaar krijgt, gaan
we terug naar de basis: ons, de liefde.
Mijn eigen ontwikkeling is belangrijk,
maar moet niet ten koste gaan van onze
relatie. We werken er dan ook continu
aan om met elkaar in verbinding te
blijven. Als ik ’s morgens wakker word,
heb ik altijd een spraakberichtje van
Patrick. Hij vertelt me dan hoe het met
hem is en wat hij thuis en op zijn werk
heeft beleefd. Ook reageert hij op míjn
‘Om de drie
vorige bericht. De volgende ochtend
heeft hij zo’n zelfde bericht van mij. Die
berichten zorgen ervoor dat we écht
naar elkaar luisteren, want we kunnen
elkaar niet in de rede vallen. Zo weten
we precies wat de ander voelt en wat er
speelt. Bovendien is live bellen een stuk
lastiger. Door het tijdverschil zit ik
bijvoorbeeld ’s avonds in bikini te
ontspannen, terwijl hij op kantoor net
op het punt staat een klant te ontvangen.
Je zit dan niet op dezelfde golflengte.
Doordat we elkaar niet zo vaak zien,
missen we de intimiteit natuurlijk ook.
Het samen in bed liggen, het knuffelen…
Op Bali heb ik een masseuse, dat stilt
mijn huidhonger en houdt mij ‘zacht’,
want ik ben erg lichamelijk ingesteld.
Als Patrick drie weken hier is, moeten
we echt weer even de connectie voelen.
Daarom gaan we dan altijd eerst even
lekker samen eten. Elkaar goed in de
ogen kijken, praten, luisteren, onze
behoeftes op elkaar afstemmen en dan
lekker vrijen.
Soms heb ik wel het gevoel dat ik er
alleen voorsta. Dan moet ik hier bijvoor-
beeld een probleem oplossen, terwijl hij
in Nederland ligt te slapen. Maar als ik LINDA (56)
hem dan wakker zou bellen, wéét ik dat WOONT IN
hij meteen ‘naast’ me staat, ook al is het NEDERLAND,
aan de andere kant van de wereld.”
HAAR MAN
Patrick: “Ik gun Babette dit. Hoewel ze
in principe een half jaar per jaar niet bij
MARK IN
me is, krijg ik er een leukere vrouw voor ZWITSER-
terug als we elkaar wél zien. Als je
vrouw blij is en zich goed voelt, neemt
LAND (54).

maanden zien ze dat mee naar huis. Alles is dan warm,
we elkaar een
omdat ze goed in haar vel zit. Ook als ik
op Bali ben, zie ik dat ze in haar element
Ze zijn twintig jaar samen
en hebben een samen-
gesteld gezin, bestaande

paar weken’
is. Dat maakt onze relatie sterker. Als je uit drie dochters. Ook
dit samen kunt, is de tijd waarin je wél hebben ze inmiddels drie
samen bent mooier en specialer. kleinkinderen.
Uiteraard mis ik haar wel.”

58 12 | 20
 RELATIES

Linda: “Vier jaar geleden kreeg Mark
een aanbod dat hij niet kon weigeren;
een uitdagende baan in Zwitserland, die
paste bij zijn internationale ambities. We
wisten allebei dat dit een geweldige kans
voor hem was, dus eigenlijk bestond er
bij ons beiden geen twijfel om het aan-
bod te accepteren. Twee weken later zat
Mark al in Zwitserland. Net in datzelfde
jaar had ik mijn eigen beautysalon
geopend met een huurcontract van drie
jaar. Had ik dat niet gehad, was ik
misschien met hem meegegaan. De
kinderen waren toch al uit huis. Maar nu
wilde ik niet opzeggen. Bovendien heb
ik leuk werk en ik vind het belangrijk
dat ik met plezier naar m’n werk ga.
We dachten meteen praktisch na over
hoe we dit zouden kunnen gaan doen.
En we waren het snel met elkaar eens:
de weekenden zouden we samen door-
brengen. Bij hem in Zwitserland of hier
bij mij. Ook wisten we meteen dat com-
municeren extra belangrijk zou worden,
want we zouden elkaar natuurlijk niet
meer elke avond zien. Van nature ben ik
erg zelfstandig, waardoor een latrelatie
een valkuil kan worden. Het gevaar
bestaat dan dat je langs elkaar heen leeft
en te individualistisch wordt. Vanaf het
begin hebben we er heel bewust voor
gewaakt dat we niet gemakshalve dingen
voor elkaar moesten gaan invullen. Dat
we dus moesten blijven praten. Bijna
‘De weekenden
zijn altijd te kort
en afscheid
nemen blijft
moeilijk’
elke avond facetimen we even. Het is
prettig om elkaar te zien, ook al is het op
een scherm. Als ik een avond laat thuis-
kom, nog moet koken en moe in bed
stap, slaan we het weleens over. Dan
stuur ik even een appje. Datzelfde geldt
voor Mark, dat vinden we geen probleem. ▶

12 | 20 59

Sinds Mark in Zwitserland werkt, zijn
mijn vriendschappen met vriendinnen
intenser geworden. Ik heb meer tijd om
leuke dingen te doen. Maar elke vrijdag
verheug ik me erop om Mark te zien. En
elke maandag baal ik als hij weggaat. De
weekenden zijn altijd te kort en afscheid
nemen blijft moeilijk. Soms word ik daar
verdrietig van. Dan rijd ik van Schiphol
alleen naar huis met een somber gevoel.
Gelukkig zakt dat altijd weer snel. Dan
pik ik de draad op en ga weer aan het
werk. In het begin zei ik niet tegen Mark
dat ik hem zo kon missen, dan voelde ik
mij bezwaard. Nu zeg ik het wel, anders
blijft ik er alleen mee rondlopen. Hij
vindt het fijn dat ik die gevoelens met
hem deel. Houden van is soms loslaten
en we zijn samen dit avontuur
aangegaan. Toch vraag ik hem soms:
‘Wat gaan we doen met deze situatie?’
Als we de werkjaren gaan tellen, duurt
het namelijk nog best lang voordat we
met pensioen gaan. Houden we dat vol
op deze manier? Ook hier blijven we
over in gesprek, hebben we afgesproken.
Als ik het echt niet meer leuk vind,
of Mark het toch niet meer ziet zitten,
gaan we weer bij elkaar wonen. Daar of
hier. Ons werk is fantastisch, maar niet
ten koste van ons huwelijk.”
Mark: “Af en toe is het wel lekker om
alleen te zijn. Om te kunnen doen wat ik
wil. Lekker ook dat we niet continu op
elkaars nek zitten. Maar grotendeels is
er toch het gemis. Vooral doordeweeks.
Ik maak lange dagen en als ik thuiskom,
is dat in een donker appartement en zit
er niemand op mij te wachten. Dat valt
me weleens tegen. Wat ik me vooraf ook
niet heb gerealiseerd, is dat ik nergens
een ‘heel’ leven heb. Hier in Zwitserland
kan ik bijvoorbeeld niet op een team
sport, maar in Nederland ook niet. En
elke keer als ik in Nederland ben, prop ik
alles in dat ene weekend, zoals het zien
fotografie: istock, privébeeld.
van onze kinderen en kleinkinderen.
Alleen in Zwitserland zijn Linda en ik
met z’n tweetjes. Dan genieten we van
elkaar, soms met uitstapjes naar Zuid
Frankrijk, Milaan, Kroatië. Allemaal
best dichtbij.”
60 12 | 20
TIPS
VAN RELATIE-
THERAPEUT
PIERRE
VERBRAAK
Met een aantal duidelijke
afspraken kan een lange-
afstandsrelatie succesvol zijn.
Ten eerste moet de basis van
de relatie goed zijn om stand
te kunnen houden. Om de
liefdevolle verbinding te blij-
ven voelen, is het bovendien
belangrijk dat beide partners
achter de beslissing staan. En
zo zijn er nog wel wat tips.
1. “Blijf vooral met elkaar
communiceren. Zeg wat je
voelt, dan weet iedereen wat
je bedoelt. Open en eerlijk
zijn over je diepste gevoelens
tijdens communicatie-
momenten op afstand vormt
de rode draad bij het gezond
houden van relaties. De
‘energetische’ verbinding
vasthouden is een
voorwaarde. Je vóélt dan
gewoon dat het nog goed zit
tussen elkaar.”
2. “Denk vooraf na over de
vraag: wat als een van de
partners het niet meer trekt?
Dat is een basiselement, een
soort vangnet. Zo weet je
allebei waar je aan begint en
als de gevoelens veranderen,
weet je wat er is afgesproken.”
3. “Ondertussen is het wél
zaak inspanningen te blijven
verrichten om de relatie goed
te onderhouden. De nieuwe
situatie, leven op afstand van
je partner, is spannend en
vraagt om duidelijke
afstemming. Nieuwsgierig zijn
en begrip houden voor
elkaars gevoelens is soms best
moeilijk. Zeker als er andere
bezigheden en culturen
worden beleefd.”
4. “Op momenten dat je
sterke behoefte hebt aan
intimiteit en lichamelijk
contact kan het moeilijk zijn
als je partner er voor langere
tijd niet is. Ieder mens heeft
behoefte aan aanraking en
huidcontact om bevestigd te
krijgen dat je er als mens toe
doet.”
5. “De verbinding met
elkaar houden, als aanvulling
op het dagelijks leven, zonder
dat de ander in de nabijheid
is, vraagt om onbewust en
onvoorwaardelijk vertrouwen
in elkaar. Ben je daarna weer
even bij elkaar, dan is het
belangrijk om opnieuw af te
stemmen op elkaar. Vrijen na
een langere periode van
afwezigheid geeft positieve
energie, verbinding met
elkaar en vult je emotionele
portemonnee.”
6. “Kortom: vrijheid,
ruimte en zelfontplooiing
bezegelen je relatie als je
daarin goed op elkaar
afgestemd bent en blijft. Het
maakt het leven compleet.
Je lééft jouw leven samen
met je partner. Een gezonde
langeafstandsrelatie kan
alleen standhouden als de
partners elkaar voldoende
loslaten in vertrouwen.
Daarin een balans vinden
vraagt, net zoals in elke
relatie, om een open, eerlijke
en duidelijke communicatie.” ■
 Slimme lezeressen
kopen hun iPhone
bij Forza!

iPhone 7
vanaf
199,-
iPhone 8
vanaf
319,-

Met een Forza Refurbished iPhone bespaar je 20% tot wel 60%! Iedere iPhone is door robots op
meer dan 50 punten gecheckt. Hierdoor is de iPhone technisch 100% in orde én bovendien zo goed
als nieuw. Daarom krijg je 2 jaar garantie, ook op de batterij.
Geen wonder dat maar liefst 98% van onze klanten ons aanbeveelt.
Ga naar forza-refurbished.nl
 Culi
Onder
redactie van
Anita Vlaar.

nieuws

Tussendoortje
De nieuwe biscuit breaks van
Nairn’s zijn glutenvrij, zitten
vol vezels, bevatten 35% minder
suiker én zijn verslavend lekker.
Het perfecte haverkoekje bij de thee
of in je lunchtrommel.
Verkrijgbaar in 3 smaken € 2,59 (o.a. te koop bij AH).

Recept
Empanadas met portobello
2 portobellohoeden ● ½ ui ● 2 tenen knoflook ● 75 g gele rozijnen 1
● 75 g geraspte pittige cheddar ● kant-en-klaar korstdeeg

Snijd de portobellohoeden, de ui en knoflook in blokjes en bak

deze in 3 el olijfolie met een snuf zout en peper op halfhoog 1 Wegdroomboek
vuur. Roer er na 10 min. de rozijnen door. Laat 10 min. stoven
of tot de paddenstoelen geslonken en gaar zijn. De Forest feast-kookboeken
Neem de pan van het vuur en roer er 75 g geraspte pittige van Erin Gleeson combineren
cheddar door. Laat het mengsel iets afkoelen. geïllustreerde recepten met
Rol kant-en-klaar korstdeeg uit tot een cirkel van 25 cm prachtige sfeerfotografie.
doorsnee en snijd hem in vieren. Lepel de paddenstoelen op de Reis mee met Erin door Portugal,
ene helft van elke deegdriehoek, sla het deeg dubbel en druk Spanje, Frankrijk en Italië.
de randen stevig op elkaar. Leg de empanadas naast elkaar op Het mediterrane forest feast kookboek
€ 29,99 (Fontaine Uitgevers).
een bakplaat en prik ze in met een vork.
Bak ze 15-20 min. in de oven op 190 °C tot ze goudbruin zijn.
Eet ze zo of met een (yoghurt)dipsaus erbij.

62 12 | 20
 3x...
...proeven van een andere cultuur.
Een Syrische high tea, een
Surinaamse lunch of een Irakese
kookworkshop? Deze cateraars
maken er een feestje van.

1
Jude Foundation
Roomwit, beige en amber met een vleugje goud in Huizen
De vrouwen van deze social
of parelmoer hier en daar: servies April van enterprise maken authentieke,

Bloomingville heeft in al zijn eenvoud toch een Syrische gerechten voor lunch,
borrel, high tea en diner. Ze kleden
prachtige, luxueuze uitstraling. de tafel prachtig aan en kunnen het
Vanaf € 13,90 (bloomingville.com). eten ook omlijsten met verhalen.
Meer info: judefoundation.nl

2
Cater Collective
in Amsterdam
De wereldkeuken komt naar je toe
met de koks van Cater Collective.
Nieuw zijn de maandelijkse aan-
schuifdiners in het Mandelahuisje
op 24 maart, 21 april en 26 mei.
Meer info: catercollective.nl en facebook

3
Nijmeegse Wereldkoks
De multiculturele keuken van
Wereldkoks verzorgt een aan-
schuifdiner op woensdag. Je kunt
afhalen en laten bezorgen, ze doen
aan catering én geven workshops.

2 3
Meer info en menu’s: wereldkoksnijmegen.nl.

samenstelling en tekst: beanca de goede. fotografie: istock.

Smaakt zoals het
kraakt
Bij de Turkse bakker wordt het
verwerkt in de baklava, in
Griekenland maken ze er taart
van, in Italië wikkelen ze het
om grote garnalen en in de
Aziatische keuken weten ze
ook wel raad met kataifi.
Dit flinterdunne gesponnen
draadjesdeeg wordt na het
bakken of frituren heerlijk
krokante bite ook een lekker
boterige smaak. Bovendien
oogt het spectaculair als
gebakje, toetje of snack.
Probeer kataifi vooral niet
zelf te maken, maar haal het
kant-en-klaar uit het koel-
schap van de Marokkaanse of
Turkse supermarkt of een
goed gesorteerde toko.
Couscous mét bite
Na een serie pastasoorten
op basis van peulvruchten is
er weer een primeur in het
mediterrane schap: de 100%
graanvrije couscous van
Organic Nature. Ideaal binnen
een glutenvrij dieet en daar-
naast fijn voor de variatie.
Couscous wordt gemaakt van
granen, waardoor mensen
met een glutenallergie of
eten. De nieuwe soorten
couscous van Organic Nature
worden gemaakt van boekweit,
split - of kikkererwten en rode
linzen, zitten vol vezels en
eiwitten en zijn daardoor een
stuk voedzamer dan ‘normale’
couscous. Overgieten met
kokend water of bouillon en in
5 minuten klaar.
€ 4,49 (o.a. te koop bij Ekoplaza).

12 | 20 63
 Hollandse pot met een twist

Het beste van

twee
werelden
Soms heb je niet zozeer heimwee naar een land, maar wél
naar het eten van daar. Deze uit Nederland geëmigreerde
vrouwen maken dat éne Nederlandse recept nog vaak, maar geven
er een draai aan met ingrediënten uit hun nieuwe thuisland.
Fotografie: Maarten van der Wal. Styling: Cindy Berg. Foodstyling: Gees van Asperen. Productie: Colette Beyne.

64 12 | 20
 CULINAIR

Wilma:
‘Ik maak het zoals mijn
moeder deed, maar dan
met een Kroatische twist’

S TA M P P O T R A U W E
ANDIJVIE MET GEITENKAAS

12 | 20 65
 Alyn:
‘Ik maak het tussen
november en mei, dan is
het koeler op Bonaire’

Z U U R KO O L M E T H A M D I PA S KU

66 12 | 20
 W I T L O F R O L L E TJ E S
MET HAM EN KAAS

‘Mijn moeder kookte

het alleen als er iets
bijzonders was, ik
doe dat ook’
12 | 20 67
 Wilma van Hoeven (63) woont Aardbeien-hangoptaart
sinds 2013 in Tisno in Kroatië, waar zij
appartementen verhuurt, kookt voor gasten (10-12 punten)
en vrienden en geniet van dit mooie land. zonnebloem- of arachideolie om in te vetten 200 g bastog-
“Ik ben afgelopen winter voor het eerst nekoeken 50 g boter, gesmolten voor de vulling: 10 blaadjes
langere tijd terug geweest in Nederland. witte gelatine 500 g aardbeien + extra om te garneren 200 g
Ik ga dit jaar weer als mijn tweede kleinkind suiker 500 g dikke hangop* 50 ml fruitsap 250 ml slag-
wordt geboren en als mijn moeder negentig wordt. room + extra om te garneren gedroogde rozenblaadjes,
Stamppot rauwe andijvie is een van mijn favorieten. verkruimeld, om te garneren extra nodig: springvorm van
Ik maak het zoals ik het in Nederland deed, met 22 cm doorsnede, bodem bekleed met bakpapier, rand dun
uitgebakken spekjes, ui en kaas, maar dan met een ingevet met olie
Kroatische twist: met lokaal, écht gerookt spek en
geitenkaas en met paprika erdoor. In plaats van Verkruimel of maal de koekjes helemaal fijn, roer de
andijvie gebruik ik vaak wilde ‘kruiden’ uit mijn tuin, gesmolten boter erdoor, verdeel over de bodem en druk
zoals rucola, paardenbloemblad en daslook. goed aan. Laat ± 30 min. opstijven in de koelkast. Week
Natuurlijk met olijfolie uit de buurt, het goud van intussen voor de vulling de blaadjes gelatine in ruim
Kroatië! Ik eet stimpstamp geregeld, net met wat ik in koud water. Snijd het fruit klein of pureer het in de
huis heb, omdat het zo gemakkelijk te bereiden is en blender. Schep het samen met de suiker door de hangop
altijd vers en dus gezond.” en klop de slagroom stijf. Verhit het fruitsap in een klein
Vork (Sissy-Boy), pan (kringloopwinkel). pannetje en los daarin al roerend de gelatine op. Klop
het gelatinemengsel door de hangop en spatel er daarna
de opgeklopte slagroom door. Verdeel de vulling over
de koekbodem in de springvorm en laat minimaal 3 uur
Stamppot rauwe andijvie met opstijven in de koelkast. Snijd de extra aardbeien in
geitenkaas dunne plakjes, leg ze op de taart en schep er wat
(hoofdgerecht, 4 personen) aardappelkookwater bij de slagroom op. Bestrooi met rozenblaadjes.
800-1.000 g kruimig kokende ui en paprika en breng aan Bereidingstijd: ± 20 min. + ± 3½ uur koeltijd + 1 nacht
aardappels, geschild en gehal- de kook. Giet de aardappels uitlekken yoghurt
veerd (1 peterseliewortel, af en stamp ze fijn, maar
geschild en in stukken) 2 el houd de pit onder de pan *Schenk voor dikke hangop de avond tevoren de inhoud
olijfolie 4 bosuitjes, in smalle laag. Leg de andijvie op de van een literpak volle yoghurt uit in een (niet naar was-
ringetjes gesneden 1 grote puree, schep het paprika- middel of -verzachter geurende) natte theedoek, die je in
(rode) zoete ui, fijngesnipperd mengsel met vocht op de een vergiet legt of dichtgeknoopt aan de kraan hangt.
1 rode puntpaprika, in smalle andijvie en schep het door
reepjes 350 g andijvie, zeer de gestampte aardappels.
fijngesneden 250 g jong Schep de kaas, de peterselie
belegen Hollandse geitenkaas, en het groen van de bosui Lonneke Jagersma (48) woont sinds 2017 in Tokio
in blokjes 4-6 takjes erdoor en serveer meteen. in Japan vanwege het werk van haar man. Lonneke werkt
peterselie, blad fijngehakt Bereidingstijd: ± 35 min. als reisbegeleider en gids (Local Guide Tokyo).
versgemalen zeezout en “We krijgen veel bezoek in Tokio, maar het is ook
zwarte peper Variatietips 1 fijn om kinderen, familie en vrienden in Nederland
Vervang de andijvie door op te zoeken. Ik voel me verbonden met Nederland,
Kook de aardappels ± 25 min. jonge bladsla of een mengsel maar mis het niet. Misschien omdat ik er drie keer
in ± 3 dl water gaar. Heb je van slasoorten. Scheur per jaar naartoe reis en dan lekkere boodschappen
een peterseliewortel, kook grotere blaadjes dan mee terug neem, waaronder ingevroren boter – de
die dan mee. Verhit na eventueel wat kleiner. Japanse is écht niet lekker – en bastognekoeken
± 15 min. de olie in een Variatietip 2 voor deze taart. Ik eet geregeld traditionele
koekenpan en fruit hierin de Vervang de geitenkaas door Nederlandse gerechten met een twist. We zijn dol
uisnippers en het wit van de schapenkaas, komijnekaas op zuiveltoetjes en desserts. In Japan kan ik geen
bosuitjes glazig. Voeg de of graskaas. kwark kopen bij de buurtsuper, dus maak ik de taart
paprika toe, bak alles op Met extra pit met hangop. Ik maak de taart al sinds mijn jeugd.
lage pit ± 5 min. en maal er Voeg een half, fijngesnip Fris en fruitig met een ‘crunchy’ bodem, héérlijk.”
wat peper over. Schenk 1 dl perd rood pepertje toe. Schaaltje (Sissy-Boy), vorkjes (Blokker). Taartplateau, glazen (privébezit).

68 12 | 20
 A A R D B E I E N - H A N G O P TA A R T

Lonneke:
‘Ik maak deze
taart al sinds
mijn jeugd’

12 | 20 69

Alyn van Rij (62) woont sinds
december 2002 in Kralendijk op
Bonaire, waar zij werkt als docent
en vertaler Frans en actief is in de
onderwijsvakbond SiMaBo.
“Vanaf het moment dat ik mijn
man Gilbert leerde kennen,
vertelde hij dat hij terug wilde
naar zijn geboorte-eiland.
Vijf jaar later was het zover en
emigreerden we met onze twee
zoontjes naar Bonaire. Bonaire
is Nederland in miniatuur, maar
dan vele malen warmer, zowel
door de zon als door de men-
sen: familie en vrienden zijn het
belangrijkst in het leven, niet
haasten en elkaar overtroeven.
De laatste jaren probeer ik één
keer per jaar naar Nederland te
gaan, dan combineer ik vakan-
tie met een studievoorlichtings-
reis langs universiteiten voor
mijn 5 vwo-leerlingen. Ik ben
net een jaar in Amsterdam
geweest voor een medische
behandeling. Niet leuk, maar ik
voelde me er wel weer hele-
maal thuis, zeker omdat mijn
zoon Dylan er studeert. Ik ben
altijd gek geweest op zuurkool.
Ik maak hem tussen november
en mei, dan is het koeler op
Bonaire, maar wel in combina-
tie met iets Antilliaans, zoals
ham di Pasku. Ik voeg nog
groenten aan de zuurkool toe
die op dat moment betaalbaar
voor verkoopinformatie zie inhoud.
zijn. Dus hij is elke keer anders.”
Bestek, kan (Casa), doek (Ottomania). Bord
(privébezit).
70 12 | 20
Zuurkool met ham di Pasku
(hoofdgerecht, 6 personen) fraîche toe en breng op smaak met
125 g spekreepjes 1 teen knoflook, peper en zout. Verwarm voor de
in plakjes 1 paprika, in blokjes ½ aardappelpuree de melk en kook
courgette, in blokjes 800 g zuurkool de aardappels hierin in 15-20 min.
scheut droge witte wijn 1 bekertje gaar. Stamp ze fijn en klop er dan
crème fraîche versgemalen peper, de kruidenboter, het ei en de kaas
zout voor de aardappelpuree: 1 kg door. Breng stevig op smaak met
aardappels, in stukken 2 dl melk peper en eventueel zout.
2 el kruidenboter 1 ei 2 el geraspte Bereidingstijd: ± 30 min.
Parmezaanse kaas
Variatietip
Bak voor de zuurkool de spekjes Roer bij de aardappelpuree de
uit, schep ze uit de pan en bak in kaas niet door de puree, maar
het spekvet de knoflook, paprika schep de puree in een ovenschaal
en courgette. Voeg als de courgette en bestrooi dan met de kaas. Schep
gaar is de zuurkool toe en warm de zuurkool ook in een ovenschaal.
goed door. Voeg de laatste 5 min. Zet beide ± 20 min. in een oven
de wijn en 3 el van de crème van ± 180 °C.
Ham di Pasku
handje kruidnagels flinke scheut droge witte wijn
3 tenen knoflook 1-2 laurierblaadjes flinke ui, openge-
sneden 1 gepekelde ham van speenvarken met been
(maar zonder poot) voor de marinade: 2 volle el fijne
Zaanse mosterd 2 volle el honing 2 volle el bruine
basterdsuiker scheut olijfolie
Ham di Pasku
Doe 3 4 kruidnagels, de wijn, knoflook en ui in een
grote braadpan, leg de ham erin en voeg zo veel
wordt vooral water toe dat de ham onder staat. Breng tegen de
kook aan, temper de pit en laat de ham, afhankelijk
met kerst van het gewicht, 50 90 min. zachtjes koken op
± 70 °C. Neem de ham uit de pan en snijd de vetlaag
in ruitvorm in. Prik kruidnagels tussen de ruitjes.
gegeten, maar Meng ingrediënten voor de marinade tot een gladde
dikke saus en bestrijk hiermee de ham royaal, voor-
is altijd lekker. namelijk de vetlaag. Verwarm de oven voor op 145 °C
(hete lucht) en leg de ham met vet naar boven in een
braadslee. Bak de ham in het midden van de oven in
Je kunt het een ± 50 min. gaar*. Schakel de temperatuur door naar
180 °C. Bestrijk de ham met de rest van de marinade
week lang goed
en zet hem nog 5 10 min. terug in de oven voor een
krokante bovenkant. Laat hem een paar uur nadro-
houden in de
gen in de afkoelende oven, dan is hij op zijn lekkerst.
Bereidingstijd: ± 2 uur + ± 1 uur oventijd
koelkast *Dreigt de ham te droog te worden, giet er dan nog
wat wijn over.

Anneke Hopkins-Vermeer (56) emigreerde in
juni 1984 voor de liefde naar Amerika. Na in Duitsland en
Japan te hebben gewoond, is ze weer terug in Amerika.
Ze woont in San Antonio in Texas, waar zij op een kleuter-
school werkt en secretaresse is bij een stichting die kinderen
begeleidt die speciale aandacht nodig hebben.
“Mijn hele familie woont nog in Holland en ik ga
normaal eens per jaar terug, maar mijn familie komt
ook vaak bij mij op bezoek. Ik heb dit recept gekozen
omdat ik het lekker vind en het me doet denken aan
Holland. Mijn moeder kookte het alleen als er iets
bijzonders was en ik doe ik ook: ik maak het alleen
als er Hollandse vriendinnen komen of zo. Witlof is
hier niet gemakkelijk te krijgen en het is heel erg duur.
Vandaar dat ik het niet heel vaak maak.”
Schaal (Sissy-Boy), bord. Lepel (privébezit).
Witlofrolletjes uit de oven
(hoofdgerecht, 4 personen)
8 stronkjes witlof 350 g ge-
raspte gruyère 150 ml melk
8 grote plakken achterham
2 el slagroom versgemalen
peper, zout extra nodig:
ovenschaal
Verwarm de oven voor op
210 °C (heteluchtfunctie
met grill). Kook de witlof
beetgaar in water met zout,
laat uitlekken en snijd de
kontjes eraf. Rol elk
stronkje in een plak ham en
leg ze naast elkaar in een
ovenschaal. Verwarm de
melk en voeg de kaas beetje
bij beetje al roerend toe,
totdat deze is opgelost en je
een gladde saus hebt. Roer
de room erdoor en breng
op smaak met peper.
Verdeel de kaassaus over de
witlof en zet de schaal
± 15 min. in de oven of tot
de kaassaus licht gekleurd
is. Lekker met aardappel-
puree of met krieltjes
omgeschud met een klontje
boter, fijngesneden
bieslook en zoutflakes.
Bereidingstijd: ± 20 min. +
± 15 min. oventijd
Tip
Kun je alleen dikke
stronken witlof krijgen,
halveer ze dan voor het
koken en omwikkel ze met
ham. Je hebt dan 16 plakjes
ham nodig.
Service
Klantenservice
Voor vragen over bezorgen, opzeggen,
betalingen, wijzigingen, welkomstgeschenken,
artikelen.
Telefoon: 088 - 550 01 14
(ma t/m vr van 9.00 – 21.00 uur).
Internet: sanoma.nl/klantenservice
Nieuwe abonnementen
Ga naar abonnement.margriet.nl
of margriet.nl/extra of bel 088 - 550 01 14
(ma t/m vr van 9.00 - 21.00 uur). Een
abonnement nemen in België? Surf
naar viapress.be/sanoma of bel naar
02 - 556 41 50 (elke werkdag van
8.00 – 16.30 uur).
Adreswijzigingen dienen drie weken voor de
verhuizing bij ons bekend te zijn.
Opzeggen
Beëindigen van het abonnement kan tegen
het einde van de eerste abonnementstermijn,
door uiterlijk een maand voor het verschijnen
van het eerste nummer van de nieuwe abon-
nementstermijn op te zeggen. Na de eerste
abonnementstermijn kan het abonnement met
inachtneming van een opzegtermijn van een
maand worden beëindigd. Bij restitutie van
het reeds betaalde abonnementsgeld kunnen
€ 3,50 administratiekosten in rekening
worden gebracht. Telefoon: 088 - 550 01 14
(ma t/m vr van 9.00 – 21.00 uur).
Informatie over de inhoud van Margriet?
Je kunt je vraag of opmerking mailen naar
redactie@margriet.nl of bel 088 - 550 02 22
(ma t/m vr van 10.00 - 12.00 uur).
Ons internetadres: margriet.nl.
Uitschrijven nieuwsbrief
Beëindiging van de e-mail nieuwsbrief kan
via de afmeldlink onder in de nieuwsbrief.
Abonnementsprijzen en voorwaarden
Een jaarabonnement Margriet bestaat uit
55 nummers. Prijzen m.i.v. editie 1, 2020:
Betaal- automatische acceptgiro
periode incasso
Jaar (55 nummers) € 240,06 € 242,73
Halfjaar (27 nummers) € 117,89 € 120,56
Kwartaal (14 nummers)
Maand
€ 61,09
€ 19,99
€ 63,76
n.v.t.
Pakketabonnementen Vervolgtermijn p/m
Margriet Plus Specials € 21,95
Margriet Super Plus € 22,45
Margriet Plus Puzzelen € 20,95
Het bedrag op je factuur kan afwijken van
bovenstaand overzicht, omdat het aantal
nummers, dat in de periode verschijnt, kan
afwijken. Voor meer informatie:
magazine.nl/abonnement/margriet
Normale abonneeprijs vanaf de tweede
betaaltermijn. Prijswijzigingen voorbehouden.
Voor abonnementen buiten Nederland, kijk op
sanoma.nl/klantenservice.
In de vervolgtermijn wordt het abonnements-
geld standaard per kwartaal vooruit betaald.
Een andere betaaltermijn is mogelijk. Indien je
een andere betaaltermijn wenst, kun je dit
aangeven bij onze klantenservice.
Een abonnement geldt voor de opgegeven
periode en wordt nadien – behoudens tijdige
opzegging - automatisch omgezet in een abon-
nement voor onbepaalde tijd. Prijswijzigingen
voorbehouden.
Let op: De abonnementsprijs van Margriet
kan per factuurperiode enkele nummers
verschillen omdat het aantal nummers dat
per periode verschijnt kan afwijken. Dit geldt
alleen voor een vervolgtermijn en niet voor
de eerste factuur.
Leveringsvoorwaarden
Levering van tijdschriften en levering en
verkoop van premies en handelsartikelen
geschiedt volgens de Leveringsvoorwaarden
Abonnementen, Welkomstgeschenken en
Artikelen; je kunt die vinden op
sanoma.nl/klantenservice.
Deze voorwaarden zijn ook schriftelijk op te
vragen bij Sanoma Media Netherlands B.V.,
Postbus 1865, 2130 JG Hoofddorp.
Opname leesportefeuille
Zonder schriftelijke toestemming van de
uitgever is opname van Margriet in een
leesportefeuille niet toegestaan.
Algemene Verordening Gegevensbescherming
Sanoma Media Netherlands B.V., uitgever van
Margriet, legt van haar abonnees en klanten
in het kader van haar dienstverlening gege-
vens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter
uitvoering van de overeenkomst en om abon-
nees en klanten te informeren over relevante
producten en diensten van Sanoma Media
Netherlands B.V. De gegevens kunnen ook
worden gebruikt door onze groepsmaat-
schappijen en door zorgvuldig geselecteerde
derden om je te informeren over relevante
aanbiedingen betreffende producten en dien-
sten van Sanoma groepsmaatschappijen of
deze derden. Dit gebeurt per mail, als je hier
toestemming voor hebt gegeven en per post,
tenzij je hier bezwaar tegen maakt. De ver-
werkingsverantwoordelijke voor de gege-
vensverwerking is Sanoma Media
Netherlands BV, Capellalaan 65, 2132 JL
Hoofddorp. Je persoonsgegevens worden
verwerkt in overeenstemming met het priva-
cybeleid van Sanoma. Je kunt dit beleid raad-
plegen op sanoma.nl/policy/. Hierin kun je
tevens vinden hoe je je rechten als betrokkene
uit kunt oefenen.
Losse verkoop
Aldipress B.V., Utrecht, 030  - 666  06  11.
Buitenland (excl België): Logipress B.V.,
Montfoort, e-mail: info@logipress.com
Reeds verschenen edities kunnen besteld
worden op margriet.nl/kopen of margriet.nl/
koopextra voor de Specials.
Verdeler in België
Sanoma Regional Belgium NV/SA, Hendrik
Consciencestraat 40-42, 2800 Mechelen.
Heb je vragen voor onze klantendienst?
Bel naar 02 - 556 41 50 (elke werkdag van
8.00 – 16.30 uur) of stuur een mail naar
abo.sanoma@partnerpress.be
Overeenkomstig artikel VI.47 van het Wetboek Economisch
Recht beschik je over een termijn van 14 dagen vanaf de datum
van je bestelling om deze te annuleren en een terugbetaling te
vragen. Je vindt de volledige algemene voorwaarden op
viapress.be/CGV. Sanoma Regional Belgium N.V. , met maat-
schappelijke zetel te Hendrik Consciencestraat 40-42, 2800
Mechelen (hierna Sanoma) en Partnerpress-Viapress,
Lenniksebaan 451, 1070 Anderlecht, verwerken de door jou
meegedeelde persoonsgegevens als verantwoordelijken voor
de verwerking. Je persoonsgegevens worden gebruikt in het
kader van de uitvoering van de overeenkomst en, wanneer je
hiervoor expliciet toestemming hebt gegeven, ook voor direct
marketing doeleinden. De persoonsgegevens zullen door ons
worden bewaard gedurende een periode van maximaal 2 jaar
na je laatste transactie bij Sanoma. Verder zal Sanoma in voor-
komend geval je persoonsgegevens bezorgen aan partners (o.a.
commerciële partners, partners uit de liefdadigheidssector, uit
de publieke sector, uit het verenigingsleven of projectgroepen)
zodat zij jou gepersonaliseerde aanbiedingen kunnen bezorgen.
Om te vernemen hoe Viapress of andere partners met je per-
soonsgegevens omgaan, verwijzen wij je graag door naar hun
privacyverklaringen. Gelieve te willen noteren dat je persoons-
gegevens steeds in overeenstemming met onze privacy-policy
worden verwerkt, die je vrij kunt consulteren op onze website
sanoma.be/nl/privacy. Indien je bijkomende vragen of opmer-
kingen hebt met betrekking tot de verwerking van je persoons-
gegevens kun je ons steeds contacteren via onze klantendienst
02 - 556 41 50 (elke werkdag van 8.00 - 16.30 uur) of via
abo.sanoma@partnerpress.be
Advertentie-exploitatie
Advertentieservice Margriet, Capellalaan 65,
2132 JL Hoofddorp, Postbus 1917,
2130 JM Hoofddorp, 088 - 556 77 77,
sales.nl@sanoma.com, sanoma.nl
Margriet magazine is available for
International Licensing and Syndication.
For more information please e-mail
licensingandsyndication.nl@sanoma.com
Drukkerij Roularta Printing
© 2020 Sanoma Media Netherlands B.V. Niets uit deze uitga-
ve mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opge-
slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar
worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke
toestemming van de uitgever.
De uitgever sluit iedere aansprakelijkheid voor schade als
gevolg van druk- en zetfouten uit.
Capellalaan 65,
2132 JL Hoofddorp
Postbus 1640,
2130 JA Hoofddorp
12 | 20 71
 Manuela zorgt op Aruba voor haar moeder (77)
‘De reis die we samen
zijn aangegaan, is mooi,
maar ook verdrietig’
Manuela van der Horst (47) verkocht haar huis, zegde haar
baan op en reisde af naar Aruba, waar haar moeder al een
tijdje niet meer goed voor zichzelf bleek te kunnen zorgen.
Tekst: Marte van Santen. Fotografie: Mariel Kolmschot. Visagie: Nicolette Brøndsted.
“Van kleins af aan heeft mijn mamsie me laten
ervaren wat echte liefde is. Als ik aan haar denk,
voel ik de intense knuffels die ik van haar
kreeg - en nog altijd krijg. Liefdevol, sterk,
onafhankelijk: een beter rolmodel had ik me
niet kunnen wensen. Toen ik drie maanden oud
was, verhuisden we van Curaçao naar Nederland.
Terwijl mijn moeder vol overgave voor ons
zorgde, bracht ze in haar eigen verloskundigen-
praktijk in Zoetermeer meer dan vierduizend
baby’s ter wereld. Zo kregen we thuis met de
paplepel ingegoten dat je als vrouw een gezin
kunt hebben én voor je eigen kostje kunt zorgen.
Pas nadat ik zelf kinderen had gekregen,
realiseerde ik me hoe zwaar de combinatie van
voltijdwerk en moederschap voor haar moet zijn
geweest. Maar klagen deed ze nooit. Ondanks
haar drukke baan overlaadde ze ons met warmte
en liefde. En gaf ze ons het gevoel dat als je echt
iets wilt, je alles kunt bereiken. Dus toen ik er in
maart 2018 achter kwam dat ze eigenlijk niet
meer voor zichzelf kon zorgen, wist ik dat ik
iets moest doen.
Na een bezoek aan New York vlogen mijn vriend
Peter en ik door naar Aruba om mijn moeder op
72 12 | 20
te zoeken. Ik skypte dagelijks met haar, maar
we hadden elkaar twee jaar niet live gezien.
Ondanks haar gebrekkige gezondheid – ze heeft
onder andere diabetes en een versleten rug en
knieën – leek alles van een afstand prima in orde.
Ik schrok me dan ook rot toen ik ontdekte dat ze
al tijden niet meer voor zichzelf kookte. Dat lukte
lichamelijk niet meer. Dus at ze bijna alleen nog
soep uit blik. Ze had mijn zus en mij dat nooit
verteld, omdat ze niet wilde dat we ons zorgen
zouden maken. Maar vanaf dat moment deed ik
dat natuurlijk wel.
Een halfjaar later ging ik terug om te kijken hoe
het met haar was. Toen ontdekte ik nog veel
meer problemen. Dat ze het overzicht over haar
administratie al jaren kwijt was, bijvoorbeeld.
Op dat moment wist ik: ze heeft permanent hulp
nodig. En ook dat ik die haar wilde geven.
De maanden ervoor hadden Peter en ik het er al
geregeld over gehad hoe het verder moest met
mijn moeder. Op de Antillen is het heel normaal
dat kinderen voor hun hulpbehoevende ouders
zorgen. Vandaar dat de ouderenzorg er lang niet
zo goed is als in Nederland. Een tehuis daar was
dan ook geen optie. Haar naar Nederland halen
eveneens niet, want ik wist zeker dat ze in ons
grijze kikkerlandje doodongelukkig zou worden.
Bovendien: een oude eik moet je niet verplaatsen.
Er zat dus maar één ding op: naar haar toe gaan.” ▶
PERSOONLIJK

12 | 20 73
 Geen enkele twijfel
“In Nederland had ik een fantastisch leven, met
een fijn huis, een latrelatie met de liefste man ter
wereld, twee succesvolle, studerende kinderen
van 21 en 19, een grote, warme vriendenkring
en ontzettend leuk werk als hoofdconducteur en
zelfstandig stemtrainer. Het was dus nogal wat
om een nieuw leven te beginnen op Aruba. Maar
twijfel voelde ik niet. Het moment was gekomen
iets voor mijn moeder terug te doen. Net als zij 21
jaar geleden had gedaan toen ze naar de Antillen
terugging om voor háár moeder te zorgen.
Peter stond meteen achter het plan. Hij heeft een
groot hart en wist dat ik er later spijt van zou
krijgen als ik niet zou gaan. ‘Dan kom ik je
gewoon elke maand opzoeken,’ zei hij. Mijn zoon
Phil, die bij zijn vader woont, moest wel even
slikken toen hij het hoorde. Hij wist dat hij me
erg zou gaan missen. Ook mijn dochter Lynn had
het er moeilijk mee, al gunde ze het haar oma en
mij met heel haar hart.
Van kinds af aan ben ik ontzettend close met
allebei mijn kinderen. De navelstreng met hen
doorknippen, was dus heel moeilijk. Toch voelde
ik dat het de goede keus was, óók voor hen.
Ik was zelf zwanger van Lynn toen mijn moeder
naar Aruba vertrok. Verschrikkelijk vond ik
dat toen. Tegelijkertijd creëerde haar vertrek
voor mij de ruimte nieuwe wegen in te slaan.
Bijvoorbeeld een eigen bedrijf starten.
Die vrijheid om zichzelf te ontdekken, gun ik
mijn kinderen ook. ‘Wil je in elk geval mijn eerste
studiejaar nog hier blijven?’ vroeg mijn dochter.
Dat heb ik gedaan.
Zelf had ik trouwens ook tijd nodig om naar mijn
vertrek toe te groeien. Mijn baan opzeggen, mijn
huis verkopen, alles inpakken, afscheid nemen:
het waren heftige en emotionele maanden.
Waarom ik al mijn schepen achter me verbrand-
de? Natuurlijk had ik een sabbatical kunnen
nemen en mijn huis verhuren. Maar ik wil dat
mijn moeder weet dat ik er vanaf nu voor haar
ben, ongeacht hoe lang dat nodig is. Bovendien is
mijn definitieve vertrek een stok achter de deur
om snel aan mijn eigen toekomst op Aruba te
gaan werken. Want ik moet wel geld verdienen.
Op 15 september 2019 was het eindelijk zover.
Op Schiphol ontbeten mijn kinderen, Peter en ik
samen. Als verrassing kwamen ook nog wat
goede vrienden. Vlak voor mijn vertrek knuffel-
den we elkaar zó stevig, dat we bijna één werden.
Eenmaal door de douane was ik verdrietig en
74 12 | 20
‘Ik schrok me rot toen
ik ontdekte dat ze
al tijden niet meer
voor zichzelf kookte’
euforisch tegelijk. Het voelde niet als afscheid,
maar als een nieuw begin. Eindelijk kon mijn
avontuur echt beginnen.”
Balans
“Inmiddels ben ik een paar maanden op Aruba.
Na 21 jaar op grote afstand van elkaar te hebben
gewoond, zijn mijn moeder en ik ineens elke dag
samen. Natuurlijk is dat wennen; we moeten
allebei onze draai vinden in deze situatie. Aan de
ene kant kennen we elkaar door en door, aan de
andere kant is alles nieuw. Want mijn sterke,
onafhankelijke moeder van vroeger, die is er niet
meer. Lichamelijk is ze beperkt en ook geestelijk
is ze niet zo scherp als vroeger. In plaats van dat
ik op haar leun, steunt ze nu op mij. Het kost tijd
om te accepteren dat ze eerder slechter dan beter
zal worden. Ik zit nog midden in dat rouwproces.
En in de zoektocht naar het invullen van mijn
nieuwe rol. Met vallen en opstaan leer ik wat
het betekent om dag in, dag uit voor iemand te
zorgen. Hoe laat ik mijn moeder in haar waarde
en respecteer ik tegelijkertijd mijn eigen grenzen?
Op dat soort vragen kun je je niet voorbereiden.
De antwoorden moet je gaandeweg ontdekken.
Het begint in elk geval met het loslaten van
verwachtingen. Verwachtingen over waar mijn
moeder nog toe in staat is, over wat we nog
kunnen delen. En met het sluiten van compro
missen. We zijn twee sterke vrouwen, gewend
om dingen op onze eigen manier te doen. Dat
botst geregeld. Mijn moeder rookt bijvoorbeeld
graag een sigaretje. Ik vind dat vreselijk, maar
ik kan het haar moeilijk in haar eigen huis verbie
den. Dus hebben we afgesproken dat ze in elk

geval minder rookt. Misschien wil ze dat straks
wel buiten doen. Zo zoeken we steeds naar een
goede balans tussen onze beider belangen.”
Schriftje
“De reis die we samen zijn aangegaan, is intens en
spannend en mooi, maar soms ook frustrerend en
verdrietig. Wat me helpt, is om me steeds weer
op de positieve dingen te focussen. We delen een
grote liefde voor lekker eten. Dus kook ik elke
dag uitgebreid voor haar. En maak ik van elke
maaltijd een feestje. Bijvoorbeeld door de tafel te
dekken met haar prachtige oude servies. Als ik
haar dan van mijn kookkunsten zie smikkelen,
geniet ik daar intens van. Prachtig toch, dat ik
haar dat plezier kan geven?
Verder zorg ik dat ik voldoende tijd en aandacht
voor mezelf houd. Zo ga ik ’s ochtends altijd even
zwemmen of doe ik een uurtje yoga. Op die
manier laad ik me weer op. Ook ben ik druk bezig
om mijn bureau voor online stemtrainingen
verder uit te bouwen. Aan mijn eigen toekomst
werken biedt goede afleiding. Wordt het me
desondanks te veel, dan lucht ik mijn hart bij
mijn vriend of vriendinnen. Dankzij WhatsApp
en FaceTime kan dat tegenwoordig makkelijk.
Eerlijk toegegeven: zonder internet en social
media had ik het hier vermoedelijk niet vol-
gehouden. Want ik mis mijn kinderen en mijn
vriend meer dan ik had gedacht. Sommige dagen
voelt het alsof mijn hart door de gehaktmolen
gaat. Tegelijkertijd vind ik het zo mooi om te
zien hoe onze liefde door de afstand verdiept. Als
Peter naar Aruba komt, genieten we intens van
het samenzijn. Telkens als hij heen en weer vliegt,
neemt hij een schriftje van Lynn en mij mee.
Daarin schrijven we om beurten persoonlijke
boodschappen aan elkaar en delen we recepten.
Natuurlijk kan dat ook via WhatsApp, maar zo’n
papieren boekje doorgeven, heeft iets magisch.
Als je het in handen hebt, voel je je even extra
dicht bij elkaar.”
Trots
“Toen ik mijn omgeving vorig jaar over mijn
plannen vertelde, reageerden de mensen dicht
bij me meteen enthousiast. Ze vonden het gaaf en
stoer dat ik deze stap waagde. Zo’n sprong in het
diepe past ook echt bij mij, vonden ze, want ik
ben altijd een pionier geweest. Tot mijn verbazing
waren kennissen en collega’s lang niet altijd zo
begripvol. Je wilt niet weten wat voor rare
verwijten ik naar mijn hoofd geslingerd heb
gekregen. Bijvoorbeeld dat ik mijn kinderen in
de steek liet en dat ik mijn vriend in de armen
van een ander dreef. Veel mensen hadden ook
direct een oordeel klaar. Kennelijk zat het al
niet goed met mijn relatie, anders zou ik nooit
vertrekken, zeiden ze dan.
Die kritiek raakte me enorm. In eerste instantie
ging ik vol in de verdediging. Dan zei ik dat ik
mijn familie heus wel elke dag zou bellen. Tot ik
me realiseerde dat die opmerkingen meer over
hen zeiden dan over mij. Kennelijk snapten ze
niets van de kracht en de puurheid van de liefde
voor mijn kinderen en mijn vriend. Die is niet
plaatsgebonden. Ik heb er nooit aan getwijfeld
dat mijn relatie met hen, ook met een oceaan
ertussen, goed zou blijven.
Ik ben er ontzettend trots op dat mijn gezin het
ook zo positief ervaart en me honderd procent
steunt. We doen het samen, zo voelt het echt.
De zorg voor mijn moeder geeft zin en verdie-
ping. Aan haar leven, aan dat van mij én aan dat
van mijn familie. Wat de toekomst ook brengt,
deze ervaring neemt niemand ons meer af.” ■
12 | 20 75
 Ik vertrek
naa r he t
buitenland e
n

…een
n e e m me e …

goede
verzekering
Jaarlijks vertrekken zo’n 150.000 Nederlanders
naar het buitenland om daar (tijdelijk) te gaan
wonen en/of werken. Maar hoe is het dan geregeld
met de zorgverzekering?
Tekst: Liesbeth Smit. Illustratie: Sam Loman.

De boel hier de boel laten en je geluk de Wet Langdurige Zorg (WLZ) en de

(tijdelijk) in het buitenland zoeken: elk
jaar wagen zo’n 150.000 Nederlanders
die sprong. Op dit moment wonen er
tussen de 700.000 tot een miljoen in het
buitenland. Bijvoorbeeld omdat ze een
baan in het buitenland hebben gevonden
(de zogeheten ‘expats’) of omdat ze een
compleet nieuw leven ergens anders
willen opbouwen. Soms ook omdat ze
een deel van de tijd in het buitenland
willen ‘overwinteren’ óf omdat ze stage
lopen of een buitenlandse studie volgen.
Nu is in Nederland in principe iedereen
verplicht verzekerd voor zorgkosten via
Zorgverzekeringswet (Zvw). Dit blijft
ook zo tijdens vakanties. Maar bij wonen,
werken of studeren in het buitenland
voor een periode van langer dan drie
maanden kan dit in veel gevallen
veranderen. Daarbij is de persoonlijke
situatie altijd leidend én afhankelijk van
het betreffende buitenland, dat bijvoor
beeld wel of niet binnen de regels van
de EU valt (zie kader). En dat zorgt
ervoor dat het regelen van een juiste
zorgverzekering in het buitenland
vooral een kwestie is van goed opletten,
en je goed en tijdig laten voorlichten.

76 12 | 20
GEZONDHEID

12 | 20 77
 Drie buitenland-scenario’s
Dat laatste zegt ook Sandra Mul,
expert zorgverzekeringen bij de
Consumentenbond. En grofweg
bestaan hiervoor drie verschillende
buitenlandscenario’s: werken, wonen
en/of vakantie. In het eerste geval kan
er bijvoorbeeld nog steeds worden ge-
werkt in Nederland, maar wel al deels
worden gewoond in het buitenland.
Deze mensen stellen hun inkomen dus
nog veilig om op termijn een leven
elders op te bouwen (iets wat ook in
het populaire programma Ik vertrek
geregeld voorkomt), maar zijn tot
hun emigratie nog steeds verplicht
verzekerd bij een Nederlandse zorg-
verzekering (als ze niet in het buiten-
land werken). Let wel op: afhankelijk
van het buitenland in kwestie kan het
zijn dat eventuele kinderen in deze
constructie niet kunnen worden mee-
verzekerd. Een ander ‘werkscenario’
is dat er daadwerkelijk een baan is in
het buitenland, waar dus wordt
gewoond én gewerkt. Dan vervalt
de Nederlandse zorgverzekering en
wordt iedereen in het buitenland
verzekerd, bijvoorbeeld via de buiten-
landse werkgever. Hier zijn echter ook
uitzonderingen op, zoals bij een stage
met stagevergoeding of voor studenten
die langere tijd in het buitenland
studeren en daar een bijbaantje hebben.
Bij dit soort korte(re) verblijven
bepaalt de Sociale Verzekeringsbank
(SVB) of de verzekering Nederlands
blijft of moet worden omgezet naar
het buitenland in kwestie. Daarbij
bestaan er ook nog eens zogenaamde
‘verdragslanden buiten de EU’, waar-
mee de Nederlandse regering toch
afspraken heeft gemaakt omdat veel
Nederlanders daarnaartoe reizen
vanwege, bijvoorbeeld, familiebanden
(zie kader). Mul: “De manier waarop
je in het buitenland bent verzekerd,
verschilt dus per persoon en is ook
afhankelijk van de duur en de situatie.
Wordt er geëmigreerd? Wordt er
gewerkt? Bevindt de werkgever zich
wel of niet in een EU-of verdragsland?
Of gaat het juist om zelfstandig onder-
nemerschap, zoals bij het starten van
een bed and breakfast? Elk buitenland
heeft weer andere regels op dit vlak,
dus zoek die op tijd uit via de Sociale
Verzekeringsbank. Het kan voorkomen
dat je dubbel verzekerd bent of juist
ineens helemaal niet meer.”

Momenteel wonen ongeveer

700.000 tot een
miljoen Nederlanders
in het buitenland

VERZEKERD VIA LANDEN IN DE EU

De European Health Insurance Card (EHIC) is een
gratis Europese verzekeringspas. Deze pas geeft
toegang tot medisch noodzakelijke zorg in
34 landen binnen het publieke ziektekostenstelsel.
De verzekerde krijgt dan de zorg onder dezelfde
voorwaarden als mensen die in dat land zijn ver-
zekerd. Het gaat om België, Bulgarije, Cyprus
(alleen het Griekse deel), Denemarken, Duitsland,
Estland, Finland, Frankrijk (hiertoe behoren ook
Guadeloupe, Martinique, Réunion en Frans
Guyana), Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië,
Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg,
Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen,
Portugal (hiertoe behoren ook de Azoren en
Madeira), Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje
(hiertoe behoren ook de Canarische Eilanden,
Ceuta en Melilla), Tsjechië, Verenigd Koninkrijk
(hiertoe behoort ook Gibraltar), IJsland en
Zweden. Let op: Andorra, Monaco, Vaticaanstad,
Man, de Kanaaleilanden, Indonesië, de
Nederlandse Antillen en San Marino behoren niet
tot de EU. Staat de bestemming niet in dit lijstje?
Dan kun je in de reisverzekering aanvullend
een ‘werelddekking’ aanvragen via de zorg-
verzekeraar of een reisverzekering met dekking
van geneeskundige kosten afhankelijk van de
duur en aard van het verblijf. Voor een aanvullen-
de zorgverzekering gelden andere voorwaarden
die zijn na te vragen bij je zorgverzekeraar.
Bron: zorgverzekering.org.

78 12 | 20
 40% van alle Nederlanders
Check je reisverzekering
in het buitenland keert
Verzekeren in het buitenland is dus
altijd een nauwkeurig en persoonlijk
na verloop van tijd terug
uitzoekwerkje. Dat geldt niet alleen
voor de échte ‘Ik vertrek’ers’ onder
ons, ook voor ‘gewone’ vakantie-
gangers is het aan te raden om de
verzekering goed te bekijken. Al is
het maar omdat buitenlandse zorg- ZOALS HET KLOKJE
THUIS TIKT…
systemen vaak heel andere kosten
hanteren en er soms een aanvullende
(reis)verzekering nodig is. Onze Ze spreken graag Nederlands, houden veel contact
basiszorgverzekering kan namelijk met het thuisland, eten geregeld kroketten of stroop-
weliswaar een wereldwijde dekking wafels en vieren Sinterklaas; Nederlanders die naar
bieden, maar de vergoeding van de het buitenland verhuizen, houden zich ook daar vaak
kosten betreft slechts het in Nederland vast aan de eigen cultuur. Dat blijkt uit een recent
gangbare tarief. Mul: “In de Verenigde onderzoek van de Taalunie en het Meertens Instituut
Staten, bijvoorbeeld, zijn vergelijkbare onder ongeveer 7.000 geëmigreerde Nederlanders.
behandelingen veel duurder dan in Zo’n 97% koopt of maakt typisch Nederlandse
Nederland. Heb je daar geen aanvullen- lekkernijen. Daarvoor bestaan zelfs speciale online
de (reis)verzekering voor, dan kom je ‘heimweewinkels’, waar de recepten voor bijvoorbeeld
voor hoge eigen kosten te staan.” En oliebollen je om de oren vliegen. Volgens dit onder-
dat is vooral belangrijk om te weten in zoek blijkt dan ook dat Nederlanders best bereid zijn
gevallen waarbij spoedeisende hulp te integreren in het land waar ze gaan wonen, maar
noodzakelijk is. Mul: “Geplande zorg dat ze niet het gevoel hebben dat ze daarmee
in het buitenland, bijvoorbeeld omdat hun Nederlandse roots moeten opgeven.
de wachtlijst in Nederland lang is, is Bron: Trouw, 15 november 2019.
meestal wel gegarandeerd via de eigen
verzekering, mits uiteraard aan de
gestelde voorwaarden wordt voldaan.
Ook hier geldt dat wordt vergoed tot
het tarief dat in Nederland ‘normaal’
is. Vraag dus altijd vooraf wat het gaat
kosten en check de vergoeding bij je
verzekering.” Dat kan een ander
verhaal worden als de nood ineens aan
VERZEKERD IN LANDEN
de man is in een ‘niet-EU-verdrags- MET EEN VERDRAG
land’ als Tunesië of Turkije. En het De EHIC geldt niet buiten de EU, maar onderstaande
behandelbedrag in bepaalde klinieken niet-EU-landen hebben afspraken gemaakt over de
onverwacht moet worden voor- vergoeding van zorgkosten: Australië (alleen bij een
geschoten omdat het niet om een verblijf van minder dan één jaar), Bosnië-Herzegovina,
staatsziekenhuis gaat. Mul: “Is er Kaapverdië, Kroatië, Macedonië, Marokko, Montenegro,
spoedeisende zorg nodig, neem Servië, Tunesië, Turkije, Zwitserland. Voor wie in een van
dan altijd eerst contact op met je bovenstaande landen met spoed medische zorg nodig
zorgverzekeraar. En stel jezelf vooraf heeft, heeft een zogeheten ‘E111 formulier’ nodig. Neem
vooral de allerbelangrijkste vraag: daarvoor contact op met de alarmcentrale van je zorg-
ben ik wel goed verzekerd voor een verzekeraar, het formulier wordt dan door de zorgverze-
spoedbehandeling in het land waar ik keraar naar de zorgverlener in het buitenland gestuurd.
naartoe ga?” Bron: zorgverzekering.org. ▶

12 | 20 79
 Pensioen in de zon
Wie een Nederlands woonadres aan-
houdt en korter dan een jaar in het
buitenland woont, blijft in Nederland
ingeschreven staan en dus verzekerd.
Waardoor het pensioen bijvoorbeeld
ook (deels) aan de Spaanse kust kan
worden genoten of in een verdrags-
land als de Kaapverdische Eilanden.
Heerlijk natuurlijk, maar let op: de
Nederlandse zorgverzekering vervalt
voor wie zich uitschrijft uit de
Nederlandse basisadministratie.
Hetzelfde geldt op een andere manier
voor het recht op een Nederlandse
uitkering of AOW (zie kader). Ook
voor een studerend kind dat tijdelijk
AOW EN HET
BUITENLAND
Wie in het buitenland werkt,
is (vaak) niet meer volledig
verzekerd voor de AOW. Voor
elk jaar wordt de AOW met
2% gekort. Dit kan worden
voorkomen door een vrijwillige
AOW-verzekering af te sluiten.
Kijk voor meer informatie op svb.nl.
80 12 | 20
gaat werken in het buitenland vervalt
meestal de Nederlandse zorgverzeke-
ring, al zijn hier zoals gezegd ook weer
uitzonderingen op. Voor dit soort
‘korte emigratie’ is het dan ook aan
te raden om altijd eerst contact op te
nemen met het Centraal Administratie
Kantoor (CAK). Dat is een zelfstandig
bestuursorgaan dat voor het
Ministerie van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWS) onder andere
(zorg)regelingen in het buitenland
vaststelt en int. En dat inzicht en
overzicht kan geven in ieders
persoonlijke situatie, inclusief
wat daarin eventueel moet worden
geregeld of aangepast.
Stel jezelf vooraf de
belangrijkste vraag:
ben ik wel goed verzekerd
voor een spoedbehandeling in
het land waar ik naartoe ga?
MEER WETEN?
joho.org - informatie over
uitzendingen en voor expats
in het buitenland.
rijksoverheid.nl - afdeling
Ministerie van Buitenlandse
Zaken, voor informatie en
advies aan Nederlanders in het
buitenland.
nihb.nl - een online community
zonder winstoogmerk met als
doel Nederlanders in het
buitenland te verbinden.
svb.nl - de Sociale
Verzekeringsbank is de uitvoer-
IK VERTREK! (EN
WEL HIERHEEN)
Van de vertrekkende Nederlanders
blijft de allergrootste groep binnen
Europa (bijna 72%). Bijna 14.000
mensen vertrekken jaarlijks naar
Amerika (Noord- en Zuid-Amerika
samen). Daarna volgen Afrika en
Azië met beide rond de 8.000 emi-
granten. Hekkensluiter is Oceanië.
Bron: CBS.
der van alle volksverzekeringen
in Nederland.
anwb.nl/alarmcentrale - voor
hulpverlening in het buitenland,
zowel op het gebied van vervoer
als medische zorg.
ind.nl - voor hulp bij terugkeer
naar Nederland.
hetcak.nl - een publieke dienst-
verlener die in opdracht van de
overheid regelingen uitvoert, ook
op het gebied van buitenlandse
zorgverzekering. ■
 biedmteer!
EXTRA’S
VOOR ONZE ABONNEES

ELKE WEEK
WINNEN 5 ABONNEES
• KORTING en voordeel op
Margriet-producten en -uitjes
EEN CADEAU
Onder onze abonnees verloten wij
elke week cadeaus. Deze week is
• 50% ACTIEKORTING op een extra
abonnement*
dat 5x een Infinity Heart collier van
Heart to Get t.w.v. € 69,95.

• 25% KORTING op Tijdschrift.nl.

Lees digitaal meer dan 75 andere
tijdschriften voor maar € 7,50

• 20% KORTING op een

abonnement Margriet Puzzelen

• 25% KORTING op een los tijd-

G•ratis:
schrift via Magazine.nl. Ga naar
magazine.nl/abonneekorting
voor meer informatie.
Margriet digitaal lezen
50% ACTIEKORTING op tablet en telefoon
OP EEN JAAR t.w.v. € 129,99 via Tijdschrift.nl
fotografie: karlien van der geest.

MARGRIET EXTRA • 100 abonnees ontvangen

een kerstcadeau

DE
NIEUWE
• Tijdschrift naar keuze,
houd je e-mail in de gaten
•
SPECIAL
VOOR
60+!
Een verrassing voor je
WIN EEN CAMPER
verjaardag
VOOR EEN WEEK!
+handige
camperchecklist

81x
Unieke adressen in
binnen en buitenland

TREND

SLOW TRAVELLING
‘We stippelen niets
uit, we zien wel’ *De 50% korting geldt in de actietermijn
van een extra abonnement.
BIJZONDER

CITYTRIP MET JE
KLEINKINDEREN
& EROPUIT Ga naar magazine.nl/abonneevoordeel of
MARGRIET EXTRA I RE ZEN EN EROPU T 2 I 2020 I € 499
bel naar 0800 - 05 17.

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP DE SPECIALE ABONNEEPAGINA

MARGRIET.NL/VOORABONNEES
Nog geen abonnee? Ga naar margriet.nl/abonneren of bel 088 - 550 01 14 en word abonnee

Sommige extra’s ontvang je verspreid over het jaar. De voordelen/cadeaus kunnen tussentijds en jaarlijks wijzigen.
12 | 20 81
 Zou je gelukkig

82 12 | 20
 PSYCHE

worden in
het buitenland?
Lees de Do e de t est
d
vragen goe s
door en kie 2
voor het r
3
Hoe ziet je vrienden-
aa
antwoord west
kring eruit?

je het me t.
V Mijn vriendenkring Een vriendin met wie je had afgesproken belt

naar neig
bestaat uit mensen die ik lang dat ze een uur later komt, en dat ze geen tijd meer
ken, aangevuld met mensen heeft om hapjes te kopen. Of jij nog even wat te
– vooral Nederlanders – die knabbelen in huis wilt halen. Maar de supermarkt

1
Hoe reageer je als
mensen in andere culturen
er vreemde gewoontes op
nahouden? (Denk aan:
rochelen en spugen in China
of twintig procent fooi geven
in de Verenigde Staten)?
X Ik kan het niet begrijpen
en ga er al he-le-maal niet
aan meedoen.
ik de afgelopen jaren heb
ontmoet.
R Ik heb vrienden over
de hele wereld, en mijn
vrienden- en kennissenkring
wordt geregeld aangevuld
met nieuwe mensen.
X Ik ben vooral bevriend
met mensen die ik al heel
lang ken en maak niet snel
nieuwe vrienden.
bij jou in de buurt is dicht. Hoe reageer je?
V Ik ben een beetje teleurgesteld. Maar soms
lopen dingen nu eenmaal anders. Hoe vervelend
dat soms ook is.
X Ik erger me kapot; dit is niet wat we hadden
afgesproken.
R Kan gebeuren, geen probleem. Ik heb vast nog
wel wat te knabbelen in huis. En anders kunnen we
altijd nog een hapje buiten de deur gaan eten.

4
V Ik probeer te begrijpen
waarom zij deze gewoontes
hebben. Al vind ik dat niet Welke uitspraak past het best bij je?
altijd even makkelijk. X Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens.

Ben je zo’n type

R Ik laat m’n eigen oordelen V Ik ben graag thuis, maar vind het ook
los en verplaats me in hen. weleens fijn om in een vreemde omgeving te
Voor hen is deze ‘vreemde’
gewoonte heel normaal, dus
zijn, tussen mensen die ik niet ken.
R Ik ben nieuwsgierig naar andere landen dat eten van
misschien moet ik het ook
maar eens uitproberen.
en culturen, en wil mijn horizon continu
verbreden. thuis mee-
neemt op reis?
5 Stap je gemakkelijk op mensen af?
R Geen enkel probleem. Ik babbel met iedereen,
ook al is iemand m’n type niet.
X Nee, ik wacht vaak tot mensen naar mij toe
komen.
V Dat hangt af van de persoon. Sommige mensen
spreek ik zonder problemen aan, bij andere vind ik
dat lastiger.

12 | 20 83
 7 Hoe ga je ermee om als
mensen onaardig tegen je
8 Als je een plan hebt
uitgestippeld en het gaat niet

6
zijn en dingen tegenzitten?
X Mijn gevoelens schieten
Maak de zin af. Als ik op vakantie ga,… alle kanten op. Ik voel me
X …neem ik m’n vertrouwde hagelslag (of ander gestrest, angstig, boos en
lievelingseten) mee uit Nederland. onzeker.
V …eet ik wat de pot schaft. Maar stiekem vind ik V Dat hangt ervan af. Soms
het ook fijn om weer thuis te zijn en gerechten te kan ik me goed staande
eten die ik goed ken. houden en soms laat ik me
R …probeer ik het liefst alle specialiteiten van de snel uit het veld slaan.
kaart uit en breng ik graag een bezoekje aan een R Tegenslag hoort bij het
lokale supermarkt. Hoe meer onbekende producten leven. Ik vertrouw erop dat
en merken, hoe leuker ik het vind. alles op z’n pootjes terecht-
komt.
zoals je hebt bedacht, hoe
reageer je dan?
V Ik houd stug vast aan
mijn plan. Als het echt niet
werkt, zal ik een nieuw plan
uitstippelen.
R Ik accepteer dat dingen
anders lopen. Er zijn meer
wegen die naar Rome leiden.
X Ik vind het heel lastig en
vervelend als dingen niet
gaan zoals ik heb gepland.

9 Wat doe je als iemand uit een ander land

opvattingen heeft die haaks staan op die van jou?
R Ik luister, vraag rustig door en probeer te
begrijpen hoe iemand zulke ideeën kan krijgen.
X Wat bezielt deze persoon? Ik ga er met gestrekt
been in en zal duidelijk vertellen hoe ik erover denk.
V Iedereen is anders. Ik hoor het aan en denk er
het mijne van.

Hoe maak je je
verstaanbaar 10 Neem je in beginnende contacten veel 11 Je bent aan het klussen

als je de taal initiatief?

V Als het goed voelt, neem ik wel initiatief.
in je nieuwe droomhuis in
Frankrijk en alles zit tegen.
niet spreekt? X Nee, ik leg de bal bij de ander. Misschien heb-
ben anderen geen tijd of zitten ze niet op mij te
Er is lekkage en de elektrici-
teit is niet goed aangelegd.
wachten. Hoe reageer je?
R Ja, ik neem vaak het initiatief en nodig mensen X Ik zie het niet meer zitten.
die ik beter wil leren kennen zonder schroom uit Wat een kat in de zak, dit
voor een hapje of drankje. ‘droomhuis’.

12
R Gewoon rustig blijven
doorademen. Het hoort erbij
Hoe vind je het om in een land te zijn waar als je een huis koopt in het
je de taal niet spreekt? buitenland. We gaan op zoek
X Heel onprettig, maar ik red me uiteindelijk wel naar een oplossing. Dan
met handen en voeten. duurt het maar iets langer
V Geen probleem. Ik kan me prima redden in het voordat we écht kunnen
Engels en neem eventueel een vertaalboekje mee gaan wonen.
met de meestgebruikte woorden en uitdrukkingen. V Ik heb slapeloze nachten,
R Leuk! Ik probeer me zo veel mogelijk te redden maar probeer me staande te
in de taal van het land waar ik ben. Als ik hier langer houden
verblijf, zou ik meteen een taalcursus gaan volgen.

84 12 | 20
Bereken je score
Aantal keren X ….. Vermenigvuldig dit getal met 1 .….
Aantal keren V ….. Vermenigvuldig dit getal met 2 …..
Aantal keren R …… Vermenigvuldig dit getal met 3 …..
12 19
Score tussen de
Het klinkt romantisch: een boerde-
rijtje in een Portugees bergdorp of
een wijngaard in Italië. Maar is dit
wel echt iets voor jou? Een emigra-
tie heeft meer kans van slagen als je
een onbevooroordeelde houding
hebt. Je moet niet bang zijn voor
verandering en kalm blijven als
dingen misgaan. Ook helpt het als
je goede sociale vaardigheden hebt
en je je kunt inleven in de gevoelens
en gedachten van mensen uit een
andere cultuur. Op meerdere van
deze eigenschappen scoor je niet
zo hoog. Dat maakt het niet mak-
kelijker. Veel emigranten voelen
zich ontheemd en eenzaam in dat
20 28
Score tussen de
Je zou best weleens gelukkig
kunnen worden in het buitenland.
Alleen: dat gaat niet vanzelf.
Op sommige punten die de kans op
een geslaagde emigratie vergroten
scoor je hoog (de vragen waarbij je
een R hebt ingevuld) en op andere
laag (vragen waar je een X hebt
ingevuld). Laat je niet meeslepen
door het droombeeld in je hoofd.
Probeer nuchter te blijven en kijk
vooruit. De beginfase staat vaak in
het teken van het huis opknappen
en dingen regelen. Het echte
emigreren begint daarna pas. Je
zult geld moeten verdienen, nieuwe
vrienden moeten maken. Als dat
niet lukt, zul je niet tot rust komen
en
mooie bergdorp, in een land waar
ze de taal niet spreken. Tel daarbij
op de (mogelijke) financiële stress,
de vreemde cultuur en dat vrienden
ver weg wonen, en je snapt waarom
een verhuizing naar het buitenland
pittig kan zijn – en voor jou waar-
schijnlijk nog iets pittiger. Blijft het
kriebelen? Onderzoek eens wat je
hoopt te bereiken. Het verlangen
naar een B&B in het buitenland
kan ook staan voor iets anders:
een behoefte aan rust, vrijheid of
avontuur. Misschien kun je deze
behoefte ook in Nederland wat
meer proberen te vervullen? Een
emigratie is niet altijd de oplossing.
en
en waarschijnlijk niet gelukkig wor-
den. Kijk waar je pijnpunten zitten
en werk hieraan. Heb je moeite met
grote veranderingen? Oefen dan in
het klein, veilig vanuit huis. Vind je
het spannend om op mensen af te
stappen? Knoop wat vaker een
praatje aan met een onbekende.
Als je in een ander land woont, zul
je veel initiatief moeten nemen en
geduld moeten hebben. Het is goed
om dit te oefenen, nog los van een
eventuele emigratie. Breng ook
eens een bezoekje aan je droom-
plek als het koud is en regent. Praat
met andere emigranten en leer
de taal. Taal is dé toegang tot een
nieuwe vriendenkring.
Score tussen de
29 36 en
Je hebt alles in huis om een
avontuur in het buitenland tot
een succes te maken. Je bent
(redelijk) open-minded, flexibel,
sociaal, empathisch en emotio-
neel stabiel. Maar ook al heb
je je persoonlijkheid mee, dat
betekent niet dat je ook meteen
de taal spreekt, de mensen kent
en dat ene muurtje er zó even
uit hebt gesloopt. Je zult aan de
bak moeten en dat kost tijd.
Ook moet je afscheid nemen
van je vrienden en familie hier,
wat niet makkelijk zal zijn. Elke
verandering betekent verlies en
onzekerheid. Maar de kans is
groot dat je hier wel mee kunt
omgaan. Een emigratie is beter
te behappen als je een duidelijk
plan hebt. Hoe kom je aan
geld? Wat wil je gaan doen?
Hoe ga je de taal leren? Plan je
deadlines en financiën ruim,
want het valt vaak tegen.
Calculeer dit dus van tevoren in.
Woon je eenmaal in dat droom-
huis in een exotisch land? Stel je
open voor je nieuwe omgeving,
tekst: otje van der lelij. fotografie: istock, shutterstock.
praat met locals en accepteer
dat dingen in dit land misschien
wat langzamer gaan; mañana,
mañana. En mocht het tegen-
vallen, wat natuurlijk zou
kunnen, dan kun je altijd weer
terugkomen naar Nederland.
12 | 20 85
Nog nooit
verteld LONNEKE (66)
‘MIJN BESTE VRIENDIN
Jaren deelde Lonneke lief en leed met haar
beste vriendin. Nu Rianne een nieuwe part-
ner heeft, neemt zij afstand. Lonneke vindt dit
nog erger dan toen haar man haar verliet.
“Ik denk weleens: had ik Rianne maar
nooit overgehaald om te gaan daten.
Ze stond er eerst ook niet voor open.
Als ik niet zo had aangedrongen, had
ze de stap nooit gezet. Dan gingen wij
nog steeds elke zaterdag de stad in.
Keken we op zondagavond samen naar
Boer zoekt vrouw. En waren we vast
alweer leuke vakantieplannen aan
het maken. Nu heb ik geen idee wat
ik deze zomer moet doen. De meeste
weekenden zit ik stilletjes thuis.
Ik ben er zo verdrietig over! Ik snap dat
Rianne haar aandacht moet verdelen
nu ze een nieuwe liefde heeft, maar ik
voel me vreselijk gedumpt.
Rianne en ik zijn ruim veertig jaar
vriendinnen. Onze ex partners waren
bevriend en zo leerden wij elkaar ook
kennen. We konden altijd al goed met
86 12 | 20
elkaar overweg, maar we werden
echt hecht toen mijn man bij me
wegging. Eind dertig was ik toen. Veel
vriendinnen behandelden me alsof
ik melaats was. Alsof mijn verdriet
besmettelijk was. Rianne was de
enige die me steunde. Ik kon bij haar
terecht, haar deur stond altijd open
voor mij en de kinderen.
Ook Rianne was niet gelukkig in haar
huwelijk. Dat durfde ze met niemand
te delen, behalve met mij. Het duurde
nog acht jaar voordat ze bij haar man
wegging en in die jaren deelden wij
lief en leed. Na haar scheiding heeft ze
een tijdje bij mij gewoond, tot ze een
eigen huis vond in de buurt. Toen
begonnen we ook samen op vakantie
te gaan, een traditie die tot vorig jaar
heeft geduurd. Soms kort, soms lang,
maar elk jaar stonden we wel een keer
samen op Schiphol.”
Samen op een datingsite
“In die tijd waren er soms mannen
in ons leven. Zo heb ik twee keer sa-
mengewoond en heeft Rianne enkele
latrelaties gehad. Maar hoe verliefd
we ook waren, we lieten elkaar nooit
vallen. Al zagen we elkaar in bepaalde
periodes wat minder, onze vriend-
schap ging boven alles.
Rianne was de eerste die zei dat ze
klaar was met de liefde, zo’n twaalf
jaar geleden. Ze had een nare ervaring
gehad en had er even geen zin meer in.
Toen ik het een jaar later uitmaakte
met een partner die veel van mijn zorg
en energie had gevraagd, besloot ik
voorlopig eveneens alleen te blijven.
Lekker rustig en mijn leven was toch

laat me barsten’
wel compleet. Ik had Rianne die ik elk
weekend zag en met wie ik culturele
uitstapjes maakte. Onze kinderen
waren groot en we genoten van
onze vrijheid. ‘Waar hebben we
in hemelsnaam nog een man voor
nodig,’ grapten we vaak.
Rianne had al helemáál geen behoefte
aan een relatie, zei ze altijd. Ik bij
vlagen wel, maar de angst voor teleur-
stellingen hield me tegen om opnieuw
op zoek te gaan. Tot ik vorig jaar
verliefd werd op iemand uit de buurt.
Helaas werd dat niets, maar het
vuurtje was weer in me aangewakkerd.
‘Zullen we ons op een datingsite
wagen?’ vroeg ik op een avond aan
Rianne, toen we samen twee flessen
prosecco hadden gedronken.
Een week later maakten we allebei
een profiel aan. Wat hebben we
gelachen om de suffe berichten die
we vervolgens kregen. Vooral van
saaie, onaantrekkelijke mannen.
Soms kregen we allebei exact dezelfde
mail. Als we een date hadden, namen
we die na afloop uitvoerig door. We
hadden lol alsof we pubers waren.”
Verliefd als een bakvis
“En toen was daar André... Had ik al
gewaarschuwd moeten zijn door de
bezitterige toon van Rianne, toen ze
vroeg of ik soms ook een bericht van
hem had gekregen? Ik geef toe: zijn
foto was leuk en zijn bericht ook.
Ik zou zelf óók enthousiast hebben
gereageerd. Maar ik gunde haar hem
van harte. Echt, ik was alleen maar
blij toen het zo goed bleek te klikken
tussen hen. Ik leefde mee toen ze voor
het eerst met André naar bed zou
gaan. En ik vond het fantastisch voor
haar dat hij na een paar weken al
aangaf smoorverliefd te zijn. Maar ik
miste haar wel, als ze in het weekend
naar hem toe ging. Ze liet dan ook
bijna niets horen, terwijl we normaal
gesproken de hele dag door appten.
Doordeweeks zagen we elkaar nog
wel, al was ze dan continu met haar
telefoon bezig. Ik moest er een beetje
‘Soms komt ze langs, maar dan is het
alsof ze een verplichting afwerkt’
om lachen. Ver in de zestig en dan nog
zo’n bakvis!
Maar inmiddels is het lachen mij
wel vergaan. Rianne is na een paar
maanden al bij André ingetrokken. Ze
woont nu veel verder weg dan eerst.
Hoewel ik het er met alle liefde voor
overheb om een stuk te reizen, lijkt zij
geen tijd meer te hebben voor mij. Ze
dompelt zich zó onder in haar nieuwe
leven met André, met al hun nieuwe
vrienden, zijn kinderen die dichtbij
wonen en zijn kleinkinderen op wie
ze past, dat het lijkt alsof ze mij is
vergeten.
Ze reageert vaak niet op appjes, ze belt
weinig en afspraken houdt ze veelal af.
Soms komt ze me opzoeken, maar dan
is het altijd alsof ze een verplichting
afwerkt. Dat doet me pijn. Ik ben toch
haar beste vriendin? Ben ik niet langer
belangrijk voor haar? Natuurlijk wel,
PERSOONLIJK
zegt ze geïrriteerd, als ik ernaar vraag.
Maar ze vindt dat ik moet begrijpen
dat ze wil investeren in André. ‘Ik wil
dat dit voor altijd blijft,’ zegt ze dan.
Dan denk ik: en ik dan? Was ik dan
voor tijdelijk?
Dat mijn leven heel leeg is geworden
zonder haar, lijkt ze niet te zien. Het
kan haar in elk geval niets schelen. De
enige troost die ik heb, is dat het niet
persoonlijk lijkt te zijn: haar kinderen,
met wie ik ook een heel goede band
heb, zien haar eveneens weinig en
vinden haar erg veranderd. ‘Heb
geduld,’ sussen zij. ‘Ze wordt wel
weer de oude als de verliefdheid zakt.’
Maar ik weet niet of ik er dan nog zin
in heb. Hoe zij me behandelt, vind ik
nog erger dan toen mijn echtgenoot
bij me wegging. Misschien klinkt dat
kinderachtig, maar voel me zó in de
steek gelaten. Ik weet niet of ik dat
ooit nog kan vergeten.”
De namen in deze tekst zijn vanwege
tekst: lydia van der weide.
privacyredenen gefingeerd.
Ook (anoniem) een geheim delen?
Er wordt integer en vertrouwelijk met
je bericht omgegaan.
Mail naar Lydia van der Weide:
redactie@margriet.nl.
12 | 20 87
 Wauw
bij de
kapper
geweest?
Je komt bij de kapper vandaan
en je haar zit geweldig. Maar ja,
zie je lokken vervolgens thuis nog
maar net zo in model en vol
volume te krijgen. Het is even
oefenen, maar het kan heus.
Tekst: Astrid Telkamp. Fotografie: John Kramer.
Illustratie: Sanny van Loon.

88 12 | 20
 BEAUTY

12 | 20 89

Het is inderdaad verre van eenvoudig
om zelf je haar mooi in model te föhnen.
In de spiegel werken is verwarrend,
boven je hoofd werken is zwaar, je
kunt zelf niet goed zien wat je doet en
de föhn borstelcoördinatie... Aaargh,
ingewikkeld! Maar goed föhnen is
zeker wel te leren. Het is vooral een
kwestie van weten wat je moet doen
en dat dan heel vaak herhalen.
Eerst met de handdoek
Handdoekdroog haar is makkelijker in
model te föhnen dan nat haar, dus ga niet
direct na het wassen met de föhn aan de
slag. Laat je haar aan de lucht drogen of
wikkel een handdoek om hoofd. Extra
voordeel is dat je haar op deze manier
minder lang aan de schadelijke hete lucht
wordt blootgesteld. Is je haar handdoek
droog? Breng dan een stylingproduct aan
90 12 | 20
1 2 3 4 5 6
GLAD EN STEIL
Om lang haar mooi glad te föhnen, gebruik je
geen ronde borstel, maar een platte, brede
paddle brush. Door je haar vanaf de aanzet
richting de punten te föhnen en tegelijkertijd te
borstelen creëer je het effect van een steiltang.
Doe voor extra glans een beetje olie of serum
in de haarpunten. Föhn met een hoge tempe-
ratuur, een zwakke blaasstand en zonder
opzetstuk, zodat de hitte goed over de breedte
van de haarlokken wordt verspreid. Is je haar
droog, föhn het dan nog ongeveer een minuut
na op de koude stand voor een mooie glans.
1. Paddle Brush € 30 (Aveda). 2. Protecting blow dry spray € 12,50
(Rituals). 3. StylistaThe Blow dry cream € 7,99 (L’Oréal Paris).
4. Elvive Aqua Serum anti-frizz € 9,14 (L’Oréal Paris). 5. Blow-Dry
Concentrate smooth € 29,90 (Moroccanoil). 6. Bb Glow Thermal
Protection Mist € 32 (Bumble and bumble).
dat je haar beschermt tegen de hitte van
de föhn. Deze stap wil je niet overslaan,
want je haar onbeschermd blootstellen
Tip
aan de warme lucht is vragen om
beschadigd en droog haar met pluizige
punten. Föhn je haar zonder opzetstuk
voor het grootste deel droog, terwijl je Hoe groter de ronde
met je hoofd ondersteboven hangt. Door borstel, hoe meer volume
het haar tegen de groeirichting in te vanaf de aanzet en hoe
föhnen, ‘lift’ je de haarwortels, waardoor
grover de slag in het
je op een eenvoudige en snelle manier
volume creëert. Richt de föhn niet te lang
haar. Hoe kleiner de
op dezelfde plek, maar blijf bewegen over borstel, hoe meer slag
het haar, vanaf de haaraanzet naar de in het haar.
punten toe. Vervolgens hoef je je haar
alleen nog in model te brengen.
Tip: föhn je haar niet in de badkamer als
je net onder de douche vandaan komt.
Door de hoge luchtvochtigheid zal je
haar niet goed drogen en niet goed in
model blijven.
 Föhnfeitjes
Tip
Ruikt je haar niet zo fris na
De basis van een mooi geföhnd kapsel is een etentje of avondje uit?
een goede föhn. Let er bij de aanschaf
Door je haar met de föhn
op dat de föhn een krachtige motor
heeft: hoe hoger het wattverbruik, hoe
op de warmste stand
1
sneller je haar droogt. Met minimaal goed door te blazen, ga je
2.000 watt heb je een krachtig model zonder onaangename
te pakken. Ook is het fijn als de föhn geurtjes je bed in.
meerdere blaas- en temperatuurniveaus
heeft. Een goede koude stand of cold-
shot is onmisbaar om het haar te fixeren
en glans te geven. Verder moet de föhn
natuurlijk lekker in de hand liggen,
niet te zwaar zijn en verschillende
2 opzetstukken hebben. Daarnaast
hebben veel föhns slimme extra’s zoals
anti-pluistechnologie, automatische
hitte-aanpassing en gelijkmatige
warmteverdeling.

1. De Satin Hair 7 Professional Senso Dryer past automa-

tisch de temperatuur aan tot het optimale niveau, zorgt voor
een gelijkmatige verdeling van de luchtstroom en gebruikt
IONTEC-technologie om pluis en staticiteit tegen te gaan,
€ 84,99 (Braun).
3 2. De geavanceerde digitale motor van de Salon Air
Brilliance-föhn geeft een snelle en evenredige luchtdruk
waardoor je haar supersnel droogt. De ionische anti-frizz-
functie maakt je haar superglad, € 99,90 (Babyliss).
3. Deze föhn met twee blaasstanden en drie temperatuur-
standen wordt geleverd met een smalle blaasmond en een
diffuser, € 20 (Hema).
4. Dankzij de MoistureProtect-sensor past de temperatuur
van de DryCare Prestige-föhn zich automatisch aan, waar-
door de natuurlijke vochtbalans behouden blijft en je haar is
beschermd tegen oververhitting, € 84,99 (Philips).
4 tegelijkertijd vorm en definitie geeft. Knijp
HAASTIGE SPOED…
Stop pas met föhnen als je haar echt helemaal
goed droog is. Als je stopt terwijl het haar nog
vochtig is, zakt het in, is de kans op pluis groot en
krijg je nooit die mooie, gepolijste look. Ga dus
door met föhnen tot je haar volledig droog is,
hoeveel haast je ook hebt. En sluit je föhnsessie
altijd af met de koude stand. Koude lucht zorgt
ervoor dat de haarschubben sluiten waardoor je
haar een mooie glans krijgt én beter en langer in
model blijft. Spray eventueel wat haarlak over het
1 2 3 4
KRULLENBOL
Krullend haar is van nature vaak droog en
vraagt om een andere aanpak dan steil haar.
Te beginnen met het stylingproduct. Kies een
vochtinbrengend product dat je kwetsbare
krullen tijdens het föhnen beschermt en
tijdens het föhnen in de krullen om ze mooi
in model te krijgen en gebruik een diffuser
om te voorkomen dat je de krullen uit je haar
blaast. Een diffuser verdeelt de warme lucht
over het haar en geeft je krullen de ruimte
om te drogen. Hierdoor worden ze mooi
gedefinieerd en gepolijst, zonder pluis.
Zet de diffuser op je krullen en föhn ze op
een lage, lauwe stand losjes droog. Hang
hierbij eventueel met je hoofd naar beneden
voor meer volume.
1. Stylista The Curl Tonic € 7,99 (L’Oréal Paris). 2. Curl Crush
Charmer Curl Potion € 24,95 (The Insiders). 3. Curls Redefined
Curl Cream € 27 (Bouclème). 4. Bb Curl conditioning mousse
€ 31,84 (Bumble and bumble).

haar voor extra fixatie en stevigheid.

Style Fix Soft Set Spray € 18,95 (Keune).

12 | 20 91
 Vorm en volume Haar
Wil je behalve een volumeboost ook vorm geven
aan je haar, föhn het dan op de warme stand en
onbeschermd
gebruik een ronde borstel om mooie contouren blootstellen aan de
en slag te creëren. Gebruik hiervoor het opzetstuk warme lucht
met de smalle blaasmond die de lucht geconcen-
treerder uit de föhn laat komen. Hierdoor kun je is vragen om
nauwkeurig werken en gericht lok voor lok stylen. beschadigd en droog
Verdeel je haar in vier delen: een vanaf de aanzet
bij je voorhoofd tot aan je kruin, een pluk links en
haar met
een pluk rechts vanaf je slapen tot je achterhoofd pluizige punten
en het deel waarmee je begint: het haar dat
overblijft aan de achterkant. Zet de eerste drie
plukken vast met een haarklem of -clip. Pak uit
het loshangende haar een pluk niet breder dan
de borstel. Als de borstel niet makkelijk door deze
pluk heen glijdt, bevat-ie te veel haar. Wikkel de
borstel strak in het haar met een beetje spanning
bij de haaraanzet en trek de borstel langzaam
richting het uiteinde van de pluk. Richt het mond-
stuk van de föhn op enkele centimeters van de
haarlok en beweeg met de föhn mee, van de
aanzet richting haarpunten. Herhaal dit twee à
drie keer tot de pluk haar helemaal droog is en
mooi glanst. Doe dit bij alle haardelen, tot het
gehele haar is gepolijst. Wikkel eventueel de
1 2 3 4
lokken die je hebt geföhnd om je hand en zet ze
vast met een klemmetje. Wacht met borstelen
tot je haar goed is afgekoeld.
1. Langdurig Volume fohn active styling spray € 7,99 (Guhl) 2. Easy Styler
blow dry brush € 6,99 (Zenner). 3. Ceramic Brush Round D55 € 26,90
LEKKER SNEL
(Moroccanoil). 4. Volumizing brush € 7,99 (by Tom). 5. Elnett Heat
Protection Spray € 8,49 (L’Oréal Paris). ONDERSTEBOVEN
Nu je haar voor zo’n tachtig procent droog is, kun je
het in model föhnen. Hoe je dat doet, ligt helemaal
aan het haar en aan wat je wilt. Steil en glad, vol
4 volume of een bos krullen.
Als je op een eenvoudige manier meer volume en
luchtigheid wilt, zonder dat je in de weer moet met
borstels en andere hulpstukken, ga je door met het
2
ondersteboven föhnen. Als je haar zo goed als
droog is, kom je met je hoofd omhoog, breng je
je haar over je hoofd naar de rechterkant en föhn
3
je de wortels van de linkerkant. Breng vervolgens
1 al je haar naar de linkerkant en föhn de wortels
vanaf de rechterkant. Fixeer het haar met de föhn
op de koude stand, schud je lokken lekker los en
5
voilà, volume!
1. Heat Styling Protection € 32 (Moroccanoil) 2. Strong Mousse € 17,95
(Keune) 3. BB Glow Blow Dry Accelerator € 32 (Bumble and bumble)
4. Kokos Boost verzorgende spray € 5,09 (Andrélon).

92 12 | 20
PROFESSIONELE
HULP
Als het je ondanks de perfecte
föhn, goede stylingproducten
en de juiste techniek toch niet
lukt om volume en model in je
haar te krijgen, is er gelukkig
nog een manier om een perfect
geföhnde coupe te krijgen:
de blowbar. Deze föhnsalons
worden steeds populairder en
je vindt ze dan ook in steeds
meer plaatsen. Als je hier je
haar professioneel laat föhnen,
weet je zeker dat het geweldig
zit en dat je meerdere dagen
plezier hebt van jouw lokken.
En dat bespaart je een hoop
tijd en frustratie.

12 | 20 93
 Hij van
Glennis Grace
Hoe is het om de
partner van een
bekende
Nederlander te zijn?
Deze week: gitarist
Lévy Simon (25),
partner van zangeres
Glennis Grace (41)
Interview: Mieke van Wijk. Fotografie:
Marco Borsato, Marloes Bosch. Visagie:
Nicolette Brøndsted.

‘Fijn dat ik degene mag zijn bij
wie ze ervaart hoe het is om op
iemand te kunnen bouwen’
“Een kleine drie jaar geleden werd ik
door Glennis gebeld. Ze wilde een
nieuwe band samenstellen en vroeg of ik
interesse had. Dat had ik zeker. Het leek
me leuk om met haar te gaan samen-
werken. Kort daarop had ze een gitarist
nodig voor haar optreden bij RTL Late
Night. Bij die gelegenheid ontmoetten
we elkaar voor het eerst. Natuurlijk wist
ik dat ze een goede zangeres was en er
aantrekkelijk uitzag, maar verder had ik
geen mening over haar. Ik houd me niet
bezig met social media en lees ook al
die bladen niet. Ik ben vrij nuchter en
vertrouw op mijn eigen waarneming.”
(lacht) “Ik vond haar meteen een leuke
vrouw. Zelf ben ik heel rustig, ik kijk
altijd eerst de kat uit de boom. Dus sloeg
ik vanuit een hoekje gade hoe zij heel
druk was met haar team. Eigenlijk ging
er vanaf dat eerste telefoontje geen dag
voorbij zonder dat we contact hadden.
Er was meteen een klik en we konden
enorm lachen met elkaar. Dat onze
samenwerking op een relatie zou
uitlopen, hadden we geen van beiden
verwacht. Toch werd in de loop van
de tijd steeds duidelijker dat er iets ▶

94 12 | 20
INTERVIEW

12 | 20 95

‘Vanaf dat telefoontje ging
er geen dag voorbij zonder
dat we contact hadden’
speciaals was tussen ons. We konden
samen overal over praten en ik voelde
me bij haar totaal op mijn gemak. Toen
ik verliefd op haar werd, wist ik aan
vankelijk helemaal niet hoe oud ze was.
Ik wist dat ze een alleenstaande moeder
was, maar ik schatte haar een jaar of 32.
Toen ze op dat moment 39 bleek te zijn,
schrok ik daar wel even van. Ik was toen
23, dus dat leek wel even een dingetje.
Maar ondertussen was ik al zo gek op
haar dat ik dacht: so what? Nee, mijn
ouders hadden geen bedenkingen.
Ze hebben Glenn van meet af aan in hun
armen gesloten en zijn dol op haar en
haar zoon Thony (13). Ik ben heel close
met mijn familie en ben blij dat dit ook
voor Glenn geldt. Zij kan ook heel goed
met mijn ouders overweg. Dat ik in de
muziek terecht ben gekomen, heeft ook
met mijn familie te maken. Mijn vader,
mijn ooms en mijn neven zitten ook in
de muziek. Al op mijn dertiende zat ik
met mijn neef in een bandje. Nadat ik in
Rotterdam naar de havo voor muziek en
dans ging en me daar helemaal op mijn
plek voelde, wist ik dat mijn toekomst in
96 12 | 20
de muziek lag. Met mijn diploma op
zak deed ik vervolgens auditie voor
het conservatorium. Mijn neef werd
aangenomen, maar ik niet. Dat was zó’n
domper, dat ik er even helemaal klaar
mee was. Ik dacht dat mijn toekomst
droom aan flarden lag. Inmiddels weet
ik dat een carrière in de muziek niet
afhankelijk is van zo’n papiertje.
Belangrijker is dat je bevlogen bent,
goed met anderen overweg kunt en op
tijd komt. Ik heb eerder te veel werk dan
te weinig. Glenn weet dat ik het moeilijk
vind om mensen teleur te stellen en
daardoor geneigd ben te veel werk aan
te nemen. Ze helpt me om grenzen te
stellen. Daar heeft ze zelf ook baat bij,
want als ik doodmoe ben, wil ik lang
uitslapen. Dat vindt zij erg ongezellig.
Toch blijft het lastig, omdat onregel
matige werktijden nu eenmaal bij dit
vak horen. De ene keer moet je
’s morgens al om vijf uur op voor een
radio-optreden, de andere keer speel je
ergens tot twee uur ’s nachts. We eten
altijd goed en lekker. Koken doe ík
meestal. En met plezier. Nee, we hadden
geen plannen klaarliggen voor het geval
ze America’s got talent zou winnen.
Eigenlijk hadden we al niet eens
verwacht dat ze tot de finale zou
doordringen. Het was een spannend
avontuur, waar we aan begonnen met
de houding van: we zullen wel zien.
Na haar terugkomst uit Amerika konden
we dat hele circus achter ons laten en
hier de draad weer oppakken. Spelen in
Glenns band voelt voor mij als op pad
zijn met vrienden. Mijn neef speelt
drums bij haar en een vriend van me
speelt bas. Ik word dus omringd door
fijne mensen. Elke keer als ik met Glenn
op vakantie ben geweest, kom ik terug
met het gevoel dat ik nóg meer van haar
houd. Zo ongestoord met ons tweetjes
zijn doet ons goed. Als we een show
hebben, voel ik vooral trots: zoals zij
zingt, is gewoon top. Privé sta ik vaak
versteld van hoe goed ze me kent. Dan
heb ik ooit gezegd hoe lekker of mooi ik
iets vind en dan verrast ze me daar later
mee. Zelf vind ik het leuk om haar bij
speciale gelegenheden, zoals een grote
show, een sieraad cadeau te doen. Daar
laat ik dan iets persoonlijks in graveren.
Zo staat in een van haar armbanden
de datum waarop we voor het eerst
hebben gezoend. Ja, we willen dolgraag
kinderen samen. Daar doen we ons best
voor.” (lacht) “Mocht het onverhoopt
niet lukken, dan wordt dat geen
breekpunt; ik ben veel te gek op haar. Ik
wil graag met haar trouwen, dus ik denk
nog na over hoe ik het ga aanpakken
met een huwelijksaanzoek. Glenn heeft
nooit eerder in haar leven een echt
goede liefdesrelatie gehad. Ik vind het
superfijn dat ik degene mag zijn bij
wie ze ervaart hoe het is als ze echt op
iemand kan bouwen. Zodra ik zie dat
Glenn happy is, ben ik het ook.” ■
Over twee weken: hij van Ellen Pieters.
 MARGRIET SAMEN MET SMARTDRY

Oost, west,
thuis best
We zijn dagelijks heel wat uren binnenshuis.
Wel zo fijn als de omgeving waarin we
verblijven dan gezond is. Want een ongezonde
leefomgeving kan leiden tot gezondheids-
klachten. Wat zijn de meest voorkomende
en vooral: hoe voorkom je die?

Heb je geregeld schimmel in huis, Voorkomen Het is verstandig te kiezen

condens op de ramen of ruikt het
vaak muf? Dat is een teken dat de
ventilatie niet goed is. Klachten
die kunnen wijzen op slechte
ventilatie zijn: hoofdpijn, dufheid,
droge, zere of juist tranende ogen,
benauwdheid en veel niezen.
gezondheidsklachten
Bovenstaande klachten zijn tegen
te gaan door de luchtvochtigheid
in huis te controleren. DryBrick
is een innovatieve, duurzame
manier om vochtproblemen per
manent op te lossen. DryBricks
zijn elementen die om de dertig
centimeter in de buitengevel van
voor SmartDry omdat…
� … vochtproblemen in huis
snel worden opgelost
� … het zorgt voor lagere stookkosten
� … er een gezonder leefklimaat
ontstaat
� … het een duurzame en groene
oplossing is.

Meer dan 1,5

de woning worden geïnstalleerd
door een vakkundige installateur. Sonja: “Wij hadden last van

miljoen woningen Een natuurlijke luchtstroom

voert het aangetrokken vocht
vochtige muren en als
gevolg daarvan zwarte
Bron: WoOn2018 in opdracht van BZK

in Nederland vervolgens door het ventilatie

schimmel in enkele ruimtes
hebben last van
kanaal naar buiten. Dus geen
geschuif met meubilair in huis, van ons appartement.
hardnekkige geen duur grondwerk of het op
nieuw bepleisteren van binnen
SmartDry heeft ervoor
gezorgd dat de muren weer
vochtproblemen muren. DryBricks vereisen geen
onderhoud en gaan levenslang droog en schoon zijn. Een
mee; gemak dient de mens! stuk gezonder en frisser!”

Gezondheidsklachten bij vocht in huis voorkomen?

Neem dan contact op met SmartDry voor een gratis vochtmeting of advies van de vochtexpert.
Ga voor meer informatie naar smartdry.nl.

12 | 20 97
 Wandelend door
het rozerode decor
van sierlijk erfgoed
is elke dag in
Marrakech een
cadeau op zich.
Zon, ambachtelijke
details en mooie
verhalen zijn er
altijd, overal.
Productie en tekst: Barbara Natzijl.
Fotografie: Margriet Hoekstra.

98
Sprookjesachtig
12 | 20
g
 TOERISME

Een greep uit

het aanbod in
de souks,
manden in
overvloed. Alleen de entree
van Conceptstore
Max & Jan is al
veelbelovend.

4 DAGEN
VANAF

Marrakech
479
P.P.

12 | 20 99
 Aan de voet van het Atlasgebergte werd
in 1062 een bijzondere stad gesticht
volgens Arabische gebruiken. Eeuwen
later is het nog altijd een kleurrijke,
maar ook historische parel in de
woestijn. Er zijn maar weinig steden
die zo fotogeniek zijn als Marrakech.
De constante stroom aan geuren en
intense kleuren laat je zintuigen over-
uren draaien. Dat de ongetemde ‘Rode
Stad’ het kroonjuweel van Marokko
wordt genoemd, is duidelijk zichtbaar.
Hardwerkende handelaren, een sierlijke
boog van mozaïek, een groene oase van
rust of een steeg vol kleurrijke kleden;
mooie verhalen zijn overal.

Sfeer van de medina

Paradepaardje van de stad is de medina,
2
het oudste deel dat is omringd door
dikke lemen stadsmuren. Gebouwen
hoger dan een palmboom worden hier
geweerd. Vandaar dat de oude stadskern
zo mooi bewaard is gebleven en is
benoemd tot Unesco Werelderfgoed.
De lemen huizen mogen uitsluitend in
een van de vier stadskleuren worden
geverfd. Van een zachtroze tint tot een 1
donkerrode aardekleur. Inmiddels
worden alle voorgevels door de overheid
hersteld en afgewerkt met okerkleurige
tadelakt. In de medina zijn de deuren
met een zware deurklopper en mozaïek
voor Hollandse begrippen ware kunst-
werken. Erachter schuilen steevast
grote verrassingen. Vooral bij de entree
van de riads is het schakelen van de
krioelende stad naar ultieme rust.
Een riad is het equivalent van een
herenhuis en Arabisch voor ‘de tuinen’,
tegenwoordig vaak omgetoverd tot
hotel. Klassieke riads hebben een patio
met een fontein in het midden van vier
plantsoenen. De muren binnenin zijn
versierd met zelliges (Marokkaanse 4
tegels) die voor verfraaiing en verkoe-
ling zorgen. Behalve logeren in een riad,
4. In de medina vormen wanden en deuren
is er lunchen of wat drinken ook een de juwelen van de straat.
heerlijke manier om te ontsnappen aan 5. Vanuit Café des Epices heb je een mooi
de hectiek. Riad Yasmine is zo’n verbor- overzicht van het marktaanbod op het plein
gen parel waar je tussen 12.00 en 14.00 Derb Rahba Lakdima.
uur kunt lunchen in een oase van rust.

100 12 | 20
5
 1. Riad Dar Sbihi is een luxe hotel in
authentieke riad-stijl. staan zijn, dan wordt het met het
2. Het straatleven in de medina staat
grootste gemak ook naar Nederland
nooit stil, ezels, scooters en voetgangers
zigzaggen langs elkaar.
opgestuurd, heel gewoon.
3. Op het dakterras bij Max & Jan wordt
soulfood geserveerd. Prachtige gebouwen
Typisch Marokkaanse weelde is te zien
in Palais Bahia, het negentiende-eeuwse
paleis in Moorse bouwstijl. Het is een

De constante stroom
aan geuren en intense
kleuren laat je zintuigen
overuren draaien
grote verzameling van lokale pracht en
praal met een doolhof van honderdvijf
3
tig unieke kamers. Alles voorzien van
verfijnd houtsnijwerk, gigantische
Shoppen in de souks plafonds en smaakvolle tegelpatronen.
Bovenaan de to dolijst staat shoppen in Minstens zo indrukwekkend is koran
de beroemde souks, dé lokale, traditio school Medersa Ben Youssef, gesticht in
nele supermarkten met ambachtelijke de veertiende eeuw en al vijfhonderd
producten. Winkels puilen uit met jaar in de huidige vorm te aanschouwen.
prachtige gaatjeslampen, glaswerk, Er wordt geen les meer gegeven, maar
gekleurde tapijten, leren tassen en de hamam, een gebedsruimte en de
gevlochten manden. Onderhandelen studieruimte zijn opengesteld voor toe
is uiteraard een must, de helft van de risten. De school werd in 2019 volledig
vraagprijs is daarbij een goed begin. gerenoveerd, volgens de planning is de
In Marrakech zijn er de laatste jaren ook school begin 2020 weer open voor het
behoorlijk wat (concept)winkels bij publiek. In de avonduren lijkt het
gekomen. Vooral buitenlandse ontwer drukbezochte Djemaa el Fna plein te
pers geven extra flair aan het ambachte veranderen in een openluchttheater. Er
lijke Marokkaanse vakmanschap. worden slangen bezweerd en aan apen
Conceptstore Max & Jan is hier het dansjes opgedragen terwijl Marokkaanse
ultieme voorbeeld van. Jan Pauwels en specialiteiten als lamsvlees en harira
Maximilian Scharl creëerden een opval overal te proeven zijn. Een wat vrediger
lende internationale verzameling. Op manier om je onder te dompelen in de
het comfortabele dakterras staat uiter plaatselijke cultuur is een bezoek aan
aard een heerlijke citroen olijf kiptajine een hamam. Eigenlijk maakt het niet uit
op het menu. Bij de wat kleinere boetiek welk badhuis je bezoekt, als je ooit maar
Chabi Chic is de eigen authentieke, eens een lokale massage en scrubbeurt
chique collectie erg smaakvol. Bij Kam en bijbehorend stoombad in de stad
Design vind je vooral een selectie van ervaart.
het mooiste aardewerk uit de souks.
Eigenlijk is het in de souks niet de vraag Op het dak
welk souvenir mee te nemen naar huis, De smaak van de stad is nooit ver.
maar: wat past er in de koffer? Mocht Vooral op de vele dakterrassen van res
dat handgeknoopte tapijt niet te weer taurants en cafés is de smaakbeleving

12 | 20 101

6
7
8 dwongen wat eten en cocktails drinken
6. Elk tajinegerecht is weer een
andere variant op het stoofpotje.
7. Madonna koos de magische
riad El Fenn als locatie voor haar
zestigste verjaardag.
8. Restaurant Le Jardin is niet
voor niets immens populair voor
lunch, diner en groeninspiratie.
9. Wil je Le Jardin Majorelle een
beetje voor jezelf hebben, ga er
dan om 8.00 uur heen.
102 12 | 20
met uitzicht optimaal. Bij het populaire
Nomad, aan een intiem marktplein, is
het terras relatief rustig, typisch local en
comfortabel. Aan de schaduwrijke tafels
wordt volop gefotografeerd terwijl de
heerlijke salades en couscous met een
grote grijns worden geserveerd. Aan de
overkant van het plein openden dezelfde
eigenaren Café des Epices waar je min-
stens zo lekker zit, maar meer in cafés-
feer iets drinkt. Bij locatie nummer drie
van dezelfde eigenaren is een lunch of
diner zo goed als verplichte kost.
Voor wie dol is op groen en zelliges heeft
restaurant Le Jardin de ultieme binnen-
tuin, het toonbeeld van Marokkaanse
styling met een groene touch. Ook de
tajines, waarin vlees en groenten ineen
worden gegaard, zijn er op hun best.
Vlak bij het Djemaa el Fna-plein zit El
Fenn dat beroemd werd dankzij het zes-
tigjarig verjaardagsfeest van Madonna,
waar talloze foto’s van verschenen op
Instagram. Toch kun je er heel onge-
op het dakterras. Maak dan vooral ook
even een rondje door de inspirerende
winkel en de ruimtes op de begane
grond. Met zicht op het Djemaa el Fna is
café Kif Kif een nonchalantere plek om
even bij te komen van alle indrukken op
het plein. Minder bekend maar ook een
fijne ontsnapping aan de hectiek van de
straat is het dakterras van Atay Café.
De rotan lampen en lange banken doen
het goed op de foto voor de vergezichten
over de stad. Tot slot schuilt er midden
in de kleine straatjes van de medina,
vlak bij Palais Bahia, een knusse
lunchverrassing achter de deuren van La
Famille. Zodra je de smaakvolle tuin met
jaloersmakende buitenkeuken binnen-
stapt, waan je je in vakantiesferen. Elke
dag staat er weer een andere biologische
pizza, pasta en salade op het menu.
Sla vooral de bijbehorende winkel niet
over, hier zijn de schatten van de souk
vertaald naar een smaakvolle woonstijl.
Groene oases
Een van de mooiste en meestbezochte
plekken in de stad ligt buiten de medina.
Le Jardin Majorelle is niet zomaar een
botanische tuin met indrukwekkende
cactussen en palmen. De Franse schilder
Majorelle creëerde de tuin, maar toen
mode-icoon Yves Saint Laurent de tuin
overnam, werd deze pas echt beroemd.
Bijzonder is de hoofdrol voor de kleur
korenblauw. Er zijn maar liefst driehon-
derd plantensoorten te bewonderen.
Bedenk dat iedere toerist in Marrakech
deze tuin bezoekt: vroeg ernaartoe gaan
loont. In de wijk rondom de tuin zitten
nieuwe winkels waar je lokale produc-
ten met een moderne twist kunt vinden.
Zoals 33 Rue Majorelle waar sieraden,
fashion en woonaccessoires worden
verkocht. Om de hoek zit Anitan Collec-
tion met prachtige tapijten en sober
aardewerk. Le Jardin Secret is een ande-
re oase, gevestigd midden in de medina.
De groene ruimtes zijn hier verdeeld in
een exotische en een islamitische tuin.
Ook hier is het kenmerkende contrast
tussen het straatleven en het luxueuze
stille leven achter de schermen weer zó
groot. Deze en al die verborgen verras-
singen zijn misschien wel het grootste
cadeau van de stad.
Buiten de stad
Een bezoek aan het Hoge Atlasgebergte
met de berberdorpjes en besneeuwde
bergtoppen is een indrukwekkende
belevenis. Ook erg in trek is de woestijn
van Agafay met kamelen en bijzondere
Instagram-waardige Duizend-en-één-
nacht-uitzichten met tenten, kampvu-
ren en lampen.

OASE VAN RUST
IN MARRAKECH
Riad Dar Sbihi
Riad Dar Sbihi is een traditionele riad met een
sfeervolle en stille binnentuin waaraan de
kamers grenzen. De Nederlands-Belgische
gastvrouw woont al meer dan twintig jaar in de
stad en kent de leukste plekken. De riad ligt net
buiten de medina op een centrale locatie.
Inbegrepen
retourvlucht Amsterdam-Marrakech met
Transavia;
luchthavenbelasting/brandstofheffing;
3x overnachting, inclusief ontbijt;
1x hamambehandeling p.p. per verblijf.
Niet inbegrepen
boekingskosten € 25 per boeking;
Calamiteitenfonds € 2,50 per boeking.
Reisperiode
5 april t/m 28 oktober 2020. Aankomst op
vrijdag en zondag.
Informatie en boekingen
Boeken kan t/m 30 april 2020. Kijk voor
meer informatie en boekingen op margriet.nl/
marrakech, bel met TUI op 088 - 088 58 85
(lokaal tarief) of ga langs bij een TUI-winkel in
de buurt. Op deze reis zijn de ANVR- en SGR-
voorwaarden van toepassing.
9
4 DAGEN
VANAF
€ 479
P.P.
PRAKTISCH
Van het late najaar tot en met het
voorjaar is het aangenaam warm
in de stad. ’s Zomers kan de
temperatuur oplopen tot veertig
graden Celsius. De spreektaal is
er Frans of Arabisch, maar met
Engels kom je ook een heel eind.
Doordat de stad heel compact is,
is alles te voet goed bereikbaar.
Ook een taxirit is heel budget-
vriendelijk, maar spreek wel altijd
van tevoren een prijs af. Veel
toeristen denken dat er in de stad
geen verkeersregels zijn, maar
niets is minder waar. Oranje
betekent zeker stoppen. En ont-
houd dat auto’s niet zullen stoppen
voor mensen op het zebrapad. In
de medina zijn veel hulpvaardige
locals die je met alle plezier de weg
wijzen. Realiseer je wel dat daar
áltijd iets tegenover staat, ook als
er niet om assistentie is gevraagd.
Het is handig omrekenen van
dirham naar euro, de koers ligt
meestal rond € 1 voor 10 dirham.
12 | 20 103
 Margriet.nl Onder redactie van
Loesja de Bruin

Van handige weetjes – waarvan je niet eens wist dat je ze wilde weten – tot leuke quotes… Het online team vertelt je wat je
niet mag missen op Margriet.nl.

M ARGRIET ONLINE TOP 3

Veelgelezen artikelen
op margriet.nl deze maand:

1 Goed voor de darmen

Kefir begon ooit als een obscuur
drankje naar een recept uit de
Kaukasus, maar wordt nu geprezen
WIST JE DAT
ALS JE AF VALT vanwege de positieve werking op
HE T VE T DAT JE de darmen. Hoe dat zit, lees je op

2
margriet.nl/kefir
VER B R AN DT JE
LICHA A M VER L A AT
VIA JE ADEM?
Weg met spinazie
Zodra we die eerste keel- of hoofd-
Margriet.nl/vet-uitademen pijn voelen opkomen, zijn we
geneigd om onszelf vol te stoppen
met gezonde voedingsmiddelen.
Maar een aantal hiervan verergert
Crackerkauwproef
‘Mijn gezicht
de symptomen juist. Margriet.nl/
De één kan elke dag brood, pasta voedingsmiddelen-ziek

staat altijd drie uur

3
en andere koolhydraten eten
zonder een gram aan te komen, Zacht pootje

later op dan ik'

terwijl de ander een kilo aankomt Als je een pootje van je hond op
na één bord spaghetti. Dat is schoot krijgt, wil hij of zij daar iets
afhankelijk van je tolerantie voor mee zeggen. Wij zochten op wát
koolhydraten. Hoe dat bij jou zit, MEER QUOTES? VOLG ONS OP INSTAGRAM: @MARGRIETNL dan. Margriet.nl/hond-pootjes
kun je uitvogelen met een simpel
testje.
Je hebt een ongezouten cracker
en een stopwatch nodig. Stop een
stukje cracker in je mond, zet de
Junkfood… de naam zegt het al
stopwatch aan en kauw. Let op Ik besloot begin dit jaar vegetarisch te gaan eten en waar mogelijk ook
de smaak van de cracker: wordt vegan. Ik vond mijn liefde voor dieren belangrijker dan dat – vaak waterig
deze zoeter? Zo ja, zet dan de smakende – stukje vlees. En ik had ook meteen het gevoel dat ik gezond
Online
stopwatch stil zodra je iets zoets bezig was. Toch hoeft vegan niet automatisch gezond te betekenen, leerde
redacteur
proeft. Is dat binnen 15 seconden, Quirine ik al snel. Vegan junkfood is zelfs ongezonder dan ‘normaal’ junkfood, las ik
dan kan je lichaam koolhydraten Brouwer op margriet.nl/vegan-junkfood
erg goed verteren. Tussen de
Schri
15 en 25 seconden? Dan heeft je voor on jf je in
ze
lichaam er iets meer moeite nieuwsb digitale
ontvang rief en
Margriet weet het
mee. Boven de 25 seconden? Je
week de t w e e keer p
e
e weetje r
lichaam heeft een lage kool-
gratis in b es t
fotografie: istock.

hydraattolerantie; waarschijnlijk Weten waarom kefir zo goed is voor je darmen? jouw m s

kom je er snel van aan. Welke ‘foutjes’ we nogal eens maken bij MARGR a ilbox:
IET.NL/
Meer over dit testje? Margriet. het inruimen van de vaatwasser? Of ben je NIEUW
SBRIEF
nl/testje-koolhydraten benieuwd wat sarcoïdose is?

104 12 | 20
 Dossier
Huis?
DESKUNDIGEN

✔
Taal? ✔
Verzekeringen? ✔
Bart van
den Hof is
Belastingen? ✔

Ja, we gáán!
beleidsadviseur Baan? ✔
loon- en inko-
mensheffingen
internationaal
bij de
Belastingdienst.

Els Hollander is
adviseur Eures,
het Europese
banennetwerk,
bij het UWV. Ze
helpt mensen
die een baan in
Europa zoeken.

Wonen in het buitenland… Er zijn heel wat mensen

die al gaan glimmen bij het idee. Het klinkt fantastisch,
en dat is het vaak ook. Als je het maar goed regelt.
Tekst: Jolenta Weijers. Illustraties: Claudi Kessels.

12 | 20 105
 Voor je
vertrekt…
Er komt heel wat kijken bij emigratie. Om te
beginnen de vraag hoe je in dat verre buiten-
land brood op de plank krijgt. Begin je voor
jezelf? Zoek je een baan? Zijn er wel banen?
Waar ga je wonen? Wat moet je allemaal rege-
len? En vooral: waar begin je in vredesnaam?

stap Lees, lees, lees. Ga eens grasduinen op de web-

site emigreren.nu en profiteer van de ervaringen
1 van andere emigranten via nihb.nl. Verdiep je in
het land van je dromen. Zoek uit wat je nodig
hebt om daar te mogen wonen. Maar denk ook
na over het leven van alledag. Misschien moet
je aan allerlei eisen voldoen om in Frankrijk
druiven te mogen verbouwen voor wijn. Of zijn
er in je favoriete land juist nauwelijks regels en
hangt het succes van je B&B af van de luimen
van de plaatselijke ambtenaar. Kun je daarmee
omgaan?

stap Leer de taal. Volg een cursus, lees buitenlandse

2 kranten, kijk de tv-programma’s die populair
zijn in je nieuwe land. Kom je hobbels tegen op
je emigratiereis, dan zijn die gemakkelijker te
nemen als je goed kunt communiceren. Meestal
betekent goed communiceren trouwens ook je
Nederlandse directheid afleren.
stap Werk puntsgewijs je to-dolijstje af. Neem niet
3 zomaar aan dat wat in Nederland gewoon is,
ook in het buitenland geldt. Bijvoorbeeld als je
overlijdt. Wil je onder het Nederlands erfrecht
blijven vallen, dan moet je dat vastleggen.
Kortom: schakel bij grote beslissingen altijd een
specialist in, bijvoorbeeld een notaris. Dat kan
je veel ellende besparen.
Neem niet zomaar aan dat
OVERAL WELKOM?
Je ziet jezelf al zitten aan dat pleintje in de Provence. Maar
kun je daar zomaar naartoe? Als je je toekomstplannen in
Europa wilt waarmaken, ben je vrij om te gaan en staan
waar je wilt. Je mag wonen waar je wilt, mits je jezelf
kunt bedruipen en een ziektekostenverzekering hebt. Je
moet je vaak wel registreren. Op europa.eu kun je nale-
zen hoe het in ‘jouw’ land zit. Als je er vijf jaar legaal
woont, krijg je automatisch permanent verblijfsrecht.
Buiten Europa is het een ander verhaal. De meeste landen
kom je niet zomaar binnen, zelfs het immigratieland bij
uitstek niet: Amerika. Je hebt een visum nodig en of je
dat krijgt, hangt vaak af van wat je in je nieuwe land gaat
doen. Kun je jezelf onderhouden? Is er sprake van een
personeelstekort in jouw beroepsgroep? Als je die

wat in Nederland gewoon is, vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden, heb je vaak al een
belangrijke hobbel genomen. Wat de gevolgen van de

ook in het buitenland geldt Brexit zijn voor wie naar Engeland wil emigreren, is nog
niet duidelijk. In de loop van dit jaar komt daar meer
duidelijkheid over.

106 12 | 20
 HELP, IK ZOEK EEN BAAN!
Els Hollander is adviseur bij Eures, het Europese
banennetwerk bij het UWV. Ze helpt mensen die
een baan in Europa zoeken.
“Wie buiten Europa gaat wonen, is aangewezen
op tips van ambassades of op het internet. Voor
emigranten binnen Europa is er Eures, het
samenwerkingsverband van alle arbeidsbureaus
Een handige tip voor emigranten: zorg ervoor dat
je diploma ook geldig is in het buitenland. Dat doe
je door het – via duo.nl – te laten legaliseren door
de Dienst Uitvoering Onderwijs. Via europass.nl
kun je bovendien gratis documenten krijgen die
het je gemakkelijk maken om elders in Europa te

‘Zorg ervoor dat je

in Europa. In Nederland valt dit onder het UWV.
Op eures.europa.nl vind je per land informatie
over arbeidsmarkt en arbeidsomstandigheden,
plus 3,6 miljoen vacatures op allerlei niveaus.”
Er staan ook sollicitatiebrieven op die je als voor-
beeld kunt gebruiken. Ze verschillen per land,
want elk land heeft z’n eigen gebruiken als het
om solliciteren gaat. De werkcultuur kan in het
buitenland heel anders zijn dan je gewend bent.
Vertrek je bijvoorbeeld naar Duitsland, dan is
het niet gebruikelijk dat je zomaar je mening
geeft op je werk. Of dat je je collega’s en je baas
bij hun voornaam noemt. Verdiep je daar dus in.
diploma ook geldig is
in het buitenland’
gaan werken of leren. Zoals een internationaal er-
kend curriculum vitae dat extra aandacht besteedt
aan je vaardigheden, talenkennis en competen-
ties. Heb je werk gevonden? Laat dan voor je
vertrekt een schriftelijk contract opmaken waarin
je alle afspraken vastlegt. Dat geeft zekerheid.”

Kijk op de ambassade van je land Je stem gaat

niet verloren
van bestemming. Daar vind je alles Als Nederlander in het buitenland

over visa en andere verplichtingen, mag je stemmen bij de verkiezingen

voor de Tweede Kamer en het

zoals inentingen Europees Parlement en bij een

raadgevend referendum. Je moet
je dan wel eerst registreren als
kiezer. Is dat gebeurd, dan krijg
je automatisch een briefstembewijs
toegestuurd.
Je moet je ook registreren als je in

Denk aan je gezondheid het buitenland woont, maar zelf in

Als je emigreert, vervalt je ziekte-
kostenverzekering in Nederland.
Sluit er dus één af in je nieuwe
woonland. Ga ook na of je
daar verplicht bent om andere
verzekeringen af te sluiten.
Bijvoorbeeld voor wettelijke
aansprakelijkheid.
Ben je met pensioen of ontvang je
een uitkering en werk je niet meer
in Nederland? Dan heb je recht
op medische zorg als je in de
Europese Unie, IJsland,
Liechtenstein, Noorwegen en
Zwitserland gaat wonen. Om dat
te regelen, vul je een zogeheten
S1/formulier 121 in. Dat kun je krij-
gen bij het Centraal Administratie
Kantoor, het CAK, waar je ook je
‘premie’ gaat betalen.
Nederland (Bonaire, Sint Eustatius
en Saba vallen hier ook onder) met
een kiezerspas wilt stemmen.
Of als je iemand in Nederland wilt
machtigen om namens jou te
stemmen. Je kunt je meteen na je
emigratie als kiezer registreren.
Dat doe je op denhaag.nl. ▶

12 | 20 107
 Feiten
&
cijfers De meeste
emigranten
Waarom
willen mensen
emigreren?
Bronnen: CBS, emigreren.nu zijn tussen de Om in het buitenland
20 en 40 jaar. te werken of studeren.
Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn Vanwege de rust,
er meer mensen bij gekomen in
ruimte, stilte en natuur.
Nederland, maar er zijn er ook meer
Vanwege het mooie
vertrokken. In de jaren vijftig vertrok- Ruim 157.000 weer.
ken veel Nederlanders naar landen
als Australië, Canada en de Nederlanders verhuisden Omdat ze in zijn voor
Verenigde Staten. Dat de emigratie is in 2018 naar het buiten- wat avontuur.
blijven stijgen, komt vooral doordat
land. In de eerste helft Om goedkoper te
immigranten terugkeerden naar hun
kunnen leven.
eigen land. Sinds 2012 was 70% van van 2019 verlieten zo’n
de emigranten een weer vertrekken- Omdat het beter is
de immigrant. De rest van de emi-
72.000 mensen voor de gezondheid.
granten is in Nederland geboren. Nederland definitief.

NIEUW in Nederland
- Advertorial -

U kunt langer thuis blijven wonen!

Voor het eerst een hoog-laag bed en boxspring in -1.
Wie wil er nu een ‘ziekenhuis-achtig’ bed in huis? Hoog-laag-boxspring ter introductie al voor
Ervaar het heerlijke comfort van een echte boxspring en
het gemak van een zorgbed thuis en dat dan ook nog in € 1995,- *
i.p.v. € 3995,-
een huiselijke sfeer! Keuze uit div. kleuren en 17 verschil- *Excl. matras. Maat o.b.v. 80x200cm
lende maten, want alles is maatwerk! Wegens overweldi-
gend succes nu een tijdelijke actie; maak vrijblijvend een
afspraak bij u thuis!
Maak gebruik van de actie: lever uw oude bed in en
ontvang tot max € 500,- retour bij aanschaf van een hoog-
laag boxspring. Vraag naar de voorwaarden.
Alleen voor lezer van dit blad. Tillift alsmede zijrekken geschikt!
Advies en opmeten aan huis volledig kosteloos.
Indien nodig zorgbed voor later

Makkelijk stofzuigen onder bed

P Rug-/ benen elektrisch verstelbaar + hoog laag functie

Makkelijker opmaken matras

P Geen motoren zichtbaar

P Geen kabels zichtbaar
Verrijdbaar

P 1 jaar slaap garantie

P Verrijdbaar middels onopvallende wieltjes met rem
P In- uitstap verlichting
P Ergonomisch maatwerk per individu

010 333 04 60
De gildeslapen info@degildeslapen.nl - www.degildeslapen.nl
 OM JE TANDEN IN TE ZETTEN:
BELASTINGZ AKEN Meestal betekent goed
‘Vraag hulp, want communiceren in je nieuwe
de belastingregels thuisland: je Nederlandse
zijn ingewikkeld’ directheid afleren
Bart Van den Hof is Beleidsadviseur
loon- en inkomensheffingen internationaal
bij de Belastingdienst.
Waarom is het zo ingewikkeld?
“Vooral omdat de regels overal anders zijn.
Zelfs binnen de Europese Unie. Je moet dus
goed uitzoeken wat er in je nieuwe land geldt.”
Wat mag ik absoluut niet vergeten?
“Regel een digitaal identiteitsbewijs, een
DigiD, voordat je je uitschrijft bij de gemeente.
Daarmee kun je veel overheidszaken regelen,
dus ook belastingzaken. Als je geen DigiD hebt,
of ’m later alsnog moet aanvragen, wordt het
allemaal veel ingewikkelder.”
Hoe pak ik het verder aan?
“Om te beginnen vul je het papieren
M-formulier in dat de Belastingdienst je
toestuurt. Dat is je aangifte voor het jaar van
vertrek, en het is een hele toer om dit goed
te doen. Mijn advies: vraag hulp van een
belastingspecialist, want als je fouten maakt,
heb je daar nog jaren last van. Zo’n specialist
kan je ook helpen met de voorlopige aanslagen
JE NIEUWE THUIS:
en de C-biljetten die je wellicht in de jaren
daarop ontvangt.”
APPARTEMENT OF FINCA?
Wat nog meer? Het allerleukst aan emigreren is gewoon pech. Een Nederlandse
“Emigratie betekent ook: je inboedel langs misschien wel een nieuw huis aankoopmakelaar die de lokale
de douane voeren, je auto uit de wegenbelas- zoeken. Je droomt al van dat situatie kent, kan je wijzen op
ting halen en je zorgverzekering regelen. appartement in die wereldstad valkuilen.
Op belastingdienst.nl vind je een handige of van een afgelegen finca Huren is een fijne oplossing als
checklist.” tussen de olijfbomen. Hoe je nog niet precies weet waar je
Heb je een laatste tip? maak je die dromen waar? wilt gaan wonen.
“Niet verplicht, wel handig: geef altijd je Denk er om te beginnen goed Koop of huur je een huis in
huidige adres door aan de gemeente. Als je over na of je wilt huren of het buitenland, dan moet je
nog banden met Nederland hebt – bijvoor- kopen. Weet je al heel zeker meestal aantonen dat je
beeld pensioen of een huis – moet je hier wat je wilt en waar, dan is genoeg verdient. Als je nog
misschien belasting blijven betalen. Als de kopen een goede optie. Wees geen baan hebt, kan dat knap
Belastingdienst je niet kan vinden, kunnen alert op de regels in je nieuwe lastig zijn. Zoek ter plaatse –
de bedragen flink oplopen.” land. Koop je een huis en stuit bijvoorbeeld via een makelaar
je later op verborgen gebreken, – uit hoe je dit voor elkaar
dan heb je in sommige landen kunt krijgen. ▶

12 | 20 109

14 websites voor
puntjes op de i
rijksoverheid.nl voor een lijst van ambassades
(en de regels per land)
nederlandwereldwijd.nl overheidsinformatie
over wonen en werken in het buitenland
belastingdienst.nl voor belastingzaken
hetcak.nl voor je zorgverzekering
uwv.nl voor je WW- of arbeidsongeschikt-
heidsuitkering
svb.nl voor je AOW- en ANW-uitkering
europa.eu voor je rechten en plichten in
Europese landen
werk.nl voor vacaturesites en sollicitatietips
per Europees land
eures.europa.nl voor een baan in Europa
duo.nl voor legalisatie van je diploma’s (en
terugbetaling van je studiefinanciering)
europass.nl voor een internationaal
curriculum vitae
huisenaanbod.nl voor koop- en huur-
woningen in tal van Europese landen
emigreren.nu voor algemene informatie
nihb.nl voor ervaringen van Nederlanders
in het buitenland
110 12 | 20
56% van de
emigranten vertrekt
naar een EU-land
BINNEN DE EU
Spanje
Frankrijk LANDEN
TOP
Duitsland
België
Zweden
5
BUITEN DE EU
Amerika
Australië
Nieuw-Zeeland
Thailand
Canada
Hoe zit het met je
uitkering of pensioen?
Als je in Nederland leeft van een Verzekeringsbank (Svb). Een
uitkering, zoek dan via het UWV nabestaandenuitkering en kin-
uit of je vertrek je inkomsten in derbijslag vervallen bijna altijd.
gevaar brengt. Een WW Geniet je al van je pensioen? Dat
uitkering raak je meestal kwijt. houd je gewoon. Ben je nog niet
Voor een uitkering wegens zo ver, maar heb je al wel wat
ziekte of arbeidsongeschiktheid opgebouwd in Nederland?
maakt het uit hoe lang je Overweeg dan of je daarmee wilt
wegblijft en naar welk land doorgaan. Bij veel verzekeraars
je vertrekt. kan dat gewoon.
Wil je emigreren met een AOW Vergeet niet dat je over een
uitkering? Binnen de Europese uitkering en pensioen belasting
Unie, IJsland, Liechtenstein, moet blijven betalen. Vaak kan
Noorwegen en Zwitserland is er dat in je nieuwe land. Het
niets aan de hand. Vertrek je Informatiecentrum
naar een ander land, dan kun je Belastingdienst Buitenland
een deel van je AOW kwijtraken. (055 538 53 85) kan je precies
Vraag dat na bij de Sociale vertellen hoe het zit. ■
 biedmteer!
k k e r t i j d v o o r t w e e
L e IN CENTER PARCS
DE KEMPERVENNEN
Ben je ook zo toe aan
wat broodnodige
we-time? Lekker eten,
eropuit trekken of juist
SPECIAAL heerlijk ontspannen in
VOOR
MARGRIET de sauna? Boek dan
LEZERS een cottage bij Center
Parcs De Kempervennen

40%
en geniet volop van de
Brabantse natuur en
gastvrijheid.
KORTING
OP JE COTTAGEHUUR

Met twee grote meren, een indoorskihal en natuurgebied De Malpie op een

steenworp afstand is Center Parcs De Kempervennen de ideale uitvalsbasis
voor een actieve vakantie. Of je nu gaat duiken, (water)skiën, wandelen of
fietsen, je hoeft je absoluut niet te vervelen. Liever de stad in? Eindhoven en
Valkenswaard zijn om de hoek. Na een dag vol actie kun je heerlijk nagenieten
in je eigen cottage. Echt even samen, midden in de natuur.

Tip van Margriet verslaggevers Jan en Alie:

“We hebben heerlijk gewandeld over de
heide in natuurgebied De Malpie. Ook een
heel mooi gebied om lekker te gaan fietsen.”
Bekijk hun verslag op margriet.nl/dekempervennen

Je boekt dit park voor twee personen en vier nachten (midweek) in een
Premium cottage met deze speciale Margriet-aanbieding al vanaf €244 *
(inclusief alle verplichte kosten). Uiterste boekingsdatum: 22 april 2020.

Liever naar een andere cottage of park? Bekijk de

actiepagina voor het complete aanbod voor deze actie.

BOEK JULLIE COTTAGE OP CENTERPARCS.NL/MARGRIET

*Genoemde vanafprijs van € 244 is geldig voor een midweek (ma-vr) op De Kempervennen met aankomst op 11 mei, 15, 22 juni, 7, 14, 21, 28 september
o.b.v. 2 personen in een 2-persoons Premium cottage inclusief verplichte kosten (reserveringskosten à €29,50 en toeristenbelasting à € 1,87 p.p.p.n.).
Aanbieding is niet geldig i.c.m. andere acties, kortingen, voordelen of reeds gemaakte boekingen. Bekijk de voorwaarden op de actiesite.
 ropuit
1 Topcast
Na Frankrijk en Engeland te
1 hebben aangedaan, komt het
toneelstuk ‘Het oog van de storm’
nu naar Nederland. André en
Doen
2 De hort(us) op
Madeleine zijn ruim vijftig jaar
getrouwd en hebben twee doch-
ters, Anne en Elise. Iedereen is
aanwezig in het ouderlijk huis als
er opeens vreemde dingen gebeu-
ren… Met onder anderen Hans
Croiset en Anne Wil Blankers.
t/m 20 mei, moretheater.nl
112 12 | 20
Onder
redactie van
Anita Vlaar.
Alles is familie
(en vrienden)
Vorige maand bracht Ntjam
Rosie haar nieuwste album uit,
Family & Friends. Met een mix
van soul, pop, jazz, r&b, funk en
flink wat Afro-invloeden brengt
de zangeres een eerbetoon aan
familie en vrienden. Luister je
liever live? Kan ook; de club-
tour voert door heel Nederland.
t/m 29 april, ntjamrosie.com
2
Leuk: in de Oude
annex botanisch tekenaar
Esmée Winkel. Steek daarna
Universiteitsbibliotheek in zeker over naar de hortus zelf,
Leiden, schuin tegenover de
Hortus Botanicus, is gratis de
waar de bijzondere bijenor­
chis nu in de bollenkas aan het
expositie Bijzondere orchidee- bloeien is. Op verschillende
en te bewonderen. Je ontdekt
er de (wetenschappelijke)
dagen is Esmée Winkel er ook
aan het werk. Het Hortus
verhalen achter verschillende Grand Café is bovendien een
orchideeënsoorten en ziet
prachtige kunstwerken van
heerlijke plek voor een kop
koffie met een punt verse taart.
wetenschappelijk illustrator t/m 29 april, hortusleiden.nl

Tip
Delft is meer dan blauw;
ook op het gebied van zilver blonk de stad
uit. Met ‘Zilver’ presenteert Museum
Prinsenhof een overzicht van Delfts zilver.
27 maart t/m 23 augustus, prinsenhof-delft.nl
3 After gaat over gewone mensen die
3 Gluren bij de
buren
In het kader van Boijmans
bij de buren zijn meester-
stukken van het beroemde
Rotterdamse museum tijdens
de renovatie te zien bij
verschillende gastlocaties in
de buurt. Zo presenteert het
Chabot Museum de tentoon-
stelling Kunst stelt alles voor,
met bekende werken van
moderne meesters uit beide
museumcollecties. In de open
architectuur van de modernis-
tische villa – een kunstwerk
op zich! – hangt werk van
internationale grootheden
zoals Monet, Picasso en
Munch, maar ook van
nationale helden als Van
Dongen, Appel en Constant.
24 maart t/m 20 september,
inspira iet.nl/
chabotmuseum.nl
Agenda
27 t/m 29 maart Werkspoorkathedraal
Utrecht verandert tijdelijk in Creative life.
Dé plek om de laatste creatieve trends
en prachtige materialen te spotten en
voor een karrenvracht aan workshops
en masterclasses.
creativelife.nl
t/m 19 april Van de wol van haar
eigen schaapjes maakt Claudy Jongstra
wolviltkunst. Samen met Museum
tekst: roos stalpers en fee van ’t veen. fotgrafie: lenny oosterwijk (ntjam rosie), mark engelen (oog van de storm), albertine dijkema (zilver), martijn halie (before/after).
Panorama Mesdag in Den Haag dook
ze in de helende werking van kunst.
Het resultaat: een zinnenprikkelend
panorama dat nu wordt tentoongesteld.
panorama-mesdag.nl
13 maart t/m 17 mei Een grote groep
Orkater-theatermakers en een
brassband betreden het podium voor
een ode aan de fabel.
orkater.nl
28 maart tot 19 december In de
Tweede Wereldoorlog zochten veel
mensen een schuilplaats op de Veluwe.
Veluws Museum Hagedoorns Plaatse
blikt terug op deze onzekere periode in
Onderduiken op de boerderij - 75 jaar
bevrijding.
hagedoornsplaatse.nl
t/m 22 mei De voorstelling Before/
gewone dingen doen. Van een gloeilamp
indraaien en kibbelen tot het ontdekken
van een grijze haar. De grote cast van
dansers, zangers en acteurs maakt het
alledaagse bijzonder.
nite.nl
25 maart Kom naar Hotel ’t Zwaantje
in Mook voor Op de koffie bij boswachter
Ellen. Om lekker te sparren en leuke
weetjes te ontdekken over de Mooker-
or
Kijk vor heide en het Groesbeekse bos.
mee p:
tie o
natuurmonumenten.nl
margr ter
thea
12 | 20 113
 Shownieuws Bestel nu
kaarten via
margriet.nl/
theaterclub
biedmteer!
Dit wist je nog niet over Kinky Boots
Er is al veel geschreven over Kinky Boots, maar er zijn
nog allerlei leuke weetjes over te vertellen. Voor de
AGENDA
musical worden bijvoorbeeld maar liefst 60 pruiken,
22 kinky boots, 14 verschillende korte laarsjes en Anastasia
100 kostuums gebruikt. De laarzen uit de finale zijn Heb je de AD-publieksfavoriet
handgemaakt in een van de weinige nog bestaande nog niet gezien? De topcast van
fabrieken in Nederland. Kinky Boots viel bij het deze musical belooft je een on-
Musical Awards Gala twee keer in de prijzen. Dennis vergetelijke avond vol prachtige
Willekens won de Award voor beste mannelijke bijrol muziek, verbluffende decors en
en Jurrian van Dongen die voor beste vertaling. De sprookjesachtige kostuums.
laatste voorstellingen zijn op zondag 19 april 2020 te Datum: t/m juli 2020.
Locatie: AFAS Circustheater Scheveningen.
zien in Theater aan de Parade in Den Bosch. Voordeel: ontvang nu elke tweede kaart
Boek direct via margriet.nl/theaterclub. voor de halve prijs. Deze actie geldt alleen
op voorstellingen t/m juli 2020. Ga naar Hello Dolly!
margriet.nl/theaterclub.
Hello Dolly! vertelt het komische
verhaal van Dolly (gespeeld door
Verkrijgbaar Simone Kleinsma), een uiterst
via de
charmante bemoeial wiens talent
Theaterclub
het is om de meest uiteenlopende
van Margriet
zaken te ‘regelen’, zoals De

fotografie: roy beusker (kinky boots, anastasia), annemieke van der togt (anastasia), erik van der burgt (heel holland lacht).
Liefde. Als Dolly aankomt in
New York om een vrouw te
vinden voor een rijke, norse
Verkrijgbaar
via de ondernemer, beseft ze dat deze
Theaterclub man ideaal is voor… haarzelf.
van Margriet Datum: t/m 3 januari 2021.
Locatie: Theaters in Nederland.

Musical Elfstedentocht volgend Heel Holland Lacht

jaar te zien Niet alles is koek en ei. Een bezoek aan de patisserie is nog
In 2017 waren er al geruchten, maar in oktober 2021 nooit zo leuk geweest. Een koekje van eigen deeg? Of wordt
is het dan eindelijk zover. De musical over de de soep niet zo heet gegeten
Elfstedentocht gaat dan in première in een nog te als hij wordt opgediend? Niets
bouwen theater in Leeuwarden, dat plek gaat bieden is wat het lijkt… Heel Holland
aan 1.500 bezoekers. De musical, geschreven door Lacht is een knipoog naar het
Allard Blom, vertelt over vijf schaatsvrienden die populaire bakprogramma en
elkaar hebben staat garant voor een avond
beloofd de tocht te onbezonnen lachen.
gaan rijden als die Datum: t/m 25 april 2020.
Locatie: theaters in Nederland.
kans zich ooit nog
voordoet. Belofte
maakt schuld, ook
als de vrienden Theaterclub, dé gids in musical en theater
elkaar door ruzie en Reserveer nu de beste plaatsen in de buurt via de Theaterclub. Wil je op de hoogte
afgunst uit het oog worden gehouden van de laatste exclusieve aanbiedingen, nieuwtjes en updates?
zijn verloren. Schrijf je dan in voor de Theaterclub-nieuwsbrief via margriet.nl/theaterclub.

114 12 | 20
 Sanne
VORIGE WEEK:
Sanne en Rinke
Er daalt eindelijk rust neer en
ontdekken dat het Sanne ervaart het als een dikke
Kasper was die zuiverende deken van sneeuw
hen volgde. op het land. Eindelijk is alles wit
en stil en rustig. De hele organisatie
achter het drugslab, inclusief een foute
medewerker van het notariskantoor en wat faciliterende
boeven in verschillende functies, werd vastgezet.
Te zijner tijd zou er een megaproces volgen; grote namen
in de advocatuur legden alvast voor verschillende cliënten
verklaringen af en onderzoeksjournalisten schreven
pagina’s vol. Bij al dat onderzoek waren Daan en Abel
slechts partij in de vorm van getuigenverklaringen;
datzelfde gold voor Sanne en juffrouw Schaap. De verkla
ring van Rinke en van haar zorgde ervoor dat Kasper
Kraayenborgh de volgende dag al het politiebureau mocht
verlaten. Hij kreeg een waarschuwing van de politie, die
hij, zoals de rechercheur hem op het hart drukte, mocht
beschouwen als een contactverbod, zoals de rechter dat
zeker zou uitvaardigen mocht hij nog een keer over de
schreef gaan. Kraayenborgh beloofde van alles en besloot,
naar Rinke nu vermoedt, ter plekke zijn baan op te zeggen
omdat hij zich niet meer bevoegd achtte iets te doceren
wat ethiek betrof. Op haar mail, die ze in overleg met
Sanne opstelde en die veel weg had van een juridisch
contract waarin hij te horen kreeg wat zijn positie zou zijn
als vader van haar nog ongeboren kind, antwoordde hij:
‘Ik heb mijn leven omgegooid. Je hebt me de grootste les
van mijn leven geleerd. Ik wacht af of ooit het moment gaat
komen waar ik op hoop.’
Rinke liet het Sanne lezen en begeleidde het met het
commentaar: “Wat een slechte tekst. Het heeft iets van dat
malle koningslied, van ‘de dag die je wist dat zou komen...’
Ik bedenk ineens: misschien is hij aangenomen als nieuwe
pizzabezorger!” Daar schoten ze allebei verschrikkelijk om
in de lach, want bij de inval was er nog een onbedoeld
slachtoffer gearresteerd: in de hal van de loods bevond zich
een pizzabezorger die net stond af te rekenen met één van
de werkers van het laboratorium. Ze hadden drie pizza’s
Hawaï en een Margherita met extra kaas besteld. De
pizzabezorger had na zijn vrijlating voor de camera van het
tekst: marjan van den berg.
RTL Nieuws verklaard dat hij meteen zijn baan had opge
zegd en eraan toegevoegd: “Ze zoeken iemand. Solliciteren
maar!”
Daan en Abel kregen binnen een week na de ontruiming
een bod op de loods van iemand die ernaast een autosloperij
bezat. En al was het een niet al te hoog bod, ze waren blij
dat ze ervanaf konden. Jaap had al meteen gezegd dat ze bij
hem terechtkonden, mochten ze ooit extra opslagruimte
nodig hebben. Bij de stolp van de Jacobians stonden een
grote lege stal en een aparte opslagruimte.
Juffrouw Schaap was aan het bakken geslagen om alle
commotie te verwerken. Ze specialiseerde zich in citroen
cake en steeg daarin tot grote hoogte, zoals Abel elke keer
verlekkerd uitriep als Schaapje weer een nieuwe versie van
haar baksel meebracht.
“Grote hoogte, Schaap! Grote hoogte!” En dan mopperde
Schaap elke keer dat ze met dat soort commentaar geen
millimeter opschoot.
“Zit er genoeg citroen in? Is de verhouding zoet en zuur nu
echt perfect?” wilde ze weten. Maar daarop had niemand
ooit een antwoord. Ze vonden elk taartje opnieuw weer net
zo lekker als het vorige.
Rinke had zich volop op haar studie gestort en was met
haar vriendin Mara naar de echo geweest waarbij het
geslacht van de baby kon worden vastgesteld.
“Maar ik heb het niet laten vertellen, oma Sanne. Want
het maakt me echt niets uit!” Haar vader Wichard en
‘Je hebt me de grootste
les van mijn leven
geleerd,’ mailde Kasper
stiefmoeder Jennifer hadden zich inmiddels helemaal bij
hun toekomstig grootouderschap neergelegd. En Eefje
verheugde zich op haar tantezegger. “Want het wordt
eigenlijk toch een beetje mijn kleine zusje, hè, oma Sanne?”
“Of je kleine broertje,” zei Sanne elke keer. Maar daar
geloofde Eefje niet echt in.
En er was Jaap. Stevige, stabiele, stoere Jaap. Die twee
armen om haar heen vouwde, elke keer als ze een steuntje
kon gebruiken. Haar aan het lachen maakte als ze zat te
piekeren. En het leven nam zoals het kwam: waren
er dalen, dan haalde hij berustend zijn voeten van de
trappers en waren er pieken, dan gooide hij er een andere
versnelling in. Tot hij die ene avond in maart, een paar
dagen voordat de lente zou beginnen, opeens zei: “Het is
tijd voor een contract. Ik heb pen en papier klaarliggen.”
VOLGENDE WEEK: Sanne krijgt het in eerste
instantie vooral benauwd van Jaaps voorstel.
12 | 20 115
 Relatietherapie
Het gaat de goede kant op tussen Manon (36) en Casper (39), ouders van Puck

Manon
‘Ik heb een enorme
aanvaring gehad
met mijn
schoonmoeder
en sindsdien
besloten daar niet
meer naartoe te gaan’

Casper
‘Als ik eerlijk ben, voel
ik meer verbinding
met haar ouders
dan met die van
mij. Tegelijkertijd zou
ik willen dat Manon
mijn ouders meer
zou accepteren’

116 12 | 20

(3). Eén iemand blijft echter tussen hen in staan: de moeder van Casper.
MANON “Door de therapie gaat
het beter met ons. We hebben minder
ruzie en kunnen dingen beter bespreken,
maar er is één onderwerp dat we tot nu
toe uit de weg gaan. Het gaat over de
ouders van Casper. Ik vind hen echt
verschrikkelijk. Casper heeft door hen
een jeugd gehad waarin hij niks mocht
en heel veel moest. Vervolgens hebben
ze er alles aan gedaan om onze relatie
onmogelijk te maken. Ik was niet
goed genoeg voor hun zoon. Ik was te
mondig. Dat werd natuurlijk niet direct
tegen mij gezegd. Het ging altijd via
Casper. Dus hij kreeg te horen dat we
verwacht werden te komen eten of om
aanwezig te zijn op een bijeenkomst van
de familie van zijn moeder. Er werd
nooit gevraagd of wij misschien andere
plannen hadden en of we er wel behoefte
aan hadden om een hele zondag door te
CASPER “Mijn moeder heeft
zich erg gekwetst gevoeld door alles
wat Manon eruit gooide tijdens die
ruzie. Dus durft ze niet naar ons toe te
komen, voordat het echt is uitgepraat -
en dat wil ze ook niet. Maar Manon wil
niet meer met haar praten. Ze zegt dat
mijn moeder toch altijd vasthoudt aan
haar mening en dat ze vaak genoeg heeft
geprobeerd de verstandhouding goed te
houden vanwege mij. Ze vindt boven-
dien dat ze van het begin af aan geen
kans heeft gekregen van mijn moeder.
Ik denk dat het niet zo zwart-wit ligt.
Mijn moeder is niet makkelijk, maar ze
heeft zelf ook een moeilijk leven gehad.
Ze is christelijk opgevoed en heeft nooit
mogen studeren. Daarom heeft ze mijn
zussen en mij altijd gestimuleerd een zo
hoog mogelijke opleiding te volgen. Ik
deed het op school niet goed, omdat ik
brengen met mensen die ik niet kende.
Toen wij een huis kochten, boden zijn
ouders aan ons een bedrag te schenken.
Heel lief natuurlijk, hoewel het huis dan
wel uitdrukkelijk op naam van Casper
moest worden gezet, zodat ik nergens
recht op had als het fout zou lopen
tussen ons.
Ik heb echt een tijd geprobeerd om aan
hun wensen tegemoet te komen, maar
sinds wij Puck hebben, doe ik dat niet
meer. Ze bemoeien zich nu namelijk ook
met de opvoeding. Toen Puck nog een
baby was, kreeg ik te horen dat ik haar
moest laten huilen in plaats van haar op
te pakken, want anders zou ik haar
verwennen. Nu ze wat groter is, wordt
ze aan de ene kant door hen verwend
met snoep en cadeautjes - terwijl ik niet
wil dat ze snoept - en aan de andere kant
wordt er totaal geen rekening met haar
me moeilijk kon concentreren. Dus ze
heeft me inderdaad altijd achter de
veren moeten zitten. Natuurlijk had ik
daar vaak moeite mee, maar ik begreep
ook dat ze het goed bedoelde. Ze vond
het moeilijk dat mijn zus en ik ons
losmaakten van het geloof en dat ze ons
steeds minder kon volgen in hoe we ons
leven inrichtten. Dat Manon en ik niet
zijn getrouwd, maar wel een kind
hebben, is voor haar onbegrijpelijk. Ik
geloof niet dat ze Manon niet mag, ze
begrijpt alleen niet hoe ze in elkaar zit.
Manon is heel spontaan en open en mijn
moeder is totaal niet gewend om te
praten over gevoelens. Ze heeft het idee
dat Manon mij te veel beïnvloedt en dat
ik me daardoor nóg meer van haar los-
maak. In zekere zin is dat ook zo. Door
de kritiek van Manon op mijn ouders en
door het feit dat het er bij haar ouders zo
Uit de praktijk van Annette Heffels.
gehouden en mag ze niks. Als we daar
eten, krijgt ze bijvoorbeeld voortdurend
te horen dat ze netjes aan tafel moet
blijven zitten tot iedereen klaar is,
terwijl ze dat van ons thuis niet hoeft.
Ik heb al vaker geprobeerd om duidelijk
te maken wat bij ons thuis de regels zijn,
maar die negeren ze gewoon. Onlangs
heb ik daarover een enorme aanvaring
gehad met mijn schoonmoeder en
sindsdien heb ik besloten daar niet
meer heen te gaan. Casper mag van
mij contact met hen houden, maar ik wil
voorlopig niet dat hij er met Puck heen
gaat. Hij beschermt haar namelijk niet
als zijn ouders dingen doen of zeggen
die ik niet wil. Als ze haar willen zien,
kunnen ze bij ons op bezoek komen, af
en toe, mits ze wel respecteren dat ik de
dingen met mijn kind op mijn manier
doe.”
veel anders aan toe gaat, ben ik mijn
ouderlijke gezin anders gaan zien. Bij
Manon thuis wordt over alles gepraat en
soms flink ruziegemaakt, maar hun
band is heel sterk en het komt altijd
weer goed. Als ik eerlijk ben, voel ik
meer verbinding met haar ouders dan
met die van mij. Tegelijkertijd zou ik
willen dat Manon mijn ouders meer
accepteert. Ik vind het dwingende van
mijn moeder soms ook moeilijk, maar
besef dat ze het uit liefde doet. Dus hoe
erg is het om eens in de veertien dagen
daar op bezoek te gaan en opmerkingen
van ons af te laten glijden? Manon zegt
dat ze niet wil dat Puck op eenzelfde
manier onzeker wordt gemaakt als mijn
moeder bij mij heeft gedaan. Maar Puck
vindt mijn moeder best lief, ook al weet
ze dat ze bij mijn ouders niet zo veel mag
als bij de andere opa en oma.”
12 | 20 117
 Relatietherapie
DE THER APIE
Als het gaat over de verdeling van de
taken thuis of over het bestedings
patroon, onderwerpen waarover Manon
en Casper ook geregeld meningsver-
schillen hadden, zijn ze steeds beter in
staat om aan elkaar duidelijk te maken
wat ze willen en waarom dat belangrijk
voor hen is. Om dat te bereiken heeft
Casper moeten leren om duidelijker en
rechtstreekser te zeggen wat hij vindt
en Manon om wat te verzachten en niet
onmiddellijk in de aanval te gaan.
Het onderwerp van Caspers familie
hadden we even laten liggen, totdat hun
Casper probeert
voortdurend te
bemiddelen tussen
beiden, tot onvrede
van zowel zijn
moeder als Manon
communicatieve vaardigheden zouden
zijn verbeterd. Die vaardigheden hebben
ze namelijk hard nodig omdat hier veel
oud zeer zit, dat opspeelt op het
moment dat de ouders van Casper ter
sprake komen. Het irriteert Manon dat
Casper zich vaak onzeker voelt en
moeite heeft om voor zichzelf op te
komen op zijn werk, tegenover haar,
maar vooral tegenover zijn ouders die ze
hier de schuld van geeft. Ze wil dat
Casper zich als een volwassen man
gedraagt en dat hij tegen zijn moeder in
opstand komt op het moment dat ze
kritisch of negatief is tegenover haar
of Puck.
Casper vindt dit moeilijk. Hij houdt van
118 12 | 20
VERKOOPINFORMATIE
De telefoonnummers zijn vaak van groot­
handels, importeurs en fabrikanten. Zij kunnen
vertellen waar de producten worden verkocht.
De in deze Margriet genoemde prijzen zijn
adviesprijzen.
zijn moeder en begrijpt haar onhandig & Other Stories stories.com
heid in het hanteren van emoties. Hij Andrélon 0800 – 26 37 35 66, andrelon.nl
houdt ook van Manon, maar is bang Asos asos.com
voor haar heftigheid. Het gevolg is dat Aveda 0800 – 44 32 00 00, aveda.nl
hij voortdurend tussen beiden probeert Babyliss 030 – 221 96 30, babyliss.nl
te bemiddelen, tot onvrede van zowel Bouclème boucleme.co.uk
Braun 0800 – 445 53 88, braun.nl/nl-nl
zijn moeder als Manon.
Bumble and bumble bumbleandbumble.com
In de therapie help ik hem onder
By Tom zenner.nl/bytom/
woorden te brengen hoe die positie
C&A c-and-a.com/nl/
tussen beide vrouwen in voor hem voelt Caroline Biss carolinebiss.com
en vraag Manon om hier niet direct Casa 023 – 53 25 14, casashops.com
tegenin te gaan, maar om te luisteren en Corque corque.nl
proberen te begrijpen. Daarna vraag ik de Bijenkorf bijenkorf.nl
haar om te uiten wat er onder haar Didi via Wehkamp wehkamp.nl
boosheid op de moeder van Casper zit. Etsy etsy.com
Terwijl ze dit uitlegt, dringt het besef Guhl guhl.com/nl
tot haar door dat juist haar liefde voor H&M 2.hm.com
Casper en de liefde voor haar dochter de Hema hema.nl
belangrijkste redenen zijn voor haar Keune 035 – 601 61 61, keune.nl
boosheid. L’Oreal Paris 023 – 549 95 00,
loreal-paris.nl
Ze vindt het moeilijk om te zien dat
Manfield manfield.com
Casper zich klein maakt en uit angst
voor zijn moeder en voor haar bijna
Mango mango.com
Marina Rinaldi marinarinaldi.com
onzichtbaar wordt. Ze wil niet meer
vanuit boosheid reageren, niet op hem
Miss Etam missetam.nl
Modström modstrom.com
en liefst ook niet op haar schoonmoeder. Moroccanoil 085 – 489 63 33,
Ze wil een gesprek aangaan met haar moroccanoil.com/nl_nl
schoonmoeder onder vier ogen om haar My jewellery my-jewellery.com
uit te leggen dat ze graag een goede Ottomania 023 – 542 03 26, ottomania.nl
relatie wil, maar ook respect wil voor Paprika paprika-shopping.nl
haar manier van leven. Parfois parfois.com
Dat gesprek verloopt niet echt goed, Pepe jeans pepejeans.com
maar ook niet zo dramatisch als Casper Philips 0900 – 202 11 77, philips.com
vreest. Het is het begin van een voor Primark primark.com
zichtige verkenning van twee vrouwen Replay replayjeans.com
Rituals 020 – 241 59 48, rituals.nl
die totaal verschillend zijn. Het helpt
Sand sandcopenhagen.com
hem om uit de bemiddelaarspositie te
Selected Femme selected.com
stappen. Voortaan zegt hij zowel tegen
Sissy-Boy 023 – 551 35 73, sissy-boy.com
Manon als tegen zijn moeder dat ze
Summum summumwomen.com
het met elkaar moeten bespreken als er The Insiders 06 – 58 75 52 92,
kritiek is. insidershair.com
Uniqlo uniqlo.com/eu/
Wehkamp wehkamp.nl
Vila vila.com
tekst: annette heffels. illustratie: judith van den hoek.
namen en sommige omstandigheden zijn om privacy-
Zara zara.com
redenen veranderd. Zenner zenner.nl
Door Gerrit de Jager.

12 | 20 119
 Volgende week

LEKKER LICHT
VOORJAAR

Mode
HET IS TIJD
VOOR EEN
NIEUWE JAS

Zin
xx xx xxxxxxx 2020 Adviesprijs Benelux € x xx

13

lente!
ANGELA (50): ‘HET VERLIES VAN MIJN ZUS
HEEFT ME VOORGOED VERANDERD’

IK BEN EIGENLIJK Bouwen aan je

BEST LEUK zelfvertrouwen

Zin
Lekker
lichte

IN DE
voorjaars

lente!
recepten
IN DE

In
4 stappen
INTERVIEW naar meer
Cynthia WERK-
Abma GELUK

DOSS ER
BAAS IN EIGEN ZORG

TERUGGEVONDEN:
MIJN BESTE VRIENDIN
margriet.nl

‘We pakten de draad op

alsof het gisteren was’

Nog geen abonnee? Ga naar

margriet.nl/abonnement
of bel 088 - 550 01 14.

120 12 | 20
in Margriet Vanaf 19 maart in de winkel.

HOE HOUD
JE HET
GEZOND
in je darmen?
Beauty
Breng je
hals in BAAS IN EIGEN ZORG
topvorm VAN APPS TOT
DIGITALE DOKTERS
Na járen vonden Nieuwe medische
deze hartsvriendinnen
elkaar terug
ontwikkelingen

INTERVIEW
CYNTHIA ABMA

‘Ik ben blij dat

BLOESEMROUTE ik gezond vijftig
Nederland op z’n mooist ben geworden’
12 | 20 121
 Horoscoop
Een leuke groep mensen om je heen,
Vissen, stimuleert je creativiteit
Ram 21-3 t/m 20-4
Als je het gevoel hebt dat je zekerheden aan het wankelen zijn,
hoef je niet in paniek te raken. Het is een teken dat je een andere
richting op gaat of kijkt of deze weg nog wel de juiste is. Je hebt
de wind mee om tot actie over te gaan. De één maakt carrière,
de ander stopt juist met werken. Volg je hart maar gerust.
Stier 21-4 t/m 21-5
Iets in je hoofd wat je wilt bereiken? Dan zet je alles op alles tot
je je doel bereikt. Je hebt zó veel kracht, dat het sneller gaat ook.
Je doet wat je denkt dat goed is en daar kan niemand je vanaf
brengen. Ben je doorgaans een type dat zich druk maakt om wat
de omgeving vindt, nu heb je daar veel minder last van.
Tweelingen 22-5 t/m 21-6
Je voelt goed aan waar behoefte aan is. Daardoor heb je een
goede handelsgeest. Qua geld kun je meevallers hebben, maar
ook tegenvallers komen op je pad. Wees daarom voorzichtig als
je ergens in gaat investeren. In je werk komt idealisme om de
hoek kijken. Daarin speel je een mooie, positieve rol.
Kreeft 22-6 t/m 23-7
Door samen te werken bereik je meer. In je eentje blijf je vaak
wat ploeteren. Je bent een gezelligheidsmens en een prettige
omgeving is belangrijk voor je. Door je los te maken van mensen
die niet goed voor je zijn, wordt je leven overzichtelijker. Afscheid
nemen kost moeite, maar soms kun je het beter tóch doen.
Leeuw 24-7 t/m 23-8
Je moest de afgelopen weken wel héél hard werken. Je begint
er langzamerhand genoeg van te krijgen. Toch kun je ook de kick
voelen van het succesvol zijn. De komende periode kun je je tijd
wat anders gaan indelen. Er zit bij sommige Leeuwen een
verhuizing of verbouwing aan te komen. Dat geeft je energie.
Maagd 24-8 t/m 22-9
Na een lastige tijd wordt het meestal wel weer wat makkelijker.
Al moet je er soms langer op wachten. Je verzamelt eerder
leuke mensen om je heen, waardoor je zelf ook kunt stralen.
Heb je je ingezet voor anderen, dan is het nu tijd dat je zelf aan
de beurt komt. Een nieuwe liefde is dan niet uitgesloten...
122 12 | 20
Voor de week van 13 t/m 19 maart 2020
Berekend
door
Marjolijn
de Jong.
Weegschaal 23-9 t/m 22-10
Wil je graag je eigen geld verdienen, maar twijfel je nog ergens
over? Dat komt vaak doordat je thuis nodig bent en maar op één
plaats tegelijk kunt zijn. Het is een kwestie van goed organiseren
om iedereen tevreden te houden. Hulp vragen is altijd een optie,
Weegschaal. Grote kans dat die sneller is te vinden dan je denkt.
Schorpioen 23-10 t/m 22-11
Het is een prima tijd om dingen eens anders te gaan aanpakken.
Alsof je een bezem door je leven haalt. Je hebt een hekel aan
sleur. Maar als je al langer met bepaalde mensen omgaat, slijten
er vanzelf gewoontes in. Door die eens flink op te schudden
worden vriendschappen spannender. Dat vind je fijn nu.
Boogschutter 23-11 t/m 22-12
Je stopt meer energie in het regelen van je geldzaken, omdat je
van werk verandert of stopt. Als je financieel niet zo goed
uitkomt, besluit je daar iets aan te doen. Je gaat kleiner wonen,
je geld anders besteden of meer uren werken. Wat je ook
beslist, je weet het allemaal prima voor elkaar te boksen.
Steenbok 23-12 t/m 20-1
Afgelopen jaar heb je als het ware grote schoonmaak gehouden.
Omdat je met je gezondheid rommelde of omdat je niet meer
wist wat je doel is. Je hebt momenteel veel zelfherstellend
vermogen. Daardoor stel je orde op zaken, voor jezelf of voor
anderen. Zo word je een stuk blijer van de relaties in je leven.
Waterman 21-1 t/m 18-2
Van nature neem je graag je eigen beslissingen. Dit zegt niet dat
je geen rekening wilt houden met anderen. Integendeel: je gunt
marjolijndj@hotmail.com. illustratie: istock.
iedereen gelijke kansen. Misschien kom je nu in aanraking met
hinderlijke regeltjes. In tegenstelling tot anders kun je daar vrij
rustig op reageren. Je lacht erom en gaat gewoon je eigen weg.
Vissen 19-2 t/m 20-3
Een leuke groep mensen om je heen kan stimulerend werken.
Dat brengt je op nieuwe ideeën en stimuleert je creativiteit.
Goede reden ook om een feestje te vieren, laat iedereen maar
weten dat je op ze bent gesteld! Een onverwachte ontmoeting
zet je aan het denken en laat je wel héél prettig wegdromen.
 #vindikleuk
Bekende Nederlanders over hun favorieten
Özcan Akyol
Schrijver en opiniemaker
Özcan Akyol (35) werd bekend
door zijn debuutroman Eus en
schrijft columns in het AD en de
Varagids. Tijdens de 85ste
Boekenweek, van 7 t/m 15
maart, verschijnt het door hem
geschreven Boekenweekessay.
⑤
① zes dezelfde zwarte overhemden ➍ van
④ ②
tekst: deirdre enthoven. fotografie: marloes bosch, istock, privébezit.
③ in de auto, in mijn tas en in de badkamer. Ik
‘Sinds ik kinderen heb, gebruik ik
babydoekjes pas waarvoor ze zijn’
Canto Ostinato
“Mijn hoofd zit soms zó vol; ik leid best een
hectisch leven en vind het moeilijk om te
ontladen. Rond mijn achttiende hoorde ik
voor het eerst het Canto Ostinato van
Simeon Holt ➊, het bracht mij totaal tot rust.
Sindsdien luister ik er elke week wel een keer
naar. Ik ga even liggen en zo ontspan ik.
Al zeventien jaar. ”
Speciaaltje
“Meer nog dan de kroket of frikandel is voor
mij het speciaaltje ❷ van de Febo dé snack
van Nederland. Het is een gefrituurde snack
met geperst gehakt, uitjes en bepaalde
kruiden. Als ik in Amsterdam ben, haal ik er
altijd een. En als iemand hem niet kent, krijg
ik zendingsdrang. Je móét hem proeven.”
Babybillendoekjes
“De ideale uitvinding vind ik babybillendoek-
jes ❸. Die zijn zo handig. Om je handen
schoon te maken, het dashbord van de auto,
een vlek in je jas... Ik kan niet zonder. Ik koop
altijd die van Zwitsal, dat is een vertrouwde
geur. Sinds ik kinderen heb, gebruik ik ze pas
waar ze echt voor zijn bedoeld.”
Zwart overhemd
“Als ik een kledingstuk mooi vind en het zit
goed, koop ik er meteen zes van. Zo heb ik
Profuomo. Mijn stylist probeert mij geregeld
te verleiden tot iets anders, maar als ik zelf
kies, is het dus zo’n hemd. Ik heb ook tien
dezelfde Replay-broeken.”
Rochas
“Ik draag al heel lang dezelfde friszoete geur:
Rochas Man ❺. Ik ben bijgelovig, ik moet
altijd een flesje bij me hebben. Dus ligt er een
probeer weleens iets anders, wat in eerste
instantie wel lekker ruikt, maar een dag later
denk ik: bah, en keer dan terug naar Rochas.”
Kussen
“Mijn moeder maakte altijd onze kussens zelf,
op een traditioneel Turkse manier: van textiel
gevuld met schapenwol. Al sinds mijn kinder-
tijd ben ik een slechte slaper, maar als ik op
dat kussen slaap, gaat het beter. Ik neem het
dus overal mee naartoe.”
12 | 20 123